ΡΑΝΤΑΡ

ΜΙΑ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΛΟΓΗ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟ

ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΦΡΕΓΑΤΩΝ ΤΟΥ Π.Ν.
Η υποψηφιότητα της
FREMM (Frégates
Européennes Multi-
Missions)θα είναι µία
από τις πλέον ισχυρές
για το πρόγραµµα των
νέων φρεγατών του
Πολεµικού Ναυτικού. Η
διαµόρφωση των Γαλλι-
κών FREMM περιλαµβάνει
µία «διαφορετική» και ενδια-
φέρουσα πρόταση για την κάλυψη
των Ελληνικών αναγκών µε «καρδιά» το ρα-
ντάρ πολλαπλών λειτουργιών (Multi Function
Radar) Herakles της εταιρείας THALES.

Του Βασίλη Παπακώστα

H σχεδίαση και ανάπτυξη του ραντάρ Herakles στηρίχθηκε ❚ Χαµηλότερο κόστος πρό-
στη φιλοσοφία της υποκατάστασης των ραντάρ έρευνας όγκου σκτησης και υποστήριξης

H£IK§(Volume Search Radar) και ελέγχου πυρός-ιχνηλάτησης

(MFR) από ένα και µοναδικό ραντάρ που να ικανοποιεί επαρ-
κώς και τις δύο λειτουργίες. Τα επιχειρήµατα της χρήσης δύο
διαφορετικών ραντάρ για τις ανωτέρω λειτουργίες αναλύθη-
καν στην παρουσίαση του ραντάρ SAMPSON στο προηγούµε-
νο τεύχος της «Α» και περιγράφονται και στην µελέτη NAAWS
(NATO Anti Air Warfare).
Από την άλλη πλευρά οι υποστηρικτές της λύσης του ενός ρα-
ντάρ έχουν να παραθέσουν και αυτοί µία σειρά από ενδιαφέ-
❚ Χαµηλότερες απαιτήσεις
επάνδρωσης. Το χαρακτη-
ριστικό παράδειγµα είναι η κλάση FREMM µε πλήρωµα µόλις
108 ανδρών καθώς για το ραντάρ απαιτείται η παρουσία ενός
χειριστή ενώ για την συντήρηση του είναι υπεύθυνος ο διαχει-
ριστής Οπλικών Συστηµάτων.
❚ ∆εν παρουσιάζεται το φαινόµενο της επικάλυψης τοµέων
❚ Ελαχιστοποιείται το φαινόµενο των αλληλοεπιδράσεων
(Electro-Magnetic Interference, EMI) µε τα συστήµατα επι-
ροντα επιχειρήµατα: κοινωνιών και Ηλεκτρονικού Πολέµου.

FGHIJ
50 ¢∂∫∂ªµƒπ√™ 2007 ANAXAITI™H/INTERCEPTION
 ∆∂á√§√°π∞

HERAΚLES:
 Ψηφιακή
Ψηφιακή απεικόνιση
απεικόνιση της
της νέας
νέας κλάσης
κλάσης Formidable
Formidable
για
για το
το Ναυτικό
Ναυτικό της
της Σιγκαπούρης.
Σιγκαπούρης. Τα
Τα σκάφη
σκάφη της
της συ-
συ-
γκεκριµένης
γκεκριµένης κλάσης φέρουν το ραντάρ Herakles, το οποίο
κλάσης φέρουν το ραντάρ Herakles, το οποίο
διακρίνεται
διακρίνεται επάνω
επάνω από
από την
την πρώτη
πρώτη υπερκατασκευή.
υπερκατασκευή.

Για την επίτευξη του ανωτέρω στόχου, θα πρέπει η αξιοπιστία
του µοναδικού ραντάρ να είναι εξαιρετικά υψηλή ώστε να εξα-
σφαλίζεται η απρόσκοπτη λειτουργία του. Για την επίτευξη αυ-
τού του στόχου απαιτείται:
❚ Η µεγιστοποίηση του χρόνου µεταξύ βλαβών (MTBF Mean
Time Between Failures)
❚ Η ελαχιστοποίηση του χρόνου αποκατάστασης των βλαβών
(MTTR Mean Time To Repair) και εάν είναι εφικτό η αποκα-
τάσταση της βλάβης να γίνει ενώ συνεχίζεται η λειτουργία
❚ Την αξιοποίηση του φαινοµένου της «κοµψής υποβάθµισης»
(graceful degradation) όπου δεν επηρεάζεται εµφανώς η
λειτουργία του ραντάρ από τµηµατικές αστοχίες υλικού.
❚ Την ύπαρξη αξιόπιστου συστήµατος αυτοελέγχου (BITE).
[ Tο ραντάρ HERAKLES
To ραντάρ Herakles προτάθηκε από την THALES στο Ναυτικό
της Σιγκαπούρης (RSN) για τα σκάφη της κλάσεως
Formidable και για χρήση σε συνδυασµό µε τα βλήµατα
ASTER-15 και επικράτησε των SAMPSON και MF-STAR της
ELTA. H επιλογή του έγινε στα µέσα του 2000 και υπογράφη-
κε συµβόλαιο για την απόκτηση έξι συσκευών για εγκατάστα-
ση σε ισάριθµα σκάφη της κλάσης. Το πρώτο ραντάρ τοποθε-
τηθήκε σε σκάφος της κλάσης Formidable στα µέσα του 2004
και ήδη τέσσερα έχουν εγκατασταθεί ενώ δύο βρίσκονται στην
φάση της διασύνδεσης µε τα λοιπά συστήµατα του σκάφους.
Το πρώτο σκάφος της κλάσης είναι σε υπηρεσία από τον Μαϊο
του 2007 ενώ για το 2008 έχει προγραµµατισθεί η πρώτη βο-
λή βλήµατος ASTER-15 σε συνεργασία µε το ραντάρ Herakles.
Στα τέλη του 2005 υπογράφηκε το συµβόλαιο για την παραγω-
γή 17 ραντάρ για τα Γαλλικά σκάφη κλάσης FREMM που θα ξε-
κινήσουν να παραδίδονται το 2011. H κλάση FREMM περιλαµ-
βάνει 27 σκάφη εκ των οποίων τα δέκα επτά προορίζονται για
τη Γαλλία και τα δέκα για την Ιταλία. Από τα 27 σκάφη, τα 15
θα είναι της έκδοσης F-AVT (Land Attack) και τα 12 της ανθυ-
ποβρυχιακής έκδοσης F-ASM.Στην έκδοση FREDA (Frégates
de défense aériennes) θα χρησιµοποιηθεί σε συνδυασµό µε
τα βλήµατα ASTER-15/30 και στις λοιπές εκδόσεις σε συνδυα-
σµό µε τα βλήµατα τοπικής άµυνας ASTER-15.

52 ¢∂∫∂ªµƒπ√™ 2007 ANAXAITI™H/INTERCEPTION

 ∆∂á√§√°π∞
Η κεραία του Herakles είναι µία µονή τραπεζοειδής διάταξη
µε 1761 µορφώµατα (modules). Πρόκειται για µία «υβριδική» Το
Το σύστηµα
σύστηµα ελέγχου
ελέγχου µάχης,
µάχης, των
των
διάταξη καθώς χρησιµοποιούνται 40 µικρό-ποµποί µε ηλε- φρεγατών FREMM
φρεγατών FREMM και και
κτρονικά στερεάς κατάστασης µέγιστης συνολικής ισχύος Formidable
Formidable το
το οποίο
οποίο µπορεί
µπορεί να
να δεχθεί
δεχθεί
25KW που δεν βρίσκονται επί της κεραίας αλλά χαµηλότερα δεδοµένα
δεδοµένα ιχνών
ιχνών υψηλής
υψηλής ακρίβειας,
ακρίβειας, για
για
στην υπερκατασκευή µε δυνατότητα σχηµατισµού πολλαπλών τους
τους στόχους
στόχους υψηλής
υψηλής προτεραιότητας
προτεραιότητας
δεσµών. Έτσι το Herakles συνδυάζει τις πολλαπλές δέσµες
στην έρευνα και τη στενή δέσµη στην ιχνηλάτηση. Σε διαµόρ-
φωση έρευνας, παρέχεται η δυνατότητα σχηµατισµού τεσσά-
ρων δεσµών. Σε διαµόρφωση ιχνηλάτησης, παρέχεται η δυνα-
τότητα σχηµατισµού δέσµης ιχνηλάτησης, εφεδρικής δέσµης
και δύο διαφορετικές δέσµες για τον υπολογισµό της γωνια-
κής απόκλισης αζιµουθίου και ανύψωσης. Υπενθυµίζεται ότι ο
ορισµός της παθητικής διάταξης καθορίζει την ύπαρξη µονα-
δικού ποµπού και δέκτη ενώ ο ορισµός της ενεργής διάταξης
καθορίζει την ύπαρξη σε κάθε στοιχείο της κεραίας µετατοπι-
στή φάσης, µονάδας εκποµπής, λήψης, ελέγχου και µονάδα
διασύνδεσης του ποµπού και του δέκτη.
Το ραντάρ είναι πολλαπλών λειτουργιών (3D έρευνα, ιχνηλάτηση)
και χρησιµοποιεί την S ζώνη συχνοτήτων (2-4 GHz). Η ανωτέρω
ζώνη συχνοτήτων παρέχει χαµηλά επίπεδα εξωτερικού θορύβου,
λογικό µέγεθος κεραίας, καλή γωνιακή ανάλυση που συνδυάζε-
ται µε ικανοποιητικές επιδόσεις εµβέλειας, χαµηλότερη επίδρα-
ση των ανεπιθύµητων επιστροφών και γενικά είναι πιο αποδοτι-
κή σε παράκτιο περιβάλλον και σε δυσµενείς καιρικές συνθήκες
(κατάσταση θάλασσας, βροχή κ.α.). Αντίθετα οι υψηλότερες συ-

∆ιάγραµµα του συστήµατος τροφοδοσίας

και ψύξης του ραντάρ Herakles

Μονάδα ψύξης
Τµήµα ψύξης ποµπού
Ενισχυτής σήµατος

Ποµπός

Μονάδα ψύξης

∆ηµιουργία σήµατος / δέκτης

Ποµπός
Επεξεργασία και IFF

Μονάδα εκκίνησης
Σταθµός αναµετάδοσης

ANAXAITI™H/INTERCEPTION ¢∂∫∂ªµƒπ√™ 2007 53

 χνότητες είναι αποδοτικότερες σε καλές καιρικές συνθήκες και
Ο κάθετος χαµηλή ένταση ανέµων και παρέχουν υψηλότερη ακρίβεια αλλά
εκτοξευτής µε περιορισµό των επιδόσεων εµβέλειας. Η επίτευξη υψηλότε-
βληµάτων ASTER ρης ακρίβειας για τις χαµηλότερες συχνότητες απαιτεί αύξηση
τύπου SILVER του µεγέθους της κεραίας. Σύµφωνα µε την εταιρεία, η συχνότη-
τα S προσδίδει επαρκείς δυνατότητες εµβέλειας ώστε να µην
κρίνεται απαραίτητη η παρουσία VSR ραντάρ. Γενικά, η THALES
υποστηρίζει ότι το εν λόγω ραντάρ µπορεί να παράσχει εξαρχής
στο Σύστηµα Ελέγχου Μάχης (CMS) στοιχεία ίχνους υψηλής
ακρίβειας ώστε το τελευταίο να ετοιµάσει ένα σχέδιο εµπλοκής
για όλους τους στόχους υψηλής προτεραιότητας. Αντίθετα στην
περίπτωση χρήσης ενός ραντάρ έρευνας όγκου (VSR), είναι υπο-
χρεωτική η µετάβαση από την χαµηλή ακρίβεια ίχνους του ρα-
ντάρ έρευνας στην υψηλότερη ακρίβεια που εξασφαλίζει το ρα-
ντάρ ιχνηλάτησης υψηλότερης συχνότητας.
Η κεραία εκτελεί ηλεκτρονική κάλυψη σε αζιµούθιο και ανύ-
ψωση. Καλύπτει τοµέα αζιµουθίου 360ο και 70ο σε ανύψωση
σε ύψος έως και τα 80.000 πόδια. Ο έλεγχος και σχηµατισµός
των δεσµών στο Herakles γίνεται µέσω του λογισµικού του
συστήµατος IRM (Intelligent Radar beam Management) και
προσαρµόζεται αυτόµατα ανάλογα µε τις εκάστοτε επικρατού-
σες επιχειρησιακές συνθήκες ενώ παράλληλλα είναι «ανθε-
κτικές» σε περιβάλλον όπου επιχειρούν πολλαπλοί παρεµβο-
λείς. Για την κάλυψη των 360 µοιρών σε αζιµούθιο, η κεραία
περιστρέφεται µε ρυθµό 60 rpm µε δυνατότητα ενηµέρωσης
ίχνους ανά ένα δεύτερο αλλά µπορεί να ρυθµισθεί για ενηµέ-
ρωση στόχου από 1 έως 4 δεύτερα ανάλογα µε την απειλή. Το

∆ιάγραµµα ολοκλήρωσης
Herakles-Aster

Σύστηµα διαχείρησης όπλων και εκτόξευσης

βληµάτων

Κάθετοι εκτοξευτές Ηλεκτρονικός έλεγχος

Λειτουργικά διαµερίσµατα ραντάρ διαχείρισης εκτοξευτών
Σύστηµα ελέγχου µάχης

Σύστηµα Ελέγχου
Μάχης

54 ¢∂∫∂ªµƒπ√™ 2007 ANAXAITI™H/INTERCEPTION

 ∆∂á√§√°π∞

ΗΗ φρεγάτα
φρεγάτα FREMM
FREMM τηςτης οποίας
οποίας βασικό
βασικό συ-
συ-
στατικό
στατικό αποτελεί
αποτελεί το
το ραντάρ
ραντάρ HERAKLES
HERAKLES

ραντάρ διαθέτει ενσωµατωµένο σύστηµα IFF µε διαµορφώ-

σεις 1,2,3/Α,C,4,S και µελλοντικά 5 και παρέχει υψηλές δυνα- [ ∆ιάταξη «µικροφακών»
τότητες αναγνώρισης στόχων χωρίς δυνατότητα απόκρισης σε
σύστηµα IFF (Non Cooperative Target Recognition) χάρις στην Η κεραία του Herakles είναι µία συστοιχία µικροφακών µι-
υψηλή δυνατότητα ανάλυσης και κατάταξης τους σε τύπους: κροκυµάτων ή ανακλαστήρων (lens array). Η θεωρία για την
ελικόπτερο, UAV, αεροσκάφος κ.α. Το βάρος της κεραίας του ανάπτυξη ανάλογων κεραιών µε σφαιρικούς φακούς
ραντάρ φθάνει τους 3,5 τόνους. (Luneburg lens) παρουσιάστηκε για πρώτη φορά σε διαλέξεις
Η µέγιστη αναφερόµενη εµβέλεια εντοπισµού και ιχνηλάτη- το 1944, στο Πανεπίστηµιο Brown από τον µαθηµατικό
σης φθάνει τα 250 χλµ για στόχους µεγάλου µεγέθους όπως Luneburg R.K. Ο φακός µικροκυµάτων προκαλεί το φαινόµε-
ένα αεροσκάφος ναυτικής συνεργασίας. Παράλληλα δε προ- νο της εστίασης όπως ακριβώς και ο οπτικός φακός. Ο έλεγ-
σφέρεται η δυνατότητα παροχής δεδοµένων ίχνους 2D για χος της δέσµης στους φακούς Luneburg επιτυγχάνεται µε την
στόχο επιφανείας µε µέγιστη εµβέλεια 80 χλµ και ο έλεγχος κίνηση της µονάδας τροφοδοσίας ισχύος κατά µήκος µίας
πυρός πυροβόλων µέσω αυτόµατης ή χειροκίνητης ιχνηλάτη-
σης. Ενδεικτικά αναφέρεται τυπική εµβέλεια 150 χλµ για αε-
ροσκάφος µε µέγεθος ανάλογο ενός F-16, βλήµα anti-ship 23
χλµ, βλήµα εναντίον ραντάρ HARM 40 χλµ κ.α. Παρέχεται η Μετατροπείς φάσης
δυνατότητα επεξεργασίας 500+ εναέριων ιχνών πλέον στόχων
επιφανείας µε ταυτόχρονη εµπλοκή 16 στόχων µε βλήµατα Μέτωπο
ASTER εκ των οποίων οι οκτώ στόχοι βρίσκονται σε τόξο αζι- κύµατος
µουθίου 90ο. Συγκριτικά το APAR υποστηρίζει έως 16 εµπλο-
κές ταυτόχρονα, αλλά έως τέσσερις από την κάθε κεραία που
καλύπτει τόξο αζιµουθίου 90ο. Για αριθµό 200 ιχνών παρέχε-
ται η δυνατότητα χρήσης αφοσιωµένης δέσµης ιχνηλάτησης Σφαιρικό µέτωπο
για κάθε στόχο. Σε διαµόρφωση Search Priority Mode, το κύµµατος
υπόδειγµα έρευνας παραµένει σταθερό και τροποποιείται (αυ- Σχεδιάγραµµα
ξάνεται) ο χρόνος ενηµέρωσης δεδοµένων ίχνους ενώ αντίθε- της διάταξης µι-
τα στην Track Priority Mode o χρόνος ενηµέρωσης δεδοµένων Πηγή τροφοδοσίας κροφακών που απαντά-
ίχνους παραµένει σταθερός ενώ ο χρόνος ενηµέρωσης δεδο- ται στο ραντάρ Herakles
µένων έρευνας µπορεί να αυξηθεί.

ANAXAITI™H/INTERCEPTION ¢∂∫∂ªµƒπ√™ 2007 55

 επιφάνειας µε φακούς µικροκυµάτων. Οι πολλαπλές µονάδες
τροφοδότησης παρέχουν την δυνατότητα πολλαπλών δεσµών.
Έτσι η αρχική τροφοδοσία µπορεί να δίδεται από µία ή πολλα-
πλές χοάνες, οι οποίες βρίσκονται πίσω από τους φακούς και
συλλέγουν την ενέργεια που έχει την µορφή σφαιρικού µετώ-
που κύµατος και την µεταφέρουν στους µετατοπιστές φάσης,
οι οποίοι µέσω διορθώσεων φάσης µετατρέπουν το µέτωπο
κύµατος σε επίπεδο. Η αρχή αυτή σχεδιάστηκε για να χρησι-
µοποιηθεί αρχικά στον δέκτη του ραντάρ πρόκτησης στόχων
(ZAR Zeus Acquisition Radar) του αντιβαλλλιστικού συστήµα-
τος Nike Zeus Β στην τέλη της δεκαετία του ’50 από την Bell
Telephone Laboratories. Το πρόγραµµα ωστόσο δεν προχώ-
ρησε για τεχνολογικούς λόγους, καθώς το ραντάρ δεν επέδει-
ξε επαρκείς επιδόσεις στην διάκριση πολλαπλών στόχων λό-
γω της µηχανικής σάρωσης της δέσµης. Οι κεραίες αυτές δεν
προσφέρονται για µεγάλη ισχύ καθώς είναι «κακοί αγωγοί»
της θερµότητας. Στην περίπτωση του Herakles δεν χρησιµο-
ποιείται ποµπός TWT και έτσι δεν γίνεται χρήση υψηλής τά-
σης. Στην περίπτωσή του ραντάρ της THALES, η κεραία του
Herakles αποτελείται από 1761 µετατοπιστές φάσης ενώ χρη-
σιµοποιούνται 16 (4x4) χοάνες τροφοδοσίας που δηµιουργούν
τέσσερις δέσµες έρευνας. Οι χοάνες τροφοδοτούνται από τους
πολλαπλούς ποµπούς που προαναφέραµε.
Το ραντάρ είναι πλήρως σύµβατό µε τα βλήµατα ASTER 15/30
και σύµφωνα µε την εταιρεία µπορεί να αξιοποιήσει πλήρως
τις δυνατότητες του ASTER-30. Στην περίπτωση της καθοδή-
ΟΟ συνδυασµός
συνδυασµός ASTER
ASTER 15/30
15/30 και
και HERAKLES
HERAKLES αποτελεί
αποτελεί ένα
ένα από
από τα
τα κύρια
κύρια χα-
χα- γησης των βληµάτων ASTER 15/30, τα βλήµατα στην ενδιά-
ρακτηριστικά
ρακτηριστικά ποιοτικής
ποιοτικής διαφοροποίησης
διαφοροποίησης των
των σκαφών
σκαφών κλάσης
κλάσης FREMM
FREMM µεση φάση κινούνται αδρανειακά προς τον στόχο λαµβάνο-
έναντι
έναντι του
του συνδυασµού
συνδυασµού SM-2MR/ESSM
SM-2MR/ESSM ντας ενηµέρωση µέσω ανοδικής ζεύξης για την τροχιά που θα
ακολουθηθεί, τα δεδοµένα του στόχου και του περιβάλλοντος.
Η αξιολόγηση των απειλών (threat evaluation), το σχέδιο επ-

Απεικόνιση των πολλαπλών δυνατοτήτων

του συστήµατος HERAKLES
Τροφοδοσίας δεδοµένων
S-µπάντα
Παρακολούθηση Υποστήριξη διάγνωσης
παρεµβολών στόχου πλήγµατος

Επιβεβαίωση Έλεγχος χώρου

επαφής

3D ιχνηλάτιση
στόχου
Απεικόνιση περιβάλλοντος

∆ιευκρίνηση
εναέριου στόχου
Εµπλοκή πυροβόλου ιχνηλασία στόχου

Εντοπισµός στόχων Σκάφος Σήµανση στόχου για πυροβόλα/βλήµατα

επιφανείας Σήµανση στόχου από τρίτο αισθητήρα

56 ¢∂∫∂ªµƒπ√™ 2007 ANAXAITI™H/INTERCEPTION


Το ναυτικό της Σιγκαπούρης έχει παραγγείλει έξη σκάφη της κλάσης
Formidable και το πρώτο βρίσκεται σε υπηρεσία από το Μάιο του 2007
µλοκής και ο έλεγχος της εµπλοκής διεξάγονται µε την συ-
νεργασία του CMS και του συστήµατος WCS (Weapon Control
System) του ASTER.
H αναγκαιότητα για την επίτευξη υψηλής διαθεσιµότητας
στην χρήση του ραντάρ, έχει οδηγήσει την εταιρεία στη χρή-
ση πρόσθετων εναλλακτικών κρίσιµων στοιχείων λειτουργίας
που µπορούν να χρησιµοποιηθούν σε περίπτωση αστοχίας,
όπως για παράδειγµα το σύστηµα ψύξης του ραντάρ τα οποία
σε περίπτωση προβλήµατος επικοινωνούν αυτόµατα µεταξύ
τους. Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι χρησιµοποιείται ξεχωριστή
µονάδα ψύξης της κεραίας του ραντάρ και του συστήµατος
των ποµπών. Σε περίπτωση αστοχίας του 6% των µετατοπιστών
φάσης της κεραίας, η λειτουργία του ραντάρ συνεχίζεται
απρόσκοπτα ενώ σε περίπτωση αστοχίας ποσοστού από 6%
έως 10% , η υποβάθµιση των δυνατοτήτων του ραντάρ δεν εί-
ναι κρίσιµης σηµασίας. Αντίθετα εφόσον το ποσοστό αστοχίας
υπερβεί το 10%, οι δυνατότητες του ραντάρ υποβαθµίζονται
σηµαντικά. H εµπειρία από τις δοκιµές σε σχέση µε τη λει-
τουργία του ραντάρ έχει αποδείξει ότι το ποσοστό αστοχίας
των µετατοπιστών φάσης για διάστηµα έξι ετών αναµένεται
ότι θα είναι µικρότερο του 5%. Οι προβληµατικοί µετατοπιστές
εντοπίζονται από το σύστηµα BITE και αντικαθίστανται στην
επόµενη συντήρηση.
Επίσης η αστοχία έως και τεσσάρων µικρο-ποµπών δεν επη-
∆∂á√§√°π∞
ρεάζει σηµαντικά την λειτουργία του ραντάρ ενώ είναι δυνατή
η αντικατάσταση µικροποµπού ενώ το ραντάρ βρίσκεται σε
λειτουργία. Θεωρητικά το ραντάρ µπορεί να λειτουργήσει µό-
νο µε έναν µικρο-ποµπό!
Στην διαµόρφωση ιχνηλάτησης, παρέχεται µία εφεδρική δέ-
σµη που µπορεί να χρησιµοποιηθεί σε περίπτωση αστοχίας
της δέσµης ιχνηλάτησης.
[ Οι πιθανότητες επιλογής
Η προδιαγραφή του Π.Ν. είναι άγνωστο αν θα περιγράφει την
χρήση ενός «ενεργού ραντάρ διάταξης φάσης σε σταθερή κε-
ραία» (active fixed phased array). H ανωτέρω προδιαγραφή
θα περιόριζε την επιλογή στην ουσία στο APAR και το SPY-
3(V) (που είναι αµφίβολη η διαθεσιµότητά του για την Ελλάδα
στην παρούσα φάση) και θα απέκλειε το σύνολο των παθητι-
κών-υβριδικών ραντάρ όπως το Herakles, EMPAR αλλά και τα
ενεργά ραντάρ σε περιστρεφόµενη κεραία όπως το Sampson.
Η ανωτέρω επιλογή του «ενεργού ραντάρ διάταξης φάσης σε
σταθερή κεραία» δεν ευνοεί τον ανταγωνισµό και ενδεχόµε-
νες πολιτικές σκοπιµότητες, σε ένα τόσο σηµαντικό πρόγραµ-
µα, καθώς αποκλείει πολλές δυνητικές υποψηφιότητες:
FREMM (Γαλλία, Ιταλία), Type 45 (Μεγάλη Βρετανία), F-100
ANAXAITI™H/INTERCEPTION ¢∂∫∂ªµƒπ√™ 2007 57
 Alvaro de Bazan (Ισπανία, ΗΠΑ) καθώς και την µοναδική
εναλλακτική επιλογή οπλικού συστήµατος που συνιστά ο κο-
ρυφαίος –κατά την άποψή µας -συνδυασµός ASTER 15/30, ο
οποίος φαίνεται να υστερεί έναντι του συνδυασµού SM-
2MR/ESSM µόνο στην υψηλή διαθεσιµότητα των βληµάτων
ESSM που εξασφαλίζει το 4πλό κάνιστο Mk25. Το ASTER-30
είναι ένα εξαγώγιµο προϊόν προς την Ελλάδα χωρίς περιορι-
σµούς διαµορφώσεων και λογισµικού που πιθανώς να εξακο-
λουθούν να ισχύουν για την έκδοση SM-2MR Block IIIB ή εκ-
δόσεις αντιβαλλιστικής άµυνας. Μελλοντικά µάλιστα παρέχε-
ται η δυνατότητα ενσωµάτωσης της ναυτικής έκδοσης του
ASTER Block 1 (του επίγειου συστήµατος SAMP/T) για την
αντιµετώπιση βαλλιστικών βληµάτων µε εµβέλεια έως 600
χλµ ενώ η MBDA µελετά την ανάπτυξη της έκδοσης ASTER 30
Capability 2 για την αντιµετώπιση βληµάτων TBM µεγαλύτε-
ρης εµβέλειας. To ASTER σε συνδυασµό µε τα MFR
Sampson ή Herakles, παρέχει υψηλότερες δυνατότητες αντι-
µετώπισης επιθέσεων κορεσµού από µία κατεύθυνση. Ήδη
αναφέραµε τους περιορισµούς του APAR ενώ η οικογένεια
SPY-1 έχει ανάλογους περιορισµούς λόγω της ανάγκης χρή-
σης ραντάρ κατάγαυσης. Σύµφωνα µε την Lockheed Martin,
το σύστηµα προσφέρει έξι ταυτόχρονες εµπλοκές µε δύο
στην τερµατική φάση εµπλοκής όσοι και οι καταγαυστήρες
του σκάφους. Γενικότερα η ηµινεργός καθοδήγηση προϋπό-
θετει να αφιερώσει το ραντάρ µεγαλύτερο χρόνο στον στόχο
µε αποτέλεσµα τον περιορισµό των βληµάτων που βρίσκονται
στον αέρα.
Επιπλέον η χρήση του εκτοξευτή SYLVER A-70 θα προσφέρει
στο Π.Ν. την µοναδική δυνατότητα απόκτησης «στρατηγικών

Πορεία ενδιάµεσης
ναυτιλίας

Αρχική Αρχική
τροχιά τροχιά

Ανανέωση δεδοµένων
στόχου

Σχεδιάγραµµα της ολοκληρωµένης λειτουργίας του ραντάρ HERAKLES µε το σύστηµα ASTER εναντίον επερχοµένου βλήµατος

Πορεία ενδιάµεσης Πορεία ενδιάµεσης

ναυτιλίας ναυτιλίας
Ενεργοποίηση
Αρχική Αρχική ερευνητή
τροχιά τροχιά Εγκλωβισµός στόχου

Τερµατική φάση

58 ¢∂∫∂ªµƒπ√™ 2007 ANAXAITI™H/INTERCEPTION


βληµάτων» µεγάλης εµβέλειας (1000 χλµ) εναντίον επίγειων
στόχων όπως το SCALP Naval. Παράλληλα ο εκτοξευτής
SYLVER A70 µήκους 7 µ. πέραν των SCALP Naval µπορεί να
χρησιµοποιηθεί και για βλήµατα ASTER-15 και ASTER-30. Τα
βλήµατα SCALP Naval µεγάλης εµβέλειας µπορούν να χρησι-
µοποιηθούν για την επίτευξη πληγµάτων στην κύρια υποδοµή
του αντιπάλου (στρατιωτική ή µη) όπως εγκαταστάσεις ∆ιοίκη-
σης και Ελέγχου, βιοµηχανικές εγκαταστάσεις ή υποδοµές
παροχής ενέργειας, συστήµατα αντιαεροπορικής άµυνας. Ο
κυρίαρχος αυτής της κατηγορίας στη ∆ύση είναι η οικογένεια
Tomahawk αλλά ήδη έχουν ξεκινήσει προσπάθειες για την
ανάπτυξη και κατασκευή ανάλογων όπλων. Οι εντυπωσιακές
επιδόσεις της οικογένειας Tomahawk και ειδικά η δυνατότη-
τα βολής των βληµάτων από εξαιρετικά µεγάλες αποστάσεις
µε υψηλή αποτελεσµατικότητα και ακρίβεια, «γοητεύουν»
αρκετές δυνάµεις στην ∆ύση και σίγουρα και το
Π.Ν. ενώ µελλοντικά τα βλήµατα SCALP Naval θα
µπορούσαν
να χρησι-
µοποιηθούν
και από υποβρύ-
χια.
Η περίπτωση των ρα-
ντάρ VSR είναι ιδιαίτερη. Τα
πλεονεκτήµατα της ύπαρξής
του είναι αδιαµφισβητητα και
έχουν αναλυθεί στο παρελ-
θόν απο τις σελίδες του πε-
ριοδικού. Εξασφαλίζουν µία
∆∂á√§√°π∞
ευρύτερη επιχειρησιακή εικόνα, µελλοντικές δυνατότητες
ATBM και γενικότερα µεγαλύτερους χρόνους αντίδρασης. Από
την άποψη αυτή, οι κλάσεις LCF, F-124, Horizon και Type 45
αποτελούν ολοκληρωµένες και αυτόνοµες πλατφόρµες ∆ιοί-
κησης και Ελέγχου (C2) και AAW. Έτσι οι κλάσεις Horizon και
Type-45 που χρησιµοποιούν το οπλικό σύστηµα PAAMS
(Principal Anti Air Missile System), αλλά θεωρούνται κατεξο-
χήν σκάφη AAW/C2, χρησιµοποιούν ραντάρ VSR τύπου S-
1850M. Στην περίπτωση που αυτή είναι η επιχειρησιακή
απαίτηση του Π.Ν. είναι αυτονόητη η επιλογή του συνδυα-
σµού VSR/MFR. Αντίθετα στην περίπτωση που το Π.Ν.
εκτιµά ότι οι επιχειρήσεις θα διεξαχθούν σε ένα ολοκλη-
ρωµένο και ενοποιηµένο επιχειρησιακό περιβάλλον µε
την συνεργασία των αεροσκαφών ΑΣΕΠΕ, των αεροσκα-
φών αναγνώρισης και UAV, των ραντάρ του Σ.Α.Ε. και
των συστηµάτων αντιαεροπορικής άµυνας, η αξία
του συνδυασµού VSR/MFR µειώνεται χάρις
στην δυνατότητα παροχής στα σκάφη του ΠΝ
ιχνών από αποµακρυσµένους αισθητήρες
(remote tracks) µέσω ζεύξεων δεδοµένων
Link 11 και µελλοντικά Link 16 και γενικό-
τερα την παροχή µίας ευρύτερης επιχειρη-
σιακής εικόνας. Στο δόγµα αυτό στηρίζεται η
απουσία του ραντάρ VSR από τις κλάσεις
DDG-51 Arleigh Burke, F-100 Alvaro de Bazan και Fridtjof
Nansen F 310. To SPY-1(V)D,F που χρησιµοποιείται στις ανω-
τέρω κλάσεις εκµπέπει στην ίδια συχνότητα µε το Herakles
και παρέχει επιδόσεις µέγιστης εµβέλειας της τάξεως των
300+χλµ.

Πορεία ενδιάµεσης
ναυτιλίας
Ενεργοποίηση
Αρχική ερευνητή
τροχιά
Εγκλωβισµός στόχου

Τερµατική φάση

Έλεγχος PIF/PAF

ANAXAITI™H/INTERCEPTION ¢∂∫∂ªµƒπ√™ 2007 59