Sanjareyan PDF

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 55

സ യ

സ യെ തിക
(മലയാളം: ഹാസ കഥക )


സായാ ഫൗേ ഷ
തി വന രം
Sanjayante Krithikal
Malayalam humor
by Sanjayan

/ version published: 

These electronic versions are released under the provisions of Creative Commons
Attribution Share Alike license for free download and usage.

The electronic versions were generated from sources available at WikiSource, futher
marked up in LATEX in a computer running / operating system.  was typeset
using XƎTEX from TEXLive . ePub version was generated by TEXht from the same
LATEX sources. The base font used was traditional variant of Rachana, contributed by
Rachana Akshara Vedi. The font used for Latin script and oldstyle numerals was TEX Gyre
Pagella developed by , the Polish TEX Users Group.

Sayahna Foundation
 , Jagathy, Trivandrum, India 
: http://www.sayahna.org
ഉ ട ം

ഉ ട ം . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . iii

സ യ ............................................................................... v

 ആവ ി േ രണ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 

 ക വാ ക ...................................................................... 

 ഞാ മാവിലായി ാരനാണ് . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 

 െട ് ് ി ി ാ െട ് . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 

 ബി.എം. േകാേളജിെ ഉ വം . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 

 ഭ ാനാ ിക . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 

 മഴ െട കാരണം . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 

 ാ മാഹാ ം . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 

 സ േയാപഖ ാനം . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 

iii
സ യ

ശ നായ ഒ മലയാള സാഹിത കാരനാണ് സ യ . സ യ എ ത് ലി


കാനാമമാണ്, യഥാ നാമം മാണിേ ാ ് രാ ിനായ (എം. ആ . നായ )
എ ാണ്. (ജനനം:   – മരണം:  െസപ് ംബ ). തലേ രി
്  - ജനി . തെ തികളി സ യ , പാറ റ സ യ ,
പി.എസ്. എ ി െന പലേപരി ം അേ ഹം സ യം പരിചയെ ്.

ംബം
 -ന് തലേ രി ് ഒതേയാ ് തറവാ ി മാടാവി ിരാ
മ ൈവദ െട ം പാ വ െട ം മകനായാണ് സ യ ജനി ത്. പിതാവ്
തലേ രി ബാസ മിഷ ൈഹ ളി മലയാളപ ിതനായി . കട നാ
രാജാവ് ക ി െകാ ാനേ രായി ൈവദ എ ്. കവി ം ഫലിത
മ ം സംഭാഷണച ര മായി ിരാമ ൈവദ -ആം വയ ി
മരി േപായി. അ െ കാലേശഷം രാ ി ം സേഹാദര ം മാടാവ് വി ് ഒതേയാ
േ തിരി േപാ .
ൈവദ െട ര ാമെ നായി രാ ി. ര വയ ി , മക
ക ണാകര നായ റവന വ ി തഹസീ ദാരായി . ന കവിതാവാസന
ായി ക ണാകര നായ രാ ിനായ മരി തി ് ഒ ര വ ഷം േ
മരി േപായി.
എം.ആറിെ ഇളയ സേഹാദരിയായി പാ തി എ പാ ി. എം.ആറി
വളെരയധികം വാ ല ായി അ ജ ിെയ പി. ി എ ായി അേ ഹം
വിളി ി ്. േകാഴിേ ാ സാ തിരി ൈഹ െഹഡ് മാ റായി പി. ി
രാമ നായരായി പാ ി െട ഭ ാ ്.
ൈവദ െട അകാലചരമ ി േശഷം ഏെറ വ ഷ കഴി േ ാ , േവ െ

v
vi സ യ

വ െട നി ബ ി വഴ ി സ യെ അ പിണറായി തിയ വീ ി േഡാ.


ശ ര നായെര ന വിവാഹം െച . ഇ െന ിശ ര , ബാല , ീധ
ര എനീ േപ കളി ് അ ജ ാെര ടി രാ ി ് ലഭി .

വിദ ാഭ ാസം
തലേ രി ാ ് , തലേ രി േകാേളജ്, പാല ാട് വിേ ാറിയാ േകാേളജ്,
െചൈ ി േകാേളജ്, തി വന രം േലാ േകാേളജ് എ വിട ളിലാണ്
പഠി ത്. - പാല ാട് വിേ ാറിയാ േകാേളജി അേ ഹം ഇ മീഡിയ ി
േച .

സാഹിത വ നം
- ലി േറ ഓേണ ് ജയി സ യ -ലാണ് ശ മായ “സ
യ ” എ ഹാസ സാഹിത മാസിക ആരംഭി ത്.  ത  വെര
മലബാ ി േകാേളജി അ ാപകനായി കാല ാണ് വിശ പം എ
ഹാസ സാഹിത മാസിക സി ീകരി ത്.  ത  വെര േകാഴി
േ ാട് േകരളപ ിക െട പ ാധിപനായി സ യെ ധാന തിക സാഹി
ത നികഷം (ര ് ഭാഗ ), സ യ (ആറ് ഭാഗ ), ഹാസ ാ ലി, ഒഥേ ാ
(വിവ നം) ട ിയവയാണ്. അേ ഹ ിെ സ േയാപഖ ാനെമ കവിത ം
സി മാണ്. ന ാ േശഷ മലയാള ിെല വലിയ ഹാസ സാ
ാ ായി ാണ് സ യ അറിയെ ത്. കവി, പ വ ക , നി പക ,
ത ചി ക , ഹാസ തിഭ എ ീ നിലകളി ശ നായി . പരിഹാസ
പനിനീ െ ടിെ േടാ ചിരിയേ ം, ശകാരം താ എ അഭി ായ ാര
നായി അേ ഹം.

മരണം
 െസപ് ംബ -ന് ംബസഹജമായി യേരാഗം ി ്അ രി .

ആവ ി േ രണ

പണമി ാ വ പിണമെ ി , പണെ ആരാധി േലാക ിെല രിപ ം


ജന െള സംബ ി ിടേ ാളം, തീ യാ ം അവ പി ിസമനാെണ സ തി
ാെത കഴി കയി . പണ ിെ െവളി ി സകലേദാഷാ കാര ം അ മി
; പണമി ാ െട ഇ ിലാകെ , സകല ണ ം മ ിെ േപാ ക ം െച ു
. പണ വ എ ം വാ ാ കഴി െമ പറ ത് എ ാ കാര ി ം േനര
െ ി , പണമി ാ വ ് ഒ ം വാ ാ കഴി കയിെ ് പറ ത് ഒ കാര
ി ം േനര ാെതയ . സത മാ ം പണം ജീവിത ാറിെ െപേ ാളാണ്; ജീവിതവി
ള ിെല എ യാണ്; ജീവിതവാ ിെല െഹയ ി ാണ്; ജീവിതഗജ ിെ ി
ൈ യാണ്; ജീവിതശിവെ ശ ിയാണ്; ജീവിതെ ടി െട േവരാണ്; ജീവിത ായ
സ ിെല ശ രയാണ്; ജീവിത ീവ ി െട െറയി ാതയാണ്.
ക ക ം, ഇ െ അേന ഷണം നട ം, േപാലീ കാര അറ
െച ു ം, വ ീ വാദി ം, മജിേ വിധി ക ി ം, െജയി വാ ഡ
പാറാ നി ം ഒെ പണ ി േവ ിയാെണ സംഗതി ആേലാചി േ ാ
ആരാണ് അദ് തെ ടാ ത്? എ ാണ് അദ് തെ വാ ത്? നെ െചറിയ ി
ക , തനി ാ ാ , കാ ക ാ , വകവിക , മഹാേയാഗിക എ ിവെരാഴി ്
ബാ ിയാെര ി ം, എെ ി ം, എേ ാെഴ ി ം, എവിെടെയ ി ം, ാ ം
െച ു തായി ക ാ അത് േന വഴി െ ി വള വഴിെ ി ം, പണ ി
േവ ിയാെണ നി അ മാനി പ ം വളെരെ െമ െതാ ി .
പണ ി ചിലേ ാ െച ാ കഴി അദ് ത ത പറ ാെലാ ക
യി . െകാലേ സ് വിചാരണ െച ു െസഷ സ് ജഡ്ജി ായിരിേ
തിലധികം ഗൗരവേ ാ ടി, ം ആയിരം ആ ക നി ാ ടി അവെയാ ം
കാണാെത, േനാ വാ സമയമി ാെത, കടലാ കളി െ പതി ി െകാ


 . ആ വ ി േ രണ

ിരി ആ േകാടതി മ െന (വ ീ മ ന ) റ േനരം ി േനാ


വി ! വ ക ി ം ഏെത ി ം ഒ റിേ ാ ി ാവശ െ ാ വാ പിടി വലി
െ െയേ ാെല, ആ വിദ ാ ര ക ം, പ ിളി ക ം, ആ ക ം. ക ം
െച ു ത് ക േവാ? “സമയമി . കട േപാവി . ഒ പണിെയ ാ സ
തി കയി . േ ാഹം! ആേരാടാണ് െച പറ െത ി പറയി ! േപാവാന
േ പറ ത്...ആ റി ാ ് ഇവിെടയി . േഫാറം ഞാ ക ി ി . ഞാനറിയി
. ആ കടലാ ് ഇവിെട എ ീ ി . പിെ സമയ േ ാ േനാ ി പറ
തരാം...എെ ാ മാരണമാണ്! നി കട േപാ േ ാ ഇ േയാ, േഹ?..എ
തരാ മന ി . കട റ നി ി !” ഇത ാദി ചില ഭാഷണ പ ി ി
െ “ ത സ ത പരിചാരക ത ത ത സ ത ” നാെണ സ ി െ ിരി
ആ ഉേദ ാഗ പറ േക േവാ?
ശരി. ന വ ം ി ി . അതാ! ക ി െട ൈക കീശയിേല ം, കീശയി നി
േമശ െട ക ിേ ാണി െടേയാ ധ േ ാണി െടേയാ കസാല െട അ േ ം
നീ . മ െ ായ ിെ ംബ ത മായി ഒ േതാല അധികമാ
.
െപെ ായ പരിവ നം േനാ ക: “എ കടലാ ാെണ ാണ് പറ ത്...ഓ,
േഹാ, അേതാ? അതിവിെട ്. ര ദിവസമായി ഇവിെട ിട . ഇെതാ
െ സമയ ി വ െകാ േപാണം, േഹ! ഇേ ാഴെ ഇയാ [എ െവ ാ
നിസീേഫാ ജഡ്ജിേയാ] വ തി േശഷം ഇവിെട തിര ് എ ാേണ റി
യാേമാ? ശ ാസം കഴി ാ േനരമി . കടലാ ിതാ. മെ ാ ം േവ േ ാ? ... ശരി.
സലാം.”
മ ഷ െ സ ഭാവ ി ഈ മാ ം വ ിേ വ , േവദാ ിക എ ത
െ ല ിയാ ം, കാമ മേ സാേറ? െകായനാവിെന പ സാരയാ മേഹ
ജാലമേ ഇവിെട കാണെ ത്? ഒ ികെയ േകാടതിവള ിെല ച ക ി
േനെര കാ ിയാ അ െപെ നി ി െ ടിയായി മാ െമ
ടി എനി ചിലേ ാ േതാ ിേ ായി ്. മലബാറിെനസംബ ിേ ടേ ാളം, മ
ഗവ േ ാ ീ കളിെല ാ േകാടതികളി പണ ിെ ഈ പരിവ നശ ി
െറയധികം െവളിെ കാ ത്െകാ ാണ് ഞാ േകാടതികെള ഉദാഹരണമാെയ
ത്.
‘പണെമ േക ാ പിണ ം വാെ ാളി ’ െമ താണ് പണെ ം പിണെ
ം സംബ ി േവെറാ പഴെ ാ ്. ഇ ം അതിശേയാ ിയാെണ വിചാരി
വ െ ി ം, ഞാ ആ ി െപ വന . കാരണം പണ ി േവ ി
ഒരി താ പണി സംഗി ത് ഞാ േക നി വനാണ്. താ പണി ്
സംഗി ാെമ ി പിണ ി വായ െപാളി ക ം െച ാെമ ത് താ പണി െര
പരിചയ ആ ം സ തി സംഗതിയാണ്.
സ യെ തിക 

താ എെ െട ഇ മീഡിയ ാ കളി പഠി ി ഒ േദഹമാണ്. ന ഒ


ച ാതിയായി . പേ ഒ ാസംഗികനായി കീ ി േന വാ േകാ ക
േളാ ടിയ തി താ െവ ി െത മന ിലാ വാ താ മായി അധിക
പരിചയെമാ ം േവ .
ഒ ദി ി റ ത് േവെറാ ദി ി ഏ െമ ത് േലാക ിെല ിരനിയ
മമാണേ ാ. അ കാരം സംഗപാടവെ ംബ ി റ പണേ ാ
അത ാ ി െട ആധിക ാ താ ം പരിഹരി ി െ േവണെമ ി സമാ
ധാനി ാം.
ഒ ദിവസം ൈവ േ രം ഞ െള ാം ടി െറയി െവ േ ഷനിെല ി. െവ െത
േപായതാണ്. ഒ പാസ വ ി ാ േഫാറ ി ്. ഞ ഭയ രമായി
വാദ തിവാദം െച ുകയായി ; വിഷയം സംഗ മായി . മലയാള ി
സംഗി ത് എ മാെണ ് ിെലാരാ പറ േതാ ടിയാണ് വാദ
തിവാദം ആരംഭി ത്. ാ േഫാറ ിെല ിയേ ാ ം വാദം നി ി ി . ആ
സമയ ിെലാരാ “മലയാള ി േവ ിവ ാ ന െട താ ടി സംഗി
”െമ പറ . “ഈ ജ ം സാധി കയിെ ” എതി സംഘം ഐക കേ ന
സി ാ ി . താ ം അവേരാ അ ലി . അേ ാഴാണ് ഒ തി ാര “ഒ
ിക െകാ ാ താ തീ യാ ം സംഗി ”െമ ് പറ ത്. “ഒ ിക
ഞാ തരാം. തീ യായി സംഗി േമാ?” എെ ാരാ േചാദി . താ ര െസ
േനരം മടി നി . ആ ാവി അ ത യമായ േചത ം പണേ ാ െകാതി ം
കരളി കിട ക വലി നട ത് ഏതാ ഞ കാണാമായി .ഒ ം
“ഉ ിക കാണെ !” എ താ ആവശ െ . ഉ ിക കാണി . ഒ മധ െ
ൈകവശം ഏ ി . താ െവ സംബ ിേ ടേ ാളം പണെ ാതി സഭാക െ
ജയി . “എവിെടെവ ാണ് സംഗിേ ത്?”
“ഇവിെടെവ ്” എ ്ഉ ിക ാര പറ .
“ഈ ാ േഫാറ ി െവേ ാ?”
“അെത”
“എേ ാ ?”
“ഇേ ാ ”
“ഉറെ സംഗി േണാ?”
“േവണം”
“ റ പറ ാ േപാേര?”
“ഒ ഡസ വാചക െള ി ം പറയണം”
 . ആ വ ി േ രണ

“എ ാണ് വിഷയം?”
“വിഷയം അേന ഷി ി േ . തീവ ി പി െ േ ാ, അതി
െന ി സംഗി ാം” എ പറ തി ാര അഭി ായെ . താ
സയ കാരനെ ം അ െകാ തീവ ിെയ ി ശാ ീയമായി യാെതാ ം
പറ വാ കഴി കയിെ ം;ഒ ം സംഗി േനാ െസ സാെണ പറ
പണം െകാ ാതിരി െത ം താ ഈ ഘ ി പറ . അ ിെനെയാ ം
വ തെ മ വ ഉറ െകാ .
ഞ നി ി ത് എ ിെ സമീപമായി .അ ് ഒ വലിയ പഴയ പീ
െ ി ായി . താ അതിേ കയറിനി “മാന േര!” എെ ാ വിളി വിളി
. പ ി പത് മാന ാ - ഇവരി ചില േപാ മാ ം ഉ െ ം - ഉടെന എ ി.
പി ീെടാ മി , താ ആകാശം േനാ ി, ം േനാ ി, നില േനാ ി. പിെ
ഞ െട ഖ േനാ ി, ഞ ആ േശാക ദമായ കാ യി നി ക തിരി .
“മാന േര!”
വീ ം നി ം. ആക ാെട താ വിെ സംഗം “മാന േര” വിളിെകാ തെ
അവസാനി െമ നിലയിലായേ ാ മധ കീശയി നി ് ഒ ികെയ
താ െവ കാണി .
ഈ േയാഗ ിെ ഫലം ആക ിക ം, അ തീ ിത ം, അ താവഹ മായി
. െപെ സംഭവി താ വിെ തിയി , മ രാ ി നദിയി ഈെയെട
െവ െ ാ ം െകാ ായ േപാെല , ഒ അണെ െപാ ലായിരി ണെമ
ഞാ ഹി . എ ിെനയായാ ം താ വിെ തലേ ാറിേല ം അവിെട നി
നാവിേല ം അ തിഹതമായ ത േലാ ടി വഹി ഞ താണ ാ ക
ളി പഠി കാല ് പാഠ കക ി ി അംഗീകരി ി മാ സ്ഡ സായ്വ്
ചമ േദശഭാഷാപാഠ ക ളി െച രിയാടിെന ം, പ വിേന ം, ര ിേന
ം, കരടിെയ ം മ ം സംബ പാഠ ളിെല വാചക ളായി ! അവ
ത മായി വ ബ േ ാ എ ് അേന ഷി വാ താ മിനെ ി . സഭാക ം
നിമി ം വ തിെന ി ം ആേലാചി വാ ശ ി പേ താ വിെന െവടി
െരെയേ ാ േപായിരി . ര രമായ ച വാള ി തിള അതിവി ലമായ
േ ാ ടിയ ഒ െവ ി ിക െട തി ായ മാ േമ താ വിെ ഭാവനയി
ായി . വാചക ി ം വാചക ി ം മേ കാ െസ േപാ ം താമ
സി ാെത, ഈ സമയമാ േ ാേഴ ം അ തി ില ാനം ആ കെള ിേ ി
ആ സദ ിെന ക ഭാവംേപാ ം നടി ാെത എ ി േനെര ിെ ാ താ
ഇ ിെന സംഗി :
“മാന േര, ഇെത ാ ? ഇതിെന േനാ ! ഇെതാ േകാലാേടാ? അ ാ. ഇെതാ
തീവ ിയാ . ഇ വളെര ഭംഗി ഒ ഗമാ . തീവ ി ന ് പാ ത
സ യെ തിക 

. പാ െവ ംമ ര ം േദഹ ി ണകരമായ മാ . വി തി ി
ക ഇതിെന കെ െ റി ം. അേ ാ ഇത് അവെര കടി ക ം മാ ക ം െച ും.
മ ഷ െച ു േപാെലെയാെ ഇ ം െച ും; ഈ സ ഭാവ ി ് അ കരണ
ിഎ ാ േപ . ആംേ യ ഇതിെന ിടി െമ ി ഒ വീ ഗമായി േപാ ി
വ . തീവ ി തികാര ി ം അധികമാ ്. തെ േ ാഹി വെര ഇത്
ഓ െവ വളെര ാലം കഴി ാ ആ പക വീ .”
സംഗം ഇ മായേ ാേഴ സദസ െട ചിരി ം ഹ േഘാഷ ം േക ൈ വ
എ ിനി നി റേ േനാ ി. ാസംഗികെ വിര െപെ ് അേ ഹ
ിെ േനെര നീ :
“ഇതി ഒ വ നി ക േവാ? അവ ഇതിെന േനാ ിനട വനാ
. അവ പറ ാ ഇ മര ിേ കയ ക ം അേനകം അഭ ാസ കാണി
ക ം െച ും. ഇതി ് അവേനാ ം, അവ ് ഇതിേനാ ം വളെര േ ഹമാ . സം
ത ി ഇതി ‘ രം’ എ േപ !”
ഇേതാ ടി സംഗം അവസാനി . ഒ െ വാചക ി െട കാശി ാസംഗി
കെ അ ഷ പാ ിത ം സദസ െട വീ െ കള .
താ വി ് ഉ ിക കി ി. ഞ അേ ഹെ ജയാരവേ ാ ടി േഹാ ലിേല
അ ഗമി . ആ വ ി േ രണ! അേ അ ് പണ െ റി ാ ഏ സ
മാണ് മ ഷ നീ ി ട ാ ത്?

ക വാ ക

“ ല ജസമാ രച ജം” എ വാ ിെ അ ം പറ വാ , തിര ായി എവി


െടെയ ി ം േപാ സമയ ്, നി െള നിര ിേ തട നി ി ഒരാ
ആവശ െ ാ നി എ ാണ് പറ ക? വി സഹ നാമ ളി ഒ ായിരി
െമ പറ ം. അേ ? എ ാ അ ശരിയ .ഇ കണ പാഠ ക ളി
കാണെ ഒ വാ ാണ്. ഈ വാ “േറാംബസ്” എ ഇം ീ വാ ിെ
ഗീ വാണമാ േപാ ം! എ ിനാണ്, െട ് നി ാതാ േള, നി ി
കെള ഇ ിെന േ ാഹി ത്? “േറാംബസ്” എ തെ പഠി ി ാ എ ാണ്
തരേ ട്? അ പരിചയമി ാ തിയ വാ ാണ്. ശരി, നി െട “ ല ജ
സമാ രച ജം” പഴയ വാ ാേണാ? അതിെ അ ം േക മാ യി
മന ിലാ േ ാ? അതി വ അ േ ാ?

”ഇദം ച ബാ കമായ പം
ദാ ീ ക െട ് കാേര!”

എ ്ഞ നി േളാട് അഭ ി ്െകാ െ േയാ? ല ജസമാ രച ജം


േപാ ം! ല ജമ ാ യാണ്! േ ാഹിക !
മലയാളഭാഷയിേല ് ഇ ിെന പല ക വാ ക ം. നാ തറ കട ക റാ േപാ
യി േപാെല, കട വ ്. ഇവരി െറയാ കെള സ യ െബൗ റി
യി പിടി നി ീ ്. അവ െട േനാ ം സ യ പിടി ി . ഈ ല ജ
സമാ രച ജ ം മ ം ആ ം കാണാെത കട വ വാ മി തിെ വി ി
ം േനാ വി ! അവെന ഒ ൈമ െര നി കാണാം; അ വലിയ തടി ം
വയ ഒ വിദ ാ ഒളി കട വാ മി ാേലാ? േവെറ ചില െട വിചാരണ


 . ക വാ ക

സ യ അ െ ാരവസര ി നട ം. അതി ി കട വ തി ശരി


യായ കാരണം കാണി ാെത അവെര സ യ വി കയി . വ മാന ടലാ ക ,
സംഗേവദിക , പാഠ ക , ഇവ െട വാതി ൈക ലി ം േസവ മി
ാ ഒ ം ഉേദ ാഗ െന ഗവ േ ് ഉടെന നി യിേ താണ്. (അധി
ത ാ െട അടിയ ിര ്.) ഇെ ി റ െകാ ം ടി കഴി ാ ന
പറ ത് അേന ാന ം മന ിലാകാതായി ീ ം.

ഞാ മാവിലായി ാരനാണ്

ഞാ ഒ കഥ പറയാ േപാ . മന ി ി േക ണം. ഇട അനാവശ


മായ േചാദ േചാദി ് അല ത്. ൈക അവസാനമാ ാം. റ വി
നി ി ! — ശരി, എ ാ പറയെ ?
തി േവാണദിവസം. ഓണ ി ഊണ് അ ം ൈവകീ ാണേ ാ പതിവ്. ഊണി
േ പഴമ ാ ളി ക ; ളി കഴി വെര അവെരാ ം കഴി ക
മി . അ ിെന, ര മണി ് ളി കഴി ്, പാ ്, ച ന റി ം, നന
േതാ ം, കലശലായ വിശ ം, െതെ ാ ി മായി ഒ വലിയ തറവാ ിെല
ര ാം കാരണവ േകാണിയിറ ി തള ിേല േനാ ിയേ ാ , പ ി ായ
വിരി ്, ഇല െട പി കാരണവ ട ി വി വി േചാ ണ് കഴി ിവെര
ഇ കഴി ിരി . ഇ വ െട എ ം െ ാ ്, ഇലെയ ം െ ാ
്; ജ ം അണ, ജ ം ൈപ; സ ാ കണ േപാെല എ ം. ര ം റി
ഇല മി , ല മി , ഇ വ െട പി നി ഇല വലി പാ കേയാ,
ഭാഗ ി ് വ വഹാരം ഫയലാ കേയാ, കാരണവേരാട് കയ കേയാ, അന രവ
ാ െട േനെര ക കേയാ, ഇലെവ വെന ഹരി കേയാ, എ ാണ് ര ാം
െച ുക?
നി റി ട. എനി ം അറി ട. പേ ന െട ൈവസ്േച മാനറി ം,
കഥയിെല ര ാം റിെ ിതിയാണ് അേ ഹ ി പ ിയിരി ത്. ൈവസ്
േച മാെ േപര് േവാ മാ െട ലി ിലി ! േനാ ി , സ ഒ തമാശ! ഇ ിെന
പരമരസിക ാരായി ് ഒ നിസി ാലി ി ാെര ഞാ ഈ വയ ിനക ് ക ി ി
. ഇനി നാെള േച മാ കൗ സിലി വ േ ാ അേ ഹ ി കേസരയിെ
േക ാം. ഇെതെ ാ മ ാറാണ്!
നി െട നിസി ാലി ി സാ ാ പര ജി താ തെ വിചാരി ാ ം ന ാ


 . ഞാ മാവിലായി ാരനാണ്

വാ കഴിയാ നിസി ാലി ിയാണ്. ഈ ബാലി െട വാലി സ യ ം കയറി


ിടി എെ ാ ം േഘാഷി നടേ ആവശ ം സ യ മി . നി ന ാ
യാ നി ന ്. നെ ി ി ാ പ മാവിലായി ാര പറെ ാഴി
േപാെല സ യ ം ഒഴി ം.
നി അ ഥ േക ി ി േ ാ. പെ ാ ദിവസം രാ ി ആ റം വയലി ടി ര
ക ടിയ ാ േപാ കയായി . ച ഉദി യ ിരി . “എ ാ
േലാക ി െവളി ം ത പല സാധന െ ി ം ആ സാ ാ രഭ
ഗവാ ര ഭഗവാ തെ ” എ പറ ് ഒ ടിയ ച െന േനാ ി വളെര
ഭ ിേയാ ടി ഒ ക ട െതാ . “തനി തല പിടി ിരി ;അ ച
നാെണേടാ”, എ ് മേ ടിയ വാദമായി. വാദം പിടി ം വലി ം ട ി;
ക ി വലിേ ഘ മായി. അേ ാഴാണ് പ ണ ി നി പതിവായി േനരം
ൈവകി തിരി േപാകാ ഒ വഴിേപാ അവിെടെയ ിയത്. ടിയ ാ ര
േപ ം അയാെള കട പിടി . “പറെയടാ, ആ കാ ത് ച നാേണാ? ര നേ ”
എെ ാരാ ; “ന വ ം ി പറേ ാ. ച നേ അത്?” എ മേ യാ .
എ െച ും? െപ ളം പാല െട കീഴി നി ാണ് േചാദി ത്. നാ ഭാഗ
ം പാടം പര ശാ സ ം േപാെല കിട . ന െട ഡപ ി ഇ െ ം ടി
വീ ിേല മട ിയിരി . ഒ നരജീവി ആ േദശെ ാ മി . ടിയ ാരാെണ
ി ദീ ഘകായ ാ . വഴിേപാ ന് െപെ ് ഒ ി േതാ ി. “അേ ാ േര,
ഞാെന ിെനയാണ് ഇെത ാം അറി ക? ഞാ ഇ ാ കാരന ; മാവിലായി ാര
നാണ്” എ ാണയാ പറ ത്. “എ ാ േപാ ക േത” എ ം പറ ് ടിയ ാ
അയാെള വി . അ േപാെല സ യ ം െച ും. ഏെറ റ ാ , ഞാ ഇ ാ കാ
രന , മാവിലായി ാരനാണ്. നി ളായി, നി െട പാടായി.
--

െട ് ് ി ി ാ െട ്

( റി ്: പതിെന ് വയ ി ് കീെഴ വിദ ാ ിക ം വിദ ാ ിനിക ം ഇ


വായി ാ പാ ത . ര ിതാ ാ വളെര ി ണം. വായി േപായാ
പി ീട് ഉ ാേയ ാനിട യാെതാ അനി സംഭവ ം േലഖക ഉ രവാ
ദിയായിരി ത . പ ാധിപ ഉ രവാദി ം എ െ ി അത് അേ ഹ
ിെ ഇ ം. ഞാ പറേയ പറ :– പി.എ ്.)

െചറിയ ിക പഠി വാ േവ ി പാഠ ക ളി സാ ാ ികകഥകെള


ജനേ ാഹികെള നി ളാെര ി ം അറി െമ ി അവ െട േപ ം േമ വിലാസ ം
ദയെച ് എെ അറിയി ത ാ ന ായി . എനി ് അവേരാട് ചില കാര
‘ഓ ’നായി പറ വാ ്. അവ രസി കയി ായിരി ം. േവ ; മ വ െട
രസ ം രസേ ം േനാ ിയാ എ ിെനയാണ്, േഹ, െപാ ജനേസവനം നട ക?

ഈ എ കഥക െട അടിയിേലാ, േമെലേയാ, വിഷയാ മണിയിേലാ,


്േനാ ിേലാ അവ േപ െവ ാറി . ികെള േപടി ി ാണ് അവ ഇ ിെന
െച ാ െത ് േകചി (ചില ) ശശി േര (ശ ി ); അ ാെത സ യെന
േ ാെല, കീ ി ് ആ ഹമി ാ െകാ ാെണ ് അഹം (ഞാ ) ന മേന
(വിചാരി ി ).

എ അത ാപ ിെ വി കളാണ് ഈ മഹാപാപിക വിത ി ി ാ ത്! ഞാ


ആറാം ാ ി പഠി കാല ്, അ െ പാഠ ക ി – അെ ാെ “ഈ
മാ സ്ഡ സായ്വവ ക ചമ ” മാക്മി എ വ െട േദശഭാഷാ ക
മാ േമ ഉ ായി . ഇ ാെണ ി ആെക ികെള ാളധികം പാഠ
കാവലിക ്. അതിരി െ - അ െ പാഠ ക ി േജാ ് വാഷിങ്ട
േന പറ കഥ ായി .


 . െട ് ് ി ി ാ െട ്

കഥ നി ളറി മേ ാ. േജാ ് വാഷിങ്ട ിയായി േ ാ അയാ െട


( തി വേര ം നരിേയ ം ികേള ം ക ിേയ ം പ ി പഴെ ാ നി
യമി ാതി ) അ ആ മ ഷ ് ഒ േപനാ ി വാ ിെ ാ . അ
റ േപായ ത ം േനാ ി മക അ െ ഒ ഓമനമരം (േഫവറി ് ീ) റി
കള . അ വ ് “ആരാണി െച ”െത ് അ ഹസി േ ാ മക ഓടിെ
“ഞാനാണ് അ ാ െച ”െത പറ . അ സേ ാഷി . തനി ് ഇ ിെന
േന പറ ഒ ി ജനി തിെന ി അ തെ മകെ െചവി പിടി ് ആകാശം
കാണി ക ടി െച ി . പി ീട് േജാ ് വാഷിങ്ട അേമരി യിെല സിഡ
ായി. അ ിെനെയാ കഥ.
ഈ കഥെയ റി ് “ന കഥ” എ ് നി പറ ം; ഇേ ? നി ് വിവരമി
ാ ി ാണ് അ ിെന പറ ത്. : എെ ാ ി ഒ ി ായി .
ശ രെനേ ാ, നാരായണെനേ ാ, വാ േദവെനേ ാ മേ ാ ആണ് േപര്. ഈ കഥ
മാ വായി ് സത ിെ മാഹാ െ ി ം മ ം ബ േകമമായി വിവരി .
രാമേനാ, േനാ, അ തേനാ, േഗാവി േനാ ആയ ന െട കഥാനായക ഇെതാെ
േക വിശ സി ; പല ം മന ിലാ ി; ചിലത് ഉറ ി വീ ിേല ് ഓടി.
സത ം പറ തി ഒ േപെര ണെമ ് ആ ക ണാകരേനാ, േഗാപാലേനാ, മാധ
വേനാ, ദാേമാദരേനാ തീ െ ി. ആ വിദ ാെ അ അ ൈവ േ രം നഗരം
സ ശി വാ തീ െ ിയി സം ാനഗവ സമ ി വാ േവ ി
ച ലംപര നിവാസിക െട വകയായി, പ ി അ ടി ി അതിഭംഗി ഒ
മംഗളപ ം ക ാടി ിലാ ി അളമാരിയി െവ ിയി ായി . ന െട
ച േവാ, ചാ േവാ, േകാമേനാ, േകാമ േനാ എ ിെനേയാ ആ അളമാരി റ ്
തമംഗളപ െമ ്ഇ ല െകാ ് ത ട , വലി ചീ ി, അ ിലി കരി
ക സത ം പറ വാ േവ ി അ വ ം കാ നി .
മണി ് അ േകാടതിയി നിെ ി. അ മണി ാണ് ഗവ െട ദ ബാ .
അേ ഹം ചായ ടി . ഉ മാ ി. ക ാടിേനാ ി ൈട േനെരയാ ി. വ ി വ
നി . മംഗളപ ം എ ാ േവ ി അളമാരി റ . ക ി . തിരയലായി. നിയമ
ക വ വലി താെഴയി കയായി. പല ം അ ിമറി . പല ം െപാളി
ഛി ഭി മായി. ഓ ം ചാ മായി. നിലവിളി ം ശകാര മായി. വീ വ
ക മായി. വ ീലി ് — അേ ഹം ച ലംപര േയാ െതാ കിട ഉഴ
നിസി ാലി ിയിെല േച ാനായി — അേ ഹ ി തനി ാ ായി.
ഈ ഘ ിലാണ് ന െട ജനാ നേനാ, േഗാപിനാഥേനാ, േകാ േവാ, േകാ
ിേയാ, േജാ ് വാഷിങ്ടെണേ ാെല ഒ പ ിരി ം ചിരി െകാ ് അ െ
പാെക ഹാജരായത്. മകെ അവസരരഹിതമായ ചിരി അ ് തീെര പിടി ി
. “നീ എ ാ ക േത, ഇളി ? ആ മംഗളപ െമവിെടേ ായി? നീ ക േവാ?”
എ ് േച ാ അലറി.
സ യെ തിക 

േജാ ് വാഷിങ്ടെന ധ ാനി ് െകാ ് ഗംഗാധരേനാ, േകാ േവാ, േകാര േനാ,


ദിവാകരേനാ ഇ ിെന പറ : “അ ാ, എനി ് കള പറയാ കഴി കയി . വലിയ
െവ ിലയിടി ഇ ല െകാ ് ഞാനാണ ാ, ആ മംഗളപ ം ഉട ്, അ ്
ചായ ാ വാ േവ ി ജ ലി ി തീയിലി കരി ത്!”
അ ് ആദ ം കാര ം മന ിലായി . തെ മകന് ാ ായിേ ാെയ ാണ് ആ
വിചാരി ത്. പി ീട് െപാ ിയ ചി ം കരി മംഗളപ ിെ അവശി
ം ക േ ാ എ ാം മന ിലായി. മഹാകവി ഉ പറ േപാെല “േശഷ
ല െ ി നിന െകാ വി !”
േക വിേ ാ, േ ാ, മാരേ ാ, മാരേ ാ അ െകാ അടി ് കേ ാ,
കണേ ാ, അതിേരാ, അളേവാ, സീമേയാ, പരിധിേയാ ഉ ായി ി . ക ി
കി ിയ സകലസാധന െകാ ം ആ സത വാ ് അടി പാ ായി. ഒ ംര
ലാലിെ വലിയ വ ാഖ ാനേ ാ ടിയ “ഇ പീന േകാഡ്” െകാ ് തല ്
ഒ ഏ ം കി ി. അയ വ ാ ം, എെ കാരണവരായി മരി ചാ ്മാ ം,
കളരിയിെല ഉ ി ം ടിയാണ് ഒ ം േച ാെന പിടി നി ിയത്.
അെതാെ സഹി ാം. കഥാനായകനായ ക േനാ, ക ിേയാ, ിേയാ,
രാ ിേയാ പി ീട് െലജിേ ീവ് അസം ി സിഡ ാേയാ? ച ലംപര
അംശം അധികാരിയാേയാ? മാന സേഹാദരേര, ഇ . ആ വിദ ാ ഇേ ാ പതി
ര ഉ ിക ശ ള ിേ ഒ മാന ം േപാ മായി ദിന ി കഴി കയാണ്.
ആമ ഷ അ വലെവ പിടി അടി പേരതനായ മാ െട കീഴി പ
െകാ ം പഠി ആ കി ിയ അടി െട ആെക കെയ ാ ടി, അതി മധികം
ഉ ായിരി ം. ാ ി ബാ ി ായി ഞ ഇ ം, മഹാ ജിെയേ ാ
െലേയാ ഹരി െനേ ാെലേയാ വലിയ സത വാ ാെരാ മെ ി ം ഒ വിധം
പ ിെന ായി സത ം പറ കഴി ിേ ാ . പേ ത അ േവാ, ീ
ധരേനാ, േകശവേനാ, േനാ പി ീട് ഇ വെര ഒെരാ േനര് പറ ി ി . ആ
വിദ ാ ് മതിയായിേ ായിേപാ ം. ഇ യധികം അടിെകാ ി ് അേമരി യിെല
സിഡ ാവാ താണ് േഭദെമ ് അയാ പറ .
ഇത് നി െട സാ ാ ികപാഠ െച ു തകരാറാണ്. “ൈധര ശാലിയായ
നാവികബാലെ ” കഥ വായി ഒ മ ഷ അ െ ക ന കി ാെത േമാേ ാ കാ
വ േ ാ ന നിര ി നി ് െത കയിെ ് വിചാരി നി തിനാ ആ ൈധര
ശാലി െട കാ ക ര ം അര ച ി ായമായിേ ായി. “ ാമ ിെല ചിറ
സംര ി ബാല”െ കീ ി ക ലാേ ണെമ ് ക തിയ മെ ാ ത ാഗി ഇടവ
ഴി െട വ ി െഞ ിന്മാളെ അട െകാ ് ഇ തിനാ ായ അപകടം
ഞാ േരഖെ ി .
ഇ ിെന ഓേരാ കഥക പഠി ി ് നി െള ിനാണ് ികെള േ ാഹി ത്.
 . െട ് ് ി ി ാ െട ്

തീ ിടി ക ലി നി െകാ ് “അ ാ, ഞാെനനി ം ഇവിെട െ നി േ ണ


േമാ?” എ േചാദി ആ വ ശിേരാമണിയായ നാവികബാലെനേ ാെല ഒ
മക ആ ം ജനി േത! എ ാണ് എെ ാ ന. ഇ േക േ ാ
ചില സാ ാ ികകഥാക ാ എെ േനെര വാെള മായിരി ം. എ ാെല
ാണ്? മ വ െട ഹിതം േനാ ീ ാണ് എ െത ി സ യ ഇതി ്
എ േയാ പ് “കവിത കലാശി ് കാശി ” േപായി ായിരി ം; ഇെ ി രാേമ
ശ രേ െ ി ം േപായി ായിരി ം. തഥാ .
--’

ബി.എം. േകാേളജിെ ഉ വം

സ യ ഇ വെര വിചാരി ി ത് ഭാര യാ വാ യാെതാ പഠി ം പാ ം


ആവശ മിെ ായി േവണം േപാ ം. ജ ാനി ീകെള ഭാര മാരാ വാ പഠി
ിേ തിന് ഒ വലിയ േകാേളജ് തെ ാപി െ ി െ ് പ ിക െട
കഴി ല ി വായി േ ാളാണ് സ യെ ക ് റ േപായത്. അവിെട
െവ െകാ െ ഡി ി എ ാെണ കടലാ ി ക ി . ബി.എം (േബ ി
ല ഓഫ് മാ ിമണി) എ ായിരി ണെമ േതാ . അതിെ മീെത എം.എം,
ഡി.എം. എ ീ പരീ ക ം ബി ദ ം ടി ായിരി ണം.
സ യ ് ഇതിെന റി ് അ യേയാ, വി തേമാ ഉെ ക തി സ യെ
മാന സേഹാദരിമാ െന ി ളി ത്. സ യ ് ഇ ാര ി വളെര സേ ാഷ
ം, അഭിന ന ം, താ ത മാ ത്. എ മാ മ , അ രം േകാേള ക
ന െട നാ ി ം ാപി െ കാ വാ സ യ ആ ഹി ക ം, ാ ി ക
ം, േന ക ക ം െച ു ്. പെ ഇ െകാ ് മതിയാ ാേമാ? എ ാണ്
ഞാ േചാദി ത്. ീക ഭാര മാരാ വാ ം, അ മാരാ വാ ം, ംബിനിക
ളാ വാ ം, ികളാ വാ ം പഠി ം പാ ം ആവശ മാെണ ി , ഷ ാ
ഭ ാ ാരാ വാ ം, അ ാരാ വാ ം, ഹ ാരാ വാ ം, ാരാ
വാ ം പഠി ം പാ ം േവേ ? ഉദാഹരണമായി, ഡി.എം. (േഡാ ഓഫ് മാ ിമണി)
ഡി ിെയ ഒ പികവാണിെയ, അവ െട ശാ ീയവി ാന ിെ ഒ കണി
കേപാ മി ാ , സ യെനേ ാെല െവ ം ഒ ഷ വിവാഹം െചേ ി
വരികയാെണ ി , പി ീ ാ വാ ഇട അനി ഫല െള റി ാേലാചി
േ ാ സ യ ന ിേ ാ .
ജ ാനി േപാെല േകാേള ക ഇ യി ാപി െ വാ ഇനി
അധികം കാലതാമസം േവ ിവ െമ േതാ ി . അേ ാേഴ ം ഇ ാര ി


 . ബി.എം. േകാേളജിെ ഉ വം

ന െട െച ാ എ െച ുവാനാേലാചി ? എ ാണ് സ യെ ം.
അവ ത െട ഭാര മാ െട പരിഹാസപാ ളായി, യാെതാ വിവര ം വി ാ
ന മി ാെത, ത െട ഗാ ഹ ജീവിതം ക ീ ം ക ുമായി കഴി വാനാേണാ
തീ െ ിയിരി ത്; സേഹാദരേര, ഷവിദ ാഭ ാസ ിെ മാഹാ ം
നി അറിയാതിരി ത് എ ം േശാചനീയ ം, പരിതാപകര ം – ഒ വാ
ടി ഉ ായി േ ാ; ആേലാചി ി കി ി - പരിതാപകര ം മ മാെണ ് ഇതാ
നി െള ഓ െ ിെ ാ .
ച ലംപര െയ ംബ ി ിടേ ാളം അവിെട എ ാണ് െചേ െത സ
യ തീ െ ി ഴി . ഷ ാെര ൈവവാഹികജീവിത മം അഭ സി ി
വാനായി ഒ േകാേളജ് സ യ റ വാ ഒ ിയിരി . പഠി ് ഒ
െകാ േമ ഉ ായിരി ക . പതിെന വയ ത നാ വയ വെര എ ാ
അവിവാഹിത ഷ ാ ം ഈ േകാേളജി അ ിഷ െകാ താണ്. ഫീ ്,
വിവാഹം കഴി തി േശഷം, ഭാര േയാടേന ഷി ത ാ മതി.
ഈ േകാേളജി ആദ െ മാസം പഠി ി വിഷയം അ സരണമായിരി ം.
ീേവഷം െക ിയ ഒ വിദ ാ ി ഭാര ാപദ ിലി ്, “ഇ േപാകാ പാടി
”; “ഉേദ ാഗം ഇ ആ െകാ ണം”; “ഈ സാരി െട നിറം എനി പിടി
ി ; ഇ ഷാ കാര തിരി െകാ ണം”; ഇ രാ ി സിനിമ േപാകണം”;
“ന േ ഇ വായിേ ”; “റിേ ാ േനാ ിയ മതി”; “ആ ശിപായിെയ
ഡി ിസ് െച ണം”; “േമാേ ാ കാ വാ ണം” എെ ാെ ആ ാപി ം. മാ
കാഭ ാ ാരായി ീ വാ ഉേ ശി വിദ ാ ിക “ത ം. ഞാനിതാ
റെ കയായി”; “സംശയ േ ാ ജാ ?”; “ഞാ എവിെട ം േപാകാ വിചാരി ി
േ യി ”; “നാെള പ മണി ത ആ ക ത എെ ശിപായിയ ”;

“വധ േന നമവധ നാ ീ വ
വധ നാ ീടാമവധ െന േവ കി :
അംഗനാര േമ, െചയ്വ തവ ഹിത-
മി ിെന േഖദി ി ാ മാം വ േഭ!”

എെ ാെ സ േഭാചിതമായി മ പടി പറയാ ആദ മായി അഭ സി ണം. മ പടി


പറ േ ാ സ ഖേ ാ ടിയിരി ണം; ഇെ ി തകരാ ്. “ഇ ിെന
െവ ഖേ ാ ടി എ ിനാണ് ഒ കാര ം പറ ത്? ന സ ത െ ി മതി.
ഖം ക ാ ിമരി ാേനാ മേ ാ ആണ് ഞാ പറ െത േതാ ം.” എെ ാ
െ ആവലാതിക ഉ ാേയ ാം. അവ ഇടം െകാ സ യെ േകാേളജി
നി ഡി ിെയ ഒ വിദ ാ ി ് വളെര അപമാനകരമായിരി ം. ആ വിദ ാെ
ഡി ി തെ സ യ കാ സ െച ും.
സ യെ തിക 

അ സരണ ി െട അഭ സിേ ഒ വിഷയം മയാണ്. “ മാ ബലമ


ശ ാനാം” എ ക ഒ ഷെ നിലയി വിദ ാ ി െട ഡി ി ി
ം, അ ി ം, പൗ ഷ ി ം േപാരാ താെണ വിചാരി വ െ ി ,
അവ “ശ ാനാം ഷണം മാ” എ ക തി ആശ സി ാ മതി. ഏ നില
യി ം അ ടാെത കഴി ക മി . ഭാര എ െച ാ ം വി തം ഭാവി ത്,
എ പറ ാ ം എതി പറയ ത്. ചിലേ ാ ൈവ േ രം ി ല
് നി തിരി വീ ിെല േ ാേഴ ം നി െട റി നി തെ ക ാ
മന ിലാവാ വിധ ി ീമതി ിയാ ിെവ ി ായിരി ം: കസാലക
അവയിലി വായി വാേനാ എ വാേനാ സൗകര മി ാ വിധ ി അതിഭംഗി
യായി നിര ിെവ കാണാം; നി െട കടലാ ക ം, എ ക ം, റി ാ ക ം,
ക െമാെ , ക ാ ഭംഗിെയമാ ം ആ ദി , ി ല ി, അ ിമറി ,
ാനം െത ി , ലം മാ ി, ിയാ ിയ കാണാം; അെ ി നി െട ാ
ന േകാേ ാ, ഖദ േവ ിേയാ, ഒ ഡസ പ പാ പകരമായിെകാ ്,
ആദായ ഒ ക വടം െച ി ായിരി ം. േ ാഭി ത്. ക ിെ രികെമാ
ളി ാ കാര ം അബ മായി. ഒ മ ിതേ ാ ടി നാ റ ം േനാ ി,
അദ് തസ ര ി “അ ലായി ്, കമലം! നീ തനി ാേണാ ഇെതാെ െച ത്?”
എേ ാ, “നീ ആ ക വട ാരെന േതാ ി ! ആ പഴയ ’ റാവാ’യ േകാ ി പകരം
ഈ ന സാധന കി െമ ഞാ വിചാരി ി ി ” എേ ാ ം േപാെല,
“ത ത സഥിരതയാെലാ ഭാവേഭദം സം രദ ദനതാരിലിയ ിടാേത”
പറയണം.
ഇെതാെ പഠി വാ ം ഇവയി പരീ ക പാ ാ വാ ം എ മാെണ
വിചാരി വ ാേയ ാം. പെ ഇതിെല ാ ി ം കവി ഒ പരിശീലന ്.
അ ിെയ എ നട വാ ശീലി ലാണ്. ഇതി ായി ഏകേദശം ആ മാസം
ായം െച ഒ ി െട വലി ി ഈയ ിെകാ ് ഒ തിമ ാ ി,
അതിെ തല പ മണി നി ാെത ശ ാ ഒരലാറം െവ പി
ടി ി സ ഓേരാ വിദ ാ ി െട ം ക ി െകാ ം. അതിെന എ ,
താെഴ െവ ാെത, ീമതി െട ഖ േനാ കേപാ ം െച ാെത, ല വെര
ാ റിയി അേ ാ മിേ ാ ം “ഓമന ി ിടാേവാ” എ അറി ം േപാെല
പാടിെ ാ ് പ രാ ി നട വാ പഠി ണം. ഇ മായാ സ യെ േകാേള
ജിെല വിദ ാ ി “ബി. എം” ബി ദ ി ് അ ഹനായി. ഇതിെ േമെല
ബി ദ ്അ റ അഭ ാസ ്.
“ബി. എം” ഡി ി പരീ ഒ േചാദ ടലാ ് താെഴ േച :-

. നി െട ഭാര തലേവദനയാെണ നി േളാ പറ ാ , പറേയ


സാ ന െട ം , െചേ തിവിധിക െട ം ഒ ലി ് ത ാറാ ക.
 . ബി.എം. േകാേളജിെ ഉ വം

. കാ ിേയാ ചായേയാ അ വഷളാെണ നി അഭി ായ െ ി അ


റ കാണി ാതിരി വാ ഏ തരം ഖഭാവമാണ് നി സ ീകരി ക??
(പടം വര കാണി ണം)
. ിക ് ആദ െ െകാ ം ഉ ാ വാനിട ഖേ ക ഏെത ാം?
ഇവയി അ മാ െട ത റ െകാ ാ ഖേ ക അ ിെന
ഉ ായതെ േഡാ മാ െട പാെക െതളിയി ാ നി എ നാ
യ പറ ം?
. ൗ ം ജാ ംത ി വ ത ാസെമ ്?
. സാരി, ദാവണി, ഇവ െട നീളം, വീതി – ഇവെയ ക.
. േഹേറായി എ തരം? ഏെത ി ം െ ിെ നിറം, പരസ ളി
പറയെ ി ണഗണ , വില ഇവെയ വ ി ക.
. ികെള ഉറ വാ താരാ കേളാ, പാ കേളാ അരഡസ കാണാെത എ
ക.
. പ തരം ക വര കാണി ക.
. മദിരാശിയി സ ാഭരണ ഉ ാ ിവി നാ ക നിക െട
േപെര ക.
. ഭാര െട അ െയ സാദി ി വാ ഉത പ മാ നി േ ശി ക.
. “ര കള െ ാ ിെവ ത ത ി ഖമിെ ാരി ം” എ െകാ
്?
. “പാതി ം മ ഷ ഭാര െയ റി ാ ം
േമദിനീപേത, ഭാര വലിയ സഖിയേ ാ!”
ഇ ിെനയ ാ ചില ഘ ം, അവ െട നിവാരണമാ ം വിവരി ക.
. വീ ി താമസിെ തി ് ഒഴികഴിവായി ഏതവസര ി ം ഉപേയാഗി
ാ െകാ പ പ ള ക ി ക. (സമയം ആ മിനി ്)
. “ഓമേന”!” എ സംേബാധന ഇ പ ിനാ പര ായേഭദ എ ക.

എനി ം േചാദ വളെര ്. ല ം െകാ ് മാ ക കാണി വാ


േവ ി മാ ം ഏതാ ം െചാദ ഇവിെട േച താണ്. െപാ ജന െട സഹാ
യസഹകരണ െ ി അ ാസ ി െ ച ലംപര യിെല
അംശ േ രി സമീപം ത േകാേളജ് റ ണെമ ാണ് സ യ ആേലാ
ചി ത്. വിവാഹിത ാരായവെര (വിവരം അവ െട ഭാര മാ അറി കയിെ ്
ഉറ ം, ജാമ ം ത പ ം) ഇര ി ഫീസിേ , സ കാര മായി ാസി േചരാെത
പഠി പരീ ിരി വാ അ വദി താണ്. പെ അ െകാ ാേയ ാ
യാെതാ സംഭവ ം ി സി ാ ഉ രവാദിയായിരി ത .
സ യെ തിക 

[ഞ ംഉ രവാദികളായിരി ത — പ ാധിപ ]

ഭ ാനാ ിക

അക ിരി ം വനിത ് ഒ വിളിേതാ ി. അവ റേ ിറ ി. ജനനനിയ ണ


ിെ അത ാവശ കതെയ ി അവ സംഗി ; ീക ് എ ാകാല ം, എ ാ
യിട ം, എ ാ സംഗതികളി ം ഷ ാെരേ ാെല േപാരാ, അവ തിേന ാ
റ ധികംതെ സ ാത ം േവണെമ ് അവ ഖ ാപനം െച . ജനനനിയ
ണെ ാേയാഗികമാ വാ , ീസ ാതേ െയ സഫലീകരി ാ , അവ പല
പല തനമാ െള ി ം ഗേവഷണ നട ി. അവെയ അതാ സമയ
ജന സ ാനി . കാലമ ിെന കഴി .
അവ െട േപരിവിെട പറ ത് പ ിയ . കാരണം ആ േപ േവെറ ീക അേത
അഭി ായ ാരികളാെണ ി , അവെര ഉേ ശി ാണ് ഞാെന െത ക തി
എെ േനെര അവ കലശലായി ഷി ം; ഭി ാഭി ായ ാരികളാെണ ി , ത
െട േപരിേനാട്, ആ അഭി ായെ ി ിടി ി തി അതി ം കലശലായി ഷി
ം. അ െകാ ് ഞാ അവെള ‘സൗഭാഗ വതി’െയ മാ ം വിളി ാം. ആ േപ
സാ ക മാണ്; അവെളാ സൗഭാഗ വതി തെ യാണ്.
അവ െട സംഗ േക ാ ആ ക നാനാഭാഗ നി ം ആയിര ണ ായി
എ ിേ എ പറ ത് സ ം റിേ ാ െട അതിശേയാ ിയ . െവ ം
പ രമാ മാണ്.

“കാവ ം േഗയം; കഥ രാഘവീയം;


ക ാവ് ളവായ ദിവ ;
െചാ േതാ ഭ ിമയസ ര ി-
ലാന ല ി ിനിെയ േവണം?”


 . ഭ ാനാ ിക

എ മഹാകവി വ േ ാ േചാദി േപാെല,

സ ‘ക േ ാ ’; പറ േതാ ീ;
ശ ം വീണാക ണേനാപമം താ ;
വയ പെ ാ തിനി റ ാ;-
ണാ ി ടാനിനിെയ േവണം?

എ ഞാ ം േചാദി ാം.
സൗഭാഗ വതി െട സംഗം േക ാ തി ി ിര ി ടിയ ജനാവലി െട ഒ
വലിയ ശതമാനം ആന പാരവശ ം െകാ ് മതിമറ ഷ ാ ം; ബാ ി അ യ
െകാ ് ക കടി ട ിയ മഹിളക മായി െവ ് ഞാനിനി എ പറേയ തി
േ ാ..
അ ിെനയിരിെ , ഒ ദിവസം, ഒ സംഗേവളയി , സൗഭാഗ വതി ഇ ിെന
പറ :– “ ീകേളാട് സ തം േചാദി ാെത, അവ െട ചി ം, അഭിലാഷ ം, അ
രാഗ ിതി ം അറിയാെത, കണ െവ ാെത, പതി ം പതി ാ ം വയ
േ ാ , അവെര ിടി ്, ആജീവനാ ം മനെ രി കഴി വാ േവ ി, തലേ ാറി
ാ ക തക െട െട െക ിയിേ സ ദായം നി േ കാലം അതി
മി ിരി . [ഹിയ ! ഹിയ ! – പി.എ ്] എെ അഭി ായ ി േമലി വിവാ
ഹബ ിേല െ വാ ഉേ ശി വനിതക ഭ ാനാ ികളി നി
ഹ ജിക ആവശ െ േട ം, ാഥമികെസല കി ിയവ െട ഇടയി നി ്,
‘ഇ വ ’ കഴി തി േശഷം, ത പ വര ാെര സ ീകരിേ മാണ്.”
[ഹ േഘാഷ ം, ചിേയ ം]
ഈ സംഗ ി േശഷം ദിവസം പതിന കഴി േ ാേഴ ം, ന െട സൗഭാ
ഗ വതി െട േമശ റ ്, നാനാ ല ളി നി ം വ എ ക , മഹാേമ
േപാെല, ി ടി. എ ാം അവിവാഹിതയായ സൗഭാഗ വതി െട സ യംവര ി
കാങ് ി െകാ ഭ ാനാ ിക െട അേപ ാഹ ജികളായി
എ ് പറേയ തി േ ാ.
ഏതാ ം ഹ ജിക െട പക ക താെഴ േച :
ഒ േഡാ ഇ ിെന എ തി:
“ആേരാഗ വതി,
ഭവതി െട േദഹ ി നി ് റെ ര ിക ക വഴി എെ തലേ ാറി എ ിയ
ഉടെന അവിെട പേല മാ ം വ ിരി .
ഞാ ന ാ ീ ഒ േഡാ റാണ്; അേരാഗ ഢഗാ നായ ഒ െച ാര
മാണ്. പേ ഭവതിെയ ത ഓ േറഷ കഴി േ ാ എെ ൈക വിറ
സ യെ തിക 

ട ിയിരി . ര േരാഗിക ഈ ഏകകാരണ ാ ‘െകാളാ ാ’യിേ ായി.


ഭവതി എെ ഭ ാവായി സ ീകരി ിെ ി എനി ം അനവധിേപ ‘െകാളാ
ായി’േ ാ വാ ഇട ്. അ മാ മ , മ വ െട െന ് ഴ െവ ്
ഹാ ് പരിേശാധി സമയ ളി എെ സ ം െന ിടി ിെ ശ ം എെ
െചവികളി “ ം ം” എ ഴ ി േക തിനാ , അവ െ ാെ ദയ
ി ് എേ ാ തരേ െ ഞാ ശ ി േപാ . ഇതി റെമ, ഭവതിെയ
റി ചി േഹ വായി എെ ആമാശയം, പക ാശയം, യ ്, ീഹ തലായ
അേനകം ആ രാവയവ വലിയ തകരാറിലായിരി . ഒ കി ഭവതി െട
ഭ പദം, അെ ി ദീ ഘകാലേ ് നീ ് നി ഒ ം മരണ ി പരി
ണമിേ ാ േ ാണിക് ഡിെ ിയ ം അക ് ഇ േസാ ിയ ം – ഇവയിെലാ
ാണ് ഞാ ഭാവിയിേല ് തിരെ േ ി വരിക.
എ ്,’
ആജീവനാ ം ഭവതി െട
— (എം. ബി. ബി. എ ്)
ഒ വ ീ താെഴ േച ം കാരം എ തി:
 െമയ് മാസം  ആം െവ ിയാ പക അ മണിേ ാ, അതി േ ാ, ീ
മതി .........യായ നി .........ഗ സ് ളിേലാ, പരിസര ിേലാ, െവ െച സംഗ
ി , ഭാവിയി ീക ഭ ാ ാെര സ ീകരി ത് ഭ ാനാ ിക െട
ഹ ജിക കാരമായിരിേ ണെമേ ാ, ആ അ ം വ മ വാ കേളാ,
പറ ിരി കയാ ം, നി അവിവാഹിതയാെണ ് എനി ് ഉ മവിശ ാസ
തിനാ ം, േമ ടി സ ദായ ി ഭ സ ീകരണ ി ് നി ഒ
മാെണ ് േമ ടി വാ കളി െട ധ നി തിനാ ം, ഈ ഹ ജി എ ഞാ
അവിവാഹിതനായതിനാ ം, ഈ ഹ ജി കാരണമായി ീ ിരി .
ഹ ജി ാരനായ ഞാ ഇ ഴി  ഏ ി മാസം -ആം വയ
തിക ിരി ഒ ഷനാെണ ം (ഹി , അ ാ ണ ) ഇെത സമയ
് ഞാ ഉഴ ഡി ി േകാ ി ഒ വ ീലാെണ ം തിമാസം സിവിലാ
ം ിമിനലാ ം ഉ ാ ീ െകാ ് എനി ശരാശരി വരവ് ക. യാെണ
ഇ കംടാ ് ഓഫീസ െട മതി ിെന ഞാ നിേഷധി ാെത, ആ സംഖ
േതാ കാരം ആദായനി തി െകാ വ െ ം, തറവാ ഭാഗം കഴി
തി , എനി കട ം േകാടതിെ ല ം വ െകാ തീ തി േശഷം
കി ിയ ഓഹരിവില, ക ീഷ കണ കാരം ക. ണ. ൈപ, മാ മാെണ
ി ം, എെ ാ ീ െകാ വരവ് ഏ ീ െട ം ഭ പദവി ് എെ
അ ഹനാ ി ീ െ ം, ഞാ ഇതിനാ നി െള അറിയി െകാ .
നി എെ ഭ ാവായി സ ീകരി പ ം േകാടതി ഓേരാ ദിവസ ം
 . ഭ ാനാ ിക

ക ികളി നി ഫീസായി കി പണ ി പക സമയ ് േകാടതിയി െവ


ഉ ാേയ ാ ന ായമായ െചല ക കഴി ് ബാ ി സംഖ വീ ി ാമസ
ദിവസം രാ ി പ മണി ക ം, േക ി േമേപായി താമസിേ ിവ ാ
തിരി ് വീ ിെല ി ഒ മണി കഴി തിലിട ം, നി െട ൈകവശം ത െകാ
ാെമ ം, പറ െചല ക െട ശരിയായ ഒ കണ ം അേതാ ടി ഏ ി
േകാ ാെമ ം, കമീഷ ഫീ െ െട മ വഴി കി ാ എ ാ വര ക ംഈ
നിബ ന ബാധകമാ താെണ ം, ന ളി ഒരാ മരി കേയാ, വിവാഹബ ം
േവ െപ കേയാ െച ു വെര, ഞാ , കടാ ം, േ മേലഖനം തലായവവഴി
യായി മ യാെതാ ീ െട ം േനെര എനി േതാ ഉ ാ വാനിട േതാ ആയ
അ രാഗെ െവളിെ തെ ം, അ ിെനെയാ വാ ാനം നി ഇേ ാ
ം തേര തായിരി െമ ം ടി ഞാ നി െള ഇതിനാ അറിയി െകാ .
. ആേരാഗ ം
. സൗശീല ം
. സൗ ര ം
. യൗവനം
. ി
. തറവാടി ം
എ ാ മാ ജിനി വിവരി ിരി നി െട ആേരാഗ ാദി ണ െള ി വിശ
രായ പേല സാ ിക ം പറ ഞാ േക ക ം, ഒ ാം ഖ ികയി പറയെ
ഭ സ ീകരണെ ി നി െട അഭി ായം അറി ക ം െച ത
എനി നി െള റി അ രാഗം േഹ വായി േക കളിെലാ ം േവ
േപാെല പതിയാെതയായിരി െവ ം, അ നിമി ം എെ വളെര വിലപിടി
ഏതാ ം ക ിക ് ഗണ മായ ന ം ഇേ ാ െ വ കഴി ിരി െവ
ം, കാലാ ര ി ഈ ന ം എെ ം ബാധി വാനിട െ ം, ഇ ാര
ി നി വ ബാ ത െ സിവി നിയമ ി ഒേരട ം കാണാ
തി ഞാ വ സനി െവ ം, പേ , നിയമസംബ മായ ഉ രവാദി മി
െ ി ം, ഇ നി െട കീ ി ് ഒ ഉടവായിരി െമ ം നി െള അറിയിേ
മതല ം എനി ്.
നി എെ സ ീകരി ാ പ ം ഈ ക യ വാ എ ലി ഉ െ െട
െചലവ് ക. ണ.  പ. എനി ് അനാവശ മായ ന മായിരി െമ ് നി െള
ഓ െ .
എ ്, വിവാഹം കഴി വെരേയാ മെ ാ ീയി അ ര നാ വെരേയാ,
നി െട സ ം, .......(ബി.എ. , ബി.എ )
സ യെ തിക 

ഒരാഫീ മാേനജ െട എ ്ഇ െനയായി :


ന /. തി തി, --
റഫറ സ്:  െമയ് -ആം െ നി െട സംഗം.
േമെല തിയ സംഗതിയി , നി ചി ി അഭി ായ കാരം, നി െട പാണി
ഹണ ി ഞാ ഒ അേപ കനാണ്. എെ ി അധികവിവര ളട ിയ ഒ
േഫാറ ം(എ) നി എെ അേപ സ ീകരി പ ം, ഒ ി ് എനി തിരി യ
വാ ഒ േഫാറ ം (ബി) ഇെതാ ി ട ം െച ിരി .
േമലാ എ കളി േമ േച ിരി ന കാണി ാനേപ .
എ ്, വിശ
.........
േഫാറം (എ)
ഹരജി ാരെ േപ ം മ വിവര ം
. േപ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. ീേയാ ഷേനാ എ ് :– ഷ
. മത ം, വ ം :– ഹി , നായ .
. വയ ് :– വ.  മാ.  ദി.
. ഉേദ ാഗം :– ബിം ി ഏ ് ഡിം ി ആഫീസ് മാേനജ
. ഉയരം :–  അ.  അം
. െന ിെ ളവ് :–  അം.
. മാസ ടി ം, േ ം, ഏ ം അധികം കി ാ ശ ള ം :– ; --;

. സ ം േപരി ഒ ാെക സ ാദ ം :– ,ക.
. ഇ ഷ െച ി േ ാ എ ം ഉെ ി എ െ ം :– ഉ ്;  ക ്
. കട േ ാഎ ് :– ഇ
േഫാറം (ബി)
— താ ് — അംശം — േദശ ് — വീ ി ീമതി —- യായ ഞാ , ബിം ി ഏ ്
ഡിം ി ക നി മാേനജരായ മി. — െര ഇ ത മാസ ി ക ് വിവാഹം
െച ാെമ ് സ തി ിരി .
എ ്,  — മാസം — തീ തി
 . ഭ ാനാ ിക

— (ഒ ്)
ഒ പ േലഖക അയ ഹ ജി താെഴ േച ം കാരമായി :
അഭിവ ീമതി,
ഇ ഴി െമയ് -ആ െവ ിയാ തംഅ മണി ് ലം ഗ സ് ളി ,
ീ. െക. െക. മ ാസീയ അവ ക െട സമാരാധ മായ ആധ ി സേ ളി
മഹിളക ം ലെ പൗര മാണിക ം ഉ െ െട പ ീരായിര ി രം
ജന െട പാെക ഭവതി െച സരസ ം, സ ം, ഗംഭീര ം, ഊ ജസ ല ം,
ഉജ ല ം, േ യ ം, വിേ യ ം, ൗഢ ം, ലളിത ം, സാരതര ം, സദസ െര
േകാ മയി െ ാ ി ം, ആേവശജനക ം, ആദ ശദീ ം, ത ാശാ രഭില ം,
വണപീ ഷ ം, ദയവ ജക മായ സംഗെ , ഉ തി ം റ ടി അധികം
ഭംഗിയാ ി ഞാ മലബാറിെല എ ാ പ ളിേല ം അയ െകാ സി ം
െച ി ി ്. വിവാഹവിഷയ ി ഭവതി നി േ ശി പ തി ഏ ം അ ക
രണീയമാെണ ാണ് ഈ േലഖകെ എളിയ അഭി ായം. അതിെന കഴി േ
ടേ ാളം ാേയാഗികമാ വാ ഒ കാര പരിപാടിയി ഭവതി െട നടപടി
തെ ആദ െ ഇനമാ ി ീ തി എ ാണ് ൈവഷമ ം? ഇ ാര ി
നാ കാ ് അ ഭാവ ാ ി ീ േ തി ് ഒ ചരണേവല നട വാനാവ
ശ മായ ഒ പരിപാടിെയ പവ രി തി േവ ി ഒ പ തിെയ ശരിെ
വാ ലെ വജന ഏതാ ം മഹിളക െട സഹായേ ാ ടി അ ാ
പരി മം െച വ െ സേ ാഷവാ െയ ഭവതിെയ അറിയി വാ
കഴി തിെന റി ് ഈ േലഖക ് േത ക ം അൈകതവ ം സവിേശഷ മായ
താ ത െ ് സാഭിമാനം േരഖെ ിെ ാ . ഭവതി െട ഭാഗ പരി
മായ ഭ പദവി ് ഈ േലഖകെന ം ഒ അേപ കനായി ക വാനേപ
. ഞാ േകരള ിെല എ ാ പ െട ം സ . േല. ആണ്.
എ ്, വിേധയ
.....................
ഇ ം ഇേ വെര കി ിയ എ കളാെണ ് സൗഭാഗ വതി അറിയി ിരി .
എനി ം ആെരാെ എ െമ ് അറി ി . എനി കി വ അ ല ി
സി െ താണ്.
സൗഭാഗ വതി ് ഭ ാനാ ിക െട അസംഖ ം ഹ ജിക പിേ ം കി ി.
ഇേ ാ ം അവ വ െകാേ യിരി എ ാണ് അറി ത്. ഈ ഹരജിവരവ്
ഇ ിെനതെ നിലനി േപാ കയാെണ ി അവെയ ട വാ േമ അണെ
ിെന ാ വലിയ ഒ അണതെ െകേ ിവേ േമാ എ ് സൗ. ഭയെ ട ി
യിരി . തി വാതിര ഞാ േവലയിെല മഴ േപാെല, മി. സത ി െട സംഗം
േപാെല, ചി െമ െക. എം. വ ീ വ ക െട ഗദ കവിതേപാെല, ീ. ച ഴ
സ യെ തിക 

െട ലളിതസരളേകാമളപദേകാലാഹലം േപാെല, ധാര റിയാെത, തിബ മി


ാെത, യാസമി ാെത, ഒേര അ േ ാ ടി അവ ഒ കിവ . അവ െട
സഹ ാംശംേപാ ം പക ിയാ ‘സ യ’െ ഈ ല ംഅ ഒ ഡസ
ല ം നിറ വഴി ം. അ െകാ ്, വി ണി – സാ ി ന ായ കാരം
ഏതാ ചിലവെയ ടിമാ ം താെഴ പക ി ഞാ വിരമിേ ാം.
ഇ വണ കവി ലികക െട വിളയാ ാണ് ഞാ ാധാന ം െകാ വാ
േപാ ത്. ആദ ം അരേ ത് ഒ ഗദ കവി െട േ മേലഖനമാണ്. േനാ
വി .
“പാറെ ി ് നീ റവ്; ച ക ി ് വ്; പി ാ ി ് മാ ര ം; കരി
ാറി ് മി ; സ ശിര ി ് മാണിക മണി; വി വകവിതയി ്
ന വരിക ; നായ യി ് സൗമ നായ എലി; എ ി ് നീ.
ഒ െപാ വീണ ഒ കരാം ലി െട സേ മലാളനെ തീ ി കയാണ്; െ
രി ഒ മ റ ് സ ീയമായ ശീതശീകര ശെ കാങ് ി എരിെപാ
രിെ ാ മാ വിടെ നീലനഭ ി റ കാ കയാണ്; ഒ ാമേഫാ
റി ാ ഡിെല സംഗീതം സൗ ്േബാ ിെ സേ ളനംകാ മയി ാെത വ ം
കയാണ്; ഒ പാ ി ി ായി ീ വാ അ ണകിരണ േവശന
ിന് േനാ േനാ ഞാ കിട കയാണ്; ഈ െസ കളി ആദ േ െതാെ
ഞാനാണ്, ര ാമേ െതാെ നീയാണ്.
അതിെ ത ഷപവന തേലാടിയേ ാഴാണ് എെ ത ാശ ളം വിരി ത്;
അതിെ കിരണ ള ംബി േ ാളാണ് എെ നിരാശാതമ ് ഒഴി മാറി
യത്; അതിെ കളേകാമള ജന ാലാണ് ഏകാ മായ എെ ദയ ിെല നി
തയി നി ് മാെ ാലി റെ ത്; അതിെ െകാ ാ ടി േ ാളാണ് എെ അന
ഥാശ ാശ പാറിേ ായത്; ‘അ ’ നിെ സംഗം – അെത, ആ ദിവ വാ ാര-
ആയി .
ഓമേന! എെ അേപ യാ ഈ മഴ ി നിെ പയാ ആ ി ി
യി െ േപായി വീ കയിേ ? ഈ ഹിമര ിനിപാതം ആ ച കാ െ അലി
യി കയിേ ? ഈ കേ റ് ആ മാ ഴെ താെഴ വ കയിേ ?
ഹാ, വീണാ – അലിയി ാ – വ ിയാ – മി സ ം; ഞാ േദവ ; േകാഴി
േ ാട് നിസി ാലി ി അമരാവതി; ഈ കസാല സിംഹാസനം; പി ് ജിേലബി;
മ റവ ല ; എെ പാചക നള ; സ ം ആന ം, പരമാന ം.
ഹ, ഹ, വീണിെ ി – അലി ിെ ി – വ ിയിെ ി – മി നരകം;
ഞാ നരക മി; കാ ി ിയ പാ കല ി ാ കാേകാളം; പനിനീര് പീനാറി;
പക രാ ി, രാ ി പക ; രാമായണം രാവണായനം; ക രി ചാണകം; എ ാം
അബ ം, അപകടം, അ ീമം, േനാ െസ സ്, തിരവ ം.
 . ഭ ാനാ ിക

എ ്, അ ലമായ മ പടി ാ െമ റിയി ാ മാ ം േപ പറ വാ തീ െ


ിയിരി നിെ ചരൈണകശരണ .”
ഗദ കവി ് ി ക ക ിയാെണ ് അവസാനെ വാചകം െതളിയി
േ ാ. എനി പഴയ െവ ണി ാന ാരനായ ഒ കാ േണാ ാട് നെ വിഷമി ്
തലകാ ് ി റി യ അേപ ാഹ ജി േനാ ക:

“ ം േകാേപന സിംഹ ലവനിടിരവം


േപാെല ഗ ി പി ി -
േ രം ‘കഴി കഥ’യിതി ക തി
ാ േതാ മ ി
ചാ ം മാ നാണി ിടയിെട
െന വീ ി നി ീ മാറാ-
യീ ം നി േനാ മേ ാ, ശിവ, മമ ദേയ
ഹ ! െച ീ ുേപാലായ്!!

ആ സംഗമ േക നാ ത
ത സ മതിയായി ഞാെനേടാ!
അ േമയ ണ യായ നി
വി ലംഭമിവെന ല യായ്?

ഊണി ാ വതി െത ചി േമ;


െപാേ ാ റ ം, ിേയ!
ീണി ശരീരമി ദിനം;
വ ി ൈവ ബ ം;
കാണി ം റ തി ദേയ
കാഠിന െമ ാകി , നി
േകാണി ശവെമാ കാ െമാ നാ ;
ഞാ തെ യാമാ വം!

നിറ സ കാ ിസേരാമരാളിേക!
മറ ിെടാെ െ മേനാഹരാളേക!
പറ ഞാെന കഥ; നീ ണ കി
റ േപാെമ വ ഥ, െപാ ത േമ!”

വിഷാദാ ക ാ ം െവ േതയി ി . അവ െട ഇടയി നി ് വ അ റി ി


ല ാനം ഹ ജികളി നി താേഴ േച ‘ഓമന ’വിലാപമാണ് സൗഭാഗ വതി
സ യെ തിക 

തിരെ യ ിരി ത്.വാ വ ി അ വ വായി തീ വാ എനി


സാധി ി ി ; പ തി വായി േ ാേഴ ം ക ീ െകാ ് ഞാ അ നായി
േ ായിരി . ഇടേ ൈകയി ഉ മാ പിടി െകാ മാ േമ നി ളി വായി
ാ ട ാ , അെ ി ക നീ വീ സ യെ െപയ്ജ് വഷളാ ം. വിഷാ
ദാ ക ഇ ിെന േമാ ി:

“ഖി നാെമെ ിലായ് -


ന ത വാ പിള ;
കാ തിെ ാ മ കാര ാ ;
ക ിഴി; ഹാ! േമ വ മായ്;

ഓമേന, നിെ ാമി ം േപ-


യീ മ ിലാെണ ക ീഷ ;*
ആയതി േശഷമീയവ -
ായ കാഠിന ം ഭീകരം!

എ ി ാഹാര? െമ ി െവ ?
െമ ി കാ േപാ ം, ഹാ?
എ ി മാന? െമ ി ജീവ
ബ രേ മം േപാരേയാ?
ആ ര ി നിെ ക ി ാ
സ രിേത, ഞാ കാ .
ആ വി മാം േ മം തീ ി -
മീ വിഷാദാ കത െ
നീയ ത ാ നാ നാളെ
ീയിവം പിെ നാം!”

ക ീഷ
മലയാളസാഹിത ിെ ദയനീയ ിതിേയാ ്, അതിെന ഈ ഒ വിഷാദാ
കനി നിെ ി ം ര ി വാനായി, തേദഹം ൈകമല ിയിരി
“നാ നാളെ ി” അയാ ് െകാ േ വാ പി.എ ്. സൗഭാഗ വതിേയാ
ടഭ ി . അ സൗഭാഗ വതി െട േസാവിയ ് ആദ ശ ് വി മ
േ ാ! േകരള ിെല എ ാ ഓമനക ം അ ിെന െച ാ ദയ ായി െ
ി ഈ ആഭാസ ാ െട വിഷാദ ിെ ൈപ ില ം സാഹിത ി നിെ ാഴി
ക ം െച ും.
മി ി ് കവിക െട ഹ ജിക ം െറ വ ി ്. ഒ ിതാ:
 . ഭ ാനാ ിക

“നി ിേമഷ ളായ് വാനി


രാ ക വിള േവ;
ചേ ാദയം തീ ി
വാരാ ിധിയിര േവ;
െച നിനീ വി
ം സം ാ ചി നായ്
ഒ വ പറ
രി െ േപാലെവ;
വിള െക േപാെയെ
േതാണി നീ തി , ഹാ?
വിരി തി വി ം
വ ളി ൈഥവ താ
രാ ി േപാ േ ാ
ത ഷ ിെ വി
ംബി ാ െകാതി േ -
മി ക ീ െപാഴി േവ!...

[ റി ്:

റാ ് പറ ംേപാെല
േതാ െമ ി മി ിതി
മി ി െമാളി ;
ൈത ി ക െന േപാ ]”

അ ിെന മി ിസിസം. ഗവ േ ിെ സമ ഡി ാ ്െമ കളിേല ം, ക നി


കളിേല ം, മ ം മ മായി ബി.എ. പരീ പാ ായതി േശഷം അ ായിര ി രം
അേപ ാഹ ജികെള തിയയ ്, ൈക തഴ ി ്, ഒ ദി ി ം ഒെര ം പിടി ം
കി ാെത ഉഴ ് ഉഴ രായി ഴി ഒ ഉേദ ാഗ ാനാ ി െട ഹ ജി ടി കീെഴ
പക .
“ബ മാനെ ീമതി,
നി െട ഭ പദവി ഒഴിവാെണ ം ആ ഉേദ ാഗ ിേല ് അ െ ാരാെള നിയ
മി വാനിട െ ം അറി കയാ എെ ം അതിേല ് ഒ ാനാ ിയായി
ക വാ അേപ ി .
ഞാ പാല ാ താ ിെല ഏ ം രാതനമായ ഒ നായ റവാ ിെല അംഗ
മാണ്. എെ നാല് അ ാവ ാ ം ര േജ ാ ം േക വിെ തറവാ കളി
സ യെ തിക 

സംബ ം െച വരായി ഇേ ാ ം ജീവി ിരി ്. എെ ഈയിെട ആ ഹത


െച ഒ അ ാമെ ഭാര േസാവിയ റഷ യി േപായി തിരി വ ഒ മഹതിയാ
െണ ടി നി െള സവിനയം അറിയി െകാ .
ഞാ ഇ പേ വയ ായ ഒ അേരാഗ ഢഗാ ം, സ ഭാവെ ം നടപടിെയ
ം സംബ ിെ ടേ ാളം നി േ ാഷി മാണ്.
- ഞാ ചരി ം ഐ ികവിഷയമാെയ ബി.എ. പരീ പാ ായി
്. അതി േശഷം ഇ വെര ഉേദ ാഗ ി േവ ി നിര രപരി മം െച ി ്.
വിവാഹാന ര ം ത അേന ഷണം കെ ാഴി വാ ഞാ ക ിെ മാ
മ , അ ാര ി െറ ടി ഉ ാഹം കാണി വാ ഇട മാണ്.
നി എെ ഭ ാവായി സ ീകരി പ ം, അച ലമായ ണയ ം, എതി
വാ ി ാ അ സരണ ം േഖന നി െള സാദി ി ക ം ിെ ക ം
െചയ്വാ ഞാ സദാ സ നായിരി െമ ടി നി െള സവിനയം േബാധി ി
െകാ .
യാെതാ േജാലി മി ാെത സമയം കഴി എെ േപരി നി ദയാ ി പതി
ി ണെമ ് ഞാ ഒ തവണ ടി ഏ ം വണ മായി ാ ി െകാ .
എ ്,
തീ ാപരമായ ന ിേയാ ടി;
നി െട ഏ ം വിശ ത ,
......(ബി.എ)
സൗഭാഗ വതി ഇവരി ആെര നി യി െമ ാ ക ? “ ീണാ ചി ം ഷ
സ ഭാഗ ം” എ വാ?

മഴ െട കാരണം

“കഴി ആ യി േകാഴിേ ാട് നിസി ാലി ിയി മഴ െപ ുവാ കാരണെമ


്?” എെ ാ േചാദ ം.
ഈ േചാദ ി സ യെ കീഴി തി അഭ സി വാ േവ ി മാതാപിതാ
ാ അയ െറ ിക പറ മ പടിക താെഴ േച തി നി ളി
ആ ാ ം വ വിേരാധ െ ി രജി ാ േനാ ീ ലം പ ാധിപെര അറിയി
േ താ .
ഉ ര :
. മിയി െവ മി ാ െകാ ്.
. അ സ ! ആകാശ ി െവ ം അധിക െകാ ്!.
. േബാബിലിരാജാവ് വ േ ാ നിസി ലാ ീസിെ ് െപെ ള
െപാ ിയ േതാ ം ഉണ ിേ ാെയ സംശയി ി ്.
. നിസി െവ വ ി സ യംവര ി വ ല ീെയേ ാെല, ജ ിസ്
ക ി ാ െട സ രാജ േ ഹം േപാെല, ൈസമ ക ി ി െട റിേ ാ
േപാെല, സീ വ ാ തീെ ിെയേ ാെല, “േപടി ം നാണി ം” റ ിറ
ിയ െകാ ്.
. തലേ രി ടൗണി ഒ സംഗീതസഭ അവസാനി എ േക ത് ശരിയെ
ക െകാ ്.
. ഒ കൗ സി സിഡ ിെ ഉ ട് ആ വാ .
. സ യെ തല ത ി വാ
. ലാവ ഷം ട ിയ െകാ ്


 . മഴ െട കാരണം

പരീ ാഫലം:
ഒ ാം ന കാര േതാ ക ംര ാമ പാ ാ ക ം െച ിരി . ത
ആ വെര ന കാ വലിയ മാ ക കി ിയി ്. ഏഴാം ന കാരെന അസി
് മാ രാ ി നി യി ിരി . എ ാം ന കാരെന ി എനി ചില പറ
വാ ്. ലാവ ഷം ചി മാസ ിലാണ് ട കെയ ടി വിവരമി ാ ഈ
“മരമ ്” ഒ നിസി കൗ സില െട മകനാണ്. എനി യാെതാരദ് ത ം
അതിെന റി േതാ ി . പഠി ി ാ ന ാ കയിെ േബാ
െകാ ് അവെന ഡി ി ് െച ിരി . ആക ാെട ിക ഒ വിധം തരേ ടി ;
ി ്.

ാ മാഹാ ം

കഥാനായക പല ൈവ േ ര ം െച ാ ായി േപാെല ഒ ൈവ േ രം


മാനാ ിറവ ി കിട കയായി . അ െന കിട െകാ ിരിെ , തെ ാ
റാവായി, തെ ാ ിമ ായി, തേ ാ പാം ാതനായി, തെ ാ
അ ീമനായി, തെ ാ െമലി വനായി ഒ സ പം അവിെട ആവി ഭവി .
ആേദഹം ഇ ് മലബാറിെല മെ ാ േബരനായ ഴി റ ി പറേ ാടനായി
. പറേ ാട ം സ യ ം അയ വീ കാരായി . അവ ഒ മി ാണ് എ
പ ിയി പഠി ത്; ഒ മി ാണ് അവെര ൈഹ ാ ിെ പടിവാതി
വ ് തിക ി ന ത െട െട വിള െത ാടി ര ം കാണി തിനാ
ളി നി ് “ഇ ിനി വി ”െത അധി താ ാ സേമതം െവളിയിേല ്
ത ിയയ ത്; ഒ മി ാണ് അവ വീ ിേല ് ഒ ശാപ ം നാ ിേല ് ഒ േ ാ
ഹ മായി ീ ത്; ഒ മി ാണ് ാ ൈപസ െട വരവി ാെത അവ േകാഴി
േ ാ നിസി ാലി ിയിെല െപാടിെകാ ് ഖദ ാര നിറ ് ഒ വ ാഴവ ാലം
സകല െത കളി ടി ം രാ ക െത ിയത്; ഒ മി ാണ് അവ െട ക
േമ ടി നിസി ാലി ിയിെല നാനാതരം ഗ അ ഭവി ് പഴകിയത്; ഒ മി
ാണ് അവ അേനകം വായനശാലക ം, ദ ശന ം, േ ാഭണ ം
പണ ിരി ക നട ി, പിരിവിെ പ തിയിലധികം ഭാഗം െകാ ് കാ ി ി
േല ം സിഗര കടയിേല ം കണ തീ ് തടിെയാഴി ത്; ഒ മി ാണ് അവ
നി ി സായാ ി മാനാ ിറ െട വ ി േമളി ത്.

ഈ േ ഹിത ാ ത ി ഇ െനെയാ സംഭാഷണം നട :

സ യ : “എ ാച ാതീ, ഒ മായിേ ?”

പറേ ാട : “എ ാമായി.”


 . ാ മാഹാ ം

സ യ : “എ ാമാെയ വ ാ ?”
പറേ ാട : “എ ാം ആെയ തെ . ‘ഐഹിക പാര ിക വി ാന ാന
സംവ ിനി വായനശാല’ െട േപരി ിക പിരി ി ്.”
സ യ :“ ിക െകാെ ാ ം? കാ ി ടി വകയി ശ തെ
എ പ ികയിലധികം ര ാ ം ടി െകാ ാ ാ കയിേ ?”
പറേ ാട : “താ ി ന നായ ഒ മര തയാണ്; വകതിരിവി ാ ഒ േ
നാണ്. അതെ ി ഈ ിക ശ ് െകാ ാനാെണ ാേണാ താ
വിചാരി ിരി ത്? തെ തല െട ക ് ഇളകിേ ായിരി ! താ നിയേമന
െന ി ഉപേയാഗി ണം.”
സ യ : “പണം പിരി ത് കടംതീ വാനാെണ േ ഞാ ക തിയത്?’
പറേ ാട : “അതാണ് തെ വ െമ പറ ത്, പണം പിരി ത് ധന ാ
വനാണ്.”
സ യ : “പിരി പണം ധനമേ ?”
പറേ ാട : “അേത. പേ അത് സാധനമ , ഉപായം മാ മാണ്. അ ലിെ
ഇരയാണ്, ഇരെയ മ ം ഭ ി ം; മ െ ന ഭ ി ം.”
സ യ : “ഈ ഇര ഭ ി മ ഏതാണ്?”
പറേ ാട : “പ വായന ാ !”
സ യ : “ഏ പ ിെ വായന ാ ?”
പറേ ാട : “ ികെകാ ് ഏെത ാം പ ളി ഞാ േ ശി ഒ പരസ ം
സി െ വാ സാധി േമാ അവ െടെയാെ വായന ാ ”............
സ യ : “താ എ പരസ മാണ് സി െ വാ വിചാരി ത്? ‘ന
ര ് നിസ നിേ ജ ാ ഗതിെക ലവാസികളായി നട തിനാ െപാ ജന
െട സഹായസഹകരണ അഭ ി ’ എേ ാ? ചി മായി!”
പറേ ാട : “അ വ േ ാ കേ ാ .”
സ യ : “അ ാ േനരേ ാ േപാെ ! സത മാ ം ഇ െന ക െ േനടിയ
പണം വ ാ ിെ ം വാലിേ െക ി ആകാശ ിേല വി വാ താ ആേലാ
ചി കയ േ ാ!”
പറേ ാട : “ആകാശ ിേല വി വാ തെ യാണ് േപാ ത്. പേ ാ ി
െ വാലിേ െക ീ ; പരസ ിെ ക ി ീ ാണ്. അ േയ വ ത ാസ
.”
സ യെ തിക 

അ രാ ി ഞാ വളെര റേ ഉറ ി . സ മാെണ ി േറയധികം കാ


ക ം െച .
ക റ േ ാ ന െട പറേ ാട ് ക ിലിേ ലിരി .
“എ ാണി ല െ റെ ത്?”
“ ല േയാ? ല ി ് നാഴിക നാലായി.”
ഞാ എ േ ി . മി പറേ ാട അ െ േകരളകാഹള ിെ ം മലയാ
ളമ ള ിെ ം ഓേരാ േകാ ി കിട യി വ . ‘കാഹള’ ി ഒ പരസ ി
െ േന ് വിര ി. ഞാ വായി . പരസ ം ഇതായി .
“അദ് തം! അത ദ് തം!! ഇ െനെയാ ക ി ി ” എ ാണ് ഉപേയാഗി വെര
ാം — ഒെ ാഴിയാെത പറ ത്. ഹിമാലയ ി നി ് ഞ േനരി വ ിയ
സാ ാ ൈ യംബക ാ െള ി നി ഇനി ം േക ി ിെ ി അത്
േക േ ാേഴ ് ഞ െട േ ാ തീ േപാെയ വരാ താണ്. ക ി ്
െറ ം മാ േമ ബാ ി . ഈ ാ ളിേലാേരാ ം പതിനായിരം ഉ
ൈ യംബക ദയമ ം ജപി ് ആവാഹി െ താണ്. ഹിമാലയ മഹാഗിരി െട
ഗഹ ര ളിെലാ ി തപ െച െകാ ിരി ഒ മഹാസി നാണ് ഇവെയ
സം രി ി ത്. ഈ ാ ംക ി ധരി വ ് േലാക ി അസാ
മായി യാെതാ ം ഉ ാ കയിെ പറ ത് അതിശേയാ ിയാെണ ക
വ ഇെതാ പരീ ി േനാ കേയ േവ . ാ ം ഒ ിന് വില  ക. മാ ം.
ഒ ഡസ ഒ ായി വാ വ  ക. മണിേയാ ഡ െച ാ മതി. ഉടേന അേപ
ി ക. അേപ ിേ ം േമ വിലാസം:
ാ സി ഡിേ ാ
ഡി ാ െമ ് K — /
േകാഴിേ ാട്.
“മ ള” ിെല പരസ ം റ ടി ഗംഭീരമായി .
“ഇ െതാ ം കണ മ വ!”
പാ ാത ശാ ക തി ം അ റ ് ഇനി ം അേനകമേനകം രഹസ
ഉെ ് േബാധ മാകാ വ ആെര ി േ ാ? മ ിെ അദ് ത ഫല
െള റി ് ഒ അ ഭവെമ ി ം േനരി ാ കേയാ പ ളി വായി കേയാ
െച ാ വ ല ിെലാ േ ാ? ഉെ ി അവെര ഞ െട സി ാ
ം (ൈ യംബക ാ ം) വിശ സി ി ം! അവ നി െള േ ഹി ിേ ?
അേ ഹം നി ളി വിര ി കാണി േ ാ? പരീ പാ ാ വാ സാധി ക
യിെ ് നി തീ െ ി ഴി േവാ? ഉേദ ാഗ യ ിെ കാര ി
നി ഹതാശനായിരി കയാേണാ? നി െട േരാഗം മാ കയിെ ് ൈവദ ാ
 . ാ മാഹാ ം

തീ െ ിേയാ? വിവാഹം െച ി ് ഒ വ ാഴവ ാല ിലധികമാെയ ി ം ഒ


ി െട ഖം കാണാെത മരിേ ിവ െമ ാേണാ നി െട ഭയം? — — എ ി
നി ഞ െട ൈ യംബക ാ ംഒ വ ി ഉപേയാഗി േനാ ക!
ൈ യംബക ാ ിന് ഒ ികേയ വില . എ പണം നി ചികി
േവ ി ം മ പായ േവ ി ം െചലവാ ി! ി ഒ ിക ് ഒരവസാന
പരീ ടി കഴി െടേ ാ?
ഈ ഉ ിക െവ െതേപാ കയിെ ്ഞ ഉറ ത . ഹിമാലയ ിെല ഒ
സി േയാഗിയാണ് ഈ ാ െള മ തമാ ിയിരി ത്. ഇ തെ
ഒ ിന് എ ക! ഉപേയാഗി ് ിയട ക! ക മണിേയാ ഡ െച ു വ ് 
ാ ം അയ ം.
സി ാ ഡിേ ാ
ഡി ാ െമ ് K — /
േകാഴിേ ാട്.
പറേ ാടെ തല ഖമി ാ െയ ി െ ാ സംശയം മാ േമ എനി ായി
െവ ി ഇേ ാ അത് ഢെ . ഇ െനെയാ ാ ് ആെര ി ം ഇ വെര
േക ി േ ാ? എെ ാ പ ളവാണ്! ഏ ഹിമാലയ േയാഗി? എ ാ ം?
എ മാ മ , ഈ കള ക സി െ ിയതിന് വ േപാലീസ് േ ാസിക ഷ
ടി വ വാ തര േ ാ എ ് ഞാ ആേലാചി . പേ ആ ശ അ ാന ി
ലാെണ ് എനി തെ േബാ മായി. പരസ ളി എ ം എ ം പറയാെമ
ാണ് നിയമം! എ ാ ം മ സംഗതികേളാ? ഞാ േചാദി : — ”എേടാ സത മാ
ം താനാേണാ ഈ പരസ െട ക ാവ്?”
“അേത”
“തെ ൈകവശം ാ േ ാ?”
“ഉ ്: ചാ നിറെയ ഉ ്.”
“അവ മ ത ളാേണാ?”
“അെ ്ആ പറ ?”
ഞാ ആേലാചി . അ ശരിതെ .
“ഇതിന് ഒ സമയം ആ ക ആവശ െ ാേലാ?”
“മഹാ ിമാേന, അത് ആ ക ആവശ െ ടണെമ ക തിയേ ഇ ാ പണം
െചലവാ ി പരസ ം സി െ ിയത്?”
“ഇവ താ പറ ഫല എ െന കാ ം?”
സ യെ തിക 

“േപാെ . ഞാെനാ വീരവാദം പറയെ ; ഇ ത മാസ ിനക ് ന െട


ാ ം ഉപേയാഗി ് േരാഗം മാറിയവ െട, പരീ പാ ായവ െട, ഇ െ െ
ിെ േ മം േനടിയവ െട, ഉേദ ാഗകയ ം കി ിയവ െട, വ വഹാര ി ജയി
വ െട, അത ാപ ി നി ര െപ വ െട സ ം ൈകയ ര ി റി
റയാെത എ ക ന പ ളി സി െ വാ കഴി െമ ഞാ
ഉറ ത . വാ െവ േ ാ?”
ഞാ മിഴി . പറേ ാടെന ി അ വെരയി ാതി ഒ ബ മാനം എെ
മന ി അ രി . കാര ം എനി ് അേ ാ ം മന ിലായി ി , പേ അേ ാ
െട വാ കളിെല ശാ ത ം ഉറ ം അ അ ഷ ളായി . സവിനയം ഞാ
േചാദി :
“അേ ാ തെ ഈ ാ ് യഥാ മായ വ ദിവ ശ ി േ ാ?”
പറേ ാട ക ിലിേ നി ് എ േ ് ക ാ വാസ് കസാലയിേ േപായി ചാരി
ിട ് ൈകെകാ ി േമേ ാ േനാ ി അത ി “ഹാ...ഹാ...ഹാ” എ െപാ ി
ിരി . ഒ ചിരി കഴി േ ാ േവെറാ ചിരി ആരംഭി . അ െന തി വാതിര
ഞാ േവലയിെല മഴേപാെല ഏകേദശം അരമണി േനരം ചിരി . എനി േറ
െ ിവ ട ി. “താെന ാണ് ക തെയേ ാെല ഇളി ത്?” എ ഞാ
േചാദി . പറേ ാട അേ ാഭ നായി സമാധാനം പറ — “തെ ഉപമ തി
ശാ വി ാനെ റി ി ; തിേയാഗിെയ വ ം പറ ് അവമാനി ണ
െമ േ ശെ മാ േമ റി . അ േപാെ , ാ ാേവ, പമ
കേമ, മരമ ി േമ, നി വിചാര സത േമ, വ ശിേരാമേണ, ആജ ഗ ഭേമ — — ,”
ഞാ : “നി ! നി ! ഞാ ം റ പറയെ : ‘ക മശിരേ , സ േ ാ ാദേമ,
നിസ ദീപാളി േമ, നി ഭര െത ാടി േമ, ഹ വി ി േമ, തിരവ േമ!’ —
— ഇനി റേ ാ .”
പറേ ാട : “ : തെ സി ാ ം. ആെ ഞാ പറയാം. ഈ ാ ്ആ
കാ ഉ ള ക കെള ാ യാെതാ മഹ മി . സ വവ ാപിയായ
ം അവയിെല േപാെല ഇവയി െ ് േവണെമ ി സി ാ ി ാം.”
ഞാ : “എ ാ താ എ െനയാണ് തെ ാ ഉപേയാഗി വ തനി
സ ിഫി ് ത െമ ് തീ ി ത്!”
പറേ ാട കീശയി നി ് ഒ സിഗറെ െകാ ി ഇ െന പറ : “ആദ
മായി ഞാ േചാദി ചില േചാദ ് ഉ രം പറയണം. കാര ം ഞാ ഒ ം
പറയാം. ഈ േലാക ി േരാഗം പിടി വെരാെ മരി േ ാ?”
“ഇ ”
“പരീ േപായവെരാെ േതാ േ ാ?”
 . ാ മാഹാ ം

“ഇ ”
വിവാഹംകഴി വരി റി ംത ് തീെര ണയമി ാ ീ ഷ ാ
െരയാേണാ വിവാഹം കഴി ത്?”
“അ ”
“േകാടതികളി േക വ എ ാം െചല സഹിതം േതാ ാ േ ാ?”
“ഇ ”
“ശരി: എ ാ ന ് സ ിഫി കി ം. വിദ ാ ിക ന െട ാ
ം വാ ിയാ അവരി ഇ പ േപ — ഇെ ി പ േപ , അ മെ ി
ര ാ ക — എ ി ം പാ ാ കയിേ ? അവ തീ യാ ം ന ് ആ വിവരം
എ തി അയ ം. ാ ം വാ േരാഗികളി , ഈ േകാഴിേ ാ നഗര ി
ടി, ര ാ ക െടെയ ി ം േരാഗം മാറി ി കയിേ ? ആ ര ാ ക ന ്
സസേ ാഷം സ ിഫി ് ത ം.”
“ബാ ി െതാ െ ാ കേളാ?”
“അവ ത പ ിയ വി ി െ പ ി ഒര രം മി കയി . ഒ പേ
ന ് എ തിേയ ാം. ആ എ ക ന സി െ ിെ ാ ണെമ
നിയമ േ ാ? അ മ . ഉപേയാഗി ഫലം ക എ വിശ സി വ അവിശ ാ
സിക െട വാ ് എ ക മി .”
“അതിരി െ , ഡി ാ െമ ് K/ എ വ ാെല ാ? എ K?  ഡി ാ െമ
ക എ ി േവ ിയാണ്?”
“അെതാെ വി ിക ് വി ാനാണ് േര! K/ എ വ ാ A/ എ
മാ മാണ ം. കിം ബ നാ? ‘എ നാളിനകം റം ചില ച െമാ പക േപാം’
എ മാ േമ ഞാ ത ാലം പറ .”
“ശരി! ശരി! േഭഷ്! — തെ ി പറ െതാെ ഞാ മാ സേമതം മട ി
െയ ിരി . ‘േതരിേലറി നട മെ ാ ഞാ െമ െട പാ ം’ എ ടി
ഞാ പറയാ വിചാരി . പാ എ വ ാ ത ി പറേ ാട
ഇത ം.”
“താ എെ ി ം പറ െകാ . ഞാ േപാ . പിെ ാണാം.”
പറേ ാട േപായി. പിെ എെ ി ാ ഒ ഉേ ഷേ ാ ടി ആസ മായ
േലാക വ നാസമാരംഭം ഗതിേവഗം ിയ ്പ േ ാ ടി ഞാ ദിന ത
െ ാ ി.
ദിവസം പ പതിന കഴി .ഓ ഡ ക ഒ ംവ േച ി .ശ െട
സ യെ തിക 

കാ ി ി വശ ടി േപാ വാ നി ിയി ാ െകാ ് പറേ ാട ം


ഞാ ം ചിലേ ാ ഒ ം ര ം ഫ േലാങ് വഴി വള ാണ് േപാകാ ത്.
റ ദിവസം ടി കാ . അതിനക ് തി വിതാം റി ക നാഗ ിയി നി ്
അ ഹാം ക ി എ ഒ വിദ ാ മാ ം ഒെര െ തി. കാ ഡായി .
പറേ ാട ം ഞാ ം ഒ മി ിരി േ ാഴാണ് തപാ ശിപായി അ െകാ വ
ത ത്. പരസ ി േമ വിലാസം ക േ ാ െ പറാേ ാട വിജ
യ ചകമായ ഒ ിരിേയാ ടി എെ ഒ േനാ ി. എെ െന ിടി ്
ഭരമായി . “ഗണപതി േ ? ഉറെ വായി !” എ ഞാ പറേ ാട
േനാ പറ . അേ ാ വായി :
“േകരള കാഹള ി നി െട പരസ ം ക തി മാണ് ഞാനിെത ത്.
ഞാ ഏ വ ഷമായി ഒ വയ വലിെകാ ് എെ ി ാ വി ി ം അ ഭ
വി . നി െട ാ ം െകാ ് വ െപാ തി െമാ ാ േമാ? ഒ ാ െമ
ി ഒെര ം മ വശെ തിയ േമ വിലാസ ി അയേ ണം. ആദ ംതെ
പണെമാ ം തരിേകല. േനാ മാറിെയ ി ഒ രേ ാ നാേലാ പതെ
ത തേ ാം. നി െള ി വളെരെയാെ ശംസി നട ക ം െച ാം.”
ഈ കാ വായി തീ േതാ ടി പറേ ാടെ േകാപ ി ല മായി ഈ
േലാക ി മെ ാ െ ി അത് എെ നിരാശത മാ മായി . ആ കരിനാഗ
ിയിെല നിസ നിേ ജെ വയ േനാവ് “ധാരാഹ ക ാ േതാേയ” ളി
േ ാെഴ ി ം മാറിേ ാ മേ ാ എ ായി ഞ െട ഒ വ സനം. ക ിെന
കഠിനമായി ശകാരി െകാ ് ഒ കാ ഡ് എ തി അയ വാ ഞ ആേലാചി
െവ ി ം അതി ാവശ മായ ഒ ൈപസ തത് ാലം ൈകവശമി ാ െകാ ്
അ നി ിയി ാെതവ .
ഈ കാ കി ി ഒരാ കഴി തി േശഷമാണ് രി രി നി ് ഒരാ , സ
കാര മായ ഒ കാര ലാഭെ ഉേ ശി െകാ ാെണ ഖ രേയാ ടി ഞ െട
ാ ിനാവശ െ ത്. പേ ഇ വണ കാ ഡിെ െട മണിഓ ഡ ം ഉ ാ
യി . ാ ം അ വാ ക മാ ം ഒ ികയി നിെ ് ബാ ി,
ആവശ റായിരം ഉ ായി െവ ി ം ഞ ഒ െപ ിയി നിേ പി
. പി ീ ചരി ം ി റയാം: മാസം െകാ ് ര ിട ഴി ാ ം
ഞ പല ല ളിേല മായി അയ െകാ . നാ മാസം കഴി േ ാേഴ
ം മ ാസ്, ക , േബാംബായ് എ ീ നഗര ളിെല ഇം ീഷ് ദിനപ ളി
ഓേരാ െചറിയ പരസ ം മലയാളം പ ളി സ ിഫി കേളാ ടിയ അര
േപജ് പരസ ം െകാ വാ ഞ സാധി .
പറേ ാട തീ ി ി േപാെല അേ ഞ സ ിഫി ക വരാതി
ി . അവയി ചിലതി ടി രി ഞ െട ാ ിെ മാഹാ
 . ാ മാഹാ ം

ി അതിര ഭ ിവിശ ാസ ക േ ാ “ഒ ം ഇതി ന ളറിയാ


വ അഭൗമശ ിക ം ഉ ായിരി േമാ?” എ ടി ഞാ പറേ ാടേനാ േചാദി
വാ േ രിതനായി. ആ വ കമഹാസ ാ ാകെ ,
“െവ ച ിക നിറം മാെറാ
ിരിെകാ ക മാ ം െച !”
ഒെര ് ഇതാ:
S 
പാദ െള,
േലാക ര െചയ്വാ അവതരി ിരി അ ് ആരാെണ ് ഞാ അറി കയി
. പേ ആരായി ാ ം അ ് േലാക ിന് ദാനം െച ിരി ഈ ദിവ വരം
— അതിവിശി മായ ൈ യംബക ാ ം — േലാക ിെല അവതാര ഷ ാ െട
ഇടയി അ െട ാനെ ഉറ ി ിരി . എനി യ ത ാ ം ഞാ
ധരി വാ ട ിയതിെ േശഷം ഞാെനാരി ം ജയി െമ ് തീ ി ാതി
ഒ േകസ് ജയി . എെ ഭാര ഒരാ ിെയ സവി . കഴി ആ ഒ
വലിയ ൈ സ് റി െട ഒ ാം ന ം എനി കി ി. ഇ െന അ ്ഒ
ഭാഗ സ ിപാതം ഞാ എെ ജീവകാല ് അ ഭവി ി ി . ദയ െച ് പ
ാ ം ടി ഈ എ ക ഉടെന അയ ത വാനേപ . പ ിക ഇ െല
മണിേയാ ഡ െച ി ്. ഈ പരസ ം നി ് ഏ വിധ ി േവണെമ ി ം
ഉപേയാഗി ാം.
ത താ ല
േകാേറാ ് നായ
സാ ിളിന് ഒെര ടി താെഴ േച .
P 
സ ,
നി െട ാ ം ധരി തിെ േശഷം ചിരകാലമായി ഞാനാ ഹി ി കാര ം
ഏ ദിവസ ിനകം സാധി ിരി . ന ി പറ . ാ ിെ വില
ഇ സഹിതം അയ . േ ഹിത ാ േവ ിയാണ്. ഔേസഫ് മാ ബി.ഏ.
(പറ തിനിട ് എ ി മീെത ന പറേ ാട േച താണ് ര ായിര
ിലധികം എ ക ഞ ് കി ിെയ ് അ ക ാ േതാ െമ ി ം ആദ
െ എ ി െകാ ന  ആെണ ടി ഇവിെട ാവ മാണ്, S
എ ംPഎ അ ര എ ് ആദ ം വായി ത് സ യേനാ പറേ ാടേനാ
ആെണ മാ േമ റി .)
സ യെ തിക 

പേ ര ായിര ിലധികം എ ക വരാ ഞ വളെരെയാ ം താമസിേ


ി വ ി . ാ ം പാ സലായി ആയ വാ നി യി െ ലി ാ െട
എ ം തിമാസം ര വീതം വ ി . ഒ െകാ ിനക ് എ ക ്മ
പടി അയ വാ ര ് ാ മാെര ം ഞ നി യിേ ി വ . ഇം ീഷ്
ദിന ളി ൈ യംബക ാ ിെ പരസ ം ആ ം െപ ് കാ വാനി
ടയി ാ ലയി ഒരി ് (ഒ േ ാളം) ആയി ത് േപായി ഒ വ േപജായി
ീ .  ജ വരി -ആം തീയതി ത ഒ വലിയ മാളികെ ിടം ഞ
 ക വാടകയാെയ . ാ ം സൈ െച ു ഏജ സിക െട എ ം ആറാ
യി . േവെറ ം പരി ാര ഞ വ ി. െവ ിെക ി ാ ംഅ
ിക ം സ ം െക ി ത് ഇ പ ിക ം ഞ അയ വാ ട ി. (ആ
വഴി ം ആദായ ായി ). ീക ധരി വാ ഒ മാതിരി െചറിയ ാ ം
അതിമേനാഹരമായ േലാ ി അട ി സ െചയി സേമതം  ക. വിലയായി
ഞ േ ാ െച .
 പിറ . പറേ ാട ം ഞാ ം പണ ാരായി. ഞ ് രാ ീയ കാര ളി
അഭി ചി വ ി . പറേ ാട ം ഞാ ം ഓേരാ ാേദശിക േബാ ഡിെ അധ
ാരായി. കാ ക ഞ ് േത ക ായി . ശ െപാളി ദീപാ
ളിയായി. ടൗണി അയാ െട കാ ി ബ് െക ിടം േലല ി വി േ ാ അ
ഞ വാ ി ആ ല ് അതിഗംഭീരമായ ഞ െട ാ ഡിേ ാ പണിയി
. ഗൗരീശ ബാ ് മാേനജരായി ശ ലാ േസ ് ഇ േസാ െവ ായേ ാ
കട റ അേ ഹ ിെ അമരാവതീസ ശമായ നില ബം ാ ം ഞ വില
െകാ വാ ി. പറേ ാട എ േപരിന് അവ േപാരാ യാ അേ ാ തെ
േപ മാ ി, പി. എ . ഴി റ ് എ ാ ി. നിലവി ര കാ ക റേമ ഒ
േറാ സ് േറായ്സ് ഞ ഇ വ ം ടി വാ ി.
ആ മാസം പ് ഒ ദിവസം ഞ െട േറാ സ്േറായ്സ് ബം ാവിെ െഗയ് ിന
് എ ാറായേ ാ പ ണ വില ിെ ‘അ േ ാണ’െ റ
േ െ റി ് ഞാ പറേ ാടേനാ പറ :
“അെ ാ ദിവസം ന െട ാ ി വാ വ ി ന കാണാ വ
മഹ ം ഒളി കിട ായിരി േമാ എ ഞാ േചാദി േ ാ താ
രസേ ാ ടി ചിരി ത് ഓ േ ാ?”
പറേ ാട : “എേ ാ എനിേ ാ യി . പേ അ െന വ മഹ ം ഉെ
ാേണാ തെ വിശ ാസം?”
ഞാ : “അേത.”
പറേ ാട : “െതളിവ്?”
ഈ സമയ ് കാ നാനാ മ രഭിലമായ നടയി ടി വീടിെ വശെ ി
 . ാ മാഹാ ം

നി . ഞാ റ ിറ ി — സ ംെക ി ആനെ ാ വടി ബം ാവിെ ം


കാറിെ ം േ ാ ിെ ം േനെര ിെ ാ പറ . “െതളിേവാ? അതാ!
ഇതാ! അതാ!”
പറേ ാട ചിരി . പേ ഇ വണ ആ ചിരിയി രസം തീെര ഉ ായി ി
. (ഇതി ീ ാ മാഹാ ം സമാ ം)
- അ ടി പ ാം ാസിെല േകരളപാഠാവലി മലയാളം ക ിെല പാഠം.
വിദ ാ ിക ായി സംേശാധനം െച പമാേയ ാനിട ്

സ േയാപഖ ാനം1

ന തിരി െട മകേനാ ഗ െ അവതാരേമാ അ ാ ഒ സാഹിത പ


രി മം െച ുവാ അ ഹതയിെ ായി പ െ ന തിരിമാ െട വിശ ാ
സെമ രസികശിേരാമണിയായ ീ േ ാ മാര അവ ക െതളിയി ി ്.
വാ വ ി ഈ വിവരം അറി ത സ യ മന മാധാനം ഇ ാതായി
രി ; കാരണം സ യ അ െ ാ ദിവസം ന ം േനാ ി സാഹി
ത പരി മം െച ണെമ നി യി ി ിലാണ്; ന തിരി െട മകന
താ ം. അ ഹതയി ാ സ ാത എ വരി സ യ വ നെ
ി പെന ി മാെണ ചില സി വ ീല ാ ടി ഒ സമയം നി െള
അറിയിേ ാ മതി; പേ സാഹിത സംബ മായി അ ിെനെയാ അപവാദം
േക വാ പി.എ ്. ഏതായാ ം ഒ ീ ി . ഒ ദി ിെല ി ം ഒരാ െട േപ
അകള ിതമായിരി േ ? ഇത് തെ പറ മന മാധാന റവി േഹ
എ റി െകാ ക ം േവണം.
അ െകാ സ യ ന തിരി െട മകന ാ ിതി ്, ഗ െ അവതാ
രമാെണ െതളിയി വാെന ി ം വ വഴി െ ാ എ െ ംബ ി ്
പി.എ ്. ഒ ഗംഭീരഗേവഷണം തെ നട ി. സത െ ആരാ വാ വിശി
േ ാേ ശെ നി ി നട െ ഏ ഗേവഷണമാണ് ഇ വെര പാഴായിേ ാ
യി ? പി. എ ിെ ഗേവഷണ ി ം അചിേരണ ഫലം സി ി .

“ ി ം ഹി മാ േഷ േലാേക സി ി ഭവതി ക ജാ.”

1 ഈ ഉപന ാസം  ജ വരി -ആം വെ േകരളപ ികയി നി ചി റേഭദഗതികേളാ ടി


സ യ -ആം . -ആം ല ി പക ിയതാണ്.


 . സ േയാപഖ ാനം

പാറ റെ പടി ാ യി പക െവളി ം കാണാെത എ േയാ കാലമായി


കിട ി ’േതാ ാസ രാണം’ താളിേയാല ിെ അവശി ഭാഗ ളി
ഒേരട ് ’സ േയാപഖ ാന’െമ തല റിേ ാ ടി പി.എ ിെ പൗ ൈദഹിക
ചരി ം അദ് തപരവശനായ ഗേവഷകെ ിക വിഷയീഭവി . കാ േ ാടക
ബ െ ് എേ ാേ ാ േപാ നാരദ നിെയ വഴിയി ക ി, ഷി ി ാകാ
തിരി ാ നമ രി കയാെണ വ ാേജന, നില വീണ് കാ ര ം െക ി ിടി
, താടി ാരെ ാരംഭ തിേഷധവച കെള േക ഭാവം േപാ ം നടി ാെത
േമണ അേ ഹെ അ ര ി ി െകാ െചാ ി ീ കള താണ് ’േതാ ാ
സ രാണ’െമ വ ത യഥാ പ ിത ാെരാെ ഹി ിരി ാ താണേ ാ.
സ യെ കഴി ജ െ ി ’േതാ ാസ ി’ ഏകേദശം എ പറ
എ േക വി (ത മ എേ താണ്; ന ായി ിെ ി ഷിയ ത്)
നാരദ പറ :
ീമ , കാ േ ാടകസ ാമി , തിര െ ി ം ശരി, സ യെ രാ ം േക
വാ ഇ ് േമ.
കാ േ ാടക പറ :

2
പ ചി രഥ തെ മകനായ്, േതാ ാവാസിയായ്
ഗ നഗരം ത ി പിറ സ യ , േന
ിവാദം പഠിേ ം തല െവളിവ വ
അ ട േപ ി നാെട ം െത ി, നാരദ.
േദേവ േന ം മ േദവ ാേര െമാ േപാ
പരിഹാസം െപാഴിേ െറ േവദനി ി ക ല
എതിരായാ മി ാെത ധി ാരം സ യ
പര ജിെയേ ാ ം വ ാണി നട േപാ !
ഒ നാളഥ ി ’േനാബൈ ’ ലഭി വ -
വാസാ -കടെ ിഗ നഗര ി ം
താടി ാരെ പി ാെല തിനായിരമാ ക
ഭ ണാ ം നട ശിഷ െര നടി േഹാ
ഈ േഘാഷയാ ഗ മിഠായിെ വീഥിയി
എ േ ാേഴ വ ാേ ാേര ിെഡ ബ വ ഹി
ന േറാ ി കിട പഴെ ാലി ചവി ിേപാ
നീശ ര; ട തെ വ തി ാ േപായിേപാ 3
ശരം േപാ േപാ േനെരെ ഗ ി ഗ റി
നിപതി മഹാേയാഗി: വിധിയാ ത ിടാം?
േകാപം ഭയെ ചിരിനി ാ മി യാ
സ യെ തിക 

എ ായിര ി ചില ാനം ശിഷ വീ വീ േപായ്


ഗ ’െഡയിലി ൈടംസി’ െ സ ം റിേ ാ സ യ
ഇ ാ ക േനര -േശഷെമ ി െചാ ഞാ
ധി ാര ിെ ടായ സ യ സ വ ം തദാ
വി രി നിര ിേ വീ ചിരി േപാ
ചിരി-േകാളറേപാേല ം പക െ ാ സാധനം
ത േള ം പിടിേ ാെമ േപടി മാ േന,
ഓ ം ട ിഗ പ ി ം ശിഷ സംഘ ം
ബാ കാ ം നിര യ കി രവ ം
ഒ ം ര േപ മാ ം ബാ ിയാെയെ നാരദ:
വി തി യ േറാ ി ; ഗ റി പിത നി
’േടാ േബാ ം’ ചളിയണിെ േ േവ മാ നി
സ യെ മഹാഹാസം ഴ ീ സ ദി ി ം
േയാഗനി യിലാ വി ടി ണ ട
കാ ികി ാ ത ി േരാ കയ േപാ
ഹസ ം സ യം ാ നീേ ാ ലി ക മ:
വി മന ജം വ ിം സസ ജ കില നാരദ4
അ ീ ി-ല റം ഞാെനേ ാ െമ െപാ നാരദ!
പാവം പീ.െയ പാളീ ായ് വിശ േ ം വിള േപായ്

പദ ം ചമ മ തിനാ കഥാേശഷം സംേ പി ഗദ ി പറ — തദന


രം, ആപാദ ഡം ചളി ര ് േകാപകഷായിതേന നായ ഭഗവാ ാസാവാകെ ,
െചാ േകാപാ ിയി , കനലിലി േന ഴെമേ ാണം െവ നീ സ
യെന േനാ ി ഇ ം ബഭാണ:
“ ഢാ ാേവ, തേപാധനനായ എെ മാഹാ മറിയാെത എനി പ ിയ അപകട
െ റി ് ചിരി വാ തി നിെ ഞാനിതാ ശപി ; ഇ പതാം ാ ി
െ ആദിഘ ി നീ മ ഷ െട ി െച ജനി ം. േകരള ിെല നരകെമ
സി മായ ഒരൗ നിസി ാലി ിയി നീ െറ ാലം താമസി ് അവിടെ
െകാ കടിേയ ം െപാടിഭ ി ം ക െ ് അവശനായി ി ം. നിെ വിനയ
മി ാ ം പരിഹാസ ി ം കരി െട ക േപാെല, കാ ിരി ായ െട
ക േപാെല, എെ േദഹ ി ര ഈ ചളി െട ഗ ം േപാെല, നിെ വി
പിരിയാെത പ ി ിട ം. ഈ ണ േഹ വായി ഗവ െ ം നാ കാ ം,
ജ ി ക ി ം േസാഷ ലി ക ി ം, തിരെ കാല ളി െപാ ി ള
2 ”ഗ വാണാം ചി രഥ: സി ാനാം കപിേലാ നി:” ഗീത 
3 പ വയ ി കീെഴ ിക മാ ം ചിരി ാ മതി!
4 ഈ ഭയ ര േ ാകെ ത മ െചയ് വാ ൈധര ം േപാരാെത അ ടി എ േച ിരി കയാണ്.
 . സ േയാപഖ ാനം

എ മി ാ മ ക ി ാ ം, ക ികളി െപടാ വ ം പ ിത ാ ം പാമര


ാ ം, സാഹിത വി വ ാ ം വനിതാസംഘ ം അധി ത ാ ം അനധി ത ാ
ം, സനാതനിക ം, അധ: ത ം മഹാകവിക ം, ചി റ വിക ം, ിവാദിക ം,
ഡി ി ് േബാ ഡ് സിഡ ് തലായ അ ഷ മാന ാ ം, എനി റ് തിര
തിനാ പറ തീ ാ സമയമി ാ േലാക ിെല മെ ാ വ ാ ം
സംഘ ാ ം, അഭി ായ ാ ം, േനതാക ാ ം നീതിമാ ാ ം, നിെ െവ ,
ഷി , ശപി , ടി , ിമ ാ ം.!”
മ ഷ നായി ജനി ് ഒ ചിരിെയ ി ം ചിരി ് മരി ണെമ ചിരകാലമായി ആശി
െകാ ി സ യനാകെ , ശാപേമാ ിെനാ ം ഹ ജി അയ വാ മിനെ
ി . പെ അ ഇ ി ം ൈവദ ക ി ം ഒ തെ യാെണ കഥ
സ യ ആ മഹാേകാപിേയാട് മി ിയ മി ; വ സനം അഭിനയി ് അവിെട നി
േപാ കയാ ായത്. അ ിെന നി െട പി. എ ്.

ച ലംപര യി െചാ െ ാ പാറ റ-


ി െന പിറ േപാ മാ ഷേവഷം ത ാ!

തലയിെല േ , തലയിെല ്!!


Please write to ⟨info@sayahna.org⟩ to file bugs/problem reports, feature requests and to get involved.
Sayahna Foundation •  , Jagathy • Trivandrum  • 

You might also like