Electrical System 02

You might also like

Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 10

Electrical System 06

Capacitor Discharge Ignition – CDI


negßh y ue.skafgda Êj,k moaO;sj, we;s ms<shï fkdue;s fodaY ksid
tkaðfuys we;sjk fodaIhka fya;=fjka iïmSvkhjQ bkaOk jdhq ñY%Kh oykh
lr.ekSug ;rï m%n, mq<s.=jla tkaðu l%shd;auk jk wjia:djkays§ fkd,eî hdu
fya;=fjka bkaOk wmf;a hdu;a mßirhg úI jdhq msgùu;a ksid by; i|yka Êj,k
moaO;s fjkqjg úoHq;a$bf,lafg%dksl mßm: y÷kajd §ug ksIamdolhskag
isÿúh' fuys§ h;=remeÈ i`oyd fhdÞ.kakd bf,lafg%dksl Êj,k moaO;sh “Capacitor
Dicharge Ignition” moaO;shhs'

Components of CDI System

1. Charging Unit
2. Trigger Box
3. Thyristor
4. Diode
5. Condenser

01. Charging Unit

negßhlska fyda ue.skafgdafjka ,efnk wvq fjda,aàh;djh fjda,aÜ 400


muK jeä fjda,aàh;djhlg m;a lrkq ,nkafka fuu tAllh u`.sks'

02. Trigger Box

;hsßiagrh yd wdfrdamK tAllfha l%shdldÍ;ajh moaO;shg wÞ, jk f,i l


%shdldÍ;ajhg wjYHjk o;a; ,nd§u fuuÕska isÿfõ'

03. Thyristor

m%d:ñl oÕrh yryd Odrdj .,dhk wjia:dfõ§ tu mßm:h l%shd;aul ùu i|yd


wjYH úÿ,sh ,nd§ug wdOdr ùu fuhska isÿjk ld¾hhhs'

Relay Function

Contact Contact
Points Points

S2 S2

L L
S1 S1
+ - + -

Step 01 Step 02
S1 = OFF S1 = ON
S2 = OFF S2 = ON
L = OFF L = ON
53 Motorcycle Technology – M8
Electrical System 06

Contact
Points Step 03
S1 = ON
S2 S2 = OFF

L L = ON
S1
+ -

Thyristor Function

A C A C

G G

S2 L S2 L

S1 S1
+ - + -

Step 01 Step 02
S1 = OFF S1 = ON
S2 = OFF S2 = ON
L = OFF L = ON

A C

G
Step 03
S1 = ON
S2 L
S2 = OFF
L = ON
S1
+ -

04. Diode

wdfrdamKh jQ Odß;%slh negßh yryd úi¾ckh ùu je<elaùu fuys ld¾hh fõ'

54 Motorcycle Technology – M8
Electrical System 06

05. Condensor

mq<s.=j wjYH wjia:dfõ wdfrdamKh jQ Odß;%slh m%d:ñl oÕrh yryd úi¾ckh


ùug bv ie,eiaùu fuhska isÿfõ'

Charging the Capacitor - Odß;%slh wdfrdamKh ùu

Charging Unit Condenser


a

Trigger Box
Thyristor
b Spark Plug
+
M
CB Points

Magneto/battery Ignition Coil

rEmfha olajd we;af;a ;ks is,skavrfha tkaðula i|yd ie,iqïlr we;s CDI
moaO;shls' fuys§ ‘a’ hkqfjka olajd we;s wdfrdamK tAllh negß fjda,aàh;djh
by, w.hlg m;alr olajd we;s vfhdavh yryd Odß;%skhg;a bkamiq Êj,k oÕrfha
m%d:ñl oÕrh yryd;a .uka lrjkq ,nhs' fufia mßm:h ;=,ska úÿ,sh .uka lrùu
ksid Odß;%slh tys Wmßu fjda,àh;djh yryd wdfrdamKh fjhs' vfhdavh
wdfrdamKh jQ Odrdj wdmiq .,d hdu j<lajhs' fï wjia:dfõ§ CB Points jeiS mj;sk
w;r" Trigger Box tl wls%hj mj;sk neúka ;hsßiagrh úikaêj mj;S'

Discharging the Capacitor and Spark - Odß;%slh úi¾ckh ùu iy


mq<s.=j we;sùu

Charging Unit Condenser


a

Trigger Box
b Spark Plug
+
M
CB Points

Magneto/battery Ignition Coil

55 Motorcycle Technology – M8
Electrical System 06

by; fojk rEm igyfka olajd we;af;a mq<s.=j we;sjk wjia:djhs' fuys§ CB
Points újD;ùu;a iuÕu ‘b’ Trigger tAllh uÕska ;hsßiagrfha Gate w.%h Ok w.%hla
njg m;alr th l%shd;aul lrk w;r" wdfrdamK tAllh ;djld,slj wl%sh lrkq ,nhs'
fuys§ Odß;%slh ;=, wdfrdamKh lr.;a Odrdj ;hsßiagrh yryd rEm igyfka olajd
we;s wdldrhg m%d:ñlh yryd úi¾ckh fjñka pqïNl lafIa;%hla we;s lrkq ,nhs'
tA iuÕu Odß;%slh .nvd lr.;a Odrdj wjika ùu;a iuÕu fuf;la m%d:ñlh jgd we;sù
;snQ pqïNl lafIa;%h laIKslj ì`ojefÜ' fï fya;=j ksid m%d:ñl oÕrfha we;sjk iajhx
fm%arK Odrdj fya;= fldgf.k oaú;Shl oÕrfha wêfjda,aàh;djhla we;sfõ' fuu
Odrdj mq<s.= fmakqj yryd .uka lr mq<s.=jla we;s lrkq ,nhs' fufia mq<s.=j
we;sjk úg ;hsßiagrhg imhd ;snQ Odrdj fkdue;sùu ksid tho wl%shù hhs'
bkamiq kej;;a fmr rEmfha mßÈ ó,Õ mq<s.=j i|yd Odß;%slh wdfrdamkh ùu
isÿfõ'

CB Points Replacement with Pulsar Coil

CDI l%uh uq,skau y`ÿkajd§fï§ Trigger Box l%shdlrjkq ,enqfha CB Points


uÕsks' kuq;a fï yryd b;d iq¿ m%udKfha úÿ,s Odrdjla .,d hk ksid fuu w.% u;
Tlaihsv ne£u isÿúh' fuu ;;a;ajh u; moaO;sfha kv;a;= lghq;= jeäùu ksid úhoï
wêl úh' fuhg ms<shula jYfhka fuf;la fhdÞ.;a CB Points fjkqjg jvd;a id¾:l
mq<s.=jla ,nd.ekSu i|yd Pulse Generator tlla fhdÞ.ekSu isÿúh' fï ksid fuu
moaO;s fol fjkalr ±laùu i|yd"

1. CDI – b: CB Points uÕska l%shd;aul jk l%uh f,i;a


2. CDI – i: Pulse generator uÕska l%shd;aul jk l%uh f,i;a y÷kajkq ,efí'

fuu Pulse generator u`.ska l%shdlrk CDI mßm:j, Trigger mßm:h l%shdlsÍug
wjYH jkafkao CB Points j,ska ,efnk wdldrfha Digital Pulse tlls' tfy;a Pulse
generator uÕska ,efnkafka Analog wdldrfha ;rx.hla jk neúka moaO;sh i|yd wu;r
Pulse Shaper tlla Ndú;d lr tu ;rx.h Digital njg m;alr Trigger mßm:hg ,nd§ we;'
fuys l%shdldÍ;ajho fmr mßÈu isÿfõ'

mq<s.= fmakqj – Spark Plug

tkaðfuys bkaOk jdhq ñY%Kh oykh lsÍug wjYHjk mq<s.=j ,nd§u fuys
ldßh Ndrh jk w;r" tys bf,lafg%dav w;r mr;rh ksIamdolhd ,nd§ we;s o;a;hkag
wkqj ksjerÈj mj;ajd .ekSu uÕska id¾:l mq<s.=jla ,nd.ekSug yelsfõ' fuys§
mq<s.= fmakq w¨;ska fh§fï§

01' mq<s.=fõ ;dm w.h


02' fmdfgys È.
03' yrialv úYalïNh

hk lreKq ish,a,u ksjerÈj i,ld ne,sh hq;=h' tfukau ÿr .uka i|yd fhdÞ
.kakd tkaðka i|yd ;dm w.fhka wvq Cold Plug iy flá ÿr .uka i`oyd Hot Plug o
fhdod.; hq;=h' fï wdldrhg tkaðfuys ld¾hlaIu;djh jeälr .; yelsh'

56 Motorcycle Technology – M8
Electrical System 06

57 Motorcycle Technology – M8
Electrical System 06

Starter Motor Circuit - mK .ekajqï mßm:h


h;=re meÈ tkaðula mK .ekaùu i|yd wjYH jk uQ,sl lerl=ï n,h ,nd§u i|yd
fhdÞ.kakd mK .ekajqï fudagrh l%shd;aul lsÍu i|yd wjYH úÿ,sh iemhSu i|yd
fhdÞ.kakd mßm:h fuhhs'

Components of Stater Motor Circuit

1. Ignition Switch
2. Starter Switch
3. Stater Relay
4. Stater Motor
01. Ignition Switch – Êj,k iaúph

mßm:hg iy mK .ekajqï iaúphg wjYH úÿ,sh iemhSu fuuÕska isÿfõ'

02. Starter Switch – mK .ekajqï iaúph

Starter Relay l%shdlrùug wjYH úÿ,sh iemhSu i|yd Ndú;d lrhs'

03. Starter Relay

fudagrhg wjYHjk úYd, Odrdjla fuu Relay tl yryd ,ndfok w;r" th md,kh
lsÍu mK .ekajqï iaúph u`.ska ,ndfok l=vd Odrdjla uÕska isolrkq ,nhs'

30: Relay In
85: Coil Earth
86: Coil In (Switch)
87: Motor Out
30 85 86 87

58 Motorcycle Technology – M8
Electrical System 06

04. Starter Motor – mK .ekajqï fudagrh

tkaðu lerlùug wjYH hdka;%sl Yla;sh$lerl=ï n,h ,nd§u fuuÕska isÿfõ'

fudagrfhys l%shdldÍ;ajh - Operation of Stater Motor

fudagrfhys l%shdldrS;ajh isÿjkafka úoHq;a Yla;sh pd,l Yla;sh njg


mßj¾:kh ùfuks' fï i|yd wju jYfhka ikakdhlhla yd pqïNl lafIa;%hla wjYH fõ'
fuu ikakdhl wdfïprh jYfhka ie,flk w;r" tu wdfïprhg ldnka n%Ia folla
Wmfhda.S lrf.k úÿ,sh ,nd§u uÕska tu ikakdhl pqïNl lafIa;%hla njg m;alrkq
,nhs' fufia pqïNl lafIa;%h yg.kakd wdfïprh ;j;a pqïNl lafIa;%hla ;=, ;eïm;a
lrkq ,enqjfyd;a pqïNl foflys n, f¾Ld msysàu wkqj ikakdhlh lrleùu isÿfõ' fuu
lerl=ï n,h One Way Clutch tlla yryd oÕr l| fj; ,nd§u isÿfõ' fï wkqj mK .ekajqï
fudagrhg úÿ,sh iemhSfuka tys wdfïprhg ,efnk lerl=ï n,h ksid tkaðu mK
.ekaùu isÿfõ'

fufia mK .ekajqk tkaðu uÕska mK .ekajqï fudagrfhys wdfïprh


lrleùug ,lajqjfyd;a tu wdfïprhg ydks isÿúh yelsh' fufia isÿjk ydksh j<lajd
.ekSu i|yd h;=re meÈj, One Way Clutch tlla Ndú;d lrkq ,nhs'

One Way Clutch

fuys we;s úfYaI;ajh jkafka fuu Clutch tl yryd n,h iïfm%aIKh l< yelafla
tla lerl=ï ÈYdjlg muKla ùuhs' fï ksid fudagrfhka ,efnk lerl=ï n,h fuu Clutch tl
yryd .ukalr tkacu mK .ekaùu isÿfõ' fufia mK .ekajQ tkaðu uÕska kej;

59 Motorcycle Technology – M8
Electrical System 06

fudagrh lrleùu isÿfkdjkafka fuu clutch tlg n,h ,efnk ÈYdj m%;súreoaO jQ úg
Slip jk wdldrhg ilid we;s ksidh' jdyk i|yd fuu One Way Clutch fjkqjg fhdÞ we;sf;a
Over Running Clutch tlls'

h;=re meÈhl we;s úÿ,s mßm: - Electrical Circuits in Motorbike


1. Ignition Circuit
2. Starter Motor Circuit
3. Lighting and Accessories

by; i`oyka ish¿u mßm: h;=re meÈfha iúlr we;sf;a iudka;r.; l%uhghs'

iudka;r mßm:hl ,laIK - Features of Parallel Circuits

1. mßm:fha we;s ish¿u úÿ,s WmlrKj, fjda,aàh;djh iemhqï fjda,aàh;djhg iudk


fõ'
2. mßm:h yryd .,d hk iïmQ¾K Odrdj jkafka mßm:fha we;s WmlrK j,
Odrdjkaf.a tl;=jhs'
3. iudka;r.; mßm:hl iul m%;sfrdaOh jkafka tu mßm:fha we;s ish¿u úÿ,s
WmlrKj, m%;sfrdaOhkaf.a m%;sf,dauhkaf.a ùÔh tl;=jhs'

L1
V = V1 = V2
I = I1 + I2
V1
L2

V2
I
V
Note:

 Earth Return Circuit = Common Negative


 Insulator Return Circuit = Common Positive

fï wkqj h;=remeÈ j, we;s iudka;r.; mßm:h ilialr we;af;a Earth Return Circuit l
%uhghs'

mßm:j, we;s úh yels fodaY

01' újD; mßm: - Open Circuit


02' ¨yqj;a ùu - Short Circuit

úÿ,s mßm:j,g ú,dhl fhdÞ.ekSu - Use of Fuses

úÿ,s mßm:hla ¨yqj;aùfï § th ;=,ska .,d hd yels Wmßu Odrdj .,dhdfuka


mßm:h WKqiqïù .skakla we;sùug bv we;' kuq;a úÿ,s mßm:hg ú,dhlhla fhdÞ
úÿ,sh iemhSfuka fujka ydksÞhl ;;ajhka j<lajd.; yelsh'

60 Motorcycle Technology – M8
Electrical System 06

tu ksid ú,dhlhla úÿ,s mßm:hlg fhdÞ .kafka tu mßm:hg iy mßm:hg


iïnkaO wfkl=;a Wmdx. j,g isÿjk ydksh j<lajd .ekSughs'

jh¾ - Wires

úÿ,s mßm: ilialsÍu i|yd fhdÞ.kq ,nkafka jh¾h' mßm:hla i|yd jh¾ f;dard
.ekSfï§ tu mßm:h yryd .,d hk Wmßu úÿ,s Odrdj .Kkh lr tu Odrdjg Tfrd;a;=
Èh yels jhrhla mßm:h i`oyd f;dard .; hq;=h' fuys§ jhrh y÷kd.ekSu i|yd tu
jhrfha yrialvh yd wka;¾.; lïì .Kk wxlkh lsÍu uÕska isÿl< yelsh'

WÞ( 9$0'31 - lïì 09lska hqla; jk w;r" tla lïìhl úIalïNh ñ'ó' 0'31 fõ'

h;=re meÈhl we;s wfkl=;a úÿ,s mßm:

1. Head Light and Parking Lights


2. Signal Lights
3. Break Lights
4. Horn
5. Neutral Light

Head Light and Parking Lights

h;=re meÈhla rd;%S .uka j,§ w;HdjYH jk mßm:h fuh jk w;r" th kej;=ï iy m
%Odk ,dïmq jYfhka folla f,i l%shdlrk w;r" fï i|yd wjia:d foll§ ls%hd lrk tla
iaúphla fhdÞ we;' Head iy Dim i`oyd fjku iaúphla fhdÞ .kS'

fuu mßm:hg úÿ,sh ,nd.ekSu fndfyda h;=re meÈj, Magneto wdOdrfhka isÿlrk
w;r" iuyr h;=re meÈj, negßfhka ,nd.kS' fuu ,dïmq mßm:fhys Pass wjia;djo
±lsh yels'

Signal Light Circuit

h;=re meÈhla tys mojkakdg ;ud .ukalrk ÈYdj fjkia lrk nj wfkla ßhÿrkag
±kaùu i`oyd fuh fhdÞ .kS' fï mßm:h i|yd Signal Light Switch, Flasher unit, Indicator
Bulb yd bÈßmi" miqmi ,dïmq y;rla fhdÞ .kS' fuys§ ÈYdj fjkialsÍug hk me;af;a
we;s ,dïmq l%shd;aul l, úg Flaher tflys l%shdj,sh ksid n,an ksfjñka ±,aùu
isÿfõ'

Neutral and Horn

.shr fmgáh Neutral ù we;s nj ±k .ekSu isÿjk w;r" Horn uÕska bÈßfhka hk
ßhÿrkag ;u wjYH;djh okajd isáh yelsh'

Break Light

fuu ,dïmq r;= t,sfhka ±,afjk w;r" th h;=re meÈfha Tail lamp iys; n,anh ;=,u
±,afjk Filament tlla f,i ilialr we;s jeä wdf,dalhla iys; n,anhla fhdÞ ilia lr we;'

61 Motorcycle Technology – M8
Electrical System 06

n,an j, kshñ; laIu;djhka

 Head Lamp: 30W/35W


 Parking and tail: 5W/10W
 Indicator: 3W
 Signal:21W
 Break:21W

62 Motorcycle Technology – M8

You might also like