WSTĘP

Obróbka nagniataniem jest jedną z metod obróbki wykańczającej, stosowanej po obróbce

wiórowej lub ściernej, polegającą na wykorzystaniu miejscowego odkształcenia plastycznego
wytwarzanego w warstwie wierzchniej przedmiotu wskutek określonego, stykowego
współdziałania twardego i gładkiego narzędzia (o kształcie kuli, krążka, wałka lub innym) z
powierzchnią obrabianą. Proces nagniatania odbywa się „na zimno", tzn. bez dodatkowego
podgrzewania przedmiotu i narzędzia. Istotne jest, że nagniatanie nie jest obróbką
kształtującą, gdyż kształt przedmiotu uzyskano w wyniku operacji poprzedzających.

Odkształcenia plastyczne są wywołane przez układ sił powodujących naciski powierzchniowe

przekraczające wartość naprężenia uplastyczniającego materiału obrabianego. Powodują one
oprócz przemieszczania nierówności także zgniot w warstwie wierzchniej obrabianego
przedmiotu. Efektem przemieszczania nierówności powierzchni jest zmniejszenie
chropowatości powierzchni obrobionej, natomiast efektem zgniotu - zasadnicza zmiana
własności warstwy wierzchniej przedmiotu. W wyniku przeprowadzonej obróbki możliwe
jest również zwiększenie dokładności wymiarowej i dokładności kształtu obrabianych
przedmiotów. Zmiany wymiarowe podczas nagniatania są niewielkie.

Celem obróbki nagniataniem jest:

- zmniejszenie wysokości nierówności powierzchni po wcześniejszych obróbkach;

- zmianę własności fizycznych materiału w warstwie wierzchniej przedmiotu, powodujących

uodpornienie go na działanie takich czynników eksploatacyjnych, jak zmęczenie, zużycie
ścierne, korozja i in.; zwiększenie dokładności wymiarowej z jednoczesnym zmniejszeniem
chropowatości;

- wytworzenia mikrorowków smarnych na powierzchniach współpracujących w warunkach

tarcia (czopów, panewek, prowadnic) w celu zwiększenia ich odporności na zatarcie i zużycie
ścierne;

- wytworzenia różnorodnych wzorów (reliefów) na powierzchniach (w celu podwyższenia ich

walorów dekoracyjnych), np. naczyń aluminiowych, długopisów, zapalniczek i innej
galanterii metalowej.

Cel
Celem naszych laboratoriów jest zapoznanie się z sposobami nagniatania oraz wpływu na
chropowatość obrobionej powierzchni

Przebieg ćwieczeń

materiał: stal 40H (41CR4)

Podczas laboratorium nagniatano dwie powierzchnię, trzecia pozostała po samej obróbce

skrawaniem. Powierzchnie nagniatane były z siłami 200N i 400N.
Pomiary:

Ra Rz Rt
Bez nagniatania 1,07 5,71 6,96
200N 0,14 0,86 1
400N 0,16 1,41 2,13

Wnioski

Analizując wyniki chropowatości powierzchni wałka możemy zauważyć że większa siła

nagniatania nie wpłynęła na mniejszą chropowatość. Optymalną siłą nagniatania dla tej stali
oraz tych parametrów jest 200N. Parametry chropowatości znacząco spadły po obróbce
nagniataniem.