Professional Documents
Culture Documents
Bihbl KLF Golikfz Di JFC Vi 84 Vfly RFH: Kihrf Di Cuwti Ipwcon Afp' Ivc Auciaf Hoeiaf Bfgi Surf
Bihbl KLF Golikfz Di JFC Vi 84 Vfly RFH: Kihrf Di Cuwti Ipwcon Afp' Ivc Auciaf Hoeiaf Bfgi Surf
Punjab Times, Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 20451 N. Plum Grove Rd., Palatine, IL 60074 Ph:847-359-0746, Fax:847-705-9388
Kihrf dI Cut
w I ipwCNo ‘afp` ivc AucIaF hoeIaF bfgI surF Xfrk ivc 19 qoN 22 julfeI qk hoeI
40vIN knvY n sL n ivc ilaf igaf.
ijL k rXo g hY ik zf[ Kihrf sQfnk
cMzIgVH: afm afdmI pfrtI ivclf dI iqafrI ‘c hY aqy mOjUdf pRDfn BgvMq ivruD ibafn idwqy sn. Kihrf iswK BfeIcfrk hlikaF ivc kfPI srgrm
isafsI sMkt vDdf jf irhf hY. pMjfb mfn dI pRDfngI iksy vyly vI Kuws skdI rfieÈumfrI dI muihMm sbMDI vI afpxy rihMdy hn aqy keI jQybMdIaF dy mohrIaF
ivDfn sBf ivc ivroDI iDr dy afgU hY. pfrtI dy sUqrF anusfr Kihrf ƒ ibafn kfrn ivvfdF ivc iGry sn. kyNdrI ivcoN iek hn. Auh 1995 qoN ieQy vwK vwK
suKpfl isMG Kihrf ƒ bdlx ipwCoN pMjfb htfAux df kfrn BfvyN pMjfb ‘c pfrtI afgUaF ƒ Aus dy aijhy ibafnF ƒ afDfr Dfrmk, smfjk, isafsI aqy
iekfeI ivc BUcfl af igaf hY. pfrtI ‘c vloN dilq ichrf mUhry ilafAuxf dwisaf bxf ky kfrvfeI krn df bhfnf iml siBafcfrk pRogrfm krvfAux ivc kfPI
vwzy pwDr Auqy bgfvq ÈurU ho geI hY. jf irhf hY pr ies dy ipwCy asl kfrn igaf. srgrm rhy hn.
Kihrf ƒ ahudy qoN htfey jfx ‘qy Kihrf vwloN lMmy smyN qoN pfrtI iKlfÌ pMjfb dy sih pRDfn zf[ blbIr isMG zf[ Kihrf nUM bhuq sfry BfeIcfrk
nfrfËgI vjoN pfrtI dy KrV qoN ivDfiek alfpIaF jf rhIaF bfgI surF hI hn. aqy suKpfl isMG Kihrf hux afhmo- aqy lIzrisLp aYvfrz iml cuky hn aqy
kMvr sMDU ny ivDfiek dl dy bulfry vjoN Kihrf ny pfrtI dy kOmI pRDfn arivMd sfhmxy hn. iek pfsy Kihrf vwloN pfrtI Auh keI sfl iek tI[ vI[ sLoa dy vI
asqIPf dy idwqf hY. ieh vI crcf hY ik kyjrIvfl vwloN ibkrm isMG mjITIaf qoN ivDfiekF ƒ iekjut kr ky afpxI qfkq myjLbfn rhy hn. AunHF afpxI pRImYzIkl
pfrtI CyqI hI nvF pMjfb pRDfn lgfAux muafPI mMgx qoN bfad KuwlHy rUp ivc ies (bfkI sPf 6 Auqy) (bfkI sPf 3 Auqy)
Downsizing my Business
Gas Stations
Convenience Stores
For Sale/Lease
Indianapolis, Indiana
Gurinder Singh Khalsa
(317) 308-1050
adhoyee@gmail.com
28-31
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (4)
pfiksqfn dIaF jylFH ‘c bMd ny 470 BfrqI kYdI Ëihr dy ipafly vFg sI Bfjpf
ieslfmfbfd: pfiksqfn dIaF dohF dyÈF ivckfr huMdI gwlbfq tuwt jfx ivc pihlI julfeI ƒ dohF dyÈF vwloN iek- nfl gwTjoV: mihbUbf
jylHF ivc 418 mCyiraF sxy qkrIbn kr ky akqUbr 2013 qoN bfad kYdIaF dUjy ƒ sONpIaF geIaF kYdIaF dI sUcIaF
sRIngr: jMmU-kÈmIr ‘c Bfjpf ipaflf pIx dy brfbr sI.
470 BfrqI bM d hn. ieh jfxkfrI leI bxI pfiksqfn BfrqI inafiek `c BfrqI hfeI kimÈnr ny dwisaf hY ik
aqy pI[zI[pI[ ivckfr gwTjoV ipCly mihbUbf muPqI ny sRIngr dI Èyr-
pfiksqfn srkfr vwloN dyÈ dI suprIm kmytI dI mIitMg nhIN hoeI hY. 249 afm pfiksqfnI nfgirk aqy 108
mhIny jUn ‘c tuwt cuwkf hY. hux ies ey-kÈmIr pfrk ivc pfrtI dy sQfpnf
kort ƒ iek irport dfKl kr ky idwqI ‘id aYkspRYWs itRibAUn` dI iek pfiksqfnI mCyry ies vyly Bfrq dIaF
gwTjoV Auqy pihlI vfr jMmU-kÈmIr dI idvs mO k y sY N k Vy vrkrF ƒ sM b o D n
geI hY. pfiksqfn srkfr dy ivdyÈ irport anusfr dyÈ dy aMdrUnI mfmilaF jylHF ivc bMd hn. irport qoN ieh Kulfsf
kridaF ikhf ik Auh kdy vI ies gwTjoV
mMqrfly vwloN suprIm kort ivc dfKl bfry mMqrfly vwloN sFJI kIqI geI jfxkfrI vI hoieaf hY ik 2016 qoN Bfrq ny 114
dy pwK ‘c nhIN sI. jdoN AunHF dy ipqf coxF
kIqI geI irport ivc ieh vI dwisaf muqfbk pfiksqfn dIaF jylHF ivc 53 pfiksqfnI kYdI Cwzy hn, ijnHF ivc 83
qoN bfad Bfjpf dy nfl gwTjoV krn jf
igaf hY ik BfrqI jylHF ivc qkrIbn 357 afm nfgirkF aqy 418 mCyiraF ƒ imlf afm nfgirk aqy 31 mCyry Èfml sn.
rhy sn, qF myry mn ‘c ies bfry svfl
pfiksqfnI bMd hn. mMqrfly ny ieh ky kuwl 471 BfrqI bMd hn. mMqrfly ny dUjy pfsy pfiksqfn ny iesy smyN dOrfn
pYdf ho rhy sn. mYN ies bfry afpxy ipqf
Kulfsf vI kIqf hY ik qxfa vDx kfrn suprIm kort ƒ dwisaf hY ik hfl hI 951 BfrqIaF ƒ Cwizaf hY, ijnHF ivc
svrgI muPqI muhMmd seId nfl gwl
941 mCyry qy 10 afm nfgirk sn.
kIqI sI pr Aus smyN AunHF ny ies gwl ƒ
sMXk
u q rfÈtr ƒ ivwqI sMkt dI mfr iek mIzIaf irport anusfr
pfiksqfn dy cIP jsits skIb insfr
nkfr idwqf sI. mihbUbf muPqI ny pRDfn
mMqrI nirMdr modI ƒ pfiksqfn ‘c nvIN
dI agvfeI hyTly suprIm kort dy iqMn
sMXukq rfÈtr: sMXukq rfÈtr aÌgfinsqfn, bMglfdyÈ, bRfËIl, imsr, srkfr dy pRDfn mMqrI bxn dI iqafrI
jwjF df ieh bYNc pfiksqfn iPÈrPok Porm
muKI ny icqfvnI idwqI hY ik sMXukq iesrfeIl, mfldIv, pfiksqfn, sfAUdI ‘c iemrfn Kfn vwloN dosqI df hwQ vDfAux
qy pfiksqfn ikrq iswiKaf qy Koj sMsQf
rfÈtr afriQk sMkt nfl jUJ irhf hY arb, syÈlj, suzfn, sIrIaf, amrIkf pihlI mihlf mu w K mM q rI rih cu w k I dy idwqy ibafn Auqy ËrUrI kdm AuTfAux
vwloN pfeI geI sFJI ptIÈn Auqy suxvfeI
qy ies ‘c Èfml dyÈF ƒ smyN Auqy afpxy qy iËMbfbvy smyq 81 dyÈF vloN ajy qwk mihbUbf muPqI ny afpxf ruK spÈt kIqf dI apIl vI kIqI aqy ikhf ik pRDfn
krygf. ies ptIÈn ‘c Aukq sMsQfvF
lfËmI Xogdfn df Bugqfn krn leI ikhf afpxy rYgUlr bjt bkfey df Bugqfn hY. mihbUbf ny ikhf ik ieh gwTjoV AunHF mMqrI modI ƒ iemrfn Kfn dI dosqI dI
vwloN BfrqI jylHF ivc pfiksqfnI mCyiraF
nhIN kIqf igaf. leI afsfn nhIN sI sgoN iek Ëihr df pyÈkÈ svIkfr krnI cfhIdI hY.
dI durdÈf dy doÈ lgfey gey hn.
bwcIaF nfl blfqkfr: sËf-ey-mOq Bfrq ivc mINh qy hVHF kfrn 537 mOqF
vflf ibwl lok sBf ‘c pfs nvIN idwlI: mfnsUn mOsm dOrfn lwK rfhq kYNpF ivc rih rhy hn. afsfm ËÉmI ho gey. gujrfq ivc 15 hËfr qoN
nvIN idwlI: lok sBf ivc 12 sfl qoN Gwt Aumr dIaF bwcIaF nfl blfqkfr hux qwk 6 rfjF ivc hVHF aqy mINh nfl ivc aYn[zI[afr[ aYP[ dIaF 12 tImF vI vwD ivakqIaF ƒ surwiKaq QfvF Auqy
krn dy doÈIaF ƒ sËf-ey-mOq dyx vflf aihm ibwl pfs ho igaf. ieh ibwl ikRmInl sbMDq GtnfvF ivc 537 ivakqIaF dI bcfa qy rfhq kfrjF ivc lwgIaF hoeIaF phuMcfieaf igaf hY. kyrlf ivc 1[49 lwK
lfa (soD) afrzInYNs dI QF leygf ijs ƒ kTUaf ‘c bwcI nfl blfqkfr mgroN mOq ho cuwkI hY. gRih mMqrfly dy kOmI hn. pwCmI bMgfl ivc kuwl 1[61 lwK lok hVHF qoN pRBfvq hoey hn. mhfrfÈtr
hwiqaf krn aqy AunfE (Auqr pRdyÈ) ‘c iek hor mihlf nfl blfqkfr mgroN dyÈ hMgfmI irspFs kyNdr muqfbk mhfrfÈtr lok pRBfvq hoey hn ijQy aYn[zI[afr[ ivc BfrI mINh ipwCoN 117 ivakqI ËÉmI
Br ivc PYly guwsy kfrn ilaFdf igaf sI. AuNj ibwl ËbfnI vot nfl pfs ho igaf hY ivc 139, kyrlf 126, pwCmI bMgfl 116, aYP[ dIaF 8 tImF qfienfq kIqIaF hoeIaF ho gey. Auqr pRdyÈ ivc 70 mOqF qoN
aqy iËafdfqr mYNbrF ny ies dI hmfieq vI kIqI pr ivroDI iDr dy kuJ mYNbrF ny Auqr pRdyÈ 70, gujrfq 52 aqy asfm hn. pwCmI bMgfl ivc BfrI mINh ipwCoN ielfvf 68 ivakqI mINh nfl sbMDq
srkfr vwloN afrzInYNs rfhIN ibwl ilafAux df ivroD kIqf. ivc 34 ivakqIaF dI hVHF qy mINh nfl cfr ivakqI lfpqf ho gey aqy 19 hor GtnfvF ivc ËÉmI hoey hn.
ivroDI mYNbrF vwloN pyÈ kIqIaF geIaF soDF ƒ vI nkfr idwqf igaf. krIb do sbMDq GtnfvF ivc mOq ho geI. mINh qy
GMty qwk cwlI bihs dy jvfb dOrfn gRih rfj mMqrI kIryn rIijjU ny ikhf ik sKq hVHF nfl mhfrfÈtr dy 26 iËlHy, pwCmI
kfƒn bwcIaF ƒ surwiKaf muhweIaf krfAux dy mMqv nfl ilaFdf igaf hY. bihs
dOrfn izptI spIkr aYm QMbI dureI ny suJfa idwqf ik ibwl dIaF DfrfvF df vwD qoN
bMgfl 22, afsfm 21, kyrlf 14, gujrfq
ivc 10 iËlHy aqy Auqr pRdyÈ df vwzf
ÈmÈyr isMG iZwlNo nUM asih sdmf
vwD pRcfr kIqf jfvy. ibwl muqfbk jykr 16 sfl qoN Gwt Aumr dI lVkI nfl
blfqkfr huMdf hY qF hux Gwto Gwt sËf 20 sfl hovygI aqy Aumr Br leI jylH ‘c vI
ihwsf pRBfvq hoey hn.
afsfm ivc 10[17 lwK lokF ny mINh jvfn puqw r dI hfdsy `c mOq
zwikaf jf skdf hY. qy hVHF dI mfr JwlI hY ijnHF ivcoN 2[17
inAU Xfrk (ibAUro): ÈhId suKpfl isMG (suK) iZwloN Bfrq PyrI
‘eyk zfktr kI mOq` BfeI mnI isMG jI klcrl susfietI, dOrfn iek sVk hfdsy ‘c svrg isDfr
do BfrqIaF ƒ imilaf rmn dy lyKk rmfpd cODrI
igaf. Auh afpxy ipwCy mF nirMdr kOr,
Brf privMdr isMG qy ipqf ÈmÈyr isMG
mYgfsfsy purskfr df dyhFq iZwloN nUM asih drd ivCoVy ivc Cwz igaf
hY.
mnIlf: eyÈIaf dy nobl purskfr kilink ‘c ielfj krvfAuxf ÈurU kIqf kolkfqf: bMgflI lyKk rmfpd svrgI suwK iZwloN dI afqimk
mMny jFdy rmn mYgfsfsy purskfr pRfpq sI. bfad `c AunHF ny sVkF Auqy rih rhy cODrI df ieQy dy hspqfl ‘c dyhFq ho sLFqI leI rwKy gey sihj pfT df Bog 4
krn vfilaF ‘c do BfrqI vI Èfml hn. mfnisk rogIaF ƒ pnfh dyx, Kfxf igaf. sRI cODrI dI khfxI ‘aiBmMinAU’ agsq, sincrvfr nUM ieQy gurduafrf
sUcI ‘c kMbozIaf dy kqlyafm qoN bc mu h w e Iaf krvfAu x , idmfgI ielfj Auqy ihMdI iPlm ‘eyk zfktr kI mOq’ vI iswK sYNtr 222-31 96vIN aYvyinAu,
inklx vfly ivakqI df vI nF Èfml hY. krvfAux aqy pirvfr nfl imlvfAux dy bx cuwkI hY. Auh 95 sflF dy sn qy afpxy kueInjL ivlyj ivKy dupihr iek vjy
BfrqI purskfr jyqU zf[ Bfrq vtvfnI mksd nfl 1988 ‘c ÈrDf irhYiblItyÈn ipwCy pqnI qy do lVkIaF ƒ Cwz gey hn. pvy g f. s[ ÈmÈy r isM G iZw l o N nfl
ƒ sVk ‘qy BIK mMgx vfly hËfrF mfnisk PfAUNzyÈn dI sQfpnf kIqI. 28 dsMbr 1922 ‘c KVkpur ‘c sMprk Pon: 718-415-2846 rfhIN ho
rogIaF df ielfj krvfAux aqy AunHF dy sonm vFgcuk ny 1988 ‘c jMmy sRI cODrI dI khfxI ‘aiBmMinAU’ zf[ skdf hY.
pirvfrF nfl imlfAux leI ienfm idwqf ieMjInIairMg pfs krn ipCoN pVHfeI aqy suBfÈ muKopiDafey dy jIvn qy AunHF dy ÈhId BfeI mnI isMG jI klcrl
igaf. sonm vFgcuk ƒ kudrq, sMsikRqI siBafcfr mUvmYNt afP lwdfK dI sQfpnf kMm Auqy aDfrq hY, ijnHF 1978 ‘c Bfrq susfietI, inAU Xfrk ny iZwloN pirvfr
aqy iswiKaf ËrIey BfeIcfrk pRgqI leI kIqI qy ividafrQIaF ƒ koicMg dyxI ÈurU df pihlf qy dunIaF df dUjf tYst itAUb nfl idlI hmdrdI jfhr kridaF
kMm krn leI ieh ienfm imilaf. kIqI. 1994 ‘c vFgcuk ny ‘apryÈn inAU bybI iqafr kIqf sI. inrdyÈk qpn isnHF inAU Xfrk dy sfbkf pRDfn ÈmÈyr isMG vfihgurU awgy suwK iZwloN dI afqmf nUM
zf[ vtvfnI qy AunHF dI pqnI ny hop’ ÈurU kIqI. E[ aYn[ aYc[ kol 700 ny 1990 ‘c sRI cODrI dI hI iek hor iZwloN nUM Aus smyN asih qy gihrf sdmf afpxy crnF ivc sQfn bKsLx dI
pihlF Coty pwDr ‘qy hI idmfgI qOr Auqy mfihr aiDafpk, 1000 vI[eI[sI[ afgU khfxI ‘bIj’ Auqy aYvfrz jyqU iPlm ‘eyk puwjf jdoN AunHF df 28 sflf spuwqr ardfs kIqI hY.
ibmfr sVkF ‘qy rihx vilaF df inwjI sn. idn acfnk’ bxfeI sI.
Gurdip Kaur
Pon: 916-695-0035 National Center For Homeopathy- USA
Live on Jas TV
Gurdip Singh Sandhu
Realtor (M.A., B.Ed.) E-mail: realtorgurdip@gmail.com Saturday 9:30AM and Sunday 4PM (Pacific Time) Email:
CA DRE.# 02032641 www.gurdipkaur.bhhser.com 7021 Village Park Way, Dublin, CA 94568 Homeomedicine@yahoo.com
*trwk zrfieivMg skUl srkfr qoN mfnqf pRfpq hY Call For Special Price
*lfiesYNs lYx AuprMq kMm/jOb dI gfrMtI Kashmir S. Thandi
*irhfiesL aqy eyarport qoN cuwkx qy Cwzx df Kfs pRbMD Office: (866) 933-3038
*2-3 hPiqaF ivc pRoPYsLnl trwk zrfievr bxo Balhar S. Ranu Cell:916-502-7733
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (6)
Punjab Times
Established in 2000
rfieÈumfrI ‘c Èfml
hox leI iswK Kud
pMjfb mMc vwlNo rfjF dI iswK kqlyafm dy Aumr
kYdI ƒ Ëmfnq
19th Year in Publication PYslf lYx: mfn
aMimRqsr: akflI dl (aMimRqsr)
KudmuKqfrI leI aYlfnnfmf nvIN idwlI: idwlI hfeI kort ny
1984 dy iswK kqlyafm dy iek kys ivc
Published every Saturday Aumr kYd Bugq rhy 91 sflf mujrm
by A B Publication Inc. dy pRDfn ismrnjIq isMG mfn ny ‘iswKË cMzIgVH: pMjfb mMc ny afpxf hn. AunHF ikhf ik pMjfb mMc, kFgrs dy kYptn Bfgmwl dI Cy hPqy leI Ëmfnq
20451 N Plum Grove Rd. Pfr jsits` jQybMdI vwloN iswK rfj dy aYlfnnfmf jfrI kridaF rfjF ƒ ‘nihrUvfdI smfjvfd` aqy ‘nihrUvfdI mnËUr kr leI hY. ieh hukm hfeI kort
Palatine, IL 60074-2018 muwdy Auqy krvfeI jf rhI rfieÈumfrI KudmuKqfrI dyx dI mMg kIqI. pMjfb mMc Drm inrpwKqf` dy nfkfm qjrby ƒ dI cIP jsits gIqf imwql qy jsits
sbMDI afiKaf ik Aukq jQybMdI ny afpxy dy afgU sMsd mYNbr DrmvIr gFDI ny ikhf drasl BfrqI Aup-mhFdIp dI iPrkU anU mlhoqrf dy bYNc ny suxfey. bYNc ny
iksy pRogrfm bfry jfxkfrI AunHF nfl ik BfrqI sMivDfn ivc rfjF ƒ imlI vMz df hI ivsQfr mMndf hY, ijs ny hux
Ph:847-359-0746 sImq ÉudmuKqfrI vI BfrqI gxrfj ny Bfjpf dy rUp ivc ihMdU-bhuigxqIvfd ƒ
ikhf, “mudeI dI Aumr qy ishq ƒ iDafn
sFJI nhIN kIqI. ies leI AunHF ƒ ies ivc rwKidaF asIN Aus ƒ Cy hPiqaF leI
Fax:847-705-9388 pRogrfm bfry kuJ nhIN pqf. afËfdI ipCoN dy sflF dOrfn qfkq aqy QF idwqI hY. Ëmfnq idMdy hF.” Bfgmwl ny ishq dy
Email:punjabtimes1@gmail.com sRI mfn ny Kulfsf kIqf ik AunHF ƒ sUKm qrIikaF rfhIN Kor ky rwK idwqI hY. AunHF ikhf ik pMjfb mMc, BfrqI afDfr Auqy Ëmfnq mMgI sI.
www.punjabtimesusa.com pMjfb aqy hornF sUibaF qoN iswKF dy Pon nqIjy vjoN awj pMjfb smyq bhuqy isafsq dIaF do h F DfrfvF ƒ ieko suxvfeI dOrfn dMgf pIVqF vwloN pyÈ
af rhy hn ik ies rfieÈumfrI bfry iswK rfj lwKF kroVF dy krËeI hn aqy bjtF kyNdrvfdI Dfrf mMndf hY, jo BfrqI Aup- sInIar vkIl aYc[aYs[ PUlkf ny mfmly
Editor: jQybMdI vwloN AunHF ƒ lMzn swidaf jf irhf df bhuqf ihwsf krËy dIaF ikÈqF dyx mhFdIp dIaF ivlwKxqfvF dy rUp ivc dI CyqI suxvfeI dI mMg kIqI. AunHF ikhf
Amolak Singh Jammu hY. ies sbMDI vIËy aqy Krcf vI idwqf jf ivc hI inkl jFdf hY. zf[ gFDI ny ikhf ivcr rhIaF nIm kOmI, Dfrimk, jfqpfq, ik ies iBafnk Gtnf ƒ 34 sfl bIq
Astt. Editors: irhf hY qy Auh pRogrfm ivc Èfml hox ik pMjfb dI hflq bhuq Krfb hY, ijs dy BfÈfeI, ielfkfeI aqy nslI pCfx leI cuwky hn pr hfly qwk pIVqF ƒ iensfP
Jaspreet Kaur leI rfey mMg rhy hn. kudrqI vsIly dirafeI pfxI ƒ BfrqI dm GotU hn. zf[ DrmvIr ny mMg kIqI nhIN imilaf.
Kuljeet Singh sRI mfn ny ikhf ik ies smfgm sMivDfn dIaF DwjIaF Auzf ky muPq luwt ik Bfrq srkfr rfjF ƒ aMdrUnI
ivc Èfml hox vfly iswK afpxy pwDr ilaf igaf hY. pMjfb ivc awj Gor inrfÈf
df aflm hY. nOjvfn ivdyÈ AuzfrI mfr
ÉudmuÉqfrI rfhIN scmuwc df PYzrl Bfrq
bxfAux leI kyNdr-rfj sbMDF dy sfry
hux irÈvq dyx
Auqy PYslf lYx aqy afpxy pwDr Auqy hI
Our Columnists
Gurbakhsh Singh Bhandal
GoK krn. jfxkfrI anusfr iswK jQybMdI rhy hn jF niÈaF dI lpyt ivc hn. dUjy pwKF Auqy muV nËrsfnI krn leI kdm vfilaF ƒ vI
vwloN 12 agsq ƒ lMzn ivc smfgm pfsy KyqI Gfty vflf sOdf bx ky rih geI cuwky jfx. AunHF lokF ƒ pMjfb mMc dy JMzy
Baljit Basi
Ashok Bhaura
krvfieaf jf irhf hY. hY, ijs kfrn iksfn KudkuÈIaF kr rhy hyT aqy pMjfb dy jmhUrIkrn leI hovg
y I kYd
lfmbMd hox df swdf idwqf. nvIN idw l I: hu x irÈvq lY x
kYnz
y f ‘c BfrqI joVy ‘qy
Tarlochan Singh Dupalpur
vfilaF ƒ hI nhIN, sgoN dyx vfilaF ƒ
Major Kular iemrfn dy hlPdfrI vI swq sfl qwk kYd dI sËf ho skygI.
smfgm ‘c modI ƒ ies sbMDI sMsd vwloN pfs nvyN
California:
Shiara Dhindsa
Photographer
nslI hmlf swdy bfry ivcfrF
iBRÈtfcfr-rokU soD ibl ny rfÈtrpqI
rfm nfQ koivMd dI mnËUrI imlx ipwCoN
torFto: kYnyzf ‘c BfrqI mUl dy joVy hoeI jdoN ieh joVf pfrikMg ‘c vfps af lfhOr: pfiksqfn ivc iemrfn Kfn kfƒnI rUp lY ilaf hY.
661-703-6664
ƒ Aus smyN nslI hmly df iÈkfr hoxf irhf sI qy Auh rObrtsn jo ik trwk ‘c dy pRDfn mMqrI vjoN shuM cuwk smfgm ivc ies qoN ielfvf aYkt ivc nvIN soD
ipaf jdoN iek gory ny AunHF ƒ afpxy vqn svfr sI, dy rfh ivc af gey. BfrqI pRDfn mMqrI nirMdr modI smyq rfhIN lo k sy v kF Bfv isafsqdfnF,
prq jfx leI ikhf aqy AunHF dy bwicaF Pysbuwk qy XUitAUb ‘qy pfeI geI sfrk dyÈF dy afgUaF ƒ swdf dyx bfry aÌsrÈfhF, bYNkrF qy hornF ƒ iBRÈtfcfr
Sacramento
ƒ jfnoN mfr dyx dIaF DmkIaF idwqIaF. vIzIE ‘c BfrqI ivakqI gory ƒ ieh soc ivcfr kIqI jf rhI hY. dy doÈ hyT mukwdmybfËI qoN bcfAux leI
Gurbarinder Singh Raja
puils ies Gtnf ƒ nslI hmlf mMn ky puwCdf hoieaf idKfeI dy irhf hY ik Auh Kfn dI agvfeI hyTlI pfiksqfn nvIN ‘Zfl` vI idwqI geI hY. hux
916-533-2678 mfmly dI jFc kr rhI hY. afpxy bwicaF sfhmxy ikho ijhI imsfl qihrIk-ey-iensfÌ (pI[tI[afeI[) lMGI sI[bI[afeI[ sxy vwK-vwK jFc eyjMsIaF
mIzIaf irportF anusfr ieh Gtnf pyÈ kr rhy hn. qkrfr vDx mgroN 25 julfeI dIaF coxF ivc 116 sItF ijwq ƒ AunHF iKlfÌ koeI vI jFc krn qoN pihlF
Distributed in: aYqvfr ƒ Aus smyN vfprI jdoN ENtfrIE rObrtsn ny ikhf, ‘mYN nslvfdI hF. mYƒ ky kOmI asYNblI ivc sB qoN vwzI iDr bx smrwQ aQfirtI qoN lfËmI agfAUN mnËUrI
California, Illinois, Indiana, Ohio, lYxI hovygI. ies sbMDI srkfrI hukm
dy hYimltn ‘c vflmfrt dy suprsYNtr qusIN psMd nhIN ho. mYƒ Auh (BfrqI dI ky AuBrI sI pr ies ƒ srkfr bxfAux
Michigan, Wisconsin, Mississippi,
dI pfrikMg ivc BfrqI ivakqI qy 47 pqnI) psMd nhIN hY.‘ ies mgroN Aus ny leI hornF pfrtIaF dI mdd lYxI pY ivc ikhf igaf hY ik rfÈtrpqI ny
Iowa, Arkansas, Massachusetts,
Texas, Virginia, Nevada, Washington, sflf zyl rObrtsn ivcfly qkrfr ho ikhf, ‘mYN quhfzy bwicaF df kql kr skdI hY. AunHF ikhf sI ik Auh pRDfn ‘iBRÈtfcfr-rokU (soD) aYkt, 1988` ƒ
Oregon, Arizona, Georgia, Florida, igaf. AunHF ivcfly ieh bihs Aus smyN dyvFgf.‘ mMqrI vjoN 11 agsq ƒ hlP lYxgy. hfl hI ivc mnËUrI idwqI hY.
New York, New Jersey, Connecticut,
Oklahoma, Pennsylvania, Missouri,
Kentucky, Kansas Kihrf dI Cut
w I ipwCNo ‘afp` ivc bihbl klF golIkFz dI
zfk rfhIN prcf mMgvfAux leI AucIaF hoeIaF bfgI surF jFc vI 84 vfly rfh
sflfnf cMdf: 100 zflr
(sPf iek dI bfkI) ies pfrtI dy coxF ijwqx dI AumId kIqI (sPf iek dI bfkI) AuDr, brgfVI iensfP morcf ny
pMj sfl leI: 450 zflr
jfx lwgI sI pr ies dy cuxy pRqIinDF dI kYptn srkfr dy rONa ƒ dyKdy hoey
ivKfAux ivc juitaf hoieaf hY qy dUjy golIaF dfgIaF geIaF qF Auh bYTy aqy
igxqI ismt ky 20 hI rih geI. aYc[aYs[ brgfVI morcf nvyN pVfa ivc BKfAux
not: pMjfb tfeImË ivc Cpy lyKF pfsy blbIr isMG idwlI hfeIkmFz dy hmlfvr KVHy sn.
PUlkf vrgy pRisD vkIl ijs ƒ ivDfn df PYslf kr ilaf hY. kYptn srkfr dy
ivcly ivcfrF nfl adfrf pM j fb afsry Kihrf iKlfP lfmbMdI kr irhf Xfd rhy ik ies qoN pihlF 1984 dy
sBf ivc ivroDI dl df lIzr bxfieaf PYsly qoN pMQk afgU kfPI aOKy hn aqy
tfeImË df sihmq hoxf jrUrI nhIN hY. pqf lwgf hY ik zf[ blbIr isMG vwloN iswK kqlyafm dI jFc ƒ vI iesy gyV
igaf sI, Aus ny afpxf iqafg pwqr dy ies ƒ akflI dl ƒ mOkf dyx vflI
hY. ieh pfTkF dI mihj jfxkfrI ihwq pfrtI dy hornF afgUaF qy hyTly ahudydfrF ivc AulJfeI rwiKaf igaf hY. ies
idwqf. Aus dI QF `qy pihlF kFgrsI rhy kfrvfeI dwisaf jf irhf hY. dws deIey
Cfpy jFdy hn. AunHF dy shI jF glq nfl slfh mÈvrf kIqy bgYr DVfDV kqlyafm dI jFc leI 12 kimÈn bxy
aqy bfad ivc afm afdmI pfrtI ivc ik kYptn srkfr ny ieh PYslf jsits
hox bfry PYslf pfTkF dy hwQ ivc hY. kIqIaF jf rhIaF inXukqIaF iKlfÌ pr doÈIaF ƒ sËf idvfAux ivc koeI vI
Èfml ho ky ivDfiek bxy suKpfl isMG rxjIq isMG kimÈn vloN sONpI irport
pMjfb tfeImË ivc Cpy pfrtI aMdr ivafpk ros hY qy vwzI sPl nf ho sikaf. hux Bfjpf srkfr
Kihrf ƒ ivDfn sBf ivc ieh ahudf ipwCoN ilaf hY.
ieÈiqhfrF ivc kIqy gey dfaivaF dI igxqI afgU Kihrf dy hwk ivc hn. sUqr vwloN bxfeI geI ivÈyÈ jFc tIm (iswt)
sONipaf igaf. jsits rxjIq isMG kimÈn ny
jrUrI nhIN ik adfrf pMjfb tfeImË dwsdy hn ik Kihry ƒ htfAux df PYslf vI iesy rfh peI hoeI hY.
qfeId krdf hovy. pfTk iksy vI awj nhIN sgoN kfPI pihlF ilaf jf cuwkf bihbl klF aqy kotkpUrf golIkFz leI
iesLiqhfr dy dfaivaF dI pusLtI afp sI. AuDr, kFgrs dy kuJ sInIar afgUaF suprIm kort ny tYks CotF bfry PYslf Aultfieaf qqkflI zI[jI[pI[ sumyD isMG sYxI ƒ
kr lYx. ‘c Kihrf ƒ pfrtI ‘c Èfml krfAux ƒ nvIN idwlI: suprIm kort ny afpxf 21 sfl purfxf PYslf Aulwd idwqf hY qy iËM m y v fr Tihrfieaf hY . kimÈn ny
lY ky hux qoN bihs ÈurU ho cuwkI hY qy kuJ ieh inrDfrq kIqf hY ik tYks CotF bfbq notIiPkyÈn ivc iksy vI qrHF dI aspÈtqf afeI[jI[ prmjIq isMG AumrfnMgl,
Disclaimer afgUaF ny Kihrf ƒ kFgrs ‘c Èfml nf rfj dy pwK ivc igxI jfvygI. zI[afeI[jI[ amr isMG cihl aqy iqMn
The views expressed in the krn sbMDI ibafnbfËI ÈurU kr idwqI hY. 1997 ivc suprIm kort ny Pqvf idwqf sI ik tYks CotF dIaF mwdF jF notIiPkyÈn aYs[aYs[pIË qy do gMnmYnF iKlfÌ vI
articles published in the columns pfrtI ivc ies iKwcoqfx kfrn ivc iksy vI qrHF dI aspÈtqf CotF dy lfB df dfavfgIr asYsI dy pwK ivc igixaf AuNgl AuTfeI hY. irport ‘c ieh vI
‘afp` dy BivK bfry vI ÈMky AuTx lwgy jFdf hY. AuNj, adflq ny idRVfieaf ik jy tYks dyxdfrI dy iksy kfƒn ivc aspÈtqf afiKaf igaf hY ik golI clfAux dI Aukf
of Punjab Times are that of
hn. ipClIaF ivDfn sBf dIaF coxF ivc hY qF Aus df lfB asYsI ƒ jfxf cfhIdf hY. hI loV nhIN sI.
their writers, and it is not
implied that Punjab Times
(zf[) nvdIp kOr
endorses them.
blivMdr (inwkI) kOr syKoN
pMjfb tfeImjL df afnryrI slfhkfr borz
Sameway Punjab Times
does not necessarily endorses virMdr kOr igwl zf[ guridafl isMG bsrfn zf[ hrgurmuKpfl isMG rfijMdr isMG bYNs
the claims made in the poR[ joigMdr isMG rmdyv blivMdr isMG sMDU aXuiDaf slvfn mndIp isMG BUrf
advertisements published in svrnjIq isMG iZloN hrjIq isMG sfhI zf[ qyijMdr isMG mMzyr guljLfr isMG mulqfnI
Punjab Times. amolk isMG gfKl srvx isMG itvfxf jgdIsLr isMG klyr avqfr isMG spirMgPIlz
All disputes subject to drsLn isMG gryvfl jYdyv isMG BwTl rGbIr isMG GuMn
Chicago jurisdiction. hridafl isMG idEl jsivMdr isMG (jwsI) igwl drsLn isMG drV
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (7)
29-32
aOrqF nfl jbr jnfh aqy bwicaF dy 2767
nfl jbr jnfh dIaF vfprIaF GtnfvF jbr jnfh dIaF GtnfvF hoeIaF, idwlI vr dI loV hY
mnuwKqf qy iensfnI irÈiqaF ƒ Èrmsfr ‘c 2151, AuzIsf ‘c 1983, afsfm ‘c ijxsI Èo È x sbM D I mfmilaF dI Saraswat Brahmin well
krn vflI qsvIr ‘nYÈnl kRfeIm irkfrz 1779, kyrlf ‘c 1656, krnftkf ivc suxvfeI leI Bfrq Br ivc iek hËfr settled family from Ludhiana Jat Sikh brother invites
ibAUro‘ dy aMkVy pyÈ krdy hn. 1655, CwqIsgVH ‘c 1626, qylMgfnf ‘c qoN vwD ivÈyÈ Pfst trYk adflqF dI district seeks a suitable match in alliance for 38 years old widow
ienHF aMkiVaF muqfbk sfl 2016 1278, hirafxf ‘c 1187, pwCmI bMgfl loV hY. ieh ivÈyÈ adflqF aijhy USA/Canada for their beautiful sister living in India. No kid’s no
‘c 38 hËfr 947 aOrqF nfl jbr jnfh ivc 1110, JfrKMz ‘c 1109, aFDrf pRdyÈ mfmilaF dI ibhqr jFc aqy qyË slim daughter 25/5’5", studying other issue. Homely, respectfull,
hoey, ijnHF ‘coN 36 hËfr 859 mulËm 994, gujrfq 982, pMjfb ‘c 838, pYrvI leI loVINdy ZFcy ƒ mËbUq krn Masters in English at Punjab well mannered religious Girl.
ivakqI iswDy jF aiswDy rUp ‘c pIVq AuqrfKMz 336, qfimlnfzU 319, jMmU- sbMDI iek vwzI Xojnf qihq sQfpq University, Chandigarh. Contact: Trained boutique designer. The
aOrqF ƒ jfxdy sn, ijnHF ivcoN 630 GrylU kÈmIr 256, ihmfcl pRdyÈ 252, iqRpurf kIqIaF jfxIaF hn. advashwaniatre@gmail.com or match should be US green card
mY N b r sn, 1087 pirvfr dy ny V ly 207, myGfilaf 190, aruxfcl pRdyÈ India phone 91-98141-37081 29 holder, Citizen preferred in
ivakqI sn, 2174 mulËm dUr-nyVy dy 92, iswkm 92, cMzIgVH 68, goaf 61 ies sbMDI mnoivigafnI zf[ nYnf California, between 38-45, non
irÈqydfr sI, 10520 guaFZI sI aqy mnIpu r 55, aM z y m fn inko b fr 30, Èrmf ny ikhf ik jfxkfr ivakqI dI smoker, social drinking ok. Please
phuMc aOrqF kol afsfnI nfl huMdI hY aqy Parents seek suitable medico
24536 jbr jnfh krn vfly mulËm nfgflYNz 26, imËorm 23, dfdrf aYNz contact: lavi.singh47@gmail.com
AunHF ƒ aOrqF dy hflfq bfry jfxkfrI match for their dentist doctor
iksy nf iksy rUp ‘c pIVqF qoN jfxU sn. ngr hvylI ‘c 14, dmn dIXU ‘c 12, with bio-data & photo.
huMdI hY. AunHF dwisaf ik ies qrHF suBfa daughter, US citizen, 34 yrs, 5'- 31-34
aMkiVaF anusfr, mwD pRdyÈ ‘c 4882 puwzUcyrI ‘c 6 aqy lkÈdIp ‘c 5 aOrqF 4", attractive, never married,
ipwCy keI kfrn hn ijvyN ik nÈf ivakqI
aOrqF nfl jbr jnfh hoey, ijnHF ‘c 4789 nfl jbr jnfh krn vfly pMjy mulËm
ƒ aijhf krn leI AuksfAuNdf hY, gruwp family oriented. Cast no bar. Pl. To Advertise with
jbr jnfh krn vfly ivakqI aOrqF jF aOrqF dy jfxkfr sn.
df pRBfv, smfj ‘c nYiqk kdrF kImqF call or text, Ph: 916-254-6378 or E- Punjab Times
df Gtxf afid pRmuwK kfrn hn. mail: psmiles1212@gmail.com
27-34 Call: 847-359-0746
REGISTRATION SERVICES
trwikMg nfl sbMDq hr qrHF dy primt ijvyN IFTA,
Grand Opening CA#, MCP, 2290, ICC, BOC III, NM & Kentucky
or Truc
Special Price ffor k Wash
uck Permit, DOT Fuel Tax, Corporation Filling aqy
trwkF dIaF lfiesYNs plytF Same Day Service vI
Ph: 209.982.9996
globl mltI srivisË dI idMdy hF. qusIN sfzy koloN plytF lY ky afpxf kMm qurMq
nvIN lokyÈn STOCKTON ivc ÈurU kr skdy ho. asIN DOT Compliance, DOT
HIGHWAY 4 dy iblkul nËdIk Audit ivc vI trwikMg kMpnIaF dI mdd krdy hF.
1950 E Miner Ave. FAX: 209.982.9997 TEL: 209.982.9996
Stockton, CA 95205 www.globalmultiservices.com info@globalmultiservices.com FAX: 209.982.9997
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (8)
zop tYst bfry TMZy pey pMjfb dy isafsI afgU ƒ afpxI rfey dyx leI ikhf igaf hY.
ies sbMDI zf[ DrmvIr gFDI ny ikhf
ik Auh kfPI smyN qoN ieh mMg rwKdy af
cMzIgVH: pMjfb ivc bVy Ëor-Èor cldy dvfeI leI hoeI sI. hflFik niÈaF rhy hn ik sUby ivc irvfieqI niÈaF dI
nfl ÈurU hoey zop tYst dy ÈoÈy dI hvf iKlfÌ ÈurU hoeI muihMm qihq kYptn vwloN mihlf krmcfrIaF bfry ajy vI BMblBUsf KyqI ÈurU kIqI jfvy aqy rfj srkfr Aus
srkfr dy afpxy mMqrIaF aqy ivDfiekF Kud vI zop tYst krfAux df aYlfn kIqf zop tYst mihlf krmcfrIaF leI lfËmI hovygf jF nhIN, ajy ieh gwl sfP ƒ afpxy kMtrol hyT lY ky qYa mfqrf
ny hI kwZ idwqI, ijs qyËI nfl ieh isafsI igaf sI aqy ies dy jvfb ‘c srkfr dy nhIN ho pfeI hY. ÈurUafq dy hukmF anusfr zop tYst df PfrmF mihlf aqy purÈ ivc ieh pdfrQ nÈy dy afdI lokF ƒ
mulfËmF dovF leI shI sI pr ies PYsly df iswDf ivroD hox mgroN kYptn AuplbD krfey, ies nfl ijQy isMQYitk
amirMdr isMG vwloN ikhf igaf ik mihlf krmcfrIaF df zop tYst nhIN hovygf aqy jfnlyvf niÈaF dy mfPIaf dI kmr
pr ies PYsly ‘qy srkfrI mohr nhIN lwg skI. muwK mMqrI dPqr dy iek tu w t y g I Au Q y hI irvfieqI niÈaF dy
aiDkfrI anusfr muwK mMqrI dy hukmF anusfr muwK skwqr krmcfrIaF dy zop Auqpfdn aqy ivkrI nfl srkfr ƒ
tYst ƒ lY ky inXmfvlI iqafr kr rhy hn, ijs dy bfad PYslf ho skygf. mflIaf vI afvygf. AunHF ikhf ik hfl hI
ivc kyNdrI gRih mMqrI rfjnfQ isMG nfl
zop tYst krfAuxgy pr XUQ kFgrs dy suKbIr isMG bfdl ny qF zop tYWst muihMm iml ky Auh irvfieqI nÈy dI KyqI sbMDI
afgUaF ny vwzy pwDr `qy zop tYst krfieaf ƒ isry qoN Kfrj krdy hoey ies ƒ isafsI suJfa dy cuwky hn ijs Auqy rfjnfQ isMG
hovy, ieh gwl vI sfhmxy nhIN afeI. bhuqy zrfmf hI dwisaf igaf sI. dUjy pfsy afp ny sihmqI pRgtfeI aqy Brosf dvfieaf
mMqrIaF ny iksy nf iksy ibmfrI df hvflf afgU suKpfl isMG Kihrf, kMvr sMDU, hY ik jykr pMjfb srkfr ies sbMDI
dy ky zop tYst nhIN krvfieaf hY. amn aroVf smyq keI ivDfiekF ny zop kyNdr ƒ pRsqfa ByjdI hY qF Aus Auqy
AuDr ÈRomxI akflI dl dy pRDfn tYWst krf ley sn. ËrUr ivcfr kIqf jfvygf.
zrfmf ÈurU hoieaf sI, kuJ idnF mgroN mMqrIaF ny rlvF imlvF huMgfrf idwqf
pMjfb `c hYËy qy pyicÈ ny mcfieaf kihr
Ausy qrHF ÈFq vI ho igaf. pr tYst iksy nf krfieaf. jlMDr: huiÈafrpur qy jlMDr ivc mukfmI iekfeI ny iËlHf ishq aiDkfrIaF hspqfl dy zfktr ny dwisaf ik sMqoÈ
afm afdmI pfrtI dy iek ivDfiek bfjvf aqy afp dy kuJ ivDfiekF hYËy qy pyicÈ PYlx kfrn vwzI igxqI lok ƒ hr qrHF dI hmfieq dyx df aYlfn Xfdv hYËy nfl pIVq sI ijs kfrn Auh
ny zop tYst krf ky ies dI ÈurUafq kr ƒ Cwz hor koeI vI mMqrI jF ivDfiek zop ibmfr pY gey hn. ienHF ivcoN 11 lokF dI kIqf hY. kfPI kmËo r ho igaf sI qy Au s dy
idwqI sI pr Aus mgroN ies ƒ lY ky tYst krfAux leI awgy nhIN afieaf. mOq ho geI hY. sfZy pMj sO qoN vwD lok iËlHf aiDkfrIaF df
isafsI zrfmf qF keI idn cwldf irhf dUjy pfsy ies isafsI zrfmy dy krIb hspqfl dfKl hn. ies ibmfrI df kfrn kihxf hY ik ieh hMgfmI
pr nf qF mu w K mM q rI ny zo p tY W st iqMn hPqy lMG jfx dy bfad vI muwK mMqrI dUiÈq pfxI dy sPfeI dy mfVy pRbMD dwisaf siQqI, jl splfeI lfeInF
krfieaf qy nf hI AunHF dy iksy vI mMqrI ny afpxf zop tYWst nhIN krvfieaf hY jf irhf hY. ies ibmfrI ny kuJ idnF ivc ivc sIvryj df pfxI rlx
ny, hflFik pMcfieq mMqrI iqRpq rfijMdr aqy nf hI iksy mMqrI dy ieh tYst hI vwzy ielfky ƒ afpxI lpyt ivc lY kfrn pYdf hoeI hY.
bfjvf afpxf zop tYWst krfAux ËrUr krfAux dI sUcnf hY. ies ivcfly XUQ ilaf hY. mrIËF dI qfdfd qyËI nfl vD huiÈafrpur ivc hflfq
gey sn, pr zfktr ny ies leI AunHF df kFgrs vwloN Ëor Èor nfl zop tYst rhI hY. ies Kbr ipwCoN ishq ivBfg dIaF iËafdf Krfb hn. jlMDr dy
tYst krn qoN mnF kr idwqf sI ikAuNik krfAux df aYlfn kIqf igaf sI aqy vI cUlF ihwl geIaF hn. AuDr ieMzIan gurU nfnkpurf ielfky ivc
AunHF ny iksy nf iksy srIrk ibmfrI dy ikhf igaf ik iËlHf pwDr Auqy pfrtI afgU mYzIkl aYsosIeyÈn (afeI[aYm[ey[) dI hYËy nfl iek bwcy dI mOq
jfx kfrn mrn vfilaF dI
sYlfnIaF leI iKwc df kyNdr bixaf qfj mhwl igxqI hux 2 ho geI hY. ies
ibmfrI dy pIVqF dI igxqI
nvIN idwlI: Bfrq ‘c bxIaF vwK- Bfrq ivcly 10 mhwqvpUrn smfrkF gfjIpur ‘c lfrz kfrzvYls dy ivc lgfqfr vfDf ho irhf hY.
vwK ieiqhfsk iemfrqF sbMDI srkfr dy ivcoN qfj mihl ivc phuMcx vfly sYlfnIaF mkbry ivc 88282 aqy kocI imAUËIam imRqk bwcy sMqoÈ dy ipqf nvl ikÈor Xfdv pirvfrk mYNbrF ƒ Aus ƒ hspqfl dfKl
minstrI afP tUirËm dI sMn 2017 dI dI igxqI sB qoN vwD hY, jdoN ik afgry dy dy mYtncyrI mihl ‘c 77634 ivdyÈI ny dwisaf ik Aus dy lVky ƒ 26 julfeI krvfAux dI slfh idwqI geI sI pr Auh
irport dy aMkiVaF anusfr dunIaF dy 7 iklHy ƒ dyKx leI 3,39,667 sYlfnI sYlfnI, lfl iklHf idwlI ‘c 75771, ƒ AultI dsq dI ibmfrI ÈurU hoeI sI. dvfeI lY ky Aus ƒ Gr lY gey sn.
ajUibaF ivcoN iek igixaF jFdf qfj 2016 ‘c puwjy sn ijs nfl ieh dUjy sQfn smfrkF dy smUh mfmlfpurm ‘c 64260 Aus dIaF do bwcIaF qy pqnI vI hYËy qoN imRqkF dy vfrsF ƒ do do lwK
mihl Bfrq ivcly smfrkF ivcoN dysI aqy Au q y hY . iesy qrH F 334435 ivdy È I jdoN ik Bfrq ‘c vwK-vwK QfvF Auqy bxy pIVq hn ijnHF df ielfj cwl irhf hY. dyx df aYlfn: pMjfb dy muwK mMqrI
ivdyÈI sYlfnIaF leI sB qoN vwD iKwc df sYlfnIaF dy kuqb imnfr idwlI ivKy ho r nF smfrkF ‘c 579627 ivdy È I ielfky dy lokF ny ingm dy kYptn amirMdr isMG ny huiÈafrpur ivc
kyNdr bixaf hoieaf hY. ieQy phuMcx vfly sYlfnIaF dI afmd dy pwK qoN qIjy sQfn sYlfnIaF ny phuMc ky KUbsUrqI df anMd aiDkfrIaF ‘qy doÈ lgfAuNdy hoey ikhf hYËy kfrn mry swq jixaF dy pirvfrF ƒ
sYlfnIaF dI igxqI hr vrHy vDdI jf rhI Auqy hY jdoN ik 147667 sYlfnI ihmFXU mfixaF pr jykr Auprokq aMkiVaF Auqy ik Auh hr vfr KfnfpUrqI kr ky cly 2-2 lwK rupey aYks gRyÈIaf dyx df
hY. Auprokq irport anusfr 2016 dOrfn dy mkbry dyKx leI puwjy, iesy qrHF nËr mfrIey qF qfj mihl ‘c sB qoN vwD jFdy hn jdik AunHF dy ielfky ivc kfPI aYlfn kIqf hY. AunHF ny vDIk muwK skwqr
40,97,897 dysI sYlfnI qfj mihl ‘c Ìiqhpur iskrI 144070 ivdyÈI sYlfnI sYlfnIaF dI afmd nfl ieh dysI aqy smyN qoN dUiÈq pfxI af irhf hY. ies dI ishq ƒ siQqI ‘qy ingrfnI rwKx aqy
puwjy sn jdoN ik 395760 ivdyÈI sYlfnIaF puwjy, ieiqmd Aud dulhf ‘c 132276 ivdyÈI donF sYlfnIaF leI vwzI iKwc df iÈkfieq Auh keI vfr kr cuwky hn pr ibmfrI ƒ PYlx qoN rokx leI koiÈÈF qyË
ny ieQy iÈrkq kIqI sI. ivdyÈI sYlfnIaF ny iÈrkq kIqI. kyNdr bixaf hoieaf hY. koeI suxvfeI nhIN ho rhI. ieMzIaf ikznI krn leI afiKaf hY.
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (9)
BfrqI smfj `c aOrq nfl juVy gwl hovygI. iPr jo mrd ies ƒ ibmfrI
msly vK vK smyN qy vK vK ivcfrDfrfvF
ivcoN ho ky crcf df ivÈf bxdy rhy hn.
BfvyN qlfk df mslf hovy, blfqkfr dIaF
‘nfrIvfdI nËrIaf’ df nËrIaf smJdy sI, Auh ies ƒ mrdfngI dI
inÈfnI smJxgy qy iPr POj ivc vI Auh
mrd BrqI kIqy jFdy ijnHF ƒ mfhvfrI
GtnfvF hox, aOrq dy ÈoÈx dI gwl hovy afAuNdI huMdI qy mrdF ƒ ieh kih ky BrqI
jF iPr aOrq dI smfjk hflfq dI gwl-
nvIN idwlI dI jvfhrlfl nihrU XUnIvristI (jy[aYn[XU[) dI pRo[ invyidqf mYnn dI kIqf jfxf sI ik KUn lYx leI KUn dyxf
aOrq hmyÈf ienHF muwidaF df kyNdr ibMdU aMgryËI ikqfb ‘sIieMg lfeIk ey PYiminst’ df pMjfbI anuvfd ‘nfrIvfdI nËrIaf’ dy pYNdf hY.” mrdF ƒ mfhvfrI afAux ‘qy
rhI hY. awj 21vIN sdI `c nfrI ÈkqIkrn isrlyK hyT Cipaf hY. ies ikqfb df anuvfd pwqrkfr qy iPlmsfË dljIq amI ny kIqf srkfr pYz vI muPq idMdI ikAuNik smfj
dI gwl bhuq kIqI jFdI hY, ies dy nfl hY. sImf Èrmf (XUnIvristI kflj, GnOr, pitaflf) ny ies bfry afpxf lyK ‘nfrIvfdI aqy srkfr dovyN mrd pRDfn hn aqy AunHF
hI ieh pRcfiraf jFdf hY ik aOrq dI kol ÈkqI qy swqf hY, qy sfzf smfj ies
hflq hux smfj ivc mrd dy brfbr hY, nËrIaf’ df nËrIaf’ sfnMU Aucycf Byijaf hY jo asIN afpxy pfTkF dI nËr kr rhy hF. ƒ iKVy mwQy pRvfn krygf.
aOrq mrd dy moZy nfl moZf imlf ky cldI ies lyK rfhIN aOrq dy awj dy hflfq bfry cfnxf pfieaf igaf hY. -sMpfdk myrf aglf svfl blfqkfr bfry
hY pr kI ieh gwl TIk hY? sI. sfDfrn BfÈf ivc dyKIey qF blfqkfr
smfj ivc aOrq dy qRfsidk hflfq ivc hfr-iÈMgfr aOrq leI ËrUrI bxf jfvy ik bwcf Ausy mrd df hY? df smfj ivclf ieh drjf jmFdrU nhIN df mqlb iksy nfl Ëbrn srIrk sbMD
bfry vK vK nfrIvfdI lyKk ilKdy rhy idwqf igaf hY qy hfr-iÈMgfr krky aOrq aglf pRÈn kMm bfry sI. Gr df blik smfj df bxfieaf hoieaf hY. bxfAuxf hY qy kfƒnn, kÈmIr qoN kMinaf
hn qy smfj sfhmxy aOrq dy asl hflfq dI kudrqI KUbsUrqI luko idwqI jFdI hY qy kMm sdf aOrqF dy ihwsy hI ikAuN afAuNdf sfzf smfj ilMg ƒ do BfgF ivc kumfrI qwk blfqkfrI leI kfƒn dI ieko
ibafn krn dI koiÈÈ krdy hn. hfl hI Aus dI bxfAutI qy bfhrlI idwK qoN vM z df hY - iek ku d rqI aqy dU j f Dfrf lfgU huMdI hY pr ies ikqfb anusfr
ivc jy[ aYn[ XU[ nvIN idwlI dI lyKk pRo[ Aus dI akl df aMdfËf lfieaf jFdf smfjk. kudrqI mqlb jo Prk sfzy kfƒnn blfqkfr dI pirBfÈf smyN, sQfn
invyidqf mYnn dI ikqfb ‘nfrIvfdI hY. aMdr kudrqI qOr ‘qy hY. ieh Prk qy swqf awgy bdldI rihMdI hY. amIr aqy
nËrIaf’ afeI hY jo sfƒ aOrq dy hflfq dUjf pRÈn ivafh bfry sI. kI isrP do hn- mfhvfrI df afAuxf swqf ‘qy kfbË bMdy leI blfqkfr dI
aOrq leI ivafh ËrUrI hY? jy ËrUrI aqy aOrq qy mrd df ilMgk vKryvF. pirBfÈf hor hovygI qy afm bMdy leI hor.
sImf Èrmf hY qF kI ieh iËMdgI ijAux df mksd smfjk Bfv jo vKryvF smfj ny aOrq tI[ vI[ ‘qy aksr keI nyqfvF ƒ
hY jF iËMdgI df aMq? kuVIaF ƒ qy mrd ivc pYdf kIqf hY. aOrq Gr blfqkfr bfry aijhI ibafnbfËI kridaF
bfry socx leI mjbUr krdI hY. ieh aksr isKfieaf jFdf hY ik ivafh dy kMm krdI hY ikAuNik Aus ƒ iqafr suixaf jf skdf hY ik blfqkfr kuVIaF
ikqfb pwqrkfr aqy iPlmsfË dljIq ËrUrI hY, ivafh qoN ibnf aOrq dI hI ies qrHF kIqf jFdf hY aqy Auh dy Coty kwpVy pfAux, pwbF-bfrF ivc jfx
amI ny pMjfbI ivc anuvfd kIqI hY. koeI hoNd nhIN huMdI, ivafh ipCoN hI ieh kMm kudrqI mMn ky svIkfr kr aqy rfq ƒ bfhr iekwilaf GuMmx kfrn
koeI vI ikqfb pVHn qoN pihlF jF Aus dI asl iËMdgI ÈurU huMdI hY. lYNdI hY. AuNj, iek gwl ieh vI hY ik huMdf hY. dUjy pfsy, asIN aksr KbrF
ipCoN sfzy mn ivc keI qrHF dy pRÈn pYdf ikqfb ies cIË ƒ hor spÈt krdI jdoN aOrq vfly kMmF qoN kmfeI ÈurU ho pVHdy-suxdy hF: ‘XU[ pI[ qy kÈmIr ivc
huMdy hn ijnHF ivcoN kuJ dy Auqr qF sfƒ hY ik ivafh kudrqI qOr ‘qy nhIN, jfvy qF Auh kMm mrdfnf bx jFdy cfr sfl dI bwcI nfl blfqkfr.’ jy Coty
ikqfb pVHn ipCoN iml jFdy hn, kuJ pRÈn blik smfjk qOr ‘qy ËrUrI hY, qy hn. asIN ZfibaF, hlvfeI dIaF kw p Vy pfAu x qy rfq ƒ Gu M m x nfl
ikqfb sfzy leI Cwz ky jFdI hY qy Auh ieh vI ËrUrI hY ik aOrq ƒ hI ivafh dukfnF aqy rYstorYNtF ivc ÈYP aksr blfqkfr huMdf hY, iPr ienHF CotIaF
sfƒ bycYn kr idMdy hn. ies ikqfb dy ipCoN muMzy dy Gr jfxf pvygf, iehI dy K dy hF. pR o [ invy i dqf aO r q ƒ bwcIaF ƒ nf qF kwpVy pfAux dI vI smJ
pRo[ invyidqf mYnn
pRsMg ivc sB qoN pihlF ies dy isrlyK smfjk inXm hY qy jy smfjk inXm mrdfvyNpx nfl joVn dI imsfl idMdy huMdI, nf Auh rfq ƒ iekwlIaF GuMmdIaF
ƒ smJxf ËrUrI hY. isrlyK ‘nfrIvfdI qoVn dI gwl krdy hF qF ihMsf dy pfqr hn ik suBwdrf kumfrI cOhfn JFsI dI hn, iPr AunHF nfl blfqkfr ikAuN?
nËrIaf’ dy arQ bxdy hn: nfrIvfd qoN bxdy hF. rfxI bfry kihM d I hY : “KU b lVI ikqfb anusfr blfqkfr dy doÈIaF
Bfv aOrq dI ivcfrDfrf aqy nËrIey qoN smfjk inXm nfl sbM i Dq mrdfnI vo qo JFsI vflI rfnI QI.” leI smfj ny nvIN sËf inXq kIqI hY:
Bfv iksy cIË ƒ dyKx df qrIkf. so khfxI pRo[ invyidqf mYnn afpxI ies socx vflI gwl hY ik JFsI dI rfxI blfqkfr dy doÈI ƒ Ausy lVkI nfl
‘nfrIvfdI nËrIaf’ df Èfbidk arQ ieh ikqfb ivc dwsdy hn: monI nfm dI aOrq sI, iPr Aus ƒ mrdfnI ikAuN ivafh krnf pvygf; qF jo ivafh qoN pihlF
hoieaf ik aOrq dI idRÈtI qoN ivafh, lVkI mrdF vfly kwpVy pf ky jdoN ikhf igaf? Auqr vI ikqfb ivc hI hoey blfqkfr ƒ vI jfieË Tihrfieaf jf
pirvfr aqy smfj ƒ dyKx df qrIkf. bfhr geI qF mrdF ny Èryafm nMgf hY ik jdoN koeI aOrq bhfdrI vflf sky. ies ivc vI aOrq dI sihmqI jF
ikqfb pVHn qoN pihlF lwgdf sI ik krky Aus ƒ mfiraf; ikAuN? isrP kMm krdI hY qF mrdfnf khfAuNdI hY. asihmqI koeI mfieny nhIN rwKdI. ies
cMgI gRihxI, BYx aqy cMgI pqnI hoxf hI ies leI ik Aus ny mrdF vfly kwpVy kfrn? sfzf smfj mrd pRDfn ju nfl svfl pYdf huMdf hY ik ivafh qoN bfad
nfrIvfdI nËrIaf hY qy hfr-iÈMgfr krnf, pfey sI? nhIN, mrdF ƒ zr sI ik jy hY. hox vflI ËbrdsqI kI blfqkfr nhIN?
ivafh, bwcy qy pirvfr dIaF loVF df awj ies ny kwpiVaF ivc mrdF dI aglf svfl sI: jy mrd aOrqF awj kwlH qlfk dy msly bVy vD
iKafl rwKxf hI nfrIvfdI soc hY. myrI brfbrI kIqI hY qF kwlH ƒ soc ivc vfly kMm kr skdy hn qF kI mrd rhy hn. jdoN srkfr ny sUbf pwDrI aOrq
ies soc pRqI ikqfb ny pRÈn icMnH lfieaf vI brfbrI krygI, ies leI bgfvq bwcf pYdf nhIN kr skdy? ies bfry kimÈnF ƒ ies df kfrn lwBx leI ikhf
qy ikqfb ivcoN nfrIvfdI nËrIey dI ieh ÈurU hox qoN pihlF hI Kqm kr idAu. ikqfb kihMdI hY: aOrq df grBvqI qF ies df kfrn kuVIaF kol Pon hoxf
pirBfÈf sfhmxy afeI: ‘nfrIvfd mfnqf ivafh qoN bfad pirvfr dI gwl hoxf kudrqI aml hY pr mF bxnf dwisaf igaf. jo kimÈn aOrqF dI rwiKaf
hY ik smfjk nym ƒ kfiem rwKx leI afAuNdI hY. pirvfr kI hY? kI asIN smfjk aml hY; pr kI ieh aOrq leI bxfieaf igaf hY, Aus df kihxf hY
ilMg, buinafdI iekfeI hY jo aOrq jF sB iek pirvfr hF? nhIN. kfƒn ivc df hI PrË hY ik Auh bwcy df pflx- ik kuVIaF kol afpxy Pon nhIN hoxy cfhIdy!
mrd dI pCfx df mqlb vK vK qrHF dI pirvfr dI pirBfÈf ieh hY ik mrd, poÈx kry? nhIN, ieh mrd df vI PrË mqlb, kuVIaF afpxIaF BfvnfvF iksy
hoxI df BfgIdfr hoxf hY.’ Aus dI pqnI qy AunHF dy bwcy. hY. ƒ nf dwsx qy aMdry aMdr Gut ky mr jfx.
ies leI nfrIvfdI nËrIey df mqlb myrf aglf pRÈn sI, bwcy nfl myrf aglf svfl sI: jy mrdF KYr! ieh qF Auh svfl sn ijnHF dy
Auh vKryvyN, bMidÈF qy pfbMdIaF hn, jo sdf ipAu df nF hI ikAuN joiVaf jFdf ƒ mfhvfrI afAuNdI huMdI qF kI huMdf? jvfb ies ikqfb ivcoN imly pr ieh ikqfb
mrd pRDfn smfj ny aOrq ‘qy lfgU kIqIaF hY, mF df nF ikAuN nhIN? sdf aOrq ƒ mrd aOrq ƒ hr cIË luko ky rwKx kuJ hor svfl vI myry leI Cwz ky geI,
hn. ieh ikqfb ieh imwQF qoVdI aOrq hI ieh svfl puwiCaf jFdf hY ik bwcf leI kihMdy hn. ijvyN mfhvfrI dI gwl ijvyN: aOrq dI ies hflq leI sfzf smfj
dI soc ivc bdlfE pYdf krdI hY. aOrqF iks df hY? ‘iks dy’ qoN Bfv iks hY, mrd ies ƒ aOrq leI ibmfrI iËMmyvfr hY jF sfzf siBafcfr?
ƒ lY ky mn `c pihlf pRÈn sI ik aOrqF mrd df, pr kdy iksy mrd qoN ieh smJdy hn qy hmyÈF ies ƒ Cupf ky aijhIaF ikhVIaF rIqF apnfeIaF jfx
iÈMgfr ikAuN krdIaF hn? afpxy afp ƒ nhIN puwiCaf jfvygf ik ieh bwcf iks rwKx dI gwl krdy hn pr jy mfhvfrI jo mrd pwKI nf ho ky aOrq pwKI hox?
suMdr bxfAux jF dUijaF ƒ pRBfivq krn aOrq df hY? bwcf iks mrd df hox aOrqF dI QF mrdF ƒ afAuNdI huMdI qF aOrq kdoN afËfd soc rwK ky nvF smfj
leI? ies bfry ikqfb kihMdI hY ik hfr- qoN Bfv mrd pRDfn smfj, ËmIn qy kI huMdf? iPr smfj ieh ivafiKaf isrjygI?
iÈMgfr krnf aOrq leI ÈOk Gwt, mjbUrI vfirs pRfpq krn qoN hY. mrd afpxf hY ? aO r qF aksr Gr dy kM m -ro t I iks qrHF krdf? ies df jvfb pRo[ mYnn ieh ikqfb aOrq nfl sbMiDq qmfm
vwD hY; aOrq hox dy nfqy jy qusIN iksy pirvfr awgy qorn leI vfirs cfhuMdf hY bxfAuxf, kwpVy Doxf, brqn mFjxf afid ny ikqfb ivc bVI KUbsUrqI nfl idwqf hY muwdy AuGfVdI hY aqy aOrq dI awj dy
pfrtI jF ivafh ÈfdI ivc sfDfrn hI qy ieh pwkf krnf cfhuMdf hY ik bwcf Ausy kMm krdIaF hn. lwgdf sI, ieh kudrqI ik jy “mrdF ƒ mfhvfrI afAuxI ÈurU ho smfjk hflfq bfry socx leI mjbUr
cly jFdy ho qF mUrKqf smJI jfvygI. asl df hY pr ies df pqf iks qrHF lfieaf hY pr ikqfb pVHn ipCoN pqf lwgf ik aOrq jfvy qF ieh AunHF leI mfx qy roab vflI krdI hY.
pfiksqfnI coxF: POj dIaF KyzF aqy lok Pqvf isafsq df ipV
BfvyN jo kuJ ho irhf hY, afm afdmI dovyN vwzIaF isafsI pfrtIaF hfr geIaF siQqI nfl inptx dy pwKoN srkfr ƒ df nfgirk rihx jF iPr qoN pfiksqfnI
pfrtI ivc Auh kuJ hox dy aMdfËy pihlF hn. inkMmI kih ky POj dKl dyvygI. POj ny bxn, ivcoN iewk rfh cux lvy, doglf
qoN lwgdy pey sn, ieh muwdf asIN hfl dI jo nqIjf pfiksqfn dIaF kOmI ies mfmly ivc iqafrI vI arMB kr idwqI ivhfr nhIN cwlxf. kfdrI ny cOvI GMty nf
GVI nhIN Cohxf cfhuMdy. pl-pl bdldy asYNblI coxF qoN bfad sfzy sfhmxy sI qy Aus dy iKlfP suprIm kort qwk lfey qy AuQoN afpxf borIaf ibsqrf smyt
hflfq ivcoN lMG rhI ies pfrtI ivc huMdI afieaf hY, AuprI njLry idRÈ Aus df ieho kys vI clf igaf sI. ky kYnyzf jf viVaf sI. dUsry idn qwk
hlcl df kuJ itkfa afAux qwk AuzIk hY ik iemrfn Kfn dI qihrIk-ie- AudoN ies ivc acfnk iewk nvF moV iemrfn dy duafly juVI BIV vI GrF ƒ
lYxf TIk smJdy hF. AuNj vI ieh eyny iensfP pfrtI dI ijwq hoeI hY, pr asl af igaf, jdoN pfiksqfn srkfr ny iksy prqx lwg peI. ies nfl POj Aus vkq
‘isafxy` lokF dI pfrtI hY ik GVI ku cwkr ies cox dy Ehly hyT hflfq ƒ vrq nhIN sI skI.
qwk kOx kI krygf, AunHF ƒ Kud vI pqf cwldf irhf hY. iemrfn Kfn agly smyN ivc ieho ijhI mjbUrI
nhIN. ies vyly asIN nfl dy dyÈ bfry kuJ iekwlf isafsI afgU hY, ijs df sfhmxf nf krnf pvy, POj ny
gwl krnf cfhuMdy hF, ijwQy kOmI asYNblI ny lokF dI cuxI hoeI nvfË ies df pRbMD ies vfr coxF ivc jiqMdr pnMU
dI cox hoeI qy ies nfl vwzf moV afieaf ÈrIP srkfr df qKqf plty kr ilaf hY. Pon: 91-98140-68455
hY. pihlF ies dyÈ ivc POjI rfj-plty jfx vyly POjI rfj df svfgq kOmI asYNblI dIaF coxF qoN
huMdy qF vyKIdy sn, POj ƒ ‘lokqMqrI kIqf sI qy Aus idn qoN awj pihlF POj ny iek mOky sMsfr vwzI igxqI ijwq geI hY, AunHF ivc ‘POjI
morcf` ijwqdI ƒ pihlI vfr vyiKaf hY. qwk Auh POjI jrnYlF df chyqf ivc bdnfm aiqvfdI hfiPË jIp’ vfly keI lok hn qy ies vkq kuJ
pMj sfl pihlF jdoN nvfË ÈrIP ny hY. jdoN iewk vfrI POj ny kuJ seId ƒ jnqf dy numfieMdy vjoN sItF qoN pwCV rhy iemrfn Kfn dI srkfr
hkUmq dI vfg sMBflxI sI qy afisP sfl pihlF dyÈ dI srkfr Auqy AuBfrn df Xqn kIqf sI, pr dy shfeI bxn ipwCoN POj leI nvIN Kyz
alI ËrdfrI ny dyÈ dy rfÈtrpqI vjoN kbËf krn df afpxf iewk hor Aus dy iKlfP rfjnIqI dy sfry Kyzxgy. iemrfn Kfn POj df ipafdf hY,
kmfn Aus ƒ sONpxI sI qF ËrdfrI ny suPnf isry cfVHn df Xqn kIqf purfxy afgU juVn lwg pey qy cox pr iksy vI vkq bfgI ho skdf hY.
ikhf sI ik pihlI vfrI myrI pfrtI ny sI, AudoN srkfr iKlfP kimÈn ny AunHF dy dbfa hyT Aus agfAUN ies gwl bfry soc ky POjI kmFzrF
mulk ivc pUry pMj sfl srkfr clfeI iBR È tfcfr df mu w d f cu w k ky jo nqIjf pfiksqfn dIaF kOmI asYNblI dI pfrtI rijstr nhIN sI kIqI. ny ‘POjI jIp’ dy insLfn vflI eydF dI pltx
hY , ivcfilEN co x F nhIN krfAu x IaF iekwTI do pfisaF qoN cFdmfrI coxF qoN bfad sfzy sfhmxy afieaf hY, AuprI iPr Auh iksy hor pfrtI df Pwtf Aus nfl joVnI hY ik jdoN kdI Auh QoVHf
peIaF. Aus dI gwl iblkul TIk sI, pr df iewk morcf iemrfn Kfn ny njLry idRÈ Aus df ieho hY ik iemrfn Kfn dI lf ky cox mYdfn ivc kuwidaf qF ijhf vI pryz krn qoN Qwkdf jF awkdf
srkfr pMj sfl lgfqfr iewksfr nhIN sMBfilaf sI qy dUsrf kYnyzf qihrIk-ie-iensfP pfrtI dI ijwq hoeI POj ny hflfq dI nbË tohI, pr jfpx lwgy qF Aus ƒ ‘abfAUt trn` df
sI cwlI. Kud ËrdfrI dy iBRÈtfcfr vfly df nfgirk bx cuky hY, pr asl cwkr ies cox dy Ehly hyT iqlF ivc qyl nf vyK ky POj ny afrzr dy ky itkfxy ilaFdf jf sky.
kysF dy kfrn cwldI srkfr dy pRDfn pfiksqfnI mUl dy qfihr-Aul- cwldf irhf hY. iemrfn Kfn iekwlf isafsI iemrfn Kfn dI mdd leI qfkq votF pfiksqfn dy lokF ny pfeIaF
mMqrI XUsP iglfnI ƒ awD ivcfly suprIm kfdrI ny afpxy hwQ ilaf sI. Jok idwqI. ies ipwCoN POj ny iewk hn, pr ies cox Kyz ivc jo cwkr POj
afgU hY, ijs ny lokF dI cuxI hoeI nvfË ÈrIP
kort dy hukm nfl ahudf Cwzxf pY igaf dovF df Prk ieh sI ik dfa hor cwilaf. ijs vI pfrtI clfAuNdI rhI hY, Aus bfry Auh nhIN jfxdy.
sI qy ieho kuJ aglI srkfr vyly nvfË jdoN lokF dI BIV mUhry iemrfn srkfr df qKqf plty jfx vyly POjI rfj df ivc POj dy pwky ipafdy igxy jfx AunHF ny iPr vI iewk cMgf kMm kr idwqf.
sLrIP dI pfrtI nfl ho igaf, srkfr Kfn boldf qF KuwlHy mMc qoN boldf svfgq kIqf sI qy Aus idn qoN awj qwk Auh vfly kuJ rsUKdfr lok mOjUd sn, ijhVf hfiPË seId sMsfr dy lokF ƒ ieh
Aus dI pfrtI ny vI pUry pMj sfl clf ky qy jdoN EdF dI BIV ƒ qfihr- POjI jrnYlF df chyqf hY. AunHF sBnF vwl sunyhf Byj ky AunHF kihx df Xqn kr irhf sI ik Auh
ivKf idwqI hY. ies dOrfn dovF srkfrF ƒ Aul-kfdrI sMboDn krn pfrtIaF qoN asqIPy idvfey qy ieslfm dy Bly leI dihÈqgrdI krdf
POj vloN pltx dIaF gwlF vI lgfqfr lwgdf qF bulyt prUP gwzI ivcoN boldf cYnl rfhIN kYnyzf dI srkfr ƒ ieh sunyhf afËfd AumIdvfr vjoN kfgË Brvfey aqy hY aqy pfiksqfn dy lok Aus dy nfl hn,
suxINdIaF rhIaF, koiÈÈF vI huMdIaF sI. dovF df morcf iewko vyly rfjDfnI df pucf idwqf ik quhfzy dyÈ df nfgirk ieQy sB nMU ‘POjI jIp` df iewko cox inÈfn pfiksqfnI lokF ny Aus dI pfrtI qy
rhIaF, pr dovyN srkfrF pMj sfl kwZ jn-jIvn Twp krdf ipaf sI qy hkUmqI iswDI isafsI muihMm clf irhf hY qy ies jfrI krvf idwqf. ieh lok AuNj iewk dUsry pirvfr dy jIaF ƒ mFjf Pyr ky ieh sfbq
geIaF. aglI vfrI dIaF coxF leI pUrI kyNdrF, pfrlImYNt jF hor sB srkfrI nfl lokF ivc ivdyÈI dKl dI crcf iCV ƒ jfxdy vI nhIN sn, pr POj dy ieho ijhy kr idwqf hY ik Auh bMdf afpxy dyÈ dy
iqafrI byÈwk isafsI pfrtIaF ny vI kIqI dPqrF vwl jFdy rsqy hI nhIN, adflqI skdI hY. kYnyzf srkfr ny izplomYitk kfirMdy sn, ijnHF ƒ jdoN mrËI qy ijwQy lokF dI nËr ivc kOzI df nhIN. pfiksqfn
sI qy POj ny vI kIqI, pr aKIrly iswty kMplYks df rfh vI roikaf ipaf sI qy sUJ df sbUq idMidaF qfihr-Aul-kfdrI mrËI vriqaf jf skdf sI. dI kOmI asYNblI coxF dI sB qoN vwzI
vjoN ies dOV ivc POj awgy inkl geI qy AuzIk ieh kIqI jFdI rhI sI ik ies ƒ iksy qrHF sunyhf pucf idwqf ik Auh kYnyzf coxF ivc afËfd AumIdvfrF dI jo pRfpqI ieh hI khI jf skdI hY.
iksy vI mulk vfsI leI ieh scmuc kmI vwl ieÈfrf krdf hY. ienHF hflfq dy
KuÈI aqy qswlI vflI gwl huMdI hY ik mulk
dI afriQkqf ivc vfDy dI rÌqfr kfÌI
qyË hY. awj Bfrq dy kul GrylU Auqpfd
Bfrq dI ishq aqy afriQk rPqfr mwdynËr svfl ieh hY ik jy mfl bx
irhf qy ivk vI irhf hY qF iPr KrId kOx
irhf hY? jy mulk ivc grIbI ryKf qoN
(jI[zI[pI[) dI dr 7[1% hY aqy Bfrq iksy vI mulk ny tYks rfhIN jo muwK ishqmMd aqy pVHfeI-isKlfeIXfÌqf hwQF ivc dyx dI rvfieq ÈurU kIqI jo Qwly vfly lokF dI igxqI kr leIey qF
dunIaF dI CyvIN vwzI afriQkqf vjoN drj kMm krny huMdy hn, Auh hn buinafdI ÈKs vwD aqy vDIaf kMm kr skdf hY. amIrF leI qF TIk sI pr grIb, dUr- Auh vI isrÌ 27 kroV bx jFdI hY qy
hoieaf hY. ies pRfpqI ƒ ieh dws ky vI ZFcy dI AusfrI krnf ijvyN sVkF, ibjlI sfzy sfry Xojnf pRogrfmF ivc ieh dohy durfzy rihMdy lok, afidvfsI, dilq, JuwgI- grIbI ryKf qoN kuJ ku aMÈ Aupr vfly vI
AuBfiraf jf irhf hY ik asIN PrFs vrgy afid aqy nfl hI lokF dI ishq, iswiKaf pihlU hI hfÈIey ‘qy hn. jy asIN swqr JoNpVI vfly sgoN mfmUlI ijhIaF ishq koeI bhuqy sOKy nhIN huMdy. dUsry pfsy,
ivkisq mulk ƒ ipwCy Cwz idwqf hY; BfvyN qy surwiKaf vrgIaF shUlqF muhweIaf sflF df ivkfs jfx leIey, Kfs kr shUlqF qoN vI vFJy rih gey. ishq dy srkfr df dfavf hY ik jI[aYs[tI[ nfl
amrIkf, cIn, jpfn, ieM g lY N z aqy krvfAuxf. ieh Gwto Gwt iqMn aihm 1990 qoN bfad df (jdoN qoN AudfrIkrn mfmly ivc asIN 1991 qoN 2011 qk kfÌI vwD tYks iekwTf hoieaf hY. qyl, pYtrol,
smfijk ivkfs dy pihlU srkfr dIaF qy inwjIkrn dIaF nIqIaF afeIaF hn), kuJ hfisl kIqf dyK skdy hn aqy ieh Èrfb ny vI mulk dy KËfny Brn ivc mdd
zf[ iÈafm suMdr dIpqI muwK iËMmyvfrIaF vjoN vI igxy jFdy hn. qF lwgdf hY, ijvyN ishq ƒ srkfr ny qswlIbKÈ vI nËr afvygf, ijvyN bfl kIqI hY. iPr ieh pYsf lwg ikwQy irhf
mulk dy ivkfs dI sUcI ivc hr ipMz qwk afpxIaF iËMmyvfrIaF dI sUcI ivcoN bfhr mOq dr 81 qoN tuwt ky 47 ho geI, mfvF hY? ies vfDy dI Jlk ishq bjt ivc
jrmnI sfQoN ajy awgy hn. ibjlI qy hËfrF iklomItr sVkF df jfl, kwZ idwqf hovy. ieh aMdfËf ies qwQ qoN dI grB dOrfn mOq dr 600 qoN 200 qwk vfDy vwl ikAuN nhIN idsdI?
jdoN asIN jI[zI[pI[ dy aMkVy dyKdy Kfs kr Cy-awT mfrgI aYkspRYsvya dI lgfieaf jf skdf hY ik 1991 qoN hux af geI, Gwt Bfr vfly pMj sfl qoN Coty vfr vfr PrFs dI gwl krnI pY rhI
aqy ienHF df ivÈlyÈx krdy hF qF ies gwl bhuq Ëor Èor nfl AuBfrI aqy pRcfrI qwk srkfr ny ishq nIqI ivc vfady bwicaF dI dr 59[5 qoN 43 ho geI. ies hY pr qwQ hYrfn krn vfly hn: mnuwKI
df mqlb huMdf hY ik mulk aMdr sfmfn jFdI hY pr ieh gwl bhuq Gwt crcf df krn dy bfvjUd ies df ihwsf iek% dy dOrfn aOsqn pRqI ivakqI afmdn vI ivkfs sUck aMk qihq 188 mulkF ivc
bx irhf hY, ieh mflË qy ÈOipMg sYNtrF ivÈf bxdI hY ik ieh sVkF afKrkfr nyVy-qyVy hI rwiKaf hY. hux vI ieh 1[2% vDI pr afpxy mulk dIaF pRfpqIaF ƒ Bfrq dF QF 131vF hY aqy PrFs df 21vF.
ivc phuMc irhf hY aqy ivk vI irhf hY. iks ƒ Pfiedf phuMcf rhIaF hn. hY aqy vfadf hY ik 2025 qwk hOlI hOlI dyK ky Auh sbk nhIN imldf ik asIN mulk dI afriQkqf dI Jlk iewQy ikAuN
ies bx-ivk rhy mfl df Pfiedf do iDrF PlfeIEvr aqy pulF vflIaF sVkF ny qF 2[5% kr idaFgy. guaFZI mulk sRIlMkf ijs rÌqfr nfl awgy vD rhy hF, Auh nhIN idsdI? ibjlI, sVkF, rylF df ivkfs
ƒ qF XkInn huMdf hY. jo vwzf snaqkfr ipMzF dI dUrI sgoN hor vDf idwqI hY qy aqy bMglfdyÈ jo sfzy nfloN kfÌI ipwCy qy qswlIbKÈ hY jF hor vI qyË ho skdI sI. afid qF snaqkfrF dI loV huMdI hY. ivdyÈF
hY qy vyc irhf hY, cfhy Qok qy cfhy prcUn; ienHF ƒ ÈihrF nfloN qoV hI idwqf hY. grIb hn, ivc ieh 2 qoN 3% hY. jy sfƒ afpxI jI[zI[pI[ ‘qy mfx hY qoN pYsf lfAux dy cfhvfn pihlF iehI
dUsrf hY mulk ijs kol ies ivky hoey KYr! ienHF bfrIkIaF ivc nf jFidaF afriQkqf dI ijs rÌqfr ƒ mOjUdf qF ieQoN dI pRqI ivakqI KrId ÈkqI ivc kuJ dyKdy hn. ieMj ieh pwK aihm bx
mfl rfhIN tYks iekwTf huMdf hY. ieQy aihm muwdy, ishq bfry gwl krdy hF srkfr afpxI vwzI pRfpqI aqy mfx kih sfzf mulk 122vyN QF ‘qy hY. sfzy idhfVI jFdy hn. ishq qy iswiKaf lokF ƒ sUJvfn
snaqkfr afpxf mfl vyc ky afpxf jo sfzIaF sfrIaF ivcfr crcfvF, sMsd rhI hY, ies dI rÌqfr ivc qyËI Audfr ‘qy kMm krn vfly lokF dI mhIny dI qy qfkqvr bxfAuNdy hn. Auh isafxy huMdy
Gyrf vDfAuNdf hY; prcUn vflf mfl vyc dy aMdr qy bfhr, kfÌI hwd qk kyNdrI nIqIaF qihq 1991 qoN hI ÈurU ho geI aOsqn afmdn 3490 rupey hY jo pirvfr hn qy afpxy hwkF leI boldy vI hn qy
ky afpxI inwjI iËMdgI ivc suK-shUlqF muwdf nhIN bxdf. jdoN asIN buinafdI ZFcf sI. Audfr nIqIaF aqy injIkrn ny bhuqf dy pRqI jIa dI 23 rupey bxdI hY. mulk lVdy vI hn. ies leI ieh pihlU
KrIddf hY; qy jdoN mulk dy KËfny ivc Ausfrn dI gwl krdy hF qF ies dI AusfrI Pfiedf snaqI adfiraF ƒ idwqf qy jo dy ivkfs dy mwdynËr jy koeI qMg aqy srmfeydfrF dy iKlfÌ Bugqdf hY. iesy
pYsf iekwTf huMdf hY qF Auh mulk dy lokF ivc ‘mnuwKI srmfey’ df hI vwzf Xogdfn lfB afm lokF leI soicaf igaf sI jF pryÈfn krn vflf aMkVf hY qF Auh hY, leI Auh sdf iehI cfhuMdy hn ik lokF dI jo
dI iËMdgI ƒ ibhqr bxfAux dy mksd huMdf hY. Aus ƒ ivcfrn, ivAuNqx qoN lY ky Gwto Gwt igxfieaf igaf sI, Auh nhIN bwicaF dy kwd aqy Bfr ivc kmI vfilaF hflq hY, AuhI bxI rhy. ivkfs df ies
nfl smUihk kMm krdf hY. sIimMt bjrI dI Zoaf-ZuafeI qwk. koeI hoieaf. drasl asIN ishq ƒ vI pRfeIvyt dI afbfdI df 43% hoxf jo Kurfk dI qrHF df mfzl nf-brfbrI vDfAuNdf hY.
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (14)
cMdn dy ruK
w F dI KyqI krygI pMjfbIaF ƒ mflomfl hoeI ieh Bfvnf gMBIr ruK aKiqafr
krdI jf rhI hY.
pitaflf: pMjfb df vfqfvrn aqy (afeI[zbilAU[aYs[tI[) ivc Auh tryinMg bxnI ÈurU ho jFdI hY. 12 qoN 15 sfl dy iksfn ny 10 lwK rupey nfl cMdn dI KyqI divMdr bMbIhf gYNg
imwtI cMdn dI KyqI leI anukUl hY aqy kr ky afieaf hY, ijs qihq Aus ny cMdn bUitaF ƒ kwt ky vyicaf jf skdf hY. ÈurU kIqI sI aqy 15 qoN 20 sflF ivc
ies dI gvfhI pMjfb ivc lfey gey tYst dI KyqI vwl ruK kIqf hY. sRI KurmI ny dwKx dIaF srkfrF iksfnF ƒ ieh Aus ny 15 kroV rupey dI kmfeI kIqI. dy 11 mYNbr igRPqfr
plFt Br rhy hn. jMglfq ivBfg vwloN dwisaf ik Aus ny nvMbr 2017 ivc jMgl lfAux leI sfrIaF shUlqF idMdIaF cMdn dI KyqI ivc inMbU, aFvlf, sMqry, cMzIgVH: pMjfb puils ny divMdr
GlOVI bIV ivc afpxI nrsrI kol lfey zykF, sbËIaF afid PslF bIjIaF jf bMbIhf gYNg dy 11 mYNbrF ƒ igRPqfr kr
gey cMdn dy krIb 70 bUty vwD Puwl rhy skdIaF hn. cMdn df iek pOdf 40-50 ky AunHF dy kbËy ‘coN 17 hiQafr brfmd
hn. BfvyN ik ienHF dI KuÈbU koeI bhuqI rupey ivc imldf hY aqy iek eykV ivc kIqy hn. AunHF ƒ sQfnk adflq ‘c pyÈ
spwÈt hoeI pr ienHF bUitaF dy vfDy ƒ 400 pOdy lgfey jf skdy hn. ies df krky Cy idnF dI pulIs ihrfsq ivc Byj
dyK ky pMjfb srkfr ny cfr hor tYWst bImf vI ho jFdf hY ikAuNik pOdy corI hox idwqf igaf hY.
plFt luiDafxf, ropV, huiÈafrpur aqy df zr rihMdf hY. ieh pqf lwgf hY ik igRPqfr kIqy gey gYNgstr hwiqaf,
biTMzf ivc lgf idwqy hn. ieQy GlOVI cMdn dy ruwK dI jVH ivcoN qyl inkldf hY, kql krn dI koiÈÈ, vfhn Kohx, nÈf
bIV ivc lfey gey cMdn dy ruwKF dI Aumr jo bhuq mihMgf huMdf hY. iek ruwK krIb qskrI, hiQafrF dy gYrkfƒnI sOidaF
krIb 20 sfl ho geI hY. 40 ikwlo lwkV dy idMdf hY aqy jVHF ivcoN aqy hiQafr luwtx qy corI dIaF vfrdfqF
jMglfq ivBfg ienHF ruwKF ƒ kwt ky inkldy qyl nfl iksfn inhfl ho jFdf ‘c Èfml sn. ienHF dI pCfx amn
vyc vI skdf hY pr aiDkfrIaF anusfr hY ikAuNik kOmFqrI mfrkIt ivc cMdn dy kumfr, XfdivMdr isMG, virMdrpfl isMG,
ieh bUty pRdrÈnI leI rwKy gey hn qF jo qyl dI bhuq mMg hY. cMdn df ruwK 5 qoN arÈdIp isMG, rjq kumfr, krn mMglf,
iksfn ieh ruwK dyK ky cMdn dI KyqI vwl 50 izgrI sYlsIas qwk qfpmfn vfly suwKf, plivMdr isMG, suimq bjfj, aflm
AuqÈfihq ho skx. pMjfb ivc smrflf nrsrI bxfAuxI ÈurU kIqI sI, ijs df hn aqy 12000 rupey ikwlo dy Bfa ielfikaF ivc lgfieaf jf skdf hY. BwTl aqy lKivMdr isMG vjoN hoeI hY.
kol afpxI cMdn dy ruwKF dI nrsrI lgf cMgf Auqpfdn hox dI sMBfvnf hY. AuNj qF ÉrIddIaF hn jdoNik kOmFqrI mfrkIt mfnsUn ivc ies df bhuq vfDf huMdf hY ienH F dy kbËy ‘co N 9 ipsqO l F, pM j
cuwky arux KurmI ny dwisaf ieMstIicAUt cMdn dI KyqI dI Aumr 25-30 sfl dI hY ivc cMdn dI kImq 35000 rupey ikwlo jdik grmIaF ivc ies ƒ isMjfeI dI irvflvr, iek rfeIPl aqy do bMdUkF
afP vuwz sfieMs aYNz tYknflojI krnftkf pr ies ivc cMdn dI lwkV 8 sflF ivc qwk vI puwjI hY. gujrfq dy BrUc dy iek loV huMdI hY. brfmd hoeIaF hn.
CyvNy pfqÈfh nfl sbMDq gurduafry aYs[vfeI[aYl[ bfry hirafxf ny PVHI srgrmI
nvIN idwlI: hirafxf srkfr ny sI. rwd kr idwqy sn. sfl 2002 ivc suprIm
dI QF ÈRm
o xI kmytI ƒ moVI pMjfb nfl cwldy aYs[vfeI[aYl[ (sqluj hirafxf ny nihr df inrmfx kr kort ny hirafxf dy dfavy ƒ svIkfr
Xmunf ilMk) nihr ivvfd dy CyqI inptfry ilaf hY pr pMjfb ivc nihr nhIN bx kridaF pMjfb ƒ smJOqy df siqkfr
aM i mR q sr: ÈR o m xI gu r du a frf afhlUvflIaf ny ikhf ik Auh gurduafry leI suprIm kort ivc phuMc kIqI hY. skI. sfl 2004 ivc pMjfb dI kFgrs krn leI ikhf sI. ies qoN bfad pMjfb
pRbMDk kmytI dy pRbMD hyTly CyvyN pfqÈfh dI ËmIn ‘qy kfbË hor lokF ƒ vI ËmIn adflq ny hirafxf srkfr ƒ ikhf hY
gu r U hirgo i bM d sfihb nfl sbM D q vfps gurduafrf sfihb ƒ dyx leI ik Auh mfmly ƒ suxvfeI leI ZukvyN bYNc
gurduafrf sfihb mMzI goibMdgVH dI jgHf pRyirq krngy. awgy Byjx leI suprIm kort rijstrI
iek ikrfeydfr vwloN 36 sfl bfad ÈRomxI kmytI dy muwK skwqr zf[ kol phuMc kry.
gurduafry ƒ vfps kr idwqI geI hY. rUp isMG ny dwisaf ik mMzI goibMdgVH ies qoN pihlF suprIm kort ny pMjfb
sRI jwsf isMG afhlUvflIaf mMzI ‘c ÈRomxI kmytI dy pRbMD hyT CyvyN aqy hirafxf ivc aYs[vfeI[aYl[ ivvfd
goibMdgVH ‘c gurduafry dI ies jgHf pfqÈfh dy gurduafry dI ËmIn plftF ƒ inptfAux leI kyNdr srkfr ƒ smF
(plft) Auqy ikrfeydfr sn aqy hux AunHF dy rUp ivc Èihr aMdr siQq hY. mMzI dy idwqf sI. igafrF julfeI ƒ suprIm
gurduafrf sfihb dI QF vfps kr idwqI. goibMdgVH lohy dy vpfr leI pRiswD hY kort ny hirafxf qy pMjfb ƒ ikhf sI ik
jwsf isMG dy ies PYsly qoN bfad ÈRomxI aqy gurduafry dI ËmIn ivc lokF ny Auh adflq dy hukmF df siqkfr krn.
kmytI dy muwK skwqr zf[ rUp isMG aqy godfm bxfey hoey hn. ÈRomxI kmytI do v F sU i baF ivc pfxI sbM D I ieh
ÈRomxI kmytI mYNbr krnYl isMG pMjolI ikrfeydfrF nfl nvyN isirAuN ikrfeynfmf ivvfdgRsq smJOqf 1981 ivc hoNd ivc
ny AunHF ƒ isropfAu dy ky snmfnq kIqf. ilKx leI iqafr hY pr kuJ lok jgHf afieaf sI. ies dy ipwCy qqkflI pRDfn srkfr ny 1981 dy smJOqy ƒ rwd krn ny PYsly ƒ cuxOqI idwqI sI ijs ƒ suprIm
AunHF ÈRomxI kmytI dy muwK skwqr ƒ hr qoN kbËf nhIN Cwz rhy qy ikrfeydfrF mMqrI ieMdrf gFDI dI srgrm BUimkf leI ‘pMjfb trmInyÈn afP aYgrImYNt kort ny sfl 2004 ivc rwd kr idwqf sI
qrHF df bkfieaf rfÈI dyx dI ilKqI vwloN lMmy smyN qoN ikrfieaf vI nhIN idwqf rhI sI. dovF rfjF ny ies dy qihq afpo aYkt` bxf idwqf sI. ies dy qihq rfvI aqy ikhf sI ik pMjfb afpxy ihwsy ivc
qO r Au q y sihmqI vI idw q I hY . sR I jf irhf. afpxy Kyqr ivc nihr df inrmfx krnf ibafs dy pfxI dI vMz sbMDI sfry smJOqy nihr dy aDUry inrmfx ƒ pUrf krvfey.
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (15)
LX Group LLC
Drivers
Wanted
We are looking for professional CDL Drivers
Indiana to Texas Runs
Dedicated Routes
New Well Maintained Trucks & Trailers
Home Time Every Weekend
Opportunity to make up to $1800 Per Week
Contact: Raj
Cell: 317-374-0386
Requirements: At least 1 year of experience required
and good at following instruction.
29-32
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (16)
ÈhId AUDm isMG nUM Xfd kridaF[[[ pMjfb), jo pihlI kqfr ivc bYTy sn, dy
vI golIaF mfrIaF. BfvyN ieh gory jwilaF
vfly KUnI kFz nfl sbMiDq nhIN sn pr
ienHF jLflmF ny vI BfrqI lokF qy
Bfrq lMmf arsf aMgryjLF df gulfm ivc rylvy krfisMg ‘qy cOkIdfr sn. AUDm sfl jylH aMdr rwiKaf igaf. ies qoN bfad Auh kÈmIr cly gey. kRFqIkfrIaF ‘qy bhuq qÈwdd kIqf sI.
irhf hY. gulfmI dIaF jMËIrF qoVn leI isMG df bcpn df nF Èyr isMG sI. Auh 1931 ivc jylH qoN irhfeI ipwCoN Auh puils lgfqfr AunHF ‘qy nËr rwK rhI ies qrHF 21 sflF bfad AUDm isMG
lwKF BfrqI XoiDaF ny jfnF kurbfn ajy 7 sfl df sI ik mfqf ipqf cl vsy, sunfm af gey ijQy puils AunHF nUM lgfqfr sI. pr iksy qrHF puils nUM ckmf dy ky ny jwilaF vfly KUnI sfky df bdlf lMzn
kIqIaF hn. keI ÈhId aijhy vI hn ijnHF ijs kr ky Aus nUM kyNdrI Kflsf pRyÈfn krdI rhI. asl ivc AUDm isMG Auh jrmnI phuMc gey. ies qoN bfad Auh ivc ilaf. jflm Ezvfier nUM Kqm krn
df nF ieiqhfs dy pMinaF ‘qy drj hI nhIN XqImKfnf, aMimRqsr dfKl krvfieaf 1934 ivc lMzn phuMcy ijQy Auh afpxf qoN bfad Auh AuQoN Bwjy nhIN sgoN igRPqfrI
hoieaf. afËfdI dy Gol ivc pMjfbIaF dI igaf, ijQy Auh iswKI guxF ivc Zl igaf tIcf pRfpq krn leI Xojnf bxfAux lwgy. dy idwqI. ies qoN bfad AunHF ‘qy kql df
vI AucycI dyx rhI hY. ies Gol dy isrlwQ qy ieQy hI Aus nUM AUDm isMG df nF idwqf aMq 13 mfrc 1940 nUM Auh idn af igaf mukwdmf clfieaf igaf.
XoiDaF `c iek nF ÈhId AUDm isMG df hY. igaf aqy Aus dy Brf mukqf isMG nUM jdoN lMzn dy ikMgstn hfl ivc eIst pihlI aprYl 1940 nUM AunHF nUM
jdoN kdI jwilaF vfly KUnI sfky df sfDU isMG nF imilaf. ieMzIaf kMpnI qy kyNdrI eyÈIan susfietI Ezvfier df kfql krfr dy idwqf igaf.
iËkr huMdf hY qF sihjy hI AUDm isMG df 1917 `c vwzy Brf df idhFq ho igaf. dI sFJI mIitMg ho rhI sI ijs ivc trfiel kort qoN bfad AunHF nUM sYNtrl
1918 ivc dsvIN jmfq krn ipwCoN AunHF jwilaF vfly bfg dy KUnI kFz dy muwK doÈI ikRimnl kort `c puwC-igwC leI pyÈ kIqf
rivMdr lflpurI ny XqImKfnf Cwz idwqf. jdoN 13 aprYl jnrl Ezvfier ny BfÈx dyxf sI. Èfm igaf, ijs ipCoN AunHF nUM purfxI bylI jylH
nUrpur bydI (ropV) 1919 df jwilaF vflf KUnI sfkf vfpiraf df smF sI. AUDm isMG hfl ivc dfKl `c rwiKaf igaf. hflFik jsits
Pon: 91-94634-52261 qF AUDm isMG AuQy sfQIaF smyq BIV nUM hox smyN afpxf irvflvr ikqfb ivc aYtiknsn ny AunHF nUM PFsI dI sjLf suxf
pfxI iplf rhy sn. ies KUnI kFz ny AUDm lukf ky lY gey sn. idwqI sI, jo rwd krvfAux leI 15 julfeI
nF Xfd af jFdf hY, ijs ny 21 sflF bfad isMG dy mn ‘qy ieMnf zUMGf asr kIqf ik ijvyN hI Ezvfier df BfÈx Kqm 1940 nUM iek ptIÈn dfier kIqI geI,
1919 dI ivsfKI nUM aMimRqsr dy jwilaF AunHF ny ies KUnI hfdsy dy ijMmyvfr hoieaf, AUDm isMG ny afpxy Evr kot jo Kfrj kr idwqI geI. aMq 31 julfeI
vflf bfg dy KUnI sfky df bdlf jnrl aPsrF qoN bdlf lYx df pRx lY ilaf. dI jyb ivcoN irvflvr kwZ ky pihlIaF do 1940 nUM pYNtvylI jylH ivc ies isrlwQ
zfier nUM mfr ky ilaf. s[ AUDm isMG df ies qoN bfad Auh amrIkf cly gey ‘qy sLhId Bgq isMG dI ÈKsIaq df ieMnf golIaF mfrkuas afP jYtlYNz (sYkrytrI sUrmy nUM PFsI ‘qy ltkf idwqf igaf.
sfrf jIvn sMGrÈ nfl Biraf hoieaf qy jdoN AunHF nUM bwbr akflI lihr bfry pRBfv sI ik aMgryË AunHF nUM Bgq isMG Pfr ieMzIaf styt) dy mfrIaF, ijs nfl AUDm isMG dI jIvnI pVH ky ijwQy
hY. AunHF dI jIvnI pVH ky afpxy tIcy nUM pqf lwgf qF vfps Bfrq af gey. Auh df sfQI smJdy sn. ies dOrfn hI AunHF Auh jKmI ho ky afpxI kursI ‘qy izg pMjfbI hox ‘qy mfx mihsUs huMdf hY, AuQy
pRfpq krn dI pRyrxf imldI hY. afpxy nfl ipsqOl lY ky afey ijs krky ny aMimRqsr ivc iek dukfn KolHI ijs ipaf, Aus qoN bfad do golIaF mfeIkl afpxy aMdr tIcf hfsl krn df Ëjbf
sL h Id AU D m isM G df jnm 26 AunHF nUM igRPqfr krky jylH Byj idwqf ‘qy iek pyNtr df borz lfieaf qy nF Ezvfier dy mfrIaF, ijs nfl Aus dI jgfAux dI pRyrxf vI imldI hY. sLhId
dsMbr 1899 nUM sunfm ijlf sMgrUr ‘c igaf qy gYr-kfnUMnI aslf qy gdr iliKaf-rfm muhMmd isMG afËfd. asl mOky ‘qy hI mOq ho geI. ies qoN ielfvf AUDm isMG dI ies kurbfnI nUM BfrqvfsI
s[ tihl isMG dy Gr hoieaf jo ipMz AuplI pfrtI nfl sbMD rwKx dy dosL ivc cfr ivc ieh nF sfry DrmF nUM drsfAuNdf sI. AUDm isMG ny lueIs zyn (sfbkf gvrnr rihMdI dunIaF qwk Xfd rwKxgy.
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (20)
bfdlF ny afpxI mÈhUrI ‘qy pfxI Ausy qrHF hux modI dI qfnfÈfhI hkUmq qy
Kfqmy leI Gwt igxqIaF, dilqF, KyqrI
ivc keI ÈRomxI gurduafrf kmytI dy mYNbr
vI Èfml hoey hn.
ihMds
o qfn qy pfiksqfn: dosq jF duÈmx? cldy mfmly
afpxy guaFZ ivc musilm qfkq ƒ
pfiksqfn ivc hoeIaF coxF ivc iemrfn Kfn dI pfrtI ‘pfiksqfn qihrIk-ey-iensfP’ dI ijwq nfl ihMdosqfn pnpdy hoey nhIN dyK skdf.
aqy pfiksqfn dy irÈiqaF df nvF afiDafie arMB ho igaf hY. afpxI plyTI pRYs kfnPrMs ivc iemrfn Kfn ny iqMn jUn 1947 ƒ hoey vMz dy PYsly
ihMdosqfn nfl inwG vDfAux dI ieCf jfhr kIqI hY. afAux vfly smyN dOrfn dohF mulkF ivckfr sFJ df mfhOl iks pfsy qoN bfad afËfdI leI isrP 72 idnF df
smF sI. Bfrq dy Ault pfiksqfn kol
moV kwtdf hY, ies bfry iPlhfl ikafs afrfeIaF hI cwl rhIaF hn. pfiksqfnI pwqrkfr, sPIr aqy ilKfrI husYn
nf qF koeI kOmI rfjDfnI sI, nf kyNdr
hwkfnI ny afpxI ikqfb ‘ihMdosqfn bnfm pfiksqfn’ ivc dohF mulkF dIaF sFJF df iËkr kIqf hY. zf[ prmjIq ZINgVf srkfr sI qy nf hI tYks dy koeI vsIly
ny ies ikqfb nMU afDfr bxf ky ieh idlcsp lyK ‘ihMdosqfn qy pfiksqfn: dosq jF duÈmx?’ iliKaf hY. –sMpfdk sn. musilm lIg ijs dyÈ dI Ëor Èor
nfl mMg kr rhI sI, Aus ƒ clfAux
ibRitÈ sfmrfjvfdIaF ny lMmf smF pfiksqfn bxfAux leI do BrfvF ivckfr jVHF vflIaF hn qy ieh sfƒ dovF ƒ iek plfien krky gey sn. Auh Aus DrqI dy leI Auhdy kol nf qF koeI anuBv sI qy
Bfrq ‘qy rfj kIqf. dUjI aflmI jMg dy sihmqI nfl vMz hoeI hY hflFik ijnfh dUjy dy nyVy ilaf skdIaF hn. ies dy asl bfiÈMdy nhIN sn ijQy pfiksqfn nf hI rfj dI rUp-ryKf. ies qoN ielfvf
keI PYslfkun nqIijaF sdkf gulfm dy Ault mhfqmf gFDI vMz dy hwk ivc Ault ies ƒ pfiksqfn vrgy vwKry mulk bixaf sI. pfiksqfn ƒ ieslfm df gVH pfiksqfn dy dovF ihwisaF drimafn iek
mulkF ƒ afËfd hox dI afs bwJdI nËr nhIN sn. AunHF ny qF iewQoN qk kih idwqf dI pCfx ƒ mlIafmyt krn dI sfiËÈ dwsxf qy ihMdU Bfrq ƒ musilm pfiksqfn hËfr mIl df Pfslf sI. nvyN bx rhy
afAux lwgI. ies dy nfl hI afËfdI dI sI ik pfiksqfn AunHF dI lfÈ ‘qy bxygf. krfr idwqf igaf. qo N vK dw s xf nvy N mu l k ƒ drpy È mulk ƒ afriQk qOr ‘qy anykF cuxOqIaF
mMg leI jnqk Gol iqwKy hox lwgy sn. swqr virHaF dI AuQl puQl, dosqI alIgVH musilm XUnIvristI ivc buinafdI svflF qoN muK moVn df bVf sn. pfiksqfn iek qrHF nfl AudXogF
iPr vI Bfrq ƒ imlI afËfdI leI vMz dy duÈmxI dy ajIbo grIb anuBvF qoN bfad 1948 ivc iek BfÈn dOrfn pMizq nihrU afsfn ijhf qrIkf sI. ieh gwl smJ qoN qoN ivrvf sI. AuhdI KyqI Aupj dy vwzy
rUp ivc vwzI kImq qfrnI peI. lokF ƒ ienHF dovyN hsqIaF dy Éuafb DuMdly pY gey ny pfiksqfn ƒ vwKry dyÈ vjoN mfnqf bfhrI sI ik ijhVy lok XU[pI[, idwlI, bfËfr Bfrq ivc sn. AuQy dunIaF df 75
afpxf sB kuJ Cwz ky ieDroN EDr afAux hn. ipCly lMby arsy qoN dovyN mulkF dy idMidaF spÈt rUp ivc ikhf sI ik ‘jy muMbeI qy kolkfqf vrgIaF QfvF ‘qy pYdf PIsdI jUt pYdf huMdf sI, pr ies df
jfx leI mjbUr hoxf ipaf. isafsqdfn kOmFqrI bYTkF ivc Bfg lYx awj mYƒ ihMdosqfn qy pfiksqfn ƒ dubfrf hoey sn qy AuQy hI pUrI iËMdgI ibqfAuNdy sfmfn iqafr krn leI kfrKfny nhIN
ies dOrfn hoeI kqlogfrq aqy smyN iek dUjy nfl myl mulfkfqF krdy iek krn df mOkf idwqf jfvy qF mYN qurMq hoey afÉr ikAuN aijhy dyÈ vwl Bwj rhy sn. ibRitÈ rfj ivc lgpg iek iqhfeI
AuDfilaF afid bfry pVH ky awj vI lU hn, ÈFqI dy crcy huMdy hn, kÈmIr muwdy nFh kr idaFgf. iehdI vjHf iblkul sn ijQy aijhIaF QfvF nhIN sn. kpfh pfiksqfn ivc pYdf huMdI sI, pr
kMzy KVHy ho jFdy hn. ‘qy iek dUjy df ruÉ jfxn leI mÈvry vI spÈt hY ik mYN muÈiklF nfl jUJ rhy isMD dI pRisD hsqI Êulfm murqËf sUqI imwlF dI igxqI kul igxqI df qIjf
ieAuN bxy dovyN mulkF ivc iek dUjy huMdy hn pr iesy dOrfn aiqvfdI hmly ho pfiksqfn dIaF smwisafvF df boJ nhIN swXd ny afpxy sUby ivc bfhroN afey ihwsf sI. ies leI Bfrq Cwz ky gey lokF
pRqI muwZ qoN hI byivÈvfsI aqy duÈmxI jFdy hn, iPr jvfbI kfrvfeI huMdI hY cuwk skdf. myry kol afpxy mulk dIaF ajnbIaF ƒ BfrI qfdfd ivc AuQy vsfAux dIaF afsF AuQy jf ky imwtI ‘c iml
ivkrfl rUp ivc pRgt hoeI. iek dUjy aqy iekdm duÈmxI vflf nftkI mfhOl bQyrIaF smwisafvF hn. iksy vI qrHF df df ivroD kIqf sI. ieh lok vMz qoN bfad geIaF.
vwl dosqI df hwQ vDfAux dI iksy vI isrj idwqf jFdf hY. gwl ijQoN qurdI hY, nyVlf sihXog iek afm qrIky vFg hI afey pMjfbI qy AurdU bolx vfly muhfijr AuDr ÈurU qoN hI pfiksqfnI POj ny
koiÈÈ ƒ kuJ qfkqF kfmXfb nhIN hox AuQy hI rih jFdI hY. hoxf cfhIdf hY qy aijhy dosqfnf ZMg nfl sn. hflfq AudoN hor ivgVy jdoN Bfrq dI nvyN mulk dI isafsI ËmIn hVwpx leI
idMdIaF. isty vjoN cfr XuwDF, anykF pfiksqfn hmyÈF Bfrq ‘qy ieh doÈ ijs ivc pfiksqfn ƒ mulk dy qOr ‘qy afbfdI df 21 PIsdI qy afmdn df 17 koiÈÈF jfrI rwKIaF. Bfrq nfl POjI
lfAuNdf hY ik Auh Auhdy mulk ivc nslI Éqm nf krky sgoN vwzy sMG df sFJIdfr PIsdI pfiksqfn dy ihwsy afieaf, pr brfbrI dI hoV ivc kuwl afmdn df vwzf
prmjIq ZINgVf vwKvfd ƒ Èih idMdf hY jdoNik Bfrq afKdf bxfieaf jfxf cfhIdf hY ijs ivc hor vI dUjI aflmI jMg dOrfn ibRitÈ hfkmF ny ihwsf POj ‘qy Krc hox lwgf. ieh POj dy
Pon: 91-94173-58120 hY ik pfiksqfn isrP dihÈqgrdF Pfiedy dI gwl sI ik mulk sdf
dI puÈqpnfhI hI nhIN krdf sgoN BfrqI hmly dy ÉOP hyT ijAUNdf rhy.
smJOiqaF aqy aYlfnnfimaF dy bfvjUd pfiksqfnI PO j aiqvfdIaF ƒ bMgflI nyqf husYn ÈhId
dovyN pfsy duÈmxI, Èwk qy bygfngI df bfkfiedf isKlfeI dy ky Bfrq ivc suhrfvrdI ny 1956 ivc sMsd ƒ
mfhOl brkrfr hY. gVbV krfAuNdI hY. socx vflI gwl Kbrdfr kIqf sI ik qusIN isrP
pfiksqfn bxn qoN isrP swq mhIny ieh hY ik ies duÈmxI dy kfrn kI muslmfnF dIaF BfvnfvF BVkf ky
bfad amrIkI rfjdUq pfl eyilMg nfl hn? ies leI iks ƒ doÈI AunHF ƒ iekjut rwKx leI
krfcI ivc hoeI gwlbfq dOrfn pfiksqfn Tihrfieaf jfvy? pfiksqfn Éqry ivc hox df roxf
dy bfnI muhMmd alI ijnfh ny ikhf sI ies duÈmxI dy bIj qF isrP ies leI ro rhy ho qF ik
ik AunHF leI ies qoN vDyry ÉuÈI vflI gwl pfiksqfn dI mMg AuTx dy nfl hI qusIN swqf ‘qy kfbË rih sko.
hor kI ho skdI hY ik ihMdosqfn qy bIj idwqy gey sn. ijnfh df myl pfiksqfnI afvfm dy idmfÊ ivc
pfiksqfn ivc nyVly irÈqy bxy rihx. imlfp vflf ruÉ nf qF musilm lIg ieh nPrq vI BrI geI ik dovF
AunHF dI ieCf sI ik Bfrq qy pfiksqfn ƒ BfAuNdf sI qy nf hI isvl qy mulkF ivc srhwd qYa krn smyN
ivc aijhf irÈqf hoxf cfhIdf hY, ijho imltrI aPsrÈfhI ƒ. AunHF ƒ jfxbuJ ky pMjfb dIaF srhwdF ies
ijhf amrIkf qy kYnyzf ivckfr hY. ies lwgdf sI ik vMz qoN pYdf hoeI nPrq qrHF AulIkIaF geIaF qF jo Bfrq
irÈqy ivc ies qrHF dI sFJ hoxI cfhIdI qy duÈmxI ƒ brkrfr rwKxf AunHF sVkI afvfjfeI rfhIN kÈmIr nfl
hY ijs ivc guaFZI mulkF ivc pihry vflI dy ihq ivc hY qF jo nvyN bxy mulk rfbqf kfiem rwK sky.
srhwd hovy. sFJf POjI dl hovy, mukq ƒ aiDkfrq qOr ‘qy Auh afpxy ies dy bfvjUd dyÈ vMz qoN
vpfr qy sfry rsiqaF rfhIN iek dUjy kbËy ivc rwK skx. jvfhrlfl bfad lgpg iek dhfky qk Bfrq
mulk ivc afAux jfx dI KuwlH hovy. ijnfh nihrU aqy gRih mMqrI srdfr ptyl dI keI mulk Èfml kIqy jf skdy hn.’ ies POj ivc lVfkU kbIly qy Ëorfvr qy pfiksqfn ivc afAuxf jfxf afsfn
mrdy dm qk aijhy irÈqy dI vkflq nvyN bxy pfiksqfn vwl byruÉI ny aqy nfl vI pfiksqfnI hfkmF qy pRÈfskF ƒ BfeIcfiraF dy muslmfn vwzI igxqI ivc sI. ibRitÈ rfj smyN bxIaF rylF rfhIN
krdy rhy. vMz vyly hoey ÉUn Krfby df dovF mulkF ivclI sMpqI qy jfiedfdF dI qswlI nf hoeI qF Auh ies Dfrnf ‘qy KVHy BrqI kIqy sn. iesy krky ies POj df lok vwzI igxqI ivc ieDroN AuDr jFdy
AunHF ƒ pihlF aMdfËf nhIN sI, pr ies vMz vMzfeI ƒ lY ky pYdf hoey Èwk ÈubihaF rhy ik Bfrq asl `c pfiksqfn ƒ aMiqm iek iqhfeI ihwsf pfiksqfn ƒ imilaf. afAuNdy sn. 1951 qk pfiksqfn ny
ny dovyN iPrikaF ivc pwkI kMD Ausfr ny dovF ƒ afpo afpxy stYNz ‘qy kfiem qOr ‘qy afpxy ivc imlfAuxf cfhuMdf hY. ieh sfry muslmfn sn. ies leI ienHF afpxf nfgirkqf kfƒn iqafr nhIN kIqf
idwqI. daasl, ijnfh ny jdoN do kOmF dy rihx leI mjbUr kr idwqf. vMz qoN pihlF kFgrs aqy musilm lIg df pfiksqfn jfxf ËrUrI sI. nqIjf ieh sI. AudoN qk Bfrq dy muslmfnF ƒ srhwd
isDFq ƒ Ëor Èor nfl pRcfiraf qF iPr 11 agsq 1947 ƒ krfcI ivc ivc Ëbrdsq isafsI duÈmxI sI. dovyN inkilaf ik 1948 ivc pfiksqfn ƒ kul pfr afAux jfx leI iksy pfsport dI
anykF ivroDF dy bfvjUd Auh hr hIly afpxy BfÈn ivc ijnfh ny ikhf sI ik iek dUjy ƒ mfq dyx dy mOky lwBdy rihMdy bjt df 75 PIsdI ihwsf ies vwzI POj dI loV nhIN sI. 1952 ivc ies ƒ lfgU kIqy
pfiksqfn bxfAux leI idRVH sI. ies ‘mulkF dI vMz ivc AunHF ƒ Ëbrdsq sn. isafsq df Auh prCfvF Bfrq aqy sFB sMBfl leI Krc krnf ipaf. jfx qk vI iek BfrqI pfiksqfnI
krky pfiksqfn dI hoNd ikRÈmy nfloN Gwt kRFqI nËr af rhI hY ijs ny Bfrq dI pfiksqfn ivcfly sbMDF ‘qy awj qk pfiksqfn ƒ POj bxI bxfeI iml pfsport dovF dyÈF ivc jfx leI pRvfn
nhIN sI. iek vwzI sMivDfnk smwisaf hwl kr mMzrfAuNdf hY. geI sI. iksy nvyN bxy mulk vFg Auhƒ sI. kOmFqrI pfsport 1965 dI jMg qoN
iPrkU rwsfkÈI ivc BfvyN ijnfh idwqI hY ijs ivc iek BfeIcfrf Gwt igxqI gRih mMqrI vwlB BfeI ptyl ny vwKry pVfavfr ies df gTn nhIN sI krnf bfad lfËmI kIqf igaf.
pfiksqfn bxfAux ivc qF kfmXfb ho ivc hY qy dUjf BfeIcfrf bhuigxqI ivc. mulk vjoN pfiksqfn dy itky rihx dI ipaf. pfiksqfnI POj dy pihly do kmFzr dovyN mulkF dIaF iPlmF qy ikqfbF
igaf, pr Auhƒ ieh aihsfs sI ik [[[ hux bIqy dIaF gwlF Bulf ky iekwTy sMBfvnf ‘qy Èryafm Èwk pRgtfieaf sI ibRitÈ jnrl sn. jdoN pihly musilm iek dUjy dy bfËfrF ivc afm iml jFdIaF
Dfrimk qxfa ivc jUJdf mulk bx ky iml ky duÈmxI ƒ qwjx df vylf hY’. qy ies gwl ‘qy Ëor idwqf sI ik dyr svyr kmFzr-ien-cIP jnrl aXUb KF ny sn. AurdU Èfier muÈfieiraF ivc ihwsf
Auh sdf leI nhIN sI rih skdf. Aus ny aijhIaF gwlF ƒ amlIjfmf pihnfAuxf asIN iPr afpxy dyÈ pRqI afsQf idKfAuNdy pfiksqfnI POj dI kmfn sMBflidaF hI lYx dovyN pfsy jFdy sn. Kyz Auqsv qy
pfiksqfn ƒ Dfrimk dI bjfey Drm afsfn nhIN sI. hoey iek ho jfvFgy. AunHF df ieÈfrf aKMz ieh kihxf ÈurU kr idwqf ik bRfhmxvfdI vpfr vI huMdf sI. dovF pfisaF dy afgU qy
inrpwK mulk bxfAux ‘qy Ëor idwqf. ijnfh dovF mulkF vMz vyly kqlogfrq qy Bfrq vwl sI. dsMbr 1950 ivc afpxy soc qy hMkfr ivcoN hI pfiksqfn bxfAux nOkrÈfh iek dUjy nfl sbMD rwKdy sn.
ƒ pqf sI ik Bfrq pfiksqfn dovF df ihMsf df iÈkfr hoey lok iek dUjy pRqI dyhFq qoN pihlF AunHF ny BfrqIaF ƒ Xfd dI loV pYdf hoeI hY. Auhny ieh qrk vI ÈurUafqI idnF ivc keI idlcsp
afps ivc lVdy rihxf iksy dy ihwq ivc guwsf, nPrq qy duÈmxI Blf ikvyN Cwz krvfieaf sI ik ‘Buwlo nf quhfzI Bfrq idwqf ik ihMdU Bfrq koloN pfiksqfn dI GtnfvF vI vfprIaF. pfiksqfnI hkUmq
nhIN. jy ieh mulk sdf duÈmx bxy rhy skdy sn? pfiksqfn dy ies qbky ivc mfqf dy aihm aMg ƒ kwt idwqy gey hn.’ rwiKaf krn leI vwzI qy afDuink POj dI ny muhMmd iesmfiel ƒ Bfrq ivc hfeI
qF qrwkI ivc ieh duÈmxI sdf rukfvt POj, pRÈfsink aiDkfrIaF aqy rfjnIqI BfrqI Auh mhFdIp ivcoN musilm loV hY. Auhny ieh dfavf vI kIqf ik kimÈnr bxf idwqf jo pfiksqfn igaf
bxygI. ijnfh dI ieh vI iewCf sI ik ivc afey vrg df vwzf ihwsf Èfml sI. bhuigxqI vfly sUibaF dy vwK ho jfx qoN asl ivc ihMdU ies Aup mhFdIp ‘qy swq hI nhIN sI. lKnAU qoN Cpx vflI aÉbfr
gvrnr jnrl dy ahudy qoN syvfmukq ho nihrU ny ikhf ik dovyN mulk iek dUjy dy bfad nihrU ny kFgrs ƒ dunIaF dy sB sO sflF dy muÊl Èfsn df bdlf ny ieh Ébr Cfp idwqI ik pfiksqfn dy
ky Auh vfps afpxy muMbeI vfly jwdI krIbI rih ky afpxI ivlwKx pCfx qy qoN vwzy lokqMqr ‘qy rfj krn vflI pfrtI pfiksqfn ƒ Dmkf ky lYxf cfhuMdf hY. hfeI kimÈnr Éud ƒ ihMdosqfnI mMndy
puÈqI Gr ivc invfs krn. pRBUswqf kfiem rwK skdy hn ikAuNik dy rUp ivc sQfpq kr idwqf. pfiksqfn ies dy nfl hI ieh aYlfn vI kr idwqf hn qy pfiksqfn dI nfgirkqf lYx dy
ihMdosqfn ivc mhfqmf gFDI dI vI buinafdI ieiqhfsk, siBafcfrk qy vI afpxy dyÈ df inrmfx krn ihq cIËF ik Bfrq ivc muslmfnF ƒ snk dI hwd ieCuk nhIN.
ieh iewCf sI ik dovF mulkF dy sbMD afriQk loVF dI sFJ qoN vD ky kuJ nhIN ƒ nvyN isirEN GV irhf sI. nvyN mulk ƒ qk nPrq kIqI jFdI hY qy pfiksqfn keI hor pRmuwK hsqIaF vI
dosqfnf hox. AunHF df mwq sI ik huMdf. ieh dovF ivc afid kfl qoN sFJIaF sMBflx vfly vDyry lok Bfrq ivcoN hI pRqI durBfvnf dI iehI vjHf hY ik Auh (bfkI agly sPy `qy)
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (23)
23 meI dI svyr ƒ ajy GiVafl hwdoN pry krVfeI kIqI geI hY ik koeI
ny 6 nhIN vjfey sn jdik ivktorIey dy
svyry Cpx vfly aKbfr ny sfry Èihr
kYnz
y f ivc pMjfbI: 100 sfl pihlF bfhrlf ihMdusqfnI jhfj ivcidaF ƒ nf
iml sky. awj qk jhfj ivcly BrfvF ƒ
ivc iPr ky ZMzorf Pyr idqf ik ijhVy koeI nhIN iml sikaf. ieQoN qFeIN ik
ihMdusqfnIaF dy afpxy BfVy kIqy jhfj
dy iÈMGeI qoN qurn dIaF avfeIaF Auz
rhIaF sn, Auh awj ieQoN ds mIl dI
ivQ ‘qy kuafrntIn dI hwd pur KVHf hY.
kfmfgftf mfrU jhfj pujdf hY vkIl ƒ BI aMdr jfx qoN roikaf igaf
hY. Autfvy dIaF qfrF qy ruwky pRgt kr
rhy hn ik kYnyzf dI gvrnmYNt PYslf
kr cukI hY ik ienHF ihMdIaF ƒ moiVaf
ijs ivc 375 ihMdusqfnI svfr hn ijnHF gdr lihr df ieiqhfs afpxy nfvlF aMdr smo ky pfTkF awgy pyÈ krn vfly AuGy lyKk jfvygf, pr ihMdusqfn kI jhfj ivcly qy
ivc iek sw q sfl df bflk hY , do kI bfhrly, bol ky ds cuwky hn ik asIN
kysr isMG nfvilst ny gdr lihr dI vfrqk lwBx aqy sMBflx df aOKyrf kfrj vI nypry
isMGxIaF hn. iek ibrD srIr srdfr aMq qk JgV ky nbyVf krfAuxf cfhuMdy
cfiVHaf sI. ies ivc gdr lihr ÈurU hox qoN pihlF kYnyzf ivcoN inkly do pricaF ‘sudyÈ
guridwq isMG nfm hY, jo afKdf hY ik hF ik aMgryËI rfj `c sfzy kI hwk hn qy
asIN aMgryËI prjf ihMdusqfnI kYnyzf dy syvk’ aqy ‘sMsfr’ df iËkr imldf hY. ‘pMjfb tfeImË’ dy pfTk ‘sudyÈ syvk’ (1909 qoN iks dlIl nfl sfƒ kOx mOV skdf hY?
kfƒn dI pUrI prK krn afey hF. ieh 1911 qwk Cipaf) aqy ‘sMsfr’ (sqMbr 1912 qoN julfeI 1914 qwk Cipaf) ivc CpIaF kI Audm hoieaf hY
pVHdy sfr hr iek afdmI dIaF awKF ilKqF ipCly aMkF ivc pVH cuky hn. ienHF ilKqF ivc Aus vkq prdys puwjy ijAuiVaF vwloN vYnkUvr dy ihMdusqfnI Brf afpxy
jhfj vwl lwg geIaF. ivktorIey dy ihMdI hMZfeIaF musIbqF df ijLkr hY. ienHF ilKqF dy Èbd-joV aqy vfk bxqr ijAuN dy iqAuN rwKy gey vwloN hr qrHF dy Xqn kr rhy hn. JgVy
vIrF ny pqf lwgdy sfr BrfvF dy ipafr hn qF ik Aus vkq dI pMjfbI dy drÈn-dIdfry ho skx. -sMpfdk leI zflr iekwqr kIqy jf rhy hn. hr
dIaF Au m M g ivc mqf pkfieaf ik koeI swjx, kI vYnkUvr qy kI ivktorIey,
kuafrntIn dy nyVy ijQy jhfj KVHf hY, dy idl ivc drd qy iPkr sI ik iksy qury hoey Bfrq vfsIaF df byVf vYnkUvr rfj dy iksy vI ihwsy ivc iPr skIey. ienHF BrfvF dI mdd dy iPkr `c hY. sfƒ
vIrF dy cl drÈn krIey. iek drjn qrHF BrfvF dI mdd kr skIey. dI Gft ivc af iPiraf. ihMdusqfnI vIr asIN dyKxf cfhuMdy hF ik iks krky sfƒ aKbfr dy Cpx qk vYnkUvr dy BrfvF dy
swjxF dI mMzl ijs ivc ‘sMsfr’ dy syvk kuafrntIn dy zfktr ny nuks lwBf qy hum humf ky af rhy BrfvF dI agvfeI aMgryËI rfj dI hwd ivc iPrn qoN roikaf pUry Audm df pqf nhIN puwj sikaf. isrP
qy dyÈ qoN af rhy BfeI blvMq isMG jI qy Autfvy ƒ qfr idwqI sI ik jhfj dy kpqfn leI Gft ‘qy hfËr sn, pr puils dy jFdf hY. asIN KyqI df kMm krn vfly hF. ieh Kbr hux imlI hY ik joV myly kIqy
Kfs pihiraF nfl iksy ihMdusqfnI ƒ Gft ieh ihMdusqfnI mËdUr nhIN sgoN pMjfb dy jf rhy hn qy zflr iekwqr ho irhf hY.
‘qy jhfj ƒ dyKx qk dI afigaf nf idwqI Èyr ikrsfn hn jo ik KyqI krky muMjf BfeI blvMq isMG jI jo pr sfl zYlIgyt
geI. vYnkUvr dy iek aKbfr ivc iliKaf
hY ik iek iemIgryÈn aPsr ny ieh vI
dwisaf ik bMdUkF qy rfeIPlF vfly POjI
ispfhI vI Gft `qy afey ihMdIaF dy iksy
rOly ƒ nijwTx leI iqafr rwKy gey sn,
sfrf idn zfktrI huMdI rhI qy iemIgryÈn
vfly dwsdy rhy ik asIN Autfvy qoN hukm
AuzIk rhy hF. agly idn aYqvfr qy
somvfr CuwtIaF af geIaF qy ieh vI
avfeI iemIgryÈn dy hlky ivc AuWzI ik
Èfied ihMdusqfnIaF ƒ ienHF dohF CuwtIaF
ivc hI kcihrIaF KulHx qoN pihlF hI
ipCFhF mo V idw q f jfvy . 26 meI ƒ
iemIgryÈn vfly jhfj ivc gey qy isrP
vYnkUvr ivc Auqrn qoN rokx ipCoN jhfj Aupr hI KVHy guridwq isMG bfhr ieh hI pqf imilaf ik ihMdIaF dI
(aYn awgy, icwty sUt ivc) aqy hor musfPr zfktrI kIqI jf rhI hY. vYnkUvr qwt ‘qy KVHf kfmfgftf mfrU. zYk `qy musfPr idKfeI dy rhy hn
ihMdusqfnIaF df purfxf drdI imstr dy pfs mOjI dy Gft df ishq df prvfnf srdfr guridwq isMG
hfl vI sn, iek bot ikrfey `qy krky nhIN hY. ies hI Auqr dy afAux ivc sfrf ies jhfj ƒ cfrtr krky rsiqaF dyÈ vsfAuxgy. ienHF af rhy ihMdIaF ivcoN bx ky gey sn, 23 qfrIK qoN vYnkUvr
qur pey. iek GMty ivc jhfj idsx lwg idn jhfj roikaf irhf qy iqRkflF dy ivc bYTy ihMdusqfnIaF ƒ ieQy ilafAux bhuqy POjI ispfhI hn ijnHF ny ies rfj puwj cuwky hn. ‘sMsfr` dy muKI syvk
ipaf. jd ƒ awgoN iemIgryÈn vfilaF dI aKbfr ny Cfipaf ik Èfied ies KuMdk vfly srdfr guridwq isMG jI isrhflI, dI kfiemI leI afpxIaF jfnF qk hfËr zfktr suMdr isMG ijnHF ƒ kYnyzf dy lok
bot af puwjI ijs dy ivc bYTy aPsrF ny krky jhfj ieQy hI ruikaf rhy, pr aMq iËlHf lfhOr dy vsnIk hn. kYnyzf dy kIqIaF hn. bs ieho ijhy afdmI hn jo Gr-Gr jfxdy hn, kwlH Autfvy jf puwjy
ikhf ik quhfƒ jhfj dy nyVy jfx dI qy 5 vjy KlfsI hoeI. hukm imilaf qy aKbfrF qk afp dy hONsly, ÈrfPq qy inqfrf cfhuMdy hn ik aMgryËI prjf dy hn. hux afeI qfr dwsdI hY ik klH ƒ
bfhroN dUroN gwl krn dI vI afigaf nhIN kfmfgftf mfrU jhfj Bfrq dy puwqrF sxy isafxp dI Ausqq kr rhy hn. guridwq aslI hwk kI hn qy ies swcy asUl qy iemIgryÈn vËIr awgy ihMdusqfnIaF dy
hY. jhfj dy koloN dI Auqy KVHy BrfvF ƒ sihjy sihjy vYnkUvr vwl ƒ iKsikaf. isMG jI ny KolH ky qy KVkf ky AuWqr idwqy kYnyzf ivc Auqrnf mMgdy hn. swcy hwkF dIaF dlIlF pyÈ krky rihxgy
jYkfry gjfAuNdf hoieaf qy drÈn krdf vYnkUvr ivc puwjxf hn ik asIN aMgryËI prjf hF. bs sfzf bIq irhf sfl ik ienHF afey BrfvF ƒ jldI Auqfiraf
hoieaf afpxf bot Èihr ƒ moiVaf. sB 24 meI ƒ svyry hI duryzy pMD qoN pwkf qy aslI hwk hY ik asI aMgryËI hux qFeIN iemIgryÈn dy mihkmy vwloN jfey. zfktr suMdr isMG afpxI ilafkq,
ielm bl anusfr ihMdusqfnI kOm dy db
gurmuKI ilnotfeIp
rhy hwkF dI pUrI pUrI hflq KolH ky kYnyzf
dy lo k F dy sfhmxy rw K xgy qy ienH F
aMgryËI iensfP prKx aqy bhfdr
awj afdmI dI akl idn pr idn ihMdusqfn ivc ijQy qk sfƒ pqf hY, iksy BrfvF dI swcI apIl ƒ aMgryËI rfj dy
nvyN qoN nvyN kOqk kwZ rhI hY. iensfn BI Ëbfn dI ilnotfeIp mÈIn ajy qk ÈuBicMqkF dy sfhmxy KolH ky dwsxgy.
kudrq dIaF anyk ÈkqIaF ‘qy kfbU pf nhIN bxI hY. ieh hI kfrn hY ik hwQIN kI mfmlf hY
cuwkf hY. hvf, smuMdr, ibjlI, phfVF, awKr joVn dI byhd imhnq bhuq vkq ies jhfj df afAuxf Auh mfmlf hY
sUrj, cMd afidk sB kudrqI syvkF ƒ lgx krky roËfnf aKbfrF dI igxqI ijs ny KolH ky dwsxf hY ik ihMdusqfnIaF
afpxy rOly krky vrqdf hY. tYlIPon, nF-mfqr hI hY. Auh vI suMdr sfP qy dy kI hwk hn qy aMgryËI rfj ivc AunHF
qfr, hvfeI jhfj, motrkfr, vfierlYs qurMq Purq nhIN Cp skdy sgoN iek do df kI drjf hY? iks krky AunHF ƒ
afidk anyk cIËF awj afdmI dI syvf idn pihlF hI Cfpy hoey roËfnf khfAuNdy aMgryËI bsqIaF ivcoN Dwky pY rhy hn.
qy vfDy leI Auh kMm kr rhIaF hn jo hn. gurmuKI ivc qF roËfnf aKbfr df kul kOm qoN dyÈ dI iewËq qy afbrU df
kroVF afdmIaf dI imhnq BI nhIN nfm inÈfn qk nhIN hY. amrIkf CfpyKfny zfhZf ËrUrI qy bVf BfrI svfl hY-lwKF
suafr skdI sI. ajy akl qy ielm dI jfn ieQy nvIaF mÈInF bxfeIaF hn. rupey Krc ho cuwky hn, jhfj df cfrtr
dy BMzfr isafxy inq nvyN sUrj, nvyN qoN sMsfr df gurmuKI CfpyKfnf amrIkf ivc krky afAuxf koeI inwkI ijhI gwl nhIN
nvyN acMBf kZ rhy hn. BfvyN ienHF nvIaF kfiem ho cuwkf hY. sfzf pwkf ierfdf hY hY. ieqnf vwzf Audm ho cuwkf hY jo ik
kfZF qy hunrF ivcoN iek qoN iek vD ky ik asIN gurmuKI ilnotfeIp dI mÈIn TIk ihMd vfsIaF dI ihMmq qy swcfeI dy
hn, pr ienHF sfrIaF dy vfDy dI jfn iqafr krfeIey. gurmuKI ilnotfeIp dI lfiek hY. ies leI sB kYnyzf dy BrfvF
CfpyKfny hn jo ik hr ielm dy hunr ƒ mÈIn iqafr ho jfx nfl aKbfrF pMjfb dy nfl afp BI jo iksy qrHF ies mukfbly
kfiem rKdf hY aqy Aus df pRcfr krdf dy bwcy-bwcy dy hwQ ivc puj skdIaF hn. ivc shfiek ho sky qF Jtpt hovy. afp
hY. Cfpy dI qfkq qy mÈInF amrIkf gurmuKI ilnotfeIp dI mÈIn iqafr ho ilnotfeIp mÈIn df Drm hY, pqf nhIN awgy ƒ kI hovy.
ivc ieqnI AunqI kr geIaF hn ijs jfx nfl CpfeI df keI keI idhfVIaF ƒ ‘sMsfr’ dy CfpyKfny ivc vrq ky dsIey dyÈ leI bVf Bfrf ielm df kMm pUrf afpxy idl jfn vYnkUvr KVHy jhfj qy
df ihMdusqfn ivc bYTy afdmI ƒ iKafl df kMm imMtF ivc inbVygf. qy Pyr dyÈ ivc Aus df irvfË pvy. krky dsFgy. gurmuKI ilnotfeIp mÈIn afpxy iqMn sO pcwqr ruky hoey BrfvF vwl
BI nhIN af skdf. Aus mÈIn df nfm, ilnotfeIp mÈInF iqafr krn vflI gurmuKI dI ilnotfeIp mÈIn bx jfx nfl bx jfx nfl BfvyN sMsfr ƒ hr roË hI rwKo. jd BI mdd leI koeI hokf afvy,
jo hvf vFgr kfhlI nfl abfrq ƒ sB qoN vwzI kMpnI nfl asIN icwTI-pwqr ikqfbF qy aKbfrF kOzIaF dy muwl ho keI vfr Cfpo. jo amrIkf qy ilnotfeIp KulHy idl mfieaf dy mINh vrfvo. ies vkq
joV ky rwK idMdI hY, ilnotfeIp mÈIn kIqf qF Aus dy eyjMt ny af ky ‘sMsfr’ df jfxgIaF qy ielm gurmuKI pVHy hr bwcy mÈIn bxvf ky asIN dyÈ phuMcf skIey ‘sMsfr` ieh kuJ bynqIaF lY ky afp dy
hY. iesy df hI quPYl hY ik pMjfh-pMjfh CfpfKfnf dyiKaf qy keI GMty gurmuKI dy hwQ ivc apV skygf. ies vkq sfƒ qF ies nfloN vD ky pMjfb dy vsnIkF ƒ pfs afAuNdf hY. jy Pyr vI ies dfs qoN ho
vwzy siPaF dy aKbfr amrIkf dy ÈihrF aKrF dI sB qrqIb dyK ky ikhf ik asIN pYsy dI bhuq qMgI hY. jy sB Brf ies vwzmuwlI sugfq asIN hor koeI nhIN skdy, sikaf qF afp dy drÈn krygf. ienHF
ivc idhfVI ivc keI vfr inkl jFdy bhuq sohxI mÈIn iqafr kr skdy hF, vkq sMsfr dI idl KolH ky mdd krn qF jo sdf atl rhygI qy gurmuKI aKbfrF BrfvF dI mdd leI kuJ BI mdd krnI
hn. ieh mÈIn awKr joVn df keI idnF asIN pwkf ierfkf kIqf hoieaf hY ik asIN ËrUr inAU Xfrk jf ky gurmuKI qy ikqfbF, ijnHF dI awj hwdoN pry qot cfho qF ‘sMsfr` dy dPqr ivc phuMcf idE.
df kMm sikMtF ivc pUrf krdI hY. gurmuKI ilnotfeIp dI mÈIn bxvf ky Aus ilnotfeIp mÈIn iqafr krf ky pMjfb hY, Gr-Gr iPrngIaF. (bfkI agly sPy `qy)
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (25)
kuj
M I mroVIey
cfbI vflf lyK pVH ky keI pfTkF ny qoN pfrlImYNt ivc vI svfl puCfieaf pr
soicaf hovygf ik jy pMjfbI ivc kuMjI sLbd sfrI gwl nUM rOly-gOly df ijMdf lwg igaf.
cfbI nfloN vwD purfxf hY qF iPr kuMjI bfry jo hoxf sI Auh qF ho igaf sI, dovF dyÈF
pihlF ikAuN nhIN iliKaf? Aujr shI nhIN dy muKIaF dy hwQ vwZy jf cuky sn!! sLbd
hovygf ikAuNik kuMjI bfry awj qoN iewk dhfkf cfbI leI kuMjI sLbd asIN afpxy
pihlF iliKaf jf cukf hY. AudoN vDyry jLor
iewk ieiqhfsk Gtnf dOrfn kuMjI sLbd
arQ moZf huMdf hY arQfq Auh sur ijs
dy moZy cVH ky rfg qurdf hY. kInot BfÈx
ilaf. prUP pVHdy smyN nfl bYTy ihMdI dy
sMpfdk ny s[ Buwlr nUM ikhf, “Buwlr jI,
bcpn qoN hI vrqdy afey hF. lokXfn ivc
kuMjI sLbd df bolbflf hY. swsF iGAu dy
JroKf
qoN pYdf hoeI hfsohIxI siQqI df ikwsf df arQ vI Auh kyNdrI ivcfr hY ijs `qy ieh rUsI hux sfzy leI mombwqIaF qy dIvy zwby nUM ijMdf lf kuMjI afpxy nfly nfl bljIq bfsI
suxfAux ‘qy sI, ies sLbd dI ivAuqpqI bihs kIqI jfxI huMdI hY. pr ies crcf bxfieaf krngy?” ipV pwly koeI gwl bMnH rwKdIaF sn. dIpk jYqoeI df iliKaf
`qy qF srsrI ijhf hI iliKaf sI. nvyN df ieh Bfv nf ilaf jfvy ik hux asIN nf peI qF s[ Buwlr ny pwuC hI ilaf. Aus aqy nirMdr bIbf df gfieaf gIq ‘afh Pon: 734-259-9353
pfTkF leI awj vI Aus nUM duhrfvFgf pr ies pRcilq ho cuky Èbd nUM bdl dyeIey. nUM dwisaf igaf ik smJOqy vfly dsqfvyË lY mfey sFB kuMjIaF, DIaF kr cwlIaF
Poks kuMjI df ijMdf KolHx `qy rhygf. ieh srdfrI’ iksy vyly KUb hrmnipafrf sI. aqy nYpflI kuMjI, bMgflI kUMjI, mrfTI
hr BfÈf ivc aijhy byÈumfr Èbd iml ivc ‘roÈnI AudXogoN myN sihXog’ iliKaf
ikwsf pMjfbI qRYmfsk ‘isrjxf’ dy iksy iksy vyly hr koeI ‘sPlqf dI kuMjI’ pVH kuMjI, ksLmIrI kUMjLU aqy AuVIaf kuMcI.
jFdy hn, ijnHF nUM iksy glq smJI kfrn hoieaf hY. s[ Buwlr Kud pihlF ies df
aMk `c surjIq hFs ny CyiVaf sI qy ies ky jmfqF df Bvsfgr pfr krdf sI. afh afKrI kuMcI rUp Bgq kbIr ny vI vriqaf
GV ilaf jFdf hY. anuvfd pMjfbI ivc kr cuky sn, ies
df rOick aMq pMjfbI khfxIkfr gurbcn qF ajy hfl dI hI gwl hY, sunIl jfKV ny hY, “dsvY duafir kuMcI jb dIjY.” ies
kInot bfry s[ hFs dy ies ‘kuMjIvq’ leI Auh Byq vflI gwl smJ gey.
isMG Buwlr ny iksy agly aMk ivc kIqf akflIaF `qy iqwKf hmlf bolidaF ikhf sLbd dy rUp jfvf rfhIN smftrf,
AulyK nUM s[ Buwlr ny hor pRsMg idwqy. s[ gwl ies qrHF hoeI ik srkfr dy
sI. afpxy sLbdF ivc suxf irhf hF: sI ik ‘kuMjIaF’ ivcoN nkl mfr ky pVHn mlfieaf, QfeIlYNz ivc vI puwj gey.
Buwlr AunHIN idnIN sovIaq rsfly ‘sovIaq guxI anuvfdkF ny lfeIt ieMzstrI df
sYmInfrF, goÈtIaF ivc crcf aDIn vfly akflIaF nUM ieiqhfs dI jfxkfrI g[ s[ irafl ny afpxy inrukq kosL
drpn’ ivc anuvfdk aqy sMpfdk df anuvfd ‘hlky AudXog’ dI QF ‘roÈnI
ivÈy df KolH ky iviKafn krn leI arMB hI nhIN hY. aijhy ivc AunHF nUM iksy vI ivc ieh qF dwisaf hY ik ies df sMsikRq
kMm krdy sn. brYËnyv dy iek Bfrq AudXog’ kr idwqf sI. lfeIt dy dovyN arQ
ivc iksy vwzy ivdvfn df BfÈx krfieaf pusqk `qy bolx qoN pihlF ieiqhfs dI rUp kuMickf hY pr ies dy DfqU vwl sMkyq
dOry smyN ieMdrf gFDI nfl kuJ smJOqy huMdy hn-roÈnI vI qy hlkf vI! dPqr dy
jFdf hY, ijs nUM kuMjIvq BfÈx ikhf jFdf jfxkfrI lYxI cfhIdI hY[[[. nhIN kIqf. inru k q sL f sqrI aijq
shIbMd kIqy gey. hr smJOqy dy aMq `qy lok hYrfn pRyÈfn ho gey. iek mulfËm nUM
hY. kuMjIvq Èbd aMgryËI pd Keynote kuMjI isrP ijMdf KolHx vflI klf vznyrkr ny ies nUM kMc DfqU qoN bixaf
ieh iliKaf huMdf sI, “ieh smJOqf rUsI, sUcnf ibAUro Byijaf igaf. Auh jd ibAUro
(kInot) leI iksy sMgIq qoN kory bMdy ny nUM hI nhIN ikhf jFdf, ieh gUVH ilKqF dwisaf hY ijs ivc bMnHx df Bfv hY. colI,
ihMdI aqy aMgryËI ivc shIbMd kIqf igaf dPqr awpiVaf qf Aus ny dyiKaf ik
anuvfidaf hY. ieh qF nhIN pqf ik ies aMgI dy arQF vfly kMcukI, kFclI ijhy
Èbd df jnmdfqf kOx hovygf pr Aus dI dysI sLbd ies bMnHx dy Bfv qoN hI ivkisq
sMqfn afpxy jnm idn qoN hI pMjfbI- huMdy hn ikAuNik koeI vI pihrfvf iewk
ihMdI sYmInfrF dI iÈMgfr bxI peI hY. qrHF srIr ‘qy bMinHaf hI jFdf hY. pr
Bly purK ny aMgryËI Èbd ivc ‘kI’ dyiKaf ijs qrHF AunHF bMnHx qoN kuMjI df ivkfs
qy Jwt ies dI pCfx pMjfbI kuMjI nfl kr dwisaf hY, Auh kuJ gly nhIN Auqrdf.
idwqI. Aus dI iksmq nUM pMjfbI ivc pihlF AunHF dy hI sLbdF `c, “kMc/kuMc ivc inihq
vI kuMjIvq Èbd cldf sI ijs df Bfv bMnHx df Bfv kuMickf ivc bMDnmukqI df
‘muK’ ilaf jFdf hY ijvyN ‘kI ieMzstrI’ arQ gRihx kr lYNdf hY. qfly ivc jo
nUM asIN ‘kuMjIvq AudXog’ kih skdy hF bMDnkfrI Bfv hY, Aus vwl gOr kro. Gr
arQfq muK AudXog-aijhy AudXog jo nUM bMd krn df kMm drvfjLy dy pwly krdy
hor Coty AudXogF dy pRPuilq hox leI rfh hn. pwilaF ‘qy vI qfly df bMDn surwiKaf
KolHdy hn. myry vrgy sPlqf dIaF kuMjIaF nUM pwikaF krdf hY. ies bMDn qoN mukqI
pVH ky pfs hoey ies ÈKs ny smiJaf ik idvf rhI hY, kuMjI arQfq cfbI.” bMnHx
‘kInot’ BfÈx iek kuMjI vrgf kMm krdf smJx leI suKYn BfsLf ivc idwqy arQ df Bfv afpxy qoN Ault KoolHx ivc plt
hY jo iqMny rUp pRmfxk hn.” swcfeI ieh sbMDq krmcfrI myË `qy lwqF rwKI bIVI
hY jo hox jf rhI crcf dy msilaF nUM leI vI vriqaf jFdf pd hY. BfeI gurdfs jfx dI ieh ivafiKaf puhMdI nhIN.
sI ik aPsrF dI sfrI afpsI gwlbfq `qy bIVI pIvI jf irhf sI. Aus nUM jd
ijMdy vFg KolHdf hY. dIaF vfrF nUM ‘gurbfxI dI kuMjI’ ikhf monIar ivlIamjL aqy hor sMsikRq
aMgryËI ‘c huMdI sI qy hoey smJOqy dy sfrI gwl dwsI geI qF Aus ny iek lwq
ies aigafq Blymfxs ny ieh nhIN igaf hY. ieQy kuMjI qoN Bfv hY, gurmiq sRoq kMuc ivc moVn, ivikRq krn dy arQ
pfT df rUsI qy ihMdI ivc anuvfd kr cwk ky dUjI `qy rwKI qy iKViKVf ky hws
dyiKaf ik Aus df vfh iek vwzy Èbd isDFqF dI aiDkfrq ZMg nfl ivafiKaf. dws rhy hn. ijMdrf KolHx leI kuMjI nUM
ilaf jFdf sI. bfad ivc ienHF Auqy nyqfvF ipaf. bIVI dI rfK JfVidaF Auh boilaf,
‘kInot’ nfl hY qy ies df koeI hor arQ gurU gRMQ sfihb ivc kuMjI sLbd moiVaf jF mroiVaf hI jFdf hY. hor qrHF
dI GugI mrvf leI jFdI sI. “sRI mfn jI ieh qF kuJ vI nhIN. iek
ho skdf hY. drasl ieh Èbd sMgIq afieaf hY, “guru kuMjI pfhU invlu mnu vI ivafiKaf kIqI jf skdI hY. Kfs qOr
ieh dsqfvyË ‘sovIaq drpn’ ivc vfr iek aPrIkI dyÈ df pRDfn mMqrI
nfl sbMD rKdf hY ijwQy ‘kI’ leI pMjfbI koTf qnu Ciq]” (gurU aMgd dyv) aqy ‘qy purfxI iksm dI kuMjI df isrf muiVaf
vI Cfpy jFdy sn. ihMdI vfly aMgryËI afieaf sI qy Aus nfl hoey Bfrq srkfr
Èbd sur huMdf hY. ‘kInot’ pwCmI isMPnI “siqgur hiQ kuMjI horqu dru KulY nfhI hoieaf hI huMdf hY.
dsqfvyË df ihMdI ivc anuvfd krn leI dy smJOqy dI mUl aMgryËI df ihMdI ivc
sMgIq ivc pRDfn sur huMdI hY ijvyN bYQovIn guru pUrY Bfig imlfvixaf]” (gurU amr aM g ry j L I dy pR i sw D inru k qkfr
JK mfrdy rihMdy sn pr s[ Buwlr ny anuvfd kridaF sfzy anuvfdk ny ‘kI-
dI isMPnI nMbr 9, bI PlYt. pr sfzy dfs). kuMjI sLbd df sMsikRq rUp hY, anfqolI ilbrmYn ny aMgryjLI Key dy
AunHF nUM slfh idwqI ik Auh ieh vfDU dI ieMzstrIË’ df anuvfd ‘cfbIaF bnfny
ivdvfnF ny ‘kI’ df anuvfd sur krn dI kuMickf jo pRfikRq ivc kuMicXf hoieaf. purfxy rUp dI ivafiKaf kridaF ikhf hY
imhnq ikAuN krdy hn? srkfrI anuvfd kf AudXog’ kr idwqf. kuJ nhIN sI
QF kuMjI kr idwqf. AuNj sMsikRq ivc ies dy rupFqr kuickf ik jfpdf hY, ies df muZlf arQ aijhf
hoieaf ipaf hY jo ik pRmfxq vI hY, AuhI hoieaf. dsqKq Ausy qrHF ho gey sn.
monIar ivlIamË dy sMsikRq- aqy kurickf vI imldy hn. hor keI ihMd- sUaf hY, ijs df isrf muiVaf hovy. bhuq
mMgvf ky kMm inbyVn. AunHF Buwlr dI gwl kMm aMgryËI anusfr huMdf hY, ihMdI rUp
aMgryËI koÈ ivc ‘aMÈsvr’ df aMgryËI afrIafeI BfsLfvF ivc ies nfl imldy- sfrIaF BfsLfvF ivc kuMjI dy arQF vfly
`qy Puwl cVHfAuNidaF PtfPt Bfrq srkfr PfeIl ivc lwg jFdf hY. bfad ivc ihMdI
mfanf ‘kInot’ idwqf hoieaf hY. aMÈ df juldy sLbd hn ijvyN pflI kuMickf, phfVI sLbdF `c vwkr, ivMgfpx, mroVI df Bfv hY.
dy sUcnf ibAUro qoN Auh ihMdI anuvfd mMgvf dy sMpfdk ny iksy afpxy jfxU aYm[ pI[
kYnz
y f ivc pMjfbI: 100 sfl pihlF cUhy dI bd duaf ƒ JUMgf nhIN dyNdf. jy ieh iksy bfl ƒ
iPwkIaF PuwlIaF eI dy dyvy qF kI ey? afKr
mYN tFgy qoN bcx Kfqr Ërf sVk qoN ht
igaf pr hfjI horF rwsI iKwc leI qy mYƒ
sfzf Kfndfn eysy dukfn ivc rihMdf dukfn aMdr vI qF bhuq sfrf mfl ipaf- tFgy Qwly dy idwqf. tFgy df iek phIaf
(ipCly sPy dI bfkI) skdI hY ik aMgryËI rfj dy drdI qy ipaf Krfb ho eI jFdf ey. myry mUMh AuqoN lMG igaf. myrI rUh myry
af irhf sI. myry dfdf-pVdfdf Aus dukfn
afp dy agly prcy ivc Cp ky rkm QF aMgryËI iensfP ƒ prKx dy cfhvfn nyk ivc jMmy sn qy eysy dukfn dy mflk hwQoN kuJ icr mgroN mYƒ PVH ky myrI pUCl juwsy ivcoN inkl ky Aus hfjI vwl vyK
isr puwj jfvygI. nIaq iswK guridwq isMG qy Aus dy dyÈ moey sn. mYƒ myrI nfmI aMmf ny dwisaf ƒ motI rwsI nfl bMnH ky dukfn dy awgy rhI sI jo keI hwj kr afieaf sI qy Aus
sKqI vD rhI hY vfsIaF ƒ kfƒnI JgVy df mOkf qk nhIN sI ik sfzf irËk rwb nhIN Gwldf sgoN pMj iklo dy vwty nfl bMnH idwqf igaf. muhMmd ƒ mMnx vflf sI ijs dy hwQoN kdI
ijnHF DwkybfËIaF ƒ JlidaF idwqf jf irhf hY. kul dunIaF dIaF awKF sfƒ afp irËk hfsl krnf pYNdf ey. jy myrI hflq ieMj sI ijvyN PFsI dy mujrm vI iksy jnOr ƒ qklIP nhIN sI awpVI.
ihMdusqfnIaF dI nwk ivc jfn af cuwkI duKI ho rhy ihMdIaF vwl lwg rhIaF hn eys irËk ƒ lwBx lwgy Ërf huiÈafrI dI mOq qoN kuJ icr pihlF hoNdI ey. eys afKdy ny Aus cUhy dI bd duaf pfroN
hY, Auh ilPdIaF nhIN idsdIaF. af rhy qy pqf nhIN ies DwkybfËI df awgoN kI nfl kMm nf kIqf jfvy qF Aus df nËfm ivckfr iek-do vfrI myrI mF mYƒ vyKx qfaAUn (plyg) dI KOPnfk ibmfrI ny jnm
hfl duKdfiek hn. ies prcy qy Cpx nqIjf hovy. afKrI Kbr hY ik vYnkUvr myry dfdy-pVdfdy vrgf hoNdf ey. afeI. ivcfrI afpxI mmqf hwQoN mjbUr ilaf ey.
qFeIN jo hor hfl bIqy hn, Auh dwsdy hn dI borz afP tryz ny ieh rYËoilAUÈn mYƒ myrI mF ny sfry Auh gur dwsy sI pr Auh myrI koeI mdd nhIN sI kr -aYm[ aÈrP suhyl
ik kYnyzf dI gvrnmYNt vwloN pfs kIqf hY ik ieh borz iemIgryÈn sn ijs nfl afpxy-afp ƒ iËMdf rwiKaf skdI. kuJ bfl iekwTy ho gey qy mYƒ roVy
suprzMt rIz dIaF ihMdUaF ƒ nf Auqrn
ihMdusqfnIaF dy jhfj ƒ moVn dI pYr-
pYr ‘qy pikafeI ho rhI hY. ihMdusqfnIaF dyx dIaF koiÈÈF dI ipwT pUrdI hY qy
jf skdf ey. ieh vI dwisaf sI ik iksy
aYsI borI ivc nf vVIN ijs df mUMh Auqy
mfrn lwgy. ijvyN mYƒ sMgsfr (pwQrF nfl
mfr ky mfr dyxf) krn lwgy hox. Aus
lqIPf
dy vkIl qk ƒ jhfj dy ivc nhIN jfx gvrnmYNt kol ienHF ƒ moV dyx leI bynqI bMd ho skdf hovy. vyly mYƒ afpxI byvsI ‘qy bhuq qrs iek kflj awigEN iek bhuq sohxI
idwqf igaf hY. vkIl ny vYnkUvr dy iek krdI hY. ies sUby dy vËIr mkbrfeIz iek idn svyry mYN AuiTaf qF mYƒ afieaf ik rwb ny mYƒ aYnf kmËor ikAuN kuVI inklI qF iek muMzf dUjy nUM kihx
aKbfr ivc Cpvfieaf hY ik ieh Ëulm ny BI ihMdusqfnIaF ƒ hr sUrq moVn bhuq BuwK lwgI hoeI sI. mYN afpxy GroN pYdf kIqf ey. ajy qF jvfn aF pr Pyr vI lwgf, “Xfr kuVI qF bhuq sohxI ey, ies
ijQoN qFeIN mYN izwTf hY, rUsI Ëulm dy brfbr leI hI Ëor idwqf hY qy hr dm krVfeI bfhr afieaf qF mYƒ imwTI-imwTI Èwkr kuJ nhIN kr skdf sI. dy Gr df pqf krIey, lfE skUtr iehdy
hI hY. guridwq isMG df iqMn lwK rupeIaf vfly ruK bx rhy hn qy moVn dIaF guMJlF dI KuÈbU afeI. mYN Èwkr dI borI ivc vV aYny ivc dukfn dy mflk hfjI sfihb ipCy.” Aus df sfQI boilaf, “rihx dy
jo jhfj dy ilafAux ‘qy lwgf hY, Kqry vD rhIaF hn. aMgryËI prcy bhfdr igaf. ajy QoVHI eI dyr hoeI sI ik iek afey. Aus ny pMj iklo dy vwty nfloN rwsI Xfr, ieh qF bolI aY, ies nUM afKo kuJ qy
ivc hY, Aus ƒ qy Aus dy afdmIaF ƒ ihMdusqfnI iDafn nfl sB kuJ dyK rhy dm hnyrf ho igaf. mYN jdoN vfpsI leI KolHI ijs nfl myrI pUCl bMnHI hoeI sI. jvfb kuJ hor eI idMdI aY.”
Gft dy bfhr riKaf hoieaf hY qy mYƒ hn qy Auh aMq qk afpxy hwkF ƒ prKx priqaf qF borI df mUMh bMd ho igaf sI. mYN jdoN QoVHf dUr qIkr jFdf qF hfjI horIN “qYnUM ikvyN pqf?” Aus df sfQI
ies Bwjl ivc Aus ƒ kfƒnI slfh qy dy dfeIey Dfr cuwky hn jo kuJ BI kol hY, myrf idl zuwbx lwgf. mYƒ pqf sI rwsI ƒ iKwc lYNdy qy mYN muV AunHF dy pYrF puwCx lwgf. Auh boilaf, “kwlH mYN ies
mdd dyx aqy Aus df hukm lYx dI Auh sB kuJ vfrn leI iqafr hn. ienHF ik myrf aMjfm myry ipE vrgf eI hovygf. ivc hoNdf. mYƒ ieMj lwgf ijvyN mYN Aus df nUM ikhf, qUM qy bhuq sohxI eyN qF pqf kI
iejfËq qk nhIN idwqI geI. Auh jylHKfny BrfvF ƒ ies qrHF duKI qy aOkV ivc dyK zr pfroN myrIaF ivwTF eI inkl gulfm hovF. myrI byvsI df qmfÈf sfry kihMdI, afh sYNzl mYN nvyN hI ley af.”
nfloN BI vD ky kYdI hY. ies nfloN vD ky ky hr iek ihrdf kOmI ipafr ivc AuCl geIaF. iek vfrI mF ny dwisaf sI ik lokF vyiKaf. -vfsdyv isMG prhfr
Ëulm qy aOiKafeI dI hflq hor kI ho irhf qy mdd leI inqr irhf hY. dukfn df mflk bVf kMjUs ey, iksy bfl aYny ƒ iek tFgf afAuNdf idisaf. Pon: 206-434-1155
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (26)
pRfhuxf
sUrj zuwb cuwkf sI, lihMdy qoN lflI ichry ‘qy vI pf irhf sI. mncly nOjuafn
hOlI hOlI alop ho rhI sI. rfq rfxI dy dy idl ivc iKafl guËiraf: ies ƒ
rfjdUq cfnx ivc hnyrf rlfAux dy afhr kihMdy hn, sUrj ƒ dIvf idKfAuxf.
ivc sn. mIrF kotIaF dI nukroN muV ky kuJ Gbrfht ijhI ivc Aus ikhf,
cIkdf gwzf ipMz dy cOk vl ƒ ruK krI “mYN AunHF df pRfhuxf hF.” kuVI Jwt KuwlHy
jf irhf sI. mgry qKq isMG, gfzI cUVHy qfk dy Ehly ho geI qy dIvf Aus dy hwQoN
ƒ gflHF kwZdf af irhf sI qy Auh awgoN izg ipaf. kuJ icr mgroN hnyry ivcoN ny ikhf, “kuwt ky msflf pfieaF bhuqI
afpxf guwsf bldF ‘qy kwZI jf irhf sI. AuGy ilKfrI ipRMsIpl sujfn isMG ny afpxI khfxI kMbdI dbI hoeI afvfË afeI, “bfpU jI imhnq hovygI. gMZy lfl kr ky msflf
aYn iesy vyly iek nOjuafn Kwdr dy Gr nhIN hn.” ikAuN nhIN bxf lYNdy.”
sfP kwpVy pfeI Ausy pfisEN vIhI ivc
‘pRfhuxf’ ivc ijnHF vkqF dIaF bfqF pfeIaF hn, Aus qoN “mYN af igaf puwqr.” Kfnf-bdoÈ kuVI ny kUMzy ivc gMZy sutxy bMd kr
dfKl hoieaf qy kfhlI kfhlI qurdf gflHF awj df mnuwK bhuq agFh inkl afieaf hY. khfxI dwsdI nOjuafn ny kol phuMc rhy kdmF dI afvfË idqy. kfVHnI ivc kVCI mfr ky Aus dfl
kwZ rhy jwt nfl jf rilaf. muskrf ky hY ik AunHF vyilaF ivc smfj df vrqfrf iks qrHF df sI nfl suixaf. pl ku mgroN Ausy ikRpfnDfrI lfh leI. ieMny ƒ mhIN co ky pYNc af igaf.
Aus jwt vl qkidaF ikhf, “srdfr! aqy kuJ lok iks qrHF smfj dI kfieaf klp krn leI ny kol phuMc ky puiCaf, “iks ƒ imlxf kuJ duD Aus kfVHny ivc pf idqf qy bfkI
ikAuN aYvyN Ëbfn gMdI krnf vyN?” jUJ rhy sn. ies pRsMg ivc ies khfxI df sunyhf bhuq jy, srdfr jI?” Aus vltohI ivc hI Zk ky hfiraF ‘qy
“BfAU! qYƒ kI pqf ienHF kmIxF df? “quhfƒ! mYN aj dI rfq quhfzy kwtxI rwK idqf. kuVI ny qFbIaf culHy ‘qy rwK ky
sfrf idn kwK BMn ky dUhrf nhIN krdy qy
vwzf hY ikAuNik mnuwK dIaF muihMmF kdI nhIN muwkdIaF. ieh cfhuMdf hF.” KulHf Zwkx Cz idqf. Cfh sVn qoN ipCoN
dfxy mMgdy ny cflI cflI mx. sfry idn qF sgoN iksy nf iksy rUp ivc jfrI rihMdIaF hn. -sMpfdk “DMn Bfg! jo syvk iksy kMm af Aus vVIaF Aus ivcoN lfl kr ky kwZ
ivc iek bflx df gwzf nhIN bixaf iehdy sky.” qy Pyr aMdr ho ky Aus ikhf, “ey leIaF. kuqry hoey gMZy suwt ky Aus kysrI
qkidaF qy Kwdr-poÈ vl ieÈfrf kridaF “koeI nfmHf, sMqU, hsU, cfGf, dOlf muMno, koeI gurmuK rfqIN sfzy Gr pRÈfd kr ley qy pfxI qy suwkf msflf pf ky
ipRMsIpl sujfn isMG ikhf, “sfƒ pVHfAux afieaF, gurU dsm koeI nhIN?” Ckygf qy rfq rhygf. hYN, aj dIvf hI msflf iqafr krn mgroN aflU ivc BuMn
pfqÈfh ny nhIN afiKaf bicqR nftk ivc “sMqU qy hYgf iek.” iek muMzy ny nhIN bfilaf?” ky pfxI pf idqf.
koloN.” ‘CqRI kf pUq hoN’, Pyr AunHF jfq pfq mMnI afiKaf. “bfpU jI, huxy hI buiJaf hY, bflx pYNc ny, jo mUhVy ‘qy cup kr ky bYTf
nOjuafn hux gwzy dy brfbr phuMc ik nf?” krmUM jo hux AuQy phuMc cuwkf sI, lwgI aF.” Jt mgroN culHy dI lft nfl sI, gwl ÈurU kIqI, “muMno sfzI Gr dy
cukf sI. Kwdr dy QYly ƒ dUsry hwQ ivc ieMny ƒ BfeIafxI lfltYx lY ky bol AuiTaf, “sMqU ikhVf Eey rihimaf?” pwCI ny jg ky rsoeI ivc cfnx kr idqf kMmF ivc suGV hY. rotI qy bVI sohxI
lYNidaF Aus ikhf, “beI srdfr, ienHF bfhr inklI. ËYldfr sfihb ny BfeI “BfAU Auh sMqf ishuM pYNc.” qy dIvf jgf ky kuVI ny kMD ivc gzy dIvt pkfAuNdI hY. pihlf gurduafrIaf ivcfrf
byËbfnF ƒ aYvyN ikAuN kuwtI jfnF aYN?” sfihb ƒ awK mfrI qy kihx lwgy, “jfx “hfho, TIk af, sMqf mihr.” ‘qy rwK idqf. bVf cMgf sI. Aus koloN ies gurmuKI dIaF
kMmI cUVHy ny koeI AuWqr nf idqf, idE BfeI jI, ies mUrK ƒ koeI smJ “qy qUM mK AunHF dy Gr jfxf vF. af jd dovyN jxy izAuZI pfr krky CwqI pMj cfr ikqfbF pVHIaF sn qy pfT vI
pr zMgrF ƒ kuwtxoN ht igaf. qKq isMG afAuxI hY. hoiegf koeI cUVHf cpVf.” mYN Cz afvF qYƒ BfAU.” krmUM ny afiKaf rsoeI pfs phuMcy qF sMqf isMG ny nOjuafn kr lYNdI hY. soZIaF dI ƒh lfielpur
hflI vI cUVHy ƒ gflHF kwZI jf irhf sI. BfeI sfihb vfj ‘qy lwgy btyry vFg qy Aus ƒ mgr lY quiraf. iek inwkf ijhf dy mUMh vl cMgI qrHF dyK ky kuVI ƒ ikhf, vwzI mfstirafxI aY nf. Auh do ku vrHy
cUVHy ƒ ‘srdfr’ afiKaf jFdf sux ky Aus bol AuTy, “gurduafry qF quhfzy leI koeI ilMibaf poicaf Gr sI ijs dy bUhy awgy “jgIro bfrF ivc ‘pRfhuxf’ jvfeI ƒ afKx hoey qF Cy ku mhIny cwk rhI sI. Aus ny
mUMh vwitaf. hflI kuJ afKxf hI cfhuMdf QF nhIN. ipMz dI KwbI bfhI kMmIaF dI iljf ky krmUM ny ikhf, “afh eI sMqy df lg pey ny. dys vl pRfhuxf iksy sfk ies ƒ keI ikqfbF pVHf CwzIaF. aMgryËI
sI ik nOjuafn Kwby hwQ gurdvfry vl muV pwqI hY, qy AudoN prHy bfhr vfr cUiVHaF dI Gr, vfj mfr lY mK.” sbMDI jF rfq ktx vfly ƒ afKdy ny. hor df kYdf vI lfieaf sI, pr Pyr Auh clI
igaf. kuJ dUr jf ky nOjuafn ny cOVy pMjy koeI gwl nhIN. qy kI cfiVHaf eI muMno?” geI. myry kol vI aYs vyly ies dy ibnf
dI tuwtI hoeI juwqI ƒ pwb ivc aVf ky “dfl.” Aus afiKaf qy Kbry kI koeI nhIN, kuVI vr-pRvfx aY[[[.”
JfiVaf. do iqMn bfrIk roVy, jo Gsy hoey soc ky pihlF nF nf ilaf. ipE smJ kuVI afpxI qfrIP sux ky afpxI
qly ivcoN aMdr lMG gey sn, AuQoN dI hI igaf qy prnf moZy qoN lfh ky afKx lwgf, KuÈI ‘qy pVdf pfeI jf rhI sI. ieQy phuMc
ikr gey . kfhlI kfhlI qu r df Au h “afh do aflU qy prnf, aMdroN iek aDI ky Aus dIaF gorIaF anCoh gwlHF ‘qy iek
gurdvfry dy bfhrly bUhy awgy phuMicaf, vVI kwZ ky pRfhuxy leI BuMn lY. afE aYsI gUVHI lflI iPr geI, ijs ƒ nOjuafn
ijQy ËYldfr sfihb qy BfeI sfihb kuJ srdfr jI! asIN vI eyQy hI bYT jfeIey. ny dIvy dy mDm cfnx ivc vI dyK ilaf.
gwlF kr rhy sn. afKrI gwl jo nOjuafn awg sykx dI ieho eI ruwq huMdI af ky, sMqf isMG ny gwl jfrI rwKI, “afpxI
ny suxI, Auh sI: “ËYldfr sfihb, idwqf muMno dyh pIVHI pRfhuxy ƒ.” brfdrI ivc sfƒ koeI ies dy lfiek vr
qrKfx ÈwkI afdmI hY. Auhdy Gr inq kuVI ny cuwp cfp isr nIvF kIqI pIVHI lBdf nhIN. bVI kuiVwkI ivc PfQy aF,
nvyN afdmI afAuNdy ny.” QilEN kwZ ky awgy rwK idwqI. nOjuafn ny hor AuzIk vI nhIN huMdf; juafn jhfn hI
nOjuafn dI Piqh sux ky dovyN qRBk pIVHI cuwk ky Gr dy mfilk awgy rwK ky hoeI. mF qy ivcfrI dI pMjF virHaF dI Cwz
ky cuwp kr rhy. nOjuafn ny ilbfs qoN bYTx leI afiKaf. pr Auh lfgy pey mUhVy ky mr geI sI.”
pCfxidaF BfeI ƒ puwiCaf, “BfeI jI, ‘qy bYT cuwkf sI. lfcfr Aus ƒ pIVHI ‘qy “qy qusIN iksy hor brfdrI ivc
kMmIaF dI pwqI ikhVI jy?” bYTxf ipaf qy kuVI aMdroN hor pwCIaF df ivafh kr idE.” nOjuafn ny afiKaf.
BfeI jI dy juafb dyx qoN pihlF hI mUhVf lY ky bYT geI. “nhIN nf bxdf. muMno df vwzf Brf
ËYldfr sfihb ny svfl kIqf, “kIhdy nOjuafn ny bfpU ƒ kih ky DI ƒ kflI imwtI iPtr hY, iliKaf sI. hux
jfxf aY Eie qUM?” suxfieaf, “qusIN aflUaF dI Kycl nf kro, imsqrI bxn vflf hY. Aus ƒ vI ivafhuxf
afAux vfly dy mUMhoN inkl igaf, myry leI quhfzI CoilaF dI dfl hI ÈfhI hoieaf. jy kuVI hor brfdrI ivc ivafh
“BfeI jI! mYN kMmIaF dI pwqI jfxf hY KfixaF dy brfbr hY. lgfqfr kMmIaF df dyeIey qy afpxI brfdrI aMn-pfxI Cyk
iksy dy.” pRfhuxf bx bx ky mYN dflF, acfr, gMiZaF idMdI hY. qy dUsrIaF brfdrIaF vfly DIaF
guwsy ivc lfl pIlf hoieaf ËYldfr nfl rotI Kfx df afdI ho igaf hF.” lY lYNdy hn, pr idMdy nhIN. mYN kihnF gurU
hflI kuJ kVkxf hI cfhuMdf sI ik BfeI kuVI ny afpxI cup qoVidaF ikhf, nfnk ny qy cfry vrx ieko kIqy qy dsvyN
horIN gwj AuTy, “BfeI jI kI huMdf Eie? “lE KF, Kycl kfhdI aY?” pfqÈfh ny sB ƒ sFJf bftf aMimRq df
srdfr sfihb khu ËYldfr sfihb ƒ.” “myrf mUMh vI aj suafd mMgdf sI. Ckfieaf. awj asIN iswK AunHF dy AupdyÈ
“BfeI jI muafP krnf, pr ‘BfeI do aflU idvfn krfV idAuN PVI afieaF. bfxI qoN munkr ikAuN huMdy jfny aF?”
jI’ koeI BYVf bcn qy nhIN. suixaf gurU vVIaF Gr dIaF ny, koeI quhfzy nfl Aucyc nO j u a fn ku J pR y i rq ijhf ho ky
gRMQ sfihb ivc afAuNdf, ‘eyk ipqf eyks qy nhIN kIqI.” pYNc ny afiKaf. boilaf, “iswKI ivc pUrf kOx hY? aslI
ky hm bfirk.’ Pyr BfeI BfeI hI qF hoey “quhfzI mrËI.” nOjuafn ny ikhf iswKI ikrq krnf dsdI hY. iswK ikrqI
asIN sfry.” qy lwkV ihlf ky agFh kr idwqI. ƒ kmIx kihMdy hn, AunHF dI inrfdrI
ËYldfr sfihb boly, “qUM hYgf kOx kuVI bolI, “bfpU jI, aj Dfr qusIN krdy hn. iËmINdfrF dIaF jy buqIaF nf
aYN Eie?” TwTI. AuQy qYƒ qyry jfq-Brf iml pYxgy.” hflI Kwdr-poÈ ny ‘srdfr sMqf kwZ lE. dfl qy ho geI aY, mYN aflU bxf sfrn, qF AunHF leI jMgl pfxI jfxf
“srdfr sfihb! mYN vI quhfzy ijhf ‘siq sRI akfl’ kih ky jd Auh isMG, srdfr sMqf isMG’ kr ky vfjF lvF.” mhIN KurlI qy kfhlI peI hoeI sI musLikl kr idMdy hn. ieh vfihgurU dy
iek rwb df bMdf hF.” nOjuafn ny aDIngI kMmIaF dI pwqI vl quiraf qF BfeI sfihb mfrnIaF ÈurU kIqIaF hI sn ik krmUM qy kwtf Aus qoN vI vD kfhlf. inwkI bMdy vfihgurU dy bwicaF df ijAuxf hrfm
nfl ikhf. kih rhy sn, “nfsqk hn, nfsqk, jfq nfl dy Gr jf viVaf. JIqF ivcoN izAuZI vltohI lY ky jdoN pYNc mhIN cox AuiTaf kr idMdy hn. AunHF dIaF bypqIaF kr ky
ËYldfr sfihb kihx lwgy, “Eie pfq nhIN mMndy, Drm iBRÈt krdy iPrdy ivc kMbdf cfnx afAuNdf idisaf qy nfl qF kwtf PVn leI nOjuafn vI nfl ho Drm dy afgU bxy rihMdy hn. ihMd dI
byvkUPf, myrf mqlb hY qyrf nF, jfq, hn.” ËYldfr sfihb kuJ hor soc irhf hI iksy bfrIk jnfnf afvfË `c afiKaf, quiraf, pr ‘qusIN bYTo arfm kro, kfkf afËfdI leI ikrqIaF df aMdoln iksfnF
kMm, pqf, itkfxf kI hY?” sI. sfhmxy GroN krmU ƒ vfj mfrI qy “jI ieh srdfr sMqf isMG df Gr nhIN, Qikaf hovyNgf.’ afK ky jgIro dy bfpU ny dy aM d o l n qo N bhu q f ËrU r I hY . jw t
“myrf nF kurbfn isMG, jfq iswK, kMn ivc kih ky Aus ƒ nOjuafn dy mgr AunHF df Gr dUsrI[[[.” Aus ƒ AuQy bYTx leI mjbUr kIqf. kuVI iËmINdfr, mlkIaq vflf iksfn-sB
kOm ipMz ipMz iPrnf qy hux df pqf cwk prCfvyN vFg lf idwqf. ipMz ipMz iPrn vfly nOjuafn ny AuT ky aMdroN vlYqI nmUny df cfkU qy cfr srmfeydfr hn. jd ieh afpxI awzI Qwly
123 srgoDf hY.” kMmIaF dI pwqI dy moV ‘qy muMzy Kyz hYrfn ho ky puiCaf, “qF kI ieh srdfr vVIaF PV ilafeI. aflU KolH ky Aus awDy ihMdosqfn ƒ dbfeI rwKxf cfhuMdy hn,
“bVf nukroN kUnF Eie qUM?” BfeI ny rhy sn. nOjuafn ny puiCaf, “koeI kyhr sMqf isMG pYNc df Gr nhIN?” iClxy ÈurU kIqy. qF ienHF ƒ aËfdI ikvyN iml skdI hY?”
ËYldfr df pwK kridaF ikhf, “iswK vI isMG hY ies pwqI ivc?” “pYNc df Gr qF ieho hY jI dUjf muMzy ny ikhf, “mYN aflU iCl lYNdf “kI qUM soÈilst hYN?” pYNc ny guwsy
koeI jfq hY? jfq ds dy KF, asIN hF muMzy Kyz Cwz ky ‘kwTy ho gey. soc nMbrdfr hY.” hF jI, qusIN hor kMm kr lvo.” nfl puiCaf.
KwqrI bfvy qy ieh hn jwt srdfr.” soc ky qy iek dUsry ƒ puwC puwCf ky kihx “mYN qF sMqf isMG mihry dy jfxf kuVI ny nIvIN nËr nfl ibnF kuJ “nhIN, mYN iswK hF. gurU nfnk dyv
“BfeI jI, mYN qy iswDI gwl iswDI qrHF lwgy, “kyhr isMG qy ieQy koeI nhIN. hF hY.” by-Gr nOjuafn ny gwl ƒ sfP krn ikhF aflUaF vflf BFzf qy cfkU nOjuafn jgq gurU ny BfeIcfrkvfd ƒ jnm idwqf
krdF. ijQoN qk mYN jfxdF, iswK Drm vI kyhr isMG hY jwt, dUsrI pwqI.” dy iKafl nfl ikhf. bUhf KuwlH igaf. dIvy ƒ PVf idqy. qy afp hfiraF qoN kUMzI zMzf sI. dunIaF dy lok iek vwzy BfeIcfry dy
hY qy smfj vI, qy ies BfeIcfry ivc koeI “lfl isMG?” Aus iPr puwiCaf. dI lft ƒ hvf dI mfr qoN bcfAux leI jo lfh ky imrcF pIsx lg peI. imrcF mYNbr Qfpy. BfeI bflf, BfeI mrdfnf hI
jfq-goq df ivcfr nhIN.” “Auh qy sfry ipMz ivc koeI nhIN.” lMmf hQ Et df kMm dy irhf sI, Auh iek jfn krky, dfqI nfl gMZy cIr ky, nhIN, BfeI sMqf isMG vI hY qy ikrq koeI
BfeI jI ny ËY l dfr sfihb vl iek isafxy muMzy ny ikhf. cfnx ƒ prqf ky Aus muitafr dy sohxy Auh kUMzy ivc suwtx lgI sI, jd nOjuafn (bfkI agly sPy `qy)
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (27)
nPrq krn vflI ÈY nhIN.” jgIro ny gwlF df islslf qoVidaF kMm krnf hY. Aus afpxf, qusIN afpxf krn vfly bdyÈI hukmrfn pldy hn. sfzf rfqIN?”
ieMny ƒ Zoieaf bUhf KolH ky nfmo nYx ikhf, “bfpU jI! qusIN ikhVIaF gwlF ivc qy mYN afpxf, pr sB qoN cMgf kMm Auh hY mwKx AunHF dy bdclx kYdIaF ƒ iml “jI hËUr aMdr hY, Blf lok.”
aMdr af geI qy afKx lwgI, “jgIro pY gey? Cwzo vI pry, aflU iqafr ny, mYN jo dyÈ qy kOm dy mnuwKF dy Bly leI hovy.” skdf hY, Blymfxs ihMdusqfnI ƒ nhIN. Qfxydfr iek ibwly vfly ispfhI ƒ
kuVy quhfzy siprt hoxI aYN, muMzf kOzI Pulkf lfhux lwgI aF.” sMqf isMG df Èwk jFdf irhf. ijQy afpxIaF hkUmqF ny, AuQy koeI BuwKf dyK ky kihx lwgf, “afly duafly TIk hY
Kyzdf roVI `coN rgVF lf ilafieaf.” pqIlf pColy ‘qy rwK Aus qvf suitaf nOjuafn boilaf, “DI quhfzI isafxI nhIN mrdf. ividaf qy ikqfbF muPq sB?”
jgIro dIvf lY ky aMdr geI qy iek qy qOx muV svfr ky Pulky lfhuxy ÈurU hY. ies ƒ hor pVHfE. myrf mqbl hY, imldIaF hn. AuQoN dy joVy suKI hn, bwcy “jI hF.”
qUMbf itMcr df ilaf ky nfmo ƒ afKx kIqy. inwky inwky Pulky koilaF ‘qy Pulf hor ikqfbF pVHn ƒ idE. myry kol kuJ KuÈ hn[[[.” kuVI duwD df glfs lY ky “cMgf aMdr cl ky igRPqfr kro Aus
lwgI, “BfbI rgVF qy lwgU shI, pr rfm ky afpxf nF swc krI jf rhy sn. pMjfbI dIaF ikqfbF ny. ieh afp pVHngy pRfhuxy dy lfgy af KloqI. bfpU ny ikhf, ƒ.”
kr dAU ËrUr.” QflIaF lwg ky sfhmxy af geIaF. qy quhfƒ suxfAuxgy. muwk jfxgIaF qy “kfkf! duwD pI lY, Pyr gwlF krFgy.” pRfhuxf bUhy ivc af igaf. idn cVH
pRfhuxy vl qfV qfV ky vyKdI Auh ibn qVkI dfl ivcoN vI aj Aus ƒ suafd koeI af ky lY jfvygf. hor dy jfvygf.” nOjuafn Kbry nFh kr idMdf, pr irhf sI. asmfn lflo lfl ho irhf sI.
vfps clI geI qy jgIro bfhrlf bUhf af irhf sI. afpxy iqMnF sflF dy aiqQI “ienHF ikqfbF ivc kI hY?” kuVI dI nIvIN qwkxI Èfied kih rhI sI, PIrU luhfr dy hQOVy dI afvfË sB ƒ
bMd kr afeI. jIvn ivc Aus BFq BFq dy Kfxy KfDy sn, “khfxIaF, kivqfvF, lyK; ijvyN “myry hwQoN awj qy pI lvo, Pyr Kbry ikqy suxfeI dy rhI sI, Kbry iksy kMmI dI
sMqf isMG ny Ëor dy ky puiCaf, pr jgIro dIaF vVIaF qy mwKx nfl copVy dsm gurU dy pMj ipafry, iswK BfeIcfrf kudrq nfl myly hox.” dfqI bx rhI hovy.
“kfkf qUM hYN kOx?” PulikaF nfloN sB mfq sn. Kbry Auh qy smfjvfd, bdyÈI rfj dy aOgux, rwb nOjuafn ny afiKaf, “pihlF bfpU “mYN hfËr ho igaf, Qfxydfr
“mYN afdmI hF, iswK.” suafd jgIro dI Coh ny idwqf sI jF Auh dIaF dfqF qy bMidaF dI kfxI vMz afid.” jI ƒ idE.” sfihb!”
“ieh qy mYƒ vI idsdf hY pr jfq afpxy aMdroN kwZ irhf sI. “nhIN, sfƒ ienHF dI loV nhIN.” “mYN pI lYxf, qusIN lvo pihlF.” “prmjIq isMG qusIN!” hYrfnI nfl
kI hY?” rotI Kf cuwkx mgroN vI kuVI rotIaF “bfpU jI! lY lvo, mYN piVHaf krFgI. dUsrf glfs bfpU vfsqy af igaf. Qfxydfr boilaf qy ËYldfr vl qk ky,
“iswK.” pkfAuNdI rhI. pYNc ny dlfn ivc mMjy zfh piVHaF cMgy iKaflF df asr huMdf hY, kuVI ny kuJ icr mgroN kMm Kqm kIqf qy “srdfr bhfdr imhr isMG, lfielpur
“iswK kOx?” ky inwGy ibsqry ivCf idqy qy pRfhuxy ƒ buiraF df nhIN.” jgIro ny bfhroN ikhf. mhIN ƒ izAuZI ivc bMnH ky afp koTVI dy sfihbËfdy; pr sfƒ afpxI kfrvfeI
“qusF vI Eho gwl kIqI.” aMdr af jfx vfsqy ikhf. ibsqiraF pYNc cuwp irhf qy nOjuafn ny do cfr ivc mMjI zfh ky dIvf buJf idwqf qy arfm krnI pvygI. ienHF quhfzy ipMz bfgIafnf
pYNc ÈrimMdf ijhf ho ky cuwp kr ivc dovyN bYTy hI sn ik bfhr df bUhf ikqfbF Aus ƒ PVHf idwqIaF. bfhr duwD nfl lyt geI. gwlF ÈurU rhIaF. bfp qkrIr kIqI hY qy[[[.”
irhf. kuVI ny pqIly ivc vVIaF pf KVikaf. pYNc ny bUhf KoilHaf. bfhr inwkf grm ho igaf sI qy kuVI ny BFzy mFjxy suxdf sON jFdf qF kdy kdy koTVI ivcoN “jI hF.” nMbrdfr ny ikhf.
idwqIaF. cOkIdfr sI. puwCx lwgf, “aj quhfzy koeI ÈurU kIqy hoey sn. nOjuafn ƒ huMgfrf iml jFdf. “mYN qkrIr qoN ikqy vwD kMm krdf
“myry mF-ipAu KwqrI hn.” nOjuafn bMdf afieaf?” bfpU ny afvfË idwqI, “puwqr, pRfhuxy awDI ku rfq ƒ pYNc ny afiKaf, “hux hF, cODrI sfihb.” prmjIq isMG ny
ny gwl sfP krn leI afiKaf. sMqf isMG ny puwiCaf, “ikAuN?” dy duwD ivc KMz pfeIN, ikqy kwcf imwTf nf sON jfeIey, quhfzIaF gwlF swcIaF ny, bfkI ikhf.
“qusIN kuJ pVHy hoey E?” “suwK”, cOkIdfr ny ikhf, “myrf qy pf ilafeIN.” svyry shI.” “koeI pYNPilt vMzy jy?”
“bI[ ey[.” PrË hY nf, afey gey df iKafl rwKxf. “nhIN bfpU jI, mYN qy quhfzy duwD ivc sfry cuwp ho gey. bfpU dy GurfVy CyqI “ieh qy myrf pihlf kMm hY.”
“lgdy qy nhIN, bI[ af[ pfs qy bMdy klH ƒ koeI corI ho jfey.” vI KMz hI pfeI hY.” hI Cuwtx lwg pey. jgIro Èfied sfiraF “ikAuN Eie sMqU! kuJ hY aMdr?”
hI hor qrHF dy huMdy ny.” “nhIN Eie BfeIaf. koeI iPkr nf nOjuafn ny ikhf, “duwD dI Kycl nf qoN mgroN suwqI, Aus dy supinaF dI kOx nOjuafn guwsy ivc boilaf, “kuJ
“asF sB kuJ krky vyK ilaf, kr qUM.” pYNc ny ikhf. kro, mYN duwD bhuq Gwt pINdf hF.” jfxy. adb nfl bolo, cODrI sfihb. qusIN qy
srdfr jI. sfzf dyÈ nMg-BuK dy duKoN mry, bUhf mfr ky afAuNidaF DI ƒ rotI “ikAuN, cfh pINdy ho, bxvf dyeIey?” svyry Auh duwD irVkx kuJ icrkI pVHy ilKy Qfxydfr ho.”
iewjqF vycy qy asIN bdyÈIaF dIaF bFdr KFidaF dyK ky Aus ikhf, “vltohI vflf “nhIN, cfh dy qy mYN lfgy vI nhIN AuTI. jdoN Auh mwKx kwZ rhI sI, bfhroN “ilaf beI, srdfr sMqf isMGf, Pyr
nklF krIey. ieh mYQoN ho nhIN skdf?” duwD qwqf kr leIN, muMno!” jFdf. AuNj mYN socdf hF, jy sfry ihMdusqfnI bfp ƒ afvfËF pYxIaF ÈurU hoeIaF. Auh ikqfbF aMdroN.” Qfxydfr ny ivaMg
“qusIN kMm kI krdy ho?” aMdr jf ky Pyr sMqf isMG inwGf ho duwD pIx qF msIN sfiraF ƒ iek iek vfihgurU vfihgurU krdf pYNc bfhr igaf. nfl ikhf. sMqf isMG aMdr igaf, pr
“iPrnf qurnf, pRfhuxy bxnf qy gwlF ky bih igaf. pRfhuxy ny puwiCaf, “kOx, cmcf ihwsy afey. ijwdx asIN CMnf Br ky bfhr nMbrdfr, ËYldfr, cOkIdfr qy pMjF ikqfbF nf lwBIaF. puils vfilaF vI lwBx
krnIaF.” cOkIdfr sI?” pI jFdy hF, qF Kbry ikMny grIbF df ihwsf swqF ispfhIaF nfl Qfxydfr KVHf sI. ivc Aus dI mdd kIqI, ikqy nhIN sn.
“KFdy ikwQoN ho?” pYNc suafl sux ky hYrfn sI, jd pI jFdy hF. sfzy Brf BuwKy mrdy hn. sfzy Qfxydfr ny puwiCaf, “ikAuN Eie Qfxydfr sfihb afpxy pRfhuxy ƒ lY
“qumHfqVF dy lMgrF ‘coN.” Aus iPr ikhf, “hr iek ny afpo afpxf mfmilaF qy tYksF ‘qy ivhlV dsqKq JIAUrf, qyry Gr koeI pRfhuxf afieaf qury.
pIV-pfhul
pIV, plF nUM iqwl iqwl ho ky mrn sfgr-goqf. pIVf dy sfhF sMg imldf,
dI sjLf, smyN nUM sUlI ‘qy ltkx df hukm
aqy ies dI hukm-adUlI ‘c Kud dI arQI
sfh nUM iek ivgocf.
pIV dI rihmq ivc gujfrF, pl dI
inafmqF
AuTfAux df hukmnfmf. prK-khfxI. pIV myry hrPIN mOly, pIV
pIV, bolF dy hoTF ‘qy cuwp df jMdrf, arQ kmfxI. pIV jd siPaF ‘qy PYly,
BfvnfvF dI qlI ‘qy sog df sLgn aqy ko e y isM m x lw g dy . ijM d -brU h IN co a
hfv Bfv nUM buwq bxn dI qfVnf. zf[ gurbKsL isMG BMzfl afpxI invyklI sLYlI ivc jIvn AudfsI, rfh mihrm df dwsdy.
pIV, pihl-pirkrmf, plyTf dIaF prqF Proldy ijLMdgI dy nfd dI qlfsL ivc rihMdy hn. pIV ieiqhfsk GtnfvF dI jnm-
pMGUVf, plyTI pRqIbwDqf, pRBfvI pRdwKxf Auh sLbdF dI aijhI jugq bMndy hn ik pfTk dy mUMhoN suqy isD dfqI, sMsfrk qRfsdIaF df muwZ, jIvnI
aqy pihlI pgzM z I. kdy pIV ivco N inkl jFdf hY, ikaf bfq hY! ipCly lyK ivc zf[ BMzfl ny kuiVwqxF df sfr-aMsL aqy nvInqm
supinaF dI sqrMgI nUM inhfrnf, quhfnUM klm dI gfQf ibafnidaF sucyq kIqf sI, “klm jd kTor, rihqlF dI krmBUmI.
pIV dy agMmI qy anUTy anuBv df aihsfs kruxfmeI, kulihxI aqy kuiVwqx ivc lbryjL ho, kfhlI ivc pIV ‘c puMgrdIaF hONsilaF dIaF
hovygf. lgrF, ihMmqF nUM pYNdf bUr aqy supinaF zf[ gurbKsL isMG BMzfl
kfly hrPF dI qPsIl ilKdI qF sLbdF dy sIinaF `c sog
pIV, bhu q sfry srU p F, sro q F, Diraf jFdf aqy keI vfr qF Auh afpxI hoNd qoN munkrI df nUM sMpUrnqf df vrdfn. DrqI nfl juVy Pon: 216-556-2080
smwisafvF jF sPlqfvF ivcoN Augm ky ibrKF nUM izwgx df zr nhIN sqfAuNdf
rfh vI PVHdy.” hQly lyK ivc zf[ BMzfl ny pIV dI pIVf aqy
afpxy rUp pRgtfAuNdI. ikhVI pIV ny iks ikAuNik Auh pIVf nUM pRxfey huMdy. pIV hmysLf pIV huMdI. pIV drd dI
rUp ivc, mn, qn jF quhfzI soc ‘qy dsqk
ies dIaF prqF ProlIaF hn ik srIrk pIVf qF jldI Buwl pIV, pYgMbrI vrdfn ijs dIaF pYVF vihMgI ZoNdI, dXf, idaflqf aqy
dyxI, ieh pIV dy psfrF ‘qy inrBr. jFdIaF hn, pr mn dI pIVf jugF qwk nfl inBdI. Auh kihMdy nUM isjLdf krdf jhfn. huMdf kuJ aijhf idafndfrI df jog kmfAuNdI, dfnsLvrI
pIV, srIrk rUp ivc AunI pIVf nhIN hn, “pIV, jd prfey idMdy qF bhuqf drd nf huMdf ikAuNik ielhfm ik ijAuxf ho jFdf bdjLfn aqy rihql df suwcm isrj, akIdqXog bx
idMdI ijMnI mfnisk ksLt idMdI. ipMzy dy prfieaF ‘qy kfhdf rosf. pr jd afpxy hI pIV bx jfx qF mOq ivcoN sMjIvqf df huMdf drsLn- jFdI. pIV ivcoN hI hfsy Augdy, pIV ivcoN
jKm qF kuJ smyN bfad TIk ho jFdy, iek iglf Kud ‘qy huMdf, dUsrf irsLqy dI nkfbposLI ‘qy. ies dy iesLnfn. hI roxf. pIV sdf dI nINd suafvy, qy pIV
isrP kuJ ku dfg rih jFdy, pr mn ‘qy nfl hI gihry sdmy ivcoN Kud nUM bcfAux leI zUMGy gmF dI hfQ pIV, pIr-pYgMbrI dI aMjLIl. sB Bulfvy sOxf. pIV phylI bx ky tkrn,
peIaF JrItF sdf cskdIaF. msqk `qy pfAuxI pYNdI. prfieaF ‘qy ikhVf dfeIaf kry. afpixaF ‘qy dI mohvMqI aqy hryk ies nUM gly lfAux jd pOxF dIaF lyrF. mn-ngrI dI vydnf
peIaF lfsF drd vI idMdIaF aqy sdIvI dfeIey vI iPky pY jFdy.” –sMpfdk leI ivafkul. ijLafdqr Dfrimk ivcoN, cuwp dy hMJU kyrF. pIV pRfhuxI hrdm
insLfn vI. hsqIaF, dfnsLvrF aqy drvysLF ny pIV twkry, jd bfhr nUM dyKF. suMny rsqy, gUVH
pIV keI vfr QoVH-icrI huMdI pr hI dwisaf ik ikvyN KfiraF dI qfsIr ‘c isMmx lwg pvy qF dIidaF df Kfrf pfxI ivcoN gujr ky Kud nUM akIdqXog bxfieaf. hnyrf, qy pYrIN puVIaF myKF. pIV dI
keI vfr sdIvI. keI vfr pRfhuixaF hfr Brny ny moh dy huMgfry. ikvyN supnhIx aqy AuTdf Aubfl, bodIaF slqnqF aqy pIV pIV ho ky ijAuxf, sB qoN aOKf pirkrmf kridaF, sfrI Aumr ivhfeI.
afAuNdI, drd vihMgI ivcoN kuJ sfzI JolI awKF nUM dyxy ny sUhy aMbrI-njLfry. ikMj KoKly smfjk, Dfrimk aqy afrQk vI aqy sihl vI. pIV ivcoN pUrnqf pRfpq Kud Jory dI Jol BryNidaF, Kud qoN hoeI
pf, aFdr dI KYr mMgdI, dUsrf dr jf Drny kflK-jUhy qfry. ikvyN ‘nyiraF ‘c pRbMDF nUM qihsL-nihsL kr, nv-inrmfx krn vfly, isdkidlI aqy isrV df burj rusvfeI. pIVy nI! kyhy lyK ilKfey, qUM
KVkfAuNdI. dr dr BtkdI pIVf, Btkx AugxI ey jugnUMaF dI zfr aqy iksy AujVy df aijhf kfrj arMBdf ik afAux vflIaF isrj gey ijs dI qsLbIh dyx lwigaF hr droN durkfrI. pr ijnHF qYnUM gly
kfrn hI Kud dI aihmIaq gvf bihMdI. Gr dy bnyry `qy jgxI ey dIivaF dI zfr. nslF, nvIN sLurUafq dy moZIaF dy sdky hrP bOxy ho jFdy. lgfieaf, qUM sfhoN vwD ipafrI. pIV-
pr pIV jd sfhF df sfQ bx jfvy qF jfly lwgy afilaF dy icrfgF nUM imlxIaF jFdIaF. Aus invyklI soc nUM nqmsqk pIV nUM gl df gihxf bxfAuxf, sB prbq dy aMbr nyVy, qy qfry Brn huMgfrf.
qusIN ies nUM qRfsdI smJxf jF ienfieq, ny mFvF dIaF mMnqF. Gr nUM imlxI ey huMdIaF ijs ny adny ijhy mnuwK dI soc qoN Auqm kfrj. pIV-pirkrmf ivcoN hI cfnx-jUh dI hmsPrI df, huMdf ajb
ieh quhfzI iPqrq ‘qy inrBr. ies bjurgI asIs. Gr nUM Gr bxn df Drfql nUM ivsLflqf bKsL, nvyN kIrqImfnF asIN Kud dy rUbrU ho, aMqrIv sMvfd njLfrf. pIV pfkIjLgI, rUh dI srdl,
njLrIey ivcoN hI qusIN ivkisq ho skdy jd af ml Klovy. bol-bhuxI vI sfQ nf
jF ismt jFdy. idMdI, qy klm vI DfhIN rovy. pIV dI
pIV, jd prfey idMdy qF bhuqf drd drgfh ‘qy ijhVy, pIV-iebfrq krdy.
nf huMdf ikAuNik prfieaF ‘qy kfhdf rosf. pIV-pfhul dI kr ijLafrq, iksy mYdfn
pr jd afpxy hI pIV bx jfx qF iek nf hrdy. pIV dI JFjr pYrIN pf ky, nwcdy
iglf Kud ‘qy huMdf, dUsrf irsLqy dI lok avwly. hr bIhI hr cOk-cOrsqy,
nkfbposLI ‘qy. ies dy nfl hI gihry sdmy hoNdI bwly bwly.
ivcoN Kud nUM bcfAux leI zUMGy gmF dI pIV ivcoN vI keI vfr mnuwK anMdq
hfQ pfAuxI pYNdI. prfieaF ‘qy ikhVf huMdf agr ieh pIV iksy dI KusLI df sbwb
dfeIaf kry. afpixaF ‘qy dfeIey vI iPky bxdI. pIV ivcoN Augmdy hfisaF dI ruwq
pY jFdy. ‘c mO l dy ny , nvy N cfa, isrjy jFdy
pIV, iek vr jF srfp ey, ieh mnwKI nvInqm rfh aqy mnuwKI icwq nUM imldI
ivakqIqv dI pCfx huMdI. ies ivcoN quhfzy sMdlI Bfa.
sLKsI ibMb df Auh rUp Aujfgr huMdf, ijs pIV bfhrlI hovy qF sihjy sihjy
qoN qusIN vI axjfx qy inrlyp. pIV dyx GtdI qy Kqm ho jFdI. pr aMdrlI pIV
vfilaF nUM vI ikafs nhIN huMdf ik idqI sB qoN iBafnk. bMdf aMdro aMdr mrdf,
pIVf ny vr bx ky, nvIaF rfhF dI dws afpxy sfhF ‘c sMnftf Drdf, afKr nUM
bxnf. bfbf bMdf isMG bhfdr aqy hor isMGF dy bMd bMd ktfAux df idRsL-iek icwqrkfr dIaF njLrF ivc afpxI arQI nUM moZy dyx qoN vI byjLfr ho
pIVy nI pIVy! qUM afAuNdI jFdI rhIN. imlygf vr, Gr iPr qoN qolygf pr aqy leI sbwb pYdf kIqf. rcfAuNdy, Cupy hoey guxF aqy aOguxF nUM jFdf. bfhrlI pIV nUM hrP idwqy jf skdy,
suwqIaF sMBfvnfvF jgfeIN aqy KflI kfsy bxygf vwsdf rsdf Gr. pIV dyx vfly koml aihsfsF qoN inhfrdy, Kry qy Koty dI pCfx kr, bolIN qrjLmfvy. pr aMdrlI pIV nUM cuwp
‘c pRfpqI dI tuwk pfeIN. byKbr klf nUM pIV df sMg ivrilaF df nsIb, kuJ ivrvy, mfsUmIaq dy doKI, komlqf nUM afpxIaF kmIaF, kuqfhIaF, kmIngIaF, AulQfvy. bfhrlI pIV nfl ivakqI jldI
ihlfvIN aqy ihMmq nUM supinaF dy rfh df bxdI ey hbIb aqy bfhilaF dI huMdI vlUMDrn vfly aqy nYxF nUM awQrUaF df kurIqIaF, kuiVqx aqy kuhj nUM vsfr, mrdf pr aMdrlI pIV rINg rINg ky mrn
pfvIN. pIVy nI pIVy! qyrIaF rfhF ‘qy rkIb. pIV ivcoN Kud nUM pirBfsLq aqy inAuNdf bKsLx vfly. aijhy kmIny lokF Kud ivcoN sicafrypn aqy inafrypn dIaF dI mjLbUrI.
mihkF df vxj hovy. qyrI iPjLf rMgF dI ivsQfrn vfly lok hI nvIaF pYVF df nUM rihm/qrs dI arjoeI krnf jF AunHF iprqF pfAux dI kfmnf bxdy. pIV jd pRsMnqf qy pfkIjLgI dI
afbsLfr sMjovy aqy qyrIaF brUhF nUM nvyN isrnfvF qy AunHF dIaF pRfpqIaF dy sdky qoN afs rwKxf, byarQ. purjf purjf kwtx pIV, bygfnI hmysLf CotI huMdI. pIV pRsMgqf ivc pfhul bxdI qF mnuwKI
isrlyK AukrfAux df sLrP hfsl hovy. jFdIaF suMgVIaF qy sihmIaF iPjLfvF. vfly, AubldI dyg ivc Aubflx vfly, nUM Kud ‘c jIr ky aqy iPr AuBrn df iPqrq nUM ivsiqRq krdI aqy mnuwKI
pIVy! qUM suwcy hrPF dI dfnI, swcy arQF pIVf ivcoN hI nvIN soc pnpdI, nvyN bwicaF dy toty krky mFvF dy glF ivc ikafs krky, pIV dy aihsfs aqy anuBv sMvydnfvF nUM nvIaF qrjIhF aqy bulMdIaF
leI kfnI aqy nvyN ivcfrF nUM prox vflI supny aMgVfeI Brdy aqy nvIaF sMBfvnfvF pfAux vfly aqy mfsUm ijMdF nUM nINhF ivc nUM hMZfieaf qy kmfieaf jf skdf. bKsLdI.
gfnI. pIVy! qyrf vjUd ijLMdgI df muhFdrf nUM awK Kolxf nsIb huMdf. icxn vfilaF dI idwqI pIVf ny hI roh df
sMvfry, sfh-qor qYQoN jFdI vfry aqy pIV hI bxdI ienklfb dI jnm aijhf quPfn pYdf kIqf ik jflmF dIaF
jIvn-rfhF ‘c pYNdy jo smuMdr Kfry. qUM BUmI. pIV jd bypnfh ho ky hr dIdy ivc keI nslF afpxI hoxI ‘qy nIr vhfAux pIVF df prfgf nI pIVF df prfgf BuMn dy[[[.
jogIaF rih geIaF.
isLv kumfr btflvI myrI vfrI pwiqaF dI pMz iswlHI ho geI
pIV, keI vfr quhfzy sfhvyN iek
pIVy nI pIVy! qUM afAuNdI jFdI rhIN. suwqIaF sMBfvnfvF qYnUM idaF hMJUaF df BfVf, imwtI dI kVfhI qyrI kfhnUM ipwlI ho geI
cuxOqI bxdI. pIV-pruwcy pl hI huMdy jo
jgfeIN aqy KflI kfsy ‘c pRfpqI dI tuwk pfeIN. byKbr klf nUM quhfzy kdmF nUM qfl, ihMmq nUM dfd aqy nI pIVF df prfgf BuMn dy. qyry syk nUM kIh vwijaf dugfVf
ihlfvIN aqy ihMmq nUM supinaF dy rfh pfvIN. pIVy nI pIVy! soc dy nfvyN aMbr-prvfjL krdy. ‘kyrF BwTI vflIey cMby dIey zflIey nI pIVF df prfgf BuMn dy[[[.
qyrIaF rfhF ‘qy mihkF df vxj hovy. qyrI iPjLf rMgF dI afbsLfr bfp dy nYxF ivc isMmI pIVf hI sI jo nI pIVF df prfgf BuMn dy, BwTI vflIey.
sMjovy aqy qyrIaF brUhF nUM nvyN isrlyK AukrfAux df sLrP isrV-isdk bx, sPlqf dy pOzy myry lwp ku ey cuMg myrI mYnUM pihlF tor nI
hfsl hovy. pIVy! qUM suwcy hrPF dI dfnI, swcy arQF leI kfnI nfm krdI rhI aqy bfp dy nYxF nUM suKn ho igaf kuvylf mYnUM kwcy kwcy rwK nf nI roVH QoVHy hor nI
Zl geIaF CFvF nI krF imMnqF mukf dy nI puafVf
aqy nvyN ivcfrF nUM prox vflI gfnI. pIVy! qyrf vjUd ijLMdgI aqy sLukrgujLfrI nfl lbryjL kIqf.
pIV jd kbfV cugdy bwcy dy dIidaF byilaF ‘coN muV geIaF nI pIVF df prfgf BuMn dy[[[.
df muhFdrf sMvfry, sfh-qor qYQoN jFdI vfry aqy jIvn-rfhF
ivc Gr pf ky bih jfvy qF ies ivcoN keI mwJIaF qy gFvF nI
‘c pYNdy jo smuMdr Kfry. qUM hI dwisaf ik ikvyN KfiraF dI pfieaf icVIaF ny cIk-ichfVf sON geIaF hvfvF ro ro kr ivrlfp nI
qfsIr ‘c Brny ny moh dy huMgfry. ikvyN supnhIx awKF nUM dyxy ny vfr kuJ aijhf kr gujrn df hIaf pYdf
huMdf ik bydrd jLmfnf dMdF hyT AuglF nI pIVF df prfgf BuMn dy[[[. qfiraF nUM cVH igaf mwTf mwTf qfp nI
sUhy aMbrI-njLfry. ikMj Drny kflK-jUhy qfry. ikvyN ‘nyiraF jMÖ sfhvF dI df ruws igaf lfVf
cwbx leI mjbUr huMdf.
‘c AugxI ey jugnUMaF dI zfr aqy iksy AujVy Gr dy bnyry `qy pIVf hujrf qy pIVf hokf, pIVf jfn- CyqI CyqI krIN mYN qy jfxf bVI dUr nI nI pIVF df prfgf BuMn dy, BwTI vflIey.
jgxI ey dIivaF dI zfr. jfly lwgy afilaF dy icrfgF nUM prfx. pIVf dy sMg hwsF KyzF, pIVf ijMd- ijQy myry hfxIaF df tur igaf pUr nI qYnUM idaF hMJUaF df BfVf
imlxIaF ny mFvF dIaF mMnqF. Gr nUM imlxI ey bjurgI asIs. mkfn. pIVf aMbr qy pIV pqfl, pIVf Es ipMz df suxINdY rfh mfVf nI pIVF df prfgf BuMn dy, BwTI vflIey.
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (31)
Bfrq ivc lok sBf coxF isr Auqy CpI ikqfb ‘smfijk smrqf‘ ivcoN leI
hn aqy Bfjpf dI pRcfr mÈInrI ny
pRDfn mMqrI nryNdr modI bfry iPlm ‘clo
jIqy hYN` iqafr kr leI hY. kuwl 32
hux modI dy bcpn bfry iPlm geI hY aqy ieh ikqfb pRDfn mMqrI
nryNdr modI dy lyKF df hI sMgRih hY.
ies iPlm dy zfierYktr mMglyÈ
imMt dI ies iPlm ivc BfvyN ikqy ieh iPlm bfry svfl krn `qy rfÈtrpqI dy bcpn aqy mfsUmIaq bfry bhuq vI kIqf ik sRI koivMd qoN pihlF dy hdfvly ny ies qoN pihlF iPlm ‘itMgIaf’
nhIN drsfieaf igaf ik ieh iPlm pRYWs skwqr aÈok milk ny ieAuN sPfeI PUbsUrqI nfl ibafn kIqf igaf hY. ies rfÈtrpqI pR x b mu K rjI ny vI qF bxf cuwky hn. sfl 2008 ivc mrfTI
nryNdr modI dy bcpn bfry hn pr iPlm dyx df Xqn kIqf: “vwK-vwK iPlmsfË leI rfÈtrpqI ny ieh iPlm idKfAux rfÈtrpqI Bvn ivc keI iPlmF dyKIaF ivc bxfeI ieh iPlm kuwl 116 imMtF
ivclIaF GtnfvF aqy khfxI ies sn ijnHF ivc ‘ipMk’ aqy ‘pIkU’ iPlmF dI hY aqy ies dI khfxI vI idhfqI
ihsfb nfl buxy gey hn ik drÈk ƒ vI Èfml sn, kI Auh vI isafsI pRcfr bflk duafly GuMmdI hY. ies iPlm ivc
Pud-bPud pqf lwg jFdf hY ik iPlm df hI sI? Auh afpxy bld ƒ bhuq ipafr krdf
nfiek nryNdr modI hI hY. Xfd rhy ik ieh iPlm idKfAux qoN bfad Bfjpf hY. asl ivc ies iPlm ivc
2014 vflI lok sBf coxF qoN aYn pihlF nfl juVy mMqrIaF-sMqrIaF aqy ahudydfrF mhFrfÈtr dy iksfnF ƒ jo aOkVF,
vI pR c fr ihq kO i mk ikqfb ‘bfl ny pRcfr muihMm vI ivwZ idwqI hY. iPlm musIbqF aqy muÈiklF JwlxIaF pY
nryNdr` irlIË kIqI geI sI aqy ies mrfTI iPlmsfË mMglyÈ hdfvly ny rhIaF hn, Auh sfrI khfxI drj kIqI
dI AudoN PUb crcf krvfeI geI sI. bxfeI hY. dfavf kIqf jf irhf hY ik ieh geI hY. ies iPlm dI PUb pRsMsf hoeI
‘clo jIqy hYN` iPlm 29 julfeI ƒ iPlm swcIaF GtnfvF ‘qy afDfrq hY. sI aqy ieh puxy kOmFqrI iPlm myly
irlIË kr idqI geI pr ies qoN pihlF ieh aijhy bwcy dI khfxI hY jo dyÈ leI ivc vI idKfeI geI sI aqy 2008 ivc
ies iPlm df ivÈyÈ Èoa lMGy buDvfr kuJ krnf cfhuMdf hY. ies bwcy df nF nrU iPlm nMU muMbeI akYzmI afP mUvIË
ƒ rfj sBf skwqryq ivc kIqf igaf. rwiKaf igaf hY (nryNdr modI df hI Cotf iemyijË vloN srvoqm iPlm aYlfinaf
ies mOky Aup rfÈtrpqI aYm[ vYNkeIaf nF). iPlm ivc drj hY ik bflk nrU, igaf sI. ies iPlm ivc bfl klfkfr
nfiezU aqy kyNdrI mMqrI ipXUÈ goiel, svfmI ivvykfnMd dI ikqfb pVHn qoN bfad df ikrdfr inBfAux vfly Èrd igEkr
rvI ÈMkr pRsfd, rfjvrDn rfTOV, jYaMq AunHF dy ivcfrF qoN bhuq pRBfivq huMdf hY. ƒ srvoqm bfl klfkfr df kOmI iPlm
isnhf qy jy[pI[ nwZf mOjUdf sn. iehI ivvykfnMd dy ivcfr hn ik “ijwqdy AuhI aYvfrz vI idwqf igaf sI. iPlm ‘clo
nhIN, iek idn pihlF mMglvfr ƒ ieh sfzy qwk phuMc krdy rihMdy hn ik Auh dI afigaf dy idwqI qF ik jIvn nfl hn jo dUijaF leI ijAUNdy hn.” iesy jIqy hYN` klf df pwK qoN ‘itMgIaf’ qoN
iPlm rfÈtrpqI Bvn ivc rfÈtrpqI afpxI iPlm rfÈtrpqI jI nMU idKfAuxf juVIaF cMgIaF kdrF-kImqF df pRsfr ho afDfr ‘qy hI ies iPlm dI khfxI AusfrI iksy vI ilhfË Gwt nhIN hY.
rfm nfQ koivMd leI idKfeI geI. ies cfhuMdy hn. ies iPlm ivc iek bwcy dy sky.” ies dy nfl hI AunHF Aultf svfl geI hY. asl ivc ieh khfxI pihlF -gurjMt isMG
Punjab Times Vol 19, Issue 31, August 4, 2018 pMjfb tfeImjL sfl 19, aMk 31, 4 agsq 2018 (32)
ngr kIrqn df rUt: gurduafrf sfihb qoN cwl ky gurduafrf muPq pfrikMg aqy aYvrgrIn vYlI hfeI
aYviy nAU qoN Kwb,y abOrn roz qoN swj,y rUbI aYviy nAU qoN swj,y skUl, Cboieaf imzl skUl, kYroiln
kuieMbI roz qoN swjy aqy gurduafrf aYviy nAU qoN swj.y klfrk aYlImYNtrI skUl qoN sLtl srivs