‫السالم عليكم ورحمة هللا وبركاته‬

َّ َ ُ َ ْ َ َ ُ َ َ ْ َ َ ُ َ ْ َ ُ َّ َ َ َ ْ َ ُ َ ْ َ ْ ُ َّ َ ‫َ ُّ ْ ُ ه‬ ْ ‫َّلل َح َّق َح‬ ‫َْ َ ْ ُ ه‬

‫ وأشهد أن‬, ,‫شيك له‬ ‫ال‬
ِ ََ َ ‫ه‬ ‫د‬ ‫ح‬ ‫و‬ ‫هللا‬ ‫ال‬‫إ‬ ‫ه‬ ‫ل‬ ‫إ‬ ‫ال‬ ‫ن‬ ‫أ‬ ‫د‬ ‫ه‬ ‫ش‬ ‫أ‬ ,‫ه‬ ‫ر‬ ‫ك‬ ‫ش‬ ‫ق‬‫ح‬ ‫َّلل‬
ِ
ِ َ َ ِ ْ َ َ ِ َ ِ ِ ِ َ ُ ‫ُ ُِ َ َ َ َ ُ َ ه‬ِ ‫ر‬ ‫ك‬ ‫الس‬ ‫و‬ ,‫ه‬‫د‬ِ ‫م‬ ِ ‫ا ل ح مد‬
ْ‫ّل آله َو َص ْحبه َو َمن‬
ِ ِ ِ ‫ع‬‫و‬ ,‫هللا‬
ِ ‫ل‬ ‫و‬ْ ‫س‬ُ ‫ر‬َ ‫ّل‬ ‫ع‬ ‫ك‬ ‫ار‬ ‫ب‬‫و‬ ‫م‬ َ
ْ ‫ّل وسل‬ ْ ‫ الله َّم ص‬.‫ي ي ْعده‬ َّ ‫ الن‬,‫ٌم َح َّم ًدا ع ْبده ورسوله‬
ْ ُ َ َ ُ ُ َ
َ ُ َّ ِ َ ِ
ْ َ َ َّ َ ْ ُ ْ ُ َ َِ َ َ ُ ْ َ ‫ َ َّ ي‬. ُ َ َ ْ ْ َ َ ‫َ َ ُ َ َ ْ َ َ ُ ْ َ ِ ي‬
,‫هللا حق تقاته‬ َ
ِ ‫ أ ِصيكم وِإياي ِبتقوى‬,‫هللا‬ ِ ‫ فيا عباد‬,‫ ومن تبعه بإحسان إَل يوم القيامه أما بعد‬,‫وااله‬
َّ ِ ِ َّ ُ ْ ُ َ َ َ َ ُ َّ َ َ ُ َّ ُ َ َ َ ْ ‫َ َ ه ُ ْ ُ ْ ُ ْ ِ َ ِ َ ِ َ ٍ ُ ِ َ َ َ ِ ْ ِْ ُ ْ ْ َ ْ َ َ ُّ َ ِ ه‬
‫ يا أيها ال ِذين ءامنوا اتقوا هللا حق تق ِات ِه وال تموتن ِإال‬:‫آن الك ِري ِم‬ ِ ‫ قال هللا تعاَل ِ يف القر‬.‫ل َعل ُكم تف ِلحو َن‬
.‫َوأنت ْم ُّم ْس ِل ُم ْون‬
Jama’ah shalat Jum’ah rahimani wa rahimakkmullah,
Alhamdulillah, puji lan syukur kita aturaken dhumateng Allah Subhanahu wa
Ta’ala, Dzat ingkang Nyipta, Ngreksa lan Ngatur dhumateng sadaya alam,
kanthi qadrat-Ipun ingkang Maha Agung. Salam lan shalawat mugi tansah
lumèbèr dhumateng junjungan lan panutan kita Nabi Muhammad salallahu
‘alaihi wasalam, kulawarga lan para shahabatipun, sumrambah dhumateng kita
sadaya, amin. Raosipun kita getun manawi sapungkuripun kita nindakaken
shalat Jum’atan punika lajeng boten tambah iman lan taqwa kita dhumateng
Allah Subhanahu wa Ta’ala. Awit saking punika sumangga sesarengan budidaya
amrih iman lan taqwa kita kanthi sregeb lan nambahi anggèn kita ngibadah
dhumateng Allah Subhanahu wa Ta’ala.

Ma’asyiral Muslimin rahimani wa rahimakumullah;

Ngathah-ngathahaken bandha punika boten dipun awisi déning agama kita;
Islam, namung kémawon kedah dipun tindakaken kanthi cara ingkang leres lan
boten ngrèmèhaken kuwajiban-kuwajiban sanèsipun. Kajawi punika kedah
dipun sadhari lan dipun mangertosi bilih bandha punika sanès tujuwan (al-
Ghayyah), ananging bandha punika mujudaken sarana (al-Wasilah). Minangka
sarana, pramila bandha kedah dipun-ginakaken kaliyan fungsinipun, kados
dhawuh pangandikanipun Allah Subhanahu wa Ta’ala kasebat wonten ing Al-
Qur’an surat At-Taubat [9] ayat 34: َ
‫ه‬ َ ْ َ َ ُّ ُ َ َ َ ْ َّ َ َ ْ َ ُ ُ ْ َ َ َ ْ ُّ َ َ ْ َ ْ َ ً َ َّ ُ َ َ ‫َ َ ُّ َ ه‬
ۗ ‫اَّلل‬
ِ ‫يل‬ ِ ‫اط ِ َل ويصدون عن س ِب‬ ِ ‫اس ِب َالب‬ِ ُ ‫ار و ُالر َ َهب ِان ل َيأ كلون أ همو َ َال رالن‬ ِ ُ ‫وا ِإ َن ك ِث َي ْا ِم َّن َاْل َ َحب‬ ‫يا أيها ال ِذين آمن‬
َ ْ ْ ‫اَّلل فب‬ ْ َ َّ َ ُ ْ َ َ ‫َ ه‬
‫اب أ ِل ٍيم‬
ٍ ‫ذ‬ ‫ع‬ ‫ب‬
ِ ‫م‬ ‫ه‬‫ّش‬ ‫يل‬
ِ ِ ِ ‫ِي‬‫ب‬‫س‬ ‫ف‬ ‫ا‬ ‫ه‬ ‫ون‬ ‫ق‬ ‫ف‬ِ ‫ن‬ ‫ي‬ ‫ال‬ ‫و‬ ‫ة‬ ‫ض‬ ‫ف‬ ِ ‫ال‬‫و‬ ‫ب‬ ‫ه‬ ‫الذ‬ ‫ون‬ ‫وال ِذين يك ِي‬
“Hé wong-wong kang padha iman kabèh!, satemené akèh-akèhé Pandhita
Yahudi lan Rahib Nasrani iku bener-bener padha mangan bandhané manungsa
kanthi dalan kang batil, lan dhèwèké kabèh padha ngalang-ngalangi
(manungsa) saka dalan Allah. Lan wong-wong kang padha nyimpen emas lan
pérak lan ora padha nafkahaké marang dalan Allah, mula dhawuhna marang
dhèwèké kabèh (yèn dhèwèké kabèh bakal nampa) siksa kang lara”. (QS. At-
Taubat [9]:34).
Ma’asyiral Muslimin rahimani wa rahimakumullah;
Tentunipun wonten ing masyarakat sakiwa tengen kita sering manggihi
satunggaling tiyang éngkang pinter pados arta, sahingga piyambakipun dados
tiyang ingkang sugih bandha, ananging piyambakipun boten mangertos kados
pundi caranipun ngginakaken bandhanipun. Ing wasana pungkasanipun
bandha kasebat dipun blanjakaken kanggé perkawis ingkang boten manfa’at
lan migunani, malah dipun dame ling bab awon ingkang boten dipunleresaken
déning agami. Tiyang kados makaten punika kalebet tiyang ingkang boten
syukur. Jalaran hakékat syukur punika boten ngginakaken nikmatipun Allah
Subhanahu wa Ta’ala kanggé perkawis ingkang dipun saru déning Allah
Subhanahu wa Ta’ala.
Agami Islam paring tuntunan gegayutan kaliyan bandha; kadhawuhan pados
lan ngginakaken bandha kanthi margi ingkang leres. Tiyang Islam kedah sregep
makarya nyambut damel boten wegah-wegahan amrih cekap kabetahanipun,
lan saged dados sarana nyaket dhumateng Allah Subhanahu wa Ta’ala.
Anggènipun makarya minangka wekdal kanggé nengga wekdal shalat. Jalaran
shalat mujudaken sakaning agami. Manawi shalatipun tiyang punika tertib lan
teratur, pramila badhé tertib lan teratur ugi ngamal-ngamal sanèsipun.
Ma’asyiral Muslimin rahimani wa rahimakumullah;
Bandha punika èstunipun minangka titipan lan anugrahipun Allah Subhanahu
wa Ta’ala. Kados kasebat ing Al-Qur’an surat Al-Hadid [57] ayat 7 Allah
Subhanahuَ wa Ta’ala َ dhawuh;
َ ْ ُ َ ُ َ ْ َ ُْ َُ َ ‫َ ه‬
‫آمنوا ِمنك ْم وأنفقوا لهم أج ٌر ك ِب ٌي‬
ْ ‫يه ۖ فال ِذين‬ ‫ف‬ ‫ي‬ َ ‫اَّلل َو َر ُسوله َو َأ ْنف ُقوا م َّما َج َع َل ُك ْم ُم ْس َت ْخ َلف‬
‫ه‬ ُ
ِ ِ ِ ِ ِ ِِ ِ ‫ِآمنوا ِب‬
“Padha imana sira kabèh marang Allah lan Rasul-É lan padha blanjakna
sadhéngah saking bandha ira kabéh kang Allah wus ndadèkaké sira kabèh bisa
nguwasani. Mula wong-wong kang padha iman ing antarané sira kabèh lan
blanjakaké (sadhéngah) saking bandhané, merkolèh ganjaran kang gedhé”.
(QS. Al-Hadid [57]:7).
Ma’asyiral Muslimin rahimani wa rahimakumullah;
Kajawi tiyang punika dipunparingi hak kanggé nyekapi kabetahanipun, pramila
tiyang ugi kadhawuhan nindakaken kuwajiban-kuwajiban gegayutan kaliyan
bandhanipun ingkang dados hakipun tiyang sanès. Jalaran wonten ing
salebeting badha punika wonten hakipun Allah tumrap para fakir miskin lan
dhu’afa’ arupi sedekah lan zakat. Allah Subhanahu wa Ta’ala dhawuh kasebat
wonten ing Al-Qur’an surat Al-Ma’aarij [70]: 24-25;
ُ ْ َ ْ َ َّ ٌ ُ ْ َ ٌّ َ ْ َ ْ َ َ ‫َ ه‬
)25( ‫وم‬ ِ ‫) ِللس ِائ ِل والمحر‬24( ,‫وال ِذين ِ يف أمو ِال ِهم حق معلوم‬
Tegesipun: “lan wong-wong kang ana ing sajroné bandhané cumawis bagian
kang wus dèn temtokaké, [24]. kanggo wong (miskin) kang njejaluk lan wong
kang ora duwé apa-apa (kang ora gelem njejaluk)”. [25]. (QS. Al-Ma’aarij [70]:
24-25).
Ma’asyiral Muslimin rahimani wa rahimakumullah;
Miturut ajaran syari’at agami Islam, saben tiyang ingkang kiat lan sehat
dipunwajibaken nyekapi kabetahanipun, lan boten nggantungaken
kabetahanipun dhateng tiyang sanés. Awit saking punika Islam ngawisi ngemis
nyuwun ngathung lumahing tangan njagakaken peparingipun tiyang sanès,
kajawi pancèn kapeksa. Ngemis punika minangka satunggaling pilihan
(alternatif) ingkang pungkasan. Boten sakedhik tiyang ingkang sampun
mbanting tulang, meres tenaga ananging tetep kémawon dèrèng saged
hanyekapi kabetahan gesangipun. Tumrap tiyang ingkang sèkèng (dhu’afa’)
punika dados tanggeljawabipun para aghniya’ kanggé nglajengaken
gesangipun.
Tumrap para aghniya’ ugi kadhawuhan ngathah-ngathahaken sedhekah kanthi
ngutamèkaken kaum kerabat, tangga-tangganipun lan sanès-sanèsipun
ingkang langkung betahaken. Remen sedhekah punika kalebet pendamelan
ingkang mulya lan bakhil punika pendamelan ingkang cacat lan ina. Allah
Subhanahu wa Ta’ala dhawuh:
ُ َ ُ َ َ ٌّ َ َ ُ ْ َ ْ ُ َ ً ْ َ َ ُ ْ َ ُ َ َ َ ُ َ ْ َ َ ‫َ َ َ ْ َ َ َّ ه‬
ُ ‫اه ُم ه‬
‫ش ل ُه ْم ۖ َس ُيط َّوقون َما َب ِخلوا‬ ‫اَّلل َِم ْن فض ِل ِه هو خيا لهم ۖ بل هو‬ ‫وال يحسي ال ِذين يبخلون ِبما آت‬
َ َ ُ َ ‫ه‬ ْ
ُ ‫الس َم َاوات َواْل ْرض ۗ َو‬ ُ َ ‫َْ َ ْ َ َ َ ه‬
‫اَّلل ِب َما ت ْع َملون خ ِب ٌي‬ ِ ِ
َّ ‫اث‬ ‫ي‬ ‫م‬ ِ ‫َّلل‬
ِ ِ ‫ِب ِه يوم ال ِقيام ِة ۗ و‬
“Babar pisan aja nganti wong-wong kang padha medhit marang bandha kang
wus kaparingaké déning Allah marang dhèwèké kabèh saka kanugrahan-É iku
padha ngira yèn kamedhitan iku apik tumrap dhèwèké kabèh. Sejatiné
kamedhitan iku ala tumrap dhèwèké kabèh. Bandha kang dimedhiti déning
dhèwèké kabèh iku bakal dikalungaké ana ing guluné mbésuk ing dina
Kiyamat. Lan ya namung kagungané Allah wahé, sakabèhané warisan (kang
ana) ing langit lan bumi. Lan Allah mirsani apa kang sira kabèh padha nglakoni”.
(QS. Ali Imran [3]:180).
Ma’asyiral Muslimin rahimani wa rahimakumullah;
Makaten khutbah ing siyang punika ingkang saged kula aturaken. Mugi Allah
Subhanahu wa Ta’ala tansah paring hidayah lan taufiq dhumateng kita,
sahingga kita tansah dipun paringi dhateng margi igkang leres. Sregep nyambut
damel pikantuk rezeki lan bandha cekap kanggé nyekapi kabetahan.
Pungkasanipun kita saged gesang begja mulya ing donya lan ing akhirat. Amin
Yaa Rabbal ‘Alamin.
‫َ ر‬
ْ ‫ َو َت َق َّب َل ِم ر‬,‫الذ ْكر ْال َح ِك ْيم‬ َ ‫ي َوا َّي ُاك ْم ب َما ف ْيه م َن ْا َال‬ ْ ِ ‫ َو َن َف َع‬,‫آن ْال َكر ْيم‬ ْ ‫هللا َْل َو َل ُك ْم ف ْال ُق‬
ُ ‫َب َار َك‬
‫ي‬ ‫و‬ ‫ات‬ِ ‫ي‬ ِ ِ ِ ‫ر‬
‫ي‬ ِ ِ
ُ ْ َ ْ ُ ْ َّ ْ ِ َ ُ ُ ِ َّ ُ ‫ِ َ ِ ْ ِ ُ ْ َ َ َ ي‬ ِ ‫ِي‬
.‫و ِمنكم ِتالوته ِإنه هو الس ِميع الع ِليم‬
 ‫ُ َ َ‬ ‫َ‬ ‫ْ ُ ْ َْ ُ َ َ َ َّ َ‬ ‫َ ْ َ ُ ُ ََ ْ َ ُْ ُ ََ ْ َْ ُُ ََُ ْ ُ‬ ‫ْ َ ْ َ‬
‫هللا فال‬ ‫ات أ ْع َم ِالنا َم ْن َي ْه ِد ِه‬
‫ِ‬ ‫ئ‬ ‫ي‬‫س‬‫و‬ ‫ا‬ ‫ن‬‫س‬ ‫ف‬ ‫ن‬ ‫أ‬ ‫ر‬
‫َ ِْ ُ َ ِ‬‫و‬ ‫ش‬‫ُ‬ ‫ن‬ ‫م‬ ‫اهلل‬ ‫ب‬ ‫ذ‬‫و‬ ‫ع‬ ‫ن‬
‫َ َ ِ ْ َ ْ َ ِ ِ ِّ‬‫و‬ ‫ه‬ ‫ر‬ ‫ف‬ ‫غ‬ ‫ت‬‫س‬ ‫ن‬‫و‬ ‫ه‬‫ن‬ ‫ي‬ ‫ع‬ ‫ت‬‫س‬
‫َ ِ‬ ‫ن‬‫و‬ ‫ه‬ ‫د‬ ‫م‬ ‫ح‬ ‫ن‬ ‫ِهلل‬
‫ل حم َ ِ‬
‫د‬
‫َّ‬ ‫ُ‬ ‫ُ‬ ‫ً‬ ‫ّ‬
‫هللا َوأش َهد أن ُم َح ّمدا َع ْبد ُه َو َر ُس ْول ُه إن َ‬ ‫له إال ُ‬ ‫َ‬ ‫ُ‬ ‫َ ُ‬ ‫َ‬ ‫َ‬ ‫ْ‬
‫ُمض ّل ل ُه َو َم ْن ُيضل ْ‬
‫هللا‬ ‫ي له أش َهد أن ال ِإ‬ ‫اد‬
‫ِ‬ ‫ه‬ ‫ال‬ ‫ف‬ ‫ل‬
‫َ َ ِ َ َ َ ُ ُ َ ُّ ْ َ ِ َ َ َّ ر َ َ ُّ َ ه ْ َ َ ُ ْ َ ُّ ْ َ َ ْ َ َ ِ ُ ْ َ ْ ْ ً َ ه ُ َّ َ ر َ َ ِ ْ َ َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ومال ِئكته يصلون عّل الن ِ يي‪ .‬يآأيها ال ِذين آمنوا صلوا علي ِه وسلموا تس ِليما ‪ .‬اللهم صل وسلم عّل‬
‫َ‬ ‫ر‬ ‫َ‬ ‫َّ ْ َ َ‬ ‫َ َ ْ َ َّ ْ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫ي ل ُه ْم ِب ِإ ْح َس ٍان ِإَل َي ْو ِم الد ْي َن َو ْار َح ْمنا َم َع ُه ْم‬ ‫ي َوت ِاب ِع الت ِاب ِع‬ ‫َس ريـ ِـدنا ُم َح َّ َم ٍد َو َعّل ِآل ِه وصح ِب ِه والت ِاب ِع‬
‫الراحم ْ َ‬ ‫ْ َ َ َ ْ َ َ‬
‫ي‬ ‫ِب َرحم ِتك يا أرحم َّ ِ ِ‬

‫آخ َرَت َنا هال ِيْ‬ ‫َْ َ َ ُ َ ََ ْ ْ ََ‬ ‫ُ َ ْ َ ُ َْ َ ََ ْ ْ ََ َُْ َ ه‬ ‫ه ُ َّ َ ْ ْ َ َ ْ َ َ ه‬

‫صمة ُأ ّم ِرن َا ْوأ َص ِْلح ْ ل َنا َدن َيانًا َالَ ِ يي ِ ْفي ُها ر م َعاشن ها ُ وأ َص َ ِلح ْ لنا َّ ِ َ َ ي‬ ‫اللهم أص ِلح لنا ِديننا ال ِذي هو ِع‬
‫ش الله َّ َم تق َّبل ِمنا َ ِص َيامنا‬ ‫اج َعل ْال َح َي َاة زَي َاد ًة لنا ف كل خ ٍي وال َموت راحة لنا ِمن كل ٍّ‬
‫َ‬ ‫َ‬ ‫إ َل ْي َها َم َع ُاد ُنا َو ْ‬
‫ْ َ َ ‪َ َّ َ .‬‬ ‫َّ ْ ُ َ‬ ‫ِ َ َ َ َ َ َ ْ َ َ ْ َ ِ ْ َ َ َ ِ َ َ ْ َِي ْ َ ر ْ َ ْ َ َ ْ َ َ َ ً َ ْ ُ ْ َ َ َ ْ َ‬
‫ات هذا اليو ِم رب اجعل هذا البلد ِآمنا واجنبنا وب ِنينا أن نعبد اْلصنام ربنا‬ ‫و ِقيامنا وأ ِعد علينا ِمن برك‬
‫ْ‬ ‫ِ َ َ َ َ ً َ َ َ َ َ َّ َ ْ َ ْ ُ ه َ ر ْ َ َ‬ ‫الد ْن َيا َح َس َن ًة َ‬
‫ُّ‬ ‫َ‬
‫َّلل رب العال ِمي‬ ‫ِ ِ‬ ‫د‬ ‫م‬ ‫ح‬ ‫ال‬‫و‬ ‫‪.‬‬‫ار‬‫ِ‬ ‫الن‬ ‫اب‬ ‫ذ‬ ‫ع‬ ‫ا‬ ‫ن‬ ‫ق‬ ‫ِ‬ ‫و‬ ‫ة‬‫ن‬‫س‬ ‫ح‬ ‫ة‬ ‫ِ‬ ‫ر‬ ‫اآلخ‬
‫ِ‬ ‫ف‬ ‫ِي‬ ‫و‬ ‫ف‬ ‫ِآت ِ ي‬
‫ا‬ ‫ن‬
‫ُ ُ‬ ‫ْ ْ َ ْ ْ‬
‫شآء َوا ُلمنك ِر َوا َلب يغ َي ِعظك ْم‬ ‫ح‬‫هللا َي ْأ ُم ُرَنا ب ْا َلع ْدل َو ْاال ْح َسان َوإ ْيتآء ذى ْا ُلق ْر َب َو َي ْن ََه َعن ْا َلف ْ‬ ‫ع َب َادهللا ! ا َّن َ‬
‫هللا َا ْك َيْ‬ ‫ُ‬
‫ِ‬
‫َ ْ َ ْ َ َِ ْ ُ ْ ُ ْ َ ْ ُ ُ ْ ُ َ َ َ ِ َ ْ ُ ْ َ َ ْ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ُ‬ ‫ِ َ َِ ه ُ ْ َ َ ه ُ ْ َ ِ َ ْ ُ‬ ‫ِ‬
‫لعلكم تذكرون واذكرواهللا الع ِظيم يذكركم واشكروه عّل ِنع ِم ِه ي ِزدكم ول ِذكر ِ‬