Professional Documents
Culture Documents
Cac Lenh Matlab Trong Dieu Khien Tu Dong Pham Quang Huy 8974
Cac Lenh Matlab Trong Dieu Khien Tu Dong Pham Quang Huy 8974
net
Khaûo saùt öùng duïng MATLAB trong ñieàu khieån töï ñoäng
GIÔÙI THIEÄU LYÙ THUYEÁT ÑIEÀU KHIEÅN TÖÏ ÑOÄNG
Ñieàu khieån töï ñoäng ñoùng vai troø quan troïng trong söï phaùt trieån cuûa khoa hoïc vaø kyõ thuaät.
Lónh vöïc naøy höõu hieäu khaép nôi töø heä thoáng phi thuyeàn khoâng gian, heä thoáng ñieàu khieån teân löûa,
maùy bay khoâng ngöôøi laùi, ngöôøi maùy, tay maùy trong caùc quy trình saûn xuaát hieän ñaïi, vaø ngay caû
trong ñôøi soáng haøng ngaøy: ñieàu khieån nhieät ñoä, ñoä aåm...
Phaùt minh ñaàu tieân khôûi ñaàu cho vieäc phaùt trieån cuûa lóng vöïc ñieàu khieån töï ñoäng laø boä ñieàu
toác ly taâm ñeå ñieàu chænh nhieät ñoä maùy hôi nöôùc cuûa Jame Watt naêm 1874. Caùc coâng trình ñaùng
chuù yù trong böôùc ñaàu phaùt trieån lyù thuyeát ñieàu khieån laø cuûa caùc nhaø khoa hoïc Minorsky, Hazen,
Nyquist...naêm 1922. Minorky thöïc hieän heä thoáng ñieàu khieån töï ñoäng caùc con taøu vaø chöùng minh
tính oån ñònh cuûa heä thoáng coù theå ñöôïc xaùc ñònh töø phöông trình vi phaân moâ taû heä thoáng. Naêm
1932, Nyquist ñaõ ñöa ra moät nguyeân taéc töông ñoái ñôn giaûn ñeå xaùc ñònh tính oån ñònh cuûa heä
thoáng voøng kìn döïa treân cô sôû ñaùp öùng voøng hôû ñoái vôùi caùc tính hieäu vaøo hình sin ôû traïng thaùi
xaùc laäp. Naêm 1934, Hazen ñaõ giôùi thieäu thuaät ngöõ ñieàu chænh cô töï ñoäng (servo mechanism) cho
nhöõng heä thoáng ñieàu khieån ñònh vò vaâaø thaûo luaän ñeán vieäc thieát keá heä thoáng relay ñieàu chænh
ñoäng cô vôùi ngoõ vaøo tín hieäu thay ñoåi.
Trong suoát thaäp nieân 40 cuûa theá kyû 20 phöông phaùp ñaùp öùng taàn soá ñaõ giuùp cjo caùc kyõ sö
thieát keá caùc heä thoáng voøng kín tuyeán tính thoûa caùc yeâu caàu chaát löôïng ñieàu khieån. Töø cuoái thaäp
nieân 40 cho ñeán ñaàu thaäp nieân 50 phöông phaùp quyõ ñaïo nghieäm cuûa Evan ñöôïc phaùt trieån khaù
toaøn veïn.
Phöông phaùp quyõ ñaïo nghieäm vaø ñaùp öùng taàn soá ñöôïc xem laø coát loõi cuûa lyù thuyeát ñieàu
khieån coå ñieån cho pheùp ta thieát keá ñöôïc nhöõng heä thoáng oån ñònh vaø thoûa caùc chæ tieâu chaát löôïng
ñieàu khieån. Nhöõng heä thoáng naøy ñöôïc chaáp nhaän nhöng chöa phaûi laø toái öu, hoaøn thieän nhaát. Cho
tôùi cuoái thaäp nieân 50 cuûa theá kyû 20 vieäc thieát keá moät hay nhieàu heä thoáng daàn daàn ñöôïc chuyeån
qua vieäc thieát keá moät heä thoáng toái öu vôùi yù nghóa ñaày ñuû hôn.
Khi caùc maùy moùc hieän ñaïi ngaøy caøng phöùc taïp hôn vôùi nhioeàu tín hieäu vaøo vaø ra thì vieäc moâ
taû heä thoáng ñieàu khieån hieän ñaïi naøy ñoøi hoûi moät löôïng raát lôùn caùc phöông trình. Lyù thuyeát ñieàu
khieån coå ñieån lieân quan caùc heä thoáng moät ngoõ vaøo vaø moät ngoõ ra trôû neân baát löïc ñeå phaân tích
caùc heä thoáng nhieàu ñaàu vaøo, nhieàu ñaàu ra. Keå töø khoaûng naêm 1960 trôû ñi nhôø maùy tính soácho
pheùp ta phaân tích caùc heä thoáng phöùc taïp trong mieàn thôøi gian, lyù thuyeát ñieàu khieån hieän ñaïi phaùt
trieån ñeå ñoái phoù vôùi söï phöùc taïp cuûa caùc heä thoáng hieän ñaïi. Lyù thuyeát ñieàu khieån hieän ñaïi döïa
treân phaân tích trong mieàn thôùi gian vaø toång hôïp duøng caùc bieán traïng thaùi, cho pheùp giaûi caùc baøi
toaùn ñieàu khieån coù caùc yeâu caàu chaët cheõ veà ñoä chính xaùc, troïng löôïng vaø giaù thaønh cuûa caùc heä
thoáng trong lónh vöïc kyõ ngheä khoâng gian vaø quaân söï.
Söï phaùt trieån gaàn ñaây cuûa lyù thuyeát ñieàu khieån hieän ñaïi laø trong nhieàu lónh vöïc ñieåu khieån
toái öu cuûa caùc heä thoáng ngaãu nhieân vaø tieàn ñònh. Hieän nay maùy vi tính ngaøy caøng reõ, goïn nhöng
khaû naêng xöû lyù laïi raát maïnh neân noù ñöôïc duøng nhö laø moät phaàn töû trong caùc heä thoáng ñieàu
khieån. Nhöõng aùp duïng gaàn ñaây cuûa lyù thuyeát ñieàu khieån hieän ñaïi vaøo ngay caû nhöõng ngaønh kyõ
thuaät nhö: sinh hoïc, y hoïc, kinh teá, kinh teá xaõ hoäi.
R C
TBÑK ÑTÑK
F
TBÑL
Hình 1.1
Trong ñoù:
C: tín hieäu caàn ñieàu khieån, thöôøng goïi laø tín hieäu ra (output).
U: tín hieäu ñieàu khieån.
R: tín hieäu chuû ñaïo, chuaån, tham chieáu (reference) thöôøng goïi laø tín hieäu vaøo (input).
N: tín hieäu nhieãu taùc ñoäng töø beân ngoaøi vaøo heä thoáng.
F: tín hieäu hoài tieáp, phaûn hoài (feedback).
4. Heä thoáng ñieàu khieån kín (closed loop control system):
Laø heä htoáng ñieàu khieån coù phaûn hoài (feeback) nghóa laø tín hieäu ra ñöôïc ño löôøng vaø ñöa veà
thieát bò ñieàu khieån. Tín hieäu hoài tieáp phoái hôïp vôùi tín hieäu vaøo ñeå taïo ra tín hieäu ñieàu khieån.
Hình 1.1 chính laø sô ñoà cuûa heä thoáng kín. Cô sôû lyù thuyeát ñeå nghieân cöùu heä thoáng kín chính laø lyù
thuyeát ñieàu khieån töï ñoäng.
5. Heä thoáng ñieàu khieån hôû:
Ñoái vôùi heä thoáng hôû, khaâu ño löôøng khoâng ñöôïc duøng ñeán. Moïi söï thay ñoåi cuûa tín hieäu ra
khoâng ñöôïc phaûn hoài veà thieát bò ñieàu khieån. Sô ñoà hình 1.2 laø heä thoáng ñieàu khieån hôû.
R U C
TBÑK ÑTÑK
F(p)
- Heä thoáng soá: laø heä thoáng giaùn ñoaïn trong ñoù tín hieäu ñöôïc maõ hoùa thanh logic 1, 0. Ñoù laø
caùc heä thoáng coù caùc khaâu bieán ñoåi töông töï / soá (A/D), soá/ töông töï (D/A) vaø ñeå keát noái keát noái
tín hieäu vôùi maùy tính soá. (Hình 1.4)
III. NHIEÄM VUÏ CUÛA LYÙ THUYEÁT ÑIEÀU KHIEÅN TÖÏ ÑOÄNG
Ñeå khaûo saùt vaø thieát keá moät heä thoáng ñieàu khieån töï ñoäng ngöôøi ta thöïc hieän caùc böôùc sau:
a) Döïa treân caùc yeâu caàu thöïc tieãn, caùc moâ hình vaät lyù ta xaây döïng moâ hình toaùn hoïc döïa treân
caùc quy luaät, hieän töôïng, quan heä cuûa caùc ñoái töôïng vaät lyù. Moâ hình toaùn hoïc cuûa heä thoáng ñöôïc
xaây döïng töø caùc moâ hình toaùn hoïc cuûa caùc phaàn töû rieâng leû.
b) Döïa treân lyù thuyeát oån ñònh, ta khaûo saùt tính oån ñònh cuûa heä thoáng. Neáu heä thoáng khoâng oån
ñònh ta thay ñoåi ñaëc tính cuûa heä thoáng baèng caùch ñöa vaøo moät khaâu boå chính (compensation) hay
thay ñoåi thay ñoåi tham soá cuûa heä ñeå heä thaønh oån ñònh.
c) Khaûo saùt chaát löôïng cuûa heä theo caùc chæ tieâu ñeà ra ban ñaàu. Neáu heä khoâng ñaït chæ tieâu
chaát löôïng ban ñaàu, ta thöïc hieän boå chính heä thoáng.
d) Moâ phoûng heä thoáng treân maùy tính ñeå kieåm tra laïi thieát keá.
e) Thöïc hieän moâ hình maãu (prototype) vaø kieåm tra thieát keá baèng thöïc nghieäm.
f) Tinh chænh laïi thieát keá ñeå toái öu hoùa chæ tieâu chaát löôïng vaø haï thaáp giaù thaønh neàu coù yeâu
caàu.
g) Xaây döïng heä thoáng thöïc teá.
Baét ñaàu
Ñ
num = 0
S
Ñ
den = 0
S
Veõ giaûn ñoà BODE
Ñ
Pm > 0
S
Nhaäp taàn soá caét bieân sau boå chính
Wcgb = Wcg
S
Boå chính treã pha
S
Pmf ≥ Pm
Ñ
In ra haøm truyeàn khaâu boå chính
Thöïc hieän: PHAÏM QUOÁC TRÖÔØNG -4- GVHD: PHAÏM QUANG HUY
Döøng
Khaûo saùt öùng duïng MATLAB trong ñieàu khieån töï ñoäng
Chöông trình khaûo saùt aûnh höôûng cuûa khaâu PID vaøo heä thoáng
Baét ñaàu
Nhaäp Wn, z
Ñ
Wn = 0
S
Ñ
z=0
S
Veõ giaûn ñoà BODE
Döøng
Thöïc hieän: PHAÏM QUOÁC TRÖÔØNG -5- GVHD: PHAÏM QUANG HUY