Mga Tungkulin/Gampanin ng Wika (Halliday, 1978)

Wikang Instrumental Wikang ginagamit upang mabigyang tugon ang mga pangangailangan
Wikang Regulatori Wikang kumokontrol/gumagabay sa kilos at usal ng iba.
Wikang Interaksyunal Wikang nakapagpapanatili at nakapagpapatatag ng relasyong sosyal.
Wikang Personal Wikang ginagamit upang maipahayag ang sariling damdamin o opinyon.
Wikang Pang-imahinasyon Wikang ginagamit upang makapagpahayag ng sariling imahinasyon sa malikhaing paraan
Wikang Heuristiko Wikang ginagamit upang maghanap ng mga impormasyon o datos
Wikang Impormatib Wikang ginagamit upang makapagbigay impormasyon

Limang Kategorya na may kinalaman sa paglaki at pag-unlad ng mga mag-aaral

Intelektwal na Pag-unlad  Iwasan ang paggamit ng mga teknikal na salita

Tagal ng Pagkawili
(Attention Span)
Pakilusin ang Iba’t ibang
Pandamdam (Sensory
Input)
Mga Salik na Apektib
(Affective Factors)
Awtentiko, Makabuluhang
Wika
 Iwasan ang pagbibigay ng mga tuntuning nakalilito
 Maglahat ng mga makabagong gawain
 Tuklasin ang kiliti ng mga bata
 Maglaan ng mga gawaing magpapakilos
 Iparamdam na natural lamang ang magkamali
 Maging mapagpaumanhin
 Ang pangangailangang pangwika ay kailangang nakapaloob sa konteksto
 Iwasan ang paghahati-hati ng wika sa maliit nitong sangkap

Mga Yugto ng Pagkatuto ng Wika

Unang Yugto : Pasumala
(Random)
Ikalawang Yugto: Unitary
Ikatlong Yugto: Ekspansyon
at Delimitasyon
Ikaapat na Yugto:
Kamalayang Istruktural
Ikalimang Yugto: Otomatik
Ikaanim na Yugto: Malikhain
 12 buwan
 vocalizing, cooing, gurgling at babbling
 echoic speech – ginagayang pagbigkas at pagsasalita
 24 buwan
 holophrastic speech – paggamit ng bata ng isang salita
 ginagaya ang pagsasalita ng magulang
 Isang salita; maraming kahulugan
 48 buwan
 Pivot class – kalimita’y maikli at malimit bigkasin at maaaring nasa una o
ikalawang posisyon
 Open class – isa pang salita
 Pivot word – nasa ikalawang posisyon (Dede ako)
 Isa hanggang dalawang salita
 Dalawang salita; maraming kahulugan
 60 buwan
 Ang mga salita at parirala ay nagkakaroon ng kahulugan
 Nagkakamali dahil sa sariling paglalahat
 Malawak na talasalitan
 Nakapagbibigay ng damdamin
 Nakapagsasabi ng pangungusap na may wastong balarila
 Handang magkindergarten
 Nakakapag-usap na sa iba’t ibang tao
 Natutukoy ang tama o maling pahayang pero di mapaliwanag kung bakit
 Imbento ng sariling wika
 Nakalilikha ng sariling pangungusap at nakagagawa ng abstraktong pag-iisip
 Karaniwang usapang bata
 Pag-uugnay – pagtatambal ng tunay na bagay sa tunog ng salita
 Pagpapatibay – positibong puri para ulitin ang bagay
 Panggagaya - paggagad sa anumang tunog na narinig
 Elaborasyon – pagpapalawak ng isang salita upang makabuo ng pangungusap
KABANATA 5 MGA SALIK SA MATAGUMPAY NA PAGKATUTO NG WIKA

Motibasyon

PANLABAS NA MOTIBASYON  Bunga ng mga salik na eskternal

 Pagtanggap ng papuri
 Integratibong motibasyon  Pagkagusto na makahalubilo sa isang kultura ng mga tao na Filipino ang
sinasalita
 Motibasyong Instrumental  Pag-asam na makatuntong sa isang kolehiyo o di kaya’y pagkakaroon ng
isang trabaho na mataas ang pasahod dahil sa wikang alam
MOTIBASYONG INTRINSIK  Likas na kagustuha sa pagkatuto ng isang wika
KABANATA 6 ANG FILIPINO SA KURIKULUM

Konstitusyon ng 1987  Wikang opisyal ay Filipino

 Artikulo XIV, Seksyon 7  Wikang panrehiyon ay pantulong sa wikang panturo
 Itaguyod ng kusa at opsyunal ang Kastila at Arabic
DECS ORDER No. 52, s. 1987  Ang Patakarang Edukasyong Bilinggwal ng 1987
 Layunin – pagtatamo ng magkapantay na kasanayan sa paggamit ng
Filipino at Ingles sa lebel pambansa sa pamamagitan ng pagtuturo ng 2
wika at paggamit nito bilang midyum ng pagtuturo sa lahat ng antas ng
edukasyon.
 Filipino – tungkulin bilang Filipino; Ingles – pakikipagtalastasan sa iba’t
ibang bansa sa daigdig
semilingual  Walang kakayahang gumamit ng anumang wika (Scandinavian)
displaced speech  Isang pagpapahayag tungkol sa mga referent o bagay/tao na hindi nakikita
kundi sa ibang lugar
Tersyarya  Cognitive Academic Language Proficiency (CALP) sa Filipino
- Kakayahang gamitin ang wika sa mga sitwasyong tinatawag na context
reduced, ang kakayahang gamitin ang wika sa pag-aaral at pagtalakay
ng mahihirap na kaisipan (abstractions)
 Huwag ituro ang balarila kahit makabago pa
 Bigyan at pabasahin ng mahihirap na teksto
 Pasulatin sila nang pasulatin

TATLONG MODELONG PANGKURIKULUM NA PANGWIKA

Modelong Pangkasanayan  Masteri ng mga kasanayan sa wika

 Pagtukoy ng isang set ng mga discrete skill
 Paglinang ng apat na kasanayan
 Basal reader at mga bai-baitng na batayang aklat
Pamanang Modelo  Paghahatid sa susunod na salinlahi ang pagpapahalaga, tradisyon at
kultura
  Pagtuturo ay nakaangkla sa mga aklat at pagsusulit
Modelong Tuon sa Mag-aaral  Nakapokus sa mag-aaral
 Pagtataya ay may kaugnayan sa tunay na karanasan

MGA MITHIIN SA PAGTUTURO NG MGA SINING NG WIKA

 Kasiyahan sa pagbasa at pagsulat

 Kahusayan sa paggamit ng wika
 Nagagamit nang mabisa ang wika bilang intrumento
 Epektibong nagagamit ang wika sa kanilang pagsasalita, pakikinig, pagbasa at pagsulat
 Natutukoy ang wika na may intensiyon ng pagmamanipula at pagkontrol
 Dapat na maging “language theorist”
 Napapahalagahan at nabibigyan ng kaukulang respeto at paggalang ang wika at kultura ng ibang tao

PAMANTAYANG LITERASI

PAMANTAYAN 1 – Pakikinig B. Panimulang Pagbasa

C. Talasalitaan
A. Kahandaan sa Pakikinig
D. Pang-unawa
B. Mahusay na Pakikinig
C. Mapanuring Pakikinig PAMANTAYAN 4 – Pagsulat

PAMANTAYAN 2 – Pagsasalita A. Kahandaan sa Pagsulat

B. Panimulang Pagsulat
A. Kaangkupan
C. Maunlad na Pagsulat
B. Pasalitang Diskurso
C. Kawastuhan
D. Makabuluhang Pagpapahayag

PAMANTAYAN 3 – Pagbasa

A. Kahandaan sa Pagbasa
KABANATA 7 Balik-Tanaw sa mga Klasikong Metodo sa Pagtuturo ng Wika

Diane Larsen-Freeman (1987)

- Metodolohiya bilang isang tatsulok

- Unang anggulo: Pagkatuto ng wika ng mag-aaral
- Ikalawang anggulo: Paksang aralin
- Ikatlong anggulo: Pagtuturo ng wika

Edward Anthony (1963)

dulog  Set ng mga pagpapalagay hinggil sa kalikasan ng wika, pagkatuto at pagtuturo

pamamaraan  Panlahat na pagpaplano para sa isang sistematikong paglalahad ng wika at batay
ito sa dulog
teknik  Mga tiyak na gawain na malinaw na makikita sa pagtuturo at konsistent sa isang
pamaraan at katugong dulog

Metodolohiya – isang pag-aaral ng mga gawaing pedagohikal na tumutugon sa anumang konsiderasyon kaugnay ng
tanong na “paano ang pagtuturo.”

Silabus – isang disenyo sa pagsasagawa ng isang partikular na programang pangwika

Teknik – alinman sa mga gamiting pagsasanay o gawain sa loob ng klasrum upang maisakatuparan ang mga layunin
ng isang aralin

Pabagu-bagong hihip ng hangin at palipat-lipat na pananaw (Marckwardt, 1972) – isang hulwarang siklikal kung saan
ay may lumilitaw na bagong pamaraan tuwing ikaapat na hati ng siglo

PAMARAANG GRAMMAR  Pokus ay ang tuntunin sa balarila, pagsasaulo ng mga talasalitaan

TRANSLATION (PAMARAANG
KLASIKO)
SERIES METHOD  Ang pagkatuto ng wika ay ang transpormasyon ng mga pananaw sa
wika sa isang konsepto na madaling maintindihan
PAMARAANG DIRECT
PAMARAANG AUDIO-LINGUAL
DESIGNER METHODS NG DEKADA ‘70
Community Language Learning
Suggestopedia
Silent Way
 Ang pagkatuto ng pangalawang wika ay kailangang katulad din ng
pag-aangkin ng unang wika
 Tuntuning balarila sa pabuod na paraan, binibigyang-diin ang
pagsasalita at pakikinig, wastong pagbigkas at balarila
 Pagmomodelo at pagsasanay
 Paulit-ulit na pagsasanay
 Dayalog ng mga bagong aralin
 Pagpapahalaga sa pagbigkas at isinasagawa sa language labs
 Gamitin ang wika na walang kamalian; walang katutubong wika
 Pagpapahalaga sa damdamin ng mga mag-aaral
 Guro ay tagapayo
 Extension ng modelong Counseling – Learning ni Charles A. Curran –
pangangailangan ng mag-aaral-kliyente na nagsama-sama bilang isang
komunidad na binibigyang kaukulang pagpapayo
 Ang utak ng tao ay may kakayahang magproseso ng malaking dami ng
impormasyon kung nasa tamang kalagayan sa pagkatuto (relaks na
kapaligiran)
 Ginagamit ang lakas ng pagmumungkahi
 Isinasanib sa pagtuturo ang sining
 Walang pormal na pagsubok na ibinibigay
 Mabisa ang pagkatuto kung ipinauubaya sa mga mag-aaral ang kanilang
pagkatuto
 Mabilis ang pagkatuto kung tutuklas ng sariling gawain, araling
kinapapalooban ng suliranin at tulong ng kagamitang panturo
 Tahimik ang guro kaya ang katawagan ay Silent Way
 Cuisinere rods – mga kahoy na may iba’t ibang kulay at haba at serye ng
mga makukulay na tsart; ginagamit sa paglinang ng talasalitaan, bilang,
pang-uri at sintaks
Total Physical Response (TPR)
Natural Approach (Stephen Krashen at
Tracy Terrel)
KABANATA 8 Ang Kasalukuyan: Samu’t Saring Kabatiran
Komunikatibong Pagtuturo ng Wika
(KPW)
SANLIGAN NG KPW
Communicative competence (Canale at Swain)
Linguistic competence
 Ang pagkatuto ay epektibo kung may kilos na isinagawa kaugnay ng
wikang pinag-aralan
 Pag-uutos
 G-M,M-M; komunikasyong pasalita
 Kamaliang global ang iwawasto
 Malinang ang mga personal na batayang kasanayang
pangkomunikasyon
 Tatlong yugto ng pagkatuto ng mga mag-aaral:
 Preproduction – nalilinang ang mga kasanayan sa pakikinig
 Early production – kakikitaan ng mga pagkakamali habang
nagpupumulit ang mga bata sa paggamit ng wika (mensahe ang
pokus)
 Ekstensyon ng production – nakapaloob ang mas mahihirap na laro,
role play, talakayan at pangkatang gawain (katatasan ng pagsasalita)
 Kasanayan sa pakikipagtalastasan
 Awtentikong teksto sa pagtuturo
 Bigyang pokus ang wika at proseso ng pagkatuto
 Personal na karanasan ay mahalaga
 Kakayahang umunawa at makabuo ng istruktura sa wika na sang-ayon
sa mga tuntunin sa gramatika
 kontrol o masteri sa porma o istruktura ng isang wika
Sociolinguistic competence
Discourse competence
Strategic competence
 isang batayang interdisciplinary
 nakauunawa at naisasaalang-alanhg ang kontekstong sosyal ng isang
wika
 isinaalang-alang ang role relationship, topic at place
 nakapaloob ang panghuhusga kung angkop sa 3 salik ang isang sinabi o
sasabihin
 kakayahang bigyang interpretasyon ang isang serye ng mga
napakinggang usapan upang makagawa ng isang makabuluhang
kahulugan
 istratehiyang ginagamit upang matakpan ang mga imperpektong
kaalaman sa wika

ANG GURO, MAG-AARAL, AT ANG KPW

Guro

 malinang ang mga mag-aaral na maging mabuting tagapagsalita at tagapakinig

 tagapamatnubay

Mag-aaral
 aktibong pakikilahok

KABANATA 9 ANG PAGPAPLANO SA PAGTUTURO

Mga Salik na Isinaalang-alang sa Pagbabanghay-aralin

1. Ang mga panlahat na layunin at mga tiyak na layunin na inaasahang matatamo
2. Katangian ng mga mag-aaral
3. Dating kaalaman ng mga mag-aaral
4. Mga gawain sa pagkatuto
5. Mga kagamitang panturo
 6. Wikang kailangan sa pagsasagawa ng mga gawain
7. Oras o takdang panahon
8. Partisipasyong guro-mag-aaral
9. Pagbabalansae sa pagtatakda ng oras para sa mga gawain’
10. Pagsusunod-sunod at pag-aantas ng mga gawain

KABANATA 10 ANG MGA LAYUNING PAMPAGTUTURO

Layuning pampagtuturo  Tiyak na pagpapahayag na nagbibigay direksyon sa isang programang

(instructional objectives) pampagtuturo
 Posting pamatnubay sa paghahanda at pagbabalak ng aralin at iba pang
pagpaplanong pampagtuturo
 Nagpapahayag ng tiyak na pananalita ng mga pagkatuto o gawain na
inaasahang maipapakita ng mga mag-aaral pagkatapos ng isang pagtuturo
Mithiin (Goals)  Malawak na pagpapahayag ng direksyon para sa isang programang pang-
edukasyon
Tunguhin (Aims)  Nas tiyak at mas may pokus
 Nagbibigay direksyon para sa isang tiyak na aralin

ABCD PORMAT SA PAGBUO NG LAYUNING PAMPAGTUTURO (layuning pangkagawian o pupil performance objective ni
Armstrong at Savage, 1994)

Audience  Kanino nakatuon ang pagtuturo at ang gagawa ng task

Behavior  Kilos na inaasahang makita bilang resulta ng pagtuturo
Condition  Uri ng pagtatayang gagamitin upang matiyak kung mayroong masteri sa
itinakdang kilos o gawi sa pagkatuto
Degree  Paglilinaw hinggil sa pinakamababang sukat o antas ng pagganap sa gawain
bilang ebidensya ng masteri
KABANATA 11 Ang Pagtuturo na Batay sa mga Simulain
MGA SIMULAING KOGNITIBO (Brown, 1994)
Otomatisiti
Makabuluhang pagkatuto
Pag-asam ng Gantimpala
Pansariling Pagganyak
Strategic investment
MGA SIMULAING PANDAMDAMIN
Language Ego
Pagtitiwala sa sarili (Kaya Ko Ito)
Pakikipagsapalaran (risk-taking)
 Isang sistematiko at limitadong kontrol ng ilang anyo ng wika na
maglulundo tungo sa otomatikong pagpoproseso ng di mabilang na mga
anyo ng wika
 Natututuhan ang unang wika nang walang kamalayan
 Kailangang maging matiyaga ang guro habang unti-unti niyang sinasanay
ang mga mag-aaral na maging matatas sa pagsasalita
 Nagbubunga ng higit na pangmatagalang pagkatuto kaysa sa pagsasaulo
lamang
 Operant conditioning; rewards
 Naniniwalang ginagawa ng mag-aaral ang gawain dahil sa ito’y kawili-wili,
mahalaga at mapanghamon
 Ang matagumpay na pagkatuto ay nakasalalay sa puhunang nilalaan nhg
mga mag-aaral gaya ng oras, pagsisikap at atensyon sa pamamagitan ng
pansariling istratehiya
 Mga paraan na ginagamit sa pag-aaral ng wika
 Habang natututuhang gamitin ng tao ang wkang pinag-aralan,
nagkakaroon din siya ng bagong paraan ng pag-iisip, pakiramdam at
pagkilis
 Lumilikha sa mag-aaral ng pagiging mahina ang kalooban at laging
pangangatwiran
 Lahat ng mag-aaral ay pakitunguhan nang may pagkalinga
 Pinakapuso ng pagtatagumpay sa pagkatuto
 Magbigay ng sapat na kapanatagan ng loob
 Simple to complex tasks
 Kung tinatanggap na ng mag-aaral ang ilan niyang kahinaan sa wikang

Ugnayang Wika at Kultura
pinag-aralan, at nabuo niya sa kanyang isipan na makakaya niya itong
salitain, hindi na niya lubos na bibigyang-pansin ang anumang
pagkakamaling magagawa niya sa paggamit ng wika
 Sa sinumang nagtuturo ng wika, kasabay na itinuturo ang isang sistema
ng kultura at kaugalian, pagpapahalaga, paraan ng pag-iisip, pagkilos at
pagdama ng mga taong gumagamit ng target na wika

KABANATA 12 PAKIKINIG

 30 % pakikinig, 25% pagsasalita, 15% pagbasa at 10% pagsulat

3 BAHAGI NG PAKIKINIG

 Pagtanggap
 Paglilimi o pagbibigay pansin sa mensahe
 Pagpapakahulugan

MGA KATEGORYA NG PAKIKINIG

Marginal o Passive  Pakikinig kasabay ng pagsagawa ng iba pang gawain

Masigasig  Malapit sa nagsasalita
Mapanuri  Nagsusuri at naghahatol sa kawastuhan ng mensaheng napakinggan
Malugod  Isinasagawa nang may lugod at tuwa sa isang kwento, dula, tula at
musika

MGA PROSESO SA PAKIKINIG

KABANATA 17 PANITIKAN: MAKABULUHAN AT MAKATAONG PAGTUTURO

Ang Panitikan sa Isang Klaseng Pangwika

 Comprehensive Input
- Awtentikong kagamitan sa pagkatuto na abot ng kanilang pang-unawa
- Magsisilbing mga modelo sa paggamit ng wika tungo sa pagpapalawak at pagpapadalisay ng kaalaman sa
balarila

1. Ang paglingang ng wika bilang

- Modelo sa mabisang paggamit ng wika
- Mga istimulo para sa gawaing pangwika
- Mga konteksto para sa gawaing pangwika

2. Paglinang na Personal
- Damdamin
- Pawiin ang lambong ng pagkukunwaring tumatakipsa mukha ng tao
- Visceral response – o malalimang pagtugon na ang pinakamabisang paraan sa pagtuturo sapagkat
hinihimay ang kaliit-liitang bahagi n gating pagkatao (Probst, 1981)
-
3. Paglinang na Sosyal at Moral
- Kamalayan sa isyu
- Paglinang nga pagpapahalaga

4. Paglinang na estetiko
- Pagtugon sa panitikan bilang konteks
- Pagpapahalaga sa panitikan
 MGA PROSESO SA PAGBASA/PAG-AARAL NG PANITIKAN

8 Pamamaraan (Cooper & Purvs, 1973)

1. Paglalarawan – maipahayag sa sariling pangungusap

2. Pagtatangi – napag-uuri ang mga seksyong binasa
3. Pag-uugnay – maiugnay ang sangkap na ginamit sa akda
4. Pagsusuri – puspusang ipinaliliwanag at pinangangatwirananang temang nais ibahagi ng akda
5. Paglalahat – mailapat ang natutuhan buhat sa aksa sa pagbabasa sa iba pang akda
6. Pagpapahalaga – lilitaw sa akda
7. Pagtataya – paggamit ng tiyak na pamantayan
8. Paglikha – pinakatampok sa proseso ng pagbabasa/pag-aaral ng panitikan

MGA YUGTO SA PAGBASA

Yugto sa Kahandaan sa Pagbasa

unti-unting pagbabago sa bata mula sa hindi marunong bumasa hanggang sa makakilala at makabasa na siya ng mga nakalimbag na teksto

Yugto ng Panimulang Pagbasa

sa mga aklat na pre-primer o primer

Pagkilala sa salita at mga simbolo, kontrolado ang talasalitaan

Yugto ng Debelopmental na Pagbasa

Nagpapatibay at nagpapalawak ng mga kanais-nais na mga kasanayan sa pagbasa at pagpapahalagang natamo

Nalilinang ang kasanayan sa mabilis na pagbasa at pag-unawa

Yugto ng Malawakang Pagbasa

Panahon ng pagpapapino at pagpapaunlad ng mga kasanayan sa pagbasa

Nalilinang ang komprehensyon, organisasyon, bokabularyo at interpretasyon

MGA SALIK SA KAHANDAAN SA PAGBASA

1. Kagulangang Pisikal - kahustuhan ng isip at pangkalahatang kalusugan ng bata ay mahalaga

2. Kagulangang Mental - talas ng pananda o memori
3. Kagulangang Sosyal at Emosyunal - Sa isang kapaligirang ang mag-aaral ay hindi nagkakaroon ng mga suliranin ay higit na magiging mabilis ang
pagkakaibang ng kahandaan sa pagbasa
4. Personalidad at Karanasan -
5. Wika

MGA KASANAYAN SA PAGKILALA NG SALITA

 Kasanayan sa mga salitang pampaningin ( sight word skills)

 Kasanayan sa pag-alam ng mga salita (word attack skills)

PAG-UNAWA SA PAGBASA

Barret 1968

 Pag-unawang litersl, paghihinuha, ebalwssyon at pagpapahalaga

Smith

 Pag-unawang litersl, interpretasyon, kritikal o mapanuring pagbasa, malikhaing pagbasa

APAT NA LEBEL/ANTAS NG PAG-IISIP

1. Paktwal - pagtukoy sa detalye

2. Interpretatib - reading bet the lines, sanhi at bunga
3. Aplikatib - reading beyond the lines, paghula sa maaaring maganap
4. Transaktib - reading with the character, sariling pagpapahalaga

MGA DULOG AT ISTRATEHIYA SA PAGLINANG NG KOMPREHENSYON

1. Ugnayang Tanong-Sagot - mapataas ang antad ng kakayahan ng mga mag-aaral sa pagsagot ng mga tanong sa pag-
unawa sa pamamagitan ng isang sistematikong pagsusuri sa mga tanong
2. DR-TA (Direct Reading-Thinking Activity) - matulungan ang mga bata sa pagtatakda ng sariling layunin sa pagbasa,
pagbibigay sariling hula o palagay na ginagamit ang dating kaalaman at kaalamang buhat sa teksto, pagbuo ng isang
sintesis ng mga impormasyon, pagpapatunay st pagbabago ng prediksyon at pagbuo ng isang kongklusyon