‫العدد العشرون – ابريل ‪2018‬‬ ‫السنة العاشرة‬

‫وثيقة األمن القومي األمريكي ‪2017‬‬

‫قراءة حتليلية يف اسرتاتيجية دونالد ترامب‬

‫إعداد‬
‫حييى سعيد قاعود‬
‫عــال عامر اجلعب‬

‫منظمة التحرير الفلسطينية‬

‫مركز التخطيط الفلسطيني‬

 ‫رئيس التحرير‪:‬‬

‫د‪.‬خالد شعبان‬
‫مدير التحرير ‪:‬‬

‫أ‪.‬جمال البابا‬
‫هيئة التحرير ‪:‬‬

‫أ‪.‬مطيع بسيسو‬
‫أ‪.‬احمد الطيبي‬
‫إعداد وتنسيق ‪:‬‬

‫أ‪.‬محمد حمودة‬

‫ةةي‬ ‫زة‬ ‫مالحظةةة ال يجة ط ع ة زء مةةزذ مةةن رةةأو النهةةر ز‬

‫مةةن مركةةز‬ ‫ز ااةةتوم ل سييةةة اةةيلة ال سة‬ ‫زء ظة م مول مة‬
‫التخطيط الفلسطيني‬

‫اآلراء الووواردة ووك ال تووا تعبوور نوون وتبووة ن وور اتبيب وا وال تع و‬
‫بالضرورة آراء المر ز‪.‬‬
 ‫‪‬‬
‫‪5‬‬ ‫تقديم ‪...................................................................................................‬‬

‫‪7‬‬ ‫مقدمة‪.......................................................... .......................................‬‬

‫‪12‬‬ ‫‪...................................................... ..................................summary‬‬

‫‪15‬‬ ‫ل‪................................................................ ..................................‬‬ ‫مد‬

‫المح ر األ ل‬
‫اإلاتراتيجية السي اة الخ رمية‬
‫‪19‬‬ ‫الخارجية‪......................................................‬‬ ‫أوالً‪ :‬اإلستراتيجية والسياسة‬
‫‪26‬‬ ‫األمريكية‪.........................................................‬‬ ‫ثانيا‪ :‬تاريخ اإلستراتيجية‬
‫ً‬
‫‪30‬‬ ‫األبيض‪.....................................................‬‬ ‫ثالثًا‪ :‬دونالد ترامب في البيت‬
‫المح ر الث ي‬
‫ثيقة ترامب لألمن الق مي األمريكي‬
‫‪37‬‬ ‫األمريكي‪...............................................‬‬ ‫أوالً‪ :‬وثيقة ترامب لألمن القومي‬
‫‪54‬‬ ‫اإلقليمي‪...................................................‬‬ ‫ثانياً‪ :‬اإلستراتيجية في السياق‬
‫‪73‬‬ ‫والمعارضة‪........................................‬‬ ‫ثالثاً‪ :‬إستراتيجية ترامب بين التأييد‬
‫المح ر الث لث‬
‫الث بت المتغير ي اتراتيجية األمن الق مي األمريكي الجديد‬
‫‪78‬‬ ‫‪....................‬‬ ‫أوالً‪ :‬استراتيجيات األمن القومي األمريكي (‪)1991-2016‬‬
‫‪91‬‬ ‫العالمي‪.........................................................‬‬ ‫ثانياً‪ :‬ترامب وتغير النظام‬
‫‪94‬‬ ‫‪.....................New‬‬ ‫ثالثاً‪ :‬دونالد ترامب والقومية الجديدة ‪Nationalism‬‬
 ‫المح ر الراس‬
‫السي اة الخ رمية لد لد ترامب ي ض ذ اإلاتراتيجية الجديد‬

‫‪105‬‬ ‫ترامب‪.....................................................‬‬ ‫أوالً‪ :‬السياسة الخارجية لدونالد‬

‫الخارجية‪.........................................‬‬ ‫ثانيا‪ :‬السمات العامة لسياسة ترامب‬
‫‪115‬‬ ‫ً‬
‫‪126‬‬ ‫الحكم‪..................................‬‬ ‫ثالثاً‪ :‬السياسة الترامبية بعد السنة األولى من‬

‫المح ر الخ مس‬

‫اإلاتراتيجية األمريكية تج و المنطقة الوربية‬

‫‪133‬‬ ‫األمريكية‪......................................‬‬ ‫أوًال‪ :‬المنطقة العربية في اإلستراتيجية‬

‫األمريكية‪.................................‬‬ ‫ثانيا‪ :‬القضية الفلسطينية في اإلستراتيجية‬
‫‪138‬‬ ‫ً‬
‫‪146‬‬ ‫الدرااة‪........................................................ .............................‬‬ ‫تمة‬
‫المالحق‬
‫‪149‬‬ ‫ترامب‪........‬‬ ‫ملحق رقم (‪ )1‬أرشيف استراتيجيات األمن القومي األمريكي‪ ،‬من ريغان إلى‬
‫الفلسطيني‪..............‬‬ ‫ملحق رقم (‪ )2‬أهم ق اررات وتصريحات دونالد ترامب اتجاه القضية‬
‫‪151‬‬
‫‪153‬‬ ‫‪...............................................................................‬‬ ‫المص در‬ ‫المرام‬
 ‫تقديم‬
‫*‬
‫أ‪ .‬جمال البابا‬

‫اء د د د ددا د د د د د اط ا‬ ‫ددددد‬ ‫د د د د د ا ا اد د د د د‬ ‫يص د د د ددتخ يط د د د دده ا الك د د د ددسل ا راء د د د ددكس‬
‫ي د د ددط ع لىد د ددس ا راءد د ددكس س‬ ‫ا د د دداطااستس ا ا د د د اس د د ددة على د د د ي ا د د دداطااستس ناد د ددة ا د د د‬
‫ا ءس د د د ا يط يس د د د ا د د دداطااستساه ا تت د د ددت ناد د ددة‬ ‫املسد د ددك سه د د د يس د د ددك راسي د د د‬ ‫بهد د ددت‬
‫س دددد‬ ‫دددد خ دددد‬ ‫بهد د د ددت‬ ‫د د د د اطئسا ‪-‬ا راءد د د ددكس‬ ‫ا لىد د د ددس ا راءد د د ددكس س ا ص د د د د اط ا‬
‫‪.‬‬ ‫ا سل ي يشط ن ا و‬ ‫ااصتي م ر‬

‫ا امد د ددت ا يط يس د د د‬ ‫ا مي د د د س د د د ا وري د د د‬ ‫ا د د ددت ا اطيد د ددا د د ددة أخ‬ ‫يثد د ددل ند د ددوم‬
‫ند د ددسو ا س د د ددس ا شد د ددس وي وًس د د د ا لد د ددا‬ ‫ظ د د د ط اد د ددت ط ع ت اخ د د د ي د د د ود د ددًم ا دد د د ي‬
‫يدد‬ ‫ا امد ددت ا يد ددط ا د د ي أوى د د ا د دداطااستس ا اطيد ددا‬ ‫ا ءس د ددس ا الاستي د د س د د ا وري د د‬
‫ا امد د ددت‬ ‫ا وري د د د‬ ‫ره د د د اواه د د د‬ ‫ا ءس د د ددسس‬ ‫ل د د د ك ن سد د ددك د د ددته ا و د د د ي سس‬ ‫ا لد د ددوي‬
‫ا تاواس ا ل خاس ‪.‬‬

‫خئسء د د ددس‬ ‫ا ا د د ددي ه د د ددوم ا د د دداطااستساي ا تت د د ددت ه د د ددت ا اطي د د ددا ً د د د د اهت د د ددتا‬ ‫سد د د د‬
‫د د د د اط‬ ‫ا خ اد د د د‬ ‫ا د د ددت ا‬ ‫خ د د ددس ا ص د د ددس‬ ‫وهد د د د‬ ‫دد د د‬ ‫ا ام د د ددت‬ ‫اواا د د ددي ا وريد د د د‬
‫د د د ددت‬ ‫د د د ددة ا س د د د ددل ا شد د د ددل‬ ‫ا خ بس د د د د ا ته ي د د د د ا ه س د د د د‬ ‫ا ت ند د د د‬ ‫وخ د د د د ا ش د د د د س‬
‫ا ام د ددت اسد د د ‪ 2017‬ر اها د ددتي‬ ‫ا ام د ددت ‪ .‬خ د د د ج د ددال س د ددت ا د دداطااستس ا وريد د د‬ ‫ا وريد د د‬
‫د د عل‬ ‫دداطااستس‬ ‫هد د أيىد د اء ددا ت ددة‬ ‫ثس ددط يد د ير ن دداه‬ ‫سل ددل عسلاسد د ا اطي ددا سد د‬
‫ا امت ‪.‬‬ ‫اءلسطه ص ح ا وري‬ ‫اس‬ ‫و وى‬ ‫ه ن‬

‫د ددس د اس د د ا د ددت‬ ‫ي د ددتأ ار د دداطااستس س د د‬ ‫دد‬ ‫د ددل‬ ‫سس د د اساد ددك ع شد ددطد ا‬
‫د د ددطد أ د د ددل ر اهد د ددس‬ ‫ندد د د‬ ‫ا امد د ددت ا مدد د د‬ ‫ار د د دداطااستس ا تت د د ددت ناد د ددة أ ا وري د د د‬

‫*‬
‫يط ه ا الكسل ا راءكس‬

‫‪5‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫يءد ددالط أر ييد ددو‬ ‫دد ندد‬ ‫د ددود‬ ‫د ددطد أ د ددل يءد دده س د د‬ ‫ناسد ددي د ددوه يس ي د د ه د د‬
‫ار د د ددال خااس‬ ‫يد د د د أ ا ست د د ددت يد د د د ا الد د د د خ ط ا ساويد د د د‬ ‫يطاسد د د د نخ د د د د بسس ا تهد د د د س‬
‫اد د د ات د ددس ه سد د د‬ ‫د د د ند د د ن أيط يسد د د‬ ‫ا ته يد د د عش د ددياه ا مد د د‬ ‫ا د ددت أ ا ت ند د د‬
‫ا اخ‬ ‫وااهد د د د ا غ د د دده ا ط د د د د سد د د د هس د د ددي ر يلر د د ددة نا د د ددة أه د د ددت يو د د د د‬ ‫أسغ اء د د ددا‬
‫سد د‬ ‫م د د د ا ىد ددطخ عت د دطائسل ناد ددة ا ء د د ه ا ت س د د‬ ‫د ددت أيد ددي يم د د ر‬ ‫ا م سد د ا مد د ه‬
‫ارب ا ت ل‪.‬‬ ‫ار اطااست‬ ‫عصراه ا ماس‬ ‫يتاس ا ي ا ت‬

‫سد د د د يط د د دده‬ ‫ر وخ د د د د ا س د د ددل ا اد د د د نل د د ددت‬ ‫د د د د ا ا ته د د ددت ا س د د دده ا د د ددا‬ ‫ي د د دداا‬

‫جي‬ ‫ي د د د ا ها د د ددس‬ ‫د د د خا سسهدد د د اس د د د‬ ‫‪ 2018‬ا ا د د د‬ ‫ا الكد د ددسل يكا د د د ا س د د د ا م د د د‬
‫ند ددً ا تسد ددا د ددت ب د د ر‬ ‫يمسد ددة د د نو‬ ‫د د ربد ددت ي د د ا ااوسد ددت أ ا هث د د‬ ‫ارواصد د ه‬
‫سد د د‬ ‫د دداطااستس ا يد د د ا لدد ددوي ا يط يد د د‬ ‫سلد د د‬ ‫ىد د د و‬ ‫يته د ددو ا اسد د د اط سد د د اما د ددساه‬
‫دد د‬ ‫د د د س اونسد د د ا يا د د د ا سط سد د د‬ ‫ا عد د د س د د د ي ث د ددل‬ ‫د ددتيوا ب د ددس أ د ددت‬ ‫‪ 2017‬هسد د د‬
‫ل الت ط اناهاه‪.‬‬ ‫ي أ ط يط ه ا الكسل ا راءكس‬

‫‪6‬‬
‫أمن قومي‬

‫مقدمة‬
‫*‬
‫د‪ .‬وجيه أبو ظريفة‬

‫ا ت اخ د د د س د د د‬ ‫اهد د ددت ي د د د أ د د د ى د د د ي ا م د د د‬ ‫ا ي د د د ا لد د ددوي‬ ‫اسا د د ددط اخ د د د‬

‫ا د ددت م و ن د د‬ ‫د د ا ثاد ددي ي د د أ س د د ناد ددة يءد دداوه ا س د د اط ا ت ن د د‬ ‫ا سصد ددط ا م د د‬
‫ارط د د دده ا و د د د ئ ا تت د د ددت ا اتدد د د ند د د د ارود د دداًم سد د د د‬ ‫ي د د د اه ي د د د يلد د د د ط امد د ددتي‬
‫ات س ‪.‬‬ ‫ا صطان‬ ‫يس سط ا اواه س ا ام ر‬

‫ا د د هثس‬ ‫خ د د أ يرهد ددو ا ي د د ا لد ددوي ي د د هام يشد دديل يشد دديا هلسلس د د اتاخ د ددس‬
‫ا ل باد د د‬ ‫ن د ددس ا امت د ددت ياس د ددت ا ىد د د يس‬ ‫ووا د ددي يره د ددو يم د ددل ثس د ددط يد د د ا د ددترر‬
‫د د يل خ د د د‬ ‫ام د د م‬ ‫بد ددتأ‬ ‫ثسد ددط يد د د ارااه د د ا‬ ‫رأ‬ ‫سد ددط ي د د ا ارءد ددس اط‬ ‫سد ددت‬
‫ا ا د د د اوااد د ددي ا د د ددت م ا د د ددي م‬ ‫ا امد د ددتي‬ ‫و نددد يددد ه ددد‬ ‫د د د د الط د د د ا ي د د د ا لد د ددوي‬
‫ا يد د د ا لد ددوي ام د د م أ اتسد ددا ناد ددة ا ءد د د ام‬ ‫اخ د د‬ ‫يا ون د د ‪ .‬لد ددت أن د د م‬ ‫ياسد ددت‬
‫ا ءس د ددس اراا نسد د د ار اصد د د ي ا ي سد د د‬ ‫ت سد د د ا ط د د د‬ ‫ي يد د د‬ ‫سد د د‬ ‫د ددو‬ ‫ا دد د‬
‫ااواس د د ددك يد د د د املس د د ددك أنا د د ددة يء د د دداو‬ ‫ع لطاد د د د‬ ‫يسد د د د ج يد د د د أا د د ددل ا ل د د ددط‬ ‫أ ا د د دداً‬
‫املسد ددك أو د ددط د ددتخ ي ي د د ي د د ا ا د د ئ ناد ددة س د د ا ءد دداو‬ ‫صدد ح ا ت دد‬ ‫ا م يدد‬
‫اط د ددس‬ ‫ار د ددالطاخ امء د ددس ا د ددو ا مسد د د اراا نسد د د ار اصد د د ي‬ ‫ع د د د يمل د ددك ا يد د د‬
‫س‪.‬‬ ‫اس س‬ ‫ياست‬ ‫ع يتسل ي ه وه ي ط ناة يءاو‬ ‫و ات‬

‫ا د د ددت م يسا د د ددت نا د د ددة د د ددتخه ا لكك د د ددس‬ ‫ا يد د د د ا لدد د ددوي‬ ‫د د د د ا د د دداطااستس‬
‫الد ددتي‬ ‫ا ماس د د ار اس س د د ا ت س د د‬ ‫ا ثواب د د‬ ‫س د د ا اغس د د اط‬ ‫ا ل د دطاخ س د د ي اطن د د‬ ‫ندد‬
‫ر د د م هل د د ئك ا تغطاسس د د‬ ‫د د ه ا اغس د د اط ‪ .‬سد ددً ي ي د د‬ ‫سدد‬ ‫يل د د سس ا د ددم اسً د د بد ددس‬

‫*‬
‫ا راءكس‬ ‫نىو ا تاس ا و‬ ‫أ ا ج ا ساو ا ءس س‬

‫‪7‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫د د د ددو ا ل د د د د‬ ‫اراا د د د د ن‬ ‫ار اص د د د د ي ا ث د د د د‬ ‫ا لد د د ددت اخ‬ ‫ا د د د ددت‬ ‫ر ا خث ا ا د د د د خ ل‬

‫ا ل د د د ددتخ نا د د د ددة ه اهد د د د د‬ ‫ا ش د د د ددط ‪ .‬أيىد د د د د هتد د د د د ا ث د د د ددط‬ ‫ا ل د د د ددو ا سء د د د دديط‬ ‫ا ءس د د د د د‬
‫ا اد د د د يل د د ددو ا لك د د ددل ر د د دداطااستس ا يد د د د ا ل د د ددوي‬ ‫ثس د د ددط يد د د د ا د د ددتوً‬ ‫ا د د دداغً ه‬
‫ا اطااستس ا ي ا لوي ‪.‬‬ ‫اا سط ل ي ه ناة يلطا‬ ‫بتيته يس ي أال س‬

‫ناد د ددة‬ ‫اددد‬ ‫ا و د د د ي سو ناد د ددة و ند د ددس ا ي د د د ا لد د ددوي‬ ‫ا ل د د دط‬ ‫اواا د د د‬

‫د د ا ت س د د اارد ددك ناد ددة‬ ‫سرس د د ا اس سد ددط ن د ددي س د ددس أ د ددت واس‬ ‫املسلد ددي‬ ‫أ تاسد ددي أ ا‬
‫ا اد د د د اوااههد د د د‬ ‫د د ددو د د ددتخ ا ت د د د د نا د د ددة اخ ا لد د د د ط ا ام د د ددتي‬ ‫أ ا يد د د د ا ل د د ددوي‬
‫د د ددتخاه ناد د ددة‬ ‫ا ت دد د د ا تاواسدد د د‬ ‫د د ددت اخ‬ ‫امءد د ددس‬ ‫ا ا د د د ا ا ه د د د بهد د ددت‬ ‫هت د د د ا لد د ددت اخ‬
‫ا ءس د د د‬ ‫ائد د ددط اروج د د د واد د ددك يس د د د سط ات د د ددت ًند د ددكر‬ ‫او د د ددس‬ ‫ا اد د ددا سط ا ل د د د خا‬
‫ا ات‪.‬‬ ‫ا تاوا‬ ‫ا ل خا ناة ا و‬ ‫اسلس ا ط‬ ‫بهت‬ ‫ات‬

‫ل ئهد د د د أ م د د ددت‬ ‫اك د د ددوخ يره د د ددو ا يد د د د ا ل د د ددوي يد د د د يت د د ددط ه يد د د د ا ت د د د د‬

‫خس سا د د ددي‬ ‫د د ددس ا تا د د د د‬ ‫ا ت دد د د‬ ‫سد د د د‬ ‫يشد د د د ل ه يد د د د‬ ‫د د ددة يره د د ددو أ د د د د‬ ‫ا تغطاسسد د د د‬
‫ع اد د د د‬ ‫اد د د د‬ ‫ا اد د د د يرى د د دداه ‪.‬‬ ‫ط لد د د د ا س د د ددس‬ ‫ا د د دداث خااي ار اصد د د د ي اراا نسد د د د‬
‫ا سسه د د د ددة يت د د ه د د ي د د‬ ‫اهد ددت‬ ‫ا د دداطااستس ا ي د د ا لد ددوي اش د د ل اوااد ددا ياسد ددت‬
‫ه يد د د ا لد د د‬ ‫ا ا سد د د‬ ‫ددد‬ ‫ار د ددالطاخ اد د د ي د ددة املس د ددك ا د ددو اك د ددو ط ا تا د د د‬
‫ا ت ددد‬ ‫ن د ددس ا ه د د د ا اد د دواه ا تا سد د د ب د ددس ييواد د د‬ ‫ا لس د د د‬ ‫اراا د د د ن‬ ‫ا ءس د د د‬
‫‪.‬‬ ‫ات‬ ‫ار اس‬ ‫اكو ط اروج‬ ‫ات‬ ‫أيى ه ي هت‬

‫يد د د د ا ل د د ددوي سد د د د ا مل د د د د ا م سد د د د عءد د د د ا‬ ‫ا د د ددو ا د د دداطااستس‬ ‫أ سد د د د‬ ‫اه ا‬

‫سد د د‬ ‫و ند د د يد د د اه يد د د ا ام د ددور‬ ‫اواا د ددي ا ت د د د‬ ‫ا اد د د أند د د م‬ ‫ا ثس د ددط يد د د ا ام د ددتي‬
‫ددد‬ ‫و ند د د‬ ‫ددد ع ه ددد ئ‬ ‫نتائسد د د جا‬ ‫اكوخ د د د د ددة س د د د‬ ‫يرد د د س ا يد د د ا ل د ددوي‬
‫ند ددت ار د ددالطاخ‬ ‫ا اكد ددط‬ ‫اااش د د خ ارخ دد د‬ ‫ا د ددت‬ ‫اخسد ددك ج د ددال ي د د اه ي د د هد ددت ا س د د‬
‫دد ددت اشد د د ل ا سد د د‬ ‫د ددة ائ د ددط أوث د ددط ااءد د د‬ ‫د ددسل‬ ‫ائ د ددط‬ ‫يد د د‬ ‫د ددهو ااالد د د م ا س د د د‬

‫‪8‬‬
‫أمن قومي‬

‫ا لد ددتخ ناد ددة‬ ‫ا ت س د د م اخ ا د دواخ ي د د يلا د د‬ ‫س د د ا سً د د‬ ‫عاو اد ددي ا د د س ًود دداًر‬

‫ي د د د ددت‬ ‫اسد ددط ا ا د د سس ا دددت‬ ‫اخارد د‬ ‫اد د‬ ‫ي د د ك ا ر ددوج‪.‬‬ ‫ا ص د د ح الا ددس‬ ‫اسد د ي‬
‫ا ل ا اس س ‪.‬‬ ‫عل س ا ل ا ت‬ ‫اخ‬ ‫ا‬ ‫ي ة نتاي‬

‫ا ىط خ‬ ‫يل اس نط ا ا اشيل ارهاس ا‬ ‫ا اطااستس ا ي ا لوي ات س‬

‫و خاس‬ ‫ي أي اهت تا‬ ‫ه ي ا مت‬ ‫ار الًم ا و‬ ‫ا م ي ا ااس‬ ‫ياى‬ ‫ات‬
‫ا طس سدد ار اصد د ي‬ ‫ددًي أ اخ ددسي املس ددك أنا ددة اخا د‬ ‫ا مر د ل ناددة هددت ا ددو‬
‫الدوااس ا ءد خ‬ ‫يوهت يمدا‬ ‫يتا‬ ‫ا لتخ ناة ا ل‬ ‫ات‬ ‫ا مر ل ناة ي ء‬
‫اءدداك م ي د ا ت ه د ا تاواس د ي د أي‬ ‫ا اددتا م ا ءددا‬ ‫ااءددس بس ا ل د ا ءس د‬ ‫اى د‬
‫‪.‬‬ ‫ات‬ ‫س ا ل ار اس‬ ‫ً ل ا ي ة ا اا سط ناة يي ا ا ت‬ ‫أ‬ ‫اوا اط‬

‫يي اادي سد‬ ‫يد ا لدوي ا يط يد‬ ‫ا امت ه د و ند يد خ اهد‬ ‫ا وري‬ ‫يا‬
‫دد‬ ‫ا يد د ا ل ددوي ا يط يسد د‬ ‫سد د ا دداطااستس‬ ‫ددس‬ ‫اد د‬ ‫الد د ا يد د ا ددت‬
‫ائدط ا ردوج‬ ‫ا تت دت ا د ي يلد امد‬ ‫و ن به سه ا لط ة ارءده ل ئدت اسد‬ ‫يمت ا‬
‫ار اصد ي أ هادة‬ ‫ا سءديط أ ا لدت اخ‬ ‫دوا ا لدت اخ‬ ‫ا يط يسد‬ ‫اغكسي ا لت اخ‬ ‫ا يط ي‬
‫ي‬ ‫س واك ه‬ ‫ا ء‬ ‫سط ي ا لت اخ‬ ‫س‬ ‫سو‬ ‫ي أنً‬ ‫ت اخ ا لو ا ن‬
‫ا امت ا يط يس س ا س ‪.‬‬ ‫ا روج اوري‬

‫ا ااال أ وه‬ ‫تخاه سه ي اه‬ ‫ي وًم واه‬ ‫ا امت أ الو ا س‬ ‫اط ت ا وري‬
‫ا وثددط ددتخه ناددة واددك سددطه ا س ددل منكد يء د ه ً دداث خ ا تت ددت‬ ‫ا سد‬ ‫ا اصد ي‬
‫د د ا ااددال أو ددط‬ ‫ا سا دد‬ ‫خ د ا وثددط ددتخ نا ددة اروادد اط ارب ددتا ا اك ددوخ ا ا و ددوا‬
‫اتسددوك‬ ‫و ند ي د هتد ارااش د خ ا ددت‬ ‫ا سءدديط ا ا د ر ي د سس هد سد ا س د‬ ‫ا لددت اخ‬
‫ا ك سس‬ ‫سكطاه ناة يطاوه ا ثط ا‬ ‫هت ا اا سط ناة ن ن ا لطاخ س ا س‬ ‫ا يط يس‬
‫طد ا ات خ ا س س ‪.‬‬

‫‪9‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ر‬ ‫ا د سد ا سد‬ ‫ا ت سد ا ام رد‬ ‫ا امدت ي لويد يد ا شدطاو‬ ‫ا ااال ا وريد‬

‫ا امددت ن ددط ا دداطااستس اه ددة‬ ‫بددل اس ددل ا وري د‬ ‫أ ا ه د خ عءددهو‬ ‫ه د ه ا ام ر د‬ ‫ي يد‬
‫سد ا ءد ه‬ ‫د ر ااددطا أي د س اط د‬ ‫ا اددت ددة ي د ك ات ددت‬ ‫ا ام ر د‬ ‫ا ش دطاو‬ ‫هد‬
‫ا ت س ت ياا ا غسط ً اث خ سسه و ن خ س ا صس ‪.‬‬

‫اتد د ه ا هيد د‬ ‫ا ام ددت أ امد د سر نا ددة ار ددالطاخ ا ددتاوا‬ ‫ا وريد د‬ ‫ا دداك ن‬

‫أ‬ ‫ا سل د خي أهي د ا ط ددو ار اص د ي أهي د ا ددوا ا دداك ن‬ ‫ا ددطه يثددل أهي د ا ددط‬
‫د‬ ‫ا ي ا لوي اريط يد‬ ‫أ ا اطااستس‬ ‫ع يس‬ ‫سرس هل ار ي ر‬ ‫اى ا اصو اخ‬
‫ه‪.‬‬ ‫يه‬ ‫س نا‬ ‫ا اطااستس‬

‫دس يد ا ءدل ا مت د‬ ‫ا ت اطايا ن ا دو ا‬ ‫ي أ أنا ا طئسس اريط ي‬

‫دو أ‬ ‫ناسدي د ه ار داطااستس‬ ‫دس ب سد‬ ‫يمدت ا أ‬ ‫اخاي‬ ‫ر اطااستس ا ي ا لوي‬
‫د م ا اطيددا‬ ‫س د ي د ه ياسددت‬ ‫سسد ن دطانس‬ ‫ا امددت اددتول يطهاد جا‬ ‫ا وريد‬
‫س د ددس أا د د وا د د نص د د اط ات د ددتا ي د د‬ ‫ا اص د د ي‬ ‫نءد دديط‬ ‫يشد ددهت اا يوااه د د‬ ‫ا سد د‬
‫د ا ار اد اط‬ ‫وكددل دطاي ااسد ة يد‬ ‫س د‬ ‫اخاددي عصدس‬ ‫ااد‬ ‫اد‬ ‫ا ا د سس ‪.‬‬
‫دداطااستس ا ي د ا لددوي ا يط يس د س د ‪ ٢٠١٨‬ااو د أو ددط‬ ‫ا د ي ا اددي خ د د ا يد اسددل‬
‫يد ا لدوي ا اد‬ ‫ة‬ ‫يء ك ي يثسل ي ار اطااستس ا‬ ‫عشيل‬ ‫ات‬ ‫يته ي ار ا‬
‫‪. ١٩٨٧‬‬ ‫أنا‬

‫د‬ ‫و ند‬ ‫ا شددسا ا راءددكس‬ ‫ددل ن ي د‬ ‫بددطه ا ا د اا د س د ي كلد ا شددطد ا‬

‫ام ل د ه ا ط د يد يلد ط هلسلسد نادة يءدال ل ا شدسا ا لىدس ا راءدكس س ‪ .‬عد خ يط ده‬
‫ءد د اخئ ددت سد د يتد د م ا ر ددط ا الك ددسل ا اد د اا د د ي ددط ات د د‬ ‫ا الك ددسل ا راء ددكس‬
‫سدط‬ ‫ة ا تنو مواخ هلسل ادتي د خا سسدي يت وند‬ ‫ا امط ط ا راءكس س‬ ‫ل‬ ‫ا ا رس ي‬
‫ي ددته اا سط د د نا ددة‬ ‫شد د ار دداطااستس ا تت ددت‬ ‫ا ءس ددسس‬ ‫ا ود د ي سس‬ ‫يد د ا د د هثس‬
‫ا امددت ا يط يسد ‪.‬‬ ‫اطن د ا وريد‬ ‫اد‬ ‫يءددال ل ن اسد ا اءددو ا اد‬ ‫ا لىددس ا راءددكس س‬
‫ند‬ ‫يد امدت‬ ‫د نو أ اخ د‬ ‫ا ج يمس‬ ‫ا ج نً ا تسا ا‬ ‫ا ا س اه ا‬ ‫ت ا هث‬
‫خ د د ا س ددل‬ ‫واصد د‬ ‫ي ددته اا سط د د نا ددة ا و د د ا راء ددكس‬ ‫ار ن ددسل د د ه ار دداطااستس‬
‫ىددساه‬ ‫سد اصده ساءدكس‬ ‫ا مدواخ ا س سدك ددة أ ا داطااستس ا يد ا لددوي ا اد ات اد‬

‫‪10‬‬
‫أمن قومي‬

‫دطائساس سس د‬ ‫ا‬ ‫ا س سً د ات دت بدس ا اخ ا يط يسد م دطائسل الدو نادة ا د ا وا د‬

‫أوثدط يد اي اخ د عل وادو اكد بك س دطي أ دت و وا بدس‬ ‫خ‬ ‫اساك ع ص اط ا اءو‬
‫ا امت ا يط يس ‪.‬‬ ‫طائسل ا س س ا م و س ا وري‬ ‫اس س امو س‬

‫ما د اط ا‬ ‫س د‬ ‫ي د ا سه د ي د‬ ‫ددطج د ه ار دداطااستس‬ ‫ددهط ا ا د اا د‬ ‫ا‬ ‫أ اد‬

‫دد ا‬ ‫س ددي ا ددت يط دده ا الك ددسل سد د ‪ 28‬د د طا د د او‬ ‫ددن اخ ا يط يسد د ن ددتد يد د ج د د‬
‫د ه ا اخ أوثددط وكددوخ ناددة‬ ‫اخ ا اطيددا أ‬ ‫هددوم ا ءس د ا يط يس د ا تت ددت‬ ‫‪2018‬‬
‫د دطائسل‬ ‫بهد د ن ن د د‬ ‫ارنا د د اط‬ ‫أ ال ددل ا ءد ددر خ اريط يس د د ال ددت‬ ‫ا لى ددس ا راءد ددكس س‬
‫ات د ه‬ ‫ًا ددس ا راءددكس سس‬ ‫ا لى د ناددة هددك ا سددو‬ ‫اددط ا بهددت‬ ‫ا ا و ددل‬ ‫الاددس‬
‫سط يسسك اس اس ا ءا س ا ر‬ ‫اساك ع نا خ ار اسك‬ ‫اط اخ ا شطنس ا ت س سس‬
‫‪.‬ي أه‬ ‫طائسل ع رساو س يتاس ا ي ا ت‬ ‫م طائسل اوسسط ا م ي‬ ‫بس ا راءكس سس‬
‫طسد سد‬ ‫دة انا خ د‬ ‫ا اءدو‬ ‫د‬ ‫دسك سد ير‬ ‫واهد‬ ‫ا اخ اريط يس يد‬ ‫ة وط‬
‫ا راء ددكس س اريط يسد د ‪.‬‬ ‫د دطائسل ي د د أ ه ددة كد د ا سً د د‬ ‫ددة ا ا ددا‬ ‫ا صد د اط يص ددك‬
‫هسد ن اسد ا ءدً يد ات دت‬ ‫أ اند‬ ‫د‬ ‫دة ا ر‬ ‫اسو‬ ‫سش م أي يم ر‬ ‫ا‬
‫ناسهد ا اخ‬ ‫ا اد ا ددط‬ ‫ا ءد عل‬ ‫ئ د أنددً سلد اشددط إل ا يط يسد ددن ا اخ‬ ‫اد‬ ‫ا اد‬
‫ددة ا اصددرس ا ه ئسد الىددس‬ ‫ا ه سد‬ ‫ا اطيددا ا اد امد م أ اءددود يد اءد سي نددرل ا لددط‬
‫ددن اخ اريط يس د‬ ‫هاددة ا ددت‬ ‫ا سط د‬ ‫ددسه ت ي د هت د ا سددتا ا راءددكس‬ ‫ا راءددكس س ي د‬
‫دة ائددط‬ ‫خ د ا سد‬ ‫دطائسا ‪ .‬ي د هدت عت ود م ا كلد‬ ‫س د اه اتد ه ا صد اط ا سط د ا‬
‫اريط يس ا هوا ‪.‬‬ ‫ه ه ا ءس‬ ‫عاو اي‬ ‫ستس ا س‬ ‫ا اكط‬ ‫ات ت ي ا س‬

‫ا يد ا لدوي سد ا وريد‬ ‫داطااستس‬ ‫اد ي د‬ ‫د ا ا اد‬ ‫أ س‬ ‫ا‬ ‫ي‬

‫ر وخ د‬ ‫ا دا‬ ‫ا ت ا اطيدا عشديل يءدارسم يو د‬ ‫اطااستس‬ ‫ون‬ ‫ا امت ا يط يس‬
‫س د يط دده ا الك دسل بتاي د ا س د ‪ .‬ال د ا ىددو ناددة نوايددل اشدديل د ه‬ ‫ا س ددل ا ا د نلددت‬
‫ءدارسم ا مد‬ ‫اس يل ا اخ ا يط يسد يسهد‬ ‫س‬ ‫ا لط ة ا س‬ ‫س‬ ‫اطااستس‬ ‫ا‬
‫و ند‬ ‫دداطااستس ناددة ا لىد ي ا موخ د ا طئسءددس سد ا سد‬ ‫اخ د هتد اددا سط د ه ا‬ ‫سد‬
‫ل‪.‬‬ ‫ا لىس ا راءكس س ا ص اط س ا شطد ا‬

‫‪11‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

summary
The constant and changing policy, the focus of philosophical and
political studies in universities, and strategic think tanks, is the goal of is
to know which fixed issues remain unchanged and which issues can
change according to international circumstances.
States cannot maintain a single policy with international events and
variables, and their paths and orientations may change depending on those
variables. Interests and alliances change, with the aim of achieving the
highest national interest if they are major or small States. When we look
at the American strategy for national security we find it subject to the
same policy equations, the constant in politics is the variable.
US national security strategies are the focus of attention of States,
researchers and the media, because the United States of America has a
major role in the global political system in general, because of the
importance of the strategy and foreign policy that it is seeking to
implement in particular. The US foreign policy is one of the most
controversial and international topics, and this is due to several
overlapping factors at the inter-American level, to ensure the influence
and dominance of the United States of America over the global system.
This study examines the strategy of Donald Trump Donald Trump--
the 45th president of the United States national security, 2017, for which
he held a press conference on Monday, 19 December 2017. It included
many contradictions and differences, as well as the compatibility with
previous strategies, and therefore, Trump document has reversed his
personality since he took office as president.
Trump political speeches, and the statements of his advisors and
aides, have never talked about changing the former US policy approach,
with a view to restoring mandates as they say, Trump has said in his
speeches more than once the weakness of former presidents in
maintaining and surpassing the role of the United States. That is why we
need to put those theories to reality, so that we can figure out the extent of
change and what is new to the strategy in terms of thought and practice.

12
‫أمن قومي‬

The problem of the study is the following main question: What are
the implications of the new American national security strategy? How far
will it be reflected in US foreign policy orientations.
The study involves three main objectives: first, to identify the ideas
and concepts contained in the US National security document 2017, and
the new vision of Donald Trump in American politics. Secondly, we
know the constant and changing strategies of the United States under the
changes of the international system. Thirdly, to try to understand US
foreign policy in the light of the US national security document-Trump
towards the world in general, and the Palestinian issue in particular.
The importance of the study comes from the importance of the
changes brought about by Donald Trump and his new administration after
his arrival at the helm the United States of America, the president vision
and management are different from his predecessors, internationally,
regionally and internally.
The study assumes that "the intellectual and political vision and
management of Donald Trump will be different from the intellectual and
political view of previous administrations.
To verify the hypothesis of the study, I have employed a content
analysis approach, with the aim of reading and analyzing the content of
the new U.S. national security document for US President Donald Trump.
The discussion and analysis of the most important variables at the
level of American thought and policy, and their effects on the countries of
the world, particularly the Arab region and the Palestinian question. The
study also employed the systems analysis approach as a multi-entry
approach that allows for dynamic analysis of interactions between system
inputs some, between its outputs and the system own institutions and its
leadership and between inputs and outputs, which helps to understand in
depth the phenomenon of the subject of analysis.
In order to reach the results of the region.
In view of the above, and in accordance with the requirements of
the main question and the study hypothesis, they were divided into the
following five axes:

13
 ‫قراءات استراتيجية‬

- The first axis: US strategy and foreign policy.

- Second axis: Trump document for US national security.

- The third axis: the constant and the changing of the new US national
security strategy.

- The fourth axis: the foreign policy of Donald Trump in the light of the
new strategy.

- The fifth axis: US foreign policy towards the Arab region and the
Palestinian issue

14
‫أمن قومي‬

‫مدخل‬

‫ا راء د د ددرس ا ءس د د ددس سد د د د‬ ‫يم د د ددوخ ا ت اخ د د د د‬ ‫ا اغس د د ددط سد د د د ا ءس د د د د‬ ‫ا ث بد د د د‬

‫ي ه د د د ددو يسطس د د ا لى د د ي ا ث با د د ا ا د د‬ ‫ا هد ددت‬ ‫د دداطااست‬ ‫ي اطود دده ا ار سد ددط ا‬ ‫ا ت يس د د‬
‫ا ت س د د ‪ .‬سد ددً‬ ‫ر يك د د أط ناسه د د اغسسد ددط ا لى د د ي ا ا د د ي د د ا ي د د أ ااغسد ددط سل د د الد ددط‬
‫سلد ددت ااغسد ددط‬ ‫ا ت سدد‬ ‫اد ددت م أ ا لد ددة ناد ددة س د د اهد ددت ي د د ا هد ددتاث ا اغس د د اط‬ ‫ي يدد‬
‫يءد د د خااه اواه اهد د د عمء د ددا اا د ددال ا اغسد د د اط ‪ .‬دد ددت اا دد ددتم ا صد د د ح ااغس د ددط ا ام ر د د د‬
‫ر د ددطه أ ند ددغطه‪ .‬ن د ددتي ا م د د‬ ‫ادد‬ ‫املسد ددك ا صد ددام ا و س د د ا ساس د د‬ ‫بهد ددت‬
‫ا ءس د د د‬ ‫يد د د ا ل د ددوي ات د ددت الىد د د د د د رس ا سد د د ر‬ ‫د دداطااستس ا يط يسد د د‬ ‫سد د د ا‬
‫و ا اغسط‪.‬‬ ‫س ا ءس‬ ‫س ثب‬

‫ا يد د د د د ا ل د د د ددوي ا يط ي د د د د د يم د د د ددل ا ا د د د د د ا د د د ددت م ا د د د د د هثس‬ ‫د د د دداطااستس‬

‫خ س د ددط سد د د ا لد د د ا ءس د د د‬ ‫ا ام د ددت ا يط يسد د د يد د د‬ ‫د د د اوريد د د‬ ‫د د د ئل ا ن د ددً‬
‫عش د دديل‬ ‫د دداطااستس ا ءس د د د ا ل خاس د د ا ءد د د نس ا رس د د‬ ‫سد د د ا‬ ‫عش د دديل ن د د‬ ‫ا س دد‬
‫ا وث د ددط ادد ددتر‬ ‫اس د ددت ا ءس د د د ا ل خاسد د د ا يط يسد د د يد د د ب د ددس ا و د ددون‬ ‫ود د د ه‪ .‬هسد د د‬
‫سد ددو ا ء د د ا س د د ج د ددال د ددة ند ددت نوايد ددل ااد ددتاول سس د د‬ ‫ا ا ي د د ناد ددة ا ءد دداوه ا د ددت‬
‫ا امد د د ددت‬ ‫س د د د د ا وري د د د د‬ ‫ارد د د ددوج‬ ‫ىد د د د‬ ‫بس ه د د د د ناد د د ددة ا ءد د د دداوه ا يط ي د د د د ا د د د ددتاوا‬
‫‪.‬‬ ‫ا يط يس ناة ا ل ا س‬

‫ا دت ا اطيدا ‪-Donald Trump‬ا دطئسس ا لد يس‬ ‫داطااستس‬ ‫سد‬ ‫ه ا ت اخ‬ ‫ام‬

‫ددس ‪ 19‬يء د ط‬ ‫ي د ا لددوي ا يط ي د ا ا د نلددت ه د ي د ا اط نددمرس ددو ا‬ ‫ا خ سددو ‪-‬‬
‫ي د ا دداطااستس‬ ‫د ال ا اواسل د‬ ‫ارواًس د‬ ‫ا ثسددط ي د ا ا ى د‬ ‫‪ . 2017‬اى د‬
‫‪.‬‬ ‫لصساي ي او سي ي صا ا طئ‬ ‫سل اطايا نيء‬ ‫ا‬ ‫عل‬

‫يءاشد د د خ ي يس اس د ددي د د د ا ر د ددال أب د ددتا‬ ‫اص د ددط م‬ ‫ا اطي د ددا ا ءس د ددس‬ ‫وك عد د د‬
‫ا امد ددت‬ ‫ا وري د د‬ ‫ا د دداس‬ ‫بهد ددت‬ ‫باغسسد ددط اه د د ا ءس د د ا يط يس د د ا ء د د عل‬ ‫ن د د ا مد ددت‬

‫‪15‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ا ط د د ا ءد د علس‬ ‫ددس‬ ‫نا ددة ه ددت ددو ه سل ددت ج ددط ا اطي ددا سد د وك ع ا ددي أوث ددط يد د ي ددط‬
‫ا امد د د ددت ارو ه د د د د ‪ .‬ه د د د د ا ام د د د د عم ا د د د د و د د د د ااد د د ددال‬ ‫خ ا وري د د د د‬ ‫ع م سل د د د د ناد د د ددة‬
‫د د اء دداكس يسطسد د يد ددته ا اغسس ددط ي د د دددو ا تت د ددت ا د د ي ه ااد ددي‬ ‫أيد د ا وا د د‬ ‫ا ا لسد د اط‬
‫د ددي س ا تاخ د د د ع ءد د د ام ا د د دطئسس‬ ‫خ د د د ‪ .‬اا ث د ددل‬ ‫د دداطااستس نا د ددة ن د ددسست ا ر د ددط ا‬ ‫ا‬
‫د دداطااستس ا ي د د ا لد ددوي ا يط ي د د ا تت د ددت ج م د ددة أي يد ددته‬ ‫ي د د د د يى د د يس‬ ‫ا ادد‬
‫ا ل خاس ا يط يس ج‬ ‫ا ءس‬ ‫ا سيس س اواه‬ ‫و‬

‫أ ر ا اس د ددط نا د ددة ا س د د د خ‬ ‫خئسء د ددس‬ ‫ا ك د ددوي ا ت اخ د د د نا د ددة املس د ددك ً د د د أ د ددت‬

‫ا ط د د د ا تت د ددت ت ا د ددت‬ ‫سلد د د ا يد د د ا ل د ددوي ا يط يد د د ‪2017‬‬ ‫ا رد د د س ا د د دواخ سد د د‬
‫ا اغس د د ددط سد د د د ار د د دداطااستس‬ ‫ا اطي د د ددا سد د د د ا ءس د د د د ا يط يسد د د د ‪ .‬اسد د د د يسطسد د د د ا ث بد د د د‬
‫‪ .‬ثد د د د يم د د د د سهد د د د ا ءس د د د د ا ل خاسد د د د‬ ‫ا لد د د د ا د د ددت‬ ‫ا يط يسد د د د سد د د د ظ د د ددل اغسد د د د اط‬
‫عش د دديل ند د د‬ ‫سلد د د ا يد د د ا ل د ددوي ا يط يدد د ‪-‬ا اطي د ددا اتد د د ه ا سد د د‬ ‫د ددو‬ ‫ا يط يس د د سد د د‬
‫ا اد د د‬ ‫يد د د أ سد د د ا اغسد د د اط‬ ‫ا لى د ددس ا راء د ددكس س عش د دديل ود د د ه‪ .‬ا د دداا أ سد د د ا ت اخ د د د‬
‫ا ام د ددت‬ ‫ا د ددت ا اطي د ددا م اخا د ددي ا تت د ددت عس د ددت ن د ددو ي ء د ددت ا ميد د د سد د د ا وريد د د‬ ‫أه د ددت ه‬
‫اواس ‪.‬‬ ‫س م اس س‬ ‫ًسي‬ ‫س لط ا طئسس م اخاي يغ ط‬ ‫ا يط يس‬

‫اراد د ددطس ا ت اخ د د د أ ا ط د د د ا ر ط دد د د ا ءس د د ددس ت ا دد د دت ا اطيد د ددا م اخاد د ددي د د ددو‬

‫ا ءد د د د عل ‪ .‬ااملد د د ددك يد د د د سط د د د ددس‬ ‫ا د د ددو يغ د د د د ط اط د د د د ا ر ط د د د د ا ءس دد د ددس د د د ددن ا اخ‬
‫سلد د د ا يد د د‬ ‫اماس د ددل يى د د و‬ ‫د د د اط‬ ‫بهد ددت‬ ‫ي د د ه اماس د ددل ا ىد د د و‬ ‫ظرد د د‬ ‫ا تاخ د د‬
‫اماسد ددل أ د د‬ ‫د د ال ي ش د د‬ ‫ا د ددت ا اطيد ددا‪.‬‬ ‫ا لد ددوي ا يط ي د د ا تت د ددت ا د دطئسس ا يط ي د د‬
‫و ندد‬ ‫م ا سدد‬ ‫اا سطااه د د ناد ددة‬ ‫ناد ددة يءد دداوه ا ر د ددط ا ءس د د ا يط يس د د‬ ‫ا اغس د د اط‬
‫ي د د د ه اماسد د ددل ا د د د ل‬ ‫ا ت اخ د د د‬ ‫د د د ال ظر د د د‬ ‫ا كل د د د ا سط س د د د ا لىد د ددس ا راءد د ددكس س ‪.‬‬
‫ب د د ددس ي د د ددتوً‬ ‫اارد د د د نً‬ ‫وا د د ددي ي هتد د د د ياس د د ددت ا د د ددتاول ءد د د د ح ع اماس د د ددل ا مط د د د د‬
‫ا ل د د د د ارءد د د ددي س اد د د ددي د د د ددس‬ ‫د د د ددس يلطا اد د د ددي ي ء د د د د‬ ‫ا ل د د د د عسىد د د دده ب د د د د سم‬

‫‪16‬‬
‫أمن قومي‬

‫ي د د يء د د نت ناد ددة سه د د ن سد ددك ال د د ط يو د ددو ا اماسد ددل‪ .‬ج د ددال‬ ‫ا لطا د د‬ ‫ا د ددتوً‬
‫ي أال ا ونوم ة اا ئ ي كل ‪.‬‬

‫اد د د الءد د ددس ه‬ ‫ا ء د د د ام ا د د دطئسس سط د ددس ا ت اخ د د د‬ ‫اكا د د د‬ ‫سل د د د‬ ‫اه يد د د ال د ددت‬

‫ة ا م خ ال ء اا س‬

‫ا ل خاس ا يط يس ‪.‬‬ ‫اطااستس ا ءس‬ ‫المحور األول ا‬

‫ي ا لوي ا يط ي ‪.‬‬ ‫سل اطايا‬ ‫المحور الثاني‬

‫اطااستس ا ي ا لوي ا يط ي ا تت ت ‪.‬‬ ‫ا اغسط س‬ ‫المحور الثالث ا ث ب‬

‫اطااستس ا تت ت ‪.‬‬ ‫و ا‬ ‫ا ل خاس ت ا ت اطايا س‬ ‫المحور الرابع ا ءس‬

‫ا ءس د د ا ل خاس د د ا يط يس د د ات د د ه ا كل د د ا سط س د د ا لىد ددس‬ ‫المحوووووور ال وووووا‬

‫ا راءكس س ‪.‬‬

‫‪17‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫احملور األول‬

‫اإلسرتاتيجية والسياسة اخلارجية‬

‫ره د ددو‬ ‫ا س د ددو‬ ‫د دداطااستس ا يط يسد د د ا تت د ددت‬ ‫ند د د ا‬ ‫د ددسس بو د ددس ا م د ددت‬
‫ددد‬ ‫اخ د د د ا سً د د د بس ه د د د‬ ‫اواه اه د د د‬ ‫اكو اخاد د ددي ا ءس د د د ا ل خاس د د د‬ ‫د د دداطااستس‬ ‫ا‬
‫د د ددة‬ ‫دد د د س‬ ‫س د د دداه ا ل خاسدد د د ‪ .‬ع‬ ‫د د دداطااستس ا يط يس د د د ا تت د د ددت‬ ‫اءد د دداكس اماس د د ددل ا‬
‫اخ د د د‬ ‫او د ددسه س د ددت‬ ‫ا يط يسد د د‬ ‫ج د ددال أخ د د د يد د د ا ى د ددط خي اا د د د اد د د خ ار د دداطااستس‬
‫و د ددو ا لد د د ط ا د د د ي‬ ‫ا ر ط د د د ا سطسسد د د‬ ‫أي ظد د د ط اء د دداتنة ا ل د ددط سد د د ارنا د د د اخ‬
‫ر يلل أ س ن ا اماسل ا ارءسط ه ‪.‬‬

‫ا ام د ددت ا يط يسد د د‬ ‫ا د ددت ا اطي د ددا د ددة د ددت ا ميد د د سد د د ا وريد د د‬ ‫يثد د دل ن د ددوم‬
‫ا غط د د د‬ ‫ن د ددسو ا س د ددس ا ش د ددس وي سد د د ا سد د د‬ ‫ظد د د ط ا د ددت ط ع ت اخ د د د سد د د ظ د ددل ا د د د ي‬
‫اد د د د‬ ‫اد د د د‬ ‫ا ام د د ددت ا يط يسد د د د‬ ‫وًسد د د د ا ل د د ددا ا ءس د د ددس ا الاستيد د د د سد د د د ا وريد د د د‬
‫ا ءس د د ددسس‬ ‫ي د د د ا لد د ددوي يمد د ددل اد د ددتم ال د د د ك ن س د د دك د د ددته ا و د د د ي سس‬ ‫د د دداطااستساي‬
‫ا امد د ددت‬ ‫ا وري د د د‬ ‫سس د د د نً د د د‬ ‫ندد د د‬ ‫ا شدد د د‬ ‫ره د د د اواه اد د ددي ا تاواس د د د ا ل خاس د د د‬
‫م اس ‪.‬‬ ‫ا يط يس ي‬

‫‪18‬‬
‫أمن قومي‬

‫أولا اإلستراتيجية والسياسة ال ارجية‬

‫ا وثط ا اشطاس خ ‪.‬‬ ‫ر ا وثط هي‬ ‫بس‬ ‫سه ي ا ل‬

‫ا وثط ا ا‬

‫الستراتيجي الصيني ‪Sun Zi‬‬

‫د د د ي د د د يء د د د‬ ‫ا ءس د د د ا ل خاس د د د ار د د دداطااستس بس ه د د د خ اعد د ددل ياتاوا د د د‬

‫ء د د د ا د د ددالتايه س د د د بس د د د ا ي د د د ا لد د ددوي ‪.‬‬ ‫ا غد د ددطس ي ه د د د‬ ‫سه د د د ا سً د د د بس ه د د د‬
‫سد ددً واد ددت‬ ‫طيس د د بد ددس ا ءس د د ا ل خاس د د ار د دداطااستس‬ ‫ناد ددة خ د د ا د دواسط نً د د اطاا س د د‬
‫د د د دداطااستس‬ ‫د د ددط إل الط د د د د الد د د ددوم ا د د ددي اسد د د ددس نادد د ددة ا ءس د د د د أ ا دد د ددو ياطاسل د د د د يد د د د‬
‫د دداطااستس باغس د ددط‬ ‫ا‬ ‫ا س سد د د ا ء د ددا ط د ددت ااغس د ددط ا د ددتا‬ ‫ان د د (‪ .)1‬ع وا د ددا ا اغسد د د اط‬
‫جا ي د د د‬ ‫د د دداطااستس ا ل ئ د د د‬ ‫د د د ال د د ددت ااغسد د ددط ا ءس د د ددس ا ل خاس د د د بواد د ددو ا‬ ‫ا لد د ددط‬
‫د د ددطج د د د ه ا ر د د ددط ناس د د د أ ر د د د اط ا د د د خ‬ ‫اغسد د ددط ا س د د د ا س س د د د ‪ .‬هاد د ددة اد د ددا ي ي د د د‬
‫ا ل خاس ‪.‬‬ ‫اطااستس ع ءس‬ ‫اماسل نً ا‬ ‫ي‬ ‫اطااستس‬ ‫ا‬

‫اسط رد د د د د‬ ‫وكد د د د د ا س د د د ددل‪ .‬ا وند د د د د‬ ‫د د د دداطااستس يد د د د د ا هسد د د د د ا اغو د د د د د‬ ‫اس د د د د د ا‬

‫نا د ددة ي د ددط‬ ‫د دداطااستس‬ ‫عمء د ددا ا مل د ددا ا هي سد د د ا ك سسد د د ا ر ط د د د ل د د د اط ا‬ ‫د دداطااستس‬ ‫ا‬
‫ا سد د دده هس د د د اه‬ ‫ط د د ددك هس د د د‬ ‫د د ددة ا‬ ‫د د دداطااستس‬ ‫ا سصد د ددوخ‪ .‬طا د د د ا د د دالتا يصد د ددكاح ا‬
‫سد د د ا ل ئ د ددت‬ ‫اش د ددسط ن د ددت‬ ‫اد د د‬ ‫ا ىد د د و‬ ‫د د د ه ا ا د د د يد د د هسد د د‬ ‫ا لاد د د م‬ ‫ا م د ددط‬
‫د دداطااستس اس د ددة عد د د مط‬ ‫ا‬ ‫د ددس ا س يد د د (‪ .)2‬اد د د‬ ‫أيىد د د سد د د ا‬ ‫د د د اس د د د ن د ددت‬
‫ا سء د دديط‬ ‫ه د د سد د د ا لسد د د‬ ‫د د سد د د أ د ددسك اسط د د د‬ ‫اخ ا م د ددط‬ ‫دد د‬ ‫ا اا د ددا ام د ددط‬
‫د د دداطااستس ند د د د ا ا اس د د ددال‬ ‫ا‬ ‫الااد د د د‬ ‫ا مط سد د د د‬ ‫اخ اواس د د ددي ا سد د د د خا ا م د د ددً‬ ‫سد د د د‬

‫اطااستس‬ ‫ا‬ ‫نس‬ ‫يماطسو ا ي ا لوي ا ار سط ار اطااست‬ ‫اطااستس‬ ‫خي آخ‪ )2011( .‬ا‬ ‫(‪ (1‬ي ط‬
‫أبو ظ ‪-‬ا ي اخ‬ ‫اطااستس‬ ‫ا موث ا‬ ‫ات اخ‬ ‫ط يط ه ا ي اخ‬ ‫ا‬ ‫س ا لط ا م ي ا سشط‬
‫ه‪.23‬‬
‫ه ‪35‬‬ ‫‪-‬ا خ‬ ‫ن‬ ‫ا شط ا اوه‬ ‫اخ ه اط‬ ‫ا ل خاس‬ ‫أه ت‪ )2011( .‬ا ءس‬ ‫(‪ (2‬ا سس‬

‫‪19‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ند د دده ا رد د ددطد ا و د د ددسلس‬ ‫د د د يلاا د د د‬ ‫ا د د د ي د د ددو س د د د ا د د ددالتا ا ت د د ددو س د د د ا سط د د د‬

‫اه د د (‪.)3‬‬ ‫ييوا د د ا ت ون د د‬ ‫ا رط ي د د ا ا د د ات د د‬ ‫د ددل ي د د اار‬ ‫ا خ ءد ددا اط ن د د ند دده‬
‫ا د د د ددو ا د د د ددتا‬ ‫ا ره د د د ددو ا ء د د د ددسل ً د د د دداطااستس يس د د د د د ا د د د ددالتا ا ل د د د ددو ا سء د د د دديط‬
‫د دداطااستس اك د ددوخ‬ ‫ا سء د دديط سد د د ا م د ددط ‪ .‬س د ددط أ ا‬ ‫ا ءس د ددس ‪ .‬أي ا لك د ددل اس اسد د د‬
‫د د دداطااستس يد د د د ا تد د د د م ا سء د د دديطي‬ ‫ا‬ ‫ااالاد د د د‬ ‫هسد د د د‬ ‫سهد د د د ا اد د د د ه عد د د د اكوخ ا ت يسد د د د‬
‫عشيل ن ‪.‬‬ ‫ا ءس‬ ‫اش ل س يت ر‬

‫ا رد د س ا د دواخ‬ ‫ا ددتا‬ ‫د د ا س ن ددط عااهد د هءد د‬ ‫دداطااستس سد د ن‬ ‫اس د د ا‬

‫ي يد أ ا دو ناسدي‬ ‫ي اهيد أسىدل ي د د‬ ‫يل و د ا لد ط لادك ااد ئ جا‬ ‫هدت‬
‫أودطه‪ .‬سدط أاتخ دي بدوسط ‪André‬‬ ‫أ دتي أ د اط‬ ‫أ امد‬ ‫ا صد س‬ ‫ا يدوخ دو اط د‬
‫ناددة أاهد ا ءددسك ا دداس م ا لددوه ا ءس ددس ار اصد ي اراا نسد‬ ‫دداطااستس‬ ‫‪ Bearer‬ا‬
‫دة املسدك ا صدام ا لويسد ‪ .‬أودط بدوسط‬ ‫د‬ ‫يلكدل يد ل‬ ‫د‬ ‫ا رءس ا سءيط‬
‫اطااستس ا لويسد ااردط‬ ‫س‬ ‫خ اش و‬ ‫سىسه س‬ ‫اطااستس ي نسغاه ا سءيط‬ ‫ا‬
‫اراا نس ‪ .‬سا ط بوسط أ م ي أودط‬ ‫ا ءس س ار اص ي ا سءيط‬ ‫ي ه ار اطااستس‬
‫د ا يسيدس خاا‬ ‫خ ا س (ا ش و )‬ ‫ة‬ ‫خ ا ل ه (ا سءيطي)‬ ‫اطااستس ي‬ ‫ا‬
‫اطااستس (‪.)4‬‬ ‫ءال ل ا‬ ‫ا ا‬

‫عااهد‬ ‫ا ءددام ا يط يسد‬ ‫الدوا‬ ‫ا شدداط‬ ‫دداطااستس خ د س سد ا شددو اخ‬ ‫اسددط ا‬

‫عكط لد د ي ل د د‬ ‫ا لد ددو ا و سد د‬ ‫أ ا‬ ‫يد د أا ددل اوظسد د‬ ‫س ددط أ يت وند د أس د د خ هيس د د‬
‫داطااستس‬ ‫يد سهد ا‬ ‫سد ‪.‬‬ ‫أ دتا‬ ‫يسس س يءدطج ا س اسد‬ ‫املسك أ تا‬ ‫يا يا‬
‫نا د د اكد ددو ط ا د ددالتا ا لد ددوه ا ءس د ددس ار اصدد د ي‬ ‫عكط ل د د أسىد ددل ناد ددة أاه د د س د د‬

‫(‪(3‬‬
‫ء‬ ‫ا ته ا م ا‬ ‫( ) يم ت ب اط س‬ ‫اطااستس ا مت ث‬ ‫اخ ‪ .‬آوط ‪ )1985( .‬خ ا ا‬ ‫طم‬
‫ا شط‪ .‬ه‪.13‬‬ ‫ا سط س ات اخ‬
‫(‪)4‬‬
‫ات م‪-‬ا وري‬ ‫ا لو‬ ‫ا ي‬ ‫طاي‬ ‫ا ل خاس‬ ‫اءس‬ ‫سوهي‪ )2013( .‬ا الكسل ار اطااست‬ ‫هءس‬
‫ا ل ط ‪-‬يصط ه‪.36‬‬ ‫ا امت ا يط يس ا وجا ييا يتبو‬

‫‪20‬‬
‫أمن قومي‬

‫ا ءس د‬ ‫ي د اواسهد‬ ‫عصددوخ ي ءددت‬ ‫اراا نسد ‪-‬ا ءددسيو واس ا سءدديط ات د ا س س د‬

‫اسهه د د يل ب ددل ا ددت م‬ ‫ام د د ا صد د ح ا لويسد د‬ ‫يت وند د ظ ددط‬ ‫لا ددك ا ددا س اط‬ ‫ا سا ددت‬
‫اخ يسدت دطام ‪ Edward Mead Earle‬عااهد سد ا ءدسكط نادة دل‬ ‫ا ودطه(‪ .)5‬سطسهد‬
‫سد أو ددل‬ ‫ي د يد ي ي د‬ ‫د ا اددي ددة‬ ‫د ا ددالتا‬ ‫ا ءددام‬ ‫يدواخ ا يد ع د سسهد ا لدوا‬
‫اخ واد ا ‪ Edward Luttwak‬أعسددت يد ج ددال سد امت ددت‬ ‫نددوخ ار ددالتا (‪ .)6‬د ا‬
‫دداطااستس أهددت أعس د ا ص د اط بددس ا ددت م‬ ‫نطسه د د ئً ا‬ ‫دداطااستس ا ددطه هس د‬ ‫يرهددو ا‬
‫اا و يد ا ءس د ا ماسد ا تباوي دس‬ ‫ا ي ت خ سسي ا ص اط ا سءيطي ناة أخ س أ‬
‫ا ت س ا ش إل ار اص ي (‪.)7‬‬

‫ا ت س د ع س د ا شدد يل‬ ‫د خ ا سً دد‬ ‫دداطااستس س د‬ ‫يسددط نددً أبددو ندد يط ا‬

‫سد ددك اصد ددوخ يمد ددت‬ ‫ار اص د د ي ا ثل سس د د اراا نس د د ا سءد دديط‬ ‫يت د ددل ا س اس د د‬ ‫سد د‬
‫ن اس د س ط د‬ ‫ا صددام ا و س د (‪ .)8‬سطسه د د خي آخ ي د ط ‪ Harry R. Yarger‬عااه د‬
‫د د الد ددت ا هد ددت‬ ‫د د ئل يمد ددت بو د ددوج‬ ‫اطئد ددك‬ ‫يد د‬ ‫يلطا د د‬ ‫جا‬ ‫ي ىد د ك‬
‫ا ه دوااس سد د ظددط‬ ‫ا اسلسددتا‬ ‫د خ ا الا د‬ ‫الددت ا ءس د سد د‬ ‫ا ءس د ا ددو‬

‫(‪(5‬‬
‫ً ا اه خاا‬
‫اطااستس‬ ‫ا‬ ‫نس‬ ‫يماطسو ا ي ا لوي ا ار سط ار اطااست‬ ‫اطااستس‬ ‫خي آخ‪ )2011( .‬ا‬ ‫‪ -‬ي ط‬
‫أبو ظ ‪-‬ا ي اخ ‪.‬‬ ‫اطااستس‬ ‫ا موث ا‬ ‫ات اخ‬ ‫ط يط ه ا ي اخ‬ ‫ا‬ ‫س ا لط ا م ي ا سشط‬
‫ارو ي س ا سط س ا راوه س ا تا خا‪.‬‬ ‫نًج‪( .‬بت ) يتول ة ا ر ط ار اطااست‬ ‫‪ -‬اسو‬
‫ه‪.14‬‬ ‫آوط‬ ‫اخ‬ ‫بك‪ .‬طام‬ ‫(‪ (6‬يطا‬
‫ار اطاوس‬ ‫( ) يط ه ا ت اخ‬ ‫اطااستس ا طه ني اط وخ ا يط يس‬ ‫آ سيس‪ )2002( .‬ا‬ ‫(‪ (7‬و س سيو‬
‫ا ل ط ‪-‬يصط ه‪.6‬‬
‫اخ ا شط د ا شط‬ ‫اطااستس‬ ‫ا‬ ‫ا ت س ا ل ط ا سا ‪-‬ا تباوي س‬ ‫(‪ (8‬أبو ن يط نً ‪ )2004( .‬ا سً‬
‫ه‪.183‬‬ ‫‪-‬ا خ‬ ‫ن‬ ‫ا اوه‬

‫‪21‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫س اسد د س ط د د‬ ‫دداطااستس‬ ‫ا‬ ‫ك ددك ا لط د د‬ ‫د د الىد د‬ ‫دداطااستس‬ ‫ددوس ا س د د ا‬

‫يمت (‪.)9‬‬

‫اس د د د د د ا س اس د د د د د‬ ‫لهد د د د ددط ر د د د د د ا ءس د د د د ددس ا ل خاس د د د د د‬ ‫د د د د دداطااستس‬ ‫ا‬ ‫بد د د د ددتأ‬

‫د د د د د دداطااستس ‪ Strategy‬ا تباوي د د د د د ددس‬ ‫اس اهد د د د د د د أ د د د د د د ا م د د د د د ددط ‪ .‬ا‬ ‫ا سءد د د د د دديط سد د د د د د د‬
‫سادد د‬ ‫لد ددط ه د د يم د ددت د ددي بد ددت ي‬ ‫ر د د ا ءس د د‬ ‫يا د د يً‬ ‫‪ Diplomatic‬اه د د‬
‫اه د ددت‬ ‫رد د د‬ ‫سء د ددا ر ا د د دواهس ا ا د د د ياس‬ ‫ه د ددت ا ءس د د د ا ل خاسد د د‬ ‫سد د د الط د د د‬ ‫يط د د د‬
‫ا سا د ددو ا ءس د د ددس وكد د د ن د د ددل‬ ‫د د د يو‬ ‫د دداطااستس اس د د د سد د د‬ ‫د ددو سد د د ا ءس د د د (‪ .)10‬ا‬
‫يدد ددت‬ ‫أ‬ ‫د د د يا‬ ‫د ددة وكد د د‬ ‫د دداطااستس‬ ‫اش د ددسط ا‬ ‫يد د د‬ ‫أ املس د ددك د ددت‬ ‫د ددتهط ن د ددت‬
‫ا اس د د‬ ‫سد د ه ددس اا ددا‬ ‫ند د‬ ‫يد د أا ددل ددت‬ ‫اءد ددا يد د ا مط د د‬ ‫يد د‬ ‫ا كو ددل اا ددا‬
‫د د د خ وكد د د‬ ‫سد د د‬ ‫د ددكس‬ ‫ن د ددو أ د ددتا‬ ‫يد د د ا لكد د دوا‬ ‫د ددوخ يم د ددت‬ ‫يد د د هط د د د أ‬
‫سد د ددط (‪ .)11‬د د د ال اءد د ددا ت ا ءس د د د ا ل خاس د د د س د د د امط ه د د د ا واد د ددي ناد د ددة‬ ‫د د دداطااستس‬
‫يد د د ا س و د د د سد د د‬ ‫ا ملسلس د د د ا‬ ‫اكو د د د ا لد د ددت اخ‬ ‫د د دداطااستس ا د د د هم ع ه د د د ا د د دداسس‬
‫وء د د د ئط‬ ‫هيد د د‬ ‫ا صد د د ح ا ساسد د د عيار د د د‬ ‫املس د ددك ماتد د د ه اا د ددال ا ل د ددس ا د ددتا‬ ‫ا ددد ً‬
‫(‪.)12‬‬ ‫ا ئ يى وا اسا اط‬ ‫أل‬

‫ا ار سددط ار دداطااست ‪ Strategic Thinking‬س د يس د ه ا تددو طي يس د ا لددتخ‬

‫دداطااستس ال ددت ب تد د ج‬ ‫د د ن ددس‬ ‫ا د دوا س‬ ‫دداطااستس سد د ا سد د‬ ‫نا ددة اك س ددك الط د د ا‬
‫ام د ددل يلدد د ط ي ي د د ار ه د د ‪ .‬أي أ ا ار سد ددط‬ ‫ي دد‬ ‫ات د د ا س سدد د‬ ‫يص د د ح يمد ددت‬

‫خي آخد ه‪.26‬‬ ‫بك‪ .‬ي ط‬ ‫(‪ (9‬يطا‬

‫ي تخ‬ ‫ا ب اط س س ‪-‬ا‬ ‫ا تاخ ا ت يسس‬ ‫ة ا ساو ا ءس س‬ ‫سا ‪ ) 1999( .‬يلتي‬ ‫(‪ (10‬بت ي يم ت‪ .‬يط‬
‫ه‪.379‬‬
‫اطااستس ‪-‬‬ ‫ا ساس ا موث ا‬ ‫أو ي س ا ت اخ‬ ‫ي شو اخ‬ ‫اطااستس‬ ‫ظ ‪ )2000( .‬ا واسه س ا‬ ‫(‪ (11‬اس‬
‫ه‪.57‬‬ ‫س‬
‫(‪(12‬‬
‫س‬ ‫اخ‬ ‫عست ن ‪ 2003‬يتا‬ ‫ا ل خاس ا س اط س‬ ‫اطااستس ا ءس‬ ‫ن ج‪)2012( .‬‬
‫ا يس عغتا ‪-‬ا سطاد ه‪.113‬‬ ‫ا ست ا م ي ا ل ءو‬

‫‪22‬‬
‫أمن قومي‬

‫داطااستس ‪-‬‬ ‫س ا‬ ‫ا لكل ا ًئ‬ ‫اا عست ا ار سط‬ ‫اطااستس‬ ‫ار اطااست يء ك ا‬
‫ددس‬ ‫دداطااست (‪ .)13‬ا الكددسل ار دداطااست ‪ Strategic Planning‬يه اددي ا‬ ‫ا الكددسل ا‬
‫ا و سد ا ساسد ‪ .‬مجا أخ اد سهد ا ا‬ ‫املسك ا دتا‬ ‫بتائل يء اخ‬ ‫اطااستس‬ ‫س ا‬
‫ا ل ندت‬ ‫ا اد يثاد‬ ‫اواا سه يى يس ا ط د ا ر ط د ا راءدرس‬ ‫(‪)14‬‬
‫ار اطااست ا يط ي‬
‫د د د ا يس د د د أ‬ ‫طا د دده ناسهد د د يت د ددل ا ا ار د دداطااست (‪.)15‬‬ ‫ا اد د د‬ ‫أ ا خ د ددس ا ر ط د د د‬
‫د دداطااستس ‪.‬‬ ‫دد ا‬ ‫د د ا الكد ددسل ا د د ي يء د د ك‬ ‫د دداطااستس ا د ددتأ عس اس د د ا ار سد ددط ي د د‬ ‫ا‬
‫سد ظدل ا س د‬ ‫وي‬ ‫اطااستس أي‬ ‫اا‬ ‫س الكسل ار اطااست يشيل ا لكو ا امىسط‬
‫داطااستس ‪ .‬ع س دة آودط‬ ‫ا ا يسا ت ناسهد ا دس ا لكدل ا‬ ‫ه ه اط‬ ‫ات س ا صه‬
‫م اخاددي ات د ه‬ ‫ا دطئسس ا يط ي د‬ ‫اشدديل ي د ا لارس د ا ر ط د ا راءددرس‬ ‫ا ار سددط ار دداطااست‬
‫اطااستس ‪.‬‬ ‫ا ا ااى ه ا‬ ‫ا ا ا سيس ع الكسل ا تائل ا ء اخ‬ ‫ا س ات س‬ ‫ات‬

‫ااكا د ددا هط د د د‬ ‫د دداطااستس‬ ‫ا ساسد د د ا اد د د ااىد د د ه ا‬ ‫ي ي د د د ا ل د ددوم ع د ددا ا د ددتا‬

‫يد د د د أا د د ددل ا ون د د ددوم‬ ‫يطهاسد د د د‬ ‫د د ددتا‬ ‫ءد د د د اه‬ ‫م‬ ‫ا ساسد د د د‬ ‫اش د د ددك املس د د ددك ا د د ددتا‬
‫أ‬ ‫هسد د د د‬ ‫ا ش د د ددو ‪ .‬ال د د ددو باا د د ددال ا مط د د د د ا ش د د ددك ا ءس د د د د ا ل خاسد د د د ات د د د د‬ ‫اه د د ددت‬
‫ت د د د يد د د ‪ .‬خ د د د‬ ‫ا اكاسد د د‬ ‫د ددو ا د ددتا‬ ‫ا ءس د د د ا ل خاسد د د‬ ‫ا م د ددطا ا د د د ي واد د د‬
‫ا شد ددط‬ ‫ءدد‬ ‫ا ا د د اا د د م ا الكد ددسل ار د دداطااست ناد ددة يءد دداوه ا‬ ‫وثد ددط ا ت اخ د د‬
‫ىد د د د د ددس ا الكد د د د د ددسل‬ ‫ا ا د د د د د د اس د د د د د د‬ ‫ر أ ا ت اخ د د د د د د‬ ‫ا ط مس د د د د د د ا س ي د د د د د د‬ ‫ا ل دددددد‬

‫خي آخد ه‪.28‬‬ ‫بك‪ .‬ي ط‬ ‫(‪ (13‬يطا‬

‫أ ا است‬ ‫اط‬ ‫(‪ )14‬األداء الستراتيجي األ ريكي ‪ American Strategic Performance‬ا ا يس‬
‫س ط‬ ‫اء ك امت ت ا ه‬ ‫ا يط يس‬ ‫اطااستس‬ ‫ا‬ ‫ل ه ص سه ‪ .‬ا ط‬ ‫يءسة ا‬ ‫اا‬ ‫ا ه ئس‬
‫ات ت جا ي ااي سط ك‬ ‫خ‬ ‫أ او‬ ‫ت استم ا ط‬ ‫ا ه ‪.‬‬ ‫ا ت سل ا ط ت صس‬ ‫اطااستس‬ ‫ا‬
‫ياغس اط ا ط ناة ا رس ه ا ه ‪ ً .‬ا اه خاا‬ ‫ا س ل ار اطااست أهتا‬
‫اخ ع خاا أ ي أا وجا‬ ‫‪2008‬‬ ‫عست ا س‬ ‫ا يط ي‬ ‫يم ت‪ )2016( .‬ا ا ار اطااست‬ ‫‪ -‬ا لسء‬
‫ا ط س‪-‬ا ءسو ي ‪.‬‬ ‫ييا ا س سي‬
‫يم ت ه ‪22-21‬‬ ‫بك ا لسء‬ ‫(‪ )15‬يطا‬

‫‪23‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫اساد د د‬ ‫أ يد د د يءد د د ة عد د د الكسل ار د دداطااست ا ل د ددوي‬ ‫ار د دداطااست نا د ددة يء د دداوه ا ت د د د‬

‫اشد ددا اطند ددط س د د ا س د د‬ ‫ا لد ددوي‬ ‫ءد د ا‬ ‫عشد ددلسي ا‬ ‫د د ا ا د ددو ي د د ا ت اخ د د‬ ‫د ددو‬
‫ة ا سو (‪.)16‬‬ ‫س بتاي ا لط ا سشط‬ ‫ا يط يس‬

‫ع اواد د ددي وهد د ددت ا ت د د د س د د د ا ءد د ددك ا س د د د‬ ‫د د ددتأ بطا د د د ي ا ءس د د د ا ل خاس د د د‬

‫ن د ددط‬ ‫د ددس ءس د د د ا وه د ددت ا ت سد د د‬ ‫ا‬ ‫ا لصد د د ئ‬ ‫لص د ددت ع اوا د ددي ا كد د د ع ا سد د د‬
‫ا ءس د د د ا ل خاسد د د ا يط يسد د د و د ددًم‬ ‫و اد د د اءد د د س (‪ .)17‬يد د د أيثاد د د اواهد د د‬ ‫سا د ددط هي سد د د‬
‫‪-‬عس د ددت ا م د ددط‬ ‫ابا د ددتا يد د د أ ائ د ددل ا خ سس سد د د‬ ‫ا را د ددط ا وا سد د د يد د د ب د ددس ‪1941- 1919‬‬
‫ا د ددت م ا و د ددطه‪ .‬سد د د هد د د م د د دطاخ أ‬ ‫دد د‬ ‫ا س سد د د ا ث اسد د د ‪ -‬د ددسكط اوا د ددي ا ا د ددتول سد د د‬
‫اوا د ددي ا ءس د د د ا ل خاسد د د‬ ‫ي يد د د ا ا سس د دده ب د ددس ا د ددونس‬ ‫ا ت سد د د ا اط د د د‬ ‫اغسس د ددط ا سً د د د‬
‫اواد ددي س د د و خاس د د‬ ‫أي د د ا ث د د ا‬ ‫ا ت سدد‬ ‫اسً د د‬ ‫د دطاخ ا د د ل ا د د اط‬ ‫ا م يم د د‬
‫ياصد ددوخ(‪ .)18‬ي د د ا تد ددت ط ج د دطه‬ ‫سموا د د يم د د اغسسد ددط د د ا ا د د ل امد ددو ا د ددوج يث د د‬
‫ا تت د ددت ‪-‬يد د د عس د ددت ا م د ددط‬ ‫اوا د ددي ا ءس د د د ا ل خاسد د د ا يط يسد د د سد د د ا لد د د ا د ددت‬ ‫ود د د‬
‫ا خ ‪ -‬و ا م سل ناة ا ل ا ل ئ ‪-‬آه ي ا لك س ‪.‬‬

‫س د ددط‬ ‫ه د ددت اسد د د‬ ‫دد د‬ ‫د د د ك س د ددت ا ءس د د د ا ل خاسد د د ا يط يسد د د‬ ‫يد د د و د ددًم يد د د‬

‫ا د ددتأ‬ ‫اواس د د يا يا د د‬ ‫س د ددس‬ ‫ا ات د د ن د د ن اس د د‬ ‫س سس د د م ا ءس د ددس ا ل خاس د د‬ ‫ياتهئ د د‬
‫دد ا‬ ‫ددا سسهد د ود د اط‬ ‫د ددة ا م د د ا ا د د‬ ‫ا اهد د‬ ‫ن ددت ملد د ا ار س ددط علد دطاخ س د د يمد ددت‬
‫س د د د ا ت د د د ا ساسد د د‬ ‫د د د اس د ددط ند د د‬ ‫د دداوا ظد د د ط‬ ‫ا لد د دطاخ اطا ا د ددي د ددة اص د ددط‬
‫ييوا د د د ي د د د يت د د ددو ا سس د د د م ا ا د د د‬ ‫سه د د د هط د د د ن اس د د د يا يا د د د‬ ‫ددد‬ ‫ناد د ددة د د د ا ا‬

‫سوهي ه‪.37‬‬ ‫بك‪ .‬هءس‬ ‫(‪ )16‬يطا‬

‫(‪)17‬‬
‫إل‪ 2‬ا ل ط ‪-‬‬ ‫ا هى ا صط‬ ‫ط ييا‬ ‫ا‬ ‫ا ل خاس‬ ‫ا ءست‪ ) 1998( .‬اماسل ا ءس‬ ‫يم ت اس‬
‫يصط ه‪.37‬‬
‫بك‪ .‬يم ت اس ا ءست ه‪.38‬‬ ‫(‪ )18‬يطا‬

‫‪24‬‬
‫أمن قومي‬

‫د دداطااستس ا ساسد د د ات د د د (‪ .)19‬ا ءد د د ام ا ك د ددط ج‬ ‫ياطاعكد د د ع‬ ‫اء د ددسة د ددة املس د ددك أ د ددتا‬
‫د د ددو ا ص د د ددس‬ ‫ا لد د د د ئ عس د د ددت ن د د ددو خ د د ددس ارام يد د د د‬ ‫د د ددل اغسس د د ددط ا لد د د د ا د د ددت‬ ‫اا‬
‫ا امد د ددت اواه اه د د د‬ ‫د د دداطااستس ا وري د د د‬ ‫د د ددس ه د د ددة اغسد د ددط س د د د‬ ‫ار اص د د د ي ن س د د د‬
‫تسا ن ي س يموخ رهك ي ا ت اخ ‪.‬‬ ‫اي‬ ‫اس س ج‬

‫اس د ددل سد ددك‬ ‫دد‬ ‫ي‬ ‫ا ءس د د ا ل خاس د د‬ ‫سىد ددً ن د د الد ددت اءد دداكس ا لد ددوم‬
‫ا ا هد د د سد د د ا ت د د د‬ ‫ا ك دد د‬ ‫سد د د ا يي اسد د د‬ ‫اس د د د‬ ‫د ددوي نا سد د د‬ ‫د دداطااستس أيد د د‬
‫ع يلت املسك أ تاسه اكاس اه ا ءال اس ‪.‬‬

‫ا تا ا ءس س‬ ‫الط اماساس‬ ‫ا ل خاس ا يط يس ‪ -‬اخ‬ ‫طي يم ت يتست‪ )2016( .‬ا ءس‬ ‫(‪ )19‬يم ت‬
‫ا ت يس ا ءا صط ‪ -‬ا س اطد ه ‪.178‬‬ ‫ات س‬

‫‪25‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ثانيا تاريخ اإلستراتيجية األ ريكية‬

‫ا‬
‫ط د ددك يءد د د خه‬ ‫ي اطه د ددل اد د دطاو ند د د‬ ‫ي د ددط ا ار س د ددط ار د دداطااست ا يط يد د د ع مكد د د‬
‫ن د ددور د ددة املس د ددك‬ ‫د ددة سد د د ا ث د ددوخ ا يط يسد د د‬ ‫ا ش د ددا ا‬ ‫ا كو د ددل ب د ددت ا يد د د ظ د ددط‬
‫ا هس د د د ا س س د د د عسد د ددت ااهس د د د خ ارامدد د د ا ءد د ددوسسا ا ء د د د بك اهد د ددل ا ار سد د ددط ار د د دداطااست‬
‫اه د ددل يد د د يلو د د د‬ ‫د ددتا‬ ‫خ ددد ي‬ ‫أس د د د خه الط ا د ددي آ سد د د‬ ‫اسد د د‬ ‫ا يط يد د د يد د د ا اط‬
‫ا ادد د خس د ددت‬ ‫ا ا د ددو ا سد ددط سدد د ا و د د ئل أ د د د سا ا ا‬ ‫ا غ ي د د ا د ددطخ ا و د ددسا‬ ‫يسي د د ساا‬
‫ند د دداح ا د د ددطخ‬ ‫ا ل ددد‬ ‫ي د د د الط د د د ا شد د ددو ارخالدد د د‬ ‫د د دداطااستس ا يط يس د د د‬ ‫به د د د ا‬
‫ا شس خ ه ا ا ر ط(‪.)20‬‬

‫د د ددل‬ ‫ب د د ددس ا ءد د د د خ ا اد د د د خ ل ا يط يد د د د‬ ‫ير د د ددطرد ا ل د د د د اط سد د د د ا ش د د ددا ا يط يد د د د‬

‫ا وسد ددط ي د د‬ ‫س د د ا ثا د د‬ ‫سد ددت ‪ .‬س د د ا مد ددط ا اس د د ا يط يس د د‬ ‫ا مد ددط ا س س د د ا ث اس د د‬
‫ددددد ه‬ ‫اد د د د د‬ ‫‪.‬‬ ‫ددددد‬ ‫ا يط يسد د د د د نء د د د دديط ع‬ ‫ار د د د دداطااستس‬ ‫اد د د د د‬ ‫ا ل د د د ددط ا د د د د د ‪18‬‬
‫ا ص د د د ح س د د د وتي د د د‬ ‫يد د ددل ما د د د يص د د د سه أند د ددم‬ ‫ر اص د د د سه ا يد د د‬ ‫د دداطااستس‬ ‫ا‬
‫ا د دطئسس ا يط ي د د يد ددتنوي عاند ددم‬ ‫دد‬ ‫د ددة ا ل د د خ ‪.‬‬ ‫ا او د د ا يط ي د د ي د د ا د ددتاول‬
‫د ددط أوث د ددط ي هد د د‬ ‫د دداطااستس ا سء د دديط ا‬ ‫د ددة ا‬ ‫د د د أ د ددط‬ ‫ا صد د د ح ‪-‬يك د ددطج خ د د د‬
‫د د ددو ج د د ددال نطس د د د ي د د ددتأ اد د ددس س يد د ددواط ن د د د‬ ‫ي د د د ا لد د ددوي ‪ .‬س د د د‬ ‫د د د يا‬ ‫د د دداطااستس‬
‫يكاد د د د‬ ‫د د ددسي اس د د ددو خ خ هساد د د د‬ ‫ا دددد ي‬ ‫(‪)22‬‬
‫د د د د ال ي د د ددتأ ا سصد د د د ا غاسلد د د د‬ ‫(‪)21‬‬
‫‪1823‬‬
‫ا لط ا سشط (‪.)23‬‬

‫(‪)20‬‬
‫اخ ع خاا أ ي أا وجا‬ ‫‪2008‬‬ ‫عست ا س‬ ‫ا يط ي‬ ‫يم ت‪ )2016( .‬ا ا ار اطااست‬ ‫ا لسء‬
‫ه‪.34‬‬ ‫ا ط س‪-‬ا ءسو ي‬ ‫ييا ا س سي‬
‫(‪(21‬‬
‫ونرو ‪ Monroe Doctrine‬ي تأ ا طئسس اس س يواط ‪ James Monroe‬ن خ ن‬ ‫بدأ جيم‬
‫ا طه ا غط‬ ‫م اص‬ ‫ا الًم ل‬ ‫ي عى‬ ‫يء ط ‪1823‬‬ ‫اخ اي ة ا واغط ا يط ي س‬ ‫بس‬
‫س ً اس خ س ا ءال ل ي أي وه أ خ س ‪.‬‬ ‫رو‬ ‫نت انا خ‬ ‫ت ا اتول ا خ‬

‫‪26‬‬
‫أمن قومي‬

‫ا امت امدور اواسد اتادة‬ ‫ا وري‬ ‫هت‬ ‫عست ا هي ار اص ي ا سل ة ‪1929‬‬

‫ا تاواسد ا ل خاسد‬ ‫ا ءس د‬ ‫سد هىدوخ س نددل اشدطائح اراا نسد ا و دكة ا اد ااالدت‬
‫ا ص د ح ا اد اشدديل ا ءس د ا لويسد ا يط يسد يد‬ ‫ي د أ ه ددة والاد اها د خ أنددم‬
‫ددة نددتاخ‬ ‫ا يددط ا د ي أ ه ع ه يد‬ ‫ددل ا لددوه ا شدطائح ا و ددكة سد ا تا د ا يط يد‬
‫‪( Harry Truma‬ا طئسس ا ث‬ ‫او ا ي ا لوي ا يط ي ن ‪ 1947‬س نهت اط ي‬
‫نددتاخ‬ ‫الك د س نددا س د ا د خ‬ ‫ا ثً ددو ‪ .)24()1953-1945‬يسددت ا دطئسس ا ء د بك اط ي د‬
‫ا وسددط ي د‬ ‫ا ي د ا لددوي ا يط ي د ‪ .‬س د ا مددط ا اس د ا يط يس د س د ا ثا د‬ ‫ا دداطااستس‬
‫ر اصد د سه ا يد د‬ ‫دد‬ ‫ا يط يسدد نء دديط ع‬ ‫ار دداطااستس‬ ‫اد د‬ ‫ا لددط ا ا د د نش ددط‬
‫ا دطئسس ا يط يد يدتنوي عاندم‬ ‫د‬ ‫ا صد ح‪.‬‬ ‫يل ما د يصد سه أندم‬ ‫ا يط يس‬
‫د يا‬ ‫دداطااستس‬ ‫أوثددط ي ه د‬ ‫دداطااستس ا سءدديط‬ ‫ددة ا‬ ‫د أ ددط‬ ‫ا ص د ح يكددطج خ د‬
‫ن د ‪1947‬‬ ‫سد‬ ‫ددسه اددوخ‬ ‫دداطااستس ا يط يس د ي د‬ ‫ا‬ ‫ي د ا لددوي ‪ .‬سلددت انا ددت‬
‫د د أ ددس نا سد د ن دداطااستس‬ ‫أ م يد د‬ ‫س دد‬ ‫د د ال يي ددو‬ ‫(‪)25‬‬
‫نا ددة الط د د ارهاد دوا‬

‫(‪(22‬‬
‫اس س‬ ‫عست ا مط‬ ‫لو نل‬ ‫ا امت‬ ‫أ بطه ا وري‬ ‫بدأ العصا الغليظة ‪ bag stick‬ي‬
‫(‪-1901‬‬ ‫سو خ خ هسا‬ ‫ا ء بك‬ ‫س اه ا ل خاس اسا ت ناة ا لو ا شهسط اطئسس ا يط ي‬ ‫ا ث اس‬
‫اك سك ااال‬ ‫اسل ”‪ .“speak softly but carry a bag stick‬ا‬ ‫اه ل نص‬ ‫‪ )1909‬امتث باك‬
‫اه خاا‬
‫ا مط ا خ ‪ ً .‬ا‬ ‫ا لو وًم نصط ا ا سس ي ارام ا ءوسسا ا ء بك ع‬
‫يتا‬ ‫ط خ ا لو ا سءيط‬ ‫ا لو ا ن‬ ‫هت‬ ‫و س ‪ )2017( .‬ا سص ا غاسل‬ ‫سو‬ ‫‪ -‬نطس ا‬
‫ا ل ط ‪ -‬يصط‪http://www.siyassa.org.eg/News/12086.asp .‬‬ ‫ات س‬ ‫ا ءس‬
‫ة أ ي اط ت ا اط ا ست‬ ‫اطااستس ا ي ا لوي ا يط ي ي اط ي‬ ‫سط‪)2010( .‬‬ ‫(‪ (23‬يط س‬
‫‪ 22 45153‬و سو ‪.2010‬‬
‫سط ‪. 2010‬‬ ‫بك‪ .‬يط س‬ ‫(‪ )24‬يطا‬
‫(‪(25‬‬
‫ا امت‬ ‫ا وري‬ ‫ي‬ ‫ا‬ ‫الط ارهاوا ا هت‬ ‫يثا‬ ‫نظرية الحتواء ‪Containment‬‬
‫ا ي نط‬ ‫س‬ ‫ا ء بك وًم ساط ا مط ا خ ‪ .‬الط ه اوخ‬ ‫ا ءوسس ا‬ ‫ارام‬ ‫س‬ ‫اه‬ ‫ا يط يس‬
‫هت ه ‪ .‬لالستزادة راجع‪:‬‬ ‫ة يم نط ا اا سط ا ءوسس ا‬ ‫ا ع اي ا م ا‬ ‫نه س‬
‫‪ -‬غريفيش‪ ،‬مارتن‪ .‬وأوكاالهان‪ ،‬تيري‪ :)2008( .‬المفاهيم األساسية في العالقات الدولية‪ ،‬مركز الخليج‬
‫لألبحاث‪ ،‬دبي‪-‬اإلمارات العربية المتحدة‪.‬‬

‫‪27‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ا ددس س د ا وري د‬ ‫عسددت ا د اط نددًه‬ ‫(‪)26‬‬

‫عسددت اااه د ا مددط ا س س د ا ث اسد‬ ‫ا يط يسد‬
‫‪ Goldwater-Nichols Act‬سد ‪ 1986‬ا د ي ييا د‬ ‫نددتخ د او‬ ‫ا امددت ا يط يسد‬
‫اوري د د‬ ‫د دداطااستس ا ي د د ا لد ددوي‬ ‫هد ددوم‬ ‫د ددة ا د ددواغط‬ ‫دط د د و‬
‫ا د دطئسس أ يلد ددت الط د د ا‬
‫ا امت (‪.)27‬‬

‫اط‪-‬اسيور‬ ‫عست نتاخ او او ت‬ ‫ي ا لوي ا يط ي‬ ‫اطااستس‬ ‫أم‬ ‫وا‬

‫‪Ronald Reagan‬‬ ‫‪ Goldwater-Nichols Act‬سد نهدت ا دطئسس ا ءد بك خ ا دت خ غد‬
‫داطااستس سد‬ ‫ا امدت ‪ .)1989-1981‬ر الادهم ا‬ ‫اوريد‬ ‫ن ‪( 1987‬ا طئسس ا خ سس‬
‫لكددل ه د سه د يطا ك د عيددل‬ ‫ا اخ ي د يىددسه‬ ‫اد‬ ‫ا اخ ا يط يس د سلددل هاددة م‬
‫دداتت‬ ‫دداطااستس يد ا ددواغط‬ ‫يوظرسهد س سددت ا واسلد ناددة ا‬ ‫ا ت د ا يط يسد‬ ‫ي ءد‬
‫ييدو دت ه يءد ه أو دط‬ ‫اطااستس‬ ‫يوظرسه س أي و اك سك ا‬ ‫ا يط يس‬ ‫ء‬ ‫ا‬

‫(‪(26‬‬
‫ً ا اه خاا‬
‫‪-‬‬ ‫ن‬ ‫ا اس ا شط ا اوه‬ ‫اطااستس ا يط يس ا تت ت‬ ‫ا‬ ‫ن ت ا ل ك هسا‪ )2003( .‬بس ااهس خ‬
‫ا خ ‪.‬‬
‫(‪)27‬‬
‫ة‬ ‫ا شوخ ا سءيط ا لتي‬ ‫ة امءس‬ ‫ا ل او‬ ‫هت‬ ‫‪Goldwater-Nichols Act of 1986‬‬
‫ا وري‬ ‫ل عسث‬ ‫اطااستس ي‬ ‫مات ه ا‬ ‫ه ط ا تس‬ ‫ي ا لوي‬ ‫ا تس ا و‬ ‫ا طئسس ا يط ي‬
‫م اخ ا لس ا ءاك‬ ‫ا ال‬ ‫ا ءس‬ ‫امءس ن ل ا وظرس ا شاط‬ ‫الخ‬ ‫ا امت س‬
‫ا لا‬ ‫اء‬ ‫ا يط ي‬ ‫ي ا لوي‬ ‫وي‬ ‫الط ط‬ ‫يتاس ا شسوخ أ ا وا ‪ .‬يلت ا طئسس ا يط ي‬ ‫وا س‬
‫ياا‬ ‫يل ي ش‬ ‫ا امت اش ل ن‬ ‫اوري‬ ‫اطااستس ا ي ا لوي‬ ‫ل الط ط‬ ‫مت‬ ‫ا واغط‬
‫ا تا ‪.‬‬ ‫‪ .1‬ا ص ح ا يط يس‬
‫ا ست ا ‪.‬‬ ‫ا امت ا ًهي ط‬ ‫ا لت اخ ا تس نس اوري‬ ‫او س اس س‬ ‫ا ل خاس ار اهاي‬ ‫‪ .2‬ا ءس‬
‫سط ي‬ ‫ا سءيط‬ ‫ار اص ي‬ ‫طاس ا ءس س‬ ‫و ل ارال‬ ‫صسط ا ال‬ ‫ا لاطه‬ ‫‪ .3‬ا ءس‬
‫س اه ا ش خ سه س‬ ‫اسه ه يص مه املسك أ تاسه‬ ‫ا امت ه ي‬ ‫لو ا وري‬ ‫ا س نط ا كاو‬
‫(‪ )1‬ي ا ل او ‪.‬‬ ‫ا‬
‫اطااستس اري ا لوي ‪.‬‬ ‫ا امت ا يط يس ناة ا رس‬ ‫تخ ا وري‬ ‫‪ .4‬ور‬
‫ء نت ا واغط ع ء ئل ا اسال عت اطااستس ا ي ا لوي ‪.‬‬ ‫طخ‬ ‫تاو‬ ‫ا وطه ا ا‬ ‫‪ .5‬ا ساوي‬
‫ً ا اه خاا‬
‫‪PUBLIC LAW 99-433-OCT. 1, 1986, Congress‬‬

‫‪28‬‬
‫أمن قومي‬

‫دداطااستس ا و دون ‪ .‬د يمسددت ا لد او ا يط ي د‬ ‫ا لك د ا‬ ‫د‬ ‫هط د ا مط د‬ ‫ااصددط‬

‫ددمي عشدديل ااددة س د ا لدد او ا ءدد بك‪ .‬ناسددي اءدداكس ا لددوم‬ ‫د ا ا ء د خ بددل أ‬ ‫ند‬
‫ا تاواسد‬ ‫د‬ ‫ا امدت ا يط يسد‬ ‫اطااستس ا يد ا لدوي ا يط يد اس د خ د ا وريد‬
‫س ساط هي س يمت ‪.‬‬ ‫ات س‬

‫د د د ددا نش د د د ددط سلد د د د د‬ ‫م اخااهد د د د د‬ ‫ي د د د د د ند د د د د ‪ 1986‬أن د د د ددت ا ط د د د د د ا ءد د د د د علس‬

‫د د ددطج خ د د د م د د دداطااستس ا د د دطئسس‬ ‫ا سددد‬ ‫بهد د ددت‬ ‫ي د د د ا لد د ددوي ا يط ي د د د‬ ‫د د دداطااستس‬
‫ا ام د ددت م دد ددي س اه ا تاواس د د د سد د د ا لد د د ا ءس د د د ا سد د د‬ ‫ي اد د د ا وريد د د‬ ‫م اخا د ددي‬
‫س د د ا ك سسد د د‬ ‫اد د د‬ ‫د دداطااستس ‪.‬‬ ‫ا ت د د املس د ددك د د ه ا‬ ‫د د اس د ددل سد د د ي ء د د‬
‫سلد د ااغس د د اط‬ ‫ياغسد د اط‬ ‫دددة هدددت ي د د‬ ‫ددداطااستس ا يط يس د د‬ ‫سد د ا‬ ‫د د ا واب د د‬ ‫أ يي ددو‬
‫ا د د ددت ا اطيد د ددا سلاد د ددي‬ ‫‪ .‬د د ددت أند د ددتخ ا د د دطئسس‬ ‫س د د د ا ل د د د ا ءس د د د ا س د د د‬ ‫ا امد د ددور‬
‫د د ه ا ت اخ د د‬ ‫سدد‬ ‫ا امد ددت‬ ‫ي د د ا لد ددوي ا يط ي د د ا ء د د عس نشد ددط س د د ا د د خ ا وري د د‬
‫ا ت اطايا عشيل يرصل س ا م خ ا ًهل ‪.‬‬ ‫لو باماسل سل‬

‫‪29‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ثال اثا دونالد ت ار ب في البيت األبيض‬

‫اتس د ددل بً اد د د نلس د د د ي د ددط‬ ‫د ددو‬ ‫ا ام د ددت‬ ‫ص د ددا خئ د ددسس ا وريد د د‬ ‫ااط د ددح‬
‫اس‬ ‫الءط‬ ‫اءاسست بً ا ‪.‬‬ ‫أوطه‪ .‬و‬

‫ن خطاب إعالن ترشح ترا ب‬

‫ا ا د د م‪.‬‬ ‫نددط ن ددي وك عددي ا لااد د‬ ‫ي دد أ أناد د ا اطيددا اط ددمي ًاال عد د‬

‫ا ددت ا اطيددا‪ .‬ددت‬ ‫ند‬ ‫ا رىد ئس ا ثسددط يد ا ساوي د‬ ‫ا ل دوا‬ ‫نط د‬ ‫ا صددم س‬ ‫س اد‬
‫ا ددته سددط‬ ‫ا ددت ا اطيددا س ئاد ط د اددتا سد اسو ددوخا باد خ ‪ 14‬هه د اط ‪ 1946‬سلددت د‬
‫ا دت اد اط‬ ‫خ‬ ‫يس ادو سد ا سلد اخ ‪.‬‬ ‫ا اطيدا ‪ Fred C. Trump‬يد ا أط د سس ا د‬
‫ددو ع ااوسددت ن د ك أ دداو هس د ن د خ س د ا و ي س د‬ ‫س د ا و ي س د ا سءدديط ‪-‬اسو ددوخا‬
‫و ناسي ا م م س ا ت يس ‪.‬‬ ‫ن‬ ‫يلاا‬

‫بددتأ باشددسست ا م د‬ ‫د خ اس د ا ن د م ع رددط ه ن د ‪ 1983‬هس د‬ ‫و د س ا اطيددا‬

‫ددتأ باشددسست أب د اط أوددطه‬ ‫ددل أ‬ ‫بددط ا اطيددا‬ ‫أ د‬ ‫ددم‬ ‫ددست أ م ا م د‬ ‫ا ءددم‬
‫ده‬
‫ددسطه خي د ا‬ ‫اء ددط م‬ ‫أند د م‬ ‫ا ت ا ددت‬ ‫ام ددل اهد د ا د د ي‪ .‬ا اطي ددا ب ددتأ ال ددي ا يط يس ددو‬
‫ا شد سط‬ ‫ند‬ ‫اطايا يمدا ا لهدوخ ا نًيد‬ ‫‪.‬‬ ‫ا ت ج س ا ن م وًم ا ث اس‬
‫لصدس ا اطيدا‬ ‫‪.(28) The Apprentice‬‬ ‫ا وا د‬ ‫دت ‪ 12‬ن يد بطاد ي ااره دو‬ ‫دت‬
‫م دل ا د امدوم دة نًيد ات خ د‬ ‫ا شد ئس‬ ‫ندم‬ ‫سهدو ائ د نادة ندرم‬ ‫ياسدت‬
‫‪.‬‬ ‫يي يسط س ن ي أاي خال س‬ ‫س أام ا س‬

‫ند د د د ا اطي د د ددا ا ا د د د د م ا م د د دده ا ت ه د د ددوخي‬ ‫ا يط يسد د د د‬ ‫س د د د د اراال عد د د د‬ ‫سد د د د‬

‫ا ستس د د د أاد ددي د ددت‬ ‫هس دد د آو د ددط يثد ددل ارء د ددي يءد ددالً‪ .‬يد د د ا ر خ د د‬ ‫ا د ددتي ل اط‬ ‫هس دد د‬

‫ا امت ا د ‪45‬ج اشط س ‪9‬‬ ‫ا ت اطايا‪ ...‬خئسس ا وري‬ ‫و‬ ‫(‪ )28‬نمسر ا ه خ ا ا اس ‪ )2016( .‬ي‬
‫ا ‪.2016‬‬ ‫اشط‬

‫‪30‬‬
‫أمن قومي‬

‫ن د د د خ ند د د ا د ددا طاخ‬ ‫ا ءد د د نتا‬ ‫اد د د‬ ‫ا ت ه د ددوخي‬ ‫د ددً ا م د دده س ا د ددتي ل اط‬ ‫يءد د د نت‬
‫ا د د ددت‬ ‫د د د نت ي سءد د ددي‬ ‫د د د خاط س د د د ارد د ددس ا و د د د‬ ‫أن د د ددي سلد د ددت ا د د ددط ا د د دطئسس اس د د د‬
‫ند د د ا م د ددً‬ ‫خ غد د د )‪ .(29‬د د د يلرد د د ا ي د ددط سد د د ه اا د ددي اراال بسد د د هس د د د ام د ددتث ند د د‬
‫س س ه ااي اراال بس ‪.‬‬ ‫أوت ناة طائي نت ه ااي ا ء نت ا‬ ‫اراال بس‬

‫أ ددهط ‪.‬‬ ‫د‬ ‫ا ددت ا اطيددا ا ست ددت يد ا اددا‬ ‫ا ن دم أد‬ ‫عسددت ات هددي س د ند‬
‫‪ The Art of the Deal‬ند ‪ 1987‬ا د ي الددل س طاددي ددة ند‬ ‫سد ا صددرل‬ ‫واد‬
‫د ال ا عددي س ددط كددل ”‪ “Think Like a Champion‬ا د ي أنددتخه ن د‬ ‫ا ءس د ‪.‬‬
‫د د خاا أ ي د عس ددت ات هددي سد د‬ ‫ا يط يس د‬ ‫ا عددي ن د اراال ع د‬ ‫‪ . 2009‬ن ددتي امددتث سد د‬
‫‪Inside City‬‬ ‫بطاد ي ااره ددوا‬ ‫د م ا اطيددا ا اىد س‬ ‫ا طئ ددس ند ‪2008‬‬ ‫اراال عد‬
‫خ ادي ند ا طئ د ا يط يسد‬ ‫ا مه ا ت هدوخي‪ .‬دت خ‬ ‫‪ Hall‬سم خا ن اراال ع‬
‫بددوك‬ ‫ددت د‬ ‫د ي يءددامسل‬ ‫د‬ ‫اددو يد وس ‪ John McCain‬سد‬ ‫آاد اا د ئً ود‬
‫آ هاهد خ )‪ .(30‬دو يو د‬ ‫خاد‬ ‫ا مه ا ت هدوخي دستت ندسو يد د دا ي يد‬ ‫سط ر‬
‫ع شلصس ا سءيط اطئسس ا ء بك ن ا مه ا ت هوخي آ هاهد خ ‪( Eisenhower‬ا دطئسس‬
‫سلددت خ‬ ‫ا او ددسس‬ ‫ددل أ است ددي س د اي ار دداس خ‬ ‫ا ثً ددس ‪)1969-1953‬‬ ‫ا اطع د‬
‫د ا يد اا مدي سد‬ ‫د سسدل ا اطيدا‪.‬‬ ‫ا امدت‬ ‫آ هاه خ سد ا و ي سد ا سءديط سد ا وريد‬
‫س يس اسي يءاش خ ي أنو ه نءيط ‪.‬‬ ‫أ‬ ‫اخاي هس‬

‫أاط د‬ ‫يلددوم ا لددس آم د خ او ‪ Reverend Al Sharpton‬ناددة يددط ا ء د وا‬

‫ا ددت‬ ‫سهددو ددسس سلددل ادده ي د أنددم‬ ‫ي د ا اطيددا‪ .‬ددو ا د ة ع د ث اط‬ ‫ا ست ددت ي د ا ال د ا‬
‫سسدت اصد س ودل‬ ‫هد أه بهد‬ ‫هطاي أ اخ أ‬ ‫ا ثط ) بل ا ام ه ب روجه‬ ‫ا هخد (ا س ئً‬

‫أ او يسااط‪ ..‬ا طئسس أ‬ ‫او ع خ‬ ‫ا ت اطايا ا ملسل‬ ‫و‬ ‫(‪ )29‬نمسر ا مس ا ءسو ي ‪ )2017( .‬ي‬
‫‪ 25‬ا وه ‪.2017‬‬ ‫ا اتخ ج اشط و ا ثً‬
‫(‪)30‬‬
‫‪Trump, Donald. (2009): Think Like a Champion, Donald J. Trump with Meredith‬‬
‫‪McIver, p2.‬‬

‫‪31‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ا سدك عشديل ا اطيدا )‪ .(31‬أي أ ا اطيدا ند ك هس ادي طادل أن د م سد ند اط يد ارءدي يد‬

‫ي د أاددل ا لددو ا رددوج ا ث د اط ‪ .‬د اء د ة ت ا ددت ا اطيددا أ يس ددل س د أي ي صددا‬ ‫ااوددط‬
‫ا ام ‪.‬‬ ‫أخ‬ ‫ما‬ ‫ل اط مي ًاال ع‬ ‫أ هيوي خ‬ ‫س‬

‫دي‬ ‫سط ا د ي اءد‬ ‫اتانا يش نط ا ت‬ ‫اطايا س ه ااي اراال بس‬ ‫وك ع‬ ‫وا‬
‫ي ي د اصد سره‬ ‫سه ا ت ل ا ا يمدا أ يءد سه ا ت هدوخ‪ .‬س لك عد‬ ‫يلا خ ا اي عس ي‬
‫سهو تخا يءاش خي ه اادي اراال بسد ا س د ا تاواسد اوريد‬ ‫ويس ‪ -‬س و‬ ‫ة وك ع‬
‫ي د يما اددي ا ت هددوخ عسددت أ سلددت ا ثل د عيددل ا لددا ا ءس ددس ا يط يس د ا الاستي د ‪.‬‬ ‫ا امددت‬
‫ىددا ه ا د ا اطيددا اراال بس د‬ ‫ا عد اد خ‬ ‫‪ Michel Wolef‬س د‬ ‫د‬ ‫طنددت ي ييددل‬
‫ددت نددطج ا اطيددا رط لددي اراال د ب‬ ‫سط لددي ا ء د م ن د ه ااددي ر ثددك ع ت د ج‬ ‫د‬ ‫هس د‬
‫ط دم‬ ‫ا تخاي اسيسد‬ ‫ا اغسد اط‬ ‫د ه ا م اد عصدوخ أ دوه سدطه ر امصدة‬ ‫اوط يد‬
‫د ط ي د ج ددال د م ا اطيددا‬ ‫ص د ح ا اطيددا‬ ‫اد‬ ‫ا تا د ا يط ي د‬ ‫سءددس‬ ‫ا طئ د ا‬
‫‪.‬‬ ‫د ا طئ‬ ‫أ أوو أ هط خال س ا س (‪ .)32‬س ا ه ي س ه اطايا س‬ ‫يي‬

‫ا س دل ا ءس د‬ ‫ديل سدوه ا اطيدا ‪-‬نادة هدت اس سدط ه د هد سر‪ -‬ه دهار ده يطا د اه‬
‫هسدد‬ ‫ا لددا ا امي دد عما س د سددوه ددسًخي ا اددو‬ ‫ا امددت عسددتي امددت‬ ‫س د ا وري د‬
‫نت اوا اط ه ه و‬ ‫ا ت نت هل ئك أ ه ا ا طاخ اتا يءاوه ا ط مس‬ ‫ا ائ‬ ‫ا‬
‫دت خ ده ا اطيدا سد ه اادي اراال بسد نادة‬ ‫ا ت هدوخ ا يط يد‬ ‫و ي أ خ ال‬ ‫ا وا س‬
‫ى د ددا‬ ‫أ يس د ددط ند د د‬ ‫ا د دداك‬ ‫ع ث عد د د د ددوخ د ددل‬ ‫س اد د د‬ ‫ا الاستيد د د‬ ‫خي د ددوه ا هد د د اه‬

‫(‪ )31‬يل با ي ا لس آم خ او ‪ ،Reverend Al Sharpton‬في برنامج المواجهة‪ :‬ترامب‪ ،‬على قناة‬

‫ناشونال جيوغرافيك ‪.2018‬‬
‫(‪)32‬‬
‫ي ييل‪ ) 2018( .‬ا خ ىا ا س ا بسم س نهت اطايا ( ) ط ا ك ون ااوه‬
‫اءل اوه س ا هوخ يصط ا سط س سلل‪ .‬ه‪.24-23‬‬ ‫‪-‬‬ ‫ا شط بسط‬

‫‪32‬‬
‫أمن قومي‬

‫ا ر ط ا يط ي اسو اشويءدي ‪ Noam Chomsky‬يد هدتث سد‬ ‫ا ل نت (‪ .)33‬سس يص‬

‫يدتسون ع نالد أادي‬ ‫د‬ ‫سدط ياو د ت ا دت ا اطيدا‬ ‫د‬ ‫عاادي ند ه‬ ‫ا يط يسد‬ ‫اراال ع‬
‫سًخي ا او ا ط ح ا ي ستي يم اه ‪ .‬ا اغسسط ا د ي دطاح‬ ‫انا ط‬ ‫ي ثل ا اغسسط بس‬
‫د ي يد ارهد هلسلد أ ا سوا ددا سءد‬ ‫د اخ أ أ دوأ يد ج ددال‬ ‫أ يمت ددي ا اطيددا ددسيو‬
‫يثدل‬ ‫يرالدط دة أادوا يد ا سسد‬ ‫سد يتا د يراد‬ ‫ا م س نسو أ ل ه يسده س‬
‫ا وا د‬ ‫ا د ي اسسشددي ا سددو‬ ‫ا لددس ه ‪ .‬اددي س د خد سددك بددس ا سددا‬ ‫ي ي ه د اثلددسره‬ ‫ال ع د‬
‫ا ىددغوإل ار اص د ي ا ء د‬ ‫خهه دوا ام د‬ ‫ثسددط ي د ا س د م ا د‬ ‫ا رس د ع يددل ن وي د‬
‫ددسًخي‬ ‫ه د يط ددم ا طئ د‬ ‫د (‪.)34‬‬ ‫ا لددط ا‬ ‫ً س سد‬ ‫ددا س د‬ ‫ددت‬ ‫ا سددط ا‬
‫سمءا بل ا لدا ا مه سد ا الاستيد‬ ‫اط سح اي أط أ ا مه ا تي ل اط‬ ‫ه‬ ‫سء‬ ‫وا او‬
‫ددط‬ ‫ا‬ ‫لص ددس الكد د‬ ‫ا امي د د عد د مه س ‪ .‬وصوند د أ ا اطي ددا انا ددت نا ددة ددس س‬
‫ءد د ا الاستيد د بطياهد د ع د د سسهد د ا م دده ا ت ه ددوخي‪ .‬د د س ددوه ا اطي ددا‬ ‫يام ددتي ا‬ ‫ا ددًج‬
‫ددسيط ا م دده ا ت ه ددوخي ل ئ ددت اد د ً ب ددً ي د د ه سه ددو ي اا ددال أ ا سد د سد د يتا ددس ا ش ددسوخ‬
‫ةا ج‬ ‫ه ا هس‬ ‫ا ساس ‪ .‬سلت أن‬ ‫ي س ا مي‬ ‫ا س ييرو‬ ‫ا‬ ‫يتاس ا وا‬
‫(‪.)35‬‬ ‫اوخ بوك ا‬ ‫ساط ن ه ا مه ا ت هوخي وًم خئ ا خ ا ت خ غ‬

‫اخ د ‪ Pablo Diego-Rosell Jonathan Rothwell‬أ اتد ج س د‬ ‫أودت‬

‫ا مه‬ ‫خ‬ ‫س‬ ‫س اي ن‬ ‫خ اي‬ ‫س اواً‬ ‫ا‬ ‫ا يط ي‬ ‫اطايا س ا تا‬
‫عءد ا‬ ‫ا يط يد‬ ‫ا ت هوخي ا ء علس ‪ .‬سلت ا ة اطايا ا لويس ا ر ط ا شس وي أ ته ا تا‬
‫د ال ا س د‬ ‫ا ات خ د‬ ‫ا ا س د ا ا د ام سه د ارار س د‬ ‫ا دواخ ا‬ ‫ار اص د ي‬ ‫د‬ ‫ا‬

‫(‪(33‬‬
‫يتا ا ءال ل ا سط‬ ‫ا اتانس‬ ‫ا ائ‬ ‫أ س س‬ ‫اط‬ ‫ا يط يس‬ ‫(‪ )2016‬اراال ع‬ ‫ه سر ه‬
‫او أ ما يء ط ‪ 2016‬ه‪.37-36‬‬ ‫ا ست ‪454‬‬ ‫ا وهت ا سط س‬ ‫يط ه اخ‬
‫يتا ا ءال ل ا سط‬ ‫ا بسم يل با ي اسو اشويءي‬ ‫اسو ‪ ) 2016( .‬اطايا س ا س‬ ‫(‪ (34‬اشويءي‬
‫او أ ما يء ط ‪ 2016‬ه‪.19‬‬ ‫ا ست ‪454‬‬ ‫ا وهت ا سط س‬ ‫يط ه اخ‬
‫اطيا ات ه ا سطاد ا تا‬
‫ا ت ا‬ ‫ا اخ اريط يس ا تت ت س نهت ا طئسس‬ ‫س‬ ‫(‪ )35‬يم ت يساه‪)2017( .‬‬
‫ه‪.594‬‬ ‫ات س‬ ‫ا ءس‬

‫‪33‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ا اس د د د د‬ ‫ا ا د د د د ا د د د دداهتس‬ ‫ا اطيد د د ددا ا شد د د ددس و‬ ‫وك ع د د د د‬ ‫ا امد د د ددت‬ ‫ا ه د د د د اط اوري د د د د‬

‫ا ل خاسد ‪ .‬سرد‬ ‫ااستد ا مدط‬ ‫اراا نس (‪ .)36‬ي ا اا آوط وءد ئط ا تا د ا يط يد‬
‫أ ه د‬ ‫د ‪ Francis Shen Douglas Kriner‬أوددت‬ ‫اخ د أوددطه ا تا د ا يط يد‬
‫اادة اطهدة‬ ‫ا ت دو يد بدس‬ ‫ا مط ا ءدا ط ي د و ءد نشدط ن يد وءدط وً هد آر‬
‫دط سد‬ ‫دسس هد ندا ي‬ ‫ه ا لء خ س سدت ا و دط يد ا دوا س‬ ‫ًهلوا‬ ‫ا يط يسو‬
‫ام ددتث ا اطي ددا هد د ا ا ت دده ا ءد د يد د‬ ‫وك ع ا ددي ا ش ددس و‬ ‫ا م ددط ‪ .‬سد د ه اا ددي اراال بسد د‬
‫ا شددط امددط ا ل خاسد ‪ .‬الددت ط ا اطيددا‬ ‫اخ ا ا د س‬ ‫ا شددسا ا يط يد ‪ .‬يسا ددتا ناددة اهد‬
‫دددة اا سدددت س د د اي‬ ‫ع ه يد د‬ ‫اس يشدددو سسهد د أ‬ ‫ا لاا ددة ا تطه ددة ا س د د ا اد د‬ ‫سد د ئً‬
‫ا اخ‬ ‫و ‪ ً Gallup‬اش اخ‬ ‫ي ء‬ ‫ط ي ج ال اشسط هص ا‬ ‫(‪.)37‬‬
‫ا تت ت‬
‫ا م ددوث ا هصد د ئس سد د ‪ 2016‬أ ا تا د د ا يط يد د سل ددت ا ثلد د سد د‬ ‫ا د دواخ ا ش ددط‬
‫ا ءس س ا يط يس ‪.‬‬ ‫ء‬ ‫ا‬

‫ا د د د ددت ا اطي د د ددا س د د د د ا طئ د د د د ا يط يس د د د د ‪ .‬ا م‬ ‫ر د د ددوه‬ ‫د د د د ا انا د د د د اخ خئسء د د ددس‬

‫اريط يسد د د د‬ ‫هيد د د د‬ ‫يث د د ددل ا اطي د د ددا ا م د د دده ا ت ه د د ددوخي ا ط د د د د ا تت د د ددت‬ ‫هسد د د د‬ ‫اواد د د د‬
‫أ ا س د ددس ا شد ددس وي عسد ددت أهي د د‬ ‫هس د د‬ ‫يس تاه د د ‪ .‬أي د د ا ث د د ا و د د خا‬ ‫آ سد د‬ ‫ا تاواس د د‬
‫عءد د د ا وك ع د ددي‬ ‫ا خ سد د د‬ ‫د ددو ار د ددوج اتد د د ج سد د د ا ط اد د د‬ ‫أند د د ح ج‬ ‫ا غط د د د‬ ‫ا سد د د‬
‫ر‬ ‫ا شد ددس وي ا تت د ددت ا د د ي يكد ددط ا ت د د سط ك ه د د عمد ددل س د د ا ش د د ول اراا نس د د‬
‫ا د د د ددح ا لد د د ددا‬ ‫ا اطا د د د د‬ ‫يثا د د د د‬ ‫ا يط يس د د د د ا ا هستي د د د د‬ ‫س راال ع د د د د‬ ‫د د د ددس ار اص د د د د ي‬
‫ات د د ج ا اطيد ددا ا دد د ي دد د‬ ‫ا ت هد ددوخي ا د ددتي ل اط‬ ‫د ددً ا مد دده س‬ ‫ا ءس د د ا يط يسدد د سدد د‬
‫ل‪.‬‬ ‫ي‬ ‫يشغل أي ي صا س‬

‫)‪(35‬‬
‫‪Rothwell, Jonathan. Rosell, Pablo Diego. (2016): Explaining nationalist political‬‬
‫‪views: The case of Donald Trump, Posted to SSRN on November 2, 2016, p4.‬‬
‫)‪(36‬‬
‫‪Kriner, Douglas. Shen, Francis. (2017): Battlefield Casualties and Ballot Box‬‬
‫‪Defeat: Did the Bush-Obama Wars Cost Clinton the White House?, Posted to SSRN‬‬
‫‪on June 19, 2017. Pp1-5.‬‬

‫‪34‬‬
‫أمن قومي‬

‫ا يط يسد د د ا د د دطئسس ا يط يد د د ا تت د ددت ا د د د سد د د ا د ددا سط‬ ‫ار ا د د د ع راال عد د د‬

‫د ددو ا وريد د د‬ ‫ا ام د ددت ا ت سد د د‬ ‫ا وريد د د‬ ‫نً د د د‬ ‫ا د د دطئسس ا تت د ددت سد د د ا لد د د ا د ددت‬
‫امر د د د ل ناد د ددة يي ااه د د د‬ ‫ا ل د د د ا د د ددت‬ ‫د د د نل د د ددة ااس د د د ة ي د د د اغس د د د اط‬ ‫ا امد د ددت‬
‫س د د دداي ا ل خاس د د د ‪.‬‬ ‫د د دداطااستس ا د د دطئسس ا تت د د ددت‬ ‫ا د د د سيس د د د ه ا اغس د د د اط س د د د‬ ‫اددد‬
‫ا اد د د‬ ‫لص د ددساي ا ا ى د د د‬ ‫د دداطااستس ا اطيد د ددا يي د د د س د د د‬ ‫س د ددل ار ا د د د ا اهئ د ددت س د د د‬
‫‪.‬‬ ‫ات‬ ‫س اي ناة ا ءاوه ا تاوا‬ ‫س‬ ‫ااسيء‬

‫ي هد د د ‪ .‬سل د ددت د د د ا‬ ‫ا ه د ددت‬ ‫د دداطااستس ا يط يسد د د‬ ‫د ددم اد د د خ ا‬ ‫ددد ك أ‬ ‫سس د د د‬

‫د د د اص د ددو اخ‬ ‫يد د د‬ ‫د ددس ن د دداطااستس‬ ‫ا د ددت ا اطي د ددا سد د د ا تواا د ددا ا‬ ‫د دداطااستس‬
‫ا اهت د د ددتا‬ ‫ا امد د ددتي‬ ‫اط اس د د د‬ ‫ا الاستيدد د د ا‬ ‫ا مد د ددط‬ ‫الى د د د ي ا تاواس د د د ا ل خاس د د د‬
‫ا امد ددت س د د يس ت د د ا هي د د‬ ‫يش د د خ ا وري د د‬ ‫ا ا د د اوااد ددي ا ي د د ا لد ددوي ا يط ي د د‬
‫أ سد د د د‬ ‫ا ام د د ددت ‪.‬‬ ‫ا ءس د د د د اوريد د د د‬ ‫ا د د ددتس‬ ‫امت د د ددت يتد د د د ر‬ ‫ا ت سد د د د ا اس سد د د د‬
‫ا د د سد د د سهدد د ا د د دطئسس م اخا د ددي‬ ‫يد د د ا ل د ددوي‬ ‫ا د ددت ا اطيد ددا‬ ‫د دداطااستس‬ ‫سلد د د‬ ‫اخ د د‬
‫د دداطااستس اس د ددة ع لىد د د ي ا تاواسد د د ا ت سد د د‬ ‫اوا د ددي ا ءس د ددس ا ل خاسد د د سد د د نه د ددته‪ .‬س‬
‫اواد د د ددي ا ءس د د د د ا ل خاس د د د د د د د ددته‬ ‫د د د دداطااستس‬ ‫د د د د ا اخا د د د د إل سد د د ددط بد د د ددس ا‬ ‫و دددد أ‬
‫عشيل ن ‪.‬‬ ‫ا يط ي‬

‫‪35‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫احملور الثاني‬

‫وثيقة ترامب لألمن القومي األمريكي‬

‫دد د د‬ ‫اهد د د د ‪ .‬د د د د ث د د ددط أي خئ د د ددسس أيط يد د د د‬ ‫يد د د د‬ ‫ي د د د د اه يد د د د ا م د د ددط ا د د د د خ‬

‫د د د سس د ددل‬ ‫ا لد د د خا‬ ‫ا خ د د د نا د ددة ا ء د دداو س ا د ددتاوا‬ ‫ا هوخ د د د أ ي ل اط سد د د ام د ددور‬
‫رس ا و و‪.‬‬ ‫او‬ ‫ا ء علس س ا‬ ‫اط‬ ‫اواً‬ ‫ا ت اطايا‪ .‬سلت‬

‫ي دددد‬ ‫ا خ د د د د سد د د د ا ر د د ددط ا ءس د د د د ا يط يسد د د د‬ ‫ا د د ددت ا اطي د د ددا ام د د ددور‬ ‫أه د د ددتث‬

‫سل د ددت ا د د د‬ ‫ي د د د ا ل د ددوي ا يط ي د د د‬ ‫د د دداطااستساي‬ ‫ن د ددو ي د ددة د ددت ا ميد د د من د ددتاخ‬
‫د د ط ي د د ج د ددال سه د د‬ ‫سل د د ا اطيد ددا د ددل يوند ددت عشد ددهط ام د ددل ا ا د د م ارود دداً‬
‫اواسد د د د و خاسد د د د‬ ‫ا اد د د د اهد د د د ا ش د د ددا ا يط يد د د د‬ ‫د د ددل ا و د د ددون‬ ‫سد د د د‬ ‫د د د د يا ا مد د د د‬
‫نددد‬ ‫د د دداطااستس‬ ‫ا امد د ددت ا د د د ي أ د د ددت ا‬ ‫خ د د د ا اس د د د خ ا س س د د د س د د د ا وري د د د‬ ‫ياى د د د‬
‫اك سله ‪.‬‬

‫‪36‬‬
‫أمن قومي‬

‫أولا وثيقة ت ار ب لأل ن القو ي األ ريكي‬

‫اس د د ددل‬ ‫ا د د د اط‬ ‫ام د د د اىد د د أيط ي د د د أ ر‪ .‬سد د د ا و د د د‬ ‫د ددل د د دطاخ أ اصدد ددط‬ ‫يد د د‬
‫ص د ددوخ د ددط س‬ ‫ل د ددت امط د د د‬ ‫د ددة يي اا د د د سد د د ا سد د د‬ ‫ددد س‬ ‫ب د د د أيا د د د‬ ‫نا د ددة ند د د‬
‫ع د د يل د د خ أوثد ددط‬ ‫شد دديل ي د ددط ند ددتا ءد دداث ط س د د يسهااس د د ا د ددتس‬ ‫وااه د د ا امد ددتي‬
‫د ددة د ددً‬ ‫د ددالو‬ ‫د ددة د ددو ي س د دده‬ ‫امد د د ااكاد د د‬ ‫يد د د ‪ 700‬ياسد د د خ رخ اءد د د ا ل اد د د‬
‫و ل و خد اس‬

‫خطاب ترا ب – اإلعالن عن اإلستراتيجية‬

‫ا ددطئسس‬ ‫دداطااستس ا اطيددا ددل يونددت عشددهط وًس د اط دد ا ء د علس ‪.‬‬ ‫اد‬
‫اشددط‬ ‫ا اطيددا م اخاددي أهددطه ا اات د اه عتنددتاخ سل د ا ي د ا لددوي س د ن يه د ا م سلددت د‬
‫د خاا‬ ‫اددوخ بددوك ارب د‬ ‫هي د بسددل ا اددو‬ ‫د وا‬ ‫دداطااستس ا ي د ا لددوي ا يط ي د س د‬
‫دة‬ ‫د اا‬ ‫داطااستس‬ ‫ا‬ ‫ااوط عء ا ا هدتاث ا س سد ا اد اد سيس سد يءدو ا‬ ‫أ ي‬
‫أهددتاث ‪11‬‬ ‫دداطااستس بسدل ا اددو‬ ‫أهيد ا صددوي م سد‬ ‫ا رساسد ‪ .‬سلددت ااسيءد‬ ‫يد ا ءس د‬
‫سد ا س سد‬ ‫دداطااستس ادوخ بدوك اربد ‪ .‬ن دت عد خاا أ يد ا هيد ا‬ ‫د ا ط ‪ 2001‬سد‬
‫د ا ددط‬ ‫نددتاخ ‪.‬‬ ‫د ال د ادداوط س د‬ ‫‪ . 2008‬أي د ا اطيددا د ااددك أي نددتي و خاس د‬
‫ويهد ا م سرد‬ ‫داطااستس سد‬ ‫تايد ا رسد ا‬ ‫دط‬
‫سا‬ ‫ة ا ا يسدطس بهد ا دطئسس وك عد‬ ‫ا‬
‫ي ا لوي يسا و ن ه ‪ .‬ي ا اا آودط دت سط دك ا اطيدا ا د ي‬ ‫ا ءاش خ‬ ‫ا ء بك‬
‫‪H.‬‬ ‫‪R.‬‬ ‫دداط‬ ‫دد ي و‬ ‫ا ءد د عل‬ ‫د د ا و ددط هت د د يد د ار دداطااستس‬ ‫سلد د‬ ‫أا ددا‬
‫د و‬ ‫ا يد‬ ‫د ع د م ‪Dina Powell‬‬ ‫دداطااستس‬ ‫‪ McMaster‬ا د ي أ ددط ناددة ا‬
‫د ا يد اسدل ا و سلد يمدل ا ا د‬ ‫‪.)38(Seth Center‬‬ ‫‪ Nadia Schadlow‬يط ده دس‬
‫ا امدت‬ ‫و سط ي ا ت م ا ءس دسس ‪ .‬يد ا تدت ط ج دطه أ ا ار سدط ار داطااست سد ا وريد‬

‫(‪(38‬‬
‫‪Feaver, Peter. (2017): Five Takeaways from Trump’s National Security Strategy,‬‬
‫‪FP- Foreign Policy, December 18, 2017.‬‬
‫‪https://foreignpolicy.com/2017/12/18/five-takeaways-from-trumps-national-security-strategy/‬‬

‫‪37‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫د ال ي اطوده‬ ‫اخ ا يط يسد‬ ‫ا طا ك عد‬ ‫ار ط اط س‬ ‫ء‬ ‫يءا ت ناة ا‬ ‫ا يط يس‬

‫أ ط هد اه ا ر ط د آخائهد اتد ه ا لد ا دت‬ ‫ا ر دط ا عمد ث ‪ Think Tanks‬ا ر دط‬
‫ا ل ئ ا ءال ا ‪.‬‬

‫ر أ ا ثسد د ددط‬ ‫د د د س ه رهل د د د‬ ‫ا اددد‬ ‫س د د د ا و سل د د د‬ ‫خ‬ ‫ا اددد‬ ‫خ ددد ا ا ىددد‬

‫لص د ددس ا اطي د ددا‬ ‫اس د ددط ند د د‬ ‫ارواًسد د د‬ ‫ا ءس د ددسس انا د ددط ا ا ا ىد د د‬ ‫يد د د ا ا د د د‬
‫ي د د خ سسه د د‬ ‫نًاد ددي او سل د د‬ ‫يدد د بد ددس وكدد د‬ ‫خ‬ ‫ا ادد‬ ‫انا د ددط ا ا ا ى د د‬ ‫آود ددط‬
‫د د د د ا يل د د ددوم ناد د د د‬ ‫د د ددسً نا د د ددة ن د د ددت نا د د ددي د د د د ام ا د د ددي ا و سلد د د د يد د د د يىد د د د يس ‪ .‬سد د د د‬
‫دد ددي‬ ‫د ددطج خ د د د يا‬ ‫أ سط د ددك ا ندد ددتا اتدد ددح با سدد دده سد د د‬ ‫ا تط د د د ي يت د ددتخ ارناد د د اط‬
‫اكا د د ددا‬ ‫جا يد د د د أود د د د ع رنا د د د د خ أ ا كا د د ددك د د د د‬ ‫د د ددوي أيط يد د د د‬ ‫د د دداطااستس أيد د د د‬
‫سد د د خ ا د ددي اسد د د‬ ‫ها د ددة ا اىد د د خ‬ ‫د ددة أس د د د خ ا اطي د ددا ا ش د دداا ا اش د ددس‬ ‫ار د ددا‬
‫صد د ددوخ رسا د د د‬ ‫د د د ا ا رط د د ددك‬ ‫ا ءس د د د ا ت س د د د ا ا د د د اد د ددامي سسد د ددي‪ .‬لد د ددت د د د‬ ‫يطا د د د اه‬
‫سلد د د د‬ ‫أو د د ددط ا د د د د ا سد د د د‬ ‫ناسهد د د د‬ ‫أ دد د د‬ ‫با ا د د ددي د د د د ه ا س د د د د خ اشد د د د ه ن د د ددلاه‬
‫ا د د دواخ‬ ‫ا طا د د د اه‬ ‫ا ء د ددا عد د د و اط أ هتد د د ا ساويد د د‬ ‫ياء د ددل (‪ .)39‬سءد د د‬ ‫ي ل ددد‬
‫ا اواس د ددك أ ا د دداً‬ ‫د دداطااستس‬ ‫ا ا د د ا اطس د ددك يره د ددو ا‬ ‫سلد د د ا اطيد ددا س د د د ا د ددترر‬ ‫س دد‬
‫أا د ددي‬ ‫ددد‬ ‫ن د ددتي ال د ددوم ند د د‬ ‫د دديً عء د ددسك ‪ .‬سد د د ا اغد د د ا تاخاد د د‬ ‫د دداطااستس سءد د د‬ ‫س‬
‫ا ءد ددال اس‬ ‫د د ال ا اطسد ددك يرهد ددو ا رسد ددل ار د دداطااست‬ ‫سه د د ا يس د د أاد ددي يه د د ‪.‬‬ ‫ا د دداطااست‬
‫د ددط (‪.)40‬‬ ‫د دداطااستس ا لد ددل الطا د د د ددة أعسد ددت ي د د ا امل د د ا ا د د اسسشد دده أ ا م‬ ‫أ ا‬ ‫هس د د‬
‫س د د د د خاا أ يد د د د د د د د‬ ‫ا ءد د د د عل‬ ‫س د د ددط يل خاد د د د عاهتد د د د ار د د دداطااستس‬ ‫د د دداطااستس‬ ‫هتد د د د ا‬
‫د د ددط‬ ‫د د د د ا ياملد د د د‬ ‫ااتد د د د ه ا د د دداطااستساي ا ل ءد د د د نش د د ددط ن د د ددرم ‪ .‬ر أا د د ددي د د ددت يي د د ددو‬
‫ن د دداطااستس ا يط يسد د د ‪ .‬س د ددت د د د ا ا د ددي ناس د د د أود د د ا و سلد د د نا د ددة يم د ددل ا ت د ددت سهد د د‬

‫(‪)39‬‬
‫اط ت‬ ‫ا ىو‬ ‫اخ ا طئسس اطايا اماسل س‬ ‫اطااستس ا ي ا لوي‬ ‫ا تط ي نا ‪)2018( .‬‬
‫ه‪. 8‬‬ ‫ا ست ‪ 7940‬ا ء ا ث ث ا سشط‬ ‫ا ي ا راءكس س‬
‫ارو ي س ا سط س ا راوه س ا تا خا ه‪.4‬‬ ‫نًج‪( .‬بت ) يتول ة ا ر ط ار اطااست‬ ‫(‪ )40‬اسو‬

‫‪38‬‬
‫أمن قومي‬

‫ا ام د ددت سس د ددي‪.‬‬ ‫د ددت خ ا وريد د د‬ ‫د دداطااستس د ددن اخ ا يط يسد د د اسد د د‬ ‫اس د ددط ند د د ا ط د د د ا‬
‫ا و سل د د س د د يطا هااه د د‬ ‫ا سدد‬ ‫د دداطااستس س د د ند ددرم اه ‪ .‬هس د د‬ ‫د د ا ي د د ه ااد ددي سل د د ا‬
‫ا شد ددس خ ا د د ي‬ ‫ام د د‬ ‫ا ل خاس د د ا تاواس د د‬ ‫ي د د بد ددس ا ءس د د‬ ‫د ددس ه ا اس د د‬ ‫ا خ سد د‬
‫عي أيط ي أ ر ‪.‬‬ ‫اااه‬ ‫بتأ‬

‫اءد د ة د د يسطسد ددي‬ ‫دد‬ ‫ناس د د يطااس د د يد د اس سدددي أيط يد د أ ر ا خ لس د د‬ ‫سد د ا تايد د‬
‫سلد د‬ ‫س د د و خاسد د‬ ‫ي يد د ب د د‬ ‫سد د‬ ‫ددس خ أيط يد د أ ر دددته ا اطي دداج‬ ‫يد د ددو يره ددو‬
‫ا مد ددط ا د ددت م ا اس اط س د د‬ ‫ا امد ددت اس د د‬ ‫ا وري د د‬ ‫سدد‬ ‫ر د دداطااستساي س د د ا ل د د ا د ددت‬
‫ا امد د ددت ا يط يس د د د سلد د ددل أ أاه د د د اس د د د‬ ‫د د د ه ا س د د د خ ا وري د د د‬ ‫د د ددل هل د د د اس د د د‬ ‫سسد د دديج‬
‫ج‬ ‫ا ل ات‬ ‫ي بس ا غط‬ ‫س ظل ا رس ا ا‬ ‫ا امت ا يط يس‬ ‫ا وري‬

‫م يددط عسددت ااددتر ا مددط ا س سد ا ث اسد ند ‪. 1945‬‬ ‫ظهددط اس سددط أيط يد أ ر‬

‫‪( Franklin Roosevelt‬ا دطئسس ا ثد ا‬ ‫سلت أنا ا طئسس ا يط ي ا ء بك سدطاا اس خه ساد‬
‫عسدم ا شلصدس‬ ‫ا امت ‪ .‬ال د‬ ‫ا ثً س ‪ )1945-1933‬بتاي ا مط هس ي ا وري‬
‫ا امت ا يط يسد‬ ‫يثاوا نو ا وري‬ ‫أيط ي أ ر ا‬ ‫ا امت هط‬ ‫ا س ي س ا وري‬
‫يمط ه ا كسد خ د طه س دتبسط ‪Charles‬‬ ‫ات ا ووم ا مط‬ ‫ا تان‬ ‫(‪)41‬‬
‫اراس اه‬

‫ي ا ش خ ا تباوي س س ا ل ا س‬ ‫تسه ا الاس‬ ‫س س‬ ‫اطااستس‬ ‫(‪ )41‬النعزالية ‪Isolationism‬‬

‫ااتوً‬ ‫ا و أوثط أي ا أ ل نط‬ ‫أ ات‬ ‫اخ اراس اه س‬ ‫س ي‬ ‫ا اة ا ر ط ا‬ ‫ة هت‬
‫ا امت اراس اه س س نهت ا طئسس ا ء بك‬ ‫ا وري‬ ‫ااص راه ع ت م ا وطه‪ .‬ت ا‬ ‫ا ل خاس جا ي هت‬
‫ناة أيط ي أ ا لة‬ ‫اوخ ا ك (ا طئسس ا م ‪ )1797-1789‬سلت م س وك اي ا وسط ل يواي‬
‫نلست ا طئسس ا ء بك اس س يواط‬ ‫س‬ ‫ا ل خا‬ ‫ي أي اه ي أا اه ا س‬ ‫ا تائ‬ ‫عسست ي ا ام ر‬
‫اس س‬ ‫ا مط‬ ‫ا امت س‬ ‫اراس اه س ا ط س ع الطاإل ا وري‬ ‫(ا طئسس ا ل يس ‪ .)1825-1817‬اااه‬
‫ا مط ا س س ا ث اس اااه‬ ‫وا‬ ‫سه عست اه ي ا مط ‪ .‬هس‬ ‫ن‬ ‫‪1919-1918‬‬ ‫ة ني‬ ‫ا‬
‫ي‬ ‫اراءم‬ ‫س‬ ‫اط‬ ‫ا ت م ا وطه‪ .‬ي ج ال ي اه‬ ‫ااتول س‬ ‫أن م‬ ‫اراس اه س اريط يس‬
‫بس اراس اه س‬ ‫ا شت ا ت‬ ‫ا ل خاس ا يط يس‬ ‫ا تتام هوم ا ءس‬ ‫ا لى ي ا س س اكل ب أط ه س‬
‫ا ل ي ‪ ً .‬ا اه خاا‬ ‫ال ست ي ا ء وا‬ ‫سلل‬ ‫ا ت س يصتخ ائ اتتم س ا تباوي س ا يط يس‬

‫‪39‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ا امددت‬ ‫ددرسط ا وري د‬ ‫ا تان د مط د أيط ي د أ ر‬ ‫ي د أ ددهط ا شلصددس‬ ‫‪Lindbergh‬‬

‫دطي‬ ‫ا يط يسد‬ ‫ند ا ا ءدس اخ‬ ‫سدتي ‪Joseph Kennedy‬‬ ‫ا ء بك س بط ك اسد اوه د‬
‫ا دت م ا ودطه‪.‬‬ ‫نت ا ادتول عشد‬ ‫اراس اه س‬ ‫سوخ ‪ .Henry Ford‬أي ا خ ا شس خ يس‬
‫ا ددالتيي د يم اددي يد س ددط‬ ‫يرهويددي يلاارد د د أيط يد أ ر هسد‬ ‫د‬ ‫سددط أ ا اطيددا سد‬
‫د ال س دداي‬ ‫خا ا د‬ ‫ددس اخ‬ ‫ي ال سددي عيا د‬ ‫ددس وي ط ددت خ د ا ت د سط ا يط يس د‬
‫أوسط‬
‫ا‬ ‫عي أيط ي أ ر‬ ‫أ ا شس خ يس‬ ‫م‬ ‫ي س ا مي أ‬ ‫ةس أم‬ ‫ا ل خاس ا‬
‫د‬ ‫أاي‬ ‫ات س‬ ‫ء‬ ‫ا ت م ا طه ا‬ ‫س اي ا ل خاس ي ا غط‬ ‫م‬ ‫ال أ‬
‫س اات ه آوط‪.‬‬ ‫أا‬ ‫ا امت س اات ه ا س‬ ‫ا وري‬

‫ن د د د دوا خئد د د ددسس م د د د د‬ ‫د د د دداطااستس ا اطيد د د ددا ناد د د ددة أخ س د د د د خ د د د د ئه خئسء د د د د‬ ‫الد د د ددو‬
‫عد ددي أيط ي د د‬ ‫اااه د د‬ ‫د ددس خ ا د د ي بد ددتأ‬ ‫ا امد ددت س د د ا ءد ددس د ا د ددت‬ ‫ا وري د د‬ ‫نً د د‬
‫د دداطااستس ا يد د د ا ل د ددوي‬ ‫د د د ا ا م د ددوخ اا د د د م ا ت اخ د د د سد د د يموخ د د د ا م‬ ‫أ ر ‪ .‬سد د د‬
‫ا وري د د د‬ ‫ت ا د د ددت ا اطيد د ددا ناد د ددة أخ س د د د خ د د د ئه خئسءد د ددس ‪ .‬سس د د د اساد د ددك عسً د د د‬ ‫ا يط ي د د د‬
‫د د دداطااستس سد د د د ا ء د د ددس د‬ ‫ن وااهد د د د ا و سلد د د د ع‬ ‫سد د د د ا ء د د ددس د ا د د ددت‬ ‫ا ام د د ددت ا يط يسد د د د‬
‫ا اس ‪.‬‬

‫( ) يط ه ا لاس‬ ‫ات س‬ ‫س س ا سً‬ ‫اسطي‪ )2008( .‬ا ر س ا‬ ‫ي خا ‪ .‬أ ر‬ ‫ط رس‬ ‫‪-‬‬

‫عم ث ب ‪-‬ا ي اخ ‪.‬‬ ‫ط يط ه ا لاس‬ ‫عم ث ا‬

‫‪40‬‬
‫أمن قومي‬

‫األولى حماية الشعب األ ريكي‪ ،‬األوطان‪ ،‬طريقة الحياة األ ريكية‬

‫‪PILLAR I: Protect the American People, The Homeland, And‬‬

‫‪the American Way Life‬‬

‫خئسءس‬ ‫ة أخ س يو ون‬ ‫ا ط سه ا‬ ‫عمث‬

‫‪ -‬حماية الشعب األ ريكي وحدوده‬

‫د د د دداطااستس ا ي سد د د د د ا و سد د د د د ا د د د ددتأ ع اصد د د د د س نا د د د ددة ه يد د د د د ا ش د د د ددسا‬ ‫ددددد ه ا‬

‫ا يط يسد د د‬ ‫ط لد د د ا مسد د د ا يط يسد د د ا صد د د ح ا يط يسد د د (‪ .)42‬أيد د د ا م د ددت‬ ‫ا يط يد د د‬
‫ا سو واسد د د‬ ‫د ددت أ د ددام ا د ددتي خ ا شد د د يل يي سمد د د ا اهت د ددتا‬ ‫ي د دداا يد د د و د ددًم ا د ددتس‬
‫ا امت (‪.)43‬‬ ‫ا هتط اوري‬ ‫س‬ ‫ا مت‬ ‫اسه ه ي اط‬ ‫ا‬

‫اد د ددتسك‬ ‫ا ا د د دطاعل هس د د د‬ ‫ا امد د ددت ي د د د ساد د ددط و ا د د د سوائد د ددت ا سد د د‬ ‫ا وري د د د‬ ‫أ خ ددد‬
‫ر يس د د د أ االا د ددة ا وريد د د‬ ‫ا اتد د د خ عمط د د د ‪ .‬س د ددط أ ا اس ي د ددل يد د د ا سد د د‬ ‫ا ساويد د د‬
‫أ أ ا د د د م ي د د د أي ه د د د ‪ .‬رد د ددطس‬ ‫د د ددس‬ ‫ت د د د جا‬ ‫اا اه د د د‬ ‫ا امد د ددت ن د د د هلو ه د د د‬
‫ا لص د د ددو يء د د دداغاو ال ي د د د د ا م د د ددط ا د د ددتي و اط‬ ‫ن سد د د د‬ ‫اراراد د د د ج أيىد د د د ا د د د د س‬
‫ا امت (‪.)44‬‬ ‫ن طاخ ع وري‬

‫ي اط اه د د د د‬ ‫د د د ددة اسه د د د دده ا ءد د د ددسكط ناد د د ددة ا مد د د ددت‬ ‫د د د دداطااستس ا تت د د د ددت‬ ‫اءد د د ددسة ا‬
‫اره د د د خ‬ ‫ي د د د ا د د ددو‬ ‫ددد‬ ‫اسه د د دده ا ط ع د د د ناد د ددة هد د ددت ا ال د د د ا هتد د ددط أيد د ددط أ‬
‫ات د د د د خ ا لد د د ددت اخ‬ ‫د د د دداطااستس أ ا خ د د د د بسس‬ ‫ا ل د د د د او ‪ .‬اسا د د د ددط ا‬ ‫د د د ددس‬ ‫ار اص د د د د ي‬
‫ا ام د ددت‬ ‫اه د ددت أيد د د ا وريد د د‬ ‫ا اس د د د عد د د ثغ اط‬ ‫اء د دداغل ا م د ددت‬ ‫ا اطايسد د د‬ ‫ا سصد د د ع‬
‫د د د د ال ا د د ددطه أ ب د د د د ا د د ددتاخ ا يء د د ددسال د د ددو ا م د د ددل ا يث د د ددل م يد د د د‬ ‫د د ددًياه ا س يد د د د‬

‫)‪(41‬‬
‫‪White House. (2017): National security strategy of the United States of America.‬‬
‫‪The United State of America, DC 2017, p7.‬‬
‫)‪(42‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p8.‬‬
‫(‪)44‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p8‬‬

‫‪41‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ا د ددالتا‬ ‫اس د ددل نا د ددة ا د ددايس ه د ددت ا يد د د و د ددًم ب د د د ا د ددتاخ ا م د ددت‬ ‫د ددو‬ ‫ا م د ددت‬
‫ا ه د د ددت يد د د د ا د د ددوظرس‬ ‫اوظسد د د د‬ ‫ا ا و واسد د د د ا التيد د د د‬ ‫ياس د د ددت ا ك لد د د د‬ ‫ا د د ددتس ن‬
‫د د دداطااستس‬ ‫ا امد د ددت ا د د ددطسم ا‬ ‫ا هت د د ددط اوري د د د‬ ‫سط د د د ي د د د ا اد د ددتابسط ‪ .‬سس د د د يل د د د‬
‫ص د دداح‬ ‫ا ام د ددت‬ ‫ا ك سسد د د ‪-‬ا ا د ددت يد د د ا س ئاد د د ‪ -‬ا هد د د اط سد د د ا وريد د د‬ ‫ار د دداسس‬
‫ي د د د ا لد د ددوي‬ ‫اهتد د ددط ا د د د ي ا د د د سة ي د د د ا صد د ددام ا و س د د د‬ ‫أيى د د د ال ي د د د ا م د د د‬
‫ط (‪.)45‬‬ ‫ءاءا ا هتط ا ات ي ا‬ ‫ء ح ع تووم ا سشوائ‬

‫تابعة التهديدات ال ارجية ن صادرها وهزيمة الجماعات اإلرهابية وتفكيكها‬ ‫‪-‬‬

‫د د ال‬ ‫ا امد ددت‬ ‫د د ا ا ت ا ددا ا د ددت م ا ا د د اهد ددت أيد د ا وري د د‬ ‫ا د د ط ا و سل د د س د د‬

‫د د ارصد ددل آ س د د يوااهاهدد د ‪ .‬ا د ددتأ بد د د ط ا د ددت م ا ادد د اشد دديل اهت د ددت‬ ‫ا خ بس د د‬ ‫ا ت ن دد‬
‫هد د د اء د ددسة وخ د د د ا شد د د س ري د دداًا ا ل د ددتخ نا د ددة ا د ددل ا ً د ددس يد د د ا ي د ددط يسس‬ ‫أي د د د‬
‫اد ددتنو نا د د د ددة اد ددتيسطا ‪.‬‬ ‫ا خ بس د د‬ ‫د د ال د د اط اد ددتن ا ت ن د د‬ ‫د ددام ا و د د ‪.‬‬ ‫ع‬
‫ا لد د د دس ا ل ند د د ددت ن هيد د د د ناد د د ددة‬ ‫ا خ بس د د د د ا ته يد د د د يثد د د ددل ا لدد د ددس ان د د د د‬ ‫ا ل دددد‬
‫ناة ا اط س (‪.)46‬‬ ‫ا امت ا ا امطساام‬ ‫يوااه ا وري‬

‫دد د يد د د ا خ د د د بسس‬ ‫واههدد د ا يط يس د ددو‬ ‫ا طئسء د ددس ن د ددط ا و سد د د ا اد د د‬ ‫ا اهت د ددتا‬

‫ستاه د د د‬ ‫د د د اكد د ددطج ا و سل د د د‬ ‫أ د د ددتاسه‬ ‫ا اطايس د د د ‪ .‬خ د د د اود د دداً‬ ‫ا ل ددد‬ ‫ا ته د د د س‬
‫أ ر يءد د د دداغاو يتا س د د د د ا ارد د د دداح‪ .‬اس د د د د اس د د د ددل ا ت ن د د د د‬ ‫ا ا سدددد‬ ‫ا ثد د د ددل ا امد د د ددتي‬
‫عء د ددطن ‪ .‬ثد د د‬ ‫د د د ا اا سد د د‬ ‫سىر‬ ‫سد د د ا وار د ددت اخ س‬ ‫ثس د ددط يد د د ا هسد د د‬ ‫ا خ بسد د د سد د د‬
‫ا ر د د ن اس اه د د ‪.‬‬ ‫ا شد ددرط ا ش د د ي ا لا د د ااهد ددط ي د د ا ش د د‬ ‫اسا د ددت ناد ددة اراص د د ر‬
‫استد ددل عيءد ددط ا لواند ددت يتدد د يد ددًجا‬ ‫ا ت دد د‬ ‫د ددس‬ ‫خاعس د د اه د ددط س د د ظد ددل ظد ددط‬

‫(‪)45‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p9-10.‬‬
‫(‪)46‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p10‬‬

‫‪42‬‬
‫أمن قومي‬

‫د د ددط ئه ‪ .‬و يء د د د عسىد د دده‬ ‫ا امد د ددت هار ئه د د د‬ ‫ناد د ددة ا وري د د د‬ ‫ت ددد‬ ‫ددد‬ ‫الكد د ددسل‬
‫س ط ا و سل‬ ‫يوااه ا اهت تا‬ ‫اتن ه ا ت م(‪ .)47‬أي ن آ س‬ ‫يم س‬

‫د د ددالو‬ ‫ا ا اد د ددا‬ ‫ار د د ددال خااس يماس د د د ي د د د ا شد د ددط‬ ‫اسه د د دده ا د د د م ا ساوي د د د‬
‫د د ددت‬ ‫ي د د ددط‬ ‫ا اشد د ددغسل ا ود د ددطه ع ال د د د ج ا د د د اط ا‬ ‫ددد ر‬ ‫ا سءد د دديط ا يط يس د د د‬ ‫ا ل د د دوا‬
‫د ددة‬ ‫دد د س‬ ‫‪ .‬دد ا ع‬ ‫ا د ددو‬ ‫يًهلد دداه عغ د ددم ا لد ددط ن د د يي د د‬ ‫ا خ بس د د‬ ‫ا ش دد ي‬
‫سدد‬ ‫ا يد ددس ا شد ددط‬ ‫د ددًيس ‪ -‬ان د د‬ ‫د ددت ا لد ددس ا ت د د ا‬ ‫ا سءد دديط‬ ‫يا عس د د ا م د ددً‬
‫ا كل ي ا لى ناسه (‪.)48‬‬

‫‪ -‬إبقاء الوليات المتحدة آ نة في عصر النترنت‬

‫ا ام د د ددت يد د د د‬ ‫ند د د د ه يد د د د ا وريد د د د‬ ‫اام د د ددتث سلد د د د ا يد د د د ا ل د د ددوي ا يط يد د د د‬

‫د ددا‬ ‫سد د د‬ ‫د دداطااستس امء د ددس‬ ‫د ددالت ا‬ ‫اط اسد د د ‪ .‬امء د ددس ا يد د د ا يط يد د د‬ ‫ا م د ددط ا‬
‫د د ددا‬ ‫د د د د لس ا لد د د د ط سد د د د‬ ‫امء د د ددس ا يد د د د سد د د د ب سا د د د د ا اماسد د د د ا مسو د د د د‬ ‫يتد د د د ر‬
‫ا ص د د ددم‬ ‫سد د د د‬ ‫ا ن د د د د م ا ص د د ددطسس ا‬ ‫ا ك دد د د‬ ‫ا يد د د د ا د د ددو‬ ‫خئسء د د ددس‬ ‫يتد د د د ر‬
‫اامد د ددطا‬ ‫د ددو‬ ‫اط ا د د د‬ ‫ا لد د ددل (‪ .)49‬سس د د د اسا د ددك ع د د د ي ا‬ ‫اراصد د د ر‬ ‫ا ء د ددًي‬
‫منك د د د‬ ‫ي ي د د د أ ييد د ددو ه د د د نوا د د ددا خ س د د د أ ياا س د د د‬ ‫اط اس د د د‬ ‫ا‬ ‫ا هت د د د‬ ‫هس د د د‬
‫سل د د د د ال (‪ .)50‬سس د د اساد ددك ع وااه د د‬ ‫ا د ددتس ن‬ ‫ا لد ددت اخ‬ ‫و د د تهو ا د د ا م ئس د د‬ ‫ا‬
‫يياردد د نا د ددة‬ ‫ا ام د ددت نوا د ددا د ددط س‬ ‫د ددارطس ا وريدد د‬ ‫اواس د د‬ ‫اط اسد د د‬ ‫ا‬ ‫ا اهت د ددتا‬
‫ا ر نا د د د ا ود د ددطه ا ا د د د اىد د ددكا عااشد د ددك‬ ‫ا تهدد د د‬ ‫ا تد د ددطيس‬ ‫ا ا س ددد‬ ‫ا ميوي د د د‬
‫ا ن د ددت‬ ‫د د د س ل يد د د ا مارد د د‬ ‫ا ل خاسد د د‬ ‫اط اسد د د و سثد د د ‪ .‬أيد د د يوااهد د د ا اهت د ددتا‬

‫(‪)47‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p10.‬‬
‫(‪)48‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p11.‬‬
‫(‪)49‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p13.‬‬
‫(‪)50‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p13.‬‬

‫‪43‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫يد د د ا د ددت م‬ ‫يد د د أا د ددل امء د ددس ا د د د م ا ساويد د د‬ ‫(‪)51‬‬

‫نس د د د ع اش د ددك ا ل سثد د د‬ ‫او د ددس‬
‫د د ددسس سد د د د ا سد د د د ا اماسد د د د‬ ‫د د ددط ئ ا‬ ‫د د دداس ل ا ميويد د د د ا يط يسد د د د يد د د د‬ ‫ا ص د د ددتيل‬
‫ا مد د ددت ي د د د ا م د د دوااه ا ا د د د اساد د ددطس ا د د د م ا ساوي د د د‬ ‫السد د ددس اهاس ا د د د اه ا ساوي اس د د د‬
‫(‪.)52‬‬ ‫ا ءطن ا اص س‬ ‫يثل يءاو‬

‫د دداطااستس سل د ددل ند د د يوااهد د د يلد د د ط ا م د ددط‬ ‫د د د ا ا ت ا د ددا د د د اام د ددتث ا‬ ‫سد د د‬

‫د دداطااستس‬ ‫خ سدد ا‬ ‫هس د د‬ ‫اط اس د د‬ ‫د د ي اه ا‬ ‫ن د د امد ددت‬ ‫ما د د ا م د د‬ ‫اط اس د د‬ ‫ا‬
‫ي يد د د د ه اهد د د د‬ ‫هيويسد د د د‬ ‫دددد ي‬ ‫اس د د ددل نا د د ددة ب د د د د‬ ‫د د ددو‬ ‫أ ا ميويد د د د‬ ‫ا يط يسد د د د‬
‫أسى د ددل‬ ‫ا شد دداط‬ ‫ا ل د ددتي‬ ‫ا ات خ د د د‬ ‫اء د ددالت أهد ددتث ا لد ددت اخ‬ ‫د ددو‬ ‫ن ه دد‬ ‫ا د ددتس‬
‫د ددتخا ناد ددة ا د ددوسسط‬ ‫مء د د‬ ‫ارام ي د د د ددت‬ ‫ا و واس د د ا ساويد د د‬ ‫ام د ددت‬ ‫خ دد‬ ‫ا‬
‫(‪.)53‬‬ ‫س ا س ا لط‬ ‫اي‬ ‫االك‬ ‫ا لتي‬ ‫اراص ر‬

‫‪ -‬تعزيز القدرة على الصمود‬

‫د د د ا ا ت ا د ددا اسه د دده ا ل د ددتخ ا يط يسد د د نا د ددة‬ ‫د دداطااستس ا يط يسد د د سد د د‬ ‫اء د ددسة ا‬
‫ا اهت د د ددتا‬ ‫س د د د ا امدد ددتي‬ ‫د د د ال د ددط ند د ددت يل د ددتخ ا اخ ا يط يس د د د يس ت د د د‬ ‫ا صد د د و ‪.‬‬
‫أ ار اصد د د ي‬ ‫ا د د دواخث ا ك سسسد د د‬ ‫اد د د‬ ‫ا ام د ددت ا يط يسد د د‬ ‫ا اد د د اواا د ددي ا وريد د د‬
‫ميويا د د أ ا د د ا س د د ا وك د د خ ا ا د د‬ ‫نادددة ا د ددط ي د د ا تهد ددو ا ا د د ا د د ه ر ي يد د‬
‫اسد ددطس ه د د ا شد ددسا ا يط ي د د ‪ .‬ي د د ج د ددال ي ي د د أ اء د د نت ا يد ددط يسس ناد ددة ا ص د د و‬
‫ا ا د د د اءد د ددسة‬ ‫د د دداطااستس بد د ددس اد د ددونس ي د د د ا امد د ددتي‬ ‫اد د ددي ا شد د ددتائت (‪ .)54‬يسد د دده ا‬ ‫سددد‬
‫ا ل د ددتخ‬ ‫اشد د د ل ا ط اد د د‬ ‫د ددة اسه د دده ند د د و ا ي د ددط يسس سد د د يوااهاهد د د‬ ‫ا اخ ا يط يسد د د‬

‫(‪)51‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p13.‬‬
‫(‪)52‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p13.‬‬
‫(‪)53‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p13.‬‬
‫(‪)54‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p14.‬‬

‫‪44‬‬
‫أمن قومي‬

‫ا مد د د د دوا ث ا د د د د دواخث‬ ‫ا اس د د د ددت‬ ‫نا د د د ددة ا صد د د د د و ا اسد د د د د س ا ء د د د ددط يد د د د د ا هت د د د د د‬

‫اس د ددطس‬ ‫ا اد د د‬ ‫ا اهت د ددتا‬ ‫سى د ددً ند د د ا ى د ددغوإل س د ددط ا الاستيد د د ا ص د ددتي‬ ‫ا ك سسسد د د‬
‫(‪.)55‬‬ ‫ه ا اص ا ال ي ا تي ل اط‬

‫ا د د د د ددتأ‬ ‫ا س ت د د د د د ا د د د د دواخث ا ك سسس د د د د د‬ ‫د د د د دداطااستس ا تت د د د د ددت أ آ س د د د د د‬ ‫ا د د د ددطه ا‬

‫ددد‬ ‫د ددس اءد د د نت نا د ددة‬ ‫أ‬ ‫بوظد د د ئ‬ ‫ارام يد د د ا ميويد د د‬ ‫عى د ددط خ ن د ددل ا و د د د ر‬
‫اواد د ددي‬ ‫ا يط ي د د د‬ ‫ار اص د د د ي ا ل د د د ا د د ددتي ل اط‬ ‫ار د د ددالطاخ‪ .‬أي د د د يس تاه د د د اامد د ددتي‬
‫به د د ددت‬ ‫ا لد د د د خ نا د د ددة ا ا سد د د د‬ ‫ا وانسد د د د‬ ‫ً د د دداث اخ‬ ‫د د دداطااستس ا تا د د د د ا يط يد د د د‬ ‫ا‬
‫اس د د ددو‬ ‫ا لد د د د ا د د ددتي ل اط‬ ‫ا ام د د ددتي ا لد د د د خا‬ ‫ه يد د د د ا اسد د د د م ا ل اد د د د ‪ .‬سس د د د د يلد د د د‬
‫ا ا د د د د اءد د د ددسة الد د د ددو م د د د ددطنس ا د د د د ل‬ ‫د د د دداطااستس يد د د ددط أود د د ددطه ط د د د ددس ارام ي د د د د‬ ‫ا‬
‫نًيس د د د د س د د د د يم د د د د‬ ‫س نا د د د د ‪-‬يثد د د ددل خ د د د ددس ‪ -‬أ ا‬ ‫اءد د د ددالت اه د د د د‬ ‫ا تي ل اط س د د د د‬
‫ا لد د د د ه‬ ‫د د د دداطااستس ا لك د د د د نس ا س د د د د‬ ‫(‪ .)56‬اواد د د ددي ا‬ ‫الد د د ددو م د د د ددطنس ا د د د ددتي ل اط س‬
‫يت د د د ددا نا د د د ددة‬ ‫ا لد د د د د ا د د د ددتي ل اط‬ ‫وااهد د د د د ا ام د د د ددتي ا لد د د د د خا‬ ‫د د د د د ئل ا ن د د د ددً‬
‫ط لا د د د د سد د د د‬ ‫ند د د د‬ ‫بد د د د ال ا س د د ددل يسد د د د اد د ددتس‬ ‫ا لد د د د ه ارنا د د د اط‬ ‫ا لك د د د نس ا سد د د د‬
‫ه د دده ا اهاي د د د ا ش د دداطا علس د د د أ أ‬ ‫ر ي يد د د ا ءد د د ج ي اهت د ددت ود د د خا ع د ددا‬ ‫ا مسد د د‬
‫أ أ يلء أيا (‪.)57‬‬ ‫يلوس ال هيويا‬

‫(‪)55‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p14.‬‬
‫(‪)56‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p14.‬‬
‫(‪)57‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p14.‬‬

‫‪45‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫الثانية تعزيز رخاء الوليات المتحدة األ ريكية‬

‫‪PILLAR II: Promote American Prosperity‬‬

‫اطااستس اطايا ناة ً ن نط خئسءس‬ ‫ا ط سه ا ث اس ي‬ ‫ا اا‬

‫‪ -‬تعزيز العالقات القتصادية الحرة والعادلة والمتبادلة‬

‫ا ثل د د د د سدد د د د ا د د د ددوج‬ ‫ا د د د دداس‬ ‫وا د د د د ار اص د د د د ي‬ ‫ب دددد‬ ‫يتد د د ددا ناس د د د د ن د د د د‬

‫ا ص د د د د ا ا يط يس د د د د ا شد د د ددط‬ ‫ار اص د د د د ي ا يط ي د د د د ‪ .‬ناد د د ددة يد د د ددته نلد د د ددو ااالا د د د د‬
‫دط‬
‫امد د ددتي اد د د ا‬ ‫وااه د د د‬ ‫اره دد د د خ ا يط يسدد د د‬ ‫د د ددة ا ل د د د خ ‪ .‬ا سد د ددو ا ي د د د‬ ‫ا وظدد د د ئ‬
‫(‪.)58‬‬ ‫س د ا اطااست أ‬ ‫سط س‬
‫اخ ا‬ ‫ا ا ااسا‬ ‫سء ار اص ي ا س س‬ ‫ا‬

‫ا لد د د د‬ ‫ناد د ددة ا د د د د‬ ‫أ د د ددًسي ا ا د د د انا د د ددت‬ ‫ا الد د ددت سلد د د د ا اطيد د ددا ا د د دداطااستس‬
‫ا ام د ددت نا د ددة او د ددس ا لد د د ا اتد د د خي‬ ‫ا وريد د د‬ ‫د د د نت‬ ‫ن سد د د‬ ‫ا اس اط د د د ا د ددتي ل اط‬
‫د د د اش د د ط س د د نا د ددة أيد ددل أ امد ددطخ د د د ه‬ ‫سشد د د ل ا اد ددتا ا ا د د‬ ‫ار اصدد د ي ا اس اط د د‬
‫ا امد د د د د ددت سوائد د د د د ددت‬ ‫أ اد د د د د ددوسط اوري د د د د د د‬ ‫ا د د د د د ددت م ي خ د د د د د د اه ار اص د د د د د د ي ا ءس د د د د د ددس‬
‫ا د د د ي د ددسملك ا ءد د ددً‬ ‫ا و سلد د د ناد د ددة اسه د دده ار اص د د د ا يط ي د د د‬ ‫يا د د د (‪ .)59‬أود د ددت‬
‫ب د د ا لد ددو ار اصدد د ي سدد د ا د ددتاول ا مر د د ل ناد ددة الدد د ا اصدد د ي‬ ‫ن دد‬ ‫ا سدد د‬
‫ا ء د د ددً سد د د د ا سد د د د (‪.)60‬‬ ‫د د د د هم ع طود د د د‬ ‫د د ددسسهه أيا د د د د‬ ‫يا د د د د م‬ ‫د د د د ي صد د د د‬
‫اخ ا يط يس د د د د‬ ‫د د د د عد د د د‬ ‫ي‬ ‫أ يه د د د د اسه د د د دده ار اص د د د د ا يط ي د د د د‬ ‫انا د د د ددط ا و سل د د د د‬
‫ا سد د د‬ ‫يي اد د د‬ ‫م د ددًد ا س د د د‬ ‫ا اخ ييط د د د اتت د ددت ار اصد د د ا يط يد د د‬ ‫ا تت د ددت‬
‫ا ثل س ال ا ءود ا مط (‪.)61‬‬ ‫ا اس‬ ‫ا يط يسس‬

‫(‪)58‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p17.‬‬
‫(‪)59‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p17.‬‬
‫(‪)60‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p18.‬‬
‫(‪)61‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p19.‬‬

‫‪46‬‬
‫أمن قومي‬

‫‪ -‬تعزيز وحماية قاعدة البتكارات األ نية األ ريكية‬

‫الد د ددط سل د د د ا ي د د د ا لد د ددوي ا يط ي د د د ا تت د د ددت أ ارن د د د م ا ات خ د د د ا ا لس س د د د‬
‫ا ام د د ددت أيد د د د‬ ‫ا د د ددت أ ا وريد د د د‬ ‫اربا خ د د د د ا يط يسد د د د اسد د د د ا يد د د د يلد د د د ط ا ء د د ددط‬
‫د ددسس‬ ‫ند د د ناه‬ ‫اس د ددل عت د ددت نا د ددة ني د ددس با د ددتا أو د ددطه امص د ددل نا د ددة اربا د د د اخ‬
‫‪ .‬بدد ددتر ي د د د ج د د ددال يءد د ددطد ا د د د سم أ يياءد د ددا‬ ‫و د ددل باد د ددت اش د د د ط يس د د د د د د ه ا لص د د د ئ‬
‫د د ددسره‬ ‫اس د د ددوس‬ ‫عص د د ددوخ س د د ددط يش د د ددط ن ا ا سد د د د ا ر ط د د د د ا اد د د د اواءد د د د ه ا يط يد د د د‬
‫د ددط‬ ‫د د د نا د ددة ا ص د ددس سد د د‬ ‫ا س د ددوي سد د د اربا د د د اخ ‪ .‬اط د دده ار د دداطااستس عش د دديل أ‬
‫ي د د د سس يث د ددل ا ص د ددس اء د ددطد يا سد د د س ط د د د أيط يسد د د س اهد د د ي د د د‬ ‫و د ددل ند د د‬ ‫اربا د د د اخ‬
‫ا اس اخ (‪.)62‬‬
‫د دداكوخ ا لد ددتخ ا ا ي د ددل‬ ‫الد ددط ا و سلد د د ع د ددا ا اخ ا يط يس د د‬ ‫د د ه ا ام د ددتي‬ ‫أي د د‬
‫س د د ددط ا س د د د د‬ ‫ا صد د د د نس‬ ‫د د د د خ ا ي سد د د د ا و سد د د د ارات د د د د‬ ‫ا طن د د ددت رهد د د د أسى د د ددل‬
‫س د د ددط‬ ‫د د دداس ل ا اخ نا د د ددة الر د د ددسم ار د د دداً‬ ‫ا ن د د د د م ا اد د د د يل د د ددو بهد د د د ي سء د د ددسه ‪.‬‬
‫ا ل د د د ه ا سد د د خ ا ال س د د د ا يط يس د د د ي د د د‬ ‫ا ش د ددط ناد د ددة ا و واس د د د ا لكد د د نس ا س د د د‬
‫ود ددوم ا وري د د‬ ‫اشد ددت ا اخ ناد ددة ا د د اط ا‬ ‫د د ال‬ ‫سء د د ا ا س د د ا س ي د د ‪.‬‬ ‫د ددل ا‬
‫د د ددط اربا د د د اخ ‪.‬‬ ‫ج د د ددال امد د ددت ي د د د‬ ‫سد د ددط ا الاستي د د د‬ ‫ه د د دواه ا د د د ا ساوي د د د‬ ‫ا امد د ددت‬
‫ن د ددت ال د ددل ا ا سد د د ا ر ط د د د‬ ‫ا ا ا د ددا ىد د د‬ ‫د ددة س د ددطس س د ددو نا د ددة ا ك د ددً‬ ‫دد د س‬ ‫ع‬
‫ا سءس ‪.‬‬
‫‪ -‬الهيمنة على الطاقة‬
‫د د ددا و‬ ‫ا ام د د ددت ا يط يسد د د د‬ ‫ا د د ددت سلد د د د ا يد د د د ا ل د د ددوي ا يط يد د د د أ ا وريد د د د‬
‫اء د ددا‬ ‫د د د ه ا هس د د د ا ر د ددل ا ا د ددو سد د د ا مص د ددوم نا د ددة ا ك د د د‬ ‫ا ه د ددس نا د ددة ا ك د د د‬

‫(‪)62‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p21.‬‬

‫‪47‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ا س د د د ‪ .‬سس د د د ا ل د ددط د ددة أ ا ون د ددوم ا صد د د خ ا ماسد د د نا د ددة ا ك د د د‬ ‫د د د اط‬ ‫عا سد د د ا‬

‫ي‪.‬‬ ‫واه سلو‬ ‫ا امت‬ ‫يسءوخ ا ا ار تن ا وري‬ ‫ا لسر‬
‫ردددد‬ ‫ا و سل د د د د ار اص د د د د ا يط ي د د د د ناد د د ددة ا د د د دداغًم ا د د د دواخ ا ماس د د د د‬ ‫ام د د د د‬
‫ا يط يس د د د ‪ .‬ا د د ددت ناد د ددة امءد د ددس‬ ‫اسه د د دده ا لد د ددتخ ا ا سءد د ددس اص د د د ن‬ ‫بهد د ددت‬ ‫ا ك ددد‬
‫ا و دددد‬ ‫ا ا و واس د د د د ا يط يس د د د د س د د د د يت د د د د م ا ك د د د د ‪ .‬ع د د د د س د د د د ج د د د ددال ا ا و واس د د د د‬
‫ا الد د د د إل‬ ‫ا و واسد د د د‬ ‫ا سى د د ددل ا مو د د د د ا التيدد د د‬ ‫ا ك خ ددد‬ ‫ا و دد د د‬ ‫ا ر د د د نً‬
‫ا ك د د د د اربا خ د د د د‬ ‫س د د د د ا و واس د د د د‬ ‫ا امد د د ددت ا ط د د د د‬ ‫اواند د د ددل ا وري د د د د‬ ‫ا ط د د د ددو ‪.‬‬
‫ا رس (‪.)63‬‬

‫الثالثة الحفاظ على السالم ن خالل القوة‬

‫‪PILLAR III: Preserve Peace through Strength‬‬

‫ا د ددتن أ‬ ‫د دداطااستس ا اطي د ددا نا د ددة ا ل د ددو سد د د ا لد د د ا ءس د د د ا د ددت‬ ‫ا مد د د‬

‫ا ط س د دده ا ث ثد د د نا د ددة‬ ‫ر يد د د و د ددًم ا ل د ددو ‪ .‬د ددت ا د ددا ا‬ ‫ا مرد د د ل نا د ددة ا ء د ددً ر ي د دداا‬
‫نت ن نط أ ه‬

‫‪ -‬تجديد المزايا التنافسية األ ريكية‬

‫سء د د ناد ددة ا ءد دداك ا رد ددوج‬ ‫دد ا‬ ‫ار د ددا طاخ ا ط ه د د س د د ا ا د د خ ا اء د د ا‬

‫سد د ددك د د د ه ا س د د د‬ ‫يلاار د د د (‪.)64‬‬ ‫ا راد د ددط ا هي س د د د ا م س د د د سء د د د‬ ‫س د د د ا ل د د د ا د د ددت‬
‫هددد سددد ا لددد‬ ‫ً د د د ي سءد د ددس‬ ‫د د داطااستس ا ي د د د ا لد د ددوي ا يط يس د د د ا تت د د ددت‬ ‫امد د ددت‬
‫ا ام د ددت –ا ل د ددوه ا طاسس د د د‬ ‫ا د د د سس ً د د د يد د د ا ا سء د ددس ا طئسء د ددسس ا وريد د د‬ ‫ا د ددت‬
‫ا اهت د د ددت ن د د ددط‬ ‫ي ل دددد‬ ‫وخ د د د د ا شد د د د س‬ ‫د د د د اط‬ ‫ا د د ددت م ا خ د د د د‬ ‫خ د د ددس‬ ‫ا ص د د ددس‬
‫ا امد د د ددت‬ ‫و ن د د د د ا ن د د د د ا ته د د د د س ا خ د د د د بسس – ناد د د ددة ا وري د د د د‬ ‫ا و س دددد‬ ‫ا مد د د ددت‬

‫(‪)63‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p23-34.‬‬
‫(‪)64‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p25.‬‬

‫‪48‬‬
‫أمن قومي‬

‫ناد د ددة ي سء د د د ا ر د د ددط‬ ‫(‪ .)65‬ا د د ددت ا و سل د د د ند د دده خ د د ددس ا صد د ددس‬ ‫د د ددط‬ ‫ددد‬ ‫هار‬
‫خ د د ددس س د د د اشد د دديسل ن د د د‬ ‫اط د د ددا ا صد د ددس‬ ‫ا اس اط د د د ا يط ي د د د س د د د ا ل د د د ا د د ددت‬
‫م ا لس ا ص ح ا يط يس (‪.)66‬‬

‫سءد د د د ا ر د د ددوج يد د د د خ د د ددس‬ ‫اك د د ددطج سلد د د د ا يد د د د ا ل د د ددوي ا تت د د ددت ي د د د د ك ا‬

‫ا امد د ددت س د د د ي كل د د د ا ه د د ددت ا مد د ددسل‬ ‫د د ددة اهه د د د ا وري د د د‬ ‫اءد د ددسة ا صد د ددس‬ ‫ا صد د ددس‬
‫اطاس د د ددا ا كلد د د د‬ ‫ا هد د د د ي او د د ددس اكد د د د د ا د د ددوج ار اصد د د د ي ا د د د د ي ال د د ددو ه مند د د د‬
‫ار د ددوج‬ ‫يط د دده واهد د د ا سل د ددة ماشد د د يتد د د ر‬ ‫صد د د مه ‪ .‬اء د ددسة خ د ددس د ددة ا د دداس‬
‫د د خ د ددس‬ ‫با د د ع ىد ددط خ (‪ .)67‬خ د د‬ ‫سء د د‬ ‫اواي د د ا د ددت اس‬ ‫‪.‬‬ ‫ع د د لط ي د د هد ددت‬
‫ي د د د د خ د د د ددس‬ ‫ر أ ا و سل د د د د اكد د د ددطج يي اس د د د د ا اس د د د د‬ ‫سءد د د ددس‬ ‫ئ دددد ا‬ ‫ا صد د د ددس س د د د د‬
‫ا ام د ددت نا د ددة أ د د د ار د دداستا ااسد د د‬ ‫ا وريد د د‬ ‫الد د د‬ ‫ىد د د ي يش د دداط‬ ‫سد د د‬ ‫ا ص د ددس‬
‫ً ا ات (‪.)68‬‬ ‫ا شاطا ي‬ ‫ار ا‬ ‫جا‬ ‫نط ا تر‬

‫‪ -‬تجديد القدرات العسكرية األ ريكية‬

‫س د د د ا د د د م ا د د ددح ي د د د بد د ددس ا ا د د د سس ار اص د د د ي ا اهت د د ددت ا سءد د دديطي اسا د د ددط‬

‫اء د دداث ط خ د ددس سد د د ا ل د ددت اخ‬ ‫د دداطااستس ا اطي د ددا أ خ د ددس يه د ددت ا د ددو ي نا د ددة أي هد د د‬
‫ا ا د د د ر ا د د دهام أ د د د اهت د د ددت اد د ددو ي‬ ‫ا سءد د دديط ا تت د د ددت ع د د د س د د د ج د د ددال ا د د د ل ا و د د د‬
‫د دداطااستس‬ ‫اط اسد د د (‪ .)69‬اس د ددل ا‬ ‫ا‬ ‫سد د د هنهند د د ا د ددالطاخ ا ل د ددت اخ‬ ‫ا ام د ددت‬ ‫اوريد د د‬
‫دد ددام عي س د د د‬ ‫ا‬ ‫ا ص د د د نس‬ ‫ن د ددت ا د د ددتس‬ ‫ا سء د دديط‬ ‫ا تت د ددت نا د ددة اتت د ددت ا لد د ددت اخ‬
‫يتد ددا ناد ددة ا وري د د‬ ‫اط ا د د‬ ‫ا رى د د ا ط د د ‪-‬ا‬ ‫د ددام ا و د د‬ ‫أاوانه د د ع د د سسه د د ا‬

‫(‪)65‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p26‬‬
‫(‪)66‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p27.‬‬
‫(‪)67‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p27.‬‬
‫(‪)68‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p27.‬‬
‫(‪)69‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p28.‬‬

‫‪49‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫هط د د د د ا س د د د ددل س د د د د ا رى د د د د (‪ .)70‬املسد د د ددك د د د د ا‬ ‫ا امد د د ددت أ ام د د د د سر ناد د د ددة س ا د د د د‬

‫ا د د ي أط دددي ا ئد ددا‬ ‫ا د د ي أنسد ددت اش د د ه ه ددت ث‬ ‫ددسلو يتاد ددس ا رىد د ا د ددو‬ ‫ا غ ددطس‬
‫دددددد‬ ‫ي د د د د ددط يساس‬ ‫و اد د د د د د ا د د د د ددته‬ ‫ا رىد د د د د د ئس‬ ‫ا د د د د د دطئسس ع د د د د دداسطاس ا د د د د ددتا‬
‫ا يط يسد د د د سد د د د‬ ‫د د ددتن اربا د د د د خ ا لسد د د د‬ ‫ا رىد د د د‬ ‫ك ند د د د‬ ‫ا د د ددتي ا سد د د د‬ ‫د د دداطااستس‬
‫ا رى (‪.)71‬‬

‫‪ -‬تعزيز الست بارات العسكرية‬

‫ا تسو د د دداطااستس ا اس سد د د د‬ ‫ا ام د د ددت نا د د ددة امت د د ددت ا ام د د ددور‬ ‫د د ددتخ ا وريد د د د‬

‫ااكاد د ددا يدد د د‬ ‫ا ي س ددد‬ ‫اد د ددتانس اه ا ءس د د ددس ار اص د د د ي ا سءد د دديط‬ ‫ار د د ددات ع ه د د د‬
‫‪.‬‬ ‫ار‬ ‫امااه ا سه‬ ‫ا ساوي‬ ‫أ ات‬ ‫ا يط يس‬ ‫ا ل ب اط‬

‫أ‬ ‫يتد ددا ناد ددة ائد ددط ار د ددال اخ‬ ‫ا ساوي د د‬ ‫ا ا د د اءد ددو‬ ‫د د ه ا مل د د‬ ‫سدد‬
‫سىد د ددً‬ ‫ا تسو د د دداطااستس‬ ‫ر د د ددا د ا امد د ددور‬ ‫د د دداطااستس‬ ‫ا‬ ‫اا د د د ع ع د د ددا طاخ ار د د ددال اخ‬
‫ا ام د د ددت يد د د د ار د د ددات ع‬ ‫ا د د ددا ي ا وريد د د د‬ ‫ص د د ددسط ا ا د د ددل عمسد د د د‬ ‫ند د د د ار د د ددال اخ‬
‫واا د د ا سءد دديط‬ ‫ا امد ددت ناد ددة ام د ددت‬ ‫د ددتخ ا وري د د‬ ‫ا د د سس‪.‬‬ ‫ن د د م ا د ددار اه اه‬
‫ااكاا ن ا ال خااس ‪.‬‬ ‫ات ه وصوي‬

‫ره د د د ا د د ددا د ا د د د ا ا ل د د د خا‬ ‫ار د د ددال خ‬ ‫د د ددة ا ساوي د د د‬ ‫ددد ا ه اددد‬

‫د ددة‬ ‫ددد س‬ ‫ا ام د ددت ‪ .‬ع‬ ‫ا وريد د د‬ ‫عل د ددت اخ‬ ‫ن د ددت ا ءد د د‬ ‫ددد‬ ‫ا ر ا د ددا ا س اس اسد د د‬
‫ا ءد د ددا ت ي د د د‬ ‫د ددام ا مت ث د د د الط د د د اسا د د ددت نادد ددة ا س ا د د د‬ ‫ا س د د د ال د د د ا‬ ‫ج د ددال س د د د‬
‫ا سا س ا ال س ‪.‬‬ ‫ار ال اخ‬

‫(‪)70‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p28.‬‬
‫(‪)71‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p28.‬‬

‫‪50‬‬
‫أمن قومي‬

‫د د ددتخ ار د د ددال اخ‬ ‫ا واا د د ددا اا نهد د د د امء د د ددس‬ ‫ا لكد د د دوا‬ ‫د د دداطااستس‬ ‫اك د د ددطج ا‬
‫ع د ددالتا بس د د د ا صد د د خ‬ ‫ا ش د ددط‬ ‫ا ام د ددت ع ا ء د ددسك ي د د د ا مارد د د‬ ‫د ددالو ا وريد د د‬
‫سد ددط ا ميويس د د‬ ‫ا ر نا د د ا ميويس د د‬ ‫ا د د خ د ددتخ ا ته د د‬ ‫ا راوه د د ا غ س د د ع ساوي د د‬
‫د ددط‬ ‫ي دد‬ ‫تويس د د ‪ .‬ج د ددال بهد ددت‬ ‫ا لس د د عااشد ددك ا د ددال خ‬ ‫ناد ددة يه ا د د يوا س د د‬
‫ا ءس د د د ددس ار اصد د د د د ي لص د د د ددوي‬ ‫و دد د د د‬ ‫سه د د د د د‬ ‫ه دد د د د‬ ‫ا مء د د د د د‬ ‫ا ساويد د د د د‬
‫ه د د د د يمد د د د راه يد د د د و د د ددًم ا اتء د د ددس ار اصد د د د ي‬ ‫د د ددتخا نا د د ددة شد د د د‬ ‫امء د د ددس‬
‫(‪.)72‬‬ ‫ا ا سس عر ناس أو ط اسو س‬ ‫م ا اه‬

‫‪ -‬تعزيوووووووووز الدبلو اسوووووووووية األ ريكيوووووووووة التنافسوووووووووية والقتصوووووووووادية والفووووووووون‪ ،‬التوووووووووي‬

‫ت دم المصالح األ ريكية‬

‫ال د د د د ددتخ‬ ‫د د د د دداطااستس ا تت د د د د ددت اتباوي د د د د ددس عااهد د د د د د ا ءد د د د د د خ ا ا ساد د د د د د‬ ‫ا ل د د د د ددط ا‬

‫سد د د ا د د د ك‬ ‫امت د ددت ا رسد د د ا ما د ددوم اصد د دطان‬ ‫د ددة ند د د ا تباوي د ددس‬ ‫ر‬ ‫ا سء د دديط‬
‫ا سء د دديط (‪ .)73‬اك د ددطج ا و سلد د د‬ ‫ا اد د د ر ا د ددتول سسهد د د ا لد د دوا‬ ‫س د ددط ا ء د ددالط سد د د ا سد د د‬
‫ا امد ددت‬ ‫ا وري د د‬ ‫شد ددط‬ ‫ر أاه د د او د ددح أ ساهدد د ع ء د د‬ ‫ا س د ددل ا الاسد ددتي اتباوي د ددس‬
‫اءد د د نت نا د ددة امرس د دده ا مارد د د نا د ددة ا س د ددل هش د ددت ا د د دواخ‬ ‫سد د د يس تد د د ىد د د ي يسس د د د‬
‫س ت ا ش ول ا شاط (‪.)74‬‬ ‫ل‬ ‫ا ار سط ا‬ ‫جا‬ ‫ي ا ل‬ ‫ا ت نس‬

‫الرابعة التأثير األ ريكي المتقدم‬

‫‪PILLAR IV: Advance American Influence‬‬

‫اس دل نادة‬ ‫سس ا مارد‬ ‫اطااستس اطايا ن ا شط‬ ‫اامتث ا ط سه ا طاعس س‬

‫داطااستس أيىد سد املسددك‬ ‫ا‬ ‫يد أادل املسدك أي هد يصد مه سس د ا مد‬ ‫الو د ا شدط‬

‫)‪)67‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p32.‬‬
‫(‪)73‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p33.‬‬
‫(‪)74‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p33.‬‬

‫‪51‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫دداطااستس‬ ‫دها‬ ‫دط ا د‬

‫أوسد ا‬ ‫د اط‬ ‫ا د ا اط ياسددت ا‬ ‫س د ا ال د ا‬ ‫أسىددل ا ا د ئ‬
‫ة امارل ب ردوج أيط يد سد ا سد‬ ‫س ا ا يط يس ا‬ ‫ا لس ا يط يس ا م سل ناسه‬
‫ا سد د‬ ‫اء ددً اره د د خ‬ ‫ي يد د أ اءد د نت ناد ددة اهس د د ا ل ددط‬ ‫ع نا خ د د ددو يت بسد د‬
‫ا ام (‪.)75‬‬ ‫ا تا س‬

‫ا امدت ا يط يسد‬ ‫ت اس ل يسهد ا وريد‬ ‫ا‬ ‫اطااستس ا تت ت ا شط‬ ‫ا‬ ‫هت‬

‫د د يش د د ط ا اكاس ا د د د ددة ا مط د د‬ ‫ا امد ددت اد ددوسط ا ش د دطاو‬ ‫س د د نهد ددت ا اطيد ددا ا وري د د‬
‫ا شدط‬ ‫ا امدت يد ا مارد‬ ‫ا ثدل ا وريد‬ ‫ا س ل ي ا شط‬ ‫اره خ (‪ .)76‬ن آ س‬
‫ا امددت أ‬ ‫‪ .‬ا سددو يتددا ناددة ا وري د‬ ‫ا سد‬ ‫ا د ا ا ما د ا ا د‬ ‫أوثددط ي د اص د‬
‫ا داث خااه‬ ‫خ دس اءداهت‬ ‫ا صدس‬ ‫ا يت بس س ا س أام ا س‬ ‫اا سس ناة ا سً‬
‫ا امددت (‪.)77‬‬ ‫ددت ا وريد‬ ‫او ددس ا رددوج ا مصددوم ناددة ي اهيد ا سءددس‬ ‫ا دي‬ ‫سد ا س د‬
‫اشدتس‬ ‫ا ط سه ا طاعس أخ س ن نط ه خ يد وً هد ا ادا سط ا يط يد ا الدت‬ ‫اى‬
‫ا امت املسك اا ئ أسىل ا لس ا يط يس ‪.‬‬ ‫ا وري‬ ‫ط‬

‫‪ -‬التأثير األ ريكي المتقدم‬

‫ا امد د ‪.‬‬ ‫ا ام ددت سد د يءد د نت ا ددت م ها ددة أند د م‬ ‫خ ا وريد د‬ ‫ا و سلد د‬ ‫نل د د‬
‫م أ خ د ا و دكة‬ ‫ي‬ ‫ج ط ا و سل علك اااس ك ا ت م ا غط س ‪ -‬ي خ م سىً ن‬
‫سدداح أ دواد‬ ‫ناددة اااش د خ ا لددس ا يط يس د‬ ‫د نت‬ ‫ا اد‬ ‫ا غط س د‬ ‫ءد‬ ‫ا شددط س س د ا‬
‫ا ل خاسد ‪ .‬ا سددو‬ ‫الكد ا ه يد ا ك سسسد ا ل ند ب طاد ي ا ءد نتا‬ ‫ات ددت (‪ .)78‬ددت ه اد‬
‫يت بسد سد ا سد اامد ا سد ‪.‬‬ ‫ا امددت أ اا د سس ناددة أ يددي نً د‬ ‫يتددا ناددة ا وريد‬

‫(‪)75‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p37.‬‬
‫(‪)76‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p37.‬‬
‫(‪)77‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p38.‬‬
‫(‪)78‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p38.‬‬

‫‪52‬‬
‫أمن قومي‬

‫او دس ا ردوج ا مصدوم نادة‬ ‫ا دي‬ ‫خ س يد ا داث خااه سد ا سد‬ ‫ا صس‬ ‫اهت‬ ‫هس‬
‫ا امت (‪.)79‬‬ ‫ت ا وري‬ ‫يهاي ا سءسي‬

‫‪ -‬تشجيع الشركاء الطموحين‬

‫ا دي‬ ‫ا يط يس ا ا اط ا ع س ل س ا سد‬ ‫ا ا ت اا ا شط‬ ‫اشت ا و سل س‬

‫د‬ ‫الاد خ ا ادتا ا اد‬ ‫دو‬ ‫ا اص ي ات خ ‪ .‬امت ا و سل ا اتا ا ا امره ا س ل بهد‬
‫ا اط ا الس يش خ سه (‪.)80‬‬ ‫يااهي ع نًج‬

‫‪ -‬تحقيق نتائج أفضل في المنتديات تعددة األطراف‬

‫ياسددت‬ ‫د ا ا ت اددا ناددة ا ص د ح ا يط يس د س د ارار د‬ ‫خ دده ار دداطااستس س د‬

‫ا اتد د خ‬ ‫يد د ا ًه ددر ن ددت ج ط د د د د اار د د‬ ‫ا ار ددود ا يط يد د‬ ‫دد‬ ‫به ددت‬ ‫ا ت ء ددس‬
‫ا ت سدد ياس ددت‬ ‫ا اطاس د د‬ ‫ا ام ددت سد د‬ ‫يتددا نا ددة ا وريد د‬ ‫ا ت سد د‬ ‫ا ت س د أ ا ا ددتي‬
‫ا تد م‬ ‫ا رىد ا لد خا‬ ‫ا ا ا ط ناة ا ص ح ا يط يسد ‪ ...‬ا لكدا ا شد‬ ‫ا ت ءس‬
‫هط ا ونوم ا م خ (‪.)81‬‬ ‫اط‬

‫‪ -‬القيم األ ريكية‬

‫ندور اهس د‬ ‫ا امدت ا يط يسد‬ ‫اوريد‬ ‫ا تدت ا و سلد ا ءد خ ا اد خ ل ار داث ئ‬

‫و ا د ي أ نداه هد ه ا استد ‪ .‬اد ط عدتنً ار دالًم‬ ‫اسا ط و ا ر ط ا يط ي‬ ‫اس س‬
‫ا لة ي خ امط ‪.‬‬ ‫و‬ ‫ا امت‬ ‫يسث د ا ملود‪ .‬ااوت عا ا وري‬ ‫ا يط ي‬

‫(‪)79‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p38.‬‬
‫(‪)80‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p39.‬‬
‫(‪)81‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p40.‬‬

‫‪53‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ثاني ا اإلستراتيجية في السياق اإلقليمي‬

‫‪The Strategy in a Regional Context‬‬

‫سد د د د د‬ ‫ا ام د د د ددت ا يط يسد د د د د‬ ‫ا وريد د د د د‬ ‫د د د دداطااستس ا يط يسد د د د د نً د د د د د‬ ‫ا‬ ‫دد د د د‬ ‫ا‬

‫طج س خ أيط ي أ ر ‪.‬‬ ‫سلت أن‬ ‫بتأ‬ ‫ي هس‬ ‫ا ءس د ا ت‬

‫ناد د ددة‬ ‫ا امد د ددت س د د د ا س د د د‬ ‫ا طئسءد د ددس اوري د د د‬ ‫ا امد د ددتي‬ ‫د د دداطااستس‬ ‫اا د د د م ا‬
‫ا د ددت م ا ا د د اءد ددسة ريد دداًا أ د ددام‬ ‫يسط د د‬ ‫لد ددواس ي سءد دداس‬ ‫خ د ددس‬ ‫أخ د دده ا صد ددس‬
‫ا خ بس ‪.‬‬ ‫ة اهت ت ا ت ن‬ ‫س‬ ‫يل ع‬ ‫يخ‬

‫المحيط الهندي الهادئ ‪Indo-Pacific‬‬

‫ا امد د ددت ا صد د ددس‬ ‫ا د د د سس ا وري د د د‬ ‫ا يط يس د د د‬ ‫ا د د ددم س د د د ار د د دداطااستس‬ ‫وددد‬

‫كل د د ا مد ددسل‬ ‫د دداطااستس ا اطيد ددا خ اه د د‬ ‫س د د ا مد ددسل ا ه د د ي ي د د نلد ددو ‪ .‬د د ال ب د د‬
‫ار اصد د د ي سد د د ي كلد د د‬ ‫ا اسد د د‬ ‫ه دد د‬ ‫يوااهد د د ا ر د ددوج ا ص د ددس‬ ‫ا هد د د ي نا د ددة أ د د د‬
‫دط ي د د د د ا هسدد د د د‬
‫أوثط د د د د اغسد د د د ا‬ ‫د د د ددي ا‬ ‫ا مد د د ددسل سه د د د د يدد د د د أوثد د د ددط ا دد د د د ك ا س س د د د د‬
‫ار اص ي ‪.‬‬

‫سد د د د ي كلد د د د ا م د د ددسل‬ ‫د د دداطااستس ا اطي د د ددا نا د د ددة وك د د ددوخ ا د د ددت خ ا ص د د ددس‬ ‫ا د د ددت‬
‫ات د ددطي سد د د ي كل د ددي ا ه د ددت‪-‬‬ ‫‪ .‬سسا د ددة ا ء د دداوه ا ءس د د د‬ ‫ا هد د د ي نا د ددة سد د د ا ء د دداو‬
‫)‪ .(82‬أيد د د‬ ‫ا م د ددسل ا هد د د ي ي سءد د د اغطاسسد د د ب د ددس ا د ددط ه ا م د ددط ا ل سسد د د ا لد د د ا سد د د‬
‫ا سلو د د د د د‬ ‫د د د د د اط ا‬ ‫ناد د د د ددة ا ءد د د د دداوه ار اص د د د د د ي ا سءد د د د دديطي ا صد د د د ددس اءد د د د ددالت ا‬
‫ا د ددت م ا و د ددطه بطئ د دداه ا ءس د ددس "(‪.)83‬‬ ‫دد د‬ ‫نء د دديط‬ ‫د د د ال اهت د ددتا‬ ‫ار اص د د ي‬
‫ناد د ددة ي كل د د د ا مد د ددسل ا ه د د د ي عشد د دديل‬ ‫ا صد د ددس س اءد د ددس‬ ‫د د دداطااستس ا اكاس د د د‬ ‫اكد د ددطج ا‬

‫(‪)82‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p45-46.‬‬
‫(‪)83‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p46.‬‬

‫‪54‬‬
‫أمن قومي‬

‫د د د ا هس د د د ا صد د ددس س‬ ‫وه اه د د د ع نا خ د د د يرسد د ددت ات د د د ا س‬ ‫ند د ددط ح الد د ددت ا صد د ددس‬

‫ا ست د ددت يد د ا دددت م س د د ي كل ددي ا ه ددت ا م ددسل ا ه د د ي (‪.)84‬‬ ‫ددس‬ ‫الد د ط ع راالد د ه يد د‬
‫ا د ددتنو ا د ددت م سد د د ا سد د د أامد د د‬ ‫ا يط يسد د د ا ص د ددس س‬ ‫د دداطااستس ب د ددس ا ء د ددس‬ ‫ا دد د ه ا‬
‫اس س د د د‬ ‫ادد ددتن ال ي د د د‬ ‫س د د د ا دد ددات ع ا نس د د د‬ ‫ا يط يس د د د‬ ‫د د ددة ا د ددا طاخ ا لس د د د‬ ‫ا كلد د د‬
‫ار الًم (‪.)85‬‬ ‫يماط ا ءس‬

‫وخ د‬ ‫دداطااستس ا يط يس د‬ ‫انا ددط ا‬ ‫د م ددطد آ ددس ‪-‬ووخ د ا ش د س‬ ‫سس د يل د‬

‫ددام‬ ‫ا‬ ‫ا ال ددت ا ددوخي سد د يتد د‬ ‫آ سد د‬ ‫ددطه‬ ‫ي هد د ا ل ددوي‬ ‫ا ش د س يه ددت ا خئسء ددس‬
‫سد بطايتددي ا ل ند ع رىد ا اط اد‬ ‫يءددط ا لد ا ددوخي ا شد‬ ‫اط اسد‬ ‫ا و د ا‬
‫اطااستس ع نا خ وخ د‬ ‫اار ا‬ ‫ا صواخ ا سءاس ‪.)86( ballistic‬‬ ‫ام ا و‬ ‫ا‬
‫ءددا ا ددتن ا ددت‬ ‫س د بهددت‬ ‫ا ش د س يهددت ا ي ه د ا لددوي سلددل بددل انا طاه د يهددت ا‬
‫يد‬ ‫د ا ي د سسااددي اخ ا اطيددا س د يتاددس ا ي د‬ ‫نا دة وخ د‬ ‫رددطس يه ددت ي د ا سلو د‬
‫ااكا ددا ا ددات ع‬ ‫ن سد د‬ ‫ددام اهت ددتا‬ ‫وخ د د ا شد د س هد د ه ا‬ ‫اش دديل يوان ددا‬ ‫ا ام ددت‬
‫ن س ‪.‬‬

‫لد د ددوه ن س د د د ااكادد د د‬ ‫ا ه د د ددت‬ ‫ادد د د ا س ع د د د‬ ‫د د دداطااستس د د ددو اكا د د د‬ ‫اطند د ددت ا‬
‫ت به د د د د ا ا د د د د سس‬ ‫د د د دداطااستس اش د د د دطاو ي د د د د ااد د د ددال ا د د د ددت م‬ ‫اءد د د ددسة ا‬ ‫د د د ددت خ ن د د د د‬
‫امد د د د اطه د د ددا ع د د ددت خ ا لسد د د د ي ا ل د د ددوي ا د د د د ي اى د د ددكا ع د د ددي هاسرا د د د د ا س عد د د د‬ ‫ا ص د د ددس‬
‫د د د ددط ال‬ ‫ا ه د د د ددت اطهد د د ددا ب د د د ددط ه ا ه د د د ددت لد د د ددو ن س د د د د اخئد د د ددت‬ ‫اتن د د د ددي ‪ .‬سس د د د د يل د د د د‬
‫وي(‪.")87‬‬ ‫سن‬ ‫ا اطااست‬

‫(‪)84‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p46.‬‬
‫(‪)85‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p46.‬‬
‫(‪)86‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p46.‬‬
‫(‪)87‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p46.‬‬

‫‪55‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫اإلجراءات ذات األولوية في المحيط الهندي الهادئ ( اذا علينا أن نفعل؟)‬

‫(‪)88‬‬

‫سياسيا‬
‫ا‬ ‫أول‬
‫ا‬

‫أي أي ‪.‬‬ ‫اه ت‪-‬ا مسل ا ه ي‪ .‬ر اءاث‬ ‫خ ا‬ ‫‪-‬‬

‫اس س د ددك ا سً د د د‬ ‫يد د د او د ددس‬ ‫ا ل ئ دد د‬ ‫ا شد د دطاو‬ ‫ا اهاي د د د ع ام رد د د‬ ‫ىد د د ن‬ ‫‪-‬‬
‫د ددس‬ ‫دد د‬ ‫ا اتد د د خ ا س د د د ا ا‬ ‫يماطي د ددو ا ء د ددس‬ ‫ا ت د ددت ا د د د‬ ‫يد د د ا ش د ددط‬
‫ا ل او ‪.‬‬
‫ا اس س د د د ا مط د د د‬ ‫ا هن د د د‬ ‫د د د سهه ا اهاي د د د عمط د د د ا م د د د خ ا مد د ددل ا ءد د ددا‬ ‫‪-‬‬
‫‪.‬‬ ‫سل ال او ا ت‬
‫املس د د ددك ا د د دده ا ء د د ددًج ا د د ددو ي ا ي د د ددل ا ل ب د د ددل‬ ‫ا ش د د ددط‬ ‫د د د س ل يد د د د ا مارد د د د‬ ‫‪-‬‬
‫ا مر د د د ل ناد د ددة ند د ددت‬ ‫د د د ي ا ته د د ددط ا وخ د د د‬ ‫ااملد د ددك ا د د د ي ر خاس د د د سسد د ددي س د د د‬
‫م طد آ س ‪.‬‬ ‫اااش خ ا ءًج ا و ي س‬

‫ثانيا القتصاد‬
‫ا‬

‫ي د د أاد ددل ا مر د د ل ناد ددة هط د د ا ا لد ددل‬ ‫ا اس د د‬ ‫ا امد ددت ا اس د د‬ ‫اشد ددت ا وري د د‬ ‫‪-‬‬
‫س‪.‬‬ ‫ا شر س ا و ل ا هس ول ا‬ ‫خ‬ ‫ا‬ ‫ا راوه‬
‫ا س يا ع ثل‪.‬‬ ‫اراص‬ ‫ناة أ‬ ‫ا ات خ ا ث ئس‬ ‫ا ع ارار‬ ‫‪-‬‬
‫ا يط يس ‪.‬‬ ‫يو ود به اص اخ‬ ‫ءسة امصوم ناة سطه ياء‬ ‫‪-‬‬
‫د دواد ا مد ددط ا م س د د‬ ‫د د ي ي د د ا د ددت م ا يط د د‬ ‫دد‬ ‫د د س ل ي د د ا شد ددط‬ ‫‪-‬‬
‫س اه ‪.‬‬ ‫ااه أ الط‬ ‫ي ا لوه ا ا ي‬
‫ي ا مار عشا ا س ا اماس ن س ا تو ‪.‬‬ ‫سهه ا اس‬ ‫‪-‬‬

‫(‪)88‬‬
‫ً ا اه خاا‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p46- p48‬‬

‫‪56‬‬
‫أمن قومي‬

‫سد د ي كلد د ا ددهخ ا م ددسل ا هد د ي ام ددت‬ ‫د د س ل نا ددة ند د ا ددت م ا ش ددط ي ا هشد د‬ ‫‪-‬‬
‫ار اص ي ا واخث ا ك سسس ‪.‬‬ ‫ي اسط ه االا‬

‫ثال اثا األ ن‬

‫ه د دطه جا د دده‬ ‫أي وص د د‬ ‫دد د خ ناد ددة خ‬ ‫د د م سر ناد ددة اد ددو نءد دديطي يالد ددت‬ ‫‪-‬‬
‫ا يط‪.‬‬
‫س نس د د و د د‬ ‫دد ي‬ ‫يدد‬ ‫و ا د د ا يد ددت اشد ددت ناد ددة‬ ‫د د سهه نً ا د د ا سءد دديط‬ ‫‪-‬‬
‫ا صد د خ و يد د‬ ‫ناد ددة ا د ددتس‬ ‫د د اس‬ ‫د ددط ا ‪ .‬ناد ددة د د سل ا ث د د م‬ ‫ي د د هار ئ د د‬
‫اامد د ددطا امد د ددو ا ل د ددتخ ا تس نس د د د س د د د ا كلد د د ‪ .‬ي د د د ه د د د‬ ‫وخ د د د ا ت و سد د د‬ ‫ا س عد د د‬
‫مء د د د‬ ‫ناد د ددة ا د د دداستا اد د ددط علد د ددو ا س د د دطاإل س د د د ا سد د ددت ا ناد د ددة وخ د د د ا ش د د د س‬
‫رطس اه ا ءًج ا و ي‪.‬‬ ‫ا اه‬ ‫ا لس اخ‬
‫د د ددط‬ ‫يددد‬ ‫ار د د ددال اخ‬ ‫ا د د ددتس‬ ‫س د د د يت د د د م ار د د د ج ا ل د د د او‬ ‫مء د د د ا اس د د د‬ ‫‪-‬‬
‫وااه ا اهت ت ا خ ب ا ا اه ت‪.‬‬ ‫طد آ س‬ ‫او‬
‫ع دد سدد‬ ‫اهد ددت‬ ‫سل د د ءس د د ند ددس‬ ‫د د م سر ناد ددة نً ا د د ا لو د د ي د د ا د د وا‬ ‫‪-‬‬
‫ا تس نس د د د‬ ‫بادد ددوسسط ارهاس ا د د د‬ ‫ا ا وااس د د د‬ ‫ج د ددال ا اهاي ا د د د ع واد د ددا د د د او ا سً د د د‬
‫ا وطاه‪.‬‬ ‫خ‬ ‫ا شط ن ا وا‬
‫ا ي د د د يد د د ا ه د ددت ا ش د ددط ال ا د ددتس ن ا د د دطئسس اوريد د د‬ ‫و د د د اس ا د د د ا د ددتس ن‬ ‫‪-‬‬
‫ا ا يس اه ت س ا س أام ا كل ‪.‬‬ ‫اتن ا سً‬ ‫ا امت‬
‫د د غ سوخ سسا د د‬ ‫ا ا د ددت اسد ددهه د دطاو ا ي د د‬ ‫د د سست ا شد ددسل ام ر ا د د ي د د ا را د ددس‬ ‫‪-‬‬
‫الو ا شطاو ا مط ا اس اس ‪.‬‬ ‫بهت‬ ‫سط‬ ‫مات اسءس ي سه‬

‫أوروبا ‪Europe‬‬

‫ا يط يسد د د ‪-‬‬ ‫ند د د اد د د خ ا سً د د د‬ ‫د دداطااستس ا يد د د ا ل د ددوي ا يط ي د د د‬ ‫اام د ددتث‬

‫أ خ دددد‬ ‫ن هد د د د‬ ‫ا د د د ددتس‬ ‫ا امد د د ددت س د د د د يء د د د د ات أ خ د د د د‬ ‫خ ا وري د د د د‬ ‫ا خ سد د د د‬

‫‪57‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ا ام د د ددت ‪ .‬امد د د د يااهي د د ددو يسد د د د‬ ‫اوريد د د د‬ ‫ا لو د د د د ا م د د ددط هد د د د أ سد د د د هسو د د د د ع ءد د د د‬

‫ا لد د د او ‪ .‬امدد د ن ا د د د‬ ‫د ددس‬ ‫عدد د اهاي ا ش د دداطا ع دد د ي ا تي ل اط سد د د ا مط دد د ا رط يد د د‬
‫ءد د د‬ ‫ماشد د د ا‬ ‫ب د د د أ خ د د د ا غط سد د د عس د ددت ا م د ددط ا س سد د د ا ث اسد د د‬ ‫يد د د أا د ددل ند د د‬
‫اء (‪.)89‬‬ ‫ا مسل ا‬ ‫ناة ا ا‬ ‫ار الطاخ ا ثط‬ ‫ا ا أاات‬

‫ا يط يس د د د د د د ‪-‬ا خ س د د د د د د س د د د د د د ن د د د د د د ‪ 2018‬ا د د د د د ددس‬ ‫ا سً د د د د د د‬ ‫سس د د د د د د يل د د د د د د‬

‫ا تت د د د ددت ا ا د د د د اوااد د د ددي أ خ د د د د ‪ .‬هس د د د د‬ ‫د د د دداطااستس ا يط يس د د د د ا ل د د د د ط ا اهت د د د ددتا‬ ‫ا‬
‫ا تت د د ددت ا ا د د د اوااد د ددي أ خ د د د ع د د د‬ ‫ا اهت د د ددتا‬ ‫سل د د د ا ي د د د ا لد د ددوي ا يط ي د د د‬ ‫هد د ددت‬
‫ياا‬

‫اس د د ددت أ خ د د د د اه د د ددت يد د د د أوث د د ددط ا د د د د ك اه د د د د اخ سد د د د‬ ‫أول خ د د ددس ارام يد د د د‬

‫ا‬
‫نا د د د ددة ا د د د ددط يد د د د د أ وك د د د ددط ا ش د د د ددسونس‬ ‫أوث د د د ددط د د د ددط ئ ا اتد د د د د خ س أ سد د د د د‬ ‫ا س دددد‬
‫اخ ا د د د د ‪ .‬اء د د ددالت خ د د ددس ا د د ددتابسط‬ ‫ا تت د د ددت سمد د د د‬ ‫ا ء د د ددوسس اس د د ددت ج د د ددا س اهت د د ددتا‬
‫اءد د د‬ ‫ال د ددو م ا وه د ددت ن د ددط ا‬ ‫يص د ددتا س ا اد د د اه أيسط د د د عا خ د د د‬ ‫د ددس‬ ‫الط سد د د‬
‫خ د د ددس عغه د د د د توخاسد د د د‬ ‫ا خ سد د د د ‪ .‬د د ددت بط د د د د‬ ‫ا ميويد د د د‬ ‫ءد د د د‬ ‫ا‬ ‫م د د ددس‬
‫اوان د د ددل خ د د ددس الو د د د د‬ ‫م ا كلد د د د‬ ‫رااهد د د د ا د د ددس‬ ‫أ طااسد د د د نا د د ددة ا د د دداستا‬
‫ة ا ي "‪.‬‬ ‫ا هتويس‬ ‫اشط ا لت اخ‬ ‫ا و‬ ‫اسطااه عءاوا اهت تي يثل ا وا‬

‫ا اءد ددا ا صد ددس يد ددو ي د ددت ا د دداطااست س د د أ خ د د ي د د ود ددًم‬ ‫ثانيووووا ا صد ددس‬

‫ا‬
‫ا طئسء د د د ددس‬ ‫ار د د د دداث خ سد د د د د ا صد د د د د ن‬ ‫س د د د ددط ا س د د د د د‬ ‫او د د د ددس ي خ د د د د د اه ا ات خ د د د د د‬
‫ا س ا اماس "‪.‬‬ ‫ا مء‬ ‫ا ا و واس‬

‫د ددًيسس‬ ‫يد د د ا اك د ددطسس ا‬ ‫اواا د ددي أ خ د د د اهت د ددتا‬ ‫د ددًي‬ ‫ثال اثوووووا ا اك د ددط ا‬
‫ا س اس "‪.‬‬

‫(‪)89‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p47.‬‬

‫‪58‬‬
‫أمن قومي‬

‫د د دداطااستس ا يط يسد د د د يد د د د اهت د د ددتا‬ ‫هد د د د خ ا‬ ‫وخ د د د د ا شد د د د س‬ ‫د د د د اط‬ ‫ابعوووووووا‬

‫را‬
‫ا ءد ددًج ا د ددو ي‬ ‫خ د د و ن د د ا ص د دواخ ا سءد دداس ا طااس د د‬ ‫وخ د د ا ش د د س‬ ‫د د اط‬
‫ا وخي‪.‬‬

‫(‪)90‬‬
‫اإلجراءات األ ريكية ذات األولوية في أوروبا ( اذا علينا أن نفعل؟)‬

‫يي سم د د د د‬ ‫ا خ سد د د ددس‬ ‫ي د د د د ا شد د د ددط‬ ‫د د د دداس ك ا اس د د د د‬ ‫اامد د د ددتث ا و سل د د د د عااه د د د د‬

‫ي د د د د هار ئ د د د د‬ ‫ا امد د د ددت ا اس د د د د‬ ‫د د د دداس ك ا وري د د د د‬ ‫ا ا د د د د اوااهه د د د د أ خ د د د د‬ ‫ا اهت د د د ددتا‬
‫يص د د د م‬ ‫وااهد د د ا ل د ددوه ا اد د د اه د ددت بال د ددو م س د د د ا ش د دداط‬ ‫د ددط ا ا خ س د ددس‬
‫ي سمد د د ا الط د ددا‬ ‫ا امدد ددت أ خ د د د يسد د د‬ ‫دد دداس ل ا وريد د د‬ ‫خ ا د د د ا ش د دداط‬ ‫ا ي سد د د‬
‫ا اد د د د اش د د ددياه وخ د د د د ا شد د د د س م د د د د اط ‪ .‬سس د د د د يلد د د د‬ ‫ا اهت د د ددتا‬ ‫ا س د د ددت ا ا ط د د د د‬
‫يس د د دده ا و سلد د د د ب د د ددس ارامد د د د ا خ د د د د‬ ‫ار اصد د د د ي ا يط يسد د د د ‪-‬ا خ سد د د د‬ ‫ا سً د د د د‬
‫ا امد ددت ي د د ارام د د ا خ د د‬ ‫د دداس ل ا وري د د‬ ‫ي د د ارام د د‬ ‫ط ك اس د د ا ا د د ااءد ددم‬
‫ا ات خ د د د ا س د د د‬ ‫خ ددد‬ ‫ا‬ ‫م أود د ددطه ى د د د‬ ‫ناد د ددة ند د ددسست د د د ئ ي د د د بط ك اس د د د‬
‫م اه ا موااه ا ا اساطس ا و ‪.‬‬ ‫ا ا‬

‫ار د د دداطااست ب د د ددس ا وريد د د د‬ ‫د د دداطااستس ا يط يسد د د د ا تت د د ددت ا امد د د د‬ ‫ا‬ ‫س دددد‬
‫ا شددددد م‬ ‫ها د د د د د‬ ‫خ ا م ي د د د د د ا د د د د ددتس‬ ‫م أ خ ددددد و نددددد‬ ‫ا امد د د د ددت ا يط يس د د د د د‬
‫أ اك د ددو ط ا د د د او ب د ددل ه اد د د‬ ‫د ددو د د د ا ا امد د د‬ ‫اءد د د ‪-‬ا د د د او ‪ .‬د د د اام د ددتث ند د د‬ ‫ا‬
‫سددد‬ ‫ا‬ ‫سد د ددت س د د د ا ءد د ددامل‬ ‫ا شد د دداطا اد د ددت م ا خ س د د د ا نى د د د‬ ‫ا د د ددتس‬ ‫د د ددس‬
‫ا امد د د ددت ار د د د د ع ء د د د د س ا ا تس نس د د د د‬ ‫ا وري د د د د‬ ‫ا ار د د د د د ا سءد د د دديطي ا د د د ددتس ن‬ ‫ه دددد‬
‫ارءد د ددي ااو د د د ي د د د هار ئ د د د ا خ سد د ددس ه د د د‬ ‫أ يرسا د د دوا ا شد د د‬ ‫ااو د د د ي د د د ااو د ددط‬
‫ءد د د ‪ 2024‬يد د د الص د ددس‬ ‫ا د د د ا ا ماد د د‬ ‫ا ددد‬ ‫د ددة ‪ %2‬يد د د‬ ‫ا ارد د د د ا د ددتس ن‬
‫م د ددطد أ خ د د د ‪-‬‬ ‫ا سء د دديط ‪ .‬سس د د د يلد د د‬ ‫ا لد د دت اخ‬ ‫د د د ا ا ارد د د د ه د د د‬ ‫‪ %20‬يد د د‬

‫(‪)90‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p48.‬‬

‫‪59‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫د د د س ل ناد د ددة امرسد د دده‬ ‫ا د د ددتس‬ ‫ءد د ددا ط س د د د اسه د د دده ا د د ددط‬ ‫ا د د د او‬ ‫ا ت د د د ج ا شد د ددط‬
‫ن د د أارءد دده عشد دديل‬ ‫د ددة ا د ددتس‬ ‫س د د ا تهد ددو ا طايس د د‬ ‫هار د د ا لكد ددوإل ا ي يس د د ا شد ددط‬
‫أسىل ‪.‬‬

‫ا او سد د د يد د د‬ ‫ا طااسد د د‬ ‫د دداطااستس ا يط يسد د د ا اط س د دده نا د ددة ا اهت د ددتا‬ ‫ا‬ ‫أند د د‬

‫ت اخا د د ددي‬ ‫د د د د س ل يد د د د ا د د د د او امء د د ددس‬ ‫د د ددت اه د د ددت أ خ د د د د‬ ‫ا اد د د د‬ ‫ا صد د د دواخ ا سء د د دداس‬
‫ا م س د د ا او س د د‬ ‫وااه د د ا اهت د ددتا‬ ‫ا تد ددوي ا ص د د خ و‬ ‫س د د يت د د م ا د ددتس‬ ‫ا ا يا د د‬
‫د دداطااستس ا يط يس د د‬ ‫ا‬ ‫دد‬ ‫د د ال ا‬ ‫د د اط ‪.‬‬ ‫ر د ددس ي د د‬ ‫ي د د ا ص د دواخ ا سءد دداس‬
‫اط اسد د د د‬ ‫ا م د د ددط ا‬ ‫م أ خ د د د د سد د د د يتد د د د م يي سمد د د د ا خ د د د د‬ ‫يد د د د‬ ‫أ سد د د د ا اسد د د د‬
‫اط ا ‪.‬‬ ‫أي ا رى ا‬ ‫س يت م يي سمي ا خ‬ ‫ه ت ا اس‬

‫الشرق األوسط ‪Middle East‬‬

‫ا ادد د د اس د د د ا ي ه د د د ي كلدد د د ا شد د ددطد‬ ‫د د ددي س‬ ‫د د ددة ا‬ ‫د د دداطااستس ا اطيد د ددا‬ ‫اشد د ددسط‬
‫د د دداطااستس ً د د د د‬ ‫ا‬ ‫ا ته يد د د د ‪ .‬ناس د د ددي ه د د ددت‬ ‫ا ل دددد‬ ‫د د ددل ه د د ددت اه ع د د ددت اط‬ ‫ا‬
‫ا خ بسد د د‬ ‫ا ل ددد‬ ‫ددد‬ ‫ا ام د ددت ا يط يسد د د سد د د ا كلد د د‬ ‫يط ه د د د اوريد د د‬ ‫اهت د ددتا‬
‫د د د د وا‬ ‫ند د د ددت ار د د د ددالطاخ ار اص د د د د ي ي د د د د‬ ‫ا او د د د د ا اطا د د د د‬ ‫اصد د د ددت ط ا خ د د د د‬
‫ا ط د د د د ددو‬ ‫أ د د د د ددت واس ا ته د د د د د س‬ ‫ا ش د د د د د ول ا اطاعك د د د د د ‪-‬ا اهاي د د د د د ااو د د د د د ا اطا د د د د د‬
‫دد د ددل سهدد د ددو د د د ددسس‬ ‫دد د دده ا شد د د ددطد ا‬ ‫ا اس سد د د د‬ ‫ار اصد د د د ي ا ا د د د د ه اط‬ ‫اراا د د د د ن‬
‫ر اء د ددسكط نا د ددسه‬ ‫ا دد د‬ ‫نخ د د د بسس ا تهد د د س‬ ‫ي د ددًجا آي د د د هء د ددا ب د ددل أخ د د د وصد د د‬
‫أ اء د د د د ح‬ ‫ا كل د د د د‬ ‫اه او س ا د د د د ع ء د د د د‬ ‫ا سسد د د ددس‬ ‫أي د د د دداك ‪ .‬يتد د د ددا أ ا د د د ددو‬
‫د د ددل ا مد د ددت ‪ .‬ر ا د د دهام ا كل د د د‬ ‫عد د ددا يمتد د ددا ا ا ي د د د أ خ ا د د د اشد د ددطد ا‬ ‫ااش د د د‬

‫‪60‬‬
‫أمن قومي‬

‫ا ل ن د ددت عش د ددا‬ ‫اند د د‬ ‫ش د دداطا ا ل د ددس‬ ‫ا خ بسد د د سد د د ا سد د د‬ ‫وك د ددط ا ل د د د‬ ‫يو د د د‬

‫نت ار الطاخ اصت ط ا ته ا س س (‪.)91‬‬

‫ا د ددت‬ ‫د د اط ندد د ‪2015‬‬ ‫د دداطااستس ا اطيد ددا اار س د د ا ك د د ا و د د ي د د‬ ‫ا الد ددت‬

‫د د د د اط ‪-‬ا ت د د د د‬ ‫د د ددل ا د د دداغا‬ ‫أيد د د د ا ش د د ددطد ا‬ ‫أاهد د د د ا ت د د د د ا وك د د ددط نا د د ددة أي هد د د د‬
‫س د د د ا س د د د ‪ -‬ند د ددت ار د د ددالطاخ او د د ددس اروج د د د يدد د د ود د ددًم‬ ‫ا طئسءد د ددس ا طانس د د د نخ د د د‬
‫د د د د د اوان د د د ددل اكد د د د ددو ط ا ل د د د د د ائ‬ ‫د د د د ددام ا ا و د د د ددل‬ ‫اااشد د د د د خ ا‬ ‫ا د د د د ددو ً‬ ‫ا ش د د د ددط‬
‫اط اس د د د يس ي د د د ‪.‬‬ ‫اىد د ددكا عااشد د ددك‬ ‫ار د د ددال خااس ا وثد د ددط د ددتخ‬ ‫ا لد د ددت اخ‬ ‫ا سء د دداس‬
‫وااه د د د‬ ‫د د دوا ي د د د ا صد د ددرل ا و د د د ‪.)92( 2015‬‬ ‫د د د ه ا اشد د ددك‬ ‫د د ددت ا د د ددا ط‬
‫د ددل نط د د‬ ‫ا امد ددت ا يط يس د د س د د ا شد ددطد ا‬ ‫ا هد ددوس ع ص د د ح ا وري د د‬ ‫ا امد ددتي‬
‫ا اط يي س د د د‬ ‫د د د ا د ددت واس‬ ‫يس د ددل عسد د ددم د ددط ئ يس د د د‬ ‫ا وااه د د د‬ ‫ا و سلد د د آ سد د د‬
‫ا وااه د د‬ ‫آ سدد‬ ‫د ددًيسس (‪.)93‬‬ ‫ا‬ ‫ا س دد‬ ‫د ددة ا د د ا اكد ددط‬ ‫ا طئسءد ددسو‬ ‫د ددتنو ا ل د د‬
‫وك د ددل ا رس يد د د‬ ‫سءد د د‬ ‫اواهد د د‬ ‫د د د يءد د د اخ‬ ‫سلد د د ا يد د د ا ل د ددوي ا يط يد د د‬ ‫سد د د‬
‫ا ام د ددت‬ ‫اكا د ددا ن د ددتا وك د ددل ا رس يد د د ب د ددس ا وريد د د‬ ‫د د د ا يس د د د أ ا شد د دطاو ا اسد د د‬
‫يددد‬ ‫د د دطائسل با شد د ددسل ا ش د د دطاو‬ ‫ر د د ددس‬ ‫د د ددط ئه س د د د ا كل د د د ا سط س د د د‬ ‫ا يط يس د د د‬
‫ي يد د د‬ ‫سد د د ا كلد د د‬ ‫ب د ددس ا ش د ددط‬ ‫ا د ددت م ا اد د د ار د ددط سد د د ا ن د ددًج اش د ددتس ا اسد د د‬
‫ا ام د د د د ددت أ اس د د د د ددهه ار د د د د ددالطاخ اد د د د د دواه ا ل د د د د ددوه ا د د د د د د ي يل د د د د ددت ا صد د د د د د ح‬ ‫اوريد د د د د د‬
‫ا ادددد‬ ‫يط د د د ددو س د د د د ا لد د د ددو ا يط يس د د د د‬ ‫ا يط يس د د د د (‪ .)94‬أي أ ار د د د ددالطاخ س د د د د ا كل د د د د‬
‫ند د ا صد د ح ا يط يسد د يد د‬ ‫ا ددواه ا ل ددوه ا ل ب ددل ددو وتيد د‬ ‫دداس ل يد د أا ددل ند د‬
‫يل د ددت‬ ‫د دداطااستس ع د ددا ار د ددالطاخ ا ءس د د د سد د د ا كلد د د‬ ‫د ددل ا د ددت م ا ش د ددط ي ‪ .‬ا د ددطه ا‬

‫(‪)91‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p48.‬‬
‫(‪)92‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p49.‬‬
‫(‪)93‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p49.‬‬
‫(‪)94‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p49.‬‬

‫‪61‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ا طود د د ا ء د دداتا ا م د ددت‬ ‫د ددا اش د ددتس ار د ددالطاخ ا ءس د د د‬ ‫يد د د‬ ‫ا ك ئرسد د د‬ ‫ا صد د دطان‬

‫ا ا اغ ي ا ك ئرس (‪.)95‬‬ ‫ي ا لط‬

‫د دطائساس س د د ا كل د د ا سط س د د‬ ‫د دداطااستس ا ط د د ا‬ ‫د ددة ج د ددال اا د ددة ا‬ ‫دد س‬ ‫ع‬

‫نادة يدته أاسد م‬ ‫(‪)96‬‬
‫ا خ بسد‬ ‫ا ت ند‬ ‫د اط‬ ‫يوااهد‬ ‫آ سد‬ ‫اواه اه ا ءس س‬
‫دد ا ءددً اره دد خ سد د‬ ‫نا ددة أاددي ا هددس ا طئسءد د‬ ‫دطائسا ‪-‬ا راءددكس‬ ‫يره د ا صدد اط ا‬
‫الاددك‬ ‫ا اهت ددت ا د ي اشددياي د اط‬ ‫ا خ بس د‬ ‫ددل ا ت ن د‬ ‫يد‬ ‫ا كل د ‪ .‬ا سددو ا اهت ددتا‬
‫ر اسا ددط ا وري د‬ ‫اد‬ ‫د ا س د ا ش د ول س د ا كل د (‪.)97‬‬ ‫خاو د عددا ا دطائسل سء د‬
‫بواع ا مل س ا كل ا سط س ‪.‬‬ ‫طائسا ‪-‬ا راءكس‬ ‫أ ا ص اط ا‬ ‫ا امت ا يط يس‬

‫ادي‬ ‫م خد ا خ د‬ ‫ا ش دطاو ي د ا ددت م ا سط س د‬ ‫ا امددت ا اس د‬ ‫الددو ا وري د‬

‫ا دت م ا سط سد عصدوخ يا اه دت يصدام يشداط يد‬ ‫ادت‬ ‫هت أي ا دت م ا سط سد م دطائسل‬
‫ا ش د دداط (‪ .)98‬اء د ددسة اخ ا اطي د ددا د ددة ا رسد د د ا ط د د د‬ ‫د د دطائسل سد د د يوااهد د د ا اهت د ددتا‬
‫لكددو أ ددة ا اس د‬ ‫ا ددا س ا لىددس ا راءددكس س ‪.‬‬ ‫اس د‬ ‫ددً‬ ‫يد‬ ‫د‬ ‫دطائساس‬ ‫ا‬
‫ا امددت‬ ‫ا وريد‬ ‫علسد‬ ‫وااهد ا امددتي‬ ‫دطائسل ا ددت م ا سط سد‬ ‫ا شدطاو ا ي سد يد بددس‬
‫ته ا وري‬ ‫بس ا ت م ا سط س م طائسل ا سو‬ ‫ار اص ي ا ءس‬ ‫اسه ه ا اس‬ ‫ي‬
‫ددااي أ‬ ‫ا د ي يد‬ ‫ار اص د ي ا ءس د‬ ‫ا ه ددت ي د ا اس د‬ ‫د ام م د‬ ‫ا امددت سطن د‬
‫ا امددت ا يط يسد‬ ‫يس د ا وري د‬ ‫ا شدطاو يس د (‪.)99‬‬ ‫ط ددت‬ ‫ددال ا د‬ ‫و د ا طود‬

‫(‪)95‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p49.‬‬
‫ا ل نت اص‬ ‫ة ا لس ا ت ‪ -‬ان‬ ‫س‬ ‫(‪ )96‬تصنيف الوليات المتحدة للجماعات اإلرهابية ع‬
‫هه هللا‬ ‫ًي‬ ‫هط ا ته ا‬ ‫هط ه‬ ‫ا امط ط ا راءكس س‬ ‫ا امت ا يط يس ي ل‬ ‫ا وري‬
‫خ بس ‪.‬‬ ‫اا ا ا ن‬
‫(‪)97‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p49.‬‬
‫(‪)98‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p49.‬‬
‫(‪)99‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p49.‬‬

‫‪62‬‬
‫أمن قومي‬

‫أيد‬ ‫م دط ي‬ ‫د‬ ‫اواهه‬ ‫ا سط س ا تان‬ ‫الو ناة انا خ ا ال‬ ‫س ا كل ا سط س‬

‫م اخ يي س ‪.‬‬ ‫ا ل خاس ا يط يس س ا كل‬ ‫ا ءس‬ ‫ا ت م ا ا اس خس اواه‬

‫س دد‬ ‫ددة أ يدد‬ ‫ي دد بسددل ا اددو‬ ‫ا يط يسدد ا ءدد عل‬ ‫ار دداطااستس‬ ‫ناددة وددً‬
‫د ا د ط ر س د ا ا د اهددت "نحوون‬ ‫دداطااستس ا يط يس د ا تت ددت ا لىددس ا راءددكس س‬ ‫ا‬
‫لتز ون بالمساعدة على تيسير إبرام اتفاق سالم شا ل‪ ،‬يقبله السرائيليون والفلسطينيون‪،‬‬
‫ا اطيددا سد ن يد ا م ا د ي ا ددة وسد اخ ات ددتا‬ ‫علووى حو اود س وواء"(‪ .)100‬ا اد ا ددت اواهد‬
‫د دطائساسس‬ ‫ددو ددوم ا‬ ‫ه ددل ا ددت اس‬ ‫ا يط يد د ا ط د د‬ ‫اهد د ا ء ددً يل رد د ا و د د‬
‫د اطخاه ا لددت‬ ‫دطائساس ناددة أخس ا وا د‬ ‫ا‬ ‫ا راءددكس سس ع ارد د ددً سد ظددل ا اد اط ا‬
‫طائسل ‪.‬‬ ‫نن‬

‫(‪)101‬‬
‫اإلجراءات ذات األولوية في الشرق األوسط ( اذا علينا أن نفعل)‬

‫س دس‬ ‫دل‬ ‫و س ا شطد ا‬ ‫ا‬ ‫جا‬ ‫ا ا اط ا‬ ‫اطااستس ا ي ا لوي‬ ‫هت‬

‫ا اص ي أي س ‪.‬‬

‫سياسيا‬
‫ا‬ ‫أول‬
‫ا‬

‫شددت‬ ‫ي د وددًم ار دالطاخ‬ ‫ا ء د نت ناددة ا هددوس ع د ي‬ ‫د سهه ا ش دطاو‬ ‫‪-‬‬

‫ج ال ي ي ‪.‬‬ ‫ا‬ ‫ا اتخ تس‬ ‫ارنًه‬
‫طاي ا س اط ‪.‬‬ ‫اها اط‬ ‫ه‬ ‫ا س سر‬ ‫ت واس‬ ‫ة ا اصتي‬ ‫تن ا تهو ا طايس‬ ‫‪-‬‬
‫ناددة املسددك ي كلد يءددالط يه ددط ع د سد ج ددال‬ ‫ددط ئ‬ ‫‪ -‬يد ه د يااددهيس ع ءد نت‬
‫ا لاست ا لوي ا ا يل‪.‬‬ ‫يتاس ا اس‬
‫يءالا ‪.‬‬ ‫و ا ا ال ي ا سطاد ت‬ ‫اطااستس‬ ‫سهه طاوا ا‬ ‫‪-‬‬

‫(‪)100‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p49.‬‬
‫(‪)101‬‬
‫ً ا اه خاا‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p49- p50.‬‬

‫‪63‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫دة يد خ‬ ‫ا يدس ا ًا دس يد ا سدو‬ ‫ءدسة دة اءدو ا مدط ا اسد ا ءددوخ‬ ‫‪-‬‬

‫هس اه س أي ‪.‬‬ ‫ب‬ ‫من‬

‫ثاني ا القتصاد‬

‫ا ا ا تأ س يس ت أ ادي ندت ا ءد ا‬ ‫اتخ‬ ‫ا امت ارنًه‬ ‫اتن ا وري‬ ‫‪-‬‬

‫ا ا يءاغاه ارخ بسو ا ته و ‪.‬‬ ‫س‬ ‫ا‬
‫ناددة يوانددا‬ ‫ع د سسه د يصددط ا ا د ا سط س د ا ءددسو ي‬ ‫‪ -‬اشددتس ا ددت م س د ا كلد‬
‫ا اص ااه ‪.‬‬ ‫امت‬
‫ن‬ ‫ا تس‬ ‫ي وًم ا ش خ ار اص ي‬ ‫ا يت بس‬ ‫اخ س هره ا اكو اخ‬ ‫ي‬ ‫‪-‬‬
‫ا راوه ‪.‬‬ ‫واد ا تا س‬ ‫سوائت ا‬

‫ثال اثا األ ن والجانب العسكري‬

‫ا امدت‬ ‫م يد ا وريد‬ ‫ا ىدط خي سد ا كلد‬ ‫مارر ع واو ا سءديطي ا يط يد‬ ‫‪-‬‬

‫امر ل ناة ا اواه ا لو ا ت س ‪.‬‬ ‫ا خ بس‬ ‫هار ئ ي ا هت‬
‫تخااه ع س ج ال يت م ا لد او‬ ‫ا اس س ناة اسه ه ي ء اه‬ ‫ء نت ا شط‬ ‫‪-‬‬
‫اا ط‪.‬‬ ‫الس عتهو يي سم ا خ‬
‫عشديل أسىدل‬ ‫ا وطه ادتس‬ ‫ا لت اخ‬ ‫اصخو‬ ‫ناة اط ا تس‬ ‫ء نت ا شط‬ ‫‪-‬‬
‫ا ص خ وس ا شك ‪.‬‬ ‫ت ا اهت تا‬
‫ا ل ا طاا ي اياًا ًج او ي امسست اردوج د اط‬ ‫مطي‬ ‫س ل ي ا شط‬ ‫‪-‬‬
‫الس ‪.‬‬

‫أي‬ ‫دداطااستس س د أ و اه د ا شددطد أ ددكس‬ ‫د اد ط ا‬ ‫الىددس ا راءددكس س‬ ‫ع د سو‬

‫ددااي ن د ن اس د اءددو ا لىددس ا راءددكس س ‪ .‬د ا ي د يرءددط‬ ‫س د أ ا اص د ي ي د‬ ‫ند‬
‫د ال ات سددت‬ ‫س اهد‬ ‫ند ا يد ا امددت‬ ‫ا ددتن ا د‬ ‫ا يط يسد ا تت ددت بو د‬ ‫ا اد اط ا‬
‫ن ه اءاك ا و س ا راءكس س ‪.‬‬

‫‪64‬‬
‫أمن قومي‬

‫جنوب ووسط آسيا ‪South and Central Asia‬‬

‫دل‬ ‫ا ا اا سه به ي كل ا و‬ ‫ا يي اس‬ ‫اسطس سل ا ي ا لوي ا يط ي‬

‫ا ست ددت يد‬ ‫ا خ بسد‬ ‫و ددس ا ا لس د‬ ‫ا سد‬ ‫ددي‬ ‫أاهد اىد أوثددط يد خ د‬ ‫آ ددس ‪ .‬هسد‬
‫ا ء ددًج ا ددو ي‪ .‬ناس ددي‬ ‫ا ددس ا اا د د‬ ‫د د ال‬ ‫ددط ا ددو‪ .‬اىد د‬ ‫ار اصد د‬ ‫ا ا ددتا جا‬
‫ددل آ ددس ‪.‬‬ ‫ا امددت ي د ي كل د ا ددو‬ ‫ددت اوااددي ا وري د‬ ‫ا اد‬ ‫اسددطس ا و سل د ا امددتي‬
‫ا امدت اواادي اهت دتا‬ ‫ر اهام ا وريد‬ ‫س ع وءا‬ ‫ا خ بس ا ل‬ ‫أ ه ا اهت تا‬
‫ا ل ددً‬ ‫او ددل ع وء ددا (‪ .)102‬سس د د يلد د‬ ‫يس ا ددو يد د‬ ‫ا دد‬ ‫ا لد د ااس‬ ‫يد د ا خ د د بسس‬
‫أ اها م اشو ا اه نءديطي دت د ي‬ ‫اطااستس ا ي ا لوي‬ ‫اطه‬ ‫ا ه تي‪-‬ا وءا ا‬
‫اكاا ا ا ي باوي س يءا طا‪.‬‬ ‫ة ا التا ا ءًج ا و ي ي‬

‫ا امددت س د ي كل د ا ددو‬ ‫أ يص د ح ا وري د‬ ‫اددطه سل د ا ي د ا لددوي ا يط ي د‬

‫ددت ا د ط نا ددة أيدد ا وريدد‬ ‫ا اد د‬ ‫ا خ بسدد‬ ‫ددل آ ددس امددا ناسهدد ا اصددتي ااهت ددتا‬
‫نءديط‬ ‫ي دة ادوا اط‬ ‫ا ي ت‬ ‫اااش خ ا خ‬ ‫ال اس ل ناة ي‬ ‫ا امت هار ئه‬
‫ا خ بس د ‪ .‬د ال‬ ‫ددام ا ا و واس د ا مت ث د س د أ ددتي ا خ د بسس ‪-‬ا ل د‬ ‫ي د ااال د م ا‬
‫ا اد ر اشد خا سد ا ءدداوا ا هندده‬ ‫ددة ع وءددا‬ ‫ا امددت‬ ‫دداطااستس ا وريد‬ ‫اءددسة‬ ‫ددو‬
‫د ال ا اص ددتي ا سء د ا ط ددس‬ ‫ا ءددالط ا سا ددت ناددة ارءدده ‪.‬‬ ‫ً ددالطاخ أسغ اءددا‬
‫م آ ددس ا و ددك ا ا د ال د‬ ‫ام د اءددسة ددة‬ ‫ددل آ ددس‬ ‫ا صددس س س د ي كل د ا ددو‬
‫(‪.)103‬‬ ‫ننًه‬ ‫و‬ ‫ي ا اا ا لوه ا ا سء ‪ ..‬اسك ا‬ ‫ا هس‬

‫(‪)102‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p50.‬‬
‫(‪)103‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p50.‬‬

‫‪65‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫(‪)104‬‬
‫اإلجراءات ذات األولوية في جنوب ووسط آسيا ( اذا علينا أن نفعل؟)‬

‫سياسيا‬
‫ا‬ ‫أولا‬

‫خ د ا لسد ي سد أيد ا مدسل ا ه دتي‬ ‫ادتن‬ ‫اطااستس ي ا ه دت‬ ‫س ك طاوا ا‬ ‫‪-‬‬

‫س ا س أام ا كل ا مت ي ‪.‬‬
‫ي‬ ‫اددي ر ي يد‬ ‫ي سمد ا خ د‬ ‫اهو د‬ ‫ا ثسد‬ ‫د لو ع ىددغل ناددة ع وءددا‬ ‫‪-‬‬
‫يد د د أنىد د د ا لتيد د د‬ ‫يء د دداهتسو ا ش د ددط‬ ‫ا ددد‬ ‫د د دطاو أ ا ت د ددو يد د د ا خ د د د بسس‬
‫ا ء س ‪.‬‬
‫اسه ه ا ءً ا ي س ا كل ‪.‬‬ ‫وانل ا شطاو ي أسغ اءا‬ ‫‪-‬‬
‫ا مددت‬ ‫ددطنس هيوياهد‬ ‫هد‬ ‫واندل اسه دده نددًج يي سمد ا رءد سد أسغ اءددا‬ ‫‪-‬‬
‫ا اكطس ‪.‬‬ ‫اس‬ ‫يل‬ ‫ي اتا ا‬
‫أ ا صس اه ت يد اروج د‬ ‫امر ل ناة س اه هس‬ ‫م او آ س‬ ‫اء نت‬ ‫و‬ ‫‪-‬‬
‫س ا كل ‪.‬‬

‫اقتصاديا‬
‫ا‬ ‫ثانيا‬
‫ا‬

‫اسه ه اره خ ا ط اعل ار اص ي‬ ‫شت ا ا يل ار اص ي و ل ا و آ س‬ ‫‪-‬‬

‫ااه أ اسهه ا اوانل ا ات خ ‪.‬‬ ‫اا ي‬
‫يء نتاه ار اص ي س ا كل ‪.‬‬ ‫شت ا ه ت ناة ه‬ ‫‪-‬‬
‫أ ع وءا‬ ‫ار اث خ ي امء ا ي‬ ‫ا ات خ‬ ‫ا سً‬ ‫‪ -‬س ع وءا‬
‫‪.‬‬ ‫ا امت س يي سم ا خ‬ ‫ناة أاه يء نت اوري‬ ‫اط‬

‫(‪)104‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p50.‬‬

‫‪66‬‬
‫أمن قومي‬

‫ثال اثا األ ن والجانب العسكري‬

‫دد‬ ‫د ددت‬ ‫ر هه د د‬ ‫ا يدد سدد‬ ‫د دوا‬ ‫‪ -‬ام د د يااهيد ددو بد ددتن ا ميوي د د ا سغ اس د د‬
‫ا خ بسس ااوط ‪.‬‬ ‫ًي‬ ‫ا ل نت ا ا لس ا‬
‫عد ددااه ر يءد دداكسسو‬ ‫دد‬ ‫دد‬ ‫ا يدد د ا سغ اس د د‬ ‫د د سهه ا لد ددو ا لا س د د ل د دوا‬ ‫‪-‬‬
‫د د ددة‬ ‫ا طايسد د د‬ ‫اته د ددو ا تباوي د د ددس‬ ‫اهس د د د ا ل د ددط‬ ‫د د د ه ا سط د د د‬ ‫ا ر د ددوه سد د د‬
‫املسك ا ءً ا تائ ‪.‬‬
‫ا ء د د ددام‬ ‫د د ددت ا ت ند د د د‬ ‫ه دددد‬ ‫اد د د د اط ا‬ ‫ص د د ددط نا د د ددة أ االد د د د ع وء د د ددا‬ ‫‪-‬‬
‫ا ا اس ل ااكً ي أ اخ سه ‪.‬‬ ‫ا خ بس‬
‫ا ون د ددوم د ددة ا كلد د د د ددتن اهو اد د د‬ ‫م آ د ددس ا و د ددكة ى د د د‬ ‫د د د س ل يد د د‬ ‫‪-‬‬
‫‪.‬‬ ‫ي سم ا خ‬

‫نصف الكرة الغربي‪-‬أفريقيا ‪Western Hemisphere‬‬

‫يصد د د د د مه ا ي سد د د د د‬ ‫(‪)105‬‬
‫ا د د د ددط ا غط د د د د د‬ ‫ا و سلد د د د د سد د د د د ي كلد د د د د اصد د د د د‬ ‫ا دد د د د‬
‫اد د د خ د ددس‬ ‫سء د د د ي د د د‬ ‫د د د ال او د ددح د ددو ا‬ ‫ار اصد د د ي نا د ددة ا د ددي ا لص د ددوه‬
‫اسا ط د د د‬ ‫ا د د ددط ا غط د د د‬ ‫ا د د ددت م ا ءد د ددالط س د د د اص د د د‬ ‫ارام ي د د د ا صد د ددس ‪ .‬سس د د د يل د د د‬
‫ا ه د ددط س د د اصد د د‬ ‫ا د ددت م ا ء د ددالط ا صد ددتيل‬ ‫ا ام د ددت ييء د د ر اصد د د‬ ‫ا وري د د‬
‫د د د ال ادد ددتن ا م يد د د ا ي سد د د اوريد د د‬ ‫اس د ددهه أي د د د اارس د ددت ا اصد د د ا "‪.‬‬ ‫ا د ددط ا غط د د د‬
‫د ددامت‬ ‫ا صد د د ح ار اصد د د ي‬ ‫ا د ددت م ا تي ل اط سد د د ا طا كد د د عد د د لس ا ش د دداط‬ ‫ا ام د ددت‬

‫(‪(105‬‬
‫ط ول‬ ‫‪ Western Hemisphere‬ناة ا اا ا خ س ا ا ال‬ ‫ا ط ا غط‬ ‫اص‬ ‫اكاك اء س‬
‫ون‬ ‫و يصكاح اغطاس‬ ‫طد ول ا ه ام ‪.180‬‬ ‫ن ت ول اط ا ‪ -‬ت‬ ‫ا ه ام ا طئسء ا ي ال‬
‫أسط لس ا م س ا شط س‬ ‫ك ا غط س ي أ خ‬ ‫ا‬ ‫ي ا يسط اس‬ ‫ا ط ا غط‬ ‫ا خس‪ .‬ا و اص‬ ‫اص‬
‫اث ة ي ه عسم ي اهخ‬ ‫اه ي أاا خ اسي ا ا‬ ‫ك س ا س او س‬ ‫ا لصوه ي خ س نت ي ا‬
‫ة ا ت و ي ا ط اار ي ‪.‬‬ ‫سا‬ ‫ا‬

‫‪67‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ا هت د د د د ددط س د د د د ددط ا ل اواسدد د د د د ا اد د د د د د اهد د د د ددت أي د د د د د د‬ ‫ارات د د د د د خ ع ل د د د د ددت اخ‬ ‫ي د د د د د ا س دد د د د د‬

‫ا شاطا (‪.)106‬‬

‫ا ام د ددت‬ ‫ا اد د د اوااد ددي ا وري د د‬ ‫سل د د ا ي د د ا ل د ددوي ا يط يدد د ا ام د ددتي‬ ‫هد ددت‬
‫ا ددددد ل‬ ‫ا خ بس د د د د د‬ ‫ا ل ددددد‬ ‫ا ا د د د د دداً‬ ‫ا د د د د ددط ا غط د د د د د ع سص د د د د د ع‬ ‫س د د د د د اص د د د د د‬
‫ا ا د د د سس ا صد د ددس‬ ‫ا امد د ددت‬ ‫ي د د د ا وري د د د‬ ‫يمد د ددت‬ ‫ا ا د د د ا د د دطا ل عسً د د د‬ ‫ار د د ددا تا ي‬
‫ا ط ا غط ‪.‬‬ ‫س اص‬ ‫اط‬

‫ا ا د د د دداً ‪ -‬اد د د ددتي ا س د د د د‬ ‫ا اطايس د د د د ‪-‬ع د د د د س د د د د ج د د د ددال ا سص د د د د ع‬ ‫ا ل دددد‬

‫د د د د ددت اخ‬ ‫وااس د د د د د ر‬ ‫ع د د د د د سسه د د د د د‬ ‫م أيط ي د د د د د ا و د د د د ددك‬ ‫اهد د د د ددت ا د د د د ددالطاخ‬ ‫ا رء د د د د د‬
‫د د د د د د ج ار د د د د د ددا تا ي‬ ‫ع‬ ‫و د د د د د د اا ءد د د د د ددال ا ميوي د د د د د د‬ ‫ا ءد د د د د ددار خ ‪ .‬س د د د د د د س د د د د د دده ً‬
‫ده ااشد ددغسل س د د‬
‫سءد ددو هسد د ا‬ ‫اد ددت ا‬ ‫ا ط دد‬ ‫ا سء د د خ (‪ .)107‬أي د د ن د د ا ا د د سس ا صد ددس‬
‫د د ددة يد د ددتاخ ي د د د ود د ددًم‬ ‫د د ددة د د ددما ا كل د د د‬ ‫ا د د ددط ا خ د د ددس ‪ .‬اءد د ددسة ا صد د ددس‬ ‫اص د د د‬
‫س د د دداه ا ر د د ددا سد د د د‬ ‫ا ل د د ددط س ا اد د د د الو د د د د ا ت د د د د ‪ .‬اوان د د ددل خ د د ددس‬ ‫ار د د دداث اخ‬
‫د د ددام ا ط د د ددس‬ ‫ب د د ددتن هار ئهد د د د ا د د ددو سس ا اط ييد د د د سس ‪ .‬ند د د د بسد د د د ا‬ ‫ا م د د ددط ا د د د د خ‬
‫د ددة‬ ‫خ د ددس ا ت ا اوخ د د د س د دده ً اء د ددسس‬ ‫د ددل يد د د ا ص د ددس‬ ‫ا ص د ددس س ر د دده ً ا د ددتن‬
‫س ا س أام ا كل "(‪.)108‬‬ ‫ام‬ ‫ا‬ ‫ي سس‬ ‫او س ا ط اعل ا سءيط‬

‫ا امدت‬ ‫و د يد ا وريد‬ ‫ا ا اا اد عسً د‬ ‫ا ط ا غط‬ ‫م اص‬ ‫سس يل‬

‫ات م ا تي ل اط سد‬ ‫ا ل ار ا تا ي‬ ‫اط‬ ‫س يوااه ا ا سس ا صس‬ ‫اش خ ه ا اس‬
‫ددتا‬ ‫اال د‬ ‫ددس اه‬ ‫ا ا د اهددت‬ ‫ا ددط يصددام يشدداط س د يوااه د ا اهت ددتا‬ ‫سد اص د‬
‫دداطااستس ناددة خس د يءدداوه‬ ‫ا ددوي ا‬ ‫س نس د سط ددت ‪.‬‬ ‫دداطااستس‬ ‫دطاو‬ ‫ا امددت‬ ‫ا وري د‬

‫(‪)106‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p51.‬‬
‫(‪)107‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p51.‬‬
‫(‪)108‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p51.‬‬

‫‪68‬‬
‫أمن قومي‬

‫ا امددت‬ ‫و د يد ا وريد‬ ‫ا اتد خ دتخ ار اصد ا يط يد يد ا ددت م ا اد اا اد عسً د‬

‫ا د ي ه دت ا رددطه ار اصد ي ات سد‬ ‫ا ددط ا خ دس ا ءددالط ا ءد‬ ‫يسد اصد‬ ‫د‬
‫ا دددط‬ ‫صد د‬ ‫سدددط ا ا عسد د‬ ‫مد ددت يد د ا ددا سط ا لد دوا‬ ‫ا اطايسد د‬ ‫ددوه ا ل د د‬ ‫لا ددل يد د‬
‫ا خ س ‪.‬‬

‫(‪)109‬‬
‫اإلجراءات ذات األولوية في نصف الكرة الغربي ( اذا علينا أن نفعل؟)‬

‫سياسيا‬
‫ا‬ ‫أول‬
‫ا‬

‫ي د د ود ددًم ا ش د د خ‬ ‫ا طو د د‬ ‫دد ا يدد‬ ‫ا تهد ددو ا اس س د د‬ ‫د د س ل ناد ددة ه د د‬ ‫‪-‬‬

‫ا تباوي س ا لو ‪.‬‬
‫يء د د س سدد د ا هد ددوس ع ءد ددً‬ ‫ا ا د د اد ددطسم ا س د ددل شد ددط‬ ‫د د سهم ا ميوي د د‬ ‫‪-‬‬
‫ا ط ا غط ‪.‬‬ ‫اره خ س اص‬
‫سوائ ددت‬ ‫ا اس د ع مط دد‬ ‫و د س دده ً أ‬ ‫ددة ا سددو ا د د ي ي ي د سسددي شددس‬ ‫د اكا‬ ‫‪-‬‬
‫د ا ا ءدسة‬ ‫ا دط نادة ند‬ ‫اشت ا ت م ا مط ا وطه س اص‬ ‫ا طو ا شاطا‬
‫ا شاطا‪.‬‬

‫اقتصاديا‬
‫ا‬ ‫ثانيا‬
‫ا‬

‫ىد‬ ‫اس سددك خ اعك د ار اص د ي ي د ا كل د‬ ‫اار ا د ا ات خ د‬ ‫د لو بامددت‬ ‫‪-‬‬

‫‪.‬‬ ‫يا‬ ‫ات خ ن‬
‫ا ل ئ د نادة ا ءدود اشدت‬ ‫ار اصد ي‬ ‫شت ناة ااد اط ا ه دت يد ا ندًه‬ ‫‪-‬‬
‫ا ا ااسح ا طو ا ءاتا ‪.‬‬ ‫ا شر سس اهس ا لط‬
‫د ددًج أ الك د د ن د ددوخ اس ئ د ددتا‬ ‫ر يص د دداح‬ ‫ا يط ي د د‬ ‫أ ا ل دد ا دد‬ ‫ى دد‬ ‫‪-‬‬
‫ا اطايس ‪.‬‬

‫(‪)109‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p51.‬‬

‫‪69‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ثال اثا األ ن والجانب العسكري‬

‫امددت يد ا تط د ا رء د‬ ‫ا شددط ن‬ ‫اشددت ا ثل سد‬ ‫‪ -‬خسد يءدداوه ا تهددو ا ماس د‬

‫سط د‬ ‫اشدط‬ ‫در ا كد ع ارها اطسد‬ ‫ة‬ ‫ا طايس‬ ‫ط ك ن ا تهو ا ماس‬ ‫ن‬
‫ا ي ‪.‬‬ ‫وا‬ ‫ي‬
‫ر د دداهتا‬ ‫امءد ددس ا د د م ا ساوي د د‬ ‫ا ند ددًج ا لى د د ئ‬ ‫ا ل د د او‬ ‫‪ -‬اسه د دده د ددس‬
‫اسكسل ارات خ سط ا شط ‪.‬‬ ‫ار ت‬ ‫ال‬ ‫ا تطيس‬

‫أفريقيا ‪:Africa‬‬

‫اطااستس ا يط يس ا تت دت أ أسط لسد ر اد اهم د خ ا شدط عد لسط ا امدتي‬ ‫ا تا‬

‫ددت ا ثددل ااددال‬ ‫و سد ا سد‬ ‫ا اص د ي اه ع د‬ ‫اى د ا ست ددت ي د ا ددت م ا ا د بددتأ‬ ‫ا تائ د‬
‫دد ا‬ ‫دداطااستس ا يط يسد د أ‬ ‫ا يط يسد د ‪ .‬اسا ددط ا‬ ‫ا ل ددتي‬ ‫ا ا ددتا أ د دواد ات ددت اء ددا‬
‫ا ا سس ا صس ‪.‬‬ ‫ان‬ ‫ا لس‬ ‫خ أسط لس‬ ‫ا امت س‬ ‫ا وري‬ ‫وااه‬ ‫امتي‬

‫اه ا ي د ساددال ت د اه‬ ‫سه د س د ا ل د خ‬ ‫ا ل نددت ا اء د و‬ ‫ان د‬ ‫يس ددل ا لددس‬

‫ا امددت يصد مه ‪ .‬سددط أ ا ددت م‬ ‫ا وريد‬ ‫ا دداهتسوا يدوا‬ ‫او ددسوا سد ي د ك ات ددت‬
‫أظهد ددط ا اهاي د د ع وااه د د ا اهت د ددت ا د د ي اشد ددياي ا ل د د‬ ‫ا اس س د د‬ ‫ا سط لس د د ا ل د د‬
‫سسر ‪.‬‬ ‫تخااه ا ي س ر اهام‬ ‫ا خ بس ا ته ي‬

‫د ا دو يد يءداث ط‬ ‫او د ار اصد ي ا سءديطي سد أسط لسد‬ ‫ا صس سد‬ ‫ااو‬

‫دداطااستس‬ ‫ددة أو ددط ددط ال اتد خي ا سددو ‪ .‬ا الددت ا‬ ‫يد ا ددهي‬ ‫ددل نلددت‬ ‫نددغسط سد ا لد خ‬
‫ا صددس س ا ا س د ا سط لس د‬ ‫خ د‬ ‫الددوس عسددم ا‬ ‫س د أسط لس د‬ ‫ا يط يس د ا او د ا صددس‬
‫دو‬ ‫امد س ا ادتا سد‬ ‫ار الطااس‬ ‫ناة ا ص ن‬ ‫و ا ا ال عتسء ا لا اهس‬
‫جا‬ ‫ددة ا ددت م ا سط لس د‬ ‫ا امددت‬ ‫ي ه د "(‪ .)110‬اءددسة ا وري د‬ ‫سددط يءدداتاي‬ ‫ا ا اهي د‬

‫(‪)110‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p52.‬‬

‫‪70‬‬
‫أمن قومي‬

‫ا لد خ نادة‬ ‫يوا سهد‬ ‫ا ل خ ناة اا سد اهاس اد‬ ‫ا تيت س ار اص ا س‬ ‫ا ءس‬

‫ا لدتي‬ ‫ءدا أ دواد ات دت اءدا‬ ‫اسطس هد ا ءدً ا يد ‪ .‬بهدت‬ ‫اا‬ ‫اخ ا اهت تا‬
‫ا امت ا يط يس ‪.‬‬ ‫الاسل ا جبس ا هتط سط ا ل اواس اوري‬ ‫اريط يس‬

‫(‪)111‬‬
‫اإلجراءات ذات األولوية في أفريقيا ( اذا علينا أن نفعل؟)‬

‫سياسيا‬
‫ا‬ ‫أول‬
‫ا‬

‫ا اس سد‬ ‫ا لد‬ ‫ا تا د ا دتا‬ ‫ي ا ميوي‬ ‫طاو‬ ‫ا امت‬ ‫الس ا وري‬ ‫‪-‬‬

‫ا س سر ا كو ا ا يت‪.‬‬ ‫اه ا صطان‬
‫ددس‬ ‫شددت ا ن ددًج اس ددل يد د ا ددت م ا وان ددت اسه دده ا ميد د ا رسدد م امء ددس‬ ‫‪-‬‬
‫ا وا س ‪.‬‬ ‫ا ءاتس‬ ‫ا ء‬ ‫ء‬ ‫اكو ط ا‬ ‫ا ل او‬
‫ا د د ي اس دددل سس ددي أيىد د يد د‬ ‫سد د ا و د د‬ ‫ا اءد د اس‬ ‫وان ددل ار ددات ع ًهاس اد د‬ ‫‪-‬‬
‫ا ت خ د ا س اد ا شددط ‪.‬‬ ‫د‬ ‫س تد ا‬ ‫ا اس س د‬ ‫ا ااهيد ا ل د‬ ‫ا ميويد‬
‫ساك ا سوا بتر ي أ ا اط تُستغل‪.‬‬ ‫ا بت ل‬ ‫ن تي ر ييو‬

‫اقتصاديا‬
‫ا‬ ‫ثانيا‬
‫ا‬

‫ا سخ ‪.‬‬ ‫يط يسس‬ ‫ا ثط‬ ‫ا ات خ لاك سطه ن ل‬ ‫ا سً‬ ‫و‬ ‫‪-‬‬

‫ا اد‬ ‫ا واه د امددو ا نددًج ا ء د نت ناددة اهس د ا لددط‬ ‫د س ل ي د ا ميوي د‬ ‫‪-‬‬
‫امءس بس اه ا ات خ ‪.‬‬ ‫ات خ س‬ ‫ي ي أ امو ه ة ط‬
‫تن ا ا يل ار اص ي سس بس ا ت م ا سط لس ‪.‬‬ ‫‪-‬‬
‫ا صددس‬ ‫اه د ا ثددل بددت ً ص د‬ ‫د‬ ‫اه د يط م د‬ ‫ا يط يس د‬ ‫ا لددتي‬ ‫د لت ا ءددا‬ ‫‪-‬‬
‫ار اص ي ار الطااس س ا ل خ ‪.‬‬

‫(‪)111‬‬
‫‪Ibid, White House, 2017, p52-53.‬‬

‫‪71‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫‪ -‬ثالثًا‪ :‬األمن والجانب العسكري‬

‫ددتخ وددتي اه ا ي س د ناددة يي سمددي ا خ د‬ ‫امءددس‬ ‫وانددل ا س ددل ي د ا شددط‬ ‫‪-‬‬
‫ام ا واخ ا ك سسس ‪.‬‬ ‫ارات خ ع شط ارات خ سط ا شط ع‬
‫هد ددت‬ ‫سط د د يد د ا د د‬ ‫ا خ بسد د‬ ‫هه د د ا ل د د‬ ‫اس ددل يد د ا ش ددط‬ ‫دددو‬ ‫‪-‬‬
‫‪.‬‬ ‫او‬ ‫ا وا س ا يط يسس‬

‫‪72‬‬
‫أمن قومي‬

‫ثالث ا إستراتيجية ت ار ب بين التأييد والمعارضة‬

‫سلددت هددوم ا اطيددا‬ ‫اد دطئسس ا اطيددا يوادد ااالدد ا‬ ‫دداطااستس ا ي د ا لددوي‬ ‫ااه د‬
‫ددس خه ا غ اطئددهي أيط يد أ ر ددة يد ا س د ا ءس د ا ل خاسد ا يط يس د ‪ .‬سشددل سد ا اوسسددك‬
‫ا اد سط عرشدل يءد ن‬ ‫ائ‬ ‫اطااستس‬ ‫أ ا‬ ‫ا يط يس ا كطد ا و ئل‬ ‫بس ا ك وه‬
‫د لوا ا اطيددا‪ .‬ا الددت و سددط ا ي د ا لددوي س د ا يس د عءددارس خ سي د سط ددتي‬ ‫اط د ا د‬
‫يرا ددطس أ اىد د‬ ‫دداطااستس ا اطي ددا ئاد د‬ ‫سءد د ط ‪Rebecca Friedman Lissner‬‬
‫ددة ي خ د بً س د‬ ‫دداطااستس‬ ‫ر أ ا اطيددا هددوم ا‬ ‫ددوي‬ ‫دداطااستس أي د‬ ‫دداطااستس‬ ‫ا‬
‫اخ اطايا عداي‬ ‫ا ل خاس‬ ‫اطااستس ا ي ا لوي ناة ا ءس‬ ‫سط ا طاح أ ا ط‬ ‫ي‬
‫داطااستس ا يد ا لدوي‬ ‫بد‬ ‫دة ند‬ ‫د ه ندو ً داسل ل سد م عم اد‬ ‫ط لد يتتيد ‪.‬‬
‫دداطااستس ا يد د ا ل ددوي‬ ‫امل ددك ا غ ددطس ا لص ددو ي هد د (‪ .)112‬ددت ا ددو‬ ‫ا يط يسد د عمسد د‬
‫ا تت ت الك ااكًد يرست ‪ .‬ت اناط ا ست ت ي وصو ا اخ عا يءاش خ ا يد ا لدوي‬
‫اطئ د د‬ ‫سلد د يتخ دد ‪ .‬اددت ا الددت‬ ‫دداط يوظرسددي د د عس ددل ي ادد ه سد د نددس‬ ‫يو‬
‫خ د د ددس ارام ي د د د‬ ‫د د دداطااستس ع د د د س د د د ج د د ددال ا هوخ د د د ا صد د ددس ا شد د ددس س‬ ‫ا يط يس د د د ع‬
‫ا تي ل اط سس ا اس اط سس ‪ .‬ظهط يو و يشاطا آوط بس ا ل عا ا و سلد ر ي يد أ ا ثدل‬
‫ادو هيدط‬ ‫ا ل خاس ‪ .‬يد ا ثسدط ً ا د وشدس ا لد يد‬ ‫ا طئسس ا رساس اءس‬ ‫يسالتا‬
‫ن سل هوم ا طئسس(‪.)113‬‬

‫‪FP-Foreign‬‬ ‫اخ دداي ا اد اشددط سد يتاد‬ ‫ددطه بساددط سسرددط ‪ Peter Feaver‬سد‬
‫‪ Policy‬ا اد أ ءده ند و ل د اا غاو ‪ Samuel Huntington‬ند ‪ 1970‬عس دوا‬

‫)‪(86‬‬
‫‪Lissner, Rebecca Friedman, (2017): The National Security Strategy Is Not a‬‬
‫‪Strategy, Foreign Policy, December 19, 2017.‬‬
‫‪https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2017-12-19/national-security-strategy-not-strategy‬‬

‫‪Dueck, Colin. (2018): The signal and the noise: Trump’s foreign policy in year‬‬
‫)‪(87‬‬

‫‪two, American Enterprise Institute, January 10, 2018.‬‬

‫‪http://www.aei.org/publication/the-signal-and-the-noise-trumps-foreign-policy-in-year-two/‬‬

‫‪73‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ددس خ‬ ‫‪ Five Takeaways from Trump’s National Security Strategy‬أ‬

‫ا دتأ يصدكاح د يل يءد ح س اد‬ ‫هسد‬ ‫أيط ي أ ر يلت اهد الدط ا وا سسد ا تئسد‬
‫‪.‬‬ ‫ا شدط‬ ‫ا امدت ا لو د يد ا مارد‬ ‫ا وريد‬ ‫خاا اطايا ا هاي ا اد اوسط د نً د‬ ‫يثل‬
‫ي يد أ اءد نت‬ ‫لددو يت بسد‬ ‫ددة ب روج د سد ا سد‬ ‫أيط يد اماددل ا ءس د ا ل خاسد ا‬ ‫أ‬
‫يتد م‬ ‫ا امد (‪ .)114‬أي أ ا هد‬ ‫ا سد يتا سد‬ ‫اءدً اره د خ‬ ‫س اهس ا لط‬
‫ا امدت ا اد اشد خ ه يد‬ ‫ا دت نادة ي د ي دس ا وريد‬ ‫د س‬ ‫عا ا و سلد ام دل يسد ا‬
‫‪.‬‬ ‫س يم خ ا خ‬ ‫ا شط‬ ‫ا مر ا الاست س‬

‫‪Claire‬‬ ‫اس ددط ددو سه‬ ‫ا دد ك‬ ‫سس د د ا ددطه ا ئ ددا خئ ددسس يط دده ا ءس د د ا ي سد د سد د‬
‫ددس اوريد‬ ‫ند ا د ي ا‬ ‫امددت‬ ‫ا ثسددط يد ا يت بسد‬ ‫‪ Lopez‬أ ا و سلد ه اد‬
‫ا مددط ي د أاددل ا م سلد د نا ددة ا لددس ا د د ي ا يط يسدد ‪ .‬ددت اباس ددت‬ ‫ا امددت ا يط يس د‬
‫وط ي أ ًسي‪.‬‬
‫ي ا‬ ‫اا ا‬ ‫ي ا لوي‬ ‫ا ء عل‬ ‫اطايا ن ار اطااستس‬ ‫اواا‬
‫ند ا د ي‬ ‫ا د ي انا دت ا دتس‬ ‫ا ت خغ‬ ‫اطااستس ا طئسس ا يط ي ا ء بك‬ ‫ااش عي ي‬
‫ا ل خاس (‪.)115‬‬ ‫ا يط يس ي ا اهت تا‬ ‫ا مط‬

‫ا ام د د ددت سساس د د ددا‬ ‫ن د د ددطج ا د د ددت ط ا ا رسد د د د ي تا د د ددس ا صد د د د ح ا و سد د د د ع وريد د د د‬

‫دد د ه‬ ‫ا د ددت ا اطي د ددا سد د د‬ ‫أ ا د د دطئسس ا يط يد د د‬ ‫ا ط د ددس‬ ‫اس اط د ددتي و د د د خ د د د اوسو د ددا‬
‫دد‬ ‫كسر د د ند ددت‬ ‫ودد‬ ‫خ د ددس س د د و ا د د ا لصد ددو يىد ددسر‬ ‫ا د ددط د د د ددتخ ا صد ددس‬
‫د د د د ع رسد د د ددل ي سءد د د ددا‬ ‫س د د د د عسد د د ددم ا ت د د د د ر‬ ‫خ د د د ددس ع ند د د ددتا‬ ‫ا صد د د ددس‬ ‫ندددد‬
‫م د د دداطااستس ا ي د د د‬ ‫ا امد د ددت‬ ‫د د د س د د د هلسل د د د ا يد د ددط ر اهد د ددت ا ا وري د د د‬ ‫يهاه ا د د د‬

‫)‪(88‬‬
‫‪Ibid, Feaver, Peter. (2017).‬‬
‫(‪)115‬‬
‫ا ك‬ ‫ا يس س‬ ‫اسط و سه‪ )2017( . Claire Lopez‬ل ااره وا ي ا ئ ا خئسس يط ه ا ءس‬
‫ن‬ ‫بطا ي‬ ‫اشط س‬ ‫‪ 18‬يء ط ‪2017‬‬ ‫ن هط با خ‬ ‫بطا ي‬ ‫واسط و سه ‪Claire Lopez‬‬
‫ا سواسو‬ ‫هط ناة‬
‫‪https://www.youtube.com/watch?v=p6xPStbq-Ys‬‬

‫‪74‬‬
‫أمن قومي‬

‫سد د د د‬ ‫د د ددة ند د د دطان‬ ‫ا ام د د ددت‬ ‫ا ل د د ددوي ا يط يسد د د د ا تت د د ددت ي يد د د د أ ا د د ددتس ا وريد د د د‬

‫هاد د ددة د د ددته ا س خ د د ددس‬ ‫د د ددة هد د ددت ي د د د اا‬ ‫بد د د‬ ‫ا اا سد د ددت ن د د دداطااستس‬ ‫ات د د ددت (‪.)116‬‬
‫د د د ه ا دد ددط ه ااودد ددت أ‬ ‫د دداطااستس أ د ددوه املدد ددك ا صد د د ح اريط يسد د د ‪.‬‬ ‫ل د ددط‬ ‫ا ددد‬
‫سل د د د ا ي د د د ا لد د ددوي‬ ‫د د ددو‬ ‫اد د ددتهم ن د د ددتي اماد د ددل ا ءس د د د ا ل خاس د د د ا يط يس د د د س د د د‬
‫ا ًهل ‪.‬‬ ‫ا يط ي ا تت ت س يم خ ا ت اخ‬

‫د د د اس د د ددل سد د ددك يس د د د سط‬ ‫د د دداطااستس ا يط يس د د د‬ ‫ي د د د اد د ددو ا ااوسد د ددت ناسد د ددي د د ددو ا‬
‫ع ااوس د د ددت‬ ‫و خاسد د د د‬ ‫ا و د د ددو س د د د أهيد د د د‬ ‫نا د د ددة املسد د ددك يصد د د د مه‬ ‫يمد د ددت اءد د د د نت‬
‫ا امد د د ددت ن د د د د‬ ‫د د د دداطااستس وء د د د د ئط سد د د ددط خ د د د د ا اا سد د د ددت‪ .‬س وري د د د د‬ ‫ات د د د د ا‬ ‫د د د ددو‬
‫هط د ددي ناد ددة يمد ددوخ ا شد ددط و ن د د ا س د دطاد هس د د اواشد ددروا أ‬ ‫د دداطااستس بد ددوك ارب د د‬
‫س د ددط‬ ‫عت د ددي س‬ ‫د ددت ط د د د‬ ‫د ددت ا سد د دطاد‬ ‫سد د د ا ن ااهد د د‬ ‫اخ ب د ددوك د د د ا د د د ند د د‬
‫ا اد د د اءد د د وا بهد د د اسد د د اط سس‬ ‫ا د ددو ً‬ ‫ا يط ي د د‬ ‫س د ددط يد د د ن ن د ددط ا ت د ددس‬ ‫ولاد ددل ن د ددت‬
‫يد د د أ د ددهط‬ ‫ند د دوا هد د د ه ا م د ددط اطااسد د دوا ند د د اا س د ددت‬ ‫ا ثس د ددط ي د د د‬ ‫ا د ددت م ا مااد د د‬
‫ي د د د د د ا تد د د د ددت ط ج د د د د دطه أ ا اا سد د د د ددت ا س خ د د د د د ن د د د د دداطااستس‬ ‫سطااءد د د د ددسس سو و ي د د د د د ‪.‬‬
‫ا ام د د ددت ر د د ددس ا اسد د د د خ‬ ‫ا ر ط د د د د سد د د د ا وريد د د د‬ ‫اسي د د ددس يواسلد د د د ا اسد د د د اخ‬ ‫ا يط يسد د د د‬
‫ا امت ا ي أ ت لو ي ه ااي ا و سل ‪.‬‬ ‫س ا وري‬ ‫اس س‬

‫خ س‬ ‫اطااستس اطايا ا تت ت اغطي ع مط‬ ‫بك س (‪CIA‬‬ ‫(‪ (116‬خ س ا سو ‪ )2017( .‬ن سل‬
‫ا سو ‪ RT‬اشط با خ ‪ 19‬يء ط‪.2017‬‬
‫‪https://arabic.rt.com/world/916454‬‬

‫‪75‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫احملور الثالث‬

‫الثابت واملتغري يف إسرتاتيجية األمن القومي األمريكي اجلديدة‬

‫د ددت د د‬ ‫ي د د أهد ددتاث سه د د ا ا ا د د خ‬ ‫ائ د د ع د د يتا د ددي ا د د خ ا س د د‬ ‫ر ي يد د ا ا د د‬

‫د ددط ي د د اار د د اط‬ ‫ا لد ددط ا سشد ددط ‪ .‬س سد ددت االى د د اص د د‬ ‫ع اسك س د د يت ش د د س د د اءد ددسس س‬
‫مج‬ ‫ناس ددي يد د اد دواه‬ ‫يرل ددت يد د د د‬ ‫ددل ي ه د د ااو ددط سدددتج بهد د ا ا سد د‬ ‫ا لك ددس ع وااهد د‬
‫‪.‬‬ ‫ات‬ ‫ا تا‬ ‫ناة أخ‬ ‫ال‬ ‫ا امت ا يط يس‬ ‫ع وري‬

‫أناتولي أوتكين‬

‫ن د د د ا ا د د د خ ا ءس دد د د ا س ند د ددط ع اسك سدد د د أود د ددطه ي د د د بتايدد د د ا لد د ددط ا مدد د د ي‬

‫يسد د د اه ا ل د ددو ا لد د د ئ نا د ددة ا هس د د د ا يط يسد د د‬ ‫ا سش د ددط ‪ .‬د دده ا ي اط وخ د د د ا يط يسد د د‬
‫د ددو ا ص د ددس‬ ‫ر ن د ددل خئ د ددسس سد د د ا لد د د ا د ددت‬ ‫عس د ددت ن د ددو خ د ددس ارام يد د د‬ ‫ا ر د ددط‬
‫ه د ددت‬ ‫خ ع د د خه سدد د ا ءس د د ا ت س د د‬ ‫د ددوه اس س د د اسد ددا‬ ‫اكا د د‬ ‫ار اص د د ي ا ه ئا د د‬
‫ات د د ددل‬ ‫اموراه د د د ر ي ي د د د أ‬ ‫أي اماسد د ددل ن د د دداطااستس ا يط يس د د د‬ ‫اددد‬ ‫ا طاه د د ددل‪.‬‬
‫‪.‬‬ ‫ا سو س ا ل ا ت‬ ‫أ س ا اغس اط‬

‫أ د د د ا اغسد د د اط‬ ‫ا يط يسد د د‬ ‫د دداطااستس‬ ‫ا اغس د ددط سد د د ا‬ ‫ند د د ا ث بد د د‬ ‫ا مد د د‬

‫اواه اه د د راد ددط ي د د عسد ددت ا مد ددط ا د د خ ا ل د د‬ ‫ا د د ط س د د ا ءس د د ا ل خاس د د ا يط يس د د‬
‫د د دوام ااد د ددال‬ ‫ا ط د د د ا يد د ددط يسس‬ ‫ن د د د ا د د دداطااستس‬ ‫ا تت د د ددت ياو د د د ا امد د ددت‬ ‫ا سددد‬
‫ج د ددال ي د د ود ددًم اماسد ددل أ د د ا هد ددتاث‬ ‫ا د ددت ا اطيد ددا ا تت د ددت‬ ‫د دداطااستس‬ ‫ا راد ددط ند ددور‬
‫د د دداطااستس‬ ‫سد د د د ا‬ ‫ي ي د د د د ارء د د ددسط ا اغس د د ددط ارو د د دداً‬ ‫اد د د د‬ ‫ا س سد د د د‬ ‫ا اغسد د د د اط‬
‫ا ل خاس ‪.‬‬ ‫ا ءس‬ ‫ال اواه‬ ‫ا يط يس‬

‫‪76‬‬
‫أمن قومي‬

‫ا اخ‬ ‫ا امد د د ددت عشد د د دديل ن د د د د‬ ‫د د د دداطااستس ا تت د د د ددت اد د د ددك ا وري د د د د‬ ‫ر الر د د د د ا‬
‫سد د د يد د دواه ا لد د ددوه‬ ‫ا اغسد د د اط‬ ‫ا ل د د د ا سد د د‬ ‫ا يط يسد د د عش د دديل ود د د ه يد د د ام د ددور‬
‫ام د د سر‬ ‫د دداطااستس ا تت د ددت س د د ظد ددل د د ه ا اغس د د اط‬ ‫اد دداا ا‬ ‫ا ت س د د س د د ا رس د د ا ث ث د د‬
‫د ددل‬ ‫و ندد د س د د ي كل د د ا شد ددطد ا‬ ‫ا امد ددت يصدد د مه ا ت س د د‬ ‫ناد ددة يي ا د د ا وري د د‬
‫ددد ه‬ ‫أ د د ددًسي س د د د يوااه د د د‬ ‫س ددد‬ ‫شد د ددت‬ ‫سل د د د ط د د د ا اطيد د ددا م اخاد د ددي ا ا د د د ااالد د ددت‬
‫دد د ددو ا ص د د ددس ار اصد د د د ي‬ ‫د د ددو بد د د د ال يسا د د ددط عس د د ددو خ د د ددس ارام يد د د د‬ ‫ا اغسد د د د اط ‪.‬‬
‫اغسسد ددط ا لدد د ا س د د‬ ‫د د أ د ددة وك د دوا‬ ‫ا ل دد ئ‬ ‫ورواند ددل خئسءد ددس س د د ا ل د د ا س د د‬
‫ااىح عست يس ي‪.‬‬ ‫ا تت ت ة ال‬

‫‪77‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫أولا استراتيجيات األ ن القو ي األ ريكي (‪)2016-1991‬‬

‫يء د ددو ه‬ ‫ات د ددت ند د د‬ ‫ا اسد د د م ا ء د ددال اس ‪ ..‬الد د د ند د د‬ ‫ارءد د د‬ ‫سطند د د‬ ‫د ددت‬
‫ا د د تح د ددت‬ ‫د ددو‬ ‫د د تح‬ ‫يمي د د ا د ددت م ا اس د ددت ن د ددتي‬ ‫د ددسس د د او ا غ ع د د‬ ‫ا ل د د او‬
‫د د د سل أ ا يد د د ا ام د ددت اء د دداكس‬ ‫ا تت د ددت سد د د‬ ‫د د د ا ا لد د د ا سد د د‬ ‫سطند د د هلسلسد د د سد د د‬
‫ي ء ا ي ا امت ‪.‬‬ ‫خ‬ ‫سل املسك خ‬ ‫ا ءً س‬ ‫س‬ ‫أ اءالت‬

‫جورج بوش األب‪ 9-‬نوفمبر‪ /‬تشرين الثاني ‪1991‬‬

‫ددد ه‬ ‫عس د ددت ن د ددطس أ د د د يد د د اد د د سد د د ا و سلد د د ا تت د ددت سد د د ا م د ددوخ ا ثد د د ا يد د د‬

‫يد د د ا ل د ددوي ا يط يد د د‬ ‫سلد د د ا اطي د ددا‬ ‫ا اد د د ه ااهد د د‬ ‫سسد د د ا اغسد د د اط‬ ‫د دداره‬ ‫ا ت اخ د د د‬
‫سد د د ظ د ددل‬ ‫د ددًسي ي د د د ا ط د د د‬ ‫ا ي د د د ا ل د ددوي‬ ‫د دداطااستس‬ ‫ا تت د ددت ناس د د د يطااسد د د‬
‫ها ددة ن ددوم ا اطي ددا ددة ددت ا ميد د ‪.‬‬ ‫ي د د اه يد د ا م ددط ا د د خ‬ ‫بس د د ا لد د ا سد د‬
‫د ددلوإل‬ ‫ا يد د د ا ل د ددوي ي د د د اه يد د د ا م د ددط ا د د د خ‬ ‫ا د د د أ سد د د يطااسد د د ا د دداطااستس‬
‫ها د ددة سا د ددط خئ د د د عد د د خاا أ يد د د سد د د اد د ددوسسط‬ ‫ارامد د د ا ء د ددوسسا ا ءد د د بك ند د د ‪1991‬‬
‫ت اد د د د‬ ‫د د دداطااستس ا يط يسد د د د يد د د د ا ا د د ددا‬ ‫ا اغس د د ددط سد د د د ا‬ ‫ي كا د د ددك ل خاد د د د ا ث بد د د د‬
‫س ا لط ا واهت ا سشط ي ا اا آوط‪.‬‬ ‫اس‬ ‫يس‬

‫ا تت دد ددت‪-‬‬ ‫د د د ا لد د د ا س د د د‬ ‫ا ت سد د د‬ ‫يد د د بتايد د د هل د د د ات د ددت سد د د ا سً د د د‬

‫سددد‬ ‫آه د د د ي ا لك س د د د ‪ .‬ا د د د ي أنا د د د ن د د ددي نًيس د د د ا د د دطئسس ا ء د د د بك اد د ددوخ بد د ددوك ا‬
‫ه د د د ه ا مل د د د‬ ‫وك عد د ددي اشد د ددسا ا يط ي د د د ن د د د ‪ 1991‬بد د ددتأ ا ا لسد د ددط ا ر د د ددطي ا يط ي د د د‬
‫رطااء د ددسس سو و يد د د ا د د د ي‬ ‫ا ر ط د د د اه يد د د ا اد د د خ‬ ‫ط هد د د‬ ‫أ د ددة ا‬ ‫ا تت د ددت س اد د د‬
‫يدد‬ ‫ت و واس د د ا اس اط س د د ع ث ع د د اه ي د د ا ا د د خ‬ ‫سء د د‬ ‫ا‬ ‫انا د ددط د ددلوإل ا د ددت و واس‬
‫ا ا د د عشد ددط عص د د اط ات د ددت‬ ‫ند ددتا ا مى د د اخ‬ ‫د د ا ساه د د أ ط ه د د ن د د وئسل د د اا غاو‬

‫‪78‬‬
‫أمن قومي‬

‫ا ت س د د د د اد د د ددو طه ا ص د د د ددتا ا مىدد د د د خي(‪ .)117‬د د د د ا د د د د ا ا لسد د د ددط ا ر د د د ددطي‬ ‫سدد د د د ا سً دد د د د‬

‫ا ام د ددت ا يط يسد د د ن سد د د لك د ددا‬ ‫أي سد د د ا م سلد د د نا د ددة س د د د ا وريد د د‬ ‫ا د دداطااستس‬
‫ا تت ت‪.‬‬ ‫هست س ا ل ا س‬

‫‪( George‬ا طئسس ا م ي ا خ سس ‪)1993–1989‬‬ ‫جورج بوش األب ‪H.W. Bush‬‬

‫صد د د ح ا س ي د ددل ار اصد د د ي ا سء د دديطي ‪ -‬د ددو ا يد د د‬ ‫ا اطاد د د ا س ي د ددل ا د ددت و وا‬
‫عل طاد ددي‬ ‫د ددة ي د د خ د د ا ت هد ددوخ س ‪ .‬سلد ددت ا سد دده ا د دطئسس ا ء د د بك اد ددوخ بد ددوك ا‬ ‫يد د ا‬
‫د ددغل ند ددت ي ند ددا هيويس د د أ هدد د خئد ددسس ا ءد ددر خ‬ ‫هس د د‬ ‫ا ت س دد‬ ‫ا سد ددط س د د ا ش د د‬
‫ا امد ددت د ددته ا ي د د ا امد ددت ‪ .‬د ددت‬ ‫د ددرسط ا وري د د‬ ‫سد ددط ا ط د د س س د د ا صد ددس‬ ‫ا يط يس د د‬
‫و ند د‬ ‫ا تاواس د د‬ ‫ا شد د‬ ‫ا ل خاس د د ناد ددة هء د د‬ ‫خ د دده د دوام ساد ددط خئ د دداي ناد ددة ا ش د د‬
‫اوهسد ددت أ اس د د‬ ‫د ددلوإل د ددوخ بد ددط س ‪1989‬‬ ‫س د د ظد ددل ا ه د دتاث ا س س د د ا د د خه أ ه د د‬
‫د ددلوإل‬ ‫ددد‬ ‫يد د د‬ ‫سد د د ار د ددس ا سد د د‬ ‫ارامد د د ا ء د ددوسسا ا ءد د د بك يد د د أسغ اء د ددا‬ ‫ااء د ددم‬
‫عمد د د ددط ن ن د د د ددر‬ ‫ا امد د د ددت ا س د د د د‬ ‫ا وري د د د د‬ ‫س دددد‬ ‫ارام د د د د ا ءد د د ددوسسا ن د د د د ‪1991‬‬
‫ات د د دت ا د ددو سس د ددي ا وريد د د‬ ‫د ددا ا ند د د الد د د ند د د‬ ‫ا ص د ددم اط ‪ .‬ي د د د اس د ددل ب د ددوك ا‬
‫ي د د د سس عسد د ددت اااه د د د ا مد د ددط ا د د د خ (‪ .)118‬أي أ‬ ‫ا امد د ددت ا لد د ددو ا سل د د ددة ا وهسد د ددت‬
‫‪ .‬سلد د ددت اد د ددا‬ ‫د د دداطااستس ا يط يس د د د س د د د نهد د ددت بد د ددوك ا‬ ‫د د د اد د ددو ط ا‬ ‫ا لد د ددو ا سءد د دديط‬
‫ا ا ددد‬ ‫أ الد د ددو ااود د ددط ‪ ..‬أ اى د د د‬ ‫ناس د د د ب ء د د د‬ ‫اد د ددوخ بد د ددوك س د د د ي اطاد د ددي‬
‫ج د ددال ا د د د ا ت د د د ا وهس د ددت ا اد د د‬ ‫ا ت سد د د‬ ‫ع ء د ددال ل أ ا ر د ددل ار د ددالطاخ سد د د ا سً د د د‬

‫(‪(117‬‬
‫ً ا اه خاا‬
‫ا موث‬ ‫ط يط ه ا س‬ ‫ا تت ت ا‬ ‫ا ل اس‬ ‫اا غاو‬ ‫سو و ي‬ ‫نو يمسة‪ )2015( .‬أ ط ه‬
‫ا ط س‪-‬ا ءسو ي ‪.‬‬ ‫ا ت اخ‬
‫(‪(118‬‬
‫ة ا هس‬ ‫ي ا ارط‬ ‫اطااستس ا ي س ا يط يس عست ا مط ا خ‬ ‫هشو اوخ ا ت ‪ )2013( .‬ا‬
‫اوا‬ ‫ا ست ا ا‬ ‫نتي يط ج‪ -‬خ ا‬ ‫اصتخ ن ا يس‬ ‫ا ل او‬ ‫س اط ا ءس‬ ‫‪ 2012-1990‬يتا‬
‫‪ 2013‬ه‪.384‬‬

‫‪79‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ا ام د د ددت ا يط يسدد د د علسد د د د‬ ‫ا ء د د د س ‪ ..‬مجا د د د ال د د د ا وري د د د‬ ‫ا ااد د ددال ا د د دواخ ا ىد د ددط خ‬

‫‪.‬‬ ‫ا اس‬ ‫ا هن ي س‬ ‫سا ا و‬ ‫ااوط‬

‫اخ بد ددوك د ددة اااص د د خ‬ ‫ا ا د د اءد ددا ت ناسه د د‬ ‫اطا د د أند ددوم ا لد ددو سد ددط ا ء د د و‬
‫د د ددلوإل ارام د د د ا ءد د ددوسسا‬ ‫أ خ د د د ا شد د ددط س‬ ‫د د ددو اخ‬ ‫لد د ددت أنك د د د‬ ‫س د د د ا مد د ددط ا د د د خ‬
‫ي رد د د د ا‬ ‫د د د د أنك د د ددة أيىد د د د ا أط د د د د س ا يط يسد د د د‬ ‫ا ام د د ددت ا ار د د ددود ا سء د د دديطي‬ ‫اوريد د د د‬
‫و ن دد‬ ‫ود ددًم ا مد ددط ا د د خ‬ ‫اه د د عء د د ا الءد ددس ا س د د‬ ‫يغال د د‬ ‫ادد‬ ‫ا دد ك ا ادد‬
‫س د ددط ا ا د د د امادد ددل يو س د د د‬ ‫اركس د د د‬ ‫د د ددل آ د ددس ا ا د د د امادد ددوي ناد د ددة اهاس د د د‬ ‫ي كلد د د‬
‫ددد س‬ ‫بد د ددس ي د د د ك ا رد د ددوج ا ط د د ددس ا صد د ددس س (‪ .)119‬د د د ا ع‬ ‫ا د د دداطااستس ناد د ددة ا مد د ددت‬
‫س ي اط وخ د د د د ا يط يس د د د د عت اد د د ددا اسسه د د د د‬ ‫امد د د ددط ا يط يس د د د د س د د د د ا كل د د د د ا سط س د د د د‬
‫اس اسوم اطااستس س ا كل ا سط س ‪.‬‬ ‫ه‬ ‫ار اص ي‬

‫ا خ سو ‪)2001-1993‬‬ ‫بيل كلنتون ‪( Bill Clinton‬ا طئسس ا ث ا‬

‫بسددل ا اددو آاد اا يه ا د ا دطئسس ا ء د بك بددوك ا‬ ‫ا ط ددح ا ددتي ل اط‬ ‫ا دداك‬

‫ا ي أن ح‬ ‫ا او‬ ‫ي نا س يصام‬ ‫ا ل خاس‬ ‫ا تاواس ص ح ا ش‬ ‫ي اش‬
‫ا اددو ي صددا‬ ‫اطع د ا س د يس ناددة اددو‬ ‫ا امددت ن د ‪ . 1993‬سددت يى د‬ ‫خئسءد اوري د‬
‫و س ددو ‪ 1994‬او ط د د امء ددس‬ ‫يد د ا ل ددوي ا يط يد د سد د‬ ‫د د ا دداطااستساي‬ ‫ا طئ د د‬
‫ا ادو‬ ‫داطااستس‬ ‫ه اد‬ ‫س داي ا تاواسد‬ ‫س د و خاسد الدت‬ ‫اا د‬ ‫ا تاواسد‬ ‫ا‬
‫‪. Engagement and Enlargement‬‬ ‫ا او د‬ ‫دس خ ا شد خ‬ ‫يد ا لدوي ا يط يد‬
‫س ددا ا تاواسد د‬ ‫ا لدددل ا ر ن ددل ب ددس‬ ‫د د ا ا ش ددس خ ع د د ي دداا‬ ‫دداطااستس‬ ‫ا‬ ‫ددم‬ ‫أ‬
‫ناس د أ‬ ‫ناس ا شسل ا اص ا جا أخ ا أ امد سر نادة وا د ا سءديط‬ ‫ا ل خاس يلار‬
‫لادك سدطه ن دل شدس (‪ .)120‬د‬ ‫جا أخ ا أ اراح أ دواد و خاسد‬ ‫م اس‬ ‫ااش خا ي‬

‫آ سيس ‪ 2002‬ه‪.9‬‬ ‫س سيو‬ ‫بك‪.‬‬ ‫(‪(119‬يطا‬

‫(‪)120‬‬
‫ً ا اه خاا‬

‫‪80‬‬
‫أمن قومي‬

‫ا امددت ا يط يسد أو ددط‬ ‫يءدداك ا ددتي و اط سو يد أاصد خ ا اددو ات ددل هلسلد أ ا وريد‬
‫دط ي د ا ا د‬
‫سد ا‬ ‫ا يط يس د س د ا ل د خ ا ااددال اصددس‬ ‫أ سددط ا شددط‬ ‫يصددتخ س د ا س د‬
‫ي ل اط س ا ءود(‪.)121‬‬ ‫م اخاي او س ي كل‬ ‫ال سة ا او‬ ‫‪.‬‬ ‫ا اصت ط ا س‬

‫س ددد‬ ‫يد د د ا ل د ددوي ا يط يد د د ا سد د د‬ ‫ا ا د ددو‬ ‫د د داطااستس‬ ‫ا د ددطه ي د ددة ها د ددو أ‬

‫الى د د د ي ا ت س د د د ارال د د دطاإل به د د د عمس د د د‬ ‫اس د د د يمي ه د د د ا كد د ددك اراال د د د ئ‬ ‫و خاس د د د ب اط‬
‫جا ند ددا ي د ددط ع صد ددام ا وري د د‬ ‫ا امد ددت س د د ا لى د د ي ا ت س د د‬ ‫ييد ددو ار ند ددل ا وري د د‬
‫د د د ددس‬ ‫ناد د د ددة ا لد د د ددو ار اص د د د د ي ن س د د د د‬ ‫د د د دداطااستساي انا د د د ددت‬ ‫ا امد د د ددت (‪ .)122‬أي أ‬
‫د ددة ا تي ل اط سد د د‬ ‫ا ال د د ا امو د د‬ ‫ن دد‬ ‫أي س د د س د د أ خ د د أسط لسد د د‬ ‫د دطاو‬ ‫دد‬
‫م أ خ د د د ا ش د ددط س (بو د ددتا‬ ‫سىد د د‬ ‫اءد د د‬ ‫ا شد د د م ا‬ ‫سرد د د نه د ددت ا ا د ددو او د د د هاد د د‬
‫ئ د د ناد ددة ا اسدد د‬ ‫ا اد ددو اءس دد د ا ل خاس د د‬ ‫خ دد د‬ ‫ادد‬ ‫ا اشد ددسال) هسدد د‬ ‫غ خ دد‬
‫ه سل د د د د د‬ ‫سددددد‬ ‫اكاد د د د ددا يش د د د د د خ‬ ‫ساملسد د د د ددك ا ي د د د د د ا د د د د ددت‬ ‫ا شددددد خ ا ت سددددد‬
‫ا امت س ا ت م ا سءيطي‪.‬‬ ‫اوري‬ ‫اطااستس ناة ا سس أ خ‬ ‫ا‬

‫ا اد‬ ‫ي د ا لددوي‬ ‫دداطااستساي‬ ‫د‬ ‫عسددت سددوه ا اددو س د ا راددط ا طئ ددس ا ث اس د‬

‫سددك ا اس س دط ا د ي أ الاددي ه ددط ا ل خاس د‬ ‫ا او د ‪.‬‬ ‫ارددس ا شددس خ أيى د ا ش د خ‬ ‫ه اد‬
‫‪ Madeleine Albright‬أيط يد‬ ‫ي س أ اط‬ ‫سل ا او‬ ‫ك اراط ا طئ س ا ث اس‬ ‫ا‬

‫‪White House. (1994): National security strategy of engagement and enlargement,‬‬

‫‪The United State of America, July 1994.‬‬
‫(‪(121‬‬
‫( ) أاوخ يم ت ب اط س‬ ‫الط ا م ي ا سشط‬ ‫اطااستس ا يط يس‬ ‫أا او ‪ )2003( .‬ا‬ ‫أاس‬
‫ا ل ط ‪-‬يصط ه‪.24‬‬ ‫ا تاس ا ناة اثل س‬ ‫ويم ت ا ت‬
‫يل خا سهتا‬ ‫اخ‬ ‫ا ل خاس ا يط يس‬ ‫ي ة (‪ ) 2008‬أ ط ن يل لصس ا طئسس س ا ءس‬ ‫(‪ )122‬هاو‬
‫ي اءاسط سط ي شوخ ا يس يم ت وىط‪-‬عءيط ا تهائط ه‪.118‬‬ ‫ط بوك خ‬ ‫اوخ‬ ‫بسل ا او‬

‫‪81‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫امدارر‬ ‫دو‬ ‫ا ا تم‬ ‫ه ا لطي س‬ ‫وا‬ ‫نه‬ ‫ا ا ر ي ي ار اغ‬ ‫ات‬

‫ن يص م سسي (‪.)123‬‬ ‫الاى ا ىط خ ا تس‬ ‫ل يي‬ ‫بواو ا س‬

‫دد د‬ ‫د ددة اسه د دده ير‬ ‫ا ا د ددو‬ ‫د دداطااستس‬ ‫د ددل ن د ددت‬ ‫ا ش د ددطد ا‬ ‫سس د د د يلد د د‬
‫ا ا د ددو‬ ‫د د دطائسل‪ .‬أ د ددط‬ ‫أيد د د‬ ‫ددد‬ ‫املس د ددك ار د ددالطاخ ا اس د د د‬ ‫د د د اط‬ ‫ياس د ددت ا‬
‫د د د دطائسل ي ل د د د د ا امط د د ددط‬ ‫نا د د ددة ن اسد د د د ا اء د د ددو ا ءس د د ددس الى د د ددس ا راء د د ددكس س ب د د ددس‬
‫يددد ا ط‬ ‫د د د ا ط ‪1993‬‬ ‫ا بد د ددسم‪-‬أ د د دداو س د د د‬ ‫س ددد ا س ددد‬ ‫سددد‬ ‫ا ا ددد‬ ‫ا راءد د ددكس س‬
‫ى ي ا مل ا ه ئ بطن اي‪.‬‬ ‫و يا يرست ا ث ا ‪ 2000‬ا ي سشل س اءو‬

‫ا خ سس ‪)2009-2001‬‬ ‫جورج بوش البن ‪( George W. Bush‬ا طئسس ا ث‬

‫ا خ س ددس‬ ‫(ا د دطئسس ا ث د د‬ ‫سد د هل د د ا د دطئسس ا ءد د بك ا ددوخ ب ددوك اربد د ا طئ ددسا‬

‫يء د ط ‪2002‬‬ ‫ددة س د‬ ‫ا‬ ‫ي د ا لددوي ا يط ي د‬ ‫د ا ددا اطاستساس‬ ‫‪)2009-2001‬‬
‫ا ث اس د س د ي د خ ‪ .2006‬ددت ا مددوخ ا ددو سلاس هددوم يم خ د يمددوخ ا شددط ا مددط ناددة‬
‫ا امددت ا يط يس د‬ ‫دداطااستس بددوك س د ‪ 2002‬س ددط ه ي د ا وري د‬ ‫ا خ د ‪ .‬اى د‬
‫ا و سل د‬ ‫هءددا ن د‬ ‫ا ددت ا اوخ س‬ ‫هار ئه د ع اددتول ا سءدديطي الى د ناددة ا خ د بسس‬
‫ا مددط‬ ‫ددة ن د ‪2002‬‬ ‫د أنددتا ا مى د خ (‪ .)124‬ج ددط ا و سل د ا‬ ‫هار د ا خ د‬
‫ند أي هددط أوددطه سد ا اد خ ا يط يد (‪ .)125‬ددت ه اد‬ ‫يلااد‬ ‫ا سد‬ ‫ددت ا خ د‬
‫ه اد‬ ‫(‪)126‬‬
‫‪America is at war‬‬ ‫دس خ أيط يد سد هدط‬ ‫ا و سلد ا ث اسد ند ‪2006‬‬

‫ه‪.25‬‬ ‫أا او‬ ‫بك‪ .‬أ ا س‬ ‫(‪ (123‬يطا‬

‫(‪)124‬‬
‫ي ة ه‪.123‬‬ ‫بك‪ .‬هاو‬ ‫يطا‬
‫(‪ ً )125‬ا اه خاا‬
‫‪White House. (2002): The National security strategy of America. The, September‬‬
‫‪2002.‬‬
‫(‪ ً )126‬ا اه خاا‬
‫‪White House. (2006): The National security strategy of United States of America,‬‬
‫‪March 2006.‬‬

‫‪82‬‬
‫أمن قومي‬

‫اشددط ددس‬ ‫يم خ د ا خ د‬ ‫دداطااستس ا ي د ا لددوي س د نهددت ا دطئسس اددوخ بددوك ارب د‬
‫بددوك اربد‬ ‫سلددت د‬ ‫أي اصددت ط ا تي ل اط سد ا يط يسد‬ ‫ا امددت ا يط يسد‬ ‫ي د ي ا وريد‬
‫أهدتاث ‪ 11‬أ اوما د ا ط ‪ 2001‬ا رطند‬ ‫ديا‬ ‫أ دت و وا يم دل س دط ا مد سلس ا تددت‬
‫دداطااستس ا ددوخ ب ددوك اربد د‬ ‫ا سد د ‪ .‬ا هد د‬ ‫سد د‬ ‫ش ددط أس د د خ سد د‬ ‫سد د ا مد د سلس‬ ‫ا‬
‫دد ح‬ ‫ا دداستا‬ ‫أو ددت‬ ‫ددة ند د ن ددسو ددوه ن سد د عت ا ددا هط هد د نا ددة ا خ د د‬ ‫ا‬
‫يي اسد اتت دت ا ا د إل ا لتي د ا د سس ا لدوه ا سل دة سه د ا دوه‬ ‫ام ياسللدو‬ ‫ا هه‬
‫ا دط ع اطهدل امدوم اواد أ هد خ دس ا ه دت ا صدس (‪ .)127‬سددط أ‬ ‫يد‬ ‫نل دة نت دت‬
‫نيس ج ال ا ي ‪.‬‬ ‫أ‬ ‫ا وا‬

‫هلد د ددود‬ ‫ع د د ددته الد د ددت ا تي ل اط س د د د‬ ‫د د دداطااستس بد د ددوك ا د د ددتن ا ء د د د نتا‬ ‫خكددد‬
‫ند د د د د ا د د د ددو ار اصد د د د د ي‬ ‫ا امد د د ددت ا يط يسد د د د د‬ ‫ار د د د ددود ا وريد د د د د‬ ‫دد د د د‬ ‫ا اء د د د د‬
‫اسه د دده ا هس د د د ا يط يسد د د ‪ .‬أي‬ ‫ا سء د دديط‬ ‫سد د د س د د د ا ش د د د‬ ‫اخا د ددي ا ث د ددط ا‬ ‫ا د دداغا‬
‫د د دداطااستس ب د د ددوك‪ .‬هص د د ددط‬ ‫د د د د سد د د د اك س د د ددك‬ ‫د د د د ا ءد د د د خ ا‬ ‫أ ا ل د د ددو ا سء د د دديط‬
‫ا امدد د ددت‬ ‫د د دداطااستس اوريد د د د‬ ‫ا ت سد د د د سد د د د ا د د د د ك ا اد د د د اش د د دديل أ سد د د د‬ ‫ا ا د د ددتوً‬
‫د د ددتأ ات د د ددت‬ ‫ا ى د د ددط ا و ئسد د د د‬ ‫د د دداطااستس ا د د ددوخ بدد د ددوك اربد د د د‬ ‫ا يط يسد د د د ‪ .‬ه اد د د د‬
‫سلد د ددت أنا د د د ا د د دطئسس اد د ددوخ بد د ددوك ي د د ددتأ ا ىد د ددط ا و ئس د د د عسد د ددت‬ ‫ن د د دداطااستس ا يط يس د د د‬
‫د د ددالو ا وري د د د‬ ‫د د ددح بد د ددوك أاد د ددي هءد د ددا ا د د ددتأ ا تت د د ددت‬ ‫أهد د ددتاث ‪ 11‬أ اوما د د د ا ط أ‬
‫خ بسد د د‬ ‫يما اد د د يد د د ا ند د د‬ ‫د ددت اهت د ددتا‬ ‫ئسد د د يءد د د ل‬ ‫د ددط‬ ‫ا ام د ددت باواس د ددي‬
‫ا مد د د ددط‬ ‫أ دددد‬ ‫س ئس د د د د أ بسو واسد د د د أ او د د د د‬ ‫م امص د د ددل نا د د ددة أ د د ددام‬ ‫أ‬
‫د د ددة‬ ‫يت د د ددا أ ا ل د د ددل ا سط د د د د‬ ‫سد د د د ن‬ ‫ءد د د د ه يد د د د يو د د د د‬ ‫د د ددا‬ ‫دددد‬ ‫نا د د ددة ا خ د د د د‬
‫ا تت د ددت ا د د د ي‬ ‫ا ام د ددت لك د ددا هس د ددت سد د د ا لد د د ا سد د د‬ ‫ا وريد د د‬ ‫ا س د ددت (‪ .)128‬س د د د‬

‫آ سيس ه‪.41-40‬‬ ‫س سيو‬ ‫بك‪.‬‬ ‫(‪ (127‬يطا‬

‫(‪(128‬‬
‫يط ه‬ ‫ت ا خ‬ ‫ا ا طاخ ا مط‬ ‫اطااستس ا يط يس ا س س‬ ‫ه ا‪ )2017( .‬ا‬ ‫ن ت ا سلس‬
‫ا ل ط ‪-‬يصط ه‪.831‬‬ ‫يتا أيا س ا س‬ ‫ا ءس س‬ ‫ا مى خ ات اخ‬

‫‪83‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫و ند د د سد د د‬ ‫ن د ددههه اربد د د سد د د هط د ددي اص د ددت ط ا تي ل اط سد د د‬ ‫د د د ي ا د ددوخ ب د ددوك ا‬

‫س هط ي ناة ا سطاد‪.‬‬ ‫ا كل ا سط س‬

‫ا خ سو ‪)2017-2009‬‬ ‫باراك أوبا ا ‪( Barack Obama‬ا طئسس ا طاع‬

‫ا خ سد د ددو‬ ‫(ا دد د دطئسس ا اطع د د د‬ ‫س د د د ساد د ددط ا د د دطئسس ا ء د د د بك ع د د د خاا أ ي د د د ا طئ د د ددسا‬

‫د د د ددة س د د د د ي د د د د خ‬ ‫ا‬ ‫ي د د د د ا لد د د ددوي ا يط يد د د د‬ ‫د د د دداطااستساس‬ ‫دددد‬ ‫‪)2017-2009‬‬
‫دط‬
‫‪ 2010‬ا ث اسد د د سد د د ‪ .2015‬د ددت د دديل ن د ددوم عد د د خاا أ يد د د د ددة د ددت ا ميد د د اغس د د ا‬
‫اخاد ددي خ د د ات د ددت لس د د‬ ‫د دديا‬ ‫هس د د‬ ‫ا امد ددت ا يط يس د د‬ ‫س د د ا وري د د‬ ‫او ط د د س د د‬
‫سد د د نهدد ددت‬ ‫ا ام د ددت ا يط يس د د د سد د د ا سد د د‬ ‫و ند د د عس د ددت ا د ددت وخ ن د ددوخ ا وريد د د‬ ‫ا سد د د‬
‫ي د د ا لد ددوي سدد د ي د د خ‬ ‫د دداطااستساي‬ ‫ا د دطئسس ا ء د د بك بد ددوك ارب د د ‪ .‬أنا د د أ ي د د ن د د‬
‫ا وريد د د‬ ‫خ د د د ات د ددت لسد د د‬ ‫أاهد د د د ددتي‬ ‫يد د د ا ل د ددوي‬ ‫د دداطااستساي‬ ‫ا س د دده‬ ‫‪2010‬‬
‫ي د د ود ددًم ا لد ددو ا س د د‬ ‫ندد ا سدد‬ ‫د ددة د ددو يء د د‬ ‫د ددو ي رد ددط‬ ‫ا امد ددت اس د د ‪ .‬ي د د‬
‫ب د د د د ا ل د د ددو‬ ‫اراراد د د د ج نا د د ددة ا سد د د د ‪ .‬ن د د ددل نا د د ددة ند د د د‬ ‫ب د د ددتر يد د د د ا ل د د ددو ا سء د د دديط‬
‫ن د د ددت‬ ‫ا خ بسد د د د‬ ‫سد د د د ند د د د ‪ . 2008‬يم خ د د د د ا ل د د د د‬ ‫ار اصد د د د ي عس د د ددت ا هيد د د د ا‬
‫اءاسمه ‪.‬‬

‫يد د د د ا ل د د ددوي ا ث اسد د د د سد د د د س اط دد د ددط‬ ‫د د دداطااستساي‬ ‫أو د د ددت نا د د ددة د د د د ه ا ط د د د د سد د د د‬

‫د د يس د ددل ناد ددة‬ ‫د د خ ال د د‬ ‫ا د ددت خ ا لس د د ي ا د د ي اىد ددكا عد ددي أيط ي د د س د د‬ ‫‪2015‬‬
‫ا اس س د د ا ت س د د ا رس د د ‪ .‬ه د د‬ ‫ا ل دد‬ ‫أسىد ددل اد ددي ي د د ود ددًم ا د ددت م ا ء د د‬
‫ا الاستيد د د د يد د د د أ خ د د د د يت وند د د د ا د د ددت م ا صد د د د نس ا ل ئ د د د د نا د د ددة ا صد د د د ح‬ ‫ا ش د د ددط‬
‫ي لكد د د ا لس د ددط ا د د د ي‬ ‫يشد د د ل ا ال د ددت ا د د د ي أهطهاد د د ه اسه د دده الد د د ا امد د د‬ ‫ا ش د دداط‬
‫د د د اط‬ ‫اتن د د ددي د د دطاو ا ا تائ د د د ي د د د أ خ د د د ي د د د ار د د دداث خ س د د د ا م سد د ددل ا اسد د ددت ا‬
‫د د د ددطد آ د د د ددس (‪ .)129‬اد د د ددت ا ا اهي د د د ددي ع م خ د د د د د‬ ‫ا و سد د د ددت يث د د د ددل دد د د د يت وند د د د د ا سش د د د ددط‬

‫)‪(103‬‬
‫‪White House. (2015): NATIONAL SECURITY STRATEGY., Feb 2015.‬‬

‫‪84‬‬
‫أمن قومي‬

‫ا د د د اءد د دداث ط‬ ‫د د دطائسل م خ اه د د د‬ ‫م ا كل د د د ع د د د سسه د د د‬ ‫ند د د‬ ‫ا خ بس د د د‬ ‫ا ل ددد‬

‫ي د د ا مر د د ل ناد ددة‬ ‫ا سد ددت ا‬ ‫ناد ددة خ‬ ‫د ددط ا س د د ا لاد ددس‬ ‫د دطائسل ا خ‬ ‫د ددتخ‬ ‫سدد‬
‫طائسل ع س ج ال تخاه ا سءيط ا ونس (‪.)130‬‬ ‫عاي‬ ‫ا اهاي ا ث ب‬

‫س د د د هد د ددل‬ ‫د د ددو ا اتد د ددو د د ددة ا تباوي د د ددس‬ ‫د د دداطااستس أ ي د د د ا ث اس د د د‬ ‫ا ددد سددد‬
‫اكاد د ددا ار د د ددالطاخ ا ءد د ددً س د د د ا شد د ددطد‬ ‫يي سم د د د ا اغسد د ددط ا د د د و‬ ‫ا ت سددد‬ ‫ا اهن د د د‬
‫د د د د ال‬ ‫اخ ا صد د د د اط‬ ‫ا ي دددد‬ ‫دددد‬ ‫د د د د م اسط لسد د د د أيىد د د د ا مدد د ددت يد د د د ا‬ ‫د د ددل‬ ‫ا‬
‫ي د د أاد ددل ا اوند ددل د ددة اار د د د د د يل ي د د‬ ‫ا شد ددط‬ ‫اواند ددل أيط ي د د ا س د دل ي د د ا مار د د‬
‫دد د د د ه ا ط د د د د د‬ ‫ا س سد د د د د عشد د د ددا ا طادد د د د ي ا د د د ددو ي ا اطا د د د د‬ ‫يمد د د ددل ا ل د د د د‬ ‫د د د د اط‬
‫و س د ددو ‪. 2015‬‬ ‫د دداطااستس هللهد د د أ يد د د باو سس د ددي نا د ددة ارارد د د د ا د ددو ي ا اطاد د د سد د د‬ ‫ا‬
‫هس د د‬ ‫أو د ددت أ ي د د ا ا اهيد ددي عمد ددل ا د ددت اس‬ ‫د دطائسا ‪-‬ا راءد ددكس‬ ‫ا ص د د اط ا‬ ‫سس د د يل د د‬
‫ي د د و ددًم هد ددل‬ ‫د دطائسا ‪-‬ا راءدددكس‬ ‫سلا ددي ي د د ه د د يااد ددهيس عتاهد د ا صد د اط ا‬ ‫خ سد د‬
‫تخ ساءكس ناة ا ل (‪.)131‬‬ ‫طائسل‬ ‫ا ي ييرل أي‬ ‫ا ت اس‬

‫(‪)130‬‬
‫‪White House. Feb 2015.‬‬
‫بط ك اس‬ ‫ا امت ا يط يس‬ ‫ا ت م ا ل س (ا وري‬ ‫اط‬ ‫التفاق النووي اإليراني نلت اار د بس‬ ‫(‪)131‬‬

‫و اار د ناة اهاوا‬ ‫‪2015‬‬ ‫نهت ري ا طئسس ع خاا أ ي ن‬ ‫خ س ارام ي ) سه‬ ‫أ اس سطاء‬
‫ا ت‬ ‫ر أ اغسسط ا اخ ا يط يس بونوم‬ ‫ات‬ ‫ا تا‬ ‫ي اط‬ ‫أ ط‬ ‫اسل بطا يته ا و ي ام‬ ‫اط‬
‫ك ا عىط خ غ‬ ‫اات ه اط‬ ‫ا امت أهتث اغسسط سط س ا ءس‬ ‫اطايا ة ت ا مي س ا وري‬
‫أهت يم خ ا شط‬ ‫خانس نخ‬ ‫ا امت ي أو ط‬ ‫به ا وري‬ ‫وا‬ ‫ارار د ا و ي ع نا خه ا و نرل‬
‫سك اه ا لط ا يط يس ‪ ً .‬ا اه خاا‬ ‫س اس‬
‫يشهتي‬ ‫بس‬ ‫يءال ل ارار د ا و ي ا طاا‬ ‫سث ‪ .‬ا اخ ا يط يس ا تت ت‬ ‫ط و هء ‪ .‬نسوا‬ ‫‪-‬‬
‫ا ست ‪60‬‬ ‫ات س‬ ‫ا سط س‬ ‫ات اخ‬ ‫يتا ا يس ا ءا صط‬ ‫ار اص ي‬ ‫اشت ت ا سلو‬ ‫ا غ‬
‫ا ءا صط ‪-‬ا سطاد‪.‬‬

‫‪85‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫د د د ددما ا ت د د د ددس‬ ‫خ د د د د د ا ءس د د د د د ا ل خاسد د د د د اد د د د دطئسس عد د د د د خاا أ يد د د د د ا ن د د د د د‬

‫ا ط سد د د د ا سط د د د د عش د د دديل‬ ‫د د ددو اخ‬ ‫ر أا د د ددي اد د ددتول سد د د د‬ ‫ا يط ي د د د يد د د د ا سد د د دطاد أسغ اء د د ددا‬
‫ط س س نءيط ‪.‬‬ ‫ي‬

‫الثابت والمتغير في اإلستراتيجيات األ ريكية‬

‫ياود د د د ا‬ ‫ا ام د د ددت ا يط يسد د د د‬ ‫اوريد د د د‬ ‫د د دداطااست‬ ‫ا‬ ‫اماس د د ددل ا ر د د ددط ا ءس د د د د‬

‫ج د ددال أ ا رس د ددل غ د ددم‬ ‫يد د د سد د د اط‬ ‫ر يص د د د‬ ‫س رس د ددل ا ءس د د د‬ ‫د ددة ييوا اهد د د ا ر ط د د د‬
‫س ط دد د د‬ ‫اواس د د د أ و خاس د د د ر اط دد د د يس د د ددي ر سد د ددك يسكس د د د‬ ‫ا لد د ددط ن د د د جا د د د‬
‫يد د د د د د ددو سد د د د ا ملسلد د د د ر ااسي د د د د‬ ‫ات د د د د‬ ‫أ ت و واسد د د د ‪ .‬ع س د د ددة أ ا ء د د دداوا ا ءس د د د د‬
‫ددد خ‬ ‫سددد‬ ‫اءد د ددسة د د ددة اطا اد د ددي ناد د ددة أخس ا وا د د د‬ ‫ى د د د و ب ئه د د د ا ر د د ددطي هس د د د‬
‫ا ث د ددل يطا د د د اه‬ ‫اس ياهد د د يد د د ااو د ددط (‪ .)132‬م د ددت هء د ددس س د ددوهي أخ سد د د أ د ددس خئسء د ددس‬
‫ا د د د د ددت و واس ا ت سد د د د د د‬ ‫دددددد‬ ‫ا ام د د د د ددت‬ ‫اوريد د د د د د‬ ‫ار د د د د دداطااست‬ ‫ا ر د د د د ددط ا ءس د د د د د د‬
‫ا ر د د د ددط ا د د د د ي ا د د د د عد د د ددي‬ ‫اس د د د د‬ ‫ا د د د ددت و واس ا اط‬ ‫ا د د د ددت و واس ا ءس د د د ددس ‪-‬ا اس اط س د د د د‬
‫ا م سلو ا تت ‪.‬‬

‫ا امد د ددت يسه د د د ي د د د ا د د ددت م‬ ‫ا ط اءد د ددا اا ا د د د ي ه اد د ددي ي ءد د ددس ا وري د د د‬ ‫ا د د ددت‬
‫ار اص د د د‬ ‫ا ءد د ددسم ا صد د ددهسوا ‪ .‬سس د د د يل د د د‬ ‫د د ددة ا ام د د د‬ ‫ددد س‬ ‫ددد ا ع‬ ‫ا غط س د د د‬
‫ددد يددد‬ ‫ي د د د م ا ءد د ددود س صد د ددام ار اص د د د ي‬ ‫يلد د ددو ار اص د د د ناد د ددة أخ‬ ‫ا يط ي د د د‬
‫ا ام د د د ددت‬ ‫س د د د ددت ار د د د ددود ا وريد د د د د‬ ‫ا ام د د د ددت‬ ‫ات د د د د د ا ش د د د ددسا ا يط يد د د د د سد د د د د ا وريد د د د د‬
‫د ددس خ ا اس اط س د د ا سو د د س د د ا ل د د ا س د د‬ ‫خسس د د‬ ‫ار اص د د ي ناد ددة ا ءد دداوه ا د ددت‬
‫ا ر د ددط ا ءس د د‬ ‫د ددس ا خ س د د ا ا د د اشد دديل يطا د د اه‬ ‫ا لد ددط أ ا‬ ‫ا تت د ددت‪ .‬ي د د ا ًس د د‬
‫د ددس‬ ‫د ددت يكغد ددة أهد ددت ا‬ ‫اهد ددت‬ ‫ا امد ددت اك د ددك ا سسه د د س د د آ‬ ‫اوري د د‬ ‫د دداطااست‬ ‫ا‬

‫سوهي‪ .‬ه‪.156‬‬ ‫بك‪ .‬هءس‬ ‫(‪ )132‬يطا‬

‫‪86‬‬
‫أمن قومي‬

‫ا ت دد‬ ‫س دد ي ء دد‬ ‫ر أ ن د د ا ا ل د دطاخ سدد د ا اخ‬ ‫ا خ س د د ناد ددة ا ثً د د ااود ددط‬

‫ار ط ‪.‬‬ ‫ا اس اخ‬ ‫لاا‬ ‫س‬ ‫ها‬ ‫سك‬ ‫يس او‬ ‫ا يط يس‬

‫ا ي د د د د ا لد د د ددوي‬ ‫ًاا د د د د ه يرهد د د ددو ا ي د د د د ا لد د د ددوي عشد د د دديل ن د د د د‬ ‫ي د د د د ا ًس د د د د‬

‫يد د د ا ل د ددوي‬ ‫د د د ار د ددك ا د د د هثو نا د ددة يره د ددو يم د ددت‬ ‫ا يط يد د د عش د دديل ود د د ه‪ .‬هسد د د‬
‫ا ءس د د د ددس ار اصد د د د د ي‬ ‫ااغس د د د ددط ا سد د د د د ااك د د د ددو اخ‬ ‫يسد د د د د‬ ‫ظد د د د د ط‬ ‫ا يد د د د د‬ ‫ج د د د ددال‬
‫ددد‬ ‫د د ددسس يكاد د ددك سد د ددً واد د ددت‬ ‫د د د ال ا ي د د د ارءد د ددي اء د د د‬ ‫اراا نس د د د ا سءد د دديط ‪.‬‬
‫ا يدد‬ ‫ير د د س ا ي د د ‪.‬‬ ‫او د د يث د د ر ن اس د د بد ددتم د ددط اسط ر د د‬ ‫اا ا د د عد دداي يكاد ددك‪.‬‬
‫ئ د د د س د د د هل د د د ا مد د ددط ا د د د خ ناد د ددة اهت د د ددت ا او د د د‬ ‫ددد‬ ‫ا امد د ددت‬ ‫اوري د د د‬ ‫ا لد د ددوي‬
‫ا ءد د د ددوسسا ‪-‬ا ص د د د د اط ا د د د ددت و وا بد د د ددس ا اس اط س د د د د ار د د د دداطاوس ‪ -‬سد د د ددت اااه د د د د ا مد د د ددط‬
‫سد د د ددت أهد د د ددتاث ‪ 11‬أ اوما د د د د ا ط ‪2001‬‬ ‫ا تت د د د ددت‬ ‫ات د د د ددس ا ل د د د د ا س د د د د‬ ‫ا دددد خ‬
‫د د دداطااستس‬ ‫ا د د ددت م ا تان د د د د د د ددي‪ .‬أي أ ا‬ ‫ا خ بسد د د د‬ ‫ا م د د ددوخ ه د د ددوم اهت د د ددت ا ت ند د د د‬
‫خ ددد‬ ‫ا اهت د ددت ا لد د د خا ‪ .‬د د د ال ا د ددا ط ار د دداطااستس‬ ‫ئ د د د نا د ددة انا د د د اخ‬ ‫ا يط يسد د د‬
‫ا د د د ي اء د ددسة س د ددي د ددو‬ ‫انا د ددط ا ه د ددت‬ ‫ند د د اس ا ءس د د د ا ل خاسد د د ع تخ د د د ا وا سسد د د‬
‫ا ر د ددط‬ ‫ا ام د ددت نا د ددة يطاسسد د د‬ ‫ا وريد د د‬ ‫ا مرد د د ل نا د ددة ا ل د ددو (‪ .)133‬د ددت انا د ددت‬ ‫ا لد د د‬
‫د د د د اء د د ددسة د د ددة ا لد د د د ‪ .‬ند د د د و ل‬ ‫د د ددل‬ ‫يث د د ددل يوخاد د د د اثو ا د د د د ي يسا د د ددط أ‬ ‫ا د د د دوا س‬
‫ا د د د ي ال د ددط د د د عسدد ددت ا م د ددط ا د د د خ اصد د د اط ا مىد د د خي انا دد ددط ا امد د د‬ ‫د د د اا غاو‬
‫د د د د ا د د ددتان‬ ‫ا ام د د ددت‬ ‫د د د د يط ه د د د د امىد د د د خ ا غط سد د د د ا وريد د د د‬ ‫دددد‬ ‫ا مىد د د د خي‬
‫د ددو‬ ‫مصد ددط س د د س د ددط ا تخ د د ا وا سس د د س د د‬ ‫ي د د ا يط ي د د ا د ددتاوا ‪ .‬س د د ي‬ ‫ا ملد ددك‬
‫املسك ا صام ا لويس ا ساس ‪.‬‬ ‫ا امتي‬ ‫تخاه ناة يوااه ا اهت تا‬ ‫ات‬

‫(‪)133‬‬
‫ً ا اه خاا‬
‫ا تا ا ءس س‬ ‫الط اماساس‬ ‫ا ل خاس ا يط يس ‪ -‬اخ‬ ‫طي يم ت يتست‪ )2016( .‬ا ءس‬ ‫يم ت‬
‫ا ت يس ا ءا صط ‪-‬ا سطاد ه ‪.184‬‬ ‫ات س‬

‫‪87‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ا ط د د د د ا ي د د ددط يسس يد د د د ا د د ددوخ‬ ‫د د دداطااستس‬ ‫د د د د ك اء د د دداكس ا ل د د ددوم أ‬ ‫ي ددد‬

‫يم خ د د د د ا خ د د د د‬ ‫ا هس د د د د‬ ‫ها د د ددة عد د د د خاا أ يد د د د خ د د دده نا د د ددة ا او د د د د‬ ‫ب د د ددوك ا‬
‫س دددد‬ ‫دددد‬ ‫د د دداطااستس ا الاستيد د د د يد د د د أ خ د د د د به د د ددت‬ ‫ا م سلد د د د نا د د ددة ا شد د د دطاو ا‬
‫املسد ددك‬ ‫سدد د أ ا‬ ‫ا تت د ددت‪ .‬ي د د اغس د د اط‬ ‫ا امد ددت ا يط يس د د س د د ا ل د د ا س د د‬ ‫ا وري د د‬
‫ا لددد ا س ددد‬ ‫دد د د اد د ددوخ بد د ددوك ا‬ ‫سلد د ددت‬ ‫ا س سدد د د‬ ‫سل د د د ااغس د د د اط‬ ‫د د دداطااستس‬ ‫ا‬
‫سس د د انا د ددت‬ ‫ا امد ددت س د د ا ل د د ا س د د‬ ‫ا تت د ددت أنا د د ن د د ا هس د د ا رد ددط اوري د د‬
‫اواسد د د و خاسد د د أيد د د‬ ‫ا د ددتنس ار اصد د د ا يط يد د د‬ ‫بس د ددل ا ا د ددو نا د ددة ا د د د م ا يط يد د د‬
‫ا امد ددت س د د‬ ‫اد ددايس يص د د ح ا وري د د‬ ‫اد ددوخ بد ددوك ارب د د س نا د ددت ناد ددة ا لد ددو ا سءد دديط‬
‫و ند د د ا كلد د د ا سط سد د د ‪ .‬أيد د د عد د د خاا أ يدد د ا د د د ي سى د ددل ا د ددالتا ا ل د ددو ا سد د د‬ ‫ا سدد د‬
‫ن د ددو‬ ‫أ هد د د ا ال د ددت ا ص د ددس‬ ‫ا ت سد د د‬ ‫ا د ددايس ا صد د د ح ا يط يسد د د سد د د ظ د ددل ا اغسد د د اط‬
‫‪.‬‬ ‫س نا س ا ل ا ت‬ ‫ت‬ ‫خ س ارام ي‬

‫وووا هوووو الثابوووت والمتغيووور فوووي إسوووتراتيجية ت ار وووب فوووي ظووول‬ ‫د اكددطج د ام ياددح‬
‫النظام الدولي؟‬

‫ا ي د د د ا لد د ددوي‬ ‫د د دداطااستس‬ ‫ا امد د ددت ا يط يس د د د‬ ‫خ د د د ا وري د د د‬ ‫نددد‬ ‫بتاي د د د‬

‫س د ددك‬ ‫ا ام د ددت عش د دديل ي ر د ددط‬ ‫ال د ددو ه ا وريد د د‬ ‫لا د ددك ند د د‬ ‫اواه اهد د د اءس د د د ا ل خاسد د د‬
‫لدد د ددط هء د د ددس‬ ‫ا ل د د ددس ا ثل سد د د د ا يط يسد د د د ‪.‬‬ ‫ا ءس د د ددس ار اصد د د د ي‬ ‫ا ل د د ددتخ ا سء د د دديط‬
‫ا سد د د‬ ‫هي د د د‬ ‫د د دداطااستس ا د د د ه اصد د دداح د د ددل يي د د د‬ ‫اد د ددو‬ ‫سد د ددوهي أاد د ددي ر ي ي د د د‬
‫ا ت د د ميي اس اه د د ااغسد ددط‬ ‫د ددت اخ‬ ‫ااغسد ددط‬ ‫سد ددت ا لد ددط‬ ‫ادد‬ ‫اء د د ع د د اغسسط‬ ‫هط د د‬
‫واو د د د د ا ت د د د د‬ ‫ع ر د د د ددا طاخ‬ ‫د د د دداطااست ااص د د د د‬ ‫د د د د ا ود د د ددطه ن اس د د د د ا الكد د د ددسل ا‬
‫سسا د د ددة‬ ‫ياغسد د د د اط بس اهدد د د ا تاواسدد د د‬ ‫سى د د ددً ندد د د ا د د دداسس‬ ‫ا اس سدد د د ا ت س د د د‬ ‫ااغسسدد د د اط‬
‫د دداطااستس ارهاد د دوا سد د د يوااهد د د‬ ‫ا ام د ددت اسا د ددت نا د ددة‬ ‫ا وريد د د‬ ‫اد د د‬ ‫د د د سل ا ثد د د م‬
‫سا د د د‬ ‫د د دداطااستس ارها د د دوا يتتي د د د‬ ‫سد د ددت ااهس د د د خه د د د اسد د ددت‬ ‫د د د عل‬ ‫ارام د د د ا ءد د ددوسسا‬
‫ا تت د ددت ا اد د د ا د دداسسم ن هد د د عد د د مط‬ ‫د د د ن هد د د عت د دداطااستس ا لد د د ا سد د د‬ ‫ار اس‬

‫‪88‬‬
‫أمن قومي‬

‫سد دطه يد د ا ط د د‬ ‫ا ا د د أهد ددت ه ا اطي ددا ن د د‬ ‫د ددت ا خ د د (‪ .)134‬رهد د ا اغسد د اط‬ ‫ا و ئسد د‬
‫نا د ددة‬ ‫ا اطي د ددا اار د ددك يد د د ب د ددوك اربد د د سد د د ا د ددالتا ا ل د ددو ا ص د ددا‬ ‫ال د ددوم‬ ‫ا ي د ددط يسس‬
‫ي د د د ع د د د خاا‬ ‫يسد د ددي س د د د اصد د ددت ط ا تي ل اط س د د د ‪ .‬سس د د د اواا د د د‬ ‫اواا د د د‬ ‫ا د د ددل ا ااد د ددو ح به د د د‬
‫د ددوه ي د د أ ي د د‬ ‫د ددي أوثد ددط‬ ‫ا ت سدد‬ ‫ءدد‬ ‫ا‬ ‫أ ي د د س د د ا د ددالتا ا لد ددو ا ن د د‬
‫ار ا د د د د‬ ‫ا ل د د ددط أا د د ددي ار د د ددك يد د د د بس د د ددل ا ا د د ددو سد د د د ار اصد د د د‬ ‫س د د دداي‪ .‬ا ًسد د د د‬ ‫سد د د د‬
‫د ددح ا سً د د د ي د د بد ددس ا ءس د د ا تاواس د د ا ل خاسد د د‬ ‫ر أ ا اطيد ددا أ‬ ‫ع ل ى د د ي ا تاواس د د‬
‫وتيد د د د ا تا د د د د‬ ‫ا رد د د دواخد بس هد د د د أيد د د د ا ا د د ددو سل د د ددت اساه د د د د سد د د د يءد د د د خ اه د د ددت به د د ددت‬
‫اه د د د ال د د دطه‬ ‫يثا د د د‬ ‫اغس د د د اط او ط د د د‬ ‫د د دداطااستس ا اطيد د ددا ه ا د د د‬ ‫اد د د‬ ‫ا يط ي د د د ‪.‬‬
‫س اه د د د‬ ‫ا امد د ددت‬ ‫ا وري د د د‬ ‫د د د ي د د د اكاس د د د‬ ‫اا‬ ‫د د ددكس‬ ‫د د دداطااستس‬ ‫بد د ددتر ي د د د ا د د د‬
‫ا مط‪.‬‬ ‫اس‬

‫داطااستس‬ ‫امد أيد‬ ‫اد‬ ‫ا راوهد ‪.‬‬ ‫ارار‬ ‫ا ت اطايا طسم ا سو‬
‫د عل اه سد ا ر دط ا ءس د ا يط يسد ا الاستيد ‪.‬‬ ‫ند‬ ‫س س ات ت الاا‬ ‫ات ت اواه‬
‫‪ Robert Kagan‬د ئً‬ ‫سغد‬ ‫اددا ير ددط ا مد سلس ا ت دت خ ددط‬ ‫د ه ا امددور‬ ‫ند‬
‫ا امد ددت ود د خ الد د ا ن د د م س د د ا سد د (‪ .)135‬ددل أه ددتاث ا م د د ي نشدددط يد د‬ ‫ا وريد د‬
‫وادت س اه اخيدس أ د‬ ‫يءاش خ ا ي ا لوي ا يط ي ا ءد عل‬ ‫أ اوما ا ط ‪ 2001‬أنا‬
‫يتدا أر اءدالت يد‬ ‫ا م ا اراال بس اطئسس بوك اربد ند ‪ 2000‬أ ا لدو ا يط يسد‬
‫د ه ا ط د سد‬ ‫ا اءد اس ‪ .‬ايادت‬ ‫يثل اسه ه ا‬ ‫ال ات‬ ‫ا ث او‬ ‫أال ا تا‬
‫د ددل ا م د د ي نشد ددط ي د د‬ ‫د ددة ي د د نهد ددت بد ددوك ارب د د‬ ‫ا ت س د د هاد ددة ا طها د د ا‬ ‫ا سً د د‬
‫ا ت سد ‪ .‬ر أ‬ ‫ع هيد‬ ‫ا اد ا ا د‬ ‫د ا طاأ اوم‪ .‬ناددة نيددس اخ ا اددو ا تي ل اط سد‬
‫يطاد ناددة ا ددل ا م سلد ناددة ا سً د‬ ‫اد‬ ‫ا اددو‬ ‫ا ط د ا ت سد سد نهددتي بددوك‬

‫بك‪ .‬هءس سوهي ه‪.67‬‬ ‫(‪ )134‬يطا‬

‫)‪(109‬‬
‫‪Posen, R. Barry. (2018): The Rise of Illiberal Hegemony, Foreign Affairs,‬‬
‫‪March/April 2018 Issue.‬‬
‫‪https://www.foreignaffairs.com/articles/2018-02-13/rise-illiberal-hegemony‬‬

‫‪89‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ا امت س‬ ‫ا وري‬ ‫ا خ س اا سو (‪ .)136‬ناسي ي ي ا لوم‬ ‫ا الاستي بت ائط ا ام‬

‫يد أادل املسدك يصد مه‬ ‫امد سر نادة ام ر اهد ا ت سد‬ ‫اد‬ ‫هل ي عسدت ا مدط ا د خ‬
‫ا اد املدك ا صدام اااسد‬ ‫ات س‬ ‫ا لويس ‪ .‬ناة نيس اطايا ا ي يم سر ناة ا شطاو‬
‫اطااستس ا ءال اس ‪.‬‬ ‫ا لط ا ص ح ا‬ ‫ا امت‬ ‫اوري‬

‫اخ اي ‪Trump’s National Security‬‬ ‫أه ت ‪ Salman Ahmed‬س‬ ‫ا ا ا‬

‫داطااستس أي سد‬ ‫دا نشدط‬ ‫أ‬ ‫?‪Strategy: A New Brand of Mercantilism‬‬
‫لد‬ ‫ا امددت‬ ‫ا وريد‬ ‫لسد‬ ‫ند‬ ‫هاددة عد خاا أ يد‬ ‫أندتخ ا ط د يد خ ا ددت خ غد‬
‫دداطااستساي ا ءد عس نشدط أادي د يسدت يد ا يد‬ ‫ا دت ا اطيدا سد‬ ‫س اط د ‪ .‬دت دطخ‬ ‫د‬
‫ند ا لد ا اس اط د عاو اددي ا ددا ت ي عشددس خ أيط يد أ ر (‪ .)137‬ااالددت ا اطيددا س د‬ ‫ا ددتس‬
‫داطااستس خ د ات دت‬ ‫ا‬ ‫يس تاه الى ي ا تاواس ا ت سد ‪ .‬د ا ه اد‬ ‫ا ء علس‬ ‫اط‬
‫ا لدوه ا ءس دس‬ ‫س ا اسد اخ‬ ‫ا ل خاس ا يط يس ‪ .‬أ ال‬ ‫ن سل س ا ءس‬ ‫امور‬ ‫أهت‬
‫ددة ا اخ ا يط يسد ارءدده ا ا د‬ ‫دس‬ ‫داع‬ ‫د ال ناددة ا ءدداوه ا ددت‬ ‫سد ا ددتاول‬
‫س داه ا ل خاسد ‪ .‬هادة ادا ي يد‬ ‫داطااستس‬ ‫ي اادال ا‬ ‫اس ل ي اطايا ت ه الوس‬
‫ا ط د ا تت ددت ت ا ددت ا اطيددا‬ ‫د ه ا امددور‬ ‫عشدديل أن ددك ناس د د اط‬ ‫د ه ا امددور‬ ‫سهد‬
‫عشيل ن ‪.‬‬ ‫ا لويس ا تت ت س ا ل ا س‬

‫(‪)136‬‬
‫ً ا اه خاا‬
‫ا تا ا ءس س‬ ‫الط اماساس‬ ‫ا ل خاس ا يط يس ‪ -‬اخ‬ ‫طي يم ت يتست‪ )2016( .‬ا ءس‬ ‫يم ت‬
‫ا ت يس ا ءا صط ‪-‬ا سطاد ه ‪.188-184‬‬ ‫ات س‬
‫‪(111‬‬
‫‪) Ahmed, Salman: (2017): Trump’s National Security Strategy: A New Brand of‬‬
‫‪Mercantilism?, Carnegie Endowment for International Peace, August 17, 2017‬‬
‫‪http://carnegieendowment.org/2017/08/17/trump-s-national-security-strategy-new-brand-of-‬‬
‫‪mercantilism-pub-72816‬‬

‫‪90‬‬
‫أمن قومي‬

‫ثاني ا ت ار ب وتغير النظام العالمي‬

‫أ اطااسه د د د أي د د د‬ ‫ا لد د ددو ا هس د د د‬ ‫ددد‬ ‫د د ددتأ ي د د د‬ ‫اغسسد د ددط ا ل د د د ا س د د د‬

‫ا لدددتي اد ددتانة سهد ددو د د يسد ددت ي ثد ددل اواها د د‬ ‫ظه ددوخ د ددوه ن س د د ات د ددت س ل د د ا س د د‬
‫ا لوه ا س س ا تت ت ار نًاه س ا ل ا ل ئ‬

‫س د د يسهد ددت ا ءس د د ا ت س د د ه سغ سد ددو بط ت ءد ددي‬ ‫ا هدد‬ ‫د دداطااست‬ ‫ا د ددا ا ر د ددط ا‬

‫يو د أيط يد لدو أ دة‬ ‫اامء خ ا لو ا يط يسد ن سد‬ ‫‪ Zbigniew Brzezinski‬باطاا‬
‫د ر‬ ‫د يامتيد ي ردط‬ ‫دل أي دط أ‬ ‫ا ا ا سس ناسدي يد‬ ‫يما ل أ‬ ‫س اس‬
‫أيط ي د د س د د ا عس د د ا خ س د د الد ددو ا سءد دديط‬ ‫ع ىدد‬ ‫د د ويس د د‬ ‫يما د ددل أ الد ددو أي‬
‫سدط ا اس دت‬ ‫مجا ا داث س ا ا د هم ا يط يد ا اس دت أ‬ ‫ا ثل سسد‬ ‫ا ا و واس‬ ‫ار اص ي‬
‫د ا رو ددة‬ ‫س د ا ءددال ل ا لددوخ‬ ‫ا يط يس د ا س س د‬ ‫سددت ا ددت ل ا ملسل د ا وهسددت الس د‬
‫د‬ ‫ئً ا لدو ار اصد ي‬ ‫بط ت ءي‬ ‫أ‬ ‫ا لو ار اص ي‬ ‫ا ت س (‪ .)138‬سس يل‬
‫ي‬ ‫و ع رط‬ ‫ر يما ل أ اا ي‬ ‫ا لا‬ ‫اص ح ي سثط سر ا ء وا‬ ‫ا وطه يط م‬
‫د ا ء د ا ا د علس د‬ ‫اس د‬ ‫ا لد‬ ‫باددو يءدداوه ا د د ‪ %30‬أ امو د يد ا د ا ا ا د‬
‫ا ا لط ‪-‬ا سشط (‪.)139‬‬ ‫أيط ي يم سل ناسه وًم ا ته ا و ط ي‬

‫هد د خ ي د د ا اطاد د ا لد ددو‬ ‫د د ه ا ءد ددا‬ ‫ا امد ددت‬ ‫ا س د ددس ا ل ددوي س د د ا وريد د‬ ‫عمد د‬
‫س خ أيط يد أ ر‬ ‫ات ا مل س‬ ‫عشيل ي رط‬ ‫ناة ا س‬ ‫س‬ ‫ا يط يس ن س عست أ‬
‫اخ د دطئسس امط ددط يتا د ‪Foreign Affairs‬‬ ‫ا ددت ا اطيددا‪ .‬سر د‬ ‫ا د ي لددط ددي ا سددو‬
‫ًا ددت ‪ William Hyland‬ند د ‪ 1991‬ا ددي د د ر د د ئً عس ددت ددلوإل‬ ‫اسد د‬ ‫آاد د اا‬
‫س د اه ا ل خاسد‬ ‫سسد‬ ‫ا اد‬ ‫ا لد‬ ‫اد امط دط أيط يد يد ا اهت دتا‬ ‫ارام ا ءدوسسا‬

‫(‪)138‬‬
‫ي اطاا ناسه اسو اطااستس‬ ‫ه سغ سو‪ )1999( .‬خ س ا شكطا ا طه ا ءسكط ا يط يس‬ ‫بط ت ءي‬
‫ه‪.187‬‬ ‫‪-‬‬ ‫بسط‬ ‫ا سءيط‬ ‫ط يط ه ا ت اخ‬ ‫إل‪ 2‬ا‬ ‫ا سءيط‬ ‫( ) يط ه ا ت اخ‬
‫ه سغ سو ‪ 1999‬ه ‪.191-188‬‬ ‫(‪ )139‬ا طا ا ء بك بط ت ءي‬

‫‪91‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫س د ا شددس خ ا ءس د‬ ‫ا امددت سطن د ااىددم‬ ‫ددط ‪ ..‬أي د ا وري د‬ ‫ي د اص د‬ ‫ا ماس د‬

‫او ددل‬ ‫د د ه ا مل د د ا تت ددت يت ددا أر اغر ددل ا ام ددتي‬ ‫ات ددت‪ ..‬سد د‬ ‫‪-‬الد د ند د‬ ‫ا ددت‬
‫ا ام ددت اط ددت‬ ‫ا وريد د‬ ‫مجا اد د‬ ‫ائ د د ن ددس‬ ‫ا ماسد د‬ ‫و دد‬ ‫ا‬ ‫ا لسد د اخ‬ ‫د دوا‬
‫ا م املسددك د ا ا هددت‬ ‫سددت ا يد‬ ‫ال يد ن سد ات ددتا يسيددس ا لددس ا د ي ا يط يسد‬
‫أيط ي أ ر ‪ .)140( Put America first‬سس د يىدة أ ه امدوم ا لد‬ ‫و ا تاول‬
‫سسددي ددو اه ددت ‪-‬ا وريد د‬ ‫ا اد د اه ددس‬ ‫ددة ا ه يد د ا لك سدد‬ ‫يد د ا ث ئسد د ا لك س د‬ ‫ا ددت‬
‫ع اموم‬ ‫بتأ ا ل ا س‬ ‫ا امت ا يط يس ‪ -‬هاة ا سلت ا وسط ي ا لط ا سشط ‪ .‬ي‬
‫ددة‬ ‫م ن سدد‬ ‫نددسو‬ ‫سلددت ندد ها ا لد د ا م د‬ ‫ي د ات ددت ي د بتاي د ا رس د ا ث ث د‬
‫ا دت م ا شدط س يت وند‬ ‫س ا غط ارءي أ س ا شطد سلدت ديا‬ ‫ا‬ ‫ا ءطج ا ت‬
‫‪.‬‬ ‫ا ءطج ا ت‬ ‫ا سو‬ ‫ا يط يس‬ ‫ت به ا هس‬ ‫(‪)141‬‬
‫بط يس ‪BRICS‬‬

‫ا اد د د اش د ددسط د ددة ار د ددال ا لد د د ا سد د د‬ ‫وا د ددا ا ءس د ددسس ا ست د ددت يد د د ا ت اخ د د د‬

‫س د د ن د د ‪2008‬‬ ‫ا د ددت ا اطيد ددا خئسء د د ر د ددس عسد ددت ا هي د د ا‬ ‫د ددل أ يص د د ح‬ ‫ا لدد ئ‬
‫ا د د د ل ا ءس د ددس‬ ‫ا دد‬ ‫د ددو ا صد ددس ار اصد د د ي ا ادد د اا اه د ددت‬ ‫ند ددو خ د ددس ارام ي د د‬
‫يل و د د د عسد د ددت ااد د ددال‬ ‫س د د د ا غد د ددط اءد د دداهس ع لواند د ددت ا شد د ددس و ‪ populism‬ا ا د د د أن د د د م‬
‫اس س ‪.‬‬ ‫ا اغس اط‬

‫ا ا د ه ااه د ا ت اخ د‬ ‫ا ام د اط‬ ‫ا بددسم أن د م‬ ‫عسددت نددوم ا اطيددا ددة ا س د‬

‫‪Jake Sullivan‬‬ ‫دت اسدال دو سر‬ ‫ا لد ئ هلسلد ‪ .‬هسد‬ ‫ا ءد عل ند اغسسدط ا لد ا سد‬
‫ءد‬ ‫ا د ي يسا ددت ناددة ا‬ ‫ا امددت ا يط يس د‬ ‫ا د ي الددو ه ا وري د‬ ‫اغسددط ا ل د ا س د‬

‫)‪(140‬‬
‫‪Hyland, William. (1991): The Case for Pragmatism, 1991 Issue, Foreign‬‬
‫‪Affairs.‬‬
‫(‪(141‬‬
‫ً ا اه خاا‬
‫يط ه ا الكسل ا راءكس‬ ‫ن ا لىس ا راءكس س‬ ‫س‬ ‫خ يت ون بط يس ا ءس‬ ‫نو يمسة‪)2016( .‬‬
‫ه ‪-‬ساءكس ‪ 22 .‬س اط ط ‪. 2016‬‬ ‫نت ‪49-48‬‬ ‫– ه يتا يط ه ا الكسل ا راءكس‬

‫‪92‬‬
‫أمن قومي‬

‫ات دت ا يد‬ ‫ا ت س ‪ .‬ام أي ال ن‬ ‫ا مط‬ ‫اخ ا س‬ ‫س‬ ‫نت‬ ‫اا‬ ‫ا شطاو‬

‫ددل ي د ا تي ل اط س د‬ ‫أ ساددط هي س د بددً ال د هلسل د ‪ .‬ر ددال أ ا اطيددا ي ثددل اهت ددتا هلسلس د‬
‫مدط ات خ د يدتيط أ هادة او د‬ ‫داوخ أ ا سد‬ ‫ت يتط ا ً د أهي‬ ‫ا ل ات‬
‫وام ساط ري اطايا (‪ .)142‬ع ط ي ا اغسسدط‬ ‫ت لة ا ل ناة ست ا مس‬ ‫يا ‪...‬‬
‫لوانددته‬ ‫امددا‬ ‫م ا سد‬ ‫س ناد‬ ‫س واددي يد اه د‬ ‫رأ‬ ‫ا ددت‬ ‫ا سدط سد ا لد ا سد‬
‫ي ء اي‪.‬‬

‫(‪)142‬‬
‫‪Sullivan, Jake. (2018): The World After Trump How the System Can Endure,‬‬
‫‪Foreign Affairs, March/April 2018 Issue.‬‬
‫‪https://www.foreignaffairs.com/articles/2018-03-05/world-after-trump?cid=nlc-fa_fatoday-20180323‬‬

‫‪93‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ثالث ا دونالد ت ار ب والقو ية الجديدة ‪New Nationalism‬‬

‫أي أي د د اى د د آ اخ‬ ‫عشد ددا ا ي د د‬ ‫ا لويس د د اشد ددسط د ددة يت ون د د ا سالد ددتا‬ ‫بتاي د د‬
‫يلاار د د د‬ ‫يسالد د ددتا‬ ‫ي أي د د د‬ ‫د د د ا ائ د د د‬ ‫د د د ا د د ددو‬ ‫يددد‬ ‫لصد د ددساه‬ ‫يلاار د د د عشد د ددا‬
‫ند د د ارء د دده سد د د ن د ددوخ اواًسد د د‬ ‫د د د يد د د اس د ددط اا د ددال ا سال د ددتا‬ ‫يا سءد د د عش د ددااه‬
‫د ددت يي د ددو‬ ‫س د د هد ددس‬ ‫أ أيد دداه اد ددتاس ندد د ا مط دد د ا رط يدد د‬ ‫سدد د سم د ددت د ددط‬ ‫س د ددس‬
‫يل بد د د د ددل ا يد د د د د ‪ .‬ا د د د د د سم د د د د ددت طهد د د د ددا‬ ‫ااىد د د د ددمس باادد د د ددال ا مط د د د د د‬ ‫يءد د د د دداست‬ ‫آودد د د ددط‬
‫د ددت يي د ددو‬ ‫سد د د ه د ددس‬ ‫د ددة يد د دوا س‬ ‫اء د ددهل نا د ددسه ام د ددو ه‬ ‫د ددت س د د د‬ ‫ع هد د د اط‬
‫ا هتط )‪.(143‬‬ ‫ءس‬ ‫يس‬ ‫آوط‬

‫اخ د ا شد نط‬ ‫ر ي يد سصدداه ند‬ ‫ا لويس د‬ ‫ا اكاسد‬ ‫اخ د ا شددسوخ ا لددوي‬

‫ا و يد‬ ‫ا ددط ا سً د‬ ‫ا ا د ااصددل ع ت د )‪ .(144‬ا ت و واس د ا لويس د ا الاستي د‬ ‫ا اكاس د‬
‫ا لدط ا صد ح ا لاارد‬ ‫اهد‬ ‫ا لى نادة ا سد‬ ‫ي وًم يم‬ ‫اها م ارواً‬
‫ت ا دت ا اطيدا‬ ‫غ أ ا و ناسدي)‪ .(145‬د سو‬ ‫ي‬ ‫ناسي ا ي‬ ‫اهت‬ ‫خ‬ ‫مء‬
‫بددل ام ددل عسددتا ات ددتا اسً د‬ ‫أ ا لويسد ا س سد‬ ‫ا سه د ا سو د‬ ‫وس اخاددي بددس‬ ‫سءد‬
‫ددس خ ب د ‪America First‬‬ ‫اا ثددل سد ا لويسد ا تت ددت ‪New Nationalism‬‬ ‫ا ت سد‬
‫ط أي‬ ‫ا امت ا يط يس عشيل ي‬ ‫تسه ا طئسس يص ح ا وري‬ ‫و خاس‬ ‫س‬ ‫ا ا اس‬
‫سد يت ددل ا لىد ي‬ ‫ا د ا مد‬ ‫ا امددت‬ ‫ا اد اه د ا وريد‬ ‫ا اددتول س د ا لىد ي ا ل خاسد‬
‫د‬ ‫ا امت سس ناسه أ اادتول سد ا لدس‬ ‫أ ا وري‬ ‫اس‬ ‫طه ي‬ ‫ا ت س ‪ .‬هس‬

‫(‪ )143‬خاا س ج ال ا‬
‫ا ل ط ‪ -‬يصط ه‪12‬‬ ‫تا ي ااساس ا ثل س‬ ‫( ) يم ت ا ت تي اخ‬ ‫اسر ‪ )2015( .‬ا لويس‬ ‫اط ه‬
‫ي اسه ‪.‬‬
‫(‪)144‬‬
‫( ) ن ت ا ط أه ت ا هس ا س ي لصوخ‬ ‫ااخ‬ ‫طاه سط خ ال‪ )2011( .‬ا لويس س ا ءس‬
‫ا ل ط ‪ -‬يصط ه‪.17‬‬ ‫ا ثل س‬
‫(‪)145‬‬
‫ه‪.24‬‬ ‫ارس‬ ‫بك اط ه‬ ‫يطا‬

‫‪94‬‬
‫أمن قومي‬

‫ند ا س سد ‪Globalism‬‬ ‫س دداي ا مددت‬ ‫ات ددا سد‬ ‫هددل يشد واي‬ ‫يد هو هد‬ ‫ا سد‬
‫ا لويسد (‪ .)146‬انا دت‬ ‫بل سل ي أ س ا ت‬ ‫غاا ناة وك ع اي ا ءس س ا ط ج ا لويس‬
‫الدت خ د يا ياد ار دط ا لدوي‬ ‫دس و‬ ‫ي س سد عصدس‬ ‫اطايا يءاشد خ ي نادة دس اخ‬
‫اد د‬ ‫ا اطاي و د د ‪ .‬هسد د‬ ‫كا ددك ناسهد د عس ددم ا يط يد د‬ ‫عا دداو ات ددت ا لويسد د ا تت ددت‬
‫سد‬ ‫د لي خ د أوثددط ددتخ س تد ا هيد‬ ‫ن د‬ ‫يوااسد لهددوخ س ددط يلااد‬ ‫ا سد‬ ‫اغسد اط‬
‫يوا د‬ ‫بط ك اس د ي د ارام د ا خ د‬ ‫و ن د عسددت ااءددم‬ ‫ا امددت ا يط يس د‬ ‫ا وري د‬
‫سد د ‪ .‬يد د أا ددل ا هس د د‬ ‫ا‬ ‫ا ه ددت يد د ا هيد د‬ ‫اتط ددت ا س د د م يد د هل ددو ه‬ ‫ا هد د اط‬
‫يلاارد‬ ‫سد ‪ .‬سدط أ ا ط د ا ر ط د سءد‬ ‫و ن ا هي ا‬ ‫ا غط س‬ ‫هل ا هي‬ ‫ا يط يس‬
‫ما د يلاار د س د‬ ‫ا ا د يس د ا ي ه د ا غددط‬ ‫ا س س د ا هي د‬ ‫ا س ت د ااغس د اط‬ ‫سد آ سد‬
‫ا امت ا يط يس ي نلو ‪.‬‬ ‫ن ه ا وري‬ ‫اسس‬ ‫ا س خ ا ا ه ااه‬

‫عد د د او‬ ‫د دداس‬ ‫ا اخ ا تت د ددت ا ط د د د ا لويسد د د ا اد د د ند د د سه ا اطي د ددا يد د د‬ ‫انا د ددت‬

‫س ست ات ج اطايا س اراال ع‬ ‫‪ Stephen K. Bannon‬ل خهساي ن ا اخ ا يط يس‬
‫سسدي ا مدت‬ ‫اد‬ ‫ة هي‬ ‫أ يسو‬ ‫اواا ناة ا س‬ ‫ة هت‬ ‫اس‬ ‫يما‬ ‫م ع او‬
‫أوددت ع د او ا ط د ا ر ط د ا تت ددت‬ ‫ا امددت نلس د (‪ .)147‬ن د‬ ‫ا وري د‬ ‫اد‬ ‫ن ددت‬ ‫ئ د‬
‫ددو ا ات د ا ء د وي‬ ‫ت ا ددت ا اطيددا م اخاددي س د ي د ا ط ا س ددل ا ءس د ا م د سر ‪CPAC‬‬
‫خاد م‬ ‫ا ادي أيد ا د ا ط‬ ‫د م سد‬ ‫هس‬ ‫إلا س اط ط ‪2017‬‬ ‫مط ا م سلس س ‪23‬‬
‫شددت يد ي اددال أا ددت ويسد ا اصد ي يثددل‬ ‫يس خ د‬ ‫د ئل ا نددً ا س سد‬ ‫ا ن دم‬
‫يءدا ط سد‬ ‫ا اطيددا دو‬ ‫دو ا‬ ‫اده ا‬ ‫ا دت ا اطيدا م دسي ا ءد ا سد أ ا يدوخ ددو‬
‫ه ا ا ت (‪.)148‬‬ ‫ا ىغل املسك‬

‫(‪)146‬‬
‫ا ت اطايا ا سهت ا صطي ات اخ‬ ‫ا ل خاس ن ت‬ ‫ا ءس‬ ‫ي ة‪ )2016( .‬اواه‬ ‫اس‬
‫ا ل ط ‪ -‬يصط ه‪.2‬‬ ‫اطااستس‬ ‫ا ءس س ا‬
‫(‪)147‬‬
‫ي ييل ه‪.18‬‬ ‫بك‪.‬‬ ‫يطا‬
‫ي ييل ه‪.176‬‬ ‫بك‪.‬‬ ‫(‪ )148‬يطا‬

‫‪95‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ددسي وهد ات ددت‬ ‫ا اطيددا ا شددس وي‬ ‫ا تا د ناددة ا ىد‬ ‫ا ستس د‬ ‫يد ا ر خ د‬
‫سد ا ياددا ا سىد ي ن ددت نددو ي اددتخ ا وءددو ‪ Andrew Jackson‬ا دطئسس ا ءد ع‬
‫لددط ددي عااددي عكددل‬ ‫امدده ا ددتي ل اط‬ ‫ا امددت ‪ 1837-1829‬ي ددس ا ملسلد‬ ‫اوريد‬
‫ئددل ا ه ددو ا م ددط أ م خئددسس هددا‬ ‫يم د خ ا ءددكو ا ط ك اس د‬ ‫ا ي د ا لددوي ا يط ي د‬
‫س ه أي‬ ‫ا تاس ا و كة‪ .‬الط اطايا د ا وءو الط ا م خ ي أال أيط ي‬ ‫ع كل‬
‫يثل س اخ الويس ا تت ت ‪.‬‬

‫أدوات القو ية الجديدة‬

‫‪ .1‬حمائية ت ار ب‬

‫ه ي د د ا ات د د خ‬ ‫ا اطيد ددا ناد ددة وارس د د أيط ي د د أ ر ا ا د د اءد دداهت‬ ‫(‪)149‬‬

‫اد دداا ه ئس د د‬
‫ددة اراس اه س د ‪ .‬أن د ا ااوسددت‬ ‫س د ا اطيددا ا ل خاس د ع د سو‬ ‫ا يط يسد (‪ .)150‬ا د سم يص د‬
‫د سيس دس خه سد اواه ادي‬ ‫دو‬ ‫ا‬ ‫ي ا لوي ناة س خه أيط ي أ ر‬ ‫سلاي‬ ‫س‬
‫أوثددط‬ ‫اد‬ ‫دتي‬ ‫دس خ ااس اه د‬ ‫س داي ا اد خسسد‬ ‫س داي ا ل خاسد ‪ .‬سدط أ‬ ‫ا ءس دس‬
‫أن د ا م يد ا يط يسد‬ ‫دتسسوا ا د س‬ ‫اس ‪ Pragmatism‬سهو ط ت يد ا مارد أ‬ ‫ب اط‬
‫ا ا د ر اسددو ع ر ئددت ناددة‬ ‫ار اص د ي‬ ‫ا ات خ د ا ا دداً‬ ‫أ يسسددت ا لددط س د ارار س د‬
‫ل د ا يد‬ ‫ا ا و دل ا يط يد‬ ‫ا ن اد‬ ‫ة ا اهت ت بو‬ ‫س‬ ‫اع‬ ‫ا امت ‪.‬‬ ‫ا وري‬
‫وخ د‬ ‫سدك خأي أاادوا‬ ‫وسد (‪.)151‬‬ ‫ا سد ا‬ ‫ىط عسدطس ا مد ئل اار سد‬ ‫ا امت‬
‫دداطااستس ا ي د ا لددوي ا يط ي د‬ ‫‪ Anthony H. Cordesman‬يد أ د اوااددا سلد‬

‫ا ج ال عكطد‬ ‫ار اص ا و‬ ‫الحمائية ي ا ا اص ي يلست ا ات خ بس ا ت م م ي ا او‬ ‫(‪)149‬‬

‫ا ءاوخ ‪.‬‬ ‫س‬ ‫امت ت ا‬ ‫يا ون ي ه سطس خ و ا ط س‬

‫ا صة اط ت ا مس ا ءسو ي‬ ‫ل‬ ‫ا‬ ‫ا غط س‬ ‫(‪ )150‬يساو هءس ‪ ) 2017( .‬ه ئس اطايا يس‬
‫‪ 20‬و سوا ا وه ‪.2017‬‬
‫ا ست‬ ‫يتا ا ءال ل ا سط‬ ‫اط ا‬ ‫اخ اطايا أسط لس ا اصو اخ‬ ‫يصكرة‪)2017( .‬‬ ‫(‪ (151‬ن ي‬
‫او أ ما يء ط ه‪.78‬‬ ‫‪466‬‬

‫‪96‬‬
‫أمن قومي‬

‫ا امددت س د‬ ‫خ ا وري د‬ ‫ا دطسم ا د خ‬ ‫ي ددتأ أيط ي د أ ر ا ا د ا دطسم بو ددوج اراس اه س د‬

‫ا امد ددت‬ ‫سءد د ي د د خ ددس ا صد ددس ‪ .‬س د د ي د ددتأ ا اطيدددا أ ا وري د د‬ ‫ا لد د خ و ن د د ا‬
‫ددسس اشددسا ا يط يد د سمء ددا ب ددل أيىد د ددت م‬ ‫ا لو د د سد د يصد د مه ا مسو د د‬ ‫ا يط يس د‬
‫ددسس ا ص د ح ا لددس‬ ‫ا امددت اريط يس د‬ ‫ددطاو ي د ا وري د‬ ‫ط ددو عت يدد‬ ‫ا دد‬ ‫ا سد‬
‫ا شاط (‪.)152‬‬ ‫ا اكاس‬

‫سد د د ا د د د ل‬ ‫ا د ددت م ا غط سد د د‬ ‫س ددد‬ ‫سط د د د يد د د‬ ‫اا س د دده ا ءس د د د ا يط يسد د د ند د د‬

‫ا د د د ي يل د ددو نا د ددة‬ ‫ا يط يد د د‬ ‫ناءد د د‬ ‫ا اط د د د ا ا اتد د د خ سد د د ن د ددك ا ً ند د د ا ت سد د د‬
‫ر‬ ‫اراال بس د د د‬ ‫س د د ددط ي د د د ي ي د د د ن اد د ددي ي د د د د د د ا كط ل د د د س اد د ددي س س د د د خا ا م د د ددً‬
‫يد د‬ ‫ما د د اتدددطي اميد د نادددة ا شلص ددس‬ ‫ي تئسد د‬ ‫نل ئتيد د‬ ‫ا كا ددك ب د د نا ددة ددس اخ‬
‫ات د ددا ا يط يس د ددو ج د ددط ا اد د د‬ ‫يما د ددل أ اس ا د ددي عس د ددت ااال بهد د د ‪ .‬د د د ال د ددسس ط د د د أ‬
‫ند د د د د د د د د ا اخ‬ ‫ا د د د د د د د ددت م أ ا ميويد د د د د د د د د ‪ Government‬ما د د د د د د د د د يرى د د د د د د د دداو ا م د د د د د د د ددت‬
‫ا د د د د ي يرىد د د دداو أ‬ ‫اشد د د دديل ا اط د د د د ا‬ ‫د د د د ال ا اس سد د د ددط ا د د د ددط‬ ‫‪Administration‬‬
‫عسس د ددتا ند د د ا د د د ي ا اد د د ي يد د د أ ا د ددطيسه سد د د أهىد د د‬ ‫ا اهت د ددي هيويد د د اه ا ال د د د‬
‫د د د ااه يهدد د اميويد د د‬ ‫ا تا د د د ا يط ي د د‬ ‫لدد د‬ ‫د دديوه ال د ددتيه‬ ‫ا ت و واس د د ‪ .‬س د ددانل‬
‫با ت ت أيوام س ا ىطائا(‪.)153‬‬

‫(‪(152‬‬
‫‪Anthony H. Cordesman. (2017): President Trump's New National Security‬‬
‫‪Strategy, Center for Strategic and International Studies, December 18, 2017.‬‬
‫‪https://www.csis.org/analysis/president-trumps-new-national-security-‬‬
‫‪strategy‬‬
‫يتا‬ ‫ا عس ا ا خ لس ا ءس س ا ت اوخ‬ ‫ا طئ س ا يط يس‬ ‫(‪ (153‬ا س و اى م‪ ) 2017( .‬اراال ع‬
‫ا ست ‪ 459‬آي خ ا ي و ‪ 2017‬ه‪.56‬‬ ‫ا ءال ل ا سط‬

‫‪97‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫‪ .2‬الالسلم والالحرب‬

‫د د ددال اسد د ددا بد د ددس‬ ‫سهد د ددو ي د د د‬ ‫هل د د د ا اطيد د ددا بد د ددً ي د د د ه ا ً د د ددا ا ًهد د ددط‬
‫س د د د د ع ءد د د ددا‬ ‫سا د د د د خ د د د ددو ناد د د ددة وكدد د ددة سء د د د د تط ا وند د د ددو‬ ‫س د د دداس يلااراد د د ددس‬
‫د ددو نا د ددة وك د ددة بط ت ءد ددي سد د د س د د دطه ا او د ددس‬ ‫اد د د خ أو د ددطه‬ ‫د ددة ه د ددت يدد د‬ ‫اراس اه د د‬
‫ا اطي د د د ددا يد د د د د يث سد د د د د ا ا لس د د د ددط ب ش د د د ددط‬ ‫اكاسد د د د د‬ ‫اواارد د د د د‬ ‫اد د د د د‬ ‫(‪.)154‬‬ ‫ا ي ط دد د د د‬
‫د د دداطااستس ا هتويس د د د م د د دداطااستس ا لد د ددو‬ ‫د د ددة ا سس د د د ا ا رس د د د ‪ .‬ا د د ددالتا ا‬ ‫ا تي ل اط س د د د‬
‫اهت‪.‬‬ ‫س آ‬ ‫ا س‬

‫‪ .3‬الهيمنة غير الليبرالية‬

‫‪The Rise of Illiberal‬‬ ‫وادا عد خي بو دس ‪ Barry R. Posen‬اخ د عس دوا‬

‫نددسو ا هس د‬ ‫‪ Hegemony‬سد يتاد ‪ Foreign Affairs‬سد يد خ ‪ 2018‬عس دوا‬
‫د ا دتس‬ ‫د ادتس‬ ‫عا ا ت م ا ا‬ ‫ئً أوت اطايا س ه ااي اراال بس‬ ‫سط ا اس اط س‬
‫يي ج ال ست‬ ‫مجا‬ ‫ا ا تس‬ ‫ا ت م ا ا اتاس ن ه يتا أ اتس‬ ‫ام سه‬
‫دو بد ال‬ ‫ند ارءده "‪.‬‬ ‫ا امت يتا أ ا و يءداست اءد ج هد ه ا دت م ع دتس‬ ‫ا وري‬
‫اواهد‬ ‫خ اس‬ ‫اا‬ ‫ا امت ع ياًا ا ءًج ا و ي(‪.)155‬‬ ‫يء ح مار ا وري‬
‫ا اطيدا ا ددو ا ءس دس ا يط يسد سد نً اهد يد ا ددت م الد سد ند س ا وا سسد ا ءس ددس‬
‫سء د ا ط ددس ا صددس س‬ ‫سد ظددل ا‬ ‫ا امددت ا يط يسد‬ ‫ارددود ا وريد‬ ‫يءددسة ى د‬ ‫هسد‬
‫ا امت ا سءيط ا لو ا صا ‪.‬‬ ‫و ا وري‬ ‫ا تائ ن‬ ‫ن س ‪ .‬ا مت‬

‫ا ل خاس اطئسس اطايا‪ ..‬أي يءال ل س‬ ‫ل س ظل ا ءس‬ ‫مش ‪ )2017( .‬ا شطد ا‬ ‫(‪ )154‬بال‬
‫بط س ‪-‬أ اس‬ ‫ا سط‬ ‫ا ل خاس ا يط يس ا ط ه ا تي ل اط‬ ‫ا ءس‬ ‫ل س ظل أا تا‬ ‫ا شطد ا‬ ‫وا‬
‫ه‪.474‬‬
‫(‪(155‬‬
‫‪Posen, R. Barry. (2018): The Rise of Illiberal Hegemony, Foreign Affairs,‬‬
‫‪March/April 2018 Issue.‬‬
‫‪https://www.foreignaffairs.com/articles/2018-02-13/rise-illiberal-hegemony‬‬

‫‪98‬‬
‫أمن قومي‬

‫اراا د د د ن‬ ‫ا ام د ددت نا د ددة ا ء د دداوه ار اصد د د ي ا ءس د د د‬ ‫د د د ااغس د ددط ا وريد د د‬

‫ه د دطاا اهاا د دوا‬ ‫ن د د ‪2008‬‬ ‫م د دداط‬ ‫يدد‬ ‫ا ا د د بد ددتأ‬ ‫سدد ا س سدد‬ ‫خ د د ا هي د د ا‬
‫ن د د د ‪ . 2011‬ما د د د ا د د د ي اغسد د ددط د د ددو ند د ددو خ د د ددس ارام ي د د د علد د ددو س د د د‬ ‫م د د دداط‬
‫بط ك اس د د د يدد د د‬ ‫س د د د ا ل بد د ددل ود د ددط‬ ‫اس د د د ظ د د ددو ا صد د ددس ار اص د د د ي‬ ‫ا ل د د د ا د د ددت‬
‫ا هسياس د د س د د ار اص د د ا س د د‬ ‫س د د ا امد ددور‬ ‫هي د د ا‬ ‫ارام د د ا خ د د ‪ .‬ا د ددات ع‬
‫سدد د ا ش د ددطد‬ ‫ا م د ددط‬ ‫ا دد د ي د ددسة د ددة الاد ددس‬ ‫د دداطااست‬ ‫ا ا د دواه ا‬ ‫اا دد د أ ي د د ند د د‬
‫و ا د د د ا اد د ددل اسه د د دده‬ ‫ار د د دداث اخ س د د د ا لد د ددتخ ا ا سءد د ددس ا يط يس د د د‬ ‫د د ددل ه د د د‬ ‫ا‬
‫د د دداطااستساي د د ددة ند د د د ا مارد د د د‬ ‫د د ددسة أ يد د د د سد د د د‬ ‫ا يط يسد د د د ار اصد د د د ي‬ ‫ا شد د د دطاو‬
‫أ ا د د د ددتن يرد د د ددود ا ا د د د د س‬ ‫هس د د د د‬ ‫خسد د د ددم ا لويس د د د د‬ ‫ا سو د د د د ار اص د د د د ي‬ ‫ا الاسد د د ددت‬
‫د دداطااستساي ما د د د يء د ددسة د ددتن‬ ‫د ددته ا اطي د ددا سد د د‬ ‫ددد ا ددد‬ ‫ا لد د د ط ا ما اد د د (‪.)156‬‬
‫د ددو‬ ‫ا م ا د د اماردد د ا الاسد ددت س‬ ‫سل د د لويس د د ا اطيد ددا م اخاد ددي‬ ‫ار اص د د ا يط ي د د‬
‫ا لدد د د د ا د د د ددت‬ ‫ن دد د د د‬ ‫دد د د د‬ ‫ا ادد د د د‬ ‫ا ءد د د د د عل‬ ‫د د د دداطااستس‬ ‫ب د د د د ال يل ر د د د د د د د ددل ا‬
‫سد ددط س ست د ددت ي د د ا د ددت م اا د د‬ ‫ا اس اط د د (‪ . )157‬ا د د ي وااد ددي س د د نهد ددت ا اطيد ددا يشد دديً‬

‫(‪)156‬‬
‫‪Ibid, Ahmed, Salman..‬‬
‫(‪ )157‬النظرية الليبرالية ‪ Liberalism‬خ ه خ ا ا اس اط س ناة ا ت اا ار اص ي انا ط ه الك ا تاي س‬
‫ا ثط‬ ‫يمصل ا رط ناة ا ه ت ي‬ ‫و‬ ‫ا أط‬ ‫ي وًم ا ل‬ ‫ات‬ ‫ي ا تا‬ ‫ات‬ ‫نً‬
‫اءس‬ ‫الط ا اس اط سس‬ ‫ائ ‪.‬‬ ‫ً‬ ‫ي ل اط‬ ‫ا وثط هطن ناة يت ال‬ ‫ساملك ب ال ا ءا‬
‫اسً‬ ‫س‬ ‫ا‬ ‫ا صر‬ ‫ي‬ ‫ا مط‬ ‫سه يساطسو عا‬ ‫ات س‬ ‫اءس‬ ‫ناة الطاه‬ ‫ا تاواس ااسيء‬
‫راطس‬ ‫اغسسط ال اط يي اس اغسسط ا س خ ا شط‬ ‫ي‬ ‫ي ا‬ ‫هس‬ ‫ائ‬ ‫نر‬ ‫ه سء‬ ‫ات س‬
‫ستا ناة ا مط ‪ .‬ا اس اط س ا تت ت ‪Neo-‬‬ ‫عسىه ا سم اى‬ ‫ر ام خ‬ ‫ا تي ل اط س‬ ‫ا اس اط سو أ‬
‫ا لط ا سشط يسا ت‬ ‫ي يكا اءسس س‬ ‫ات ت ا ا ااكال‬ ‫ناة ا اس اط س است ً‬ ‫‪ Liberalism‬أ وا‬
‫ااهس خ رام‬ ‫ا خ‬ ‫ارام‬ ‫ات‬ ‫ا ل‬ ‫عشيل ا ح ناة يسي اه ا ار نل بس ا ر ناس ا تت س‬
‫يساطس‬ ‫ي هيوي ن س‬ ‫يات ه أ ط ه‬ ‫سك ا ل ا أط‬ ‫ووم ا صس ا ءود ا س س‬ ‫ا ءوسسا‬
‫ا تت ت‪ ً .‬ا اه خاا‬ ‫ات س س ا ل اس‬ ‫ا ر نا س ا سً‬ ‫اط‬ ‫ع ار نل بس ا‬
‫( ) يم ت نر خ ا ط ه ا لوي‬ ‫ات س‬ ‫ا سً‬ ‫يو ‪ .‬آوط ‪ ) 2014( .‬الط‬ ‫‪ -‬بوخاشسل‬
‫ا ل ط ‪-‬يصط‪.‬‬ ‫ااطا‬

‫‪99‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ا ءس د د د‬ ‫د ددة اسه د دده ند د د ن اه ا و سد د د ‪ .‬د د د سيس ج د ددال ن د ددت ن د ددس‬ ‫اه د ددت‬ ‫س دد د‬
‫‪.‬‬ ‫اس‬ ‫س ا ل ا ءس‬ ‫ا ل خاس ار اص ي ات‬

‫ا ند د ددتا‬ ‫سءد د ددس‬ ‫ا امد د ددت ي د د د ا‬ ‫د د ددااس يل ا وري د د د‬ ‫سد د د‬ ‫د د د اكد د ددطج د د د ار‬
‫ا د د د يد د د ا ص د ددس‬ ‫الك د ددل اخ ا اطي د ددا ااسد د د‬ ‫ج سد د د‬ ‫سد د د ا لد د د ا ءس د د د ا سد د د‬
‫ددد‬ ‫د د د اا د د د سس يسه د د د س د د د‬ ‫ددد‬ ‫سط د د د ي د د د ا لد د ددوه ا د د ددطه اسه د د دده ا ص د د د ح ا ا‬
‫سد د د د‬ ‫د د دداطااستس ج‬ ‫دددد ه ا‬ ‫د د دداوااي خ د د ددس ا ص د د ددس‬ ‫سد د د د‬ ‫اه د د ددتج ا ءد د د د ام ااو د د ددط‬
‫ار د د دداث خ سد د د د‬ ‫ا ام د د ددت نا د د ددة ا د د ددته ا كو د د ددل‬ ‫د د ددسم سر نا د د ددة د د ددًي ا وريد د د د‬
‫د د د اش د ددو ه د ددط ن سد د د‬ ‫سد د د ا تايد د د‬ ‫ا اد د د ند د د‬ ‫ا ت سد د د‬ ‫ارار سد د د‬ ‫ءد د د‬ ‫ا‬
‫ثج‬

‫سر د د د‬ ‫د د دداطااستس ا يط يسد د د‬ ‫د ددة امد د ددوم سدد ددط س د د د ا ط د د د ا‬ ‫ا د ددي عد د د خي بو د د ددس‬
‫ا ادد د‬ ‫ا يط يس د د ا الاستي د د‬ ‫د د ا اامد ددط ن د د ار د دداطااستس‬ ‫د دداطااستس ا اطيد ددا ا تت د ددت‬
‫ند د ددره ا سا د د د بد د د د ا هس‬ ‫ا تي ل اط س د د د ا ت هوخ د د د ناد د ددة هد د ددت د د دوا‬ ‫اا ساه د د د ا ا اخ‬
‫س اط د د‬ ‫دد سدد ندد‬ ‫ا امد ددت أ د ددوه‬ ‫د ددة أ ا د ددو ا وري د د‬ ‫ا ا د د اهد ددت‬ ‫ا اس اط س د د‬
‫ءد د د‬ ‫د د د ئ نا د ددة وان د ددت ا ل هد د د ا‬ ‫د ددة الد د د‬ ‫اء د ددسة د ددة امو د ددل ا لد د د ا د ددت‬
‫أ د ددًسي‬ ‫س اط سد د د ‪ .‬د د د واً‬ ‫م أو د ددطه د ددة ا د ددتي ل اط س‬ ‫امو د ددل‬ ‫د د د اط‬ ‫ياس د ددت ا‬
‫ر د د دهام يء د ددسة د ددة ا علد د د نا د ددة د ددتخ‬ ‫ا اس اط سد د د هسد د د‬ ‫دط يد د د‬
‫أود د د ا اطي د ددا ا د دده ا س د د ا‬
‫سل د د د د‬ ‫ا د د د ددت خ ا م د د د د و ا ي د د د د‬ ‫ا امد د د ددت ار اص د د د د ي ا سءد د د دديط ا ارو د د د د‬ ‫ا وري د د د د‬
‫ن د د د ا ست د د ددت ي د د د‬ ‫اوا د د د خ ا الا د د د ن د د د اصد د ددت ط ا تي ل اط س د د د اريا د د د‬ ‫ي ددد ك ا سددد‬
‫د دداطااستس ا اطيد ددا ا تت د ددت‬ ‫د د اط ‪ .‬عس د د خ أود ددطه عشد ددط‬ ‫ا ات خ دد د ياسد ددت ا‬ ‫ارار د د‬

‫ط‬ ‫ا لى اط ا‬ ‫( ) ي‬ ‫ااو‬ ‫ا الص‬ ‫ات س‬ ‫ا سً‬ ‫اس ‪ .‬آوط ‪ ) 2016( .‬الط‬ ‫ا‬ ‫‪-‬‬
‫ا ت ه ‪ -‬كط‪.‬‬ ‫ا ءس‬ ‫اخ‬ ‫عم ث‬ ‫ا ط ه ا سط‬
‫ا ت س ا س نط يتا‬ ‫ا سطسس اوا سس ا اس اط س س الط ا سً‬ ‫نر ‪ )2015( .‬ا امور‬ ‫‪ -‬نلسل‬
‫‪.‬‬ ‫ا خ ‪-‬ن‬ ‫ا تات ‪ 42‬ا ست ‪ 1‬ا ت يس ا خ اس‬ ‫ا ساو ا اء اس اراا نس‬

‫‪100‬‬
‫أمن قومي‬

‫س د ددط ا اس اط سد د د (‪ .)158‬د د د ا ا ام د ددوم سد د د ا ط د د د‬ ‫ا ام د ددت اء د ددسة اهس د د د‬ ‫د ددة أ ا وريد د د‬

‫د د د ئل ات د ددت‬ ‫د د د ع د ددا ا‬ ‫يمد د د سر نا د ددة ا هس د د د ا يط يسد د د‬ ‫د دداطااستس ا يط يسد د د‬ ‫ا‬
‫ا د ددتس‬ ‫اص د ددت ط ا تي ل اط سد د د‬ ‫د د د سد د د ا ط د د د ا يط يسد د د ا ءد د د عل‬ ‫يلاارد د د ا يد د د ن د د د‬
‫ا تد د د ا ‪ .‬و ند د د أ ارامد د د‬ ‫د ددي ا تي ل اط سد د د ا د ددتس‬ ‫ند د د ا لد د د ا اس اط د د د ا د ددت‬
‫عسد د ددت ند د ددسو ا شد د ددس و س د د د أ خ د د د‬ ‫ا خ د د د يشد د ددهت اطااس د د د ناد د ددة ا ءد د دداوه ا د د ددت‬
‫ا تت د ددت‬ ‫د ددة أهي د د ا س ا د د‬ ‫دد د س‬ ‫بط ك اس د د ي د د ارام د د ا خ د د ‪ .‬د د ا ع‬ ‫ااءد ددم‬
‫اس ‪.‬‬ ‫ا واس س‬ ‫اس‬ ‫و ه نل س‬ ‫و‬

‫ي د نلدو ع اد‬ ‫يلدط ه سغ سدو بط ت ءدي ‪ Zbigniew Brzezinski‬با اطاد ا غدط‬

‫د‬ ‫اس ا يد ارامءد خ اراكرد ‪ .‬سدت نشدط‬ ‫ا غط ا ءس س ا كو ا ناة ا س‬ ‫س‬
‫ط د رن د ن سد ادتي‬ ‫طه ارام ا خ د‬ ‫سط ا ما ل أ‬ ‫ي‬ ‫لوإل وخ بط س‬ ‫ي‬
‫ا غدط‬ ‫ه اد ‪.‬‬ ‫سد هدس أ يي اد أيط يد ا س سد ا ارو د ا دت‬ ‫نادة ا صدسست ا ءس د‬
‫يو د‬ ‫سدت يس اط دي ا ءس د ا اواندل عد‬ ‫ع ت اي و اا أ ل تخ نادة ا امدطا با د‬
‫ا ددت ا اطيددا ددو يدد ار دداس خ يدد عس ددت‬ ‫لددط أه ددت ا سددل ن دده ءس دد‬ ‫ددال (‪.)159‬‬
‫ا اتد خ ا مددط ا ددالتا اشددط ددس‬ ‫ار اصد ي‬ ‫يثددل ا ءد نتا‬ ‫ا لد ئ ناددة أ ا‬ ‫ا مددت‬
‫ا لس د د‬ ‫د د اى د د‬ ‫ا‬ ‫دد ه ا‬ ‫د د خائ ااد ددتول ا ل د د خا ‪ .‬سد ددط أ‬ ‫ا تي ل اط س د د ا مط د د‬
‫ا هس د د‬ ‫ىد د‬ ‫ا‬ ‫ا يط يسد د هد د ئط عس ددت سش ددل سد د ا‬ ‫ا ددت ا وريد د‬ ‫ا يط يسد د اسد د‬
‫(‪ .)160‬سس د ددطه سدواه اددطاس أ ا اطيددا ر د ي باا يد ا وريد‬ ‫ا اس اط سد سد ا لد ا ددت‬

‫)‪(158‬‬
‫‪Posen, R. Barry. (2018): The Rise of Illiberal Hegemony, Foreign Affairs,‬‬
‫‪March/April 2018 Issue.‬‬
‫‪https://www.foreignaffairs.com/articles/2018-02-13/rise-illiberal-hegemony‬‬
‫اطااستس أيط ي أهي ا ءاك ا س س ( ) س ل اا ط اخ‬ ‫(‪ )159‬بط ت ءي ه سغ سو‪ )2012( .‬خ‬
‫‪.‬‬ ‫‪-‬‬ ‫بسط‬ ‫ا سط‬ ‫ا ا‬
‫(‪(160‬‬
‫إل‬ ‫ا ل سس ‪ 15‬س اط طا‬ ‫اط ت ا غت ا خ اس‬ ‫سط ا اس اط س‬ ‫نه أه ت ا سل‪ ) 2018( .‬ا هس‬
‫‪.2018‬‬

‫‪101‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫د ر د ي باغسسددط ا ال د ع د لو ست ه د ال د ي نددتا‬ ‫ا سد‬ ‫خ ا شددط‬ ‫ا امددت‬

‫خ بس (‪.)161‬‬ ‫س بط ه ا ن‬ ‫ا ل اس‬ ‫هءس‬

‫ا ات خ د د د‬ ‫ي د د د ارار س د د د‬ ‫يتد د ددط ا اطيد د ددا سد د ددطس ا هس د د د ي د د د ود د ددًم اراءد د ددم‬

‫ا ل د د ددت اخ‬ ‫ء د د ددسة ه د د د‬ ‫ا يط ي د د د ي د د ددتسو ا ا د د ددط‬ ‫يل بد د ددل ا م يد د د د ا سءد د دديط ا د د ددتس‬
‫سلدد د د ا ي د د د ا لد د ددوي‬ ‫ددد خ س ددد‬ ‫ا سءد د دديط امار د د د‬ ‫ا لد د ددت اخ‬ ‫ا سءد د دديط ا يط يس د د د‬
‫اء د دداح يدد ددتيط خ د د د اغس د ددط ود د دطائل اس سد د د‬ ‫ددد‬ ‫د ددت د ددتول ا سد د د‬ ‫اد د د‬ ‫ا تت د ددت‬
‫ً اصد د د‬ ‫د ددل د دداتاا د د د ه ا ط د د د امء د د د‬ ‫ا د ددتاول ا يط يد د د‬ ‫ن سد د د ‪ .‬سس د د د يلد د د‬
‫عءد د د د ا س د د د د‬ ‫ا رلد د د د اط‬ ‫ل د د ددل ا يط يس د د ددو ست د د ددو ا د د ددتول ب د د ددس ا ط د د د د‬ ‫ا يط يد د د د‬
‫ااس اه سد د د عي د ددل يس د ددة‬ ‫سءد د د‬ ‫دد د‬ ‫ا اطي د ددا ا تاواسد د د (‪ .)162‬سس د د د اسا د ددك ع ءس د د د ا ل خاسد د د‬
‫د د ددل‬ ‫ا امد د ددت ي د د د‬ ‫ا وري د د د‬ ‫د د ددة ااءد د ددم‬ ‫د د ددتنو‬ ‫ج ي ا اواد د ددي اراس اه د د د‬ ‫ا ا ددد‬
‫ار ا د د د ع ش د ددا ا د ددتاوا ‪ .‬سد د د‬ ‫د ددما د ددل اسو د دده يد د د ا لد د د خ‬ ‫أ اخ د د د ا ل خاسد د د‬
‫س د د ددط ا اصد د د د‬ ‫دد د د‬ ‫ا ام د د ددت‬ ‫هد د ددس أ ا اطيد د ددا طاد د ددل أن د د د م د د د ي أ ا وري د د د‬
‫اخ يتد ددا أ ييد ددو ات خ د د ي س د د يسد ددو‬ ‫أ م دد ه ا‬ ‫ه د د أ اخ س د د ا س د د‬ ‫دد‬ ‫و سد ددط‬
‫سد ددً بد ددت ي د د‬ ‫ر بد ددت ي د د ات د د خ ن س د د‬ ‫مج د د‬ ‫ا امد ددت‬ ‫ي د ددط ناد ددة ا وري د د‬ ‫ع د ددط‬
‫ر ب د د ددت يد د د د ام رد د د د‬ ‫ا امدد د ددت ها د د ددة مج د د د د‬ ‫د د ددط ه يط د د ددس اوريد د د د‬ ‫أ ا د د ددو‬
‫يتسون ا اط (‪.)163‬‬ ‫سً بت أ ا و‬ ‫نءيط‬

‫(‪(161‬‬
‫يتا‬ ‫ا يط يس‬ ‫يءال ل ا ءس‬ ‫ا ترر‬ ‫ا ت اطايا ا لارس‬ ‫اطاس سواه‪ ) 2016( .‬خئ‬
‫او أ ما يء ط ‪ 2016‬ه‪.10‬‬ ‫ا ست ‪454‬‬ ‫ا ءال ل ا سط‬
‫(‪(162‬‬
‫ً ا اه خاا‬
‫إل ‪.2018‬‬ ‫ا ل سس ‪ 15‬س اط طا‬ ‫اط ت ا غت ا خ اس‬ ‫سط ا اس اط س‬ ‫نه أه ت ا سل‪ )2018( .‬ا هس‬
‫(‪(163‬‬
‫أاطه‬ ‫يل با ي بوم‬ ‫اس‬ ‫ا يط ي‬ ‫س ا شهت‬ ‫اط‬ ‫بوم‪ )2016( .‬سوه اطايا‬
‫او أ ما يء ط ‪ 2016‬ه‪.32‬‬ ‫ا ست ‪454‬‬ ‫ا مواخ س خ أب نسا يتا ا ءال ل ا سط‬

‫‪102‬‬
‫أمن قومي‬

‫ا‬ ‫د د د ال اءد د ددسة ا ءس د د د ا ل خاس د د د ا يط يس د د د ت ا د د ددت ا اطيد د ددا ي د د د ود د ددًم ا‬

‫ي د د د د ود د د ددًم ا وا سس د د د د‬ ‫سد د د ددط ا اس اط س د د د د‬ ‫رد د د ددطس ا هس د د د د ا يط يس د د د د ا هس د د د د‬ ‫ا تت د د د ددت‬
‫ا س د د ددل عي د د ددل د د ددو م يد د د د يصد د د د مه ا ءس د د ددس ار اصد د د د ي سد د د د ا سد د د د‬ ‫ا ءس د د ددس‬
‫د د ددل‬ ‫كل د د د ا شد د ددطد ا‬ ‫ا امد د ددت‬ ‫ص د د د ح ا وري د د د‬ ‫و ن د د د ا د د د ك ا وثد د ددط س ئد د ددت‬
‫خ د ددس‬ ‫ا امد ددت ا يط يس د د ي د د اه د د‬ ‫د د اسد ددو اا د د سس ا م د د بد ددس ا وري د د‬ ‫أسط لس د د‬
‫ا ص ددس يد د اهد د أو ددطه ا د د ي خ ددده ناسدددي سلد د ا يد د ا لدددوي ا يط يد د‬ ‫ارام يد د‬
‫س أوثط ي يو ‪.‬‬

‫‪103‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫احملور الرابع‬

‫السياسة اخلارجية لدونالد ترامب يف ضوء اإلسرتاتيجية اجلديدة‬

‫ددد‬ ‫اسا د د ددت ا ت اخ د د د س د د د اماسد د ددل ا ءس د د د ا ل خاس د د د ا د د دطئسس ا اطيد د ددا عشد د دديل أ‬
‫يد د ا لدددوي ا يط ي د د ‪.‬‬ ‫سلا ددي‬ ‫دددة يد د هي ددي‬ ‫نا ددة س دداي ا ل خاسد د سد د ا ءد د ا‬
‫ا اد د د‬ ‫ددد‬ ‫ا ات د د د ن د د د ا د د دطاو اراا‬ ‫د د د ا ا م د ددوخ د د ددة ا اغس د د د اط‬ ‫د د د ال اسا د د ددت س د د د‬
‫ام د د أي د د‬ ‫ادد‬ ‫سد ددك خ د د ا اطيد ددا م اخاد ددي‪.‬‬ ‫ا يط يس د د ا ء د د عل‬ ‫به د د ا ا اخ‬ ‫ي سدد‬
‫ا ل خاس ا يط يس ‪.‬‬ ‫ات ت اءس‬

‫ا ءس د د ا تاواس د د ا ل خاس د د ت ا د ددت ا اطيد ددا سهدد د‬ ‫خ د د ند ددسو اماسد ددل اواه د د‬
‫د د د ال‬ ‫د د ددة س د د د ا مي د د د ‪.‬‬ ‫سددد ا ءددد ا‬ ‫ا ا د د د ه ع ا ى د د د ‪ .‬ي د د د ه ااد د ددي اراال بس د د د‬
‫يد د د ب د ددس‬ ‫ا ا د د د م ارو د دداً‬ ‫س د دداي ا ل خاسد د د ا رسد د د‬ ‫يد د د ا ل د ددوي‬ ‫د دداطااستساي‬
‫ا ا د د د د م بد د د ددس‬ ‫ارود د د دداً‬ ‫ا نًيس د د د د ي د د د د اه د د د د‬ ‫ا رساس د د د د ا اصد د د ددط م‬ ‫ا ءس د د د د‬
‫ا ل خاس ي اه أوطه‪.‬‬ ‫اطااستس ا ءس‬ ‫ا‬

‫سلد د د ا يد د د‬ ‫د ددو‬ ‫خ د د د ج د ددال ي يد د د سهد د د خ د د د ا اطي د ددا اءس د د د ا ل خاسد د د سد د د‬

‫د ددس خه‬ ‫ا دد د‬ ‫ا طئسء د د‬ ‫ا لد ددوي ا تت د ددت ي د د و د ددًم ا اط س د دده ناد ددة ا لك د ددوإل ا س د د د‬
‫اصد ددط م اي ا ءس د ددس‬ ‫د دداطااستس‬ ‫ا‬ ‫د د إلدل ي د د ا م ا د د اراال بس د د‬ ‫اخ س د د‬
‫ا د د ي ا د ددطخ ي د دط ا‬
‫أول"‪.‬‬
‫ة امي "أ ريكا ا‬ ‫س اء ا‬

‫‪104‬‬
‫أمن قومي‬

‫أولا السياسة ال ارجية لدونالد ت ار ب‬

‫ا ءس د ا ل خاس د ظ د ط يط د ‪ .‬ع س ددة أاه د يميوي د عسددت نوايددل يمددت ا‬

‫دد ا‬ ‫د د ا يلد ددوم يم د ددت د دداس ا ءد ددست‬ ‫اواس د د أود ددطه و خاس د د ‪ .‬س د د‬ ‫د ددة أعس د د‬ ‫ي لء د د‬
‫ا ا اار نل ي عسىه ا سم عشيل‬ ‫ا ارءسط ا ءالا‬ ‫ي ا اغس اط‬ ‫سا‬ ‫أ‬ ‫يت ونا‬
‫لصدت بهد‬ ‫ا تاواسد‬ ‫أ هد ا اغسد اط‬ ‫أ عآوط اء نت ناة امت ت اغسسط ا ءس د ا ل خاسد‬
‫لصت‬ ‫ا ل خاس‬ ‫‪ .‬ا اغس اط‬ ‫ا شلصس ال ئت ا ءس‬ ‫ا لص ئ‬ ‫يت ون ا ت اس ا ااس‬
‫ددواس‬ ‫اش د خ ه ستا د ‪Charles Cagle‬‬ ‫به د ا اغس د اط س د ا س د ا ت س د (‪ .)164‬ث ا د‬
‫ا اد اد ط سد ند ن‬ ‫د‬ ‫‪ Eugene Itcof‬يد ا هسد ا اماساسد اتد ه امددطي ا‬ ‫ا ددو‬
‫يد الءدس ا د‬ ‫ا لو‬ ‫اط‬ ‫طد خاا او نت ي ا‬ ‫ا ل خاس ‪ .‬ج ال ن‬ ‫ا ءس‬
‫ة ً د أ ءد خئسءدس‬ ‫ا ل خاس ا يط يس‬ ‫ا تاواس ناة نو ا ءس‬ ‫اط‬ ‫ا ه ئل ي ا‬
‫ا رط يد‬ ‫ثه د ا ءد‬ ‫ء‬ ‫خ ا ل ئ ناة ا‬ ‫اسه‬ ‫ي‬ ‫خ اراا ن‬ ‫أ ه ا‬
‫ا طئسءدس‬ ‫د‬ ‫ها‬ ‫ال ي ا لطاخ ي نا اال ج ا لطاخ ا ا يشغاواه (‪ .)165‬جا ي أ خ‬
‫اتسددا ند ا اءد م‬ ‫ا امددت ا يط يس د‬ ‫اءدداكس ارءددسط ند ن ا لدطاخ س د ا وريد‬ ‫ا ثً د‬
‫ا ددت ا اطيدداج‬ ‫ا ام ددت ا يط يسدد س د نه ددت‬ ‫ددل اغسددط ا ءس د ا ل خاس د اوريدد‬ ‫ا اد‬
‫اطااستسايج‬ ‫س اي ا ل خاس ي خ س‬ ‫ار‬ ‫س‬

‫ا ام د د ددت ا يط يسد د د د نا د د ددة ادد د ددو د د ددًث‬ ‫د د دداوخ ا وريد د د د‬ ‫دددد‬ ‫سد د د د ا تايد د د د‬
‫ا ءد د دداك ا لى د د د ئس‬ ‫ا ءد د دداك ا ا رس ي د د د‬ ‫ددد‬ ‫يلا د د د ا ل د د د ا ءس د د د‬ ‫ام د د د‬ ‫د د دداك‬
‫د د د د يتاد د د ددس ا د د د دوا‬ ‫خ د د د د يشد د د ددا ل ناد د د ددة يتاءد د د ددس‬ ‫ا ءد د د دداك ا اشد د د ددط سس ‪ .‬ا وسد د د ددط‬
‫ا ت د دداوخ نا د ددة اش د دديساي يد د د ي ثا د ددس ند د د‬ ‫سسد د د‬ ‫يتا د ددس ا ش د ددسوخ أيد د د يتا د ددس ا د د دوا‬

‫(‪)164‬‬
‫بك‪ .‬يم ت اس ا ءست ه‪.137-136‬‬ ‫يطا‬
‫( )نت‬ ‫يص خ ا تاواس‬ ‫ا ل خاس ا يط يس‬ ‫واس ‪ )2004( .‬ا ءس‬ ‫اش خ ه‪ .‬ا و‬ ‫(‪ )165‬وستا‬
‫ا ل ط ‪-‬يصط ه‪.17‬‬ ‫ا تاس ا ناة اثل س‬ ‫ااطا‬ ‫ا شط ا لوي‬ ‫ناو‬ ‫او‬

‫‪105‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫يدد‬ ‫ناد ددة ج د ددال ا د ددو يتاد ددس ا د دوا‬ ‫د ددل ري د د‬ ‫د ددي‬ ‫ل د د سد ددت‬ ‫ا لاار د د‬ ‫ا وري د د‬
‫يتا د ددس ا ش د ددسوخ ا د ددو يد د د ‪100‬‬ ‫د ددل ند د د يس ‪ .‬سس د د د يلد د د‬ ‫د ددا ااالد د د به‬ ‫‪ 435‬ا ئ د د د‬
‫د د د وا‬ ‫د ددة د ددا‬ ‫د ددس اوخ ا ا د ددت سا د ددط ا ث د ددساه ا ش د ددس‬ ‫د د د يكا د ددك ناس د ددي‬ ‫نى د ددو أ‬
‫أي د ددل ن د د يس‬ ‫د ددل خ ااسل د د ات د ددت ا د ددواغط‬ ‫ا نى د د‬ ‫ادد‬ ‫ااال د د‬ ‫د ددا ن د د‬
‫نا د د د ددة ا سي د د د ددس يد د د د د يتا د د د ددس‬ ‫ائ د د د د د‬ ‫د د د د د ال س د د د ددت يتا د د د ددس ا ش د د د ددسوخ سد د د د د ا د د د ددا طاخ‬
‫ا وا (‪.)166‬‬

‫ا دو ا ءداك ا ا رس يد‬ ‫ا امدت ا يط يسد‬ ‫سد ا وريد‬ ‫سس ا ل ا ءس‬ ‫س‬

‫ا امددت سر د ا ش د‬ ‫ه د و د ناددة امددو ئددل س د و د خ ا وري د‬ ‫ددسسر س د ا ددتاول‬
‫اصدسا ا ءدسكط ناسهد‬ ‫داك ا رس يد يمدسل بهد ا دواغط‬ ‫يردطس ا ت داوخ ادو‬ ‫ا تاواسد‬
‫يمي د ناس د يءددامسل ددة هددت ي د يسطس د ي د اشددسط عددي أ ار ددط سسددي ار اص د س د أ ددتي‬
‫اا ا د ا وريدد‬ ‫د ال أ ددتي ب ددال ارهاس د إل ا رسددت اخ‬ ‫ا ءدداها س‬ ‫ا ددت ط‬ ‫ا ءدداث ط‬
‫د ا ءداك ا وهسدت‬ ‫ا س يد اتدس‬ ‫سط (‪ .)167‬ا ت اوخ ا يط ي أ ط اطئسس ا لس‬ ‫عءاك‬
‫ا سهااسد د‬ ‫ا اسسس د د‬ ‫أيد د ا س ددتا‬ ‫وهد د اد دطئسس ا اد د ر ال د د ه يد د ا ددواغط‬ ‫ا‬
‫اددو ة وااددي‬ ‫سااكاددا يواسل د ا ددواغط ‪ .‬ر أ ا دطئسس ددو ي د‬ ‫امددط‬ ‫ا نددً ا رسا د‬
‫لد ددة ا يد ددط بطياد ددي يميوي د د ع اواها د د‬ ‫ي د د ود ددًم س د دداي ا ل خاس د د ‪.‬‬ ‫ا ل د د خا‬ ‫ا سدد‬
‫سك‬ ‫ا يط ي ‪ .‬أي أ ا طئسس ا يط ي‬ ‫ي بس ا لوه ا طئسءس س ا ل ا ءس‬ ‫ا ام ر‬
‫ر يس د‬ ‫ا ساسد سد االد ج ا لدطاخ ا لد خا ‪ .‬ر أ ا وا د ا مد‬ ‫ا ت اوخ ي ااال ا صًهس‬
‫ا ل خاس س‬ ‫ن ناي‪ .‬س ءس‬ ‫س اال ج ا لطاخ ا ل خا‬ ‫أ ا طئسس ي ثل ا ءاك ا كال‬
‫ا ا اد ط‬ ‫سط ا ط س‬ ‫اط س‬ ‫ء‬ ‫ا امت ن خ ن اط س ياتاوا ي ا‬ ‫ا وري‬
‫ا لدطاخ‪ .‬اا سده ا ءس د ا ل خاسد ا يط يسد ع كد د‬ ‫ط س ند‬ ‫سط ي‬ ‫ط أ‬ ‫عشيل ي‬

‫ط ييا يتبو‬ ‫ا امت ا‬ ‫ا ل خاس اوري‬ ‫ا ءس‬ ‫ا يط ي‬ ‫(‪ )166‬ي ءة يسً ‪ ) 2013( .‬ا واغط‬
‫ا ل ط ‪-‬يصط ه ‪.25‬‬
‫اوخ ‪ .‬ه‪.61‬‬ ‫بك سط ي‬ ‫(‪ (167‬يطا‬

‫‪106‬‬
‫أمن قومي‬

‫ا د ي يءددا ت ددة‬ ‫ك د ع ا اط د ا‬ ‫ا ل د ا ددت‬ ‫يددل ييوا د‬ ‫ا د ي يغك د‬ ‫ا وا د‬

‫ا لد د اط اخ‬ ‫امت ددتا يءد د ل ك سسد د أ دداو ا ا‬ ‫اى د د‬ ‫بطاد د ي ن ددل س د د ود د خا‬
‫ي ءد د‬ ‫ا ءس د د ا ل خاسدد ا يط يسد د‬ ‫ا و د ئل اش دداطا سد د ندد‬ ‫ا غ يد د‬ ‫ا ددتا‬
‫ا ددواغط‬ ‫ا امددت (‪ .)168‬أي د سس د يل د‬ ‫ناددة أخ دده خئددسس ا وري د‬ ‫سددط خ د س‬ ‫خ دس‬
‫ر أاي ي ااال ا ست دت يد‬ ‫ا اشط‬ ‫اك يموه ا واغط‬ ‫اك اي أ‬ ‫ا يط ي ساا و‬
‫اسهد ا ءداك‬ ‫أ هد ا ءداك ا اشدط سس‬ ‫ا هد سد ا لد إل ا ا سد‬ ‫يد‬ ‫ا ودطه‬ ‫ا ءداك‬
‫مندتاخ ا اد اط ا‬ ‫ندً ا مدط‬ ‫ساا واغط ا مدك سد‬ ‫ا مط س‬ ‫ثه ا ءاك‬ ‫ا ت اوخ‬
‫هسد‬ ‫خاعسهد ا ءس د ا ل خاسد‬ ‫أ عمط د‬ ‫اد‬ ‫ا ل ن ع ر اسً نادة أي ي د ك بط د‬
‫سد‬ ‫أ د ا ات د‬ ‫د‬ ‫ا شددسوخ‪ .‬س د‬ ‫س د يتاء د ا دوا‬ ‫اشدديل ا ددواغط ي د نددت ت د‬
‫ا ل خاسد ‪ .Foreign Affaires‬أيد يتادس ا شدسوخ س د أ د‬ ‫ت د ا شد‬ ‫يتاس ا دوا‬
‫ت د ا ا و ددل‬ ‫ا ل خاس د ‪Foreign Relations Committee‬‬ ‫ت اددي ت د ا سً د‬
‫‪.)169(Finance Committee‬‬

‫ر بدت‬ ‫س سد يشد خ ا لدوااس‬ ‫ا دس‬ ‫ندًهس‬ ‫س ا تاءدس‬ ‫ا تائ‬ ‫ا ااال ا ات‬

‫ددتخاه خسددم ا شددط ي د بتا اددي أ اسكساددي سددت‬ ‫ا اد سد‬ ‫أ ا ددط أ ر ناددة د ه ا اتد‬
‫دة يدطهااس خئسءدساس‬ ‫لء ن ل ااال ا اتد‬ ‫اس ‪.‬‬ ‫أ ناة ا ل است اي اهئس أ‬ ‫أ بس‬
‫خاد د م ا اخ‬ ‫د د ه ا تاءد د‬ ‫ام ددتث سد د‬ ‫‪Open‬‬ ‫‪Hearings‬‬ ‫ددة يطهاد د ار ددا‬ ‫ا‬
‫كاددك ناددة‬ ‫ا دواه‬ ‫ا ىددغل و د اط ا ءس ددس س د يلاا د‬ ‫ي ثاددس ا ن د‬ ‫ا يط يس د‬
‫سهد يطهاد ا تاءد‬ ‫د ا وثدط أ سد‬ ‫ر رر ا شهو ‪ .Witnesses‬أيد ا طهاد ا ث اسد‬

‫ا تا ا ءس س‬ ‫الط اماساس‬ ‫ا ل خاس ا يط يس ‪ -‬اخ‬ ‫طي يم ت يتست‪ )2016( .‬ا ءس‬ ‫(‪ )168‬يم ت‬
‫ا ت يس ا ءا صط ‪-‬ا سطاد ه ‪.174‬‬ ‫ات س‬
‫(‪)169‬‬
‫ً ا اه خاا س ج ال‬
‫يتبو‬ ‫ط ييا‬ ‫ا‬ ‫ا امت‬ ‫اوري‬ ‫ا ل خاس‬ ‫ا ءس‬ ‫ا يط ي‬ ‫يسً ‪ )2013( .‬ا واغط‬ ‫يء‬
‫‪.28-27-26-25‬‬ ‫ا ل ط ‪-‬يصط ا صرم‬

‫‪107‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ام د‬ ‫ا مددوخ ن ددل د ه ا تاءد ناددة االد ج ا ل د اط اخ‬ ‫ا غالد ‪Executive Session‬‬
‫د د د ه ا اط س د د د ا ل اواسد د د ا ت د دداوخ ا د ددواغط‬ ‫د د د او يس د ددس (‪ .)170‬خ د د د‬ ‫عش د ددا يش د ددط‬
‫ر أ ا س ددل ا رسا د س د ا ددواغط‬ ‫وه د ددي ع واددا ا ت دداوخ ا يط ي د‬ ‫ا‬ ‫ا صددًهس‬
‫ا ام ددت‬ ‫و ند د أو ددط ه دده س سد د ا وريد د‬ ‫ا ءس ددس‬ ‫ا ل ددوه ا اسد د اخ‬ ‫ددة اواهاد د‬ ‫يلىدد‬
‫ددو ا ثسددل ا مدده سد د‬ ‫ي د ط بددس‬ ‫ا ت هددوخي‪ .‬سه د ا نً د و د‬ ‫ا ددتي ل اط‬ ‫ا يط يس د‬
‫يءدداكس ا مده ا د ي ي ااددال أ ا سد يد ط ا اددا سط‬ ‫هسد‬ ‫ا يد ا لددوي ا يط يد‬ ‫ا دواغط‬
‫ا امدت‬ ‫سد ا وريد‬ ‫ا ل خاس ا يط يس ‪ .‬س ا ل بل ي ح ا ل ا ءس‬ ‫ا اا سط اءس‬
‫ج أاددي يمددوخ ا ءس د ا ل خاسد‬ ‫ا ددس‬ ‫ا دطئسس دداك‬ ‫س د ا ءس د ا ل خاسد‬ ‫ا يط يسد‬
‫لط يسل و اط ا ءس‬ ‫سس اط اخ اطايا ا ل خاس‬ ‫ات ‪ .‬ن‬ ‫خ اا سط ي ء‬
‫يلاارد ند أ دًسي سلدت أنكدة‬ ‫ا ل خاسد‬ ‫ط ل ات تا س ا ءس‬ ‫أ ا طئسس اطايا ابات‬
‫ا امدت ‪ .‬يلدوم‬ ‫ااءدما يد اار سد عد خ س ا د خ هلدط ا ءدرط اوريد‬ ‫اخ عشا ا لدت‬
‫طا‬
‫س د ا اطيدا ا ل خاسد‬ ‫ا تت دت سد‬ ‫أسىل ارءدسط اا د‬ ‫سال ‪Colin Dueck‬‬ ‫وو‬
‫(‪.)171‬‬ ‫له‬ ‫و اص س اطايا ناة ي يتته يل س س‬

‫صداقة الكونغرس على إستراتيجية ت ار ب‬

‫ج د د د ددال ء د د د د س‬ ‫ا د د د ددواغط ناد د د ددة ار د د د دداطااستس‬ ‫د د د ددت د د د ددوم يص د د د د‬ ‫يدددد ا‬

‫د د د د أ ر اط س د د د د ا د د ددواغط ا يط يد د د د ع تاء د د ددسي ام د د دده ا ت ه د د ددوخي‪-‬ه د د دده‬ ‫خئسء د د ددسس‬
‫خ دد د د‬ ‫س د د د ا لى د د د ي‬ ‫ددد‬ ‫نط ى د د د ا‬ ‫ن ددد‬ ‫ا د د دطئسس‪ .‬اس د د د ار د د دداطااستس ه ادد د د‬
‫ا ءس س ‪.‬‬ ‫ا اس اخ‬ ‫ا واغط‬

‫ناد ددة ا ءس د د ا ل خاس د د ا يط يس د د سدد د نهد ددت‬ ‫ا ا د د هد ددت‬ ‫سس د د ا اغس د د اط‬ ‫ره د د‬
‫ا سوايد ددل ا ا د د ااسد ددا‬ ‫د د ال أ دد د ا مد ددت ا‬ ‫سل د د ا ي د د ا لد ددوي‬ ‫د ددو‬ ‫ا اطيد ددا س د د‬

‫يسً ه‪.28‬‬ ‫بك‪ .‬ي ء‬ ‫(‪ )170‬يطا‬

‫(‪)171‬‬
‫‪Ibid, Dueck, Colin, 2018.‬‬

‫‪108‬‬
‫أمن قومي‬

‫ي ي د د خند ددت اماسد ددل ا ءس د د ا ل خاس د د ت ا د ددت‬ ‫خه س د د ن د د ن ا ل د دطاخ ا ءس د د‬

‫اخ ع د د ا‬
‫اطايا س ن ياس خئسءسس‬

‫أولا سياسة ت ار ب ال ارجية‬

‫أ ا سواي د د ددل ا اد د د د اد د د د ط سد د د د اواس د د ددي ا ا د د ددوخ ا ءس د د د د ا ل خاسد د د د‬ ‫ا م د د ددت ا‬

‫أود د ددطه‬ ‫اواس د د د‬ ‫د د ددة أعس د د د‬ ‫ا د د ددت ا اطيد د ددا ا لء د د د عك سس د د د ا م د د د م ا مد د ددت ا‬ ‫ا د د دطئسس‬
‫و خاس ‪.‬‬

‫نبدأ باألبعاد الداخلية‬

‫اصد د د ددط م اي‬ ‫ا اطيد د د ددا س د د د د ه ااد د د ددي اراال بس د د د د‬ ‫د د د د ال د د د د ر وك ع د د د د‬ ‫الووووووووورئي‬

‫ا د د دطاسم‬ ‫د ددس و ا اطي د ددا س د د دطه ا س س د د د‬ ‫يد د د اىد د د اي سلد د د ا يد د د ا ل د ددوي‬ ‫ا ءس د د د‬
‫لى د ددس ا د ددتاخ‬ ‫س د دداي ا ل خاسد د د‬ ‫سلا د ددي‬ ‫د د د ا ا د ددم سد د د‬ ‫ددد‬ ‫ًاراد د د ج ا سو د د د‬
‫اط اخا د ددي عش د ددا ا ا ل د ددل ا ء د ددرط‪-‬ا هت د ددط سءس د د د ا اطي د ددا ا ل خاسد د د ال د ددو نا د ددة‬ ‫ا يء د ددسال‬
‫ا لويس ا تت ت ‪.‬‬

‫ا د دداخاح ب د ددس ا د د د ه‬ ‫ا ل خاس د د د‬ ‫د ددي سد د دواه ا د ددطاس أ سط د ددك ا اطي د ددا اءس د د د‬
‫د د د ددت أ ا اطيد د د ددا يسا د د د ددت ناد د د ددة ي اطود د د دده‬ ‫ا الاسد د د ددتي ا م د د د د سر ا د د د ددت و وا ا اكد د د ددط‬
‫يد د د د د ج ي‬ ‫يثد د د د ددل ‪ Hazege‬ا د د د د د ي يسا د د د د ددت ناسد د د د ددي آر‬ ‫ا عم د د د د د ث ا س س س د د د د د ا اشد د د د ددت‬
‫د د د ا دد ددستسل ا اطيدد ددا د د د ي عس د ددتا أ دد ددت و واس‬ ‫ا ميويسد د د ‪.‬‬ ‫ءد د د‬ ‫ن د ددا يد د د ا‬ ‫ا‬
‫ً دد‬ ‫س صد ددا س د د‬ ‫د د ا ا سد ددت ا د ددت و وا‬ ‫اخ اد ددوخ بد ددوك ارب د د ‪.‬‬ ‫أوثد ددط اشد ددت ا ي د د‬
‫ا لد ددط س د د‬ ‫من د د‬ ‫ميت د د سد ددطه ن د ددل اك ل د د ا سى د د‬ ‫ا ا د دايس ا صد ددم‬ ‫يه د د‬ ‫يار د د‬
‫ا هتط (‪.)172‬‬ ‫ا ات خ ا طي‬ ‫ارار س‬

‫(‪(172‬‬
‫يتا‬ ‫ا يط يس‬ ‫يءال ل ا ءس‬ ‫ا ترر‬ ‫ا ت اطايا ا لارس‬ ‫اطاس سواه‪ ) 2016( .‬خئ‬
‫او أ ما يء ط ‪ 2016‬ه‪.13‬‬ ‫ا ست ‪454‬‬ ‫ا ءال ل ا سط‬

‫‪109‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ددطه‬ ‫ا ءس د د ا تاواسد د أ سد د‬ ‫ددو ددو‬ ‫ا ددت ا اطي ددا ددت ا ميد د‬ ‫ن ددوم‬ ‫ي دد‬
‫ن ه د أوثددط ي د امددتث ن د ا ءس د ا ل خاسد ‪ .‬ددسس د ا سمءددا بددل اددي‬ ‫رىددل ا مددت‬
‫لكي ااالد ه اءس د ا ل خاسد دن ا اخ‬ ‫يس ط ن‬ ‫امت ث ن ا لى ي ا ت س‬ ‫هس‬
‫ع د الددت‬ ‫دداطااستس ا يط يسد ا تت ددت نددسط ا ءس د ا ل خاسد‬ ‫ا‬ ‫ا ءد عل ‪ .‬هس د نددسغ‬
‫سددك ي ددتأ أيط ي د أ ر ‪ .‬س د‬ ‫بددس ا ددتاول ا ل د خ‬ ‫س د أ د ل ا ار د نً‬ ‫ا ءس د ا تاواس د‬
‫سيو‬ ‫م‬ ‫ا ل خاس‬ ‫‪ 2016‬ن تي ت وك عي اراال ب هوم ا ءس‬ ‫هط بط لااسء‬
‫اطااستس‬ ‫عي ا‬ ‫اااه‬ ‫ت بتأ‬ ‫اخا‬ ‫س‬ ‫س خ أيط ي أ ر و ا و و ا طئسس ا‬
‫مجا د ارسدل‬ ‫د ا ا دتس‬ ‫د‬ ‫س‬ ‫أيى ‪ .‬اه ناة ج ال ئً ناة ا ت م ا ا اتاس ن ه‬
‫ند ارءدده ‪.‬‬ ‫ا امددت ناسهد أ ا ددو يءدداست اءد ج هد ه ا ددت م ع ددتس‬ ‫ج ددال سددت ا وريد‬
‫س داي ا ل خاسد‬ ‫ا سد سد‬ ‫و ا هت‬ ‫أ ي تأ أيط ي أ ر ته اطايا‬ ‫ي‬ ‫ت اس‬
‫أي أاددي ر يتددا ناددة أيط يد أ اد ي يصد ح سط د أ اىددسه سد انا خ د ع لددتخ ا د ي‬
‫ا دتاس‬ ‫ا اس يدل يسهد نادة أ د‬ ‫ط خ ار ا اه ع ص ح ا يط يسد‬ ‫عل ي‬ ‫ناسي‬ ‫وا‬
‫ددسس ناسهد د أ‬ ‫ا ام ددت‬ ‫س وريد د‬ ‫ي ام ددطا نا ددة يء دداوه ا ءس د د ا ل خاسد د‬ ‫دد‬ ‫ا‬
‫يل بددل(‪ .)173‬سس د ددطه ا ر ددط ا يط ي د‬ ‫م أوددطه‬ ‫ند‬ ‫سد‬ ‫اام ددل نددا ه ي د أ‬
‫ا دت ا اطيدا‬ ‫ا ل خاس اريط يس س نهت‬ ‫اسو اشويءي ‪ Noam Chomsky‬أ ا ءس‬
‫أ د ا مل د ا سو س اط س د‬ ‫ددً ا مدده س ي د م امددو ا س ددس‬ ‫ددًد ج أ‬ ‫ات ددت ناددة ا‬ ‫سء د‬
‫ددت‬ ‫ا شددط‬ ‫كد‬ ‫د سل ا ط د‬ ‫ارد او سد‬ ‫ر دهام ا ت هوخ ددو‬ ‫ا ددتي ل اط سو ا تددت‬
‫ا اتساسددو‬ ‫ناددة دديل ددو س ددس ائاًسس د ي ل د‬ ‫ا ءددي اس‬ ‫امو دوا ددة اس د ا لك ن د‬
‫ا ه اط (‪.)174‬‬ ‫يس‬ ‫ا‬ ‫ا ًاسو‬

‫ه‪2‬‬ ‫ي‬ ‫بك‪ .‬اس‬ ‫(‪ )173‬يطا‬

‫(‪(174‬‬
‫يتا‬ ‫ا بسم يل با ي اسو اشويءي‬ ‫ا س‬ ‫يل با ي اسو اشويءي ‪ )2016( .‬اطايا س‬
‫او أ ما يء ط ‪ 2016‬ه‪.20‬‬ ‫ا ست ‪454‬‬ ‫ا وهت ا سط س‬ ‫يط ه اخ‬ ‫ا ءال ل ا سط‬

‫‪110‬‬
‫أمن قومي‬

‫األ وووووون القووووووو ي‪ ،‬وغيرهووووووا أا د ددة‬ ‫المؤسسووووووات الرسوووووومية‪ ،‬كووووووالكونغرس و جلوووووو‬

‫أهي د د‬ ‫د د ا ا د ددم س د د‬ ‫دد‬ ‫س د د اي‬ ‫ا اطيد ددا ي د د ا مد دده ا ت هد ددوخي ا د د ي ود ددط ن د د‬
‫اخ ا اطي د ددا ارد د د د ‪ 18‬ياسد د د خ رخ نا د ددة ي د ددته‬ ‫د د د ط ‪ 2018‬ا اطهد د د‬ ‫سرد د د‬ ‫ا واهاد د د‬
‫ي د د ا د دوا‬ ‫ا سشد ددط ا ل ي د د ناد ددة ا تد ددتاخ ا مد ددت ي ي د د أ د د خ خ سسد ددل ن س د د‬ ‫ا ء د د وا‬
‫ا ميوي د د ا رت اخ س د د ً د د‬ ‫ناد ددة ىد ددس ا هتد ددط ‪ .‬د ددت أ ال د د‬ ‫ا د ددتي ل اط سس س د د ا د ددواغط‬
‫سد د د د‬ ‫بد د ددس ا م د د دده ا ت هد د ددوخي ا د د ددتي ل اط‬ ‫دد د د‬ ‫ير‬ ‫نل د د ددت‬ ‫ررهاد د د دوا ا هي د د د‬ ‫أي د د د‬
‫اد د د د د ارارد د د د د د نا د د د ددة ا واها د د د د د سد د د د د ي ‪2018‬‬ ‫ددددد‬ ‫ا د د د ددواغط ‪ .‬س د د د ددت اا د د د ددال ا ر‬
‫د د ددو‬ ‫ا سهااسد د د د ا يط يسد د د د ا ى د د ددل‬ ‫‪ . 2019‬د د ددت ي د د ددطخ ا د د ددواغط ا يط يد د د د ه د د د د‬
‫ا ارد د د د د عمد د د دوا‬ ‫أ هد د د د ه د د د د‬ ‫ن د د ددت د د د دوااس‬ ‫دد د د ا‬ ‫ا ت سد د د د ‪ 9‬س اط د د ددط ‪ . 2018‬ا اد د د د‬
‫سد د د ددط‬ ‫ناد د د ددة ا ار د د د د د ا د د د ددتس ن‬ ‫‪ 300‬ياس د د د د خ رخ ناد د د ددة يد د د ددته ا س د د د د يس ا ل د د د د يس‬
‫ي ا د د س د د ا رل د د‬ ‫ناد ددة ه د د‬ ‫ا س خ د د ا تي ل اط س د د‬ ‫ا د ددتس ن ‪ .‬س د د ا ل بد ددل هصد ددا‬
‫رد د د د د م ا رلد د د د د اط‬ ‫ا اغكسد د د د د ا ص د د د ددمس‬ ‫يث د د د ددل يي سمد د د د د ا ل د د د ددت اخ‬ ‫س د د د ددط ا سء د د د دديط‬
‫ا ادددد‬ ‫علس د د د د ‪ 90‬ياس د د د د خ رخ اوري د د د د‬ ‫يء د د د د نتا‬ ‫ار د د د دداث خ س د د د د ا د د د ددة ا اماس د د د د‬
‫ااا هاه ا ن نسط ا مطائك س ‪.)175( 2017‬‬

‫ي د د د يس خ د د دده س د د د يو د د ددو ا هتد د ددط‬ ‫د د دداطااستس ا اطيد د ددا س د د د ا اك سد د ددك اد د ددت‬

‫ءد د د‬ ‫س‬ ‫يلاص د ددط سل د ددل نا د ددة ا هد د د اط‬ ‫سءد د د‬ ‫د د د ه ا ء د ددا‬ ‫ا ءد د د ة ا مد د د س‬
‫خ د د أ ا د دطئسس د ددو ا مد ددطا ا د دطئسس اءس د د‬ ‫ا ل خاس د د‬ ‫ا يط يس د د ااد ددتول س د د ا ش د د‬
‫د د ددي د د ددسس ا وهس د د ددت‪ .‬أي أ ا د د د دطئسس ا يط يد د د د يكا د د ددا ا واسلد د د د ا يط يسد د د د‬ ‫ا ل خاسد د د د‬

‫(‪)175‬‬
‫‪Dinan, Stephen. Sherfinski, David. (2018): House, Senate pass massive budget‬‬
‫‪increase; vote to end gov’t shutdown, The Washington Times, Friday, February 9,‬‬
‫‪2018.‬‬
‫‪https://m.washingtontimes.com/news/2018/feb/9/senate-passes-massive-budget-increase-house-‬‬
‫‪must-v/‬‬

‫‪111‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫د د د د ي د د د د اواص د د د د ه ا د د د ددواغط‬ ‫ا ادددد‬ ‫ر د د د ددس ا واها د د د د‬ ‫ا رس د د د د أا تاد د د ددي ا ءس د د د د‬

‫ا يط ي ‪.‬‬

‫ا د دطئسس‪ .‬سل د ددت اد ددا ‪ 102‬نىد ددو يد د د‬ ‫ي د ددط ناد ددة س د د د‬ ‫د ددت يساد ددطس ا د دوا‬
‫سد د د ‪ 9‬س اط د ددطا د د د إل ‪2018‬‬ ‫ا د ددسسه يد د د ا م د دده ا د ددتي ل اط‬ ‫ا د ددواغط ا يط يد د د‬
‫و دد‬ ‫الد ددتي ا ء د د نتا‬ ‫ا د ددت ا اطيد ددا يمثواد ددي سسه د د ناد ددة ا د ددا‬ ‫د ددة ا د دطئسس‬ ‫خ دد‬
‫د د د د و د د د د ناسه د د د د أي‬ ‫د د د ددوث اشد د د ددغسل ا ًا د د د ددس ا راءد د د ددكس سس ‪-‬ا اد د د ددط ا ‪UNRWA‬‬
‫د د ددطخ‬ ‫‪ 283‬نىد د ددوا‪ .‬عسد د ددت أ‬ ‫نىد د ددو ي د د د ا مد د دده ا ت هد د ددوخي‪-‬هد د دده ا د د دطئسس ند د ددت‬
‫ات سدد ددت ‪65‬‬ ‫ددد ا‬ ‫ا اد د د‬ ‫ا يط يسد د د اراء د ددكس سس‬ ‫ا د د دطئسس كد د د ‪ %83‬يد د د ا ءد د د نتا‬
‫د د د ددطه‬ ‫اد د د ددط ا(‪ .)176‬هس د د د د‬ ‫ا امد د د ددت ا لصص د د د د‬ ‫رخ ي د د د د هص د د د د ا وري د د د د‬ ‫ياسد د د ددو‬
‫د د دطائسل‬ ‫ا د ددط ا ه د ددت ا س د ددتا‬ ‫اريط يسد د د‬ ‫ا ءد د د نتا‬ ‫أ الا د ددس‬ ‫ا م د دده ا د ددتي ل اط‬
‫الاد د ددل سد د ددطه ا اءد د ددو ا ءس د د ددس ‪.‬‬ ‫يط ي د د د س د د د ا كل د د د‬ ‫ا د د ددس ع ص د د د ح ا لويس د د د‬
‫د د ددسس سد د د د ا د د ددتا ‪-‬املس د د ددك ا ص د د ددام‬ ‫ا د د ددط ه ا ءس د د ددس‬ ‫د د دداو‬ ‫سد د د د ا‬ ‫ارو د د دداً‬
‫ا لويس ا ساس ‪.‬‬

‫س د د اي سهد ددو د د يءد دداك ا رس د د‬ ‫ا اطيد ددا اسد ددطس سط ا د د اط اخاد ددي‬ ‫ي ي د د ا لد ددوم‬
‫د ددس ي د د‬ ‫د ددسر ا ا ي د د ا‬ ‫د ددوه ا لى د د ي ا وثد ددط‬ ‫د ددي س د د ه ااد ددي اراال بس د د‬ ‫ود ددل ي د د‬
‫ند د د ددطج س د د د د ه ااد د د ددي‬ ‫هس د د د د‬ ‫د د د د ا لىد د د ددس ا راءد د د ددكس س‬ ‫ا ل د د د د ا ءس د د د د ا يط ي د د د د‬
‫د د دطائسا ‪ .‬ار د د د ند د ددو ه هاد د ددة اش د د د خا س د د د ا رس د د د‬ ‫يء د د د ات ارهد د دداًم ا‬ ‫اراال بس د د د بد د ددتن‬
‫ا راءكس س ‪.‬‬ ‫ات‬ ‫أ اخ‬ ‫ت ا راءكس سس‬ ‫طائساس‬ ‫ا‬ ‫ا ءس‬

‫(‪(176‬‬
‫ن‬ ‫يك و اطايا ع ر ا طاخ س‬ ‫ا يط ي‬ ‫ا واغط‬ ‫أنى‬ ‫اط ت ا لت ‪ 102 )2018( .‬ي‬
‫إل ‪. 2018‬‬ ‫ا اط ا ا ت س ‪ 9‬س اط طا‬

‫‪112‬‬
‫أمن قومي‬

‫س د د ددط ا ط دد د د س س د د د ا وريد د د د‬ ‫ء ددد‬ ‫المؤسسوووووووات غيووووووور الرسووووووومية ااسد د ددت ا‬

‫س د د ددط ي د د ددط سد د د د ند د د د ن ا لد د د دطاخ‬ ‫ا اد د د د اد د د د ط عش د د دديل ي د د ددط‬ ‫ا ام د د ددت ا يط يسد د د د‬
‫ء‬ ‫ااال ا‬ ‫ا ل خا‬

‫مد دده‬ ‫د د عل‬ ‫د د ج طا د د‬ ‫ا اطيد ددا‬ ‫س دد‬ ‫األحووووزاب د دطسم ا مد دده ا د ددتي ل اط‬
‫ىدس وًسسد ات دت عسدت ه د خ ا ئدا ا دطئسس ا يط يد‬ ‫سد ا دواغط ‪ .‬دت ظهدط‬ ‫يس خ‬
‫أ‬ ‫ا مدده ا ددتي ل اط‬ ‫يسا ددط ادوا‬ ‫هسد‬ ‫ددطائسا‬ ‫ا‬ ‫ي يددال بد س ‪ Mike Pence‬ا سءد‬
‫ا ىددغل ‪ Pressure Group‬نا ددة‬ ‫ا ندد‬ ‫ا اطيددا يرىددل خ د عس ددم ا يددط يسس‬
‫س ا كل ا سط س ‪.‬‬ ‫ا ص ح ا يط يس ا ل خاس‬ ‫هء‬

‫س د ا اطيدا‬ ‫ادتن ا اطوده ا س س سد‬ ‫ي اطوده ا ر دط هسد‬ ‫يوا د‬ ‫راكز الفكر اا‬
‫ا ددطخ س د اي ا تت ددت أي د ا اطودده ا ءددالا ا الددت س د اي اسا ط د اشدديل‬ ‫اخ د‬ ‫ا ددا‬
‫ا ا د اددتن‬ ‫د ه ا ت اخ د ا ست ددت ي د ا ت اخ د‬ ‫ا امددت ‪ .‬ددت ا ش د س د‬ ‫وكددط ناددة ا وري د‬
‫س اي ا ل خاس ‪.‬‬ ‫اطايا أوطه ا الت اواه اي‬ ‫اواه‬

‫تن ددي‬ ‫ا اطيددا اتن ددي س ددس ي س د‬ ‫جماعوووات الضوووغط ار د ا ا ددت س د‬

‫ا س س ا صهسوا ‪.‬‬

‫ددس س ا اطيددا ناددة ا ءدداوه ا ددتاوا‬ ‫ا دطأي ا اطا د‬ ‫ال ورأي العووام اشددسط ا دداكًن‬
‫اا اطا د‬ ‫ا بددسم‪ .‬سددت نددتاخ سل د ا ي د ا لددوي‬ ‫س د ن يددي ا م س د ا س د‬ ‫ا ل د خا‬
‫دة‬ ‫اشدسط ع دا طاخ‬ ‫ا دطأي ا سد‬ ‫‪ .‬ا داكًن‬ ‫ا دت‬ ‫س س اطايا ناة ا ءاوه ا دتاوا‬
‫أسىددل‪ .‬لددوم‬ ‫ا يددط يسس ر يتت اددي اددت ط ع ثلدد ‪ .‬ا صددوخ ا س سدد سء د‬ ‫ً د أخ د‬ ‫أ‬
‫ا خ‬ ‫يثل أ ا اط س سطاءد أ اسد ا س عد‬ ‫ا امت ا الاست س‬ ‫هار ا وري‬ ‫يسل يوا‬
‫ا امت أاه ر ثلو ع طئسس ا يط يد (‪ .)177‬خ د ا د‬ ‫وخ ا ت و س ا ا‬ ‫ا يءسال‬

‫)‪(177‬‬
‫‪Yarhi-Milo, Keren. (2018): After Credibility American Foreign Policy in the‬‬
‫‪Trump Era, Foreign Policy, January/February 2018 Issue.‬‬

‫‪113‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫دما ا ثلد ند‬ ‫اصل ة خاد‬ ‫و‬ ‫ا طأي هوم س س اطايا نسو ا‬ ‫ا اكًن‬
‫ا اطيددا‪-‬‬ ‫(ا اتءددس ‪ -‬يا د‬ ‫ا دطئسس‪ .‬ا لددة ا لكددوخ ا ل ئ د ناددة يءددال ل هي د ا اطيددا د‬
‫خ س )‪.‬‬

‫األبعاد ال ارجية‬

‫ند ددو‬ ‫ا م سد د‬ ‫ا ل د د ا د ددت‬ ‫ا امد ددت اغس د د اط‬ ‫النظووووام الوووودولي الشد ددة ا وري د د‬
‫د د ددة ا او د د د ار اص د د د ي ا صد د ددس‬ ‫ددد س‬ ‫ع‬ ‫خ د د ددس ر ند د ددل خئد د ددسس س د د د ا ل د د د‬
‫يد د د‬ ‫د دداطااستساي‬ ‫د د د ال‬ ‫س د د د ا اطي د ددا ا ل خاسد د د‬ ‫اى د د د‬ ‫اد د د‬ ‫ن سد د د ‪.‬‬
‫اا س‬ ‫ا لوي ا امور‬
‫ا امدت‬ ‫يي اد ا وريد‬ ‫س د اي م داطااستساي اس دل ند‬ ‫‪ -‬تن اطايا م اخادي أ‬
‫ه ا اغس اط ‪.‬‬ ‫عست سشل أ ًسي س يوااه‬
‫أيط يد ا لد ا ددت‬ ‫ددة أ يد ‪ -‬ا ددت سد‬ ‫دداطااستس أيط يسد ‪-‬يد خ غد‬ ‫‪ -‬سد ‪16‬‬
‫عشس خ أيط ي أ ر ‪.‬‬ ‫ه اط‬ ‫اطايا طسم ج ال ا ا تم‬ ‫ا اس اط ‪ .‬بس‬
‫ددسس عد د س ة ا د د ي ه اا ددي‬ ‫ا م ددط ي اط سد د ا ددت م ا تي ل اط سد د‬ ‫‪ -‬خ يص ددكاح ا سد د‬
‫ا امت‬ ‫ا ي الو ه ا وري‬ ‫ا اس اط‬ ‫ا ل ات‬ ‫ا ا اس‬ ‫ا ء عل‬ ‫اطااستس‬ ‫ا‬
‫ا يط يس ‪.‬‬
‫نهيدي نادة‬ ‫ا ت سد‬ ‫ي وًم ااءدم عي يد ارار سد‬ ‫‪ -‬اطايا يم خ ا ل ا اس اط‬
‫خ‪.‬‬ ‫لىس ا‬ ‫سم ا لى ي ا س س‬ ‫اتاخ ا يءسال‬ ‫ب‬

‫ا اد اءداغل يي اد‬ ‫ا يط يسد ا ءد عل‬ ‫داطااستس‬ ‫ا‬ ‫المنظمات الدوليوة نادة ودً‬
‫ا ط ط س اه ا ا اصدا سد يصداماه ا لويسد ‪ .‬ا اطيدا‬ ‫س اه‬ ‫أيط ي س ا ي ا امت‬
‫طائسل‪.‬‬ ‫سن ن‬ ‫ي يتاس هلود ا اء‬ ‫هت ع راءم‬ ‫ءما ي ا سواءيو‬

‫‪https://www.foreignaffairs.com/articles/2017-12-12/after-credibility?cid=int-lea&pgtype=hpg‬‬

‫‪114‬‬
‫أمن قومي‬

‫ثانيا السمات العا ة لسياسة ت ار ب ال ارجية‬

‫ا‬
‫‪ .1‬السالم بالقوة العسكرية‬

‫ند د د د د‬ ‫سءد د د د د‬ ‫د د د دداطااستس ا اطي د د د ددا اام د د د ددتث ند د د د د ا ل د د د ددو ا سء د د د دديط‬ ‫يىد د د د د و‬
‫د دداطااستس ا اطيد ددا ناد ددة ا لط د د ا وا سس د د‬ ‫اسا د ددت‬ ‫ادد‬ ‫س د د ا ل د د ا د ددت‬ ‫ا هد ددً‬
‫لد ددة ا ء د د ام ا كد ددط ج أي د ددو‬ ‫ا ا د د اتسد دده ا د ددالتا ا لد ددو ‪.‬‬ ‫(‪)178‬‬
‫ا ت سد د‬ ‫س د د ا سً د د‬
‫س اي ا ل خاس ج‬ ‫ط ت ا التايه اطايا س‬

‫ا و سس س ارءسط ا سً‬ ‫ط ا لط‬ ‫(‪ )178‬النظرية الواقعية ‪ Realism‬ااط ا لط ا وا سس ناة‬

‫ات س ‪.‬‬
‫سس ي‬ ‫ي)‬ ‫او ئ ا‬ ‫و ئ سسً (ن‬ ‫ي‬ ‫ا ت س ي اه‬ ‫ا وا سس س اماسل ا سً‬ ‫ا تخ‬ ‫ااكال‬
‫اط‬ ‫ا ث س )‪.‬‬ ‫ارسا اط‬ ‫ا ت س (ن‬ ‫غ أ ييو ا ا ه ااه ا لط ا ث س اسً‬ ‫ي‬ ‫اه‬
‫أا اساي‬ ‫ا شط خ أي نت ااس ا اء‬ ‫ع ا اس‬ ‫ااص‬ ‫اءا ت ا وا سس ناة ا ك سس ا شط ا ا‬ ‫ير ط‬
‫ه ا ر ط ست ا ت‬ ‫سك‬ ‫ااوط‬ ‫ا مو اسلس يصاماي ا شلصس ناة هء‬ ‫ا ا ااىح عءسس ا ت‬
‫س ات‬ ‫ا ل ا ءس‬ ‫وا‬ ‫ات‬ ‫أ ا وا‬ ‫ا لوااس‬ ‫ط خه ع ال‬ ‫ح ا ج ا اء‬ ‫ات‬
‫طه ي لط ا وا سس ا ءس س عا ا ءس‬ ‫ات س )‬ ‫ا ءس‬ ‫(ا وا سس ا ءس س ‪ Political Realism‬س‬
‫اءسة ا م سل ناة ارءه باسلس واه‬ ‫ال ست ا ت‬ ‫ر نطان ي أال ا ءاك بس ا ت م‬ ‫ا ت س سء‬
‫و ا لس خ ا وثط ور‬ ‫ا لط ا وا سس‬ ‫ا لو س‬ ‫ا سء ‪ .‬يءا‬ ‫سس ر ها‬ ‫ات‬ ‫ل ناه عا ا ل‬
‫هت ه ير طي ا تخ‬ ‫املسله ‪ .‬أي ا وا سس ا تت ت ‪ Neo-Realism‬ا ا‬ ‫م ي يص ح ا ت‬
‫ا سا ت ناة يسي اه‬ ‫ي ه ‪ Kenneth Waltz‬ا ي أ ول ي ه ا اط سا ا رو وي ا ل ا ت‬ ‫ا وا سس‬
‫ا وا سس ا لط ة ا لو عي س أاوانه املسك‬ ‫اغسط الو ‪ .‬ج أنم‬ ‫أ ول ا ست ار اص ي‬ ‫ا ار نل‬
‫‪ ً .‬ا اه خاا‬ ‫س ا ل ات‬ ‫يص ح ا ت‬
‫( ) يم ت نر خ ا ط ه ا لوي‬ ‫ات س‬ ‫ا سً‬ ‫يو ‪ .‬آوط ‪ ) 2014( .‬الط‬ ‫‪ -‬بوخاشسل‬
‫ا ل ط ‪-‬يصط‪.‬‬ ‫ااطا‬
‫ط‬ ‫ا لى اط ا‬ ‫( ) ي‬ ‫ااو‬ ‫ا الص‬ ‫ات س‬ ‫ا سً‬ ‫اس ‪ .‬آوط ‪ ) 2016( .‬الط‬ ‫ا‬ ‫‪-‬‬
‫ا ت ه ‪ -‬كط‪.‬‬ ‫ا ءس‬ ‫اخ‬ ‫عم ث‬ ‫ا ط ه ا سط‬
‫‪-‬‬ ‫ط اخ ا شط د ن‬ ‫ا‬ ‫ات س‬ ‫ا اس س ا سً‬ ‫ا تهئس‬ ‫ن ت ا ل خ‪ )2010( .‬ا لط‬ ‫‪ -‬سه‬
‫ا خ ‪.‬‬

‫‪115‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫د اط اد خ ا هس د ا يط يسد عد لو ا سءدديط ناددة ا سد‬ ‫سد‬ ‫هاددة ا ددو ي صددرس‬

‫ا ر ط دد‬ ‫سد د امور‬ ‫د د اسا ددت نا ددة ا ل ددو ا سء دديط‬ ‫ددة اا‬ ‫س د د اه يد د ا م ددط ا د د خ‬
‫بدل ناددة‬ ‫ا تت دت د الاددك امدور سد ا لدو ا سءديط ا يط يسد‬ ‫ا ءس دس سد ا لد ا سد‬
‫سدد ا ددالتا ع د خاا أ ي د الددو ا سدد‬ ‫ا سءدديط ا يط يس د‬ ‫ا رل د‬ ‫ا سيددس ا ي د اه‬
‫س سد ‪ .‬يمد خ‬ ‫اءد سد‬ ‫ا‬ ‫ا ددالتيه يد ا ماد‬ ‫د ناددة ا لددو ا سءدديط‬ ‫انا ددت عشدديل أ‬
‫ا امدت‬ ‫ئً عست أ املك ا صط اوريد‬ ‫أ ا س ‪ Anatoly Utkin‬ااال ا س‬ ‫أا او‬
‫اهد د د د ا ا س ددا ‪ .‬نا ددة أ ه ام‬ ‫ساال ددة ند د‬ ‫د د اا ددطا د د ه ا رطن د‬ ‫سد د ا م ددط ا د د خ‬
‫س وريدد‬ ‫يشدد به‬ ‫ا ام ددت امددور‬ ‫د يلاددك ددته ا وري د‬ ‫ارام د ا ءددوسسا ي د ا واددو‬
‫اسدت دة‬ ‫وخ أ ا س ع‬ ‫اءما هتااه ي أ اس أ‬ ‫ا او‬ ‫اغاك ها‬ ‫ا امت‬
‫اد‬ ‫الرم يسهااس اه ا سءديط (‪.)179‬‬ ‫س عم خ ا س‬ ‫سل ا امي‬ ‫واهاه ا‬
‫اواد خ يس اسدي يءاشد خ ي‬ ‫بل اه ناسه هس‬ ‫أ ًسي ا سءيط‬ ‫س‬ ‫يمست اطايا ن‬
‫ا سءيط ‪.‬‬ ‫اخاي ي ج ي ا ل اط‬ ‫س‬

‫ا ل خاس ‪ .‬ن ا‬ ‫ا ا اك له ا اخ س ا ءس‬ ‫ات س‬ ‫الط ا سً‬ ‫سس يل‬

‫ند س‬ ‫سدك ا لط د ا اس اط سد ا ت سد ‪-‬ن دتي ندتخ ا تي ل اط سد‬ ‫د عل‬ ‫ا امت‬ ‫ا وري‬
‫ددة‪ .‬ددطه‬ ‫املسددك يص د مه ع تخا د ا‬ ‫ا سس د‬ ‫ا سو د ار اص د ي ‪ -‬ر أ او ط د د‬
‫ا ي د‬ ‫ا ت سد‬ ‫اسً د‬ ‫دداطااستس ا اطيددا ا كاددك ي د ا ره د ا دوا س‬ ‫نا د ا تط د ي أ‬
‫ددس خ أيط ي د أ ر ‪ .‬سهدد اددطه‬ ‫اطسدد يدد أاددل ج ددال‬ ‫ا امددت‬ ‫ع صددام ا لويس د اوريدد‬
‫يي ااه د ناددة‬ ‫ا امددت‬ ‫ا ا د سس ا لددوه ا ت س د ا وددطه ا ء د نس ىددط يص د ح ا وري د‬
‫يلددو ناددة‬ ‫ار سددط ا سء د‬ ‫اخ ا اطيددا عىددط خ ا د‬ ‫دداطااستس‬ ‫اد ي‬ ‫ا صددسست ا ددت‬

‫ا ت س ا س نط يتا‬ ‫ا سطسس اوا سس ا اس اط س س الط ا سً‬ ‫‪ -‬نلسل نر ‪ )2015( .‬ا امور‬

‫‪.‬‬ ‫ا خ ‪-‬ن‬ ‫ا تات ‪ 42‬ا ست ‪ 1‬ا ت يس ا خ اس‬ ‫ا ساو ا اء اس اراا نس‬
‫( ) أاوخ يم ت ب اط س ويم ت‬ ‫اطااستس ا يط يس الط ا م ي ا سشط‬ ‫أا او ‪ )2003( .‬ا‬ ‫(‪(179‬أ ا س‬
‫ا ل ط ‪-‬يصط ه‪.19‬‬ ‫ا تاس ا ناة اثل س‬ ‫ات‬

‫‪116‬‬
‫أمن قومي‬

‫ددو‬ ‫يد ناسد (‪ .)180‬صد‬ ‫الد يد املسددك ا ددا طاخ ا ارددود ا يسط د‬ ‫امد يلد باه‬
‫اءس د‬ ‫د‬ ‫ا اوادي ا‬ ‫ا ل خاس ت ا دت ا اطيدا د ئً‬ ‫سال ‪ Colin Dueck‬ا ءس‬
‫ا ام رسد د‬ ‫ا سً د د‬ ‫ا اد دواه‬ ‫ددت ها ددة اا نا ددة هط د د ا س ددل مند د‬ ‫ا دد ي‬ ‫ا ل خاسد د‬
‫اراا د د ه ددة يصد د خ ا ل ددو‬ ‫ا اط س دده ا ش ددت ت نا ددة ا صد د ح ا و سد د ا يط يسد د‬ ‫دد‬ ‫ا ا‬
‫ت ا ست ت ي‬ ‫ا ىغل ا ى‬ ‫يوانا ا واو ا سءيطي ة ا ي‬ ‫ار اص ي ا ماس‬
‫س ءس د ا يط يس د‬ ‫دداطااستس ا اطيددا ي تئس د أ س اط س د‬ ‫اد‬ ‫ا لصددو ا ا اددا (‪.)181‬‬
‫ا يط يس د د‬ ‫ه د د ا ا اخ‬ ‫اماسًاه د د يء د د س اه ا ا د د الد ددط‬ ‫خ د د اود دداً‬ ‫او ط د د ا س د د‬
‫دداطااستساي‬ ‫دك أ‬ ‫ددم سس د‬ ‫سه د اءددسة املسددك ا ص د ح ا يط يس د ‪ .‬ددت أ‬ ‫ا لاار د‬
‫ات س ‪.‬‬ ‫ام ل ا ر ط ا لوي ا تت ت س ا سً‬ ‫س اي ا ل خاس‬

‫ند د د‬ ‫ا ء د ددس د اواء د ددا ا اطي د ددا د د د س ن يد د د ع د ددالتا ا ل د ددو ا سء د دديط‬ ‫سد د د جا‬
‫ا ت سد د د ‪ .‬يد د د ج د ددال‬ ‫د دداري عد د د خاا أ يد د د يد د د و د ددًم اهت تاا د ددي ند د دطاياي سد د د ا سً د د د‬
‫ارتس اطا د ددي ا غط د د د‬ ‫ا طئسء د ددس‬ ‫نا د ددة ا م د ددً‬ ‫د ددتل ا د د دطئسس سد د د يوااهد د د ا اسه د ددتا‬ ‫س د ددت‬
‫د ددت اساد د د‬ ‫د د د ا اي س د ددط ا‬ ‫سسهد د د‬ ‫س د ددط ا ت سلد د د نا د ددة ا د ددو اط اهت تاا د ددي ا د د د‬
‫نا د ددة ج دد ددال اص د ددط م اي ا ًيسد د د‬ ‫ا ا د ددي(‪ .)182‬اى د ددس‬ ‫ا د د د اط س يشدد ددي و عتتيد د د سد د د‬
‫رأ‬ ‫د د د د عل عد د د د هتو نا د د ددة ا د د ددت م ا خ د د د د‬ ‫سل د د ددت د د ددت‬ ‫نا د د ددة أخس ا وا د د د د‬ ‫ا رسد د د د‬
‫وخ د د د ا شد د د س ‪ .‬د د د ال‬ ‫ن د د د اااهت د ددي عد د د خاا أ يد د د سد د د يوااهد د د‬ ‫س د د د اي د د د الااد د د‬
‫خ د د يء د د اخ‬ ‫د ددي د د يءد دداك هاد ددة اا‬ ‫د ددو طسىد ددي‬ ‫يو د ددو ارار د د د ا د ددو ي ا اطا د د‬
‫ا لد ددو‬ ‫ا اطيد ددا ي د د بد ددس ا لد ددو ا س د د‬ ‫د د اه‬ ‫ادد‬ ‫ي د د عسد ددت ارار د د د ا د ددو ي ا اطا د د ‪.‬‬
‫س اي ا ل خاس ‪.‬‬ ‫س‬ ‫ا سءيط‬

‫بك‪ .‬نا ا تط ي ه‪.8‬‬ ‫(‪ )180‬يطا‬

‫(‪)181‬‬
‫‪Ibid, Dueck, Colin, 2018.‬‬
‫(‪)182‬‬
‫‪Ibid, Yarhi-Milo, Keren.‬‬

‫‪117‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫‪Humanitarian‬‬ ‫ا اءد ا‬ ‫سد ارددس ا ءددس د ر د ي ا اطيددا عر ددط ا اددتول ا دت‬

‫ادت م سك د ا يدط ر ي ددس‬ ‫اادتول سد ا شدا ا ددتاوا‬ ‫اسد‬ ‫أ‬ ‫ا د‬ ‫‪Intervention‬‬
‫د ا ا شدا‬ ‫سد‬ ‫ا ءس دس ا ل خاسد‬ ‫ا يط يسد‬ ‫ادوخإل ا لدوا‬ ‫سً اند‬ ‫ا ص ح ا يط يس‬
‫ا امت يتا ناسه ا ادتول ا سءديطي(‪ .)183‬أي أ‬ ‫ن تي اساك ا يط ع ص ح ا وري‬
‫سد د هد د م ا ا ددتول ا ددت‬ ‫د دواعل سد د نل ددل ا اطي ددا عش ددا ا ددالتا ا ل ددو ا سء دديط‬ ‫دد ا‬
‫اتس يل بل‪.‬‬ ‫ي‬ ‫ن أي‬ ‫سهو طسم ا تس‬ ‫ا اء ا‬

‫ا د د دداا يد د د د‬ ‫ا ام د د ددت ا يط يسد د د د سد د د د ا لد د د د ا د د ددت‬ ‫س د د د د ا وريد د د د‬ ‫د د ددو‬

‫ا اء د د ا ن س د د سلد ددت د د‬ ‫ي د ددتأ ا اد ددتول ا د ددت‬ ‫اء د د اس ‪ .‬سه د د ا ا د د سط د د‬ ‫يد ددتوً‬
‫د د ددار س ند د د د‬ ‫س د د ددك اارد د د د د‬ ‫ا د د ددت م ا تاواسد د د د‬ ‫د د د د ئتا ي د د ددتأ ن د د ددت ا ا د د ددتول سد د د د ا شد د د د‬
‫أيد د د ا اطي د ددا‬ ‫ا يط يسد د د‬ ‫ي د ددطخ د ددوي د ددن ا اخ‬ ‫ددد‬ ‫د د د عل‬ ‫‪ . 1864‬س ا د ددتول ا يط يد د د‬
‫ا يط يسد د د د‬ ‫ا اءد د د د ا ‪ .‬د د د د ال ات د د ددت أ ا ا اخ‬ ‫ا ا د د ددتول ا د د ددت‬ ‫س د د ددً اا د د دده عاوً سد د د د‬
‫ا اء د د ا ‪ .‬يساد ددك‬ ‫ا ا د د اد ددوسط ه د د ا اد ددتول ا د ددت‬ ‫ا ت سد د‬ ‫ءد د‬ ‫دط ا‬
‫سد د ا‬ ‫ا ا يد د‬ ‫أ دد‬
‫ا د د د ددتن ا يسد د د ددط سس‬ ‫ا لس د د د د‬ ‫سدددد‬ ‫ناد د د ددة د د د د ه ا لك د د د د د د د د ئً س د د د د‬ ‫أه د د د ددت د د د دداس‬
‫س د د (‪.)184‬‬ ‫د دده ا وكد ددط اشد ددو ن د دطان‬ ‫دد خ‬ ‫دد ا ا‬ ‫سىد ددس‬ ‫ا ت سدد‬ ‫ءدد‬ ‫ا‬
‫ا ام د د ددت ود د د د خ وان د د ددت‬ ‫د د ددسيو ا د د ددتول ا وريد د د د‬ ‫س د د د د اي‬ ‫ا اطي د د ددا‬ ‫سلد د د د اص د د ددط م‬
‫ي ء اي ا ت س ‪.‬‬ ‫ا ل اس‬

‫نا ددة‬ ‫ا د دطئسس ا يط يد د ا ءد د بك عد د خاا أ يد د ند د ‪2008‬‬ ‫انا ددط سا ددط ااال عد د‬

‫ددغاه ا دطئسس اددوخ بددوك اربد‬ ‫ا اد‬ ‫ا ث اسد ا ءد عل‬ ‫ع ث عد اغسسددط اءد وا‬ ‫اكد د ا د‬
‫ا ا شدس خ دة امدوم اد خي‬ ‫شسط‬ ‫س خ ا اغسسط ا ي ا ي عي‬ ‫ساط أ ي‬ ‫ها‬ ‫هس‬
‫أ أ يد خ د يءد اخ ات دتا عشدا ا ثسدط يد ا لىد ي‬ ‫ي بوك ا ات ة أيط ي أ ي هسد‬

‫ه‪2‬‬ ‫ي‬ ‫بك‪ .‬اس‬ ‫(‪ )183‬يطا‬

‫(‪)184‬‬
‫‪Ibid, Ahmed, Salman.‬‬

‫‪118‬‬
‫أمن قومي‬

‫اسي‬ ‫يلوم أ ا ج اس ا ش‬ ‫ناة يءاوه ا ي ا لوي‬ ‫ا ءس س ا تاواس ا ل خاس ‪.‬‬

‫‪Power Without‬‬ ‫ا عددي‬ ‫ددط س ت ءددو ‪ Chris Edelson‬س د‬ ‫ع ت يس د ا يط يس د‬
‫‪Constraint: The Post-9/11 Presidency and National Security‬‬
‫سلددت اتد ه ا‬ ‫يو ددونس‬ ‫سءد‬ ‫أ دداو س‬ ‫اد‬ ‫د‬ ‫اخاد بددوك أ يد‬ ‫بددس‬ ‫ارواًسد‬
‫يواسلد‬ ‫ي خ ا ثسط ي ا ءاك سلت ا الت أ ي ا لدو ا ءدام‬ ‫اك اه ا ت اوخ‬
‫ل بوك ارب (‪ .)185‬جا اد ه د ا ميد نادة سلد ا يد‬ ‫سساه ي‬ ‫سس‬ ‫ا واغط س‬
‫اطااستس سءد‬ ‫ثسط ي ير ناه الوم ا‬ ‫ا ا اهاتي عسلاس اطايا س‬ ‫ا لوي ا يط ي‬
‫د‬ ‫ن‬ ‫داطااستس أنداس‬ ‫الدل سد ا تدو ط سسد‬ ‫د عل‬ ‫خئد ا يد نادة ا داطااستس‬
‫اراس د دهام ن د ددي‪ .‬ما د د‬ ‫ا امد ددت هاد ددة س د د أ‬ ‫اءد ددلسطه خ د د ا وري د د‬ ‫ا سدد‬ ‫وى د د‬
‫‪.‬‬ ‫ات‬ ‫يواه ا لوه ات م س ا ل ا ءس‬ ‫ات س‬ ‫س اغسسط ا لط‬ ‫يي‬ ‫ارواً‬

‫بديال للعالقات المتعددة‬

‫‪ .2‬عالقات ثنائية ا‬

‫نا د د ددة ا سً د د د د‬ ‫ا ام د د ددت ا يط يسد د د د سد د د د ا د د ددتوًاه ا س سد د د د‬ ‫ا وريد د د د‬ ‫انا د د ددت‬

‫سهد د د ال د ددو ا غ د ددط ا اس اط د د د ‪ .‬عس د ددت‬ ‫ا د ددت م ا غط سد د د‬ ‫د دداطااستسس‬ ‫ا الاستيد د د يد د د هار ئهد د د ا‬
‫أه د د ددتاث ‪ 11‬د د د د ا ط ‪ 2001‬انا د د ددت ا د د ددوخ ب د د ددوك اربد د د د سد د د د هط د د ددي نا د د ددة ا خ د د د د‬
‫د د د د يس د د ددل س د د ددك‬ ‫د د ددسكط ناسهد د د د‬ ‫نا د د ددة ا يد د د د ا ام د د ددت ا اد د د د‬ ‫اص د د ددت ط ا تي ل اط سد د د د‬
‫ندددد‬ ‫ه د د د ددل أخيد د د ددي ا د د د ددتس‬ ‫ا امد د د ددت ي د د د د ا غد د د ددط‬ ‫ا وري د د د د‬ ‫ام د د د د‬ ‫ظدددد‬ ‫وااس ه د د د د‬
‫د د د أ د د د ه ا م د د د سلو ا تد د ددت س د د د‬ ‫هددد خ‬ ‫اصد د ددت ط اس د د د‬ ‫ا تي ل اط س د د د ا اس اط س د د د‬
‫ا ش د دطاو‬ ‫ا ءس د د ا ل خاس د د س د د نهد ددت أ ي د د عتن د د‬ ‫اخاد ددي يمد ددوخ ا شد ددط ‪ .‬سس د د ه د د‬
‫ا ءد د د ددس‬ ‫ا د د د دداس‬ ‫ا ت سدددد‬ ‫ل دددد‬ ‫ار ا د د د د ع‬ ‫ي د د د د ا غد د د ددط ناد د د ددة اك د د د د د أ د د د د‬
‫ي وًم ا لو ا ن ‪.‬‬ ‫ا يط يس‬

‫)‪(154‬‬
‫‪Sangillo, Gregg. (2016): The New Imperial Presidency, American University,‬‬
‫‪Washington, December 20016.‬‬
‫‪https://www.american.edu/ucm/news/2016708-executive-power.cfm‬‬

‫‪119‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ا اد د ددس يدد د د ا غد د ددط‬ ‫د د د ا د د ددت سل د د د ا ي د د د ا لد د ددوي ا تت د د ددت ناد د ددة ا ام د د د‬

‫اءد د د ‪-‬ا د د د او‪ .‬ب د ددل ااال د ددت ا اطي د ددا‬ ‫ا‬ ‫خ ا ماد د د‬ ‫ند د د‬ ‫د د د ال د د د اام د ددتث ا و سلد د د ند د د‬
‫ا شد د د دداطا(‪ .)186‬يثا د د د د‬ ‫س د د د د ار د د د د ه اد د د ددتس‬ ‫ااه د د د د أنى د د د د ه ع الصد د د ددسط س د د د د‬ ‫ا ما د د د د‬
‫ا ام د ددت سه د د د ا اغسد د د اط‬ ‫اهد د د ال د ددط ا اطي د ددا اوريد د د‬ ‫د دداطااستس ا يط يسد د د ا تت د ددت‬ ‫ا‬
‫و ندد د ناد ددة يءد دداوه ا ءس دد د‬ ‫ا ءدد د عل‬ ‫د دداطااستساي يل خادد د ع ر د دداطااستس‬ ‫ن سل د د س د د‬
‫ا امد ددت اس د د‬ ‫ا وري د د‬ ‫سدد‬ ‫د ددط ئه سدد د ا غد ددط‬ ‫يدد‬ ‫ا ل خاس د د ا يط يس د د ا الاستي د د‬
‫ا ا د د د أ د د ددت ناسه د د د‬ ‫ا رساس د د د‬ ‫س د د د ا ءس د د د‬ ‫ا طئسءد د ددس‬ ‫ا مد د ددط(‪ .)187‬ي د د د أ د د د ا اغس د د د اط‬
‫اء د د‬ ‫ا شد د م ا‬ ‫ن د ددي ما د د‬ ‫د ددو ند ددت‬ ‫د دديوا د ددط ئي ا غد ددط سس‬ ‫ا اطيد ددا ا ا د د أ د د خ‬
‫د د ط ‪ . 2017‬ا اطا د د ن د د‬ ‫سدد‬ ‫(ا د د او) ا د د ي ند ددري ا اطيد ددا عااد ددي نر د د ناسد ددي ا د ددهي‬
‫خ(‪.)188‬‬ ‫ع س ج ال اار د ع خ س عشا ا‬ ‫ا تباوي س‬ ‫ارار‬

‫ن ند د د د‬ ‫انا د د ددط ع ل د د ددت‬ ‫هسد د د د‬ ‫ا ت سد د د د‬ ‫ا د د ددت ا اطي د د ددا ارار د د د د‬ ‫د د د د يما د د ددط‬
‫دد د اط‬ ‫خسد ددم ا دد دطاخ ع راردد د د ا د ددو ي يدد د‬ ‫ا شد ددطنس ا ت س د د‬ ‫د دطائسل يل ر د د د د اط اخ‬
‫أاد د د ا صد د د اط‬ ‫يد د د اار سد د د ا ساد د د‬ ‫د د د ال يء د ددسة ال د ددط‬ ‫ااء د ددما يد د د اار سد د د ا د د د خ‬
‫ااوسد د ددت د د ددا ط د د د ه‬ ‫د د ددة اميدد د د ‪.‬‬ ‫س ددد ا ء ددد ا‬ ‫د د ددي س‬ ‫وخ د د د ‪ .‬د د ددل د د د ه ا‬ ‫ي ددد‬
‫و خاه د د د ‪ .‬د د د ا‬ ‫ا ت سد د د‬ ‫ءد د د‬ ‫ا امد د ددت س د د د ا‬ ‫خ يي ا د د د ا وري د د د‬ ‫ا ءس د د د ناد د ددة‬
‫ا ث ئس د د د‬ ‫اسا د د ددت ناد د ددة ا سً د د د‬ ‫د د دداطااستس ا اطيد د ددا س د د د ا ءس د د د ا ل خاس د د د‬ ‫يس د د د أ‬
‫ك سسا د ددي‬ ‫د د دطائسا ‪-‬ا راء د ددكس‬ ‫د د د اط ‪ .‬د ددوه ا صد د د اط ا‬ ‫ياس د ددت ا‬ ‫أوث د ددط يد د د ا سً د د د‬
‫مثي رهل ‪.‬‬ ‫اي‬ ‫سلت اسل اط يموخه‪.‬‬

‫)‪(186‬‬
‫‪Fischer-Baum, Reuben. Vitkovskaya, Julie. (2018): One year of Trump: How the‬‬
‫‪administration changed American foreign policy, The Washington Post, Jan. 22,‬‬
‫‪2018.‬‬
‫(‪)187‬‬
‫‪Anthony H. Cordesman. (2017): President Trump's New National Security‬‬
‫‪Strategy, Center for Strategic and International Studies, December 18, 2017.‬‬
‫‪https://www.csis.org/analysis/president-trumps-new-national-security-strategy‬‬
‫(‪)188‬‬
‫‪Ibid, Yarhi-Milo, Keren.‬‬

‫‪120‬‬
‫أمن قومي‬

‫بديال لليبرالية‬
‫‪ .3‬الشعبوية ا‬

‫ءد د د عل اه ا اد د د الد د ددو‬ ‫ددد ا ددد‬ ‫د دداطااستس ا تت دد ددت ا ر دد ددط ا شد د ددس وي‬ ‫ا‬ ‫ه اد د د‬
‫د د ددس وي‬ ‫د د ددس خ د د ددوي‬ ‫ه اد د د‬ ‫ناد د ددة أ د د ددس نا س د د د املسد د ددك ا ص د د د ح ا يط يس د د د ‪ .‬هس د د د‬
‫أي‬ ‫ا يط ي د د د د‬ ‫ا د د د دوا‬ ‫ه ي د د د د ار اص د د د د‬ ‫عم ي د د د د ا مد د د ددت‬ ‫أيط ي د د د د أ ر ‪ .‬ا ا د د د د‬
‫اراغد ددًد د ددسس ارارادد د ج ناد ددة ا اس اط س د د ا ت س د د ا سو د د ‪.‬‬ ‫ه ي د د ا تا د د ا يط ي د د‬
‫ا تي ل اط س د د‬ ‫ناد ددة ن د د ا ند ددًه‬ ‫س د دداي ا ل خاس د د‬ ‫د دداطااستس ا اطيد ددا أ‬ ‫سا د د اشد ددط‬
‫ا تاواسدد د د‬ ‫دد د د اد د ددتول ا اطيد د ددا سدد د د ن يد د ددي ا م س د د د ا شدد د د‬ ‫أ ا امد د ددوم ا د د ددتي ل اط‬
‫يا عس د د اثد ددو اخ‬ ‫د د سسد ددل د دداري ع د د خاا أ ي د د ا د د ي د د‬ ‫اد ددت م و ن د د ا د ددت م ا سط س د د‬
‫اكوخااه ا ءس س ‪.‬‬ ‫ا سط س‬

‫‪Madeleine Albright‬‬ ‫ه ددط ا ل خاس د ا يط يس د ا ء د عل ي د س أ اط د‬ ‫ج د‬

‫خئ د‬ ‫ندر‬ ‫أعسدت يد ج دال سد يلد م اشدطاي ندمسر ‪ The New York Times‬هسد‬
‫ا ا اسهه سطن اااش خ ي ات ت ناة ا ء ه ا س س ‪ .‬ام س نصدط‬ ‫اطايا ع ر س‬
‫ا صدطان‬ ‫لا خ‬ ‫ا ًسا ا تي ل اط س ي ي أ الل ن س‬ ‫ات ت الا ط ي جا ا‬
‫سد ا وا د اشديل‬ ‫ا ىسسر ‪ ...‬ر وات ات ل غسو ا س نر ا ا ات سد‬ ‫ا مت‬ ‫ا ك ئرس‬
‫يىة ي اه ي ا مط ا س س‬ ‫ا ا ا ي سه اهت ت أوثط ي أي‬ ‫ا ر س ارات‬
‫ا ءس د ا ل خاس د ا يط يس د‬ ‫د‬ ‫ددة ا ا د ااغسددط به د‬ ‫ا ددط ا‬ ‫سء د‬ ‫د‬ ‫ا ث اس د (‪.)189‬‬
‫نادة أ ت و واسد ا مد سلس ا تدت‬ ‫اطااستس اوخ بوك اربد‬ ‫باغسط ا طئسس سلت انا ت‬
‫دداطااستس ع د خاا‬ ‫سس د انا ددت‬ ‫اث د‬ ‫ددة ا س د‬ ‫ا د ي ا يط يس د‬ ‫اصددت ط ا تي ل اط س د‬
‫د اط‬ ‫ا يط يسد يد‬ ‫يد ا سدطاد اهتئد ا صدطان‬ ‫اراءم‬ ‫أ ي ناة ارارا ج ا س‬

‫)‪(189‬‬
‫‪Albright, Madeleine. (2018): Will We Stop Trump Before It’s Too Late?, The‬‬
‫‪New York Times, APRIL 6, 2018.‬‬

‫‪121‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫داطااستساي نادة ا ر دط ا شدس وي‬ ‫انا دت‬ ‫اغسدط سد نهدت ا اطيدا هسد‬ ‫ه اط‬ ‫وخ ‪.‬‬
‫ة نسو ا س س ا شس وي س ا غط ‪.‬‬ ‫اا أ‬ ‫ا غط س‬ ‫ا ي نههاي ا هي‬

‫د د د ددو ناسد ددي ا م د د م‬ ‫د د اا د ددح ااد ددال ا اغس د د اط عشد دديل يس د ددك س د د ا د ددت م ا غط س د د‬
‫‪.‬‬ ‫سط ناد د ددة ا ل د د د ا س د د د‬
‫سه د د د ا وثد د ددط د د ددكو اد د ددا ا‬ ‫ا امد د ددت ا يط يس د د د‬ ‫س د د د ا وري د د د‬
‫سد د د ااتد د د ه‬ ‫ا ام د ددت ا يط يسد د د‬ ‫ا وريد د د‬ ‫د ددس‬ ‫س د د د ا اطي د ددا‬ ‫يرد د د أ ال د ددوم ع د ددا‬
‫س اات ه آوط‪.‬‬ ‫اس‬

‫‪ .4‬السياسة التناقضية‬

‫د د دداوااي‬ ‫سددد‬ ‫سل د د د ا د د دداطااستس ا ي د د د ا لد د ددوي س د د د أوثد د ددط ي د د د يو د د د‬ ‫ود د ددطخ‬

‫نا د ددة ه د ددت د د دوا عش د دديل‬ ‫سءد د د ار د دداغًم يد د د ا لص د ددو ا ش د ددط‬ ‫ا ام د ددت ا‬ ‫ا وريد د د‬
‫د د ال‬ ‫ا ا د د اى د د ه ا و سل د د‬ ‫سس د د ا ا د د م ناس د د سهدد د ا صد ددس‬ ‫يا د د م‪ .‬ره د د‬
‫ا رساس دت ا ت اطايا‪.‬‬ ‫ا ءس‬

‫ا يط يسد د د ‪-‬ا ص د ددس س‬ ‫ا سً د د د‬ ‫د دداطااستس ا د د د م س د ددط سد د د اون د ددس‬ ‫اله د ددط ا‬

‫ا د د د سس ا د د د خ‬ ‫بس ه د د د نً د د د‬ ‫ا سً د د د‬ ‫ا يط يس د د د ‪-‬ا ط د د ددس ‪ .‬سا د د د خ اص د د د‬ ‫ا سً د د د‬
‫ا امد د ددت ‪ .‬ام د د د م‬ ‫يشد د دديل اهت د د ددتا ناد د ددة أي د د د ا وري د د د‬ ‫أود د ددطه اسا د د ددط ا ءد د ددًج ا ط د د د‬
‫ي د د ا ه د ددت‪ .‬ي د د ا اد ددا آود ددط‬ ‫ي د د ود ددًم ا ام د د‬ ‫د دداطااستس يم ند ددط الد ددت ا صد ددس‬ ‫ا‬
‫سه د د د ا ا د د د م‬ ‫سد د د ا ءس د د د ا ل خاسد د د‬ ‫د دداطااستس ا سهد د د ا ىد د د‬ ‫سد د د ا‬ ‫ا ا ىد د د‬
‫اطااستس ا ءس س ا ل خاس د اطايا‪.‬‬ ‫و سط بس ا‬

‫بد ددس‬ ‫ش د د يام د د ا ا ى د د‬ ‫ا ءس د د ا ل خاس د د ا يط يس د د‬ ‫و سد ددط د د‬ ‫ندد‬

‫ما د د د ع د د د‬ ‫ا يا د ددو‬ ‫عد د د‬ ‫د دداطااستس ا ءس د ددس ا ل خاسد د د د د د ئً ا ش د دديا سءد د د‬ ‫ا‬
‫د د د ا اطي د ددا‬ ‫نا د ددة أ خ د ددس ا ص د ددس يا سءد د د ‪-‬ن د ددت ا‬ ‫يرسا د ددي ا د د دطئسس‪ .‬ا و سلد د د اد د د‬
‫ا ثل د ددل‬ ‫ا ل د ددو‬ ‫د ددتي نت ع د ددي سد د د ا د د دطئسس ب د ددواس‬ ‫اس ي د ددل عد د د لسم يد د د خ د ددس ب د ددل‬

‫‪122‬‬
‫أمن قومي‬

‫د ددة اسه د ددت ا اطيد ددا س د د ه ااد ددي اراال بس د د‬ ‫دد د س‬ ‫ار اصدد د ي ي د د ا صد ددس (‪ .)190‬د د ا ع‬
‫ر أ ا ا د د ددتول ا ط د د د د سد د د د اراال عد د د د‬ ‫ا ط د د ددس ‪-‬ا يط يسد د د د‬ ‫د د ددة اسه د د دده ا سً د د د د‬
‫ي د د د ا اطيد د ددا ي د د د ج د د ددال ووس د د د ي د د د اه د د د ا رء د د د ‪.‬‬ ‫ا يط يس د د د به د د د ا ا شد د ددا‬ ‫ا املسل د د د‬
‫اء د ددو ا هيد د د‬ ‫د ددة ج د ددال ا ا د د د م ي يد د د يًهلد د د الد د د خ أيط يد د د ‪-‬خ د د د‬ ‫ددد س‬ ‫ع‬
‫ي هدد سدد‬ ‫ا ا د د أ خ اه د د ند ددمسر ا د د ك بو د د‬ ‫د د ا ا ست د ددت ي د د ا د ددترر‬ ‫ا ءد ددوخ‬
‫د د ددة اءد د ددو ا هيدد د د ا ءد د ددوخ يدد د د‬ ‫ا د د ددت ا اطيد د ددا اكادد د د‬ ‫ا د د دطئسس‬ ‫‪ 21‬اد د ددوس ط ‪2017‬‬
‫د د د ن ‪ .‬د د دطاخ ا اطيد د ددا عتاه د د د ا طا د د د ي‬ ‫ا د د دطئسس ا ط د د د بد د ددواس ‪ .‬سلد د ددت ارد د ددي وثد د ددط ي د د د‬
‫اءد د د دداسح اد د د ددتخ ا ا س خ د د د د ا ءد د د ددوخ س د د د د ‪19‬‬ ‫ا ط ه دددد‬ ‫ا ءد د د ددطي و د د د د ا ل د د د د ب اط‬
‫ا ام د ددت نا د ددة ا اسد د د‬ ‫و س د ددو ‪ 2017‬اارد د د د ب د ددس خ د ددس ا وريد د د‬ ‫و س د ددو‪ . 2017‬سد د د‬
‫وخ ‪.‬‬ ‫ًد ا خ س ا و‬ ‫و‬

‫ر أ ن د د ددمسر ا د د د د ك‬ ‫ا د د ددااس ا صد د د د اط يسهد د د د‬ ‫خ د د د د ن د د ددتا ا اطي د د ددا وخ د د د د‬

‫ه د د د أوثد د ددط هد د ددت ‪ .‬ااه د د د‬ ‫ا اطيد د ددا ياش د د د به ي د د د ع د د د خاا أ ي د د د‬ ‫س ددد‬ ‫أ‬ ‫أخ‬ ‫بو د د د‬
‫اخ ا ط د د د ا ءد د د علس ع رش د ددل سد د د ا اس ي د ددل يد د د ا لى د ددس‬
‫ا اطي د ددا عس د ددت او س د ددي ي صد د د ي يد د دط ا‬
‫ا س د د دده ءس د د د د ا صد د د د ط‬ ‫د د د د اهت د د ددي ه د د ددل ار د د ددس ا ءد د د د‬ ‫وخ د د د د ا شد د د د س‬ ‫ا و دد د د‬
‫نلو د د د د‬ ‫اخ أ ي د د د د ‪ .‬د د د ددت ا دد د ددالت يه ت د د د د ي د د د د ا ءدد د دداال ا تباوي د د د د‬ ‫د د دداطااست‬ ‫ا‬
‫د د دوا ي د ددط أ ي د د د ودد ددًم ا يد د د ا ام د ددت سد د د يم د د د‬ ‫ند د د خي نا د ددة ام د ددو يا اه د ددت‬
‫د د دداطااستساي‬ ‫ا ىد د ددغل ناد د ددة وخ د د د ا ش د د د س (‪ .)191‬سد د ددت ا اهت د د ددت ا ونسد د ددت ا د د د ي ه ااد د ددي‬

‫ش يام‬ ‫ا ل خاس ا يط يس‬ ‫ا ءس‬ ‫ش ‪ )2017( .‬ل ااره وا ي و سط‬ ‫(‪ )190‬يام‬
‫ا سواسو‬ ‫ن هط ناة‬ ‫ن هط با خ ‪ 18‬يء ط ‪ 2017‬اشط س بطا ي‬ ‫بطا ي‬
‫‪https://www.youtube.com/watch?v=p6xPStbq-Ys‬‬
‫)‪(159‬‬
‫‪Fischer-Baum, Reuben. Vitkovskaya, Julie. (2018): One year of Trump: How the‬‬
‫‪administration changed American foreign policy, The Washington Post, Jan. 22,‬‬
‫‪2018.‬‬

‫‪123‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫د ددو‬ ‫وخ د د ا ش د د س‬ ‫س د دداي ا ل خاس د د س د د ن يد ددي ا م د ددت ييد ددو اءد دديس ا ص د د اط ي د د‬
‫ا ل خاس ا يط يس ‪.‬‬ ‫ا اواي ا ل ئ ه س س ا ءس‬

‫ا امددت ا لددو ا و ددط س د‬ ‫د ا لددة ا وري د‬ ‫ا سددو س د يطها د اسددت ا ك د‬ ‫ا سد‬

‫ه د سءدا دواس ند ساس عمتد‬ ‫ن س‬ ‫ا صس‬ ‫ة و ات خ اط‬ ‫س‬ ‫ع‬ ‫اس‬
‫ناسي أي ارامد‬ ‫ع مت ا ي ا‬ ‫سس أ اسو خ س ة و ن س‬ ‫ا امت‬ ‫ا وري‬
‫يد ا لدوي‬ ‫سلد ا اطيدا‬ ‫سد‬ ‫دت‬ ‫اد‬ ‫ا ءوسسا ا ء بك(‪ .)192‬خ خسم ا ءوسسس‬
‫د ددل د ددسس ناد ددة أ د ددس‬ ‫خ د ددس ارام يدد د ع اد ددتول سدد د ي كلدد د ا شد ددطد ا‬ ‫ر أ يو د د‬
‫ما د د س ددك يصد د ح خ ددس ارام يد د ‪ .‬ددت ن ددط ا هثد د سد د يسه ددت ا ت اخ د د‬ ‫أ ت و واسد د‬
‫‪Irina‬‬ ‫ط د د د ه ر ي ااء د ددي ي‬ ‫ا ش د ددط س ع و ي سد د د ا ط د ددس اسا د ددو‬ ‫ا سط سد د د ات اخ د د د‬
‫ال اه د ي ء د عد م ددال‬ ‫س د ااء د هواخ د‬ ‫خ ددس ارام ي د‬ ‫‪ Zviagelskay‬ند يو د‬
‫ناددة‬ ‫سددت أ د‬ ‫اد‬ ‫ا اددتول ا ط د س د ا هي د ا ءددوخ‬ ‫ئا د‬ ‫د ط ‪2017‬‬ ‫سد‬
‫ا ا ادتول‬ ‫ال ار اص ‪.‬‬ ‫ا ي ت ااىطخ ي ي خ س ارام ي‬ ‫أخ ه يم خ ا خ‬
‫د ال يص د ح‬ ‫ي د ا ددت م ا سط س د‬ ‫اددط كه نً د‬ ‫سد ط‬ ‫د س د ا مددط ا د خ‬ ‫ددسس‬
‫د‬ ‫وا اش‬ ‫هاخ ا ل خاس ا صس س‬ ‫ه ااي ا امت ع‬ ‫ا صس‬ ‫يشاط (‪ . )193‬أي يو‬
‫أ أي الط دط يشدوه ا ملد ئك د‬ ‫د‬ ‫أي‬ ‫ئاد‬ ‫‪ Hua Chunying‬س يد ا ط ندمر‬
‫دداطااستس‬ ‫ا اش ددو ي ا اس ددت ا وايد د ا‬ ‫ا ام ددت نا ددة د د‬ ‫ا وريد د‬ ‫يمل ددك ااستد د "‪ .‬هثد د‬
‫اهد بد ال د اىدط دوه‬ ‫يثل نلاس ا مط ا خ‬ ‫ا الا ن ا ر س ا ساسل‬ ‫اصس‬
‫يصد ح‬ ‫اءسة أبتا دة اكدو ط ارءده نادة هءد‬ ‫ا صس‬ ‫ارءه أ ااوط ‪ .‬ا عس‬

‫(‪(192‬‬
‫أاطه‬ ‫يل با ي بوم‬ ‫اس‬ ‫ا يط ي‬ ‫س ا شهت‬ ‫اط‬ ‫بوم‪ )2016( .‬سوه اطايا‬
‫او أ ما يء ط ‪ 2016‬ه‪.35‬‬ ‫ا ست ‪454‬‬ ‫ا مواخ س خ أب نسا يتا ا ءال ل ا سط‬
‫ل‬ ‫خ س ا ل خاس ات ه ى ي ا شطد ا‬ ‫س‬ ‫ن ل عس وا‬ ‫خ‬ ‫ط ‪)2017( .‬‬ ‫ه ر ي ااءي ي‬ ‫(‪(193‬‬

‫ه ‪-‬ساءكس ‪.‬‬ ‫ك‬ ‫اطااستس‬ ‫ا‬ ‫ط ‪ 2017‬ي ء ع م ال ات اخ‬ ‫ا خ س ‪11‬‬ ‫ا لىس ا راءكس س‬

‫‪124‬‬
‫أمن قومي‬

‫يصد د د د م‬ ‫ارء د د ددي د د د د االا د د ددة ند د د د هلو د د د د‬ ‫سد د د د ا و د د د د‬ ‫ا د د ددت م ا و د د ددطه ‪ .‬يى د د ددسر‬
‫ا شط ن (‪.)194‬‬

‫عءد د ددل ا رد د ددوج ا ءد د ددسكط س د د د ظد د ددل ند د ددو خ د د ددس ارام ي د د د ا صد د ددس‬ ‫نددد‬
‫ددل بهد د ا ا ا اطاد د ‪.‬‬ ‫د د سد د ا اطاد د يء ددا ط‪ .‬ا اطي ددا أيىد د‬ ‫سد د نه ددت عد د خاا أ يد د‬ ‫سش ددا‬
‫ا يط ي د د ‪ .‬د د ال د ددت اا د د م‬ ‫د ددسس د ددت خ ا شد ددط‬ ‫سد ددط أاد ددي لد ددط ا ص د د ح ا يط يس د د‬
‫د دواعل‬ ‫املسد ددك ا ص د د ح ا لويس د د ‪ .‬ا ء د د ا د ددو ند ددت اد ددو‬ ‫بهد ددت‬ ‫ا اطاي س د د‬ ‫ا ءس د د‬
‫سط ك اخاي ا سءيطي‪.‬‬ ‫ا ت اطايا‬ ‫س ظل هي‬ ‫ا يط يس‬ ‫أ خ اعل اءس‬

‫‪ .5‬سياسة الصفقات‬

‫ا ددط ح‬ ‫ددس مء د ع‬ ‫و‬ ‫ناددة س د نددرل‬ ‫س دداي ا ل خاس د‬ ‫يسا ددت ا اطيددا س د‬
‫ا عي س ا صرل‬ ‫س‬ ‫خ‬ ‫اخ ا ن م ا ا‬ ‫ت أ اطايا اء أ او ي س‬ ‫ا لء خ ‪.‬‬
‫سد وك ع ادي ا ءس دس يردط‬ ‫خ‬ ‫ا ءس د ‪ .‬هسد‬ ‫دة ند‬ ‫‪The Art of the Deal‬‬
‫ا بسم‪.‬‬ ‫نو ي ا س‬ ‫ا ي أنا ن ه ي‬ ‫طائسا ‪-‬ا راءكس‬ ‫س هل ا ص اط ا‬ ‫نرل‬

‫آ س د د د د ا صد د د ددرل‬ ‫ي د د د د ا لد د د ددوي ا يط ي د د د د‬ ‫سلاد د د ددي‬ ‫ا ءد د د ددس د خ س د د د د‬ ‫س د د د د جا‬

‫ت بهد د د د ا ام د د ددتي ا ص د د ددس ‪ .‬د د د د ال‬ ‫ا ام د د ددت ا ه د د ددت‬ ‫يد د د د ب د د ددس ا وريد د د د‬ ‫ا تباوي د د ددس‬
‫ا ءس د د ددس‬ ‫عصد د ددسغ ا صد د ددرل‬ ‫اد د د‬ ‫م ا لاد د ددس ا سط د د د‬ ‫ا د د ددت ا اطيد د ددا ي د د د‬ ‫نً د د د‬
‫د د ددت ا اطيد د ددا‬ ‫م د د د اط ‪ .‬ناد د ددة يءد د دداوه ا تباوي د د ددس ا ت س د د د‬ ‫ان د د د‬ ‫م خ ددد‬ ‫ا اءد د دداسمس‬
‫ا راء د ددكس س سدد د ا يد د د ا امد ددت عس د ددت‬ ‫ند د د ا د ددت م ا اد د د ا د ددتن ا لس د د‬ ‫علك د د ا ء د د نتا‬
‫طائسل ‪.‬‬ ‫نن‬ ‫ع لت‬ ‫اطخه ارنا اط‬

‫‪ 19‬يء ط ‪. 2017‬‬ ‫اطااستس ا ي ا لوي ا يط ي‬ ‫(‪ sputnik )194‬نط ‪ )2017( .‬ا صس اط ناة‬
‫‪https://arabic.sputniknews.com/world/201712191028563020‬‬

‫‪125‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ثالث ا السياسة الت ار بية بعد السنة األولى ن الحكم‬

‫ا ءس د ددس‬ ‫ا د ددت ا اطي د ددا سد د د ن ي د ددي ا م سش د ددل نا د ددة سد د د ا ء د دداو‬ ‫د ددتل‬

‫نا د د ددة‬ ‫غد د د د ار د د ددالر‬ ‫ا د د ددي يد د د د خ د د ددس‬ ‫ا رءد د د د ا اخي ع خا‬ ‫ا ت سد د د د‬ ‫ا سً د د د د‬
‫د د ا عسد ددم ا س د د سط ا طئسءد ددس س د د‬ ‫اد ددو اط ااه ي اد ددي ا ل د ددس عمد ددك س د ددسس أيد ددط يسس ‪.‬‬
‫رد د د د اا ادد د ددي‬ ‫يت د د ددا نادد د ددة أي خئ د د ددسس أ‬ ‫دد د ددل د د ددل د د د د‬ ‫اخ ا د د د دطئسس أ ر‬ ‫الس د د ددس‬
‫أ‬ ‫دد د‬ ‫أ يله د ددط ا م‬ ‫دد د‬ ‫ا د د دطئسس‬ ‫ًئ د د د‬ ‫سد د د س‬ ‫عمىد د د خ ااء د ددت‬ ‫ا س يد د د‬
‫اد د دطئسس‬ ‫د د د د د د م ا د ددوخ ا د د د ك سد د د بتايد د د خئ د دداي ند د د ‪ 1989‬ر ي يد د د‬ ‫ا ى د ددمال‪.‬‬
‫عكط لد د د د امر د د ددر اطيد د د د ي صد د د د ي (‪.)195‬‬ ‫اص د د ددط‬ ‫أ‬ ‫يل د د ددت ارء د د ددي عك عس د د ددي ا سد د د د‬ ‫أ‬
‫د ددطس‬ ‫د ددة اوهس د ددت ا ا د ددت سد د د‬ ‫ا ء د ددس‬ ‫يمد د د م ا ط د د د ا ت د ددت ات د ددا ا مه سد د د ا ر و د د د‬
‫‪.‬‬ ‫س ي ي س ه ا ت اوخي يت به ا رء ا اخي ا‬ ‫ا‬ ‫يشاطا سط‬

‫ددو ا ط د‬ ‫ائددي يدداا يد يل خاد ن يددي‬ ‫ا ادده أ أسىددل يلسد‬ ‫ددطه ددو‬
‫نا ددة‬ ‫اط د د‬ ‫ا د د خوس‬ ‫اصد د سر‬ ‫أبد د‬ ‫ددسس أسى دداه ‪ .‬نا ددة ي ددط ا سل ددو‬ ‫ا ي ددط يسس‬
‫‪ James Buchanan‬أاددتخ‬ ‫ع د سد ج ددال بو اد‬ ‫ا ط د أ ددرل ا ل ئ د‬ ‫نشد اط‬ ‫ااىد‬
‫ا وسدط‬ ‫سد ا السس د‬ ‫اواءو ‪ Andrew Johnson‬سطاا اس بسدط ‪Franklin Pierce‬‬
‫آوددط‬ ‫د‬ ‫اه د اخا دوا أوك د س ه د‬ ‫اددوخ بددوك‪ .‬ددت سشددل عسددم د ر ا ط د‬
‫يل د م س د يتا د اسوه ددال ‪ Newsweek‬ا اددا‬ ‫ر ن د سه (‪ .)196‬ىددس‬ ‫ددم ي لددط‬
‫‪ Ronald L. Feinman‬ا دطئسس ا اطيددا ات د ه ط ل د خ اش د خ اسيءددو س د ا ن د م‬
‫وكسددط سث د‬ ‫أيط ي د س د ا س د‬ ‫س د ا لكددط ا د ي و ددسي ناددة ا تي ل اط س د ‪ .‬يو د‬ ‫ا شددط ط‬
‫ا ءددا ط ا ء دلط ي د ا ل د‬ ‫اد‬ ‫ا‬ ‫عء د ا ا اهددوخ ا طاءددس‬ ‫يي اس د راددتر هددط‬

‫)‪(195‬‬
‫‪Wilentz, Sean. (2018): They Were Bad. He May Be Worse, The New York‬‬
‫‪Times, Jan. 20, 2018.‬‬
‫(‪)196‬‬
‫‪Ibid, Wilentz, Sean.‬‬

‫‪126‬‬
‫أمن قومي‬

‫نادة ادو اط اهادي ا لد‬ ‫ا ءداوا ا غدسم امسد ا س يد‬ ‫ا تهل بو د ئ ا ساد ا اد خ‬
‫سي اسي ا تباوي س (‪.)197‬‬

‫طند ددت يل د د م آود ددط س د د يتا د د اسوه د ددال ‪ 82‬د دطاخ ا د دطئسس ا اطيد ددا ناد ددة ا ءد دداو س‬
‫اواسدد د أند ددتخ سل د د ا ي د د ا لد ددوي‬ ‫ا لدد د خا سدد د ن يد ددي ا م ادد د ط ي ه د د‬ ‫ا د ددتاوا‬
‫ا بد د ددسم ع ل د د ددتاخ ‪ 110‬يوظردد د د ن د د ددس‬ ‫ا يط ي د د د ‪ 2018-‬ورد د ددم ن د د ددت يد د ددوظر ا سد د د د‬
‫ن ند د د د‬ ‫ا ل د د ددت‬ ‫د د ددس سد د د د ا مي د د د د ا ساسد د د د ا يط يسد د د د ‪ .‬أيد د د د و خاسد د د د انا د د ددط ع د د ددا‬
‫يد د د د ا سواء د د دديو اار سد د د د‬ ‫اراء د د ددم‬ ‫ل د د ددل ا ء د د ددر خ ا يط يسد د د د‬ ‫د د د دطائساس أناد د د د وكد د د د‬
‫خ(‪.)198‬‬ ‫ا‬

‫دداو ي سدددط‬ ‫ا ددتن‬ ‫دداطااستس خائسد د‬ ‫دد ا‬ ‫ائ ددط ا اطي ددا أ‬ ‫ددتن ا د د سم سد د‬
‫سل د د ه د د ا ا د دطأي سد ددت‬ ‫سد ددط ا ءد ددالط‪.‬‬ ‫يو رد ددي ا س د د‬ ‫أ ا د دطئسس يره د د اد ددتانس‬ ‫ا د ددال‬
‫تسدل ا لصدو‬ ‫اطااستس يمءدو‬ ‫اه ي‬ ‫سط ي كلس‬ ‫اطايا ا ا ا ت‬ ‫اصط م‬
‫ا اد د‬ ‫دداطااستس‬ ‫أا ددي يت ددو ‪ .‬د د يي ددو ا اطي ددا أ م خئ ددسس أيط يد د يمد د م د د ه ا‬ ‫يسال ددت‬
‫أ نلًاس ا ًنلًاس ‪ .‬ا تاسسس ند ا اطيدا نط دوا أ‬ ‫الط ا ت و‬ ‫تنسه ا سا‬
‫ددوس ند ن ددت يد أاددل علد ا لصددو عسسددتا ند ا ادواه ‪ .‬أ د ا م اد‬ ‫ا دطئسس يلاددك‬
‫‪Peter‬‬ ‫ددت بساددط سسرددط‬ ‫ا سددت ع ى د ل ي د د وكا د (‪.)199‬‬ ‫د‬ ‫د م ا اطيددا اددي د‬

‫(‪)197‬‬
‫‪Feinman, Ronald. (2018): Trump’s First Year: The Long National Nightmare Is‬‬
‫‪Nowhere Near Over, Newsweek, Jan 22, 2018.‬‬
‫‪http://www.newsweek.com/trumps-first-year-long-national-nightmare-nowhere-near-over-786142‬‬
‫)‪(198‬‬
‫‪Churchman, David. (2018): Trump’s First Year: His Top 82 Accomplishments,‬‬
‫‪Newsweek, Jan 22, 2018.‬‬
‫‪http://www.newsweek.com/trumps-first-year-his-top-82-accomplishments-786130‬‬
‫(‪)199‬‬
‫‪Yarhi-Milo, Keren‬‬

‫‪127‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫سل د د ا ي د د‬ ‫سدد‬ ‫خ‬ ‫ا ادد‬ ‫و دد‬ ‫ا‬ ‫جا‬ ‫ا اخ به د د ه ا ا د د اط ا‬ ‫‪ Feaver‬جا ي د د‬

‫أ وه أوثط يط ا (‪.)200‬‬ ‫اء نت ع رسل س اسل أيط ي ‪ .‬أوثط أي‬ ‫ستاه‬ ‫ا لوي‬

‫ت ار ب وإدارة البيت األبيض‬

‫ىددا ا د‬ ‫ا عددي ا د خ‬ ‫س د ا رصددل ا سشددط ي د‬ ‫د‬ ‫واددا ا صددمر ي ييددل‬

‫نوم اطايا ة ت ا مي ‪ ..‬ست يدط خ‬ ‫ص خ س ا ا اطه اتا ه عست أ ونس ي‬
‫‪Mike‬‬ ‫وي نادة ا اخ ا تت دت أند ح يءاشد خ ا يد ا لدوي ي ييدل سادس‬ ‫أخ س نشط‬
‫سىددسم اراص د م‬ ‫سددت ش د‬ ‫ا بددسم‬ ‫‪ Phelan‬ا دطاعل ا رسا د ا م بددس خ ددس ا س د‬
‫أنه نت ك ا اطيدا يد‬ ‫ط سسا‬ ‫اطايا‪-‬خ س ‪ .‬ا‬ ‫ا ا اء ة يا‬ ‫ا اوانل ي خ س‬
‫دي د ييد‬ ‫ئً اطايا ياهوخ‬ ‫اا‬ ‫ىس أسغ اءا‬ ‫ا اخ ا يط يس (‪ .)201‬س‬
‫د‬ ‫ا ا د ات دطه ناددة اماسددل ا شدديا ‪.‬‬ ‫أ ناددة ا ددل ددسس ا ل د اط اخ‬ ‫يمددا اال د ج ا ل د اط اخ‬
‫و ىس أسغ اءا ‪ ..‬بل اسدته‬ ‫ة طئ اي‬ ‫ا‬ ‫ا لطاخ ا و ط ا ي سط عس ي ي ا امل‬
‫دة‬ ‫دتنو‬ ‫ا سءد خ س سد بسادي ا بدسم االءد يه بدس يد‬ ‫ا يط سش ل ً ي ا س س سس‬
‫بددس‬ ‫ا لًس د‬ ‫(‪.)202‬‬ ‫ا عل د ناددة ا و د ا دد اط‬ ‫ط ددت‬ ‫ددس ا د‬ ‫ا امددطا ا اغسسددط‬
‫ا اوخ د ا اطيددا‬ ‫ددة‬ ‫دس‬ ‫ددة ددو يس يا د سس د بس د ه ع‬ ‫أ‬ ‫أنىد ا اخ ا يط يسد‬
‫ا دطئسس ءدو يس ياد عد او ‪Stephen‬‬ ‫ا هدت‬ ‫(‪)203‬‬
‫داط ا خس ا د‬ ‫يو‬ ‫سلدت د‬ ‫ا ءس دس‬
‫‪ K. Bannon‬ااست اا اخ ا لاار هوم ىس أسغ اءا ‪.‬‬

‫)‪(200‬‬
‫‪Ibid, Feaver, Peter. (2017).‬‬
‫ي ييل‪ .‬ه‪.143-131‬‬ ‫بك‪.‬‬ ‫(‪ )201‬يطا‬
‫(‪ )202‬ا طا ا ء بك‪ .‬ه‪.327‬‬
‫(‪)203‬‬
‫يىة س ا س‬ ‫ا ي يست ا التايي اا أو ط ي أي‬ ‫ع او يصكاح ا خس ا‬ ‫اس‬ ‫ن‬
‫ا خ ت "‪ "Jared Kushner ،Ivanka Trump‬اتر‬ ‫ير ا‬ ‫ا ه اس‬ ‫ا ه بس ا‬ ‫س‬ ‫ا بسم‬
‫ي‪.‬‬ ‫ت يثل و ط ارار د بس ه نتي يطن‬ ‫ناة ا ا ءسك بس ه‬
‫ا بسم س نهت اطايا ‪.‬‬ ‫ىا ا س‬ ‫ي ييل‪ )2018( .‬ا خ‬ ‫وا‬

‫‪128‬‬
‫أمن قومي‬

‫ه اخئددي هاددة‬ ‫هد ا ست ددت يد يءاشد خي ا اطيددا‬ ‫ددة‬ ‫ا اد أ‬ ‫د ا اد ردي ا لًسد‬

‫ددط‬ ‫شد‬ ‫د ا يلددوم نىدو ا ات د ا ساسد سد ا مدده ا ت هدوخي ا يط يد‬ ‫وي د د ا‪ .‬سد‬
‫لد نشد سد اسواط د ‪New Jersey‬‬ ‫دي سد‬ ‫اد‬ ‫ا اطيدا سد أوثدط يد ييد‬ ‫ا السد‬
‫دطئسس ر بدت يد ار داس ا‬ ‫سس طادل أن د م ساااصدط‬ ‫طئسس‬ ‫ناسال أ ااصط‬
‫ناسددال أ‬ ‫ا ي د ا لددوي‬ ‫ا ددواغط‬ ‫ا وددطه ددتيال أاهدده ددوهاخ ا ل خاس د‬ ‫يد ا ل د اط‬
‫اس يددل‬ ‫ر ياود يد أهددت‬ ‫د‬ ‫اه ناددة ج ددال د ئً ا اطيددا‬ ‫ا وددطه‬ ‫ااود ع ت اخ د‬
‫يسد اس ا اطيددا س د‬ ‫وطاددل أن د م (‪ .)204‬د ا يرءددط د ا مت د ا ه ئددل س د اغسسددط يءاش د خ‬
‫ا اطاي و د ‪.‬‬ ‫نددا د يتددته هاسرد و د ط اددي س دطه ا ءس د‬ ‫ا اخ ‪ .‬سهددو يسسددت اسسددس ا‬
‫سا اطيدا ر يل دل‬ ‫س د ندت اروداً‬ ‫د‬ ‫ا اخ‬ ‫سد خاد ر‬ ‫ا ااا يسل ا اغس اط‬
‫اروج نًي ‪.‬‬ ‫اخاي تي اروج هاة م‬ ‫س‬ ‫ا ل‬ ‫آخائي أ أ ييو‬ ‫يس خ‬

‫تويتر أداة للتنصيب واإلقالة‬

‫د ددسل م ا ثس د ددط سد د د ارء د ددسط لصد د د اس ا د د دطئسس ا اطي د ددا أ د د د به ا يسط سد د د‬ ‫س د ددل‬
‫ا يسط سد د د يك د ددط‬ ‫ي د ددت اخ ا ش د ددط‬ ‫د د د عل‬ ‫س د ددي ب د د د ا ا د ددو اط عص د ددراي ي د ددت ط د ددط‬
‫ا د د دطئسس س د د د اواس د د د خ‬ ‫د د ددة ا مد د ددك ا ت د د دداوخي ا يسط د د د‬ ‫ددد س‬ ‫يء د د د نت ه‬ ‫يد د ددوظرسه‬
‫ط‬ ‫ا ت اه‬

‫حسن البطل‬

‫ا ددت ا اطيدا بددوه ط و خاسادي خ يددس اساط ددو‬ ‫سد اغط ددته نادة اددو اط‪ Twitter‬أ د ج‬
‫د‬ ‫خ ددح بددتر ي ددي ا صددا يددت ط‬ ‫‪ Rex Tillerson‬ا ثً د ‪ 13‬آجاخاي د خ ‪2018‬‬
‫د د أ ا ك ددط يد د ا اخ‬ ‫‪ .Mike‬د د ه ا‬ ‫ا ط ه د د ي ي ددال بوي س ددو ‪Pompeo‬‬ ‫ا لد د ب اط‬

‫بطا ي أ ام أوثط‬ ‫س‬ ‫ج‬ ‫يلتي اصسست ن‬ ‫اساط و ‪ ..‬ل‬ ‫ش ‪)2018( .‬‬ ‫(‪ )204‬وط‬
‫خ س ا سو ‪ 13‬آجاخ ي خ ‪.2018‬‬
‫‪https://arabic.rt.com/prg/telecast/931992-%D8%A5%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A9‬‬

‫‪129‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫د عل‬ ‫دط‬ ‫د‬ ‫بدس أنىد ا اخ ن اسد‬ ‫د ا د ير ا د ‪ .‬سه د ا وًسد‬ ‫ا يط يسد‬

‫د يءاشد خ ا اطيدا ار اصد ي‬ ‫اد‬ ‫ه دط ا ل خاسد‬ ‫د‬ ‫جااس ‪ .‬سل ل أيد يد‬ ‫أ ا ال ر‬
‫ر يل ددل‬ ‫اد‬ ‫عءد ا وًس اددي ناددة س د ا اطيدا ا م ئسد (‪.)205‬‬ ‫‪Gary Cohn‬‬
‫اد خي ددو‬
‫ي د يس د خس اواه د‬ ‫ددي س د ا اخ‬ ‫ا س د اس‬ ‫ا ددت ا اطيددا اا اخ ا لاار د ا ءاش د خ‬
‫ا د ناددة‬ ‫ا اطيددا اساط ددو‬ ‫ه د عددي‪ .‬سلددت ج ددط نددمسر ا د ك بو د‬ ‫ا اطيددا ددا ا‬
‫أاي دطخ سد اه يد ا كد‬ ‫و ا ثً‬ ‫نً يشموا ست أ هط‪ .‬أو ط اطايا ا صمرسس‬
‫يثدل‬ ‫ا طئسءدس اءس د ا ل خاسد‬ ‫اطااستس س ا ت ر‬ ‫اه يلاارو هوم ا‬ ‫ا وه ط‬
‫ا دط ا شد يا اتباوي دس‬ ‫ا طااس س ‪ 2015‬ا د ه اتد ه وخ د ا شد س‬ ‫ا صرل ا و‬
‫ط د ند‬ ‫س د‬ ‫د‬ ‫اخاددي‬ ‫ا يط يسد (‪ .)206‬يد ا اددا آوددط ا اطيددا ا ددة اخ ات ددت‬
‫ءد‬ ‫يمادط يءاشد خ ي يءد نتيي ا‬ ‫ا بدسم سد طئسس ا يط يد‬ ‫ا ء عل ا سد‬ ‫ا ا اخ‬
‫اساط ددو‬ ‫اخاددي س د وك د‬ ‫ا اوخ د ا اطيددا ي د‬ ‫يسه د ‪ .‬ادداا س‬ ‫ا وددطه هاددة ددو اواا د‬
‫أ‬ ‫م ر االاة ابتا ن أ ادة س د ا اا هد ‪ ...‬طايادال ا شلصدس‬ ‫ا وسط‪-‬ا و ان هس‬
‫آوددط‪ ...‬ام د س د يت د‬ ‫ددل‬ ‫أ ييددو كسر د ددل ددو ي د‬ ‫ددل اهددتا ي د‬ ‫أ أ اددا ي د‬
‫اغ ي ‪.‬‬ ‫س‬

‫(‪)205‬‬
‫ً ا اه خاا‬

‫‪Bret Stephens. (2018): Gary Cohn’s breaking Point, The New York Times, MARCH‬‬
‫‪7, 2018.‬‬

‫‪https://www.nytimes.com/2018/03/07/opinion/gary-cohn-breaking-point.html‬‬
‫)‪(206‬‬
‫‪The Washington Post. (2018): Trump ousts Tillerson, will replace him as‬‬
‫‪secretary of state with CIA chief Pompeo, 13 March 2018.‬‬
‫‪https://www.washingtonpost.com/politics/trump-ousts-tillerson-will-replace-him-as-secretary-of-state‬‬
‫‪with-cia-chief-pompeo/2018/03/13/30f34eea-26ba-11e8-b79d-‬‬
‫‪f3d931db7f68_story.html?utm_term=.80d7952c5e36‬‬

‫‪130‬‬
‫أمن قومي‬

‫د د د يم د ددتث د د د ا‬ ‫س د ددط ا اطي د ددا يد د د يس د د د م ‪ %43‬ي د د د ي د ددوظر ا اخ ا يط يس د د د‬

‫ا اطيد د ددا ارءد د ددي ند د ددت و طاد د ددي س د د د‬ ‫د د ددل(‪ .)207‬سد د ددو ا ء د د د ا س د د د ج د د ددال ا ى د د د‬ ‫يد د د‬
‫س د د د ا اخ ااكاد د ددا‬ ‫د د د أ ا اسسس د د د‬ ‫ا ءس د د د ا تاواس د د د ا ت س د د د ‪ .‬ي د د د ا تد د ددت ط ج د د دطه‬
‫اخ اس د د ددل عش د د دديل ي ء د د ددت‬ ‫د د ددس خ‬ ‫اطي د د ددا يكا د د ددا ا اغسس د د ددط امد د د د‬
‫ا‬ ‫يواسلد د د د ا د د ددواغط‬
‫س اي‪.‬‬ ‫ا رس‬ ‫بهت‬

‫ندس ا اطيدا بدتر ي دي اددو‬ ‫داط ا ءاشد خ ا لد س‬ ‫ا ءدس د مدك ي و‬ ‫سد جا‬
‫د علي و ند اتد ه‬ ‫ا وثدط ندطاي يد‬ ‫ند ها ا وا د‬ ‫(‪)208‬‬
‫بو ادو ‪John R. Bolton‬‬
‫أس د خ بو اددو ا وسددط‬ ‫د‬ ‫ددل ا رىددس ا راءددكس س ‪ .‬ي د ا تددت ط ج دطه أا د‬ ‫ا شددطد ا‬
‫ددل ا اد د اش ددط يدد و اط سد د يسه ددت ‪American Enterprise‬‬ ‫هددوم ىد د ي ا ش ددطد ا‬
‫‪.Institute‬‬

‫ش ‪. 2018‬‬ ‫بك‪ .‬ط‬ ‫(‪ )207‬يطا‬

‫ددام ا ي د‬ ‫امت ددت ا‬ ‫سددل هاخ ا ل خاس د ش د‬ ‫ددغل ي صددا‬ ‫(‪ )208‬جووون بووولتن ‪John R. Bolton‬‬
‫ا امدت سد ا يد ا امدت يد ‪-2005‬‬ ‫ال ي صدا درسط ا وريد‬ ‫ي ن ‪ 2001‬ة ن ‪2005‬‬ ‫ات‬
‫اخ ا د دطئسس ا يط يد د‬ ‫ا مد د سلس ا ت ددت سد د ا م دده ا ت ه ددوخي أه ددت ا ص ددلوخ ا د د خه سد د‬ ‫ا دد‬ ‫‪2006‬‬
‫ا ت سد ‪ .‬يس ددل ه سد ع هثد سد ا ءس د ا ل خاسد اوري د‬ ‫ر د ي عس ددل ا ل د‬ ‫ا ءد بك اددوخ بددوك اربد‬
‫ا ت اطايا‪.‬‬ ‫يءاش خ ا ي ا لوي ا يط ي ا تت ت‪ -‬اخ‬ ‫ا امت ا ي ا لوي‬

‫‪131‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫احملور اخلامس‬

‫اإلسرتاتيجية األمريكية جتاه املنطقة العربية‬

‫د د دداطااستس ا يط يس د د د ا تت د د ددت ا ت هوخ د د د ا طااس د د د ‪-‬ولىد د ددس يط ه د د د‬ ‫ا‬ ‫د د ددس‬

‫الىد د د‬ ‫ا امد ددت‬ ‫سلد د د اس اهدد د يدد د ا وري د د‬ ‫م ا كل د د‬ ‫نً اه د د يدد د‬ ‫د ددم‬ ‫دد أ‬
‫ي د د د ود د ددًم يش د د د خ ا د د ددت م ا سط س د د د س د د د هط ه د د د ناد د ددة‬ ‫ناد د ددة ا لىد د ددس ا ط ه د د د ‪ -‬د د د اط‬
‫د د ددت د د د اط‬ ‫د د دطائسل‪ .‬ناد د ددة ا د د ددط ي د د د ا هتد د ددو ا ىد د ددل‬ ‫يش د د د خ‬ ‫اددد‬ ‫ا خ ددد‬
‫س د د د ا اطيد د ددا م د دداطااستساي ر أاد د ددي د د د ال د د د أي وك د د دوا‬ ‫سد د د‬ ‫ا ته ي د د د‬ ‫ا ل ددد‬
‫س د د عد د خاا أ يد د ‪ .‬ي د د ثسدددط ا اد د ي د د‬ ‫يلاارد د ند د‬ ‫م خ د د اا ددال ا ا لس د د‬ ‫ن اسد د‬
‫سد د د ا كلد د د ا سط سد د د‬ ‫د ددو خ د ددل يم خ د د د ا خ د د د‬ ‫س د ددل أ هد د د‬ ‫د د د ا ار ارءد د د اخ‬ ‫ا‬
‫طائسل‪.‬‬ ‫ع شطاو ي‬

‫د د د دطائسل ر أ‬ ‫ي د د د د او سد د د د اارد د د د د أ د د دداو‬ ‫ند د د د ا ط د د د د ا يط يسدد د ددو‬ ‫خ دددد‬

‫ا امد ددت ي د د هد ددل ا د ددت اس ‪ .‬د ددت د ددت بسد ددل ا اد ددو ي د د خ د ددً‬ ‫اوري د د‬ ‫ا ط دد‬ ‫ا و دد‬
‫د د دطائسل‪ .‬خ د د د‬ ‫ي د ددا يرس د ددت ند د د ‪ 2000‬يمد د د ر اهد د د ا صد د د اط صد د د ح‬ ‫نط سد د د سد د د‬
‫د د د د دطائسا ‪-‬‬ ‫ر أاد د د د ددي هد د د د د م اء د د د ددو ا صد د د د د اط ا‬ ‫أ ت و واسد د د د د ب د د د ددوك اربد د د د د ا م سلد د د د د‬
‫اد د د‬ ‫ا راء د ددكس ‪ .‬أيد د د سد د د سا د ددط خئ د د د عد د د خاا أ يد د د هد د د م هسد د د ا س اسد د د ا ء د ددا س‬
‫سددد‬ ‫د د ددسً ناد د ددة ا ا د د د ا اخ س د د د‬ ‫سد د ددطي‬ ‫ا ل خاس د د د اد د ددو‬ ‫ه د د د اخ يء د د د نت ا ش د د د‬
‫طائساس ‪.‬‬ ‫ا راءكس س ‪-‬ا‬ ‫ا ر‬ ‫ن اس ا ءً عست او‬

‫سالا د ددة ند د د‬ ‫د دداطااستس‬ ‫ا د ددت ا اطي د ددا اد د د يل رد د د اا د ددال ا‬ ‫س د ددط أ يو د د د‬

‫أهد ددتث اغس د د اط عءس د د اي ات د د ه ا ص د د اط‬ ‫ا يط ي د د ي د د هد ددل ا د ددت اس‬ ‫ا ط دد‬ ‫ا و دد‬
‫ت ا ه ن اس ا اءو ا ءس س عاو اه ‪.‬‬ ‫طائسا ‪-‬ا راءكس‬ ‫ا‬

‫‪132‬‬
‫أمن قومي‬

‫أول المنطقة العربية في اإلستراتيجية األ ريكية‬

‫ا‬

‫ناد د ددة‬ ‫ا امد د ددت ا ء د د د علس‬ ‫ي ي د د د يًهل د د د اواسد د ددك ا اطيد د ددا ي د د د خ د د د ا وري د د د‬
‫أ ا اطي د د ددا ل د د ددط ا كلد د د د ا سط سد د د د‬ ‫مشد د د د‬ ‫أ سد د د د ا كلد د د د ا سط سد د د د ‪ .‬د د ددطه بال د د د د‬
‫اركد د د سد د د‬ ‫م ا لا د ددس أو د ددط يل د دده‬ ‫ا ثدد ددل‬ ‫ا م ا اصد د د ي هسد د د‬ ‫عا سد د د ءد د د س‬
‫د دطائسل‬ ‫د ددة اد ددو‬ ‫يسد ددو‬ ‫ا يط يس د د ‪ .‬أي د د ا ث د د ا‬ ‫د دواد ا ات د د‬ ‫أهد ددت أ د د ا‬ ‫ا سدد‬
‫ا ام د ددت‬ ‫ا اصد د د ي ع ء د د نت ا وريد د د‬ ‫نءد دديط‬ ‫س د ددس‬ ‫ا ا د د اء د ددسة رد ددطس او د د د‬
‫سد د د د ظ د د ددل أهيد د د د‬ ‫ا كلد د د د ا سط سد د د د‬ ‫خ د د ددط‬ ‫سهد د د د اء د د ددسة د د ددة س د د ددا‬ ‫ا يط يسد د د د‬
‫د د د ددة ا ال د د د د خ ا ر د د د ددطي ا سل ئد د د ددتي بد د د ددس ا اخ‬ ‫دددد س‬ ‫ا كل د د د د ا سط س د د د د (‪ .)209‬د د د د ا ع‬
‫طائساس ‪.‬‬ ‫ا اخ ا‬ ‫ا يط يس ا م س‬

‫يد د د‬ ‫د د دطائسل ا مط د د د ا ص د ددهسواس‬ ‫ا ك د ددك ا د د د ظ ا د ددتن ا د د د ي امل د ددة ع د ددي‬

‫أهتس د د د يصد د ددسا ار سد د ددال أ ءد د دده ا د د دواسط نوايد د ددل ياس خ د د د‬ ‫ا امد د ددت ا يط يس د د د‬ ‫ا وري د د د‬
‫ا ث ئسد د د‬ ‫ا اد د د ارء د ددط ا سً د د د‬ ‫اا اخ‬ ‫ط هد د د‬ ‫ا‬ ‫ا لط د د د‬ ‫سل د ددت ا وند د د‬ ‫ياىد د د خ‬
‫د د دطائسل يد د د ا وريد د د‬ ‫ا د ددتن ا د د د ي امل د ددة ع د ددي‬ ‫ا د ددل أبس د ددا‪ .‬سس د د د يلد د د‬ ‫ا ددد ك‬ ‫ب د ددس‬
‫ا ط د ددط أ دد ددس‬ ‫اا د ددل اسط د د د‬ ‫د ددي ن د ددت ا تد د دوا ن د ددط ند د د ا د ددو يمد د د ر‬ ‫ا ام د ددت‬
‫د دداطااستس‬ ‫د د هد ددوم اس د د‬ ‫د دطائسل ي د د نوايد ددل اا مد ددوخ أ‬ ‫ا د ددتن ا د د ي املد ددة عد ددي‬
‫ا ا خ لسد د د د د‬ ‫أ اا د د د ددال ا اد د د د د ااسا د د د ددك ع ى د د د ددط اخ‬ ‫أ اا د د د ددال ا طا كد د د د د ع ءس د د د د د ا ماسد د د د د‬
‫د د د ددة د د د ددس‬ ‫ا ءد د د ددا ت‬ ‫ا د د د ددط اعل ا وً س د د د د‬ ‫ا عس د د د د ي د د د د ا ءد د د ددا ا سهو ي د د د د‬ ‫ا ثل سس د د د د‬
‫ا اطاث ا سهو ي‪-‬ا ءسم (‪.)210‬‬ ‫ا اصا ع لو‬ ‫ا لس ا مى خ‬ ‫ا تي ل اط س‬

‫(‪)209‬‬
‫ه‪.468‬‬ ‫مش‬ ‫بك‪ .‬بال‬ ‫يطا‬
‫ا نت‬ ‫طد أ ل ياغسط ي بس ال خ‬ ‫طائساس ا يط يس س‬ ‫ا‬ ‫(‪ (210‬ن ط ن ت ا توا ‪ )2017( .‬ا سً‬
‫ه‪.13‬‬ ‫اخ هللا‪-‬ساءكس‬ ‫اطااستس ‪-‬يء اخ‬ ‫ا‬ ‫ا ت اخ‬ ‫عم ث ا ءس‬ ‫ط ا ط ه ا راءكس‬ ‫ا‬

‫‪133‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫أ ي كل د د د د ا شد د د ددطد‬ ‫يسا د د د ددط اد د د ددوخ سط ي د د د د‬ ‫د د د دطائسل ا ل ن د د د د‬ ‫ه دددد‬ ‫علد د د ددً‬

‫د د د د ا ار ا د د د د‬ ‫س د د دداه‬ ‫د د دداطااستس ا يط يسد د د د‬ ‫سد د د د ا‬ ‫ا ا د د د د ند د د د‬ ‫د د ددل جا‬ ‫ا‬
‫ا ااود ددت‬ ‫ا مر د د ل ناد ددة ا د دواه ا لد ددوه ا اس د د‬ ‫دد‬ ‫خئسءد ددس‬ ‫د ددة ً د د ا ا ي د د‬ ‫لء د د‬
‫د ددًيس (‪ .)211‬فمووووا هووووي التغيوووورات‬ ‫ا‬ ‫ه دد ا ت ندد‬ ‫ي د د ند ددت اسكسد ددل اد ددتسك ا د د رل‬
‫التي حملتها اإلستراتيجية الجديدة للسياسة األ ريكية في المنطقة العربية؟‬

‫‪ .1‬اإلستراتيجية األ ريكية تجاه إيران‬

‫د دداطااستس ا يط يسد د د ا تت د ددت ا ت هوخ د د د ا طااسد د د‬ ‫ا‬ ‫د د د عل اساد د د‬ ‫و د د د ج طاد د د‬

‫ا لىد د د ددس ا ط ه د د د د ا كل د د د د ا سط س د د د د ‪ .‬س د د د د ا ل بد د د ددل انا د د د ددط ا و د د د د ئ ا ا د د د د سط د د د دداه‬
‫خ دد‬ ‫يدد‬ ‫س د ددس‬ ‫د د ا مد ددل ا يثد ددل ي اءد ددو‬ ‫ا اءد ددو‬ ‫د دطائسل ن د ددط د د وا‬
‫ا اواه د د‬ ‫سد ددك ااد ددال ا س د د اس ‪ .‬أي د د سس د د يل د د‬ ‫س د دداه ا ل خاس د د ي د د ا د ددت م ا سط س د د‬
‫سددد‬ ‫سد د ددث ند د ددسوا‬ ‫ط د د ددو‬ ‫طند د ددت د د ددل ي د د د هءد د ددس‬ ‫د د ددت د د د اط‬ ‫ا يط يس د د د ا تت د د ددت‬
‫ند د ددت ياغسدد د د اط‬ ‫ارار د د د د ا د د ددو ي ا اطا د د د‬ ‫اخ د د دداه هد د ددوم ا اخ ا يط يس د د د ا تت د د ددت‬
‫غ ئد ددي‬ ‫اخاد ددي يت ون د د ي د د ا د ددط اخ‬ ‫ي د د ا اطيد ددا د ددطسم ارار د د د كد ددطج ي د د‬ ‫اسا د د‬
‫(‪)212‬‬

‫د د ددت ا اطي د د ددا م اخاد د د ددي أ ارارد د د د د ا د د د ددو ي اد د د د ب اطيدد د ددي ع واد د د ددا يط دد د ددو خئ د د د د‬ ‫‪-‬‬
‫د د د يس د ددطس نا د ددة ا د ددواغط ا يط يد د د‬ ‫د ددل ا د د دطئسس ا ءد د د بك أ يد د د‬ ‫ا رسد د د ي يد د د‬
‫ناسي عء ا او خأي ن يس خس‪.‬‬ ‫ااصو‬

‫ياغسط ( ) أه ت يم و ا تاخ ا صط‬ ‫ا ت هوخ س ن‬ ‫اوخ ‪ )2016( .‬ا ي اط وخ‬ ‫(‪ (211‬سط ي‬
‫ا ل ط ‪-‬يصط ه‪.147‬‬ ‫ا ا اس‬
‫(‪)212‬‬
‫يءال ل ارار د ا و ي ا طاا بس يشهتي‬ ‫سث ‪ )( .‬ا اخ ا يط يس ا تت ت‬ ‫ط و هء ‪ .‬نسوا‬
‫ا ست ‪60‬‬ ‫ات س‬ ‫ا سط س‬ ‫ات اخ‬ ‫يتا ا يس ا ءا صط‬ ‫ار اص ي‬ ‫اشت ت ا سلو‬ ‫ا غ‬
‫ا ءا صط ‪ -‬ا سطاد ه‪.7-4‬‬

‫‪134‬‬
‫أمن قومي‬

‫د ددًد ا ي د دوام ا طااس د د ا ت د ددت‬ ‫سد ددت‬ ‫د دداطااستس‬ ‫‪ -‬ند ددت ل د د ا اطيد ددا ب واي د د د د اط ا‬
‫سءد د د نت د د د اط ها د د د نادد ددة يوان د ددا ن اهد د د سد د د‬ ‫سد د د ا د ددوا ا يط يسد د د ا غط سد د د‬
‫اكو ط بطا يته ا و ي‪.‬‬
‫س د د ا رس د د ب د ددو اار د د د‬ ‫د ددل د د اط‬ ‫يد د‬ ‫دد ا ا دد‬ ‫د ددت ا اطيد ددا س د د وك ع اد ددي أ‬ ‫‪-‬‬
‫ص د د د دواخ‬ ‫د د د ددت ااه ه د د د د ع ااه د د د د ا ارار د د د د د عتا اط ا د د د د ات د د د د خ‬ ‫سس د د د د ن د د د د ‪2015‬‬
‫ع ءاس ‪.‬‬
‫د د د د اط اد ددتن ع د ددا طاخ‬ ‫‪ -‬يشد ددسط ا اطيد ددا ع د ددا طاخ سد ددت اد ددت ه ارار د د د ا د ددو ي‬
‫ا ي ا امت ‪.‬‬ ‫ما اط ا‬ ‫ا اهال هلود ا اء‬ ‫ا خ بس‬ ‫ات ن‬
‫س د د ا ام ر د د‬ ‫دد‬ ‫يد دداا‬ ‫د د اط‬ ‫‪ -‬ا اهت د ددت ا يط ي د د عت غ د د ارار د د د ا د ددو ي ي د د‬
‫و ن ا ءسو ي ‪.‬‬ ‫ال هار ه ا لاستسس‬ ‫بس اطايا م طائسل‬ ‫ا لو‬

‫‪ .2‬الدول العربية‬

‫الد د ددو‬ ‫ا ءس د د د ا يط يس د د د ا الاستي د د د ا تت د د ددت ‪-‬ا اطيد د ددا س د د د ا كل د د د ا سط س د د د‬

‫املسدد د ددك ا صد د د د ح‬ ‫بهدد د ددت‬ ‫سد د د د او ط د د د د نا د د ددة ا اد د د دواه ال د د ددوه ا ر ناد د د د سد د د د ا كلد د د د‬
‫ا اطي د ددا م اخا د ددي امرد د د ل‬ ‫س دد د‬ ‫د ددو آ سد د د‬ ‫ا يط يسد د د ا ساسد د د ‪ .‬س د ددل يد د د اغس د ددط سساسد د د‬
‫ا كل ا سط س ‪.‬‬ ‫ا ا اشهت‬ ‫ا ا اواه ‪ .‬و ن س ظل ا اغس اط‬ ‫ناة‬

‫عسدت ندسو ا ت د‬ ‫هد ا سط سد‬ ‫ده أخ د‬ ‫اخ‬ ‫ا كل ا سط س امور‬ ‫هت‬

‫اشددهت‬ ‫أ اسد‬ ‫د ا اد ردي عسددت سه د ا هددط‬ ‫ا اد‬ ‫ا ط سد ا سط د‬ ‫أهيد‬ ‫ددًيس ‪ -‬اند‬ ‫ا‬
‫ا اد اد خد ا ددت م ا سط سد‬ ‫ددة ا ءدا ا طااسد‬ ‫دس‬ ‫ع‬ ‫ددة اا‬ ‫ا سدطاد ا ددس‬ ‫ددوخ‬
‫اتد ه ا دت م‬ ‫دس ءس د ا اطيدا ا ل خاسد‬ ‫يدتوً أ‬ ‫اادال ا سد ر‬ ‫و ن ا لاستس ‪ .‬يا‬
‫ددتن‬ ‫امصددوم ناددة ا ي دوام ا ًهي د‬ ‫ددام اددت م ا لاستس د‬ ‫ا‬ ‫ر ددس نددرل‬ ‫ا سط س د‬
‫سد ن يد ا م يد ا ءدسو ي ‪ .‬يصد‬ ‫ع اسد اخ‬ ‫ا واها ا يط يس ‪ .‬سلدت نلدت ا اطيدا ندرل‬
‫ا ئددا ا دطئسس ا يط ي د ي يددال ب د س ‪ Mike Pence‬خاددل ا ءس د ا ل خاس د‬ ‫اددو بددو ا‬

‫‪135‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫د ط‬ ‫م دطائسل س د‬ ‫دط ه د خ ب د س صددط ا خ‬

‫ددل يسا د ا‬ ‫ا يط يس د ا تت ددت س د ا شددطد ا‬
‫ددل‪-‬‬ ‫ا امددت سد ا شددطد ا‬ ‫‪ 2017‬يثد ر ناددة يددته اغسسددط اخ ا اطيددا ءس د ا وريد‬
‫يي سمدد‬ ‫ددة ا لىدد ناددة ا لددس ان د‬ ‫اءددسة ا ءس د ا تت ددت‬ ‫هس د‬ ‫ا كل د ا سط س د‬
‫عشددا ا طا د ي ا ددو ي‬ ‫نددره ع ىدداا‬ ‫اخ ع د خاا أ ي د ا ا د‬ ‫نيددس س د‬ ‫ا خد‬
‫طائساس (‪.)213‬‬ ‫ا اخ ا تت ت س اس ا ءً ا سط س ‪-‬ا‬ ‫ةخ‬ ‫س‬ ‫ا طاا ‪ .‬ع‬

‫سا د د اسد ددت ااصد ددتخ ئ د د‬ ‫أ د ددط ع ءد دداا ناد ددة ا لىد ددس ا راءد ددكس س‬ ‫د د ه ا امد ددور‬
‫ا ا د د د ات ب ه د د د ا د د ددت م‬ ‫ا ام د د ددتي‬ ‫ج د د ددال س د د د ظد د ددل ا هي د د د‬ ‫ا د د ددت م ا سط س د د د‬ ‫أ و ددد‬
‫ا د د د ي اد د ددتاة سسد د ددي ار ا د د د ا سط د د د ع لىد د ددس ا راءد د ددكس س‬ ‫ا سط س د د د ‪ .‬س د د د ارد د ددس ا و د د د‬
‫ا ت سدد د د ‪ .‬ال خ د د د د‬ ‫ء ددد‬ ‫ا د د ددتان الىد د ددس ا راءد د ددكس س س د د د ا‬ ‫ا ط ددد‬ ‫د د ددوه ا و د د د‬
‫د د د اط ‪ .‬سس د د د‬ ‫ا ام د ددت سد د د يوااهد د د‬ ‫د دداطااستس ا د ددت م ا سط سد د د يد د د ا وريد د د‬ ‫ا صد د د ح ا‬
‫سدد د د ا ءدد د د ه‬ ‫د د ددي س‬ ‫د د ددل ا ء د د د ئل ا‬ ‫ظردد د د‬ ‫دد د دطائسل اءد د ددً ا اس دد د د‬ ‫خ اددد‬
‫ا لىد د د د ددس‬ ‫ا ءد د د د ددس د ا د د د د ددا ست‬ ‫س د د د د د جا‬ ‫ااد د د د ددال ا ر د د د د ددط‬ ‫ا د د د د ددتن ا يط ي د د د د د‬ ‫ا سط سد د د د د‬
‫د د ددة ا اءد د ددو ا ل خاس د د د د د ددته‬ ‫د د د ا امد د ددور ي د د د ا اءد د ددو ا تاواس د د د‬ ‫ا راءد د ددكس س ‪ .‬أي أ‬
‫د د د ا اواس د ددك س د ددط ب د ددس ا وريد د د‬ ‫اخ د دداي أ‬ ‫د ددت ن د ددت ا تد د دوا ن د ددط سد د د‬ ‫اره د دداًم‪.‬‬
‫سااس د د ددت‬ ‫كلد د د د ا سط سد د د د‬ ‫سد د د د ا لىد د د د ي ا اسالد د د د ع‬ ‫ا ام د د ددت ا يط يسد د د د م د د د دطائسل سد د د د‬
‫ا ته ي د د د‬ ‫يم خ د د د ا مط د د د‬ ‫سس د د د اسا د ددك عد د د هاوا ا ر د ددوج ا اطا د د د‬ ‫ا لىد د د ي ا اواسلسد د د‬
‫ا هي د د د بد د ددس‬ ‫ا لكد د ددط ا ي د د د ا د د د ي اشد د ددياي ناد د ددة د د د إلدل ي د د د أيط ي د د د هار ئه د د د ‪ .‬اار د د د‬
‫ا د د ددطه سد د د د ا و د د ددطه‬ ‫د د ددل يد د د د ا ل د د ددا سد د د د ا ا د د ددت‬ ‫ل ند د د د أ اص د د ددو اخ‬ ‫ا ك د د ددطسس‬
‫ا يط ي د د د ي د د د‬ ‫ا ءددد‬ ‫شد د دديل يا اه د د ددت اد د ددتيسط ص د د د مه ست د د دطائسل اد د ددطه اراءد د ددم‬
‫س د د د د د ا اد د د د دواه يد د د د د ا ي د د د ددوخ ا لكس د د د ددط نا د د د ددة‬ ‫ا ام د د د ددت‬ ‫ا وريد د د د د‬ ‫اا د د د د د‬ ‫ا كلد د د د د‬

‫(‪(213‬‬
‫‪Bolton R. John. (2018): Mike Pence in the Middle East: The new point man on‬‬
‫‪foreign policy?, American Enterprise Institute, January 24, 2018.‬‬
‫‪http://www.aei.org/publication/mike-pence-in-the-middle-east-the-new-point-man-on-foreign-policy/‬‬

‫‪136‬‬
‫أمن قومي‬

‫د دطائساس ا ا د د ا سد ددل اماد ددوم‬ ‫ا‬ ‫ا امد ددت أ ا ءس د د‬ ‫د د ال اد ددطه ا وري د د‬ ‫يص د د مه ‪.‬‬
‫د د د ال‬ ‫دط نا د ددة يصد د د ح أيط يد د د‬
‫وك د د ا‬ ‫اس اهد د د سد د د ن اسد د د ا اء د ددو ا ءس د ددس‬ ‫ا سء د دديط‬
‫د د د د ا اواسد د د ددك ا د د د د ناد د د ددة ا د د د ددتا‬ ‫ا اطا د د د د (‪ .)214‬ج‬ ‫وسرس د د د د ا اس يد د د ددل ي د د د د ا ا د د د د‬
‫طد املسله ‪.‬‬ ‫س‬ ‫اواً‬

‫بك‪ .‬ن ط ن ت ا توا ه‪.54‬‬ ‫(‪ (214‬يطا‬

‫‪137‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ثانيا القضية الفلسطينية في اإلستراتيجية األ ريكية‬

‫ا‬
‫دد د د اام د د ددتث‬ ‫د د دداطااستس اريط يسد د د د ا تت د د ددت‬ ‫ا لىد د ددس ا راء د د ددكس س سدد د د ا‬ ‫س ددد‬
‫امد د د د‬ ‫د د ددوه ا اد د د د اهدد د ددت‬ ‫أ هدد د ددل ا د د ددت اس‬ ‫د د د دطائسا ‪-‬ا راءدد د ددكس‬ ‫ند د د د ا صد د د د اط ا‬
‫د د د د د يل يل ا د د د ددي ار د د د د دطائساسو‬ ‫يااهي د د د ددو ع ءد د د د د نت نا د د د ددة اسء د د د ددسط بد د د د د اط اارد د د د د د د د د ددً‬
‫ا راءكس سو ناة هت وا ‪.‬‬

‫سس د د د يلد د د‬ ‫د د د خا‬ ‫دد د ا‬ ‫د د د م ع د ددا‬ ‫ا و سلد د د‬ ‫ن د ددتي د د د أط ناد د د ا تط د د د ي اد د د‬

‫د د د أ ا د د دطائسل‬ ‫د ددس‬ ‫دد د خ ا‬ ‫ا ث اسد د د ند د د بط ‪ .‬ا‬ ‫د ددس‬ ‫اه د ددت أ‬ ‫ا لىد ددس ا راء د ددكس س‬
‫ا خ بس د د د د ‪.‬‬ ‫ا ت ند د د د‬ ‫د د د د اط‬ ‫بد د د ددل د د د د‬ ‫ا اس س د د د د‬ ‫ا ء د د د د ا اخ ار د د د ددك اطع‬ ‫سء د د د د‬
‫د دطائسل ه س د د ‪ .‬أي د د‬ ‫م ا اد ددس ي د د‬ ‫د د ا ال خ د د بد ددس ا ست دددت ي د د‬ ‫ا دددت سل ناد ددة ج د ددال أ‬
‫اء د ددهسل ا اون د ددل‬ ‫د ددا لة يااهيد د د ع ءد د د نت‬ ‫د د د خ ا سد د د بط سهد د د أ ا اخ ا يسط سد د د‬ ‫ا‬
‫يد د د‬ ‫د ددوم ا كد د دطسس‬ ‫د د د نا د ددة أ د د د‬ ‫د د دطائسل ا راء د ددكس سس‬ ‫س د ددس ب د ددس‬ ‫د ددة اء د ددو‬
‫ا اءو ا ا اط ا به (‪.)215‬‬ ‫ت‬ ‫طائسل ا مك ا ه ئ س‬ ‫أ‬ ‫يس‬

‫دًيس ‪-‬ا يط يسد سد ا ط د س‬ ‫دة سلدت ات دل ا لىددس سد ا ل د ا‬ ‫ا دط ا‬ ‫سءد‬

‫يد د ا ام ددت ند د‬ ‫د د ال ات ددل ا اطي ددا سد د وك ع ددي سد د ا ت سسد د ا س يد د‬ ‫ند د ‪2017‬‬
‫ا دوخي اندر ارارد د‬ ‫خ ه ناة ا اهت ت ا اطاد‬ ‫طائسا ‪-‬ا راءكس‬ ‫ا ص اط ا‬ ‫‪2017‬‬
‫نددرل‬ ‫هس د نددل ددة ددت ا ميد ند‬ ‫د اط ع سسددا‪ .‬خ د نًاددي ا نًيد‬ ‫ا ددو ي يد‬
‫ا امدت‬ ‫اوريد‬ ‫اط د‬ ‫ا ود‬ ‫م يط د اد‬ ‫ي‬ ‫اه ا لىس ا راءكس س‬ ‫ا لط‬
‫ا اد اد بهد ا اطيددا‬ ‫ا ددًسي يد ا ط د ‪ .‬س د ا صددرل‬ ‫عمدل ا ددت اس‬ ‫ددو ارناد اط‬
‫‪ .‬وًس د سط ددي أنكددة نددتا‬ ‫اددي أخ د‬ ‫لصددساي سلددت نددطس نددرل‬ ‫عسسددت ند‬ ‫سءد‬
‫نطس ا او ند ‪2000‬‬ ‫طائسل بس‬ ‫نن‬ ‫ا لت‬ ‫ًهاًم طاخ اطايا ع رنا اط‬

‫ه‪. 8‬‬ ‫بك ا تط ي نا‬ ‫(‪ )215‬يطا‬

‫‪138‬‬
‫أمن قومي‬

‫اد‬ ‫سهددو أو د ي ‪ .‬د ط ي د ج ددال‬ ‫دطائساس‬ ‫الط ددا اه د ا لددط ا‬ ‫ي د ي يلاطه د‬

‫ع د او س د أيءددس نش د أ يه د ا دطئسس‬ ‫دداس‬ ‫د ا خ د يء د ل ددن اخ ا تت ددت نط دده‬
‫دل س ادي خ ادط‬ ‫ا ء بك رو س اسوه ‪ Fox News‬ن ها ا شلصس ا بدطه ندً ا س دس‬
‫ددح عد د او خ د د ا اخ ا تت ددت اتد د ه ا كلد د ا سط سد د ا لى ددس‬ ‫أ ادده ‪ Roger Ailes‬أ‬
‫دا‬ ‫اسد يً يد‬ ‫دت ا ادت‬ ‫ده صدط‬ ‫خ‬ ‫ت ا ىر ا غط س‬ ‫ئً‬ ‫ا راءكس س‬
‫د ال ا صددط و‬ ‫د يم د ر ‪ .‬ا ءددسو و ناددة ددرسط ا ه د‬ ‫سس د‬ ‫ا و ددو أ يغط د‬
‫اه و ئرو هاة ا و ي بً س خ ‪ -‬اط (‪.)216‬‬

‫د د د دطائسل س د د د د ‪ 6‬د د د د او‬ ‫ن ند د د د‬ ‫د د د دطاخ ا اطيد د د ددا ا د د د د ي يساد د د ددط ع لد د د ددت‬ ‫اد د د د‬
‫ا سط د د‬ ‫ند ددته ب لد ددل ا ءد ددر خ سه د د ناد ددة هد ددت د ددوم نىد ددو ا سء د د‬ ‫أ ما يء د د ط ‪2017‬‬
‫خ ايد د‬ ‫اسد د‬ ‫د دطائساس‬ ‫ا دددة ا ط ايد د ا‬ ‫ا اطي ددا و ددًم وك ع ددي ند د ا ل ددت‬ ‫أه ددت ا كس د د‬
‫د د د او ا سءد د د‬ ‫ددد‬ ‫سرد د د ند د د ‪1980‬‬ ‫ا ء د دداو‬ ‫د ددت‬ ‫اره د دداًم يءاشد د د خ ي ا‬
‫د ددي ا اطيد ددا س د د وك عد ددي سهد ددو ا د ددة ا ل د د او‬ ‫يلد ددوم ع ى د د ل ي د د‬ ‫ى د د ا لد ددت‬ ‫ا د ددتان‬
‫د دطائسل سهد ددو اس يد ددل‬ ‫ن ند د‬ ‫ناد ددة أ ا لد ددت‬ ‫ا ا د د اص د د‬ ‫ا د د هاد ددة ااد ددال ا ت ا د د‬
‫طائساس (‪.)217‬‬ ‫اواس‬ ‫ااه ىس‬ ‫ىس ا لت‬ ‫ي‬

‫د د دوام ا سد د د ا م يد د د‬ ‫اتد د د ه ا كل د د د ا سط سد د د‬ ‫س د د د ا اطي د ددا ا ل خاسد د د‬ ‫و اد د د‬

‫ل ددد‬ ‫خئ د د دداي اط د د دده ناد د ددة ى د د د ي أوثد د ددط أ سدد د د ‪-‬هءد د ددا أخيد د ددي‪ -‬س د د د ا كل د د د‬
‫د د د د دطائساس نا د د د ددة‬ ‫ا‬ ‫سد د د د د ا ل ب د د د ددل ات د د د ددل ا اد د د د د اط ا‬ ‫ا اهت د د د ددت ا اطاد د د د د‬ ‫ا خ بسد د د د د‬
‫اط اسد د د د د ند د د د د‬ ‫ا‬ ‫ا لت د د د ددسس نا د د د ددة ا واعد د د د د‬ ‫سرد د د د د اهاتد د د د د‬ ‫ا اخ د د د د د ا راء د د د ددكس س‬
‫يدد د‬ ‫د ددست ا مط د ددطي ا ادد د اهاي دد د‬ ‫ل د د ه ي د د خئد ددسس ا ميويدد د ا ا اسدد د‬ ‫‪ 2017‬خ د دده س د د‬

‫ي ييل‪ .‬ه‪.19‬‬ ‫بك‪.‬‬ ‫(‪ )216‬يطا‬

‫‪ BBC‬با خ ‪ 10‬ي خ ‪ 2018‬س بطا ي‬ ‫ا سط ناة‬ ‫نىو ا سء‬ ‫(‪ )217‬يل با ي أه ت ا كس‬
‫‪.Hardtack‬‬

‫‪139‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫هد دده هللا اوارد ددة ا اطيد ددا عسد ددت‬ ‫ان د د‬ ‫سط د د س د د ا صد ددة ناد ددة يو د ددون‬ ‫ا ه دد ا ت‬
‫سشد د دديطه ناد د ددة اهتئ د د د‬ ‫ع راص د د د م ناد د ددة ا اد د ددال ا خ ا د د د ن د د ددت هللا ا ث د د د ا‬ ‫اااه د د د ا هي د د د‬
‫س ا كل ‪.‬‬ ‫ا‬

‫ر أ ا اطيد د د ددا ا د د د ددة اه د د د د‬ ‫ا راءد د د ددكس س ‪-‬ا يط يس د د د د‬ ‫ا ال د د د د ا‬ ‫خ د د د د ا ه د د د د اخ‬

‫د ددت أظهط د د عشد دديل سد ددط‪ .‬ا د ددة ا اطيد ددا م اخاد ددي ا ا د د‬ ‫ن سدد‬ ‫د دطائساس عير د د‬ ‫ا لد ددط ا‬
‫ا تانس د د اصد ددرس‬ ‫د دطائساس‬ ‫ام د ددل نلاس د د ا س د ددس س د د ا مد دده ا ت هد ددوخي اه د د ا لد ددط ا‬
‫ااء د د ددو‬ ‫د د د دطائسل ا د د ددطه ن د د ددط ا م د د ددل ا وهس د د ددت ا ا لد د د د‬ ‫م يد د د د‬ ‫ا لى د د ددس ا راء د د ددكس س‬
‫‪.‬‬ ‫و ا مل ا اس‬ ‫طائسل ناة أخس ا وا‬ ‫عست ا اط ا‬ ‫ا ءس س‬

‫عسددت نددت خ‬ ‫دطائساس ناددة ا ءدوا‬ ‫ا يط يسد ا‬ ‫ن ددت يطااسد ي اطودده ا ر ددط ا ت اخ د‬
‫ا و سل د‬ ‫أ ددتا‬ ‫نددس‬ ‫سل د ا ي د ا لددوي ا يط يس د ا تت ددت اتددت أاه د اس ددل ناددة ن د‬
‫ن دط‬ ‫و ن ا ءد نس اصدرس ا لىدس ا راءدكس س‬ ‫ئل املسله س ا كل ا سط س‬ ‫و‬
‫دطائسا‬ ‫اخ د اشدط يط ده أعمد ث ا يد ا لدوي ا‬ ‫ي يء ة اءو يط س اكطسس ‪ .‬سرد‬
‫‪ Amos Yadlin‬أس ددط و د د‬ ‫ددت‬ ‫ند د يو‬ ‫‪ INSS‬سد د ‪ 22‬يءد د ط ‪ 2017‬أن ددت‬
‫دل‪.‬‬ ‫اس ل س ا شطد ا‬ ‫الت وك ي ل‬ ‫اطااستس‬ ‫عا ا‬ ‫م‬ ‫‪ Avner Golov‬أ‬
‫دداطااستس‬ ‫ي د أاددل نددس‬ ‫دطائسا‬ ‫ددط خ ا م دواخ ا يط ي د ‪-‬ا‬ ‫ددة‬ ‫د ا اشددسط ا ت اخ د‬
‫ااوددط ا د ي‬ ‫ددل(‪ .)218‬أي د ا الددو‬ ‫ا ءددل بس ه د س د ا شددطد ا‬ ‫ن اس د اءس د ا ي س د‬
‫ا د د ي ج طا ددي‬ ‫ددو ن ددت ا ددو أ و د د اء ددس د ا اس د د‬ ‫أس ددط‬ ‫ن ددي اخ د د ند د يو‬ ‫ام ددت‬
‫و بدس‬ ‫اا ثل س نت نك ا‬ ‫اطااستس ا يط يس‬ ‫سل ا‬ ‫ستو أوطه س‬ ‫ا و سل‬

‫(‪)218‬‬
‫‪Yadlin, Amos. Golov, Avner. (2017): The Need for an Israeli-American‬‬
‫‪Dialogue in Light of the "America First" Strategy, INSS Insight No. 1001, December‬‬
‫‪22, 2017, p1.‬‬

‫‪140‬‬
‫أمن قومي‬

‫ددل ددة‬ ‫يد ا شددطد ا‬ ‫ا اخ ا يط يسد‬ ‫د ا اددك يد امددوم اكاسد‬ ‫ا ءد ه‬ ‫يلااد‬

‫آ س (‪.)219‬‬

‫بل آ سد‬ ‫طائساس‬ ‫ا‬ ‫سس ا و سل ارءه سه اا ة ا ط‬ ‫طائسل اا‬ ‫ي يلاك‬

‫د ددط خ ا م د دواخ ا ءد ددا ط ي د د ا اخ‬ ‫أس د ددط‬ ‫ا ا رس د د ‪ .‬د د ا ا د ددت اخ د د ن د د يو‬ ‫وك د دوا‬
‫ا ل ند‬ ‫يد ا لدوي‬ ‫سلد ا اطيدا‬ ‫سد‬ ‫خ‬ ‫س ا اد‬ ‫ي ا‬ ‫هاة اك ك ا‬ ‫اريط يس‬
‫ا رس د‬ ‫دطائساس ‪ .‬د ا ا ا ءددسك ا ءددا ط لك دوا‬ ‫ه يد ا صد ح ا‬ ‫ددل بهددت‬ ‫ع شددطد ا‬
‫ا طااس د ا خ بس د ‪ .‬سددتجا‬ ‫ت به د ا اهت ددتا‬ ‫ا اخ يسسددتا ددة ا ش دطاو ا يط يس د ‪-‬ا سط س د‬
‫ا امدت‬ ‫ا وري‬ ‫ا امت ا ت م ا سط س ي اه‬ ‫ي بس ا وري‬ ‫طاو‬ ‫ا ا ءسك‬ ‫و‬
‫ا ءدال اس ا كلد يال خ د ‪ .‬ا دت اخ د‬ ‫ا اكاسد‬ ‫م دطائسل يد اهد أودطه ج ا دتا‬
‫ددال او ددل‬ ‫د د ه ددة ا ا‬ ‫ا صد د اط ود د خ ا ت وند د‬ ‫‪ Lawrence J. Haas‬نا ددة أ‬
‫اتا د يسد‬ ‫ا ددت م ا سط سد م دطائسل وًس اهد ا ا د‬ ‫ددس‬ ‫ا ت وند (‪ .)220‬عس د خ أوددطه‬
‫ر أ ا هي د‬ ‫ا شدداط ‪ .‬خ د ن د ا ددت م ا سط س د مددل ا ددت اس‬ ‫س د يوااه د ا اهت ددتا‬
‫ددو‬ ‫ددي‬ ‫دطائسل ي د خ ا د‬ ‫و د ددته ا سددط ‪ .‬د ال هلل د‬ ‫ا‬ ‫أن د م‬ ‫ا سط س د ا م س د‬
‫عل اصرساه ‪.‬‬ ‫طها‬ ‫ا ا س ا لىس ا راءكس س‬

‫د د دطائساس‬ ‫ا ط ددد ا‬ ‫ا ءس د د د ا ل خاس د د د ا يط يس د د د‬ ‫اواه د د د‬ ‫د ددت اد د ددو بد د ددو ا‬

‫غد د د أ‬ ‫دط‬
‫أوس د د ا‬ ‫د ددت يد د د‬ ‫اى د ددح أ ه د ددل ا د ددت اس‬ ‫د د د ئً ع ت د ددط أ‬ ‫ام د ددل ا اس د د د‬
‫ي د ددط أو د ددطه أ ا د د د خ ا ء د ددسكط نا د ددة أاد د د اه يم د ددت عش د دديل ي د ددا‬ ‫يكاد د دا يد د د ا خ‬
‫ا صد ددط ناد ددة د دده ي د د ود ددًم‬ ‫اءد ددس‬ ‫د د د ددو ا م د د م ع ء د د‬ ‫ي د د ا ىد ددر ا غط س د د ‪..‬‬
‫د د د ساء د ددكس (‪ .)221‬أيد د د‬ ‫د ددسس د ددة‬ ‫ا صد د د م ااك س د ددك‬ ‫خ د ددل د د د ه ا د د د ك ع وريد د د‬

‫(‪)219‬‬
‫‪Ibid, Yadlin, Amos. Golov, Avner. 2017, p3.‬‬
‫)‪(186‬‬
‫‪Haas j. Lawrence. (2018): Unconventional Wisdom in the Middle East,‬‬
‫‪American Foreign Policy Council, January 9, 2018.‬‬
‫‪http://www.afpc.org/publication_listings/viewArticle/3721‬‬
‫(‪)221‬‬
‫‪Ibid, Bolton R. John, 2018.‬‬

‫‪141‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫د ددل ا اطي د ددا م اخا د ددي يد د د ه اا د ددي‬ ‫د د د ييارد د دوا ع د ددتن ا ل د ددت يد د د‬ ‫د د دطائساسس‬ ‫ا ل د ددط ا‬
‫د د دطائسا ‪.‬‬ ‫د دداطااستس ا اطي د ددا ا تان د د د ط د د د ا س د ددس ا‬ ‫ا و سلد د د ‪ .‬سل د ددت أب د ددت الوسد د د اه يد د د‬
‫ا بد د ددسم‬ ‫ا صد د د خ يد د د ا سد د د‬ ‫ا اطاي س د د د ا تان د د د ًهد د دداًم ا ل د د د اط اخ‬ ‫خ د د د ا ءس د د د‬
‫ا امد ددت ا يط يسدد د نا د ددة د د عل ات د ددت‬ ‫الد ددت ا وريد د د‬ ‫ا دد ي أ ه‬ ‫يثد ددل د دطاخ ا ل د ددت‬
‫ن خ ددد‬ ‫علك د د د يء د د د نتا‬ ‫أا د د د‬ ‫م ا سد د د‬ ‫د د د اهت د د ددت‬ ‫ا ت سد د د‬ ‫س د د د ا سً د د د‬
‫ن ند د د‬ ‫ع ل د ددت‬ ‫د ددت د د دطاخ ا اطي د ددا ارناد د د اط‬ ‫ن د ددوا‬ ‫س د د د اه سد د د ا يد د د ا ام د ددت‬
‫أا د د د سد د د ااتد د د ه آو د ددط‪-‬أيط يد د د‬ ‫ا ام د ددت سد د د ااتد د د ه ا سد د د‬ ‫د د دطائسل ‪ .‬أي أ ا وريد د د‬
‫اس ‪.‬‬

‫دونالد ت ار ب يدعم اإلرهاب ويحاربه في آن‬

‫م ا م يددددد‬ ‫او د د د د د‬ ‫د د د د دطائسل د د د د د‬ ‫ا امد د د د ددت ا يط يس د د د د د‬ ‫ن د د د د د ا وري د د د د د‬

‫يد د د‬ ‫ياطاعك د د د‬ ‫ا ث ئس د د د ياتاوا د د د‬ ‫سا د د ددس ا سً د د د‬ ‫اد د ددت‬ ‫د د ددو‬ ‫ا ءس د ددس ا تباوي د د ددس‬
‫أ يد د د‬ ‫د ددو اوخااسد د د‬ ‫د د دطائسل املسلد د د اتء د ددستا‬ ‫ا د ددطه سد د د‬ ‫ااا نسد د د‬ ‫ب د ددس أ د ددت و واس‬
‫د د ه ا سوايد ددل اشد دديل‬ ‫ا دد ك‬ ‫د دطائسل س د د‬ ‫ان د د‬ ‫س د ددس هو ي د د ي ل د د‬ ‫ا د دواسط ب س د د‬
‫سهد د د‬ ‫ىد د د‬ ‫ا ش د ددط ا ص د ددهسوا‬ ‫ر د ددا طاخ ا د ددتن ا يط يد د د‬ ‫ب سد د د اماسد د د خن د ددس‬
‫س د د د د أي د د ددو يماسد د د د‬ ‫دددد ي دددد‬ ‫د د د دطائسل أر‬ ‫د د دداطااستس ا اد د د د ااس هد د د د‬ ‫ا ى د د ددط خ ا‬
‫د د د د ددطد يًهاهدد د د د د اغطاسساهد د د د د د (‪.)222‬‬ ‫ع واخ د د د د د‬ ‫د د د د ددًيس ناد د د د ددة ا كلد د د د د د‬ ‫نط س د د د د د أ‬
‫أي أاه د د د ااواسد د ددك عشد د دديل د د د ي ا د د د ي د د د‬ ‫د د دداطااستس ا تت د د ددت اا د د ددة ا ط د د د ا يط يس د د د‬ ‫ا‬
‫د ددو‬ ‫ا وهس د ددت‬ ‫كلد د د ا سط سد د د ‪ .‬س د ددل ارو د دداً‬ ‫سد د د ا لىد د د ي ا اسالد د د ع‬ ‫د د دطائسل سد د د‬
‫ا اطيد د ددا م اخاد د ددي ا د د د ط ناد د ددة يص د د د ح‬ ‫ا د د د ي يسا د د ددط س د د د‬ ‫س د د د ا مد د دده ا د د ددتي ل اط‬
‫د د د ددسل س د د د د ا تا د د د د‬ ‫ي د د د د أاد د د ددل اد د د ددايس يص د د د د ح س د د د د‬ ‫ا امد د د ددت ا يط يس د د د د‬ ‫ا وري د د د د‬
‫ائ د د د د د عت ا د د د ددا‬ ‫د د د ددا و‬ ‫ا ام د د د ددت‬ ‫ا وريد د د د د‬ ‫د د د د دطائسا ‪ .‬د د د د د ال اء د د د دداكس ا ل د د د ددوم‬ ‫ا‬

‫بك‪ .‬ن ط ن ت ا توا ه‪.64-63‬‬ ‫(‪ (222‬يطا‬

‫‪142‬‬
‫أمن قومي‬

‫كل د د د د ا سط س د د د د‬ ‫اكاس اه د د د د ع‬ ‫د د د ددل س د د د د اه ار د د د دداسك اس ا او د د د ددسس‬ ‫د د د دطائسل س د د د د‬

‫د د دطائسل عي س د د د‬ ‫سد د ددط ن د د د ي د د د‬ ‫ددد‬ ‫اد د ددتووم ع ر‬ ‫اىد د ددغل ناد د ددة ا راءد د ددكس سس‬
‫ا و ئل ا كطد‪.‬‬

‫س د د د اه ا ل خاس د د د ات د د د ه ا لىد د ددس‬ ‫ا امد د ددت ا يط يس د د د ا تت د د ددت‬ ‫خ د د د ا وري د د د‬

‫د د ددة ا ص د د د‬ ‫ددد س‬ ‫ب د د د رس ا لد د ددو ع‬ ‫ا راءد د ددكس‬ ‫جا ا د د ددا ط ا د د ددتس‬ ‫با د د د‬ ‫ا راءد د ددكس س‬
‫أ الد ددل ا ءد ددر خ ر خاس د د سسد ددي‬ ‫ا يط يس د د ‪ .‬سلد ددت أود ددت اد ددو بد ددو ا‬ ‫ات د د ه ا ءس د د‬ ‫ا د ددت‬
‫د دطائسا (‪.)223‬‬ ‫ا‬ ‫د ددل ا ئد ددا ا د دطئسس ا يط ي د د ي يد ددال ب د د س أي د د ا سء د د‬ ‫عسد ددت اسه د دهه ي د د‬
‫ا ا د د د أهد د ددت ه ا س د د ددس‬ ‫د د د ا يس د د د أ ا ط د د د ا يط يس د د د ا تت د د ددت ااود د د عيد د ددل ا اغس د د د اط‬
‫ا طئسء د د ااءد ددو ا ءس د ددس‬ ‫د ددة اه د د ا ار د د‬ ‫دد س‬ ‫د دطائسا ناد ددة أخس ا وا د د ‪ .‬ع‬ ‫ا‬
‫سه د د د اءد د ددسط نا د ددة ط د د ددك اصد د ددرس‬ ‫ا ت ددد‬ ‫ا مد د ددت‬ ‫د د د ا ًا د د ددس‬ ‫يد د د‬ ‫ب د ددت ا ع لد د ددت‬
‫ا لىس ا راءكس س ‪.‬‬

‫ا وك د د ددط يد د د د ج د د ددال ي د د ددته ا د د ددات ع ا كلد د د د ا سط سد د د د ن د د دداطااستس ا يط يسد د د د‬

‫د دطائسا ‪-‬ا راءد ددكس ‪ .‬س د د ظد ددل ا د د‬ ‫ا رس د د ا ط د د ا يط يس د د عشد ددا ا ص د د اط ا‬ ‫ا تت د ددت‬
‫أي د د د‬ ‫ا سط د د د‬ ‫ا و ددد‬ ‫د د ددس‬ ‫د د د اط اد د ددتم ناد د ددة‬ ‫س ددد ا‬ ‫أ‬ ‫هس د د د‬ ‫نط د د د يد د دداه‬
‫م‬ ‫ي د د د يسط د د ددي د د ددة ا د د ددات ع‬ ‫ا يط يس د د د ا تت د د ددت س د د د ا كل د د د ا سط س د د د‬ ‫ا اواه د د د‬
‫ا ط يه‬ ‫س‬ ‫وا‬

‫ل ا كل ا سط س ‪.‬‬ ‫ا امت ا يط يس ناة ا شطد ا‬ ‫ا وري‬ ‫س‬ ‫‪-‬‬

‫و ند د ا ا ددت‬ ‫ا ام ددت ا يط يسد د‬ ‫‪ -‬ا صد د ح ا ش دداط ب ددس ا ددت م ا سط سد د ا وريد د‬
‫ًيس ‪ -‬ان ‪.‬‬ ‫ا‬ ‫يم خ ا لس ا ت‬ ‫ا طاا‬
‫د‬ ‫ن د ا لىددس ا راءددكس س‬ ‫ا ددت خ ا سط د س د ا ددتس‬ ‫ا سط سد ا ا د أ ددسر‬ ‫‪ -‬ا هيد‬
‫ات س ‪.‬‬ ‫س ا م سل ا ل‬ ‫ن ا ملود ا راءكس س‬ ‫ا ك وه ا تس‬

‫(‪(223‬‬
‫‪Ibid, Bolton R. John, 2018.‬‬

‫‪143‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫خ س ا و سل ات ه ا لىس ا راءكس س ‪.‬‬ ‫ا سط‬ ‫‪ -‬اص‬

‫ا لددط ددت خ‬ ‫ج أ خ ددس ارام ي د‬ ‫ا ت س د أي د ا هس د ا يط يس د‬ ‫ا لس د اخ‬ ‫ددس‬ ‫‪-‬‬
‫سهد‬ ‫ا ا ااء عد ط‬ ‫ا صس س‬ ‫ا ءس‬ ‫اه ا هي ا ءوخ ‪ .‬سس يل‬ ‫أيط ي‬
‫ا امت ‪.‬‬ ‫ااوااي ي ا وري‬ ‫ال‬ ‫الشة ناة يص مه س أسط لس آ س‬

‫ا اطيد د ددا ا تت د د ددت نط س د د د عسد د ددت‬ ‫س ددد‬ ‫يد د د‬ ‫د د ددو ا ا س د د د‬ ‫د د ددت وكد د ددوخ‬ ‫ا يد د ددط ا‬
‫يء د د د نتاه و د د د د‬ ‫دد د د‬ ‫أ د د ددط ا اخ ا يط يسدد د د ا تت د د ددت‬ ‫هس د د د‬ ‫د د د اطخاه عشد د ددا ا ل د د ددت‬
‫ا اد د د ال د ددتيه اء د دداك ا راء د ددكس س ‪ .‬سل د ددت اك د ددا‬ ‫ا ءد د د نتا‬ ‫ا غ د ددوث اش د ددغسل ا ًا د ددس‬
‫ب د ددتر يد د د ا ى د ددغل املس د ددك‬ ‫يد د د ا ام د ددت ا ء د دداك‬ ‫ا ءد د د نتا‬ ‫ا د ددت م ا سط سد د د عتند د د‬
‫د د ددوه ا د د د دطأي ا سد د د د‬ ‫س د د ددك ه د د ددل ا د د ددت اس ‪ .‬د د د د ا د د ددك اراء د د ددكس سس‬ ‫ا اء د د ددو ا ءس د د ددس‬
‫دد د‬ ‫ساء د ددكس س ‪ .‬سه د ددو ا سد د د ئك ا‬ ‫ا س ي د ددل ا م د د د سد د د يس د د د ا م د ددل ا اس د د د‬ ‫ا سط د د د‬
‫ل اءو ا لىس ا راءكس س ‪.‬‬ ‫أي ا اك س ي ارهاًم‬

‫سد د د‬ ‫د د د ا ت د د د ا وث د ددط ن د د د ًه د دداًم‬ ‫ا ام د ددت‬ ‫سد د د ا ه يد د د ال د ددوم ا وريد د د‬

‫د د هد ددتث سد د يتا ددس ا ي د د‬ ‫د د ا ت د د ا وهسد ددت ا اد د اد ددتن اره دداًم‬ ‫عسدددم ا هسد د‬
‫صددد ح‬ ‫ند د ددوا‬ ‫ي د د د ا امد د ددت ي د د د اهت د د ددت علك د د د ا ء د د د نتا‬ ‫ا ت سس د د د ا س ي د د د‬
‫د دداطااستس ا ءس د د د ا ل خاسد د د ا اطي د ددا‬ ‫اء د ددسة ا‬ ‫ا م د ددك ا راء د ددكس ‪ .‬سد د د ار د ددس ا و د د د‬
‫ان د د ‪ .‬ا يد ددط ا د د ي اسد ددل ا لس د د‬ ‫د ددت اط‬ ‫س د د ا كل د د ا سط س د د‬ ‫د ددة يم خ د د ا خ د د‬
‫س بت ا ‪.‬‬ ‫اك ا بطن ي‬ ‫اطسم ا طن ي ا يط يس اس اس ا ءا س‬ ‫ا راءكس س‬

‫ا ام د ددت ا يط يسد د د سا سد د د ا ء د ددً يش د ددط ن‬ ‫ا ك د د د عتاهد د د خن يد د د ا وريد د د‬

‫د ددل ي د دواه ا لد ددوه‬ ‫د د ا ء د د ام ا د د‬ ‫ا سه د د ا اطيد ددا‬ ‫ا ادد‬ ‫ا ءس د د‬ ‫عسد ددت ا ا د د اط ا‬
‫طه خانس ن اس ا ءً ج‬ ‫اطاح وم‬ ‫ات س ام س‬

‫ا ام د ددت‬ ‫سهد د د اك د ددا ع د ددا طاخ يد د د ا وريد د د‬ ‫ند د د خ د ددس ارام يد د د‬ ‫جا ام د ددت‬
‫د د د ال ا صد د ددس ا ا د د د الشد د ددة ناد د ددة يصدد د د مه‬ ‫اه د د د ا هيدد د د ا ءد د ددوخ ‪.‬‬ ‫اس د د ددل يس د د د‬

‫‪144‬‬
‫أمن قومي‬

‫ا امد ددت ‪ .‬سس د د يل د د‬ ‫ي د د ا وري د د‬ ‫أسط لس د د جا اوااه د د‬ ‫ا مسو د د س د د ا كل د د ا سط س د د‬

‫بط ك اسد د د‬ ‫عس د ددت و د ددط‬ ‫د ددي س ار د ددال ارامد د د‬ ‫سه د ددو يسد د د ا اا يد د د‬ ‫ارامد د د ا خ د د د‬
‫ا ث ئس بس ا ت م ا طه م طائسل‪.‬‬ ‫س اسً‬ ‫اع‬ ‫ي ي‪.‬‬

‫‪145‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫خامتة الدراسة‬

‫ا شد د دوا ت أ ا يد د د سى د ددً ند د د ا د ددت م‬ ‫ا ثس د ددط يد د د ا اتد د د خ ا ا خ لسد د د‬ ‫أ اد د د‬

‫لتيد د د د راهس خ دد د د يدد د د ا ل د د د خ ااستدد د د اسثد د ددط أ ائهد د د د‬ ‫دد د د يدد د د ا هدد د د خ يدد د د ا د د ددتاول‬
‫ا ا‬ ‫ا يد د ددط ا د د د ي د د ددوسط د د د سطن د د د يا د د دوااط ًالى د د د س ناد د ددة يلاط د د د‬ ‫د د دداطااست‬ ‫ا‬
‫د د د د سً ر د د ددال اط يءدد د ددال ل ا ت د د د د ا يط يسد د د د جااهد د د د‬ ‫هسثس ا د د ددي‬ ‫د د دداطااست ا يط يد د د د‬ ‫ا‬
‫ا د ددت ا اطي د ددا ا سد د د‬ ‫يش د ددط نه ا د ددوا سد د د ا هس د د د ا س سد د د (‪ .)224‬سل د ددت د دديل ن د ددوم‬
‫ا يط يسد د د يال خ د د د‬ ‫سد د د ًاال عد د د‬ ‫ا اد د د ئ ا‬ ‫اد د د‬ ‫هسد د د‬ ‫ا ب د ددسم ن د ددتي ا ثس د ددط‬
‫ا دد د‬ ‫د ددست ا ل د ددويسس‬ ‫د ددسًخي ا ا د ددو ‪ .‬سد د د ا ل ب د ددل‬ ‫يد د د يط د ددم ا م د دده ا د ددتي ل اط‬
‫هد د د ‪ .‬ب د ددتأ‬ ‫يد د د ه اا د ددي يد د د أي د ددل يه د د د‬ ‫ا د ددت ا اطي د ددا اراال بسد د د‬ ‫ا د ددا سوا لك عد د د‬
‫عسد ددت يد ددط خ ن يد ددي ا م س د د ا مي د د ا دد د ي‬ ‫اشد ددسا ا يط ي د د‬ ‫ند ددوخاي ا ملسلس د د اا ش د د‬
‫او ط د د‬ ‫سل د د ا ي د د ا لد ددوي ا يط ي د د ا تت د ددت ا ا د د الاا د د‬ ‫دد دد ر‬
‫لم هاد ددة ند ددتخ‬
‫ا ادد د يكاد ددك‬ ‫ا يط يس د د ا ء د د عل ‪ .‬سه د د الد ددو ناد ددة ا لويس د د ا تت د ددت‬ ‫د دداطااستس‬ ‫ي دد ا‬
‫ا امت ا يط يس بد ا اطاي و ‪.‬‬ ‫ناسه عسم ا ءس سس س ا وري‬

‫هل رؤية ت ار ب لأل ن القو ي األ ريكي قابله التحقق؟‬

‫ا امد د ددت‬ ‫د د د اءد د دداكس ي د د د ح يءد د ددال ً اوري د د د‬ ‫د د دداطااستس ا اطيد د ددا ا شد د ددس و‬
‫ا اد د د اش د دديل هد د د ن د د د و د د د سد د د‬ ‫يد د د يت د ددل ا لىد د د ي ا ت سد د د‬ ‫ن سد د د سهد د د ااء د ددم‬
‫ىد د د ي ا خ د د د‬ ‫ا ت سد د د‬ ‫ب د ددت ا عا خ د د د ا غط سد د د ا ل د د د‬ ‫س د دداه ا ل خاسد د د‬ ‫ا رسد د د‬
‫ا اد د د ا د ددال ا‬ ‫د ددل ر د ددس ا د ددت م ا خ سد د د‬ ‫عا د د دطه سد د د ا ش د ددطد ا‬ ‫ا اد د د اهد د د ا سد د د‬
‫ند د د د اواهد د د د‬ ‫شد د د د‬ ‫سد د د د ا كلد د د د ا سط سد د د د ‪.‬‬ ‫ا ص د د ددس‬ ‫ا ا د د ددتول ا ط د د د د‬ ‫ا ًا د د ددس‬
‫شددد‬ ‫ا د د ددت م‬ ‫د د دداطااستس‬ ‫ي د د د يرد د دداح ال د د د‬ ‫ا امد د ددت ا ملسل د د د س د د د ا س د د د‬ ‫ا وري د د د‬

‫يم ت ه ‪.23‬‬ ‫بك‪ .‬ا لسء‬ ‫(‪)224‬يطا‬

‫‪146‬‬
‫أمن قومي‬

‫خ خئد ددسس‬ ‫اسد ددا‬ ‫ا د ددت م ا د ددطه يد ددتوً اسد ددو‬ ‫د ددت اال د د‬ ‫ا امد ددت‬ ‫ا وري د د‬ ‫س دد‬
‫‪.‬‬ ‫ام‬ ‫س ا ل اس‬

‫ما د د اه د ددت‬ ‫ا امد ددت‬ ‫ا وري د د‬ ‫علس د د‬ ‫د دداطااستس ا اطيد ددا أهي د د ا غد ددط‬ ‫ر اس د د‬
‫ا ءد د د ددسكط ا يط يس د د د د س د د د د ا لد د د ددط ا واهد د د ددت‬ ‫ندددد‬ ‫آ سدددد‬ ‫اسلسد د د ددتا‪ .‬سلد د د ددت أ خ بط ت ءد د د ددي‬
‫ام د ددتي أيط يد د د ا ط د ددهي خ د د د اه ا امد د د اسو س د ددس ودد ددًم ندد ددت ي د د د‬ ‫ا سش د ددط‬
‫ا د د خ د ددة ا د ددتس امد ددو ااا د دطاج ط د د‬ ‫ا ش د د إل ا رس س د د‬ ‫د د ا د دداس‬ ‫ا سلد ددو ا ل ي د د‬
‫ارءدد ددي نادد ددة ادد ددتنس ا اد د دواه ا سل د ددت سد د د‬ ‫أوث د ددط هسو د د د يد د د ا س د ددل سد د د ا و د د د‬ ‫أ ددد‬
‫ت د د د ا صد د ددس ا س س د د د ا ص د د د نت ناد د ددة امد د ددو ب د د د‬ ‫ند د ددور د د ددة اها د د دوا د د د‬ ‫ا شد د ددطد‬
‫ا د د ددت ا اطي د د ددا سد د د د ن ي د د ددي ا م أه د د ددت‬ ‫س دددد‬ ‫(‪.)225‬‬ ‫ارد د د د ي ا شد د د دواك ا سد د د د‬
‫ا كل د د‬ ‫عشد دديل ن د د‬ ‫ا س دد‬ ‫س د د اي سس د د يلدد د‬ ‫ااست د د اصد ددط م اي‬ ‫سو د ددة ن س د د‬
‫دط ناد ددة ا د ددل ا ءس د د ا ل خاس د د‬
‫دط سد د ا‬
‫أهد ددتث ا اطيد ددا اغسسد د ا‬ ‫ا سط س د د عشد دديل و د د ه‪ .‬هس د د‬
‫ا يط ي د د د ا الاسد د ددتي‬ ‫خسد د ددم ا اطيد د ددا ا و د د د‬ ‫ا يط يس د د د ات د د د ه ا لىد د ددس ا راءد د ددكس س ‪ .‬هس د د د‬
‫ا د د د د ددة ا ط د د د د د‬ ‫د د د د دطائسا ‪-‬ا راءد د د د ددكس‬ ‫اص د د د د د اط ا‬ ‫ي د د د د د ن اس د د د د د ا اءد د د د ددو ا ءس د د د د ددس‬
‫د دطائسل‬ ‫د دطائساس ‪ .‬د ددسس د د ا سمءد ددا ما د د اش د د خا ي د د ا اا د د ا س س س د د ا م و د د س د د‬ ‫ا‬
‫د د دطائسل ا د د ددطه ناد د ددة‬ ‫ي د د د ي د د د يء د د د ة بد د د د‬ ‫او د د ددس اي‬ ‫ا رس د د د ا شد د ددط ا صد د ددهسوا‬
‫ا راءكس س ‪.‬‬ ‫ي ات‬ ‫هء‬

‫د د ددل د د ددو هى د د د خي‬ ‫اد د ددت م ا د د ددطه س د د د ا شد د ددطد ا‬ ‫سس د د د ا ا د د د سس ا م د د د‬

‫س د ددت م ا د ددطه ا ل د ددط ش د ددط‬ ‫د ددس و ا اطي د ددا وك ع د ددي ا ل د ددوي‬ ‫د ددسس أ د ددت و وا ‪ .‬خ د د د‬
‫هد د د اء د ددسة د د د ال يد د د و د ددًم املس د ددك يصد د د مه ا لويسد د د ‪.‬‬ ‫س اهد د د ن سد د د‬ ‫هىد د د خاه‬
‫اشط ا مى خ ‪.‬‬ ‫سس بهت‬ ‫املسك ا ص ح‬ ‫بهت‬ ‫ا مى خ‬ ‫أي أ ا هس‬

‫ه سغ سو ه‪.210‬‬ ‫بك‪ .‬بط ت ءي‬ ‫(‪ )225‬يطا‬

‫‪147‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ا ت ا اطيدا دة دت ا ميد‬ ‫نوم‬ ‫ي‬ ‫اخ ا ا ت ناة ا ملسل ا ا س‬ ‫س وا‬

‫كددسح عيددل يدد‬ ‫ددو يءددسة رددطس اواددي ات ددت سد د ا ءس د ا يط يسدد ا لويسدد ا تت ددت‬
‫ن من اط اخ نادة ا يدس ا ر دط ا اطاي دوي ا تت دت‬ ‫أوثط‬ ‫اخاي ءا ت ي عشل‬ ‫يس خ ي س‬
‫ً خاد م أ و د ‪ .‬ا م‬ ‫ا يط يس ‪ .‬سلت نس س ي صا يءاش خ ا ي ا لوي‬ ‫س ا ءس‬
‫عء ا ىدس‬ ‫يءا ط س ي ص أوثط ي أخ س أ بس‬ ‫ي يال سساس ‪ Mike Phelan‬ا ي‬
‫دداط ‪ McMaster‬ن د ها نددس‬ ‫اراص د م ا اوانددل ي د خ ددس ارام ي د ‪ .‬ا ث د ا ي و‬
‫ار دداطااستس ا م س د ‪ .‬ا د ي أ د ج عددي ا اطيددا س د ‪ 22‬آجاخا ي د خ ‪ 2018‬ناددة اددو اط ‪.‬‬
‫او بو او ‪.John Bolton‬‬ ‫نس س ا صا ا طال ا ث‬

‫اسسد د ددس ا ت هد د ددوخي ا اشد د ددت بو اد د ددو ا صد د ددا يس د د د ا د د ددا طاخ ا اطاي و د د د‬
‫د د د د د خ سد د د د د‬ ‫د د د ددا و يوائ د د د د د‬ ‫أنس د د د ددت د د د ددطج ا د د د دداطااستس ات د د د ددت سد د د د د ا سد د د د د ‪2019‬‬
‫أوثط هت ‪.‬‬ ‫ا‬ ‫ة‬ ‫ا اطااستس اطايا ا‬

‫‪148‬‬
‫أمن قومي‬

‫المالحق‬

‫ ن ريغان إلى ت ار ب‬،‫) أرشيف استراتيجيات األ ن القو ي األ ريكي‬1( ‫لحق رقم‬

National Security Strategy Archive, from Reagan to Trump

2017 Donald Trump National Security Strategy of the United

States

2016 Barack Obama None Produced

2015 Barack Obama National Security Strategy

2014 Barack Obama None Produced

2013 Barack Obama None Produced

2012 Barack Obama None Produced

2011 Barack Obama None Produced

2010 Barack Obama National Security Strategy

2009 Barack Obama None Produced

2008 George W. Bush None Produced

2007 George W. Bush None Produced

2006 George W. Bush The National Security Strategy of the

United States of America

2005 George W. Bush None Produced

2004 George W. Bush None Produced

2003 George W. Bush None Produced

2002 George W. Bush The National Security Strategy of the

United States of America

2001 Bill Clinton A National Security Strategy For A Global

Age

149
 ‫قراءات استراتيجية‬

2000 Bill Clinton A National Security Strategy For A New

Century

1999 Bill Clinton None Produced

1998 Bill Clinton A National Security Strategy For A New

Century

1997 Bill Clinton A National Security Strategy For A New

Century

1996 Bill Clinton A National Security Strategy of

Engagement and Enlargement

1995 Bill Clinton A National Security Strategy of

Engagement and Enlargement

1994 Bill Clinton A National Security Strategy of

Engagement and Enlargement

1993 George H.W. Bush National Security Strategy of the United

States

1992 George H.W. Bush None Produced

1991 George H.W. Bush National Security Strategy of the United

States

1990 George H.W. Bush National Security Strategy of the United

States

1989 George H.W. Bush None Produced

150
‫أمن قومي‬

‫لحق رقم (‪ )2‬أهم ق اررات وتصريحات دونالد ت ار ب اتجاه القضية الفلسطيني‬

‫الق اررات والتصريحات‬ ‫التاريخ‬

‫د د ئ يد د خئ ددسس‬ ‫ا ددت ا اطي ددا ع د د ا ط ن ددمر عس ددت ااا د د‬ ‫ن ددطج ا د دطئسس ا يط يد د‬ ‫‪ 25‬يناير ‪2018‬‬
‫أ‬ ‫اسدو‬ ‫سد‬ ‫ي ادته ار اصد ا سد‬ ‫طائسا ب س يس اا س و ناة د ي‬ ‫ا وه اخ ا‬
‫ادتول سد‬ ‫س اءاك ا و س ي‬ ‫ا‬ ‫ن امو ل ا ء نتا‬ ‫ااو‬ ‫ا امت‬ ‫ا وري‬
‫‪.‬‬ ‫و خ ااال ا ر‬ ‫ا لت‬ ‫طائسل انا خ يت‬ ‫ً ي‬ ‫ير‬

‫دت سسهد الدل ا ءدر خ دل‬ ‫ا سءد‬ ‫ا د سد ا ط د‬ ‫طائسل م ل‬ ‫ه خ ي يال ب س‬ ‫‪ 22‬يناير ‪2018‬‬
‫اه ي ن ‪. 2019‬‬

‫ئً ااه سس ت ه‬ ‫اراءكس سس‬ ‫س اغط ته ناة او اط هت اطايا علرم ا ء نتا‬ ‫‪ 3‬يناير ‪2018‬‬
‫ا تسون ‪.‬‬ ‫الت ط ا اها اط‬

‫يد ا‬ ‫ه ا لكدو ي يد ا اد ه ا دة ااد ئ نيءدس‬ ‫لوم يء و ا طائساسو ا‬

‫ا راءكس س س ا لى ي اري س ‪.‬‬ ‫ا لس‬ ‫اىس‬

‫دطائسل نادة ا دط‬ ‫ن ند‬ ‫ا اطيدا ع لدت‬ ‫ناة انا اط‬ ‫اربسم ع و و‬ ‫اسهت ا س‬ ‫‪ 23‬ديسمبر ‪2017‬‬
‫وااس د ر أاهد‬ ‫اساد‬ ‫ا سد ‪ .‬سد ا سدو ا اد‬ ‫د‬ ‫سدط يد‬ ‫يد ا ىددغل يد ا مارد‬
‫ا امت ‪.‬‬ ‫ا وري‬ ‫س‬ ‫اص ح أ م بات ا‬ ‫ا لل ر خاه ة ا لت‬

‫طائسل‪.‬‬ ‫نن‬ ‫اطايا ع لت‬ ‫هل انا اط‬ ‫اري ا امت عا ا س‬ ‫خسى‬ ‫‪ 21‬ديسمبر ‪2017‬‬

‫طاخ اطايا عشا ا لت‬ ‫‪ 6‬ديسمبر ‪2017‬‬

‫سادده الددل ا ءددر خ ا يط يسد ‪ .‬يامددتي‬ ‫دطائسل‬ ‫ن ند‬ ‫يسادط ا اطيددا خ د س ع لددت‬
‫ا امددت ‪ .‬صددط ا اطيددا أ وكواددي‬ ‫سددم هارد ا وريد‬ ‫يد ا ددت م ا سط سد‬ ‫ا امد اط‬
‫اسط ل اهو ا اونل ة اار د ً ‪.‬‬

‫ا ءً ‪.‬‬ ‫ااو ل س يم‬ ‫ست أيط ي‬ ‫ا خ ت و ط ناة أخ‬ ‫‪2017‬‬ ‫‪ 25‬أغسط‬

‫يم دو‬ ‫و سط ي خئسس ا وه اخ ار طائسا ب س يس اا اس و ا طئسس ا راءكس‬ ‫ااا‬

‫ي د يس د‬ ‫ار اد اه عمدل ا دت اس‬ ‫يواندا ن اسد ا ءدً‬ ‫‪ .‬س ظل يس‬ ‫ن‬
‫ً اتي ‪.‬‬ ‫خان ن اس ا ءً عتا اط ي هث‬ ‫نت خ‬

‫ا امدت دت ا ءدما يد يتادس هلدود‬ ‫ا دت ا اطيدا يد أ ا وريد‬ ‫ام خ اخ ا دطئسس‬ ‫‪ 6‬يونيو ‪2017‬‬
‫ي د ا امددت ي د د ا هددة ا هس د ي د اصددري ا د ك با سددسم اااه و د‬ ‫ا اد ع‬ ‫اراءد‬
‫ناة ا طائسل‪.‬‬ ‫سط ا س‬ ‫ا هت‬ ‫ا تييا اوخ س‬

‫ي د أ ه ددة الددل ا ءددر خ ا يط يسد سد‬ ‫ا دطئسس ا اطيددا و د ناددة نرد ا يد ا لددوي‬ ‫‪ 1‬يونيو ‪2017‬‬
‫طائسل ي ال أبسا ة ا لت ‪.‬‬

‫‪151‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ه خ ه ئل ا طاد ا صا ا اد خي ا مط د ‪.‬‬ ‫طائسل‬ ‫ا ت اطايا ة‬ ‫ه خ ا طئسس‬ ‫‪ 23-22‬ايو ‪2017‬‬

‫ه ه ئل ا طاد‪.‬‬ ‫و أ م خئسس أيط ي‬

‫د د ئ ي د د ا د دطئسس‬ ‫سلد ددت ااا د د‬ ‫مدد‬ ‫د دده خ ا اطيد ددا ا اخ د د ا راءد ددكس س س د د بس د د‬
‫‪.‬‬ ‫يم و ن‬ ‫ا راءكس‬

‫ا ددت ا اطيددا يد ا ط‬ ‫سلددت يد‬ ‫ا بددسم‬ ‫دده خ ا سد‬ ‫يم ددو ن د‬ ‫ا دطئسس ا راءددكس‬ ‫‪ 3‬ايو ‪2017‬‬
‫نمر ‪.‬‬

‫ا س يد د ا يط يسد د‬ ‫ت د د ا شد د‬ ‫ا د د أيد د‬ ‫أ ل ددة ا ئ ددا ا د دطئسس ا يط يد د ي ي ددال بد د س‬ ‫‪ 26‬ارس ‪2017‬‬

‫دطائسل ي د د‬ ‫ند‬ ‫ا امددت ع ددتس‬ ‫ا وري د‬ ‫د ا ي ددتا ناددة ا ا اهي د‬ ‫دطائساس‬ ‫ا‬
‫ا طا ي ا و ي ا طاا ‪.‬‬

‫ا بسم س ا ا ط ا صمر‬ ‫طائسا ب س يس اا س و ة ا س‬ ‫ه خ خئسس ا وه اخ ا‬ ‫‪ 15‬فبراير ‪2017‬‬

‫يد د ا ام ددت‬ ‫ي د د ند د ا ي ددس ا سد د‬ ‫ددت ا د دطئسس ا يط يد د نا ددة ه ددل ا ددت اس‬ ‫ر‬
‫أاكواسو اواسط س ‪ Antonio Guterres‬ة ا ام ط ي ا الا ن هل ا ت اس ‪.‬‬

‫ت ر ييو يرستا ي أال ا اونل ة ً ‪.‬‬ ‫س ا ءاو‬ ‫يصطج اطايا عا ا‬ ‫‪ 2‬فبراير ‪2017‬‬

‫طائسل و هاة ااءا ي ص ‪.‬‬ ‫نطج اطايا عااي يتا أ ا لة‬ ‫‪ 28‬ديسمبر ‪2016‬‬

‫س د ا ىددر‬ ‫دطائسل أ ا لددة يءدداو‬ ‫يصددطج ا اطيددا س د ه ااددي اراال بس د اءدداكس‬ ‫‪ 21‬ارس ‪2016‬‬
‫ا غط س ‪.‬‬

‫ا بتي اشسا‬ ‫ة اسن‬ ‫لل ا ءر خ ا يط يس‬ ‫يصطج اطايا س ه ااي اراال بس‬ ‫‪ 21‬ارس ‪2016‬‬
‫‪.‬‬ ‫ا سهو ي‪-‬ا لت‬

‫‪152‬‬
‫أمن قومي‬

‫املراجع واملصادر‬

‫أولا الكتب العربية‬

‫د د دداطااستس‬ ‫ا ت س د د د ا ل د د د ط ا سا د د د ‪-‬ا تباوي د د ددس ا‬ ‫أب د ددو ن د د د يط ند د ددً ‪ )2004( .‬ا سً د د د‬ ‫‪)1‬‬
‫‪-‬ا خ ‪.‬‬ ‫ن‬ ‫اخ ا شط د ا شط ا اوه‬
‫د د ددة ا سا د د ددو ا ءس د د ددس ا د د ددتاخ ا ت يسسد د د د‬ ‫ساد د د د ‪ )1999( .‬يلتيد د د د‬ ‫ب د د ددت ي يم د د ددت‪ .‬يط د د د د‬ ‫‪)2‬‬
‫ي تخ ‪.‬‬ ‫ا ب اط س س ‪-‬ا‬
‫د د ددل س د د د ظد د ددل ا ءس د د د ا ل خاس د د د ا د د دطئسس ا اطيد د ددا‪..‬‬ ‫مش د د د ‪ )2017( .‬ا شد د ددطد ا‬ ‫بال د د د‬ ‫‪)3‬‬
‫ا ءس د د د ا ل خاس د د د ا يط يس د د د‬ ‫د د ددل سد د د ظد د ددل أا د د ددتا‬ ‫ا شد د ددطد ا‬ ‫اد د د‬ ‫أي يء د ددال ل س د د د‬
‫بط س ‪-‬أ اس ‪.‬‬ ‫ا سط‬ ‫ا ط ه ا تي ل اط‬
‫د د ددطاي ا ي د د د ا لد د ددو‬ ‫اءس د د د ا ل خاس د د د‬ ‫سد د ددوهي‪ )2013( .‬ا الكد د ددسل ار د د دداطااست‬ ‫هءد د ددس‬ ‫‪)4‬‬
‫ا ل ط ‪-‬يصط‪.‬‬ ‫ا امت ا يط يس ا وجا ييا يتبو‬ ‫ات م‪-‬ا وري‬
‫د د دداطااستس ا يط يسد د د د ا تت د د ددت ا اسد د د د‬ ‫ا‬ ‫ن د د ددت ا لد د د د ك هس د د ددا‪ )2003( .‬ب د د ددس ااهسد د د د خ‬ ‫‪)5‬‬
‫‪-‬ا خ ‪.‬‬ ‫ن‬ ‫ا شط ا اوه‬
‫د ددطد أ د ددل ياغس د ددط يد د د‬ ‫د د دطائساس ا يط يسد د د سد د د‬ ‫ا‬ ‫ن د ددط ن د ددت ا تد د دوا ‪ )2017( .‬ا سً د د د‬ ‫‪)6‬‬
‫ا ت اخ د د د د د د‬ ‫عمد د د د د د ث ا ءس د د د د د د‬ ‫د د د د ددط ا ط د د د د دده ا راء د د د د ددكس‬ ‫ا ن د د د د ددت ا‬ ‫ب د د د د ددس الد د د د د د خ‬
‫اخ هللا‪-‬ساءكس ‪.‬‬ ‫اطااستس ‪-‬يء اخ‬ ‫ا‬
‫د ددط اخ‬ ‫ا ت سد د د ا‬ ‫ا تهئسد د د ا اسد د د س د د ا سً د د د‬ ‫ن د ددت ا لد د د خ‪ )2010( .‬ا لط د د‬ ‫سه د د‬ ‫‪)7‬‬
‫‪-‬ا خ ‪.‬‬ ‫ا شط د ن‬
‫د ددط‬ ‫ا تت د ددت ا‬ ‫ا لد د د ا سد د د‬ ‫د د د اا غاو‬ ‫سو و يد د د‬ ‫د د د نو يمس د ددة‪ )2015( .‬أ ط هد د د‬ ‫‪)8‬‬
‫ا ط س‪-‬ا ءسو ي ‪.‬‬ ‫ا موث ا ت اخ‬ ‫يط ه ا س‬
‫اخ عد د د د د خاا‬ ‫يم د د د ددت‪ )2016( .‬ا ا ار د د د دداطااست ا يط يد د د د د عس د د د ددت ا سد د د د د ‪2008‬‬ ‫ا لسءد د د د د‬ ‫‪)9‬‬
‫ا ط س‪-‬ا ءسو ي ‪.‬‬ ‫ييا ا س سي‬ ‫أ ي أا وجا‬
‫د ددط ييا د د د ا هىد د د ا ص د ددط‬ ‫‪ )10‬يم د ددت د دداس ا ء د ددست‪ )1998( .‬اماس د ددل ا ءس د د د ا ل خاسد د د ا‬
‫إل‪ 2‬ا ل ط ‪-‬يصط‪.‬‬

‫‪153‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ا ام د د د ددت‬ ‫ا ءس د د د د د ا ل خاسد د د د د اوريد د د د د‬ ‫‪ )11‬ي ء د د د ددة ي د د د ددسً ‪ )2013( .‬ا د د د ددواغط ا يط يد د د د د‬

‫ا ل ط ‪-‬يصط‪.‬‬ ‫ط ييا يتبو‬ ‫ا‬
‫ا ساس د د د د‬ ‫ي ش د د ددو اخ أو ي سد د د د ا ت اخ د د د د‬ ‫د د د دداطااستس‬ ‫د د د د ظ ‪ )2000( .‬ا د د ددواسه سد د د د ا‬ ‫‪ )12‬اس د د د د‬
‫اطااستس ‪ -‬س ‪.‬‬ ‫ا موث ا‬
‫‪-‬ا خ ‪.‬‬ ‫ن‬ ‫ا شط ا اوه‬ ‫اخ ه اط‬ ‫ا ل خاس‬ ‫أه ت‪ )2011( .‬ا ءس‬ ‫‪ )13‬ا سس‬
‫ارو ي سد د د ا سط سد د د ا راوهد د د سد د د‬ ‫ن د ددًج‪( .‬ب د ددت ) ي د ددتول د ددة ا ر د ددط ار د دداطااست‬ ‫‪ )14‬اس د ددو‬
‫ا تا خا‪.‬‬
‫ثاني ا الكتب األجنبية‬
‫( ) أا د د ددوخ‬ ‫د د دداطااستس ا يط يسد د د د ال د د ددط ا مد د د د ي ا سش د د ددط‬ ‫أاد د د د او ‪ )2003( .‬ا‬ ‫أ ا د د ددس‬ ‫‪)1‬‬
‫ا ل ط ‪-‬يصط‪.‬‬ ‫ا تاس ا ناة اثل س‬ ‫يم ت ب اط س ويم ت ا ت‬
‫د د د دداطااستس ا مت ثد د د د ( ) يم د د د ددت بد د د د اط س ا تد د د دده‬ ‫اخ ‪ .‬آو د د ددط ‪ )1985( .‬خ ا ا‬ ‫د د ددطم‬ ‫‪)2‬‬
‫‪.‬‬ ‫ا شط بسط ‪-‬‬ ‫ء ا سط س ات اخ‬ ‫ا م ا‬
‫ي د د د د اطاد د د ددا‬ ‫ه سغ سد د د ددو‪ )1999( .‬خ س د د د د ا شد د د ددكطا ا د د ددطه ا ءد د د ددسكط ا يط يس د د د د‬ ‫بط ت ء د د ددي‬ ‫‪)3‬‬
‫د د د ددط يط د د د دده ا ت اخ د د د د د‬ ‫إل‪ 2‬ا‬ ‫ا سء د د د دديط‬ ‫ناسهد د د د د اسوا د د د دداطااستس ( ) يط د د د دده ا ت اخ د د د د د‬
‫‪.‬‬ ‫بسط ‪-‬‬ ‫ا سءيط‬
‫د د د دداطااستس أيط ي د د د د أهي د د د د ا ءد د د دداك ا س س د د د د ( )‬ ‫ه سغ سد د د ددو‪ )2012( .‬خ د د د د‬ ‫بط ت ءد د د ددي‬ ‫‪)4‬‬
‫‪.‬‬ ‫بسط ‪-‬‬ ‫ا سط‬ ‫ل اا ط اخ ا ا‬ ‫س‬
‫ا ت س د د د د ( ) يم د د د ددت ند د د ددر خ‬ ‫ا سً د د د د‬ ‫د د د دديو ‪ .‬آود د د ددط ‪ )2014( .‬الط د د د د‬ ‫بوخاشد د د ددسل‬ ‫‪)5‬‬
‫ا ل ط ‪-‬يصط‪.‬‬ ‫ااطا‬ ‫ا ط ه ا لوي‬
‫د د ددتا ي ااسا د د ددس ا ثل سد د د د‬ ‫د د دداسر ‪ )2015( .‬ا لويسد د د د ( ) يم د د ددت ا ت د د ددتي اخ‬ ‫اط ه د د د د‬ ‫‪)6‬‬
‫ا ل ط ‪ -‬يصط‪.‬‬
‫ا ا د د ددو ( ) ي د د د د‬ ‫ا ت سد د د د ا الصد د د د‬ ‫ا سً د د د د‬ ‫ا د د ددس ‪ .‬آو د د ددط ‪ )2016( .‬الط د د د د‬ ‫ا‬ ‫‪)7‬‬
‫ا ت ه ‪ -‬كط‪.‬‬ ‫ا ءس‬ ‫اخ‬ ‫عم ث‬ ‫ط ا ط ه ا سط‬ ‫ا لى اط ا‬
‫ا ت سد د د‬ ‫د د ددس س د د د ا سً د د د‬ ‫اسد د ددطي‪ )2008( .‬ا ر د د د س ا‬ ‫ي د د د خا ‪ .‬أ ر د د د‬ ‫د د ددط رس‬ ‫‪)8‬‬
‫عم ث ب ‪-‬ا ي اخ ا سط س ا امت ‪.‬‬ ‫يط ه ا لاس‬
‫ياغس د ددط ( ) أه د ددت يم د ددو‬ ‫ا د ددوخ ‪ )2016( .‬ا ي اط وخ د د د ا ت هوخ د د د سد د د ند د د‬ ‫سط يد د د‬ ‫‪)9‬‬
‫ا ل ط ‪-‬يصط‪.‬‬ ‫ا تاخ ا صط ا ا اس‬

‫‪154‬‬
‫أمن قومي‬

‫د د دداطااستس ا د د ددطه ني اط وخ د د د د ا يط يسد د د د ( ) يط د د د دده‬ ‫آ د د ددسيس‪ )2002( .‬ا‬ ‫‪ )10‬ود د د د س سيو‬

‫ا ل ط ‪-‬يصط‪.‬‬ ‫ار اطاوس‬ ‫ا ت اخ‬
‫يصد د د د خ‬ ‫د د ددواس ‪ )2004( .‬ا ءس د د د د ا ل خاسد د د د ا يط يسد د د د‬ ‫اشد د د د خ ه‪ .‬ا د د ددو‬ ‫ستاد د د د‬ ‫‪)11‬‬
‫ا تا د ددس ا نا د ددة اثل س د د د‬ ‫ااطا د د د‬ ‫ا ش د ددط ا ل د ددوي‬ ‫ناد د ددو‬ ‫ا تاواسد د د ( ) ن د ددت ا و د د د‬
‫ا ل ط ‪-‬يصط‪.‬‬
‫( ) ن د د ددت ا د د ددط أه د د ددت ا هس د د د‬ ‫‪ )12‬طاد د دده سط خ د د ددال‪ )2011( .‬ا لويس د د د س د د د ا ءس د د د ا ا د د د خ‬
‫ا ل ط‪.‬‬ ‫ا س ي لصوخ ا ثل س‬
‫ا ب د د ددسم سد د د د نه د د ددت ا اطي د د ددا ( ) د د ددط‬ ‫ىد د د دا ا سد د د د‬ ‫ي يي د د ددل‪ )2018( .‬اد د د د خ‬ ‫دد د د‬ ‫‪)13‬‬
‫اءل اوه س ا هوخ يصط ا سط س سلل‪.‬‬ ‫ا شط بسط ‪-‬‬ ‫ااوه‬ ‫ا ك ون‬
‫يماطسد د د ددو ا ي د د د د ا لد د د ددوي ا ار سد د د ددط ار د د د دداطااست‬ ‫د د د دداطااستس‬ ‫د د د د خي آخ‪ )2011( .‬ا‬ ‫‪ )14‬ي د د د د ط‬
‫ات اخ د د د‬ ‫د د ددط يط د د دده ا ي د د د اخ‬ ‫ا‬ ‫د د دداطااستس س د د د ا لد د ددط ا م د د د ي ا سشد د ددط‬ ‫ا‬ ‫ند د ددس‬
‫أبو ظ ‪-‬ا ي اخ ‪.‬‬ ‫اطااستس‬ ‫ا موث ا‬
‫ثالثا الدوريات والمجالت العلمية‬
‫ا ب د د ددسم يل باد د د د يد د د د اس د د ددو اشويء د د ددي‬ ‫اس د د ددو ‪ )2016( .‬ا اطي د د ددا سد د د د ا سد د د د‬ ‫اشويء د د ددي‬ ‫‪)1‬‬
‫د د د او أ ما يءد د د ط‬ ‫ا وه د ددت ا سط سد د د ا س د ددت ‪454‬‬ ‫يط د دده اخ د د د‬ ‫يتاد د د ا ء د ددال ل ا سط د د د‬
‫‪.2016‬‬
‫يء د د ددال ل ا ءس د د د د‬ ‫ا د د ددترر‬ ‫ا د د ددت ا اطي د د ددا ا لارسد د د د‬ ‫ا د د ددطاس سد د د دواه‪ )2016( .‬خئ د د د د‬ ‫‪)2‬‬
‫او أ ما يء ط ‪. 2016‬‬ ‫ا ست ‪454‬‬ ‫يتا ا ءال ل ا سط‬ ‫ا يط يس‬
‫يتا د د د‬ ‫ا اد د ددتانس‬ ‫د د د اط أ س د د د س د د د ا ا د د د ئ‬ ‫ا يط يس د د د‬ ‫ه د د د سر ه د د د (‪ )2016‬اراال ع د د د‬ ‫‪)3‬‬
‫د د د د او أ ما يء د د د د ط‬ ‫ا سد د د ددت ‪454‬‬ ‫ا وهد د د ددت ا سط س د د د د‬ ‫يط د د د دده اخ د د د د‬ ‫ا ءد د د ددال ل ا سط د د د د‬
‫‪.2016‬‬
‫يد د د د‬ ‫د د دداطااستس ا ي سد د د د ا يط يسد د د د عس د د ددت ا م د د ددط ا د د د د خ‬ ‫هش د د ددو ا د د ددوخ ا د د ددت ‪ )2013( .‬ا‬ ‫‪)4‬‬
‫اصد د ددتخ ن د د د ا يس د د د‬ ‫س د د د اط ا ءس د د د ا ل د د د او‬ ‫ا ارد د ددط د د ددة ا هس د د د ‪ 2012-1990‬يتا د د د‬
‫اوا ‪.2013‬‬ ‫ا ست ا ا‬ ‫نتي يط ج‪ -‬خ ا‬
‫ي د د ددة (‪ )2008‬أ د د ددط ن ي د د ددل لص د د ددس ا د د د دطئسس سد د د د ا ءس د د د د ا ل خاسد د د د ا يط يسد د د د‬ ‫ها د د ددو‬ ‫‪)5‬‬
‫ي اء د دداسط س د ددط ي شد د ددوخ‬ ‫د ددط بد د ددوك خ د د د‬ ‫ا د ددوخ‬ ‫اخ د د د يل خاد د د سه د ددتا بسد د ددل ا ا د ددو‬
‫ا يس يم ت وىط‪-‬عءيط ا تهائط‪.‬‬

‫‪155‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫يل با د د د ي د د د‬ ‫ا سد د د‬ ‫ا يط ي د د د‬ ‫بد د ددوم‪ )2016( .‬س د ددوه ا اطيد د ددا د د د اط س د د د ا ش د ددهت‬ ‫ددد‬ ‫‪)6‬‬
‫ا س د د ددت ‪454‬‬ ‫أا د د ددطه ا مد د د دواخ سد د د د خ أبد د د د ن د د ددسا يتاد د د د ا ء د د ددال ل ا سط د د د د‬ ‫ب د د ددوم د د د د‬
‫و او أ ما يء ط ‪. 2016‬‬
‫ا د د د ددت ا اطي د د د ددا ا سه د د د ددت‬ ‫ا ءس د د د د د ا ل خاسد د د د د ن د د د ددت‬ ‫ي د د د ددة‪ )2016( .‬اواهد د د د د‬ ‫د د د دداس‬ ‫‪)7‬‬
‫ا ل ط ‪ -‬يصط‪.‬‬ ‫اطااستس‬ ‫ا‬ ‫ا ءس س‬ ‫ا صطي ات اخ‬
‫د د د د عسد د د دت ند د د د ‪2003‬‬ ‫د د دداطااستس ا ءس د د د د ا ل خاسد د د د ا س اط سد د د د‬ ‫ند د د د ج‪)2012( .‬‬ ‫دددد‬ ‫‪)8‬‬
‫ا يس عغتا ‪-‬ا سطاد‪.‬‬ ‫ا ست ا م ي ا ل ءو‬ ‫س‬ ‫اخ‬ ‫يتا‬
‫يتا د د د ا ءد د ددال ل‬ ‫ا ط اددد‬ ‫اخ ا اطيد د ددا أسط لس د د د ا اصد د ددو اخ‬ ‫يصد د ددكرة‪)2017( .‬‬ ‫نددد ي‬ ‫‪)9‬‬
‫او أ ما يء ط‪.‬‬ ‫ا ست ‪466‬‬ ‫ا سط‬
‫د د د ددت‬ ‫د د دداطااستس ا يط يس د د د د ا س سد د د د ا د د د ددا طاخ ا م د د ددط‬ ‫‪ )10‬ن د د ددت ا سل د د ددس ه د د د ددا‪ )2017( .‬ا‬
‫ا ل ط ‪-‬يصط‪.‬‬ ‫يتا أيا س ا س‬ ‫ا ءس س‬ ‫يط ه ا مى خ ات اخ‬ ‫ا خ‬
‫ا طئ د د د ددس ا يط يس د د د د ا عس د د د د ا ا خ لس د د د د ا ءس د د د ددس‬ ‫‪ )11‬ا س د د د ددو اى د د د د م‪ )2017( .‬اراال ع د د د د‬
‫ا ست ‪ 459‬آي خ ا ي و ‪.2017‬‬ ‫يتا ا ءال ل ا سط‬ ‫ا ت اوخ‬
‫ا سطسس د د د د اوا سس د د د د ا اس اط س د د د د س د د د د الط د د د د ا سً د د د د‬ ‫‪ )12‬نلسد د د ددل ند د د ددر ‪ )2015( .‬ا امد د د ددور‬
‫ا تاد د ددت ‪ 42‬ا سد د ددت ‪ 1‬ا ت يسد د د د‬ ‫ا ت س د د د ا س ند د ددط يتاد د د د ا ساد د ددو ا اء د د د اس اراا نسد د د د‬
‫‪.‬‬ ‫ا خ ‪-‬ن‬ ‫ا خ اس‬
‫ند د د د ا لى د د ددس ا راء د د ددكس س‬ ‫خ يت وند د د د ب د د ددط يس ا ءس د د د د سد د د د‬ ‫‪ )13‬د د د د نو يمس د د ددة‪)2016( .‬‬
‫ند د د ددت ‪49-48‬‬ ‫– د د دده يتا د د د د يط د د دده ا الك د د ددسل ا راء د د ددكس‬ ‫يط د د دده ا الك د د ددسل ا راء د د ددكس‬
‫ه ‪-‬ساءكس ‪ 22 .‬س اط ط ‪. 2016‬‬
‫د د د ددطي يم د د د ددت يتس د د د ددت‪ )2016( .‬ا ءس د د د د د ا ل خاسد د د د د ا يط يسد د د د د ‪ -‬اخ د د د د د الط د د د د د‬ ‫‪ )14‬يم د د د ددت‬
‫ا ت يس ا ءا صط ‪ -‬ا سطاد‪.‬‬ ‫ات س‬ ‫ا تا ا ءس س‬ ‫اماساس‬
‫ا د ددت ا اطي د ددا‬ ‫س د د د ا اخ اريط يسد د د ا تت د ددت سد د د نه د ددت ا د د دطئسس‬ ‫‪ )15‬يم د ددت يسا د دده‪)2017( .‬‬
‫ات س ‪.‬‬ ‫ات ه ا سطاد ا تا ا ءس‬
‫رابع ا ورش العمل واللقاءات المسجلة‬
‫س د د د خ د ددس ا ل خاسد د د اتد د د ه ىد د د ي‬ ‫ط د د د ‪ )2017( .‬خ د د د ن د ددل عس د د دوا‬ ‫ه ر ي ااء د ددي ي‬ ‫‪)1‬‬
‫ا خ س د د د د ‪ 11‬د د د د ط ‪ 2017‬ي ء د د د د ع د د د د م د د د ددال‬ ‫د د د ددل ا لىد د د ددس ا راءد د د ددكس س‬ ‫ا شد د د ددطد ا‬
‫ه ‪-‬ساءكس ‪.‬‬ ‫ك‬ ‫اطااستس‬ ‫ا‬ ‫ات اخ‬

‫‪156‬‬
‫أمن قومي‬

‫ا سط د د د ناد د ددة د د د د ‪ BBC‬با د د د خ ‪ 10‬يد د د د خ‬ ‫يل با د د د ي د د د أه د د ددت ا كس د د د نىد د ددو ا سءد د د د‬ ‫‪)2‬‬
‫‪ 2018‬س بطا ي ‪.Hardtack‬‬
‫خا ساا الصحف والجرائد‬
‫اخ ا د د د دطئسس ا اطي د د ددا اماس د د ددل سد د د د‬ ‫د د دداطااستس ا يد د د د ا ل د د ددوي‬ ‫ا تط د د د د ي ناد د د د ‪)2018( .‬‬ ‫‪)1‬‬
‫ا ست ‪ 7940‬ا ء ا ث ث ا سشط ‪.‬‬ ‫اط ت ا ي ا راءكس س‬ ‫ا ىو‬
‫اط د د د د ددت ا ل د د د د ددت ‪ 102 )2018( .‬يد د د د د د أنىد د د د د د ا د د د د ددواغط ا يط يد د د د د د يكد د د د د د و ا اطي د د د د ددا‬ ‫‪)2‬‬
‫ن ا اط ا ا ت س ‪ 9‬س اط طا إل ‪. 2018‬‬ ‫ع ر ا طاخ س‬
‫اط د ددت ا يد د د ا راء د ددكس س اش د ددط س د د د‬ ‫اوي د ددس ‪ ..‬بس اوي د ددس ‪ ..‬ط وي د د ددس‬ ‫هءد د د ا ك د ددل‬ ‫‪)3‬‬
‫‪ 4‬أبط ل ‪. 2018‬‬
‫أ ا د ددو‬ ‫اد ددو ع د د خ‬ ‫ا د ددت ا اطيد ددا ا ملسل د د‬ ‫د ددو‬ ‫ند ددمسر ا مس د د ا ءد ددسو ي ‪ )2017( .‬ي د د‬ ‫‪)4‬‬
‫‪ 25‬ا وه ‪.2017‬‬ ‫يسااط‪ ..‬ا طئسس أ ا اتخ ج اشط و ا ثً‬
‫ا امد د ددت ا د د د د‬ ‫ا د ددت ا اطيد د ددا‪ ...‬خئد د ددسس ا وري د د د‬ ‫د د ددو‬ ‫ن د ددمسر ا ه د د د خ ا ا اس د د د ‪ )2016( .‬ي د د د‬ ‫‪)5‬‬
‫ا ‪.2016‬‬ ‫‪45‬ج اشط س ‪ 9‬اشط‬
‫س د ددث ‪ .‬ا اخ ا يط يسد د د ا تت د ددت يء د ددال ل ارارد د د د ا د ددو ي ا اطاد د د‬ ‫ط د د دو هءد د د ‪ .‬ن د ددسوا‬ ‫‪)6‬‬
‫يتاد د د ا يسد د د ا ءا ص د ددط ات اخ د د د‬ ‫ار اصد د د ي‬ ‫اش د ددت ت ا سلو د د د‬ ‫ب د ددس يش د ددهتي ا غد د د‬
‫ا ست ‪ 60‬ا ءا صط ‪-‬ا سطاد‪.‬‬ ‫ا سط س ا ت س‬
‫اط د د دت ا غد د ددت ا خ اس د د د ا ل د د ددسس ‪15‬‬ ‫سد د ددط ا اس اط س د د د‬ ‫ن د دده أه د د ددت ا سد د ددل‪ )2018( .‬ا هس د د د‬ ‫‪)7‬‬
‫إل ‪.2018‬‬ ‫س اط طا‬
‫د د د ددطي يم د د د ددت يتس د د د ددت‪ )2016( .‬ا ءس د د د د د ا ل خاسد د د د د ا يط يسد د د د د ‪ -‬اخ د د د د د الط د د د د د‬ ‫يم د د د ددت‬ ‫‪)8‬‬
‫ا ت يس ا ءا صط ‪-‬ا سطاد‪.‬‬ ‫ات س‬ ‫ا تا ا ءس س‬ ‫اماساس‬
‫د د ددة أ ي د د د‬ ‫د د دداطااستس ا ي د د د ا لد د ددوي ا يط ي د د د ي د د د اط ي د د د‬ ‫د د د سط‪)2010( .‬‬ ‫يد د ددط س‬ ‫‪)9‬‬
‫اط ت ا اط ا ست ‪ 22 45153‬و سو ‪.2010‬‬
‫ا ص د ددة اط د ددت‬ ‫د ددل‬ ‫ا‬ ‫‪ )10‬يسا د ددو هء د ددس ‪ )2017( .‬ه ئسد د د ا اطي د ددا يس د د د ا غ د ددط س‬
‫‪ 20‬و سوا ا وه ‪.2017‬‬ ‫ا مس ا ءسو ي‬
‫واقع النترنت‬ ‫سادس ا‬
‫د ددط خ ا لد ددو‬ ‫ا لد ددو ا ن د د‬ ‫هد ددت‬ ‫د ددو س ‪ )2017( .‬ا سص د د ا غاسل د د‬ ‫سد ددو‬ ‫ند ددطس ا د د‬ ‫‪)1‬‬
‫ا ل ط ‪ -‬يصط‪.‬‬ ‫ات س‬ ‫يتا ا ءس‬ ‫ا سءيط‬
‫‪http://www.siyassa.org.eg/News/12086.asp.‬‬

‫‪157‬‬
 ‫قراءات استراتيجية‬

‫ سد د د بطاد د د ي ا وااه د د د‬Reverend Al Sharpton ‫يل باد د د يد د د ا ل د ددس آم د د د خ او‬ )2

.2018 ‫ا وا م اسو طاسسال‬ ‫اطايا ناة‬
‫) لد د د ااره د ددوا يد د د ا ئ د ددا خئ د ددسس يط د دده ا ءس د د د‬2017( .Claire Lopez ‫واس د ددط د ددو سه‬ )3
18 ‫د د ن هد ددط با د د خ‬ ‫بطا د د ي‬ ‫دد‬ Claire Lopez ‫اسد ددط د ددو سه‬ ‫ا دد ك‬ ‫ا ي سد د س د د‬
‫ا سواسو‬ ‫ن هط ناة‬ ‫ اشط س بطا ي‬2017 ‫يء ط‬
https://www.youtube.com/watch?v=p6xPStbq-Ys
‫د د د دداطااستس ا اطي د د د ددا ا تت د د د ددت اغ د د د ددطي‬ CIA( ‫) ن س د د د ددل د د د د د بك سد د د د د‬2017( . ‫خ د د د ددس ا س د د د ددو‬ )4
.2017‫ يء ط‬19 ‫ اشط با خ‬RT ‫خ س ا سو‬ ‫ع مط‬
https://arabic.rt.com/world/916454\

‫شدد‬ ‫ا ءس د د ا ل خاس د د ا يط يس د د‬ ‫) ل د د ااره د ددوا ي د د و سد ددط د د‬2017( . ‫ش د د‬ ‫يام د د‬ )5

‫ددد ن‬ ‫ اشد د ددط س د د د بطا د د د ي‬2017 ‫ يء د د د ط‬18 ‫د د د ن هد د ددط با د د د خ‬ ‫بطا د د د ي‬ ‫ددد‬ ‫يام د د د‬
. ‫ا سواسو‬ ‫هط ناة‬
https://www.youtube.com/watch?v=p6xPStbq-Ys
19 ‫د د دداطااستس ا يد د د د ا ل د د ددوي ا يط يد د د د‬ ‫) ا ص د د ددس ا د د ددط نا د د ددة‬2017( . ‫ نط د د د د‬sputnik )6
. 2017 ‫يء ط‬
https://arabic.sputniknews.com/world/201712191028563020
‫بطاد د د ي‬ ‫د ددس‬ ‫ج‬ ‫ د ددل د د د يلتيد د د اص د ددسست ند د د‬.. ‫د د د اساط د ددو‬ )2018( . ‫شد د د‬ ‫) و د ددط‬7
.2018 ‫ آجاخ ي خ‬13 ‫خ س ا سو‬ ‫أ ام أوثط‬
https://arabic.rt.com/prg/telecast/931992%D8%A5%D9%82%D8%A7%D9%84%D8%A9
‫سابعا المراجع األجنبية‬
1. Ahmed, Salman: (2017): Trump’s National Security Strategy: A New
Brand of Mercantilism?, Carnegie Endowment for International Peace,
August 17, 2017
http://carnegieendowment.org/2017/08/17/trump-s-national-security-strategy-new-brand-of-mercantilism-pub-72816
2. Albright, Madeleine. (2018): Will We Stop Trump Before It’s Too Late?,
The New York Times, APRIL 6, 2018.
3. Anthony H. Cordesman. (2017): President Trump's New National
Security Strategy, Center for Strategic and International Studies,
December 18, 2017.
https://www.csis.org/analysis/president-trumps-new-national-security-strategy
4. Bret Stephens. (2018): Gary Cohn’s breaking Point, The New York
Times, MARCH 7, 2018.
5. Churchman, David. (2018): Trump’s First Year: His Top 82
Accomplishments, Newsweek, Jan 22, 2018.

158
‫أمن قومي‬

6. Dinan, Stephen. Sherfinski, David. (2018): House, Senate pass massive

budget increase; vote to end gov’t shutdown, The Washington Times,
Friday, February 9, 2018.
7. Dueck, Colin. (2018): The signal and the noise: Trump’s foreign policy
in year two, American Enterprise Institute, January 10, 2018.
http://www.aei.org/publication/the-signal-and-the-noise-trumps-foreign-policy-in-year-two/
8. Feaver, Peter. (2017): Five Takeaways from Trump’s National Security
Strategy, FP- Foreign Policy, December 18, 2017.
https://foreignpolicy.com/2017/12/18/five-takeaways-from-trumps-national-security-strategy/
9. Feinman, Ronald. (2018): Trump’s First Year: The Long National
Nightmare Is Nowhere Near Over, Newsweek, Jan 22, 2018.
10. Fischer-Baum, Reuben. Vitkovskaya, Julie. (2018): One year of Trump:
How the administration changed American foreign policy, The
Washington Post, Jan. 22, 2018.
11. Fischer-Baum, Reuben. Vitkovskaya, Julie. (2018): One year of Trump:
How the administration changed American foreign policy, The
Washington Post, Jan. 22, 2018
12. Haas j. Lawrence. (2018): Unconventional Wisdom in the Middle East,
American Foreign Policy Council, January 9, 2018.
http://www.afpc.org/publication_listings/viewArticle/3721
13. Hyland, William. (1991): The Case for Pragmatism, 1991 Issue, Foreign
Affairs.
14. Kriner, Douglas. Shen, Francis. (2017): Battlefield Casualties and Ballot
Box Defeat: Did the Bush-Obama Wars Cost Clinton the White House?,
Posted to SSRN on June 19, 2017. Pp1-5.
15. Lissner, Rebecca Friedman, (2017): The National Security Strategy Is
Not a Strategy, Foreign Policy, December 19, 2017.
https://www.foreignaffairs.com/articles/united-states/2017-12-19/national-security-strategy-not-strategy
16. Posen, R. Barry. (2018): The Rise of Illiberal Hegemony, Foreign
Affairs, March/April 2018 Issue.
https://www.foreignaffairs.com/articles/2018-02-13/rise-illiberal-hegemony\
17. PUBLIC LAW 99-433-OCT. 1, 1986, Congress.
18. Rothwell, Jonathan. Rosell, Pablo Diego. (2016): Explaining nationalist
political views: The case of Donald Trump, Posted to SSRN on
November 2, 2016, p4.
19. Sangillo, Gregg. (2016): The New Imperial Presidency, American
University, Washington, December 20016.
https://www.american.edu/ucm/news/2016708-executive-power.cfm
20. The Washington Post. (2018): Trump ousts Tillerson, will replace him as
secretary of state with CIA chief Pompeo, 13 March 2018.

159
 ‫قراءات استراتيجية‬

21. Trump, Donald. (2009): Think Like a Champion, Donald J. Trump with
Meredith McIver, p2.
22. White House. (1994): National security strategy of engagement and
enlargement, The United State of America, July 1994.
23. White House. (2002): The National security strategy of America. The,
September 2002.
24. White House. (2006): The National security strategy of United States of
America, March 2006.
25. White House. (2015): NATIONAL SECURITY STRATEGY. The, Feb
2015.
26. White House. (2017): National security strategy of the United States of
America. The United State of America, DC 2017.
27. Wilentz, Sean. (2018): They Were Bad. He May Be Worse, The New
York Times, Jan. 20, 2018.
28. Yadlin, Amos. Golov, Avner. (2017): The Need for an Israeli-American
Dialogue in Light of the "America First" Strategy, INSS Insight No.
1001, December 22, 2017, p1.
29. Yarhi-Milo, Keren. (2018): After Credibility American Foreign Policy in
the Trump Era, Foreign Policy, January/February 2018 Issue.
https://www.foreignaffairs.com/articles/2017-12-12/after-credibility?cid=int-lea&pgtype=hpg

160