Εφαρμογή τροποποιημένης Μεθόδου Υποθετικής Αξιολόγησης

(CVM) για τη διατήρηση / αποκατάσταση τριών λιμνών στη Βόρεια

Ελλάδα

Οδυσσέας Ν. Κοψιδάς
Τμήμα Βιομηχανικής Διοίκησης & Τεχνολογίας Πανεπιστημίου Πειραιώς
e-mail: odykopsi@yahoo.gr

Περίληψη
Η διατήρηση / αποκατάσταση του φυσικού περιβάλλοντος συνεπάγεται συνήθως
υψηλό κόστος το οποίο καταβάλλεται κυρίως από τους πολίτες μέσω φόρων. Η
επίπτωση αυτών των φόρων είναι διπλή. Το άμεσο αποτέλεσμα είναι το προφανές
πρόσθετο εισόδημα για το κράτος και η έμμεση επίπτωση είναι ένα πρόσθετο
εισόδημα για τον πολίτη, λόγω του αυξανόμενου τουρισμού. Δεδομένου ότι η
αξιολόγηση αυτού του αγαθού δεν μπορεί να γίνει με βάση την αγορά, εφαρμόζουμε
μια τροποποιημένη μέθοδο της ενδεχόμενης αποτίμησης (CVM), η οποία αποτελεί
μέρος της Πειραματικής Οικονομικής, προκειμένου να διαπιστώσουμε τη σειρά
ανησυχίας που έχουν οι άνθρωποι για το φυσικό περιβάλλον. Επίσης, προσπαθούμε
να διερευνήσουμε την προθυμία τους να πληρώσουν (WTP) για την υποστήριξη
δραστηριοτήτων συντήρησης / αποκατάστασης τριών λιμνών στη Βόρεια Ελλάδα,
ιδιαίτερα της λίμνης των Ιωαννίνων, της λίμνης Φλώρινας και της λίμνης της
Καστοριάς. Για τους σκοπούς αυτής της έρευνας, χρησιμοποιούμε παραμετρικές και
μη παραμετρικές προσεγγίσεις, καθώς και γραμμική παλινδρόμηση και λογικά
μοντέλα.

Λέξεις – κλειδιά: Valuation Method (CVM), Natural Environment, Willingness to

pay (WTP), Logit Model, Linear Regression

1. Εισαγωγή

Οι υγρότοποι -και ιδιαίτερα οι λίμνες- είναι τα πιο παραγωγικά οικοσυστήματα στον

κόσμο. Υποστηρίζουν πολλές οικολογικές δραστηριότητες και σημαντικά φυσικά
ενδιαιτήματα. Αυτές οι οικολογικές δραστηριότητες μεταφράζονται αυστηρά σε
οικονομικές λειτουργίες και υπηρεσίες όπως προστασία από πλημμύρες, παροχή
ύδατος, βελτιωμένη ποιότητα νερού, εμπορική και ψυχαγωγική αλιεία και κυνήγι
(Barbier et al., 1997; Woodward and Wui, 2001; Brouwer et al., 1999; Brander et
al.,2006). Παρόλο που είναι γνωστό ότι ο πολλαπλός ρόλος των υγροτόπων είναι
συνήθως προκατειλημμένος προς όφελος των οικονομιών από την εμπορική χρήση
και εκμετάλλευση. Συνήθως, τα φυσικά οφέλη των υγροτόπων υποτιμώνται και η
τάξη εκμετάλλευσης είναι τόσο υψηλή που οδηγεί σε εκτεταμένη υποβάθμιση (Fog &
Lampio, 1982). Παρά την αβεβαιότητα σχετικά με τη συνολική έκταση των
υγροτόπων σε όλο τον κόσμο, υπάρχουν ορισμένα στοιχεία που δείχνουν τη σημασία
του προβλήματος. Στην Ευρώπη, οι υγροβιότοποι έχουν χαθεί τον περασμένο αιώνα
λόγω της ανθρώπινης παρέμβασης, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν χάσει τους
αρχικούς τους υγροτόπους (Barbier et al., 1997). Ο επιταχυνόμενος ρυθμός απώλειας
υγροτόπων ήταν ένας μεγάλος συναγερμός για πολλές χώρες και επιστήμονες σε όλο
τον κόσμο για να φροντίσουν την κατάσταση. Το 1971, περισσότερες από τις χώρες
δημιούργησαν τη σύμβαση Ramsar των υγροτόπων διεθνούς σημασίας, παρέχοντας
το πρώτο βήμα για μια μεγαλύτερη διεθνή συνεργασία για την προστασία και τη
«συνετή χρήση» των υγροτόπων και των πόρων τους (Ramsar, 1996). Ο αυξανόμενος
αριθμός μελετών αποτίμησης για τον περιβαλλοντικό τομέα συνεισφέρει στοιχεία
σχετικά με τη σημασία των υγροτόπων. Οι κατωτέρω μέθοδοι αποτίμησης (CVM), η
μέθοδος αντικατάστασης αξίας κλπ. (Woodward and Wui (2001)) χρησιμοποιούν
μελέτες αποτίμησης υγροτόπων για να δημιουργήσουν ένα meta -ανάλυση με τη
μέθοδο CV. Brouwer et αϊ. (1999) δημιούργησε επίσης μια μετα-ανάλυση εφαρμογών
CV. Λίγα χρόνια αργότερα, ο Brander et al. (2006) πραγματοποίησε μετα-ανάλυση
χρησιμοποιώντας μελέτες αξιολόγησης υγροτόπων.

Παρά το γεγονός ότι υπάρχει μεγάλη διεθνής επιστημονική ανησυχία για την
αποκατάσταση και προστασία των υγροτόπων, στην Ελλάδα υπάρχουν μόνο μερικές
μελέτες. Kontogianni et αϊ. (2001) χρησιμοποίησε το CVM για να αξιολογήσει τις
προτιμήσεις των ενδιαφερομένων μεταξύ τεσσάρων πιθανών υποθετικών σεναρίων
για έναν υγρότοπο στη Λέσβο. Μια άλλη έρευνα CV από τους Psychoudakis et al.
(2005) εκτιμά τις τιμές χρήσης των οικολογικών λειτουργιών του υγρότοπου Ζάζαρη
– Χειμαδίτιδα. Στην παρούσα μελέτη, χρησιμοποιούμε το CVM για την αποτίμηση
τριών υγροτόπων στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα, διερευνάμε την προθυμία πληρωμής
των τοπικών πολιτών για τη συντήρηση / αποκατάσταση τριών λιμνών στη Βόρεια
Ελλάδα, της λίμνης των Ιωαννίνων (λίμνη Παμβώτιδα), της λίμνης Καστοριάς (λίμνη
Ορεστιάδα) και της λίμνης Φλώρινας (λίμνη Χεϊμαδίτιδα). Η έρευνα αυτή
οργανώνεται σε πέντε τμήματα. Το πρώτο τμήμα είναι η εισαγωγή και τα
προηγούμενα σχετικά έργα. Στο τμήμα 2, παρουσιάζουμε κάποιες πληροφορίες για
κάθε λίμνη, η οποία μας οδηγεί σε αυτή την έρευνα. Στο τμήμα 3, παρουσιάζουμε τα
δεδομένα και την εμπειρική ανάλυση της έρευνας. Τελευταίο αλλά όχι λιγότερο
σημαντικό, στο τμήμα 4 υπάρχουν τα συμπεράσματα, ενώ η βιβλιογραφία γίνεται στο
τμήμα 5.