ETO™ 20Ô ñ ºY§§O 80Ô ñ Kˆ‰ÈÎfi˜ 01 4687 TPIMHNIAIA EK¢O™H TH™ A¢E§ºOTHTA™ ZIT™AIøN H¶EIPOY A¶PI§IO™ - MA´O™ - IOYNIO™

A¶PI§IO™ - MA´O™ - IOYNIO™ 2018

Εκδηλώσεις τιµής και µνήµης

για το ∆ηµήτριο Νικολίδη,
συµµάρτυρα του Ρήγα Φεραίου στη Ζίτσα
ε µεγάλη επιτυχία πραγµατοποιήθηκε το
Μδιήµερο εκδηλώσεων στη µνήµη του
γιατρού ∆ηµήτριου Νικολίδη, συµµάρτυρα
του Ρήγα Φεραίου, που οργάνωσε ο ∆ήµος
Ζίτσας το Σάββατο και την Κυριακή (16-
17/06/2018) παρουσία του πρ. Υπουργού-Α-
ντιπρόεδρου της Βουλής Γεώργιου Σούρλα
και αντιπροσωπειών των ∆ήµων από όπου
κατάγονταν ο Ρήγας και οι σύντροφοι του,
που τον Ιούνιο του 1798 βρήκαν µαρτυρικό
θάνατο στον Πύργο Νεµπόϊσα στο Βελιγράδι.
Οι εκδηλώσεις πραγµατοποιήθηκαν στη
γενέτειρα του Νικολίδη, την Τοπική Κοινότη-
τα Ζίτσας σε συνεργασία µε το Ινστιτούτο
∆ιαβαλκανικής Συνεργασίας «Ρήγας Βελε-
στινλής» και τη συµµετοχή της αδελφότη-
τας Ζιτσαίων «∆ηµήτριος Νικολίδης».
Κορυφώθηκαν το πρωί της Κυριακής µε
την τέλεση µνηµόσυνου στον Ιερό ναό Αγί-
ου Νικολάου, επιµνηµόσυνη δέηση και κατά-
θεση στεφάνων στην προτοµή του ∆ηµήτρι-
ου Νικολίδη στον προαύλιο χώρο του ∆ηµο-
τικού καταστήµατος και αφιερωµατική εκδή-
λωση στο Πνευµατικό Κέντρο Ζίτσας.
Η εκδήλωση άνοιξε µε χαιρετισµούς που
απεύθυναν οι ∆ήµαρχοι Ζίτσας Μιχάλης
Πλιάκος, Ρήγα Φεραίου ∆ηµήτριος Νασί-
κας, Βοίου ∆ηµήτριος Λαµπρόπουλος, Κα-
στοριάς Ανέστης Αγγελής, ο ∆ηµοτικός
Σύµβουλος Χίου Σταµάτης Ζουµίδης και η
Πρόεδρος της Πολιτιστικής Επιτροπής ∆ή-
µου Λευκωσίας Λεώνη Ορφανίδου. Όλοι
τους στάθηκαν στο διαχρονικό µήνυµα που
εκπέµπει ο αγώνας και η θυσία του Ρήγα
Βελεστινλή και των συντρόφων του.
Ο ∆ήµαρχος Ζίτσας στο χαιρετισµό του
µεταξύ άλλων, καλωσόρισε και ευχαρίστησε
τους παρευρισκόµενους που ανταποκρίθη-
καν στην πρόσκληση του ∆ήµου για να απο-
τίσουν φόρο τιµής στο Ρήγα Φεραίο και τους
συντρόφους του. Ταυτόχρονα, συνεχάρη
τον πρώην Υπουργό-Αντιπρόεδρο της Βου-
λής Γεώργιο Σούρλα για την πρωτοβουλία
που ανέλαβε και µέσω του Ινστιτούτου ∆ια-
βαλκανικής Συνεργασίας κάθε χρόνο τέτοια
εποχή, τιµάται η θυσία τους µε εκδηλώσεις
στους τόπους καταγωγής τους και διατηρεί-
ται έτσι ασβέστη η µνήµη τους και τα µηνύ-
µατα του αγώνα τους. «Η σηµερινή συγκυ-
ρία, ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Πλιάκος,
επιβάλει να πορευτούµε µε τα ιδανικά και
τους αγώνες τους, χωρίς εθνικό παροξυσµό
αλλά µε πατριωτισµό, ώστε να καταφέρουµε
ως έθνος κάποια στιγµή να ανατάξουµε τη
συνείδηση του λαού και να αποτινάξουµε το
σύγχρονο ζυγό. Μόνο έτσι θα µπορέσουµε
να κληροδοτήσουµε στις επόµενες γενιές
το µέλλον που τους αξίζει σε µια χώρα εθνι-
κά υπερήφανη και ελεύθερη».
Τους διοργανωτές της εκδήλωσης συνε-
χάρησαν παίρνοντας το λόγο ο Πρύτανης
του Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων Γεώργιος Κα-
ψάλης, ο Περιφερειάρχης Ηπείρου Αλέξαν-
δρος Καχριµάνης και ο Αντιπεριφερειάρχης
Βασίλειος Γοργόλης κάνοντας και εκείνοι,
στους χαιρετισµούς τους, ειδική αναφορά
στα µηνύµατα της θυσίας του Ρήγα και των
συντρόφων του που παραµένουν επίκαιρα
αν και έχουν συµπληρωθεί 220 χρόνια από
το θάνατό τους.
Ακολούθησε η κεντρική οµιλία από τον
φιλόλογο-∆ιδάκτορα του Πανεπιστηµίου Ιω-
αννίνων, Θεόδωρο Κοσµά ο οποίος αναφέρ-
θηκε στη ζωή και τη δράση του ∆ηµήτριου
Νικολίδη. Την εκδήλωση έκλεισε ο πρώην Υ-
πουργός - Αντιπρόεδρος της Βουλής Γεώρ-
γιος Σούρλας µε την παρουσίαση του βιβλίου
του «Οι τελευταίες µέρες του Ρήγα και των
Συντρόφων του στον Πύργο Νεµπόϊσα».
Ο κ. Σούρλας κατά την οµιλία του συνέδε-
σε τον αγώνα του Ρήγα Φεραίου και των συ-
ντρόφων του µε τις τελευταίες εξελίξεις στο
Σκοπιανό λέγοντας: «Πριν από 220 χρόνια ο
Ρήγας στα επαναστατικά του κείµενα για την
αναζωπύρωση της εθνικής υπερηφάνειας και
τον πατριωτικό ζήλο των σκλαβωµένων Ελ-
λήνων, επικαλούνταν την ανδρεία των Μακε-
δόνων. Καλούσε µάλιστα τον Μ. Αλέξανδρο
να βγει από τον τάφο για να δει τους απογό-
νους του, τους Μακεδόνες, που είναι αντάξι-
οί του στην ανδρεία. Ο Ρήγας στον Ύµνο Πα-
τριωτικό γράφει: «Αλέξανδρε τώρα να βγης/
από τον τάφο, και να ιδής/ των Μακεδόνων
πάλιν/ ανδρείαν τη µεγάλην/ πως τους ε-
χθρούς νικούνε». Σήµερα, που εκχωρούµε ό-
νοµα, εθνότητα, γλώσσα στους Σλάβους, τι
απαντάµε στο Σωκράτη στο "µητρός τε και
πατρός και των άλλων προγόνων απάντων
τιµιότερων εστίν η πατρίς". Πώς µπορούν οι
πραγµατικοί Μακεδόνες, οι Έλληνες πατριώ-
τες να βλέπουν να οδηγούµαστε στο από το
"Μακεδονία είναι µια και µόνο ελληνική" στο
"Μακεδονία είναι µια και µόνο σλάβικη". Πρέ-
πει να αντιληφθούν οι πάντες ότι καµία υπο-
γραφή δεν µπορεί να µας δεσµεύσει. Την α-
πόφαση γι αυτή ή για όποια άλλη Συµφωνία
δικαιούται να την πάρει αποκλειστικά και µό-
νο ο ελληνικός λαός».
Στις εκδηλώσεις το πρωί της Κυριακής πα-
ρέστησαν µεταξύ άλλων ο πρ. Υπουργός-
Βουλευτής Αντώνης Φούσας, ο ∆ήµαρχος
Κόνιτσας Ανδρέας Παπασπύρου, οι Αντιδή-
µαρχοι Γιαννούλα Γεωργούλη, Φώτης Ράρ-
ρας και Περικλής Γρίβας, Περιφερειακοί Σύµ-
βουλοι, ∆ηµοτικοί Σύµβουλοι, ο Πρόεδρος
της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας
Στέφανος Φούσας, εκπρόσωποι των σωµά-
των ασφαλείας, τοπικών αρχών, συλλόγων
και πλήθος κόσµου.
ΠΑΡΑΛΛΗΛΕΣ ΕΚ∆ΗΛΩΣΕΙΣ
Στο πλαίσιο του εορταστικού διηµέρου το
απόγευµα του Σαββάτου πραγµατοποιήθη-
καν εκδηλώσεις οι οποίες ξεκίνησαν στην
Πινακοθήκη της Ζίτσας, µε την παρουσίαση
της «Χάρτας του Ρήγα», από την αρχαιολό-
γο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ιωαννίνων,
Ανθή Φιλίδου, που κράτησε αµείωτο το εν-
διαφέρον όλων των παρευρισκοµένων κα-
θώς αποτελεί ιστορικό κειµήλιο της προεπα-
ναστατικής περιόδου. Στην παρουσίαση πα-
ρευρέθηκε και ο ∆ήµαρχος Ζαγορίου Βασί-
λης Σπύρου καθώς η «Χάρτα του Ρήγα» που
έχει εκδοθεί στη Βιέννη το 1797, αποτελεί
περιουσιακό στοιχείο της εκκλησίας Αγίου
Νικολάου Καπεσόβου και παραχωρήθηκε
στο ∆ήµο Ζίτσας για το διήµερο των εκδη-
λώσεων.
Ακολούθησε ξενάγηση στους χώρους της
Πινακοθήκης από την κόρη του ιδρυτή της,
Έφη Μαλάµου. Επόµενος σταθµός ήταν το
λαογραφικό µουσείο της Ζίτσας. Εκεί, η
Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου Αγγε-
λική Καραµπίνα και µέλη του, υποδέχθηκαν
τους φιλοξενούµενους µε σπιτικά γλυκά
κουταλιού, τσίπουρο και λικέρ. Η βραδιά ο-
λοκληρώθηκε µε επίσκεψη στο οινοποιείο
«Κτήµα Γκλίναβος» όπου ο υπεύθυνος οινο-
τουρισµού Αλέξανδρος Μπαλτογιάννης,
«µύησε» τους επισκέπτες στα «µυστικά»
του κρασιού.

Πως θα στέλνετε τη συνδροµή σας για την εφηµερίδα

∏ ÂÊËÌÂÚ›‰· Ì·˜ ÁÈ· Ó· Û˘Ó¯›ÛÂÈ Ó· ÂΉ›‰ÂÙ·È ·ÚfiÛÎÔÙ·, ¤¯ÂÈ ÙËÓ ·Ó¿ÁÎË Ù˘
Û˘Ì·Ú¿ÛÙ·Û˘, ÙfiÛÔ Ì ˘ÏÈÎfi ÁÈ· ‰ËÌÔÛ›Â˘ÛË, fiÛÔ Î·È Ì ÙËÓ ÔÈÎÔÓÔÌÈ΋ ˘ÔÛÙ‹-
ÚÈÍË fiÏˆÓ Ì·˜. °ÓˆÚ›˙Ô˘Ì fiÙÈ ÔÈ Î·ÈÚÔ› Â›Ó·È ‰‡ÛÎÔÏÔÈ, fiÛÔ fï˜ ÌÔÚ› Ô Î·ı¤Ó·˜
Ì·˜, ·˜ Û˘Ì‚¿ÏÏÂÈ ÛÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· Ô˘ οÓÔ˘ÌÂ, ÒÛÙ ӷ ÌËÓ ¿Ó ¯·Ì¤ÓÔÈ ÎfiÔÈ
ÙfiÛˆÓ ¯ÚfiÓˆÓ.
ÀÂÓı˘Ì›˙Ô˘Ì Ì ÔÈÔ˘˜ ÙÚfiÔ˘˜ ÌÔÚ›Ù ӷ ÛÙ›ÏÂÙ ÙË Û˘Ó‰ÚÔÌ‹ Û·˜.
1. ªÂ Ù·¯˘‰ÚÔÌÈ΋ ÂÈÙ·Á‹ ÛÙËÓ ·Ú·Î¿Ùˆ ‰È‡ı˘ÓÛË:
∞¢∂§ºO∆∏∆∞ ∑π∆™∞πø¡ ∏¶∂πƒOÀ, µ∏§∞ƒ∞ 7, 104 37 ∞£∏¡∞.
2. ªÂ ηٿıÂÛË ÛÙÔ ¡¤Ô ÏÔÁ·ÚÈ·ÛÌfi Ù˘ ∞‰ÂÏÊfiÙËÙ·˜ ÛÙËÓ ∆ƒ∞¶∂∑∞ ¶∂πƒ∞πø™
Ì ٷ ·Ú·Î¿Ùˆ ÛÙÔȯ›·:
πµ∞¡ GR1701718260006826140365570 ÛÙÔ fiÓÔÌ·: ∞¢∂§ºO∆∏∆∞ ∑π∆™∞πø¡
∏¶∂πƒOÀ.
™ÙËÓ Î·Ù¿ıÂÛË Ó· ·Ó·ÁÚ¿ÊÂÙ·È ÙÔ fiÓÔÌ· Î·È ÙÔ ÂÒÓ˘ÌÔ ÙÔ˘ ηٷı¤ÙË ÁÈ· Ó· ÛÙ¤Ï-
ÓÔ˘Ì ÙȘ ·ԉ›ÍÂȘ ›Ûڷ͢.
∂˘¯·ÚÈÛÙԇ̠fiÏÔ˘˜ fiÛÔ˘˜ ̤¯ÚÈ ÙÒÚ· Û˘Ì·Ú·ÛÙ¤ÎÔÓÙ·È ÛÙÔ ¤ÚÁÔ Ì·˜ Î·È ÂÚÈ-
̤ÓÔ˘Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· fiÏˆÓ ÙˆÓ Û˘Á¯ˆÚÈ·ÓÒÓ Ì·˜.
∆Ô ¢.™. Ù˘ ∞‰ÂÏÊfiÙËÙ·˜ Î·È Ë ™˘ÓÙ·ÎÙÈ΋ ∂ÈÙÚÔ‹ Ù˘ ÂÊËÌÂÚ›‰·˜ Ì·˜
«¶∞§ªOπ ∆∏™ ∑π∆™∞™»
«ΠAΛMOI THΣ ZITΣAΣ»
¢HMOTIKA
ΚΟΙΝΩΝΙΚΑ
ΓENNHΣEIΣ
• Η Παρασκευή (Βούλα) Γ. Παπαυγέρη και ο Γεώργιος Νάσης
απέκτησαν αγόρι, Ιωάννινα 4/4/2018.
• O Mιχαήλ Kων. Mπότσιος και η Ίριδα Γεµιστού-Σκούτα
απέκτησαν αγόρι, Aθήνα 11/6/2018.
Ευχόµαστε στους ευτυχείς γονείς και παππούδες να τους ζήσει
και να είναι σε όλη του ζωή χαρούµενο και ευτυχισµένο.
ΓAMOI
• Ο Κώστας Π. Νούλης και Ελένη Γατσέλου, Ιωάννινα,
14/4/2018.
• Ο Φίλιππος Ζώτος, γιος της Βασιλικής Ν. Γάτσιου και
η Αναστασία Πουρνάρα, Ζίτσα, 12/5/2018.
• Ο Ευάγγελος Κ. Μπότσιος και η Αγγελική Κατσικούδη,
Ιωάννινα, 19/5/2018.
• Ο Νικόλαος Καρακίτσιος του Πολυζώη και η Aνδριάνα
Κοτίκα, Ελεούσα, 9/6/2018.
Στους νεόνυµφους ευχόµαστε βίον ανθόσπαρτον.
ΘANATOI
• Σωτήρης Ματζουράνης, Αθήνα, 6/3/2018
• Μερόπη Ν. Καρακίτσιου, Ζίτσα, 3/4/2018
• Γεώργιος Λ. Σταµούλης, Λάρισα, 4/4/2018
• Αναστάσιος Σ. Κοσµάς, Αθήνα, 13/4/2018
• Παναγιούλα Ι. Χρυσοχόου, Ζίτσα, 16/4/2018
• Κων/νος Νούλης, Ζίτσα, 3/5/2018
• Ελένη ∆. Στράτου, Ζίτσα, 30/5/2018
Tο ∆.Σ. της Aδελφότητας εκφράζει στους οικείους
των θανόντων τα θερµά του συλλυπητήρια.
∆IOIKHTIKO ΣYMBOYΛIO
Πρόεδρος: Γιάννης Τσέλιος τηλ. 6977553404
Αντιπρόεδρος: Βαρβάρα Μαντά τηλ. 6944141042
Γραµµατέας: Ρούλα Αθανασίου τηλ. 6949771999
Ταµίας: Φώτης Μαντάς τηλ. 6936547681
Μέλος: Μέλος: Κατερίνα Καραµίχου τηλ. 6936160902
Μέλος: Κώστας Παπαπάνος τηλ. 6972815024
Μέλος: Έφη Μαλάµου τηλ. 6974456883
Για να µπορέσουµε να ανταποκριθούµε στην έγκαιρη και
σωστή δηµοσίευση των κοινωνικών (γεννήσεις, γάµοι,
θάνατοι), παρακαλούµε να µας ενηµερώνετε στέλνοντας
FAX 210 5241758 ή στο τηλέφωνο 6977553404.
Υ Π Ε Ν ΘΥ Μ Ι Σ Η
Από τη στήλη αυτή της εφηµερίδας απευθύνουµε κάλεσµα
προς όλους τους συγχωριανούς µας να δίνουν το παρόν κά-
θε πρώτη Κυριακή του µήνα στα γραφεία της Αδελφότητας.
ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΧΡΗΣΤΕΣ ΤΟΥ ∆ΙΑ∆ΙΚΤΥ ΟΥ
Μερικές διευθύνσεις µε πληροφορίες και
νέα από το χωριό και την ευρύτερη περιοχή
1. http://zitsanews.blogspot.com
2. http://gym-zitsas.ioa.sch.gr
3. http://www.epirusnews.gr
4. http://zitsa.blogspot.com (ιστοσελίδα της Αδελφότητας)
5. http://www.zitsa.gov.gr/ (∆ήµος Ζίτσας)
6. http://www.monastirizitsa.gr (Καφέ-Εστιατόριο Μοναστήρι)
7. http://www.agnantizitsas.gr (HOTEL ΑΓΝΑΝΤΙ)
8. http://www.kallithea-zitsa.gr (HOTEL ΚΑΛΛΙΘΕΑ)
Τριµηνιαα Eφηµερδα
«ΠAΛMOI THΣ ZITΣAΣ»
Ι∆ΙΟΚΤΗΣΙΑ: A∆EΛΦOTHTA ZITΣAIΩN HΠEIPOY
ΕΚ∆ΟΤΗΣ-YΠEYΘYNOΣ: ΓIANNHΣ TΣEΛIOΣ
YΠEYΘYNOI ΣYNTAΞHΣ: ΦΩTHΣ MANTAΣ
KΩΣTAΣ ΠAΠAΠANOΣ
POYΛA AΘANAΣIOY
BEPA MANTA
KATEPINA KAPAMIXOY
EΦH MAΛAMOY
ΓIANNHΣ TΣEΛIOΣ
ATEΛIE-EKTYΠΩΣH: ΓPAΦIKEΣ TEXNEΣ ABEΛ
MENEΛAOY 2, HΛIOYΠOΛH
210 9711877, aveltypo@otenet.gr
E∆PA-ΓPAΦEIA: BHΛAPA 7, 104 37 AΘHNA
THΛ. - FAX: 210 5241758
http://zitsa.blogspot.com
E-mail: tseliosgia@yahoo.gr
κωδ. 4687
KAI
ΣYN∆POMEΣ ΕΥΡΩ
Βικτωρία Καρώνη, Ιωάννινα......................................................50
Νικόλαος Νικολαΐδης, Ιωάννινα................................................20
Αναστάσιος Ματσάγκας, Αθήνα................................................10
Ευάγγελος Λεοντίδης, Ιωάννινα...............................................15
Νίκος Κατσουλίδης, Ιωάννινα....................................................20
Γιάννης Τσατσάνης, Ζίτσα.........................................................30
Μίλτος Ματσάγκας, Ζίτσα..........................................................20
Παναγιώτα Μαγκλογιάννη, Ζίτσα..............................................20
Ζώης Ν. Έξαρχος, Ζίτσα............................................................20
Αθανάσιος Γιαννόπουλος, Ζίτσα................................................15
Αναστάσιος Μαγκλογιάννης, Ζίτσα...........................................20
Σταύρος Οικονοµέας, Ζίτσα.......................................................50
Θεοδώρα Λύβη, Ζίτσα................................................................20
Απόστολος Γ. Αλεξίου, Λυγιά Πρεβέζης...................................20
Σωτήριος Μαντζαρόπουλος, Ιωάννινα.......................................20
Βασίλειος Σταµούλης, Πάτρα....................................................20
Σύλλογος Γυναικών Ζίτσας........................................................20
Αικατερίνη ∆ρόσου, Ν. Σµύρνη..................................................20
Πέπη Μπουτάτη-Σκόπα, Χολαργός............................................20
Βικτωρία Καρώνη, Βούλα.........................................................200
Παναγιώτης Μπέσιος, Ζεφύρι....................................................15
Λευκοθέα Κοσµά-Μόσχου, Μελίσσια, εις µνήµη
του αδελφού της......................................................................100
Tασία Kαρακίτσιου-Tζίνα, Περιστέρι..........................................20
∆ηµήτριος Θ. Kοσµάς, Zίτσα......................................................20
Σωτήρης Ματζουράνης
Έφυγε από κοντά µας, ύστερα από πολύµηνη µάχη µε την
επάρατη ασθένεια, ένας ευπατρίδης, ένας φίλος της Ζίτσας, ο
Σωτήρης Ματζουράνης.
Ο Σωτήρης µε καταγωγή από την Καστοριά, από µικρή ηλι-
κία ήρθε στην Αθήνα για να αναζητήσει την τύχη του. Ασχο-
λήθηκε µε το παραδοσιακό καστοριανό επάγγελµα της γουνο-
ποιίας και παράλληλα διατηρούσε για πολλά χρόνια καφέ
µπαρ κάτω από το γραφείο της Αδελφότητας. Εκεί τον πρωτο-
γνωρίσαµε πίνοντας τον καφέ µας ή το ποτό. Πάντα πρόσχα-
ρος και χαµογελαστός να σε εξυπηρετήσει και να σε βοηθή-
σει. Πολλές φορές ανέβαινε στο γραφείο µας για κανένα τσι-
πουράκι. Είχε γίνει και µέλος του Συλλόγου µας. Πάντα στις
εκδηλώσεις έδινε το παρόν ενισχύοντας και τη λαχειοφόρο α-
γορά ανελλιπώς προσφέροντας κάποιες γούνες της βιοτε-
χνίας του.
∆υστυχώς όµως έφυγε από κοντά µας, η Ζίτσα έχασε ένα
φίλο της. Αιωνία η µνήµη φίλε µας Σωτήρη.
Παύλος Γιούνης
∞¡∞∫Oπ¡ø™∂π™
∂∫∫§∏™π∞™∆π∫∏™ ∂¶π∆ƒO¶∏™
Ευχαριστούµε τους παρακάτω οι οποίοι διέθεσαν ποσά σε να-
ούς της ενορίας µας.
Στον Ι. Ν. Αγίου Νικολάου
Την κ. Βικτωρία Π. Καρώνη εις µνήµην Γεωργίου Μέγα.
Τον κ. Λεωνίδα ∆άλλα εις µνήµην Μάνθου ∆ηµητρίου.
Την οικ. Κων/νου Αλέξίου εις µνήµην Μερόπης Καρακίτσιου.
Την οικ. Σωτηρίου Αλεξίου εις µνήµην Μερόπης Καρακίτσιου.
Τον κ .Κων/νο Περ. Νούλη εις µνήµην Παναγιούλας Χρυσοχόου.
Την οικ. Χριστίνας Καραφέρη εις µνήµην Κων/νου Νούλη.
Τον Πολιτιστικό Σύλλογο Ζίτσας εις µνήµην Κων/νου Νούλη.
Την οικ. Ευδοξίας Χαψιά εις µνήµην Κων/νου Νούλη.
Τον κ. Χρίστο Τόιλο εις µνήµην Παναγούλας Χρυσοχόου.
Τις οικ. ∆ηµητρίου Αλεξίου, Αποστόλου Αλεξίου και Χριστίνας
Μανέγα εις µνήµην Ελένης Στράτου.
Τις οικ. Χρίστου Αλεξίου, ∆ηµητρίου Αλεξίου και Βασιλείου Α-
λεξίου εις µνήµην Ελένης Στράτου.
Την οικ. Στράτου (παιδιά, εγγόνια, δισέγγονα Ελένης Στράτου)
εις µνήµην Ελένης Στράτου.
Στον Ι.Ν. των Ταξιαρχών
Την κ. Φρόσω Κοντογιάννη.
Την κ. Βασιλική Ζέρβα- Αποστόλου εις µνήµην του συζύγου της
Μιχάλη.
Τις οικ. Αναστασίου Χρυσοχόου, Κων/νου Χρυσοχόου και
Έλλης Χρυσοχόου εις µνήµην Παναγούλας Χρυσοχόου.
Την οικ. Ιωάννη Κότσια εις µνήµην Ελένης Στράτου.
Την κ. Ελένη Γκουρτσογιάννη-Κωλέτση.
Την κ. Ρούλα Ζιάβρα.
Την κ. Ασπασία Φωλίδη.
Στον Ι.Ν. της Παναγίας
Τις κ. Τσέλιου Ζωή, Σταµούλη Ελένη, Κοντογιάννη Ευτέρπη, Α-
λεξίου ∆ήµητρα, Κοντογιάννη Ευφροσύνη, Μαγκλογιάννη Πα-
ναγιώτα, Γάτσιου Παρασκευή, Μαγκλογιάννη Γαλάτεια, Εξάρ-
χου Ελευθερία, Κοσµά Άννα, Καραµίχου Βασιλική, Κωνσταντά-
κου Θεοδώρα, Καρώνη Ελευθερία, Γρίβα Αθηνά, Καραµπίνα Αγ-
γελική.
Τον κ. Χρίστο Αλεξίου εις µνήµην Παναγούλας χρυσοχόου.
Την οικ. Παύλου Γιούνη εις µνήµην Παναγούλας Χρυσοχόου.
Την οικ. Κων/νου Λιάσκου εις µνήµην Κων/ νου Νούλη.
Στον Ι.Ν. Αγίας Παρασκευής (Κοιµητήριο)
Την κ. Γαλάτεια Παπαυγέρη εις µνήµην Μερόπης Καρακίτσιου.
Την οικ. ∆ηµητρίου Κοντονίκα εις µνήµην Κων/νου Νούλη.
κ. Ευγενία Κωνσταντάκου-∆ιαµάντη και Κούλα Καπρινιώτη εις
µνήµην Κων/νου Νούλη.
Την κ. Μαρίνα Νούλη, την οικ. Περικλή Νούλη, την οικ. Σταύρου
Νούλη, την οικ. Ευφροσύνης ∆έλκου, την οικ. Ελευθερίου Μα-
γκλογιάννη, την οικ. Χαράλαµπου Καζανά, την οικ. Ευαγγέλου
Καζανά και τον Βασίλειο Καζανά εις µνήµην Κων/ νου Νούλη.
Την οικ. Κων/νου και Αγγελικής Μπαϊράµογλου εις µνήµην Ελέ-
νης Στράτου.
Τον κ. Σταύρο Οικονοµέα εις µνήµην Χρυσάνθης Οικονοµέα.
Στον Ι.Ν. Αγίου Αθανασίου
Την οικ. Μιχάλη Χρυσοχόου εις µνήµην Ελένης Στράτου.
Ευχόµαστε σε όλους " Καλό Καλοκαίρι".
Ηρώ Καρακώστα
ΤΟΠΟΓΡΑΦΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ Ε.Μ.Π.
Αναλαµβάνουµε Τοπογραφικά ∆ιαγράµµατα
Χαράξεις - Οριοθετήσεις- Υπηρεσίες Κτηµατολογίου
Ιωάννινα, Τηλ. 6939343232
irotop@yahoo.gr • www.topografos-ioannina.gr
ΣEΛI∆A 2
A§§A
™∆∂°∏ ∞À∆π™∆π∫ø¡ ∞∆Oªø¡
«∂§∂¡∏ °Àƒ∞», ∑π∆™∞ πø∞¡¡π¡ø¡
∆∏§.: 2658023497-23598, FAX: 2658023498
www.autismgreece.gr, email:gspapz@otenet.gr
∂ÀÃ∞ƒπ™∆∏ƒπO
∏ ™Ù¤ÁË ∞˘ÙÈÛÙÈÎÒÓ ∞ÙfiÌˆÓ «∂ϤÓË °‡Ú·» ¢¯·ÚÈÛÙ› ıÂÚÌ¿:
• την Αδελφότητα Ζιτσαίων, τον Σύλλογο ∆ιδασκόντων 10ου ∆ηµοτι-
κού Σχολείου Καλλιθέας, την κα Κλεοπάτρα Ν. Κοντονίκα και τον κ.
Αντώνη Καρακούση για την χρηµατική προσφορά που κατέθεσαν εις
µνήµη Ελένης Παπαδιαµάντη.
• τις οικογένειες Αγγελικής Ζώτου και Χρήστου Αλεξίου για την ευγε-
νική προσφορά τους εις µνήµη Παναγιώτη Ζώτου.
• την κα Ουρανία Ζέρβα Στοφόρου για την χρηµατική προσφορά που
κατέθεσε εις µνήµη του συζύγου της.
• τις οικογένειες Αναστασίου και Πολυζώη Καρακίτσιου για την χρη-
µατική προσφορά που κατέθεσαν εις µνήµη Μερόπης Καρακίτσιου.
• τις οικογένειες ∆ηµητρίου Μέγα καθώς και Αναστασίου και Αριάδνης
Αλτσιάδη για την χρηµατική προσφορά που κατέθεσαν εις µνήµη
Κωνσταντίνου Νούλη.
• τις οικογένειες Τάκη και Ελένης Αλεξίου, Γιώργου και Έφης Αλεξίου
και Νικόλα και Γιώτας Ορτετζάτου για την χρηµατική προσφορά που
κατέθεσαν εις µνήµη Κωνσταντίνου Νούλη.
• τις οικογένειες Μιχάλη Χρυσοχόου και Κωνσταντίνου Μπαϊράµο-
γλου για την χρηµατική προσφορά που κατέθεσαν εις µνήµη Παναγι-
ούλας Χρυσοχόου.
• την κα Γεωργία Γεωργάτη για την χρηµατική προσφορά που κατέθε-
σε εις µνήµη Κωνσταντίνου Νούλη.
• την οικογένεια Αθηνάς Νούλη για την χρηµατική προσφορά που κα-
τέθεσε εις µνήµη Κωνσταντίνου Νούλη και Κωνσταντίνου Βίλλη.
• τους Χαρίκλεια Αρβανίτη, Ευστράτιο Στράτο, Χρήστο Στράτο και Βα-
σίλειο Στράτο για την χρηµατική προσφορά που κατέθεσαν εις µνή-
µη Ελένης ∆ηµητρίου Στράτου.
• θερµά την οικογένεια ∆ηµητρίου Σταµούλη του Γεωργίου για την
χρηµατική προσφορά που κατέθεσε εις µνήµη Κωνσταντίνου Νούλη.
• την οικογένεια Γεωργίου Kαρούλη για την χρηµατική προσφορά που
κατέθεσε εις µνήµη Xρυσόστοµου Σιώπη.
Επικήδειος Λόγος στον Γεώργιο Μέγα
Κιάτο 26/2/2018
«Μακάριοι, οι εν Κυρίω αποθνήσκοντες»
Με το άγγελµα της εκδηµίας εις Κύριον, του αγαπητού Γεωργίου Μέ-
γα, συζύγου της επί σειράς ετών, µακαριστή και αλησµόνητης συνερ-
γάτιδός µου ∆ήµητρας (Μιµίκας) προ 3ετίας «ηρπάγη» από τον Κύριον.
∆εν αιφνιδιάστηµεν αλλά εταράχθηµεν, για τον φιλήσυχον γείτονα,
χριστιανό και γνωστόν τοις πάσι, στον εµπορικό κόσµο, αλλά τον κοι-
νωνικό περίγυρο, που ήταν πολύ αγαπητός στους συνεργάτες του, επί
πολλά έτη µε τον Στέφανο και µετέπειτα τον Ματθαίο.
Η µοίρα, από τη Ζίτσα της Ηπείρου, την πατρίδα των Ηπειρωτών Ευ-
εργετών, τον έφερε εδώ στο Κιάτο για µια καλύτερη ζωή. Από ασήµα-
ντος έγινε συνεπώνυµος του επωνύµου του, για την προκοπή, την α-
γάπη του στην πρόοδο, υπόδειγµα σεβαστός και αγαπητός στον εµπο-
ρικό κόσµο, στην κοινωνία, στη γειτονιά του, υποδειγµατικός οικογε-
νειάρχης και αξιοθαύµαστος, για την πραότητά του και τη γαλήνια
µορφή του.
Τούτη την ώρα συνοµιλεί µε την αγαπηµένη του ∆ηµητρούλα, «στη
χώρα των ζώντων».
Αιωνία η µνήµη σου. Π. ΛΑ∆ΑΣ
ΙΕΡΕΥΣ
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ
1. Το ∆Σ της Αδελφότητας και η Συντακτική επιτροπή της εφηµερί-
δας «ΠΑΛΜΟΙ ΤΗΣ ΖΙΤΣΑΣ» επανέρχονται σε προηγούµενο κάλεσµά
τους προς όλους τους φορείς και Συλλόγους της Ζίτσας και τους πλη-
ροφορούν ότι µπορούν να κάνουν δηµοσιεύσεις στην εφηµερίδα µας,
που αφορούν τις δραστηριότητες τους και ότι άλλο κρίνουν οι ίδιοι
σκόπιµο προς δηµοσίευση. Υπάρχει αρκετός χώρος για να προβάλλουν
το έργο τους.
2. Μη διστάζετε να στέλνετε τα γράµµατά σας για να δηµοσιευτούν
στην εφηµερίδα µας.
Όλοι µας κάτι έχουµε να πούµε, σκέψεις, προτάσεις, υποδείξεις για
το καλό της Αδελφότητας και του χωριού µας, ιστορίες από το παρελ-
θόν και το παρόν. Είναι αδιανόητο πολλοί συγχωριανοί να εκδηλώνουν
την επιθυµία να γράψουν αλλά δεν το κάνουν µήπως το κείµενο δεν εί-
ναι διατυπωµένο σωστά.
Αγαπητοί συγχωριανοί δεν κάνουµε διαγωνισµό γνώσεων και δηµο-
σιογραφίας. Ο καθένας γράφει όπως µπορεί. Τα κείµενα και λάθη να έ-
χουν θα διορθωθούν. Θα είναι µεγάλη επιτυχία να γράφουν στην εφη-
µερίδα πολλά άτοµα γιατί όλοι µας κάτι έχουµε να πούµε. Επίσης όλοι
έχουν παλιές φωτογραφίες µε µεγάλη ιστορική αξία, όποιος θέλει µπο-
ρεί να τις στείλει για δηµοσίευση και φυσικά θα επιστραφούν στον α-
ποστολέα. Θα είναι καλό όποιος γνωρίζει τα πρόσωπα της φωτογρα-
φίας να τα γράφει γιατί πολλές φορές είναι αδύνατο να αναγνωρι-
στούν από εµάς και γι' αυτό δεν γράφονται τα ονόµατά τους.
Τηλέφωνο & FAX 210 5241758
Ηλεκτρονικό ταχυδροµείο: tseliosgia@yahoo.gr
ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ κας Μερόπης Τζούφη
Προς τον Πρόεδρο της Αδελφότητας Ζιτσαίων
ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΑ ΕΠΙΣΤΟΛΗ
Αξιότιµε Πρόεδρε
Σας ευχαριστώ θερµά για τις ευγενικές ευχές σας, οι οποίες ενισχύ-
ουν την αποφασιστικότητά µου να υπηρετήσω µε τον καλύτερο δυνατό
τρόπο στη θέση που µου εµπιστεύτηκε ο Πρωθυπουργός. Είµαι βέβαιη
ότι στο άµεσο µέλλον η εκπαίδευση, η έρευνα και η καινοτοµία θα λει-
τουργήσουν ως µοχλοί ανάπτυξης, ανταποκρινόµενες στις κοινωνικές
και οικονοµικές απαιτήσεις και προκλήσεις που αντιµετωπίζει η χώρα µας.
Η ελληνική κοινωνία έχει διαχρονικές απαιτήσεις για σοβαρές επενδύ-
σεις στην παιδεία και η µεταβατική περίοδος που διανύουµε είναι κρίσι-
µη και αποφασιστική. Από τη νέα µου θέση ελπίζω να συµβάλλω στην α-
ναβάθµιση και ισχυροποίηση της παρεχόµενης εκπαίδευσης, καθώς και
στην αντιµετώπιση των χρόνιων προβληµάτων.
Με εκτίµηση
Μερόπη Τζούφη
Υφυπουργός Παιδείας, Έρευνας & Θρησκευµάτων
 3 ΣEΛI∆A «ΠAΛMOI THΣ ZITΣAΣ»

1. «νωµαταίοι»: Κατά τη µία άποψη
προέρχεται από τη λέξη «ενωµοτάρ-
χης - νωµατάρχης», γιατί αυτός ο βαθ-
µός ήταν βαθµός της παλιάς Χωροφυ-
λακής και αντιστοιχούσε σε άνδρα,
που είχε υπό τις διαταγές του δέκα µε
δώδεκα άνδρες, άτοµα.
Η δεύτερη άποψη λέει ότι προέρχε-
ται από το αρχαίο ρήµα «νωµάω», που
σηµαίνει άρχω µιας οµάδας, διευθύνω
µια οµάδα.
Πώς προέκυψε ο «ενωµοτάρχης - νω-
µατάρχης»; Από την πρόθεση εν, το ώ-
µοτος και το -αρχης (από το άρχω).
Έφυγε το (ε) της πρόθεσης, έφυγε
και το -αρχης, αλλά και το (µο) έγινε
(µα) και προστέθηκε µετά το (αιοι), ώ-
στε να φτάσει στο «νωµαταίοι»! Θα
πρέπει όµως εδώ να σας πω ότι το «ώ-
µοτος» προέρχεται από το ρήµα «ό-
µνυµι», που σηµαίνει ορκίζοµαι, άρα ο
νωµατάρχης για να άρχει ορκίζεται!.
Στη δεύτερη περίπτωση προστέθηκε
στο «νωµα» το (ταιοι) και κατέληξε πο-
λύ απλά στο «νωµαταίοι»! Παράλληλα
το νωµάω έχει ετυµολογική ρίζα από
το «νέµω» και µία από τις πολλές του
σηµασίες είναι «κατοικώ» µένω σε ένα
σπίτι, µήπως συνεπώς τα άτοµα, που
µένουν σ' αυτό το σπίτι, είναι οι «νωµα-
ταίοι»; Υπάρχει και µια ακόµη διαφορά
ότι ο οικογενειάρχης δεν ορκίζεται για
να άρχει!.
Πάντως και στις δύο περιπτώσεις εν-
νοούµε πόσα άτοµα έχει µία οικογέ-
νεια, όχι φυσικά και απαραίτητα δέκα
µε δώδεκα στην οποία οικογένεια πα-
λιότερα αρχηγός ήταν ο οικογενειάρ-
χης! Για σήµερα µη µε ρωτάτε ποιος
άρχει!..
Λέξη, που φανερώνει την µικρή οµά-
δα, είναι η «ενωµοτία», που χρησιµο-
ποιείται στον Προσκοπισµό.
Τέλος στο Λεξικό του Γ. Μπαµπινιώ-
τη δε γίνεται αναφορά στο «νωµάω»!
2. «περίδροµος»: Έφαγε τον περί-
δροµο συνηθίζουµε να λέµε, δηλαδή έ-
φαγε πάρα πολύ! Η πραγµατική σηµα-
σία της λέξης είναι φλεγµονή του δέρ-
µατος, που σχηµατίζεται γύρω από το
νύχι και ακόµη στοµαχόπονος. Το δε
ρήµα κάνει περιδροµιάζω=τρώω πάρα
πολύ. Εδώ ακριβώς βρίσκεται η λεγό-
µενη «παρετυµολογία», δηλαδή η λα-
θεµένη ετυµολογία της λέξης, γιατί
από την πραγµατική λέξη «περίδερ-
µος» περί + δέρµα, το δέρµα το έκαναν
δρόµο. Φαινόµενα παρετυµολογιών έ-
χουµε σε πολλές περιπτώσεις!.
3. «σιτευτός»: Σηµαίνει καλοθρεµµέ-
νος, παχύς, αλλά και αφήνω κάτι να µα-
λακώσει, όπως συνήθως αφήνουµε το
κρέας λίγες µέρες να σιτευτεί, να µαλα-
κώσει.
4. «σώχωρο»: Σηµαίνει ένα κοµµάτι
γης και µάλλον προέρχεται από το αρ-
χαίο ρήµα «σώχω=κοµµατιάζω». Τη λέ-
ξη σώχωρο την έλεγε η οικογένεια Σιά-
τρα (Καλτσούνη) για ένα τέτοιο κοµµά-
τι γης δίπλα στο σπίτι µας εδώ και εκα-
τό χρόνια τουλάχιστο!
5. «χαντάκι»: Η σηµασία της λέξης
γνωστή. Προέρχεται από το ρήµα
«χανδάνω», δηλαδή είναι ένα µικρό ά-
νοιγµα της γης, µια µικρή τάφρος. Να
και το χαντακώνω, δηλαδή ρίχνω κά-
ποιον σε χαντάκι, αλλά και µεταφορικά
τον καταστρέφω!
6. «εποχούµενος»: Η λέξη σηµαίνει
αυτός που πορεύεται πάνω σε όχηµα.
Προέρχεται από το ρήµα «εποχούµαι»
που είναι σύνθετο από την πρόθεση επί
και το ρήµα οχούµαι! Όχηµα!
7. «κονταίνω»: Προέρχεται από το
τοπικό επίρρηµα «κοντά». Οι σηµασίες
του είναι: µικραίνω το φόρεµα, το πα-
ντελόνι από κάτω, κονταίνω τη µάντρα
από πάνω ή το δέντρο. Έτσι έχουµε το
κοντός, κόντεµα, κοντάκι. Κοντό πα-
ντελόνι, κοντή φούστα!
8. «κοντεύω»: Και το κοντεύω προέρ-
χεται από το τοπικό επίρρηµα κοντά,
αλλά οι σηµασίες του είναι διαφορετι-
κές. Σηµαίνει πλησιάζω, ζυγώνω, σιµώ-
νω ή κάτι πλησιάζω να το τελειώσω!
9. «λεµόνι»: Από το (λεϊµόνι - λεϊµο-
νιά) και έχει σχέση µε την αρχαία λέξη
«λειµών - λειµώνας», που σηµαίνει τό-
πος υγρός, ανθηρός στον οποίο κυρίως
Ετυµολογικά
ευδοκιµούν οι λεµονιές και οι πορτοκα-
λιές! Ακόµη και στα Λατινικά έτσι τη
βρίσκοµε «limus», «λίµους»!
10. «κονσέρβα»: Η λέξη είναι Λατι-
νοϊταλική. Το ρήµα στα Λατινικά είναι
conservο (κονσέρβο), που σηµαίνει δια-
τηρώ, διασώζω και φτάνει στα Ιταλικά
ως παράγωγο ουσιαστικό conserva
(κονσέρβα) την οποία λέξη την πήρε η
ελληνική γλώσσα ως δάνειο αυτούσιο.
Τι κάνει λοιπόν η κονσέρβα; Απλά δια-
τηρεί το περιεχόµενό της για κάποιο
χρονικό διάστηµα!
11. «θυµάρι»: Από το «θύµον+αρι».
Το θύµον προέρχεται από το ρήµα θύω,
που σηµαίνει εδώ ευωδιάζω, γιατί όταν
έκαναν θυσίες χρησιµοποιούσαν και α-
ρωµατικές ουσίες! Ανάλογα έχουµε τα
λυχνάρι, συρτάρι και άλλα µε την προ-
σθήκη του -αρι ως καταληκτικού. Ας
µη ξεχνάµε και τα θύµα, θυµίαµα, θυ-
µιατήρι.
12. «κράσπεδο»: Κράσπεδο σηµαίνει
το τελευταίο όριο πράγµατος ή επιφά-
νειας, αλλά κυρίως το πεζοδρόµιο, που
είναι λίγο ψηλότερο από το δρόµο. Εί-
ναι ως λέξη παρασύνθετη από τις λέ-
ξεις «κάρα+πέδον». Κάρα = κεφάλι και
πέδον = πεδιάδα, έδαφος. Άρα το πε-
ζοδρόµιο είναι το κεφάλι του δρόµου
και το πέδον ο δρόµος που είναι λίγο
πιο χαµηλά!
13. «γάγγραινα»: Ιατρικά σηµαίνει νέ-
κρωση, θάνατος µαλακού ιστού, επει-
δή παρεµποδίζεται η κυκλοφορία του
αίµατος. Μεταφορικά ό,τι σαπίζει κοι-
νωνικά ό,τι αποτελεί συµφορά, µάστι-
γα. Προέρχεται από το αρχαίο ρήµα
«γράω» που σηµαίνει ροκανίζω, κατα-
τρώγω και µε ένα περίεργο αναδιπλα-
σιασµό του γίνεται γραγράω (γαγγράω
(γαγγραίνω (γάγγραινα! Από αυτό και
το «γρασίδι».
14. «γραπώνω»: Η λέξη έχει ιταλική
προέλευση grappare, grappa «γκραπάρε
- γκράπα», που σηµαίνουν γαντζώνω,
γάντζιος, αγκίστρι, άρα πιάνω, αρπάζω!
15. «Πέλλα»: Η τελευταία πρωτεύου-
σα των Μακεδόνων βασιλέων. Σύµφω-
να µε τον Ησύχιο (5ος µ.Χ. αι.) η λέξη
προέρχεται από την «πέλσα» που ση-
µαίνει λιθάρι, βραχώδες έδαφος. Τα
δύο (λλ) προήλθαν από τη µετατροπή
(αφοµοίωση) του (σ) σε (λ)!
Ο Ησύχιος ήταν ο κορυφαίος Λεξικο-
γράφος της εποχής του!
16. «φίλτρο»: Η λέξη είναι Λατινοϊτα-
λική «filtrum» φίλτρουµ στα Λατινικά
και «filtro» στα Ιταλικά. Άρα είναι δά-
νειο για την ελληνική γλώσσα. Το τι
σηµαίνει νοµίζω ότι όλοι το γνωρίζετε,
µέσο µε το οποίο καθαρίζουµε (φιλτρά-
ρουµε) τα υγρά! Ας µη ξεχνάµε και το
φίλτρο λαδιών στις µηχανές!
17. «φίλτρο»: Έχουµε όµως και ελλη-
νικό φίλτρο. Η Ελληνική λέξη προέρχε-
ται από το ρήµα «φιλώ», που σηµαίνει
αγαπώ. Εποµένως το ελληνικό «φίλ-
τρο» σηµαίνει αγάπη, τρυφερότητα. Το
φίλτρο των γονέων προς τα παιδιά!..
18. «διαστραµµένο»: Είναι µετοχή
Μέσου Παρακειµένου του ρήµατος
«διαστρέφοµαι». Κανονικά η Μετοχή
κάνει (διεστραµµένος -η -ον), αλλά στο
χωριό µας οι µανάδες µας, οι γιαγιές
µας και γενικά οι ηλικιωµένες γυναίκες
χρησιµοποιούσαν αυτή τη Μετοχή όχι
µε επιτιµητική σηµασία, αλλά µε την
έννοια «κακόµοιρο» «δυστυχισµένο».
Μωρέ διαστραµµένο όπως και τα «µωρ'
αναγκεµένο, µωρ' αραχνιασµένο! Η
πραγµατική σηµασία της κρύβει κάποια
ανωµαλία. Αυτό το επιβεβαιώνει η δια-
στροφή = ανωµαλία»!
19. «πετσί»: Η λέξη είναι ιταλική
«pezzo» πέτσο ( πετσί ( πέτσα, έτσι λέ-
µε την επιδερµίδα ανθρώπων και ζώων
(δέρµα), αλλά και σε διάφορα παρα-
σκευάσµατα, δηλαδή την κρούστα. Α-
κόµη είναι πολύ συνηθισµένη η φράση
«πετσί και κό(κ)καλο», όταν θέλουµε
να πούµε ότι κάποιος είναι πολύ αδύ-
νατος σε σηµείο που το δέρµα του να
έχει κολλήσει µε τα κό(κ)καλα!
20. «Νάουσα»: Κλείνω τα ετυµολογι-
κά µε µια όµορφη πόλη της Κεντρικής
Μακεδονίας, που ανήκει στο Νοµό Η-
µαθίας. Πρωτεύουσα του Νοµού είναι η
Βέροια. Γιατί επέλεξα τη Νάουσα; Γιατί
η ονοµασία της παρουσιάζει ιδιαίτερο
ετυµολογικό ενδιαφέρον! Η πρώτη ά-
ποψη λέει ότι προέρχεται από το αρ-
χαίο ρήµα «νάω», που σηµαίνει «ρέω».
Ειδικότερα από τη µετοχή του θηλυκού
γένους του ρήµατος, που κάνει ασυναί-
ρετη «νάουσα», όπως του τιµάω «τιµά-
ουσα». Έχοντας λοιπόν τον ποταµό Α-
ραπίτσα, τους καταρράχτες και άλλες
πηγές, που νάουν = ρέουν πήρε αυτό
το όνοµα!
Η δεύτερη άποψη είναι πολύ περίερ-
γη, αλλά και δυσεξήγητη ως εξέλιξη!
Λένε ότι προέρχεται από τη «Νέα Αυ-
γούστα» πόλη που ίδρυσαν οι Ρωµάιοι.
Για να φτάσει στη «Νάουσα» έπρεπε
να φύγει το (ε) από τη Νέα και από την
Αυγούστα το (Αυγ), οπότε κατέληξε
στη «Νάουστα» και από αυτή να φύγει
και το (τ), ώστε τελικά να πάρει τη ση-
µερινή της ονοµασία «Νάουσα»! Πότε
όµως έγινε αυτό; Αφού λοιπόν έχουµε
«Νέα Αυγούστα», αυτό µε έκανε να υ-
ποψιαστώ ότι είχαµε και παλιά, ότι υ-
πήρχε και παλιά! Πράγµατι καταφεύγο-
ντας στο Λεξικό του Σκαρλάτου Βυζά-
ντιου (γεννήθηκε το 1798 και πέθανε
το 1878 µ.Χ.) βρήκα Αυγούστα στο Πε-
δεµόντιον της Ιταλίας, τη λεγόµενη
«των Ταυρίνων» µάλλον το σηµερινό
Τορίνο, αλλά και στη Γερµανία την Αυ-
γούστα των Ουϊνδελίκων! Παράλληλα
δίνει και στα Λατινοϊταλικά την ονοµα-
σία της «Aosta και Agosta»!
∆εν αναφέρει όµως πουθενά τη Νά-
ουσα!!
Αυτά που βρήκα στο Λεξικό του
Σκαρλάτου Βυζάντιου, τα βρήκα και
στο Λατινοελληνικό Λεξικό του Ερρί-
κου Ουλερίχου, που το διασκεύασε α-
πλούστερο το 1873 ο τότε Γυµνασιάρ-
χης Π. Κουπιτώρης, δηλαδή ότι υπήρ-
χαν οι δύο αυτές πόλεις µε το όνοµα
Αυγούστα «Augusta»!
Συνεχίζοντας τις έρευνές µου βρήκα
Αουγκούστα Βιντελικόρουµ, το σηµερι-
νό Άουγκσµπουργκ της Βαυαρίας στη
∆υτική Γερµανία και κατά τη γνώµη µου
είναι αυτή που αναφέρει ο Σκαρλάτος
Βυζάντιος, άλλωστε το Ουϊντελίκων
µε το Βιντελικόρουµ το µαρτυρούν
(Ουϊντελίκ - Βιντελίκ). Αυτή η πόλη χτί-
στηκε από το Ρωµαίο αυτοκράτορα Ο-
κτωβιανό Αύγουστο το 15 π.Χ. µετά τη
νίκη του επί των Βιντελίκων. Ως το
1806 βρισκόταν υπό Ρωµαϊκή κυριαρ-
χία και µετά προσαρτήθηκε στη Βαυα-
ρία µε το παραπάνω Γερµανικό όνοµα,
που φανερώνει τη Ρωµαϊκή ρίζα του.
Θα συνεχίσω µε µια άλλη «Αυγού-
στα» που είναι χτισµένη σε δυο µικρά
νησάκια της Σικελίας, που ενώνονται
µε δυο γεφυράκια µε τη Σικελία, πόλη
που χτίστηκε το 42 π.Χ. και υπάρχει και
σήµερα.
Προχωρώ! Έχουµε και στην Πολωνία
το «Αουγκούστοβο». Εδώ η µόνη δια-
φορά είναι η γνωστή σλαβική προσθή-
κη του (βο). Π.χ το δικό µας (Πόποβο)!
Αν αναφέρθηκα διεξοδικά σε όλα αυ-
τά, το έκανα γιατί αυτό µου θυµίζει τις
Αλεξάνδρειες, που ίδρυσε ο Μεγαλέ-
ξανδρος!..
Επανέρχοµαι στη δική µας «Νάουσα»,
η οποία στα Μεσαιωνικά, Βυζαντινά
χρόνια βρίσκεται µε το όνοµα «Νάου-
στα και Νιάουστα»! Το δε περίεργο εί-
ναι ότι οι Τούρκοι την έλεγαν «Αγο-
στό»! Γιατί; Να το δυσεξήγητο!
Άλλη πηγή αναφέρει ότι ως Νέος Οικι-
σµός η Νάουσα έγινε στο τέλος του
14ου µ.Χ. αιώνα ή στις αρχές του 15ου
µ.Χ. αιώνα! Αν έτσι έχουν οι απόψεις,
προσωπικά πιστεύω ότι στη δεύτερη πε-
ρίπτωση έχουµε µια παραφθορά, δηλα-
δή ένα κόψε-ράψε χωρίς προηγούµε-
νο!!! Υπάρχει και ένα ακόµη ερώτηµα.
Αφού την ίδρυσαν οι Ρωµαίοι πρέπει να
την έγραφαν (Nova Augusta). Πότε συ-
νεπώς προέκυψε η ελληνική γραφή της;
Τέλος ας µη ξεχνάµε και τα «νάµα -
ανάµα», που προέρχονται από το ρήµα
«νάω»!
Υ.Γ: Υπάρχουν και πολλές άλλες α-
πόψεις και ονοµασίες, εγώ στάθηκα
σε δύο βασικές. Οι Ναουσαίοι είναι πιο
αρµόδιοι από µένα!..
Απ. Φωτίου
Ζίτσα Φεβρουάριος 2018
ΣΤΑΧΥΟΛΟΓΗΜΑΤΑ
Του Υπτγου ε.α ΧΡΗΣΤΟΥ ΤΟΪΛΟΥ
Ρήσεις Αρχαίων Ελλήνων
• «Υπερηφανία, µέγιστον ανθρώποις
κακόν». (Η υπεροψία είναι πολύ µεγάλο
κακό για τον άνθρωπο).
ΜΕΝΑΝ∆ΡΟΣ
• «Έτυµος τέχνη άνευ της αληθείας ή-
φθαι, ούτ' έστιν, ούτε µη που' ύστερον
γένηται». (Αληθινή τέχνη του λόγου,
χωρίς την - πραγµατική - αλήθεια, είναι
αδύνατον να υπάρξει ούτε τώρα, ούτε
ποτέ στο µέλλον).
ΠΛΑΤΩΝ
• «Ω πότνια Λήθη των κακών, ως εί σο-
φή και τοίσι δυστυχούσιν ευκταία θε-
ός». (Ω σεβάσµια Λησµονιά των συµφο-
ρών. Πόσο σοφή και επιθυµητή θεά εί-
σαι για τους δυστυχισµένους).
ΕΥΡΙΠΙ∆ΗΣ
• «Αδικούσι γε τα µέγιστα διά τας υπερ-
βολάς, αλλ' ου διά τα αναγκαία». (Τα
πιο µεγάλα εγκλήµατα οφείλονται στις
αλόγιστες και υπερφίαλες επιθυµίες και
όχι στις αναγκαίες προσπάθειες για την
απόκτηση των αγαθών προς το ζην).
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ
• «Έστιν δ' η µέγιστη (δίκη) το οµοιού-
σθαι τοις κακοίς ανδράσιν». (Η µεγαλύ-
τερη καταδίκη, είναι όταν εξοµοιώνεται
κανείς µε τους κακούς).
ΠΛΑΤΩΝ
Σταγόνες Σοφίας
• Ο σοφός είναι ένας άνθρωπος που
γνωρίζει ό,τι όλος ο κόσµος αγνοεί και
συνήθως αγνοεί ό,τι όλος ο κόσµος ξέ-
ρει. Αϊνστάιν
* Το παν στη ζωή δεν είναι η γνώση, αλ-
λά η αρετή. Τολστόι
• Αγριότερο θηρίο από τον άνθρωπο
δεν υπάρχει, όταν κατέχει δύναµη ίση
µε τα πάθη του.
Πλούταρχος
• Κάθε νέο διορισµό που κάνω, µου
φέρνει ένα ψυχρό φίλο και εκατό φα-
νατικούς εχθρούς.
Ναπολέων
• Όποιος αγαπάει τους κόλακες εφαρ-
µόζει, εν αγνοία του, την εντολή του
Θεού: «Αγαπάτε τους εχθρούς υµών».
Τσώρτσιλ
H εξοµολόγηση
Σαν φτάσεις ως τα γηρατειά
κι έχεις τα λογικά σου,
καλό είναι να ρίξεις µια
µατιά στα περασµένα!
Για τα καλά σου στους άλλους
άφησέ τα να τα κρίνουν!
Για τ
απρεπή σου όµως
εσύ ο ίδιος να τα κρίνεις!
ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΟ
Θεωρώ χρέος µου να ευχαριστήσω από καρδιάς το νέο ∆.Σ του Συλλόγου
Γυναικών Ζίτσας για την τιµητική βράβευσή µου, αναγνωρίζοντας την πο-
λυετή προσφορά µου στον Σύλλογο και να τους ευχηθώ καλή πορεία.
ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ ∆ΙΕΥΚΡΙΝΙΣΗ
Στο προηγούµενο φύλλο της εφηµερίδας µας ο δαίµονας του τυπογρα-
φείου έκανε πάλι το θαύµα του. ∆εν αναφέρθηκε η τιµητική βράβευση
κατά τον εορτασµό της Παγκόσµιας ηµέρας της γυναίκας από το ∆.Σ
του Συλλόγου Γυναικών Ζίτσας για την πολυετή προσφορά της στο
Σύλλογο στην πρώην Πρόεδρο του Συλλόγου Γυναικών κα Μαρίνα Αλε-
ξέλη. Ζητούµε συγγνώµη.
Ψήγµατα Αλήθειας
• Αληθινά γενναίος δεν είναι αυτός που
δύσκολα ή σπάνια απελπίζεται, αλλ'
αυτός που δεν απελπίζεται ποτέ.
• Τίποτε δεν δείχνει καλύτερα τον χαρα-
κτήρα και την καλλιέργεια ενός ανθρώ-
που, παρά η αιτία για την οποία γελά.
• Εύπορος δεν είναι αυτός που έχει
πολλά, αλλ΄ αυτός που έχει λίγες ανά-
γκες.
• Όποιος προσπαθεί να φανεί σαν «κά-
ποιος», διαβεβαιώνει τους άλλους ότι
είναι «ασήµαντος».
• Ο σπουδαίος άνθρωπος παραδέχεται
ότι έχει «άδικο», και ο σπουδαιότερος
σιωπά, όταν ξέρει ότι έχει «δίκαιο».
Μικρές Συµβουλές
• Μην κρεµάς τα όνειρά σου στα άστρα.
Σκέψου, ότι και αυτά δεν στηρίζονται
πουθενά. Στηρίξου εδώ στη γη.
• Χρειάζεται λιγότερος χρόνος για να
κάνεις κάτι σωστό, από ό,τι για να εξη-
γήσεις γιατί το έκανες λάθος.
• Αν θέλεις να φτάσεις κάπου, θα πρέ-
πει, είτε να πας πίσω και να σπρώξεις,
είτε να πας µπρος και να τραβήξεις. Αν
στέκεις στην άκρη, δεν πρόκειται να
πας πουθενά.
• Χαµογελάστε στους ανθρώπους. Το
χαµόγελο είναι από τα ωραιότερα προ-
σόντα ενός ανθρώπου. Χρησιµοποιεί-
στε το όσο γίνεται συχνότερα.
• Όταν δεν µπορείς να κάνεις αυτό που
θέλεις, τότε ας θελήσεις να κάνεις αυ-
τό που µπορείς.
∆ιάφορα
- «Θέλω ν' ανεβώ στον Όλυµπο, µα σαν
αναλογίζοµαι την απόσταση δειλιάζω»,
είπε ένας Αθηναίος κάποτε στον µέγα
αρχαίο φιλόσοφο Σωκράτη. Κι εκείνος
τον ρώτησε:
- «Πόσα µίλια την ηµέρα περπατάς, χα-
ζεύοντας εδώ κι εκεί;»
- «Καµιά δεκαριά», απάντησε.
- «Ε τότε, αυτά τα µίλια, αντί να τα σπα-
ταλάς άσκοπα, βάδιζέ τα καθηµερινά,
µε σύστηµα και πρόγραµµα, προς συ-
γκεκριµένο στόχο και προς ορισµένη
κατεύθυνση. Προς τον Όλυµπο. Και θα
φτάσεις εκεί, σίγουρα και ακούραστα».
Στάσου µπροστά σ
έναν καθρέφτη,
ορκίσου στο θεό ευλαβικά
ότι δεν θα τα επαναλάβεις
και πως µεταµελήθηκες ειλικρινά!
H εξοµολόγηση αυτή αρκεί
κι έτσι θα φύγεις για το ταξίδι,
που δεν έχει γυρισµό,
ξαλαφρωµένος!!!
Aπ. Φωτίου
Zίτσα Aπρίλιος 2018
Η απερχόµενη Πρόεδρος
Μαρίνα Αλεξέλη

Ειρήνη Σπυριδάκη ¢Ú ∂ϤÓË π. ∆Û¤ÏÈÔ˘

µ·ÛÈÏÈ΋ ¶. ºˆÏÏ›‰Ë
(ÎfiÚË ÙÔ˘ ¶·Ó·ÁÈÒÙË ºˆÏÏ›‰Ë)
M D P H D Π Α Ι ∆ Ι ΑΤ Ρ Ο Σ
¶¡∂ÀªO§O°O™
∂ȉÈ΢ı›۷ ÂȘ ¡¡£∞ «™ˆÙËÚ›·» Zούµπας Ευάγγελος
(κόρη της Ρούλας Μ. Γάτσιου) ¢È‰¿ÎÙˆÚ π·ÙÚÈ΋˜ ™¯ÔÏ‹˜ ¶·ÓÂÈÛÙËÌ›Ô˘ ∞ıËÓÒÓ Χειρουργός Οδοντίατρος
ÃÂÈÚÔ˘ÚÁfi˜ OÌÔÈÔ·ıËÙÈÎfi˜ π·ÙÚfi˜
OÊı·ÏÌ›·ÙÚÔ˜-¶·È‰ÔÊı·Ì›·ÙÚÔ˜ Ελ. Βενιζέλου 56, Νέο Φάληρο ªÂÛÔÁ›ˆÓ 248 ÃÔÏ·ÚÁfi˜,
Τηλ.: 211 770 0757 κιν.: 6947071695 ÏËÛ›ÔÓ ªÂÙÚfi «ÃÔÏ·ÚÁfi˜» Εθνικής Αντιστάσεως 29
÷Ù˙ËÎÒÛÙ· 11- ¶Ï·Ù›· ª·‚›ÏË
e-mail: ispyridakis@gmail.com ∆ËÏ.: 210 6538392 ñ ∫ÈÓ.: 6974390641 Πέραµα Ιωαννίνων
∆ËÏ. : 21 6900 1818
WWW.irinispyridaki.gr www.tselioueleni.com Τηλ.: 26510-86061
http://vickyfollidi.gr
Email: elentsel@gmail.com κινητό: 6957824728
«ΠAΛMOI THΣ ZITΣAΣ»
Αγία Τριάδα
Τ χρόνο για να γιορτάσει την εορτή του Αγίου
ο εξωκλήσι της Αγίας Τριάδας άνοιξε, όπως κάθε
πνεύµατος. Αρκετοί χωριανοί µας παρακολούθησαν
τη θεία λειτουργία ∆ιαπίστωσαν όµως ότι υπάρχει
πρόβληµα µε το τέµπλο του ναού, άρχισε να διαλύε-
ται από το σαράκι και χρειάζεται άµεσα αντικατά-
σταση. Υπάρχει όµως πρόβληµα και µε τη στατικότη-
τα του ναού και χρειάζεται να γίνουν κάποιες παρεµ-
βάσεις. Η εκκλησιαστική επιτροπή ζητά από όλους
µας να συνδράµουµε οικονοµικά ώστε να ξεπερα-
στούν τα προβλήµατα που προέκυψαν.
Για την ιστορία του ναού: Σύµφωνα µε την παρά-
δοση οι Τούρκοι ξεκίνησαν κάποτε να κάψουν τη Ζί-
τσα. Όταν έφτασαν στο σηµείο που βρίσκεται η εκ-
κλησία, τα άλογά τους χλιµίντριζαν, σηκώνονταν
στα µπροστινά τους πόδια και δεν ήθελαν να προ-
χωρήσουν. Έτσι αναγκάστηκαν και γύρισαν πίσω. Ε-
κεί ύστερα, στη θέση παλιότερου ναού, πιθανότατα
το 1903-1904, χτίστηκε η εκκλησία µε δαπάνες του
Ζιτσαίου Αναστασίου Κ. Γάγαλη, πλούσιου γαιοκτή-
µονα στη Ρουµανία που όταν του απαλλοτρίωσαν τα
εκεί κτήµατα, γύρισε στην Ελλάδα κι αγόρασε το
χωριό Μπουγιάτι της Αττικής. Ο Αναστάσιος Κ. Γά-
γαλης γεννήθηκε το 1860 στη Ζίτσα. Το έτος 1904
νυµφεύτηκε στη Βραΐλα της Ρουµανίας την Ευθυµία
Κουτσογιαννοπούλου.
Στο τέµπλο υπάρχουν αγιογραφηµένες εικόνες
του Ιωαννίτη ζωγράφου Νικολάου Χρ. Παλιάγκα,
της Παναγίας της Βρεφοκρατούσας, του Χριστού,
του Ιωάννη του Προδρόµου και της Αγίας Τριάδας.
Οι εικόνες έχουν αγιογραφηθεί το έτος 1904.
Στον περίβολο της εκκλησίας παλιά υπήρχε νε-
κροταφείο, όπου έθαβαν εκείνους που είχαν µεταδο-
τικές ασθένειες.
Εγκαινιάστηκε το Λαογραφικό Μουσείο στην Ζίτσα
ην Κυριακή 27 Μαΐου έγιναν τα εγκαίνια του Λαογραφικού
Τ Μουσείου Ζίτσας. Μετά τον καθιερωµένο αγιασµό άνοιξε
τις πύλες για το κοινό, επίσηµα πλέον το Λαογραφικό Μουσείο
Ζίτσας. Πάρα πολύς κόσµος, κυρίως συγχωριανοί µας έδωσαν
το παρόν στα εγκαίνια. Παρόντες από πλευράς επισήµων οι Α-
ντιδήµαρχοι κκ. Περικλής Γρίβας και Γιάννα Γεωργούλη, ο πρόε-
δρος της κοινότητας κ. Περικλής Νούλης, οι οποίοι και απεύθυ-
ναν σύντοµους χαιρετισµούς, πρόεδροι Συλλόγων κλπ.
Τους προσκεκληµένους χαιρέτησε η Πρόεδρος το Πολιτι-
στικού Συλλόγου κ. Αγγελική Καραµπίνα, η οποία αναφέρθη-
κε στις προσπάθειες που έγιναν όλα αυτά τα χρόνια για να
στηθεί το Μουσείο και ευχαρίστησε όλους τους συγχωρια-
νούς για την βοήθεια και τη συνδροµή τους µε εκθέµατα.
Το στήσιµο του Μουσείου έγινε µε πολύ προσωπική δου-
λειά από τα µέλη του συλλόγου µας αλλά και µε εθελοντισµό
και να που σήµερα βρισκόµαστε σ' αυτό το αποτέλεσµα.
Το µουσείο είναι δηµιούργηµα του Πολιτιστικού Συλλόγου
της Ζίτσας, µε την ουσιαστική συνδροµή του ∆ήµου και στε-
γάζεται στο κτίριο Παπαπέτρου στο κέντρο της Ζίτσας (ρού-
γα) απέναντι από τον Ιερό Ναό του Αγ. Νικολάου και φιλοδο-
ξεί να αποτελέσει πόλο έλξης για τους κατοίκους και τους ε-
πισκέπτες της Ζίτσας.
Το λαογραφικό µουσείο διαθέτει πάνω από 1000 εκθέµατα
στον θεµατικά διαµορφωµένο εκθεσιακό του χώρο των δύο
κτηρίων του, καθοδηγώντας τον επισκέπτη σε µία γνωριµία µε
την τοπική ιστορία, την παράδοση του τόπου κατά την διάρ-
κεια των διαφόρων εκφάνσεων της ζωής των κατοίκων.
Η συλλογή του περιλαµβάνει αντικείµενα από τον υλικό βίο
ΣEΛI∆A 4
(αγροτικές ασχολίες), οικιακά σκεύη, όργανα χειροτεχνίας,
ενδυµασίες καθώς και έντυπο και εικαστικό υλικό.
Η µουσειολογική επιµέλεια πραγµατοποιήθηκε από τη µου-
σειολόγο Νίκη Καλογεροπούλου που είχε εργαστεί στο ∆ήµο
Ζίτσας µέσω του προγράµµατος Κοινωφελούς Εργασίας.
Με το πέρας της εκδήλωσης προσφέρθηκαν στους επισκέ-
πτες πλούσια εδέσµατα προσφορά των κυριών της Ζίτσας.
Μένει σ΄ εµάς τους κατοίκους της Ζίτσας να ευαισθητοποι-
ηθούµε και να προσφέρουµε από τη δική µας οικογενειακή
συλλογή, όποια παραδοσιακά υλικά, αντικείµενα, σκεύη, ερ-
γαλεία, φορεσιές ή µέρη φορεσιών, ιµατισµό, φωτογραφίες
και ό,τι άλλο θεωρείται ότι είναι στοιχείο του πολιτισµού και
της παράδοσης της Ζίτσας, εµπλουτίζοντας έτσι τη συλλογή
του Μουσείου.
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος θα καταβάλλει κάθε δυνατή προ-
σπάθεια ώστε να αξιοποιηθούν οι προσφορές σας µε τον κα-
λύτερο δυνατό τρόπο.
Ευχή και προσδοκία όλων µας είναι να βρεθεί τρόπος επέ-
κτασης του µουσείου και στους άλλους χώρους της οικίας Β.
Γάτσιου, αφού πρώτα γίνουν οι κατάλληλες επαφές µε τους
κληρονόµους της Βαρβάρας Γάτσιου για τη ρύθµιση του ιδιο-
κτησιακού της οικίας.
Η ξενάγηση στον χώρο για όσους ενδιαφέρονται να τον ε-
πισκεφτούν γίνεται κατόπιν τηλεφωνικής επικοινωνίας µε την
Πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Αγγελική Καραµπίνα
στα τηλέφωνα 2658022202 - 6940917418.

Πανελλήνιο Φεστιβάλ Με επιτυχία η εκδήλωση-έκθεση

παραδοσιακών χορών στα Τρίκαλα «Ηπειρώτικη Λαογραφία»,
Στο πανελλήνιο Φεστιβάλ παραδοσιακών χορών Τρίκκη 2018, που έγινε στα Τρίκα- που διοργανώθηκε στο Ζάππειο Μέγαρο
λα, συµµετείχε και το χορευτικό τµήµα της Ζίτσας µε 15 γυναίκες, όπου και πήρε τις
καλύτερες κριτικές αλλά και πολύ όρεξη για δουλειά και συνέχεια. Η Λαογραφία, χωρίς να ζητεί
Συγχαρητήρια στο δάσκαλο κ. Αποστόλη Πετούση και σε όλες τις δεσποινίδες και διόλου από τους ανθρώπους να
κυρίες που συµµετείχαν. γυρίσουν στο παρελθόν, αυτό
Ευχόµαστε επιτυχίες και σύντοµα να σας δούµε και σε άλλες περιοδείες. άλλωστε είναι αφύσικο και αδύ-
νατο, τους βοηθάει να γνωρί-
σουν τη λαϊκή τους παράδοση.
Το σήµερα παραµένει δεµένο
µε το χθες. Το σύνολο του πα-
ρελθόντος είναι πάντα εν ζωή
και εν λειτουργία µέσα στο πα-
ρόν, ακόµη και αν εµείς σήµερα
δεν το θυµόµαστε πια. Η γνωρι-
µία µε το παρελθόν, η επαφή µε
τις ρίζες µας αποτελεί τη βάση
για το µέλλον. Ζούµε σε και-
ρούς που χαρακτηρίζονται από
το άγχος, την αστάθεια, την
κρίση των αξιών, τις επιφανεια-
ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΕΣ ΕΞΗΓΗΣΕΙΣ - ∆ΙΕΥΚΡΙΝΙΣΕΙΣ κές ανθρώπινες σχέσεις και τη µοναξιά. Καιροί απρόσωποι, όπου ο άνθρωπος χάνεται στην α-
Στο προηγούµενο τεύχος της εφηµερίδας µας, στη σελίδα 3 και κάτω από το ποίηµα νωνυµία και τη γεωµετρική µονοτονία της πόλης και ζει σε γυµνά και ανιαρά κατασκευάσµατα
ΤΟ ΘΕΟΓΕΦΥΡΟ εκ παραδροµής είχε αναγραφεί λάθος ηµεροµηνία. Η σωστή ηµερο- που επί το πλείστον κάθε άλλο παρά ανθρώπινα είναι. Σε αυτή την εποχή της ύλης, της ταχύ-
µηνία είναι: Ζίτσα 18-2-2018. Επίσης στην ίδια σελίδα και στον επικήδειο για την Ελέ- τητας και παραβίασης της φυσικής πορείας περιφρονήσαµε, αγνοήσαµε και αµφισβητήσαµε
νη Παπαδιαµάντη, ο δαίµων του τυπογραφείου έβαλε το χεράκι του και η λέξη κλάδοι, την πολιτιστική µας παράδοση και τις αξίες της. Υποτιµήσαµε τις πνευµατικές παραδόσεις, µι-
που είναι και το σωστό, είχε γραφεί κάδοι. µηθήκαµε ξένα έθιµα. Έτσι χάθηκε σχεδόν ανεπίστρεπτα ένας ολόκληρος κόσµος που σφρά-
Ζητάµε την κατανόησή σας. γισε τις µνήµες πολλών και σηµάδεψε την ψυχή του.

Καφέ - Εστιατόριο •ÂÓÔ‰Ô¯Â›Ô ∞°¡∞¡∆π

«ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ» ΟΙΝΟΠΟΙΪΑ
Τηλ.: 26580 22456
Κιν.: 6936160905 - 6936160903 Π ΡΑ Σ Σ ΟΥ
mail: info@monastirizitsa.gr

Τηλ.: 26580 23533 &

26510 61567
Tηλ. 26580 22090 • Kιν: 6944277107 •
FAX : 26510 63500
www.agnantizitsas.gr
 5 ΣEΛI∆A
Οµιλία του φιλολόγου - ∆ιδάκτορα του Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων,
Θεόδωρου Κοσµά για τη ζωή και τη δράση του ∆ηµήτριου Νικολίδη
Εκλεκτοί προσκεκληµένοι, κυρίες και κύριοι,
Όταν τον Ιανουάριο του 1841 ανώνυµος Ηπειρώτης, απαντώ-
ντας στην εφ. Αθηνά σε επιστολή οµοπατρίου του, που χαρακτήρι-
σε τους Ζιτσαίους ως αµαθείς, αναφωνεί «δεν ήτον εκ Ζίτσας ο ο-
παδός και οµοιοπαθής του αειµνήστου Ρήγα ιατροφιλόσοφος ∆η-
µήτριος» υπό τύπον αρνητικής ρητορικής ερώτησης, ισοδυναµού-
σας µε ισχυρή κατάφαση, διατρανώνει µε τον πλέον κατηγορηµα-
τικό και µη επιδεχόµενο αµφισβήτηση τρόπο τη ζιτσιώτικη καταγω-
γή του Νικολίδη, εναρµονιζόµενος αυτονόητα µε µια εδραιωµένη
ήδη πεποίθηση, πολλά χρόνια πριν τον συσχετίσει µε τη Ζίτσα η
εγχώρια βιβλιογραφία. Η κάθετη σύγκλιση στη συνέχεια όλων των
τοπικών πηγών, και όχι µόνο, προς αυτή την κατεύθυνση έρχεται
να επιβεβαιώσει το προφανές και καθιστά άκυρη κάθε απόπειρα
σύνδεσης της καταγωγής του µε την πόλη των Ιωαννίνων, παρότι
η εκδοχή αυτή «πάτησε», είναι αλήθεια, στα λεγόµενά του, τα ο-
ποία ωστόσο δεν πρέπει για ευνόητους και εύκολα ερµηνεύσιµους
λόγους να παίρνει κανείς τοις µετρητοίς. Άλλωστε οι Ιωαννίτες ως
συλλογικό υποκείµενο ουδέποτε τον διεκδίκησαν ως δικό τους άν-
θρωπο, αδυνατώντας εύλογα να προσαγάγουν οποιοδήποτε στοι-
χείο που να τεκµηριώνει ανάλογο ισχυρισµό.
Η διασαφήνιση του ζητήµατος αυτού δεν µας απαλλάσσει ωστό-
σο από τις δυσκολίες που η πενιχρότητα των πηγών αλλά και οι α-
σαφείς, συγκεχυµένες, ενίοτε δε και αλληλοσυγκρουόµενες πλη-
ροφορίες ορθώνουν ενώπιόν µας στην προσπάθεια έστω και αδρο-
µερούς σκιαγράφησης της ζωής και της δράσης του εθνοµάρτυρα,
παρότι έχουν περάσει 220 σχεδόν χρόνια από τον µαρτυρικό θάνα-
τό του. Σε πολλές περιπτώσεις συνεπώς είµαστε υποχρεωµένοι να
πλεύσουµε σε «αχαρτογράφητα νερά». Έχοντας κατά νου τις ει-
σαγωγικές αυτές παρατηρήσεις, θα επιχειρήσουµε παρόλα αυτά
να ανασυγκροτήσουµε, στο βαθµό που είναι δυνατό στα ασφυκτι-
κά πλαίσια µιας οµιλίας, τη γενική εικόνα.
Ο ∆ηµήτριος γεννήθηκε στη Ζίτσα το 1766 εκ πατρός Νικολού
τινος, εξ ου και το πατρωνυµικό Νικολίδης, το οποίο θα αποτελέσει
για τον ίδιο το επίσηµο επώνυµό του στην Εσπερία, όπως καταδει-
κνύουν οι αρχειακές πηγές. Τα παιδικά του χρόνια σηµαδεύτηκαν
από την απώλεια των γονέων του, κενό που έσπευσε κατά ευτυχή
συγκυρία να αναπληρώσει ο θείος του Ζαχαρίας, ηγούµενος τότε
της µονής του Προφήτη Ηλία, θέτοντάς τον υπό την προστασία
του. Το κυρίαρχο αφήγηµα όσον αφορά τις σπουδές του Νικολίδη
καταγράφει ως σταθµούς της εγκύκλιας µόρφωσής του τη Ζίτσα ή
τα Γιάννενα και, κυρίως, το Βουκουρέστι, υποδεικνύει ως χώρο πα-
νεπιστηµιακής εκπαίδευσης τη Βιέννη, εµπλέκει δε άµεσα στην
όλη διαδικασία εκπαιδευτικής ανέλιξης του νεαρού γόνου της Ζί-
τσας το Ζαχαρία και το ∆οσίθεο Φιλίτη. Τα στοιχεία αυτά, µε εξαί-
ρεση τα περί σπουδών του Νικολίδη στη Βιέννη, θέµα στο οποίο θα
επανέλθουµε στην πορεία, φαίνεται να ενισχύονται σε γενικές
γραµµές από τις πηγές, που επισηµαίνουν αφενός την εκπαίδευση
του ∆οσίθεου στην περίφηµη Μπαλάνειο Σχολή των Ιωαννίνων µε
υποτροφία της µονής του Προφήτη Ηλία και αφετέρου την προώ-
θησή του από το Ζαχαρία, ο οποίος «ενορών τω νέω µεγάλην την
επίδοσιν προσελάβετο αυτόν µεθ' εαυτού αποδηµήσας εν Βλα-
χία», όπου τον αποκατέστησε ηγούµενο ήδη από το 1764 στη µονή
Αγίου Ιωάννη Βουκουρεστίου, που ήταν µετόχι του Προφήτη Ηλία,
ανοίγοντάς του έτσι το δρόµο για άνοδο σε υψηλά ιερατικά αξιώ-
µατα (επίσκοπος Μπουζαίου αρχικά [1787] και εν συνεχεία [1793]
µητροπολίτης Ουγγροβλαχίας). Υπ' αυτή την έννοια η αγαστή συ-
νεργασία των δύο ανδρών πρέπει να θεωρείται δεδοµένη, από µια
άποψη µάλιστα και ανεξάρτητα από άλλες παραµέτρους, όπως για
παράδειγµα η αποδεδειγµένη φιλοµουσία του ιεράρχη, η υλοποίη-
ση της επιθυµίας του Ζαχαρία για στήριξη του ανεψιού του εµπε-
ριέχει και το στοιχείο της ανταπόδοσης του ∆οσίθεου για την προ-
σφερθείσα σ' αυτόν «ευεργεσία». ∆εν θα πρέπει εξάλλου να µας
διαφεύγει ότι παρόµοια πορεία µαθητείας µε του Νικολίδη είχε και
ο κατά λίγα έτη µεγαλύτερος Σίλβεστρος Φιλίτης, γιατρός κι αυ-
τός, ανεψιός εξ αδελφής του ∆οσίθεου Φιλίτη, σπουδαγµένος ω-
σαύτως µε δαπάνη του θείου του.
Αν θεωρήσουµε σωστή την πληροφορία ότι ο Νικολίδης βρέθηκε
δωδεκαετής στο Βουκουρέστι, περί το 1778 δηλαδή, ένα µεγάλο
µέρος της σύντοµης ζωής του, ίσως µέχρι και το χρόνο της αναχώ-
ρησής του για πανεπιστηµιακές σπουδές, το πέρασε εκεί. ∆υστυ-
χώς η µέχρι τώρα έρευνα δεν κατάφερε να εντοπίσει και να πα-
ρουσιάσει το παραµικρό στοιχείο που να σχετίζεται µε την παρα-
µονή του στη Βλαχία. Πέρα από µια αόριστη, µη διασταυρωµένη ω-
στόσο, πληροφορία ότι στο Βουκουρέστι γνώρισε για πρώτη φορά
το Ρήγα, στην ουσία δεν έχουµε την παραµικρή ιδέα για τον κύκλο
των επαφών και των γνωριµιών του, για τις ενασχολήσεις και τα
ενδιαφέροντά του, για τις πιθανές επιρροές και επιδράσεις, που
συνέτειναν στη διάπλαση του χαρακτήρα του και στη συγκρότηση
της προσωπικότητάς του, ή για τους διαύλους που ενδεχοµένως
τον έφεραν σε επαφή για πρώτη φορά µε τις προοδευτικές ιδέες.
Στην πραγµατικότητα τα πρώτα απτά τεκµήρια της ενεργού πα-
ρουσίας και δράσης του εντοπίζονται κατά την περίοδο των ιατρι-
κών του σπουδών. Θα πρέπει να σηµειωθεί ότι η µέχρι πρότινος ε-
πικρατούσα αντίληψη ότι ο Νικολίδης «απεδήµησε εις Βιέννην επί
το σπουδάσαι την ιατρικήν επιστήµην», δεν φαίνεται να ανταποκρί-
νεται στην αλήθεια και µάλλον πρόκειται για εσφαλµένη εκτίµηση,
που, κατά τη γνώµη µας, οφείλεται στο ότι εγκαταστάθηκε και ά-
σκησε την ιατρική στην αυστριακή πρωτεύουσα. Άλλωστε και στα
µητρώα του Πανεπιστηµίου της Βιέννης δεν εντοπίστηκε πουθενά
το όνοµά του. Όπως αποδεικνύεται από σύγχρονες µελέτες, βασι-
σµένες σε αρχειακό υλικό, ο Νικολίδης εγγράφηκε ως φοιτητής
στο Ιατρικό Τµήµα της διάσηµης Ανώτατης Σχολής του Καρόλου,
που είχε έδρα τη Στουτγάρδη της Γερµανίας, τον Ιούλιο ή Οκτώ-
βριο του 1791. Αν και στα πρακτικά έγγραφα του Πανεπιστηµίου
δεν παρουσιάζονται ιδιαίτερα ίχνη, προκύπτει εντούτοις χρέος του
ύψους 36 δουκάτων κατά το πανεπιστηµιακό έτος 1792-93, ενώ α-
ξιοσηµείωτη είναι η καταχώριση ότι στις 10 Απριλίου 1793 εξετά-
στηκε από τον περίφηµο καθηγητή Kielmeyer στην Πειραµατική
Χηµεία.
Στη Στουτγάρδη ο Νικολίδης βιώνει εκ του σύνεγγυς το κλίµα
του επαναστατικού πυρετού και των έντονων πολιτικών ζυµώσεων
και διεργασιών που η πρόσφατη έκρηξη της Γαλλικής επανάστα-
σης πυροδότησε στη γειτονική προς την επαναστατηµένη Γαλλία
πρωτεύουσα της Βυρτεµβέργης, µε προφανές αδιαφιλονίκητο κέ-
ντρο την εκεί Ανώτατη Σχολή του Καρόλου, όπου, σύµφωνα µε
σύγχρονες έρευνες, οι επαναστατικές ιδέες βρήκαν ιδιαίτερα πρό-
σφορο έδαφος όχι µόνο µεταξύ των φοιτητών αλλά σε κάποιο
βαθµό και µεταξύ του καθηγητικού προσωπικού. Η ίδια επαναστα-
τική ατµόσφαιρα επικρατούσε και στο πανεπιστήµιο του Tübingen,
κοντινής στη Στουτγάρδη πόλης της τότε Νοτιοδυτικής Γερµανίας,
όπου σπούδαζε θεολογία και φιλοσοφία ο νεαρός Hegel, ο µετέ-
πειτα κορυφαίος εκφραστής του γερµανικού ιδεαλισµού, ένθερµος
θιασώτης των ιδεών της Γαλλικής Επανάστασης, ο οποίος καταγό-
ταν από τη Στουτγάρδη. Γύρω από τον Hegel δηµιουργήθηκε ένας
φιλικός κύκλος νέων φοιτητών, µεταξύ αυτών και οι Hölderlin και
Schelling, που βασικός συνεκτικός δεσµός της µεταξύ τους σχέσης
υπήρξε αναµφίβολα η πίστη τους στην επανάσταση του 1789. Ο
συντροφικός αυτός κύκλος συµπεριέλαβε στις τάξεις του και νέ-
ους που φοιτούσαν στην Ανώτατη Σχολή του Καρόλου στη Στουτ-
γάρδη, ανάµεσά τους και ο Νικολίδης, όπως σαφώς προκύπτει από
τις σύντοµες αφιερώσεις πολιτικού χαρακτήρα στο Stam-mbuch
του Hegel, είδος υποµνηστικού λευκώµατος δηλαδή ή, µε διαφορε-
τική διατύπωση, λευκώµατος αυτογράφων, όπου ο νεαρός φοιτη-
τής συγκέντρωνε τις αφιερώσεις φίλων του.
Πότε ακριβώς γνώρισε ο Νικολίδης τον κατά τέσσερα χρόνια νε-
ότερό του Hegel δεν µας είναι γνωστό, εικάζουµε πάντως πως αυ-
τό έγινε σε µία από τις επισκέψεις του τελευταίου στη γενέτειρά
του, είτε το 1792, οπότε επισκέφθηκε µαζί µε τον νεαρό Schelling
τη Σχολή του Καρόλου, είτε το διάστηµα από 18-2 έως 6-3-1793 ή
το καλοκαίρι του ίδιου έτους που αποδεδειγµένα ήταν στη Στουτ-
γάρδη. Γεγονός πάντως είναι πως η γνωριµία των δύο ανδρών εξε-
λίχτηκε σε φιλία, όπως επιµαρτυρεί το αυτόγραφο αφιερωτικό επι-
γραµµατικό δίστιχο που ο Νικολίδης έγραψε γαλλιστί σε κόλλα
χαρτιού προορισµένη για το Stammbuch του Hegel, υπογράφοντας
ως καλός του φίλος στις 9 Οκτωβρίου 1793, την παραµονή δηλαδή
της αναχώρησής του για τη Βέρνη της Ελβετίας. Ιδιαίτερο ενδια-
φέρον παρουσιάζει εν προκειµένω το κείµενο του δίστιχου επι-
γράµµατος, που διόλου τυχαία επέλεξε ο Νικολίδης από κάποιο ά-
γνωστο σε µας ποίηµα ή θεατρικό έργο της εποχής, η ελληνική α-
πόδοση του οποίου έχει ως εξής:
«Κι ας χαθεί για πάντα η άφρων πολιτική
που επιβάλλει στις καρδιές µας εξουσία
δεσποτική».
Πρόκειται στην ουσία για το πολιτικό αποτύπωµα του Ζιτσαίου
αγωνιστή, που αφενός τεκµηριώνει την ένταξή του στον κύκλο του
Hegel ως αποτέλεσµα ιδεολογικής σύµπλευσης, αφετέρου αντα-
νακλά τη βαθύτατη επίδραση που άσκησε πάνω του η Γαλλική Επα-
νάσταση. Οι δύο στίχοι, κραυγή κάθετης αντίθεσης κι οργής ενά-
ντια στην πολιτική καταδυνάστευση και το δεσποτισµό, εκφράζουν
ανάγλυφα τα έντονα δηµοκρατικά, αντιµοναρχικά και αντιαπολυ-
ταρχικά φρονήµατα του Νικολίδη, δεν αφήνουν δε την παραµικρή
αµφιβολία για τον ελευθερόφρονα και ανυπότακτο χαρακτήρα του
και το επαναστατικό του πνεύµα. Αυτά τα πολιτικά χαρακτηριστι-
κά, το αφετηριακό σηµείο της διαµόρφωσης των οποίων δεν είναι
δυνατόν να διακριβωθεί επακριβώς ελλείψει επαρκών στοιχείων,
που κοµβικά σηµεία αποκρυστάλλωσης και εδραίωσής τους ωστό-
σο υπήρξαν αναµφίβολα η φοίτησή του στη Σχολή του Καρόλου
στη Στουτγάρδη, η γνωριµία του µε τον Hegel και συνακόλουθα η
ένταξη στον κύκλο του, θα τον φέρουν αναπόδραστα σε επαφή µε
τους Έλληνες αγωνιστές για την ελευθερία.
Μετά το αιφνίδιο κλείσιµο της Ανώτατης Σχολής του Καρόλου
το Πάσχα του 1794 ο Νικολίδης εγκαταλείπει τη Στουτγάρδη και
µεταβαίνει στη Βιέννη, όπου επιδίδεται µε επιτυχία στην άσκηση
του ιατρικού επαγγέλµατος. Ο ακριβής εντούτοις χρόνος της εκεί
εγκατάστασής του παραµένει απροσδιόριστος. Σε σχέση πάντως
µε τις απρόσµενες εξελίξεις στη Σχολή του Καρόλου αιωρείται επί-
µονα, κατά τη γνώµη µας, το ερώτηµα αν κατάφερε τελικά να ολο-
κληρώσει στη φάση αυτή τις σπουδές του, διαφορετικά θα πρέπει
εύλογα να υποτεθεί ότι προσανατολίστηκε σε άλλο ευρωπαϊκό πα-
νεπιστήµιο για την αποπεράτωσή τους. Όπως κι αν έχουν τα πράγ-
µατα, η διαµονή του στη Βιέννη γίνεται εφαλτήριο της επαναστατι-
κής του δράσης, που συνδέεται άρρηκτα µε τη γνωριµία του µε το
Ρήγα Φεραίο και την εισδοχή του στους κόλπους της µυστικής ε-
ταιρικής οργάνωσης που ο τελευταίος είχε συγκροτήσει. Αν και το
τοπίο είναι θολό σχετικά µε το χρόνο και τις συνθήκες γνωριµίας
Ρήγα-Νικολίδη, είναι γεγονός ότι από τον Αύγουστο του 1796 οι
δύο άνδρες συνδέονται µε στενή φιλία, που ερείδεται στην κοινό-
τητα ιδεών και οραµατισµών, και εργάζονται συντονισµένα, πλαι-
σιωµένοι και από τους άλλους συναγωνιστές, για την απελευθέ-
ρωση του σκλαβωµένου Γένους, ενσωµατώνοντας στο στόχο αυτό
και τα κοινωνικά προτάγµατα της Γαλλικής Επανάστασης, ως προ-
απαιτούµενα άλλωστε για την ευσυνταξία της µέλλουσας να δηµι-
ουργηθεί εθνοκρατικής οντότητας, όπως καταφαίνεται και στη
«Νέα Πολιτική ∆ιοίκηση» του Ρήγα, που είχε ως πρότυπο το γαλλι-
κό σύνταγµα του 1793.
Η σύλληψη του Ρήγα και των συντρόφων του το ∆εκέµβριο του
1797 από την αυστριακή αστυνοµία ανέκοψε βίαια την πολύµορφη
πολιτική και εθνοδιαφωτιστική δραστηριότητα και ανέτρεψε άρδην
«ΠAΛMOI THΣ ZITΣAΣ»
τον επαναστατικό σχεδιασµό, που φαινόταν να υπαγορεύει πλέον
το πέρασµα σε άµεση επαναστατική δράση στο έδαφος της δου-
λωµένης πατρίδας, ενόψει µάλιστα µιας αναµενόµενης και πολλά
υποσχόµενης επέµβασης των Γάλλων, που από τα τέλη Ιουνίου
του 1797 είχαν αποβιβαστεί στην Κέρκυρα, στις οθωµανοκρατού-
µενες περιοχές της Βαλκανικής χερσονήσου. Ο Νικολίδης ήταν
από τους πρώτους που πιάστηκαν στη Βιέννη τη νύχτα της 24ης
∆εκεµβρίου 1797, έχοντας ήδη από νωρίς στοχοποιηθεί από τη µυ-
στική υπηρεσία «ως άνθρωπος εκτάκτως υπόπτων πολιτικών αρ-
χών, βεβαρηµένος µε φιλελεύθερον πνεύµα» και «από µακρού
χρόνου ύποπτος», όπως συνάγεται από το ανακριτικό υλικό. Φαί-
νεται πως ήταν από τα αξιολογότερα πρόσωπα του κύκλου του Ρή-
γα, ο πιο στενός και έµπιστος συνεργάτης του, κυριολεκτικά το δε-
ξί του χέρι, συµµαχητής και συµµέτοχος καθόλα στην κατάστρωση
και προαγωγή των εθνοαπελευθερωτικών σχεδίων. Από τις κατα-
θέσεις των άλλων ανακριθέντων και τις δικές του θαρραλέες οµο-
λογίες αναδύεται η λαµπρή εικόνα του φλογερού επαναστάτη και
του θερµού πατριώτη, του γενναίου, υπεύθυνου, αξιοπρεπούς και
συνεπούς αγωνιστή, που ενεργεί σύµφωνα µε τους συνωµοτικούς
κανόνες, επωµίζεται την ευθύνη των πράξεών του χωρίς να τη µε-
τακυλίει σε άλλους και διατρανώνει µε παρρησία και αταλάντευτα
την πίστη και την αφοσίωση στις ιδέες του. Ειδικότερα ο Νικολίδης
παραδέχτηκε ότι ήταν γνώστης και ενθουσιώδης οπαδός των απε-
λευθερωτικών σχεδίων του Ρήγα, ότι επιθυµούσε µια επανάσταση
στη στενάζουσα υπό τον τουρκικό ζυγό Ελλάδα κι ήταν πρόθυ-
µος να συντελέσει σ' αυτή µε όλες του τις δυνάµεις, είχε µάλι-
στα εκφράσει την πρόθεσή του να χρησιµοποιηθεί ως διδάσκα-
λος κάποιας επιστήµης στην επαναστατηµένη πατρίδα· σε συνά-
ξεις πατριωτών τραγουδούσε στίχους της Μασσαλιώτιδας, κα-
θώς και το επαναστατικό άσµα «Ως πότε Παλληκάρια»· ότι «έκα-
µε λόγον περί των γαλλικών θεσµών και υπεραπολογήθη του ση-
µερινού αυτών πολιτεύµατος, επειδή τούτο έχει µεγάλην οµοιό-
τητα προς το παλαιόν πολίτευµα [το δηµοκρατικό δηλαδή] της
Ελλάδος»· ότι πολλάκις απεκάλεσε τον Τούρκο τύραννο, επειδή
ως τέτοιος αναγνωρίζεται από όλους, το αυτό δε ισχυρίστηκε και
για τους ηγεµόνες της Βλαχίας και Μολδαυίας, που, όπως οι
Τούρκοι, πιέζουν ανεύθυνα το λαό. Οι ανακριτικές αρχές απ' τη
µεριά τους κατέληξαν στο συµπέρασµα ότι όχι µόνο του ήταν
γνωστή η επαναστατική προκήρυξη του Ρήγα, αλλ' ότι «ολοψύχως
επεδοκίµασε το σύνθεµα τούτο», παρά το γεγονός ότι ο ίδιος το
αρνήθηκε, όπως εξέλεγξαν αυτόν ψευδόµενο και στα του ταξιδιού
του Μαυρογένη στο Παρίσι, «καθ' όσον εκ της ανακρίσεως απεδεί-
χθη ότι ο Νικολίδης και ο Μαυρογένης ήσαν συνδεδεµένοι προς
αλλήλους δια στενής φιλίας».
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον προς τούτοις παρουσιάζει η συµβολή του
στην εκδοτική δραστηριότητα του Ρήγα, που συνίσταται στη διόρ-
θωση των τυπογραφικών δοκιµίων του έργου του αββά Μπαρτελε-
µύ «Το ταξίδι του Νέου Αναχάρσιδος στην Ελλάδα» (Voyage du
jeune Ana-charsis en Grèce), καθώς και στη µετάφραση ενός κεφα-
λαίου από τον έβδοµο τόµο της γαλλικής έκδοσης, µε σκοπό την
ενδυνάµωση της επαναστατικής διάθεσης των Ελλήνων. Αν κρί-
νουµε ωστόσο από τα όσα λέει στον πρόλογο του πρώτου τόµου
του έργου, εκδοµένου το 1797, ο Σακελλάριος, πως άλλοι «φιλο-
γενείς των Ελλήνων απόγονοι», γνώστες της γαλλικής γλώσσας
συνέχισαν τη µετάφραση των υπόλοιπων έξι τόµων, ενδέχεται ο
Νικολίδης να εµπλέκεται στη µεταφραστική προσπάθεια και των
τελευταίων πέντε τόµων - τους τρεις πρώτους είχε µεταφράσει ο
προµνησθείς Σακελλάριος, τον τέταρτο οι Βεντότης και Ρήγας.
Αλλά ο Νικολίδης επιδόθηκε και σε δικές του µεταφραστικές και
συγγραφικές απόπειρες: είχε αρχίσει, σύµφωνα µε την κατάθεσή
του, να µεταφράζει εκ του γαλλικού και είχε µισοτελειώσει ένα έρ-
γο του Mably αναφερόµενο στις αρετές και τις αδυναµίες των αρ-
χαίων Ελλήνων, που επηρέασαν αντίστοιχα τις προόδους και τις α-
τυχίες τους, προκειµένου να αντλήσουν απ' αυτό επωφελή συµπε-
ράσµατα οι οµοεθνείς του. Το εν λόγω βιβλίο εκδόθηκε στη Γενεύη
το 1766 υπό τον τίτλο «Παρατηρήσεις πάνω στην Ιστορία της Ελ-
λάδας· ή αιτίες της προόδου και των ατυχιών των Ελλήνων»
(Observations sur l' Histoire de la Grece; ou des causes de la
prospérité et des malheurs des Grecs), επανεκδόθηκε δε το 1767
στη Ζυρίχη και το 1789 σε Γενεύη-Παρίσι, σηµειωτέον δε, όσον α-
φορά τη συγκεκριµένη επιλογή του Νικολίδη, ότι και ο Κοραής θε-
ωρούσε πολύ χρήσιµη τη µετάφραση έργων του Ελβετού συγγρα-
φέα. Ο ίδιος οµολόγησε προσέτι ότι είχε καταστρώσει και σχέδιο
βιβλίου, µε το οποίο «ήθελε να αποδείξη ότι η Ελλάς, κατεχοµένη
υπό πνευµατικού και ηθικού ληθάργου, µόνον διά της ισχυράς χει-
ρός γείτονός τινος δυνάµεως [προφανώς εννοεί τη Γαλλία] θα ηδύ-
νατο να εξαχθή εκ της δουλικής αυτής καταστάσεως». Η πληρο-
φορία, τέλος, άγνωστο πόθεν προερχοµένη, ότι µετέφρασε και το
«Κοινωνικό Συµβόλαιο» του Ρουσσώ κρίνεται λίαν επισφαλής, κα-
θότι είναι παντελώς αναπόδεικτη.
Όµως το νήµα της ζωής του Ζιτσαίου µαχητή της ελευθερίας κό-
πηκε νωρίς, στα 32 µόλις χρόνια του. Ο δια στραγγαλισµού θάνα-
τος των οχτώ πατριωτών στον πύργο Νεµπόιζα του Βελιγραδίου
στις 24 Ιουνίου του 1798, µετά την επαίσχυντη παράδοσή τους
στους Τούρκους από τους Αυστριακούς, ως αποτέλεσµα ενός ά-
θλιου παζαριού µε την Υψηλή Πύλη, τους ανέδειξε όλους τους σε
σύµβολα του απελευθερωτικού αγώνα και τους κατέταξε στο πάν-
θεο των ηρώων και των µαρτύρων, στέρησε ωστόσο την ευκαιρία
από το Νικολίδη να εκδιπλώσει περαιτέρω τις δηµιουργικές εκφάν-
σεις του πνεύµατός του και να θέσει πιο ευδιάκριτα την προσωπική
του σφραγίδα στην ανάπτυξη και ολοκλήρωση του κινήµατος του
∆ιαφωτισµού και συνακόλουθα στη δηµιουργία εθνικού κράτους.
Συνέχεια σελ. 6
5
«ΠAΛMOI THΣ ZITΣAΣ»
∆ΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΤΟΥ ΝΕΟΣΥΣΤΑΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ
ΦΙΛΩΝ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗΣ ΧΑΡΑΚΤΙΚΗΣ «ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΛΑΜΟΣ»
πό το Πρωτοδικείο Αθηνών εγκρί-
Α θηκε και λειτουργεί ήδη µε έδρα
την Αθήνα και σύντοµα παράρτηµα
στη Ζίτσα πολιτιστικός φορέας µε την
επωνυµία Σύλλογος Φίλων Πινακοθή-
κης Χαρακτικής «Κώστας Μαλάµος».
Η ∆ηµοτική Πινακοθήκη Ζίτσας απο-
τελεί δωρεά της πλούσιας συλλογής
έργων επωνύµων καλλιτεχνών (ζω-
γράφων και χαρακτών) του Ζιτσιώτη
νεοέλληνα ζωγράφου Κώστα Μαλά-
µου.
Σκοπός του Συλλόγου είναι η ανάλη-
ψη δραστηριοτήτων για την παροχή
βοήθειας και υποστήριξης στο έργο
της Πινακοθήκης και την εξασφάλιση
της πληρέστερης δυνατής ικανοποίη-
σης των επιστηµονικών, πνευµατικών,
µορφωτικών και εκπολιτιστικών ανα-
γκών. Επίσης, η συνεργασία µε τους
αρµόδιους κρατικούς και αυτοδιοικητι-
κούς φορείς και η συµβολή στην εξεύ-
ρεση τρόπων ορθότερης αντιµετώπι-
Επιστολή διαµαρτυρίας του ∆ηµάρχου Ζίτσας
για το ρόλο της ∆ηµόσιας ραδιοτηλεόρασης
στην κάλυψη και προβολή γεγονότων που
συµβαίνουν στην Περιφέρεια
σης λειτουργικών γενικά αναγκών, ο
εµπλουτισµός της µε νέα έργα και η
συντήρηση των ήδη υπαρχόντων κα-
θώς και η προβολή της ως φορέας πο-
λιτισµού και παιδείας.
Το ∆ιοικητικό Συµβούλιο του Συλλό-
γου καλεί όλους τους «όπου γης» Ζι-
τσιώτες και ευρύτερα Ηπειρώτες, τους
εικαστικούς, φιλότεχνους και λόγιους,
τους µε κάθε έννοια εικαστικούς δηµο-
σίους και ιδιωτικούς φορείς να συµβά-
λουν µε την συµµετοχή τους στον
Σύλλογο µε στόχο την εύρυθµη και α-
ποτελεσµατική λειτουργία της Πινακο-
θήκης και τον εµπλουτισµό των δρα-
στηριοτήτων της.
∆/νση Συλλόγου:
Ξενοκράτους 7, Αθήνα T.K. 106 75,
Tηλ. Επικοινωνίας: 6976834658,
e-mail: sfpkmalamos@yahoo.com
∆/νση Παραρτήµατος: Ζίτσα Ιωαννίνων,
Τηλ. Πινακοθήκης: 26580 22810,
email:pinakothikizitsas@hotmail.com
Αποστολή συνδροµών στον τραπεζικό
λογαριασµό: ALPHA BANK: IBAN:
GR83 0140 1110 1110 0200 2006 506
µε επωνυµία ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΦΙΛΩΝ ΠΙΝΑ-
ΚΟΘΗΚΗΣ ΧΑΡΑΚΤΙΚΗΣ ∆ΗΜΟΥ ΖΙ-
ΤΣΑΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΚΩΣΤΑΣ ΜΑΛΑΜΟΣ.
Με εκτίµηση
Το ∆ιοικητικό Συµβούλιο:
Πρόεδρος: Έφη Μαλάµου - Πανοπού-
λου
Αντιπρόεδρος: Λάµπρος ∆ρόσος
Γενική Γραµµατέας: Ρένα Ανούση-Ηλία
- Χαράκτρια
Ταµίας: Χριστίνα Πανοπούλου
Μέλος: ∆ηµήτρης Παυλόπουλος. Ανα-
πληρωτής καθηγητής Ιστορίας της Τέ-
χνης στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανε-
πιστήµιο Αθηνών
Αναπληρωµατικά µέλη: Νίκος ∆εσεκό-
πουλος - Χαράκτης, Βαρβάρα Μαντά
ΣEΛI∆A 6
Παρουσίαση βιβλίου
Ο ∆ήµος Ζίτσας, οι Εκδόσεις
Κυριακίδη και το βιβλιοπωλείο Κω-
νής, παρουσίασαν το βιβλίο της
Βούλας Λεοντίδη-Πλάτωνα «η
κόκκινη δαχτυλήθρα». Η παρου-
σίαση έγινε Κυριακή 17 Ιουνίου
στον πολιτιστικό χώρο «∆ηµήτρης
Χατζής», στα Ιωάννινα.
Το βιβλίο παρουσίασαν οι εκ-
παιδευτικοί Χρυσούλα Γεωργο-
πούλου και Βάσω Μαυροσκούφη,
αποσπάσµατα διάβασε η εκπαι-
δευτικός και λογοτέχνης Σοφία
Γραµµόζη-Σιωπίκη, την µουσική επιµελήθηκαν η Βάσω Μαυ-
ροσκούφη και η θεατρολόγος Ελένη Σκαρµούτσου.Την εκ-
δήλωση συντόνισε η δηµοσιογράφος Γιώτα Φλώρου. Τα 12
διηγήµατα της κας Βούλας, τα 12 µαργαριτάρια, όπως τα α-
ποκάλεσε η κυρία Γραµµόζη, µας ταξίδεψαν σε παλιότερες
εποχές, αναπολήσαµε τα δικά µας παιδικά χρόνια, συγκινη-
θήκαµε..!!
«......Σ’ αυτό το περίεργο µπακάλικο η Αυγούλα ονειρεύο-
νταν να βρει τα χαρούµενα καλοκαιρινά παπούτσια, για να
τα φορέσει στην εκδροµή. Κάθισε πάνω στο σακί µε το µπα-
καλιάρο, πέταξε τις βρώµικες γαλότσες και κουνώντας τα
ποδαράκια της πέρα δώθε περίµενε τον κυρ Βασίλη να κατε-
βάσει τα κουτιά µε τις “ελβιέλες”. Κατέβασε ένα εκείνος,
κατέβασε δύο, τα κατέβασε όλα, πουθενά νούµερο για την
Αυγούλα. Το χαµόγελο της προσµονής γλίστρησε από το
προσωπάκι της, έπεσε κάτω και λίγο έλειψε να µείνει εκεί
στο βρώµικο πάτωµα του µπακάλικου .......» (απόσπασµα
από το διήγηµα «τα παπούτσια της Αυγούλας»)
Καλοτάξιδο το βιβλίο σου!

Ε πιστολή διαµαρτυρίας α-
πέστειλε ο ∆ήµαρχος Ζίτσας
προς το ∆ιευθύνοντα Σύµβου-
λο και το Γενικό ∆/ντη της
ΕΡΤ για το ρόλο που πρέπει
να διαδραµατίσει η ∆ηµόσια
Ραδιοτηλεόραση στην κάλυψη
και προβολή γεγονότων που
συµβαίνουν στην Περιφέρεια.
Ο κ. Πλιάκος στην ανοιχτή
επιστολή του, που κοινοποιεί
και προς τη ∆/νση της ΕΡΑ
Ιωαννίνων εκφράζει την έ-
ντονη δυσαρέσκειά του για
το γεγονός ότι η ∆ηµόσια
Ραδιοτηλεόραση δεν κάλυψε
τις εκδηλώσεις ιστορικής ση-
µασίας και διεθνούς χαρα-
κτήρα που πραγµατοποιήθη-
καν στην Τ.Κ. Ζίτσας αφιερω-
µένες στο Ρήγα Φεραίο και
τους συναγωνιστές του που
τον Ιούνιο του 1798 βρήκαν
µαρτυρικό θάνατο στο Βελι-
γράδι.
Ολόκληρη η επιστολή του
∆ηµάρχου Ζίτσας έχει ως ε-
ξής:«Ο ∆ήµος Ζίτσας το Σάβ-
βατο και την Κυριακή (16-
17/06/2018) διοργάνωσε κα-
τά κοινή οµολογία, µε επιτυ-
χία εκδηλώσεις τιµής και
µνήµης για το Ρήγα Φεραίο
και τους επτά συναγωνιστές
του που τον Ιούνιο του 1798
βρήκαν µαρτυρικό θάνατο
στον Πύργο Νεµπόϊσα στο
Βελιγράδι.
Οι εκδηλώσεις πραγµατο-
ποιήθηκαν στη γενέτειρα του
∆ηµ. Νικολίδη (συναγωνιστή
του Ρήγα), στην Τοπική Κοι-
Συνέχεια από σελ. 5
νότητα Ζίτσας, σε συνεργα-
σία µε το Ινστιτούτο ∆ιαβαλ-
κανικής Συνεργασίας «Ρήγας
Βελεστινλής», παρουσία του
πρ. Υπουργού - Αντιπρόεδρου
της Βουλής, Γεώργιου Σούρλα
και αντιπροσωπειών, µε επικε-
φαλής τους ∆ηµάρχους, των
∆ήµων από όπου κατάγονταν
ο Ρήγας και οι σύντροφοι του
(Ρήγα Φεραίου, Βοίου, Καστο-
ριάς Χίου, Λευκωσίας) καθώς
και των τοπικών αρχών (Περι-
φερειάρχη, Αντιπεριφερειάρ-
χες, Πρύτανη, ∆ηµάρχους
κ.α.) και εκπροσώπων των Σω-
µάτων Ασφαλείας.
Όπως συνηθίζεται στη
διοργάνωση ανάλογων εκδη-
λώσεων, ο ∆ήµος Ζίτσας
φρόντισε να ενηµερώσει ε-
γκαίρως, αποστέλλοντας στα
Μέσα ενηµέρωσης τόσο την
πρόσκληση, όσο και το σχετι-
κό δελτίο τύπου. Αναµέναµε
λοιπόν την Κυριακή που κο-
ρυφώνονταν οι εκδηλώσεις ι-
στορικής σηµασίας και διε-
θνούς χαρακτήρα, την πα-
ρουσία τηλεοπτικού συνερ-
γείου και δηµοσιογράφου της
∆ηµόσιας Ραδιοτηλεόρασης
προκειµένου να τύχουν της
ανάλογης προβολής και δη-
µοσιοποίησης στα δελτία ει-
δήσεων καθώς τη συγκεκρι-
µένη ηµέρα και ώρα δεν λάµ-
βανε χώρα κάποιο άλλο γε-
γονός στην περιοχή µας.
Αντί αυτού, υπήρξε «εκκω-
φαντική» απουσία η οποία µε
αναγκάζει να αποστείλω σε
εσάς τη συγκεκριµένη ε-
πιστολή διαµαρτυρίας.
∆ιερµηνεύοντας και τα
συναισθήµατα των συν-
δηµοτών µου εκφράζω
την έντονη αγανάκτησή
µου για την απουσία τηλεοπτι-
κού συνεργείου της ∆ηµόσιας
Ραδιοτηλεόρασης, από τη συ-
γκεκριµένη εκδήλωση.
Οι λόγοι της αγανάκτησης
και της πικρίας εύλογοι και
προφανείς, καθώς πιστεύου-
µε πως η ∆ηµόσια Ραδιοτη-
λεόραση µε τις επιλογές της
δεν επιτελεί το ρόλο της,
στις περισσότερες των περι-
πτώσεων, για θέµατα που α-
φορούν ειδικά την περιφέ-
ρεια.
Η ∆ηµόσια Ραδιοτηλεόρα-
ση θα πρέπει κατά την ταπει-
νή µας άποψη:
• Να είναι ανοιχτή στην κοι-
νωνία των πολιτών και της α-
νάγκες της.
• Να υπηρετεί το δηµόσιο
συµφέρον άρα και τα συµφέ-
ροντα των πολιτών.
• Να εγγυάται την αντικειµε-
νικότητα, τον πλουραλισµό,
την πολιτική και πολιτιστική
πολυφωνία, την αµερόληπτη
ενηµέρωση.
• Να αποτελεί το θεµατοφύ-
λακα της δηµοσιογραφικής
δεοντολογίας, της ανεξαρτη-
σίας, των δηµόσιων αξιών.
• Να προβάλει θέµατα µε ιδι-
αίτερη και τοπική σηµασία.
• Να δίνει «φωνή» στις τοπι-
κές κοινωνίες και για θέµατα
που αφορούν στον πολιτισµό,
την εκπαίδευση, τον εθελοντι-
σµό, τις παραδόσεις, τα ήθη
και έθιµα του τόπου µας.
Η µέχρι τώρα όµως στάση
και επιλογές των ιθυνόντων
αποδεικνύουν εντελώς το α-
ντίθετο. Αλήθεια, ποιες από
τις παραπάνω παραµέτρους
που θέσαµε λαµβάνουν υπό-
ψη τους οι υπεύθυνοι των ε-
νηµερωτικών εκποµπών και
των δελτίων ειδήσεων όταν
προετοιµάζουν την ατζέντα
των θεµάτων που κατά την ά-
ποψή τους αξίζουν της προ-
βολής από τα κανάλια και τις
συχνότητες της ∆ηµόσιας
Ραδιοτηλεόρασης για θέµατα
που προβάλουν και αφορούν
την Ήπειρο;
Αξιότιµοι κύριοι,
Αναµένω µε ιδιαίτερο εν-
διαφέρον τις απαντήσεις σας
για να πείσετε τόσο εµένα,
αλλά πολύ δε περισσότερο
τους συνδηµότες µου ότι η
∆ηµόσια Ραδιοτηλεόραση
που ενισχύουµε µε χιλιάδες
ευρώ µέσω των λογαριασµών
της ∆ΕΗ κάθε χρόνο, θα στα-
θεί στο ύψος των περιστάσε-
ων και θα επιτελέσει επιτέ-
λους το ρόλο της».
ΕΡΓΑΣΙΕΣ ΣΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ
ΤΟΥ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ
Άρχισε να κατασκευάζεται και σύντοµα θα ολοκληρω-
θεί ο τοίχος αντιστήριξης του µοναστηριού. Ήταν ένα επι-
βεβληµένο έργο που έπρεπε να είχε γίνει εδώ και πολλά
χρόνια. Ευτυχώς η ∆ηµοτική Αρχή και η τοπική κοινότητα
προχώρησαν στην κατασκευή του τοιχίου που ήταν απα-
ραίτητο, γιατί κινδύνευε άµεσα η στατικότατα του µονα-
στηριακού οικοδοµήµατος.
∆ιαβολογέφυρο
ή Ουρανογέφυρο
Το ωραιότερο και φοβερά επικίνδυνο φαράγγι που δια-
τρέχει ο ποταµός Καλαµάς ανάµεσα στα χωριά Καταρρά-
χτης (Γλίζιανη) και Λίθινο έχει δυο φυσικά γεφύρια το Θεο-
γέφυρο (που τώρα πλέον δεν υπάρχει) και το ∆ιαβολογέ-
φυρο. Και τα δυο σχηµατίστηκαν από τη διάβρωση των πε-
τρωµάτων στη βάση των φυσικών αναχωµάτων που δηµι-
ουργούσαν άλλοτε µεγάλους καταρράχτες. Πότε έγινε το
Θεογέφυρο δεν γνωρίζουµε. Αποτελούσε όµως από την
αρχαιότητα το φυσικό πέρασµα του Καλαµά και κατά τους
µέσους χρόνους κατασκευάστηκαν υποστηρικτικές πέτρι-
νες καµάρες στην πιο στενή πλευρά του για την διαπλάτυν-
ση του καταστρώµατος της γέφυρας.
Αντίθετα το ∆ιαβολογέφυρο που ποτέ δεν χρησίµεψε σαν
πέρασµα αφού βρίσκεται σε δύσβατη περιοχή και στη δεξιά
όχθη του ποταµού υπάρχει γκρεµός, δικαιολογεί το όνοµά

Οµιλία για τη ζωή και τη δράση του ∆ηµήτριου Νικολίδη
Οι γενικότητες εξάλλου των σχετικών
µε αυτόν πληροφοριών δεν επιτρέπουν
να έχουµε µια πιο εξατοµικευµένη και
λεπτοµερειακή εικόνα της έως τότε συ-
νεισφοράς του στην επεξεργασία θέσε-
ων ιδεολογικού ή εννοιολογικού χαρα-
κτήρα είτε στην παραγωγή πολιτικού ή
ακόµη και επιστηµονικού λόγου. Από την
άποψη αυτή η στόχευση της έρευνας
στη συγκέντρωση υλικού, που θα κάνει
εφικτή την εκπόνηση ειδικής και µε αξιώ-
σεις µελέτης για τον πρωτοπόρο διανοη-
τή, ας θεωρηθεί ως οφειλόµενο χρέος της
επιστηµονικής κοινότητας στη µνήµη του.
Σήµερα η Ζίτσα τιµά το άξιο τέκνο της,
το πρώτο συνειδητό θύµα της Ηπείρου στο
βωµό της εθνικής ελευθερίας, που η έξοχη
αγωνιστική και δηµοκρατική µορφή του λά-
µπρυνε την τοπική κοινωνία, την Ήπειρο
και σύµπασα την Ελλάδα. ∆ικαιολογηµένα
λοιπόν οι Ζιτσαίοι αισθάνονται υπερήφα-
νοι. Εντούτοις η απόδοση τιµής στη µνήµη
του δεν θα πρέπει να εξαντλείται σε τυπι-
κές εκδηλώσεις επετειακού χαρακτήρα - έ-
χουν κι αυτές τη σηµασία τους φυσικά -,
αλλ' επιβάλλει την υιοθέτηση µιας στάσης
ζωής εµπνευσµένης από τις αγωνιστικές
του παρακαταθήκες.
Η ιδέα άλλωστε της αντίστασης στην ά-
φρονα πολιτική και στις εξουσιαστικές
πρακτικές δεσποτικού χαρακτήρα, για την
εξάλειψη των οποίων τόσο ρητά και κατη-
γορηµατικά είχε εκφρασθεί ο ∆ηµήτριος
Νικολίδης, συνάδει απόλυτα µε την ανά-
γκη εναντίωσης στις σύγχρονες µορφές
δεσποτισµού και βαρβαρότητας, που τεί-
του από την προαιώνια πάλη του Καλού µε το Κακό: Όπου ο
Θεός κατασκευάζει κάτι για να διευκολύνει και να βοηθήσει
τον άνθρωπο, ο ∆ιάβολος κατασκευάζει κάτι αντίστοιχο χω-
νουν να εξανδραποδίσουν τη ζωή µας. ρίς πρακτική σηµασία για να τον περιπαίξει.
Σας ευχαριστώ. Τώρα ύστερα από την καταστροφή του θεϊκού Θεογέ-
Σηµ.: Για φοίτηση του Νικολίδη στην Ανώ- φυρου ας ψάξουµε να βρούµε σηµεία πρόσβασης, ώστε
τατη Σχολή του Καρόλου και σχέση του µε
να το αναδείξουµε και να το κάνουµε προσβάσιµο στους
τον Hegel βλ. Νίκου Κ. Ψηµµένου, «∆ηµήτριος
επισκέπτες.
Νικολίδης, ένας φίλος του νεαρού Hegel»,
∆ωδώνη 28 (1999), Μέρος Τρίτο, σσ. 43-52,
και Uwe Jens Wandel, "Zwei griechische
Studenten an der Hohen Carlsschule", Aus
südwestdeu-tscher Geschichte, Stuttgart 1994,
σσ. 546-559. Για καταγωγή του βλ. εφ. Αθηνά,
φ. 787 / 25-1-1841, σ. 4.
Για σχέση, τέλος, Ζαχαρία και ∆οσίθεου
Φιλίτη, βλ. Αρχείο Τάκη Φωλλίδη, Κώδικας Α-
νωνύµου: Εις το µνηµόσυνον του Μητρ. ∆οσι-
θέου [λόγος εφωνηθείς υπό διδασκάλου κατά
τις ενιαύσιες της Ελληνικής Σχολής εξετά-
σεις], χ . χ. [27-7-1858;], σ. 8.

6
 7 ΣEΛI∆A «ΠAΛMOI THΣ ZITΣAΣ»

H Bυρωνική Eταιρία επισκέφτηκε τη Zίτσα

κα Γεωργούλη και ο Πρόεδρος το χωριό µας και τους ανθρώ-
ΒΙΒΛΙΟΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ «ΟΙ ∆ΥΟ ΠΑΤΡΙ∆ΕΣ»
Τ
ην Παρασκευή 25 Μαΐου,
υποδεχτήκαµε τη Βυρωνι- της τ.κ Ζίτσας, κ. Νούλης. πους του!
κή Εταιρεία Ιεράς Πόλεως Με- Πιστεύουµε ότι οι φοιτητές, Η κα Ρόζα Φλώρου, λίγο «Οι δύο πατρίδες» είναι το βιβλίο της
σολογγίου στο µοναστήρι του καθώς και οι καθηγητές τους πριν την αναχώρησή τους, ευ- συγχωριανής µας Σωσάνας-΄Αννας Μάλλι-
Προφήτη Ηλία. θα µεταφέρουν στα πανεπι- χαρίστησε θερµά τα µέλη του ου, φιλολόγου.
Η Πρόεδρος κα Ρόζα Φλώ- στήµιά τους την οµορφότερη Συλλόγου Γυναικών για τη ζε- Το βιβλίο αυτό είναι ένα οδοιπορικό από
ρου, µε µια οµάδα φοιτητών εικόνα από το µοναστήρι µας, στή φιλοξενία! την πατρίδα της καρδιάς, τη Ζίτσα, στην πα-
τρίδα των ονείρων, το Κάιρο, γεφυρώνο-
από πανεπιστήµια όλου του
ντας τις δυο πατρίδες. Γίνεται προσπάθεια
κόσµου και πανεπιστηµιακούς
να χαρτογραφηθεί η καθηµερινότητα της
καθηγητές, επισκέφτηκαν το ελληνικής οµογένειας του Καϊρου σε όλες
µοναστήρι µας, στα πλαίσια τις εκφάνσεις, από την αυγή του 20ου αιώ-
του συνεδρίου που γίνεται κά- να, ως το µεσοπόλεµο, µέσα από µια συ-
θε δύο χρόνια στο Μεσολόγγι. γκριτική µατιά µε τα δρώµενα στην ηπειρω-
Ξεναγήθηκαν και γεύτηκαν τική Ελλάδα και στην Ευρώπη.
τοπικά παραδοσιακά εδέσµα- Το βιβλίο είναι ένα ταξίδι µνήµης και σε-
τα, που πρόσφεραν τα µέλη βασµού στους ξενιτεµένους πατριώτες. Κα-
του Συλλόγου µας, καθώς και θώς ξετυλίγεται το κουβάρι της ιστορίας
ντόπιο ζιτσιώτικο κρασί! µιας Ζιτσιώτικης οικογένειας, σαν σε κα-
Στη συνάντηση αυτή παρευ- θρέφτη προβάλλονται σκηνές από την κα-
θηµερινή ζωή, τόσο των Ελλήνων οµογε-
ρέθησαν ο Ιερέας του χωριού
νών της Αιγύπτου, όσο και των κατοίκων
µας, ο γέροντας του µοναστη-
της Ηπείρου, διεισδύοντας στις σκέψεις και
ριού µας, η αντιδήµαρχος πο- στα συναισθήµατά τους σε κάθε πτυχή της
λιτιστικών του ∆ήµου Ζίτσας, ζωής τους.
Σκιαγραφείται επίσης η εποχή του µεσο-
Όµορφες, ζεστές, πολέµου, όπου όλα είναι ρευστά, όχι µόνο
στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη και σ'
όλον τον κόσµο. Οι οµογενείς κρατούσαν
µοναδικές στιγµές µέσα στην ψυχή τους άσβεστη τη φλόγα
του ελληνισµού και µεταλαµπάδευσαν στα
γήτρια φιλόλογος σε διάφορα Γυµνάσια και
παιδιά τους τις αρχές και τις αξίες του ελ-
Λύκεια της χώρας. ∆ιετέλεσε ∆/τρια σε
αι ναι, υπάρχουν και πήγαµε, και µας έ-
Κ ακόµα αυτές οι δειξε το όµορφο κτήµα
ληνικού πολιτισµού. Η οµογένεια ήταν µια
µικρογραφία της Ελλάδας, µε τις εφηµερί-
σχολεία της ∆ευτεροβάθµιας Εκαπίδευσης.
στιγµές, οι όµορφες οι του, εκεί στον κάµπο δες και τα καφενεία.
καλοσυνάτες, οι χωρια- της Ζίτσας, και η γυναί- Το συγγραφικό της έργο:
νικές. Ναι, σ
αυτήν την κα του έστρωσε τραπέ- Της ευχόµαστε καλοτάξιδο το βιβλίο της! 1. Αθηνά ∆ρόσου -Μάλλιου. Το Ανέκδοτο
εποχή του γρήγορου, ζι, «µε ότι βρίσκεται», Λογοτεχνικό Έργο.
Θα το βρείτε στο βιβλιοπωλείο «Αναγνώ-
του πλαστικού, της απο- µας είπε, κι εκείνος ά- 2. Παρουσία και προσφορά της γυναίκας
στης» Πυρσινέλλα 11 Ιωάννινα.
ξένωσης, εµείς που έ- νοιξε τα µπουκάλια µε στην Ήπειρο, Ιωάννινα 2004.
χουµε την τύχη να ζού- το υπέροχο, το αφρώ-
Μερικά στοιχεία για τη συγγραφέα Σωσά- 3. Η κριτική του Γεωργίου Τραπεζούντιου
µε κοντά σε παλιές α- δες, το γλυκόπιοτο κρα-
να-Άννα Μάλλιου, φιλόλογο: Γεννήθηκε στην Αριστοτελική και Πλατωνική Φιλοσο-
ξίες, έχουµε και την χα- σί! Και καµάρωνε, πως
ρά να γευόµαστε στιγ- καµάρωνε! Και ήπιαµε στα Γιάννενα µε ρίζα Ζιτσιώτικη από τη µη- φία, Αθήνα 2006, Εκδόσεις Γρηγόρη.
µές απλές και όµορφες, και γελάσαµε και άνοι- τέρα της Αθηνά ∆ρόσου. Σπούδασε στη Φι- 4. Στη θύελλα του '40, Θεσσαλονίκη 2013,
ζεστές, µοναδικές. Στην ξαν οι καρδιές. Και λες, λοσοφική Σχολή του Παν/µίου Ιωαννίνων Εκδόσεις Αιγαίο.
πόρτα ήταν ο Τάκης Λιά- πόσο λίγα θέλει η χαρά και εργάστηκε ερευνητικά στο Τµήµα Με- 5. Αρθρογράφησε σε διάφορα περιοδικά
σκος και µας φώναξε, για ν
ανθίσει! σαιωνικών Σπουδών. Υπηρέτησε ως καθη- στην ελληνική και γαλλική γλώσσα..

ΦΙΛΑΝΘΡΩΠΙΚΟ Ι∆ΡΥΜΑ «ΚΛΗΡΟ∆ΟΤΗΜΑ ΓΕΩΡΓΙΟΥ & ΕΛΕΝΗΣ ΓΥΡΑ» ΚΟΙΝΩΦΕΛΕΣ Ν.Π.Ι.∆.

Προκήρυξη - Πρόσκληση υπ' αριθ. 43
Το ∆.Σ του κοινωφελούς ιδρύµατος «ΚΛΗΡΟ∆ΟΤΗΜΑ ΓΕ-
ΩΡΓΙΟΥ & ΕΛΕΝΗΣ ΓΥΡΑ» σύµφωνα µε το άρθρο 10 παρ. 1
του 1198/15-8-99 Φ.Ε.Κ, της υπ' αριθ. 1336/25-10-2000 τροπο-
ποίησης της συστατικής πράξης του κληροδοτήµατος δηµοσι-
ευθείσα στο 910/16-7-2001 Φ.Ε.Κ και το από 23-3-06 Π.∆ (ΦΕΚ
505/20-4-2006) και έχοντας υπ' όψιν την παρ. 3 του άρθρου 56
του Ν.4182/2013 (ΦΕΚ 185 Τ.Α. 10/9/2013) και λαµβάνοντας υ-
πόψη το µε αριθ. Πρωτ. 87205/17-6-2016 έγγραφο της Αποκε-
ντρωµένης ∆ιοίκησης Ηπείρου - ∆υτ. Μακεδονίας, ∆/νση Κοι-
νωφελών Περιουσιών
Προσκαλεί
Τους παρακάτω ενδιαφερόµενους που έχουν ανάγκη οικονο-
µικής ενίσχυσης ήτοι:
1. Τις κορασίδες που έχουν ανάγκη οικονοµικής ενίσχυσης
για την αντιµετώπιση δαπανών γάµου.
∆ικαίωµα οικονοµικής ενίσχυσης έχουν οι υποψήφιες που
πληρούν τις παρακάτω προϋποθέσεις:
α) Να είναι οικονοµικά αδύναµες.
β) ∆ικαίωµα οικονοµικής ενίσχυσης έχουν οι υποψήφιες µέ-
χρι 35 ετών.
γ) Να έχουν παντρευτεί από 1/9/2017 έως και 31-08-2018.
δ) Να είναι γραµµένες στα δηµοτολόγια της ∆.Ε. Ζίτσας ή να
κατάγονται από γονείς εκ των οποίων ο ένας τουλάχιστον να
είναι δηµότης της ∆. Ε. Ζίτσας ή ενός τουλάχιστον εκ των γο-
νέων µένει µονίµως στη ∆. Ε. Ζίτσας.
2. α. Τους µη δυνάµενους να αυτοεξυπηρετηθούν ή έχουν
την ανάγκη συνεχούς επίβλεψης και προστασίας λόγω σωµατι-
κής ή πνευµατικής αναπηρίας.
β. Μοναχικοί υπερήλικες άνω των 80 ετών και
γ. Πολύτεκνοι ή µονογονεϊκές οικογένειες, ανήλικα ορφανά
και σε άτοµα για την αντιµετώπιση τυχόν εκτάκτων αναγκών
τους είτε ασθενείας, είτε εξ' άλλου εκτάκτου και απρόβλεπτου
γεγονότος (πυρκαγιά, σεισµό κτλ).
∆ικαίωµα οικονοµικής ενίσχυσης έχουν τα πρόσωπα που κα-
τάγονται από τη ∆ηµοτική Ενότητα Ζίτσας (οικισµοί: Ζίτσα,
Πρωτόπαππα, Καρίτσα, Λίθινο, ∆αφνόφυτο, Σακελλαρικό, Με-
λίσσι).
3. Οι ενδιαφερόµενοι των παραγράφων 1 και 2 µε αίτησή
τους να υποβάλλουν τα δικαιολογητικά µέχρι 31-08-2018.
Η αίτηση µετά των δικαιολογητικών να απευθύνεται στο Κλη-
ροδότηµα, ενώ η κατάθεση αυτών γίνεται στο δηµοτικό κατά-
στηµα της ∆ηµοτικής Ενότητας Ζίτσας.
4. ∆ικαιολογητικά της παραγράφου 1.
α. Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης.
β. Εκκαθαριστικό φόρου εισοδήµατος έτους 2018.
γ. Ληξιαρχική πράξη γάµου.
δ. Φωτοαντίγραφο ταυτότητας.
ε. Υπεύθυνη δήλωση µονίµου κατοικίας για την αποστολή
της ταχυδροµικής επιταγής.
5. ∆ικαιολογητικά της παραγράφου 2.
α. Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης.
β. Πιστοποιητικό γέννησης ή φωτοαντίγραφο ταυτότητας.
γ. Εκκαθαριστικό φόρου εισοδήµατος έτους 2018.
δ. Ό,τι άλλο δικαιολογητικό ενισχυτικό της αιτήσεως (π.χ. πι-
στοποιητικό πολυτέκνου, αναπηρίας, κτλ).
ε. Υπεύθυνη δήλωση µονίµου κατοικίας για την αποστολή
της ταχυδροµικής επιταγής.
6. Η παρούσα θα τοιχοκολληθεί στα γραφεία του Ιδρύµατος
στη Ζίτσα Ιωαννίνων και στο ευρισκόµενο στην Αθήνα παράρ-
τηµα επί της οδού Μπερόβου στα γραφεία της ∆ηµοτικής Ενό-
τητας Ζίτσας καθώς και έξω από τους εν λειτουργία Ι. Ναούς
της ∆. Ε. Ζίτσας Ιωαννίνων.
Σηµείωση 1η: Υποψήφιοι µε ελλιπή δικαιολογητικά θα απο-
κλείονται της διαδικασίας, εάν µετά από ειδοποίηση του ∆Σ του
Ιδρύµατος, δεν τα προσκοµίσουν µέσα σε πέντε (5) ηµέρες από
την επίδοση της πρόσκλησης.
Σηµείωση 2η: Οι ενδιαφερόµενοι έχουν την δυνατότητα υπο-
βολής ένστασης εντός προθεσµίας δέκα (10) ηµερών από την
κοινοποίηση του πρακτικού επιλογής δικαιούχων της οικονοµι-
κής ενίσχυσης.
Σηµείωση 3η: Προκειµένου οι ενδιαφερόµενοι να θεωρού-
νται οικονοµικά αδύναµοι, θα πρέπει το φορολογητέο εισόδηµα
να είναι €5.000,00 προσαυξανόµενο για κάθε προστατευόµενο
µέλος κατά €2.000,00. Στην περίπτωση 2α τα ποσά τριπλασιά-
ζονται.
Σηµείωση 4η: Το ποσό που θα διατεθεί είναι €13.000,00 και
θα διανεµηθεί κατά 20% στην 1η κατηγορία, κατά 60% στην 2η
κατηγορία και το υπόλοιπο 20% στη «ΣΤΕΓΗ ΑΥΤΙΣΤΙΚΩΝ ΑΤΟ-
ΜΩΝ ΕΛΕΝΗ ΓΥΡΑ».
Κοιν.: ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗ ∆ΙΟΙΚΗΣΗ
ΗΠΕΙΡΟΥ - ∆ΥΤ. ΜΑΚΕ∆ΟΝΙΑΣ
ΓΕΝ. ∆/ΝΣΗ ΕΣΩΤ. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
∆/ΝΣΗ ΚΟΙΝΩΦΕΛΩΝ ΠΕΡΙΟΥΣΙΩΝ
Μ. Κοτοπούλη 62, 45445 Ιωάννινα
Ο Πρόεδρος
∆ηµ. Μπότσιος

HOTEL ΚΑΛΛΙΘΕΑ ZITΣΑΣ √ÈÓÔÔÈÂ›Ô ∑›ÙÛ·˜

Κτήμα Γκλίναβος ∑›ÙÛ· πˆ·ÓÓ›ÓˆÓ ñ ∆.∫ 44003

www.glinavos.gr
ΠEPIKΛHΣ NOYΛHΣ
e-mail:
glinav1@otenet.gr OΠΩPOΠANTOΠΩΛEIO
Τηλ.:
26580 22212, ZITΣA - IΩANNINΩN
26510 28162 ΤΗΛ. 26580 23071, www.zitsawine.gr THΛ. 26580 22208
FΑΧ: 26580 22261 http://www.kallithea-zitsa.gr
TËÏ.: 2 6580 222 97 ñ FAX: 2 6580 22 500

7
«ΠAΛMOI THΣ ZITΣAΣ» ΣEΛI∆A 8
¢∏ª√∆π∫∞ ¡∂∞ Αναµνήσεις σε άσπρο µαύρο
ναµνήσεις σε άσπρο µαύρο, αναµνήσεις γλυ-
• Με συνέργεια και ανάπτυξη κοινών πρω-
τοβουλιών και δράσεων µπορεί να επιτευ-
• Την επαναλειτουργία του Ι.Ε.Κ. Ζίτσας α-
νακοίνωσε ο Υφυπουργός Παιδείας ∆ηµή-
Α κόπικρες! Μια γειτονιά µε τους ανθρώπους
της, µε τις γυναίκες και τα παιδιά της καλύτερα,
χθεί ο στόχος που είναι η προβολή και τρης Μπαξεβανάκης στο ∆ήµαρχο Μιχά- που στάθηκαν όλες στην σειρά, καλοντυµένες και
προώθηση των προϊόντων της αµπελουρ- λη Πλιάκο στη διάρκεια συνάντησης που γελαστές, σαν να κινούν σε πανηγύρι! Μια γειτονιά
γικής ζώνης Ζίτσας (κρασί-τσίπουρο) στα είχαν το πρωί της Παρασκευής, στο πλαί- µε τους ανθρώπους της, να τους ενώνει η ανάγκη,
τοπικά καταστήµατα εστίασης και τα του- σιο της διήµερης επίσκεψης που πραγµα- να τους θυµώνει το παραµικρό, να τους γλυκαίνει η
ριστικά καταλύµατα και ξενοδοχεία της τοποίησε ο Υφυπουργός στα Ιωάννινα κά- χαρά κι ο πόνος να µοιράζεται. Και στης µέρας το
περιοχής. Τα παραπάνω αποτελούν το ε- νοντας έτσι δεκτό το κοινό αίτηµα του σκόλασµα, εκεί που η ανάσα µαλακώνει, να µαλα-
πιστέγασµα της, κατά κοινή οµολογία, ε- ∆ηµόσιου Ι.Ε.Κ. Ιωαννίνων και του ∆ήµου κώνει και η καρδιά, στην απλωσιά της µεγάλης ε-
πιτυχηµένης συνάντησης που πραγµατο- Ζίτσας. ξώπορτας και να γίνονται όλα τούτα µικρές, ανά-
ποίησαν οι ∆ήµοι Ζίτσας και Ιωαννιτών το • Επιτροπή που θα ελέγχει τις προϋποθέ- λαφρες, χρωµατιστές κουβέντες! Όλα τούτα τα θυ-
µεσηµέρι της Τρίτης (27/03/2018) στην ι- σεις για την επανασύνδεση του ηλεκτρι- µηθήκαµε µε την Βασιλική και την Αλεξάντρα Γά- - Αϊ µω προκοµέν
, δεν έφερνες κι κανα φελε-
σόγεια αίθουσα του ∆ηµαρχείου στα Ιω- κού ρεύµατος σε συµπολίτες µε χαµηλά τσιου, καθώς «κεντούσαµε» το σιτάρι για της µά- κούδ
τυρί να τα πω καλύτερα!
άννινα µε τη συµµετοχή όλων των εµπλε- εισοδήµατα και στην παροχή εφάπαξ ειδι- νας τους, της Αντιγόνης, τον «χρόνο». Κι είδαµε, Ήταν η φτώχεια που έκανε παρέα µε την εξυπνά-
κόµενων φορέων (Οινοποιεία, Επιµελητή- κού βοηθήµατος, συγκροτείται στο ∆ήµο από τα Πετρογιουνάτικα, να µένει όρθια µόνο η το- δα και την πονηριά για να τα βγάλει πέρα κι ερχόταν
ριο, Ένωση ξενοδόχων). Ζίτσας. ξωτή µπασιά! Κι καθώς κοιτούσα «άκουσα» επάνω ώρα που γλύκαινε στης καλοσύνης την «γειτονιά»!
• Ο Υπουργός Εσωτερικών, Πάνος Σκουρ- • Την ανάληψη πολιτικών πρωτοβουλιών στην κρεβάτα το χτύπηµα του αργαλειού και τα Και να, λοιπόν, στην δική µας γειτονιά, στον τοί-
λέτης, συναντήθηκε την Παρασκευή 23 και τη συνεργασία των συναρµόδιων Υ- τραγούδια των κοριτσιών και τα γέλια τους, τι γέ- χο του Στράτου από αριστερά µικρούλα η Ελένη
Μαρτίου 2018, µε τον ∆ήµαρχο Ζίτσας, πουργείων ώστε να εξασφαλισθεί η χρη- λια Θεέ µου! Θυµάσαι τον Μπάρµπα-Πέτρο Γιούνη Μπότσιου, δίπλα της η Αφροδίτη Καρακίτσιου, κο-
Μιχάλη Πλιάκο. Ο ∆ήµαρχος ενηµέρωσε µατοδότηση για την κατασκευή του τµή- και την Βάβω-Μαρία, µε ρώτησαν τα κορίτσια .... αν ντά η Τσέβω Στράτου και η αδερφή της η Τασία. Η
τον Υπουργό Εσωτερικών ότι θα αξιοποι- µατος του οδικού άξονα Ιωάννινα - Κα- τους θυµόµουν λέει! Κι εκεί ανάµεσα στις ζάχαρες, Αθηνά Καρακίτσιου χαριτωµένη µε το καλοραµµέ-
στις κανέλες, στα κουφετάκια και τα µυγδαλάκια νο καρό φουστανάκι, πίσω της δυο Πετρογιουνά-
ήσει την χρηµατοδότηση που προβλέπει η καβιά ζητά µε επιστολή του προς τον Υ-
ξαναθυµηθήκαµε και γελάσαµε πολύ και ας φτιά- τισσες. Εδώ οι γνώµες διίστανται, είναι η Ελένη
σχετική πρόσκληση του «Φιλό∆ηµος ΙΙ» πουργό Υποδοµών & Μεταφορών Χρ.
χναµε και το σιτάρι της Αντιγόνης ...εκείνη κατάλα- και η Βάσιω ή η Κωστάντω και η Βάσιω ρώτησα
για την αναβάθµιση Παιδικών Χαρών (συ- Σπίρτζη ο ∆ήµαρχος Ζίτσας Μιχάλης
βε! Ήτανε λέει ο µπάρµπα-Πέτρος ετοιµοθάνατος, πολλούς αλλά δεν ξεκαθαρίστηκε. ∆ίπλα η Βαρβά-
νολικού ύψους 70 εκατ. ευρώ για τους Πλιάκος.
κατ
άλλους αφιόνι είχε πάρει για να κοιµηθεί και ρα Λεοντίδη, κοντά η Μερόπη Ζήση µε την αφεντιά
∆ήµους όλης της χώρας), εκδήλωσε εν- • Πρακτικά ζητήµατα που θα βοηθήσουν
....βαριοκοιµήθηκε. Πήγε η Βάβω-Στράτοβα και κά- µου, µουτρωµένη, στα χέρια. Κοντά πανέµορφη η
διαφέρον για τις επερχόµενες προσκλή- στην βελτίωση του επιχειρησιακού σχε- θισε κοντά του κι άρχισε να του λέει τα νέα απ
την Ελένη Μίσσιου, δίπλα η ξαδέρφη της η Φρόσω, πά-
σεις για την ενίσχυση έργων ύδρευσης διασµού µε στόχο την πρόληψη και έγκαι- φαµίλια της, για να τα πει στον άντρα της, που ή- ντα µε το ίδιο δυναµικό βλέµµα, έχει µπροστά της
και ευχαρίστησε την πολιτική ηγεσία του ρη αντιµετώπιση των πυρκαγιών στη διάρ- ταν από καιρό, στον άλλο κόσµο. τον Γιάννη Λαβδανίτη, πιο εκεί η Μάτω Τόιλου, η
υπουργείου για τα προγράµµατα που υλο- κεια της αντιπυρικής περιόδου συζητήθη- - Κει π
θα πας µωρ
Πέτρο να κοιτάξεις να βρεις Άρτεµις Τόιλου και η Κούλα Λαβδανίτη.
ποιούνται, επισηµαίνοντας ότι λαµβάνουν καν κατά τη συνεδρίαση του Συντονιστι- του Στράτο µ
κι να τ
πεις τ
ν παντρέψαµαν τ
ν Τασία. Πως ακουµπάει την ψυχή τούτη η φωτογραφία!
υπόψη τις πραγµατικές ανάγκες και τις κού Τοπικού Οργάνου (Σ.Τ.Ο.) Πολιτικής Εκείνη την ώρα συνήλθε ο µπάρµπα-Πέτρος και
δυνατότητες των δήµων. Προστασίας του ∆ήµου Ζίτσας το πρωί δεν άφησε την ευκαιρία να πάει χαµένη. Βούλα Λεοντίδη - Πλάτωνα
• Με µπλε χρώµα θα φωτιστεί το ∆ηµαρχείο της Τετάρτης (02/05/2018), στην αίθουσα
στην Ελεούσα τη Μ. ∆ευτέρα 2 Απριλίου
2018, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων της
του ∆ηµοτικού Συµβουλίου στην Ελε-
ούσα.
Ιερά Μονή Προφήτου Ηλιού
Ελληνικής Εταιρίας Προστασίας Αυτιστι- • Στο ∆ήµο Ζίτσας ξεκινά η κατασκευή και πό την Ιερά Μονή Προφήτου Ηλιού, το µοναστή- Υ/Γ: Η µαρµελάδα βατόµουρου σερβίρεται και ζε-
κών Ατόµων για τον εορτασµό της Πα-
γκόσµιας Ηµέρας Ενηµέρωσης και Ευαι-
λειτουργία του πρώτου Σταθµού Μετα-
φόρτωσης Απορριµµάτων (Σ.Μ.Α.) στην
Α ρι µας, το µοναστήρι όλων και το µοναχό ∆ηµή- στή για να απολαύσουµε τα αρώµατα του δάσους
τριο λάβαµε επιστολή, η οποία περιλάµβανε δύο συ- που αναδύει.
σθητοποίησης για τον Αυτισµό. Πρόκειται Ήπειρο, µετά την υπογραφή της σύµβα- νταγές, η µία για γλυκό και η άλλη φαγητό. Επίσης
για µια ξεχωριστή δράση στην οποία συµ- σης κατασκευής του, το πρωί της Τρίτης λάβαµε και ένα κείµενο µε τον τίτλο «Πατερική θεο- Συνταγή 2η: Χοχλιοί µπουµπουριστοί (σαλιγκάρια)
µετέχει για πρώτη φορά φέτος ο ∆ήµος (22/05/2018), από τον Περιφερειάρχη Η- λογία» µε την παράκληση να δηµοσιευτούν. Η επι- Υλικά: 1 κιλό σαλιγκάρια, χονδρό αλάτι, 1 φλιτζ.
Ζίτσας και εντάσσεται στο πλαίσιο της πείρου Αλέξανδρο Καχριµάνη και τον εκ- στολή έκλεινε: Εύχοµαι σε όλους καλή δύναµη. Κα- Τσαγιού ελαιόλαδο, 6 κουτ. σούπας από λευκό κρα-
παγκόσµιας πρωτοβουλίας «Light it up πρόσωπο της αναδόχου εταιρείας. Το έρ- λό καλοκαίρι. Η Μονή περιµένει την αγάπη σας και σί, 3-4 κλαράκια φρέσκο δεντρολίβανο.
Blue», που στοχεύει µέσα από το µπλε γο αφορά την κατασκευή σύγχρονου το ενδιαφέρον όλων. Εκτέλεση: Πριν τα µαγειρέψουµε πρέπει να καθα-
φωτισµό που «ντύνει» επιλεγµένα κτίρια Σταθµού Μεταφόρτωσης Απορριµµάτων Λόγω του περιορισµένου χώρου της εφηµερίδας ρίσουµε το κέλυφός τους µ' ένα βρεγµένο πανί. Με-
και ιστορικά µνηµεία σε όλο τον κόσµο να (Σ.Μ.Α.) σε δηµοτική έκταση 5873,00 m2 και επειδή τα κείµενα ήταν µακροσκελή αποφασίστη- τά πρέπει να κόψουµε τη µικρή σκληρή «τσίπα» που
κε στην παρούσα έκδοση να δηµοσιευτούν οι δύο κλείνει το στόµιο στο κέλυφός τους. Τα πλένουµε µε
ευαισθητοποιήσει και να ενηµερώσει την στη θέση «Ζωνδήλα» της Τ.Κ. Ζωοδόχου
συνταγές και στην επόµενη το κείµενο «Πατερική µπόλικο νερό και τα βάζουµε σε στραγγιστήρι να
κοινωνία για τον αυτισµό. του ∆ήµου Ζίτσας
Θεολογία». στραγγίξουν. Σε βαθύ τηγάνι στρώνουµε στον πάτο
Συνταγή 1η: Βατόµουρα µαρµελάδα αρκετό χοντρό αλάτι και το βάζουµε να ζεσταθεί. Α-
κουµπάµε τα σαλιγκάρια µε το «στόµα» προς τα κά-
Υλικά: 1/2 κιλό βατόµουρα, 250 γραµ. ζάχαρη, 1/4 τω και περιµένουµε λίγα λεπτά µέχρι να µπουµπουρι-
φλιτζάνι τσαγιού χυµό λεµόνι.
∆ούλος θα στέκεσαι! Εκτέλεση: ∆ιαλέγουµε ώριµα βατόµουρα και τα
στούν για να βγάλουν τα υγρά τους πριν ρίξουµε το
ελαιόλαδο. Αφού ζεσταθεί το λάδι, το ανακατεύουµε
πλένουµε καλά, κόβοντας τα κοτσάνια, αν υπάρχουν. για περίπου 10 λεπτά της ώρας και στη συνέχεια τα
Σε κατσαρόλα απλώνουµε ζάχαρη από πάνω τα µισά σβήνουµε στο τηγάνι µε λίγο καλό ξύδι και σκορπί-
φρούτα, ζάχαρη, φρούτα και καλύπτουµε µε ζάχαρη. ζουµε λίγα κλωνάρια δεντρολίβανο. Σερβίρονται ζε-
1.Τους διαλογισµούς, που βασανίζουν το µυαλό σου, Αφήνουµε για 8 ώρες περίπου και τα βάζουµε να
αυτούς που γράφεις µε φροντίδα στο χαρτί στά, τρώγονται µε το χέρι και συνοδεύονται από α-
βράσουν. Βράζουµε τη µαρµελάδα ανακατεύοντας ρωµατικό λευκό κρασί. Πεντανόστιµος µεζές αν µα-
και µοιάζουν να 'ναι λόγια σοφά και συνετά, συνεχώς µέχρι να βγουν οι πρώτες φουσκαλίτσες. ζευτούν την άνοιξη αµέσως µετά τη βροχή.
γενναία δίνεις προσφορά στους συνανθρώπους σου! Προσθέτουµε το χυµό λεµονιού και ανακατεύουµε
καλά για να πάει παντού ο χυµός. Αποσύρουµε από Υ/Γ: Η καλύτερη ώρα για να µαζευτούν είναι το
2.Αν κρύβουν και δικά σου συναισθήµατα, τη φωτιά και αφήνουµε τη µαρµελάδα σκεπασµένη πρωί που η γη έχει ακόµα τη δροσιά της, ή µε τη βρα-
ας µη φοβάσαι να τα λες µε παρρησία! µε πετσέτα να κρυώσει. δινή δροσιά µε έναν φακό.
Ο τολµηρός έτσι φαντάζει τολµηρός,
έτσι καταξιώνεται και γίνεται αποδεκτός! Τα κρασιά της Ζίτσας στη µεγαλύτερη παγκοσµίως
3.Αν όλα αυτά, που κατά καιρούς τα γράφεις έκθεση οίνου, στο Ντίσελντορφ
και τα οικονοµικά σου δεν τα τυπώνουν σε βιβλίο,
χρηµατοδότη πρόθυµο ποτέ σου µη δεχτείς, υναµική ήταν η παρουσία των οινοποιείων της λουν τα προϊόντα τους και να έρθουν σε επαφή
γιατί δούλος θα στέκεσαι µπροστά του! ∆ Ζίτσας στη µεγαλύτερη διεθνή έκθεση οίνων µε αγοραστικό κοινό παγκόσµιας κλίµακας, εδραι-
Απ. Φωτίου και ποτών που πραγµατοποιείται κάθε χρόνο το ώνοντας έτσι νέες συνεργασίες.
Ζίτσα 11-11-2017 Μάρτιο, στο Ντίσελντορφ της Γερµανίας. Η Περι- Η ∆ηµοτική Αρχή Ζίτσας µε την καταλυτική
φέρεια Ηπείρου αφουγκραζόµενη το αίτηµα των συνδροµή της Περιφέρειας Ηπείρου, απέδειξε
οινοποιείων αλλά και του ∆ήµου Ζίτσας ανέλαβε πως παραµένει πιστή στις δεσµεύσεις της για την
την πρωτοβουλία και για πρώτη φορά φέτος συµ- προώθηση και ανάδειξη των τοπικών προϊόντων
ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ µετείχε µε δικό της περίπτερο στη διεθνή εµπορι-
κή έκθεση «Prowein» όπου φιλοξενήθηκαν οι.... οι-
και ευχαριστούµε θερµά γι' αυτό την Περιφερεια-
κή Αρχή και το αρµόδιο Τµήµα Φυσικής & Ζωικής
νοποιοί της περιοχής. Το περίπτερο προσέλκυσε
Καλούµε τους Ζιτσιώτες να µας γνωστοποιήσουν, όσοι επιθυµούν, τις διευ- Παραγωγής της ∆/νσης Αγροτικής Οικονοµίας &
πολλούς ξένους επισκέπτες, επαγγελµατίες του
θύνσεις συγγενικών τους προσώπων για να στέλνουµε την εφηµερίδα µας. Κτηνιατρικής Περιφερειακής Ενότητας Ιωαννίνων.
κλάδου, οι οποίοι είχαν την ευκαιρία να δοκιµά-
Πρέπει να «ανανεωθεί» και να µεγαλώσει ο κατάλογος εκείνων που λαµβάνουν Η συµµετοχή σε διοργανώσεις σαν τη συγκε-
σουν τις γηγενείς ποικιλίες του ηπειρωτικού αµπε-
την εφηµερίδα µας. Μην ξεχνούµε ότι η εφηµερίδα είναι ο συνδετικός κρίκος κριµένη έκθεση, αποδεικνύει περίτρανα πως µε τη
λώνα και ειδικότερα της αµπελουργικής ζώνης Ζί-
όλων των Ζιτσαίων. Περιµένουµε λοιπόν οι παππούδες, γιαγιάδες, γονείς να τσας και να διαπιστώσουν την εξαιρετική γεύση συνέργεια µπορεί να επιτευχθεί ο κοινός στόχος
µας ενηµερώσουν για τις διευθύνσεις των εγγονών, παιδιών. και ποιότητα των κρασιών και του τσίπουρου. Οι που δεν είναι άλλος από την ενίσχυση της εξω-
εκθέτες - οινοποιοί είχαν την ευκαιρία να προβάλ- στρέφειας των ηπειρωτικών οινοποιείων.

¢ÈÔÓ˘Û›· ¢. ¶··‰‹Ì· ∆ικηγορικ Γραφεο Λογοθεραπεύτρια

ÃÂÈÚÔ˘ÚÁfi˜ øÙÔÚÈÓÔÏ·Ú˘ÁÁÔÏfiÁÔ˜
∂ȉÈÎfi˜ ÛÙËÓ ¶·È‰Ô-øƒ§
¶ÂÚÈÎÏ¤Ô˘˜ 8 - ÃÔÏ·ÚÁfi˜
TËÏ. 210 6513060 ñ KÈÓ. 6974 100120
e-mail: papadima.dionysia@yahoo.gr
Στ$φανος Γ. Μαγκλογιννης Κων/νου Παπαπνου ∆Û¤ÏÈÔ˘ ¶. ∂ϤÓË
Τοπογρφος Μηχανικ"ς Ε.Μ.Π Αξιολόγηση - ∆ιάγνωση
∆ικηγ"ρος LL.M. Παρ’ Εφ$ταις Αντιµετώπιση ∆ιαταραχών
Λµπρου Κατσνη 48 & Λουκρεως, Λόγου-Φωνής-Οµιλίας
Τηλ. 210 8817478 Κιν. 6978 771318 Παιδιών & Ενηλίκων
Αθ#να 11471 ($ναντι Αρεου Πγου)
Ψαρν 58-62, Σταθµς Λαρσης, 104 39 Αθ#να Tηλ: 210-6457110, 6972815024 Κιν.: 6974077209
email: k.papapanos@yahoo.gr email.: tselenaki@hotmail.com

8
 9 ΣEΛI∆A
ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΕΘΝΙΚΗΣ ΜΝΗΜΗΣ
∏ ¶∆ø™∏
Βρισκόµαστε στις αρχές Απριλίου του 1453, ό-
ταν ο νεαρός Σουλτάνος των Οθωµανών Μωάµεθ
Β' (ο Πορθητής), διαδεχτείς στο θρόνο τον πατέρα
του Μουράτ Β' τον Φεβρουάριο του 1451 σε ηλικία
µόλις 21 ετών, ορµητικός και µε αρκετές οργανωτι-
κές ικανότητες, πολιορκούσε τώρα ασφυκτικά την
περίτειχη βασιλεύουσα από στεριά και θάλασσα µε
τις ορδές του πολυπληθούς στρατού του και τα
πάµπολλα στίφη ατάκτων που τον ακολουθούσαν,
όντας αποφασισµένος και ανυποχώρητος στον
πρωταρχικό βασικό του στόχο, να κατακτήσει µε
κάθε τρόπο την «Πόλη των Πόλεων». Με δερβίση-
δες και ιµάµηδες κήρυξε ιερό πόλεµο κατά της
Μητρόπολης του Χριστιανισµού και στην ευρωπαϊ-
κή ακτή του Βοσπόρου κατασκεύασε µεγάλο οχυ-
ρωµατικό έργο, το φρούριο της Ρουµελίας (Ρούµε-
λι Χισάρ) προκειµένου να ελέγχει από εκεί τη ναυ-
σιπλοΐα µέσω του στενού αυτού θαλάσσιου περά-
σµατος, αλλά και για να αποκόψει τον επισιτισµό
της Κωνσταντινούπολης από τις περιοχές της
Μαύρης Θάλασσας. Κατά την πολιορκία της Πό-
λης, ο Μωάµεθ χρησιµοποιεί πολιορκητικές µηχα-
νές και διάφορα υπερσύγχρονα οπλικά µέσα, µε
µεγάλο αριθµό πυροβόλων ισχυρότερων από τα
συνήθη της εποχής, καθώς και το τεράστιο κανόνι
τη «Βοµβάρδα», που κατασκεύασε κατά παραγγε-
λία του, ο Ούγγρος χυτευτής κανονιών Ορβανός
και που είχε φοβερά καταστροφικά και ψυχολογι-
κά αποτελέσµατα, βάλλοντας προς τα τείχη των α-
µυνοµένων απέναντι από την Πύλη του Αγίου Ρω-
µανού. Σε µικρή απόσταση από τη θέση βολής και
η σκηνή του νεαρού Σουλτάνου, όπως και οι σκη-
νές του επίλεκτου Σώµατος της προσωπικής του
φρουράς.
Ολόγυρα, έξω από τα χερσαία τείχη (κυρίως τα
Βορειοδυτικά), κατανεµηµένα τα µάχιµα σώµατα
των πεζοπόρων σε καίρια σηµεία, αλληλοδιαδέχο-
νταν το ένα το άλλο σε επαναλαµβανόµενες σκλη-
ρές επιθέσεις, προκειµένου να ανατρέψουν κάπου
την άµυνα των Βυζαντινών και να εισέλθουν στην
πολιορκούµενη πόλη, αλλά χωρίς αποτέλεσµα. Α-
κόµη και µετά το εκπληκτικό κατόρθωµα του Μωά-
µεθ να καθελκύσει από την ξηρά στον «αλυσο-
φρασσόµενο» (από την πλευρά του Βοσπόρου)
Κεράτιο Κόλπο, πάνω από εξήντα (60) επανδρωµέ-
να µε πολεµιστές πλοία, για την προσβολή των α-
µυνοµένων στα ανατολικά παραθαλάσσια τείχη,
ουδέν επιτυγχάνεται. «Η Πόλη δεν πέφτει!» Τα γη-
ρασµένα τείχη της αντέχουν, γιατί τα στηρίζουν µε
την ανδρεία τους οι αµύντορες του Βυζαντίου. Λι-
γοστοί µεν αυτοί, 5.000 Έλληνες και 2.000 Βενε-
τοί και Γενουάτες, µπροστά σε 160.000 και πλέον
επιδροµείς, αλλά που πολεµούν «ως λέοντες», µε
τις χρυσοκέντητες «αστοφόρες» σηµαίες τους να
κυµατίζουν περήφανα πάνω στους πύργους των
προστατευτικών τειχών της απειλούµενης «πα-
νταχόθεν» πόλης.
Ψυχή της άµυνας και του υπεράνθρωπου αγώνα
είναι ο Κωνσταντίνος ΙΑ' Παλαιολόγος, αυτοκράτο-
ρας του Βυζαντίου από τις 6 Ιανουαρίου 1449 και
∆εσπότης µέχρι τότε της Πελοποννήσου, (Σηµ: Η
στέψη του ως αυτοκράτορα έγινε στο Μυστρά, µε-
τακινηθείς στην Κωνσταντινούπολη στις 12 Μαρτί-
ου), χαρακτηριζόµενος για την ισχυρή και ευγενή
προσωπικότητά του, την τιµιότητα, την γενναιοδω-
ρία, την υποµονή και το θάρρος, την ορθόδοξη χρι-
στιανική πίστη και την αγάπη για τη χώρα του.
Όµως τώρα, αισθάνεται σαν «Βασιλιάς χωρίς
Βασίλειο», διότι την «πάλαι ποτέ» κραταιά και αχα-
νή Βυζαντινή Αυτοκρατορία, οι διάφοροι διαχρονι-
κά εχθροί, την έχουν συρρικνώσει κυρίως στην
Κωνσταντινούπολη των 50.000 περίπου κατοίκων
και τα περίχωρα αυτής µέχρι τη Σηλυβρία. Εγκα-
ταλελειµµένος ο αυτοκράτορας, παλεύει αποµο-
νωµένος από τον υπόλοιπο κόσµο, χωρίς καµία
βοήθεια από τους ηγεµόνες της ∆ύσης και τη Ρω-
µαϊκή Εκκλησία. Αρνήθηκαν να βοηθήσουν ακόµη
και οι οµόδοξοι χριστιανοί της Βαλκανικής, ενώ α-
δυνατούν και οι αδελφοί του Παλαιολόγοι, όντας
αποκλεισµένοι από τους Τούρκους στην Πελο-
πόννησο. Να φύγει τον προτρέπουν οι σύµβουλοί
του για να σωθεί και να οργανώσει έξω από την
Κων/πολη ισχυρή εκστρατεία εναντίον του επίδο-
ξου εισβολέα. «Εάν η πόλις µου απολεσθεί, θα
συναπολεσθώ µαζί της» απαντά, γιγαντώνοντας
έτσι την οµοψυχία του πολιορκούµενου πλήθους.
Επιµένουν οι Αγαρηνοί από στεριά και θάλασσα.
∆εκαοκτώ (18) µίλια ολόγυρα από την πολύπαθη
και θεοφρούρητη για πάνω από 1100 χρόνια α-
πόρθητη πρωτεύουσα της οικουµένης. Μέχρι και
λαγούµια ανοίγουν κάτω από τη γη, για να εισχω-
ρήσουν στη Βασιλίδα των Πόλεων. Όµως οι πο-
λιορκηµένοι τους αντιµετωπίζουν και εκεί µε φλο-
γιστικές ύλες.
Απελπισµένος λοιπόν από τις αποτυχίες του ο
Ασφαλιστικ Γραφεο
Γιννης Φωτου
Αγου Γεωργου 11, 142 34 Ν$α Ιωνα
Τηλ: 210 2759035 - Fax: 211 800 1520
Κιν: 697 6606291
«ΠAΛMOI THΣ ZITΣAΣ»
∆∏™ µ∞™π§∂ÀOÀ™∞™
Του Υπτγου ε.α. ΧΡΗΣΤΟΥ ΤΟΪΛΟΥ
Μωάµεθ, αλλά παντοδύναµος και κυρίαρχος, απαι- Αλλά ενώ έλεγε αυτά ο βασιλιάς, συνέβησαν τα
τεί στις 23 Μαΐου από τον βασιλιά την Πόλη ακέ- απευκταία εκείνη την κρίσιµη ώρα, που έκαναν να
ραιη και άθικτη, πριν την ερηµώσει ο στρατός του. γυρίσει η σελίδα της ιστορίας. Επρόκειτο για την
∆εν θα εξανδραποδιστεί ο πληθυσµός της, υπό- «τελευταία πράξη του δράµατος», την οποία έχει
σχεται, και ο αυτοκράτορας ελεύθερος, θα µπορεί αποτυπώσει ως ακολούθως -σε νεοελληνική έκ-
να κυβερνά την Πελοπόννησο µε πρόσθετες κτή- φραση- ένας αυτόπτης µάρτυρας των γεγονότων
σεις. Μα ο αυτοκράτορας, πιστός στην παράδοση της «άλωσης». Ο ιστορικός συγγραφέας (15ος αι.)
των Ελλήνων, ως άλλος Λεωνίδας µε τους τριακό- Γεώργιος Φραντζής (ή Σφραντζής) που υπήρξε α-
σιους, δίνει αµέσως την ακόλουθη ιστορική απά- νώτατος αξιωµατούχος του Βυζαντίου, φίλος της
ντηση: «Έχε και τα αφ' ηµών αρπαγέντα αδίκως βασιλικής οικογένειας, καθώς και «κελλιώτης» του
φρούρια και γην, ως δίκαια..... Το δε την Πόλιν τότε αυτοκράτορα. # (Εκείνη την κρίσιµη ώρα) ο
σοι δούναι, ούτ' εµόν εστίν, ούτ' άλλου των κατοι- Ιωάννης Ιουστινιάνης, ο στρατηγός των Γενουα-
κούντων εν αυτή. Κοινή γαρ γνώµη πάντες αυτο- τών, κτυπήθηκε µε βέλος τόξου στα σκέλη, στο δε-
προαιρέτως αποθανούµεν και ου φεισόµεθα της ξί πόδι. Αφού στράφηκαν οι στρατιώτες και είδαν
ζωής ηµών...». τον στρατηγό, έπεσαν σε µεγάλην δειλίαν και τα-
Μετά ταύτα, εντείνονται µε αγριότητα οι επιθέ- ραχήν. Λοιπόν ο βασιλεύς, αφού έµαθε την αιτίαν,
σεις των Οθωµανών, ηµέρα και νύχτα. Ο σουλτά- τον πλησίασε και του λέγει: «Αδελφέ, η πληγή αυ-
νος µε ένορκες υποσχέσεις, τους εξάπτει τον πό- τή είναι κάτι λίγο. Στρέψε, τώρα είναι η κρισιµότε-
θο για τριήµερη λεηλασία των αµύθητων θησαυ- ρη ώρα. Η Πόλις κρέµεται στα χέρια σου». Πολλά
ρών της κοσµοκράτειρας Πόλης, συµπεριλαµβανο- του είπε ο βασιλεύς, αλλά αυτός δεν αποκρινόταν
µένων και των ιδιοκτησιών των κατοίκων της. Ανε- πια. Όταν είδαν την σύγχυσιν των δικών µας οι
λέητοι οι βοµβαρδισµοί στα τείχη, βροχή τα βέλη, Τούρκοι, πήραν θάρρος. Ο βασιλεύς, χύνοντας δά-
χαλάζι τα µολυβδόσφαιρα και οι ογκώδεις πέτρες κρυα, παρακαλούσε το θεό και τους στρατιώτες
των µεγάλων κανονιών, που όλα µαζί σκοτεινιά- προέτρεπε να µεγαλουργήσουν. Και αφού εκέντη-
ζουν τον ήλιο. Σείονται οι επάλξεις, βογγά και ξε- σε το άλογό του, έφτασε εκεί που το πλήθος των
θεµελιώνεται η γη, γκρεµίζονται οι πύργοι. Οι πο- ασεβών ερχόταν, και όπως έκανεν ο Σαµψών τους
λιορκηµένοι όµως αµύνονται ατρόµητοι, ενώ τα αλλοφύλους, από τα τείχη τους ασεβείς στην πρώ-
γυναικόπαιδα και οι γέροντες συντρέχουν απτόη- τη συµπλοκή εκρήµνυσε. Βρυχώµενος σαν λιο-
τοι στην προσπάθεια, έστω και για ένα προσωρινό ντάρι και έχοντας βγάλει την ροµφαίαν στο δεξί
«κλείσιµο» των ανοιγόµενων ρηγµάτων. του χέρι, πολλούς από τους εχθρούς έσφαξε! Και χριστιανός να πάρει την κεφαλήν µου;) Η Πόλις α-
Ο Κωνσταντίνος έφιππος καλπάζει παντού και συνέβη η τραγωδία τότε! «Η Κερκόπορτα», ένα λίσκεται καγώ έτι ζω; (Η Πόλη κυριεύεται και εγώ
µεταδίδει στους µαχητές τη φλόγα της δικής του πορτάκι των τειχών, βρέθηκε ανοιχτή. Από εκεί, ει- ακόµη ζω;)».
ψυχής. Παρηγορεί τους πληγωµένους, ελέγχει σπήδησαν µέσα οι Γενίτσαροι, περίπου 50 και ανέ- Τότε ένας Τούρκος τον χτύπησε στο πρόσωπο
και ενισχύει την άµυνα εκεί που κάθε φορά χρειά- βηκαν πάνω στα τείχη «πνέοντες πυρ» και κτύπη- και αυτός ανταπέδωσε στον Τούρκο. Αλλά από πί-
ζεται. ∆εν διατάζει, αλλά παρακαλεί λέγοντας: σαν όσους συνάντησαν και τους σκότωσαν. Οι Ρω- σω και άλλος, αφού του έδωσε καίριον κτύπηµα,
«Παρακαλώ υµάς, αδελφοί, ίνα στήτε ανδρείως µαίοι µε τους αρχηγούς τους δεν εγνώριζαν τι έγι- τον έρριξε κατά γης. ∆εν ήξεραν ότι ήταν ο βασι-
και µετά γενναίας ψυχής.... Οφείλουµε κοινώς πά- νε και κυττάνε και βλέπουν τους Τούρκους. Στη λεύς, γιατί είχε βγάλει την βασιλική στολή του.
ντες ίνα προτιµήσωµεν τον θάνατον µάλλον ή την συνέχεια ακολούθησαν και άλλοι πολλοί την µικρή Έτσι εκεί, ανάµεσα σε µύριους νεκρούς, µε την
ζωήν, πρώτον υπέρ της πίστεως ηµών και ευσεβεί- αυτή πρώτη εισβολή. Χείµαρρος ασταµάτητος πλέ- υπέρτατη θυσία του σε µια µετέωρη στιγµή του
ας, δεύτερον υπέρ πατρίδος...». Άνισος ο αγώνας. ον οι εχθροί. Μέσα από τα τείχη και πάνω στις ε- χρόνου, ο Κωνσταντίνος ΙΑ' Παλαιολόγος, τηρώ-
Οι απώλειες των εχθρών αναπληρώνονται συνέ- πάλξεις και τους πύργους, όπου στήνουν τις ση- ντας στο ακέραιο το ιερό συµβόλαιο που του εµπι-
χεια µε νέα ασκέρια, που έρχονται από την Ασία α- µαίες τους. Ο βασιλεύς πάνω στο άλογό του, πο- στεύτηκε ο ελληνισµός, δηλαδή να φρουρήσει α-
διάκοπα. Εκείνοι πολεµούν ξεκούραστοι, ανανεω- λεµά γενναίως σαν απλός στρατιώτης κι αυτός, ε- λώβητη την πίστη του Χριστού και την τιµή του
µένοι και χορτάτοι. Οι γενναίοι των επάλξεων κα- ναντίον των αλλοφύλων. Ο αγώνας όµως είναι άνι- Έθνους, έστεψε µε κορυφαία δόξα την πτώση της
ταπονηµένοι, άυπνοι και νηστικοί, αλλά, που παρ' σος. Και σε κάποια στιγµή που κυκλώνεται από α- Κωνσταντινούπολης και την συνακόλουθη κατάλυ-
όλα αυτά, µε τις χαλύβδινες ψυχές τους, αποκρού- γριεµένους Γενίτσαρους, κρατώντας το σπαθί και ση της µακρόχρονης Βυζαντινής Αυτοκρατορίας.
ουν σθεναρά τις επαναλαµβανόµενες επιθέσεις. την ασπίδα στα χέρια και στρέφοντας ολόγυρα µε «Ην δε πάσα η ζωή του αοιδίµου εν Βασιλεύσι και
Βασανισµένος ο λαός, άγρυπνος κι ο βασιλιάς απόγνωση τα πονεµένα µάτια του, είπε λόγον ά- γαληνοτάτου και µάρτυρος τούτου, χρόνοι τεσσα-
του, περιµένει ακόµη µε αγωνία τον ερχοµό προς ξιον λύπης: «Ουκ έστι τις των Χριστιανών του λα- ράκοντα εννέα και µήνες τρεις και ηµέραι είκοσι
βοήθεια του ενετικού στόλου, που αυτός, όµως, βείν την κεφαλήν απ' εµού; (∆εν υπάρχει κάποιος (9/2/1404 - 29/5/1453)».
δεν έφθασε ποτέ µέχρις εκεί. Ο χριστιανικός κό-
σµος είχε εγκαταλείψει πλέον την ύστατη αυτή
κρίσιµη περίοδο τον προµαχώνα του χριστιανι-
σµού, του οποίου οι ελάχιστοι αµύντορες απέ-
κρουαν γενναίως τα κύµατα των επιδροµέων, ό-
ντας αποφασισµένοι να ξεπεράσουν και τα όποια
όρια αντοχής τους.
Στις 28 Μαΐου, µε θηριώδεις αλαλαγµούς, ουρ-
λιαχτά και τυµπανοκρουσίες, οι Τούρκοι κατορθώ-
νουν και γαντζώνουν σκάλες στα τείχη. Θέλουν ή
την Κωνσταντινούπολη, ή τον «Παράδεισο» µε τον
προφήτη Μωάµεθ. Σφοδρότατη αντεπίθεση από
µέσα. Οι καµπάνες σηµαίνουν. ∆εήσεις και λιτανεί-
ες µε περιφορά στα τείχη της εικόνας της Πανα-
γίας της Οδηγήτριας: «Την Πόλιν σου φύλαττε,
Θεογεννήτορ άχραντε ...» Και µε ψαλµούς: «Κύ-
ριε, ελέησον ηµάς. Μην οργισθείς ηµίν σφόδρα,
µηδέ µνησθείς των ανοµιών ηµών...» Το βράδυ κα-
τανυκτική λειτουργία -η τελευταία- στον πάνσεπτο
ναι του «Θεού Λόγου Σοφίας» µε τη συµµετοχή
πλήθους κόσµου προσευχόµενου.
Ο Κωνσταντίνος, προσελθών και αυτός στο ναό,
αφού πρώτα προσευχήθηκε µε µεγάλη ευλάβεια
και «µετά κλαυθµού», ύστερα «µετέλαβεν τα ά-
χραντα και θεία µυστήρια», και στη συνέχεια επέ-
στρεψε για λίγο στα ανάκτορα, όπου µε δάκρυα
στα µάτια, αφού ζήτησε συγχώρηση από όλους
τους εκεί υπηρετούντες, κατευθύνθηκε έφιππος,
πάλι προς τα τείχη και τους πύργους, για να εµψυ-
χώσει και διεγείρει τους φύλακες ώστε να φυλάτ-
τουν άγρυπνοι, ιδιαίτερα τη νύκτα εκείνη (Ν 28/29
Μαΐου 1453).
Και πράγµατι κατά τα ξηµερώµατα, εκδηλώνεται
γενική επίθεση των Τούρκων σε όλο το µέτωπο
των τειχών. Στην πύλη του Αγίου Ρωµανού ο αυ-
τοκράτορας και ο αρχηγός των Γενουατών Ιουστι-
νιάνης, µάχονται γενναίως µε τους για την τιµή
της χριστιανοσύνης. Επί τέσσερις ώρες, ο βασι-
λεύς είχε αποκρούσει τέσσερις µεγάλες εφό-
δους του εχθρού και ήλπιζε στη νίκη. Ενθουσιώ-
δης λοιπόν εφώναζε: «Αδελφοί, ηµίν έστιν η νί-
κη, ο Θεός υπέρ ηµών πολεµεί. Ακόµη κι αν απο-
θάνουµε, ο στέφανος ο αδαµάντινος εν ουρανοίς
εναπόκειται ηµίν και µνήµη αιώνιος και επάξιος εν Aθήνα 8/5/2018 O Πρόεδρος: ∆. Mπότσιος
τω κόσµω έσεται».
ΓΡΙΒΑ ΜΑΡΙΑ KΕΝΤΡΟ ΓEΩPΓIKA EΦO∆IA
Φυτοφρµακα - Φυτ - Σπ"ροι - Λιπσµατα
Ασφαλιστικός πράκτορας
ΦΥΣΙΚΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ - Zωοτροφ$ς - Eργαλεα
TΣINTZOY EYΦPOΣYNH
KONTONIKAΣ A. IΩANNHΣ ΓEΩΠONOΣ AΠΘ
Βαλαωρίτου 10, Ιωάννινα Zτσα Iωανννων
Τηλ.: 26510 77283 Eξάρχεια, Kοµνηνών 25-27 Τηλ. 26580 22140 - Kιν. 6932 580454
Τηλ. 210 6449653 - Kιν. 6972 779933 E-mail: effrosynik.tsintzou@gmail.com
9
«ΠAΛMOI THΣ ZITΣAΣ»
ΕΚ∆ΡΟΜΗ
ΤΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΖΙΤΣΑΣ
Στο Λουτράκι Αριδαίας, στα περί-
φηµα λουτρά Πόζαρ και στην Έδεσ-
σα, την πόλη των νερών, ταξίδεψε ο
Σύλλογος Γυναικών Ζίτσας (25 Απρι-
λίου 2018).
Χαρήκαµε την ηλιόλουστη µέρα,
σαν πρώιµο καλοκαιράκι, τα κατάφυ-
τα βουνά και τις ανθισµένες κερα-
σιές που συναντήσαµε καθ όλη την
διαδροµή.
Φτάνοντας στον προορισµό µας,
κολυµπήσαµε στα ιαµατικά νερά, α-
ΣEΛI∆A 10
Ποδοσφαιρικός
αγώνας
πολαύσαµε την οµορφιά της φύσης
πίνοντας το καφεδάκι µας.Το αποµε-
Πέρα - ∆ώθε
σήµερο φτάσαµε στην πανέµορφη
Έδεσσα µε τους θαυµαστούς καταρ-
ράκτες. Μας συνεπήρε η οµορφιά Παραδοσιακός ποδοσφαιρικός α-
και η δύναµη των νερών, έτσι που έ- γώνας Πέρα - ∆ώθε τη Μ. Παρα-
πεφταν από ψηλά και κατρακυλού- σκευή 06.04.2018 στο Σαν Τζωρτζ
σαν αφρίζοντας προς τον κάµπο της Στάδιο Ζίτσας.
Έδεσσας. Μια όµορφη εκδροµή που Ένας αγώνας που αγαπήθηκε πο-
µας γέµισε χαρά και ικανοποίηση. λύ και από τους δύο µαχαλάδες του
χωριού.
Και σε άλλα µε υγεία!

ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΙ ΑΓΩΝΕΣ
ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑ∆ΟΣ
ΣΤΗΝ ΤΕΧΝΙΚΗ ΚΟΛΥΜΒΗΣΗ

Στους Χειµερινούς αγώνες στην τεχνική κολύµβηση Βορεί-

ου Ελλάδας 2018 που διοργανώθηκαν για πρώτη φορά στα
Γιάννενα στις 17 & 18 Μαρτίου συµµετείχε και η κόρη του
Θρασύβουλου Γιούνη, ∆ήµητρα και κατέκτησε µε την οµάδα
της το χρυσό µετάλλιο στη σκυτάλη 4Χ100 διπλά πέδιλα.

Ευχόµαστε στη ∆ήµητρα να πάρει κι άλλα χρυσά µετάλλια

και να τη δούµε γιατί όχι και σε µελλοντικούς Ολυµπιακούς.

Πατροπαράδοτο Πάσχα στη Ζίτσα

Έφτασε και το Πάσχα! Όπως πάντα στην ώρα του, λίγο πιο
αργά, λίγο πιο νωρίς, µε ανοιξιάτικο ήλιο ή µε ανοιξιάτικη
βροχή, αλλά πάντα να σηµατοδοτεί την Άνοιξη. Να µοσχοβο-
λά νιόβγαλτο χορτάρι ανακατεµένο µε ξανθό µάη, πασχα-
λιές, ασβέστη, κουλουράκια µε βανίλια και µπρέκια µε µαντα-
νόζια! Μυρωδιές της Πασχαλιάς, µυρωδιές της Άνοιξης, µυ-
ρωδιές του χωριού µου της Ζίτσας.
«Ήρθε ο Λάζαρος ήρθαν τα βάγια, ήρθε των παθών η εβδο-
µάδα» τραγουδούν τα παιδιά το Σάββατο του Λαζάρου, κα-
θώς κουνάνε την ξύλινη βάση µε τα µεγάλα κουδούνια που
έχουν στολίσει µε ανθισµένα βάγια. Γεµίζει το χωριό χαρού-
µενες φωνές και το καλαθάκι των παιδιών αυγά και κουλού-
ρια. Με βάγια θα στολιστεί και η εκκλησία την άλλη µέρα και
οι χωριανοί θα φύγουν από εκεί κρατώντας το κλαδάκι που
θα φυλάξουν στο εικονοστάσι ως την άλλη χρονιά. Οι ακο-
λουθίες κατανυκτικές τα γλυκά και ήσυχα βράδια της Μ. Ε-
βδοµάδος.
Ξεχωριστό ήταν το έθιµο το πρωί της Μ. Πέµπτης. Όλες οι
νοικοκυρές πήγαιναν στην εκκλησία έχοντας µέσα σε µεγά-
λες κανίστρες, όµορφα σκεπασµένες µε δαντέλες και κεντή-
µατα, κόλλυβα, ένα πρόσφορο, κρασί και το ψυχοχάρτι µε τα
ονόµατα των προσφιλών τους νεκρών. Ο ιερέας έκοβε το
πρόσφορο σε µικρά κοµµάτια, το ράντιζε
µε το κρασί και διάβαζε τα ονόµατα των
νεκρών. Το έθιµο αυτό, δυστυχώς τα τε-
λευταία χρόνια έχει εκλείψει, ήταν ι ένα
κάλεσµα στους νεκρούς να έλθουν κοντά
στους ζωντανούς τις χαρούµενες µέρες
της Πασχαλιάς και πάλι να φύγουν τ' Αρ-
σαλιού, λίγο πριν την ηµέρα της Πεντηκο-
στής.
Η Μ. Παρασκευή είτε µε ήλιο, είτε µε
συννεφιά, γεµάτη συγκίνηση, καθώς ο ή-
τις γνήσιες παραδόσεις, µέσα στη γαλήνη της ανοιξιάτικης
χος της πένθιµης καµπάνας θ' αγκαλιάζει όλο το χωριό. Και
φύσης και την οµορφιά του τόπου µας που την βρίσκεις σε
εκεί στη µέση της εκκλησιάς ο «Ωραίος κάλλει» µέσα στ' α-
κάθε βήµα, µέσα στο χωριό ή και λίγο πιο εκεί περπατώντας
νοιξιάτικα λουλούδια και τις µοσχοβολιές και γύρω Του οι µε-
στο δάσος του Αηλιά, στα πανέµορφα µοναστήρια της Παλι-
γάλες γυναίκες να κάθονται για να «φυλάξουν» τον Αφέντη
ουρής και των Πατέρων, κοντά στον πολύβουο Καλαµά ακού-
Χριστό! Εικόνα βγαλµένη από τα βάθη της ελληνικής παρά-
γοντας το δυνατό τραγούδι των νερών του. Ένα γνήσιο Ελ-
δοσης που µένει ζωντανή και αφκιασίδωτη κι οµορφαίνει την
ληνικό Πάσχα!
πεζή εποχή µας. Και σαν η µέρα φύγει, η νύχτα σιωπηλή θ' α-
κολουθήσει τους πιστούς που θα ψέλνουν το «Αι γενεαί πά-
σαι» και θα αφήσει τ' αστεράκια να ανταµώσουν µε το φως
των κεριών που θα περπατά στους δρόµους.
Απέραντη οµορφιά και γλυκά συναισθήµατα, που θα µας
κρατήσουν συντροφιά ως την άλλη µέρα που η χαρούµενη α-
ναστάτωση της προετοιµασίας θα κλέψει τις σκέψεις και το
µυαλό. Το µπρέκι που πρέπει να γίνει στην ώρα του µε µπόλι-
κα µαντανόζια για να µοσχοβολά, η προετοιµασία της µαγει-
ρίτσας µε τα µυρωδικά, οι πλεξούδες λαδορίγανη, το αρνί
στο ταψί µε µπόλικο αλατοπίπερο, σκόρδα και δεντρολίβανο
για να µπει στην γάστρα, και το φρέσκο γιαούρτι που θα συ-
νοδέψει το µπρέκι και θα φτιάξει το στοµάχι, όπως έλεγαν
και οι «παλιοί». Όλα έτοιµα στην ώρα τους, τα κουλούρια µε-
γάλα και αφράτα να µοσχοβολούν βανίλια και τα κόκκινα αυ-
γά µε µικρά σχέδια από φυλλαράκια και πολύχρωµες κλω-
στές να περιµένουν τις χαρµόσυνες καµπάνες που µες τη
¶·Ú·Û΢‹ Î·È ™¿‚‚·ÙÔ 24 & 25 A˘ÁÔ‡ÛÙÔ˘
νύχτα θα διαλαλήσουν παντού την Ανάσταση του Κυρίου. N· ›̷ÛÙ fiÏÔÈ ÂΛ
Έτσι απλά και ήρεµα ζήσαµε ξανά τις µέρες του Πάσχα µε

∞¶√∫∞∆∞™∆∞™∏ ∞.∂ ∫¤ÓÙÚÔ ∞ÔηٿÛÙ·Û˘ & ∞ÔıÂÚ·›·˜

¢È¢ı˘ÓÙ‹˜ ∫¤ÓÙÚÔ˘: ¶ÂÚÈÎÏ‹˜ ™ÙÔÊfiÚÔ˜, ÁÈÔ˜ Ù˘ √˘Ú·Ó›·˜ ∑¤Ú‚· - ™ÙÔÊfiÚÔ˘
∆Ô Î¤ÓÙÚÔ ·ÔηٿÛÙ·Û˘ Î·È ·ÔıÂÚ·›·˜ ËÌÂÚ‹ÛÈ·˜ Î·È ÎÏÂÈÛÙ‹˜ ÓÔÛËÏ›·˜ ∞¶√∫∞∆∞™∆∞™∏ ∞.∂. ‚Ú›ÛÎÂÙ·È ÛÙÔ 6Ô ¯ÈÏÈfi-
ÌÂÙÚÔ Ù˘ ∂ıÓÈ΋˜ Ô‰Ô‡ ∆ÚÈÎ¿ÏˆÓ - ∫·Ú‰›ÙÛ·˜ Î·È Û ·fiÛÙ·ÛË 7 ¯ÈÏÈÔ̤ÙÚˆÓ ·fi ÙÔÓ Ô‰ÈÎfi ÎfiÌ‚Ô ∆ÚÈÎ¿ÏˆÓ - §¿ÚÈÛ·˜.
∂›Ó·È ¯ÙÈṲ̂ÓÔ Û ¤ÎÙ·ÛË 20 ÛÙÚÂÌÌ¿ÙˆÓ Î·È Ì¤Û· ÛÙ· 5000 Ù.Ì. Ô˘ ηٷϷ̂¿ÓÂÈ ÛÙÂÁ¿˙ÂÙ·È Ë ‰È¿ıÂÛË ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ Ô˘ ÙÔ ∆ρ. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΑ ΣΤΟΦΟΡΟΥ
ÔÚ·Ì·Ù›ÛÙËηÓ, Ó· ÚÔÛʤÚÔ˘Ó ÙȘ ηχÙÂÚ˜ ÌÂÙ·ÓÔÛÔÎÔÌÂȷΤ˜ ˘ËÚÂۛ˜ Ê˘ÛÈ΋˜ ·ÔηٿÛÙ·Û˘.
(κόρη της Ουρανίας Ζέρβα)
À¿Ú¯Ô˘Ó Û˘Ì‚¿ÛÂȘ Ì ٷ ·ÎfiÏÔ˘ı· ·ÛÊ·ÏÈÛÙÈο Ù·Ì›·:
¢∏ª√™π√-∆À¢∫À-√∞∂∂-π∫∞-√°∞- ™∆ƒ∞∆πø∆π∫ø¡ (°∂™-°∂∞-§πª∂¡π∫ø¡)
∂¶π∫√π¡ø¡π∞ ∞¶√∫∞∆∞™∆∞™∏ ∞.∂. ΝΕΥΡΟΧΕΙΡΟΥΡΓΟΣ
6Ô ÃÈÏ. ∂ıÓÈ΋˜ Ô‰Ô‡ ∆ÚÈοψÓ-∫·Ú‰›ÙÛ·˜, 42100-∆ƒπ∫∞§∞, ∆ËÏ. 24310 43207-9, e-mail: info@reha.gr http://www.reha.gr/
∆Ι∆ΑΚΤΩΡ ΠΑΝΕΠIΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ

Mυκηνών 3, XAΛAN∆PI
Tηλ. 210 8046430

10
TA NEA TH™ ™KOY¶A™
• IANOYAPIO™ - ºEBPOYAPIO™ - MAPTIO™ 2014

11