Professional Documents
Culture Documents
Mutavvel I
Mutavvel I
204 // seq
APIKYAN (Mihran) [ = WITHRf pseud. T
[Mutavvel sarf-n Osmant . ] 2nd . pr.
1366/1889 Turkمd2632
م
Task, d, 2622
مكاتب رشدیه و اعداديهيهکمخاصومصدارو ه
اثر
مہرى
طبع ثانی
چ}چ<
oمag
-----------------سمہیعreGcهو
.
۳۰ولتﺱامر.شيخد(لے۔و من
معا راگسفت ننظظاارت ججللیيرلخهصستننااكمهفيسیل۸ه اطيلبوعل وسمنلههنتنشہر4۶ر ا
و ۹۳ه نوعبر
الا جميع عالمه بخشندهٔ نور و حضور ،و رفاه و حبور اولمق اوزره
بخشایش عال العال ربانی اولان ولى نعمت عالمیان سلطان غازی
عبدالحید خان ثانی افند من اب مشفقمز حضرترینك ،تدابير منجیهٔ
جهانبانیاری نتاغ جلیلهٔ عظيمة الشكرانهسندن اولمغله ،هﻢان جناب
رب ذوالجلال ،ذات مستجمع الکمالات و نادر الصفات حضرت
ظل اللہیاری ،عمر جاودانی و شوکت و سطوت يدافي ايله
اریک پیرای شان و اجلال بیورسون آمين .
ﺍﻟيﻭم افادهٔ مخصوصه سلمخ;{
--------------------------------م^ہې لاة ^Gوجتهتﺍعيبم
بو عاجز اون التى سنهای متجاوز مدتد نیرو درستعادت مكاتب
عاليه سندن بعضلرنده صنوف بالا طلبه سنه صرف و نحو عثمانی و عربی
ام
مدت ظرفنده اصول تدريسيه جه بو و فارسی تدریسنده بولنوب
تجارب عديده اجرا ایلمش و اناره بناء اشبو نو اصول اثر ناچیزی
ترتیب و تأليف اﻟقش اولديغمدن بعض مزایایی بروجه زیر تذکیر
شویل که و زبیر ابدیلور
اولا .جميع قواعد و ضوابط سؤال جواب طرزنده کوسترالمشدر
بو طرزك باشلوجه محسنانی شاکردانك نظر دقتی جلب و جذب اﻬتمك
و افاداق قوياً ذهنارنده ﺱرلشدرمك و خواجكان کرای هر بر قاعدهﻡه
موافق مطلوب سؤالار ترتیب و تحریری كلفتندن وارسته اتمك و همده
طلبهای مطابق و موافق مطلوب جواب با صبواب اعطاسانه مقتدر
قيلمقدر
ثانياً .اولاد وطن لسان عثمانیایی و بوناك متممانندن اولان
و فارسی یا تحصیل صره سنده زمان حال اقتضاسیله علومده عبر ف
تبحر إيجون لسان فرانسویی دخی تحصیله مجبور و مكلف اولديی
و حالبو که السنهٔ ثلثهٔ مذکوره ایله لسان فرانسوی بیننده تعريفات
و تقسیات صرفهجه ظاهراً فرق فاحش بولندینی جهتله و فرقه
شآکردك ذهنی دوچار تشویش اولمامق اوزره آثارك بينه وضع ائتلاف
و رفع اختلاف ایده جاك و طرفینك اصول صرفيه سنه خلل کتور -
میه جك صورتده تقسیات صرفيه کوستر مشزدر شویل ک
مثلا کلاهناك انواعی عصبه اتباعاً اسم و فعل و حرف دیو
اوچه حصر اﻟقشز حالباو که فرانسز صرفیونی انواع كﻢاق اسم صفت
و عطف و ندا و ظرف دیو سكزه ضمیر فعل حرف جر
ابلاغ اﻟتمش اولدقارندن یو ایک شقك بینی تأليف ايجون بو الرمز ده
اسمی ( اسم عين ) و (صفت) و (کنایت ) ،فعلى ( ذات فعل ) ،
حرف (حرف جر) و (عطف) و (ندا) و ( حروف شتى ) تقسیاتیله
کوستر هرك کاهناك انواعی اساساً اوچه و فروعاتجه سكزه ابلاغ اﻟتمش
و بویلهجه جسيم بر اختلافي ضمناً رفع ایلمشز در
ثالثاً .عمینك اکثر صینی حقیه آكلاشلمق اوزره آنلرك
ترک و فارسیده اولان مقابلری عینی صیغ مذکوره اسامیسیله کوستر مك
اهتﻡام اﻟتمشتز در
رابعاً .لسالك جسامته نسبة هیچ مثابهسنده بولان و(الادر
كالمعدوم) قبیلندن اولان شذوذات و مستثنیاتك قواعد كليه صره سنده
ذکر و الیاف و بو وجهه مبتدین طلبهناك تخدیش اذهانی مختصر صرفزده
كلاً تجویز ایدلامش ایهده بو الرمز مطول اولفين بالايجاب شذوذات
- دﺱﺗی کوسترلمشدر
تعريفات و اصطلاحات لوحهٔ خاطره بالسہوله والرصانه خامساً.
و اختصار نقش و ارتسام ضمننده صورت مفیده و موضحه ده قصر كلام
صام اصولى اختيار ایدلمشدر
عصبيه ﺎﻟكشده طرز واحد و سیاق مکتبرهٔ جموع سادسا .
ج .صارف لسانك مباني كاندن و نحو ایسه کاتك جمله و ﺑا
كلامده کسب ایلديك احوالدان بحث ايدر
ندان عبارتدر لسان عثمانينك کلاق س.
ج .حرف و علامتدن
جﯼرفت .
س .لسان عثمانيناك حرفاری نقدر در
شوي․ که عاد د در اوتوز ایک * G
وه
ظ ع غ ف ق كگ ل م ن و ۰ی
) ( ۸
. ryArteہكر
-مﻭي Xمخ حروف خاصه
. . .ﺗم موﺱم 24
ج .لسان عثمانی اصل ترک و عربی و فارسی لفظاردل مرکب اولمغله
) ( ۹ "
حروف خاصه لفظارك ردرجه به قدر تفریقنه مدار اولان يعنی قنغيلری
عربی در وقتغیاری دکل ایسه آف کوسترن حرفاره دینور
س ،بالكز عربی به مخصوص اولان حرفار قنغيار در
ج .ث اح ذ ضا ظ ع حرفريدر ۰
صرف عام بيدرار ثروت حق ذوق ضد ظالم عالم مثلا
*/مﻭﻟ انجق (عربه) (عورت) (کذشته) ( علو) و دها بعض لفظر
شاذ درلر
تطسقات
هﻢهه
زیر دهک کاندن قتغیاری عم في وقعیاری دکل ایسه شا کردان تعيين اﻟقلى
کيد ذوق عرفان ژنك پاچه حق
ضمير بعيد کوپ كاین پير ثاني
کی تلCفظ• اوخلنفويرف اولد قده کل سوز کی ،ثقیل اولدقده صو بوش
وهي
)(۱۱
تطبيقات
آق الذکر کلات شا کردان طرفندن ﺱكان كان تقرير ايديلوب
حرکهرینك ثقيل و با خفیف اولدينی بیان اولنملیدر
بلوك دم قوش کوز بر ایک طيقاج
خام طقوز کاب آکرام بورك
Xجم مد يﻭم
و س .مد ندر
ج .مد بالكز الف حرفي اوزرینه وضع ابدیلوب آف اوزادهرق
اوفو عغه مخصوصی اولان بو ( ) علامتدر
آداب مآل آم مثلا
شا کردان زیر دهک کلانك همزه الفئرینی اولا فتحهٔ خفيفه ایله و بعده
مدله او قوملى
از مش امين ای اش اه او اب ال
تطبيقات
ج .خير بازلز انجق اشارتله کوستریلور که ابو اشارت آروجه بر شی
اولیوب الاحركنك مکرر در شويه که با بویلهجه ( ) ایک اوستون
با بویلهجه (ر) ایک اسره و با خود بويلهجه ( ) با بویلهجه ()۶
برابرینه کمش کی ایک اوره در
س .اویه ایسه تنوین قلج کونا در |
ایکنجیسی اسره تنوینی در بوكا عما يجه تنوين الكسر دینور مثلا
من غير حدر بحقر بر
مثلا اوره تنوينيدار بوكا عميجه تنوين الضم دینور او چنجیسی
موضوع مشاز ل
س ۰تنوين قننی لسان الفاظنه مخصوصدر
و ساز بر ج .الفاظ عربيهيه مخصوصدر فقط (پشیناً) (کرمياً)
ایک تعبير لر غلط مشہور درار
تطسقات همه
حرفريدر ج ۰ح خ ص ض ط ظ ع غ ق
س ۰حروف خفيفه دن مراد ندر
ج .آکثریا حركة خفيفه ایله تلفظ اولنان حرفاردر
س ۰حروف خفيفه قنغيلردر
Gع • حروف ثقيله دن ماعدا اولاناردر
دلالت انتميوب حروف سازه مثللو دستور چونکه اول احوالده حرکیه
نفسی کند ولری حرکیه محتاجدرار
في هر جاو ات مثلا
تطبيقات
چه حركة حرفيه ریی باز ملى طلبه زیر دهک کلاتك
ج .کهنك ایاك محاسی حركة تقياه ایله بدأ ايدر ایسه دیکر محالر
مثلا دخی اکا اتباع ايدرك ثقيل تلفظ اولنور
باپه جغمزدن قوزی باغار
هكذا ایلك محا حرکهٔ خفيفه ایله بدأ ايدر ایسه دیکر محالر دخی
آکا اتباع ایدر مثلا
اور بیوك كله جکمزدن
فقط (الما) (پلاو) (این نمق) و دها بعض کلهلر مستی درلر
تطبيقات }
آفي الذكر كلاق معلم افندی آهنکسز اوقویوب شاکردانه طوغي درملى =
و ناء كه
قاچ صور نده بازیلور ’ b "رای ۰
دیتور بوﺱیله جه (ت) که تاء طویل .رى صور نده ایک ۰ G
اء و ضاد »
وار سیاسی قاچ ضادك "ری •
) (۲۰
قوطی مثلا طاش ایک نوع برای اصل کندو صوتی اع ۰
طبان آطه مثلا ﺑرنده (د) کی
د کی اوقونان (ط) لر هپ تركه که رده بولنور
ﻳؤكاف ﻟه
رابعاً .واو اماله که بعض کلات فارسیهده (خ) ایاه (ا) میاننده
بولنور و يونك الف ایله واضی خانك بين الفتح والضم اوقونمسيچون
ایسه ده بو خا لسان عثمانيده في يومنا هذا بین الادبا فتحه ایله اوقونمقده در
خواهش خواننده خواب عثلا
ﺍؤهاء ﺑه
تطبيقات
شا کردان آق الذکر کﻢانده موجود هالرك نوعی تقرير اﻟقليدر
منقبه بصمه میمنه هان عداله کفته همت
سخته تکمه شاه غايه اهل
ويء » |
س ۰باء قاچ نوعادر
ج .اوچ نوع شویله که
بای اصلیه با خود لفظیه که اصل صوتيله ادا اولنور اولا .
گی ساری
.
يل مثلا
) ( ۲۳
بای ممدوده که کلات عربیه و فارسيه ده اسره به دلالت ايتمكله ثالثاً .
ایدر مال برابر کسرهای
جانی عصر دى والى مثلا
تطبيقات
طلاب آیدهک کانده موجود بالرك نوعی تقرير اﻟقليدرار
نی پیری یوك شریف يواز التي كان نيل ﺍﯼن
س .کلهر اساساً قاچ نوعدر
فعل ایکنجیسی اسم برنجیسی شوي․ که نوعادر اوچ ع *
استاہم المسر
ا
( ه) ۲
-مجﻭکيت يﻭم
مراد ندر س .کﺍتدان
ج .کلهنك اشعار ایلد یک شیدن بر و با بردن زياده کوستر مسی حالتیدر
س .کلهنك بر تك کوستر مسی حالته نه دینور
بزم کتاب دينسه بوراده کتاب مفرد در مثلا Cک • مفرد دینور
چونکه بر فرد یعی بر تكکوستریور
س .کلهﻳك اردن زیاده کوستر مسی حالتنه نه دینور
مثلا کیار کﻢدی دینسه دکل بر الا بردن زاده ج .جمع دینور
آكلاشیاور مه
ج ،کسره مضاف اليه ایله مفعول بهاده و فتحه ایسه بالکز مفعول
دینور اسماك بو اوچ حالله اعرابلى احوال اسم ﺑسی اليه ده وارد اولور .
. س .کهناك اعرابدن عاری ساده صورتنه نه دینور
ج .مجرد دینور مثلا او کوز باش مجرد درار
- - س .اسم بوناردن ماعدا احوالده بولنمز ی
مثلا ( اوده) تعبیری کی مفعول فيه و (او ايله ) ج .بولنور
کی مفعول معه و (اودن) کی مفعول عنه و (او ايجون) کی
مفعول له اولور ایسهده بو و دها سائز حالرده آخری اعراب کورمن
کوز لفظنك محﺍرد و اعصابلى احوال اسمی
جمع مفرد
وار او مجرد
اولرك اوك مضاف اليه
اولری اوی مفعول به
اولره اوه مفعول اليه
تطبيقات |
مفرد
د (رہ آری قهو قيا محﺍرد
دوهناك \ رينك قبونك قیانك اليه مضاف
ج .آکر که ترک ایسه قاف حرك لنديك مواقعده غينه تبدل ایدر
بو تقدیرجه قاف مفردك بالكز مضاف اليه مفعول به و مفعول اليه
مثلا حالرنده غينه تبدل ايدر
جمع مفرد
نه حال اسمده اولان برکله به احوال منتهی مقصوره ایله الف ۳ں •
واقع اولور
مثلا اداته برلشدیکنده (ی) الفه منقلب اولور Gع •
تطسقات
هﻢهو
ایسه حروف املادن بريله منتهی اولمدينى تقديراده آخرینه بر (ی) و الا
(سی) علاوه سیاه دائما مؤخر اوله رقا اتيان ايديلور
او و قبو لفظرینك اضافی راشدك راشد و جزدان مثلا
جزدانی اوك قبوسی ترتیبی اوزاره اولور
فقط بعضاً مضاف اليه مجرد صورتنده کتوریلور مثلا
انسان اولادی قیون سودی
- "rراريد
ں • صفت نهايه
برشيئك حال و کفیتی بیان ایدن کهنه درلر * GL
طلبه آنى الذکر کلاقی مناسی و جهله نقدر قابل ایسه اسم منسوب
و آحاد »
طقوز سکز يدی التي درت إيش اوچ بر ایک
ﮑو عشرات *
اون کری اوتوز قرق إلى التمش قش سکسان طقسان
و مآت »
إلى آخره اوچیوز آیکوز یوز
بر پایی في ديرسلهم قارپوزی معین بش جزئه تقسيم ایدوب انجق بر
عه
- جزئی يی دیکدر
س .تركهده اعداد کسریه نه منوال او زره پاپیلور
اصلیه نك انها تنه (ده) و بعده مطلوب اولان جزئك اعداد
Cع •
تطبيقات
زیر دهک اسماء عددك انواعی تعیین ایدلمليدر
) (4 ۰
ج .وصف ایتدیک شیئك غيره نسبة زياده ایله متصف اوإدینی
کوسترن صفتدر مثلا و دکنك اندن قصهرقدر درسهاك دکتكاك بر
دیکره نسبة زیاده قیصه اولدينی قيصهرق لفظندن آكلاشيلور }
س ،تركهده اسم تفضيل توجه اوزره بابیاور
ج :آکر شی جزهٔ نسبت ایدیه جکسه صفتك اولیه آکثریا (دها) لفظى
مثلا کتور لكه پاپیلور
ايراقدار بو يول اندن دها
صفات مشتقه به كلنجه بوناردن شبه فعل فصلنده بحث ايديله جکدر
بعضا معنای وصفينك تأكديجون صفتك ماقانه ایلك محاسی لفظه مقارن
مثلا اولهرق معناسز لفظر ايراد اولنورکه اناره مهملات دینور
اپ اچيق سیم سیاه موس مور دوم دوز
) ( 4۳
کﻭالانث
س .کناﺱاندن مراد ندر
ج .اسم مقصود مقامنه قاﻣ اولوب هر بار آکا دلالتده خاص
اولميان لفظار در
او لفظی کنایتد در اثنای مکالمه ده او بیلور دیدیکمزده مثلا
او حسین مقامنده قونلمش پر لفظ اولدینی مراد مزا حسین اولسه
آكلاشياور ایسهده هر بار او ديمكه مطلقا حسین اكلاشلمیوب مقصودنه
ایسه او آكلاشیلور ديمكدر که او لفظی حسینه دلالتده خاص دکلدر
س .کنایات قاج قسمدر
ثانيا ضمیر با خود مضمر اولا ج .اوچ قسمدر
ثالثاً مهمات اسم اشارت
|
Xخم -ضمير باخود مضمر يﻭم
سمن متكلم .ن لفظلری ضمیر درار او سن ﻢن مثلا
غائب البحوندر او مخاطب
ضمیر قاچ نوعادر "ری *
تطسقات
تطبيقات
زﺑردهك ضمائﺭك نوعی تعیین کرکدر
اناردن سرکك ﺍز الکز سوزاری باشمدهک
ددهمض سزار الى نﺍم آناك
ضمیر نسبی ایله ضمیر فعليدن فعل بابنده بحث ايديله جکدر
**
مثلا بونارك کمی ایو کمی کوتو در درسهم کم لفظی مبهماندن اولوب
معناسنده صراحت بوقدر
س .تر که مبهمات قغيار در
بری کندی مجه قﺍنی نه کم ج .باشلوجهری
نقدر نصل هر قنئی هر ﺑر هر نه بونجه قاچ هر کم
لفظريدر او قدر بو قدر
شتﺍبة فجل
س .شبه فعلدن مراد ندر
* .Cحدث جهتندن فعله مشابهت و مقاری اولان اسم در
) ( 4۹
ج .ذات و زمانه مقارن اولمقسازین محضل حدثه دلالت ایدن که در
مصدر درار اورش اور مق مثلا
(مك) تخفيف (مق) ایسه ثقيل حركه ایله اوقونان مصدراره مخصوصدر
بك چوق وار در نته کم زیر دهک مثالر کی بناء مراه سنه مقابلدار دينيله بیاور
اوقومه ده خير وار دفعه شینی پر قاچ 7.ر - ﺑنا۔ مال 7.ر باقه ایله آلنمز
- ل
ارصيﻭم
Xمخ -حمصد
حاصل مصدردن مراد بدر "ری •
باقش باقهانك طرزی دیکدر مثلا " طورش طور مهناك طرزی
س .تركهده حاصل مصدر فصل بابیاور
مثلا ماده نك نهايتنه بر (ش) علاوه سیله ع •
کلك كاش طورش طور مق
فقط مادهناك حرف آخیری متحرك و با حروف املادن اولور
ایسه (ش ) دن مقدم بر (ی) دخی علاوه اولنور
اوقويش اوقومق سويليش مثلا .سويلمك
اولور مصدری کدش لفظنك حاصل فقط کتمك
جو ملاحظه»۔
بو صیغه دخی هان وجوهله عما بينك بناء نوعنه مقابلدر
نته کم زیردک مثالر کی بك چوق تعبيرات و قولمزی تأييد ایدرلر
واپورك کدشی آرسلانك اوطورشی جيرانك باقشی
( ۲ه )
دخی دینور مصادر تأکدی و حاصل مصدره اسم و تخفيفي مصادر
اس .مار الذکر صیغه لردنماعدا سائز مصدر صیغهری واری در
چالم باردم قورقو سوخ سوک صایی ج .ایستك
بعض کونا نادر صيغهار وار در که بو مقوله لره دها چاردی کی قرارق
دﺱتور مصادر اسم
تطبيقات
احوال اسم حاصل مصدرده و تخفيفي ایله مصادر جمع بالکز * G
جمع
سویلمهاره سویلمهاری سویلمهارك مصدر تخفيفي " سویلمهار
{ كالشاره كلشاری كالشارك كلشار حاصل مصدر
و * 7و
صمور حل لت
و لازم ﺑه
لازمدن عبر اد اندر "ری *
{ مجهول كه
س .مجهولدن مراد ندر
ج .اصلى غيردن واقع اولوب آك نتیجهانی اولان و مفعوله اسناد
اولان حدثدرکه و تقدیرجه اصل فاعل یعی یابان مجهول یعی بللیسز قالور
اشته بونك ايجوندر که چالمق فعلنك نتیجه سی اولان جالنمق مجهولدر دیرز
س .متعدی و لازم و مطاوعه نيچون معلوم دینور
ج .چونکه اصل فاعله اسناد اولنورلر بناء عليه فاعلری سامعونه
- مجهول قالمز
تط قات
هﻢچه
- تطسقات
بو (ل) بعضاً مصادر لازمه ﺑه دخی علاوه اولنمغله بناری معلوم
لیکن مجهوله انتقال ابدر
چيقلمق مجهول در چيقمق معلوم مثلا
(بن اودن چيقمق او زره) تعبيرنده فاعل معلوم اولوب نته کم
(اودن چيقلمق اوزره) تعبيرنده ایسه مجهولدر
لفظلرينك مجهولى ايدلمك و اولنمق مستعملدر ایلمك ابتمك
تطبيقات
آتی الذکر مصدر لره مشارکت معناسی وير لمسی
) ( ۹۰
مع ذلك خفيفاره دﺑی ثقیلره قاساً برای اطراد (ان) علاوهای
مثلا جائز در
کلان کلك ايستيان ایستمك .
متحرك و با حروف املادن اولور حرف آخیری فقط ماده بك
تطبيقات
سويليان مثلا فاعل و"مفعوللرده اسم خيلى --2 اولنان ادا خفيفه ایله
كلان ايديلان کی متعدد کاتده خلاف لفظ و آهناك اولهرق اکثریا
(ان) کورلکده اولمغاین بو قيصهیه شمدیلك نظر مسامحه ایله باقلمق
اقتضا ايدر
ج .بالکز مجهولدن
سائر صيغه لر وار میدر معناسنه دها مفعول اسم "ری •
تطسقات هﻢهو
مثلا معنای مصدری ایله متصف اولانی اشعار ایدر * _G
\
صيغه لری وار در و اسم مكان آلات اوله رق اسم کذلك مصادر دن مشتق
ستة
اور
چ&
ذات
س .ذاندن مراد ندر
و فعلك منسوب اليهی اولان ذات متكلم در مثلا قﻢردم دینسه
مخاطب « )9 و( )9 )) )) ) )9 قیردك
ناﻡ غائب
.
)9 )} )) )9 )) )}
))
وير دى
زمان
) (۹۸
و ثقيللرده (ق) مفرد مخاطبه (ك) و جمع مخاطبه (کز) دلالت ایدر
*
{ حال »
س .افعال ترکهنك زمان حالى متضمن قاچ صیغه سی وار در
بری مضارع و دیگری حال ج ،ایک صیغه سی وار در
بر حدثك شمديك زمانده وقوعبولمقده اولديغی اشعار ایدر * CL
خواجه اوقیور حسين او يويور مثلا
) ( ۷۲
نہایتنه های رسمياه ایله برابر خفيفارده ماده نك غاﻟی • .Gمفرد
نهایی متحرك اولدقلده اما حاضرك مفردی ايجون ماده نك انجق
اخرينه بر (ه ،و جمی ايجون مذکور (ك) دن اول بر (ی) علاوه اولنور
سويلملك سويله سویليك ایلمك ايله د ايليك
ماضی نقلى
) ( ۷۹
سورز
سورسکز
سورار
حال
سوییورز
سونیورسکز
سواﻟيورار
وجوئی
سوملیدرار
) (۷۷
امری حاضر
سويکز سو
غائب امی
سوسونار سوسون
« « سومامش سوما مشسك سوما مشم ماضی تقليده .
سو عمل سومین سك سوم مضارعده
سومزار سومین سکز سومیز
سومیور إلى آخره دینور سومیورسك سومیورم حالده
ماضی شهودی
ماضی نقلى
اليمشہز ایشم
ایشسکز ایشسك
اعشار ایش
صيغهٔ شرطيه
بهٔ مضارع
الى اخره سور ایدی * سور ایدك سور ایدم
حكایهٔ حال
الى اخره سوييور ابدی سوييور ایدك سوييور ایدم
حكایهٔ استقبال |
الى اخره سوه جاك ایدی سوهاجك ایدك سوه جاك ایدم
) \( ۸
حكایهٔ الیزای
الى اخره ایدی سوه ایدك سوه
سوه ایدم
وجوئی حكایهٔ
الى اخره سوملى ايدی سوملى ايدك سوملى ايدم
مضارع شرطی
الى اخره سور ایسه سور ایسهك سور ایسهم
) ( ۸۳
حال شرطی
الى اخره .سوييور ایسه سوييور ایسهك ایسهم سه وييور
مستقبل شرطی
الى اخره سوه جاك ایسه السهلك سوه جاك سوهاجك ایسهم
الیزای شرطی
الى اخره a سوسه سوسه ك سوسهم
وجوی شرطی
الى اخره سوملى ايسه سوملی ایسهك سوملى ایسهم
تط قات
۵په
) ع \ ﻣﺍه مه (
ملائلﺍيتیٰ
صيغ سازه ماعدا مشتق آنف البيان بالجله صيغهاردن مصادردن "(ی *
وار میدر
ج .تعليليه سببيه ابتدائیه انتهائه تعقیبیه توقيتيه ظرفه
عطفيه لياقت تكلف صله تشبيهیه و حال ترکی اسماريله دیگر
اون اوچ صیغه وار در
( ه) ۸
صيغهٔ انتهائه
س .صيغهٔ انتهائيه ندر و نوجه اوزره تشكل ايدر
ج .ختامبولمسيله دیکر بر فعلك دخی نهایت بولذيغی کوسترن صیغه
در که مادهناك نهايته ساکن ایسه (نجه) و متحرك و با حرف املا ایله
منتهی ایسه (تجه) علاوه سیله حاصل اولور
مثلا .طوينجه يدم یعی طويديﻣ وقته قدر
بعضاً تأکید اﺑ چون (يه دك) و (يه قدر) لفظلری علاوه اولنور
او قوم (كلنجيه) كلنجه به دك او طوردم مثلا
مکتوبی باز تجهیه (بازنجیه) قدر بكلدم
مه مه ﺑه ۶
رعمسدسه صبعه
مه همه هﻢه
صيغهٔ ظرفيه
س .صیغهٔ ظرفيه ندر و نصل بابیاور
ج .دیکر بر فعلك زمان وقوعی کوستر را بر صیغه در که ماضی
شهودينك جمع متكلمنه ضمير اضافیاه برابر (نده) علاوه سیله حاصل اولور
یعنی چاقدینی وقت شمشاك جاقديغنده اور کرم مثلا
صيغهٔ اصله
با پیاور صله ندر و نصل صيغهٔ "ری *
! |
) ( ۹۰
بولنديئی حالى بیان ایدن صیغه در فعل عندنده فاعلك اجرای ح •
که فعل الترامینك مفرد غائی اخرينه خفيفارده (رك) و ثقيللرده (رق)
علاوه سیله اولور
سوينهرك بازدم آغلایهرق كلدم مثلا
تكلف صيغة
تطسقات همه
| " ﺍﻟﺗي
) ( ۹۲
فعل اقتدار
فعل مقاربه
فعل استمرار
فعل مفاجئه
فعل مولد
فعل عامله در دیگری و ادالله نوعی 7.۔ ایکل نوعادر
.ادالله نصل ترتيب ايدياور
وه
ﻭ
)| ( ۹4
تطبيقات
اولا بردن زياده مجالو اولان کلاتك نهایتاده بولنان (ق) هم نه
مثلا. مقامده حرك لنور ایسه غینه تبدل ايدر
حالبوکه تبدل اﻟتمز قرقه قرق قورقان قورق
تبدل ايدر باﻟغه بابمق طراغه طراق
(چوق) (يوق) لفظری مستی در بو قاعدهدن انجق
ثانياً کذا بردن زاده محاو مادهار نهایتاده بولان (ت) حرک۔
مثلا ندیک مواقعده غینه تبدل ايدر
حالبوکه تبدل اﻟتمز بانان بات
تبادل ايدر بارادان بارات
عند الاشتقاق یوت لفظری مستنی در چونکه ایت کت فقط
-------سﻢیعگفكس
) ( ۹۷
د دك با خود دکن »
مثلا بوکونه دك باخود دکن انتها ايجون
له ه ایله با خود )}
د يكتلك اور مق ایله ( « اور مقله) جوم دلك وير مكله « وساطت
« برله »
« اوزارينه »
مثلا کتابك الوزرینه بقه رق استعلا اﺑ چون
د طوپار آتلمسی اوزارينه غوغا باشلادی تعقیب «
« اﺑ چون با خود الف و باسی طی ايديله رك (چون)
) ( ۹۹
« رو »
سزاجه مکتبجه یعنی سزه داﺭ مکتبه داڑ مثلا تعلق ايجون
دولتیجه (یعی دولت جانبندن) بعض تدابير اتخاذ قلنمش جانبندن معناسنه «
و فصل ثانی »
دون کلدم و سزی بوله مدم اتمك و زیتون آدم . مثلا
س .تر که حرف عطفلر قﻟغيار در
ج .باشلوجهری آیده کار در
« کرك »
« ایسه ده »
« دخی »
قالور زه دیر کم تحصیله چالشمیان آج خواجه « )9 سان
« بيله »
« انجق »
« دیو »
« تك »
« امدی »
و فصل رابع »
-مخيﺭ حروف شتى اﻟيﻭم
س .حروف شی قلغيار در
کی ۰جر و عطف و ندا انجون اولميان خصوصی حرفلر و اداتلر در
) ( ۱۰ 4
اسم و فعل با برنده سبقت ایتدیکندن تکرار تذكارندن صرف نظر ايدلمشدر
بابیلور رسیده جمع نصل و
مثلا
ملکلر شاهان ملك شاه
فقط (آهو کك) (بازو قول) (ابرو قاش) مستی رار چونکه
جعلری آهوان بازوان ایروان اولور
سا .غير ذی روح اولان کاهناك نهایتنده (ه) بولنسه جمعنده نه
. اولور حال واقع
) (۱۰۷
تطبيقات
شا کردان زیر دهک كانی معنارينه با قهرق جمع اﻟتمليدرار
او پش .مور قارنجه ۰ بوسه ملك . فرشته سلطان . پادشاه
يووه . لانه والده . مادر پادشاه . خسرو شیطان . دیو
شير آرسلان .نابینا کور ،اسب آت .خواننده اوقویجی .
بهلوان کورشیدی ۰کفته سوز .همسایه قو کشو .آبشأ.
" زنده دیری .کا ديني .د بل
اس .غير ذیروح اولان کلات دخی (ان) ايله جمعلنه بیاوری
(ان) بعضا کلانك خاصیتنده اولان جمعلنه هزا ایسه ده نشو و نما • GL
اصول ترکده اولان زیر دهک ترکبارك اصول فارسی ﺑه افراغ ایدلمسی
خردمندك پﺱندی نيسان ماگی آهونك چشمی مصرك خدیوی
جناك میدانی دشمنك شری ایرانك شاہی دشمنك ساہی
و تبدلات كه
مضافك اخرنده (ه) با خود (ی) بولنورسه نه حال واقع اولور سری •
ج .آکر (ه) و (ی) لفظیه دکل ایسه کسرهٔ اضافت بونلرله اوقونهض
مثلا اعدی ا کا استنادكاه اولمق اوزره بر ( ء) علاوه ايدياور
ایرانك ایلچیسی ایلچی ایران اللهك قولى بنده خدا
....-
) ( ۱۰ ۹
س .شاید مضافك اخرنده (و) بإخود (ا) بولنور ایسه نه حال
-- واقع اولور
ج .كسارهٔ اضافته استنادكاه اولمق اوزره آچيقدن بر (ی )
مثلا فقط واو ممدوده اولمليدار کتوریاور
خسته نك علاجی داروی خسته بغدادك پاشاسی پاشای بغداد
تطبيقات
اصول ترک اوزاره اولان زیر دهک ترکبارك اصول فارسی به افراغی
مذکور اداتلر على العموم هر لغته علاوه اولنور می "رای ۰
تطبيقات
آق الذکر کﻢالك اسم آلت ایتدير لمسی
موم • شمع تير اوق . بخور توتسو ۰ قلم . خامه روبا ۰ جامه
طوز . مماك
هﻢهو
و فصل ثانی »
تا ﺑه ح
صعہتا
و تبدلات »
س .نهایتلزنده (ه) بولتان کلات ادوات نسبتدن (ی ) ایله
برلشذكلرنده نه حال واقع اولور
اکر ها رسميه ایسه (ی) دن اول را (و) کتوریاور ع •
ادر نهالى ادرانه وی ادرانه مثلا
} انه ایله ﺱرلشدكالرنده نه بولنان کلات س .نهایتارنده (ه) و (و)
} . حال واقع اولور
مثلا ج .آ کر ها رسمیه ایسه حذف اولنور
قوله منسوب بندكانه بنده
« خسته به خستکانه خسته
واوه کلنجه بودخی ممدوده ایسه ( انه) دن اول رده (ی) زاده
مثلا قلنور
دشمن يولﻳو ۰دشمن کی عدويانه عال و
تطسقات هﻢچه
شا کردان طرفراندن قاج درلو قابل ایسه منسوب آئی الذکر کلاتك
انجاب اندر مراجعتله تطبيق اولنمسی دخی لغته و ابدیلانك ایدلمسی
شيراز . جان . عقل . هوش . پدر ۰ خسرو . شاه .
ساده دل خشم . سخن سوز ۰ عقل .رنك . خرد اتش ۰
هنر .سوز باقش .دوست . بغداد ۰ابله شاشقين . ﻳون ۰
""------سسسسسسس
رابعا
مثلا کار گر نا في هم وش و امثالى لفظر ايله
صوچلو کناهکار صوچ کناه
كو
خامسا
تطبيقات
آق الذکر كاتك اصول فارسی اوزره وصف ترکی ایتديرلسی
. پیکر پری ملتداش • حقسبز . روی خوب .ﺩ بخت نيك .
يورك شکار . رنك رنك . ( آد نام ) آداش ۰ بد مخت
فتنه قوباران ( آنکيز) .يورك انجیدن ۰مجالسعز ۰ ایدیجی
جهانی بارادان .ایشاه (كار) آکاه .طاتلو (شیرین) سوزو
صاييسز (شمار صاف ) . (سوز کفتار )
)(۱۱e
اعداد وصفيهدن
دوم آیکنجی .سوم او چنجی .چهارم با خود چارمین دردنجی
الى اخره هفتم يدمجی التجﺍی . پنجم بشنجی . .ششم
توزيعيهدن *
قد بلا يوجه بوی ثلا آواز بلند یوکك سس می
تطبيقات
آق الذکر ترکبارك ترتیب فارسی ﺑه افراغی
على جاه ۰و بد خوی ۰بلند آواز ،سیاه چشم .نوشین خواب .
شکربار کفتار .عزیز برادر ۰نيك نام .مبارك سال .
{ تبدلات ﺑه
س .شاید موصوفك آخرنده (و) و یا (ا) بولنورسه نه حال
واقع اولور
) ( \ ۱۸
(ی) دخی زیاده اولنور فقط .ن۔ استنادكاه اولمق اوزره کسرهیه * _G
مستعملدر
كﺗابات
کنابات فارسيه دن قنغياری لسان عثمانيده • "ل
او لفظلری ( آن) بو ( این ) نادراً انیده کار شويله که Cع *
سة
پرداز پز پذیر پرور بین بخش بند بر باز بار
باغدر اوینات کوتور باغشاه باغله کور سو بسله قبول ایت جلاله پشور
خراش چین جوی ترس تاز تاب تاب پیرا
.w
پسندپه
ربا ریز رو رسان رس ران ده دوز دان دار
تطبيقات
آقا الیان اسم مصدرلرك سالف الذكر ام حاضر جدولندن
استعانتله فارسی به ترجمه سی
. باقش . قاپش . ایستك وه زه يش او خشایش .
بیورش وه ﺑرادش • آرتمه ة مدح ایدش • دو ناتمه
کوسترش . د نهمه . ایستك . اصمارليش
)( ۱۲۲
تطبيقات
هوتطبيقات
کذا صفت مشبهه ايتمك او زره (ان) دخی علاوه اولنه بیاور
روان کدیجی دبمکدر مثلا دو کت
)) کولیجی خﺍندان ول خاند
آق الذکر معنارده سالف الذکر جدول دلالتیاه صفت مشبههار بابلمسی
کیجی چکجی باقیجی بیلیجی قبول ایدیجی
کدیجی دو کجی یتیشیجی ایشیلایان سویلیجی
تطبيقات
دلبسته مشتاق .سزا لا يق .تتك طار خسته . . آیدین روشنا
پادشاهارك سيرق حقنده در در سیرت پادشاهان در آستانه آستانهده
استعلا در معناسنه ادات « ﺑر » اوزره
تط قات
هﻢهو
د (ر فارسی واو عاطفهناك صورت تلفظنجه نه قاعده وار "رای ۰
لفظ حروف املادن .ريله منتهی دكلسه اولحالده واوك شاید مذکور
ضمه سی معطوف عليهك آخرینه نقل ايديور
شب و روز ماه و خورشید مثلا
« چونکه » تعليل .ايجون « زیرا »
الله کريمدر زیرا عظيم و رحیم در مثلا
« نه » نفي ايجون
نه او قومغه نه ده یازمغه هوس وار مثلا
« ليك » استتنا و استدراك ايجون
بونارك جمله سی ایو در ليك بو دكلدر مثلا
« چون » سبيت ايجون
چون بر در نظر حقده بهودی ایله نصرانی مثلا
د بلکه ،توقع و با اضراب ايجون
بلکه مثلا اوطورکز بلكه كلور .و دید یکم دكل بالکز سكا
هپ اقرانکه نافعدر
« یا » « با خود » ترديد ايجون
بوکون با خود بارين كليرم با کل با کت مثلا
« پس » اویله ایسه استدلال ايجون
کدرك يوق پس نیچون آغلارسك مثلا
)( ۱۲۹
-----
) (۱۳۰
تطبيقات
ویر
د کر غير .دیکر بتر کوتورك بدر
)( ۱۳۳
Aھ
اى
)(۱۳o
----
گ کی مجسمي بمصر
استم
« نسل اول با این »
"رسی .اسماء عصبيه لا اقل قاچ حرفه اولورار
ج .متمکنه اولانار لااقل اوچ حرفه اولورلر
س ۰لسان عرابيده اوچ حرفدان نقصان اسماء متمكنه يوقی،
.وار در فقط انلرك ارکان ندن محذوف بولنمغله يته نامه اعتبار G
حرفريدر س تا ن م ی ه و ج .ا
r قنغيارينك مجرد و قنغيارينك مزايد فيه و قننی زیر دهک کاتدان
حرفارينك زائد اولديغنك طلبه به تفریق ایتدير لمسی
| . تقاطع اخبار ۰تشريف .حروف .صفر .مداخله .
محروم .آکرام .محبت ،مضرت .جامع .استملاك .ﺩ
سامس
مؤنث اعتباری
ج .وار در و اول دخی آخر کﺍهده بولنمق شرطيله الف ممدوده در
ممدودهار کی (محراء) (سوداء) کلهلرنده اولان الف مثلا
بيت وقت سكوت ماء و ساز بومقوله کﻟات مؤنث ذكلدرار بوتقدرجه
.مؤنث اعتباری اولانلر دها قنغيار در "رسی
كله مؤنث اولويده مسماسی ذکوردن بولندقده قنﺍئی جهته باقیاور "رای ۰
) ( ۱4۰
نامﯼده 7.۔ ذاته رفعت مثلا مسمانك مذکرلکنه باقیاور .ه _G
تطسقاتﺑه هﻢه
زیر دمک کلاندن مؤنث اولانلرك تفریق و بعد التفريق حقیق و یا
اعتباری اولدقارينك بیانی
سوع ۰ حفيده قیز طورون .حديقه باتجه
مستعﻢرات .ه علامه خاله ه
مصلحت ایش ۰موت اولوم .ساکت صوص .بنت قیز .سين .
ظلمت قراكلاق ۰فوت اولمك . نبات سیزه حبه دانه .
آق الذکر کلهلرك دخی مؤنت ایدلمسی
معلم خواجه ۰متصرف صاحب .وارث ميرانخور .نجيب
شاعر شعر يابان .خادم خدمت ایدن . حامل طاشیان . اصلزاده ۰
والد پدر . فلان .غزال آهو باوریسی .مرحوم .
او چنجی ثالت . مانده جاموس
لیکنجیسی مفرد برنجیسی شويله که درجه سی وار در اوچ Cع *
در جمع دخی او چنجیسی تثنيه
} ) (۱۶۱
تبدلات
اولور واقع نه حال "rلی ۰های موقوفه ایله منتهی اولاناره تﺍثنيه ده
مثلا ج ( .ه ) تايه منقلب اولور
نسختان نسختين نسخ
فينتان فينتين - فية
الدین آنا بابا ۰مشرقین شرق ایله غرب .ربيعين ربیع الاول
قرین قر ايله شمس ابوین آنا بابا . الله ربيع الاخر .
آق الذکر کلانك تﺑنيه ایدلمسی
ثلث اوج ﺑایده تا۔ محیفه . جهت . منزل او . طرف ،
ضمه اوره .شرط .بلده شهر .سدس آیده بر ۰فقره ۰
جﻢله دولت . مرقوم . وارث . شريك اور ناق .
----
__________
) ( ۱ 4۳
مع ذلك (سنه عالم ارض) لفظلرينك جمی شاذ اولهرق سنین عالمين ...
- ارضين وارد اولمشادر
-تطبيقات
مثلا ع • مفردی علامت تانیثدن بعد التجريد نہایتنه (ات) علاوه سيله
تطبيقات
آق الذکر کله لرك بلادهک اصول او زره جع ایدلمسی
. آديم خطوه ه معجزه کرامت • آلات وه ادات ه نیت ه شکایت
صدقه . زكات • | عباره سوز .ه حاجت تغرينف ۰ .
نبات سبزه خدمت . .اراده .عادت . تسلیم
A,
فقط (ایام) (يوم) ك (عواقب) (عاقبت) ك جمی اولوب مفردك بناسی بك
چوق بوزلمشادر
قاعده سی نه در جمع مکرك ۳ں *
ج ۰بونك قاعدهٔ مخصوصه سی اولیوب انجق سمع ايله بيلنور ایسه ده
بر سياقده جمع اولانلرك هم بر کومهمی بر وجه زیر درج و زبیر اولنور
و قسم اول »
-مجيﻟ ثلافي مجرد يﻭم
اولاد فعل ،وزننده اولانار اکثریا د فعول ،وزنی اوزره جعلنور .مثلا
امور ایش اما . حروف بازی ، حرف
قبور مزار قبر . سموم زهر سم
قید باغ .نجم یلديز .غم درد قساوت .سيف قلج ،نفس
) (۱۶۹
تطبيقات
راهن .وقت .سهم حصه .دور زمان .عصر یوز سنهلك دور ۔
قوم .لفظ .وصف .وضع حرکت .شكل ۰وزن طرف ۰
- - غير دیکر ۰ نك فرد . نوع
ثانياً ,ﺍﻟﻣل ،وزننده اولانار غالباً د آفعال ،وزف اوزره جمعلورر مثلا
سبب اسباب .مرض علت اص اض
{ تطبيقات )
.سلف برندن اول اولان .خلف رينك رينه فلك .لقب
کلان .نسبب سوی .ولد .خبر ۰بدل .شجر آتي
مثل تمثيل مصال .ثمن بها .عصب مگر ۰ میوه نمر
نفس اصولوق .کدر .غنم قيون .عمل ایش ۰سفر
مثلا « فعال » وزی اوزره نادراً و
) (۱۶۷
ثالثاً د فعل ،وفزکنرنده اولاافنكاارر آکزی و افعسالر ،وزفاسرااورزره جعلنور مثلا ی
{ تطبيقات K
( تطبيقات )
حصن قلعه ،عقد دیزی .عمق طمر .صنف
وزنده اولانار غالباً « آفعال ،وزفي وزره جعلنورار د نﺱل ، رابعاً |
{ تطبيقات )
جبهه آن .جنت .قصعه چناق .قلعه .کره ماه دفعه
و میہ کی
و فعله ،وزننده اولانار غالباً د فعل ،وزنی اوزره جمعلنورار مثلا ثانيا
نقط نقطه • حمل عباره حمله
بقاع بقعه قطعهٔ ارض قبه کنبد قباب . نقطه نقاط .
)(۱4۹
رابعاً د فعال ،وزننده اولانار غالباً .فعله ،وزفي وزره جعلورر مثلا
اجوبه جواب از منه . . زمان
} تطبيقات )
بمك ،شراب انجك .مكان ير . .متاع مال طعام
خامساً د فعال ،وزننده اولاناردﺑی غالباً اول وزن اوزره جعلنورلر مثلا
{ تطبيقات }
:لازمه جهاز يولار . زمام . لسان . مثال اورنك
وزف اوزره جمعلنورلر مثلا (( اولانار غالباً «افعله « فعال » وزننده .سادساً
اغر به قارغه غراب • ازقه زقاق
{ تطبيقات )
فؤاد يورك شعاع ضیا . تراب طيراق . صورش . سؤال
) ( ۱۵ ۰
{ سایتاً دفاعل ،وزننده اولانار با ۰فواعل ،وزف اوزره جمعلور مثلا
جوانب ان جانب ۰ سواحل اقی ساحل
{ تطبيقاث C
شاهد .تابع .فارس آتلو .قالب ۰عامل جامع •
=r- -
{ تطبيقاث K
طالب .وارث .ساکن .سائل دیلنجی .ظالم .ماهر اوستا ۰
( تطبيقات )
اهل فضل و هنر ۰عالم فاضل موزون کلام سويليان . شاعر
(۱ه ) ۱
{ :تطبيقات )
طاغی عاصی ۰راوی روایت ایدن ۰قاضی ۰باغی زوربا ۰
طغيان ايدن .غازی .داﺱی غایت فراستلى .عاقی سرکش •
{ تطبيقات Gا
حكم طصدب .ه دوست صادق صديق ه پیغمبر ﺑی
قوی قوتلو . شق عاصی ۰ خلیل دوست . ۰ ولى
( ۲ه ) ۱
{ تطبيقات K
خوار ۰ ذلیل . اولو جلیل
A. } . .د - -ے سے سی
{ تطبيقات Gا
اوزره جمعلنور مثلا .آنﺍل ،وزنند .اولاتر .اقاعل ، ثاني عشر
افای آنکرك ییلانی افی
{ تطبيقات )
ادفي زياده دی .اعلى اك يو کسك ۰ اك کوچك . اصغر
.اکرم اك کریم .افضل اك فاضل ۰ اسفل اك سفيل
رابطه باغ . ناحیه طرف سمت .عاطفت مرحمت .عاقبت .
|
|
(4ه ) ۱
. . .ماﺩه ،کی عين الفعلى ايله لام الفعلى متجانس اولان کاك جی
اولور مواد ،کی و
|
{ تطبيقات G
. خاصیت خاصه . طويغو حاسه . دابه بنك حیوانی
( تطبيقات )
مرتبه بايه .مملکت .محکمه .من بله چوپلك .۰منفعت
فائده .مقبره مزارلق .مطبعه .مسئله .مهلکه ملکه ۰
{ تطبيقات ) *
مرئيه ه زوربالق معصیت . مدحه سبب اولان ،خصلت محﻢدت
خامساً «مفعله ،وزننده اولانار دنیا کذلك اولوجه اوزره جعلنور مثلا
مشاعل مشعله e مشارب مشہر به
{ تطبيقات K
او يونجاق ملعبه ه ایلیازه صبر وحه ه مصطبه يكه
{ تطبيقات )
مهامه
تألف . تصنيف ترکب ۰ مزاده تبشير د انها العرﺑر
} تطبيقات K
عطيه بخشش ۰ بريه خلق . - سجيه طبیعت . رعيه زﺑردست
مسئله . قضیه فضیلت . متر به
{ تطبيقات K
مثلا حادی عشر « فاعول » وزننده اولاثار « فواعيل » اوزره جمعلنور لر
{ تطبيقات }C
ارجوفه بالان ۰اسطوره مصال .اغلوطه معما .ا کذوبه بالان
r خامس عشر د ،لوعفا وزننده اولانار دخی کذلك اویلهجه جعلنورلر مثلا
اساليب طرز اسلوب
{ تطبيقات )
اقنوم اصل کوك . هفته اسبوع
---- ﺭ
م ي
ﻭجرد
خ
معی م
يبا
-ر
| رای مجرد اولانار اکثریا د ،للاعف اوزره جعلنورلر مثلا
عناصر عنصر ۰ جواهر جوهر
{ تطبيقات Gﺍ
---- دفتر .بندر لیان .فرسخ ۷۰۰۰ذراع طولنده مسافه .کوکب
ضیا • درهم • عقرب • عسکر • بلديز
{ تطبيقات K
تلميذ شاکرد ۰ طوکز خنزير . قدیل
مثلا « فعالل » اوزره نادراً و
ملاحظات شتى
عمل في کلهلردن بعضی جمعار وار در که معناجه یکدیکريته اولا .
- مثلا مباين درار
د تار مراسم ویرکلر رسوم جمی رسم
بيتاری شعر ابيات اولر بيوت « بيت
« سہم
)( ۱۹۱
اولمامشدر بعض کلهر دخی وار در که انارك عربی جمی هیچ وارد ثانيا .
مجازات لفظريتاك جمی يوقدر مكافات مثلا
گی
کی
بعض جمعلر دخی وار درکه کذا غلط مشہور اوله رق خامسا ۰
مثلا د (ر دخی قوللانلمقده مقامنده مفرد
\ \
------------------------------------------
)( ۱۹۲
در که کتابتجه استعمال اولنان جمعلری سابعاً .بعض كلهلر دخی وار
مثلا قياسك غيريدر و کندوارینه مخصوص دكلدر
--
مظلمهناك جعیدر حالبوكه ظلم لفظك جی اولهرق مستعملدر مظالم
)9 9 9 « حسن » . )9 محسنك محاسن
من
)9 29 و )9 شیخ )) )9 مشيختلك مشاخ
)9 )} )0 20 شدت )) 29 شدیده نك شدائد
)9 w )) ی
و 20 ا سمىی
ع 0 س
}) (م مسعاتك -
تطبيقات
آق الذکر ترکیب وصفيارك اصول فارسی به افراغيله مطابقت
- اصولنك اجراسی
. عبر قوم اهالى . مصالح مستعجل ه مهم امور • از منه قديم
دول اجنبی • ملى مكاتب . عن ﺍز اوقات
ج ۰مضاف مقدم مضاف اليه ایسه مؤخر وضع اولنور و مضاف اليهه
اکثریا (ال) ویرايلور مثلا
مخلوقاتك مولاسی رب العالمين
تطبيقات
اولان زیر دهک ترکبارك اصول عربيهیه افراغ ایدلسی اصول ترکده
ارض و سما خالق .اللهك رسولى .سلطانلرك سلطانی .شرف
صاحی (ذی) .حاجبك اسی (ایو) ۰حرارت میزانی با شعرانك
.ه اولاداری (.ﺱی) ادماك وه دیناك شرفي و) جهل باباسی وه رئﺍسی
الهاك کلای ۰شان صاحی .مؤمنلرك امیری .عرفان صاحباری (اولى)
و فصل ثانی »
جی ه اما
صامعہتها
نوعادر قاچ صفات عربيه "ری •
ج .درت نوع شویله که اولا اسم منسوب ثانياً وصف ترکی گﻟیﺱی
وقوعات
س .کاهناك نهایتده علامت تأیث اولهرق (ت) و (ه) بولنور ایسه
نه حال واقع اولور
- مثلا ج ( .ت) و (ه) ساقط اولور
د مکدر مكلى مکا مكه
« قرنداشلغه منسوب اخوی اخوت قرنداشلق
( ه ) ۱۹
قنغيلر در
ج .آتیدهکار در
|
) ( ۱۹۹
} يمانی ۰ بمن حنفي ۰ قنوی .ﺩ حنيفه قونیه بدوی . باديه
اولمشادر منضم وار در که انارده باء أسابتدان اول (ان) بعض كلهار کذا
تطبيقات
آق الذکر کلاتك منسوب ایدلسی
)( ۱۹۷
• شتاء ۰قيش .محﻢید . . .لصره . . بيت . ملت . سلطان
بيضه .يمورطه .تسعه طقوز .عادت . موصل نی پیغمبر . 6
مدینه شہر ۰ماء صو ۰ نبات . فلبه داخل ۰خارج . ه
آحاد
خمسه ه ۶ اربعه ۳ ثلثه | ۲ اثنين ۱ احد واحد با خود
ه ه 4 اربع ماله • • ۲۳ ثلﺍثمائه • • ۲ ماتان مائة « مئه» • • \
الوف
ثلثة آلاف ،۲ ...الى اخره الفین ۲۰۰۰ الف ...۱
الى اخره حادی عشر او نبر نجی ثانی عشر اون ایکنجی
الى اخره کری ایکنجی ثانی و عشرين کری برنجی حادی و عشرين
التيده بر سادسی الشده 7.۔ خمس 7.۔ رابع در نده او چد ﺑر ثلث
7.۔ عشہر اونده v.۔ تسع طقوزده v.۔ سکز ده گرﺍن سبع پدیده ﺑر
تطبيقات
آتیدهک اسماء عددك عرف ﺑه نقل و ترجمه سی
محصولك اوچ آیار
. اون بشنجی طقوزنجی کتاب
• ه . v.۔ التيده
التنجی ماده • الی دولت
• اوچ شرط ه • .رى اونده
ایکيك • ۱۰۸۰ .الی ورکو ۸۰ ۰؛ • دفعه ﺑرنجی
کری ه • • ۲۲ وه التيده ﺑر حصه . \ ۲۷ ۳ .ه ( رسم )
۱۳۸ه . ۷۱4 بش مبارك وقتلر . . طقوزنی سنه
تطبيقات
انار « ایک ،دن بری .آنك اوزارينه السلام .سلطانمز . ربمز .
نفسی اللهك رحمتی آنك اوزرینه ۰ کند و مرای او زره (على) .
کندم حربه کتدم .يونك کی سن ده اوله جکسك .آنك لطفي وکرميله
و فصل رابع »
هي جه هو ﺑه ح
شتﺍبة فجل
درار منقسم قسمه قاچ عبر 4ی شبه فعللر س•
) \ (۱۷
** *
برای مصدر و دکری فرع فعل در شويله که ج .ایک به
ایدر حروف زائده سی اولمیان مصدر در دلالت .جوهر نده معنایه _G
مثلا ( نظر) باقق (دخل ) کير مك کلهری مصدر مجرد درلر چونکه
جوهر ارنده حروف زائده يوقدر
مع ذلك (نظارت) باقق (دخول) کرمك کلهری دخی مصدر مجرد درلر
چونکہ آکرچه جوهر ارنده حروف زائده وار ایسهده بونار اصلارينك
معناسی تبدیل انتمامشدرلر نتهكم اصالری اولان بالادهک نظر و دخل
کله لری دخی عینی معناده درلر
--
-----
| ) (۱۷۲
-
وار در .س ثلاف محﺍرد مصدرارينك قاچ وزن و با صورقی
ج .مشہور اوله رق کری سکز صورق وار در شويله که
مصدر ثلافي مجرد مادهٔ اصلیه | مادهٔ اصلیه مصدر ثلاف مجرد
| مے , ․W .هب
سئل - سؤال ه۱ ۱ه قتل
} | غفر غفران \ V • • • .لغش ۲
مادهٔ اص ﺑه مصدر ثلاف مجرد :مصدر ثلاف مجرد مادهٔ اصلیه
بیت ۲۶بيتوﻧﺍت الشہر ۱۰ﻣﺗری *
کره ۲۰اکراهیت غلب غلﺍﻣ ۱۱
صرف مصﺭف ۲۹ قبل ۱۲قبول
رحم ﻣرحمت ۲۷ دخل ﺩخول ۱۳
وعظ . ۲۸موعظه ذهب ۱4ذهاب
کی مستﻢرت مطلب مصادر در زائده بولنان ميم ابتداسنده اج •
A, اس ۰مصدر میمی نه وزن اوزره كلور
عرفان دانش .غفران عفو ايتمك ۰ رضا . ذلت خوارلق .
ولادت طو غﺍﻢق ۰
| تطسقات
فرة ت ل وه
تغ 2
فعللر نقدر در س .مصدردن مشتق اولان عرف فرع .
* ﺭ
جيﻭم
ح فاعل
-اسم
س ۰عربیده اسم فاعل نصل باپياور
ج .آکر كله ثلاف مجرد ایسه دفاعل ،وزف موجإنجه مادهٔ
اصلیه نك فاء الفعلندن صكره بر (ا) وعين الفعلنه کره علاوه سیاه بابیاور
يرادان خالق يرانمق خلق مثلا
ج .آکر كله :لاف مجرد ایسه د مفعول ،وزفي وزره یعی
مادهٔ اصلیه نك ابتداستانه د ميم مفتوحه و عين الفعلى عقبنه ماقبلى مضموم
مثلا .ت (و) علاوه سیله یابيلور
می ه ۶ •
مثلا وار در بعض کاشار * .Cكلامك ايجاب البدر ایسه ده
تطبيقات
آق الذکر کردن اسم مفعول بابلسی
* ” :له :جناح .رغبت ۰شهادت .لعنت .خدمت .
سكوت اص ۰حك قازيق .رد . مہرلمك . خﺍم
Xخ -eصفت مشبهه يﻭم
وارد اولور صيغه ده نه مشابهه عﻢر بيده صفت سری ۰
} قات .ه
ج .كلور و اولحالده اول شی ایله اشتغال ایدنی اشعار ایلر مثلا
بايوج صاتان خفاف باوج خف
ایيك صاتان قزاز ایپك قز
همهو
مستعملدر رباعی مجرد مصدرارك مشتقاتلندن قنغيلری لسان عثمانيده "رای ۰
مادهٔ اصلیه نك ابتداسنه کذا ﺑر ميم مضمومه و صوك محاسنه ایسه . GL
تطسقات
تفعيل
----
فقط کله (و) (ی) و یا (ء) ایله منتهی اولور ایسه منحصراً تفعله
مثلا وزنی اوزره كلور
تة ل
تطبيقات
آق الذکر مصادرك تفعل بابنه نقلى
|
)( ۱۸۹
انفعال
-سی .سی.
o
می سی
! صب دوکك . • قبض طوﺍفق ه قمق هدم • wحکمك
*
اعتبار
سے ہی
عبر عبﺍرت
استفعال
تطسقاتهمه
ﻣنامه
تفاعل
کشی کندوی خسته حال کوستر مك تمارض خسته لق مصر ضی
)9 نادان « « تجاهل نادانلق جهالت
افعتلال
-ی می
و لام الفعل ثانیه سی بعد التكرير انلرك میانهسنه بر (ا) علاوه سیاه
اضمخلال ضمحل ضمحله
اخطار
اولا
ہیں۔
{ مطالعه )
ثانياً .تفعيلدن ماعدا ساڑ (ت) ایله ابتدا ایدن مصادرك اسم فاعلى
ميم مضمومه و صوك محاسنه بر كسره 7.۔ هیئت حاضر هاری اوزارينه
مثلا فتحه به تبدیل اعتمكله اولور ويرلمكه و اسم مفعولى ایسه کسرهی
[اسم مفعول] [اسم فاعل] [موزون] [وزن]
تطسقات
آق الذکر مصادر مزید فهانك اسم فاعل و قابل ایسه مفعولرینك بولنمسی
اخبار خبر وير مك تقاعد خدمتدن ال چکمك . محاربه .
مسافرت يولحيلق ايتمك تصرف قوللانمق . تقديم صونمق ۰
استنطاق ارتفاع یوکسلمك . ترتیب دیزماك . اعتبار .
تسليح سلاحلندر مق ۰ ۰ صور شدر مق ۰تخمین .تعطيل
تعدد . مخالفت ضد دوشمك ۰ اراشدرمق يوقلامق تفتيش
) (۲۰۰
تصحیح اختراع ايجاد ۰ ۰ انهزام مغلوب اولمق . چوغالمق
طوغسلتمق ۰تواضع آلجاق کوكالولق ايتمك ...تسلسل زنجیر
مصاحبت • استعجال عجله ايتمك . ﺑربرينه متصل اولمق شكلنده
و فائده »
س ۰صفات عربيه نہایانه هاء موقوفه علاوه ايديله رك بلا موصوف
استعمال اولندقده معناسی نيه منقلب اولور
مثلا مطلقه اسم ع •
پ
)(۲۰۲
---- و
ایک همزهناك و با خود بر همزه ایله ار الفك ادغای نه وجه "رای ۰
اوزاره اولور
الف ممدوده به و دیگری شده ايله الا برﺍی حذف • .Cدکل
تحويلله اولور مثلا
آمال بعد الادغام أمال جی أمل
----
) (۲۰۳
|
س .حرفين متجانسین ابتدای کله ده بولندقده ادغام واقع اووری
ج .خیر چونکہ ادغام اولنجه برنجی حرف ساکن اوله جندن
مثلا ساکن ایله محا باشلامق متعذر اولور
تمﺍم اولور و اوقون من تمام ادغام اولنسه
تطبيقات
آقﺍی البيان كاتدن مطلوب اولان صیغهلر اولا ادغامساز و بعده
ادغاملى اولهرق کوسترلمك ايجاب ایدر
تمام .اضطرار .اكل .احمرار .خصوص .انضمام .ارتداد ۰
اختلال .استمداد .عموم .اخذ .اصرار .اتيان .احقاق ۰
کلهرینك اسم فاعلى
حاول .مرور .حك .هبوب کلهرینك اسم مكاف
مصادر میمیسی حب کله لرينك .ه بر • ضرر • سہرور
ابدال
(ا) ماقبلى مكسور اولد قده بايه قلب اولنور مثلا اولا .
مفاتيح بعد الاعلال مفاتح جمی مفتاح }
دیکر بر الفه ملاق اولدقده واوه منقلب اولور مثلا الف . ثانياً
جوامع بعد الاعلال جامع جمی جامع
سواحل و( ساحل " )x ساحل
تطسقات
اعلال واو
ماقبلناه (و) متحرك ماقبلى ساكن اولد قده حرکسی اولا ۰
نقل اولنور
فقط اموال انور محور و امثالى کلهر شاذ در
ثانيا ( .و) ما قبلى اصلاً و با نقلاً مكسور بولندقده بايه قلب
اولنور
اصلاً مكسور مثلا
مکسور نقلاﻟ
نقلا مفتوح
ماقبلنه انقل ثلائی مجرد مفعولنده بولندقده حرکسی واو خامساً .
مثلا اولنوب واوردن برای حذف اولنور
ه
سے o 9A وه می و A
نجی
سی
بعد الاعلال مفعولى تحوی حمایت
) (۲۰ ۸
إ قات •-
هﻢهو
فوت .زوال ۰ علو . ورود .رشوت . صواب .محو .
لفظلرينك افعالى کسوت • وجود • عودت . جواب وصول .
رؤيت
.
• نسان ----
• نهای • حکایت - خوف • روایت
اعلال باء
اولدقده حرکه ماقبلنه ويريلور مثلا اولا ( .ی) متحرك ماقبلى ساکن
-ی میر •
انقلا مفتوح
|
مثلا ماقبلى مضموم بولندقده واوه منقلب اولور ساکن :العا ( ۰ی) | |
|} ﻭ | = ",
يا منتهاده وي مکسور دوشوب صکرهایه (ی) الف زائدهدن • رابعاً
مثلا نولندقده همزه به منقلب اولور
مائل بعد الاعلال مایل فاعلى میل
•
اخطار
محیح کی حرف ايتسه لر برنجی اقتران برکله ده ایک حرف علت
مثلا دواجار تبدل اولمز
احیاء حیات دن ۰ راوی روایت دن
تطبيقات
آق الذکر کلانك مطلوب اولان صیغهلری اولا اعلالساز و بعده
اعلالی اولهرق کوسترلك ايجاب ایدر
زياده ۰زيارت سير . سيلان ۰نیابت ۰ نیلان . لیاقت ..
كلهارينك فاعلى
مفعولى زياده كلهارينك اسم ه هيدت e قياس
طيران .جریان رؤيت ۰ سیل ۰ دين • هدیه ۰ رخاوت ۰
کلهلرینك افعالى
ایصال ۰ايجاز لفظرینك اسم فاعلى ايجاد .ایراث .
تطسقات
( فائده )
س .اعلالو کلهلرك اسم فاعل و مفعولریﺍی بالسهوله بولق اوزره نه
ﺑابمق کر کدر
ج .حال اصليارينه ارجاع کرکدر مثلا
ﻣصاب ﻣضﻭاب اعلالى اصابت .حال اصلیبی اصواب مفعولى
مواجد فاعلى اوجاد )) انجاد
حذفدن مثال
میر ملك اب بن اخ دم اه بسم
امر ملئك ابو بتو اخو دمو اه باسم ( ) اصلالری
ليالى متعالى عالى العالى معافي فاشی محابات مدارات باری یدی تعدی صافي
) ( ۲۱ ۶
اجوف
اجوفدن مراد ندر "ری *
ج .لام الفعل اياه عین و با فاءالفعلنده حرف علت بولتان کله در
وقایه ولى راوی مثلا
مهموز
تطبيقات
ﺗو مهمه »
تاج المؤمنات
ولى برکلهای بر دیکری هاء موقوفه به مبدل اولان اوایله جه فقط
w.
جناب اللهك ارادتنه دك الى ماشاءالله . ابده دك الى الابد مثلا
اللهك رحمة اه عليه . باشم و کوزم او زره على الراس والعين
حالى اوزره على حاله . رحمی انك اوزريته اولسون
اللهك رضاسیچون لمرضاة الله . اللهك سو کیسی ايجون لحب الله
دنیا و آنك ايجنده ک دنیا و مافيها . ارضده في الارض مثلا
تالله والله مثلا ( ت ) قسم ايجون (و)
تطسقات هﻢهه
عادت اوزره .ترقيم و تمهير له .اخرينه قدر .غيابدن . قدر .
تخمین اوزره دخولدن اول . ه کوره مقدار وسعمه . عمیا اوزارينه
و فصل ثانی »
و فصل ثالث »
ای عرش اللهك نوری يا نور عمش الله ای الله . يا رب
و فصل رابع »
-مخيﺭ حروف شتى يﻭم
« غير » اولیان معناسنه (صفتار ايله مستعملدر) نفي ايجون
) ( ۲۲۳
ارقه سندن کتمك .برشیﺩ ، شريك یعی اور ناق اﻟتمك تعقیب تشريك
شیﻢ اولمق -7. ارقه سندن وجوده کلك تشكل قورلمق
مناسبت قور مق وجوده کتورمك تعلق لمشہ
-