Laborator Dyporteshi

Universiteti Politeknik i Tiranës
Fakulteti i Inxhinierisë Elektrike
Departamenti i Elektroteknikës
Laborator 4: Përcaktimi eksperimental i parametrave

Z dhe Y të dyportëshit
Lënda: Elektroteknika 3
Pedagogu: Studenti:
Aulon Shabani
Tiranë 2017-2018
1 Hyrje
Një dyportësh (apo një katërpolar) është një qark elektrik apo
paisje e cila ka dy çifte bornash të cilat lidhen me pjesën jashtë qarkut.
Një çift bornash (terminale) formojnë një portë. Një dyportësh shpesh
konsiderohet si “black-box”ku veçoritë e tij shprehen nëpërmjet ekuacioneve
në trajtë matricore. Kjo mënyrë të shprehuri lejon që për sinjale të aplikuara
tek njëra portë të analizohet qarku pa dashur të llogariten vlerat e brendshme
të elementëve të dyportëshit. Në figurën 1 tregohet skema e një dyportëshi
e trajtuar si një “black-box”ku secila nga portat karakterizohet nga tensioni
dhe rryma.
I1 I2
+ +
V1 Dy-Portëshi V2
− −
Figura 1: Skema e një dyportëshi
Shembuj të qarqeve të analizuar si dyportësha mund të përmendim

filtrat, linjat e transmetimit, transformatorët, po ashtu edhe tranzistorët.
Modeli matematik i një dyportëshi shprehet nga një matricë katrore
(2 me 2), modelet më të përdorshme në literaturë njihen si parametrat-Z,
parametrat-Y, parametrat-h, parametrat-ABCD të cilat në thelb shprehin
marrdhëniet rrymë tension në secilën nga portat.
1
2 Objektivat e laboratorit
Në këtë eksperiment studenti duhet të fitojë njohuritë si:
1. Të njëhësojë eksperimentalisht parametrat Z dhe Y të një dyportëshi,
Në figurat 2 dhe 3 tregohen skemat që do të përdoret për realizimin e punës
së laboratorit.
3 Skema e lidhjes së paisjeve
Skema tregon lidhjen e një dyportëshi me rrjetin me burim ushqimi

alternativ. Në skajet e burimit të ushqimit lidhet një autotransformator i
cili bën ndryshimin e nivelit të tensionit të ushqimit nga 0-220 V. Në paralel
me qarkun në shqyrtim lidhen dy aparate matës për tensionin alternativ
(voltmetëra) si dhe në seri me qarkun lidhet një aparat laboratorik për
matjen e rrymës në qark (ampermetër). Ndërsa në figurën 3 qarku lidhet
në të shkurtër me anë të ampermetrit A2 .
1 Z1 Z2 2
A
AutoTrans
Z3
220 V V1 V2
0-220 V
Dy-Portëshi
10 = 20
Figura 2: Skema e realizimit të eksperimentit për matjen e parametrave Z
2
1 Z1 Z2 2
A
AutoTrans
Z3
220 V V1 A2
0-220 V
Dy-Portëshi
10 = 20
Figura 3: Skema e realizimit të eksperimentit për matjen e parametrave Y
Skemat e treguara përdoren për llogaritjen eksperimentale paragrafi

(3.1) të parametrave përkatës Z11 , Z21 , Y11 dhe Y21 , ndërsa llogaritja e
parametrave Z12 , Z22 , Y12 dhe Y22 , kryhet duke ndryshuar skemën e lidhjes
ku ndryshojme skajet 1 me 2 të dyportëshit në skemë.
3.1 Llogaritjet teorike
Llogaritjet bazohen në matricën e parametrave-Z për dyportëshin.
V1 = Z11 I1 + Z12 I2
V2 = Z21 I1 + Z22 I2
Eksperimentalisht parametrat për dyportëshin në shqyrtin do të merren

duke marrë rrymën në portën e dytë të barabartë me zero, dhe kjo
procedurë përsëritet duke ndryshuar nyjen 1 me 2 për të llogaritur parametrat
e tjerë.
3
Skema ushqehet nga skajet 1−10 ndërsa 2−20 lihet i hapur dhe gjenden:
V1
Z11 =
I1
|
I2 = 0
V2
Z21 =
I1
|
I2 = 0
Skema ushqehet nga skajet 2 − 20 ndërsa 1 − 10 lihet i hapur dhe gjenden:

V1
Z12 =
I2
|
I1 = 0
V2
Z22 =
I2
|
I1 = 0
Llogaritjet bazohen në matricën e parametrave-Z për dyportëshin.
I1 = Y11 V1 + Y12 V2
I2 = Y21 V1 + Y22 V2
Eksperimentalisht parametrat për dyportëshin në shqyrtin do të merren

duke marrë rrymën në portën e dytë të barabartë me zero, dhe kjo
procedurë përsëritet duke ndryshuar nyjen 1 me 2 për të llogaritur parametrat
e tjerë.
Skema ushqehet nga skajet 1 − 10 ndërsa 2 − 20 lidhet në të shkurtër
dhe gjenden:
I1
Y11 =
V1
|
V2 = 0
I2
Y21 =
V1
|
V2 = 0
Skema ushqehet nga skajet 2 − 20 ndërsa 1 − 10 lidhet në të shkurtër dhe
gjenden:
I1
Y12 =
V2
|
V1 = 0
I2
Y22 =
V2
|
V1 = 0
4
4 Përpunimi i rezultateve
Rezultatet do të përpunohen duke iu referuar relacioneve

të sipërpërmendura për rezultatet e matura kryhen llogaritjet në hapsirën e
mëposhtme dhe të plotësohen madhësitë e gjetura në tabelë.
Matjet Llogaritjet
Porta 1 − 10 Porta 2 − 20
V1 V2 I1 V1 V2 I2 Z11 Z12 Z21 Z22

Matja 1
Matja 2
Matja 3
Matjet Llogaritjet
I1 I2 V1 I1 I2 V2 Y11 Y12 Y21 Y22

Matja 1
Matja 2
Matja 3
5
1. Matja 1 parametrat Z
Z11 = =
Z12 = =
Z21 = =
Z22 = =
2. Matja 2 parametrat Z
Z11 = =
Z12 = =
Z21 = =
Z22 = =
6
3. Matja 1 parametrat Y
Y11 = =
Y12 = =
Y21 = =
Y22 = =
4. Matja 2 parametrat Y
Y11 = =
Y12 = =
Y21 = =
Y22 = =
7
Fleta e matjeve: lab 4
Matjet
V1 V2 I1 V1 V2 I2
Matja 1
Matja 2
Matjet
I1 I2 V1 I1 I2 V2
Matja 1
Matja 2
Emri Mbiemri Data
1
2
3
4
5

Laborator Dyporteshi

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Laborator Dyporteshi

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Universiteti Politeknik i Tiranës

Fakulteti i Inxhinierisë Elektrike

Laborator 4: Përcaktimi eksperimental i parametrave

Figura 1: Skema e një dyportëshi

Shembuj të qarqeve të analizuar si dyportësha mund të përmendim

Në këtë eksperiment studenti duhet të fitojë njohuritë si:

1. Të njëhësojë eksperimentalisht parametrat Z dhe Y të një dyportëshi,

3 Skema e lidhjes së paisjeve

Skema tregon lidhjen e një dyportëshi me rrjetin me burim ushqimi

Figura 2: Skema e realizimit të eksperimentit për matjen e parametrave Z

Figura 3: Skema e realizimit të eksperimentit për matjen e parametrave Y

Skemat e treguara përdoren për llogaritjen eksperimentale paragrafi

3.1 Llogaritjet teorike

Llogaritjet bazohen në matricën e parametrave-Z për dyportëshin.

Eksperimentalisht parametrat për dyportëshin në shqyrtin do të merren

Skema ushqehet nga skajet 2 − 20 ndërsa 1 − 10 lihet i hapur dhe gjenden:

Llogaritjet bazohen në matricën e parametrave-Z për dyportëshin.

Eksperimentalisht parametrat për dyportëshin në shqyrtin do të merren

Rezultatet do të përpunohen duke iu referuar relacioneve

V1 V2 I1 V1 V2 I2 Z11 Z12 Z21 Z22

I1 I2 V1 I1 I2 V2 Y11 Y12 Y21 Y22

Emri Mbiemri Data

You might also like