|| વાગતમ ||

વરાછા િવધાનસભા-
િવધાનસભા-૧૬૧ સામા ય
ચુટં ણી-
ણી-૨૦૧૭ માટે િ સાઈડ ગ
અિધકારીઓ અને થમ પોલ ગ
અિધકારીઓના તાલીમ કાય મમાં આપનું
હાિદક વાગત છે .

1

к

  ш
પ я   ,
પ     

.    " $%к&   '

 !х

()" *к,, R.O. 
+к" , R.P.Act.

Act., ,-. / .0 $  

1х 1х ,-. / кш 2 -03 4  к ,-. /

.0 к15 ." ш.

 આપ ીએ અગાઉની ચુટં ણીમાં કોઈપણ કામગીરી
કરેલ હશે છતાં પણ ચુટં ણી કાયદા અને કાયપ ધિતમાં
વખતો વખત સુધારા થતા હોઈ આ સુધારેલ પ ધિતને
અનુસરવું ખુબજ જ રી છે . આજરોજ તમને
િ સાઈડ ગ અિધકારીની પુિ તકા આપવામાં આવશે.
જે નો તમારે ડાણ પૂવક અ યાસ કરવાનો છે .
આજની તાલીમમાં તે પૈકી તમામ અગ યના મુ ાની
ચચા થનાર છે . િવ તૃત માિહતી માટે મતદાન મથકના
મુખ અિધકારી માટેની પુિ તકાનો અ યાસ કરવાનો
રહે છે
3
 . - / 6  પ7к.
, 8к
9:.(ENGLISH)
х1
 અનુ મિણકા
કરણ--૧ ાથિમક માિહતી અને EVM પિરચય
કરણ
કરણ-
કરણ-૨ મતદાન ટુકડીની રચના
કરણ-
કરણ-૩ મતદાન મશીન અને મતદાન સામ ી એકઠી કરવી
કરણ-
કરણ-૪ VVPAT િ ટર યુિનટ
કરણ-
કરણ-૫ મતદાન મથકનું માળખું
કરણ-
કરણ-૬ મતદાન અિધકારીની ફરજો
કરણ-
કરણ-૭ મતદાન મથકમાં વેશ િનયં ણ અને તેમાંની બેઠક યવ થા
કરણ-
કરણ-૮ મતદાન મથકમાં વેશનાર યિ તઓ સંબધ ં ી જોગવાઈઓ
કરણ-
કરણ-૯ િનયં ણ એકમ તૈયાર કરવુ.ં
કરણ-
કરણ-૧૦ અખતરા પ – મો પોલ મતદાનનું સંચાલન
કરણ-
કરણ-૧૧ સીલ ગ
કરણ-
કરણ-૧૨ મતદાનનો આરંભ
કરણ-
કરણ-૧૩ મતદાનનો આરંભ મુ ત અને િન પ ચુટં ણી માટેની સાવચેતી
કરણ-
કરણ-૧૪ DTNFG DYSGL V\ V\NZ
NZ VG[ VF;5
VF;5F; R]\86LGF
86LGF SFINFGM VD,
86
કરણ-
કરણ-૧૫ (તપાસ મત)
મત) ટે ટ વોટ 5
કરણ -૧૬ મતદારોની ઓળખની ખરાઈ અને ઓળખ સામે વાંધો લેવામાં આવે યારે
અનુસરવાની કાય પ ધિત
કરણ-
કરણ-૧૭ DTNFG 5|l¯IFG]\ S0S ZLT[ 5F,G SZFJ<
SZFJ .."
કરણ-
કરણ-૧૮ V\W VG[ VXST DTNFZM ãFZF DTNFG JBT[ X] wIFGDF\ ZFB< ."
કરણ-
કરણ-૧૯ DTNFZ HM DT G VF5 VF5JFGM lG6
lG6"I SZ[ tIFZ[
tIFZ[ VG];ZJFGL SFI"ZLlTP
કરણ-
કરણ-૨૦ ચુટં ણી ફરજ પરના હેરસેવકો વારા મતદાન
કરણ-૨૧ ટપાલ મતપ ો આપવા
કરણ-
કરણ-
કરણ-૨૨ િતિનિધ ( ોકસી ) મતદાન
કરણ-
કરણ-૨૩ ;]5ZT SZ[, DT AFAT[ SZJFGL SFI"JFCL
કરણ-
કરણ-૨૪ કોઈ SFZ6
SFZ6M;Z DTNFG D],tJL ZFBJ] VYJF A\ A\W ZFBJ]
ZFBJ]
કરણ-
કરણ-૨૫ DTNFG ;DFl%T
;DFl%T JBT[ VG];ZJFGL SFI"ZLTL
કરણ-
કરણ-૨૬ GM\
GM\WFI[
WFI[, DTMGM lC;FA ZFBJF AFAT[ VG];ZJFGL SFI"ZLlT
કરણ-
કરણ-૨૭ DTNFG 5}~ YIF AFN DTNFG DXLGG[ ;L, SZJF AFATP
કરણ-
કરણ-૨૮ ચુંટણીને લગતા તમામ કાગળોને સીલ કરો.
કરો.
કરણ-
કરણ-૨૯ િવ ં મતદાન યં ની સાથે આપવાના પરબીિડયા (કવરો)
કવરો)
કરણ-
કરણ-૩૦ DTNFG DXLG ZL;LJL\
ZL;LJL\U ;[g8Z 5Z ;M\
;M\5JF VG[ 5|D]B VlWSFZLGL
0FIZL T{IFZ SZJF AFATP
 થિમક માિહતી અને EVM પિરચય
૧.મતદાન મથકના મુખ અિધકારી તરીકે મતદાન સંચાલનમાં તમારે મહ વનો
ભજવવાનો છે . મતદાન મથકમાંની કાયવાહીના િનયં ણ અંગે તમને સંપણ ૂ
સ ા અપાયેલી છે . તમારા મતદાન મથકે મુ ત અને િન પ મતદાન થાય તેની
ખાતરી કરાવી એ તમારી થમ ફરજ અને જવાબદારી છે . આ માટે તમો
ચુટં ણી સંચાલન સંબધ
ં ી કાયદા અને કાયવાહીથી અને કમીશનની આ બાબતની
સૂચનાઓ અને આદેશોથી સંપણ ૂ વાકેફ રહો તે જ રી છે , આથી તમો ચુ ત
રીતે કામ કરી શકો અને કોઈ યાજબી ફિરયાદ માટે તક રહે નિહ.
નિહ.
૨. આ માટે તમારે EVM થી માિહતગાર થવું ખુબજ જ રી છે .

3. EVM ની સંપણ ૂ માિહતી અલગથી આપવામાં આવશે. અને EVM ની

કાય પ ધતી અંગે ાયોિગક કાય પણ કરાવવામાં આવશે.

7
 મતદાન ટુકડીની રચના મતદાન ટુકડી
• જો મતદાન સમયે અિનવાયપણે મુખ અિધકારીએ ગેરહાજર રહેવાનું થાય તેવા સમયે તેમની ફરજ
થમ મતદાન અિધકારીએ િનભાવવાની રહેશ.ે

• ચૂટણીપંચે મતદાન ટુકડી અને મતદાન મથકની ફાળવણીનું રે ડમાઈઝે શન ફર યાત કરેલ હોઈ
તમારા મતદાન મથકના અ ય મતદાન અિધકારીઓની ઓળખ મતદાનના આગળના િદવસે આપને
થશે. આ સમયે તમારે તમારી ટુકડીની સંપણ
ૂ ઓળખ કરી લેવાની રહેશ.ે

• તમો ચૂટં ણી ફરજ પર મુકાયેલ હોઈ તમારે મતદાન કરવા લા ચૂટં ણી અિધકારી અને રીટિનગ
અિધકારી પાસે ફોમ -૧૨ અને ૧૨(
૧૨(ક) માં અર કરવાની રહેશ.ે ચૂટં ણી ફરજ પર માણપ
મેળવવા ૧૨(
૧૨(ક) માં અર કરવાની રહેશ.ે

ચૂટં ણી ફરજ પર મુકાયેલ તમામ કમચારીઓ એ ફોમ ૧૨ જ ભરવાનું છે

 5lZlXQ8v&4 GD}GM !5

R]\86L OZH VZHL5+S s E.D.C. f 5FGF G\AZ v (5

9
 5lZlXQ8 G\AZv*4GD]GM !_ v S

5M:8, A[,[8 DF8[G]\ VZHL5+S 5FGF G\AZ v (5

10
=
6 '=1
પ1.
1
9   પ. (
?* @ -A. "  B
7
પ C/к   .)
 આ વખતે VVPAT હોવાથી નીચે મુજબની વધારાની
સામ ી આપવામાં આવશે
૧. VVPAT િ ટર યુિનટ - ૧ નંગ
૨. VVPAT ટે સ િડ લે યુિનટ VSDU - ૧ નંગ
૩.VVPAT ા સપોટ બેગ (પેટી)
ી) - ૧ નંગ
૪. મોકપોલ પેપર લીપ સીલ ગ માટે લેક કવર -૨ નંગ
૫. લાિ ટક બો સ લેક કવર સીલ ગ માટે - ૧ નંગ
૬.ગુલાબી પેપર સીલ લા ટીકના બો સીલ કરવા -૨ નંગ
૭.ટે ટવોટ એકરાર નામાના ના ફોમ (૪૯ MA) -૧૦ નકલ
12
 VVPAT વોટર વેરીફાયેબલ પેપર ઓડીટ ેઇલ

VVPAT િસ ટમમાં એક VVPAT ટેટસ િડ લે યુિનટ

(VSDU) અને એક VVPAT િ ટર યુિનટનો સમાવેશ થાય છે .

VVPAT િસ ટમ એ િ ટર આધારીત સામ ી (Accessory) છે જે નો

ઇવીએમમાં ઉપયોગ કરવામાં આવે છે . VVPAT િસ ટમ મતદારે આપેલા મતની
થમલ પેપર બેલટે િ લપ પર િ ટ કાઢે છે . જે થી મતદારે EVM નો ઉપયોગ કરી
આપેલા મતની ખરાઇ કરી શકે છે .

મતદાર જયારે તેની પસંદગીના ઉમેદવારને મત આપવા માટે બેલટે

યુિનટ પરનું બટન દબાવે છે યારે VVPAT િસ ટમ ૯૯ મી.
મી.મી.
મી.
લંબાઇની મુિ ત િ લપ સાત (૭) સેક ડ માટે કાિશત કરે છે .
13
 વોટર વેરીફાયેબલ પેપર ઓડીટ ેઇલ (VVPAT) િસ ટમ

આ મુિ ત કાપલી માં

• ચૂટં ણી લડતા ઉમેદવારનો માંક
• ઉમેદવારનું નામ
• ઉમેદવારનું ચૂટં ણી િતક છપાય છે .

છપાયેલ મુિ ત કાપલી મતદાર મુિ ત કાપલી જોવા માટેની બારીમાંથી 7(સાત)
સાત)
સેક ડ સુધી જોઇ શકે છે . યારબાદ VVPAT િ ટર યુિનટ િ લપ કાપે છે . અને તે
િ ટેડ િ લપ ક પાટમે ટમાં પડે છે . જયાં તેનો સં હ થાય છે . યાર બાદ જ CU
માં મતદારનો મત રેકોડ થાય છે .
14
14
 VVPAT બેલટે િ લપ (મુિ ત કાપલી)
કાપલી) પરની િવગતો

VVPAT યુિનટનો માંક પોલ સેશન નંબર

OMR પેટન

ઉમેદવારનું નામ

ઉમેદવારનો માંક ઉમેદવારનું ચૂટં ણી િતક

લેક માક 15
15
 VVPAT ના ઘટકો
• VVPAT યુિનટ
• VVPAT ટેટસ િડ પલે યુિનટ (મતદાન કરાવનાર કમચારી
િસ ટમની િ થિત જોઇ શકે તે માટે) (VSDU)
• િનયં ણ એકમ સાથે જોડતો કેબલ
• બેટરી
• પેપર રોલ
• કેર ગ કેસ (Carrying Case)

кE =   C

16
 VVPAT ના ઘટકો

વાદળી /
લીલા લેચ
લાલ / સાથે
કાળા કનેકટર
લેચ સાથે VVPAT ટેટસ
VVPAT િ ટર કનેકટર િડ લે યુિનટ
યુિનટ (VVPAT િ ટર
(િનયં ણ એકમ યુિનટ સાથે જોડાણ
સાથે જોડાણ માટે માટે ૫ મીટર લાંબા
૫ મીટર લાંબા કેબલ સાથે)
કેબલ સાથે) VSDU

17
 VVPAT ના ઘટકો

VVPAT થમલ
િ ટર પેપર
યુિનટ માટે કેર ગ કેસ
રોલ
બેટરી (Carrying Case)
પાવર પેક

кE =   C

18
૧.પાવર ઓન લાઈટ
૨.મુિ ત કાપલી બતાવતી બારી
૩.પેપર રોલ િવભાગ
૪.પેપર રોલ િવભાગ દરવા
૫. પેપર રોલ િવભાગ દરવા નો લેચ
૬.મુિ ત કાપલીનું ોપબો
૭.મુિ ત કાપલીનું ોપબો દરવા

19
૮. બેટરી િવભાગ
૯. બેટરી િવભાગ દરવા
૧૦.
૧૦. કનેકશન િવભાગ
૧૧.
૧૧. ટુ પીન બેટરી પાવર કને ટર
૧૨. VSDU કને ટર
૧૨.
૧૩.
૧૩. BU કને ટર

20
 આટલું કરો
૧.VVPAT માગદિશકા યાન પૂવક વાંચો અને અનુસરો,
રો,
૨.સૂચ યા અનુસાર લેચ(લોક વીચ)
વીચ) દબાવો.
દબાવો.
૩. VVPAT ને રજકણો,
રજકણો, આગ,
આગ, તેજ કાશ,
કાશ, ભેજ જે વા જોખમી
વાતાવરણથી બચાવો.
બચાવો.
૪. ચૂટં ણીપંચ વારા આપેલી બેટરી જ વાપરવી.
વાપરવી.
૫.VVPAT માં કોઈપણ ખામી સ ય તો ચૂટં ણી અિધકારી ીને
તા કાિલક ણ કરો.
કરો.
૬.અમુક સમયે VSDU બેટરી લો બતાવે તો બેટરી બદલવી.
બદલવી.
૭.VVPAT ના તમામ જોડાણની યાન પૂવકની ચકાસણી કરવી.
કરવી.
21
 આટલું ન કરવુ.ં
1.લે
1. લેચ (લોક વીચ)
વીચ) થઇ ગયા બાદ વધારે પડતું દબાણ ન આપવું
અહી તેમ કરતા લેચ(લોક વીચ)
વીચ) તૂટી જવાની શ યતા રહે છે .
૨. VVPAT ને આગ કે ગરમ સાધનોથી દૂર રાખવુ.ં
૩. કને શન કેબલ ને આગ,આગ, ઘષણ,
ઘષણ, ધારદાર વ તુઓથી કે અ ય
નુકશાન થી બચાવવું /નુકશાન થતું અટકાવવુ.ં
૪. VVPAT ની પેટીનો દરવાજો બળપૂવક ખોલવો કે ખચવો
નિહ.
નિહ.
૫.VVPAT કેબલ કનેકશનના છે ડા VVPAT સાથે જોડાયેલા
હોય યારે સોકેટને ઝટકા સાથે અલગ કરવું નિહ.
નિહ.
૬.VVPAT કેબલ કનેકશનના છે ડા VVPAT સાથે જોડાયેલા
હોય યારે સોકેટ બંને બાજુ એથી િ ગ દબા યા િવના ઝટકા
સાથે અલગ કરવું નિહ.
નિહ.
22
 ખાસ અગ યનું
૭.VVPATની
VVPATની બેટરી બદલતી વખતે CU ની પાવર વીચ
ઓફ (બંધ) િ થિતમાં રાખવી.
રાખવી.

૮.VVPATને
VVPATને CU અલગ કરતી વખતે CU ની પાવર વીચ
ઓફ (બંધ) િ થિતમાં રાખવી.
રાખવી.

૯.VVPAT કેબલ કનેકશન જોડતી કે અલગ કરતી વખતે

CU ની પાવર વીચ ઓફ (બંધ) િ થિતમાં રાખવી.
રાખવી.

23
 લાલ/
લાલ/કાળું
સોકેટ
VSDU કેબલ BU કેબલ

લીલું –વાદળી સોકેટ

લાલ/
લાલ/કાળું
સોકેટ VVPAT કેબલ

મતદાન અિધકારી
кE =   C પાસે રહેશે મત કુટીરમાં રહેશે
24
VVPAT નું ઉપર સમ યા મુજબ CU, CU, BU અને VSDU
સાથે જોડાણ કયા બાદ
૧.VVPAT ના પાછળના ભાગે આવેલ “પેપર રોલ લોક
વીચને” વટ કલ (વિકગ)
વિકગ) મોડમાં લાવવાની રહેશ.ે વીચ
હોરીઝે ટલ મોડમાં (આડી)
આડી) હશે અને વટ કલ (વિકગ)
વિકગ) મોડમાં
લા યા નિહ હોય અને CUની
CUની પાવર વીચ ચાલુ કરવામાં
આવશે તો VVPAT અને VSDU ીન લાઈટ બતાવશે
નિહ.
નિહ. અને મતદાન િ યા થઇ શકશે નિહ,નિહ, અને VVPAT
બંધ થઇ ય છે . જે ની ખાસ ન ધ લેશો.
ો.

25
• Off ( ા સપોટશન ) મોડમાં

LOCK

VVPAT ને હેરવતી ફેરવતી વખતે તેની પાછળના ભાગે આવેલી

વીચ બંધ ( ા સપોટશન)
સપોટશન) મોડમાં ફર યાત રાખવી.
રાખવી.
26
26
 • વટ કલ (વિકગ ) મોડમાં

UNLOCK

મતદાન િ યા શ કરતા પહેલા VVPATના

VVPATના પાછળના ભાગે આવેલી વીચ
વટ કલ (વિકગ)
વિકગ) મોડમાં ફર યાત કયા બાદ જ CUની
CUની પાવર વીચ ઓન
કરવાની રહેશ.ે 27
27
૨. જોડાણ કાય બાદ ખાતરી કરો કે CU/VVPAT
CU/VVPAT અને
VSDUની
VSDUની પાવર ઓન લાઈટ ીન થઇ છે કે નિહ. નિહ.
ીન થયેલ ન હોય તો કને શન આપવામાં ભૂલ થઇ
હોઈ શકે, કને શન ચેક કરી સૂચ યા મુજબ જોડાણ કરો
૩. પાવર ઓન કાય બાદ CU અને VSDUની
VSDUની ડી લેમાં
સુચના (મેસજ
ે ) આવશે.
૪. CU અને VSDUની
VSDUની ડી લેમાં સુચના (મેસજ ે ) પૂણ
થઇ ગયા બાદ CU,CU, VVPAT અને VSDUનીVSDUની ફ ત
ીન LED ચાલુ રહેશ.ે જે દશાવે છે કે EVM અને
VVPAT મતદાન માટે તૈયાર છે .
28
 CU
VSDU

VVPAT

CU / VVPAT અને VSDUની

VSDUની પાવર ઓન લાઈટ ીન થઇ છે

29
 પાવર ઓન કયા બાદ CU અને
VSDUની
VSDUની ડી લેમાં સૂચના (મેસજ ે )
આવશે. યારબાદ VVPAT સે ફ ટે ટ
માટે સાત કાપલી(
કાપલી( લીપ)
લીપ) િ ટ કરશે
જે નો નમુનો નીચે મુજબ છે .

кE =   C

30
 VVPAT ની સે ફ ટે ટ કાપલી POST (Power on Self Test)

• VVPAT ને ચાલુ કરવામાં આવે યારે દરેક વખતે આ કારની સે ફ ટે ટ કાપલી

િ ટ કરે છે Sl. Pass
No Description
Condition
1 'High' or
Battery Voltage
'Medium'
2 VVPAT Error History 'Absent'

3 Paper Under Head 'Present'

4 Printer Head 'OK’
Temperature
5 'Not
Paper Depletion
Depleted'
6 Paper Fall sensor 'Paper
Absent'
7 Print Quality Sensor ‘GOOD’
8 ‘OK’
Paper Length Sensor
9 Platen Open Sensor ‘CLOSE’
31
31
32
 ખાસ સૂચનાઓ

જો CU લ ક એરર દશાવતું હોય તો,
તો,
CU નો પાવર off કરો,
કરો,
VVPAT અને CUનુ
CUનું તથા VVPAT અને Buનુ
Buનું કનેકશન તપાસો.
તપાસો.
યો ય જોડાણ કયા બાદ ફરી CU ની વીચ ઓન કરો.
કરો.
 CU નું બેલટે બટન દબાવી મતદાન િ યા ચાલુ રાખો.
રાખો.

જો CU કે BU યો ય રીતે કામ કરતા ન હોય તો,

તો,
 EVM નો સંપણ
ૂ સેટ તેમજ VVPAT બદલવાનું રહેશ.ે (િનયત
(િનયત કરેલો એકરાર
ફરીથી વાચી સંભળાવાનો છે . િ સાઇિડગની ડાયરીમાં ન ધ કરવી.)
કરવી.)

33
 ખાસ સૂચનાઓ

જો VSDU માં એરર કોડ-
કોડ-૧ આવે તો લો બેટરી મેસજ
ે આવે તો,
તો,
આપને ટેશનરી સાથે VVPATનુ
VVPATનું એ ા પાવરપેક (બેટરી)
રી) આપવામાં
આવેલ હશે..
..
તે આ યેથી VVPAT ની બેટરી િ સાઇડ ગ અિધકારીએ CU ની પાવર વીચ
off (બંધ )કરી બદલાવવાની રહેશ.ે

જો VSDUમાં
VSDUમાં એરર કોડ-
કોડ-૨ અથવા પેપર લો આવે તો,
તો,
 તે આ યેથી CU ની પાવર વીચ off (બં
(બંધ )કરી ફ ત VVPAT બદલવાનું
રહેશ.ે તે સમયે ફરીથી મો પોલ કરવાનો નથી . (િ
(િ સાઇિડગની ડાયરીમાં ન ધ
કરવી.)
કરવી.)

34
 ખાસ સૂચનાઓ
છે લા મતદાર કે તેની લીપ મુ ીત ન થઈ હોય અથવા તો તે કપાઈ ન

છે
હોય તો,
તો, અથવા પેપર રોલમાંથી લટકતી હોય યારે
 CU માથી મત રિજ ટર થવાનો બીપ અવાજ આવશે નહ તેથી
મત રિજ ટર થયો ના કહેવાય
તેને ોપ બો સ માં પાડવા માટે કોઈ ય નો કરવાની જ ર રહેશે
તે
નહ .
િનયં ણ એકમમાં મત ન ધાયો નથી એ કારણે તેને લટકવા દેવી
િનયં
જોઈએ અને તેથી પેપર લીપની ગણતરીના સમયે તેને ગણતરીમાં
લેવામાં આવશે નહ .
અને VVPAT બદલવું (ચોથા મતદાન અિધકારી તથા િ સાઇડીગ
અને
અિધકારીએ ખાસ કાળ રાખવી)
રાખવી) િ સાઇિડગની ડાયરીમાં ન ધ કરવી.
કરવી.
છે લો મત ન ધાયો નથી એ કારણે છે લા મતદારને રોકવો અને મત
છે
આપવા દેવો.ો. 35
35
 એરર કોડ

кE =   C

36
 મતદાન મશીન અને મતદાન સામ ી એકઠી કરવી
1. મતદાનના આગળના િદવસે મતદાન મથકે જતા પહેલા આપને ચૂટં ણી માટેની તમામ
સામ ી આપવામાં આવશે. જે ની યાદી (પાના નંબર ૧૨૨ થી ૧૨૪)
૧૨૪) માં આપી છે .
જે ની સાથે બધી સામ ી મળી ગયાની ખાતરી કરી લેશો.
ો.(જોડાણ-
જોડાણ-૫, ( કરણ-
કરણ-૩
ફકરો-
ફકરો-૧) ૧. VVPAT સાથે VSDU ફર યાત હોવું જોઇએ.
જોઇએ.

૨. VVPAT મશીન તેમજ તેની બેટરી માં ભેજ, િભનાશ ન આવે

તેની ખાસ કાળ રાખો.
રાખો.

37
જયારે આપ રીસીિવગ સે ટર ખાતે મતદાન સામ ી લેવા ઓ છો યારે સામા ય રીતે
બધી જ સામ ી યાં જ ખોલી ને ચેક કરો છો,
છો, અને કરવી જ જોઈએ જે અિનવાય પણ છે
પણ

આ વખતે VVPAT હોવાથી VVPATને VVPATને તમારે કોઈપણ સંજોગોમાં

યાં રીસીિવગ સે ટર ખાતે કે મેદાનમાં િબલકુલ ખોલવાનું કે ચેક કરવા નુ
નથી . કારણકે VVPAT દર વખતે સાત િ ટ ટે ટ માટે કાઢે છે . આમ
જો તમે ટે ટ ગ કયુ હશે તો કદાચ તેનો પેપર રોલ પુરા મતદાન દર યાન
ના પણ ચાલે, માટે તેને સીધુ જ મોકપોલમાં ઉપયોગમાં લેવ.ું VVPAT
મતદાન દરિમયાન કુલ ૧૫૦૦ જ િ ટ કાઢી શકશે.

VVPATને
VVPAT ને તમારે મતદાન બુથ પર જઇ ને સીધો કાશ કે સૂય
કાશ ન પડે એ રીતે સાચવીને મુકવાનું છે .
38
CU  я  0к/
BU  я  0к/
BU  0к/
  9 0к/
1. તમને આપવામાં આવેલ મતદાન મશીનના BU, CU, VVPAT અને VSDU
તમારા મતદાન મથકના છે ,
2. તે માટેના તેના પર લગાવેલ સરનામાં ટેગ તપાસી લો.
લો.
3. CU ના કડસેટ િવભાગ બરાબર સીલ થયો છે , તથા સરનામાં ટેગ બરાબર
લાગેલ છે , તેની ખાતરી કરો.
કરો.
4. BU માં મતપ પડદા નીચે મતપ ો બરાબર લગાવેલા છે તેની પણ ખાતરી કરો. કરો.
5. મતપ એકજ લાઈનમાં વાદળી બટન સાથે સુસગ ં ત છે તેની ખાતરી કરો અને
ચૂટં ણી લડતા ઉમેદવારોની સં યા ઉપરાંત બાકીના વાદળી બટનો બંધ કરી
દેવામાં આ યા છે કે નિહ તે તપાસી લો.
લો.
6. BU ને બે જ યાએ જમણી બાજુ એ ઉપર અને નીચે સીલ મારેલ છે તેની
ખાતરી કરી લો.
લો.
7. VVPAT માં િ ટ િવભાગમાં બ ને બાજુ સીલ મારેલ છે તેની ખાતરી કરો
47
8. મતદાર યાદીના સંબિં ધત ભાગની ણેય નકલો દરેક બાબતમાં સંપણ ૂ
અને સમાન છે , અને ખાસ કરીને જુ ઓ કે, સંબિં ધત ભાગ જે તમને
સોપવામાં આ યો છે તે જે તે િવ તાર માટે ઉભા કરાયેલા મતદાન
મથક ને લગતો છે અને દરેક નકલ પૂરવણી સહીત દરેક બાબતમાં
સંપણ
ૂ છે .
9. પુરવણી મુજબ કાઢી નંખાયેલા બધા નામો અને કારકુની અ ય કોઈ
ભૂલોના સુધારા બધી નકલોમાં આમેજ કરવામાં આ યા છે .
10.મતદાર
10.મતદાર યાદીની કામમાં લેવાની દરેક નકલમાં બધા જ પાના પર ૧
થી શ કરીને મ નંબર આપવામાં આ યા છે .
11.મતદારોના
11.મતદારોના છાપેલા મ નબંર શાહીથી સુધારવામાં આ યા નથી
અથવા સુધારીને તેને થાને નવા નંબર આપવામાં આ યા નથી.
નથી.

48
12. મતદાર યાદીની માક કરેલી નકલ (મતદાર યાદીની આ નકલનો ઉપયોગ જે
મતદાર મત આપવા દેવામાં આવે તેના નામ સામે િનશાની કરવા માટે કરવાનો
છે .) માં ટપાલ મતપ ો િવશેષ ન ધ જે વી કે “PB”
PB” તેમજ આખરી મતદાર યાદી
િસ ધ થયા પહેલા હ ક- ક-દાવાનો અને વાંધાઓનો િનકાલ કરીને જે પુરવણી
યાદી તૈયાર કરવામાં આવે તે પુનઃમુિ ત કરેલ ફોટો િવનાની આઠ ખાનામાં ‘રદ
કયુ’ એવા શ દો સાથે મતદાર યાદીનાં મુસ ા સાથે જોડેલી પુરવણી યાદીમાંથી
કમી કરેલા નામો િસવાયની કોઈ ન ધ ન હોય
13. મતદાર યાદીમાં મદદનીશ મતદાર ન ધણી અિધકારી પૈકીના એકની અને બી
એક અિધકારીની સહી હોય .
14. િનશાની કરેલી નકલ તરીકે વાપરવાની મતદાર યાદીની એક નકલના ઉપરના
ભાગે યો ય ફોમટમાં RO/ARO એ સહી કરેલું એક માણપ જોડાયેલું હોય
છે .
15. અ ય સામ ી. ી.
F%:-    'I . (2 "  к  પ7 $1 )
$1$шJ =шк $K 1.
49
મતદાન મથકે પહ યા બાદ અગાઉના િદવસે િ .અિધકારીએ
આપવાનો રીપોટ જે માં મતદાન મથકે તૈયારીની િવગતો આપવાની છે .

50
 મતદાન મથકનું માળખું
મતદાન મથકે પોિલગ ટાફમાના પુ ષ કમચારીઓએ રા ી
•મતદાન
રોકાણ કરવું ફરિજયાત છે .
મતદાન મથકના મુખ અિધકારીની ફરજ અને સોપણી
1. મતદાન મથકે મતદાન મથક ઉભું કરવા માટે નમૂના પ
મતદાન મથકનો નકશો જોડાણ-
જોડાણ-૬ ક પાના નં. ૧૨૮ ઉપર
દશાવેલ છે . તે મુજબ યવ થા કરી શકાય,
શકાય,
2. મતદાન મથકની બહાર મતદાર ઉભા રહી શકે તે માટે પુરતી
જ યા હોવી જોઈએ.
જોઈએ.
3. ી અને પુ ષ મતદારો અલગ લાઈનમાં ઉભા રહે તથા
મતદાન મથકમાં દાખલ થાય યારથી મતદાન પૂણ કરી
મતદાન મથકમાંથી બહાર સરળતાથી જઈ શકે તેવી યવ થા
કરો.
કરો. મતદાન મથક િવ તારની નોટીસ લગાવો.
લગાવો. 51
 મતદાન મથકનું માળખું
4. મતદાન એજ ટને એવી રીતે બેસાડો જે થી મતદાર વેશ કરે
અને થમ મતદાન અિધકારી ઓળખ કરે યારે તેનો ચહેરો
જોઈ શકાય.
શકાય. જે થી જ ર જણાય તો મતદારની ઓળખ સામે
વાંધો લઇ શકાય.
શકાય.
5. એજ ટોને એવી જ યાએ બેસાડવા કે યાં મતદાર અમુક
બટન દબાવી મત આપે તે જોવાની તક રહે નિહ.
નિહ.
6. મતદાન અિધકારીની બેઠક યવ થા પણ આ કારે હોવી
જોઈએ કે મતદાર મતદાન કરતો હોય તે જોઈ શકાય નિહ.
નિહ.
7. મતદાન મથકમાં એક જ દરવાજો હોય તો વ ચે દોરી બાંધી
દાખલ થતા અને બહાર નીકળવાની યવ થા જુ દી કરાવી.
કરાવી.
મતદાન કુિટરમાં યો ય કારની યવ થા કરાવી.
કરાવી.
 મતદાન મથકનું માળખું
8. BU/
BU/VVPAT યાં રાખેલ છે યાંથી મતકુટીર વ ચેનું
અંતર યો ય રાખો.
રાખો. કારણ કે BU/
BU/VVPAT કેબલની
લંબાઈ આશરે ૫ િમટર (૧૫ ટ) ટ) જે ટલી છે . આ
વાયરને એવી રીતે રાખો કે જે થી મતદારના આવન
વનમાં અવરોધ પ ન થાય.
થાય.
9. અનુભવે એવું જણાયેલ છે કે, આ વાયર મતદારના
પગમાં આવવાથી મશીન ટેબલ પરથી નીચે પડી
જવાથી ખરાબ થયેલ છે .

53
 મતકુટીરની ગોઠવણી

1. મતદાર ગુ ત રીતે મતદાન કરી શકે તે માટે મતકુટીર જોડાણ-

જોડાણ-૬
( કરણ-
કરણ-૬, ફકરો -૫) પાના ન. ૧૨૭ માણે ગોઠવો.
ગોઠવો.
2. BU ને એવી રીતે ગોઠવો કે જે થી મત આપવામાં કોઈ તકલીફ ના થાય.
થાય.
3. BU ની બાજુ માં VVPAT એવી રીતે ગોઠવો કે તેમની િ ટ થતી
કાપલી મતદાર જોઈ શકે.
4. VVPATનો
VVPATનો કેબલ મતકુિટરમાં નાનું બાકો ં પાડી બહાર કાઢો.
કાઢો. આ
બાકો ં બહુ મોટું ના હોવું જોઈએ જે થી મતદાનની ગુ તતાનો ભંગ
થાય.
થાય.
VVPAT પર કોઇપણ કારનો કાશ પડે નહી તેની કાળ રાખવી. રાખવી.
તથા સીધા સૂય કાશમાં ખોલવું કે ચેક કરવું નહી.
નહી. તથા બારી પાસે
રાખવું નિહ.
નિહ. 54
 મતકુટીરની ગોઠવણી
5. મતદાન મથકમાં પરદાનશીન (બુરખા કે ઘૂઘ ં ટ પહેરલ
ે ) મિહલા
મતદારોની ઓળખ માટે તેમની ગિરમા અને ઓિચ ય જળવાઈ રહે તે
માટે મિહલા અિધકારી વારા ઓળખ કરાવવી.
કરાવવી.
6. મતદાન મથકની આસપાસમાં ૧૦૦ મીટર િ યાનો િવ તાર તમારા
િનયં ણ હેઠળ હોવો જોઈએ.જોઈએ. આ િવ તારની સુર ા યવ થાની
જવાબદારી તમારા િનયં ણ હેઠળના પોલીસની છે .
7. મતદાન મથકમાં રાજકીય પ ોના નેતાઓના ફોટા કે ચૂટં ણી પર અસર
કરે તેવા સુ ો ન હોવા જોઈએ.
જોઈએ. અને જો હોય તો મતદાન પૂ ં થાય યાં
સુધી તેને ખસેડી લો અથવા ઢાંકી દો.
દો.
8. મતદાન િવ તાર અને તે મથકના મતદારોની િવગત દશાવતી નોટીસ
તથા ચૂટં ણી લડતા ઉમેદવારોની યાદીની નકલ ચૂટં ણી િચહન સાથે
દિશત કરો
 DTNFG DYS
CCTV-к 0  M"  
1  х к: 1.

5|D]B VlWSFZL
VVPAT BU
Pr.O OUT
DT S]8LZ IN
VSDU
S\8=M, I]GL8
L8
PO 3 PO 2 PO 1 DTNFG
PO 4 DTNFG VlWSFZL!
VlWSFZL!
DTNFG VlWSFZL Z
DTNFG VlWSFZL #
VlWSFZL 4
DTNFG V[Hg8
g8M 12
56
57
 VSDU લાલ સોકેટ લાલ સોકેટ
કેબલ CU કેબલ BU કેબલ

લીલું સોકેટ

VVPAT
લાલ સોકેટ
કેબલ

મતદાન
кE = અિધકારી
  C મત કુટીર 58
 CU, BU, VVPAT અને VSDU કેબલ કનેકશન
VVPAT . к к N ккш VVPAT  BU к N ккш

VVPAT  VSDU к N ккш CU  VVPAT к N ккш

59
 161-
161-વરાછા 193 1050
શાળા નંબર-
ર-51 આ,બ,,ક
,,ક સોસાયટી

5lZlXQ8 G\AZ v !! 5FGF G\AZ v )#

મતદાન મથક અને િવ તાર માટેના લે બેનર મતદાન મથકે લગાવવાના રહેશ.ે
60
 કરણ-
કરણ-૫
મતદાન મથકનું માળખું
મતદાન ટુકડીના મતદાન અિધકારીઓની ફરજો
૧.મતદાન મથકના મુખ અિધકારી
સમ સંચાલન અને યવ થાપન જવાબદારી
૨. થમ મતદાન અિધકારી
તે મતદારોની ઓળખ ન કી કરશે અને મતદારની િનશાનીવાળી નકલ તેમની પાસે રહેશ.ે

૩. બી મતદાન અિધકારી
તેમની પાસે અિવલો ય શાહી અને મતદાર ર ટર ૧૭-
૧૭-ક અને મતદાર કાપલી
રહેશે

૪. ી મતદાન અિધકારી
તેમની પાસે િવધાનસભા ચુટં ણી માટેનું િનય ણ એકમ રહેશ.ે
૫. ચોથા મતદાન અિધકારી
તેમની પાસે (VVPAT નું િડ લે યુિનટ )વી.
વી.એસ.
એસ.ડી.
ડી.યુ. (VSDU)રહે
(VSDU)રહેશ.ે 61
 કરણ-
કરણ-૬
મતદાન અિધકારીની ફરજો
પહેલા મતદાન અિધકારી
૧. થમ મતદાન અિધકારી મતદારયાદીની િનશાની કરેલી નકલોનો હવાલો
ધરાવતો હશે. મતદાર સૌ થમ થમ મતદાન અિધકારી પાસે જશે.
મતદારની ઓળખ અંગન ે ી કામગીર પણ તેઓ કરશે. આ મતદાર યાદીના
સંદભમાં તેની ઓળખની ખરાઈ કરાવી.
કરાવી.
૨. મતદાર સામા ય રીતે અિધકૃત ઓળખ કાપલી લઈને આવશે જે માં તેનું
નામ,
નામ, તેનો મ અને ભાગ નંબર દશાવેલ હશે. જે ના આધારે થમ મતદાન
અિધકારી તેનો મ નંબર અને નામ મોટેથી વાંચવુ.ં સાથે ECI વારા
આપેલ ઓળખકાડ (EPIC) રજુ કરવા કહેવ.ું જો તેમાં બનાવટી નામ
ધારણ કયાનું સાિબત થાય તો તે યિ તને પોલીસને હવાલે કરવો.
કરવો.

62
જે મતદાર પાસે મતદાર ફોટો ઓળખકાડ (EPIC) EPIC) નથી તેવા
મતદારોએ મતદાન મથકે ઓળખ માટે ચુટં ણીતં તરફથી આપવામાં
આવેલ “અિધકૃત મતદાર ફોટો કાપલી “ રજુ કરવાની રહેશ.

જો કોઈ મતદાર ઓળખકાડ રજુ ના કરી શકે તો વૈકિ પક ફોટો

દ તાવે પુરાવા પૈકીના કોઈપણ એક દ તાવે પુરાવા રજુ કરીને
મતદાર પોતાની ઓળખ તાિપત કરવા ભારતના ચુંટણીપંચ
મંજુરી આપશે તે પુરાવા મા ય ગણાશે.

(ઓળખ માટેના અ ય મા ય પુરાવાની યાદી જો ચુટં ણીપંચ વારા

હેર કરવામાં આવશે તો તમામ િ સાઈડ ગ ઓિફસર ીને અલગથી
આપવામાં આવશે.)
63
64
65
66
 થમ મતદાન અિધકારીની ફરજો
3. મતદારની યો ય ખરાઈ થઇ ગયા બાદ મતદારયાદીમાં તેના નામ
સામે ન ધ કરો.
કરો. જે માં પુ ષ મતદાર હોય તો,
તો, તેના નામ નીચે
પર આડી લીટી અને ી મતદાર હોય તો તેના નામના મ
નંબર પર આડી લીટી અને ખરાની (¡) િનશાની પણ લાલ
શાહીથી કરવાની રહેશ.ે આ િનશાની યો ય રીતે કરી હશે તો દર
બે કલાકે( ી-
ી-પુ ષ)
ષ) મતદાનના આંકડા આપવામાં મદદ પ
થશે
4. મૃત, ગેરહાજર અને થળાંતિરત (ASD) યાદી પૈકીના
કહેવાતા બોગસ મતદારોના નામે કોઈ આવે તો કડક ચકાસણી
કરી જો કોઈ વાંધો ન લે તો મતદાન કરવા દેવ.ું
67
√ માકકોપીમાં
સંબિં ધત મતદારના
લખાણની િવગતો
ઉપર લાલ રંગથી
સીધી લીટી
દોરવાની રહેશ.ે
ઉપરાંત ી
મતદારના
િક સામાં અનુ મ
નંબર ઉપર ખરાની
િનશાની (√) પણ
કરવાની રહેશ.ે
68
5. મતદારોની ઓળખ અંગે એજ ટો વાંધો લઇ શકે છે .
6. વાંધો લેનાર યિ તએ .૨/- રોકડા ચૂકવવા પડશે . જે ની
પહોચ આપવી.
આપવી.
7. અને તકરારી મતોની યાદી પિર .૧૭ માં (પાના નં. ૬૪)
૬૪)
તેનું નામ અને સરનામું ન ધી યાં મતદારની સહી લેવી.
ી.
8. વાંધા સંદભ સિ ત તપાસ કરીને ન કી કરો કે વાંધો યો ય
છે કે અયો ય.
ય.
9. જો વાંધો અયો ય જણાય તો .૨/- ડીપોઝીટ જ ત કરી
સંબંિધત મતદારને મતદાન કરવા દેવ.ું
10.અને જો વાંધો યો ય જણાયતો સંબિધત પોલીસ મથકના
10.અને
અિધકારીને જોડાણ-
જોડાણ-૯ ( કરણ-
કરણ-૧૮,
૧૮, ફકરો-
ફકરો-૬) (પાના
(પાના નં.
૧૩૪)
૧૩૪) માં દશા યા અનુસાર તમારી ફિરયાદ સાથે તેને
પોલીસને સોપી દેવો.
ો.
 થમ મતદાન અિધકારીની ફરજ
ફોટો
વાળી
મતદાર
યાદીની
માક
કોપી
70
11. મતદારયાદીમાં નોધાયેલી મતદાન અંગન ે ી િવગતમાં યારેક કારકુની અને
મુ ણની ભૂલો આવતી હોય છે . જે ને યાને ન લેવી.
ી.

12. મતદાર ૧૮ વષ કરતા ઓછી વયનો લાગે તો તેની વય અંગે જોડાણ- જોડાણ-૧૦
( કરણ-
કરણ-૧૮,
૧૮, ફકરો-
ફકરો-૪) પાના નં. ૧૩૫માં
૧૩૫માં દશા યા માણે તેનું એકરારનામું
લઇ મતદાન કરવા દેવ.ું
13. જે મતદારો પાસેથી વય અંગેના એકરારનામાં મ યા છે . તેની ન ધ જોડાણ-
જોડાણ-
૧૧ ( કરણ-
કરણ-૧૮,
૧૮, ફકરો-
ફકરો-૧૦.
૧૦.૩) ભાગ-
ભાગ-૧ માં પાના નં. ૧૩૬માં
૧૩૬માં દશાવવી.
દશાવવી.
14. જે મતદાર સોગંધનામું આપવાની ના પાડે તેની ન ધ જોડાણ-
જોડાણ-૧૧ ( કરણ-
કરણ-
૧૮,
૧૮, ફકરો-
ફકરો-૧૦.
૧૦.૩) ના ભાગ-
ભાગ- ૨ માં કરો.
કરો. પાના નં. ૧૩૬

બીજો મતદાન અિધકારી

૧. થમ મતદાન અિધકારી વારા થમ વેમતદારની
ઢા થી નખનાઓળખ મૂળ સુથઇ
ધી ઉભી
ગયાલીટીમાં
બાદ બીિનશાની કરવી.
કરવી.
મતદાન
અિધકારી વારા તેના ડાબા હાથની થમ આંગળી પર અિવલો ય શાહીની
જો િનશાની તેના નાં
િનશાની કરવાની થમપાડે
વેઢાઅથવા
થી નખના
થમથીમૂળજસુિનશાની
ધી ઉભીહોય
લીટીમાં
અથવાિનશાની
શાહી કરાવી.
કરાવી.
દૂર કરવા
માટે કૃ ય કરે તો મત આપવા દેવો નિહ.
નિહ. 71
 બીજો મતદાન અિધકારી
1. થમ મતદાન અિધકારી વારા મતદારની ઓળખ થઇ ગયા
બાદ બી મતદાન અિધકારી વારા તેના ડાબા હાથની થમ
આંગળી પર અિવલો ય શાહીની િનશાની િનશાની કરાવી.
કરાવી.

થમ વેઢા થી નખના મૂળ સુધી ઉભી લીટીમાં િનશાની

કરવી.
કરવી.

જો િનશાની કરવાની નાં પાડે અથવા થમથી જ િનશાની હોય

અથવા શાહી દૂર કરવા માટે કૃ ય કરે તો મત આપવા દેવો
નિહ.
નિહ.

72
અિવલો ય શાહીનું િનશાન મતદારની ડાબા હાથની થમ આંગળી
પર આ િચ માં દશા યા મુજબ આંગળીના થમ સાંધાના છે ડથ ે ી
નખના ઉપરના ભાગ સુધી લંબાય તે રીતે આ િચ માં દશા યા
મુજબ લગાવવાનું છે .

73
2. બી મતદાન અિધકારીએ તે મતદારની ન ધ મત ર ટર
ફોમ-
ફોમ-૧૭ (ક) માં મતદારયાદીનો મ ન ધી મતદારની સહી
અથવા ડાબા હાથના અંગઠુ ાનું િનશાન લેવ.ું
3. પુરાવા તરીકે EPIC(ચૂ
EPIC(ચૂટં ણી કાડ)
કાડ) હોય તો ન ધના ખાનામાં
EP અને મતદાર કાપલી હોય તો VS લખવુ.ં
4. યારબાદ તેને મત કાપલીમાં તેનો મ નંબર ન ધી તે મત
કાપલી મતદારને આપવી.
આપવી.
5. આ પહેલા તેના ડાબા હાથની આંગળી પરનું િનશાન છે કે નિહ
તે તપાસવું મતદારની સહી અંગે તેનું પૂ ં નામ લખાવવુ.ં જો
અંગઠૂ ાની છાપ મારેલ હોય તો તેને માિણત કરવાની જ ર
નથી.
નથી.
અંધ અશ ત મતદારના િક સામાં સાથીદાર મતપ કમાં સહી અથવા
અંગઠુ ાની છાપ આપશે. આં િક સામાં ન ધના ખાનામાં તેના
સાથીદારનો મત માંક અને EPIC ની ન ધ કરવી.
કરવી. 74
6. જો કોઈ મતદાર મતકુિટરમાં પહો યા બાદ મત આપવાની નાં પાડે તેવા
િક સામાં ન ધના ખાનામાં તેની સહી લેવી અને મત આપવાની ના પાડે
છે તેમ લખવુ.ં
7. મતદારને ડાબા હાથની થમ આંગળી ન હોય તો મશઃ બી ,
ી , આંગળી લેવી.
ી. જો ડાબા હાથની એકપણ આંગળી ન હોય
તેવા િક સામાં જમણા હાથની થમ આંગળીથી શ આત કરવી.
કરવી.
હાથ ન હોય તો ડાબા ખભે િનશાની કરવી.
કરવી.

જે મતદાન મથકે ૧૪૦૦ થી વધારે મતદારો છે , યાં બી ઓ ઝીલરી

મતદાન મથકની યવ થા કરવામાં આવશે, તેનો નંબરમાં મૂળ મતદાન
મથકના નંબર પાછળ A લખાશે. યાં પૂરી પોલીગ ટીમ કાય કરશે.
ઉદા.
ઉદા. મતદાન મથક 145 અને 145 A
75
મતદારનું ર ટર નમુનો ૧૭ ક (17 A ) ખાસ અગ યનું

76
 મતદારનું ર ટર નમુનો ૧૭ ક (17 A ) ખાસ અગ યનું

ZZ! 5]ZL ;CL DTNFZ SF5

SF5,L

($# 5]ZL ;CL 5584 DT VF5

VF5JFGM .gSFZ SIM¶

55& VU]
\U9] FG]\ lGXFG
VWvVXSTGF
\WvVXSTGF ;FYL –FZF
0507DTNFG
)5! VU]
\U9] FG]\ lGXFG 1289
ZZ 5]ZL ;CL :,L5 DTNFG 5|SL|IFGF E\
DTNFZ :,L5 EU
\
AN, DT VF5
VF5JF G NLWM
)5) 5]ZL ;CL ABLPQ 06458 5FG SF0
SF0¶

#$*q&_q 1 5]ZL ;CL EDC DTNFZ (OPш
Q"  'R'Sк )

ZZ5 5]ZL ;CL TYF V\U]
U]9FG]\
SF5,L ASD DTNFZ
DTNFZ SF5
lGXFG

મતદાનપૂણ થયે અનુ મ નંબર(

ર(છે લો મ ) પછી કોઈ મતદાર ન ધવામાં આ યા નથી.
નથી. એવું માણપ લાલ
કલરથી લખવું અને મુખ અિધકારીએ સહી કરવી કોઈ એજ ટ સહી કરવા માંગે તો કરવા દેવી.
ી.
મતદારની સહી તેની ઓળખ ગટ થાય તેવી લેવી, ી, EPIC હોય તો EP લખવું , મતદાર કાપલી હોય તો
VS લખવું અ ય પુરાવા હોય તો છે લા ચાર આંકડા લખવા.
લખવા.
77
 ી મતદાન અિધકારી

1. ી મતદાન અિધકારી CU અને VSDU નો હવાલો સંભાળશે.

2. બી મતદાન અિધકારી પાસેથી મતદારને આપેલ મતકાપલીના
આધારે તેમાં દશાવેલ અનુ માંકને વળગી રહેશ.ે
3. મતદાર પાસેથી આ કાપલી મેળવી તેને મતકુિટરમાં જવાની
પરવાનગી આપશે. અને CUનાCUના બેલટે બટનને દબાવી મતકુટીરના
મતદાન એકમને િ યાશીલ કરશે.
4. ી મતદાન અિધકારી જયારે CU નું બેલટે બટન દબાવવાથી CU
તેમજ VSDU નો બીઝી લે પ લાલ કલરથી કાિશત થશે.
5. અને સાથે BUનો
BUનો રેડીલે પ લીલા કલરથી કાિશત થશે, મતદાર તેના
પસંદગીના ઉમેદવારના નામ અને િતક સામેના વાદળી બટન
દબાવી પોતાનો મત નોધાશે. 78
6. આથી તે ઉમેદવારના નામ અને િતક સામેનો લાલ લે પ થશે
અને VVPAT માં સાત(
સાત(૭) સેકંડ માટે ઉમેદવારના નામ અને
િતકની િ ટ કાિશત થશે.
7. આ કાપલી આપમેળે કપાઈને ોપબો માં પડશે.
8. યારબાદ CU ના બઝરમાંથી બીપ નો અવાજ આવશે.
9. હવે CU/
CU/ VSDUનો
VSDUનો બીઝી લે પ અને BUનો BUનો રેડીલે પ બંધ
થઇ જશે. જે મત નોધાઇ ચુ યો છે તેમ સૂચવે છે .
10. યારબાદ બી મતદાર માટે ઉપર મુજબ િ યા અનુસરવાની
રહેશ.ે
11.આગળના
11.આગળના મતદાર મટકુિટરમાંથી બહાર નીકળી ગયા બાદ જ
બી મતદારને મતકુિટરમાં જવા માટે કહેવ.ું
79
 ી મતદાન અિધકારી
12. સમયાંતરે થયેલ કુલ મતદાન અને મતર ટરમાં નોધાયેલા
મતદારની સં યાને સરખાવવા CU નું ટોટલ બટન દબાવવુ.ં
13.આથી
13.આથી ડી લેમાં થયેલ મતદારોની કુલ સં યા દશાવશે.
14. મુખ અિધકારી દર ૨ (બે) કલાકે CU નું ટોટલ બટન દબાવી
થયેલ મતદારોની કુલ સં યાની ગણતરી કરી ડાયરીમાં તેની ન ધ
કરવી.
કરવી.
15. યારે બીઝી લે પ બંધ હોય યારેજ ટોટલનું બટન દબાવવુ.ં
16. ઘણી વખત એવી શંકા ય કે મતદાર મતકુિટરમાં લાંબો સમય
સુધી રહીને મતદાન એકમ સાથે ચેડા કરે છે . અથવા િબનજ રી
લાંબો સમય મતકુિટરમાં રહે યારે મુખ અિધકારીએ એજ ટ
સાથે મત કુિટરમાં વેશી મતદાન એકમમાં કોઈ દખલગીરી થઇ
છે કે નિહ તે ન કી કરવું 80
 ખુબજ અગ યનું
1. ી મતદાન અિધકારીએ મતદારના મત આ યા બાદ CU
નું બઝર વા યું કે નિહ તેની દરેક મતદાર વખતે ખાસ ખાતરી
કરી લેવાની રહેશ.ે
2. અનુભવે એવું જણાયેલ છે કે દરેક વખતે આ બઝરની ખાતરી
ી મતદાન અિધકારી વારા જો ન કરવામાં આવે તો ફોમ- ફોમ-
૧૭(
૧૭(ક) અને CU ના ટોટલમાં તફાવત આવશે.
3. જે થી િ સાઇડ ગ અિધકારીએ દરેક મતદાર વારા મતદાન
િ યા પૂણ થાય યારે આ CU નું બઝર વા યું કે નિહ તેની
ખાસ અંગત રીતે ખરાઈ કરી લેવાની રહેશ.ે
4. આ માટે િ સાઇડ ગ અિધકારી વારા િવવેક બુિ ધને આધીન
સમયાંતરે ફોમ-
ફોમ-૧૭(
૧૭(ક) અને CU નું TOTAL બટન દબાવી
મેળવ ં કરવું િહતાવહ છે . 81
5lZlXQ8 v Z)4#_

82
 ચોથા મતદાન અિધકારી
(ફ ત ૧૨૦૦ થી વધારે મતદાતા હોય યારે)
• ચોથા મતદાન અિધકારી પાસે VSDU નો હવાલો રહેશ.ે
1. VSDU ‘નબળી બેટરી(
રી(લો બેટરી)’
રી)’ દશાવતું હોય તો VVPATનુ
VVPATનું
પાવર પેક-બેટરી બદલાવી જોઈએ.
જોઈએ.
2. એ યાદ રાખવું જોઈએ કે VVPATનુ
VVPATનું પાવર પેક/બેટરી બહાર
કાઢતાં પહેલાં િનયં ણ એકમ બંધ કરવું જ જોઈએ
3. નવી પાવર પેક/બેટરી ગોઠ યા પછી જ િનયં ણ એકમ ચાલુ કરવો
જોઈએ.
જોઈએ. VVPATમાં
VVPATમાં પાવર પેક/બેટરી ગોઠ યા િવના િનયં ણ
એકમ ચાલુ કરવું જોઈએ નહી.
નહી.
83
 ચોથા મતદાન અિધકારી
4. ી મતદાન અિધકારી વારા જયારે મતદારને મત આપવાની
પરવાનગી આપવામાં આવશે યારે CUનુCUનું બેલટે બટન દબાવશે.
યારે CU તેમજ VSDU નો બીઝી લે પ વિલત થશે.
5. ચોથા મતદાન અિધકારીએ ખાસ સુિનિ ચત કરવાનું રહેશે કે
CUનુ
CUનું બેલટે બટન દબા યા બાદ VSDU નો બીઝી લે પ
વિલત થયો કે નિહ,
નિહ, તેમજ મતદાર વારા મતદાન િ યા
પૂણ થયા બાદ બીઝી લે પ off (બંધ) િ થિતમાં આ યો કે નિહ.
નિહ.
6. જો બીઝી લે પ off િ થિતમાં આ યો ન હોય તો VVPAT માં
મુિ ત કાપલી કપાઈને ોપબો માં પડી નથી.નથી. તેથી મતદારને
ફરીવાર મત આપવા જણાવવુ.ં
જો VVPATની
VVPATની ફેરબદલી કરવી પડે તો ઘટનાઓની િવગતો પ રીતે
નીચેના ફોમમાં મુખ મતદાન અિધકારીની ડાયરીમાં ન ધવી જોઈએ:
જોઈએ:-
1. ઘટનાની તારીખ અને સમય
2. મતદારને VVPATની
VVPATની ફેરબદલી પહેલાં તેનો મત આપવા
દેવામાં આ યો હોય તે મતદારનું નામ અને મતદાર યાદીના
ભાગમાં તેનો અનુ મ નંબર
3. VVPAT ની ફેરબદલી પછી મતદારે તેનો મત આ યો છે કે
મત આ યા િવના નીકળી ગયો છે તે.
4. આ ઘટના પહેલાં આપવામાં આવેલા કુલ મતોની સં યા
 મતદાન મથકમાં વેશ િનયં ણ અને તેમાંની બેઠક યવ થા
તમારા મતદાન મથકમાં નીચેની યિ તઓને વેશવા દઈ શકાય.
શકાય.
1. મતદાન અિધકારીઓ
2. દરેક ઉમેદવાર,
વાર, તેનો ચૂટં ણી એજ ટ અને દરેક ઉમેદવારના એકી વખતે એક
મતદાન એજ ટ, ટ,
3. કિમશને અિધકૃત કરેલ યિ તઓ, તઓ, ચૂટં ણી અંગન
ે ી ફરજ પરના સરકારી
કમચારીઓ,
કમચારીઓ,
4. કિમશને િનયુ ત કરેલ િનરી કો,કો,
5. મતદારે તે યું હોય તે બાળક,
બાળક,
6. કોઈની મદદ વગર હરીફરી શકે તેમ ન હોય એવા અંધ-અશ ત મતદાર સાથે
આવેલ યિ ત
7. મતદારની ઓળખ બતાવવા કે મતદાનના કાયમાં તમને બી કોઈ રીતે મદદ
કરવા માટે જે ને વખતોવખત દાખલ થવા દો તેવી યિ તઓ
86
 મતદાન મથકમાં વેશનાર યિ તઓ સંબધ
ં ી જોગવાઈઓ

1. સામા ય રીતે “ ચૂટં ણી અંગે ફરજ પરના કમચારી ” એ શ દના અથમાં

પોલીસ અિધકારીનો સમાવેશ થતો નથી કાયદો અને યવ થાની
ળવણી અથવા એવા કોઈ હેતુ િસવાય આવા અિધકારીને ગણવેશમાં કે
સાદા પોશાકમાં મતદાન મથકમાં વેશવા દેવા નિહ.
નિહ.
2. એજ રીતે મતદાર,
મતદાર, VIP, VVIP અથવા ઉમેદવાર કે તેના ચૂટં ણી
એજ ટ સાથે સલામતી ર ક આવે તો તેને મતદાન મથકમાં દાખલ થવા
દેવા નિહ.
નિહ.
3. “ફરજ પરના હેર કમચારી ” માં કોઈપણ મીની ટરનો સમાવેશ થતો
નથી.
નથી. ઉપરની િવગતે જણાવેલ યિ તઓનો પુરા ચુ ત રીતે િનયંિ ત
કરો.
કરો.
4. મતદાન મથકમાં એક સમયે મા ણથી ચાર મતદારોને જ વેશ
આપો.
આપો.
87
4. તમારી ફરજો બ વવામાં તમે મા ચૂટં ણી કમીશનના સૂચનોથી
બંધાયેલા છો.
છો.
5. તમારે તમારા સતાવાર ઉ ચ અિધકારી કે રાજકીય નેતા, ા, મીની ટર
પાસેથી હુ કમ મેળવવાના રહેતા નથી.
નથી. કે તેઓને ચૂટં ણીપંચનાં અિધકૃત
વેશપ િસવાય કોઈપણ સંજોગોમાં મતદાન મથકમાં વેશવા દેવાના
નથી.
નથી.
6. મતદારની ઓળખ માટે કે મતદાન કાયમાં મદદ પ થવા તમે રોકેલા ામ
અિધકારી કે ી મદદનીશને સામા ય રીતે મથકની બહાર જ બેસાડવા. ાડવા.
જયારે ઓળખ માટે જ ર પડે યારેજ મદદ પ થવા માટે મતદાન
મથકમાં વેશવા દેવા. ા.
7. Z+ િસ યુરીટી ધરાવતા મતદાતાની સાથે તેના યુિનફોમમાં ન હોય તેવા
િસ યુરીટી ગાડને મતદાન મથકમાં વેશવા દેવા પરંતુ આવા સમયે તેનું
હાિથયાર સંતાડેલું હોવું જોઈએ.
જોઈએ.
88
 અખબારી િતિનિધઓ અને ફોટો ાફરની સવલતો

1. શાંિત અને યવ થા જળવાઈ રહે એ શરતે કોઈ ફોટો ાફર

મતદાન મથકની બહાર લાઈનમાં ઉભેલા મતદારોના સમૂહ
ફોટા લે તો તેમાં વાંધો નથી.
નથી.પરંતુ મતદાર પોતાનો મત ન ધતો
હોય તેવો કોઈ ફોટો કોઈપણ સંજોગોમાં લેવા દેવો નિહ.
નિહ.

2. મતદાન મથકમાં તથા તેના ૧૦૦ મીટરના િવ તારમાં ઉમેદવાર

કે રાજકીય નેતાઓના નામ કે સિચ રજૂ આત વાળા િબ લા,લા,
િતક વગેરે લઇ જવાની છૂ ટ આપવી નિહ.
નિહ.

89
 ચૂંટણી કિમશને િનમેલા િનરી કો

1. ચૂટં ણી આયોગ હવે સામા ય રીતે ચૂટં ણીમાં તેમના િનરી કોની િનમ ક
કરે છે .
2. તેઓ લો િતિનિધ વ અિધિનયમ ૧૯૯૪ ની કલમ ૪-ક હેઠળ ECI
વારા િનમ ંક પામેલ વૈધાિનક સતાવાળા છે .
3. આ િનરી કો મતદાન મથકની મુલાકાત લઇ શકશે. અને આયોગે આપેલ
િબ લા લગાડશે.
4. યારે કોઇ પણ ચુટં ણી અધીકારી(
અધીકારી(ઝોનલ,
ઝોનલ, િનરી ક વગેર.ે ) મતદાન
મથકની મુલાકાત લે યારે આવા િનરી કોને િવઝીટશીટમાં હ તા ર
કરવાની િવનંતી કરવાની રહેશ.ે

90
 મતદાન એજ ટની હાજરી
1. મતદાન એજ ટે મતદાન શ થવાની ઓછામાં ઓછી એક કલાક અગાઉ
મતદાન મથકે પહોચવું જોઈએ.
જોઈએ.
2. તમારે તેમની હાજરીમાં મતદાન શ કરતા પહેલાની ારંિભક કામગીરી શ
કરવાની છે .
3. પરંતુ મોડા આવનાર કોઈ મતદાન એજ ટની સગવડ માટે આવી ારંિભક
કામગીરી નવેસરથી શ કરવાની જ ર નથી. નથી.
4. મતદાન એજ ટને યાર પછીની આગળની કાયવાહીમાં ભાગ લેવા દેવો. ો.
5. મતદાન એજ ટની હાજરીમાં જ મોકપોલ ફર યાત કરવાનો છે .અને તેનું
રોજકામ કરી દરેક એજ ટની સહી ખાસ લેવાની છે .
6. જો કોઈપણ મતદાન એજ ટ આ સમયમાં હાજર ન હોય તો ૧૫ િમનીટ તેની
રાહ જોઈ શકાશે.છતાં પણ મતદાન એજ ટ ગેરહાજર રહે તો, તો, તમારે મોકપોલ
કરી લેવાનું રહેશ,ે તથા મોકપોલ એકરારમાં કોઈ મતદાન એજ ટ હાજર ન હતા
તેમ લખવુ.
7. તમારા ઝોનલ ઓિફસર ીને તરત જ મતદાન એજ ટની ગેરહાજરી સંબંધે
ણ કરવી.
કરવી.
91
 મતદાન એજ ટની હાજરી
8. એકજ મતદાર એજ ટ હાજર હોય તો મોકપોલ એકરારમાં એકજ મતદાર
એજ ટ હાજર હતા તેમ લખવુ.
9. ઉમેદવાર કે તેના ચૂટં ણી એજ ટ પિર.
પિર.૧૨-
૧૨-ફોમ ૧૦ માં િનયુિ ત પ વડે
એજ ટની િનમ ક કરવાની હોય છે .
10.આ
10.આ િનયુિ ત પ મતદાન એજ ટ તમારી સમ રજુ કરશે. આ ફોમ- ફોમ-૯
ઉમેદવાર કે ચૂટં ણી એજ ટની સહી તમને જે ચૂટં ણી અિધકારી વારા જે
સહીનો નમુનો આપવામાં આ યો છે તેની સાથે સરખામણી કયા બાદ આ
ફોમ ૯ માં તમારી હાજરીમાં તે એજ ટની એકરાર પર સહી લેવાની રહે
છે . યારબાદ જ તેને ‘મતદાન એજ ટ’ ટ’ નો પાસ આપવાનો રહેશ.ે
11.દરે
11.દરેક ઉમેદવાર મતદાન મથકમાં એક મતદાન એજ ટ અને બે બદલી
મતદાન એજ ટ નીમી શકે છે .
12. પરંતુ એકી વખતે એક જ મતદાન એજ ટને મતદાન મથકમાં વેશવા
દેવો.
ો. બધા જ મતદાન એજ ટોના િનયુિ ત પ ો સાચવીને મતદાન પૂણ
થયે ચૂટં ણી અિધકારીને જમા કરાવવા.
કરાવવા.
92
 મતદાન એજ ટની હાજરી
11. કોઇપણ મતદાન એજ ટ મતદાર યાદી મતદાર મથકની બહાર લઇ ન ય તે ખાસ
યાનમાં રાખવુ.ં
12. તેઓની બેઠક યવ થા થમ મતદાન અિધકારીની િબલકુલ પાછળના ભાગમાં
ગોઠવવી.
ગોઠવવી.
13. મતદાન મથકમાં ફરવાની તેમને છૂ ટ ન આપવી.
આપવી.
14. આયોગની છે લી સૂચના માણે તેમની બેઠક યવ થા (૧) મા ય રા ીય પ ોના
ઉમેદવાર (૨) મા ય રા ય પ ોના ઉમેદવાર (૩) મતદાર િવભાગમાં જે મને પોતાના
અનામત િતકનો ઉપયોગ કરવાની છૂ ટ આપી હોય તેવા રા યના મા ય પ ોના
ઉમેદવાર (૪) નોધાયેલા અમા ય પ ના ઉમેદવાર (૫) અપ ઉમેદવાર મુજબ
રાખવી.
રાખવી.
15. મતદાન મથકમાં ધૂ પાનની સદંતર મનાઈ છે .
16. મતદાન મથકમાં મતદાન એજ ટને મોબાઈલની છૂ ટ નથી.
નથી. ફ ત ચૂટં ણી ફરજ પર
રોકાયેલા અિધકારીઓ ને જ મોબાઈલ સાથે વેશ કરવાની છૂ ટ છે .
17. DTNFG DYSDF\ 5M,L\U V[Hg8G[ DTNFZIFNL ,FJJFGL K]8 VF5JFGL ZC[X[P 5Z\T]
DTNFG ;DI5]6" GF YFI tIF\ ;]WL DTNFZIFNLGL GS, S[ DTNFG GCL SZ[, VYJF
DTNFG SZ[, DTNFGGL S=D G\AZGL :,L5 DTNFG DYS ACFZ ,. HJF N[JL GCLP 93
 5lZlXQ8v!Z GD}GM v ) 5FGF G\v)$

VF OMD¶ V[Hg8
g8 ,.G[ VFJX[P H[DF\F\ TDG[ VF5
VF5[, pD[
pD[NJFZ q R]86L
\86L V[Hg8
86 g8GF
;CLGF GD]GF ;FY[ BZF. SIF¶ AFN GLR[GF lJEFUDF\
lJEFUDF\ ~A~DF\
~A~DF\ T[ V[Hg8 g8GL
;CL SZFJJLP  к-кJF/]
JF/]\ OMD¶ DFgI G ZFBJ]\ 94
 આવી ઘટનાઓની િવગતો પ રીતે નીચેના ફોમમાં મુખ મતદાન
અિધકારીની ડાયરીમાં ન ધવી જોઈએ:
જોઈએ:-
૧. ઘટનાની તારીખ અને સમય
૨.મતદારને વીવીપીએટીની ફેરબદલી પહેલાં તેનો મત આપવા
દેવામાં આ યો હોય તે મતદારનું નામ અને મતદાર યાદીના
ભાગમાં તેનો અનુ મ નંબર
૩. વીવીપીએટીની ફેરબદલી પછી મતદારે તેનો મત આ યો છે
કે મત આ યા િવના નીકળી ગયો છે તે.
૪. આ ઘટના પહેલાં આપવામાં આવેલા કુલ મતોની સં યા
DTNFG V[Hg8
g8 DF8
DF8[GM 5|J[X 5F; GM GD]GM

161 - 1

96
5M,L\U V[Hg8G[ VF5[, 5F;GF lC;FAG]\ OMD¶

161 - 1

97
 5lZlXQ8v!# GD}GM v !_

GD]GM o !! 5M,L\U V[Hg8 ZNG]\ OMD¶

5FGF G\v)$

98
ચુટં ણી અિધકારી વારા િનયં ણ એકમ ઉપર કરવાની તૈયારી નીચે માણે છે .
1. મતદાન એકમ સાથે અથવા યાં એક કરતા વધુ મતદાન એકમો ઉપયોગમાં લેવાના હોય
યાં થમ મતદાન એકમને અરસપરસ જોડવુ.ં યારબાદ ોપબો વાળા (VVPAT)
િ ટર સાથે જોડો.
જોડો. અને િનયં ણ એકમને ોપબો વાળા (VVPAT) િ ટર સાથે
જોડો.
જોડો.
૨. વીજળીની િ વચને ઓન (ચાલુ) ની િ થિતએ મુકવી.
વી.
૩. ઉપરની (૧) અને (૨) ની કામગીરી કયા પછી પાછળના ખાનાને બંધ કરવુ.ં
૪. િતકૃિત મતદાન (મોકપોલ)
મોકપોલ) યોજવુ.ં

99
 EVM  =ш1 V"=-V"= Display 86  16

CANDIDATES 10 . 10 W=1    X "  Y =ш 1  .

7

INVALID ……….…. CU  *10 Z [  =N1  Y =ш 1  .

FULL ……….…. 1@ "  1@ " (2000)  5 " = E 6 X "  Y =ш1  .

BATTERY HIGH Battery  \ 1@ "  Y =ш 1  .

BATTERY MEDIUM
Battery  \ Medium  Y =ш 1  .

11-11-2017 Learning Module for Presiding Officer 100

 EVM  =ш1 V"=-V"= Display 86  16

BATTERY LOW Battery  \ 3  Y =ш 1  .

кE પ/ W=1  *10 =N  к C   

PRESSED ERROR
Y =ш 1  . Yя .  х =M" . яE
N ] ." к.

ERROR Control Unit 1 1પ шк   Y =ш 1  .

TOTAL POLLED M"  પ
  1487 =ш 1  .

VOTES 1487

CANDIDATE 06 W=1 No.6     236  Y =ш1  .

236

11-11-2017 Learning Module for Presiding Officer 101

 EVM  =ш1 V"=-V"= Display 86  16

CLOCK ERROR Real Time Clock (RTC) NN к к^ "  Y
=ш 1  .

DTE 16-01-07 х   =ш 1  .

TME 09-43-34

DELETING POLLED CU  "  `  Y =ш 1  .

.  _
VOTES

кN 5 " я
/ NN  Y =ш 1  .

LINK ERROR ballot Unit  Slide switch  * Z .N
પ NN  к   Y =ш 1  .
Balloting units NN P1.  я
  Y
=ш 1  .
11-11-2017 Learning Module for Presiding Officer 102
 EVM  =ш1 V"=-V"= Display 86  16

CU ERROR
. / Yк N=15 "  Y =ш 1  .
 7

BU-1 ERROR Ballot Unit-1 N=15 "  Y =ш 1  .

END ‘Clear ‘ or ‘Result’ Button =Na  પ [ 

(/"  Y =ш 1  .

PST 09-50-20 Poll Starting Time = шb 1   =ш1  .

PET 15-32-10 Poll Ending Time = (b" 1   =ш1  .

11-11-2017 Learning Module for Presiding Officer 103

 અખતરા પ – મો પોલ મતદાનનું સંચાલન
ખાલી વોટ ગ મશીનનું િનદશન:
િનદશન:
1. ખરેખર મતદાન શ કરતા પહેલા તમને પોતાને જ નિહ પણ હાજર
રહેલા તમામ મતદાન એજ ટને ખાતરી કરાવવાની છે કે વોટ ગ મશીન
સંપણ
ૂ પણે કામ કરે છે .
2. અને મશીનમાં કોઈ અગાઉથી મત ન ધવામાં આ યા નથી
3. આ ખાતરી કરાવવા.
કરાવવા. “ લીઅર”
લીઅર” બટન દબાવી હાજર રહેલા બધાને
બતાવવું કે બધા જ પિરણામો શૂ ય છે .
4. VVPAT ના ોપ બો માં પણ કોઈ િ ટ નથી તેની પણ ખાતરી ખાસ કરાવવી.
કરાવવી.

મો પોલ (અખતરા પ મતદાન)

મતદાન):
1. મશીનમાં કોઈ જ મત ન ધવામાં આવેલ નથી.
નથી.તેવું િનદશન કયાબાદ દરેક
ઉમેદવારના એજ ટો પાસેથી કેટલાક મતો નોધાવો.
નોધાવો.
2. દરેક ઉમેદવારની બાબતમાં આ રીતે નોધાયેલા મતોનો િહસાબ રાખો.
રાખો.
મતોની ન ધણી થાય યારે કુલ મતો તે સમયે CU માં નોધાયેલા કુલ
મતોની સં યા સરખાવવા ટોટલનું બટન દબાવો 104
 અખતરા પ – મો પોલ મતદાનનું સંચાલન
( ટોટલનું બટન CU નો બીઝી લે પ ચાલુ હોય યારે ન દબાવવુ.)
ં.)
( મોકપોલ માં ઓછામાં ઓછા ૫૦ મત ન ધવા જ રી છે .)
.) નોટા(NOTA)
નોટા(NOTA)
સહીત દરેક ઉમેદવારને ઓછામાં ઓછો એક મત આપવો ફર યાત છે .
મોકપોલના અંતે પિરણામ િવભાગનું લોઝ બટન દબાવો.
મોકપોલના દબાવો.
 યારબાદ પિરણામ “રીઝ ટ” ટ” નું બટન દબાવો.
દબાવો. અને દિશત થતા રીઝ ટને મતદાન
એજ ટોએ આપેલ મત સાથે સરખાવી મશીન યો ય રીતે કાય કરે છે તે બતાવો.
બતાવો.
 યાર બાદ VVPAT ના ોપબો માં પડેલ િ ટ પણ સરખાવો. સરખાવો. મશીન અને
VVPAT સુસગ ં ત છે , તેની ખાતરી મતદાન એજ ટને કરાવી.
કરાવી. એના સમથનના િતક
તરીકે તેમની સહી લેવી.ી.
 યારબાદ “ લીઅર”
લીઅર” બટન દબાવી CU ના આ ન ધેલ મતોને શૂ ય કરો અને
VVPAT ના ોપબો માં પડેલ િ ટ થયેલ કાપલીઓ ોપબો સમાંથી લઇ ને
ોપબો સ ખાલી કરો.
કરો. અને CU તથા VVPAT ને
ખરેખર મતદાન શ કરતા પહેલા મોકપોલ કરેલ છે તેના મો પોલના માણપ માં
ખરે
સહી કરાવવી.
કરાવવી. 105
106
107
 кપ к1   * પ
SEAL

SWITCH
OFF

CLEAR

RESULT

CLOSE

BALLOT

CLEAR
મોકપોલ બાદ C.R.C. ની કામગીરી નીચે મુજબ કરવી
C.
C.--CLOSE , R –RESULT C.-
C.- CLEAR

CLEAR

RESULT BALLOT

CLOSE
109
 લીઅર BZ[BZ DTNFG DF8[GL T{IFZL
બટન
દબાવીને
મતદાન
એજ ટને
ખાતરી
કરાવવી કે
મશીનમાં
હવે એક
પણ મત
રહેતો
નથી.
નથી.
35
110
110
 ખાસ અગ યનું
1. મોકપોલ પછી મશીનને સાફ ( લીઅર) લીઅર) કરવી અને બધા જ આકડાને શૂ ય ઉપર
લાવી મુકવા.
વા.
2. િનયં ણ એકમ (CU) CU) ‘ઓફ’
ઓફ’ (બંધ) િ થિતમાં મુકવુ.ં
3. પિરણામ િવભાગના અંદરના ખાનાને સુરિ ત કરવા માટે લીલું પેપરસીલ
લગાડવુ.ં (5[5Z;L, p5Z 5|D]B VlWSFZL VG[ DTNFG V[Hg8 g8MGL ;CLVMP )
4. પિરણામ િવભાગના કવરને બંધ કરીને પેશીયલ ટેગ સીલ કરવુ.ં
5. પિરણામ િવભાગના બહારના કવરને સરનામાં ટેગ અને ીપસીલ ને ABCD માક
સીલ થી બંધ કરવું અને સીલ કરવુ.ં
6. VVPAT ના ોપબો સ ખાલી છે તેની ખાતરી કરી સીલ કરવુ.ં
7. મોકપોલ પૂણ કયાબાદ ની VVPAT ની િ ટેડ કાપલી ના પાછળના ભાગે
“MOC
MOCK K POLL SLIPSLIP”” એવો િસ કો મારવો.મારવો. બધી કાપલીઓ ને કાળા કવર માં
મુકી લાખ નુ સીલ કરવુ.
8. આ કાળા કવર ને લા ટીક ના બો સમાં રાખી તેને ગુલાબી પેપર સીલ થી સીલ
કરવાનું છે .
5[5Z;L, q :5[P8[U q :8=L5;L, p5Z l5|;F0L\UzLV[
UzLV[ ;CL SZJLP
UzLV
 кપ  *પ   к1 * પ
ટેપ:૧ મોકપોલ પૂણ કયાબાદ VVPAT MOCK
MOCK
ની િ ટેડ કાપલી ના પાછળના ભાગે POLL
બાજુ માં દશા યા મુજબનો િસ કો મારવો.
મારવો. SLIP
અને કાળી થેલીમાં મુકવી

ટેપ:૨ મો પોલ સી કા
મારેલી લીપ ને કાળા
કવર માં સીલ કરવી

ટેપ: ૩ કાળા કવર ને

લા ટીક ના બો સમાં
રાખી તેને ગુલાબી પેપર
સીલ થી સીલ કરવાનું છે
 VVPAT
BZ[BZ DTNFG DF8[GL T{IFZL
ના
ોપબો માં
પડેલ િ ટ
થયેલ
કાપલીઓ
ોપબો સમાં
થી લઇ ને
ોપબો સ
ખાલી છે
તેની ખાતરી
કરાવવી.
કરાવવી.
અને સીલ
કરવું 113
113
 VVPAT  к< ."

VVPAT ના ોપ બો ની બંને બાજુ સરનામાં ટેગ વડે સીલ કરવુ.ં

114
ીન પેપરસીલનો નમુનો

115
115
 ીન પેપરસીલ લગાવવું
સીલ ગની સમ િ યા દર યાન ક ોલ યુિનટ બંધ (off) િ થિતમાં
રાખવુ.ં

િરઝ ટ માટે
આપવામાં આવેલી
મ
ે માં ીન પેપર
સીલ દાખલ કરો
(CU ને સીલ કરવા જે
પેપર સીલ વાપરેલ છે
તેના નંબરની ન ધ ફોમ-
ફોમ-
૧૭-
૧૭-ગ માં કરવાની છે .
વણવપરાયેલા સીલને
યો ય કવરમાં સુરિ ત
મુકો.
ો.)
116
116
5lZlXQ8 G\vZ& GD}GMv&

૧
06AA72654

5FGF G\AZv!!!

117
 ીન પેપર સીલ લગાવવુ.ં
પેપરસીલ
ની
મજબુતી
માટે પેપર
સીલ ની
પાછળ
પૂઠું મુકો 118
118
38
પેપરસીલની ીન બાજુ બહારથી
દેખાય તે રીતે નાંખવું

119
સીલ ગની સમ િ યા દર યાન ક ોલ યુિનટ બંધ
(off) િ થિતમાં રાખવુ.ં

N S кc
'd Pш5 ." E
кeપ   N.% к< ."

E кeપ   х

к5 g / 
= == N.
/5 ."  к N.% к< ."
120
120
 BF; SF5,LGM GD]GM
(તેના નંબરની ન ધ ફોમ-
ફોમ-૧૭-
૧૭-ગ માં કરવાની છે . 5FK/GF
EFUDF\ 5|D]B VlWSFZL 5MTFGL ;CL SZX[ VG[ CFHZ
DTNFG V[Hg8G[ ;CL SZJF N[X[)
Front Rear

121
121
5lZlXQ8 G\vZ& GD}GMv&

5
AP0001
AP0001 to AP0005
AP0005

2
AP0001
AP0001 to AP0002
AP0002

AP0003
5FGF G\AZv!!!
AP0003 to AP0005
AP0005

122
 હવે અંદરના
ખાનને સીલ
કરવાના ખાસ ટેગ
ખાનાનીડાબી
બાજુ ના બે
િછ ોમાં દોરો
પરોવી ખાસ
ટેગ લગાવી
મુખ
અિધકારીના
સીલથી સીલ
કરો.
કરો. 123
123
 к  N= х  6  P N
 $1h6 . P N = х  
6i1

Kis T[g
124
124
 ZLh<8
ZLh<8
;[SXGGM
ACFZGM
NZJFHM
A\W SZLG[
;ZGFDF\
;ZGFDF\
8[U
,UFJLG[
;L,
SZJ]\
125
125
41
સીલ ગની સમ િ યા દર યાન ક ોલ યુિનટ બંધ
(off) િ થિતમાં રાખવુ.ં
'd Pш5 ."

 Y  N.%
к< ." к B
9
N S
  Yj
 6 

પ/  O
C
126
126
 :8=L5;L, GM GD]GM
(તેના નંબરની ન ધ ફોમ-
ફોમ-૧૭-
૧૭-ગ માં કરવાની છે .)
.)

127
127
5lZlXQ8 G\vZ& GD}GMv&

5FGF G\AZv!!!
5
SP 0001 to SP 0005
2
SP 0001 to SP 0002
SP 0003 to SP 0005
128
સીલ ગની સમ િ યા દર યાન ક ોલ યુિનટ બંધ
(off) િ થિતમાં રાખવુ.ં
A B D

."  6
 
$ - 6 ( પ k=
1 ) h6 ‘ A ’  *lપ 

 0 
 к 1=
પપ 
N :к х1

‘ A ’  к1 к^ ." 1P પપ

1 1= પપ 5 ."
05 ."   61
129
*lપ   A h6 5 " 1\પપ кc  0
NV" 9 પપ    Wપ 61.
130
‘ B ’ S5 ." 1P પપ m-
к< ."   1= પપ

0    1 
61< ."

131
pC) gmviLi A Big pr g\)n p[prs)lni n)c[ni Bign[ viL)n[ lgivi[
132
‘ B ’6a  N=, $ - 6
h6 ‘ C ’ Wપ
1 яш. ‘
C ’ પ 1P પપ m-
к< ."

133
pC) 1= p[prs)
pC) prs)lni uprni Big pr AT\
prs AT\)p
)p s)lni
s)lni B Big prY)
prY) v[x
p[pr kiQ)n[
kiQ)n[ AT\
AT\)p
)p s)ln
s)ln[
ln[ Dib) trf le je lgivi[
lgivi[, C Big upr aivS[
aivS[.
134
સીલ ગની સમ િ યા દર યાન ક ોલ યુિનટ બંધ
(off) િ થિતમાં રાખવુ.ં


Wપ к
Wપ   ‘ C ’ પ
=N1 61 = 1

135
સીલ ગની સમ િ યા દર યાન ક ોલ યુિનટ બંધ
(off) િ થિતમાં રાખવુ.ં

P N $1


NN 0 к l
n$"  S
*lપ 
N
NV"Y
( Y  Pк1E )
6 1o1

136
pC)
pC) AT^)p s)lni
s)lni[
lni[ bik)
bik) rh[
rh[ti[
ti[ Big k>T^Ti^ [l y&n)Tn)
ti Tn) Dib) bij&Y)-kli[
kli[z bTnn)
bTnn)
n)c[Y) v)>TiLi[
TiLi[,b)ji
TiLi b)ji C[Din[ jmN)
jmN) bij&Y) liv)n[liv)n[ AT^)ps)
ps)lni A,B,an an[
an[
C jyi>
jyi> lgiv[
lgiv[l hti Ryi>
Ryi> le aivi[
aivi[.a>drn) drn) bij&a[ D Big Ryi>
drn Ryi> aivS[
aivS[.
137
સીલ ગની સમ િ યા દર યાન ક ોલ યુિનટ બંધ
(off) િ થિતમાં રાખવુ.ં

‘ C ’ 6a  N=, $ - 6
h6 ‘ D ’ Wપ
1 яш. 
1= પપ  Wપ
  પ 61< ."

*lપ  61O 6n ."  .

*lપ  P N pપ

c.к  = 5 ." q  х< ."

138
 kli[
kli[z bTn = х   t[ ji[
ji[v&>

AT^)ps)
ps)lni D Big prY) prY) v[x p[pr d&r kri[
kri[. kli[
kli[z bTnn)
bTnn) n)c[ jmN)
jmN) bij&
bij& D
Big p\p\[s kr)
kr) lgiv)
lgiv) di[di[. aiY)
aiY) 1= p[prs)
prs)lni C[Di AT^)ps)
prs ps)ln)
ln) a>dr
dr aiv)
aiv)
jS[
jS[. k>T^T^i[l y&n)T cir[ bij&Y) kvr Ye jS[
jS[.
139
 =
. h
1. =   $   я =
. h к<.."
2. kr"  01/  к $$$%I1 $%$  stus 
к svw я61O  я
/-x, h6–s . $  к 
Yк 10 .h11,  પ = Yя .  1 я
Yя .  к1  પ
  5 ."  F% <.."
3. Yя .  d v кк =$  1  N= к шкш 
  d s кк =$  = к 
 шкш .
4. к кપ ($ш 1 = =) .( -/ q   
х Yя . к11.
5. sx-к(sxA) кA. "   х к11.
6. = кY = 1ш5 ." $  к<.."
7. =  z  (A" " {5 ." / v:s х<.."
8. шP = 1
પ1.
 = к 8= 
પ
,. - / к = 
1. $Jપ\ к к<.."
2. = к s||  =. 0 к1  k "   (к
$$$%I1 %-stus  к s}|)
3. = к v||  m- W=1 Yя ./к к
= $1$% 3х кપ
પ1  Yк  N, N
]" ш, પ7/7 Wપ 6 к шк પ. ^ "  hk " к шк
o.
4. кO a )P = к પ %.%?  1 1 к к W

*પк Wપ 6 к  я  પ $%к €
પк
1   S' = .
1.(к $$$%I1 %-stus,
к-s}v, я
/-s)
5. кO a )P પ?6 *S  6 1‚ -к к  પ $%к
S  = к. m- к шк .
= к 8= 
પ
,. - / к = 
1. = O я1 кO Yя . 6 к =  1
Wપ 6 к шк o.
2. = к. 1'6 ш кપ ( -1к O C к
O я1. == к  s 1{ 2% "  B  b.u||/-
=.
1 N..
3. પ?6 *S / Fપ Sя  NC1  C
я61O.
4. = к :к шz O яE шкш ,

я61O h.6 к v 1{ 2% "  к= 1 =.

1 N..
 મતદાનની
શ આત પહેલા
મતદાન મથકના
મુખ
અિધકારીએ
ભરવાનું એકરાર
નામું
ભાગ -૧
મતદાનની શ આત પહેલા આ ખાનામાં મતદાન
એજ ટની સહીઓ લેવી.
ી.
નમુનો પાનાં
નં..૧૨૯
..૧૨૯
..
મતદાનની શ આત પહેલાના એકરારમાં મતદાન એજ ટ
સહી કરવાનીના પાડે તો તેની ન ધ અહી કરવી.
કરવી.
143
 કરણ-
કરણ- ૧૩
મતદાનનો આરંભ મુ ત અને િન પ ચુટં ણી માટેની સાવચેતી
• મતદાન શ કરતા પહેલા હાજર રહેલા ઉમેદવાર કે તેમના મતદાન એજ ટો અને મતદાન
અિધકારીઓને મતની ગુ તતા ળવવા અંગે ચેતવણી આપવી અને લોક િતિનિધ વ અિધિનયમ
૧૯૫૧ની
૧૯૫૧ની કલમ ૧૨૮માની
૧૨૮માની જોગવાઈઓ અને જોડાણ-
જોડાણ-૭, ભાગ-
ભાગ-૧માં િનયત કરેલો એકરાર મોટેથી
વાંચી સંભળાવવી.
ળાવવી.
• મતદાન આરંભે તમારે મતદાન મથકે હાજર તમામ યિ તઓ સાંભળી શકે તેમ મોટેથી એકરાર
વાંચવાનો રહેશ,ે અને તેના પર મતદાન એજ ટોની સહી લેવી.
ી.જે એજ ટ સહી કરવાની નાં પાડે તેનું
નામ ન ધી લેવ.ું
• નવા વોટ ગ મશીનના ઉપયોગ વખતે અનુસરવાની કાયપ ધિત
• મતદાન દરિમયાન નવા વોટ ગ મશીનનો ઉપયોગ કરવાનું આવ યક બનાવતા સંજોગોમાં જો તે
અિનવાય બને યારે તમારે ફરીથી જોડાણ-
જોડાણ-૭, ભાગ-
ભાગ-૨ િનયત કરેલો એકરાર ફરીથી વાંચી જવાનો
રહેશ.ે મતદાનના અંતે આ રીતે તમારે જોડાણ-
જોડાણ-૭, ભાગ-
ભાગ-૩ નો બીજો એકરાર નોધાવો.
નોધાવો.

• આ એકરાર મતદાન પૂ ં થયા પછી ન ધેલા મતોના િહસાબ તથા ફોમ-

ફોમ-૧૭ ગ માં અને મતદાન
મથકના મુખ અિધકારીની ડાયરીમાં પેપરસીલના િહસાબ સાથે એક અલગ પેકટે માં મુકીને ચુટં ણી
અિધકારીને સ પવાનો રહેશ.ે
144
 નવું મશીન /
કોઈ કારણોસર
મશીન
બદલવાનું થાય
યારે મતદાન
મથકના મુખ
અિધકારીએ
નવા મશીન / બદલેલા મશીનમાં મતદાનની શ આત ભરવાનું એકરાર
પહેલા આ ખાનામાં મતદાન એજ ટની સહીઓ લેવી.ી. નામું
ભાગ -૨
નવા મશીન / બદલેલા મશીનમાં મતદાનની શ આત પહેલાના
એકરારમાં મતદાન એજ ટ સહી કરવાની ના પાડે તો તેની ન ધ અહી નમુનો પાનાં
કરવી..
કરવી..
નં..૧૩૦
..૧૩૦ 145
..
 * 1 (પ )
• кO = = к  પ $ -ƒt MA i VVPAT  પ
к
I  5 " 1 '[ .
– „?хк V-

% к 1 к1 o.
– $  ! -.(પ'$шJ-v…) ?х Yк 1.
–
O.પ..  к sxx . я61O(C) 1.0 01/

પ1.
– sx-к(sxA) . S = F% к1, F% х. *
1 х< ."  B W=1 * 1
r    [ .N
  х< ." 
1 F%  = /8k -i પ
1..
– Yя .  я *S  = * 1
પ1 = 1.
– я = V-
 х i   પ 1 к1.
– я = V-
 0 i  = N.% к RO  C/
к1 પ RO  2 -0 !я " N к 1 к1.
– sx-6(sx-C)  'N. h6-u . * 1 F% к1.
* 1  5 ."
= પ
15 ." Yк
! ."

147
 223 5]ZL ;CL 1289,  * 1
223 5]ZL ;CL  к 
પ 
 $16 х1
ટે ટ વોટ જયારે મતદાર એવું કહે
કે તેને જે ઉમેદવારને મત આપેલ છે
તે ઉમેદવારની જ યાએ VVPAT
માં બી જ ઉમેદવારની િ ટ
જોવા મળી છે . યારે ટે ટ વોટ
મુખ અિધકારીની હાજરીમાં
આપવા દેવો. ો.અને જે ઉમેદવાર માટે
ટે ટ મત આપે તેનો ઉ લેખ કરવો
મતદાનપૂણ થયે અનુ મ નંબર(
ર(છે લો મ)
મ) પછી કોઈ મતદાર ન ધવામાં આ યા નથી.
નથી.
એવું માણપ લાલ કલરથી લખવું અને ટે ટ વોટ નો પણ ઉ લેખ કરવો.
કરવો.અને મુખ અિધકારીએ સહી
કરવી કોઈ એજ ટ સહી કરવા માંગે તો કરવા દેવી.
ી.

148
 = 3х хO  3х 
1.%(0 я 1-к ) 1.
1 I 
5" 1 к  પq%
• кO = પ 3х х =ш1  1 1.%
кO Yя . € 1.
1

  પ b.v/- S O  પ0
પ1.

= 3х !х " = $%кY ( " 13

% к1.

я 1.%  Yя . х i   b.v/- яr к1 
= = к1 = <.."

я 1.%  Yя . 0 i  = =  к1
= <.." .N$. % પ к $%к я
/-t(પ'$шJ-sw)
(к/-sw,Sк-…,પ. .N-s}ƒ). =ш a  !я " N
S =  = પ Fપ = 1.

! --sƒ(1.% 1   =) . = ,
 16  F% к1.
5ZLXLQ8 G\P !& JF\WF OL GL 5CM\R A]S 5FGF G\P !__
~FPZqv N 5]ZF
150
 5ZLXLQ8 G\P !* GD}GM v !#

૧ અબક બ ધ ૧૬૫ ૧૧૧

---સહી
---સહી--
સહી-- વરાછા xyz wtx Pqr stu અયો ય ---સહી
---સહી--
સહી--

sA]S 5FGF G\ P !_! f

151
 ૧૬૧-
૧૬૧- વરાછા
૧૬૧-
૧૬૧- વરાછા ૨૦૧૭
૧૬૧-
૧૬૧- વરાછા
૦૯/
૦૯/૧૨/
૧૨/૨૦૧૭
અબક મક રંક
૧૬૧-
૧૬૧- વરાછા
Xyz pqrv Stu vwx

Stu vwx
૧૬૫ ૧૧૧

૦૯/
૦૯/૧૨/
૧૨/૨૦૧૭
વરાછા

૧૬૧-
૧૬૧- વરાછા
પુરવઠા અિધકારી
સુરત

5ZLXLQ8 G\P !( S.S.H.O. OZLIFN5+ sA]S 5FGF G\ P !_Z f

152
= 1 (ˆ)  я/
• !х" = $%к = = х1.
sw 1{  6  I 
" N
– = પ я
/-s|(પ'$шJ-st) !я
1  Yк 1.
– Yк
પ/
પ  પ/ я
/-ss . 
F% к1.
– s C n
"  v|sx  я  1 sw 1{
1 яOY.
– = к1 = <.."
5ZLXLQ8 G\P !) JI V\U[G]\ V[SZFZGFD]\ sA]S
5FGF G\ P !_# f
154
 રમન ૧૬૫/
૧૬૫/૨૬૩ ૧૯ ૧૯
બકમ ૧૬૫ /૧૬૭ ૩૩ ૧૭

બકમ ૧૬૫ /૪૫ ૩૫ ૧૮

જોડાણ-
જોડાણ-૧૧(
૧૧( કરણ-
કરણ-૧૮,
૧૮, ફકરો ૧૦.
૧૦.૩ ભાગ-
ભાગ-૧ વય અંગેનું એકરારનામું મ યા છે તેની યાદી .
ભાગ-
ભાગ-૨ જે ઓએ વાય અંગન
ે ું એકરારનામું આપવાની ના પડી છે તેની યાદી.
યાદી. ( બુક પાના નં.
૧૩૬ )
155
 = '[ 5 ." к
к  પ
• 01/
પ1 . પ/ кO =
= '[ 5 ." પ  к   

પ к11 ш.
– = кપ
પ =%    પ
પ 1 кપ = к1.
– sx-к (sx-A) . =   $1ш{
F% х. “= '[  h.6 N=

પ1 =% ” 1 F% к1.
8%  шP W=1 € =
• 8%  шP = $к 3х шк 
 1 кE == 16 N n$" 5 ." N
=N1 шк    х к1.
• sw 1{    1 = =
 M" . я1 = 1 પ16
પ1.
• я
/-sv !я " N5 ." Yк! ." <.."
• પ'$шJ-vv, ! --sv .
1 = 
    F% к1.
•
1 = Yкя 1х = N1
પ16
પ шк .
 સુરત ૧૬૧-
૧૬૧- વરાછા

૧૬૧-
૧૬૧- વરાછા

જે મત આપે છે તેનું નામ જે મત આપે છે તેના િપતા નું નામ

39 વરાછા

જે ના વતી મત આપે છે તેનું નામ

V\W VG[ VXST DTNFZGF ;FYLV[ SZJFG]\ V[SZFZGFD]\

s к/-22 પ ..73 "  5FGF G\v137158f
!
 5lZlXQ8vZZ4 GD}GMv!Z 5FGF G\v!_&

lGZ1FZ4V\W VG[ VXST DTNFZGF H[ ;FYLV[ V[SZFZGFD]\

VF5[, K[ T[GL ;\S,LT IFNL s5ZLXLQ8v ZZ4 GD}GMv!Z f 159
 = = к1 Eк к
• sx-к (sx-A) . F%  = N
r  N=
= к1  પ
   
પ1
C1 шк પ. ^ " 
પ1 Sя પ
 шк
.
•
પ N  પ =  1પ шк
1 к. l n$"  પ15 ." N N.% к 0X "
к1
પ N = к шк .
• sx-к (sx-A) . W=1   $1ш{
F% х. “
પ1 Eк к Œ” 1
F% к =  !х " = $%к
 0 પ /8k -i પ 11.
• sx-6 (sx-C) (h6-s, NN-}). F% к1.
 DT VF5
VF5JFGM
ZZ5
ZZ5 ;CL .gSFZ SIM

DTNFZMG]\ ZHL:8Z GD]GM !*v S4 DTNFZ DT VF5JFGL GF

5F0[ TM lJX[QF GM\WGF BFGFDF\ cc DT VF5 VF5JFGM .gSFZ SIM"
cc T[JL GM\W SZL 4 T[GL GLR[ TDFZL 5]ZL ;CL SZJL 161
 к кપ. х $ш  I 
к1 к 1
• PB  $ш – = к1 = < ." .

• DELETE  $ш – = к1 = < ." .

• ASD  $ш – 3х પ = 0 я/  Yя .

1.%  Wi1  = к1 = <.."
• кO પ/ = к પ EDC (ELECTION DUTY CERTIFICATE)
O кO =
1  5 ." EDC O  = к1
= < ."  sx-к . $1ш{ F% х. EDC х< ." 

=5 ."  к кપ.  d F%<.."

 P($$$%) =
• 16MŽ P = =. 
%1 a )P  я.( h6  =
 )
• B $$$% 
પ1 
1 
N
 10 6પ $1r ш5 ."
$ш к<.."
• sx-к (sx-A)  NC х. [ 0
“PV” F%<.."
 "  к  (
 1)
2પ
• = = к1
1 I  хN પ
 к
6W   кO N: a )P = к
6n ."  I  2પ
"  к  પ7 € 
પ = к1<.." ( પ7  M" 
kr"  я1 Y  к1.)
• 2પ"  к  પ7 પ “2પ "  к 
પ7” Y1 $K 1.
• 2પ "  к  પ7
પ પ sx-х (sx-
B). = F% к /8k -i5 ." $ш <.."
• 2પ "  к  પ7 = પ'$шJ-v}, ! --
sƒ . $h11.
 "  к  (
 1)
2પ
• =:
–
1 = EVM . = к1 = 15 ." .
– = M"  яE 0к
 к  N *eપ
== પ7 પ $K  = кш.
( $1$ш* =шк $K 1 o)
– = kr"  я1 5 ." q  х15 ." ш.
– = ( -/   N=  1%$к к1. 
к1 ш.

• 'N sx-6 (sx-C) (h6-s). =ш11.

1.   
 1
2. = પ (1પ ) 
 1.
3. 1/ 1પ  
 1.
166
;]5ZT SZ[, DTMGM lC;FA OMD¶ !*v 6 GF EFU v ( DF\
DF\ ,BJM

જોડાણ-
જોડાણ-૧૩ નમુનો પાના
નં.૧૩૮ થી ૧૪૦

167
 5lZlXQ8vZ#4GD}GMv!$ 5FGF G\v!_*

;]5ZT SZ[, DTMGL IFNL 5lZlXQ8vZ#4GD}GMv!$ DF\ ,BJL

168
 " 1 х< ."
= !
• = ! " 1 х1  !х" =
$%кY પ $11к +‘" q% Wપ 6
к1  . (RO  00 к1 Z )
• = '[  .h1 я/ I  я.
• ’d" 
,( -,h '1{ ,х S 
+ - кપ0'6 B1 к/.
• = к кNB к1 к. CU 
પ кNC. <.."
 = ‘r
• = (/ "  1   = к
!`" € પ 1ш N.% к1.
• . “h  „  d = 
 = 2% "  !х
" = $%к
 1 Yк .N
6 [ 1
кપ
પ1.
• = '[  =  ( -/   પ
પ/ . Wh = = к  I .
2% "  0X " х1.
• . кO 1 =  я
 5 ." q 
х1 પ $%к я/1<.."
=  ( -/   N= O Wh =  d

પ1  кપ

171
 = ‘r
• TOTAL N =N1 EVM .   =,
sx-к(sx-A)  sx-6(sx-C) 5 ." 1‚ ." к<.."
• 1‚ ." к 1х = к1 
"  к  પ7,
પ
,  * 1, 2પ
kr"  h.6 к1 N= =  к1
=% .`   q . х1.
• CU . F%  M"  5 ."  sx-6 
NN-…   1‚ ." < ." яOY.
 = ‘r
• sx-к(sx-A) .  d  F% પ 
=ш  “ d '= .N ........  ” < ."
 к પ /પ7
પш.
• sx-6(sx-C) . = 'N   к1.
• sx-6(sx-C), પ к
  !х " =
$%к
 . =
к
5 ."
1‚ ." < ." яOY.
• Yя . .6 к  .6  પ/ sx-6(sx-C) 
?/ к я  Yя .
પ sx-
6(sx-C) ”  N= પ0 1 1.
• Yк. h6-} . Yя .  1.
174
 к/-17
DTNFG 5|l¯IFG] S0S ZLT[ 5F,G SZFJJ]\

!P VF5GF «ãFZF R[TJ6L V5FIF AFN 56 SM. DTNFZ

DTNFG 5|l¯IFG] p<,\3G SZ[ K[ TM TD[ VYJF DTNFG
VlWSFZL T[G[ DT VF5JF N[X[ GlCP HM VFJF DTNFZG[
DTNFZ 5CM\R VF5L N[JFDF\\ VFJL CMI TM T[GL 5F;[YL VFJL
5CM\R 5FKL D[/JJL S[ ZN SZJLP
ZP DTNFZ ZHL:8Z !*vS DF ;A\lWT DTNFZGF GFD
VFU/ GM\W D]SJL T[DH GLR[ TDFZL 5]ZL ;CL SZJLP
tIFZ5KLGF DTNFZGM ¯DF\S G\AZ AN,JM H~ZL GYLP

175
 DTNFG 5|S L|IFGF E\
EU
\ AN,
##5
##5 VPU]9FG]\ DT VF5
VF 5JF G NLWM
lGXFG

DTNFZMG]\ ZHL:8Z GD]GM !*v S4 DTNFG 5|S|LIFGF E\U

AN, lJX[QF GM\WGF BFGFDF\ T[GL GM\W SZJL 176
 કરણ--૨૦
કરણ
ચુટં ણી ફરજ પરના હેર સેવકો વારા મતદાન

તમો ચુટં ણી ફરજ પર મુકાયેલ હોઈ તમારે મતદાન કરવા લા

ચુટં ણી અિધકારી અને રીટિનગ અિધકારી પાસે ફોમ -૧૨ અને ૧૨( ૧૨(ક)
માં અર કરવાની રહેશે .“ચુટં ણી ફરજ પર ” “ માણપ મેળવવા
૧૨(
૧૨(ક) માં અર કરવાની રહેશે .”

આવા જે કમચારીઓને ટપાલ મત આપવામાં આવશે તે

કમચારીના મતદાર િવભાગની મતદાર યાદીની માક કરેલી નકલમાં ટપાલ
મતપ ો િવશેષ ન ધ જે વી કે “PB” નો િસ કો લગાવી દેવામાં આવશે.

ચૂટં ણી ફરજ પર મુકાયેલ તમામ કમચારીઓ એ ફોમ ૧૨ જ ભરવાનું છે .

177
 કરણ--૨૧
કરણ
ટપાલ મતપ ો આપવા
નીચે મુજબના કમચારીઓ ટપાલ મત માગી –ટપાલ મત આપી શકશે.
1. ફૌ મતદારો
૨. મતદાન અિધકારીઓ
૩. મતદાન કમચારીઓ
૪. સુર ા કમ ઓ
૫. ાઈવર લીનર અને હે પર
૬. ચુટં ણી િ યામાં જોડાયેલા તમામ કમચારીઓ.
કમચારીઓ.

178
 Z6 v 26
5|SZ6
OMD" G\
G\P!*sUf
P!*sUf v GM\
GM\WFI[
WFI[, DTMGM lC;FA ZFBJF AFAT[
VG];ZJFGL SFI"ZLlT
!P DTNFG 5}6" YIF AFN TDFZ[ DTNFG DXLGDF\
GM\WFI[, DTMGM lC;FA OMD" !*s 6 fGF EFUv! DF\
T{IFZ SZJFGM ZC[X[P !*s 6 f GL 5|DFl6T SZ[, GS,
CFHZ ZC[,F TDFD DTNFG V[Hg8G[ T[DGL DF\U6L CMI S[
GF CMI T[VMG[ VF5JL T[DH T[VM 5F;[YL 5CM\R D[/JJFGL
ZC[X[P p5ZF\T T[GL VgI A[ ;L,A\W GS,M T{IFZ SZJLP VF
SJZM p5Z ccDTMGL GM\W6LGM lC;FAcc V[J]\ ,BF6 ,BJ]\P
V[SZFZGFDF GF EFUv# GF V[SZFZGFDFDF\ V[Hg8GL ;CL
SZFJL
ZP CU GF 0L:%,[ 8M8, ;FY[ !*s6f GF S], DTNFZMGL
;\bIF (NUMBER OF VOTERS) ;FY[ D/L ZC[JL HM.V[P
179
 OMD" G\
G\P!*s6f
P!*s f v GM\
P!*s GM\WFI[
WFI[, DTMGM lC;FA ZFBJF AFAT[
VG];ZJFGL SFI"ZLlT
#P TDFZ[ V[ BF;
BF; wIFG ZFBJFG]\ K[ S[ DTNFG DXLGDF\
DXLGDF\
GM\
GM\WFI[
WFI[, S], DTMGL ;bIF \bIF (TOTAL POLLED VOTES)4 VOTES)4 DTNFZMGF
ZHL:
ZHL:8Z s!*vSf
s!*vSf DF\
DF\ GM\
GM\WFI[
WFI[, DTNFZMGL ;\bIF bIF (NUMBER OF
VOTERS) T[DF\F\YL
YL DTNFG G SZJFGM lG6 lG6"I ,[ T[8,F DTNFZMGL ;\bIF
bIF VG[
TD[ H[VMG[ DTNFGGL U]%TTFGF E\U AN, DTNFG SZJF G NLW]\ CMIGL
;\bIF
bIF T[DH 8[:8 JM8JM8 AFN SIF" AFN H[ JW[ T[GFYL JWFZ[ G CMJL HM. HM.V[P
sH[
sH[GL GM\
GM\W !*sUf
!*sUf GL AFAT ! YL 5 DF\ DF\ NXF"JJFGL ZC[X[Pf CU .
%  M"  5 ."  17 17((6) NN 6   1‚." < ."
яOY

180
181
 મતદાનના અંતે
કરવાનું એકરાર
નામું
ભાગ – ૩
હાજર રહેલ તમામ
મતદાન એજ ટને
નોધાયેલા મતના
નોધાયેલા મતના િહસાબો (પ ક-
ક-૧૭ ગનો ભાગ-
ભાગ-૧ ) ની નોધોની માિણત િહસાબો (પ ક-ક-
નકલ આપી આ ભાગમાં મતદાન એજ ટ સહી કરાવવી ૧૭ ગ’ ) ની
નોધોની માિણત
નકલ આપવી અને
સહી લેવી.
ી.

નોધાયેલા મતના િહસાબો (પ ક-

ક-૧૭ ગનો ભાગ-
ભાગ-૧ ) ની નોધોની માિણત
નકલ લેવાની અને પહોચમાં સહી કરવાની ના પડે તેની નો આ ભાગ માં
કરાવી.
કરાવી.

5ZLXLQ8o !54GD}GMv!4 EFUv # 5FGF G\v)(

DTNFGGF V\T[ SZJFG]\ V[SZFZ GFD]\ H[DF\ V[Hg8GL ;CL SZFJJL
182
 પ'$шJ 22 S 17 6 (F%   'N)

EVM NJFZF GM\WFI[,F DTMGM lC;FA OMD¶ !*vU GF

EFU v & DF\ ,BJM
183
પ'$шJ 22 S 17 6 (F%   'N)

184
185
186
 મતદારનું ર ટર નમુનો ૧૭ ક (17 A ) ખાસ અગ યનું
ZZ! 5]ZL ;CL DTNFZ SF5,L
($# 5]ZL ;CL 5584 DT VF5
VF5JFGM.gSFZ SIM¶
V\WvVXSTGF
WvVXSTGF ;FYL –FZF
55& VU]
\U9] FG]\ lGXFG 0507DTNFG
)5! VU]
\U9] FG]\ lGXFG 1289
ZZ 5]ZL ;CL DTNFZ :,L5
DTNFG 5|SL|IFGF E\
:,L5 AN, DT VF5
VF5JF G NLWM
EU
\

)5) 5]ZL ;CL ABLPQ 064585FG SF0

SF0¶
#$*q&_q 1 5]ZL ;CL EDC DTNFZ
5]ZL ;CL TYF V\U]
U]9FG]\
ZZ5 lGXFG
SF5,L ASD DTNFZ
DTNFZ SF5

મતદાનના અંતે મતદાન મથકના મુખ અિધકારી ફોમ-

ફોમ-૧૭ ક માં છે લા નામની યાદી
પછી લીટી દોરશે.અને યારબાદ ફોમ ૧૭-
૧૭-ક માં “છે લાં યાદીનો નંબર .......છે
.......છે . એવું
માણપ લાલ કલરથી લખવું અને મુખ અિધકારીએ સહી કરવી કોઈ એજ ટ સહી
કરવા માંગે તો કરવા દેવી.
ી. 187
 5lZlXQ8v!5 5FGF G\v)&

5|D]B VlWSFZLG]\ V[SZFZGFD]\ DM8[YL JF\RL ;\E/FJL DTNFG V[Hg8GL ;CL SZFJJL

188
 EVM  к1 '[ 
• TOTAL N =N1 =
к
 F% 1.
• CLOSE N =N1<.."
• EVM 5 ." પ15 ." N()*10) N.%(3S) к1.
• CU . VVPAT5,." VVPAT . BU  VSDU 5 ."
я
/ m- к<.."
• CU,BU,VVPAT  VSDU  Z NP. ! -к
 кપ 61  к1.(я Yя .
પ5 ."  61 шкш)
•
NN Wdх Yк h6-ƒ .
к1  Yк. Yя .  к11.
= r к _d"  16 P N/ =N1< "

P N/ =N1


= r к
પ
 N/ =N1
M"  પ
 

17 к .
%.
 Closing and Sealing of Control Unit

= r к  N=

CLOSE N =N1 
CU/BU   Carry Bag 
!к"    6   к.

11-11-2017 Learning Module for Presiding Officer 191

 DTNFG
EFU v $ DXLG ;L,
SIF¶ AFN
SZJFG]\
V[SZFZGFD]4
મતદાન એજ ટ મશીન સીલ ગ વખતે V[Hg8M
હાજર હોય તેમની સહી તેઓ ઈ છે તો 5MTFGF
એમનું સીલ લગાવી શકે
;L, ,UFJ[
મતદાન એજ ટ મશીન સીલ ગ વખતે S[ G ,UFJ[
હાજર હોય અને સહી કરવાની કે તેઓનું
સીલ લગાવવા ની અની છા દશાવે તો
T[VMGL ;CL
અહી ન ધ કરવી.
કરવી. ,[JFGL
192
 મતદાનના અંતે
કરવાનું એકરાર
નામું
ભાગ – ૩
હાજર રહેલ તમામ
મતદાન એજ ટને
નોધાયેલા મતના
નોધાયેલા મતના િહસાબો (પ ક-
ક-૧૭ ગનો ભાગ-
ભાગ-૧ ) ની નોધોની માિણત િહસાબો (પ ક-ક-
નકલ આપી આ ભાગમાં મતદાન એજ ટ સહી કરાવવી ૧૭ ગ’ ) ની
નોધોની માિણત
નકલ આપવી અને
સહી લેવી.
ી.

નોધાયેલા મતના િહસાબો (પ ક-

ક-૧૭ ગનો ભાગ-
ભાગ-૧ ) ની નોધોની માિણત
નકલ લેવાની અને પહોચમાં સહી કરવાની ના પડે તેની નો આ ભાગ માં
કરાવી.
કરાવી.

5ZLXLQ8o !54GD}GMv!4 EFUv # 5FGF G\v)(

DTNFGGF V\T[ SZJFG]\ V[SZFZ GFD]\ H[DF\ V[Hg8GL ;CL SZFJJL
193
5lZlXQ8 G\vZ& GD}GMv&

ના

ના

૧
C11111
૧
B11111
૧
06AA72654
5
AP0001
AP0001 to AP0005
AP0005
2
AP0001
AP0001 to AP0002
AP0002

AP0003
AP0003 to AP0005
AP0005
5
SP 0001 to SP 0005
2
SP 0001 to SP 0002
SP 0003 to SP 0005
194
 1
vv0000

4
1
3
790
579
579
575
2

290 285 0 575

2
1
2
0
0
2
0
2

2
1
VVPAT . кપ к 6  1,
CU N.% E 6  1
210 195
 85
90
100
200
90

10
5:15

 CU
 VVPAT

196
197
 ઉદાહરણ પ મતદાન જે ના પરથી તમને આપેલાં ફોમ ભરવા
ગામ નું નામ : .................... મતદાન મથક નંબર 155/
155/197
કુલ મતદાર – ૧૧૦૦ પુ ષ- ષ-૬૫૦ ી – ૫૫૦
થયેલ મતદાન – ૧૦૦૦ પુ ષ- ષ-૫૪૦ ી – ૪૬૦
સવારના ૦૭.
૦૭.૦૦ વા યાથી સવારના ૦૯. ૦૯.૦૦ વા યા સુધી ----૧૦૦
----૧૦૦ પુ ૦૮૦ ી
સવારના ૦૯.
૦૯.૦૦ વા યાથી સવારના ૧૧. ૧૧.૦૦ વા યા સુધી ----૧૨૦
----૧૨૦ પુ ૦૭૫ ી
સવારના ૧૧.
૧૧.૦૦ વા યાથી બપોરના ૦૧. ૦૧.૦૦ વા યા સુધી ----૯૦
----૯૦ પુ ૦૭૫ ી
બપોરના ૦૧.
૦૧.૦૦ વા યાથી બપોરના ૦૩. ૦૩.૦૦ વા યા સુધી ----૧૦૦
----૧૦૦ પુ ૧૩૦ ી
બપોરના ૦૩.
૦૩.૦૦ વા યાથી બપોરના ૦૫. ૦૫.૦૦ વા યા સુધી ----૧૩૦
----૧૩૦ પુ ૧૦૦ ી
િનયં ણ એકમ – C132686
બેલટે એકમ -- B252625
VVPAT િ ટર – VV56682VV56682
ીન પેપરસીલ G132535 to G132540 G132540 - 5
પેિશયલ ટેગ S18662 to S18666 S18666 - 5
ીપ સીલ SP 132525 to SP132529 SP132529 – 5
િપક પેપર સીલ __ P252562
P252562 to P252564
P252564-
252564- 3
અંધ અશ ત મતદાર - કુલ ૭ ૩ પુ ૪ ી
તકરારી મત - ૨
મત આપવાની ના પાડી – ૨
ટે ટ વોટ - ૧ 198
$$16 • પ я к11 к1 
 9.
 $16   х 0
પ V"= V"= 1 (9) NN
2પ"  к1  .
s. 1o6 ш, N n$"  ,VVPAT, VSDU.
v. %   'N =ш 1^ ." к1  પપ  'N
}. = к !х " $%к (O
o6 3'S). Yк
%1^ ." к1.
ƒ. = к !х " $%к (O
o6 
  %1^ ."
к1.
u. $1 ш1. к1.
…. પ.0 к1 %1^ ."  “1%$к к1 ”Y1 шž=  \
B Wપ `   ,   પк.
x. 1 к1 %1^ ."  “?N-1%$к к1 ”Y1 шž= 
\ B Wપ `   ,  NV" . પк.
w. , . - / 9  NN %1^ ." к1.
t.   NN я     %1^ ." к1..
 $1C‚ ." = 7
.  
પ1 પN'

(к1)
• CU,BU,VVPAT,VSDU,
CU,BU,VVPAT,VSDU,
 0 к1 પ/
પ1

(1). N.% $1C‚." 7

. / 7 .(CU,BU,VVPAT,VSDU,)
. .(CU,BU,VVPAT,VSDU,)

(2). 1/1પ  $1C‚." 7

. / 7 .(CU,BU,VVPAT,VSDU,)
. .(CU,BU,VVPAT,VSDU,)

(3) પપ 'N %1^ ." પN'
n.."

" $%к Yк %1^ ." પN'
n.."

(4). = к !х

" $%к
  %1^ ." પN'
n.."

(5). = к !х

). VVPAT 5 ." N.% N\  к1 .

(6).
 પк -1 1%$к પN'
 (к1)
к1)
પ.0 1%$к к15 ." પк   к.
 к1 ( . 6). 0 я/1 =*1я
N.% к1. !к" 1   \ “1%$к
к1” Y х<.." .

(1) = = $ш1 к %1^ ." N.% к1.

к1.
(2) = :* %1^ ." N.% к1.
к1. ( S -17 к )
(3) = кપ %1^ ." N.% к1.
к1.
(4) 1/1પ  2પ "  к  પ7 %1^ ." N.%
к1..
к1
(5) 1પ  2પ"  к  પ7  17 17--х . =
%1^ ." N.% к1.
к1.
 પેકટે -૨ િબન-
િબન-વૈધાિનક પરબીિડયા (કવરો)
કવરો)
NV" . к1 (પ . 6). 0 я/1 =*1я N.% к1.
!к" 1   \ “?N-1%$к к1” Y х<.."
1. = = к 1 к %1^ ." N.%
પN'
n.." ($ш1 к $1 5 ." )
2. S-10. = Yя  $‚к " પ7 %1^ ." N.% પN'
n ."
3. S-12 х . , . - / Sя /પ7 %1^ ." N.% પN'
n ."
4. S-14 . к  = %1^ ." N.% પN'
n.."
5. S-14 к . 8%  шP = Yк  =
Yк %1^ ." N.% પN'
n.."
6. = પ  W $1ш 1 Yк %1^ ." N.%
પN'
n ." 
1 = =.
7. к  NN. я кO પ0 +к "  к
1 
  %1^ ." N.% પN'
n.."
8. 1/1પ   5к" ш પ પપ %1^ ." પN'
n.."
9. 1/1પ  = кપ %1^ ." પN'
n.."
10. 1/1પ   5к"  પ *પ$ш   6 %1^ ." પN'
n.."
11. 1/1પ .  5к"  પ. *lપ  %1^ ." પN'
n.."
પк -3  NN5 ." 7V" . પк
7C к1 (хх . 6)  W. 0 я/1
1*^3" !к " 1.
1.
1. = к !х " $%к  ()" *к
2. $1C‚." = 7 .  Wપ 6 к1 
20 " 3 ()" *к.
3. $1r ш.
4. *eપ પ

5. = к !х " $%к  પ
$K
6. 2"  к  પ7 $ш к1  Y
[ $ш1 N *eપ
7. $1r ш N х1  кપ.
 પк -4   NN5 ." 0¡ ." પк

1. = પ  W 86 1 Yк %1^ ."

к1.
2. 1/1પ  к 1 3 / кપ¢"..
3. ,
. - / $%кY N.% પк. х15 ." 2 -0an ." 
1  кEપ/ к6 %1^ ." પN'
n ."
4.  "
кEપ/ 1*^3 я кO    0 પк.
х1.
5. M"  .6 .
 આ વખતે VVPAT હોવાથી નીચે મુજબની વધારાની
વણ વપરાયેલ સામ ી પરત કરવી
૧. VVPAT િ ટર યુિનટ - ૧ નંગ
૨. VVPAT ટે સ િડ લે VSDU - ૧ નંગ
૩.VVPAT ા સપોટ બેગ ( પેટી)
ી) - ૧ નંગ
૪. મોકપોલ પેપર લીપ સીલ ગ માટે લેક કવર -૨ નંગ
૫. લાિ ટક બો સ લેક કવર સીલ ગ માટે - ૧ નંગ
૬.ગુલાબી પેપર સીલ લા ટીકના બો સીલ કરવા -૨ નંગ
૭.ટે ટવોટ એકરાર નામના ના ફોમ (૪૯ MA) -૧૦ નકલ
205
206
;ZGFDF 8[U

207
208
 ." / .=h£ 2%
, " 3

" .
•  6/. '=1 
 Yк я +
VVPAT кપ 6/ к1.
1  .
• OPш *S  кш  1.
• PWD/шP =  4  1
к< ."  9
પ1.
•  1 $eN 1  .

209
RO/ARO € “Sя પ !P"  к  5”."
/પ7  પ я પ?6 *S
$$16   
<.."
|| VFEFZ ||

211