แผนการจัดการเรียนรู้ส่ง

แผนการจัดการเรียนรู้
วิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม 5 ค 23201
กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3
จัดทาโดย
นายเกตุม สระบุรินทร์
นายณัฏฐวัฒน์ ไชยโพธิ์
ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2558

โรงเรียนสาธิตมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๑
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑ กรณฑ์ทสี่ องเรื่อง สมบัติของ a เมื่อ a  0
วิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม ชื่อรายวิชา ค ๒๓๒๐๑ กลุ่มสาระการเรียนรู้ คณิตศาสตร์
ชั้น มัธยมศึกษาปีที่ ๓ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๘ เวลา ๑ ชั่วโมง
ผู้สอน นายณัฏฐวัฒน์ ไชยโพธิ์ อาจารย์พี่เลี้ยง อาจารย์เกตุม สระบุรินทร์
ผลการเรียนรู้
นาสมบัติของ a เมื่อ a  0 แก้ปัญหาได้
สาระสาคัญ
1.ค่าสมบูรณ์ของจานวนจริง a ใดๆที่ไม่เป็นศูนย์ เป็นจานวนจริงบวกเสมอ และค่าสัมบูรณ์
ของศูนย์เท่ากับศูนย์ เขียนแทนค่าสัมบูรณ์ของ a ด้วยสัญลักษณ์ a
เมื่ อ a  0 ค่า สั มบู ร ณ์ ข อง a เท่ ากั บ a เมื่ อ a  0 ค่า สั มบู รณ์ ข อง a เท่า กับ - a
และเมื่อ a  0 ค่าสัมบูรณ์ของ a  0
a เมื่อ

นั่นคือ a   a เมื่อ
0
 เมื่อ
2.สมบัติของรากที่สองของจานวนจริง
a 2 = a เมื่อ a เป็นจานวนจริงใดๆ
ทักษะ/กระบวนการ
1) การแก้ปัญหา
2) การให้เหตุผล
3) การสื่อสาร สื่อความหมาย และการนาเสนอ
ด้านคุณลักษณะ
1. ใฝ่เรียนรู้
2. มุ่งในการทางาน
กิจกรรมการเรียนรู้
กิจกรรมนาเข้าสู่การเรียน
1. ครูแจ้งจุดประสงค์การเรียนรู้ ข้อตกลงในห้องเรียน รวมทั้งเวลาการส่งงาน
2. ครูทบทวนเรื่องรากที่สองและความหมายของรากที่สอง โดยการถาม – ตอบกับ
นักเรียนจนได้ข้อสรุปดังนี้
เมื่อ แทนจานวนจริ งบวกใดๆ หรื อ ศูนย์ (เขียนแทนด้วยสัญลักษณ์ ) รากที่

สองของ คือจานวนจริ งที่ยกกาลังสองแล้วได้
เมื่อ เป็นจานวนจริงบวก รากที่สองของ มีสองรากคือรากที่เป็นบวก
แทนด้วยสัญลักษณ์ (เรี ยกอีกอย่างหนึ่ งว่า กรณฑ์ที่สองของ ) และรากที่สองที่

เป็ นลบ ซึ่งแทนด้วยสัญลักษณ์ -
เมื่อ a เป็นจานวนจริงบวก และ
กิจกรรมพัฒนา
3. ครูให้นักเรียนพิจารณาการหาคาตอบของตัวอย่างต่อไปนี้
ตัวอย่าง 1. 5 = 5
2. 5 = (5)
= 5
3. 10 = 10
4. 10 = (10)
= 10
4.ครูและนักเรียนร่วมกันหาข้อสรุปได้ดังนี้
ค่าสัมบูรณ์ของจานวนจริง a ใดๆที่ไม่เป็นศูนย์ เป็นจานวนจริงบวกเสมอ และค่า
สัมบูรณ์ ของศูนย์เท่ากับศูนย์ และใช้สัญลักษณ์ a แทนค่าสัมบูรณ์ของ a
เมื่อ a  0 ค่าสัมบูรณ์ของ a เท่ากับ a เมื่อ a  0 ค่าสัมบูรณ์ของ a เท่ากับ
- a และเมื่อ a  0 ค่าสัมบูรณ์ของ a  0
a เมื่อ

นั่นคือ a  a เมื่อ
0
 เมื่อ
5. ครูยกตัวอย่าง ให้นักเรียนพิจารณาดังนี้
ตัวอย่าง 1 จงหา 36
วิธีทา เนื่องจาก 36 = 62
= 6
ดังนั้น 36 = 6
ตอบ 6
ตัวอย่าง 2 จงหา  49
วิธีทา เนื่องจาก  49 =  72
= 7
ดังนั้น  49 = 7
ตอบ 7
ตัวอย่าง 3 จงหา (11)2

วิธีทา เนื่องจาก (11)2 = 11
= 11
ดังนั้น (11)2 = 11
ตอบ 11
ตัวอย่าง 4 จงทา 4x 2 เมื่อ x  0 ให้อยู่ในรูปอย่างง่าย เนื่องจาก

วิธีทา เนื่องจาก 4x 2 = (2 x)2
ดังนั้น
= 2x
= 2x
ดังนั้น 4x 2 = 2x เมื่อ x  0
ตอบ 2x
ตัวอย่าง 5 จงทา 25 p 2 q8 ให้อยู่ในรูปอย่างง่าย
วิธีทา เนื่องจาก 25 p 2 q8 = (5 pq 4 )2
= 5 pq 4
ดังนั้น 25 p 2 q8 = 5 pq 4
ตอบ 5 pq 4
แต่ไม่ทราบว่า
หรือไม่ จึงต้องแสดง
เครื่องหมายค่าสัมบูรณ์
ตัวอย่าง 6 จงทา 1.69m4 n12 ให้อยู่ในรูปอย่างง่าย

วิธีทา เนื่องจาก 1.69m4 n12 = (1.3m2 n6 ) 2
= 1.3m2 n6
ดังนั้น 1.69m4 n12 = 2 6
\1.3m n
ตอบ 1.3m2 n6
6. ครูและนักเรียนร่วมกันหาข้อสรุปได้ดังนี้ เนื่องจาก
จึงไม่ต้องแสดงเครื่องหมายค่า
เมื่อ เป็นจานวนจริงใดๆ สัมบูรณ์
กิจกรรมรวบยอด
7. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้ที่เรียนในชั่วโมง
8. ครูให้นักเรียนทาใบงานที่ 1 เรื่อง สมบัติของรากที่สอง
สือ่ /อุปกรณ์/ แหล่งการเรียนรู้
1. ใบงานที่1 เรื่อง สมบัติของรากที่สอง
2. หนังสือเรียนสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์เพิ่มเติม ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เล่ม 1
การวัดและการประเมิน
เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

สาระสาคัญ แบบฝึกหัดท้ายบท แบบฝึกหัดท้ายบท ตรวจสอบความถูก
- นาสมบัติของ a ต้อง และความเข้าใจ
เมื่อ a  0
คุณลักษณะอันพึง - การเข้าเรียน และ - เข้าเรียน - เข้าเรียนตรงเวลา
ประสงค์ การทางาน - มีส่วนร่วมใน - เมื่อครูถาม นักเรียน
- ใฝ่เรียนรู้ กิจกรรมการเรียน มีความกระตือรือร้น
- มุ่งมั่นในการทางาน ในการตอบ
สมรรถนะ แบบฝึกหัดท้ายบท แบบฝึกหัดท้ายบท ตรวจสอบความถูก
- การแก้ปัญหา ต้อง และความเข้าใจ
- การให้เหตุผล
- ความสามารถในการ
สื่อสาร การสื่อ
ความหมาย
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๒
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑ กรณฑ์ที่สอง เรื่อง สมบัติของ a เมื่อ a  0
นาสมบัติของ a เมื่อ a0 แก้ปัญหาได้
สมบัติของ a เมื่อ a0 มีสมบัติที่สาคัญสองข้อ ดังนี้
1 a b = ab เมื่อ a  0 , b  0
a a
2 = เมื่อ a 0, b 0
b b
1.ครูทบทวนเรื่อง สมบัติของรากที่สอง โดยการถาม - ตอบกับนักเรียน
จนได้ข้อสรุปดังนี้
เมื่อ เป็นจานวนจริงใดๆ
2. ครูให้นักเรียนพิจารณาการหาคาตอบของตัวอย่างต่อไปนี้ โดยครูเป็นผู้อธิบาย
และซักถาม
ตัวอย่าง 1 จงทา 8 ให้อยู่ในรูปอย่างง่าย
วิธีทา เนื่องจาก 8 = 42
= 4 2
= 2 2
ดังนั้น 8 = 2 2
ตอบ 2 2
ตัวอย่าง 2 จงหาผลลัพธ์ 32  2
วิธีทา เนื่องจาก 32  2 = 32  2
= 64
= 82
= 8
ดังนั้น 32  2 = 8
ตอบ 8
m4
ตัวอย่าง 3 จงหาผลลัพธ์
25
m4 m4
วิธีทา เนื่องจาก =
25 25
= m2
5
m4
ดังนั้น = m2
25
5
ตอบ m2
5
ตัวอย่าง 4 จงหาค่าประมาณของ 12 เมื่อกาหนดให้ 3  1.732
วิธีทา เนื่องจาก 12 = 2 23
= 22  3
 2  1.732
 3.464
ดังนั้น 12  3.464
ตอบ ประมาณ 3.464
4. ครูกล่าวว่า จานวนในรูป a เมื่อ a0 มีสมบัติที่สาคัญสองข้อต่อไปนี้

1 = เมื่อ ,
2 = เมื่อ ,
5. ครูให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม เล่ม 1
สื่อการเรียนรู้/ แหล่งการเรียนรู้
- หนังสือเรียนวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่
3 เล่ม 1 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

- นาสมบัติของ a ต้อง และความเข้าใจ
เมื่อ a  0
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๓
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑ กรณฑ์ที่สอง เรื่อง การดาเนินการของจานวนจริงซึ่งเกี่ยวกับกรณฑ์ที่สอง
สามารถบวก ลบ จานวนจริงซึ่งเกี่ยวกับกรณฑ์ที่สองที่กาหนดให้ได้
1. สมบัติการสลับที่สาหรับการบวก
a b b a
2. สมบัติการเปลี่ยนหมู่สาหรับการบวก
( a  b)  c  a  ( b  c)
1. ครูทบทวนเรื่องที่เรียนมาคาบที่แล้ว โดย ยกตัวอย่างเป็นการทบทวน
2. ครูยกตัวอย่างต่อไปนี้
ตัวอย่าง จงหาผลบวกหรือผลลบต่อไปนี้
(1) 5 2  9 2 (2) 5 48  6 3
3. ครูอธิบายว่าเราสามารถหาผลบวกหรือผลลบได้โดยใช้สมบัติการแจกแจง ดังนี้
ตัวอย่าง 1 จงหาผลลบ 5 2  9 2
วิธีทา เนื่องจาก 5 2 9 2 = (5  9) 2
= 4 2
ดังนั้น 5 2 9 2 = 4 2
ตอบ  4 2
ตัวอย่าง 2 จงหาผลบวก 5 48  6 3
วิธีทา เนื่องจาก 5 48  6 3 = (5 4 2  3 )  6 3
= (5 4 2 3 )  6 3
= 20 3  6 3
= (20  6) 3
= 26 3
ดังนั้น 5 48  6 3 = 26 3
ตอบ 26 3
4. นักเรียนช่วยกันทาโจทย์ต่อไปนี้
(1) 8 3  9 3 (2) 6 20  13 5
(3) 80  45  20 (3) 7 20  9 45  2 80  4 125
5. ครูและนักเรียนสรุปเกี่ยวกับสมบัติการสลับที่ และสมบัติการเปลี่ยนหมู่ของการ
บวกจานวนจริงซึ่งเกี่ยวกับกรณฑ์ที่สองได้ดังนี้
a b b a
( a  b)  c  a  ( b  c)
5. ครูและนักเรียนสรุปความรู้ที่เรียนในชั่วโมง
6. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 1.2ก ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม
เล่ม 1 ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3

- บวก ลบ จานวนจริงซึ่ง ต้อง และความเข้าใจ
เกี่ยวกับกรณฑ์ที่สอง
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๔
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑ กรณฑ์ที่สอง เรื่อง การดาเนินการของจานวนจริงซึ่งเกี่ยวกับกรณฑ์ที่สอง
สามารถคูณ หาร จานวนจริงซึ่งเกี่ยวกับกรณฑ์ที่สองที่กาหนดให้ได้
1. สมบัติการสลับที่สาหรับการคูณ
a b  b a
2. สมบัติการเปลี่ยนหมู่สาหรับการคูณ
( a  b)  c  a  ( b  c)
3. สมบัติการแจงแจง
a  ( b  c)  ( a  b)  ( a  c)
และ ( b  c )  a  ( b  a )  ( c  a)
1) การแก้ปญ ั หา
1. ครูทบทวนเรื่องการบวก ลบ จานวนจริงซึ่งเกี่ยวกับกรณฑ์ที่สองโดย ยกตัวอย่าง
เป็นการทบทวน 2-3 ตัวอย่าง
2. ครูนาเสนอตัวอย่างต่อไปนี้
ตัวอย่าง จงหาผลคูณหรือผลหารต่อไปนี้
(1) 12  2 3
242
(2) 2
18
(3) 2 6  (3 6  2 24)
25
(4)
2
3. ครูอธิบายว่าเราสามารถหาผลคูณหรือผลหารได้โดยใช้สมบัติการแจกแจง ดังนี้
ตัวอย่าง 1 จงหาผลคูณ 12  2 3
วิธีทา เนื่องจาก 12  2 3 = 2 23  2 3
= 2 32 3
= 2  2  ( 3)2
= 43
= 12
ดังนั้น 12  2 3 = 12
ตอบ 12
242
ตัวอย่าง 2 จงหาผลลัพธ์ 2
18
242 242
วิธีทา เนื่องจาก 2 = 2
18 18
121
= 2
9
= 2  11
3
22
ดังนั้น 2
242
= หรือ 7 1
18 7 3
22 1
ตอบ หรือ 7
7 3
ตัวอย่าง 3 จงหาผลลัพธ์ 2 6  (3 6  2 24)
วิธีทา เนื่องจาก 2 6  (3 6  2 24) = (2 6  3 6)  (2 6  2 24)
= 6( 6)2  (2 6  2 4  6)
= (6  6)  (2 6  4 6)
= 36  (8  6)
= 12
ดังนั้น 2 6  (3 6  2 24) = 12 การคูณด้วย เป็นการ
คูณด้วย 1 จึงไม่ทาให้ค่า
25
ตัวอย่าง 4 จงหาผลลัพธ์ ของ เปลี่ยนไป
2
25 25
วิธีทา เนื่องจาก =
2 2
5
=
2
5 2
= 
2 2
5 2
=
2
25 5 2
ดังนั้น =
2 2
5 2
ตอบ
2
4. ครูและนักเรียนช่วยกันสรุปเกี่ยวกับสมบัติการสลับที่ และสมบัติการเปลี่ยนหมู่
ของการคูร การหาร และสมบัติการแจกแจง จานวนจริงซึ่งเกี่ยวกับกรณฑ์ที่สองได้ดังนี้
a b  b a
( a  b)  c  a  ( b  c)
a  ( b  c)  ( a  b)  ( a  c)
และ ( b  c)  a  ( b  a)  ( c  a)
6. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 1.2 ข ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม

- คูณ หาร จานวนจริงซึ่ง ต้อง และความเข้าใจ
เกี่ยวกับกรณฑ์ที่สอง
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๕
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๑ กรณฑ์ที่สอง เรื่อง การนาไปใช้
1.สามารถนาการบวก ลบ คูณ หาร จานวนจริงซึ่งเกี่ยวกับกรณฑ์ที่สองไปใช้แก้ปัญหาได้
2. ตระหนักถึงความสมเหตุสมผลของคาตอบ
a b b a
( a  b)  c  a  ( b  c)
a b  b a
( a  b)  c  a  ( b  c)
a  ( b  c)  ( a  b)  ( a  c)
และ ( b  c )  a  ( b  a )  ( c  a)
1) ในการแก้ปัญหา
2) ในการให้เหตุผล
3) ในการสื่อสาร สื่อความหมาย และการนาเสนอ
2. ทางานเป็นระบบ รอบคอบ
1. ครูทบทวนเรื่องการบวก ลบ คูณ และการหาร จานวนจริงซึ่งเกี่ยวกับกรณฑ์ที่
สองโดย ยกตัวอย่าง
2. ครูให้นักเรียนพิจารณาตัวอย่างต่อไปนี้
ตัวอย่าง 1 กล่องทรงลูกบาศก์ใบหนึ่งมีแต่ละด้านยาว 12 นิ้ว ดังรูป จงหาว่า
AC ยาว เท่าใด
วิธีทา จากรูป ABC เป็นรูปสามเหลีย่ มที่มี ABC ˆ เป็นมุมฉาก

BDC เป็นรูปสามเหลี่ยมที่มี BDCˆ เป็นมุมฉาก และ
มี AB = BD = DC = 12 นิ้ว
เนื่องจาก BC 2 = BD  DC
2 2
ดังนั้น BC 2 = 122  122

= 288
เนื่องจาก AC 2 = AB  BC
2 2
ดังนั้น AC 2 = 12  288
2
= 432
จะได้ AC = 432
= 12 12  3
= 12 3
ดังนั้น AC = 12 3 นิ้ว
ตอบ 12 3 นิ้ว
ตัวอย่าง 2 ลานกีฬากลางแจ้งรูปวงกลมสองแห่งสาหรับผู้ใหญ่และเด็ก มีพื้นที่ 200
ตารางเมตร และ 50 ตารางเมตรตามลาดับ จงหาว่ารัศมีของลานกีฬา
สาหรับผู้ใหญ่ยาวกว่ารัศมีของลานกีฬาสาหรับเด็กกี่เมตร
วิธีทา ให้รัศมีของลานกีฬาสาหรับผู้ใหญ่เป็น r1 เมตร
และรัศมีของลานกีฬาสาหรับเด็กเป็น r2
จากสูตรการหาพื้นที่ชองวงกลมซึ่งเท่ากับ  r 2
และพื้นที่ของลานกีฬาสาหรับผู้ใหญ่เท่ากับ 200 ตารางเมตร
จะได้  r12 = 200
r12 = 200
r1 = 200
r1 = 10 2
ดังนั้น รัศมีของลานกีฬาสาหรับเด็กเท่ากับ 10 2 เมตร
เนื่องจากพื้นที่ของลานกีฬาสาหรับเด็กเท่ากับ 50 ตารางเมตร
จะได้  r22 = 50
r2 2 = 50
r2 = 50
r2 = 5 2
ดังนั้น รัศมีของลานกีฬาสาหรับเด็กเท่ากับ 5 2 เมตร
ดังนั้น r1  r2 = 10 2 - 5 2
= 5 2
นั่นคือ รัศมีของลานกีฬาสาหรับผู้ใหญ่ยาวกว่ารัศมีของลานกีฬาสาหรับเด็ก 5 2 เมตร
ตอบ รัศมีของลานกีฬาสาหรับผู้ใหญ่ยาวกว่ารัศมีของลานกีฬาสาหรับเด็ก 5 2 เมตร
6. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 1.3 ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม

- การนาไปใช้ ต้อง และความเข้าใจ
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๒ การแยกตัวประกอบของพหุนาม
เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เป็นผลต่างกาลังสอง
สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เป็นผลต่างของกาลังสองได้
การแยกตัวประกอบพหุนามดีกรีสองที่เป็นผลต่างของกาลังสองได้ดังนี้
A2  B2  ( A  B)( A  B) เมื่อ A และ B เป็นพหุนาม
1. ครูทบทวนเรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามที่อยู่ในรูปผลต่างกาลังสอง
สามารถใช้สูตรการแยกตัวประกอบได้ดังนี้ A2  B2  ( A  B)( A  B) หรือ
(พจน์หน้า)2– (พจน์หลัง)2 = (พจน์หน้า – พจน์หลัง)(พจน์หน้า + พจน์หลัง)
ตัวอย่าง 1) x  4 = ( x  2)( x  2)
2
2) x2  9 = ( x  3)( x  3)
2. ครูทบทวน สมบัติบางประการของจานวนจริง ดังนี้
( a )2  a เมื่อ a  0
ตัวอย่าง 1 จงแยกตัวประกอบของ x2  2
วิธีทา x2  2 = x2  ( 2)2
= ( x  2)( x  2)
ดังนั้น x2  2 = ( x  2)( x  2)
1 2
ตัวอย่าง 2 จงแยกตัวประกอบของ x 5
4
 
2
1 2 1  2
วิธีทา x 5 =  x  5
4 2 
1  1 
=  x  5  x  5 
2  2 
1 2 1  1 
ดังนั้น x 5 =  x  5  x  5 
4  2  2 
ตัวอย่าง 3 จงแยกตัวประกอบของ 8  ( x  3)2

วิธีทา 8  ( x  3)2 = (2 2)2  ( x  3)2
= 2 2  ( x  3)  2 2  ( x  3)
=  2 2  x  3  2 2  x  3
  
ดังนั้น 8  ( x  3)2 =  2 2  x  3  2 2  x  3
  
6. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 2.1 ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติมเล่ม 1
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 และใบงานที่ 1

- การแยกตัวประกอบของ ใบงานที่ 1 ใบงานที่ 1 ต้อง และความเข้าใจ
พหุนามดีกรีสองที่เป็น
ผลต่างของกาลังสอง
- การแก้ปัญหา ใบงานที่ 1 ใบงานที่ 1 ต้อง และความเข้าใจ
เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์
ชั้น มัธยมศึกษาปีที่ ๓ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๘ เวลา ๒ ชั่วโมง
สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เป็นกาลังสองสมบูรณ์ได้
การแยกตัวประกอบพหุนามดีกรีสองที่เป็นกาลังสองสมบูรณ์ได้ดังนี้
A2  2 AB  B2  ( A  B)2
A2  2 AB  B2  ( A  B)2
1. ครูทบทวนเรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามที่ที่เป็นกาลังสองสมบูรณ์
สามารถใช้สูตรการแยกตัวประกอบได้ดังนี้
ชั่วโมงที่ 1
นักเรียนสามมารถแยกตัวประกอบของ x2  6 x  5 ได้ดังนี้
x2  6 x  5 = ( x  5)( x  1)
เนื่ อ งจาก x2  2ax  a2  ( x  a)2 ดั ง นั้ น เมื่ อ ต้ อ งการเขี ย น x2  6 x ให้ มี
บางส่วนเป็นกาลังสองสมบูรณ์ จะต้องจัดเป็น x2  6 x  x2  2(3) x จากนั้นเพิ่มพจน์ 33 เข้าไป
และเพื่อให้ได้พจน์เท่าเดิม ก็หักออกด้วยพจน์ 33 ดังนี้
x2  6 x =  x 2  2(3) x  32   32
= ( x  3)2  32
ดังนั้น แยกตัวประกอบของ x2  6 x  5 ได้ดังนี้
x2  6 x  5 =  x 2  2(3) x  32   32  5
= ( x  3)2  9  5
= ( x  3)2  4
= ( x  3)2  22
= ( x  3)  2( x  3)  2
= ( x  5)( x  1)
การแยกตัวประกอบด้วยวิธีข้างต้นนี้เรียกว่า วิธีกาลังสองสมบูรณ์
การแยกตัวประกอบโดยวิธีกาลังสองสมบูรณ์ ใช้แยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองบางพหุ
นามที่ไม่สามารถแยกได้ดังตัวอย่างต่อไปนี้
ตัวอย่าง 1 จงแยกตัวประกอบของพหุนาม x2  10 x  6 โดยใช้วิธีทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์
วิธีทา x2  10 x  6 = x 2  2(5) x  6
=  x2  2(5) x  52   52  6
= ( x  5)2  25  6
= ( x  5)2  19
= ( x  5)2  ( 19)2
= ( x  5)  19  ( x  5)  19 
=  x  5  19   x  5  19 
  
ดังนั้น x2  10 x  6 =  x  5  19   x  5  19 
  
ตัวอย่าง 2 จงแยกตัวประกอบของพหุนาม x2  6 x  2 โดยใช้วิธีทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์
วิธีทา x2  6 x  2 = x 2  2(3) x  2
=  x2  2(3) x  32   32  2
= ( x  3)2  9  2
= ( x  3)2  7
= ( x  3)2  ( 7)2
= ( x  3)  7  ( x  3)  7 
= x  3  7  x  3  7 
  
ดังนั้น x2  10 x  6 = x  3  7  x  3  7 
  
1.ครูยกตัวอย่าง ให้นักเรียนร่วมกันหาคาตอบ
ตัวอย่าง 1 จงแยกตัวประกอบของพหุนาม x2  7 x  6 โดยใช้วิธีทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์
7
วิธีทา x2  7 x  6 = x2  2   x  6
2
 2 7 7  7
2 2
=  x  2   x      6
 2  2   2
2
 7  49
= x   6
 2 4
2
 7  73
= x  
 2 4
2
7   73 
2

= x   
 2  2 
 7 73   7 73 
=  x      x    
 2 2   2 2 
 7 73  7 73 
= x   x   
 2 2  2 2 
 7  73  7  73 
= x  x  
 2  2 
 7  73  7  73 
ดังนั้น x2  10 x  6 = x  x  
 2  2 
5. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้ที่เรียนในชั่วโมงนี้
6. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 2.2 ก ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม
7. ให้นักเรียนทาใบงานที่ 2
8.ให้นักเรียนทาใบงานที่ 3
3 เล่ม 1 ตามหลักสูตรแกนการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

- การแยกตัวประกอบของ ใบงานที่ 3 ใบงานที่ 3 ต้อง และความเข้าใจ
กาลังสองสมบูรณ์
เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองโดยวิธีทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์
สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เป็นกาลังสองสมบูรณ์ได้
A2  2 AB  B2  ( A  B)2
A2  2 AB  B2  ( A  B)2
1. ครูทบทวนเรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามที่ที่เป็นกาลังสองสมบูรณ์โดย
การยกตัวอย่าง 2 ตัวอย่าง
2. ครูอธิบายว่า ในการแยกตัวประกอบของพหุนาม ax2  bx  c เมื่อ a  1 ทา
ได้โดยวิธีกาลังสองสมบูรณ์ สาหรับในกรณีที่ a  0 และ a  1 เราสามารถใช้วิธีนี้ในการแยกตัว
ประกอบของพหุนามโดยใช้สมบัติการแจกแจงทาให้สัมประสิทธิ์ของ x 2 ให้เป็น 1 ก่อน ดังตัวอย่าง
ต่อไปนี้
ตัวอย่าง 1 จงแยกตัวประกอบของพหุนาม 3x2  8x  35
 8 35 
วิธีทา 3x2  8x  35 = 3  x2  x  
 3 3
 8  35 
= 3  x 2  x   
 3  3
  2 4  4    4  35 
2 2
= 3  x  2   x         
  3  3    3  3 
 2
16 35 
= 3  x  4    
 3 9 3 
 4   16 35  
2
= 3  x       
 3  9 3  
 4   16  105  
2
= 3  x     
 3  9  
 4   16  105  
2
= 3  x     
 3  9  
 4   121  
2
= 3  x     
 3   9  
 4   11  
2 2
= 3  x      
 3   3  
 4  11  4  11
= 3   x      x    
 3  3   3 3 
 4 11  4 11 
= 3  x    x   
 3 3  3 3
 7
= 3  x    x  5 หรือ (3x  7)( x  5)
 3
 7
ดังนั้น 3x2  8x  35 = 3 x    x  5 หรือ (3x  7)( x  5)
 3
ตัวอย่าง 2 จงแยกตัวประกอบของพหุนาม 2 x2  4 x  1
 1
วิธีทา 2 x2  4 x  1 = 2  x2  2 x  
 2
 1
= 2 ( x 2  2 x)  
 2
 1
=  
2  x 2  2(1) x  1  1  
 2
 1
= 2 ( x  1)2  
 2
  1  
2
= 2 ( x  1)  
2
 
  2  
 1  1 
= 2 ( x  1)    ( x  1) 
 2 2 
 1  1 
= 2x 1   x 1
 2 2 
 1  1 
ดังนั้น 2 x2  4 x  1 = 2x 1   x 1
 2 2 
1.ครูยกตัวอย่าง ให้นักเรียนร่วมกันหาคาตอบ
ตัวอย่าง 1 จงแยกตัวประกอบของ 4x2  8x  20
วิธีทา 4x2  8x  20 = 4  x2  2 x  5
= 4 ( x2  2 x)  5
=  
4  x 2  2(1) x  1  1  5
= 4 ( x  1)2  6

= 4 ( x  1)2  ( 6) 2 
= 4 ( x  1)  6  ( x  1)  6 
= 4( x  1  6)( x  1  6)
ดังนั้น 4x2  8x  20 = 4( x  1  6)( x  1  6)
2. ครูยกตัวอย่างที่มีลักษณะเดียวกันนี้อีก 1 ตัวอย่าง ให้นักเรียนร่วมกันหาคาตอบ
5. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 2.2 ข ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม เล่ม 1
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3
6. ให้นักเรียนทาใบงานที่ 4 และใบงานที่ 5

- การแยกตัวประกอบของ ใบงานที่ 4 และ 5 ใบงานที่ 4 และ 5 ต้อง และความเข้าใจ
- การแก้ปัญหา ใบงานที่ 4 และ 5 ใบงานที่ 4 และ 5 ต้อง และความเข้าใจ
เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสูงกว่าสองที่มีสัมประสิทธิ์เป็นจานวนเต็ม
สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสูงกว่าสองที่มีสัมประสิทธิ์ของแต่ละพจน์เป็น
จานวนเต็มได้
การแยกตัวประกอบพหุนามผลบวกกาลังสามได้ดังนี้
A3  B3  ( A  B)( A2  AB  B2 )
1) การแก้ปญ ั หา
1. ครูทบทวนเรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามที่ที่เป็นกาลังสองสมบูรณ์ และ
ผลต่างกาลังสองโดยการยกตัวอย่างให้นักเรียนช่วยกันหาคาตอบ 2-3 ตัวอย่าง
2. ให้นักเรียนพิจารณาการหาผลคูณของพหุนามแต่ละข้อต่อไปนี้
1. ( x  5)( x2  5x  25) = x3  5x2  25x  5x2  25x  125
= x3  125
= x3  53
2. (2 x  3)(4 x2  6 x  9) = 8x3  12x2  18x  12x2  18x  27
= 8x3  27
= (2 x)3  33
ครูอธิบายให้นักเรียนว่า เรียก พหุนาม x3  53 และ (2 x)3  33 ว่า ผลบวกของกาลังสาม
จากผลคูณของพหุนามจะเห็นว่า
1. x3  53 = ( x  5)( x2  5x  25)
2. (2 x)3  33 = (2 x  3)(4x2  6x  9)
3. ให้นักเรียนพิจารณา x3  53 = ( x  5)( x2  5x  25)
หรือ x3  53 = ( x  5)( x2  ( x)(5)  25)
และพิจารณา (2 x)3  33 = (2 x  3)(4 x2  6 x  9)
หรือ (2 x)3  33 = (2 x  3) (2 x)2  (2 x)(3)  32 
จะเห็นได้ว่า A3  B3  ( A  B)( A2  AB  B2 )
4. ครูยกตัวอย่าง จงแยกตัวประกอบของ x3  1
วิธีทา x3  1 = x3  1
= ( x  1)  x2  ( x)(1)  12 
= ( x  1)( x2  x  1 )
ดังนั้น x3  1 = ( x  1)( x2  x  1 )
5. ครูยกตัวอย่าง จงแยกตัวประกอบของ 27 x3  64
วิธีทา 27 x3  64 = (3x)3  43
= (3x  4) (3x)2  (3x)(4)  42 
= (3x  4)(9x2  12x  16)
ดังนั้น 27 x3  64 = (3x  4)(9x2  12x  16)
ตัวอย่าง จงแยกตัวประกอบของ (2 x  1)3  ( x  3)3
วิธีทา (2 x  1)3  ( x  3)3 = (2 x  1)  ( x  3) (2 x  1)2  (2 x  1)( x  3)  ( x  3)2 
= (2x  1  x  3) (4x2  4x  1)  (2x2  6x  x  3)  (x2  6x  9)
= (3x  2)(4x2  4x  1  2x2  5x  3  x2  6x  9)
= (3x  2)(3x2  3x  13)
ดังนั้น (2 x  1)3  ( x  3)3 = (3x  2)(3x2  3x  13)
7. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 2.3 ก ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม
3 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

- การแยกตัวประกอบพหุ ใบงานที่ 6 ใบงานที่ 6 ต้อง และความเข้าใจ
นามผลบวกกาลังสาม
เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสูงกว่าสองที่มีสัมประสิทธิ์เป็นจานวนเต็ม
สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสูงกว่าสองที่มีสัมประสิทธิ์ของแต่ละพจน์
เป็นจานวนเต็มได้
การแยกตัวประกอบพหุนามผลต่างกาลังสามได้ดังนี้
A3  B3  ( A  B)( A2  AB  B2 )
1. ครูทบทวนเรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามที่ที่เป็นกาลังสองสมบูรณ์ และ
ผลต่างกาลังสองโดยการยกตัวอย่างให้นักเรียนช่วยกันหาคาตอบ 2-3 ตัวอย่าง
2. ให้นักเรียนพิจารณาการหาผลคูณของพหุนามแต่ละข้อต่อไปนี้
1. ( x  5)( x2  5x  25) = x3  5x2  25x  5x2  25x  125
= x3  125
= x3  53
2. (2 x  3)(4 x2  6 x  9) = 8x3  12x2  18x  12x2  18x  27
= 8x3  27
= (2 x)3  33
ครูอธิบายให้นักเรียนว่า เรียก พหุนาม x3  53 และ (2 x)3  33 ว่า ผลต่างของกาลังสาม
จากผลคูณของพหุนามจะเห็นว่า
1. x3  53 = ( x  5)( x2  5x  25)
2. (2 x)3  33 = (2 x  3)(4x2  6x  9)
3. ให้นักเรียนพิจารณา x3  53 = ( x  5)( x2  5x  25)
หรือ x3  53 = ( x  5)( x2  ( x)(5)  25)
และพิจารณา (2 x)3  33 = (2 x  3)(4 x2  6 x  9)
หรือ (2 x)3  33 = (2 x  3) (2 x)2  (2 x)(3)  32 
จะเห็นได้ว่า A3  B3  ( A  B)( A2  AB  B2 )
4. ครูยก ตัวอย่าง จงแยกตัวประกอบของ x3  216
วิธีทา x3  216 = x3  63
= ( x  6)  x2  ( x)(6)  62 
= ( x  6)( x2  6x  36)
ดังนั้น x3  216 = ( x  6)( x2  6x  36)
5. ครูยก ตัวอย่าง จงแยกตัวประกอบของ 27 x3  64
วิธีทา 27 x3  64 = (3x)3  43
= (3x  4) (3x)2  (3x)(4)  42 
= (3x  4)(9x2  12x  16)
ดังนั้น 27 x3  64 = (3x  4)(9x2  12x  16)
ตัวอย่าง จงแยกตัวประกอบของ ( x  3)3  (3x  2)3

วิธีทา ( x  3)3  (3x  2)3 = ( x  3)  (3x  2) ( x  3)2  ( x  3)(3x  2)  (3x  2)2 
= ( x  3  3x  2)( x2  6x  9  3x2  2x  9x  6  9x2  12x  4)
= (2 x  5)(13x2  x  7)
ดังนั้น ( x  3)3  (3x  2)3 = (2x  5)(13x2  x  7)
7. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 2.3 ก ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์ เพิ่มเติม
- หนังสือเรียนวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

นามผลต่างกาลังสาม
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๖
เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามโดยใช้วิธีการจัดพหุนามให้อยู่ในรูปกาลังสองสมบูรณ์
ผลต่างกาลังสอง ผลบวกของกาลังสาม หรือ ผลต่างของกาลังสาม
สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามโดยใช้วิธีการจัดพหุนามให้อยู่ในรูปกาลังสองสมบูรณ์
ผลต่างของกาลังสอง ผลบวกของกาลังสาม หรือผลต่างของกาลังสามได้
การแยกตัวประกอบพหุนามโดยใช้วิธีการจัดพหุนามให้อยู่ในรูปของกาลังสองสมบูรณ์ ผลต่าง
ของกาลังสอง ผลบวกของกาลังสาม หรือผลต่างของกาลังสาม
ผลต่างกาลังสองผลบวกของกาลังสาม และผลต่างของกาลังสามจนได้ข้อสรุปดังนี้
A2  2 AB  B2  ( A  B)2
A2  2 AB  B2  ( A  B)2
A2  B2  ( A  B)( A  B)
A3  B3  ( A  B)( A2  AB  B2 )
A3  B3  ( A  B)( A2  AB  B2 )
2. ครูอธิบายว่า ในการแยกตัวประกอบของพหุนามที่มีดีกรีสูงกว่าสอง บางครั้งทาได้
โดยจัดพหุนามนั้นให้อยู่ในรูปกาลังสองสมบูรณ์ ผลต่างกาลังสอง ผลบวกของกาลังสามหรือผลต่าง
ของกาลังสาม ดังตัวอย่างต่อไปนี้
ตัวอย่าง 1 จงแยกตัวประกอบของ 16 x4  81
วิธีทา 16 x4  81 = (4 x2 )2  92 เพื่อให้ได้ จะต้องมี
= (4 x  9)(4 x  9)
2 2
พจน์ แต่เนื่องจากพจน์
= (4 x  9) (2x)  3 
2 2 2
กลางของพหุนาม
= (4x  9)(2x  3)(2x  3)
2
ไม่มีพจน์
ดังนั้น 16 x4  81 = (4 x2  9)(2 x  3)(2 x  3) แต่มีพจน์ จึงต้องเพิ่มอีก
แล้วลบออกด้วย
ตัวอย่าง 2 จงแยกตัวประกอบของ x4  x2  1
วิธีทา x 4  x 2  1 = ( x4  2 x2  1)  x2
= ( x2  1)2  x2
= ( x2  1)  x  ( x2  1)  x 
= ( x2  1  x)( x2  1  x)
ดังนั้น x4  x2  1 = ( x2  1  x)( x2  1  x)
เพื่อให้ได้ จะต้องมีพจน์
แต่เนื่องจากไม่มีพจน์ อยู่
ในนิพจน์ จึงต้องเพิ่มพจน์
เข้าไป แล้วลบออกด้วย
ตัวอย่าง 3 จงแยกตัวประกอบของ x4  4
วิธีทา x4  4 = ( x2 )2  22
= ( x2 )2  2(2)( x2 )  22   2(2)x2
= ( x2  2)2  4x2
= ( x2  2)2  (2x)2
= ( x2  2)  2 x  ( x2  2)  2 x 
= ( x2  2 x  2)( x2  2x  2)
ดังนั้น x4  4 = ( x2  2 x  2)( x2  2x  2)
4. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 2.3ข ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติมเล่ม 1
5. ทาใบงานที่ 8

นามโดยใช้วิธีการจัดพหุ
นามให้อยู่ในรูปของกาลัง
สองสมบูรณ์ ผลต่างของ
กาลังสอง ผลบวกของ
กาลังสาม หรือผลต่าง
ของกาลังสาม

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๗
เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามโดยใช้สมบัติการสลับที่ สมบัติการเปลี่ยนหมู่
และสมบัติการแจกแจง
สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามโดยใช้สมบัติการสลับที่ สมบัติการเปลี่ยนหมู่ และสมบัติ
การแจกแจง ได้
การแยกตัวประกอบพหุนามโดยใช้สมบัติการสลับที่ สมบัติการเปลี่ยนหมู่ และสมบัติการแจก
แจง
ผลต่างกาลังสองผลบวกของกาลังสาม และผลต่างของกาลังสามจนได้ข้อสรุปดังนี้
A2  2 AB  B2  ( A  B)2
A2  2 AB  B2  ( A  B)2
A2  B2  ( A  B)( A  B)
A3  B3  ( A  B)( A2  AB  B2 )
A3  B3  ( A  B)( A2  AB  B2 )
2. ครูอธิบายว่า ในการแยกตัวประกอบของพหุนามที่มีดีกรีสูงกว่าสอง บางครั้งอาจ
ต้องจัดพหุนามใหม่โดยใช้ สมบัติการเปลี่ยนหมู่ สมบัติการสลับที่และสมบัติการแจกแจง ดังตัวอย่าง
ตัวอย่าง 1 จงแยกตัวประกอบของ x3  6x2  12x  8
วิธีทา x3  6 x2  12 x  8 = ( x3  8)  (6 x2  12 x)
= ( x3  23 )  6 x( x  2)
= ( x  2)( x2  2x  4)  6x( x  2)
= ( x  2) ( x2  2 x  4)  6x
= ( x  2)( x2  4x  4)
= ( x  2)( x  2)( x  2)
ดังนั้น x3  6x2  12x  8 = ( x  2)( x  2)( x  2)
ตัวอย่าง 2 จงแยกตัวประกอบของ 16 x4  y 2  2 y  1
วิธีทา 16 x4  y 2  2 y  1 = 16 x4  ( y 2  2 y  1)
= 16 x4  ( y  1)2
= (4x2 )2  ( y  1)2
= 4 x2  ( y  1) 4 x2  ( y  1)
= (4 x2  y  1)(4 x2  y  1)
ดังนั้น 16 x4  y 2  2 y  1 = (4 x2  y  1)(4 x2  y  1)
4. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 2.3ค ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม

- การแยกตัวประกอบพหุ ต้อง และความเข้าใจ
นามโดยใช้สมบัติการสลับ
ที่ สมบัติการเปลี่ยนหมู่
และสมบัติการแจกแจง

แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๘
เรื่อง การแยกตัวประกอบของพหุนามที่มีสัมประสิทธิ์เป็นจานวนเต็มโดยใช้ทฤษฎีเศษเหลือ
ชั้น มัธยมศึกษาปีที่ ๓ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๘ เวลา ๒ ชัว่ โมง
สามารถแยกตัวประกอบของพหุนามที่มีสัมประสิทธิ์ของแต่ละพจน์เป็นจานวนเต็มโดยใช้
ทฤษฎีบทเศษเหลือได้
ทฤษฎี (ทฤษฎีบทเศษเหลือ)
ถ้าหารพหุนาม P(x) ด้วยพหุนาม ที่ เป็นค่าคงตัว แล้วจะได้เศษเหลือเป็น P( )
1. ครูทบทวนเรื่อง การการหารพหุนาม โดยพิจารณาการหารพหุนาม x2  3x  4
ด้วยพหุนาม x  2 ดังนี้
x  5.........
x  2 x3  3x  4
x2  2 x
.......5 x  4
.......5 x  10
................6
จากการหารข้างต้น จะเห็นว่าเมื่อหารพหุนาม x2  3x  4 ด้วยพหุนาม x  2 จะได้เศษเป็น 6

ให้ P(x) แทนพหุนาม x2  3x  4
นั่นคือ P(x) = x 2  3x  4
เมื่อแทน x ด้วย 2 ใน P(x) = x2  3x  4 จะได้
P (2) = 22  3(2)  4
= 464
= 6
ชั่วโมง 1
2. ครูอธิบายว่า ในกรณีทั่วไป เมื่อหารพหุนาม P(x) ใดๆ ด้วยพหุนาม x  a ที่
a เป็นค่าคงตัวจะได้เศษ ซึ่งต่อไปนี้จะเรียกว่าเศษเหลือ ดังทฤษฎีบทต่อไปนี้
ทฤษฎี (ทฤษฎีบทเศษเหลือ)
ถ้าหารพหุนาม P(x) ด้วยพหุนาม ที่ เป็นค่าคงตัว แล้วจะได้เศษเหลือเป็น P( )
ตัวอย่าง 1 จงใช้ทฤษฎีบทเศษเหลือหาเศษเหลือที่ได้จากการหาร 2x2  5x  6 ด้วย x  3

วิธีทา ให้ P(x) = 2x2  5x  6
จากทฤษฎีบทเศษเหลือ จะได้ P(3) เป็นเศษเหลือที่ได้จากการหาร P(x) ด้วย x  3
P(3) = 2(3)2  5(3)  6
= 18  15  6
= 9
ดังนั้น เศษเหลือเท่ากับ 9
ตอบ 9
ตัวอย่าง 2 จงใช้ทฤษฎีบทเศษเหลือหาเศษเหลือที่ได้จากการหาร
3x  x4  5x3  2 x2  9 x  7 ด้วย x  2
5
วิธีทา ให้ P(x) = 3x5  x4  5x3  2x2  9x  7

เนื่องจาก x  2  x  (2)
จากทฤษฎีบทเศษเหลือ จะได้ P(-2) เป็นเศษเหลือที่ได้จากการหาร P(x)
ด้วย x  (2)
P(-2) = 3(2)5  (2)4  5(2)3  2(2)2  9(2)  7
เขียน เพื่อ = 96  16  40  8  18  7
เทียบกับ ทาให้ได้ = 39
ดังนั้น เศษเหลือเท่ากับ 39
ตอบ 39
ชั่วโมง 2
3. ครูยกตัวอย่าง ให้นักเรียนร่วมกันพิจารณาดังนี้
ตัวอย่าง 1 จงใช้ทฤษฎีบทเศษเหลือหาเศษเหลือที่ได้จากการหาร
x  4 x  11x  30 ด้วย x  3
3 2
วิธีทา ให้ P(x) = x3  4x2  11x  30

จากทฤษฎีบทเศษเหลือ จะได้ P(3) เป็นเศษเหลือที่ได้จากการหาร P(x)
ด้วย x3
P(3) = 3  4(3)2  11(3)  30
3
= 27  36  33  30
= 0
ดังนั้น เศษเหลือเท่ากับ 0
ตอบ 0
จากตัวอย่างข้างต้น จะเห็นว่าเมื่อหาร x3  4x2  11x  30 ด้วย x  3 จะได้เศษเป็น 0
จากความสัมพันธ์ของตัวตั้ง ตัวหาร ผลหาร และเศษที่เหลือ ซึ่งเป็นดังนี้
ตัวตั้ง = (ตัวหาร)(ผลหาร)+เศษเหลือ
จะได้ว่า x3  4x2  11x  30 = ( x  3)( x2  7 x  10)
แต่สามารถแยกตัวประกอบของ x2  7 x  10 ได้เป็น
x2  7 x  10 = ( x  2)( x  5)
นั่นคือ x3  4x2  11x  30 = ( x  3)( x  2)( x  5)
กล่าวได้ว่าในการแยกตัวประกอบของพหุนาม P(x) โดยใช้ทฤษฎีบทเศษเหลือต้อง
หา a ที่ทาให้ P(a) = 0 ก่อน
ตัวอย่าง จงแยกตัวประกอบของ x3  x2  8x  12
วิธีทา ให้ P(x) = x3  x2  8x  12

พจน์ที่เป็นค่าคงตัวของ P(x) คือ 12
จานวนเต็มที่หาร 12 ได้ลงตัว คือ 1,-1,2,-2,3,-3,4,-4,6,-6,12 และ -12
พิจารณา P(1)
P(1) = 13  12  8(1)  12
= 4
จะเห็นว่า P(1)  0
พิจารณา P(-1)
P(1) = (1)3  (1)2  8(1)  12
= 1  1  8  12
= 18
จะเห็นว่า P(1)  0
พิจารณา P(2)
P(2) = 23  22  8(2)  12
= 8  4  16  12
= 0
ดังนั้น x  2 เป็นตัวประกอบของ x3  x2  8x  12
นา x  2 ไปหาร x3  x2  8x  12 ได้ผลหารเป็น x2  x  6
จะได้ P(x) = ( x  2)( x  3)( x  2)
ดังนั้น x3  x2  8x  12 = ( x  2)( x  3)( x  2)
5. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 2.4 ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติมเล่ม 1

- การแยกตัวประกอบของ ต้อง และความเข้าใจ
พหุนามที่มีสัมประสิทธิ์
ของแต่ละพจน์เป็น
จานวนเต็มโดยใช้ทฤษฎี
บทเศษเหลือ
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ สมการกาลังสอง เรื่อง ทบทวนสมการกาลังสอง
แก้สมการกาลังสองตัวแปรเดียวในรูป ax2  bx  c เมื่อ a, b, c เป็นค่าคงตัว และ a  0
โดยใช้การแยกตัวประกอบได้
สมการกาลังสองตัวแปรเดียวที่มี x เป็นตัวแปร มีรูปทั่วไปเป็น ax2  bx  c เมื่อ a, b, c
เป็นค่าคงตัว และ a  0 และหาคาตอบของสมการดังกล่าวโดยแยกตัวประกอบของ ax2  bx  c
ให้อยู่ในรูปของการคูณกันของพหุนามดีกรีหนึ่งสองพหุนาม แล้วใช้สมบัติของจานวนจริงที่กล่าวว่า ถ้า
m, n เป็นจานวนจริงแล้ว mn  0 แล้ว m  0 หรือ n  0
1.ครูสนทนากับนักเรียนเกี่ยวกับการหาคาตอบของสมการกาลังสอง เช่น
ax  bx  c = 0 ทาให้อยู่ในรูป ( px  s)(qx  t ) = 0 และใช้สมบัติของจานวนจริงที่กล่าวว่า
2
ถ้า a, b เป็นจานวนจริงและ ab = 0 แล้ว a = 0 หรือ b = 0

ครูนาเสนอตัวอย่างต่อไปนี้
ตัวอย่าง (x – 3)(x + 2) = 0
เราจะใช้สมบัติของจานวนจริงได้ดังนี้
(x – 3) = 0 หรือ (x + 2) = 0
ซึ่งก็คือ x = 3 หรือ x = –2
2. ครูนาเสนอวิธีการแก้สมการกาลังสองโดยวิธีแยกตัวประกอบจากตัวอย่างที่ 1
ดังต่อไปนี้
ตัวอย่างที่ 1 จงหาคาตอบของสมการกาลังสอง และตรวจสอบคาตอบโดยการแทนค่า
(1) x2 – 4x = 21 (4) 25x2 – 90x + 81 = 0
(2) x2 + 13x + 40 = 0
(3) 2x2 + 7x – 15 = 0
วิธีทา (1) จากสมการ x2 – 4x = 21
หรือ x2 – 4x – 21 = 0
เนื่องจาก x2 – 4x – 21 = (x – 7)(x + 3)
ดังนั้น (x – 7)(x + 3) = 0
ใช้สมบัติของจานวนจริง จะได้
(x – 7) = 0 หรือ (x + 3) = 0
x = 7 หรือ x = –3
ตรวจสอบ แทน x ด้วย 7 ในสมการ x2 – 4x – 21 = 0 จะได้
72 – 4(7) – 21 = 49 – 28 – 21 = 0 เป็นจริง
แทน x ด้วย –3 ในสมการ x2 – 4x – 21 = 0 จะได้
(–3)2 – 4(–3) – 21 = 9 + 12 – 21 = 0 เป็นจริง
ดังนั้น คาตอบของสมการ x2 – 4x = 21 คือ 7 และ –3
ครูให้นักเรียนช่วยกันทาแบบฝึกหัดข้อที่เหลือบนกระดานดา
ตัวอย่างที่ 4 จงแก้สมการ 25x2 – 90x + 81 = 0
วิธีทา 25x2 – 90x + 81 = 0
(5x – 9)(5x – 9) = 0 (แยกตัวประกอบ)
(5x – 9)2 = 0
ดังนั้น (5x – 9) = 0
นั่นคือ x = 9
5
ตรวจสอบ แทน x ด้วย 9 ในสมการ 25x2 – 90x + 81 = 0 จะได้
5
2
25  9  – 90  9  + 81 = 25  81  – 90  9  + 81
5 5  25  5
= 81 – 162 + 81
= 0 เป็นจริง
ดังนั้น คาตอบของสมการคือ 9
5
6. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 3.1 ในหนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติมคณิตศาสตร์

- แก้สมการกาลังสองตัว ต้อง และความเข้าใจ
แปรเดียวในรูป
ax2  bx  c เมื่อ
a, b, c เป็นค่าคงตัว และ
a  0 โดยใช้การแยกตัว
ประกอบ
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ สมการกาลังสอง เรื่อง ทบทวนสมการกาลังสอง
1. แก้สมการกาลังสองตัวแปรเดียวในรูป ax2  bx  c เมื่อ a, b, c เป็นค่าคงตัว และ
a  0 โดยใช้การแยกตัวประกอบได้
เป็นค่าคงตัว และ a  0 และหาคาตอบของสมการดังกล่าวโดยแยกตัวประกอบของ ax2  bx  c
ให้อยู่ในรูปของการคูณกันของพหุนามดีกรีหนึ่งสองพหุนาม แล้วใช้สมบัติของจานวนจริงที่กล่าวว่า ถ้า
m, n เป็นจานวนจริงแล้ว mn  0 แล้ว m  0 หรือ n  0
1.ให้นักเรียนพิจารณาการแก้สมการต่อไปนี้
x2 – 25 = 0
(x – 5)(x + 5) = 0
(x – 5) = 0 หรือ (x + 5) = 0
นั่นคือ x = 5 หรือ x = –5
ครูสนทนากับนักเรียนว่าวิธีทาดังกล่าวคือวิธีใด (การแยกตัวประกอบ) และมีวิธีการหา
คาตอบของสมการนี้โดยวิธีอื่นหรือไม่
2. จากขั้นนา ครูแนะนานักเรียนว่าอาจแก้สมการโดยใช้สมบัติของรากที่สอง ดังนี้
x2 – 25 = 0
x2 = 25
จะได้ x เป็นรากที่สองของ 25
x = 25 หรือ x =  25
ดังนั้น x = 5 หรือ x = –5
3. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปวิธีการหารากที่สอง ดังนี้
2
ถ้า x = d เมื่อ d  0 แล้ว x = d หรือ x =  d ซึ่งคาตอบอาจเขียนได้ดังรูป x =  d
4. ครูนาเสนอตัวอย่างที่ 1 ให้นักเรียนช่วยกันทาโดยครูเป็นผู้อธิบายและซักถาม
ตัวอย่างที่ 1 จงแก้สมการ x2 = 27
วิธีทา x2 = 27
x =  27
=  93
x = 3 3
ดังนั้น คาตอบคือ 3 3 และ  3 3
5. ครูยกตัวอย่างโจทย์บนกระดานให้นักเรียนช่วยกันหาคาตอบ เพื่อตรวจสอบความ
เข้าใจของนักเรียน เช่น
จงแก้สมการ (1) x2 – 16 = 0
(2) x2 – 100 = 0
(3) a2 – 255 = 0
6. ครูยกตัวอย่างการแก้สมการกาลังสองโดยวิธีรากที่สองจากตัวอย่าง แล้ว
อธิบายให้นักเรียนเข้าใจบนกระดาน
ตัวอย่างที่ 2 จงแก้สมการ 8x2 = 9
วิธีทา 8x2 = 9
x2 = 9
8
x =  9
8
=  9
8
=  3
2 2
=  3  2
2 2 2
= 3 2
4
ดังนั้น คาตอบของสมการคือ 3 2 และ  3 2
4 4
ให้นักเรียนตรวจสอบคาตอบโดยวิธีการแทนค่าตัวแปร
ตัวอย่างที่ 3 จงแก้สมการ 4 x2  5 = 0
วิธีทา 4 x2  5 = 0
4x 2 = 5
5
x2 =
4
ครูซักถามนักเรียนว่ามีจานวนใดที่ยกกาลังสองแล้วได้จานวนลบหรือไม่ (ไม่มี) จากนั้นครูและ
นักเรียนร่วมกันสรุปว่า เนื่องจากไม่มีจานวนจริงใดที่ยกกาลังสองแล้วได้จานวนลบ ดังนั้น สมการนี้
จึงไม่มีคาตอบที่เป็นจานวนจริง
7. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 3.1 ในหนังสือเรียนรายวิชาเพิ่มเติมคณิตศาสตร์

a  0 โดยใช้การแยกตัว
ประกอบ
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ สมการกาลังสอง
เรื่อง การแก้สมการกาลังสองโดยวิธีทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์
โดยวิธีทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์
เป็นค่าคงตัว และ a  0 และหาคาตอบของสมการดังกล่าวโดย วิธีทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์
1.ทบทวนเรื่องการแยกตัวประกอบของพหุนามดีกรีสองที่เป็นกาลังสองสมบูรณ์
เช่น x  6 x  9
2
= ( x  3)2
4 x2  12 x  9 = (2 x  3)2
x2  2ax  a 2 = ( x  a)2
x2  2ax  a 2 = ( x  a)2
ชั่วโมงที่ ๑
2. ให้นักเรียนพิจารณาการแก้สมการ ax2  bx  c ในกรณีที่ a  1 ดังตัวอย่าง
ตัวอย่างที่ 1 จงแก้สมการ x2  4 x  2  0
วิธีทา x2  4 x  2 = 0
 x 2  2(2) x  22   22  2 = 0
( x  2)2  4  2 = 0
( x  2)2  6 = 0
( x  2)2  ( 6)2 = 0
( x  2  6)( x  2  6) = 0
ดังนั้น ( x  2  6) = 0 หรือ ( x  2  6) = 0
จะได้ x = 2  6 หรือ x = 2  6 (ให้นักเรียนตรวจสอบคาตอบที่ได้)
ดังนั้น คาตอบคือ 2  6 และ 2  6
ตัวอย่างที่ 2 จงแก้สมการ x2  2 2 x  2 = 0
วิธีทา x2  2 2 x  2 = 0
 x 2  2 2 x  ( 2)2   ( 2)2  2 = 0
 
( x  2)2  2  2 = 0
( x  2)2 = 0
ดังนั้น x 2 = 0
x = 2 (ให้นักเรียนตรวจสอบคาตอบที่ได้)
ดังนั้น คาตอบคือ 2
ตัวอย่างที่ 3 จงแก้สมการ x2  x  1  0
วิธีทา x2  x  1 = 0
 2 1 1  1
2 2
 x  2   x       1
 = 0
 2  2    2 
2
 1 1
 x    1 = 0
 2 4
2
 1 3
x   = 0
 2 4
2
 1 3
x  = 
 2 4
2
 1
เนื่องจาก x  0 สาหรับทุกค่าของ x
 2
2
 1 3
แสดงว่าไม่มีค่า x ที่ทาให้สมการ x   = 0 เป็นจริง
 2 4
นั่นคือ สมการ x2  x  1  0 ไม่มีคาตอบ
ตอบ ไม่มีคาตอบ
3. ให้นักเรียนพิจารณาการแก้สมการ ax2  bx  c ในกรณีที่ a  1 และ a  0 ดัง
ตัวอย่างต่อไปนี้
ตัวอย่าง จงแก้สมการ 2x2 – 10x + 1 = 0
วิธีทา 2x2 – 10x + 1 = 0
x2 – 5x + 1 = 0
2
2 2
จะได้ x2 – 5x +   5  =  1    5 
 2 2  2
 5 2 1 25
x   =  
 2 2 4
 5 2 23
x   =
 2 4
x  5 =  23
2 4
x = 5  23
2 4
= 5  23
2
ดังนั้น คาตอบของสมการคือ 5  23 และ 5  23
2 2
(ให้นักเรียนช่วยกันตรวจสอบคาตอบ)
4.ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด ในห้องเรียนโดยครูดูแลอย่างใกล้ชิด
6. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 3.2ก ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติมเล่ม 1

a  0 โดยวิธีทาเป็น
เรื่อง การแก้สมการโดยการทาให้เป็นกาลังสองสมบูรณ์
แก้สมการกาลังสองตัวแปรเดียวในรูป ax2  bx  c เมื่อ a, b, c เป็นค่าคงตัว และ a0
b  b 2  4ac
โดยวิธีทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์หรือใช้สูตร x
2a
เป็นค่าคงตัว และ a  0 และหาคาตอบของสมการดังกล่าวโดย วิธีทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์หรือใช้
b  b 2  4ac
สูตร x
2a
1.ทบทวนรูปทั่วไปของสมการกาลังสองคือ ax2  bx  c = 0 , a  0 และ
a, b, c เป็นจานวนจริง
2. ให้นักเรียนพิจารณาการหาคาตอบสาหรับกรณีทั่วๆไปของสมการ ax2  bx  c
เมื่อ a, b, c เป็นค่าคงตัว และ a  0 โดยใช้ความรู้เกี่ยวกับกาลังสองสมบูรณ์และผลต่างของกาลัง
สองดังต่อไปนี้
ax  bx  c = 0
2
นา a มาหารทั้งสองข้างของสมการ
b c
x2  x = 0
a a
 2 a  b    b  c
2 2
x  x         = 0
 b  2a    2a  a
b  b 2  4ac
2

 x    = 0 ……………(1)
 2a  4a 2
เนื่องจาก b2  4ac เป็นจานวนจริง ดังนั้น b2  4ac  0 หรือ b2  4ac  0
ถ้า b2  4ac  0
จะได้ b2  4ac เป็นจานวนจริง และ ( b2  4ac )2 = b2  4ac
จากสมการ (1) จะได้
2
b   b 2  4ac 
2

x    = 0
 2a   2a 

 b  b2  4ac   b  b 2  4ac 
 x     x    = 0
 2a  2a   2a  2a 
 b  b 2  4ac  b  b 2  4ac
ดังนั้น  x    = 0 หรือ  x    = 0
 2a  2a  2a  2a
b  b 2  4ac b  b 2  4ac
จะได้ x หรือ x
2a 2a
b  b 2  4ac b  b 2  4ac
ดังนั้น คาตอบของสมการคือ และ
2a 2a
อาจเขียนเป็นสูตรเพื่อหาคาตอบของสมการได้ดังนี้
b  b 2  4ac
x
2a
ถ้า b2  4ac  0
จากสมการ (1) จะได้
b 2  4ac
2
 b 
x  = ……………………(2)
 2a  4a 2
เนื่องจาก b2  4ac  0 และ 4a 2  0 สาหรับทุกค่าของ a เมื่อ a0
b 2  4ac
ดังนั้น 0
4a 2
เนื่องจากจานวนจริงใดๆ ยกกาลังสองแล้วจะต้องเป็นจานวนจริงบวกหรือศูนย์
ดังนั้น ไม่มีจานวนจริงใดที่นามาแทน x ในสมการ (2) แล้วทาให้ได้สมการที่เป็นจริง
นั่นคือ สมการ ax2  bx  c  0 จะไม่มีคาตอบของสมการที่เป็นจานวนจริง
ข้อสรุปเกี่ยวกับคาตอบของสมการกาลังสอง
สมการกาลังสอง เมื่อ เป็นค่าคงตัว และ
ถ้า แล้วจะมีคาตอบของสมการเป็นจานวนจริง
ถ้า แล้วจะไม่มีคาตอบของสมการที่เป็นจานวนจริง
3. ให้นักเรียนพิจารณาการหาคาตอบที่เป็นจานวนจริงของสมการนั้นมีสองคาตอบ
หรือหนึ่งคาตอบทาได้โดยพิจารณาจาก b2  4ac ดังนี้
กรณีที่ 1 ถ้า b2  4ac  0
จะได้ b2  4ac และ  b2  4ac เป็นจานวนจริงที่ต่างกัน
b  b 2  4ac
จากสูตร x จะได้คาตอบของสมการ ax2  bx  c  0
2a
b  b 2  4ac b  b 2  4ac
เป็นสองคาตอบคือ และ ดังตัวอย่าง
2a 2a
ตัวอย่าง กาหนดสมการ 24x2  74x  55  0
ในที่นี้ a = 24 b = -74 และ c = 55
จะได้ b2  4ac = (74)2  4(24)(55)
= 196
(74)  196
ดังนั้น x =
2(24)
74  14
=
48
74  14 74  14
x = หรือ x =
48 48
จะได้ x = 11 หรือ x = 5
6 4
11 5
นั่นคือ และ เป็นคาตอบของสมการ 24 x2  74 x  55  0
6 4
กรณีที่ 2 ถ้า b2  4ac  0
จะได้ b2  4ac  0
b  b 2  4ac
จากสูตร x
2a
b  0

2a
b
นั่นคือ x
2a
b
คาตอบของสมการ จึงมีเพียงคาตอบเดียวคือ  ดังตัวอย่าง
2a
ตัวอย่าง ตัวอย่าง กาหนดสมการ 9t 2  30t  25  0
ในที่นี้ a = 9 b = -30 และ c = 25
จะได้ b2  4ac = (30)2  4(9)(25)
= 0
(30)  0
ดังนั้น t =
2(9)
(30)
=
18
จะได้ t = 5
3
5
นั่นคือ เป็นคาตอบของสมการ 9t 2  30t  25  0
3
กรณีที่สมการกาลังสอง ax2  bx  c  0 เมื่อ a, b, c เป็นค่าคงตัว และ a0 และ
b2  4ac  0 ซึ่งไม่มีคาตอบของสมการที่เป็นจานวนจริง ดังนี้
ตัวอย่าง กาหนดสมการ 2x2  3x  2  0
ในที่นี้ a = 2 b = -3 และ c = 2
จะได้ b2  4ac = (3)2  4(2)(2)
= 9  16
= 7
ดังนั้น ไม่มีจานวนจริงใดเป็นคาตอบของสมการ 2x2  3x  2  0
4.ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 3.2 ข ข้อ 1 ในห้องเรียนโดยครูดูแลอย่างใกล้ชิด
6. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 3.2ข ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์ เพิ่มเติม

ax2  bx  c เมื่อ a, b, c
เป็นค่าคงตัว และ a  0
โดยวิธีทาเป็นกาลังสอง
สมบูรณ์หรือใช้สูตร
b  b 2  4ac
x
2a
สื่อสาร การสื่อความหมาย
เรื่อง การแก้สมการกาลังสองโดยวิธีการทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์
วิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม ชื่อรายวิชา ค ๒๓๒๐๑ กลุ่มสาระการเรียนรู้คณิตศาสตร์
.
b  b 2  4ac
โดยวิธีทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์หรือใช้สูตร x
2a
เป็นค่าคงตัว และ a  0 และหาคาตอบของสมการดังกล่าวโดย วิธีทาเป็นกาลังสองสมบูรณ์หรือใช้
b  b 2  4ac
สูตร x
2a
1.ครูให้นักเรียนทบทวนสูตรที่ใช้ในการหาคาตอบของสมการกาลังสองเป็นดังนี้
2. นาเสนอตัวอย่าง เพื่อแสดงตัวอย่างการแก้สมการโดยใช้สูตรของกาลังสอง
จงแก้สมการ 2x2 – 10x + 1 = 0 โดยใช้สูตรของกาลังสอง
วิธีทา 2x2 – 10x + 1 = 0
จากสูตร x = b b 2  4ac

2a
เมื่อ a = 2, b = –10 และ c = 1 จะได้
x =  ( 10)  (10) 2  4(2)(1)

2(2)
= 10  100  8
4
= 10  92
4
= 5  23
2
ดังนั้น คาตอบของสมการคือ 5  23 และ 5  23
2 2
ครูสุ่มให้นักเรียนออกมาตรวจคาตอบบนกระดาน
3. ครูยกตัวอย่าง อีก 2-3 ตัวอย่าง เพื่อให้นักเรียนเข้าใจมากยิ่งขึ้น
4.ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 3.2 ข ข้อ 2 ในห้องเรียนโดยครูดูแลอย่างใกล้ชิด
5.ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 3.2 ข ข้อ 3ในห้องเรียนโดยครูดูแลอย่างใกล้ชิด
7. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 3.2ข ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม

ax2  bx  c เมื่อ a, b, c
เป็นค่าคงตัว และ a  0
โดยวิธีทาเป็นกาลังสอง
สมบูรณ์หรือใช้สูตร
b  b 2  4ac
x
2a
สื่อสาร การสื่อความหมาย
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๓ สมการกาลังสอง เรื่อง โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับสมการกาลังสอง
ชั้น มัธยมศึกษาปีที่ ๓ ภาคเรียนที่ ๑ ปีการศึกษา ๒๕๕๘ เวลา ๓ ชั่วโมง
1. แก้โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับสมการกาลังสองตัวแปรเดียวได้
2. ตระหนักถึงความสมเหตุสมผลของคาตอบที่ได้
โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับสมการกาลังสอง
1.ทบทวนขั้นตอนการแก้โจทย์ปัญหาโดยใช้สมการกาลังสอง และทบทวนการแก้
สมการกาลังสองด้วยวิธีต่างๆ โดยยกตัวอย่างและสุ่มให้นักเรียนออกมาทาดังนี้
ตัวอย่าง จงแก้สมการต่อไปนี้
1. x2  11  9
2. x2  9x  18  0
3. x2  4 x  2
4. 16x2  24 x  9  0
2. ครูนาเสนอตัวอย่าง เพื่อแสดงตัวอย่างการแก้ปัญหาสมการ ดังนี้
ตัวอย่าง1 จานวนสองจานวนรวมกันเท่ากับ 22 และกาลังสองของแต่ละจานวนรวมกันเท่ากับ 274
จงหา จานวนทั้งสองนั้น
วิธีทา ให้ x แทนจานวนจานวนหนึ่ง
อีกจานวนหนึ่งคือ 22 – x
กาลังสองของแต่ละจานวนรวมกันเท่ากับ 274
จะได้สมการเป็น x2  (22  x)2 = 274
x2  484  44 x  x2 = 274
2 x2  44 x  210 = 0
x2  22 x  105 = 0
ในที่นี้ a = 1 b = -22 และ c = 105
จะได้ b2  4ac = (22)2  4(1)(105)
= 484  420
= 64
b  b2  4ac
จากสูตร x =
2a
(22)  64
จะได้ x =
2(1)
22  8
=
2
ดังนั้น x  15 หรือ x  7
ให้นักเรียนช่วยกันตรวจสอบคาตอบ แต่ควรตรวจสอบจากโจทย์ ไม่ควรตรวจสอบจาก
สมการ เพราะนักเรียนอาจเขียนสมการผิด
ตัวอย่าง1 รูปสี่เหลี่ยมมุมฉากรูปหนึ่งมีด้านยาวยาวกว่าสามเท่าของด้านกว้างอยู่ 5 เซนติเมตร และ
มีพื้นที่ 138 ตารางเซนติเมตร จงหาความยาวของแต่ละด้านของรูปสี่เหลี่ยมมุมฉากนี้
วิธีทา ให้ ด้านกว้างของรูปสี่เหลี่ยมมุมฉากรูปนี้ยาว x เซนติเมตร
ความยาวของด้านยาวยาวกว่าด้านกว้างสามเท่าของด้านกว้างอยู่ 5 เซนติเมตร
ดังนั้นด้านยาวของรูปสี่เหลี่ยมรูปนี้ยาว 3x + 5 เซนติเมตร
เนื่องจากรูปสี่เหลี่ยมมุมฉากมีพื้นที่ 138 ตารางเซนติเมตร
จะได้สมการเป็น x(3x  5) = 138
3x 2  5x = 138
3x2  5x  138 = 0
ในที่นี้ a = 3 b = 5 และ c = -138
จะได้ b2  4ac = (5)2  4(3)(138)
= 25  1656
= 1681
b  b2  4ac
2a
(5)  1681
จะได้ x =
2(3)
5  41
=
6
46
ดังนั้น x6 หรือ x
6
ตรวจสอบ เนื่องจาก x แทน ความยาวด้านของรูปสี่เหลี่ยมมุมฉากซึ่งจะต้องเป็นจานวนจริงบวก
46
ดังนั้น  จึงไม่ใช่ความยาวด้าน
6
ถ้าให้ด้านกว้างของรูปสี่เหลี่ยมมุมฉากยาว 6 เซนติเมตร
จะได้ด้านยาว ยาว (3  6)  5 = 23 เซนติเมตร
นั่นคือ ด้านกว้างของรูปสี่เหลี่ยมมุมฉากยาว 6 เซนติเมตร และด้านยาวยาว 23
เซนติเมตร
ตอบ 6 เซนติเมตร และ 23 เซนติเมตร
4. ให้นักเรียนทาแบบฝึกทักษะ โดยครูคอยดูแลอย่างใกล้ชิด
ตัวอย่าง1 สโมสรแห่งหนึ่งต้องการสร้างสระน้ารูปสี่เหลี่ยมมุมฉากที่มีขนาดกว้าง 8 เมตร ยาว 25
เมตร และให้มีทางเดินรอบสระว่ายน้าซึ่งปูด้วยกระเบื้องทางเดินมีความกว้างเท่ากันตลอด
ถ้าบริเวณที่จะสร้างสระว่ายน้ารวมทางเดินมีพื้นที่ 434 ตารางเมตร จงหาว่าทางเดินรอบ
สระว่ายน้ากว้างเท่าไร
วิธีทา ให้ ทางเดินรอบสระว่ายน้ากว้าง x เมตร
ความกว้างของที่ดินเป็น 8 + 2x เมตร
ความยาวของที่ดินเป็น 25 + 2x เมตร
ทีด่ ินมีพื้นที่ 434 ตารางเมตร
จะได้สมการเป็น (8  2x)(25  2x) = 434
(4  x)(25  2x) = 217
117  33x  2 x2 = 0
ในที่นี้ a = 2 b = 33 และ c = 117
จะได้ b2  4ac = (33)2  4(2)(117)
= 1089  936
= 2025
b  b 2  4ac
2a
33  2025
จะได้ x =
2(2)
33  45
=
4
39
ดังนั้น x3 หรือ x
2
ตรวจสอบ เนื่องจาก x แทน ความกว้างของทางเดินรอบสระน้าซึ่งจะต้องเป็นจานวนจริงบวก
39
ดังนั้น  จึงไม่ใช่ความยาวกว้าง
2
ถ้าให้ทางเดินรอบสระว่ายน้ากว้าง 3 เมตร
ความกว้างของที่ดินเป็น 8  (2  3) = 14 เมตร
ความยาวของที่ดินเป็น 25  (2  3) = 31 เมตร
นั่นคือ ทางเดินรอบสระว่ายน้ากว้าง 3 เมตร
ตอบ 3 เมตร
6. ให้นักเรียนทาแบบฝึกทักษะ โดยครูคอยดูแลอย่างใกล้ชิด
8. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 3.3 ในหนังสือเรียนรายวิชาคณิตศาสตร์ เพิ่มเติม

- โจทย์ปัญหาเกี่ยวกับ ต้อง และความเข้าใจ
สมการกาลังสอง
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ พาราโบลา เรื่อง สมการพาราโบลา
บอกได้ว่าสมการที่กาหนดให้เป็นหรือไม่เป็นสมการของพาราโบลา
สมการ เมื่อ เป็นตัวแปร เป็นค่า

คงตัว และ เรียกว่า สมการพาราโบลา
1.ครูสนทนาให้นักเรียนสังเกตสิ่งแวดล้อมและสิ่งก่อสร้างรอบตัวที่มีลักษณะเป็น
พาราโบลา เช่น สายเคเบิ้ลที่ขึงโยงสะพานแขวน สายน้าพุที่พุ่งขึ้นในช่วงเวลาต่าง ๆ ดังรูป
2. ครูอธิบายต่อว่า เมื่อเราโยนวัตถุขึ้นไปในอากาศ เส้นทางการเคลื่อนที่ของวัตถุนั้น

จะมีลักษณะเป็นเส้นโค้ง ในทางคณิตศาสตร์ เรียกเส้นโค้งที่มีลักษณะดังกล่าวนี้ว่า พาราโบลา
3. ครูนาเสนอตัวอย่าง ในเรื่องสมการกาลังสองตัวแปรเดียว ที่นักเรียนเคยพบดัง
ตัวอย่างต่อไปนี้
ตัวอย่าง 1 ความสัมพันธ์ระหว่างสัปดาห์ที่มีลิ้นจี่วางขาย ( x ) กับราคาลิ้นจี่เป็นบาทต่อ
กิโลกรัม
( y ) ที่เป็นไปตามสมการ y  4 x2  40 x  120
ตัวอย่างที่ 2 ความสัมพันธ์ระหว่างเวลาที่ผ่านไปเป็นวินาที ( t ) หลังจากการยิงบั้งไฟกับ
ระยะทางที่บั้งไฟอยู่เหนือพื้นดินเป็นเมตร ( h ) เป็นไปตามสมการ h  20t  t 2 และเขียนกราฟ
ของสมการได้ดังรูป
4. จากกราฟของความสัมพันธ์ข้างต้น ให้นักเรียนร่วมกันพิจารณาถึงลักษณะของกราฟทั้ง
สองตัวอย่างจนได้ข้อสรุปว่า
ลักษณะของกราฟในตัวอย่างที่ 1 เป็น พาราโบลาหงาย และลักษณะกราฟในตัวอย่างที่ 2
เป็นพาราโบลาคว่า ซึ่งสมการในตัวอย่างที่ 1 และ ตัวอย่างที่ 2 เป็นตัวอย่างของสมการของ
พาราโบลา
สมการ เมื่อ เป็นตัวแปร เป็นค่า
คงตัว และ เรียกว่า สมการพาราโบลา

- บอกได้ว่าสมการที่ ใบงานที่ 1 ใบงานที่ 1 ต้อง และความเข้าใจ
กาหนดให้เป็นหรือไม่เป็น
สมการของพาราโบลา

หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ พาราโบลา เรื่อง พาราโบลาที่กาหนดด้วยสมการ y  ax2 เมื่อ a  0
1. เขียนกราฟของพาราโบลาที่กาหนดด้วยสมการ y = ax2 เมื่อ a เป็นจานวนจริง
และ a  0 ได้
2. บอกจุดสูงสุดหรือจุดต่าสุด และแกนสมมาตรของกราฟของสมการ
y  ax 2 เมื่อ a  0 ได้
3. บอกค่าสูงสุดหรือค่าต่าสุดของ y จากสมการ y  ax2 เมื่อ a  0 ได้
4. บอกลักษณะของกราฟของสมการ y  ax2 เมื่อ a > 0
คาตอบที่ได้เป็นไปตามลักษณะทั่วไปของกราฟของสมการ เมื่อ ดังนี้
1.กราฟเป็นพาราโบลาหงายที่มีแกน Y เป็นแกนสมมาตร
2.จุด (0,0) เป็นจุดต่าสุดของกราฟที่ค่าต่าสุดของ y เป็น 0 และไม่มีจุดสูงสุด
3.กราฟจะบานน้อยหรือบานมากขึ้นอยู่กับค่า a กล่าวคือ ถ้าค่า a มีค่าน้อยกราฟจะบานมากแต่ถ้า
1.ครูอธิบายให้นักเรียนฟังว่า จากสมการของพาราโบลา y  ax2  bx  c เมื่อ
กาหนดให้ a  0, b  0, c  0 จะได้ y  ax2 เราจะพิจารณากรณี a  0 และ a  0 ต่อไปนี้
2. จากขั้นนาเข้าสู่บทเรียน จะได้ว่า
กรณี a  0 จะแยกพิจารณาเป็น 2 กรณี คือ เมื่อ a  1 และเมื่อ a  1
กรณีที่ 1 เมื่อ a  1 สมการ y  ax2 จะเป็น y  x2
เขียนกราฟของสมการ y  x2 โดยกาหนดค่า x และ y จากสมการ y  x2 จะได้ดังในตาราง
x –3 –2 –1 0 1 2 3
2
y=x 9 4 1 0 1 4 9
1 2
กรณีที่ 2 เมื่อ a 1 ให้นักเรียนพิจารณาสมการ y  2 x2 และ y x
2
โดยกาหนดค่า x และ y ในแต่ละสมการ จะได้ดังในตาราง
x –3 –2 –1 0 1 2 3
2
y = 2x 18 8 2 0 2 8 18
1 2 1 1 1 1
y x 4 2 0 2 4
2 2 2 2 2
3.ให้นักเรียนร่วมกันพิจารณาว่ากราฟที่ได้มีลักษณะเป็นอย่างไร และได้ข้อสังเกตจากการ
เขียนกราฟว่าอย่างไร
4. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายถึ งข้อสรุปที่ได้จากการเขียนกราฟทั้งสองกรณี
เป็น ดังนี้

1.กราฟเป็นพาราโบลาหงายที่มีแกน Y เป็นแกนสมมาตร
2.จุด (0,0) เป็นจุดต่าสุดของกราฟที่ค่าต่าสุดของ y เป็น 0 และไม่มีจุดสูงสุด
3.กราฟจะบานน้อยหรือบานมากขึ้นอยู่กับค่า a กล่าวคือ ถ้าค่า a มีค่าน้อยกราฟจะบานมากแต่ถ้า
6. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 4.2 ข้อ 1 ใหญ่ ข้อย่อย 1และ 2 ข้อ 2 และข้อ 5 ใหญ่
ในหนังสือเรียน พร้อมทั้งใบงานที่ 2 ข้อ 1 ใหญ่

1.g- เขียนกราฟของ ใบงานที่ 2 ใบงานที่ 2 ต้อง และความเข้าใจ
พาราโบลาที่กาหนดด้วย
สมการ y = ax2 เมื่อ a
เป็นจานวนจริง และ
a  0 ,บอกจุดสูงสุด
หรือจุดต่าสุด และแกน
สมมาตรของกราฟของ
สมการ y  ax2 เมื่อ
a  0 ,บอกค่าสูงสุดหรือ
ค่าต่าสุดของ y จาก
a  0 ,บอกลักษณะของ
กราฟของสมการ
y  ax 2 เมื่อ a > 0

หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ พาราโบลา เรื่อง พาราโบลาที่กาหนดด้วยสมการ y  ax2 เมื่อ a  0
1. เขียนกราฟของพาราโบลาที่กาหนดด้วยสมการ y = ax2 เมื่อ a เป็นจานวนจริง
2. บอกจุดสูงสุดหรือจุดต่าสุด และแกนสมมาตรของกราฟของสมการ y  ax2
เมื่อ a  0 ได้
3. บอกค่าสูงสุดหรือค่าต่าสุดของ y จากสมการ y  ax2 เมื่อ a  0 ได้
4. บอกความแตกต่างของกราฟของสมการ y  ax2 เมื่อ a > 0 และ a < 0 ได้
คาตอบที่ได้เป็นไปตามลักษณะทั่วไปของกราฟของสมการ y  ax2 เมื่อ a  0 ดังนี้
1. กราฟเป็นพาราโบลาคว่าที่มีแกน Y เป็นแกนสมมาตร
2. จุด (0,0) เป็นจุดสูงสุดของกราฟที่ค่าสูงสุดของ y เป็น 0 และไม่มีจุดต่าสุด
3. กราฟจะบานน้อยหรือบานมากขึ้นอยู่กับค่า a กล่าวคือ ถ้าค่า a มีค่าน้อยกราฟจะบาน
น้อยแต่ถ้า a มีค่ามาก กราฟจะบานมาก
1.ครูอธิบายให้นักเรียนฟังว่า จากสมการของพาราโบลา y  ax2  bx  c เมื่อ
กาหนดให้ a  0, b  0, c  0 จะได้ y  ax2 เราจะพิจารณากรณี a  0 และ a  0 ต่อไปนี้
กรณี a  0 จะแยกพิจารณาเป็น 2 กรณี คือ เมื่อ a  1 และเมื่อ a  1
กรณีที่ 1 เมื่อ a  1 สมการ y  ax2 จะเป็น y   x2
เขียนกราฟของสมการ y   x2 โดยกาหนดค่า x และ y จากสมการ y   x2 จะได้ดัง
ในตาราง
x –3 –2 –1 0 1 2 3
2
y = -x -9 -4 -1 0 -1 -4 -9
4. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายถึงข้อสรุปที่ได้จากการเขียนกราฟ ดังนี้
จากกราฟของสมการ y =- x2 มีลักษณะเป็นพาราโบลาคว่าที่เป็นรูปสมมาตร โดยมีแกน Y เป็น
แกนสมมาตร และมีจุดต่าสุดอยู่ที่ (0, 0)
5. ครูเขียนโจทย์บนกระดานให้นักเรียนเขียนกราฟของพาราโบลาเพื่อตรวจสอบความเข้าใจ
กรณีที่ 2 เมื่อ a  1
1
ให้นักเรียนพิจารณาสมการ y  2 x 2 และ y   x2 โดยกาหนดค่า x และ y ในแต่ละ
2
สมการ จะได้ดังในตาราง
x –3 –2 –1 0 1 2 3
y = -2x2 -18 -8 -2 0 -2 -8 -18
1 1 1 1 1
y   x2 4 -2  0  -2 4
2 2 2 2 2
7. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายถึงข้อสรุปที่ได้จากการเขียนกราฟทั้งสองกรณีเป็น ดังนี้

1.กราฟเป็นพาราโบลาคว่าที่มีแกน Y เป็นแกนสมมาตร
2.จุด (0,0) เป็นจุดสูงสุดของกราฟที่ค่าสูงสุดของ y เป็น 0 และไม่มีจุดต่าสุด
3.กราฟจะบานน้อยหรือบานมากขึ้นอยู่กับค่า a กล่าวคือ ถ้าค่า a มีค่าน้อยกราฟจะบานน้อยแต่ถ้า
10. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 4.2 ในหนังสือเรียนวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เล่ม 1 ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พุทธศักราช 2551

1.g- เขียนกราฟของ ใบงานที่ 2 ใบงานที่ 2 ต้อง และความเข้าใจ
สมการ y = ax2 เมื่อ a
เป็นจานวนจริง และ
a  0 ,บอกจุดสูงสุด
a  0 ,บอกลักษณะของ
กราฟของสมการ
y  ax 2 เมื่อ a > 0

หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ พาราโบลา เรื่องพาราโบลาที่กาหนดด้วยสมการ y  ax2  k เมื่อ a  0
1. เขียนกราฟของพาราโบลาที่กาหนดด้วยสมการ y  ax2  k เมื่อ a เป็นจานวนจริง
2. บอกจุดสูงสุดหรือจุดต่าสุด และแกนสมมาตรของกราฟของสมการ y  ax2  k
3. บอกค่าสูงสุดหรือค่าต่าสุดของ y จากสมการ y  ax2  k เมื่อ a  0 ได้
คาตอบที่ได้เป็นไปตามลักษณะทั่วไปของกราฟของสมการ ดังนี้
1.กราฟเป็นกราฟพาราโบลาหงายที่มีแกน X เป็นแกนสมมาตร
2.จัด (0, k )เป็นจุดต่าสุดของกราฟ จุดนี้อยู่เหนือแกน X เมื่อ k > 0และอยู่ให้แกน X เมื่อ k < 0 ค่าต่าสุด
ของ y เท่ากับ k
3.กราฟของสมการ เป็นกราฟที่ได้จากการเลื่อนขนานของกราฟของสมการ ตาม
แนวแกน Y ขึ้นไปเหนือแกน X เป็นระยะ k หน่วย เมื่อ k > 0 และลงมาใต้แกน X เป็นระยะ หน่วย
เมื่อ k < 0
1.ครูอธิบายให้นักเรียนฟังว่า จากสมการของพาราโบลา y  ax2 เมื่อ a  0
ถ้า k = 0 จะได้สมการ y  ax2 จากสมการของพาราโบลาเราจะพิจารณากรณี a  0 และ a  0
กรณี a  0 ให้นักเรียนพิจารณา y  2 x2 , y  2 x2  2 และ y  2 x2  2
x –2 –1 0 1 2
y  2x 2
8 2 0 2 8
y  2 x  2 10
2
4 2 4 10
y  2x  2
2
6 0 -2 0 6
3.ให้นักเรียนร่วมกันพิจารณาว่ากราฟที่ได้มีลักษณะเป็นอย่างไร และได้ข้อสังเกต
จากการเขียนกราฟว่าอย่างไร
1.กราฟเป็นกราฟพาราโบลาหงายที่มีแกน X เป็นแกนสมมาตร
2.จัด (0, k )เป็นจุดต่าสุดของกราฟ จุดนี้อยู่เหนือแกน X เมื่อ k > 0และอยู่ให้แกน X เมื่อ k < 0 ค่า
ต่าสุดของ y เท่ากับ k
3.กราฟของสมการ เป็นกราฟที่ได้จากการเลื่อนขนานของกราฟของสมการ
ตามแนวแกน Y ขึ้นไปเหนือแกน X เป็นระยะ k หน่วย เมื่อ k > 0 และลงมาใต้แกน X เป็นระยะ
หน่วย เมื่อ k < 0
กรณี a0 ให้นักเรียนพิจารณา y  2 x2 , y  2 x2  2 และ y  2 x2  2

x –2 –1 0 1 2
y  2 x 2 -8 -2 0 -2 -8
y  2 x  2 -6
2
0 2 0 -6
y  2 x  2 -10 -4
2
-2 -4 -10
1.กราฟเป็นกราฟพาราโบลาคว่าที่มีแกน Y เป็นแกนสมมาตร
2.จัด (0, k )เป็นจุดสูงสุดของกราฟ จุดนี้อยู่เหนือแกน X เมื่อ k > 0และอยู่ให้แกน X เมื่อ k < 0
ค่าสูงสุดของ y เท่ากับ k
ตามแนวแกน Y ขึ้นไปเหนือแกน X เป็นระยะ k หน่วย เมื่อ k > 0 และลงมาใต้แกน X เป็นระยะ
หน่วย เมื่อ k < 0
เราสามารถนาความรู้เกี่ยวกับกราฟของสมการ มาสรุปเป็นขั้นตอนในการ
เขียนกราฟดังนี้
1.พิจารณาว่าเป็นพาราโบลาหงายหรือพาราโบลาคว่าโดยดูจากค่า a ในสมการ ซึ่งจะ
เป็นพาราโบลาหงาย เมื่อ a > 0 และจะเป็นพาราโบลาคว่า เมื่อ a < 0
2.หาจุดสูงสุดหรือจุดต่าสุดของกราฟ ซึ่งได้แก่จุด ( 0, k )
3.หาแกนสมมาตร ซึ่งได้แก่ แกน Y

ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เล่ม 1

1.g- เขียนกราฟของ ต้อง และความเข้าใจ
สมการ y  ax2  k เมื่อ
a เป็นจานวนจริง และ
a  0 ได้ ,บอกจุดสูงสุด
สมการ y  ax2  k
เมื่อ a  0 ได้ ,บอก
ค่าสูงสุดหรือค่าต่าสุดของ
y จากสมการ
y  ax2  k เมื่อ
a  0 ได้

หน่วยการเรียนรู้ที่ ๔ พาราโบลา
เรื่อง พาราโบลาที่กาหนดด้วยสมการ y  a( x  h)  k เมื่อ a  0
2

2. บอกจุดสูงสุดหรือจุดต่าสุด และแกนสมมาตรของกราฟของสมการ y  a( x  h)2  k
3. บอกค่าสูงสุดหรือค่าต่าสุดของ y จากสมการ y  a( x  h)2  k เมื่อ a  0 ได้
1.ถ้า a > 0 กราฟเป็นพาราโบลาหงายที่มีเส้นตรง x = h เป็นแกนสมมาตร
2.ถ้า a < 0 กราฟเป็นพาราโบลาคว่าที่มีเส้นตรง x = h เป็นแกนสมมาตร
3.จุด (h,0) เป็นจุดต่าหรือสูงสุดของกราฟ จุดนี้จะอยู่ทางขวาของแกน Y เมื่อ h > 0 และอยู่ทางซ้าย
ของแกน Y เมื่อ h < 0 ค่าต่าสุดหรือค่าสูงสุดของ y เป็น 0
ตามแนวแกน X ไปทางขวา h หน่วย X เมื่อ และ ไปทางซ้าย หน่วย เมื่อ
1.ครูอธิบายว่า จากหัวข้อที่ผ่านมา เรียนเรื่องพาราโบลาที่กาหนดด้วยสมการ
y  ax 2 เมื่อ a  0 ซึ่ง ในชั่วโมงนี้จะศึกษาเกี่ยวกับพาราโบลาที่กาหนดด้วยสมการ
y  a( x  h)2  k เมื่อ a  0 ถ้า k = 0 และ h = 0 จะได้สมการ y  ax 2 นั่นเอง
จากสมการของพาราโบลา y  a( x  h)2  k เราจะพิจารณากราฟของสมการ
y  a( x  h)2  k เมื่อ a  0 และ h  0
กรณี k = 0 และ h  0 จากสมการ y  a( x  h)2  k จะได้ y  a( x  h)2
ให้นักเรียนพิจารณาสมการ y  2 x2 , y  2( x  1)2 และ y  2( x  1)2
เมื่อกาหนดค่า x และหาค่า y ในแต่ละสมการ จะได้ดังตาราง
x –2 –1 0 1 2
2
y = 2x 8 2 0 2 8
y  2( x  1) 2
18 8 2 0 2
y  2( x  1) 2
2 0 2 8 18
4. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายถึงข้อสรุปที่ได้จากการเขียนกราฟเป็น ดังนี้
3.จุด (h,0) เป็นจุดต่าหรือสูงสุดของกราฟ จุดนี้จะอยู่ทางขวาของแกน Y เมื่อ h > 0 และอยู่ทางซ้าย
ของแกน Y เมื่อ h < 0 ค่าต่าสุดหรือค่าสูงสุดของ y เป็น 0
ตามแนวแกน X ไปทางขวา h หน่วย X เมื่อ และ ไปทางซ้าย หน่วย เมื่อ
7. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้ที่เรียนในชั่วโมงนี้ ได้ดังนี้
8. ให้ นั ก เรี ย นทาแบบฝึ กหั ด 4.4 ก ในหนัง สื อเรี ยนวิ ช าคณิต ศาสตร์เ พิ่ มเติ ม

a  0 ,บอกจุดสูงสุดหรือ
จุดต่าสุด และแกน
สมการ
y  a( x  h)2  k เมื่อ
สมการ
y  a( x  h)2  k เมื่อ
a  0 ได้

2

2. บอกจุดสูงสุดหรือจุดต่าสุด และแกนสมมาตรของกราฟของสมการ y  a( x  h)2  k
3. นักเรียนสามารถบอกค่าสูงสุดหรือค่าต่าสุดของ y จากสมการ y  a( x  h)2  k
3.จุด (h,k) เป็นจุดต่าหรือสูงสุดของกราฟค่าต่าสุดหรือค่าสูงสุดของ y เท่ากับ k
ตามแนวแกน Yขึ้นไปเหนือแกน X เป็นระยะ k หน่วย เมื่อ k > 0 และลงมาใต้แกน
X เป็นระยะ หน่วย เมื่อ
1.ครูอธิบายว่า จากหัวข้อที่ผ่านมา เรียนเรื่องพาราโบลาที่กาหนดด้วยสมการ
y  ax 2 เมื่อ a  0 ซึ่ง ในชั่วโมงนี้จะศึกษาเกี่ยวกับพาราโบลาที่กาหนดด้วยสมการ
y  a( x  h)2  k เมื่อ a  0
ถ้า k = 0 และ h = 0 จะได้สมการ y  ax2 นั่นเอง จากสมการของพาราโบลา
y  a( x  h)2  k เราจะพิจารณากราฟของสมการ y  a( x  h)2  k เมื่อ a  0 และ
h0
กรณี k  0 และ h  0 จากสมการ y  a( x  h)2  k จะได้ y  a( x  h)2  k
ให้นักเรียนพิจารณาสมการ y  2( x  1)2 , y  2( x  1)2  2 และ y  2( x  1)2  2
เมื่อกาหนดค่า x และหาค่า y ในแต่ละสมการ จะได้ดังตาราง
x –2 –1 0 1 2
y  2( x  1)2 8 2 0 2 8
y  2( x  1)  2 10
2
4 2 4 10
y  2( x  1)  2 6
2
0 -2 0 6
3.ให้นักเรียนร่วมกันพิจารณาว่ากราฟที่ได้มีลักษณะเป็นอย่างไร และได้ข้อสังเกต
จากการเขียนกราฟว่าอย่างไร
4. ครูและนักเรียนร่วมกันอภิปรายถึงข้อสรุปที่ได้จากการเขียนกราฟเป็น ดังนี้
3.จุด (h,k) เป็นจุดต่าหรือสูงสุดของกราฟค่าต่าสุดหรือค่าสูงสุดของ y เท่ากับ k
ตามแนวแกน Yขึ้นไปเหนือแกน X เป็นระยะ k หน่วย เมื่อ k > 0 และลงมาใต้แกน
X เป็นระยะ หน่วย เมื่อ
7. ครูและนักเรียนร่วมกันสรุปความรู้ที่เรียนในชั่วโมงนี้ ได้ดังนี้
เราสามารถนาความรู้เกี่ยวกับกราฟของสมการ มาสรุปเป็นขั้นตอนใน
การเขียนกราฟดังนี้
1.พิจารณาว่าเป็นพาราโบลาหงายหรือพาราโบลาคว่าโดยดูจากค่า a ในสมการ
ซึ่งจะเป็นพาราโบลาหงาย เมื่อ a > 0 และจะเป็นพาราโบลาคว่า เมื่อ a < 0
2.หาจุดสูงสุดหรือจุดต่าสุดของกราฟ ซึ่งได้แก่จุด ( h, k )
3.หาแกนสมมาตร ซึ่งได้แก่ เส้นตรง x = h
8. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 4.4ข ในหนังสือเรียนวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม


สมการ
y  a( x  h)2  k เมื่อ
สมการ
y  a( x  h)2  k เมื่อ
a  0 ได้
แผนการจัดการเรียนรู้ที่ ๗
2

1. เขียนกราฟของพาราโบลาที่กาหนดด้วยสมการ y  ax2  bx  c เมื่อ a เป็นจานวนจริง
2. บอกจุดสูงสุดหรือจุดต่าสุด และแกนสมมาตรของกราฟของสมการ y  ax2  bx  c
3. บอกค่าสูงสุดหรือค่าต่าสุดของ y จากสมการ y  ax2  bx  c เมื่อ a  0 ได้
ในการเขียนพาราโบลาที่ผ่านมาแล้วได้จากการพิจารณาสมการที่อยู่ในรูป
y  a( x  h)2  k แต่สมการพาราโบลาที่พบอาจจะอยู่ในรูป y  ax 2  bx  c เมื่อ a, b , c
เป็นค่าคงตัว ในการเขียนกราฟเรานิยมเขียนสมการ y  ax2  bx  c ให้อยู่ในรูป
y  a( x  h)2  k
1.ครูอธิบายว่า ในการเขียนพาราโบลาที่ผ่านมาแล้วได้จากการพิจารณาสมการที่อยู่
ในรูป y  a( x  h)2  k แต่สมการพาราโบลาที่พบอาจจะอยู่ในรูป y  ax2  bx  c
เมื่อ a, b , c เป็นค่าคงตัว ในการเขียนกราฟเรานิยมเขียนสมการ y  ax2  bx  c ให้อยู่ในรูป
y  a( x  h)2  k วิธีนี้เป็นการทาบางส่วนของสมการให้เป็นกาลังสองสมบูรณ์
2. ครูยกตัวอย่าง จงเขียนกราฟของสมการ y  3x2  6x  1
วิธีทา เขียนสมการให้อยู่ในรูป y  a( x  h)2  k ได้ดังนี้
y  3x 2  6 x  1
= 3( x2  2x)  1
= 3( x2  2x  12  12 )  1
= 3( x2  2x  12 )  3(12 )  1
= 3( x  1)2  2
พิจารณาสมการ y = 3( x  1)2  2 จะได้
1.กราฟเป็นพาราโบลาหงาย
2.จุดต่าสุดคือ จุด ( 1,2 )
3.เส้นตรง x = 1 เป็นแกนสมมาตร
4.หาจุดต่างๆที่อยู่บนข้างเดียวกันของแกนสมมาตร
x 1 2 3
y  3( x  1)2  2 -2 1 10
3.ครูยกตัวอย่างให้นักเรียนดูเป็นตัวอย่าง อีก 2-3 ตัวอย่าง
4.ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 4.5 ในหนังสือเรียน
5.เฉลยแบบฝึกหัดในหนังสือเรียน
6.ให้นักเรียนทาแบบฝึกทักษะ โดยมีครูเป็นผู้ดูแลอย่างใกล้ชิด
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 เล่ม 1

สมการ
y  a( x  h)2  k เมื่อ
สมการ
y  a( x  h)2  k เมื่อ
a  0 ได้
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ พื้นที่ผิวและปริมาตร เรื่อง พื้นที่ผิวของพีระมิด
1. หาพื้นที่ผิวของพีระมิดได้
พืน้ ที่ผิวข้างของพีระมิด = ความยาวรอบรูปของฐาน x สูงเอียง
พื้นที่ผิวทั้งหมดของพีระมิด = พื้นที่ฐาน + พื้นที่ผิวข้าง
1.ครูทบทวนลักษณะของพีระมิดตรงซึ่งมีฐานเป็นรูปหลายเหลี่ยมด้านเท่ามุมเท่า
และพีระมิดฐานสี่เหลี่ยมผืนผ้าโดยการถามตอบจากภาพดังนี้
2.ครูให้นักเรียนพิจารณาปัญหาต่อไปนี้
ปราโมทย์ต้องการทาสีหลังคาด้านนอกของศาลาพักผ่อน ถ้าปราโมทย์จะประมาณ
พื้นที่ต้องทาสีทั้งหมด เขาจะต้องคานวณหาสิ่งใดบ้าง
จากรูปข้างต้น จะเห็นว่าหลังคานี้มีลักษณะเป็นพีระมิดฐานสี่เหลี่ยมมุมฉาก เมื่อพิจารณา

ส่วนของหลังคาที่ต้องทาสีจะเป็นส่วนที่แรเงาดังรูป
พื้นที่ของส่วนที่แรเงาทั้งหมดคือ พื้นที่ผิวข้าง ของพีระมิด และนาพื้นที่ส่าวนใต้หลังคามา
รวมด้วยจะเรียกพื้นที่ทั้งหมดว่า พื้นที่ผิว ของพีระมิด จะได้ว่า
พืน้ ที่ผิวข้างของพีระมิด = ความยาวรอบรูปของฐาน x สูงเอียง

พื้นที่ผิวทั้งหมดของพีระมิด = พื้นที่ฐาน + พื้นที่ผิวข้าง
ตัวอย่างที่ 1 ในการออกแบบเต็นท์รูปพีระมิดฐานสี่เหลี่ยมจัตุรัส ดังรูป ต้องใช้ผ้าเต็นท์กี่ตาราง

เมตร ถ้ารวมพื้นที่ฐานด้วย
วิธีทา หาสูงเอียงดังนี้
AB2 = AO2 + OB2
= 22 + 12
= 5
AB  2.24 วา
พื้นที่ผิวพีระมิด = พื้นที่ผิวข้าง + พื้นที่ฐาน
 4   1  2  2.24  + (2  2) ตารางวา
2 
 8.96 + 4 ตารางวา
 12.96 ตารางวา
 4  12.96 ตารางเมตร
 51.84 ตารางเมตร
ดังนั้น ต้องใช้ผ้าเต็นท์ประมาณ 51.84 ตารางเมตร
3. ให้นักเรียนทาแบบฝึกทักษะ โดยมีครูคอยดูแล
4.ให้นักเรียนร่วมกันออกมาเฉลยแบบฝึกทักษะ
5.ให้นักเรียนทาแบบฝึกทักษะและแบบฝึกหัด 5.1 ก ในหนังสือเรียน
โดยมีครูคอยดูแล
6. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 5.1ก ในหนังสือเรียนวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม
7.ให้นักเรียนทาแบบฝึกทักษะ

- พื้นที่ผิวของพีระมิด ต้อง และความเข้าใจ
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ พื้นที่ผิวและปริมาตร เรื่อง พื้นที่ผิวของกรวย
1. สามารถหาพื้นที่ผิวของพีระมิดและนาไปใช้แก้ปัญหาได้
พืน้ ที่ผิวข้างของกรวย =
พื้นที่ผิวทั้งหมดของกรวย =
=
เมื่อ r = รัศมีของกรวย
l = สูงเอียง
1. ครูทบทวนลักษณะของพีระมิดจากการสังเกตจากรูป โดยการถามตอบจากภาพ
ดังนี้
2.ครูให้นักเรียนรูปต่อไปนี้
จากรูป พื้นที่ของรูปคลี่ของกรวยกระดาษข้างต้น คือ พื้นที่ผิวข้าง ของกรวย

ถ้าเป็นกรวยกระดาษที่มีฝาปิดจะได้ฝาวงกลมเป็นฐานของกรวย และพื้นที่ของรูป
วงกลมจะเป็นพื้นที่ฐานของกรวย ดังนั้น
พืน้ ที่ผิวข้างของกรวย =
พื้นที่ผิวทั้งหมดของกรวย =
=
เมื่อ r = รัศมีของกรวย
l = สูงเอียง
ตัวอย่างที่ 1 ฝาชีครอบอาหารที่สานด้วยตอกไม้ไผ่มีลักษณะใกล้เคียงกับกรวย ถ้าฝาชีใบหนึ่งมี
เส้นผ่าน ศูนย์กลาง ยาว 30 เซนติเมตร และสูงเอียง 39เซนติเมตร ฝาชีสูงกี่เซนติเมตร และส่วนที่
สานด้วยตอกไม้ไผ่มีพื้นที่กี่เซนติเมตร (กาหนดให้   22 )
7
วิธีทา ฝาชีมีเส้นผ่านศูนย์กลางยาว 30 เซนติเมตร
30
จะมีรัศมี = 15
2
สูงเอียงของฝาชี 39 เซนติเมตร
ถ้าให้ h แทนส่วนสูงของฝาชี
จะได้ h 2 = 392  152
= 1521  225
= 1296
h = 36
ดังนั้นฝาชีสูง 36 เซนติเมตร
เนื่องจาก พื้นที่ผิวข้างของกรวยเท่ากับ  rl
22
ดังนั้น ส่วนที่สานด้วยตอกไม้ไผ่มีพื้นที่ประมาณ  15  39
7
 1839 ตารางเซนติเมตร
ตอบ ฝาชีสูง 36 เซนติเมตร
ส่วนที่สานด้วยตอกไม้ไผ่มีพื้นที่ประมาณ 1839 ตารางเซนติเมตร
ตัวอย่าง 2 ถังเก็บน้าของหมู่บ้านแห่งหนึ่ง ส่วนล่างเป็นทรงกระบอก ส่วนบนเป็นกรวย ดังรูป จงหา
พื้นที่ผิวของถังน้านี้
วิธีทา ถังทรงกระบอกมีรัศมี 0.8 เมตร สูง 3 เมตร
พื้นที่ฐาน =  r 2
 3.14 × 0.82 ตารางเมตร
พื้นที่ผิวข้างของทรงกระบอก = 2 rh
 2  3.14  0.8  3 ตารางเมตร
หาสูงเอียงของกรวยได้ดังนี้ AC = AB2 + BC2
2
= 1.22 + 0.82
= 1.44 + 0.64
= 2.04
AC  1.44 เมตร
ดังนั้น ผิวกรวยมีสูงเอียงยาวประมาณ 1.44 เมตร
พื้นที่ผิวข้างของกรวย =  rl
ดังนั้น พื้นที่ผิวข้างของกรวย  3.14  0.8  1.44 ตารางเมตร
ดังนั้น พื้นที่ผิวของถัง  2.0 + 15.07 + 3.62 ตารางเมตร
6.ให้นักเรียนทาแบบฝึกทักษะและแบบฝึกหัด 5.1 ข ในหนังสือเรียน โดยมีครูคอยดูแล
7. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 5.1ข ในหนังสือเรียนวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม
ชั้นมัธยมศึกษาปีที่3
8. ให้นักเรียนทาแบบฝึกทักษะ

- พื้นที่ผิวของกรวย ต้อง และความเข้าใจ
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ พื้นที่ผิวและปริมาตร เรื่อง พื้นที่ผิวของทรงกลม
1. หาพื้นที่ผิวของทรงกลมและนาไปใช้แก้ปัญหาได้
พืน้ ที่ผิวข้างของทรงกลม =
เมื่อ = รัศมีของทรงกลม
1. ให้นักเรียนสังเกตรูปลูกบอล พร้อมกับอธิบายว่าในการหาพื้นที่โค้งของทรงกลม
อาจทาได้โดยใช้วิธีการแบ่งผิวโค้งออกเป็นส่วนย่อย เช่น อาจแบ่งเป็นรูปหลายๆรูป แล้วหาผลบวก
ของพื้นที่ของรูปหลายเหลี่ยมเหล่านั้นทั้งหมด
2.ครูอธิบายถึงที่มาของสูตรการหาพื้นที่ผิวของทรงกลม ดังนี้
2.1สมมติว่าแบ่งพื้นผิวของทรงกลมที่กาหนดให้ออกเป็นรูปหลายๆเหลี่ยม
จานวนมากๆ เช่น 10000 รูปและให้แต่ละรูปมีพื้นที่เป็น a1, a2 ,..., a10000 ตารางหน่วย จะได้ s =
a1  a2 ,..., a10000
2.2 เนื่องจากในข้อ 2.1 มีการแบ่งพื้นผิวของทรงกลมเป็นรูปหลายเหลี่ยม
จานวนมากๆจาทาให้เหมือนเป็นการแบ่งทรงกลมเป็นพีระมิดที่มีจุดยอดอยู่ที่จุดศูนย์กลางของทรง
กลมและพีระมิดแต่ละรูปมีส่วนสูงยาวเท่ากับรัศมีของทรงกลม (r)
1
2.3 เนื่องจากปริมาตรพีระมิดแต่ละรูป = x พื้นที่ฐาน x ความสูง
3
จะได้ปริมาตรของทรงกลม = 1 a1r  1 a2r  1 a2r  ...  1 a10000r
3 3 3 3
= 1 r (a1  a2  a3  ...  a10000 )
3
= 1 rs
3
เนื่องจาก ปริมาตรของทรงกลมเท่ากับ 4  r 3
3
จะได้ 4  r 3 = 1 rs
3 3
หรือ 1 rs = 4  r3
3 3
4 3 3
ดังนั้น s = r 
3 r
= 4 r 2
นั่นคือ พื้นที่ผิวของทรงกลมเท่ากับ 4 r 2 ตารางหน่วย
จะได้สูตรในการหาพื้นที่ผิวของทรงกลมเป็นดังนี้
พืน้ ที่ผิวข้างของทรงกลม =
เมื่อ = รัศมีของทรงกลม
3.ครูนาเสนอตัวอย่างต่อไปนี้
ตัวอย่างที่ 1 สร้างภาชนะเก็บน้าทรงกลมรัศมีภายนอก 1.25 เมตร เมื่อทาสีภายนอกถัง บริเวณ
ที่ทาสีเป็นกี่ตารางเมตร
ให้นักเรียนพิจารณาโจทย์ และอภิปรายร่วมกันถึงวิธีการทา ซึ่งแสดงได้ดังนี้
วิธีทา พื้นที่ผิวทรงกลม = 4 r 2
เมื่อ r = 1.25 เมตร
พื้นที่ผิวทรงกลม  4  3.14  (1.25)2 ตารางเมตร
ดังนั้น ต้องทาสีภายนอกถังเป็นเนื้อที่ประมาณ 19.6 ตารางเมตร
ตัวอย่างที่ 2 ถังน้าทรงกลมมีรัศมีภายใน 1.50 เมตร จะจุน้าได้กี่ลิตร
4 3
วิธีทา จากสูตร ปริมาตรทรงกลม = r
3
ดังนั้น ทรงกลมมีรัศมี 1.50 เมตร มีปริมาตร
= 4  (1.5)3
3
4
  3.14  1.5  1.5  1.5 ลูกบาศก์เมตร
3
 14.13 ลูกบาศก์เมตร
 1,000  14.13 ลิตร
 14,130 ลิตร
ดังนั้นถังน้าจุน้าได้ประมาณ 14130 ลิตร
5.ให้นักเรียนทาแบบฝึกทักษะและแบบฝึกหัด 5.1 ค ในหนังสือเรียน โดยมีครูคอยดูแล
6. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 5.1ค ในหนังสือเรียนวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม
7.ให้นักเรียนทาแบบฝึกทักษะ

- พื้นที่ผิวของทรงกลม ต้อง และความเข้าใจ
หน่วยการเรียนรู้ที่ ๕ พื้นที่ผิวและปริมาตร เรื่อง การนาไปใช้
1. แก้ปัญหาหรือสถานการณ์ที่กาหนดให้โดยใช้ความรู้เกี่ยวกับพื้นที่ผิวและปริมาตรได้
นาความรู้เกี่ยวกับพื้นที่ผิวและปริมาตรของรูปเรขาคณิตสามมิติ
ไปใช้ในการแก้โจทย์ปัญหาที่ซับซ้อนได้
1. ครูทบทวนเรื่องสูตรการหาปริมาตรและพื้นที่ผิวของรูปเรขาคณิตสามมิติ
2. ครูยกตัวอย่างให้นักเรียนพิจารณาดังนี้
ตัวอย่าง บ้านหลังหนึ่งใช้น้าเฉลี่ยสัปดาห์ละ 5 ลูกบาศก์เมตร ถ้าต้องการสร้างถัง
1
เก็บน้าทรงกระบอกที่มีเส้นผ่านศูนย์กลางยาว 1 เมตร สูง 3 เมตร เพื่อกักเก็บน้าฝนไว้ใช้ในฤดู
2
22
ร้อน 13 สัปดาห์ จะต้องสร้างถังเก็บน้าอย่างน้อยกี่ถัง (กาหนดให้  )
7
วิธีทา ใช้น้าโดยเฉลี่ยสัปดาห์ละ 5 ลูกบาศก์เมตร
ในเวลา 13 สัปดาห์จะต้องมีน้าไว้ใช้ 5 13 = 65 ลูกบาศก์เมตร
1
ถังเก็บน้าทรงกระบอกแต่ละถังมีรัศมี เมตร สูง 3 1 เมตร หรือ 7
เมตร
2 2 2
เนื่องจาก ปริมาตรของทรงกระบอกเท่ากับ  r 2 h
2
ดังนั้น ถังน้าแต่ละถังจะเก็บน้าได้ประมาณ 22   1   7
7 2 2
11
 ลูกบาศก์เมตร
4
ดังนั้น จะต้องสร้างถังเก็บน้าอย่างน้อย 65  11 = 65  4  24 ถัง
4 11
ตอบ ประมาณ 24 ถัง

- การนาไปใช้ ต้อง และความเข้าใจ

แผนการจัดการเรียนรู้ส่ง

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

แผนการจัดการเรียนรู้ส่ง

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

แผนการจัดการเรียนรู้ส่ง

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

แผนการจัดการเรียนรู้

ภาคเรียนที่ 1 ปีการศึกษา 2558

เมื่อ แทนจานวนจริ งบวกใดๆ หรื อ ศูนย์ (เขียนแทนด้วยสัญลักษณ์ ) รากที่

เมื่อ เป็นจานวนจริงบวก รากที่สองของ มีสองรากคือรากที่เป็นบวก

แทนด้วยสัญลักษณ์ (เรี ยกอีกอย่างหนึ่ งว่า กรณฑ์ที่สองของ ) และรากที่สองที่

เมื่อ a เป็นจานวนจริงบวก และ

ตัวอย่าง 3 จงหา (11)2

ตัวอย่าง 4 จงทา 4x 2 เมื่อ x  0 ให้อยู่ในรูปอย่างง่าย เนื่องจาก

ตัวอย่าง 6 จงทา 1.69m4 n12 ให้อยู่ในรูปอย่างง่าย

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

4. ครูกล่าวว่า จานวนในรูป a เมื่อ a0 มีสมบัติที่สาคัญสองข้อต่อไปนี้

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

วิธีทา จากรูป ABC เป็นรูปสามเหลีย่ มที่มี ABC ˆ เป็นมุมฉาก

ดังนั้น BC 2 = 122  122

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

ตัวอย่าง 3 จงแยกตัวประกอบของ 8  ( x  3)2

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

= 4 ( x  1)2  6

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

ตัวอย่าง จงแยกตัวประกอบของ ( x  3)3  (3x  2)3

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

คุณลักษณะอันพึง - การเข้าเรียน และ - เข้าเรียน - เข้าเรียนตรงเวลา

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

คุณลักษณะอันพึง - การเข้าเรียน และ - เข้าเรียน - เข้าเรียนตรงเวลา

จากการหารข้างต้น จะเห็นว่าเมื่อหารพหุนาม x2  3x  4 ด้วยพหุนาม x  2 จะได้เศษเป็น 6

ตัวอย่าง 1 จงใช้ทฤษฎีบทเศษเหลือหาเศษเหลือที่ได้จากการหาร 2x2  5x  6 ด้วย x  3

วิธีทา ให้ P(x) = 3x5  x4  5x3  2x2  9x  7

วิธีทา ให้ P(x) = x3  4x2  11x  30

วิธีทา ให้ P(x) = x3  x2  8x  12

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

ถ้า a, b เป็นจานวนจริงและ ab = 0 แล้ว a = 0 หรือ b = 0

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

จากสูตร x = b b 2  4ac

x =  ( 10)  (10) 2  4(2)(1)

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

สมการ เมื่อ เป็นตัวแปร เป็นค่า

2. ครูอธิบายต่อว่า เมื่อเราโยนวัตถุขึ้นไปในอากาศ เส้นทางการเคลื่อนที่ของวัตถุนั้น

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

คุณลักษณะอันพึง - การเข้าเรียน และ - เข้าเรียน - เข้าเรียนตรงเวลา

คาตอบที่ได้เป็นไปตามลักษณะทั่วไปของกราฟของสมการ เมื่อ ดังนี้

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

คุณลักษณะอันพึง - การเข้าเรียน และ - เข้าเรียน - เข้าเรียนตรงเวลา

คาตอบที่ได้เป็นไปตามลักษณะทั่วไปของกราฟของสมการ เมื่อ ดังนี้

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

คุณลักษณะอันพึง - การเข้าเรียน และ - เข้าเรียน - เข้าเรียนตรงเวลา

กรณี a0 ให้นักเรียนพิจารณา y  2 x2 , y  2 x2  2 และ y  2 x2  2

8. ให้นักเรียนทาแบบฝึกหัด 4.3 ในหนังสือเรียนวิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม

เป้าหมาย หลักฐาน เครื่องมือวัด เกณฑ์การประเมิน

คุณลักษณะอันพึง - การเข้าเรียน และ - เข้าเรียน - เข้าเรียนตรงเวลา

วิชาคณิตศาสตร์เพิ่มเติม ชื่อรายวิชา ค ๒๓๒๐๑ กลุ่มสาระการเรียนรู้ คณิตศาสตร์