Reflecting on the ASEAN–Australian relationship

The latest ASEAN Summit at Singapore follows a significant inflection point in Australia’s
relationship with ASEAN associated with the mid-March 2018 ASEAN-Australia Special
Summit held in Sydney. While Australia has not been seriously invited to become a member of
ASEAN, it was extraordinary to hear Indonesian President Joko Widodo (Jokowi) and former
Malaysian prime minister Mahathir Mohamad be more welcoming of Australia in ASEAN
circles. Two decades ago, this would have been unimaginable.
The change speaks to a shift in how Australia is perceived in the region. Australia should aspire
to be designated an ASEAN Community Partner, says Graeme Dobell, in recognition of the
unique and special relationship that Australia has with ASEAN. This is in large part because of
their shared geography and also in recognition of Australia’s growing attentiveness and focus on
the neighbourhood. Dobell’s idea has generated strong reactions, with some commentators for it
and others against. This concept fundamentally draws attention to the intimate and growing ties
between Australia and ASEAN as well as their shared future. Such a vision would have been
unthinkable a generation earlier.
Just over fifty years since the end of the White Australia policy, Australia now has about one
million people with strong links with Southeast Asia — a number closely matching the million
or so each with links to South Asia and Northeast Asia. Australia’s Race Discrimination
Commissioner and the son of refugees from Laos Dr Tim Soutphommasane is right to point to
the still fractional representation of diversity at the senior echelons of the Australian business
community. But a growing body of Australians with links to Southeast Asia and Asia more
broadly (now about 12 per cent of the Australian population) are well placed to have a greater
say and influence in how Australia becomes more closely integrated with its own
neighbourhood.
Jokowi has described Indonesia as a ‘maritime fulcrum’. But perhaps this term applies more
broadly to the space shared by Southeast Asia and Australasia. As maritime trade routes through
Southeast Asia and across the Pacific and Indian Oceans grow in significance, the Indo-Pacific
space shared by ASEAN and Australasia is increasingly busy, lucrative and contested.
Some have complained that Southeast Asian dictators should have been reprimanded rather than
feted in Sydney. Critics rightly decried the inadequate human rights records and other political
shortcomings of many of the ASEAN member states. But the summit was not the time to dwell
on the differences and disagreements with public pronouncements. Rather it was a time to
consider what is shared, what is held in common and what can be done collaboratively in the
future.
In Southeast Asia form precedes function. Respect has to be shown for it to be reciprocated.
And key to the showing of respect is in handling differences with discretion so as to avoid the
public loss of face. Megaphone diplomacy might make some Australians feel smug and self-
righteous, but it does little to open doors for engagement and substantive reform.
Indeed, despite the avoidance of public discussion on sensitive and embarrassing issues like the
Rohingya crisis, the very gathering together at such forums and the one-on-one meetings on the
sidelines have provided significant opportunities for Australia. Australian officials, academics
and others have used these opportunities to engage respectfully but with conviction on a range
of issues for which the alternative megaphone diplomacy is counterproductive.
The ASEAN–Australia Dialogue and the ASEAN–Australia Special Summit reflect a recent
trend: the growing recognition that Australia has to find a way to get along better with its
neighbours for a variety of reasons. Australia’s prosperity is intimately tied to the security,
stability and prosperity of its neighbourhood. Non-traditional security threats to Southeast Asia
and the South Pacific are increasingly understood as being linked to the security and prosperity
of Australia itself.
While ASEAN has proven to be a useful forum for humanitarian assistance and disaster relief
coordination and counterterrorism initiatives, the centrality of ASEAN may be challenged by
great power contestation. Some critics decry ASEAN as a ‘broken reed’ that is divided over the
South China Sea and ineffective as a collective security bloc in the face of apparently
unrelenting Chinese pressure. But such critics misread ASEAN’s raison d’etre and
underestimate the significance of the body’s economic, political, social and cultural
achievements.
Despite extraordinary economic, demographic, historical, legal, linguistic, cultural, religious
and ethnographic diversity, the motto ‘unity in diversity’ still rings loudly — as much as an
aspirational statement as it is a motto. The world would be less secure and prosperous if
ASEAN were to disappear.
After all, ASEAN includes US treaty allies and other security partners. It includes Christians,
Buddhists, Muslims, Animists and others. It uses English as its common language. It is
Australia’s front yard. Australians skip over it on our way elsewhere without recognising that,
when aggregated, it is Australia’s third largest trading partner and one of Australia’s leading
sources of migrants and students. Australians are slowly adjusting to the fact that they are not
living in some kind of metaphorical mid-Atlantic.
Despite genuine concerns over the divergence of interests over issues like democratisation and
human rights, today the interests of Australia and ASEAN overlap to an unprecedented degree.
Shared geography is the key driver, but other factors feature prominently as well. Trade links,
for instance, are more substantial than ever, with ASEAN being Australia’s third largest trading
partner. Security links have been growing significantly as well, linked with the expanding
Australian Defence Cooperation Program and Australia’s engagement with a range of security
issues associated the ASEAN Defence Ministers Meeting (ADMM) Plus construct. These
arrangements have witnessed growing ties over humanitarian assistance and disaster relief,
piracy, terrorism, people smuggling, refugee flows, and illegal, unregulated and unreported
fishing, let alone concerns over great power contestation. Sure, considerable differences remain,
particularly concerning democracy and human rights. But, like Australia, the ASEAN states
struggle to reconcile competing geostrategic and economic priorities, valuing the burgeoning
trade ties with China while still valuing the enduring US contribution to stability that has been
the great facilitator of prosperity. Along the way, they are finding they have more interests and
concerns in common than ever.
In the past, Australia sought security from Asia. That world has gone. Australia nowadays must
increasingly find security, stability and prosperity in and through Asia. Australia’s links with
Southeast Asia and ASEAN are therefore of fundamental importance for its future.
http://www.eastasiaforum.org/2018/05/07/reflecting-on-the-asean-australian-relationship/
Suy ngẫm về mối quan hệ ASEAN-Úc
Mới đây, Hội nghị thượng đỉnh ASEAN tổ chức tại Singapore đưa đến một bước ngoặt quan
trọng trong mối quan hệ giữa Úc với ASEAN, có liên quan đến Hội nghị thượng đỉnh đặc biệt
ASEAN-Úc được tổ chức vào giữa tháng 3 năm 2018 tại Sydney. Trong khi Úc không tham dự
như là một thành thành viên của ASEAN, thật bất ngờ khi nghe tin Tổng thống Indonesia Joko
Widodo (Jokowi) và cựu thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad dành nhiều sự chào đón với
Úc trong khối ASEAN.Trải qua hai thập kỷ, điều này là không thể tưởng tượng nổi.
Thay đổi này nói lên sự chuyển hướng về cách thức mà Úc được nhìn nhận trong khu vực. Nhà
báo Graeme Dobell cho rằng, Úc mong muốn được chỉ định là một đối tác của cộng đồng
ASEAN, để công nhận mối quan hệ đặc biệt và duy nhất mà Úc có với ASEAN. Lí do phần lớn
là vì vị trí địa lý chung của hai bên và còn vì sự công nhận sự quan tâm và tập trung ngày càng
tăng của Úc vào khu vực lân cận này. Quan điểm của Dobell đã tạo nên nhiều phản hồi mạnh
mẽ- một số nhà bình luận đồng ý và một số người khác thì phản đối. Về cơ bản, quan điểm này
thu hút sự chú ý vào mối quan hệ mật thiết và ngày càng gia tăng giữa Úc và ASEAN cũng như
tương lai chung của hai bên. Một tầm nhìn như thế không thể tưởng tượng được ở một thế hệ
trước đó.
Chỉ hơn 50 năm kể từ khi kết thúc chính sách ‘Người Úc Da trắng’ 1, giờ đây Úc có khoảng một
triệu người dân có những mối liên kết khăng khích với Đông Nam Á –đây là con số của hàng
triệu những kết nối chặt chẽ và với các liên kết từ Nam Á và Đông Bắc Á. Ủy viên Phân biệt
đối xử chủng tộc của Úc và con trai của người tị nạn đến từ Lào- Tiến sĩ Tim Soutphommasane
có quyền chọn ra đại diện phân biệt chủng tộc ở các cấp bậc cấp cao trong cộng đồng doanh
nghiệp Úc. Nhưng ngày càng có nhiều người Úc có mối liên kết rộng hơn với Đông Nam Á và
châu Á (hiện nay là khoảng 12% dân số Úc). Họ có vị thế tốt để đưa ra tiếng nói và mức ảnh
hưởng lớn hơn đến cách thức mà Úc trở nên ngày càng hòa hợp chặt chẽ hơn với người láng
giềng của chính họ.
Jokowi đã miêu tả Indonesia như là một “điểm tựa hàng hải”. Nhưng có lẽ thuật ngữ này áp
dụng rộng rãi hơn trong không gian được chia sẻ giữa khu vực Đông Nam Á và Úc. Khi các
tuyến thương mại hàng hải xuyên qua Đông Nam Á, băng qua Thái Bình Dương và Ấn Độ
Dương ngày càng gia tăng đáng kể thì vùng không gian Ấn Độ-Thái Bình Dương do ASEAN
và Australasia chia sẻ với nhau ngày càng bận rộn, sinh lợi và nhiều tranh chấp.
Một số người đã phàn nàn rằng các nhà độc tài Đông Nam Á nên bị khiển trách hơn là được tán
dương ở Sydney. Các nhà phê bình đã chỉ trí đúng về những hồ sơ nhân quyền không đầy đủ và
những thiếu sót chính trị khác của nhiều quốc gia thành viên ASEAN. Nhưng hội nghị thượng
đỉnh không phải là lúc để sống trên những khác biệt và bất đồng với những tuyên bố công khai.
Thay vào đó, đây là thời điểm để xem xét những gì được chia sẻ, những gì được chung tay tổ
chức và những gì có thể được hợp tác thực hiện trong tương lai.
Ở Đông Nam Á, có câu “hình thức theo nội dung”. Việc tôn trọng phải được thể hiện qua việc
được phản hồi lại. Và chìa khóa để thể hiện sự tôn trọng là trong việc xử lý sự khác biệt với sự
thận trọng để tránh gây mất thể diện một cách công khai. Ngoại giao của Megaphone có thể làm
cho một số người Úc cảm thấy tự mãn và tự cao, nhưng nó không mang lại lợi ích đáng kể gì
trong việc mở ra cánh cửa cho sự tham gia và cải cách. Thật vậy, mặc dù tránh thảo luận công
khai về các vấn đề nhạy cảm như cuộc khủng hoảng Rohingya, cuộc họp tập trung tại các diễn

1
Chính sách hạn chế nhập cư đối với di dân không có nguồn gốc da trắng
đàn như vậy và các cuộc họp trực tiếp đã mang lại cơ hội đáng kể cho Úc. Các nhà chức trách
Úc, các học giả và những người khác đã tận dụng những cơ hội này để tham gia một cách đáng
tôn trọng nhưng với niềm tin vào một loạt các vấn đề mà ngoại giao megaphone thay thế là
phản tác dụng.
Cuộc đối thoại giữa ASEAN với Úc và Hội nghị thượng đỉnh đặc biệt ASEAN-Úc đã phản ánh
một xu hướng gần đây: Sự công nhận ngày càng tăng rằng Úc phải tìm cách để hòa hợp với các
nước láng giềng vì nhiều lý do khác nhau. Sự thịnh vượng của Úc gắn liền với sự an toàn, ổn
định và thịnh vượng của khu vực lân cận. Các mối đe dọa an ninh phi truyền thống đối với khu
vực Đông Nam Á và Nam Thái Bình Dương ngày càng được hiểu là có liên quan đến an ninh
và thịnh vượng của chính Úc.
Trong khi ASEAN đã chứng tỏ là một diễn đàn hữu ích về sự hỗ trợ nhân đạo và phối hợp cứu
trợ thiên tai và chống khủng bố, thì vai trò trung tâm của ASEAN có thể bị thách thức bởi cuộc
cạnh tranh quyền lực lớn hơn. Một số nhà phê bình công khai chỉ trích khối ASEAN như một
'cây sậy vỡ' được phân chia trên Biển Đông và không có hiệu quả như một khối an ninh tập thể
khi đối mặt với áp lực không rõ ràng từ Trung Quốc. Nhưng những nhà phê bình như vậy đã
hiểu lầm về mục đích sự ra đời của ASEAN và đánh giá thấp tầm quan trọng của những thành
tựu kinh tế, chính trị, xã hội và văn hóa của khối ASEAN.
Mặc dù đa dạng về kinh tế, nhân khẩu học, lịch sử, pháp lý, ngôn ngữ, văn hóa, tôn giáo và dân
tộc học, phương châm 'thống nhất trong đa dạng' vẫn còn tạo được tiếng vang - như một tuyên
bố đầy khát vọng. Thế giới sẽ kém an toàn và thịnh vượng hơn nếu ASEAN biến mất.
Xét cho cùng, ASEAN bao gồm các đồng minh của Hoa Kỳ và các đối tác an ninh khác. Khối
này bao gồm người Kitô giáo, Phật tử, người Hồi giáo,nhà thần giáo và những người khác, với
việc sử dụng tiếng Anh như ngôn ngữ chung. Đây được xem như là sân trước của Úc. Thế
nhưng, người Úc bỏ qua điều này trên con đường của họ mà không nhận ra rằng, trong tổng thể,
Khối ASEAN là đối tác thương mại lớn thứ ba của Úc và là một trong những nguồn di dân và
du học sinh hàng đầu của Úc. Người Úc đang dần dần thích nghi với thực tế rằng họ không
sống biết lập giữa Đại Tây Dương này được.
Bất chấp những mối quan tâm về sự khác biệt lợi ích đối với các vấn đề như dân chủ hóa và
nhân quyền, ngày nay quyền lợi của Úc và ASEAN chồng chéo lên nhau ở một mức độ chưa
từng có. Chia sẻ chung về vị trí địa lý là yếu tố cốt lõi dẫn dắt chính, nhưng các yếu tố khác
cũng rất nổi bật. Ví dụ như liên kết thương mại có tầm ảnh hưởng đáng kể hơn bao giờ hết khi
mà ASEAN là đối tác thương mại lớn thứ ba của Úc. Các liên kết an ninh cũng ngày càng phát
triển đáng kể, đã liên kết giữa Chương trình Hợp tác Quốc phòng Australia mở rộng với sự
tham gia của Úc vào một loạt các vấn đề an ninh liên quan đến Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng
các nước ASEAN mở rộng (ADMM-Plus). Những thỏa thuận này đã chứng kiến mối quan hệ
ngày càng tăng về hỗ trợ nhân đạo và cứu trợ thiên tai, cướp biển, khủng bố, buôn lậu, tị nạn, và
đánh bắt trái phép mà không được kiểm soát và không được báo cáo. Chắc chắn, sự khác biệt
đáng kể vẫn còn, đặc biệt là liên quan đến vấn đề dân chủ và nhân quyền. Nhưng, cũng như Úc,
các nước ASEAN đấu tranh để hòa giải các ưu tiên về kinh tế và địa lý cạnh tranh, đánh giá các
mối quan hệ thương mại đang phát triển với Trung Quốc trong khi vẫn đánh giá sự đóng góp
lâu dài của Hoa Kỳ cho sự ổn định. Trên đường đi, ASEAN và Úc thấy rằng họ có nhiều mối
quan tâm chung hơn bao giờ hết.
Trong quá khứ, Úc đã tìm kiếm sự an ninh từ châu Á. Thế giới đó giờ đã biến mất. Úc ngày nay
phải ngày càng gia tăng tìm kiếm sự an ninh, ổn định và thịnh vượng trong và thông qua châu
Á. Các liên kết của Úc với Đông Nam Á và ASEAN do đó có tầm quan trọng nền tảng cho
tương lai của họ.