3 ANOS PRESENTA :  

 
“COÑECE A TÚA MENTE, CULTIVA O TEU CORAZÓN​ “ 
  Este  curso  no  colexio  o  proxecto  titúlase  "Vivindo  san  non  cole  Frian".  Unha  alimentación  sa  e  equilibrada,  practicar 
deporte; son algúns dos eixos que traballamos. 
Ademais,  @s  nen@s  de  3  anos  fixemos  especial  énfase  en  coñecernos  e  coidarnos  aproveitando  a  nosa  situación de "nov@s" 
na escola para crear un vínculo como grupo e a partir de aí un lema: "coñece a túa mente, cultiva o teu corazón". 
Desa  idea  naceu  a  práctica  do  ioga  que  foi  un  proceso  divertido  e  de  complicidade  entre  tod@s  que  foi  pasando  por 
diferentes fases, pero sempre cunhas premisas claras: 

● O Ioga non se ensina, compártese​: 

É  importante  non  perseguir  obxectivos  nin  metas  que  alcanzar  cando  practicamos  ioga  c@s  nen@s.  Non  debemos  esperar 
conseguir  os  resultados  que  tanto  lemos  nos  libros  ou  que  esperamos  que  sucedan  como  consecuencia  de  “tal”  exercicio.  Se 
facemos  isto  estarémonos  afastando  dos  verdadeiros  ensinos  do  Ioga.  Debemos abrirnos á experiencia que esteamos a levar 
a cabo aprendendo a observar o que sucede para así poder acompañar ao nen@ nese momento presente. 
IOGA=COMPARTIR=ACOMPAÑAR=PROPOR=GUIAR 

1
 ● Cada nen@ experimenta o Ioga de forma diferente​: 
Algúns  nen@s  conectan  rápidamente  coas  prácticas  e  os  xogos  que  se  propoñen.  Son  nen@s  que atopan unha porta para algo 
que  levaban  tempo  buscando. A súa natureza é explorar o seu mundo interior e aprender a desenvolver hábitos sociais como a 
empatía,  a  compaixón,  a  solidariedade,  a  escoita...  El@s  sentense  como  en  casa.  Probablemente,  teñen  facilidade  para 
desenvolver  o  que  o  Dr.  Howard  Gardner  denominou  Intelixencia  Espiritual  ou Existencial entendida como “unha Intelixencia 
que  identifica  a  reflexión  sobre  cuestións  fundamentais  da  existencia  e  o  recoñecemento da Espiritualidade como un estado 
de  benestar”.  Desde  que  en  1983 o Dr. Gardner iniciou unha primeira revolución ao propor unha visión múltiple da intelixencia 
no  seu  libro  “Intelixencias  múltiples”  no  que  propuña a existencia de diferentes intelixencias presentes nas persoas pero cun 
diferente  nivel  de  desenvolvemento;  debemos  aceptar  que  non  todos  @s  nen@s  respondan  da  mesma  maneira.  Imaxina  a 
Gandhi,  Mozart  ou  Newton  nunha  mesma  aula. Todos son intelixentes pero seguro que 
non responderían igual ante os mesmos estímulos. 
En  cambio,  cando  un  nen@  resístese  ante  unha  práctica  de  Ioga  e non sente interese 
ou  tenta  impedir  levala  a  cabo,  debemos  ter  a  apertura  para  non  xulgar  e  non 
frustrarnos.  Se  as  nosas  ideas  previas,  a  nosa  intención  ou  o  noso  foco  estaban  nos 
resultados;  probablemente  non podamos evitar sentir malestar, unha sensación de que 
“non  funciona”  ou  que  o  esforzo  feito  non  merece  a  pena.  Pero  se  no  canto  disto, 
sabemos que a nosa intención debe estar en acompañar e guiar ao nen@, en ofrecer ou 
propor  no  canto  de  ensinar;  conseguiremos  responder  dunha forma máis comprensiva, 
máis empática. E en ocasións, nesa resposta, haberá moita aprendizaxe. 

2
 ● Ti es o mellor exemplo​: 
Hoxe  en  día  xa  sabemos  que  educamos  máis  polo  que  facemos  que  polo  que  dicimos.  En  verdade,  @s  nen@s  non  sempre  pon 
atención  aos  nosos  consellos  ou  ensinos  pero  é  fácil  atopalos  imitando  os  nosos  comportamentos  e  reaccionando  da  mesma 
forma.  Se  pos  o  teu  foco  e  ti  intención  na  coherencia  dos  teus  actos,  na  túa  propia  práctica;  será  moito  máis  fácil  que  @s 
nen@s comprendan e empecen a practicar Ioga. 
 
Hoxe  sei  que o máis importante que transmitimos a@s nen@s é a nosa maneira de ser. @s nen@s son moi sensibles. Non viven 
desde  o  intelecto,  senón  que  o  fan  desde  os  seus  sentimentos.  E  o  máis  importante  que  podemos  ofrecerlles  é  a  nosa 
presenza,  a  nosa  tranquilidade,  a  nosa  amabilidade  e  a  nosa  paz.  Pero  para  poder  transmitirlles  todas  estas  cousas 
necesitamos practicar. 
Irmá Chan Dinh Nghiem da sangha de Thich Naht Hanh. 
A ATENCIÓN 
A atención é un dos factores crave que inflúen nos procesos de aprendizaxe. Segundo “Escola Con Cerebro”, a crise educativa 
que  pasamos  é  en  gran  medida  debida  á  falta  de  atención  do  alumnado.  Sabemos  que  para  desenvolver  unha  tarefa  con 
concentración  é  necesario  ser  capaz  de  manter  a  atención  durante  un  período  de  tempo.  @s  mestr@s  pedimos 
constantemente  @s  nen@s  que "presten atención" pero non lles ensinamos a facelo e aínda menos, elaboramos estratexias ou 
dinámicas para mellorar esta habilidade do noso cerebro. 
 
 
 
 

3
 
 
O IOGA NA NOSA AULA 
O  Ioga é unha disciplina física, mental e emocional. Melloras a atención, a concentración e outros moitos aspectos académicos 
pero o máis significativo é que desenvolves n@s nen@s un maior coñecemento e control do seu mundo emocional.  
Estes son algúns de aspectos que traballamos: 
● A respiración. 
● Autoconocimiento:  Quen  son?  Que  necesito?  Como  sinto?.  Autocontrol:  Técnicas  de  regulación  emocional  e 
responsabilidade social e persoal. Resolución de conflitos.  
● Empatía e conciencia social: Desenvolver afecto, sentimentos de grupo e axudar ao outro cando o necesita. 
● Expresión a través do corpo: Usar o corpo como unha ferramenta de comunicación cun mesmo e os demais. 
● Relaxación  voluntaria:  Aprender  a  darnos  conta  da  nosa  tensión  e  nerviosismo  e  ser  capaz  de  acougar  o  corpo  e  a 
mente de forma voluntaria. 
● Atención  e  concentración:  Mellorar  o  tempo  e  a  calidade  da  concentración  e  a  atención  para  o  desenvolvemento  de 
tarefas. 
Temos unha canción que nos axuda a iniciar o día con alegría. Chamámola a canción para espertar a nosa alegría. 
https://www.youtube.com/watch?v=NMKJomta4y4&t=4s 
 
I am happy, I am good. 
Estou feliz, estou ben. 
Sat Nam, Sat Nam, Sat Nam ji,  
Waheguru, Waheguru, Waheguru ji. 

4
Sat Nam: A Verdade é a Identidade da divindade dentro de todos os seres. A verdade. 
Waheguru: Grande e marabillosa é a experiencia da divindade que nos trae cara á luz. 
Ji: Alma Divina, dentro de cada un de nós e dentro de todos os seres. 
Durante  o  curso  fomos  traballando  diferentes  aspectos  relacionados  co  ioga,  pero  sempre  partindo  de  estar  felices,  tomar 
conciencia de nós mesmos e dos demais, coidarnos e coidar, somos un grupo, se un falla fallamos todos. 
Os  principios  do  Ioga  de  forma  fácil  e  a  través  da  ensinanza  de  valores  como  a  empatía,  a  amizade,  o  respecto,  a 
xenerosidade, etc. Sorprender ao nen@ e tamén ao adulto; abrir as portas á sorpresa, á creatividade e á inventiva. 
Isto  levounos  a  traballar  diferentes  posturas,  principalmente  de  animais porque é un tema que nos interesa en xeral; a facer 
mandalas  e  practicar  a  través  delas  o  grupo  e  a  individualidade,  o que sinto e quero compartir e o que non quero compartir; a 
realizar botes da calma; facer técnicas de relaxación, masaxes e o noso propio libro de posturas de ioga. A reirnos moito. 
Continuará… 
 
 

 
 
 
 
 

5
https://www.youtube.com/watch?v=qFj7SFiBb1I 
https://www.youtube.com/watch?v=rEf51MQi4BU&t=5s 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Cando  lle  pides  a  un  nen@  que  sexa  forte  como  un  león,  @  nen@  proxecta  ao  instante  esa  enerxía  e  convértese nese animal 
sen  esforzo.  Nos  adultos,  en  cambio,  isto  esixe  un  proceso  de  mentalización  e  raciocinio  que  pode  compararse  co  que 
experimentan @s nen@s. 

6
Practicar  ioga  c@s  nen@s  condúceos  á  non  violencia,  ao  respecto  por  un  mesm@  e  polos  demais,  á  arte  da  alegría,  da  non 
dependencia; en esencia, ao estudo dun mesm@. 
Respectemos,  pois,  os  prodixiosos  corpos  d@s  nen@s,  inmersos  nun  desenvolvemento  e  unha  transformación  constantes,  e 
xoguemos a facer ioga, a inventar historias cos animais e as súas divertidas posturas. 
Os  xogos  espontáneos  estimulan  a  adaptación  e  o  crecemento  emocional,  pois  @s  nen@s  pon  todos  os  seus  sentimentos 
nestas  historias  de  fantasía.  Os  personaxes  que  descobren  convértense,  así,  en  personaxes  reais  movidos  pola  valentía  ou  a 
rabia,  e  entrar  en  contacto  coas  súas  emocións  coma  se  fose  parte  do  xogo  fai  posible  que  se  familiaricen  con  elas  e 
asimílenas mellor na vida real. 
Sen  dúbida,  co  paso  do  tempo  e  unha  práctica  que  favoreza  a  creatividade  e  a  imaxinación,  a  inmobilidade  xurdirá 
espontaneamente. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

7
  
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
"O ensino que deixa pegada non é a que se fai de cabeza a cabeza, senón de corazón a corazón"​. Howard Hendricks 
 
 
XUÑO 2018 
CURSO 2017/2018 
CEIP FRIAN-TEIS