វិធីសាស្ត្របង្រៀន

«ការបង្រៀន និរងរៀនតាមបបបរ ិិះរក»

Inquiry-Based Lesson (IBL)

វិទ្យាសាានជាតិអប់រ ំ

1
 កមមវិធវគ្គ
ី បំប៉ន​
្ដព
ី ​ី

វិធសា
ី ស្ត្របង្រៀន និរអនុវតរការ
្ិកា្សាវ្ជាវងមងរៀន
កមមវិធី្គ្ូជួយ្គ្ូក្មិតបឋម្ិកា

០៤-០៦ មករា ឆ្ន ំ២០១៨

2
ងតើមាន្ទ្យឹ្្
ី ដ ខា
ំ ន់ៗអវីខ្លិះ ្្មាប់ងលើ
កមព្្់ ប្ិទ្យធភាពការបង្រៀន និរងរៀន?

3
4
5
6
7
ការបង្រៀន និរងរៀនតាមបបបរ ិិះរក
Inquiry-Based Lesson (IBL)

8
វតាបំ
ុ ណរ

អ្វទី ៅជាការបទររៀន នរិ ទរៀនតាមបបបរិះរក

ិ

ការសិកាទរបៀបទធៀបវធិ បី ទររៀនបច្ចុបបនន នរិ វធិ បី ទររៀនតាម

បបបរិះរក
ិ

ទរមរ់ការបទររៀន នរិ ទរៀនតាមបបបរិះរក

ិ

លកខណៈការបទររៀន នរិ ទរៀនតាមបបបរិះរក

ិ

ការទរៀបច្ំការបទររៀន នរិ ទរៀនតាមបបបរិះរក

ិ

9
ងតើ្កមមភាពការបង្រៀន និរ
ងរៀនយ៉រដូចងមរច ងទ្យើប្បង្ើរ?

10
 ងតើការបង្រៀនខារង្កាមងនិះមួយណា្បង្ើរជារងគ្?

លំនឹងថ្ននក់ លំនឹងថ្ននក់ លំនឹងថ្ននក់ លំនឹងថ្ននក់ លំនឹងថ្ននក់

រ ំឮកមមមរៀន រ ំឮកមមមរៀន រ ំឮកមមមរៀន រ ំឮកមមមរៀន រ ំឮកមមមរៀន

មមមរៀនថមី
មមមរៀនថមី មមមរៀនថមី
មមមរៀនថមី -ររូពនយល
-ឲ្យសិសសអាន -ររួដាក់បញ្ហ ា ,
មមមរៀនថមី -ឲ្យសិសស ដំមណើរការ
, ចច្ករកុម,​ ររូ សិសសរិតខ្លួន
(ពិមស្ដធន៍),
-ររូពនយល់ អាន ដាក់សំណួរ,
សិសសមធវើ
ឯងរកច្មមលើយ
សិសស មសៀវមៅ សិសសរក តាមការ
សកមមភាព,
ស្ដាប់​&កត់ ពុមព ររូសួរ ច្មមលើយកនុង ពិភាកា ឬ
ម្លើយសំណួរ
មសៀវមៅ, ររូ ពិមស្ដធន៍, ររូ
សំណួរ សំមោរ
កនុងសនលឹកិច្ច
សំមោរ
ការររូចច្កឱ្យ

ពរងឹងពុទិធ ពរងឹងពុទិធ ពរងឹងពុទិធ ពរងឹងពុទិធ ពរងឹងពុទិធ

កិច្ខការផទះ កិច្ខការផទះ កិច្ខការផទះ កិច្ខការផទះ កិច្ខការផទះ

11
អវីងៅជាការបង្រៀន និរ
ងរៀន តាមបបបរ ិិះរក?

12
 ងតើការរ ិិះរកជាអវ?
ី
What is Inquiry?
 ិ
ការរ ិះរករឺជាសិលបៈ និងវទាស្ដស្រសត
កុងការសួ
ន រសំណួរ
សាីពីពិភពធមមជាតិ និងចសវងរកច្មមលើយននសំណួរទំង
ម ះ។

 ការរ ិះរករតូវការការសមងេត ពិចារណា វាស់ចវងោ៉ ង

ម៉ត់ច្ត់ ការបមងេើតសមមតិកមម ការបកស្រស្ដយ និងការ
សំមោរជារទឹសីរា ម
ួ (មសច្កាីសននិដាាន)។

 ការពិមស្ដធ ការ្លុះបញ្ហ
ច ំង និងការទទួលស្ដាល់ច្ំណុច្
ិ សំខ្ន់ននដំមណើរការរ ិះរក។
ខ្លំង/មខ្ាយ រឺជាយុទធវធី

13
 ្ទ្យឹ្នី ដ នការងរៀន
 ិ បូរាណ (Behaviorist)៖ ររូមផទរច្ំមណះដឹងមៅសិសស
វធី
តាមដានការអនុវតត រ ំឭកម ិ និងវាយតនមល
ើងវញ

14
 ្ទ្យឹ្នី ដ នការងរៀន
 ិ កស្ដងច្ំមណះដឹង (Constructivism) ៖ ររូ
វធី
ផាល់សម្ភារ និងបរ ិស្ដានសិកាចដលជួយសិសស
កស្ដងច្ំមណះដឹងមដាយខ្លួនឯង។
 ិ មនះតរមូវឱ្យររូម្ភនជំ
វធី ញច្ាស់លាស់ និង
រតូវហ៊នរបឈមនឹងការរិត ឬសំណួរមផសងៗ
របស់សិសស។

15
 ្ទ្យឹ្នី ដ នការងរៀន

សិសស
ររូបមរងៀន
សិសស

សិសស

សិសស

16
 ្ទ្យឹ្នី ដ នការងរៀន
 វ ិធីស្ដស្រសតរ ិះរករឺជាយុទធវ ិធីបមរងៀនមួយគំរទមគលវ ិធី
សិសសមជឈមណឌល។ យុទធវ ិធីមនះអនុវតតតាមរទឹសីក
ា ស្ដង
ច្ំមណះដឹង (constructivist theory) ចដលររូរតូវជួយសិសស
កស្ដងច្ំមណះដឹងមដាយខ្លួនឯង។
 ររូជាអនកសរមបសរមួលដំមណើរការសិការបស់សិសស។
 សិសសរតូវបានមលើកទឹកច្ិតតឱ្យមរៀនបមងេើតខ្លឹមស្ដរសំខ្ន់
ស្រសបតាមមគលបំណងមមមរៀន។
 តាមវ ិធីមនះ ររូរតូវអត់ធមត់ និងមជឿជាក់ថ្នសិសសអាច្មធវើបាន
មដាយខ្លួនឯង មដាយមរបើច្ំមណះដឹងមូលដាានរបស់មរ។

17
 ទ្យ្មរ់ការបង្រៀន និរងរៀន “តាមបបបរ ិិះរក”​

វត្ថបំ
ុ ណងមមមរៀន វតាុបំណងមមមរៀននឹងសមរមច្បាន
តាមរយៈការម្លើយសំណួររនលឹះ

សមរមច្ សំណួរគន្ឹះឹ សំណួររនលឹះ ជាទិសមៅសរម្ភប់

វតាុបំណងមមមរៀន សិសសមធវើសកមមភាពស្រស្ដវរជាវ
មដាយសិសសអាច្
-បមងេើតសមមតិកមម
ទញមសច្កតីសននិដាាន
មសច្កតីសននិដាាន
បានរតឹមរតូវ
រឺជាច្មមលើយនន
សកមមភាព -របមូល និងវ ិភារទិន័យ
ន

សំណួររនលឹះ -សននិដាាន

មសចកតស
ី ននដ្ឋ
ិ ាន
សិសសទញ មសច្កតីសននិដាាន
ពីលទធផលននសកមមភាព 18
19
 ងតើមានអវីខ្្
ុ គ្នន?
ការបមគ្ងៀនមគនយ
ិ មបចចរបនន
ុ ការបមគ្ងៀនតាមបបបរឹះិ រក

សស
ិ សអានមសៀវមៅ សំណួរ
គ្គូដ្ឋក់បញ្ហា(សំណួរគន្ឹះឹ ) បំផុស
គ្គូដ្ឋក់បញ្ហា (សំណួរ) សស ិ សរក
ចមម្យ សស
ិ សគត្
ិ
ើ ពីកនុង
មសៀវមៅ
សស
ិ សម្វកា
ើ រជាគ្កុម សសិ សម្វើពមិ ោ្ន៍/
គ្រមូលអំណឹះអំណាង_
សស សស ិ សរក
ិ សសរមសរ សស
ចមម្យ ចមម្យ
ើ ្ួនឯង ិ សវិ ភាគលទ្ធផល
ើ មលកា
ើ ត រម ៀន
សសិ សបង្ហាញ
គ្គូសំមោគ សស
ិ សសននដ្ឋ
ិ ាន ពកា
ី ររកម ញ ើ
របស់មគ 20
អនររកមមរវារ្គ្ូ និរ្ិ្ស

សិសស សិសស សិសស

ររូ
សិសស សិសស

សិសស សិសស សិសស

21
អនររកមមរវារ្គ្ូ និរ្ិ្ស

សិសស សិសស សិសស

ររូ សិសស
សិសស

សិសស សិសស សិសស

22
 លកខណៈខ្ុ្គ្ននរវារការបង្រៀន និរងរៀនតាមបបបរ ិិះរក និរ
ការបង្រៀន និរងរៀនតាមបបប្គ្ូមជឈមណឌល
តាមចបបររូ
តាមចបបរ ិះរក
មជឈមណឌល
តួ ទីររូ ជាអនកសរមបសរមួល ជាអនកមផទរ

តួ ទីសស
ិ ស ជាអនកមដាះស្រស្ដយបញ្ហ
ា ជាអនកមធវើតាម

ការច្ូលរួមរបស់សស
ិ ស សកមម អសកមម

ទំនួលខ្ុសរតូវរបស់សស
ិ ស ម្ភនការទទួលខ្ុសរតូវខ្ពស់ ខ្វះការទទួលខ្ុសរតូវ

មគលមៅសិកា មដាតមៅមលើលំ ំននការ មដាតមៅមលើលទធផលសិកា

មរៀនរបស់សិសស របស់សិសស

រទឹសីនា នការមរៀន ពូនផាំុច្ំមណះដឹងសិសស រមពីរនិយម (មជឿមលើកមពីរ)

23
 ក្មិតននការបង្រៀន និរងរៀនតាមបបបរ ិិះរក

កគ្មត្
ិ រឹះិ រក កគ្មត្
ិ ០
- កគ្មត្
ិ ១
- កគ្មត្
ិ ២
- កគ្មត្
ិ ៣
-

ជំហានសំខាន់ៗ

ការបមងកើត្
គ្គូ គ្គូ គ្គូ សស
ិ ស
សំណួរគន្ឹះឹ

ការមរៀបចំរ្ង ់
ពមិ ោ្ន៍_
គ្គូ គ្គូ សស
ិ ស សស
ិ ស

ការបមងកើត្ចមម្យ
ើ
ឬមសចកតស
គ្គូ សស
ិ ស សស
ិ ស សស
ិ ស
ី ននដ្ឋ
ិ ាន
24
 មាន្ំណួរង្ចើនអាចងចញពី្្
ិ ស

ងរៀប្ំណួរងៅតាម្បងភទ្យ

សំណួរចដលសមស្រសប សំណួរចដលរតូវការ សំណួរពិបាក និង

សរម្ភប់មធវើការសមងេត ចកលមអបចនាម រតូវការអនកជំ ញ
កនុងថ្ននក់ មដើមបីម្លើយ

25
ងតើការបង្រៀន និរងរៀនតាមបបបរ ិិះរក
បានផរល្
់ មតាភាពអវីខ្លិះដល់្្
ិ ស

26
 smtßPaBviTüasa®sþ
nigbMNindMeNIrkarviTüasa®sþ

smtßPaBviTüasa®sþ bMNindMeNIrkarviTüasa®sþ
KWCaCMnajsRmab;
KWCasmtßPaBkñúgkarriHrk [smtßPaBviTüasa®sþ
edaHRsaybBaðaviTüasa®sþ TTYl)aneCaKC½y

27
 \riyabf

dMបញ្ហ ា
eNaHRsay

28
 ការរ ំពឹរទ្យុកនន ការបង្រៀន
និរងរៀន តាមបបបរ ិិះរក

សិសសស្រស្ដវរជាវ
សិសសកំណត់បញ្ហ
ា សិសសរកម ើញ និង
តាមដំមណើរការ
មដើមបីស្រស្ដវរជាវ បមងេើតច្ំមណះដឹង
ិ
វទាស្ដស្រសត

29
 លកខណៈរប្់ការរ ិិះរក

 ការរិះរកទក
ិ ត
ើ ទច្ញពកា
ី រសួ រសំ ណួរ បុបនតមន
ិ បមនររប់
បតសំ ណួរទ ិះទទ។ វាជាសំ ណួរបែលសិសសអាច្
លបរទ្លយ
ើ បាន នរ
ិ អាច្ ទំ ៅែល់ការទធវទើ តសត ឬបក
រាយបញ្ជាក់ភសដុតាររបកបទោយអ្តថនយ
័ ។
 ការរិះរកជាអ្វ
ិ បី ែលអ្នករាវរជាវ បតរអ្នុវតត បែលជា
វធ
ិ ា
ី ស្រសតផូ វការ
ល នរ
ិ ជារបព័នធ កនុរការរបមូលយក
ព័តមា
៌ នសំ ខាន់ៗ ទៅថាច្ំទណិះែរ
ឹ ។
30
 លកខណៈរប្់ការរ ិិះរក
 តាមវធ
ិ រី ិះរក
ិ សិសសអាច្អ្នុ វតតែូច្ជាអ្នករាវរជាវបែរ
បែលសិសសមន
ិ រតម
ឹ បតសិកាបញ្ញ តតបិ ែលមានរួច្បុទ្ណ ិះទទ
បបនតពក
ួ ទរក៏ទរៀនបទរកើតបញ្ញ តតថ
ិ ទមី ោយខ្លួនឯរផរបែរ។

 វធ
ិ រី ិះរកផដ
ិ ល់ឱ្យសិសសនូវវធ ិ មានែំទណើរការ
ិ ទី រៀនសកមម នរ
ជាក់លាក់មយ
ួ ។ ពួកទរអាច្អ្ភវិ ឌ្ឍវធ
ិ ទី ោិះរាយបញ្ជា ទធវើ
ការសទរមច្ច្ត
ិ ត នរ ើ ជំ
ិ បទរកន ញសិការាវរជាវបាន
បែលទធវឱ្
ើ យទរអាច្កាលយជាអ្នកទរៀនទពញមួយជីវត។
ិ
31
 លកខណៈរប្់ការរ ិិះរក
 កនុរែំទណើរការបទររៀនតាមវធ ិ រី ិះរក
ិ ររូអាច្ោក់សំណួររនលឹិះ ឬ
បំផុសឱ្យសិសសបទរកត ើ សំ ណួររនលិះឹ ខ្លួនឯរ។ សំ ណួររនលឹិះ ជា
ទូទៅជាសំ ណួរទបក ើ បែល ស ំ ិ សសទៅែល់ការអ្ទរកត ពិចារ្
រកច្ទមលយ
ើ ខ្លួនឯរ និរ ទំ ៅែល់ច្មងល់ជាទរច្ើនទទៀត។

 ការរិះរករតូ
ិ វការច្ំទណិះែឹរ និរជំ ញពីមុខ្វជា
ិ ា ទផសរៗ
(integration of curricula)។ ទៅទពលអ្នុវតត សិសសរតូវការទំរ
ច្ំទណិះែឹររណិតវទា ិ វទាាស្រសត
ិ សរគម ភាារ និរជំ ញ
បទច្ចកទទស។
32
 លកខណៈរប្់ការរ ិិះរក
 ការរិះរករតូ
ិ វការជំ ញទំ ក់ទំនរ បែលសិសសរតូវទរបរើ បាស់
សំ ណួរមានន័យ និរទធវើការបករាយែ៏សមទេតុផលទោយ
ផ្ទទល់មាត់ ឬទោយការសរទសរ បែលសកមមភាពទំរទនិះពួកទរ
អាច្ទរៀនពីគ្ននទៅវញទៅមក។
ិ

 ការរិះរកអាច្ឱ្យស
ិ ិ សសអ្ភវិ ឌ្ឍវធ
ិ ីខ្ុសៗគ្ននកនុរការទោិះរាយ
បញ្ជាែូច្គ្នន នរ
ិ រួមសេការគ្ននទោិះរាយ បែលមានក់ៗមានឱ្
កាសបង្ហាញ និរទរបរើ បាស់ទទពទកាសលយរបស់ខ្ួ ន។
ល

33
 លកខណៈរប្់ការរ ិិះរក

 តាមវធ
ិ រី ិះរកក៏
ិ អាច្ឱ្យររូសិកាអ្ំពីការរកច្ទរម
ី ន
ើ របស់សិសសបាន
ផរបែរ – ពួកទរជានរ្? ទច្ិះអ្វីខ្លិះ? ទររិតទោយរទបៀ្?
ទំរទនិះអាច្ជួយឱ្យររូទធវើការសរមបសរមួលការទរៀនរបស់
សិសសកាន់បតមានរបសិទធភាព។

 វធ
ិ រី ិះរករតូ
ិ វការ ការច្ូលរួមសកមមពីសិសស និរឱ្យពួកទរទរៀន
ទទួលខ្ុសរតូវទលើការសិកាទោយខ្លួនឯរ។

34
 ្ូមកុយ
ំ ល់្ចឡំ...

 IBL រឺការបមរងៀនពិមស្ដធន៍៖ ការបមរងៀនពិមស្ដធន៍មិន

របាកដថ្នជា IBL មទ។
 ិ
IBL បមរងៀនចតលំ វំ ទាស្ដស្រសត មិនបមរងៀនខ្លឹមស្ដរ
មទ៖ IBL មរបើលំ ិ
ំវទាស្ដស្រសត មដើមបីបមរងៀនខ្លឹមស្ដរ។
 IBL រីជាវធីិ ស្ដស្រសតចតមួយរត់សរម្ភប់បមរងៀនវទាស្ដស្រសត
ិ ៖
ិ ស្ដស្រសតមួយ កនុងច្ំមណាមវធី
IBL ជាវធី ិ ស្ដស្រសតមផសងមទៀត នន
មគលវធី ិ សិសសមជឈមណឌល
 IBL គមនសណា
ា ប់ធ្ននប់ ឬរមញ៉រនញ៉៖ IBL អាច្ម្ភនភាពរមញ៉រ
នញ៉ ចតវាផាល់ផលបានលអ។ IBL រតូវម្ភនចផនការ
ច្ាស់លាស់ មបើពុំដូមចានះមទ វាអាច្នឹងមិនទទួលបានលទធ
ផលលអមទ។
35
ងតើ្តូវងរៀបចំងមងរៀន IBL យ៉រដូចងមដច?

វត្ថុបំណងមេម ៀន

ការបង្ហាញបាត្ុភត្
ូ
ការម្វើ
បផនការ សំណួរគន្ឹះឹ
បញ្ច្ញ្ហចស់
សកមមភាព

មសចកតីសននដ្ឋ
ិ ាន 36
 ្ងរខប

មតើអីជា
វ មគលរំនិតច្មបងននការបមរងៀន និងមរៀនតាម
ចបបរ ិះរក?
 ផាលឱ្
់ កាសឱ្យសិសសរិត រតិះរ ិះ និងកស្ដងច្ំមណះ
ដឹងមដាយខ្លួនឯង!
1. សិសសបមងេើតច្មងល់ (មដាយររូ ឬមដាយសិសស)
2. ិ មដាះស្រស្ដយច្មងល់មដាយខ្លួនឯង
សិសសរកវធី
3. សិសសបមងេើតច្មមលើយ ននច្មងល់មដាយខ្លួនឯង

ិ មនះ អាច្អនុវតតមៅបានរឺពឹងចផអកជា
សម្ភាល់៖ វធី
សំខ្ន់មៅមលើច្ំមណះដឹងមូលដាាន និង
បទពិមស្ដធម្ភនស្រស្ដប់របស់សិសស!

37
 ពិភាកា

1. ិ រ ិះរក អាច្អនុវតតសរម្ភប់ការបមរងៀន និងមរៀន

មតើវធី
ិ ា មិនចមនវទាស្ដស្រសត
មុខ្វជា ិ បានចដរ ឬមទ?

2. ច្ូរស្ដកលបងមរៀបច្ំលំ នំ នការបមរងៀន និងមរៀន

តាមចបបរ ិះរក សរម្ភប់មមមរៀនណាមួយ ឬវតាុ
ិ ា របស់អនក?
បំណងមមមរៀនណាមួយ ននមុខ្វជា

38
ងយើរទ ំរអ្់គ្ននជា្គ្ូបង្រៀន ្តូវចាប់
ងផរើមអនុវតរ ការបង្រៀន និរងរៀនតាម
បបបរ ិិះរក ងដើមប ីអនាគ្តកូនបខ្មររប្់
ងយើរទ ំរអ្់គ្នន!!!

39