Određivanje serumske

koncentracije tumorskog markera

CA 19-9 pri bolestima pankreasa
- Stručni rad-
 Otkriće tumorskog markera CA19-9

 Ugljikohidratni antigen 19-9 (CA 19-9) je zajedno sa svojim kolegama 1980-

ih godina otkrila i opisala Hilary Koprowski. Monoklonalna antitijela 19-9
proizvedena od strane jedne vrste ćelija hibridoma dobijene od mišijih
ćelija slezene, imunizovanih sa humanom ćelijskom linijom karcinoma
debelog crijeva (SW1116), prepoznaje antigen u serumu većine
pacijenata sa karcinomom digestivnog trakta i pankreasa.
 Sinteza i poremećaj u koncentraciji
CA19-9

 CA 19-9 se javlja u visokim koncentracijama kod pacijenata sa

karcinomom pankreasa, ali se također stvara i kod zdravih osoba i to
najviše u stanicama vodova gušterače i žučnih vodova, ali ga u manjoj
količini stvaraju i neke stanice sluznice debelog crijeva, bronha, žlijezda
slinovnica pa čak i prostate. No, u zdravih osoba su koncentracije u krvi
općenito toliko male da ih jedva možemo detektovati.
 Pored pankreasnog i gastrointestinalnog karcinoma povišene
vrijednosti se mogu naći i u benignim stanjima kao što su: peptični
ulkus, akutni i hronični pankreatitis, ciroza, holangitis, obstruktivna
žutica.
 Karcinom pankreasa

 Najčešći karcinom pankreasa je adenokarcinom koji se javlja u 90%

slučajeva.
 Karcinom pankreasa zauzima osmo mjesto po učestalosti malignih
bolesti u Evropi, a peto mjesto po smrtnosti. Pojava slučajeva kao i
smrtnost zbog istih, je jednaka u oba spola.
 Smrt se obično javlja u životnom rasponu između 70-75 godina.
 Najveća učestalost ovog karcinoma je prisutna u razvijenim
zemljama, dok pretpostavljena petogodišnja šansa za preživljenjem
iznosi 5%
Ciljevi istraživanja:

1. Odrediti vrijednosti koncentracija tumorskog markera CA 19-9 u

serumu na autoanalizatoru ARCHITECT i 2000 SR.
2. Dobivene rezultate međusobno uporediti prema spolu ispitanika i
porijeklu uzorka
3. Odrediti kontrolu kvalitete s obzirom na vrijednosti kontrole na
autoanalizatoru ARCHITECT i 2000 SR.
 Metoda određivanja koncentracije CA
19-9

 Koncentracija CA 19-9 je određena na autoanalizatoru Architect

i2000 SR kompanije Abbott technologies, na principu
hemiluminiscentne mikročestične tehnologije (engl.
chemiluminescent microparticle immunoassay).
 Hemiluminiscentni mikročestični imunoesej je kvantitativna,
dvostepena, imunohemijska metoda koja se koristi za određivanje
prisustva antigena, antitijela i analita u uzorku.
 Control level 1 Control level 2 Control level 3

X (U/ml) 35.62 58.08 129.39

S.D. (U/ml) 3.79 5.91 8.22

KV (%) 10.64 10.17 6.35

Preciznost metode određivanja serumske koncentracije CA 19-9

 Levey Jennings
45
43
41
39
37
35
33
31
29
27
25
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
Control leve1 +2SD +1SD X -1 SD -2 SD
 Levey Jennings
75

70

65

60

55

50

45

40
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Control level 2 +2 SD +1 SD X -1 SD -2 SD
 Levey Jennings
150

145

140

135

130

125

120

115
1 2 3 4 5
Control level3 +2 SD +1 SD X -1 SD -2 SD
 37%
Muškarci
Žene

63%

Spolna distribucija kontrolne skupine muškarci (13),

žene (22).
 33%

Žena
Muškaraca

67%

Spolna distribucija ispitivane skupine: muškarci (28), žene (57)

 Klinika za hematologiju

Ambulanta

Klinika za bolesti srca i

reumatizam
Klinika za gastroenterologiju

Klinika za endokrinologiju

Klinika za nefrologiju

Klinika za onkologiju

Klinika za interne bolesti

Klinika za infektivne bolesti

Zastupljenost ispitanika po klinikama

14000

12000

10000

8000

6000

4000

2000

0
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28
CA 19-9 U/ml Srednja vrijednost 1864, 379 U/ml Median 63,5 U/ml

Vrijednosti CA19-9 kod muških ispitanika

14000

12000

10000

8000

6000

4000

2000

0
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 57
CA 19-9 U/ml Srednja vrijednost 878,1026 U/ml Median 32,84 U/ml

Vrijednosti CA19-9 kod ženskih ispitanika

14000

12000

10000

8000

6000

4000

2000

0
1 3 5 7 9 11 13 15 17 19 21 23 25 27 29 31 33 35 37 39 41 43 45 47 49 51 53 55 57 59 61 63 65 67 69 71 73 75 77 79 81 83 85
Vrijednost CA19-9 U/ml Srednja vrijednost 1202,994 U/ml Median 36,78 U/ml

Vrijednosti CA19-9 kod svih ispitanika

14500

12500

10500

8500

6500

4500

2500

500
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15
Koncentracija CA 19-9 U/mL Srednja vrijednost 6507,721 U/ml Median 4929,31 U/ml

Vrijednosti CA 19-9 kod ispitanika sa vrijednostima iznad 1000 U/ml

 Zaključak

 Preciznost metode za određivanje CA 19-9 na autoanalizatoru Architect

i2000 SR ispitana je sa kontrolnim serumima kompanije Abbott
technologies. Aplicirano je 24 kontrolnih seruma za nisku kontrolu (control
level 1), 15 za srednju kontrolu (control level 2) i 6 za visoku kontrolu
(control level 3). Došlo se do zaključka da je metoda precizna i pouzdana
jer je koeficijent varijacije bio u rasponu između 6,35% i 10,64% što je
pokazatelj za veoma dobru preciznost metode.
o Najvisočije vrijednosti CA 19-9 su bile kod pacijenata sa Klinike za
hematologiju sa srednjom vrijednošću 3517,39 U/ml i medianom 248,54
U/ml, potom iz Ambulanti sa srednjom vrijednošću 2417,367 U/ml i
medianom 232,25 U/ml, zatim Klinike za onkologiju sa srednjom
vrijednošću 2238,389 U/ml i medianom 855 U/ml, što ukazuje na to da je
CA 19-9 dobar pokazatelj metastatskih karcinoma.
 Na osnovu dobivenih vrijednosti možemo zaključiti da, iako tumorski
marker CA 19-9 nije visokospecifičan, da je dobar pokazatelj u
preoperativnom određivanju uznapredovalosti karcinoma, kao i
potporni dijagnostički postupak drugim radiološkim metodama u
dijagnostici karcinoma pankreasa.
Hvala na pažnji !