Professional Documents
Culture Documents
၁၅. ေမတၱာစြမ္ းအားႏွင္ ့ဗုဒၶါႏုႆတိစြမ္ းအင္ PDF
၁၅. ေမတၱာစြမ္ းအားႏွင္ ့ဗုဒၶါႏုႆတိစြမ္ းအင္ PDF
(ok
okblwdaw¬&ty'gef)
zm;atmufawm&q&mawmf
oAÁ'geH "r®'geH Zdemwd?
oAÁ&oH "r®&aom Zdemwd/
oAÁ&wð "r®&wd Zdemwd?
wPSu©a,m oAÁ'ku©H Zdemwd/
rmwdum
taMumif;t&m pmrsufESm
ed'geuxm ................................ i
arwåm\ pGrf;tifrsm; .......................... i
Ak'¨gEkówdur®|mef;\ pGrf;tm; .................... Z
arwåmpGrf;tm;ESifh Ak'¨gEkówdpGrf;tif (okblwdaw¬&ty'gef) . 1
t&Sifokblwdrax&fjrwf\ O'gef;pum; ............... 3
a&S;jzpfa[mif; atmufarhzG,fZmwfvrf; ............... 3
y'krkwå&bk&m;&Sifukd zl;awGUcGifh &&SdMujcif; .............. 4
&aohwkdY\ opfoD;qGrf;'getvSL .................... 6
&[ef;oHCmawmf wpfodef; <uvmawmfrljcif; ............ 7
yef;arGU&mxkdifcif;wkdYjzifh ylaZmfMujcif; ................. 8
eda&m"ormywf 0ifpm;awmfrlMujcif; ................. 9
eE´&aohBuD;\ ckdifrmonfh pdwf"mwfpGrf;&nf ............ 12
£a`E´ig;&yf - Avig;wef ....................... 13
vuftkyfcsDrkd;um &yfwnfaeMuw,f ................ 15
yDwd-okcjzifh tcsdefukd ukefvGefapjcif; ............... 16
t&P0d[m&-'u©daP,s0d[m& &[ef;awmf\
tEkarm'emw&m; ......................... 17
t&[wåzkdvfokdY qkdufa&mufawmfrlMuNyD .............. 19
eE´&aohBuD;\ qkawmif; yw¬em .................. 19
t0dZÆmç wPSmç Oyg'gefç ocFg&ç uH ................. 22
eE´&aohBuD; wpfyg;wnf; usef&pfcJhjcif; .............. 24
Ak'¨gEkówdur®|mef;ukd yGm;rsm;jcif; ................. 25
Ak'¨gEkówdur®|mef;\ xl;jcm;aom tusKd;tmedoifrsm; .... 26
c " rmwdum
taMumif;t&m pmrsufESm
yd,*½kbm0eD,yk*d¾Kvf ......................... 68
tvGef cspfcifonfh twdyÜd,yk*¾dKvf ................. 73
rcspf-rrkef; tv,ftvwf rZÑwåyk*¾dKvfESifh rkef;ol ........ 73
oDrmoarÇ' = yk*¾dKvftykdif;tjcm;ukd NzdKjcif; ............ 74
0dyæm& = jyefYum; BuD;us,f jrifhjrwfaom arwåm ......... 75
teEÅpMu0VmokdY ............................ 78
owå0gtcsif;csif; tEÅ&m,f uif;&Sif; ................ 80
Ak'¨gEkówdur®|mef; .......................... 81
t&[H*kPfawmf ............................. 82
o'dolypm& --- Oypm&orm"d .................... 83
eE´&aohBuD; ............................... 84
'd|d0dok'd̈pcef;okdY ............................ 86
arwåmpsmefrS "mwfur®|mef;okdY .................... 88
blw½kyf + Oyg'g½kyfrsm;ukd odrf;qnf;yg .............. 89
emrfw&m;rsm;ukd odrf;qnf;yg .................... 92
arwåmpsmef emrfw&m;rsm; ...................... 92
emrfur®|mef; odrf;qnf;enf; (3)enf; ............... 93
arwåmyxrpsmefemrfw&m; (34)vHk; ................. 93
vkyfief;cGif av;qifh .......................... 97
t&Sifokblwdrax&fjrwf\ twdwfaMumif; ........... 100
twdwf\ twdwfESifh tem*wfokdY ................ 102
tdyfruf\twGif;üaomfvnf; r&SdcJhpzl;yg ............ 103
ork', + 0,"r®mEkyóD ..................... 104
vu©P-&o-ypöKy|mef-y'|mef .................. 106
0dyóemykid ;f .............................. 107
C " rmwdum
t&[wåzkdvf qkdufNyD ......................... 107
AdrÁdom&rif;BuD;\ arhavsmhrI .................... 108
t&Sifokblwdrax&fjrwf\ O'gef;pum;awmf .......... 109
t&P0d[m& + 'u©daP,s0d[m& ................ 110
rSwfom;zG,f&m tu©&mpOftñTef; ................. 115
] i
ed'geuxm
arwåm\ pGrf;tifrsm;
bk&m;&Sifonf t*FkwådK&fygVdawmf {um'ouedygwf arwåokwfü
arwåmtusKd; (11)rsKd;ukd þokdY a[mMum;xm;awmfrlcJh\/ ---
arwåm, bdua© 0 apawm0drw
k ,
då m tmao0dwm, bm0dwm,
A[kvDuwm, ,meDuwm, 0w¬Kuwm, tEk|dwm, y&dpdwm,
okorm&'¨g, {um'omedoHom yg#ducFg/ ---
uwar {um'o ------
1/ okcH okywd?
2/ okcH y#dAkZÑwd?
3/ e ygyuH okydeH yówd?
4/ rEkómeH yda,m a[mwd?
5/ trEkómeH yda,m a[mwd?
6/ a'0wm &u©EÅd?
7/ emó t*¾d 0g 0doH 0g ow¬H 0g urwd?
8/ wk0#H pdwåH orm"d,wd?
p ] zm;atmufawm&q&mawmf
9/ rkc0aPÖm 0dyÜoD'wd?
10/ tor®LaV§m umvH ua&mwd?
11/ Owå&d tyÜ#d0dZÑaEÅm jA[®avmulya*g a[mwd/
arwåm, bdua© 0 apawm0drw
k ,
då m tmao0dwm, bm0dwm,
A[kvDuwm, ,meDuwm, 0w¬Kuwm, tEk|dwm, y&dpdwm,
okorm&'¨g, {um'omedoHom yg#ducFg/ (tH?3?542/)
cspfom;&[ef;wkdY ... owå0gwkdYukd zsufqD;vkdonfh Asmyg' =
a'go ponfh qefu Y sib f uf udavomwkrYd S vGwaf jrmufaMumif;jzpfonfh
arwåmapawm0drkwåd trnf&onfh arwåmpsmefukd rSD0JcJhonf&Sdaomfç
yGm;rsm;cJoh nf&adS omfç Burd zf efrsm;pGm tavhtvmjyKco hJ nf&adS omfç pD;eif;
vku d yf gtyfaom ,mOfuo hJ Ydk jyKxm;cJo
h nf&adS omfç rS&D m0w¬Kuo hJ Ydk jyKxm;-
cJo
h nf&adS omfç pGpJ jJG rjJ rJ aqmufwnf usio hf ;Hk xm;cJo
h nf&adS omfç xuf0ef;-
usifrS jynfhjynfhpkHpkH qnf;yl;xm;cJhonf&Sdaomfç aumif;pGm yGm;rsm;
tm;xkwx f m;tyfcNhJ y;D onf&adS omf (11)rsK;d ukeaf om tusK;d tmedoo H -
wkuYd dk rcRw{f uef &vdrrhf nf[k arQmv f ifth yfuek \f / tb,f (11)rsK;d wk-Yd
enf;[lrl ---
1/ csrf;ompGm tdyfpuf&\/
2/ csrf;ompGm tdyf&mrS Ekd;&\/
3/ tdyfrufqkd;ukd rjrifruf&ay/
4/ vlom;awGu cspfjrwfEkd;tyf\/
5/ ewfawGu cspfjrwfEkd;tyf\/
6/ ewfwkdYu apmifha&Smufay;Muukef\/
7/ xkad rwåmpsmef 0ifpm;Ekid o
f \
l oEÅmefü rD;vnf; ravmifEidk ?f tqdyf
vnf; roifhEkdif? vufeufvnf; rusa&mufEkdif/
ed'geuxm ] q
1/ "mwfur®|mef;tusOf;enf; tm;xkwfykHç
2/ tjzLa&mifuokdPf; tm;xkwfykHç
3/ arwåmur®|mef; tm;xkwfykHç
4/ Ak'¨gEkówdur®|mef; tm;xkwfykHç
5/ arwåmpsmefukd tajccHí 0dyóembm0emur®|mef; pD;jzef;ykH ---
þokdYponfh orx-0dyóembm0em yGm;rsm;ykH tpDtpOfrsm;ukd
tusOf;csKyfum a&;om;wifjyxm;ayonf/
þ t&SifokblwdtaMumif;ukd wpfcsdefu a[mpOftjzpf w&m;
wpfyk'f a[mcJhzl;\/ xkda[mpOfukd tajccHí w&m;a[mwdwfacGrS
pmrltjzpfoaYdk &mufatmif pDpOfum pmzwfow l \
Ydk vuf0,foYdk a&muf-
&Sad tmif ykaYd qmifay;vku
d jf cif; jzpfayonf/ t&Sio f b
k w
l \
d xk;H a[mif;-
ukd twk,lum oHo&m0#frS xGufajrmufaMumif; tusifhaumif;wkdYukd
usifhMuHBudK;ukwf yGm;rsm;tm;xkwfEkdifMuygapaom0f ...[k yw¬emrI
cgcgjyKvsuf ---
zm;atmufawm&q&mawmf
'gaMumifh
ol UrSm o'¨gç 0D&d,ç owdç orm"dç ynmvdk Y
ac:qdkwJh £a`E´ig;yg;u pkH nDaew,f/
cGeftm;BuD;ig;ck pkH nDaeNyD jzpfygw,f/
'D £a`E´ig;yg;u rdrd&J U pdwftpOfudk
rdrd vdkvm;awmifhwaewJh
t&[wår*fç t&[wåzkdvf
txGwfwyfxm;wJh t&P0d[m&ç
'u©daP,s0d[m&vdk Y ac:qdktyfwJh
{w'*fbGJ Uxl; ESpfqifhudk &&Sdr,fh
om0uaAm"dÓPfodkY a&mufatmif
xdef;csKyfNyD; qGJac:oGm;r,fh pGrf;tm;BuD; ig;ck
jzpfygw,f/
tJ'D pGrf;tm;BuD;ig;ck jzifh
rdrd&J U pdwftpOfudk xdef;csKyfxm;EkdifwJhtwGuf
'D eE´&aohBuD;onf urÇmwpfodef; tcsdefumvudk
jzwfausmfvmcJh&muae bkef;BuD;wdk Y
bk&m;&SifvufxufrSm ol vdkvm;awmifhwaewJh
om0uaAm"dÓPfudk &&Sdawmfrljcif; jzpfygw,f/
okblwdaw¬&ty'gef) ] 1
arwåmpGrf;tm;ESifh Ak'¨gEkówdpGrf;tif (ok
arwåmpGrf;tm;ESifh Ak'¨gEkówdpGrf;tif
(ok
okblwdaw¬&ty'gef)
t&Sifokblwdrax&
ax&ff jrwf\ O'gef;pum;
qEém ar uk#dum okcg ed0gwm? 0ó a'0 ,xmokcH/
pdwåH ar okorm[dwH 0drkwåH? tmwmyD 0d[&mrd 0ó a'0/
(ax&*gxm?19/)
ar = ig\/ uk#u d m = ausmif;ud/k qEém = rk;d vkaH tmifr;dk í xm;tyf
cJhavNyD/ ed0gwm = avr0ifatmif aumif;pGm ydwfum xm;tyfonfh
twGuaf Mumif/h okcg = csr;f omíaeay\/ wo®m = xkaYd Mumif/h a' a'00 =
yZÆKEé = rd;k ewfrif;/ ,xmokcH = tvk&d Sw d ikd ;f / 0ó = &GmoGe;f ygavawmh/
ar = ig\/ pdwHå = pdwo f nf/ okorm[dwH = t&d,r*fEiS , hf OS af om
jrwfaom wnfMunfjcif;jzifh wnfMunfí aeay\/ 0drkwåH = udav-
om[l tylcyfodrf;rS t&Sif;uRwfí uif;vGwf xGufajrmufvsuf &Sday
\/ tmwmyD = t&P0d[m&ç 'u©daP,s0d[m&wnf;[laom jrwf-
aom aexdik jf cif;jzifh aexkid Ef idk &f eftvdiYk mS tjyif;txef BuKd ;pm;tm;-
xkwfaom vkHYv0D&d,ESifh jynfhpkHonfjzpfí/ 0d[&mrd = aexkdifay\/
wo®m = xkaYd Mumif/h a'0 = yZÆKEé = rd;k ewfrif;/ ,xmokcH = tvk&d dSwikd ;f /
0ó = &GmoGef;ygavavmh/
'D*gxmuav;uawmh t&Sifokblwdrax&f jrwf &[EÅmjzpfNyD;wJh
aemufydkif;rSm O'gef;usL;&ifhawmfrlwJh *gxmuav;wpfck jzpfygw,f/
'D*gxma'oemawmfuav;u b,fyHk b,fyef; b,fenf;vrf;tm;jzifh
jzpfay:vm&ovJvYkd ar;vQiaf wmh taMumif;t&m tw¬Kyw Ü u
f av;udk
ed'gef;csDNyD; ajymrS oabmaygufrSm jzpfygw,f/
a&S;jzpfa[mif; atmufarhzG,fZmwfvrf;
bkef;BuD;wdkY 'DurÇmuae jyefNyD; a&wGufcJhaomf urÇmwpfodef;-
xufrSm y'krkwå&jrwfpGmbk&m;&Sif ryGifhrD tcsdeftcgumv qkdMupdkY/
xkt
d csed t
f cgumvrSm tifrwef <u,f0csr;f omwJh ykPmÖ ;rsK;d rSm okbw
l d
4 ] zm;atmufawm&q&mawmf
rax&f&JU tavmif;tvsmjzpfwJh trsKd;aumif;om;uav;wpfOD; y#d-
oaE¨ pGyJ u
kd f wnfaecJyh gw,f/ arG;zGm;vmwJh tcsed t
f cgrSm rdbawGu-
vnf; eE´rmP0 = eE´vv k ifqNkd y;D awmh trnfemr ay;xm;Muygw,f/
tcsdefwef t&G,fa&mufwJhtcg aA'ifawGudk wpfzufurf;cyf
wwfajrmufatmif oif,lvkdufNyD;awmh aA'ifokH;ykHwdkYü tESpfom&udk
&SmrawGUonfhtwGuf tESpfom&udk &SmazGvdkwJh OD;wnfcsufjzifh rdrd&JU
tjct H &Hy&dowfjzpfwhJ av;aomif;av;axmifaom trsK;d aumif;om;
olawmfaumif;awGEiS w hf uG awmxGuNf y;D awmh &aoh&[ef; jyKcyhJ gw,f/
xkad cwf xkt d csed t
f cgudk vSr;f arQmNf y;D Munfrh ,fqvdk Qif y'krw
k &å bk&m;-
&Sifonf vlwdkY&JUoufwrf; tESpfwpfodef;wrf;umvrSm yGifhxGef; ay:-
aygufawmfro l nfh bk&m;&Sif jzpfawmfro l nfth wGuf eE´vv k ifwYkd awm-
xGuw f hJ tcsed t
f cg[mvnf; vlw&Ykd UJ oufwrf;tm;jzifh tESpw f pfoed ;f -
wrf;umvavmuf &Sdr,fvdkYawmh rSef;q&ygw,f/
xdt
k csed u
f mvu eE´&aohBu;D [m awmxJa&muf&w dS hJ tcsed t
f cg-
rSm w&m;bm0emawG pD;jzef;vdu k w f m ormywf (8)yg;ESiw hf uG avmuD
tbdnmPf (5)yg;wdu Yk kd &&Sad wmfrcl yhJ gw,f/ av;aomif;av;axmif-
ukeaf om wynfyh &dowf &aohawGuv kd nf; tvm;wlyJ ur®|mef;awGukd
oifMum;jyo qkq d ;Hk ray;awmfrw l thJ wGuf wynf&h aohawGvnf; psme-
vmbD = psmeftbdnmPf&&Sw d hJ yk*Kd¾ vaf wG tm;vk;H jzpfomG ;Muygw,f/
y'krkwå&bk&m;&Sifukd zl;awGUcGifh &&Sd Mujcif;
'Dvkd eE´&aohBu;D trSL;&Sw d hJ &aohy&dowfawG awmxJrmS oDwif;-
oH;k aewJt h csed rf mS y'krwk &å jrwfpmG bk&m;&Siv
f nf; vlUavmurSm yGix hf eG ;f
ay:aygufawmfrv l mNyD jzpfygw,f/ xkt d csed t
f cgrSm bk&m;&Siuf vnf;
eHeufr;dk aomufxwJt h csed f r[mu½kPmawmformywfukd 0ifpm;awmf
rlNy;D avmuudk Munf½h aI wmfrv l ukd o
f nft
h cgrSm eE´&aohBu;D &JU wynf-h
okblwdaw¬&ty'gef) ] 5
arwåmpGrf;tm;ESifh Ak'¨gEkówdpGrf;tif (ok
csw
d xf m;cJrh ,fqv kd Qiv
f nf; rjzpfEidk b
f ;l vm;¿ jzpfEikd yf gw,f/ 'gayr,fh
'Dvdk yHkpHrsKd;vnf; [kwfovm;¿ r[kwfygbl;/
£a`E´ ig;&yf - Av ig;wef
rdrdudk,fwdkif cGeftm;ç o'¨gtm;ç 0D&d,tm;qdkwJh pGrf;tm;awG
xkwfNyD;awmh rdrd&JU pdwftpOfrSm bk&m;&Sifudk MunfndKwJh Ak'¨gEkówd-
*kPfawmfawG xkHrGrf;csifwJh qE´u odyfNyD; tm;aumif;aew,f/ tJ'D
qE´"mwfç 0D&d,"mwfawG[m b,fykH b,fyef; b,fenf;vrf;tm;jzifh
aumif;wJhtusKd;udk ay;Edkifr,fqdkwmudk 'DeE´&aohBuD;uvnf; arQmf-
ac:vdkY toifhtwifh &aew,f/ 'gaMumifh rdrd&JU pdwftpOfukd o'¨g-
0D&,d -owd-orm"d-ynmvdYk ac:qdt k yfwhJ £a`Ei´ g;yg;wdjYk zifh xde;f csKyf
ay;csifw,f/ tJ'D o'¨g-0D&d,-owd-orm"d-ynmvdkY ac:qdktyfwJh
Adkvfig;yg; cGeftm;BuD;ig;ckwdkYjzifh rdrd&JU pdwftpOfudk OD;aqmifNyD;awmh
qGJac:oGm;csifw,f/
o'¨gqkdwmu 'Dae&mrSm eE´&aohBuD;bufu MunfhvQifawmh
bk&m;&Siftay:ü rwkefrvIyf ouf0if,kHMunfaew,f/ bk&m;&Sif&JU
wynfhom;om0uawGtay:ü rwkefrvIyf ouf0if,kHMunfaew,f/
bk&m;&Sifü oAÁnKwÓPfawmf {uefpifppf &Sdaew,f/ or®morÁK'¨
bk&m;&Sif {uefpifppf jzpfw,fqNdk y;D bk&m;&Sit
f ay:üvnf; rwkerf vIyf
ouf0if,MkH unfaew,f/ bk&m;&Si&f UJ w&m;awmftay:üvnf; rwke-f
rvIyf ouf0if,MHk unfaew,f/ &wemok;H weftay:rSm ,kMH unf½w Hk iG f
rubl;? uH-uH\tusKd;udk ,kHMunfaewJh o'¨gw&m;uvnf; xif&Sm;
&Sdaejyefw,f/
uH-uH&JUtusKd;vdkY ac:qdktyfwJh aMumif;-usKd;qufEG,frI y#dpö-
orkyÜg'fe,fy,frSmvnf; ,kHMunfrI o'¨gw&m;awG &Sdaew,f/ oDv-
usifhpOfç orm"dusifhpOfç ynmusifhpOfvdkY ac:qdktyfwJh odu©mokH;&yf
14 ] zm;atmufawm&q&mawmf
tusihfjrwfawGtay:üvnf; ,kHMunfrI o'¨gw&m;awG tjynfht0
&Sdaew,f/ 'Dvdk ,kHMunfrI o'¨gw&m;awG tjynfht0 &Sdae½HkwGifvm;
qdkawmh ruao;bl;/ aemufxyf olU&JU ,kHMunfcsufawGu olU&JU qk-
awmif;r,ft h ydik ;f udk vSr;f Munfv
h u
dk v
f Qiv
f nf; oHo&m&JU a&SUtpGe;f vdYk
ac:qdt k yfwhJ twdwcf E¨mig;yg;? oHo&m&JU aemuftpGe;f vdYk ac:qdtk yf-
wJh tem*wfcE¨mig;yg;? oHo&m&JU a&SUtpGef;-aemuftpGef;vdkY ac:qdk
tyfwJh twdwfcE¨mig;yg;ç tem*wfcE¨mig;yg;/ 'DcE¨mig;yg;wdkYtay:-
üvnf; rwkefrvIyf ouf0if,kHMunfaewJh o'¨gw&m;u &Sdaew,f/
'Dvkd o'¨gw&m;&Sad ejcif;aMumifh 'Do'¨gw&m;u olv&kd m qkx;l qkjrwf-
bufudk qGJac:oGm;rSm jzpfygw,f/
aemufxyf 0D&d,uvnf; &Sdaew,f/ ckepf&ufwdkifwkdif olu
rwfwwf&yfNy;D bk&m;&Si&f UJ OD;xdyx f ufrmS yef;yGix hf ;D Bu;D udk aqmif;rk;d Ny;D -
awmhukd ylaZmfaevdu k w
f ,f/ 'g,umBu;D awG ckepf&ufwikd w f ikd f xrif;
pwJt h pm rpm;bJeYJ yef;yGix
hf ;D Bu;D aqmif;rk;d Ny;D awmh bk&m;&Siu f kd ylaZmf-
Ekdifyghrvm;¿ rylaZmfEkdifygbl;/ 'Dtcsufudk Munfhjcif;tm;jzifh olU&JU
o'¨gw&m; b,favmuf jyif;xefw,f? olU&JU 0D&, d w&m; b,favmuf
tm;aumif;aew,fqdkwm rSef;qMunfhEdkifygw,f/ psmeftbdnmPf-
awGudk &&SdaewJhyk*¾dKvfrSm owdtm;raumif;bl;vdkY ajymvdkYvnf; &ygh-
rvm;¿ r&ygbl;/
aemufydkif;rSm bk&m;&SifxHrS w&m;awmfawGudk em,lNyD; w&m;
bm0emawGvnf; yGm;rsm;tm;xkwfr,fhyk*¾dKvf jzpfygw,f/ o'¨gvnf;
&Sdaew,f? 0D&d,uvnf; &Sdaew,f? owdvnf; &Sdaew,f/ psmef-
tbdnmPfawG &&Sdaeawmh olU&JU orm"donf omref ykxkZefvlom;
wpfOD;&JU orm"deJY rwlawmhbl;/ ynmydkif;rSmqkdvQifawmh olu psmef-
tbdnmPfeJY ywfoufwJh psmefynmawG tbdnmPfynmawGvnf;
&&Sdxm;NyD; jzpfygw,f/ aemufydkif;rSm bk&m;&SifxH rMumcP oGm;NyD;
okblwdaw¬&ty'gef) ] 15
arwåmpGrf;tm;ESifh Ak'¨gEkówdpGrf;tif (ok
avmifrw G of yd rf o
I abmawG rjzpfEidk b f ;l qdwk mawmh xm;yg/ eE´&aoh-
BuD;uawmh xdktcsdeftcgrSm eda&m"ormywf 0ifpm;EkdifwJh pGrf;tm;-
vnf; r&Sad o;bl;/ 'Dvkd r&Sad o;ayr,fv h Ykd ckepf&ufwikd w
f ikd f rwfwwf-
&yfwhJ £&d,mykxu f kd rzsub
f eJ YJ tpmvnf; vk;H vk;H rpm;bJeYJ yef;xD;Bu;D
aqmif;rdk;NyD;om bk&m;&Siftm; ylaZmfaevdkufw,f/ bk&m;&Sif&JU *kPf-
awmfvQif tm½kH,lNyD; jzpfay:vmwJh yDwdokc = ESpfoufjcif;ç csrf;-
omjcif;w&m;awGjzifhom tcsdefudk ukefvGefapw,f/
t&P0d[m&-'u©ad P,s0[
d m& &[ef;awmf\ tEkarm'emw&m;
'Dvkd tcsed af wG ukev f eG o
f mG ;vdYk ckepf&ufjynfw
h thJ cgrSm bk&m;&Si-f
uvnf; eda&m"ormywfrS xawmfrlygw,f/ &[ef;oHCmawGvnf;
eda&m"ormywfrS xawmfrMl uw,f/ tJ'D eda&m"ormywfrS xawmfr-l
wJh tcsed tf cgrSm bk&m;&Siu f t&P0d[m&ç 'u©ad P,s0[ d m&ac:wJh
aexdik ef nf; ESprf sK;d wdw Yk iG f {w'*fbUGJ xl; &&Sad wmfrw l hJ &[ef;awmf wpf-
yg;udk ckepf&ufwidk w f idk f bk&m;trSL;&Sw d hJ oHCmawGukd Bu;D us,cf rf;em;wJh
'Dyef;arGU&mawG cif;NyD;awmh ylaZmfuefawmhwJh ukodkvfuH&JU pGrf;tm;-
aMumifh &&SdEkdifwJh tusKd;w&m;awGudk tEkarm'emw&m;wpfyk'ftjzpf
a[mMum;ay;&ef rdefYMum;awmfrlvdkufygw,f/
'Dae&mrSm t&P0d[m&qdw k muawmh udavom uif;uif;&Si;f -
&Sif;eJY aexkdifEkdifjcif;udk ac:ygw,f/ udavom uif;uif;&Sif;&Sif;jzifh
aexkid w f muawmh &[EÅmyk*d¾Kvw f ikd ;f aexkid Ef idk w
f phJ rG ;f tm; &SdMuygw,f/
odaYk omfvnf; w&m;awmfudk a[mMum;wJah e&mrSm yk*v ¾ m"d|meftm;jzifh
w&m;ra[mMum;bJ bk&m;&Sif a[mMum;awmfrlwJh enf;vrf;twkdif;
yk*¾dKvfwpfa,mufa,mufukd csD;rGrf;jcif; uJh&JUjcif; rjyKbJ "r®m"d|mef-
enf;jzifhom w&m;a[mMum;jcif;udk t&P0d[m& m&vdkY ac:ygw,f/
udavom uif;uif;&Sif;&Sif;jzifh aexdkifwJh aexkdifenf;vdkY 'Dvdk owf-
rSwfxm;ygw,f/ (tH?|?1?173/)
18 ] zm;atmufawm&q&mawmf
aemufwpfck --- jrwfaom tvSLudk cH,x l u
dk w
f hJ yk*Kd¾ vu
f kd 'u©ad P-
,svdkY ac:ygw,f/ b,fvdk aexdkifwJh yk*d¾Kvfu jrwfaom tvSLudk
cH,xl ukd w
f hJ yk*Kd¾ vaf wGxrJ mS vnf; tomqk;H tjrwfq;Hk {w'*fbUGJ xl;udk
&&So
d vJqv dk Qif arwåmpsmef 0ifpm;Ny;D rS tvSLay;wJh yk*Kd¾ vw f &Ykd UJ vSLzG,f
0w¬K ypönf;pkudk tvSLcHwJh yk*d¾KvfawG &&Sdygw,f/ 'Dvdk arwåmpsmef
0ifpm;NyD;rS vSLzG,f0w¬Kudk tvSLcHNyD; aexdkifwJh aeenf;udkawmh 'u©d-
aP,s0d[m& vdkY ac:ygw,f/
'Drax&fjrwfuawmh qGrf;cHwJhtcgrSm tdrfwkdif; tdrfwkdif;rSmyJ
arwåmpsmefukd 0ifpm;NyD;rS ,if;arwåmpsmefrS xNyD;wJhtcgrSm avmif;-
vSLwJh qGrf;ukd tvSLcH,lawmfrlavh&Sdygw,f/ 'gaMumifh 'u©daP,s-
*kPft&mrSm {w'*fbJGUxl;ukd qGwfcl;awmfrlcJhjcif; jzpfygw,f/
(tH?|?1?173/)
xkt d &P0d[m&ç 'u©ad P,s0[ d m&ac:wJh aexdik ef nf; ESprf sK;d wd-Yk
wGif {w'*fbJGUxl; &awmfrlwJh &[ef;awmfwpfyg;udk bk&m;&Sifu 'D
yef;arGU&m tEkarm'emtwGuf w&m;wpfy'k f a[mMum;ay;&ef rdeMYf um;-
awmfrv l u kd w
f hJ tcsed t
f cgrSm xk&d [ef;awmfuvnf; pMu0aw;rif;xHrS
tifrwef BuD;us,fwJh qkvmbfBuD;&&SdwJh ykHyrmvdk tifrwef 0rf;om
oGm;ygw,f/ bk&m;&Si&f UJ yd#uwfo;Hk yko H Ykd ÓPfapvTwNf y;D awmh &aoh-
awGtm; tEkarm'emw&m;wpfyk'f csD;jr§ifhay;awmfrlygw,f/
xk&d [ef;awmfu tEkarm'emw&m;awmf cs;D jri§ Nhf y;D wJh tcsed t
f cgrSm
&aoholawmfaumif;awG&JU pdwfxm;awGuvnf; tvGef El;nhHaysmh-
aysmif;oGm;NyD jzpfygw,f/ xkdtcsdeftcgrSm bk&m;&Sifu opömav;yg;eJY
qufpyfaewJh w&m;pum;awGukd a[mMum;jyo qkq d ;Hk ray;awmfryl g-
w,f/ y'krw k &å bk&m;&Siu
f 'Dvkd opömav;yg;eJpY yfwhJ w&m;pum;awmf-
udk &aohaygif; av;aomif;av;axmiftm; a[mMum;jyo qkq d ;Hk ray;-
awmfrlvkdufwJh tcsdeftcgrSm bmjzpfvmovJ¿
okblwdaw¬&ty'gef) ] 19
arwåmpGrf;tm;ESifh Ak'¨gEkówdpGrf;tif (ok
t&[wåzkdvfokdY qkdufa&mufawmfrlMuNyD
a'oemy&da,momae oaAÁ pwkpwåmvDoo[ówmyom
t&[wåH ygykPðok/ (ty'ge?|?2?33/ ax&*gxm?|?1?22/)
a'oemawmfed*Hk; NyD;qHk;wJh tcsdeftcgrSmawmh av;aomif;av;-
axmifaom &aohawG tukefvkH; t&[wåzdkvfokdY a&muf&SdoGm;Muyg-
w,f/ eE´&aohBu;D wpfyg;yJ ykxZk eftjzpfeYJ useaf eygw,f/ &aohawG
tm;vH;k t&[wåzv kd o
f Ykd qku
d af &mufomG ;wJh tcsed t
f cgrSm bk&m;&Siu
f
b,fvkd rdefYawmfrlovJ¿ ---
]{x bdua© 0g}wd [w¬H yoma&od/ awoH wm0a'0 auorók
tEÅ&"m,d/ t| y&du©m&m uma, y#drkuúm0 ta[okH o|d0ó-
aw¬&m 0d, ow¬m&H y&d0g&,ðok/ (ty'ge?|?2?33/ ax&*gxm?|?1?22/)
]]cspo
f m;wdYk ...vmMuavmh? igbk&m;&Si\ f omoemawmfü oDvç
orm"dç ynm[k ac:qdt k yfwhJ odum© ok;H &yf tusijhf rwfukd oHo&m0#f
qif;&J'ku© ukefcef;&eftwGuf usifhMuHBudK;ukwf yGm;rsm;tm;xkwfMu-
ayawmh}}vdYk vuf,mvufawmfukd qefw Y ef;Ny;D ac:awmfrv l ukd w
f t
hJ cg
tm;vkH; &aohy&du©&mtoGifawG aysmufNyD;awmh &[ef;awmfwdkY&JU
y&du©&m qifjref;NyD; 0gajcmufq,f&NyD; rax&fBuD;uJhodkY tm;vkH; ]{[d {[d
bduK© }&[ef;awmfawG jzpfomG ;Muygw,f/ eE´&aohBu;D wpfO;D yJ ykxZk ef
tjzpfeJY usef&pfcJhygw,f/ bmaMumifh eE´&aohBuD;u &[EÅm rjzpf&-
ovJvdkY ar;vQifawmh ---
eE´&aohBuD;\ qkawmif; yw¬em
eE´wmyaom ye 0du©dwåpdwåwm, 0daooH em"d*Íd/ä
(ty'ge?|?2?33/ ax&*gxm?|?1?22/)
eE´wmyaom ye = eE´&aohBuD;onfum;/ 0du©dwåpdwåwm, =
20 ] zm;atmufawm&q&mawmf
ysHUvGifhaewJh pdwf"mwf &SdonfhtwGufaMumifh/ 0daooH = r*fÓPf
zdv
k Ó kd hJ w&m;xl; w&m;jrwfu/kd em"d*Í d ä = r&&SEd idk cf ahJ cs/
f Pf edAmÁ efqw
eE´&aohBu;D uawmh w&m;emaewJh tcsed t f cgrSm pdw"f mwfawGu
odyNf y;D ysUH vGiahf ew,f/ b,fvkd ysUH vGiahf eovJvYkd ar;vQiaf wmh y'krw k &å
bk&m;&Sifu opömav;yg;eJY pyfwJh w&m;pum; rcsD;jr§ifhrDrSm t&P-
0d[m&ç 'u©daP,s0d[m&ac:wJh 0d[m& ESpfrsKd;wdkYwGif {w'*fbJGUxl;
&&Sad wmfrw l hJ &[ef;awmfwpfyg;u tEkarm'emw&m; a[mMum;aewJh
tcsed t f cgrSm xd&k [ef;awmfukd MunfNh y;D awmh olu tifrwef oabm-
usaew,f/ aemifwpfcsed u f mv wpfqal om bk&m;&Si&f UJ omoemawmf
twGi;f rSm igvnf;yJ 'Dvkd &[ef;awmfuo hJ Ykd &[ef;awmfwpfyg; jzpf&r,f
qkdvQifawmh odyfaumif;rSmyJvdkY 'Dvdk pdwftMuHtpnfawGu olUrSm
vTrf;rkd;aew,f/ pdwf"mwfawGu tJ'D tm½kHbufudk ysHUvGifhaew,f/
bk&m;&Sif a[mMum;jyo qdkqkH;rawmfrlwJh opömav;yg; w&m;awmf
tay:ü tm½kH odyfrpdkufEdkif jzpfaew,f/
'gaMumifh eE´&aohBuD;uawmh w&m;xl; w&m;jrwf r&ygbl;/
av;aomif;av;axmifaom &aohawGuawmh tm;vk;H t&[wåzv kd o
f Ykd
qkdufa&mufNyD; &[EÅmjzpfoGm;Muygw,f/ 'Dvdk &[EÅmjzpfNyD;wJh tcsdef-
tcgrSm eE´&aohBu;D u y'krw
k &å jrwfpmG bk&m;tm; avQmufxm;ygw,f/
b,fvdk avQmufxm;ovJ¿
]]jrwfpmG bk&m; ...t&Sib f &k m;wdYk w&m;ra[mrD a&S;OD;pGm w&m;-
a[mawmfrw l hJ &[ef;awmfonf b,fvkd &[ef;awmfrsK;d jzpfygovJ}}vdYk
avQmufxm;vdu k af wmh bk&m;&Siu
f vnf; igbk&m;&Si&f UJ omoemawmf
rSm t&P0d[m&ç 'u©daP,s0d[m&vdkY ac:qdktyfwJh ESpfrsKd;aom
aexdik jf cif;wdw
Yk iG f tomqk;H tjrwfq;Hk aexkid wf hJ &[ef;awmfwpfyg;yJ
jzpfayw,f ponfjzifh trdefY&Sdvdkufawmh eE´&aohBuD;u b,fvdk
qufNyD; avQmufxm;ovJ¿
okblwdaw¬&ty'gef) ] 21
arwåmpGrf;tm;ESifh Ak'¨gEkówdpGrf;tif (ok
Ak'¨gEkówdur®|mef;ukd yGm;rsm;jcif;
bma0[d Ak'¨gEkówð? bm0emerEkwå&H/
£rH owð bm0,dwGm? yl&,dóod rmeoH/
(ty'ge?1?76/ ax&*gxm?|?1?25/)
bm0emeH = bm0emwdw Yk iG /f tEkw&å H = tomqk;H tjrwfq;Hk jzpfw/hJ
Ak'¨gEkówð = Ak'¨gEkówdbm0emudk/ bma0[d = yGm;rsm;tm;xkwf
ygavavmh/ £rH owð = þAk'¨gEkówdbm0emudk/ bm0,dwGm =
yGm;rsm;tm;xkwjf cif;aMumif/h rmeoH = rdrd pdwEf v S ;Hk &JU tvdq
k E´[o
l rQ-
onf/ yl&,dóod = rcRwf{uef jynfhpkHvmygayvdrfhr,f/
rdrd vdv
k m;awmifwh aewJh qkx;l qkjrwfu {uef jynfph zkH &Ykd eftwGuf
bmvky&f rvJ¿ bm0em[lorQww Ykd iG f tomqk;H tjrwfq;Hk vdYk owfrwS -f
jcif;cH&wJh Ak'¨gEkówdbm0emudk oifeE´&aohBuD; yGm;rsm;tm;xkwf
ayawmh/ yGm;rsm;tm;xkwfr,fqkdvQif oifh&JU pdwfESvkH; tvdkqE´awG-
onf tm;vk;H jynfph vHk mayvdrrfh ,fvYkd y'krwk &å bk&m;&Siu
f 'Dvkd a[m-
Mum;ay;ygw,f/
'gaMumifh 'g,umBu;D 'g,dumrBu;D awG pdwEf v S ;Hk tvkq
d E´ jynf-h
pHkcsifw,fqdkvQif csJausmif;udk oGm;&rvm;¿ 'D'g,umBuD;awGvnf;
csJausmif;yJ tjrJ oGm;aeMuw,feJY wlygw,f/ bk&m;&Sifu pdwfESvkH;
tvdq k E´awG jynfph ckH siMf uw,fqv kd Qif Ak'g¨ Ekówdbm0emudk yGm;rsm;-
ygvdYk wduk wf eG ;f xm;ygw,f/ 'Dvqkd v kd Qif b,fvkd yGm;&rvJ¿ yGm;ykH yGm;-
enf;udkawmh aemufrSyJ bkef;BuD; ajymyghr,f/
aemufwpfcku -- bk&m;&SifxH rMumcP oGm;NyD;awmh olu
w&m;awmfawGudk em,lNyD;wJh tcsdeftcgrSm wjcm;wjcm; ur®|mef;-
awGuvkd nf; oif,Nl y;D awmh yGm;rsm;tm;xkwcf w
hJ ,fvv
Ykd nf; ,lq&yg-
w,f/ opömav;yg;eJY pyfwhJ w&m;pum;awGukd em,lNy;D awmh ½kyw f &m;-
26 ] zm;atmufawm&q&mawmf
awG emrfw&m;awGudk odatmif BudK;pm;tm;xkwfrIç taMumif;w&m;
tusKd;w&m;awGudk odatmif BudK;pm;tm;xkwfrIç taMumif;w&m;ESifh
wuG xkd½kyfw&m; emrfw&m;wdkY&JU tedpötcsufç 'ku©tcsufç tewå
tcsufawGudk odatmif BudK;pm;tm;xkwfrIqdkwJh vkyfief;&yfawGvnf;
jyKvkyfcJhr,fvdkY ,lq&ygw,f/ bmaMumifhvJ¿
y'krw
k &å jrwfpmG bk&m;&Sif ryGiahf y:rD tcsed u
f wnf;u &aoh&[ef;
jyKNyD; psmeftbdnmPfawGudk &&Sdatmif BudK;pm;tm;xkwfxm;wJh
olawmfaumif; wpfO;D u aemufxyf psmeftbdnmPfawG &zd&Yk eftwGuf
BudK;pm;p&m vdkao;ovm;¿ rvkdawmhbl;/ ESpfaygif; wpfodef;avmuf
bk&m;&Sief YJ qkaH wGUae&wJh tcsed tf cgrSm bk&m;&Six f rH S w&m;awmfawGukd
em,lNyD; 'Dw&m;awmftwdkif;yJ qufvufNyD; BudK;pm;tm;xkwfjcif;jzifh
rdrd&JU b0udk ukefvGefapcJhw,f/ 'Dvdk BudK;pm;tm;xkwfcJhwJhtwGuf
oHo&mc&D; usiv f nf&wJh tcsed t f cgrSm pMu0aw;rif;pnf;pdrçf vlrif;
pnf;pdrçf ewfrif;pnf;pdrf ponfjzifh pnf;pdrt f rsK;d rsK;d awGukd tpket
f qef
cHpm; pHpm;Ny;D aexdik cf &hJ w,f/ 'Dvkd cHpm;&wJh tcsed t f cgrSmvnf; olUrSm
b,fvdk xl;jcm;csufuav;awG &SdaeovJ¿
Ak'¨gEkówdur®|mef;\ xl;jcm;aom tusKd;tmedoifrsm;
b0gba0 oHo&aEÅm? r[mabm*H vbmr[H/
abma* ar ODewm ew¬d? Ak'¨gEkówd,m zvH/
(ty'ge?1?77/ ax&*gxm?|?1?27/)
b0BuD;i,f toG,foG,frSm usifvnfcJh&pOfrSm BuD;us,fzGHUNzdK;
rsm;jrwfwJh pnf;pdrfawGudk &&SdcJhw,f/ 'Dvdk &&SdwJh pnf;pdrfawGuvnf;
qkw, f w
k af vsmyh g;oGm;w,fqw dk m wpfcgrS r&Scd zhJ ;l bl;/ 'g,umBu;D awG
pOf;pm;MunfhMuprf;yg/ 'Dvdk pGrf;tm;&SdaewJh Ak'¨gEkówdur®|mef;rsKd;udk
ryGm;oifhbl;vm;¿ yGm;oifhygw,f/ aemufwpfcku ---
okblwdaw¬&ty'gef) ] 27
arwåmpGrf;tm;ESifh Ak'¨gEkówdpGrf;tif (ok
em,lqrJ mS yJ r*f-zkv
d -f edAmÁ efukd &&SdMuygw,f/ ae,sy*k Kd¾ vaf wGuawmh
w&m;em½kHeJY uRwfwrf; r0ifEdkifygbl;/ w&m;awmfawGudk oif,l rSwf-
om; aqmifxm;NyD;rS wu,f vufawGUusifhrS r*f-zkdvf-edAÁmefudk &&Sd
Edik w
f t
hJ wGuf 'Dae,sy*k Kd¾ vaf wGuawmh oDvç orm"dç ynmqdw k hJ odum©
oHk;&yf tusifhjrwfudk tpOftwdkif; xlaxmif&ygw,f/
'gaMumifh tdr&f mwnfaxmif vlwaYkd bmifrmS wnf&adS ewJh yk*Kd¾ v-f
awGbufu ajymvQiaf wmh atmufxpfq;Hk tm;jzifh ig;yg;oDv aqmuf-
wnfzdkY vdktyfygw,f/ 'Dig;yg;oDvudk w&m;tm;rxkwfrDtcsdefu
vGeu
f sL;cJw
h m jzpfcsijf zpfygap? w&m;tm;xkwrf nft
h csed rf mS awmh oDv
aqmufwnf&ygw,f/ 'DaeY 'g,umBu;D 'g,dumrBu;D awG Oykoo f v
D
aqmufwnfwJh ykHpHtwdkif;yJ ig ,cktcsdefu pNyD;awmh ig;yg;oDvudk
rvGefusL;awmhbl;vdkY qkH;jzwfcsuf csvdkufwmeJY wpfNydKifeufwnf;
t*Fkvdrmvrax&fwdkYvdk csufcsif; oDveJY jynfhpHkoGm;ygw,f/
'Dvkd oDv pifMu,fNyq D v
kd Qiaf wmh oDv0do'k d¨ jzpfomG ;ygNy/D oDv-
0dok'¨djzpfaewJh yk*¾dKvfu aemufwpfqifh b,fvdk qufNyD; tm;xkwf&-
rvJ¿ pdw0å o d 'k jd¨ zpfatmif a&S Uwpfqifh wuf&ygw,f/ 'Dae&mrSm 0do'k d¨
(7)yg; usifhpOfudkawmh vufcHEdkifzdkY vdktyfygw,f/ pdwå0dok'¨dqdkwmu
pdwf"mwfawG pifMu,fatmif BudK;pm;tm;xkwfjcif;udk ac:ygw,f/
pdw"f mwfawGrmS umrpäEe´ 0D &Pç Asmyg'eD0&PpwJh udavom tnpf-
taMu;awG uif;oGm;atmifç pifMu,foGm;atmif BudK;pm;tm;xkwf
&ygw,f/ b,ftcsdefrSm pdwå0dok'¨d jzpfovJvdkY ar;vQifawmh ---
pdwå0dok'¨d = or®morm"d
pdwå0dok'¨d emr oOypm&m t| ormywåda,m/ (0dok'¨d?2?222/)
pdw0å od 'k q
d¨ w
kd m Oypm&orm"dEiS w
hf uG ormywf (8)yg;udk ac:yg-
w,fqdkNyD;awmh 0dok'¨dr*ft|uxm 'kwd,wGJ? pmrsufESm (222)rSm
36 ] zm;atmufawm&q&mawmf
twdtus ñTeMf um;xm;ygw,f/ 'DñeT Mf um;csut f & Oypm&orm"dukd
aomfvnf;aumif;ç ormywf (8)yg;xJu ormywf wpfyg;yg;udkaomf
vnf;aumif;ç ormywf (8)yg;vk;H udak omfvnf;aumif; &&Scd rhJ ,fqv kd Qi-f
awmh pdwå0dok'¨d jzpfNyDvdkY qdkEdkifygw,f/ 'gaMumifh rvJGraoG orm"dudk
xlaxmif&awmhr,f/ 'Dorm"dudk xlaxmif&r,fqkdwJh tcsdeftcgrSm-
awmh 'g,umBu;D 'g,dumrBu;D awGbufu enf;enf;uav; pOf;pm;&-
rnfh tcsufwpfckawmh &Sdaeygw,f/
jrwfpmG bk&m;&Siof nf r*¾if (8)yg;udk a[mMum;awmfrw l t
hJ ydik ;f rSm
or®morm"dr*¾iw f pfcuk ydk g xnfo
h iG ;f Ny;D a[mMum;xm;awmfryl gw,f/
bmudk or®morm"d ac:qdw k ,fqw dk mudv k nf; r[mowdy|meokweå f
(r?1?89/)rSm bk&m;&Siuf ,kd af wmfwikd u f twdtus &Si;f vif;xm;ygw,f/
b,fvdk &Sif;vif;xm;ovJ¿ yxrpsmeform"dç 'kwd,psmeform"dç
wwd,psmeform"dç pwkw¬psmeform"dawGudk igbk&m;&Sifonf or®m-
orm"dvYkd ac:qdw k ,fqNkd y;D twdtus &Si;f vif;xm;ygw,f/ 'D&iS ;f vif;-
csuu f awmh 0dyóem&JU tajcyg'ujzpfwhJ orm"dawGxu J taumif;-
qkH;jzpfwJh ½lyg0p&orm"dudk ñTefjyxm;jcif; jzpfygw,f/ txl;ojzifh
taumif;qHk;aom orm"dudk vufnd§K;xkd;jyaomtm;jzifh pwkw¬psmef
orm"dudk OD;wnfNyD;awmh jrwfpGmbk&m;u or®morm"dvdkY owfrSwf
ay;jcif; jzpfygw,f/ Ouú|eda'´oenf;vdkY ac:ygw,f/
wpfenf;tm;jzifh tv,facgifjzpfwJh ½lyg0p&orm"dudk ,lvkduf-
vQif tpjzpfwhJ txGwt f xdyof Ykd a&mufaewJh Oypm&orm"dvYkd ac:qd-k
tyfwhJ umrm0p&orm"deYJ tqk;H jzpfwhJ tqift h jrifq
h ;kH jzpfwhJ t½lyg-
0p&orm"dawGudk odrf;usKH;NyD; a&wGuf&wJh raZÑ'Dyuenf;tm;jzifh-
vnf; bk&m;&Sifu 'Da'oemawmfudk a[mMum;xm;awmfrlw,fvdkY
owfrSwfygw,f/
okblwdaw¬&ty'gef) ] 37
arwåmpGrf;tm;ESifh Ak'¨gEkówdpGrf;tif (ok
(40)xJu rdrd pdwBf uKd uf ur®|mef;wpfcu k kd a&G;cs,Nf y;D awmh tm;xkwEf idk f
ygw,f/ t&Sio f b
k wl rd ax&fjrwf&UJ yg&d[m&d,ur®|mef;uawmh arwåm
ur®|mef; jzpfaeygw,f/ oAÁwu ¬ ur®|mef;qdw k muawmh tjrcJ yford ;f
r,lrae& tm;rxkwfbJ rae& tjrJ tm;xkwf&rnfh ur®|mef;rsKd;udk
ac:qdyk gw,f/ arwåmur®|mef;ç Ak'g¨ Ekówdur®|mef;ç r&PmEkówd-
ur®|mef;ç tokbur®|mef;qdkNyD; roifrae& ur®|mef; av;rsKd; &Sdyg-
w,f/ tJ'D ur®|mef; (40)xJu rdrd BudKufESpfoufwJh ur®|mef; wpfck
wpfcu k kd tm;xkwaf ewJh yk*Kd¾ vu f 'DoAÁwu ¬ ur®|mef; av;rsK;d udv k nf;
oif,l&ygw,f/
'Dvkd ur®|mef; ESprf sK;d &Sw d t hJ eufu yg&d[m&d,ur®|mef; = vufo;Hk
ur®|mef;uawmh rdrw d Ykd BuKd uEf pS o f ufwhJ ur®|mef;wpfcck u k kd a&G;cs,Ef idk -f
ygw,f/ 'Dvkd a&G;cs,w f t hJ ydik ;f rSmvnf; tmemygeur®|mef;udk pdwo f ef-
wJyh *k Kd¾ vu f tmemygeur®|mef;udk a&G;cs,Ef idk yf gw,f/ rsm;aomtm;jzifh
w&m;tm;xkwzf Ykd a&mufvmMuwJh a,m*DawGukd qef;ppfvu dk v
f Qiaf wmh
tmemygeur®|mef;udk pdwo f efwyhJ *k Kd¾ vf ta&twGuu f rsm;Muygw,f/
tu,fí b,fur®|mef;rS r,fr,f&& xdxdrdrd tm;rxkwfcJhzl;bl;
qkdvQifawmh xkda,m*Dudk bkef;BuD;uawmh "mwfur®|mef;uae pNyD;
oifay;ygw,f/ bmjzpfvdkY "mwfur®|mef;u pNyD; oifay;&ovJvdkY
ar;vQifvnf; a,m*D awmfawmfcyfrsm;rsm;udk okawoe jyKMunfhwJh
tydkif;rSm "mwfur®|mef;eJY orm"d xlaxmifvQif orm"d tjzpfjrefae-
wmudk awGU&ygw,f/ aemufwpfcku 0dyóem ul;awmhr,fh a,m*D-
yk*d¾KvftwGuf ½kyfur®|mef;ç emrfur®|mef; ESpfrsKd; &SdwJhteufu ½kyf-
ur®|mef;udk ½Iawmhr,fqv dk Qif 'D"mwfur®|mef;u rvTrJ a&Smifom jyefNy;D
½I&rnfh ur®|mef;vnf; jzpfaeygw,f/
ww¬ b*0g ½lyur®|meH uaxaEÅm oacFyreodum&0aoe
0g 0dw¬m&reodum&0aoe 0g pwk"mwk00w¬meH uaxod/
(r?|?1?280/)
42 ] zm;atmufawm&q&mawmf
'Dvdk zGiqhf x
dk m;wJh t|uxmrsm;ESit hf nD jzpfygw,f/ 'DtaMumif;
ESpfckaMumifh "mwfur®|mef;jzifh orm"dudk pNyD; xlaxmifcdkif;ygw,f/
'gayr,fh arwåmpsmefeJY 'D"mwfur®|mef;u b,fvdk qufoG,frI &Sdae-
ovJvYkd ar;vQiaf wmh "mwfur®|mef;udk jynfwnfNy;D awmhrS uodP k ;f udk
ul;apcsiw f thJ wGuf 'Dvkd oifay;jcif; jzpfygw,f/ 'gaMumifh uodPk ;f eJY
arwåmpsmefur®|mef;uawmh qufoG,frI &Sdaeygw,f/
arwåokwåefrSmvmwJh &[ef;awmfawGudk bk&m;&Sifu yxrawmh
uodkPf;awGudk tajccHNyD; 0dyóemul;zkdY&eftwGuf oifay;vkdufyg-
w,f/ (okwåedygw?|?1?179-180/) olwdkY&JU yg&d[m&d,ac:wJh vufokH;
ur®|mef;uawmh uodP k ;f jzpfygw,f/ aemufwpfywf jyefausmv h mwJh
tcsdeftcgrSmawmh arwåmur®|mef;udk oAÁw¬uur®|mef; odkYr[kwf
pwk&m&u©vaYkd c:wJh tapmifu h r®|mef;taeeJY oifay;cJw h mudk ½kyo f rd ;f
vdkufygw,f/ uodkPf;awGudkvnf; yg&d[m&d,ur®|mef;tjzpfeJY oif-
ay;xm;cJhwmudk jyef½kyfodrf;vdkufygw,f/ bmvkyfay;vkdufovJ¿
arwåmur®|mef;udk yg&d[m&d,ur®|mef;tjzpf yGm;rsm;zd&Yk ef oifah vsmaf e-
wmudk odawmfrlwJhtwGuf arwåmur®|mef;ukd yg&d[m&d,ur®|mef;
(= vufoHk;ur®|mef;)tjzpf ajymif;ay;awmfrlvkdufygw,f/ b,fvdk
oabmaMumifhvJ¿
uokdPf;psmefESifh arwåmpsmef
uodP k ;f awGu t&yfq,frsuEf mS odw Yk idk af tmifç pGr;f Ekid v
f Qif teEÅ
pMu0Vmokw Yd ikd af tmif jzefMY uufNy;D awmh 'Dpsmefukd 0ifpm;&wJh ur®|mef;
wpfrsKd; jzpfygw,f/ tvm;wlyJ arwåmur®|mef;[mvnf; teEÅpMu-
0VmokdYwdkifatmif jzefYMuufNyD;awmh owå0gawGudk tm½kH,lNyD; arwåm-
psmefukd 0ifpm;&wJh ur®|mef;wpfrsK;d jzpfaeygw,f/ 'gaMumifh arwåmpsmef
jzefYMuufykHeJY uodkPf;psmefwdkY&JU tm½kH jzefYMuufykHjcif;awGu wlnD
okblwdaw¬&ty'gef) ] 43
arwåmpGrf;tm;ESifh Ak'¨gEkówdpGrf;tif (ok
wjzwfjzwf xGufvmwwfygw,f/
pu©m'dyÍö0d"H ½lyg'DeH *[Pypö,bma0e tm'gowvH 0d,
0dyÜoEéwåm yom'½ly/H (0dok'¨d?2?81/)
pu©KtMunfç aomwtMunfç CmetMunfç Zd0gS tMunfç um,-
tMunfvkdY tMunf½kyf = yom'½kyf (5)rsKd;ukd jrwfpGmbk&m; a[mMum;
xm;awmfrcl yhJ gw,f/ ,if;tMunf"mwfawG[m ½lyg½Hpk wJh qkid &f mtm½H-k
awGudk tm½H, k w
l wfwhJ pu©K0n
d mPfpwJh qkid &f m yÍö0n d mPf = 0dnmPf
ig;rsK;d wk&Yd UJ rDjS zpf&m taMumif;w&m; 0w¬K½yk t
f jzpfEiS hf aus;Zl;jyKay;aewJh
aMu;rHk rSet f jyifvdk MunfaewJh tMunf"mwfw&Ydk UJ taygif;tpk jzpfyg-
w,f/ Ceac:wJh ½kyfwHk; ½kyfcJukd ÓPfESifh rNzdKcJGEkdifrDrSm twHk;vkduf
tcJvkduf tjyifvkduf awGUaejcif; jzpfygw,f/
okaYd omf ,if;tMunftwH;k tcJrmS "mwfBu;D av;yg;wk\ Yd Munfr-I
oabmom jzpfwJhtwGuf ,if;tMunfrSm &SdaewJh "mwfav;yg;ukd
odrf;qnf;NyD;awmh ,if;"mwfav;yg;tm½HkrSm orm"dukd qufvufNyD;
xlaxmifvkdufvQif ,if;tMunftwHk;tcJrS tvif;a&mifrsm;[m
wjzwfjzwf jzmxGufvmwwfygw,f/ tvif;a&mifawG wjzwfjzwf
xGuv f mwJh tcsed t
f cgrSm a,m*Doal wmfaumif;u pdwu f kd cyfwif;wif;
xm;Ny;D 'DtMunfrmS yJ "mwfav;yg; pdu
k Ef ikd v
f Qiaf wmh ½kyu
f vmyftrIe-f
uav;awGudk vG,fvG,feJY oGm;awGUwwfygw,f/ ½kyfuvmyftrIef-
uav;awGudk awGUNyDqdkvQifawmh uodkPf;ul;&mrSm enf;enf;uav;
cufcJwwfygw,f/
uodkPf;ul;csifw,fqkdvQifawmh pdwfudk wtm;wif;rxm;bJeJY
pdwfudk enf;enf; jyefavQmhcsNyD; "mwftay:rSmom bm0empdwfudk
ravsmrh wif; xm;Ny;D awmh "mwfav;yg;udk pdu
k Ef ikd rf ,fqv
kd Qif 'DtMunf
u tjyifvdkuf jyefjzpfoGm;wwfygw,f/ orm"du enf;enf;uav;
52 ] zm;atmufawm&q&mawmf
avsmhoGm;jcif;aMumifh tjyifvdkuf jyefjzpfoGm;jcif; jzpfygw,f/ tJ'D
tMunfjyifrmS om "mwfukd qufNy;D pkud vf udk vf Qif 'DtMunf"mwfuae
tvif;a&mifawG wjzwfjzwf xGuv f mygvdrrhf ,f/ tvif;a&mifqw dk m-
udk enf;enf;uav; A[kókwtjzpf ajym&vQifawmh -- t*FkwådK&f-
ygVdawmf wduedygwfrmS bk&m;&Siuf edrw d o å wk eå fqw
kd hJ okweå w
f pfcuk dk
a[mMum;xm;awmfrlygw,f/ (tH?1?174-178/)
xko
d w k eå rf mS orxbm0empdwçf 0dyóembm0empdwf tm;vk;H rSm
tvif;a&mif&Sdw,fvdkY bk&m;&Sifu twdtus a[mMum;xm;awmfrl
ygw,f/ ,aeYacwfrmS O',AÁ,ÓPfrmS tvif;&Sw d ,fqw kd mudak wmh
trsm;tm;jzifh vufcHNyD;awmh usefaewJh 0dyóemÓPfawGeJY orx-
ydik ;f awGrmS tvif;a&mif&w dS ,fqw
dk hJ tcsuu
f akd wmh odyNf y;D vufrcHv-kd
Muygbl;/ odaYk omf bk&m;&Sif a[mMum;xm;wJh okweå w f pfcak wmh twd-
tus &Sdaeygw,f/ t*FkwådK&fygVdawmf pwkuúedygwfrSm bk&m;&Sifu
rD;a&mifç aea&mifç va&mifç ynma&mifqNdk y;D ta&mif (4)rsK;d &Sad Mumif;
a[mMum;xm;awmfrlygw,f/ (tH?1?456/)
'Dta&mif (4)rsK;d xJu ynma&mifuv kd nf; t&Sirf [marm*¾vm’ ef
ud,
k af wmfjrwfBu;D &[EÅmjzpfomG ;awmfrw l hJ ypvm,rmeokweå fac:wJh
okweå w f pfck t*Fw
k Kdå &yf gVdawmf owåuedygwfrmS &Sdaeygw,f/ (tH?2?461-
464/) xky d pvm,rmeokweå u f kd zGiq
hf w
dk hJ #DumrSmvnf; ÓPfa&mifukd
(4)rsKd; cGJjyxm;ygw,f/ (tH?#D?3?177-178/)
ÓPfa&mif (4)rsKd;uawmh 'dAÁpu©KtbdnmPfrSmvnf; tvif;-
a&mif &Sdw,f/ 'guawmh 'dAÁpu©KÓPfa&mifvdkY ac:ygw,f/ 'gu
wpfrsKd;/ uodkPf;tm;vkH; odkYr[kwf tmavmuuodkPf;rSmvnf;
tvif;a&mif &Sdw,f/ 'gu wpfrsKd;/ aemufwpfrsKd;u y&dur®mavmu
jzpfygw,f/ ur®|mef; (40)xJu rnfonfu h r®|mef;udyk J tm;xkwo
f nf-
jzpfap ur®|mef;awGukd tm;xkwv f u
dk w
f t
hJ cgrSm y&dur®orm"dç Oypm&
okblwdaw¬&ty'gef) ] 53
arwåmpGrf;tm;ESifh Ak'¨gEkówdpGrf;tif (ok
tbdbm,wepsmef + 0darmu©psmef
tZÑwåH ½lyonD {aum A[d'¨g ½lyged yówd y&dwåmed ok0PÖ-
'kAÁPÖmed/ ]wmed tbdbk,s Zmemrd yómrD}wd {0HonD a[mwd/
£'H yXrH tbdbm,weH/ ('D?2?92/ 'D?3?215/ tH?3?125/ 304/)
ponfjzifh tbdbm,wepsmefqdkwJhtrnfeJY a[mMum;awmfrl
ygw,f/ tbdbm,wepsmefqw dk muawmh qefu Y sib
f uf eD0&Pw&m;
awGudkvnf; vTrf;rkd;zdpD;EkdifwJh psmefrsKd;udk ac:ygw,f/ tifrwef
ao;i,fwhJ onf;ajcwkv Yd kd ndKaewJh aum|mowpfcu k kd tm½k,
H Nl y;D awmh
okblwdaw¬&ty'gef) ] 61
arwåmpGrf;tm;ESifh Ak'¨gEkówdpGrf;tif (ok
tjzLa&mifuokdPf;okdY
'gaMumifh tZÑwo å EÅmefç A[d'o ¨ EÅmefrmS &Sw d hJ (32)aum|moawGukd
wpfacguf ESpaf cgufavmuf ½I Munfyh g/ ½INy;D wJt h cgrSm rdr&d UJ a&SUwnf-h
wnfhrSm xkdifaewJh a,m*Dolawmfaumif; wpfOD;&JU t½kd;udk tm½Hk,lNyD;
y#dulv = &GH&SmpufqkyfzG,ftaeeJY ESvkH;oGif;Munfhyg/ Oypm&orm"d
txdvnf; qkdufoGm;ygvdrfhr,f/ t½kd;uvnf; jzLvmNyDqkdvQifawmh
wpfu, kd v tjzL tjzLL}vdYk pdu
f ;Hk udk jcKH i NHk y;D ]tj k ½f yI g/ jcKH iNkH y;D ½IvYkd r&cJv
h Qiaf wmh
tjzLqkH; wpfae&m odkYr[kwf aemufbufuae xkdifMunfhvkdufvQif
txl;ojzifh xif&Sm;aewJh OD;acgif;cGHavmufudk tm½kH,lNyD;awmh ]tj tjzL
tjzLL}vdkY pdkuf½IMunfhyg/ pdkuf½IwJhtcsdefrSm &GHp&mvdkY ESvkH;roGif;awmhbJ
tjzLa&mifudkom wpfzufowf ESvkH;oGif; ½IyGm;aeyg/ xdktcsdefrSm
orm"dvnf; tm;aumif;vmNyq D v
dk Qif t½k;d awG tm;vk;H aysmufNy;D awmh
tjzLt0ef;t0dkif;oufoufyJ ay:vmwwfygw,f/
64 ] zm;atmufawm&q&mawmf
tjzLt0ef;t0dik ;f ay:vmNyq D vkd Qiaf wmh tJ'D tjzLt0ef;t0dik ;f -
rSmyJ bm0empdwfudk Nidrf0yfpGm uyfNyD;awmh ]tj tjzL tjzLL}vdkYyJ ½Iaeyg/
½IaevdkY 'Dt0ef;t0dkif;u raysmufbJeJY wdrfwdkufvdk qGwfqGwfjzLvm-
wwfygw,f/ jzL&muae aemufq;Hk awmh Munfvifawmufyvmygvdr-hf
r,f/ MunfvifawmufyvmNyq D vdk Qiaf wmh xku d odPk ;f 0ef;udk t"d|mef-
NyD;awmh wpfvufr jyefYygapç ESpfvufr jyefYygapç okH;vufr jyefYygap
ponfjzifh t0ef;t0kid ;f twkid ;f jzefMY uuf&ygw,f/ tydik ;f tjcm; rxm;bJ
rjzefyY geJv
Y Ykd 'Dvkd t|uxm (0do'k ?d¨ 1?148/)uawmh twdtus owday;-
xm;ygw,f/
bmaMumifh 'DuodkPf;0ef;edrdwfudk jzefYae&ovJvdkY ar;vQifawmh
pd&|dwud = bm0empdwu f 'DuodP k ;f 0ef;tm½küH Mumjrifph mG wnfwahH p-
jcif;tusK;d iSm uodP
k ;f edrw
d u
f kd jzefMY uufay;&ygw,f/ rjzefMY uufvQi-f
awmh bm0empdwo f nf uodP k ;f 0ef;tm½küH Mumjrifph mG rwnfww hH wfyg-
bl;/ 'gaMumifh uodP k ;f 0ef;tm½küH bm0empdwf Mumjrifph mG wnfwEhH ikd -f
a&;twGuf uodkPf;0ef;udk wjznf;jznf; jzefYMuuf& jcif; jzpfygw,f/
uodkPf;0ef;udk jzefYMuufvdkufwJh tcsdeftcgrSm aemufqkH; t&yf
(10)rsuEf mS Munhvf udk w f idk ;f tm;vk;H jzLaeNy/D tZÑwå Munfv h ukd vf nf;
jzLaeNy?D A[d'¨ Munfv
h u kd vf nf; jzLaeNyq D vkd Qiaf wmh jzLaewJh eH&w H pfcrk mS
OD;xkyuf av; wpfv;Hk udk csw d x
f m;ovdk tjzLa&mif tv,favmufrmS
bm0empdwfudk Nidrf0yfpGm uyfNyD;awmh xm;vdkufyg/ pdwfuav;udk xkd
tjzLa&mifawGu vTr;f jcKH Ny;D &pfywfxm;ovdk Nird 0f yfpmG uyfNy;D wnfae
ygvdrfhr,f/ edrdwfuvnf; Munfvifawmufyvmygvdrfhr,f/
yxrpsmeform"dokdY
'DtcsdeftcgrSm xkdorm"dudk wpfem&D ESpfem&D ponfjzifh ydkif;jcm;
t"d|mefNyD;awmh rdrdu avhusifh&ygw,f/ avhusifhvdkufvdkY wpfem&D
okblwdaw¬&ty'gef) ] 65
arwåmpGrf;tm;ESifh Ak'¨gEkówdpGrf;tif (ok
ESpef m&D ponfjzifh Nird 0f yfpmG uyfNy;D wnfaeNyq D v kd Qiaf wmh rdr&d UJ bm0-
empdwfu ESvkH;tdrftwGif;rSm wnf&SdaewJhtwGuf xkdESvkH;tdrf &Sd&m-
bufodkY jyefNyD; tm½Hk,lvkdufvQifawmh psmeft*Fg (5)yg;u xif&Sm;-
aeygvdrfhr,f/ 'Dedrdwfu qGwfqGwfjzL&muae aemufqkH; Munfvif
awmufyvmNyDqdkvQifawmh y#dbm*edrdwfbuf ul;oGm;NyDvdkY qdkEdkifyg-
w,f/ psmeft*FgawGu 'Dy#dbm*edrw d u
f kd tm½k,
H Nl y;D awmh jzpfay:vm-
jcif; jzpfygw,f/
0dwuf =tjzLa&mif y#dbm*edrdwftm½kHay:odkY pdwfukd a&S;½I
wifay;aejcif;oabmç
0dpm& = tjzLa&mif y#dbm*edrdwftm½kHudk xyfumxyfum
okH;oyf qifjcifaejcif;oabmç
yDwd = tjzLa&mif y#dbm*edrdwftm½kHudk ESpfoufaejcif;
oabmç
okc = tjzLa&mif y#dbm*edrw
d t
f m½k\
H t&omudk csr;f csr;f -
omom cHpm;aejcif;oabmç
{u*¾wm = tjzLa&mif y#dbm*edrdwftm½kH wpfckwnf;ay:odkY
pdwfusa&muf wnfNidrfaejcif;oabm ---
'Doabmw&m;ig;cku xif&Sm;vmygvdrfhr,f/ 'Dy#dbm*edrdwfudk
tm½kH,lNyD; jzpfay:aewJh 'Dpsmeft*Fgig;yg; xif&Sm;vmNyDqkdvQifawmh
a,m*Dolawmfaumif;u 0oDabmfig;wef Ekdifeif;atmif qufvufNyD;
avhusi&hf ygw,f/ 0oDabmfig;wef Edik ef if;atmif avhusiNhf y;D wJh tcsed -f
tcgrSm a,m*Doal wmfaumif;u a&SUwpfqifh wufvv kd nf; wufEidk yf g-
w,f/ bmqufvkyf&rvJ¿
66 ] zm;atmufawm&q&mawmf
'kwd,psmefokdY
0dwufç 0dpm& jyKwcf siw f hJ pdwx
f m;jzifh 'DtjzLa&mif y#dbm*edrw d -f
udok m pdu k Mf unfah eyg/ yxrpsmeform"dukd tvdrk &Sw d hJ pdwx
f m;ç 'kw,
d -
psmeform"dudk vdkvm;awmifhwwJhpdwfxm; &Sdae&ygr,f/ yxrpsmef-
orm"d[m eD0&Pqdw k hJ &efoal wGeYJ eD;uyfw,f? 0dwufç 0dpm&awGu-
vnf; ½ke&Yf if;Murf;wrf;w,f/ 'Dvdk ½ke&Yf if;Murf;wrf;wJt h wGuf 'Dpsmef[m
usKd;yJhysufpD;vG,fwJhoabmvnf; &Sdw,f/ 'kwd,psmeform"davmuf-
vnf; rNird o f ufb;l / 'gaMumifh 'kw, d psmeform"du ydNk y;D Nird o
f ufw,f
vdkY tm½kH,lNyD;awmh 'kwd,psmeform"dudk tvdk&SdwJh pdwfxm;jzifh
'DtjzLa&mif y#dbm*edrdwfrSm pdwfudk uyfxm;vdkufvQifawmh 0dwufç
0dpm& jyKwo f mG ;ygvdrrfh ,f/ yDwçd okcç {u*¾wmac:wJh psmeft*Fg (3)yg;
&SdwJh 'kwd,psmeform"dudk qdkufoGm;ygvdrhfr,f/ 'kwd,psmeform"dudk
qdu k of mG ;vQiv f nf; 0oDabmf (5)wef Ekid ef if;atmif qufvufNy;D avh-
usifh&ygw,f/ avhusifhNyD;vdkY wwd,psmefudk ul;csifw,fqdkvQifawmh
bmqufvkyf&rvJ¿
wwd,psmefokdY
yDwd jyKwfcsifwJh pdwfjzifh 'DtjzLa&mifuokdPf; y#dbm*edrdwfudkyJ
qufNy;D pdu k Mf unfah e&ygw,f/ ESpo f ufjcif; yDw&d adS evQif pdwu f vIy-f
&Sm;rIwpfrsK;d jzpfwwfwt hJ wGuf 'Dpsmef[mvnf; ½ke&Yf if;Murf;wrf;w,f?
usKd;yJhysufpD;vG,fwJhoabm &Sdw,f/ okcç {u*¾wmac:wJh psmeft*Fg
ESpyf g;&Swd hJ wwd,psmefuawmh ykNd y;D Nird o f ufw,fvYdk qifjcifNy;D aemuf
'DywD d r&Sv d Qif aumif;r,fvYkd tm½k, H Nl y;D awmh tjzLa&mif y#dbm*edrw d -f
udyk J pdu
k Mf unfah ecJah omf yDwd jyKwo
f mG ;ygvdrrhf ,f/ okcç {u*¾wmac:wJh
psmeft*Fg (2)yg;&Sw d hJ wwd,psmefukd qku d o f mG ;ygvdrrfh ,f/ wwd,psmefukd
qkdufoGm;NyDqdkvQifvnf; 'Dwwd,psmefudk 0oDabmf (5)wef Ekdifeif;-
atmif qufvufNyD; avhusifh&ygw,f/
okblwdaw¬&ty'gef) ] 67
arwåmpGrf;tm;ESifh Ak'¨gEkówdpGrf;tif (ok
pwkw¬psmefokdY
wwd,psmefrmS 0oDabmf Edik ef if;atmif avhusiNhf y;D vdYk pwkwp¬ smef-
udk ul;csiwf ,fqv kd Qiaf wmh wwd,psmef[m yDwq d w dk hJ &efoEl iS hf eD;uyf-
w,f? okcuvnf; ½ke&Yf if;Murf;wrf;w,f? usK;d yJyh supf ;D vG,w f o hJ abm
&Sdw,f/ Oayu©mç {u*¾wmac:wJh psmeft*FgESpfyg;&SdwJh pwkw¬psmef-
avmufvnf; rNird o f ufb;l / 'Dvdk qifjcifNy;D awmh wwd,psmeform"dukd
tvdkr&SdwJh pdwfxm;ç okc jyKwfcsifwJh pdwfxm;eJY 'DtjzLa&mifuokdPf;
y#dbm*edrw d u
f ykd J pdu
k Nf y;D Munfah e&ygw,f/ 'Dvkd pku
d Mf unfah evdu k v
f Qif
awmh okc jyKwfoGm;ygvdrfhr,f/ Oayu©mç {u*¾wmac:wJh psmeft*Fg
(2)yg;eJY jynfhpkHwJh 'Dpwkw¬psmeform"dudk qkdufa&mufoGm;ygr,f/
pwkwp¬ smeform"dukd qduk o
f mG ;Nyq
D v
dk Qiaf wmh touf vH;k 0 r½SLwJh
xl;jcm;csuf &Sad eygw,f/ 'gaMumifh Oayu©mç {u*¾wmac:wJh psmeft*Fg
(2)yg;uvnf; xif&Sm;aeNyD? toufvnf; vHk;0 r½SLawmhbl;qdkvQif-
awmh 'DrSwfausmuf (2)ckonf pwkw¬psmeform"d qkdufNyDqdkwJh rSwf-
ausmufyJ jzpfygw,f/ pwkwp¬ smeform"dukd qdu k o
f mG ;wJt
h csed rf mS vnf;
'Dpwkw¬psmeform"dudk 0oDabmf (5)wef Ekdifeif;atmif qufvufNyD;
avhusichf ahJ omf tvif;a&mifawGuvnf; a&S;uxuf ydNk y;D tm;aumif;
vmygvdrhfr,f/ NydK;NydK;jyuf wvufvuf awmufyvmNyDqdkvQifawmh
xkv d if;a&mifjcnf&UJ tultnDukd ,lNy;D awmh arwåmur®|mef;udk pD;jzef;
cJhr,fqdkvQifawmh odyfvG,foGm;ygw,f/ arwåmur®|mef;udk b,fvdk
pD;jzef;&rvJ¿
arwåmur®|mef;ukd pwif tm;opfyHk
rdrd cspcf ifav;pm;wJh vdiw
f l olawmfaumif;wpfO;D udk a&G;cs,yf g/
trsK;d om;a,m*D jzpfcv hJ Qiv
f nf; trsK;d om;wpfO;D udçk trsK;d orD;a,m*D
jzpfcJhvQifvnf; trsKd;orD;wpfOD;udk a&G;cs,fyg/ rdrd cspfcifav;pm;
68 ] zm;atmufawm&q&mawmf
MunfnKd aewJh yk*Kd¾ vwf pfO;D udo
k m a&G;cs,&f ygr,f/ odyNf y;D cspEf pS of uf-
tyfwhJ tarwdçYk tazwdçYk om;wdçYk orD;wdYk pwJh 'Dvkd yk*Kd¾ vaf wGuakd wmh
ra&G;cs,yf geJ/Y odycf spEf pS o
f uftyfwhJ yk*Kd¾ vaf wGukd OD;pGm ½IcvhJ Qiaf wmh
olweYkd YJ ywfoufaewJh aomuuav;awGu 0ifvmwwfygw,f/ vdi-f
rwlwJh yk*¾dKvfawGudk oGm;½IcJhvQifvnf; &m*awG 0ifvmwwfygw,f/
aooGm;wJh yk*Kd¾ vaf wGukd oGm;½IvQiv f nf; psmeform"d rjzpfwwfygbl;/
'gaMumifh aooGm;wJyh *k Kd¾ vaf wGç vdirf wlwhJ yk*Kd¾ vaf wGç odyNf y;D cspEf pS -f
ouftyfwJh yk*¾dKvfawGudkawmh a&S;OD;pGm arwåmryGm;ygESifh/
yd,*½kbm0eD,yk*d¾Kvf
arwåmyGm;&r,fh yk*¾dKvfrSmvnf; tkyfpk (4)tkyfpk &Sdaeygw,f/
1/ twå = rdrdç
2/ yd, = cspfciftyfwJh vdifwlyk*¾dKvfç
3/ rZÑwå = rcspf rrkef; tv,ftvwf vdifwlyk*¾dKvfç
4/ a0&D = &efol = rkef;ol vdifwlyk*¾dKvf?
'Dvdk yk*Kd¾ vf (4)tkypf k &Syd gw,f/ rdru
d ,
dk u
f dk rdrd arwåmyGm;vkaYd wmh
arwåmpsmefukd r&Ekdifygbl;/ okdYaomfvnf; ukd,fcsif;pmw&m;rsm;
jzpfay:vma&;ç pdwf"mwf El;nHhaysmhaysmif;a&;twGufom yGm;rsm;jcif;
jzpfygw,f/
igonf ab;&efuif;csio f vkd tjcm;tjcm;aom owå0gawGvnf;
tvm;wlyJ ab;&efuif;csifMuw,f? igonf pdwfqif;&Juif;csifovkd
tjcm;tjcm;aom owå0gawGvnf; pdwq f if;&Juif;csiMf uw,f? igonf
ukd,fqif;&Juif;csifovkd tjcm;tjcm;aom owå0gawGvnf; ukd,f-
qif;&Juif;csifMuw,f? igonf usef;usef;rmrm csrf;csrf;omomjzifh
rdr\
d cE¨m0efudk &Guaf qmifEidk cf sio
f vkd tjcm;tjcm;aom owå0gawG-
vnf; tvm;wlyJ use;f use;f rmrm csr;f csr;f omomjzifh rdr\ d cE¨m0efudk
okblwdaw¬&ty'gef) ] 69
arwåmpGrf;tm;ESifh Ak'¨gEkówdpGrf;tif (ok
&GufaqmifEkdifcsifMuw,f/
'Dvdk uk,
d cf si;f pmemwJh pdwx
f m;uav;awG tm;aumif;vmatmif
pdwf"mwfawG El;nHhaysmhaysmif;vmatmif a&S;OD;pGm rdrdukd,fukd tcsdef
tenf;i,favmufawmh arwåmyGm;yg/ rdrd&JU pdwf"mwfawGu El;nHh
aysmhaysmif;vmvkdY owå0gawGtay:rSm arwåm"mwfawGu txkduf-
tavsmuf ude;f 0yfvmwJh tcsed t f cgrSm arwåmpsmefudk &&Sad tmif yGm;&-
rnfh tpDtpOfrSm ---
2/ yd,yk*¾dKvfç
3/ rZÑwåyk*¾dKvfç
4/ a0&Dyk*¾dKvfawG jzpfMuygw,f/
wpfzef yd,yk*¾dKvftkyfpkrSmvnf; --
(u) yd,*½kbm0eD, = cspfcif MunfndK av;pm;tyfwJh q&m-
orm;uJhokdYaom vdifwlyk*¾dKvfç
( c ) twdy,dÜ o[m,u = tvGef cspcf iftyf jrwfE;dk tyfwhJ rdb
armifESr rdwfaqGtaygif;tazmf vdifwlyk*¾dKvfawG jzpfMu-
ygw,f/
'Dy*k Kd¾ vEf pS rf sK;d xJu -- yd,*½kbm0eD,yk*Kd¾ vwf pfO;D u pNy;D yGm;&rSm
jzpfw,f/ 'Dvdk yGm;rsm;wJt h cgrSm 0do'k rd¨ *¾t|uxmu atmufygtwkid ;f
owfrSwfcsuf ay;xm;ygw,f/
{0½lay p yk*¾av umrH tyÜem orÜZÆwd? £rdem ye bdu©Kem
wm0wauae0 wk| ð temyZÆw d mG oDrmoarÇ'H uwåKumare w'eEÅ&H
twdy, dÜ o[m,au? twdy, dÜ o[m,uawm rZÑawå? rZÑwaå wm
a0&Dy*k a¾ v arwåm bma0wAÁm/ bma0aEÅe p {auuo®ð aum|mao
rk'kH ur®ed,H pdwåH uwGm w'eEÅa& w'eEÅa& OyoH[&dwAÁH/
(0dok'¨d?1?289/)
70 ] zm;atmufawm&q&mawmf
psmepdwåH OyaewAÁH OyÜga'wAÁEÅd taw¬m/ (r[m#D?1?354/)
'Dowfrw S cf su&f UJ qkv
d &dk if;uawmh 'Dvydk g/ yd,*½kbm0eD,ac:wJh
cspcf ifav;pm;tyfwhJ vdiw f yl *k Kd¾ vw
f pfO;D ukd tm½H,
k ul m arwåmbm0em
ur®|mef;ukd pD;jzef;cJv
h Qiaf wmh yxrpsmefç 'kw, d psmefç wwd,psmefqw dk hJ
tyÜempsmeform"dawGudk qku d af &mufEidk yf gw,f/ Ny;D pD;jynfph EkH idk yf gw,f/
okdYaomf 'Davmuf &&Sdxm;wJh arwåmpsmefavmufeJYawmh auseyfNyD;
raeygESi/hf aemufxyf qufvufNy;D awmh oDrmoarÇ' = yk*Kd¾ vt f ykid ;f -
tjcm; NyKd uo
GJ mG ;atmif arwåmcsi;f nDrQomG ;atmif qufvufNy;D awmh
BudK;pm;yg/ 'Dvkd BudK;pm;wJhtykdif;rSm ---
1/ yd,*½kbm0eD,yk*¾dKvfawGç
2/ twdyÜd,o[m,uyk*¾dKvfawGç
3/ rZÑwåyk*¾dKvfawGç
4/ a0&Dyk*¾dKvfawG ---
qkNd y;D arwåmpsmefudk &atmif yGm;&r,fyh *k Kd¾ vf (4)tkypf k &Syd gw,f/
tJ'D tkypf ak wGxuJ tkypf k wpfcw k pfcrk mS arwåmpsmefawGudk t0g;0pGm
avhusifhNyD;rS aemuftkyfpk wpfckudk ajymif;NyD;awmh ½IyGm;yg/ tJ'Dvkd
arwåmpsmefawGukd t0g;0pGm EkdifEkdifeif;eif; avhusifhvkdufwJhtcgrSm
yd,*½kbm0eD,yk*Kd¾ vEf iS hf twdy,
dÜ o[m,uyk*Kd¾ vf ESprf sK;d wkt Yd ay:rSm
arwåmcsif; nDrQoGm;ygvdrfhr,f/
1/ twå = rdrdç
2/ yd,yk*¾dKvfç
3/ rZÑwåyk*¾dKvfç
4/ a0&Dyk*¾dKvf ---
'Dy*k Kd¾ vf (4)OD;yJ &Syd gvdrrhf ,f/ twåudk arwåmyGm;Ny;D wJt
h cg b,fvdk
qufNyD; arwåmyGm;&rvJ¿ yd,*½kbm0eD,ac:wJh cspfcif MunfndK
okblwdaw¬&ty'gef) ] 71
arwåmpGrf;tm;ESifh Ak'¨gEkówdpGrf;tif (ok
Ak'¨gEkówdur®|mef;
odaYk omf 'Dae&mrSm Ak'g¨ Ekówdur®|mef; ½IymG ;yku
H v
kd nf; Mum;n§yNf y;D
enf;enf;uav; ajymjyyghr,f/ arwåmur®|mef;udk oifNy;D wJh aemufyikd ;f -
rSm bkef;BuD;uawmh rsm;aomtm;jzifh Ak'¨gEkówdur®|mef;udk oifay;
ygw,f/ bmaMumifv h ¿J arwåmpsmefawG yGm;rsm;xm;wJh yk*d¾Kv&f UJ oEÅmef-
rSm pdwfxm;awGu tifrwef El;nhHaysmhaysmif;aeygw,f/ El;nhHaysmh-
aysmif;aewJh xkdyk*¾dKvf&JU pdwfxm;onf *kPfawmfawGudk yGm;rsm;cJhr,f
qkdvQifawmh tifrwef tpGrf;xufvmygw,f/ odyfNyD;awmhvnf;
xda&mufygw,f/ 'DvdkqdkvQif *kPfawmfudk b,fvdk yGm;&rvJ¿
yGm;zkdY enf;pepfudk bkef;BuD; oifay;aeustwdkif; ajym&r,fqdk-
vQiaf wmh tjzLa&mifuodP k ;f udk pwkwp¬ smeform"dqu dk af tmif jyefNy;D
xlaxmif&ygw,f/ xlaxmifvkdufvdkY vif;a&mifjcnfpGrf;tm;awGu
odyx
f ufvmwJh tcsed t f cgrSm xkv d if;a&mifjcnfjzifh rdrd MunfnKd jrwfE;dk
aewJh ½kyfyGm;awmfwpfql&JU yHkawmfudk vSrf;NyD; yxrawmh tm½kH,l&
ygw,f/
odkYaomf ykHawmfudk yGm;rnfhvkyfief;pOfawmh r[kwfao;ygbl;/
ykHawmfonf vkH;vkH; ryGm;rsm;aumif;bl;vdkYawmh 'Dvdk rqkdvdkygbl;/
bke;f Bu;D wkYd jrwfpmG bk&m;&JU ½lyum,awmf&UJ wifw h ,fpyH ,fawmfryl u Hk kd
tm½kH,lNyD; yGm;EdkifwJh bk&m;&Sif&JU b*0g*kPfawmfawG &Sd Muygw,f/ xdk
*kPfawmfawGxJrSm od&Dbkef;awmfvnf; wpfck tygt0if jzpfygw,f/
'Db*0g*kPfawmfxJrSm wpfck t0iftygjzpfaewJh od&Dbkef;awmfu
½lyum,&JU usuo f a&r*Fvmtaygif;ESihf jynfph aHk wmfryl u
Hk kd tm½k,
H Nl y;D
yGm;rsm;wJh *kPfawmfur®|mef;wpfck jzpfygw,f/ 'gaMumifh ykHawmfudk
tm½kH,lNyD; yGm;wJhxkH;uav;vnf; &Sdygw,f/
82 ] zm;atmufawm&q&mawmf
,ck bke;f Bu;D ajymrSmuawmh *kPaf wmfukd tm½k, H Nl y;D yGm;wJeh nf;
jzpfygw,f/ t&[Htp&SdwJh *kPfawmfawGuawmh *kPfudk tm½kH,lNyD;
½IymG ;wJeh nf; jzpfygw,f/ odaYk omf wpfcsed u f oufawmfxif&mS ; bk&m;&Sif
udk zl;awGUcsifvnf; zl;awGUcJh&ayr,fhvnf; ,cktcsdefrSmawmh rdrdu
'Doufawmfxif&mS ; bk&m;&Siu f vkd nf; rzl;awGU&wJt h wGuf zl;jrifae&wJh
ykaH wmfuykd J yxrawmh tm½k, H l uyfMunf&h r,f/ 'gaMumifh rdrd MunfnKd -
aewJh ½kyyf mG ;awmfwpfqu l kd vSr;f Ny;D awmh vif;a&mifjcnfeYJ xk;d pdu k Mf unf-h
yg/
'D½yk yf mG ;awmfuvkd nf; oufawmfxif&mS ; bk&m;&Siyf v J Ykd tm½k, H Nl y;D
awmh pdwu f ñGwMf unfyh g/ ñGwMf unfv h u kd w
f hJ tcsed t f cgrSm twdwu f
t&Sio f bk w l rd ax&fjrwfwv Ykd kd oufawmfxif&mS ; bk&m;&Sirf sm;udk zl;awGU
cJzh ;l wJh olawmfaumif; jzpfcrhJ ,fqv kd Qiaf wmh xkt d csed tf cgrSm rdrd zl;awGU
cJzh ;l wJh oufawmfxif&mS ; bk&m;&JU ½kyyf akH wmfrsm; ay:vmwwfygw,f/
ay:vmwJh tcsed t f cgrSm xk½d yk yf mG ;awmfuykd J tm½k, H Nl y;D awmh ykaH wmfu-
ae *kPfawmfudk wpfzef ajymif;½IEdkifygw,f/ tu,fí ray:cJhbl;
qdv k Qiaf wmh rdrd vSr;f Ny;D ½IymG ;aewJh ½kyyf mG ;awmfuykd J oufawmfxif&mS ;
bk&m;&SifyJvdkY trSwfxm;NyD;awmh xkdykHawmfuae wpfqifhwufNyD;
*kPaf wmfukd ajymif;&ygr,f/ b,fvkd ajymif;&rvJ¿ *kPaf wmf (9)yg;xJ-
u rdrd BuKd uEf pS o f uf&m *kPaf wmfwpfcu k kd odrYk [kwf *kPaf wmf (9)yg;-
vkH;udk yGm;Ekdifygw,f/
t&[H*kPfawmf
odkYaomf wpfxkdiftwGif;rSm *kPfawmfwpfckyJ yGm;wmuawmh
ydak umif;ygw,f/ 'gaMumifh wpfxidk t f wGi;f rSm *kPaf wmfwpfcyk J yGm;r,f
qdv k Qiaf wmh t&[H*P k af wmfukd yGm;r,fqMkd uygpd/Yk t&[H*P k af wmfrmS
teuft"dyÜm,f (5)csuf&SdwJhtxJrSmvnf; wpfcsufavmufyJ yGm;r,f
qkMd uygpd/Yk bk&m;&Sirf mS olwpfyg;wdeYk YJ rwlwhJ (31)bkt H wGi;f rSm olwpfyg;
okblwdaw¬&ty'gef) ] 83
arwåmpGrf;tm;ESifh Ak'¨gEkówdpGrf;tif (ok
vu©P-&o-ypöKy|mef-y'|mef
'DaMumif;-usK;d qufE, G rf I y#dpo ö rkygÜ 'foabmw&m;awGukd odr;f -
qnf;NyD;wJh tcsdeftcgrSm xkda,m*Dolawmfaumif;u vu©Pç &oç
ypöKy|mefç y'|mefenf;tm;jzifh 'D½yk w f &m; emrfw&m;awGç 'DtaMumif;-
w&m; tusKd;w&m;awGudk wpfzefjyefNyD; odrf;qnf;&ygw,f/ odrf;-
qnf;vdkY atmifjrifrI &NyDqdkwJh tcsdeftcgrSm twdwfbufudk wmpl-
NyD;awmh rdrd odrf;qnf;vdkY &Ekdifoavmufawmh odrf;qnf;yg/ twdwf
oHo&mc&D;qdw k mu &Snv f sm;vSwt hJ wGuf ukeaf tmifawmh b,forl S
rodrf;qnf;Ekdifygbl;/
okblwdaw¬&ty'gef) ] 107
arwåmpGrf;tm;ESifh Ak'¨gEkówdpGrf;tif (ok
0dyóemykdif;
'gaMumifh ESpb
f 0ç oH;k b0ç av;b0ç ig;b0 ponfjzifh rdrd odr;f -
qnf;EkdifavmufwJh twdwfuae pNyD;awmh tem*wfqkH;wJhtxd
wdk;vQKdayguf ½kyfw&m; emrfw&m;awGç taMumif;w&m; tusKd;w&m;-
awGudk odrf;qnf;&ygw,f/ 'Dvdk odrf;qnf;NyD;wJh tcsdeftcga&muf-
awmhrS 'D½kyfw&m; emrfw&m;ç taMumif;w&m; tusKd;w&m;awGudk
tedpöç 'ku©ç tewå vu©Pma&;okH;wefwifNyD; wGifwGifBuD; ½IEdkifcJh-
r,fqkdvQifawmh 0dyóeme,fxJ ul;oGm;ygNyD/ xkd0dyóemÓPfudk
&ifuh suaf tmif BuKd ;pm;cJrh ,fqv
kd Qiaf wmh t&Sio
f b
k w
l rd ax&fwu
Ykd o
hJ Ykd
b,fvdk jzpfoGm;rvJ¿
0dyóeH 0a¹wGm t&[wåH ygykPd/
(ax&*gxm?|?1?27/ ty'ge?|?2?35/)
0dyóeH = 0dyóemÓPfudk/ 0a¹wGm = wdk;yGm;atmif jyKvkyfí
(0g) jyKvkyfEkdifcJhonfhtwGuf/ t&[wåH = t&[wåzdkvfodkY/ ygykPd =
qdkufa&mufawmfrlay\/
t&[wåzkdvf qkdufNyD
0dyóemÓPfawGudk &ifhusufatmif BudK;pm;tm;xkwfvdkufr,f
qkdvQifawmh t&[wåzdkvfwdkifatmif aygufa&mufoGm;ygvdrfhr,fwJh/
0dyóemÓPfawGudk &ifhusufatmif BudK;pm;tm;xkwfcJhwJhtwGuf
t&Sio f bk wl rd ax&fjrwfuawmh t&[wåzv kd f qku
d af &mufomG ;ygw,f/
t&Sio f bk wl rd ax&f jrwf[m rdrd jznfu h sichf w
hJ hJ yg&rDawmfw&Ykd UJ txGw-f
txdyjf zpfwhJ t&[wåzv kd o
f Ydk qku
d af &mufNy;D wJh tcsed t f cgrSm avmu-
tv,frSm tvGefxif&Sm;wJh rax&fjrwfwpfyg;tjzpf a&muf&SdNyD;
avmu vltaygif;wkdY&JU tusKd;pD;yGm;tvdkYiSm a'opm&D <ucsDawmfrl-
cJyh gw,f/ t&Sio f b
k wl rd ax&f jrwfu 'Dvkd <ucsv D m&muae &mZN*Kd [-f
108 ] zm;atmufawm&q&mawmf
jynfoYdk a&muf&w
dS t
hJ csed t qEém ar uk#u
f cgrSm ]]qEé d mm}}tp&Sw
d hJ tpydik ;f rSm
bkef;BuD; a[mcJhwJh *gxma'oemawmfuav; jzpfay:vmcJhygw,f/
AdrÁdom&rif;BuD;\ arhavsmhrI
wpfcsdef t&Sifokblwdrax&f jrwf[m &[EÅmjzpfawmfrlNyD;aemuf
a'opm&D <ucsDvm&muae &mZN*dK[fjynfokdY qkdufa&mufawmfrlwJh
tcsed t f cgrSm Adro dÁ m&rif;Bu;D uvnf; vma&muf zl;awGUygw,f/ zl;awGU
NyD;wJh tcsdeftcgrSmawmh t&Sifokblwdrax&fukd olu avQmufxm;-
w,f/ ]]t&Sifbk&m; ...'D&mZN*dK[fjynfrSmyJ 0gqdk 0guyfawmfrlyg?
wynfhawmf t&Sifbk&m;twGuf ausmif;wpfaqmif aqmufvkyfvSL-
'gef;ygr,f}}qdkNyD; avQmufxm; awmif;yefNyD;awmh jyefoGm;wJh tcsdef-
tcgrSm ausmif;aqmufzdkY&eftwGuf rif;BuD;u vkH;vkH; arhaeygw,f/
ausmif;aqmufzYkd arhaewJh tcsed t f cgrSm t&Sio f b
k wl rd ax&f jrwfvnf;
ausmif;r&SdwJhtwGuf vGifwD;acgifrSmyJ oDwif;oHk;ae&w,f/ oDwif;-
oHk;zkdY ausmif;r&SdwJh tcsdeftcgrSmawmh t&Sifokblwdrax&fjrwf&JU
bkef;wefckd;aMumifh rkd;uvnf; &Gmcsdefa&mufaeaomfvnf; rkd;pdkrSmpdk;vdkY
r&Gm jzpfaejyefw,f/
'Dvdk rkd;r&GmwJh tcsdeftcgrSm wdkif;oljynfom; vltrsm; pkaygif;-
NyD;awmh AdrÁdom&rif;BuD;&JU eef;awmfwHcg;0rSm oGm;NyD; [pfatmfMu-
w,f/ [pfatmfMuwJh tcsdeftcgrSm AdrÁdom&rif;BuD;uvnf; b,fvdk
taMumif;aMumifh 'Dr;kd u &Gmcsed af &mufaeygvsuf r&Gm&ovJvYkd vSr;f Ny;D
qifjcifMunfyh gw,f/ qifjcifvu dk wf hJ tcsed t
f cgrSmawmh ]]aMomf ig[m
t&Sifokblwdrax&f jrwfudk 0gqkd 0guyfzdkY&eftwGuf avQmufxm;NyD;-
awmh ausmif;aqmuf vSL'gef;ygr,fvdkY 0efcHpum;twkdif; ausmif;-
aqmufNyD; rvSL&ao;bl;? rax&f jrwf vGifwD;acgifrSm oDwif;oHk;-
ae&wJt h aMumif;aMumifh rk;d r&Gmwm jzpfayvdrrhf ,f}}vkYd rif;Bu;D u trSwf
&oGm;w,f/ tJ'Dvkd trSwf&vkdufawmh cyfjrefjref opf&Gufrkd;ausmif;-
okblwdaw¬&ty'gef) ] 109
arwåmpGrf;tm;ESifh Ak'¨gEkówdpGrf;tif (ok
zm;atmufawm&q&mawmf
pdwåvawmifausmif;
zm;atmufawm&
armfvNrdKifNrdKUe,f
rGefjynfe,f/
arwåmpGrf;tm;ESifh Ak'¨gEkówdpGrf;tif
rSwfom;zG,f&m tu©&mpOftñTef;
tu©&mpOftñTef; - rmwdum
tu©&mpOf pmrsufESm tu©&mpOf pmrsufESm
«t» 116 «r» 119
« tm » 116 «,» 120
«£» 116 «&» 120
«O» 117 «v» 120
«{» 117 «0» 120
« Mo » 117 «o» 121
« t-f » 117 «[» 121
«u» 117 « ocsFm » 121
«c» 117
«*» 117
«C» 117
«p» 117
«Z» 118
« ps » 118
«Ú» 118
«w» 118
«'» 118
«"» 118
«e» 118
«y» 118
«z» 119
«A» 119
«b» 119
116 ] arwåmpGrf;tm;ESifh Ak'¨gEkówdpGrf;tif (ok
okblwdaw¬&ty'gef)
tu©&mpOf pmrsufESm tu©&mpOf pmrsufESm
«t» t&[wåzkdvfokdY
t*¾om0u 8 qkdufa&mufawmfrlMuNyD 19
t*Fkvdrmvrax&f 35 t&[wåzkdvfokdY
twdwf\ twdwfESifh qkdufa&mufawmfrlNyD 33
tem*wfokdY 102 t&[H*kPfawmf 82
t"d*r 29 t&d,mEG,favmif; 114
teEÅpMu0VmokdY 78 t½lyg0p&orm"d 36
tEkavmrÓPf 30 t&Sifokblwdrax&fjrwf\
tEkodu©ma0Sg 114 twdwfaMumif; 100
taem"daom z&Pm arwåm 75 t&Sifokblwdrax&fjrwf\
ty&dZmeeokwåef 91 O'gef;pum; 3ç 109
tazmfaumif;qdkwm 27 tvdktyfqkH; w&m;wpfck 80
tjzLjyifESifh tMunfjyif 49 tvGef cspfcifonfh
tjzLa&mifuokdPf;okdY 63 twdyÜd,yk*¾dKvf 73
tbdnmPfynm 14 t0dZÆmç wPSmç Oyg'gefç
tbdbm,wepsmef + ocFg&ç uH 22
0darmu©psmef 60 taou©bHk 29
tbdbm,wepsmefqkdwm 60 « tm »
t&P0d[m& + tmumoqdkwm 90
'u©daP,s0d[m& 5ç 110 tmayg"mwf oabmw&m;
t&P0d[m&-'u©daP,s- (2)rsKd; 47
0d[m& &[ef;awmf\ tm0ZÆe0oD 62
tEkarm'emw&m; 17
t&[wåzkdvf qkdufNyD 107 «£»
£a`E´ig;yg; 15
rSwfom;zG,f&m tu©&mpOftñTef; ] 117
tu©&mpOf pmrsufESm tu©&mpOf pmrsufESm
«Z» eE´&aohBuD; 84
ZD0dw½kyfqdkwm 90 eE´&aohBuD; wpfyg;wnf;
usef&pfcJhjcif; 24
« ps » eE´&aohBuD;\ ckdifrmonfh
psmefynm 14 pdwf"mwfpGrf;&nf 12
«Ú» eE´&aohBuD;\ qkawmif;
yw¬em 19
ÓPftmEkabmf 53
emr½lyy&dapä'ÓPf 99
«w» edrdwåokwåef 52
wwd,psmefokdY 66 ed,wAsm'dwfpum; 24
wdw¬m,weokwåef 38 eda&m"ormywf
awaZm"mwfoabmw&m; 0ifpm;awmfrlMujcif; 9
(2)rsKd; 45 ae,syk*¾dKvf 35
aemufqHk;b0
«'»
&[ef;jyKawmfrljcif; 32
'u©daP,s0d[m& 5 ewfrif;pnf;pdrf 26
'd|d0dok'd̈pcef;okdY 86 emrfur®|mef;
'dAÁpu©KÓPfa&mif 58 odrf;qnf;enf; (3)enf; 93
'kwd,psmefokdY 66 emrfw&m;rsm;ukd
a'Grmwdum 33 odrf;qnf;yg 92
«"» «y»
"mwfur®|mef; tusOf;enf; 43 yuwdom0u 8
«e» ypvm,rmeokwåef 58
ypöa0u©Pm0oDqdkwm 62
eE´rmP0 4
y#dulvreodum& 59
rSwfom;zG,f&m tu©&mpOftñTef; ] 119
tu©&mpOf pmrsufESm tu©&mpOf pmrsufESm
y#dorÇd'gÓPfawmfjrwf «A»
(4)yg; 29 AdrÁdom&rif;BuD;\
yxrpsmeform"dokdY 64 arhavsmhrI 108
yx0D"mwfoabmw&m; Ak'¨gEkówdur®|mef; 81
(6)rsKd; 44 Ak'¨gEkówdur®|mef;ukd
y'krkwå&bk&m;&Sifukd yGm;rsm;jcif; 25
zl;awGUcGifh &&Sd Mujcif; 4 Ak'¨gEkówdur®|mef;\
y'krkwå&jrwfpGmbk&m;&Sif 3 xl;jcm;aom
y&dur®mavmu 52ç 53 tusKd;tmedoifrsm; 26
y&dypk mä 29 Ak'¨gEkówd*kPfawmf 13
yg&d[m&d,ur®|mef;ESifh
oAÁw¬uur®|mef; 40 «b»
yd,*½kbm0eD,yk*d¾Kvf 68 bm0½kyf 91
yDwd-okcjzifh tcsdefukd bmok& 54
ukefvGefapjcif; 16 bdu©mpm&umv 15
yk*v
¾ m"d|mef 17 blw½kyf 87
ykAÁa,m* 29 blw½kyf + Oyg'g½kyfrsm;ukd
ylaZmfouúm& 8 odrf;qnf;yg 89
yef;arGU&m tEkarm'em 18 «r»
yef;arGU&mxkdifcif;wkdYjzifh
rcspf-rrkef; tv,ftvwf
ylaZmfMujcif; 8
rZÑwåyk*¾dKvfESifh rkef;ol 73
yef;arGU&mae&m 8
raZÑ'Dyuenf; 36
«z» r[med'geokwåef 103
zóyÍöru 93 r[my&dedAÁmeokwåef 60
zkóa'0rax&fBuD; 86 r[mom0u 8
120 ] arwåmpGrf;tm;ESifh Ak'¨gEkówdpGrf;tif (ok
okblwdaw¬&ty'gef)
tu©&mpOf pmrsufESm tu©&mpOf pmrsufESm
a0'Ekyg'geu©E¨m 38 or®morm"d 36
a0ykv’awmif 27 o0e 29
«o» odu©m (3)&yf tusifhjrwf 34
odu©mokH;&yf 13
ocFg&or®oevkyfief;&yf 31 od&Dbkef;awmf 81
ocFg½kyg'geu©E¨m 38 oDrmoarÇ' = yk*¾dKvftykdif;-
ocFg½kayu©mÓPf 30 tjcm;ukd NzdKjcif; 74
onKyg'geu©E¨m 38 oDv0dok'¨d 35
owå0gtcsif;csif; okayovm 114
tEÅ&m,f uif;&Sif; 80 okblwdaw¬&ty'gef 1
o'dolypm& --
Oypm&orm"d 83 «[»
oAÁw¬uur®|mef; 41 [',0w¬K½kyf 87
orm"d xlaxmifyg 39 « ocFsm »
ork', + 0,"r®mEkyóD 104
ork',opömw&m; 38 (11)rsKd;aom tjcif;t&m 38
or®m'd|d 37 (31)bkHtzGJUtpnf; 79
(32)aum|mookdY 58
²²²