1.

UVOD

Zakonik ili kodeks predstavlja normativni akt kojim zakonodavac nastoji na jednom
mjestu, odnosno u jednom dokumentu kodificirati cjelokupno pravo ili granu prava neke
države. Svrha zakonika je učiniti zakone pristupačnima javnosti, odnosno ukloniti
proturječnosti među određenim propisima te olakšati njihovo tumačenje i primjenu.

Zakonici koji nastoje sažeti cjelokupno pravo neke države su karakteristični za države
Starog i srednjeg vijeka, odnosno doba kada pravo nije bilo dovoljno razvijeno i razgranato.
Najpoznatiji zakonici su Hamurabijev zakonik u drevnom Babilonu, kao i Zakon Dvanaest
tablica u drevnom Rimu. Na prostoru bivše Jugoslavije su poznati Vinodolski zakonik iz 13. i
Dušanov zakonik iz 14. vijeka.

U kasnijim periodima zakonici su bili ograničeni na određene oblasti prava, pa tako

poznajemo građanske i kaznene (krivične) zakonike. Od građanskih zakonika je najpoznatiji
Justinijanov Corpus iuris civilis koji je poslužio kao temelj za sistem civilnog prava u
današnjem svijetu, te Napoleonov Code civile. On je utjecao na Opći građanski zakonik
(OGZ) u Austrijskom Carstvu iz 1811. na temelju koga je stvoren Srpski građanski zakonik.
U Kneževini Crnoj Gori je 1888. donesen Opšti imovinski zakonik.

1
2. NASTANAK

2.1. KODIFIKATORSKI RAD U HABSBURŠKOJ MONARHIJI

Sredinom XVIII vijeka Habsburško carstvo je bilo ustrojeno po tzv.Haugvicovim

reformama, a njemačke i češke zemlje Habsburga su pri Ebertovom strogom sudu postale
države u modernom smislu riječi. Osim što se Carstvo modernizovalo za vrijeme vlade Marije
Terezije, javila se i ideja o kodifikovanju prava. Kraljica je 1753. godine sačinila komisiju sa
zadatkom obrazovanja zakonika koji treba obuhvatiti cjelokupno pravo Monarhije. Bilo je
predviđeno da zakonikom budu obuhvaćene i privatne i krivočne pravne oblasti. Ključnu
ulogu u nastanku zakonika odigrao je Franc fon Cajler ( Franz von Zeiller ). Iako je bilo i
drugih visoko ocijenjenih zakonika od strane stručnjaka u periodu od kraja XVIII do sredine
XIX vijeka, sa Opštim građanskim zakonikom ( Allgemeines bürgerliches Gesetzbuch ) se ne
može mjeriti niti jedan od njih. Ipak to je pravni spomenik neprolazne vrijednosti koji je na
snazi još i danas.
Austrijski građanski zakonik stvaran je polako i postupno,te je trebao sadržavati
pregled ondašnjih pokrajinskih prava. U prvom redu pristupilo se kodifikaciji privatnog
prava,a tvorac tog plana bio je Aconi. Smatrao je kako zakonik treba biti sastavljen iz tri
dijela: o ličnim pravima, o stvarnim pravima i o potraživanjima.
Zbog sporijeg rada na kodificiranju, kraljica je riješila da se napusti rad u komisijama,
ta da se odvoji rad na privatnom pravu od rada na krivičnom pravu. Aconiju je povjeren rad
na privatnom, Holgeru rad na krivičnom polju. Nakon Aconijeve smrti, njegovo djelo nastavio
je Cenker. On je sastavio djelo pod nazivom „Codex Theresianus“, ali isti nikada nije bio
ozakonjen, jer kraljica nije htijela da se spominje njeno ime u nazivu zakonika. Pored toga
smatrala je da cjelokupni tekst treba skratiti i postići da ne liči na udžbenik, te izostaviti ono
što je bilo dvosmisleno i nedovoljno jasno.Caricino mišljenje je bilo protivno ideji da zakonik
bude temeljen na osnovama rimskog prava, nego na prirodnoj pravičnosti.
U međuvremenu se rad na krivičnom polju pokazao uspješnim. 1768. godine
objavljena je „Constitiutio criminalis Theresiana“ koja će ostati u primjeni sve do vladavine
Josipa II. Sredinom druge polovine XVIII vijeka Hortenu je povjeren rad na kodifikaciji
privatnog prava, koji je uspio sastaviti dio o statusnom i porodičnom pravu. Njegov nacrt
djelimično je preradio Kes, te je car Josip II odlučio da ga objavi 1787. pod nazivom
„Jozefinski zakonik“.

2
2.2. PREDNACRT ZAKONIKA

Krajem XVIII vijeka (period vladavine cara Leopolda II) Karl Anton fon Martini,
bečki profesor prirodnog prava, dobio je zadatak da produži rad na poboljšanju
„Terezijanskog kodeksa“. Nakon dugogodišnjeg rada Martini je uspio sastaviti podnacrt
zakonika u tri dijela pri čemu je prepravio i odredbe „Jozefinskog zakonika“. 1796. godine
završen je rad na prednacrtu, a nešto kasnije djelo je ozakonjeno na novoosvojenom teritoriju,
Zapadnoj Galiciji. Kao zakonik ja stupio na snagu 1. januara 1798. godine.
Dvije godine kasnije Martini je preminuo, a njegov nasljednik na katedri, Franc fon
Cajler, postao je već 1797. godine član Dvorske zakonodavno-pravne komisije, te je od tog
trenutka rad na stvaranju građanskog zakonika ušao u svoju završnu fazu i dobio novi zamah.

2.3. ZAVRŠNA FAZA U STVARANJU ZAKONIKA

Cajler je smatrao kako Martinijev prednacrt treba preraditi, njegovi pogledi na

zakonodavstavo bili su racionalistički. Smatrao je da zakonik treba biti pravedan, potpun i
sveobuhvatan. Iako privržen prirodnopravnom učenju, dijelom je potpao i pod Monteskjeov
uticaj. Monteskjeovo gledište je bilo da zakonik jedne države treba odgovarati prilikama koje
u njoj vladaju, odnosno običajima i navikama njenih građana, njihovim ubjeđenjima kao i
klimi i državnom uređenju.

Jedan pravedan i sveobuhvatan, a istovremeno elastičan i društvenim prilikama

prilagođen zakonik bio je, dakle, Cajlerov ideal. Pored svega ovog, međutim, pronalazimo
kod Cajlera i crtu determinizma.1

Nakon što je okončan rad na zakonodavnom djelu, „Opšti građanski zakonik“ donesen
je 1. juna 1811. godine, a stupio je na snagu 1. januara 1812. u svim zemljama habsburške
monarhije. Treba napomenuti da Cajler nije izostao ni pri kodifikovanju krivičnog prava
sačinivši nacrt prvog dijela „Kaznenog zakonika“.

3. IZVORI OPŠTEG GRAĐANSKOG ZAKONIKA

1
dr. Srđan Šarkić, dr. Dragoljub Popović Veliki pravni sistemi i kodifikacije (Izdavačka kuća „Draganić“,
Beograd, 1996) str.133

3
 Smatra se da austrijski „Opšti građanski zakonik“ ima tri osnovna nadahnuća:
1. prirodno pravo,
2. rimsko pravo,
3. filozofija Emanuela Kanta.
Od gore navedenih izvora, stvarnog uticaja su imala prva dva, jer je Kantova filozofija
smatrana pretjeranom i nedovoljno ispravnom. Međutim, i između prirodnog i rimskog prava
kao izvora treba napraviti razliku. Prirodno pravo postavilo je temelj Zakoniku kao pravno-
filozofsko učenje, na što je uputila i Marija Terezija već na početku njegovog stvaranja. Ali i
pored toga prirodno pravo nije dalo fond normi koje bi ušle u zakone. Krajem XVIII vijeka
prirodno pravo se okretalo protiv pozitivnog i rimskog prava težeći isključivo pravičnom
pravu. Uprkos tome, pristalice učenja prirodnog prava nisu mogle u potpunosti negirati uticaj
rimskog prava na Zakonik, jer se ono sastoji od prirodnih zakona. Zbog svog fonda pravnih
normi rimsko pravo je u vekikoj mjeri poslužilo kao temelj kodifikaciji. Tako su i u
„Terezijanski kodeks“ prodrle mnoge odredbe rimskog prava. Tvorci Zakonika su uzimali kao
ideje norme rimskog prava prikazivajući ih kao prirodnopravne.

Zakonik ne slijedi učenje prirodnog prava po kome je saglasnost volja dovoljna da

prenese vlasništno, nego zahtijeva neke vanjske forme prenosa. Pravi razliku između pravnog
naslova, koji opravdava sticanje vlasništva, i predaje stvari, koja je neophodna za
sticanje,kao što su to i Rimljani činili. S druge strane, pod uticajem škole prirodnog prava,
isključuje bilo kakvo uvažavanje budućih običajnih normi, te prizmnaje samo one običajne
norme koje su unijete u zakonik.2

Kao četvrti neformalni izvor uzimana su pokrajinska prava zemalja Habsburga,

odnosno statuti njemačkih gradova kao i češko pravo, te pokrajinski zbornik alpskih zemalja.

4. SADRŽAJ I KARAKTER OGZ-a

2
Prof.dr. Fikret Karčić Moderne pravne kodifikacije (izdavač- Pravni fakultet Univerziteta u Sarajevu, Sarajevo,
2006) str.44

4
4.1. SADRŽAJ

Po svom sadržaju OGZ je više skup principa koje treba primjeniti nego kodeks koji
sadrži detaljne i precizne norme. Među principima privatnog prava koje uspostavlja ovaj
zakonik treba spomenuti:
 princip individualne slobode, koji znači slobodu da se ulazi u pravne odnose na način
i u obliku koje zainteresovane stranke odrede,
 princip konsenzusa, koji znači da se promjene u pravnoj situaciji mogu postići samo
saglasnošću stranaka.3

Tekst Zakonika je podjeljen na uvod i tri zasebna dijela, a ukupno sadrži 1502
paragrafa. Uvodni dio govori o građanskim zakonima uopšte, te ga čini četrnaest paragrafa,
pri ćemu četrnaesti uređuje raspored materije u Zakoniku.
- Prvi dio govori o ličnim pravima, gdje je uređeno statusno i porodično pravo.

- Drugi dio, „O pravu na stvari“ počinje samostalnim odjeljkom koji određuje pojam
stvari i diobu stvari, realna prava na stvari (posjed, vlasništvo, zalog, služnosti,
pravo nasljedstva...) i personalna prava na stvari (ugovori i pravo naknade štete).
Po ovom su paragrafi podjeljeni u dva odsjeka:
a) „O stvarnim pravima na stvari“ –uređeno stvarno i nasljedno pravo
b) „O ličnim pravima na stvari“ –uređeno obligaciono pravo.

- Treći dio posvećen je zajedničkim odredbama o ličnim pravima i pravima na

stvari, gdje se u četiri glave govori o utvrđivanju prava i obaveza, njihovim
promjenama i prestanku, te zastarjelosti i odražaju.

„Opšti građanski zakonik“ bio je tokom svog dugog vijeka unekoliko mjenjan i
noveliran. Najznačajnije su u tom pogledu tri tzv. Ratne novele, donesene od 1914. do 1916.
godine.4
4.2. PRILOG 1

Prof.dr. Fikret Karčić Moderne pravne kodifikacije (izdavač- Pravni fakultet Univerziteta u Sarajevu, Sarajevo,
2006) str.45
4
dr. Srđan Šarkić, dr. Dragoljub Popović Veliki pravni sistemi i kodifikacije (Izdavačka kuća „Draganić“,
Beograd, 1996) str.135

5
4.3.KARAKTER

6
 Austrija i Francuska su bile glavni politički neprijatelji u vrijeme stvaranja OGZ-a, pa
se zato može reći da je ovaj Zakonik „kontrakodifikacija“ Francuskog građanskog zakonika.
U tom smislu možemo zaključiti da austrijski OGZ nije bio pod uticajima ideja političke
demokratije i narodnog suvereniteta.
U kasnijim poređenjima s „Njemačkim građanskim zakonikom“, koji je mnogo mlađi,
stručnjaci su često isticali to da „Austrijski građanski zakonik“, kao i francuski, nema opšti
dio. Međutim, odredbe opšteg dijela se u OGZ-u nalaze u uvodu i trećem dijelu.
Tvorci OGZ-a odlučili su se za široke formulacije i opšte odredbe, te je po tome ovaj
Zakonik bliži „Francuskom građanskom zakoniku“ nego pruskom „Opštem zemaljskom
pravu“.
Austrijsko pravo poznaje i subjektivno i objektivno shvatanje svojine dok je francuski
zakonodavac to shvatao nepotrebnim. Iako se u ovom slučaju javljaju razlike između ova dva
zakonika takvih razlika nema pri određenju pojma testamenta. Međutim, razlike se ogledaju
još u nekim segmentima, naime, AGZ je racionalaniji i naklonjen izvjesnom preciziranju
pojmova, do u francuskom pronalazimo svega četiri zakonska člana. U AGZ-u je navedeno
čak 49 paragrafa koji govore o naknadi štete, te su definirani pojmovi kao što su šteta i
krivica, a to nije slučaj sa „Francuskim građanskim zakonikom“.

AGZ jednakost ljudi tumači kao pravnu jednakost, što možemo vidjeti na primjeru
ugovora o zakupu i najmu, gdje je netačna predpostavka da su obe strane jednake ekonomske
moći i snage u pregovaranju.

5. RECEPCIJA OGZ-a

7
 Neki pravnici su smatrali da je OGZ vizija, zakonik koji je bio okrenut budućnosti i
vremenu koje je dolazilo, te su uspijevao prilagođavati promjenama u društvu zbog čega se
primjenjuje i danas. Izvršio je veliki utjecaj u zemljama u kojima je bio proglašen, a najviše u
Srednjoj Evropi. Iako je prvenstveno bio namjenjen zemljama Habsburga, „Austrijski
građanski zakonik“ se između dva rata primjenjivao i u BiH.

Nakon AU okupacije počela je postupna recepcija austrijskog zakonodavstva, pa i na

području građanskog procesnog prava. Tako su se na bosanskohercegovačkom pravnom
području od 1883. primjenjivala načela austrijskog parničnog postupka, odnosno Glaser-
Pražakov nacrt Građanskog parničnog postupka iz 1881.g., u nešto jednostavnijoj formi kao
„Građansko parnični postupak za BiH“ iz 1883. Ostao je na snazi do 1929.godine5

U Sloveniji i Dalmaciji se primjenjivao „Austrijski građanski zakonik“ sa novelama, a

u Hrvatskoj bez novela, pod nazivom „Opći austrijski građanski zakonik“.Prije I svjetskog
rata Zakonik je recipiran u Lihtenštajnu, a nakon rata u primjeni ga je dugo zadržala i
čehoslovačka država. Tu je i „Srbijanski građanski zakonik“ iz 1844. godine koji je bio
skraćeni prijevod OGZ-a.

Zakonom o nevažnosti pravnih propisa donijetih prije 6. aprila 1941. godine su svi predratni
propisi stavljeni van snage, ali novi propisi, zbog premalo vremena i novih društveno-
ekonomskih odnosa, nisu donijeti, te da ne bi došlo do pravnog vakuuma pomenuti zakon je
predvidio određene uslove pod kojima se mogu primjeniti pravna pravila sadržana u
propisima koji su bili donijeti do 6. aprila1941. godine.6

Pravna pravila nisu bila jedinstvena za cjelokupan teritorij Jugoslavije. Što je

građanskopravna materija bila više regulisana novim propisima, pravna pravila su sve više
gubila značaj. Međutim, ona se primjenjuju i danas, s obzirom da pozitivno pravo nije
regulisalo dio materije iz građanskog prava. Pod tim dijelom se podrazumijeva ugovor o
poklonu, posluzi i neki dijelovi stvarnog prava.
6. PRILOG 2
5
Mihajlo Dika, Jozo Čizmić, Komentar zakona o parničnom postupku, (OSC, Sarajevo, 2000), str.18
6
Prof.dr.Obren Stanković, Prof.dr.Ljubiša Lazarević, Priručnik za polaganje pravosudnog ispita, Peto
izmjenjeno i dopunjeno izdanje („Savremena administracija“, Beograd, 1950) str.616

8
IZ AUSTRIJSKOG GRAĐANSKOG ZAKONIKA

O GRAĐANSKIM ZAKONIMA UOPŠTE:

Pojam građanskog prava

član 1.
Skup zakona kojima se određuju međusobna privatna prava i dužnosti stanovnika u državi,
čini građansko pravo u istoj.
član 2.
Čim je jedan zakon propisno obnarodovan, niko se ne može braniti time da mu zakon nije bio
poznat.

Obim zakona
član 4.
Građanski zakoni obavezni su za sve građane onih oblasti za koje su obnarodovani. Građani
se imaju ovih zakona pridržavati i u onim radnjama i poslovima koje preduzimaju van
državne oblasti, ukoliko se tim zakonima ograničava njihova lična sposobnost za
preduzimanje istih, i ukoliko u isto vrijeme ove radnje i poslovi imaju da proizvedu pravne
posljedice u ovom oblastima. Ukoliko su stranci ovim zakonima podložni određeno je u glavi
za ovom.
član 5.
Zakoni nemaju povratne sile; stoga oni nemaju nikakvog uticaja na ranije svršene radnje i na
ranije stečena prava.

Trajanje zakona
član 9.
Zakoni važe dotle, dokle ih zakonodavac ne izmjeni ili izrično ne ukine.

Druge vrste propisa kao:

a) Običaji
član 10.
Na običaje može se imati obzir samo u slučajevima, u kojima se zakon na njih poziva.

b) Oblasni statuti
član 11.
Samo oni statuti pojedinih oblasti i zemaljskih srezova imaju zakonsku snagu koje oblasni
vlastodavac po obnarodovanju ovoga zakona izrično potvrdi.

c) Sudske odluke
član 12.
U pojedinim slučajevima izdate naredbe i sudske odluke u pojedinim parnicama nemaju nikad
silu zakona; one se ne mogu rasprostrijeti na druge slučajeve ili na druga lica.

O LIČNIM PRAVIMA:

9
 Lična prava
član 15.
Lična prava ili se tiču ličnih svojstava i odnosa, ili se osnivaju na porodičnim odnosima.

Urođena prava
član 16.
Svaki čovjek ima urođenih prava, koja se samim razumom poznaju, i stoga se ima kao lice
smatrati. Ropstvo ili podložništvo i vršenje vlasti, koja bi se na to odnosila, u ovim zemljama
nije dopušteno.

Prava koja se pribavljaju

član 18.
Svako je sposoban pod zakonom propisanim uslovima za pribavljanje prava.

Traženje prava
član 19.
Svakome koji drži da je u svome pravu povrijeđen, slobodno je tužiti se zakonom određenim
vlastima. Ko se, obilazeći vlast, samopomoću posluži, ili ko prekorači granice nužne odbrane,
odgovoran je zato.

Lična prava, koja lica imaju prema dobi uzrasta ili usljed nedostatka duševnih sila
član 21.
Ona lica koja usljed maloljetstva, duševnih bolesti, ili usljed drugih okolnosti, nisu sposobna
da sama vrše svoje poslove kao što treba, stoje pod osobnom zaštitom zakona. Tu dolaze:
djeca, koja nisu navršila sedmu godinu života, nedorasli, koji nisu navršili četrnaestu,
maloljetnici, koji nisu navršili dvadeset četvrtu godinu života. Dalje: bjesomučni, ludi,
slaboumni, koji su ili sasvim lišeni razuma, ili najzad nisu u stanju da shvate posljedice svojih
postupaka, zatim: ona lica kojima je sudija kao oglašenim raspikućama zabranio dalje
rukovanje sopstvenom imovinom, i najzad odsutnici iz opštine.

član 22.
I sama nerođena djeca imaju pravo na zaštitu zakona od trenutka svoga začeća. Ukoliko se
radi o njihovim, a ne o pravima trećih, ona se smatraju kao rođena, ali mrtvo rođeno dijete u
pogledu prava, koja su mu zadržana za slučaj da se živo rodila, smatra se kao da nikad nije
bilo ni začeto.

Iz odnosa odsutnosti
član 24.
Ako postoji sumnja: da li se odsutnik ili nestali još u životu ili ne, to se njegova smrt može
pretpostavljati pod ovim okolnostima: 1. ako je od njegovog rođenja proteklo osamdeset
godina i o mjestu njegovog prebivanja za deset godina ništa se nije znalo; 2. bez obzira na
vrijeme proteklo od njegovog rođenja ako se za punih trideset godina o njemu ništa nije znalo;
3. ako je bio u ratu teško ranjen, ili ako je bio na lađi, koja je pretrpjela brodolom ili u kakvoj
drugoj bliskoj smrtnoj opasnosti, i od toga ga vremena za tri godine nestalo. U svim ovim

10
 slučajevima može se tražiti da se nestali za mrtvog oglasi, i s obzirom na naređenje to
oglašenje i preduzeti.

Iz odnosa građanstva
član 28.
Potpuno uživanje građanskih prava pribavlja se građanstvom. Djeca austrijskog građanina
samim svojim rođenjem zadobijaju građanstvo u ovim nasljednim zemljama.

Kako se pribavlja građanstvo

član 29.
Stranci pribavljaju austrijsko građanstvo stupanjem u kakvu javnu službu; (otpočinjanjem
kakve radnje, za čije je obavljanje potrebna stalna nastanjenost u zemlji); neprekidnim,
punim desetogodišnjim stanovanjem u ovim zemljama, ali pod uslovom da stranac za sve ovo
vrijeme nije bio kažnjen zbog zločinog djela.

Kako se gubi građanstvo

član 32.
Gubitak građanstva usljed iseljavanja ili udajom građanke za stranca određuju zakoni o
iseljavanju.

Prava stranaca
član 33.
Stranci imaju uopšte ista građanska prava i obaveze kao i domoroci, ako se za uživanje ovih
prava izrično ne traži svojstvo građanina. Takođe moraju stranci, ako hoće da uživaju
podjednaka prava sa građanima, u sumnjivim slučajevima dokazati, da država, čiji su oni
građani, u pogledu prava, o kome je riječ, postupa s austrijskim građanima isto onako kao i sa
svojima.

Iz porodičnih odnosa. Porodica. Srodstvo. Tazbina.

član 40.
Pod porodicom razumeju preci sa svima svojim potomcima. Sveza između ovih lica zove se
srodstvo; sveza pak koja postaje između jednog supruga i srodnika drugog supruga, zove se
tazbina.
član 41.
Stepen srodstva između dva lica određuje se po broju rođenja, usljed kojih u pravoj liniji
jedan od tih lica iz drugog proishodi, a u pobočnoj usljed kojih oba lica od svoga najbližeg
zajedničkog proishode. U kojoj je liniji i u kojem stepenu kogod sa jednim suprugom u
srodstvu , u istoj je liniji i u istom stepenu srodan po tazbini sa drugim suprugom.

11
7.ZAKLJUČAK

Na kraju izlaganja važno je napomenuti kako „Austrijski građanski zakonik“ zaista bio
vizija budućnosti. Sa pravom možemo reći kako je AGZ temeljni akt građanskog prava, i kao
takav je služio zemljama Srednje Evrope kao uzor u stvaranju vlastitih zakonika. O tome
koliki je značaj zakonika svjedoči i činjenica da je rad na njegovom stvaranju počeo davne
1753.godine, te da u periodu od kraja XVIII do sredine XIX stoljeća nije postojao drugi
zakonik približne vrijednosti. Austrijski građanski zakonik je blago koje još uvijek plijeni
ljudski um, te je zajedno sa francuskim „Code civil“-om najstarija i danas važeća kodifikacija
građanskog prava. Danas se radi na modernizaciji zakonika, posebno na dijelu koji govori o
nadoknadi štete.

12
8. LITERATURA:

 Prof.dr. Fikret Karčić, Moderne pravne kodifikacije, (Pravni fakultet

Univerziteta u Sarajevu, Sarajevo, 2006),
 dr. Srđan Šarkić, dr. Dragoljub Popović, Veliki pravni sistemi i kodifikacije,
( „ Draganić“, Beograd, 1996),
 Pravna enciklopedija I, („Savremena administracija, Beograd, 1983),
 Mihajlo Dika, Jozo Čizmić, Komentar zakona o parničnom postupku, (OSC,
Sarajevo, 2000),
 Prof.dr.Obren Stanković, Prof.dr.Ljubiša Lazarević, Priručnik za polaganje
pravosudnog ispita, („Savremena administracija“, Beograd, 1950),
 http://de.wikipedia.org/wiki/ABGB
 http://www.pfsa.unsa.ba

13
SADRŽAJ:

1. Uvod............................................................................. 1
2. Nastanak....................................................................... 2
2.1. Kodifikatorski rad u Habsburškoj monarhiji........... 2
2.2. Prednacrt zakonika.................................................. 3
2.3. Završna faza u stvaranju zakonika.......................... 3
3. Izvori Općeg građanskog zakonika............................. 4
4. Sadržaj i karakter OGZ-a............................................. 5
4.1. Sadržaj.................................................................... 5
4.2. Prilog 1................................................................... 6
4.3. Karakter.................................................................. 7
5. Recepcija OGZ-a.......................................................... 8
6. Prilog 2........................................................................ 9-11
7. Zaključak..................................................................... 12
8. Literatura...................................................................... 13

14