Professional Documents
Culture Documents
Introduction To Philosophy
Introduction To Philosophy
Introduction To Philosophy
Deskripsyon ng Kurso: Ipinakikilala ng kursong ito ang gawain at mga pamamaraan ng pamimilosopiya bilang
isang pangkabuoang pananaw sa buhay. Pinagmumunihan ditto ang pagkasumasakatawang-diwa ng tao,
ang iba’t ibang larangan ng pakikipamuhay sa mundo at sa kapaligiran ng tao bilang malaya,
nakikipagkapwa at sumasalipunan, hanggang kamatayan.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: ________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: ________________
Sesyon 3 – Apat na Elemento ng Pilosopiya
Pakay: Pagkatapos ng Sesyon 1, mauunawaan ng mga mag-aaral ang Ang Apat na Elemento ng
Pilosopiya
Pagkilos: Tanungin ang katabi, “ano ang mas gusto mong ipagkaloob sa iyo ng iyong mga
magulang, malaking kalupaan o pag-aralin ka hanggang gusto mo?” Bakit? Sabihin ang inyong
sagot sa buong klase.
Pag-unawa: Maikling Lektura
a. Metapisika (Metaphysics) – “meta” (pagkatapos o sa likod); “physics” (bagay na
nakikita); tumutukoy sa mga bagay na hindi nakikita
b. Epistemolohiya (Epistemology) – pag-aaral sa batayan (validity) ng tamang pag-iisip
c. Etika (Ethics) – pagdedesisyon at pagpili sa tamang moralidad at responsibilidad
d. Lohika (Logic) – tamang paraan ng pakikipag-argumento at pagpapahayag (retorika)
Pagsasabuhay:
A. Sa iyong sariling pananalita, ano ang kahulugan ng mga sumusunod?
1. Metapisika __________________________________________________________
2. Epistemolohiya ______________________________________________________
3. Lohika _____________________________________________________________
4.Etika ______________________________________________________________
B. Para sa iyo, mayroon bang mga nilalalng na hindi nakikita (invisible) at kasama natin?
Ano ang iyong patunay?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
B. Ano ang katangian ng tao na gusto mo? Bakit?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
Sesyon 4 – Ang Ebidensya
Pakay: Pagkatapos ng Sesyon 1, magbabalik-aral sa Aralin 2 at magkakaroon ng Dagdag na
Kaalaman
Pagkilos: Ano ang hahanapin o titingnan mong ebidensya na talagang mahal ka ng iyong bf/gf?
Pag-unawa: Ang Kalikasan ng Pilosopiya
a. Lahat ng may ebidensya ay maaari nating paniwalaan.
b. May mga bagay, kaisipan o pangyayari na madaling paniwalaan dahil maliwanag at nasa
harap natin ang ebidensya
c. Mga mga bagay, kaisipan o pangyayari na hindi madaling paniwalaan. Paano tayo dapat
maniwala na ginagamit ang pilosopiya?
1) Dapat ay gumamit tayo ng argumento o rason na nakabase sa isang bagay, kaisipan o
pangyayari na pinaniniwalaan ng lahat, lalo na kung ito ay sinasang-ayunan ng batas
ng agham (natural o scientific laws)
2) Dapat ay gumamit tayo ng argumento o rason na lohikal (logical reasoning) – walang
magkatulad na bagay sa parehong sitwasyon na magkasalungat o magkalaban
3) Dapat ay gumamit tayo ng argumento o rason na may kakayahang ipaliwanag ang
lahat ng bagay na maayos (explanatory power)
Pagsasabuhay
A. Magbigay ng 2 katangian na ang isang kaisipan ay opinyon lamang at hindi katotohanan?
1. __________________________________________________________
2. _______________________________________________________
B. Magbigay ng 1 pagkakaiba ng tao at Dios? Ipaliwanag ito
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
Sesyon 4 – Ang Kaibahan ng Pilosopiya at Pananampalataya
Pakay: Pagkatapos ng Sesyon 1, magkakaron ng Balik-aral at Dagdag na Kaalaman
Pagkilos: Tanungin ang katabi, “nagduda ka na ban a may Dios?” Bakit? Sabihin sa klase ang
sagot.
Pag-unawa: Ang Kalikasan ng Plosopiya
Kaibahan ng Pilosopiya at Pananampalataya sa Dios
Unang Tanong: Ano ba ang dapat maunawaan ng tao?
Pilosopiya: Pananampalatayasa Dios:
Katotohanan Ukol sa Buhay at Katotohanan Ukol sa Dios at sa Kanyang
Karanasan ng Tao Kapahayagan (Revelation)
Dahil ito ay magbibigay sa kanya ng Dahil ito ay maagreresulta ng pagsisisi ng
mga dapat bigyan ng diin at pagsisikat tao sa kanyang mga kasalanan at
upang makamit ang pinakamagandang magbibigay ng bagong buhay sa piling ng
uri ng buhay Dios
Ikalawang Tanong: Para kanino ang Pilosopiya o ang pagka-unawa sa
Pananampalataya sa Dios?
Pilosopiya: Pananampalatayasa Dios:
Para sa lahat ng Tao Para sa mga Mananampalataya upang
upang maunawaan ang katotohanan lumakas ang kanilang pananampalataya
laban sa kasinungalingan o opinyon Para sa mga lumalaban sa Pananampalataya
lamang upang mapaunawa ang dahilan ng
pananampalataya
Pagsasabuhay:
A. Magbigay ng isang kaibahan ng Pilosopiya at Pananampalataya:
__________________________________________________________
_______________________________________________________
B. Ano ang mas mahalagang katotohanan: Pilosopiya (katotohanan ukol sa buhay at
karanasan ng tao) o Pananamplataya (katotohanan ukol sa Dios at sa Kanyang mga
Kapahayagan)?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
ARALIN 5 – Ang Pamamaraan ng Pilosopiya
Sesyon 1 – Naturalismo
Pakay: Pagkatapos ng Sesyon 1, mauunawaan ng mga mag-aaral Ang Tatlong (3) Uri ng
Pilosopiya at ang Pananaw sa Kabuuan ng Realidad: Naturalism (Naturalism)
Pagkilos: Tanungin ang katabi, “sa paanong paraan nilalabag ng tao ang mga batas ng
kalikasan?” Ano ang mfa resulta nito? Mag-report.
Pag-unawa: Maikling Lektura
a. Ang kabuuan ng realidad ay ang mga karanasan ng iyong mata (sight), tainga (sound),
dila (taste), ilong (smell), balat (touch) at lahat ng nararamdaman ng katawan (uhaw,
gutom, seks, pagod, atbp.).
b. Ang Naturalismo ay naniniwala na wala nang katotohanan sa kabila ng kalikasan.
c. Sina Thales, Anaxagoras, Democritus at Epicurus ang mga sikat na pilosopo na naniwala
sa Naturalismo bilang pangkabuuang pananaw sa buhay.
Pagsasabuhay:
A. Magbigay ng 4 na batas ng kalikasan (natural laws) na sa tingin mo ay mahalaga:
1. __________________________________________________________
2. _______________________________________________________
3. __________________________________________________________
4. _______________________________________________________
B. Magbigay ng 3 dahilan bakit natin dapat sundin ang mga batas ng kalikasan (natural
laws)?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
Sesyon 2 – Idealismo
Pakay: Pagkatapos ng Sesyon 1, mauunawaan ng mga mag-aaral AngTatlong (3) Uri ng
Pilosopiya at ang Pananaw sa Kabuuan ng Realidad: Idealism (Idealism)
Pagkilos: Itanong: Ano ang dahilan bakit nangangamba ka kung may nilabag kang batas? Mag-
report.
Pag-unawa: Maikling Lektura
a. Ang kabuuan ng realidad ay ang mga espiritwal na bagay o nasa isip lamang dahil ito
lamang ang may kakayahang manatili ng walang hanggan.
b. Ang lahat ng bagay ay nasa isip at ang mga bagay na pangwalang-hanggan lamang ang
totoo at ganap.
c. Sina Plato, Augustine, Plotinus, George Berkeley at Immanuel Kant ang mga sikat na
naniniwala sa Idealismo.
Pagsasabuhay:
A. Magbigay ng 4 na halimbawa ng nananatili o pang-walang hanggan na mga bagay:
1. __________________________________________________________
2. _______________________________________________________
3. __________________________________________________________
4. _______________________________________________________
B. Ano ang mga bagay na pangwalang hanggan na sa tingin ay mahalaga? Bakit?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
Sesyon 3 - Realismo
Pakay: Pagkatapos ng Sesyon 1, mauunawaan ng mga mag-aaral Ang Tatlong (3) Uri ng
Pilosopiya at ang Pananaw sa Kabuuan ng Realidad: Realismo (Realism)
Pagkilos: Itanong: Ano ang kailangan ng isang tao 0-18 upang lumaki, umunlad at maging
responsableng tao?
Pag-unawa: Maikling Lektura
a. Ang kabuuan ng realidad ay binubuo ng kalikasan at isip; ang kalikasan at isip ay
parehong andyan at magkahiwalay.
b. Ito ay nagsimula sa pananaw ni Plato at Socrates na may “universals” (permanenteng
katotohanan sa isip) at may “particulars” (kapahayagan ng katotohanan sa konkreto o
natatanging sitwasyon).
c. Ngunit si Aristotle ang nagbigay ng bagong pananaw na ang isip at kalikasan ay magka-
iba at parehong andyan at hindi nakabatay o nakadepende sa isa’t-isa.
d. Lalo pang pinasikat ni Thomas Aquinas ang Realismo noong “Medieval Period” o
“Middle Ages” (476-1492).
Pagsasabuhay:
A. Sa Realismo, importante pareho ang katawan at isip. Magbigay ng 4 na mangyayari kung
hindi tayo balance sa pagpapahalaga sa katawan at sa isip:
1. __________________________________________________________
2. _______________________________________________________
3. __________________________________________________________
4. _______________________________________________________
B. Paano natin maipapakita na pinahahalagahan ng magkasabay ang katawan at isip?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
Sesyon 4 – Paano Magbuo ng Pam-Pilosopiyang Pahayag
Pakay: Magkaroon ng Balik-aral at Dagdag na Kaalaman
Pagkilos: Itanong: Ano ba ang “common sense”? Paano mo nalalaman na ang isang tao ay may
“common sense”?
Pag-unawa: Ang Kalikasan ng Plosopiya
Paano Magbuo ng Pam-pilosopiyang Pahayag (Philosophical Statement)?
Unang Tanong: Naaayon ba sa totoong pangyayari (facts) ang iyong pahayag?
Ikalawang Tanong: May saysay (sensible) ba ang iyong pahayag?
Common Sense = kapag ang konklusyon (conclusion) ay nakabatay sa tamang
batayan (premises)
Ikatlong Tanong: May maganda bang idudulot sa pangkasalukuyan (relevant) ang
iyong pahayag?
Pagsasabuhay: Sumulat ng isang Pam-pilosopiyang Pagpapahayag Tungkol sa Katawan ng
Tao
1. Mga Totoo (Facts) Tungkol sa Katawan ng Tao:
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
2. Konklusyon Tungkol sa Katawan ng Tao:
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
3. Mga Dapat Nating Gawin Tungkol sa Katawan ng Tao:
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
ARALIN 6 – Ang Pamamaraan ng Pilosopiya
Sesyon 1 – Monismo
Pakay: Pagkatapos ng Sesyon 1, mauunawaan ng mga mag-aaral Ang Ang Tatlong Uri ng
Pananaw sa Realidad: Monismo (Monism)
Pagkilos: Sa kwentong Cinderella, paano siya nagtagumpay sa buhay?
Pag-unawa: Maikling Lektura
a. Ang salitang “metapisika” ay galing sa 2 salita: “meta” (pagkatapos) at “pisika” (pisikal).
Ito ay nagtatanong na, “may realidad ba pagkatapos o sa likod ng mga bagay na pisikal”?
Kaya nga, ang metapisika ay pag-aaral ng mga bagay na hindi nakikita o “invisible”.
b. Monismo (monism) – ito ay nangangahulugan na ang lahat ng bagay ay binubuo lamang
ng isang “substance” o “ultimate reality” (ito yung nananatili ng walang hanggan o
palaging nandyan). May 2 uri ng monism:
1) Materyalismo (materialism) – ito ay base sa pilosopiyang “Naturalism” na
nagsasabing ang lahat ay “bagay” na maaaring matigas (solid), malatubig (liquid),
o hangin (gas) [“everything is matter; the physical laws of the universe is all that
there is”].
2) Idealismo (idealism) – ito ay base sa pilosopiyang “Idealism” na nagsasabing ang
lahat ay nasa isip lamang at ito lang ang nananatili ng walang hanggan o palaging
nandyan.
Pagsasabuhay:
A. Bigyan ng kahulugan ang 2 salita sa ibaba:
1. Materyalismo - ______________________________________________________
2. Idealismo - _________________________________________________________
B. Ano ang mabuti o masama sa mga desisyon nating nakabase lamaang sa material na
bagay o sa pera?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
Sesyon 2 – Dualismo
Pakay: Pagkatapos ng Sesyon 1, mauunawaan ng mga mag-aaral Ang Ang Tatlong Uri ng
Pananaw sa Realidad: Dualism (dualism)
Pagkilos: Itanong: Paano nagkakaroon ng isip ang isang tao?
Pag-unawa: Maikling Lektura
a. Ito ay base sa pilosopiyang “Realism” na nagsasabing may dalawang realidad na
nananatili ng walang hanggan o palaging nandyan
b. Ito ang tulad ng katawan at espiritu/kaluluwa/isip na pinasikat ni Rene Descartes o ang
tinatawag na “Cartesian Dualism”. Ang Taoismo sa China na naniniwala sa Ying –
Yang ay isang uri ng dualism.
Pagsasabuhay:
A. Magbigay ng 4 na halimbawa ng magkasalungat na salita o bagay (antonyms):
1. __________________________________________________________
2. _______________________________________________________
3. __________________________________________________________
4. _______________________________________________________
B. May panahon ba na ang tama o maging mali, at mali ay maging tama? Magbigay ng
halimbawa.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
Sesyon 3 – Pluralismo
Pakay: Pagkatapos ng Sesyon 1, mauunawaan ng mga mag-aaral Ang Ang Tatlong Uri ng
Pananaw sa Realidad: Pluralism (Pluralism)
Pagkilos: Itanong: Paano nagbabago ang isang tao?
Pag-unawa: Maikling Lektura
a. IIto ay base sa makabagong pilosopiya na “Pragmatism” na naniniwala na maraming uri
ng katotohanan (doctrine of multiplicity) depende sa sitwasyon bilang paglaban sa
monism (doctrine of unity) at dualism (doctrine of duality).
b. Ang makabagong “post-modernism” na pilosopiya ay may ganitong pananaw na ang
katotohanan ay depende sa pinaniniwalaan ng isang tao at hindi nakadepende sa ibang tao
o institusyon.
(https://www.quora.com/Whats-the-difference-between-idealism-and-materialism)
(https://answers.yahoo.com/question/index?qid=20090208193216AAIGyfJ)
(http://forum.alchemyforums.com/showthread.php?2825-Monism-Dualism-Pluralism)
Pagsasabuhay
A. Magbigay ng 4 na halimbawa na gusto mo pero at tama o mabuti naman, pero ayaw ng
magulang o kaibigan mo:
1. __________________________________________________________
2. _______________________________________________________
3. __________________________________________________________
4. _______________________________________________________
B. Ang sitwasyon ba ang dapat na magdikta o magsabi kung ano ang tama at kung ano ang
mali? Bakit?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
Sesyon 4 – Ang Biblia at ang Agham
Pakay: Balik-aral at Dagdag na Kaalaman
Pagkilos: Bakit mali ang pumatay ng tao?
Pag-unawa: Ang Kalikasan ng Pilospiya
Ang Mahalagang Kontribusyon ng Biblia sa Pilosopiya at Agham?
1. Ang Biblia ay nagtuturo na may “orderliness” ang sanlibutan. Dahil may kaayusan
ay maaari magplano at mag-isip ng tungkol sa nakalipas, ngayon at sa kinabukasan.
2. Ang Biblia ay nagtuturo na dapat makontrol ng tao ang kalikasan tungo sa pag-
unlad.
3. Ang Biblia din ang nagturo ng tamang pagkalinga (stewardship) sa kalikasan at
lahat ng buhay.
4. Mga Cristiano ang higit sa mga nakakaraming “discoverers”, “inventors”,
“scientists” at “philosophers”.
Pagsasabuhay: Sumulat ng isang Pam-pilosopiyang Pagpapahayag Tungkol sa Kalikasan
(Nature and Natural Laws):
1. Mga Totoo (Facts) Tungkol sa Kalikasan:
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
2. Konklusyon Tungkol sa Kalikasan:
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
3. Mga Dapat Nating Gawin Tungkol sa Kalikasan:
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
ARALIN 7 – Ang Dahilan ng Pamimilosopiya
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
Sesyon 2 – Ang Dahilan ng Pamimilosopiya: Classical Greek Period
Pakay: Pagkatapos ng Sesyon 1, mauunawaan ng mga mag-aaral Ang Dahilan ng Pag-aaral ng
Pilosopiya: Classical Greek Period (480-323 BC)
Pagkilos: Itanong: Ano ang kahalagahan ng mag-asawa? Paano ka liligaya kapag may asawa ka
na?
Pag-unawa: Maikling Lektura
a. Sa Panahon ng Classical Greek Period ang pag-aaral ng pilosopiya ay upang alamin at
tiyakin kung ang kanilang mga tradisyunal na paniniwala sa Dios at sa sanlibutan ay
makakatotohanan. May apat na sikat na tao sa panahong ito: Socrates, Plato, Aristotle at
Epicurus.
b. Si Socrates (470-399 BC) ay naniniwala na ang tao ang sentro ng sanlibutan, at hindi ang
mga dios.
1) Ang buhay na hindi pinag-isipan ay walang kwentang buhay. 3 Gabay:
a) Kailangang pag-isipan at tiyakin ng tao ang kanyang mga pinaniniwalaan
b) Kailangang pag-isipan ng tao ang kanyang sarili – kung sino siya at kung ano ang
kanyang magagawa
c) Kailangang maliwanag at klaro ang kanyang kahulugan (definition) sa lahat ng
salita na kanyang sasabihin
2) Itinuro ni Socrates na ang katawan ng tao ay nagmula sa sanlibutan (matter) ngunit
ang kanyang isip ay nagmula sa Universal Reason o Isip. Bilang may isip, ang tao ay
dapat kumilos na pinag-iisipan ang kanyang mga kilos.
3) Lahat ng tao ay naghahangad ng kaligayahan at makakamit lamang ito sa pamamagitan
ng maayos na pamumuhay. Ang pagiging mabuting tao (virtuous) ay bunga ng
kanyang pag-alam o pag-iisip. Ang taong masama (unethical) aymagpapahamak ng
kanyang sarili at magpapahina ng kanyang isip.
Pagsasabuhay:
1. Ano ang maidudulot ng gawaing mabuti sa isang tao?
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
2. Ano ang maiduduot ng gawaing masama sa isang tao?
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
Sesyon 3 – Ang Dahilan ng Pamimilosopiya: Classical Greek Period
Pakay: Pagkatapos ng Sesyon 1, mauunawaan ng mga mag-aaral Ang Dahilan ng Pag-aaral ng
Pilosopiya: Classical Greek Period (480-323 BC)
Pagkilos: Itanong: Paano mo itatama ang mga matatanda o may mga pamahiin sa mali nilang
paniniwala?
Pag-unawa: Maikling Lektura
a. Si Plato (485-354 BC) ay naniniwala na ang tao ang pamanatayan ng lahat ng bagay at
ang lipunan o nakararaming tao ay mas mahalaga kaysa isang tao (inductive reasoning)
1) May kakayahan ang tao na alamin at tukuyin ang mga bagay na di nagbabago
(changeless), puro o dalisay (pure), at di nagwawakas (eternal).
2) Ang tao ay nilalang ng Dios, pero may pagkakatulad siya sa mga hayop.
3) Ang kanyang kaluluwa ay bahagi ng Divine o Universal Reason na pumasok sa
kanyang katawan, kaya may kakayahan siyang mabuhay higit sa nais ng katawan.
b. Si Aristotle ang nagpasimula ng “empirical” at “deductive reasoning” o ang
pagpapahalaga sa isang tao o isang pangyayari, sa halip na sa mg adios at sa lipunan.
1) Para kay Aristotle, ang tao ay hayop na may isip (rational animal). Ang tao ay hindi
sentro ng sanlibutan, parte lamang siya ng sansinukob. Ang kakayahang niyang mag-
isip ay maliit na bahagi ng Dios sa kanyang buhay.
2) Ang isip ng tao ay may kakayahang maunawaan ang mga nangyayari sa mundo.
3) Upang maging maligaya, kailangan ng tao na mamuhay ayon sa kanyang tamang pag-
iisip.
4) Ang moralidad ay ang pagkakaroon ng tamang ugali, pagpili at pagkilos. Dapat
madiskubre ng tao ang tamang pagkontrol sa kanyang mga nadarama o naisin. Ang
bisyo ay maaring sobra o kaunti; ang mabuti ay nasa gitna lamang (law of
moderation). Hindi magkatulad ang mabuti sa bawat tao, sapagkat nakapadepende ang
tao sa kanyang sitwasyon.
Pagsasabuhay
A. Bigyan ng kahulugan ang mga sumusunod:
1. Deductive Reasoning - ________________________________________________
2. Inductve Reasoning - _________________________________________________
B. Magbigay ng isang sitwasyon o halimbawa na kailangan nating ng law of moderation.
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
Sesyon 4 – Ang Katotohanan at Mitolohiya
Pakay: Balik-aral at Dagdag na Kaalaman
Pagkilos: Ano ang pangarap mo sa buhay? Ipasa.
Pag-unawa: Ang Kalikasan ng Pilospiya
Kaibahan ng Katotohanan (Truth) at Mitolohiya (Myth) o Alamat
Ang mitolohiya at alamat ay Ang katotohanan ay isang bagay o pangyayari
paniniwalang tradisyunal tungkol sa na nakabase sa mga tunay na pangyayari at
isang di-maipaliwanag na bagay o realidad
karanasan na karaniwan ay
pinapatungkol na gawa ng isang tao o
grupo ng mga tao, kahit pa nga ito ay
gawa ng kalikasan o pagkakataon.
Ang mitolohiya at alamat ay maling Ang katotohanan ay nakadepende sa tamang
paniniwala kung saan ang isang bagay o konklusyon na mula sa mga tamang
pangyayari ay mula sa kathang-isip o kapahayagan (premises)
ginawang eksaherado (exaggerated).
Pagsasabuhay: Sumulat ng isang Pam-pilosopiyang Pagpapahayag Tungkol sa Pag-aasawa:
1. Mga Totoo (Facts) Tungkol sa Moralidad:
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
2. Konklusyon Tungkol sa Pag-aasawa:
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
3. Mga Dapat Nating Gawin Tungkol sa Pag-aasawa:
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
ARALIN 8 – Ang Dahilan ng Pilosopiya
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
Sesyon 3 – Ang Dahilan ng Pamimilosopiya: Makabagong Panahon
Pakay: Pagkatapos ng Sesyon 1, mauunawaan ng mga mag-aaral Ang Dahilan ng Pag-aaral ng
Pilosopiya: Makabagong Panahon
Pagkilos: Itanong: Kaya ba talaga tayong paunlarin ng agham at teknolohiya? Bakit?.
Magreport.
Pag-unawa: Maikling Lektura
a. Sa Makabagong Panahon, ang Pilosopiya ay paraan upang mabuhay na maayos, hindi
ito layunin ng buhay
b. Emmanuel Kant (1724-1804) – ang tao ay parte ng lahat ng bagay sa mundo, subalit
ang tao ay may isip at may kakayahang unawain ang mga bagay sa labas ng sanlibutan
tulad ng kalayaan at imortalidad.
c. Arthur Schopenhauer (1788-1860) – lahat ng bagay at tao sa mundo ay tau-tauhan
lamang (puppets). Ang isip ng tao ay katulad lamang ng sa hayop dahil hindi naman
ito nagpapatuloy o walang hanggan. Kapag namatay na ang katawan, wala na ring isip.
Walang tuny na kasiyahan, dahil pansamantala lamang ang lahat.
d. Jeremy Bentham (1748-1832) – ang tao ay alipin ng dalawang pwersa – ang sakit
(pain) at kasiyahan (pleasure). Ang kasiyahan ang pinakaninanais ng sangkatauhan.
e. Friedrich Wilhelm Nietzsche (1844-1900) - ang pinakananais ng tao ay kapangyarihan
(power), higit sa pagnanais na mabuhay (survive).
f. Pragmatism – mula sa Amerika
1) Willim James (1842-1910) – ang tao ang sentro ng sanlibutan. Ang kanarasan ng
tao sa sanlibutan ay makasarili, nakasentro sa kanyang sarili. Anuman na
makapagpapaligaya sa kanya ay totoo, at anumang makakapagpapabigo ay mali.
Ang lahat ng bagay at pangyayari ay ipinapaliwanag ng tao ayon sa kanyang
sariling pananaw at kaisipan.
2) John Dewey (1851-1951) – ang karanasan ng tao ay nagbabago at nagbabago din
ang kanyang kaisipan.
a. Karl Marx (1818-1883) – tinatawag ang kanyang pilosopiya na “Dialectical
Materialism”; mayroon lamang isang katotohanan o realidad na matatagpuan sa mga
pangyayari o kasaysayan ng sanlibutanan at ito ang katotohanan na ang kasaysayan ay
patungo sa perpektong realidad. Tao, hindi Dios, ang tunay na totoo. Ang lahat ng
kaisipan tungkol sa Dios ay kaisipan ng tao tungkol sa kanyang sarili. Ang Dios ay
produkto ng isip ng tao.
Pagsasabuhay:
A. Ano ang pananaw ng mga sumusunod tungkol sa tao:
1. William James - _______________________________________________________
2. Friedrich Wilhelm Nietzsche - ____________________________________________
B. Sang-ayon ka ba kay Karl Marx o sa Dialectical Meterialism? Bakit?
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
___________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
Sesyon 4 – Ano ang Katotohanan?
Pakay: Balik-Aral at Dagdag na Kaalaman
Pagkilos: Ano ang tingin mo sa mga taong walang paninidigan o hindi tapat sa kanilang
pangako?
Pag-unawa: Ang Kalikasan ng Pilopiya
a. Ano ang katotohanan? Ito ang anumang bagay na lubos mong pinaninindigan
(passionate decision).
b. Sino ang may hawak ng katotohanan? Ang tao na may personal na desisyon at
paninindigan.
c. Matitiyak mo ba ang katotohanan? Hindi. Pero ito ay “probable”, isang “leap of faith”,
isang desisyon na kailangan mong gawin upang ipakita mo sa iyong sarili na ikaw ay
Malaya (free) at totoo (authentic).
Pagsasabuhay: Sumulat ng isang Pam-pilosopiyang Pagpapahayag Tungkol sa Tao:
1. Mga Totoo (Facts) Tungkol sa Tao:
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
2. Konklusyon Tungkol sa Tao:
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
3. Mga Dapat Nating Gawin Tungkol sa Tao:
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
Pagtataya: _________________
ARALIN 9 – Ang Dahilan ng Pamimilosopiya
“Ang mababaw na tayo ay naniniwala sa swerte at pagkakataon. Ang matalino ay naniniwala sa dahilan (cause)
at epekto (effect).” ― Ralph Waldo Emerson
“Si Napoleon, ay nagtanong kay Laplace tungkol sa kanyang aklat, 'G. Laplace, ang iyong sinulat na aklat
tungkol sa teorya ng kalikasan ay napakalaking aklat, bakit hindi mo man lang nabanggit ang Dios na gumawa
nito?. 'Sagot ni Laplace, 'Hindi ko kailangan ang teoryang iyan” ― Pierre-Simon Laplace
“Tayo ay iniligtas ng Pilosopiya ng Materyalismo sa kasalanan at sa parusa ng Dios, dahil wala naman palang
kasalanan at Dios. Ang mayroon ay hindi magandang pag-uugali sa kapwa na maaari nating makontrol sa
pamamagitan ng batas at edukasyon.” ― Phillip E. Johnson, Defeating Darwinism by Opening Minds
“Kapag mayroong isang kaisipan, at nangangakong ito na ang nag-iisang tama at solusyon sa lahat ng
problema, yan ay tanda na wala siyang pag-unawa sa katotohanan.” ― Karl R. Popper
“Noon: Bigyan mo ako ng kalayaan o patayin mo na lamang ako. Ngayon: Gawin mo akong alipin, bayaran mo
lang ako ng sapat.” ― Todd Garlington
“Dapat lang na isipin natin lagi na maaaring may masamang bagay mangyayari sa atin.” ― Chuck
Palahniuk, Fight Club
“Ilang tao lamang ang aking minahal. At mas kaunti ang nakita kong mabuting tao. Habang nauunawaan ko ang
sanlibutan, lalo akong nalulungkot. Ang lahat ng tao ay hindi tapat at hindi natin dapat idepende ang ating
buong buhay at kinabukasan sa sinumang tao.” ― Jane Austen, Pride and Prejudice
Wala dapat pang-aalipin sa pagkatuto at edukasyon. Ang pilit na pag-eehersisyo ay hindi nakakasama sa
katawan, pero ang pilit na pagkatuto ay hindi mananatili sa isip. Dapat gawin ang pagkatuto katulad ng
paglalaro ng isang maliit na bata. Plato
Kapag hindi ibinase ng tao ang kaalaman sa Dios at sa Kanyang mga Salita, magsisikap ang tao na magbuo ng
sariling kaalaman na galing sa kanyang sarili. Cornelius Van Til
Ang pag-iisip ay gawain ng kaluluwa. Ang isip ko ay sarili kong pag-aari, hindi na mawawala pa sa akin. Dahil
sa aking isip natitiyak kong ako ay andito at nabubuhay. René Descartes, Meditations on 1st Philosophy (1641)
Ang “Physics” ay matematika, hindi dahil natututo tayo ng higit sa mga nangyayari sa kalikasan, ngunit dahil
kulang ang ating pagka-alam sa kalikasan. Ang kaya lang nating madiskubre ay matematika. Lahat na ng ating
alam ay negatibo. Bertrand Russell, An Outline of Philosophy (1927)
Robert G. Olson. A Short Introduction to Philosophy. NY: Brace and World, 1967