Sastavil: grupa autora Uredio: |. Horvatcrvena trina starica (etoci Lizosom je skadSte encima hojima se stanicakorsti za razgradnju tar Istowsne staice nakupliaju seu celine koje vore ta. Thiva se spaialu u ‘rgane. Nek organi rade zajedno i tine organski sustav. Organtzam je nedjeva celina u hoo} uskladeno rade svi sustavi orga, Stanice se medusobno razlikuju po izgledu (obit, vein) zadaci koja obaviau. Stance: avéane (neuron), misiéne,koStane, jetene, masne sper, jajne,crvene kev (eitocit) gen) bijele kre (leukocti ‘Divotni vijek tjelesnin stanica velo je real: mote traati nekoliko minut (neke sfahice nutamjih organa) ili Eetiri mjeseca as koliko vi eitocit, a neuron mogu trait = tay tivot Nk se stance adinah zamjenjuju vim, dok druge nepowatno nestgju Ta stnica tlekom thot vena stanica(rewon) rising vito ‘Mukleinske kiseline jesu velikeianéane molekule gradene od [DNA je gradena od dva lanca koi se obaviaju jedan oko crugoga podjedinica - nukeotida. stvaraju6obfikdvostruke wzvojnice. Pritome se cltazn uvjek spare ‘Mukleotid je graden od dusitne baze, Se¢era pentoze (deoksiribaze quaninom, @ adenin s timinam. Molekula DNA udvostrucuje se irbaze) fsa spine. rcesom replikacije. Dui su vise nukenstih Kista: deoksirbonklinska kislina ey ee ee em mts DNA pojeinih vst Zvihbi¢a raz se u redoshijedu baza iukypno dudini ‘DNA i ribonukeinska kiselina - RNA. tance DAA ee neni RNA slut tao pomoéra molekula malekli ONA. ANA e jedrlanéana ‘Baze w RNA jesu citozin, quanin, adenin i uracil ‘image bit glasniska (mRNA, engl. messenger), prjenosna (tRNA, | Nasledna uputa stance potanfena eu redosijedu bara nuktetie » traf) bosoms (ANA) ANA (pr tome se sparyj can s | molekui ONA. quaninom i aden suracio). t TA ce j Sink unica eran je of raloenice prea nsieotia Graga molekule DNA (deoksiribonukeinska kiselina)Gonski kod sini tazue kako de redoslied baza ie molekule ONA ‘prevede v redosijed aminokistina u molelul belancevina ‘Kodion je sed od tr nukteoti¢a na molekuli mRNA koje odredyju (kodiraju) aminokisefine pr sintezi bjelancevina Gen je osnovna jedinica nasjeivanja Sadi upute potebne za iagradhju odredene bjelantevine, a nalai se kromosomima svakog voy bia ‘DNA upravla (Kodi) sinezom belancevina, a RNA sintetiza ‘bjeantevine a termeju yputa ONA Transkripelfa je proces prepisivania gonsko upute s DNA na ‘molekul mANA. Translacifaje proces prevodenia redoslieda dusiéni baza w ‘redosled aminokiselna u bjelancevin. Homologni kromosomi jesu parov kromosoma u diploidno} stanici edan je nasljeden od oca, a drugi od majke, sadrte gene 7aista svojswva, ‘arlotp je stop sin romosamau edna stan. ‘Spotnt kromosom je ora) kromesom koji otreduje spo ‘Autosom je bilo ko kromosom kaj ne sudjelieu odredivaniu pola, u veéine organzama nosio su gena za cruga svojstva. Genom je ukupna nasjedna poruka organiema. Genotip je stup svn gena neke stance i vog ica Fenatip su sve vilive zrataite tvog bi¢a koje su odtedene genotvom irazvijene v ocredenom oko Kromatin je vari ezare koja iapraduje romosome, sastlise od 1molekula DNA i njoj pridruzenin bjelantevina (histo). Kromosom je struktuta koja prenosinasljedni material iz jedne (eneracije u drugu, Nastaje kandenzranjem i spiralizacijom ‘molekule DNA i joj pridrutenin protena ‘Kromatida je edna od dvi nit ONA koje su povezane u ‘eplicirajucem kromosomu, koje su vdlive pocetkom diobe stance Contromer il priévrsnica mjesto je na koje se tiekom staniénog ieiena veku nit diobenog vetena centomer Zz omatinko ‘Svala vista Zivh biéau svojim stanicama ima odreden bro| kromosoma Diploidna judska stanica ima 46 kromasoma, stanica vinske musice 6, stanicakonja 66 kromosoma. ® Utrallubiéasto 2ratenj, Kemijske tvari u hrani i tretiranom a osobito Cestoizlaganje rentgenskom zratenju djeluju na ‘gene mijenjalui ih (mutacje gena) te izazivaju bolest.