III

DEO

ZBIRKA ZADATAKA
 1.
Finansijska mAtematika

Procentni račun

Veza izmedju početne vrednosti neke veličine, nove (povećane ili smanjene) vredno-
sti te veličine i procentne stope za koju je izvršeno povećanje ili smanjenje početne
veličine.
Ako se početna vrednost neke veličine (glavnica G) povećava za procenat p, tada
procentni prinos usled ovog povećanja iznosi

P= p ⋅ G

a nova (povećana) vrednost te veličine (obeležavamo sa Gpov) iznosi:

Gpov = G + P = G + p ⋅ G = G (1 + p )
Gsma = G − P = G − p ⋅ G = G (1 − p )

1. Kolika je nova cena automobila od 8000 evra ako je:

a) Ona povećanja za 23%,
b) Ona smanjena za 23%?

Rešenje:
23
= =
p 23%; G 8000; =p = 0,23
100
G (1 + p ) ; Gpov
Gpov = 8000 (1 + 0,23 ) ; Gpov =
= 9840 evra

G (1 − p ) ; Gsma =
8000 (1 − 0,23 ) ; Gsma =
Gsma = 6160 evra

U praksi se javljaju slučajevi kada je data glavnica sa prinosom ili glavnica po odbitku
prinosa. Za takve slučajeve formiramo izvedene proporcije za procentni račun više i
niže sto.

Zbirka zadataka 105

 Osnovna proporcija:
G : P = 100 : p

( G ± P ) : (100 ± p ) =
P:p ( G ± P ) : (100 ± p ) =
G :100
p (G + P ) ( G + P ) ⋅ 100
P= G=
100 + p 100 + p
p (G − P ) ( G − P ) ⋅ 100
P= G=
100 − p 100 − p

2. Cena knjige posle povećanja od 9% je 1200 dinara. Koliko je iznosila cena knjige
pre poskupljenja?

Rešenje:
( G +=P ) 1200; = p 9%; = G ?

=
(G =+ P ) ⋅ 100 1200 ⋅ 100
=
G 1.100,92
100 + p 100 + 9
Cena knjige pre poskupljenja je iznosila 1.100,92 dinara.

3. Izračunati za koliko dinara je snižena cena patika, ako se posle sniženja od 25%
patike prodaju po ceni od 2800 dinara?

Rešenje:
( G=
− p ) 2800;= p 25%;= G ?

=
(G =− P ) ⋅ 100 2800 ⋅ 100
=
G 3.733,33
100 − p 100 − 25
=P 3.733,33 − 2800
P = 933,33
Cena patika pre sniženja je 3.73333 dinara a sniženje iznosi 933,33 dinara.

4. U jednoj fabrici broj zaposlenih u odnosu na prethodnu godinu se povećao za 100

radnika tako da sada iznosi 230. Za koliko se procenata povećao broj zaposlenih?

Rešenje:
G : P = 100 : p
P = 100; P ⋅ 100 100 ⋅ 100
=p =
G = 230; G 230
p=? p = 43,48%

Broj zaposlenih se povećao za 43,48%.

Finansijska matematika i aktuarstvo

106 sa zbirkom zadataka
5. Plan proizvodnje papira je prebačen za 10% i nakon povećanja iznosi 150.000
tona. Za koliko tona je prebačen plan prozvodnje?

Rešenje:
(G =
+ P ) 150.000;= p 10%;= P ?

=P =
( G + P ) ⋅ p 150.000 ⋅ 10
100 + p 100 + 10
P = 13.636,364

Plan proizvodnje papira prebačen je za 13.636,364 tone.

6. Posle sniženja od 15% , roba se prodaje za 5200 dinara, izračunati:

a) Za koliko je dinara snižena cena?
b) Koliko bi iznosila prodajna cena da je sniženje iznosilo 20% od prvobitne
cene?

Rešenje:
a)
(G =
−P) 5200;=p 15%;=P ?

=P
(=
G − P)⋅ p 5200 ⋅ 15
100 − p 100 − 15
P = 917,64

Cena robe je snižena za 917,14 dinara

b)

=G 5200 + 917,64
G = 6.117,69
G ⋅ p 6117,69 ⋅ 20
=P =
100 100
P = 1.223,54

Prodajna cena bi posle sniženja od 20% iznosila:

6.117,69-1223,54=4894,15 dinara.

Zbirka zadataka 107

 INTERESNI RAČUN

7. Kapital od 20000 dinara uložen je 5 godina uz ineresnu stopu 5% p.a. izračunati

interes.

Rešenje:
K ⋅ p⋅g
K = 20000 i=
100
p = 5% 20000 ⋅ 5 ⋅ 5
i=
g = 5 god 100
i=? i = 5000dinara

8. Koliko iznosi interes na pozajmljenu sumu od 45500 dinara za 9 meseci uz inte-

resnu stopu od 5% p.a.?

Rešenje:
K⋅p⋅m
K = 45500 i=
1200
m=9 45500 ⋅ 9 ⋅ 5
i=
p = 5% 1200
i =? i = 1.706 , 25 dinara

9. Kapital od 9370 dinara uložen je 55 dana po stopi 7% p.a. (k,360) izračunati in-
teres.

Rešenje:
K ⋅ p⋅d
K = 9370 i=
36000
p = 7% 9370 ⋅ 7 ⋅ 55
i=
d = 55 36000
i =? i = 100 , 206 dinara

10. Koliko dinara je iznosio pozajmljeni kapital koji je dužnik primio uz 6% p.a. inte-
resa, ako je za 2 godine i dva meseca platio 4300 dinara kamate?

Finansijska matematika i aktuarstvo

108 sa zbirkom zadataka
 Rešenje:
K : i = 1200 : pm
i ⋅1200
K=
p = 6% pm
i = 4300 4300 ⋅1200
K=
=m 26 ( 24 + 2 ) 6 ⋅ 26
K =? K = 33.076 , 923 dinara

11. Izračunati kapital na koji je izračunat interes od 850 dinara po stopi od 6% p.a.
za vreme od:
a) 7 godina b) 18 meseci c) 32 dana.

Rešenje:

a)
=K : i 100 : p ⋅ g
i ⋅100
i = 850 K=
6⋅7
p = 6% 100 ⋅ 850
K=
g=7 6⋅7
K = ? K = 2023, 809 dinara
b)
i ⋅1200
i = 850 K=
p⋅m
p = 6% 1200 ⋅ 850
K=
m = 18 6 ⋅18
K = ? K = 9.444 , 444 dinara
c)
i ⋅ 36000
i = 850 K=
p⋅d
p = 6% 36000 ⋅ 850
K=
d = 32 6 ⋅ 32
K = ? K = 159 , 375 dinara

Zbirka zadataka 109

 12. Ako je na kapital od 1500 dinara:
a) Za 6 meseci plaćen interes od 350 dinara,
b) Za 9 meseci plaćen interes od 150 dinara,
c) Za period od 4.05.2010. do 28.09.2010. (k,360) plaćen iznos 90 dinara,
Izraunati interesnu stopu pod kojom je vršeno ukamaćivanje.

Rešenje:
a)
100 ⋅ i
K = 1500 p=
K⋅g
g=6 100 ⋅ 350
i = 350 p =
1500 ⋅ 6

p =?
p = 3, 88%
b)
1200 ⋅ i
K = 1500 p=
K⋅m
m=9 1200 ⋅150
p=
i = 150 1500 ⋅ 9

p =?
p = 13 , 33%
c)
36000 ⋅ i
K = 1500 p=
K ⋅d
=d 147 ( 27 + 30 + 31 + 31 + 28 ) 36000 ⋅ 90
p=
i = 90 1500 ⋅147

p =?
p = 14 , 69%
13. Po dobitku interesa za 7 meseci dužnik je primio 33.286 dinara. Izračunati koliki
je dug I koliko je interes, ako je interesna stopa 5,25%.

Rešenje:
( K − i ) : (1200 − pm ) =
i : pm
(K − i) =
33.286 ( K − i ) ⋅ pm
m=7
i=
1200 − pm (K − i) =
33.286
p = 5 , 25% 33.286 ⋅ 5 , 25 ⋅ 7 =K 33.286 + i
i=
i =? 1.200 − 5 , 25 ⋅ 7 =K 33.286 + 1.501, 59
K =? i = 1.501, 59 din K = 34.337 , 59

Finansijska matematika i aktuarstvo

110 sa zbirkom zadataka
14. Izračunati za koliko će dana kapital od 700.000 dinara, uz stopu od 8% p.a doneti
6.200 dinara interesa?

Rešenje:
K : i 36.000 : p ⋅ d
=
36.000 ⋅ i
K = 700.000 d=
K⋅p
p = 8% 36.000 ⋅ 6.200
= d = 39 , 85
i = 6.200 700.000 ⋅ 8
d =? d ≈ 40 (dana)

15. Banka je 18.07. odobrila zajam, a 8.10. dužnik je vratio dug koji je uvećan za
interes, i ukupno platio 600.000 dinara. Kolika je visina zajma, ako je interesna
stopa 5% p.a (K, 360).

Rešenje:
(K + i) : ( 36.000 + p ⋅ d) =K : 36.000
(K + i) ⋅ 36.000
(K + i) =
600.000 K=
36.000 + p ⋅ d
p = 5%
600.000 ⋅ 36.000
d = 82 (13+31+30+8) K=
36.000 + 5 ⋅ 82
K =? K = 593.243, 61 (dinara)

16. Banka je dužniku odobrila zajam 10.02. od 10.000 dinara. Dužnik je vratio dug
uvećan interesom u roku i ukupno platio 10.850 dinara. Kog datuma je vraćen
dug ako je interesna stopa 4% p.a (K, 360).

Rešenje:
K : i 36.000 : p ⋅ d
=
K = 10.000 i ⋅ 36.000
p⋅d =
(K + i) =
10.850 K
850 ⋅ 36.000
p = 10% 10 ⋅ d =
10.000
d =? 3.060
d=
=i 10.8500 − 10.000 10
i = 850 d = 306 (dana)

Zajam je vraćen 13.12. iste godine.

Zbirka zadataka 111

 Srednji rok plaćanja

Kod srednjeg roka plaćanja (obračuna) imamo tri slučaja:

I slučaj
Obaveze dužnika su jednake, interesne stope su jednake a dani dospeća su ražličiti:

K=
1
K=
2
.....
= K=n
K
p=
1
p=
2
.....
= p=n
p
d1 ,d2 ,.....,dn

d1 + d 2 + ....... + d n
ds =
n
n

∑d i
ds = i =1

n
II slučaj
Obaveze dužnika su različite, interesne stope su jednake a dani dospeća su ražličiti:

K1 ≠ K 2 ≠ ..... ≠ K n
p=
1 p=
2 = pn
.....

d1 ≠ d 2 ≠ d3 ..... ≠ d n
K1 ⋅ d1 + K 2 ⋅ d 2 + ....... + K n ⋅ d n
ds =
K1 + K 2 + ..... + K n
n

∑ K ⋅d i i
ds = i =1
n

∑K i
i =1

III slučaj
Obaveze dužnika su različite, interesne stope su razlicite i dani dospeća su ražličiti:

K1 ≠ K 2 ≠ ..... ≠ K n
p1 ≠ p2 ≠ ..... ≠ pn

d1 ≠ d 2 ≠ d3 ....., ≠ d n

Finansijska matematika i aktuarstvo

112 sa zbirkom zadataka
Ako je srednja stopa ps data, tada je:

K1 ⋅ p1 ⋅ d1 + K 2 ⋅ p2 ⋅ d 2 + ....... + K n ⋅ pn ⋅ d n
ds =
( K1 + K 2 + ..... + K n ) ⋅ ps
Ako je srednja stopa ps nije data, tada je:

K1 ⋅ p1 ⋅ d1 + K 2 ⋅ p2 ⋅ d 2 + ....... + K n ⋅ pn ⋅ d n
ds =
K1 ⋅ p1 + K 2 ⋅ p2 + ....... + K n ⋅ pn
n

∑ K ⋅ p ⋅d i i i
ds = i =1
n

∑K ⋅ p
i =1
i i

17. Jedno preduzeće treba da plati sledeće iznose:

2500 15.02.
2500 30.03.
2500 25.04.
Uz interesnu stopu 7% p.a. Kada se može ceo dug otplatiti odjednom, a da se pri
tome ne ošteti ni dužnik, ni poverilac?

Rešenje:
d1 + d 2 + d3
ds =
3
K=
1 K=
2 K=
3 2500 0 + 43 + 68
p= p= p= 7% ds =
1 2 3 3

d1 0,=
= d 2 43,=
d3 68 d s = 37

Srednji rok plaćanja je 37 dana.

Sve obaveze se mogu izmiriti odjednom 24.03. iste godine.

18. Preduzeće treba da isplati sledeće obveze:

1500 16.03.
2300 19.04.
2500 25.05.

uz interesnu stopu 8% p.a. koliko iznosi ds?

Zbirka zadataka 113

 Rešenje:
=K1 1500,
= K 2 2300,
= K 3 2500
p=
1 p=
2 p=
3 8%
d1 = 0, d 2 = (15 + 19 ) = 34, d3 = ( 34 + 11 + 25) = 70

K1 ⋅ d1 + K 2 ⋅ d 2 + K 2 ⋅ d3
ds =
K1 + K 2 + K 3
1500 ⋅ 0 + 2300 ⋅ 34 + 2500 ⋅ 70
ds =
1500 + 2300 + 2500
d s = 40,19

d s ≈ 40 (dana )

19. Preduzeće treba da plati sledeća dugovanja:

2200 17.05. uz 5% p.a
3100 10.06. uz 9% p.a
3500 18.07. uz 11% p.a

Kada se može otplatiti ceo dug odjednom a da se pri tome ne oštete ni poverilac,
ni dužnik?

Rešenje:
=K1 2200,
= K 2 3100,
= K 3 3500
=p1 5%,
= p2 9%,
= p3 11%
d1 = 0, d 2 = (14 + 10 ) = 24, d3 = ( 24 + 20 + 18 ) = 62

K1 ⋅ p1 ⋅ d1 + K 2 ⋅ p2 ⋅ d 2 + K 3 ⋅ p3 ⋅ d3
ds =
K1 + K 2 + K 3
2200 ⋅ 5 ⋅ 0 + 3100 ⋅ 9 ⋅ 24 + 3500 ⋅11 ⋅ 62
ds =
2200 ⋅ 5 + 3100 ⋅ 9 + 3500 ⋅11
d s = 39, 49

d s ≈ 40 (dana )

Ceo dug se može vratit odjednom 24.06. iste godine, a da dužnik ni poverilac ne
budu oštećeni.

Finansijska matematika i aktuarstvo

114 sa zbirkom zadataka
 Potršački krediti

20. Odobren je potrošački kredit u iznosu od 60.000 dinara sa kamatnom stopom

6% p.a i rokom otplate 5 meseci. Koliko iznosi ukupno plaćeni interes a koliko
otplata?

Rešenje:
K = 60.000
p = 6%
m=5
K ⋅ p 60000 ⋅ 6
=i1 = = 300
1200 1200
K⋅p 1   1
i2 = 1 −  = 300 ⋅ 1 −  = 240
1200  m   5
K 60000
otplata
= = = 12.000 dinara K⋅p 2  2
m 5 i3 = 1 −  = 300 ⋅ 1 −  = 180
K⋅p 1200  m   5
iukupno
= ( m + 1) K⋅p 3  3
2400 i4 = 1 −  = 300 ⋅ 1 −  = 120
60000 ⋅ 6 1200  m   5
iukupno
= ( 5 + 1)
2400 K⋅p 4  4
i5 = 1 −  = 300 ⋅ 1 −  = 60
iukupno = 900 dinara 1200  m   5

Otplatni plan
Otplata Rata
Broj meseci Iznos duga Kamata K K
(m) (K) 60.000 (p) 6%   b
= +i
m m

1 48.000 300 12.000 12300

2 36.000 240 12.000 12240
3 24.000 180 12.000 12180
4 12.000 120 12.000 12120
5 - 60 12.000 12060

∑ 900 60.000 60.900

Zbirka zadataka 115

 21. Odobren je potrošački kredit za kupovinu bele tehnike od 80.000 dinara sa ka-
matnom stopom 6% (p.a) i rokom otplate 15 meseci. Učešće u gotovini iznosi
20% od vrednosti potrošačkog kredita. Izračunati ukupan interes i prosečnu me-
sečnu ratu.

Rešenje:
K = 80.000  20 
K= K − 20% =
80.000 −  80.000 ⋅ 
p = 6%  100 
m = 15 K = 64.000
Ukupan interes
K⋅p 64000 ⋅ 6
=i1 ( m=
+ 1) (15=
+ 1) 2560 dinara
2400 2400
Prosečna mesečna rata:
K ⋅ i 64000 ⋅ 2560
=b = = 4437,33 dinara
m 15

22. Odobren je potrošački kredit od 210.000 dinara sa kamatnom stopom od 8%

(p.a) i rokom otplate od 5 meseci. Napraviti otplatni plan, izračunati ukupan
interes i otplatu.

Rešenje:
K = 210.000
p = 8% K 210000
otplata
= = = 42.000 dinara
m=5 m 5
Ukupan interes
K ⋅ p 210000 ⋅ 8
=i1 = = 1400
1200 1200
K⋅ p 1 4
i= 1 − =
 1400 ⋅ = 1120
K⋅p 2
1200  5  5
=i ( m + 1)
2400 K⋅ p 2 3
210000 ⋅ 8 i= 1 − =
 1400 ⋅ = 840
( 5 + 1)
3
=i 1200  5  5
2400
K ⋅ p  3 2
i = 4200 dinara i=
4 1 − =
 1400 ⋅ = 560
1200  5  5
K⋅ p 4 1
i=
5 1 − =
 1400 ⋅ = 280
1200  5  5

Finansijska matematika i aktuarstvo

116 sa zbirkom zadataka
 Otplatni plan
Broj meseci Iznos duga Kamata
Otplata Rata
(m) (K) 210.000 (i)
1 168.000 1400 42.000 43400
2 126.000 1120 42.000 43120
3 84.000 840 42.000 42840
4 42.000 560 42.000 42560
5 - 280 42.000 42280
∑ 4200 210.000 214.200

23. Odobren je potrošački kredit od 30.000 dinara uz 15% (p.a) godišnje kamate na
18 meseci. Koliko iznosi prosečna mesečnan rata, a koliko ukupan interes?

Rešenje:
ukupan prinos prosečna mesečna rata
K = 30.000 K⋅p K +i
= i ( m + 1) b=
p = 15% 2400 m
m = 15 30000 ⋅15 30000 + 3562,5
= i (18 + 1) b=
2400 18
i = 3.562,5 dinara b = 1.869,58 dinara

24. Prodavnica nameštaja odobrava kredit za kuhinje u vrednosti 50.000 dinara na

18meseci uz 15% (p.a) kamate i 25% učešća od cene kuhinje u gotovini. Koliko
iznosi prosečna mesečna rata?

Rešenje:
K= K − 25%
K = 50.000  25 
K =50.000 −  50.000 ⋅ 
p = 15%  100 
m = 18
k = 37.500
Prosečna mesečna rata
K⋅p K +i
=i ( m + 1) b=
2400 m
37500 ⋅15 37500 + 4453,12
=i (18 + 1) b=
18
2400
i = 4.453,12 b = 2.330, 73 (dinara)

Zbirka zadataka 117

 Eskontovanje
menica

25. Eskontovana je menica 8.05 od 200000 dinara za 8.07. Naći eskontovanu sumu
ako je eskontna stopa 8% (p.a) (k.360).

Rešenje:

36000
K n = 20 , 000 =D = 4500
8
p = 8% E = 271
Kn ⋅ d
d= ( 23 + 30 + 8) = 61 E=
D
K=0
Kn − E
E=? 20.000 ⋅ 61 = K 0 20.000 − 271
E= K 0 = 19.729 din
K0 = ? 4500

26. Na dan 8.03. eskontovana je menica sa rok 5.07. Izračunati na koju sumu glasi
menica ako je eskontnta stopa 8% (p.a), a dužnik je 8.03. primio odbitku eskon-
ta 4320 dinara (k.360).

Rešenje:
36000
=D = 4500
8

Kn − E =4320 E=
(Kn − E) ⋅ d
D−d
p = 8%
4320 ⋅119
d= ( 23 + 30 + 31 + 30 + 5) = 119 E=
4500 − 119
Kn = ? E = 117 , 34

K =4320 + 117 , 34 =4437 , 34 dinara (nominalna vrednost menice)

n

Finansijska matematika i aktuarstvo

118 sa zbirkom zadataka
 27. Eskontna vrednost menice na dan 5.09. iznosi 32600 dinara. Izračunati na koliko
dinara glasi menica (nominalna vrednost) ako je rok menice 10.12., a eskontnta
stopa je 9% (p.a) (k.360).

Rešenje:
36000
=D = 4000
9

Kn − E =
32.600 E=
(Kn − E) ⋅ d
D−d
p = 9%
32600 ⋅ 92
d= ( 21 + 31 + 30 + 10 ) = 92 E=
4000 − 92
Kn = ? E = 767 , 45

K n =32600 + 767 , 45 =33.367 , 45 dinara (nominalna vrednost menice)

28. Preduzeće ima dug od 80.000 dinara sa rokom isplate 9.05. Preduzeće izdaje
9.05. banci 3 menice na jednake sume sa rokovima: 9.06., 9.07., 8.08. Na koju
sumu glasi svaka od ovih menica, ako je eskontna stopa 8% (p.a) (k.360)?

Rešenje:
36000
=D = 4500
8
Kn − E =
80.000 (Kn − E) ⋅ d
p = 8% E=
D−d
31 + 61 + 91 80000 ⋅ 61
=ds = 61 E =
3 4500 − 61
Kn = ? E = 1099 , 35

K =80000 + 1099 , 35 =81.099 , 35 dinara - nominalna vrednost menice

n

K n 81.099 , 35
= = 27.033,116 dinara
3 3

I 27.033,116 9.06.
II 27.033,116 9.07.
III 27.033,116 8.08.

Zbirka zadataka 119

 29. Jedna banka je eskontovala 15.03. tri jednake menice čija je eskontna vrednost
180.000 dinara, sa rokovima otplate 10.06., 16.07., i 9.08. Izračunati nominalnu
vrednost menica ako je eskontna stopa 6% (p.a) (k.360)?

Rešenje:
36000
=D = 6000
6
Kn − E =
180.000 ( Kn − E ) ⋅ d
p = 6% E=
D−d
87 + 1123 + 147 180000 ⋅119
=ds = 119 E=
3 6000 − 119
Kn = ? E = 3642 , 24

K =180000 + 3642 , 24 =183.642 , 24 dinara (nominalna vrednost menice)

n

K n 183.642 , 24
= = 61.214 , 079 dinara (nominalna vrednost 1., 2. i 3. meni-
3 ce)
3

Obračun 15.03.

I 61.214,079 10.06
II 261.214,079 16.07.
III 61.214,079 9.08.

Finansijska matematika i aktuarstvo

120 sa zbirkom zadataka
 Složeni interes
Faktor akumulacije, I - interesne tablice

30. Ako uložimo danas 50.000 dinara u banku koja računa interes po stopi od 7%
(p.a) i primenjuje godišnje kapitalisanje, koliko ćemo imati na kraju:
a) prve godine,
b) šeste godine,
c) dvanaeste godine?

Rešenje:
K n = 50 , 000  p 
K n = K 0 ⋅ 1 + 
p = 7%  100 
Kn = ? K= K 0 ⋅ I1p
1

a) b) c)
6 12
 p   p 
K6 = K0 ⋅  1 +  K12 = K0 ⋅ 1 + 
 100   100 
6 12
K= K0 ⋅ I 1p  7   7 
1
K6 50.000 ⋅ 1 +
=  K= 50.000 ⋅ 1 + 
 100 
12
 7   100 
K1 50.000 ⋅ 1 +
= 
 100  K6 = 75.036 , 515 (dinara) =
K12 50.000 ⋅ 2 , 2521916
K1 = 53.500 (dinara) K=
6
K0 ⋅ I p
6
K12 = 112609 , 58 (dinara)
K1 50000 ⋅ I 17
= K6 50000 ⋅ I 17
= K12
= K0 ⋅ I 12
p

K1 50000 ⋅1, 070000 =

= K6 50000 ⋅1, 50073035 K12 50000 ⋅ 2 , 25219156
=
K1 = 53.500 (dinara) K6 = 75.036 , 515 (dinara) K12 = 112609 , 58 (dinara)

31. U banci je ukamaćeno 100.000 dinara za vreme od 5 godina i 7 meseci uz 8%

(p.a) interesa i godišnje kapitalisanje. Izračunati uvećani kapital.

Rešenje:

K 0 = 100 , 000  m⋅p

K n = K 0 ⋅ I85 ⋅ 1 + 
p = 8%  1200 
n=5  7 ⋅8 
K1 100.000 ⋅ I85 ⋅ 1 +
= 
m=7  1200 
Kn = ? Kn =100.000 ⋅1, 46932808 ⋅ (1, 04666 ) =153.788, 68 dinara

Zbirka zadataka 121

 32. Koliko treba uložiti danas da bi taj ulog zajedno sa 6% interesa na interes u toku
5 godina i 4 meseca porastao na 80000 dinara? Kapitalisanje je godišnje.

Rešenje:
 m⋅ p 
Kn = K0 ⋅ I pn ⋅ 1 + 
K0 = 80 , 000  1200 
 4⋅6 
p = 6% 80000 = K0 ⋅ I 65 ⋅ 1 + 
 1200 
n=5
80000 = K0 ⋅1, 33822558 ⋅1, 02
v=4 80000
=K0 = 58.608 , 488 (dinara)
K0 = ? 1, 36499

m=4

33. Pre 10 godina je uplaćeno X dinara. Na ime interesa na interes izračunato je

90.000 dinara, po stopi 8% (p.a) uz godišnje kapitalisanje. Izračunati uvećani
kapital.

Rešenje:

i = 90.000
p = 8%
n = 10
K0 = ?
K =?
n

Kn − K0 =
i
K=
n
K0 ⋅ I pn
K0 ⋅ I pn − K0 =
i

( )
K0 ⋅ I810 − 1 =
90.000 K=
n
K0 ⋅ I pn

90000 =Kn 77.658,17 ⋅ I810

K0 =
2 ,158925 − 1 =Kn 77.658,17 ⋅ 2 ,158925
K0 = 77.658,175 (dinara) Kn = 167.658,16 (dinara)

Finansijska matematika i aktuarstvo

122 sa zbirkom zadataka
34. Dužnik treba da uplati 20.000 dinara posle 3 godine, 25000 dinara posle 5 go-
dina.Umesto ovih uplata on bi hteo da uplati jedan iznos posle 6 godina uz 6%
(p.a) interesa. Izračunaj ovaj iznos.

Rešenje:

p = 6%
Kn = K0 ⋅ I p( ) + K0 ⋅ I p( )
6 −3 6 −5
K0 = 20.000
n=3 K=
n
20000 ⋅ I 62 + 25000 ⋅ I 16
K0 = 25.000 Kn = 20000 ⋅1,1236 + 25000 ⋅1, 060
n=5 Kn 22472 + 26500
=
Kn = ? Kn = 48972 (dinara)

35. Danas je uloženo 25.000 dinara uz 8% (p.a)α interesa. Odredi stanje uloga posle
5 godina.
a) Ako je kapitalisanje polugodišnje;
b) Ako je kapitalisanje godišnje.

Rešenje:

p = 8%
K0 = 25.000
n=5
m=2
Kn = ?

a) b)
n ⋅m
K=
n
K0 ⋅ I p
m
K=
n
K 0 ⋅ I np
K n 25000 ⋅ I
= 5⋅ 2
8
2 K n 25000 ⋅ I85
=
K n 25000 ⋅ I
= 10
4 K n 25000 ⋅ I104
=
K n 25000 ⋅1, 48024428
= K n 25000 ⋅1, 46932
=
K n = 37006 (dinara) K n = 36733 (dinara)

Zbirka zadataka 123

 36. Odrediti polugodišnju konfornu kamatnu stopu ako je godišnja stopa 8%.

Rešenje:
 p 
p
= 100 ⋅  m 1+ − 1 
c
 100 
 
 8 
pc = 100 ⋅  1 + − 1
 100 
 
pc 100 ⋅ 0 , 03923
=
pc = 3, 923

37. Godišnjoj stopi od 75% odrediti tromesečnu konformnu kamatnu stopu.

Rešenje:
p = 75%
12
m
= = 4
3

 p 
p
= 100 ⋅  m 1+ − 1 
c
 100 
 
 75 
pc = 100 ⋅  4 1 + − 1
 100 
 
pc =
100 ⋅ ( 4
)
1, 75 − 1
 1

pc =
100 ⋅  1, 75 4 − 1
 
pc =⋅ (
100 1, 75 − 1 0 , 25
)
pc 100 ⋅ 0 ,15016
=
pc = 15 , 016

Finansijska matematika i aktuarstvo

124 sa zbirkom zadataka
38. Pre 8 godina ukamaćeno je 30.000 dinara, a pre 3 godine jos 10.000. Koliko
iznosi danas uvećani kapital ako je interesna stopa 8% (p.a)α a kapitalisanje je
šestomesečno?

Rešenje:
p = 8%
K0 = 30.000
n=8
m=2
K0 = 10.000
n=3
Kn = ?

Kn = K0 ⋅ I mp ⋅n + K0 ⋅ I mp ⋅n
m m

Kn⋅m= 30000 ⋅ I 8⋅ 2
8
+ 10000 ⋅ I 38⋅2
2 2

Kn⋅=
m
30000 ⋅ I + 10000 ⋅ I
16
4
6
4

Kn⋅m = 30000 ⋅1, 87298 + 10000 ⋅1, 265319

Kn⋅m = 68.842 , 59 (dinara)

Zbirka zadataka 125

 Diskontni faktor
II - finansijska tablica

39. Štediša je posle 10 godina imao na svom računu 150.000 dinara. Koliko je imao
novaca na početku prve godine? Interesna stopa je 5% (p.a)d a kapitalisanje je
godišnje.

Rešenje:
Kn = 150 , 000 K=
0
Kn ⋅ II pn
p = 5% =K0 150000 ⋅ II 10
5

n = 10 =K0 150000 ⋅ 0 , 613913

K0 = ? K = 92.086 , 95 (dinara)
0
40. Koji će kapital za 5 godina sa 6%(p.a)d interesa da poraste na 30.000 dinara?
Kapitalisanje je polugodišnje.

Rešenje:
K=
0
Kn ⋅ II np⋅m
m
Kn = 30 , 000
K0 30000 ⋅ II 56⋅2
=
p = 6% 2

n=5 K0 30000 ⋅ II
= 10
3

m=2 K0 30000 ⋅ 0 , 744093

=
K0 = ? K = 22.322 , 79 (dinara)
0
41. Koliko treba uložiti danas da bi smo primili kroz 10 godina iznos od 50.000 dina-
ra sa 6%(p.a)d interesa. Koliko je primljeno na ime interesa akoje kapitalisanje
tromesečno.

Rešenje:
K=
0
Kn ⋅ II np⋅m
Kn = 50.000 m

p = 6% K0 50000 ⋅ II 106 ⋅4
=
n = 10 4

m=4 K0 50000 ⋅ II140,5

= I Kn − K0
=
K0 = ? K0 50000 ⋅ 0 , 55126
= = I 50.000 − 27.563,115
I =? K0 = 27.563,115 (dinara) I = 22.436 , 885 (dinara)

Finansijska matematika i aktuarstvo

126 sa zbirkom zadataka
42. Koliko treba uložiti danas da bi se posle 5 godina primilo 30.000 dinara ako se
računa 6%(p.a)d interesa. Kapitalisanje se vrši:
a) godišnje; b) polugodišnje; c) tromesečno.

Rešenje:

Kn = 30.000
p = 6%
n=5
m = 1; 2 ; 4.
K0 = ?

a) b) c)
K=
0
Kn ⋅ II n⋅ m
p
K=
0
Kn ⋅ II np⋅m
m m

n
K0 30000 ⋅ II
= 5⋅ 2
K0 30000 ⋅ II 56⋅4
=
K=
0
Kn ⋅ II p
6
2 4

K0 30000 ⋅ II 65
= K0 30000 ⋅ II
= 10
3
K0 30000 ⋅ II
= 20
1 ,5

K0 30000 ⋅ 0 , 747258 =
= K0 30000 ⋅ 0 , 744093 = K0 30000 ⋅ 0 , 74247
K0 = 22.417 , 74 (dinara) K0 = 22.322 , 79 (dinara) K0 = 22.274 ,10 (dinara)

43. Pre 8 godina uloženo je 20.000 dinara,a pre 5 godina uloženo je 40.000 dinara.
Koliko treba uložiti danas da bi zbir svih uloga posle 10 godina iznosio 300,000
dinara kamatna stopa je 6% (p.a)d, kapitalisanje je godišnje.

Rešenje:

K0 = Kn ⋅ I 10
6 (
− Kn ⋅ I 68 + Kn ⋅ I 65 )
Kn = 300000 ⋅ 0 , 55839478 − ( 20.000 ⋅1, 593848 + 40.000 ⋅1, 338225 )
Kn = 167.518 , 41 − ( 31.876 , 96 + 53.529 )
Kn = 82112
. , 45 (dinara)

Zbirka zadataka 127

 Faktor dodajnih uloga
III - finansijska tablica

44. Banka plaća interes po stopi od 8% (p.a)d kapitališe jednom godišnje. Ulažemo
5 puta uzastopno početkom godine po 5000 dinara, koliko će iznositi suma ovih
uloga na kraju 5-te godine? Koliko iznosi suma ovih uloga ukoliko se uplaćaju
krajem svake godine?

Rešenje:
p = 8%
n=5
u = 5000
Sn = ?
Sn' = ?

Sn= u ⋅ III pn (
Sn' = u ⋅ 1 + III pn −1 )
S5 5000 ⋅ III85
=
'
(
S= 5000 ⋅ 1 + III85 −1
5 )
S5 5000 ⋅ 6 , 335929
= S= 5000 ⋅ (1 + 4 , 8666 )
5
'

K0 = 31.679 , 645 (dinara) S5 = 29.333 (dinara)

45. Kolika je sadašnja vrednost niza od 15 stalnih uloga od 10.000 dinara uplaći-
vanih krajem godine uz obračun interesa po stopi 8%(p.a) ako je kapitalisanje
godišnje?

Rešenje:
p = 8%
n = 15
u = 10000
Sn = ?
K0 = ?

(
Sn = u ⋅ 1 + III pn −1 ) K=
0
Sn ⋅ II pn
S=
15 (
10000 ⋅ 1 + III815 −1 ) =K0 271.521,13 ⋅ II815
S=
15
10000 ⋅ (1 + 26 ,1521139 )=K0 271.521,13 ⋅ 0 , 31524
S15 = 271.521,13 (dinara) K0 = 85.594 , 783 (dinara)

Finansijska matematika i aktuarstvo

128 sa zbirkom zadataka
46. Početkom svakog tromesečja ulagano je u banku po 5000 dinara. Koliki je zbir
ovih uloga krajem 10-te godine ako je interes 12% p.a uz godišnje kapitalisanje?
Rešiti pomoću konformne kamatne stope.

Rešenje:
u = 5000 p
p=
c
100( 4 1 + − 1)
p = 12% 100
n = 10 12
p= 100( 4 1 + − 1)
m=4 c
100
Sn = ? 1

rc = ? =pc 100(1,12 − 1) 4

pc = ? pc = 2 , 873

nm
rc − 1
pc S nm = u ⋅ rc ⋅
rc = 1 + rc − 1
100
2 , 873 1, 0287310⋅4 − 1
rc = 1 + S10⋅4 =
5000 ⋅1, 02873 ⋅
100 1, 02873 − 1
rc = 1, 02873 S 40 = 384.144 , 86 (dinara)

47. Početkom svakog meseca ulagano je u banku po 3000 dinara. Koliki je zbir ovih
uloga krajem 10-te godine ako je interes 14%(p.a.) uz polugodišnje kapitalisa-
nje? Rešiti pomoću konformne kamatne stope.

Rešenje:
pm
u = 3000 p= 100( 1 + 2 − 1)
2
c
p = 14% 100
n = 10 14
pc = 100 1 + 2 − 1)
6
m = 12
100
pc = ? 1
rc = ? =pc 100(1, 07 6 − 1)
Sn = ? pc = 1,13357

Zbirka zadataka 129

 rc nm − 1
p S nm = u ⋅ rc ⋅
rc = 1 + c rc − 1
100
1,13357 1, 0113310⋅12 − 1
rc = 1 + S10⋅4 =
3000 ⋅1, 01133 ⋅
100 1, 01133 − 1
rc = 1, 01133 S 40 = 765.520 , 09 (dinara)

48. Početkom svakog meseca ulagano je u banku po 15.000 dinara. Koliki je zbir
ovih uloga krajem 10-te godine ako je interes računat po stopi od 16% (p.a.)d i
polugodišnje kapitalisanje? Rešiti pomoću konformne kamatne stope.

Rešenje:
u = 15000
n = 10
p = 16%
12
m= ( polugod.)
2
m = 2 (ipolugod.)
pc = ?
rc = ?
Sn = ?

p m

100( 1 + m − 1)
2
p=
c
100
16
pc
pc = 100 1 + 2 − 1)
6
rc = 1 +
100 100
1 1, 2904
=pc 100(1, 08 6 − 1) rc = 1 +
100
pc = 1, 2904 rc = 1, 012904

r 2 nm − 1
S 2 nm = u ⋅ rc ⋅ c
rc − 1
1, 0129042⋅10⋅6 − 1
S10⋅12 =
15000 ⋅1, 012904 ⋅
1, 012904 − 1
S120 = 4.306.969 , 2 (dinara)

Finansijska matematika i aktuarstvo

130 sa zbirkom zadataka
49. Ulagano je početkom svakog meseca 10 godina po 2000 dinara uz interesnu stopu
p=14% (p.a.)d i tromesečno kapitalisanje. Odrediti zbir uloga na kraju 10-te godine.

Rešenje:
u = 2000
p = 14% p
n = 10
100( 1 + m − 1)
v
p=
c
m=4 100 pc
rc = 1 +
v=3 14 100
pc = ? 1,152154
pc = 100 1 + 4 − 1)
3
rc = 1 +
rc = ? 100 100
Sn = ? pc = 1,152154 rc = 1, 0115215

v ⋅n ⋅m
rc −1
S v⋅n⋅m = u ⋅ rc ⋅
rc − 1
1, 01152153⋅10⋅4 − 1
S3⋅10⋅4 =
2000 ⋅1, 0115215 ⋅
1, 0115215 − 1
S = 525.146 , 72 (dinara)
120
50. Ulagač je danas uložio 2000 dinara i želi da u toku n godina ulaže tako da svaki
sledeći ulog bude: a) veći od prethodnog za 200 dinara, b) manji od prethodnog
za 200 dinara. Sa kojom sumom će raspolagati ulagač na kraju 5-te godine ako
je godišnja interesna stopa 6%(p.a.) i godišnje kapitalisanje?

Rešenje:
u = 2000
d = 200
p = 6%
n=5
a)
100
S n+ =u ⋅ III pn + d (III np − nI1p )
p
100
S n+ = 2000 ⋅ III56 + 200 (III56 − 5I16 )
6
100
S=n
+
2000 ⋅ 5, 975318 + 200 ⋅ (5, 975318 − 5 ⋅1.060)
6
S n+ = 14201, 018 (dinara)

Zbirka zadataka 131

 b)
100
S n− =u ⋅ III np − d (III np − nI1p )
p
100
S n+ = 2000 ⋅ III56 − 200 (III56 − 5I16 )
6
100
S=n
+
2000 ⋅ 5, 975318 − 200 ⋅ (5, 975318 − 5 ⋅1.060)
6
S n+ = 9.699 , 638 (dinara)

Faktor akumulacije
IV - interesna tablica

51. Koliko treba uložiti danas da bi se krajem svake godine u toku 10 godina primala
renta od 10.000 dinara? Interesna stopa je 8% (p.a.)d, a kapitalisanje je godiš-
nje.

Rešenje:
n=5 Co= u ⋅ IVpn
p = 8% Co 10000 ⋅ IV810
=
u = 10000 Co 10000 ⋅ 6, 71008
=
Co = ? Co = 67.100, 8 (dinara)

52. Koliko treba uložiti danas da bi se početkom svakih šest meseci u toku narednih
5 godina primala renta od 3.000 dinara? Interesna stopa je 12% (p.a.)d, a kapi-
talisanje je polugodišnje.

Rešenje:
n=5 Co = u ⋅ (1 + IV np⋅m −1 )
m
u = 3000
C=
o
3000 ⋅ (1 + IV125⋅2 −1 )
p = 12% 2

m=2 C=
o
3000 ⋅ (1 + 6, 80169)
Co = ? Co = 23.405, 07 (dinara)

Finansijska matematika i aktuarstvo

132 sa zbirkom zadataka
53. Danas je uloženo 200.000 dinara u banku koja plaća 8% (p.a.)d interesa. Izra-
čunati kolika se renta može primiti u toku 5 godina ako se prima anticipativno?
Kapitalisanje je godišnje.

Rešenje:
Co = u ⋅ (1 + IVpn −1 )
Co
u=
C o = 200000 1 + IVpn −1
p = 8% 200000 200000
=u =
n=5 1 + IV84
1 + 3, 312126

u =? u = 46.380 , 834 (dinara)

54. Danas je uloženo 100.000 dinara u banku koja plaća 6% (p.a.)d interesa. Izraču-
nati kolika se renta može primiti u toku 10 godina ako se prima dekurzivno, a
kapitalisanje je godišnje.

Rešenje:
Co= u ⋅ IVpn
Co
u=
Co = 100000 IVpn
p = 6% 100000 100000
=u =
n = 10 IV6
10
7 , 360087

u =? u = 13.586 , 796 (dinara)

55. Ulaže se krajem svake godine posle 5-te godine 12 puta po 6000 dinara. Kolika
je sadašnja vrednost ovih uloga ako je interesna stopa 6%(p.a.)d, a kapitalisanje
je godišnje?

Rešenje:
u = 6000
n=5
Cdo =u ⋅ IVpn ⋅ IIdp
p = 6% Cdo = 6000 ⋅ IV65 ⋅ II12
6

d = 12 Cdo =
6000 ⋅ 4 , 212363 ⋅ 0 , 496969
Cod = ? Cdo = 12.560 , 483 (dinara)

Zbirka zadataka 133

 56. Koliko treba uložiti danas da bi počev od treće godine u toku narednih 8 godina
primali po 10.000 dinara krajem svake godine? Interesna stopa je 8% (p.a.), a
kapitalisanje je godišnje.

Rešenje:
u = 10000
n=3 Co− d =⋅
u IV pn ⋅ II pd
d=8 Co− d= 10000 ⋅ IV83 ⋅ II88
p = 8% Co− d =
10000 ⋅ 5, 746638 ⋅ 0, 79382
Cod = ? Co− d = 45.617,962 (dinara)

57. Koliko treba uložiti danas da bi počev od 10-te godine u toku narednih 20 godi-
na primali po 15.000 dinara krajem svake godine? Interesna stopa je 6%(p.a.)d,
a kapitalisanje je godišnje.

Rešenje:
u = 15000
p = 6% Co− d =⋅
u IVpn ⋅ II pn
n = 10 Co− d = 15000 ⋅ IV820 ⋅ II810
n = 20 Co− d =
15000 ⋅ 9 , 818147 ⋅ 0 , 46319
Co− d = ? Co− d = 68.215, 013 (dinara)

58. Koliko treba uložiti danas da bi počev od 5-te godine u toku narednih 15 godina,
početkom svake godine primali po 30.000 dinara? Interesna stopa je 5%(p.a.)d,
a kapitalisanje je godišnje.

Rešenje:
u = 30000
p = 5% Co− d = u ⋅ (1 + IVpn −1 ) ⋅ II pd
n = 15 −d
C=
o
30000 ⋅ (1 + IV515−1 ) ⋅ II 55
d=5 −d
C=
o
30000 ⋅ (1 + 9 , 89864) ⋅ 0 , 78352
Co− d = ? Co− d = 256179
. , 07 (dinara)

Finansijska matematika i aktuarstvo

134 sa zbirkom zadataka
 Otplata zajmova i kredita
V - finansijska tablica

59. Zajam od 150.000 dinara se amortizuje 3 godine jednakim mesečnim anuiteti-

ma. Interesna stopa je 10%(p.a.)d i tromesečno kapitalisanje. Odrediti mesečni
anuitet.

Rešenje:
K = 1500000
p = 10%
m=4
n=3
rc = ?
pc = ?
a =?
v=3
p
pc = 100 ⋅ ( 1 + 4 − 1)
3

100
10
pc = 100 ⋅ ( 1 + 4 − 1)
3

100 pc
2 , 5 13 rc = 1 +
pc = 100 ⋅ ((1 + ) − 1) 100
100 0 , 8256
pc = 100 ⋅ (1, 0250.333 − 1) rc = 1 +
100
p = 0 , 8256 rc = 1, 00825
c

rcn⋅m ⋅v (rc − 1)
a= K ⋅
rcn⋅m ⋅v − 1
1, 008253⋅4⋅3 (1, 00825 − 1)
=a 150000 ⋅
1, 008253⋅4⋅3 − 1
a = 4.833, 065 (dinara)

Zbirka zadataka 135

 60. Zajam od 100.000 dinara se amortizuje 6 godina jednakim tromesečnim anu-
itetima. Interesna stopa je 12%(p.a.)d i kapitalisanje je polugodišnje. Odrediti
tromesečni anuitet.

Rešenje:
K = 1000000
n=6
p
m=2
pc = 100 ⋅ ( 1 + m − 1)
v
v=2 100 pc
p = 12% rc = 1 +
12 100
pc = ? 2 , 9563
pc = 100 ⋅ ( 1 + 2 − 1) rc = 1 +
pk = ? 100 100
a =? pc = 2 , 9563 rc = 1, 02956

n ⋅m ⋅v
r (r − 1)
a= K ⋅ c
n ⋅m ⋅v
c

r
c
−1
1, 029566⋅2⋅2 (1, 02956 − 1)
=a 100000 ⋅
1, 029566⋅2⋅2 − 1
a = 5.876 , 756 (dinara)

61. Zajam od 200.000 dinara otplaćuje se 10 godina jednakim šestomesečnim anui-

tetima. Polugodišnja stopa je 12% i kapitalisanje je šestomesečno. Odrediti anu-
itet.

Rešenje:
K = 2000000
n = 10 a= K ⋅ V mp ⋅n
m=2 m

a= K ⋅ V52⋅10
p
p=
s
= 5% =a 200000 ⋅ 0 , 0802425
2
a =? a = 16.048, 5 (dinara)

Finansijska matematika i aktuarstvo

136 sa zbirkom zadataka
62. Zajam od 200.000 dinara amortizuje se jednom godišnje jednakim anuitetima u
toku 5 godina i uz interes 5%(p.a.)d i godišnje kapitalisanje. Izraditi plan amorti-
zacije.

Rešenje:
K = 2000000
n=5 a= K ⋅ Vpn
p = 5% =a 200000 ⋅ V55
m =1 =a 200000 ⋅ 0 , 23097480
a =? a = 46194
. , 96 (dinara)

63. Zajam od 100.000 dinara amortizuje se jednom godišnje jednakim godišnjim ot-
platama u toku 4 godine. Interesna stopa je 7% i godišnje kapitalisanje. Izraditi
plan amortizacije.

Rešenje:
K = 100.000
n=4 K 100000
p = 7% b
= =
n 4
b=? b = 25.000

K1 = 100.000
K1 ⋅ p 100.000 ⋅ 7
=i1 = = 7.000
100 100
a1 = b + i1 = 25.000 + 7.000 = 32.000

K=
2 K1 − b
= 100.000 − 25.000 = 75.000
K 2 ⋅ p 75.000 ⋅ 7
=i2 = = 5.250
100 100

a2 = b + i2 = 25.000 + 5.250 = 30.250

Zbirka zadataka 137

 K=
3 K2 − b
= 75.000 − 25.000 = 50.000
K 3 ⋅ p 50.000 ⋅ 7
=i3 = = 3.500
100 100

a3 = b + i3 = 25.000 + 3.500 = 28.500
K=
4 K3 − b
= 50.000 − 25.000 = 25.000
K 4 ⋅ p 25.000 ⋅ 7
=i4 = = 1750
100 100

a4 = b + i4 = 25.000 + 1750 = 26.750

Period otplate Kredit: Interes: Otplata:

Anuitet:
K ⋅p K
(n) K
= Ki − b i= i
100
b=
n
a= i +b

1 100.000 7000 25.000 32.000

2 75.000 5250 25.000 30.250
3 50.000 3500 25.000 28.500
4 25.000 1750 25.000 26.750
17.500 100.000 117.500

64. Zajam od 200.000 dinara amortizuje se 5 godina godišnjim dekurzivnim otplata-

ma koje konstantno: a) Rastu za 5000 dinara, b) Opadaju za 5000 dinara.
Interesna stopa je 8% (p.a)d. Izračunati amortizacione planove.

Rešenje:
a)
K = 200.000
n=5
p = 8%
d = 5000
b1 = ?

Finansijska matematika i aktuarstvo

138 sa zbirkom zadataka
 K ( n − 1) ⋅ d 200000 ( 5 − 1) ⋅ 5000
b1 = − = −
n 2 5 2
b1 = 30.000

K = 200000
b1 = 30.000
K1 = K − b1 = 200.000 − 30.000
K1 = 170.000
K ⋅ p 200000 ⋅ 8
=i1 = = 16000
100 100
a1 = b1 + i1 = 30.000 + 16000
a1 = 46.000

b2 = b1 + d = 30.000 + 5.000
b2 = 35.000
K=
2 K1 − b2
K 2 = 170000 − 35.000 = 135.000
K1 ⋅ p 170.000 ⋅ 8
=i2 = = 13.600
100 100
a2 = b2 + i2 = 35.000 + 13.600
a2 = 48.600

b3 = b2 + d = 35.000 + 5.000
b3 = 40.000
K=
3 K 2 − b3
K 3 = 135000 − 40.000 = 95.000
K 2 ⋅ p 135.000 ⋅ 8
=i3 = = 10.800
100 100
a3 = b3 + i3 = 40.000 + 10.800

a3 = 50.800

Zbirka zadataka 139

 b4 = b3 + d = 40.000 + 5.000
b4 = 45.000
K=
4 K 3 − b4
K 4 =95000 − 45.000 =50.000
K 3 ⋅ p 95.000 ⋅ 8
=i4 = = 7600
100 100
a4 = b4 + i4 = 45.000 + 7600
a4 = 52.600

b5 = b4 + d = 45.000 + 5.000
b5 = 50.000
K=
5 K 4 − b5
K 5 =50000 − 50.000 =0
K 4 ⋅ p 50.000 ⋅ 8
=i5 = = 4000
100 100
a5 = b5 + i5 = 50.000 + 4000

a5 = 54.000

Plan otplate
Na kraju Dug i Interes:
godine Otplata: Anuiteti:
otplata duga Ki ⋅ p
i= bi = b + d a = i + bi
(n) K=
i K − bi 100
0 200.000 -- -- --
1 170.000 16.000 30.000 46.000
2 135.000 13.600 35.000 48.600
3 95.000 10.800 40.000 50.800
4 50.000 7.600 45.000 52.600
5 0 4000 50.000 54.000
52.000 200.000 252.000

Finansijska matematika i aktuarstvo

140 sa zbirkom zadataka
b)
K ( n − 1) ⋅ d 200000 ( 5 − 1) ⋅ 5000
b1 = − = −
n 2 5 2
b = 50.000

K = 200000
b1 = 50.000
K1 = K − b1 = 200.000 − 50.000
K1 = 150.000
K ⋅ p 200000 ⋅ 8
=i1 = = 16000
100 100
a1 = b1 + i1 = 50.000 + 16000
a1 = 66.000

b2 = b1 − d = 50.000 − 5.000
b2 = 45.000
K=
2 K1 − b2
K 2 = 150000 − 45.000 = 105.000
K1 ⋅ p 150.000 ⋅ 8
=i2 = = 12.000
100 100
a2 = b2 + i2 = 45.000 + 12.000
a2 = 57.000

b3 = b2 − d = 45.000 − 5.000
b3 = 40.000
K=
3 K 2 − b3
K 3 = 105000 − 40.000 = 65.000
K 2 ⋅ p 105.000 ⋅ 8
=i3 = = 8.400
100 100
a3 = b3 + i3 = 40.000 + 8.400

a3 = 48.400

Zbirka zadataka 141

 b4 = b3 − d = 40.000 − 5.000
b4 = 35.000
K=
4 K 3 − b4
K 4 =65000 − 35.000 =30.000
K 3 ⋅ p 65.000 ⋅ 8
=i4 = = 5200
100 100
a4 = b4 + i4 = 35.000 + 5200
a4 = 40.200

b5 = b4 − d = 35.000 − 5.000
b5 = 30.000
K=
5 K 4 − b5
K 5 = 30.000 − 30.000 = 0
K 4 ⋅ p 30.000 ⋅ 8
=i5 = = 2400
100 100
a5 = b5 + i5 = 30.000 + 2400

a5 = 32.400

Plan otplate
Na kraju Dug i Interes:
godine Otplata: Anuiteti:
otplata duga Ki ⋅ p
i= bi = b + d a = i + bi
(n) K=
i K − bi 100
0 200.000 -- -- --
1 150.000 16.000 50.000 66.000
2 105.000 12.000 5.000 57.000
3 65.000 8.400 40.000 48.400
4 30.000 5.200 35.000 40.200
5 0 2.400 30.000 32.400
44.000 200.000 244.000

Finansijska matematika i aktuarstvo

142 sa zbirkom zadataka
 65. Zajam od 100.000 dinara amortizuje se 8 godina jednakim anuitetima uz 6% p.a
interesa i godišnje kapitalisanje. Odrediti:
a) Anuitet;
b) Petu otplatu, prvu otplatu i peti interes;
c) Otplaćeni deo duga sa 6 plaćenih anuiteta;
d) Ostatak duga posle 6 plaćenih anuiteta?

Rešenje:
K = 100.000
n=8
p = 6%
c = 6 ( anuitet )

a)
a= K ⋅ V pn
=a 100.000 ⋅ V68
=a 100.000 ⋅ 0.16103594
a = 16.103,59 ( dinara )

b)
Prva otplata Peta otplata Peti interes
b5 = b1 ⋅ (1 + i )
4

b1 = a − K ⋅ i
b5= b1 ⋅ I p4
6
b1= 16.103,59 − 100.000 ⋅ = 4
100 b5 10.103,59 ⋅ I 6 I 5= a − b5
=b1 16.103,59 − 6.000 = b5 10.103,59 ⋅1, 262476
= I 5 16.103,59 − 12.755,549
b1 = 10.103.59 ( dinara ) b5 = 12.755,549 ( dinara ) I5 = 3.348, 041 (dinar)

c) d)

K ⋅ I pc − 1 K ⋅ I pm − I pc
Oc = m Rc =
I −1
p I pm − 1
100.000 ⋅ I 68 − 1 100.000 ⋅ I 68 − I 66
O6 = R6 =
I 68 − 1 I 68 − 1
100.000 ⋅1, 418519 − 1 100.000 ⋅1,593848 − 1, 418519
O6 = R6 =
1,593848 − 1 1,593848 − 1
O6 = 70.476, 728 (dinara) R6 = 29.524, 222 (dinara)

Zbirka zadataka 143