LUMP SUM REMUNERATION

SN z dnia 6.5.2004 r., II CK 315/03

Supreme court on 6th May 2004, ref. No. II CK 315/03

IMPORTANT:
In this case party was claiming BLATANT LOSS 632 § 2, but in scope of extra works, not
crisis
Supreme court shared opinion of the first and second instance court and adjudged as follows:

Demand to increase the lump sum remuneration that was agreed in contract between
contractor and the client has no legal grounds. This option was granted by civil code to Specific-
task contract (umowa o dzieło) but parallel use of it to construction work contract is not
permitted.

Supreme court invoked another sentence the was given in similar case: - SN z 26.10.2000 r., II
CKN 417/00 – “since civil code (unlike in its regulations defying Specific-task contract) does not
regulate issue of lump sum remuneration in construction work contracts, parties should agree
the above in detail in their contract.”
(=can’t use regulation on Specific-task contract lump remuneration to contract for construction
works, - Ania)

“SN emphasized the importance of relation between 656 and 632 civil code. Article 656 § 1
allows parallel use of articles regarding specific-task contract to interpret the contract for
construction works but only in certain cases, strictly specified in its regulation (see also: sentence
SN z 19.12.2002 r., II CKN 1334/00; and sentence SN z 13.2.2001 r., II CKN 377/00 and decision
SN z 11.17.2001 r., V CKN 357/00).

(Ania: i.e. 656 § 1 To the results of :

 the contractor’s delay in commencement or completion of works
 contractor’s defective or contract-contradicting execution of works
 statutory warranty
 Client’s right to withdraw from contract before completion
the regulations of Specific-task contract (umowa o dzieło) shall be applied
§ 2 annulled

(The part of Civil Code regarding construction contract does not regulate the remuneration issue at
all and the article 656§ 1 does not refer to Specific-task contract to regulate this matter.)

632 (regulation regarding Specific-task contract) – the scope of this regulation is not within 656 § 1)
§1
If the parties agreed lump sum remuneration, the contractor can not demand increase of
remuneration even in situation where at the time of entering into contract it was impossible to
foresee the extent or the cost of works.
§2
If in case of the unforeseeable change of circumstances, the completion of works would result in
contractor’s blatant loss, the court may increase the lump sum or dissolve the contract.)

The sentence cnt’d:

“As detailed legal norm, this provision may not be construed extensively (see sentence SA w
Katowicach z 22.04. 1998 r., I ACa 894/97, Pr.Gosp. Nr 9/1998) which means, that cross-
reference provision of 656 § 1 KC is exhausting (?), and as a conclusion the lack of reference
between specific-task contract and construction work contract in respect of increase of
the lump sum remuneration, results in inability of the court to comply with the Party’s demand
to increase the lump sum remuneration agreed in construction works contract.

(…)Hereby the cassation (last resort appeal) was dismissed.”

FULL POLISH VERSION

Konsekwencje ustalenia wynagrodzenia ryczałtowego

Wyrok SN

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego żądanie podwyższenia

wynagrodzenia ryczałtowego ustalonego w umowie z inwestorem wniesione
przez wykonawcę umowy o roboty budowlane, nie ma podstaw prawnych.
Możliwość taka została przewidziana w przepisach Kodeksu cywilnego
dotyczących umowy o dzieło, ale ich odpowiednie stosowanie do umowy o
roboty budowlane nie jest dopuszczalne.

W umowie zawartej między Antonim G. -wykonawcą a spółdzielnią

mieszkaniową -inwestorem robót, wyraźnie zapisano, że wynagrodzenie
wykonawcy będzie miało charakter ryczałtowy. Ponadto strony zgodnie ustaliły,
że ewentualne dodatkowe prace nie będą obciążały inwestora obowiązkiem
oddzielnej zapłaty, przy czym wykonawca przyjął na siebie odpowiedzialność za
projekt techniczny, który został przygotowany przez architektów. Wysokość
wynagrodzenia ustalonego w umowie ryczałtowo dwukrotnie była podwyższana
przez strony. Ponieważ umowa o roboty budowlane, w przeciwieństwie do
umowy o dzieło, nie reguluje kwestii wynagrodzenia ryczałtowego, strony
umowy tego rodzaju powinny w niej szczegółowo unormować to
wynagrodzenie (zob. wyrok SN z 26.10.2000 r., II CKN 417/00). Realizacja
inwestycji spowodowała konieczność dodatkowych prac, a wykonawca uznał, że
należy mu się dodatkowe wynagrodzenie i wystąpił do sądu. Sąd I instancji uznał
jednak, że mające zastosowanie w tej sprawie regulacje Kodeksu cywilnego
dotyczące robót budowlanych nie przyznają wykonawcy prawa do domagania
się podwyższenia wynagrodzenia ustalonego poprzednio w umowie z
inwestorem ryczałtowo. Sąd II instancji uznał słuszność tej argumentacji i
utrzymał wyrok w mocy.

Wykonawca wniósł kasację, jako podstawę prawną wskazując naruszenie art.

656 § 1 i 632 § 2 KC.

Zgodnie z rozwiązaniem przyjętym w art. 656 § 1 KC do skutków opóźnienia się

przez wykonawcę z rozpoczęciem robót lub wykończeniem obiektu albo
wykonywania przez wykonawcę robót w sposób wadliwy lub sprzeczny z
umową, do rękojmi za wady wykonanego obiektu, jak również do uprawnienia
inwestora do odstąpienia od umowy przed ukończeniem obiektu, stosuje się
odpowiednio przepisy o umowie o dzieło.

Zdaniem wykonawcy w tej sprawie powołany przepis dopuszcza możliwość

zastosowania art. 632 KC regulującego umowę o dzieło, przewidującego, że jeżeli
strony umówiły się o wynagrodzenie ryczałtowe, przyjmujący zamówienie nie
może żądać podwyższenia wynagrodzenia, nawet w sytuacji, gdy w czasie
zawarcia umowy nie można było przewidzieć rozmiaru lub kosztów prac. Jeśli
jednak wskutek zmiany stosunków, której nie można było przewidzieć,
wykonanie dzieła groziłoby przyjmującemu zamówienie rażącą stratą, sąd
może podwyższyć ryczałt lub rozwiązać umowę. Unormowanie to ma na celu
ochronę przyjmującego zamówienie przed rażącą stratą, przy czym utraty
dochodu, w szczególności niewielkiego w relacji do całego wynagrodzenia
wykonawcy, nie można utożsamiać z rażącą stratą w rozumieniu tego przepisu
(zob. wyrok SN z 18.9.1998 r., III CKN 621/97, OSP Nr 1/1999, poz. 9).

SN podkreślił, że kluczowe znaczenie w tej sprawie ma ustalenie wzajemnego

stosunku art. 656 i 632 KC. Stosownie do art. 656 § 1 KC do umowy o roboty
budowlane stosuje się odpowiednio przepisy o umowie o dzieło, dotyczące
jedynie materii ściśle w tym przepisie określonej (zob. wyrok SN z 19.12.2002 r.,
II CKN 1334/00; wyrok SN z 13.2.2001 r., II CKN 377/00 oraz postanowienie SN
z 11.17.2001 r., V CKN 357/00). Jako przepis szczególny nie może być
interpretowany rozszerzająco (zob. wyrok SA w Katowicach z 22.04. 1998 r., I
ACa 894/97, Pr.Gosp. Nr 9/1998) co oznacza, że katalog odesłań ustalony w art.
656 § 1 KC ma charakter zamknięty, dlatego należy stwierdzić, że brak odesłania
do przepisów o umowie o dzieło dotyczących podwyżki wynagrodzenia
ryczałtowego uprawnia do stwierdzenia, że sąd nie może uwzględnić żądania
strony dotyczącego podwyżki wynagrodzenia ryczałtowego ustalonego w
umowie o roboty budowlane. Kasacja wniesiona przez wykonawcę robót została
oddalona.

Wyrok SN z 6.5.2004 r., II CK 315/03