Podjela računarskih mreža prema topologiji

Mrežne topologije su načini, vrste i strukture

povezivanja računarskih mrežnih elemenata u
razne topološke mape. Ono što su u topologiji grane, u
računarskoj topologiji su komunikacioni kanali, odnosno
uglavnom se odnosi na veze, ožičenje, mada se može
odnositi i na logičke veze. Topološki čvorovi su čvorovi
računarske topologije, kao npr. čvorovi lokalne
računarske mreže.
Topologija je u određenoj mjeri povezana sa vrstom
kablova koji se koriste i predstavlja određeni model.
Uglavnom, to su optički ili bakarni kablovi, a među
bakarnima koaksijalni ili kablovi sa upredenim paricama.
Takođe, topologija je povezana i sa mrežnom
arhitekturom. U mnogim slučajevima mreže su hibrid
različitih topologija.
 Topologija zvijezde
U topologiji zvijezde mrežni računari su povezani sa
centralnim uređajem za povezivanje. Svaki računar je
povezan posebnim kablom na priključak razvodnika.
Mreže sa ovim modelom topologije koriste istu tehniku
za pristup i slanje podataka kao i u topologiji magistrale.
Ovakve mreže se lako proširuju zbog toga što je svaki
računar na mrežni razvodnik prikopčan posebnim
kablom. Jedino ograničenje kad je u pitanju broj
priključka je broj priključaka na razvodniku, mada se i
sami razvodnici mogu prikopčati u oblik zvijezde.

1
Nedostaci ove mreže vide se u potrebnim kablovima koji
su potrebni za svaki računar u mreži. Kupovina dodatnih
razvodnika takođe dodatno povećava troškove
postavljanja mreže ove topologije. Proširivanje mreže
vrši se neometano po druge korisnike mreže. Takođe,
ako jedan računar otkaže, ostali računari bez obzira na
to, nastavljaju da komuniciraju među sobom.
Najosjetljivija tačka ove topologije je centralni razvodnik.

 Danas se umjesto centralnog računara koriste

mrežni uređaji hub ili switch koji omogućuju
povezivanje do 24 računara na jedan mrežni
uređaj.Prednosti ove topologije su:lako se instalira i
povezuje,nema prekida u radu mreže pri dodavanju
novog uređaja ili uklanjanja starog,lako se otkrivaju
greške i zamjenjuju dijelovi i slično.U mane
topologije ubrajamo:podložna je zagušenjima
saobraćaja,zahtjeva više kabla nego bus

2
 topologija,ako se hub ili switch pokvari cjelokupna
mreža je u prekidu,mnogo skuplja topologija od
npr.topologije sabirnice.
 Toplogija prstena
Topologija u kojoj su računari povezani provodnicima
jedan za drugim, i čine fizički krug naziva se topologija
prstena. Informacije putuju provodnicima u jednom
smijeru. Računari na mreži reemituju pakete, odnosno
primaju pakete, a zatim ih šalju sledećem računaru u
mreži.Prstenasta topologija omogućava provjeru
prijem poruka.Kad čvor primi poruku koja mu je
namijenjena (čvor takvu poruku raspoznaje prema
adresi), on kopira takvu poruku u radnu memoriju i
prosljeđuje je dalje pošiljaocu zajedno sa zastavicom
koja označava prijem poruke (zastavica je bit u poruci
koji označava da je poruka primljena ili nije). Za
potrebe administriranja sistema jednoj radnoj stanici je
dodijeljenjena uloga nadzornog čvora mreže.

3
Ova topologija ima svojih prednosti a tiču se veoma
uređenog načina pristupa mediju za prenos, bolje
perfomanse mreže pod velikim opterećenjem u
odnosu na topologiju magistrale i ne zahtjeva centralni
čvor za međusobno povezivanje uređaja.Loše
karakteristike topologije su ukoliko dođe do prekida
bilo kojeg dijela mreže cijela mrža je u prekidu,
dodavanje i uklanjanje uređaja sa mreže zahtjeva
prekid mreže i kašnjnje u mreži je direktno
proporcionalno broju uređaja u mreži. Ova topologija
se smatra aktivnom zato što računari u mreži šalju
„žeton“ (token) duž prstena. Token je posebna vrsta
podataka. Ako neki računar u mreži hoće da pošalje
podatke, mora sačekati da na njega dođe red (da do
njega dođe token), i da ih onda tek pošalje. Na ovaj
način radi IBM-ova mrežna arhitektura Token Ring.
Takođe, dodavanje ili uklanjanje jednog računara
prekida rad cijele mreže. Ova topologija je dosta
skupa i može se naći samo u velikim preduzećima.
Jedna varijacija ove topologije, se koristi i u optičkim
mrežama, kada se koriste dvostruke veze, dvostruki
prsten. Ovo omogućava da se čak i u slučaju prekida
može pronaći alternativni put i očuvati funkcionisanje
mreže.

4
  Toplogoija magistarle ili
sabirnice
Jedna od najvažnijih mrežnih topologija je
sabirnica(magistrala). Magistrala ili sabirnica je glavni
vod koji predstavlja kičmu mreže i duž koga su
povezani računari u određenim razmacima. Magistrala je
jedinstveni komunikacioni kanal kojim se obavlja
saobraćaj i zajednički je svim čvorovima.Sabirnica je
nekada bila koaksijalni kabl na koji su se pomoću T
konektora spajali ostali računari.Sabirnica na jednom
kraju ima „terminator“-otpornik koji prespaja vodiče
kabla.Radne stanice prije nego što sam pošalju
poruku,prvo provjeravaju da li putem(sabirnicom) dolazi
neka nova poruka. Ova topologija se smatra pasivnom
jer računari povezani na magistralu samo osluškuju šta
se dešava na njoj.Svaka stanica provjerava adresu
sadržanu u poruci i provjerava da li je ta poruka
namijenjena upravo njoj. Kad posredstvom mrežne
kartice primjete da su podaci na magistrali upućeni
njima, prihvataju ih.Kopiju poruke koja joj je namijenjena
pohranjuje u memoriju i nakon toga je obrađuje.Budući
da sve stanice dijele sabirnicu sve poruke rolaze kroz
sveki čvor dok ne dođu do odredišta.Zahvaljujući
Zajedničkojn sabirnici ova topologija zahtijeva najmanju
količinu kablova a spajanje i otpajanje radnih tsanica sa
mreže je relativno jednostavno.

5
Međutim upravo zbog sabirnice,ovakvu mrežu je vrlo
teško održavati,cijla mreža je u prekidu ukoliko postoji
prekid na njoj,dodavanje novog ili uklanjanje starog
uređaja zahtjeva prekid cjelokupne mreže i
općenito,teško je otkriti problem kad do njega
dođe.Budući da svaka poruka prolazi kroz svaki
čvor,neovlašteni korisnik može narušiti sigurnost u
mreži. Ovaj model topologije ima veliki nedostatak da se
usled prekida na kablu prekida saobraćaj u cijeloj mreži.
Pored toga labavi konektor, kratak spoj ili odvrnuti
terminator dovodi do prekida. Još jedan čest problem je
da se logički kvar neke kartice koja počinje da se ponaša
kao da stalno emituje podatke ogleda u tome da se cijela
mreža blokira i čeka da se pokvarena kartica isključi.
Ovakvi problemi su izazvali da ova topologija izgubi
popularnost u praksi.

6
  Topologija stabla

Topologija stabla se koristi pri isporučivanju

usluga kablovske televizije.
Prednost se ogleda u tome što je mrežu lako proširiti
jednostavnim dodavanjem još jedne grane, pa je tako
izolovanje grešaka relativno lako.
Nedostaci su ti što ako koren postane neispravan, cijela
mreža postane neispravna. Ako bilo koja razvodna
kutija postane neispravna, sve grane sa te razvodne
kutije postaju neispravne. Pristup postaje problem ako
cijelo uređenje postane suviše veliko.

7
 Toplogija mreže
Mrežasta topologija je posebna vrsta veze od
tačke do tačke u kojoj postoje najmanje dve
direktne putanje do svake tačke. Stroža definicija
mrežaste topologije zahtijeva da svaki čvor bude
direktno povezan sa svim ostalim čvorovima.