A
Agham
- mga katotohanan na isinasaayos ayon
sa mga batas na pangkalahatan o
simulain.
Agham panlipunan
- pag-aaral ng tao at pag-uugnay ng tao
sa pangkat ng lipunan.
Agham pisikal
- pag-aaral ng bahaging pisikal ng
kapaligiran.
Agrikultura
- sakop ng ekonomiyana nauukol sa
paghahalaman at pag aalaga ng hayop.
Alokasyon
- paglalaan ng takdang dami ng
pinagkukunang yaman ayon sa
pangangailangan atgagustuhan ng tao.
B -
Badyet
- plano ng mahusay na paggamit ng
salapi, panahon at kagamitan.
Bahay-puhunan
- isang korporasyong pumapayag sa
sagutin ang pangkakautang ng isang tao
o negosyo pati na ang stocks o bond ng
pamahalaan.
Bahay sanglaan
- tumutukoy sa isang kompanya na nasa
negosyo pati nag pagpapautangng pera
sa mga ariariang personal bilang
panagot.
Bangko Sentral ng Pilipinas
- bangko ng mga bangko sa pilipinas;
isang institusyon na ang pangunahing
layunin ay isaayos ang pananalapi ng
bansa.
Bangko ng pag-iimpok
- mga bangkong itinatatag upang
mahikayat ang publikokong
magdepositong ng kanilang labis na
salapi.
Bangkong komersyal
- isang bangkong tumatanggap o
gumagawa ng mga depositong demand
na maaring bawiin ng tseke.
Bansang maunlad
- bansang may mataas na antas ng
kabuhayan at nakapag dudulot sa
kanyang mamamayan ng masaganang
pagkain, mataas na antas ng edukasyon
at nakararanas ng mabilis na takbo o
pag unlad ng kabuhayan.
Bansang umuunlad
bansang may mababang antas ng pinag-
aralan ang karamihan ng populasyon at
may ekonomiyang agricultural.
Batas ng panustos
- kapag mataas ang presyo, mataas din
ang dami ng panustos; kapag mababa
ang presyo ,mababa rin ang dami ng
panustos.
Bimetalismo
- pamantayang batay sa dalawang metal
at kapwa ginagamit bilang salapi.
Brain drain
- ang pag-alis ng mga mang-gagawang
may kakayahang antas teknikal at
propesyonal upang mamasukan nang
palagian sa labas ng bansa.
Broker
- isang taong bumibili at nagtitinda ng
mga security o pautang ng iba na may
patubo.
Business Cycle Demand

- siklo ng paglaki o pagliit ng produksiyon - dami ng produkto na handa at kayang

ng panloob na ekonomiya ng isang bilhin nga mamimili sa iba’t ibang
bansa. halaga o presyo.

C Demand Credit

Credit Card - katumbas ng tunay na salapi o cash na

ginagamit sa pamimili.
- katumbas ng tunay na salapi o cash na
ginagamit sa pamimili. Depression

Capital Goods - mahabang panahon ng negatibong

paglago ng ekonmiya.
- mga makinarya, gusali, atiba pang bagay
na ginagamit upang makalikha ng Discount Rate
kalakal na pagkonsumo.
- interes na pinapataw ng bangko sentral
Ceteris Paribus sa mga pautang nito sa mga bangko
kapag kapos ang mga ito sa produkto.
- other thing being equal; ang hinuha na
walang pagbabago maliban sa salik na
pinag aaralan. Sa paggamit ng ceteris E
paribus, nagagawang simple ang pag
Ekonomiks
papaliwanag sa mga gnayan na nais
suriin. - pag-aaral ng mga paraan king paano
ipamahagi ang limitadong
Command Ekonomy
pinagkukunang-yaman upang
- sistema kung saan ang ekonomiya ay matugunan ang walang katapusang
nasa ilalim na komprehensibong kotrol kagustuhan.
at regulasyon ng pamahalaan.
Ekonomiyang kontrolado
Consumption Goods
- isang sistema na ang pagpapasya sa
- mga bagay na binibili ng tao upang katanungan ano, paano, para kanino at
matugunan ang kanyang mga kalian gagawin ang produkto.
pangangailangan.
Ekonomic good
Contractinary Fiscal Policy
- isang produkto o serbisyo na limitado
- layunin nito na pabagalin ang pagsulong ang dami o produksyon.
ng ekonomiya sa pamamagitan ng
Empleyong kaswal
pagbabawas sa gastusin ng pamahalaan
at pagpataas ng singil na buwis upang - pamamasukang hindi regular at kung
mapiglan ang inflation. kailangan lamang.

Corporation Empleyong pamanahon

- organisasyon ng negosyo na may legal - pamamasukan ng isang tao upang

na katauhan na hiwalay sa mga taong gampanan ang trabaho sa particular na
nagmamay-ari, kumokontrol, at nag panahon.
papatakbo rito.

Espesyalisasyon
D
 - isang organisasyon ng produksyon na maaring sukatin nang quarterly o
ang mga manggagawa ay tauhan.
nagpapakadalubhasa sa paggawa ng
G-22
isang tanging produkto (at pag-asa sa
kalakalan sa pagtugon sa kanilang - mga bansang papaunlad na kasapi ng
pangangailangan) sa halip na gumagawa World Trade Organization.
ng lahat ng bagay na kakailanganin nila.
H
Elasticity
Hanap-buhay
- sa ekonomiks, ito ang raksiyon ng piling
mga variable na ekonomiko sa paggalaw - trabaho, propesyon, o kahit na anong
ng ibang mga variable sa ekonomiya. Gawain na pinag-uukulan ng lakas ng
tao.
Entrepreneur
Hilagang Bansa
- indibidwal na nagsasaayos,
nangangasiwa, at nakikipagsapalaran sa - tumutukoy sa maunlad na bansa.
isang negosyo.
I
Epistemology
Ikatlong Daigdig
- sangay ng pilosopiya na pinag-aaralan
- isang katawagang tumutukoy sa mga
ang pagbuo ng kaalaman.
umuunlad na bansa.
Expansionary Fiscal Policy
Industriyalisasyon
- isinasagawa ng pamahalaan upang
- paggamit ng mga makinarya at
mapataas ang antas ng output sa
makabagong teknolohiya sa pag linang
ekonomiya. Ginagamit ito ng
ng mga industriya at pinag-ukunang
pamahalaan upang isulong ang
yaman.
ekonomiya lalo na sa panahon ng
resesyon upang mapigilan ang resesyon. Industriyang may katamtamang laki

F - industriyang binubuo ng hindi tataas sa

200 ang bilang ng mga manggagawa.
Free Good
Insudtriya ng Pagmamanupaktura
- isang bagay oserbisyo na walang bayad
dahil ang dami ng panustos ay - tumutukoy sa mga industriyang
kasindami rin ng bilang ng gumagamit ng makinarya sa pag
nangangailangan. poproseso ng mga materyales upang
maging isang panibagong produkto.
G
Industriyang Primarya
Gross Domestic Product
- tumutukoy sa mga gawaing nagmumula
- halaga ng kabuuang produksiyon sa
sa agrikultura, paggubat at pagmimina.
loob ng pambansang ekonomiya na
maaring sukatin nang quarterly o
tauhan.

Gross National Product

Industriyang Tersarya
- halaga ng kabuuang produksiyon ng
mamamayan ng isang bansa sa loob at - industriyang naglilingkod sa primarya at
labas ng pambansang ekonomiya na sekundarya.
Institusyong Pananalapi
- isang organisasyong tumatanggap ng
salapi o mga kakilingan sa salapi at
naglilipat nito sa mga tao at kompanya
na may labis na pondo sa mga tao at
kompanyang pangangailangan ditto ay
higit sa kasalukuyang panustos.
Isahang Pagmamay-ari
- negsyong pagaari ng isang tao lamang.
Iskedyul ng pangangailangan
- ang relasyonng presyo ng produkto at
dami ng pangangailangan.
K
Kakapusan
- limitadong pinagkukunang-yaman
maging likas na yaman, yamang tao o
yamang kapital na maaring gamitin sa
produksyon.
- Hindi kasapatan pinagkukunang-yaman
upang matugunan ang pangangailangan
at kagustuhan ng tao.
Kakulangan
- Tumutukoy sa kasalatan ng isang bagay
na bumubuo sa isang elemento.
- Kaganapan kung saan hindi kayang
mapunan ng dami ng dami ng
malilikhang produkto ang dami ng
planong pagkunsumo ng tao.
Kapital
- Mga makinarya, kagamitan, o -
impaspraktura na ginagamit bilang salik
ng produksiyon.
Konserbasyon
- Maingat at makatuwirang paggamit ng
likas at ang pangangalaga sa mga ito
laban sa walang ingat walang
pakundangang pagwasak at pagsira.
Kalakalang pagtitingi
- Pagbili ng bago at segunda manong
prdukto para sa pansariling gamit o sa
pangangailangan sa tahanan.
Kalakalang pangkalahatan
- Ang pagbili ng maramihan ng mga
produkto sa mga nagtitingi,
kompanyang industriyal at komersyal ,
mga nagluluwas at nag aangkat ng iba
pa.
Kalakalang panloob
- Tumutukoy sa kalakalang pagtitingi at
pangkalahatan ng iba’t ibang produkto.
Kapitalismo
- Isang sistema na ang ng mamay–ari at
nagmamahala ng mga salik ng
produksiyon ay iisang tao o kapitalista.
Kasunduang panlahat
- Pamamaraang ginagamit ng mga
samahan ng mga manggagawa sa pang-
angkin ng mga hinihiling ng samahan sa
kanilang employer.
Katatagang Presyo
- Isang kalagayan na nagtatagpo ang
daming kailangan ng mamimili at
daming handing itutustos ng mga
prodyuser.
Kita per capita
- Salaping kinikita ng bawat isang tao
kung ang pambansang kita ay hahatiin
ng pantay-pantay sa laki ng populasyon.
Kompetisyon
Isang pamilihan na may mamimili at
nagtitindaat walang sinumang mamimili
o nagtitinda ang nakapagtatakda ng
negosyo.
Komunismo
- Isang sistema na ang Estado ang
nagmamay-ari at namamahala ng mga
salik ng produksyon; diktatoryal na
pamahalaan din ang umiiral sa
sistemang ito.
Konsyumerismo
 - Isang kilusan na ang pangunahing
layunin aypangalagaan ang mga
mamimili sa mga masamang Gawain ng
mga negosyante.
Kooperatiba
- Binubuo ng mga ksapi ng kabahagi sa
puhunan at tubo; ang layunin nito ay
makapagbili ng produkto at
makapagbigay ng pagliling kod sa mga
kasapi sa pinakamahabang halaga.
Korporasyon
- Negosyo na binubuo ng mga taong may
ibinibahaging saping puhunan at
ipinapalagay na may katauhang
artipisyal at legal.
Korporasong Multinational
- Mga korporationg itinatag ng mauunlad
na bansa na may sangay sa iba’t ibang
bansa.
Korporasyong Pilipino
- Korporasyong pag aari ng mga Pilipino
ang 60 hanggang 100 bahagdan ng
puhunan.
Kredito
- Salapi, produkto o serbisyo na binibigay
ng isang taong nagpapahiram sa taong
nangangakong ibabalik ang hiniram sa
isang takdang panahon.
L
Labor Force Participation Rate
- Ratio ng kabuuang bilang ng mga taong
kabilang sa lakas paggawa kung
ihahambing sa kabuuang populasyon
Lakas – paggawa
- Kabuuang bilang ng manggagawa 15
taon at pataas, kabilang ang may
trabaho, walang trabaho at naghahanap
ng trabaho
Likas – kayang paggamit
- Paggamit ng renewable ng yamang likas
sa paraang hindi ito manganganob na
maubos
Lupa
- Sa ekonomiks, tumutukoy ito sa salik ng
produksyon na yamang likas
Lock out
- Kasangkapang ginagamit ng kapitalista
upang ipatigil ang pagtrabaho sa
pagawaan
Legal tender
- Salaping itinakda ng batas na maaaring
tanggapin bilang pambayad sa utang.
M
Makroekonomiks
- Sangay ng ekonomiks na ang
pinagaaralan ay kabuuan ng ekonomiya
ng isang bansa
Mahirap na bansa
- Isan bansa na salat sa material kaya ang
mga pangangailangang material ng
kanilang mga mamamayan ay hindi
kayang matugunan
Maliit na industriya
- Mga industriyang binubuo ng lima
hanggang 99 na manggagawa.
Maykroekonomiks
- Sangay ng ekonomiks na ang
pinagaaralan ay ang mga maliliit na
gawaing pangkabuhayan.
Monopolyo
- Isang pamilihan na isa lamang ang
nagtitinda; isang balangkas sa pamilihan
 na ang produkto ng isang industriya ay maraming katanungan sa ekonomiya
hinahawakan ng isang nagbibili o isang ang may implikasyon sa pampolitika at
pangkat ng magtitinda. pampublikong patakaran.

N Price War

Nasyunalismo - Paligsahan ng mga bahay kalakal sa

pagpapababa ng presyo ng kalakal at
- Ang pamamahalang pamahalaan ng
serbisyo upang makabenta nang mas
mga pribadongkompanya o
marami.
organisasyon.
Purchasing Power
O
- Kakayahan ng salapi na makabili ng
Oligopolyo
produkto at serbisyo.
- Estruktura ng pamilihan kung saan may
Pagkawalang hanapbuhay
maliit na bilang ng bahay-kalakal
nanagbebentang magkakatulad o - Ang bilang ng tao na walang
magkakaugnay na produkto. hanapbuhay.

Opportunity cost Pag-unlad

- Halaga ng bagay na handing isuko o - Ang pagdaan mula mababa tungo sa

bitawan upang makamit ang isang mataas na antas.
bagay.
Pamamasukang kontraktwal
P
- Ang pag empleyo ng isang tao sa isang
Paggawa proyektong matapos sa itinakdang
panahon.
- Oras at lakas na ginagamit ng tao sa
produksiyon . Pamantayang monometalismo

Pagkonsumo - Pamantayang batay sa isang metal.

- Tumutukoy sa paggamit o pakikinabang Panahon ng kasaganahan

ng mamimili samga produkto. Ang
karaniwang pakahulugan dito ay ang - Ang kalagayan ng ekonomiya o negosyo
pagbili ng produkto. ay nasa mataas na antas ng kaunlaran.

Pagsasapribado Panahon ng pag-unlad

- Palilipat ng pamamahala mula sa - Panahon ng pagtaas ng antas ng

publikong sektor papuntang pribadong produksyon, tubo, hanapbuhay, sahod
kompanya o korporasyon. at kita at mga presyo at bahagdan ng
interes.
Partnership
Panggangailangan
- Organisasyon ng negosyo na binubuo ng
dalawa o higit pang indibidwal na - Ang pagsasama-sama ng indibidwal na
sumasangayong paghatian ang mga kita dami ng kalakal at paglilingkod na bilhin
o pagkalugi ng isang negosyo. ng mga tao sa iba-ibang presyo sa isang
takdang panahon.
Political economy
Panggangailangan pangkaligtasan
- Dating katawagan sa ekonomiks.
Tinatawag itong political economy dahil
 - Mga pangangailangan na nagbibigay sa - Paglikha ng kapakinabangan.
tao ng isang kaayusan, katahimikan at
R
kalayaan sa pangamba at pag-aalaga.
Regular na pamamasukan
Pangangailangan pisyolohikal
- Ang paghirang ng isang tao na palagiang
- Mga pangangailangang may kinalaman
empleyo bunga ng kanyang mahusay na
sa likas na mekanismo ng katawan
pagpatupad ng tungkulin.
upang mabuhay.
Reporma sa lupa
Pangangalakal
- Programang nauukol sa paglilipat ng
- Ang pagpapalitan ng mga produkto at
pamamahala at pag0aari ng lupaing
paglilingkod.
agrikultural sa mga tunay na
Pangkabuhayang pag-unlad nagbubungkal nito.

- Ang pamamaraan ng paggamit ng isang Recession

bansa sa likas na yaman nito upang
- Pagsama o pagkalugi ng mga negosyo.
mapataas ang kita at maingat ang antas
ng kabuhayan ng tao. S
Pangkat 77 Salaping Flat

- Isang pangkat na binubuo ng mga - Salaping pinag-uutos gamitin o

umuunlad na bansa na nagpapahayag tanggapin ng isang tao ng mga taong
ng mga isyung pangkabuhayan na nangagasiwa sa pamahalaan.
nakaapekto sa mga umuunlad na bansa
sa pulong ng UNTAD noong 1964. Samahan ng mga manggagawa

Pansamantalang hanapbuhay - Samahang nagpapahalaga sa kapakanan

ng manggagawa tulad ng pagtaas ng
- Snasakop ang unang anim na buwan ng sahod, pantay na pagtingin ng mga
pamamasukan ng isang manggagawa. kapitalista, panlipunan at pang
espiritwal na kapakanan ng mga
Panustos
manggagawa.
- Mga lkalakal at paglilingkod na
Sapilitang pagkakasunduan
matatagpuan sa pamilihan.
- Paraan ng pag-aayos ng alitan ng panig
Pautang
ng mangagawa at panig ng kapitalista
- Pagbibigay ng gamit ona kabayaran sa batay sa pasya ng isang arbiter o
takdang panahon o pagpapahiram ng ikatlong partido pang maiwasan ang
pera sa mga taong pinagkakatiwalaan. welga.

Pera Sektor ng industriya

- Isang bagay na tinatanggap bilang - Tumutukoy sa iba’t ibang uri ng gawaing

kabayaran sa biniling paninda o pangkabuhayan.
ginagawang paglilingkod.
Sektor ng pangangalakal
Presyo
- Tumutukoy sa kalakalang panloob at
- Katumbas ng pang-ekonomiyang halaga panlabas ng bansa.
ng kalakal o paglilngkod.
Semetalismo
Produksiyon
 - Pamantayan na batay sa isang yunit ng Underemployment
metal ng pantimbang ayon sa batas.
- Pagtatrabaho na hindi naayon sa antas
Sosyalismo ng pinag-aaralan o kasanayan.

- Isang sistema na ang nagmamay- ari at Unemployment rate

namamahala ng produksyon ay ang
- Proposition ng mga taong may ganap na
Estado.
walang trabaho sa kabuuan ng lakas
Suplay paggawa.

- Dami ng produkto na handa at kayang Utilitarianism

ipagbili ng bahy-kalakal sa iba’t ibang
- Ayon ditto, nagmula ang halaga ng isang
presyo.
bagay sanalilikhanitong kapakinabangan
Salik ng produksyon sa tao.

- Lupa,paggawa at capital na ginagamit W

upang makabuo ng produkto.
Welga
Sustainability
- Pansamantalang pagtigil sa trabaho ng
- Paglalaan ng mga pinagkukunang mga empleyado dahil sahindi
yaman sa darating na henerasyon upang pagkakasundo sapamunuan o sa may-
kaniang matugunan ang mga ari.
pangangailangan atkagustuhan nang
hindi naisasantabi ang kasalukuyang
mga pangangailangan at kagustuhan.

Sosyohan

- Negosyo na ang pagmamayari ay nasa

kamay ng dalawa o higit pang tao.

Testimonial

- Bayad na kasabihanng mga tanyag na

tao.

Tapos na produkto

- Produktong direktang makokonsumo ng

mga mamimili.

Tradisyonalna ekonmya

- Sistemang pang- ekonomiya na

nakabatay sa tradisyon, kultura, at
paniniwala.

Oas Polytechnic School

 Oas, Albay

Araling Panlipunan IV

(Diksyunaryong
Pang-Ekonomiks)

Ipinasa kay:

Mr. Edgardo Adalla

Ipinasa ni:

Jessmar Q. Clete