Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 32

Listing and Selling Homes

From San Jose to Sacramento


Golden State R
State ealty
Realty
Pl Contact For Commercial or Residential Needs
JASSI GILL Broker/Owner
asIN lon lYx `c quhfzI mdd krdy hF
Ph:510-304-9292
Refinance Now Call: Sohanpreet ‘Sam’ Chahal

@ZERO COST Ph: 916-612-5773


Call Sukhi Gill:510-207-9067 email: samchahal@hotmail.com
Sam Chahal
CA DRE Lic.#01180969 CA DRE# 00966763 Ser ving all o
Serving ver Calif
ov or
Califor nia
ornia CA Lic. 01504071

Nineteenth Year of Publication kYlIPornIaf aYzIsLn Price 50¢ Email:punjabtimes1@gmail.com


isLkfgo, sYn PrFissko aqy inAU Xfrk qoN ieko smyN pRkfisLq hPqfvfr www.punjabtimesusa.com

Punjab Times, Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 20451 N. Plum Grove Rd., Palatine, IL 60074 Ph:847-359-0746, Fax:847-705-9388

zf[ hrijMdr Kihrf


bihbl klF golIkFz dI jFc vI 84 vfly rfh ‘amdfnf’ jQybd M I
ƒ jFc sONpxf iesy rxnIqI df ihwsf dy pRDfn bxy
hux qwk 3 kimÈn suKbIr nMU vI lwg skdf hY lpytf dwisaf jf irhf hY. bihbl klF qy
isLkfgo (ibAUro): zf[ hrijMdr
kotkpUrf golIkFzF bfry ipClI srkfr
kr cuky hn jFc jsits rxjIq isMG kimÈn dI irport dIaF prqF KuwlHx nfl ÈRomxI
akflI dl dI lIzriÈp, Kfs kr ky ÈRomxI akflI dl dy pRDfn suKbIr isMG
ny vI koeI rfh nhIN idwqI jd ik ieh sfP isMG Kihrf aMimRqsr ivc pVHy mYzIkl
qy zYNtl zfktrF dI jQybMdI aMimRqsr
hY ies kFz ivc do iswK nOjvfnF dI mOq
bfdl ƒ Ëbrdsq syk lwgx dy afsfr hn. AunHF dIaF zyrf isrsf dy muwK mYzIkl aYNz zYNtl alUmnI aYsosIeysLn,
cMzIgVH: bihbl klF qy kotkpUrf puils dI golI nfl hoeI sI. ies dy
pRbMDkF nfl mIitMgF AunHF leI pryÈfnIaF df sbwb bx skdIaF hn. kimÈn dI nfrQ amY i rkf ‘amdfnf’ dy pR D fn
golIkFzF dI jFc hux sI[bI[afeI[ hvfly bfvjUd ies kys ivc axpCfiqaF vloN
irport ivc kfPI sPy Aus vyly dy Aup muwK mMqrI suKbIr isMG bfry crcf kIqI nfmjd kIqy gey hn. ies sbMDI PYslf
kr idwqI geI hY. pMjfb srkfr dy ies golI clfAux bfry drsf ky AulJfieaf
geI hY. amdfnf (AMDAANA.COM.) dI inAU
PYsly ƒ muZly qOr Auqy ‘tfeIm pfs` vjoN igaf jd ik puils ivBfg ivc mulfËmF
hI dyiKaf jf irhf hY. mfmly dI jFc hux mMqrI dy rvweIey qoN jfp irhf hY ik Auh kr skdy, ies kr ky jFc sI[bI[afeI[ ƒ idwqy jFdy asly df pUrf ihsfb ikqfb
qwk iqMn kimÈn kr cuwky hn. ies mfmly ƒ ajy hor iKwcx dy rONa ivc ƒ sONpI hY. rwiKaf jFdf hY. ienHF mulfËmF ƒ golI
kFgrs srkfr bxn ipwCoN kYptn hn. dws deIey ik ipClI srkfr ny ieh vI crcf hY ik niÈaF dy mfmly clfAux df hukm iks ny idwqf, ies bfry
amirMdr isMG vwloN bxfey gey jsits Dfrimk gRMQF dI byadbI dy mfmilaF dI ivc kYptn srkfr vloN iek aYs[aYs[pI[ vI ajy qw k aw K IN Gw t f pfAu x vflI
(syvf-mukq) rxjIq isMG kimÈn ny jFc 2015 dy aKIr ivc sI[bI[afeI[ ƒ smyq hor sInIar aPsrF iKlfP kIqI rxnIqI apxfeI geI. kimÈn ny mYzIkl
afpxI irport srkfr ƒ sONp idwqI hY sONpI sI aqy ajy qwk jFc jfrI hY. akflI kfrvfeI kfrn aPsrÈfhI ivc kfPI roh gvfhI dy hvfly nfl ieh ieMkÈfP kIqf
ijs ivc zI[jI[pI[ sumyD sYxI smyq keI srkfr vyly kYptn Kud sI[bI[afeI[ jFc hY. ies leI kYptn iPlhfl sInIar hY ik bihbl klF golI kFz ivc pIVqF
vwzy aPsrF vwl AuNgl kIqI geI hY. hux df ivroD kr cuwky hn. hux kYptn qrk aiDkfrIaF nfl ‘pMgf` lYx qoN tl rhy dI mOq puils vloN nyiVAuN golIaF mfrn
srkfr ienHF ivruD kfrvfeI krn dI QF dy rhy hn ik zI[jI[pI[ pwDr dy hn. ieh vI crcf hY ik ieh jFc bfdlF kfrn hoeI sI. jdoN aMdolnkfrIaF Auqy
jFc sI[bI[afeI[ ƒ sONp rhI hY. muwK aiDkfrIaF dI jFc jUnIar aiDkfrI nhIN ƒ vI lpyty ivc lY rhI hY. sI[bI[afeI[ (bfkI sPf 6 Auqy)

Kihrf dI Cut
w I ipwCNo ‘afp` ivc AucIaF hoeIaF bfgI surF Xfrk ivc 19 qoN 22 julfeI qk hoeI
40vIN knvY n sL n ivc ilaf igaf.
ijL k rXo g hY ik zf[ Kihrf sQfnk
cMzIgVH: afm afdmI pfrtI ivclf dI iqafrI ‘c hY aqy mOjUdf pRDfn BgvMq ivruD ibafn idwqy sn. Kihrf iswK BfeIcfrk hlikaF ivc kfPI srgrm
isafsI sMkt vDdf jf irhf hY. pMjfb mfn dI pRDfngI iksy vyly vI Kuws skdI rfieÈumfrI dI muihMm sbMDI vI afpxy rihMdy hn aqy keI jQybMdIaF dy mohrIaF
ivDfn sBf ivc ivroDI iDr dy afgU hY. pfrtI dy sUqrF anusfr Kihrf ƒ ibafn kfrn ivvfdF ivc iGry sn. kyNdrI ivcoN iek hn. Auh 1995 qoN ieQy vwK vwK
suKpfl isMG Kihrf ƒ bdlx ipwCoN pMjfb htfAux df kfrn BfvyN pMjfb ‘c pfrtI afgUaF ƒ Aus dy aijhy ibafnF ƒ afDfr Dfrmk, smfjk, isafsI aqy
iekfeI ivc BUcfl af igaf hY. pfrtI ‘c vloN dilq ichrf mUhry ilafAuxf dwisaf bxf ky kfrvfeI krn df bhfnf iml siBafcfrk pRogrfm krvfAux ivc kfPI
vwzy pwDr Auqy bgfvq ÈurU ho geI hY. jf irhf hY pr ies dy ipwCy asl kfrn igaf. srgrm rhy hn.
Kihrf ƒ ahudy qoN htfey jfx ‘qy Kihrf vwloN lMmy smyN qoN pfrtI iKlfÌ pMjfb dy sih pRDfn zf[ blbIr isMG zf[ Kihrf nUM bhuq sfry BfeIcfrk
nfrfËgI vjoN pfrtI dy KrV qoN ivDfiek alfpIaF jf rhIaF bfgI surF hI hn. aqy suKpfl isMG Kihrf hux afhmo- aqy lIzrisLp aYvfrz iml cuky hn aqy
kMvr sMDU ny ivDfiek dl dy bulfry vjoN Kihrf ny pfrtI dy kOmI pRDfn arivMd sfhmxy hn. iek pfsy Kihrf vwloN pfrtI Auh keI sfl iek tI[ vI[ sLoa dy vI
asqIPf dy idwqf hY. ieh vI crcf hY ik kyjrIvfl vwloN ibkrm isMG mjITIaf qoN ivDfiekF ƒ iekjut kr ky afpxI qfkq myjLbfn rhy hn. AunHF afpxI pRImYzIkl
pfrtI CyqI hI nvF pMjfb pRDfn lgfAux muafPI mMgx qoN bfad KuwlHy rUp ivc ies (bfkI sPf 6 Auqy) (bfkI sPf 3 Auqy)

We Do Real Estate in Law Office of


Manpreet S. Gahra
Bay Area & Central Valley
We do loans anywhere >iemIgrysLn syvfvF
>PYimlI lfa
in California >ibjns lfa
Cell: 408-816-0408 Criminal Defense
Tel: 209-918-6464 (DUI, simple battery,
Fax: 866-594-4680 domestic violence,
email: immigration post- Manpreet S. Gahra
realtoramanhundal@gmail.com conviction relief) Attorny At Law

AMAN S. HUNDAL Berkeley Office


Broker/Realtor/MBA 2161 Shattuck Ave., 304, Berkeley
BRE# 01839828
NMLS# 162808
16 Corning Ave, Ste. 230, Milpitas, CA 92035
Ph:510-841-4582
3819 Northern Oak Dr., Ceres, CA 95307 Fax:510-217-6847
CDPE, SFR *LAR 2010, 2011, 2012 Masters Club
Masters Emerald Award 2010, 2011
Email: manpreet@gahralaw.com
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (2)

ieMzIan EvrsIË kFgrs dI nYÈnl kfnPrMs


sYm ipqrodf vwlNo prvfsIaF ƒ Bfrq leI hMBlf mfrn df swdf
inAU Xfrk: afl ieMzIaf kFgrs zYlIgytF ƒ swdf idwqf ik Auh sfry rl ky afeI[aYn[E[sI[ amrIkf dy pRDfn
kmytI dy EvrsIË kFgrs ivBfg dy kFgrs dI cox muihMm ƒ mËbUq krn qF moihMdr isMG iglËIaF ny kFgrs vwloN
cyarmYn sYm ipqrodf ny ikhf hY ik ies ik dyÈ ivc jmhUrI kdrF-kImqF bhfl Bfrq dy ivkfs ivc pfey Xogdfn dI
vkq Bfrq cOrfhy ivc KVHf hY, hux prvfsI kIqIaF jf skx. pRÈMsf kridaF ikhf ik ienHF XqnF nfl
BfrqI mdd leI awgy afAux qF ik afeI[aYn[E[sI[ amrIkf dy keI hI dyÈ dI afriQkqf mËbUq hoeI hY. ies
muÈikl ‘c PsI Bfrq dI jmhUrIaq ƒ sfl pRDfn rhy aqy ieMzIan EvrsIjL mOky AunHF amrIkf ivc EvrsIË kFgrs
kFgrs (afeI[E[sI[) dy gvrinMg borz dI mËbUqI leI kuJ XojnfvF vI sFJIaF
dy mYNbr zf[ suirMdr mlhoqrf ny swdf kIqIaF. AunHF vfadf kIqf ik jQybMdI dI
idwqf ik sfry jxy afpsI DVybMdI Cwz ky mYNbriÈp hor vDfeI jfvygI aqy nOjvfnF
pfrtI dI mËbUqI leI awgy afAux. ƒ jQybMdI nfl joV ky XUnIvristIaF qy
afeI[E[sI[ dy vfeIs cyarmYn jfrj hor adfiraF ivc BfrqI ividafrQIaF
abrfhm ny ikhf ik ies vkq BfrqI nfl sMprk sfiDaf jfvygf. AunHF afs
jmhUrIaq hmly dI mfr hyT hY. hux sfƒ pRgtfeI ik afeI[E[sI[ leI hYzkuafrtr Ausfiraf jf skdf hY. afeI[tI[ XojnfvF bfry dwisaf. mIzIaf
sMivDfn dI rfKI leI awgy afAuxf pvygf. vjoN kMm krn leI CyqI hI ‘kFgrs Bvn’ afl ieM z Iaf kFgrs kmy t I dy koafrzInytr qvIÈI alg ny kFgrs dy
EvrsIË kFgrs ivBfg dy nv-inXukq ieiqhfs nfl sbMDq vIzIE ivKfeIaF
skwqr ihmFÈU ivafs ny ikhf ik sMsfr aqy rfhul gFDI vwloN Bfrq leI aglIaF
Br ivc EvrsIË kFgrs cYptrF ƒ hor XojnfvF df Kulfsf kIqf.
mËbUq kIqf jfvygf. sfbkf sMsd mYNbr ies kfnPrMs ivc hornF qoN ielfvf
sYm ipqrodf aqy kFgrs dy skwqr mDU XfsKI ny tI[jy[ igwl, mfilnI Èfh, jOhn josP,
bcfieaf jf sky aqy swc qy aihMsf dy BfrqI jmhUrIaq nMU drpyÈ cuxOqIaF bfry gurmIq isMG igwl, crn isMG, PuMmx
mfrg Auqy agFh kdm vDfey jf skx. crcf kIqI. AunHF rfPfl jhfËF dI KrIdo- isMG, rvI cOpVf, QOms tI[ AUmYn, sqIÈ
Auh ieQy krfAUn plfËf hotl ivc ieMzIan ProKq ivc hoey iBRÈtfcfr df mslf vI Èrmf, afr[ jXfcMdrn, kulvIr isMG
nYsLnl EvrsIË kFgrs AuBfiraf. pRympur srpMc, srbjIq isMG, divMdr
(afeI[aYn[E[sI[) dI nYÈnl kfnPrMs afeI[aYn[E[sI[ (afeI[) dy pRDfn vohrf, sMqoK isMG, pfl shoqf, rfxf
dy AudGftn mOky bol rhy sn. ÈuwD pRkfÈ isMG ny afpxy sfQIaF nfl igwl, hrkyÈ Tfkur, svrn isMG, zf[
sRI ipqrodf ny ‘nYÈnl hYrflz’ jfx-pCfx krvfeI. kfnPrMs ƒ muhMmd jmIl afid ny ihwsf ilaf jo bqOr
aKbfr nfl sbMDq kys dy hvfly nfl afeI[aYn[E[sI[ (amrIkf) dy skwqr zYlIgyt inAU Xfrk, inAU jrsI, mYrIlYNz,
ikhf ik dyÈ ivc BYa qy dihÈq vflf jnrl hrbcn isMG, afeI[aYn[E[sI vrjInIaf, ku n Y k tIkw t , ielInfey ,
mfhOl bxfieaf jf irhf hY aqy swqfDfrI (afeI[) dy jnrl skw q r rfijM d r kYlIPornIaf, ieMzIafnf, tYkss,
iDr vloN isafsI lfhy leI lgfqfr kuPr dIcpwlI, afeI[E[sI[ (ieMglYNz) dy pRDfn imnIsotf, vfiÈMgtn, PlorIzf,
qoilaf jf irhf hY. AunHF agly sfl 2019 kmlpRIq isMG DflIvfl aqy zf[ zfien pYnislvynIaf, mYsfcUsYts, imÈIgn aqy
ivc af rhIaF lok sBf coxF dy mwdynËr nfiek ny vI sMboDn kIqf. mnoj iÈMdy ny ENtfrIE (kYnyzf) qoN afey sn.

BfrqI mUl df 14 sflf bwcf


jdoN syvf ny amlI jfmf pihinaf bixaf ieMjInIar
PrImFt (ibAUro): isKr dupihry BYxF ny pVHfAux dI syvf kIqI. BfeI kYnyzf qoN afpxI tIm smyq af ky kYNp dy
jdoN grmI isKr 'qy sI, kUVy vflf trwk srbjIq isMG goibMdpurI, BfeI BuipMdr aKIrly hPqy dI vfg-zor sMBflI. kYNp vfiÈMgtn: BfrqI mUl dy qinÈk ikhf ik ieh ieh AunHF dy pqI qy ipqf
gurduafrf sfihb qoN kUVf cuwkx afieaf. isMG, bIbI jpnIq kOr, kYnyzf qoN BfeI dy aKIrly idn bwicaF nUM pRmfx pwqr ny 14 sfl dI Aumr ivc ieMjInIairMg dI dovF leI Auqm qohPf hY. qfjI Kud pÈU
ds ku sfl df iek bwcf hwQ ivc jwg aqy suKivMdr isMG ny syvf dy ivÈy 'qy bwicaF aqy ienfm vI vMzy gey. sB qoN awCy ivhfr izgrI hfsl kr ky pUry amrIkf ivc ivigafn dI zfktr hn. qinÈk dy ipqf
glfs PVI trwk dy zrfeIvr nMU pfxI nMU sfKIaF aqy AudfhrxF rfhIN syvf df leI, jldI gurmuKI iswKx vfly nMU aqy qihlkf mcf idwqf hY. 14 sfl dI Aumr
ipaf irhf sI. mn ivc pRÈn pYdf hovygf ivc Bfrq mUl dy amrIkI ny kYlIPornIaf
ik Aus bwcy nUM iKafl ikvyN afieaf ik XUnIvristI qoN bfieE-mYzIkl ivc
zrfeIvr nMU qyh lwgI hovygI. asl ivc ieMjInIairMg dI izgrI hfsl kIqI hY.
ieh bwcf bfkI bwicaF dy nfl gurduafrf iqMn sfl pihlF iek Kbr CpI sI
PrImFt ivKy cwl rhy gurmiq kYNp ivc ijs ivc ikhf igaf sI ik 11 sflF df
syvf dy sMklp bfry iviKafn sux ky bw c f qinÈk abrfhm kY l IPo r nIaf
afieaf sI qy Aus ny iswiKaf nMU aslI kimAUintI kflj qoN grYjUeyÈn kr irhf
jfmf pihnfieaf. iek mhInf cly gurmiq hY. hux iesy bwcy ny XUnIvristI dy XUsI
kYNp ivc bfkI bwcy vI syvf krdy dyKy gey, zyivs kflj qoN 14 sfl dI Aumr ivc
ijvyN lMgr dI syvf, brqnF dI syvf. kuJ grYjUeyÈn pUrI krky vwzI AuplbDI
8-9 sfl dy bwicaF ny bfQrUm vI sfP hfsl kIqI hY. hux Auh iesy ivÈy ivc
kIqy. pIaYc[ zI[ kr irhf hY.
ies kYNp dy sMcflk amrIkf dy sMdrB smJfieaf. BfeI gurf isMG, BfeI hor vwKrIaF vwKrIaF sUcIaF ivc Kfs qinÈk ƒ ieh izgrI Aus dy jnm
jMmpl Xuvk hI sn, ijnHF ny CotI Aumry sfihb isM G dmdmI tksfl, bIbI ienfm idwqy. idn qoN kuJ idn pihlF ipqf idvs mOky sfPtvyar ieMjInIar hn. qinÈk dy
afp ienHF kYNpF ivc iswiKaf prfpq kIqI pvnjoq kOr qy bIbI ikrnjoq kOr ny kYNp dI smfpqI qy aMimRq sMcfr imlI jo Aus dy ipqf leI iksy qohPy qoN dfdf-dfdI vI pÈU ivigafn ivc pIaYc[
sI. Èfm nMU kYNp dI smfpqI qoN bfad ieh gurbfxI dI sMiQaf idwqI, ijs ivc hoieaf. 30 qoN vwD pRfxIaF, ijnHF ivc 8 Gwt nhIN. qinÈk dI mF qfjI ny ies sbMDI zI[ hn.
nOjvfn bwcy-bwcIaF sfP-sPfeI kr ky inqnym, suKmnI sfihb dIaF bfxIaF bwcy vI sn, ny KMzy dI pfhul pRfpq kIqI.
afpxy GrF nMU jFdy. klfsF dy smyN df
vyrvf, aiDafpkF dI klfs ijMmyvfrI sB
sLfml sn. bwicaF ny gurbfxI kMT kr
ky vI suxfeI. iewk bwcI ny suKmnI sfihb
kYNp dI smfpqI vfly idn kuwJ bwcy Audfs
vI dyKy gey, kih rhy sn ik kYNp Kqm
nslI itwpxI krn vflf ryzIE
ieh nOjvfn bwcy hI iqafr krdy sn.
kYNp ivc vwKry-vwKry guriswK vIrF
dIaF iqMn asLtpdIaF vI Xfd kIqIaF.
hr sfl vFg bfbf joigMdr isMG ny
ikAuN kr rhy ho? asIN ies nMU cldf
ikAuN nhIN rwK skdy! pyÈkfr muaq
w l
inAU Xfrk: amrIkf dy pihly iswK sI. mYloey ny ikhf, “qusIN atfrnI jnrl
amrIkI atfrnI jnrl gurbIr gryvfl ƒ jfxdy ho? mYN Aus df nF kdy vI pqf
ƒ ‘trbnmYn` kihx vfly do ryzIE nhIN krFgf. mYN Aus ƒ isrP ‘trbnmYn`
pyÈkfrF ny afpxIaF nslI itwpxIaF leI khFgf.`` ies pRogrfm dI afzIE vfierl
muafPI mMgI hY. AunHF ƒ ‘apmfnjnk hox Auqy ryzIE pRbMDkF ƒ sfry pfisAuN
aqy byQvI` BfÈf dI vrqoN krn leI 10 aflocnf df sfhmxf krnf ipaf.
idn leI muawql kr idwqf igaf hY. mYloey ny iek vIzIE sMdyÈ ivc
aYn[ey[ 101[5 aYP[aYm[ Auqy afpxy aqy PrYNko vwloN muafPI mMgI. AunHF
‘zYins aYNz jUzI Èoa` pyÈ krn vfly ikhf ik jfhr hY ik Auh iËafdf snmfn
zYins mYloey aqy juzI PrYNko ny BMg nfl dy hwkdfr hn. ryzIE styÈn ny aYlfn
juVy mfmly `qy gryvfl dy iek muawqlI kIqf ik AunHF dy 10 idn leI dovF ƒ
dy PYsly Auqy pRogrfm dOrfn crcf krdy muawql kr idwqf hY aqy Cy agsq qwk
hoey AunHF ƒ ‘trbnmYn` vjoN sMboDn kIqf Auh pRogrfm pyÈ nhIN krngy.
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (3)

BgOVy afriQk aprfDI ibwl pfs


nvIN idw l I: sMsd ny BgOVy ijs ƒ rokx dI loV hY, pr mOjUdf kfƒn
DoKb
y fË aYn[afr[afeI[ lfiVaF ‘qy iÈkMjf
afriQk aprfDI ibl, 2018 pfs kr ies gMBIr smwisaf dy tfkry leI kfPI nvIN idwlI: Bfrq ivc ivafh iËkrXog hY ik pMjfb aYn[afr[afeI[
idwqf. ieh ibl ivjy mfilaf qy nIrv modI nhIN hn. AunHF ikhf ik POjdfrI kfƒn krvf ky pqnI ƒ Cwz ivdyÈ jfx vfly kimÈn dy sfbkf pRDfn jsits arivMd pMjfb qy gujrfq ‘c
vrgy vwzy GplybfËF ƒ ivdyÈ Bwjx aqy sfƒ AunHF dI jfiedfd kurk krn dI aYn[afr[afeI[ lfiVaF iKlfÌ iÈkMjf goiel dI agvfeI hyT 2016 ‘c bxy pYnl 25 hËfr ivaFhdVF
dyÈ dy kfƒnI aml qoN bcxoN rokx dy iejfËq nhIN idMdy. mËbUq krn leI srkfr mOjUdf kfƒn ny kfƒn ‘c bdlfa dI isPfrÈ kIqI sI.
mksd nfl ilaFdf igaf hY. ies ƒ rfj ieh kfƒn ienHF aprfDIaF ƒ bfhr ‘c ivafpk bdlfa dI iqafrI ‘c hY. ivdyÈ mMqrI ny ikhf ik ies sbMDI ibwl AuzIk ivc
sBf ny ËubfnI vot rfhIN pfs kr idwqf, Bwjx qoN rokx df iek asrdfr, qyË qy qjvIËI bdlfa qihq aijhy lfiVaF dy df Kfkf iqafr kr ilaf igaf hY aqy aMkiVaF muqfbk isrP pMjfb
jdoNik lok sB ny ies ƒ 19 julfeI ƒ vI BgOVy afriQk aprfDI ibl sMsd vwloN nF Auqy vYWbsfeIt rfhIN sMmn jfrI kIqf CyqI hI ies ƒ mMqrI mMzl kol Byijaf aqy gujrfq ‘c 25 hËfr qoN vwD
hrI JMzI idKf idwqI sI. pfs sMivDfnk qrIkf hY. dUjy pfsy ivroDI jfvygf aqy Aus ƒ hfsl hoieaf vI mMinaf jfvygf. mMqrfly vwloN ies sbMDI cuwky jfx aijhIaF lVkIaF hn, ijnHF dy pqI
ivwq mMqrI ipXUÈ goiel ny Auprly mYNbrF ny anykF kfƒn hox `qy vI doÈIaF jfvygf. aijhy prvfsI BfrqI pqIaF ƒ vfly kdmF ‘c sB qoN pihlF aijhI ivafh qoN qurq bfad ibnF dwsy ivdyÈ
sdn ƒ dwisaf ik dyÈ qoN Bwjx aqy kfƒnI ƒ nwQ nf pY skx leI srkfr dI iewCf BgOVf aYlfn ky Aus dI jfiedfd Ëbq vYWbsfeIt bxfAux leI ijQy sMmn aqy cly gey. ivdyÈ mMqrfly muqfbk ipCly
pRikiraf qoN bcx df ruJfn vD irhf hY, ÈkqI dI Gft ƒ iËMmyvfr krfr idwqf. kr leI jfvygI. vfrMt jfrI kIqy jfxgy. dwsxXog hY ik 3 sflF ‘c Bfrq ‘c rih rhIaF aOrqF
ivdyÈ mMqrI suÈmf svrfj ny ieh ajy qwk ies sbMDI aKbfrF ‘c sMmn qoN 3328 aijhIaF iÈkfieqF imlIaF
vI ikhf ik srkfr ies sbMDI ibwl sMsd Byjy jFdy hn, ijs ƒ aYn[afr[afeI[ lfVy hn, ijs ‘c AunHF dy aYn[ afr[ afeI[
zf[ Kihrf zfktrF dI jQybdM I dy srd ruwq iejlfs ‘c pyÈ krygI. ‘nf pVHn‘ df hvflf dy ky ies df jvfb pqI AunHF ƒ Cwz ky cly gey.

‘amdfnf’ dy pRDfn bxy jQydfr vwlNo isznI dy gurduafrf nhIN idMdy.


srkfr vwloN Aus iKlfÌ koeI vI
sqvMq isMG ny amdfnf vloN clfey jf
(sPf iek dI bfkI)
pVHfeI lfielpur Kflsf kflj, jlMDr
rhy qfjLf pRfjYktF, Kfs kr ieMzIaf ivc pRDfn ƒ qfVnf kfƒnI kfrvfeI ÈurU krn ‘c sB qoN vwzI
rukfvt Aus ƒ noits Byjxf hI huMdf hY,
loVvMd ividafrQIaF dI mdd krn aqy ikAuNik iËafdfqr prvfsI afpxI pqnI
qoN mukMml kIqI aqy dMdF dy zfktr dI vwK vwK hspqflF ivc kIqy jf rhy cYirtI aMimRqsr: akfl qKq dy jQydfr gurduafry dy pRDfn ny noits borz Auqy jF Aus dy pirvfr ƒ afpxf shI pqf
pVHfeI gOrimMt zYNtl kflj qy hspqfl, dy kfrjF bfry jfxkfrI idwqI. igafnI gurbcn isMG ny isznI ilK ky lfieaf hY ik lMgr kursIaF Aupr qwk nhIN dwsdy. ies qoN pihlF cuwky kdmF
aMimRqsr qoN kIqI. amrIkf afAux ipCoN kfnPrMs dI myjLbfnI zf[ mihqf ny (afstrylIaf) dy gurduafry afstrl dy bYT ky Cikaf jfvy. AunHF ikhf ik hYrfnI ‘c srkfr ny jUn ‘c ieh aYlfn vI kIqf
AunHF dMdF dy zfktr vjoN aglI pVHfeI kIqI aqy nvyN pRDfn zf[ Kihrf nfl jfx- pRbMDkF ƒ qfVnf kIqI hY ik lMgr dI dI gwl hY ik iek gurduafry df pRDfn sI ik Bfrq ‘c ivafh krvfAux vfly
amrIkf dy nfmI tPts XUnIvristI pCfx krvfeI. zf[ Kihrf ny afpxI iswKF ƒ Dfrimk mirafdf qoN htf ky aYn[afr[afeI[ lfiVaF ƒ ivafh qoN iek
skUl afP zYNtl mYzIsn qoN mukMml kIqI. qkrIr ivc afpxI Drm pqnI hrpRIq, kursIaF Auqy bYT ky lMgr Ckx dI hPqy aMdr hI ivafh dI rijstRyÈn
hux ipCly lMmy smyN qoN isLkfgolYNz ivc puwqr jskIrq qy DI jYsmIn df ieKlfkI hdfieq kr irhf hY. AunHF pRDfn ƒ ikhf krvfAuxI lfËmI hovygI aqy AunHF ƒ
pRfeIvyt pRYkits clf rhy hn. sihXog aqy dosqF df ies aihm jQybMdI ik lMgr dI mirafdf purfqn rvfieqF afpxy pfspo r t ‘qy vI ies sbM D I
ies sfl amdfnf dI sflfnf dy pRDfn dI ijMmyvfrI sONpx leI Aucycf anusfr hI rwKI jfvy qy jykr pRDfn vwloN jfxkfrI drj krvfAuxI pvygI. aijhf
knvYnsLn jrsI istI dy hotl hXfq ivc DMnvfd kIqf. aijhf nhIN kIqf jFdf qF gurduafrf kmytI nf krn vfilaF df pfsport Ëbq kIqy
hoeI ijs ivc krIb 300 zYlIgytF ny ihwsf ies mOky jIvn Br dIaF pRfpqIaF iKlfÌ Dfrimk mirafdf anusfr sKq jfx df ieMqËfm vI rwiKaf igaf hY. ajy
ilaf. kfnPrMs ivc amrIkf aqy kYnyzf leI avfrz zf[ pfhUjf aqy zf[ purI nUM kfrvfeI kIqI jfvygI. isznI qoN sMgq qwk pMjfb smyq kuJ hI rfj aijhy hn,
ivc kilink clf rhy aqy vwK vwK idwqf igaf. jQybMdI dI aglI knvYnsLn vwloN vfr-vfr tYlIPon aqy eI-mylË phuMc ijQy ivafh dI rijstRyÈn lfËmI hY.
XUnIvristIaF dy mYzIkl aqy zYNtl isnisnYtI, EhfieE ivc hovygI aqy ies rhIaF hn ik gurduafry dI pRbMDk kmytI
pRoPYsr sLfml hoey. amrIkf aqy kYnyzf dy myjLbfn jQybMdI dy skwqr zf[ jspRIq df pRDfn iswK sMgq ƒ pMgq ivc bYT ky
dy cotI dy zfktrF ny mYzIkl aqy zYNtl kOr cfhl hoxgy. hor jfxkfrI jQybMdI mirafdf kfiem rwKidaF iswKI prMprfvF pRÈfdf Ckx qoN rokdf hY. AunHF qfVnf
pVHfeI leI agvfeI idwqI. dI vYbsfeIt www.amdaana.com qoN anusfr lMgr pMgq `c hI Ckfieaf jfvy. kIqI ik gurduafry ivc mirafdf anusfr
jnrl bfzI mIitM g dO r fn zf[ hfsl kIqI jf skdI hY. igafnI gurbcn isMG ny ikhf ik hI lMgr Ckfieaf jfvy. punjabtimesusa.com

Downsizing my Business
Gas Stations
Convenience Stores
For Sale/Lease
Indianapolis, Indiana
Gurinder Singh Khalsa
(317) 308-1050
adhoyee@gmail.com

28-31
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (4)

pfiksqfn coxF: bhumq qoN KuJ


M IaF sfrIaF iDrF
iemrfn vwlNo pRDfn mMqrI dI dfavydfrI mqdfn hoieaf corI: nvfjL ÈrIP
pfiksqfn dI jylH ivc bMd sfbkf pRDfn mMqrI nvfË ÈrIP ny pihlI vfr
cox nqIijaF Auqy afpxI pRqIikiraf Ëfhr kridaF doÈ lfieaf ik mqdfn corI
ieslfmfbfd: pfiksqfn ivc jI[zI[ey[, aYm[ikAU[aYm-pI, pI[ aYm[ hn. srkfr kfiem krn leI iksy vI
kr ilaf igaf sI aqy icqfvnI idwqI ik CyVCfV vfly aqy ÈwkI nqIijaF dI
hoeIaF afm coxF ivc iemrfn Kfn dI aYl-ikAU qy avfmI musilm lIg dI pfrtI kol 172 sItF hoxIaF lfËmI hn.
kImq dyÈ dI rfjnIqI Auqy mfVy pRBfv dy rUp ivc cukfAuxI pvygI.
agvfeI vflI pfiksqfn qihrIk-ey- hmfieq hfsl kr lYNdI hY qF sItF dI 118 sItF lY ky pfiksqfn qihrIk-ey-
iensfP pfrtI (pI[tI[afeI[) vwzI iDr igxqI 122 qwk puwj jfvygI. dws deIey iensfÌ vwzI iDr vjoN AuBrI hY. dws deIey
vjoN AuBrI hY. pI[tI[afeI[ ny 117 sItF ik jylH ‘c bMd sfbkf pRDfn mMqrI nvfË ik afm coxF ivc keI vwzy afgUaF ƒ lokF ny hfiPË seId ƒ mUMh nf lfieaf
‘qy ijwq hfsl kIqI hY qy srkfr hfr df mUMh dyKxf ipaf hY ijnHF ieslfmfbfd: muMbeI hmly dy muwK sfijÈkfr hfiÌË seId dy smrQn
bxfAux leI 172 sItF loVINdIaF ivc sfbkf pRDfn mMqrI Èfihd vflI pfrtI awlHf-AU-akbr qihrIk ƒ pfiksqfnI dIaF coxF ‘c krfrI hfr
hn. pI[tI[afeI[ hux KyqrI Éfkfn awbfsI, pfiksqfn musilm imlI hY. ies coxF ‘c Bfg lY rhy hfiÌË dy byty hfiÌË qlhf seId aqy jvfeI
pfrtIaF aqy afËfd AumIdvfrF lIg-aYn dy pRDfn ÈfhbfË ÈrIP Éfild vlId afpxy-afpxy hlky qoN cox hfr gey. ies qoN ielfvf keI kwtVpMQI
nfl rfbqf krn ivc jutI hY. qy kwtVpMQI jmfq-ey-ieslfmI dy aqy pfbMdIÈudf sMgTnF ny ienHF coxF ‘c Bfg ilaf sI pr sfry asPl hoey.
dfavf kIqf jf irhf hY ik iemrfn muKI isrfjul hwk Èfml hn.
Kfn 11 agsq ƒ pRDfn mMqrI vjoN awbfsI jo ik suprIm kort
shuM cuwkxgy. vwloN nvfË ÈrIÌ ƒ aXog krfr
modI ny iemrfn Kfn ƒ idwqI vDfeI
iemrfn Kfn dy ies aYlfn dyx qoN bfad pRDfn mMqrI bxy sn, nvIN idwlI: pRDfn mMqrI nirMdr modI ny pI[tI[afeI[ dy muKI iemrfn Kfn
ipwCoN mulk ivc isafsI ny mrI ivcly afpxy jwdI hlky ƒ Pon kr ky AunHF ƒ nYÈnl asYNblI coxF ‘c sB qoN vwzI pfrtI vjoN AuBrn Auqy
srgrmIaF pUry jobn Auqy hn aqy aYney 57 hlky aqy afpxy vsyby vDfeI idwqI hY. sRI modI ny afs jqfeI ik pfiksqfn ‘c jmhUrIaq dIaF jVHF
vwK-vwK iDrF vwloN afËfdfnf qy dy hlky aYney-53 ieslfmfbfd qoN hor mËbUq hoxgIaF. AunHF guaFZI mulkF ‘c ÈFqI aqy ivkfs dy afpxy idRÈtIkox
gupq mIitMgF krky joV-qoV dIaF pI[aYm[aYl-aYn dy AumIdvfr vjoN ƒ vI duhrfieaf.
koiÈÈF kIqIaF jf rhIaF hn. cox lVI sI. Auh dovF hlikaF qoN
pI[tI[afeI[ qoN bfad pfiksqfn ÈrIÌ dI pfrtI pfiksqfn musilm lIg- hfr gey hn. aYney -57 pfrtI df gVH krfcI qy svfq ivc AunHF ƒ pfiksqfn nf peI. ienHF qoN ielfvf ÈrIÌ Éfndfn dy
dIaF do hor vwzIaF isafsI pfrtIaF nvfË ƒ kuwl 270 sMsdI sItF Auqy hoeIaF mMinaf jFdf sI ijQoN awbfsI dy ipqf qihrIk-ey-iensfÌ dy AumIdvfrF ny mfq vÌfdfr rfxf snfAuWlf PYslfbfd qoN,
pfiksqfn pIplË pfrtI qy pfiksqfn coxF ivcoN 62 sItF hfsl hoeIaF hn jdik 1985 ivc pihlI vfr cox ijwqy sn. Aus idwqI. Kvfjf sfd rPIk, Kfn abdul gPfr Kfn
musilm lIg-nvfË vI afAux vfly idnF afisP alI ËrdfrI dI agvfeI vflI qoN bfad awbfsI ny 1990, 1993, 1997, coxF ivc DUV cwtx vfly hornF vwzy dy poqry asPMdXfr vlI Kfn cfrswdf qoN
ivc mIitMg kr ky sMsdI rxnIqI bfry pfiksqfn pIplË pfrtI (pI[pI[pI[) ƒ 2008 aqy 2013 dIaF coxF ivc ijwq afgUaF ivc muqwihdf mjils ey amfl qy jmfq-ey-ieslfmI dy isrfjul hwk
ivcfr-vtFdrf kr skdIaF hn. 43 sItF ‘qy ijwq hfsl hoeI hY. drj kIqI sI. ies dOrfn AunHF ƒ isrP dy muKI mOlfnf PËlur rihmfn Èfml hn lo a r dIr hlky qo N co x hfr gey .
pfiksqfn mIzIaf vw l o N vI lgfqfr ies qoN ielfvf afËfd AumIdvfrF ny 2002 dIaF coxF ivc hfr df mUMh dyKxf ijnH F zy r f iesmfiel KF aqy KY b r pfiksqfn pIplË pfrtI dy afgU iblfvl
kYbint aqy hornF aihm ahuidaF Auqy 12 sItF Auqy kbËf kIqf hY. pfiksqfn ipaf sI. pfiksqfn musilm lIg-nvfË pKqUnKvf dy lwkI mfrvfq do hlikaF Buwto ËrdfrI ÉYbr pKqUnKvf ivc aYney-
inXukqIaF bfry ikafsarfeIaF lfeIaF dI kOmI asYNblI dy kuwl 342 mYNbr hn, dy pRDfn ÈfhbfË ÈrIÌ ny krfcI, svfq qoN cox lVI sI pr AunHF ƒ dovyN QfeIN KYr 8 mflfkMd hlky qoN cox hfr gey.
jf rhIaF hn. pI[tI[afeI[ jykr ijnHF ivcoN 272 iswDy qOr Auqy cuxy jFdy qy lfhOr dIaF iqMn sItF qoN cox lVI sI.

pfiksqfn dIaF jylFH ‘c bMd ny 470 BfrqI kYdI Ëihr dy ipafly vFg sI Bfjpf
ieslfmfbfd: pfiksqfn dIaF dohF dyÈF ivckfr huMdI gwlbfq tuwt jfx ivc pihlI julfeI ƒ dohF dyÈF vwloN iek- nfl gwTjoV: mihbUbf
jylHF ivc 418 mCyiraF sxy qkrIbn kr ky akqUbr 2013 qoN bfad kYdIaF dUjy ƒ sONpIaF geIaF kYdIaF dI sUcIaF
sRIngr: jMmU-kÈmIr ‘c Bfjpf ipaflf pIx dy brfbr sI.
470 BfrqI bM d hn. ieh jfxkfrI leI bxI pfiksqfn BfrqI inafiek `c BfrqI hfeI kimÈnr ny dwisaf hY ik
aqy pI[zI[pI[ ivckfr gwTjoV ipCly mihbUbf muPqI ny sRIngr dI Èyr-
pfiksqfn srkfr vwloN dyÈ dI suprIm kmytI dI mIitMg nhIN hoeI hY. 249 afm pfiksqfnI nfgirk aqy 108
mhIny jUn ‘c tuwt cuwkf hY. hux ies ey-kÈmIr pfrk ivc pfrtI dy sQfpnf
kort ƒ iek irport dfKl kr ky idwqI ‘id aYkspRYWs itRibAUn` dI iek pfiksqfnI mCyry ies vyly Bfrq dIaF
gwTjoV Auqy pihlI vfr jMmU-kÈmIr dI idvs mO k y sY N k Vy vrkrF ƒ sM b o D n
geI hY. pfiksqfn srkfr dy ivdyÈ irport anusfr dyÈ dy aMdrUnI mfmilaF jylHF ivc bMd hn. irport qoN ieh Kulfsf
kridaF ikhf ik Auh kdy vI ies gwTjoV
mMqrfly vwloN suprIm kort ivc dfKl bfry mMqrfly vwloN sFJI kIqI geI jfxkfrI vI hoieaf hY ik 2016 qoN Bfrq ny 114
dy pwK ‘c nhIN sI. jdoN AunHF dy ipqf coxF
kIqI geI irport ivc ieh vI dwisaf muqfbk pfiksqfn dIaF jylHF ivc 53 pfiksqfnI kYdI Cwzy hn, ijnHF ivc 83
qoN bfad Bfjpf dy nfl gwTjoV krn jf
igaf hY ik BfrqI jylHF ivc qkrIbn 357 afm nfgirkF aqy 418 mCyiraF ƒ imlf afm nfgirk aqy 31 mCyry Èfml sn.
rhy sn, qF myry mn ‘c ies bfry svfl
pfiksqfnI bMd hn. mMqrfly ny ieh ky kuwl 471 BfrqI bMd hn. mMqrfly ny dUjy pfsy pfiksqfn ny iesy smyN dOrfn
pYdf ho rhy sn. mYN ies bfry afpxy ipqf
Kulfsf vI kIqf hY ik qxfa vDx kfrn suprIm kort ƒ dwisaf hY ik hfl hI 951 BfrqIaF ƒ Cwizaf hY, ijnHF ivc
svrgI muPqI muhMmd seId nfl gwl
941 mCyry qy 10 afm nfgirk sn.
kIqI sI pr Aus smyN AunHF ny ies gwl ƒ
sMXk
u q rfÈtr ƒ ivwqI sMkt dI mfr iek mIzIaf irport anusfr
pfiksqfn dy cIP jsits skIb insfr
nkfr idwqf sI. mihbUbf muPqI ny pRDfn
mMqrI nirMdr modI ƒ pfiksqfn ‘c nvIN
dI agvfeI hyTly suprIm kort dy iqMn
sMXukq rfÈtr: sMXukq rfÈtr aÌgfinsqfn, bMglfdyÈ, bRfËIl, imsr, srkfr dy pRDfn mMqrI bxn dI iqafrI
jwjF df ieh bYNc pfiksqfn iPÈrPok Porm
muKI ny icqfvnI idwqI hY ik sMXukq iesrfeIl, mfldIv, pfiksqfn, sfAUdI ‘c iemrfn Kfn vwloN dosqI df hwQ vDfAux
qy pfiksqfn ikrq iswiKaf qy Koj sMsQf
rfÈtr afriQk sMkt nfl jUJ irhf hY arb, syÈlj, suzfn, sIrIaf, amrIkf pihlI mihlf mu w K mM q rI rih cu w k I dy idwqy ibafn Auqy ËrUrI kdm AuTfAux
vwloN pfeI geI sFJI ptIÈn Auqy suxvfeI
qy ies ‘c Èfml dyÈF ƒ smyN Auqy afpxy qy iËMbfbvy smyq 81 dyÈF vloN ajy qwk mihbUbf muPqI ny afpxf ruK spÈt kIqf dI apIl vI kIqI aqy ikhf ik pRDfn
krygf. ies ptIÈn ‘c Aukq sMsQfvF
lfËmI Xogdfn df Bugqfn krn leI ikhf afpxy rYgUlr bjt bkfey df Bugqfn hY. mihbUbf ny ikhf ik ieh gwTjoV AunHF mMqrI modI ƒ iemrfn Kfn dI dosqI dI
vwloN BfrqI jylHF ivc pfiksqfnI mCyiraF
nhIN kIqf igaf. leI afsfn nhIN sI sgoN iek Ëihr df pyÈkÈ svIkfr krnI cfhIdI hY.
dI durdÈf dy doÈ lgfey gey hn.

asfm dy 40 lwK lokF ƒ ‘KfnfbdoÈ` aYlfinaf


guhftI: asfm dy qkrIbn 40 lwK ƒ Èfml krn dy Xog pfieaf igaf hY. kIqf ik cfr vrgF dy lokF ƒ KrVy ‘c
hY. XU[aYn[ stfP ƒ iek icwTI ‘c skwqr
lokF dI iksmq aDvfty ltk geI hY AuNj krIb 40[07 lwK arËIkfrF df nfm Èfml nhIN kIqf igaf hY ikAuNik AunHF dI kFgrs qy mmqf ny
aqy kyNdr srkfr ny AunHF dI nfgirkqf KrVy ‘c Èfml nhIN hY ijnHF kol asmI Xogqf sbMDI suprIm kort ny rok lfeI
jnrl aYNtonIE gutfryË ny ikhf ik AunHF
dy drjy bfry koeI vI pRqIkrm dyx qoN hox df Xog sbUq nhIN imilaf. sYlyÈ ny hoeI hY. ieh cfr vrg hn- ÈwkI votr,
KVHy kIqy svfl
XU[aYn[ sfhmxy af rhI ivwqI pryÈfnI nvIN idwlI: kFgrs ny 40
ienkfr kr idwqf hY. kOmI nfgirkqf ikhf ik ieh Bfrq aqy asfm leI AunHF dy kunby, ivdyÈI itRibAUnlË ‘c
bfry ies dy mYNbr dyÈF ƒ icwTI ilK ky lwK ivakqIaF dy nfm aMiqm KrVy
rijstr (aYn[afr[sI[) dy mukMml KrVy ieiqhfsk idn hY. ieh kfƒnI pRikiraf bkfieaf hvfly aqy AunHF dy kunby Èfml
jfxU krvfieaf hY. ‘coN htfAux ‘qy svfl KVHy kridaF
ivcoN 40 lwK qoN vwD ivakqIaF dy nfm hY ijs ƒ suprIm kort dI ingrfnI hyT hn.
icwTI ‘c iliKaf ik mYNbr dyÈF vwloN ikhf hY ik 90ivaF ivc isrP sfZy
kwty jfx nfl rOlf pY igaf hY. sMsd ‘c aMjfm idwqf igaf hY. sY l y È ny ikhf ik dfaivaF qy
pfey jFdy ivwqI Xogdfn ‘c dyrI ies sMkt iqMn lwK ÈwkI votr sn. asfm
ivroDI iDr ny ieh muwdf AuTfieaf aqy krIb 40 lwK arËIkfrF df nfm ieqrfËF df aml 30 agsq qoN 30
dI muwK vjHf hY qy ieh ivwqI sMkt ipCly kFgrs dy pRDfn irpun borf ny ikhf
jdoN Auh srkfr dy jvfb qoN sMquÈt nf htfAux df kfrn puwCy jfx ‘qy sqMbr qwk cwlygf aqy ies ƒ iek hor
ivwqI sMktF nfloN vwKrf hY. ies sfl hux ik Bfjpf dI agvfeI hy T ieh
hoey qF AunHF sdn ‘coN vfk afAUt kr aYn[afr[sI[ dy sUbf koafrzInytr pRqIk mhIny leI vI vDfieaf jf skdf hY.
qwk Bfrq smyq 112 mYNbr dyÈF ny afpxy isafsq qoN pRyirq kdm hY jo
idwqf. AuNj KrVy ‘c 2[89 kroV Xog hjylf ny ikhf ik Auh ies dy kfrn iËkrXog hY ik asfm pihlf BfrqI sUbf
sfry rYgUlr bjt bkfey df Bugqfn kr ‘DruwvIkrn dI isafsq‘ Kyzx dI
ivakqIaF dy nfm Èfml hn. jnqk nhIN krngy. hY ijQy aYn[afr[sI[ dI 1951 qoN bfad
idwqf hY. koiÈÈ kr rhI hY. pwCmI bMgfl dI
rijstrfr jnrl afP ieMzIaf lokF ƒ iekwilaF-iekwilaF suDfeI kIqI jf rhI hY aqy 24 mfrc
Bfrq vwloN ies sfl jnvrI ‘c 1 muwK mMqrI mmqf bYnrjI ny kyNdr
sYlyÈ ny aYlfn kIqf ik aYn[afr[sI[ dy jfxkfrI dy idwqI jfvygI. Auh nfm nf 1971 qwk rih rhy lokF dy nfm sbUqF
kroV 70 lwK amrIkI zflr qoN vD rkm ‘qy inÈfnf lfAuNidaF doÈ lfieaf ik
mukMml KrVy ‘c kuwl 3,29,91,384 hox dy kfrnF dI jfxkfrI aYn[afr[sI[ nfl BfrqI nfgirkF dI sUcI ‘c Èfml
df Bugqfn kIqf igaf jdik Auh vot bYNk dI isafsq kr rhI hY.
arËIkfrF ‘coN 2,89,83,677 ivakqIaF syvf kyNdrF qoN lY skdy hn. AunHF spwÈt kIqy jf rhy hn.
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (5)

bwcIaF nfl blfqkfr: sËf-ey-mOq Bfrq ivc mINh qy hVHF kfrn 537 mOqF
vflf ibwl lok sBf ‘c pfs nvIN idwlI: mfnsUn mOsm dOrfn lwK rfhq kYNpF ivc rih rhy hn. afsfm ËÉmI ho gey. gujrfq ivc 15 hËfr qoN
nvIN idwlI: lok sBf ivc 12 sfl qoN Gwt Aumr dIaF bwcIaF nfl blfqkfr hux qwk 6 rfjF ivc hVHF aqy mINh nfl ivc aYn[zI[afr[ aYP[ dIaF 12 tImF vI vwD ivakqIaF ƒ surwiKaq QfvF Auqy
krn dy doÈIaF ƒ sËf-ey-mOq dyx vflf aihm ibwl pfs ho igaf. ieh ibwl ikRmInl sbMDq GtnfvF ivc 537 ivakqIaF dI bcfa qy rfhq kfrjF ivc lwgIaF hoeIaF phuMcfieaf igaf hY. kyrlf ivc 1[49 lwK
lfa (soD) afrzInYNs dI QF leygf ijs ƒ kTUaf ‘c bwcI nfl blfqkfr mgroN mOq ho cuwkI hY. gRih mMqrfly dy kOmI hn. pwCmI bMgfl ivc kuwl 1[61 lwK lok hVHF qoN pRBfvq hoey hn. mhfrfÈtr
hwiqaf krn aqy AunfE (Auqr pRdyÈ) ‘c iek hor mihlf nfl blfqkfr mgroN dyÈ hMgfmI irspFs kyNdr muqfbk mhfrfÈtr lok pRBfvq hoey hn ijQy aYn[zI[afr[ ivc BfrI mINh ipwCoN 117 ivakqI ËÉmI
Br ivc PYly guwsy kfrn ilaFdf igaf sI. AuNj ibwl ËbfnI vot nfl pfs ho igaf hY ivc 139, kyrlf 126, pwCmI bMgfl 116, aYP[ dIaF 8 tImF qfienfq kIqIaF hoeIaF ho gey. Auqr pRdyÈ ivc 70 mOqF qoN
aqy iËafdfqr mYNbrF ny ies dI hmfieq vI kIqI pr ivroDI iDr dy kuJ mYNbrF ny Auqr pRdyÈ 70, gujrfq 52 aqy asfm hn. pwCmI bMgfl ivc BfrI mINh ipwCoN ielfvf 68 ivakqI mINh nfl sbMDq
srkfr vwloN afrzInYNs rfhIN ibwl ilafAux df ivroD kIqf. ivc 34 ivakqIaF dI hVHF qy mINh nfl cfr ivakqI lfpqf ho gey aqy 19 hor GtnfvF ivc ËÉmI hoey hn.
ivroDI mYNbrF vwloN pyÈ kIqIaF geIaF soDF ƒ vI nkfr idwqf igaf. krIb do sbMDq GtnfvF ivc mOq ho geI. mINh qy
GMty qwk cwlI bihs dy jvfb dOrfn gRih rfj mMqrI kIryn rIijjU ny ikhf ik sKq hVHF nfl mhfrfÈtr dy 26 iËlHy, pwCmI
kfƒn bwcIaF ƒ surwiKaf muhweIaf krfAux dy mMqv nfl ilaFdf igaf hY. bihs
dOrfn izptI spIkr aYm QMbI dureI ny suJfa idwqf ik ibwl dIaF DfrfvF df vwD qoN
bMgfl 22, afsfm 21, kyrlf 14, gujrfq
ivc 10 iËlHy aqy Auqr pRdyÈ df vwzf
ÈmÈyr isMG iZwlNo nUM asih sdmf
vwD pRcfr kIqf jfvy. ibwl muqfbk jykr 16 sfl qoN Gwt Aumr dI lVkI nfl
blfqkfr huMdf hY qF hux Gwto Gwt sËf 20 sfl hovygI aqy Aumr Br leI jylH ‘c vI
ihwsf pRBfvq hoey hn.
afsfm ivc 10[17 lwK lokF ny mINh jvfn puqw r dI hfdsy `c mOq
zwikaf jf skdf hY. qy hVHF dI mfr JwlI hY ijnHF ivcoN 2[17
inAU Xfrk (ibAUro): ÈhId suKpfl isMG (suK) iZwloN Bfrq PyrI
‘eyk zfktr kI mOq` BfeI mnI isMG jI klcrl susfietI, dOrfn iek sVk hfdsy ‘c svrg isDfr
do BfrqIaF ƒ imilaf rmn dy lyKk rmfpd cODrI
igaf. Auh afpxy ipwCy mF nirMdr kOr,
Brf privMdr isMG qy ipqf ÈmÈyr isMG
mYgfsfsy purskfr df dyhFq iZwloN nUM asih drd ivCoVy ivc Cwz igaf
hY.
mnIlf: eyÈIaf dy nobl purskfr kilink ‘c ielfj krvfAuxf ÈurU kIqf kolkfqf: bMgflI lyKk rmfpd svrgI suwK iZwloN dI afqimk
mMny jFdy rmn mYgfsfsy purskfr pRfpq sI. bfad `c AunHF ny sVkF Auqy rih rhy cODrI df ieQy dy hspqfl ‘c dyhFq ho sLFqI leI rwKy gey sihj pfT df Bog 4
krn vfilaF ‘c do BfrqI vI Èfml hn. mfnisk rogIaF ƒ pnfh dyx, Kfxf igaf. sRI cODrI dI khfxI ‘aiBmMinAU’ agsq, sincrvfr nUM ieQy gurduafrf
sUcI ‘c kMbozIaf dy kqlyafm qoN bc mu h w e Iaf krvfAu x , idmfgI ielfj Auqy ihMdI iPlm ‘eyk zfktr kI mOq’ vI iswK sYNtr 222-31 96vIN aYvyinAu,
inklx vfly ivakqI df vI nF Èfml hY. krvfAux aqy pirvfr nfl imlvfAux dy bx cuwkI hY. Auh 95 sflF dy sn qy afpxy kueInjL ivlyj ivKy dupihr iek vjy
BfrqI purskfr jyqU zf[ Bfrq vtvfnI mksd nfl 1988 ‘c ÈrDf irhYiblItyÈn ipwCy pqnI qy do lVkIaF ƒ Cwz gey hn. pvy g f. s[ ÈmÈy r isM G iZw l o N nfl
ƒ sVk ‘qy BIK mMgx vfly hËfrF mfnisk PfAUNzyÈn dI sQfpnf kIqI. 28 dsMbr 1922 ‘c KVkpur ‘c sMprk Pon: 718-415-2846 rfhIN ho
rogIaF df ielfj krvfAux aqy AunHF dy sonm vFgcuk ny 1988 ‘c jMmy sRI cODrI dI khfxI ‘aiBmMinAU’ zf[ skdf hY.
pirvfrF nfl imlfAux leI ienfm idwqf ieMjInIairMg pfs krn ipCoN pVHfeI aqy suBfÈ muKopiDafey dy jIvn qy AunHF dy ÈhId BfeI mnI isMG jI klcrl
igaf. sonm vFgcuk ƒ kudrq, sMsikRqI siBafcfr mUvmYNt afP lwdfK dI sQfpnf kMm Auqy aDfrq hY, ijnHF 1978 ‘c Bfrq susfietI, inAU Xfrk ny iZwloN pirvfr
aqy iswiKaf ËrIey BfeIcfrk pRgqI leI kIqI qy ividafrQIaF ƒ koicMg dyxI ÈurU df pihlf qy dunIaF df dUjf tYst itAUb nfl idlI hmdrdI jfhr kridaF
kMm krn leI ieh ienfm imilaf. kIqI. 1994 ‘c vFgcuk ny ‘apryÈn inAU bybI iqafr kIqf sI. inrdyÈk qpn isnHF inAU Xfrk dy sfbkf pRDfn ÈmÈyr isMG vfihgurU awgy suwK iZwloN dI afqmf nUM
zf[ vtvfnI qy AunHF dI pqnI ny hop’ ÈurU kIqI. E[ aYn[ aYc[ kol 700 ny 1990 ‘c sRI cODrI dI hI iek hor iZwloN nUM Aus smyN asih qy gihrf sdmf afpxy crnF ivc sQfn bKsLx dI
pihlF Coty pwDr ‘qy hI idmfgI qOr Auqy mfihr aiDafpk, 1000 vI[eI[sI[ afgU khfxI ‘bIj’ Auqy aYvfrz jyqU iPlm ‘eyk puwjf jdoN AunHF df 28 sflf spuwqr ardfs kIqI hY.
ibmfr sVkF ‘qy rihx vilaF df inwjI sn. idn acfnk’ bxfeI sI.

Elite Real Estate iksy vI Aumr ivc iksy vI ibmfrI df ielfj


krvfAuNdy jy Qwk gey ho qF kfl kro
Berkshire
Pon (408) 687-1899
Hathaway Gurdip Singh Sandhu
Home Services Homeopathic Practitioner/Consultant Since 1973
DHMS-Gold Medalist, BAMS, MDEh.- India
Gr KrIdx qy vycx leI aqy Well Experienced as:
Gr bYTy hI notrI syvfvF lYx Director, Principal, Professor and Chief Medical Officer in
Medical Colleges and Hospitals of Punjab (India)
leI kfl kro Practice Under State of California Act SB 577
EX Member: The California Homeopathic Society

Gurdip Kaur
Pon: 916-695-0035 National Center For Homeopathy- USA
Live on Jas TV
Gurdip Singh Sandhu

Realtor (M.A., B.Ed.) E-mail: realtorgurdip@gmail.com Saturday 9:30AM and Sunday 4PM (Pacific Time) Email:
CA DRE.# 02032641 www.gurdipkaur.bhhser.com 7021 Village Park Way, Dublin, CA 94568 Homeomedicine@yahoo.com

nYsLnl trFsport kMpnI leI


Enr aprytr aqy
National Truc
National k Dri
uck ving Sc
Driving hool
School
zrfeIvr cfhIdy hn
1816 Main Ave., Secramento CA, 95838 kMpnI zrfeIvr nUM 42 sYNt pRqI
mIl idwqy jfxgy kMpnI dy trwk qy trylr
sYkrfmYNto, kYlIPornIaf lIjL `qy lY skdy ho

*trwk zrfieivMg skUl srkfr qoN mfnqf pRfpq hY Call For Special Price
*lfiesYNs lYx AuprMq kMm/jOb dI gfrMtI Kashmir S. Thandi
*irhfiesL aqy eyarport qoN cuwkx qy Cwzx df Kfs pRbMD Office: (866) 933-3038
*2-3 hPiqaF ivc pRoPYsLnl trwk zrfievr bxo Balhar S. Ranu Cell:916-502-7733
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (6)

Punjab Times
Established in 2000
rfieÈumfrI ‘c Èfml
hox leI iswK Kud
pMjfb mMc vwlNo rfjF dI iswK kqlyafm dy Aumr
kYdI ƒ Ëmfnq
19th Year in Publication PYslf lYx: mfn
aMimRqsr: akflI dl (aMimRqsr)
KudmuKqfrI leI aYlfnnfmf nvIN idwlI: idwlI hfeI kort ny
1984 dy iswK kqlyafm dy iek kys ivc
Published every Saturday Aumr kYd Bugq rhy 91 sflf mujrm
by A B Publication Inc. dy pRDfn ismrnjIq isMG mfn ny ‘iswKË cMzIgVH: pMjfb mMc ny afpxf hn. AunHF ikhf ik pMjfb mMc, kFgrs dy kYptn Bfgmwl dI Cy hPqy leI Ëmfnq
20451 N Plum Grove Rd. Pfr jsits` jQybMdI vwloN iswK rfj dy aYlfnnfmf jfrI kridaF rfjF ƒ ‘nihrUvfdI smfjvfd` aqy ‘nihrUvfdI mnËUr kr leI hY. ieh hukm hfeI kort
Palatine, IL 60074-2018 muwdy Auqy krvfeI jf rhI rfieÈumfrI KudmuKqfrI dyx dI mMg kIqI. pMjfb mMc Drm inrpwKqf` dy nfkfm qjrby ƒ dI cIP jsits gIqf imwql qy jsits
sbMDI afiKaf ik Aukq jQybMdI ny afpxy dy afgU sMsd mYNbr DrmvIr gFDI ny ikhf drasl BfrqI Aup-mhFdIp dI iPrkU anU mlhoqrf dy bYNc ny suxfey. bYNc ny
iksy pRogrfm bfry jfxkfrI AunHF nfl ik BfrqI sMivDfn ivc rfjF ƒ imlI vMz df hI ivsQfr mMndf hY, ijs ny hux
Ph:847-359-0746 sImq ÉudmuKqfrI vI BfrqI gxrfj ny Bfjpf dy rUp ivc ihMdU-bhuigxqIvfd ƒ
ikhf, “mudeI dI Aumr qy ishq ƒ iDafn
sFJI nhIN kIqI. ies leI AunHF ƒ ies ivc rwKidaF asIN Aus ƒ Cy hPiqaF leI
Fax:847-705-9388 pRogrfm bfry kuJ nhIN pqf. afËfdI ipCoN dy sflF dOrfn qfkq aqy QF idwqI hY. Ëmfnq idMdy hF.” Bfgmwl ny ishq dy
Email:punjabtimes1@gmail.com sRI mfn ny Kulfsf kIqf ik AunHF ƒ sUKm qrIikaF rfhIN Kor ky rwK idwqI hY. AunHF ikhf ik pMjfb mMc, BfrqI afDfr Auqy Ëmfnq mMgI sI.
www.punjabtimesusa.com pMjfb aqy hornF sUibaF qoN iswKF dy Pon nqIjy vjoN awj pMjfb smyq bhuqy isafsq dIaF do h F DfrfvF ƒ ieko suxvfeI dOrfn dMgf pIVqF vwloN pyÈ
af rhy hn ik ies rfieÈumfrI bfry iswK rfj lwKF kroVF dy krËeI hn aqy bjtF kyNdrvfdI Dfrf mMndf hY, jo BfrqI Aup- sInIar vkIl aYc[aYs[ PUlkf ny mfmly
Editor: jQybMdI vwloN AunHF ƒ lMzn swidaf jf irhf df bhuqf ihwsf krËy dIaF ikÈqF dyx mhFdIp dIaF ivlwKxqfvF dy rUp ivc dI CyqI suxvfeI dI mMg kIqI. AunHF ikhf
Amolak Singh Jammu hY. ies sbMDI vIËy aqy Krcf vI idwqf jf ivc hI inkl jFdf hY. zf[ gFDI ny ikhf ivcr rhIaF nIm kOmI, Dfrimk, jfqpfq, ik ies iBafnk Gtnf ƒ 34 sfl bIq
Astt. Editors: irhf hY qy Auh pRogrfm ivc Èfml hox ik pMjfb dI hflq bhuq Krfb hY, ijs dy BfÈfeI, ielfkfeI aqy nslI pCfx leI cuwky hn pr hfly qwk pIVqF ƒ iensfP
Jaspreet Kaur leI rfey mMg rhy hn. kudrqI vsIly dirafeI pfxI ƒ BfrqI dm GotU hn. zf[ DrmvIr ny mMg kIqI nhIN imilaf.
Kuljeet Singh sRI mfn ny ikhf ik ies smfgm sMivDfn dIaF DwjIaF Auzf ky muPq luwt ik Bfrq srkfr rfjF ƒ aMdrUnI
ivc Èfml hox vfly iswK afpxy pwDr ilaf igaf hY. pMjfb ivc awj Gor inrfÈf
df aflm hY. nOjvfn ivdyÈ AuzfrI mfr
ÉudmuÉqfrI rfhIN scmuwc df PYzrl Bfrq
bxfAux leI kyNdr-rfj sbMDF dy sfry
hux irÈvq dyx
Auqy PYslf lYx aqy afpxy pwDr Auqy hI
Our Columnists
Gurbakhsh Singh Bhandal
GoK krn. jfxkfrI anusfr iswK jQybMdI rhy hn jF niÈaF dI lpyt ivc hn. dUjy pwKF Auqy muV nËrsfnI krn leI kdm vfilaF ƒ vI
vwloN 12 agsq ƒ lMzn ivc smfgm pfsy KyqI Gfty vflf sOdf bx ky rih geI cuwky jfx. AunHF lokF ƒ pMjfb mMc dy JMzy
Baljit Basi
Ashok Bhaura
krvfieaf jf irhf hY. hY, ijs kfrn iksfn KudkuÈIaF kr rhy hyT aqy pMjfb dy jmhUrIkrn leI hovg
y I kYd
lfmbMd hox df swdf idwqf. nvIN idw l I: hu x irÈvq lY x

kYnz
y f ‘c BfrqI joVy ‘qy
Tarlochan Singh Dupalpur
vfilaF ƒ hI nhIN, sgoN dyx vfilaF ƒ
Major Kular iemrfn dy hlPdfrI vI swq sfl qwk kYd dI sËf ho skygI.
smfgm ‘c modI ƒ ies sbMDI sMsd vwloN pfs nvyN
California:
Shiara Dhindsa
Photographer
nslI hmlf swdy bfry ivcfrF
iBRÈtfcfr-rokU soD ibl ny rfÈtrpqI
rfm nfQ koivMd dI mnËUrI imlx ipwCoN
torFto: kYnyzf ‘c BfrqI mUl dy joVy hoeI jdoN ieh joVf pfrikMg ‘c vfps af lfhOr: pfiksqfn ivc iemrfn Kfn kfƒnI rUp lY ilaf hY.
661-703-6664
ƒ Aus smyN nslI hmly df iÈkfr hoxf irhf sI qy Auh rObrtsn jo ik trwk ‘c dy pRDfn mMqrI vjoN shuM cuwk smfgm ivc ies qoN ielfvf aYkt ivc nvIN soD
ipaf jdoN iek gory ny AunHF ƒ afpxy vqn svfr sI, dy rfh ivc af gey. BfrqI pRDfn mMqrI nirMdr modI smyq rfhIN lo k sy v kF Bfv isafsqdfnF,
prq jfx leI ikhf aqy AunHF dy bwicaF Pysbuwk qy XUitAUb ‘qy pfeI geI sfrk dyÈF dy afgUaF ƒ swdf dyx bfry aÌsrÈfhF, bYNkrF qy hornF ƒ iBRÈtfcfr
Sacramento
ƒ jfnoN mfr dyx dIaF DmkIaF idwqIaF. vIzIE ‘c BfrqI ivakqI gory ƒ ieh soc ivcfr kIqI jf rhI hY. dy doÈ hyT mukwdmybfËI qoN bcfAux leI
Gurbarinder Singh Raja
puils ies Gtnf ƒ nslI hmlf mMn ky puwCdf hoieaf idKfeI dy irhf hY ik Auh Kfn dI agvfeI hyTlI pfiksqfn nvIN ‘Zfl` vI idwqI geI hY. hux
916-533-2678 mfmly dI jFc kr rhI hY. afpxy bwicaF sfhmxy ikho ijhI imsfl qihrIk-ey-iensfÌ (pI[tI[afeI[) lMGI sI[bI[afeI[ sxy vwK-vwK jFc eyjMsIaF
mIzIaf irportF anusfr ieh Gtnf pyÈ kr rhy hn. qkrfr vDx mgroN 25 julfeI dIaF coxF ivc 116 sItF ijwq ƒ AunHF iKlfÌ koeI vI jFc krn qoN pihlF
Distributed in: aYqvfr ƒ Aus smyN vfprI jdoN ENtfrIE rObrtsn ny ikhf, ‘mYN nslvfdI hF. mYƒ ky kOmI asYNblI ivc sB qoN vwzI iDr bx smrwQ aQfirtI qoN lfËmI agfAUN mnËUrI
California, Illinois, Indiana, Ohio, lYxI hovygI. ies sbMDI srkfrI hukm
dy hYimltn ‘c vflmfrt dy suprsYNtr qusIN psMd nhIN ho. mYƒ Auh (BfrqI dI ky AuBrI sI pr ies ƒ srkfr bxfAux
Michigan, Wisconsin, Mississippi,
dI pfrikMg ivc BfrqI ivakqI qy 47 pqnI) psMd nhIN hY.‘ ies mgroN Aus ny leI hornF pfrtIaF dI mdd lYxI pY ivc ikhf igaf hY ik rfÈtrpqI ny
Iowa, Arkansas, Massachusetts,
Texas, Virginia, Nevada, Washington, sflf zyl rObrtsn ivcfly qkrfr ho ikhf, ‘mYN quhfzy bwicaF df kql kr skdI hY. AunHF ikhf sI ik Auh pRDfn ‘iBRÈtfcfr-rokU (soD) aYkt, 1988` ƒ
Oregon, Arizona, Georgia, Florida, igaf. AunHF ivcfly ieh bihs Aus smyN dyvFgf.‘ mMqrI vjoN 11 agsq ƒ hlP lYxgy. hfl hI ivc mnËUrI idwqI hY.
New York, New Jersey, Connecticut,
Oklahoma, Pennsylvania, Missouri,
Kentucky, Kansas Kihrf dI Cut
w I ipwCNo ‘afp` ivc bihbl klF golIkFz dI
zfk rfhIN prcf mMgvfAux leI AucIaF hoeIaF bfgI surF jFc vI 84 vfly rfh
sflfnf cMdf: 100 zflr
(sPf iek dI bfkI) ies pfrtI dy coxF ijwqx dI AumId kIqI (sPf iek dI bfkI) AuDr, brgfVI iensfP morcf ny
pMj sfl leI: 450 zflr
jfx lwgI sI pr ies dy cuxy pRqIinDF dI kYptn srkfr dy rONa ƒ dyKdy hoey
ivKfAux ivc juitaf hoieaf hY qy dUjy golIaF dfgIaF geIaF qF Auh bYTy aqy
igxqI ismt ky 20 hI rih geI. aYc[aYs[ brgfVI morcf nvyN pVfa ivc BKfAux
not: pMjfb tfeImË ivc Cpy lyKF pfsy blbIr isMG idwlI hfeIkmFz dy hmlfvr KVHy sn.
PUlkf vrgy pRisD vkIl ijs ƒ ivDfn df PYslf kr ilaf hY. kYptn srkfr dy
ivcly ivcfrF nfl adfrf pM j fb afsry Kihrf iKlfP lfmbMdI kr irhf Xfd rhy ik ies qoN pihlF 1984 dy
sBf ivc ivroDI dl df lIzr bxfieaf PYsly qoN pMQk afgU kfPI aOKy hn aqy
tfeImË df sihmq hoxf jrUrI nhIN hY. pqf lwgf hY ik zf[ blbIr isMG vwloN iswK kqlyafm dI jFc ƒ vI iesy gyV
igaf sI, Aus ny afpxf iqafg pwqr dy ies ƒ akflI dl ƒ mOkf dyx vflI
hY. ieh pfTkF dI mihj jfxkfrI ihwq pfrtI dy hornF afgUaF qy hyTly ahudydfrF ivc AulJfeI rwiKaf igaf hY. ies
idwqf. Aus dI QF `qy pihlF kFgrsI rhy kfrvfeI dwisaf jf irhf hY. dws deIey
Cfpy jFdy hn. AunHF dy shI jF glq nfl slfh mÈvrf kIqy bgYr DVfDV kqlyafm dI jFc leI 12 kimÈn bxy
aqy bfad ivc afm afdmI pfrtI ivc ik kYptn srkfr ny ieh PYslf jsits
hox bfry PYslf pfTkF dy hwQ ivc hY. kIqIaF jf rhIaF inXukqIaF iKlfÌ pr doÈIaF ƒ sËf idvfAux ivc koeI vI
Èfml ho ky ivDfiek bxy suKpfl isMG rxjIq isMG kimÈn vloN sONpI irport
pMjfb tfeImË ivc Cpy pfrtI aMdr ivafpk ros hY qy vwzI sPl nf ho sikaf. hux Bfjpf srkfr
Kihrf ƒ ivDfn sBf ivc ieh ahudf ipwCoN ilaf hY.
ieÈiqhfrF ivc kIqy gey dfaivaF dI igxqI afgU Kihrf dy hwk ivc hn. sUqr vwloN bxfeI geI ivÈyÈ jFc tIm (iswt)
sONipaf igaf. jsits rxjIq isMG kimÈn ny
jrUrI nhIN ik adfrf pMjfb tfeImË dwsdy hn ik Kihry ƒ htfAux df PYslf vI iesy rfh peI hoeI hY.
qfeId krdf hovy. pfTk iksy vI awj nhIN sgoN kfPI pihlF ilaf jf cuwkf bihbl klF aqy kotkpUrf golIkFz leI
iesLiqhfr dy dfaivaF dI pusLtI afp sI. AuDr, kFgrs dy kuJ sInIar afgUaF suprIm kort ny tYks CotF bfry PYslf Aultfieaf qqkflI zI[jI[pI[ sumyD isMG sYxI ƒ
kr lYx. ‘c Kihrf ƒ pfrtI ‘c Èfml krfAux ƒ nvIN idwlI: suprIm kort ny afpxf 21 sfl purfxf PYslf Aulwd idwqf hY qy iËM m y v fr Tihrfieaf hY . kimÈn ny
lY ky hux qoN bihs ÈurU ho cuwkI hY qy kuJ ieh inrDfrq kIqf hY ik tYks CotF bfbq notIiPkyÈn ivc iksy vI qrHF dI aspÈtqf afeI[jI[ prmjIq isMG AumrfnMgl,
Disclaimer afgUaF ny Kihrf ƒ kFgrs ‘c Èfml nf rfj dy pwK ivc igxI jfvygI. zI[afeI[jI[ amr isMG cihl aqy iqMn
The views expressed in the krn sbMDI ibafnbfËI ÈurU kr idwqI hY. 1997 ivc suprIm kort ny Pqvf idwqf sI ik tYks CotF dIaF mwdF jF notIiPkyÈn aYs[aYs[pIË qy do gMnmYnF iKlfÌ vI
articles published in the columns pfrtI ivc ies iKwcoqfx kfrn ivc iksy vI qrHF dI aspÈtqf CotF dy lfB df dfavfgIr asYsI dy pwK ivc igixaf AuNgl AuTfeI hY. irport ‘c ieh vI
‘afp` dy BivK bfry vI ÈMky AuTx lwgy jFdf hY. AuNj, adflq ny idRVfieaf ik jy tYks dyxdfrI dy iksy kfƒn ivc aspÈtqf afiKaf igaf hY ik golI clfAux dI Aukf
of Punjab Times are that of
hn. ipClIaF ivDfn sBf dIaF coxF ivc hY qF Aus df lfB asYsI ƒ jfxf cfhIdf hY. hI loV nhIN sI.
their writers, and it is not
implied that Punjab Times
(zf[) nvdIp kOr
endorses them.
blivMdr (inwkI) kOr syKoN
pMjfb tfeImjL df afnryrI slfhkfr borz
Sameway Punjab Times
does not necessarily endorses virMdr kOr igwl zf[ guridafl isMG bsrfn zf[ hrgurmuKpfl isMG rfijMdr isMG bYNs
the claims made in the poR[ joigMdr isMG rmdyv blivMdr isMG sMDU aXuiDaf slvfn mndIp isMG BUrf
advertisements published in svrnjIq isMG iZloN hrjIq isMG sfhI zf[ qyijMdr isMG mMzyr guljLfr isMG mulqfnI
Punjab Times. amolk isMG gfKl srvx isMG itvfxf jgdIsLr isMG klyr avqfr isMG spirMgPIlz
All disputes subject to drsLn isMG gryvfl jYdyv isMG BwTl rGbIr isMG GuMn
Chicago jurisdiction. hridafl isMG idEl jsivMdr isMG (jwsI) igwl drsLn isMG drV
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (7)

Bfrq ‘c jbr jnfh dIaF 90 PIsdI Matrimonials


Matrimonials
pIVqF ‘afpixaF’ df hoeIaF iÈkfr vr dI loV hY lVkI dI loV hY
cMzIgVH: Bfrq vfsI BfvyN iËMdgI lVkIaF ƒ jfxdy sn. dUjy nMbr ‘qy Auqr Jatt Sikh family looking match Looking for a suitable girl for
dy hr Kyqr ivc qrwkI dIaF pulFGF puwt pRdyÈ ivc 4816 jbr jnfh hoey aqy kysF dI suxvfeI leI for daughter 26, 5'-4", US citizen, Ramgarhia Sikh boy 32 yrs, 5'-10",
completing healthcare working at a very reputed IT
rhy hn pr smfj ivc iensfnIaq kdrF- 4803 mulËm pIVq aOrqF dy jfxkfr hËfr qoN vwD ivÈyÈ administration. Wanted suitable company in Bay area, California.
kImqF ivc af rhI igrfvt bhuq hI icMqf sn. qIjy sQfn Auqy mhfrfÈtr ‘c 4189
df ivÈf bxdf jf irhf hY. ajoky smyN ‘c aOrqF jbr jnfh df iÈkfr hoeIaF. adflqF dI loV well educated, good looking Please contact: Ph: 512-806-4053
dyÈ Br ‘c sky sMbMDIaF aqy jfxkfr jbr jnfh krn vfly 4126 mulËm nvIN idwlI: kfƒn mMqrfly df citizen or green card holder or on or email:psingh03850@gmail.com
ivakqIaF vwloN hI aOrqF aqy lVkIaF aOrqF ƒ jfxdy sn. rfjsQfn ivc 3656 anumfn hY ik iek nvIN Xojnf qihq student visa. Contact, Ph: 734-548- 30-

29-32
aOrqF nfl jbr jnfh aqy bwicaF dy 2767
nfl jbr jnfh dIaF vfprIaF GtnfvF jbr jnfh dIaF GtnfvF hoeIaF, idwlI vr dI loV hY
mnuwKqf qy iensfnI irÈiqaF ƒ Èrmsfr ‘c 2151, AuzIsf ‘c 1983, afsfm ‘c ijxsI Èo È x sbM D I mfmilaF dI Saraswat Brahmin well
krn vflI qsvIr ‘nYÈnl kRfeIm irkfrz 1779, kyrlf ‘c 1656, krnftkf ivc suxvfeI leI Bfrq Br ivc iek hËfr settled family from Ludhiana Jat Sikh brother invites
ibAUro‘ dy aMkVy pyÈ krdy hn. 1655, CwqIsgVH ‘c 1626, qylMgfnf ‘c qoN vwD ivÈyÈ Pfst trYk adflqF dI district seeks a suitable match in alliance for 38 years old widow
ienHF aMkiVaF muqfbk sfl 2016 1278, hirafxf ‘c 1187, pwCmI bMgfl loV hY. ieh ivÈyÈ adflqF aijhy USA/Canada for their beautiful sister living in India. No kid’s no
‘c 38 hËfr 947 aOrqF nfl jbr jnfh ivc 1110, JfrKMz ‘c 1109, aFDrf pRdyÈ mfmilaF dI ibhqr jFc aqy qyË slim daughter 25/5’5", studying other issue. Homely, respectfull,
hoey, ijnHF ‘coN 36 hËfr 859 mulËm 994, gujrfq 982, pMjfb ‘c 838, pYrvI leI loVINdy ZFcy ƒ mËbUq krn Masters in English at Punjab well mannered religious Girl.
ivakqI iswDy jF aiswDy rUp ‘c pIVq AuqrfKMz 336, qfimlnfzU 319, jMmU- sbMDI iek vwzI Xojnf qihq sQfpq University, Chandigarh. Contact: Trained boutique designer. The
aOrqF ƒ jfxdy sn, ijnHF ivcoN 630 GrylU kÈmIr 256, ihmfcl pRdyÈ 252, iqRpurf kIqIaF jfxIaF hn. advashwaniatre@gmail.com or match should be US green card
mY N b r sn, 1087 pirvfr dy ny V ly 207, myGfilaf 190, aruxfcl pRdyÈ India phone 91-98141-37081 29 holder, Citizen preferred in
ivakqI sn, 2174 mulËm dUr-nyVy dy 92, iswkm 92, cMzIgVH 68, goaf 61 ies sbMDI mnoivigafnI zf[ nYnf California, between 38-45, non
irÈqydfr sI, 10520 guaFZI sI aqy mnIpu r 55, aM z y m fn inko b fr 30, Èrmf ny ikhf ik jfxkfr ivakqI dI smoker, social drinking ok. Please
phuMc aOrqF kol afsfnI nfl huMdI hY aqy Parents seek suitable medico
24536 jbr jnfh krn vfly mulËm nfgflYNz 26, imËorm 23, dfdrf aYNz contact: lavi.singh47@gmail.com
AunHF ƒ aOrqF dy hflfq bfry jfxkfrI match for their dentist doctor
iksy nf iksy rUp ‘c pIVqF qoN jfxU sn. ngr hvylI ‘c 14, dmn dIXU ‘c 12, with bio-data & photo.
huMdI hY. AunHF dwisaf ik ies qrHF suBfa daughter, US citizen, 34 yrs, 5'- 31-34

aMkiVaF anusfr, mwD pRdyÈ ‘c 4882 puwzUcyrI ‘c 6 aqy lkÈdIp ‘c 5 aOrqF 4", attractive, never married,
ipwCy keI kfrn hn ijvyN ik nÈf ivakqI
aOrqF nfl jbr jnfh hoey, ijnHF ‘c 4789 nfl jbr jnfh krn vfly pMjy mulËm
ƒ aijhf krn leI AuksfAuNdf hY, gruwp family oriented. Cast no bar. Pl. To Advertise with
jbr jnfh krn vfly ivakqI aOrqF jF aOrqF dy jfxkfr sn.
df pRBfv, smfj ‘c nYiqk kdrF kImqF call or text, Ph: 916-254-6378 or E- Punjab Times
df Gtxf afid pRmuwK kfrn hn. mail: psmiles1212@gmail.com
27-34 Call: 847-359-0746

Prince’s Barber Shop ieMtrnYÈnl XuD


w gqkf mukfbly 5 agsq nUM
37477 Fremont Blvd, suite C, Fremont, CA 94536 inAU Xfrk (ibAU r o ) : 16vy N kY l IPo r nIaf dy ÈihrF-sY l mf, ivdyÈF ivc ieh sB qoN vwzf gqkf
Men & Children’s Hair Cut sflfnf gqkf mukfbly gurduafrf iswK PrImFt qy XUbf istI; inAU Xfrk, inAU mukfblf hovygf. koeI PIs nhIN hovygI.
*Threading *Custom Text klcrl susfietI, ircmMz ihwl ivKy jrsI, ieMzIafnf, zI[ sI[, torFto, swrI gurU kf lMgr aquwt vrqygf. hor jfxkfrI
*Men’s Facials *Hair Coler afAuNdI 5 agsq, aYqvfr nUM svyry 11 bI[ sI[, kYlgrI, mONtrIafl aqy ieMzIaf leI BfeI jsdyv isMG nfl Pon: 416-
*Custom Designing *Shave & Mundan qoN 8 vjy qwk hoxgy. ienHF mukfbilaF qoN gqkf iKzfrI ies tUrnfmYNt ivc ihwsf 835-1909 aqy vYbsfeIt
*Line-ups *Head Massage ivc kOmFqrI pwDr dIaF aqy AuqrI lYxgy. ivÈyÈ qOr ‘qy PrI sotI aqy www.yudh.net rfhIN sMprk kIqf jf
amrIkf dy vwK vwK ÈihrF qoN gqkf tImF ikrpfnF GumfAux dy mukfbly hoxgy. skdf hY.
Puwl tfeIm bfrbr dI loV hY ihwsf lYxgIaF. jyqU XoiDaF nUM 10,000
zflr qoN vwD dy ienfm vMzy jfxgy. ieh
ieMzIaf aqy amrIkf df 18 sfl df qjLrbf gqkf mukfbly ies sfl 1978 ivc
Business hours: aMimRqsr ivc ÈhId hoey isMGF dI Xfd vytr, izsL vfsLr qy hYlpr dI loV hY
Mon thru Thursday 9am to 6pm (Appointment only) ivc hoxgy.
Friday, Sat- Sunday- 9am to 6pm (Walk in only) mYzIsn, ivskfnisn ivc BfrqI rYstorYNt
(Tuesday Closed)
tIpU sulqfn dy 1000 leI vytr, izsL vfsLr aqy hYlpr dI loV hY
jMgI rfkyt imly muPq Kfxf qy hor shUlqF
Cell: (510)-677-9942 iÈvmogf (krnf): iÈvmogf iËlHy
Shop: (510)-505-9605 dy iek ipMz dy purfxy KUh ivcoN mYsUr dy sMprk kro: imstr isMG
Èfsk tIpU sulqfn vwloN 18vIN sdI ivc
www.princebarbershop.com jMg dOrfn vrqy gey 1000 rfkyt KUh
ivclI gfr ivcoN imly hn.
Pon: 262-391-7666 31-33

globl mltI srivisË, lYQrop REPAIR SHOP


trwk qy trylr dy hr qrHF dy tfierF qoN ielfvf Oil
Change, Brakes, Engine Work, Tune Up,
ipCly 14 sflF qoN quhfzI syvf ivc Transmission & Clutch afid dI murMmq aqy Truck
Alignment df kMm qswlIbKÈ ZMg nfl kIqf jFdf hY.
trwkF vfly vIrF dIaF muÈiklF df hwl iewko Cwq Qwly 500+ trwkF dI KuwlHI-zuwlHI pfrikMg dy nfl, trwk-
trylr Wash krn df vI vDIaf pRbMD hY.
TEL: 209.547.9210
FAX: 209.547.9211

REGISTRATION SERVICES
trwikMg nfl sbMDq hr qrHF dy primt ijvyN IFTA,
Grand Opening CA#, MCP, 2290, ICC, BOC III, NM & Kentucky
or Truc
Special Price ffor k Wash
uck Permit, DOT Fuel Tax, Corporation Filling aqy
trwkF dIaF lfiesYNs plytF Same Day Service vI

Ph: 209.982.9996
globl mltI srivisË dI idMdy hF. qusIN sfzy koloN plytF lY ky afpxf kMm qurMq
nvIN lokyÈn STOCKTON ivc ÈurU kr skdy ho. asIN DOT Compliance, DOT
HIGHWAY 4 dy iblkul nËdIk Audit ivc vI trwikMg kMpnIaF dI mdd krdy hF.
1950 E Miner Ave. FAX: 209.982.9997 TEL: 209.982.9996
Stockton, CA 95205 www.globalmultiservices.com info@globalmultiservices.com FAX: 209.982.9997
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (8)

kYptn srkfr vwlNo pyNzU lokF ƒ pMjfb ‘c rvfieqI niÈaF dI


KyqI dy hwk ivc lfmbMdI
BlfeI XojnfvF df cogf
cMzIgVH: srkfr bdlidaF hI sUby
cMzIgVH: niÈaF dI EvrzoË nfl
ho rhIaF mOqF mgroN srkfr BuwkI aqy
jf irhf hY ik ies gMBIr siQqI nfl
inptx leI srkfr zf[ gFDI vwloN idwqy
aPIm vrgy rvfieqI niÈaF dI KyqI bfry suJfa ƒ gMBIrqf nfl lY rhI hY. muwK
dy lw K F lfBpfqrIaF dIaF srkfrI nÈy vMzx vfilaF dy bfeIkft df swdf Kuwl dy skdI hY. sMsd
shUlqF qy irafieq Auqy lkIr Pyrn cMzIgVH: ‘ipMz bcfE, pMjfb bcfE` kmytI vwloN ‘pMcfieqI coxF, ipMz qy mYNbr zf[ DrmvIr gFDI
vflI kYptn srkfr awgy af rhIaF blfk gRfm sBf` ivÈy Auqy krvfey sYmInfr ivc afgfmI pMcfieqI coxF dOrfn nÈy vMzx ny muwK mMqrI ƒ Byjy
sMmqI, iËlHf pRIÈd aqy pMcfieqI coxF qoN vfly lokF df bfeIkft krn qy AunHF iKlfÌ kfƒnI kfrvfeI krvfAux df swdf pwqr ‘c sfP ikhf hY ik
idwqf igaf. AuGy arQ ÈfsqrI zf[ suwcf isMG igwl ny ikhf ik pMjfb ivc jy k r sU b y dI jvfnI
pMcfieqF ƒ 29 ivBfgF ivcoN isrP 5 ivBfg idwqy hn, jdoNik kyrlf ivc 27 bcfAuxI hY qF niÈaF dy
ivBfg afËfd rUp ivc pMcfieqF kol hn. ivDfiek qy sMsd mYNbr pMcfieqF ƒ afdI ho cuwky nOjvfnF ƒ
iswDIaF grFtF dyx dy hwk ivc nhIN hn. coxF mOky BfeIcfry dI mËbUqI hoxI isMQYitk aqy jfnlyvf
cfhIdI hY qy coxF rfjnIiqk lVfeI dI swQ nhIN bxnIaF cfhIdIaF. nÈy qo N htfAu x leI
irvfieqI aqy ssqy nÈy
vwzI igxqI AunHF lokF dI vI hY, ijnHF dy hux nvyN srvy rfhIN smuwcy ivBfgF AuplbD krf idwqy jfx.
nvIN srkfr dy srivaF dOrfn nIly kfrz dy mulfËm mOky Auqy jf ky ies Xojnf Au n H F iliKaf ik
‘qy imldI aftf-dfl skIm, pYnÈn jF qihq afAuNidaF 23 syvfvF bfry ijQy Xog aijhf Auprflf krn
dilqF ƒ idwqI jFdI 200 XUint dI ibjlI lokF dy Pfrm Brdy hn, AuQy mOky Auqy nfl Gwt qoN Gwt nÈy dy
muafPI ‘qy ktOqI lwg geI sI. BfvyN dUsry ivBfgF pfsoN sbMDq ivakqI dI Evrzoj nfl iksy
mhfqmf gFDI srbwq ivkfs Xojnf dI ËmIn, jfiedfd bfry pVqfl dy nfl-nfl nOjvfn dI jfn qF nhIN
pihlF lok BlfeI XojnfvF rfhIN pyNzU lokF ÈurUafq ipCly sfl akqUbr mhIny ‘c apfhjF bfry zfktr pfsoN vI qurq irport jfvygI. zf[ gFDI vwloN
dy nyVy hox lwgI hY. kr ky ies df iek srvy jnvrI 2018 lY ky smuwcI kfrvfeI ƒ mukMml kr Byjy gey pwqr ƒ muwK
pMjfb srkfr mhfqmf gFDI srbwq qwk mukMml vI kr ilaf sI, pr Aus ilaf jFdf qy ies bfry Xog ivakqIaF mMqrI ny ishq mMqrI
ivkfs Xojnf qihq pUry rfj ‘c ipMzF aMdr smyN srkfr vwloN iekwly pMcfieqI ivBfg ƒ srkfrI skImF df lfB jld dyx leI bRhm mihMdr ƒ Byj ky ies suJfa Auqy mMqrI ny zf[ gFDI ƒ ilKy jvfbI pwqr
lwg rhy ivÈyÈ kYNpF dOrfn ieko Cwq hyT rfhIN krvfey gey shUlqF qy irafieqF iek-do idnF ‘c ies bfry smuwcf zftf afpxI rfey aqy irport dyx leI kih ivc ikhf hY ik nÈy dy durAupXog dy kfrn
idwqIaF jf rhIaF smuwcIaF pRÈfsink sbMDI srvy vflI irport ƒ iek qrHF afn lfeIn kr ky zI[sI[ dPqrF ‘qy awgy idwqf hY. hflFik ajy ishq mMqrI ny ies sUby ivc ho rhIaF mOqF ƒ rokx leI
syvfvF ‘c nvyN lfBpfqrIaF dy nfl-nfl nfl rwd hI kr idwqf igaf hY. sbMDq ivBfgF ƒ vI Byj idwqf jFdf hY. sbMDI koeI rfey nhIN idwqI hY pr mMinaf qqkfl kdm cuwkx bfry hdfieqF jfrI
hn aqy AunHF dy suJfa ‘qy ishq mMqrI

zop tYst bfry TMZy pey pMjfb dy isafsI afgU ƒ afpxI rfey dyx leI ikhf igaf hY.
ies sbMDI zf[ DrmvIr gFDI ny ikhf
ik Auh kfPI smyN qoN ieh mMg rwKdy af
cMzIgVH: pMjfb ivc bVy Ëor-Èor cldy dvfeI leI hoeI sI. hflFik niÈaF rhy hn ik sUby ivc irvfieqI niÈaF dI
nfl ÈurU hoey zop tYst dy ÈoÈy dI hvf iKlfÌ ÈurU hoeI muihMm qihq kYptn vwloN mihlf krmcfrIaF bfry ajy vI BMblBUsf KyqI ÈurU kIqI jfvy aqy rfj srkfr Aus
srkfr dy afpxy mMqrIaF aqy ivDfiekF Kud vI zop tYst krfAux df aYlfn kIqf zop tYst mihlf krmcfrIaF leI lfËmI hovygf jF nhIN, ajy ieh gwl sfP ƒ afpxy kMtrol hyT lY ky qYa mfqrf
ny hI kwZ idwqI, ijs qyËI nfl ieh isafsI igaf sI aqy ies dy jvfb ‘c srkfr dy nhIN ho pfeI hY. ÈurUafq dy hukmF anusfr zop tYst df PfrmF mihlf aqy purÈ ivc ieh pdfrQ nÈy dy afdI lokF ƒ
mulfËmF dovF leI shI sI pr ies PYsly df iswDf ivroD hox mgroN kYptn AuplbD krfey, ies nfl ijQy isMQYitk
amirMdr isMG vwloN ikhf igaf ik mihlf krmcfrIaF df zop tYst nhIN hovygf aqy jfnlyvf niÈaF dy mfPIaf dI kmr
pr ies PYsly ‘qy srkfrI mohr nhIN lwg skI. muwK mMqrI dPqr dy iek tu w t y g I Au Q y hI irvfieqI niÈaF dy
aiDkfrI anusfr muwK mMqrI dy hukmF anusfr muwK skwqr krmcfrIaF dy zop Auqpfdn aqy ivkrI nfl srkfr ƒ
tYst ƒ lY ky inXmfvlI iqafr kr rhy hn, ijs dy bfad PYslf ho skygf. mflIaf vI afvygf. AunHF ikhf ik hfl hI
ivc kyNdrI gRih mMqrI rfjnfQ isMG nfl
zop tYst krfAuxgy pr XUQ kFgrs dy suKbIr isMG bfdl ny qF zop tYWst muihMm iml ky Auh irvfieqI nÈy dI KyqI sbMDI
afgUaF ny vwzy pwDr `qy zop tYst krfieaf ƒ isry qoN Kfrj krdy hoey ies ƒ isafsI suJfa dy cuwky hn ijs Auqy rfjnfQ isMG
hovy, ieh gwl vI sfhmxy nhIN afeI. bhuqy zrfmf hI dwisaf igaf sI. dUjy pfsy afp ny sihmqI pRgtfeI aqy Brosf dvfieaf
mMqrIaF ny iksy nf iksy ibmfrI df hvflf afgU suKpfl isMG Kihrf, kMvr sMDU, hY ik jykr pMjfb srkfr ies sbMDI
dy ky zop tYst nhIN krvfieaf hY. amn aroVf smyq keI ivDfiekF ny zop kyNdr ƒ pRsqfa ByjdI hY qF Aus Auqy
AuDr ÈRomxI akflI dl dy pRDfn tYWst krf ley sn. ËrUr ivcfr kIqf jfvygf.

zrfmf ÈurU hoieaf sI, kuJ idnF mgroN mMqrIaF ny rlvF imlvF huMgfrf idwqf
pMjfb `c hYËy qy pyicÈ ny mcfieaf kihr
Ausy qrHF ÈFq vI ho igaf. pr tYst iksy nf krfieaf. jlMDr: huiÈafrpur qy jlMDr ivc mukfmI iekfeI ny iËlHf ishq aiDkfrIaF hspqfl dy zfktr ny dwisaf ik sMqoÈ
afm afdmI pfrtI dy iek ivDfiek bfjvf aqy afp dy kuJ ivDfiekF hYËy qy pyicÈ PYlx kfrn vwzI igxqI lok ƒ hr qrHF dI hmfieq dyx df aYlfn Xfdv hYËy nfl pIVq sI ijs kfrn Auh
ny zop tYst krf ky ies dI ÈurUafq kr ƒ Cwz hor koeI vI mMqrI jF ivDfiek zop ibmfr pY gey hn. ienHF ivcoN 11 lokF dI kIqf hY. kfPI kmËo r ho igaf sI qy Au s dy
idwqI sI pr Aus mgroN ies ƒ lY ky tYst krfAux leI awgy nhIN afieaf. mOq ho geI hY. sfZy pMj sO qoN vwD lok iËlHf aiDkfrIaF df
isafsI zrfmf qF keI idn cwldf irhf dUjy pfsy ies isafsI zrfmy dy krIb hspqfl dfKl hn. ies ibmfrI df kfrn kihxf hY ik ieh hMgfmI
pr nf qF mu w K mM q rI ny zo p tY W st iqMn hPqy lMG jfx dy bfad vI muwK mMqrI dUiÈq pfxI dy sPfeI dy mfVy pRbMD dwisaf siQqI, jl splfeI lfeInF
krfieaf qy nf hI AunHF dy iksy vI mMqrI ny afpxf zop tYWst nhIN krvfieaf hY jf irhf hY. ies ibmfrI ny kuJ idnF ivc ivc sIvryj df pfxI rlx
ny, hflFik pMcfieq mMqrI iqRpq rfijMdr aqy nf hI iksy mMqrI dy ieh tYst hI vwzy ielfky ƒ afpxI lpyt ivc lY kfrn pYdf hoeI hY.
bfjvf afpxf zop tYWst krfAux ËrUr krfAux dI sUcnf hY. ies ivcfly XUQ ilaf hY. mrIËF dI qfdfd qyËI nfl vD huiÈafrpur ivc hflfq
gey sn, pr zfktr ny ies leI AunHF df kFgrs vwloN Ëor Èor nfl zop tYst rhI hY. ies Kbr ipwCoN ishq ivBfg dIaF iËafdf Krfb hn. jlMDr dy
tYst krn qoN mnF kr idwqf sI ikAuNik krfAux df aYlfn kIqf igaf sI aqy vI cUlF ihwl geIaF hn. AuDr ieMzIan gurU nfnkpurf ielfky ivc
AunHF ny iksy nf iksy srIrk ibmfrI dy ikhf igaf ik iËlHf pwDr Auqy pfrtI afgU mYzIkl aYsosIeyÈn (afeI[aYm[ey[) dI hYËy nfl iek bwcy dI mOq
jfx kfrn mrn vfilaF dI
sYlfnIaF leI iKwc df kyNdr bixaf qfj mhwl igxqI hux 2 ho geI hY. ies
ibmfrI dy pIVqF dI igxqI
nvIN idwlI: Bfrq ‘c bxIaF vwK- Bfrq ivcly 10 mhwqvpUrn smfrkF gfjIpur ‘c lfrz kfrzvYls dy ivc lgfqfr vfDf ho irhf hY.
vwK ieiqhfsk iemfrqF sbMDI srkfr dy ivcoN qfj mihl ivc phuMcx vfly sYlfnIaF mkbry ivc 88282 aqy kocI imAUËIam imRqk bwcy sMqoÈ dy ipqf nvl ikÈor Xfdv pirvfrk mYNbrF ƒ Aus ƒ hspqfl dfKl
minstrI afP tUirËm dI sMn 2017 dI dI igxqI sB qoN vwD hY, jdoN ik afgry dy dy mYtncyrI mihl ‘c 77634 ivdyÈI ny dwisaf ik Aus dy lVky ƒ 26 julfeI krvfAux dI slfh idwqI geI sI pr Auh
irport dy aMkiVaF anusfr dunIaF dy 7 iklHy ƒ dyKx leI 3,39,667 sYlfnI sYlfnI, lfl iklHf idwlI ‘c 75771, ƒ AultI dsq dI ibmfrI ÈurU hoeI sI. dvfeI lY ky Aus ƒ Gr lY gey sn.
ajUibaF ivcoN iek igixaF jFdf qfj 2016 ‘c puwjy sn ijs nfl ieh dUjy sQfn smfrkF dy smUh mfmlfpurm ‘c 64260 Aus dIaF do bwcIaF qy pqnI vI hYËy qoN imRqkF dy vfrsF ƒ do do lwK
mihl Bfrq ivcly smfrkF ivcoN dysI aqy Au q y hY . iesy qrH F 334435 ivdy È I jdoN ik Bfrq ‘c vwK-vwK QfvF Auqy bxy pIVq hn ijnHF df ielfj cwl irhf hY. dyx df aYlfn: pMjfb dy muwK mMqrI
ivdyÈI sYlfnIaF leI sB qoN vwD iKwc df sYlfnIaF dy kuqb imnfr idwlI ivKy ho r nF smfrkF ‘c 579627 ivdy È I ielfky dy lokF ny ingm dy kYptn amirMdr isMG ny huiÈafrpur ivc
kyNdr bixaf hoieaf hY. ieQy phuMcx vfly sYlfnIaF dI afmd dy pwK qoN qIjy sQfn sYlfnIaF ny phuMc ky KUbsUrqI df anMd aiDkfrIaF ‘qy doÈ lgfAuNdy hoey ikhf hYËy kfrn mry swq jixaF dy pirvfrF ƒ
sYlfnIaF dI igxqI hr vrHy vDdI jf rhI Auqy hY jdoN ik 147667 sYlfnI ihmFXU mfixaF pr jykr Auprokq aMkiVaF Auqy ik Auh hr vfr KfnfpUrqI kr ky cly 2-2 lwK rupey aYks gRyÈIaf dyx df
hY. Auprokq irport anusfr 2016 dOrfn dy mkbry dyKx leI puwjy, iesy qrHF nËr mfrIey qF qfj mihl ‘c sB qoN vwD jFdy hn jdik AunHF dy ielfky ivc kfPI aYlfn kIqf hY. AunHF ny vDIk muwK skwqr
40,97,897 dysI sYlfnI qfj mihl ‘c Ìiqhpur iskrI 144070 ivdyÈI sYlfnI sYlfnIaF dI afmd nfl ieh dysI aqy smyN qoN dUiÈq pfxI af irhf hY. ies dI ishq ƒ siQqI ‘qy ingrfnI rwKx aqy
puwjy sn jdoN ik 395760 ivdyÈI sYlfnIaF puwjy, ieiqmd Aud dulhf ‘c 132276 ivdyÈI donF sYlfnIaF leI vwzI iKwc df iÈkfieq Auh keI vfr kr cuwky hn pr ibmfrI ƒ PYlx qoN rokx leI koiÈÈF qyË
ny ieQy iÈrkq kIqI sI. ivdyÈI sYlfnIaF ny iÈrkq kIqI. kyNdr bixaf hoieaf hY. koeI suxvfeI nhIN ho rhI. ieMzIaf ikznI krn leI afiKaf hY.
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (9)

aMimRqsr jmIn kys ivcoN kYptn amirMdr isMG brI


muhflI: muhflI dI iek ivÈyÈ iËlHf qy sYÈn jwj jsivMdr isMG dI adflq quMg, rfjIv Bgq aqy roihq Èrmf Èfml
adflq ny sUby dy muwK mMqrI kYptn
amirMdr isMG ƒ iBRÈtfcfr dy mfmly
ivc cwl rhI sI.
ËmIn Gutfly ivc brI hox vfilaF
hn.
ieh sfry ivakqI adflq ivc hfËr
JUTf kys drj kIqf sI: kYptn
ivc byksUr mMnidaF sfry doÈF qoN bfiewËq ivc kYptn amirMdr isMG smyq sn. jdoNik ies mfmly ivc nfmËd ivDfn muhflI adflq dy PYsly qoN bfgobfg kYptn amirMdr isMG ny ikhf ik
brI kr idwqf hY. ivjIlYNs vwloN aMimRqsr ibRgyzIar (syvf mukq) gurcrn isMG sBf dy sfbkf spIkr zf[ kyvl ikRÈn, scfeI dI ijwq hoeI hY. AunHF ikhf ik ivjIlYNs ny ipClI srkfr dy kihx ‘qy
sfbkf kYbint mMqrI rGU nfQ shfeypurI AunHF iKlfÌ JUTf kys drj kIqf sI. hux qwk krIb 500 suxvfeIaF hoeIaF hn
aqy cODrI jgjIq isMG dI mOq ho cuwkI ijs ivc adflq aqy srkfr df smF brbfd hoieaf hY, pr afKrkfr ies nfl
hY. KuwlHI adflq ivc jwj ny afpxf PYslf ieh iswD ho igaf hY ik AunHF df ies mfmly `c koeI vI doÈ nhIN sI blik ipClI
suxfAuNdy hoey ieh spwÈt kIqf ik iksy srkfr ny isafsI bdlfKorI dy afpxy eyjMzy hyT ienHF doÈF ƒ Kud GiVaf sI.
mulËm iKlfÌ ies kys ivc ivjIlYNs vwloN
lgfey gey doÈF sbMDI koeI puKqf sbUq
ies qrHF drj hoieaf sI kys
sfhmxy nhIN afey aqy ivjIlYNs dI nvyN bIrdivMdr isMG ny 12vIN ivDfn sBf ivc 22 PrvrI 2006 ƒ ieh muwdf
isirAuN vwK-vwK pihlUaF Auqy kIqI geI cuwikaf sI. ies mfmly ƒ gMBIrqf ƒ lYNidaF 13vIN ivDfn sBf ny sdn dIaF do
jFc pVqfl dI dUjI kYNslyÈn irport ƒ kmytIaF inXukq kr ky ies sfry mfmly dI jFc kIqI geI aqy muwK skwqr dy
afDfr bxf ky kYptn amirMdr isMG aqy hukmF Auqy aMimRqsr ngr suDfr trwst dy bhukroVI ËmIn Gutfly dI ivjIlYNs
hornF mulËmF ivruwD kys Kqm kIqf jFdf qoN jFc krvfeI geI. ies qrHF kYptn aqy kuJ hornF dy iKlfÌ ivjIlYNs Qfxf
hY. muhflI ivc kys drj kIqf igaf ijs df 10 sflF bfad inbyVf ho igaf.
ivjIlYNs dI irport muqfbk muwK
mMqrI sxy ies mfmly ivc nfmËd iksy arËI Kfrj kr idwqI sI. muwK mMqrI dy dOV geI aqy pÈU pflx mMqrI blbIr
ngr suDfr trwst dy bhu cricq 32 Kfrf, aMimRqsr ngr suDfr trwst dy vI mulËm iKlfÌ koeI kys nhIN bxdf hY vkIl ey[pI[aYs idEl ny ikhf ik afKr isMG iswDU smyq hornF afgUaF ny iek
eykV ËmIn Gutfly dy mfmly ivc 11 sfbkf cyarmYn jugl ikÈor Èrmf, pMjfb aqy nf hI hux qwk dI jFc dOrfn iksy inaF imilaf hY. AunHF spwÈt kIqf ik dUjy ƒ vDfeIaF idwqIaF.
sqM b r 2008 ƒ mu w K mM q rI kY p tn ivDfn sBf dy sfbkf skwqr nCwqr isMG mulËm iKlfÌ koeI Tos sbUq hI imilaf ies mfmly ivc apIl leI koeI QF nhIN
amirMdr isMG smyq keI hornF afgUaF mfvI, sfbkf sMXukq skwqr qfrf isMG, hY. hflFik ies mfmly ivc sfbkf izptI hY aqy koeI vI doÈ inrDfrq nhIN kIqf aYkiss bYNk ivc 10
aqy aiDkfrIaF ivruwD ivjIlYNs Qfxf PyË- bljIq isMG, ivwkI Èrmf, rijMdr Èrmf, spIkr bIrdivMdr isMG ny kYptn ivruwD igaf. AuDr, ijvyN hI adflq ny muwK
8 ivc kys drj kIqf igaf sI aqy ies aÈvnI kfly Èfh, mhyÈ KMnf, ikRÈn srkfrI gvfh bxn leI arËI idwqI sI mMqrI ƒ brI krn df PYslf suxfieaf lwK df zfkf
mfmly dI suxvfeI muhflI dy vDIk iËlHf kumfr kOl, suBfÈ cMd, primMdr isMG pr bIqI 11 julfeI ƒ adflq ny AunHF dI qF kFgrsI vrkrF ivwc KuÈI dI lihr gVHÈMkr: qihsIl gVHÈMkr dy
ksbf kot PqUhI ivc ivÈkrmf mMdr nyVy

pMcfieqI coxF leI isafsI iDrF vwlNo kmrkwsy


aYkiss bYNk brFc ipMz mMnxhfxf ivcoN
pMj hiQafrbMd lutyiraF ny 9 lwK 60
hËfr rupey dI ngdI luwt leI. ieh smuwcI
cMzIgVH: pMjfb ivc pMcfieqI coxF hY ik grfm pMcfieqF Auqy lfey pRbMDk vfrdfq qy lutyiraF dIaF qsvIrF sI[
leI rfjnIiqk pfrtIaF aqy srkfr ny isrP hMgfmI hflq ivc hI koeI PYslf sI[ tI[vI[ kYmry ivc kYd ho geIaF hn.
iqafrI iKwc leI hY. grfm pMcfieqF, lY skdy hn. AuNj, grfm sBfvF dI vI bYNk dy mYnyjr BvnyÈ Bfrgv ny
blfk simqIaF qy iËlHf pirÈd coxF koeI BUimkf nhIN rhI. iesy qrHF dI dwisaf ik dupihr krIb iek vjy iek
krfAux leI srkfr vwloN sUbfeI cox ivvsQf iËlH f pirÈdF qy pM c fieq nOjvfn hwQ ivc kfpI PVIN bYNk ‘c dfKl
kimÈn ƒ 30 sqMbr qwk aml pUrf krn simqIaF dy mfmly ivc hY. rfjnIqk hoieaf qy pYsy jmHF krvfAux vflI prcI
leI ikhf igaf hY qy kimÈn vwloN iesy pfrtIaF vwloN iËlHf pirÈd qy pMcfieq lY ky vfps jfx lwgf. puwCx ‘qy Aus ny
sMdrB ivc srgrmIaF ÈurU kIqIaF simqIaF dIaF coxF afpo-afpxy cox ikhf, ‘pYsy styt bYNk ivc jmHF krvfAuxy
geIaF hn. inÈfnF Auqy lVIaF jfxgIaF, jdoNik sI’ qy bfhr clf igaf. ies ipCoN Aus
cox kimÈn vwloN mwD pRdyÈ, grfm pMcfieqF dIaF coxF afËfd qOr Auqy smyq pMj hiQafrbMd nOjvfn hwQF ivc
rfjsQfn qy hirafxf qoN bYlt bksy lVIaF jfxgIaF. ies dOrfn akflI dl irvflvr lY ky bYNk ivc afx vVy. ienHF
mMgvfey gey hn, ikAuNik ieh coxF bYlt dy bulfry zf[ dljIq isMG cImf df kihxf ivcoN iek ny sikAuirtI gfrz aqy bfkIaF
pypr rfhIN krfeIaF jfxgIaF aqy votr hY ik iËlHf pirÈd qy pMcfieq simqIaF ny mY n y j r aqy bfkI mu l fËmF dIaF
sUcIaF dI muZlI pRkfÈnF ho geI hY. dIaF coxF pfrtI vwloN pihlF vFg hI cox puVpuVIaF ‘qy irvflvr rwK idwqy qy 9[60
kFgrs, ÈRomxI akflI dl, Bfjpf, inÈfn Auqy lVIaF jfxgIaF. lwK rupey luwt ky lY gey.
KwbIaF iDrF qy ‘afp` vwloN ienHF coxF
dOrfn AuumIdvfr KVHy kIqy jfxgy. ienHF
pfrtIaF ny sQfnk pwDr dy afgUaF ƒ srpMcF leI iËlHf pwDrI rfKvFkrn ƒ pRvfngI
pIVq mihlf dy muk
w rn kfrn
AumIdvfrF dI cox df kMm sONp idwqf hY.
pMjfb dIaF rvfieqI pfrtIaF qF hr vfrI cMzIgVH: pMjfb aqy hirafxf hfeI kort dI rfie ‘qy gOr kridaF pMjfb
vËfrq ny srpMcF leI blfk pwDrI rfKfvFkrn dy mOjUdf aml dI QF iËlHf
lMgfh blfqkfr dy doÈF qoN brI
ieh coxF lVdIaF hI hn, pr ‘afp` vwloN gurdfspur: adflq ny sfbkf adflq ivc ikhf ik puils ny dbfa pf
idhfqI Kyqr dIaF coxF pihlI vfr lVIaF pwDrI rfKvFkrn muV lfgU krn df PYslf kIqf hY. vËfrq ny ‘pMjfb irËrvyÈn
afP srpMicË afP gRfm pMcfieqs aYNz cyarmYn aYNz vfeIs cyarmYn afP akflI mMqrI suwcf isMG lMgfh ƒ ky sRI lMgfh iKlfÌ iÈkfieq krvfeI sI.
jfxIaF hn. pMcfieq ivBfg muqfbk pMjfb blfqkfr aqy Dfrimk BfvnfvF ƒ Tys Aus ny vIzIE ivc vI afpxy hox qoN
ivc ies vfrI 13278 grfm pMcfieqF, pMcfieq simqI aYNz iËlHf pRIÈd rUlË-1994‘ ivc soD ƒ pRvfngI dy idwqI hY qF
ik srpMcF dI rotyÈn pRIikiraf bxfeI jf sky. phuMcfAux dy kys ivcoN brI kr idwqf. ienkfr kIqf. ies kfrn sRI lMgfh
22 iËlH f pirÈdF qy 150 pM c fieq lMgfh iKlfÌ ivjIlYNs ivBfg pTfnkot adflq ivcoN Ëmfnq lYx ivc vI sPl ho
simqIaF leI votF pYxgIaF. ivc qfienfq iek mihlf kFstybl dI
pMjfb srkfr vwloN ienHF coxF ivc ivc vI isafsI mfhOl BKx lwigaf hY. pihly hI idn qoN pRÈfsn qy puils Auqy iÈkfieq Auqy 28 sqMbr, 2017 ƒ Dfrf
mihlfvF ƒ 50 PIsdI rfKvFkrn dyx pMjfb dy idhfqI Kyqr ivc ies vfrI bVf akflI dl df pRBfv hox dIaF iÈkfieqF 376 (blfqkfr) qy hor DfrfvF qihq
df PYslf kridaF kfƒn ivc loVINdIaF rOck mfhOl bixaf hoieaf hY. sUby ivc kFgrs dy afgUaF, ivDfiekF, mMqrIaF kys drj kIqf igaf sI.
qrmImF vI kIqIaF jf cuwkIaF hn. pUry iek dhfky bfad swqf qbdIl hoeI ieQoN qwk ik kFgrs dy sUbf pRDfn sunIl mihlf ny doÈ lgfieaf sI ik sRI
srkfr vwloN kIqy aYlfn qoN bfad ipMzF hY. kFgrs srkfr dy hoNd ivc afAux dy jfKV vwloN vI kIqIaF jFdIaF hn. ies lMgfh sfl 2009 qoN Aus df ijnsI
rfjsI mhOl ivc hflfq ieh bx gey hn ÈoÈx kr rhy sn. ies sbMDI iek
ivdyÈI nÈf qskr pMjfb puils ik keI KyqrF ivc kFgrsIaF aMdr ienHF
coxF df cfa dyKx ƒ nhIN iml irhf.
aÈlIl vIzIE vI vfierl hoeI sI, ijs
kfrn pMjfb dI isafsq ivc BUcfl af
leI bxy cuxq
O I idhfqI ivkfs qy pMcfieq mMqrI iqRpq
rfijMdr isMG bfjvf keI vfrI ieh gwl
igaf sI. AudoN lok sBf iËmnI cox hox
kfrn kFgrs ƒ Pfiedf vI imilaf sI.
cMzIgVH: ivdyÈI nÈf qskr pMjfb puils leI vwzI cuxOqI bxy hoey hn. puils mMn cuwky hn ik akflIaF vyly pMcfieqI Gtnf bfad sRI lMgfh ƒ ÈRomxI akflI
vwloN hux qwk igRPqfr kIqy nÈf qskrF ‘c pfiksqfnI, nfeIjIrIan smyq ivdyÈI grFtF aqy PMzF ivc hoeIaF DFdlIaF dI dl ivcoN kwZ idwqf igaf aqy sRI akfl gey. iesy rOÈnI ivc adflq ny sRI lMgfh
qskr Èfml hn. aMkiVaF anusfr sfl 2017 ivc puils ny 50 ivdyÈI qskrF ƒ jFc krn leI koeI aPsr hfmI nhIN Br qKq ny vI pMQ ivcoN Cyk idwqf sI. kys ƒ Dfrf 376 (blfqkfr) aqy 295ey
kfbU kIqf hY jdoN ik sfl 2018 ‘c hux qwk puils ny 24 ivdyÈI nÈf qskrF ƒ irhf. drj hox ipwCoN sRI lMgfh rUpoÈ ho gey (Dfrimk BfvnfvF ƒ Tys phuMcfAux)
PiVaf hY . ies sbMDI puils ny dfavf kIqf sI ik hFgkFg ivc bYTy iek vwzy nÈf pMjfb dIaF ienHF sMsQfvF ‘qy iek sn pr pyÈgI Ëmfnq rwd hox bfad 4 qihq doÈF qoN brI kr idwqf.
qskr df surfg puils hwQ lgf hY ijs sbMDI jld aihm Kulfsy ho skdy hn. dhfkf akflI dl df kbËf irhf hY qy akqUbr ƒ gurdfspur adflq ivc lMgfh ny ikhf ik AunHF ƒ adflq
pMjfb ‘c nÈy dI splfeI df vwzf kfrn pfiksqfn srhwd pMjfb dy nfl lwgxf kFgrsIaF ƒ iek dhfky qoN bfad iËlHf afqm-smrpx kIqf sI. vIzIE vfierl qoN inaF imlx df pUrf Brosf sI. AunHF
dwisaf jf irhf hY. aijhy ‘c nÈy dI Kyp phuMcfAux leI nÈf qskr pfiksqfn srhwd pirÈdF qy pMcfieq simqIaF Auqy JMzf hox AuprMq iswK sMgTnF dI mMg Auqy ikhf ik ivroDIaF ny lok sBf iËmnI cox
dy nfl nfl vwK-vwK rsiqaF dI vrqoN krdy hn. pfiksqfn nfl lwgdy srhwdI Juldf hox dy supny afAux lwgy hn. grfm Dfrimk BfvnfvF ƒ Tys phuMcfAux dI Dfrf ivc lfhf lYx leI AunHF ƒ ‘JUTf` Psfieaf
KyqrF ivc bI[aYs[aYP aqy puils BfrI mfqrf ‘c keI vfr nÈy dI Kyp PVH cuwkI hY. pMcfieqF, iËlHf pirÈdF qy pMcfieq 295ey vI kys ivc joVI geI sI. sI. AunHF ikhf ik Auh jldI hI pfrtI
puils sUqrF anusfr srhwdI ielfikaF ËrIey ho rhI nÈf qskrI puils leI musIbq simqIaF BMg kr ky pRÈfsk lf idwqy sn. suxvfeI dOrfn sbMDq aOrq afpxy pRDfn ƒ imlxgy aqy sRI akfl qKq
bxI hoeI hY. pMcfieq ivBfg dy aiDkfrIaF df kihxf pihly ibafnF qoN muwkr geI. Aus ny sfihb koloN vI iensfP dI mMg krngy.
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (10)

BfrqI smfj `c aOrq nfl juVy gwl hovygI. iPr jo mrd ies ƒ ibmfrI
msly vK vK smyN qy vK vK ivcfrDfrfvF
ivcoN ho ky crcf df ivÈf bxdy rhy hn.
BfvyN qlfk df mslf hovy, blfqkfr dIaF
‘nfrIvfdI nËrIaf’ df nËrIaf smJdy sI, Auh ies ƒ mrdfngI dI
inÈfnI smJxgy qy iPr POj ivc vI Auh
mrd BrqI kIqy jFdy ijnHF ƒ mfhvfrI
GtnfvF hox, aOrq dy ÈoÈx dI gwl hovy afAuNdI huMdI qy mrdF ƒ ieh kih ky BrqI
jF iPr aOrq dI smfjk hflfq dI gwl-
nvIN idwlI dI jvfhrlfl nihrU XUnIvristI (jy[aYn[XU[) dI pRo[ invyidqf mYnn dI kIqf jfxf sI ik KUn lYx leI KUn dyxf
aOrq hmyÈf ienHF muwidaF df kyNdr ibMdU aMgryËI ikqfb ‘sIieMg lfeIk ey PYiminst’ df pMjfbI anuvfd ‘nfrIvfdI nËrIaf’ dy pYNdf hY.” mrdF ƒ mfhvfrI afAux ‘qy
rhI hY. awj 21vIN sdI `c nfrI ÈkqIkrn isrlyK hyT Cipaf hY. ies ikqfb df anuvfd pwqrkfr qy iPlmsfË dljIq amI ny kIqf srkfr pYz vI muPq idMdI ikAuNik smfj
dI gwl bhuq kIqI jFdI hY, ies dy nfl hY. sImf Èrmf (XUnIvristI kflj, GnOr, pitaflf) ny ies bfry afpxf lyK ‘nfrIvfdI aqy srkfr dovyN mrd pRDfn hn aqy AunHF
hI ieh pRcfiraf jFdf hY ik aOrq dI kol ÈkqI qy swqf hY, qy sfzf smfj ies
hflq hux smfj ivc mrd dy brfbr hY, nËrIaf’ df nËrIaf’ sfnMU Aucycf Byijaf hY jo asIN afpxy pfTkF dI nËr kr rhy hF. ƒ iKVy mwQy pRvfn krygf.
aOrq mrd dy moZy nfl moZf imlf ky cldI ies lyK rfhIN aOrq dy awj dy hflfq bfry cfnxf pfieaf igaf hY. -sMpfdk myrf aglf svfl blfqkfr bfry
hY pr kI ieh gwl TIk hY? sI. sfDfrn BfÈf ivc dyKIey qF blfqkfr
smfj ivc aOrq dy qRfsidk hflfq ivc hfr-iÈMgfr aOrq leI ËrUrI bxf jfvy ik bwcf Ausy mrd df hY? df smfj ivclf ieh drjf jmFdrU nhIN df mqlb iksy nfl Ëbrn srIrk sbMD
bfry vK vK nfrIvfdI lyKk ilKdy rhy idwqf igaf hY qy hfr-iÈMgfr krky aOrq aglf pRÈn kMm bfry sI. Gr df blik smfj df bxfieaf hoieaf hY. bxfAuxf hY qy kfƒnn, kÈmIr qoN kMinaf
hn qy smfj sfhmxy aOrq dy asl hflfq dI kudrqI KUbsUrqI luko idwqI jFdI hY qy kMm sdf aOrqF dy ihwsy hI ikAuN afAuNdf sfzf smfj ilMg ƒ do BfgF ivc kumfrI qwk blfqkfrI leI kfƒn dI ieko
ibafn krn dI koiÈÈ krdy hn. hfl hI Aus dI bxfAutI qy bfhrlI idwK qoN vM z df hY - iek ku d rqI aqy dU j f Dfrf lfgU huMdI hY pr ies ikqfb anusfr
ivc jy[ aYn[ XU[ nvIN idwlI dI lyKk pRo[ Aus dI akl df aMdfËf lfieaf jFdf smfjk. kudrqI mqlb jo Prk sfzy kfƒnn blfqkfr dI pirBfÈf smyN, sQfn
invyidqf mYnn dI ikqfb ‘nfrIvfdI hY. aMdr kudrqI qOr ‘qy hY. ieh Prk qy swqf awgy bdldI rihMdI hY. amIr aqy
nËrIaf’ afeI hY jo sfƒ aOrq dy hflfq dUjf pRÈn ivafh bfry sI. kI isrP do hn- mfhvfrI df afAuxf swqf ‘qy kfbË bMdy leI blfqkfr dI
aOrq leI ivafh ËrUrI hY? jy ËrUrI aqy aOrq qy mrd df ilMgk vKryvF. pirBfÈf hor hovygI qy afm bMdy leI hor.
sImf Èrmf hY qF kI ieh iËMdgI ijAux df mksd smfjk Bfv jo vKryvF smfj ny aOrq tI[ vI[ ‘qy aksr keI nyqfvF ƒ
hY jF iËMdgI df aMq? kuVIaF ƒ qy mrd ivc pYdf kIqf hY. aOrq Gr blfqkfr bfry aijhI ibafnbfËI kridaF
bfry socx leI mjbUr krdI hY. ieh aksr isKfieaf jFdf hY ik ivafh dy kMm krdI hY ikAuNik Aus ƒ iqafr suixaf jf skdf hY ik blfqkfr kuVIaF
ikqfb pwqrkfr aqy iPlmsfË dljIq ËrUrI hY, ivafh qoN ibnf aOrq dI hI ies qrHF kIqf jFdf hY aqy Auh dy Coty kwpVy pfAux, pwbF-bfrF ivc jfx
amI ny pMjfbI ivc anuvfd kIqI hY. koeI hoNd nhIN huMdI, ivafh ipCoN hI ieh kMm kudrqI mMn ky svIkfr kr aqy rfq ƒ bfhr iekwilaf GuMmx kfrn
koeI vI ikqfb pVHn qoN pihlF jF Aus dI asl iËMdgI ÈurU huMdI hY. lYNdI hY. AuNj, iek gwl ieh vI hY ik huMdf hY. dUjy pfsy, asIN aksr KbrF
ipCoN sfzy mn ivc keI qrHF dy pRÈn pYdf ikqfb ies cIË ƒ hor spÈt krdI jdoN aOrq vfly kMmF qoN kmfeI ÈurU ho pVHdy-suxdy hF: ‘XU[ pI[ qy kÈmIr ivc
huMdy hn ijnHF ivcoN kuJ dy Auqr qF sfƒ hY ik ivafh kudrqI qOr ‘qy nhIN, jfvy qF Auh kMm mrdfnf bx jFdy cfr sfl dI bwcI nfl blfqkfr.’ jy Coty
ikqfb pVHn ipCoN iml jFdy hn, kuJ pRÈn blik smfjk qOr ‘qy ËrUrI hY, qy hn. asIN ZfibaF, hlvfeI dIaF kw p Vy pfAu x qy rfq ƒ Gu M m x nfl
ikqfb sfzy leI Cwz ky jFdI hY qy Auh ieh vI ËrUrI hY ik aOrq ƒ hI ivafh dukfnF aqy rYstorYNtF ivc ÈYP aksr blfqkfr huMdf hY, iPr ienHF CotIaF
sfƒ bycYn kr idMdy hn. ies ikqfb dy ipCoN muMzy dy Gr jfxf pvygf, iehI dy K dy hF. pR o [ invy i dqf aO r q ƒ bwcIaF ƒ nf qF kwpVy pfAux dI vI smJ
pRo[ invyidqf mYnn
pRsMg ivc sB qoN pihlF ies dy isrlyK smfjk inXm hY qy jy smfjk inXm mrdfvyNpx nfl joVn dI imsfl idMdy huMdI, nf Auh rfq ƒ iekwlIaF GuMmdIaF
ƒ smJxf ËrUrI hY. isrlyK ‘nfrIvfdI qoVn dI gwl krdy hF qF ihMsf dy pfqr hn ik suBwdrf kumfrI cOhfn JFsI dI hn, iPr AunHF nfl blfqkfr ikAuN?
nËrIaf’ dy arQ bxdy hn: nfrIvfd qoN bxdy hF. rfxI bfry kihM d I hY : “KU b lVI ikqfb anusfr blfqkfr dy doÈIaF
Bfv aOrq dI ivcfrDfrf aqy nËrIey qoN smfjk inXm nfl sbM i Dq mrdfnI vo qo JFsI vflI rfnI QI.” leI smfj ny nvIN sËf inXq kIqI hY:
Bfv iksy cIË ƒ dyKx df qrIkf. so khfxI pRo[ invyidqf mYnn afpxI ies socx vflI gwl hY ik JFsI dI rfxI blfqkfr dy doÈI ƒ Ausy lVkI nfl
‘nfrIvfdI nËrIaf’ df Èfbidk arQ ieh ikqfb ivc dwsdy hn: monI nfm dI aOrq sI, iPr Aus ƒ mrdfnI ikAuN ivafh krnf pvygf; qF jo ivafh qoN pihlF
hoieaf ik aOrq dI idRÈtI qoN ivafh, lVkI mrdF vfly kwpVy pf ky jdoN ikhf igaf? Auqr vI ikqfb ivc hI hoey blfqkfr ƒ vI jfieË Tihrfieaf jf
pirvfr aqy smfj ƒ dyKx df qrIkf. bfhr geI qF mrdF ny Èryafm nMgf hY ik jdoN koeI aOrq bhfdrI vflf sky. ies ivc vI aOrq dI sihmqI jF
ikqfb pVHn qoN pihlF lwgdf sI ik krky Aus ƒ mfiraf; ikAuN? isrP kMm krdI hY qF mrdfnf khfAuNdI hY. asihmqI koeI mfieny nhIN rwKdI. ies
cMgI gRihxI, BYx aqy cMgI pqnI hoxf hI ies leI ik Aus ny mrdF vfly kwpVy kfrn? sfzf smfj mrd pRDfn ju nfl svfl pYdf huMdf hY ik ivafh qoN bfad
nfrIvfdI nËrIaf hY qy hfr-iÈMgfr krnf, pfey sI? nhIN, mrdF ƒ zr sI ik jy hY. hox vflI ËbrdsqI kI blfqkfr nhIN?
ivafh, bwcy qy pirvfr dIaF loVF df awj ies ny kwpiVaF ivc mrdF dI aglf svfl sI: jy mrd aOrqF awj kwlH qlfk dy msly bVy vD
iKafl rwKxf hI nfrIvfdI soc hY. myrI brfbrI kIqI hY qF kwlH ƒ soc ivc vfly kMm kr skdy hn qF kI mrd rhy hn. jdoN srkfr ny sUbf pwDrI aOrq
ies soc pRqI ikqfb ny pRÈn icMnH lfieaf vI brfbrI krygI, ies leI bgfvq bwcf pYdf nhIN kr skdy? ies bfry kimÈnF ƒ ies df kfrn lwBx leI ikhf
qy ikqfb ivcoN nfrIvfdI nËrIey dI ieh ÈurU hox qoN pihlF hI Kqm kr idAu. ikqfb kihMdI hY: aOrq df grBvqI qF ies df kfrn kuVIaF kol Pon hoxf
pirBfÈf sfhmxy afeI: ‘nfrIvfd mfnqf ivafh qoN bfad pirvfr dI gwl hoxf kudrqI aml hY pr mF bxnf dwisaf igaf. jo kimÈn aOrqF dI rwiKaf
hY ik smfjk nym ƒ kfiem rwKx leI afAuNdI hY. pirvfr kI hY? kI asIN smfjk aml hY; pr kI ieh aOrq leI bxfieaf igaf hY, Aus df kihxf hY
ilMg, buinafdI iekfeI hY jo aOrq jF sB iek pirvfr hF? nhIN. kfƒn ivc df hI PrË hY ik Auh bwcy df pflx- ik kuVIaF kol afpxy Pon nhIN hoxy cfhIdy!
mrd dI pCfx df mqlb vK vK qrHF dI pirvfr dI pirBfÈf ieh hY ik mrd, poÈx kry? nhIN, ieh mrd df vI PrË mqlb, kuVIaF afpxIaF BfvnfvF iksy
hoxI df BfgIdfr hoxf hY.’ Aus dI pqnI qy AunHF dy bwcy. hY. ƒ nf dwsx qy aMdry aMdr Gut ky mr jfx.
ies leI nfrIvfdI nËrIey df mqlb myrf aglf pRÈn sI, bwcy nfl myrf aglf svfl sI: jy mrdF KYr! ieh qF Auh svfl sn ijnHF dy
Auh vKryvyN, bMidÈF qy pfbMdIaF hn, jo sdf ipAu df nF hI ikAuN joiVaf jFdf ƒ mfhvfrI afAuNdI huMdI qF kI huMdf? jvfb ies ikqfb ivcoN imly pr ieh ikqfb
mrd pRDfn smfj ny aOrq ‘qy lfgU kIqIaF hY, mF df nF ikAuN nhIN? sdf aOrq ƒ mrd aOrq ƒ hr cIË luko ky rwKx kuJ hor svfl vI myry leI Cwz ky geI,
hn. ieh ikqfb ieh imwQF qoVdI aOrq hI ieh svfl puwiCaf jFdf hY ik bwcf leI kihMdy hn. ijvyN mfhvfrI dI gwl ijvyN: aOrq dI ies hflq leI sfzf smfj
dI soc ivc bdlfE pYdf krdI hY. aOrqF iks df hY? ‘iks dy’ qoN Bfv iks hY, mrd ies ƒ aOrq leI ibmfrI iËMmyvfr hY jF sfzf siBafcfr?
ƒ lY ky mn `c pihlf pRÈn sI ik aOrqF mrd df, pr kdy iksy mrd qoN ieh smJdy hn qy hmyÈF ies ƒ Cupf ky aijhIaF ikhVIaF rIqF apnfeIaF jfx
iÈMgfr ikAuN krdIaF hn? afpxy afp ƒ nhIN puwiCaf jfvygf ik ieh bwcf iks rwKx dI gwl krdy hn pr jy mfhvfrI jo mrd pwKI nf ho ky aOrq pwKI hox?
suMdr bxfAux jF dUijaF ƒ pRBfivq krn aOrq df hY? bwcf iks mrd df hox aOrqF dI QF mrdF ƒ afAuNdI huMdI qF aOrq kdoN afËfd soc rwK ky nvF smfj
leI? ies bfry ikqfb kihMdI hY ik hfr- qoN Bfv mrd pRDfn smfj, ËmIn qy kI huMdf? iPr smfj ieh ivafiKaf isrjygI?
iÈMgfr krnf aOrq leI ÈOk Gwt, mjbUrI vfirs pRfpq krn qoN hY. mrd afpxf hY ? aO r qF aksr Gr dy kM m -ro t I iks qrHF krdf? ies df jvfb pRo[ mYnn ieh ikqfb aOrq nfl sbMiDq qmfm
vwD hY; aOrq hox dy nfqy jy qusIN iksy pirvfr awgy qorn leI vfirs cfhuMdf hY bxfAuxf, kwpVy Doxf, brqn mFjxf afid ny ikqfb ivc bVI KUbsUrqI nfl idwqf hY muwdy AuGfVdI hY aqy aOrq dI awj dy
pfrtI jF ivafh ÈfdI ivc sfDfrn hI qy ieh pwkf krnf cfhuMdf hY ik bwcf Ausy kMm krdIaF hn. lwgdf sI, ieh kudrqI ik jy “mrdF ƒ mfhvfrI afAuxI ÈurU ho smfjk hflfq bfry socx leI mjbUr
cly jFdy ho qF mUrKqf smJI jfvygI. asl df hY pr ies df pqf iks qrHF lfieaf hY pr ikqfb pVHn ipCoN pqf lwgf ik aOrq jfvy qF ieh AunHF leI mfx qy roab vflI krdI hY.

glq anuvfd dI nmosIL


hoeI iewk hor hfsohIxI ilKq vwl iDafn sLurU kr idwqI jo awj klH vI brkrfr hY!
duafAuxf cfhuMdf hF. aKbfr ivc ‘jIn drasl kMpnI ny ‘kfE bfAUjL’ nF sMpfdk dI zfk
dI CotI jyb ikAuN huMdI hY?’ isrlyK aDIn dy iksy iewk bMdy leI ieh puMn kfrj
‘pM j fb tfeImjL ’ ivc CpdIaF iemfm husYn AunHF dI bytI Pfiqmf df amrjIq cMdr df iewk jybI totf Cipaf nhIN kIqf sgoN ‘kfAu buafiejL’ leI kIqf lfqInI qoN spYinsL ivc afey ‘vfc’ sLbd
hrpfl isMG pMnU dIaF ilKqF mYN bfkfiedf puuwqr sI, ies leI Auh muhMmd sfihb hY. ies ivc dwisaf igaf hY ik CotI jyb hY. ieh pd AuqrI amrIkf dy rYNcF df arQ gF hY. GoiVaF `qy cVH ky psUaF
pVHdf hF qy ienHF df kfiel hF. rvF rvIN df dohqf lwigaf. s[ pMnU ny myrI glqI ‘ipCly smyN ivc kfE bfAUjL leI iqafr (PfrmF) dy psUaF dI rfKI krn vfilaF dI rfKI afid krn dI ieh prMprf spyn
cldy AunHF dy pfT ivc ikDry Jtky nhIN df kfrn vI shI lwiBaf hY. mYN ieh kIqf igaf sI’ qF ik ies ivc jyb GVI leI vriqaf jFdf hY jo rvfieqI qOr `qy qoN ies dysL dI bsqI mYksIko puwjI ijQoN
huMdy ies leI Auh rUh nUM skUn bKsLdIaF jfxkfrI aMgryjLI sRoqF qoN leI sI qy ies rwK sky. ilKq ivc iewk hor iPkrf GoiVaF `qy svfr ho ky afpxy kMm krdy iPr amrIkf ivc afeI.
hn. mYnUM qswlI qy mfx hY ik Auh myrf BfsLf ivc dohqy aqy poqy leI iewko sLbd iDafnXog hY, ‘ikhf jFdf hY ik aTfrvIN sn. ieh sLbd afierlYNz dy aMgryjLI amrjIq cMdr ny afpxI ilKq ivc
iliKaf vI pVHdy hn. CbIl vfly lyK ivc huMdf hY, grYNzsMn. ies Buwl dy icqfry sdI ivc kfE bfAUjL GVI rwKx df bhuq lyKk jonfQn sivPt ny 1725 ivc iqM n glqIaF kIqIaF hn: 1[ kfE
myry qoN nfsmJI ivc iewk glqI ho geI. nfl Buwl soDI geI hY ijs krky mYnUM aqy sLOkIn sI ijs nUM dyKidaF lybfies kMpnI vriqaf sI ijs ivc ieh sLbd gFvF dI buafiejL nUM kfE bAUjL bxf idwqf; 2[ ies
mYN afpxy lyK ivc krblf dI jMg dy sLhId hor pfTkF nUM lfB hoieaf hY. ies leI ny jIn nUM CotI jyb lfAuxI sLurU kr idwqI, sMBfl krn vfly muMzU leI vriqaf igaf nUM iewk-vcn vjoN vriqaf; 3[ qy iPr
iemfm husYn nUM hjLrq muhMmd df poqf qy AunHF `qy vfry vfry jFdf hF. qF ik kfE bfAUjL afpxI GVI rwK sky.’ sI. amrIkf ivc ieh sLbd spYinsL BfsLf iewk bMdy dy Kfs nF vjoN pysL kIqf. pqf
hjL r q alI df by t f ilK idw q f, jo mYN ies icwTI df lfhf lY ky ‘pMjfb ajIb gwl hY ik mhfn ‘kfE bfAUjL’ nF dy sLbd Vaquero (vfkro jF bfkro) df nhIN Kud cMdr smyq iksy dy kuJ ipV pwly
qwQfqmk glq ibafnI hY. ieh shI hY tfeImjL’ dy ipCly aMk ivc bysmJI, glq dy jyb GVI rwKx dy sLOkIn isrP iewk iswDf anuvfd hY. ies BfsLf ivc ies df ipaf. sfrI vfrqf hfsohIxI ho inbVI.
ik hjLrq muhMmd df koeI poqf nhIN sI. anuvfd aqy glq ilpIaMqr kfrn pYdf ivakqI leI hI kMpnI ny CotI jyb lfAuxI arQ huMdf hY-gAU pflk smJo gopfl. -bljIq bfsI
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (11)

pfiksqfnI coxF: POj dIaF KyzF aqy lok Pqvf isafsq df ipV
BfvyN jo kuJ ho irhf hY, afm afdmI dovyN vwzIaF isafsI pfrtIaF hfr geIaF siQqI nfl inptx dy pwKoN srkfr ƒ df nfgirk rihx jF iPr qoN pfiksqfnI
pfrtI ivc Auh kuJ hox dy aMdfËy pihlF hn. inkMmI kih ky POj dKl dyvygI. POj ny bxn, ivcoN iewk rfh cux lvy, doglf
qoN lwgdy pey sn, ieh muwdf asIN hfl dI jo nqIjf pfiksqfn dIaF kOmI ies mfmly ivc iqafrI vI arMB kr idwqI ivhfr nhIN cwlxf. kfdrI ny cOvI GMty nf
GVI nhIN Cohxf cfhuMdy. pl-pl bdldy asYNblI coxF qoN bfad sfzy sfhmxy sI qy Aus dy iKlfP suprIm kort qwk lfey qy AuQoN afpxf borIaf ibsqrf smyt
hflfq ivcoN lMG rhI ies pfrtI ivc huMdI afieaf hY, AuprI njLry idRÈ Aus df ieho kys vI clf igaf sI. ky kYnyzf jf viVaf sI. dUsry idn qwk
hlcl df kuJ itkfa afAux qwk AuzIk hY ik iemrfn Kfn dI qihrIk-ie- AudoN ies ivc acfnk iewk nvF moV iemrfn dy duafly juVI BIV vI GrF ƒ
lYxf TIk smJdy hF. AuNj vI ieh eyny iensfP pfrtI dI ijwq hoeI hY, pr asl af igaf, jdoN pfiksqfn srkfr ny iksy prqx lwg peI. ies nfl POj Aus vkq
‘isafxy` lokF dI pfrtI hY ik GVI ku cwkr ies cox dy Ehly hyT hflfq ƒ vrq nhIN sI skI.
qwk kOx kI krygf, AunHF ƒ Kud vI pqf cwldf irhf hY. iemrfn Kfn agly smyN ivc ieho ijhI mjbUrI
nhIN. ies vyly asIN nfl dy dyÈ bfry kuJ iekwlf isafsI afgU hY, ijs df sfhmxf nf krnf pvy, POj ny
gwl krnf cfhuMdy hF, ijwQy kOmI asYNblI ny lokF dI cuxI hoeI nvfË ies df pRbMD ies vfr coxF ivc jiqMdr pnMU
dI cox hoeI qy ies nfl vwzf moV afieaf ÈrIP srkfr df qKqf plty kr ilaf hY. Pon: 91-98140-68455
hY. pihlF ies dyÈ ivc POjI rfj-plty jfx vyly POjI rfj df svfgq kOmI asYNblI dIaF coxF qoN
huMdy qF vyKIdy sn, POj ƒ ‘lokqMqrI kIqf sI qy Aus idn qoN awj pihlF POj ny iek mOky sMsfr vwzI igxqI ijwq geI hY, AunHF ivc ‘POjI
morcf` ijwqdI ƒ pihlI vfr vyiKaf hY. qwk Auh POjI jrnYlF df chyqf ivc bdnfm aiqvfdI hfiPË jIp’ vfly keI lok hn qy ies vkq kuJ
pMj sfl pihlF jdoN nvfË ÈrIP ny hY. jdoN iewk vfrI POj ny kuJ seId ƒ jnqf dy numfieMdy vjoN sItF qoN pwCV rhy iemrfn Kfn dI srkfr
hkUmq dI vfg sMBflxI sI qy afisP sfl pihlF dyÈ dI srkfr Auqy AuBfrn df Xqn kIqf sI, pr dy shfeI bxn ipwCoN POj leI nvIN Kyz
alI ËrdfrI ny dyÈ dy rfÈtrpqI vjoN kbËf krn df afpxf iewk hor Aus dy iKlfP rfjnIqI dy sfry Kyzxgy. iemrfn Kfn POj df ipafdf hY,
kmfn Aus ƒ sONpxI sI qF ËrdfrI ny suPnf isry cfVHn df Xqn kIqf purfxy afgU juVn lwg pey qy cox pr iksy vI vkq bfgI ho skdf hY.
ikhf sI ik pihlI vfrI myrI pfrtI ny sI, AudoN srkfr iKlfP kimÈn ny AunHF dy dbfa hyT Aus agfAUN ies gwl bfry soc ky POjI kmFzrF
mulk ivc pUry pMj sfl srkfr clfeI iBR È tfcfr df mu w d f cu w k ky jo nqIjf pfiksqfn dIaF kOmI asYNblI dI pfrtI rijstr nhIN sI kIqI. ny ‘POjI jIp’ dy insLfn vflI eydF dI pltx
hY , ivcfilEN co x F nhIN krfAu x IaF iekwTI do pfisaF qoN cFdmfrI coxF qoN bfad sfzy sfhmxy afieaf hY, AuprI iPr Auh iksy hor pfrtI df Pwtf Aus nfl joVnI hY ik jdoN kdI Auh QoVHf
peIaF. Aus dI gwl iblkul TIk sI, pr df iewk morcf iemrfn Kfn ny njLry idRÈ Aus df ieho hY ik iemrfn Kfn dI lf ky cox mYdfn ivc kuwidaf qF ijhf vI pryz krn qoN Qwkdf jF awkdf
srkfr pMj sfl lgfqfr iewksfr nhIN sMBfilaf sI qy dUsrf kYnyzf qihrIk-ie-iensfP pfrtI dI ijwq hoeI POj ny hflfq dI nbË tohI, pr jfpx lwgy qF Aus ƒ ‘abfAUt trn` df
sI cwlI. Kud ËrdfrI dy iBRÈtfcfr vfly df nfgirk bx cuky hY, pr asl cwkr ies cox dy Ehly hyT iqlF ivc qyl nf vyK ky POj ny afrzr dy ky itkfxy ilaFdf jf sky.
kysF dy kfrn cwldI srkfr dy pRDfn pfiksqfnI mUl dy qfihr-Aul- cwldf irhf hY. iemrfn Kfn iekwlf isafsI iemrfn Kfn dI mdd leI qfkq votF pfiksqfn dy lokF ny pfeIaF
mMqrI XUsP iglfnI ƒ awD ivcfly suprIm kfdrI ny afpxy hwQ ilaf sI. Jok idwqI. ies ipwCoN POj ny iewk hn, pr ies cox Kyz ivc jo cwkr POj
afgU hY, ijs ny lokF dI cuxI hoeI nvfË ÈrIP
kort dy hukm nfl ahudf Cwzxf pY igaf dovF df Prk ieh sI ik dfa hor cwilaf. ijs vI pfrtI clfAuNdI rhI hY, Aus bfry Auh nhIN jfxdy.
sI qy ieho kuJ aglI srkfr vyly nvfË jdoN lokF dI BIV mUhry iemrfn srkfr df qKqf plty jfx vyly POjI rfj df ivc POj dy pwky ipafdy igxy jfx AunHF ny iPr vI iewk cMgf kMm kr idwqf.
sLrIP dI pfrtI nfl ho igaf, srkfr Kfn boldf qF KuwlHy mMc qoN boldf svfgq kIqf sI qy Aus idn qoN awj qwk Auh vfly kuJ rsUKdfr lok mOjUd sn, ijhVf hfiPË seId sMsfr dy lokF ƒ ieh
Aus dI pfrtI ny vI pUry pMj sfl clf ky qy jdoN EdF dI BIV ƒ qfihr- POjI jrnYlF df chyqf hY. AunHF sBnF vwl sunyhf Byj ky AunHF kihx df Xqn kr irhf sI ik Auh
ivKf idwqI hY. ies dOrfn dovF srkfrF ƒ Aul-kfdrI sMboDn krn pfrtIaF qoN asqIPy idvfey qy ieslfm dy Bly leI dihÈqgrdI krdf
POj vloN pltx dIaF gwlF vI lgfqfr lwgdf qF bulyt prUP gwzI ivcoN boldf cYnl rfhIN kYnyzf dI srkfr ƒ ieh sunyhf afËfd AumIdvfr vjoN kfgË Brvfey aqy hY aqy pfiksqfn dy lok Aus dy nfl hn,
suxINdIaF rhIaF, koiÈÈF vI huMdIaF sI. dovF df morcf iewko vyly rfjDfnI df pucf idwqf ik quhfzy dyÈ df nfgirk ieQy sB nMU ‘POjI jIp` df iewko cox inÈfn pfiksqfnI lokF ny Aus dI pfrtI qy
rhIaF, pr dovyN srkfrF pMj sfl kwZ jn-jIvn Twp krdf ipaf sI qy hkUmqI iswDI isafsI muihMm clf irhf hY qy ies jfrI krvf idwqf. ieh lok AuNj iewk dUsry pirvfr dy jIaF ƒ mFjf Pyr ky ieh sfbq
geIaF. aglI vfrI dIaF coxF leI pUrI kyNdrF, pfrlImYNt jF hor sB srkfrI nfl lokF ivc ivdyÈI dKl dI crcf iCV ƒ jfxdy vI nhIN sn, pr POj dy ieho ijhy kr idwqf hY ik Auh bMdf afpxy dyÈ dy
iqafrI byÈwk isafsI pfrtIaF ny vI kIqI dPqrF vwl jFdy rsqy hI nhIN, adflqI skdI hY. kYnyzf srkfr ny izplomYitk kfirMdy sn, ijnHF ƒ jdoN mrËI qy ijwQy lokF dI nËr ivc kOzI df nhIN. pfiksqfn
sI qy POj ny vI kIqI, pr aKIrly iswty kMplYks df rfh vI roikaf ipaf sI qy sUJ df sbUq idMidaF qfihr-Aul-kfdrI mrËI vriqaf jf skdf sI. dI kOmI asYNblI coxF dI sB qoN vwzI
vjoN ies dOV ivc POj awgy inkl geI qy AuzIk ieh kIqI jFdI rhI sI ik ies ƒ iksy qrHF sunyhf pucf idwqf ik Auh kYnyzf coxF ivc afËfd AumIdvfrF dI jo pRfpqI ieh hI khI jf skdI hY.

afKrkfr idwlI ijwiqaf aqy pMjfb hfiraf isafsq


kI suKpfl Kihrf cup
w krky bYTy rihxgy? imlygf. sUqrF muqfbk XkInn Auh rOxk
mylf vyKx nUM nhIN imlygf jo rOxk mylf
afpxIaF dlIlF qy apIlF nfl suKpfl
krmjIq isMG ibkrmjIq isMG mjITIaf dy mfmly ivc ingHf nfl vyKdy sn, kyjrIvfl nUM Aus pr hrpfl isMG cImf nUM ivroDI iDr Kihrf ivKf idMdy sn qy ‘qUM qUM, mYN mYN’ df
cMzIgVH: suKpfl isMG Kihrf nUM ijvyN AunHF ny muafPI mMgI sI aqy ijvyN smyN koeI vI kfrvfeI krnI Ault pY skdI df nyqf bxf ky BfvyN AunHF ny afpxI mrËI iek idlcsp mfhOl pYdf ho jFdf sI.
pMjfb ivDfn sBf ivc ivroDI iDr dy afgU suKpfl isMG Kihrf ny ies muwdy ‘qy sI. ies leI isafsI mYdfn dy grm hox Tos qF idwqI hY pr ies afrËI ijwq ivc pr kI ies PYsly nfl suKpfl isMG
vjoN htfAux dy PYsly mgroN hux ies gwl ÈwrHyafm kyjrIvfl dI inKyDI kIqI, Aus qwk AunHF ny afpxf hQOVf rok ky rwiKaf vwzI hfr dy ieÈfry vI luky pey hn. isafsI Kihrf cuwp krky bYTy rihxgy? sUqrF
ivc rqf vI Èwk nhIN rih jFdf ik afm df bdlf lYx df kMm kyjrIvfl ny lMmy hoieaf sI. ies smyN dOrfn AunHF ny kfPI sUqrF anusfr CyqI hI pfrtI ivc vwzI anusfr ieh ho hI nhIN skdf ikAuNik
afdmI pfrtI ivc aMq nUM AuhI kuJ huMdf Puwt sfhmxy afeygI. ies df vwzf kfrn AunHF nUM ieh AumId sI ik ieh PYslf iksy
hY jo idwlI cfhuMdI hY jF arivMd kyjrIvfl ieh hY ik ijs idRVqf, isafxp, hOsly vyly vI ho skdf hY. ies leI AunHF ny
df qfnfÈfh iswkf cldf hY. ies PYsly qy jurawq nfl suKpfl Kihrf ny pMjfb dy afpxy isafsI BivwK bfry afpxI pfrtI
nfl arivMd kyjrIvfl ny afm afdmI muwidaF ‘qy afpxI afvfË bulMd kIqI, dy ivDfiekF nfl vI slfh mÈvrf kIqf
pfrtI dI pMjfb iekfeI nUM ieh sMdyÈ dy Aus nfl AunHF df isafsI kwd iek vfr sI aqy lok iensfP pfrtI dy afgU
idwqf hY ik pMjfb bfry idwlI jo PYslf qF muwK mMqrI dy kwd qoN vI awgy clf ismrjIq isMG nfl vI, ijhVy hr smyN
krygI, AuhI lfgU hovygf. ies qoN pihlF igaf sI. ieh gwl nf qF kFgrs nUM psMd su K pfl Kihrf vw l o N leIaF isafsI
kFgrs pfrtI ivc dhfikaF qwk idwlI sI qy nf hI akflI dl nUM. kFgrs leI puËIÈnF aqy pYNqiVaF ‘qy AunHF df zwt ky
dI hI cwldI rhI hY aqy AuhI nyqf prvfn aqy ivÈyÈ kr ky amirMdr isMG leI smrQn krdy afey hn. idlcsp gwl
cVHdf irhf hY ijs Auqy idwlI mohr lfieaf suKpfl Kihrf roË hI isrdrdI bxy hoey ieh hY ik ijvyN hrivMdr isMG PUlkf ny
krdI sI. sn jdik akflI dl nUM ieh nËr afAuNdf hrpfl isMG cImf nUM ivroDI iDr dy nyqf
pr ipCly kuJ arsy qoN bdly hflfq sI ik ‘afp’ ivc XkInn Puwt pYxI hY qy bxfey jfx df svfgq kIqf hY, Aus qoN
anusfr KyqrI pfrtIaF kfPI qkVIaF ho ieMj ivroDI iDr dy nyqf bxn df ruqbf ieh ieÈfrf imldf hY ik aMdrKfqy Auh
geIaF hn aqy Auh cfhuMdIaF hn ik rfjF AunHF nUM mOj nfl hI iml jfxf hY. iesy nUM vI suKpfl isMG Kihrf nfl bdlf lYx
dy mfmly ‘c aihm PYsly krn df hwk isafsq kihMdy hn, ijQy pqf hI nhIN dI ieMqËfr krdy sn.
rfjF nUM hI hoxf cfhIdf hY. ies leI pMjfb lwgdf kdoN dosqIaF ny duÈmxIaF ivc svfl hY ik ikMny ku ivDfiek spwÈt
kFgrs dy mfmilaF ivc vI pMjfb dy bdl jfxf hY. qOr ‘qy Kihrf nfl inqr ky sfhmxy
afgUaF dI puwCigwC aqy slfh nUM sB qoN afm afdmI pfrtI dy sUqrF anusfr afAu N d y hn? ies pw q rkfr ny keI
vwD qrjIh idwqI jFdI hY. pr afm afdmI hrpfl isMG cImf ies ahudy ‘qy bhuqf ivDfiekF nfl sMprk krn dI koiÈÈ kIqI
pfrtI ‘c suKpfl Kihrf nUM htfAux nfl icr itky nhIN rih skdy, ikAuNik pMjfb qF jo AunHF dI rfie leI jfvy pr AunHF ny
ieh Aultf cwkr cilaf hY. dy nfËuk muwidaF Auqy nf AunHF kol Auho Pon imwQ ky bMd kIqy hoey sn. ieQoN qwk
pfrtI aMdr ipCly smyN qoN jo sMGrÈ arsy qoN tfilaf hoieaf sI. vwzf kfrn ivDfiekF nUM afpxy vwl kr ilaf sI aqy ijhI dlyrI qy isafxp hY aqy nf hI gMBIr ik AunHF dy nyVly smrQkF nfl jdoN sMprk
cwl irhf sI, Aus ivc arivMd kyjrIvfl ieh sI ik suKpfl Kihrf ny ijvyN ivroDI awj ieh isafsI qy qfnfÈfh hQOVf mfr muwidaF bfry qknIkI jfxkfrIaF hn. kIqf igaf qF AunHF df jvfb ieho sI ik
mihsUs krdy sn ik BfvyN pfrtI dy muKI iDr dy nyqf vjoN rol adf kIqf aqy ijvyN ky AunHF ny bdlf lY ilaf qy dws idwqf ik idlcsp gwl ieh hY ik jdoN hux ivDfn sfnUM qF huxy hI pqf lwgf hY. iek smrQk
AuhI hn pr pMjfb ivc AunHF df pRBfv, Aus df isafsI kwd bhuq Aucf ho igaf Kihrf sfihb! afKrkfr idwlI dI hI sBf df mfnsUn smfgm hovygf qF Aus ny afiKaf, ‘mYN qF ieh Kbr hI quhfzy
roab qy siqkfr hux Kqm ho cukf hY. sI qy pMjfb dy lok Aus nUM siqkfr dI cwlygI. smyN sdn ivc iek nvF mfhOl vyKx nUM koloN sux irhF.’
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (12)

pMjfb tfeImjL mhFÈkqI bx irhf Bfrq aqy


sincrvfr, 4 agsq 2018
BuK
w nfl mOqF
afm afdmI pfrtI dI KfsIaq Bfrq dI rfjDfnI nvIN idwlI ivc iek pirvfr dIaF iqMn nMnHIaF bwcIaF dI BuwK nfl hoeI
mOq ny hr idl nMU vlUMDr ky rwK idwqf hY. hkUmq krn vfilaF dy dfavy mulk nMU mhFÈkqI
afm afdmI pfrtI iek vfr iPr sMkt ivc hY aqy pihlF vFg hI,
bxfAux dy hn pr lwKF lok ajy vI buinafdI shUlqF qoN vFJy hn. sfzy kflmnvIs bUtf isMG ny
iek vfr iPr ies dI hoNd ‘qy svfl AuTxy ÈurU ho gey hn. idwlI qoN
bfad pMjfb hI iek aijhf sUbf hY, ijQy ies pfrtI nMU BrpUr huMgfrf ies drdnfk Gtnf nMU afDfr bxf ky Bfrq dy hflfq bfry itwpxIaF kIqIaF hn aqy drsfieaf
imilaf hY. ies huMgfry ivc awCf-Kfsf Xogdfn prvfsIaF df hY jo hr hY ik afm lok iks qrHF pITy jf rhy hn. -sMpfdk
hIly kFgrs aqy akflI dl dI rvfieqI lIzriÈp dy brfbr ies
pfrtI dy dmKm leI hr qrHF dI iemdfd krdy rhy hn. hux jdoN pfrtI pUrbI idwlI ivc ieko pirvfr dIaF kfrn ho rhIaF hn. iBRÈtfcfr ƒ rokx kupoÈx hY. ieh qwQ vI iDafn ivc rihxf
aMdr ieko qrHF df sMkt vfr-vfr AuT irhf hY qF lok ies pfrtI dIaF do, cfr qy awT sfl dIaF iqMn bwcIaF dI dy nF hyT jnqk vMz pRxflI ƒ ‘aDfr’ cfhIdf hY ik Bfrq afpxy lokF dI ishq
jVHF bfry CfxbIx krn lwgy hn. ies pfrtI nMU hoNd ivc afieaF ajy Cy BuwK nfl mOq afpxy ipwCy bhuq sfry svfl kfrz nfl joVy jfx ny sfDn ivhUxy ÊrIb `qy afpxI kul GrylU pYdfvfr df sB qoN
sfl 26 nvMbr nMU hoxy hn. ieh pfrtI hoNd ivc afAux qoN pihlF ies Cwz geI hY. sB qoN vwzf svfl Bfrq dy lokF dIaF muÈklF hor vDf idwqIaF hn. Gwt ihwsf (1[4%) Krcx vfly mulkF dI
pfrtI df krqf-Drqf arivMd kyjrIvfl idwlI ivc aMnf hËfry aqy mhFÈkqI hox dy dfavy Aupr hY jo swq jdoN vI aYsf qRfsidk kFz mIzIaf ÈRyxI `c sB qoN nIvyN sQfn ‘qy hY jdik
sfQIaF vfly iBRÈtfcfr ivroDI aMdoln ivc aihm BUimkf inBf cukf hY. dhfikaF ivc hry, icwty ienklfbF dy dIaF surKIaF bxdf hY, swqfDfrI aqy Butfn aqy QfeIlYNz vrgy mulk vI ies
ies qoN vI pihlF arivMd kyjrIvfl, mnIÈ issodIaf aqy horF ny rl ky bfvjUd aYsI afriQkqf nhIN Ausfr ivroDI iDr, donoN vMngIaF dy isafsqdfn qoN ikqy awgy hn. aiDaYnF anusfr 5
2000 dy nyVy-qyVy ‘pirvrqn’ nF dI gYr srkfrI sMsQf (aYn[jI[E[) sikaf ijQy GwtoGwt mnuwK dy iËMdf rihx qYaÈudf isafsI Kyz ÈurU kr idMdy hn. sfl dI Aumr dy GwtoGwt 3 lwK bwcy hr
bxfeI sI. ies sMsQf dy kMmkfr krky hI arivMd kyjrIvfl nMU sfl leI sB qoN muwZlI ËrUrq dI pUrqI XkInI swqfDfrI iDr hor hor kfrn igxf ky pUrI sfl BuwK nfl mrdy hn. iek hor aiDaYn
2006 df vwkfrI mYgfsfsy ienfm imilaf. ijhVy lokF ny arivMd kyjrIvfl bxfeI jFdI qF jo afm lok iZwz ƒ Julkf vfh lfAuNdI hY ik afpxI jvfbdyhI dy anusfr ieh igxqI 15 lwK qk hY. iPr
nMU ‘pirvrqn’ ivc kMm kridaF dyiKaf-suixaf hY, AunHF nMU afm afdmI dyx dI smwisaf nfl jUJidaF hI iËMdgI svfl ƒ tfilaf jfvy. ivroDI iDr isafsI vI ipClI mnmohn isMG srkfr qoN lY ky
pfrtI dy avwly PYsilaF ‘qy koeI hYrfnI nhIN huMdI. asl ivc arivMd guËfr dyx qoN awgy qur skdy aqy svYmfx lfhf lYx leI swqfDfrI iDr Aupr isafsI hu x vflI mo d I srkfr qk sfry hI
kyjrIvfl afm afdmI pfrtI nMU muwZ qoN aYn[jI[E[ vFg hI clfAuNdy afey vflI mnuwKI iËMdgI ijAUx dy smrwQ ho cFdmfrI krdI hY. ‘kfrnF dI jFc krfey hukmrfn DVy iekmwq hn ik mulk awgy
hn. ies nukqy df iek idlcsp pihlU ieh vI hY ik jdoN 2012 ivc jFdy. ijQy ieh pirvfr rih irhf sI, Auh jfx` aqy ‘doÈIaF iKlfP sKq kfrvfeI sB qoN vwzI cuxOqI mfEvfd hY.
afm afdmI pfrtI df afgfË hoieaf sI qF AudoN qwk ‘pirvrqn’ dIaF shUlqF qoN swKxf prvfsI vsoN vflf krn` dy srkfrI ibafnF df Bfv huMdf hY, srdy-puwjdy aqy qmfm afDuink
srgrmIaF pUrI qrHF mwTIaF pY cukIaF sn. asl ivc ies gYr srkfrI ielfkf hY jo mulk dy mhFngrF ivc vsy mfmly ƒ TMZy bsqy ivc pfAuxf aqy suK-shUlqF mfx rhy vrgF leI qF Aus
sMsQf ny Aus vkq ijhVf vI muwdf Coihaf, Auh lokF Auqy icr-sQfeI jvfbdyh nf hoxf. ipCly sflF aMdr jdoN kOVI hkIkq dI klpnf krnf hI asMBv
asr nhIN pf sikaf. ies sMsQf df muwK kMm sB qoN pihlF suMdr ngrI
ivc sI aqy AuQy iek vfr qF ies sMsQf aqy arivMd kyjrIvfl qy mnIÈ
bUtf isMG JfrKMz ivc pihlF 58 sfl dI aOrq hY ik mulk dI vsoN dy igxnXog ihwsy ƒ
Pon: 91-94634-74342 sivqrI dyvI aqy iPr igafrF sfl dI aksr hI BuwKy iZwz sOxf pYNdf hY. imafdI
issodIaf dI bwly-bwly ho geI sI pr awj ies ngrI dy ienHF hI msilaF bwcI sMqoÈI dI mOq BuwK kfrn hoeI qF BuwKmrI qoN pIVq ihwisaF dI byvsI df
kfrn pihlF nfloN vwD mMdVy hfl hn. iehI asl ivc afm afdmI
prvfsI ikrqIaF dI hwkF qy muwZlIaF sUbf srkfr ny donF mfmilaF ivc pUrf mUl kfrn ieh nhIN ik Auh ikrq krnf
pfrtI dI hoxI hY. Kud kyjrIvfl ny vI mMinaf sI ik jdoN vI sMsQf iek
shUlqF qoN ivrvIN iËMdgI dI tksflI Ëor ieh sfbq krn `qy lf idwqf ik ienHF nhIN cfhuMdy qy ikrq nhIN krdy. drasl,
mslf Coh ky dUjy nMU hwQ pfAuNdI sI qF pihlf mslf iPr pihlF vflI
imsfl hY. ienHF iqMnF bwcIaF dy zbl dI mOq ibmfrI kfrn hoeI hY, BuwKmrI ijs qrHF dy BUgoilk aqy afriQk hflfq
QFvyN puwj jFdf sI. ieAuN pfrtI afpxy kfrj nMU isafsI jfmf pihnfAux
post-mfrtm dIaF irportF dwsdIaF hn kfrn nhIN; hflFik qwQ jwg Ëfihr sn ivc Auh pIVHI-dr-pIVHI idn kwtdy af
ivc burI qrHF nfkfm rhI hY. jfhr hY ik koeI sMsQf clfAuxI aqy
isafsq krnI do vwKrIaF-vwKrIaF gwlF hn pr kyjrIvfl ny sMsQf aqy ik ipCly idnF qoN Kfxy df Borf vI AunHF dy ik ieh pirvfr rfÈn kfrz rwd ho jfx rhy hn, AuQy jIvn guËfry dy loVINdy vsIly
isafsq nMU ieko rwsy bMnHx dI koiÈÈ kIqI aqy ies df nqIjf sB dy pyt aMdr nhIN sI igaf. bwcIaF df kfrn jnqk vMz pRxflI qihq imldy jutf ky BuwKmrI `qy kfbU pf lYxf AunHF
sfhmxy hY. byruËgfr ikrqI bfp kMm dI qlfÈ ivc rfÈn qoN vFJy sn aqy imafdI BuwKmrI qoN leI sMBv nhIN. ijs sdIvI nfbrfbrI,
afm afdmI pfrtI ny 2014 dIaF lok sBf coxF ivc 434 hlikaF GroN bfhr igaf hoieaf hY aqy ajy qk pIVq sn. hflIaf mOqF dy mfmly dI smfijk byiensfPI aqy luwt qy dfby dI
ivc AumIdvfr Auqfry, pr ienHF ivcoN 414 dIaF ËmfnqF Ëbq ho geIaF. lfpqf hY. ikrfieaf Brn qoN asmrwQ mYijstrytI jFc irport ivc vI pirvfr ivvsQf hyT Auh rih rhy hn, ieh AunHF
ies dy bfvjUd pMjfb ivc cfr AumIdvfr ijwq gey aqy idwlI ivc pfrtI ies prvfsI pirvfr ny mkfn mflk vloN dy mu K I ƒ ÈrfbI aqy ÊY r iËM m y v fr leI qrwkI aqy ivkfs dy mOky muhweIaf
nMU krIb 33 PIsdI votF imlIaF. agly hI sfl 2015 ivc jdoN idwlI bydKl kIqy jfx kfrn iksy ihqYÈI dy drsfieaf igaf hY jdik svfl ieh AuTxy nhIN krdI, sgoN ies ivc muwK rukfvt
ivDfn sBf leI votF peIaF qF ies pfrtI ny kuwl 70 ivcoN 67 sItF Auqy Gr ivc pnfh leI hoeI sI aqy izjItl cfhIdy hn ik hËfrF kroV dy bjt vflIaF hY. kOmI ruËgfr gfrMtI aYkt-2005, jo
ijwq hfsl krky smuwcy isafsI mfhOl ivc hlcl mcf idwqI. AuNj, ies qknflojI dy Xug ivc Aus bfp kol mfmUlI skImF ƒ afm lokF phuMcfAux pwKoN rfjkI pirvfr dy iek jIa ƒ pUry sfl ivc mihË
dy nfl hI pfrtI nMU iksy aYn[jI[E[ vFg clfAux dIaF gwlF vI bfhr mobfeIl Pon vI nhIN ik Aus ƒ iqMn DIaF qy pRÈfsink ZFcy ivc gVbV ikQy hY. sO idn kMm dyx df iËMmf lYNdf hY, swT
afAux lwg peIaF. Èfied iesy krky hI 2017 ivc pMjfb ivDfn sBf dI mOq dI Kbr idwqI jf skdI. BuwKmrI nfl mOqF ivafpk vrqfrf suqMqrqf idvs mnfAux qoN bfad pfs
ivc ieh pfrtI ijwqdI-ijwqdI hfr geI aqy ies nMU isrP 20 sItF nfl ieh Aus mulk dI ËmInI hkIkq hY hY, lyikn hukmrfn ies dy asl kfrnF kIqf igaf aqy kOmI Kurfk surwiKaf aYkt
hI sbr krnf ipaf. prvfsI pMjfbI, ijnHF nMU ies pfrtI df AuBfr ijs ƒ dunIaf dI sB qoN qyËI nfl vD bfry cuwp vwt ky aqy msly dI ivafpkqf 2013 ivc bxfieaf igaf. Auh vI afvfmI
ipClI sdI dy dUjy dhfky dOrfn aMgryËF iKlfP AuTy ‘gdr’ dI qrË Auqy rhI afriQkqf dwisaf jf irhf hY; ijQy ƒ GuxqrI dlIlF aqy aMkiVaF dy hyrPyr aMdolnF ipCoN qy cox igxqIaF imxqIaF
iek vfr iPr AuiTaf ‘imMnI gdr’ jfipaf sI, inrfÈ ho gey. asl kO m I Ku r fk su r w i Kaf kfƒn qy kO m I nfl Gtf ky afpxI mujrmfnf BUimkf ƒ muwK rwKdy hoey; jdik hr nfgirk ƒ
ivc pfrtI ny, Kfs krky pMjfb ivc, jQybMdk qfxy-bfxy aqy lIzriÈp ruËgfr gfrMtI kfƒn bxy hoey hn aqy Aupr prdf pfAux df Xqn krdy hn. Kfxy aqy roËgfr dI gfrMtI iksy vI
dI AusfrI vwl iDafn nhIN idwqf. ieh vI bihs gocrf ivÈf hY ik pfrtI pRDfn mMqrI vloN ies sfl 8 mfrc ƒ jdoN jvfbdyhI df svfl afAuNdf hY qF hr lokqMqr khfAux vfly rfj dy sB qoN
ny pMjfb aMdr lIzriÈp Ausfrn vwl iDafn iknHF kfrnF krky nhIN aOrq idvs mOky Aucycy qOr ‘qy 9046 swqfDfrI pfrtI koiÈÈ krdI hY ik BuwKmrI qrjIhI kfrj hoxy cfhIdy hn.
idwqf. Èfied ies dIaF jVHF vI aYn[jI[E[ vfly kfr-ivhfr ivc hI kroV dy bjt vflf ‘poÈx aiBafn‘ ÈurU ijhy gMBIr msilaF dy asl kfrnF dI drasl, kiQq ivkfs XojnfvF aqy
peIaF sn. iswty vjoN hor pfrtIaF dy kihMdy-khfAuNdy lIzr pfrtI aMdr kIqf igaf hY. pUry mulk ivc bwicaF dy crcf nf hovy. jdoN mnmohn isMG srkfr bjt aMdr Xojnf KricaF dy aMkVy
afey ËrUr, pr sB dy afpo-afpxy eyjMzy sn. iesy krky pfrtI aMdr ivkfs dI nËrsfnI leI ieMtYgryitz ƒ ieh nmoÈI JwlxI peI ik mulk dI afriQk nfbrfbrI aqy smfijk
afpo-DfpI vDxI ÈurU ho geI. akflI dl aqy kFgrs dI rvfieqI cfeIlz izvYlpmYNt srivisË 77% afbfdI roËfnf 20 rupey nfl guËfrf byiensfPI dI mUl mrË df ielfj pyÈ
isafsq qoN awky lokF ny hr moV Auqy ies pfrtI aqy ies dy lIzrF nMU (afeI[sI[zI[aYs[) skIm cl rhI hY krn leI mjbUr hY qF ies ny ÊrIbI dI nhIN krdy. KYrfq dI vot-btorU isafsq
hulfrf idwqf, pr jQybMdI aqy lIzriÈp vflI kMnI sdf hI suwkI rih ijs leI ies sfl dy bjt ivc 16335 ryKf df pYmfnf hI bdl idwqf qF jo ÊrIbI mUl mrË qoN pfsf vwt ky afrËI EhV-
jFdI lwgI aqy idwlI qoN afAuNdIaF hdfieqF ny pfrtI nMU rvfieqI pfrtIaF kroV rupey rwKy gey hn. ies skIm qihq dI ryKf qoN hyTF iËMdgI jIa rhI vsoN dI pohV qk mihdUd hY aqy PrË ƒ aihsfn
vflI hoxI dy rfh pf idwqf. lIzriÈp dI adlf-bdlI qF hor pfrtIaF
6 sfl qk dI Aumr dy bwicaF ƒ awKr igxqI Gtf ky idKfeI jf sky. bxf ky swqf Aupr svfr hox leI pOVI
ivc vI bQyrI cwldI hY, pr pMjfb dy mfmly ivc lIzriÈp bdlI bfry jo
igafn qy pOÈitk Kfxf dyx leI aqy ishq ieh ËrUrI nhIN ik ies qrHF dI hr bxf ky vrqdI hY. KuwlHI mMzI df afriQk
phuMc pfrtI dI kyNdrI lIzriÈp ny apnfeI, Auh ies dy hI rfh df roVf
dI dyKBfl leI aFgnvfVI ivc bfkfiedf mOq df iswDf aqy POrI kfrn BuwKmrI hovy. mfzl apxfAux qoN bfad hukmrfn jmfq
bx geI. ijMnI vfr vI lIzriÈp bdlI dI nObq afeI, iksy nMU vI Brosy
rijstrz kIqf jFdf hY. ÊrIb aqy vFJypx df iÈkfr pirvfrF dy df nIqI cO K tf pU r I qrH F kfrpo r y t
ivc lYx dI QF afp-hudrfpx hI idKfieaf igaf. pMjfb ivc ieh
pfrtI Èfied ieiqhfs ivc aijhI pihlI pfrtI hovygI ijs aMdr aflmI afrQk mMc anusfr Bfrq bwicaF dIaF iËafdfqr mOqF pOÈitk Kfxy srmfeydfrI pwKI ho igaf hY ijs dI
afvfm df diraf vgdf irhf aqy ies dI kfxI-mIxI lIzriÈp ies ƒ afpxI vsoN df pyt Brn leI sflfnf dI axhoNd ‘c ibmfrIaF df tfkrf krn KuwlHyafm Dus ruËgfr dy vsIly pYdf krn
diraf dy pfxI nfl lok ihqF vflI isafsq dy ikafry isMj nf skI. 2250-2300 lwK tn aMn dI loV hY aqy dI kudrqI qfkq nf hox kfrn huMdIaF dI bjfey pbilk tYksF df pYsf kfrporyt
ieh pMjfb dy jfieaF dI sB qoN vwzI qRfsdI ho inbVI hY. sB kuJ 2016-17 ivc KyqI pYdfvfr 2733[80 hn aqy mfmUlI ielfjXog -ibmfrIaF GutfilaF nfl idvflIafpx dy kMZy ‘qy
huMidaF-suMidaF ienHF dy hwQ iPlhfl KflI dy KflI hn. lwK tn hoeI. ipClI XU[pI[ey[ srkfr dy vI jfnlyvf bx jFdIaF hn. AuNj, aMqm phuMcy bYNkF ƒ bcfAux leI lgfAux aqy
qqkflI kyNdrI KyqIbfVI mMqrI Èrd pvfr qOr ‘qy ieh BuwKmrI dy kfrn mOq dy afm lokF kol mOjUd mfmUlI afriQk
ny sMsd `c bfkfiedf ibafn dy ky Kulfsf mfmly hI huMdy hn. pirvfr dI ishq bfry vsIly Ko h ky sB ku J afpxy chy q y
Tfh-sotf -cfcf byilhfjL
kIqf sI ik mulk ivc pYdf huMdf 40% kOmI srvyKx 2015-16 anusfr Bfrq kfrporyt GrfixaF dy hvfly krn dI hY.
anfj sFB-sMBfl aqy Zoaf-ZuafeI dy ivc Gor kupoÈx kfrn pMj sfl qoN Gwt ies pYdfvfrI ZFcy aqy rfjsI pRbMD
afp df sMqfp bdieMqËfmF kfrn gl-sV ky ajfeIN clf Aumr dy 38[4% bwcy kupoÈx df iÈkfr hyT BuwKmrI nfl mOqF atwl hn jo pYdfvrI
doNh puVF ‘coN inklxy vfsqy jI, cfrf kIqf sI sfzy pMjfbIaF ny. jFdf hY. iksy vwzI kudrqI afPq dy vkq hn (keI KyqrF ivc ieh dr 52% qk sfDnF dI kfxI vMz qy mOikaF dI
lMmI rys dy GoVy nf bxn idwqy, afpo-DfpIaF aqy sLqfbIaF ny. Kfxy dI qot vwKrI qrHF df mslf huMdf hY, hY) jo ijsmfnI aqy idmfgI qOr ‘qy pUrI nfbrfbrI `qy afDfrq hY. ies dy kyNdr
idwqI rol ‘bdlfE’ dI afs Xfro, kursI vfsqy idlI byqfbIaF ny. ieQy qF BuwKmrI nfl mOqF vfPr anfj dI qrHF ivkfs nhIN krdy. ipwCy ijhy CpI ivc mnuwK nhIN sgoN luwtKsuwt qy munfPf
qfxf-bfxf AulJf ky rwK idwqf, lIzr-vrkrF dIaF KrfbIaF ny. bdieMqËfmI, hukmrfnF dI bdnIaq aqy XUnIsYP dI irport ny aMdfËf lfieaf hY hY. ies df pwkf hwl ies dI QF mnuwK dy
krny PYsly vFg jjLbfqIaF dy, hfx-lfB nf kdy ivcfrnf ey. jnqk vMz pRxflI loVvMdF dI phuMc qoN ik pMj sfl qoN Gwt Aupr dy bwicaF dIaF srvpwKI ivkfs leI vcnbD pRbMD
hux loV nf pvygI dusLmxF dI, JfVU afpxy ‘afp’ iKlfrnf ey! bfhr hox kfrn aqy ivafpk iBRÈtfcfr mOqF `coN krIb awDIaF df iswDf kfrn ilafAux ivc hY.
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (13)

kYptn amirMdr isMG dy brI hox ‘qy AuTy svfl


kYptn amirMdr isMG df aMimRqsr muKI byinXmIaF jF aprfiDk mfmilaF kIqI jFc nfl sfhmxy afieaf. dUjf sYWt pyqlf isafsI aqy pRÈfskI qjrbf Aus qjrbykfr muwK mMqrI ƒ sihjy hI smJf
ieMprUvmYNt trst ËmIn kys ivc brI ivc Èfml huMdy hn. ieËrfeIl dy pRDfn pMjfb qy hirafxf hfeI kort vloN 2014 smyN sfhmxy afieaf jdoN suprIm kort skdf sI.
hox bfad idwqf pRqIkrm, ik ieh kys mMqrI bYNjfimn nyqnXfhU dI pqnI Aupr ivc idwqy idÈf inrdyÈF dy afDfr ‘qy ny 2010 ivc kYptn amirMdr isMG dI aM i mR q sr ËmIn ky s inafiek
isafsI bdlfÉorI dI imsfl sI ijs df iek lwK zflr muwl dy Bojn leI srkfrI ivjIlYNs dI ivÈyÈ jFc tIm ivDfn sBf mYNbrI bhfl kr idwqI sI. pRxflI dy kMmkfjI ZMg Aupr rOÈnI
nqIjf 500 suxvfeIaF, srkfrI ÉËfny Dn dI ÊYrkfƒnI adfiegI krn aqy iek (aYs[afeI[tI[) vloN kIqI jFc nfl kYptn amirMdr isMG Aupr aMimRqsr pfAuNdf hY. aYP[afeI[afr[ 11 sqMbr
qy adflqI smyN dI brbfdI qoN vD kuJ vI pRfeIvyt rsoeIey ƒ hor ds hËfr zflr sfhmxy afieaf. ienHF ivc ies nqIjy ivc jItI roz nyVy pYNdy 32 eykV dy plft 2008 ƒ drj kIqI geI pr AudoN qoN lY
nhIN, kfPI idlcsp hY: “aijhIaF gwlF dI adfiegI dy DoKfDVI doÈ afied ho ‘qy phuMicaf igaf ik ivDfn sBf dy ƒ gRihx krn qoN iek pRfeIvyt Prm ƒ ky 27 julfeI 2018 qwk, jdoN kys df
(isafsI bdlfÉorI dy kys) nhIN hoxIaF cuwky hn. ieh doÈ sfbq hox ‘qy vD qoN irkfrz nfl CyVCfV kIqy jfx, qfkq dI Cot dy ky 130 kroV rupey df srkfrI PYslf suxfieaf igaf, kys jFc dy pVfa
cfhIdIaF. ieh jmhUrIaq leI cMgIaF vD awT sfl dI kYd hovygI. ieËrfielI durvrqoN, ËmIn ivc Cot dyx smyN kIqI KËfny ƒ nuksfn phuMcfAux df doÈ sI. qwk sImq sI. ies krky kys Aupr bihs
nhIN.” jdoN iek pwqrkfr ny AunHF qoN ieh jFc aiDkfrI kys drj krn jF Aus koloN geI kfƒnI AulMGxf aqy iBRÈtfcfr dy ieh ÌYslf srkfrI hukm rfhIN kIqf igaf nhIN hoeI, nf hI ihwqF dy tkrfa Aupr
puwCigC krn qoN iblkul nhIN GbrfAuNdy. doÈ sfbq nhIN ho sky. sI, mMqrI mMzl rfhIN ilaf ÌYslf nhIN svfl AuTfey gey.
inrml sMDU rfÈtrpqI zonlz trMp dunIaF dy ies kys dI suxvfeI krn vfly jwj sI. ivjIlYNs ƒ ieh pqf krnf cfhIdf dUjy rfj Aus smyN kI krdy hn jdoN
sB qoN ÈkqIÈflI ahudy Aupr ibrfjmfn AunHF sfhmxy aijhy kys afAuNdy hn?
puwiCaf ik AunHF dI srkfr AunHF lokF (jo hY aqy Aus ƒ 2016 dIaF rfÈtrpqI qfimlnfzU dI sfbkf muwK mMqrI jYlilqf
isafsq jF ivjIlYNs ibAUro ivc hn) coxF ivc rUs dI dÉlaMdfËI dy doÈF dI iÉlfÌ iBRÈtfcfr df kys rfj qoN bfhr
iÉlfÌ kfrvfeI krygI ijnHF krky AunHF jFc df sfhmxf krnf pY irhf hY. ies dI qbdIl kr idwqf igaf aqy krnftk dI
ƒ muÈiklF ivcoN lMGxf ipaf aqy srkfrI jFc kr irhf aiDkfrI, spYÈl kONsl adflq ny Aus ƒ doÈI krfr dy idwqf.
ÉËfny df vI nuksfn hoieaf, qF AunHF ny rObrt muielr ny bhuq sfry dbfvF dy ies ÌYsly ƒ bfad ivc suprIm kort ny
sfiraF ƒ bÉÈ idwqf. jmhUrIaq ivc bfvjUd afpxI BrosyXogqf ƒ kfiem vI brkrfr rwiKaf. hirafxf dy sfbkf
isrÌ sMq suBfa vfly aijhf krdy afey rw i Kaf hY . aY P [bI[afeI[ dy sfbkf muwK mMqrI Em pRkfÈ cOtflf dy kys dI
hn! asl ivc AunHF iÉlfÌ hor keI kys zfierYktr jyms kOmI ijs ƒ rfÈtrpqI jFc sI[bI[afeI[ ny kIqI aqy mukwdmf
hn ijhVy AunHF ajy lVny hn- ieh kys ny brqrÌ kr idwqf sI, ny trMp bfry idwlI ivc cwilaf.
iBRÈtfcfr, kfly Dn ƒ jfieË bxfAux, bVI DmfkfKyË ikqfb ilKI hY. aijhf ies ƒ qjrby dI Gft kih lAu jF
byihsfbI jfiedfd jutfAux nfl sbMDq ies krky sMBv hY ikAuNik amrIkn ny ikhf, “dUjI jFc shI sI. ies krky sI ik ies mfmly ivc iksy df ilhfË jF isafsI imlIBugq, bfdlF qy amirMdr
hn ijhVy sUby dI ivjIlYNs ibAUro aqy mIzIaf aqy AuQoN dy lok afËfd adflq aYP[afeI[afr[ mnsUÉ krn dI gVbV qF nhIN sI kIqI geI. isMG iÉlfÌ iBRÈtfcfr dy kys nf
ky N d r dy aY n Po r smY N t zfierY k to r y t aYP[bI[afeI[ aqy inrpwK inaF pRxflI irport pRvfn krdI hY.” jwj ny pihlF aijhf krn dI bjfey kfrj pfilkf sI[bI[afeI[ hvfly kIqy gey aqy nf hI
(eI[zI[) vloN AunHF qy pirvfr dy mYNbrF dy mhwqv ƒ smJdy hn aqy AuqÈfh nfl aYP[afeI[afr[ mnsUÉ krn dI irport aqy ivDfn pfilkf ny ÊYr-sMivDfink rfj qoN bfhr iksy adflq ivc qbdIl
iÉlfÌ drj kIqy hoey hn. ienHF Aupr ingHf rwKdy hn. rwd kridaF hor jFc kIqy jfx df afdyÈ kdm AuTfey. ÈRomxI akflI dl-Bfjpf kIqy gey . qkrIbn sfrIaF vw z IaF
jI hF, AunHF dy ivroDI svfl krdy pMjfb ivc mulk aMdr hor QfeIN idwqf sI, pr AunHF iksy vI pVfa ‘qy dI agvfeI ivc ivDfn sBf ny mqf pfs ÈÉsIaqF ivruD kysF ƒ ivjIlYNs ny TIk
hn: ivjIlYNs afpxy bOs Aupr ikvyN kys sB puils muKI, muwK mMqrIaF dy Pfiedy ivjIlYNs dI BrosyXogqf Aupr ikMqU nhIN krky kYptn amirMdr isMG ƒ sdn ivcoN ZMg nfl nhIN clfieaf. ienHF dy bOs lfhf
clf skdI hY? ies bfry AunHF df ieh leI aqy AunHF dy rihmo-krm ‘qy kMm sI kIqf hflFik hux qwk df irkfrz Kfrj kr idwqf aqy hrIÈ ZFzf dI lYNdy gey aqy iksy ƒ vI ies nfkfmI dI
jvfb ik pihlI srkfr smyN aYP[ afeI[ krdy hn. aijhy bhuq Gwt huMdy hn jo dwsdf hY ik ies (ivjIlYNs) ny Éud ƒ agvfeI ivc hfAUs kmytI bxf ky jFc sËf nhIN idwqI geI aqy nf hI brqrÌ
afr[ rwd krn dI pRikiraf ÈurU ho cuwkI afpxy kMm-kfr dI KudmuÉqfrI, bylfg isafsI afkfvF dI qfabydfrI df vsIlf df afdyÈ dy idwqf. ivDfn sBf aqy suprIm kIqf igaf.
sI, AunHF dy bfdlF nfl “imly hox” dy ho ky afpxI aQfirtI dI vrqoN krdy aqy bxf ilaf, BfvyN Auh swqf ‘qy hox aqy kort df bhuq sfrf smF Érfb krn ieh dyKx ipwCoN ik ivjIlYNs bVy
doÈ dI knsoa idMdf hY. ivjIlYNs dy iek isafsI dbfvF df jnqk pwDr ‘qy ivroD BfvyN Aus qoN bfhr. bfad, suprIm kort ny afdyÈ idwqf ik XojnfbwD ZMg nfl bfdlF iÉlfÌ
sfbkf aYs[aYs[pI[ ny iehI doÈ luiDafxf krdy hn. iËafdfqr Juk jFdy hn aqy iek zI[jI[pI[ vloN dUjy do zI[jI[pI[ 10 sqMbr 2008 ƒ ivDfn sBf vloN mqf iBRÈtfcfr dy kysF ƒ TIk ZMg nfl nhIN
dI adflq ivc ilKqI qOr ‘qy lfieaf qF afpxy isafsI afkfvF muqfibk kfƒnI Aupr lfey gey doÈF bfry pMjfb dy muwK pfs krky kYptn amirMdr isMG ƒ sdn sMBfldI rhI, iek qoN bfad dUjf gvfh
ies df srkfrI pwK vwloN ieh juafb idwqf cor-morI lwB lYNdy hn. amirMdr kys mMqrI vloN dovF ƒ klIn icwt (bgYr jFc dI ivDfiekI dy aXog TihrfAuxf AunHF dy hwk ivc bYTdf igaf, adflq
igaf ik kYptn aqy pRkfsL isMG bfdl aijhIaF bysuafd kfrvfeIaF Auqy cfnxf krfey) dyx ƒ vI iesy pRsMg ivwc dyiKaf ‘sMivDfink pwK qoN ÊYr vfjb’ sI. adflq jFc aiDkfrI iÉlfÌ sÉq itwpxIaF krdI
dI isafsI duÈmxI jwg jfhr hY. pfAux dI qfËf imsfl hY. jfxf cfhIdf hY. zI[jI[pI[ suryÈ aroVf ny ikhf ik srkfrI hukm rfhIN idwqI Cot, rhI, amirMdr isMG iÉlfÌ kys vI Ausy
pMjfb ivc, qy mulk aMdr hor ikqy muhflI adflq, ijs ny muwK mMqrI dI ingrfnI hyT ivjIlYNs ibAUro ny ijhVI 12vIN ivDfn sBf dy kfrjkfl ivjIlYNs hvfly kr idwqf igaf. pMj vfr
vI, puils afpxy isafsI afkfvF qoN ƒ klIn icwt idwqI hY, dy sfhmxy qwQF dy aMimRqsr ieMprUvmYNt trwst ËmIn kys dOrfn idwqI geI, 13vIN ivDfn sBf dy muwK mMqrI rih cuwky bfdl jfxdy hn ik
dbfa-mukq nhIN ikAuNik ies ny irport do sYWt pyÈ kIqy gey sn. iek sYWt aqy luiDafxf istI sYNtr DFdlI kys, kfrjkfl smyN ‘mirXfdf dI AulMGxf’ aijhy kysF qoN isafsI lfhf ikvyN lYxf hY
vI AunHF ƒ dyxI huMdI hY. afE, ies Aupr ivjIlYNs vwloN ivDfn sBf dI isÌfirÈ ‘qy dovF ivc, aYP[afeI[afr[ mnsUÉ krn nhIN bxdI. adflq df ieh qrk iblkul aqy Auh afpxy pirvfr iÉlfÌ iksy BivKI
Jfq mfrIey ik dUjy mulkF ivc AudoN kI 2008 ivc drj kIqy DoÉfDVI, jfalsfËI bfry irport dfÉl kIqI. sfDfrn qy spÈt sI. ieh aslIaq koeI kfrvfeI df Brosf hfsl krn ivc sÌl
vfprdf hY, jdoN AuQoN dIaF srkfrF dy aqy iBRÈtfcfr dy kys dI ivjIlYNs vloN pRkfÈ isMG bfdl df muwK mMqrI vjoN vI sUbfeI srkfrI vkIl sB qoN vD rhy hn.

iksy vI mulk vfsI leI ieh scmuc kmI vwl ieÈfrf krdf hY. ienHF hflfq dy
KuÈI aqy qswlI vflI gwl huMdI hY ik mulk
dI afriQkqf ivc vfDy dI rÌqfr kfÌI
qyË hY. awj Bfrq dy kul GrylU Auqpfd
Bfrq dI ishq aqy afriQk rPqfr mwdynËr svfl ieh hY ik jy mfl bx
irhf qy ivk vI irhf hY qF iPr KrId kOx
irhf hY? jy mulk ivc grIbI ryKf qoN
(jI[zI[pI[) dI dr 7[1% hY aqy Bfrq iksy vI mulk ny tYks rfhIN jo muwK ishqmMd aqy pVHfeI-isKlfeIXfÌqf hwQF ivc dyx dI rvfieq ÈurU kIqI jo Qwly vfly lokF dI igxqI kr leIey qF
dunIaF dI CyvIN vwzI afriQkqf vjoN drj kMm krny huMdy hn, Auh hn buinafdI ÈKs vwD aqy vDIaf kMm kr skdf hY. amIrF leI qF TIk sI pr grIb, dUr- Auh vI isrÌ 27 kroV bx jFdI hY qy
hoieaf hY. ies pRfpqI ƒ ieh dws ky vI ZFcy dI AusfrI krnf ijvyN sVkF, ibjlI sfzy sfry Xojnf pRogrfmF ivc ieh dohy durfzy rihMdy lok, afidvfsI, dilq, JuwgI- grIbI ryKf qoN kuJ ku aMÈ Aupr vfly vI
AuBfiraf jf irhf hY ik asIN PrFs vrgy afid aqy nfl hI lokF dI ishq, iswiKaf pihlU hI hfÈIey ‘qy hn. jy asIN swqr JoNpVI vfly sgoN mfmUlI ijhIaF ishq koeI bhuqy sOKy nhIN huMdy. dUsry pfsy,
ivkisq mulk ƒ ipwCy Cwz idwqf hY; BfvyN qy surwiKaf vrgIaF shUlqF muhweIaf sflF df ivkfs jfx leIey, Kfs kr shUlqF qoN vI vFJy rih gey. ishq dy srkfr df dfavf hY ik jI[aYs[tI[ nfl
amrIkf, cIn, jpfn, ieM g lY N z aqy krvfAuxf. ieh Gwto Gwt iqMn aihm 1990 qoN bfad df (jdoN qoN AudfrIkrn mfmly ivc asIN 1991 qoN 2011 qk kfÌI vwD tYks iekwTf hoieaf hY. qyl, pYtrol,
smfijk ivkfs dy pihlU srkfr dIaF qy inwjIkrn dIaF nIqIaF afeIaF hn), kuJ hfisl kIqf dyK skdy hn aqy ieh Èrfb ny vI mulk dy KËfny Brn ivc mdd
zf[ iÈafm suMdr dIpqI muwK iËMmyvfrIaF vjoN vI igxy jFdy hn. qF lwgdf hY, ijvyN ishq ƒ srkfr ny qswlIbKÈ vI nËr afvygf, ijvyN bfl kIqI hY. iPr ieh pYsf lwg ikwQy irhf
mulk dy ivkfs dI sUcI ivc hr ipMz qwk afpxIaF iËMmyvfrIaF dI sUcI ivcoN bfhr mOq dr 81 qoN tuwt ky 47 ho geI, mfvF hY? ies vfDy dI Jlk ishq bjt ivc
jrmnI sfQoN ajy awgy hn. ibjlI qy hËfrF iklomItr sVkF df jfl, kwZ idwqf hovy. ieh aMdfËf ies qwQ qoN dI grB dOrfn mOq dr 600 qoN 200 qwk vfDy vwl ikAuN nhIN idsdI?
jdoN asIN jI[zI[pI[ dy aMkVy dyKdy Kfs kr Cy-awT mfrgI aYkspRYsvya dI lgfieaf jf skdf hY ik 1991 qoN hux af geI, Gwt Bfr vfly pMj sfl qoN Coty vfr vfr PrFs dI gwl krnI pY rhI
aqy ienHF df ivÈlyÈx krdy hF qF ies gwl bhuq Ëor Èor nfl AuBfrI aqy pRcfrI qwk srkfr ny ishq nIqI ivc vfady bwicaF dI dr 59[5 qoN 43 ho geI. ies hY pr qwQ hYrfn krn vfly hn: mnuwKI
df mqlb huMdf hY ik mulk aMdr sfmfn jFdI hY pr ieh gwl bhuq Gwt crcf df krn dy bfvjUd ies df ihwsf iek% dy dOrfn aOsqn pRqI ivakqI afmdn vI ivkfs sUck aMk qihq 188 mulkF ivc
bx irhf hY, ieh mflË qy ÈOipMg sYNtrF ivÈf bxdI hY ik ieh sVkF afKrkfr nyVy-qyVy hI rwiKaf hY. hux vI ieh 1[2% vDI pr afpxy mulk dIaF pRfpqIaF ƒ Bfrq dF QF 131vF hY aqy PrFs df 21vF.
ivc phuMc irhf hY aqy ivk vI irhf hY. iks ƒ Pfiedf phuMcf rhIaF hn. hY aqy vfadf hY ik 2025 qwk hOlI hOlI dyK ky Auh sbk nhIN imldf ik asIN mulk dI afriQkqf dI Jlk iewQy ikAuN
ies bx-ivk rhy mfl df Pfiedf do iDrF PlfeIEvr aqy pulF vflIaF sVkF ny qF 2[5% kr idaFgy. guaFZI mulk sRIlMkf ijs rÌqfr nfl awgy vD rhy hF, Auh nhIN idsdI? ibjlI, sVkF, rylF df ivkfs
ƒ qF XkInn huMdf hY. jo vwzf snaqkfr ipMzF dI dUrI sgoN hor vDf idwqI hY qy aqy bMglfdyÈ jo sfzy nfloN kfÌI ipwCy qy qswlIbKÈ hY jF hor vI qyË ho skdI sI. afid qF snaqkfrF dI loV huMdI hY. ivdyÈF
hY qy vyc irhf hY, cfhy Qok qy cfhy prcUn; ienHF ƒ ÈihrF nfloN qoV hI idwqf hY. grIb hn, ivc ieh 2 qoN 3% hY. jy sfƒ afpxI jI[zI[pI[ ‘qy mfx hY qoN pYsf lfAux dy cfhvfn pihlF iehI
dUsrf hY mulk ijs kol ies ivky hoey KYr! ienHF bfrIkIaF ivc nf jFidaF afriQkqf dI ijs rÌqfr ƒ mOjUdf qF ieQoN dI pRqI ivakqI KrId ÈkqI ivc kuJ dyKdy hn. ieMj ieh pwK aihm bx
mfl rfhIN tYks iekwTf huMdf hY. ieQy aihm muwdy, ishq bfry gwl krdy hF srkfr afpxI vwzI pRfpqI aqy mfx kih sfzf mulk 122vyN QF ‘qy hY. sfzy idhfVI jFdy hn. ishq qy iswiKaf lokF ƒ sUJvfn
snaqkfr afpxf mfl vyc ky afpxf jo sfzIaF sfrIaF ivcfr crcfvF, sMsd rhI hY, ies dI rÌqfr ivc qyËI Audfr ‘qy kMm krn vfly lokF dI mhIny dI qy qfkqvr bxfAuNdy hn. Auh isafxy huMdy
Gyrf vDfAuNdf hY; prcUn vflf mfl vyc dy aMdr qy bfhr, kfÌI hwd qk kyNdrI nIqIaF qihq 1991 qoN hI ÈurU ho geI aOsqn afmdn 3490 rupey hY jo pirvfr hn qy afpxy hwkF leI boldy vI hn qy
ky afpxI inwjI iËMdgI ivc suK-shUlqF muwdf nhIN bxdf. jdoN asIN buinafdI ZFcf sI. Audfr nIqIaF aqy injIkrn ny bhuqf dy pRqI jIa dI 23 rupey bxdI hY. mulk lVdy vI hn. ies leI ieh pihlU
KrIddf hY; qy jdoN mulk dy KËfny ivc Ausfrn dI gwl krdy hF qF ies dI AusfrI Pfiedf snaqI adfiraF ƒ idwqf qy jo dy ivkfs dy mwdynËr jy koeI qMg aqy srmfeydfrF dy iKlfÌ Bugqdf hY. iesy
pYsf iekwTf huMdf hY qF Auh mulk dy lokF ivc ‘mnuwKI srmfey’ df hI vwzf Xogdfn lfB afm lokF leI soicaf igaf sI jF pryÈfn krn vflf aMkVf hY qF Auh hY, leI Auh sdf iehI cfhuMdy hn ik lokF dI jo
dI iËMdgI ƒ ibhqr bxfAux dy mksd huMdf hY. Aus ƒ ivcfrn, ivAuNqx qoN lY ky Gwto Gwt igxfieaf igaf sI, Auh nhIN bwicaF dy kwd aqy Bfr ivc kmI vfilaF hflq hY, AuhI bxI rhy. ivkfs df ies
nfl smUihk kMm krdf hY. sIimMt bjrI dI Zoaf-ZuafeI qwk. koeI hoieaf. drasl asIN ishq ƒ vI pRfeIvyt dI afbfdI df 43% hoxf jo Kurfk dI qrHF df mfzl nf-brfbrI vDfAuNdf hY.
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (14)

afeIlYts ny pwty pMjfb dy pfVHy bfdlF dI mMnx vfly aPsrF


cMzIgVH: pMjfb dy pfiVHaF df kflj
dI pVHfeI qoN moh BMg hox lwgf hY. ies
hflq vI ies kdr pqlI ho cuwkI hY ik
cMzIgVH, luiDafxf, jlMDr, aMimRqsr,
jUn qoN 15 agsq qwk cwlygf, pr ies
vrH y dO r fn ieM j InIairM g kfljF dy
ƒ sKq sunhy f
vrHy bhuqy kfljF ‘c dfKilaF dI igxqI pitaflf afid muwK ÈihrF ƒ Cwz ky sUby dfKilaF df vI mMdf hfl hY. sUby dy 5 cMzIgVH: pMjfb ivc swqf qbdIlI hn ik ikAuN nf suKbIr bfdl qoN hI Pon
20 PIsdI qoN vI Gwt hY. kfljF dy stfP dy bfkI ÈihrF, ksibaF ivc KuwlHy kfljF srkfrI kfljF ivcoN iqMn kfljF aqy hor qoN svf sfl bfad vI kFgrsI nyqfvF dy krf dyeIey kMm qF ho jfvygf. swqfDfrI
ƒ dfKilaF vfsqy ipMzF-ÈihrF dIaF ‘c 10 PIsdI dfKly vI nhIN rih gey hn. nfmvr pRfeIvyt kfljF ivc kMipAUtr igly dUr nhIN hoey. ieh igly isvl qy pfrtI dy sUbf pRDfn dI ieh gwl suxidaF
glIaF ‘c cwkr mfrny pY rhy hn. ies awj-kwlH pMjfb dy hryk ividafrQI dI sfieMs aqy sbMiDq korsF qoN ielfvf puils pRÈfsn Auqy akflIaF Kfs kr hI mu w K mM q rI amirM d r isM G smy q
df muwK kfrn nOjvfnF ivc afeIlYts df soc ivdyÈI pVHfeI Auqy itkI hY, jo ivdyÈF mkYnIkl ieMjInIairMg kflj ‘c mihË bfdlF dy pRBfv sbMDI hn. muwK mMqrI sfiraF dy ichiraF df rMg bdl igaf.
viDaf ruJfn hY. ‘c jfx leI afeIlYts kyNdrF ‘c afpxI 25-30 PIsdI dfKly hoey sn, jdik kYptn amirMdr isMG dI
kfljF `c ijQy tFvF tFvF ielYktRIkl, ielYktRoinks, kYmIkl pRDfngI hyT hoeI mIitMg dOrfn
ividafrQI ids irhf hY, AuQy QF-QF KuwlHy ieMjInIairMg, ienPrmyÈn tYknflojI, ieh muwdf sUbf kFgrs dy pRDfn
afeIlYts sYNtr ividafrQIaF nfl Bry pRozkÈn ieMjInIairMg, ieMzstrIal sunIl kumfr jfKV ny cuwikaf.
pey hn. afeIlYts sYNtrF muqfbk hryk ieMjInIairMg, bfieE tYknflojI afid sUqrF df dwsxf hY ik muwK mMqrI
sfl afeIlYts krn vfly ividafrQIaF ‘c 10 PIsdI dfKly vI nhIN ho sky. aqy hornF Auc isvl qy puils
dI igxqI ‘c vfDf ho irhf hY qy ies sUby dy do srkfrI kfljF ivc aiDkfrIaF dI mOjUdgI ivc sRI
vfr ipCly sfry irkfrz tuwt cuwky hn. mlot ieMstIicAUt afP mYnyjmYNt aYNz jfKV ny izptI kimÈnrF aqy
lgBg 80% ividafrQI ijnHF ivc bhuqy ienPorsmYNt tYknflojI mlot aqy bfbf iËlHf puils muKIaF ƒ ikhf ik
bfrHvIN pfs hn, afeIlYts dI pVHfeI hIrf isMG BwTl kflj afP pRÈfsn Kfs kr puils aPsr
kr rhy hn. bI[ey[ Bfg pihly dy bhuqy iksmq aËmf rhy hn. sUby aMdr pMjfb ieMjInIairMg aYNz tYknflojI lihrfgfgf ajy vI akflI nyqfvF Kfs kr
kfljF ‘c 10 qoN lY ky 20 ividafrQIaF XUnIvristI cMzIgVH, gurU nfnk dyv dI hflq aijhI hY ik Aukq kfljF df bfdlF dy pRBfv aDIn kMm krdy hn. ieh muwdf sunIl jfKV smyq pMjfb
df dfKlf hI ho sikaf hY. nf-mfqr XUnIvristI sRI aMimRqsr, pMjfbI bUhf iksy vyly vI bMd ho skdf hY. ieQoN AunHF ieQoN qwk ikhf ik aPsrF ƒ dy mMqrIaF, ivDfiekF aqy kFgrsI nyqfvF
dfKilaF ƒ dyKidaF XUnIvristIaF ny XUnIvristI pitaflf aDIn lgBg 571 qwk ik lihrfgfgf srkfrI kflj dy ipCly ies gwl df aihsfs hoxf cfhIdf hY ik vwloN keI vfr cuwikaf jf igaf hY. ieQoN
dfKlf imqI ‘c vfDf kridaF 24 julfeI mfnqf pRfpq kflj aqy afeI[ky[ gujrfl sfl Krcy vI nhIN pUry ho sky sn, ijs swqf bdl cuwkI hY, ies leI nIly rMg df qwk ik mMqrI mMzl aqy kFgrs ivDfiek
qoN 31 julfeI kr idwqI hY, jdik ieh pMjfb tYknIkl XUnIvristI jlMDr, kfrn grFt lYx kflj clfAux vfsqy pRBfv nf mMinaf jfvy. kFgrs pRDfn ny dl dIaF mIitMgF dOrfn vI muwK mMqrI dI
dfKlf 9 julfeI ƒ ÈurU kr idwqf igaf mhfrfjf rxjIq isMG pMjfb tYknIkl pMjfb srkfr ƒ guhfr lgfAuxI peI sI. ikhf, asIN ieh vI nhIN kihMdy ik akflI mOjUdgI ivc ies muwdy Auqy keI vfrI
sI aqy 24 julfeI qoN bfad lyt PIs XUnIvristI biTMzf aDIn lgBg 170 ies dy nfl hI lwKF rupey Krc ky kIqI vrkrF jF nyqfvF dy kMm nhIN hoxy cfhIdy crcf ho cuwkI hY. sUqrF df ieh vI dwsxf
nfl dfKlf lYx dI iejfËq sI. ieMjInIairMg kfljF qoN ielfvf sUby aMdr ieMjInIairMg dI pVHfeI df muwl nf pYx pr kFgrs vrkrF ƒ awKoN proKy nhIN hY ik hfkm pfrtI dy nyqfvF vwloN ies
idnoN idn Gt rhI ividafrQIaF dI keI hor pRoPYÈnl XUnIvristIaF hn, krky ieMjInIar pRfeIvyt kMpnIaF ‘c kIqf jfxf cfhIdf. iek sInIar aiDkfrI muwdy ‘qy kFgrs pRDfn rfhul gFDI qwk
igxqI ƒ dyKidaF keI kfljF ny aihm ijnHF dy ies vfr nf-mfqr dfKly hox dI ingUxIaF qnKfhF Auqy kMm krn leI ny kFgrs pRDfn vwloN AuTfey muwdy dI puÈtI vI iÈkfieqF kIqIaF geIaF hn qy kuJ
kors vI bMd kr idwqy hn aqy keI aijhy siQqI bxI hoeI hY. mjbUr hn, ijnHF vwl dyK dUjy kridaF ikhf ik sRI jfKV ny jdoN ieh mhIny pihlF iek mIitMg dOrfn rfhul
kflj hn, ijnHF ny stfP dI vI ktOqI ieMjInIairMg kfljF df dfKlf ÈurU ividafrQIaF df ieMjInIairMg dI pVHfeI ikhf, lok sfzy kol afAuNdy hn qF AunHF gFDI ny ienHF iÈkfieqF sbMDI muwK mMqrI
kr idwqI hY. ieMjInIairMg kfljF dI hoey ƒ lgBg mhInf ho igaf hY, jo 25 pRqI ruJfn Gtx lwgf hY. dy kMm nhIN huMdy qy aKIr qfanf mfrdy ƒ jfxU vI krvfieaf sI. lok sBf dIaF
afm coxF kfrn kFgrsI vrkrF ivc pYdf

cMdn dy ruK
w F dI KyqI krygI pMjfbIaF ƒ mflomfl hoeI ieh Bfvnf gMBIr ruK aKiqafr
krdI jf rhI hY.

pitaflf: pMjfb df vfqfvrn aqy (afeI[zbilAU[aYs[tI[) ivc Auh tryinMg bxnI ÈurU ho jFdI hY. 12 qoN 15 sfl dy iksfn ny 10 lwK rupey nfl cMdn dI KyqI divMdr bMbIhf gYNg
imwtI cMdn dI KyqI leI anukUl hY aqy kr ky afieaf hY, ijs qihq Aus ny cMdn bUitaF ƒ kwt ky vyicaf jf skdf hY. ÈurU kIqI sI aqy 15 qoN 20 sflF ivc
ies dI gvfhI pMjfb ivc lfey gey tYst dI KyqI vwl ruK kIqf hY. sRI KurmI ny dwKx dIaF srkfrF iksfnF ƒ ieh Aus ny 15 kroV rupey dI kmfeI kIqI. dy 11 mYNbr igRPqfr
plFt Br rhy hn. jMglfq ivBfg vwloN dwisaf ik Aus ny nvMbr 2017 ivc jMgl lfAux leI sfrIaF shUlqF idMdIaF cMdn dI KyqI ivc inMbU, aFvlf, sMqry, cMzIgVH: pMjfb puils ny divMdr
GlOVI bIV ivc afpxI nrsrI kol lfey zykF, sbËIaF afid PslF bIjIaF jf bMbIhf gYNg dy 11 mYNbrF ƒ igRPqfr kr
gey cMdn dy krIb 70 bUty vwD Puwl rhy skdIaF hn. cMdn df iek pOdf 40-50 ky AunHF dy kbËy ‘coN 17 hiQafr brfmd
hn. BfvyN ik ienHF dI KuÈbU koeI bhuqI rupey ivc imldf hY aqy iek eykV ivc kIqy hn. AunHF ƒ sQfnk adflq ‘c pyÈ
spwÈt hoeI pr ienHF bUitaF dy vfDy ƒ 400 pOdy lgfey jf skdy hn. ies df krky Cy idnF dI pulIs ihrfsq ivc Byj
dyK ky pMjfb srkfr ny cfr hor tYWst bImf vI ho jFdf hY ikAuNik pOdy corI hox idwqf igaf hY.
plFt luiDafxf, ropV, huiÈafrpur aqy df zr rihMdf hY. ieh pqf lwgf hY ik igRPqfr kIqy gey gYNgstr hwiqaf,
biTMzf ivc lgf idwqy hn. ieQy GlOVI cMdn dy ruwK dI jVH ivcoN qyl inkldf hY, kql krn dI koiÈÈ, vfhn Kohx, nÈf
bIV ivc lfey gey cMdn dy ruwKF dI Aumr jo bhuq mihMgf huMdf hY. iek ruwK krIb qskrI, hiQafrF dy gYrkfƒnI sOidaF
krIb 20 sfl ho geI hY. 40 ikwlo lwkV dy idMdf hY aqy jVHF ivcoN aqy hiQafr luwtx qy corI dIaF vfrdfqF
jMglfq ivBfg ienHF ruwKF ƒ kwt ky inkldy qyl nfl iksfn inhfl ho jFdf ‘c Èfml sn. ienHF dI pCfx amn
vyc vI skdf hY pr aiDkfrIaF anusfr hY ikAuNik kOmFqrI mfrkIt ivc cMdn dy kumfr, XfdivMdr isMG, virMdrpfl isMG,
ieh bUty pRdrÈnI leI rwKy gey hn qF jo qyl dI bhuq mMg hY. cMdn df ruwK 5 qoN arÈdIp isMG, rjq kumfr, krn mMglf,
iksfn ieh ruwK dyK ky cMdn dI KyqI vwl 50 izgrI sYlsIas qwk qfpmfn vfly suwKf, plivMdr isMG, suimq bjfj, aflm
AuqÈfihq ho skx. pMjfb ivc smrflf nrsrI bxfAuxI ÈurU kIqI sI, ijs df hn aqy 12000 rupey ikwlo dy Bfa ielfikaF ivc lgfieaf jf skdf hY. BwTl aqy lKivMdr isMG vjoN hoeI hY.
kol afpxI cMdn dy ruwKF dI nrsrI lgf cMgf Auqpfdn hox dI sMBfvnf hY. AuNj qF ÉrIddIaF hn jdoNik kOmFqrI mfrkIt mfnsUn ivc ies df bhuq vfDf huMdf hY ienH F dy kbËy ‘co N 9 ipsqO l F, pM j
cuwky arux KurmI ny dwisaf ieMstIicAUt cMdn dI KyqI dI Aumr 25-30 sfl dI hY ivc cMdn dI kImq 35000 rupey ikwlo jdik grmIaF ivc ies ƒ isMjfeI dI irvflvr, iek rfeIPl aqy do bMdUkF
afP vuwz sfieMs aYNz tYknflojI krnftkf pr ies ivc cMdn dI lwkV 8 sflF ivc qwk vI puwjI hY. gujrfq dy BrUc dy iek loV huMdI hY. brfmd hoeIaF hn.

CyvNy pfqÈfh nfl sbMDq gurduafry aYs[vfeI[aYl[ bfry hirafxf ny PVHI srgrmI
nvIN idwlI: hirafxf srkfr ny sI. rwd kr idwqy sn. sfl 2002 ivc suprIm
dI QF ÈRm
o xI kmytI ƒ moVI pMjfb nfl cwldy aYs[vfeI[aYl[ (sqluj hirafxf ny nihr df inrmfx kr kort ny hirafxf dy dfavy ƒ svIkfr
Xmunf ilMk) nihr ivvfd dy CyqI inptfry ilaf hY pr pMjfb ivc nihr nhIN bx kridaF pMjfb ƒ smJOqy df siqkfr
aM i mR q sr: ÈR o m xI gu r du a frf afhlUvflIaf ny ikhf ik Auh gurduafry leI suprIm kort ivc phuMc kIqI hY. skI. sfl 2004 ivc pMjfb dI kFgrs krn leI ikhf sI. ies qoN bfad pMjfb
pRbMDk kmytI dy pRbMD hyTly CyvyN pfqÈfh dI ËmIn ‘qy kfbË hor lokF ƒ vI ËmIn adflq ny hirafxf srkfr ƒ ikhf hY
gu r U hirgo i bM d sfihb nfl sbM D q vfps gurduafrf sfihb ƒ dyx leI ik Auh mfmly ƒ suxvfeI leI ZukvyN bYNc
gurduafrf sfihb mMzI goibMdgVH dI jgHf pRyirq krngy. awgy Byjx leI suprIm kort rijstrI
iek ikrfeydfr vwloN 36 sfl bfad ÈRomxI kmytI dy muwK skwqr zf[ kol phuMc kry.
gurduafry ƒ vfps kr idwqI geI hY. rUp isMG ny dwisaf ik mMzI goibMdgVH ies qoN pihlF suprIm kort ny pMjfb
sRI jwsf isMG afhlUvflIaf mMzI ‘c ÈRomxI kmytI dy pRbMD hyT CyvyN aqy hirafxf ivc aYs[vfeI[aYl[ ivvfd
goibMdgVH ‘c gurduafry dI ies jgHf pfqÈfh dy gurduafry dI ËmIn plftF ƒ inptfAux leI kyNdr srkfr ƒ smF
(plft) Auqy ikrfeydfr sn aqy hux AunHF dy rUp ivc Èihr aMdr siQq hY. mMzI dy idwqf sI. igafrF julfeI ƒ suprIm
gurduafrf sfihb dI QF vfps kr idwqI. goibMdgVH lohy dy vpfr leI pRiswD hY kort ny hirafxf qy pMjfb ƒ ikhf sI ik
jwsf isMG dy ies PYsly qoN bfad ÈRomxI aqy gurduafry dI ËmIn ivc lokF ny Auh adflq dy hukmF df siqkfr krn.
kmytI dy muwK skwqr zf[ rUp isMG aqy godfm bxfey hoey hn. ÈRomxI kmytI do v F sU i baF ivc pfxI sbM D I ieh
ÈRomxI kmytI mYNbr krnYl isMG pMjolI ikrfeydfrF nfl nvyN isirAuN ikrfeynfmf ivvfdgRsq smJOqf 1981 ivc hoNd ivc
ny AunHF ƒ isropfAu dy ky snmfnq kIqf. ilKx leI iqafr hY pr kuJ lok jgHf afieaf sI. ies dy ipwCy qqkflI pRDfn srkfr ny 1981 dy smJOqy ƒ rwd krn ny PYsly ƒ cuxOqI idwqI sI ijs ƒ suprIm
AunHF ÈRomxI kmytI dy muwK skwqr ƒ hr qoN kbËf nhIN Cwz rhy qy ikrfeydfrF mMqrI ieMdrf gFDI dI srgrm BUimkf leI ‘pMjfb trmInyÈn afP aYgrImYNt kort ny sfl 2004 ivc rwd kr idwqf sI
qrHF df bkfieaf rfÈI dyx dI ilKqI vwloN lMmy smyN qoN ikrfieaf vI nhIN idwqf rhI sI. dovF rfjF ny ies dy qihq afpo aYkt` bxf idwqf sI. ies dy qihq rfvI aqy ikhf sI ik pMjfb afpxy ihwsy ivc
qO r Au q y sihmqI vI idw q I hY . sR I jf irhf. afpxy Kyqr ivc nihr df inrmfx krnf ibafs dy pfxI dI vMz sbMDI sfry smJOqy nihr dy aDUry inrmfx ƒ pUrf krvfey.
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (15)

aOrqF dI qskrI bfry idl hlUxn vfly aMkVy afey sfhmxy


qrn qfrn: grIb GrF dIaF AuQoN dy eyjMt iebrfhIm pflm XUsÌ nfl lVkIaF pihlF vI rih rhIaF sn. jd iek pMjfbI ivakqI imilaf, ijs ny suÈmf svrfj aqy muwK mMqrI kYptn
lVkIaF ƒ BivwK sMvfrn aqy hor lflc kMm krdI hY. ies eyjMt ny ies qoN pihlF Auh iebrfhIm dy dPqr phuMcI qF AuQy qrs Kf ky AunHF ƒ AuQoN dI iek isMm amirMdr isMG nfl sMprk krn qoN
dy ky Bfrq smyq vwK-vwK dyÈF bhuq sfrIaF lVkIaF mOjUd afpxy koloN lY ky idwqI ijs rfhIN bfad Auh ivdyÈ mMqrfly dy sihXog nfl
‘c mnuwKI qskrI df kfrobfr sn. Aus dPqr ‘c ÈyÉ Aus ny afpxI mF ƒ Pon kIqf ik vfps phuMcx ivc kfmXfb ho geI. ivdyÈ
bhuq vwzy pwDr Auqy cwl irhf afAuNdy aqy afpxI psMd ieQy sB TIk nhIN hY, ijs qoN bfad AunHF mMqrfly dy numfieMidaF ny ismrnjIq kOr
hY. ieQoN qwk ik ÈyÉF hvfly dIaF lVkIaF ƒ afpxy nfl ny AunHF dy jfxkfr vwloN kyNdrI mMqrI ƒ pirvfr qwk phuMcfieaf.
kIqIaF jFdIaF ienHF CotIaF- lY jFdy. vfps afeIaF
CotIaF lVkIaF ƒ iljfx vfly lVkIaF anusfr ies kMm
eyjMt ienHF dI koeI puwC pVqfl
vI nhIN krdy. ÈyÉ ienHF ƒ afpxI
psMd anusfr afpxy nfl iljf
leI eyjMt ƒ mOky Auqy hI
iek hËfr zflr imldy sn,
jdik lVkIaF dIaF
Jammu Chiropractic
ky ijQy bMdUaF vFg kMm qnKfhF ivcoN vI vwzf ihwsf
krvfAuNdy hn, AuQy AunHF df ieh eyjMt afpxy kol hI rwK kI quhfnUM lgfqfr kmr, grdn, goizaF,
srIrk ÈoÈx vI kIqf jFdf hY. lYNdy.
ieh Ku l fsf iËlH f qrn ismrnjIq kOr ny isr drd jF iksy vI iksm dy joVF dy drd
qfrn dI ipMz pMzorI golf dI dwisaf ik Aus dy pirvfrk jF pwiTaF dy drd ny sqfieaf hoieaf hY?
rihx vflI lVkI ismrnjIq mYNbrF ny eyjMt gurjIq kOr
kOr ny kIqf, jo ik kyNdrI ivdyÈI ƒ 25 hËfr rupey ngd idwqy
mMqrI suÈmf svrfj dy XqnF sn aqy bfkI pYsy Aus dI asIN quhfnUM ies drd qoN
sdkf dubeI dy eyjMtF dy cuMgl ivcoN inkl
ky afpxy pirvfr ‘c phuMcI.
ipMz pMzorI golf dI rihx vflI sMdIp
kOr puwqrI kuljIq isMG aqy rvnIq kOr
qnKfh ivcoN ktvfAuxy sn. jd Auh
dubeI phuMcI qF eyarport ‘qy AunHF ƒ
Cutkfrf idvf skdy hF.
ismrnjIq kOr ƒ AunHF dI ipMz dI puwqrI gwjx isMG vfsI syroN ƒ vI Byijaf We Accept Personal Injury (PI) Cases
rihx vflI eyjMt gurjIq kOr ny dubeI sI. ijnsI ÈoÈx: pop vwloN
ivc Gr ivc bwicaF dI dyKBfl krn df ismrnjIq kOr ny dwisaf ik jd
kMm df kih ky Byijaf sI. gurjIq kOr Auh dubeI phuMcI qF AuQy eyjMt iebrfhIm amrIkn kfrzInl df
dI lVkI vI XU[ey[eI[ ‘c hY, ijQy Auh Aus ƒ iek Gr ivc lY igaf, ijQy iqMn
asqIPf pRvfn
vYtIkn istI: pop PrFiss ny
trYvl eyjMtF iKlfP iÈkMjf kwsx ‘qy Ëor ijnsI Èo È x dy do È I Au G y amrIkI Contact:
nvIN idwlI: ivdyÈ mMqrI suÈmf svrfj ny ikhf ik ierfk ivc mfry gey
39 BfrqIaF leI iËMmyvfr trYvl eyjMt ajy vI dyÈ ivc afpxf kfrobfr clf rhy
kfrzInl df asqIPf pRvfn kr ilaf
hY. amrIkI kfrzInl ƒ pMj dhfky pihlF
Dr. Baljit Jammu
hn. AunHF ikhf ik rfjF dy mihlf kimÈnF ƒ ikhf hY ik aijhy gYrkfƒnI trYvl nfbflg df ijnsI ÈoÈx krn df doÈI Doctor of Chiropractic
Tihrfieaf igaf sI.
eyjMtF ivruwD kfrvfeI krn.
svrfj ny mfrc ivc sMsd ivc jfxkfrI idwqI sI ik Bfrq ivcoN ierfk gey vfiÈMgtn dy sfbkf afrc ibÈp Ph: 510-940-8236
39 BfrqIaF ƒ afeI[aYs[afeI[aYs[ ny agvf krn qoN bfad hwiqaf kr idwqI QIEzor mYkikRk ƒ rIivAU borz ny pfdrI 40000 Fremont Blvd., Suite H
sI. ivdyÈ mMqrI ny lokF ƒ vI slfh idwqI ik Auh kfƒnI pRikiraf pUrI kr ky hI rihMidaF 1970 ivc iek nfbflg Auqy
hmlf krn dy pwky sbUq imlx `qy jUn Fremont, CA 94538
ivdyÈ jfx aqy ies leI srkfrI mfnqf pRfpq eyjMtF dI hI mdd leI jfvy.
mhIny ivc mMqrfly ivcoN htf idwqf sI.

LX Group LLC

Drivers
Wanted
We are looking for professional CDL Drivers
Indiana to Texas Runs
Dedicated Routes
New Well Maintained Trucks & Trailers
Home Time Every Weekend
Opportunity to make up to $1800 Per Week

Contact: Raj
Cell: 317-374-0386
Requirements: At least 1 year of experience required
and good at following instruction.
29-32
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (16)

kbwzI df bfbf bohV-ajIq isMG siTaflf


sMn ‘47 dI vMz qoN bfad pfiksqfnI mfmy ny srpMc nfl gwl kIqI. ajIq KFdf. trwk clfAuNdf sI. grFAUNz ivc aYsosIeyÈn dy sYktrI aYc[ aYs[ Buwlr
Kyz qy iKzfrI
jbrdsq tIm bxI. siTafly cYNpIaniÈp
kbwzI tIm 1955 ‘c pihlI vfr Bfrq isMG ny kbwzI Kyzx leI BlvfnI PyrI imhnq krdf iksy bhuq Gwt vyiKaf. Aus sn. ajIq isMG mflVI qy pMjfb ibjlI ivc iek vfr pitaflf, jlM D r qy
mYc Kyzx afeI ijs ivc isry dy iKzfrI idwqI. dUjy pfsy jMizaflf-smrfvF df ‘qy kudrq bVI imhrbfn sI. rmIdI df borz dy ieMcfrj jgqfr isMG biTMzf vI aMbflf-iqMn izvIËnF sn. pihlF izvIËnF
ilaFdy gey. BfrqI pMjfb dy iKzfrI vI kihMdf khfAuNdf iDafnf Kyzx leI iqafr inrBY isMG, suwcf isMG kuwdovfl qy bfbU nfl sn. siTaflf qy mflVI-dovF kol dy mYc huMdy sn, iPr stytF dy.
koeI Gwt nhIN sn-ajIq isMG (siTaflf) ho igaf. ajIq ny iqMn ku iKzfrI hor lfl vDIaf iKzfrI sn. KYry dony qy rmIdI pMjfb kbwzI aYsosIeyÈn dy sih skwqr 1970 qoN 1992 qwk 22 sfl koicMg
bwl, mihMdr svfËpur, ikRpfl sfD, qfrf iqafr kr ley. iDafny ny vI iKzfrI lY ‘c Auh sMn 1955-56 ‘c mYc Kyizaf. df ahudf sI. dI syvf inBfeI. pihlF positMg aMimRqsr
isMG mUsf, sUbf Kfrf, hrnfm isMG, ley. ajIq ny dovyN kMm kIqy-ryzF qy jwPy. 1960 dI jlMDr-kpUrQlf ajIq isMG anusfr mflVI qkVf hoeI, iPr kpUrQlf qy afKr ivc bygovfl.
krqfr isMG pMnMU, subyg isMG (kbwzI qy kbwzIaF pYdIaF rhIaF qy lokIN anMd cYpINaniÈp df PfeInl mukfblf bVf iKzfrI sI. 1950-51 ivc mflVI blivMdr iPwzU, iÈvdyv, mihMdr mohx qy
hfkI iKzfrI), krnYl isMG biTMzf qy keI mfxdy rhy. ajIq ny iqMn vfr iDafnf PsvF sI. jlMDr vloN dyv awtf, lfielpur Kflsf kflj, jlMDr df nfmI amrjIq Auhdy Èfigrd hn. AuhnMU mfx
hor. 14 ku iKzfrI sn. bVI sKq twkr roikaf. qIjI vfr roky jfx ipCoN iDafnf guridafl, jskrn ruVkf qy gurmyl ijhy iKzfrI sI qy ajIq isMG 1952 ‘c Kflsf hY afpxy ÈfigrdF ‘qy, ijnHF mF Kyz kbwzI
sI. QoVy ijhy aMkF nMU bulMdIaF ‘qy phuMcfieaf.
nfl pfiksqfnI 1988 qo N 1992 qw k ijlH f Ky z
tIm ijwqI. aPsr dy ahudy ‘qy ibrfjmfn hox krky
12 agsq luiDafxy irhfieÈ rwKI. Kud qkVf iKzfrI
1934 nMU siTafly hox qy Kyz aPsr hox dy nfqy pMjfb dy
(nËdIk ibafs), jvfnF nMU niÈaF qoN bcfAux leI KyzF leI
ijlH f aM i mR q sr hwlf-ÈyrI idwqI. 1989 ‘c pMjfb dy 12
ijilHaF dI mjITy cYNpIaniÈp krfeI.
iekbfl isMG jwbovflIaf 5 dsMbr 1955 nMU ajIq isMG
Pon: 917-375-6395 (bwl) siTaflf pRqfp isMG kYroN dy ipMz
hrjIq kOr nfl ivafihaf igaf. iqMn
jnmy ajIq isMG ny muZlI pVHfeI ipMzoN bytIaF-plivMdr kOr, blijMdr kOr qy
qy aglI pVHfeI leI gurU qyg bhfdur rfjivMdr kOr aqy iek byty tonI isMG ny
Kflsf skUl, bfbf bkflf jf dfKlf jnm ilaf. ajIq isMG horIN pMj Brf
ilaf. hYzmfstr s[ bcn isMG ny bVf hn-mohx isMG, sMqoK isMG, ipafrf isMG
hOslf idwqf. pihlF Auh Puwtbfl Kyzdf (hfkI iKzfrI qy nYÈnl stfeIl kbwzI
sI. KuwlHI Kurfk qy qfkq krky Auh df rYPrI) aqy sqnfm isMG, jo ies vkq
bflIvfl, hfkI qy kbwzI ivc vI jf vVHdf. pMjfb iksfn XUnIan df lIzr hY.
iek vfr aMimRqsr qy gurdfspur skUlF 1992 ‘c ajIq isMG siTaflf
df kbwzI mYc hoieaf. ienHF dy pfisEN iek kYlIPornIaf af phuMcf. ieQy byty kol
iKzfrI Gwtdf hox kfrn ajIq siTaflf jvfnI vyly dI iek qsvIr qy hux ajIq isMG siTaflf rihMdf hY. pihlF qF svyry Èfm sYr kr
nMU ivc pf ilaf. gurdfspur pfisEN qkVf puwCx lwgf, “Xfr qyry kol kI jfdU aY, iKzfrI Kyzy. jdik kpUrQlf ivc srvx kflj, aMimRqsr df Ëorfvr iKzfrI lYNdf sI, pr hux Aumr vDx krky ingHf
iKzfrI krqfr isMG aflInMgl sfh mYnMU ihlx nI idMdf.” Auh mYc ajIq huxIN bwl, ajIq bwl siTaflf, Bjn sMGf, bixaf. Bjn sMGf qy Auh 4 sfl ‘kwTy vI GtdI jf rhI hY. iek vfr vIlH-cyar
pfAux afieaf qF siTaflf ny PurqI nfl ijwq gey. mYc muwkx `qy drÈkF ny QfpVy rwqU itwbf, gurmyl, krmf, Bjn moTFvflI, Kyzy. sMGf nYÈnl stfeIl df iKzfrI sI. ‘qy bYTy dy swt lwg geI sI. hux bhuqf
bfhF Jtk ky klfvf Br ky suwt ilaf. idwqy. ÈMkr suMh dy Bfxjy Bjn ny sfry amrjIq rmIdI qy suirMdr sn. kbwzI nMU mfx bKÈx vfly ajIq Gr hI rihMdf hY. aKbfrF pVH ky smF
sfry hYrfn, ieh ikvyN ho igaf! hOsly vwD pfsy bwl bwly krf `qI. huiÈafrpur nfl dUjf mYc vI ijwqy. isMG dy ipMz siTafly df kbwzI qoN ielfvf lMGf lYNdf hY. 82 sflF df hox krky blwz
gey. iPr Auh sfh pfAux afieaf, iPr 1955-56 ivc pYpsU tIm pitafly huiÈafrpur ivc dovyN qoKI (tfeIgr qy pihlvfnI ivc vI ivlwKx ieiqhfs hY. pRYÈr vwDx lwg ipaf hY.
suwt ilaf. ieh gwl sMn 1951 dI hY. vloN Kyizaf qy sMgrUr nMU ijwqy. vDIaf aYtm-bMb), mihMdr bolf, amrIk qy rusqmy-ihMd pihlvfn krm isMG aqy Auh pMjfb bfry bVf iPkrmMd hY.
AudoN duwD, iGE bVf ssqf huMdf sI. gym vyK ky Aus vyly dy zI[ sI[ ny imlx kyhr sn. 1966 ‘c sports kflj, irafsq bVOdf df irafsqI pihlvfn lfB pw g F df alo p ho x f, isw K I df Gfx,
kfly sMGy hr sfl BfrI iCMJ pYNdI leI sunyhf Byijaf. sucyq isMG aOjlf jlMDr mYc Kyizaf. isMG vI iesy ipMz dy hn. kihMdy ny, nOjvfnF df niÈaF vwl vDxf, votF leI
hY. afpxy smyN dy qkVy kbwzI iKzfrI Bjn aYm[ pI[ vI nfl sI. sMn 1957 ivc 1950 qoN 1967 qwk solF sfl kbwzI pihlvfn lfB isMG bhuq Bfrf sI. Auhdf hr ZMg vriqaf jfxf, Aus nUM mfnisk
isMG sMGf dy ipMz ajIq isMG siTaflf pYpsU tuwt geI qy sfrf pMjfb ‘kwTf ho KyzI qy afKrI mYc styt pMcfieq Bfr do mx kwcf sI Xfin do kuieMtl dy qOr ‘qy sqfAuNdy hn. Auh kihMdf hY,
dy nfnky sn. ajIq isMG dy nfnikaF igaf. pihlI cYpINaniÈp siTafly hoeI. tU r nfmY N t bO d lI (nËdIk smrflf) krIb. iqMn mIl qoN vwD GoVI hONkx lwg prmfqmf kdy mfP nhIN krygf. nOkrIaF
aqy Bjn isMG huxF dy Gr dIaF kMDF ajIq isMG kpUrQly vloN tIm lY ky luiDafxy kflj Kyizaf. PsvyN mYc ivc pYNdI sI, Auhdf Bfr nhIN sI cwuk huMdf. lYx leI hux pYsy dyxy pYNdy hn.
sfJIaF sn. dohF ivc brfbr dy iKzfrI igaf. suwcf dlyr qy krmf nfmvr nfl iek nMbr ‘qy gurdfspur nMU hfry. joigMdr 1952 ‘c nYÈnl skUl siTaflf pYsf[[[pYsf, hr pfsy[[[pYsf! AunHF vyly
hox krky bVf ipafr sI, qy awj vI hY. iKzfrI. pihlf mYc huiÈafrpur nfl iBwzy ny jwPy lfey. nYÈnl stfeIl qy qoN mYitRk krn vfly ajIq siTaflf ny qF isrP Xogqf vyKI jFdI sI, Xogqf dy
ajIq siTaflf awj kwlH kYlIPornIaf hoieaf. huiÈafrpur dI tIm df qkVf ryzr srkl stfeIl AuQoN dovyN cYpINaniÈpF ijlHy dy sfry mYc Kyzy qy ijwqy. qkVI gym afDfr ‘qy hws ky nOkrI imldI sI. hux
rihMdf hY qy Bjn isMG kYnyzf. sMqoK (qoKI) tfeIgr sI. rwqU itwby ny do ijwqIaF. ajIq siTaflf dy nfl rwqU itwbf, krky Kflsf kflj df zI[ pI[ eI[ ajYb qF srkfrF, mMqrI lflcI ho gey ny, cMgy-
kfly sMGy iCMJ ivc isrP kuÈqIaF vfr qy ajIq siTafly ny iek vfr bVI Bjn sMGf, hrmyl qy ijMdr gurdfspur isMG lY igaf. Aus vyly dy muwK mMqrI s[ cMgy iKzfrI ruldy iPrdy ny.
hI huMdIaF sn. ajIq isMG ny jf ky mfmy muÈikl nfl AuhnMU roikaf. sfQI iKzfrI sn. pRqfp isMG kYroN qy pMjfb dy jnrl skwqr ajIq isMG siTaflf nfl sMprk
nMU kbwzI Kyzx dI KfihÈ dwsI. mihMdr ikRpfl sfD qkVf jfPI, hwQF dI 1968 ‘c koc bx ky Auh tIm lY s[ muKiqafr isMG jgqpur AuhdI Kyz Pon: 510-709-7982 rfhIN kIqf jf
mOV df vwzf BfeI cyqn isMG srpMc sI. pkV df bVf mfhr sI. duwD iGE dwb ky ky ieMglYNz igaf. pMjfb kbwzI qoN kfPI pRBfvq sn. Kflsf kflj dI skdf hY.

nOjvfnF ƒ KyzF vwl lfAux ‘c qfiekvFzo ‘c nfmxf Kwtx vfly


pCiVaf pMjfb guriswK iKzfrI df snmfn
iProËpur: nOjvfnF ƒ KyzF vwl lfAux ivc byÈwk nOjvfnF aMdr lukI Kyz pRiqBf ƒ pCfx
pMjfb kfPI pwCV igaf hY. jd ik ies ivcoN ky Aus dI Kyz ‘c inKfr ilafAux aqy srIrk aMimRqsr: swqvIN ivc pVHidaF krMt lwgx cM n dIp isM G ny dw i saf ik ny p fl ivc
inkilaf hirafxf ies pwKoN kfPI awgy inkl igaf qMdrusqI leI Xog agvfeI krn vfsqy pMjfb aMdr kfrn afpxIaF bFhF guaf cuwikaf jMmU kÈmIr df qfiekvFzo cYNpIaniÈp ivc Aus ny son qgmf
1975 ‘c Kyz ivBfg dI sQfpnf kIqI geI, pr 19 sflf guriswK nOjvfn cMndIp isMG qfiekvFzo ijwiqaf sI, jdoNik vIaqnfm ivc hoeI cYNpIaniÈp
smy N - smy N dIaF srkfrF dIaF glq nIqIaF, aqy skyitMg ivc
axdyKIaF aqy lfprvfhIaF sdkf kroVF arbF rupey iqMn son qgmy
Krc ky vI pMjfb aMdr Kyz siBafcfr pYdf nhIN ijwqx mgroN 10
kIqf jf sikaf. agsq ƒ dwKxI
pMcfieq ivBfg vwloN vI QoVHy bhuqy ipMzF ‘c bxfey korIaf ivc ho
gey Kyz styzIam pRbMDF aqy shUlqF pwKoN jvF hI rhI qfiekvFzo
swKxy hn. pMjfb dy 22 iËilHaF ivcoN isrP 9 iËilHaF ikm XMg kwp
aMdr hI iËlHf sports aPsr hn, bfkI iËilHaF cYNpIaniÈp ivc
aMdr sInIar kocF jF dUjy iËilHaF dy iËlHf Kyz ihwsf lvygf.
aPsr ƒ cfrj dy ky buwqf sfiraf jf irhf hY. Kyz ÈRomxI
ivBfg aMdr JfqI mfrIey qF kdy zvIËnl pwDr ‘qy gurduafrf
izptI zfierYktr dI afsfmI huMdI sI, jo Kqm kr pRbMDk kmytI
hY. Kylo ieMzIaf kOmI skUl KyzF ‘c hirafxf pihly idwqIaF geIaF, hux hYWz kuafrtr ‘qy isrP izptI vwloN cMndIp ƒ isropfAu qy hirmMdr sfihb dy mfzl ivc Aus ny iek son qy kFsy df qgmf ijwiqaf.
aqy pMjfb 7vyN sQfn Auqy afieaf. hor qF hor zfierYktr aqy juafieMt zfierYktr dIaF postF nfl snmfinq kIqf igaf. ies dOrfn dwKxI korIaf Aus ny dwisaf ik Auh jMmU kÈmIr df ieko-iek
rfÈtr mMzl KyzF afid kOmFqrI pwDr dy mukfbilaF hn, Auh vI KflI peIaF hn, ijnHF Auqy kfrjkfrI jfx leI mdd vjoN iek lwK 50 hËfr rupey dI rfÈI iKzfrI hY, ijs ƒ kOmFqrI pwDr Auqy mYzl hfsl
‘c vI pMjfb kfPI ipwCy irhf hY. aPsr lgfieaf igaf hY. df cYWk vI idwqf igaf hY. hoieaf hY.
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (17)

asIN sfry kYlIPornIaf ivc


lon df kMm krdy hF
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (18)

iÈv dI lUxf klf


pirkrmf
afK qsvIrF boldIaF
kflm ‘afK qsvIrF boldIaF’ ny pfTkF dy idlF
aMdr bYTy Èfier nMU KUb hlUixaf hY. qsvIr dyK ky
quhfzy mn ivc jo vlvly AuTdy hn, Auh kivqf dIaF
do qoN cfr sqrF `c sfnUM qsvIr dy isrlyK dy qOr `qy
drdmMdI dI nfrIvfdI kivqf Byjo. pfTkF dI shUlq leI, imsfl vjoN Poto nfl kfiv
totf vI idwqf igaf hY. ies vfr kYpsLn Byjx leI
‘lUxf’ kfiv-nft pMjfbI kivqf dy aqy pRisDI ƒ dfa Auqy lgf ky nvIaF rfjfÈfhI hI nhIN hr vrg ivc aOrq afKrI qfrIK 11 agsq 2018 hY. -sMpfdk
nfl pMjfbI smfj-siBafcfr df vI lIhF df sÌIr bxnf hr iksy dy ihwsy dI ies iewCf df dmn kIqf igaf hY.
hfisl hY. iÈv kumfr btflvI hoxf ibrhoN nhIN afAuNdf: ies dy Ault awlVHF aqy mfsUmF df hr kYpsLn mukfblf-337
dI hUk ivcoN nfrIvfdI sur df AudY hoxf jy lUxf/ÈUdr dI DI hY Aumr aqy vrg dy mrdF vwloN ijsmfnI
hY. prMprf-pUj, ipqr-swqfDfrI inrdoÈI df doÈ vI kIh hY? aqy jËbfqI ÈoÈx kIqf igaf hY. ies
mfniskqf aqy rUVHIvfdI rvfieqF iÉlfÌ —- dy iÉlfÌ iÈv ieMj pYNqVf mwldf hY:
bÊfvq df aYlfnnfmf hY. nfbrI dI ieh nhIN nhIN/kuJ doÈ nf Aus df[[[ DrmI bfbl pfp kmfieaf
doÈ qF sfzy DrmF df hY lV lfieaf myry Puwl
zf[ jiqMdr kOr Drm jo sfƒ ieh kihMdy ny kumlfieaf[[[
mMidrF dy ivc sMK vjfvo mYN pUrn dI mF
sur kdy gIq, kdy ÊËl aqy kdy nËm vwitaF dy ivc ÈrDf rwKo pUrn dy hfx dI![[[
bx ky AuBrI. pIVF df prfgf (1960), pwQrF awgy DUÌ DuKfvo seIE nI, mYN DI vrgI slvfn
lfjvMqI (1961), afty dIaF icVIaF pr jy mfnv mrdf hovy dI[[[
(1962), mYƒ ivdf kro (1963), ibrhf mrdy mUMh ivc bUMd nf pfvo[[[ ipqf jy DI df rUp hMZfvy
qUM sulqfn (1964) kiv sMgRih Cp jfx qvfrIÉ dI CfqI Auqy qF lokF ƒ lfj nf afvy
qwk iÈv dI mkbUlIaq aqy hunr jg rMgF vfly nfg lVfvo (slvfn, lUxf) jy lUxf pUrn ƒ cfhvy
Ëfihr ho gey sn. lUxf dI afvfË drasl hr mËlUm icRqrhIx khy ikAuN jIB jhfn
lUxf (1965) pMjfbI kivqf aqy aOrq dI afvfË hY jo mrdfvyN jbr aqy dI?[[[ (lUxf)
iÈv df afpxI pihlF kIqI jf cuwkI rcnf aOrq dI hoNd dy ieh icrkflI
qoN agFh lMG jfx df pYNzf hY. iÈv ny suafl awj vI brkrfr hn. Aus dI
prMprf ivc pRcilq kQf ƒ nfrIvfdI hoNd df ieh mslf iswDf-iswDf afriQk
pYNqVy qoN nivafieaf. mwDkflI pMjfbI nfbrfbrI nfl juiVaf hY. jfiedfd aqy
ikwsf kfiv ivc pUrn Bgq dy hvfly hor ruËgfr dy sfDnF qwk Aus dI nF-
nfl pyÈ ieh kQf iÈv dy nËrIey awgy mfqr rsfeI aqy Dn dI nfbrfbr vMz
vwKrI iksm dI vMgfr pyÈ krdI hY. ny Aus dI hoxI ƒ hr vfr hI hornF dI
iÈv ny lUxf dy muwZ ivc ‘myry pfqr myrI muQfj krI rwiKaf:
kQf’ nfm dy isrlyK hyT afp iliKaf, ieh DrqI, iek ngn npuMsk
“rfijaF dy tukiVaF ‘qy plx vfly kvI bsqI hY cOk ‘c Kloqy hoey df dyK ky ieÈfrf myrf,
jdoN khfxIaF ilKx bYTdy sn, qF Auh eyQy rotI mihMgI, nfrI ssqI hY[[[ qurdy jF ruk jFdy sfry ‘afm Kfs’ jI.
swc ƒ iqafg ky rfijaF ƒ nyh-klMk eyQy ipafr, muhwbq rotI df hI nF swjy-Kwby nhINEN sgoN Qwly vwl hwQ kr,
iswD krdy sn. AunHF dIaF rfxIaF jF hY
aOlfd ƒ mYilaF kih ky afpxy Drm aqy ieÉlfk vI,
awj mYN idKf irhf hF ‘Èihr df ivkfs’ jI!
sRprsqF dI hAumY ƒ iqRpq krdy sn. rotI df hI nF hY
zfh pwt df myË bxfieaf.
pRcilq sdfcfrk inXmF dI AulMGxf akl, ielm qy hunr vI, kYpsLn mukfblf-335 -syvf isMG nUrpurI
krn dI dlyrI AunHF ivc AuWkf nhIN sI rotI df hI nF hY (eIrf, lUxf)
huMdI.” bdldy vkq nfl ieh suafl hor Pon: 408-912-3438
pMj dhfky pihlF ilKI ies kivqf vI sMjIdf hoey hn. iÈv dy ihwsy aOrq ---
dI pRsMigkqf awj vI brkrfr hY. iÈv mn dI qVP ƒ smJxf aqy Aus dI kwkr, huMms, mINh qy DuwpF
ny ies vMgfr ƒ kbUilaf, inBfieaf ÉfmoÈI ƒ Ëbfn dyxf vI afieaf hY. kfiv nMgy isr ikrsfx hMZfvy.
aqy ‘myry pfqr myrI kQf’ ivc awgy nftk ‘lUxf’ Aus ny ieMdrf gFDI ƒ krijaF, KricaF ny mwq mfrI
iliKaf, “pUrn dy ikwsy ƒ lUxf df ikwsf smripq kIqf hY aqy hr aMk agFh srkfr, afVHqI koeI hwQ nf PVHfvy.
kihx ivc vI nvyN arQ sQfipq ho jFdy hor AuGIaF bIbIaF ƒ. duwD dIaF ndIaF, aMn BMzfr
hn. kihMdy ny pUrn XogI sI qy Auh vI aO r qF by È k Au s dIaF vDy r y aMn dfqf bx Brdf jfvy.
pUrnqf ƒ pRfpq XogI.[[[ BfvyN Auh rfm pRÈMsk rhIaF hn. ies df sbwb kuJ roh, guwsy ivc Biraf socy
hovy jF buwD, crpt hovy jF pUrn, qy hor nf ho ky Aus df aOrqF leI inrCl jIvy jF iPr mr hI jfvy.
AunHF ƒ hor mhfn drsfAux leI lUxf moh aqy aOrq pwKI nËrIaf hY. ies qoN sokf lwigaf Psl dy qfeIN -divMdr kOr
ijhIaF kuVIaF ƒ kfm dIaF puqlIaF, vI vDIk Aus df aOrq mn dIaF prqF lMgy zMg hI ibjlI afvy. ---
mfieaf df rUp aqy ÈYqfn dIaF dfsIaF hyT dbIaF Aus dI dyh dIaF kfmnfvF dfqf aMn df socIN zuwibaf sFJIvflqf df Xug muwikaf
iswD kIqf jFdf sI. ieh kuVIaF bhuqI aqy iewCfvF dy sMsfr vwl drdmMdI vflf qoVI nf hux burkI jfvy. hrI kRFqI ipCoN hoey ‘kwly ‘kwly.
vfr nIvIaF ÈRyxIaF dIaF jMm pl huMdIaF rvweIaf hY. mihlIN bYTy gwpIaF qfeIN ivhlV puwq hoey nsLyVI
sn qy AucI kul dy Aucy afcrx vfilaF aOrq dI pIV ƒ Aus ny Dur aMdr Gyrn dI qrkIb bxfvy. jF iPr ho gey krijaF Qwly.
ƒ mukqI dy rfh qoN zulfAux, BtkfAux dIaF gihrfeIaF qoN icqiraf hY. iÈv -jgmIq isMG pMDyr jwt qy kfmy dI jUn sdf qoN aOKI
dy icMnH vjoN pyÈ kIqIaF jFdIaF sn.” ny afpxy lyK ‘myry inMdk’ ivc iliKaf Pon: 91-98783-37222 nf koeI bFh PVHy, nf kuJ pwly.
drasl iÈv df kfiv jgq hY: “hr iek ƒ afpxf lhU aqy drd --- -amrjIq isMG qUr
duinafvI aslIaq nfl juiVaf aqy ipafrf hu M d f hY . my r I afvfË ivc vwt ‘qy bYTf jwt kry ivcfr Pon: 91-98784-69639
iBwijaf hY. kvI dI smfijk iËMmyvfrI iesqrI vydnf hY, eys leI hr iesqrI PokI jwt dI bwly bwly. ---
Aus dI ÈÉsIaq aqy vjUd df bfhrmuKI dfby dI iÈkfr hY. ieh cuwp ivcoN AuBrI ƒ ieh afvfË Aus dI afpxI afvfË DrqI bMjr, pfxI zUMGy nfm jpo, ikrq kro, vMz Cko
pRgtfvf hY. kMn pfVvIN cIk hY: anuBv hoxI bVI suBfivk hY, ikAuN jo cwpf cwpf krjy Qwly. bfby nfnk rfh idKfieaf.
jfq aqy jmfq ivc vMzy smfj dI seIE nI, awg ikAuN nf boly? ibrhf dI ies ax-muwk pIV ivc iksy votF vyly lflc kr‘gy qrwkI dy nF ‘qy sfmrfj BfrU
drjfbMdI ivc aOrq df sQfn inmfxf jIB df jMdrf ikAuN nf Kohly? qrHF df mulMmf nhIN.” iÈv leI aOrq muPq ibjlI ny buwDU bxfieaf. vwzI mwCI ny CotI nUM Kfieaf.
aqy dilq jF nIvIN jfq kfrn hor vI sfxy jIB lvf hr agnI isrjxf ÈkqI hY aqy DrqI dI ÉUbsUrqI idn rfq df tfeIm nhIN koeI nvIN pIVHI ikrq Buwl geI
inqfxf huMdf hY. iÈv ny pMjfbI smfj dI mYN cfhuMdI hF AucI boly[[[ dI buinafd vI: jwt AuzIky BuwKf iqhfieaf. jwt krijaF ny rulfieaf.
iesy drjfbMdI ƒ pyÈ kIqf hY. aOrq —- DrqI ‘qy, jo kuJ suhxf hY -gurdyv isMG ZpflI, biTMzf -jgjIq kOr qUr, cMzIgVH
mn dI vydnf, aQfh pIVf aqy rudn ƒ ieh myrf, ivÈvfs hy eIry Aus dy ipwCy nfr avwÈ hY Pon: 91-94176-49275 ---
pyÈkfrI dI jugq bxf ky iÈv ny pRcilq iek idn awg avwÈ kUvygI jo kuJ iksy, mhfn hY ricaf --- cMgf Blf KusLfhl sI iksfn
kQf ƒ nvF moV idwqf. lok mnF aMdr hr awg dI awK, Aus ivc nfrI df hI hwQ hY mUMh hnyry GroN cwilaf cMdry kfrporyt jgq ny
vsdI khfxI ƒ lok muhfvry ivc pyÈ hMJU dI QF nfrI afpy nfrfiex hY[[[ afx mwkI nUM pMp clfieaf. hrI kRFqI dy nF Qwly sbjLbfg idKf
krky Aus ny lok mfniskqf ƒ vI bdlx bldI bfÊI rwq sUvygI[[[ (lUxf) hr mwQy dI qIjI awK hY ‘kwlf kihrf kry KyqI Cotf iksfn Kqm kr idwqf
df Audm kIqf. ieMj Éqrf shyVn df aOrq dI vr dI afËfdfnf cox df nfrI DrqI dI kivqf hY[[[ (lUxf) Cfh-bylf nfl ilafieaf. jo vyc vwt ijxs
hIaf ivrlf kvI hI krdf hY. Auh vI mslf Aus dI hoNd df mslf hY. iÈv ny iÈv kumfr btflvI aOrq dy duKFq dfl, acfr, rotI qy gMZf luwzIaF pfAuNdf sI myly ‘c
AudoN jdoN Auh lokF aMdr Éfs iksm dI lUxf dy ËrIey aOrq dI ies ÉfihÈ df ƒ smJ/mihsUs ky hI lUxf dI pIV dI lwsI df zolU iQafieaf. khfAuNdf sI aMn dfqf.
kivqf kfrn mkbUl hovy. afpxI Èohrq pRgtfvf bfÉUbI kIqf hY. jfgIrdfrI aqy pyÈkfrI sihj Bfa nfl kr sikaf hY. bYT vwt ‘qy Kfvx lwgf -drsLnpfl dosFJ
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (19)

pMjfb dy ipMzF leI mfzl-ipMz ckr


‘ckr ieMzIaf’ vYbsfeIt `qy peI ijAuNdI jfgdI imsfl hY. AuhdI sLlfGf qy myrI Aumr dy nyV phuMcy sfQIaF df pRoPYsLnl muwkybfjLI kr irhY. ckr dIaF
myrf ipMz
BuwKIaF srkfrF vwl hI nf JfkI jfx.
iewk vIzIE df nF hY, ‘ckr iewk icrfg.’ hI nhIN, rIs vI krnI bxdI hY.” grmjosLI nfl imlxf-myry jIvn dIaF kuVIaF kOmI pwDr ‘qy jyqU rhIaF aqy rYlIaF dy AujfVy qoN bcx. tYksF nfl
sMq blbIr isMG sIcyvfl kihMdy hn, sMgrUr dy izptI kimsLnr arsLdIp aBuwl XfdF bx geIaF hn.” kOmFqrI mukfbilaF `coN 6 mYzl ijwqy. Brdy Kjfny ‘coN Krcy jFdy pYisaF df
“ckrIaF ny sIvryj pfAux `c jo AuqsLfh isMG iQMd ny iliKaf, “15 jUn 2014 nUM pMjfb KyqIbfVI XUnIvristI dy ckr dI DI mndIp sMDU mihlf jUnIar ihsfb jLrUr mMgx. ckr dy ivkfs ivc
idKfieaf, Auh afpxI imsfl afp hY. sfbkf vfeIs cFslr zf[ mnjIq isMG ivsLv cYNpIanisLp ivcoN golz mYzl ijwq ipMz dy qy prvfsI BrfvF dy lwgy rupeIey
AunHF ny ipMz nUM nrk `coN kwZ ky swcmuwc kMg ny iliKaf, “ckr dy AudmIaF ny ky ivsLv cYNpIan bxI. svyry sLfm do ZfeI sB nUM idsdy hn. keI ipMzF ivc srkfrI
df svrg bxf idwqf hY.” vfqfvrx nUM sMBflx df jo Auprflf kIqf, sO iKzfrI akYzmI dy Kyz mYdfnF `c Kyzdy grFtF nfl votF KrIdx leI Joky kroVF
zf[ blvMq isMG sMDU dI pusqk Auh kfbly qfrIP hY. sIvryj qy hor vfDU njLr afAuNdy hn. koeI Puwtbfl qy koeI rupeIey vI iksy nUM nhIN idwsdy!
‘cfnx munfrf ckr’ df sfr hY: “sfQoN dy pfxI nUM soD ky muV isMjfeI leI vrqxf kbwzI Kyz irhf hovygf, koeI aQlYitks ipCly idnIN ckr dy prvfsI brYNptn
aksr puwiCaf jFdY ik sfzy ipMz dI bVI vwzI gwl hY ikAuNik ipCly kuJ sflF kr irhf hovygf qy kuVIaF muMzy (kYnyzf) ivc ‘kwTy hoey, ijQy bldyv isMG
kfieaf klp ikvyN hoeI? ikvyN sLyr-ey- qoN pMjfb dy pfxI df pwDr bhuq hyTF jf dro x fcfrIaf gu r bKsL isM G sM D U qo N iswDU ny ikhf, “jy pMjfb srkfr ipMz ckr
pMjfb sports akYzmI bxI, ikvyN hjLfr irhf hY. pMjfb dy bfkI ipMz vI jy aijhy muwkybfjLI dy gur iswK rhy hoxgy. nUM afpxI pMcfieq srb sMmqI nfl cuxn
qoN vwD GrF df sIvryj pfieaf, ikvyN ipMz Auprfly kr lYx qF pOx pfxI dy plIq ckrIaF ny prvfsIaF dI mdd nfl dyvy qF prvfsI ckr dy ivkfs leI pMjfh
dIaF swQF aqy BfeIcfrk sFJ kyNdrF nUM hox dI smwisaf nUM TwlH pY skdI hY.” ds kroV qoN vwD pUMjI qy ds kroV ruipaF lwK rupey pMcfieq nUM dyxgy, ieMj lwKF
kY n y z f qo N afey kfro b frI kY i vn qoN vwD dI kfr syvf krky iqMn srkfrI rupey bc jfxgy jo ipMz ivkfs ‘c lwg
ipMR[ srvx isMG mOrgn ny ckr dy ivkfs kfrjF ivc iek skUlF dIaF iemfrqF nivafeIaF, hfl skxgy. pfrtIbfjLI qoN vI bcfa rhygf.
kroV rupey df Xogdfn pf ky bynqI kIqI kmry pfey, styzIam bxfieaf, sports jy srkfr swcmwuc pyNzU ivkfs dI hfmI hY
bxfieaf qy nivafieaf? ikvyN glIaF ik mYnUM ckr df istIjLn bxf lE. akYzmI clfeI, aiDafpk/koc rwKy qy qF Auh ipMz dy ivkfs leI ijMny pYsy
pwkIaF qy KuwlHIaF kIqIaF qy ikvyN hjLfrF ckrIaF ny Zfb vflI JIl df nF ‘mOrgn sIvryj pfieaf. nON swQF nivafeIaF, dyvygI, Eny prvfsI vI dy dyxgy.”
ru w K bU t y lf ky ipM z nU M hirafvlf lyk’ rwK ky Aus nUM ckrIaf bxf ilaf. pfrk bxfey, JUly lfey, QF-QF sImYNt dy ckr dy nOjuafn nisLaF dI hnyrI
bxfieaf? ikvyN iqMn CwpVF nUM inrml Auicq hovygf ik ipMz ckr nUM awKIN vyK bYNc bxfey, bws sLYz bxfey, nvyN isirEN ivc vI nisLaF qoN bcy hoey hn. AunHF dy
JIlF bxf ky jjLIry isrjy aqy jIv jMqUaF ky afpo afpxy ipMzF dI qkdIr bdlIey. bIhIaF pwkIaF kIqIaF aqy glIaF, srIrF ivc pYdf ho rhI vfDU AUrjf df
qy pMKyrUaF nUM itkfxy idwqy? ikvyN sIvryj ckr dyKx df mOkf imilaf. myry nfl jy ckr suDr skdY qF hor ipMz ikAuN iPrnI qy ipMz dy rfhF Auqy vIh hjLfr qoN KyzF rfhIN sihj inkfs ho irhY aqy ivhlf
df pfxI tRIt kr ky KyqF nUM isMijaf? afeIaF 30 ipMzF dIaF pMcfieqF nUM ipMz nhIN suDr skdy? afpx hwQIN afpxf afpy vwD bUty qy ruwK lfey. ieh kuJ krn ‘c smF skfrQy lwg irhY. jy pMjfb dy sfry
ikvyN dUisLq vfqfvrx sLuD kIqf? ikvyN dyK ky pRsMnqf hoeI. ipMzF dy lokF df hI kfj svfrIey dy mhF vfk Auqy aml ipMz dy hr mfeI-BfeI, bfl-bwcy qy ipMzF ivc hI aijhf mfhOl bx jfvy qF
nvIN pIVHI nUM nisLaF vwloN hoiVaf qy nroaf suPnf sI ik ipMzF ivc vI vDIaf Kyz
Kyz siBafcfr isrijaf? aijhy svflF shUlqF hox, sYr krn leI QFvF hox,
dy jvfb ies pusqk ivc imldy hn. bwicaF dy mnorMjn leI pfrk qy JUly hox.
asIN BfgF vfly hF ik ckr nUM sRI ckr ivc Auh supnf sfkfr huMdf dyiKaf.”
gurU hrgoibMd sfihb aqy sRI gurU goibMd kYnyzf dy Kyz mMqrI bwl gosl ny
isMG jI dy crnF dI Coh pRfpq hoeI. 12 jnvrI 2014 nUM ivijLtr buwk ‘qy
gurbfxI dI bKsLI soJI sdkf asIN pOx iliKaf, “awj ckr af ky socdf hF ik
pfxI qy Drq dI mhwqqf nUM smJidaF ckr nf afAuNdf qF bhuq kuJ dyKx-jfxn
srb sFJy kfrjF nfl ivkfs dI imsfl vflf rih jfxf sI. ckr dy prvfsIaF qy
pysL kIqI. asIN cfhuMdy hF, sFJy Audm ngr invfsIaF ny rl iml ky ipMz nUM
nfl jgfieaf sfzf cOmuKIaf dIvf lt sfP suQrf aqy sohxf hI nhIN bxfieaf
lt bldf rhy qy ies dI loa hornF ipMzF sgoN pUry pMjfb nUM iek mfzl vI idwqf hY.
ivc vI cfnx bKyry.” ipMz ckr ny ijvyN afpxI pwDr ‘qy Kyz
zf[ srdfrf isMG jOhl ny ckr nUM siBafcfr isrijaf aqy bhuq Gwt smyN
vyK ky ikhf, “ieh myry supinaF df ipMz ivc vwzIaF pRfpqIaF kIqIaF, ies dI sLyry pMjfb akYzmI ckr dy hoxhfr bwcy
hY. hor ipMzF nUM vI hMBlf mfrnf cfhIdY.” imsfl Gwt hI imldI hY.”
jIvy jvfnI dy lyKk gurpRIq isMG qUr ny mYrfQn dOVfk bfbf POjf isMG ckr krogy qF ckr dy hfxI ho jfvogy. nOjuafn df Xogdfn hY. pMjfb kIhdy lYx df hY? pMjfb srkfr qy
ivijLtr buwk `qy iliKaf, “pMjfb nUM awgy afieaf qF Aus ny sports akYzmI vyKx ckr dI sports akYzmI vI KyzF sL f mlftF ro k I bY T y ckrIaF ny pMjfbI prvfsIaF nUM ckr vrgy ipMz qy
vDx leI ijs qrHF dy mfhOl dI loV hY, ipwCoN iksLqI Auqy JIl dI sYr kIqI. Aus df cfnx munfrf hY. ies akYzmI dy sLfmlftF afpy Cwz idwqIaF. keIaF ny sLyry pMjfb sports akYzmI vrgIaF Kyz
Auh ipMz ckr `c dyiKaf jf skdY. pMjfb df kihxf sI, “ckr nUM dyK ky XkIn ho iKzfrI styt pwDr dy 300 aqy kOmI pwDr mflkI QFvF Cw z ky glIaF Ku w l H I aF akYzmIaF bxfAux dI loV hY. pMjfb nUM
dy sfihqkfr, buwDIjIvI qy icMqk ijs qrHF igaf ik pMjfb mrn vflf nhIN. ckr dy dy 30 qoN vwD mYzl ijwq cuky hn. suKdIp krfeIaF. ckr df sMdysL hY: lok afpxy nisLaF dI lfaxq qy KudkusLIaF qoN ieMj
df pMjfb isrjxf cfhuMdy hn, ckr AuhdI iKzfrI, ckr dIaF JIlF dy kudrqI njLfry ckrIaf nY s L n l cY N p Ian hY qy hu x kfrj afpxy hwQIN svfrn. votF dIaF hI bcfieaf jf skdY.

bMby), lfrz lYimMgtn (sfbkf gvrnr

ÈhId AUDm isMG nUM Xfd kridaF[[[ pMjfb), jo pihlI kqfr ivc bYTy sn, dy
vI golIaF mfrIaF. BfvyN ieh gory jwilaF
vfly KUnI kFz nfl sbMiDq nhIN sn pr
ienHF jLflmF ny vI BfrqI lokF qy
Bfrq lMmf arsf aMgryjLF df gulfm ivc rylvy krfisMg ‘qy cOkIdfr sn. AUDm sfl jylH aMdr rwiKaf igaf. ies qoN bfad Auh kÈmIr cly gey. kRFqIkfrIaF ‘qy bhuq qÈwdd kIqf sI.
irhf hY. gulfmI dIaF jMËIrF qoVn leI isMG df bcpn df nF Èyr isMG sI. Auh 1931 ivc jylH qoN irhfeI ipwCoN Auh puils lgfqfr AunHF ‘qy nËr rwK rhI ies qrHF 21 sflF bfad AUDm isMG
lwKF BfrqI XoiDaF ny jfnF kurbfn ajy 7 sfl df sI ik mfqf ipqf cl vsy, sunfm af gey ijQy puils AunHF nUM lgfqfr sI. pr iksy qrHF puils nUM ckmf dy ky ny jwilaF vfly KUnI sfky df bdlf lMzn
kIqIaF hn. keI ÈhId aijhy vI hn ijnHF ijs kr ky Aus nUM kyNdrI Kflsf pRyÈfn krdI rhI. asl ivc AUDm isMG Auh jrmnI phuMc gey. ies qoN bfad Auh ivc ilaf. jflm Ezvfier nUM Kqm krn
df nF ieiqhfs dy pMinaF ‘qy drj hI nhIN XqImKfnf, aMimRqsr dfKl krvfieaf 1934 ivc lMzn phuMcy ijQy Auh afpxf qoN bfad Auh AuQoN Bwjy nhIN sgoN igRPqfrI
hoieaf. afËfdI dy Gol ivc pMjfbIaF dI igaf, ijQy Auh iswKI guxF ivc Zl igaf tIcf pRfpq krn leI Xojnf bxfAux lwgy. dy idwqI. ies qoN bfad AunHF ‘qy kql df
vI AucycI dyx rhI hY. ies Gol dy isrlwQ qy ieQy hI Aus nUM AUDm isMG df nF idwqf aMq 13 mfrc 1940 nUM Auh idn af igaf mukwdmf clfieaf igaf.
XoiDaF `c iek nF ÈhId AUDm isMG df hY. igaf aqy Aus dy Brf mukqf isMG nUM jdoN lMzn dy ikMgstn hfl ivc eIst pihlI aprYl 1940 nUM AunHF nUM
jdoN kdI jwilaF vfly KUnI sfky df sfDU isMG nF imilaf. ieMzIaf kMpnI qy kyNdrI eyÈIan susfietI Ezvfier df kfql krfr dy idwqf igaf.
iËkr huMdf hY qF sihjy hI AUDm isMG df 1917 `c vwzy Brf df idhFq ho igaf. dI sFJI mIitMg ho rhI sI ijs ivc trfiel kort qoN bfad AunHF nUM sYNtrl
1918 ivc dsvIN jmfq krn ipwCoN AunHF jwilaF vfly bfg dy KUnI kFz dy muwK doÈI ikRimnl kort `c puwC-igwC leI pyÈ kIqf
rivMdr lflpurI ny XqImKfnf Cwz idwqf. jdoN 13 aprYl jnrl Ezvfier ny BfÈx dyxf sI. Èfm igaf, ijs ipCoN AunHF nUM purfxI bylI jylH
nUrpur bydI (ropV) 1919 df jwilaF vflf KUnI sfkf vfpiraf df smF sI. AUDm isMG hfl ivc dfKl `c rwiKaf igaf. hflFik jsits
Pon: 91-94634-52261 qF AUDm isMG AuQy sfQIaF smyq BIV nUM hox smyN afpxf irvflvr ikqfb ivc aYtiknsn ny AunHF nUM PFsI dI sjLf suxf
pfxI iplf rhy sn. ies KUnI kFz ny AUDm lukf ky lY gey sn. idwqI sI, jo rwd krvfAux leI 15 julfeI
nF Xfd af jFdf hY, ijs ny 21 sflF bfad isMG dy mn ‘qy ieMnf zUMGf asr kIqf ik ijvyN hI Ezvfier df BfÈx Kqm 1940 nUM iek ptIÈn dfier kIqI geI,
1919 dI ivsfKI nUM aMimRqsr dy jwilaF AunHF ny ies KUnI hfdsy dy ijMmyvfr hoieaf, AUDm isMG ny afpxy Evr kot jo Kfrj kr idwqI geI. aMq 31 julfeI
vflf bfg dy KUnI sfky df bdlf jnrl aPsrF qoN bdlf lYx df pRx lY ilaf. dI jyb ivcoN irvflvr kwZ ky pihlIaF do 1940 nUM pYNtvylI jylH ivc ies isrlwQ
zfier nUM mfr ky ilaf. s[ AUDm isMG df ies qoN bfad Auh amrIkf cly gey ‘qy sLhId Bgq isMG dI ÈKsIaq df ieMnf golIaF mfrkuas afP jYtlYNz (sYkrytrI sUrmy nUM PFsI ‘qy ltkf idwqf igaf.
sfrf jIvn sMGrÈ nfl Biraf hoieaf qy jdoN AunHF nUM bwbr akflI lihr bfry pRBfv sI ik aMgryË AunHF nUM Bgq isMG Pfr ieMzIaf styt) dy mfrIaF, ijs nfl AUDm isMG dI jIvnI pVH ky ijwQy
hY. AunHF dI jIvnI pVH ky afpxy tIcy nUM pqf lwgf qF vfps Bfrq af gey. Auh df sfQI smJdy sn. ies dOrfn hI AunHF Auh jKmI ho ky afpxI kursI ‘qy izg pMjfbI hox ‘qy mfx mihsUs huMdf hY, AuQy
pRfpq krn dI pRyrxf imldI hY. afpxy nfl ipsqOl lY ky afey ijs krky ny aMimRqsr ivc iek dukfn KolHI ijs ipaf, Aus qoN bfad do golIaF mfeIkl afpxy aMdr tIcf hfsl krn df Ëjbf
sL h Id AU D m isM G df jnm 26 AunHF nUM igRPqfr krky jylH Byj idwqf ‘qy iek pyNtr df borz lfieaf qy nF Ezvfier dy mfrIaF, ijs nfl Aus dI jgfAux dI pRyrxf vI imldI hY. sLhId
dsMbr 1899 nUM sunfm ijlf sMgrUr ‘c igaf qy gYr-kfnUMnI aslf qy gdr iliKaf-rfm muhMmd isMG afËfd. asl mOky ‘qy hI mOq ho geI. ies qoN ielfvf AUDm isMG dI ies kurbfnI nUM BfrqvfsI
s[ tihl isMG dy Gr hoieaf jo ipMz AuplI pfrtI nfl sbMD rwKx dy dosL ivc cfr ivc ieh nF sfry DrmF nUM drsfAuNdf sI. AUDm isMG ny lueIs zyn (sfbkf gvrnr rihMdI dunIaF qwk Xfd rwKxgy.
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (20)

pMjfb ivc imz-zy-mIl Xojnf iPr ivvfdF `c afeI


cMzIgVH: imz-zy-mIl dI guxvwqf df koeI Kfs mukfm hfsl nhIN kIqf. qwQ qoN vI lgfieaf jf skdf hY ik sUbf
iek vfr iPr ivvfdF dy Gyry ivc af geI pMjfb ivc ies Xojnf Auqy pUry sfl pwDr dy iek aiDkfrI qoN jdoN ies sbMDI
hY aqy ies vfr ieh ivvfd iek skUl dy ivc lgBg 220 kroV rupey Krc huMdy puwiCaf igaf qF Aus df jvfb sI ik
imz-zy-mIl ivcoN mrI hoeI ikrlI imlx hn aqy ienHF ivcoN 110 kroV rupey isrP ikrlI inkl afeI qF kI ho igaf, sVkI
aqy ies kfrn lgBg 200 skU l I Kfxf pkfAux sbMDI hI Krcy jFdy hn. durGtnfvF vI qF huMdIaF rihMdIaF hn.
bwicaF dI iËMdgI dfa Auqy lwg jfx kfrn Kfxf bxfAux vfilaF dI AudfsInqf df ies Xojnf df sB qoN gMBIr pwK ieh
sfhmxy afieaf hY. mOjUdf aMkiVaF aflm ieh hY ik kOmI pwDr ‘qy ies Xojnf vI hY ik ies Xojnf sbMDI ivwqI sMkt
anusfr pMjfb dy krIb 17 hËfr skUlF nfl juVy 11[34 lwK skUlF ivcoN 3 lwK hmyÈf bixaf hI rihMdf hY. pihlF qF
ivc 8vIN qwk dy 35 lwK bwicaF ƒ dupihr qoN iËafdf skUlF ivc rsoeI dI ivvsQf kyNdr df ihwsf afAux ivc dyrI ho jFdI hY
df Bojn idwqf jFdf hY. imz-zy-mIl Xojnf hI nhIN hY. iesy mhIny dI 26 qrIk ƒ iPr sUibaF ƒ afpxy ihwsy df pRbMD krn
sfl 1995 ivc lfgU kIqI geI sI aqy pitaflf iËlHf aDIn pYNdy iek skUl ‘c ivc pryÈfnI huMdI hY. mOjUdf smyN vI kyNdr
ies dI ivvsQf sUbf srkfrF ny kyNdr bwicaF ƒ mfVf Kfxf proisaf igaf ijs ny afpxy ihwsy ivcoN 37 kroV 8 lwK 49
vwloN idwqI jfx vflI shfieqf rfÈI nfl dI jfxkfrI iek bwcI dI plyt ivc mrI hËfr rupey dI ikÈq jfrI kr idwqI hY,
krnI huMdI hY. hoeI ikrlI dy imlx qoN bfad lwgI aqy pr jdoN qwk sUbf srkfr afpxy ihwsy dy
ies Xojnf qihq idwqf jfx vflf hI Kfxf prosx leI sfP-suQry brqn 2-3 sfl qwk ieh Xojnf kfPI kfrgr ies ƒ dyKidaF horF bwicaF ny vI afpxf 22 kroV rupey ies ivc nhIN pfAuNdI,
Kfxf kdy vI Éud srkfr vwloN inrDfrq hI AuplbD huMdy hn. iesy kfrn lMGy BUimkf inBfAuNdI rhI pr hOlI-hOlI ies Kfxf suwt idwqf. Gtnf qoN isrP 6 idn AudoN qwk ies rkm dI vrqoN nhIN kIqI jf
kIqy gey mfpdMzF Auqy Krf nhIN Auqiraf. smyN dOrfn vI keI QfvF qoN imz-zy mIl kvfied ivc BfrI KfmIaF pYdf hox pihlF jlMDr dy iek hostl ivc vI skdI. kyNdr qoN imlx vflI rkm keI
ies dy nfl hI ijhVy skUlF ivc imz- ivcoN keI ËihrIly kIVy-mkOiVaF dy imlx lwgIaF aqy keI sUibaF ivc ieh Xojnf ikrlI vflf Kfxf Kfx nfl 29 bwcy ibmfr vfr Ëbq vI ho jFdI hY aqy aksr ies
zy-mIl dI ivvsQf huMdI hY, AuQy nf qF dIaF KbrF imldIaF rhIaF hn. imz- vfr-vfr bMd vI huMdI rhI. pMjfb vI iek ho gey sn. ies Xojnf nfl juVy lokF dy ivc iBR È tfcfr ho x dIaF KbrF vI
sfP-sPfeI df koeI pRbMD huMdf hY aqy nf zy-mIl Xojnf jdoN ÈurU hoeI sI, qF pihly aijhf sUbf hY ijQy ies Xojnf ny sPlqf gYr-iËMmyvfrfnf rvweIey df aMdfËf ies imldIaF rhIaF hn.

srkfr ny ividafrQIaF ƒ imÈn-2019: bspf nfl hwQ


rfhq dyx qoN hwQ iKwicaf imlfAuxgIaF grmiKaflI iDrF
pitaflf: kYptn srkfr sUby dy rhy hn. pMjfb dy 48 kfljF ivc ies
srkfrI kfljF dy ividafrQIaF ƒ vyly 786 aiDafpkF dIaF asfmIaF cMzIgVH: grmdlI iswK iDrF vwloN iesfeIaF, pMQk ÈÉsIaqF df vPd lY ky pfrtIaF aqy jmhUrIaq dI afvfË bulMd
pI[tI[ey[ PMz dy vfDU ivwqI boJ qoN Cutkfrf gYst PYkltI rfhIN BrIaF hoeIaF hn qy afgfmI sfl 2019 dIaF lok sBf coxF bIbI mfieafvqI ƒ jld hI imlxgy. AunHF krn leI sMGrÈÈIl iDrF ƒ iekjut kr
idvfAux dy rONa ivc nhIN hY. pMjfb ies PYkltI ƒ qnKfh df bMdobsq ivc bhujn smfj pfrtI (bspf) nfl ikhf ik Gwt igxqIaF dy ihwqF, ky bIbI mfieafvqI ƒ pRDfn mMqrI dy
srkfr vwloN srkfrI kfljF ƒ sfry pI[tI[ey[ PMz rfhIN kIqf jf irhf hY. ies hwQ imlfAux df aYlfn kridaF bIbI jmhUrIaq dI kfiemI, kfƒn df rfj AumIdvfr vjoN aYlfinaF jfvygf. AunHF
ividafrQIaF qoN pihlF vFg hI pI[ey[ey[ PYkltI ƒ qnKfh leI pMjfb srkfr vwloN mfieafvqI ƒ pRDfn mMqrI df AumIdvfr ikhf ik pMjfb ivc bspf nfl gwTjoV
PMz Augrfhux bfry pwqr jfrI kIqf igaf isrP 10 hËfr hI idwqy jFdy hn, jdoNik bxfAux dI afvfË AuTfeI hY. krn vyly AunHF dI iDr sItF afid dI
hY. AuDr, aYqkIN kfljF ivc bfkI pOxy 12 hËfr dy krIb sbMDq kflj XUnfeIitz akflI dl dy skwqr koeI Èrq nhIN lfvygI. BfeI gurdIp
ividafrQIaF dI Gwt rhI igxqI qoN mYnyjmYNt pItIey PMz ivcoN adf krdI hY. jnrl BfeI gurdIp isMG qy sInIar isMG ny ikhf ik ies vfr lok sBf coxF
pI[tI[ey[y PMz vDfAux dy vI hflfq Aupjx pI[tI[ey[ PMzF kfrn mfipaF qy mIq pRDfn gurnfm isMG iswDU ny Kulfsf dOrfn pMjfb ivcoN bfdl dl qy Bfjpf
lwgy hn, nhIN qF kflj ivc gYst PYkltI ividafrQIaF ivc kfPI smyN qoN ros sI kIqf ik AunHF dI bspf pMjfb dy ieMcfrj df sPfieaf krn leI smU h Gw t
dIaF qnKfhF dyxIaF aOKIaF ho jfxgIaF. qy AumId sI ik kYptn srkfr nfl ies sbMDI gwlbfq ho cuwkI hY. Auh igxqIaF aqy dilqF ƒ iekjut krn
dwsxXog hY ik pI[tI[ey[ PMz pMjfb ividafrQIaF ƒ pI[tI[ey[ PMzF qoN rfhq Bfjpf ƒ hrfAux leI AunHF dIaF ivroDI leI pUrI rxnIqI GV leI geI hY. AunHF
srkfr vwloN ividafrQIaF ‘qy vfDU ivwqI dy dyvygI, pr zfierYktr iswiKaf ivBfg pfrtIaF kol phuMc krngy aqy Ëor akflI afgU ibkrm isMG mjITIaf aqy
boJ mMinaf jFdf hY. ieh PMz gYst PYkltI (kfljF) vwloN 26 julfeI ƒ pwqr jfrI pfAuxgy ik Gwt igxqI aqy dilq vrg pRym isMG cMdUmfjrf vwloN brgfVI ivc
aiDafpkF ƒ qnKfh dyx aqy kfljF kr ky sfry srkfrI kfljF dy ipRMsIplF dI Xog numfieMdgI krn leI Auh bspf afgU mfieafvqI BfeI iDafn isMG mMz dI agvfeI hyT
dIaF hor loVF pUrIaF krn leI vrqy ƒ hdfieq kIqI hY ik ipCly sflF dI afgfmI lo k sBf co x F dO r fn bIbI kfiem krn aqy mihMgfeI ƒ TwlH pfAux lfey morcy bfry glq pRcfr krn df gMBIr
jFdy hn. srkfr vwloN srkfrI kfljF qrHF pI[tI[ey[ PMz jfrI rwKy jfx Auqy ieh mfieafvqI ƒ pRDfn mMqrI df AumIdvfr leI modI hkUmq df Kfqmf krnf smyN dI noits lYNidaF dfavf kIqf ik jsits
ivc aiDafpkF dI BrqI qoN hwQ iKwc lYx PMz hr vrg dy ividafrQI koloN vsUly bxfAux dI sihmqI dyx. BfeI gurdIp mMg hY. rxjIq isMMG kimÈn dI irport nÈr hox
nfl bhuqy kflj gYst PYkltI shfry cwl jfx. isMG ny ikhf ik Auh muslmfnF, iswKF ny ijQy mugl aqy aMgryË rfjF qoN bfad bfdl dl df pMjfb ivc inklxf
dy Kfqmy leI aihm BUimkf inBfeI sI, muÈkl ho jfvygf. AunHF ikhf ik morcy

bfdlF ny afpxI mÈhUrI ‘qy pfxI Ausy qrHF hux modI dI qfnfÈfhI hkUmq qy
Kfqmy leI Gwt igxqIaF, dilqF, KyqrI
ivc keI ÈRomxI gurduafrf kmytI dy mYNbr
vI Èfml hoey hn.

snaqI iekfeIaF ƒ vwzIaF


vFg roiVHaf srkfrI pYsf
cMzIgVH: sfbkf muwK mMqrI pRkfÈ kwsidaF iswDU ny ikhf, jy hvfeI jhfËF, gey sn. sfl 2016-17 dy sqMbr mhIny CotF dyvg
y I pMjfb srkfr
isMG bfdl sxy akflI afgU BfvyN lokF ƒ sMgq drÈnF, ieÈiqhfrF Auqy kroVF rupey ‘c aKbfrF, ielYktRfinks mIzIaf, cMzIgVH: pMjfb ivc snaqF ƒ ikAuNik nvIN nIqI qihq AunHF ƒ hr qrHF
mhfrfjf rxjIq isMG dy rfj vrgf Èfsn AuzfAux dI bjfey lokF dI syvf kIqI huMdI ryzIE aqy isnymf hfl ‘qy 8,88,79,339 hulfrf dyx leI dyÈ dI srboqm snaqI dI shUlq muhweIaf krvfeI jfvygI.
dyx aqy ‘rfj nhIN syvf df nfarf lfAuNdy qF akflI afgUaF ƒ ieh idn nf dyKxy kroV rupey, akqUbr ivc 9,04,10,291 nIqI CyqI hI lfgU kIqI jfvygI. pMjfb dy snaqkfrF ƒ 5 rupey pRqI XUint ibjlI
rhy hn, pr sUcnf aiDkfr aYkt aqy kroV, nvMbr ivc 18,92,61,709 kroV snaq aqy vxj mMqrI suMdr Èfm aroVf dyx leI pfvrkOm ƒ 1440 kroV rupey
kYg irportF qoN sfbq huMdf hY ik qqkflI aqy dsMbr ivc 30,48,35,107 kroV ny ikhf hY ik nvIN nIqI ivc
akflI Bfjpf srkfr dOrfn lokF qoN tYks rupey Krc kIqy gey hn. AudXoigk iekfeIaF ƒ styt
aqy mflIey dy rUp ivc iekwqr kIqy gey jI[aYs[tI[, pRfprtI tYks,
pYsy dI srkfr ny rwj ky durvrqoN kIqI. pqnI qy puwq ƒ mfrn ibjlI izAUtI qy stYNp
qqkflI akflI srkfr dI byinXmIaF ipwCoN KudkuÈI dI koiÈÈ izAU t I qo N Co t vrgIaF
dI iek hor prq KolHdy hoey sQfnk tohfxf: hrIpurf ‘c iek ivakqI rfhqF idwqIaF jfxgIaF.
srkfrF ivBfg dy mMqrI nvjoq iswDU ny ny pqnI dy cirwqr ‘qy Èwk kfrn Aus dy nvIN soDI nIqI ivc
dwisaf ik coxF qoN pihlF srkfr vwloN isr ‘c hQOVf mfr aqy byty df glf pwQr ‘ibmfr` snaqF ƒ XkmuÈq
sfl 2016-17 ivc ieÈiqhfrbfËI dy nF ktr nfl vwZ ky kql kr idwqf. ipCo smJOqy (vn tfeIm
Auqy 150 kroV rupey Krc kIqy gey hn. pYNdy. AunHF ikhf ik srkfrI pUMjI ƒ doÈI ny afp vI KudkuÈI dI koiÈÈ kIqI. sYtlmYNt) df mOkf idwqf
srkfr ny Pysbuwk aqy gUgl ‘qy Cy lutfAux vfly sfry lokF iKlfÌ kfƒnI Auh pirvfr ƒ Pon kr ky Kud rylvy trYk jfvygf. nvIN snaqI nIqI
mhIinaF (mfrc qoN agsq 2016) ivc kfrvfeI hoxI cfhIdI hY, AunHF ivc BfvyN ‘qy KudkuÈI krn jf irhf sI, Ausy smyN vwK-vwK iDrF qoN suJfa lY
31,20,660 lwK rupey Krc kIqy sn. isafsI afgU hox jF srkfrI aiDkfrI. Aus dy vwzy Brf bbrI ny jf ky Aus ƒ bcf ky iqafr kIqI geI hY qy
AunHF dwisaf ik kYg ny afpxI irport AunHF ikhf ik Auh muwK mMqrI kYptn ilaf aqy puils dy hvfly kr idwqf. ies ƒ ivcfrn qy pRvfn
ivc pMjfb srkfr dI bjfey bfdl srkfr amirMdr isMG ƒ pwqr ilK ky ies mfmly 24 sflf srvx ny rfq ƒ hQOVf krfAux leI mMqrI mMzl
ilKx aqy kyNdrI mMqrI hrismrq kOr ivc iËMmyvfr aPsrF iKlfÌ kfrvfeI dI mfr ky afpxI pqnI 21 sflf ryKf dI awgy pyÈ kIqf jfvygf. ies nIqI `c CotIaF jfrI kIqy jf cuwky hn. sUby dI iksy vI
bfdl dIaF PotoaF lfAux Auqy vI svfl mM g krngy . pM j fb srkfr ny sfl hwiqaf kr idwqI. ies qoN bfad doÈI ny aqy drimafnIaF snaqF ƒ pRPuwilq AudXoigk iekfeI ƒ pMjfb qoN bfhr
KVHy kIqy hn. kYg irport ivc spÈt 2014-15 ivc ieÈiqhfrbfËI leI 20 Aus dy gly ƒ blyz nfl vwZ idwqf. ies krn Auqy vDyry iDafn idwqf igaf hY. qbdIl nf hox dyx pRqI vcnbwDqf
ikhf igaf hY ik ieÈiqhfr jfrI krn kroV rupey, sfl 2016-17 ivc bjt qoN bfad Auh dUjy kmry ‘c puwjf, ijQy AunHF snaqkfrF ƒ swdf idwqf ik pRgtfAuNidaF AunHF ikhf ik snaq ivBfg
smyN suprIm kort dy hukmF ƒ axgOilaf 40 kroV rupey rwKy sn aqy sfl 2016- Aus df 5 sflf bytf Druv suwqf sI. doÈI Auh tYkstfeIl smyq hor KyqrF ivc vwloN sfrf kMm afn lfeIn krn dI ÈurUafq
kIqf igaf. bfdl pirvfr ‘qy ivaMg 17 ivc bjt ‘c 150 kroV rupey rwKy ny pwQr ktr nfl Aus df glf vwZ idwqf. pMjfb ivc invyÈ krn leI awgy afAux, kIqI jf rhI hY.
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (21)

irPrYNzm-2020: isafsI rIJ pUrI krn vwl ieiqhfsk kdm


irPrYNzm 2020 dy isafsI sMklp irPrYNzm’ df rihbr qfnfÈfh hY, jF Aus
nUM smJx leI KuwlHy idl dI loV hY. jy ipCly kuJ smyN qoN amrIkf ivclI iswK jQybMdI ‘iswKs Pfr jsits’ iswKF leI KudmuKiqafr ny kys nhIN rwKy, jF Auh sB nUM nfl lY ky
ibnF iksy lwg lpyt aqy DIrj qy TrMHmf styt dy hwk ivc ‘irPrYNzm 2020’ dy nF hyT muihMm clf rhI hY. kuJ lok ies dy hwk ivc hn nhIN cwldf, jF Aus dy kdm srkfr nUM
rwK ky vyKFgy qF ieh quhfzI isafsI rIJ aqy kuJ ivroD ivc. ies mfmly `qy iswKF dIaF vwK vwK iDrF ivc ipCly smyN dOrfn ksLmksL vI sUt krdy hn-asl ivc ieh sfry dosL
pUrI krn df iek anoKf iekrfrnfmf hY, hoeI hY. hQly lyK ivc sInIar pwqrkfr aqy pMjfbI itRibAUn cMzIgVH dy sfbkf aisstYNt asl siQqI qoN Bwjx dI inÈfnI hY. BfvyN
iek ieiqhfsk dsqfvyË hY. jy ÈrIk- aYzItr s[ krmjIq isMG ny ies irPrYNzm nUM hwk bjfnb aqy iswK rIJF df pRgtfvf dwsidaF koeI ies nUM DiVaF ivc rihx kfrn
nËrIey nfl vyKFgy qF anykF ZuwcrF zfh ies dy hwk ivc Pqvf idwqf hY. ieh lyK asIN ivcfr-crcf dy mnorQ nfl Cfp rhy hF. ies dy svIkfr kry qy BfvyN nf kry pr ieh swc
ky irPrYNzm df mKOl Auzf skdy hF. pRqIkrm ivc afey ivcfrF nUM vI bxdI QF idwqI jfvygI. bs ieko bynqI hY ik sLfiesLqgI df pwlf hY ik gurpqvMq isMG pMnUM ny iek ieiqhfs
axigxq qknIkI iksm dy bhfny bxf nf Cwizaf jfvy. -sMpfdk qF isrj hI idwqf hY, aijhf ieiqhfs
ky afpxy afp nUM irPrYNzm qoN alwg kr pihlF kdy nhIN sI isrijaf igaf. mYN
skdy hF. jy pMQk-nËrIey nfl vyKFgy qF swiBafcfrk prqF nUM irPrYNzm bfry ik swq smuMdr pfr lVy jf rhy afËfdI dy mMiËl vwl iek vwzI pulFG puwtI hY. jdoN ieh gwl 50 sflF dy anuBv ivcoN kih
sfzI isafsI qy Dfrimk rUh df Gyrf hor gMBIrqf nfl socx ‘qy mjbUr kr idwqf hY. sMGrÈ nUM pMjfb dy lok vI Ausy jËby qy ieiqhfs izplomYitk ivhVy ivc dfKl ho irhf hY ijs ivc pMjfbI sUbf lihr,
vwzf ho jfeygf-ieMnf vwzf ik qusIN Kflsf ieiqhfs ivc aijhy sunihrI pl iÈwdq nfl jfrI rwKxgy. jFdf hY qF suBfivk hI kOm nUM iek nvIN nkslI lihr aqy mhfn juJfrU lihr dy
pMQ dy klfvy ivc af jfEgy. aijhIaF bhuq Gwt afAuNdy hn jdoN kOm dI qkdIr irPrYNzm-2020 kol ieMny vwzy Tos qfkq, nvIN idÈf, nvIN rOÈnI imldI hY. kOVy imwTy anuBv Èfiml hn.
iek aijhy nukqy `qy iekfgr ho jFdI hY, qy pfeydfr qrk hn ik AunHF mOkfpRsq idlcsp gwl ieh hoeI ik ijAuN hI ies ivc do rfvF nhIN ik afËfdI
krmjIq isMG ijQoN afËfdI vwl jFdy agly rsqy afsfn lIzrF dI ËmIr nUM vI hlUxf iml skdf lMdn ivc ‘2020 irPrYNzm’ bfry ho rhy leI lV rhIaF sB jQybMdIaF isafsI
Pon: 91-99150-91063 ho jFdy hn. irPrYNzm 2020 Auh nukqf hY ijnHF ny ieiqhfs dy iek dOr ivc svY- smfgmF sbMDI KbrF imlIaF qF Bfrq KVoq dy dOr ivcoN lMG rhIaF sn. ienHF
hY, jo sfnUM iek mMc Auqy ilafAux df inrxy aqy KudmuKiqafr iswK styt dI srkfr ny ies df gMBIr noits ilaf aqy ivc vgdy diraf vflI hux rvfngI vI
suBfgIaF GVIaF ivc ieiqhfs vI quhfzf srsbË cÈmf hY. vYsy ËrUrI nhIN ik mMg kIqI sI. ‘aMimRqsr aYlfnnfmf’ Auh brqfnvI srkfr `qy smfgm kYNsl nhIN sI rih geI. AunHF ny ijvyN ikvyN ‘jYsy
hmsPr bx jfeygf. ijQoN qwk ÈrIk- sfrI kOm hI iek dm irPrYNzm `qy iekmwq dsqfvyË hY jo akfl qKq sfihb ‘qy krfAu x leI BfrI kU t nIiqk dbfa Qy’ vflI puËIÈn aKiqafr kr rwKI sI,
nËrIey jF ÈrIk-ibrqI dI gwl hY, ies ho jfeygI ikAuNik sfzI kOm ‘c vMzIaF pRvfn ciVHaf aqy ijs ivc hornF qoN pfieaf. pr ikAuNik brqfnvI srkfr Auh KVoqy pfxIaF dy pihrydfr bx gey
ivc duinafvI suafd qF huMdf hY, pr ies pfAux dIaF bfrIk sfiËÈF GVn `c ielfvf mOjUdf muwK mMqrI kYptn amirMdr dIaF mnuwKI aiDkfrF dI rfKI dy Kyqr `c sn. pr ‘isKs Pfr jsits’ ny ies KVoq
ivc nIvIN iksm dI imTfs huMdI hY qy qusIN srkfrF qF srgrm hn hI, sfzy afpxy isMG dy vI dsqKq hn aqy ijs ivc Èfndfr rvfieqF hn qy iksy vI puramn nUM qoV ky ienHF jQybMdIaF leI vwzI cuxOqI
iek Coty ijhy Gyry `c Ps jFdy ho. vI keI qrHF dI glqPihmI qy BulyKy df KudmuKiqafr iswK styt dI mMg kIqI geI sMGrÈ nUM ieh rvfieqF bfkfiedf mfnqf KVHI kr idwqI ik Auh lkIr dy iks pfsy
gurbfxI df pivwqr aYlfnnfmf hY iÈkfr hn. asIN AunHF simaF `coN lMG hY. iesy qrHF XU[ aYn[ E[ dy qqkflI vI idMdIaF hn, ies leI AunHF ny ies KVHy hn? kI ieh iswKs Pfr jsits dI
ik ‘imTY mK muaf ikAu ley EzfrI’ rhy hF jdoN inwjI ihwq bhuq ipafry lwgdy jnrl skwqr nUM idwqy mMg pwqr ivc iswKF smfgm nUM rokx qoN sfP nFh kr idwqI. vwzI pRfpqI nhIN hY? Aus dI rxnIqI ny
arQfq mwKI imTfs ivc jdoN Ps jFdI hY hn. dUjy pfsy kOmI ihwq sfzy pivwqr jËibaF suihrd ÈKsIaqF dI sUJ, isafxp,
qF Auh vwzI AuzfrI nhIN Br skdI jF dy eyjMzy `qy ajy qwk vI nhIN afey. rxnIqI qy isafsq nUM vI vwzy iemiqhfn
kih lE ik Aus dI prvfË kuwkV-AuzfrI ieslfm df ZfzI zf[ iekbfl jdoN ivc suwt idwqf hY. ies leI hux srkfrI
vrgI huMdI hY. pr Kflsf pMQ dy sMq 18vIN sdI dy iswK sMGrÈ bfry iewk aihm eyjMsIaF nfl imly hox dy doÈ lfAuxy
ispfhIaF ny qF bfË-AuzfrI BrnI hY jo itwpxI krdf hY ik ‘Kflsy ny muslmfnF kwcIaF ipwlIaF gwlF hI hoxgIaF qy sMgqF
dÈmyÈ ipqf ny iksy anMq KuÈI ivc sfnUM koloN ÈmÈIr aqy kurfn dovyN hI Koh ley dy mnF `c ies df Aultf asr hI hoeygf.
bKÈI sI. bfË-AuzfrI Brn leI sfnUM sn (Kflsf ÈmÈyro kurF awgy rf bburd)’ AuNj vI hr vMngI dI iswK lIzriÈp df
pMQk-nËrIaf Dfrn krnf pYxf hY jo qF AunHF df mqlb ieh sI ik pMjfb ivc suBfa bx igaf hY ik jdoN kdy koeI iqwKy
sfzI inwq dI ardfs df ihwsf vI hY. Kflsf muslmfnF dI jmhUrIaq qy jyhfd sur `c iksy muwdy ‘qy asihmqI jqfAuNdf
‘iswKs Pfr jsits’ ny irPrYNzm dI qyg df vfrs bx igaf sI. jy asIN hY qF sfhmxy vfly ÈrIk Jwtpwt srkfrI
jF rfieÈumfrI df ivcfr pMQ dy ivhVy ivc irPrYNzm 2020 dy hwk ivc krVf pihrf eyjMsI nfl imly hox df doÈ lf ky ivhly
pihlI vfrI ilaFdf hY. ibnF Èwk ies qoN idMdy rhy qF Auh sulwKxI GVI dUr nhIN ho jFdy hn. swc qF ieh hY ik ieh Èfrt
pihlF svY-inrxy dI mMg nUM lY ky XU[ jdoN asIN gurU gRMQ sfihb dy swcy vfirs kwt rUt hr iksy ny apnf rwiKaf hY aqy
aYn[ E[ dy qqkflI jnrl skwqr buqrs bx jfvFgy ijs bfry swiBaqfvF dy cVHdy loV anusfr vriqaf jFdf hY.
GflI nUM iek Xfd pwqr idwqf igaf sI. qy lihMdy sUrjF dy mhfn ieiqhfskfr leI svY inrxy dI mMg krn vfilaF aqy pr ieh smfgm kfmXfb ho hux jdoN pMnUM rxnIqk dOV ivc hornF
ieh vI iek hkIkq sI ik ieh Xfd pwqr afrnlz tfeInbI ny BivwKvfxI kIqI sI Aus `qy shI pfAux vfilaF ivc sfbkf skygf? kI iswK kOm ies smfgm nUM qoN awgy lMG igaf hY qF Aus Auqy kdy
iek lihr nf bx sikaf. pr irPrYNzm ik gurU gRMQ sfihb kol dunIaF dy DrmF muwK mMqrI pRkfÈ isMG bfdl vI Èfiml BrvIN hmfieq dy rhI hY? kI pMjfb dy ieh doÈ lfAuxy ik Auh piqq hY, Aus ny
2020 iek vwzI lihr bx igaf hY aqy nUM dwsx leI koeI ‘ivÈyÈ gwl’ hY. hn. awj Auh iks mUMh nfl irPrYNzm lokF ivc ies smfgm dI sPlqf leI kys nhIN rwKy hoey jF Auh srkfrI eyjMsI
ies df ishrf ‘iswKs Pfr jsits’ nUM ieh irPrYNzm sfnUM Aus idÈf ivc 2020 df ivroD kr skdy hn? jdoN ik AuqÈfh hY? afËfdI leI jUJ rhIaF nfl imilaf hoieaf hY, ajoky hflfq ivc
jFdf hY. ies ivcfr nUM pMQ sfhmxy lY ky jfeygf ijQy sfzy ivdvfn qy sfzI ieh vI afËfdI leI rfh pwDrf krn df jQybMdIaF ies smfgm nUM iks nËrIey ienHF dlIlF dy koeI arQ nhIN rih jFdy.
ilafAux ipwCy Auh sB duK qklIPF sn kOm afËfd iPËf ivc rih ky dunIaF nUM iek ieiqhfsk dsqfvyË hY. hux ieh dovyN nfl dyK rhIaF hn aqy kI Auh qnoN mnoN svfl hY ik ieh sB gwlF hux hI ikAuN
jo BfrqI styt ny ipCly dhfikaF ivc Auh ‘ivÈyÈ gwl’ dwsygI. ieQy ieh vI cyqy pMQ dI kcihrI ivc KVHy hn. jy mukrdy ies dI hmfieq krngIaF? ivdyÈF ivc AuBfrIaF jf rhIaF hn?
sfnUM idwqIaF. drbfr sfihb `qy POj df krvf deIey ik irPrYNzm lfqInI BfÈf qoN hn qF suBfvk hI pMQ awgy juafbdyh bYTy iswKF dI ies smfgm bfry kI rfey asl ivc ‘2020 irPrYNzm’ nUM keI
hmlf, akfl qKq sfihb dI qbfhI, sMq afAuNdf keI rUp aKiqafr kr igaf hY. hoxgy aqy gurU vwloN sËf dy BfgI hoxgy. hY? ieh svfl awj hr iek dI Ëubfn ‘qy konF qoN dyKxf pYxf hY. ivroD ivc KVHn
jrnYl isMG qy hËfrF isMGF dI Èhfdq, hux sMn 2020 eIsvI ivc irPrYNzm- akfl qKq sfihb nUM vI cfhIdf hY ik hn. pr Èfied ieh svfl ieMny aihm vfilaF nUM jy AunHF ivroDqf krnI hI hY
jUn 84 qy nvMbr 84 ivc iswKF dI 2020 dy mOky sfrI kOm ny afËfdI leI Auh ienHF lIzrF nUM AunHF dsqKqF dI Xfd nhIN, ijMnI ieh gwl aihm hY ik ies qF afpxf qrk qkVf krnf pYxf hY.
nslkuÈI qy hËfrF juJfrU isMGF dI ÈhIdI hF ivc huMgfrf Brnf hY aqy 12 agsq idvfAuNdy rihx aqy hukm adUlI dI sUrq Gtnf ny iswK lIzriÈp aqy lIzriÈp swKxy jËbfq nfl gwl nhIN bxygI. iswKs
aqy anykF ivqkry kIqy gey qy kIqy jf nUM lMzn ivc ho rhy smfgm ivc sB ivc sËf dI icqfvnI vI dyx. dIaF hyTlIaF sPF ivc vwzf pfVf pf idwqf Pfr jsits ny sB nUM ËmIr dy snmuK
rhy hn ik sfzy kol ies sbMD ivc qwQF, inwky moty mqByd Bulf ky aqy vwzI igxqI asIN sfry ‘purslfq’ dy pMQ Auqy hY. idlcsp swcfeI ieh hY ik lIzriÈp kIqf hoieaf hY aqy ieiqhfs dy vI, Auh
gvfhIaF qy sbUqF df BrpUr Kjfnf hY. ivc Èfiml ho ky ijwQy asIN afpxI drd cwl rhy hF jo gurbfxI muqfbk vfl qoN vI KVoq ivc hY, duibDf ivc hY, kdy hF qy snmuK hn. jo vI kihxgy, BivwK df
ies hflq ivc sfzy kol irPrYNzm hI iBwjI dfsqfn dunIaF nUM dwsxI hY, AuQy bfrIk pul hY. sfzy sB Auqy vwzI iËMmyvfrI kdy nFh dy mfhOl ivc ivcr rhI hY jdik ieiqhfs AunHF dy hr Èbd Auqy itwpxI
iek jmhUrI, puramn rfh rih igaf hY ieh vI pRqwK krnf hY ik ‘dyÈ pMjfb’ hY. pr Auh idn dUr nhIN jdoN mMiËl sfzy sMgqF df acyq mn ‘2020 irPrYNzm’ dI krygf. hux ieDr AuDr dIaF gwlF jfgdy
ijQy iek pfsy kOmFqrI kcihrI ivc sfzI ivc rihMdy kroVF pMjfbI pMjfb nUM afËfd pY r cu M m y g I. jdo N 1867 ivc kY n y z f hmfieq kr irhf hY. ijQoN qwk kOm dy bMidaF ny nhIN suxnIaF. iswKs Pfr
afvfË jFdI hY aqy dUjf asIN eykqf ivc vyKxf cfhuMdy hn ijnHF ivc ieQoN dy asl knPYzryÈn df gTn hoieaf qF kXUbyk sucyq mn df suafl hY, Auh kuJ qF jsits ny pivwqr cuxOqI suwtI hY. Aus nUM
bwJ ky agly rfhF leI afpxI rxnIqI bfiÈMdy ihMdU, muslmfn, iswK, iesfeI- dy lokF ny mMg kIqI ik asIN irPrYNzm srkfr dy pRfpygMzy kfrn, kuJ zr kfrn, pqf hY ik pMjfb ivc Aus nUM BrvIN hmfieq
qy rfjnIqI nUM nvIN nuhfr dy skdy hF. sB Èfiml hn. ies leI irPrYNzm sfzy krfAuxf cfhuMdy hF. pr AunHF nUM sfP jvfb kuJ aigafn kfrn aqy kuJ jQybMdIaF ajy nhIN imlygI ikAuNik pMjfb df hr
ies leI irPrYNzm `qy sfrI kOm nUM sihmq leI mukqI df rfh hY. ies irPrYNzm `c iml igaf qy ikhf igaf ik ieh kdy ho dI duibDf kfrn vMizaf hoieaf hY, iekmwq iswK nËrbMd hY. pr Aus ny AumId dI
hoxf cfhIdf hY ikAuNik sfrI kOm hI duwKF sfzI ijwq iBRsLt ho cuky mOjUdf smfijk hI nhIN skdf. lyikn kXUbyk dy svrgI nhIN hY. ijQoN qwk iswKF dy avcyqn mn pivwqr ikrn qF jgf hI idwqI hY. ies
qklIPF ivcoN lMG rhI hY aqy lMGI hY. pRbMD nUM mOq dI sËf suxfeygI aqy ikrq pRDfn mMqrI jYkueIË pYrIË (1930- df sbMD hY, Auh ies irPrYNzm dy hwk ivc koeI Èwk nhIN rih igaf ik KVoq
irPrYNzm sfrI kOm nUM iek anoKI kro, nfm jpo qy vMz Cko dy isDFqk afDfr 2015) muqfbk afKr Auh idn af hI ivc hY. hux hflq ieh hY ik sucyq mn vfly vIrF ivc ihljul qy hlcwl hY
sFJ ivc prox df iek jmhUrI vsIlf hY, Auqy iek aijhf rfj pRbMD isrijaf igaf jdoN kYnyzf nUM kXUbyk leI irPrYNzm ies smyN acyq mn dy BfrI dbfa hyT hY. ikAuNik hyTlIaF sPF AunHF nUM svfl kr
BfvyN koeI nrmdlIaf iswK hovy qy BfvyN jfeygf ijs `c Kflsf kul rUhfnIaq nUM krfAux dI mMg mMnxI peI, BfvyN ieh ieh mnoivigafnk mfjrf afAux vfly rhIaF hn. pMnUM dI ieh vI iek vwzI
koeI grmdlIaf iswK. ies leI ieh iek afpxy aMdr smo leygf. 2020 nUM Aus gwl vwKrI hY ik Auh ajy qwk sPl nhIN idnF ivc iks pfsy jFdf hY, ies bfry pRfpqI hY. Aus nUM pqf hY ik jy awj nhIN
aijhf plYtPfrm hY jo sfnUM sfzI mMiËl idn df ieMqËfr hY. ho sky. Auh idn vI dUr nhIN jdoN XU[ mnoivigafnIaF dI rfey hY ik afKrI ijwq qF iksy Blk nUM Auh ÈgnF BrI svyr
dy nyVy lY ky afAuNdf hY. iek hor nukqf iswK zfiesporf vwloN afËfdI dI qFG aYn[ E[ dI agvfeI ivc pMjfb leI vI acy q mn dI ho e y g I. sM s fr pR i sw D ËrUr afeygI jdoN juJfrU isMGF dIaF
vI spwÈt ho jfxf cfhIdf hY. hux gwl dy jËby nUM vI slfm kIqf jfxf cfhIdf iek irPrYNzm hovygf qy asIN sPl hovFgy. mnoivigafnI kfrl juMg vI acyq mn dy kurbfnIaF rMg ilafAuxgIaF. ieiqhfs
iswKs Pfr jsits qoN vI awgy lMG geI hY. kYnyzf, amrIkf, brqfnIaf, sfzIaF AuzIkF ny ajy dm nhIN qoiVaf. hYrfnIjnk cmqkfrF nUM mfnqf idMdf hY. iesy qrHF hI kdm puwtdf hY, kdy ieh
hY. nf hI ieh hux gurpqvMq isMG pMnUM afstRylIaf aqy hor keI mulkF ivc iswKF ‘irPrYNzm 2020’ asl ivc afËfdI hux iek gwl pUrI qrHF inKr ky Gfh vFg vwDdf hY aqy kdy ies ivc
qwk hI sImq hY. pr suwcy jËibaF qy ny hfl hI ivc ijvyN vwzIaF vwzIaF vwl puwitaf iek ieiqhfsk kdm hY. vYsy sfhmxy af geI hY ik ‘2020 irPrYNzm’ grjvF nfd huMdf hY. ‘2020 irPrYNzm’
iswKI isDFqF df ieiqhfs Aus nUM Xfd pRfpqIaF kIqIaF hn aqy ijvyN srkfrF afËfdI leI hor jQybMdIaF vI ivwq muqfbk ny hr ivcfrDfrk iswK nUM Aus dI ËmIr sPl nf vI hovy qF vI ieh idlF qy idmfgF
rwKygf ik Aus ny irPrYNzm df ivcfr ilaf dIaF nIqIaF nUM GVn ivc AunHF ny aihm lMmy smyN qoN sMGrÈ kr rhIaF hn pr dy sfhmxy KVHf kr idwqf hY. hux ieh `c kuJ vwzy suafl Cwz jfeygf qy aglIaF
ky smuwcI kOm dIaF isafsI, Dfrimk qy rol adf kIqf hY, Aus qoN pqf lwgdf hY iswKs Pfr jsits ny XkInn afËfdI dI gwlF bhuq ipwCy rih geIaF hn ik ‘2020 pIVHIaF ienHF suaflF df jvfb dyxgIaF.
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (22)

ihMds
o qfn qy pfiksqfn: dosq jF duÈmx? cldy mfmly
afpxy guaFZ ivc musilm qfkq ƒ
pfiksqfn ivc hoeIaF coxF ivc iemrfn Kfn dI pfrtI ‘pfiksqfn qihrIk-ey-iensfP’ dI ijwq nfl ihMdosqfn pnpdy hoey nhIN dyK skdf.
aqy pfiksqfn dy irÈiqaF df nvF afiDafie arMB ho igaf hY. afpxI plyTI pRYs kfnPrMs ivc iemrfn Kfn ny iqMn jUn 1947 ƒ hoey vMz dy PYsly
ihMdosqfn nfl inwG vDfAux dI ieCf jfhr kIqI hY. afAux vfly smyN dOrfn dohF mulkF ivckfr sFJ df mfhOl iks pfsy qoN bfad afËfdI leI isrP 72 idnF df
smF sI. Bfrq dy Ault pfiksqfn kol
moV kwtdf hY, ies bfry iPlhfl ikafs afrfeIaF hI cwl rhIaF hn. pfiksqfnI pwqrkfr, sPIr aqy ilKfrI husYn
nf qF koeI kOmI rfjDfnI sI, nf kyNdr
hwkfnI ny afpxI ikqfb ‘ihMdosqfn bnfm pfiksqfn’ ivc dohF mulkF dIaF sFJF df iËkr kIqf hY. zf[ prmjIq ZINgVf srkfr sI qy nf hI tYks dy koeI vsIly
ny ies ikqfb nMU afDfr bxf ky ieh idlcsp lyK ‘ihMdosqfn qy pfiksqfn: dosq jF duÈmx?’ iliKaf hY. –sMpfdk sn. musilm lIg ijs dyÈ dI Ëor Èor
nfl mMg kr rhI sI, Aus ƒ clfAux
ibRitÈ sfmrfjvfdIaF ny lMmf smF pfiksqfn bxfAux leI do BrfvF ivckfr jVHF vflIaF hn qy ieh sfƒ dovF ƒ iek plfien krky gey sn. Auh Aus DrqI dy leI Auhdy kol nf qF koeI anuBv sI qy
Bfrq ‘qy rfj kIqf. dUjI aflmI jMg dy sihmqI nfl vMz hoeI hY hflFik ijnfh dUjy dy nyVy ilaf skdIaF hn. ies dy asl bfiÈMdy nhIN sn ijQy pfiksqfn nf hI rfj dI rUp-ryKf. ies qoN ielfvf
keI PYslfkun nqIijaF sdkf gulfm dy Ault mhfqmf gFDI vMz dy hwk ivc Ault ies ƒ pfiksqfn vrgy vwKry mulk bixaf sI. pfiksqfn ƒ ieslfm df gVH pfiksqfn dy dovF ihwisaF drimafn iek
mulkF ƒ afËfd hox dI afs bwJdI nËr nhIN sn. AunHF ny qF iewQoN qk kih idwqf dI pCfx ƒ mlIafmyt krn dI sfiËÈ dwsxf qy ihMdU Bfrq ƒ musilm pfiksqfn hËfr mIl df Pfslf sI. nvyN bx rhy
afAux lwgI. ies dy nfl hI afËfdI dI sI ik pfiksqfn AunHF dI lfÈ ‘qy bxygf. krfr idwqf igaf. qo N vK dw s xf nvy N mu l k ƒ drpy È mulk ƒ afriQk qOr ‘qy anykF cuxOqIaF
mMg leI jnqk Gol iqwKy hox lwgy sn. swqr virHaF dI AuQl puQl, dosqI alIgVH musilm XUnIvristI ivc buinafdI svflF qoN muK moVn df bVf sn. pfiksqfn iek qrHF nfl AudXogF
iPr vI Bfrq ƒ imlI afËfdI leI vMz dy duÈmxI dy ajIbo grIb anuBvF qoN bfad 1948 ivc iek BfÈn dOrfn pMizq nihrU afsfn ijhf qrIkf sI. ieh gwl smJ qoN qoN ivrvf sI. AuhdI KyqI Aupj dy vwzy
rUp ivc vwzI kImq qfrnI peI. lokF ƒ ienHF dovyN hsqIaF dy Éuafb DuMdly pY gey ny pfiksqfn ƒ vwKry dyÈ vjoN mfnqf bfhrI sI ik ijhVy lok XU[pI[, idwlI, bfËfr Bfrq ivc sn. AuQy dunIaF df 75
afpxf sB kuJ Cwz ky ieDroN EDr afAux hn. ipCly lMby arsy qoN dovyN mulkF dy idMidaF spÈt rUp ivc ikhf sI ik ‘jy muMbeI qy kolkfqf vrgIaF QfvF ‘qy pYdf PIsdI jUt pYdf huMdf sI, pr ies df
jfx leI mjbUr hoxf ipaf. isafsqdfn kOmFqrI bYTkF ivc Bfg lYx awj mYƒ ihMdosqfn qy pfiksqfn ƒ dubfrf hoey sn qy AuQy hI pUrI iËMdgI ibqfAuNdy sfmfn iqafr krn leI kfrKfny nhIN
ies dOrfn hoeI kqlogfrq aqy smyN iek dUjy nfl myl mulfkfqF krdy iek krn df mOkf idwqf jfvy qF mYN qurMq hoey afÉr ikAuN aijhy dyÈ vwl Bwj rhy sn. ibRitÈ rfj ivc lgpg iek iqhfeI
AuDfilaF afid bfry pVH ky awj vI lU hn, ÈFqI dy crcy huMdy hn, kÈmIr muwdy nFh kr idaFgf. iehdI vjHf iblkul sn ijQy aijhIaF QfvF nhIN sn. kpfh pfiksqfn ivc pYdf huMdI sI, pr
kMzy KVHy ho jFdy hn. ‘qy iek dUjy df ruÉ jfxn leI mÈvry vI spÈt hY ik mYN muÈiklF nfl jUJ rhy isMD dI pRisD hsqI Êulfm murqËf sUqI imwlF dI igxqI kul igxqI df qIjf
ieAuN bxy dovyN mulkF ivc iek dUjy huMdy hn pr iesy dOrfn aiqvfdI hmly ho pfiksqfn dIaF smwisafvF df boJ nhIN swXd ny afpxy sUby ivc bfhroN afey ihwsf sI. ies leI Bfrq Cwz ky gey lokF
pRqI muwZ qoN hI byivÈvfsI aqy duÈmxI jFdy hn, iPr jvfbI kfrvfeI huMdI hY cuwk skdf. myry kol afpxy mulk dIaF ajnbIaF ƒ BfrI qfdfd ivc AuQy vsfAux dIaF afsF AuQy jf ky imwtI ‘c iml
ivkrfl rUp ivc pRgt hoeI. iek dUjy aqy iekdm duÈmxI vflf nftkI mfhOl bQyrIaF smwisafvF hn. iksy vI qrHF df df ivroD kIqf sI. ieh lok vMz qoN bfad geIaF.
vwl dosqI df hwQ vDfAux dI iksy vI isrj idwqf jFdf hY. gwl ijQoN qurdI hY, nyVlf sihXog iek afm qrIky vFg hI afey pMjfbI qy AurdU bolx vfly muhfijr AuDr ÈurU qoN hI pfiksqfnI POj ny
koiÈÈ ƒ kuJ qfkqF kfmXfb nhIN hox AuQy hI rih jFdI hY. hoxf cfhIdf hY qy aijhy dosqfnf ZMg nfl sn. hflfq AudoN hor ivgVy jdoN Bfrq dI nvyN mulk dI isafsI ËmIn hVwpx leI
idMdIaF. isty vjoN cfr XuwDF, anykF pfiksqfn hmyÈF Bfrq ‘qy ieh doÈ ijs ivc pfiksqfn ƒ mulk dy qOr ‘qy afbfdI df 21 PIsdI qy afmdn df 17 koiÈÈF jfrI rwKIaF. Bfrq nfl POjI
lfAuNdf hY ik Auh Auhdy mulk ivc nslI Éqm nf krky sgoN vwzy sMG df sFJIdfr PIsdI pfiksqfn dy ihwsy afieaf, pr brfbrI dI hoV ivc kuwl afmdn df vwzf
prmjIq ZINgVf vwKvfd ƒ Èih idMdf hY jdoNik Bfrq afKdf bxfieaf jfxf cfhIdf hY ijs ivc hor vI dUjI aflmI jMg dOrfn ibRitÈ hfkmF ny ihwsf POj ‘qy Krc hox lwgf. ieh POj dy
Pon: 91-94173-58120 hY ik pfiksqfn isrP dihÈqgrdF Pfiedy dI gwl sI ik mulk sdf
dI puÈqpnfhI hI nhIN krdf sgoN BfrqI hmly dy ÉOP hyT ijAUNdf rhy.
smJOiqaF aqy aYlfnnfimaF dy bfvjUd pfiksqfnI PO j aiqvfdIaF ƒ bMgflI nyqf husYn ÈhId
dovyN pfsy duÈmxI, Èwk qy bygfngI df bfkfiedf isKlfeI dy ky Bfrq ivc suhrfvrdI ny 1956 ivc sMsd ƒ
mfhOl brkrfr hY. gVbV krfAuNdI hY. socx vflI gwl Kbrdfr kIqf sI ik qusIN isrP
pfiksqfn bxn qoN isrP swq mhIny ieh hY ik ies duÈmxI dy kfrn kI muslmfnF dIaF BfvnfvF BVkf ky
bfad amrIkI rfjdUq pfl eyilMg nfl hn? ies leI iks ƒ doÈI AunHF ƒ iekjut rwKx leI
krfcI ivc hoeI gwlbfq dOrfn pfiksqfn Tihrfieaf jfvy? pfiksqfn Éqry ivc hox df roxf
dy bfnI muhMmd alI ijnfh ny ikhf sI ies duÈmxI dy bIj qF isrP ies leI ro rhy ho qF ik
ik AunHF leI ies qoN vDyry ÉuÈI vflI gwl pfiksqfn dI mMg AuTx dy nfl hI qusIN swqf ‘qy kfbË rih sko.
hor kI ho skdI hY ik ihMdosqfn qy bIj idwqy gey sn. ijnfh df myl pfiksqfnI afvfm dy idmfÊ ivc
pfiksqfn ivc nyVly irÈqy bxy rihx. imlfp vflf ruÉ nf qF musilm lIg ieh nPrq vI BrI geI ik dovF
AunHF dI ieCf sI ik Bfrq qy pfiksqfn ƒ BfAuNdf sI qy nf hI isvl qy mulkF ivc srhwd qYa krn smyN
ivc aijhf irÈqf hoxf cfhIdf hY, ijho imltrI aPsrÈfhI ƒ. AunHF ƒ jfxbuJ ky pMjfb dIaF srhwdF ies
ijhf amrIkf qy kYnyzf ivckfr hY. ies lwgdf sI ik vMz qoN pYdf hoeI nPrq qrHF AulIkIaF geIaF qF jo Bfrq
irÈqy ivc ies qrHF dI sFJ hoxI cfhIdI qy duÈmxI ƒ brkrfr rwKxf AunHF sVkI afvfjfeI rfhIN kÈmIr nfl
hY ijs ivc guaFZI mulkF ivc pihry vflI dy ihq ivc hY qF jo nvyN bxy mulk rfbqf kfiem rwK sky.
srhwd hovy. sFJf POjI dl hovy, mukq ƒ aiDkfrq qOr ‘qy Auh afpxy ies dy bfvjUd dyÈ vMz qoN
vpfr qy sfry rsiqaF rfhIN iek dUjy kbËy ivc rwK skx. jvfhrlfl bfad lgpg iek dhfky qk Bfrq
mulk ivc afAux jfx dI KuwlH hovy. ijnfh nihrU aqy gRih mMqrI srdfr ptyl dI keI mulk Èfml kIqy jf skdy hn.’ ies POj ivc lVfkU kbIly qy Ëorfvr qy pfiksqfn ivc afAuxf jfxf afsfn
mrdy dm qk aijhy irÈqy dI vkflq nvyN bxy pfiksqfn vwl byruÉI ny aqy nfl vI pfiksqfnI hfkmF qy pRÈfskF ƒ BfeIcfiraF dy muslmfn vwzI igxqI ivc sI. ibRitÈ rfj smyN bxIaF rylF rfhIN
krdy rhy. vMz vyly hoey ÉUn Krfby df dovF mulkF ivclI sMpqI qy jfiedfdF dI qswlI nf hoeI qF Auh ies Dfrnf ‘qy KVHy BrqI kIqy sn. iesy krky ies POj df lok vwzI igxqI ivc ieDroN AuDr jFdy
AunHF ƒ pihlF aMdfËf nhIN sI, pr ies vMz vMzfeI ƒ lY ky pYdf hoey Èwk ÈubihaF rhy ik Bfrq asl `c pfiksqfn ƒ aMiqm iek iqhfeI ihwsf pfiksqfn ƒ imilaf. afAuNdy sn. 1951 qk pfiksqfn ny
ny dovyN iPrikaF ivc pwkI kMD Ausfr ny dovF ƒ afpo afpxy stYNz ‘qy kfiem qOr ‘qy afpxy ivc imlfAuxf cfhuMdf hY. ieh sfry muslmfn sn. ies leI ienHF afpxf nfgirkqf kfƒn iqafr nhIN kIqf
idwqI. daasl, ijnfh ny jdoN do kOmF dy rihx leI mjbUr kr idwqf. vMz qoN pihlF kFgrs aqy musilm lIg df pfiksqfn jfxf ËrUrI sI. nqIjf ieh sI. AudoN qk Bfrq dy muslmfnF ƒ srhwd
isDFq ƒ Ëor Èor nfl pRcfiraf qF iPr 11 agsq 1947 ƒ krfcI ivc ivc Ëbrdsq isafsI duÈmxI sI. dovyN inkilaf ik 1948 ivc pfiksqfn ƒ kul pfr afAux jfx leI iksy pfsport dI
anykF ivroDF dy bfvjUd Auh hr hIly afpxy BfÈn ivc ijnfh ny ikhf sI ik iek dUjy ƒ mfq dyx dy mOky lwBdy rihMdy bjt df 75 PIsdI ihwsf ies vwzI POj dI loV nhIN sI. 1952 ivc ies ƒ lfgU kIqy
pfiksqfn bxfAux leI idRVH sI. ies ‘mulkF dI vMz ivc AunHF ƒ Ëbrdsq sn. isafsq df Auh prCfvF Bfrq aqy sFB sMBfl leI Krc krnf ipaf. jfx qk vI iek BfrqI pfiksqfnI
krky pfiksqfn dI hoNd ikRÈmy nfloN Gwt kRFqI nËr af rhI hY ijs ny Bfrq dI pfiksqfn ivcfly sbMDF ‘qy awj qk pfiksqfn ƒ POj bxI bxfeI iml pfsport dovF dyÈF ivc jfx leI pRvfn
nhIN sI. iek vwzI sMivDfnk smwisaf hwl kr mMzrfAuNdf hY. geI sI. iksy nvyN bxy mulk vFg Auhƒ sI. kOmFqrI pfsport 1965 dI jMg qoN
iPrkU rwsfkÈI ivc BfvyN ijnfh idwqI hY ijs ivc iek BfeIcfrf Gwt igxqI gRih mMqrI vwlB BfeI ptyl ny vwKry pVfavfr ies df gTn nhIN sI krnf bfad lfËmI kIqf igaf.
pfiksqfn bxfAux ivc qF kfmXfb ho ivc hY qy dUjf BfeIcfrf bhuigxqI ivc. mulk vjoN pfiksqfn dy itky rihx dI ipaf. pfiksqfnI POj dy pihly do kmFzr dovyN mulkF dIaF iPlmF qy ikqfbF
igaf, pr Auhƒ ieh aihsfs sI ik [[[ hux bIqy dIaF gwlF Bulf ky iekwTy sMBfvnf ‘qy Èryafm Èwk pRgtfieaf sI ibRitÈ jnrl sn. jdoN pihly musilm iek dUjy dy bfËfrF ivc afm iml jFdIaF
Dfrimk qxfa ivc jUJdf mulk bx ky iml ky duÈmxI ƒ qwjx df vylf hY’. qy ies gwl ‘qy Ëor idwqf sI ik dyr svyr kmFzr-ien-cIP jnrl aXUb KF ny sn. AurdU Èfier muÈfieiraF ivc ihwsf
Auh sdf leI nhIN sI rih skdf. Aus ny aijhIaF gwlF ƒ amlIjfmf pihnfAuxf asIN iPr afpxy dyÈ pRqI afsQf idKfAuNdy pfiksqfnI POj dI kmfn sMBflidaF hI lYx dovyN pfsy jFdy sn. Kyz Auqsv qy
pfiksqfn ƒ Dfrimk dI bjfey Drm afsfn nhIN sI. hoey iek ho jfvFgy. AunHF df ieÈfrf aKMz ieh kihxf ÈurU kr idwqf ik bRfhmxvfdI vpfr vI huMdf sI. dovF pfisaF dy afgU qy
inrpwK mulk bxfAux ‘qy Ëor idwqf. ijnfh dovF mulkF vMz vyly kqlogfrq qy Bfrq vwl sI. dsMbr 1950 ivc afpxy soc qy hMkfr ivcoN hI pfiksqfn bxfAux nOkrÈfh iek dUjy nfl sbMD rwKdy sn.
ƒ pqf sI ik Bfrq pfiksqfn dovF df ihMsf df iÈkfr hoey lok iek dUjy pRqI dyhFq qoN pihlF AunHF ny BfrqIaF ƒ Xfd dI loV pYdf hoeI hY. Auhny ieh qrk vI ÈurUafqI idnF ivc keI idlcsp
afps ivc lVdy rihxf iksy dy ihwq ivc guwsf, nPrq qy duÈmxI Blf ikvyN Cwz krvfieaf sI ik ‘Buwlo nf quhfzI Bfrq idwqf ik ihMdU Bfrq koloN pfiksqfn dI GtnfvF vI vfprIaF. pfiksqfnI hkUmq
nhIN. jy ieh mulk sdf duÈmx bxy rhy skdy sn? pfiksqfn dy ies qbky ivc mfqf dy aihm aMg ƒ kwt idwqy gey hn.’ rwiKaf krn leI vwzI qy afDuink POj dI ny muhMmd iesmfiel ƒ Bfrq ivc hfeI
qF qrwkI ivc ieh duÈmxI sdf rukfvt POj, pRÈfsink aiDkfrIaF aqy rfjnIqI BfrqI Auh mhFdIp ivcoN musilm loV hY. Auhny ieh dfavf vI kIqf ik kimÈnr bxf idwqf jo pfiksqfn igaf
bxygI. ijnfh dI ieh vI iewCf sI ik ivc afey vrg df vwzf ihwsf Èfml sI. bhuigxqI vfly sUibaF dy vwK ho jfx qoN asl ivc ihMdU ies Aup mhFdIp ‘qy swq hI nhIN sI. lKnAU qoN Cpx vflI aÉbfr
gvrnr jnrl dy ahudy qoN syvfmukq ho nihrU ny ikhf ik dovyN mulk iek dUjy dy bfad nihrU ny kFgrs ƒ dunIaF dy sB sO sflF dy muÊl Èfsn df bdlf ny ieh Ébr Cfp idwqI ik pfiksqfn dy
ky Auh vfps afpxy muMbeI vfly jwdI krIbI rih ky afpxI ivlwKx pCfx qy qoN vwzy lokqMqr ‘qy rfj krn vflI pfrtI pfiksqfn ƒ Dmkf ky lYxf cfhuMdf hY. hfeI kimÈnr Éud ƒ ihMdosqfnI mMndy
puÈqI Gr ivc invfs krn. pRBUswqf kfiem rwK skdy hn ikAuNik dy rUp ivc sQfpq kr idwqf. pfiksqfn ies dy nfl hI ieh aYlfn vI kr idwqf hn qy pfiksqfn dI nfgirkqf lYx dy
ihMdosqfn ivc mhfqmf gFDI dI vI buinafdI ieiqhfsk, siBafcfrk qy vI afpxy dyÈ df inrmfx krn ihq cIËF ik Bfrq ivc muslmfnF ƒ snk dI hwd ieCuk nhIN.
ieh iewCf sI ik dovF mulkF dy sbMD afriQk loVF dI sFJ qoN vD ky kuJ nhIN ƒ nvyN isirEN GV irhf sI. nvyN mulk ƒ qk nPrq kIqI jFdI hY qy pfiksqfn keI hor pRmuwK hsqIaF vI
dosqfnf hox. AunHF df mwq sI ik huMdf. ieh dovF ivc afid kfl qoN sFJIaF sMBflx vfly vDyry lok Bfrq ivcoN hI pRqI durBfvnf dI iehI vjHf hY ik Auh (bfkI agly sPy `qy)
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (23)

rYzkilP kimÈn aqy ihMds


o qfn dI vMz
jUn 1947 dy afKrI hPqy ivc ibRitÈ lfrz mfAUNtbYtn dy kihx ‘qy Aus ivc
srkfr ny sr isirl rYzkilP ƒ Bfrq sfl 1947 ivc ihMdosqfn dI vMz bfry keI qwQ ajy vI afm jnqf dI phuMc qoN bfhr bdlfE kIqy gey sn. ienHF gwlF df
dI vMz bfry kimÈn df cyarmYn inXukq hn. ipCy ijhy pRiswD iPlmsfË guirMdr cwZf ny afpxI iPlm ‘vfiesrfey’Ë hfAUs’ ikRstoPr ibAUmONt ny ieMkÈfP kIqf sI.
kIqf sI. vYsy dyÈ dI vMz df aYlfn 3 jUn (ihMdosqfn ivc ieh iPlm ‘pfrtIÈn: 1947’ dy nF hyT irlIË hoeI) ivc mulk dI vMz- iËkrXog hY ik cODrI muhMmd alI,
1947 lfrz lUeI mfAUNtbYtn ny kr idwqf vMzfeI bfry kuJ aihm khfxIaF pyÈ krn dI koiÈÈ kIqI sI. awj kwlH pMjfb ivc sInIar jo bfad ivc pfiksqfn dy pRDfn mMqrI
sI, pr sr isirl rYzkilP dI inXukqI bxy, ny ies gwl dI puÈtI kIqI ik AunHF
jUn 1947 dy afKrI hÌqy ivc hoeI. afeI[ey[aYs[ aPsr vjoN kMm kr rhy afr[ky[ kOiÈk ny afpxy lyK ‘rYzkilP kimÈn aqy ny lfrz mfAUNtbYtn dy cIP afP stfP
drasl, pwCmI qy pUrbI pMjfb aqy ihMdosqfn dI vMz’ ivc vMz krn vfly rYzkilP kimÈn bfry kuJ qwQ pyÈ kIqy hn. –sMpfdk (ijvyN awj kwlH pRmuwK skwqr huMdf hY)
pU r b qy pw C mI bM g fl dIaF sImfvF lfrz eIsmy dy kmry ivc nkÈf dyiKaf
kFgrs aqy musilm lIg ivcfly sB qoN mfrc, 1899 ƒ vylË dI zYnbIÈfier sIqlvfV dwKxI eyÈIaf dy sB qoN vwzy sI. hdbMdI kimÈnF dIaF jnqk bYTkF sI ijhVf 16 agsq ƒ aYlfny hoey
iËafdf guMJldfr muwdf sI. lfrz kfAUNtI ivc hoieaf sI. AunHF ny hYlbry vkIl sr cmn lfl sIqlvfV dy puwqr ivc kFgrs, musilm lIg, aqy hor aYvfrz nfl myl nhIN KFdf sI. ies qrHF
mfAUNtbYtn ny pMizq nihrU aqy muhMmd kflj aqy inAU kflj afksPorz ivc sn aqy bfad ivc afËfdI qoN bfad 13 ieCuk iDrF dy vkIlF ny afpo-afpxy ies gwl df pqf lwgdf hY ik aYvfrz
alI ijnfh nfl gwlbfq krky pihlF qF iswiKaf pRfpq kIqI aqy ieMnr tYNpl qoN sfl qwk Bfrq dy pihly atfrnI jnrl ivcfr pyÈ kIqy; hflFik dovyN kimÈn
ieh so i caf sI ik sM X u k q rfÈtr vkflq dI bfr-aYt-lfa izgrI hfsl vI rhy. musilm lIg vloN sr ËPruwlf iksy smJOqy qwk nhIN puwjy. rYzkilP
(XU[aYn[E[) ƒ dyÈ dI vMz df kMm dy idwqf kIqI sI. AunHF df ivafh aYNtonIEm myrI Kfn ƒ vkIl pyÈ kIqf igaf, ijhVy bfad ny iekwly pMjfb, bMgfl aqy islht
nfl hoieaf. Auh gMBIr mYzIkl ivc pfiksqfn dy pihl ivdyÈ mMqrI bxy. (asfm df iËlHf) dIaF sImfvF df
afr[ ky[ kOiÈk smwisafvF qoN pIVq sn aqy pihlF kdy awT julfeI, 1947 ƒ rYzkilP dy afAux PYslf kIqf. rYzkilP ny 12 agsq
Bfrq nhIN afey sn. ies leI vI AunHF ƒ qoN pihlF dovF sImf kimÈnF df gTn kIqf ƒ bMgfl qy pMjfb leI aqy 13 agsq
jfvy. muhMmd alI ijnfh sMXukq rfÈtr inrpwK mMinaf jFdf sI. Auh afpxI jf cuwkf sI. ƒ asfm dy islht iËlHy leI PYslf
qoN dyÈ ƒ do BfgF ivc vMzx dI mMg kr idafnqdfrI aqy iemfndfrI leI mÈhUr pMjfb kfzr dy 1936 bYc dy (aYvfrz) dy idwqf. lfrz mfAUNtbYtn
rhy sn, pr bfad ivc lfrz mfAUNtbYtn sn. afeI[sI[aY s [ ikR s to P r ibAU m O N t ƒ ny 16 agsq 1947 dI dupihr qwk
ny hI ies mMg ƒ rwd kr idwqf ikAuN jo pfiksqfn leI jsits dIn muhMmd rYzkilP kimÈn df skwqr inXukq kIqf aYvfrz jfrI nhIN kIqy.
sMXukq rfÈtr ƒ dyÈ dI vMz krn ivc aqy pitafly dy kol smfxf qihsIl dy igaf. ibAUmONt 1936 ivc BfrqI isvl rYzkilP aYvfrz bfry kfiedy-
lMmf smF lwgx dI sMBfvnf sI aqy 15 jsits muhMmd munIr ƒ pMjfb sImf syvf ivc Èfiml hoey sn aqy pMjfb ivc ey-afËm muhMmd alI ijnfh dIaF
agsq 1947 qwk dyÈ dI vMz nhIN ho kimÈn dy mYNbrF dy rUp ivc nfmËd kIqf zI[sI[ dy rUp ivc kMm kr rhy sn. itwpxIaF sn ik ijMnf sMBv ho sikaf,
skdI sI. AunHF ƒ ncoiVaf igaf hY.
ies qoN bfad ieh rYzkilP ny afpxy
so i caf igaf ik hw d F df aYvfrz, ijhVf 8 agsq
PYslf ibRitÈ sMsd dy hfAUs 1947 ƒ gvrnr jnrl
afP lfrzË dy iqMn mYNbrF qy vfiesrfey ƒ idKfieaf
df kimÈn bxf ky krvf sI, Au s ivc iPro Ë pu r
ilaf jfvy pr ies mgroN iËlHy dIaF iProËpur qy sr isirl rYzkilP
ieh not kIqf igaf ik iqMnF ËIrf qihsIlF, jlMDr iËlHy ivc bdlfE kIqf igaf sI. sr PrFiss
mYNbrF dI Aumr iËafdf hox ivc jlMDr qy nkodr, mUzI (afeI[sI[aYs[) jo 15 agsq 1947
kfrn Auh Bfrq dI grmI aMimRqsr iËlHy dI ajnflf ƒ pfiksqfnI pMjfb dy pihly gvrnr
brdfÈq nhIN kr skxgy. qihsIl qy gurdfspur df bxy sn, ƒ vfiesrfey dy inwjI skwqr
Bfrq dI grmI, mwCr aqy pUrf iËlHf pfiksqfn ƒ idwqf vlo N nkÈf imilaf, ijs ivc Au p r
sfÌ pfxI dI Gft bfry sI pr jdoN 16 agsq 1947 drsfieaf ielfkf, jo Bfrq ƒ imilaf
aMgryË bhuq iËafdf cOkMny ƒ aYvfrz aYlfinaf igaf qF sI, Aus nkÈy ivc pihlF pfiksqfn ivc
sn. lfrz mfAUNtbYtn dy bOs gurdfspur dI ÈwkrgVH idKfieaf igaf sI.
ibRitÈ kYbint ivc Bfrq qihsIl ƒ Cwz ky bfkI sfry sr rYzkilP 14 agsq 1947 ƒ
bfry mMqrI lfrz ilstovfl ielfky Bfrq ƒ dy idwqy gey. Bfrq qoN clo gey aqy dubfrf Bfrq nhI
ƒ ikhf igaf ik Auh koeI rYzkilP kimÈn dy afey. ikhf jFdf hY ik AunHF ƒ iksy joqÈI
suJfa dyx. AunHF pMizq nihrU skwqr ikRstoPr ibAUmONt ny dws idwqf sI ik jy Auh dubfrf Bfrq
aqy muhMmd alI ijnfh nfl afeI[sI[aYs[ ny puÈtI kIqI ivc afey qF AunHF dI mOq hox df Éqrf
gwlbfq krky ieh PYslf hY ik srhwdF ƒ Bfrq dy pwK hY. ieQoN qwk ik AunHF ny afpxI PIs pMj
kIqf ik lMzn bfr aYsosIeyÈn dy mIq igaf, jdoN ik Bfrq leI jsits imhr ky[vI[ky[ suMdrm afeI[sI[aYs ƒ kimÈn ivc gupq rUp nfl kwiZaf igaf sI. hËfr pONz strilMg vI nhIN leI sI. Auh
pRDfn sr isirl rYzkilP ƒ Bfrq dIaF cMd mhfjn aqy jsits qyjf isMG ƒ ivc E[aYs[zI[ vjoN inXukq kIqf igaf. ibAUmONt ny 24 PrvrI 1992 ƒ lMzn dy lMmf smF ijAUNdy rhy aqy pihlI aprYl
sImfvF ƒ vMzx bfry kimÈn df cyarmYn nfmËd kIqf igaf. bMgfl sImf kimÈn sR I vI[zI[ afeIar ies kimÈn dy aKbfr ‘zylI tYlIgRfP’ ivc pRkfiÈq lyK 1977 ƒ lMzn ivc clfxf kr gey sn.
lgfieaf jfvy. ies inXkqI Auqy pMizq ivc jsits abU sflyh akrm, jsits shfiek skw q r bxy . Au h Au s smy N ivc dwisaf ik kimÈn ny ijhVIaF hwdF bhumuwly Kyqr/ielfky bcfAux df
nihrU aqy ijnfh ny sihmqI pRgt kIqI. aYs[ey[ rihmfn (pfiksqfn leI) aqy gvrnr jnrl aqy vfiesrfey dy dPqr df PYslf kIqf sI, AunHF ƒ Auh pMizq ishrf Aus smyN dy BfrqI nyqfvF, Kfs
ies AuprMq pwCmI aqy pUrbI pMjfb leI jsits sI[sI[ ivsvfs aqy jsits ivc aDIn skwqr vjoN kMm kr rhy sn. nihrU dy kihx aqy lfrz mfAUNtbYtn dy krky pMizq jvfhr lfl nihrU aqy
lfhOr hfeIkort dy do do jwj kimÈn ivc bI[ky[ muKrjI (Bfrq leI) Èfml hoey. muhMmd alI ijnfh ƒ ieh pqf nhIN sI dbfa hyT bdl idwqf igaf sI. srdfr ptyl ƒ jFdf hY, ikAuNik AunHF dy
nfmËd kIqy gey aqy pwCmI qy pUrbI sfry nfmËd mYNbr lfhOr aqy klkwqf ik ky[vI[ky[ suMdrm df shurf srdfr rYzkilP aYvfrz dy sbMD ivc mfAUNtbYtn nfl awCy quaflukfq hox kfrn
bMgfl ƒ vMzx leI klkwqf hfeIkort dy hfeIkort dy jwj sn. hrbMs isMG aMimRqsr df amIr jwt iswK musilm lIg vloN AuTfey gey sB qoN Bfrq ƒ Auh ielfky vI iml gey ijhVy
do jwj nfmËd kIqy gey. kFgrs pfrtI vwloN aYm[sI[ sI. mhwqvpUrn ieqrfË ieh sn ik iProËpur rYzkilP pfiksqfn ƒ dyxf cfhuMdf sI.
isirl jOhn rYzkilP df jnm 3ú sIqlvfV bqOr vkIl pyÈ hoey. sRI ieQy iËkrXog hY ik sRI rYzkilP, iËilHaF ivc iProËpur qy ËIrf, jlMDr
ky[vI[ky[ suMdrm dy bhuq nyVy sn aqy iËlHy ivc nkodr qy jlMDr, aMimRqsr
ky[vI[ky[ suMdrm ƒ nFh nhIN krdy sn. ivc ajnflf aqy gurdfspur iËlHy ivc gYNgstr
ihMds
o qfn qy pfiksqfn[[[ ky[vI[ky[ suMdrm dI pqnI vI rYzkilP
dy krIbIaF ivcoN sI. ieh vI dwisaf jFdf
gurdfspur qy btflf muslmfn bhuigxqI
vfly sn, iPr vI Auh pUrbI pMjfb jF
Pukry bxy ivcfry gYNgstr
puils mfr‘qy cfry gYNgstr.
(ipCly sPy dI bfkI) igaf. iqMn sflF bfad AunHF ny BfrqI hY ik isirl jOhn rYzkilP kdy iksy BfrqI pMjfb ƒ idwqy gey sn. pwCmI bMgfl rfq brfqy Bwjy iPrdy
nfgirkqf leI qy vfps Bfrq af gey. BfrqI nfl iËafdf KuwlH ky gwl nhIN krdy dy iËlHf murÈdfbfd qy ndIaf, ijnHF ivc idny vyKdy qfry gYNgstr.
nfgirkqf bfry koeI PYslf nf kr skIaF
aijhy hflfq ivc pfiksqfn afpxy sn aqy sKq suBfa dy hox df pRBfv musilm bhuigxqI ivc sn, df vwzf ihwsf
qy iek dUjy mulk ivc afAuNdIaF jFdIaF
jnm qoN lY ky awj qk zfvFzol hI irhf idMdy sn. aYqvfr, 2ú julfeI 1947 ƒ Bfrq ƒ dy idwqf igaf sI. muhMmd alI cMgI ishq, iKzfrI goNzr
rhIaF. cODrI ÉlIk AuË ËmF, jo XU[pI[
hY. nf qF Auh afriQk qOr ‘qy svY-inrBr Cwz ky bMgfl sUby nfl sbMDq kimÈn dI ijnfh ny itwpxI kIqI sI, ijMnf sMBv ho Pysbuwk ‘qy Bfry gYNgstr.
dy rihx vfly sn, pfiksqfn musilm
ho sikaf qy nf hI jmhUrI pRxflI sQfpq jnqk bYTk 16 qoN 24 julfeI 1947 qwk sikaf, sfƒ Gwt qoN Gwt jgHf idwqI geI gfiekF dy gIqF nUM sux ky
lIg dy muKI bxn ‘qy krfcI jf ky vsx
kr sikaf. iswty vjoN POj hmyÈF jmhUrI klkwqf ivc hoeI. 27 julfeI 1947 hY. Aus smyN ibRtyn dy pRDfn mMqrI sr keI bxy hiqafry gYNgstr.
qoN pihlF BfrqI sdn ivc ivroDI iDr dy
srkfr ‘qy BfrU rihMdI hY. ies krky (aYqvfr) ƒ Cwz ky pMjfb dy hwdbMdI klImYNt aYtlI ny pfiksqfn dy pihly jylHF ivcoN hukm clfAuNdy
nyqf sn. joigMdr nfQ mMzl ƒ 1947
pfiksqfn dI Bfrq nfl dosqI qy duÈmxI kimÈn dI mIitMg lfhOr ivc 21 julfeI ivdyÈ mMqrI sr ËPruwlf Kfn vloN lfey pYsy, nsLy dy kfry gYNgstr.
ivc ijnfh ny bulf ky pfiksqfn df kfƒn
sdf POj dy prCfvyN hyT rhI hY. sFJy ivrsy qoN 31 julfeI qwk hoeI. doÈF dI jFc krn leI kfmnvYlQ dy
mMqrI bxf idwqf aqy 1950 ivc Auh sB
dy huMidaF awj dovyN mulk iek dUjy qoN rYzkilP klkwqf qoN lfhOr gey, skwqr nIlbykr ƒ ikhf sI. nyqfvF df isr ‘qy hwQ
Cwz ky vfps kolkfqf af igaf. XU[pI[
bhuq dUr jf cuwky hn. kÈmIr dI smwisaf ikAuNik Auh dovF kimÈnF dy cyarmYn sn pRDfn mMqrI aYtlI ƒ idwqI irport nyqf bxn ivcfry gYNgstr.
ivc jnmy pRisD AurdU lyKk swjfd ËhIr
ƒ hwl nf krn ivc dovF dyÈF dI idlcspI pr AunHF ny jnqk bYTkF ivc ihwsf nhIN ‘c nIlbykr ny ikhf sI ik sr rYzkilP ijs golI nfl lok zrfey
afËfdI qoN bfad pfiksqfn cly gey qy
hY. awj dovyN mulk iek dUjy dy dosq vI ilaf ikAuik dovyN pfsy kfrvfeI ieko smyN ny mMinaf ik AunHF ny lfrz mfAUNtbYtn Aus golI qoN hfry gYNgstr.
AuQy kimAUinst pfrtI dy pRmuwK nyqf bx
hn qy duÈmx vI, pr dosqI qy duÈmxI ho rhI sI. AunHF ny hr roË irkfrz qy qy AunHF dy cIP afP stfP lfrz eIsmy ƒ -jugrfj igwl, XOrk
gey. 1951 ivc AunHF ƒ dyÈ DRoh dy kys
dI pirBfÈf dovF dI afpo afpxI hY. smwgrI jmHF krvfAux ivvsQf kIqI hoeI jo aYvfrz idKfieaf sI, Auh hor sI aqy Pon: 704-257-6693
ivc igRPqfr krky jylH ivc suwt idwqf
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (24)

23 meI dI svyr ƒ ajy GiVafl hwdoN pry krVfeI kIqI geI hY ik koeI
ny 6 nhIN vjfey sn jdik ivktorIey dy
svyry Cpx vfly aKbfr ny sfry Èihr
kYnz
y f ivc pMjfbI: 100 sfl pihlF bfhrlf ihMdusqfnI jhfj ivcidaF ƒ nf
iml sky. awj qk jhfj ivcly BrfvF ƒ
ivc iPr ky ZMzorf Pyr idqf ik ijhVy koeI nhIN iml sikaf. ieQoN qFeIN ik
ihMdusqfnIaF dy afpxy BfVy kIqy jhfj
dy iÈMGeI qoN qurn dIaF avfeIaF Auz
rhIaF sn, Auh awj ieQoN ds mIl dI
ivQ ‘qy kuafrntIn dI hwd pur KVHf hY.
kfmfgftf mfrU jhfj pujdf hY vkIl ƒ BI aMdr jfx qoN roikaf igaf
hY. Autfvy dIaF qfrF qy ruwky pRgt kr
rhy hn ik kYnyzf dI gvrnmYNt PYslf
kr cukI hY ik ienHF ihMdIaF ƒ moiVaf
ijs ivc 375 ihMdusqfnI svfr hn ijnHF gdr lihr df ieiqhfs afpxy nfvlF aMdr smo ky pfTkF awgy pyÈ krn vfly AuGy lyKk jfvygf, pr ihMdusqfn kI jhfj ivcly qy
ivc iek sw q sfl df bflk hY , do kI bfhrly, bol ky ds cuwky hn ik asIN
kysr isMG nfvilst ny gdr lihr dI vfrqk lwBx aqy sMBflx df aOKyrf kfrj vI nypry
isMGxIaF hn. iek ibrD srIr srdfr aMq qk JgV ky nbyVf krfAuxf cfhuMdy
cfiVHaf sI. ies ivc gdr lihr ÈurU hox qoN pihlF kYnyzf ivcoN inkly do pricaF ‘sudyÈ
guridwq isMG nfm hY, jo afKdf hY ik hF ik aMgryËI rfj `c sfzy kI hwk hn qy
asIN aMgryËI prjf ihMdusqfnI kYnyzf dy syvk’ aqy ‘sMsfr’ df iËkr imldf hY. ‘pMjfb tfeImË’ dy pfTk ‘sudyÈ syvk’ (1909 qoN iks dlIl nfl sfƒ kOx mOV skdf hY?
kfƒn dI pUrI prK krn afey hF. ieh 1911 qwk Cipaf) aqy ‘sMsfr’ (sqMbr 1912 qoN julfeI 1914 qwk Cipaf) ivc CpIaF kI Audm hoieaf hY
pVHdy sfr hr iek afdmI dIaF awKF ilKqF ipCly aMkF ivc pVH cuky hn. ienHF ilKqF ivc Aus vkq prdys puwjy ijAuiVaF vwloN vYnkUvr dy ihMdusqfnI Brf afpxy
jhfj vwl lwg geIaF. ivktorIey dy ihMdI hMZfeIaF musIbqF df ijLkr hY. ienHF ilKqF dy Èbd-joV aqy vfk bxqr ijAuN dy iqAuN rwKy gey vwloN hr qrHF dy Xqn kr rhy hn. JgVy
vIrF ny pqf lwgdy sfr BrfvF dy ipafr hn qF ik Aus vkq dI pMjfbI dy drÈn-dIdfry ho skx. -sMpfdk leI zflr iekwqr kIqy jf rhy hn. hr
dIaF Au m M g ivc mqf pkfieaf ik koeI swjx, kI vYnkUvr qy kI ivktorIey,
kuafrntIn dy nyVy ijQy jhfj KVHf hY, dy idl ivc drd qy iPkr sI ik iksy qury hoey Bfrq vfsIaF df byVf vYnkUvr rfj dy iksy vI ihwsy ivc iPr skIey. ienHF BrfvF dI mdd dy iPkr `c hY. sfƒ
vIrF dy cl drÈn krIey. iek drjn qrHF BrfvF dI mdd kr skIey. dI Gft ivc af iPiraf. ihMdusqfnI vIr asIN dyKxf cfhuMdy hF ik iks krky sfƒ aKbfr dy Cpx qk vYnkUvr dy BrfvF dy
swjxF dI mMzl ijs ivc ‘sMsfr’ dy syvk kuafrntIn dy zfktr ny nuks lwBf qy hum humf ky af rhy BrfvF dI agvfeI aMgryËI rfj dI hwd ivc iPrn qoN roikaf pUry Audm df pqf nhIN puwj sikaf. isrP
qy dyÈ qoN af rhy BfeI blvMq isMG jI qy Autfvy ƒ qfr idwqI sI ik jhfj dy kpqfn leI Gft ‘qy hfËr sn, pr puils dy jFdf hY. asIN KyqI df kMm krn vfly hF. ieh Kbr hux imlI hY ik joV myly kIqy
Kfs pihiraF nfl iksy ihMdusqfnI ƒ Gft ieh ihMdusqfnI mËdUr nhIN sgoN pMjfb dy jf rhy hn qy zflr iekwqr ho irhf hY.
‘qy jhfj ƒ dyKx qk dI afigaf nf idwqI Èyr ikrsfn hn jo ik KyqI krky muMjf BfeI blvMq isMG jI jo pr sfl zYlIgyt
geI. vYnkUvr dy iek aKbfr ivc iliKaf
hY ik iek iemIgryÈn aPsr ny ieh vI
dwisaf ik bMdUkF qy rfeIPlF vfly POjI
ispfhI vI Gft `qy afey ihMdIaF dy iksy
rOly ƒ nijwTx leI iqafr rwKy gey sn,
sfrf idn zfktrI huMdI rhI qy iemIgryÈn
vfly dwsdy rhy ik asIN Autfvy qoN hukm
AuzIk rhy hF. agly idn aYqvfr qy
somvfr CuwtIaF af geIaF qy ieh vI
avfeI iemIgryÈn dy hlky ivc AuWzI ik
Èfied ihMdusqfnIaF ƒ ienHF dohF CuwtIaF
ivc hI kcihrIaF KulHx qoN pihlF hI
ipCFhF mo V idw q f jfvy . 26 meI ƒ
iemIgryÈn vfly jhfj ivc gey qy isrP
vYnkUvr ivc Auqrn qoN rokx ipCoN jhfj Aupr hI KVHy guridwq isMG bfhr ieh hI pqf imilaf ik ihMdIaF dI
(aYn awgy, icwty sUt ivc) aqy hor musfPr zfktrI kIqI jf rhI hY. vYnkUvr qwt ‘qy KVHf kfmfgftf mfrU. zYk `qy musfPr idKfeI dy rhy hn
ihMdusqfnIaF df purfxf drdI imstr dy pfs mOjI dy Gft df ishq df prvfnf srdfr guridwq isMG
hfl vI sn, iek bot ikrfey `qy krky nhIN hY. ies hI Auqr dy afAux ivc sfrf ies jhfj ƒ cfrtr krky rsiqaF dyÈ vsfAuxgy. ienHF af rhy ihMdIaF ivcoN bx ky gey sn, 23 qfrIK qoN vYnkUvr
qur pey. iek GMty ivc jhfj idsx lwg idn jhfj roikaf irhf qy iqRkflF dy ivc bYTy ihMdusqfnIaF ƒ ieQy ilafAux bhuqy POjI ispfhI hn ijnHF ny ies rfj puwj cuwky hn. ‘sMsfr` dy muKI syvk
ipaf. jd ƒ awgoN iemIgryÈn vfilaF dI aKbfr ny Cfipaf ik Èfied ies KuMdk vfly srdfr guridwq isMG jI isrhflI, dI kfiemI leI afpxIaF jfnF qk hfËr zfktr suMdr isMG ijnHF ƒ kYnyzf dy lok
bot af puwjI ijs dy ivc bYTy aPsrF ny krky jhfj ieQy hI ruikaf rhy, pr aMq iËlHf lfhOr dy vsnIk hn. kYnyzf dy kIqIaF hn. bs ieho ijhy afdmI hn jo Gr-Gr jfxdy hn, kwlH Autfvy jf puwjy
ikhf ik quhfƒ jhfj dy nyVy jfx dI qy 5 vjy KlfsI hoeI. hukm imilaf qy aKbfrF qk afp dy hONsly, ÈrfPq qy inqfrf cfhuMdy hn ik aMgryËI prjf dy hn. hux afeI qfr dwsdI hY ik klH ƒ
bfhroN dUroN gwl krn dI vI afigaf nhIN kfmfgftf mfrU jhfj Bfrq dy puwqrF sxy isafxp dI Ausqq kr rhy hn. guridwq aslI hwk kI hn qy ies swcy asUl qy iemIgryÈn vËIr awgy ihMdusqfnIaF dy
hY. jhfj dy koloN dI Auqy KVHy BrfvF ƒ sihjy sihjy vYnkUvr vwl ƒ iKsikaf. isMG jI ny KolH ky qy KVkf ky AuWqr idwqy kYnyzf ivc Auqrnf mMgdy hn. swcy hwkF dIaF dlIlF pyÈ krky rihxgy
jYkfry gjfAuNdf hoieaf qy drÈn krdf vYnkUvr ivc puwjxf hn ik asIN aMgryËI prjf hF. bs sfzf bIq irhf sfl ik ienHF afey BrfvF ƒ jldI Auqfiraf
hoieaf afpxf bot Èihr ƒ moiVaf. sB 24 meI ƒ svyry hI duryzy pMD qoN pwkf qy aslI hwk hY ik asI aMgryËI hux qFeIN iemIgryÈn dy mihkmy vwloN jfey. zfktr suMdr isMG afpxI ilafkq,
ielm bl anusfr ihMdusqfnI kOm dy db

gurmuKI ilnotfeIp
rhy hwkF dI pUrI pUrI hflq KolH ky kYnyzf
dy lo k F dy sfhmxy rw K xgy qy ienH F
aMgryËI iensfP prKx aqy bhfdr
awj afdmI dI akl idn pr idn ihMdusqfn ivc ijQy qk sfƒ pqf hY, iksy BrfvF dI swcI apIl ƒ aMgryËI rfj dy
nvyN qoN nvyN kOqk kwZ rhI hY. iensfn BI Ëbfn dI ilnotfeIp mÈIn ajy qk ÈuBicMqkF dy sfhmxy KolH ky dwsxgy.
kudrq dIaF anyk ÈkqIaF ‘qy kfbU pf nhIN bxI hY. ieh hI kfrn hY ik hwQIN kI mfmlf hY
cuwkf hY. hvf, smuMdr, ibjlI, phfVF, awKr joVn dI byhd imhnq bhuq vkq ies jhfj df afAuxf Auh mfmlf hY
sUrj, cMd afidk sB kudrqI syvkF ƒ lgx krky roËfnf aKbfrF dI igxqI ijs ny KolH ky dwsxf hY ik ihMdusqfnIaF
afpxy rOly krky vrqdf hY. tYlIPon, nF-mfqr hI hY. Auh vI suMdr sfP qy dy kI hwk hn qy aMgryËI rfj ivc AunHF
qfr, hvfeI jhfj, motrkfr, vfierlYs qurMq Purq nhIN Cp skdy sgoN iek do df kI drjf hY? iks krky AunHF ƒ
afidk anyk cIËF awj afdmI dI syvf idn pihlF hI Cfpy hoey roËfnf khfAuNdy aMgryËI bsqIaF ivcoN Dwky pY rhy hn.
qy vfDy leI Auh kMm kr rhIaF hn jo hn. gurmuKI ivc qF roËfnf aKbfr df kul kOm qoN dyÈ dI iewËq qy afbrU df
kroVF afdmIaf dI imhnq BI nhIN nfm inÈfn qk nhIN hY. amrIkf CfpyKfny zfhZf ËrUrI qy bVf BfrI svfl hY-lwKF
suafr skdI sI. ajy akl qy ielm dI jfn ieQy nvIaF mÈInF bxfeIaF hn. rupey Krc ho cuwky hn, jhfj df cfrtr
dy BMzfr isafxy inq nvyN sUrj, nvyN qoN sMsfr df gurmuKI CfpyKfnf amrIkf ivc krky afAuxf koeI inwkI ijhI gwl nhIN
nvyN acMBf kZ rhy hn. BfvyN ienHF nvIaF kfiem ho cuwkf hY. sfzf pwkf ierfdf hY hY. ieqnf vwzf Audm ho cuwkf hY jo ik
kfZF qy hunrF ivcoN iek qoN iek vD ky ik asIN gurmuKI ilnotfeIp dI mÈIn TIk ihMd vfsIaF dI ihMmq qy swcfeI dy
hn, pr ienHF sfrIaF dy vfDy dI jfn iqafr krfeIey. gurmuKI ilnotfeIp dI lfiek hY. ies leI sB kYnyzf dy BrfvF
CfpyKfny hn jo ik hr ielm dy hunr ƒ mÈIn iqafr ho jfx nfl aKbfrF pMjfb dy nfl afp BI jo iksy qrHF ies mukfbly
kfiem rKdf hY aqy Aus df pRcfr krdf dy bwcy-bwcy dy hwQ ivc puj skdIaF hn. ivc shfiek ho sky qF Jtpt hovy. afp
hY. Cfpy dI qfkq qy mÈInF amrIkf gurmuKI ilnotfeIp dI mÈIn iqafr ho ilnotfeIp mÈIn df Drm hY, pqf nhIN awgy ƒ kI hovy.
ivc ieqnI AunqI kr geIaF hn ijs jfx nfl CpfeI df keI keI idhfVIaF ƒ ‘sMsfr’ dy CfpyKfny ivc vrq ky dsIey dyÈ leI bVf Bfrf ielm df kMm pUrf afpxy idl jfn vYnkUvr KVHy jhfj qy
df ihMdusqfn ivc bYTy afdmI ƒ iKafl df kMm imMtF ivc inbVygf. qy Pyr dyÈ ivc Aus df irvfË pvy. krky dsFgy. gurmuKI ilnotfeIp mÈIn afpxy iqMn sO pcwqr ruky hoey BrfvF vwl
BI nhIN af skdf. Aus mÈIn df nfm, ilnotfeIp mÈInF iqafr krn vflI gurmuKI dI ilnotfeIp mÈIn bx jfx nfl bx jfx nfl BfvyN sMsfr ƒ hr roË hI rwKo. jd BI mdd leI koeI hokf afvy,
jo hvf vFgr kfhlI nfl abfrq ƒ sB qoN vwzI kMpnI nfl asIN icwTI-pwqr ikqfbF qy aKbfrF kOzIaF dy muwl ho keI vfr Cfpo. jo amrIkf qy ilnotfeIp KulHy idl mfieaf dy mINh vrfvo. ies vkq
joV ky rwK idMdI hY, ilnotfeIp mÈIn kIqf qF Aus dy eyjMt ny af ky ‘sMsfr’ df jfxgIaF qy ielm gurmuKI pVHy hr bwcy mÈIn bxvf ky asIN dyÈ phuMcf skIey ‘sMsfr` ieh kuJ bynqIaF lY ky afp dy
hY. iesy df hI quPYl hY ik pMjfh-pMjfh CfpfKfnf dyiKaf qy keI GMty gurmuKI dy hwQ ivc apV skygf. ies vkq sfƒ qF ies nfloN vD ky pMjfb dy vsnIkF ƒ pfs afAuNdf hY. jy Pyr vI ies dfs qoN ho
vwzy siPaF dy aKbfr amrIkf dy ÈihrF aKrF dI sB qrqIb dyK ky ikhf ik asIN pYsy dI bhuq qMgI hY. jy sB Brf ies vwzmuwlI sugfq asIN hor koeI nhIN skdy, sikaf qF afp dy drÈn krygf. ienHF
ivc idhfVI ivc keI vfr inkl jFdy bhuq sohxI mÈIn iqafr kr skdy hF, vkq sMsfr dI idl KolH ky mdd krn qF jo sdf atl rhygI qy gurmuKI aKbfrF BrfvF dI mdd leI kuJ BI mdd krnI
hn. ieh mÈIn awKr joVn df keI idnF asIN pwkf ierfkf kIqf hoieaf hY ik asIN ËrUr inAU Xfrk jf ky gurmuKI qy ikqfbF, ijnHF dI awj hwdoN pry qot cfho qF ‘sMsfr` dy dPqr ivc phuMcf idE.
df kMm sikMtF ivc pUrf krdI hY. gurmuKI ilnotfeIp dI mÈIn bxvf ky Aus ilnotfeIp mÈIn iqafr krf ky pMjfb hY, Gr-Gr iPrngIaF. (bfkI agly sPy `qy)
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (25)

kuj
M I mroVIey
cfbI vflf lyK pVH ky keI pfTkF ny qoN pfrlImYNt ivc vI svfl puCfieaf pr
soicaf hovygf ik jy pMjfbI ivc kuMjI sLbd sfrI gwl nUM rOly-gOly df ijMdf lwg igaf.
cfbI nfloN vwD purfxf hY qF iPr kuMjI bfry jo hoxf sI Auh qF ho igaf sI, dovF dyÈF
pihlF ikAuN nhIN iliKaf? Aujr shI nhIN dy muKIaF dy hwQ vwZy jf cuky sn!! sLbd
hovygf ikAuNik kuMjI bfry awj qoN iewk dhfkf cfbI leI kuMjI sLbd asIN afpxy
pihlF iliKaf jf cukf hY. AudoN vDyry jLor
iewk ieiqhfsk Gtnf dOrfn kuMjI sLbd
arQ moZf huMdf hY arQfq Auh sur ijs
dy moZy cVH ky rfg qurdf hY. kInot BfÈx
ilaf. prUP pVHdy smyN nfl bYTy ihMdI dy
sMpfdk ny s[ Buwlr nUM ikhf, “Buwlr jI,
bcpn qoN hI vrqdy afey hF. lokXfn ivc
kuMjI sLbd df bolbflf hY. swsF iGAu dy
JroKf
qoN pYdf hoeI hfsohIxI siQqI df ikwsf df arQ vI Auh kyNdrI ivcfr hY ijs `qy ieh rUsI hux sfzy leI mombwqIaF qy dIvy zwby nUM ijMdf lf kuMjI afpxy nfly nfl bljIq bfsI
suxfAux ‘qy sI, ies sLbd dI ivAuqpqI bihs kIqI jfxI huMdI hY. pr ies crcf bxfieaf krngy?” ipV pwly koeI gwl bMnH rwKdIaF sn. dIpk jYqoeI df iliKaf
`qy qF srsrI ijhf hI iliKaf sI. nvyN df ieh Bfv nf ilaf jfvy ik hux asIN nf peI qF s[ Buwlr ny pwuC hI ilaf. Aus aqy nirMdr bIbf df gfieaf gIq ‘afh Pon: 734-259-9353
pfTkF leI awj vI Aus nUM duhrfvFgf pr ies pRcilq ho cuky Èbd nUM bdl dyeIey. nUM dwisaf igaf ik smJOqy vfly dsqfvyË lY mfey sFB kuMjIaF, DIaF kr cwlIaF
Poks kuMjI df ijMdf KolHx `qy rhygf. ieh srdfrI’ iksy vyly KUb hrmnipafrf sI. aqy nYpflI kuMjI, bMgflI kUMjI, mrfTI
hr BfÈf ivc aijhy byÈumfr Èbd iml ivc ‘roÈnI AudXogoN myN sihXog’ iliKaf
ikwsf pMjfbI qRYmfsk ‘isrjxf’ dy iksy iksy vyly hr koeI ‘sPlqf dI kuMjI’ pVH kuMjI, ksLmIrI kUMjLU aqy AuVIaf kuMcI.
jFdy hn, ijnHF nUM iksy glq smJI kfrn hoieaf hY. s[ Buwlr Kud pihlF ies df
aMk `c surjIq hFs ny CyiVaf sI qy ies ky jmfqF df Bvsfgr pfr krdf sI. afh afKrI kuMcI rUp Bgq kbIr ny vI vriqaf
GV ilaf jFdf hY. anuvfd pMjfbI ivc kr cuky sn, ies
df rOick aMq pMjfbI khfxIkfr gurbcn qF ajy hfl dI hI gwl hY, sunIl jfKV ny hY, “dsvY duafir kuMcI jb dIjY.” ies
kInot bfry s[ hFs dy ies ‘kuMjIvq’ leI Auh Byq vflI gwl smJ gey.
isMG Buwlr ny iksy agly aMk ivc kIqf akflIaF `qy iqwKf hmlf bolidaF ikhf sLbd dy rUp jfvf rfhIN smftrf,
AulyK nUM s[ Buwlr ny hor pRsMg idwqy. s[ gwl ies qrHF hoeI ik srkfr dy
sI. afpxy sLbdF ivc suxf irhf hF: sI ik ‘kuMjIaF’ ivcoN nkl mfr ky pVHn mlfieaf, QfeIlYNz ivc vI puwj gey.
Buwlr AunHIN idnIN sovIaq rsfly ‘sovIaq guxI anuvfdkF ny lfeIt ieMzstrI df
sYmInfrF, goÈtIaF ivc crcf aDIn vfly akflIaF nUM ieiqhfs dI jfxkfrI g[ s[ irafl ny afpxy inrukq kosL
drpn’ ivc anuvfdk aqy sMpfdk df anuvfd ‘hlky AudXog’ dI QF ‘roÈnI
ivÈy df KolH ky iviKafn krn leI arMB hI nhIN hY. aijhy ivc AunHF nUM iksy vI ivc ieh qF dwisaf hY ik ies df sMsikRq
kMm krdy sn. brYËnyv dy iek Bfrq AudXog’ kr idwqf sI. lfeIt dy dovyN arQ
ivc iksy vwzy ivdvfn df BfÈx krfieaf pusqk `qy bolx qoN pihlF ieiqhfs dI rUp kuMickf hY pr ies dy DfqU vwl sMkyq
dOry smyN ieMdrf gFDI nfl kuJ smJOqy huMdy hn-roÈnI vI qy hlkf vI! dPqr dy
jFdf hY, ijs nUM kuMjIvq BfÈx ikhf jFdf jfxkfrI lYxI cfhIdI hY[[[. nhIN kIqf. inru k q sL f sqrI aijq
shIbMd kIqy gey. hr smJOqy dy aMq `qy lok hYrfn pRyÈfn ho gey. iek mulfËm nUM
hY. kuMjIvq Èbd aMgryËI pd Keynote kuMjI isrP ijMdf KolHx vflI klf vznyrkr ny ies nUM kMc DfqU qoN bixaf
ieh iliKaf huMdf sI, “ieh smJOqf rUsI, sUcnf ibAUro Byijaf igaf. Auh jd ibAUro
(kInot) leI iksy sMgIq qoN kory bMdy ny nUM hI nhIN ikhf jFdf, ieh gUVH ilKqF dwisaf hY ijs ivc bMnHx df Bfv hY. colI,
ihMdI aqy aMgryËI ivc shIbMd kIqf igaf dPqr awpiVaf qf Aus ny dyiKaf ik
anuvfidaf hY. ieh qF nhIN pqf ik ies aMgI dy arQF vfly kMcukI, kFclI ijhy
Èbd df jnmdfqf kOx hovygf pr Aus dI dysI sLbd ies bMnHx dy Bfv qoN hI ivkisq
sMqfn afpxy jnm idn qoN hI pMjfbI- huMdy hn ikAuNik koeI vI pihrfvf iewk
ihMdI sYmInfrF dI iÈMgfr bxI peI hY. qrHF srIr ‘qy bMinHaf hI jFdf hY. pr
Bly purK ny aMgryËI Èbd ivc ‘kI’ dyiKaf ijs qrHF AunHF bMnHx qoN kuMjI df ivkfs
qy Jwt ies dI pCfx pMjfbI kuMjI nfl kr dwisaf hY, Auh kuJ gly nhIN Auqrdf.
idwqI. Aus dI iksmq nUM pMjfbI ivc pihlF AunHF dy hI sLbdF `c, “kMc/kuMc ivc inihq
vI kuMjIvq Èbd cldf sI ijs df Bfv bMnHx df Bfv kuMickf ivc bMDnmukqI df
‘muK’ ilaf jFdf hY ijvyN ‘kI ieMzstrI’ arQ gRihx kr lYNdf hY. qfly ivc jo
nUM asIN ‘kuMjIvq AudXog’ kih skdy hF bMDnkfrI Bfv hY, Aus vwl gOr kro. Gr
arQfq muK AudXog-aijhy AudXog jo nUM bMd krn df kMm drvfjLy dy pwly krdy
hor Coty AudXogF dy pRPuilq hox leI rfh hn. pwilaF ‘qy vI qfly df bMDn surwiKaf
KolHdy hn. myry vrgy sPlqf dIaF kuMjIaF nUM pwikaF krdf hY. ies bMDn qoN mukqI
pVH ky pfs hoey ies ÈKs ny smiJaf ik idvf rhI hY, kuMjI arQfq cfbI.” bMnHx
‘kInot’ BfÈx iek kuMjI vrgf kMm krdf smJx leI suKYn BfsLf ivc idwqy arQ df Bfv afpxy qoN Ault KoolHx ivc plt
hY jo iqMny rUp pRmfxk hn.” swcfeI ieh sbMDq krmcfrI myË `qy lwqF rwKI bIVI
hY jo hox jf rhI crcf dy msilaF nUM leI vI vriqaf jFdf pd hY. BfeI gurdfs jfx dI ieh ivafiKaf puhMdI nhIN.
sI ik aPsrF dI sfrI afpsI gwlbfq `qy bIVI pIvI jf irhf sI. Aus nUM jd
ijMdy vFg KolHdf hY. dIaF vfrF nUM ‘gurbfxI dI kuMjI’ ikhf monIar ivlIamjL aqy hor sMsikRq
aMgryËI ‘c huMdI sI qy hoey smJOqy dy sfrI gwl dwsI geI qF Aus ny iek lwq
ies aigafq Blymfxs ny ieh nhIN igaf hY. ieQy kuMjI qoN Bfv hY, gurmiq sRoq kMuc ivc moVn, ivikRq krn dy arQ
pfT df rUsI qy ihMdI ivc anuvfd kr cwk ky dUjI `qy rwKI qy iKViKVf ky hws
dyiKaf ik Aus df vfh iek vwzy Èbd isDFqF dI aiDkfrq ZMg nfl ivafiKaf. dws rhy hn. ijMdrf KolHx leI kuMjI nUM
ilaf jFdf sI. bfad ivc ienHF Auqy nyqfvF ipaf. bIVI dI rfK JfVidaF Auh boilaf,
‘kInot’ nfl hY qy ies df koeI hor arQ gurU gRMQ sfihb ivc kuMjI sLbd moiVaf jF mroiVaf hI jFdf hY. hor qrHF
dI GugI mrvf leI jFdI sI. “sRI mfn jI ieh qF kuJ vI nhIN. iek
ho skdf hY. drasl ieh Èbd sMgIq afieaf hY, “guru kuMjI pfhU invlu mnu vI ivafiKaf kIqI jf skdI hY. Kfs qOr
ieh dsqfvyË ‘sovIaq drpn’ ivc vfr iek aPrIkI dyÈ df pRDfn mMqrI
nfl sbMD rKdf hY ijwQy ‘kI’ leI pMjfbI koTf qnu Ciq]” (gurU aMgd dyv) aqy ‘qy purfxI iksm dI kuMjI df isrf muiVaf
vI Cfpy jFdy sn. ihMdI vfly aMgryËI afieaf sI qy Aus nfl hoey Bfrq srkfr
Èbd sur huMdf hY. ‘kInot’ pwCmI isMPnI “siqgur hiQ kuMjI horqu dru KulY nfhI hoieaf hI huMdf hY.
dsqfvyË df ihMdI ivc anuvfd krn leI dy smJOqy dI mUl aMgryËI df ihMdI ivc
sMgIq ivc pRDfn sur huMdI hY ijvyN bYQovIn guru pUrY Bfig imlfvixaf]” (gurU amr aM g ry j L I dy pR i sw D inru k qkfr
JK mfrdy rihMdy sn pr s[ Buwlr ny anuvfd kridaF sfzy anuvfdk ny ‘kI-
dI isMPnI nMbr 9, bI PlYt. pr sfzy dfs). kuMjI sLbd df sMsikRq rUp hY, anfqolI ilbrmYn ny aMgryjLI Key dy
AunHF nUM slfh idwqI ik Auh ieh vfDU dI ieMzstrIË’ df anuvfd ‘cfbIaF bnfny
ivdvfnF ny ‘kI’ df anuvfd sur krn dI kuMickf jo pRfikRq ivc kuMicXf hoieaf. purfxy rUp dI ivafiKaf kridaF ikhf hY
imhnq ikAuN krdy hn? srkfrI anuvfd kf AudXog’ kr idwqf. kuJ nhIN sI
QF kuMjI kr idwqf. AuNj sMsikRq ivc ies dy rupFqr kuickf ik jfpdf hY, ies df muZlf arQ aijhf
hoieaf ipaf hY jo ik pRmfxq vI hY, AuhI hoieaf. dsqKq Ausy qrHF ho gey sn.
monIar ivlIamË dy sMsikRq- aqy kurickf vI imldy hn. hor keI ihMd- sUaf hY, ijs df isrf muiVaf hovy. bhuq
mMgvf ky kMm inbyVn. AunHF Buwlr dI gwl kMm aMgryËI anusfr huMdf hY, ihMdI rUp
aMgryËI koÈ ivc ‘aMÈsvr’ df aMgryËI afrIafeI BfsLfvF ivc ies nfl imldy- sfrIaF BfsLfvF ivc kuMjI dy arQF vfly
`qy Puwl cVHfAuNidaF PtfPt Bfrq srkfr PfeIl ivc lwg jFdf hY. bfad ivc ihMdI
mfanf ‘kInot’ idwqf hoieaf hY. aMÈ df juldy sLbd hn ijvyN pflI kuMickf, phfVI sLbdF `c vwkr, ivMgfpx, mroVI df Bfv hY.
dy sUcnf ibAUro qoN Auh ihMdI anuvfd mMgvf dy sMpfdk ny iksy afpxy jfxU aYm[ pI[

kYnz
y f ivc pMjfbI: 100 sfl pihlF cUhy dI bd duaf ƒ JUMgf nhIN dyNdf. jy ieh iksy bfl ƒ
iPwkIaF PuwlIaF eI dy dyvy qF kI ey? afKr
mYN tFgy qoN bcx Kfqr Ërf sVk qoN ht
igaf pr hfjI horF rwsI iKwc leI qy mYƒ
sfzf Kfndfn eysy dukfn ivc rihMdf dukfn aMdr vI qF bhuq sfrf mfl ipaf- tFgy Qwly dy idwqf. tFgy df iek phIaf
(ipCly sPy dI bfkI) skdI hY ik aMgryËI rfj dy drdI qy ipaf Krfb ho eI jFdf ey. myry mUMh AuqoN lMG igaf. myrI rUh myry
af irhf sI. myry dfdf-pVdfdf Aus dukfn
afp dy agly prcy ivc Cp ky rkm QF aMgryËI iensfP ƒ prKx dy cfhvfn nyk ivc jMmy sn qy eysy dukfn dy mflk hwQoN kuJ icr mgroN mYƒ PVH ky myrI pUCl juwsy ivcoN inkl ky Aus hfjI vwl vyK
isr puwj jfvygI. nIaq iswK guridwq isMG qy Aus dy dyÈ moey sn. mYƒ myrI nfmI aMmf ny dwisaf ƒ motI rwsI nfl bMnH ky dukfn dy awgy rhI sI jo keI hwj kr afieaf sI qy Aus
sKqI vD rhI hY vfsIaF ƒ kfƒnI JgVy df mOkf qk nhIN sI ik sfzf irËk rwb nhIN Gwldf sgoN pMj iklo dy vwty nfl bMnH idwqf igaf. muhMmd ƒ mMnx vflf sI ijs dy hwQoN kdI
ijnHF DwkybfËIaF ƒ JlidaF idwqf jf irhf hY. kul dunIaF dIaF awKF sfƒ afp irËk hfsl krnf pYNdf ey. jy myrI hflq ieMj sI ijvyN PFsI dy mujrm vI iksy jnOr ƒ qklIP nhIN sI awpVI.
ihMdusqfnIaF dI nwk ivc jfn af cuwkI duKI ho rhy ihMdIaF vwl lwg rhIaF hn eys irËk ƒ lwBx lwgy Ërf huiÈafrI dI mOq qoN kuJ icr pihlF hoNdI ey. eys afKdy ny Aus cUhy dI bd duaf pfroN
hY, Auh ilPdIaF nhIN idsdIaF. af rhy qy pqf nhIN ies DwkybfËI df awgoN kI nfl kMm nf kIqf jfvy qF Aus df nËfm ivckfr iek-do vfrI myrI mF mYƒ vyKx qfaAUn (plyg) dI KOPnfk ibmfrI ny jnm
hfl duKdfiek hn. ies prcy qy Cpx nqIjf hovy. afKrI Kbr hY ik vYnkUvr myry dfdy-pVdfdy vrgf hoNdf ey. afeI. ivcfrI afpxI mmqf hwQoN mjbUr ilaf ey.
qFeIN jo hor hfl bIqy hn, Auh dwsdy hn dI borz afP tryz ny ieh rYËoilAUÈn mYƒ myrI mF ny sfry Auh gur dwsy sI pr Auh myrI koeI mdd nhIN sI kr -aYm[ aÈrP suhyl
ik kYnyzf dI gvrnmYNt vwloN pfs kIqf hY ik ieh borz iemIgryÈn sn ijs nfl afpxy-afp ƒ iËMdf rwiKaf skdI. kuJ bfl iekwTy ho gey qy mYƒ roVy
suprzMt rIz dIaF ihMdUaF ƒ nf Auqrn
ihMdusqfnIaF dy jhfj ƒ moVn dI pYr-
pYr ‘qy pikafeI ho rhI hY. ihMdusqfnIaF dyx dIaF koiÈÈF dI ipwT pUrdI hY qy
jf skdf ey. ieh vI dwisaf sI ik iksy
aYsI borI ivc nf vVIN ijs df mUMh Auqy
mfrn lwgy. ijvyN mYƒ sMgsfr (pwQrF nfl
mfr ky mfr dyxf) krn lwgy hox. Aus
lqIPf
dy vkIl qk ƒ jhfj dy ivc nhIN jfx gvrnmYNt kol ienHF ƒ moV dyx leI bynqI bMd ho skdf hovy. vyly mYƒ afpxI byvsI ‘qy bhuq qrs iek kflj awigEN iek bhuq sohxI
idwqf igaf hY. vkIl ny vYnkUvr dy iek krdI hY. ies sUby dy vËIr mkbrfeIz iek idn svyry mYN AuiTaf qF mYƒ afieaf ik rwb ny mYƒ aYnf kmËor ikAuN kuVI inklI qF iek muMzf dUjy nUM kihx
aKbfr ivc Cpvfieaf hY ik ieh Ëulm ny BI ihMdusqfnIaF ƒ hr sUrq moVn bhuq BuwK lwgI hoeI sI. mYN afpxy GroN pYdf kIqf ey. ajy qF jvfn aF pr Pyr vI lwgf, “Xfr kuVI qF bhuq sohxI ey, ies
ijQoN qFeIN mYN izwTf hY, rUsI Ëulm dy brfbr leI hI Ëor idwqf hY qy hr dm krVfeI bfhr afieaf qF mYƒ imwTI-imwTI Èwkr kuJ nhIN kr skdf sI. dy Gr df pqf krIey, lfE skUtr iehdy
hI hY. guridwq isMG df iqMn lwK rupeIaf vfly ruK bx rhy hn qy moVn dIaF guMJlF dI KuÈbU afeI. mYN Èwkr dI borI ivc vV aYny ivc dukfn dy mflk hfjI sfihb ipCy.” Aus df sfQI boilaf, “rihx dy
jo jhfj dy ilafAux ‘qy lwgf hY, Kqry vD rhIaF hn. aMgryËI prcy bhfdr igaf. ajy QoVHI eI dyr hoeI sI ik iek afey. Aus ny pMj iklo dy vwty nfloN rwsI Xfr, ieh qF bolI aY, ies nUM afKo kuJ qy
ivc hY, Aus ƒ qy Aus dy afdmIaF ƒ ihMdusqfnI iDafn nfl sB kuJ dyK rhy dm hnyrf ho igaf. mYN jdoN vfpsI leI KolHI ijs nfl myrI pUCl bMnHI hoeI sI. jvfb kuJ hor eI idMdI aY.”
Gft dy bfhr riKaf hoieaf hY qy mYƒ hn qy Auh aMq qk afpxy hwkF ƒ prKx priqaf qF borI df mUMh bMd ho igaf sI. mYN jdoN QoVHf dUr qIkr jFdf qF hfjI horIN “qYnUM ikvyN pqf?” Aus df sfQI
ies Bwjl ivc Aus ƒ kfƒnI slfh qy dy dfeIey Dfr cuwky hn jo kuJ BI kol hY, myrf idl zuwbx lwgf. mYƒ pqf sI rwsI ƒ iKwc lYNdy qy mYN muV AunHF dy pYrF puwCx lwgf. Auh boilaf, “kwlH mYN ies
mdd dyx aqy Aus df hukm lYx dI Auh sB kuJ vfrn leI iqafr hn. ienHF ik myrf aMjfm myry ipE vrgf eI hovygf. ivc hoNdf. mYƒ ieMj lwgf ijvyN mYN Aus df nUM ikhf, qUM qy bhuq sohxI eyN qF pqf kI
iejfËq qk nhIN idwqI geI. Auh jylHKfny BrfvF ƒ ies qrHF duKI qy aOkV ivc dyK zr pfroN myrIaF ivwTF eI inkl gulfm hovF. myrI byvsI df qmfÈf sfry kihMdI, afh sYNzl mYN nvyN hI ley af.”
nfloN BI vD ky kYdI hY. ies nfloN vD ky ky hr iek ihrdf kOmI ipafr ivc AuCl geIaF. iek vfrI mF ny dwisaf sI ik lokF vyiKaf. -vfsdyv isMG prhfr
Ëulm qy aOiKafeI dI hflq hor kI ho irhf qy mdd leI inqr irhf hY. dukfn df mflk bVf kMjUs ey, iksy bfl aYny ƒ iek tFgf afAuNdf idisaf. Pon: 206-434-1155
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (26)

pRfhuxf
sUrj zuwb cuwkf sI, lihMdy qoN lflI ichry ‘qy vI pf irhf sI. mncly nOjuafn
hOlI hOlI alop ho rhI sI. rfq rfxI dy dy idl ivc iKafl guËiraf: ies ƒ
rfjdUq cfnx ivc hnyrf rlfAux dy afhr kihMdy hn, sUrj ƒ dIvf idKfAuxf.
ivc sn. mIrF kotIaF dI nukroN muV ky kuJ Gbrfht ijhI ivc Aus ikhf,
cIkdf gwzf ipMz dy cOk vl ƒ ruK krI “mYN AunHF df pRfhuxf hF.” kuVI Jwt KuwlHy
jf irhf sI. mgry qKq isMG, gfzI cUVHy qfk dy Ehly ho geI qy dIvf Aus dy hwQoN
ƒ gflHF kwZdf af irhf sI qy Auh awgoN izg ipaf. kuJ icr mgroN hnyry ivcoN ny ikhf, “kuwt ky msflf pfieaF bhuqI
afpxf guwsf bldF ‘qy kwZI jf irhf sI. AuGy ilKfrI ipRMsIpl sujfn isMG ny afpxI khfxI kMbdI dbI hoeI afvfË afeI, “bfpU jI imhnq hovygI. gMZy lfl kr ky msflf
aYn iesy vyly iek nOjuafn Kwdr dy Gr nhIN hn.” ikAuN nhIN bxf lYNdy.”
sfP kwpVy pfeI Ausy pfisEN vIhI ivc
‘pRfhuxf’ ivc ijnHF vkqF dIaF bfqF pfeIaF hn, Aus qoN “mYN af igaf puwqr.” Kfnf-bdoÈ kuVI ny kUMzy ivc gMZy sutxy bMd kr
dfKl hoieaf qy kfhlI kfhlI qurdf gflHF awj df mnuwK bhuq agFh inkl afieaf hY. khfxI dwsdI nOjuafn ny kol phuMc rhy kdmF dI afvfË idqy. kfVHnI ivc kVCI mfr ky Aus dfl
kwZ rhy jwt nfl jf rilaf. muskrf ky hY ik AunHF vyilaF ivc smfj df vrqfrf iks qrHF df sI nfl suixaf. pl ku mgroN Ausy ikRpfnDfrI lfh leI. ieMny ƒ mhIN co ky pYNc af igaf.
Aus jwt vl qkidaF ikhf, “srdfr! aqy kuJ lok iks qrHF smfj dI kfieaf klp krn leI ny kol phuMc ky puiCaf, “iks ƒ imlxf kuJ duD Aus kfVHny ivc pf idqf qy bfkI
ikAuN aYvyN Ëbfn gMdI krnf vyN?” jUJ rhy sn. ies pRsMg ivc ies khfxI df sunyhf bhuq jy, srdfr jI?” Aus vltohI ivc hI Zk ky hfiraF ‘qy
“BfAU! qYƒ kI pqf ienHF kmIxF df? “quhfƒ! mYN aj dI rfq quhfzy kwtxI rwK idqf. kuVI ny qFbIaf culHy ‘qy rwK ky
sfrf idn kwK BMn ky dUhrf nhIN krdy qy
vwzf hY ikAuNik mnuwK dIaF muihMmF kdI nhIN muwkdIaF. ieh cfhuMdf hF.” KulHf Zwkx Cz idqf. Cfh sVn qoN ipCoN
dfxy mMgdy ny cflI cflI mx. sfry idn qF sgoN iksy nf iksy rUp ivc jfrI rihMdIaF hn. -sMpfdk “DMn Bfg! jo syvk iksy kMm af Aus vVIaF Aus ivcoN lfl kr ky kwZ
ivc iek bflx df gwzf nhIN bixaf iehdy sky.” qy Pyr aMdr ho ky Aus ikhf, “ey leIaF. kuqry hoey gMZy suwt ky Aus kysrI
qkidaF qy Kwdr-poÈ vl ieÈfrf kridaF “koeI nfmHf, sMqU, hsU, cfGf, dOlf muMno, koeI gurmuK rfqIN sfzy Gr pRÈfd kr ley qy pfxI qy suwkf msflf pf ky
ipRMsIpl sujfn isMG ikhf, “sfƒ pVHfAux afieaF, gurU dsm koeI nhIN?” Ckygf qy rfq rhygf. hYN, aj dIvf hI msflf iqafr krn mgroN aflU ivc BuMn
pfqÈfh ny nhIN afiKaf bicqR nftk ivc “sMqU qy hYgf iek.” iek muMzy ny nhIN bfilaf?” ky pfxI pf idqf.
koloN.” ‘CqRI kf pUq hoN’, Pyr AunHF jfq pfq mMnI afiKaf. “bfpU jI, huxy hI buiJaf hY, bflx pYNc ny, jo mUhVy ‘qy cup kr ky bYTf
nOjuafn hux gwzy dy brfbr phuMc ik nf?” krmUM jo hux AuQy phuMc cuwkf sI, lwgI aF.” Jt mgroN culHy dI lft nfl sI, gwl ÈurU kIqI, “muMno sfzI Gr dy
cukf sI. Kwdr dy QYly ƒ dUsry hwQ ivc ieMny ƒ BfeIafxI lfltYx lY ky bol AuiTaf, “sMqU ikhVf Eey rihimaf?” pwCI ny jg ky rsoeI ivc cfnx kr idqf kMmF ivc suGV hY. rotI qy bVI sohxI
lYNidaF Aus ikhf, “beI srdfr, ienHF bfhr inklI. ËYldfr sfihb ny BfeI “BfAU Auh sMqf ishuM pYNc.” qy dIvf jgf ky kuVI ny kMD ivc gzy dIvt pkfAuNdI hY. pihlf gurduafrIaf ivcfrf
byËbfnF ƒ aYvyN ikAuN kuwtI jfnF aYN?” sfihb ƒ awK mfrI qy kihx lwgy, “jfx “hfho, TIk af, sMqf mihr.” ‘qy rwK idqf. bVf cMgf sI. Aus koloN ies gurmuKI dIaF
kMmI cUVHy ny koeI AuWqr nf idqf, idE BfeI jI, ies mUrK ƒ koeI smJ “qy qUM mK AunHF dy Gr jfxf vF. af jd dovyN jxy izAuZI pfr krky CwqI pMj cfr ikqfbF pVHIaF sn qy pfT vI
pr zMgrF ƒ kuwtxoN ht igaf. qKq isMG afAuxI hY. hoiegf koeI cUVHf cpVf.” mYN Cz afvF qYƒ BfAU.” krmUM ny afiKaf rsoeI pfs phuMcy qF sMqf isMG ny nOjuafn kr lYNdI hY. soZIaF dI ƒh lfielpur
hflI vI cUVHy ƒ gflHF kwZI jf irhf sI. BfeI sfihb vfj ‘qy lwgy btyry vFg qy Aus ƒ mgr lY quiraf. iek inwkf ijhf dy mUMh vl cMgI qrHF dyK ky kuVI ƒ ikhf, vwzI mfstirafxI aY nf. Auh do ku vrHy
cUVHy ƒ ‘srdfr’ afiKaf jFdf sux ky Aus bol AuTy, “gurduafry qF quhfzy leI koeI ilMibaf poicaf Gr sI ijs dy bUhy awgy “jgIro bfrF ivc ‘pRfhuxf’ jvfeI ƒ afKx hoey qF Cy ku mhIny cwk rhI sI. Aus ny
mUMh vwitaf. hflI kuJ afKxf hI cfhuMdf QF nhIN. ipMz dI KwbI bfhI kMmIaF dI iljf ky krmUM ny ikhf, “afh eI sMqy df lg pey ny. dys vl pRfhuxf iksy sfk ies ƒ keI ikqfbF pVHf CwzIaF. aMgryËI
sI ik nOjuafn Kwby hwQ gurdvfry vl muV pwqI hY, qy AudoN prHy bfhr vfr cUiVHaF dI Gr, vfj mfr lY mK.” sbMDI jF rfq ktx vfly ƒ afKdy ny. hor df kYdf vI lfieaf sI, pr Pyr Auh clI
igaf. kuJ dUr jf ky nOjuafn ny cOVy pMjy koeI gwl nhIN. qy kI cfiVHaf eI muMno?” geI. myry kol vI aYs vyly ies dy ibnf
dI tuwtI hoeI juwqI ƒ pwb ivc aVf ky “dfl.” Aus afiKaf qy Kbry kI koeI nhIN, kuVI vr-pRvfx aY[[[.”
JfiVaf. do iqMn bfrIk roVy, jo Gsy hoey soc ky pihlF nF nf ilaf. ipE smJ kuVI afpxI qfrIP sux ky afpxI
qly ivcoN aMdr lMG gey sn, AuQoN dI hI igaf qy prnf moZy qoN lfh ky afKx lwgf, KuÈI ‘qy pVdf pfeI jf rhI sI. ieQy phuMc
ikr gey . kfhlI kfhlI qu r df Au h “afh do aflU qy prnf, aMdroN iek aDI ky Aus dIaF gorIaF anCoh gwlHF ‘qy iek
gurdvfry dy bfhrly bUhy awgy phuMicaf, vVI kwZ ky pRfhuxy leI BuMn lY. afE aYsI gUVHI lflI iPr geI, ijs ƒ nOjuafn
ijQy ËYldfr sfihb qy BfeI sfihb kuJ srdfr jI! asIN vI eyQy hI bYT jfeIey. ny dIvy dy mDm cfnx ivc vI dyK ilaf.
gwlF kr rhy sn. afKrI gwl jo nOjuafn awg sykx dI ieho eI ruwq huMdI af ky, sMqf isMG ny gwl jfrI rwKI, “afpxI
ny suxI, Auh sI: “ËYldfr sfihb, idwqf muMno dyh pIVHI pRfhuxy ƒ.” brfdrI ivc sfƒ koeI ies dy lfiek vr
qrKfx ÈwkI afdmI hY. Auhdy Gr inq kuVI ny cuwp cfp isr nIvF kIqI pIVHI lBdf nhIN. bVI kuiVwkI ivc PfQy aF,
nvyN afdmI afAuNdy ny.” QilEN kwZ ky awgy rwK idwqI. nOjuafn ny hor AuzIk vI nhIN huMdf; juafn jhfn hI
nOjuafn dI Piqh sux ky dovyN qRBk pIVHI cuwk ky Gr dy mfilk awgy rwK ky hoeI. mF qy ivcfrI dI pMjF virHaF dI Cwz
ky cuwp kr rhy. nOjuafn ny ilbfs qoN bYTx leI afiKaf. pr Auh lfgy pey mUhVy ky mr geI sI.”
pCfxidaF BfeI ƒ puwiCaf, “BfeI jI, ‘qy bYT cuwkf sI. lfcfr Aus ƒ pIVHI ‘qy “qy qusIN iksy hor brfdrI ivc
kMmIaF dI pwqI ikhVI jy?” bYTxf ipaf qy kuVI aMdroN hor pwCIaF df ivafh kr idE.” nOjuafn ny afiKaf.
BfeI jI dy juafb dyx qoN pihlF hI mUhVf lY ky bYT geI. “nhIN nf bxdf. muMno df vwzf Brf
ËYldfr sfihb ny svfl kIqf, “kIhdy nOjuafn ny bfpU ƒ kih ky DI ƒ kflI imwtI iPtr hY, iliKaf sI. hux
jfxf aY Eie qUM?” suxfieaf, “qusIN aflUaF dI Kycl nf kro, imsqrI bxn vflf hY. Aus ƒ vI ivafhuxf
afAux vfly dy mUMhoN inkl igaf, myry leI quhfzI CoilaF dI dfl hI ÈfhI hoieaf. jy kuVI hor brfdrI ivc ivafh
“BfeI jI! mYN kMmIaF dI pwqI jfxf hY KfixaF dy brfbr hY. lgfqfr kMmIaF df dyeIey qy afpxI brfdrI aMn-pfxI Cyk
iksy dy.” pRfhuxf bx bx ky mYN dflF, acfr, gMiZaF idMdI hY. qy dUsrIaF brfdrIaF vfly DIaF
guwsy ivc lfl pIlf hoieaf ËYldfr nfl rotI Kfx df afdI ho igaf hF.” lY lYNdy hn, pr idMdy nhIN. mYN kihnF gurU
hflI kuJ kVkxf hI cfhuMdf sI ik BfeI kuVI ny afpxI cup qoVidaF ikhf, nfnk ny qy cfry vrx ieko kIqy qy dsvyN
horIN gwj AuTy, “BfeI jI kI huMdf Eie? “lE KF, Kycl kfhdI aY?” pfqÈfh ny sB ƒ sFJf bftf aMimRq df
srdfr sfihb khu ËYldfr sfihb ƒ.” “myrf mUMh vI aj suafd mMgdf sI. Ckfieaf. awj asIN iswK AunHF dy AupdyÈ
“BfeI jI muafP krnf, pr ‘BfeI do aflU idvfn krfV idAuN PVI afieaF. bfxI qoN munkr ikAuN huMdy jfny aF?”
jI’ koeI BYVf bcn qy nhIN. suixaf gurU vVIaF Gr dIaF ny, koeI quhfzy nfl Aucyc nO j u a fn ku J pR y i rq ijhf ho ky
gRMQ sfihb ivc afAuNdf, ‘eyk ipqf eyks qy nhIN kIqI.” pYNc ny afiKaf. boilaf, “iswKI ivc pUrf kOx hY? aslI
ky hm bfirk.’ Pyr BfeI BfeI hI qF hoey “quhfzI mrËI.” nOjuafn ny ikhf iswKI ikrq krnf dsdI hY. iswK ikrqI
asIN sfry.” qy lwkV ihlf ky agFh kr idwqI. ƒ kmIx kihMdy hn, AunHF dI inrfdrI
ËYldfr sfihb boly, “qUM hYgf kOx kuVI bolI, “bfpU jI, aj Dfr qusIN krdy hn. iËmINdfrF dIaF jy buqIaF nf
aYN Eie?” TwTI. AuQy qYƒ qyry jfq-Brf iml pYxgy.” hflI Kwdr-poÈ ny ‘srdfr sMqf kwZ lE. dfl qy ho geI aY, mYN aflU bxf sfrn, qF AunHF leI jMgl pfxI jfxf
“srdfr sfihb! mYN vI quhfzy ijhf ‘siq sRI akfl’ kih ky jd Auh isMG, srdfr sMqf isMG’ kr ky vfjF lvF.” mhIN KurlI qy kfhlI peI hoeI sI musLikl kr idMdy hn. ieh vfihgurU dy
iek rwb df bMdf hF.” nOjuafn ny aDIngI kMmIaF dI pwqI vl quiraf qF BfeI sfihb mfrnIaF ÈurU kIqIaF hI sn ik krmUM qy kwtf Aus qoN vI vD kfhlf. inwkI bMdy vfihgurU dy bwicaF df ijAuxf hrfm
nfl ikhf. kih rhy sn, “nfsqk hn, nfsqk, jfq nfl dy Gr jf viVaf. JIqF ivcoN izAuZI vltohI lY ky jdoN pYNc mhIN cox AuiTaf kr idMdy hn. AunHF dIaF bypqIaF kr ky
ËYldfr sfihb kihx lwgy, “Eie pfq nhIN mMndy, Drm iBRÈt krdy iPrdy ivc kMbdf cfnx afAuNdf idisaf qy nfl qF kwtf PVn leI nOjuafn vI nfl ho Drm dy afgU bxy rihMdy hn. ihMd dI
byvkUPf, myrf mqlb hY qyrf nF, jfq, hn.” ËYldfr sfihb kuJ hor soc irhf hI iksy bfrIk jnfnf afvfË `c afiKaf, quiraf, pr ‘qusIN bYTo arfm kro, kfkf afËfdI leI ikrqIaF df aMdoln iksfnF
kMm, pqf, itkfxf kI hY?” sI. sfhmxy GroN krmU ƒ vfj mfrI qy “jI ieh srdfr sMqf isMG df Gr nhIN, Qikaf hovyNgf.’ afK ky jgIro dy bfpU ny dy aM d o l n qo N bhu q f ËrU r I hY . jw t
“myrf nF kurbfn isMG, jfq iswK, kMn ivc kih ky Aus ƒ nOjuafn dy mgr AunHF df Gr dUsrI[[[.” Aus ƒ AuQy bYTx leI mjbUr kIqf. kuVI iËmINdfr, mlkIaq vflf iksfn-sB
kOm ipMz ipMz iPrnf qy hux df pqf cwk prCfvyN vFg lf idwqf. ipMz ipMz iPrn vfly nOjuafn ny AuT ky aMdroN vlYqI nmUny df cfkU qy cfr srmfeydfr hn. jd ieh afpxI awzI Qwly
123 srgoDf hY.” kMmIaF dI pwqI dy moV ‘qy muMzy Kyz hYrfn ho ky puiCaf, “qF kI ieh srdfr vVIaF PV ilafeI. aflU KolH ky Aus awDy ihMdosqfn ƒ dbfeI rwKxf cfhuMdy hn,
“bVf nukroN kUnF Eie qUM?” BfeI ny rhy sn. nOjuafn ny puiCaf, “koeI kyhr sMqf isMG pYNc df Gr nhIN?” iClxy ÈurU kIqy. qF ienHF ƒ aËfdI ikvyN iml skdI hY?”
ËYldfr df pwK kridaF ikhf, “iswK vI isMG hY ies pwqI ivc?” “pYNc df Gr qF ieho hY jI dUjf muMzy ny ikhf, “mYN aflU iCl lYNdf “kI qUM soÈilst hYN?” pYNc ny guwsy
koeI jfq hY? jfq ds dy KF, asIN hF muMzy Kyz Cwz ky ‘kwTy ho gey. soc nMbrdfr hY.” hF jI, qusIN hor kMm kr lvo.” nfl puiCaf.
KwqrI bfvy qy ieh hn jwt srdfr.” soc ky qy iek dUsry ƒ puwC puwCf ky kihx “mYN qF sMqf isMG mihry dy jfxf kuVI ny nIvIN nËr nfl ibnF kuJ “nhIN, mYN iswK hF. gurU nfnk dyv
“BfeI jI, mYN qy iswDI gwl iswDI qrHF lwgy, “kyhr isMG qy ieQy koeI nhIN. hF hY.” by-Gr nOjuafn ny gwl ƒ sfP krn ikhF aflUaF vflf BFzf qy cfkU nOjuafn jgq gurU ny BfeIcfrkvfd ƒ jnm idwqf
krdF. ijQoN qk mYN jfxdF, iswK Drm vI kyhr isMG hY jwt, dUsrI pwqI.” dy iKafl nfl ikhf. bUhf KuwlH igaf. dIvy ƒ PVf idqy. qy afp hfiraF qoN kUMzI zMzf sI. dunIaF dy lok iek vwzy BfeIcfry dy
hY qy smfj vI, qy ies BfeIcfry ivc koeI “lfl isMG?” Aus iPr puwiCaf. dI lft ƒ hvf dI mfr qoN bcfAux leI jo lfh ky imrcF pIsx lg peI. imrcF mYNbr Qfpy. BfeI bflf, BfeI mrdfnf hI
jfq-goq df ivcfr nhIN.” “Auh qy sfry ipMz ivc koeI nhIN.” lMmf hQ Et df kMm dy irhf sI, Auh iek jfn krky, dfqI nfl gMZy cIr ky, nhIN, BfeI sMqf isMG vI hY qy ikrq koeI
BfeI jI ny ËY l dfr sfihb vl iek isafxy muMzy ny ikhf. cfnx ƒ prqf ky Aus muitafr dy sohxy Auh kUMzy ivc suwtx lgI sI, jd nOjuafn (bfkI agly sPy `qy)
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (27)

nPrq krn vflI ÈY nhIN.” jgIro ny gwlF df islslf qoVidaF kMm krnf hY. Aus afpxf, qusIN afpxf krn vfly bdyÈI hukmrfn pldy hn. sfzf rfqIN?”
ieMny ƒ Zoieaf bUhf KolH ky nfmo nYx ikhf, “bfpU jI! qusIN ikhVIaF gwlF ivc qy mYN afpxf, pr sB qoN cMgf kMm Auh hY mwKx AunHF dy bdclx kYdIaF ƒ iml “jI hËUr aMdr hY, Blf lok.”
aMdr af geI qy afKx lwgI, “jgIro pY gey? Cwzo vI pry, aflU iqafr ny, mYN jo dyÈ qy kOm dy mnuwKF dy Bly leI hovy.” skdf hY, Blymfxs ihMdusqfnI ƒ nhIN. Qfxydfr iek ibwly vfly ispfhI ƒ
kuVy quhfzy siprt hoxI aYN, muMzf kOzI Pulkf lfhux lwgI aF.” sMqf isMG df Èwk jFdf irhf. ijQy afpxIaF hkUmqF ny, AuQy koeI BuwKf dyK ky kihx lwgf, “afly duafly TIk hY
Kyzdf roVI `coN rgVF lf ilafieaf.” pqIlf pColy ‘qy rwK Aus qvf suitaf nOjuafn boilaf, “DI quhfzI isafxI nhIN mrdf. ividaf qy ikqfbF muPq sB?”
jgIro dIvf lY ky aMdr geI qy iek qy qOx muV svfr ky Pulky lfhuxy ÈurU hY. ies ƒ hor pVHfE. myrf mqbl hY, imldIaF hn. AuQoN dy joVy suKI hn, bwcy “jI hF.”
qUMbf itMcr df ilaf ky nfmo ƒ afKx kIqy. inwky inwky Pulky koilaF ‘qy Pulf hor ikqfbF pVHn ƒ idE. myry kol kuJ KuÈ hn[[[.” kuVI duwD df glfs lY ky “cMgf aMdr cl ky igRPqfr kro Aus
lwgI, “BfbI rgVF qy lwgU shI, pr rfm ky afpxf nF swc krI jf rhy sn. pMjfbI dIaF ikqfbF ny. ieh afp pVHngy pRfhuxy dy lfgy af KloqI. bfpU ny ikhf, ƒ.”
kr dAU ËrUr.” QflIaF lwg ky sfhmxy af geIaF. qy quhfƒ suxfAuxgy. muwk jfxgIaF qy “kfkf! duwD pI lY, Pyr gwlF krFgy.” pRfhuxf bUhy ivc af igaf. idn cVH
pRfhuxy vl qfV qfV ky vyKdI Auh ibn qVkI dfl ivcoN vI aj Aus ƒ suafd koeI af ky lY jfvygf. hor dy jfvygf.” nOjuafn Kbry nFh kr idMdf, pr irhf sI. asmfn lflo lfl ho irhf sI.
vfps clI geI qy jgIro bfhrlf bUhf af irhf sI. afpxy iqMnF sflF dy aiqQI “ienHF ikqfbF ivc kI hY?” kuVI dI nIvIN qwkxI Èfied kih rhI sI, PIrU luhfr dy hQOVy dI afvfË sB ƒ
bMd kr afeI. jIvn ivc Aus BFq BFq dy Kfxy KfDy sn, “khfxIaF, kivqfvF, lyK; ijvyN “myry hwQoN awj qy pI lvo, Pyr Kbry ikqy suxfeI dy rhI sI, Kbry iksy kMmI dI
sMqf isMG ny Ëor dy ky puiCaf, pr jgIro dIaF vVIaF qy mwKx nfl copVy dsm gurU dy pMj ipafry, iswK BfeIcfrf kudrq nfl myly hox.” dfqI bx rhI hovy.
“kfkf qUM hYN kOx?” PulikaF nfloN sB mfq sn. Kbry Auh qy smfjvfd, bdyÈI rfj dy aOgux, rwb nOjuafn ny afiKaf, “pihlF bfpU “mYN hfËr ho igaf, Qfxydfr
“mYN afdmI hF, iswK.” suafd jgIro dI Coh ny idwqf sI jF Auh dIaF dfqF qy bMidaF dI kfxI vMz afid.” jI ƒ idE.” sfihb!”
“ieh qy mYƒ vI idsdf hY pr jfq afpxy aMdroN kwZ irhf sI. “nhIN, sfƒ ienHF dI loV nhIN.” “mYN pI lYxf, qusIN lvo pihlF.” “prmjIq isMG qusIN!” hYrfnI nfl
kI hY?” rotI Kf cuwkx mgroN vI kuVI rotIaF “bfpU jI! lY lvo, mYN piVHaf krFgI. dUsrf glfs bfpU vfsqy af igaf. Qfxydfr boilaf qy ËYldfr vl qk ky,
“iswK.” pkfAuNdI rhI. pYNc ny dlfn ivc mMjy zfh piVHaF cMgy iKaflF df asr huMdf hY, kuVI ny kuJ icr mgroN kMm Kqm kIqf qy “srdfr bhfdr imhr isMG, lfielpur
“iswK kOx?” ky inwGy ibsqry ivCf idqy qy pRfhuxy ƒ buiraF df nhIN.” jgIro ny bfhroN ikhf. mhIN ƒ izAuZI ivc bMnH ky afp koTVI dy sfihbËfdy; pr sfƒ afpxI kfrvfeI
“qusF vI Eho gwl kIqI.” aMdr af jfx vfsqy ikhf. ibsqiraF pYNc cuwp irhf qy nOjuafn ny do cfr ivc mMjI zfh ky dIvf buJf idwqf qy arfm krnI pvygI. ienHF quhfzy ipMz bfgIafnf
pYNc ÈrimMdf ijhf ho ky cuwp kr ivc dovyN bYTy hI sn ik bfhr df bUhf ikqfbF Aus ƒ PVHf idwqIaF. bfhr duwD nfl lyt geI. gwlF ÈurU rhIaF. bfp qkrIr kIqI hY qy[[[.”
irhf. kuVI ny pqIly ivc vVIaF pf KVikaf. pYNc ny bUhf KoilHaf. bfhr inwkf grm ho igaf sI qy kuVI ny BFzy mFjxy suxdf sON jFdf qF kdy kdy koTVI ivcoN “jI hF.” nMbrdfr ny ikhf.
idwqIaF. cOkIdfr sI. puwCx lwgf, “aj quhfzy koeI ÈurU kIqy hoey sn. nOjuafn ƒ huMgfrf iml jFdf. “mYN qkrIr qoN ikqy vwD kMm krdf
“myry mF-ipAu KwqrI hn.” nOjuafn bMdf afieaf?” bfpU ny afvfË idwqI, “puwqr, pRfhuxy awDI ku rfq ƒ pYNc ny afiKaf, “hux hF, cODrI sfihb.” prmjIq isMG ny
ny gwl sfP krn leI afiKaf. sMqf isMG ny puwiCaf, “ikAuN?” dy duwD ivc KMz pfeIN, ikqy kwcf imwTf nf sON jfeIey, quhfzIaF gwlF swcIaF ny, bfkI ikhf.
“qusIN kuJ pVHy hoey E?” “suwK”, cOkIdfr ny ikhf, “myrf qy pf ilafeIN.” svyry shI.” “koeI pYNPilt vMzy jy?”
“bI[ ey[.” PrË hY nf, afey gey df iKafl rwKxf. “nhIN bfpU jI, mYN qy quhfzy duwD ivc sfry cuwp ho gey. bfpU dy GurfVy CyqI “ieh qy myrf pihlf kMm hY.”
“lgdy qy nhIN, bI[ af[ pfs qy bMdy klH ƒ koeI corI ho jfey.” vI KMz hI pfeI hY.” hI Cuwtx lwg pey. jgIro Èfied sfiraF “ikAuN Eie sMqU! kuJ hY aMdr?”
hI hor qrHF dy huMdy ny.” “nhIN Eie BfeIaf. koeI iPkr nf nOjuafn ny ikhf, “duwD dI Kycl nf qoN mgroN suwqI, Aus dy supinaF dI kOx nOjuafn guwsy ivc boilaf, “kuJ
“asF sB kuJ krky vyK ilaf, kr qUM.” pYNc ny ikhf. kro, mYN duwD bhuq Gwt pINdf hF.” jfxy. adb nfl bolo, cODrI sfihb. qusIN qy
srdfr jI. sfzf dyÈ nMg-BuK dy duKoN mry, bUhf mfr ky afAuNidaF DI ƒ rotI “ikAuN, cfh pINdy ho, bxvf dyeIey?” svyry Auh duwD irVkx kuJ icrkI pVHy ilKy Qfxydfr ho.”
iewjqF vycy qy asIN bdyÈIaF dIaF bFdr KFidaF dyK ky Aus ikhf, “vltohI vflf “nhIN, cfh dy qy mYN lfgy vI nhIN AuTI. jdoN Auh mwKx kwZ rhI sI, bfhroN “ilaf beI, srdfr sMqf isMGf, Pyr
nklF krIey. ieh mYQoN ho nhIN skdf?” duwD qwqf kr leIN, muMno!” jFdf. AuNj mYN socdf hF, jy sfry ihMdusqfnI bfp ƒ afvfËF pYxIaF ÈurU hoeIaF. Auh ikqfbF aMdroN.” Qfxydfr ny ivaMg
“qusIN kMm kI krdy ho?” aMdr jf ky Pyr sMqf isMG inwGf ho duwD pIx qF msIN sfiraF ƒ iek iek vfihgurU vfihgurU krdf pYNc bfhr igaf. nfl ikhf. sMqf isMG aMdr igaf, pr
“iPrnf qurnf, pRfhuxy bxnf qy gwlF ky bih igaf. pRfhuxy ny puwiCaf, “kOx, cmcf ihwsy afey. ijwdx asIN CMnf Br ky bfhr nMbrdfr, ËYldfr, cOkIdfr qy pMjF ikqfbF nf lwBIaF. puils vfilaF vI lwBx
krnIaF.” cOkIdfr sI?” pI jFdy hF, qF Kbry ikMny grIbF df ihwsf swqF ispfhIaF nfl Qfxydfr KVHf sI. ivc Aus dI mdd kIqI, ikqy nhIN sn.
“KFdy ikwQoN ho?” pYNc suafl sux ky hYrfn sI, jd pI jFdy hF. sfzy Brf BuwKy mrdy hn. sfzy Qfxydfr ny puwiCaf, “ikAuN Eie Qfxydfr sfihb afpxy pRfhuxy ƒ lY
“qumHfqVF dy lMgrF ‘coN.” Aus iPr ikhf, “hr iek ny afpo afpxf mfmilaF qy tYksF ‘qy ivhlV dsqKq JIAUrf, qyry Gr koeI pRfhuxf afieaf qury.

mulk `c iksfnF qy Kyq mËdUrF dIaF KudkuÈIaF ikvyN rukx?


rfj sBf ivc iewk pRÈn df jvfb aqy hirafxf dy aMkVy nhIN hn. ienH F Ku d ku È IaF dy kfrnF ivc KyqIbfVI Kyqr `qy inrBr hY, pr srkfrI kfrn AunHF dI ÈuwD afmdn GtI hY. pMjfb
idMidaF kyNdrI KyqIbfVI mMqrI rfDf mohn sUbf srkfrF iksfn aqy Kyq mËdUr afrQk, smfjk, siBafcfrk aqy rfjsI aMkiVaF anusfr AunHF nUM rfÈtrI afmdn ivc ndInnfÈkF aqy mÈInrI dI vrqoN
isMG ny dysL ivc iksfnF aqy Kyq mËdUrF KudkuÈIaF dI igxqI Gwt idKfAux leI pwKF dy nfl nfl ‘ivdvfnF’ dI byeImfnI ivcoN 14 PIsd dy krIb idwqf jf irhf. kfrn iksfnF aqy Kyq mËdUrF leI
dIaF KudkuÈIaF dy aMkVy jfrI kIqy hn. bhuq qrkIbF vrqdIaF hn. bhuqy sUibaF pRmuwK hn. 1960ivaF dOrfn jdoN mulk jy jvfhr lfl nihrU XUnIvristI ruËgfr Gitaf hY.
sfl 2016 dy ienHF aMkiVaF anusfr ies ivc iksfnF aqy Kyq mËdUrF dy pirvfrk dI srkfr anfj dI BfrI QuVH kfrn qoN irtfier hoey pRoPYsr arux kumfr dy mu l k ivc apnfeI geI ‘nvIN
sfl dOrfn 2015 dy mukfbly iksfn jIaF dIaF KudkuÈIaF nUM ies igxqI ivc bfhrly mulkF qoN anfj mMgvfAux leI kfly Dn dy aiDaYn nUM ivcfiraf jfvy qF KyqIbfVI jugq` dI rUh dy vpfrk hox
KudkuÈIaF dI igxqI ivc kmI afeI pr Èfml hI nhIN kIqf jFdf. keI vfr TUTf PVHn vrgI nObq df sfhmxf kr KyqIbfVI ‘qy afDfrq 50 PIsd afbfdI kfrn iksfn BfeIcfry ivckfr smfjk
Kyq mËdUr KudkuÈIaF vDIaF. sfl 2015 iksfnF aqy Kyq mËdUrF dIaF KudkuÈIaF rhI sI qF kyNdr srkfr ny mulk ivc df kOmI afmdn ivcoN ihwsf isrP 8 PIsd sbMD lIro-lIr ho gey. vwK-vwK kfrnF
dOrfn mulk ivc iksfn KudkuÈIaF dI nUM AunHF dy vfrÈF vwloN kfnUMnI aqy smfjk ‘KyqIbfVI dI nvIN jugq` apnfAux df hI rih jFdf hY. KyqIbfVI krn vfilaF krky KyqIbfVI Kyqr Aupr inrBr vrgF
igxqI 8007 sI qy 2016 dOrfn 21[13 AulJxF qoN bcx leI kudrqI jF hfdsf df sMGrÈ vflf suBfa vI jFdf irhf. ies
PIsd Gt ky 6351 rih geI. sfl 2015 mOqF vjoN drj krvf idwqf jFdf hY. ies qrHF smfjk-siBafcfrk pwKF dy kmËor
dOrfn hI mulk ivc Kyq mËdUr KudkuÈIaF qoN ibnf ies igxqI ivc Auh KudkuÈIaF hox nfl ibgfnypn dI Bfvnf df vDxf
dI igxqI 4595 sI jo 2016 dOrfn 9[3 vI nhIN afAuNdIaF, jo iksfn jF Kyq aqy sMGrÈF qoN Bwjxf vI iksfnF qy Kyq
mËdUr ijMdgI dIaF aOkVF/AulJxF nf mËdUrF dIaF KudkuÈIaF leI iËmyvfr hY.
zf[ igafn isMG* JwlidaF GroN lfpqf hox ipCoN krdy hn isafsI pfrtIaF vfady aqy dfavy
Pon: 424-362-8759 aqy AunHF dIaF lfsLF df lfvfrs afK ky krn qwk hI sImq hn qy srmfeydfr/
sskfr kr idwqf jFdf hY. ies sbMDI kfrporyt jgq dI syvf krn qwk. iksfnF
PIsd vD ky 5019 ho geI. KyqIbfVI Kyqr dy qIjy vrg Coty pyNzU aqy Kyq mËdUrF dIaF bhuqIaF jQybMdIaF
jy 2014 dOrfn iksfn aqy Kyq kfrIgrF dy aMkVy jfrI hI nhIN kIqy jFdy. iewk bMdy dI cODr vflIaF hn, ijnHF ivcoN
mËdUr KudkuÈIaF dy aMkiVaF vwl ingfh awj klH mulk iewk gMBIr KyqIbfVI iËafdf afgU afpxy inwjI ihwqF dI pUrqI
mfrI jfvy qF ieh kRmvfr 5650 aqy sMkt df sfhmxf kr irhf hY. ieh sMkt leI iksfnF aqy Kyq mËdUrF dy ihwqF dI
6710 hn. kyNdrI KyqIbfVI mMqrI vloN bhu-idÈfvI hY, ijs ivc iksfnF, Kyq blI dyx qoN Borf vI sMkoc nhIN krdy.
jfrI aMkiVaF anusfr KyqIbfVI Kyqr ivc mËdUrF aqy Coty pyNzU kfrIgrF dIaF aKOqI ivdvfn inwjI ihwqF Kfqr
KudkuÈIaF dy sbMD ivc aFDrf pRdyÈ qy smwisafvF, DrqI hyTly pfxI df pwDr srmfeydfr/kfrporyt jgq nUM rfs afAuNdy
iqlMgfnf ivc kuJ suDfr hoieaf hY, pr Qwly jfxf aqy pIx vfly pfxI df pwDr aMkVy bxf ky nqIjf-muKI aiDaYn krky
pMjfb qy hirafxf ivc iksfn KudkuÈIaF lgfqfr izwgdf imafr aqy QuVH, vfqfvrn PYslf ilaf aqy ieh jugq vwD JfV dyx kol kflf Dn qF ikwQoN hoxf hY, AunHF nUM ieh dwsx leI pUrI vfh lf idMdy hn ik
ivc 2015 dy mukfbly 2016 dOrfn df gMDlf hoxf afid pRmuwK hn. kuJ vfly bIjF, XkInI isMcfeI, rsfiexk qF Dn dy drÈn sfl-iCmfhI hI huMdy hn, iksfnF aqy Kyq mËdUrF df AujVnf AunHF
kRmvfr duwgxIaF qy iqwgxIaF ho geIaF ‘ivdvfn’ KyqIbfVI sMkt nUM isrP iksfnF KfdF, kItnfÈkF, ndInnfÈkF, mÈInrI Auh vI jy kudrq dI koeI mfr nf pvy. dy afpxy hI hwk ivc hY.
aqy pMjfb iksfnF vloN iewk sfl dOrfn jF iksfnF dI iksy Kfs jfq dy sMkt vjoN aqy KyqIbfVI dy afDuink ZMgF df iewk bhuqy sImFq aqy Coty iksfnF kol hux srkfr aqy smfj dy jfgx df
200 qoN vwD KudkuÈIaF krn vfly sUibaF hI AuBfrdy rhy hn jo TIk nhIN hY. pulMdf sI. mulk, Kfs krky pMjfb dy mMzI ivc vycx leI anfj bhuq hI Gwt vylf af igaf hY ik imwtI ivc imwtI ho ky
ivc dfKl ho igaf hY. KyqIbfVI Kyqr nfl sbMDq iqMn vrgF ihMmqI iksfnF, Kyq mËdUrF aqy pyNzU Coty jF iblkul vI nhIN huMdf, pr Kyq mËdUrF mulk dI pUrI afbfdI leI KyqIbfVI
aMkiVaF anusfr ijnHF sUibaF ‘c ivcoN ijhVy do vrgF-iksfnF aqy Kyq kfrIgrF dI hwz-BMnvIN imhnq sdkf kol afpxI ikrq vycx qoN ibnf hor kuJ ijxsF pYdf krn vfly vrgF df afmdn
iksfn KudkuÈIaF dI igxqI vDI hY, AunHF mËdUrF vloN 2016 dOrfn drj hoeIaF anfj dI QuVH Auqy kfbU pfieaf jf sikaf vI nhIN huMdf. srkfrF dIaF KyqIbfVI pwDr ieMnf XkInI bxfieaf jfvy ik Auh
ivc Kyq mËdUr KudkuÈIaF dI igxqI vI KudkuÈIaF dy aMkVy kyNdrI KyqIbfVI mMqrI aqy srkfr df bfhrly mulkF qoN anfj nIqIaF iksfnF, Kyq mËdUrF aqy pyNzU Coty Gwto-Gwt ijLMdgI dIaF muwZlIaF loVF nUM
vDI hY, pr ijnHF sUibaF ivc iksfn ny jfrI kIqy hn, Auh ies qwQ nUM sfhmxy mMgvfAux qoN qF KihVf Cuwt igaf, pr kfrIgrF nUM AujfV rhIaF hn. 2011 dI siqkfrq ZMg nfl pUrIaF kr skx aqy
KudkuÈIaF dI igxqI GtI hY, AunHF ivcoN ilafAuNdy hn ik iksfnF aqy Kyq mËdUrF srkfrF, Kfs krky kyNdr srkfr dIaF afbfdI dy aMkiVaF anusfr mulk ivc KudkuÈIaF nf krn.
iqlMgfnf nUM Cwz ky bfkI sUibaF ivc Kyq dI hflq ivc lgfqfr inGfr af irhf KyqIbfVI Kyqr sbMDI nIqIaF ny ienHF vrgF iksfnF dI igxqI ivc qyËI nfl GtI aqy ---
mËdUr KudkuÈIaF dI igxqI vDI hY. pUry hY. ieh vI swc hY ik sImFq qy Coty iksfn dI afrQk iËMdgI nUM bhuq Korf lfieaf. Kyq mËdUrF dI igxqI vDI hY. pMjfb ivc *sfbkf pRoPYsr
mulk leI Kyq mËdUr KudkuÈIaF dy aqy Kyq mËdUrF dIaF KudkuÈIaF dI awj mulk dI kuwl afbfdI ivcoN 50 PIsd iksfnF aqy Kyq mËdUrF dI igxqI GtI arQ-ivigafn ivBfg
aMkiVaF ivc iqlMgfnf, CwqIsgVH, pMjfb igxqI lgfqfr vD rhI hY. dy krIb afpxy jIvn-inrbfh leI hY. mulk ivc Kyq mËdUrF dI igxqI vDx pMjfbI XUnIvristI, pitaflf.
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (28)

pMjfbxF df prMprfgq iqAuhfr-qIaF


myly aqy purb BfrqI jnjIvn ivc koiel hMJU zolHy, mfr tpUsI pwqf qoV ilaf
idn idhfr
zOly koloN bFh tuwt‘gI
kuVqI hro dI iBwjI vrI dI
inwq nvF rMg Brdy hn qy sfzy siBafcfr ppIhf vyKo nI BYVf, pIaf pIaf boly. iksLno dI PulkfrI bih‘gI tMg quVf ky mfipaF ny rwKI lfzlI
df drpx hn| AuqrI Bfrq dy vsnIkF lY pYlF pFdy nI, hrnfmI dI suwQx iBwjgI ieknF dy mn KusLIaF vIrno awgoN sws biGafVI twkrI
Kfs krky pMjfbIaF leI sfAux mhIny bfgIN morF sLor mcfieaf, bhuqy goty vflI iek bYT‘gy ZyrIaF Zf ky inMm df krf dy Gotxf
dI ivsLysL mhwqqf hY| jyT-hfVH dI aiq nI iKV iKV PuwlF ny, jMnq dIaF iBwjIaF myZIaF bfg df guwl bx‘gI swsI kuwtxI sMdUkF Ehly.
dI grmI aqy lU M h dIaF lo a F mgro N sfnUM mfhIaf Xfd krfieaf. igxqI ‘c pUrIaF cflI mihMdI hwQF nUM lf ky. koeI jyT qoN sqI hoeI afpxf gwuB-
cwldIaF sfAux mhIny dIaF TMZIaF Tfr mYN awQrU zolHF nI, pING JUtdI swsI izwg peI igwDf pMjfbxF dy rom-rom ivc guBft kwZdI hY:
aqy mihkdIaF hvfvF sfry vfqfvrx nUM koeI sfr nf lYNdf myrI, nfly nUrI nfBy vflI smfieaf hoieaf hY| qIaF df igwDf iek asIN jyT nUM lwsI nHIN dyxI
rumFck bxf idMdIaF hn| inwkI-inwkI kxI rl afE seIE nI, idEr BfvyN duwD pI lvy.
df mINh, sfAux dy Cwrfty aqy sfAux dIaF swBy qIaF Kyzx jfeIey| rFJf ruldU bwkrIaF cfry
JVIaF pMjfb dy siBafcfrk jIvn ivc ijhVIaF ivafhIaF muitafrF qIaF Gr myry jyT dI puwgy.
dy idnIN pykIN nhIN jf skdIaF, AunHF leI pOVI ivc awD myrf
suKdyv mfdpurI mfpy qIaF df sMDfrf Byjdy hn: asIN jyT cVHn nHIN dyxf.
Pon: 91-94630-34472 ByjIN nI mfey mYnUM imwTf sMDfrf vIr ipafr dI Bfvnf vflIaF bolIaF
CoilaF dI rotI ivc nUx krfrf. vI igwDy df isLMgfr bxdIaF hn:
anUTf rMg Brdy hn| sfrf vfqfvrx myry vIr ny sMDfry ivc ByjI iek vIr deIN vy rwbf
nisLaf jFdf hY| ies rumFck vfqfvrx kwqxI cFdI dI. sONh Kfx nUM bVf icwq krdf.
ivc pMjfbxF df hrmn ipafrf iqAuhfr qIaF dy sMDfry `c sUt qy kuJ imTfeI ijwQoN myrf vIr lMiGaf
‘qIaF’ afAuNdf hY| ies iqAuhfr nUM sfry huMdI hY| XU[ pI[ ivc ies iqAuhfr ‘qy kOVI inMm nUM pqfsy lwgdy.
DrmF aqy jfqF dIaF muitafrF bVy hI shury pykIN geI nUMh nUM sUt, cUVIaF,
cfa nfl mnfAuNdIaF hn| mihMdI qy pfk pkvfn Byjdy hn, ijvyN vIrf vy bulf sohixaf
qIaF df iqAuhfr, ijs nUM qIj aqy pMjfb ivc krUey dy vrqF nUM srGI Byjx qYnUM dyK ky BuwKI rwj jfvF.
sfvyN vI afKdy hn, sfAux sudI iqMn qoN df irvfj hY| qIaF dy sMDfry df kuVIaF nUM cMd ciVHaf bfp dy ivhVy
arMB ho jFdf hY| ies iqAuhfr dy qIj ikMnf cfa huMdf hY, ies dI ivafiKaf iek vIr Gr puwq jMimaf.
iqQI nUM arMB hox krky hI ies df nF lok gIq ivc ies qrHF kIqI geI hY:
qIaF aQvf qIj ipaf hY| ieh iqAuhfr ByjIN nI aMmf rfxI sUhVy, bfpU qyry mMidrF ‘coN
7, 9 jF 11 idn kuVIaF dI mrjLI anusfr sUihaF dy idn cfr, sfvx afieaf. sfnUM musLk cMdn df afvy.
mnfieaf jFdf hY| pMjfb dIaF muitafrF ikwkUM nI ByjF sUhVy qIaF dy ipV ivc koeI bMidsL nhIN,
ies iqAuhfr nUM bVy cfvF nfl AuzIkdIaF ipE qyrf prdys, sfvx afieaf. koeI rok-tok nhIN, nf sws df zr nf
hn| ivafhIaF muitafrF afpxy pykIN af ilK ilK ByjF bfbl cIrIaF bfpU qy vIr dI GurkI df BYa| mn dy guB
ky ieh iqAuhfr mnfAuNdIaF hn| qUM prdysF qoN af, sfvx afieaf. guBft kwZ ky hOlIaF Puwl ho jFdIaF hn
mihMdI qF pf dy mfey suwkxI qy sfAux dy Kqm huMdy sfr hI qIaF df
mfey myrIey, ikwkUM nI afvF jfeIey myrIey iqAuhfr Kqm ho jFdf hY| BfdoN cVH jFdI
mihMdI df rMg nI Audfs ndIaF ny ilaf nI AuCfl, sfvx afieaf. hY| ivafhIaF shury qur jFdIaF hn:
sfvx afieaf. pfvo vy mlfho byVIaF BfdoN kVk cVHI
nUMhF nUM ByjIN mfey pykVy myrf bfbl pfr lMGfE, sfvx afieaf. kuVIaF dy pYx ivCoVy.
mfey myrIey nI, hwQ dI vy dyvF quhfnUM muMdrI sfAux kuVIaF df myl krfAuNdf hY|
DIaF nUM leIN nI mMgf sfvx afieaf| gl df nO-lwKf hfr, sfvx afieaf. ies leI Auh Aus nUM afpxy vIrF ijhf
ipMzoN bfhr ipwplF, broitaF ‘qy qIaF dy idnF ivc pMjfbI muitafrF sLfmo kuVI dI JFjr guafc geI aijhf ipV hY, ijwQy muitafrF idl dy gwuB- snmfn idMdIaF hn:
kuVIaF pINGF JUtdIaF hn, nfly igwDf roj ipMzoN bfhr broitaF tfhlIaF dy af rwKI ny BflI guBft kwZdIaF hn| PVUhf pfAux smyN sfAux vIr kwTIaF kry
pfAuNdIaF hn| kuafrIaF, ivafhIaF aqy drwKqF nfl pINGF pf ky pINGF JUtdIaF iBwj geI lfjo vy Auh iBMn-iBMn sFg kwZdIaF smF bMn BfdoN cMdrI ivCoVy pfvy.
ipMz dIaF pykIN nf geIaF muitafrF vI hn, nfl igwDf pfAuNdIaF hn qy gory-gory bhuqy ihrKF aflI. idMdIaF hn| sws, jyT, jTfxI, idEr, msLInI siBaqf dy pRBfv kfrn sfzy
ies `c sLfml hMudIaF hn| sfrIaF kuVIaF hwQF ‘qy mihMdI lfAuNdIaF hn| gorIaF ienHIN idnIN keI muitafrF pINGF anjoV pqI, prdysI Zolf, vIr aqy idl lok jIvn ivc bhuq qbdIlIaF af geIaF
nvyN vsqr pf ky, rMg-ibrMgIaF cUVIaF bfhF rFglIaF vMgF nfl sjfAuNdIaF hn| JUtdIaF lwqF bfhF vI quVvf lYNdIaF hn: dy mihrm bfry anykF gIq gfey jFdy hn hn| pihly sLOk rhy nhIN, nf hI ivhl hY|
cVHf, hwQF nUM mihMdI lf, gihxy gwitaF rM g -ibrM g IaF pu s L f kF pihnI pIN G F awgy qF guV ivky DVIeyN aqy ibd-ibd ky bolIaF pfeIaF jFdIaF qIaF df iqAuhfr vI hux pihlF vfly sLOk
nfl sjIaF qIaF Kyzx jFdIaF hn: JUtdIaF muitafrF iek mnmohk njLfrf hux ikAuN dyx Gtf ky hn| mihMdI rMgy hwQ hrkq ivc afAuNdy aqy AuqsLfh nfl nhIN mnfieaf jFdf|
rl afE seIE nI, pysL krdIaF hn: hwtIaF vfly aYN luwt lYNdy hn, igwDf mG pYNdf hY| swsF bfry anykF sfAux mhIny ivc pwkdy mfhl pUVy aqy
swBy qIaF Kyzx jfeIey, afieaf sfvx idl prcfvx idn qIaF dy af gy bolIaF hn: irJdIaF KIrF bIqy dIaF XfdF bx ky rih
hux af igaf sfvx nI, JVI lwg geI BfrI jfh nI kuVIey pwqf qoV ilaf afp sws mMg jy lytdI geIaF hn| sfzy iqAuhfr pMjfbI
pINGF ipwplIN jf ky pfeIey. JUty lYNdI mrIaF iBwj geI hwQ nf pwqy nUM jfvy sfnUM mfrdI cwkI vwl sYnqF siBafcfr df vzmuwlf aMg hn. ienHF nUM
peI kU kU krdI nI seIE, nfly rfm ipafrI mfr nf pwqy nUM jfvy myrI sws ny mwkI df tuk mfiraf muV surjIq krn dI loV hY|

qIaF Qwk hfr jd muVn GrF nUM


XfdF lYx ptfrI pf.
pIE pIE pIE krn ppIhy
pIaf qfeIN bulfvx.
ies ruwqy mOq dy sMnfty glI glI mwlI hY
kYNsr tryn bIkfnyr cwlI hY.
sfAux mhInf idn qIaF dy ies vfrI jd ikx imx hoeI
agly vrHy dy lY ky vfady hr pfsy hiraflI ey qUM Gr nhIN afieaf. Coty ivXog vwzf vIr Zfh ilaf[[[.
kuVIaF nUM cVH jFdf cfa. Bry mnF nfl hox ivdf. JMUmdI zflI zflI ey.
GtfvF kflIaF cVH cVH afvx ies vfr jd Puwl iKVy
-jgmIq isMG pMDyr qyrf muKVf ids nf pfieaf. BYx bYTI rovy kIhdy bMnF rwKVI
ikx imx, ikx imx TMzI vf. ipMz klfhV (luiDafxf) sfAux vsyNdf vyK koiel nfl dy jMmy nUM Kf geI mOq qwqVI.
mor klihrI pYlF pfvx qwk ky mYnUM iewkl-mukwlI
Pon: 91-98783-37222 jd sur ibRhf dI lfeI. bfg sfrf kumlfieaf. gl ivc iksy ny vlfvF pf ilaf[[[.
rMg ibrMgy KMB PYlfa. --- rfhIaF nUM rfh Bul gey
KIr qy pUVy pwkx lwgdy
mihk PYldI ivc hvf. sfAux mhInf qurnf Bul geI ey purvfeI. Auzdy kF nUM ‘vfj nhIN mfrI swjrI ivafhI ‘qy phfV tuwitaf
zwzUaF irdm vjfey ny nf cUrI leI bulfieaf. plF ivc igaf hY jhfn luitaf.
dUroN af shylIaF juVIaF cfr cuPyirEN nIl ggn ‘qy bINizaF gIq suxfey ny. bwicaF dy isr qoN shfrf lfh ilaf[[[.
ipwplIN leIaF pINGF pf. bwdl dOVy afvx. qwk icVIaF nUM cUM cUM krdy
pihn pcr ky ‘kwTIaF hoeIaF Gor GtfvF dfmin cmky qfVI mfr Auzfieaf.
cIc vhutIaF rMg brMgy vfVF lf ky, sfh igx igx ky kuJ rotI vfsqy ivdyÈ Bwj gey
vIxIaF vMgF nfl sjf. KulH ky vwsdf sfvx. kwpVy pf ky afeIaF. Cwz srdfrI jf ky sIrI lwg gey.
bMn tolIaF krn ivcfrF sKIE igwDf pf leIey jg df Drm inBfieaf.
iqqlIaF ny vI KMB PYlf ky BwT pYx Auh sfry supny krjy dy dYNqF bhuiqaF nUM Kf ilaf[[[.
duwK suwK sfrf lYx vtf. gIq vIrF dy gf leIey. KUb ikwklIaF pfeIaF.
iewk dUjI nUM dy ky JUtf ijnHF swc nf kdy idKfieaf.
hr ichrf ipaf hwsdf ey -idljoD isMG, ivskfnisn nÈy dy vpfrIaF ny kMz qoV‘qI
AucIaF pINGF lYx cVHf. hry hry ipwplF dy Auqy sfvx Cm Cm vwsdf ey. cVHdI jvfnI niÈaF ‘c roVH‘qI.
sws df cUMzf qoV lvy jo kuVIaF pINGF pfeIaF. ---
cMdrI kmfeI ‘coN cubfrf pf ilaf[[[.
huMdI Aus dI vfh beI vfh. aMbr dy vwl AuzIaF jfvx hrIaF BrIaF PslF qwk ky icwty ny pMjfb Kf ilaf
bMn ky dfierf pfvx igwDf mF DrqI dIaF jfeIaF. kudrq vI hrÈfeI. icwty idn icwty ny pMjfb Kf ilaf. Cwz dyh jvfnf nÈy Kfxy Cwz dyh
dyvx Drq ihlf. iËd iËd pING cVHfAuNdIaF ny ieMj surjIq vrisaf sfvx ipMz ivc lwBy nf jvfn Bfilaf. dyhI Kfxy rog df qUM Pfhf vwZ dyh.
iewk rwKy iewk cwky bolI bfhIN cUVy CxkfAuNdIaF ny. Drq geI niÈafeI. mfipaF ny cfvF nfl qYnUM pfilaf.
lYvx nf ieh mUloN sfh. jg dI qpÈ imtfeI ey idsdy nf sohxy sohxy muwK dgdy icwty idn icwty ny pMjfb Kf ilaf.
nwcx twpx iKV iKV hwsx kflI Gtf cVHI vyK ky sfAux ny Cihbr lfeI ey. pYNdIaF nf iCMJF, nf aKfVy lwgdy. -Tfkr pRIq rfEky, kYnyzf
mn dI mrjI lYx pugf. mor vI pYlF pfvx. -bIbI surjIq kOr sYkrfmYNto Kyzdf kbwzI niÈaF ‘qy lf ilaf[[[. Pon: 519-913-0873
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (29)

drd iksfnI: ipCokV ‘qy iek Jfq (Bfg 8) iksfnI drd


(lVI joVn leI ipClf aMk vyKo)
dsMbr df mhInf Auqr afieaf sI. hry ienklfb ny Bfrq nMU anfj dI qot qoN surKrU kIqf pr mulk nMU svY-inrBr krn pf ky pihlF hI ipqf jI nUM PVHf rwKI sI.
hfly myrI Psl df ihsfb nhIN sI hoieaf. vflf iksfn iesy hry ienklfb dy mfrU iswitaF kfrn pYroN ihwl igaf. krËy dI mfr hyT bfpU dy khy Aukq bol awj vI myry
jdoN jfE, afVHqI afK idMdf, “QoVf ruk afieaf iksfn hux KudkusLIaF dy rfh pY cukf hY. Aus dI mdd leI koeI nhIN bhuV irhf. kMnF ivc gUMj ky kih rhy hn ik mYN afVHqI
jfE, jy loV aY, jrUrI kMm clfAux leI ‘qy hwQ cuwk ky cMgf nhIN sI kIqf. mYnUM
munIm qoN do-cfr sO lY jfE.” ieh gwlF ienHF hflfq dy ipCokV ivc zf[ goibMdr isMG smrfE dy lMmy lyK dI pfTkF leI 8vIN qy lwgf ik Aus ny Auh ‘nyk’ ies leI hI
suxdf mYN Qwk igaf sF. Auh cfhuMdf sI, afKrI iksLq hfjLr hY. -sMpfdk nfl ilaFdf sI ik idKf sky ik ieMnf
mYN rkm qoV ky Aus dy 36% df krjfeI mfVf qF kdy ies nOkrI qoN vFJy qy myry
bx jfvF pr mYN ieh kwqeI nhIN sI ny, sB nUM smyN isr Brdf hF. kI mYN bYNk iPr puwiCaf, “munIm sfihb, syT?” Auh smF insicq krygf pr Aus ny tkrfE nfloN awDI jmIn dy mflk ny vI nhIN sI
cfhuMdf. ijAuN ijAuN smF guËrdf jFdf sI, dI ikÈq smyN isr nhIN Br skdf? ieh boilaf, “bfhr bolI ‘c aYN.” df rsqf apnfieaf. Aus dy jvfb qoN kIqf! mYN mn hI mn ikhf, “bfbf qUM TIk
myry KricaF dI sUcI lMmI huMdI jFdI sI gwl quhfzy lokF dI smJ ikAuN nhIN Aus dy jvfb qoN mYnUM pqf lg igaf sfP jfhr sI ik Auh hux myrI pymYNt hY, pr ieh dws qUM ‘mdr ieMzIaf’ kdoN
qy myrf ros vDdf jFdf sI. afAuNdI?” ik kMm TMzf eI aY pr iPr vI dirafPq ltkfeygf qy myrf nwk rgVvfeygf. Aus dyK leI sI.” pYisaF df ilPfPf ibnf
iek idn sLfmIN cfr ku vjy mYN ipMz Auh boilaf, “qusIN TIk kihMdy E leI puwiCaf, “myrf ihsfb?” kihx lwgf, dI cuxOqI ny myry leI Auh siQqI pYdf kr igxy mYN afpxy bYg ivc pfieaf qy kflj
jf irhf sF. snOrI gyt pfisEN jf ky jdoN srdfr jI. pr ienHF dI vI mËbUrI hY. “AunHF nUM eI pqf aY. mYnUM qF dwisaf nI idwqI ijs ivc kyvl awgy jfx df hI rsqf vfps clf igaf. agly idn bYNk jf ky
pitaflf ndI df pul Auqr irhf sF qF sfnUM Psl dy mOky jf ky iksfnF nUM kihxf kuJ hflI.” mYN iPr puwiCaf, “myrf sunyhf sI ipwCy muVnf asMBv sI. mYN Buwl igaf mYN trYktr dI ikÈq Br idwqI.
pYNdf hY, nhIN qF jy Auh pYsy ikqy hor lf idwqf sI?” Aus ikhf, “hF jI, lf `qf ik mYN kOx sF qy ikwQy KVHf sF. mYN akwQ bcpn ivc iek khfxI pVHI sI ik
zf[ goibMdr isMG smrfE Krc dyx qF ikQoN moVngy? bYNk ny ienHF sI.” mYN BKdy guwsy ivc afiKaf, “bolI gusYlI vMgfr nfl icMGfiVaf, “hrfmËfdy iek iksfn koloN axjfxy ivc icVI dy
Pon: 408-634-2310 sfry mulfjLmF dI AugrfhI izAUtI lf ky ikwQy ho rhI aY?” Aus ny bfhr dUr kuwqy, BIK mMgx afieaF mYN jo Tfxy jfx aMzy tuwt gey. Aus nUM ies df ieMnf duwK
kotf iPks kIqf hoieaf hY. jy ieh afpxf trflIaF qy jIrI dIaF ZyrIaF dy ivckfr nUM kih irhf aY! zyZ mhInf ho igaf jIrI hoieaf ik Auh pÈcfqfp leI sMsfr
sfhmixEN iek aMbYszr kfr myry vwl kotf pUrf nf krngy, ienHF `qy aYkÈn vIh pMJI bMidaF dI BIV vl ieÈfrf kIqf. gyrI nUM hfly vI pYsy nI dy irhf. Tfxf qF iqafg ky sfD bx igaf qy jMglF ivc
nUM af ky hOlI hoeI. ivcoN do bMdy mYnUM hwQ afAU. ies leI idny bYNk ivc izAUtI kr AuQy phuMc ky mYN dyiKaf ik kuJ icwt- dyK hux iewQy eI afAU.” clf igaf. mYnUM afVHqI ‘qy hwQ cuwkx df
dI JolI dy ky rukx df ieÈfrf krdy njLr ky svyry Èfm ieh AugrfhI `qy inkl jFdy kwpVIey afVHqI, kuJ mulfjLm qy keI roh qy guwsy dy vyg ivc mYN awgy koeI pCqfvf qF nhIN sI pr iek sMkyq
afey. myrI smJ ivc kuJ nf afieaf qy ny. awj qF mYN vI ienHF dI mdd krn leI mYlKory iksfn bfsmqI jIrI dI iek ZyrI viDaf, syT dy pwlU nUM dovyN hwQF nfl PVH iml igaf sI ik iksy cIË dI jo iek hwd
rohV qoN rukdf rukdf mYN sO ku gj awgy ienHF nfl afieaf hoieaF. ies leI huMdI hY, Auh twp geI hY. mYN afpxy ipCly
lMG igaf. gwzI ‘coN Auqr ky iek afdmI afKrI imqI df iKafl nf kro, plIË. iqMn cfr sflF dy jIvn df lyKf-joKf
myry vl Bwjf afieaf. nyVy af ky Auh CyqI qoN CyqI ikÈq Br idE.” lfieaf. iksy pfsy pRgqI nf imlI. hF
iewdF boilaf ijvyN mYN koeI muËirm hovF, mYN puwiCaf, “qy jy AuhgfhI pUrI nf ieh qËrbf imilaf ik KyqI bfVI df sfrf
“srdfr jI, asIN kdoN qoN quhfnUM rukx hoeI iPr?” jvfb sI, “sspYNz ho jfxgy, isstm gMDlf ho ky gfry dI dldl bx
df ieÈfrf krdy af rhy hF, qusIN ruky bYNk df hukm hY.” mYN ikhf, “iPr ieh igaf hY qy ies ivc hor cwlxf muÈikl
nhIN.” mYN ikhf, kI gwl aY dso? kihx iewdF dwsx. ieh Aultf dbky mfrdy aY.” hY. mYN soicaf, ies ivcoN huxy inkilaf
lwgf, “quhfzI ikÈq jmF krfAux qoN Auh poly ijhy nfl boilaf, “nhIN nhIN, jf skdf hY, awgy cwl ky nhIN. mYN pirvfr
rihMdI hY. asIN QonUM kdoN qoN lwBdy iPr Auh Cwzo.” nfl gwl krky KyqI Cwzx df PYslf kr
rhy hF, qusIN ikqy imldy eI nhIN.” mYnUM pqf nhIN kI hoieaf, sB kuJ ilaf. awj socdf hF ik jy Auh lyKf-joKf
bYNk vfilaF vloN mYnUM ies qrHF jFdy Bulf ky mYN boilaf, “koeI nf, sspYNz ikqy dyrI nfl kIqf huMdf qF iehI PYslf
nUM iPr Gyry jfx df ieMnf duwK hoieaf ik nhIN hox idaFgf. pr hux myry kol afvy ibnf dwsy afqmGfq df vI ho skdf sI.
dws nhIN skdf. mYN guwsy ivc Aubl ky koeI nf.” hwQ imlfAuNidaF Aus ny dosqfnf dovyN PYsly aMdroN ieko qrHF dy hI qF hn-
boilaf, “qusIN mYnUM lwB rhy ho, BgOVf pyÈkÈ kIqI, “qusIN hor syvf dwso. mwJF, byvsI aDIn isstm qoN iknfrf krn dy.
aF mYN? qusIN myry ipwCy pey EN koeI hor mwCI pflx, BUmI suDfr jF KyqI bfVI dy mYN agly idn ipMz jf ky amry nUM
kMm nhIN quhfnUM?” Auh boilaf, “ipwCy iksy sMd leI koeI hor lon cfhIdf hovy, ikhf ik Auh kxk qoN KflI peI sfrI
peIey nf, ieMnI vfr kih cuky aF ikÈq mYN idaFgf.” mYN Aus nUM hwQ joVy qy siq jmIn ivc brsIn bIj dyvy, sFJy trYktr
lyt ho geI, pYsy jmF krfE, qusIN gOldy sRI afkfl bulf ky clf afieaf. soicaf duafly Gyrf pfeI KVHy sn. Auh vfro vfrI ky jor nfl Jtkf mfiraf. iPr ies nUM nUM vycx leI kih dyvy, agly sfl jmIn
eI nhIN.” hux svyry jf ky afVHqI nUM PVHdF. ZyrI qoN kuJ dfxy cuwk cuwk inhfr rhy sn Kwby hwQ ivc PVH ky swjy nfl Aus dy pyt nUM Tyky ‘qy lYx vflf gfhk lwBy qy nfly
mYN pUrI vfh lf ky AucI afvfË ivc agly idn KflI pIrIaz ivc mYN qy ies df muwl inrDfrq kr rhy sn. ivc iqMn jordfr GsuMn itkfey. syT ipCFh afpxI nOkrI df vI hor ieMqjfm kr lvy.
ikhf, “myrI ikÈq kdoN lyt hoeygI mYnUM anfj mMzI ivc afVHqI dI dukfn ‘qy igaf. myrf afVHqI vI AunHF ivc KVHf iehI kMm htdf jIrI dI ZyrI ‘qy izwg ipaf. mYN Auh boilaf, “bws ieMnI CyqI iBaF hogI
pqf aY, qusIN kOx EN ipwCy pY ky dwsx Auh AuQy idisaf nf. mYN guwsf sMBflidaF kr irhf sI. Aus ny icwty rMg dy kwpVy qy bFhoN PVH ky iKcx dI koiÈÈ kIqI, Aus dy lfxydfr, nyNh ky socyNgy?” mYN ikhf, “ienHF
vfly?” Auh boilaf, “jdoN arYst kr ky munIm nUM puwiCaf, “syT ikwQy aY?” kihx gl ivc awj kwl dy Bfjpf lIzrF vFg hwQ kMb rhy sn. BIV ‘coN koeI bMdf awgy gI qo myqy pihlF iBaF hoeI bI aY. hfly
kurkI hoeI, AudoN vI asIN hI dwsFgy.” lwgf, “bfhr gey aY, kwl imlxgy, dso?” BgvyN rMg df pwlU ijhf pfieaf hoieaf nf afieaf pr iksfnF dIaF keI KulH gY nI dwsdy nyNh.” Auh inrivroD
mYN Aus nUM vMgfiraf, “jfh qUM pihlF myry qn bdn nUM ijvyN awg lwg geI. sI. smyN dI Gft kfrn mYN BIV df Gyrf vrjvIaF afvfËF afeIaF. ienHF ivcoN iek boilaf, “bfq do pwkI lgf qyrI.” mYN mn
kurkI krvf. nfly nF dws afpxf qy afpxy mYN soicaf, ieh nfly cor nfly cqr bx qoV ky Aus kol phuMc igaf. mYnUM sfhmxy afvfË sI, “mfrYN nf pROPYsr mfrYN nf. hI mn ismrn kIqf, “ienf jMqF vis
mflk-sfeIN df, ijs kol iÈkfieq krF irhf hY. nfly myry pYsy roky hoey hn qy afieaf dyK ky Auh TTMbr igaf. mYN Aus bYT gY bfq kr ilE.” ikCu nhI. ijAuN ijAuN ienHF dI ikÈqI BrdI
qyrI.” Auh hor vI inwzr ho ky boilaf, nfly anjfx bx ky puwC irhf hY, ‘dso.’ nUM ibnf duaf slfm kIqy Tos afvfË ivc mYnUM lwgf Aus BIV ivc kuJ lok jfvygI iqAuN iqAuN ieh vI CflF mfr
“myrf aPsr gwzI ‘c eI bYTf hY, huxy mYN Aus nUM sKq lihjy ivc ikhf, “qusIN ikhf, “syT myrf ihsfb?” mYnUM jfxdy sn pr mYN iksy nUM nhIN sI jfxgy.” ijs ny agly sfl jmIn Tyky
gwl kro.” jfxdf. mYN ipCy hwt igaf. afKr Auh ‘qy leI, amrf Ausy nfl nOkr lwg igaf.
skUtrI df stYNz lf ky rukI gwzI vfkP iksfn awgy afieaf qy do iqMn horF bIVIaF pINdf sI. keI sflF bfad Auh
roh qy guwsy dy vyg ivc mYN awgy viDaf, syT dy pwlU nUM dovyN
vwl Aus qoN vI awgy clidaF mYN ikhf, dI mdd nfl mYnUM afVHqI qoN pry lY igaf. sfh dI bImfrI nfl mr igaf.
“cwl kwZ bfhr kOx aY Auh.” hwQF nfl PVH ky jor nfl Jtkf mfiraf. iPr ies nUM Kwby BIV qoN bfhr jfx lwgy mYN syT nUM icqfvnI mYN ies khfxI nUM afpxI jfqI khfxI
sfnUM grmf grmI ivc nyVy afAuNidaF hwQ ivc PVH ky swjy nfl Aus dy pyt ivc iqMn jordfr GsuMn idwqI, “cOvI GMitaF ‘c ihsfb hoxf cfhIdf dy qOr ‘qy pyÈ nhIN kIqf. ieh iksy
vyK iek aPsrI idwK vflf hËfmq-ikRwq itkfey. syT ipCFh htdf jIrI dI ZyrI ‘qy izwg ipaf. mYN aY, kwl iesy vyly iPr afvFgf.” iksfn-ivÈyÈ dI khfxI nhIN sgoN pMjfb
ivakqI pihlF hI gwzI qoN bfhr inkl bFhoN PVH ky iKcx dI koiÈÈ kIqI, Aus dy hwQ kMb rhy sn. mYnUM PVHI jFdy iksfn dbI afvfË dI smuwcI iksfnI dI iek kys-stwzI hY.
afieaf ijvyN Aus nUM agly rol df pqf nfl boly, “koeI nf koeI nf, ho jy gf ies dy shI qy BfvpUrx aiDaYn nfl
BIV ‘coN koeI bMdf awgy nf afieaf pr iksfnF dIaF keI
hovy. mYnUM Gyrn vflf mulfËm Aus kol hsfb bI, ryckI rwKy krF.” Auh mYnUM myrI ajokI iksfnI dIaF smwisafvF dI jVH
jf ky kihx lwgf, “ieh Qozy nfl gwl vrjvIaF afvfËF afeIaF. ienHF ivcoN iek afvfË sI, skUtrI kol Cwz afey. qy iswitaF bfbq pRmfxIk qy mUMh boldI
krnI cfhuMdy ny jI.” “mfrYN nf pROPYsr mfrYN nf. bYT gY bfq kr ilE.” agly idn iPr shI Ausy vyly mYN jfxkfrI iml jfvygI. kI jmInI vMz, kI
aPsr dy bolx qoN pihlF hI mYN Aus Aus dI dukfn ‘qy jf Dmikaf. Auh dukfn hrf ienklfb, kI ÈrmfeydfrI kdrF df
‘qy gusYlf vfr kIqf, “ienHF nUM BrqI kIqf dwso, myrI pymYNt iqafr hY ik nhIN?” myrI kVkvIN afvfË sux ky duafly ivc nhIN sI. munIm isr suwtI bYTf kMm psfr, kI pyNzU BfeIcfry dy prspr dvMD,
aY, kMm nhIN dy skdy koeI, myry ipwCy Auh boilaf, “ieh qF AuhI dwsxgy jI. dy lok myry vwl qwkx lwg pey. bhfnybfjI kr irhf sI. mYN hYrfn hoieaf ik kMm kI anpVHqf, kI PukrfpMQI, kI niÈaF
pfieaf aY? nf afp kuJ krdy aY, nf svyry af jfxf.” krdf syT mnsUeI guwsy nfl boilaf, awj vI TMzf sI. pr ies qoN vwD hYrfnI dI puMgfr, kI iBRÈtfcfr, kI byruËgfrI,
krn idMdy aY. bolx df ienHF nUM cwj nhIN, mYN cfhuMdf sF ik myrf kwl df gyVf “pihlF ieh dwso kwl dukfn pr af ky AudoN hoeI jdoN dukfn ivc mYN afpxf bfp kI mMzIkrx dy ivkfr, kI PslF dIaF
hr vyly ikÈq, kurkI, arYst qoN ibnf KflI nf jfvy. ies leI mYN Aus nUM icqfvnI ikaf bol ky gey qy?” bYiTaf dyiKaf. Aus dy nfl myry cfcy df kImqF inrDfrq krn df kmIÈnI ZMg,
ieh gwl nhIN krdy.” idwqI, “munIm jI, mYN gyVy mfr mfr ky mYN Ausy AucI afvfj ivc ikhf, “jy lVkf nyk bYTf sI. AunHF nUM AuQy dyK mYN kI bYNkF df krËf, kI AugrfhI dy axK-
aPsr mYnUM rok ky bVI nrmfeI nfl qMg af cukF. kwl myrf Bugqfn nf kIqf kwl df boilaf smJ nhIN afieaf qF hux QoVf JyNp igaf. pr jo kMm afieaf sF imtfAU qrIky, kI afVHqIaF dI DmkfAU
boilaf, “ieh iksy nUM Aucf nIvF nhIN bol qF mYN iswDf Qfxy jfvFgf, syT nUM kih Pyr bol idnF, cMgI qrHF sux lY. mYN ikhf Auh qF krnf hI sI. AunHF qoN iDafn htf awq, kI imÈrq ivafj dI mfr, kI
skdy, jy QonUM aYsf kuJ lwgf qF mYN sOrI dyxf myry vloN!” Auh myrI gwl gOly ibnf sI jy myrf ihsfb kwl qIk nf kIqf qF ky munIm nUM puwCx leI awgy pYr puwitaf kurkIaF, kI KudkÈIaF qy kI Kyq mËdUrF
hF. ieh quhfnUM Xfd krfAux afAuNdy aY, boilaf, “kih idaFgf.” mYN soicaf sKq Tfxy jfvFgf.” hI sI ik myry ipqf jI acncyq iek dI ijMdf-KudkÈI dI sdIvI hflq-ieh
beI quhfzy lon dI ikÈq lyt ho rhI aY, sMkyq Cwz idwqf hY, Aus nUM cuBygf qF shI Auh BIV vl vyK ky jyqU aMdfË ivc plfsitk df bYg myry vl vDfAuNdy dUroN ienHF sB msilaF ‘qy qËrby dI qyË Dfr
jmF krvf idE.” pr kwl Bugqfn ho jfvygf. boilaf, “iPr AuQy eI jfE iewQy ikaf hI boly, “dyK beI, Kbrdfr jy kus roÈnI pfAuNdI pMjfb iksfnI dy sMqfp dI
mYN ikhf, “mYN mkfn df ikrfieaf agly idn mYN iPr Ausy KflI pIrIaz krn afey aYN?” boilaF! joh PVH afpxf hsfb, igx lY, imMnI khfxI hY. ies leI ies nUM ievyN hI
dynF, bwicaF dI PIs dynF, ibjlI df ibl ivc Aus dI dukfn ‘qy phuMc igaf. munIm mYnUM afs sI ik syT iek pfsy iljf jfh.” ivcfiraf jfvy.
dynF mYnUM sB BugqfnF dIaF qfrIKF pqf AuvyN iewklf bYTf sI. aMdr vVidaF mYN ky mYnUM TMzf krygf qy ihsfb df koeI pwkf munIm ny myrI kul rfÈI ilPfPy ivc (smfpq)
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (30)

pIV-pfhul
pIV, plF nUM iqwl iqwl ho ky mrn sfgr-goqf. pIVf dy sfhF sMg imldf,
dI sjLf, smyN nUM sUlI ‘qy ltkx df hukm
aqy ies dI hukm-adUlI ‘c Kud dI arQI
sfh nUM iek ivgocf.
pIV dI rihmq ivc gujfrF, pl dI
inafmqF
AuTfAux df hukmnfmf. prK-khfxI. pIV myry hrPIN mOly, pIV
pIV, bolF dy hoTF ‘qy cuwp df jMdrf, arQ kmfxI. pIV jd siPaF ‘qy PYly,
BfvnfvF dI qlI ‘qy sog df sLgn aqy ko e y isM m x lw g dy . ijM d -brU h IN co a
hfv Bfv nUM buwq bxn dI qfVnf. zf[ gurbKsL isMG BMzfl afpxI invyklI sLYlI ivc jIvn AudfsI, rfh mihrm df dwsdy.
pIV, pihl-pirkrmf, plyTf dIaF prqF Proldy ijLMdgI dy nfd dI qlfsL ivc rihMdy hn. pIV ieiqhfsk GtnfvF dI jnm-
pMGUVf, plyTI pRqIbwDqf, pRBfvI pRdwKxf Auh sLbdF dI aijhI jugq bMndy hn ik pfTk dy mUMhoN suqy isD dfqI, sMsfrk qRfsdIaF df muwZ, jIvnI
aqy pihlI pgzM z I. kdy pIV ivco N inkl jFdf hY, ikaf bfq hY! ipCly lyK ivc zf[ BMzfl ny kuiVwqxF df sfr-aMsL aqy nvInqm
supinaF dI sqrMgI nUM inhfrnf, quhfnUM klm dI gfQf ibafnidaF sucyq kIqf sI, “klm jd kTor, rihqlF dI krmBUmI.
pIV dy agMmI qy anUTy anuBv df aihsfs kruxfmeI, kulihxI aqy kuiVwqx ivc lbryjL ho, kfhlI ivc pIV ‘c puMgrdIaF hONsilaF dIaF
hovygf. lgrF, ihMmqF nUM pYNdf bUr aqy supinaF zf[ gurbKsL isMG BMzfl
kfly hrPF dI qPsIl ilKdI qF sLbdF dy sIinaF `c sog
pIV, bhu q sfry srU p F, sro q F, Diraf jFdf aqy keI vfr qF Auh afpxI hoNd qoN munkrI df nUM sMpUrnqf df vrdfn. DrqI nfl juVy Pon: 216-556-2080
smwisafvF jF sPlqfvF ivcoN Augm ky ibrKF nUM izwgx df zr nhIN sqfAuNdf
rfh vI PVHdy.” hQly lyK ivc zf[ BMzfl ny pIV dI pIVf aqy
afpxy rUp pRgtfAuNdI. ikhVI pIV ny iks ikAuNik Auh pIVf nUM pRxfey huMdy. pIV hmysLf pIV huMdI. pIV drd dI
rUp ivc, mn, qn jF quhfzI soc ‘qy dsqk
ies dIaF prqF ProlIaF hn ik srIrk pIVf qF jldI Buwl pIV, pYgMbrI vrdfn ijs dIaF pYVF vihMgI ZoNdI, dXf, idaflqf aqy
dyxI, ieh pIV dy psfrF ‘qy inrBr. jFdIaF hn, pr mn dI pIVf jugF qwk nfl inBdI. Auh kihMdy nUM isjLdf krdf jhfn. huMdf kuJ aijhf idafndfrI df jog kmfAuNdI, dfnsLvrI
pIV, srIrk rUp ivc AunI pIVf nhIN hn, “pIV, jd prfey idMdy qF bhuqf drd nf huMdf ikAuNik ielhfm ik ijAuxf ho jFdf bdjLfn aqy rihql df suwcm isrj, akIdqXog bx
idMdI ijMnI mfnisk ksLt idMdI. ipMzy dy prfieaF ‘qy kfhdf rosf. pr jd afpxy hI pIV bx jfx qF mOq ivcoN sMjIvqf df huMdf drsLn- jFdI. pIV ivcoN hI hfsy Augdy, pIV ivcoN
jKm qF kuJ smyN bfad TIk ho jFdy, iek iglf Kud ‘qy huMdf, dUsrf irsLqy dI nkfbposLI ‘qy. ies dy iesLnfn. hI roxf. pIV sdf dI nINd suafvy, qy pIV
isrP kuJ ku dfg rih jFdy, pr mn ‘qy nfl hI gihry sdmy ivcoN Kud nUM bcfAux leI zUMGy gmF dI hfQ pIV, pIr-pYgMbrI dI aMjLIl. sB Bulfvy sOxf. pIV phylI bx ky tkrn,
peIaF JrItF sdf cskdIaF. msqk `qy pfAuxI pYNdI. prfieaF ‘qy ikhVf dfeIaf kry. afpixaF ‘qy dI mohvMqI aqy hryk ies nUM gly lfAux jd pOxF dIaF lyrF. mn-ngrI dI vydnf
peIaF lfsF drd vI idMdIaF aqy sdIvI dfeIey vI iPky pY jFdy.” –sMpfdk leI ivafkul. ijLafdqr Dfrimk ivcoN, cuwp dy hMJU kyrF. pIV pRfhuxI hrdm
insLfn vI. hsqIaF, dfnsLvrF aqy drvysLF ny pIV twkry, jd bfhr nUM dyKF. suMny rsqy, gUVH
pIV keI vfr QoVH-icrI huMdI pr hI dwisaf ik ikvyN KfiraF dI qfsIr ‘c isMmx lwg pvy qF dIidaF df Kfrf pfxI ivcoN gujr ky Kud nUM akIdqXog bxfieaf. hnyrf, qy pYrIN puVIaF myKF. pIV dI
keI vfr sdIvI. keI vfr pRfhuixaF hfr Brny ny moh dy huMgfry. ikvyN supnhIx aqy AuTdf Aubfl, bodIaF slqnqF aqy pIV pIV ho ky ijAuxf, sB qoN aOKf pirkrmf kridaF, sfrI Aumr ivhfeI.
afAuNdI, drd vihMgI ivcoN kuJ sfzI JolI awKF nUM dyxy ny sUhy aMbrI-njLfry. ikMj KoKly smfjk, Dfrimk aqy afrQk vI aqy sihl vI. pIV ivcoN pUrnqf pRfpq Kud Jory dI Jol BryNidaF, Kud qoN hoeI
pf, aFdr dI KYr mMgdI, dUsrf dr jf Drny kflK-jUhy qfry. ikvyN ‘nyiraF ‘c pRbMDF nUM qihsL-nihsL kr, nv-inrmfx krn vfly, isdkidlI aqy isrV df burj rusvfeI. pIVy nI! kyhy lyK ilKfey, qUM
KVkfAuNdI. dr dr BtkdI pIVf, Btkx AugxI ey jugnUMaF dI zfr aqy iksy AujVy df aijhf kfrj arMBdf ik afAux vflIaF isrj gey ijs dI qsLbIh dyx lwigaF hr droN durkfrI. pr ijnHF qYnUM gly
kfrn hI Kud dI aihmIaq gvf bihMdI. Gr dy bnyry `qy jgxI ey dIivaF dI zfr. nslF, nvIN sLurUafq dy moZIaF dy sdky hrP bOxy ho jFdy. lgfieaf, qUM sfhoN vwD ipafrI. pIV-
pr pIV jd sfhF df sfQ bx jfvy qF jfly lwgy afilaF dy icrfgF nUM imlxIaF jFdIaF. Aus invyklI soc nUM nqmsqk pIV nUM gl df gihxf bxfAuxf, sB prbq dy aMbr nyVy, qy qfry Brn huMgfrf.
qusIN ies nUM qRfsdI smJxf jF ienfieq, ny mFvF dIaF mMnqF. Gr nUM imlxI ey huMdIaF ijs ny adny ijhy mnuwK dI soc qoN Auqm kfrj. pIV-pirkrmf ivcoN hI cfnx-jUh dI hmsPrI df, huMdf ajb
ieh quhfzI iPqrq ‘qy inrBr. ies bjurgI asIs. Gr nUM Gr bxn df Drfql nUM ivsLflqf bKsL, nvyN kIrqImfnF asIN Kud dy rUbrU ho, aMqrIv sMvfd njLfrf. pIV pfkIjLgI, rUh dI srdl,
njLrIey ivcoN hI qusIN ivkisq ho skdy jd af ml Klovy. bol-bhuxI vI sfQ nf
jF ismt jFdy. idMdI, qy klm vI DfhIN rovy. pIV dI
pIV, jd prfey idMdy qF bhuqf drd drgfh ‘qy ijhVy, pIV-iebfrq krdy.
nf huMdf ikAuNik prfieaF ‘qy kfhdf rosf. pIV-pfhul dI kr ijLafrq, iksy mYdfn
pr jd afpxy hI pIV bx jfx qF iek nf hrdy. pIV dI JFjr pYrIN pf ky, nwcdy
iglf Kud ‘qy huMdf, dUsrf irsLqy dI lok avwly. hr bIhI hr cOk-cOrsqy,
nkfbposLI ‘qy. ies dy nfl hI gihry sdmy hoNdI bwly bwly.
ivcoN Kud nUM bcfAux leI zUMGy gmF dI pIV ivcoN vI keI vfr mnuwK anMdq
hfQ pfAuxI pYNdI. prfieaF ‘qy ikhVf huMdf agr ieh pIV iksy dI KusLI df sbwb
dfeIaf kry. afpixaF ‘qy dfeIey vI iPky bxdI. pIV ivcoN Augmdy hfisaF dI ruwq
pY jFdy. ‘c mO l dy ny , nvy N cfa, isrjy jFdy
pIV, iek vr jF srfp ey, ieh mnwKI nvInqm rfh aqy mnuwKI icwq nUM imldI
ivakqIqv dI pCfx huMdI. ies ivcoN quhfzy sMdlI Bfa.
sLKsI ibMb df Auh rUp Aujfgr huMdf, ijs pIV bfhrlI hovy qF sihjy sihjy
qoN qusIN vI axjfx qy inrlyp. pIV dyx GtdI qy Kqm ho jFdI. pr aMdrlI pIV
vfilaF nUM vI ikafs nhIN huMdf ik idqI sB qoN iBafnk. bMdf aMdro aMdr mrdf,
pIVf ny vr bx ky, nvIaF rfhF dI dws afpxy sfhF ‘c sMnftf Drdf, afKr nUM
bxnf. bfbf bMdf isMG bhfdr aqy hor isMGF dy bMd bMd ktfAux df idRsL-iek icwqrkfr dIaF njLrF ivc afpxI arQI nUM moZy dyx qoN vI byjLfr ho
pIVy nI pIVy! qUM afAuNdI jFdI rhIN. imlygf vr, Gr iPr qoN qolygf pr aqy leI sbwb pYdf kIqf. rcfAuNdy, Cupy hoey guxF aqy aOguxF nUM jFdf. bfhrlI pIV nUM hrP idwqy jf skdy,
suwqIaF sMBfvnfvF jgfeIN aqy KflI kfsy bxygf vwsdf rsdf Gr. pIV dyx vfly koml aihsfsF qoN inhfrdy, Kry qy Koty dI pCfx kr, bolIN qrjLmfvy. pr aMdrlI pIV nUM cuwp
‘c pRfpqI dI tuwk pfeIN. byKbr klf nUM pIV df sMg ivrilaF df nsIb, kuJ ivrvy, mfsUmIaq dy doKI, komlqf nUM afpxIaF kmIaF, kuqfhIaF, kmIngIaF, AulQfvy. bfhrlI pIV nfl ivakqI jldI
ihlfvIN aqy ihMmq nUM supinaF dy rfh df bxdI ey hbIb aqy bfhilaF dI huMdI vlUMDrn vfly aqy nYxF nUM awQrUaF df kurIqIaF, kuiVqx aqy kuhj nUM vsfr, mrdf pr aMdrlI pIV rINg rINg ky mrn
pfvIN. pIVy nI pIVy! qyrIaF rfhF ‘qy rkIb. pIV ivcoN Kud nUM pirBfsLq aqy inAuNdf bKsLx vfly. aijhy kmIny lokF Kud ivcoN sicafrypn aqy inafrypn dIaF dI mjLbUrI.
mihkF df vxj hovy. qyrI iPjLf rMgF dI ivsQfrn vfly lok hI nvIaF pYVF df nUM rihm/qrs dI arjoeI krnf jF AunHF iprqF pfAux dI kfmnf bxdy. pIV jd pRsMnqf qy pfkIjLgI dI
afbsLfr sMjovy aqy qyrIaF brUhF nUM nvyN isrnfvF qy AunHF dIaF pRfpqIaF dy sdky qoN afs rwKxf, byarQ. purjf purjf kwtx pIV, bygfnI hmysLf CotI huMdI. pIV pRsMgqf ivc pfhul bxdI qF mnuwKI
isrlyK AukrfAux df sLrP hfsl hovy. jFdIaF suMgVIaF qy sihmIaF iPjLfvF. vfly, AubldI dyg ivc Aubflx vfly, nUM Kud ‘c jIr ky aqy iPr AuBrn df iPqrq nUM ivsiqRq krdI aqy mnuwKI
pIVy! qUM suwcy hrPF dI dfnI, swcy arQF pIVf ivcoN hI nvIN soc pnpdI, nvyN bwicaF dy toty krky mFvF dy glF ivc ikafs krky, pIV dy aihsfs aqy anuBv sMvydnfvF nUM nvIaF qrjIhF aqy bulMdIaF
leI kfnI aqy nvyN ivcfrF nUM prox vflI supny aMgVfeI Brdy aqy nvIaF sMBfvnfvF pfAux vfly aqy mfsUm ijMdF nUM nINhF ivc nUM hMZfieaf qy kmfieaf jf skdf. bKsLdI.
gfnI. pIVy! qyrf vjUd ijLMdgI df muhFdrf nUM awK Kolxf nsIb huMdf. icxn vfilaF dI idwqI pIVf ny hI roh df
sMvfry, sfh-qor qYQoN jFdI vfry aqy pIV hI bxdI ienklfb dI jnm aijhf quPfn pYdf kIqf ik jflmF dIaF
jIvn-rfhF ‘c pYNdy jo smuMdr Kfry. qUM BUmI. pIV jd bypnfh ho ky hr dIdy ivc keI nslF afpxI hoxI ‘qy nIr vhfAux pIVF df prfgf nI pIVF df prfgf BuMn dy[[[.
jogIaF rih geIaF.
isLv kumfr btflvI myrI vfrI pwiqaF dI pMz iswlHI ho geI
pIV, keI vfr quhfzy sfhvyN iek
pIVy nI pIVy! qUM afAuNdI jFdI rhIN. suwqIaF sMBfvnfvF qYnUM idaF hMJUaF df BfVf, imwtI dI kVfhI qyrI kfhnUM ipwlI ho geI
cuxOqI bxdI. pIV-pruwcy pl hI huMdy jo
jgfeIN aqy KflI kfsy ‘c pRfpqI dI tuwk pfeIN. byKbr klf nUM quhfzy kdmF nUM qfl, ihMmq nUM dfd aqy nI pIVF df prfgf BuMn dy. qyry syk nUM kIh vwijaf dugfVf
ihlfvIN aqy ihMmq nUM supinaF dy rfh pfvIN. pIVy nI pIVy! soc dy nfvyN aMbr-prvfjL krdy. ‘kyrF BwTI vflIey cMby dIey zflIey nI pIVF df prfgf BuMn dy[[[.
qyrIaF rfhF ‘qy mihkF df vxj hovy. qyrI iPjLf rMgF dI afbsLfr bfp dy nYxF ivc isMmI pIVf hI sI jo nI pIVF df prfgf BuMn dy, BwTI vflIey.
sMjovy aqy qyrIaF brUhF nUM nvyN isrlyK AukrfAux df sLrP isrV-isdk bx, sPlqf dy pOzy myry lwp ku ey cuMg myrI mYnUM pihlF tor nI
hfsl hovy. pIVy! qUM suwcy hrPF dI dfnI, swcy arQF leI kfnI nfm krdI rhI aqy bfp dy nYxF nUM suKn ho igaf kuvylf mYnUM kwcy kwcy rwK nf nI roVH QoVHy hor nI
Zl geIaF CFvF nI krF imMnqF mukf dy nI puafVf
aqy nvyN ivcfrF nUM prox vflI gfnI. pIVy! qyrf vjUd ijLMdgI aqy sLukrgujLfrI nfl lbryjL kIqf.
pIV jd kbfV cugdy bwcy dy dIidaF byilaF ‘coN muV geIaF nI pIVF df prfgf BuMn dy[[[.
df muhFdrf sMvfry, sfh-qor qYQoN jFdI vfry aqy jIvn-rfhF
ivc Gr pf ky bih jfvy qF ies ivcoN keI mwJIaF qy gFvF nI
‘c pYNdy jo smuMdr Kfry. qUM hI dwisaf ik ikvyN KfiraF dI pfieaf icVIaF ny cIk-ichfVf sON geIaF hvfvF ro ro kr ivrlfp nI
qfsIr ‘c Brny ny moh dy huMgfry. ikvyN supnhIx awKF nUM dyxy ny vfr kuJ aijhf kr gujrn df hIaf pYdf
huMdf ik bydrd jLmfnf dMdF hyT AuglF nI pIVF df prfgf BuMn dy[[[. qfiraF nUM cVH igaf mwTf mwTf qfp nI
sUhy aMbrI-njLfry. ikMj Drny kflK-jUhy qfry. ikvyN ‘nyiraF jMÖ sfhvF dI df ruws igaf lfVf
cwbx leI mjbUr huMdf.
‘c AugxI ey jugnUMaF dI zfr aqy iksy AujVy Gr dy bnyry `qy pIVf hujrf qy pIVf hokf, pIVf jfn- CyqI CyqI krIN mYN qy jfxf bVI dUr nI nI pIVF df prfgf BuMn dy, BwTI vflIey.
jgxI ey dIivaF dI zfr. jfly lwgy afilaF dy icrfgF nUM prfx. pIVf dy sMg hwsF KyzF, pIVf ijMd- ijQy myry hfxIaF df tur igaf pUr nI qYnUM idaF hMJUaF df BfVf
imlxIaF ny mFvF dIaF mMnqF. Gr nUM imlxI ey bjurgI asIs. mkfn. pIVf aMbr qy pIV pqfl, pIVf Es ipMz df suxINdY rfh mfVf nI pIVF df prfgf BuMn dy, BwTI vflIey.
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (31)

pfrsI QIeytr df Auqrfa-cVHfa aqy iPlmF


koeI vylf sI jdoN pfrsI QIeytr, Auh hOlI-hOlI ies DMdy ivc bhuq kfmXfb qoN bfad 20-25 kMpnIaF hor bxIaF- mkbUl zrfmy sn. iPlmF dI ÈurUafq hoeI qF rMgmMc dy
Bfv pfrsI nftk kMpnIaF dI Bfrq ivc ho gey. bfdÈfh jhFgIr dI aYÈpRsqI ‘alPRYz, ieniPstn, kurQIan, pfrsI nftkF ivc sfry DrmF aqy jfqF klfkfr hI iPlmF ivc ley gey. iPlmF
bVI DuMm sI. awj vI purfxy lok Aus kfrn aMgryËF ƒ eIst ieMzIaf kMpnI dI alYgËyNzrf, ieMpfier, kfrporyÈn, bMby dy Pnkfr huMdy sn. ienHF PnkfrF ivc ivc ipwTvrqI gulUkfrI dI ÈurUafq
dOr dy Èfndfr sYWt, bulMd afvfË aqy sQfpnf dI afigaf iml geI. AunHF ny pfrsI afid. ies dy nfl hI kuJ BfrqI mfstr mohn, abdul rihmfn kfbulI, 1935 ivc hoeI. AudoN qk isrP AunHF
ivÈyÈ sMvfd-ÈYlI ƒ nhIN Buwly. pfrsI hOlI-hOlI sUrq ivc koTIaF bxf leIaF kMpnIaF vI bxIaF ijvyN lkÈmIkFq sU r j rfm, dfdf BfeI pty l , ky k I lokF ƒ mOkf imilaf jo sMvfd bulMd
QIeytr ny dyÈ dI afËfdI dy aMdoln aqy koly dIaF KfxF, cfh dy bfÊF, abrk nftk smfj, dysI nftk smfj, myrT dI azjfnIaf, sohrfbjI, zohrfvjI afvfË ivc bol skdy sn. keI sMgIq
ivc bxdf Xogdfn pfieaf aqy ajoky dIaF KfxF afid ‘qy afpxf kbËf jmfAuxf ivafku l Bfrq aqy pM j fb dI mU M j myvyvflf, sohrfvjI Egrf afid muwK sn. inrdyÈk aqy ilKfrI vI pfrsI QIeytr
isnymy leI vI rfh-dsyrf bixaf. ÈurU kr idwqf pr AunHF qoN Bfrq dI grmI QIeytrIkl kMpnI afid. aOrqF dy ikrdfr mrd pfqr hI inBfAuNdy qoN hI gey, ijvyN pMizq PymcMd pRkfÈ,
rMgmMc dI sQfpnf avD dy nvfb vfijd nhIN sI sih huMdI. grmIaF ivc Auh ieQoN suafl hY ik pfrsI nft-ÈYlI dI sn. 1885 ivc sB qoN pihlF ‘bwlIvfl nOÈfd alI, sI[ rfm cMdr, muxÈI idl
PfsIaq kI hY? ies nfl pfrsI Èbd kMpnI’ ny do vysvfvF gulËfr aqy ibjlI afid. ‘ivrIDI cMdr’ df ieh gIq ‘ey
ikAuN juiVaf? ies ÈYlI dI ivÈyÈqf ieh ƒ afpxI kMpnI ivc dfKl kIqf. ies qoN cFd Cup jfnf, jb qk ik mYN af nf
sI ik ies ivc AucI aqy bulMd afvfË bfad hor kMpnIaF ivc vI bfËfrU aOrqF jfAU N ’ aqy mihbU b Pfn dI iPlm
ivc boilaf jFdf sI. ies ipwCy kfrn ieh afeIaF. aOrq pfqr dI BUimkf adf ‘hmfXUM’ (1945) df gIq ‘nYnf Br afey
sI ik Aus Ëmfny ivc lfAUz spIkr vrgy krn vfl ijMny vI mrd klfkfr sn, nIr’ (ÈmÈfd byÊm), ijs df sMgIq
DunI XMqr qF hY nhIN sn, drÈk bhuq Auh aOrqF vFg lMmy vfl rwKdy sn. iPlm pMjfb dy mÈhUr sMgIqkfr mfstr
iËafdf huMdy sn. ieAuN sfiraF qfeIN jgq dy mhfn iPlmsfË vI[ ÈFqfrfm Êulfm hYdr ny idwqf sI, Aus vkq byhwd
afpxI afvfË phuMcfAux leI pfqrF dI ‘bfl gMDrv’ dI kMpnI ivc aOrq pfqr mkbUl hoey sn.
mjbUrI sI ik Auh AucI-AucI bolx. dI BUimkf adf krdy huMdy sn. mfstr Êulfm hYdr ‘pMcolI afrt stUzIE’
ilhfËf afAux vfly smyN ivc iehI afvfË Bgvfn dfs, mfstr insfr, Êulfm hYdr dy sQfeI sMgIqkfr sn. milkf-ey-
ies ÈYlI dI ivÈyÈqf bx geI, ikAuNik isMGI, nrbdf ÈMkr afid vI aOrq pfqr qrwnum nUrjhF, ÈmÈfd byÊm,
pfrsI lokF ny sB qoN pihlF ieh nft- inBfAuNdy rhy. AumrfËIaf byÊm, suirMdr kOr qy lqf
ÈYlI apxfeI sI. AuNj ies df prsIaf 1931 ivc pihlI bolx vflI iPlm mMgyÈkr AunHF dIaF hI Èigrd sn.
2014 ivc Kyzy nftk ‘id klfs aYkt’ dy klfkfr nfl koeI sbMD nhIN sI. ieh kMpnIaF
alI Èfh dy Ëmfny ivc 1853 ivc hoeI. dy TMZy sQfnF dI qlfÈ ivc rihMdy sn. pUry Bfrq ivc GuMmdIaF rihMdIaF. Aus
AurdU aqy PfrsI dy ivdvfn Ausqfd so, ieMglYNz qoN ieMjnIar afey aqy AunHF smyN srks aqy QIeytr, dovF leI rylvy
amfnq qoN nvfb ny ‘ieMdr sBf’ nftk ny nYnIqfl, msUrI, almoVf, rfnIPyq, vwloN ikrfey ivc Cot imldI sI. ilhfËf
ilKvfieaf. Aus ivc nvfb ny Pud ieMdr dfrjIilMg qy gujrfq dy keI sQfn vwzIaF-vwzIaF kMpnIaF ivÈyÈ rylF ivc
df ikrdfr adf kIqf sI aqy apsrfvF ivksq kIqy. aMgryË aiDkfrIaF df sPr krdIaF aqy nfl afpxy jYnrytr
dI qF koeI Gft sI hI nhIN. awj vI grmI dOrfn Bfrq qoN Bwjxf bMd ho igaf. vI lY jFdIaF. AunHIN idnIN ivc ibjlI kuJ
lKnAU dy kysr bfÊ dy 300 kmry ies iPr AunHF dy mnorMjn leI ieMglYNz qoN ku vwzy ÈihrF ivc hI huMdI sI. myrT,
dy PfmoÈ gvfh hn. Aus dOr ivc anykF zFs pfrtIaF afAu x lw g IaF. ieh murfdfbfd, mujwPrgVH, alIgVH,
CotIaF-CotIaF mMzlIaF bxIaF jo pUry islislf kfPI cwilaf. shfrnpur, nOcMdI afid myilaF ivc
dyÈ ivc GuMmdI hoeIaF ‘ieMdr sBf’ df ies qoN bfad ieMglYNz dIaF QIeytr kMpnIaF dy nftk huMdy. mMc ‘qy
mMcn krdIaF sn. ienHF ƒ bhuq pRisDI kMpnIaF ‘ÈYkspIar’ dy zrfmy lY ky slfeIz bdl ky rMg-ibrMgI roÈnI pfeI
imlI. sfl 1853 qoN 1860 drimafn afAux lwgIaF. ieh zrfmy Pfsy hrmn- jFdI qF jgmgfht nfl lok rOlf pfAux
bhu q sfry nftk ilKy gey , ijvy N ipafry hoey. ieAuN ieMglYNz dIaF kMpnIaF lwgdy.
‘alfdIn df icrfÊ’, ‘alI bfbf cflIs ny awj dy styj dI nINh rwKI. bkfiedf dwKx ivc qfiml aqy qylgU ivc pfrsI QIeytr nfl juVI joVI, rUbI qy burjor ptyl afpxI DI ÈihnfË nfl
cor’, ‘Psfny ajfieb’, ‘gul bkfvlI’, QIeytr hfl bxfey gey. ienHF ivc zrfmy pfrsI ÈYlI dy hoey nftk mhFrfÈtr ivc ‘aflmafrf’ bxI. ieh iPlm ‘ieMpIrIal 1934-35 ivc iPlmF ivc ipwTvrqI
‘ivcMdr bkfvlI’ afid. Kyzy jFdy. ibjlI nf hox dy kfrn mÈflF vI hoey pr bMgfl ivc bMgflI lyKk kMpnI’ dI sI ijs ivc ipRQvIrfj kpUr gfiekI dy nfl-nfl nvIaF iPlmF df
pfrsI QIeytr df ieiqhfs bhuq bfl ky roÈnI kIqI jFdI sI. ibjlI afAux igrIÈ bfbU aqy rfnI bfbU ny nvyN pRXog ny vI adfkfrI kIqI. ies qoN bfad keI dOr ÈurU hoieaf. aÈok kumfr, krn
ivwlKx hY. hoieaf ieMj ik jdoN prÈIaf ‘qy rMgmMc df rMg-ZMg hI bdl igaf. aqy pirvrqn krky ies ÈYlI ƒ afpxy kMpnIaF afeIaF ijs ivc ‘sroj kMpnI’, dIvfn, rihmfn, dlIp kumfr, dyv
(ierfn df purfxf nF) ‘qy muslmfnF ny nftkF dI vDdI mkbUlIaq vyK ky muqfbk Zfilaf. ibhfr ivc rusqmjI ‘sfgr kM p nI’, ‘imnrvf mU v Ito n ’, afnMd, rfj kpUr aqy prfx vrgy
hmlf kIqf qF AuQoN Bwj ky bhuiqaF ny pfrsIaF ny soicaf ik jdoN ieMglYNz dIaF modI dy Coty BrfvF kykI modI qy sohrfb ‘kfrdfr pRozkÈn’, ‘bfl gMDrv’ afid adfkfrF dy afAux nfl pfrsI QIeytr
Bfrq ivc pnfh leI aqy Auh muMbeI, kMpnIaF hËfrF rupey kmf ky iljf rhIaF modI dI kMpnI ‘afrIaf nYiqk’ nfgpur, Pfs sn. ieh iPlm kMpnIaF afAux nfl dy klfkfrF leI iPlmF ivc vI jgHf nf
sUrq, nfisk, nvsfrI, blsfV, krn hn qF Auh vI ikAuN nf kmfAux? ieAuN jblpur, gXf, Bfglpur, ptnf afid ‘pfrsI QIeytr’ df pqn ÈurU ho igaf. rhI. ilhfËf Auh hOlI-hOlI adfkfrI
afid sQfnF ‘qy vs gey. Aus vyly smfj 1864 ivc PurÈydjI bwlIvflf jo rMgmMc ivc nftk krdI sI. ienHF ivc hr ikrdfr 1950 qk pfrsI rMgmMc iblkul Pqm dI dOV qoN vI bfhr huMdy gey. ieAuN iPlmF
ivc Èrfb df PUb ruJfn sI. pfrsIaF dy mhfn kmyzIan sn aqy kovfsjI ƒ sohrfb modI bPUbI inBfAuNdy. ‘vIr ho igaf. dI byqhfÈf cmk-dmk ivc pfrsI
dI nËr ies DMdy ‘qy peI ikAuNik AunHF KtfAU ny rl ky pihlI kMpnI ÈurU kIqI- aiBmM i nAU ’ , ‘hY m lt’, ‘idlPro È ’, hux afDuink shUlqF ny rMgmMc dI QIeytr guafc igaf.
kol Èrfb bxfAux df qjrbf sI. ilhfËf pfrsI bwlIvflf QIeytrIkl kMpnI. ies ‘PUbsUrq blf’ afid Aus dOr dy sB qoN kfieaf hI plt idwqI hY. jdoN boldIaF -mndIp isMG iswDU

Bfrq ivc lok sBf coxF isr Auqy CpI ikqfb ‘smfijk smrqf‘ ivcoN leI
hn aqy Bfjpf dI pRcfr mÈInrI ny
pRDfn mMqrI nryNdr modI bfry iPlm ‘clo
jIqy hYN` iqafr kr leI hY. kuwl 32
hux modI dy bcpn bfry iPlm geI hY aqy ieh ikqfb pRDfn mMqrI
nryNdr modI dy lyKF df hI sMgRih hY.
ies iPlm dy zfierYktr mMglyÈ
imMt dI ies iPlm ivc BfvyN ikqy ieh iPlm bfry svfl krn `qy rfÈtrpqI dy bcpn aqy mfsUmIaq bfry bhuq vI kIqf ik sRI koivMd qoN pihlF dy hdfvly ny ies qoN pihlF iPlm ‘itMgIaf’
nhIN drsfieaf igaf ik ieh iPlm pRYWs skwqr aÈok milk ny ieAuN sPfeI PUbsUrqI nfl ibafn kIqf igaf hY. ies rfÈtrpqI pR x b mu K rjI ny vI qF bxf cuwky hn. sfl 2008 ivc mrfTI
nryNdr modI dy bcpn bfry hn pr iPlm dyx df Xqn kIqf: “vwK-vwK iPlmsfË leI rfÈtrpqI ny ieh iPlm idKfAux rfÈtrpqI Bvn ivc keI iPlmF dyKIaF ivc bxfeI ieh iPlm kuwl 116 imMtF
ivclIaF GtnfvF aqy khfxI ies sn ijnHF ivc ‘ipMk’ aqy ‘pIkU’ iPlmF dI hY aqy ies dI khfxI vI idhfqI
ihsfb nfl buxy gey hn ik drÈk ƒ vI Èfml sn, kI Auh vI isafsI pRcfr bflk duafly GuMmdI hY. ies iPlm ivc
Pud-bPud pqf lwg jFdf hY ik iPlm df hI sI? Auh afpxy bld ƒ bhuq ipafr krdf
nfiek nryNdr modI hI hY. Xfd rhy ik ieh iPlm idKfAux qoN bfad Bfjpf hY. asl ivc ies iPlm ivc
2014 vflI lok sBf coxF qoN aYn pihlF nfl juVy mMqrIaF-sMqrIaF aqy ahudydfrF mhFrfÈtr dy iksfnF ƒ jo aOkVF,
vI pR c fr ihq kO i mk ikqfb ‘bfl ny pRcfr muihMm vI ivwZ idwqI hY. iPlm musIbqF aqy muÈiklF JwlxIaF pY
nryNdr` irlIË kIqI geI sI aqy ies mrfTI iPlmsfË mMglyÈ hdfvly ny rhIaF hn, Auh sfrI khfxI drj kIqI
dI AudoN PUb crcf krvfeI geI sI. bxfeI hY. dfavf kIqf jf irhf hY ik ieh geI hY. ies iPlm dI PUb pRsMsf hoeI
‘clo jIqy hYN` iPlm 29 julfeI ƒ iPlm swcIaF GtnfvF ‘qy afDfrq hY. sI aqy ieh puxy kOmFqrI iPlm myly
irlIË kr idqI geI pr ies qoN pihlF ieh aijhy bwcy dI khfxI hY jo dyÈ leI ivc vI idKfeI geI sI aqy 2008 ivc
ies iPlm df ivÈyÈ Èoa lMGy buDvfr kuJ krnf cfhuMdf hY. ies bwcy df nF nrU iPlm nMU muMbeI akYzmI afP mUvIË
ƒ rfj sBf skwqryq ivc kIqf igaf. rwiKaf igaf hY (nryNdr modI df hI Cotf iemyijË vloN srvoqm iPlm aYlfinaf
ies mOky Aup rfÈtrpqI aYm[ vYNkeIaf nF). iPlm ivc drj hY ik bflk nrU, igaf sI. ies iPlm ivc bfl klfkfr
nfiezU aqy kyNdrI mMqrI ipXUÈ goiel, svfmI ivvykfnMd dI ikqfb pVHn qoN bfad df ikrdfr inBfAux vfly Èrd igEkr
rvI ÈMkr pRsfd, rfjvrDn rfTOV, jYaMq AunHF dy ivcfrF qoN bhuq pRBfivq huMdf hY. ƒ srvoqm bfl klfkfr df kOmI iPlm
isnhf qy jy[pI[ nwZf mOjUdf sn. iehI ivvykfnMd dy ivcfr hn ik “ijwqdy AuhI aYvfrz vI idwqf igaf sI. iPlm ‘clo
nhIN, iek idn pihlF mMglvfr ƒ ieh sfzy qwk phuMc krdy rihMdy hn ik Auh dI afigaf dy idwqI qF ik jIvn nfl hn jo dUijaF leI ijAUNdy hn.” iesy jIqy hYN` klf df pwK qoN ‘itMgIaf’ qoN
iPlm rfÈtrpqI Bvn ivc rfÈtrpqI afpxI iPlm rfÈtrpqI jI nMU idKfAuxf juVIaF cMgIaF kdrF-kImqF df pRsfr ho afDfr ‘qy hI ies iPlm dI khfxI AusfrI iksy vI ilhfË Gwt nhIN hY.
rfm nfQ koivMd leI idKfeI geI. ies cfhuMdy hn. ies iPlm ivc iek bwcy dy sky.” ies dy nfl hI AunHF Aultf svfl geI hY. asl ivc ieh khfxI pihlF -gurjMt isMG
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (32)

Ç sRI gurU gRQ


M sfihb dy pRQm pRkfsL idvs mOky Ç
qIjf sflfnf ngr kIrqn
2 sqMbr 2018 (aYqvfr) svyry 10:30 vjy qoN
(lybr zya vIkaYNz)

gurbfxI dy 31 rfgF df ivsLs


y L kIrqn drbfr
31 agsq qoN 2 sqMbr 2018 qwk
pdmsRI BfeI inrml isMG, sRI drbfr sfihb, aMimRqsr BfeI hrcrn isMG Kflsf, sRI drbfr sfihb, aMimRqsr
zf[ gurnfm isMG, pMjfbI XUnIvristI, pitaflf BfeI qfjivMdr isMG, sRI drbfr sfihb, aMimRqsr
BfeI srbjIq isMG, sRI drbfr sfihb, aMimRqsr BfeI hrbljIq isMG, ipwplI sfihb, aMimRqsr
pRo[ dlbIr isMG, sYn PrFissko, byeyrIaf bIbI gurnIq kOr, torFto
BfeI ieMdrjIq isMG Kflsf, sRI drbfr sfihb, aMimRqsr BfeI hrlv isMG, sYkrfmYNto

ngr kIrqn df rUt: gurduafrf sfihb qoN cwl ky gurduafrf muPq pfrikMg aqy aYvrgrIn vYlI hfeI
aYviy nAU qoN Kwb,y abOrn roz qoN swj,y rUbI aYviy nAU qoN swj,y skUl, Cboieaf imzl skUl, kYroiln
kuieMbI roz qoN swjy aqy gurduafrf aYviy nAU qoN swj.y klfrk aYlImYNtrI skUl qoN sLtl srivs

pRogrfmF dy ieMcfrj: surjIq isMG bYNs, Pon: 408-394-3595


pRogrfmF dy koafrzInytr: jsvIr isMG puafr, Pon: 408-416-7200 aqy gurjMt isMG sMGf, Pon: 408-219-6532
Dfrimk mfmilaF dy ieMcfrj: suKdyv isMG bYxIvfl, Pon: 408-421-9463
isafsI mfmilaF dy ieMcfrj: BuipMdr (bfb) isMG iZwloN, Pon: 408-568-0034
afm jfxkfrI: amirMdr isMG Jwj, Pon: 408-600-7857 aqy ikrpfl isMG atvfl, Pon: 408-835-7712
hYz gRMQI: BfeI mihMdr isMG bfjvf, Pon: 408-274-9373
bUQ irjLrvysLn: KusLivMdrpfl isMG, Pon: 408-507-1290
lMgr syvf: hrijMdr isMG lwDV, Pon: 408-904-9158 aqy kuldIp isMG sLyrigwl, Pon: 408-230-8319

iswK gurduafrf sYn hoj,


y kYlIPornIaf
3636 Gurdwara Ave, San Jose, CA 95148 Gurdwara website: www.sanjosegurdwara.org
Donation to Gurdwara Sahib: You can now donate on-line as well using Credit/Debit card or Paypal.
Visit: www.sanjosegurdwara.org and touch “Donate” tab and enter information. You can also enter a message like Ardas etc and listen it on
Gurdwara website radio same day after Rehras Sahib Path at 6pm.

You might also like