‫جمهًري اسالمی ايزان‬ ‫استاوذارد ملی ايزان‬

INSO
Islamic Republic of Iran
19231 ‫ساسمان ملی استاوذارد ايزان‬ 19231

1st.Edition Iranian National Standardization Organization ‫چاج ايل‬

2015 1394

‫جًضکاري ي فزايىذهاي ياتسته ته مًقعیت‬

‫جًضکاري‬

Welding and allied processes – Welding

positions

ICS: 25.160.40
 ‫ته وام خذا‬
‫آضىايی تا ساسمان ملی استاوذارد ايزان‬
‫مؤػؼّ اػتاوذاسد ي تحقٕقات صىعتٓ أشان تٍ مًخة تىذ ٔک مادِ‪ 3‬قاوًن اصالح قًاوٕه ي مقشسات مؤػؼّ اػتتاوذاسد ي تحقٕقتات‬
‫صىعتٓ أشان‪ ،‬مصًب تُمه ماٌ ‪ 1371‬تىُا مشخع سػمٓ کـًس اػت کٍ يظٕفٍ تعٕٕه‪ ،‬تذئه ي وـش اػتتاوذاسدَاْ میتٓ سسػتمٓ‬
‫أشان سا تٍ عُذٌ داسد‪.‬‬
‫وام مًػؼٍ اػتاوذاسد ي تحقٕقات صىعتٓ أشان تٍ مًخة ٔکصذ ي پىداٌ ي ديمٕه خیؼتٍ ؿتًساْ عتاآ اداسْ متًس ‪ 90/6/29‬تتٍ‬
‫ػاصمان میٓ اػتاوذاسد أشان تغٕٕش ي عٓ وامٍ ؿماسٌ ‪ 206/35838‬مًس ‪ 90/7/24‬خُت اخشا اتالغ ؿذٌ اػت‪.‬‬
‫تذئه اػتاوذاسد دس حًصٌَاْ مختیف دس کمٕؼًٕنَاْ فىٓ مشکة اص کاسؿىاػان ػاصمان‪ ،‬صاحةوظشان مشاکض ي مؤػؼات عیمتٓ‪،‬‬
‫پظيَـٓ‪ ،‬تًإذْ ي اقتصادْ آگاٌ ي مشتثظ اودام مٓ ؿًد ي کًؿـٓ َمگام تا مصااح میٓ ي تا تًخٍ تٍ ؿشأظ تًإتذْ‪ ،‬فىتايسْ ي‬
‫تداسْ اػت کٍ اص مـاسکت آگاَاوٍ ي مىصفاوّ صاحثان حق ي وفع‪ ،‬ؿامل تًإذکىىتذگان‪ ،‬مصتش کىىتذگان‪ ،‬صتادسکىىذگان ي ياسد‬
‫کىىذگان‪ ،‬مشاکض عیمٓ ي تخصصٓ‪ ،‬وُادَا‪ ،‬ػاصمانَاْ دياتٓ ي غٕش دياتٓ حاصل مٓؿًد‪ .‬پٕؾوتًٔغ اػتتاوذاسدَاْ میتٓ أتشان‬
‫تشاْ وظشخًآَ تٍ مشاخع رْوفع ي اعضاْ کمٕؼًٕنَاْ فىٓ مشتًط اسػال مٓؿًد ي پغ اص دسٔافت وظشَا ي پٕـىُادَا دس کمٕتّ‬
‫میٓ مشتثظ تا آن سؿتٍ عشح ي دس صًست تصًٔة تٍ عىًان اػتاوذاسد میٓ سسػمٓ أشان چاج ي مىتـش مٓ ؿًد‪.‬‬
‫پٕؾ ؤًغ اػتاوذاسدَأٓ کٍ مؤػؼات ي ػاصمان َاْ عالقٍمىذ ي رْصالح وٕض تا سعأتت ضتًاتظ تعٕتٕه ؿتذٌ تُٕتٍ متٓ کىىتذ‪،‬‬
‫دسکمٕتّ میٓ عشح ي تشسػٓ ي دسصًست تصًٔة‪ ،‬تٍ عىًان اػتاوذاسد میٓ أشان چاج ي مىتـش مٓ ؿًد‪ .‬تذٔه تشتٕة‪ ،‬اػتاوذاسدَأٓ‬
‫میٓ تیقٓ مٓ ؿًوذ کٍ تش اػاع مفاد وًؿتٍ ؿذٌ دس اػتاوذاسد میٓ أشان ؿماسِ ‪ 5‬تذئه ي دس کمٕتّ میٓ اػتتاوذاسد مشتتًط کتٍ‬
‫ػاصمان میٓ اػتاوذاسد أشان تـکٕل مٓدَذ تٍ تصًٔة سػٕذٌ تاؿذ‪.‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫ػاصمان میٓ اػتاوذاسد أشان اص اعضاْ اصیٓ ػاصمان تٕه اامییٓ اػتاوذاسد )‪، (ISO‬کمٕؼًٕن تٕه اامییٓ ااکتشيتکىٕتک )‪ (IEC‬ي‬
‫ػاصمان تٕه اامییٓ اوذاصٌ ؿىاػٓ قاوًوٓ )‪ 3(OIML‬اػت ي تٍعىًان تىُا ساتتظ‪ 4‬کمٕؼتًٕن کتذکغ غتزأٓ )‪ 5(CAC‬دس کـتًس‬
‫فعاإت مٓ کىذ‪ .‬دس تذئه اػتاوذاسدَاْ میتٓ أتشان ضتمه تًختٍ تتٍ ؿتشأظ کیتٓ ي وٕاصمىتذَْتاْ ختاف کـتًس‪ ،‬اص آختشٔه‬
‫پٕـشفتَاْ عیمٓ‪ ،‬فىٓ ي صىعتٓ خُان ي اػتاوذاسدَاْ تٕهاامییٓ تُشٌگٕشْ مٓؿًد‪.‬‬
‫ػاصمان میٓ اػتاوذاسد أشان مٓ تًاوذ تا سعأت مًاصٔه پٕؾ تٕىٓ ؿذٌ دس قاوًن‪ ،‬تشاْ حمأت اص مصش کىىذگان‪ ،‬حفظ ػتالمت ي‬
‫أمىٓ فشدْ ي عمًمٓ‪ ،‬حصًل اعمٕىان اص کٕفٕت محصًالت ي مالحظات صٔؼتمحٕغٓ ي اقتصادْ‪ ،‬اخشاْ تعضٓ اص اػتاوذاسدَاْ‬
‫میٓ أشان سا تشاْ محصًالت تًإذْ داخل کـًس ي‪ٔ /‬ا اقالم ياسداتٓ‪ ،‬تا تصًٔة ؿًساْ عاآ اػتاوذاسد‪ ،‬اخثاسْ ومأذ‪ .‬ػاصمان متٓ‪-‬‬
‫تًاوذ تٍ مىظًس حفظ تاصاسَاْ تٕهاامییٓ تشاْ محصًالت کـًس‪ ،‬اخشاْ اػتاوذاسد کاالَاْ صتادساتٓ ي دسختٍتىتذْ آن سا اخثتاسْ‬
‫ومأذ‪َ .‬مچىٕه تشاْ اعمٕىان تخـٕذن تٍ اػتفادٌ کىىذگان اص خذمات ػاصمانَا ي مؤػؼتات فعتال دس صمٕىتّ مـتايسٌ‪ ،‬آمتًصؽ‪،‬‬
‫تاصسػٓ‪ ،‬ممٕضْ ي صذيس گًآَ ػٕؼتمَاْ مذٔشٔت کٕفٕت ي مذٔشٔت صٔؼتمحٕغٓ‪ ،‬آصمأـگاٌَا ي مشاکض کاإثشاػًٕن سياػىدٓ‬
‫يػأل ػىدؾ‪ ،‬ػاصمان میٓ اػتاوذاسد أشان أهگًوٍ ػاصمانَا ي مؤػؼات سا تش اػاع ضًاتظ وظام تإٔٔذ صالحٕت أتشان اسصٔتاتٓ‬
‫مٓکىذ ي دس صًست احشاص ؿشأظ الصم‪ ،‬گًآَوامّ تإٔٔذ صالحٕت تٍ آنَا اعغا ي تش عمیکشد آنَا وظاست مٓکىتذ‪ .‬تتشئح دػتتگاٌ‬
‫تٕهاامییٓ ٔکاَا‪ ،‬کاإثشاػًٕن سياػىدٓ يػأل ػىدؾ‪ ،‬تعٕٕه عٕاس فیضات گشاوثُا ي اودام تحقٕقات کاستشدْ تشاْ استقتاْ ػتغح‬
‫اػتاوذاسدَاْ میٓ أشان اص دٔگش يظأف أه ػاصمان اػت‪.‬‬

‫‪1- International Organization for Standardization‬‬

‫‪2 - International Electrotechnical Commission‬‬
‫)‪3- International Organization of Legal Metrology (Organisation Internationale de Metrologie Legale‬‬
‫‪4 - Contact point‬‬
‫‪5 - Codex Alimentarius Commission‬‬

‫ب‬
 ‫کمیسیًن فىی تذييه استاوذارد‬
‫« جًضکاري ي فزآيىذهاي ياتسته ته مًقعیت جًضکاري »‬

‫سمت ي‪ /‬يا ومايىذگی‬ ‫رئیس ‪:‬‬

‫داوـگاٌ گٕالن‬ ‫تاخذا ‪ ،‬سحٕم‬
‫س کاسؿىاع اسؿذ مُىذػٓ مکاوٕک‬

‫دتیز ‪:‬‬
‫ػاصمان میٓ اػتاوذاسد أشان‬ ‫ػٕشيػٓ ‪ ،‬آسٔا‬
‫س کاسؿىاع مُىذػٓ متااًسطْ‬

‫اافثا (‬ ‫اعضاء ‪ :‬س اػامٓ تٍ تشتٕة حشي‬

‫ؿتتشکت تىٕتتان کٕفٕتتت فشاوگشسآصمأـتتگاٌ‬ ‫پٕمان ‪ ،‬ػٕذ خًاد‬
‫َمکاس‬ ‫س کاسؿىاع مُىذػٓ متااًسطْ‬

‫اداسٌ کل اػتاوذاسد اػتان گٕالن‬ ‫خعفشصادٌ ‪ ،‬محمذ‬

‫س کاسؿىاع مُىذػٓ متااًسطْ‬

‫ؿشکت آصماصىعت قائمسآصمأـگاٌ َمکاس‬ ‫حؼٕىمشدْ ‪ ،‬سيح ا‪...‬‬

‫س مشتٓ تٕه اامییٓ خًؽ‬

‫کاسؿىاع‬ ‫خاکپًس عااثٓ ‪ ،‬پظمان‬

‫س کاسؿىاع اسؿذ مُىذػٓ مکاوٕک‬

‫ؿشکت آصماصىعت قائمسآصمأـگاٌ َمکاس‬ ‫سفٕعٓ آؿتٕاوٓ ‪ ،‬محمذسضا‬

‫س کاسؿىاع متااًسطْ‬

‫ؿشکت مإَت کايان کٕفٕت وگشسآصمأـتگاٌ‬ ‫سيدتاسْ مًػًْ ‪ ،‬ػٕذ عیٓ‬

‫َمکاس‬ ‫س کاسؿىاع مُىذػٓ متااًسطْ‬

‫اودمه خًؽ ي آصمتأؾ َتاْ غٕتش مختشب‬ ‫ؿٕخ کشاوٓ ‪ ،‬خُاوگٕش‬

‫أشان‬ ‫س کاسؿىاع مُىذػٓ صىأع‬

‫ج‬
‫اداسٌ کل آمًصؽ ي پشيسؽ اػتان گٕالن‬ ‫کشٔمٓ ‪ ،‬مدٕذ‬
‫س کاسؿىاع اسؿذ مُىذػٓ متااًسطْ‬

‫مشکض پظيَؾ متااًسطْ ساصْ‬ ‫محشمٓ ‪ ،‬مُشداد‬

‫س کاسؿىاع اسؿذ مُىذػٓ متااًسطْ‬

‫مشکض پظيَؾ متااًسطْ ساصْ‬ ‫محمذپًس ‪ ،‬تُضاد‬

‫س کاسؿىاع اسؿذ مُىذػٓ مًاد‬

‫اداسٌ کل اػتاوذاسد اػتان گٕالن‬ ‫محمذْ تٕدائٍٕ ‪ ،‬غفًس‬

‫س کاسؿىاع اسؿذ خًؿکاسْ مًاد‬

‫اداسٌ کل اػتاوذاسد اػتان گٕالن‬ ‫محمذْ کًچصفُاوٓ ‪ ،‬مُذْ‬

‫س کاسؿىاع مُىذػٓ ااکتشيوٕک‬

‫ؿشکت فشاصًت پىُان‬ ‫وصٕشْ ‪ ،‬تُضاد‬

‫س کاسؿىاع مُىذػٓ متااًسطْ‬

‫مشکض پظيَؾ متااًسطْ ساصْ‬ ‫يصاآ ‪ ،‬سضا‬

‫س کاسؿىاع مُىذػٓ متااًسطْ‬

‫د‬
 ‫فهزست مىذرجات‬
‫صفحه‬ ‫عىًان‬

‫ب‬ ‫آؿىأٓ تا ػاصمان میٓ اػتاوذاسد‬

‫ج‬ ‫کمٕؼًٕن فىٓ تذئه اػتاوذاسد‬
‫ٌ‬ ‫پٕؾ گفتاس‬
‫ي‬ ‫مقذمٍ‬
‫‪1‬‬ ‫َذ ي دامىٍ کاستشد‬ ‫‪1‬‬
‫‪1‬‬ ‫تعاسٔف ي اصغالحات‬ ‫‪2‬‬
‫‪2‬‬ ‫مًقعٕتَاْ خًؿکاسْ‬ ‫‪3‬‬
‫‪2‬‬ ‫مًقعٕتَاْ اصیٓ خًؿکاسْ‬ ‫‪1-3‬‬
‫‪6‬‬ ‫مًقعٕتَاْ خًؿکاسْ تشاْ تًإذ‬ ‫‪2-3‬‬
‫‪7‬‬ ‫مًقعٕتَاْ خًؿکاسْ تشاْ آصمًن‬ ‫‪3-3‬‬
‫‪8‬‬ ‫پًٕػت اافساعالعاتٓ حذيد ؿٕة محًس خًؽ ي چشخؾ صفحٍ خًؽ حًل محًس خًؽ تتشاْ‬
‫مًقعٕتَاْ خًؿکاسْ دس خًؽ َاْ تًإذ‬
‫‪19‬‬ ‫مقأؼتتٍ وـتتاوٍ گتتزاسْ َتتاْ اػتتتاوذاسد میتٓ ي اػتتتاوذاسدَاْ اسيپتتأٓ ‪،‬‬ ‫پًٕػت بساعالعاتٓ‬
‫آمشٔکأٓ ي تٕه اامییٓ‬
‫‪24‬‬ ‫کتاتىامٍ‬ ‫پًٕػت جساعالعاتٓ‬

‫ٌ‬
 ‫پیص گفتار‬
‫اػتاوذاسد "خًؿکاسْ ي فشأىذَاْ ياتؼتٍ تٍ مًقعٕت خًؿکاسْ" کٍ پٕؾؤًغ آن دس کمٕؼًٕنَاْ مشتًط‬
‫تًػظ ػاصمان میٓ اػتاوذاسد أشان تٍُٕ ي تذئه ؿذٌ اػت ي دس ٔک َضاس ي صذ ي َفتاد ي چُاسمٕه اخالع‬
‫کمٕتٍ میٓ اػتاوذاسد مکاوٕک ي فیضؿىاػٓ مًس ‪ 94/1/24‬مًسد تصًٔة قشاس گشفتٍ اػت‪ ،‬أىک تٍ اػتىاد تىذ‬
‫ٔک مادٌ ‪ 3‬قاوًن اصالح قًاوٕه ي مقشسات مًػؼٍ اػتاوذاسد ي تحقٕقات صىعتٓ أشان‪ ،‬مصًب تُمه ماٌ ‪،1371‬‬
‫تٍ عىًان اػتاوذاسد میٓ أشان مىتـش مٓ ؿًد‪.‬‬
‫تشاْ حفظ َمگامٓ ي َماَىگٓ تا تحًالت ي پٕـشفتَاْ میٓ ي خُاوٓ دس صمٕىٍ صىأع‪ ،‬عیًم ي خذمات‪،‬‬
‫اػتاوذاسدَاْ میٓ أشان دس مًاقع اضيم تدذٔذ وظش خًاَذ ؿذ ي َش پٕـىُادْ کٍ تشاْ اصالح ي تکمٕل أه‬
‫اػتاوذاسدَا اسائٍ ؿًد‪َ ،‬ىگام تدذٔذ وظش دس کمٕؼًٕن فىٓ مشتًط مًسد تًخٍ قشاس خًاَذ گشفت‪ .‬تىاتشأه‪،‬‬
‫تأذ َمًاسٌ اص آخشٔه تدذٔذ وظش اػتاوذاسدَاْ میٓ اػتفادٌ کشد‪.‬‬

‫مىثع ي ماخزْ کٍ تشاْ تٍُٕ أه اػتاوذاسد مًسد اػتفادٌ قشاس گشفتٍ تٍ ؿشح صٔش اػت‪:‬‬
‫‪ISO 6947: 2011, Welding and allied processes – Welding positions‬‬

‫ي‬
 ‫جًضکاري ي فزايىذهاي ياتسته ته مًقعیت جًضکاري‬

‫هذف ي دامىه کارتزد‬ ‫‪1‬‬

‫َذ اص تذئه أه اػتاوذاسد‪ ،‬تعٕٕه مًقعٕتَاْ خًؿکاسْ تشاْ تًإذ ي تشاْ آصمًن خًؽَاْ گًؿٍ ي خًؽ‬
‫َاْ ػش تٍ ػش‪ ،‬دس تمام گًوٍ َاْ محصًل مٓ تاؿذ‪.‬‬
‫پًٕػت ااف مثالَأٓ دس مًسد حذيد ؿٕة محًس خًؽ ي چشخؾ صفحٍ خًؽ وؼثت تٍ محًس خًد سا تشاْ‬
‫يضعٕتَاْ خًؽ دس تًإذ اسائٍ مٓ دَذ‪.‬‬
‫پًٕػت ب مقأؼٍ اْ تٕه ؿىاػٍ َاْ أه اػتاوذاسد میٓ ي اػتاوذاسدَاْ تٕه اامییٓ ‪ ،‬اسيپأٓ ي آمشٔکأٓ سا‬
‫اسائٍ مٓ ومأذ‪.‬‬

‫تعاريف ي اصطالحات‬ ‫‪2‬‬

‫دس أه اػتاوذاسد اصغالحات ي تعاسٔف صٔش تکاس مٓ سيد‪:‬‬
‫‪1-2‬‬
‫‪Welding position‬‬ ‫مًقعیت جًضکاري‬
‫يضعٕت خًؽ دس فضا‪ ،‬کٍ تش اػاع ؿٕة محًس ي چشخؾ صفحٍ خًؽ وؼثت تٍ ػغح افق تعشٔف مٕـًد‪.‬‬
‫‪2-2‬‬
‫‪Main welding position‬‬ ‫مًقعیت اصلی جًضکاري‬
‫يضعٕت خًؽ کٍ تا ومادَاْ ‪ٔ PF ،PE ،PD ،PC ،PB ،PA‬ا ‪ PG‬وـاوٍ گزاسْ مٓ ؿًد‪.‬‬

‫يادآيري‪ -‬تشاْ مالحظٍ ‪ٔ PF ، PE ، PD ، PC ، PB ، PA‬ا ‪ PG‬تٍ ؿکل ‪ 1‬مشاخعٍ ومإٔذ‬

‫‪3-2‬‬
‫‪Slope‬‬ ‫ضیة‬
‫صائٍ محًس خًؽ وؼثت تٍ مًقعٕت اصیٓ خًؿکاسْ‬
‫‪4-2‬‬
‫‪Rotation‬‬ ‫چزخص‬
‫صائٍ سئٍ خًؽ وؼثت تٍ مًقعٕت اصیٓ خًؿکاسْ‬
‫‪5-2‬‬
‫‪Inclined angle‬‬ ‫ساييه مايل‬
‫صائٍ محًس اًاٍ‬

‫‪1‬‬
 ‫‪ 3‬مًقعیتهاي جًضکاري‬

‫‪ 1-3‬مًقعیتهاي اصلی جًضکاري‬

‫مًقعٕتَاْ اصیٓ خًؿکاسْ دس ؿکل ‪َ 1‬مشاٌ تا مثالَأٓ اص کاستشد آن َا تشاْ خًؽ َاْ ػش تٍ ػش ي تشاْ‬
‫خًؽ َاْ گًؿٍ دس ؿکل ‪ 2‬وـان دادٌ ؿذٌ اػت‪.‬‬
‫مثال َأٓ اص يضعٕت َاْ اصیٓ خًؿکاسْ دس ؿکل ‪ 1‬وـان دادٌ ؿذٌ اػت‪.‬‬

‫ساَىما‪:‬‬
‫تخت‬ ‫‪1‬‬
‫افقٓ‬ ‫‪3‬ي‪7‬‬
‫افقٓ تاالػش‬ ‫‪4‬ي‪6‬‬
‫تاالػش‬ ‫‪5‬‬
‫افقٓ عمًدْ‬ ‫‪2‬ي‪8‬‬

‫ضکل ‪ – 1‬مًقعیتهاي اصلی جًضکاري‬

‫مثال َاْ اص مًقعٕتَاْ اصیٓ خًؿکاسْ تشاْ خًؽ َاْ گًؿٍ ي ػش تٍ ػش دس ؿکل ‪ 3‬وـان دادٌ ؿذٌ اػت‪.‬‬

‫‪2‬‬
‫ضکل ‪ - 1‬مثال هايی اس مًقعیت هاي اصلی جًضکاري(ادامه دارد)‬

‫‪3‬‬
‫ضکل ‪ -2‬مثال هاي اس مًقعیت اصلی جًضکاري(ادامه دارد)‬

‫‪4‬‬
 ‫‪ 2-3‬مًقعیتهاي جًضکاري تزاي تًلیذ‬
‫مًقعٕتَاْ اصیٓ خًؿکاسْ سا مٓ تًان دس ػأش اػتاوذاسدَا تشاْ تعشٔف خُت ٔاتٓ دس تًإذ خًؿکاسْ پغ اص‬
‫تإٔٔذ صالحٕت دس ٔکٓ اص مًقعٕتَاْ اصیٓ خًؿکاسْ ‪ H-L045 ،PB ،PA‬ي ‪ ...‬تکاس تشد‪ .‬دامىٍ ْ ؿٕة ي‬
‫چشخؾ مًقعٕتَاْ خًؿکاسْ دس تًإذ تشاْ خًؽ َاْ گًؿٍ دس خذيل ٔک ي تشاْ خًؽ َاْ ػش تٍ ػش دس‬
‫خذيل دي اسائٍ ؿذٌ اػتس تٍ مثال َاْ اسائٍ ؿذٌ دس پًٕػت ااف مشاخعٍ ؿًد ‪.‬‬

‫يادآيري‪ :‬تشاْ سياداسْ َاْ وامتقاسن ‪،‬عالمت مثثت س‪ +‬تٍ معىٓ چشخؾ صفحٍ خًؽ تٍ عش مًقعٕت اصیٓ خًؿکاسْ ي مىفٓ‬
‫س‪ -‬تٍ معىٓ چشخؾ تٍ عش مًقعٕت اصیٓ خًؿکاسْ ‪ PE‬مٓتاؿذ‪.‬‬

‫جذيل ‪ – 1‬دامىه هاي ضیة ي چزخص مًقعیتهاي جًضکاري در تًلیذ جًش هاي گًضه‬

‫چزخص‬ ‫ضیة‬ ‫مًقعیت اصلی جًضکاري‬ ‫مًقعیت جًضکاري‬

‫‪R‬‬ ‫‪S‬‬
‫تخت‬
‫افقٓ‬

‫تاالػش‬
‫عمًدْ‬

‫جذيل ‪ – 2‬دامىه هاي ضیة ي چزخص مًقعیتهاي جًضکاري در تًلیذ جًش هاي سز ته سز‬

‫چزخص‬ ‫ضیة‬ ‫مًقعیت اصلی جًضکاري‬ ‫مًقعیت جًضکاري‬

‫‪R‬‬ ‫‪S‬‬
‫تخت‬
‫افقٓ عمًدْ‬

‫افقٓ‬

‫افقٓ تاال ػش‬

‫تاال ػش‬
‫عمًدْ‬

‫‪5‬‬
 ‫‪ 3-3‬مًقعیتهاي جًضکاري تزاي آسمًن‬
‫دس چشخؾ‬ ‫‪ 10‬‬
‫‪o‬‬
‫ؿٕة ي‬ ‫‪ 15‬‬
‫‪o‬‬
‫مًقعٕتَاْ خًؽ اػتفادٌ ؿذٌ حٕه خًؿکاسْ ومًوٍ آصمًن وثأذ تٕؾ اص‬
‫اص يضعٕت اصیٓ خًؽ تفايت داؿتٍ تاؿذ‪.‬‬

‫ضىاسهگذاري‬ ‫‪4‬‬
‫مًقعٕتَاْ اصیٓ خًؿکاسْ تأذ تا وماد مىاػة عثق ؿکل َاى ‪ 1‬ي ‪ 2‬ستٍ مثال ‪1‬مشاخعٍ ؿًد ؿىاػٍ گزاسْ‬
‫ؿًد‪ .‬وماد يضعٕت اصیٓ خًؿکاسْ سا مٓ تًان َمشاٌ تا مقادٔش ؿٕة ي چشخؾ تا ػٍ سقم تکمٕل ومًدس تٍ مثال‬
‫‪ 2‬مشاخعٍ ؿًد ‪.‬‬
‫تشاْ خًؽَاْ محٕغٓ دس اًاٍَا تا محًسَاْ ؿٕة داس‪ ،‬وـاوٍ ؿٕة ي چشخؾ تأذ تش اػاع آوچٍ دس ؿکلَاْ‬
‫‪ 1‬ي ‪ 2‬مـاَذٌ مٓ ؿًد‪ ،‬ػادٌػاصْ ؿًدستٍ مثال َاْ ‪3‬ي ‪ 4‬مشاخعٍ ؿًد ‪.‬‬

‫مثال ‪:1‬‬

‫مًقعٕت اصیٓ خًؽ « افقٓ عمًدْ » تأذ تٍ ؿشح صٔش وـاوٍ گزاسْ ؿًد‪:‬‬

‫‪PB‬‬

‫مثال ‪:2‬‬

‫‪ 15‬ي چشخؾ ‪10‬تأذ تٍ ؿشح صٔش وـاوٍ گزاسْ ؿًد‪:‬‬

‫‪o‬‬ ‫‪o‬‬
‫مًقعٕت اصیٓ خًؽ « افقٓ عمًدْ » تا ؿٕة‬

‫‪PB 015-010‬‬

‫مثال ‪:3‬‬

‫‪ 30‬تأذ تٍ ؿشح صٔش وـاوٍ گزاسْ ؿًد‪:‬‬ ‫‪o‬‬

‫مًقعٕت خًؽ سيْ اًاٍَا تا صائٍ مأل‪ ،‬تا خُت خًؿکاسْ « ػش تاال » س‪ H‬ي صائٍ مأل‬

‫‪H-L030‬‬

‫مثال ‪:4‬‬

‫‪ 60‬تأذ تٍ ؿشح صٔش وـاوٍ گزاسْ ؿًد‪:‬‬ ‫‪o‬‬

‫مًقعٕت خًؽ سيْ اًاٍ تا محًس مأل‪ ،‬تا خُت خًؽ « ػش پإٔه » ي صائٍ مأل‬
‫‪J-L060‬‬

‫‪6‬‬
 ‫پیًست الف‬
‫(اطالعاتی)‬
‫حذيد ضیة محًر جًش ي چزخص رييه جًش حًل محًر جًش تزاي مًقعیتهاي جًضکاري در‬
‫جًش هاي تًلیذ‬
‫أه پًٕػت ‪ ،‬تا اػتفادٌ اص چىذ عشح ‪ ،‬حذيد ؿٕة محًس خًؽ ي چشخؾ صفحٍ خًؽ حًل محًس خًؽ تشاْ‬
‫يضعٕت َاْ خًؿکاسْ دس خًؽ َاْ تًإذ سا تًصٕف مٓ کىذ‪ .‬ستٍ تىذ ‪ 2-3‬ي خذيل َاْ ‪ 1‬ي ‪ 2‬مشاخعٍ ؿًد ‪.‬‬
‫ؿکل َاْ ااف‪ 1-‬تا ااف‪ 15-‬عشح َاْ خًؽ گًؿٍ ي ؿکل َاْ ااف‪ 16-‬تا ااف‪ 21-‬عشح َاْ خًؽَاْ ػش‬
‫تٍ ػش سا وـان مٓ دَذ‪.‬‬

‫ضکل الف‪ – 1 -‬مًقعیت اصلی جًش(‪)PA‬‬

‫‪7‬‬
 ‫ضکل الف‪-2 -‬مًقعیت تخت(‪)PA‬حذ ضیة‬

‫ضکل الف‪ – 3-‬مًقعیت تخت(‪ )PA‬حذ چزخص‬

‫‪8‬‬
‫ضکل الف‪ – 4 -‬مًقعیت تخت(‪ )PA‬حذ ضیة ي حذ چزخص‬

‫ضکل الف‪ – 5 -‬مًقعیت اصلی جًش(‪)PC‬‬

‫‪9‬‬
 ‫ضکل الف‪ – 6 -‬مًقعیت افقی(‪ )PC‬حذ ضیة‬

‫‪)‬‬ ‫‪60‬‬
‫‪o‬‬
‫ضکل الف‪ – 7 -‬مًقعیت افقی(‪ )PC‬حذ چزخص(‬

‫‪10‬‬
‫ضکل الف‪ – 8 -‬مًقعیت افقی(‪ )PC‬حذ چزخص( ‪)  10‬‬
‫‪o‬‬

‫ضکل الف‪ – 9 -‬مًقعیت اصلی جًش(‪)PE‬‬

‫‪11‬‬
‫ضکل الف‪ – 11 -‬مًقعیت تاالسز(‪ )PE‬حذ ضیة‬

‫ضکل الف‪ – 11 -‬مًقعیت تاالسز(‪ )PE‬حذ چزخص‬

‫‪12‬‬
 ‫ضکل الف‪ -12 -‬مًقعیت اصلی جًش(‪)PG،PF‬‬

‫ضکل الف‪ -13 -‬مًقعیت اصلی جًش(‪ )PG،PF‬حذ ضیة‬

‫‪13‬‬
 ‫ضکل الف‪ - 14 -‬مًقعیت اصلی جًش(‪ )PG،PF‬حذ ضیة‬

‫ضکل الف‪ -15 -‬مًقعیت اصلی جًش(‪ )PG،PF‬حذ ضیة ي حذ چزخص‬

‫‪14‬‬
 ‫ضکل الف‪ – 16 -‬مًقعیت اصلی جًش(‪)PA‬‬

‫ضکل الف‪ - 17 -‬مًقعیت اصلی جًش(‪ )PA‬حذ ضیة‬

‫‪15‬‬
 ‫ضکل الف‪ -18 -‬مًقعیت اصلی جًش(‪ )PA‬حذ چزخص‬

‫ضکل الف‪ -19 -‬مًقعیت اصلی جًش(‪)PA‬حذ ضیة ي حذ چزخص‬

‫‪16‬‬
 ‫ضکل الف‪ – 21 -‬مًقعیت اصلی جًش(‪)PE‬‬

‫ضکل الف‪ – 21 -‬مًقعیت جًش تاالسز(‪ )PE‬حذ ضیة‬

‫‪17‬‬
 ‫پیًست ب‬
‫(اطالعاتی)‬
‫مقايسه وطاوه گذاري هاي استاوذارد ملّی ي استاوذاردهاي اريپايی ‪ ،‬آمزيکايی ي تیه المللی‬

‫خذيل ب ‪-‬ا مقأؼٍ اْ تٕه مًقعٕتَاْ مـتشک خًؿکاسْ وـان دادٌ ؿذٌ دس أه اػتاوذاسد ي خُت گٕشْ‬
‫وـان دادٌ ؿذٌ دس اػتاوذاسدَاْ آمشٔکأٓ ‪ AWS A3.0‬ي ‪ ASME Section IX‬دس خصًف يضعٕت َاْ خًؽ‬
‫مـتشک مه ماتٕه اغىام ؿذٌ سا وـان مٓدَذ‪.‬‬
‫جذيل ب‪ – 1 -‬مقايسه وطاوه گذاري هاي استاوذارد ملّی ي استاوذارد هاي اريپايی ي آمزيکايی تزاي مًقعیتهاي‬
‫جًضکاري ي کاري‬

‫ومايه‬ ‫مًقعیت جًضکاري‬ ‫مًقعیت‬

‫طثق ‪ AWS A3.0‬ي‬ ‫جًضکاري طثق‬
‫‪ASME Section‬‬ ‫ايه استاوذارد ملّی‬
‫‪IX‬‬
‫‪1G‬‬ ‫‪PA‬‬

‫مًقعٕت تختساًاٍ چشخان‬ ‫مًقعٕت تخت‬

‫‪2G‬‬ ‫‪PC‬‬

‫مًقعٕت افقٓ‬ ‫مًقعٕت افقٓ‬

‫ػشتاال‪3G‬‬ ‫‪PF‬‬

‫مًقعٕت عمًدْ تاال‬

‫‪18‬‬
 ‫ومايه‬ ‫مًقعیت جًضکاري‬ ‫مًقعیت‬
‫طثق ‪ AWS A3.0‬ي‬ ‫جًضکاري طثق‬
‫‪ASME Section‬‬ ‫ايه استاوذارد ملّی‬
‫‪IX‬‬
‫ػشپإٔه ‪3G‬‬ ‫‪PG‬‬

‫مًقعٕت عمًدْ پإٔه‬

‫‪4G‬‬ ‫‪PE‬‬

‫مًقعٕت تاالػش‬

‫ػشتاال‪5G‬‬ ‫‪PH‬‬

‫مًقعٕت عمًدْ تاالساًاٍ ثاتت‬

‫ػشپإٔه‪5G‬‬ ‫‪PJ‬‬

‫مًقعٕت عمًدْ پإٔهساًاٍ ثاتت‬

‫‪19‬‬
 ‫ومايه‬ ‫مًقعیت جًضکاري‬ ‫مًقعیت‬
‫طثق ‪ AWS A3.0‬ي‬ ‫جًضکاري طثق‬
‫‪ASME Section‬‬ ‫ايه استاوذارد ملّی‬
‫‪IX‬‬
‫ػشتاال‪6G‬‬ ‫‪H-L045‬‬

‫مًقعٕت مألساًاٍ ثاتت خًؿکاسْ ػشتاال‬

‫ػشپإٔه‪6G‬‬ ‫‪J-L045‬‬

‫مًقعٕت مألساًاٍ ثاتت خًؿکاسْ ػشپإٔه‬

‫‪1F‬‬ ‫‪PA‬‬

‫مًقعٕت تخت‬
‫‪1FR‬‬ ‫‪PA‬‬

‫مًقعٕت تختساًاٍ چشخان‬

‫‪20‬‬
 ‫ومايه‬ ‫مًقعیت جًضکاري‬ ‫مًقعیت‬
‫طثق ‪ AWS A3.0‬ي‬ ‫جًضکاري طثق‬
‫‪ASME Section‬‬ ‫ايه استاوذارد ملّی‬
‫‪IX‬‬
‫‪2FR‬‬ ‫‪PB‬‬

‫مًقعٕت افقٓ عمًدْساًاٍ چشخان‬

‫ػشتاال‪3F‬‬ ‫‪PF‬‬

‫مًقعٕت عمًدْ تاال‬

‫ػشپإٔه‪3F‬‬ ‫‪PG‬‬

‫مًقعٕت عمًدْ پإٔه‬

‫‪4F‬‬ ‫‪PD‬‬

‫مًقعٕت افقٓ تاالػش‬

‫‪21‬‬
 ‫ومايه‬ ‫مًقعیت جًضکاري‬ ‫مًقعیت‬
‫طثق ‪ AWS A3.0‬ي‬ ‫جًضکاري طثق‬
‫‪ASME Section‬‬ ‫ايه استاوذارد ملّی‬
‫‪IX‬‬
‫تاالػش‪5F‬‬ ‫‪PH‬‬

‫مًقعٕت عمًدْ تاالساًاٍ ثاتت‬

‫ػشپإٔه‪5F‬‬ ‫‪PJ‬‬

‫مًقعٕت عمًدْ پإٔهساًاٍ ثاتت‬

‫‪22‬‬
 ‫پیًست ج‬
)‫(اطالعاتی‬
‫کتاتىامه‬
[1] ISO 9606 (all parts), Approval testing of welders – Fusion welding
[2] ISO 15614 (all parts), Specification and qualification off welding procedures for metallic
materials – Welding procedure test
[3] ASME Section IX, ASME boiler and pressure vessel code – Section IX: Welding and
brazing qualifications
[4] AWS A3.0, Standard welding terms and definitions including terms for adhesive bonding,
brazing, soldering, thermal cutting, and thermal spraying
[5] CEN/TR 14633, Welding – Working positions – Comparison of current international,
European and US designations

23