รายงานเชิงวิชาการ

การอานและพิจารณาวรรณคดีเรื่อง สามกกตอน
กวนอูไปรับราชการกับโจโฉ

นายธารทอง ฉิ่มออง เลขที่ 5

นายธนพล กุลไพศาลธรรม เลขที่ 9
นางสาวอริสรา ภัทรอัจฉริยกุล เลขที่ 14
นางสาวณิชา วุฒิสารเจริญ เลขที่ 21
ชั้นมัธยมศึกษาปที่ 5/9
 1
การอานและพิจารณาเนื้อหาและกลวิธีใน
วรรณคดีและวรรณกรรม

2
1.1 เนื้อเรื่อง

โจโฉซึ่งเปนมหาอุปราชตองการกวนอูที่รับใชของเลาปมาอยูฝงตน จึงเขายึดเมืองของ
เลาป กวนอูเห็นเปนยอมรับโดยขอเงื่องไขสามขอ
ไดแกขอใหตนเปนพระเจาเหี้ยนเตไดดูแลสะใภสองคน และสามารถไปหาเลาปทันทีที่รู
ที่อยูโจโฉเห็นทีจะไมตกลง เนื่องจากกวนอูอาจจะหัก
หลังตนเมื่อไดพนเลาปเตียวเลี้ยวคนสนิทจึงชวยเกี้ยกลอม โดยการบรรยายความ
กตัญูของกวนอูใหฟง จึงยอมรับอยางไรก็ตามกวนอูยัง
คงสวามิภักดิ์ตอเลาปไมเปลี่ยน แตไมไดหักหลังโจโฉแตอยางใด

3
1.2 โครงเรื่อง

▰ เจาเมืองไดชักชวนคนที่มีความสามารถจากฝงศัตรูมาอยูฝงตน ถึงแมกลัววาตน
จะถูกหักหลัง โดยยึดมั่นในความซื่อสัตย

4
1.3 ตัวละครหลัก

▰ เลาป มีเชื้อสายราชวงศฮั่น เดิมทีฐานะยากจน เปนหนึ่งในสามพี่นองรวม

สาบาน มีชื่อจากการไปชวยปราบโจรโพกผาเหลือง เปนที่รักของคน มีนิสัย
ออนโยน
▰ กวนอู หนึ่งในพี่นองรวมสาบาน เปนคนมีความซื่อสัตยสูง เปนที่เชื่อใจของ
หลายฝง หัวดี ใวหนวดเครา ถืองาวเปนสัญลักษณ เปนเจาเมืองเกงจิ๋ว
▰ โจโฉ ผูมีอํานาจเหนือกวาฮองเต ลือกันวา ยอมทรยศคนทั้งโลก แตไมยอมให
ใครมาทรยศตน เกงกาจดานกลยุทธ เคยมีตําแหนงสูงสุดถึงหาอุปราช มีนิสัย
เห็นแกผลประโยชนตนเปนหลัก
▰ เตียวเลี้ยว เปนทหารมามากความสามารถแตเปยมไปดวยคุณธรรม มีความ
สามารถตอสูเด็ดเดี่ยว ทั้งยังถูกคอกับกวนอูและก็ไดรับความเชื่อใจจากโจโฉ

5
1.4 ทองเรื่อง

▰ เหตุเกิด ณ เมืองซีจิ๋ว ในประเทศจีนสมัยรัชการพระเจ้ าเลนเต้ ไดเกิดการยกทัพใหญ

มารอมรอบยึดครอง

6
 1.5 บทเจรจาหรือรําพึงรําพัน

▰ “ เสื้อเกานี้ของเลาปให บัดนี้เลาปไปอยูที่ใดมิไดแจง ขาพเจาจึงเอาเสื้อผืนนี้ใสชั้นนอก

หวังจะ ดูตางหนาเลาป ครั้นจะเอาเสื้อใหมนั้นใสชั้นนอก คนทั้งปวงจะครหานินทา วาได
ใหมแลวลืมเกา ”
▻ แสดงใหเห็นวาการที่กวนอูเอาเสื้อเกาใสขางนอกเสื้อใหมที่โจโฉใหนั้น เปนการ
แสดงถึง ความจงรักภักดีและความซื่อสัตยที่กวนอูมีตอเลาป
▰ “อันความตายอุปมาเหมือนนอนหลับ”
▻ แสดงใหเห็นวากวนอูนั้นเปนคนกลาหาญไมกลัวความตาย
▰ “ธรรมดาเกิดมาเปนชายใหรูจักที่หนักที่เบา ถาผูใดมิไดรูจักที่หนักที่เบา คนทั้งปวงก็ลวง
ติเตียนวาผูนั้นหาสติปญญาไม”
▻ แสดงใหเห็นวาการที่เรารูสิ่งใดควรทําหรือไมควรทําเปนสิ่งที่ดีและคนที่มี
สติปญญา
▻ พึงกระทํา
7
▰
 1.5 บทเจรจาหรือรําพึงรําพัน

▰ “ซึ่งมหาอุปราชนี้มีคุณแกเราก็จริงอยู แตจะเปรียบเลาปนั้นยังมิได ดวยเลาปนั้น

มีคุณแกเรากอน ประการหนึ่ง ก็ไดสาบานไวตอกันวาเปนพี่นอง เราจึงไดตั้งใจ
รักษาสัตยอยูทุกวันนี้ เราก็คิดถึงคุณมหาอุปราชอยู มิไดขาดถึงมาตรวา เราจะไป
จากก็จะขอแทนคุณเสียกอน ใหมีชื่อปรากฏไวเราจึงจะไป”
▻ แสดงใหเห็นวากวนอูนั้นมีความกตัญูตอผูมีพระคุณอยูเสมอ แมวากวนอู
ยังมีความซื่อสัตยและภักดีใหเลาปอยูตลอด แตเขาก็ยังไมลืมคงไมลืม
ตอบแทนบุญคุณของโจโฉ

8
1.6 แกนของเรื่องหรือสารัตถะของเรื่อง

แกนของเรื่องสามกก ตอนกวนอูไปรับราชการกับโจโฉ ไดแสดงถึง ความ

จงรักภักดี และความซื่อสัตย ที่กวนอูแสดงตอเลาป ไมวาโจโฉจะ พยามยามทําดี
ดวยเทาไหรก็ตาม กวนอูก็ยังคงยึดคํามั่นสัญญาที่เคยให
ไวเสมอ

9
2
การพิจารณาการใชภาษาในวรรณคดี
และวรรณกรรม

10
2.1 การสรรคํา

▰ วรรณคดีสามกกฉบับนี้เปนฉบับแปล ซึ่งไดมีการใชโวหารอยางงายเพื่อ ใหผู

อานไดเขาใจงาย ฉะนั้นจึงมีบางสํานวนที่ไมคุนตาในสมัยนี้ เชน เสียนํ้าใจ
และหมเสื้อ
▰ อยางไรก็ตามแมวาศัพทบางคําไมไดนํามาใชในปจจุบัน แตก็ยังสามารถ
เขาใจงาย ทั้งยังมีการเรียบเรียงคําใหสวยงาม ซึ่งทําใหผูอานสามารถเขาใจ
ในเนื้อหาไดอยางถูกตองและชัดเจน

11
2.1 การสรรคํา

▰ วรรณคดีเรื่องสามกกเปนวรรณคดีจีน จึงทําใหมีคําศัพทภาษาจีนปรากฎ ในเรื่อง

ซึ่งเปนศัพทเฉพาะ เชน สถานที่ (เมืองกิจิ๋ว) ชื่อตัวละคร (กวนอู เลาป และโจโฉ)
อยางไรก็ตาม ศัพทเฉพาะเหลานั้นประกอบไปดวย พยัญชนะ สระ วรรณยุกตในรูป
แบบที่ตรงตัว จึงสามารทําใหผูอานจําและอานได
▰ ในเรื่อง สามกก ผูแตงไดใชคําบุรุษสรรพนามไดเหมาะสมกับตัวละคร เชน ประโยค
ที่เตียวหุยพูดกับเลาป “อันทัพโจโฉยกมาครั้งนี้ ถาจะละใหตั้งลงได จะมีกําลังทํา
การศึกคิดรายแกเรา ...ขาพเจาจะอาสาคุมทหารยกออก ไปโจมตีกองทัพโจโฉ”

12
2.2 การเรียบเรียงคํา

1) เรียงขอความที่บรรจุสารสําคัญไวทายสุดในวรรณคดี
ตัวอยาง
เลาปจึงคิดวาทหารโจโฉเขาตีเมืองไดแลว จึงขับมาพาทหาร
หนีไปถึงปากเมืองชีจิ๋วแลเมืองแหฝอ
จากขอความขางตน จะเห็นไดใจความสําคัญคือเลาปขับมา
พาทหารหนีไปเมืองชีจิ๋วเเลเมืองแหฝอ

13
2.2 การเรียบเรียงคํา

2) เรียงคํา วลี หรือประโยคที่มีความสําคัญเทาๆ กัน เคียง

ขนานกันไป
ตัวอยาง
ขาพเจายังไมหายแคน จึงลอบเขามาจะทํารายทานอีกทานก็
จับได แลโทษขาพเจานี้ถึงตายตามทานจะโปรดเถิด

จากขอความขางตน แสดงเห็นวามีประโยคมีความสําคัญ
เทาๆกัน ที่อิเยียงพูดวาตัวเองผิดไมสมควรไดรับการใหอภัย

14
2.2 การเรียบเรียงคํา

3)เรียบเรียงประโยคใหเนื้อหาเขมขนขึ้นไปตามลําดับ
ดุจขั้นบันไดจนถึงขั้นสุดทายที่สุด
ตัวอยาง
ตัวเราเกิดเปนชายรักษาสัตยมิใหเสียวาจา ถึงมาตราวาเลาปจะถึง
แกความตายเราก็จะตายไปตามความที่ไดสาบานไว

จากขอความขางตน จะเห็นวาเนื้อหาเขมขึ้นไปตาม ลําดับจน

สุดทายที่วาเราจะตายไปตามความที่ไดสาบานไว

15
2.2 การเรียบเรียงคํา

4)เรียบเรียงถอยคําใหเปนประโยคคําถามเชิงวาทศิลป
ตัวอยาง
เหตุใดทานมาคิดยอทอ จะมาตีตัวตายกอนไขนั้นไมควร

จากขอความขางตน เปนคําถามชนิดนี้ไมไดประสงค
ใหผูอานหรือผูฟงตอบคําถาม

16
2.3 การใชโวหาร

1. การเปรียบเทียบสิ่งหนึ่งเหมือนกับอีกสิ่งหนึ่ง
การเปรียบเทียบดวยวิธีนี้จะมีคาแสดงความหมายอยางเดียวกับคําวา
“เหมือน” ปรากฏอยู ดวย เชน ราว ราวกับเปรียบ ดุจ ประดุจ ดัง ดั่ง เฉก เชน
เพียง เพี้ยง ประหนึ่ง ถนัด เปนตน โวหารชนิดน◌ีเรียกวา อุปมา
ตัวอยาง
ถึงมาตราวาทานจะไดความลําบากก็อุปมาเหมือนหนึ่งลุยเพลิงอันลุกเเลขามพระ
มหาสมุทรอันกวางใหญ

จากขอความขางตน จะเห็นวามีการเปรียบเทียบการที่เราเผชิญความยากลําบาก
เหมือนเราตองลุยเพลิงลุกแลขามพระมหาสมุทรอันกวางใหญ

17
2.3 การใชโวหาร

ตัวอยาง
ถาละชาไวก็จะมีกําลังมากขึ้น อุปมาเหมือนลูกนกอันขนปกยังไมขึ้นพรอม

จากประโยคขางตนจะเห็นวามีการเปรียบเทียบการปลอยศัตรูไวนั้นก็เหมือน
การที่ปลอยใหพวกมันเติบโตเหมือนกับลูกนกที่ยังไมมีขนไมแข็งแรงแตเมื่อ
เติบโตขึ้นก็มีขนสามารถบินไดอยางสงางามและแข็งแกรง

18
 3
การอานและพิจารณาเนื้อหาและกลวิธีใน
วรรณคดีและวรรณกรรม

19
3.1 คุณคาดานอารมณ

▰ ในเรื่องสามก็ก ตอนกวนอูไปรับราชการกับโจโฉ ประโยชนที่ไดจาก

สวนของดานอารมณคือ ผูเขียนสามารถเขียนใหผูอานสามารถ
เขาใจถึงอารมณไดเปนอยางดีและทําใหผูอานเขาใจถึงอารมณความ
รูสึกของตัวละคร

20
3.2 คุณคาดานคุณธรรม

▰ ในเรื่องสามกก ตอนกวนอูไปรับราชการกับโจโฉ ประโยชนที่ได

จากสวนของดานคุณธรรมคือ มีสัจจะในการพูด แสดงถึงความ
ซื่อสัตยตอผูอื่น รูจักการเคารพและกตัญูตอผูอื่น

21
3.3 คุณคาดานอื่นๆ

▰ การทําสงครามนั้นมิใชใชกําลังทหารเพียงอยางเดียว การทําสงคราม
ตองอาศัยสติปญญา
▰ บุคลิกภาพของผูนํา นอกจากการจะตองมีสติปญญาเฉลียวฉลาด
เชี่ยวชาญในการรบแลวควรมีความพยายามและความอดทนในการ
ทําการที่มุงหวัง
▰ สะทอนเกี่ยวกับขนบธรรมเนียมประเพณีตางๆ ของสังคมจีน
▻ การใหของกํานัลเปนสิ่งที่ชาวจีนทํากันในทุกโอกาส
▰ สะทอนเรื่องความเชื่อของคนในสังคม
▻ ความเชื่อในโชคลาง
▻ ความเชื่อเรื่องบุญกรรมที่ตนไดกระทําไว

22