* *ˇ· N=∞<åfl~åÜ«∞} !

* 'w`å*’ºu— (PO„^èŒ Ñ¨^•º#∞"å^Œ=Ú)

„ѨK«∞~°}: Ѷ≤„|=i 2009
Ѩ~°=∞ǨÏO㨠Ѩi"å„[‰õΩÅ∞ „Ѩ`«∞Å∞ : 500
NNN „u^ŒO_ç z#fl N=∞<åfl~åÜ«∞} ~å=∂#∞[ rÜ«∞~ü „Ѩ`«∞ʼnõΩ :
™êfiq∞"å~°∞ J#∞„QÆÇ≤ÏOz# rÜ«∞~ü Z_»∞ºˆH+¨#Öò „@ãπì,
ã‘`å#QÆ~°O–522 501
QÆ∞O@∂~°∞ lÖÏ¡, PO.„Ѩ.
''w`å*’ºu—— á¶È<£ : 08645 272353

(PO„^èŒ Ñ¨^•º#∞"å^Œ=Ú) N~å=∂#∞["å}˜

11–49–136
t"åÅÜ«∞O gkè,
~°K«#: q[Ü«∞"å_» – 1
N=∂<£ J^ŒÌOH˜ N~°OQÍKå~°∞ºÅ∞ á¶È<£: 0866 2420 820

Ѩi+¨¯~°Î: rÜ«∞~ü Z_»∞ºˆH+¨#Öò „@ãπì,

QÆQÆ<£=∞ǨÏÖòHÍÅh,
N=∂<£ HÀQÆO\˜ "ÕOHõ\ÏKå~°∞ºÅ∞ ^À=∞ÖòQÆ∂_», ÃÇ·Ï^Œ~åÉÏ^£.

* rÜ«∞~ü Z_»∞ºˆH+¨#Öò „@ãπì - ã‘`å#QÆ~°O

* á¶È<£ : 040 23224426

DTP : Ѩiâ’^äŒ<åÅÜ«∞O,
=Ú„^Œ} : N=∂<£ „Ñ≤O@~üû  „áÈÃãã¨~üû, ã‘`å#QÆ~°O.
 Ѩ„"≥∂^ŒO.
`≥Å∞ñQÆ∞ ‰õΩÅ∞‰õΩÅ Hõ~Ú`«Å `Õ@wu
ѨÅ∞‰õΩ Å∞Ѩ^QŒ Æ <˘ã¨ñy`Õ `≥Å∞ñQÆ∞ʼnõΩ#∞!
HõÅ~°==ڇŠfÑ≤ HÀH˜Åáê@
=Öˇ „â◊=ó ¿ÑÜ«∞=ÚÅ∞ Ѩ^=Œ ÚÅ#∞ QÆ∂iÛ.
Hõq‰õΩÅ qÉè∂í +¨}∞ÅQÆ∞~°OQÍ~°º! g∞^Œ∞
Hõq`« qâ◊fi~°∂Ѩ=Ú‡#∞ñ QÍOz<å=Ú
J=∞ŠǨÏ$^ŒÜ∞« =Ú ~å=∞Hõ$ëê‚~∞° ºñ_ç@∞¡
Hõ~∞° } #OnÜ«∞ g∞ Hõ$uñ QÍOz<å=Ú

'=∞^è∞Œ ~°Hqõ , 'Hõq~°`fl« —

N.L."Õ. N=∂<£ HÀQÆO\˜ "ÕOHõ\ÏKå~°∞ºÅ∞

3 4
 ã‘`å~åOQÍi Jaèáê„Ü∞« O
N~°ã∞¨ Î z~°Orq J^ŒOÌ H˜ N~°OQÍKå~°∞ºÅ∞ ~°zOz# '`≥Å∞QÆ∞
w`«Å∞— K«kq KåÖÏ P#O^ŒO á⁄O^•#∞. W`«ó ѨÓ~°fiO ~°K~« Ú`«
ã¨fiÜ«∞OQÍ K«kq qxÑ≤OK«QÍ q<åfl#∞ ‰õÄ_®. Wk N=∞^ŒƒQù =Æ næ`‰« Ωõ
ã¨~à° "◊ ∞≥ #ÿ `≥Å∞QÆ∞ J#∞"å^ŒO. qâıëê~å÷Å∂, "åºMϺ<åÅ∂ JÖÏ
LOz, =¸ÖÏxfl L#flk L#fl@∞ìQÍ, JO^ŒiH© JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LO_Õ
`Õ@`≥Å∞QÆ∞Ö’, HõO~î°ã¨÷O KÕã¨∞H˘#\ÏxH˜ gÖˇ·# Kè«O^Œã¨∞ûÖ’
JO^Œ∞Ö’#∂ `Õ@w`«Ö’¡ - J#∞=kOz zII N~°OQÍKå~°∞ºÅ∞
PO„^è∞Œ ʼnõΩ Z#ÖËx ¿ã=KÕâß_»∞ J#@OÖ’ Ug∞ Juâ◊Ü∂≥ H˜ÖÎ ^Ë ∞Œ .
Ѩ Ó =٠Ѩ Ù @ì Q Í<Õ `åq QÆ ∞ ÉÏo㨠∞ Î O k J#fl@∞ì
zIIN~°OQÍKå~°∞ºÅ∞ z#fl<å\˜ #∞Op q#Ü«∞ q^èÜ Õ ∞« `«Å∞ Hõey,
`«# ã¨pÛùÅO=Å¡ ÃÑ^ŒÅÌ Pj~åfi^•Å∂, `À_ç"åiÖ’ "≥∞ѨCá⁄Ok#
"å_»∞. a.U.Ѩ@Oì ѨÙK«∞ÛH˘<åfl, U^À L^ÀºQÆO HÀã¨O „áê‰õΩÖÏ_»H,õ
„QÍ=∞O q_çzÃÑ@ìH,õ „QÍ=∞OÖ’x Ü«Ú=‰õΩÅO^ŒiH© Ü≥∂QÍã¨<åÅ∞
Hõ ~ ° Ñ ¨ Ù `« ∂ , "å~° O ^Œ i Ö’ ‰õ Ä _® 㨠p Ûù Ö Ïxfl ÃÑOá⁄Ok㨠∂ Î
P^Œ ~ ° ≈ „áêÜ« ∞ OQÍ rq`åxfl QÆ _ ç Ñ ≤ # , QÆ _ » ∞ Ѩ Ù `« ∞ #fl=ºH˜ Î
zII N~°OQÍKå~°∞ºÅ∞QÍ~°∞.
ã¨Ow`«OÖ’ „áêg}ºO HõÅ"å_»h, =∞$^ŒOQÆ"å^Œ#OÖ’
Ѷ∞¨ \˜‰Ωõ _»h, K«H¯õ x z„`«HÍ~°∞_»h, Ü≥∂QÍã¨# xëê‚`∞« _»h KåÖÏ HÍÅOQÍ
`≥Å∞ã¨∞QÍx, Hõq`åHõàÖ◊ ’ W`«_∞» KÕã#≤ Hõ$+≤ H˘kÌãO¨ =`«û ~åÅ „H˜O^Œ>Ë
5 6
`≥eã≤Ok. 'QÍ#=Ú, ™ê^è#Œ J<Õfi+¨} J#fl z#fl ѨÙãHΨ ÍÅ∞ WzÛ#ѨC_»∞
KåÖÏ Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂#∞, P#OkOKå#∞, Pj~°fikOKå#∞‰õÄ_®.
WѨC_»∞ D `≥Å∞QÆ∞w`«Å∞ K«∂z JO`«‰õΩ #∂~°∞Ô~@∞¡
Pâ◊Û~°ºáÈÜ«∂#∞, P#OkOKå#∞, Pg~°fikã¨∞<Î åfl#∞.
WO`«‰Ωõ ѨÓ~°fiO‰õÄ_® w`«‰Ωõ KåÖÏ J#∞"å^•Å∞ =KåÛ~Ú.
Ѩ^•ºÖ’¡, =ÚYºOQÍ w`«Ñ¨^•ºÖ’¡‰õÄ_® =KåÛ~Ú. J~Ú<å, U
J#∞"å^ŒO qt+¨`ì « P J#∞"å^•x^Õ. D J#∞"å^ŒOÖ’ ZHõ¯_®
ÖËxáÈx q~°∞ѨÙʼnõÄ, qâıëêʼnõÄ áȉõΩO_®, L#flk L#fl@∞ì K≥áêÊÅ#fl
~°K~« Ú`« z`«âÎ √◊ kú „ѨuѨ^ºŒ OÖ’#∂ Hõ#Ѩ_∞» `«∞Ok. ~°K#« KåÖÏ
ã¨~°à◊OQÍ ™êyáÈ~ÚOk. Hõq`åâ◊H˜Î LO_»@O XÔH`«∂Î, ^•xfl
ÉèQí =Æ `«Ê~°OQÍ ã¨kfixÜ≥∂QÆO KÕã∞¨ HÀQÆÅQÆ@O =∞~˘HõZ`«∂.Î WO^Œ∞‰õΩ
z~°Orq J^ŒOÌ H˜ N~°OQÍKå~°∞ºÅ#∞ =∞s=∞s Jaè#Okã¨∞<Î åfl#∞.
'z~°HÍÅO WÖψQ Z<Àfl ã¨`¯¨ $`«∞Å∞ ‰õÄ~°∞ã¨∂,Î ã¨`¯« $`«∞ÅO^Œ∞`«∂,
SÇ≤ÏHõ P=Ú+≤‡Hõ ã¨∞YâßO`«∞ ÅO^Œ∞QÍHõ— Jx ǨÏ$^ŒÜ∞« ѨÓ~°fiHõOQÍ
Pj~°fikã¨∞<Î åfl#∞.
W@∞¡,
ã¨~fi° [# „âıÜ∂≥ aèÖÏ+≤,
ã‘`å~åO
T
 `˘eѨÅ∞‰õΩ
ã¨$+≤ì ~°Ç¨Ï㨺=Ú#∞ `≥eã≤H˘#∞ `«$+¨‚ÜÕ∞ ã¨HõÅâßG
Ѩiâ’^è#Œ =Ú#‰õΩ „¿Ñ~°}, „áêuѨkHõ. Éè∫uHõ ~°™êÜ«∞# r=
"åG=ÚÅ∞ „Hõ=∞„Hõ=∞OQÍ qHõãO≤ z Ѩi}u <˘O^Œ∞K«∞#flq. XHõ
=∞ǨÏ`«~Î "° ∞≥ #ÿ =¸Åâ◊HΘ ~¸ã¨$+≤Hì ˜ HÍ~°}"≥∞ÿ ^•xx #¨_∞» ѨÙK∞« #fl@∞¡
U=∂„`«=Ú l*Ï˝ãH¨ Åõ "åi HÔ #· #∞ QÀK«iOK«Hõ `«Ñʨ ^Œ∞. Éè∫uHõ
~°™êÜ«∞# r=â◊‰Ωõ ÅÎ ‰õΩ QÆŠѨ~㰠ʨ ~°ãO¨ |O^èŒ x~°Ü
‚ ∞« "Õ∞ "Õ^•O`«=Ú.
nx<Õ ~ÚOH˘Hõ q^è=Œ ÚQÍ K≥Ñʨ =ÅÜ«Ú#x# „ѨH$õ u ѨÙ~°∞+¨
ѨÙ~°∞ëÈ`«=Î ∞ `«`fiΫ =ÚÅÜ≥ÚHõ¯Ü«Ú, "åx ã¨O|O^è=Œ ÚÅ Ü≥ÚHõ¯Ü«Ú
x~°∂Ѩ}"Õ∞ "Õ^•O`«H~õ =ΰ º=Ú. W\˜ì `«`Ϋ fi„`«Ü∞« ã¨O|O^èŒ x~°∂Ѩ}
Hõ$+≤ Jxfl =∞`«=ÚÅÖ’#∞ Pk#∞O_ç Ü«∞^ä•â◊HQΘ Æ [iy#k.
D x~°∂Ѩ} ÉèQí =Æ næ`Ö« ’ [iy#O`« âßGã¨=∞‡`«=ÚQÍ
ã¨Ê+¨=ì ÚQÍ W`«~° =∞`«„QÆO^ä•ÅÖ’ [~°∞QÆÖ^Ë "Õ ∂≥ JxÑ≤OK«∞#∞.
xs‚`"« ∞≥ #ÿ Dã¨O|O^è=Œ Ú#∞ „QÆÇÏ≤ OK«∞@‰õΩ |\˜ì =∂#=Ùx
^è$Œ HõÊ^ä=Œ Ú ~°∂á⁄O^Œ∞#∞. D^Œ$HõÊ^ä=Œ Ú g∞^Œ P^è•~°Ñ_¨ ∞» #∞ "åx
„Ѩ=~°#Î . Jk ™êOѶ∞≤ Hõ=ÚQÍx, ~å[H©Ü∞« =ÚQÍx, <≥u· Hõ=ÚQÍx
=∞i P^蕺u‡Hõ=ÚQÍx - Dã¨O|O^èŒ x~°Ü ‚ ∞« =Ú ã¨„Hõ=∞=ÚQÍ
[~°∞QÆxKÀ, ÖËHõ ^•xx ã¨=∞„QÆ=ÚQÍ „QÆÇÏ≤ OK«Háõ È~Ú#KÀ =∂#=
^Œ$HõÊ^ä=Œ Ú HõÅ∞+≤`"« ∞≥ ,ÿ ^•x"≥O@ "åx „Ѩ=~°#Î qHõ$`«"∞≥ ÿ =∂#=
ã¨OHˆ =∆ ∞=Ú#‰õΩ =∂~°∞QÍ qâ◊fiq<åâ◊=Ú#‰õΩ, ã¨$+≤ãì O¨ H∆ÀÉè=í =Ú#‰õΩ
^•ifÜ«Ú#∞.
7 8
D ã¨O|O^è=Œ Ú#∞ `Õ@`≥Å=¡ ÚQÍ `≥eÑ≤, ^•xH˜ J#∞
QÆ∞}=ÚQÍ =∂#=Ù_∞» „Ѩ=iÎOK«∞@‰õΩ *Ï˝# Hõ~‡° ÉèHí Θ Ü≥∂QÆ ã¨OÜ≥∂QÆ
=∂~°æ "≥∞@∞¡ÑÜ ¨ ∂≥ yOK«∞<À NÉèQí "Æ å#∞_Õ ã¨fiÜ«∞=ÚQÍ, ã¨Ê+¨=ì ÚQÍ
=∞#‰õΩ ã¨O^Õâq◊ ∞zÛ<å_»∞. Dw`åã¨O^Õâ=◊ Ú x~°∞Ѩ=∂#=Ú. Wk
ѨO_ç`« áê=∞~°∞ÅO^Œ~°‰õΩ J=ã¨~°"Õ∞. nxx ã¨OѨÓ~°‚=ÚQÍ
=∞##=Ú KÕãH≤ ˘x, r~°=‚ ÚKÕãH≤ ˘x, =O@Ѩ\Oì˜ K«∞ H˘x ^•xx
J_»∞QÆ_∞» QÆ∞# PK«iOK«∞@ =∂#=Ùx =ÚYºHõ~=ΰ º=Ú, Ѩ~=° ∂=kè.
\©HÍ `å`«Ê~°º "åºMϺ#=ÚÅ`À J<ÕHõ w`«Å∞ "≥Å∞=_ç#q.
"åxÖ’ Z‰õΩ¯=QÍ QÆ^Œº~°∂Ѩ=ÚÖ’ #∞#flq. Ѩ^Œº~°∂Ѩ=ÚÖ’
Kè«O^À|^Œú=Ú KÕã≤# Z‰õΩ¯= qÅ∞= ã¨O`«iOK«∞HÀQÆÅ^Œ#∞
`«ÅOѨÙ`À XH˘¯Hõ¯ â’¡H=õ Ú# H˘Hõ¯Hõ¯ `Õ@wux ÉèÏ"å#∞"å^Œ=ÚQÍ
KÕãu≤ x. ÉèÏ==Ú#∞ ã¨Ê+¨=ì Ú KÕÜÚ« @‰õΩ H˘xfl ã¨O^Œ~ƒ° =ù ÚÅÖ’
XHõ\˜ ~Ô O_»∞ =¸_»∞ áê^Œ=ÚÅ∞ KÕ~∞° Û#=ã¨~=° Ú QÆey#k.
=¸Å=Ú#‰õΩ ^ŒQÆæ~°QÍ#∞O_»∞#@∞Å „"åÜ«∞|_ç#k.
^≥fi· `å^≥fi· `« qtëêì^fi·≥ `« ã≤^•úO`« q`«~¯° =ÚʼnõΩ kQƉΩõ O_» #∞O_»∞@‰õΩ
„ѨÜ∞« `«fl=Ú KÕãu≤ x.
`≥Å∞QÆ∞ w`«Å∞— J#∞ <å=∞Hõ~}° OKÕã,≤ „â◊^QúŒ Í Ñ¨ijeOz
ÉèÏ==ÚÖ’QÍx, ÉèÏ+¨Ö’QÍx HõxÑ≤Oz# ^À+¨=ÚÅ<≥Å¡ ã¨O㨯iOz,
=Ú=Ú‰õΩ∆ =Ù =Ú„^Œ}ÏÅÜ«∞=ÚÖ’ =Ú„kOѨKãÕ #≤ zII =ÚfÎq
ÅHõ∆ ‡} ^•ã¨∞‰õΩ <å „¿Ñ=∞ѨÓ~°fiHõ Pj~°fiK«#=ÚÅ∞.
 <Õ <˘ã¨y# Hõ$ux ã‘fiHõiOz „ѨK∞« ~°}‰õΩ `À_»Ê_ç# N=∞u
=_»Ñ¡ @¨ ¡ Åe`åO|QÍiH˜ <å Hõ$`«[`˝ åѨÓ~°fiHõ =O^Œ#=ÚÅ∞.
`≥Å∞QÆ∞ w`«Å∞ =Ú„^Œ} „áê~°OÉè=í Ú HÍHõ=ÚO^Õ NNN
ã‘`å~å=∞Ü«∞fO„^Œ∞Å"åi =^ŒÌ K«^∞Œ =Ù J^Œ$+¨=ì Ú ÅaèOz#k.
^•xx JѨC_Õ „Ѩâã◊ O≤ z, `«~∞° "å`« `«=∞ Jaè„áêÜ«∞=Ú#∞ ^ŒÜ∞« `À
JO^Œ*Ëã≤# NNN ã‘`å~å=∞Ü«∞fO„^Œ∞Å"åiH˜ <å™êëêìOQÆ
„Ѩ}Ï=∞=ÚÅ∞.
`≥Å∞QÆ∞ w`«Å∞ JOH˜`« Pq+¨¯~°}À`«û= HÍ~°º„Hõ=∞=Ú#∞
x~°fiÇ≤ÏOz# q∞„`«∞Å∞ N"ÕQ∞Æ O@ Hõ#Hõ~å=∞„|ǨχOQÍiH˜ <å
ǨÏ$^ŒÜ∞« ѨÓ~°fiHõ Hõ$`«[`˝ åaè=O^Œ#=ÚÅ∞.
W@∞¡,
Éè=í nÜ«Ú_»∞,
J^ŒOÌ H˜ N~°OQÍKå~°∞ºÅ∞.
T Éèí∂`«O ã¨~°â◊Û =∞ǨÏ^•Ç¨ÏfiÜ«∞ Éèí@ì<å^äŒ
9 10
w`å*’ºu HÍ~°º„Hõ=∞OÖ’ 48â’¡HÍÅ∞ J#∞ã¨OkèOKÕÛ =ÚO^Œ∞
K«^Œ=eã≤# â’¡HÍÅ∞
Nâ‹·ÖËâ◊ ^ŒÜ«∂áê„`«O nèÉèíHÍκk QÆ∞}Ï~°‚=O I
Ü«∞fO„^Œ „Ѩ=}O =O^Õ ~°=∞º*Ï=∂`«~°O =Úx"£∞ II
ÅH©;<å^äŒ ã¨=∂~°OÉèÏO <å^äŒèÜ«∂=Ú# =∞^茺=∂O I
J㨇^•Kå~°º Ѩ~°ºO`åO =O^ÕQÆ∞~°∞Ѩ~°OѨ~å"£∞ II
Ü≥∂x`«º =∞K«∞º`« Ѩ^•O|∞[ Ü«ÚQƇ~°∞Hõ‡
"åº"≥∂ǨÏ`« ã¨Îk`«~åx `«$}ÏÜ«∞ "Õ∞<Õ I
J㨇^Œ∞æ~À~°ƒùQÆ=`À㨺 ^ŒÜ≥ÿ∞Hõ ã≤O^èÀó
~å=∂#∞[㨺 K«~°}∫ â◊~°}O „ѨѨ^Õº II
=∂`åÑ≤`å Ü«Ú=`«ã¨Î#Ü«∂ qÉèí∂u
ã¨~°fiO Ü«∞^Õ= xÜ«∞"Õ∞# =∞^Œ#fiÜ«∂<å"£∞ I
J^Œºã¨º #ó ‰õΩÅѨ`Õó =‰õΩàÏaè~å=∞O
N=∞`«Î^Œ¢V˜… Ü«ÚQÆà◊O „Ѩ}=∂q∞ =¸~åúfl II
NÉèíH˜Î™ê~° ‰õΩÅâıY~° Ü≥∂y"åǨ<£ I
ÉèíHÍ΢V˜…}∞ Ѩ~°HÍÅ Ü«∞fO„^Œq∞„âå<£
N=∞`«Ê~åO‰õΩâ◊ =ÚxO „Ѩ}`Àã≤‡-x`«º"£∞ II
â◊√HÍ¡=∞ƒ~°^èŒ~°O q+¨µ‚O â◊t=~°‚O K«`«∞~°∞ƒù["£∞ I
„Ѩã¨#fl =^Œ#O ^蕺ÜÕ∞`ü ã¨~°fi qѶ¨∞’flѨâß#ÎÜÕ∞ II
Ü«∞㨺 kfi~°^Œ=¢HÍÎ^•ºó áêi+¨^•ºó Ѩ~°â◊≈`«"£∞ I
qѶ¨∞flO xѶ¨∞flxÎ ã¨`«`«O q+¨fiˆHû#O `«=∂„â◊ÜÕ∞ II
"åºã¨O =ã≤+¨ª#áêÎ~°O â◊ˆHÎó ᜄ`«=∞HõŇ+¨"£∞ I
Ѩ~åâ◊~å`«‡[O =<ÕÌ â◊√Hõ`å`«O `«áÈxkè"£∞ II
ã¨=∞º*ÏflºÜ«∞ HõÖÏ¿Ñ# =∞ǨÏ`å ÉèÏ~°`Õ #K« I
LѨ|$OÇ≤Ï`« "Õ^•Ü«∞ #"≥∂ "庙êÜ«∞ q+¨‚"Õ II
™ê~°^茺 =∞~°∞˚# ™êº*∫ ‰õΩ~°fi<£ w`å=∞$`«O ^Œ^Ò I
Ö’Hõ„`«Ü≥∂ѨHÍ~åÜ«∞ `«Ãã·‡ Hõ$ëê‚`«‡<Õ #=∞ó II
„ѨѨ#fl áêi*Ï`åÜ«∞ "Õ„`«`À¢`≥·Hõ áê}ÜÕ∞ I
*Ï˝#=Ú„^•Ü«∞ Hõ$ëê‚Ü«∞ w`å=∞$`« ^Œ∞¿ÇÏ #=∞ó I
Hõ~°Hõ=∞Å x^Œi≈`å`«‡ =Ú„^Œó
ѨiHõe`À#fl`« |i›|~°›K«∂_»ó I
W`«~° Hõ~°QÆ$Ç‘Ï`«"Õ„`«`À„`«ó
=∞=∞ǨÏ$k ã¨xflkè =∂`«<À`«∞ â∫ió II
J„ˆQ Hõ$`åfi Hõ=∞Ñ≤ K«~°}O *Ï#∞<≥·ˆH# u+¨ª<£
ѨâßÛ`ü áê~°÷O „Ѩ}Ü«∞ ã¨∞Aëê K«‰õ∆Ωëê gHõ∆=∂}ó I
11
ã¨"Õº`À„`«O Hõ~°ã¨~°ã≤*Ë ^ŒH˜∆<Õ *Ï˝#=Ú„^•O
Jaè„ÉèÏ}À ~°^äŒè=∞kè=ã¨<£ áê`«∞# ã¨∂`«"Õ+¨ó II
Hõ$+¨‚O Hõ=∞ŠѨ„`åHõ∆O ѨÙ}º„â◊=} H©~°Î#O I
"åã¨∞^Õ=O [QÆ^ÀºxO <Òq∞ <å~åÜ«∞}O ǨÏi"£∞ II
Hõ$ëê‚Ü«∞ Ü«∂^Œ"ÕO„^•Ü«∞ *Ï˝#=Ú„^•Ü«∞ Ü≥∂y<Õ I
<å^ä•Ü«∞ ~°∞H˜‡}©âßÜ«∞ #"≥∂ "Õ^•O`« "Õk<Õ II
w`åáê~åÜ«∞} J#O`«~°=Ú Ñ¨iîOK«=Åã≤# â’¡Hõ=ÚÅ∞
w`åâßG q∞^ŒO ѨÙ}ºO Ü«∞ó Ѩˆ~î`ü „Ѩܫ∞`«ó ѨÙ=∂<£ I
qëÈ‚ó Ѩ^Œ=∞"åáÈflu ÉèíÜ«∞â’HÍk =i˚`«ó II
w`å^茺ܫ∞# jÅ㨺 „áê}ÏÜ«∂=∞ Ѩ~°ã¨ºK« I
<≥·= ã¨Ou Ç≤Ï áêáêx ѨÓ~°fi[#‡ Hõ$`åxK« II
=∞Åx~À‡K«#O ѨÙO™êO [Ö™êfl#O k<Õ k<Õ I
ã¨Hõ$næ`åOÉèíã≤ ™êfl#O ã¨O™ê~° =∞Å"≥∂K«#"£∞ II
w`åã¨∞w`å Hõ~°Î"åº H˜ =∞<≥·º âß≈G ã¨O„QÆÃÇ·Ïó I
Ü«∂ã¨fiÜ«∞O Ѩ^Œ‡<åÉèí㨺 =ÚYѨ^•‡kfix ã¨û$`å II
ÉèÏ~°`å=∞$`« ã¨~°fiã¨fiO qëÈ‚~°fi¢HÍÎ kfiqã¨û$`«"£∞ I
w`åQÆOQÀ^ŒHõO Ñ‘`åfi ѨÙ#~°˚#‡ # q^Œº`Õ II
12
 ^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO N ÅH©; JëÈì`«Î~°"£∞
w`å*’ºu PO„17 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
ã¨~ÀfiѨx+¨^ÀQÍ=ó ^ÀQÍú QÀáêÅ#O^Œ#ó I w`å*’ºu
áê~À÷ =`«ûã¨∞ûnè~ÀƒùHÍÎ ^Œ∞QÆúO w`å=∞$`«O =∞ǨÏ`ü II
D =∂#=„âıÜ∞« ã¨∞û ^Œ$ëêìº w`å*’ºu ~Ô O_»∞ ã¨∂„`åÅ#∞
UHõO âßGO ^Õ=H©Ñ¨Ù„`« w`«O
`«Ü«∂~°∞ KÕã≤Ok.
UHÀ^Õ"À ^Õ=H©Ñ¨Ù„`« U= I
1. ã‘fiÜ«∞ P~å^èŒ# - ã¨~°fi P^Œ~°}
UHÀ=∞O„`«ó `«ã¨º <å=∂x Ü«∂x
Worship your own Respect all
Hõ~凿ѺHõO `«ã¨º^Õ=㨺 ¿ã"å II
2. =∂^èŒ= ¿ã=QÍ ã¨~°fi„áê}˜ ¿ã=
HÍÜÕ∞# "åKå =∞#¿ãO„kÜ≥ÿ∞~åfi
|∞^•úº-`«‡<å"å „Ñ¨Hõ$`Õ ã¨ûfiÉèÏ"å`ü I
Serve all beings as seevice to god

Hõ~Àq∞ Ü«∞^Œfi`ü ã¨HõÅOѨ~°Ãã·‡ =∞x+≤ =∞#ã¨∞ûÅÖ’ ѨHõfi^Œâ◊Å∞ "Õ~°∞"Õ~°∞QÆ LO\Ï~Ú.

<å~åÜ«∞}ÏÜÕ∞u ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ ^•xx |>ËìQÆ^Œ 'ѨÙéˇ]HÀ |∞kú lǨÏfiHÀ ~°∞z— J<Õ <å#∞_ç
N=∞<åfl~åÜ«∞}ÜÕ∞u ã¨=∞~°ÊÜ«∂q∞ II |Ü«∞Å∞^ÕiOk! XˆH ~°∞zx JO^Œi g∞^• ~°∞^ŒÌ_»O ÖË^Œ∞ Hõ^•!
Z=iH˜ `«QÆæ@∞ì "å~°∞O\Ï~°∞. JO^Œ~°∂ HõÅã≤ rq™êÎ~°∞. W^Õ
T P^蕺u‡Hõ ~°OQÆOÖ’ QÆ∂_» ã¨∂„`«O HÍ"åe. F ~°∂ѨOÖ’, ¿Ñ~°∞`À
^≥·"åxfl <Õ#∞ P~åkèã¨∂Î LO\Ï#∞. h=Ù =∞~À ~°∂ѨO, ¿Ñ~°∞`À
P~åkè™êÎ=Ù. <å ^Õ=Ù}˜‚ <Õ#∞ P~åkè™êÎ#∞. <å^Õ=Ù}˜‚ h=Ó
P^ŒiOK«_O» <Õ~∞° ÛHÀ! XHõ>#Ë x =∂@ÖÏ_»_O» , Hõe¿Ñ™êÎ#_»_O» ,
ÖË^• XHõix J<å^ŒiOz, J==∂xOK«_»O W^ŒÌiH© „Ѩ=∂^Œ
Hõ~°=Ú ã¨∞=∂! W^ŒÌ~°O Hõeã≤ ã¨=∂[ ~°∂ѨOÖ’ LO_Õ ^≥·"åxfl
P~åkè^•Ì=Ú. =∞`«=¸ JO`Õ. <å =∞`åxfl P~åkè™êÎ#∞ h
=∞`åxfl P^Œi™êÎ#∞. Jhfl XHõ¯>Ë JO@∂ J~°÷O ÖËx UHõ`å
13 14
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
"åHͺÅ∞ =Öˇ¡ "ÕÜ«∞‰õΩ. W^ŒÌ~°=¸ HõÅã≤ ã¨=∂[ „âıÜ«∞ã¨û<Õ
=∞`åxÔH· Ѩi„â◊q∞^•ÌO! Wk J~°úOHÍ=_»O `«Hõ∆} Hõ~°Î=ºO. Wk
Jxfl =∞`åÅ"åiH© `≥eÜ«∞=Åã≤ LOk. =∞#efl ѨiáêeOKÕ
~å[H©Ü∞« <Õ`Å« ‰õΩ =∞s =ÚYºOQÍ `≥eÜ«∞=Åã≤ LOk. D kâ◊Ö’
PÖ’K«<å ^èÀ~°}˜ =∂~°=Åã≤# J=ã¨~°O, D =∂#= *Ïu
„âıÜ«∞ã¨∞û ^Œ$ëêìº, `«`üHõ∆}O [~°QÍe. JO^Œ∞ˆH ã‘fiÜ«∞ P~å^èŒ#
ã¨~°fi P^Œ~°}!
JÖψQ ã¨~°fi„áê}∞ÅÖ’ =∂^èŒ=Ù_»∞<åfl_»x Hõ^Œ "Õ^•Å∞
K≥ÑÙ¨ `«∞<åfl~Ú! JÖÏO@ѨÙÊ_»∞ U „áê}˜H˜ ¿ã=KÕã<≤ å, Jk P"≥<· å,
ÔˆQ^≥·<å, ѨH˜∆ J~Ú<å =$Hõ∆=∞~Ú<å JO^Œ∞Ö’x =∂^èŒ=Ù_»∞
JO^Œ∞‰õΩO\Ï_»∞, P#OkOz J#∞„QÆÇ≤Ï™êÎ_»∞ QÆ∂_».
JO^Œ∞ˆH '=∂#=¿ã=ÜÕ∞.. J<Õ^•xfl ã¨O㨯iOK«∞H˘x
ã¨~°fi„áê}∞ʼnõÄ KÕ¿ã¿ã=#∞ =∂^èŒ=Ùx ¿ã=QÍ<Õ ÉèÏqOKåÅ<Õk
=∞#HõO^Œ~°‰õÄ J=QÍǨÏ# HÍ"åe. P kâ◊QÆ =∂#=*Ïu
Hõ^ŒÖÏe. D Ô~O_»∞ <å#∞_»∞Å`À Ô~O_»∞ ã≤ìHõ¯~°∞¡ w`å*’ºu
JOk™ÈÎOk. "å\˜x JO^Œ∞‰õΩO^•O! JO^ŒiH© JOk^•ÌO!! Wk
„Ѩ^è•#"≥∞ÿ# JOâ◊O.
T XHõ\˜ KÕã≤ „ѨHÍtOѨ KÕÜ∞« QÆÅ∞QÆ∞`åO! D ÅHõº∆ O`À ~°∂ѨÙkkÌ#
15
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
*ˇ·N=∞<åfl~åÜ«∞}!
w`å*’ºu L^ÕÌâßÅ∞:
„Ѩ[ÅO^Œi ã¨=∞„QÆ K≥·`«<åºxfl ÅHõ∆ ºOQÍ ÃÑ@∞ì‰õΩx
~°∂á⁄OkOz# HÍ~°º„Hõ=∞=Ú w`å*’ºu. ‰õΩÅO ¿Ñ~°∞`À, =∞`«O
¿Ñ~°∞`À ã¨OѶ¨∞=∞~åº^Œ ¿Ñ~°∞`À, D<å\˜ =∞# ^Õâ◊ [<åÉèÏ#∞
~å[H©Ü«∞<Õ`«ÖˇO^Œ~À zè<åflaè#flO KÕã≤"Õã¨∞Î<åfl~°∞.
"Õ^•Å ™ê~åxfl, J~°∞˚#∞_çx ™ê‰õΩQÍ ÃÑ@∞ìH˘x, ™êfiq∞,
=∂#= ã¨=∂[O HÀã¨O L^•~°OQÍ JOkOKå_»∞. qâßfiã¨O`À,
"å_»∞HÀQÆe`Õ ‰õΩÅ=∞`« ÉèË^ŒO ÖËHõ =∞#ÅO^Œih =∞Oz
=∞#∞+¨µºÅ∞QÍ fiÛk^ÕÌ =∞Ǩϟ`«¯$+¨ì"≥∞ÿ# „QÆO^äŒ~å[O ÉèíQÆ=næ`.«
N~å=∂Ü«∞}O, ÉèÏ~°`«O, ÉèíQÆ=næ`« Ç≤ÏO^Œ∂ „QÆO^ä•Å#@O
`«QÆ^Œ∞. „ѨѨOK«OÖ’x =∂#=*ÏuHõO`«\˜H© =∂~°æxˆ~Ìâ◊O KÕ¿ã
=∞Ǩϟ#fl`«"≥∞ÿ# Ѩq„`« „QÆO^ä•Å∞ Wq.
"å\˜Ö’¡x JO`«ã¨ûO^Õâß Å#∞ PHõoOѨ٠KÕã¨∞‰õΩO>Ë
=∞#∞+¨ºÅHõ∆}OQÍ K≥Ñ≤Ê# PK«~°} =∞#‰õÄ JÅ=_»∞`«∞Ok.
=∞#=¸ =∞Oz =∞#∞+¨µºÅO HÍQÆÅ∞QÆ∞`åO. peHõÅ∞QÍ
q_çѨ_»∞`«∞#fl =∞# `À_ç =∂#= ã¨=∂*Ïxfl z„`«"≥∞ÿ# =GOQÍ
HÍ~°º„Hõ=∞"Õ∞ w`å*’ºu.
16
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
WO^Œ∞Ö’ 5 JOâßÅ∞<åfl~Ú.
1. =∞# PÖ’K«<å ^èÀ~°}˜Ö’ =∂~°∞Ê~å"åe.
2. xi¡Ñ¨Î, x~°¡Hõ∆ º "≥·Y~°∞Å∞ `˘Åy =∞#Ö’ =∞<À^è≥·~°ºO,
P`«‡qâßfiã¨O ÃÑOá⁄O^•e.
3. á⁄~°∞QÆ∞ "åx`À Hõeã≤#ѨÙ_»∞ ѨOK«∞HÀ_®x H˘Hõ Ѩq„`«
ã¨O^Õâ◊O HÍ"åe.
4. =∞# „áêO`åÅÖ’ ^è•i‡Hõ K≥`· <« åºxfl ã¨r=OQÍ LOK«QeÆ Qˆ
=º=ã¨÷#∞ xi‡OK«∞HÀ"åe.
5. J=ã¨~° "≥∞ÿ# ¿ã"å HÍ~°º„Hõ=∂Å∞ H˘xflÜ≥ÿ∞# =∞#
„áêO`åÅÖ’ KÕã¨∞HÀQÆÅQÍe.
D =∂#=*Ïu „âıÜ«∞ã¨∞û ^Œ$ëêìº w`å*’ºu Ô~O_»∞
ã¨∂„`åÅ#∞ `«Ü«∂~°∞ KÕã≤Ok.
1. ã‘fiÜ«∞ P~å^èŒ# - ã¨~°fi P^Œ~°}.
2. =∂^èŒ= ¿ã=QÍ ã¨~°fi„áê}˜ ¿ã=.
<å=∞`åxfl P~åkè™êÎ#∞. h =∞`åxfl P^Œi™êÎ#∞. Jhfl
XHõ>Ë JO@∂ J~°úOÖËx UHõ`å "åHͺÅ∞ =Öˇ¡ "ÕÜ«∞‰õΩ. W^ŒÌ~°O
Hõeã≤ ã¨=∂[ „âıÜ«∞ã¨û<Õ =∞`åxÔH· Ѩi„â◊q∞^•ÌO! Wk J~°úO
HÍ=_»O `«`Hü }
∆õ Hõ~=ΰ ºO. Wk Jxfl =∞`åÅ "åiH˜ `≥eÜ«∞=Åã≤
LOk. =∞#efl ѨiáêeOKÕ ~å[H©Ü«∞ <Õ`«Å‰õΩ =∞s =ÚYºOQÍ
`≥eÜ«∞=Åã≤ LOk. D kâ◊Ö’ PÖ’K«<å ^èÀ~°}˜ =∂~°=Åã≤#
J=ã¨~°O. D =∂#= *Ïu „âıÜ«∞ã¨∞û ^Œ$ëêìº`«`«õ∆}O [~°QÍe.
17
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
JO^Œ∞Hˆ ã‘fiÜ«∞ P~å^è#Œ - ã¨~fi° P^Œ~}° =∞#O JÅ=~°∞K«∞
HÀ"åe.
JÖψQ ã¨~°fi„áê}∞ÅÖ’ =∂^èŒ=Ù_»∞<åfl_»x Hõ^• "Õ^•Å∞
K≥ÑÙ¨ `«∞<åfl~Ú! JÖÏO@ѨÙÊ_»∞ U „áê}˜H˜ ¿ã=*Ëã<≤ å, Jk P"≥<· å,
ˆQ^≥·<å, ѨH˜∆ J~Ú# =$Hõ∆OJ~Ú<å JO^Œ∞Ö’x =∂^èŒ=Ù_»∞
JO^Œ∞‰õΩO\Ï_»∞, P#OkOz J#∞„QÆÇ≤Ï™êÎ_»∞ ‰õÄ_».
JO^Œ∞ˆH =∂#=¿ã=ÜÕ∞. J<Õ^•xx ѨÙ~°ã¨¯iOK«∞H˘x
ã¨~°fi„áê}∞ʼnõΩ KÕ¿ã ¿ã=#∞ =∂^èŒ=Ùx ¿ã=QÍ<Õ ÉèÏqOKåÅ<Õk
=∞#HõO^Œ~°‰õÄ J=QÍǨÏ# HÍ"åe. P kâ◊QÆ =∂#=*Ïu
Hõ^ŒÖÏe. "å~åxHÀ ã¨O^Õâ◊O NHõ$+¨µ‚x LѨ^Õâ◊"≥∞ÿ# ÉèíQÆ=næ`«
Ö’Oz „QÆÇ≤Ï^•ÌO. =∞#"å~°O^Œi`À ѨOK«∞H˘O^•O. „Ѩf
â’¡Hõ=¸ F ã¨O^Õâ◊"Õ∞ J~Ú<å =∞# =ã¨u, â◊H˜Î, J=HÍ™êxfl
J#∞ã¨iOz "å~åxH˘Hõ\˜ x~°‚~ÚOK«∞H˘O^•O. U_®kH˜
48â’¡HÍÅ∞ J=Ù`å~Ú. "å\˜Ö’ ã¨O^ÕâßÅ#∞ „QÆÇ≤Ï^•ÌO! "å\˜x
WO@ WO@ JOkOz JO^Œi`À J#∞ã¨Okè^•ÌO.
=∞# „QÍ=∂xfl w`å*’ºu „QÍ=∞OQÍ fiÛk^Œ∞Ì^•O. D
Éè∂í q∞ g∞^Œ Ѩ~㰠ʨ ~°O HõÅǨÅ∞ =∂x HõÅã≤ rq^•ÌO. ã¨=∂*ÏxH˜
=∞#O ¿ã= KÕ^•ÌO. =∞#=∞O^Œ~°O HõÅã≤ ã¨=∂[~°∂Ѩ=∞~Ú#
ÉèQí =Æ O`«∞x ¿ãqOKÕ „ѨÜ∞« `«flO KÕ^•ÌO. =∞# =∞^躌 U~°Ê~°K∞« H˘#fl
J=~À^è•Å∞ `˘ÅyáÈ"åe. P ÉèíQÆ=`«ûO`å#"≥∞ÿ# =∞#O XHõ
18
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
‰õΩ@∞O|OQÍ ÉèÏ=# KÕã¨∂Î, Ѩ~°ã¨Ê~° „¿Ñ=∂#∞~åQÍÅ`À
Q“~°"å^Œ~°}`À `À\˜"åiH˜ `À_»Ê_»∞`«∂ rq`åxfl ™êyOKÕ@∞ì
J_»∞QÆ∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ Hõ^Œ∞ѨÙ^•O.
w`å*’ºux =∞#`À âßâ◊fi`«"∞≥ #ÿ Hõ~n° Ñ≤Hõ KÕã∞¨ ‰õΩO^•O!
ÉèíQÆ=`ü J#∞„QÆǨxfl =∞#O á⁄O^Œ∞`«∂ q∞QÆ`å „áê}˜ HÀ\˜`À
D Éèí∂g∞‡^Œ =∞~À ѨkHÍÖÏÅ áê@∞ =∞#∞QÆ_» ™êyOK«QÆeˆQ
D L^Œº=∞OÖ’ =∞#O XHõ J_»∞QÆ∞ Hõeã≤ #_»∞^•ÌO.
~°O_ç! JO^Œ∞HÀO_ç!! P^ŒiOK«O_ç!!!
=∞#"å~°O^Œi`À PK«iOѨKÕÜ«∞O_ç. NHõ$+¨‚ÉèíQÆ"å#∞_»∞
=∞#‰õΩ `À_»∞O_»∞QÍHõ! PKå~°∞ºÅ J#∞„QÆǨÏO =∞#HõO^ŒiH©
LO_»∞QÍHõ!
T „Ѩâ◊fl. ÉèíQÆ=næ`« D â’¡HõO`À<Õ "≥Ú^ŒÖ∫`«∞Ok.
19
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
^Œ∞+¨µìx Jaè=∂#O ^Œ∞óMÏÅH˜ =¸ÅHÍ~°}O
^èŒ$`«~åR L"åK«:
â’¡II ^èŒ~°‡ˆH∆„`Õ ‰õΩ~°∞ˆH∆„`Õ ã¨=∞"Õ`å Ü«ÚÜ«Ú`«û=ó I
=∂=∞HÍó áêO_®=â‹· Û= H˜ =∞‰õΩ~°fi`« ã¨O[Ü«∞ II (1J.1â’¡II)
ѨÓ[º=∞QÆ∞ ‰õΩ~°∞ã¨÷eÖ’# áÈ~°∞ã¨ÅÊ
LÉèíÜ«∞ѨH∆ÍÅ∞ ‰õÄ_çi Ü«Ú`«ûÇ≤ÏOz†
áêO_»"ÕÜ«ÚÅ∞-=∂"å~°∞ Ѩ@∞ì q_»Hõ
KÕã≤#k ÜÕ∞k? ã¨O[Ü«∞! K≥ѨÙÊ=∞Ü«∞º! 1
=∞<ÀÉèÏ=##∞ L`ÕÎ[Ѩ~°KÕ ^èŒ~°‡ˆH∆„`«O. ‰õΩ~°∞ˆH∆„`«=Ú# Ü«Ú^Œú=Ú
KÕÜÚ« QÀi <å"åÔ~#· H“~°=ÙÅ∞, „Ѩ`º« ~°∞ú Öˇ#· áêO_»=ÙÅ∞ JHõ¯_»‰Ωõ KÕ~å~°∞.
F ã¨O[Ü«Ú_®! "å~°Hõ¯_» Uq∞KÕ™ê~°∞? WO`«=~°‰õΩ? Wk „QÆ∞_ç¤"å_»∞
^èŒ$`«~å¢+¨µì_»∞, `«# ÉÏźq∞„`«∞_»∞,=∞O„u J~Ú# ã¨O[Ü«Ú}˜‚ J_çy#
Ü«Ú^Œú=∂~°OÉèí"≥∞ÿ# 11= ~ÀA# cè+¨µ‡_»∞ Ü«Ú^Œú~°OQÆOÖ’
‰õÄeáÈ~Ú JOѨâ◊Ü«∞ºÃÑ· Ѩ_®¤_»∞. DÜ«∞# H“~°=ÙÅ ã¨~°fi¿ã<åkèѨu.
cè+¨‡ Ѩ`«#O "å~°Î Ñ≤_»∞QÆ∞Ѩ_»¤@∞ìQÍ JOkOk. `«@∞ìHÀÖËHõ áÈÜ«∂_»∞
^è$Œ `«~å¢+µ¨ _ì ∞» .
JÜ≥∂º! ÃÑ^ŒÌÅ#∞ ѨÓlOKÕ áêO_»=ÙÅ∞, `å`«QÍi Ѩ`«<åxH˜
ZÖÏ L^Œºq∞OKå~°∞? cè+µ¨ ‡x ZÖÏ ‰õÄÖÏÛ~°∞? Wk ^è$Œ `«~å¢+µ¨ xì P"Õ^#Œ .
Hõ#∞flÅ∞ ѨÙ@∞ìHõ`À Ö’Ñ≤Oz<å `«# =Oâ◊ áê~°OѨ~°ºáêÅ# ™êQÍÅ<Õ
ã¨OHõÅÊO ^è$Œ `«¢~å+¨µ_ì ç =∞#ã¨∞x QÆ∂_» ~å~ÚÖÏ =∂ˆ~Ûã≤Ok. ÃÑ#· , ֒ѨÅ
ã¨~åfi`«‡<å JO^èŒ∞x KÕã≤Ok.
20
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
J„Hõ=∂Å∞ KÕ¿ã H˘_»∞‰õΩÅ <å"å~°O@∂ H˘=Ú‡ HÍz #O^Œ∞‰õΩ
Ѷe¨ `«OQÍ P =Oâ◊OÖ’ XHõ¯_»∞ ‰õÄ_® q∞QÆʼnõΩO_® JO^Œ~∂° áÈÜ«∂~°∞.
^è~Œ å‡xH©,<åºÜ«∂xH© JOH˜`"« ∞≥ #ÿ áêO_»=ÙÅ∞ P~°OÉèOí Ö’ ^Œ∞óMÏÅ∞
Hõe<æ å =Oâ◊O xezOk. q[Ü«∞O ^ŒH¯˜ Ok. NHõ$+¨µx‚ =O\˜ =∞Ǩ#∞ÉèÏ=Ù_∞»
áêO_»=ÙÅ#∞ '<å"å~°—<åfl_»∞. "å~°∞ „|uHÍ~°∞. H“~°=ÙÖÏ`«xÃÑ· HõuÎ Hõ\Ïì~∞° .
K«i„`«Ö’ HõxÑ≤OK«‰õΩO_® áÈÜ«∂~°∞. ^Œ∞+¨µìʼnõΩ ^Œ∂~°OQÍ LO_»O_ç!
=∞Ǩ#∞ÉèÏ=ÙÅ Jaè=∂#"Õ∞ ã¨~°fi„`å N~å=∞~°Hõ∆! „â◊q∞Oz ™êkèOK«O_ç.
T J}z "ÕÜ«∞O_ç.
=∞<À^Ò~°ƒÅº"Õ∞ =∞x+≤ Ѩ`«<åxH˜ =¸ÅHÍ~°}O. ^•xx =∞@∞ìÃÑ\Ïìe.
â’¡II ÔH¡Â|ºO =∂㨇QÆ=∞ó áê~°÷! <≥·`«`ü `«fi ܫںѨѨ^Œº`Õ I
‰õ∆Ω„^ŒO ǨÏ$^ŒÜ«∞^Ò~°ƒÅºO `«º HÀÎ fiu+¨ª Ѩ~°O`«Ñ¨! II (2J.3â’¡II)
Ñ≤é˜H˜"å_» g =#∞K«∞ <Õ<≥é∞ñQÆ<≥·u
^è≥·~°ºâße H© xã¨Ê $Ç¨Ï `«QÆ^Œ∞ `«QÆ^Œ∞†
ǨÏ$^ŒÜ«∞ ^Ò~°ƒÅº=Ú#∞ h=Ù =^ŒÅ∞=∞Ü«∞º!
Öˇ=Ú‡ HõÜ«∞º=Úñ *ËÜ«∞ñQÍ ~°õ=Ú‡ áê~°÷! 2 ǨÏ~°¬â’HÍÅ <Õ~°∞Ê`À #kq∞Ѩ\˜ì
P`«‡#∂º#`åÉèÏ=O=Å¡ D H©¡|`« U~°Ê_»∞`«∞Ok. Hõ~°Î"åºxfl
q㨇iOK«_»O =Å¡ =∞<À^Ò~°ƒÅºO U~°Ê_»∞`«∞Ok. PÖ’K«#Å∞ „Hõ=∞O
`«Ñ≤Ê`Õ, Hõ~°Î=ºO =∞~°Ñ¨ÙH˘ã¨∞ÎOk.
Hõ$Ѩ=∞Oz^Õ HÍx, Jk`«QÆx suÖ’, `«QÆx "å\˜ÃÑ· HõÅQÆ_»=Ú
„Ѩ=∂^ŒHõ~°=Ú. ZO`«\˜ "å_ç<≥·<å áê_»∞KÕã¨∞ÎOk.
ǨÏ#∞=∞O`«∞#O`«\˜ "åxh ǨÏ$^ŒÜ«∞^Ò~°ƒÅºO P`«‡Ç¨Ï`«º KÕã¨∞
21
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
‰õΩO^•=∂! J<ÕO`«=~°‰õΩ fã¨∞ÔHo§Ok. |∞kú=∞O`«∞_»∞ Hõ#∞Hõ =∞~˘Hõ_»∞
K≥ѨÊHõ¯ˆ~¡‰õΩO_®<Õ =∞<À^Ò~°ƒÖϺxfl "≥O@<Õ ^Œ∂~°O KÕã≤H˘x Hõ~°Î"åºxfl
QÆ∞iÎOz ѨÙ#~°<Õfi+¨} „áê~°OaèOKå_»∞. ã‘`« JHõ¯_Õ ÅaèOzOk.
J~°∞x˚ _çH˜ `«#Hõ~=ΰ º"≥∞#ÿ ^Œ∞+¨xì ~°∂‡Å# KÕ¿ãÎ |O^è∞Œ =ÙÅ∞ áÈ`å~°x,
¿ãflÇ≤Ï`«∞Å∞ #t™êÎ~°x, #~°HÍÖÁ™êÎÜ«∞x J#=ã¨~°Ñ¨Ù PÖ’K«#Å∞
=∞<À^Ò~°ƒÖϺxfl `≥zÛÃÑ\Ïì~Ú. Hõ~°Î"åºxfl =∞iÑ≤OKå~Ú. NHõ$+¨µ‚x
â◊~°}∞á⁄Ok =∞<À^Ò~°ƒÖϺxfl =∞@∞ìÃÑ\Ïì_»∞. NHõ$+¨µ‚_»∞ K≥¿ÑÊ
ã¨`º« =∂~°=æ ÚÖ’ =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÆO_ç. Ѩ~O° `«ÑÙ¨ Å∞ HõO_ç! |ÅÇ‘Ï#`«Å#∞
T
ã¨Ç¨Ï#"Õ∞ nè~°∞_çx J*ËÜ«Ú}˜‚ KÕã¨∞ÎOk.
Ü«∞O Ç≤Ï# =º^èŒÜ«∞O `Õº`Õ
ѨÙ~°∞+¨O ѨÙ~°∞+¨~°¬Éèí ! I
ã¨=∞^Œ∞óY ã¨∞YO nè~O°
™È'=∞$`« `åfiÜ«∞ HõÅÊ`Õ II(2J.15â’¡II)
Hõ+¨ìã¨∞Y=ÚÅ, =∞#ã¨∞# Hõ@∞ìQÆ@∞ì
â◊H˜ÎQÆÅ nè~°z`«∞ÎO_»∞ Kå=ÙÖËHõ
#=∞~° "åã¨O|∞ *ËÜ«∞OQÆ #~°∞›ñ_»QÆ∞#∞. 3
ZO_», QÍe, "å#Å#∞ K«∂z, Jq ÃÑiQÍÜ«∞<À, `«iQÍÜ«∞<À =∞#
Ѩ#∞Å∞ =∂#∞HÀ=@O ÖË^Œ∞. JÖÏ Jx "å\˜x ^Œ∂+≤OK«_»O ÖË^Œ∞.
"å\˜x ã¨Ç≤Ïã¨∞Î<åflO. JÖÏ<Õ =∂„`åã¨Ê~°≈Å#∞ ã¨Ç≤ÏOK«=∞O@∞Ok
22
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
ÉèíQÆ=^•fi}˜. WÖÏO\˜ ã¨Ç¨Ï<åxfl JÉèíºã≤Oz#"å_»∞ nè~°∞_»QÆ∞#∞ `«#
Hõ~°Î"åºxfl =∂#_»∞. ã¨∞Y"≥∞ÿ<å, Hõ+¨ì"≥∞ÿ<å Hõ~°Î=ºáêÅ##∞ KÕ¿ã"å_»∞
J=∞$`«`åfixfl á⁄O^Œ∞`å_»∞. JO>Ë. áêáêÅhfl #t™êÎ~Ú. JǨÏOHÍ~°
|O^èŒO `˘ÅQÆ∞#∞. ^Œ∞óY"Õ∞ JO@x x`åº#O^Œã≤÷ux á⁄O^Œ∞#∞.
T Ѩ~º° =™ê#OQÆ Jk ÉèÜ í ∞« OHõ~"° ∞≥ #ÿ D JǨÏOHÍ~° ~°∂Ѩ"∞≥ #ÿ ã¨O™ê~°=∞<Õ
nѨO z#fl^≥·<å, pHõ\˜ Hõk =∞O^Õ! "≥eyOK«∞.
<ÕǨaè„Hõ=∞<åâ’'ã≤Î „Ѩ`«º"åÜ≥∂ # q^Œº`Õ I
ã¨fiÅÊ=∞ Ѩ¨ºã¨º ^èŒ~°‡ã¨º „`åÜ«∞`Õ =∞Ǩ`À ÉèíÜ«∂`üII( 2J.40â’¡II)
=º~°÷"Õ∞HÍ^Œ∞ hHõ$+≤ áê~°÷! Ü≥∞ѨÙ_»∞,
Z\˜ì ^Œ∞+¨Êùe`«=Ú‡Å∞ <≥^Œ∞~°∞ ~å=Ù†
H˘OK≥ =∞aƒ# Ѷ¨e`«=Ú q∞OzÜ«ÚO_»∞
=∞~°}cèu `˘Åñy h=Ù =∞ã¨ÅñQÆÅ=Ù. 4 `åx ã¨~åfi}˜ ã¨OÜ«∞=∞º Ü«ÚHõÎ Pã‘`« =∞`«Ê~°ó I
Hõ~°Î"åºxfl =∞~°z# =ºH˜Îx ^≥·==∞#∞„QÆÇ≤ÏOK«^Œ∞. ã¨=∂[O QÆ∂_»
p`«¯iã¨∞OÎ k. Hõ#∞Hõ Hõ~"ΰ åºxfl QÆ∞iÎOK«∞H˘x ÉÏ^躌 `«Å<≥éO˜ y rqOKÕ"å_ç<Õ
''Hõ~‡° Ü≥∂y—— JO\Ï~°∞. Uk KÕã<≤ å Jk, P ~°∂ѨOÖ’ LO_Õ [QÆ^•^è•~°∞_»∞,
Ѩ~=° ∂`«∞‡xˆH K≥O^Œ∞`«∞O^Œx NHõ$+¨µ_‚ ∞» ã¨Ê+¨Oì QÍ `≥eáê_»∞. JѨÙ_∞» „áê}˜H,˜
U =ã¨∞Î=Ù‰õΩ =∞Oz KÕã≤<å Jn, P ~°∂ѨOÖ’ LO_Õ =∂^èŒ=ÙxH˜ K≥O^Õ
¿ã=Hõ^!Œ =∂^è=Œ ¿ã=QÆ ã¨~fi° „áê}˜¿ã= J<Õk „Ѩu=ºH˜HÎ ˜ r=<å_ç HÍ"åe.
L`«Î=∞ Hõ~°‡Ü≥∂y H˜k ÅHõ∆}O. =∂^èŒ=¿ãQÍ, ÉÏ^茺`« <≥iOy ã¨`üHõ~°‡
Ü≥∂QÆ=Ú <å~°Oaè¿ãÎ JÖÏO\˜ Hõ~°Î=ºáêÅ# "≥∞O`«=~°‰õΩ KÕÜ«∞QÆey`Õ
JO`« Ѷ¨Å=¸ `«Ñ¨ÊHõ LO@∞Ok. P KÕã≤#O`« =~°‰õÄ qѶ¨ÅO HÍ^Œ∞
23
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
=º~°÷=Ú HÍ<ÕHÍ^Œ∞. XHõ"Õà◊ KÕÜ«∞_»OÖ’ HÍã¨Î Ö’@∞áê@∞¡ U~°Ê_®¤ Jq
qѨs`« Ѷ¨ÖÏxflzÛ q<åâßxH˜ ^•ifÜ«∞=Ù. ÉÏ^茺`« <≥iy KÕ¿ã
Hõ~‡° Ü≥∂QÍxH˜ NHõ$+¨µ_‚ ∞» `å<Õ ~°H}∆õ LO\Ï#x Ǩg∞xã¨∞<Î åfl_»∞ =∞ǨÏ`«ó
ÉèíÜ«∂`ü „`åÜ«∞`Õ ZO`«O`« KÕ¿ãÎ JO`«O`« =~°ÔH·<å ã¨`«Êùe`åxflã¨∞ÎOk.
™êQÆ~°O #∞O_ç =∞#Å#∞ HÍáê_»∞`«∞Ok. =∞Oz ÉÏ^茺`«`À KÕ¿ãѨx
JuH˘kÌ ÉèÏQÆ"≥∞ÿ# WO`« =∞Oz ÖÏÉèÏhfl HõeæOK«∞#∞. Hõ#∞Hõ ÉÏ^茺`«
`≥eã≤, ÉèíQÆ=`Õû=QÆ =∞# rq`« HÍ~åºÅxflO\˜h „áê~°Oaè^•ÌO! x~°¡Hõ∆º
"å^•xH˜ hà◊√§ =^Œ∞Å∞^•O!
T
ã¨=∞~°∞÷_ç ã¨Ç¨Ü«∞O - ã¨^• ã¨∞YHõ~°O
=âı Ç≤Ï Ü«∞ ¿ãºO„kÜ«∂}˜ `«ã¨º „Ѩ*Ï˝„Ѩu+≤ª`å II(2J. 61â’¡II)
q+¨Ü«∞"åOKè«Å #xflñ\˜ q_»zѨÙzÛ
Pã¨#O|∞#ñ QÆ∂~°∞ÛO_ç Ü«∂„â◊~ÚOz
Ѩ~°=∞ѨÙ~°∞+¨µx =∞kÖ’# ѨkÅѨéK«
xâ◊ÛÅO|QÆ∞ z`«ÎO|∞ x~°uxÅK«∞. 5
â◊s~°"≥ÚHõ ~°^äŒ=∞~Ú`Õ, WO„kÜ«∂Å∞ QÆ∞éÏ]Å∞. "å\˜x, J^Œ∞ѨÙKÕ¿ã
=∞#ã¨∞û Hõো O. r=Ù_»<Õ =∞#=Ú Ñ¨Ü∞« xã¨∞<Î åflq∞O^Œ∞Ö’. J~Ú`Õ ™ê~°kQä Æ
=∞# JÅÊ|∞kú<Õ ÃÑ@∞ì‰õΩO^•=∂? Juâ◊H˜Î=O`«=ÚÖˇ·# D QÆ∞éÏ]Å#∞
xÜ«∞O„uOK«_»O KÕ`«HÍ^Œ∞.
24
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
D WO„kÜ«∂ŠѨQÍæÅ∞ NHõ$+¨µ‚x KÕuH˜ JѨÊy¿ãÎ KåÅ∞. NHõ$+¨µ‚_»∞
ã¨=∞~°<÷ åq‰õΩ_»∞. =∞#ã¨û<Õ `≥~K° åѨ#∞, WO„kÜ«∂Å<Õ `≥_#¡» ∞ ã¨iQÍ"Õã∂¨ Î
â◊s~åxfl z‰õΩ¯ÅáêÅ∞ H͉õΩO_® ~°H˜∆™êÎ_»∞. |∞kúH˜ |ÖÏxfl Hõey™êÎ_»∞.
J~Ú`Õ g\˜x PÜ«∞#‰õΩ JѨÊyOK«_»O ZÖÏ? PÜ«∞#<˘Hõ
zxfl~°∂ѨOÖ’ =∞# =∞#ã¨∞ûÖ’ ÃÑ@∞ì‰Ωõ O^•O! ^•x<Õ â◊√ÉèÏ„â◊Ü∞« =∞O\Ï~°∞.
WO„kÜ«∂Å`À KÕ¿ã Ѩ#∞Åxfl PÜ«∞#HÀã¨=∞x, PÜ«∞# ã¨O|O^è•xfl
QÆ∞~°∞KÎ ãÕ ∂¨ Î LO^•O! JO>Ë, u<Õ Ñ¨^•~°Oú „`åˆQ Ѩ^•~°=ú Ú Uk HõxÑ≤Oz<å,
Jk NHõ$+¨µx‚ H˜ JiÊOz „QÆÇÏ≤ ^•ÌO! q<Õ, K«∂¿ã=hfl NHõ$+¨µx‚ ã¨O|O^èOŒ `À
K«∂^•ÌO! ã¨Ê$tOKÕ"å\˜Ö’ NHõ$+¨‚ã¨Ê~°≈ÔH· „Ѩܫ∞ufl^•ÌO! „Ѩu ÉèÏ=#Ö’
NHõ$+¨µ‚x QÆ∞iÎ^•ÌO! NHõ$+¨µ‚}˜ â◊~°}∞ "Õ_»∞^•O! NHõ$+¨µ‚x ¿ã=‰õΩÖˇ·#
â◊H˜Î=O`«"≥∞ÿ# WO„kÜ«∂Å`À ã¨∞MÏÅ##∞Éèíq^•ÌO!
T =∞ø`«∞Ok.
ã¨Ê~°ú`À ™êkèOK«ÖËxk ã¨Ç¨ÏHÍ~°O`À ™êkèOK«QÆÅO
^Õ"å<£ ÉèÏ=Ü«∞`å<Õ# `Õ ^Õ"å ÉèÏ=Ü«∞O`«∞ =ó I
Ѩ~°ã¨Ê~°O ÉèÏ=Ü«∞O`«ó „âıÜ«∞ó Ѩ~°=∞"åѨû º^äŒè II(3J. 11â’¡II)
^Õ=`«Å∞ h=Ù "≥∞Ñ≤ÊOK«, uiy"å~°∞
"Õ∞Å∞KÕ`∞« ~°∞ hH˜Å, "≥∞ѨÙÊ=_»ã≤
Ü«∞[˝ =ÚÉèíÜ«∞ `å~°Hõ=∞QÆ∞ #=xÖ’#
qâ◊fiâßOuxñ*ˉõÄ~°∞Û q#∞=∞! áê~°÷! 6
=∞#‰õΩ ã¨Ç¨ÏHõiOKÕ „Ѩu =ã¨∞Î=Ó ^≥·=ã¨O|O^èŒO Hõey#^Õ. P
„ѨHõ$uÖ’x ^Õ=`«ÅO`å h „|`«∞‰õΩ#∞ |OQÆ~°∞ ÉÏ@Ö’ #_»∞ѨÙ`å~°∞.
"åix P~åkèOK«∞.
25
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
^Õ=`«Å <å~åkèOK«_»=∞O>Ë? ÖËz#ѨÊ\˜#∞O_ç Kտ㠄ѨuѨxh "åi
J#∞„QÆǨÏO=Å¡ KÕã¨∞HÀQÆÅ∞QÆ∞`«∞<åfl#x QÆ∞iÎOz, ™êfl<å^Œ∞Å∞ HÍQÍ<Õ,
F =¸_»∞ ^Àã≤à◊§`À h~°∞fã≤ ã¨∂~°∞ºxH˜ Hõ$`«[˝`«`À JiÊOK«∞. ^•xx
'J~°…º„Ѩ^•#— =∞O\Ï~°∞.
^Õ=`«ÅO^Œi ¿Ñ~°∂¡ `ÕeÜ«∞HõáÈ~Ú<å, "åiHõO^ŒiH© ֒Ѩeâ◊HΘ J~Ú#
N=∞<åfl~åÜ«∞}∞xH˜ K≥Ok# ˆHâ◊"åk<å=∂Å∞ 12 K≥ѨÓÎ 12 ™ê~°∞¡
h\˜x JiÊOK«∞. ^•xx '^Õ=`å`«~°Ê}— =∞O\Ï~°∞.
P ã¨∂~°∞º}˜‚, <å~åÜ«∞}∞x H˘O`«¿ãѨ٠^蕺xOz, "åi#∞O_ç
=∞<À|ÖÏxfl á⁄O^Œ∞. "åizÛ#^Œx PǨ~åxfl '„Ѩ™ê^Œ|∞kú—`À ã‘fiHõiOK«∞.
k#OÖ’ KÕ¿ã Ѩ#∞ʼnõΩ â◊HxΘ "åiã¨∞<Î åfl~°#∞‰õΩO>Ë J^Õ F Q˘Ñ¨Ê ''Ü«∞[˝—.
h=Ù u<Õn ''J=∞$`«—— =∞ø`«∞Ok. P ÉèÏ=# HõÅQÆHõáÈ`Õ KÕ¿ãn,
u<Õk, „|uˆHn ''áêѨÑÙ¨ „|`«∞‰õΩ—— J=Ù`∞« Ok. Hõ$`«[`˝ <« ~≥ ∞° QÆx JÖÏO\˜"åi
„|`«∞‰õΩ Éèí∂q∞H˜ ÉèÏ~°=Ú. "åi rq`«"Õ∞ =º~°÷=Ú.
^Õ=`«Å∞ "åi ÉÏ^茺`«Å∞ =∞~°∞=ÖË^Œ∞. Hõ#∞Hõ<Õ =∞#=¸ =∞#
ÉÏ^茺`«Å∞ =∞~°∞=ÖË^Œ∞. "åizÛ# =#~°∞Å#∞ „Ѩ™ê^Œ |∞kú`À ÔQ·H˘x,
Hõ$`«[˝`«`À, "åix ¿ãqã¨∂Î rq^•ÌO! „ѨHõ$u`À áÈ~°∞‰õΩky ^•xx
áê_»∞KÕã≤, =∞#=¸ áê_»=fiHõ, á⁄OkHõ`À Ѩ~°=∂~°úO ™êkè^•ÌO!
T
26
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
ÉÏ^茺`«Å#∞ q㨇iOK«_»O ÉèíQÆ=O`«∞xÔH·<å <Õ~°"Õ∞!
Ü«∞k ǨϺǨÏO # =ˆ~ÎÜ«∞O *Ï`«∞ Hõ~°‡}º`«O„k`«ó I
=∞=∞=~åÎ ‡#∞ =~°ÎO`Õ =∞#∞ëêºó áê~°ú! ã¨~°fiâ◊óII(3J. 23â’¡II)
JÅã≤ ™⁄Åã≤ Hõ~°‡#∞ <Õ# Ü«∞O@‰õΩ#fl
[#∞Å∞ KÕÜ«∞~°∞ Hõ~°‡Å [QÆu Ö’#†
HõOK≥ÜÕ∞ KÕ#∞ "Õ∞Ü«∞OQÆ HÍѨÙÖËÅ?
^Õ=Ùñ_Õ ^ŒÜ«∞º"≥∞ÿ#KÀ k‰õΩ¯QÆÅ^≥! 7 Ѩ~°∞Å ^èŒ~°‡=Ú*ËÜ«Ú@ áê_çQÍ^Œ∞
QÍegK«Hõ áÈ`Õ, ã¨∂~°ºK«O„^Œ∞Å∞ Ѩi„Éèqí ∞OK«Háõ È`Õ, h~°∞ „Ѩ=Ç≤ÏOK«Hõ
áÈ`Õ, `«_Ñ» H¨ áõ È`Õ, xѨCHÍÅÛHõáÈ`Õ, Éè∂í q∞ c*ÏÅ#∞ "≥ÚÅÔHuÎOK«Háõ È`Õ,
„áê}˜HÀ\˜x ^èŒiOK«HõáÈ`Õ =∞# „|`«∞ˆH=∞ø`«∞Ok? D qâ◊fiO
QÆ`=Õ ∞ø`«∞Ok? q^è∞Œ ºHõÎ Hõ~å‡K«~}
° O „Ѩu"åxH˜ Jx"å~°ºO. n<Õfl NHõ$+¨‚
ÉèíQÆ"å#∞_»∞ É’kèã¨∞Î<åfl_»∞.
XHõ"àÕ ◊ <Õ#∞ Hõ~å‡K«~}° =Ú KÕÜ∞« #x cè+‡≤ OK«∞H˘x Z=fi_≥<· å ‰õÄ~°∞ÛO>Ë
"å_çH˜ Jã¨Å∞ r=#Ü«∂„`« ™êQÆ<Õ ™êQÆ^xŒ x~°∂Ñ≤Oz, ã¨fi^è~Œ ‡° OQÆ Hõ~å‡K«~}°
ZO`« J=ã¨~"° ∂≥ <˘H˜¯=Hͯ}˜OKå_»∞. WO`«\`˜ À T~À¯ÖË^∞Œ . „ѨuHõ~‡° Ö’#∞
Ö’Hõ^$Œ ëêìº H˘O`«=∞Oz H˘O`«K_≥ ∞» QÆ∂_» JO@∞H˘x L#fl@∞¡ JxÑ≤Oz<å
'<åk— J<Õ ™êfi~°|ú ∞kúx q_»z, ÃÑ"· åxk J<Õ ÉèÏ=# „áÈk KÕã∞¨ ‰õΩ#flѨC_»∞,
P Hõ~‡° ÜÕ∞ Ü≥∂QÆ=Ú J=Ù`«∞O^Œx É’kèOKå_»∞. [#HÍ^Œ∞Å∞ Hõ~å‡K«~}° O
KÕ`«<Õ ã≤kúá⁄O^•~°x ^Œ$ëêìO`«=Ú K≥áêÊ_»∞. U ѨxKÕ`« ™êfi~°÷, Ѩ~å~°÷,
Ѩ~°=∂~å÷Å∞ =¸_»∂ ã≤kú™êÎÜ≥∂ J@∞=O\˜ Hõ~°‡#∞ ZOK«∞H˘x
x~°fiÇ≤ÏOѨ=Åã≤ LO@∞Ok. W^Õ NHõ$+¨µ‚_»∞ Ö’HÍxH˜ „ѨuÉ’kèOz#
L`«Î=∞ ã¨O^Õâ◊O.
T T
27
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
=$uÎ^èŒ~å‡xfl ÉèíQÆ=^•~å^èŒ#QÍ áêeOK«∞
„âıÜ«∂<£ ã¨fi^èŒ~À‡ qQÆ∞}ó Ѩ~°^èŒ~å‡`ü ã¨fi#∞+≤ª`å`ü I
ã¨fi^茈~‡ x^èŒ#O „âıÜ«∞ó, Ѩ~°^èŒ~À‡ ÉèíÜ«∂=ǨÏó II(3J.35â’¡II)
hK«"Õ∞Ü≥ÿ∞# hqkè h=ÙKÕÜ«∞,
ã‘fiÜ«∞^èŒ~å‡K«~°} h‰õΩ „âıÜ«∞=∞QÆ∞#∞†
=∞~°}"Õ∞ "Õ∞Å∞† ^•xÖ’ =∞é==^Œ∞Ì
Q˘Ñ¨Ê^ÕÜ≥ÿ∞# #kh‰õΩ `«ÃÑÊÜ«∞QÆ∞#∞
Ѩ~°∞Å q^èŒ∞Å#∞*ËÜ«∞ #áêÜ«∞=ÚO_»∞. 8
ÉÏ^茺`«#∞ q㨇iOz KÕ¿ã Ѩx U^≥·<å Jk Ѩ~°^èŒ~°‡"Õ∞. â◊s~°O=Å¡
U~°Ê_»¤ q^èŒ∞Å#∞ (Hõ~°‡Ü≥∂QÍxfl) =∂x, *Ï˝#O ™êkè™êÎ#x, ÉÏ^茺`«Å#∞
Ѩ\˜ìOK«∞HÀHõ, =^Œe#"å_»∞ ™êyOKÕ ™ê^èŒ# 'Ѩ~°^èŒ~°‡O— J=Ù`«∞Ok. P
™ê^èŒ# ZѨC_»∂ „Ѩ=∂^ŒO`À ‰õÄ_ç L#fl^Õ. WO„kÜ«∂Å∂, =∞#ã¨∞û,
"å\˜‰Ωõ O_Õ "åã¨#Å =Å¡ U~°Ê_Õ HÀiHõÅ∂ "≥Ú^ŒÖ#·ˇ q D Ѩ~^° sŒè ‡Ü«Ú}˜‚
ZѨC_»∂ kQÆ*Ï~°∞ã¨∂Î<Õ LO\Ï~Ú. ZO^Œ∞HõO>Ë, Jã¨Å∞ â◊s~°OÖ’
JkèHÍ~°O K≥ÖÏ~ÚOKÕk ~°*’QÆ∞}"Õ∞. ^•x ã¨O`å#"Õ∞ HÀiHõÅ∞. *Ï˝#Ü≥∂y
"å\˜x =¸ã≤"Ü Õ ∂« e QÆ^!Œ "å\˜x x~°ƒOkèOK«_O» Z=i`«~=° ∞¸ HÍ^Œ∞.
"å\˜x "å_»=^ŒÌx J#∞‰õΩ<åfl, kQÆ*Ïi# `«~åfi`« HÍh `≥eÜ«∞x=fi=Ù.
[_»É~íè `° ∞« _»∞, qâßfiq∞„`«∞_»∞ nxH˜ ^Œ$ëêì<åÎÅ∞. â◊s~°O`À LO@∂ *Ï˝#Ü≥∂y
™ê^èŒ# KÕÜ«∞_»O HõO>Ë Hõ~°‡Ü≥∂QÆ"Õ∞ "Õ∞Å∞.
NHõ$+¨µ‚_Õ =ã¨∞^Õ=Ùx ã¨∞`«∞_≥·<å QÀ‰õΩÅOÖ’ LO>Ë P=ÙÅ∞ "Õ∞áê_»∞.
™êOnѨx =^ŒÌ t+¨º^èŒ~°‡O áêeOKå_»∞.
28
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
NHõ$+¨µ‚_Õ x["≥∞ÿ# ÉèíQÆ=O`«∞_»∞
|Ǩ˙x "Õ∞ =ºf`åx [<å‡x `« = Kå~°∞˚#! I
`å #ºÇ¨ÏO "Õ^Œ ã¨~åfi}˜ # `«fiO "Õ`«÷ Ѩ~°O`«Ñ¨!II(4J.5â’¡II)
U#∞ h=Ù#∞ |Ǩï[#‡ ÖˇuÎ<å=Ú
<å^Œ∞ ѨÓ~°fi [#‡=Ú‡Å∞ <å‰õΩñ^≥eÜ«Ú
h‰õΩñ^≥eÜ«∞=Ù [#‡Å∞ h=Ù <≥xfl
Ü≥∞uÎ Ü«Ú<åfl"˘ [QÆux ÉÁuÎQÍ#∞. 9 T
r=ÙÅ"≥∞#ÿ =∞#=∞O^Œ~=° ¸ ''Hõ~‡° —— J<Õ |O^èOŒ Ö’ z‰õΩ¯H˘x L<åfl=Ú.
Hõ~‡° „ѨÉÏè ==Ú#flO`« =~°‰Äõ D [## =∞~°} K«„Hõ=ÚÖ’ Jã¨fi`«O„`«∞Å"≥∞ÿ
u~°∞QÆHõ `«Ñ¨Ê^Œ∞.
WѨC_»∞ D â◊s~°OÖ’ J#∞Éèíqã¨∂Î<Õ L<åfl=Ú QÆ∂_». WOHÍ ZO`«
Hõ~°‡ xÅfiLO^À, Jk ‰õÄ_» =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. ^•x <≥ÖÏ `˘ÅyOK«
∞HÀ"åÖ’ =∞#‰õΩ `≥eÜ«∞^Œ∞. =∞#O ѨÓiÎQÆ Jã¨fi`«O„`«∞ÅO. JO>Ë Hõ~‡° H˜
ÉÏxã¨ÅO. Hõ#∞Hõ D ÉÏ^èŒÅ∞ `«Ñ¨Ê_»O ÖË^Œ∞.
XHõ rq [#‡#∞ ^èŒiOKåÅO>Ë Z<Àfl ˆH¡âßÅ∞ QÆ~°ƒùOÖ’ Ѩ_®e.
J=ã¨~O° ÖËHáõ È~Ú<å `å#∞QÆ∂_» P Hˆ â¡ ßÅhfl =∞#g∞k „¿Ñ=∞`À Ѩ_∞» `«∂
[x‡ã¨∞<Î åfl_»∞.
Ñ≤Å"¡ å_»∞ <ÕÅky =∞\˜Öì ’ P_»∞`«∂O>Ë, `«eQ¡ ∂Æ _» P =∞\˜Öì ’ˆH kQÆ^•!
JÖÏ<Õ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ ‰õÄ_» =∞# ™ê÷~ÚH˜ ky =zÛ =∞#Å#∞ L^ŒúiOKÕ
„Ѩܫ∞`«flO KÕã¨∞Î<åfl_»∞.
JO^Œ∞ˆH z=i "åHõºOÖ’ QÆ`«OÖ’ `å<Õq∞ KÕ™ê_À Zxfl J=`å~å
Öˇ`åÎ_À, J=hfl `«#‰õΩ *Ï˝ÑH¨ =õ Ú<åflÜ«∞<åfl_»∞. =∞#"Õ∞q∞ KÕ™ê"≥∂ QÆ∂_»
29
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
`«#H˜ `≥Å∞ã¨∞#<åfl_»∞. JO>Ë =∞# *Ï`«H=õ ∞O`å NHõ$+¨µx‚ KÕuÖ’ LO^Œ<kÕ
WHõ¯_» H©ÅHõ"∞≥ #ÿ JOâ◊O. Jk =∞~°∞=~å^Œ∞. =∞#O QÆ`O« Ö’ UO KÕ™ê"≥∂
=∞#H˜ `≥eÜ«∞^Œ∞. =∞# QÆ∞iOKÕ `≥eÜ«∞x =∞#‰õΩ, „ѨHõ¯"åà◊§ QÆ∞iOz
Uq∞ `≥Å∞ã¨∞ÎOk? Ѩ~°=∂`«∞‡_≥·# NHõ$+¨µ‚x QÆ∞iOz Uq∞ `≥Å∞ã¨∞ÎOk?
JO^Œ∞ˆH =∞# `≥eqx „ѨHõ¯#ÃÑ\˜ì Ü«∞^è•~°÷"≥∞ÿ# ã¨~°fiA˝_ç =∂@#∞
qâ◊fiã≤OK«_O» „âıÜ∞« 㨯~°O.
Pk^Õ=Ù_ç J=`å~°=¸, PK«~°}Ï P~°∞ÎÅ ã¨=Ú^Œú~°}ˆH
[#‡ Hõ~°‡ K« "Õ∞ k=ºO U=O Ü≥∂ "ÕuÎ `«`«Î fi`«ó I
`«ºHÍÎ fi ^ÕǨÏO ѨÙ#~°˚#‡ <≥·u, =∂"Õ∞u ™È'~°∞˚#II (4J. 9â’¡II)
k=º"≥∞ÿ# <å[#‡=Ú, k=º"≥∞ÿ#
<å^Œ∞ Hõ~°‡ HõÖÏѨ=Ú #O`«^≥eÜ«∞
[#‡ÖË ^Œ`«xH˜ =ÚO^Œ∞, Kå=Ù "≥#∞Hõ
##∞flñ*Ë~°∞#∞ u#flQÍ #=Ú‡ áê~°÷!
ã¨∞ã≤÷~°=∞QÆ∞ Ü≥∂QÆ=ڇŠâ◊√kúñQÆ#∞K«∞
Ü«Ú^Œú=Ú#∞ñ *ËÜ«∞ hqOHõ ã≤^Œú=∞QÆ∞#∞. 10
ÉèíQÆ=O`«∞x [#‡Hõ~°‡Å ~°Ç¨Ï㨺O Ô~O_»∞ ~°HÍÅ∞QÍ `≥eÜ«∂e.
ÃÑ·ÃÑ·H˜ JO^ŒOQÆ, PHõ~°¬}©Ü«∞OQÆ HõxÑ≤OKÕ Hõ^ä•ÉèÏQÆO `≥eÜ«∂e. Wk
Páê`« =∞^èŒ∞~°O. ֒֒Ѩe `«`«Îfi Ü«∞^ä•`«‡ ™êH∆Í`å¯~°OÔH· J<Õfi+≤OKåe.
Wk PÖ’K«<å=∞$`«O. W^Õ `«`«Î fi`«ó `≥eÜ«∞_»=∞O>Ë! Wk `≥eã≤#"åxH˜
^ÕǨÏ`åºQÆ"Õ∞ PÅ㨺=Ú, P rq =∞~À Hõ~°‡Hõ$`« ^ÕǨÏOÖ’xH˜ ~å<Õ~å^Œ∞.
`«#<Õ KÕ~°∞`å_»x NHõ$+¨µ‚_»∞ Éèí~À™ê Wã¨∞Î<åfl_»∞.
30
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
`«#<å„â◊~ÚOz# "åix áêáêÅ#∞O_ç |Ü«∞@‰õΩ `≥™êÎ_∞» . Ñ‘_Oç KÕ
"åix áê~°„^ÀÅ∞`å_»∞. z~°∞#QÆ=Ù "≥∂=Ú`À =∞#Å#∞ L`ÕÎl`«∞Å#∞
KÕ™êÎ_»∞. P NHõ$+¨µ‚x HõO>Ë "Õ~°∞ ^≥·="Õ∞q∞? P „ѨÉèí∞=ÙÜ≥ÚHõ¯ J=`å~°
~°ÇϨ ™êºxfl PHõoOѨ٠KÕã∞¨ ‰õΩO^•O! P#O^ŒÑÙ¨ JOK«∞Å#∞ JO^Œ∞H˘O^•O!
T Ѷ¨ÅÉè’HõÎ PÜ«∞<Õ J<Õ qâßfiã¨O`À KÕ^•ÌO! áêáêŠѨOH˜ÅO #∞O_ç
Ѷ¨Å ã¨Ê $ǨÏ`À KÕ¿ã UѨ<≥·<å Ѩ\˜ì |OkèOKÕ^Õ.
#=∂O Hõ~å‡}˜ e=∞ÊxÎ #"Õ∞ Hõ~°‡Ñ¶¨ÖË ã¨Ê $Ǩ I
Wu =∂O Ü≥∂'aè *Ï<åu Hõ~°‡aè ~°fl 㨠|^Œúº`Õ II(4J.14â’¡II)
Z\˜ì Hõ~°‡ÖˇÑ¨Ù_»∞ ##∞flñQÆ@ìñÉ’=Ù
Ѩ#∞Å∞ *ËÜ«∞#∞QÆ^Œ <Õ#∞ Ѷ¨Å=ÚñQÀi!
J\˜ì ##∞flñ^≥eã≤ H˘#flÜ«∞\˜ì "åx
<≥\˜ì Hõ~°‡=Ú ÖˇÑ¨Ê@¡ Hõ@ì ÖË=Ù. 11
ZO_®, "å<å, K«b, QÍb, pHõ\,© "≥Å∞`«∞~°∂ J<Õq ÖˇH¯õ KÕÜ∞« ‰õΩO_®
ZO^Œ Ô~H˜¯<å, ZO^Œ~°∞ ky<åѨ\˜ìOK«∞HÀ‰õΩO_®, xÜ«∞=∞O „ѨHÍ~°O
QÆ=∞ºO KÕ~°_»"Õ∞ ÅHõ∆ºOQÍ F Ô~·Å∞ |O_ç =ÚO^Œ∞Hõ ™êyáÈ`«∞#fl@∞¡ D
r=ÙÅ #O^Œih `«iOѨKÕÜ«∞_»"Õ∞ ÅHõ∆ºOQÆ, á⁄y_Õ "åà◊¥§, u>Ëì"åà◊¥§,
H˘eKÕ"å~°∂, qiKÕ "å~°∂, QÔ eKÕ"å~°∂, "≥H¯˜ iOKÕ"å~°∂.... Z=ˆ~=∞<åfl
"å\˜`À ã¨Ê$Ç¨Ï ÖˉõΩO_® `«# =∂<å# NHõ$+¨‚ÉèíQÆ"å#∞_»∞ D qâ◊fi~°K«#
KÕã∞¨ H˘O@∂ áÈ`«∂<Õ L<åfl_»∞. JO^Œ∞Hˆ PÜ«∞#H˜ KÕã#≤ U Ѩx JO@^Œ∞.
JO`ÕHÍ^Œ∞. D Hõ~°‡Ñ¶¨Åã¨Ê$Ç¨Ï J<Õ ^À+¨O ÖˉõΩO_® `«=∞ `«=∞ ÉÏ^茺`å
Ü«Ú`«"∞≥ #ÿ Ѩ#∞Å∞ Z=~°∞ KÕã<≤ å, "åix QÆ∂_» PÜ«∂ Hõ~‡° |OkèOK«^∞Œ .
31
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO N ÅH©; JëÈì`«Î~°"£∞
"å~°∂ `«#=Öˇ<Õ Hõ~°‡|O^èŒ=Ú#‰õΩ ^Œ∂~°OQÆ LO_»QÆÅ∞QÆ∞`å~°∞ J<Õ
~°Ç¨Ï™êºxfl "≥Å¡_çOKå_»∞.
Hõ~°Î=º x+¨ª`À =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êˆQ@ѨC_»∞ Z^Œ∞~°ÜÕ∞º ã¨=∞㨺ʼnõΩ
[OHõ‰õΩO_® ™êQÆ∞^•O! Jk ˆH=ÅO NHõ$+¨µ‚x P[˝QÆ PÜ«∞# ¿ã=QÆ
|Ü«∞@ Ѩ_»^•O!
T
áêáêŠѨÙ@ì"Õ J~Ú<å Ѩ~°=∂`«‡ „¿Ñ=∞`À Ѩq„`«∞_çq Hõ=Ú‡.
JÑ≤KÕ ^Œã≤ áê¿ÑÉèíºó ã¨~°fiÉèíºó áêѨHõ$`«Î=∞ó I
ã¨~°fiO *Ï˝# Ѩ¡"Õ<≥·= =$l#O ã¨O`«i+¨ºã≤ II (4J.36â’¡II)
áêѨÙÅ<£ h=Ù q∞H˜¯e áêÑ≤"≥·#
kQÆ∞Å∞ K≥O^ŒOQÆñ |xÖË^Œ∞ k‰õΩ¯ÖËHõ,
<å}º"≥∞ÿ#\˜ì hH˘Hõ *Ï˝#<ÒHõ
áêѨ [Åkèx ^•ñ\˜OK« ѨkÅѨ_»ñQÆ 12
™êO™êiHõ áêѨ[ÖÏÅÖ’ =Ú#QƉõΩO_® P ^ŒiH˜ KÕˆ~Û Ñ¨_»=
XHõ¯>Ë. NHõ$+¨µ‚_»∞ ^•xx =∞#‰õΩ ^ŒÜ«∞`À J#∞„QÆÇ≤Ïã¨∞Î<åfl_»∞. J^Õ
''*Ï˝#Ѩ¡=O——. JO>Ë Ñ¨xKÕ¿ã@ѨÙ_»∞, P Ѩx"≥#∞Hõ |ÖÏxfl=fi=Åã≤#
*Ï˝#"≥∞ÖÏ LO_®Ö’ `≥Å∞ã¨∞HÀ"åe.
*Ï˝#"Õ∞ XHõ <å=. <å= z#flk. ™êQÆ~°O ÃÑ^ŒÌk. J~Ú<å,
K«∂ã¨∂Î ÉèíÜ«∞Ѩ_»_»O HõO>Ë #_»∞ѨÙ`«∂O>Ë „Hõ=∞OQÍ ™êQÆ~°O ^•\ÁK«∞Û.
JÖÏ<Õ =∞# *Ï˝#O JÅÊ=Ú, áêѨ~åt Jáê~°=¸ J~Ú<å, „Hõ=∞OQÍ
h=Ù ^•xfl ^•@QÆÅ∞æ`å=Ù Jx Hõ$+¨µ_‚ ∞» „áÈ`«ûÇ≤Ïã¨∞<Î åfl_»∞. =∞# áêáêÅH˜
^ŒO_ç™êÎ##_»O ÖË^Œ∞. ZO`« ^ŒÜ«∂=∞Ü«Ú_À!
T
32
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
*Ï˝# Y_»æO`À J*Ï˝#Ѩ٠`«∞ѨÊÅ#∞ `≥QÆ#é˜H˜ "Õ~Ú
`«™ê‡ ^Œ*Ï˝#ã¨OÉèí∂`«O ǨÏ$`üã¨÷O *Ï˝<åã≤<å`«‡<å I
zè`·≥ fi#O ã¨Oâ◊Ü«∞O Ü≥∂QÆO PuëȪuÎ+¨ª ÉèÏ~°`«! II (4J.42â’¡II)
h^Œ∞ ǨÏ$kÖ’x â◊OHõÅ xã¨Ê $ǨÏÅ#∞
*Ï˝# Y_»æO|∞KÕ`«<Õ #iH˜"Õã,≤
ã¨∞ã≤÷~°=∞QÆ∞ Ü≥∂QÆ=ڇŠâ◊√kúQÆ#∞K«∞
Ü«Ú^Œú=Ú#∞ *ËÜ«∞ hqOHõ ã≤^Œú=∞QÆ∞=Ú. 13
NHõ$+¨‚ ÉèíQÆ"å#∞_»∞ <å ~°Hõ∆‰õΩ_»∞. <Õ#∞ Kտ㠄ѨuѨh P ™êfiq∞
Ü≥ÚHõ¯ ¿ã=. <å áêѨ=ÚÅ#∞ ÉÏÑ≤, <å q^è∞Œ Å#∞ `«# ¿ã=Å∞QÆ ÉèÏqOz,
<å rq`«=Ú#∞ Ü«∞[˝=ÚQÆ =∂~°∞™êÎ_»∞. NHõ$+¨µ‚_ç D LѨ^Õâßxfl <Õ#∞
ѨiѨÓ~°=‚ ÚQÍ qâ◊fiã≤OK«∞K«∞<åfl#∞. J<Õ D qâßfiã¨=Ú#∞ ÃÑOK«∞H˘#∞>Ë
*Ï˝#Ü≥∂QÆ=∞x `≥Å∞ã¨∞H˘#∞=Ú. qâßfiã¨~∂° Ѩ=∞<Õ K≥@∞ìK∞« @∂ì J*Ï˝#=∞<Õ
=Úà◊§á⁄^ŒÅ∞ "≥ÚÅz L<åfl~Ú. *Ï˝#~°∂Ѩ"≥∞ÿ# qâßfiã¨=∞<Õ D =$Hõ∆ѨÙ
Ǩ~Úx á⁄O^Œ‰õΩO_® D =Úà◊§á⁄^ŒÅ∞ =∞#x J_»∞¤`«∞<åfl~Ú. "å\˜x
`≥QÆ#iH˜ áê~°"ÕÜ«∂e. ^•xH˜ Ѩ^Œ∞<≥·# HõuÎ HÍ"åe. P HõuΉõÄ_® P
K≥@∞ì^ŒQÆæˆ~ LOk. h‰õΩ #iˆH ™ê=∞~°÷º=ÚOk Öˇ=Ú‡. P#O^•xH˜ H˘^Œ=
ÖË^Œ∞! ÖË...! HõuÎѨ@∞ìHÀ! HÀÜ«∞_»O „áê~°OaèOz, x¢+≤¯Ü«Ú_»=Ù H͉õΩ.
Ñ≤iH˜"å_»"·≥ Ѩx =∂#‰õΩ. ã¨`¯« ~°‡ x+¨µ_ª =» Ù Hõ=Ú‡! ™êǨÏã¨O`À =ÚO^Œ∞‰õΩ
™êQÆ∞! Jx "≥#∞fl`«\˜ì =∂#=*ÏuH˜ TÑ≤i áÈã¨∞Î<åfl_»∞ NHõ$+¨µ‚_»∞.
P LѨ^Õâßxfl ™ê~°÷HõO KÕã¨∂Î ã¨Oâ◊Ü«∂Å∞ ÖËx xâ◊ÛÜ«∞ |∞kú`À
ÉèíQÆ=`Õû=QÍ ã¨~°fi „áê}˜¿ã=Ö’ JOH˜`«=∞=Ù^•O! P kâ◊QÍ Hõeã≤
Hõ^ŒÅ∞^•K«0O!!
T
33
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
`å=∞~å‰õΩ K≥¿ÑÊ áê~î°O
„|Ǩχ}Ϻ^蕺ܫ∞ Hõ~å‡}˜ ã¨OQÆO `«ºHÍÎ Hõ~Àu Ü«∞ó I
eѨº`Õ # 㨠áê¿Ñ# Ѩ^Œ‡Ñ¨„`« q∞"åOÉèí™êII (5. 10â’¡II)
Ѷ¨Å=Ú Ñ¨~°=∂`«∞‡#‰õΩ ã¨=∞~°Ê}=Ú¿ãã≤
Hõ~°‡=ÚÅ*ËÜ«∞, "åxxñ QÆ@ìñÉ’=Ù,
áêѨѨOH˜Å =∞O@^Œ∞ "åxÔHѨÙ_»∞
`å=∞~å‰õΩ#∞ h~°=Ú‡ `«_»∞Ѩ#@∞Å 14
`å=∞~å‰õΩ h\˜Ö’<Õ Ñ¨Ù\˜,ì h\˜<Õ PǨ~°=ÚQÆ H˘x, JK«@<Õ xÅz
LO@∞Ok. h\˜Ö’ =ÚOz<å, h\˜ `«_ç ^•xx JO@∞ HÀÖË^Œ∞. JÖÏ<Õ
r=Ù_»∞, D â◊s~°OÖ’<Õ LO\Ï_»∞. nx<Õ ™ê^èŒ#OQÆ "å_»∞‰õΩO\Ï_»∞.
J~Ú<å D ^ÕǨÏO =Å¡ HõeˆQ ^ÕǨ`«‡ „ÉèÏOu, <å =Å¡<Õ Jhfl
[~°∞QÆ∞`«∞<åflÜ«∞<Õ Hõ~°Î$`«fi „ÉèÏOu, D r=Ù}˜‚ D JO@∞HÀQÆ∂_»^Œ∞.D
Hõ~°Î$`åfixfl â◊s~°O g∞^Œ `åºQÆO KÕÜ«∂e. D Ѷ¨ÖÏxfl ÉèíQÆ=O`«∞xH˜
`åºQÆO KÕÜ∂« e. Hõ~$ΰ `«fi`åºQÆO =Å¡ JǨÏO JO`«iã¨∞OÎ k. ѶŨ ã¨OQÆ`åºQÆO
=Å¡ =∞=∞HÍ~°O ã¨=∞ã≤áÈ`«∞Ok. D JǨÏOHÍ~° =∞=∞HÍ~åÅ∞ `˘Åy`Õ....
h\˜Ö’x `å=∞~å‰õΩÖÏQÆ Ñ¨x`«#=¸ JO@^Œ∞. Ѷ¨e`«=¸ JO@^Œ∞.
WÖÏ áêѨ=Ú U=∂„`«O JO@x h=Ù QÀáêÅ∞x Hõ$Ѩ‰Ωõ áê„`«O J=Ù`å=Ù.
T
g_»x`À_»∞ - "å_»x =∞#ã¨∞û
L^Œúˆ~ ^•`«‡<å'`å‡#O <å`å‡# =∞=™ê^ŒÜÕ∞`ü I
P`≥· ‡= Ç≤Ï P`«‡<À|O^èŒ∞ó P`≥· ‡# iѨ٠~å`«‡#óII (6J.5â’¡II)
34
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
h=Ù x#∞fl^ŒúiOK«∞HÀ huHõey
Ѩ`«#=∞QÆ∞@ h KÕuÖ’ ѨxÜ≥∞ã¨∞=Ú‡!
P`«‡ h‰õΩ q∞„`«∞O_≥\Á¡ Ü«∞@∞Å h‰õΩ
Ѩ~°=∞ â◊„`«∞=Ù ‰õÄ_»#∞ áê~°÷q#∞=∞. 15
=∞Oz =∞#ã¨∞KÕ`« L#flk–r=Ùx ÉÏQÆ∞ KÕã¨∞HÀ"åe. P`å‡#O–
=∞#ã¨∞x, # J=™ê^ŒÜÕ∞`ü– <åâ◊#O KÕã¨∞HÀ=^Œ∞Ì. h =∞#ã¨∞‰õΩ =∞Oz
ã¨O™ê¯~°O <ÕiÊ`Õ J^Õ h‰õΩ |O^èŒ∞=ÙÖÏ „âıÜ«∞ã¨∞û#∞ Hõeæã¨∞ÎOk. K≥_»∞
q+¨ Ü « ∂ Å#∞ <Õ ~ åÊ"å, h =∞#¿ã â◊ „ `« ∞ =ÙÖÏ, h Ѩ ` « < åxH˜
HÍ~°}=∞=Ù`«∞Ok. WO„kÜ«∂Å∞ ѨkO\˜`À ‰õÄ_ç# ã¨∂Hõ‡∆ â◊s~°O`À áê@∞
D =∞#ã¨∞û ‰õÄ_» [#‡ÅxflO\˜Ö’#∂ J#∞=iÎã¨∂Î LO@∞Ok. Jx
LѨx+¨+`¨ ∞« ÅÎ ∞ K≥ÑÙ¨ <Î åfl~Ú. Hõ#∞Hõ g_»x |O^è∞Œ =Ù, q∞„`«∞_»∞ =∞# =∞#¿ãû.
=∞#ã¨∞ 㨄Hõ=∞OQÍ Ñ¨xKÕÜ«∂ÅO>Ë `«y# ™êuÎfiHõ PǨ~å<Õfl ^•xH˜
JOkOKåe. JÖÏ ™êuÎfiHõ PǨ~åxfl JOkOz, Pnè#OÖ’ ÃÑ@∞ì‰õΩ#fl
"åxH˜ Jk |O^è∞Œ =Ù. ^•x â◊HxΘ <åâ◊#O KÕÜ∞« ‰õΩO_», P â◊HΘ =∞#HÀã¨O
"å_Õ@∞ì KÕÜ«∂e. JѨÙ_»∞ Jk =∞#‰õΩ ÉèíQÆ=O`«∞x ^ŒiKÕ~°_®xH˜ =∞Oz
™ê^èŒ#O J=Ù`«∞Ok.
T ã¨=∞ÉèÏ=##∞ JÅ=~°K∞« HÀ=∞x D â’¡HOõ ^•fi~å LѨ^tÕ ã¨∞<Î å_»∞ Ѩ~=° ∂`«‡.
P`«‡ÅÖ’ ÖË=Ù `Õ_®Å∞ - JO`«~°OQÍÅÖ’<Õ
ã¨∞ǨÏ$ x‡„`å ~°∞º^•ã‘# =∞^茺ã¨ú ^Õfi+¨º |O^èŒ∞+¨µ I
™ê^èŒ∞+¨fiÑ≤ K« áê¿Ñ+¨µ ã¨=∞|∞kú ifit+¨º`Õ II (6J. 9â’¡II)
35
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
`«#^Œ∞ |O^èŒ∞ q∞„`«∞ÅÜ«∞O^Œ∞, `«#^Œ∞ iѨÙÅ
g∞ñ^Œ, ##∞ºÅ ^Œ∞+¨µìÅ g∞ñ^Œ, ™ê^èŒ∞
=~°Î#∞ÅÜ«∞O^Œ∞, ã¨=∞Ç≤Ï`« =~°Î#∞O_»∞
Ü≥∂QÆ ã≤kúxñ ÉÁOk# Ü≥∂y=~°∞ñ_»∞ 16
=∞#K«∞@∂ì =ÙO_Õ Ñ¨^•~åúÅÖ’, PHÍ~åÅÖ’, ~°OQÆ∞Ö’¡,
Ѩi=∂}ÏÖ’¡ `Õ_®Å∞<åfl ֒Ѩe Ѩ^•~°Oú XHõ>Ë Jx `≥e¿ãÎ Jxfl\˜Ü∞« O^Œ∞
ã¨=∞ÉèÏ=# U~°Ê_»∞`«∞Ok. L^•Ç¨Ï~°}H˜ =∞\˜ì=Ú^ŒÌ#∞ HõeÑ≤ ‰õΩ=∞‡i
‰õΩO_»Å∞ KÕ™êÎ_∞» . ‰õÄ*ÏÅ∞ KÕ™êÎ_∞» , áêeHõÅ∞, „Ѩq∞^ŒÅ∞ Z<Àfl PHÍ~åÅ∞
KÕ™êÎ_»∞. PÜ«∂ PHõ$`«∞Ö’¡, ¿Ñ~°¡Ö’, ^èŒ~°Ö’¡ `Õ_®Å∞<åfl J=hfl =∞\˜ì`À
`«Ü∂« ~°~Ú#"Õ##fl *Ï˝#O Jq K«∂ã≤# =ºH˜ÖÎ ’ HõÅQÆ_O» =∞#O K«∂ã¨∂<Î Õ
L<åflO. =∞# =∞#ã¨∞û ã¨O㨯$`«"≥∞ÿ#@¡~Ú`Õ, =∞#ã¨∞ K≥ѨCKÕ`«Ö’¡
L#fl@¡~Ú`Õ =∞# K«∞@∂ì LO_Õ „áê}∞ŠѨ@¡ ‰õÄ_® D ÉèÏ=# `«Ñʨ xã¨iQÍ
U~°Ê_»∞`«∞Ok Jx É’kèã¨∞Î<åfl_»∞. nxH˜ ã¨=∞ÉèÏ=# Jx ¿Ñ~°∞. =∞#
K«∞@∂ì LO_Õ „áê}˜HÀ\˜x 9~°HÍÅ∞QÍ q_»nâß_»∞.
=∞#ã¨∞ûH˜ HÍ=Åã≤Ok ÃÑ·ÃÑ·q HÍ^Œ∞. ֒ѨŠLO_Õ #∞=Ùfi. h‰õΩ
‰õÄ_® HÍ~°}"≥∞#ÿ "å_»∞.... P "≥#∞Hõ LO_Õ Ñ¨~=° ∂`«‡. JÖÏ<Õ h K«∞@∂ì
LO_Õ "å~°O^Œi ֒ѨŠLO_ç KÕ~Úã¨∂Î LO_Õ"å_»∞, PÜ«∞<Õ Jx, Jn
"åi "åi Hõ~°‡Å#∞ã¨iOz #_çÑ≤™êÎ_»h QÆ∞iÎOz JO^ŒiÜ«∞O^Œ∞
T
36
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
"≥Ú`å^Œ∞‰õΩ q∞OK«x=xfl =∞Oz"Õ J=Ù`å~Ú
Ü«ÚHÍÎǨ~° qǨ~°ã¨º Ü«ÚHõÎ KÕ+¨ì㨺 Hõ~°‡ã¨∞ I
Ü«ÚHõÎ ã¨fiáêfl=É’^èŒã¨º Ü≥∂QÀÉèí=u ^Œ∞óYǨ II(6J. 17â’¡II)
uO_çÖ’ <å@ áê@Å f~°∞ÅO^Œ∞
x„^ŒÖ’ñ QÆ~°‡ÅO^Œ∞# xÜ«∞u QÆey
q∞`«=Ú QÆ=∞xOѨ #`«xH˜ "Õ∞Å∞ HõÅ∞QÆ∞
â’Hõ =Ú_»∞QÆ∞ <åÃÑ· `å#∞ ã¨∞Y=Ú <˘O^Œ∞. 17
D â’¡HõOÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ „Ѩu^•xH˜ 'Ü«ÚHõÎ.....— 'Ü«ÚHõÎ....—
JO@∂ XHõ qâı+¨}O KÕ~åÛ_»∞. ^•xH˜ z=~° 'Ü≥∂QÆó ^Œ∞óYǨ Éèí=u—
J<åfl_»∞. ^Œ∞óYǨ Éè=í u ´ `«#‰õΩ ^Œ∞óMÏÅ∞ HõeyOK«‰Ωõ O_® LO@∞Ok.
JO>Ë Hõ$+¨µ‚_»∞ K≥Ñ≤Ê# Ѩx =∞#O KÕ¿ãÎ Ô~O_»∞ ÖÏÉèÏÅ∞ Jx nx=Å#
=∞#‰õΩ `≥Å∞ã¨∞ÎOk.
1. WѨC_»∞ =∞#O KÕ¿ã@@∞=O\˜k =∞#‰õΩ ^Œ∞óMÏxfl HõeyOK«^Œ∞.
2. QÆ`«OÖ’ KÕã≤ ÃÑ@∞ì‰õΩ#fl@∞=O\˜ ^Œ∞óMÏxfl HõeyOKÕ J=HÍâ◊O
Hõey#@∞=O\˜"å\˜ #xflO\˜x ‰õÄ_® Wk `˘Åyã¨∞ÎOk.
Ü«ÚHÍÎÇ¨ ~° PǨ~°O =∞Ozk fã¨∞HÀ, qǨ~°ãº¨ â◊s~°O`À
KÕ¿ã Ѩ#∞Å∞ xÜ«∞=∞ |^ŒúOQÍ KÕÜ«∞_»O JÅ"å@∞ KÕã¨∞HÀ! JO`ÕHÍ^Œ∞
#∞=Ùfi =∂\Ï_Õ =∂@#∞ ‰õÄ_» „Hõ=∞|úO KÕã∞¨ HÀ. ^•x`À áê@∞ Ü«ÚHõKÎ +Õ ãì¨ º¨
Hõ~‡° ã¨∞ó #∞=Ùfi KÕ¿ã Ѩ#∞ÅÖ’ Ju PÜ«∂ã¨=Ú HõeyOKÕ Ñ¨#∞Å∞ KÕÜ∞« ‰õΩ.
Ü«ÚHõÎ ã¨fiáêfl= É’^èŒã¨º ZO`«¿ãѨ٠x„kOKåÖ’ JO`«¿ãѨ٠x„kOKåe.
ZѨÙ_»∞ "Õ∞Å∞HÀ"åÖ’ JѨÙ_»∞ h=Ù "Õ∞ÖÁ¯<Õ „Ѩܫ∞`«flO KÕ~Ú.
37
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
JO`«~°OQÍxfl â◊√kú KÕã¨∞HÀ=_®xH˜ âßs~°Hõ „Ѩ=$`«∞ÎÖË „Ѩ^äŒ=∞
™ê^è<Œ åÅ∞. JOKÕ`« "≥∂`å^Œ∞Hˆ n q∞OK«x=fi‰õΩO_» =∞#O LOK«∞‰õΩ#flO`«
=~°‰õΩ „Ѩfk =∞#H˜ =∞Oz<Õ Hõeyã¨∞ÎOk J<Õ q+¨Ü«∂xfl NHõ$+¨µ‚_»∞
=∞#H˜ D â’¡HõOÖ’ K≥|∞`«∞<åfl_»∞. "å\˜x „Hõ=∞|^ŒúO Kտ㠄Ѩܫ∞`«flO
KÕ^•Ì=Ú.
T
=∞<Àx„QÆǨxH˜ "Õ∞Öˇ·# ™ê^èŒ#
Ü«∞`À Ü«∞`À xâ◊Û~°u =∞#â◊ÛOK«Å =∞ã≤÷~°"£∞ I
`«`«ã¨Î`À xÜ«∞"≥∞ÿº`«`ü P`«‡<Õº= =â◊O #ÜÕ∞`üII (6J.26â’¡II)
=∞#ã¨∞ „ѨHõ¯^•~°∞Åñ|\˜ì =∞ã¨Å∞K«∞O_»
Hõà‹§=ÚÅ∞ ÖÏñy ^•xxñ QÆ@ì=Öˇ#∞
Zxfl =∂~°∞Å∞ K≥^Œ~°∞<À Jxfl=∂~°∞
Å^Œ∞Ѩ٠¿ãã≤ uiy KÕ~°∞Û =∂`«‡Ö’#. 18
=∞#ã¨∞ ZѨÙ_»∞ ‰õΩ^Œ∞~°∞QÍ LO_»^∞Œ . =∞#O^ŒiH˜ `≥Å∞ã¨∞#∞. KåÖÏ
K«OK«ÅO ~°Hõ~°HÍÅ "å\˜ g∞^Œ "≥o§áÈ`«∂ LO@∞Ok. áÈh Jk ‰õÄ_»
XHõ^•x g∞^Œ xÅ|_ç LO@∞O^•! JO>Ë ã≤~÷ `° « J<Õk ÖˉΩõ O_» JO^Œ∞Ö’
‰õÄ_» =∞m§ XHõ^•x g∞^Œ #∞Oz XHõ^•x g∞^Œ‰õΩ, =∞~À^•x g∞^Œ‰õΩ
"≥o§áÈ`«∞O@∞Ok. UO KÕÜ«∂e #∞=Ùfi? Z@∞ Z@∞ Jk "≥_»∞`«∞O^À
^Õx #∞Oz ^Õx g∞^Œ‰õΩ „Ѩܫ∂}O KÕã¨∞ÎO^À J=hfl KÕÜ«∞h. JHõ¯_»Hõ¯_»
#∞Oz ^•x ^•x`À\˜ PÜ«∂ PÜ«∂ ã¨xfl"Õâ◊O`À\˜' 'P`« ‡ <Õ º = =â◊ O
#ÜÕ∞`ü—— h=Ù HÀ~°∞‰õΩ#flk U^À ^•x`À\˜ h=Ù Hõ#∞Hõ ã¨O|O^èOŒ Hõeáê=O>Ë
38
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
Jk h =∂@ qO@∞Ok. K«OK«Å"≥∞ÿ uiˆQ =∞#ã¨∞ûH˜ ÉèQí =Æ `ü ã¨O|O^è•xfl
PÜ«∂ PÜ«∂ ã¨xfl"ÕâO◊ `À\˜ HõÅ∞Ѩ@O ^•fi~å D™êi Uk J=ã¨~"° ∞≥ <ÿ å
ÉèQí =Æ O`«∞_ç ^•fi~° ^•xfl á⁄O^Œ=K«∞Û#∞ J<Õ ã≤u÷ U~°Ê_»∞`«∞Ok. `«^•Ìfi~å
=∞#ã¨∞ =∂@ q#QÆÅ∞QÆ∞`«∞Ok. nxH˜ 'KèåO^ÀQƺO— ѨHx∆˜ ^Œ$ëêìO`«OQÍ
WzÛOk.
=∞#ã¨∞û J<Õ XHõ J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ ѨHH∆˜ ˜ h‰õΩO_Õ *Ï˝#=∞<Õ XHõ „`å\˜x,
„¿Ñ=∞ „`å\˜QÍ, ^•xH˜ |㨠x~å‡}O KÕ~Ú. Jk Z@∞ Z@∞ Zyi`Õ `«^£
™œO^Œ~åºxfl J#∞Éèíqã¨∂Î, ^•xx ™êfinè#O KÕã¨∞HÀQÆÅ∞QÆ∞`å=Ù.
''Ü«∞^ä• â◊‰õΩfló ã¨∂„`Õ# „Ѩ|^Œúó kâ◊O kâ◊O—— JO@∂ KèåO^ÀQƺO
K≥ÑÊ≤ #=∂@. ^•<Õfl NHõ$+¨µ_‚ ∞» J^Œ∞ƒù`"« ∞≥ #ÿ @∞=O\˜ XHõ ™ê^è#Œ QÆ =∞#H˜
D â’¡HõOÖ’ JOkã¨∞Î<åfl_»∞.
T T
ã¨=∞`åÉèÏ"åxH˜ ã¨iÜ≥ÿ∞# x~°fiK«#O
P`Ò‡="Õ∞º# ã¨~°fi„`« ã¨=∞O Ѩâ◊ºu Ü≥∂'~°∞˚# I
ã¨∞YO "å Ü«∞k "å ^Œ∞óYO㨠Ü≥∂w Ѩ~°"≥∂ =∞`«óII(16J.32â’¡.)
P`«‡ÅO^Œ∞#ñ QÆÅ `«`«fi =∞O`« Ü≥ÚHõ\˜
Ü«∞#∞K«∞ ÉèÏqOz K«i~ÚOK«∞ #`«xH˜ `«#,
`«k`«~°∞Å Hõ+¨ìã¨∞Y=ÚÅ∞ `«QÆ∞Å=Ü«∞º!
J`«_»∞ Ü≥∂QÆѨ~åHÍ+¨ª #O^Œ∞ H˘#∞#∞. 19
ã¨ó Ѩ~°"≥∂ Ü≥∂w ´ Ü≥∂w JO>Ë ã¨=∞`«fi ÉèÏ=O Hõey#"å_»∞
Jx J~°÷O. ã¨=∞`«fiÉèÏ=# HõÅQÆ_»=∞O>Ë ã¨∞Y ^Œ∞óMÏ^Œ∞ÅÜ«∞O^Œ∞ ÖÏÉèí
39
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
#+¨ì=ÚÅ Ü«∞O^Œ∞ Jxfl\˜ Ü«∞O^Œ∂ K≥^Œ~°x =∞#ã¨∞û HõeyLO_»_»O, P
ã¨=∞ÉèÏ=# U~°Ê_»"¤ åxx Ü≥∂y JO\Ï~°∞. D ã¨=∞`«fi ÉèÏ=# Z=_çÖ’<≥`· Õ
ѨiѨHõfi`« K≥Ok#^À "å_çx Ѩ~°=∞Ü≥∂y Jx JO\ÏO. =∞i "å_»∞
ZÖÏ LO\Ï_»∞? `«#x `å#∞ PÜ«∂ ã¨xfl"ÕâßÅÖ’ Z\Ï¡ K«∂ã¨∞‰õΩO\Ï_À
JO^Œi q+¨Ü∞« OÖ’#∂ JÖψQ K«∂™êÎ_∞» . Jk ã¨∞Y „Ѩ^OŒ HÍ=K«∞Û, ^Œ∞ó
Y „Ѩ^ŒO HÍ=K«∞Û. JÖÏO\˜ =∞Ǩ#∞ÉèÏ=ÙÅ∞ „ѨǨ¡^Œ∞_»∞, Nâ◊√HõÜ≥∂
wO„^Œ∞Å∞, #=∂‡àÏfi~°∞ =O\˜"å~°∞.
ÉèQí =Æ O`«∞_ç 㨇~°} xe¿ãÎ ã¨∞YO, ÉèQí =Æ O`«∞_ç 㨇~°} K≥ki`Õ Jk
^Œ∞óYO, Jk #~°HõO, Jk ˆH¡â◊O, Hõ+¨ìO. J^Õ ÉÏ^èŒ. Wk U rqÔH·<å
ã¨=∂#"Õ∞! Wk =∞#H˜ `≥eÜ«∂e. Jk =∞#‰õΩ `≥eã≤#<å_»∞ J\Ï¡O\˜
ã≤u÷ Ö’ =∞#O LO_Õ „ѨÜ∞« `«flO KÕã≤ „Hõ=∞OQÍ XHõ<å\˜H˜ q∞QÆ`åq ‰õÄ_»
PÜ«∂ ™ê÷~ÚH˜ KÕ~°QÆeˆQ@@∞¡QÍ Hõ$+≤KÕ™êÎO.
|ÅÇ‘Ï#`«Å#∞ ÉÏQÆ∞KÕ™êÎ_»∞, |OQÍ~°∞ rq`å#flOk™êÎ_»∞
„áêѨº ѨÙ}ºHõ$`å<£ Ö’HÍ<£ L+≤≤`åfi âßâ◊fif ã¨û=∂ó I
â◊√p<åO N=∞`åO ˆQ¿ÇÏÜ≥∂QÆ„ÉèíëÈì'aè*ÏÜ«∞`Õ II (6J.41â’¡.)
ÃщõΩ¯ HÍÅ=Ú Ñ¨~°=ÚÖ’ ÃÑ^ŒÌQÍ#∞
ã¨~°fiã¨∞Y=ÚÅ∞ñ ÉÁO^Œ∞K«∞ ã¨fi~°æ=∞O^Œ∞
Ѩ`«#"≥∞ÿ#\˜ì Ü≥∂QÆ∞Å∞ QÆ`«=Ú g_ç
Q˘Ñ¨Ê"å~°Å ~ÚO_»¡Ö’ñ ^ŒÑ¨Ê‰õΩO_»
â◊√zQÆÅ\˜ì QÆ$ǨÏ=ڇŠã¨∂\˜QÍ#∞
ѨÙ@∞ìK«∞O^Œ∞~°∞ ѨÓAºÖˇ· `«∞@ì`«∞^Œ‰õΩ 20
40
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
Ü≥∂QÆ„Éèí+¨ìó Jaè*ÏÜ«∞`Õ `«#∞ KÕ¿ã ™ê^èŒ#ÅÖ’ #∞O_ç Ѩ_çáÈ~Ú
U |ÅÇ‘Ï#`« =Å¡<À kQÆ*Ïi áÈ~Ú#@∞=O\˜ Ѩu`«∞_»∞<åfl_À, P
Ѩu`«∞_»∞ ‰õÄ_® ÉÏQÆ∞Ѩ_»`å_»∞. ''„áêѨºÑ¨Ù}º Hõ$`å<£ Ö’HÍ<£—— g_»∞
=∞Oz HÍ~°ºO P~°OÉèíO KÕâß_»∞ Hõ^•! JOKÕ`« ZO`« KÕã≤<å Jk =º~°÷O
HÍ^Œ∞. Hõ#∞Hõ D ^ÕǨÏO =ke# `«~°∞"å`« L`«Î=∞ ѨÙ}ºO KÕã≤#"å~°∞
"≥àı§ ™ê÷<åÖË"À J@∞=O\˜ ™ê÷<åÅ∞ KÕ~°`å~°∞. KÕi ''L+≤`åfi âßâ◊fif
ã¨û=∂ó—— JHõ¯_» g_»∞ ZO`«HÍÅO J#∞Éèqí OKåÅ#∞‰õΩO\Ï_À JO`«HÍÅO
g_»Hõ¯_» J#∞Éèíqã¨∂Î LO\Ï_»∞.
P `«~∞° "å`« ''â◊√p<åO N=∞`åO Qˆ ¿ÇÏ—— â◊√z=∞O`«∞Å∞, N=∞O`«∞Å∂
J~Ú#"åà◊§ ~Úà◊§Ö’¡ ѨÙ_»`å_»∞. ZѨC_≥<· å U^≥<· å ѨxKÕã∂¨ Î Jk =∞^躌 Ö’
PyáÈ`«∞O^Œ<À, ™êQÆ^Œ<À ÖË^• Ѷ¨e`«O ~å^Œ<À,ÖË^• Jk W|ƒOk
Hõeyã¨∞ÎO^Œ<À, ÖË^• ÉèíQÆ=O`«∞_çH˜ x„QÆǨÏO Hõeyã¨∞ÎO^Œ<À WÖÏO\˜
ã¨Oâ◊Ü«∂Åhfl =ke =∞#O =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êQÆ∞^•O. =∞OzѨx KÕ¿ã"å_»∞
ZѨC_»∞ ‰õÄ_® áê_≥·áÈ=@O J<Õk LO_»<Õ LO_»^Œ∞. ZO`« =∞Oz
KÕÜ∞« QÆey`Õ JO`Õ =∞Oz Ѷe¨ `åxfl J#∞Éèqí ™êÎ=Ù. P NHõ$+¨‚ Ѩ~=° ∂`«‡
Ü≥ÚHõ¯ ǨÏã¨ÎKåÛùÜ«∂Ö’ =∞#O =ÚO^Œ∞‰õΩ ™êˆQ „Ѩܫ∞`«flO KÕ^•ÌO.
T T
=∂Ü«∞^•i „ѨHõ$u =Ú_çx =∂^èŒ=Ù_˘Hõ¯_Õ qѨÊQÆÅ_»∞.
^≥·g ¿ÇϺëê QÆ∞}=∞~¸ =∞=∞ =∂Ü«∂ ^Œ∞~°`«ºÜ«∂ I
=∂"Õ∞= ÜÕ∞ „ѨѨ^ŒºO`Õ =∂Ü«∂ "Õ∞`åO `«~°Ou`Õ II
(7J.14â’¡II)
41
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
„uQÆ∞}=ÚÅ =Å¡ <Õ~°Ê_»∞ k=º =∂Ü«∞
^•x ÉèËkOK« <ÕiH˜ `«~°=Ú HÍ^Œ∞†
Z=~°∞ #<åfl„â◊~ÚO`«~À Ü≥∞Å¡"Õà◊
"åÔ~ ^•x ^•ñ@QÆÅ~°∞ áê~°úq#∞=∞! 21
=∂Ü«∞^•i „ѨH$õ u =∂^è=Œ Ù_ç H˘Hõ¯_çHˆ Jnè#O! =∞~˘Hõi HÔ =fiiH©
ÖÁOQÆ^∞Œ . WOÔH=i =∂@ q#^Œ∞ Jk. W^Õ K≥áêÊ_»∞ ™êfiq∞ D â’¡HOõ Ö’.
JO^Œ∞ˆH Hõ~°‡|O^èŒO `˘ÅQÍÅ<åfl =∂^èŒ=Ùx P„â◊~ÚOK«Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞.
„ѨHõ$u h‰õΩ ™êfinè#O HÍ"åÅ<åfl =∂^èŒ=Ùx â◊~°}ÏQÆu KÕÜ«∞Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞.
„ѨH$õ ux h=Ù h W+¨Oì =zÛ#@∞¡ LѨÜ∂≥ yOK«∞HÀ"åÅ<åfl, JO^Œ∞Ö’Oz
HõeˆQ ÖÏÉèÏÅ∞ á⁄O^•Å<åfl =∂^èŒ=Ùx h=Ù P„â◊~ÚOK«Hõ `«Ñ¨Ê^Œ∞.
JO^Œ∞Hˆ =∞#O KÕÜ∞« ^ŒÅK«∞‰õΩ#fl HÍ~åºxH˜ HÍ=eû#@∞¡QÍ =∞# â◊s~åxfl,
=∞# WO„kÜ«∂Å#∞, =∞# =∞#ã¨∞h J#∞‰õÄÅOQÍ KÕã∞¨ ‰õΩO@∂ =ÚO^Œ∞‰õΩ
™êQÆ_®xH˜ KÕÜ«∞=Åã≤# Hõ$+≤ =∂^èŒ=Ùx P„â◊~ÚOK« _»"Õ∞!
D „ѨHõ$uÖ’ XHõ =ã¨∞Î=Ù =∞~˘Hõ =ã¨∞Î=ÙQÍ =∂~°∞`ÀO^ŒO >Ë
=∞#O K≥a`Õ HÍ^Œ∞, ^•#O`«@n HÍ^Œ∞, =∂^èŒ=Ù_»∞ K≥a`Õ<Õ! JO^Œ∞ˆH
=∞#O =∂^è=Œ Ù_çx â◊~}° ÏQÆu KÕ^•ÌO! PÜ«∞xfl =∞#O =∞#ã¨∞Ö’ ^èiŒ ^•ÌO!
HÍ=Åã≤#xfl HÀ~°∞HÀ - `«y#=hfl JOk™êÎ!
K«`«∞ifi^è• Éèí[O`Õ =∂O [<å ã¨∞ûHõ$u<À'~°∞˚# I
P~ÀÎl*Ïã¨∞ ~°~åúsú *Ï˝h K« Éèí~°`«~°¬Éèí! II (7J.16â’¡II)
42
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
^èŒ~°‡=∂~°æ=Ú‡#ñ[iOK«∞ ^èŒ~°‡q^Œ∞Å∞
<åÅ∞æs`«∞Å∞ Q˘Å∞`«∞~°∞ ##∞fl"å~°∞
Hõ+¨ì=∞O^Œ∞# l*Ï˝ã¨ñ, ^Œ$+¨‚`À_»
J~°÷=∂ã≤Oz =∞é˜ *Ï˝#∞Öˇ·#"å~°∞. 22
F J~°∞˚<å! h ã¨fi~°∂ѨO `≥eã≤ x~°uâ◊Ü«∞ P#O^•xfl á⁄O^•b
J<åfl, P#O^Œ ã¨fi~°∂ѨÙ_≥#· <Õ<Õ W™êÎ#∞. JO^Œ∞KÕ`« „ѨÑO¨ K« HÍ=Ú_≥<· å,
Sâ◊fi~°º HÍ=Ú_≥·<å P`«‡HÍ=Ú_≥·<å, Ѩ~°=∂`«‡ HÍ=Ú_≥·<å #<Õfl
P„â◊~ÚOKåe J=hfl <Õx™êÎ#∞. ã¨Oâ◊~ÚOK«Hõ J_»∞QÆ∞ JO@∂ Ѩ~=° ∂`«‡
ÉÏ¡OH± K≥H± WKÕÛã¨∞<Î åfl_»∞. fã¨∞HÀ=_»O ÉÏ^躌 `«. =∞i =∞#=¸ Ö’HÍxH©,
=∞#H© „âıÜ∞« ã¨∞ûxKÕÛ L`«=Î ∞ ѨÙ~°∞ëê~å÷Å#∞ HÀ~°∞‰õΩ<Õ „ѨÜ∞« `«flO KÕ^•ÌO!!!
T ѨHõ∆áê`« ~°Ç≤Ï`«∞_»∞ Ѩ~°=∂`«‡ - áê^Œ^•ã¨∞Å áêe@ Ѩ~°ºOHõ=Ú
=∞~°∞[#‡Å∞ ÖˉõΩO_» KÕÜ«∞QÆÅ"å_»∞ =∂^èŒ=Ù_˘Hõ¯_Õ !
=∂=Ú¿Ñ`«º ѨÙ#~°˚°#‡ ^Œ∞óMÏÅÜ«∞ =∞âßâ◊fi`«"£∞ I
<åѨÙfl=Ou =∞Ǩ`å‡#óã¨Oã≤kúO Ѩ~°=∂O QÆ`åó II (8J.23â’¡II)
##∞flñ *Ë~°∞ =∞Ǩ`«∞‡Å∞ ##∞fl =^Œe
uiy~å iǨÏ=Ú#‰õΩ#∞ Ѩ~°=Ú g_ç†
x`«º=Ú#∞QÍx ~¸ ^Œ∞óY xÅÜ«∞=∞O^Œ∞
[## =∞O^Œ~°∞ "å~° b [QÆuÖ’#. 23
Ö’HõOÖ’ q∞ye# ^Õ=`«Å∞ WKÕÛ"≥`· .Õ H˘O`«HÍÅO J#∞Éèqí Oz#
`«~åfi`« `«iy áÈ`å~Ú. Hõ#∞Hõ q∞QÆ`å "åiKÕÛq #tOKÕ ã¨OѨ^ŒÅ∞.
HÍx ÉèíQÆ"å#∞_çKÕÛk #tOK«x ã¨OѨ^Œ#∞. „ѨHõ$u ã¨Ç¨Ï["≥∞ÿ# ã¨fiÉèÏ=O
43
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
'=∂~°∞Ê— Hõ#∞Hõ ã¨OѨ^ŒÖˇ·<å x~°O`«~°O =∂~°∞Ê K≥O^Œ∞`«∂O\Ï~Ú. h‰õΩ
=∂~°∞Ê K≥O^Õ P ã¨OѨ^ÖŒ Ë HÍ"åÅx HÀi‰õΩ<åfl `åx™êÎ_∞» . =∂~°#@∞=O\˜
P`«‡ ÖËHõ Ѩ~°=∂`«‡ ™êH∆ͯ`å¯~°O HÍ"åÅO>Ë, Jn W™êÎ_»∞. P`«‡x HÍx
`«#x HÍx HÀ~°∞‰õΩ#fl>ˇÿ¡`Õ Jk =∂~°x, âßâ◊fi`« ã¨OѨ^Œx, JÖÏO\˜k
‰õÄ_® `åx=fiQÆÅ#∞ Jx K≥Ñ≤Ê# â’¡Hõq∞k.
x`åº#O^Œ=Ú U~°Ê_ç Jk âßâ◊fi`«OQÍ LO_®Åx HÀˆ~"å_≥=~Ô <· å
=∂^èŒ=Ù}Ë‚ „áêi÷OKåe. [#‡~åÇ≤Ï`«º=Ú#∞ „Ѩ™êkOK«QÆeˆQ Ü≥∂Qƺ`«
Hõeæ#"å_»∞ ˆH=ÅO =∂^èŒ=Ù_˘Hõ¯_Õ.
T
ã¨"≥∂'ǨÏO ã¨~°fiÉèí∂`Õ+¨µ # "Õ∞ ^Õfi ëȺ'ã≤Î # „Ñ≤Ü«∞ó I
ÜÕ∞ Éèí[Ou `«∞ =∂O ÉèíHÍÎ º =∞~Ú`Õ `Õ+¨µ KåѨºÇ¨Ï"£∞II
(9J.29â’¡II)
ã¨~°fiÉèí∂`«=ÚʼnõΩ <Õ#∞ ã¨=Ú_»#QÆ∞^Œ∞ñ
|Hõ∆áê`«=Ú ÖËHõ<Õ |~°ñQÆ∞K«∞O^Œ∞,
ÖË~°∞ „Ñ≤Ü«Ú Å„Ñ≤Ü«ÚÅ∞ <å‰õΩ "Õé∞ "Õé∞
##∞fl Éèíl~ÚOK«∞"åi ‰õΩ<åfl#∞Ö’#
"å~°∞ u~°=ÚQÆ<åÖ’ x"å㨠=ÚO„^Œ∞. 24
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ Z=iѨ\Ï¡„Ѩ`ÕºHõ"≥∞ÿ# „¿Ñ=∞, ^Õfi+¨=¸ Hõey
LO_»_»∞. XHõ ѨÙ+¨¯i}˜ Z=Ô~ÖÏO\˜ J=ã¨~°O`À `«# <å„â◊~ÚOz<å
"åi J=ã¨~åÅ∞ f~°∞ã¨∞ÎOk. JO^Œ∞Ö’ Z=Ô~·<å „áê}ÏÅ∞ fã¨∞HõO>Ë
44
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
Jk"åi `«Ñ¨C `«Ñ¨Ê `«# ÉÏ^茺`«ÖË^Œ∞ Hõ^•! ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ q+¨Ü«∞OÖ’#∞
JO`Õ. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ `«#x „¿Ñ=∞`À ¿ãqOz#"åi ǨÏ$^ŒÜ«∂ÅÖ’
`å#∞O\Ï#x, "åiH˜ `«# ǨÏ$^ŒÜ∞« "Õ∞ x"åã¨OQÍ KÕã≤ q„â◊q∞OѨ KÕ™êÎ#x
ÉèíQÆ"å#∞_»∞ "åQÍÌ#O KÕã¨∞Î<åfl_»x D â’¡HõO K≥áÈÎOk.
T x`«ºâßOux <å`«_»∞ <≥~°Ñ¨ñQÆÅñQÆ_»∞†
=∞ǨáêÑ≤<≥·<å =∞Ǩ`«∞‡}˜‚ KÕ™êÎ_»∞ =∂^èŒ=Ù_»∞
JÑ≤KÕ`ü ã¨∞^Œ∞~åKå~À Éèí[`Õ =∂ =∞##ºÉèÏH± I
™ê^èŒ∞ˆ~= ã¨=∞O`«=ºó ã¨=∞ºQ∑ =º=ã≤`À Ç≤Ï ã¨óII (9J.30â’¡II)
=∞Oz ã¨OHõÅÊ=Ú^Œ~ÚOѨ =∞#ã¨∞#O^Œ∞
Ѩ~°=∞ ^Œ∞~å‡~°∞æñ_»QÆ∞ñQÍHõ, |@∞ìq_»Hõ
##∞fl =∞#™ê~° Éèí[~ÚOѨñ ^≥#∞flñQÆx#
#\˜ì"åxx ™ê^èŒ∞"Õ Ü«∞#∞@ `«QÆ∞#∞. 25
KåÖÏ=∞OkH˜ ^Õ=Ùx QÆ∞iOz `≥eÜ«∞Hõ g∞ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ áêѨÙÅx
tH˜∆™êÎ_»∞. =∂ „ѨÉèí∞=Ù áêѨÙÅx ~°H˜∆™êÎ_»∞ Jx J=∂Ü«∞‰õΩÅ#∞
„Ѩ֒ÉèÃí Ñ_»∞`«∞<åfl~°∞. `«ÑC¨ ^•i Ѩ\ãì˜ ∞¨ <Î åfl~°∞. XHõ<å_»∞ Ѩ`#« "≥∞#ÿ ZO^Œ~À
áêѨÙÅ∞ ‰õÄ_® ÉèíQÆ=O`«∞x Ѩ@¡ HÍã¨Î J#∞‰õÄÅ |∞kúx HõeyOK«∞H˘x
uiy áê=#∞Å∞QÍ, Ѩq„`«=¸~°∞ÅÎ ∞QÍ Zky# ã¨xfl"ÕâßÅ∞ HÀH˘Å¡Å∞QÍ
L<åfl~Ú. Ѩu`«∞_Õ, HÍh, ѨâßÛ`«ÑÎ Ù¨ _Î Õ Ñ¨~=° ∞ áê=#∞_çQÍ =∂~°Û|_®¤_∞» .
PÜ«∞<Õ =∞#HõO^ŒiH© `≥eã≤# q„Ѩ<å~åÜ«∞}∞Å∞. WÖÏ `å#∞ ѨâßÛ`«ÑÎ Ù¨ eÎ fl
L^Œúi™êÎ#x ™êfiq∞ „Ѩu[˝ KÕã¨∞Î<åfl_»∞. NHõ$+¨µ‚x Náê^•xfl ¿ãq^•ÌO.
"åx J#∞„QÆǨÏO`À =∞#Ö’x ^ÀëêÅ∞ `˘ÅyOK«∞‰õΩO^•O!! =∞Oz
ã¨O™ê¯~åÅ∞ ÃÑOK«∞‰õΩO^•O !!
T T
45
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
Éèí‰õΩÎx ÉÏ㨉õΩ ÉèíQÆ"å#∞_»∞ |^Œ∞ú_»∞
H˜∆„ѨO Éèí=u ^èŒ~å‡`å‡ â◊â◊fiKåÛùOuO xQÆK«Ûùu I
H“O`ÕÜ«∞! „Ѩu*ÏhÇ≤Ï # "Õ∞ÉèíHõÎó „Ѩ}â◊ºu II (9J.31â’¡II)
=∞Oz =∂~åæ# "ÕQÆ "Õ∞ =∞Å∞Ѩ٠uiy
Ѩ`#« =∞O^Œ_∞» ##∞Q˘eÛ Éè‰í Ωõ _Î Ñ≥ Ù¨ _»∞
=º~°÷=∞QÆ∞ <˘H˘<å=∂@? áê~°÷q#∞=Ú. 26
H˜∆„ѨO Éèí=u ^èŒ~å‡`å‡ ! H˜„∆ѨO ´ "≥O@<Õ † ^èŒ~å‡`å‡ Éèí=u ´ <å
J#∞„QÆǨxfl á⁄OkOKÕ âߢ™êÎxfl Ju„Hõq∞OK«x ã¨^•Kå~°=Ú "å_çÖ’
xO_Õ@@∞ì KÕ™êÎ ! JO>Ë ##∞fl KÕ~\° ÏxH˜, qâ◊fiã≤OK«\ÏxH˜. P@OHõOQÍ
Z^Œ∞~°Ü∞Õ º áêѨ~åt#O`«\x˜ ‰õÄ_® =∞ã≤ KÕãá≤ ê~°"™Õ êÎ. =∞#ã¨∞ ^•x=Å#
֒Ѩe ^À+¨=ÚÅ∞ ѨÓiÎQÆ `˘ÅyáÈ`å~Ú. NHõ$+¨µ‚_»∞ P q+¨Ü«∂xfl
„Ѩu[˝ KÕ™ê_»∞. ''â◊âfi◊ `ü âßOuO xQÆKÛ« uù — <åg∞^Œ U~°Ê_»¤ „¿Ñ=∞ qâßfiã¨O
ã≤~÷ Ñ° _¨ @Õ @∞ìQÍ KÕ¿ã™êÎ#∞. ‰õΩã¨O™ê¯~åÅ∞ `˘Åy <å g∞^Œ „¿Ñ=∞ =∞#ã¨∞Ö’
xO_» ∞ @ J<Õ âßOu Hõ e ˆ Q @@∞ì Q Í KÕ ™ êÎ # ∞.<å Éè í ‰ õ Ω Î _ » ∞ <å‰õ Ω
HõxÊOK«Háõ È=_»=∞<Õk ZѨC_»∂ ÖË^∞Œ . J~å÷`,ü <å Éè‰í Ωõ _Î xç <Õ#∞ ZѨC_»∂
K«∂_»‰õΩO_» LO_»#∞. HõxÃÑ@ì‰õΩO_® ZѨC_»∂ =ÙO_»#∞. J#∞Hõ∆}O <å
Éèí‰õΩÎÅ#∞ HÍáê_»∞‰õΩO@∂ =ÙO\Ï#∞.
JÖÏO\˜ "åà◊§#∞ `å#∞ *ÏQÆ~∂° ‰õΩ_≥· HÍáê_»∞‰õΩO\Ï#∞ Jx ™êfiq∞
„Ѩu#ѨÓ<å_»∞. PÜ«∞# „Ѩu##∞ qâ◊fiã≤^•ÌO. PÜ«∞# „¿Ñ=∞#∞ Ѩ^∞Œ QÆ∞iH˜
ѨOKÕ „Ѩܫ∞`«flOKÕ^•ÌO!
46
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
NHõ$+¨µ‚x „¿Ñ=∞‰õΩ J=^èŒ∞ ÖË¡=Ù
`ÕëêO ã¨`«`« Ü«ÚHÍÎ<åO Éèí[`åO, „Ñ‘u ѨÓ~°fiHõ"£∞ I
^Œ^•q∞ |∞kúÜ≥∂QÆO `«O ÜÕ∞# =∂=ÚѨܫ∂Ou `ÕII(10J.10â’¡II)
ÉèíH˜Î`À ##∞fl x~°`«=Ú Éèí[#*Ëã≤
z`«Î=∞O^Œ∞ # =¸iÎx ǨÏ`«∞ÎH˘x#
|∞kúÜ≥∂QÆ=Ú#O^Œ∞# ã≤kúñx`«∞Î
*Ë~°∞H˘O^Œ∞~°∞ `«∞^Œ‰õΩ #<£ "å~°∞ áê~°÷! 27
ã¨`«`«O–ZšѨC_»∂, Ü«ÚH± – <å`À<Õ KÕ~åe J<Õ HÀiHõ
Hõey#"å~°∞. "åiH˜ ¿Ñ~°∞ ã¨`«`«Ü«ÚH±Å∞.
ã¨~°fiÖ’HÍÅ∂ NHõ$+¨µ‚x"Õ Jx `≥eã≤# `«~åfi`« Uq HÍ"åÅ<åfl
W=fiQÆey#"å_»∞ J`«_Õ J#fl qâßfiã¨O Hõey, „Ñ‘u`À Z=Ô~·`Õ J`«x
QÆ∞}Ï#∞ã¨O^è•#O KÕ™êÎ~À JÖÏO\˜"å~°∞ ZѨÙ_»∞ PÜ«∞#`À KÕi LO_®Åx
HÀ~°∞‰õΩO\Ï~°∞. JÖÏO\˜ "åiH˜ <Õ<Õ W=fi‰õΩO_® LO_»ÖËHõ „Ñ‘u`À
|∞kúÜ≥∂QÍxfl™êÎ#∞. |∞kúÜ≥∂QÆO JO>Ë Uq∞\˜? PÜ«∞#`À U q^èŒOQÍ
„Ѩ=iÎOKåe. WÖÏO\˜ q"ÕK#« *Ï˝<åxfl |∞kúJO\Ï~°∞. |∞kúÜ∂≥ QÆ=∞O>Ë
WHõ `«##∞ á⁄O^Œ_®xH˜ =ÚO^Œ∞ ^Œâ◊ (WHõ Wk á⁄Ok`Õ `«#x á⁄Ok#>Ë)¡
^•xx `«#∞ JOk™êÎ_»∞. ÉèíQÆ=O`«∞_ç „¿Ñ=∞Ö’ qáêHõ^Œâ◊. ѨiѨHõfi"≥∞ÿ#
ã≤÷ux JOk™êÎ_»∞. `«~°∞"å`« U=∞=Ù`«∞Ok? ÜÕ∞# =∂O LѨܫ∂Ou
##∞fl á⁄O^Œ_»"Õ∞! ÉèíQÆ=O`«∞x ã¨xfl^è•#=Ú#∞ KÕ~°`å~°∞. „ѨǨ¡^Œ∞_»∞,
‰õΩKÕÅ∞_»∞, ã¨∞^•=Ú_»∞ g~°O^ŒiH© ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ „¿Ñ=∞QÍ `«#O`«@ `å<Õ
W=fi‰õΩO_® LO_»ÖËHõ "åiH˜ HÍ=Åã≤#=hfl WKåÛ_»∞.
qâßfiã¨O`À\˜ ÉèQí =Æ O`«∞_çÜ∞« O^Œ∞ HÍã¨Î J#∞‰õÄÅ`«#∞ „Ѩ^iŒ ≈OK«∞.
qâ◊fiã≤OK«∞. ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ h‰õΩ W=fi=Åã≤#=hfl W™êÎ_»∞.x#∞fl
`«iOѨK™Õ êÎ_∞» .
T T
47
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
„áê}∞ÅO^ŒiH© „ѨÉèí∞=Ù, „áê}=¸ ѨÙO_»sH͉õ∆Ω_Õ
JǨÏ=∂`å‡ QÆ∞_®ˆHâ◊! ã¨~°fiÉèí∂`åâ◊Ü«∞ ã≤÷`«ó I
JǨÏ=∂kâ◊Û =∞^茺O K« Éèí∂`å<å =∞O`« U= K« II(10J.20â’¡II)
JxflÜ«∂`«‡Å =ã≤~ÚOK«∞ <å`«‡â◊H˜Î
ã¨HõÅ r=ÙÅ"≥∞ÅñÔQ_»∞ K«Å#â◊H˜Î
<Õ<≥ Ü«∂kx =∞^茺=Ú <Õ<≥, <Õ<≥
Ü«∞O`«=Ú#∞áê~°÷! Jxfl <åÜ«∞O^Œ∞_çO^Œ∞. 28
„Ѩu =ã¨∞Î=ÙÖ’ LO_Õ ÉèíQÆ=O`«∞_çfl ^Œi≈¿ãÎ =∞#O Kտ㠄Ѩu¿ã=
=∂^èŒ=¿ã=QÆ =∂~°∞`«∞O^Œ<Õ ã¨O^Õâßxfl D â’¡HõOÖ’ =∞#‰õΩ
J#∞„QÆÇÏ≤ OKå_»∞.
P`«‡ JO>Ë "åºÑ≤Oz#k Jx J~°O÷ . JO`«\Ï "åºÑ≤Oz# "å_çx
Ѩ~°=∂`«‡ JO\Ï~°∞. JÖÏ "åºÑ≤Oz LO_»QÆeˆQ `«`«ÎfiO XHõ>Ë! J^Õ
<å~åÜ«∞} `«`fi« O. ã¨HÅõ K«~åK«~=° ÚÅ#∞ "å\˜ ™ê÷<åÅÖ’ Jq xÅ|_ÕÖÏ
KÕã#≤ `«`fi« O. NHõ$+¨Ñ‚ ~¨ =° ∂`«‡ ã¨~fi° [QÆ^•`«‡‰õΩ_»∞. Ö’HÍÅxflO\˜H˜ `å<Õ
P`«‡ J~Ú#"å_»∞. D Ö’Hõ=∞O`å PÜ«∞#‰õΩ â◊s~°"Õ∞. r=Ù_»∞, „ѨHõ$u
‰õÄ_® J`«xH˜ â◊s~°"Õ∞. Ô~O_çO\˜h XHõ<å_»∞ <åÖ’ ÃÑ@∞ìH˘x <Õ#∞
P^è•~°"≥∞ÿ LO\Ï#∞. J=ã¨~°=∞#∞‰õΩ#flѨC_»∞ <åÖ’OKÕ <Õ#∞ g\˜x
|Ü«∞@‰õΩ f™êÎ#∞. Hõ#∞Hõ Jk <Õ<.Õ XHõ<å_»∞ WHõ KåÅxÑ≤Oz# `«~åfi`«
"å\˜x uiy fã¨∞‰õΩx <åÖ’<Õ ÃÑ@∞ì‰õΩO\Ï! z=iH˜ <åÖ’<Õ "å_»∞
LO\Ï_»∞. ֒ѨŠLO_Õ "å\˜x =∞#O K«∂_»ÖOË . D â◊s~°O `«# "≥#∞ˆH
P`«‡#∞ K«∂_»ÖË#>Ë¡, =∞#O =∞# "≥#∞Hõ LO_ç #_çÑ≤OKÕ JO`«~å`«‡#∞
‰õÄ_» K«∂_»QÆey#"å~°O HÍ<ÕHÍ^Œ∞. JO^Œ∞ˆH PÜ«∞# K≥Ñ≤Ê#=∂@#∞
qâ◊fiã≤OK«_»O =∞# ÉÏ^茺`«. Wk =∞#O qâ◊fiã≤^•ÌO.
48
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
^ŒOÉèíO ^Œ∂~°"≥∞ÿ`Õ k=º ^Œ$+≤ì ^Œ‰õΩ¯`«∞Ok.
# `«∞ =∂O â◊Hõ∆ º¿ã „^Œ+¨µìO J<Õ<≥·= ã¨fiK«‰õ∆Ωëê I
k=ºO ^Œ^•q∞ `Õ K«‰õ∆Ωó Ѩâ◊º "Õ∞ Ü≥∂QÆ "≥∞ÿQÆâ◊fi~°"£∞ II (11J.8â’¡II)
Hõ#∞Å∞ q∞~°∞q∞@∞¡ Q˘Å∞Ѩ٠<å HÍOuh=Ù
K«∂_»ÖË=Ù h HõO_»¡`À ã¨∂\˜QÍ#∞
k=ºK«‰õ∆Ω=Ù ÖÁã¨QÆ∞^Œ∞ `ÕiK«∂_»∞
<å^Œ∞ Ü≥∂QÆ qÉèí∂u Hõ<åfl~° h=Ù. 29
ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ ZÖÏ LO\Ï_»∞ J<Õ q+¨Ü∞« O QÆ∞iOz =∞# ÃÑ^ŒÅÌ ∞,
ѨÓ~åfiKå~°∞ºÅ∞ K≥Ñ≤Ê# F JO^Œ"≥∞ÿ# ã¨∂H˜Î LOk. h=Ù Éèí‰õΩÎ_»"≥·`Õ
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ „Ѩã¨#∞fl_Ò`å_»∞. h=Ù „Ѩã¨#∞fl_»"≥·`Õ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ Éèí‰õΩÎ_»∞
J=Ù`å_»∞. ^ŒOÉèíOÖËx "åà◊§H˜ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ `«##∞ K«∂HõeˆQ â◊H˜Îx
„Ѩ™êk™êÎ_∞» . `«# ~°H}∆õ á⁄O^ŒQeÆ Qˆ J^Œ$ëêìxfl „Ѩ™êk™êÎ_∞» . D <Õ„`«O,
K«∂_»\ÏxH˜ KåÅ^Œ∞ Hõ#∞Hõ ##∞fl K«∂_»\ÏxH˜ gÅÜÕ∞º XHõ J^Œ∞ƒù`«"≥∞ÿ#
<Õ„`åxfl W™êÎ fã¨∞HÀ.
Ü≥ ∂ QÆ O Sâ◊ fi ~° " £ ∞ ¿ÇÏ J~° ∞ ˚ < å ! "Õ ∞ Wk <å‰õ Ω =∂„`« " Õ ∞
J™ê^è•~°}"≥∞ÿ#k. =∞i Z=fiiH˜ WÖÏO\˜ ~°∂ѨO ÖË<ÕÖË^Œ∞ XHõ J^Œ∞ƒù`«
"≥∞ÿ#@∞=O\˜ qÉèí∂u. HõÖϺ}=∞Ü«∞Ü≥∂QÆO, D <å Sâ◊fi~°ºO K«∂_»∞.
ZѨC_»∞ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ K«∂_»∞ JO\Ï_À JѨC_Õ J`«xx ^Œi≈OK«QÅÆ =Ú.
PÜ«∞# =∂@ J##O`« =~°‰õÄ =∞#O Zxfl H˘@∞ì‰õΩ<åfl ZO`« `≥~°z<å
=∞#‰õΩ HõxÑ≤OK«<Õ HõxÑ≤OK«_»∞. NHõ$+¨µ‚_»∞ ¿ÇÏ J~°∞˚<å! K«∂_»∞ J#QÍ<Õ
J`«_»∞ K«∂_®_»∞. ™êfiq∞Ü≥ÚHõ¯ k=º=∞OQÆà◊ q„QÆǨÏO HõxÑ≤OzOk.
J~°∞˚#∞_»∞ K«∂_»QÆeQÍ_»∞. =∞Ǩ#∞ÉèÏ=Ù_»∞, J^Œ$+¨ì=O`«∞_»∞ Hõ^•!
T
49
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
ã¨fiO`« ™ê^èŒ#ʼnõΩ ™êfiq∞ ^˘~°Hõ_»∞ - Hõ$+¨µ‚_ç¿ãÎ Hõ#=Åã≤O^Õ.
=∞Ü«∂ „Ѩã¨<Õfl# `«"å~°∞˚<Õ^ŒO ~°∂ѨO Ѩ~°O ^Œi≈`« =∂`«‡ Ü≥∂QÍ`ü I
`Õ*’=∞Ü«∞O qâ◊fi =∞#O`« =∂^ŒºOÜ«∞<Õ‡ `«fi^Œ<Õº# # ^Œ$+¨ìѨÓ~°fi"£∞ II
(11J.47â’¡II)
Ü≥∂QÆ =∞Ç≤Ï=∞<Õ QÆ~°∞}`À Ü≥∂Qƺ"≥∞ÿ#
Ѩ~°=∞ Éèí‰õΩÎ_»=x h=Ù áê~°ú! h‰õΩ
K«∂Ñ≤ux <å^ŒÜ«∞ø qâ◊fi~°∂Ѩ q∞ѨÙÊ
_≥\˜ì"åiH˜ EѨÖË k\˜ì^•x
Z#· fl_≥·##∞ ѨÓ~°fi=Ú u#flQÍ#∞
<Õ#∞ `Õ*’ =∞Ü«Ú_»#Ü«∞º, <Õ#∞ qâ◊fi
Éèí=Ùñ_»#O`«∞, _»<åkx áê~°÷ q#∞=∞! 30
'h =∞#ã¨∞û D "Õà◊ K«Hõ¯QÍ „ѨâßO`«=ÚQÍ LO^ŒÜ«∂º! WÖÏO\˜
"å_çHˆ <å QÆ∞iOz <Õ#∞ `≥eÜ«∞*Ë™êÎ! WÖÏO\˜ "å_çHˆ ##∞fl <Õ#∞ K«∂Ñ≤™êΗ
Jx ™êfiq∞ J`«xH˜ Ǩg∞ ~ÚKåÛ_»∞. <å Ü≥ÚHõ¯ J„ѨuǨÏ`«"∞≥ #ÿ ã¨OHõÅÊ
qâı+O¨ KÕ`« <Õ#∞ h‰õΩ K«∂Ñ≤OKå#∞. ã¨HÅõ KÕ`<« å KÕ`<« å`«‡Hõ"∞≥ #ÿ qâßfixH˜
Jk P^è•~°=Ú. h‰õΩ <Õ#∞ K«∂Ñ≤OKå#∞ Hõ#∞Hõ h=Ù K«∂_»QÆeQÍ=Ù.
"≥Ú^Œ@ K«∂ã≤# "å_çqQÍ h‰õΩ D „ÔH_ç\ò ^Œ‰õΩ¯`«∞O^ŒÜ«∂º. J~Ú`Õ
PÜ«∞# J\Ï¡ J#∞„QÆÇ≤ÏOK«_®xH˜ P@OHõO =∞#Ö’ LO_Õ ã¨fi`«O„`«`å
ÉèÏ=#. Jk =∞#Ö’ ÖˉõΩO_® LO>Ë KåÅ∞ PÜ«∞# K«∂Ñ≤™êÎ_»∞ PÜ«∞xfl
=∞# q+¨Ü«∞OÖ’ „Ѩã¨#∞fl_»∞ Hõ=∞‡x J_»∞QÆ∞^•O! PÜ«∞xfl qâ◊fiã≤^•ÌO !
T
50
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
=$uÎ ,„Ѩ=$uΠѨ~°=∂`«‡Ñ¨~°"≥∞ÿ`Õ, Ѩ#∞Åhfl Ѩ~°=∂`«‡¿ã=ÖË J=Ù`å~Ú.
=∞`«¯~°‡Hõ$ #‡`«Ê~°"≥∂ =∞^ŒƒùHõÎ ã¨ûOQÆ =i˚`«ó I
xÔ~· fi~° ã¨û~°fiÉèí∂`Õ+¨µ Ü«∞ ã¨û =∂"Õ∞uáêO_»=!II(11J.â’¡.55)
Ѩ~°=∞ ÅHõ∆ º=ÚQÍ <å^Œ∞ Ѩ^Œ=ÚÖO\˜
|O^èŒ=ÚÅ „^Œ∞Oz F áê~°÷! Ѩ@∞ìq_»Hõ
Z\˜"ì å~°Å ^Õfi+≤OѨ#\˜"ì å~°∞
ÉèíH˜Î`À ##∞flñ Q˘Å∞= <Õñ |@∞ì=_»∞^Œ∞ 31
h=Ù U Ѩ<≥·<å <åѨxQÍ KÕÜ«∞=Ü«∂º! h=Ù Uk KÕã≤<å Jk
K≥O^Õk <å‰õΩ Jx QÆ∞iÎOK«∞. „Ѩf h‰õΩ U~°Ê_»=Åã≤#k <å q+¨Ü«∞OÖ’
JѨÙ_»∞ h=Ù <å Éèí‰õΩÎ_»=Ù HÍQÆÅ∞æ`å=Ù. <å Ü«∞O^Œ∞ ÉèíH˜Î`À h‰õΩ <å`À<Õ
ã¨OQÆ=ÚO@∞Ok. W`«~°Ü≥ÿ∞# "å\˜Ü«∞O^Œ∞ LO_»^Œ∞. JO\Ï_»∞ ™êfiq∞.
Ö’HõOÖ’ ^ÕxÜ«∞O^Œ∞ g_çH˜ "≥·~°O LO_»^Œ∞. g_çÜ«∞O^Œ∞ Z=iH© "≥·~°O
LO_» ^ Œ ∞ ‰õ Ä _® JÖÏO\˜ "å_» ∞ <å k=º"≥ ∞ ÿ # ™êÜ« Ú *Ϻxfl
á⁄O^ŒQÆÅ∞QÆ∞`å_»∞. ˆH=ÅO =∂#=ÙÅH˜ =∂„`«"Õ∞ KÕ¿ã ¿ã= =∂^èŒ=¿ã=
Jx ^•xfl JHõ¯_»H˜ Ѩiq∞`«O KÕÜ«∞=^Œ∞Ì. =∂^èŒ=¿ã=QÍ ã¨~°fi„áê}˜¿ã=
KÕ^•ÌO! w`å*’ºu =∞#HõOkOKÕ ã¨O^Õâ◊O ~Ú^Õ!
T ǨÏ~å¬=∞~°¬ ÉèíÜ≥∂^ÕfiÔQ·ó =ÚHÀÎÜ«∞ã¨ûK« "Õ∞„Ñ≤Ü«∞óII(12J.15â’¡II)
=∞#ã¨∞ûx =∂^èŒ=Ùx =∞Ok~°=ÚQÍ =∞ÅK«_»"Õ∞ "≥∂Hõ∆=Ú
=∞ÜÕ∞º= =∞# P^èŒ`«ûfi, =∞~Ú |∞kúO x"Õâ◊Ü«∞ I
x=ã≤+¨ºã≤ =∞ÜÕ∞º= J`«T~°úfiO, #ã¨Oâ◊Ü«∞óII (12J.8â’¡II)
51
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
=∞#ã¨∞ <å g∞^Œ xÅ∞ѨÙK«∞ =∞ã¨Å∞ H˘x#
|∞kú <åÖ’# *ÁxÑ≤Oz ã≤kúñQÆx#
h=Ù <åÖ’ =ã≤O`«∞=Ù x‰õΩ¯==ÚQÆ
xâ◊ÛÜ«∞O|∞QÆñ *ˇÃÑÊ^Œ h‰õΩ <Õ#∞. 32
h =∞#ã¨∞ûx =∞Ok~°OQÍ =∂iÛ JO^Œ∞Ö’ ##∞fl xÅ∞ѨÙ. h‰õΩ
JO`«HõO>Ë q∞Oz# "≥∂Hõ∆"Õ∞k J=ã¨~°"Õ∞ ÖË^Œ∞ Jx ÉèíQÆ=O`«∞_ç Ü≥ÚHõ¯
„Ѩu#. <å Ü«∞O^Œ∞ h |∞kúx qâßfiã¨O`À\˜ xÅ∞ѨÙ, P `«~°∞"å`«<Õ <å
Ü«∞O^Œ∞ `«Ñ¨Ê‰õΩO_® x=ã≤OK«QÆÅ∞æ `å=Ù. JO>Ë, =∞#ã¨∞ûÖ’ ##∞fl
KÕ~°∞Û‰õΩO\Ï=Ù. <å =∞#ã¨∞ûÖ’ x#∞fl KÕ~°∞Û‰õΩO\Ï#∞. JÖÏO\˜
=∂^è=Œ ã¨xfl^è•#O KÕi# =∞#ã¨∞û ã¨HÅõ â◊√ÉèÏÅH˜ Pã¨Ê^Œ=∞ø`«∞Ok, JѨÙ_»∞
ZHõ¯_çH˜ áÈ#Hõ¯ˆ~¡^Œ∞. WHõ¯_» LO_»QÍ<Õ PÜ«∞#x á⁄O^ŒQÆÅ∞QÆ∞`å=Ú.
WÖÏO\˜ ã≤u÷ Z=iÖ’ U~°Ê_ç`"Õ å~°∞ U ‰õΩÅ"≥∞<ÿ å, U*Ï`≥<· å, ÉèQí =Æ O`«∞x`À
ã¨=∂#OQÍ P~å^èŒ#ÅO^Œ∞‰õΩ<Õ Ü≥∂QÆ∞ºÖ∫`å~°∞.
T
Ѩ~°Ñ‘_»x HÀ~°x ǨÏ$^ŒÜ«∞O - Ѩ~°=∂`«∞‡x xÅÜ«∞O.
Ü«∞™ê‡<Àflkfi[`Õ Ö’Hõó Ö’HÍ<Àflkfi[`Õ K« Ü«∞ó I
Ö’Hõ HõO@‰õΩñ_»∞QÆ HÍHõ, Ö’HõÇ≤Ï`«=Ú
`«#^Œ∞ =∞`«=ÚQÆ [QÆux `«#~°∞K«∞O_ç,
ǨÏ~°¬â’Hõ ÉèíÜ«∂^Œ∞Å #}QÆñ „^˘‰õΩ¯
"åñ_»∞ <åHõu „Ñ≤Ü«Úñ_»QÆ∞ áê~°÷ q#∞=∞! 33
52
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
Ö’HõOÖ’ H˘O^Œi ¿Ñ~°∞ K≥a`Õ ÉèÖí Ë ÉèÜí ∞« "Õ∞ã≤áÈ`«∞Ok. HõOã¨∞_»∞,
Ç≤Ï~°}ºHõtѨÙ_ç ¿Ñ~°∞K≥a`Õ XHõ<å_»∞ |∞∞+¨µÅ∞ ÉèíÜ«∞Ѩ_ç#@∞¡, Z^Œ∞\˜
"åà◊§‰õΩ ^Œ_» ѨÙ@‰ì Ωõ O_® =∞# „Ѩ=~°#Î LO_®e. WOH˘O`« =∞Ok LO\Ï~°∞.
Ö’HÍxH˜ HõxÑ≤OK«_»=∞O>Ë ÉèíÜ«∞O. ǨÏ~°¬=∞O>Ë Z^Œ∞\˜"å_çx g_»∞
U_çÑO≤ Kå_»∞, P=e "åx LxH˜<Õ F~°fiÖË_∞» , Jk J=∞~°¬O. JO>Ë `«#x
‰õÄ_® U"≥∞ÿ<å KÕ™êÎ_Õ"≥∂#<Õ J#∞=∂#O. ÉèíÜ«∞O=Å¡ L^ÕfiQÆO. D
~°Hõ"≥∞ÿ# ^ÀëêÅ#∞O_ç Z=_»∞ q=Ú‰õΩÎ_Ò`å_À "å_»∞ <å‰õΩ W+¨ì=∞#fl
=∂@. h=Ù =∞Oz Ѩ#∞Å∞ KÕ~Ú, ÖË^• =∂<Õ~Ú, Ѷ~¨ "° åÖË^∞Œ , h=Ù K≥_¤»
Ѩ#∞Å∞ =∂„`«O KÕÜ«∞‰õΩO_® =ÙO>ËKåÅ∞. Ö’HÍxfl h=Ù U_çÊOK«=^Œ∞Ì.
Ö’HÍxfl K«∂ã≤ h=Ù U_»=‰õΩ. WÖÏQÆ Ö’HÍxfl K«∂ã≤ h=Ù U_»=Hõ Ö’HõO
x#∞fl K«∂ã≤ U_»=‰õΩO_® =ÙO>Ë J^Õ Q˘Ñ¨Ê =ÚH˜Î.
T T
â◊s~°O ã¨∞ˆH∆„`«O- Ѩã≤_ç ѨO@Å∞ ѨO_çOK«∞
W^ŒO â◊s~°O H“O`ÕÜ«∞! ˆH∆„`« q∞`«º aè nèÜ«∞`Õ I
U`«^Àº "ÕuÎ`«O „áêǨïó ˆH∆„`«[˝ Wu`«kfi^ŒóII (13J.1â’¡II)
^ÕǨÏ=Ú#∞ ˆH∆„`« =∞OK«∞#∞ ^≥eÜ«∞=ÅÜ«Ú
^ÕǨÏ=Ú#∞ñ ^≥eã≤# "åxñ ^≥eÜ«∞=ÅÜ«Ú
áê~°÷! ˆH∆„`«A˝_»x, W@∞ì ѨÅ∞¯"å~°∞
`«`fi« q^Œ∞ eÅ ~Ô O_çO\˜ `«`fi« "≥∞é∞QÆ∞. 34
53
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
D =∂#= â◊s~°O Ѩã≤_ç ѨO@<ÕÅ, WO^Œ∞Ö’ =∞#O U^≥·<å
ѨO_çOK«∞HÀ=K«∞Û. *Ï˝#O HÍ"åÖÏ? P#O^ŒO ѨO_çOK«∞ HÀ=K«∞Û.
U„áê}˜‰Ωõ O_Õ â◊s~°"∞≥ <ÿ å, Hˆ „∆ `«O Jx JO\Ï~°∞. JO>Ë U~°Ê_ç# ^ÀëêÅ#∞
^Œ∂~°O KÕÜ«∞QÆey#k. <åâ◊#O H͉õΩO_® LOK«QÆeæ#k Hõ#∞Hõ nxx
Hˆ „∆ `«O Jx JO\Ï~°∞. Wk Hˆ „∆ `«O Jx Z=_≥`· Õ `≥Å∞ã¨∞HÀQÆÅ∞`å_À "å_çx
ˆH∆„`«A˝_»∞ Jx JO\Ï~°∞. J=∂x`«fiO, J^èŒOaè`«fiO, JÇ≤ÏO™ê, H∆ÍOu
~å~°=˚ O JO@∂ F 20 QÆ∞}=ÚÅ#∞ ~ÚKåÛ_»∞. g\˜<Õ =∞#O JÉèºí ã≤OKåe
Jx JO\Ï~°∞. JÉèºí ã≤¿ãÎ U=∞ø`«∞Ok? <ÕÅ#∞ 㨄Hõ=∞OQÍ ^Œ∞xfl ѨO@#∞
ÉÏQÍ Ñ¨O_ç¿ãÎ Jk "åxH˜, "åx`À\˜ "åxH© PǨ~°O ÃÑ\˜Öì ’HÍxfl ã¨∞aèHO∆õ QÆ
=ÙOz#>Ë¡. D ˆH∆„`åxfl ã¨`«Êùe`åÅ∞ ѨO_Õ ã¨∞ˆH∆„`«OQÍ `«Ü«∂~°∞
KÕã¨∞HÀ=∞O@∞<åfl_»∞ „Ѩܫ∞ufl^•Ì=∂ =∞i!!
^•~°∞Å∞ "ÕÔ~·`Õ - QÆ=∞ºO XHõ>ˇÖÏ J=Ù`«∞Ok.
T~°úfiO QÆK«ÛùOu ã¨`Ϋ fi™ê÷ó =∞^èÕº u+¨ªOu ~å[™êó I
[Ѷ¨∞#º QÆ∞}=$uΙê÷ó J^èÀQÆK«ÛùOu `å=∞™êóII (14J.18â’¡II)
ã¨`«fi x~°`«∞ñ_»∞ #∂~°úfi=∞ø ™ê÷~Ú <≥QÆ_»∞†
~å[ã¨∞ñ_»∞ xÅK«∞#∞ =∞^茺 ~°OQÆ =∞O^Œ∞,
^Œ∞+¨ìQÆ∞}=Ú ÅÅ =ÚH˘x ^Œ∞óY=∞O^Œ∞
`å=∞ã¨∞ñ_»∞ Ѩ_»∞ áê`åà◊ `«Å=Ú#O^Œ∞. 35
54
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
ã¨`«fiO Hõeæ# "åà◊√§ =~°Î=∂# [#‡HõO>Ë Lr˚q™êÎ~°∞. ~°*’QÆ∞}O
ÃÑOK«∞H˘x, u#_»"∞Õ `«# rq`åxH˜ ÅHõº∆ OQÍ `«# HÀiHõÅ∞ f~°∞ÛH˘#∞>Ë
`«# rq`åxH˜ ™ê~°O J#∞‰õΩO@∂ rq¿ãÎ ~°*’QÆ∞}O ÃÑ~°∞QÆ∞`«∞Ok.
JO>Ë =∞m§"å_»∞ D =∂#= Ö’HõOÖ’<Õ, D =∂#= â◊s~°O HõO>Ë
„H˜O^Œ LO_Õ W`«~° „áê}˜HÀ\˜Ö’H© "≥o§áÈ`«∂O\Ï_»∞. <åˆH âßGO
JHõ¯~°ÖË^Œ∞ JO@∂ J*Ï˝#O`À pHõ\˜Ö’ LO_çáÈÜÕ∞"åxH˜ `«"≥∂QÆ∞}O
=∞iO`« ÃÑiy *Ï˝#O „ѨHÍtOKÕ J=HÍâ◊O ÖËx ã≤÷uÖ’H˜ "≥o¡áÈ`å_»∞.
Hõ#Hõ<Õ `«"∂≥ QÆ∞}O Hõey# =º‰õΩÅÎ #∞ [Ѷ∞¨ #ºQÆ∞}∞Å∞ JO\Ï~°∞. „Hõ=∞OQÍ
=∞iO`« „H˜OkH˜ "≥o§áÈ=_»O J<Õk [~°∞QÆ∞`«∞Ok. NHõ$+¨µ‚_»∞ =∞#efl
`«"≥∂QÆ∞}Ïxfl ^•\˜, ~°*’QÆ∞}Ïxfl Ju„Hõq∞Oz ã¨`«fiQÆ∞}Ïxfl ֒ѨÅ
xOѨىõΩ<Õ „ѨÜ∞« `«flO KÕÜ∞« =∞O@∞<åfl_»∞. ^•xH˜ =∞#O fã¨∞‰õΩ<Õ PǨ~°O
™êuÎfiHõOQÍ LO_Õ@@∞¡ K«∂ã¨∞HÀ"åe! `«^•Ìfi~å =∞#ã¨∞ ™êuÎfiHõ=∞=Ù`«∞Ok!
Ѩiâ◊√^•ú Ǩ~°O`À Ѩq„`«ÉèÏ=#Å#∞ JÅ=~°K«∞H˘<Õ „Ѩܫ∞`«flO
P~°Oaè^•Ì=∂ =∞i!!
T T
JK«OK«Å qâßfiã¨O - P`«‡â◊H˜ÎH˜ =¸ÅO
=∂OK« Ü≥∂' =ºaèKåˆ~} ÉèíH˜ÎÜ≥∂ˆQ# ¿ã=`ÕI
ã¨QÆ∞}Ï<£ ã¨=∞f`≥·º `å<£ „|ǨχÉèí∂Ü«∂Ü«∞ HõÅÊ`ÕII (4J.26â’¡II)
W`«~° ^≥·==Ú ÅO^Œ∞# xK«ÛÅ∞_»∞QÆ
##∞fl =∂„`«=Ú ÉèíH˜Î`À ã¨#∞fluOѨ
„uQÆ∞}=ÚÅ ^•ñ@ñQÆeyÜ«Ú n@∞QÍOK«∞
„|Ǩχ=Ú#∞ ÉÁO^Œ#~°∞›_≥· Ѩ~°QÆQÆÅñ_»∞ 36
55
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
„|Ǩχ Éè∂í Ü«∂Ü«∞ HõÅÊ`Õ. „|Ǩχ JO>Ë ÃÑ^Œ^Ì xŒ J~°O÷ . P#O^Œ=Ú
Jx J~°÷=Ú. "å_»∞ `«Ñ¨Êxã¨iQÍ „|Ǩ‡#O^•xfl J#∞ÉèíqOKÕ ã≤÷uH˜
KÕ~Q° ÅÆ ∞æ`å_»∞. P ~°H"õ ∞≥ #ÿ Ü≥∂Qƺ`«#∞ á⁄O^Œ∞`å_»∞. ZѨÙÊ_»∞? ZÖÏ? ã¨
QÆ∞}Ï<£ #=∞f`«º U`å<£.! ã¨`fi« ~°[ã¨=Î ∞ã¨∞ûÅ q∞„â◊=∞O #∞O_ç XHõ¯_»∞QÆ∞
|Ü«∞@‰õΩ "ÕÜ«∞QÆey`Õ KåÅ∞. J~Ú`Õ ^•xH˜ =ÚO^Œ∞ KÕÜ«∂eû# Ѩx
Uq∞\˜? P ã≤÷u Z\Ï¡ =ã¨∞ÎOk. Z_»`≥QÆx Pq^èŒ"≥∞ÿ# „¿Ñ=∞ „¿Ñˆ~Ñ≤¿ãÎ
KÕ¿ã ¿ã=<Õ =∞#O ÉèíH˜Î JO\ÏO. JÖÏO\˜ ÉèíH˜Î U ~°Hõ°"≥∞ÿ# HÀiHõÅ∂
ÖˉΩõ O_® KÕ¿ãÎ ÉèHí Ü
Θ ∂≥ QÆ=∞ø`«∞Ok. 'J=ºaèKåˆ~}— U~°H"õ ∞≥ #ÿ ã¨O^ÕÇ¨ ÅH˜
`ågÜ«∞x, xâ◊ÛÜ«∂`«‡Hõ"≥∞ÿ# qâßfiã¨O`À Z=_»∞ ##∞fl ¿ãq™êÎ_À,
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ J~°∞˚#∞_çH˜ =∂OK«, ##∞fl ‰õÄ_» JxHÍ^Œ∞. #<Õfl Jx <˘H˜¯
K≥|∞`«∞<åfl_»∞. JO>Ë ÉèíQÆ=O`«∞x Ü«∞O^Œ∞ JK«OK«Å"≥∞ÿ# qâßfiã¨=Ú
HÍ"åe. Wk ZO`≥O`« ÃÑiy`Õ, =∞# ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ ZO`≥O`« ã≤÷~°Ñ¨_ç`Õ
~°[ã¨Î=∞ã¨∞ûÅO`«QÆ J}˜y#>Ëì JO`«O`«QÆ ÅaèOKåeû# JѨiq∞`«
P#O^Œ"Õ∞^À =∞# KÕuH© JOk#>Ëì.
Ö’HõOÖ’ „ÑH¨ ÍtOKÕ „Ñf¨ n Ѩ~=° ∂`«∞‡x JOâı.
# `«^•ƒùã¨Ü«∞`Õ ã¨∂~Àº # â◊âßOHÀ # áê=Hõó I
Ü«∞^Œæ`åfi # x=~°ÎO`Õ, `«^•ú=∞ Ѩ~°=∞O =∞=∞II(15J.6â’¡II)
Ѩ^Œ=Ú ÃÑ@ìiÅ [#∞ÖÏ Ñ¨^Œ=Úg_ç
ѨkÅ=∞QÆ∞ Ѩ^Œ=∞kÜ≥∞ <å Ѩ~°=∞ Ѩ^Œ=Ú†
^•x "≥eyOѨ ã¨∂~°∞ºx `«~°=Ú QÍ^Œ∞.
`«~°=ÚQÍ^Œ∞ K«O„^•QÆ∞flÅ ÔHé˜ñy `≥Å∞Ѩ 37
56
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
ã¨∂~°∞º_»∞ Jx QÀàÏxH˜ ¿Ñ~°∞. P QÀàÏxH˜ HÍOuxKÕÛ "å_»∞.
֒ѨÅ∞O_Õ r=Ù_»∞ `«Ñʨ , QÀà◊O ã¨ÇϨ [ HÍOuHõÅk HÍ^Œ∞ # `«^•ƒùãÜ ¨ ∞« `Õ
ã¨∂~°ºó ã¨∂~°∞º_»∞ P r"å`«‡ ã¨fi~°∂áêxfl „ѨHÍtOѨKÜ Õ ∞« _»∞. P K«O„^Œ∞_»∞
‰õÄ_® P`«‡ã¨fi~°∂áêxfl „ѨHÍtOѨ*ËÜ«∞KÕ`«HÍx"å_Õ. J`«_çH˜ ‰õÄ_® P
HÍOu ~ÚKÕÛk P`Õ‡. # áê=Hõó JyflH˜, ‰õÄ_® P „ѨHÍâßxflKÕÛ"å_»∞
֒ѨÅLO_Õ r=Ù_Õ. P r=Ù_çH˜ Jk „ѨHÍâ◊HõO HÍ^Œ∞. JÖÏO\˜ r=
ã¨fi~°∂áêxfl Jk ÉèíQÆ=^Œnè#"≥∞ÿ#k Jx QÆ∞iÎOK« QÆeæ`Õ, # x=~°ÎO`Õ WHõ
=∞m§ Hõ~°‡|O^èŒÖ’H˜ ~å#=ã¨~°OÖË^Œ∞. r=Ù_»∞ `«#Ü≥ÚHõ¯ ã¨fiã¨fi~°∂áêxfl
™êH∆ͺ`«¯iOK«∞HÀQÆÅ∞QÆ∞`å_»∞. J`«_Hç Oõ >Ë ÉèQí =Æ `ü âı+`¨ åfixfl ѨiѨÓ~°O‚ QÍ
QÆ∞iÎOK«QÆÅ∞QÆ∞`å_»∞. ã¨HõÅ =ã¨∞Î=ÙʼnõΩ „ѨHÍâ◊Hõ=ÚQÆ, ÉèíQÆ=O`«∞xH˜
^•ã¨∞xQÆ D֒ѨŠL<åfl_»x `≥Å∞ã¨∞HÀQÆÅ∞QÆ∞`å_»∞.
T =∂^è=Œ ¿ã=QÍ ã¨~fi° „áê}˜¿ã= KÕÜ∞« _»=∞O>Ë W^Õ. D <å\˜ #∞Oz =∞#O
u<Õ Hõ„=∞O `≥Å∞ã¨∞HÀ - r=#O Láêã¨#QÍ =∞ÅK«∞HÀ
JǨÏO "≥·âßfi#~À Éèí∂`åfi „áê}˜<åO ^ÕǨÏ=∂„t`«ó I
„áê}Ïáê# ã¨=∂Ü«ÚHõÎó ѨKå=∞º#flO K«`«∞ifi^èŒ"£∞ II (15J.14â’¡II)
„áê}=Ú#áê#=Ú HõÅã≤ „áê}˜HÀ\˜
^ÕǨÏ=ÚÅ [~î°~åyfl<≥· `Õ[=∞Å~°
<åÅ∞QÆ∞ ~°Hõ=ÚÅQÆ∞ Éè’[#=ÚÅ<Õ<≥
PǨïux*Ë`∞« <≥ÅÜ¡ ∂« Ǩ~°``« ∞« Å. 38
57
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
Ѩ^•~å÷Åhfl qâ◊fi=Ú J~Ú`Õ D qâßfixH˜ ã¨O|OkèOz# PHõ$u
qâı+¨=ÚÅxfl "≥·â◊fi=ÚÅ∞. "å\˜Ö’ѨŠ`å#∂ LO@∂ #tOK«xk
(#sÜ«∞`Õ, H©∆Ü«∞`Õ, #tOK«xk) Hõ#∞Hõ "≥·âßfi#~°"≥∞ÿ#k ֒ѨŠLO@∂
‰õÄ_» `å#∞ =∂~°Hõ g\˜x =∂~°∞ã¨∂Î LO_»_"» ∞Õ H͉õΩO_® =∂~°∞Ê ‰õÄ_®
L#fluH˜ KÕ~°Û_®xH˜ KÕ™ÈÎOk Hõ#∞Hõ Jyfl J<åfl~°∞. J„QÆO #Ü«∞u Wu
Jyfló Jx ^•xH˘Hõ =Ùº`«ÊuÎx K≥áêÎ~°∞. âߢ™êÎÖ’¡ J„QÆO, ÃÑ·H˜ =∞iO`«
L#fluH˜ #Ü«∞u, fã¨∞‰õΩ "≥à◊√`«∞Ok. x#∞fl KÕ~°∞ã¨∞ÎOk. D â◊s~°OÖ’
LO_Õ Jyfl =∂#O =∂~°_®xH˜ HÍ~°}=∞ø`«∞Ok D =∂~°∞ʉõÄ_® L#flux
á⁄O^Œ_®xH˜ gÅ∞QÍ KÕã≤ ã¨Ç¨ÏHõiOKÕ JyflHõ#∞Hõ, D ֒ѨŠLO_Õ
Jyfl<Õ "≥â· ßfi#~åyfl Jx JO\Ï~°∞. nx<Õ [~î~° O° Ö’ (á⁄@ìÖ’) LO@∞Ok
Hõ#∞Hõ [~î~° åyfl JO\Ï~°∞. D "≥â· ßfi#~åyfl ã¨fi~°∂ѨÙ_≥#· Ѩ~=° ∂`«‡HÀã¨O
Jx P PǨ~åxfl =∞#O JOk¿ãÎ Hõ$ëê‚~°Ê}=∞ã¨∞Î Jx JOkOK«QÆey`Õ,
PÜ«∞# JO^ŒiH© JOk™êÎ_»∞. =∞#=¸ P~ÀQƺOQÍ LO_»QÆÅ∞QÆ∞`åO.
fã≤H˘<Õ U PǨ~°"≥∞ÿ<å Hõ$ëê‚~°Ê}|∞kú`À ã‘fiHõiOKÕ „Ѩܫ∞`«flO KÕ^•ÌO.
T
K«Hõ¯\˜ 㨇~°}, ã¨∞Êù~°}ÅH˜ HÍ~°}O hÖ’ L#fl"å_Õ Jx `≥Å∞ã¨∞HÀ
ã¨~°fi㨺 KåǨÏO ǨÏ$k ã¨xflqáÈì=∞`«Îó 㨇 $u~ü *Ï˝# =∞áÈǨÏ#O K« I
"Õ^≥·â◊Û ã¨Ô~· fi~°Ç¨Ï"Õ∞= "Õ^Àº "Õ^•O`« Hõ$`ü "Õ^Œq^Õ= KåǨÏ"£∞ II
(15J.15â’¡II)
JdÅ r=ÙÅ _≥O^Œ=ÚÅO^Œ∞ ™⁄zÛ
㨇 $uÜ«Ú, *Ï˝#, =∞áÈǨÏ# ã≤÷`«∞Å <˘ã¨QÆ∞
"Õ^Œ"Õ^Œ∞º_» <Õ, "Õ^Œq^Œ∞_» <Õ<≥,
Ü«∞x Ü≥∞é∞OQÆ∞=Ú Ñ¶¨Å∞æ<å! Ü«∞kx[=Ú‡. 39
58
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
ÉèíQÆ=O`«∞_»∞, h=Ù U^ÕǨÏOQÍ Z=ix ѨÓlOz<å, Ѷ¨e`åxfl, h=Ù â’H˜OѨ |x ÖË^Œ∞, h=Ù k=º
„â◊^Œú#∞ ~ÚKÕÛ"å_»#∞ <Õ<Õ Jx ã¨Ê+¨ìѨ~°∞ã¨∞Î<åfl_»∞. ֒ѨŠLO_Õ"å_çx QÆ∞}=ÚÅ#∞ QÆ∞`«Î‰õΩ<£ Q˘#fl QÆ∞}˜q HÍ"≥? 40
<Õ#∞. "Õ^•O`«H$õ `ü "Õ^=Œ ÚÅ =Å¡ HõeQˆ U„H˜Ü∂« HõÖÏѨ=ÚÔH<· å Ѷe¨ `åxfl
~ÚKÕÛ"å_»#∞ <Õ<Õ. "Õ^Œ q^Õ= KåǨÏ"£∞ Jã¨Å∞ "ÕO K≥¿ÑÊ™ê~°O Uq∞? q+¨µÉ‚ Híè ÑΘ ~¨ À ^Õ=ó qѨs `«ã^Ψ •ä Jã¨∞~°ó ã¨~fi° [QÆ`∞« ÖÎ ’ J}∞=}∞=Ù#
#<Õfl "Õ^ŒO K≥|∞`«∞Ok J<Õ= q+¨Ü«∞O QÆ∂_» <Õ<Õ K≥áêÊe. W`«~°∞Å∞ xO_ç LO_Õ q+¨µ‚`«`åÎÎfixfl QÆ∞iÎOz ^•x`À Jxfl ~°HÍÅ ã¨O|O^è•xfl
K≥ѨÊÖË~°∞. JO^Œ∞ˆH JO`« qÅHõ∆} ѨÙ~°∞+¨µ_»∞ P N=∞<åfl~åÜ«∞}∞_»∞. ÉèÏq™êÎ_À JÖÏO\˜"å_»∞ =∂„`«"∞Õ ^≥g· ã¨OѨ^Œ HõÅ"å_»∞. Wk qâ◊fiã≤OK«x
NǨÏi NHõ$+¨‚Ѩ~°=∂`«‡ ZHõ¯_»∞O\Ï_»∞? WHõ¯_Õ. ã¨~fi° 㨺ǨÏ$k ã¨xfl=$+ì̈ó "åx *Ï˝#=Ú Jã¨∞~°*Ï˝#=Ú Jx JO\ÏO, "å_çx Jã¨∞~°∞_»∞ Jx
h ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞<åfl_»∞. qâßfi#flO`«\˜x #_ç¿Ñ, qâ◊fi=∞O`å =º=ǨÏi™êÌO. NHõ$+¨µ‚xk J=∞$`«Ç¨Ïã¨ÎO. K«Å¡x NǨÏã¨ÎO. =∞#"≥O>Ë
`≥eã≤# ã¨HõÅHõ~°‡Å‰õΩ Ѷ¨e`åxKÕÛ Ñ¨~°=∂`«‡, xÜ«∞O`«, h z<åfli ZѨÙÊ_»∂ Éèí∞[O `«\˜ì F^•iÛ "≥#flO\˜ #_çÑ≤ã¨∞ÎOk! â’¡HÍxfl 㨇i^•ÌO!
ǨÏ$^ŒÜ«∞OÖ’ L<åfl_»<Õ XHõ¯ q+¨Ü«∞O `≥e¿ãÎ D „ѨѨOK«"Õ∞ ÉèíQÆ=`ü ~°Hõ∆}x qâ◊fiã≤^•ÌO.
Lr˚qOK«QÆÅ∞QÆ∞`«∞Ok. JO^Œ∞KÕ`« =∞Oz ã¨∞Êù~°}‰õΩ, =∞Oz 㨇~°}‰õΩ,
K«H¯õ \˜ *Ï˝<åxH˜, K«H¯õ \˜ PÖ’K«#‰õΩ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ <åÖ’ L<åfl_»<Õ =∞O„`«O
T
XHõ¯\˜ KÕ¿ãÎ KåÅ∞. J^Õ D â’¡HõѨ٠™ê~°O! D â’¡HõO XHõ\˜ ã¨Ê+¨ìOQÍ =∞Oz, K≥_»∞Å#∞ K≥ѨÊ_»OÖ’ "Õ^•xfl q∞OzOk ÖË^Œ∞ -
`≥Å∞ã¨∞‰õΩO^•O! PK«iOKÕ „Ѩܫ∞`«flO KÕ^•ÌO! Ѷ¨e`åxfl J#∞Éèíq^•ÌO. qâßfiã¨O`À PK«iOK«∞
T `«™ê‡KåÛùGO „Ѩ=∂}O `Õ HÍ~åºHÍ~°º =º=ã≤÷`Ò I
#tOKÕ "å\˜ÔH· â’H˜OK«‰õΩ - #tOK«x P#O^ŒO hHõOk™êÎ *Ï˝`åfi âßG q^è•<ÀHõÎO Hõ~°‡ ‰õ~°∞Î q∞Ǩ~°›ã≤ II (16J.24â’¡II)
^≥·g ã¨OѨ kfi"≥∂H∆ÍÜ«∞ x|O^è• Ü«∂''ã¨∞s=∞`å I Z\˜ì Ѩ#∞Åq `«y#"À? Z\˜ì Ѩ#∞Å
=∂â◊√K« ã¨ûOѨ^ŒO ^≥·gO Jaè*Ï`À'ã≤ áêO_»=! II (16J.5â’¡II) KÕÜ«∞ QÆ∂_»^˘, "åxxñ *ˇÑ¨ÊñQÆÅ=Ù
k=ºÅHõ∆}=ÚÅ `À_» `Õ[ie¡ âßG=ÚÅ∞ h‰õΩ, "åxx „â◊^Œú`À_»
ÉèíH˜Î ¿ãÜ«∞OQÆ, "åiH˜ =ÚH˜ÎHõÅ∞QÆ∞† `≥eã≤H˘#∞K«∞ Ѩ#∞Å#∞ñ *ËÜ«Ú f~°∞ `≥Åã≤
Pã¨∞s ÅHõ∆}=Ú‡ÖË Ü«∞Å=Ú H˘x# =∞#∞[ÅO^Œ∞# |∞kúQÆ =∞ã¨Å∞ H˘#∞=Ú! 41
|O^èŒ=ÚÅ lH˜¯ ÉÏ^èŒÅ∞ Ѩ_»∞K«∞#∞O„^Œ∞†
59 60
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
¿ÇÏ! J~°∞˚<å! *Ï˝`åfi âßG q^è•<ÀHõÎO âßGOÖ’ U^≥·`Õ 'WÖÏ
KÕÜ∞ü , WÖÏ =∂#∞— Jx `≥eÑ≤O^À ^•xx *Ï˝`åfi =ÚO^Œ~° h=Ù ã¨^~æŒ ∞° =ÙÅ
^•fi~å `≥Å∞ã¨∞HÀ! Wk „Ѩ^è•#O. =ÚO^Œ∞ q#∞. ÃÑ^ŒÌÅ ^•fi~å qx
`≥Å∞ã¨∞HÀ"åe. "Õ^•xfl Ju„Hõq∞OK«Hõ ™êy# LѨ^âÕ O◊ HÍ"åe. JѨÙÊ_»∞
=∂„`«"∞Õ Hõ~°‡ Hõ~°∞ÎO JǨÏ~°›ã≤. Uk h‰õΩ `«Q∞Æ #∞ J<Õk `≥Å∞ã¨∞OÎ k. h=Ù
Jk P~°OaèOz KÕÜ∞« _»O J<Õk =∞Oz Ѩ^uúŒ . JO^Œ∞Hˆ HÍ~åº HÍ~°º=ºã≤`÷ Ò.
Uk Hõ$`«º"≥∂, Uk JHõ$`«º"≥∂ KÕÜ«∞^Œy#^Õk? KÕÜ«∞`«QÆxk Uk? J<Õ
x~°Ü
‚ ∂« xfl QÆ∂iÛ K≥Ñʨ _»OÖ’, "å\˜x x~°∂Ñ≤OK«_O» Ö’ 'âßGO`Õ „Ѩ=∂}O—
"Õ^OŒ =∂„`«"∞Õ h‰õΩ z=~° „Ѩ=∂}O. =∞Ozx á⁄O^Œ∞, Ö’HÍxH˜ Hˆ =∆ ∂xfl
HõeyOK«∞! P`À‡r˚=# hÅHõ∆ ºO HÍ"åe!
T Ѩ~°º=™ê#O ^•xH˜ ã¨∞YO HõÅQÍe.
™êuÎ fiHÍǨ~°O fã¨∞HÀ - hÖ’ ã¨`«fiO ÃÑOK«∞HÀ.
PÜ«Ú ã¨û`«Î fi |ÖÏ~ÀQƺ ã¨∞Y „Ñ‘u q=~°ú<åó I
~° ™êº ã≤û flQÍú ã≤÷ û~å ǨÏ$^•ºó PǨ~åó ™êufiHõ „Ñ≤Ü«∂ó II
(17J.8â’¡II)
PÜ«Ú~å~ÀQƺ |∞^Œ∞úÅ #O^Œ*ËÜ«Ú
~°∞K«∞Å <À~°∂~°ñ *ËÜ«ÚK«∞ â◊√zQÆ #∞O_ç
=∞^èŒ∞~°=ÚQÆ Ñ¨Ù+≤ì<˘ã¨ñQÆ∞K«∞ ‰õΩ^Œ∞~°∞ xK«∞Û
K«Hõ¯ñQÍ "≥∞`«ÎñQÍ#∞O_ç K˘Hõ¯*ËÜ«Ú
"åx g∞^Œ ™êufi‰õΩʼnõΩ "åOKè«Å∞O_»∞. 42
61
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
PǨ~° â◊√^Òú ã¨`«fiâ◊√kÌó PǨ~°O =∞Ozk J~ÚOk JO>Ë,
^è$Œ _»"∞≥ #ÿ xâ◊ÛÜ«∞O U~°Ê_»∞`«∞Ok.
QÆ`«OÖ’ Zxfl~°HÍÅ ã¨=∞㨺Å∞<åfl "å@xfl\˜x `˘ÅyOK«∞
HÀQÆÅ∞QÆ∞`å_»∞. ã¨=∞㨺Å∞ `˘Åy`Õ, |O^è•Å∞ JO@∂ g_çH˜ ÖËHõáÈ`Õ
WHõ P#O^Œ"∞Õ P#O^ŒO. PÜ«Úã¨û`«fi |ÖÏ~ÀQƺ u<Õ PǨ~°O PÜ«Ú=Ù#∞
ÃÑOKÕ PǨ~°O HÍ"åe `«Ñ¨Ê L#fl PÜ«Ú=Ù #∞ `«yæOKÕk H͉õÄ_»^Œ∞.
ÉÖÏ~ÀQƺ P~ÀQͺxfl ÃÑOKÕk HÍ"åe. |Å=Ú JO>Ë â◊s~°OÖ’ LO_Õ
D ã¨Ñ^Î̈ •è `«∞=ÙÅ∞ ã¨=∂#"≥∞#ÿ ã≤u÷ Ö’ ÃÑOK«∞HÀ=_®xH˜ ѨxH˜ =KÕÛ^Õ^À
JÖÏO\˜k. P~ÀQƺ =∞O>Ë "å\˜‰õΩO_Õ ÉÏÖˇ<£û ^≥|ƒu#‰õΩO_® LO_Õ
PǨ~°O fã¨∞HÀ"åe. ã¨∞Y„Ñ‘u q=~°÷<åó P PǨ~°O „Ñ‘uHõ~°O HÍ"åe.
|ÖÏ~ÀQƺ=ÚÅ∞ JOkOKÕ PǨ~°=ÚÖˇ`· Õ ã¨∞Y„Ñ‘`∞« Åx W=fi_®xH˜
ѨxH˜ =™êÎ~Ú.
~°™êºó ã≤flQÍÌó ǨÏ$^•ºó PǨ~åó ™êufiHõ„Ñ≤Ü∂« ó ~°™êºó ~°ã=¨ ∞O>Ë,
fÑ≤ Jx K≥|∞`å~°∞. =∞^èŒ∞~°"≥∞ÿ# Ѩ^•~°÷O u<åe J<Õ"å~°∞. Ô~O_»=k
ã≤flQÍúó l_»∞¤ Hõey#k, <ÕuÖ’ LO_Õ l_»∞#¤ ∞ ¿ãflǨÏ=∞O\Ï~°∞. J^Õ x["≥∞#ÿ
P~ÀQƺHõ~"° ∞≥ #ÿ k. ~°™êºó ã≤flQÍúó Jq u<Õ@ѨÙ_»∞ ~°∞zQÍ LO_ç `«~∞° "å`«
P~ÀQͺxfl <åâ◊#O KÕ¿ãq H͉õÄ_»^Œ∞.
'ã≤÷~åó— =O_ç# `«~°∞"å`« U Ѩ^•~°÷=Ú ã≤÷~°OQÍ LO_»^Œ∞. u#fl
`«~∞° "å`« Jk g_çÖ’ ~°HOÎõ „H˜O^À, =∂Oã¨O„H˜O^À, =∞ÅO „H˜O^À =∂~°\ÏxH˜
J=HÍâ◊O LO_Õ^Õ^À JÖÏO\˜ PǨ~åxfl ã≤÷~°O JO\Ï~°∞. Jq u<åe.
62
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
ǨÏ$^•ºó K«∂_®¤xH˜ WOѨÙQÍ HÍ"åe. ÉÏQÍ Ñ¨ÙÅ∞ѨÙ, ÉÏQÍ "Õ_ç,
ÉÏQÍ fÑ≤, ÉÏQÍ K«Å¡# LO_Õq ѨxH˜~å=Ù.
ã¨`«fiQÆ∞}Ïxfl ÃÑOK«∞HÀ"åÅ#∞‰õΩ<Õ "å~°=∞O`å ‰õÄ_®, JÖÏO\˜
PǨ~å<Õfl fã¨∞‰õΩ<Õ „Ѩܫ∞`«flO P~°Oaè^•ÌO.
ÉèQí =Æ O`«∞x ¿ã=QÍ rq`åxfl H˘#™êyOK«QeÆ Qˆ âßs~°Hõ ^•~°∞_论x
á⁄O^Œ∞^•O!
P „ѨÜ∞« `«flOÖ’ Z^Œ∞~°Ü∞Õ º P@∞áÈ@∞Å#∞ Z^Œ∞~˘¯x `«@∞ìHÀQÆey
=ÚO^Œ∞H˜ ™êQÆQÆeˆQ =∂#ã≤Hõ Ãã÷Â~åºxfl á⁄O^Œ∞^•O.
T T
„â◊^Œú Hõey âßGO K≥Ñ≤Ê#@∞¡ PK«iOK«∞ -
h=Ù HÀi# Ѷ¨e`«O ÅaèOK«∞
J„â◊^ŒúÜ«∂ Ǩï`«O^Œ`«ÎO `«Ñ¨ ã¨ÎѨÎO Hõ$`«O K« Ü«∞`üI
J㨠k`«∞ºK«º`Õ áê~°ú! # K« `«„`ÕÊ`«º <À WÇ¨Ï II (17J.28â’¡II)
Ü«∞[˝ ^•# `«Ñ¨ó Hõ~°‡ÅO^Œ∞QÍx
=∞é˜Ü«Ú <Õ Ñ¨#∞ÅO^Œ∞# =∞#ã¨∞ÖËHõ
KÕÜ«∞ Ѩ#∞Å #ã¨`«Îx K≥ѨÙÊK«∞O„^Œ∞
WǨÏ=Ú Ñ¨~°=Ú#∞ ÖË=Ù "ÕÜÕ∞Å ^•#. 43
=∞#O *Ë¿ã Ü«∞[˝ ^•#, `«Ñ¨ó Hõ~°‡Å∞ Jhfl ‰õÄ_® âߢã‘ÎÜ«∞"≥∞ÿ
LO_®e `«Ñ¨Ê, =∞#H˜ `Àz#@∞¡QÍ KÕ¿ãq H͉õÄ_»^Œ∞. W`«~°∞ÅH˜ Ǩx
HõeyOKÕq H͉õÄ_»^Œ∞. Wq <åÅ∞QÆ∞ KÕ¿ã@ѨÙ_»∞ „â◊^Œú, âßGO Wq
63
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
Ô~O_»∂ HõÅ"åe. „â◊^ŒúÖˉõΩO_» KÕ¿ã "å@xfl\˜H© XHõ>Ë ¿Ñ~°∞ ÃÑ_»`å~°∞.
Jã¨k`«∞ºK«Û`Õ "≥Ú`«OÎ P „H˜Ü∞« Åxfl\˜h Jã¨`ü JO\Ï~°∞. JO>Ë, KÕã<≤ å,
^ŒO_»∞QÆ<Õ J~°÷O, ÖË^•, Ö’HÍxH˜ ˆH∆=∂xfl HõeyOK«#q Jx J~°÷O. L#fl
ˆH∆=∂xfl ‰õÄ_® <åâ◊#O KÕ¿ã=x J~°÷O. JO>Ë, JÖÏO\˜"å_»∞ ã≤kÌx
á⁄O^Œ@O J<Õk [~°QÆ<Õ [~°∞QÆ^Œ∞. # 㨠ã≤kú =∞"åáÈflu P `«~°∞"å`«
# K« `«„`ÕÊ`«º <À WÇ¨Ï "åxH˜ „¿Ñ`«º ÃÑ·Ö’HÍÖ’¡#∂ ã¨∞YO LO_»^Œ∞. <À
WǨÏ,WǨÏÖ’HõOÖ’#∂ ã¨∞YO LO_»^∞Œ . JO^Œ∞Hˆ =∞#O „â◊^•ú, âßG=ÚʼnõΩ
J#∞‰õÄÅOQÍ LO_Õ@@∞¡ =∞# rq`«O ™êyOKÕ „Ѩܫ∞`«flO KÕ^•ÌO!.
™êufiHõ |∞kú ÃÑOá⁄OkOK«∞HÀ - Hõ~°‡|O^è•efl `˘ÅyOK«∞HÀ
„Ѩ=$uÎO K« x=$uÎO K« HÍ~åºH͈~º ÉèíÜ«∂ÉèíÜÕ∞ I
|O^èŒO "≥∂Hõ∆O K« Ü«∂"ÕuÎ |∞kú ™êû áê~°ú ™êufiH©II
(18J.30â’¡II)
WǨÏѨ~° Ѷ¨Å™ê^èŒ#=ÚÅ∞ <≥#flñQÆey
KÕÜ«∞~åx kkÜ«∞xÜ«Úñ *ËÜ«∞ñ^Œy#
kk Ü«∞xÜ«Ú `≥eÜ«∞ñ QÆÅ∞QÆ∞ <ÕkÉèíÜ«∞=Ú
<Õk Ü«∞ÉèíÜ«∞"≥Ú =∞é˜ "≥∂Hõ∆ "Õ∞kÜ«∞QÆ∞<˘
`≥Å∞Ѩ٠|∞kú ™êufiHõ=∞x `≥eÜ«∞#QÆ∞#∞. 44
^èŒ~å‡Å∞ 2 ~°HÍÅ∞ XHõ\˜ „Ѩ=$uÎ ^èŒ~°‡O. Ô~O_»∞ x=$uÎ ^èŒ~°‡O.
„Ѩ=$uÎ ^è~Œ ‡° O `å#∞ KÕ¿ãk. x=$uÎ ^è~Œ ‡° =∞O>Ë ^•xÜ«∞O^Œ∞ `«# =∞#ã¨∞ûÖ’
64
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
Ѩ@∞ìÖˉõΩO_» LOK«@O. „Ѩ=$uÎ ^èŒ~å‡Å∞ Hõ#∞Hõ Wq WÖÏ KÕÜ«∂e,
x=$uÎ ^è~Œ å‡Å∞ Hõ#∞Hõ =∂#ã≤H"õ ∞≥ #ÿ Ѩ@∞ìq_»"åe J<Õ xâ◊ÛÜ«∞O HõeOæ KÕ
*Ï˝#"Õ∞^À Jk ™êuÎfiHõ |∞kú.
JÖÏ KÕ¿ã@ѨÙÊ_»∞ ‰õÄ_® `«# â◊H˜Î ZO`À `≥Å∞ã¨∞H˘x, P â◊H˜ÎH˜
`«y#@∞ìQÍ KÕ¿ãk HÍ~°ºO.
â◊HHΘ ˜ q∞Oz fã¨∞H˘#fl^•xx KÕÜ∞« ÖËH,õ „H˜O^ŒÑ_¨ ∞» `«∂ g∞^ŒÑ_¨ ∞» `«∂
#eyáÈÜÕ∞k JHÍ~°ºO.
JO^Œ∞KÕ`« HÍ~åºHÍ~°º=ÚÅ∞ `≥eã≤H˘x KÕÜ«∞_»O ‰õÄ_® KåÖÏ
J=ã¨~°O. ÉèíQÆ=O`«∞_ç `À\˜ KÕˆ~Ûk U^À J^Õ JÉèíÜ«∞O ÉèíQÆ=O`«∞_ç
#∞Oz ^Œ∂~°O KÕ¿ãk U^À J^ÕÉÜ íè ∞« O.Jn ÉèQí =Æ O`«∞x Ü≥ÚHõ¯ ™êxfl^蕺xfl
ÃÑOK«_»O HÀã¨O J<Õ qâßfiã¨O U~°Ê_ç KÕ¿ãÎ Jk ã¨`üHõ~°‡ J=Ù`«∞Ok.
JÖÏ qâßfi™êxfl HõeyOz ã¨`ü Hõ~°‡ KÕ~ÚOKÕ^Õ ™êufiHõ|∞kú.
^•x=Å¡<Õ g_çH˜ Hõey UѶe¨ `«O ‰õÄ_® âߢãÜ Î‘ ∞« "≥∞#ÿ k J=Ù`«∞Ok.
™êuÎfiHõ|∞kú`À KÕ¿ãÎ Hõ~°‡|O^èŒO `˘ÅQÆ∞`«∞Ok.
JÖÏH͉õΩO_® W`«~°„`å Z\Ï¡ KÕã≤<å Hõ~°‡ |O^è•xfl Hõeyã¨∞ÎOk.
Hõ#∞Hõ, ™êuÎ fiHõ|∞kú =Å¡ "≥∂Hõ∆O U~°Ê_»∞`«∞Ok.
T =∞Ǩq+¨µ‚=ÙÜ≥ÚHõ¯ ÔH·OHõ~°º=ÚQÍ (¿ã=QÍ) U<å_»∞ =∞# „Ѩ=$`«∞Îefl
65
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
h ÉÏ^茺`«Å<Õ "åx ¿ã=QÍ x~°fiiÎOK«∞ - `«Ñ¨ÊHõ ã≤kúÅaèOK«∞#∞
Ü«∞`«ó „Ѩ=$uÎ ~°∂ƒù`å<åO ÜÕ∞# ã¨~°fi q∞^ŒO `«`«"£∞ I
ã¨fiHõ~°‡}Ï `« =∞Éèí~°Ûº ã≤kúO qO^Œu =∂#=ó II (18J.46â’¡II)
ã¨~°fi ã¨$+≤ìÜ«Ú <≥O^Œ∞# ã¨O[x`«=Ú
qâ◊fi"≥∞Å¡ ÜÕ∞ `«`«fi=Ú qã¨ÎiOK«∞
J\˜ì ^•xx Éèíl~ÚOz Ü«∂`«‡Ö’#
`«# qkèx <≥~°Ñ¨ `«∞kx `«iÜ«Ú#`«ñ_»∞. 45
Ü«∞`«ó „Ѩ=$uÎó Éèí∂`å<åO Z=x =Å¡<≥·`Õ D „áê}∞Åxfl\˜H©
„Ѩ=$uÎ U~°Ê_»∞`ÀO^À J`«#∞ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞.
ÜÕ∞# ã¨~°fiq∞^ŒO Hõ`«fiO P [QÆ`«∞Î JO`å ‰õÄ_® ‰õÄ_® Z=_»∞
"åºÑ≤Oz LO>Ë WÖÏ xez LO^À D Ѩ#∞Åhfl ‰õÄ_®#∞ "åx P~å^è#Œ
HÍ"åe. "å_»∞ =∂^èŒ=Ù_»∞ =∂„`«"Õ∞! <Õ~°∞QÆ P~åkèOK«_»O ã¨∞ÅÉèíO.
JO^Œ∞KÕ`« „Ѩ=$uÎ U^≥·<å, h =$uÎ U^≥·<å Jk ÉèíQÆ=^•~å^èŒ#QÍ
=∞ezKÕ~Ú! ÉÏ^躌 `«efl q㨇iOK«‰Ωõ . Jk h=Ù hHÀã¨O KÕã∞¨ ‰õΩO@∞<åfl=Ù
J#∞HÀ‰õΩ. ÉèQí =Æ ^•~å^è#Œ QÍ h=Ù "å\˜x x~°fiiÎã∞¨ <Î åfl#x *Ï˝ÑH¨ Oõ ÃÑ@∞ìHÀ!
P ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ ™êH∆Í`«∞Î <å~åÜ«∞}∞_Õ J<Õ q+¨Ü∂« xfl =∞~°záȉõΩ.
PÜ«∞# J~°Û#QÍ KÕÜ«∞QÆÅ∞æ`å"≥∂, P<å_»∞ =∞# Hõ~°‡|O^èŒO `˘Åy
ã≤kúx á⁄Ok# "åà◊§=∞=Ù`åO!
=∞# Hõ~‡° efl PÜ«∞# ¿ã=Å∞QÍ ÉèÏqOKÕ „ѨÜ∞« `«flO P~°Oaè^•Ì=∂!
S
66
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
K«~°} ã¨xflkèÖ’ â◊~°}#∞>Ë LáêÜ«∞=Ú - KÕ‰õÄ~°∞#∞ qâ◊fiã≤Oz #<Õfl P„â◊~ÚOK«∞, ^Œ∞ódOK«‰õΩ -
âßâ◊fi`å#O^ŒxÅÜ«∞=Ú K«~°"≥∂áêÜ«∞O <Õ<Ò`å
`«"Õ∞= â◊~°}O QÆK«Ûù ã¨~°fiÉèÏ"Õ# ÉèÏ~°`«! I ã¨~°fi^èŒ~å‡<£ Ѩi`«º[º =∂"Õ∞HõO â◊~°}O „=[ I
`«¢`«Ê™ê^• ^ŒÊ~åO âßOuO ™ê÷#O „áêѨûºã≤ âßâ◊fi`«"£∞ II JǨÏO `åfi ã¨~°fiáê¿ÑÉè’º "≥∂Hõ∆~Úëêºq∞ =∂â◊√K«ó II
(18J.62â’¡II) (18J.66â’¡II)
ÉèÏ==∞O`«Ü«Ú <˘Ñ¨ÊOQÆ ÉèíH˜Î "≥∞éã≤ ã¨HõÅ ^èŒ~°‡=ÚÅ#∞ g_ç â◊~°}∞"Õ_ç
K«~°}=ÚÅ #O\˜ Ü«∂`«x â◊~°}∞"Õ_» Ѷ¨Å=ÚÅ =∞ ^Œ~°Ê}=Úñ*Ëã≤ ÉèíH˜Î`À_»
Hõ~°∞} QÆ∞iÑ≤Oz ^ŒÜ«∞ `À_»ñ QÍK«∞x#∞fl ##∞fl =∂„`«=Ú â◊~°}∞QÆ #=Ú‡H˘#∞=Ú!
Ѩ~=° ∞ѨÙ~°∞+¨µñ_»∞ ã¨=∞‰õÄ~°∞Û Ñ¨~=° ∞âßOu Z\˜ì áêѨ=ÚÅ#∞ x#∞fl =Ú@ì‰õΩO_»
„áêѨÎ=∞QÆ∞ h‰õΩ ã¨∞ã≤÷~° Ѩ~°=∞Ѩ^Œ=Ú. 46 h „ѨѨuÎH˜<£ "≥∞zÛ<Õ h‰õΩ x`«∞Î
h ֒ѨŠ‰õÄ~°∞Û#fl"å_≥=_À "å_çx P„â◊~ÚOKåÖ’Üü∞! Jx "≥∂Hõ∆™ê=∂„[ºÑ¨^Œ=Ú#∞ =Ú^Œ=Ú`À^Œ
™êfiq∞ xˆ~Ìtã¨∞Î<åfl_»∞. =∂#=Ù_»∞ Láêã≤OKÕ ~°∂ѨO Uk? J<Õk D â’Hõ=Ú#∞ g_ç hqHõ ã¨∞Y=ÚQÆ#∞=∞. 47
â’¡HõOÖ’ ÉèíQÆ=O`«∞_»∞ K≥Ñ≤Ê#@∞¡Ok, J`«_çx =∂„`«"Õ∞ â◊~°}O QÆK«Ûù â◊~°}ÏQÆu =∞#O ѨiѨÓ~°‚OQÍ KÕÜ«∞QÆey`Õ =∞#Ö’ ÉèíQÆ=`ü
LáêÜ«∞OQÍ =iOK«∞=Ú. J`«xx â◊~°}ÏQÆu KÕÜü∞. ZÖÏ KÕÜ«∂e. `«`ü „¿Ñ=∞ HõÅQÆ\ÏxH˜ P@OHõOQÍ LO_Õ=hfl `«#∞ `˘ÅyOK«∞ ‰õΩO\Ï_»∞.
„Ѩ™ê^•`ü Ѩ~åO âßOuO J`«_ç J#∞„QÆÇ¨Ï qâı+¨O KÕ`« Ѩ~åOâßOuO `«#∞ =∞# áêe\˜ ™ê^è#Œ "≥∞,ÿ P ™ê^è#Œ K≥Ü∂« ºeû# Ѩ#∞Åhfl `«<Õ KÕãH≤ ˘x
P`«ºOuHõ"≥∞ÿ# âßOu Åaè™ÈÎOk JO@∞<åfl_»∞. NHõ$+¨µ‚_»∞ P q+¨Ü«∂xfl KÕ~åÛeû# L`«Î=∞ ÅH∆ͺxH˜ =∞#x KÕ~°∞ÛH˘x P#OkOѨKÕã≤ =∞#O
ã¨Ê+¨ìO KÕã¨∞Î<åfl_»∞ ™ê÷#O „áêѨûºã≤ âßâ◊fi`«"£∞ `«`ü „Ѩ™ê^•`ü P ™ê÷#O P#Okã¨∞ÎO>Ë K«∂ã≤ `å#∞ á⁄OyáÈ`å_»∞. Wk ÉèíQÆ=O`«∞_çH˜ =∞#g∞^Œ
PÜ«∞# J#∞„QÆÇ≤Ï¿ãÎ Åaèã¨∞ÎOk `«Ñ¨Ê WOÔH=i =Å# ‰õÄ_® ÅaèOKÕk
LO_Õ Q˘Ñ¨Ê B^•~°ºO. =∞#O Kտ㠄ѨuѨh XHõ Hõ~°‡. U Hõ~°‡ WǨÏ, Ѩ~°
HÍ^Œ∞. ÉèíQÆ=O`«∞x â◊~°}ÏQÆu KÕÜ«∞_»=∞#flk KåÖÏ „Ѩ^è•#O. JÖÏ
P„â◊~ÚOK«_»=∞#flk KÕã≤# "å_çx =∞#O "≥·+¨‚=Ù_»∞ JO\ÏO. ™ê^è#Œ =∞=Ù`∞« O^À Jk ^è~Œ ‡° =Ú JxÑ≤OK«∞‰õΩO@∞Ok. JO^Œ∞Hˆ ã¨~fi° ^è~Œ å‡<£
Jx K≥áêÊ_»∞. '=∂O UHõO— J<åfl_»∞.
T
67 68
 w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
Wk KåÖÏ „Ѩ^è•#"≥∞ÿ# Ѩ^ŒO. JO>Ë, <åÜ«∞O^Õ. <Õ#∞ XHõ¯_ç<Õ
HÍáê_»∞"å_»#∞ Jk #∞=Ùfi P„â◊~ÚOK«_O» =Å¡, hÖ’ áêѨ=ÚÅ∞ ZHõ¯_»∞<åfl
Jã¨Å∞ J„_»ãπ ÖˉõΩO_® KÕ™êÎ#∞. WHõ hÔHO^Œ∞HõÜ«∂º ɡOQÆ! '=∂ â◊√K«ó
— JO@∂ NHõ$+¨µ‚_»∞ J~°∞˚#∞_çx, ^•fi~å ã¨HõÅ =∂#"åox L^ŒúiOz
F^•~åÛ_»∞. g~°∞ "å~°<Õ `å~°`«=∞ºO ÖË^Œ∞.
U ‰õΩÅ=Ú, =∞`«=ÚÅ∞ J_»∞¤HÍ=Ù. =∞#x `«iOѨ KÕÜ«∞_®xH˜
J`«xx J_»Q¤ eÆ y# "å~°∞ ÖË<ÖÕ ~Ë ∞° . P ™êfiq∞ k=ºK«~}° Ï~°qO^Œ J#∞„QÆÇϨ
qâı+O¨ KÕ`« =∞# Hõ~‡° Åhfl `˘Åy P#O^Œ ^è•=∂xfl KÕ̂~ J^Œ$+ì̈O =∞#H˜
D K«~=° ∞ â’¡HOõ Ö’ ÉèQí =Æ O`«∞_»∞ „Ѩ™êkOKå_»∞. qâ◊fiã≤^•ÌO! PK«i^•ÌO!!
T Wk L`«Î=∞ LáêÜ«∞=ÚÅ∞ =∞#HõO^ŒiH˜ JOkOKÕ ™ê^èŒ#O. U
NHõ$+¨µ‚x JO_»Ö’ ^èŒ~°‡=∞<Õ ^èŒ#∞ã¨∞û#∞ Ѩ\˜ìxe¿ãÎ-
r=# ã¨=∞~°OÖ’ q[Ü«∞O `«^䌺O
Ü«∞„`« Ü≥∂ˆQâ◊fi~°ó Hõ$ëÈ‚
Ü«∞„`« áê~À÷ ^èŒ#∞~°ú~°ó I
`«„`« N ifi[Ü≥∂ Éèí∂uó
„^èŒ∞"å hu ~°‡u ~°‡=∞ II (18J.78â’¡II)
ZK«@ Ü≥∂wâ◊fi~°∞_»∞ Hõ$+¨µ‚ _ôâ◊fi~°∞O_»∞
J~°∞#˚ ∞ñ_»∞ ^è#Œ ∞~°~ú ∞° ñ_»∞#∞ JÅ~°∞K«∞O„^Œ∞†
ã≤iÜ«Ú q[Ü«∞ qÉèí∂`«∞Å∞ K≥Å∞=Ù g∞é
huÜ«Ú<£ xÅ∞Û #K«Û@ x‰õΩ¯==ÚQÆ! 48
69
w`å*’ºu PO„^èŒÑ¨^•º#∞"å^ŒO
¿ÇÏ! ^è$Œ `«~å¢ëêì! `«„`« Nó ã¨OѨ^ÅŒ hfl JHõ¯_Õ LO\Ï~Ú. q[Ü«∞ó
`«„`« Ü«Ú^ŒOú Ö’ q[Ü«∞O "åà◊§ ѨHÍ∆ <Õ LO@∞O^Œx Ѩ~ÀHõO∆ QÍ K≥áêÊ_»∞.
`«„`« Éè∂í uó U r=ÙxÔH<· å ~°H}∆õ HõeQˆ k NHõ$+¨‚ NK«~}° ÏÅ K≥O`« =∂„`«"∞Õ
hu: <åºÜ«∞O ‰õÄ_® JHõ¯_Õ LO@∞Ok.
`«„`« Nó q[Ü«∞ó Éèí∂uó huó
W=hfl JHõ¯_» LO\ÏÜ«∞<Õk "Õ∞ ^èŒ$"å =∞uó Wn <å xâ◊ÛÜ«∞O
Jx ã¨O[Ü«Ú_»∞ ^èŒ$`«~å¢+¨µì_çH˜ ã¨Ê+¨ìO KÕâß_»∞.
Ö’HÍxfl `«iOѨKÕÜ«∞QÆeˆQ ™ê~°fi[h#"≥∞ÿ#k ÉèíQÆ=^Œ∞Ѩ^Õâ◊O.
ˆH=ÅO XHõ ^ÕjÜ«ÚÅHÀ, XHõ „áêOfÜ«ÚÅHÀ ÖË^• XHõ ‰õΩÅã¨∞÷ÅHÀ
HÍHõ, =∂#"åoHõO^ŒiH© ‰õÄ_® =∞ǨϟѨ^Õâ◊OQÍ K≥Ñ≤ÊOk ÉèíQÆ=næ`«.
ã¨=∞㨺#∞ Z=~°∞ Z^Œ∞~˘¯<åfl, HÍ=Åã≤# Ѩiëê¯~åxfl JOkOK«QÆey#
„QÆO^äŒO ÉèíQÆ=næ`«.
Q“~°"å^Œ~°}`À\˜, `À\˜"åiH˜ `À_»Ê_»∞`«∂ rq`åxfl ™êyOKÕ@∞¡
J_»∞QÆ∞ =ÚO^Œ∞‰õΩ Hõ^∞Œ ѨÙ^•O! w`å*’ºux =∞#`À âßâ◊fi`«"∞≥ #ÿ Hõ~n° Ñ≤Hõ
KÕã∞¨ H˘O^•O! ÉèQí =Æ ^Œ#∞„QÆÇ¨ xfl =∞#O á⁄O^Œ∞`«∂ q∞QÆ`å „áê}˜HÀ\˜`À
D Éèí∂g∞‡^Œ =∞~À ѨkHÍÖÏÅáê@∞ =∞#∞QÆ_» ™êyOK«QÆeˆQ D
L^Œº=∞OÖ’ =∞#=¸ XHõ_»∞QÆ∞ HõeÑ≤ #_»∞^•ÌO.
*ˇ· N=∞<åfl~åÜ«∞}!
T
70
 Hõq ѨiK«Ü«∞O „Ѩ"Õâ◊=Ú#fl Hõà◊Å∞ : ã¨Ow`«=Ú, z„`«ÖËY#=Ú , Hõq`«fi=Ú,
*ˇ· N=∞<åfl~åÜ«∞} <å@Hõ=ÚÅ∞.
H©IIâıII. N=∂<£ J^ŒÌOH˜ N~°OQÍKå~°∞ºÅ∞ ã¨O`å#=Ú:
[##O : Ѷ≤„|=i 6, 1910 ‰õΩ=∂~°∞Å∞ : ~å=∞Hõ$+¨‚
ã¨fi„QÍ=∞=Ú : HÍ#∞"≥∂Å∞, Hõ$ëê‚lÖÏ¡, HÀ_»Å∞ : ã¨fi~å[ºÅH˜;
PO„^茄Ѩ^Õâò ‰õΩ=∂Ô~ÎÅ∞ : âı+¨Éèí@ì~ü ã‘`å^Õq,
ã¨f=∞}˜ : N=∞u K«∂_®=∞}˜ Q˘@∞ì=ÚHõ¯Å z#ã‘`å^Õq,
K«^Œ∞=Ù : a.U. (K≥<≥·flÖ’ ÅÜ≥∂ÖÏ HÍÖË*ò), 1933 JÅ∞¡à◊√§ : q.ZÖò.Z<£. PKå~°∞ºÅ∞,
™ê÷Ñ≤Oz# ã¨Oã¨÷ : #Ü«∂QÆ∞~°∞‰õΩÖò, 1944 ã¨OIIÖ’ ÉèÏ+¨ºO JÜ«∞º"å~°∞¡
Ü≥∂QÍ Pã¨#=ÚÅ#∞ JO^ŒiH© JO^Œ∞ÉÏ@∞Ö’ LO_Õ@∞ì, ''`≥Å∞QÆ∞ w`«Å∞—— ѨÙã¨ÎHõ=Ú PÜ«∞# +¨+≤ªÑ¨ÓiÎ J#QÍ
ã¨∂¯Å∞, =∞iÜ«Ú HÍÖË*òÖ’x Ñ≤šʼnõΩ <Õˆ~Ê Ñ¨^Œúux, ã≤Å|ãπx 1970Ö’ "≥Ú^Œ\˜™êi „ѨK«∞iOѨ|_çOk.
HõxÃÑ\Ïì~∞° . Ѩ~°=∞ѨkOz# `Õk: 9.11.1985
"åi„QÍ=∞OÖ’ #Ü«∂QÆ∞~°∞‰õΩÖòx q<À^Œ, q*Ï˝#, qHÍ㨠q=~åʼnõΩ : www.sriranga.org
ˆHO„^Œ=ÚQÍ fiÛk^•Ì~°∞.
T
â’Éèí `≥zÛ# Ѩ^Œ=ÙÅ∞ :Ü≥∂QÍ „á⁄ÃѶã¨~ü PO„^è•Ü«Úx=~°û\© -
*Ï~ÚO\ò à 㠄 H õ @ s `åºQÆ ~ å[QÍ#ã¨ É è í ,
UÅ∂~°∞. ZH˜û‰õĺ\˜"£ "≥∞O|~ü PeO_çÜ«∂
Ü≥∂QÍ É’~ü¤.
71 72