RTD Resistance Temperature Detectors

Ο ανιχνευτής θερμοκρασίας αντίστασης είναι ένας αισθητήρας του οποίου η

αντίσταση μεταβάλλεται με τη θερμοκρασία.
Η κλασσική κατασκευή αφορά αγωγό από πλατίνα που είναι τυλιγμένος γύρω από
κεραμική μπομπίνα και είναι περισσότερο ακριβής σε πλατιές κλίμακες
θερμοκρασίας από ότι το θερμοζεύγος.

Σχ. 1: Κλασική κατασκευή RTD

Πολύ πρόσφατα, κατασκευάζονται από λεπτό φιλμ πλατίνας ή κράμα νικελίου-

σιδήρου τοποθετημένου σε κεραμικό υπόστρωμα και επεξεργασμένου με laser για
την επίτευξη της αντίστασης αναφοράς. Το πλεονέκτημα αυτής της κατασκευής
είναι ότι τα στοιχεία λεπτού φίλμ επιτυγχάνουν υψηλότερη αντίσταση με λιγότερο
μέταλλο σε μικρότερες επιφάνειες. Αυτό τα κάνει μικρότερα σε μέγεθος,
φθηνότερα και με μεγαλύτερη ταχύτητα απόκρισης σε σχέση με την κλασική
κατασκευή.

Σχ. 2: Σύγχρονη κατασκευή RTD

 ΥΛΙΚΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ RTD KAI ΟΡΙΑ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΩΝ

Για έναν αισθητήρα RTD οι αγωγοί σύνδεσης με το στοιχείο που ελέγχεται και η
μόνωση των αγωγών περιορίζει τη μέγιστη θερμοκρασία εφαρμογής. Στον επόμενο
πίνακα φαίνονται οι αγωγοί, η μόνωσή τους και η μέγιστη θερμοκρασία χρήσης
τους.

Στο σχήμα 3 από τη σύγκριση ενός RTD και ενός θερμοζεύγους τύπου S φαίνεται ότι
για όλη την κλίμακα (-200ο C έως +850ο C) το RTD είναι περισσότερο γραμμικό από
το θερμοζεύγος. Συνεπώς η γραμμικοποίηση ενός RTD είναι λιγότερο πολύπλοκη.

 Πλατίνα το συνηθέστερο υλικό

 100Ω, 1000Ω σταθερές τιμές
 Τυπικά
 για 100Ω RTD
 Καλή γραμμικότητα – καλύτερη από το θερμοζεύγος, εύκολα
αντισταθμιζόμενη
 Σχ. 3: Σύγκριση RTD και θερμοζεύγους

Κύκλωμα προσαρμογής
Το RTD είναι παθητικός αισθητήρας και απαιτεί διέγερση ρεύματος για να παράγει
τάση εξόδου. Ο χαμηλός TC (θερμοκρασιακός συντελεστής) απαιτεί
κύκλωμα προσαρμογής υψηλής απόδοσης σε σχέση με το θερμοζεύγος, πάντως η
πτώση τάσης σε ένα RTD είναι πολύ μεγαλύτερη από την τάση εξόδου του
θερμοζεύγους. Μεγάλης τιμής RTD με υψηλότερη έξοδο, έχουν μικρότερους
χρόνους απόκρισης. Επιπροσθέτως, αν και το κόστος ενός RTD είναι υψηλότερο των
θερμοζευγών, χρησιμοποιούν χάλκινα άκρα και τα θερμοηλεκτρικά αποτελέσματα
από τις επαφές τερματισμού δεν επηρεάζουν την ακρίβεια τους. Επίσης τα RTD δεν
απαιτούν αντιστάθμιση ψυχρής επαφής.
Προσοχή χρειάζεται στη χρήση του ρεύματος διεγέρσεως γιατί προκαλείται
αυτοθέρμανση. Η αυτοθέρμανση μεταβάλλει την θερμοκρασία του RTD και εισάγει
σφάλμα στη μέτρηση. Έτσι κατά τη σχεδίαση του κυκλώματος προσαρμογής
απαιτείται προσοχή ώστε η αυτοθέρμανση να διατηρείται κάτω από 0,5 oC. Οι
κατασκευαστές εξειδικεύουν το σφάλμα της αυτοθέρμανσης για διάφορες τιμές
RTD και μεγέθη. Για τη μείωση του σφάλματος, το ελάχιστο ρεύμα πρέπει να
χρησιμοποιείται για την απαιτούμενη διακριτική ικανότητα του συστήματος και η
μεγαλύτερη τιμή RTD επιλέγεται για αποδεκτό χρόνο απόκρισης.
Άλλο στοιχείο που μπορεί να παράγει σφάλμα μέτρησης είναι η πτώση τάσης στα
άκρα του RTD. Το σφάλμα αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για RTD δύο αγωγών
χαμηλής τιμής, επειδή ο θερμοκρασιακός συντελεστής και η απόλυτη τιμή της
αντίστασής του είναι επίσης χαμηλής τιμής. Αν το RTD είναι τοποθετημένο σε
μεγάλη απόσταση από το κύκλωμα προσαρμογής, τότε η αντίσταση των άκρων
μπορεί να είναι δεκάδες Ohm και ένα μικρό ποσό της αντίστασης αυτής είναι
δυνατόν να δημιουργήσει σημαντικό σφάλμα στη μέτρηση της θερμοκρασίας.
Ας θεωρήσουμε ένα RTD πλατίνας 100Ω με χάλκινα άκρα τοποθετημένο 100 πόδια
μακρυά από την κονσόλα ελέγχου. Αν η αντίσταση του αγωγού είναι ,
τότε τα δύο άκρα προσθέτουν συνολικά 21Ω στο δίκτυο του σχήματος. Αυτή η
επιπρόσθετη αντίσταση θα δημιουργήσει σφάλμα 55 oC στη μέτρηση.

Σχ. 4: Αισθητήρας RTD πλατίνας 100Ω με άκρα από αγωγό μήκους 100 πόδια

Μέτρηση θερμοκρασίας
Η μέτρηση της θερμοκρασίας ενός RTD αφορά την ακρίβεια μέτρησης της
αντίστασης του. Για την μέτρηση της αντίστασης είναι απαραίτητη η μετατροπή της
σε τάση και η χρήση της τάσης για την οδήγηση της εισόδου ενός διαφορικού
ενισχυτή. Η χρήση του διαφορικού ενισχυτή είναι απαραίτητη καθώς θα απορρίψει
τον θόρυβο κοινού ρυθμού στα άκρα του RTD και θα παρέχει μέγιστη ευαισθησία
τάσης.
Γενικά το σήμα ενός RTD μετράται με 2 τρόπους, ή συνδέοντας το στοιχείο RTD με
το άκρο μιας γέφυρας Wheatstone , η οποία διεγείρεται από μια σταθερή τάση
αναφοράς, ή συνδέοντας το σε σειρά με σταθερό ρεύμα αναφοράς και μετρώντας
την αντίστοιχη πτώση τάσης. Η δεύτερη μέθοδος γενικά είναι προτιμότερη καθώς
έχει μικρότερη εξάρτηση από την αντίσταση αναφοράς του στοιχείου RTD.
Τα επόμενα σχήματα δείχνουν μερικούς από τους τρόπους που τα σήματα του RTD
ανιχνεύονται από τα όργανα. Το σχήμα 5 δείχνει κύκλωμα με τυπική σύνδεση
αισθητήρα 2-αγωγών με διέγερση από μονή πηγή ρεύματος, που μετατρέπει το
σήμα του αισθητήρα με μονή διαφορική μέτρηση. Αυτή η μέθοδος περιορίζεται σε
μικρές αποστάσεις μεταξύ αισθητήρα και οργάνων μέτρησης καθώς δεν
αντισταθμίζει την αντίσταση των αγωγών των άκρων. Ρεύμα διέγερσης ρέει μέσα
από τα άκρα ανίχνευσης και η προκαλούμενη πτώση τάσης συνυπολογίζεται στη
μέτρηση.
 Σχ. 5: Κύκλωμα αισθητήρα RTD 2-αγωγών

Το σχήμα 6 χρησιμοποιεί μια γέφυρα Wheatstone για τη σύνδεση ενός αισθητήρα

2-αγωγών και αντισταθμίζει τον αγωγό των άκρων, αλλά έχει ως μειονέκτημα ότι η
αντίσταση της γέφυρας πρέπει να είναι ισοδύναμη με την βασική αντίσταση του
αισθητήρα. Απαιτεί ακρίβεια και σταθερότητα στην τάση διέγερσης.

Σχ. 6: Κύκλωμα αισθητήρα RTD 2-αγωγών

Το σχήμα 7 δείχνει μια παραδοσιακή σύνδεση 3 αγωγών που αντισταθμίζει τους

αγωγούς των άκρων, αλλά απαιτεί 2 μετρήσεις για την μετατροπή του σήματος του
RTD.
 Σχ. 7: Κύκλωμα αισθητήρα RTD 3-αγωγών

Το σχήμα 8 χρησιμοποιεί διπλές πηγές ρεύματος για τη διέγερση του αισθητήρα 3

αγωγών, μια για κάθε άκρο. Με τον τρόπο αυτό η πτώση τάσης στα άκρα δεν
επηρεάζει την μέτρηση. Αυτό έχει το επιπλέον πλεονέκτημα της μετατροπής του
σήματος του σήματος του RTD σε μια διαφορική μέτρηση. Επιπροσθέτως, μόνο τα
άκρα του αισθητήρα πρέπει να ταιριάξουν, καθώς το τρίτο άκρο είναι απλά ένα
μονοπάτι επιστροφής για το ρεύμα των συνδυασμένων ρευμάτων διέγερσης.

Σχ. 8: Κύκλωμα αισθητήρα RTD 3-αγωγών

Το σχήμα 9 παρέχει την καλύτερη μέθοδο ακρίβειας για μετατροπή, 4 αγωγοί με
συνδέσεις kelvin, αλλά απαιτεί τέσσερα σημεία σύνδεσης με τον αισθητήρα. Ρεύμα
δεν ρέει μέσα από τα άκρα ανίχνευσης, έτσι οι αγωγοί δεν απαιτείται να
ταιριάξουν.

Σχ. 9: Κύκλωμα αισθητήρα RTD 4-αγωγών μιας μέτρησης

Το σχήμα 10 χρησιμοποιεί σύνδεση 4-αγωγών με βρόχο αντιστάθμισης και απαιτεί

δύο μετρήσεις για την μετατροπή του σήματος του αισθητήρα.
 Σχ. 10: Κύκλωμα αισθητήρα RTD 4-αγωγών δύο μετρήσεων

Τα κυκλώματα των σχημάτων 8 και 9 έχουν την καλύτερη απόδοση καθώς έχουν τη
δυνατότητα μετατροπής του σήματος του RTD με μια μόνο διαφορική μέτρηση.
Αυτό επιτρέπει γρήγορη μετατροπή του σήματος και ελαχιστοποιεί το πιθανό
σφάλμα από το συνδυασμό δύο χωριστών μετρήσεων, οι οποίες μπορεί να μην
έχουν συμβεί ταυτόχρονα.