Baxtawarii

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 23

‫بسم اهلل الرمحن الرحيم‬

‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬


‫ي‬
‫ضل ْل فَالَ ىاد َ‬‫إن احلَ ْم َد هللِ ََْن َم ُدهُ َونَ ْستَعِينُوُ َونَ ْستَ ْغ ُفُرهُ َونَ ُع ُوذُ بِاهللِ ِم ْن ُشُروِر أَنْ ُف ِسنَا َوِم ْن َسيِّئَات أَ ْع َمالنَا َم ْن يَ ِهده اهللُ فَالَ ُمضل لَوُ َوَم ْن يُ ْ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬
‫يك لَوُ َوأَ ْش َه ُد أَن ُُمَمداً َعبْ ُدهُ َوَر ُسولُوُ‪.‬‬ ‫لَوُ َوأَ ْش َه ُد أَ ْن الَ إلَوَ إال اهلل َو ْح َدهُ الَ َش ِر َ‬

‫ين َآمنُوا ات ُقوا اللوَ َحق تُ َقاتِِو َوال َتَُوتُن إِال َوأَنْتُ ْم ُم ْسلِ ُمو َن‪.‬‬ ‫ِ‬
‫يَا أَيُّ َها الذ َ‬

‫اح َدةٍ َو َخلَ َق ِمْن َها َزْو َج َها َوبَث ِمْن ُه َما ِر َجاالً َكثِرياً َونِ َساءً َوات ُقوا اللوَ ال ِذي تَ َساءَلُو َن بِِو‬
‫س وِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫اس ات ُقوا َرب ُك ُم الذي َخلَ َق ُك ْم م ْن نَ ْف ٍ َ‬ ‫يَا أَيُّ َها الن ُ‬
‫َو ْاْل َْر َح َام إِن اللوَ َكا َن َعلَْي ُك ْم َرقِيباً‪.‬‬

‫صلِ ْح لَ ُك ْم أ َْع َمالَ ُك ْم َويَغْ ِف ْر لَ ُك ْم ذُنُوبَ ُك ْم َوَم ْن يُ ِط ِع اللوَ َوَر ُسولَوُ فَ َق ْد فَ َاز فَ ْوزاً َع ِِيماً‪.‬‬ ‫ِ‬
‫ين َآمنُوا ات ُقوا اللوَ َوقُولُوا قَ ْوالً َسديداً‪ ،‬يُ ْ‬
‫ِ‬
‫يَا أَيُّ َها الذ َ‬

‫اَّما بَ ْع ُد‪:‬‬
‫وسلم" َو َشر ْاْلُُموِر ُُْم َدثا ُتا َوُكل ُُْم َدثٍَة بِ ْد َعة‪.‬‬ ‫ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ‬ ‫ِِ ِ‬
‫صلّى اهللُ َعلَْيو َ‬ ‫اب اهلل َو َخْي َر ا ْلَْد ِي َى ْد ُ‬
‫ي ُُمَمد " َ‬ ‫فَإن َخْي َر ا ْحلَديث كتَ َ‬

‫بةختةوةسيي وػةيةكي ًاُآةهَطشة ٓةًوو دهَخؤػيي و طوكِايي و ئاطوودةيييةن دةطشيَتةوة‪ .‬بةختةةوةس ساسطةتةنيِةؾ هةة‬
‫دهَةوة دةطت ثيَ دةكات‪ ،‬ئةوة هة دهَةوةؾ بةختةوةس بيَت هة كةةيّ و بةةير ساطرطاسيؼةيذس بةختةةوةسو طةةسدشسص دةبيَةت‪..‬‬
‫باكي بة دةنري و بةآلو ُةٓاًةتي و بيَ جيَي و بيَ سايَي ُاكةوآ‪ ،‬هة صيِذسُبآ يا هةة دةس‪ٓ ..‬ةةبوو بةآ يةا ُةةدسس‪ ،‬هةػظةا بةآ‬
‫ياكوو طا ‪ٓ ..‬ةس بةختةوةسو طةسوةسة‪ ،‬دهَخؤؾ و بةختةوةسة‪ٓ ..‬ةس ئةًةػة رياُي ثياوضاكاْ خوسُاطاُي طةةسدةًي صوو‪..‬‬
‫رياُياْ هة صيِذسُيؽ بوو ٓةس بةختةوةسو ئاطوودة بووْ‪ .‬وةن "ئيرباسٓيٌي كوسا ئةدٓةَ" (ساةمحةتي خوس هيَ بيَت) دةهَيَةت‪:‬‬
‫(َنن يف عيش لو علموا بنا املل و اال دونا بالس يو ) ئيٌَةة هةة رياُيَلةذسيّ؛ ئةطةةس ثادسػةاكاْ بةةَ رياُةة ئيٌَةةياْ بضسُيايةة بةة‬
‫مشؼيَش هيَياْ ئةدسيّ و هيَياْ دةطةُذيّ‪ .‬ياخود "ػيَخوهئيظالَ ئيبِووتةمييية" (ساةمحةةتي خةوس هةيَ بيَةت) دةيطةوت‪( :‬إن و‬
‫ب)‪ .‬وستة‪ٓ :‬ةُذآ ذاهَةةت بةطةةس دهَةكاُةذس دةبةووسيَّ‪،‬‬ ‫عيش طي ٍ‬ ‫مثل حالِنا إهنم يف ٍ‬ ‫اانة يف ِ‬ ‫أقول ‪ :‬إن كان أىل ِ‬ ‫حال ‪ُ ،‬‬ ‫ِ‬
‫بالقلب ٌ‬ ‫ليمر‬
‫ُّ‬
‫ُ‬
‫ئةطة س ئةٓوي بةٓةػت ئةَ ػيَوة ذاهَةياْ ٓةبيَت‪ ،‬ئةوة بةساسطيت رياُيَلي ػايةطتةو ثشا بةٓةني خؤيةةتي‪ .‬بؤيةة (ساةمحةةتي‬
‫خوس هيَ بيَت) كاتيَم كة خشسبووة كوجني صيِذسْ و دةسطاكاُياْ تووُذ بةطةس ناييٍ كشدبوو‪ ،‬بةسدةوسَ ئةَ ئايةتة دووثةات‬
‫ِ ِ ِ ِِ‬ ‫ِ ِِ‬
‫ابز (احلدي د‪ .)ٖٔ :‬وستةة‪ :‬يةكظةةس‬ ‫ب بَْي نَ ُهم بِ ُسوٍر لوُ بَ ٌ‬
‫اب بَاطنُوُ فيو الر ْمحَةُ َوظَاىُرهُ من قبَل و الْ َع َذ ُ‬ ‫ض ِر َ‬
‫دةكشدةوة كة دةدةسًويَت‪ :‬شفَ ُ‬
‫ػووسسيةن دةكيَؼش َ هةة ُيَوسُياُةذس كةة دةسطايةةكي تيَذسيةة ساوو ُةاوةوة ساةمحةةتي تيايةة دةسةوةيؼةي ساوو هةة طةضسية‪.‬‬
‫(ًةبةطةتي ئةةو صيِةذسْ بةوو كةة بؤخةؤ بةة ساةمحةةت و بةسةكةةتي دةصسُةي) بةةآلَ ئةةو ديةو صيِةذسْ كةة دوُيةا صسهٌَةاْ و‬
‫طتةًلاسسْ بوو بة عةصسب و ئةػلةجنة دةصسُي‪ ،‬ضوُلة ئةوسْ بةختةوةسيي و ئاطودةيي هة دهَي خؤيادس بةوو بةؤ كةبَ بطةوسية‬
‫ت فه ي‬ ‫يفعل أعدائي يب ؟! أن ا جن و وبس تا يف ص دري ‪ ،‬أر س ْر ُ‬ ‫ٓةس هةطةأل خؤ بوو!! بؤيةؾ ٓةس هة صيِذسْ دةيفةسًوو‪( :‬ماذا ُ‬
‫مع ي ‪ ،‬إن قتل ي ش هادةٌ ‪ ،‬وإخراج ي م ن بل دي س ياحةٌ وس خل وةٌ ‪ .).‬وستةةة‪ :‬دورًِةةاض ضةةيياْ ه ةيٍَ دةوآ‪ ،‬ئةةةوةتا بةٓةػةةت و‬
‫بيَظتاُي خؤَ هة طيِة خؤًذسية‪ ،‬بؤ كآ بطٍ هة طةهٌَاية‪ ،‬بيَطوًةاْ كوػةتٍِ ػةةٓادةتة‪ ،‬دةسضةووض هةة وآلت طةػةتوطوصسسو‬
‫طياذةتة‪ ،‬صيِذسْ و بةُذبووُيؼٍ خةهوةتة! ٓةهَبةةت ٓةةس ئةةَ ذاهَةةتي دةسووُةيةػةة كةة هةة صطسيَةم هةة ثيةاوسُي ئةةَ ديِةة‬
‫بةسدةوسَ دووثات و دووباسة دةبيَتةوة‪ ،‬بؤية ئةو كاتة كةة "كةان ئةمحةةد ًةوديت صسدة" (ساةمحةةتي خةوس هةيَ بيَةت) هةة‬
‫صيِذسُة تاكةكةطيية تاسيلةكاُي ئيَةشسْ ٓاويؼةبسبوو‪ ،‬كاتةآ نوتابييةةكاُي دةضةووُة ب و بةةصةيياْ بةؤ ئةُوسُةذو بةطةةسيذس‬
‫دةطشياْ‪ ،‬ئةويؽ ضاو ًئشةباُي تيَ ئةبشايّ و بةصةيي ثياياُذس دةٓاتةةوة‪ ،‬ثيَةي دةطةوتّ‪ :‬بؤضةي دةطةشيّ !! خةؤ ئةطةةس‬
‫دةسووُيَم بة ختةوةس بيَت‪ٓ ،‬ةًوو دوُيا بؤ بلةُة صيِذسْ و ُاساةذةتي ئةوة ٓةةس ئةاصسدوو بةختةةوةسو بةطةةُطة‪ ،‬ئةطةةسيؽ‬
‫ثةطت و ئاصسد ُةبوو‪ٓ ،‬ةًوو دوُيا بؤ بلةُة بةٓةػت و باخ و طوهَضسس ئةوة ٓةةس ثةطةت و ُاساةذةةت و تةُطةة!! ئةًةة هةة‬

‫‪1‬‬
‫كاتيَلذس دةدةسًوو‪ ،‬كة هة ٓةًوو ئةو ًاوة كة هة صيِذسْ بوو تةُٔا ‪ 35‬كيوؤ ًابووةوة‪ ،‬بةوًةسجة كة خشسية صيِذسْ كيَؼةي‬
‫‪ 75‬كيوؤ بوو!!‬
‫بؤية طةوسةيي و دةطةآلت و ٓةبوويي ٓيض ساطهَيَلياْ بؤ دسووطت بووُي بةختةةوةس ُييةة‪ ..‬بةةهَلوو صطس هةوسُةة كةة خؤيةاْ‬
‫ئةكورْ ياْ دةخِليَِّ‪ ،‬هة ًوهَلوو ًاأل و طةسوةت و طاًاْ كةًياْ ُةةبووة‪ٓ ،‬ةةسوةن صطسيَةم هةة دةطةةآلتذسسسْ و ُةاودسسسْ‬
‫هةطةأل بووُي ئةو ٓةًوو دةطةآلت و طةسوةت و طاًاُة كة ٓةياُبووة‪ ،‬كةضي هة ثةُايةن بة ديؼةكيَم طياُي خؤياْ طةاسد‬
‫كشدطتةوة!! كةضي هةوطةس ٓاوسايَياُي ئةػلةوت (اصحاب الكه )‪ ،‬ضوُلة ئيٌاُياْ ٓةبوو‪ ،‬طوَياْ هةةو ٓةةًوو دةطةةآلت و‬
‫ي‬
‫ثاسةو طاًاُة دةكشدةوة‪ ،‬بة ئيٌاْ ريا ُياْ دةطوصةسسُذ‪ ،‬بؤية بيِيٌةاْ كةة ضةؤْ خةوس بةختةةوةس كةشدْ و اسيَةض خةؤ هة َ‬
‫ُوسُذْ! دة خؤ ئةوسْ دةطةآلتذسس بووْ بؤضي بة طاًاْ و ًوهَلوو ًاهَياْ بةختةوةس ُةبووْ بةآلَ ُةخيَش ئةوسْ ٓةهَظةاْ‬
‫ثؼتياْ هة دةطةآلت و دسسو دةطتةكة خؤياْ كشد و ئيٌاُياْ ٓةهَبزسسد‪ ،‬بؤية نةُاعةتياْ كشد كة بطّ هةو ئةػةلةوتة دووسة‬
‫ِ‬
‫ضاوةوة خؤياْ ذةػاس بذةْ‪ ،‬بؤ ئةوة تةطويٍ بة رياُي ثةطت ُةبِةوة‪ ..‬وةن خةوس طةةوسة دةدةةسًويَت‪ :‬ش َوإِذ ْاعتَ َزلْتُ ُم ُ‬
‫وى ْم‬
‫َوَما يَ ْعبُ ُدو َن إِال اللوَ فَأْ ُووا إِ ََل الْ َك ْه ِ يَنْ ُش ْر لَ ُك ْم َربُّ ُك ْم ِم ْن َر ْمحَتِ ِو َويُ َهيِّ ْئ لَ ُك ْم ِم ْن أ َْم ِرُك ْم ِم ْرفَق اً] (الكه ‪ .)ٔٙ:‬وستة‪( :‬ئةوجا ٓةُذ َ هةة‬
‫ياسسُي ئةػلةوت بةوسُي تشياُياْ طوت‪ ):‬كةبشاياسة ئيَةوة كةةُاسبطشْ و دووسةثةةسيَضبّ هةةو خةهَلةةو هةة ثةسطةبسوةكاُياْ كةة‬
‫هةةةجياتي خةةوس دةياُجةسطةةن‪ ،‬دةطةةا بةةةَ ئةػةةلةوتة ثةُابةةةسْ و بطةِة ُيَةةو و‪( ،‬هةةةُاو طةةةهي ئةةاوس بيَذيِةةذس دسًةُيؼةةّ)‪،‬‬
‫ثةسوةسدطاسيؼتاْ سةذةًةت و ًئشةباُي خؤيتاْ بؤ ثةخؽ دةكاو دةسوو خيَشتاْ هيَ دةكاتةوةو كاسوباس كؤضةةكةتاْ و‪،‬‬
‫سايَطا ساصطاس بووُتاْ بؤ ئاطاْ دةكا و دةذةويَِةوة‪( ،‬ئةوجا خةهَلةكةياْ جئَيَؼت وبؤ دةسضووْ وثيَياْ ُةصسُني)‪.‬‬
‫كةهَةثياوسْ و ديِذسسسُي ئةَ ئوممةتة‪ ،‬بةَ ػيَوة بةختةوةسيياْ كشد بة ًةػخةهَي سآ و خؤياْ و ٓةق و ُآةنياْ ثيَ ئةبير‪،‬‬
‫بؤية ئيَظتا ئةوسْ بؤ ئيٌَة بووُةتة ثيَؼةُط و طةسًةػقي بةختةوةسسْ‪.‬‬
‫طةسجنذةْ‪" :‬ئةمحةدى كوساى ذةُبةي" (ساةمحةتي خوس هيَ بيَت) ضةُ ذة هة رياُةذس هةة سايَةي ئيٌةاْ و ئانيةذة ثتةوةكةيةةوة‬
‫بةختةوةسسُة رياُي دةبشدة طةس! كةضي ُاُيَلي ٓةةبوو دة ُةةبوو‪ٓ ،‬ةيض ػةةوُةبوو بةة بشطةيَيت ُةخةةوآ‪ ،‬جوةةكاُي ػةشاو‬
‫ًاهَيَلي ػشاطسو بيَ ذاجةتي ٓةبوو‪ ،‬جويَلي دساسو ثيِةدسس هةبةس بوو‪ٓ ،‬ةًوو جاس خؤى بةدةطيت خةؤ ثيِةةى دةكةشدةوة‪،‬‬
‫طآ رووسى هة نوسا دسووطت كشسوى ٓةبوو‪ ،‬كةضب خوسسدُب تةُٔا صةيت و ثاسضةيةن ُاْ بوو‪ ،‬جويَلةب هةبةةس بةوو ذةسذةطةاأل‬
‫بوو هةبةسى دةكشد‪ٓ ،‬ةةس كةوُيَلب تيةا بووسيةة خةؤى ٓةهَذةطةتا ثيِةةى دةكةشد‪ً ،‬اُطةآ جاسيَةم طؤػةتب دةخةوسسد‪ ،‬صطسبةةى‬
‫ساطرةكاُيؽ بةساطروو دةبوو‪ٓ ،‬ةًوو دوُيا دةطةةساس بةةدوسى يةةن دةةسًوودةدس!! هةطةةأل ٓةةًوو ئةوسُةة بةةسدةوسَ بةختةةوةسو‬
‫طةسوةس بوو! ضوُلة دسخوسصيي بةٓةػت و ساةصسًةُذى خوسى ثةسوةسدطاس بوو‪ ..‬خؤى هة ٓةًوو ًةيِةتييةكاْ ساسٓيَِابوو‪ٓ ،‬ةس‬
‫بؤية صطس ٓيٌٌةتب بوَِذ و ووسةى بةسص بوو‪..‬‬
‫كةضب هةوطةس خةهيفةكاْ كة هةطةةس دةًةب ئةةودس كةة ذةوكٌب دوُيايةاْ دةكةشد وةكةوو (ًةوئٌني و وسطةيو و ًوعتةطةيٍ و‬
‫ًوتةوكيى) تيَلشاسياْ كؤػلب بةسص و بوَِذياْ ٓةبوو‪ ،‬خاوةْ صيَشاو صيوو طةوثاو جةةُطاوةسى بةة ٓيَةض بةووْ‪..‬كةضةب ٓةًيؼةةو‬
‫بةسدةوسَ بة دأل تةُطب و دهَة ساسوكيَيةوة رياُياْ دةبشدة طةس!! ٓةتا ٓيَِذآ هةوسْ هة كاتب طةسةًةسطا ثةػةيٌاْ بةووْ هةةو‬
‫ٓةًوو ُاصوُيعٌةت و طةهَتةُةتة كة ٓةياُبوو!! بؤية دةبيِني كة "ُابويوْ" بة "طاُت ٓيويِا"ى طوت‪ :‬تا ئيَظةتا ػةةؾ ساطر‬
‫خؤػةةيٍ هةةة ريةةاُب خةةؤَ ُةةةبيِيوة‪ !!..‬هةةة ُةةاو ئيظالًيؼةةذس‪ ،‬صطسيَةةم هةوسُةةة هةةةكاسو ٓةهَويَظةةيت رياُياُةةذس ٓةط ةتياْ بةةة‬
‫كةًتةسخةًيي كشدوة ‪ ،‬هة دوسيييا ٓةطتيياْ كشدووة كة هة رياْ بةختةوةس ُةبووُة‪ ،‬هةوسُة "ٓيؼاًب كوساى عةبذوملةهيم" كة‬
‫خةهيفةى ًظةوهٌَاُاْ بةوو‪ ،‬دةيطةوت‪( :‬ساطرة بةختةوةسيية ةكاُب خةؤًٍ رًةاسد‪ ،‬بيِةيٍ تةةُٔا طةيَِضة ساطر بةختةةوةس بةوو وَ‪).‬‬
‫ٓةسوةٓا باوكيؼي دةيطوت‪ :‬خؤصطة نةت خةبدةمت وةسُةطشتاية‪.‬‬
‫كةوسبوو ئيٌاْ و باوةسابووْ ساط َهيَلةي طةةسةكيي ٓةيةة هةة بةختةةوةسبووْ و ئاطةوودة بةووُي بةُةذةكاْ‪ ،‬بؤيةة خةوس طةةوسة‬
‫ات َسيَ ْ َع ُل َلُ ُم ال ر ْمحَ ُن ُوّداً] (م رم‪ .)ٜٙ:‬وستة‪ :‬بةساسطيت ئةوسُة كة باوةساياْ ٓيَِاوة‬ ‫احل ِ‬‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ ِ‬
‫ين َآمنُوا َو َعملُوا الص َ‬ ‫دةدةسًويَت‪ [ :‬إن الذ َ‬
‫و كشدةوة ضاكةكاُيؼياْ كشدووة صطس صوو خوس ًئشةباْ خؤػةويظتياْ دةكات هة دهَي باوةسادسسسُذس‪.‬‬
‫ٓةسوةن ػاعري دةهَيَت‪:‬‬
‫اذا االميان ضاع فال أمان وال دنيا ملن مل حيي دينا‬
‫ومن رضي احلياة بغري دين فقد جعل الفناء هلا قرينا‬
‫وستة‪ :‬ئةطةس ئيٌاْ هة دةطت ضوو‪ٓ ،‬يض ئةًاْ و ئاطايي يةن ُايةتة ئةاسس‪ ،‬ئةوكةطةيؽ ديةر صيِةذوو ُةةبآ‪ ،‬دوُياػةي ويَشسُةة‪،‬‬
‫ئةوة ساسص بآ بةرياُيَم كة دير تيا ُةبآ‪ ،‬ئةوة بيَؼم هةُاوضووْ و بةدةتاست ضووُي صطس ُضيم و ئاطاُة‪.‬‬

‫‪2‬‬
‫خؤػةويظتاْ‪ ..‬خويَِةسسُي ٓيَزس‬
‫كتيَبيَم ٓةية بةُاوُيؼاُي (سري أعالم النبالء)‪ ،‬كة ئي صسُةاو ثايةبةةسص بويٌةةت "ئيٌةاَ صةٓةةبي" ًاًؤطةتا "ئيبِوهةنةةييٌي‬
‫جةوصيية" كة ثيَم ٓاتووة هة بيظت و طبَ بةسط‪ٓ ،‬ةسكةةغ بيخويَِيَتةةوة ئةةبيِآ كةة ثشايةةتب هةة ريةاُب صسُايةاْ و خةهيفةة‬
‫ئيظالًييةكاْ و ثادػاو طةسكشدةكاْ و وةصيشو ػاعريو ُاودسسسْ‪..‬طةس طةسجنب بذةيتبَ دوو ٓةنيقةت دةكةوُة بةس ضاو‪..‬‬
‫يةكةَ‪ٓ :‬ةس كةطيَم ثةيوةطت بيَت بة غةيشى خوس هة ًةاألو طةاًاْ و ًِةايَ و دةطةةآلت و ُاووُاوبةاُطي‪ ،‬طةةسةجناَ بؤييةاْ‬
‫بووةتة ُةكبةت و تةةونيَلي تووُةذ بةة طةةسدةْ و ًويةذس و هةة كؤتايييؼةا ثيَةي بةة دةةتاسةت و ٓةيالن ضةووة! دةبيةِني‪ :‬كةة‬
‫"دريعةوْ" بةثوةو ثايةة‪" ،‬نةاسووْ" بةة ًةايَ و طةاًاْ‪" ،‬ئوًةييةة كةوسا خةهةة " بةة باصسطةاُيي‪" ،‬وةهيةذ" بةة كوساةكةاُب‪،‬‬
‫"ئةبووجةٓى" بة دةطت و ثيَوةُذيي‪" ،‬ئةبووهةٓةب" بة خضًايةتيي‪" ،‬ئةبووًوطويٍ" بة دةطةآلت‪ً" ،‬وتةُةبيب" بة ُاوباُطيب‪،‬‬
‫"ذةجحاد" بة هووتبةسصيي‪ٓ..‬تذ‪ .‬ئةبيِني ٓةًوو ئةوسُة ضؤْ ُاوو ُاوباُطي دةطةآلت و دةطت و ثيَوةُةذبووُيياْ بةؤ بووةتةة‬
‫تةوني ئةػلةجنةييةكي خوسيي!!‬
‫دووةَ‪ٓ :‬ةس كةطيَلب بة خوسوة بة عيضصةت بآ بة كشدةوى ضان هة خوس وة ُضيم كةوىَ‪ ،‬ئةوس خوس بةسصى كشدطتةوةو ُاوبةاُطب‬
‫دسوةتبَ و ثوةو ثايةى ثيَ بةخؼيوة‪ ،‬هةوسُة‪" :‬بيالي" بة باُطبيَزيي‪" ،‬طةملاْ" بة ئاخريةت‪" ،‬طوٓةيب" بة نوسباُيي‪" ،‬عةةتا"‬
‫الس ْفلَى َوَكلِ َم ةُ الل ِو ِى َي الْ ُعلْيَ ا َوالل وُ َع ِزي ٌز‬
‫ين َك َف ُروا ُّ‬ ‫ِ ِ‬
‫بة صسُظةت و صسُيةاسيي‪ٓ..‬تةذ‪ .‬بؤيةة خةوس طةةوة دةدةةسًويَت‪ :‬ش َو َج َع َل َكل َم ةَ ال ذ َ‬
‫يمز (التوبة‪ .)ٗٓ:‬وستة‪ :‬وة وػةو ػريكي ًوػشيم و بيَ باوةساةكاُيؼي بّ خظت و تيَلؼلاْ وة ٓةس وػة خةوس بةةسصو‬ ‫ِ‬
‫َحك ٌ‬
‫بوَِذة‪.‬‬
‫ئةًةؾ و َيشاس طةملاُذُي ئيظالَ بةؤ ٓةنيقةةتي بةووُي ئيٌةاْ بةؤ بةختةةوةسبووُي بةُةذةكاْ‪ ،‬صسُايةاْ و ساطرٓةآلتِاطةةكاْ‬
‫دسُياْ بة دسيِةًؤ ئيٌاْ ٓيَِاوة بؤ بةختةوةسبووُي بةُذةكاْ‪ ،‬هةوسُة‪ :‬دكتةؤس "دكتورر أ‪.‬أ‪ .‬بشيةى" دةهَةيَ‪ٓ :‬ةيض بشاوسدسسيَلةب‬
‫احلاً ِم ْن ذَ َك ٍر أ َْو أُنْثَى َوُى َو ُم ْ ِم ٌن‬ ‫ساسطتةنيِة دوورضاسى ُةخؤػب دةسووُيي ُايةة‪ ..‬خةوس طةةوسةؾ دةدةةسًويَت‪[ :‬م ن ع ِم ل ص ِ‬
‫َْ َ َ َ‬
‫َح َس ِن َما َك انُوا يَ ْع َملُو َن] (النح ل‪ .)ٜٚ:‬وستة‪ٓ :‬ةسكةطيَم‪ -‬هة ُيَش ياْ هة ًيَ‪ٓ -‬ةس كةاسيَلي‬ ‫َجَرُى ْم بِأ ْ‬
‫فَلَنُ ْحيِيَ نوُ َحيَا ًة طَيِّبَةً َولَنَ ْ ِزيَن ُه ْم أ ْ‬
‫ضان ئةجناًبذسو‪ ،‬بةةئيٌاْ و بةاوةسادسسيؽ بيَةت‪ ،‬بةةهَيَّ بيَةت بيةزيَِني بةة ريةاُيَلي ثةان‪ ،‬وة بةضةاكبيؽ هةةوة كشدووياُةة‬
‫اٍ ُم ْس تَ ِقي ٍم ] (احل ‪ .)٘ٗ :‬وستة‪ :‬وة بيَطوًاْ خةوس‬ ‫ثادسػياْ بذةيِةوة‪ٓ .‬ةسوةٓا دةدةسًويَت‪ [ :‬وإِن اللو َل ِاد ال ِذين آمنُوا إِ ََل ِص ر ٍ‬
‫َ‬ ‫َ َ‬ ‫َ َ َ‬
‫ػاسةصسيي و سايَِويَر ئةوكةطاُة دةكا بشاوسياْ ٓيَِةاوة بةؤ سايَطةةو سايَبةاص ساسطةت‪ ،‬وة هةةطوًشاسيي و طةةس هيَؼةيَوسو ساصطاسيةاْ‬
‫دةكات‪.‬‬
‫ياْ دةبيِني "ًةٓاتري غاُذ " طةسكشدةى ٓيِذةكاْ هة دوسى (برذا) صطسى ُةبوو تيَلبؼلآ و ػيَت ببيَةت‪ ،‬ئةطةةس ٓاُةاى بةؤ‬
‫اصل الصبحت جمنوناً منذ زمن طوي ل) وستة‪ :‬ئةطةس ُويَةز ُةكةةَ‪ ،‬ئةةوة دةًيَةم بةوو‬ ‫ُويَزةكاُب ُةبشدباية‪ ..‬بؤية دةيطوت‪ (:‬لو مل ِّ‬
‫ػيَت ببووَ!! ئةًةؾ هة كاتيَلذسية كة خؤ ًظوهٌَاُيؽ ُةبوو‪ ،‬بةبََ ضوُلة ئةو هة طةس ًةصةبيَلي ئايير بوو و ثةةيشاةوى‬
‫سايَِويَِييةكاُي دةكشد‪ ،‬بؤية توسُايبوو كة بةختةوةسيي هة رياُيذس بةد بلات‪..‬‬
‫دة ئةطةس ئةو ًظوهٌَاْ بووسية و ئيٌاْ و باوةسا بة ئايني و بةسُاًة خوس بوسية‪ ،‬بيَؼم ُةاو دةكةوتةة سايَةض طةهَةةثياوسُي‬
‫ئيظالًييةوة‪.‬‬
‫بؤية دةبيِني كة "ػيَخوهئيظالَ ئيبِووتةميية" (ساةمحةتي خوس هيَ بيَت) ُة ًاهَب ٓةبوو‪ُ ،‬ة خاوو خيَضسْ‪ُ ..‬ة ثاسةى ٓةبوو‬
‫ُة ًوهَلب جووسْ‪..‬كةضب هةتةن ًضطةوتب (ئوًةيية) رووسيَلب ٓةبوو‪ ..‬دوو جوةي ٓةةبوو‪ٓ ،‬ةةًوو جةاس يةةكياُي ثةيع بووسيةة‬
‫ئةوى تشى دةثؤػب‪ٓ ..‬يَِذآ جاسسْ هة ًضطةوت دةُووطت‪..‬بةآلَ ٓةةسوةن خةؤى دةيطةوت‪ ( :‬بةٓةػةت هةة دهٌَايةة‪ ،‬كوػةتٍِ‬
‫ػةٓادةتة‪ ،‬صيِذسُيٍ خةهوةتةو دةسضووض هة صيِذسْ طةػت و طوصسسو ساةذةتة‪ ..‬ضةوُلة دسسى بةاوةسا هةة دهَةذس بةوو وةن ضةيا‬
‫ور‬ ‫ِ‬
‫اد َزيْتُ َه ا يُض يءُ َولَ ْو َملْ َتَْ َس ْس وُ نَ ٌار نُ ٌ‬ ‫ساةطب دسكوتابوو‪ ..‬وةن ضشس ًيَؼم و دهَب ساووُا كشدبةوو‪ٓ ..‬ةةسوةن خةوس دةدةةسًويَت شيَ َك ُ‬
‫َعلَى نُوٍر يَ ْه ِدي اللوُ لِنُوِرهِ َم ْن يَ َش اءُز (الن ور‪ .)ٖ٘:‬وستة‪ :‬ساطُةكةػي ئةوةُذة ثان و ثاكز بيَت‪ُ ،‬ضيم بيَت ٓةس هة خؤيةوة طشا بطش َ‬
‫س بة بيَ ئةوة ئاطشيؼي بةس كةو َ‪ ،‬بيَطوًاْ خوس ويظيت هةٓةس كةطيَم بيبَ‪ ،‬ئةوس سايٌَِووُي ئةكات بؤ ُووسو سووُاكي خؤ ‪.‬‬

‫ُيؼاُةكاُب بةختةوةسيي‪:‬‬
‫بةُذةكاْ ٓةسضةُذة عيوٌياْ صياد بآ‪ ،‬تةوسصيع و خؤبةكةًطشتِياْ صياتش دةبيَت‪ ..‬وةن طةوٓةسيَلب بةُشخياْ ىلَ ديَت كة ٓةس‬
‫ضةُذة كيَؼب صياد بيَت‪ ،‬صياتش هة دةسياكاْ ئةضيَتة خةوسس‪ٓ ..‬ةةسوةٓا ئةةصسُيَت كةةوس صسُظةت بةٓشةيةةكب طشسُبةٓايةة كةة خةوس‬
‫بيةوآ بةُذةكاُب ثآ تانب دةكاتةوة‪ ..‬طةس بةُذةكاْ طوثاطب هة طةةس بلةةْ و بةة ضةاكب وةسى بطةشْ‪ ،‬ئةةوس خةوسى طةةوسة‬
‫ثوةياْ ثآ بةسص دةكاتةوة‪ .‬ش ي رفَ ِع اللو ال ِذين آمنُوا ِم نْ ُكم وال ِذين أُوتُوا الْعِلْ م درج ٍ‬
‫اتز (اجملادل ة‪ .)ٔٔ :‬وستةة‪ :‬خوسئةةو كةطةاُةتاْ‬ ‫َ ََ َ‬ ‫َْ َ‬ ‫َْ ُ َ َ‬

‫‪3‬‬
‫باوةساياْ ٓيَِاوة بةسص دةكاتةوة‪ ،‬وئةوسُةؾ صسُظتياْ ثيَذسسوة ثوةطةهيَ بةطةس باوةسادسسةكاُذس بةةسص دةكاتةةوة‪ ،‬ضةوُلة سيَةضو‬
‫ػةسةدٌةُذ ب خوس تةُٔا بةباوةساو صسُظتةوةية‪ .‬وة ٓةسضةُذى كشدةوةى ضاكياْ صطس بيَت‪ ،‬ئةوس صيةاتش هةة خةوس ئةتشطةّ و‬
‫خةةؤ هةةة تووساةييةةةكاُي دةبةةويَشْ‪ ..‬بؤيةةة ٓةةةسطيض هةةة خةةؤ دهَِيةةا ُةةابّ تةةا ثؼةةتيَّ بلةُةةةوة بيَخةةةَ و بيَبةةان هةبةةةسدةَ طةةضسو‬
‫تووساةييةكاُي خوس خؤ بذصُةوة‪ ،‬بؤية صًاُب خؤياْ دةطشْ ُةوةكوو ٓةهَةيةن بلةْ‪ ..‬يةاْ دهَيةاْ ًةةيى بةة بى ػةتيَلب تةشدس‬
‫جطة هة خوسدس بلات‪ٓ ..‬ةةسوةن ٓةًيؼةة هةة بةةسدةَ خؤيةاْ ئةوةطةن و طةةسكؤُةى خؤيةاْ دةكةةْ‪ ،‬وةن باهَِذةيةةكي بةيَ‬
‫ئؤنشةياْ هيَ دآ كة نةت هةيةن ضأل بة تةةوسو ُةُيؼةيَتةوة‪ٓ ..‬ةةسدةَ صوو ضةوَةكاْ جةآ دةٓيَوَةآ بةؤ ػةويَر تةش باهَةدشاكةة‬
‫دةكات‪..‬‬
‫بؤية بةُذةكاْ ضةُذة هة تةًةُذس بطِة خوسس ضان دةصسُّ كةة تةةًا و طةووسابووُياْ ٓةيض ًاُةاو ُشخيَليةاْ ُييةة!! ضةوُلة‬
‫عيوٌب يةنني ثةيذس دةكةْ كة هة ًشدْ ُضيم كةوتووُةتةوة‪ٓ ..‬ةسوةٓا ضةُذة ًاأل و طاًاُياْ صياد بيَت ئةوس طةخب تش و ضاو‬
‫تيَش تش بري هة رياْ دةكةُةوة ضوُلة دةصسُّ ذةمتةْ هةدوس خؤيةاْ جيَةي دةٓيَوَِةةوة‪ ..‬دةيؼةضسُّ جيَطةاى تةانب كشدُةةوةو‬
‫بةطةسكشدةُةوةياُة هة رياْ‪..‬‬

‫كةوسبوو دةتوسُني بوَيَني‪:‬‬


‫طةعادةت و بةختةوةسيي ًاأل و طاًاُي صطس ُيية‪..‬ثةيوةُذ كؤًةآليةتي ثتةو ُيية‪..‬خيَضسُيَم ُيية خؤػت بويَّ و خؤػةتياْ‬
‫بوآ‪ ..‬طةػت و طةوساسْ و ئةًظةةسو ئةوطةةس دوُيةا ُييةة‪ ،‬دةطةةآلت و بةسثشطةاسيَيت و ثيَطةة بوَِةذ ُييةة‪ ..‬صطسثيَلةةُني و‬
‫طوعبةت و ػؤخي كشدْ ُيية‪...‬‬
‫بةهَلوو بةختةوةسيي‪ :‬جووهَةيةكي دةسوُيية‪ٓ ..‬يَضيَلي ُاوةخؤييية‪ ..‬ثؼتطريييةكي ئيالٓيية‪ ..‬ثاكي دةسووْ و بيَطةسد دهَة‪..‬‬
‫بةخؼؼيَلي خودسيي و دياسييةكي ئيالٓيية‪ٓ ،‬ةطةتيَلي نةووأل و ساسص بةووْ و نةُاعةةتيَلي ناييٌةة‪ٓ ..‬ةةسوةن بةختةةوةسيي‪:‬‬
‫كةهوثةهيَم ُيية هة باصسسا منايؽ بلشيَت‪ ..‬تا بلشادسيَت و بفشطػةشيَت! بةةهَلوو ئاطةودةيي و ئؤخةزُيَلي دةسووُييةة‪ ..‬خؤػةي و‬
‫خةُذةيةكي خودسييية بؤ دهَي بةُذةكاْ‪ٓ ..‬ةسوةن ًاية طاصبووْ و سايَلخظتر بريو ٓيضسو تيَطةيؼتر بةُذةكاُة‪ٓ..‬يَضيَلةة‬
‫ثيَي ساووبةساوو ٓةًوو دؼاسيَم و ثاهَةثةطتؤيةكي ػةيتاُي و دةسووُي دةبيتةةوة‪ ..‬بةةهَلوو بةختةةوةسيي‪ :‬صسُظةيت بةطةوودو‬
‫كشدةوة بة ثيتة‪ ..‬ياد خوسو ػوكشسُةكشدُي و بةُذسيةتيي طا و بيَخةوػة‪ٓ ..‬ةسوةن ًايةة طةةسدشسص و دةطةتطريبووُي‬
‫بةٓةػةةت و دةسبةةاصبووْ و ثاسسطةةتِة هةةة دطصةخ‪ ..‬هةةة دوسيييةةا ًايةةة ساةصًةُةةذ خةةوسو بةٓةػةةيت بةسيِةةة‪ ،‬ئةوثةساييؼةةي‬
‫دةطتطريبووْ و ث َيرباسُي بةخؼؼة طةوسةكةة بةٓةػةتة كةة بيِةير خةوس بةةسصو بوَِةذة كةة خةاوةُي ئايةاْ و صةًيِةة‪..‬‬
‫ِ‬ ‫ٓةسوةن خوس طةوسة دةدةةسًويَت‪ :‬شوأَم ا ال ِذين س عِ ُدواْ فَ ِف ي ا ْان ِة خالِ ِد ِ‬
‫ك َعطَاء‬‫ا إِال َم ا َش اء َربُّ َ‬
‫ات َواْل َْر ُ‬
‫ين ف َيه ا َم ا َد َام ت الس َم َاو ُ‬
‫َ َ َ‬ ‫َ ُ‬ ‫َ‬
‫وذز (ى ود ‪ .)ٔٓٛ :‬وستة‪ :‬ئةوسُةيؼياْ كاًةسسْ و بةختةوةسْ هةئةوةيَ هةةذضةوة هةة بةٓةػةن و‪ ،‬بةؤ ٓةًيؼةة هةةو َ‬ ‫َغي ر جمَْ ُذ ٍ‬
‫َْ‬
‫ئةًيَِِةوة‪ ،‬جابؤئةوة طوثاغ و تةطبيراتي بلةْ ئةخشيَتة طةس صسسياْ ئةو بةخؼؼة ٓةتآةتايي و ُةبشاسوةية‪.‬‬

‫ُيؼاُةكاُب ػةناوةت و بةدكاسيي‬


‫بابا بةدكاسو تاوسُلاس ٓةسضةُذة عيوٌب صياد بيَت‪..‬صياتش هة خؤى بايب دةبيَ و هووتب بةسص دةبيَت‪..‬جطة هةةوة كةة صسُظةت و‬
‫عيوٌةكةى ٓيض طوودى ُادسو كةهَلي ُابيَت‪..‬دهَب خاو ئةبيَت و طشوػتب ُابوت و ُاػشيّ دةبيَت‪ٓ .‬ةسضةُذى كشدةوةى صيادبآ‬
‫هةةة خةةؤى بةةايب دةبةةآ و بةةةسصدةدشاآ‪ ،‬بةضةػةةِآ ٓةةةًوو خةةةهَم بةةة خوآلًلةةاسو خضًةةةتلاس خةةؤ دةصسُةةآ‪ ،‬وس ئةةةصسُآ هةةة‬
‫كةػلةكةػاُي دةهةكةو ٓيض كةطآ هةطةسوو خؤ ُابيِآ!!‬
‫وس ئةصسُيَ تةُٔا خؤى هةطةس كةػيت ُةجات ساسئةبويشاآ و غةيش خؤ هة ُةدسُي و هة ُةصسُي وةن بابةا بيَلةةهَم نشاسُةآ ثةيع‬
‫ُآيَِآ!! ٓةسضةُذة بةتةًةْ دسبطيَتة خوسس ًلوساتش دةبآ بة دوُيا ٓيض ساوودسو ُائةريَِآ ٓيض ًةيِةتييةةن ٓةةهَي ُاطةيَِآ‪..‬‬
‫وةٓةسضةُذى ًاأل و طاًاُب صياد بآ ‪ ،‬ضشووكبو ضاو بشطب تش ئةبيَت‪ ..‬وة دةَ و ضاوى طةشر و تةاأل و ُاهةةباستش ئةةبيَت‪ ..‬وة‬
‫ٓةسضةْ ُاوو ُاوباُطب ثةيذس بلات ‪ ،‬ئةوس صياتش هة خؤ بايب دةبآ و هووت بةسص ئةبآ‪ً ..‬وب بةطةةس خةةهَلا ئةطةتووس ئةةبآ‪..‬‬
‫ص لّى اهللُ‬
‫كةضب هة كؤتايييا ًاية ثووض و ٓيض و ثووض هة ُاو خةهَلا طةسدةسئةكا ُابووت ئةبآ!! ٓةسوةن ثيَػةًةبةس ًةةصْ " َ‬
‫ِ ِ‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬
‫ص َوِر‬
‫اس ا ِيف ُ‬
‫ث الل وُ يَ ْوَم الْقيَ َام ة نَ ً‬
‫ال‪" :‬يَْب َع ُ‬
‫وس لم" قَ َ‬
‫ص لّى اهللُ َعلَْي و َو َعلَ ى آل و َ‬ ‫وسلم" دةدةسًويَت‪َ ( :‬ع ْن َجابِ ٍر ‪َ ،‬ع ِن الن ِ ِّ‬
‫ي" َ‬ ‫َعلَْيو َو َعلَى آلو َ‬
‫ال ‪ :‬ى ِ‬ ‫ِ‬ ‫اس بِأَقْ َد ِام ِه ْم‪ ،‬فَيُ َق ُ‬
‫الء الْ ُمتَ َكبِّ ُرو َن ِيف ال دُّنْيَا ") (كش اْلس تار)‪ .‬وستةةة‪" :‬هةةة‬ ‫ص َوِر ال ذ ِّر؟ فَيُ َق ُ َ ُ‬ ‫ال ‪َ :‬م ا َى ُالء ِيف ُ‬ ‫ال ذ ِّر‪ ،‬يَطَ ُ ُى ُم الن ُ‬
‫وس لم" دةسًوويةتي‪ :‬هةة ساطر دوسيةي خةوس‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫صلّى اهللُ َعلَْيو َو َعلَى آل و َ‬ ‫جابش" (خوس هيَي ساسص بيَت) دةطيَشاُةوة‪ ،‬كة ثيَػةًبةس خوس " َ‬

‫‪4‬‬
‫ي دةُةيَّ‪ ،‬دةهَةيَّ‪ :‬ئةوسُةة كةيَّ كةة هةة ػةيَوة‬
‫كؤًةهَة خةهَليَم صيِذوو دةكاتةوة كة هة ػةيَوة طيَشكةة و خةةهَلي ثيَيةاْ تة َ‬
‫طيَشكةْ وةآلًذةدةُةوة دةهَيَّ‪ :‬ئةوسُة ئةو كةطاُةْ كة هة دوُيا خؤياْ بة صي صسُيوة!! (طيَشكة‪ً :‬يَشوهةيةكي بطووكة)‪.‬‬

‫صسياْ و ُاودسسسسسْ ضي دةهَيَّ‪ :‬طةباسةت بة ػةناوةت و دهَةساسوكيَيي‬


‫ئةطةس طةسجنيَم هة دسُجيآيَِاْ و نظةو وتة ُاودسسسْ و ساطرٓةآلتِاطاْ بذةيّ ئةبيِني هةطةأل ئةوة كة ًظوهٌَاُيؽ ُةةبووْ‪،‬‬
‫كةضي ضؤْ دسُياْ بة ئاكاَ و طةسةجناًي دهَتةُطي و ػةناوةت و دهَشاني بةُذةكاْ ٓيَِاوة‪ :‬هةوسُة‪:‬‬
‫(‪" )1‬دكتؤس ئةهيلظع كاسي" دةهَيَت‪ :‬ئةو ٓةهَظووساسوسُة كةوس ُاصسُّ نةبضؤى دهَة ساسوكيَلاْ بلةْ‪ ..‬صوو دةًشْ‪.‬‬
‫(‪" )2‬دكتؤس ئةدوسس بودوهظلي" هة كتيَيب (دع القلق وانطلق َن و االفض ل)دس ضةُذ ُاوُيؼاُيَلب بؤ كتيَبةكةى دسُاوة‪ٓ ،‬يَِةذآ هةةو‬
‫ُاوُيؼاُاُة ئةًاُةى خوسسةوةْ‪:‬‬
‫ئة ‪ .‬دهَةساسوكيَيي ضي بةدأل دةكات!‬
‫ب‪ .‬دؼاس خويَّ و بةسصبووُةوة ؛ دهَةساسوكيَيي ثؼتطرييياْ هيَ دةكات!‬
‫ث‪ .‬دهَةساسوكيَيي دةػيَت كة ٓؤكاسبيَت بؤ ُةخؤػييةكاُي ساطًاتيضَ!‬
‫ت‪ .‬دهَةساسوكيَييت كةَ بلةوة‪ ،‬بؤ ئةوة سايَض هة طةدةت بطشيت!‬
‫د‪ .‬ضؤْ دةػيَت كة دهَةساسوكيَيي ٓؤكاس بيَت بؤ طةسًابووْ!‬
‫ض‪ُ .‬ةخؤػي ػةكشةو دهَةساسوكيَيي‪.‬‬
‫كةوسبوو دةػيَت كة ػةناوةت و دهَتةُطيي كاسيطةسيياْ بؤ دسووطت بووُي ٓةًوو ئةو ُةخؤػياُة ٓةبيَت!‬
‫(ٖ) "داين كارنيجى" دةهَبَ‪ :‬بؤًاْ ساووْ بؤتةوة كةوس ( سهقوو) دةسدى رًةاسة يةكةة هةة ئةةًشيلا‪..‬هةة ًةاوةى جةةُطب جئةاُب‬
‫دووةَ صياتش هة طآ ًويؤْ كةغ هة ساطهَةكامناْ كورسسْ‪ٓ ،‬ةس هةَ ًاوةية دس صياتش هة دوو ًويؤْ كةغ دوو ضاسى ُة خؤػب ديَ‬
‫بووْ‪ .‬هةَ دوو ًويؤْ كةطة ًويؤُيَلب تةُٔا هة دهَة ساسوكيَوة تووؾ بووْ‪.‬‬
‫ًِيؽ دةهَيٍَ‪ :‬رًاسةى ئةو دكتؤسسُةى كةوس بة ُة خؤػب وةطتاُب دأل (السلتة القلبية) دةًةشْ صطس صيةاتشة هةةو جووتياسسُةةى‬
‫كةوس ساطرسُة كات هة ُاو كيَوَطةكاُياْ بة طةسدةبةْ‪ ،‬ضووُلة دكتؤسةكاْ هة رياُيَلب غةيشة جآ طري دةريّ و هةة بةاسو دطخيَلةب‬
‫ُآةًووسس دس دةريّ‪ ،‬بةآلَ جوتياسو وةسصيَشاةكاْ هة رياُيَلي جيطري و بيَ ئةًظةسو ئةوطةس دةريّ‪.‬‬
‫(‪ )4‬ساطرُاًةى ( سملظوٌوْ) هة رًاسة ( ‪ : )240‬دةهَب ‪ً 200 :‬ويؤْ هة طةس ساووى صةوى تووػب بيَضسس و دهَةساسوكيَيي بووُة‪.‬‬

‫بِةًاكاُي بةختةوةسيي‬
‫صسُاياْ ٓةًوو بةختةوةسييةكاْ هة طةس طبَ بِةًا ساسدةطشْ‪:‬‬
‫(‪ً )1‬اَ ُاوةُذى هة تووساةبووْ‪:‬‬
‫(‪ً )2‬اَ ُاوةُذ هة ذةصو ئاسةصووةكاْ‬
‫(‪ً )3‬اَ ُاوةُذ هة صسُظتةكاْ‬
‫ثيَويظتة بةُذةكاْ هة ٓةًوو كاسيَم ًياُة ساةو بّ‪ ،‬بؤ ئةوة ٓيَضى ئاسةصووةكةاْ صيةاد ُةكةةْ‪ ،‬ضةوْ هةة دوسييةا صطستةشيّ بةوسس‬
‫ئةدةْ ثيَياْ و تا هة ئاكاَ بة دةتاسةت ئةضةّ‪ ..‬يةاْ طةةس ٓيَةضى تووساةبةووْ صيةاد بيَةت‪ ..‬ثةهليَؼةياْ ئةةكا بةؤ كاسةطةات و‬
‫تاوسُلاسيي‪ ،‬تا هة طةسةجناَ طةسى خؤياْ تيا ئةبةْ‪ .‬بؤية وةن ئةهَيَّ‪( :‬خري اْلم ور أوس طها)‪ .‬باػبيّ كاس ُاوةساسطتةكةيةتي‪،‬‬
‫طةس ئةَ دوو ٓيَضة‪ ،‬وستةة ( ٓيَةضى ئاسةصووةكةاْ و ٓيَةضى تووساةبةووْ) بةة ثاهَجؼةتب ٓيَةضى صسُظةت ًةاَ ُاوةُةذ بةووْ‪ ..‬ئةةوس‬
‫خاوةُةكةى بةسةو سايٌَِايب ئةبات‪ ..‬بةبََ طةس ٓيَضى تووساةبووْ صيادى كشد‪ ،‬ئةوس طِووسةكاْ ئةبةصْ‪ ..‬طةسةجناَ ئةو كةةغ‬
‫دووضاسى كوػن و صوهٍَ و صطسدسس دةببَ‪ !..‬بة ثيَطةوسُةيؼةةوة ئةطةةس كةةًي كةشد ئةةوة خاوةُةكةةى بةضةػةِآ بةبَ ٓيَةض‬
‫دةكات كة ساةُطة هةطةس ئابشاوو خؤيؼي ياخود هةطةس بيَروساًةت كشدُي ئاييِةكةػي بة دةُةط ُةيةةو غريةتةب ُةةجووهَيَ و‬
‫وةدةُط ُةيبَ!! بةآلَ طةس ًياُةساةو و ًاَ ُاوةُذ بوو‪ ..‬ئةوة بةساسطتب دةطيت بةٓةًوو خؤساسطش و جوسًيَشييةن طري دةبآ‪..‬‬
‫ئاسةصووةكاُيؽ ٓةس بةَ ضةػِةْ‪ ،‬طةس هة طِووس دةسضووْ‪ ،‬ئةوس خاوةُةكةى دووضاسى تاوسْ و طةسثيَطب و طاختة ضييَيت‬
‫دةكات!خؤ طةس كةًيؼب كشد ئةوس دووضاسى بآ دةطةآلتب و خاو بووْ و ُةٓاًةتب ئةكات‪ ..‬بةآلَ طةس ًياُةساةويي طشتة بةةس‬
‫ص لّى اهللُ َعلَيْ ِو‬
‫‪ ..‬ئةوس بةساسطتب كاسةكاُي بؤ ئةبّ بة ًايةى ػةسَ وػلؤو نةُاعةت و ٓيذسيةت‪ ..‬بؤيةة ثيَػةًبةةس ُةاصدسسيؽ " َ‬
‫َس لَ ِم ِّي –رض ي اهلل عن و‪ .)-‬وستةةةة‪:‬‬ ‫وعلَ ى آلِ ِو وس لم"‪ -‬دةسًوويةةةتي‪$:‬علَ ي ُكم ى ْديا قَ ِ‬
‫اص ًدا ثَ َال َ ٍ‬
‫ث َم رات» ( رواه امح د َع ْن أَِيب بَ ْرَزةَ ْاْل ْ‬ ‫َْ ْ َ ً‬ ‫َ‬ ‫ََ‬

‫‪5‬‬
‫ك َج َعلْنَا ُك ْم أُم ةً َو َس طاًز(البق رة‪ .)ٖٔٗ :‬وستة‪ :‬بةَ ػيَوة‬ ‫ِ‬
‫سايَطةيةكي بيَلةُذو بساآ بطشُةبةس‪ .‬ياْ خوسى طةوسة دةدةسًوآ‪ :‬ش َوَك َذل َ‬
‫ئيٌَة ئيَوةًاْ كشدطتة طةهيَلي ًياُةساةو‪.‬‬

‫خيَضسُي بةختةوةس‬
‫ٓةًوو ًشطيةن بة دوس بةختةوةسييةوةية‪ ،‬بة تايبةت هة بوسس خيَضسُةوة‪ ،‬بةآلَ ئايا ٓةًوو خيَضسُيَم بةختةوةسْ ئايا‬
‫خؤػةويظيت و تةبايي و ٓاوبةسثشطياس هة ُيَوسْ ٓةًوو خيَضسُيَلذس بةسجةطتة بووة بيَطوًاْ ُةخيَش!! بؤية صطس صةسووسة‬
‫كة ئةوسُة بة ساسطيت بة دوس بةختةوةسييةوة ويَوَّ‪ ،‬ئةبآ بة دوس ًونةوميات و ٓؤكاس ثتةوكشدُي رياُي ٓاوطةس بّ تا‬
‫ئةو بةختةوةسييةياْ ثيَبرباآ كة ببيَتة ًاية ساسطشتر ػرياسصة خيَضسْ‪.‬‬
‫ٓةهَبةت ػاسةصسياْ ثيَياْ وسية كة بةختةوةسييةكاُي خيَضسُيؽ بةُذة بة ضةُذ ػتيَلةوة‪:‬‬
‫يةكةَ‪ٓ :‬ةهَبزسسدُي طوجناو (حسن اإلختيار)‪:‬‬
‫ئةَ دةطتةوسرةية صطس طشُطة كة خةهَلي تيَي بطةْ و هيَي وسدةوة بّ‪ ،‬كة ذةيفآ صطسيَم هة خةهَم تا ئيَظتا هة ًاُاو ٓةنيقةتي‬
‫وسلم" ُادةُةوة كة دةدةسًويَت‪$ :‬فَاظْ َف ْر‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬
‫صلّى اهللُ َعلَْيو َو َعلَى آلو َ‬ ‫ذاهَي ُةبوو وْ‪ ،‬ضوُلة ئاوسا هةو دةسًايؼتة ثيَػةًبةس " َ‬
‫ِ‬
‫ت يَ َدا َ )‪( .‬البخاري ‪ /‬النكاح‪َ ٕٗٛٓ /‬ع ْن أَِيب ُىَريْ َرَة ‪-‬رضي اهلل عنو‪ .)-‬وستة‪ :‬جا تؤ ئادشةتي ديِذسس بٔيَِة‪ ،‬تا‬ ‫بِ َذات الدِّي ِن تَ ِربَ ْ‬
‫دةطت ثشا بةسةكةت بيت‪.‬‬
‫ض ْو َن ِدينَوُ َو ُخلُ َقوُ فَأَنْ ِك ُحوهُ‪ ،‬إِال تَ ْف َعلُوا تَ ُك ْن‬
‫ياْ كة ئاًؤرطاس باوكاْ و وةهي كطةكاْ دةكات كة دةدةسًويَت‪« :‬إِ َذا َجاءَ ُك ْم َم ْن تَ ْر َ‬
‫اِت الْ ُمَزِ ِّ –رضي اهلل عنو‪ .)-‬وستة‪ :‬ئةطةس ٓاتِة دسخوسص كطةكاُتاْ (بةوًةسجة)‬ ‫اد‪( #‬جامع الرتمذي َع ْن أَِيب َح ٍِ‬ ‫ا َوفَ َس ٌ‬ ‫فِتْ نَةٌ ِيف ْاْل َْر ِ‬
‫هة ديّ و ساةوػتياْ دهَِيابووْ‪ ،‬بياُذةُآ‪ ،‬ضوْ ئةطةس وس ُةكةْ‪ ،‬ئةوة دةطادو خشسثةيةكي صطس هة طةس صةويذس بةسثا‬
‫اعتْوُ‪َ ،‬وإِ ْن نَََِر إِلَْي َها َسرتْوُ‪،‬‬ ‫دةبيَت!! ياخود دةدةسًويَت‪ $ :‬ما است َفاد الْم ْ ِمن ب ع َد تَ ْقوى الل ِو خي را لَو ِمن زوج ٍة ِ ٍ‬
‫صاحلَة‪ ،‬إِ ْن أ ََمَرَىا أَطَ َ‬ ‫ًَْ ُ ْ َْ َ َ‬ ‫َ َْ َ ُ ُ َْ َ‬
‫ص َحتْوُ ِيف نَ ْف ِس َها‪َ ،‬وَمالو " ‪( #‬سنن ابن ماجة َع ْن أَِيب أ َُم َامةَ –رضي اهلل عنو‪ .)-‬وستة‪ :‬بابا‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َوإِ ْن أَقْ َس َم َعلَْي َها أَبَرتْوُ‪َ ،‬وإِ ْن َغ َ‬
‫اب َعنْ َها نَ َ‬
‫بشاوسدسس هةٓيض ػتيَم هة دوس تةنوس بةئةُذسصة خيَضسُي ضان طوود ُابيِآ‪ ،‬ئةطةس ػووةكة دةسًاُي ثيَ بلات‪ ،‬بةطويَي‬
‫دةكات‪ ،‬طةس ثياوةكةؾ طةيش بلاو ديقةتي هيَ بذست‪ ،‬دهَي خؤؾ دةبيَت‪ ،‬ئةطةس طويَِذ بؤ خيَضسُةكة خبوست هةوة كة‬
‫كاسيَلي بؤ ساسبجةسايَِيَت‪ ،‬ئةوة طويَِذةكة دةطةيةُيَتة جآ‪ ،‬ئةطةس ثياوةكة جيَي بٔيَوَيَت‪ ،‬ئةوة رُةكة ئاًؤرطاس دةكات كة‬
‫هة رُةكة بيَخةبةس ُةبآ و ئاطا هةًاأل و هونٌة ساطرسُة بيَت (كة بةذةساسَ ثةياياْ ُةكات!)‪ .‬بؤية دةبيِني كة صطسبة‬
‫كيَؼةو طشدتة خيَضسُييةكاْ هة بيةْ ثياوسُيَلةوة طةس ٓةهَئةدست كة خاوةْ خووساةوػَلييت بةسصو بوَِذ ُةبووُة‪ ،‬دةبيِني صطس‬
‫كةغ دير ُيية تةُٔا بة ُاو ُةبيَت‪ ،‬بؤية بةٓيخ جؤس دسْ بة ٓةنةكاُي خيَضسُذسس ُآيَِآ و ٓةطت بة بةسثشطياسيَيت خيَضسْ‬
‫ول َع ْن َر ِعيتِ ِو‪( #‬رواه‬ ‫وسلم" دةسًوويةتي ‪$‬فَ ُكلُّ ُك ْم َر ٍاع َوُكلُّ ُك ْم َم ْسئُ ٌ‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬
‫صلّى اهللُ َعلَْيو َو َعلَى آلو َ‬ ‫ُاكات‪ ،‬طويَي هيَ ُةبووة طة ثيَػةًبةس " َ‬
‫البخاري عن ابن عمر –رضي اهلل عنهما‪ .)-‬وستة‪ٓ :‬ةًووتاْ ػوسُّ و ٓةًوػتاْ بةسثشطّ هة ريَش دةطتةكاُتاْ‪ .‬ئا دة بضسض ض‬
‫ئادشةتيَم دةتوسُآ بةو ئاكاسو ساةوػتة ثياوةكة خوو بطشآ و هةدياسيذس دسبِيَؼيَت !! ياخود جاس وسٓةية ثياوسُيَلي‬
‫ديِذسسو خوسُاغ تووػي ئادشةتاُي جوسْ و بةدكاسو بةدئةتوسس دةبآ‪ٓ ،‬ةًوو تةًةُي هةطةهَي بة نشةو ٓةسسو ُةٓاًةتي بةطةس‬
‫دةبات‪ ،‬بةجؤسآ طات و كاتيَلي دطصةخيَم و وسوةياليةكة‪ ،‬بؤضي ضوُلة ئادشةتةكة ٓةطت بةَ طةوسةيي ئةو دةسًايؼتة‬
‫اا دخلَ ِ‬ ‫ٍ‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬
‫ااَنةَ ‪( #‬رواه‬ ‫ت ْ‬ ‫ت َوَزْو ُج َها َعْن َها َر ٍ َ َ‬ ‫وسلم" دةدةسًويَت‪ $ :‬أَُُّّيَا ْامَرأَة َماتَ ْ‬ ‫صلّى اهللُ َعلَْيو َو َعلَى آلو َ‬ ‫ُاكات كة ثيَػةًبةس خوس " َ‬
‫ابن ماجة عن ا مسلمة –رضي اهلل عنها‪ .)-‬وستة‪ٓ :‬ةس ئادشةتيَم مبشآ و ًيَشدةكة هيَي ساسص بووبيَت‪ ،‬دةضيَتة بةٓةػت‪ .‬بؤية بؤ‬
‫كةطيَم كة بةدوس بةختةوةس و رياُي طةسوةسيييةوةية‪ ،‬ثيَويظتة هةطةس كة بةدوس ئادشةتيَلذس بطةسا َ بؤ ئةوة بيلات بة‬
‫ٓاوطةسو ػةسيلي رياُي كة تةوسو ديّ و ساةوػتةبةسصةكاُي تيا دةسكةوتبيَت!‬

‫دووةَ‪ :‬ئيظتيقاًةو جيَطرييي‪:‬‬


‫ساسطةةتةسايَبووْ خةط ةوَةتيَلي تةةش ئةوسُةةةْ كةةة خةةاوةُي دهَةةي طةةاغّ و هةةة ريةةاْ و كةةشدةوة ساطرسُةياُةةذس هةةة وسدودسػةةيت‬
‫ٓةهَظوكةوتياُذس بةسجةطتةو ثةيشاةوياْ كشدووة‪ ..‬خةطوَةتي ساسطتةسايَبووْ؛ خةطوَةتي خةؤساسطش و هةطةةسخؤيي و جةيَطري و‬
‫طةبات و ئاسسًيي ئةدست بة بةُذةكاْ‪ ..‬بؤية كةهَةثياوسُي ئةوآ ساطرآ توسُياْ بنب بة ُةوةيةكي تاكي بيَويَِة‪ ،‬ضوْ دسوومشةي‬
‫ئيظتيقاًةو ساسطتة اسيَبووُياْ هة رياُي ساطرسُةياُذس بةةسصكشدبووةوة‪ ،‬بؤيةة دةبيةِني كةة هةة ٓةيض ُةٓاًةةتي و ثةشغ و تشطةيَلي‬
‫ساطرطاسدس تؤصناهَيَ ئيٌاُياْ دسص ُةدسوةو ُةرسكاوة! ُةخاية هة رياُي ٓاوطةسييياُذس دةبيِني كة ضةؤْ وةن نوتاخباُةيةةكي‬
‫بيَويَِة وسُةيةكي صيِذووياْ بؤ ُةوةكاُي دوس خؤياْ ٓةبووة‪ ..‬بؤيةة ًا َهيَةم ئيظةتقاًةو خةؤساسطشى تيةا نةات بيَةت‪ ،‬ئةةو ًاهَةة‬

‫‪6‬‬
‫دطصةخيَلة بؤ خؤ ‪ ..‬كةغ سايَض هة كةغ ُاطشآ ُة ًيَشد دةثشاريَتة رياُي ٓاوطةس ُةٓاوطةس بةٓةةني ًيَشدةكةة دةصسُةآ!!‬
‫بؤية دةبيِني كة خيَضسْ ٓةةبووة ‪ 20‬دسُةة طةاأل ريةاُي ٓاوطةةسييياْ بةة اس َ كةشدووة‪ ،‬كةضةي رياُيَةم ثة اش هةة رسْ و ُةةدشةت و‬
‫بيَروساًةتيي‪ ،‬ثشا هة طووكايةتي و ُةٓاًةةتي ُاوُيؼةاُيَلي تةةوسو ئةةو خيَضسُةة بةووة‪ ..‬هةة ئةاخشو ئؤخشيؼةذس بةة طةبَ بةةسد‬
‫كؤتايياْ بة رياُي ٓاوطةسيي ٓيَِاوة!!! بؤية ئةو خيَضسُة دةياْ طاأل بة ذوساًةةت و سايَةض هةيةةكب طةشتّ و ٓاوبةسسطةياس‬
‫هةئاطت ٓةنةكاُي يةكب جووآلوُةتةوة‪ ،‬رياُيَلي بةٓةػت ئاطا ثشا هة طوأل و طوهَضسسو بةؤْ و بةةسسًي تةةبايي و يةكٔةهَويَظةيت‬
‫بؤتة ُاوُيؼاُيَلي صيِذوو ئةو خيَضسُة‪ ..‬ضوُلة هةطةس ًةيِةتييةكاْ و ُةٓاًةتييةكاُي يةكب خةؤساسطشو جيطريبووُةة‪ .‬بةةآلَ‬
‫هةطةأل ئةو ٓةًووة وةطفة ضاكة كة ٓةياُبووة‪ ،‬ئةبيِني خاهَيَلي بطوون هة رياُيَلي بةٓةػت ئاطا بؤ ريةاُيَلي دطصةخ و ثةشا‬
‫هةة دًةةنشاة وةسضةةسخاوة!! رْ و ًيَةش هةيةةكب جيةا بووُةتةةوةو ًِذسهَةةكاْ ثةساسطةُةذة بووُةة!! كةةغ ُاصسُةآ ئةةو رياُةةة‬
‫بةختةوةسييةياْ بؤضي وس بةطةس ٓات !! ٓةية دةهَيَ ذةطادةتياْ ثيَ بشدسسوة‪ٓ ،‬ةية دةهَيَ طيرشياْ هيَ كشسوة‪ ،‬بةآلَ ٓيض‬
‫كاًة هةوسُة ُةبووُة! بةهَلوو باوكي ًِذسهَةكاْ ضووة ٓةُذآ ثاسةو ثووهَي هة باُم دسُةاوةو ًاًةهَةة طةوو ثيَةوة كةشدووة‪،‬‬
‫ٓاتؤتةوة ًاهَي ذةساسًي ثةيا كشدوةو دةسخوسسد ًِذسهَةكاُي دسوة‪ ،‬ياُي بةكوستي ئيعالُي ياخي بووُي كشدووةو ػةسا هةطةأل‬
‫خوسدس دةطت ثيَلشدووة !! خوسؾ بة ًاأل و ًِذسهَةكاُييةوة ػةسا هةطةأل دةطت ثيَلةشدووة!! (خةوس ثةةُاًاْ بةذست) بؤيةة‬
‫املعص يةَ ِيف س لُو ِ َزْو َج و َوَداب و) وستةةة‪ً :‬ةةّ ػةةويَِةوسسو طةسثيَطةةيٍ هةةة ساةوػةةيت‬ ‫يةةةكيَم هةةة ثياوضةةاكاْ دةهَيَةةت‪( :‬إ ِ َْلَرى أثَ ر ِ‬
‫َ ُ‬
‫أح ْدهًا ْأو كِالَ ُهَا) وستة‪ :‬خوس‬ ‫و‬ ‫ب‬ ‫ك‬‫َ‬ ‫ت‬
‫ر‬ ‫ب اِ‬ ‫ٍ‬ ‫ْ‬‫ن‬ ‫ذ‬
‫َ‬ ‫ِ‬
‫ل‬ ‫إال‬ ‫ي‬ ‫ب‬
‫ِّ‬ ‫ا‬ ‫ح‬ ‫ت‬ ‫م‬ ‫ِ‬
‫ي‬ ‫ن‬ ‫اث‬
‫ْ‬ ‫ي‬ ‫ب‬ ‫اهلل‬ ‫ق‬ ‫فر‬ ‫ا‬ ‫م‬ ‫(‬ ‫‪:‬‬ ‫َت‬ ‫ي‬‫ه‬
‫َ‬ ‫دة‬ ‫خيَضسُةكةًذس دةبيٍِ‪ .‬ياْ هة ئةطةسدس ٓاتووة‬
‫َْ َ ُ َ‬ ‫ُ َ ْ َ َ ْ َُ َ َ‬ ‫َ‬ ‫َ‬
‫بةير دووكةغ كة يةكبياْ خؤؾ دةويَت نةت ُاكات‪ ،‬تةُٔا هةبةس ئةةوة ُةةبآ كةة يةةكيَلياْ يةاْ ٓةةسدووكياْ تاوسُيَليةاْ‬
‫ئةجناَ دسبيَت!‬
‫بؤية دةهَيَني‪ :‬طةآل و ئاطوودةيي و ئيظتيقاًة خيَضسُيي ٓؤيةكة بؤ ثاسسطتر ػرياسصة خيَةضسْ و ثاسسطةتر ًةاأل و ًِةذسأل‪.‬‬
‫ين لَ ْو تَ َرُك واْ ِم ْن َخلْ ِف ِه ْم ذُِّري ةً ِض َعافاً َخ افُواْ َعلَ ْي ِه ْم فَلْيَت ُق وا اللّ وَ َولْيَ ُقولُواْ قَ ْوالً َس ِديداًز‬ ‫ِ‬
‫ش ال ذ َ‬‫وةن خةةوس طةةةوسة دةدةةةسًويَت‪ :‬ش َولْ يَ ْخ َ‬
‫(النس اء ‪ .)ٜ :‬وستة‪ :‬ئةو كةطاُةؾ كة هةثاؾ خؤياْ ضةُذ وةضةو ًِذسهَيَلي بيَ دةطةبَت و بوسص بةجيَ ديَوَةّ ‪ ،‬دةبةا هةةكاتي‬
‫وةطيةتلشدُذس تشطي خوسياْ هةدهَذس بيَ و‪ ،‬ػتيَلي وس هةثاؾ خؤياْ سسُةطجيَشْ كة ُآةنيي و طتةَ بيَ‪ ،‬دةبا هةخوس ببطّ و‬
‫ٓةًيؼة بةسسًبةس بةًادةكاُياْ نظة باؾ و ثةطةُذ بلةْ‪.‬‬

‫طيَيةَ‪ :‬خةسجيية خيَضسُييةكاْ‪:‬‬


‫هيَلؤهَيِةوةكاْ طةملاُذووياُة كةوس ٓةػتاوٓةػت هةطةدس ‪ %88‬خيَضسُةةكاْ ُةخؼةة بةؤ ساطر رُٔيَِاُيةاْ بةة بةشا دوسصدة‬
‫هةطةدس بؤ دوس رُٔيَِاْ ُةخؼة دةكيَؼّ! ئةًةؾ خؤ هةخؤيذس طشدتيَلة! ضوُلة ٓةس ًشطسيَم كاتآ كة ئاًيَشيَلي كاسةبايي‬
‫دةكشيَت‪ ،‬هةطةأل ئاًيَشةكة ثةياًيَلي هةطةهَة كة ضؤْ ضؤُي ئةو ئاًيَشة دةبآ بةكاسبٔيَِشيَت‪ ،‬بؤ ئةوة بةة ػةيَوةيةكي ئاطةايي‬
‫كاس بلات و دووضاس كةًوكوسا صوو هةكاسكةوتّ ُةيةت! بةآلَ دسخوس ئةو ئادشةتة كة ػوو بةو ثيةاوة دةكةات كاًةة ثةةياَ‬
‫هةطةأل خؤ ٓةهَذةطشيَت كاتآ كة بؤ ثياوةكة دةطويَضسيَتةوة ! ياخود كاًة ثةياًة كةة ثياوةكةة ٓةهَيةذةطشيَت تةا بتوسُةآ هةة‬
‫دسٓاتووة جوسْ ًاًةهَة هةطةأل ئةو ًيوسُة تاصةو رياُي ٓاوطةسييةكة بلةات !!ديةاسة كةة خةسجييةةكاُيؽ دةسوسصة خيَةشو‬
‫ػةسا صطسبة خيَضسُةكاُة‪ ،‬كة دةبيِني هة سرد و ضشووكي ثياوةكة ياْ هة صيَذة خةسجي رُةكةة طشدتةةكاْ طةةسٓةهَئةدةْ و‬
‫ضشس بةختةوةس هةُيَوسْ ئةَ خيَضسُةدس دةكوريَتةوة!‬
‫بؤية ُةصسُي و بيَئاطايي رْ و ًيَشد‪ ،‬خؤ هةخؤيذس ٓؤكاسيَلي تشة هة ٓؤكاسةكاُي خيال و دووبةسةكي ُيَوسْ يةةكب‪ ،‬ثيةاو بةة‬
‫طشووػيت ثياوةتي خؤ ًاًةهَة هةطةأل رُةكة دةكات و رُةكةؾ بة طشووػيت رُيَيت خؤ ! ٓةسدووب هة يةةكياْ دةوآ كةة‬
‫وةن طشووػيت خؤ ًاًةهَة هةطةهَذس بلشيَت‪ ،‬ئةًةؾ ٓةهَةيةكي طةوسةية‪ ،‬بؤية ئةةوة كةة ثيَويظةتة ئةوةيةة كةة ٓةةسدووب‬
‫ٓةطت بة طشووػيت يةكب بلةْ‪ ،‬كة وسيؼبوو؛ صطس ئاطاْ دةكشيَت كة هة طةأل يةن تةةدآوَ بلةةْ و هةة يةةكب بطةةْ‪ ..‬بةةَ‬
‫ثيَية رياُياْ هةطةأل يةن بة بةختةوةسيي و خؤػطوصةسسُيي بةسدةوسَ دةبيَت‪.‬‬

‫ضوسسةَ‪ٓ :‬ةطت كشدْ بة بةسثشطياسيَتيي‪:‬‬


‫هةطةوسةتشيّ طشدتةكاُي ًاأل ئةوةية كة ثياو تيَِاطات كة ئادشةت ض تةوييَلي بةةٓيَضو طشُطةة بةؤ ًةاأل‪ ،‬بؤيةة طشُطةي بةووُي‬
‫ٓةطت ثيَ ِاكات‪ ،‬بؤية كاتآ كة تةآلني ئةةدست و دةس دةكةات‪ ،‬وةن كوسطةييةكي ػةلاو بةآ ُةشخ تةوو اس ٓةهَئةةدسو هةةًاأل‬
‫وةدةس دةُيَت! ياخود ئادشةت جةاس وس ٓةيةة بةة طشُطةي ثيةاو هةًاهَلةيةذس ُاصسُيَةت‪ُ ،‬اثشاريَتةة بةسثشطةياسيَيت هةة بةسسًبةةس‬

‫‪7‬‬
‫ثياوةكةيذس‪ ،‬بؤية صطس ئاطاُة ب كاتآ كة ثيَي دةهَيَت تةآلنٍ بذة!! ئةًةؾ طشدت و كاسةطاتي صطسيَم هةة خيَضسُةكامناُةة بةة‬
‫دسخةوة!!‬
‫خؤ ئةطة ٓةس يةن هةوسْ بة طياُي بةسثشطياسيَيت ٓةهَظوكةوت هةطةأل يةكبدس بلةْ‪ ،‬ئةوة بيَطوًاْ ئةو رياُة تةا طةةس ئةةبآ و‬
‫ضشسو ساووُاكي بةختةوسة هة ُاوياُذس تا ديَت بةٓيَضتشو بةطوساتش دةبآ‪..‬‬
‫بؤية دةهَيَني‪ :‬ريةاُي ٓاطةةسيَيت بةسثشطةياسيَيت صطس تيايةة‪ ،‬بةسثشطةياسيَيت هةبةسسًبةةس يةةكب‪ ،‬هةة بةسسًبةةس ًِذسهَةةكاُياْ‪ ،‬هةة‬
‫ود َى ا‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ين َآمنُوا قُوا أَن ُف َس ُك ْم َوأ َْىل ي ُك ْم نَاراً َوقُ ُ‬
‫بةسسًبةسدسٓاتووياْ‪ ،‬هة بةسسًبةس خوس كةة ساوويةاْ تةيَ ئةةكاو دةدةةسًويَت‪ :‬شيَا أَيُّ َه ا ال ذ َ‬
‫صو َن اللوَ َما أ ََمَرُى ْم َويَ ْف َعلُو َن َما يُ ْ َمُرو َنز (التح رم ‪ .)ٙ :‬وستة‪ :‬ئة ئةوسُة باوةساتةاْ‬ ‫ِ ِ ِ‬ ‫ِ‬
‫اس َوا ْحل َ َارةُ َعلَيْ َها َم َالئ َكةٌ غ َال ٌظ ش َد ٌاد َال يَ ْع ُ‬
‫الن ُ‬
‫ٓيَِاوة! خؤتاْ و رْ و ًايَ و كةغ و كاسةكةتاْ بجاسيَضْ هةةئاطشيَم طةووتةًةُييةكة جةطةتةو بػةة ًةشط كادشوبةةسد‬
‫طؤطشدة‪ ،‬كؤًةهَة دشيؼتةيةكي صبشو توُذو تيز بةطةسيةوةْ‪ٓ ،‬ةس ضةُذة دسوس بةصةيياْ هيَبلش َ كةهَلي ُيية‪ُ ،‬ادةسًاُي خةوس‬
‫ُاكةْ هة ٓةسػتيَم دةسًاُياْ ثيَبلا وٓةس دةسًاُيَليؼياْ ثيَ بظجيَش َ‪ ،‬بة خيَشسيي ئةجناًي دةدةْ‪.‬‬

‫ثيَِحةَ‪ :‬ذيلٌةت و هيَضسُني هة بةسايَوةبشدُي ُاكؤكييةكاْ‪:‬‬


‫ثيَويظتة كة خيَضسُةكاْ بضسُّ كةوس ُاكؤ ساسجيايي هةة ُيَةوسْ خيَضسُةذس ػةتيَلي طشووػةتيية‪ً ،‬ةاأل ُييةة كةة هةطةةس يةةن ػةت‬
‫وس لم"و خيَضسُةةكاُي بةةسدةوسَ ُةا يةكةذةُطي و ساسجيةايي هةة‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬
‫ص لّى اهللُ َعلَْي و َو َعلَ ى آل و َ‬
‫كؤببِةوة‪ٓ ،‬ةتا ًةاهَي ثيَػةًبةةس خةوس " َ‬
‫ُيَوسُياُذس ٓةبووة‪ .‬بةآلَ دةبيِني بةسدةوسَ جيَطري و طةناًطري و خؤػويظن و تةبايي هة ُاوياُذس ًظؤطةسو بةسضاو بووة‪.‬‬
‫ٓؤكاسةكةػي ئةوة بووة كة صسُيوياُة ضؤْ ئيذسسة ُاكؤكيي و ساسجياكاُياْ بلةْ‪ ..‬ذيلٌةتي بةةسايَوةبشدُي ُاكؤكييةةكاُيؽ‬
‫صياتش ب ثياوسْ ًةتوَووب و ثيَويظت بووة هة ئادشةتاْ‪ ،‬ئادشةتيؽ بة ثوة كةًب‪ ،‬ئةويؽ هةبةسطشووػيت ثيَلٔاتة ئادشةت‬
‫خؤ ‪ .‬طةبشو خؤساسطشيؽ دةسوسصة بةسايَوةبشدُي ٓةًو خيال و ُاكؤكييةةن بةووة‪ ،‬بؤيةة صةسووسة ٓةةسدووب ئةةدستي طةةبشو‬
‫خؤساسطشيياْ هةطةس يةن بةٓيَضبآ و بةطةس طشدتةكاْ دس صسأل بةنب و بةةس ثةيَ بطةشْ‪ .‬ئيِحةا هةيةةكب طةيؼةن و طفتوطةؤكشدْ‬
‫هةطةس خاهَة ُاكؤكييةكاُياْ و طةسجنذسْ هة ُةخؼة باػلشدُي رياُي دوسساطروو ئايِذةياْ‪.‬‬

‫ػةػةَ‪ :‬دطصيِةوة خاهَي بوسصو بةٓيَض ٓةس بيةكياْ هةو تش‪:‬‬


‫ئةًة خاهَيَلي طشُطة هة ُيَوسْ خيَضسُةكاْ‪ ..‬ثياوسْ دةبآ رُةكاُياْ بجؼلِّ و خةاهَي بةةٓيَضو بوسصييةةكاُيا بذطصُةةوة‪ ،‬رُةاُيؽ‬
‫هةبةسسًبةس ًيَشدةكاُياْ بةٓةًاْ ػيَوة‪ .‬بؤ منووُة ثياو دةبيِآ كة خاهَي بوسص رُةكة ئةوةية كة ثيَةي ُاخؤػةة ًةاهَي هةيَ‬
‫ثيع بلشآ‪ ،‬ياْ ثيَي بطوتشيَت خوسسدُةكةت طويَشة يا ُاخؤػة‪ ..‬دة كة ئةًة بير با ضاكةكاُي بيَِيَتة بةسضاوو ئيِظةا‬
‫بِويَِآ و خشسثةكاُي بةضاو دسُةدستةوة‪ ،‬بؤ ئةوة رياُي ٓاوطةسيياْ كةهَيَّ و ٓةوسسصو ػيَو تيَ ُةكةوآ! ٓةسوةٓا دةبيِآ كة‬
‫خاهَي بةٓيَض خيَضسُةكة ئةوةية كة دةطتخؤػي هة دةطتاوو و ضيَؼت و خوسسدُةكاُي بلشيَت‪ ،‬ياْ ذةص ئةكات ًاوة ًةاوة‬
‫دياسييةن ٓةسضةُذة بطوون بيَت ياْ خوسسدُيَلي خؤؾ هةدةسوة بؤ بٔيَِيَتةوة‪ ،‬دة با وسبلات و رُةكة ثيَ دهَخؤؾ بلات‪..‬‬
‫ٓةسوةٓا هةًظةس كة ئادشةتةكةية بةٓةًاْ ػيَوة ئةبآ خاهَي بةٓيَضو بوسص ًيَشدةكة بذطصيَتةةوة‪ ،‬ئةةبيِآ كةة خةاهَي بوسص‬
‫ًيَشدةكة ئةوةية كة صوو ٓةهَذةضيَت و تووساة دةبيَت‪ ،‬با ئةو بيَت ٓؤكاس تووساةبووُةكة ُةدستة دةطت‪ ،‬ػيَوسصو سايَطايةكي‬
‫وس ٓةهَبزيَشيَت كة بتوسُآ هةَ سايَيةوة ُةٓيَوَيَ ًيَشدةكة تووساة بيَت‪ٓ .‬ةسوةٓا ئةبيِآ كة خاهَي بةٓيَض ئةَ ثياوة ئةوةيةة كةة‬
‫ذةص دةكات سايَض هة ًيَوسُةكاُي بطرييَت‪ ،‬دة با وسبلات و دهَي ًيَشدةكة بة خوسسدُي خؤؾ و سايَضطشتر تةةوسو هةة ًيوسُةةكاْ‬
‫خؤؾ بلات‪.‬‬

‫ذةدتةَ‪ :‬سايَضطشتّ هة كةطوكاس يةكب‪:‬‬


‫ٓؤكاسيَلي تش بةختةوةسييةكاُي خيَضسْ بشيتيية هةوة كة رْ و ًيَشد سايَةض هةة كةطةوكاس يةةكب بِةيَّ‪ ،‬كةة بةدسخةةوة صطس هةة‬
‫خيَضسُةكامناْ بةضاو طوون طةيش خةطوو و خةصووس يةكبو كةطوكاس يةكاس دةكةْ‪ ،‬بؤية صطسيَم هة كيَؼة خيَضسُييةكاْ‬
‫هةًةوة طةس ٓةيَ ئةدست‪ ،‬كة طووكايةتي بة كةطوكاس يةكبةوة دةكةْ و ُشخ و سايَضياْ بؤ دسُاُيَّ‪ .‬بيَئاطاْ هةةوة كةة تةاصة‬
‫كةطوكاس رْ بؤ ثياوةكة ياْ ئي ثياو بؤرُةكة ٓةسيةكةو ٓةس بةيةن كةطوكاس ديَتة ئةرًاس‪ ،‬خةطوو يةكب وةن دسيم طةيش‬
‫ئةكشآ و خةصووسيؽ وةن باون‪ ..‬بةتايبةت ذةيفآ صطسجاسسْ ئةوطشدتة هة بيةْ رُةكةوة طةسٓةهَئةدست كةة دةضةيَت ُٔةيَر و‬
‫ي‬
‫عةيب و كةًوكوساييةكاُي ًاهَة خةصووس ئةباتة دةسو ب خةهَم دةيذسكيَِآ‪ ..‬يةاْ بةاغ هةة خشسثةةياْ دةكةات و ضةاوياْ ثة َ‬

‫‪8‬‬
‫ٓةهَِآيَِآ‪ ..‬ئةًةؾ بيَطوًاْ طةسةتايةكي تشة بؤ رياُي ضةسًةطةس و طشدت و ُةٓاًةتييةكاُي خيَةضسْ‪ .‬وةن ضةؤْ هةطةةس‬
‫ئادشةت ثيَويظتة كة بةضاو سايَضو ذوساًةتةوة بشاوسُيَتة كةطوكاس ًيَشدةكة ‪ً ،‬يَشدةكةؾ هةطةس وسجبة كة بةٓةًاْ ػيَوة‬
‫سايَض هة كةطوكاس خيَضسُةكة بطشيَت و طةسدسُياْ بلات و ٓاًوػؤياْ بلات‪.‬‬

‫ثيَؼةُط و ثيَؼةوسياُي ئيظالًيي صطسضان هة ًاُا رياُي ٓاوطةسيي ذاهَي ببووْ‪ ،‬بؤية ئةبيِني كةة صطس كةةَ دسصو كةةهَيَّ هةة‬
‫رياُياُذس دسووطت بووة‪ ،‬طةس طةسُخ هةرياُب طةسوةس و بيَويَِةيياْ بذةيت ئةبيِيت بةساسطتب منووُةيةكب صيِذوو بوو وْ بةؤ‬
‫ئيظالَ‪ ..‬بة دةطٌةْ دةبيِيت كة ساطرآ هة ساطرسْ ػتآ كةوتبيَتة ُيَوسْ رياُي ٓاوطةسيَتيياْ‪ ،‬ئةطةس ٓةس ػةتيَليؽ ٓةبووسيةة‪،‬‬
‫ئةوس ػتيَلب ُاويَضةو دًةنشاةو هةيةن ذاهَي ُةبووُيَليؽ هة ئاسسبوسية ئةوة ٓةس صوو نؤهَيةاْ هةيَ ٓةهَةذةًاهَي كيَؼةةكةياْ بِةربا‬
‫دةكشد‪ ،‬بؤمنووُة‪ :‬باطي ئيٌاَ "ئةمحةدى كوساى ذةُبةي" دةكةْ كة دوسى ًشدُةب "ئةوَ عةبةذوهَ "ى خيَضسُةب دةيطةوت‪ :‬ضةى‬
‫دسُة طايَ دسيلي عةبذوهَ هةطةأل ًّ ريا‪ ..‬ساطريَم هةطةأل يةن تيَم ُةطريسيّ!!‬

‫ٓؤكاسو بِةًاكاُي بةختةوةسيي بةُذةكاْ‬


‫بةكوستي دةتوسُني بوَيَني‪ :‬كة ٓؤكاسو بِةًاكاُي بةختةوةس بةُذةكاْ طآ ػن‪ :‬كة بشيتني هة (دهَيَلي طوثاططوصسس‪ ..‬صًاُيَةم‬
‫بة ياد خوس طؤػلشسو‪ ..‬هةػيَلي خؤساسطشو ئاسسَ ثيَذسسو) وةن ػياعري دةهَيَت‪:‬‬
‫فيها نعيه وأجر‬ ‫شلر وذكر وصرب‬
‫وستة‪ :‬طوثاططوصسس و ياد خوسو خؤساسطش ‪..‬‬
‫ًاية ُيعٌةت و ثادسػن (تا طةس )‬
‫ئةو طآ ػتة‪ ،‬كة ٓةسطيَلياْ ديوسس ثؤآليير بةختةوةسيّ‪( ..‬طوثاططوصسسيي) وستة ساسص بووْ بة نةدةس خوسو بةػةةكاُي‬
‫كة خوس ثيَي دسوْ‪ ،‬هة خؤػي و هة ُاخؤػيي‪ ،‬هة ئاطةوودة يي و دهَتةةُطيي‪ ،‬هةة ٓةةبووْ و ُةةبووُيي‪ ،‬هةة ثيَطةةو هةة بيَحيَيةي‪،‬‬
‫ٓةًوو هة خوسوة دةصسُآ و ُاػلوسياْ تيا ُاكات‪ ،‬بؤية خوس دةدةسًوَت‪ :‬شلَئِن َش َك ْرُِْت ْلَ ِزي َدن ُك ْمز (إب راىيم ‪ .)ٚ :‬وستةة‪ :‬ئةطةةس‬
‫ِ‬
‫ئيَوة ػوكشسُةبزيَش هة دةسٓةق ُيعٌةتةكاُذس بلةْ ئةوة خوس بؤتاْ صياد دةكات! ياْ دةدةسًويَت‪ :‬ش َو َس يَ ْ ِزي اللّ وُ الش اك ِر َ‬
‫ينز‬
‫(آل عمران ‪ .)ٔٗٗ :‬وستة‪ :‬دهَِياػنب كةخوس ثادسػيت ػوكشسُة بزيَشسْ ئةدستةوة‪ ،‬بةَ جؤس ٓةهَويَظةتةؾ ئيِظةاْ دةطةيت بةةو‬
‫ثةسا بةختةوةسييةوة طري دةبيَةت‪ .‬ئةةو تةش كةة (يةاد خةوس)يةة ًايةة ئاطةوودةيي و ئؤخةزُي تةا ٓةتايةة‪ ،‬خةوس طةةوسة‬
‫ِِ ِ ِ‬
‫وبز (الرع د ‪ .)ٕٛ :‬وستة‪ :‬جا ضان بضسُّ! بةياد خوس دهَةكاْ ئؤنشة دةطشْ و ئاطوودة‬ ‫دةدةسًويَت‪ :‬شأَالَ بذ ْك ِر اللّو تَطْ َمئ ُّن الْ ُقلُ ُ‬
‫دةبّ‪ .‬يا دةدةسًويَت‪ :‬ش َواذْ ُكُروا اللوَ َكثِرياً ل َعل ُك ْم تُ ْفلِ ُحو َنز (اامعة ‪ .)ٔٓ :‬وستة‪ :‬صطس ياد خوس بلةةْ‪ ،‬تةا (ٓةًيؼةة) طةةسدشسصو‬
‫اٍ ُّم ْس تَ ِقي ٍمز (آل عم ران ‪ .)ٔٓٔ :‬وستةةة‪ :‬دهَِيةةابّ‬
‫ص م بِاللّ ِو فَ َق ْد ى ِدي إِ ََل ِص ر ٍ‬
‫َ‬ ‫ُ َ‬
‫طةةةسكةوتوو بةةنب‪ .‬يةةاْ دةدةةةسًويَت‪ :‬شوم ن ي عتَ ِ‬
‫ََ َْ‬
‫ٓةسكةطيَم دةطت بةديّ و ئايير خوسوة بطشيَت‪ ،‬بةساسطتيي بةؤ سايَطةا سسطةتةكة ئيظةالَ‪ٓ ،‬يذسيةةت دسسوةو سايٌَِةايي كةشسوة‪.‬‬
‫ٓةسضةةي خةةؤساسطش و ئاسسًطشتِيؼةةة دةسوسصةيةةةكي تةةش ُيعٌةتةةةكاُي بةختةةةوةسيني‪ ،‬ئةوسُةةة كةةة هةةة رياُةةذس ئةةاسسَ هةطةةةس‬
‫ُاساةذةتييةكاْ دةطشْ‪ ،‬بةختةوةستشيّ كةطّ‪ ،‬بؤية بةختةوةسْ ضوُلة بريياْ كشدطتةوة ئةوة هة رياُذس تووػي ُاساةذةةتي‬
‫و ُةٓاًةتي ئةبيَت‪ ،‬ئةوة هةو دوُيا خوس بةختةوةس دةكةات‪ ،‬بةةَ بريكشدُةةوة هةة بةختةةوةس ئةةو دوُيةاؾ هةةَ دوُيايةةدس‬
‫ٓةًيؼة بةختةوةسو ئاطوودة دةبيَت‪ .‬بؤية "ػيَخوهئيظالَ ئيبِووتةمييية" (ساةمحةتي خوس هيَ بيَت) دةهَيَةت‪ :‬خةةهَلي دوُيةا‬
‫ضةُذة ٓةرسسْ‪ ،‬كة هة ُاويا دةسضووْ و ضيَزياْ هة خؤػبيّ ػت تيايذس وةسُةطشت!! هيَياْ ثشطي ضي ػتيَم خوػبيّ ػتة‬
‫تيايذس دةسًوو ‪ :‬يادكشدُي خوسو ػادبووُة بة هيقا خوس‪.‬‬

‫دةسوسصةكاُي وةدةطتخظتر بةختةوةسيي‬


‫ئةطةس بةختةوةس و ئاطوودةيي دوُيا ػتيَلي بةاؾ و ويظةتيَلي خةودس بيَةت‪ ،‬دة بؤضةي بةةدوس اسيَطاكةاُي دس ُةطةة اسيَني و‬
‫وةدةطيت ُةخةيّ بيَطوًاْ صطس طشُطة كة ًشطكاْ ٓةًيؼة بةدوس ناصسُخ و طوودةكاُي خؤ بيَت‪ُ ،‬ةخاية ئةوػتة ببيَتة‬
‫ًاية بةختةوةس هة دوُياو هة دوسساطر‪ ،‬بؤية بةكوستي دةهَيَني‪ٓ :‬يَِذآ هةة دةسوسصة طشُطةةكاُي وةدةطتخظةتر بةختةةوةسيي‬
‫ضةُذ ػتيَلّ‪:‬‬

‫‪9‬‬
‫يةكةَ‪ :‬ياد خوس‪ :‬صطس ياد خوسكشدْ‪:‬‬
‫طةوسةتشيّ ٓؤكاس طوػادبووُي طيِةكاْ و ئاطوودةيي دهَةكاُة‪ٓ ،‬ةسوةن خةوس طةةوسة دةدةةسًويَت‪ :‬شأَال بِ ِذ ْك ِر الل ِو تَطْ َم ئِ ُّن‬
‫وبز (س ورة الرع د‪( .)ٕٛ :‬ثيَؼب ساسسةكشسوة)‪ .‬ضوُلة ياد خوس كشدْ ٓةًيؼة ثةيوةُذييةكاُت هةطةيَ خوسدس بةة نةاييٌي و‬ ‫الْ ُقلُ ُ‬
‫ثتةوييةوة دةٓيَوَيَتةوة‪ ،‬ضوُلة دةصسُني كة ٓةسضي ُةٓاًةتي و ػةناوةت و دهَتةُطيية ئةةوة هةة ػةةيتاُةوة‪ ،‬بةة يةاد خةوس‬
‫ي بلةاو ُيطةةسسُي و ُاساةذةةتيت تةووؾ بلةات‪ ،‬ضةوُلة تةؤ دةطةتت‬‫كشدْ و ثةُابشدُة بةسخوس ػةةيتاْ ُاتوسُةآ كةة كةاست تة َ‬
‫هةطةوسةتشيّ نةهَػاْ طري بووة كة هةبةسسًبةس ػةيتاْ بوةطتيةوةو خؤتي ثيَ بجاسيَضيت ئةويؽ ياد خوس كشدُة‪.‬‬

‫دووةَ‪ :‬خويَِذُةوةى نوسئاُي ثريطص و نووأل بووُةوة تيايذس‪:‬‬


‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫خةةوس طةةةوسة دةدةةةسًويَت‪ :‬ش أَفَ ال يَتَ َدب ُرو َن الْ ُق ْرآ َن َولَ ْو َك ا َن م ْن عْن د َغ ِْري الل و لََو َج ُدوا في و ْ‬
‫اختالف اً َكث رياً ز النس اء‪ .ٕٛ:‬وستةةة‪ :‬ئايةةا‬
‫ئةوسُةى كة طةسجنب نوسائاْ ُادةْ و هيَب ووسد ُابِةوة خؤ ئةطةس هة بيةْ كةطةيَلب تةشةوة بوسيةة ضةطة هةة خةوس بيَطوًةاْ‬
‫جياوسصييةكب صطسياْ تيا بةدى دةكشد‪.‬‬
‫"ئيبِووكةطري" (ساةمحةتي خوس هيَ بيَت)‪ .‬دةهَيَةت‪ :‬ئةًةة دةنيَلةب ئاػةلشسية كةة وسد بووُةةوة هةة نوسائةاْ وسجبةة‪ .‬ضةوُلة‬
‫نوسئاْ بةٓاس ديَ و ساووُاكي ضاوو ٓيَض بػةية‪ ..‬ئةٓوي نوسئاْ هةٓةًوو كةغ بةختةوةستشْ‪ ،‬هةٓةًوو كةغ دةوهَةًةُب و‬
‫هةٓةًوو كةغ طةسبةسصتشْ‪ ،‬ضوُلة نوسئاْ كةبَ و دةًايؼيت خوسية‪ ،‬ئةوة ٓةًيؼة بيخويَِيَتةوةو دةوس كاتةوة ٓةًيؼة‬
‫هةةة تةةةوديقي بةةةٓشةوةسو هةةة تةةةتبري طةةةسكةوتووةو طةةةسوةسة‪ .‬بؤيةةة نوسئةةاْ ساةًةةضى ُاطةةيِةوةى هةةة خةةوس تةةشغ و‬
‫عاسدييِة‪..‬نوسائاْ رياُة‪ ..‬نوسائاْ طياُة‪ ..‬ضشسى ُيوة ػةوى خوس ُاطاُة‪ ..‬دسيِةًؤى ٓيَضى عيضصةت و طةس بةسصى جوسًيَشسُة‪..‬‬
‫وسةى ثؤآلييِب ثياوسُب هة خوس تشغ و ػيَشصسدةى ُةبةسدسُة‪.‬‬

‫طيَيةَ‪ :‬خةهوةت و بريكشدُةوة‪:‬‬


‫از (آل عنوران‪.)191:‬‬ ‫خوس طةوسة دةدةسًويَت‪ :‬شال ِذين ي ْذ ُكرو َن اللو قِياماً وقُعوداً وعلَي جنُوِبِِم وي ت َفكرو َن ِيف خلْ ِق السماو ِ‬
‫ات َو ْاْل َْر ِ‬ ‫ََ‬ ‫َ‬ ‫َ َ َ ُ َ َ ُ ْ َ ََ ُ‬ ‫ََ ُ‬
‫وستة‪ :‬ئةوسُة كة ياد خوس دةكةْ ( هة كاتيَلذس كة) بة ثيَوةْ ياْ دسُيؼتوو وْ يا ساسكؼاوْ ‪ ،‬وة ٓةًيؼة بري دةكةُةةوة هةة‬
‫دسووطت بووُي ئاياُةكاْ و صةو ‪ .‬خوس ثةةسوةوسدطاس ٓةًيؼةة ًوخاتةبةة ئةةنأل و بةاني طةسضةاوةكاُي تةش اسيٌَِةايي‬
‫ئةكات و ثيَياْ ئيَزآ هة خؤتاْ بشاطُّ‪ ،‬هة ُةدظتاْ هة ئةنوَتاْ هة خوسسدُتاْ‪ ،‬هة رياُي ساطرسُةةتاْ‪ ،‬هةة بووُةةوةس‪ ،‬هةة تيؼةلي‬
‫خةؤس‪ ،‬هةةة ًةةاُط هةة ئةةاوو كةةاُي و كاُياوةكةةاْ‪ ،‬هةة ساووةن و ًيوةٓاتةةةكاْ‪ ،‬هةةة صيِةةذةوةسو ئارةهَةةكاْ‪ ..‬ضةةوُلة ٓةةةًوو ئةةةو‬
‫بريكشدُةوةو ساسًاُاُة ئةبّ بةطةسضةاوة ئاطةوودةيي و بةختةةوةس بةُةذةكاْ‪ ..‬كاتةآ كةة ٓةطةت بةة دهَتةةُطي و دهَشاةنةي‬
‫دةكةيت‪ ،‬بشاط كةًآ هةدةطت و ُةخؼي خوس بشاوسُة‪ ،‬هةػةوس ضةاو هةة ئةطةتيَشةكاْ بةرباة‪ ..‬ضةاو هةة باخطةة ًاهَةكةةت كةة ض‬
‫نودسةتيَلة ئةَ ٓةًوو جؤس طويَ و طوهَضسسة دسووطت كشدووة‪ ..‬طةيش ًيوةكاُي خوس بلةةْ‪ ،‬طةةيش طةيَويَم بلةة طةةيش‬
‫ٓةُاسيَم بلة‪ ،‬طةيش هيٌؤيةن يا ثوستةناهيَم يا بهةُطييةن بلةْ كة ٓةسٓةًوو هةيةن خيَضسُّ كةضي ٓةس يةكةو بؤْ و تاَ و‬
‫ساةُطي ضةػِيَلة‪ ..‬هة بػة خؤت بِؤساة ‪ ،‬طةيش ضاوت كة‪ ،‬طةيش طويَت بلة‪ ،‬طةيش ُةخؼة ساوخظاسو بػةو بةةرْ و‬
‫باآلت بلة‪ ..‬ئةودةَ ئةصسُي كة خوس ض ُيعٌةتيَلي ثيَ بةخؼيويت‪ ..‬ئةودةَ بةختةوةسبة بةةوة كةة ضةةُذة خةوس دةوهَةًةُةذ‬
‫كشدوويت‪ ،‬بة ضةػِآ كة ٓةًوو دوُيا ئي تؤ بيَت ُشخي ثيَوويَلي ضاوت ُآيَِيَت!!‬

‫ضوسسةَ‪ٓ :‬ةهَظاُي ػةو (نياَ سهويى)‪:‬‬


‫ص لّى اهللُ َعلَْي ِو َو َعلَى آلِ ِو‬
‫ٓةهَبةت باػبيّ ُويَز هة دوس ُويَةزة دةةساصةكاْ ٓةهَظةاُي ػةةوو ػةةوُويَزة تيايةذس‪ ،‬وةن ثيَػةًبةةس " َ‬
‫عن أَيب ُىريرَة ‪َ -‬ر ِض َي الل و َعْن وُ‪ .)-‬وستة‪ :‬وة ضاكبيّ ُويَةز‬ ‫ِ‬ ‫بعد ال َف ِر ِ‬ ‫وسلم" دةدةسًويَت‪$ :‬وأَفْضل الص ِ‬
‫صالةُ اللْيل» (رواه ُمسل ٌم ْ‬
‫يضة َ‬
‫َ‬ ‫الة َ‬ ‫َ َُ‬ ‫َ‬
‫ب بةري هةة ػةةو ُويَةز و ٓةهَظةاُب ػةةو ئةكةيتةةوة‪ ،‬ريةاُب ثشاػةِطذسسى خوسُةاغ و‬ ‫دوسى ُويَزة دةةساصةكاْ ػةةو ُويَةزة‪ .‬كةات َ‬
‫عاسديِةكامناْ بري ديَِيَتةوة‪ ..‬ػةوُويَزى ُيَو جةسطةى ػةو و دشًيَظم و ئةُيِب خوسُاطب وسْ هة رياُب خوسُاطةاْ و عةاسدني‬

‫‪10‬‬
‫دسية‪ٓ ،‬ةس كة ػةو ٓات دوُيا بؤياْ ئةبيَت بةة ًضطةةوتيَلب طةةوسةو ئةطةتيَشة ئةةبّ بةة ًةؤًب خةاُووة نوسايِةةكاُب صسٓيةذ و‬
‫تةنوسدسسسُب خوسُ اطاْ‪ ،‬تا ئةوسُيؽ بة دةَ ويَشد و ُضسو ثاساسُةوةكاُب ػةو ٓةس ئةهَيَّ ئاًني و ئاًني ‪..‬‬
‫ًةذوى ػاعرييؽ دةهَبَ‪:‬‬
‫بة ُووسى بادة كةػفب صوهٌَةتب تةنوس ُةكةَ ضبلةَ‬
‫بةػةًعيََلب وةٓا ضاسى ػةويَلب وس ُةكةَ ضبلةَ‬
‫ضةُذ ساكاتبَ ُويَز هة بةياُب ًايةى ساصطاس بووُة‪" :‬جوُةيذ"ياْ هة دوسى ًشدُب هة خةوس بيِب‪ ،‬ثيَياْ طوت‪ :‬خوس ضب ثآ كشديت‬
‫ئةويؽ طوتب‪ :‬دةطتةوسرةكاْ ضياْ ىلَ ػني ُةبوو‪ ..‬تشطةكاْ ضياْ ىلَ ثةيا ُةبوو‪ٓ ..‬يض ػتب طوودى ُةدس ئةو ضةةُذ ساكاتةة‬
‫كةًة ُةبيَت كة هة بةياُيا ئةجناًٍ ئةدسْ!‬
‫وسلم"‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫صلّى اهللُ َعلَيْو َو َعلَى آلو َ‬
‫بة "بيؼشوحلاديي"ياْ طوت‪ :‬ػةو كةًآ ثؼوو ُادةيت ئةويؽ دةسًووى‪ :‬ثيَػةًبةسى خوس " َ‬
‫ٓيَِذة هة ػةو ُويَزس ئةًايةوة تا خويَّ هة ناضةكاُب نةتيع ئةبووْ‪ ،‬هة كاتيَلذس كة خوس هة طوُآب ثيَؼو دوسيب خؤؾ ببوو‪،‬‬
‫ثاػاْ دةيفةسًوو‪ :‬ضؤْ خبةوَ كة ُةصسض خوس هيٍَ خؤؾ بووة ياخود ُا !!‬

‫ثيَِحةَ‪ :‬دسُيؼن هةطةيَ ثياوضاكاْ‪:‬‬


‫ين يَ ْدعُو َن َرب ُه ْم بِالْغَ َداةِ َوالْ َع ِش ِّي يُِري ُدو َن َو ْج َه وُ َوَال تَ ْع ُد َعْي نَ ا َ َع نْ ُه ْمز‬ ‫ِ‬
‫اص ِ ْ نَ ْف َس َ‬
‫ك َم َع ال ذ َ‬ ‫خةةةوس طةةةةوسة دةدةةةةةسًويَت‪ :‬ش َو ْ‬
‫(الكه ‪ .)28:‬وستةة‪ :‬خةةؤت ساسطةشة هةطةةةيَ ئةوسُةة هةةة ثةةسوةسدطاسياْ دةثاسايَِةةةوة (و دةيجةسطةن) بةةةياُياْ و ئيَةوسسسْ كةةة‬
‫ًةبةطتياْ ساةصسًةُذ خوسية ضاوةكاُت هةوسْ بًةدة و وةسًةطيَشاة‪.‬‬
‫ضوُلة ثياوضاكاْ ئاويَِة ُاطيِةوة بةُذةكاُّ‪ ،‬كؤساو ًةجويظي ثياوضاكاْ كؤسا دشيؼتةكاُة‪ ،‬ئةو دشيؼةتاُة كةة نةةت‬
‫طوُآآ ُاكةْ‪ ،‬ضيياْ ثيَ دةسًاُلشسبآ بآ طآو دوو ئةجناًي ئةدةْ و بًوي و بنشتييةكي تيا ُاكةْ‪ ..‬خةوس ثةةسوةسدطاس هةة‬
‫ًةجويظي ثياوضاكاْ خؤؾ ئةبيَت و ئةوةيؽ كة سايَياْ ثيَياْ بلةويَت ٓةس خؤؾ ئةبيَت‪ ..‬بؤية بةُذةكاْ بة بةػذسسبووْ هةة‬
‫ًةجويظي ثياو ضاكاْ بةختةوةس و ئاطوودةيياْ ثيَ دةبشايَت‪ .‬بؤية يةكيَم دةيطوت‪ :‬ئةطةس ٓةطتٍ بة دهَتةُطي و ئيٌاْ كض‬
‫بلشدسية‪ ،‬دةضووَ بةدوس "ًوذةًةد كوسا وسطيع"دس دةطةةساسَ و دةًذطصيةةوة‪ ،‬هةطةةأل طةةسجنذسُي ساوخظةاس يةةن ٓةدتةة‬
‫ئيٌاض ثيَي تاصة دةبووةوة!!‬

‫ػةػةَ‪ :‬ببشدُب خةَ و ثةرسسةى بشاوسدسسسْ‪:‬‬


‫صلّى اهللُ َعلَيْ ِو َو َعلَى آلِِو‬‫ببشدُي خةَ و ثةرسسة بشاوسدسسسْ دةبيَتة ًاية ساةويِةوة ثةرسسةكاْ‪ ،‬وةن ثيَػةًبةس ئةكشاةَ " َ‬
‫ب ي وِم الْ ِقيامة‪ِ،‬‬ ‫وسلم" دةدةسًويَت‪ $ :‬من َكا َن ِيف حاج ِة أ َِخ ِيو َكا َن اللوُ ِيف حاجتِ ِو‪ ،‬ومن فَرج َعن مسلِ ٍم ُكربةً فَرج اللوُ َعنْوُ ِِبا ُكربةً ِمن ُكر ِ‬
‫َ َْ ْ َ َ ْ َ َ‬ ‫َ َ َ َ ْ َ ْ ُ ْ َْ َ‬ ‫َ َ‬ ‫َْ‬ ‫َ‬
‫َوَم ْن َستَ َر ُم ْسلِ ًما َستَ َرهُ اللوُ يَ ْوَم الْ ِقيَ َام ِة)‪( .‬خباري ‪ /‬املِامل‪َ /ٕٖٔٓ /‬ع ْن ابن عمر –رضي اهلل عنهما‪ )-‬وستة‪ :‬ئةوة ثيَويظيت بشسكة‬
‫جيَبةجيَ بلات‪ ،‬خوس طةوسة ثيَويظتييةكاُي جيَبةجيَ دةكات‪ٓ .‬ةس كةطيَليؽ ياسًةتي ًظوهٌَاُيَم بذست و ُاساةذةتييةكي‬
‫بؤ طوون بلات‪ ،‬ئةوة خوس طةوسة ُاساةذةتيةن هة ُاساةذةتيةكاُي ساطر دوسيي هةطةس طوون دةكات‪ٓ .‬ةس كةطيَم كةًوكوسا‬
‫ًظوهٌَاُيَم بؼاسيَتةوة و دةس ُةخات‪ ،‬ئةوة خوس طةوسة كةًوكوساييةكاُي هة ساطر دوسييذس دةػاسيَتةوة‪.‬‬
‫كةطآ كة خوس ثةرسسةو ُاساةذةتي هةطةس ٓةهَطشيَت ئةوة بةختةوةسو ئاطوودة دةبيَت هة دوُياو هة ئاخريةت‪.‬‬

‫ذةدتةَ‪ :‬صوٓذو دوُيا ُةويظتيي‪ :‬دوُيا ٓؤكاس ٓةًووثةطتيي و دهَتةُطييةكة‪:‬‬


‫ْس ُك ِّل َخ ِطيئَ ٍة) وستةة‪ :‬خؤػويظةتر دوُيةا طةةس ٓةةًوو‬
‫ب ال دُّنْيَا َرأ ُ‬
‫وةن "عيظا كوسا ًةسيةةَ"(علي و الس الم) دةةسًوو ‪ُ ( :‬ح ُّ‬
‫تاوسُيَلة‪ ..‬بؤية دةبيِني كة صطسيَم هةوسُة كة نةت بةختةوةسو ئاطوودة ُةبووُة هة دوُيادس دةوهَةًةُذو خةاوةْ دةطةةآلت و‬
‫ٓيَض ًيَض بووُة‪ ..‬بةآلَ تؤصناهَي طةسوةت طاًاُياْ خؤػي و خةُذةيةكي بؤ ُةٓيَِاوُة طةس هيَوسْ بؤيةة هةة ئةاخشو ئؤخشيةا بةة‬
‫ديؼةكيَلي طةسَ طياُي خؤياْ طاسدكشدطتةوة!! بةآلَ بابا ئيٌاُذسسسْ ضةُذة بيَ جيَطةو بيَ سا َ بووُة‪ ،‬ضةُذة بشطي و بةآ‬
‫ثؤػان ب ووُة‪ ،‬كةضي دةوهَةًةُب هة ثادػاياْ رياُياْ بةطةةس بةشدووة‪ٓ ..‬ةًيؼةة طةةسبةسصو طةةسدريسصو بةختةةوةس بووُةة‪..‬‬
‫ئةوة كة بةَ ضةػِة دهَي بةٓيَض كشدووْ و وسة ثيَ بةخؼيوْ ئيٌاْ و طىَ كشدُة هة خؤػةيية ٓةهَخةهَيَتيَِةةسةكاُي دوُيةا‪.‬‬

‫‪11‬‬
‫بؤية ٓةسكةغ بضسُآ كة دوُيا وةن بةدش وسيةو ئةتويَتةوة‪ ،‬دوسساطريؽ جيَةي ًاُةوةيةةو تيةا ئةًيَِيتةةوة ‪ ،‬ئةةو دةًةة دوُيةا‬
‫ُةويظتييةكة صطس بة ٓيَض تش و تؤكٌة تش ئةبآ‪ ..‬تا ٓةًيؼة بةختةةوةسو طةةس بةةسصببآ‪ .‬خةوسؾ دةدةةسًويَت‪ :‬شو ِ‬
‫االخ َرةُ َخْي ٌر‬ ‫َ‬
‫َوأَبْ َقىز (االعلى‪ .)17:‬وستة‪ :‬بةآلَ ئاخريةت دوسساطر باػبةو ئةًيَِيَتةوة‪.‬‬

‫ٓةػتةَ‪ :‬باوةساو كشدةوة ضان‪:‬‬


‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫َح َس ِن َم ا َك انُوا‬‫َج َرُى ْم بِأ ْ‬
‫ص احلًا م ْن ذَ َك ٍر أ َْو أُنْثَى َوُى َو ُم ْ م ٌن فَلَنُ ْحيِيَ ن وُ َحيَ ا ًة طَيِّبَ ةً َولَنَ ْ ِزيَن ُه ْم أ ْ‬
‫خةةوس طةةةوسة دةدةةةسًويَت‪ :‬ش َم ْن َعم َل َ‬
‫يَ ْع َملُونز (س ورة النح ل‪ .)ٜٚ :‬وستة‪ٓ :‬ةسكةطيَم ‪ -‬هة ُيَش ياْ هة ًيَ‪ٓ -‬ةس كةاسيَلي ضةان ئةجناًبةذسو‪ ،‬بةةئيٌاْ و بةاوةسادسسيؽ‬
‫بيَت بةهَيَّ بيَت بيزيَِني بة رياُيَلي ثان‪ ،‬و بةضاكبيؽ هةوة كشدووياُة ثادسػياْ بذةيِةوة‪.‬‬
‫ئيٌاْ دةسوسصة يةكةًي بةختةوةسييةكاُة‪ٓ ،‬ةًوو ئةوسُة كة هة رياُذس بةختةوةس ُني‪ ،‬ياْ بيَئيٌاُّ يا ئيٌاُياْ كضة‪ ،‬بؤية‬
‫ات ِّم َن الس َم ِاء‬ ‫خوس طةوسة بؤ ئةوسُة كة هةرياُذس بةختةوةس ُيني‪ ،‬دةدةسًوآ‪ :‬شولَو أَن أَىل الْ ُقرى آمنُواْ وات َقواْ لََفتحنَا علَي ِهم ب رَك ٍ‬
‫َ ْ َ ْ ََ‬ ‫َْ َْ َ َ َ‬
‫از (اْلع را ‪ .)ٜٙ :‬وستة‪ :‬ئةطةس خةهَلي ئةو طوُذو ػاسسُة بشاوسياْ ٓيَِابا و‪ ،‬هة خوس تشطياْ بووباو كاسيةاْ بةبةسُاًةة‬ ‫َواْل َْر ِ‬
‫ئةوكشدبا؛ ئيٌَةؾ دةسطا طؼت خيَشو ثيتيَلةي ئايةاْ و صةوييٌةاْ بةة ساووياُةذس وسبَ دةكةشدو (هةة ئايةاْ وصةو ساطةقٌاْ‬
‫دةدس)‪.‬‬
‫بؤية بابا بشاوسدسس هة خؤػي و ُاخؤػي بةختةوةسييةكاْ هة دةطت خؤ ُادست بؤية ٓةًيؼة هة ٓةسدوو كاتةذس خيَةش خةوس‬
‫س ذَا َ‬ ‫ِ ِ ِِ ِ‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬
‫وسلم" دةدةسًويَت‪َ « $ :‬ع َ بًا ْل َْمر الْ ُم ْ من‪ ،‬إن أ َْم َرهُ ُكل وُ َخْي ٌر‪َ ،‬ولَ ْي َ‬ ‫صلّى اهللُ َعلَْيو َو َعلَى آلو َ‬ ‫دةطت دةكةوآ‪ ،‬وةن ثيَػةًبةس " َ‬
‫ِ‬ ‫ِْل ٍ ِ ِ‬
‫ص َهْيب ‪-‬رض ي اهلل عن و‪-‬‬ ‫ٍ‬ ‫صبَ َر فَ َكا َن َخْي ًرا لَوُ» (رواه مسلم َع ْن ُ‬ ‫ضراءُ َ‬ ‫َصابَتْوُ َ‬ ‫َحد إِال للْ ُم ْ م ِن‪ :‬إِ ْن أ َ‬
‫َصابَتْوُ َسراءُ َش َكَر فَ َكا َن َخْي ًرا لَوُ‪َ ،‬وإ ْن أ َ‬ ‫َ‬
‫)‪ .‬وستة‪ :‬كاس و باس بشاوسدسس جيَي طةسطوساًاُة‪ٓ ،‬ةًوو كاس و دةسًاُيَلي ٓةس ًاية خيَشة بؤ ‪ ،‬ئةًةةؾ بةؤ ٓةيض كةةغ ُييةة‬
‫جطة هةباوةسادسس‪ ،‬ئةطةس تووػي خؤػةطوصةسسُي ببيَةت طوثاطةي خةوس دةكةات دةبيَتةة ًايةة خيَةش بةؤ ‪ ،‬خةؤ ئةطةةس توػةي‬
‫صيامنةُذ ببيَت ئاسسَ دةطشيَت ٓةس دةبيَتة ًاية خيَش بؤ ‪.‬‬

‫ُؤيةَ‪ :‬خيَضسُب ثان و بةختةوةس ( الزوجة الصاحلة)‪:‬‬


‫بيَطوًاْ خيَضسُي ضان ًاية بةختةوةسيي و ئاطوودةيي ئةَ دوُياو ئةو دوُياية‪ٓ ،‬ةةسوةن ًايةة ضةاووساووُي بةُذةكاُيؼةة‪،‬‬
‫بؤية ئادشةت و ُةوة ضان دسخوسص صطسيَم هة ثياوضاكاْ بووة‪ ،‬بؤيةة دةبيةِني خةوس هةة ًةدذياُةذس بةاغ هةةو دسخوسصييةةياْ‬
‫ي إِ َمام اًز (الفرق ان ‪.)ٚٗ :‬‬ ‫ِ ِ‬ ‫ب لَنَ ا ِم ْن أ َْزو ِاجنَ ا وذُِّرياتِنَ ا قُ رَة أ َْع ُ ٍ‬ ‫ِ‬
‫اج َع ْلنَ ا ل ْل ُمتق َ‬
‫ي َو ْ‬ ‫َ َ‬ ‫ين يَ ُقولُو َن َرب نَ ا َى ْ‬
‫دةكات‪ ،‬هةوسُةة دةدةةسًويَت‪ :‬ش َوال ذ َ‬
‫وستة‪ :‬ئةوسُةُلة دةهَيَّ‪ :‬ئة ثةسوةسدطاسًاْ! هة ٓاوطةسسمناْ و ُةوةكامناُذس ًاية سووُاكي ديذة و‪ ،‬خؤػيٌاْ ثيَ ببةخؼة‪،‬‬
‫تا ٓاوكاسمياْ بلةْ هة خوسثةسطتيذسو‪ ،‬طةي و كؤًةهَيَلي وسًاْ بيبَ‪ ،‬كةخوسُاغ بيَةت وة خؤيؼةٌاْ بطيَةشاة بةة ثيَؼةةُط بةؤ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬
‫استَ َف َاد الْ ُم ْ م ُن بَ ْع َد تَ ْق َوى اللو َخيْ ًرا لَوُ‬
‫وسلم" دةدةسًويَت‪َ $:‬ما ْ‬ ‫صلّى اهللُ َعلَيْو َو َعلَى آلو َ‬ ‫هةخوس تشطاْ‪ٓ .‬ةس بؤيةؾ ثيَػةًبةس خوس " َ‬
‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِم ن زوج ٍة ِ ٍ‬
‫اعتْ وُ‪َ ،‬وإِ ْن نََِ َر إِلَْي َه ا َس رتْوُ‪َ ،‬وإ ْن أَقْ َس َم َعلَْي َه ا أَبَرتْ وُ‪َ ،‬وإ ْن َغ َ‬
‫ص َحتْوُ يف نَ ْفس َها‪َ ،‬وَمال و‪( #‬س نن اب ن‬ ‫ِ‬ ‫اب َعنْ َه ا نَ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ص احلَة‪ ،‬إِ ْن أ ََمَرَى ا أَطَ َ‬
‫ْ َْ َ َ‬
‫ماجة َع ْن أَِيب أ َُم َامةَ –رضي اهلل عنو‪( .)-‬ثيَؼب ًاُاًاْ هيَم دسوةتةوة)‪.‬‬

‫ُؤيةَ‪ :‬صسُظيت ػةسعيي‪ :‬ػاسةصسبووْ هة دير خوس دةسطايةكي تشة هة دةسطاكاُي بةختةوةسيي‪:‬‬
‫صسُظيت ػةسعيي و ػاسةصسبووْ هةة ئةايني و بةسُاًةة خةوس‪ ،‬اسيَطةةو اسيَطةلة بةُةذةكاْ ساووْ دةكةُةةوة‪ٓ ،‬ةةسوةن ئاطةؤ‬
‫بريكشدُةوةو جؤس تيَطةيؼتِياْ ساسطتةسا َ و جيَطري دةكات‪ ..‬بؤية دةبيِني كةة خةوس طةةوسة دةدةةسًويَت‪ :‬شقُ ْل َى ْل يَ ْس تَ ِوي‬
‫ين َال يَ ْعلَ ُم و َنز (سهضًش‪ .)9 :‬وستة‪ :‬ئايا ئةو كةطاُة كة صسُاْ و ػاسةصسْ هةطةةيَ ئةةو كةطةاُةدس كةة ُةةصسْ و‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫ين يَ ْعلَ ُم و َن َوال ذ َ‬
‫الذ َ‬
‫اس أَلُواْ أ َْى َل ال ِّذ ْك ِر إِن ُكن تُ ْم الَ تَ ْعلَ ُم و َنز (سهِر ةى ‪ .)43 :‬وستةةة‪ :‬ثشطةةياس بلةةةْ‬
‫ُةػةةاسةصسْ يةكظةةاُّ ! يةةاخود دةدةةةسًويَت شفَ ْ‬
‫اس َوَما يَ ْع ِقلُ َها إِال الْ َعالِ ُمو َنز (العنكبوت ‪ .)ٖٗ :‬وستة‪ :‬ئةو ويَِةو منووُاُة‬ ‫ض ِربُ َها لِلن ِ‬
‫ال نَ ْ‬ ‫هةصسُاياْ ئةطةس ئيَوة ُاصسُّ‪ .‬ش َوتِلْ َ‬
‫ك ْاْل َْمثَ ُ‬
‫بؤ خةهَلي ديَِيِةوة تةُٔا صسُاياْ هةوسُة تيَذةطةْ‪.‬‬

‫دةيةَ‪ :‬تيَلؤػاْ بؤ ساةوسُذُةوة ٓؤكاس خةًةكاْ و وةدةطتٔيَِاُي ٓؤكاس بةختةوةسييةكاْ‪:‬‬

‫‪12‬‬
‫هةوسُةوة خؤ دووسطشتّ هة تاوسْ و طةسثيَطةييةكاْ‪ ،‬ثاسسطةتر ضةاو صًةاْ و طويَلةاْ هةة طوُةاث و طةسثيَطةييةكاْ‪ ،‬ثاسسطةتر‬
‫دةطت و ناض و ئةُذسًةكاْ هة خةةتاو طةسثيَطةي و تاوسُلاسييةةكاْ‪ ،‬وةطةتاُةوة هةة بةةسدةَ ػةةٓةوستةكاْ و ذةةصو ويظةتة‬
‫دةسووُييةكاْ‪ ..‬طشايِةوة ذةص كشدْ بة دوُياو ثاسةو طةسوةت و طاًاْ و ثووهَةةكاْ‪ ،‬ويَةشاس ٓةةًوو ئةوسُةة ٓةطةت كةشدْ‬
‫بةساةنابةت‪ ،‬وةسع و تشطاْ هة خوس‪ ،‬ثؼتبةطن بةخوسو خؤػويظتر و ئوًيَذبووْ ثيَةي‪ٓ ،‬ةةسوةن نوسئةاْ خويَِةذْ و ضةووُة‬
‫ًضطةوت و بةساطرووبووْ و بةػذسس كؤسا صيلش ثياوضاكاْ و صسُاياْ‪ٓ ..‬ةسوةٓا دةطتٔيَِاْ بةطةس ٓةتيوو طةدةنةو خيَشست‬
‫و بةتةُط هيَقةوًاوسْ ضووْ‪ٓ ..‬تذ‪ٓ .‬ةًوو ئةوسُة ٓؤكاسْ بؤ بةختةوةسيي‪.‬‬

‫ياصدةيةَ‪ :‬بةٓيَضكشدُي دأل بةوة ئاوسا هة وةٍٓ و خةياهَةكاْ وةسطيَشايت‪:‬‬


‫كة ئةبِة ًاية ة دسووطةت بةووُي بريوبؤضةووْ ثةوض و ضةةثةهَةكاْ‪ ،‬ضةوُلة ئيِظةاْ ضةةُذة تةطةويٍ بةة ئةُذيَؼةةو خةياهَةة‬
‫بةتاهَةكاْ ببيَتةوة‪ ،‬ئةودةَ دأل و دةسووُي ًشطكاْ دةكةوُةة رووسيَلةي تاسيةم ثة اش هةة تةشغ و تؤناُةذْ و ُةخؤػةي و ئةيَؽ و‬
‫دهَتةُطييةوة‪ ..‬كة ئاكاًةكة تةُٔا بشيتيية هة دسساوخاْ و ٓةسصةهني و ٓةهَطووْ و تووساةبووْ‪ ،‬كة كؤتاييةكةة ػةيَت بووُةة‪،‬‬
‫بؤية ئةو ٓةًوو طةسكشدة ُاودسسة بةُاوباُط و طةةسٓةُطة هةطةةأل بةووُي ئةةو ٓةةًوو طةةهَتةُةت و ثةاسةو طةةسوةتة ئةاخش‬
‫رياُياْ بة ديؼةكيَم كؤتايي ثيَ دةٓيَِّ!!‬

‫دوسصدةيةَ‪ :‬ثؼتبةطن بةخوسو خؤ طشتّ بة ٓيذسيةت و دةسًايؼتةكاُي‪ :‬ضوُلة ًاية ساةتلشدُةوة ئةُذيَؼةو خةًو‬
‫خةياهَةكاُة‪ ،‬كة وسيؼبوو ٓيَضيَم بة دأل ئةبشاآ و طيِةكاْ طوػادو ئاطوودةيياْ ساوو تآ ئةكا‪ .‬بؤية دةهَيَّ‪ :‬كآ دةيةوآ‬
‫هةٓةًوو كةغ بةٓيَضتش بآ با ثؼت بة خوس ببةطتيَت‪ ..‬ئيظتعاصةؾ بةػيَلة هة ثؼت بةطن بة خوس‪ ،‬بؤية ػةيتاْ هة ٓيض‬
‫ػت ُاطوَةًيَتةوة هة بةسة ثؼتبةطن بةخوسو ئيظتيعاصةوة ُةبيَت‪ .‬وةن باطيؼٌاْ كشد كة طةسضاوة ُةٓاًةتي و‬
‫دهَتةُطييةكاْ ٓيَضو دسيِةًؤكة ػةيتاُة‪ ،‬ػةيتاْ خؤ ضان هة ًاُا ئيظتعاصةو ثؼت بةطن بةخوس ذاهَي ببوو‪ ،‬بؤية ٓةس‬
‫خؤيؼي بآ ئيظتعاُة كشدْ بةخوس ُةيتوسُي كة بةُذةكاْ هة خؼتة بةسيَت‪ ،‬وةن خوس طةوسة هةطةس صًاُي ػةيتاْ‬
‫ك َْلُ ْغ ِوي ن هم أ ْ ِ‬
‫يز (ص‪ .)82 :‬وستة‪ :‬دةطا بةعيضصةت و دةطةبَتي تؤ‪ ،‬ئةوسُة ٓةًووسْ دشيو دةدةَ و‬ ‫َْجَع َ‬ ‫َ ُْ‬ ‫دةدةسًويَت‪ :‬شفَبِعِزتِ َ‬
‫هةخؼتةياْ دةبةَ‪ .‬دة ئةطةس ػةيتاْ بآ ثؼتبةطن بةخوس ُةتوسُآ كة بةُذةكاْ هة خؼتة بةسيَت‪ ،‬ئة ضؤْ ئيٌَة بةبآ‬
‫ئةو ثؼت بةطن بةخوسية دةتوسُني هةبةسسًبةس ػةيتاْ و ديَىَ و وةطوةطةكاُي بوةطتيِةوة !!‬

‫ضؤْ دةبيت بة بةختةوةستشيّ كةغ‬


‫وةن باياْ كشد كة بةختةوةسيي بةخؼؽ و دياسييةكي خودسيية‪ ،‬ئةيذس بةكةطيَم كة بةدوسيةوة ويَىَ بيَت‪ٓ ،‬ةوهَي بةؤ بةذست و‬
‫بةةؤ ت ةيَ بلؤػ ةيَت‪ ..‬بةختةةةوةستشيّ كةطةةيؽ ئةوكةطةةة كةةة هةةةو بةخؼؼةةة ئيالٓييةةة بةختةةةوةسيي بيَبةةةؾ ُةةةبووبآ‪..‬‬
‫بةختةوةس ساسطتةنيِة‪ ..‬وةن بةختةوةس خاوةْ دهَة طاغةكاْ‪ ..‬دهَي طاهَراْ و هةخوستشطاوسْ و ديِذسسسُي طةسدةًي صوو‪..‬‬
‫كةهَةثياوسُ ي ػةو‪ ،‬كة هةػةوس ٓةهٌَةتيياْ هة در ُةدع و ػةيتاْ دةطتجيَلشدبوو بة نياًي هةيى و كوهَجة طشياُي ُيوة ػةو‬
‫دهَي بيَذسسياْ ئاو ئةدسو بةختةوةسيياْ ًظؤطةس دةكشد‪..‬‬
‫تؤؾ دةتوسُي كة وسبيت‪ ،‬دةتوسُي وةن ئةوسْ ًةيذسُي ػةسا ػةيتاْ هةة سايَطةة ديِةذسس ئةةوسْ هةة رياُتةذس بشاةويَِييةةوة‪..‬‬
‫كةوسبوو طوآ بذةو بضسُة ضيت ثيَ دةهَيٍَ‪!..‬‬
‫دةهَيٍَ‪:‬‬
‫خؤت بةدسٓاتوو خةسيم ًةكة تاوةكوو ديَت‪..‬ثةسطػي بةياُيؽ ًةبة‪ ،‬ضوْ ئةطةس ئةًشاطت باؾ بيَت‪ ،‬بيَطوًاْ بةياُيؼت باؾ‬
‫دةبيَت!‬
‫ئةوة ساطيي ساسبشد‪ ،‬ئةوة ساسبشديؽ ًشد‪ ،‬بري هةوة ساسبشدوو ًةكةوة‪ ،‬ضوُلة ساطيؼت و كؤتايي ٓات‪ ..‬كةًآ طةوسد و طؤهَبةة‪،‬‬
‫ئاصسبة‪ ،‬ضاآلكبة‪ ،‬خؤ هة تةًةهَي ببويَشةو تةوةصصةي ًةبة‪ ..‬خؤت هة بةتاهَي ببويَشة و بيَئيؽ ًةبةة‪ ..‬ريةاُي خةؤت ُةوآ كةةوة‪،‬‬
‫ػيَوسص رياُت با ٓةًة ضةػِة بآ‪ ..‬ئةطةس جطةسة كيَؼي وسص هيَ بيَِة‪ ،‬ئةطةس صطس خؤسيت كةًي كةوة‪ ..‬ئةطةس عاطةي و هةة‬
‫خوس ياخيت‪ ،‬صووكة ثةػيوسْ بةوة‪ ..‬بةسدةوسَ ساطتة (ال حول و القوة إال ب اهلل) بوَيَوة‪ ،‬ضوُلة ئؤباهَت طوون دةكاو دة دشيةات‬
‫ديَةةت‪ ..‬وة صطس ئيظةةتيػفاس بلةةة‪ ..‬ضةةوْ ساصق و دةسوو خيَةةشو ُةةةوةو صسُظةةيت بةطةةوود و ٓةةةهَوةسير طوُةةاث و تاوسُةةت بةةة‬
‫ئيظتػفاسةوة بةُذة‪ ..‬بضسُة كة بةآلو ُةٓاًةتييةكاْ هة خوست ُضيةم دةكةُةةوة‪ ،‬ديَةش دوعةاو ثاساسُةةوةت دةكةةْ‪ ،‬كيةربو هةة‬
‫خؤبايي بووْ و هووت بةسصيت هة كؤأل دةكةُةوة‪..‬‬

‫‪13‬‬
‫ب ساووطشروو تةًةأل و ذةطوود دسًةُيؼة‪ ،‬ضوُلة ًاية خةَ و ثةرسسةو ُاساةذةتييةكاُّ‪ُ ..‬ةكةة ساوو هةة طوُآةاْ بلةة ‪،‬‬
‫ضوُلة طو ُاث و طةسثيَطييةكاْ دهَي ئيِظاْ هة سيؼة ديَِّ و طةسةو ريَش دةكةْ‪ ..‬خةَ و ثةرسسة ٓؤكاس ُةكبةتي و نةيشسْ‬
‫وثةرسسةكاُة‪ً ..‬ةكةوة ريَش طفتونظة ُابةجآ و نظة بيَظةسوبةسو بيَحآ!‪ ..‬جِيَو دورًِاُت ‪ ،‬ئيَشةيي ئيَشةيياُت ‪ُ ،‬ةشخ و‬
‫بةٓات دياس دةكةْ‪ ،‬بضسُة ئةوة كة غيبةتت دةكات‪ ،‬ئةوة ذةطِةيةكي بة دياس بؤ ُاسدوويت‪ ،‬طوُآيَلي ثيَي ٓةهَوةسسُذيت‪،‬‬
‫ٓةس ئةًةػة ُيعٌةتي بةآلو ُةٓاًةتييةكاْ‪.‬‬
‫هةطةأل خةهَم طادةو كشسوةو ساووخؤػبة‪ ،‬ئةو كاتة خؤػةويظيت خةهَم ًظؤطةس دةكةيت‪ ،‬هةطةهَياْ بة ُةسًي بةذوآ طفتوهفتةت‬
‫ػرييِبكة‪ ،‬ئةوطا خؤػتياْ دةوآ‪ ،‬خؤت هةبةسدةًياْ بةكةَ بطشة‪ ،‬بةسص دةبيتةوة‪ ..‬هة طةبَ هةطةأل خةةهَم دةطتجيَؼةخةس‬
‫بة‪ ،‬ساووخؤؾ و دةَ بةخةُذةبة‪ ..‬بةًة ب خوس ثاػةاْ خةةهَلي خؤػةويظةت دةبيةت‪ .‬تةًةةُي خةؤت هةطةةأل ػةيت بيَبايةةخ‬
‫بةطةس ًةبة‪ ..‬ضوُلة ئاًاُخ و ئاكاًي بيَبةسو بيٌَاُت ثيَ دةبشايَت‪.‬‬
‫ئاطؤت دشسوسُلة‪ ..‬خؤدووسطشة هة عةػو و غةسسًيات و خؤػةويظتيي ُابةجآ‪ ..‬ضوُلة ًاية طةضسو ئةاصسس طيةاُّ‪ .‬تةؤ ٓةةس‬
‫خؤتيت كة رياُي خؤت دةُووطيتةوة‪ً ،‬يزووو ضاسةُووطي خؤت هةة طةوُعي بريكشدُةةوة خةؤتّ‪ ..‬ضةاويولة ساةؾ ًةخةة‬
‫ضاوت‪ ..‬وستة‪ :‬هةخةهَم دسادطُط و بةدطوًاْ ًةبة‪.‬‬
‫ئةطةس تووػي ٓةس نةيشسْ و ثةطتييةن بوويتةوة‪ ..‬بري كةوة كة ضةُذ نةيشسُي تشت ثيَؼةب بشايةوةو هةيَ دةسبةاص بوويةت‪ ..‬جةا‬
‫بضسُة ئةوة كة هةوسُة ثيَؼوو ُةجاتي دسيت‪ ،‬هةوسُة تشيؽ بةدشيات دآ و ساصطاست دةكات‪ .‬ئةوةؾ بضسُة كة ٓيض ػتيَليؽ‬
‫ٓاوتا ُيية هةطةأل ثةيوةُذ باػت هةطةيَ خوسدس‪ .‬بؤٓةس ػتآ ثةُا بؤ ئةو بةسة‪ ،‬هة ٓةس ػتآ دسًا ؛ بيَزة َ(يـا‪..)‬دهَت تةُط‬
‫بوو؛ بيَزة َ(يـا‪ ..)‬نةسصسسبوويت ثةكت كةوت؛ بيَزة َ(يـا‪ ..)‬كةوتيية دسو ُةدع و ػةيتاْ؛ بيَزة َ(يـا‪ ..)‬نةاتي و نةشا‬
‫ساو تيَلشد ‪ُ ،‬ةٓاًةتي و دةسدةطةس ساوو تيَلش ‪ ،‬ساصق و ساطصيت هةبةس بشاس؛ دوعا بلةو بوَيَ َ(يــا‪.)‬ضوُلة ٓةةسصستي ثةاكي‬
‫(‪)‬ية‪ ،‬دسيِةًؤ ٓيَضو دةطةآلت‪ٓ ،‬ةسصستي ثاكي (‪)‬ية ًاية ئؤخزُي و ئاطوودةيي‪ٓ ،‬ةسصستي ثةاكي (‪)‬يةة كةة (م دبر‬
‫اْلمر)ةو ٓةهَظووسايَِةس كاس دوُياية‪..‬‬
‫بؤية ئةطةس دةسيا ػةثؤهَيذسو ػوَقاُذ ‪ ،‬با ٓةهَيلشدو طشوسُذ ‪ ...‬بةهةًةوسُاْ ٓاوسس دةكةْ‪َ :‬يـا‪. ‬‬
‫ئةطةس سايَبوسس هة بياباُذس سايَطة وُبوو‪ ،‬كاسوسْ هة ساطيؼن سايَي ىلَ طوًبوو‪ ..‬وسنياْ وسابوو‪ٓ ،‬اوسس دةكةْ‪َ :‬يـا‪. ‬‬

‫ئةطةس كاسةطات و ًةسطةطاتبوو‪ ،‬بابا ثيَلشسو صسًذسس ٓاوسس دةكا‪َ :‬يـا‪.‬‬

‫ئةطةس دةسطاكاْ دسخشسْ‪ُ ،‬ةدسسو ٓةرسسو بيَحآ‪ ..‬بيَذةسةتاْ و بيَِةوسياْ دةطتياْ هةبةس ثِطلاْ بشاس ٓاوسس دةكةْ‪َ :‬يـا‪‬‬

‫ئةطةس سايَطةكاْ تةُطبووُةوةو ئوًيَذةكاْ بشاسْ و ٓيوسكاْ ثطشاسْ‪ ،‬خةهَلي ٓاوسس دةكةْ‪َ :‬يـا‪.‬‬

‫كةوسبوو ثيَِخ ػت هة رياُتذس نةآلضؤكة تة طةعادةت و بةختةوةسيي ًظؤطةس كةيت‬


‫ئةطةس دة تةوآ رياُيَلي بةختةوةسسُة بةطةس بةةسيت هةطةةستة كةة ثيَةِخ ػةتاْ هةة رياُتةذس نةآلضةؤ كةةيت‪ ،‬تةا ئاطةوودةيي و‬
‫بةختةوةسيي ًظؤطةس كةيت‪:‬‬
‫يةكةَ‪ :‬بةتاهَي و تةُٔايي‪ :‬كاتآ كةة تةةُٔا و بيَلاسيةت‪ ،‬دةيةاْ ئةةدلاسو بةريو ػةوبوٓاتي تووساةٓاتةت بةؤ دسووطةت دةبيَةت!‬
‫طةسةجناَ كاسةكاُت هيَ طةسسُطشآ و ئاهَؤص دةكات ‪ ..‬كة وسيؼبوو ًةصسد و خوهقت تيَم ئةضآ و وػم و ئاهَؤصو بئَيَض؛ هةضةاو‬
‫خةهَلا دةسئةكةويت‪ٓ ،‬ةًيؼةة ٓةطةت بةة بئَيَةض و ػةجشصةيي و تةةُيايي دةكةةيت‪ ..‬تةُياييةةكيؽ ئةطةةس خشسثةة دةطةةأل‬
‫كةوآ‪ ..‬ئةتلورآ و بة صيِذويَتب هةريَش خاكا تيَت دةٓاوآ!!‬
‫تة ُٔا يةن ذةهَةتي تةُيايي ُيعٌةت و بةسكةتي خوسية‪ ،‬ئةويؽ هة طؤػةيةن تةُيا بيت و دةطةأل خوسدس ًوُاجات كةيت‪ ..‬يا بؤ‬
‫طةسصةُؼت و طةسكؤُة خؤت هةبةسدةَ صستي ثاكي ئةهَ دس دةسكةويت و دسوس تؤبةو ثةػيٌاُي هيَ بلةيت‪.‬‬
‫بيَئيؼيؽ هة تةُيايي صطس خشستشة! كاتآ كة بيَئيؽ بيت‪ ،‬خؤت هة ُاو كؤًةهَبَ خةَ و ئاصسسو ئةُذيَؼةة دةبيِيتةةوة‪ ..‬بثةةساةى‬
‫ساسبشدووو ئيَظتا و دسٓاتووت دةكةيتةوة‪ ،‬تا دةختاتة ُاو طيَزسويَم خةَ و ئاصسس‪ ..‬بة ٓةصسس ٓةصسس بريو خةياأل ٓةهَتذةطشآ و ٓةةس‬
‫ُاصسُي هة كوآ خؤت دةدطصيتةوة!!‬

‫‪14‬‬
‫بؤية ئاًؤرطاسيٍ ئةوةية كة ضاو هة ثيَؼيِاْ و كةهَةثياوسُي طةسدةًي صوو بلةيت و بضسُة ضةؤْ هةبةةسدةَ تةةُيايي و بيَئيؼةي‬
‫ئةوطادس وةن ًةسد وةطتابووُةوةو ُةدةبةصيّ‪..‬‬
‫طةيشكة‪:‬‬
‫"عةتائي كوسا ساةبا " (ساةمحةتي خوس هيَ بيَت) صسُاو ُاودسس طةسدةًي خةؤ بةوو‪" ،‬ئةذِةة كةوسا نةةييع" (ساةمحةةتي‬
‫خوس هيَ بيَت) ُةسَ و ُياُب عةسةب‪ ،‬بئَيَضو ٓةرسس و دةطت كوست و ثؼت كوساو ناضةةكاُب باسيةم‪" ..‬ئةعٌةةؾ" (ساةمحةةتي‬
‫خوس هيَ بيَت) دةسًوودةُاطب بويٌةت‪ ،‬ضةاوةكاُب بةآ ٓيَةضو‪ ،‬دةطةتةكاُي كةوست و جووبةةسطي ثيِةةبووْ‪ٓ ..‬ةةًوو ئةوسُةة‬
‫طاتيَم تةُيايي و بيَئيؼي صةدةس ثيَ ُةبشدْ‪ .‬بطشة ثيَػةًبةسسْ ٓةًووياْ وس بووْ‪" :‬دسود" ئاطِطةس بوو‪" ،‬صةكةسيا" دسستةاؾ‬
‫بوو‪" ،‬ئيذسيع" بةسطذسوو بوو‪ ،‬كةضب ثوختةو ٓةهَبزسسدةى ٓةًوو خةهَم بووْ ‪.‬‬

‫دةى كةوسبوو كاتةكاُت سايَلخة‪:‬‬


‫"ػيَخ عايض ئةهقةسُي" دةهَبَ‪ :‬با منووُةيةةكت بةؤ بٔيٌَِةةوة‪ ،‬طةةس ( طالو العلوه )‪ ،‬دوسى ُويَةزى بةةياُياْ تةةسخاْ كةات بةؤ‬
‫هةبةسكشدْ‪ٓ ،‬ةس صسُظتآ هة صسُظتة ػةسعيي يةكاْ‪ ،‬دوسى ُويَزى ُيوةساط تةةسخاْ بلةات بةؤ ًتةاآل كةشدْ‪ ،‬دوسى ُويَةزى عةطةش‬
‫تةسخاْ كات بؤ طةساسْ بة دوسى صسُظتة جؤسسو جؤسةكاْ‪ ،‬دوسى ُويَزى ئيَوسسة تةسخاْ كات بؤ طةسدسْ و طةساسْ بؤ بى دططت‬
‫و خؤػةويظتاْ‪ ..‬دوسى ُويَزى ػيَوسْ تةسخاْ كات بؤ خويَِذُةوةى كتيَبة ٓاوضةسخةكاْ‪ ،‬ياْ دسُيؼن هة طةأل خاوو خيَضسْ‬
‫و ًودسسست كشدْ و نؤمشةو ياسةييةكاْ‪ ..‬طةس ٓةس كةطيَم وس بلات ػتيَلب ضاكب كشدووة‪.‬‬
‫ين َآمنُوا إِ ْن تَت ُق وا الل وَ َْ َع ْل لَ ُك ْم فُ ْرقَان اً َويُ َك ِّف ْر َع ْن ُك ْم َس يِّئَاتِ ُك ْم َويَ ْغ ِف ْر لَ ُك ْم َوالل وُ ذُو الْ َف ْ‬
‫ض ِل‬ ‫ِ‬
‫خوسى طةوسةؾ دةدةسًوآ‪ :‬شيَا أَيُّ َه ا ال ذ َ‬
‫الْ َع ِِي ِمز (اْلنفال‪ .)ٕٜ:‬وستة‪ :‬ئة ئةوسُة باوةساتاْ ٓيَِاوة! ئةطةس هة خوس ببطّ و ثاسيَضطاس بشاياسةكاُي بلةْ (ُووسيَلتاْ‬
‫دةدست ةيَ) بتةةوسُّ ضةةان و خشسثةةي ث ةيَ هيَةةم جياكةُةةةوةو سيَتةةاْ بةةؤ سووُلاتةةةوة وهةةة طوُآةةةكاُي ثيَؼووػةةتاْ ببةةووس َ و‬
‫تاوسُةكاُيؼتاْ ببةخؼيَ‪ ،‬و خوسؾ بؤخؤ خاوةُي بةٓشة صطس طةوسةو ًةصُة‪.‬‬

‫بؤية دةبيِني كة "عوًةس" ضؤْ بةس بةسةكاُب هةطةأل ببَ ئيؽ و بةتاآلْ دةكشد‪ ،‬ساطرىَ بيِب ٓيَِذىَ طةُخ هة ًضطةوت ببَ ئةيؽ‬
‫دسُيؼتوو وْ‪ ،‬كةوتة طةس طةسياْ و تئَةهَذسُياْ‪ ،‬ئيِحا ثيَي طوتّ‪ٓ :‬ةهَظّ بشاطْ بؤ دةسةوة‪ ،‬تيَبلؤػّ دسوسى ساصق و ساطصى هةة‬
‫خوس بلةْ‪ .‬ضوُلة ئاياْ ُة صيَشا ُة صيوتاْ بؤ ُاباسيَِبَ‪ ،‬بآ ئيؼي و دةطت بة تاهَب وةطوةطةو ُةخؤػب دةسووُيتةاْ بةؤ‬
‫دسووطت دةكات‪..‬‬

‫دووةَ‪ :‬خةَ و ئةُذيَؼةكاْ‪:‬‬


‫خةَ و ئةُذيَؼةكاْ ًِذسهَي بيَؼلةت ثري دةكةْ‪ ..‬طةجنيَتيت هةدةطت دةدةْ‪ ..‬ساصق سطصيت كةَ دةكةْ‪ ..‬وةن ًشدوو بة ُيَو‬
‫صيِذوسُذس سا َ دةكةيت‪ ..‬دةتباتة جئاُيَلي تش‪ ،‬جئاُي ًشدووسْ‪ ..‬جئاُي تاسيلي و بةدبير و ساةػبير‪ ..‬ئةوطةا ساووُاكيةت‬
‫ب تاسيلةو‪ ،‬ساسطتيت هيَ ئاوةرووةو ٓةنت ب ُآةنة‪ ،‬هةٓةًوو كةغ بة طوًاْ دةساوسُيت‪ ،‬هةخؤتةوة ئةدويَيت‪ ..‬هة ٓةًوو ػةت‬
‫تووساة دةبيت‪ ..‬هة طيَبةس خةؤت دةطةوَةًيتةوة‪ ..‬ئيقةذسًت ُابةآ‪ ..‬طظةت و خةاوو تةًةةهَيت‪ ..‬خةةو ُةاخؤؾ دةبيِيةت‪..‬‬
‫ساةُطي ًشدووسُت هيَ دةُيؼآ‪ ..‬خوسسدُت كةَ دةبآ‪ ..‬هةساوبوسصو بئَيَض دةبيت‪ ..‬هةخؤتةوة ٓةهَذةضيت‪..‬خؤت ُاػؤيت‪ ..‬جوي‬
‫جوسْ ُاثؤػيت‪ ..‬خؤ هةٓةًوو كةغ بة دووس دةطشيت‪ ..‬وةآلًي كةغ ُادةيتةوة‪ٓ ..‬ةني ًاأل و ًِةذسهَت ُادةيةت‪ُ ..‬اثشاريَيتةة‬
‫خةًوثةرسسة خيَضسُت‪ٓ ...‬تذ‪.‬‬
‫كةوستة بيَخةًبة‪ :‬ضوُلة خةًِاكييةكاْ هة بةُذسيةتييةكاُت ببَ ٓيَضت دةكةْ‪ ،‬هة جئةادو ًةيةذسُي ػةةسا دورًِةاْ وة دوست‬
‫دةخةْ‪ ،‬وسةت ثآ بةس دةدةْ‪ ،‬طوًاُب خشسثت بؤ دسووطت دةكةْ‪ ،‬هة ئةجناًذس دأل ساةؾ و ساةػبيِت دةكةْ‪..‬‬

‫بيَخةًبة‪ :‬ضوُلة خةًِاكي و دهَة ساسوكيَي طةس ضاوةى ُةخؤػيية دةسووُييةكاُة‪ٓ..‬ةسوةن ضةاوطب بةآ ٓيَةض و كةسةطةتةى‬
‫دسسووخاْ و وةطوةطةو ئاػووب و طيَزسو و طةسةو هيَزييةكاُة‪..‬‬

‫بيَخةًبة‪:‬ئةوةتا نوسئاُت هةبةس دةطتاية‪ ،‬ئةتوسُب خؤت بة ويَشدةكاْ خةسيم بلةيت‪ٓ ،‬ةًيؼة دوعا بلةو بجاسيَوة‪ُ ،‬ويَز بلةةو‬
‫خيَش بلة‪ ،‬كاسو كشدةوة ضان ئةجناَ بذة‪ ،‬كشدةوى ضاكيؽ بةسٓةًب باػت بؤ ثةيا ئةكا‪.‬‬

‫‪15‬‬
‫بيَخةًبة‪ :‬خؤت ًةدة دةطت خةًةكاْ كة هة سايَطةى بآ ئيؼب و دةطت بةتاهَييةوة دسووطت ئةبّ‪ُ..‬ويَةز بلةة‪ ..‬خبويَِةةوة‪..‬‬
‫ب لَ ُك ْمز (غافر‪ .)ٙٓ:‬وستةة‪:‬‬ ‫بِووطة‪ ،‬كاس بلة‪ ..‬ثيَؽ كةوة‪ ..‬دوس ًةكةوة ًةوةطة‪ ..‬خوس طةوةس دةدةسًويَت‪ :‬شادعوِ أ ِ‬
‫َستَ ْ‬ ‫ُْ ْ‬
‫ب‬ ‫ِ‬ ‫ن‬‫ِ‬
‫دسوسهة ًّ بلةْ و هة ًّ بجاسايَِةوة‪ًِ ،‬يؽ وةآلًتاْ دةدةًةوة‪ٓ .‬ةةسوةٓا دةدةةسًويَت‪ :‬ش ْاد ُع َ ُ ْ َ َ ُّ ً َ ُ ْ َ ً ُ ُ ُّ‬
‫ال‬ ‫و‬ ‫إ‬ ‫ة‬ ‫ي‬ ‫ف‬ ‫خ‬ ‫و‬ ‫ا‬ ‫ع‬ ‫ر‬ ‫ض‬ ‫ت‬ ‫م‬ ‫ك‬ ‫ب‬
‫ر‬ ‫ا‬
‫و‬
‫ينز (االع را ‪ .)٘٘ :‬وستةةة‪ :‬دةطةةا بةطةةةس كضيةةي و بةةة ثةُاًةةةكيي‪ ،‬هةةة ثةةةسوةسدطاستاْ بالهَيَِةةةوة‪ ،‬بةساسطةةتيي خةةوس‬ ‫ِ‬
‫الْ ُم ْعتَ د َ‬
‫ِّينز (غ افر‪ .)ٔٗ:‬وستةة‪:‬‬ ‫ِِ‬
‫ي لَوُ ال د َ‬ ‫دةطذسيَزكاسسْ و هةطِووس دةسضووسُي خؤؾ ُاو َ‪ٓ ،‬ةسوةٓا دةدةسًويَت‪ :‬شفَ ْاد ُعوا الل وَ ُْْلص َ‬
‫كةوستة هة خوس بجاسايَِةوة و بةثاكي بؤ طةسدْ كةض بةّ‪ٓ .‬ةةسوةن دةدةةسًويَت‪ :‬شقُ ِل ْاد ُع وا الل وَ أَ ِو ْاد ُع وا ال ر ْمحَ َن أَيّاً َم ا تَ ْد ُعوا فَلَ وُ‬
‫االْسَاءُ ا ْحلُ ْس َ ز (االس راء‪ .)ٔٔٓ :‬وستة‪ :‬ثيَياْ بوَيَ‪ :‬هةُضسو دوعاكاُتاُذس ٓةس ُةاو ثةريطص (سهلل) بةةسْ؛ وةيةاْ ٓةاوسس بةة ٓةةس‬ ‫ْ‬
‫يةكيَ هةطيفةتة ثريطصةكاُي ئةو بلةْ‪ ،‬جا ئيَوةؾ بةٓةس ُاوو طيفةتيَلةوة‪ ،‬هةو ُاوو طيفةتاُة بؤخؤ دياسييلشدوْ دةتوسُّ‬
‫دسوس هيَ بلةْ و ٓاوسس بؤ بةسْ‪.‬‬

‫خةًوثةرسسة ضي بة ًشطكاْ دةكةْ !‬


‫خةًوثةرسسة ثياو هةة ثيةاوةتي دةخةةْ‪ ..‬ئةةنأل هةة ًيؼةلي بةُةذسكاُا طةوون دةكةةْ‪ ..‬وةن ًِةذسهَت هةيَ دةكةةْ‪ٓ ..‬ةسضةي‬
‫بِةًايةكي ًؤسيي ٓةية وسدة وسدةت هة دةطةت دةدةْ‪ ..‬وةن هةة ثيَؼةةوة ئاًارةًةاْ دسو طومتةاْ كةة خةةَ و ئةُذيَؼةةكاْ‬
‫ًِذسهَي بيَؼلة ثري دةكةةْ‪ ..‬طةةجنيَتيت هةدةطةت دةدةْ‪ ..‬ساصق سطصيةت كةةَ دةكةةْ‪ ..‬وةن ًةشدوو بةة ُيَةوسْ صيِذوسُةذس سا َ‬
‫دةكةيت‪ ..‬دةتباتة جئاُيَلي تش‪ ،‬جئاُي ًشدووسْ‪ ..‬جئاُي تاسيلي و بةةدبير و ساةػةبير‪ ..‬ئةوطةا ساووُاكيةت ب تاسيلةةو‪،‬‬
‫ساسطتيت هيَ ئاوةرووةو ٓةنت ب ُآةنة‪ ،‬هةٓةًوو كةغ بة طوًةاْ دةساوسُيةت‪ ،‬هةخؤتةةوة ئةةدويَيت‪ ..‬هةة ٓةةًوو ػةت تةووساة‬
‫دةبيت‪ ..‬هة طيَبةس خؤت دةطوَةًيتةوة‪ ..‬ئيقةذسًت ُابةآ‪ ..‬طظةت و خةاوو تةًةةهَيت‪ ..‬خةةو ُةاخؤؾ دةبيِيةت‪ ..‬ساةُطةي‬
‫ًشدووسُت هيَ دةُيؼآ‪ ..‬خوسسدُت كةَ دةبآ‪ ..‬هةساوبوسصو بئَيَض دةبيت‪ ..‬هةخؤتةوة ٓةهَذةضيت‪..‬خؤت ُاػؤيت‪ ..‬جوةي جةوسْ‬
‫ُاثؤػيت‪ ..‬خؤ هةٓةةًوو كةةغ بةة دووس دةطشيةت‪ ..‬وةآلًةي كةةغ ُادةيتةةوة‪ٓ ..‬ةةني ًةاأل و ًِةذسهَت ُادةيةت‪ُ ..‬اثشاريَيتةة‬
‫خةًوثةرسسة خيَضسُت‪ٓ ...‬تذ‪.‬‬

‫بؤية "دكتؤس طيظيى" هة صسُلؤى ( كوسُيى ) بةػب ثضيؼليذس دةهَيَت‪ :‬خةًِاكب سايَطايةكة ضوسس ػت ديَِيَتة كاية‪:‬‬
‫‪ .1‬خيَضسْ و رياُي ٓاوطةس تيَم ئةدةْ‪.‬‬
‫‪.2‬كاسةطاتي ًادد ديَِيَتة كاية‪.‬‬
‫‪ٓ .3‬ةًيؼة ُيطةسسُي و دهَتةُطي باهَي بةطةس كةطي خةًِلذس دةٓيَِيَت!‬
‫‪ .4‬ساق و كيِةو دووبةسةكي دسووطت دةكةْ‪.‬‬
‫ٓةسوةٓا "دكتؤس ويويةَ ًاهيم طويِطى" هة وتاسيَلب كة بؤ دكتؤسة ئةًشيلييةكاُب ددسْ ساسيطةياُذ طوتي‪ :‬ئةو ٓةطتاُة كة‬
‫ًاية دهَخؤؾ و ػادوًاُي ُني‪ ،‬دةػآ كة كاسبلةُة طةس دسبةػبووُي كاهيظيؤَ هة بػة ئيِظاُذس‪ ،‬بةَ ثيَيةؾ ئةبيَتة‬
‫ٓؤ ٓةهَوةسير ددسُةكاْ‪.‬‬
‫ٓةسوةٓا "دسيى كاسيِحي" دةهَيَت‪ :‬صُووجةكاْ‪ ،‬ئةوسُة كة هة باػووس وآلت دةريّ هةطةأل ضيِييةكاْ‪ ،‬صطس بةدةطٌةْ‬
‫تووػي ُةخؤػي ديَ دةبّ‪ ..‬ضوُلة كاسةكاُياْ صطس بة هةطةسخؤيي و بآ ثةهةو دسوسْ بةساآ دةكةْ‪ٓ .‬ةسوةٓا دةهَآ‪ :‬رًاسةى‬
‫ئةو ئةًشيليياُةى كةوس ساطرسُة خؤياْ دةكورْ صطس صياتشْ هةوسُةى كةوس بة ُةخؤػب تش دةًشْ‪.‬‬
‫ٓةسوةٓا هةَ ًاوسُةى ثيَؼوو بيظتٌاْ كةوس دةصطا ساسطةياُذُةكاُب جئاْ ئةوةى دووثات كشدةوة كةوس طةسطكب ثيَؼووتشى‬
‫ووآلتة يةكطشتووةكاُب ئةًشيلا (ساطُاهَذ سايَطّ ) تووػب ُةخؤػب دةسووُب بووة‪ ،‬ئةويؽ هةبةس ئةوةى كةوس تةًةُب هة ذةوتا‬
‫طايَ ساةت كشدووة هة ئاخشيؽ دةهَيَّ‪ٓ :‬ةس بة ُيطةسسُيي و دهَتةُطييةكي صطسيؽ طةس ُايةوة!!‬
‫ياخود هة ساطرُاًةى ( الشرق األوسو ) هةة رًةاسةى ساطرى ( ‪ٓ 1415/4/21‬ةة ) دس‪ ،‬ئةًةةى ساسطةياُةذ‪ ،‬كةةوس ‪ ( :‬جةؤسد بةوؾ) ى‬
‫طةةةسطكب ثيَؼةةووتشى ووآلتةةة يةةةكطشتووةكاُب ئةةةًشيلا‪ ،‬ضةةةُذيّ جةةاس ٓةةةوهَب خؤكوػةةتِب خةةؤى دسوة‪..‬ضةةةُذ جةةاسسْ بةةة‬
‫ا َع ْن‬
‫ئؤتؤًبيوةكةيةوة خؤى خظتؤتة ضاهَةوة تاكوو مبشيَت‪ ..‬يةاْ ٓةةوهَب ئةةوةى دسوة كةة خةؤى خبِليَِيَةت‪ ..‬ش َوَم ْن أ َْع َر َ‬
‫ضْنكاً َوََْن ُشُرهُ يَ ْوَم الْ ِقيَ َام ِة أ َْع َمى ز (ط و‪ .)ٕٔٗ :‬وستة‪ :‬وةٓةسكةطيَليؽ هةو نوسئاُةيةةَ سوو وةسطيَةشا َ ئةةوة‬ ‫ِ‬
‫ذ ْك ِري فَِإن لَوُ َمعِ َ‬
‫يشةً َ‬
‫بيَطوًاْ رياُيَلي طةخيت دةبيَ‪ ،‬وة هةساطر نياًةتيؼذس بةكويَشيي ذةػشو دسدطايي دةكةيّ‪.‬‬
‫‪‬‬

‫‪16‬‬
‫يان دةهَيَّ‪ُ" :‬اثويؤْ ثؤُاثاست" بة ُةخؤػب دةسووُب طةسى ُايةوة‪ .‬يةاخود هةةو ًاوسُةة ثيَؼةوو هةة دةصطةا ساسطةياُذُةةكاْ‬
‫بيظتٌاْ كةوس هة ئةهٌَاُيا دسيليَم طبَ ًِاهَب خؤى كوػت‪ ،‬ئةويؽ هة بةس ئةوةى ًِاهَةكاُب خؤى صطس خؤؾ دةويظن ُةةوةكا‬
‫ئةوسُيؽ طةوسة بّ و وةن ئةًياْ بةطةس بيَت‪ ،‬دوسى ئةوة خؤػب ًشد‪.‬‬
‫بؤية هةطةسرًيَشيَلي (سايَلخشسوى تةُذسووطتب جئاُب) ساسطةيِشس كةوس هيَلؤهَيِةوةكاْ ئةوة دةطةمليَِّ كةوس رًةاسةى ئةوسُةةى‬
‫كةوس تووػب دهَتةُطيي بووُة هة ‪ %3‬كةطّ‪ .‬بةآلَ هة طاهَب ‪ 1978‬ئةَ سايَزةية صيادى كشد بؤ ‪ٓ ، %5‬ةسوةٓا ئةوة دةطةمليَِبَ‬
‫كةوس هة ُيَةوسْ ٓةةس ضةوسس كةةغ كةطةيَم هةة دهَةساسوكيَيةذس دةريةةت‪ٓ .‬ةةسوةٓا طةةسطكب كةؤُطشةى ػةجشصة دةسووُييةةكاْ هةة‬
‫كؤُطشةى طاهَب ‪ 1981‬كةوس هة (ػيلاطؤ) بةطبس ئةوة دةطةمليَِبَ‪ :‬كةوس ‪ً 100‬ويؤْ كةغ هة جئاْ هة دهَةساسوكيَيذس دةريةّ‪..‬‬
‫خوسى طةةوسة دةدةةسًوىَ‪[ :‬أَوال يَ رْو َن أَن ُه م يُ ْفتَ نُو َن ِيف ُك ِّل َع ٍام َم رًة أ َْو َم رتَ ْ ِ‬
‫ي ُ ال يَتُوبُو َن َوال ُى ْم يَذكُرو َن] (التربوة‪ .)121 :‬وستةة‪:‬‬ ‫ْ‬ ‫َ َ‬
‫ئاخؤ ُابيِّ كة ٓةس طاهَة جاس َ‪ ،‬ياْ دوو جاس تانييذةكشيَِةوة؛ بةبيَ باسسُيي و‪ ،‬بة جئادو ساطيؼن بؤ جةُط؛ كة ضي ٓةةس‬
‫تةوبة ُاكةْ و بريُاكةُةوةو ثةُذ وةسُاطشْ‪.‬‬
‫ياْ ًاوةيةن بةس هة ئيَظتا ساطرُاًة جئاُييةةكاْ ئةةوةياْ بة و كةشدةوة كةةوس (وةصيةشى دةسةوةى دةساةُظةا) هةطةةس دةًةب‬
‫ذوكٌب "دشسُظوسًيبسْ" ‪ٓ ،‬ةةوهَب خةؤ كوػةتِب دسوة‪ٓ ،‬ؤيةكةػةب دةطة اسيَتةةوة طةةس ئةةوةى كةةوس ٓيَِةذآ هةة ساطرُاًةةكاُب‬
‫دةسةُظا ٓيَشػياْ كشدطتة طةسى و ساةخِةيةكب صطسياْ ىلَ طشتووة‪ ،‬ئةًيؽ ضوُلة ئيٌاُيَلب ُةبووة تاكو بيجةاسيَضآو هةضةِط‬
‫ُةػتةسى ساطرُاًةُووطاْ ساصطاسى كات‪ ،‬سيَطةيةكب تشى ُةبوو‪ ،‬بؤ دةسباص بووْ هيَياْ تةُٔا سايَطةى خؤكوريي ُةبيَت !!!‬

‫بؤية طةذابة بةسايَضًاْ "ئةبوودةسدس" (خوس هيَي ساسص بيَت) صطس ساسطيت دةسًووة كة دةسًوو ‪ :‬طآ ػتٍ ثآ خؤػة كةضب‬
‫خةهَلب هةطةس دهَياْ طشسُة‪ٓ :‬ةرسسيي و ُةخؤػيي و ًشدْ‪ ..‬ضوُلة ٓةرسسيب و دةطتلوستيب دهَِةوسييية‪ُ ،‬ةخؤػييؽ‬
‫كةداساةتة و ًشدُيؽ طةييؼتِة بة هيقاى خوس‪..‬‬

‫طيَيةَ‪ :‬كيربو خؤ بةطةوسةصسُني‪:‬‬


‫ٓؤكاسيَلي تش خةًةكاْ؛ كيربو خؤ بةطةوسة صسُيِة‪ ..‬تيَلؼليَِةس كيربو خؤبةةصي صسُيِةيؽ‪ ،‬دةطةٔيَِاُة بةطةةس ٓةةرسسسْ و‬
‫طشايِةوة دشًيَظلي هيَقةوًاوسْ‪ .‬كاتآ كة خؤت بةدةطةآلت ديَتة بةسضاو‪ ..‬كاتآ كة بةُاودسسو دياس ديَيتة ئةرًاس‪ ..‬كاتآ كة‬
‫وةن خاُةوسدةو كةطايةتييةكي ُاودسس ديَيتة طةس صسس‪ ..‬كاتآ ثاسةو ثوي و دةوهَةًةُذبوويت ئةو كات بري هةة بةشس ٓةةرسسةكاُت‬
‫بلةوة‪ ..‬ئةوسُة كة ًوذتاجّ و ضاوياْ هةدةطت يةكيَلة كة ئاوسايياْ ىلَ دستةوة و دةطيت ًئشةباُيياْ بؤ دسيَزكةْ‪ .‬تؤ كةة‬
‫دةياُبير ٓةرسسو ُةدسسو بُةوسصْ‪ ..‬ئةو دةَ ضاو بةةصةيي و دةطةيت بةخؼةِذةيياْ بةؤ ساسكيَؼةة‪ ،‬هةة ًةيِةةت و طشدتةاسيي‬
‫دشياياْ كةوة‪ٓ ،‬ةُاطة ػاديياْ ثيَ ببخةػةة‪ ..‬خةُةذةو بضةيةاْ بيَِةة طةةس هيَةو تةاكوو تةؤ ُةاوو ػةؤسةتت هةُ َيوثةةساسو‬
‫ثياوضاكاْ و بةخؼِذةكاُي ًيَزوو هةجئاُذس دةسكةوآ‪.‬‬

‫ضوسسةَ‪ :‬خؤثةسطيت و هة خؤبايي بووْ‪:‬‬


‫ئةَ دوو بشاطة دوو وػةْ بؤ يةن ًاُا! هةخؤبايي بووْ كؤتايي سايَطة كةطةةكاُة‪ ،‬كةةوسبوو وسيابةة! خؤثةسطةتيؽ كؤتةايي‬
‫كؤتايييةكاُة ديظاْ وسيابة‪.‬‬
‫وسيابة‪ ..‬بري كةوة بضسُة كة ئيظاسو بةطةسخؤٓةهَبزسسدْ جوسُبيّ بةخؼؼي خوسييية ئةطةةس ٓةةتبآ‪ ،‬ئةطةةسيؽ ُةةتبوو ئةةوة‬
‫ٓةوهَي ثةياكشدُي بذة‪ ..‬بةوةؾ ثةيا دةبآ كة ًيلشاطبي خؤثةسطيت و هة خؤبايي بووْ هة كةهوةو ُةدظتذس دةسكةيت‪.‬‬

‫ثيَِحةَ‪ :‬سانليَؼاْ و ئيَشةيي‪:‬‬


‫سانليَؼاْ و ئيَشةيي دووئاطشْ يةن هة يةن خشستش! ساق و كيِة جوهَةيةكي دسةووُيني كة هة دهَذس هةطةسةجناًي ٓةهَظوكةوتلشدْ‬
‫و ًاًةهَةةةكشْ هةطةةةأل خةهَلةكاُةةذس دسووطةةت دةبةةّ‪ .‬ساق و تةةووساةييؽ ئةةاطشيَلّ ثيَؼةةي ٓةةةًوسْ خاوةُةكةةة طةةشا دةدةْ و‬
‫دةياُظةةووتيَِآ‪ٓ ..‬ةسضةةي ئيَشةيةةي و بةسضاوتةُطيؼةةة ُةخؤػةةييةكي كوػةةِذةْ كةةة خاوةُةكةةة بةةةًشدُيَلي هةطةةةس خةةؤ‬

‫‪17‬‬
‫دةًشيَِيَِّ‪ ..‬ضوُلة ئةو كةطة بةو دةسد ساق و ئيَشةيي خؤية نةت ضاو بةسسيي ُادست كة ئةبيِآ غةيشة خؤ ئاطوودةيةو هة‬
‫ُيعٌةتذس رياْ بةساآ دةكات‪ .‬بةهَلوو ئةو ٓةًوو ػتيَلي بؤخؤ دةوآ و بةغ‪ ..‬كة ُايؼةيبآ وسدة وسدة وةن بابةا ُةةخؤؾ‬
‫ئةبآ ضاوةسايَي ًشدُيَلي ٓيَوسؾ ببآ كة ضةُذة ُاخؤػة‪ .‬بؤية ُةجاتبووُت هةَ دةسدة كوػةِذةية بةةوة دةبةآ كةة ٓةًيؼةة‬
‫بوَيَيت‪( :‬ما شاء اهلل القوة االباهلل) ياْ بوَيَيت‪( :‬بار اهلل لو فيما أعطاه) ياخود (املعوذات) طآ جاسسْ خبويَِيَت‪.‬‬
‫كةوستة بةختةوةس ئةو كةطة كة‪ :‬دهَي ثشاة هة خؤػويظتر خوس‪ ،‬بةياُي و ئيَوسسة دةكاتةوة هة غةيش خةوس بةري بةة ب ٓةيض‬
‫ػتآ دسُيية‪ .‬تةُٔا بة ياد خوس ئاطوودةيةو بؤ دير خوس ئاًادةية‪.‬‬

‫ٓؤكاُي بةختةوةسيي هة دوُياو هة دوسساطردس‬


‫سايَطاكاُي دةطتطريبووْ بة بةختةوةسيي و ئاطوودةيي دوُياو ساطر دوسيي ضةُذ ػتيَلّ‪:‬‬
‫يةكةَ‪ :‬سايٌَِايي بووْ و تؤبةو ثةػيٌاُيي‪:‬‬
‫ئةطةس خوس بيةويَت كة بةُذةيةكي خؤ بةختةوةس بلات‪ ،‬ئةوة يةكةَ ػت كة هةةو بةُةذة بةة ديةاس بلةةويَت اسيَطاكةاُي تؤبةةو‬
‫ثةػيٌاُيي و طةساسُةوةية بؤ ب خوس و طشياْ و ثةػيٌاُيية بةطةس طوُاث و طةسثيَطييةكاُي‪ٓ ..‬ةةس كةةغ ئةةوة هةة خؤيةذس‬
‫بير با بضسُآ كة خوس خةسيلة بيخاتة طةس سايَطاكاُي بةختةوةسيي‪..‬‬

‫دووةَ‪ :‬ضاكةكشدْ هةطةأل دسيم و باون‪:‬‬


‫ئةوة دسيم و باوكي خؤ ساسص بلات و دهَياْ ُةػليَِيَت‪ ،‬ئةوة خوس هة خؤ ساسص كشدووة‪ ..‬كة خوسػي هةة خةؤ ساسص كةشد‬
‫وس لم"‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬
‫ص لّى اهللُ َعلَْي و َو َعلَ ى آل و َ‬
‫ئةوة دةسطا ئاياُةكاُي بؤ ئاوةآل ئةبيَ‪ .‬بؤية دةبيِني كةة يةةكيَم ٓاتةة خضًةةت ثيَػةًبةةس " َ‬
‫طةوتي‪ :‬ئةة ثيَػةًبةةس خةوس (أي العم ل أح ب اي اهلل) ضةي كشدةوةيةةن ب خةوس خؤػةويظةتبة دةةسًوو ‪$ :‬الص َالةُ َعلَى‬
‫َي؟‪ #‬ئةة ثاػةاْ دةةسًوو ‪ $ :‬بُِّر الْ َوالِ َديْ ِن‪ #‬ضةاكةكشدْ هةطةةأل دسيةم و بةاون‪،‬‬ ‫َوقْتِ َه ا‪ُ#‬ويَزكشدْ هة كاتي خؤ ! طةوتي‪ ُ $ :‬أ ٌّ‬
‫اد ِيف َس بِ ِيل الل ِو‪ #‬تيَلؤػةاْ هةة سايَطةة خةوسدس‪( .‬رواه مس لم ع ن الْ َولِي ِد بْ ِن‬ ‫ِ‬
‫َي؟‪ #‬ثاػاْ ضةيب دةةسًوو‪$ :‬ا ْا َه ُ‬ ‫ثاػاْ طوتي‪ ُ $ :‬أ ٌّ‬
‫الْ َعْي َزا ِر –رضي اهلل عنو‪.)-‬‬

‫طيَيةَ‪ًِ :‬ذسهَي طاهَس‪:‬‬


‫ديظاْ ئةطةس خوس بةختةوةس كةطيَلي بويَت بة ًِذسهَةكاُي خؤيةوة بةختةوةس دةكات‪ ،‬ثيَياُةوة ضاو طةؾ دةكةات‪ ،‬بةة‬
‫طةآل و طاصبووُياْ ئاطوودة دةكات‪ٓ ،‬ةهَبةت ئةًةؾ بة صطس دوعاو ثاساسُةةوةكاْ دةبيَةت هةة خةوس تةا ًِذسهَةةكاُي طةاهَس و‬
‫ي إِ َمام اًز‬ ‫ِ ِ‬ ‫ب لَنَ ا ِم ْن أ َْزو ِاجنَ ا وذُِّرياتِنَ ا قُ رَة أ َْع ُ ٍ‬ ‫ِ‬
‫اج َعلْنَ ا للْ ُمتق َ‬
‫ي َو ْ‬ ‫َ َ‬ ‫ين يَ ُقولُو َن َرب نَ ا َى ْ‬
‫طوجناو بنب‪ .‬بؤيةة خةوس طةةوسة دةدةةسًويَت‪ :‬ش َوال ذ َ‬
‫(الفرقان ‪( .)ٚٗ :‬ثيَؼب ساسسةكشسوة)‪.‬‬

‫ضوسسةَ‪ .‬طاًاُي ذةآلأل‪:‬‬


‫هة ٓؤيةكاُي بةختةوةسيي ئةوةية كة خوس كةطةكاْ بة ًاهَة ذةآلهةكاُياْ بةختةوةسو دهَؼاد دةكات‪ ،‬ئةًةؾ بةةصطس تاعةةت و‬
‫خوسُاطييةكاُيياْ دةبيَت كة هةو ثاسةو ثووبُة كة ٓةياُة بؤ خوس دةيبةخؼّ و خوسؾ ثيَياْ ئةدست‪ ،‬بؤية ئةو كةطةة كةة‬
‫ًاهَيَلي ذةآلي بة كةطابةتي ذةآلهةوة وةدةطت ديَِيَت‪ ،‬ئةوة خوس ًؤدةني دةكات بةوة كة ئةو كةةغ بتوسُيَةت ئابشاووةكةاُي‬
‫بجاسيَضيَت و كاس خةهَم طوون بلات و دةطتباسبيَت هة طةأل خةهَلو دشًيَظلي ضةاو ٓةةتيوسْ بظةشايَت و كاسةكاُييةاْ هةطةةس‬
‫طوون بلات و ًةيِةتييةكاُيياْ هةطةس ٓةهَطشيَت (خوس هةوسمناْ بطيَشايَت)‪.‬‬

‫ثيَِحةَ‪ .‬خووساةوػيت جوسْ‪:‬‬


‫هيَشةػذس ئةطةس خوس ويظيت بةختةوةسيي بؤ كةطيَم بيَِيَت‪ ،‬ئةوة خووساةوػتةكاُي جوسْ دةكات‪ ،‬ئاكاسو ئةتوسس سايَم‬
‫دةخات‪ ،‬كة وسيؼبوو خةهَلي هة طودتاسو ساةدتاسيذس خؤػي دةوْ‪ .‬ئةوة خووساةوػتيؼي بةسص بيَت‪ ،‬بة بةختةوةسيي‬

‫‪18‬‬
‫ساسدةبويَشآ و رياْ دةطوصةسيَِآ و بة طةسبةسص و طةسبوَِذ رياْ دسئةُآ و ساسيئةبويَشآ‪ ،‬بةَ ثيَية خوس هيَي ساسص ئةبآ و ب‬
‫َحبِّ ُك ْم‬ ‫ِ ِ‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬
‫وسلم" دةسًوو ‪« :‬إن م ْن أ َ‬
‫صلّى اهللُ َعلَْيو َو َعلَى آلو َ‬
‫خةهَليؽ ػايةتي ثياوضاكي و خيَشخوسص بؤ ئةدسآ‪ ،‬بؤية ثيَػةًبةس " َ‬
‫َخ َالقًا» (رواه البخاري عن َعبْ ُد الل ِو بْ ُن َع ْم ٍرو )‪ .‬وستة‪ :‬هة خؤػةويظتبيّ كةطتاْ هة ب ًّ ئةو كةطاُةتاُّ كة‬ ‫إِ َي أ ْ‬
‫َح َسنَ ُك ْم أ ْ‬
‫باػبيّ ساةوػتياْ ٓةية‪.‬‬

‫ػةػةَ‪ .‬دةسًاْ بةضاكةو جوةوطرييي هة خشسثة‪:‬‬


‫ئةو كةطة دةيةوآ هةطةأل خةهَلي بة بةختةوةسيي بزيةت‪ ،‬طووسا دةبيَت هةطةس سايَِويَر كشدْ و ئاًؤرطاس كشدُةي خةةهَم و‬
‫دةسًاُلشدْ بةخةهَم كة ساوو هةخيَشبّ و خةوس خؤيةاْ هةة خةؤساسص بلةةْ‪ .‬ئةطةةس وسيؼةي كةشد ئةةوة خةوس يةادو باطةلشدُي و‬
‫ًةجويظةكاُي خؤؾ ئةكات و هةدهَي خةهَلذس جيَي دةكاتةوة‪ ،‬بةضةػِآ كة خؤػياْ بوآ و ذةص بة ًةجويظي بلةْ‪.‬‬

‫ذةدتةَ‪ .‬دوعاوثاساسُةوةكاْ‪:‬‬
‫يةكةَ ػتآ كة ب ةُذةكاْ ذةصكةْ كة خوس هة ساطر ثةط ُذس بةختةوةسياْ كةات‪ ،‬ساوو هةة دوعةا دةكةةْ هةةخوس دةخةوسصْ كةة‬
‫ي ببةخؼآ و بة ئيٌاْ و ػةةٓيذييةوة بيامنشيَِيَةت و هةطةةأل ثيَػةًبةةسسْ و ثيةاو ضةاكاُذس ذةػةشياْ‬
‫رياُيَلي بةختةوةسياْ ث َ‬
‫بلات‪.‬‬

‫ٓةػتةَ‪ .‬خويَِذُةوة نوسئاُي ثريطص‪:‬‬


‫ٓةس هة ٓ ؤكاس بةختةوةسييةكاْ ئةوةية كة ًشطكاْ صطس نوسئاْ خبويَِّ‪ ،‬بؤية خوس طةوسة نوسئاخنويَِاُي بة بةختةةوةستشيّ‬
‫كةغ هةدوُياو هة ئاخريةت طيَشاسوة‪ .‬خؤػي بؤ ئةوسُةيؽ كة نوسئاْ دةكةْ بة بةٓاس دهَياْ و ساووُاكي طةيِةياْ و سايَِةويَر‬
‫طةيؼتِياْ بةساةمحةت و ساةصسًةُذ خوس‪.‬‬

‫ُؤيةَ‪ .‬خويَِذُةوة رياُِاًة ثيَػةًبةسسْ و ثياوضاكاْ‪:‬‬


‫خويَِذُةوة طرياةورياُي ثيَػةًبةسسْ و ثياوضاكاْ و طةسجنذسْ هة ذايَ و وةختياْ و ئيظتيقاًةو خؤساسطشييةاْ‪ ،‬هةوسُةة كةة‬
‫دهَةكاْ بةٓيَض دةكةْ هةطةس تاعةت و طويَشاسيةهييةكاُي خوسو جيَطريبووُياْ هةطةس ئةو كاسسُة كة جيَطة ساةصسًةُذ خوسْ‪.‬‬

‫دةيةَ‪ .‬صسُظتخوسصيي‪:‬‬
‫هةٓؤكاسةكاُي بةختةوةس كة سايَطاكاْ تةخت و ئاوةآلدةكةْ بؤ بةُذةكاْ‪ :‬بشيتيية هة صسُظت و بةػذسسبووْ هة كةؤسا صيلةشو‬
‫دسُيؼن هةطةأل صسُاياْ‪.‬‬

‫ئاكاًي بةختةوةسيي و ػةناوةت‬


‫بةختةوةسيي ًةدسهيايةكي سايَضهيَِاُة‪ ،‬كة بؤ ٓةسكةغ خوس جؤسيَلي ثيَذسوة‪ ،‬طةيشكة‪:‬‬
‫‪" -‬ئةبووبةكش" (خوس هيَي ساسص بيَت) ًةدسهياى ػةساةدب ضِط كةوت بة ئايةتب‪ :‬ش َو َسيُ َ نبُ َها ْاْلَتْ َقى* ال ِذي يُ ِِْت َمالَوُ يَتَ َزكى]‬
‫(الليل‪ .)11 :‬وستة‪ :‬دهَِياػنب خةهَلاُي ثاسيَضكاس و خوسُاغ هةوة دووس ئةخشيَِةوة‪ ،‬ئةوة ًايَ و طاًاُي خؤ دةبةخؼيَت‬
‫بةوة خؤ هة ضشووكي و سرد دةثاسيَضيَت‪.‬‬
‫يل‪ :‬لِ َم ْن َى َذا‬ ‫ب‪ .....‬فَ ُق ْل ُ ِِ ِ‬
‫ت اْ َ‬
‫صرا ِم ْن َذ َى ٍ‬ ‫‪" -‬عوًةس كوسا خةتتاب" (خوس هيَي ساسص بيَت) بة دةسًوودةى‪( :‬رأَي ِ‬
‫ت ف َيها قَ ْ ً‬ ‫َْ ُ‬
‫ول الل ِو "صلّى اهلل علَيوِ‬ ‫ال َر ُس ُ‬ ‫ال ‪ :‬قَ َ‬ ‫ٍ‬ ‫ِ‬
‫س بْ ِن َمالك ‪ ،‬قَ َ‬ ‫اب)‪ .‬دةسًوودةكةؾ بةَ ػيَوةية‪َ $ :‬ع ْن أَنَ ِ‬ ‫الَط ِ‬ ‫ال ‪ُ :‬ع َمُر بْ ُن ْ‬ ‫صُر ؟ ‪.....‬فَ َق َ‬
‫ُ َْ‬ ‫َ‬ ‫الْ َق ْ‬
‫ت أ َْن‬ ‫ش‪ ،‬فَ َر َج ْو ُ‬ ‫ال ‪ :‬لَِر ُج ٍل ِم ْن قَُريْ ٍ‬ ‫صُر؟ قَ َ‬ ‫ب‪ ،‬فَ ُق ْلت اِِ ِ ِ‬
‫يل ‪ :‬ل َم ْن َى َذا الْ َق ْ‬ ‫صرا ِم ْن َذ َى ٍ‬ ‫وعلَى آلِِو وسلم" ‪ " :‬لَما أُد ِخ ْلت ا ْانةَ رأَي ِ‬
‫ت ف َيها قَ ْ ً‬‫ْ ُ َ َْ ُ‬
‫ُ ْ َ‬ ‫َ‬ ‫ََ‬
‫ال ‪ " :‬فَلَ ْوَال‬ ‫ِ‬
‫وسلم" ل ُع َمَر‪َ ،‬وقَ َ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫صلّى اهللُ َعلَْيو َو َعلَى آلو َ‬ ‫ول اللو " َ‬ ‫ك َر ُس ُ‬ ‫الَطاب "‪ ،‬فَ َذ َكَر ذَل َ‬ ‫ال ‪ُ :‬ع َمُر بْ ُن ْ‬‫ت ‪َ :‬وَم ْن ُى َو؟ فَ َق َ‬
‫أَ ُكو َن أَنَا ُى َو‪ ،‬فَ ُقلْ ُ‬
‫ول الل ِو؟ !» (املع م اْلوسط للط ا )‪.‬‬ ‫ِ‬
‫ك أَ َغ ُار يَا َر ُس َ‬ ‫ال ‪ :‬بِأَِيب َوأ ُِّمي أ ََعلَْي َ‬
‫ص لَ َد َخ ْلتُوُ "‪ ،‬فَبَ َكى ُع َمُر‪َ ،‬وقَ َ‬‫ك يَا أَبَا َح ْف ٍ‬‫ت ِم ْن َغ ْي َرتِ َ‬
‫َما َعل ْم ُ‬

‫‪19‬‬
‫وسلم"‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬
‫صلّى اهللُ َعلَْيو َو َعلَى آلو َ‬
‫وستة‪ :‬هة "ئةُةطي كو اس ًاهيم" (خوس هيَي ساسص بيَت) دةطيَشاُةوة دةهَيَت‪ :‬ثيَػةًبةس خوس " َ‬
‫دةسًوو ‪ :‬كاتآ كة (هة ػةوساةوةكةدس) ًِياْ بشدة بةٓةػت‪ ،‬كؤػليَلٍ هة صيَش تيايا بير‪ ،‬ئةهَيَ‪ :‬طومت‪ :‬ئة جوبشيى ئةو‬
‫كؤػلة بؤ كيَية طوتي‪ :‬بؤ ثياويَلي نوساةيؼيية! ئةهَيَ ئوًيَذَ خوسطت كة ًّ مب‪ ،‬ئةهَيَ‪ :‬طومت‪ :‬كيَية ئةو كةطة دةسًوو ‪:‬‬
‫وسلم" ئةَ طةسوبةُذة بؤ عوًةس ط َيشاسيةوة‪ ،‬دةسًوو ‪:‬‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬
‫صلّى اهللُ َعلَْيو َو َعلَى آلو َ‬
‫"عوًةس كوسا خةتتاب"ة! ثيَػةًبةسيؽ " َ‬
‫(ئة عوًةس) ئةطةس بة غريةو ثشاكيَؼيتٍ ُةصسُياية ئة "باوكي ذةدع" ئةوة دةضووًة ُاويةوة!! "عوًةس" دةطيت كشد بة‬
‫طشياْ و طوتي‪ :‬دسيم و باوكٍ بة نوسباُت بّ‪ ًّ ،‬ضؤْ ثشاكيَؼي بةطةستؤدس دةكةَ!!‬
‫‪" -‬عوياُي كوسا عةدفاْ" بة دوعا ‪$‬الل ُهم ا ْغ ِف ْر لِ ُعثْ َما َن َما أَقْ بَ َل َوَما أ َْدبََر» (حلية اْلولياء ‪ /‬حديث مرفوع)‪ .‬وستة‪ :‬خودسية هة‬
‫هة طوُآي ثيَؼوو و دوسيي عوياْ خؤػبة‪.‬‬
‫ب اللوَ َوَر ُسولَوُ ‪َ ،‬وُِ بُّوُ اللوُ َوَر ُسولُوُ» (جامع الرتمذي عن ال اء)‪ .‬وستة‪:‬‬
‫‪" -‬عةىل كوسا ئةبووتاهَيب" بة دةسًوودةى‪َ $ :‬ر ُج ٍل ُِ ُّ‬
‫ثياويَلة خوسو ثيَػةًبةس خؤؾ دةوآو خوسو ثيَػةًبةسيؽ ئةوياْ خؤؾ دةوآ‪.‬‬
‫ش الر ْمحَ ِن»‪( .‬جامع‬
‫‪" -‬طةعذى كوساى ًةعاص" (خوس هيَي ساسص بيَت) ًةدسهياى ػةساةدب وةسطشت بة دةسًوودةى‪ْ $ :‬اىتَز لَوُ َع ْر ُ‬
‫الرتمذي عن َجابَِر بْ َن َعْب ِد الل ِو)‪ .‬وستة‪ :‬عةسػي خوس بة ًشدُي ًةعاص ٓةرسُي ثيَلةوت‪.‬‬
‫احا» (املستدر على الصحيحي عن جابر –رضي اهلل عنو‪.)-‬‬ ‫ِ‬
‫‪" -‬جابش كوسا عةبذوهَ " بة دةسًوودةى‪َ $ :‬وأَنوُ َكل َم أَبَا َ ك َف ً‬
‫وستة‪ :‬خوس بيَ وةسطيَش و ساووبةساوو نظة هةطةأل باوكت كشد‪.‬‬
‫"ذةُضةهَة" بة دةسًوودةى‪$ :‬غسلَتْو َمالئِكةُ الر ْمحَن»‪ .‬وستة‪ :‬دشيؼتةكاُي خوس ػؤسدياْ‪.‬‬
‫بةآلَ هةوبةس ئةو كةغ كة ثؼت هة ٓؤكاسةكاُي بةختةوةسيي دةكات‪ ،‬خوس طةوسة بةجؤس َ هة طضسكاْ طضس ئةدست و‬
‫ٓةساةػة هيَ دةكات‪ ،‬طةيشكة‪:‬‬
‫ضو َن َعلَْي َها ُغ ُد ّواً َو َع ِشيّاً ز (غافر‪ .)46 :‬وستة‪ :‬هةطةس ئاطش سسدةُويَِشيَّ بةبةياُي و ُيوةساط‬ ‫‪" -‬دريعةوْ" بة ئايةتبشالن ُار يُ ْعَر ُ‬
‫بةدوسوة‪.‬‬
‫ِ‬
‫از (القصص‪ .)ٛٔ :‬وستة‪ :‬جا طةسةجناَ خؤيي و‪ ،‬خاُووةكةمياْ بشد بة‬ ‫‪" -‬ناسوْ" بة ئايةتب ‪ :‬شفَ َخ َس ْفنَا بِو َوبِ َدا ِرهِ ْاْل َْر َ‬
‫ُاخي صةوييذس بةطاًاْ و طةجنيِةكةػيةوة‪.‬‬
‫ِ‬
‫ص ُعوداًز (املدثر‪ .)17 :‬وستة‪ :‬بة تةئليذ ًِيؽ طضسيةكي نوسغ و طشسْ و‬ ‫‪" -‬وةهيذى كوساى ًوغرية" بة ئايةتب‪ :‬ش َسأ ُْرى ُقوُ َ‬
‫طةخت بةطةسيا ئةدةَ‬
‫‪" -‬ئوًةييةى كوساى خةهة " بة ئايةتب ‪ :‬ش َويْ ٌل لِ ُك ِّل ُهََزةٍ لُ َمَزةٍ ز (المزة‪ .)1 :‬وستة‪ :‬طضس طةخت بؤ ٓةًوو توسُخ طشيَلي‬
‫عةيبطش‪.‬‬
‫ب َوتَب ز (املسد‪ .)1 :‬وستة‪ :‬ياخوس ٓةس دوو دةطتةكاُي (ئةبووهةٓةب) بةبشايّ‬ ‫ت يَ َدا أَِيب َلَ ٍ‬ ‫‪" -‬ئةبووهةٓةب" بة ئايةتب‪ :‬شتَب ْ‬
‫ضّ و تيابطّ‪.‬‬
‫اب َم ّداًز (ًشيٍ‪ .)79 :‬وستة‪ :‬بيَطوًاْ ئةو ٓةسضي‬‫ول وَنَُُّد لَوُ ِمن الْع َذ ِ‬
‫َ َ‬ ‫ب َما يَ ُق ُ َ‬‫‪" -‬عاطي كوسا وسئيى" بة ئايةتب‪ :‬ش َكال َسنَكْتُ ُ‬
‫بوَيَ‪ ،‬ئيٌَة بةصوويي ئةيِووطني‪ ،‬وة بةٓؤ دسطكةيؼيةوة ًاوة جةصسةبةو طضسكةػي بؤ دسيَز ئةكةيِةوة‪.‬‬

‫بةختةوةسيي ثياوضاكاْ و خوسُاطاُي ئةَ ئوممةتة‪:‬‬


‫(‪" )1‬ئيبِووعةبباغ" (خوس هيَي ساسص بيَت) ضاوةكاُي هةدةطت دسبوو‪ ،‬بةآلَ دةيفةسًوو‪:‬‬
‫ففي ف ءادي وقلي منها ن ور‬ ‫إن يأخذ اهلل من عي َ نورى ما‬
‫ويف فمي صارم كالسي مشهور‬ ‫ذكي وعقلي غريُ ذي ِع َو ٍج‬
‫قلي ٌّ‬
‫وستة‪ :‬ئةطةس خوس ساووُاكي ضاو هيَ طةُذووًةتةوة‪ ،‬وةهيَ هة دهٌَا ساووُاكي و تشووطةلايي ٓةهَذةطةتآ‪ ،‬دهَةٍ ٓؤػةياسةو ئةةنوٍَ‬
‫بسا َ ُةبووة نةت‪ ،‬ئةوة كة وس هة دةممذسية (كة صًاُة) وةن مشؼيَشيَلي ٓةهَليَؼشسوة دةطةساآ‪.‬‬

‫‪20‬‬
‫(‪ )2‬بةياُييةن "عةهي كوساى ئةبووتاهَيب" خؤ و "داتيٌة صةٓشس" خيَضسُي ٓةًوو ًاأل دةثؼلِّ كةضب هةتة ُاُيَم ػم‬
‫ُابةْ تا بيخؤْ و طشاى بشطيَتياْ ثآ دس مبشكيَِّ‪" ..‬عةىل" هةطةسًاْ دةسويَم دةثؤػبَ و هةًاأل دةسدةضيَت و كووضةو كؤآلُب‬
‫ًةديِة دةطةساآ‪ ،‬تا جووهةكةيةكب ديَتةوة ياد كة كيَوَطةيةكب دةبآ‪" .‬عةىل" دةضيَت هة دةسطا ئةدست و كابشسى جووهةكة هةَ‬
‫ب بتمرة) وستة‪ :‬ئة ئةعشسبي وةسة ٓةس طةتوَيَ ئاو بؤ ذوػبةكةَ‬‫َخرِج كل غر ٍ‬
‫ْ‬ ‫ديو دةُطب ئةدسو دةهَيَت‪( :‬يا أعرايب ‪ ،‬تعال وأ ْ ْ‬
‫ٓةهَيَِحة بة هةتةخوسًايةن!! "عةىل"يؽ ضةُذ صةًةُيَم هةبى كاسى كشد‪ ،‬تاكو دةطت و ًؼتةكاُب نوَيؼاْ و جووهةكةؾ‬
‫وسلم" ٓيَِذيَلب ىلَ دس بةو‪،‬‬ ‫ِِ‬ ‫ِ‬
‫صلّى اهللُ َعلَْيو َو َعلَى آلو َ‬
‫بةثيَي رًاسةى (طةتوَة ئاوةكاْ) خوسًاى دسية‪ ..‬ئيِحا ضووة بى ثيَػةًبةس " َ‬
‫ئيِحا بشديةوةو خؤى و "فاتينة" ى خيَضسُب هةًةُذة خوسًا كةًةياْ خوسسد‪ ..‬ئةًة رياُب ئةوسْ بوو‪ ،‬بةآلَ وس ٓةطتياْ دةكشد‬
‫كة ًاهَياْ ثشاة هة بةختةوةسى و ُووساو خؤػب‪.‬‬
‫دةى كوس بةختةوةسى ناسوْ‪ ،‬كوس دأل خؤػب دريعةوْ‪ ..‬يةكةًياْ هة صةويا خؤى و ًوهَلب بة ُاخب صةوياْ ضووُة خوسس‪.‬‬
‫ٍ‬
‫دووةًياْ هة ئاوس خؤىو دسسو دةطتةى ريَش ئاو بووْ‪ ..‬بؤية خوس وةٓا كةطاُيَم دةكات و دةدةسًويَت‪ :‬ش َك َمثَ ِل َغْيث أَ ْع َ َ‬
‫ب‬
‫ص َفّراً ُ يَ ُكو ُن ُحطَاماًز (سحلذيذ‪ .)20 :‬وستة‪ :‬وةن ويَِة باسسُيَلة ػيِاييةكة كؼتياسسْ طةسطاَ‬‫الْ ُكف َار نَبَاتُوُ ُ يَ ِهي ُ فَتَ َراهُ ُم ْ‬
‫بلات ثاػاْ وػم بيبَ ‪،‬جابيبير بة صةسد بوويي دوستش وسدو خاػان بيبَ و (با) ٓةسثشووػة بباتة جيَطاكةوة‪.‬‬

‫(‪" )3‬عوساوة كوسا صوبةيش" (خوس هيَي ساسص بيَت)‪ :‬ناضيَم و كوسايَلب هة يةةن ساطرس هةة دةطةت دسبةوو‪ ،‬كةضةب دةيطةوت‪ :‬ئةةى‬
‫خودسية ذةًذو طوثاغ بؤ تؤ‪ ،‬طةس تؤ هيَت وةس طشتوويِةتةوة ئةوس ‪ ،‬ثيَؼت دسويةّ‪ ،‬طةةس تةؤ تانيٌةاْ دةكةيتةةوة‪ ،‬هيَؼةٌاُت‬
‫بووسيوة‪ ،‬ضوسس ناضت دسوًآ‪ ،‬يةكت بشدةوة‪ ،‬ضوسس كوسات دسبووًآ تةُٔا يةكت ىلَ بشدًةوة‪ .‬خوسؾ دةدةسًويَت‪ :‬ش َو َج َز ُاى ْم ِدبَا‬
‫صبَ ُروا َجنةً َو َح ِريراً ] (االنسان‪ .)12 :‬وستة‪ :‬وثادسػياْ دةدستةوة بة بةٓةػتيَم بة ٓةتا ٓةتايي تيَيذس دةًيَِِةوةو بة ئاوسيؼٌيَم‬ ‫َ‬
‫ص بَ ْرُِْت فَنِ ْع َم ُع ْق َر ال دا ِر ] (الرع د‪ .)22 :‬وستةةة‪ :‬طةةةبًتاْ هةطةةةسبيَت بةةةٓؤ‬ ‫ا‬‫دةيجؤػةةّ‪ ،‬يةةاْ دةدةةةسًويَت‪ [ :‬س الم علَ ي ُكم َِ‬
‫دب‬
‫َ ٌ َْ ْ َ‬
‫يظةبشو خؤطشتِتاُةوة هةطةس ئايير خوسو‪ ،‬ئا ضةُذ ضان و باػة! طةسةجناًي ضاكي ئةودُيا بةوػيَوةية‪.‬‬

‫(‪" )4‬نةيظةةي كةةوسا عةةايوي ًيِقةةةس " كةةة يةكةةة هةةة ُةةةسَ و ُياُةةةكاُب عةةةساةب‪ ،‬ساطريَةةم ض ةرياطكيَلب بةةؤ طةهةكةةةى خةةؤى‬
‫دةخويَِذةوة‪ ،‬يةكيَم هةًالوة ساس ٓات و ثيَي ساسطةياُذ كة ٓةس ئيَظتا كوساةكةتياْ كوػت‪ ،‬كوساى دالُة رْ كوػتب‪ ،‬كةضةب ئةةو‬
‫ٓةس خؤى ػيَووو ُةكشد و نظةكاُب خؤى ُةبشاى‪ ،‬تاكو هة نظةكاُب بوويةوة‪،‬ثاػاْ دةسًووى‪ :‬دة ئةجما بشاطْ تةسًةكة بؼؤْ‬
‫و كفِب بلةْ ‪ ،‬ئيِحا وةسْ ثيٍَ ساس بطةيةُّ تاكو ُويَزى هةطةس بلةَ‪ .‬خةوس طةةوسةؾ باطةي ئةةو جةؤس جوسًيَشسُةة دةكةات و‬
‫دةدةسًويَت‪ :‬شوالصابِ ِرين ِيف الْبأْس ِاء والضر ِاء و ِحي الْبأْ ِس أُولَئِ ِ‬
‫ص َدقُوا َوأُولَئِ َ‬
‫ك ُى ُم الْ ُمت ُقو َنز (البقرة‪ .)ٔٚٚ :‬وستة‪ :‬وة هةكاتي‬ ‫ين َ‬
‫ك الذ َ‬
‫َ‬ ‫َ َ َ‬ ‫َ َ َ َ‬ ‫َ‬
‫ُةبووُيي و دةطتلوستيي و ُةخؤػيي و بةس بةسةكاُيَ هةطةيَ دورًِذس خؤ سسطشبّ‪ً ،‬شط سسطتةكاْ ئةوسُةةْ‪ ،‬ثةاؾ باوةسٓيَِةاْ‬
‫ئةو طيفةتاُةياْ تيَذسبيَ‪.‬‬

‫(‪ٓ )5‬ةسوةٓا "عيلشاةًةى كوساى ئةبووجةٓى" ‪ ،‬هةكاتب طةسة ًةسطيا ئاوياْ بؤ ٓيَِةا‪ ،‬دةةسًووى بيةذةْ بةة "ذاسطةي كةو اس‬
‫ٓيؼاَ" ئةو هةًّ ذاهَب خشستشة‪ ،‬كة ضووْ بؤ بى ئةويؽ‪ ،‬كةضب ئةويؽ ٓةةس ُةاسدى بةؤ بى بشيِةذسسيَلب تةش! ئةاوس ئاوةكةة‬
‫كةغ هةبةس ئةوى تش وةسى ُةدةطشت تاكو ٓةس ٓةًووياْ طياُياْ هة دةطت دسو ئاوةكة وةن خؤى ًايةوة‪.‬‬

‫(‪ )6‬ياْ ثياويَم هة طةأل ئيٌاَ "ئةمحةدى كوساى ذةُبةي" (ساةمحةتي خوس هيَ بيَت) هة صيِذسْ بوو‪ ،‬بةآلَ ئةو هة طةةس ئةاسةق‬
‫خوسسدُةوة بةُذ كشس بوو‪ ،‬بة ئةمحةدى طوت‪ :‬خؤ ساسطش بة ئةى ئةمحةد‪ ،‬ضوُلة تؤ هةطةةس طةوُِةت هيَةت ئةةدسآ‪ ،‬كةضةب ًةّ‬
‫ضةُذيّ جاسة هةطةس ئاسةق خوسسدُةوة هيٍَ ئةدسآ!! بؤية خوس طةوسة دةدةسًويَت‪ :‬ش َوال َتِنُوا ِيف ابْتِغَ ِاء الْ َق ْوِم إِ ْن تَ ُكونُوا تَأْلَ ُمو َن‬
‫فَِإن ُه ْم يَأْلَ ُمو َن َك َما تَأْلَ ُمو َن َوتَ ْر ُجو َن ِم َن الل ِو َما ال يَْر ُجو َن َوَكا َن اللوُ َعلِيماً َح ِكيماًز (النسواء‪ .)102 :‬وستةة‪ :‬هةة بةدوسدسضةووْ و سسوُةاُي‬
‫هةػلش كودشو دورًِذس طظت و كةًتةسخةَ ًةبّ‪ ،‬ئةطةس ئيَوة هةوسُةوة تووػي ئيَؽ و ئاصسسو بشيِةذسس و ُاساةذةةتي بةنب‪،‬‬

‫‪21‬‬
‫بيَطوًاُنب ئةوسُيؽ ٓةسوةكوو ئيَوة توػي جةصسةبةة ئةةبّ‪ ،‬ئيَةوة ئوًيَةذتاْ خوسيةة‪ ،‬بةتةةًاْ هةبيةةْ خةوسوة دةطةتلةوتاْ‬
‫ٓةبيَت‪ ،‬ئةوسْ بةتةًا ئةوةؾ ُني‪ ،‬خوس ٓةًوو وةخيتَ بةو ُاساةذةتية دووضاستاْ دةبيَت صسُاية‪.‬‬
‫ياْ ساطرآ ئةعشسبييةن بة "ئيٌاَ ئةى ئةمحةد" طوت‪ :‬ئاسسَ بطشة‪ ،‬ضوُلة تؤ هيَشة ػةٓيذ دةكشيَب و ٓةس هيَةشةؾ ئةةبشيَب بةؤ‬
‫ات َل م فِيه ا نَعِ ِ‬
‫ض و ٍان وجن ٍ‬ ‫ِ ٍِ‬
‫يمز (التوب ة‪ .)ٕٔ:‬وستةةةةة‪:‬‬
‫يم ُمق ٌ‬
‫ٌ‬ ‫ُْ َ‬ ‫بةٓةػةةةةت‪ ..‬خةةةةوسؾ دةدةةةةةسًويَت‪ :‬شيُبَ ِّش ُرُى ْم َربُّ ُه ْم بَر ْمحَ ة مْن وُ َوِر ْ َ َ َ‬
‫ثةسوةسدطاسيؼياْ ًزدة ًئشةباُيي و ساةصسًةُذيي ًةصُي خؤياُي دةدستيَ و ضةُذ بةاخ و بيَظةتاُيلي وسػةياْ دةدستةيَ‪ ،‬كةة‬
‫تيَيذس طوصةسسْ و ُيعٌةتي ُةبشاسوةياْ بؤ دةبيَ‪.‬‬

‫(‪ )7‬وةُةبآ ئةَ ٓةهَويَظتة تةُٔا هة ئيٌاَ ئةمحةد كوست ٓةآلتبووبآ‪ ..‬بطشة بة دسيَزسيب ًيَزوو‪ ..‬طةس طةسُخ بذةيّ ٓةةصسسسُب‬
‫وةن "ئيٌاَ ئةمحةد" ‪ ،‬ئةًة ٓةهَويَظتياْ بووة هة بةسدةَ ًةيِةتييةكاُب رياْ‪ ..‬ئةوةتا هة كوسدطتاُب خؤًاُا‪ ..‬كةهَة ثيةاوى‬
‫وةن "ًةةةب ًوذةممةةةدى كوُةدووطةةة" ساوو بةةةساووى دروسستةةشيّ ئةػةةلةجنة بوويةةةوة هةةة صيِذسُةةة بةةة ُةةاو ئةًِةةةكاُب ساريٌَةةب‬
‫ديلتاتؤسى بةعظب هة صيِذسُب "ئةبووغشيَب" ‪ ..‬ئةوةتا بة دسيَى ٓةسدوو ئةرُؤى كوْ دةكةْ‪ ..‬كةضب ُةياُتوسُب تؤصناهَيَةم هةة‬
‫باوةساى كةَ كةُةوة‪ ..‬بؤية ئاًادة بوو بة خؤىو بة ُؤ ثيَؼٌةسطةى دهيَش بةسةو ثةتب ػةساةدٌةُذى ػةٓادةت بطِة ثيَؼةآ‪..‬‬
‫كاتيَليؽ كة بةةسةو رووسى تايبةةتب طةآ دسسةيةاْ بةشدْ كةهَةة ثيةاويَلب تةش بةة ُةاوى "دكتةؤس خةاه " صطس ًةةسدو بويَشسُةة‬
‫ين ات َق ْوا َرب ُه ْم إِ ََل ا ْاَن ِة ُزَم راًز (سهضًةةش‪ .)73 :‬وستةةة‪ :‬وة ئةوسُةةةؾ ثاسيَضطاسييةةاْ هةدةسًاُةةةكاُي خةةوس‬ ‫ِ‬ ‫ِ‬
‫يق ال ذ َ‬
‫دةةةسًووى‪ :‬ش َوس َ‬
‫ثةةةسوةسدطاسياْ كةةشدووة‪ ،‬دةطةةتة دةطةةتة بةةةسةو بةٓةػةةت ئةةةبشيَّ‪ ،‬يةةاْ ئةةةبيِني كةهَةةة ثيةةاوىَلي وةن "كةةان ئيظةةٌاعيى‬
‫ساديةو"‪..‬كةة تةا ئيَظةتاؾ ثيَةي ػةةسًة ضةؤُي يةتب ئةػةلةجنة دسُةب خةؤى بةؤ خةةهَم بةاغ بلةات‪ ..‬كةة دهَِيةاَ ٓةةًوو جةةؤس‬
‫ئةػلةجنةكاْ هة بةسدةَ باوةساى ثؤآلييِب ئةةوس طةةس ػةؤساو دةطةتةو طةاْ بةووْ‪ ..‬بؤيةة ُةةياُتوسُب تةةُٔا ُٔيَِييةةكب ثةآ‬
‫بذسكيَِّ‪..‬‬

‫(‪ )8‬ياْ وةن "ػيَخ عةبذوحلةًيم كؼم" (ساةمحةتي خوس هيَ بيَت) باطي ثياويَلٌاْ بؤ دةكات بة ُاو "ػيَخ ئاودةي" كةةوس‬
‫هة صيِذسُيَلي "جةًاي عةبذوهِاطشا" طةطياْ هة طةأل خظتبووة رووسةوة بؤ صيِذسْ‪ ،‬كاتآ دةسطةوسُةكاْ دةضووْ و دةس طاياْ‬
‫دةكشدةوة‪ ،‬دةياُبير كة ػيَخ هة طوردةيةو طةطةكةؾ ئيَؼلب يؤ طشتووة‪ ،‬دوسيب كةوس هة صيِذسْ دةس ضوو ضووة طةعودية‪،‬‬
‫هة دشاطكةخاُة "ًةهيم عةبذوهعةصيض" خؤى ثيَؼوسصى ىلَ كشد‪ ،‬دوسيي ٓةس هة طةعوودية دةسغ و ديشسطةةى دسُةا‪ ،‬دوس ئةةوة كةة‬
‫دةًشاآ هة طؤسطتاُب (بةنيعي) دةُيَزْ‪ ،‬ئةويؽ هةبةس ئةو وةطيَتة كة كاتي خؤ كشدبوو و طوتبوو ‪:‬‬

‫رب‬‫ٍ‬ ‫كل ُك‬


‫إلو جننا من ِّ‬
‫ِِبدي املصطفى خ ِري اا مي ِع‬
‫وىب ي يف مدينتو ق راراً ورزقاً‬
‫قيع‪.‬‬ ‫دفناً بالب‬

‫وستة‪ :‬خودسية بة سايٌَِايي ًوطتةدا هة طشدت و ُاساةذةتييةكاض ساصطاسَ كة‪ ..‬كة سايٌَِاييةكاُي خيَشة بؤ ٓةًوسْ‪ ،‬هة ػاسو‬
‫ًةوتير ئةوَ جيَطري كةو ساطصيٍ ثيَ بذة‪ ،‬ثاػاْ هة طؤساطتاُي بةنيع ئةطجةسدة خاكٍ كة‪.‬‬

‫خؤػةويظتاْ‪ ..‬خويَِةسسُي ٓيَزسو طةُطني‬


‫ئةو ضةُذ وةختة كة باياْ هة بةختةوةسيي و ئاطوودةيي بةُذةكاْ كشد‪ ..‬تةُٔا سايٌَِاييةكي صطس بطوون بوو بؤ ٓاُذسُي‬
‫بةُذةكاْ بؤ دةطتطشتّ بة ٓؤكاس بةختةوةسييةكاْ و طةسةجناًةكاُياْ هة دوُياو هة ئاخريةت‪ ..‬وةن ئاًارةًاْ بةٓةُذآ‬
‫بيةُي ٓؤكاس دهَتةُطي و دهَة ساسوكيَلاْ و صطسيَم هة كةطايةتييةكاُذس كة ضةُذة هةطةأل دهَتةُطبووُيياْ هة ضؤسا َ ئاودس خةسيم‬
‫بووْ كة خبِليَّ كة ٓيَِذيلؼياْ ٓةس خِلاْ‪ٓ ..‬ةًوو ئةًاُة بؤئةوة بوو كة بظةمليَِني كة رياْ هة طاية ئيٌاْ‪ ،‬وستة‬

‫‪22‬‬
‫بةختةوةسيي و ئاطوودةيي ٓةتا طةس‪ ..‬بة ثيَطةوسُةوةؾ ئةوة طأل هة ئيٌاْ و باوةسابووْ بةخوس بلات‪ ،‬ئةوة با بة ساوسهَةت‬
‫صويِذوو بيَت بةآلَ ٓةس ًشدووة هة ًشدووؾ خشستش‪ ..‬ئيٌَة هيَشة دةثاسايَيِةوة هةخوس كة خوس ُيعٌةت و باسسُي بةختةوةسمياْ‬
‫بةطةسدس بشايَزآ و هة دوُيا ئاطوودةو هة ئاخريةت هةريَش ساةصسًةُذ خوسو بةٓةػيت بةسيّ هةطةأل ثيَػةًبةسسْ و ػةٓيذسْ و‬
‫ثياوضاكاُذس ذةػشًاْ كاو بةختةوةسمياْ ثيَ ببةخؼآ‪ .‬ئاًني‪.‬‬

‫سبحانك اللهم وحبمد ونستغفر ونتوب اليك‬

‫ةةةةةةةةةةةةةةةةةةةةة‬
‫طةسضاوةكاْ‬
‫‪ .1‬ب حتضْ ‪ :‬شيخ عائض القر‬
‫‪ .2‬تةدظري ساسًاْ ‪ً :‬اًؤطتا ئةمحةد كاكة ًةمحوود (رمحو اهلل)‬

‫‪23‬‬

You might also like