Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 61

2 Π ε ρ ιο δ ικ ά Λ ό γ ο υ & Τ έ χ ν η ς 2

ΗΓΗΣΩ

ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Τή Σειρά «Περιοδικά Λόγου & Τέχνης»
διευθύνει ό Δημήτρης Δασκαλόπουλος

ISBN 960-7031-25-3

© Εκδόσεις «Δ ιάττω ν»
2 Πε ρ ι ο δ ι κ ά Λό γ ο υ & Τ έ χ ν η ς 2

Β ίκ ν ίΐά τ σ ιο ν

ΗΓΗΣΩ
(1907- 1908)

ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
(1913- 1914)

Ί ) ιά ΐΐω ν
ΗΓΗΣΩ

Στον Άλέξη Πολίτη


Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ

ΤΙΤΛΟΣ II ΠΙΣΩ
ΥΠΟΤΙΤΛΟΣ Μηνιαία ’Έκδοση
ΙΔΡΥΤΕΣ Κ. Βάρναλης, Μήτσης Καλαμάς, Ν. Καρβούνης, Λ.
Κουμαριανός, Ν. Λ. Λαπαθιώτης, Λ. Κ. Παλαμάς, Γ.
Ν. Πολίτης, Φ. Ν. Πολίτης, Ρώμος Φιλύρας, Ν. Χαν-
τζάρας
ΤΟΠΟΣ ΕΚΔΟΣ11Σ ’Αθήνα
ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ Τυπογραφείο «Ε σ τία », Κ. Μάϊσνερ καί Ν. Καργαδούρη
ΔΙΑΡΚΕΙΑ Μάης 1907 - Φλεβ. 1908
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ 2 4 χ 1 5 ,5 έκ ., μονόστηλο
ΜΕΓΕΘΟΣ ΙΙρώτη χρονιά: άρ. 1 (Μάης 1907) - άρ. 10 (Φλεβ.
1908), σσ. I -160
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΤΗΤΑ Μηνιαίο
ΤΙΜΗ ΤΕΥΧΟΥΣ 50 λεπτά
ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ε τήσια: 5 δρ. ή 5 φρ. χρ.
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ ’Εθνική, τής Βουλής, Ε.Λ.Ι.Α. (φωτογραφική άνατύ-
πο>ση τό 1980), Ά λέξη Πολίτη (άντίτυπο Γ. Ν. Πο­
λίτη), Λάκη Παπαστάθη
IIΡΩΤΑ Κ Ι ΑΓΓ ΟΛΑ Η Π ΟΙΗΣΗ. . .

«Πρώτα κι άπ5 3λα, ή IIοίηση, μέ δίχως όνομα κανένα- υστέρα


έρχονται οί ποιητές». Μέ αύτά τά λόγια σχολιάζει ό Κωστης Παλαμάς
τις ποιητικές δοκιμές μιας «διαλεχτής δεκάδας νεώτατων ιεροφάντων
της "Ή γησώ ς” », χωρίς νά τούς ξεχωρίζει ονομαστικά, όταν διαγράφει
την εξέλιξη της «νέας» ποίησης στο άρθρο του «Ποιητική τέχνη καί
γλώσσα», στα 19081.
’Λφοΰ έπισημάνει τή συμ.βολή τής Τέχνης (1898-1.899) στην άνάπτυξη
του έντεχνου λόγου (δεύτερο σταθμό μετά τήν εμφάνιση του Βιζυηνοΰ,
τού Δροσίνη, τοϋ Ιίαμπα καί του ίδιου), ό Παλαμάς, από τό 1898 έως
τό 1908, δέν διακρίνει παρά μεμονιομένες ποιητικές παρουσίες μέσα άπό
τις σελίδες όρισμένοιν περιοδικών. 'Η εμφάνιση τής 'ΙΙγηαώ ς αποτελεί
γιά τον ποιητή-κριτικό διαβεβαίωση πώς υπάρχει μιά πηγή «πλουσιο­
πάροχη», Ικανή νά τροφοδοτήσει τήν ποιητική τέχνη.

Ή «διαλεχτή δεκάδα» πού αποτελούσε τήν ιδρυτική ομάδα τής


'Η γησώς, καί παράλληλα τούς σταθερούς συνεργάτες της, ήταν «δέκα
ά.γνωστοι στο κοινό... νεαροί φοιτητές, παραστρατισμένοι άπό τις "σο­
βαρές” τους σπουδές στις πλαγιές του Έλικώνα.»2, πού αποφάσισαν νά
βγάλουν ένα περιοδικό οπού θά δημοσίευαν άποκλειστικά. στίχους.
Οί φιλόδοξοι ποιητές ήταν, μέ αλφαβητική σειρά —όπως ακριβώς
εμφανίζονται καί στήν προμετωπίδα τοϋ περιοδικού—, οί Κώστας Βάρ-
ναλης (1884-1974), Μήτσης Καλαμας (1886-1961), Νίκος Καρβούνης
(1880-1947), Λαυρέντιος Κουμαριανός, Ναπολέων Λαπαθιώτης (1888-
1944), Λέαντρος Παλαμάς (1891-1969), Γιώργος Ιίολίτης (1889-1973),
Ψώτος Πολίτης (1890-1934), Ρώμος Φιλύρας (1889-1942) καί Νίκος
Χαντζάρας (1884-1949).
Οί μισοί σχεδόν είναι δεκαοκτώ χρόνων (ό Λέαντρος Παλαμάς δέν

1. Κ. Παλαμας, «Ποιητική τέχνη καί γλώσσα», "Απαντα, τ. Η ', σ. 16. "Ενα


χρόνο πριν, άναφερόμενος στον γιό του, έχει μ ιλ ή σ ει συγκαταβατικά γιά «φιλο­
δοξίες καί έγνοιες, μαζί παιδιάτικες καί ποιητικές». Κ. Παλαμ-ας, ’Α λληλογρα­
φία, τ. Α ', έπιμ. Κ. Γ. Κασίνης, Α θήνα 1975, σ. 130.
2. Κ. Βώρναλης, Φ ιλολογικά ’Α πομνημονεύματα, έπιμ.. Κ. 1’. Παπαγεωργίου,
’Αθήνα, Κέδρος, 31981, σ. 84.
έχει ακόμα τελείωσε1- τό γυμνάσιο), μέ μεγαλύτερο τον είκοσιεφτάχρονο
Καρβούνη, πού αναλαμβάνει σύντομα τή συγκέντρωση της ύλης και τή
φροντίδα της εκτύπωσης του περιοδικού.
Φίλοι οί περισσότεροι, μερικοί γνώριμοι άπό τό σχολείο, συναντιούνται
τακτικά στο σπίτι τού Νικόλαου Πολίτη, όπου παίζουν πιάνο, γράφουν
ποιήμ.ατα, διαβάζουν, απαγγέλλουν3. 5Α π’ αύτούς, μόνο ό Βάρναλης ε ί­
ναι γνωστός. “Εχει ήδη τυπώσει την πρώτη του ποιητική συλλογή, τις
Κηρήθρες, μ.έ πρόλογο τού Στ. Μαρτζώκη, καί έχει χαρακτηρισΟεΐ άπό
τό 1905 «αληθινός ποιητής». 'Ο Καρβούνης, υπάλληλος τότε σέ κάποιο
εφοπλιστικό γραφείο αφού έγκαταλείψει τό Πανεπιστήμιο, έχει δη­
μοσιεύσει στίχους στην Δ ιάπλαση τω ν Π αίόων καί τον Νουμα. Ό
ΛαπαΟιώτης έχει γράψει, μαθητής ακόμα, δύο θεατρικά έργα καί έχει
βραβευθεΐ σέ ποιητικό διαγωνισμό τής Δ ιάπλασης (τό 1906). ’Από τό
ίδιο περιοδικό έχει έμφανισθεΐ ό Φιλύρας καί ό Λέαντρος Παλαμάς4, ό
όποιος δημοσιεύει τό 1907 τή συλλογή Π ρώτα τραγούδια. Οί Φ. καί
Γ. Πολίτης έχουν δημοσιεύσει στίχους στον Νονμα καί ό Χαντζάρας
στο Π εριοδικόν μα ς καί τον 5Α κρίτα.
Ά πό τούς υπόλοιπους συνεργάτες τής 'Η γησώ ς —έκτος άπό τούς
πριυτοσέλιδους Κ. Παλαμα, Παπαντωνίου καί Νιρβάνα—ό Αύγέρης έχει
ανεβάσει στή Νέα Σκηνη τού Χρηστομάνου τό θεατρικό έργο Μ προστά
στους ανθρώπους (1903), ό Βλαχογιάννης έχει αρχίσει νά συγκεντρώνει
τά διηγήματα καί τά ποιήματά του στά Π ροπύλαια, ό Γρυπάρης ολο­
κληρώνει τή δημοσίευση τού έργου του στις εφημερίδες καί τά περιο­
δικά, ή Αιμιλία Κούρτε?ιη (μετέπειτα Δάφνη) έχει δημοσιεύσει τά Χρυ­
σάνθεμα (1902), ό Λυμ.περάκης έχει έμφανισθεΐ στον Διόνυσο καί τον
Ά κριτα, ένώ ό Πορφύρας έχει άποσπάσει ευνοϊκές κριτικές ήδη άπό το
1894 μέ τό ποίημα «'Π θλίψη τού μαρμάρου».

3. «Συνεδριάζαμε στο σπίτι των Πολίτηδων. Ό σοφός καθηγητής μας κοίταζε


μέ τή στοργική συγκατάθεση του ανθρώπου τής μεγάλης πείρας καί σοφίας, αφή­
νοντας στό μέλλον νά μας... ξεκαθαρίσει. ’Ήξερε, πώς μπορεί κανείς ν’ άρχίσει τή
ζωή του μέ τήν τρέλα των στίχων καί νά φρονιμέψει άργότερα», σημειιόνει ό Βώρ-
ναλης, /¡.π., σ. 85. Στον Νικόλαο Πολίτη, καθηγητή του στή λαογραφία, θά Α­
φιερώσει ό ποιητής στά 1919 τόν «Προσκυνητή» του. Βλ. Γ. 11. Σαββίδης, Ν. Γ.
Π ολίτης - Κ ώ στας βάρναλης (Γύρω στην αφιέρω ση τον « Ιΐρ ο σ κ ννη τή » ), Ανάτυπο
άπό τό Αφιέρωμα στόν καθηγητή Λίνο Πολίτη, Θεσσαλονίκη 1978.
4. Γιά τή «διαπλασιακή» δράση των Καρβούνη, Λαπαθιώτη, Φιλύρα καί Λ.
Παλαμα, βλ. Β. Πάτσιου, ΊΤ Δ ιάπλααις τω ν Παίόων (1870-1922). Τύ πρότυπο
κ α ι ή συγκράτησή του, Αθήνα, ΙΑΕΝ, 1987.
’Από την Η γ η σ ώ Οά έμφανισθοΰν ώς ποιητές, ένας πεζογράφος,
ό Κ. Χρηστομάνος, καί ό κυριότερος εκπρόσωπος του εκπαιδευτικοί)
δημοτικισμού, ό Ά λ . Δελμοΰζος.
"Αν καί δεν συνεργαζόταν μέ την Η γ η σ ώ , βασικός σύντροφος στις
συζητήσεις τής εκδοτικής ομάδας ήταν καί ό έξάδελφος των Πολίτηδων,
ό Γιάννης Άποστολάκης, ό μετέπειτα κριτικός πού θ’ ασκήσει σταθερή
καί διαρκή επίδραση στή διανοητική καί ιδεολογική τους εξέλιξη, δά­
σκαλος τότε των γερμανικών του Γιώργου Πολίτη. ’Από τούς πρώτους
πού είχαν σχεδιάσει τήν έκδοση ήταν καί ό Ρήγας Γκόλφης, πού απο­
χωρεί τελικά για λόγους «γλωσσικής ορθοδοξίας», όταν τό περιοδικό
κυκλοφορεί «μηνιαίο» καί όχι «μηνιάτικο». 'Ο Γκόλφης θά δώσει ωστό­
σο στήν ΊΊγησώ τρία του ποιήματα. Τήν έκδοση, όπως καί καθετί νέο,
παρακολουθούσε μέ ενδιαφέρον καί ό Χρηστομάνος.

*0 τίτλος του περιοδικού, αφού άπορριφθοΰν οί ύποψηφιότητες τού


«Συμποσίου» καί τής «’Ερατώς», θά άναζητηθεΐ στούς στίχους τού Πα-
λαμα: « Ώ παρθένα, άυλον άγαλμα /'Ηγησώ, προσευχή μου...», άπό τή
συλλογή "Ιαμβοι, κ α ι ανάπαιστοι, δημοσιευμένη στά 1897. «"Ολοι μας
θαυμαστές καί μιμητές τού ΙΤαλαμά, τό ξέραμε απέξω αυτό τό ποίημα.
Καί τ ’ όνομα 'Η γησώ ήτανε γιά όλους μας λατρεία καί σύμβολο», γρά­
φει ό Βάρναλης στά Φ ιλολογικά του ’Α πομνημονεύματα, υποδεικνύοντας
τις αναφορές τής ποιητικής ομάδας πού Οά έγκαταλείψει σύντομα τά
παρνασσικά πρότυπά της5.
’Επηρεασμένο άπό τήν κριτική σκέψη τού ΙΤαλαμά φαίνεται νά είναι
καί τό ανυπόγραφο εισαγωγικό σημείωμα πού εκθέτει τό πρόγραμμα
τού περιοδικού: «τό όργάνωμα... συναυλιών ξεχωρισμένων ποιητικών,
πού Οά στέκονταν ικανό μέ τον καιρό νά κινήση πιο πολύ τήν προσοχή
καί νά γεννήση πιο ζωηρή τή συμπάθεια όλων εκείνων πού καταλαβαί­
νουν καί αγαπούν ξεχωριστά τήν Ποίηση»6.

5. Κ. Βάρναλης, ο.π., σ. 86. Στά 1892 ό Παλαμας έχει ήδη αφιερώ σει ένα
ποίημα στο άνάγλυφο τής «Ή γησω ς» (στήν ενότητα «Οί τάφοι του Κεραμεικοϋ»
άπό τή συλλογή Τά μ ά τια της ψυχής μου). ’Λπό τό αρχαίο επιτάφιο άνάγλυφο τής
«Ή γησω ς» έμπνέεται καί ό Σικελιανός στον VIλαφ ροΐακιω το, πού γράφεται τήν
άνοιξη τοϋ 1907 στή Λιβυκή έρημο.
6. Η γ η σ ώ , άρ. 1, Μάης 1907, σ. 1. Πβ. καί: Ν. Λ. Λαπαθιώτης, Ή Ζωή
μου, έπιμ. Γ. Γίαπακώστας, ’Αθήνα, «στιγμή», 1986, σ. 86 : «Τόν τίτλο τοϋ π ε­
ριοδικού κι ένα μικρό εισαγωγικό σημείωμα... μας τ ά ’δώσε ό Κωστής Παλαμας».
Ή έπιλογή τής ύλης προϋπέθετε την άποδοχή τής πλειοψηφίας καί
ή σειρά τής δημοσίευσης καθοριζόταν μέ κλήρο. Ό Λαπαθιώτης θυμά­
ται: «Μαζευόμαστε στο σπίτι των ΙΙολίτηδων, όσοι είμαστε παρόντες
στήν Αθήνα, και διαβάζαμε τή συνεργασία μας καθένας στούς άλλους.
Για κάθε ποίημα, έτσι διαβασμένο, γινόταν μυστική ψηφοφορία, καί δεν
έμπαινε παρά μόνο άν έπαιρνε τή βάση, δηλαδή αν συγκέντρωνε τήν
πλειοψηφία. ’Έ τσι εξασφαλιζόταν ΰλη εκλεκτή κι έπιδοκιμ.ασμένη άπό
τούς περισσότερους»7.
Ή 'Η γηαώ , μηνιαία καί δεκαεξασέλιδη, τυπωνόταν σέ σχήμα 8ο
στά τυπογραφεία τής «Ε σ τίας», τά καλύτερα τής εποχής, καί πουλιόταν
50 λεπτά τό τεύχος στά βιβλιοπωλεία των Έλευθερουδάκη, «Ε στίας»,
Μπέκ καί Σακέτου. Ή συνδρομή προπληρωνόταν καί ήταν 5 δρχ. Τό
περιοδικό, αντίθετα άπό 6,τι συμβαίνει συνήθως, είχε έξασφαλισμένη τήν
ύπαρξή του, ακόμα καί άν δεν πουλιόταν κανένα φύλλο του, άφοΰ κάθε
ένας άπό τούς τακτικούς του συνεργάτες κατέβαλλε δέκα δραχμές γιά
τήν εκτύπωση κάθε τεύχους, πού δέν στοίχιζε παρά εβδομήντα. "Λν καί
ανεξάρτητη οικονομικά άπό τούς άναγνώστες, άφοΰ μπορούσε νά συντη­
ρηθεί άπό μόνους τούς εκδότες της, ή 'Π γησώ δέν θά ξεπεράσει τά δέκα
τεύχη (Μάης 1907-Φλεβάρης 1908). Τό νεανικό επιχείρημα τής έκδοσής
της δέν διακόπτουν οικονομικές δυσχέρειες ή διαφωνίες, άλλά άπλού-
στατα «ένα είδος τεμπελιάς καί βαρεμάρας» των συντακτών της. Σέ
λίγο οί Γίολίτηδες θά φύγουν γιά τή Γερμανία ενώ ό Λ. Παλαμάς έχει
ήδη αναχωρήσει γιά τή Γενεύη.

Στή σύντομη διαδρομή της ή 'ΙΙγη σώ δέν πέρασε άπαρατήρητη.


Προαναγγελμένη ένα μήνα πρίν άπό τήν κυκλοφορία της (στήν αγγελία
άναφέρεται μεταξύ τών έκδοτών τό όνομα τοΰ Ρήγα Γκόλφη, τή θέση
τοΰ οποίου θά πάρει ό Καρβούνης), συναντά τά ευνοϊκά σχόλια τών ε­
φημερίδων. « ’Ελπίς διά τό μέλλον» καί προσπάθεια πού πρέπει νά ένι-
σχυθεϊ, γιά τό Νέον "Λστυ, πρωτοβουλία τής «ωραίας καί σύσσωμης»
νεότητας πού διεκδικεϊ τά δικαιώματα, της άπέναντι στούς άναγν«βρι­
σμένους καί μεγαλώνυμους ποιητές, γιά τον Ν. Καζαντζάκη, περιοδικό
πού χρειάζεται νά αντιμετωπιστεί μέ τόση «εύλάβεια» όση «περιφρό­
νηση» ταιριάζει νά προκαλέσει τυχόν παρόμοια πρωτοβουλία άπό τούς
μεγάλους, γιά τον Γρηγόριο Ξενόπουλο, ή 'Η γηαό!> θά βρει γρήγορα

7. Ν. Λ. Λαπαθιώτης, ό.π.
υποστήριξη, ενώ παράλληλα θά έμπλακεΐ στις ιδεολογικές και γλο)σ-
σικές διαμάχες τής εποχής.
'II 'Ε στία, σχολιάζοντας θετικά τις δημιουργίες των συνεργατών τής
'ΙΙγησώ ς, αμέσως μόλις κυκλοφορήσει τό πρώτο της τεύχος, Οά υπεν­
θυμίσει τό γλωσσικό πρόβλημα —είναι ή χρονιά πού αρχίζει ή πολιτική
παρέμβαση στο γλωσσικό ζήτημα μέ τή μορφή τών κοινοβουλευτικών
συζητήσεων περί γλώσσας, ένώ έχουν προηγηθεΐ τά «Ευαγγελικά» (1901)
καί τά «Όρεστειακά» (1903)—, επαινώντας τή μετριοπάθεια τών νεαρών
ποιητών, πού προτιμούν τή δημοτική γλώσσα τών Έπτανησίων καί όχι
τήν «άκραία» καί «σχολαστική» γλώσσα τού Ψυχάρη. Ό Ν ονμΰς, πού
παρακολουθεί άπό κοντά τήν τύχη τής 'ΙΙγη σώ ς καί άναδημοσιεύει στί­
χους της, άπορρίπτει άμέσως τίς γλωσσικές ερμηνείες τής εφημερίδας:
«Γράφοντας ή '"Ε στία” τίς προάλλες γιά τήν '"Η γησώ” μας άποκά-
λυψε πώς ή γλώσσα της δέν είναι ή καθάρια δημοτική (Ψυχαρική τή
λέει ή αφεντιά της), άλλ’ ή "δημοτική τών Έπτανησίων” . "Δημοτική
τών Έπτανησίων” άμα λέμε σήμερα, εννοούμε τή γλώσσα τού ΙΙολυλα,
τού Καλοσγούρου καί τού Κονεμένου, τή μιχτή πάνου κάτου, καί σέ
τέτια γλώσσα δέν είναι γραμμένη ή '"Η γησώ” . Κουτουροΰ λοιπό μι­
λάει καί τώρα, καθώς πάντα, ή "Ε σ τία ” καί ή γνώμη της σέ τέτια ζη­
τήματα δέν μπορεί νάχει τήν παραμικρότερη σημασία»8.
«Μαλλιαροί» θά χαρακτηρισθοΰν άπό τήν ' Εσπερινή ορισμένοι άπό
τούς συνεργάτες τού περιοδικού (μέ επικεφαλής τούς Πολίτηδες καί τον
Φιλύρα), παρασυρμένοι στις γλωσσικές τους προτιμήσεις άπό «κακές
συναναστροφές» μέ τούς «πράκτορες» τού Ψυχάρη καί τού «διαβοήτου
μεταφραστοΰ τού Εύαγγελίου κ. Πάλλη». Τίς απόψεις αυτές θά άντι-
κρούσει (πάλι) ό Ν ονμΰς, ειρωνευόμενος τίς φιλολογικές προτιμήσεις
καί άμφισβητώντας τό ήθος τού ψευδώνυμου άρθρογράφου τής 'Εσπερινής.

Ό Ξενόπουλος Οά παρακολουθήσει μέ ενθουσιασμό τίς πρωτοβουλίες


τών συντακτών τής 'ΙΙγησώ ς, μετά τήν ευνοϊκή υποδοχή της, μέ δύο
άρθρα του στή Δ ιάπλαση τών Παίδιαν καί στη Νέα Ζωή (Άλεξανδρείας).
'Από τή στήλη τών « ’Αθηναϊκών επιστολών», αφού άναφερθεΐ στήν ((παι­
δική μανία» τής έκδοσης εφημερίδων καί περιοδικών άπό «πρόωρη φι­
λοδοξία», ό Ξενόπουλος εξαιρεί άπό τόν κανόνα τής αποτυχίας τήν 'Η γη­
σώ , τής οποίας πέντε άπό τά δέκα ιδρυτικά μέλη είναι ή ήταν γνωστά

8 Ό Νονμΰς, άρ. 248, 20 Μάη 1907, ο. 8. I Γβ. έδώ, σ. 38.


καί δραστήρια διαπλασιόπουλα, καί συνιστά τό περιοδικό σε όλους τούς
φίλους τής ποίησης καί τούς ύποστηρικτές των νέων λογιών.
Έ νώ κυκλοφορεί τό έβδομο τεύχος τής 'Η γησώς, ό Ξενόδουλος, από
τή Νέα Ζωή, επανέρχεται στό φαινόμενο τής αντιμετώπισης των νέων
ποιητών, διακρίνοντας ηλικίες καί γενεές. Οί πρεσβύτεροι (καί όχι μό­
νον οί λόγιοι) χαρακτηρίζονται «μισονεϊσταί», εχθρικοί απέναντι στην
ελπίδα καί την πρόοδο πού έγγυαται ή νεότητα. Οί συντάκτες, αντίθετα,
τής 'Η γησώ ς φαίνονται νά σχηματίζουν μια ομάδα έ'τοιμη νά διαδεχθεί
την «ποιητικήν νεολαίαν τού 1880», πού σχημάτιζαν τότε 6 Παλαμας,
ό Δροσίνης, ό Πολέμης καί ό Καμπάς. Κρίνοντας κανείς τό σύνολο τής
ποιητικής παραγωγής πού δημοσιεύεται στην 'Η γησώ , δεν μπορεί, σύμ­
φωνα μ.έ τον Ξενό'πουλο, παρά νά διαπιστώσει πόσο ή νέα γενιά υπερ­
τερεί πνευματικά άπό την προηγούμενη.
Ό Άντρέας Καρκαβίτσας, τέλος, σέ πρωτοσέλιδο άρθρο του στόν
Νονμά περιγράφει τις άντιδράσεις του όχι άπέναντι στό περιεχόμενο
αλλά απέναντι στόν τίτλο τού περιοδικού, θεωρώντας ότι αυτός διαγρά­
φει καί τούς προσανατολισμούς τής ποιητικής συντροφιάς: « Ή γ η σ ώ !
γιατί 'ΙΙγησώ ; Τί σχέση έχετ’ εσείς παιδιά, μέ την προαιώνια νεκρή
τού Διπύλου ή εκείνη μέ σάς;... Πίσω άπό καταχνιά, σκοταδερές ψη­
λώνουν οί δχτες τής ζωής της. Κ’ έσά.ς ή ζουή πετιέται ολο πράσινη...
Τί τής ζηλέψατε; Τον ΰπνο της τό βαρύ, τή μαρμαρένια κορμοστασιά
ή τήν ισόθεη γαλήνη της; Καί ταιριάζει σ’ έσά.ς νά. ζηλέψετε τέτοια
θεάματα; Γαλήνη σά.ς πρέπει ή τιόλεμος; νέκρα ή ζωή; ύπνος ή ξύπνος;
περασμένα ή τωρινά;»9. Τρία χρόνια μετά τον ’Α ρχαιολόγο καί τήν αφη­
γηματική εκδοχή τής καταδίκης τής προγονολατρίας, ό Καρκαβίτσας
συνεχίζει νά στηρίζει τις ελπίδες τής ανακαινιστικής προσπάθειας τού
δημοτικισμού στό μέλλον.

Ποιητικό περιοδικό μαθητών καί φοιτητών, ή καλύτερα νέων, ή


'ΙΙγησώ καλείται νά αντιμετωπίσει ή νά ξεπεράσει τά διλήμματα τής
έποχής της. Δημοτική ή καθαρεύουσα, παλαμικό ή μεταπαλαμικό ποιη­
τικό ύφος, λατρεία τού λαμπρού παρελθόντος ή τού αβέβαιου μέλλοντος
εϊναι μερικές άπό τις άντιθέσεις πού χαρακτηρίζουν τις άναζητήσεις
λογιών καί μή, καί πάντως δέν εκφράζουν τις συνειδητές τουλάχιστον

9. Ά . Καρκαβίτσας, «Στα παιδιά τής “ Η γη σώ ς” », Ό Νοί’/ιας, άρ. 252, 17


του Θεριστή 1907, σ. 1. Πβ. έδώ, σσ. 40-41.
ΗΓΗΣΩ
ΜΗΝΙΑΙΑ ΕΚΔΟΣΗ

ΤΗΝ ΙΔΡΥΟΥΝ: Κ. Βάρναλης, Ρήγας Γκόλφης, Δ. Ευαγγελίδης,


Λ. Κουμαριανός, Ν. Λαπαθιώτης, Λ. Κ. Παλαμάς,
Γ. Ν. Πολίτης, Φ. Ν. Πολίτης, Ρώμος Φιλύρας,
Ν. Χαντζάρας.

Η ΗΓΗΣΩ θα δημοσιεΰη μόνον ποιήματα και θά γράφεται


κυρίως από νέους. Θά βγαίνη κάθε μήνα μέ ι6
σελίδες. Τό πρώτο φυλλάδιο θά βγή τό Μάη.

Η ΣΥΝΔΡΟΜΗ (προπληρωτέα) είναι 5 δρ. ή 5 φρ·χρ· τό χρόνο


καί στέλνεται προς τον κ. Γ. Ν. Πολίτην, Χαριλ.
Τρικουπη ι6 α ή προς τον κ. Λ. Κ. Παλαμών,
’Ασκληπιού 3- Α θή να.

Α ναγγελία της έκδοσης τοϋ περιοδικού.


Τ | »Χ Γ θγΛ Ι ΤΗ Ο ΊΓΧ Κ Χ Χ Ο
ΗΤΟΙ ·χ· ·<· ·>:■ ·χ· ·:·:· ~ ·χ· «· ·χ

Ο ΜΓΙΘΓΗΘ, Ο ΤΑ Μ ΙΙΟ γρΑ Θ * ·χ *


Η Γ γΝ Α ΙΚ Λ ΚΑΙ Τ ’ ΑΓΟρίΑ * .» «.

/
ϋ^ο<η-ί^ ίγ,
&φ}/ίύ·¿θ' ίί<^ί> ΤΪ/^/7>ί4*'.

ΑΘΗΝΑ
ΟΚ ΑΟ Ο ΙΙ ΙΉΟ ΗΓΗΟΟΟΟ

,Α^Η'

Μ. Αύγέρη, Το Τραγούδι τής Τάβλας (1908), άνάτυπο άπό


τήν Ή γη σώ , μέ άφιέρωση στον Γ. Ν. Πολίτη. (Αρχείο
οικογένειας Πολίτη).
προθέσεις των συντακτών ενός περιοδικού πού θέλει νά παραμείνει στην
υπηρεσία της «Ποιητικής ιδέας».
Την ιδέα αύτή υπηρετούν μέ συνέπεια καί επιτυχία οί περισσότεροι
άπό τούς συνεργάτες τής 'Η γησώζ' οί υπόλοιποι Οά διακριθοΰν σε άλ­
λους χώρους τής πνευματικής καί επιστημονικής ζωής: αρχαιολογία,
δημοσιογραφία, κριτική.

η
ΠΙΝΑΚΕΣ

Περιλαμβάνονται τρεις πίνακες: α) Πίνακας περιεχομένων κατά


τεύχη, β) Πίνακας περιεχομένων κατά συγγραφείς καί γ) Πίνακας
των προσώπων στά όποια γίνονται αφιερώσεις ή από τά όποια άν-
τλοϋνται οί έπιγραφές κειμένων.
Στον Πίνακα περιεχομένων κατά τεύχη:
α) Τό όνομα του συγγραφέα καί ό τίτλος τής συνεργασίας αναγρά­
φονται όπως άκριβώς άπαντοΰν στό περιοδικό.
β) 'Ο τίτλος καί ό υπότιτλος χωρίζονται μεταξύ τους με πλάγια
γραμμή (/).
γ) Τό όνομα του μεταφραστή μπαίνει σέ παρένθεση αμέσως μετά
τό όνομα του συγγραφέα.
δ) Σέ όλες τις περιπτώσεις (μέ εξαίρεση τό προγραμματικό σημεί­
ωμα τής 'ΙΙγησώ ς) οί αναγραφόμενες συνεργασίες είναι ποιητικές.
ε) "Οταν δημοσιεύονται δύο ή περισσότερα ποιήματα ενός ποιητή,
ή παραπομπή τής σελίδας σημειώνεται μετά τον τίτλο τοΰ τελευταίου
ποιήματος, ενώ οί τίτλοι χωρίζονται μεταξύ τους μέ τελεία. Σέ αγκύ­
λες σημειώνεται μέρος του πρώτου στίχου τοΰ ποιήματος, όταν δέν
διακρίνεται άπό τον τίτλο ή τον υπότιτλό του.
'Ο Πίνακας περιεχομένων κατά συγγράφεις χωρίζεται σέ δύο μέ­
ρη: των Ελλήνων συνεργατών καί των μεταφραζομένων συγγραφέων.
Οί συνεργασίες κάθε συγγραφέα καταγράφονται μέ τή σειρά πού ά ­
παντοΰν στό περιοδικό. Καί γιά τον Πίνακα αυτόν ισχύουν οί προη­
γούμενες διευκρινίσεις.
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΕΥΧΗ

ΤΕΥΧΟΣ 1
Μάης 1907, σσ. 1-16

Α ν υ π ό γ ρ α φ ο : Ή 'ΙΙγησώ (προγραμ. σημ..), 1.


Ρ ώ μ ο ς Φ ι λ ύ ρ α ς : Γίαρθενικό τραγούδι. Νάνι. Ρ όδα. Γυρισμός.
Εικόνας, 2-3.
Μ ή τ σ η ς Κ α λ α μ ά ς: «’Ή σκιοι στα νερά»: [Γαλήνια λίμνη...].
[Σέ κλαίω, ναέ...]. [Έ κ ει στή μέση...]. [Τώρα πιά πού...], 4-5.
Λ. Κ ο υ μ α ρ ι α ν ό ς : Στο μάρμαρο τού καλλιτέχνη. 'Ο καινούργιος
ελληνισμός. Σ τις ροδοδάφνες τοϋ Ί λισσοϋ. 'I I τέχνη των αιώνων.
Ή σκέψη μον. Ή Μ ούσα τον 'Ο ράτιου, 6-7.
Α έ α ν τ ρ ο ς Κ. Π α λ α μ α ς ; Τώρα π ιά. ’Ά νοιξη. Γ υρισμός, 8-9.
Ν α π ο λ έ ω ν A. Α α π α 0 ι 63 τ η ς: Alla C. Bot. Στους σκορπισμέ­
νους μενεξέδες τοϋ δρόμου, 10-11.
Κ. Τ. Β ά ρ ν α λ η ς : Με το φεγγάρι. 'Ο χαροκόπος. Τα δάκρυα τής
βοσκούλας. Κ ακό προ μήνυμα, 12-13.
Λ ό ε γ γ ρ ι ν: « ’Ονείρων συντρίμμ ατα»: [Α πόψε τα λευκά όνειρά μου...].
Αυγή. Σ τις θύμησες, 14-15.
S i e g f i* i e d: Τραγούδια: [’Απόψε κάποιος...]. [Νύχτωσε. Π ώς...], 16.

ΤΕΥΧΟΣ 2
Θεριστής 1907, σσ. 17-32

Λ ό ε γ γ ρ ι ν: « ’Ονείρων συντρίμμ ατα»: [Σά νάχε...]. [Τά κρίνα άπό-


ψε...], 17-18.
Ν ί κ ο ς Κ α ρ β ο ύ ν η ς: Κ αληνύχτα. Σ την Ξανθούλα μου. Βρυκό-
λακας, 18-20.
Ν. X α ν τ ζ ά ρ α ς: «Το βιβλίο τής Κ ρινοδάχτυλης» / P relu d io .I. [Χαΐ-
ρε, πού γλυκοπρόβαλες...]. II. [’Έλα νά φύγουμε...], 20-21.
Α. Κ ο υ μ α ρ ι α ν ό ς : Στον κόσμο. Σ το ράδιο, 21-22.
Λ έ α ν τ ρ ο ς Κ. Π α λ α μ ά ς: Ή μαγεμένη λίμνη, 23-24.
Μ ά ρ κ ο ς Α ύ γ έ ρ η ς: Το τραγούδι τής πληβείας, 24.
'Ά ρ ι σ τ ο ς Κ α μ π ά ν η ς: 'Εσπερινής στοχασμός (άφιέρ. : Π. Νιρβά­
να), 25.
Ρ ¿5 μ ο ς Φ ι λ ύ ρ α ς : Το σ π ίτ ι μας. Ά πονύχτεαο μεθύσι, 25-26.
Μ ή τ σ η ς Κ α λ α μ ά ς: (('Ή σκιοι στα νερά» : |Ποίνε τά βασιλέματα... ].
[’Έλα κ’ ή νύχτα...], 27-28.
S i e g f r i e d : Τραγουδάκι, 28.
Κ. I. Β ά ρ ν α λ η ς: Η λιοβα σίλεμ α . Σ την άφρονατη. Νύχτα στην εξο­
χή, 28-30.
Ν α π ο λ έ ω ν Λ. Λ α π α 0 ι ώ τ η ς: Π αραμυθάκι. Δάκρυα Alla C.
Bot. (μότο: Beaum archais), 30-31.
Γ ι ά ν ν η ς Κ. Ζ ε ρ β ό ς : 'Α ττικές ώρες, 31.
Χ ρ η σ τ ό ς Γ α λ ά ν η ς : Μου λένε πώ ς με ξέχασες, 32.

ΤΕΥΧΟΣ 3
'Αλωνάρης 1907, σσ. 33-48

Κ ω σ τ η ς Π α λ α μ α ς: ’Ανατολή, 33-34.
Μ ή τ σ η ς Κ α λ α μ ά ς: Ό μ ιλ ία μ έ το φεγγάρι, 34-36.
Ν. X α ν τ ζ ά ρ α ς: «Ε ιδύλλια» / Π αρθενική καρδιά. Σ τα π α ιδια κ ίσια
χρόνια (άφιέρ.: Λ. Σικελιανό), 36-37.
S i e g f r i e d : Νυχτερινά τραγούδια : |Αίμάτωσαν τά χέρια μου... |.
[Τί νάχετε, άστρα...], 37-38.
Κ. Τ. Β ά ρ ν α λ η ς: Κ αταρράχτης, 38-40.
Ν ί κ ο ς Κ α ρ β ο ύ ν η ς: Μ νημόσυνο. ’Α ρρώστια (μότο: «Χαΐρε, Μα­
ρία...»). Μ αρτύριο, 41-42.
Ν α π ο λ έ ω ν Λ. Λ α π α θ ι ώ τ η ς: Λ υπητερή μελω δία, 43.
Ρ ώ μ ο ς Φ ι λ ύ ρ α ς : Τραγουδάκι (άφιέρ.: Ευδοκία Μ. Διγενή). Ναυ­
άγια, 43-44.
Λ ό ε γ γ ρ ι ν : (CΟνείρων συντρίμμ ατα»: |’Ώ ! μ’ άνθη...], 44-45.
Λ έ α ν τ ρ ο ς Κ. Π α λ α μ ά ς : Τραγούδι τον μισεμόν. ’Λ παρνητής,
46-47.
Λ. Κ ο υ μ α ρ ι α ν ό ς: Το θυμιατό τής γ ια γ ιά ς μου. Τά νεκρώ σιμα
τής τέχνης. Το m iserere, τής Ισότητας, 47-48.
Γ ι ά ν ν η ς Κ. Ζ ε ρ β ό ς: Τά καβοκάραβα, 48.
Κ. X ρ η σ τ ο μ ά ν ο ς: Σύρτης για να χορεύεται θλιβερά μ ε το φεγ­
γάρι. Νυχτερινό, 49-51.
Μ. Α [ύ γ έ ρ η ς]: Τη τραγούδι τοϋ κυνηγού και τη ς άγα π η τικ ια ς του,
51-53.
Ν ί κ ο ς Κ α ρ β ο ύ ν η ς : Σερενάτα. ’Από τα τραγούδια τοϋ ήλιου,
53-54.
Ρ ώ μ ο ς Φ ι λ ύ ρ α ς : "Ενα κομμ άτι από το «H om o S um », 54-55,
Ν. Χ α ν τ ζ ά ρ α ς : Μικρό ειδύλλιο. Χ ωριάτικο (άφιέρ.: Ά . Πάλλη).
55-56.
Ρ ή γ α ς Γ κ ο λ φ η ς: Πόθος, 56.
Α ΐ μ υ λ ί α Κ ο ύ ρ τ ε λ η : Ναός, 57.
Μ ί μ η ς Γ. Λ υ μ. π ε ρ ά κ η ς : 'Ε σπερινοί, 57-58.
S i e g f r i e d : Νύχτα καλοκαιρινή. Τραγούδι, 58-59.
Μ ή τ σ η ς Κ α λ α μ α ς: Βραδυνή θλίψ η: [’Απόψε γιατί...]. [Κάθε χει­
μώνα...]. [Βαθειά κι’ αργά...], 59-60.
Κ. I. Β ά ρ ν α λ η ς : ’Αρχαίο τραγούδι, 61.
Ν α π ο λ έ ω ν Λ. Λ α π α θ ι ώ τ η ς : ’Από τά «'Ο ράματα τοϋ δνειρό-
κοσμου»: ["Οταν κοιμάται...]. Λευκές ψυχούλες, 61-63.
Λ ό ε γ γ ρ ι ν: « ’Ονείρων συντρίμμ ατα»: ['Ημέρες περασμένες...]. [Πώς
λαχταράω...] (μότο: Σοφοκλής), 63-64.

ΤΕΥΧΟΣ 5
Τρυγητής 1907, σσ. 65-80

Ζ. Λ. II α π α ν τ ω ν ί ο υ: Μ ήνυμα στην άνοιξη (άφιέρ.: Ά . Μαυρου-


δή). Ν εομάρτυρες (άφιέρ.: Για έ'να παρθενικό παιδί), 65-66.
Λ ά μ π ρ ο ς Π ο ρ φ ύ ρ α ς : Τό κάστρο, 66-67.
Ν α π ο λ έ ω ν Λ. Λ α π α θ ι ώ τ η ς: Τρελλές νυχτω δίες... I. [Σ’ ενός
’Ονείρου...]. II. [’Απ’ τούς λυγμούς...], 67-68.
S i e g f r i e d : Τραγούδια: [Καμμιά φορά...]. [Είδες πώς...], 68-69.
Ν ί κ ο ς Κ α ρ β ο ύ ν η ς : «Ε υθανασία». Λύση. Χρυσάνθεμα, 69-70.
Λ ό ε γ γ ρ ι ν: «Σύννεφα στα δειλινά», 71.
"Λ ο ι σ τ ο ς Κ α μ π ά ν η ς: Χ ειμω νιάτικη αυγή. Φθινοπωρινόν, 71-72.
Ρ ή γ α ς Γ κ ό λ φ η ς: ’Ιώ β (μότο: Π. Διαθήκη), 73.
Τ ώ ν η ς X ρ ι σ τ ί 8 η ς: Χ τίστες, 74.
Μ ή τ σ η ς Κ α λ α μ ά ς: Ό δρόμος των μάγοι ν. ' Η ορφανή. Το τρα ­
γούδι μ ια ς λεβεντοκόρης κ α ι μ ια ς γυναίκας, 74-76.
Ν. Χ α ν τ ζ ά ρ α ς : «Π αλιά τραγούδια» / Τραγούδι τον οδοιπόρου
(άφιέρ.: Μ. Επιφανή), 76-77.
Κ. Τ. Β ά ρ ν α λ η ς: Τραγουδό.κια από ενα μεγάλο τραγούδι : ['Ρώ-
θυμ* από τά...]. [Στο σπίτι, δπου...]. [Πάνω στη γη...]. ['Ο τρύ­
γος...]. [Σύρε πρός...], 77-80.

ΤΕΥΧΟΣ 6
Όχτώβρης 1907, σσ. 81-90

Π α ύ λ ο ς Ν ι ρ β ά ν α ς : ’Ισπανικές σερενάδες / Σ έ μ ια ν ’Ανδαλου­


σία, 81-83.
Μ ά ρ κ ο ς Α ύ γ έ ρ η ς: Τραγούδι στην έλικια τής Μ αργίτσας (άφιέρ.:
[Δ.] Ζήλο), 83.
Ν ί κ ο ς Κ α ρ β ο ύ ν η ς: Τά Χ ριστούγεννα τής μελλοθάνατης. Το
παλιό βιβλίο, 83-85.
Λ ό ε γ γ ρ ι ν : «’ Ονείρων συντρίμ μ α τα »: [Μή μου μιλάτε...], 86.
Δ. Ζ ή λ ο ς: Τραγούδι πού ματαδιοννζω (άφιέρ.: Μ. Αύγέρη). Τραγούδι
πού χαλκεύω, 86-87.
Ά ρ ι σ τ ο ς Κ α μ π ά ν η ς: Το τραγούδι τοϋ σπ ιτιού μας. Ε αρινός
ύπνος. Ε α ρινή προσδοκία. Νυχτερινό τραγούδι, 88-89.
Μ ί μ η ς Λ υ μ π ε ρ ά κ η ς : Μ ιλήματα, 90.
Τ ώ ν η ς X ρ ι σ τ ί 8 η ς: Ή νονό μ α ς καί τό παραμύθι της, 90.
Μ ή τ σ η ς Κ α λ α μ ά ς: 'Ο καμένος λόγγος, 91-92.
Λ έ α ν τ ρ ο ς Κ. Π α λ α μ ά ς: Κ ά π οιοι καϊμο'ι απ’ τα ξένα / Παρά­
κληση. Τ αξιδιάρικα φιλιά, 92-93.
Ν α π ο λ έ ω ν Λ. Λ α π α θ ι ώ τ η ς : ’Από τά « 'Ο ράματα τοϋ όνειρό-
κοσμυυ»: [Δακρυσμένα, σάν...|. |ΤΗρ0α νά ίδώ...]. [Του πόνου τό
δοξάρι...]. [Θέλω κρυμμένος...], 93-95.
S i e g f r i e d : Τραγούδια: [Πάλι μονάχος!...]. [Βουβό τό κυπαρίσσι...].
[Γιατί έτσι...], 96.
’Ά ρ ι σ τ ο ς Κ α μ π ά ν η ς: zl ¿άλογος ως τό σεληνόφως (άφιέρ.: [Ν.]
Καρβούνη), 97-99.
Ά . Μ α υ ρ ο υ δ ή ς: Σ ' 'ένα γρύλλο: |Γρύλλε, μες στοΰ...], [’Ομορφιές...],
99.
Μ ά ξ ι μ. ο ς Δ ώ ρ ο ς: Κ αλω σύνη, '100.
Ν ί κ ο ς Κ ν. ρ β ο ύ ν η ς: Τής βροχής τό παραμύθι. Τάφοι. 1. [Βαθιά,
μες στής καρδιάς...]. II. |Γαλήνη...], i l l . [ΤΩ μαρμαροπελέκητοι...].
IV. [Τή μυστική...], 100-103.
Λ. Θ. Κ ο υ μ α ρ ι α ν ό ς: Σ το μάντηλάχι πού σκούπισε τά δάκρυά
της. Τό μαραμένο τριαντάφυλλο. Σ το μικροσκόπιο. Πένθιμες νότες,
103-105.
Γ ι ά ν ν η ς Κ. Ζ ε ρ β ό ς : Τή νύχτα μ έ φ εγγάρι, 105.
Ν α π ο λ έ ω ν Λ. Λ α π α θ ι ώ τ η ς: Πεθαμένες οπτασίες. Στον α γα ­
πημένο μου / (Τ ραγούδια τής ’Έλ,σας). 'Αρμονίες τής καρδιάς, 106-
108.
Α ό ε γ γ ρ ι ν: «Σύννεφα στα δειλινά» (μότο: Shelley). Δείλι: [Βασιλο­
πούλα, μέ...]. [Στο μαγικό...], 109-110.
Μ ή τ σ η ς Κ α λ α μ α ς : Χινοπωρινά. I. [Σύννεφα...]. II. [Βγήκε ό
βοριάς...]. Τό έρμο λιμάνι., 110-112.

ΤΕΥΧΟΣ 8
Δεκέμβρης 1907, σσ. 113-128

Ί . Ν. Γ ρ υ π ά ρ η ς: Σνναποθανονμενοι, 113-114.
Γ. Β λ α χ ο γ ι ά ν ν η ς: Σέ κάποιους ιερόσυλους, 114.
Ά . Κ ά σ τ ρ η ς: Τραγούδια: [Τά ξένα αναθεμάτισα...]. ["Ηλιε, κι’ άν
πας...]. [Μια. νύχτα...] (μ,ότο: «Είναι βαρεία κ’ ή ξενιτιά...»). ’Απ’ τό
«Τ ραγούδι τον εργάτη». 1. [’Αγάπη τί είναι...]. 2. [’Απ’ την πανώ­
ρια χώρα...]. 3. [...Χρόνια περάσαν...] (μότο: «Τό βόδι τό υπομο­
νετικό...»), 115-116.
"Λ ρ ι σ τ ο ς Κ α μ π ά ν η ς: Σ τροφικά. Π ρωί Σεπτεμβρίου. "Υστερά
από τό πρω τοβρόχι, 117-118.
Μ ί μ η ς Γ. Λ υ μ π ε ρ ά κ η ς: Μ εσαιωνικό. Δειλινά, 119.
Μ ά ξ ι μ ο ς Δ ώ ρ ο ς: Ό κ τά στιχα . I. [Δέντρο, κι* όλο περήφανο...].
II. [Χλωμά, χινοπωριάτικα φυλλάκια...], 120.
Γ ι ά ν ν η ς Ν. Σ κ α ν δ α λ ά κ η ς: «Π νοές»: [Ωραίοι πόθοι μου...].
[Σύγνεφα που απλώνεστε...]. [Φτωχή καρδιά...], 120-122.
Ν. X α ν τ ζ ά ρ α ς: Τραγούδι τής μ ικρής Χλόης. Τραγούδι τή ς Δάφνης,
122- 123.
Ν ί κ ο ς Κ α ρ β ο ύ ν η ς: Τάφοι. V. [Φίλε άκριβέ...J. VI. [Γύρω ερη­
μιά...]. VII. [Κρύβει ένας τάφος...]. VIII. [Καί τώρα άνοίγω...],
123- 125.
Ν α π ο λ έ ω ν Λ. Λ α π α. θ ι ώ τ η ς: Νυχτερινές σκιές. D olente (ά-
φιέρ.: Μ. Λ. Κορτέση), 125-127.
S i e g f r i e d : Νυχτερινό τραγούδι, 127.
Μ ή τ σ η ς Κ α λ α μ ά ς: Φ εγγάρι, 128.

ΤΕΥΧΟΣ 9
Γενάρης 1908, σσ. 129-144

Μ ά ρ κ ο ς Α ύ γ έ ρ η ς : Τραγούδι τής τάβλας, ή τοι ό Μ πέγης, ό


ταμπουράς, ή γυναίκα κ α ι τ αγόρια (άφιέρ.: Ν. Βέη), 129-138.
Ί . Ν. Γ ρ υ π ά ρ η ς: Σαπφώ , 138-139.
'Ά ρ ι σ τ ό ς Κ α μ π ά ν η ς: Ναός, 139-140.
Κ. I. Β ά ρ ν α λ η ς : R isorgim en to. Τ σιγγάνικο (άφιέρ.: Κ. Χρηστο-
μάνο). Ρ ω μαίϊκο, 140-141.
Ν. X α ν τ ζ ά ρ α ς: Βουκολικά. 1. [Στην πηγή...]. 2. [Τρυφερέ μου...],
142.
Ν ί κ ο ς Κ α ρ β ο ύ ν η ς: Ό μελλοθάνατος πολεμιστής, 143.
Ν α π ο λ έ ω ν Λ. Λ α π α 0 ι ώ τ η ς: Σέ μ ια μικρούλα πεθαμένη
[’Απόψε πέθανε ή γιαγιά... |, 143-144.

ΤΕΥΧΟΣ 10
Φλεβάρης 1908, σσ. 145-160

Γ. Β λ α χ ο γ ι ά ν ν η ς: Σ τοχασμ οί σκληροί, 145-146.


"Λ ρ ι σ τ ο ς Κ α μ π ά ν η ς: Έ γώ κ ένα δένδρο (μότο: Ηρόδοτος)
(άφιέρ.: Μ. Αύγέρη), 146-148.
L a l o d e C a s t r o : Σάν Oà μ ε ψιλής. "Οταν γελάτε... Β ασιλέματα,
148-149.
Λ ό ε γ γ ρ ι ν: Αυγή, 4 50-152.
A ί μ υ λ ί α Κ ο ύ ρ τ ε λ η: Τραγούδι τον δρόμου, 152-153.
Ρ ή γ α ς Γ κ ό λ φ η ς: 5Α γάπη (μ.ότο: 11. Διαθήκη), 153.
Ν. Χ α ν τ ζ ά ρ α ς : Τ σοηάνικη αυγή, 154.
Ν ί κ ο ς Κ α ρ β ο ύ ν η ς: Π ολεμικό, 154-155.
Κ. Τ. 13 ά ρ ν α λ η ς: Τραγούδια'. [Μέ την ώραία ανδρεία...]. [Φέρε, ώ
Κλωδία...]. |Στά νυχτογέννητα τά ρόδα...]. [Ά πόψ’ ερμ’ ή πηγή...].
[Ξυπνάω τό ροδοχάραμα... |, 156-158.
Λ. Θ. Κ ο υ μ α ρ ι α ν ό ς: 'I I νεράιδα τής θάλασσας, 158-159.
Ν α π ο λ έ ω ν A. Α α π α 0 ι ώ τ η ς: Χ ριστουγεννιάτικη αγω νία. [Μα­
κριά, μακριά θά πάω...], 159-160.
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΚΑΤΑ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

’Α λ ε ξ ί ο υ Γ α λ ά τ ε ι α
Σ αν θά μ ε φιλής. "Οταν γελάτε... Β ασιλέματα 10, 148-149.
Αύγέρης Μάρκος
Το τραγούδι τής πληβείας 2, 24. Το τραγούδι τοϋ κυνηγού και τής
άγαπ ητικ ιάς τον 4, 51-53. Τραγούδι στην έλικιά τής Μ αργίτσας 6,
83. Τραγούδι τής τάβλας, ή τοι ο Μ πέγης, δ ταμπονράς, ή γυναίκα
καί τ’ αγόρια 9, 129-138.
Β ά ρ ν α λ η ς K. I.
Με το φεγγάρι. Ό χαροκόπος. Τα δάκρυα τής βοσκονλας. Κ ακό
ποομήνυμα 1, 12-13. ' Η λιοβασίλεμα. Σ την αφραστη. Ν ύχτα στην
εξοχή 2, 28-30. Κ αταρράχτης 3, 38-40. Α ρχα ίο τραγούδι 4, 61.
Τ ραγουδάκια άπό ενα μεγάλο τραγούδι 5, 77-80. R isorgim en to.
7'σιγγάνικο. Ρ ω μαίϊκο 9, 140-141. Τ ραγούδια 10, 156-158.
Β λ α χ ο γ ι ά ν ν η ς Γ.
Σ ε κάποιους ιερόσυλους 8, 114. Σ το χ α σμ οί σκληροί 10, 145-146.
Γαλανής Χρηστός
Μου λένε πώς μ ε ξέχασες 2, 32.
Γκόλφης Ρήγας
Ιΐόάος 4, 56. Ί ω β 5, 73. Α γ ά π η 10, 153.
Γ ρ υ π ά ρ η ς Ί . Ν.
Συναποθανούμενοι 8, 113-114. Σαπφώ 9, 138-139.
Δελμοΰζος Άλέξ.
Τραγούδια. ’ Απ’ το ((Τραγούδι το ϋ εργάτη» 8, 115-116.
Δη μάδη ς Κώστας
Κ αλω σννη 7, 100. ’ Ο κτάστιχα 8, 120.
Δ ώ ρ ο ς Μ ά ξ ι μ ο ς, βλ. Δ η μ ά δ η ς Κ ώ σ τ α ς
Ε ύ α γ γ ε λ ί 8 η ς Δ η μ..
’Ή σκιοι στα νερά 1, 4-5. 2, 27-28. ' Ο μιλία μ ε τό φ εγγάρι 3, 34-36,
Βραδυνή θλίψη 4, 59-60. Ό δρόμος τω ν μάγω ν. 'Η ορφανή. Τό
τραγούδι μ ιας λεβεντοκόρης καί μ ια ς γυναίκας 5, 74-76. 'Ο καμένος
λόγγος 6, 91-92. Χινοπωρινά. Τό έρμο λιμάνι 7, 110-112. Φεγγά­
ρι 8, 128.
Ζ ε ρ β ό ς Γ. K.
Α ττικ ές ώρες 2, 31. Τα καβοκ.άραβα 3, 48. Τη νύχτα με φεγγάρι.
7, 105.
Ζ ή λ ο ς Δ η μ.
Τραγούδι πού ματαδιονύζω . Τραγούδι πού χαλκεύω 6, 86-87.
Κ α λ α μ £ ς Μ ή τ σ η ς, βλ. Ε ύ α γ γ ε λ ί δ η ς Δ η μ.
Κ α μ π ά ν η ς "Λ.
'Ε σπερινός στοχασμός 2, 25. Χ ειμω νιάτικη αυγή. Φθινοπωρινόν 5,
71-72. Το τραγούδι τοϋ σπ ιτιού μας. ’Εαρινός ύπνος. Ε αρινή προσδο­
κία. Νυχτερινό τραγούδι 6, 88-89. Διάλογος εις το σεληνόφως 7,
97-99. Στροφικά. Π ρωί Σεπτεμβρίου. "Υστερ’ άπό το πρω τοβρόχι
8, 117-118. Ναός 9, 139-140. "Εγώ κ ένα δένδρο 10, 146-148.
Κ α ρ β ο ύ ν η ς Ν.
Κ αληνύχτα. Σ την Ξανθού/Ια μον. Β ρνκόλακας 2, 18-20. Μ νημόσυνο.
*Α ρρώστια. Μ αρτύριο 3, 41-42. Σερενάτα. ’Από τα τραγούδια τοϋ
ήλιου 4, 53-54. «Ε υθανασία». Δύση. Χρυσάνθεμα 5, 69-70. Τα Χρι­
στούγεννα τής μελλοθάνατης. Τό παλιό βιβλίο 6, 83-85. Τής βροχής
το παραμύθι. Τάφοι 7, 100-103. 8, 123-125. ’ Ο μελλοθάνατος π ο ­
λεμιστής 9, 143. Π ολεμικό 10, 154-155.
Κ ά σ τ ρ η ς Ά ., βλ. Δ ε λ μ ο υ ζ ο ς Ά λ έ ξ.
Κ ο υ μ ά ρ ι α ν ό ς Λ. Θ.
Στο μάρμαρο του καλλιτέχνη. 'Ο καινούργιος ελληνισμός. Σ τις ροδο­
δάφνες τον Μλισσοϋ. 'Η τέχνη των αιώνων. 'Η σκέψη μου. ΜΙ Μ ού­
σα τοϋ 'Ο ράτιου 1, 6-7. Στον κόσμο. Σ το ράδιο 2, 21-22. Τό θυ­
μ ιατό τής για γιάς μον. Τά νεκρώ σιμα τής τέχνης. Τό m iserere τής
Ισότητας 3, 47-48. Στο μαντηλ.άκι πού σκούπισε τα δάκρυα της. Τό
μαραμένο τριαντάφυλλο. Σ το μικροσκόπιο. Πένθιμες νότες 7, 103-
105. Ή νεράιδα τής θάλασσας 10, 158-159.
Κούρτελη Αίμυλία
Ναός 4, 57. Τραγούδι τον δρόμου 10, 152-153.
Λ α π α θ ι ώ τ η ς Ν. Λ.
Alla C. Bol. Σ τους σκορπισμένους μενεξέδες τον δρόμον 1, 10-11.
Π αραμυθάκι. Δάκρυα Alla C. Bot. 2, 30-31. Λ υπητερή μελω δία 3,
43. Ά π ό τα «Π ράματα τον όνειρόκοσμου». Λευκές ψυχούλες 4,
61-63. Τρελλες νυχτωδίες... 5, 67-68. Ά π ό τά ιό Ο ράματα τοϋ όνει­
ρόκοσμου» 6, 93-95. Πεθαμένες οπτασίες. Στον αγαπημένο μ ον /
(Τ ραγούδια τής ’Έλ.σας). Α ρμονίες τής καρδιάς 7, 106-108. Νυ­
χτερινές σκιές. D olente 8, 125-127. Σε μ ια μικρούλη πεθαμένη
9, 143-144. Χ ριστουγεννιάτικη αγω νία 10, 159-160.
Λ ό ε γ γ ρ ι ν, βλ. Π ο λ ί τ η ς Γ. Ν.
Λ υ μ π ε ρ ά κ η ς Μ. Γ.
Ε σπερινοί 4, 57-58. Μ ιλήματα 6, 90. Μ εσαιωνικό. Δειλινά 8, 119.
Μ α υ ρου δή ς Ά .
Σ ' ένα γρύλλο 7, 99.
Νιρβάνας Παύλος
Ισ π α ν ικ έ ς σερενάδες / Σέ μ ια ν Α νδαλουσία 6, 81-83.
Π α λ α μ ά ς Λ. Κ.
Τώρα π ιά. ”Α νοιξη. Γ υρισμός 1, 8-9. Ή μαγεμένη λίμνη 2, 23-24.
Τραγούδι τον μισεμόν. ' Λ παρνητής 3, 46-47. Κ άποιοι κ α ϊμ ο ί απ' τά
ξένα / Π αράκληση. Τ αξιδιάρικα φιλαά 6, 92-93.
Π α λ α μ. ά ς Κ.
’Ανατολή 3, 33-34.
Π α π α ν τ ω ν ί ο υ Ζ. Λ.
Μ ήνυμα στην άνοιξη. Νεομάρτνρες 5, 65-66.
Π ο λ ί τ η ς Γ. Ν.
«'Ονείρων συντρίμματα». Αυγή. Σ τις θύμησες 1, 14-15. «'Ονείρων
συντρίμμ ατα» 2, 17-18. 3, 44-45. 4, 63-64. 6, 86. «Σύννεφα στα
δειλινά». Δείλι 7, 109-1:10. Αυγή 10, 150-152.
Π ο λ ί τ η ς Φ. Ν.
Τραγούδια 1, 16. Τ ραγουδάκι 2, 28. Ν υχτερινά τραγούδια 3, 37-38.
Νύχτα καλοκαιρινή. Τραγούδι 4, 58-59. Τ ραγούδια 5, 68-69. 6, 96.
Νυχτερινό τραγούδι 8, 127.
Πορφύρας Λάμπρος
Τό κάστρο 5, 66-67.
Σ κ α ν δ α λ ά κ η ς Γ. Ν.
«Πνοές» 8, 120-122.
Φιλύρας Ρώμος
Π αρθενικό τραγούδι. Νάνι. Ρόδα. Γυρισμός. Εικόνες 1, 2-3. Τό σ π ίτι
μας. Ά πονύχτερο μεθύσι 2, 25-26. Τραγουδάκι. Ν αυάγια 3, 43-44.
"Ενα κομ μ άτι από τό «H om o S u m » 4, 54-55.
X α μ. ο υ δ ό π ο υ λ ο ς Ά ν τ.
Χ τίστες 5, 74. Ή νονά μα ς καί τό παραμύθι της 6, 90.
Χ α ν τ ζ ά ρ α ς Ν.
«Το βιβλίο τής Κ ρινοδάχτυλης» 2, 20-21. «Ε ιδύλλια» / ΠαρΟενική
καρδιά. Σ τα π α ιδια κ ίσια χρόνια 3, 36-37. Μ ικρό ειδύλλιο. Χ ω ριάτι­
κο 4, 55-56. «Π αλιά τραγούδια» / Τραγούδι του οδοιπόρον 5, 76-
77. Τραγούδι τής μικρής Χλόης. Τραγούδι τής Δάφνης 8, 122-123.
Β ουκολικά 9, 142. Τ σοπάνικη αυγή 10, 154.
X ρ η σ τ ο μ ά ν ο ς Κ.
Συρτός γ ια να χορεύεται θλιβερά μ ε το φεγγάρι. Νυχτερινό 4, 49-51.
Χ ρ ι σ τ ί δ η ς Τ ώ ν η ς, βλ. Χ α μ ο υ δ ό π ο υ λ ο ς Ά ν τ .
L a l o d e C a s t r o , βλ. ’ Λ λ ε ξ ί ο υ Γ α λ ά τ ε ι α
S i e g f r i e d , βλ. II ο λ ί τ η ς Φ. Ν.
1'. Ν. Πολίτης (άρχειο οικογένειας Πολίτη).
Λ. ΙΓαλαμας
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ
(για τ ά όποια γίνεται λόγος)

Αύγέρης Μάρκος: C, 80. 10, 116. Καρβούνης Ν.: 7, 97.


Κορτέσης Μανώλης ’Λ.: 8, 126.
Βέης Ν.: 9, 129.
Μαυρουδής Ά .: 5, 65.
Διγενη Εύδοκία Μ.: 3, 43.
Νιρβάνας Παύλος: 2, 25.
Έ πιφάνης Μιχαήλ: 5, 76.
Σικελιανος Ά .: 3, 36.
Ζήλος Δημ.: 6, 83. Σοφοκλής: 4, 63.

'Ηρόδοτος: 10, 146. Χρηστομάνος Κ.: 9, 141.

Beaumarchais: 2, 31. Shelley: 7, 109.


ΕΠΙΜΕΤΡΟ

ΑΝΘΟΛΟΓΙΟ ΚΡΙΣΕΩΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ

I
(('Ένας όμιλός νέων ποιητών, από τούς οποίους δέν λείπει τάλαντον,
αναγγέλλει την έκδοσιν μηνιαίου περιοδικού υπό τον τίτλον " Η γ η σ ώ ” .
Ή '"ΙΊγησώ” θά περιλαμβάνη —καί τούτο εΐνε τό χαρακτηριστικόν—
μόνον στίχους. Μεταξύ των έκδοτων τού περιοδικού σημειώνομεν τον
κ. Ν. Χαντζάραν, τον κ. Βάρναλην, έχοντα εις τό ένεργητικόν του
μίαν συλλογήν στίχων, καί τον εύελπιν υιόν τού κ. Παλαμά».
Ά κρόπολις, 17 Ά πρ. 1907

Π
«Έλάβομεν τήν αγγελίαν τής '"Η γησώ ς” —ενός νέου περιοδικού
μ.ηνιαίου, τό όποιον ιδρύουν δέκα νεαρώτατοι ποιηταί [...]. 'Η '"Η γησώ”
θά δημ.οσιεύη ποιήματα καί θά γράφεται κυρίως άπό νέους [...].
Οί νεαροί ποιηταί καί εις τά πεζά των ακόμη γράφουν τήν γλώσσαν
τής ποιήσεως, τήν δημοτικήν. Βεβαίως θά τούς είπουν μαλλιαρούς καί
μάλιστα αφού μεταξύ τών ιδρυτών εΐνε καί ό υιός τού κ. Ηαλαμά.
Ά λ λ’ αυτό δέν σημαίνει τίποτε. Οί νεαροί ποιηταί θά τραβήξουν μέ θάρ­
ρος τον δρόμον των καί Οά στερευόσουν τήν μηνιαίαν αυτήν άνθολογίαν,
ή οποία Οά εΐνε πολύ ενδιαφέρουσα. ’Ήδη οί περισσότεροι άπό τούς ίδρυ-
τάς έχουν δημοσιεύσει εδώ κ’ εκεί ποιήμ.ατα άξια προσοχής. Εις τήν
'"Η γησώ” των θά δημ.οσιεύσουν ακόμη καλύτερα. Θά εΐνε μία δροσιά
εις τήν φιλολογικήν μας Σαχάραν. Καί όσον άπλερον καί άν εΐνε τό
έργον τών νεαρών ποιητών —ό πρεσβύτερος έξ αύτών δέν εΐνε ακόμη
εικοσαετής— όσον άωρον καί πρόωρον πρέπει νά ύποστηριχθή. Εΐνε μία
ελπίς διά τό μέλλον».
Νάον "Αστυ, 18 Ά πρ. 1907

III
«Μερικά παιδιά άπό κείνα πού πρώτο φανήκανε στο Νονμα μέ στί­
χους τους, αποφασίσανε νά βγάλουνε δικό τους περιοδικό καί τόνομά-
σανέ καί 'Ιίγ η σ ώ . Στο περιοδικό αύτό [...] θά δημοσιεύονται μονάχα
στίχοι, διαλεχτοί βέβαια, γιατί διαλεχτά είναι καί τά παιδιά πού το
βγάζουν, ό Λέαντρος Παλαμας λ.χ., τά δυο παιδιά του Πρύτανη κ.
Πολίτη, 6 Λαπαθιώτης καί άλλοι, όλοι τους ένας κ’ ένας».
Ό Ν ουμας, άρ. 244, 22 Ά πρ. 1907, σ. 7

IV
«Μία φουσκοδενδριά, μία φουσκοδενδριά ταράζει τούς χυμ.ούς τής
Ελλάδος... από τούς ανάλατους ποιητάς λεγομένους καί σαλιαρίζοντας
πού φυτρώνουν τό Μάη, πώς έβγήκαν οί νέοι αύτοί πού έχουν την Τέ­
χνην ώς σκοπόν καί την νεότητα ώς μέσον; [...] Προχθές ένας φίλος
μ’ έπήγε στά γραφεία τής μικράς ΤΙγησώς. [...] ~Ησαν συναγμένοι ό­
λοι κι έκάθηντο γύρω στο γραφείο. "Ενας έδιάβαζεν ένα ποίημα πού
έστειλε κάποιος μεγαλώνυμος ποιητής προς δημοσίευσιν. Κοινές, τριμ­
μένες έννοιες. Ι ί’ ένας μικροί-μακροσκοπικός γίγας ύψωσε τό χέρι του
καί μ.5 ένα θυμό άγριο έφώναξε : — Δέν μ αρέσει! ’Εγώ γιά νά τον
δοκιμάσω είπα : — Μά εΐνε ποιητής αναγνωρισμένης άξίας. — Καί πώς
εΐνε; Έσώπασα. Εΐνε ή φουσκοδενδριά, είπα. Εΐνε ή νεότης πού υψώ­
νεται επιτέλους σύσσωμη, ωραία, άδικος κάποτε αλλά πάντοτε ζο)ν-
τανή καί λέει περήφανη στούς γέρους: Τόπον εις τούς νέους! [...]
Ή 'Ηγησώ είναι ανθοδέσμη λουλουδιών τής Ά νοίξεως. 'Ο θερισμός
θά έλθει μεστωμένος καί πλούσιος».
’Ακρίτας [— Ν. Καζαντζάκης], «Χρονογράφημα», Ά κρόπολις, 9 Μαίου 1907

V
«Είναι άξιον προσοχής τό ποιητικόν φυλλάδιον, ή ‘"Ιίγη σ ώ ” , τήν
οποίαν ήρχισαν νά έκδίδουν κάθε μήνα νεαροί ποιηταί. Είς τάς δεκαέξ
κομψοτυπωμένας σελίδας της πνέει ένα λεπτόν άρωμα ποιήσεως με όλας
τάς δυνατάς άποχρούσεις της —μελαγχολία πρόωρος εδώ, καϋμός έκεΐ,
λαχτάρα είς άλλην σελίδα, αισθηματική έκδήλωσις πάρα πέρα, ρεμβα-
σμ.οί, φιλοσοφία, ύμνοι στήν νεότητα καί τήν φύσιν.
Τό "ΠαρΟενικόν τραγούδι” τού Φιλύρα, οί ρεμβώδεις στίχοι του
Καλαμά, ή " ’Ά νοιξι” του Λέανδρου ΙΙαλαμά, καί του Κουμαριανοΰ οί
τιολύ γεροί είς έννοιας καί μορφήν στίχοι, καί τού Λαπαθιώτη οί άφε-
λεις, αληθινά παιδικοί, καί του Βάρναλη ή πολύ τεχνική καί σφιχτο-
δεμένη στιχουργία ικανοποιούν καί τον ά.παιτητικώτερον αναγνώστην.
'Γ6 εύχάριστον δέ είνε, ότι οί νεαροί ποιηταί δεν έμπνέονται από
ιδέας των άκρων προκειμένου περί γλιοσσικών τύπων. Είνε δημοτικι-
σταί, όπως οί Έπτανήσιοι, χωρίς δμως νά σπρο'ιξουν τά πράγματα μέ­
χρι τοΰ ετέρου άκρου της σχολαστικότητος, μέ την οποίαν οί Ψυχαρι-
σταί τείνουν νά περιορίσουν τον εύρύν κύκλον των καλώς έννοουμένων
δημοτικιστών».
'Ε στία, 13 Μαίου 1907

VI
«Μία άπό τάς μανίας, αί όποια». παρατηρούνται πολύ συχνά εις τον
παιδικόν κόσμον, είνε καί ή μανία της έκδόσεως εφημερίδων καί περιο­
δικών [...]. Είνε περιττόν νά σάς εϊπω, ότι περιοδικόν ίδρυόμενον από
παιδιά, γραφόμ,ενον άπό παιδιά καί άπευθυνόμενον προς ολον τον κό­
σμον, είνε αδύνατον νά εόδοκιμήση. 'Λπλούστατα, διότι είνε αδύνατον
νά γράφεται καλά, νά τυπώνεται καλά καί νάρέση εις τούς συνδρομη-
τάς του [...].
Καί όμως! κάθε κανών έχει καί την έξαίρεσίν του. ’Έλαβα προχθές
τό πρώτον φύλλον ενός περιοδικού, άπό μαΟητάς καί φοιτητάς, χθεσι­
νούς καί σημερινούς φίλους της "Διαπλάσεως” , τό όποιον είμπορεί, άν
οχι νά τούς δοξάση, άν οχι νά τούς πλουτίση, τουλάχιστον νά τούς τ ί­
μηση μέ τό παραπάνω. Καί νά ύποστηριχθή, καί νά σταθη, καί νά εύ-
δοκιμ.ήση. Διότι είνε ώραΐον, ωραία τυπωμένον καί προπάντων ωραία
γραμμένον [...].
'Η "'Η γησώ” λοιπόν, αποτελεί έξαίρεσίν τοΰ κανόνος. Καί δεν
ήμποροΰσε νά μην άποτελη, άφοΰ καί οί ίδρυταί της είνε παιδιά ολωσ­
διόλου εξαιρετικά: Οί δύο υιοί τοΰ κ. Ν. Πολίτη (ό Α κρίτας καί ό
Α ριστομένης ό Μ εσσηνίας, οί παλαιοί μ.ας φίλοι), ό Λέανδρος Ιί. Πα-
λαμάς (’Ά ρι?1), ό Ναπολέων Λ. Λαπαθιώτης (ΛΙΟήρ), ό Ρ ώ μος Φιλύ­
ρας (τό πρώην Κ ορινθιακόν Κ νμα) καί άλλοι. Οί νέοι αυτοί είνε διαλε­
κτοί [...]. Είχαν ήδη απόκτηση κάποιαν φήμ.ην μεταξύ τής νεολαίας καί
ή '"Η γησώ” των [...] έγινε δεκτή μέ αγάπην καί εδρεν αρκετούς συν-
δρομητάς, καί καθ’ όλα τά φαινόμενα θά ζήση καί Οά προκόψη [...].
Την συνιστώ έγκαρδίως εις όλους τούς φίλους τής ποιήσεως καί εις
όλους τούς ύποστηρικτάς των νέων λογιών, οί οποίοι είνε ή ελπίς τοΰ
μέλλοντος».
Γρ. Ξενόπουλος, «Τά περιοδικάκια», Ή Δ ιάπλασις
τω ν Π αίδων, τ. 14, άρ. 25, 19 Μαίου 1907, σ. 195-190
«Γράφοντας ή "Ε σ τία ” τΙς προάλλες για την "'Η γησώ” μας άπο-
κάλυψε πώς ή γλώσσα της δέν είναι ή καθάρια δημοτική (Ψυχαρική
τή λέει ή άφεντιά της), άλλ’ ή "δημοτική των Έπτανησίων” .
"Δημοτική των Έπτανησίων” άμα λέμε σήμερα, εννοούμε τή γλώσσα
τοΰ Πολυλα, του Ιίαλοσγούρου καί του Κονεμένου, τή μιχτή πάνου κά-
του, καί σέ τέτια γλώσσα δέν είναι γραμμένη ή '"Η γησώ” .
Κουτουροϋ λοιπό μιλάει καί τώρα, καθώς πάντα, ή ‘"Εστία” καί
ή γνώμη της σέ τέτια ζητήματα δέν μπορεί νάχει τήν παραμικρότερη
σημασία. Λέει για νά φαίνεται πώς λέει, χωρίς νά τά καταφέρνει ποτέ
νά λέει τίποτα.
’Εμείς μια συνβουλή φιλική θά δώσουμε στον κ. Κΰρο, νά κεντρίσει
λίγο τούς συντάχτες του νά τοΰ ζωντανέψουνε τό φύλλο πού τοΰ το
κατάντησαν αληθινό νεκροταφείο, καί νάφίσουν τις φιλολογικές συζή­
τησες καταμέρος».
Ό Νουμάς, άρ. 2λ8, 20 Μάη 1907, σ. 8

VIII
«Χάρις εις τήν καλωσύνην ενός των συνεργατών τοΰ νέου ποιητικού
περιοδικού τοΰ έκδοθέντος ύπό τον τίτλον '"Η γησώ” ένετρύφησα καί
έγώ έπί όλίγας ευτυχείς στιγμάς ήδονικώς εντός τοΰ άνθώνος των νεα­
ρών ποιητών. Καί ή ήδονή τήν οποίαν ήσθάνθην ήτο άνιυτέρα καί γλυ-
κυτέρα πάσης άλλης, διότι τήν ένίσχυε καί τήν έτόνου τό αίσθημα τό
μύχιον καί τό κρύφιον, ότι ύπό τούς άπλοΰς καί απέριττους στίχους τοΰ
σεμνοΰ τής θείας Μούσης ονόματος, έκρύπτοντο ίσως οί νέοι Τυρταΐοι
καί Λίσχύλοι καί Σολωμοί, οί οποίοι μία ημέραν θά έψαλλον τά κλέη
καί τήν δόξαν τής Ελλάδος τοΰ μέλλοντος ώς έφαντάσθημεν αυτήν όλοι
καί έποθήσαμεν! [...].
Πρέπει όμως νά τό ομολογήσω ότι ευθύς έξ αρχής διετέθην πρός
τινας τουλάχιστον όχι καί τόσον φιλοφρόνως, διότι μ,ετά φρίκης είδον
παιδιά, κάλυκας ρόδων, μόλις τώρα διανοίγοντας τά ευώδη πέταλά των
εις τό φώς τοΰ εαρινού τής νεότητός των ήλιου, νά προσανατολισθοΰν
καί νά αγαπήσουν τήν μαλλιαρήν διάλεκτον, ενώ ένώπιόν των θάλλει
καταπράσινος καί χλοερά καί εύούδης ή Δημοτική άν όχι ή Καθαρεύουσα !
Τό σφάλμα δέν είναι καθ’ ολοκληρίαν ίδικόν των. Διότι ώς έ'μαθον,
μάλλον προήλθεν έξ έπιδράσεως διά τής αναστροφής καί συνομιλίας
τινών έκ των νεαρών ποιητών μετά των εδώ αντιπροσώπων και πρα­
κτόρων του |’...] κ. Ψ’υχάρη καί του διαβόητου μεταφραστοΰ του Ευαγ­
γελίου κ. ΙΙάλλη. Και επειδή κατά, τον Απόστολον Παύλον "συνανα-
στροφαί κακαί φθείρουσιν ήθη χρηστά” , έφθειραν άτυχώς καί την γλώσ­
σαν τών συμ.παθών αυτών έφηβων, οί όποιοι βεβαίως έξ άλλων εύγενών
συναισθημάτων ώρμήθησαν ουδέ δόξαν γλωσσικού 'Ηροστράτου έζήλω-
σαν, όταν προέβησαν εις την εκδοσιν τών προϊόντων τής παιδικής φαν­
τασίας των.
Διά τοΰτο καί παρέρχομαι τον πρόλογόν το>ν άνευ σχολίων καί ρίπτω
βλέμμα πλάνον καί ταχύ προς τούς στίχους οί όποιοι μέ τήν παιδικήν
των χάριν άλλα καί μέ τά πτερυγίσματα ωρίμου φαντασίας δεικνύουν
ότι μ.ίαν ημέραν, άν όχι όλοι, τίνές όμως έξ αυτών τών νεαρών ποιητών
Οά δυνηθοΰν ν’ άνέλθουν τάς απόκρημνους καί δυσβάτους του Έλικώνος
κορυφάς καί νά πιουν από τό κρυσταλλώδες τής αθανασίας ύδωρ! Καί
άπό αυτούς δέν δύναμαι νά μή ονομάσω δύο, τον μικρόν τό δέμας, αλλά
μαχητήν δεινόν καί έρωμένον τής Ποιήσεως περιπαθή, τον Λέανδρον
Παλαμαν, μ.ονάκριβον υιόν ποιητου, προς τον όποιον αισθάνομαι μίαν
άκατανίκητον συμπάθειαν, χωρίς νά δυνηθώ ποτέ ν’ άναγνώσω περισσό­
τερους τών εΐκοσι στίχων του, καί τον νεαρόν Ναπ. Λαπαθιούτην [...].
"Οσοι θ’ άναγνώσουν τήν "'Η γησώ” ή όσοι τήν άνέγνωσαν βεβαίως
θά ¿σταμάτησαν προ τών ωραίων καί λαξευτών στίχων τών δύο αύτών
νεαρών ποιητών καί άθελα —άς τό είπω μαλλιαριστί— Οά ¿ψιθύρισαν:
νά δύο ποιηταί τού μέλλοντος. 'Ως επίσης όταν άνέγνωσαν τοΰ Λόεγγριν
τίς... "θύμησες” ή τοΰ Σίεγκφριδ " τ ’ άνατριχιάσματα” ή τά "νούφαρα”
τοΰ Ρώμου Φιλύρα μέ άνωρθωμένας τάς τρίχας καί φρικιώντες Οά έφού-
ναξαν: "Νά άξιοι οπαδοί τοΰ Ψυχάρη καί τοΰ Πάλλη! ! ” ».
'Ο Ζέφυρος, «'Η γησώ », ’ Ε σπερινή, 22 Μαίου 1907

IX
«Αύτά τά παιδιά τής " ' ΓΤγησώς” κατάφεραν τό θάμ.α νά. κάνουν
"πανσόφους τούς άλιεΐς” , γιατί νά πού κι ό κ. Ζέφυρος καταπιάστηκε
νά. γράψει φιλολογικό (! ! ) άρθρο γιά τήν "'Ηγησό)” στήν "Εσπερινή”
τής Τρίτης καί νά μάς πει τόσα σοφά πράματα καί θάματα γιά τήν...
Τέχνη καί γιά τή Γλώσσα!
’Αξίζει νά. ξεσηκώσουμε ένα κομμάτι άπό τό άρθρο του, τή φοβερή
δηλ. παράγραφο πού ό κ. Ζέφυρος μιλάει γιά τή γλώσσα. Καμ,αρώστε
τον |... |. "Εχει δίκιο ό κ. Ζέφυρος. Μόνο όταν οί συμπαθείς έφηβοι
συναστρέφουνται μαζί του δέ φθείρουν τά χρηστά τους ήθη. Αύτδ το
υπογράφουμε καί μέ τά δυό μας χέρια.
Ό κ. Ζέφυρος μας βεβαιώνει ακόμα πώς γιά. τον Κωστή Παλαμά
αίστάνεται "άκατανίκητον συμπάθειαν χωρίς νά. δυνηθεΐ τιοτέ νάναγνοή­
σει περισσότερους των εΐκοσι στίχων του” . Φανταστήτε, νά. μπορούσε
νά διαβάσει τον Παλαμ,ά κι ό κ. Ζέφυρος!».
Ό Νουμας, άρ. 249, 27 Μάη 1907, σ. 8

«Έξεδόθη καί τό δεύτερον τεύχος τού μηνιαίου περιοδικού τω ν νε­


αρών ποιητών, κομψοτυπωμένον καί επιμελήμένον, μέ ωραία ποιήμα­
τα τών Λόεγγριν, Καρβούνη, Χατζάρα, Φιλύρα, Παλαμά (υίοΰ), Λα-
παθιώτη κτλ.
Α λλά μεταξύ τών νεαρών ποιητών, είς αύτό τό φύλλον, βλέπομεν
καί μερικούς γηραιότερους. Πώς κατώρθωσαν νά εισχωρήσουν είς τον
ποιητικόν παράδεισον ο'ι αμαρτωλοί αύτοί; ’ Ολίγον ακόμη, καί ή ' ' Ή ­
γησώ” θά καταντήση νά δημοσιεύη ποιήματα τού Παλαμά πατρός καί
τού κ. ΙΙροβελεγγίου. ’Λλλ’ όχι- ή " Ή γησώ ” πρέπει νά μείνη όπως
έφάνη έξ αρχής. Διαφορετικά χάνει τό θέλγητρόν της. Καί τό Οέ'λγη-
τρόν της ακριβώς είνε ή εφηβική δροσερότης τής ποιητικής συναυ­
λίας της. Μέσα είς τήν συναυλίαν αυτήν βραχναί καί τραχεΐαι φωναί
κάμνουν παραφωνίαν. "Ας λείψουν λοιπόν!».
Νέον 'Ά ντυ, 4 Μουν. 1907

XI

«Προχτές [...] είδα τήν Ή γησώ, τό περιοδικό σας. Χάρηκα πολύ


πού διάβασα τον πρόλογό του· σύντομος, λεπτός, μετρημένος. Μπράβο,
είπα- νά καί νεολαία πού έ'παψε νά καυχιέται. Διάβασα καί τά ονόματα-
είδα παιδιά άγαπημένα —βλαστάρια άπ’ ακριβές μου καί σημαντικές
ρίζες. Διάβασα καί τά ποιήματα σας· ά, δέ Οά σάς μιλήσω διόλου γιά
τά ποιήματα. ’Όχι πώς δέ θέλω νά σάς παινέψω ή νά σάς κατηγορήσω
[...]. ’Αλλά γιατί δέ συνειθίζω νά γράφω κριτική [...].
’Ά λλως τε γιά κείνο πού θέλω νά σάς μιλήσω τώρα δέν είναι τά ποιή­
ματα, ούτε ό πρόλογος, ούτε ό σκοπός σας. Αυτά θά τά. δείξη τό μέλλον.
’Εμένα ρ.οΰ χτύπησε ό τίτλος [...]. Ό τίτλος σ’ ένα περιοδικό έχει

ηο
νά κάμη πολύ. Καί μάλιστα δταν, όπως το δικό σας, είναι συντροφικό [...].
Είναι ό χαρακτήρας, ό πνευματικός χαρακτήρας, χτυπητός, όλης τής
συντροφιάς. Καί για τοϋτο μου γέννησε δυσάρεστες σκέψεις- δηλαδή
μαύρες καί άραχνες. Τα δροσόβολα παιδιά, πού ξέρω καί πού φαντά­
ζομαι, μ.οΰ φανήκατε για μιας γερόντοι μέ ματογυάλια |... |. Καί τό πε­
ριοδικό σας, περιοδικό σοφών [...].
Σκλάβοι λοιπόν ν' εσείς στην πρόληψη καί στην παράδοση! Δούλοι
λοιπόν ν' εσείς στα λαμπερά περασμένα! [...]. Για σας, παιδιά του Πο-
λίτη, του κάκου σωριάζεται τό θαυμαστό έργο τού πατέρα σας. Γιά
σένα, Λέαντρε, άδικα χρυσολαλεί μύθους καί Ορύλλους τό στόμα τής
μάννας σου [...]. ΤίγησούΙ γιατί Ή γη σώ ; Τί σχέση έχετ’ εσείς παιδιά,
μέ την προαιώνια νεκρή τού Διπύλου ή εκείνη μέ σας; [...]. Πίσω άπό
καταχνιά, σκοταδερές ψηλώνουν οί όχτες τής ζωής της. Κ’ εσάς ή ζωή
πετιέται όλο πράσινη [...]. Τί τής ζηλέψατε; Τον ύπνο της τό βαρύ, τή
μαρμαρένια κορμοστασιά ή τήν ισόθεη γαλήνη της; Καί ταιριάζει σ’ έσά.ς
νά ζηλέψετε τέτοια Οεάμ.ατα; Γαλήνη σάς πρέπει ή πόλεμος; νέκρα ή
ζωή; ύπνος ή ξύπνος; περασμένα ή τωρινά;
Κακότυχα παιδιά, σάς κ λα ίω ! Κλαίω ν' εσάς, κλαίω ν' εμάς, κλαίω
τή φυλή ρ.ας, τή βαρυόμ.οιρη. Φωτιά θανατολάτρα καίει τις φλέβες της.
'Ως καί τά έμβρυα ψελλίζουν αρχαϊκά. Δέν αναπνέουμε, δέ βλέπουμε, δέ
στρατίζουμ.ε. Μά γιά σάς, παιδιά, είναι καιρός ακόμη. Μή μάς άκολου-
Οάτε" γυρίστε π ίσ ω ! [...]. Καί προσπαθήστε νά μάς έκδικήσετε. Σπά­
στε, σπάστε τις προγονικές αλυσίδες, τις άτιμες! Χαρήτ’ έλεύθερα τή
ζηλευτή ζωή σας. Μικρή —φτωχή μά είναι ζωή σας— δική σας ζωή
καί φτάνει. Λατρέψτε τά τωρινά γιά νά φτάσετε τά περασμένα».
’Λ. Καρκαβίτσας, «Στά παιδιά της '"ΙΙγησώς”»,
Ό Νονμας, άρ. 252, 17 τοϋ Θεριστή 1907, σ. 1

XII

«Νεαρώτατος ποιητής —έκ των έκδοτων μάλιστα τής "Ή γησοΰς”—


ό κ. Φώτος Ν. Πολίτης, υιός τού κ. Πρυτάνεως, παραθερίζουν είς τάς
Σπέτσας, έσωσε κατ’ αύτάς ένα μικρόν Ά γχιαλίτην, ό όποιος θά έπνί-
γετο [...]. Ό πρύτα.νις κ. Πολίτης, μ,αθών τό ανδραγάθημα, μέ δικαίαν
πατρικήν υπερηφάνειαν, έγραψεν έξ ’Αθηνών προς τον νεαρόν ποιητήν:
"Τό καλλίτερόν σου ποίημα έως τώρα, είναι αυτό πού έκαμες είς τάς
y πέτσας
/ 55 )).
iVeoi> νΤστυ, 28 Ίουν. 1907
ΧΠ1

«Μέ χαρά μας μεγάλη βλέπουμε πώς ή καλή μας "'Η γησώ” φύλ­
λο μέ φύλλο προοδεύει καταπληχτικά. Ε ξόν άπό τά έξοχα ποιήματα
του Πορφύρα καί του Παπαντωνίου πού στολίζουν τό τελευταίο φύλ­
λο, καί τάλλα ποιήματα του Λόεγγριν, του Σίγγφριδ, του Καμπάνη,
του Βάρναλη καί των άλλωνώνε συνεργατών της είναι πολύ καλά. Τά
συχαρήκια μας στούς φίλους έκδοτες της».
'Ο Νουμας, άρ. 260, 0 Σεπτ. 1907, σ. 8

XIV
«Μεταξύ των πρεσβυτέρων επικρατεί συνήθως ό μισονεΐσμός. Οί
περισσότεροι άνθρωποι, άμα ύπερβοϋν κάποιον οριον ηλικίας, σκληρύ-
νονται καί άποκρυσταλλοΰνται. Έστραμμένοι επιμόνους προς τό παρελ­
θόν [...] άρνοΰνται, θά έλεγε κανείς, παν δ,τι ομοιάζει μέ νεότητα καί
μ’ ελπίδα [...]. Ό μισονεΐσμός μεταξύ των λογίων επικρατεί ΐσως σφο­
δρότερος. Οί πρεσβύτεροι κατ’ ούδένα τρόπον ανέχονται καί αναγνωρί­
ζουν τούς νεωτέρους, καί μάλιστα τούς νεωτάτους [...].
Σήμερον θά ομιλήσω περί των νέων ποιητών [...]. ’Έχω ύπ’ οψει μου
τά επτά μηνιαία τεύχη του περιοδικού "'Η γησώ” , τό όποιον δημοσιεύει
αποκλειστικό)ς νέα ποιήματα, ίδρυμένον προς τούτο άπό τό άνθος των
νεωτάτων ποιητών [...]. Τί ωραία πού έμπνέονται καί συνθέτουν οί π ε­
ρισσότεροι! [...]. Ό Οέλο)ν νά κρίνη μέ αλήθειαν καί δικαιοσύνην, δεν
πρέπει νά λάβη χωριστά ένα-ένα ποιητήν, αλλά τό σύνολον, τήν ομάδα
ολόκληρον. Καί νά τήν συγκρίνη προς τήν ομάδα τών παλαιότερων, όταν
ήσαν καί αυτοί νέοι... ΙΙοία καταπληκτική διαφορά! Πόσον ή νέα γενεά
φαίνεται πνευματικώς εΰρωστοτέρα, τελειοτέρα! [... |.
Βεβαίως καί ή παλαιά ιδανική '"Η γησώ” τών Παλαμάδων καί
Δροσίνιδων θ’ άπετέλει μεγάλην πρόοδον διά τήν εποχήν της. Οί στίχοι
της θά ήσαν κάτι νέον άπέναντι τών στίχων ά.λλης "Ή γησοΰς” πρε­
σβυτέρας, τήν οποίαν θά συνέτασσον νεαροί οί Σοΰτσοι, οί Καρασούτσοι
καί οί Παράσχοι. Ά λ λ ’ οσον, εις τήν έξέλιξιν, υπερέχουν αύτών ό Γία-
λαμ,ας, ό Δροσίνης, ό ΓΙολέμης κτλ. ά.λλο τόσον, καί ακόμη περισσότε­
ρον, υπερέχουν καί αύτών οί σημερινοί έκδόται τής '"Ηγησοΰς” . Διά
τούτο μάλιστα είμ.πορει κανείς νά έλπίζη, οτι άπό τον όμιλόν των θά-
νατείλη μίαν ημέραν έ'νας μεγάλος ποιητής, ό όποιος Οά είνε μεγαλή-
τερος καί άπό τον 1ίαλαμά. Διά τούς περισσοτέρους αύτός εινε σήμερον
ό διδάσκαλος. Ά λ λ ’ είναι νόμος της Προόδου οί μαθηταί νά υπερβαίνουν
τούς διδασκάλους των, όταν μεγαλητέρα έποχή διαδέχεται μικροτέραν».
Γρ. Ξενόπουλος, «Οί νέοι ποιηταί», Νέα Ζωή (Αλεξάνδρειάς),
ετ. Δ', άρ. 38, Νοέμ. 1907, σσ. 677-679

XV

«Την άνοιξη του 1907, πού... κελαηδούσανε τά πουλιά κι άνθοβο-


λούσανε οί λεμονιές κι οί ακακίες, παραβιάσαμε τήν... πύλη τής άΟανα-
σίας. Δέκα άγνωστοι στο κοινό καί... συναμεταξύ μας νεαροί φοιτητές,
παραστρατισμένοι από τις "σοβαρές” μας σπουδές στις πλαγιές του
Έλικώνα, αποφασίσαμε νά βγάλουμε ένα περιοδικό, οπού Οά δημοσιεύα­
με τούς στίχους μας — μονάχα στίχους. ’Έ τσι τό περιοδικό μας θά άρ­
χιζε με μιάν πρωτοτυπία. Κι αυτό μάς κολάκευε· άν καί ό καθένας άπό
μας ήτανε ή... ενσάρκωση τής πριοτοτυπίας— δ,τι πιο καινούριο καί
σημαντικό άντίκρυζε τελευταία ό ήλιος υπό τον ουρανό του!
Στά καλά καθούμενα πιστεύαμε, πώς άπό μάς θά άρχιζε ή νέα έποχή
γιά τήν ανθρωπότητα· άπό μας Οά άρχιζε ή... Ιστορ ία!».
Κ. Βάρναλης, «Φιλολογικά Απομνημονεύματα»,
’Α νεξάρτητος, 19 Μαρτίου 1935
[καί αύτοτελως: ’Αθήνα 1981, σ. 8'»]

XVI

« Ί Ι 'Η γησώ ήταν περιοδικό αποκλειστικά ποιητικό. Κι αύτό ήταν


ακριβώς ή ιδιορρυθμία του. Κι έξακολουθοΰσε νά βγαίνει κανονικά, ώς
τό καλοκαίρι.
'Όταν όμ<υς έφθασε τό καλοκαίρι κι οί περισσότεροί μ.ας σκόρπισαν
σ’ εξοχές καί παραθερισμούς, μείναμε ελάχιστοι στήν ’Αθήνα γιά τήν
επιμέλεια τής έκδόσεώς του [...]. Θυμάμαι μιά τελευταία μας, όλιγομε-
λέστατη, συγκέντρωση στόν εξώστη του "Μ έτς” στο Ζάππειο —ό Καρ-
βούνης, ό Βάρναλης, έγώ, καί κάποιος άλλος — πού μ' εκείνην έκλεισε,
άν καλοθυμάμαι, κι ή ζωή τοΰ περιοδικού. Δέν βγήκαν παρά δέκα φύλλα,
κι ή διακοπή τής έκδόσεώς δέν οφείλεται σέ οικονομικές δυσκολίες [...]
αλλά σ’ ένα είδος τεμπελιάς καί βαρεμάρας, πού μάς πήρε δλους μετά
τό θερινό μας σκόρπισμα. Κι έτσι σταμάτησε τό νεανικό εκείνο έπιχεί-
ρημά μας, πού ή πραγματική του σημασία κι ή συμβολή του στή φιλο­
λογική μας κίνηση φάνηκαν πολύ αργότερα».
Ν. Λ. Λαπαθιώτης, « Ή ζωή μου», Μ πουκέτο,
άρ. 857, 1 Αύγ. 1940, σ. 15
[καί αύτοτελως: ’Αθήνα 1986, σ. 89]

XVII

«Σκαλίζοντας τά χαρτιά μου βρήκα ενα μικρό φάκελλο μ5 αποκόμματα


παλιών εφημερίδων. Χρονολογία: ’Απρίλης του 1907. Έδώ καί σαράντα
περίπου χρόνια. Σχεδόν δύο γενεές. Μου φάνηκε περίεργο καί κοίταξα
νά ίδώ, γιατί τά εΐχα φυλαγμένα. ’ II σαν σημειώματα πού άναγγέλνανε
— τό τε — την προσεχή έκδοση ενός περιοδικού "νέων” . Πώς λεγότανε
το περιοδικό καί ποιοι ήσαν αυτοί οί "νέοι” ; Διαβάστε: "Έλάβομεν την
αγγελίαν τής "Η γησώς’ [...] ενός νέου περιοδικού μηνιαίου, τό όποιον
ιδρύουν δέκα νεαρώτατοι νιοιηταί [...]” .
Αυτοί οΐ δεκαεξαετεΐς καί εικοσαετείς νεανίαι είνε σήμερα ή γέροι
εξηντάρηδες ή από καιρό ταξιδεμένοι στον άλλο κόσμο (Ρώμος Φιλύ­
ρας, Φώτος Πολίτης, Ν. Λαπαθιώτης). Κι’ όμως άποδειχτήκανε πολλοί
άπ’ αύτούς "άξιοι των ελπίδων” ... Νομίζω πώς ενα μάθημα βγαίνει
άπ’ αυτό τό περιστατικό. Νά είμαστε επιεικείς στούς νέους κι αύστηροί
στούς μεγάλους. Αυτό εινε δικαιοσύνη».
Κ. Βάρναλης, «Ιίερασμένα μεγαλεία», Πρωία:,
20 Ίουλ. 1944

XVIII

«Ξεχωριστή θέση, άνάμεσα στά βραχύβια λογοτεχνικά περιοδικά,


κατέχει αναμφισβήτητα ή '"Η γησώ” , μέ εντελώς ιδιόμορφα στοιχεία
ταυτότητας [...].
'Η υλη τού περιοδικού στάθηκε αποκλειστικά ποιητική. Ούτε σχό­
λια, ούτε βιβλιοκριτικές, ούτε κάν δυο λόγια για τούς συνεργάτες |...].
Μέ την ‘ "Η γησώ” εκφράζεται μια μερίδα τής πρώτης μεταπαλα-
μικής γενιάς καί πρωτοεμφανίζονται ονόματα πού θά διακριθούν όχι
μόνο στην ποίηση, αλλά καί σέ άλλους τομείς τής πνευματικής μας
ζωής [...].
‘Η '"Η γησώ” στάθηκε ενα τολμηρό γιά την εποχή της βήμα [...]
άποτόλμησε [...] νά άγνοήσει την έπικαιρότητα, τά σχόλια, τις κρίσεις
καί νά φιλοδοξήσει μιά, σύντομη έστω, ζωή μέ ποιητικές αποκλειστι­
κά συνεργασίες».
Δ. Δασκαλόπουλος, «Το περιοδικό " Ή γη σ ώ ” (1907-1908)»,
Δ ιαβάζω, τχ. 20, Μάιος 1979, σσ. 26-27.
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ι . ’Λκρόπολις, 17 Ά π ρ . 1907.
2. Νέον "Λστο, 18 ’Λπρ. 1907.
3 / 0 Ν ονμας, άρ. 244, 22 Ά πρ. 1907, σ. 7.
4 · Ακρίτας [ = Ν. Καζαντζάκης], «Χρονογράφημα», Ά κοόπολις, 9
Μαΐου 1907.
5 · ’Ε στία, 13 Μαΐου 1907.
6 . Ό Ν ου μ α ς, άρ. 247, 13 Μάη 1907, σ. 0 .
7 · Γρ· Ξενόπουλος, «Τά περιοδικάκια», Ή Δ ιάπλασις των Παίδων,
τ. 14, άρ. 25, 19 Μαΐου 1907, σ. 195-196.
8 . Ό Νονμας, άρ. 248, 20 Μάη 1907, σ. 8 .
9 . Ό Νονμας, άρ. 249, 27 Μάη 1907, σ. 8 .
ΙΟ. Ό Ζέφυρος, «Ή γησώ », Ε σπερινή, 22 Μαΐου 1907.
ι ι . Νέον "Αστυ, 4 Ίουν. 1907.
1 2 . Ά . Καρκαβίτσας, «Στα παιδιά τής " Ή γησώς” », ’ Ο Νονμας, άρ.
252, 17 τοΰ Θεριστή 1907, σ. 1.
ι3 . Νέον "Λστν, 28 Ίουν. 1907.
ιη . Ό Νονμας, άρ. 260, 9 Σεπτ. 1907, σ. 8 .
1 5 . Γρ. Ξενόπουλος, «Οί νέοι ποιηταί», Νέα Ζωή (Αλεξάνδρειάς), έτ.
Δ', άρ. 38, Νοέμ. 1907, σσ. 677-679.
ι 6 . Κ. Βάρναλης, Φ ιλολογικά Α πομνημονεύματα, έπιμ. Κ. Γ. Παπα-
γεωργίου, Αθήνα, Κέδρος, 31981, σ. 84.
1 7 · Ν. Α. ΛαπαΟιώτης, Ί Ι ζω ή μου, έπιμ. Γ. Παπακώστας, Αθήνα,
« σ τιγ μ ή ν , 1986, σ. 8 6 .
ι 8 . Κ. Βάρναλης, «Περασμένα μεγαλεία», Π ροηα, 20 Ίουλ. 1944.
ι 9 · Γ. Βαλέτας, Ε π ίτο μ η ’Ιστορία τής Νεοελληνικής Λ ογοτεχνίας,
Α θήνα 1966, σ. 138.
2 0 . Δ. Δασκαλόπουλος, «Τό περιοδικό “ ΊΙγησώ ” (1907-1908)». Δια­
βάζω, τχ. 20, Μάιος 1979, σσ. 26-27.
2 ΐ . Λ. Ν. Χριστοφίδης, Ό Φιλολ.ογικδς Π εριοδικός Τύπος (1890-
1919), Α θήνα 19832, σ. 16.
2 2 . II. Μουλλάς, Ό λόγος τής απουσίας. Δ οκίμιο γ ια την επ ιστολο­
γραφ ία μ ε σαράντα ανέκδοτα γρ ά μ μ α τα τον Φώτου Π ολίτη
(1908-1910), Αθήνα, ΜΙΕΤ, 1992, σσ. 269-272.
ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ
Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ

ΤΙΤΛΟΣ ΓΙΟΙΙΙΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ


ΥΠΟΤΙΤΛΟΣ Μηνιάτικη
ΕΚΔΟΤΕΣ Λίνος Καρζής, Κλέων Παράσχος, Κώστας Τουρνά-
κης, "Γλας (άπό τον άρ. 2)
ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ ’Άμμων Φέρης (άρ. 2), Στέλιος Φέρης (άπό τον
άρ. 3-4)
ΤΟΠΟΣ Αθήνα
ΤΥΠΟΓΡΑΦΕΙΟ Δέν άναφέρεται
ΔΙΑΡΚΕΙΑ Σεπτ. 1913 - Μάρτης 1914
ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ 2 1 x 1 6 έκ., μονόστηλο
ΜΕΓΕΘΟΣ Χρονιά Α ': άρ. 1 (Σεπτ. 1913) - άρ. 6-7 (Φλεβ.-
Μάρτης 1914), σσ. 1-80 (τά. τχ. 3-4, 6-7 διπλά.)
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΤΗΤΑ Μηνιαίο
ΤΙΜΗ ΤΕΥΧΟΥΣ 30 λεπτά
ΣΥΝΔΡΟΜΗ Ε τήσια: 3 δρ. ή 5 φρ. (γιά, τό εξωτερικό)
ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΕΣ Λάκη Παπαστάθη
Έ ξ ι χρόνια αργότερα, ακολουθώντας τό παράδειγμα της 'Η γησώς
ώς προς τό περιεχόμενο, κυκλοφορεί ή Π οιητική "Έ κδοση, δημοσιεύον­
τας και αύτή αποκλειστικά ποίηση1.
Στον χώρο των περιοδικών εκδόσεων έχουν κυκλοφορήσει, μεταξύ
άλλων, ‘Ο Κ αλλιτέχνης (1910-1914) του Γ. Βώκου, μ.έ συνεργασίες νέων
ποιητών όπως τών Πορφύρα, Φιλύρα, Κ. Δελακοβία, Λ. Παλαμα καί
Λ. Κουκούλα, ή 5Ανεμώνη (1910), «μηνιαία φιλολογική έκδοση» τοΰ’Ιού-
λιου Νάρκισσου (ψευδ. του Γ. Μηλιάδη), μέ ποιητικές συνεργασίες τών
Σπ. Μελά, Καμπάνη, Λαπαθιώτη, Β. Ζήνιονος, Καρβούνη κ.ά., ή 'Ελλάς
(1907-1924) τοΰ Σπ. Ποταμιάνου, μέ συνεργασίες τών Κ. Ούράνη, Λα-
παθιώτη, Καρβούνη, ή Α λκή (1912), «μηνιαία φιλολογική εκδοσις» τοΰ
Τάκη Γιολδάση, μέ συνεργασίες τών Λ. Παλαμα, Δελακοβία, Ί Ι. Βου-
τιερίδη, Β. Ζήνωνος, Λαπαθιώτη, καί ή ’ Ορμή (1913), «μηνιαία εικονο­
γραφημένη έ'κδοσις» τών Βάρδα Σκληρού - Ά . Κωνσταντόπουλου, μέ συ­
νεργασίες τών Μ. Μαγκάκη, Δελακοβία, Γιοφύλλη, Λαπαθιώτη, Ά μ -
μωνος Φέρη, Λ. Ιίαρζή, Τ. Παπατσώνη κ.ά.
‘Ορισμένοι άπ’ αυτούς πού άναφέραμε θά συμπεριληφθοΰν στις δύο
’Ανθολογίες νέων ποιητών τών Τέλλου ’Ά γρα καί Φ. Γιοφύλλη2*, αντι­
προσωπεύοντας τή χρονολογική συνέχεια τής νέας « ’Αθηναϊκής» σχολής
καί διεκδικώντας «τό μέλλον καί τήν ιερή δάφνη», μέ αισθητικό κριτή-

1. Προηγείται χρονικά, ώς περιοδικό σχεδόν «αποκλειστικά ποιητικής ύλης, ό


Π οιητικός ’Ανθών (Ζάκυνθος, 1886-1887) του Ί ω . Τσακασιάνου, μέ συνεργασίες τών
Βαλαωρίτη, Δροσίνη, Όρφανίδη, Πολέμη, Σολιομοΰ κ.ά. Τό περιοδικό παρουσίασε
στίς 31 Μαΐου 1988, ή Κατερίνα Κωστίου στό Φιλολογικό Σεμινάριο πού όργά-
νωσε, ύπό τήν έποπτεία του Γ. II. Σαββίδη, τό Μορφωτικό Ίδρυμα τής ’Εθνικής
Τράπεζας. Βλ. καί Δημ. Μάργαρης, Τα π αλιά περιοδικά, ’Αθήνα [1954], σσ.
188 192.
2. Στόν τόμο ΟΙ Νέοι· ’Ε κλογή από τό έργο τώ ν νέων ’Ελλήνων ποιητώ ν
1910-1920, έπιμ. Τέλλου ’Άγρα, ’Αθήνα 1922, περιλαμβάνονται (μεταξύ ΤΟ ποιη­
τών) οί Γιοφύλλης, Καρβούνης, Κουκούλας, Λαπαθιώτης, Μαγκάκης, Ούράνης, Λ.
Ιίαλαμας, Παπατσώνης, Φιλύρας. Στην ’Α νθολογία τώ ν νέων ποιητώ ν μας (1900-
1920), έκδ. τοΰ περιοδ. Π ολιτισμός [τοΰ Φ. Γιοφύλλη], ’Αθήνα χ. χρ., περιλαμ­
βάνονται (μεταξύ 50 ποιητών) οί Βουτιερίδης, Γιοφύλλης, Καμπάνης, Καρβούνης,
Κουκούλας, Λαπαθιώτης, Μαγκάκης, Μελας, Ούράνης, Λ. Ιίαλαμας, ΙΙαπατσώνης,
Φιλύρας.
ριο τής Ποίησης το «φιλολογικό κριτήριο τής μορφής» (καί οχι το
«ιδεολογικό τής ουσίας»)3.
Στον χώρο των αυτοτελών έκδόσεων έχουν δημοσιευθεΐ δύο ποιητικές
συλλογές του καθιερωμένου Παλαμά ('Ο δω δεκάλογος τον γύφτυν, 1907,
καί 'I I φλογέρα τον βασιλιά, 1910), 'Ο Ά λαφ ροισκιω τος (1909), «το
πρώτο πραγματικό ποιητικά φανέρωμα.» του εΐκοσιπεντάχρονου Σικε-
λιανοϋ, καί τά Π οιήματα (1910, β' έ'κδ. σέ τεύχος) του αγνοημένου (ακό­
μα) γιά την Αθήνα, Καβάφη.

Ή Π οιητική ‘Έ κδοση (Σεπτ. 1913 - Μάρτης 1914), μέ ιδρυτές τούς


Λίνο Καρζή (1894-1978), Κλέωνα Παράσχο (1894-1964), Κώστα Τουρ-
νάκη, "Τλα (ψευδ. του ’Λλ. Δελμούζου;), καί διευθυντή τον "Αμμωνα
Φέρη (όπως δηλώνεται στην προμετωπίδα του δεύτερου τεύχους), συγ­
κεντρώνει στά έπτά μηνιαία καί δεκαεξασέλιδα τεύχη της συνεργασίες
(πρωτότυπες καί μεταφράσεις) ποιητών πού έχουν ήδη οί περισσότεροι
έμφανισθεΐ άπό άλλα περιοδικά ή έχουν δημοσιεύσει τις πρώτες τους
συλλογές.
Ό Δήμος Βερενίκης (ψευδ. του Δημ. Γρ. Βερναρδάκη) είναι παλαιός
συνεργάτης του Νονμά. Τό 1924 εκδίδει μεταφράσεις αρχαίων τραγι­
κών καί λυρικών ποιητών μέ τίτλο Ψ άπφα. 'Ο γιατρός καί λογοτέχνης
Κώστας Δελακοβίας, συνεργάτης πολλών φιλολογικών περιοδικών, έχει
δημοσιεύσει την ποιητική συλλογή Τής 'καρδιάς (1911). Ή Κλεαρέτη
Δίπλα-Μαλάμου δημοσίευσε ποιήματα, καί διηγήματα στα ΙΙαναθήναια
καί τύν Ν ονμά· ή πρώτη της ποιητική συλλογή, Στο διάβα μου, κυκλο­
φόρησε τό 1922. *11 Μαρία Ζάμ.πα έχει συνεργασθεΐ μέ πολλά λογοτε­
χνικά περιοδικά τής Σμύρνης καί μέ τον Ν ονμά· έως τό 1930 δημοσι­
εύονται δύο ποιητικές της συλλογές.
'Ο σκηνοθέτης καί λόγιος Λ. Καρζής έχει δημοσιεύσει το 1912 την
ποιητική συλλογή Συμφωνίες. Του Συριανού ποιητή Μανώλη Μαγκάκη,
μεταφραστή του Σαίξπηρ καί του Ο. W ilde, θά συγκεντρωθεί ένα μέρος
του έργου του τό 1920, δύο χρόνια μετά τό θάνατό του. '() Κλεών Πα­
ράσχος, δοκιμιογράφος καί ποιητής, έχει έμφανισθεΐ τό 1912 μ.έ μετα­
φράσεις στό περιοδικό 'Ελλάς. "Ενα χρόνο αργότερα δημοσιεύονται στην
Π οιητική Έ κδοση πρωτότυπα ποιήματα, του καθώς καί μεταφράσεις

3. 13λ. τόν Πρόλογο τοϋ Τέλλου ’Άγρα στήν ’Ανθολογία των Νέων, ίϊ.π., οα.
Ο'-ιε'.
των Moréas, W hitm an 4 καί Shelley. Ό Τάκης Παπατσώνης, ένας άπα­
τούς πρώτους ποιητές πού έγραψαν σέ ελεύθερο στίχο5, έ'χει έμφανι-
σθεί στά γράμματά μας το 1909 μέ μεταφράσεις· τύ 1913 δημοσιεύον­
ται τα πρώτα του ποιήματα στην ’Α κρόπολη. Ό Γ. Θ. Σημηριώτης,
έκδοτης τής Γ αλλικής ’Ανθολογίας, έχει δημοσιεύσει τις ποιητικές συλ­
λογές Τ ραγούδια (1905), Τύ. Μ οιραία (Σμύρνη 1909) καί Ν νχτόπνοα
(1912). Μέ την Π οιητική "Εκδοση θά συνεργασθεϊ μόνον ώς μεταφρα­
στής (του Albert Sam ain καί του Émile Verhaeren)67.
Α π ’ αύτούς πού δέν διακρίθηκαν ώς ποιητές, ξεχωρίζουμε τον γεω­
πόνο, μηχανικό, πολιτευτη καί δοκιμιογράφο Χρυσό Εύελπίδη (1895-
1971), τον άρχαιολόγο καί κριτικό, εκδότη τής ’Ανεμώνης, Γιάννη
Μηλιάδη (1895-1975) καί τον δημοσιογράφο Χάρη Σταματίου (1892-
1969). ’Από τούς γνωστότερους ποιητές, παρουσιάζονται ό Λ. Παλα-
μας, μετά τά. Τραγούδια τον Αοριάνου (1912), ώς μεταφραστής του
John Keats, καί ό Λαπαθιώτης, μέ τέσσερις πρωτότυπες συνεργασίες.

Ό Λαπαθιούτης, σταθερός συνεργάτης (βραχύβιων) νεανικών περιο­


δικών, ξαναβρίσκει στήν Π οιητική "Εκδοση, τρία χρόνια μετά τό σκάν­
δαλο τής δημοσίευσης «ανήθικων» ερωτικών στίχων στήν ’Ανεμώνη1,

4. Γιά τις μεταφράσεις του ’Αμερικανού ποιητή του 19ου αί·, πού άναζητα
νέους τρόπους έκφρασης έγκαταλείποντας τον ομοιόμορφο διακανονισμό των στρο­
φών, βλ. Γ. Κ. Ινατσίμπαλης, 'Ε λληνική Β ιβλιογραφ ία Ούώλτ Ο υίτμαν (W alt
W hitm an), ’Αθήνα 19632. Πβ. καί Δ. Δασκαλόπουλος, Γ. Κ . Κ ατσίμ π α λης, ’Αθή­
να, Ε.Λ.Ι.Λ., 1980.
5. Γιά τό πεζό ποίημα καί τον έλληνικό «ελευθερωμένο» στίχο βλ., μεταξύ
άλλων, Ή . Βουτιερίδης, 'Ο ρυθμικός λ,άγος στη νεοελληνική λογοτεχνία, ’Αθήνα
19712, Ν. Βαγενάς, Γ ιά εναν ορισμό τού μοντέρνου στήν π οίηση , ’Αθήνα 1984,
’’Αννα Κατσιγιάννη, Μορφικές μεταρρυθμίσεις στήν ελληνική π οίησ η τοΰ τέλους
τού 19ου κ α ί τω ν αρχών τοϋ 20οϋ αιώ να, άνάτυπο άπό τό περ. Π αλίμφηατον, 'Ηρά­
κλειο Δεκ. 1987.
6. Γιά τις μεταφράσεις τοϋ Βέλγου συμβολιστή ποιητή, πού έχει υιοθετήσει
τόν έλεύθερο στίχο, βλ. Γ. Κ. Κατσίμπαλης, 'Ε λληνική Β ιβλιογραφ ία Έμ'ιλ ΰεράρεν
(É m ile V erhaeren), ’Αθήνα 1960. ΙΙβ. καί Δ. Δασκαλόπουλος, ο.π. Ό συμβολισμός
είναι εξάλλου παρών στήν Π οιητική ”Εκδοση μέ τόν Albert Sam ain καί τόν είση-
γητή τοϋ ορού (πρός άντικατάσταση τοΰ ορού «παρακμιακός») Jean Moréas. Τόν
όρο χρησιμοποίησε ό Moréas στό «Μανιφέστο» τοΰ συμβολισμοΰ πού δημοσιεύ-
θηκε στήν έφ. F iga ro , 18 Σεπτ. 1886.
7. Πρόκειται γιά τό ποίημα «Κι’ έπινα μέσ’ άπ’ τά χείλια σου...» (’Ανεμώνη,
άρ. 8-4, Μάης -Ίούνης 1910, σ. 3). Μεταξύ των άντιδράσεων «ύπέρ τής ήΟικής»,
ξεχωρίζουν τά κείμενα των Γ. Τσοκόπουλου, Σπ. Μελά καί Π. Δημητρακόπουλου.
τούς παλιούς του γνώρψ,ους (Μαγκάκη, Δελακοβία, Ζήνωνα, ’Ιούλιο Νάρ­
κισσο). "Ενα μήνα μετά τήν έκδοση του τελευταίου (;) διπλού φύλλου
τής Π οιητικής ’Έ κδοσης (Φλεβ.- Μάρτης 1914), ό ΛαπαΟιώτης θά απα­
σχολήσει καί πάλι γιά καιρό τον περιοδικό καί ημερήσιο τύπο τής επο­
χής. Διεκδικώντας τά δικαιώματα των νέων λογογράφοι, θά γράψει στο
«Μανιφέστο» του: «Καλώ το Νέο Ελληνικό Πνεύμα νά συνεργαστεί
μαζί μου στο γκρέμνισμα των Ψεύτικων Ειδώλιο ν πού κυριαρχούν, χά­
ρη στην εγκληματική μας νωχέλεια κι αδιαφορία... Καλώ τούς Νέους,
πού βράζει μέσα τους τό αιμα, κι είναι καλεσμένοι γ ι’ αύριανούς θριάμ­
βους, νά συντρίψουμε τά είδωλα καί νά μπούμε εμείς μπροστά»8.
Τίς νεανικές προσπάθειες αύτονόμησης άπό τούς καθιερωμένους
ποιητές έ'χει ήδη υποστηρίξει ό Ν ονμίΐς, άμέσως μόλις κυκλοφορήσει
το πρώτο τεύχος τού περιοδικού. «Κείνο πού μάς έ'κανε αγαθή εντύ­
πωση είναι πού οί νέοι, πού βγάλανε τήν “ Ποιητική ’Έκδοση” , δεί­
χνουν πάντα παληκαριά, άφοΰ κατεβαίνουνε στον καλόν αγώνα μέ δι­
κά τους όπλα, κι όχι μέ όπλα δοκιμασμένα κι άναγνωρισμένα πιά...
’Ακούστηκε άκόμα πώς ή “ Ποιητική ’Έκδοση” βγαίνει καί μ’ έναν άλ-
λονε σκοπό, νά πολεμήσει καί νά γκρεμίσει τούς παλιούς, τούς ανα­
γνωρισμένους ποιητές. ’Ά ν έχουν κότσια, άς τό κάνουν κι αυτό»9.
‘ Η ρήξη μέ τό παρελθόν έχει συντελεστεΐ. Ή ποιητική «γενιά» τού
1920 πιστοποιεί τήν ύπαρξή της, έχοντας πιά διαμορφώσει τή νέα ποιη­
τική της γλώσσα.

8. Ν. Λαπαθιώτης, «Μανιφέστο», Ό Νου/ιϋς, άρ. 524, 19 Ά πρ. 1914, σ. 103.


Μέ τό κίνημα «γιά νά πέση ή φιλολογική φαυλοκρατί«» συμπαρατάσσονται οί 11.
Δ. Ταγκόπουλος, Κλ. Παράσχος, Γιοφύλλης, Κουκούλας κ.ά.
9. Ό Νον/ιας, άρ. 510, 21 λ^επτ. 1913, σ. 155. Τό ίδιο περιοδικό (άρ. 513,
2 Νοεμ. 1913, σ. 191-192), θά σχολιάσει θετικά και τή δημοτική γλώσσα των
στίχων, γλώσσα στήν όποια γράφει «κάθε νέος πού νιώθει κάπως άπό Τέχνη».
ΤΕΥΧΟΣ 1
Σεπτέμβρης 1913, σσ. 1-16

Κ ώ σ τ α ς Τ ο υ ρ ν ά κ η ς: Ν άρκισσος, 1.
Ν α π ο λ έ ω ν Λ α π α θ ι ώ τ η ς : ’Ε κάτη. 'Η μ ουσική μου, 2.
A l b e r t S a m a i n / (Γ. Θ. Σ η μ η ρ ι ώ τ η ς): Βράδυ / Σ ονέτ-
το, 3.
Κ λ έ ω ν Π α ρ ά σ χ ο ς : Κ λαυδία. Μ αγιάτικη βραδειά. Τ ζιτζίκια.
Τ ετράστιχα [I]. [Γιά κράξε τον τραγουδιστή...]. II. [Τή γύμνια σου
λυμπίστικα... |. III. [Περδικοστήθα κοπελλιά...], 3-5.
Β ί κ τ ω ρ Ζ ή ν ω ν: Α νατολή. Δύαι, 6.
F r a n c o i s C ο ρ ρ 6 e / ( Έ ρ. Ρ α t σ η ς): ’Ε πιτάφιο, 6-7.
Ι ο ύ λ ι ο ς Ν ά ρ κ ι σ σ ο ς : "Ενα τριαντάφυλλο. Τραγούδια'. [Τά πρώ­
τα κρινάκια...]. (Δεν κλαΐνε...]: (άφιέρ.: Σέ μιαγειτονοπούλα μου...).
[Μέ τις κορδέλλες έπλεξες...], 7-9.
" ϊ ' λ α ς : Παληδ τραγούδι, 9.
.1 ο 1ι η K e a t s / ( Λ έ α ν τ ρ ο ς Π α λ α μ ά ς): ’Ωδή σ ’ ελληνική
υδρία, J0-11.
Λ ί ν ο ς Κ α ρ ζ ή ς: Α γκάλιασμ α. Νεκρική ’Ωδή (άφιέρ.: Στο θάνατο
του Π. Σολάτση), 12-14.
’Ά μ μ. ω ν Φ έ ρ η ς: Λ υπητερά [Τ], [Καί τον χειμ,ώνα πόθησα...]. II.
[Ώ έμμορφιά... |. III. [Καί φεύγεις...]. IV. [Κ’ εΐστ’ αδερφές... |. V.
[~Ώ σεις ψυχές...], 14-15.
J e a n M o r o a s / (Κ. II.): Στροφιές [Τ]. [Έ σύ πού ή πλάση...].
//. ["Ωριο, πού ζεΐς... |. III. [Έ γώ πού τόν ’Απόλλωνα...], 16.

ΤΕΥΧΟΣ 2
Όκτώβρης 1913, σσ. 17-32

Λ ί ν ο ς Κ α ρ ζ ή ς: Θ ρηνητική ραψω δία, 17-21.


"Γ λ α ς: ΒαρυΟυμίες.'Α ρμονίες δίχω ς λόγια, 21-22.
’Ά γ γ ε λ ο ς Σ ί β υ λ λ α ς : Γαλήνη. ΣτΙς εληές, στο μάζεμμα. Βράδυ
στην εξοχή. Ιίρω τοβρόχι, 22-24.
’Ά μ μ ο) ν Φ έ ο η ς: Ζουγραφιες I. [Φωτοπλημμύρα χύνεται...]. II.
[Σάν άπ’ αρχαίο ανάγλυφο...]. Έ πιθαλάμιο, 25-26.
Κ ώ σ τ α ς Τ ο υ ρ ν ά κ η ς : Δημίνιό. Τραγούδι τοΰ αργαλειόν, 26-27.
Κ λ έ ω ν Π α ρ ά σ χ ο ς: ’Α ναστάσιμο τραγούδι (μότο: W hitm an),
28-30.
J e a n M o r é a s / (Κ λ έ ω ν Π α ρ ά σ χ ο ς ) : Στροφές [I]. [Σέ
νοιώθω άπά στα μάτια μου... |. II. [Τ’ αγαπημένα ρόδα...]. III. [Ώ
νά καί πάλι οί χλωρασιές...], 30-31.
Τ ά κ η ς Π α π α τ σ ώ ν η ς: Meridi.es, 31.
Θ. II ί σ τ ρ ι κ α ς: Μ υστικοί αντίλαλοι [I]. [Ψυχή ! πού κάρφωνες...].
JI. [Τής μοίρας σ’ άδοαξε...], 32.

ΤΕΥΧΟΣ 3-4
Δοέμ.- Δεκέμβρης 1913, σσ. 3 3 - Δ8

"Τ λ α ς : "Υμνοι /./ P relu d io [Μιάν Ά πολλώνι’ άγκάλιασα...]. II. [’Εσύ


τής Τέχνης...]. III. [Μέσα στής σεληνόφωτες...], 33-34.
Ι Ι ά ρ η ς Χ α τ ζ η π έ τ ρ ο ς : Χ ινοπω ριάτικα [I]. |Πέφτει σιγά...].
II. [Τοΰ χινοπώρου...], 35.
Δ ή μ ο ς Β ε ρ ε ν ί κ η ς: Ψ άπφας (μ.ότο: «Φαίνεται μοι κήνος...»), 35.
Ρ ό δ ω ν Ο ί τ η ς : 'Από τούς μυστικούς αντίλαλους (άφιέρ.: ’Ίδα),
35-36.
J e a n Μ ο r é a S / (Κ λ έ ω ν Π α ρ ά σ χ ο ς ) : Στροφές [I]. [ΤΩ γλυ-
κοδιάφανε ούρανέ...]. II. [Χωρίς έγνοιες...]. III. [Ζώ μες τούς τά­
φους...]. IV. [Γλυκεία βροχοΰλ’ αρμονική...]. V. [Φοβάσαι...], 36-38.
Κ λ έ ω ν Π α ρ ά σ χ ο ς: 'Ωδή στην ’Α θηναία, 38-40.
Λ ί ν ο ς Κ α ρ ζ ή ς: Δέντρο, 40-41.
Π ί ν δ α ρ ο ς / (Λ ί ν ο ς Κ α ρ ζ ή ς): ’Ωδή X Στον Ό λυμπιονίκη
Ά γησίδα μ ο, Π υγμάχο. 'Ωδή XII Στον Ό λυμπ ιονίκη Τ ρ γ ο τέλ η τον
Ί μ εραίο, Δολιχοδρόμο, 41-43.
Ν τ ί ν ο ς Μ ι ρ ά ν τ α ς : Σάτυροι, 43-44.
Θ ε ό κ ρ ι τ ο ς / ( Σ τ έ λ ι ο ς Φ έ ρ η ς): Ειδύλλιο Λ' ./ Θ ύρσις ( ’Ωδή),
45-47.
Ά ν α κ ρ έ ω ν / (Σ τ έ λ ι ο ς Φ έ ρ η ς): Εις ποτήριον άργυροΰν. Εις
φιλάργνρον. Εις έρωτα, 47-48.

ΤΕΥΧΟΣ 5
Γενάρης 1914, σσ. 49-64

Κ λ ε ώ ν Π α ρ ά σ χ ο ς: /Ιΰλητρίδα. "Ονειρο. "Ανοιξη, 49-50.


W a l t W h i t ni a n / (K λ έ ω ν Π α ρ ά σ χ ο ς ) : Μ ια &ρα π α σ ί­
χαρη, τρελλή, 51-52.
Ν α π ο λ έ ω ν Λ α π « 0 ι ώ τ η ς : M aya. K arm a, 53.
Ι ο ύ λ ι ο ς Ν ά ρ κ ι σ σ ο ς : Βαρυθυμίες, 54.
Σ τ έ λ ι ο ς Φ έ ρ η ς: Ξεπεσμός. Ι θ ά κ η , 54-55.
’Α ν α κ ρ έ ω ν / ( Σ τ έ λ ι ο ς Φ έ ρ η ς): Εις κόρην. Εις τό άφρόνως
ζην. Εις έαρ, 56-57.
V ο r h a e r e n / (Γ s ώ ρ γ. Θ. Σ η μ η ρ ι ώ τ η ς ) : 'I I κραυγή, 57.
Π ί π η ς Σ ο λ ά τ σ η ς: ’Ε λεγειακό. Στροφές [I]. [Πόσες φορές...].
II. [Ποτάμι...], 58-59.
Λ ί ν ο ς Κ α ρ ζ η ς: ‘Ωδή στον π ατέρα μου, 59-60.
Χ ρ υ σ ό ς Ε ύ ε λ π ί δ η ς: Δ ιμηνιό. I. [Μαρμαρωμένη ή θάλασσα...],
60.
Μ α ν ώ λ η ς Μ α γ κ ά κ η ς: Α σπασία ΙΙέτρου Ρ α ίσ η , 60.
Θ. Μ.: Πόθος. Zonj, 61.
Ρ ό δ ω ν Ο ϊ τ η ς: Μ ακεδονία κ α ί Λ ευτεριά, 61-62.
Ν τ ί ν ο ς Μ ι ρ ά ν τ α ς : Pleine (l’amour el rêve (μότο: «Σέρνω κό­
σμους νεκρών ονείρων»...). Α λήτης, 62.
Π έ τ ρ ο ς Κ α ν τ α ν ο λ έ ο ς: ’Από τ ά Τ ραγούδια τοϋ ιό Α δικημένου».
/. [Περνούν τά χρόνια...|. II. [Χτυπά ή καμπάνα...], 63-64.
" Γ λ α ς : Σ ε ξαναεΐδα, 64.

ΤΕΥΧΟΣ 6-7
Φλεβάρης - Μάρτης 1914, σσ. 65-80

C i I a n j a J i R a b i n d r a n a t h T a g o r e / ( Λ ί ν ο ς K α ρ-
0V

ζ ή ς): I. [Ζωή τής Ζωής μου...]. II. [Τό τραγούδι μου...]. III. [Μ
προσκαλέσανε...]. IV. [”Ω! νά τό ύποπόδι του θρόνου Σου...]. V.
[ΗΙρθε καί κάΟησε...]. VI. [Είμαι δώ...]. VII. [Ηγήκα μόνος...],
65-69.
Μ α ρ ί α Ζ ά μ π α: Λίγες άχτ ίδ ε ς .Ά π ο τούς κόσμους τής ψυχής.
Κ αλοκαιριάτικο, 69-70.
Κ λ ε α ρ έ τ η Δ ί π λ α : ’Ε ξοχική νυχτιά, 70.
J e a n M o r é a s / ( Κ λ ε α ρ έ τ η Δ ί π λ α ) : Στροφές XVI. [Μέ
πόση χάρη...], 71.
S h e 11 e y / (K λ έ ω ν Π α ρ ά σ χ ο ς ) : Το αίσθαντικύ φυτό / Μέρος
/., 71-74.
Σ τ έ λ ι ο ς Φ έ ρ η ς: 'Ο δυνατός. Στροφές [I]. [Ιίι’ ανάμεσα...]. II.
[Δέν πεθαίνουν...], 75-76.
’Α ν α κ ρ έ ω ν / ( Σ τ έ λ ι ο ς Φ έ ρ η ς): Εις τό άνέτως ζήν, 76-77
Χ ά ρ η ς Έ π α χ τ ί τ η ς: ’Ανίερα, 77.
Δ ή μ ο ς Β ε ρ ε ν ί κ η ς : Τής αγάπης, 78.
Ε ρ ρ ί κ ο υ X ά ι ν ε / (Π έ τ ρ ο ς Ρ α ΐ σ η ς): I. [’Έλα μιά μέρα...].
II. [Έδιάβηκα...], 78-79.
Κ ώ σ τ α ς Δ ε λ α κ ο β ί α ς : Τ ραγουδάκι, 79.
M i l t o n / ( Μ α ν ώ λ η ς Μ α γ κ ά κ η ς): Ή Ενα στον Ά δάμ, 80.
11 ε ϋ κ ο ς Ά σ π ρ ο ρ ί τ η ς: Λ αχτάρα, 80.
ΕΛΛΗΝΕΣ ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ

Ά σπρορίτης Πεύκος
Λ αχτάρα 6-7, 80.
Β ε ρ ε ν ί κ η ς Δ η μ ο ς, βλ. Β ε ρ ν α ρ δ ά κ η ς Δ η μ. Γ ρ.
Β ε ρ ν α ρ δ ά κ η ς Δ η μ. Γ ρ.
Ψ άπψας 3-4, 35. Τής αγάπ ης 6-7, 78.
Δελακοβίας Κώστας
Τραγουδάκι 6-7, 79.
Δ ί π λ α Κ λ ε α ρ έ τ η , βλ. Μ α λ ά μ ο υ - Δ ί π λ α Ι ί λ ε α ρ έ τ η
Έ π α χ τ ί τ η ς Χ ά ρ η ς , βλ. Σ τ α μ α τ ί ο υ Χ ά ρ η ς
Εύελπίδης Χρυσός
Δ ιμηνιό 5, 60.
Ζ ά μ. π α Μ α ρ ί α
Λίγες αχτίδες. ’Από τους κόσμους τής ψυχής. Κ αλοκαιριάτικο 6-7,
69-70.
Ζήνων Βίκτωρ
5Α νατολή. Δύσι 1, 6.
Καντανολέος Πέτρος
’Από τά Τραγούδια τον <(’Α δικημένου» 5, 63-64.
Καρζής Λίνος
’Α γκάλιασμα. Νεκρική Ώ δή 1, 12-14. Θ ρηνητική ραψωδία 2, 17-
21. Δέντρο 3-4, 40-41. Ώ δή στον πατέρα μου 5, 59-60. Π ί ν δ α-
ρ ο ς Ώ δή X Στον Ό λυμπιονίκη Ά γη σίδα μ ο, ΙΙυγμάχο. Ώ δή X II
Στον Ό λυμπ ιονίκη ’Ε ργοτέλη τον 'Ιμεραΐο, Λ ολιχοδρόμο 3-4, 41-
43. R a b i n d r a n a t h T a g o r e I. [Ζωή τής ζωής μου...] -
VII. [Βγήκα μόνος...] 6-7, 65-69.
Λ α π α θ ι ώ τ η ς Ν. Λ.
’Ε κάτη. Ή μουσική μου 1, 2. M aya. K a rm a 5, 53.
Μαγ κ ά κης Μανώ λης
’Α σπασία Πέτρου Ρ α ισ η 5, 60. M i l t o n rI I Εϋα στον Ά.δάμ
6-7, 80.
Μ α λ ά μ ο υ -Δ ίπ λ α Κ λ ε α ρέτ η
’Ε ξοχική νυχτιά 6 - 7 , 70 . J e a n M o r é a s Στροφές 6 - 7 , 71 .
Μ η λ ι ά δη ς Γιάννη ς
"Ενα τριαντάφυλλο. Τ ραγούδια 1 , 7 -9 . βαρυθνμίες 5 , 54 .
Μ. Θ.
Πόθος. Ζονή 5 , 61 .
Μ ι ρ ά ν τ α ς Ν τ ί ν ο ς, βλ. Σ ο ύ κ α ς Ί .
Ν ά ρ κ ι σ σ ο ς ’Ι ο ύ λ ι ο ς , βλ. Μ η λ ι ά δ η ς Γ ι ά ν ν η ς
Οίτης Ρόδων
’Από τούς μυστικούς αντίλαλους 3 - 4 , 35 -36 . Μ ακεδονία και Λευτεριά
5 , 61 - 62 .
Π αλ αμα ς Λέαντρος
J ο 1ι n K e a ί s, ’Ωδή σ ’ ελληνική υδρία 1, 10-11.
Π απατσώνης Τάκης
Meridies 2 , 31 .
Παράσχος Κλέων
Κ λαυδία. Μ αγιάτικη βραδειά. Τ ζιτζίκια. Τ ετράστιχα 1 , 3 - 5 . ’ Ανα­
στάσιμο τραγούδι 2 , 28 -30 . ’Ωδή στην ’Αθηναία 3 -4 , 38 - 40 . Λνλη-
τρίδα. ’Ό νειρο. "Ανοιξη 5 , 49 - 50 . J e a n M o r é a s Στροφές 1 ,
16 . 2 , 30 - 31 . 3 - 4 , 36 - 38 . W a l t W h i t m a n Μ ιά ωρα π α σ ί­
χαρη, τρελλή 5 , 51 - 52 . S h e l l e y Το αίαθαντικό φυτό / Μέρος /.
6 - 7 , 71 - 74 .
Il ί σ τ ρ ι κ α ς Θ.
Μ υστικοί αντίλαλοι 2 , 32 .
Ρ α ΐ σ η ς Έρ.
F r a n ç o i s C o p p é e , ’Ε πιτάφιο 1 , 6 - 7 .
Ραΐσης Πέτρος
Έ. Χ ά ι ν ε I. [’Έλα μιά μέρα...]. Π. [Έδιάβηκα...] 6 - 7 , 78 - 79 .
Σ η μ η ρ ι ώ τ η ς Γ. Θ.
A l b e r t S a in a i n Βράδυ 1 , 3 . V e r h e e r e n ' i f κραυγή 5 ,
57 .
Σ ί β υ λ λ α ς ’Ά γ γ ε λ ο ς
Γαλήνη. Σ τις έληές, στο μάζεμμα. Βράδυ στην εξοχή. Π ρωτοβρόχι
2 , 22 - 24 .
Σολάτσης Πίπ ης
5Ε λεγειακό. Στροφές 5 , 58 - 59 .
Σ ο ύ κ α ς Ί.
Σ άτυροι 3-4, 43-44. P lein e d ’am ou r el rêve. Α λή τη ς 5, 62.
Σ τα μα τίου Χάρης
’Ανίερα 6-7, 77.
Τ ου ρν άκ η ς Κώστας
Ν άρκισσος 1, 1. Δημίνιό. Τραγούδι τον αργαλειόν 2, 26-27.
"Γ λ α ς
Πάλη ο τραγούδι 1, 9. Βαρυθυμίες. 'Αρμονίες δίχω ς λόγια 2, 21-22.
"Υμνοι 3-4, 33-34. Σε ξαναειδα 5, 64.
Φ έ ρ η ς ’Ά μ μ ω ν
Λυπητερά 1, 14-15. Ζονγραψιές. ’ ΕπιΟαλάμιο 2, 25-26.
Φέρης Σ τ έ λ ι ο ς
Ξεπεσμός. Ι θ ά κ η 5, 54-55. Ό δυνατός. Στροφές 6-7, 75-76. Θ ε ό ­
κ ρ ι τ ο ς ΕΙδύλλιο Α './Θ ύρσις 3-4, 45-47. Α ν α κ ρ έ ω ν Εις
πυτήριον άργνροϋν. Εις φιλάργυροι’. Εις έρωτα 3-4, 47-48 / Εις κό­
ρην. Εις το άφοόνως ζην. Εις εαρ 5, 56-57 / Εις το ά νετος ζην 6-7,
76-77.
X α τ ζ η π έ τ ρ ο ς 11 ά ρ η ς
Χ ινοπω ριάτικα 3-4, 35.
’Α ν α κ ρ έ ω ν
(Στ. Φέρης) : Εις ποτήριον άργυροϋν. Εις φιλάργυρου. ΕΙς έρωτα 3-
4, 47-48. Εις κόρην. Εις τό άψρόνως ζην. Εις ’έ αρ 5, 56-37. Εις
τό άνέτως ζην 6-7, 76-77.
Θεόκριτος
(Στ. Φέρης): Ειδύλλιο Λ'./ Θύραις 3-4, 45-47.
Πίνδαρος
(Λ. Καρζης): ’Ωδή X Σ τον ’ Ο λύμπιονίκη 5Λ γησίδαμο, Π υγμάχο.
Ή δη X II Στον ’ Ο λυμπιονίκη ’Εργοτέλη τον 'Ιμεραιο, Λολιχοδρόμο
3-4, 41-43.
Gο ρ ρ é e F r a n ç o i s
(Έρ. Ραίσης): ’Ε πιτάφιο 1, 6-7.
Heine Heinrich
(Π. Ραίσης): I. [’Έλα ρ.ιά μέρα...]. II. [Έδιάβηκα...] 6-7, 78-79-
Keats John
(Λ. Παλαμας): Ή δη σ ’ ελληνική υδρία 1, 10-11.
M i l t o n J ο li η
(Μ. Μαγκάκης): Ή Ε ϋ α στον Ά διιμ 6-7, 80.
Moréas Jean
(Κλ. Παράσχος): Στροφές 1, 16. 2, 30-31. 3-4, 36-38. (Κλ. Δίπλα):
Στροφές 6-7, 71.
Samain Albert
(Γ. Θ. Σημηριοντης): Βράδυ 1, 3.
Shelley
(Κλ. Παράσχος): Τό αίσΟαντικό φυτό / Μέρος Α! 6-7, 71-74.
Tagore Rabindranath
(Λ. Καρζης): I. [Ζωή τής ζωής μου...] - VII. [Βγήκα μόνος...]
6-7, 65-69.
V e r h a e r e n Emi l e
(Γ. Θ. Σημηριώτης): cI I κραυγή 5, 57.
W hitman Walt
(Κλ. Παράσχος): Μιά ώρα π α σίχα ρη, τρελλή 5, 51-52.
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ
(για τ ά όποια γίνεται λόγος)

"Ιδας: 3, 35. Σολάτσης ΙΙίπης: 1, 13.

Ραίση Α σπασία: 5, 60. Whitman Walt: 2, 28.


ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

ι . 'Ο Νονμάς, άρ. 510, 21 Σεπτ. 1913, σ. 155.


2. 'Ο Νονμάς, άρ. 513, 2 Νοεμ. 1913, σ. 191-192.
3. Λ. Ν. Χριστοφίδης, 'Ο Φ ιλολογικός Π εριοδικός Τύπος (1890-1919),
’Αθήνα 21983, σ. 39.
Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ ΕΝΛ

Η Γ Η Σ £2

Η ΤΑΥΤΟΤΙΙΤΑ ΤΟ Ϊ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ
9
ΠΡΩΤΑ ΚΙ ΑΠ' ΟΛΑ II ΠΟΙΗΣΗ...
II

ΠΙΝΑΚΕΣ
19
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΕΥΧΗ
21
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΚΑΤΑ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ
29

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ
33
ΕΠΙΜΕΤΡΟ
35
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
47

ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ

II ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ



Π ΠΟΙΗΤΙΚΗ ΕΚΔΟΣΙΙ
53
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΚΑΤΑ ΤΕΥΧ11
57
ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΚΑΤΑ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΡΟΣΩΠΩΝ
65
ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ
67
Η ΗΓΗΣΩ (1907-1908) ΚΑΙ Η ΠΟΙΗΤΙΚΗ
ΕΚΔΟΣΗ (1913-1914) ΤΙΙΣ ΒΙΚΤ ΠΑΤΣΙΟΥ
-ΔΕΥΤΕΡΟ Σ ΤΟΜΟΣ ΤΗΣ ΣΕΙΡΑΣ «ΠΕΡΙΟ
ΔΙΚΑ ΛΟΓΟΥ & Τ Ε Χ Ν Η Σ »- ΣΤΟΙΧΕΙΟΘΕ
ΤΗΘΙΙΚΕ ΣΤΗ ΜΟΝΟΤΥΠΙΑ ΤΩΝ ΑΦΩΝ
ΠΑΑΗΒΟΓΙΑΝΝΗ ΚΑΙ ΤΥΠΩΘΗΚΕ ΤΟΝ
ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟ ΤΟΥ 1992 ΣΤΟ ΤΥΠΟΓΡΑ
ΦΕΙΟ ΤΩΝ ΕΚΔΟΣΕΩΝ «ΔΙΛΤΤΩΝ»

«ΔΙΛΤΤΩΝ» ΙΠ1ΙΟΚΡΛΤΟΤΣ 65
106 80 Α0ΗΝΛ ΤΗΛ. 360 8 360
Περι οδι κά Λόγου & Τ έ χ ν η ς

Ή σειρά «Π εριοδικά Λόγου καί Τ έχνης» αποτελεί συστημ ατική προσπά­


θεια εύρετηρίασης, σχολιασμού κα ί μ ελέτης του λογοτεχνικού, φιλολογικού
κα ί κα λλιτεχνικο ύ περιοδικού τύπου. Στόχος τη ς ε ίν α ι νά προσφέρει στόν
έρευνητή καί στον μελετητή τή ς σύγχρονης γραμματείας μας ένα χρ ηστι­
κό καί, χρήσιμο βοήθημα, ά π ’ όπου νά μπορεί νά α ντλή σ ει άνά πάσα σ τ ιγ ­
μή ά ξιό π ισ τες καί τεκμ ηριω μ ένες πληροφορίες.
Κάθε βιβλίο τ ή ς σειράς, μέ έκταση κυμαινόμενη άπό 5 έω ς 12 τυπογραφικά
(80-192 σ ελίδες), άσχολεϊται μέ ένα περιοδικό ή μέ περισσότερα, οσάκις πρό­
κ ε ιτ α ι γ ιά ιδιαιτέρω ς βραχύβια έντυπ α . 'Η δομή κάθε βιβλίου ε ίν α ι ένιαία
γ ιά όλους τούς τίτλο υς τή ς σειράς καί περιλαμβάνει: 1. Τήν ταυτό τη τα του
περιοδικού. 2. Ε ισ α γω γική μελέτη. 3. Α π ο δ ελτίω σ η περιεχομένιον. 4. Εύ-
ρετήρια. 5. Κ είμενα γ ιά τό περιοδικό. 0. Βιβλιογραφία.

Ήγησώ / Ποιητική έκδοση


'II Ή γη σώ (1907-1908) είναι τό ποιητικό περιοδικό μιας «διαλεχτής» δε­
κάδας νεαρών φιλόδοξων ποιητών (Βάρναλη, ΛαπαΟιώτη, Λ. Παλαμά, Γ. καί Φ.
Πολίτη, Φιλύρα ■/..&.), θαυμαστών καί μιμητών —στά πρώτα τους φανερώματα—
του Παλαμά. Τό νεανικό έπιχείρημα τής δεκάτομης δόκιμης έκδοσής της δέν θά
περάσει απαρατήρητο. Τό περιοδικό καί οί συντάκτες του θά έμπλακούν —καί
χωρίς νά τό θέλουν— στίς ιδεολογικές διαμάχες καί τίς άβεβαιότητες τής επο­
χής τους.
’Ακολουθώντας τό παράδειγμα τής Ή γησώ ς, κυκλοφορεί έξι χρόνια αργότερα
ή Π οιητική 'Έ κδοση (1913 -1914), δημοσιεύοντας καί αυτή αποκλειστικά ποίη­
ση (πρωτότυπη καί μεταφρασμένη). Μέ τό περιοδικό συνεργάζονται μεταξύ άλ­
λων, ό Λαπαθιώτης, ό Λ. ΙΙαλαμάς, ό Ιίλ. Παράσχος καί ό ΓΙαπατσώνης. ’Α ­
φήνοντας πίσω τή νέα « ’Αθηναϊκή Σχολή» καί έγκαταλείποντας (συχνά) τον ό-
μοιόμορφο διακανονισμό τών στροφών, τό περιοδικό μπορεί —δίκαια— νά διεκδι-
κήσει τόν ρόλο του στήν άνάπτυξη τής «νεοτερικής» ποίησης.

Ή Συγγραφέας
Βίκυ Πάτσιου (’Αθήνα, 1956). Σπούδασε φιλολογία στό Πανεπιστήμιο τής Θεσ­
σαλονίκης (Τμήμα Βυζαντινών καί Νεοελληνικών Σπουδών) καί πήρε τό Διδα­
κτορικό της δίπλωμα άπό τό Πανεπιστήμιο τής Σορβόννης (Paris I). Είναι συ­
νεργάτης του Κέντρου Νεοελληνικών ’Ερευνών του ’Εθνικού Ιδρύματος Ε ρευ­
νών. Άσχολεϊται μέ θέματα τής νεοελληνικής παιδείας καί τής ιστορίας τής λο­
γοτεχνίας. Ε ρ γ ά τ η ς : Ή Α ιάπλασις τώ ν παίδω ν (1 8 7 9 - 1022). Τό πρότυπο
κ α ί ή συγκρότησή του, ’Αθήνα 1987. Ή Β ιβλιοθήκη τοΰ Γν/ινασίου Σύρον. Κ α ­
τάλογος έντυπων (1 5 2 6 -1 9 2 0 ) Έρμούπολη 1989 (σέ συνεργασία). Τά πρόσω πα
τοΰ π αιδιού στήν πεζογραφία (1 8 8 0 -1 9 3 0 ), ’Αθήνα 1991.

You might also like