LIBRARY OF THE

UNIVERSITY OF
NORTH CAROLINA

ENDOWED BY THE
DIALECTIC AND PHILANTHROPIC
SOCIETIES

7780.938
J33m
 This book must not
be taken from ^he
Library building. ||
s^^^

scp g 'nm ^
MUSICI SCRIPTORES
aRAECI.
ARISTOTELES EUCLIDES NICOMACHUS
BACCmUS GAUDENTIUS ALYPIUS

ET MELODIARUM VETEKUM QUIDQUID EXSTAT.

RECOGNOVIT PROOEMIIS ET INDICE INSTRUXIT

CAROLUS JANUS
litTD. FIL.

ANNEXAE SUNT TABULAE.

LIPSIAE
IN AEDIBUS B. G. TEUBNERI.
MDCCCXCV.
lipbiae: ttpis . g. teubneki.
GUTLELMO STUDEMUND
SACRUM.
 Digitized by the Internet Archive
in 2012 with funding from
University of North Carolina at Chapel Hill

http://archive.org/details/musiciscriptoresjank
 ^

PEAEFATIO.

Musicae artis doctrinas Graecas, quas Meibomius

aimo 1652 ediderat redigendas esse ad meliorum codi-
cum iidem quamquam multi diu iactabant, adversissimis
tamen rebus factum est, ut ad liimc diem iac^rent
neglectae. loaimes Franz quidem, qui de inscriptioni-
bus Graecis edendis bene meritus est, multa ad musi-
cos restituendos comparaverat^ ab anno 1833 ad 1839
Romae versatus multos codices vel excusserat vel

transscripserat^ textus etiam libellorum constituendos

susceperat magnasque operis partes absolverat, sed —
sive incepto ipse destitit^ sive deficiebant bibliopolae,
— praeter exiguum laboris specimen^ de musicis Grae-
cis commentationem (Berolini 1840)^ nibil e scriniis
prodidit. nec tamen spernenda est huius viri cura^
quippe qui plurima ad verbum e codicibus transcripserit
et codicis cuiusdam eas partes contulerit, quae a ceteris

neglectae ad veras lectiones constituendas valent pluri-

mum (W). boc mortuo (1851) Poetko Grimensis appa-
ratum congestum emisse doctrinasque editurus fuisse

dicitur^ locos etiam noimullos e Fabrici bibliotbeca

exscripsit, in publicum ille niliil edidit. iam monente
Ritscbelio ad musicos publicandos se accinxit Fran-
Yl Praefatio.

ciscus Bueclieler. e variis hic Germaniae codicibus

lectiones contulerat vel conferendas iusserat^ Aristoxeni
artem harmoiiicam restituere coeperat, cum materiae
ariditatem pertaesus reliquit. hoc ita se habere cum
a Froelmero quondam Lutetiae comperissem^ ego musi-
cae artis non minus studiosus quam litterarum Grrae-
carum amicus a Bueclielero petivi et impetravi, ut
quidquid ad lios libros edendos comparatum esset milii
cederet. summa tum industria haec artis praecepta
legi et relegi^ nec examiniim subeundorum terroribus
uec scbolarum habendarum muneribus inde sevocatus
sum. iam Aristoxeni textum et lectiones conscribebam^
cum opus a Marquardo Berolinensi confectum esse

audio. quo nuntio accepto Aristoxenum ego, nec

tamen musicos deserui, immo cum viris similia cogi-

tantibus societatem operum inii. Hermaim Deiters

enim editurus erat Aristidem; Paulus Marquard con-
fecto Aristoxeno (qui in publicum prodiit a. 1868)
curaturus erat Theonem et Mcomachum^ ego intro-
ductioni me dedidi quam olim ferebant esse Euclidis^
qua absoluta reliquas illas doctrinas suscipere volebam.
fautor validissimus societati affuit Guil. Studemund^
qui ut Marquardum in edendo Aristoxeno iuverat^ ita
nobis et collationum copia et consilii auctoritate se
affuturum poUicitus est. sed nuUi nostrum contigit^
ut quod sperabat continuo perficeret. Marquard enim
morbo gravissimo vexatus et in calidiora loca profectus
Messinae diem supremum obiit, Deiters et scbolae
moderandae negotiis et Beetboveni yita describenda
distinebatur, ego Cleonidis quam dico introductionem

absolutam Studemundo proposui^ ut iudicaret•, qui cum

 Praefatio. VII

plagulas typis impressas legere mallet quam quae cur-

rente peniia conceperam^ respondere cunctabatur, ut

ad alia studia me converterim. edita est TtLeords ex-

positio 1878 per Hillerum^ in publico apparuit Ari-

stidis ars 1882 auctore A. Jahnio^ —
Nicomachi Eu-
clidisque doctrinas musicas nemo recognovit, ut qui
has particulas emere volebant, tanquam Sibyllae pete-
rent libros, universo solvendo pretio exiguas sibi para-
rent reliquias.
autem 1880 Studemund canonis divisiones
aliquas Florentiae inventas discipulo cuidam mandavit
edendas permisitque ut inspicerem, et cum novam ego
viam mterpretandi proposuissem, banc probandam esse
intellexit. inde vir sagacissimus consiliorum meorum
exstitit actor et moderator impigerrimus. nam quidquid
lectionum aut ipse aut Marquard ex Italia vel aliis

bibliothecis enotaverat^ summa liberalitate mibi commo-

dayit^ nec tempori ille nec labori pepercit, quin ad
textus restituendos sua ipse soUertia me imbueret.
hunc egregium viriiin nobis morte ereptum esse nec
opere absoluto mecum posse gaudere pio animo con-
queror. atque aliorum etiam virorum beneficiis in

perficiendo opere adiutus sum. nam quod Marciani

patris et Yaticani filii lectiones non raro discordabant,
iterum conferendus yidebatur codex Marc. VI 3; qui
tamen regno Italorum et bibliothecis praeerant, publice

rogati recusabant^ ne codicem Argentoratuin mitterent.

ex his angustiis expeditus sum comitate Albrechti^
qui vir clarissimus ab Alsatiae gubernatore stipendmm
quo sublevatus codices Italos perscrutarer. ita
petivit^

superiorum liberalitate milii contigit^ ut Marquardi

 Praefatio.

codicem penitus exliaurirem^ liymiioruin arclietypum

inyenirem, lectionum vulgatarum auctorem cogno-
scerem atque Milani Bononiae Mutinae^ numquid ex-
staret ad consiiia mea utile, perquirere possem. dein

postquam propter illud (Baccli. 101, 8) codi-

cem Mersermi Lutetiae pertractavi et essentne alii libri

musicis utiles paucis Pentecostes diebus circumspec-

tayi, liuius editionis prodromon publicavi Bacchii artem

in aimali programmate lycei Argentinen^is 1890. ne
tamen neglegerentur Neapolitani codices, quorum locos

satis speciosos prodiderant Bellermaim et Studemund,

lianc quoque bibliotliecam adeundam existimayi, atque
eorundem superiorum beneficio et liberalitate iterum
adiutus in Italiam abii, Borbonici codices quantum ad
bos musicos et Ptolemaeum curandos valerent, Neapoli
perquisivi, fragmenti rbytbmici Parisini socium Italicum
inveni, Barberinos etiam codices Bomae lustrayi, e Yati-

cano id quod opus erat conciliante Peterseno impetrayi

ut Mau excuteret (a. 1891). piae bic gratiae milii

prontendae sunt omnibus iis qui in Italia Gallia Ger-

mania codicum partes vel locos milii examinaverunt

et qui bibliotbecis praefecti opera et liberalitate me
adiuverunt, imprimis Soranzo Yeneto Comiti comissimo,
qui quidquid desiderabam celerrime expedivit et tabu-
lam II photograpbi opera conficiendam curavit. nec
unquam obliviscar Deitersium quae e Monachii codici-

bus exscripserat summa liberalitate milii commodasse,

Ruelliimi autem excutiendo Parisino 2532 quae de

Baccbii codicibus statueram confirmasse et comprobasse.

Comparata autem codicum et lectionum materia
ipsi textus musicorum recensendi erant. sed scriptorum
 Praefatio. I^

multitudine codicumque copia opus tardabatur nec celeri

cursu ad finem pervenire potui. nam suscipienda erant
doctrinae metricae studia, ut Baccliium recte interpre-
tarer, tractanda erat astronomia^ ne in Neapolitams
illis fallerer. diu opus morabantur Peripateticorum
difficilia problemata in musicae Graecae fontibus

mmime autem pervestigandis ad ipsum

neglegenda•, bis
Aristotelem adductus sum, nec puto aegre feres quod
quae bic de arte illa cogitavisset colligenda suscepi.

prooemiorum autem longitudines si improbas^ vendi-

torem quaeso vitupera, qui ut oculis tuis parceret^

quae minoribus litteris in paucas paginas comprimere

animo in hanc amplitudinem distra-
poterat, benevolo
xit. quod autem buius artis codices omnes enumerare
conatus sum, magnum boc fuit moliri nec universos
me complexurum sperabam; sed ad posterorum utili-
tatem iacienda diffusi operis fundamenta aliqua vide-

bantur et quasi loculiquidam mstituendi, ut quod

quisque ubique neglectum invenisset buc conferret.
(qua in re facienda quaero, ut qui Ptolemaei yel Por-
pbyri codicem describat^ ne exitum notare omittat.)
atque bac operis parte egregie me adiutum esse
in
Brunonis Keili scientia et bumanitate grato aniino
profiteor.
Exeant iam in publicum musici diu oblitterati, ac
videant bomines docti, numqmd mea opera valeat,
iudicentque rectene fecerim, quod ubi possem codicum
auctoritatem tuendam putarem, ubi non possem, ut m
Euclidis protasi 18, proprio iudicio niterer, ac quod
m
varia lectione conscribenda yerborum quidem rationem
religiosissime reddidi, in sigiiis autem vel notis musi-
 Praefatio.

cis^ quarum diversitates plumbeis formis accurate ex-

primi non semper possent, gravioribus rebus compa-
ratis et coUatis minutias communicare supersedi. mul-
tis quidem de rebus yariis temporibus sententia varia-
bat timeoque ut locis comparatis partes omnes inter
se satis coaequatas esse dicas. at adest seneetus^
morbo iam obscuratur ocularum acies, iminmet laborum
finis. ne quod passi sunt in hoc opere suscepto Franz
Poetko^ Marquard Studemund, miiii quoque interveniat^
finienda nunc negotia opusque tot hominum laboribus
paratum et a me per tot annos curatum tandem emit-
tendum est. tu animo suscipe benevolo!
 De codicibiis manuscriptis.

magno numero codicum manu scriptomm qui res

musicas contineant cum dignitate longe praestent duo
Veneti et unus Vaticanus, ad Nicomaclii autem textum
constituendum plurimum valeat alter quidam Yaticanus,
parte, deiu
de liis libris agam priore huius dissertationis
urbium ordinem alphabeticum secutus enunierem reliquos.
^•
Venetis autem libris priore loco contemplari iuvat
eum, cuius imaginem babes in tabula expressam. hunc (1)

Frid. Bellermaiin, cum hymnos Mesomedis recenseret, non

et con-
vidit ille quidem, sed mgenii acumine cogitavit
e versuum enim ordine plurimis in codicibus
stnixit.
turbato exstitisse aliquando libram conclusit, in cuius
duobus LII Yersus carminum ita disponerentur, ut
selidiis
vides
in editionis pag. 26 descripsit et ut in bac tabula
delineatos. ^ bic, quem V signavi in Baccbio et Meso-
inede (ubi Vaticanus nullus intercedit), est:
Venetus Marcianus appendicis classis
menibraiiaceus,
maim elegantissime
saeculo
scriptus
vel
ita,
^ VI num,
una eademque
ut dimidiatis semper
10,

bina in singulis paginis exstent selidia. insuiit:

lineis

1 Paululum differre codicis ordinem in hymni II titulo

demonstravi apud Fleckeisen , JahrMcher fur Philologie CXLI
(1890) 684.
2 Ad saeculum eum rettulerunt Mittarelli p. 973
observationes
(de quo infra p, XIV) et Max. Treu (Volkmanni ,

annal. gymn. Juraviensis 1873

miscelL ad Plutarchum in actis
p. 4). Studemund qui olim de saec. XI cogitabat, scriptum
eum esse parte saec. XII posteriore.
dicit Breslauer pMlo-
logische Abhandlungen I 3 p. 155. (Amsel de vi rhythmorum.)
 XII De codicibus manuscriptis.

T. Ptolemaei liarinonica,
(1) Ps. Plutarclii libellus de musica,
Porphyri commentarius in Ptol. harm. I 1—-4,
Aristidis Quintiliani de musica libri,
Anonymi a Bellermaiiiio 1841 editi,
Baccliius senex,
Dionysi ars a Bellermaiino edita et Bacchio per errorem
vindicata
trimetri versus (infra p. 284 exscripti),
liymni III.

stat.
dictionibus

ille

baec:
II
Qua

exstant in foL 1
aetate
nam

hominnin
in
plane

. . .
liic

primo involucro

fuerit.
.
liber confectus

evanuerunt,
post titulum Ptolemaei
. .

nam
%al
'.
nec
sit,

certius
ex ultimo
non

clariora
satis
quae scripta erant de in-

scimus,
folio,
,
. . %
bene con-

dicunt quae

quoruin
quod continet
avd^ivTrj
(== effendi) % , Sathas
enucleavit fuisse codicem quondam episcopi cuiusdani
Thessalonmi. in Italia primo fuisse videtur Mantuae apud
Yictorinum Peltreiiseni. Ambrosius eniin Traversarius ^
Camaldulensium monacbonmi princeps, cmn a. 1433 Basi-
leam ad concilimn clericorum. se conferret, vidisse se
narrat „de musica volmnina Claudii Ptolemaei et Quin-
tiliani cuiusdam bene eruditi, ut ex stylo animadverti, et
Bacchii Senis in eodem volumine". haec verba Mittarelli
loco de quo postea dicendum erit rettulit ad eum codicem,
qui nunc Venetiae servatur, et si non pro certo babebis,
probabile quidem esse concedes. sed antequam ad eam
bibliotbecain veniamus, in qua Mittarelli hunc librum vidit,
alia dicenda sunt eaque certissima. inscriptum enini legi-
tur in ultimo folio verso: „in boc codice continentur isti
libri qui sunt Francisci Barbari quondam domini Can-

Epistolae VIII 50, p. 419.

1 in alia epistula (51) scribit
Mcolae obtinuisse se, ut Quintilianus ille et Baccliius eius
(Nicolae) nomine transscriberentur. (ib. 419.)
 (1) Ven. Marc. VI 10. XIII

diani, emit a Georgio Trivisino".

quos iam nolo v.

longus esse nec de Trivisanis qui libros manu scriptos

,
(1)

Paduam coUegerunt ^, nec de iis Trivisanis, quibus Bar-

baras familiariter utebatur.^ Georgius Trevisanus Paduae
habitasse et pictor fuisse dicitur^ anno fere 1437. Padua
igitur translatus est codex Venetiam ad homineni cum
omnium librorum tum Graecorum amaiitissinium e nobilis-
simo genere Barbarorum. ac Franciscus^ ille Candiani
filius ad orationes habendas, urbes moderandas, hostes
etiam depellendos^ saepe magms honoribus delegatus, deni-
que S. Marci procurator nominatus est. familiae hoc est
stemina:

Candianus Barbarus (f cc. 1410)

Zacharias Bb. (f co.'1424) Franciscus Bb. f 1454

(Hermolaus mj. f 1^:71 Zacharias f 1492

Verona-e episc. |

scr. theol.) Hermolaiis min. f 1493

Aquileiae patriarcha.

1 Tomasmi, bibliothecae Paduanae p. 107. Blume, iter

1 187. (habebant hi Ptolemaei et Aristidis codices cbart. bomb.
et Porph. chart. Tom, 115.)
2 Barbarus epistulas dat Zachariae Trivisano,^ qui a
Yenetis publice Romam erat delegatus. epist. IX 9. Giovanni
degli Agostini, scrittori viniziani II 100. 35. Franciscus autem
Trivis., monaclius Certosinus, fuisse yidetur Barbari confessor.
Giov. p. 97 s. Bb. ep. append. IV 4.
3 Chevalier, Repertoire des sources du moyen-age. p. 457.
4 Quirini in diatriba, quam praemisit Barbari epistulis.
P. Giov. degli Agostini II. MazzucbeUi, scrittori dltalia (1758)
264.
5 Brixiam (Bresciam) cum a Milanorum impetu defendisset
1438, hoc bellum GaUicum litteris describendum putabat. cf.

August. illum p. 80. [vitam Francisci Barbari enarrat ad an-

norum seriem Sabbadini, Centotrenta lettere inedite di Francesco
Barharo (Salerno 1884) 135 sqq. ceterum cf. Voigt, Wieder-
p.
helebung des Mass. Alterth.^ I 419—424.] B. K.
 XIV De codicibus manuscriptis.

V. liic Franciscus, qui de re uxoria librum Laurentio Mediceo

(1) dedicavit^ plurimasque epistulas scripsit quae typis publi-
catae sunt^, codicem suo more signavit.^ tribus saeculis
post ille liber fuit in monasterio S. Michaelis prope Mu-
ranum. Mittarelli enim, qui anno 1779 buius monasterii
codices sumina cura et diligentia descripsit, inesse dicit
in n. 83 (p. 973) PtoL, Porpb., AQ., „Plut. in musicam
Ptolemaei", Bacchimn. idem cum addat quae Barbarus in
calce codicis notaverit, hunc ipsum codicem se dicere
clarissime signiiicat. quaerens quidem qua via liber
Mnranmn venisse putetm•, recordetur forsitan aliquis loci,
quo Franciscuin monacliis Camaldolensibus libros smmna
liberalitate coinniodasse Joannes Augustinus (p. 41) prae-
dicet, unde factmn sit, ut nmlti illius libri postea in-
venirentur in Murano monasterio, —
boc tamen cave
referas ad bunc Ptolemaeum, quem Mittarelli emptum in
monasteri bibliothecain se contulisse ait (p. XVII). in
illa autem insula cuin male libri servari dicerentur, de-

cemviri Veneti a. 1789 transferri iusserunt in bibliothecam

Marcianam (boc milii conunmiicavit Soranzo).
Hunc V ut in Mesomedis bymnis plunmorum libro-
rum esse arcbetypuin apparet e Bellermanm meisque^
ciuis et aperte vides e tabula nostra II, —
ita in BaccMi
plmimomm eum patrem vidi.
eontextu recensendo
cf.
esse
enim praeter notarmn musicaram formas^ verba -
1 Scripsit adulescensXVIII aniiorum 1516. expressus est
Parisiis 1513, Hagenoae 1533, Antverpiae s. a., Argent. 1612,
Amstel. 1639. —
versus ital. Ven. 1548, gallice 1537. 1560. 1667.
2 Fr. Barbari epistolae ab anno 1425—53. Brisiae 1753.
ed Quirini, cf. p. XIII, not 4.
3 libro continetur" redire yideo in Porpbyri cod., quem
,,
describit Mittarelli bibl. S. Michaelis n. 67, p. 956. —
„iste
liber" fere semper inscripsit, cuius rei yide exempla apud
Joann. August. II 42 et Mittar. p. XVII.
4 Fleckeisen, Jahrbucher 1890. 681.
5 In singula signa abierunt notae 1 p. 293,18 (^ legitur
in Marc. YI 2) et notae 4. habet recens ille Marc. p. 294, 3
et pro n. 8, quae ex formis veteris (in Monacensi et aliis
 (1) Ven. Marc. VI 10. XV

94,
et § 71, om.
98,
76, habet
101, 2 '9•)?^
- V.
(1)

101,8. in Aristidis diagrammatis cuni manifestissinie codi-

cum natura appareat, meniorG hunc in primo diagrammate
(p. 15 M) omittere et %. reliquo superioruin lineanmi
ordine bene servato^ ultima tabulae signa ita describit:

K^ \h b
] L"i-6 ii^
C<-o-e X;c.HF^

(%
p. 683, transeo ad Ptolemaeum.
in fol. 1 habet minio

,'
pictum hoe: •|*
%. ..
de harmoniis antiquissimis quoniam disputavi^ in JahrhucJier
1890 et huius initimn

dein scripta

,
erant de tempore et origine quae iegi non possunt.
*J*
Ttivcc^

et rubiis

^ &^
semper numeris
in 5 et 6
^.. ^-
et initiis
capitis
o:,

argumento legitur
tum:

. -
et sicut in 9 in 10 habet
in 11 6%. in 14 -'' titulonun
tabulam.

smno
% sequitur minio inscriptum:

ex Wallisii editione in 4^ 1682)

*(*

'\', .
om.
1, C (litteras
post

libris fideliter expressis) facile oriebantur (n. 8 in V +'), notae

ll^ forma ibi est rotunda. quamquam baec omnia clarius
oculis videntur quam verbis demonstrantur.
In aQ 17 Veneto id est proprium (cum Mut.\ quod
1
exbibet ante num. 26. notam 24*^ scribunt hic et Vat. 192
et Mut. signum 30^ hi habent -S (ita et Neap. 4), illi 6, et
30^ eodem modo scribitiir. in sigDis 12" 11'' 12'' Ven. rectos
babet angulos item in 5*^
; ibrmas rotundas praebent U
,

al. signum 19 in Ven. in Vat. Neap. gps. Y, sim. in Mut,,

,

in aliis contra aut V aut ^.

2 Vera simt signa in V: dor. 7^ et lyd. 7*^ C, dor. 8^ D
dor 5^, pbry. 5^^, ion. 6^
9* rectis angulis picta sunt. pbiy. 3*
<
(boc ult. est € in U), phry. 6^ et
mai. (nuineris utor
ut Bellerm. p. 67
 ,

De codicibus manuscriptis.

(1)

&
. habet
om.

sed alia
II
g
-^

manu
item
.
ut

/, ,,
animos

supra inscr.
advertat
2 h

.
ad rem

post
et in
.
. \

.
39 in
' &
definitani.

habet
e

omittit figuram.j
,

' ,
inscr. . .

forsitan erat . habet in textu,

ras.,

nscr.
*niitti
.
Yerba (x)
denique moneo in p. 22 omitti figuram et
unde
ipparet Wallisi codices Savilianos et ille notat, ego (
BO et 81) ad bunc accedere proxime. Monacensis autem 215
XjTit in Bacchio et Mesomede, ita in Ptolemaeo hoc exem-
^^lar accuratissime repetit, concinunt iota tum
subscripta
-^
signa -^ quibus aut ),

.
tmn omissa, accentus (ut
ostendit ^ definitiones
(ut p. 13, 7 Wall. min. post
correcta videmus in Y, cmn
). (ut in lin.

paiLem agnoscat Mon.^ (ut

l) aut spatia
eoiTun autem quae
explet

%al 8,

'ri &
9, 2 1),
21 post
partem ignoret

aetate certiores fimus.

De hnius
(ut quae

filiis
),
minio
de
—
et
' pro
inscripta sunt 13,8
correctionum diversa
Finitur post
nepotibus quoniam multa contuli
14.
^

in Bacchi editionem Arg. 1890 p. 27—31 et in

JaJirhucJier

1. 1. aliaque infra demonstrabo

ubi ad singulos libros venero,
nunc satis habeo praemittere haiic stemniatis tabulam;

Venetus Marcianus appendicis VI 10.

Monac. 215.

Par. 2532 Ber. 1555 Ma. VI 2 Neap. C 1.

Lugd. Hamb. Barb. Par. 2458 Mut.

eiusdeni sunt familiae Neap. III C 5. Par. 2460.

M. M. est Venetus Marcianus appendicis classis VI, n. 3,
(2) membranaceus,
4^ mai, S. XII. insunt:
infol. 1 —8 Ps. Euclidis isagoge,
9 — 17 Euclidis sectio,
17 — 66 Aristoxeni barmonica
 (1. 2) Ven. Marc. YI 10 et 3. XYII

— 91
67 Alypi isagoge, M'.
— 95
92 Aristoxeni elementa rhythmica. (2)
His addidit alia manus S. XIV in marginibus:
f. — 16 1 excerpta ex Aristidis lib. I,
17 — 34 Mcomachi harm. I et ,
35 — 43 Bacchii isagogen.
Denique tertia manus cuius atramentimi expalluit ad-
scripsit (S. puto XV) ex Anonymis Bellermanni alterius
doctrinae (§ 29 66) partem § 29

qui exaratum codicem putarent

minime indicat
— 57.
In huius fol. 16 cmn manu vetustissima scriptum

manu
exaraturti
—

esse
^
Zosimi.•^
libruin,
at verbum
sed cor-
sit

fuerunt

rectmn et in melioreni ordinem es§e redactum. ut scholio

quodam in cod. Vat. 176 post argmnentum libri I ex
Ptolemaei harinonicis adscripto Mcepliorus Gregoras hos
libros recensuisse dicitur (^&). sicuti autem
Marc. 322, Ambr. 19 inf., Bon. 2048 aliique codices
hoc a Zosimo subscriptum e vetere Marciano repetunt, ita
facillime hic quoque repetere potuit e libro aliquo vetu-
stiore,
Scriptae sunt in primo quaternione lineae 27 — 28,
in reliquis 20. ac scripsit idem librarius firma manu
litteras elegantes et ad legendum conimodas, ut ubicun-
que servata sint verba, quid ille voluerit, nulla difficultate
intellegatur. meinbranarmn autem pars humore depravata
est (unde rugis correpta videntur fol. 2. 6. 10. 11. 16)^
et — quod multo gravius —
vetus verbormn contextus mul-
tarum manuuni correctionibus mutatus et laceratus est. hi

Fabricius bibl. Gr, III 636 Harl., Marquard Aristox. XII,

1
Westpbal in versione Germ. Aristox. (1883) p. XLVII, Joannes
Franz de musica Graecorum commentatio Berol. 1840. p. 10.
— mecum facit Morelli qui in Aristoxeni artis rhythmicae edi-
tione vertit emendabat.

( 2 In codicis fol. 1 ex Aristidis doctrina I 6 nonnuUa verba

-"' .
aqua infusa perierunt.
&. 10, 33 . )
calamitate aliqua veluti

Mus. script. ed. Jan. b

 De codicibus manuscriptis,

w. codicis yexatores cuin nec cultro temperarent, nec aquis

(2) causticis abstinerent^ veterain verarumque iitterarum

partem haud exiguam perdiderunt. atramenta autem quia
multis locis expalluerunt, aliis locis infuso fortasse liquore
vel laesa membranae superiicie in fuscum colorem et paene
nigrmn abiemnt, colorum discrimine certi aliquid raro
e

elicitur^, facilius contra demonstratur eiusdem coloris

cor-

rectiones profectas esse ab homimbus diversis.^ melius

igitur rem expediri putaveris e manumn proprietate et

scribendi genere. hoc tamen qui suscepit, is e Scylla

incidisse se videt in charybdim. deprebenduntur quidem
aiiquot locis certi cmusdam librarii vestigia. nam inter-

dum acutissimo stilo tenues quaedam litterulae belle et

nitide pictae videntur (ut 151,10. 157,12 et ^t-

164, 3, etiam QL•L•vLOv 187, 8). aliis locis

litterae apparent ampliore stilo confectae, eadem autem

elegantia pictae, qua princeps librarius usus erat, ut baud
sine soUertia illius formas ab boc expressas esse dicas

1 In fol. 11 (p. 152, 8) post quae sequebantur liquore

aliquo deleta esse apparet recentiumque litterarum colorem
inde factum esse fuscum et paene nigrum. similia apparent
p. 191, ubi post desunt fere duae lineae. p. 198, 17
post litterae extersae sunt. etiam in Mcomacho 252, 20
vocis ultima littera liquore aliquo deleta est _et in
Bacchio saepe proslambanomeni prius signum, quod initio
erat Z, eadem ratione mutatum est. p. 295, i4 ante
quattuor litterae ita consulto erasae sunt.
2 In codicis folio 12 (Eucl. 155) recentis diagrammatis
pallidus color facile dignoscitur a nigris illis et quas ,
novissimus corrector inscripsit.
3 Expalluit enim color et eius qui Euclidis diagrammata

tum
.
correxit (M^) et eius qui lemmata addidit p. 186 _et p. 206, 20
et q.
qui in Nicomaclio 241, 13
s. scripsit, non minus quam
pauloque post inser^jit^
eius atrame.-ci-

item eius qui Anonymi praecepta in marginibus inscripsit.

contra eorum quae (cod. fol. 51^) in Aristoxeno p. 74, 32 Mq. j

addita sunt, pars (in extremo marg.) nunc fulva yidetur, pars j

(.) nigro est colore, pars flayo. ()

(propius ad textum posita) nigra.^ et glossematis p. 190, 1 pars
 (2) Ven. Marc. VI 3. XIX

querarisque quod minus facile scripturae dignoscantur-^ (id m.

quod iam Marquard questus est p. XIII et XIV). nec tamen (2)
fieri potest, ut ad horum duomm manus omnia
correcta
revocentur, plures intercednnt scripturae nec idem librarius
iii formis semper sibi constat. immo prout spatia pate-
bant, modo comprimebant illi modo
litteras, diducebant,
aliis locis deleto vetere textu paululmn aut nihil addi-
derunt, ut nullius calligraphi proprium quidquam videas.
Marquard quidem multis certam aliquam manmn
locis
cognovisse sibi videbatur, sed collatis apographis iudicimn
improbatmn est et convictmn. ^ et quamquam sex ille
manus dignoscebat, septima etiam forma uti oportebat
M^, saepiusque dubitare se confitetur, scripseritne M•^ an M^
vel alia manus.^ haec potissimmn ut diiudicarem ipse ,

milii codex videbatur adeundus; quem ubi inspexi et exa-

minavi, in tanta ista manuum varietate de ocrdormn iudicio
ipse quoque desperavi. sed eripit nos e calamitate id
quod varia babemus exempla diversis temporibus ex
transscripta. hausit enim hinc circa annmn 1300 Euclidis
qui feruntur libri, Aristoxenum etiam et Alypimn cod.
Vat. 191 (a fol. 292). qui cmn Marciani verba fidelissime
repetat, habemus eonun, quae saeculo in illo faerint
testem atque alii codices cmn saeculo
locupletissimum.
XV hinc transscripti yideantur, etiam quae posterioribus
saeculis condicio fuerit, clare videre possumus. quae cmn
ita essent, manuum ego et scriptionum dubiam et fallacem

,
1 Litterarum
primus scripsit. Pag. 152,5 bic addidit

.
(= 7) eadem iUe forma utitur ac qui
181,4

. et q. seq.

2
. 198,

(Yeterem) calligrapbum
9 .
item complura p. 184. 185. 186 al.
primo librario tribuebat.
putabat a 2, sunt recentes.

184,
22
181, 4 et
Marquard

illa et
,
184 supplevit sonos omissos. 196, 6 babet

referebat, sed absunt a Vat.

3 Signa interrogationis posuit

1. 186, 3. 188, 6 al.
autem 187,
. .

in Eucl. prot. 6 suppletas

Mq. ad
ad secundum

var. lect. 156, 23 ss.

b*
 XX De codicibus manuscriptis. ,

BP. auctoritatem omisi atque ad apographorum^certms testi-

(2) monimn confugi.

liaec facta esse
Variis autem aetatibus de Marciano
i

milii persuasi. -j. i i

emendavit.
M^ Primus quidem librarius paucissima ipse
res tamen cum admisisset ab
anctomm ingenio alienas :

(ut p. 177. 190), partem hamm

alius postea librarius

expunxit, veluti scbolimn iUud ad

Euclidem 155,1 ad-
in ipso Marciam
scriptum. pro figuris autem Yeteribus
codice^ alter libra-
arcbetypo pessime pictis^ ex alio puto
rius petivit eas, quae pallidae nunc
et ilavae viden- m
scripta apparent
tur> et lemmata, quae pallidissimo colore
ad isagogen 186, scholium etiam quod p. 197 notavi

'
eadem fortasse manu addita sunt.

varietatem quae in Vat.

natam esse elucet,
alius

cmus atramentum etiamnnnc cemitur mgrum^

vocabuli mutavit in

quod
.
autem

legentiuni
otiosus
libranus,
accentus
miram enim tonormn
oculos
iste
offendit,
Marciani vexator
inde

paroxytona mutavit in perispomena. ^ quod autem mhil

bic intrasit, ante Yaticani apograpbi tempora
gravius
varias correctorum manus dignoscere non
oportnit, satis-

que habui notare M^.

Tlluc^voco
203, 9, .
simile aliquid statuit
inillud 186, 18,
205, 2. revocari buc potest et
Marquard XIII.
199, 9,

-.-•.•
187, 16.
m -
2 Hoc inde concludo, quod diagrammata
ab mitio picta
ut Yides p. 151 et 153, 6 postea abierunt in
quod . m
ipso factum yides 152,7; fuit et 152, i. _
_ _

3 qui suo ingenio diagramniata restituit, is accura-

Nam
tius Imearuni longitudines emensus delineat.
figuras
4 Vide p. 150 de diagrammatis „novas adscripsit :

M- mg." et q. seq.
5 Hic ex 165, i6 fecisse videtur . cf. 187, 16. 192, 5.

205, 11.
6Aliorum etiam vocabulorum toni
prisca illa aetate mutati sunt. quod autem de hac
.

re
{, )
,
iortasse
misere
,/ r. ,

librarii certabant, tertius veteres accentus restituebat multum-

que eiusmodi etiam post margines occupatos peccabatur,
nunc
qui fuerit primus et verus accentus
quidem scribit et .
raro explanari potest. V at.
 (2) Ven. Marc. VI 3. XXI

Ne XIV quidem saeculo in veteribus codicis partibus ™§•

multa correcta vel mutata sunt. imino cmn in marginibus (2)
novae doctrinae inscriberentur ^, vacua plerumque haec
spatia erant nec scboliis vel additamentis impedita. quam-
quam in fol. 33^ cum NicomacM exc. 7 inscriberetur
quod ad Aristoxeni princ. 55
recessit aliquanto librarius,
(p. 25 Mb.) iam adscripta erant quae legis apud Marquar-
dum p. 134. baec autem ante Vat. apographmn scripta sunt.
atque in fol. 5 cmn illud 194, 16 (quod
usque ad abest a Vat.) tenui aliqua litterarum
forma inscriptum marginis partem occupasset, is qui Ari-
stidis artem excerpebat in angustiore parte se contiiiuit.
quamvis autem multa correctores adderent in Pseudo-
Euclidis isagogen, marginum spatio nunquam usi sunt,
quod occupatum invenerunt praeceptis Aristidis.
Nam saeculo XIV homo ille venit membranaruin
parcissimus, qui trium
auctormn doctrinas musicas in
codicis marginibus inscripsit. cum baud eleganter ille
scripserit nec aequaliter compendiisque multis usus sit,

partes ab eo scriptae non facile leguntur.

Hunc saeculo XV secuti sunt ii, qui veteres textus M'-5
delerent novaque multa intruderent. nonnulla qmdem
bi addiderunt quae facile quis suo ingenio inveniat, ut
partium ordinem mutant in isagoges initio, sonos omissos
supplent (p. 182 ss.), aut sonos diatonos ex oxypycnis ex-
pungunt (186)^, exemplonmi numermn augent(l87); tamen
quod quae addunt optime quadrant cum aliis codicibus,
binc illos petivisse credendum est.^

pro
1

2
In iis

.
quae ex Aristide excerpta sunt attende legi
7, ii
Attende 187, i5
(4, 26 J.).

ov
iudiciuin illius, qui in Bacchio § 25 pycnum in genere diatono
admitti negat. commodius autem fuit artis magistris trans-
. Simile est

ferre pycni nomen etiam in genus diatonum, atque exstiterunt

lii soni in vetere isagoges textu, cf. Baccb. 20. 33. (JA^
5.)
3 Illa 152,8 post e sua mente nemo adiuDxit;
190,9 quae intrusa sunt conveniunt cum Bryennio, et 191, 8 cum
 XXII De codicibus manuscriptis.

M'. Quod autem M^ notavi quaecunque repetuntur in

(2) Neap. m C 2, erunt fortasse qui reprehendant.

propinquus Marciano, subest quae-
quamvis
enim similis hic sit et
dam originis dubitatio; ac melius fortasse fuit praeter
unam correctionem p. 194, 16 in priora tempora referen-
dam res a V alienas signare M^. sed Neapolitanum
esse Marciani iilium ratus cum omnia cum concinentia

redire vidissem in Rhosi codicibus (U et filiis), in conscri-

benda varia lectione dignovi, quae priora et quae posteriora

viderentur. nec puto malum est, quod quidquid correctio-
num in quadrat ad breviter indicatur Ml scripta

autem est bamni maior pars acuto illo stilo quem

supra dixi.
M*. Quarto autem numero signavi quidquid non in N,^ sed
familiae
in U et Lips. et Mon. 104 invenitur; de cuius
necessitudine infra disputabo. Euclidis enim sectionem
Mcomachuin Alyprnm cum ex Bessario transcribendos
curasset in essentque in hoc codice omnia quae scri-
U
pseram M^, haec quoram maior pars scripta est eodem fere
modo ac codicis verba vetustissima (v. supra p. XVIII) paulo
antequam Bessario et Hliosus legerent inscripta esse statui.
concludere autem satis multa potes et ex iis quae in U
non leguntur. ut in rasura p. 152, 1 olim babuisse
numeros 5
videmns ex Vat. (v. ad 151, 3). cum
vero absint ex U, erasa esse apparet, antequam Rbosus
transscriberet. alia, quae nunc exstant in et absunt

ex U, notavi M^. atque illa aetate (saeculi XV parte

priore vel media, antequam Rhosus accederet) plures libra-
rios hoc mutando occupatos fuisse existimo. correctas
enim a pluribus video non Euclidis tantum, sed Mco-
machi etiam et Bacchii doctrinas. in Nicomaclio prae^

cipue diversos esse correctionum colores yariasque littera-

rum formas apparet; nam et sunt loci livido aliquo colore

codicibus Pappi (B). recte igitur Marquard XIII ex aliis libris

illa addita ait.

 (2) Ven. Marc. VI 3. XXIII

et formis tenuioribus correcti-^, et sunt nigro atramento m*.

fortioreque manus ductu mutati, ut ad principis librarii (2j
manmn appropinquent.^ sicuti autem certaverant illi ante-
quam Yat. conficeretur de vocum (encliticarum. potissimum)
vero accentu, ita pugnant saec. XV. iam quod codicem
U Bessario praedicavit ut optimum et rarissimmn, haud
absurde nonnuUi suspicabantur multas illas correctiones
(M*) ab ipso hoc viro clarissimo inscriptas esse. hoc ego
comparata huius scriptura in cod. Marc. 319 manifesta,
negandum esse vidi. ubi autem U non satis accurate
excussus erat, Lipsiensem substitui, quem plurimis in rebus
cum prima Ueneti manu concinere videram. quarta autem
illa manus cum Gleonidis etiam isagogen quam et
Pappo tribuunt ad similis libri fidem atque Euclidem
correxerit, unde venerant eaedem lectiones in Venetum,
saepissime et in hoc libello conspirare vides Uen. vel
Lips. cum M*.
Pauca, quae a Rliosi codice aliena esse vidi^, signavi M*^ M^.
ad haec autem posteriora tempora referenda mihi vide-
tur pars etiam eorum quae Marquard oriri putabat a
M". est enim ubi integra nienibrana verba non ita corri-
gantur ut deleta vetere scriptura nova addantur, sed ut
quae aderant nigro quodam atramento restituantur et
confirmentur.
.
exempla sunt permulta iam in primo codicis

,.
folio (j%eL 180, 3, 4, 13, . 18). haec autem
non antiqua aetate

244, 3

2
,
1 P. 237, 16
252, 6

.
243, 23
,
.
{)
restituta esse puto, sed recenti potins,

241, 3 et
cf. in Baccliio 304
et in Aristide fol. 2^ (p. 10, lo M)
et 246 {),
, 243, ii {),
ubi de M^
cogitavit Marquard. cf. quae in Bacchio adduntur p. 295.
299 al. novisse correctorem tonum lydium, ignorasse autem

,,
synnenimenon systema elucet
.^ e Baccliio 295.
164, i ^, 6 yccQ. cum

.
3 Pag. 151, 10 tamen simile
glossema 151 ante Rhosi tempora inscriptum esset,
157, 12
liaud scio an illud 151 in mg. adscriptum calligraphi
oculos fugerit sitque pariter antiquum. ex Nicom, 240, 24 huc
revocanda vox et 249, ii
 SXIV Be codicibus manuscriptis.

w. cum aqua infusa aut senio litterae palluissent. ubi enim

(2) macula aliqua inspersa color membranae fuscus factus est,
ibi nigerriniae eiusmodi litterae legenti occurmnt.
a yeteri-

bus autem formis cmn illa non differre manifestmn esset,

lectionum apparatum minutiis istis non impedivi. ^

Postremo Anonymi praecepta in margine inscripta nec

a quoquam correcta sunt.
Y. V et W Yaticanus 191. bombyc. fol.
est S. (XIII

(3) aut) XIV. post mathematicoruin aliorumque scripta continet

Gaudenti isagogen f. 287,
Euclidem (s. Cleonidem) f. 292,
Euclidis canonein 295, f.

Aristoxeni barm. f. 297,

Alypi tabulas f. 309,
Aristoxeni rhytbm. f. 314,
Ptolemaei harm. £. 320,
Diopbanti aritlinietica f. 361,
"
de polygonis num. lib. f. 393,
Euclidis (Cleon.) isagogen f. 397,
" sectionem canoms,
nomina eormn qni leges XII tabb. tulerant,
de origine Constantinopolis.
De Gaudentio
dicis fluxisse
in Ar. p. XV —
e

, v. pag. seq.
Marciano VI 3 iam Marquard demonstravit
Aristoxenmn autem buius co-

nec aliter iudicabit quicunque ex iis;

comparaverit isagogen quam vindicamus Cleonidi. idemi
enim ibi est partium ordo p. 179, 6, concinit

,
om. iCTLV 1. 4, habent ',
^6%
1. 3 et 5,.

5,.

^ %&%-
TtOLccv

(,
om.
.
8,

,^
.

^
concinit

babent
182, 4, om. eosdem sonos 184, 15
6,
et
20,

185, 8,
180, 1,
6'
merant diatonos 186,22. nec minus conspirant in Euclidis
8,
enu-
181, 4 om.
19,

sectione, iniino, qnos posuit protaseon nmneros ei

asteriscos, ii redeunt in V. et diagrammatum quiden]

elegit V ea, quae altera manus pinxerat in M; haec smnma

diligentia transscribens omisit ubi agnoverat diagram•
 (2. 3) Marc. 3. Vat. 191. XXV

mata priora. cmn tamen in exstitissent vetermn dia- v.

grammatuni reliquiae non apertae, quae quo spectarent (3)

librarius ignorabat, irrepsenmt hae in V. huc refero•

numeros xb qui depretiendmitm• in V et W, cum in
nmic erasi sint (not. ad 151, 3). satis etiam clare elucet
codicmn necessitudo, ubi comparavisti tabulas Alypi; eos-
dem enim sonos omittunt (ut neten syn. toni li3rperplirygi)
signoruinque formas exprimunt simillimas. ut psi et
hemialpha 371, 13, pbi et eta 19, bemialpha 373, 32, di-
gamma 374, 5. quamquani extrema signa inde a tono
bypoaeolio in genere enarmonio V omittit solumque ver-
borum contextmn ad Marciani finem perducit.
Quod autem nunc in V legas (ut 182,8. 183,23 s.),
nnnc \)7 (ut 182, 6 s. 183, 3), et quodam loco
(184, 16), hoc admodum mireris nec causam invenias, nisi
inspexeris cod. M. ibi autem cum ab initio faisset
paroxytonon, postea mutatmn esset in perispomenon, quod
quoque loco valere videbatur, id V fideliter expressit,
semel etiam duos tonos recepit. hinc non solum unde
natus sit V clare demonstratur, etiam quanta religione
qmdquid invenerat librarius transscripserit, manifesto de-
claratur. en codicis testis, quo locupletior vel firmior

cogitari non possit! et verboiTiin in correctonim cmn

pars altera a agnoscatur altera ignoretur, veteres esse
illas correctiones (M^), bas recentes (M^ M^) apertum est
et luculentum. in Gaudentio autem crnn accentus vocabuli
non magis sibi constet quam in Euclidis libellis

(p. 332, 14. 15 adnotavit Stud. scribi idque repeti

saepe, p. 349, 18
siun aecentmn
petivisse existimaverim
)^ autem et

fuisse plenior.
Redeunt autem eodem
phanti doctrinam Euclidis
e
352, 6 et 353, 8 notat diver-
hanc quoque partem librarimn
Marciano illo, qui olim videtur
in codice inde a fol. 397 postDio- w.
qui feruntur libelli (isagoge
illi

et canon) ex alio autem fonte hausti. baiic partem Stude-

mimd non excnssit, ut nisi Franzi scliedas adhibmssem et
diligenter examinassem, neglectae adbuc iacerent lectiones
 XXVI De codicibus manuscripfcis,

TV. optimae. Euclidis autem lectiones in W qui accurate in- 1

(3) spexerit, proxime abesse videbit a Marciani forma anti- I

'qaissima. diagrammatum enim veterum quidquid mansit ,

in M, id redit in W; eandeni habes in prot. 2 lineam ad ;

horizonteni directam et inter eadem textus verba inscriptam, '

nec differunt diagrammatis reliquiae in prot. 3 delineatae, :

et ut factum videmus in M, ubi non vi aliqua veteres .

reliqmae erasae sunt, ut lineolae quibus magna linea divisa ;

erat abierint in litteram l leganturque numeri a matlieniatica i

W
,,
ratione alienissimi (ib xC ), id in saepius etiam apparet
'

(v. prot. 5 et 9). cum in lY protasi uterque omittat ,

cum in demonstranda prot. YI easdem litteras
omittant idemque habeant glossema, conspirentque in
lectionibus 155, 1, 164, 16 al. in ,

%
forma nnmeri
tant ivl
W
'
quae abiit in 158, 4, iidemqiie omit-
165, 11, dubitare nemo potest quin
et M^ ex uno eodemque fonte manaverint. iam
cum Marciani vetusti contextum ad Yaticani minoris
exemplar exprimi nullo modo potuerit, nascitnr quaestio,
sitne hic textus ex illo depromptus an ad tertium quen-
dam fontem utriusque origo revocanda. sunt autem haud
pauca quae in iis differant, ut Marciani filius Vaticanus
putari non possit. ut in libelli initio
SL

- habet M*^,

^
W,

,&
, . . .

.
154,16,
148,
149, 14,
151,
152,
153,
6,

9,

2,
1,
&,
, ^
^

.
^ -
. . .

(lac.)

Quodsi . 149, 1 universam sententiam in M^ videris

omissam, in W
scriptam, facile concedes non ex ipso M,
sed ex huius aliquo propinquo aut ipsum aut huius W
archetypum esse profectum. quae cum ita sint, quamvis
neglegenter W
scriptus sit mendisque laboret non paucis,
maxima tamen eius est dignitas et, ubicunque ex prisca
 - (3) Vat. 191.

lectio sublata est, ex huius petenda sanatio. w.

auctoritate
ita enim p. 152, 9, ubi omnes reliqui libri vocabulo {^)

inserta id concludentein faciebant Euclidem, quod posuerat

in hypothesi (lineam
solus W
Tanta cum
dicit , bl lineae
ut recte Euclides argninentetur.
esse

huius auctoritas in verbis Euclidis re-

sit
superparticularem),

stituendis, in Franzi collatione acquiescere nolebam. quod

vero Vaticani libros mense Augusto ipse adire non potui,

Petersen instituti Germanici praefectus commovit Mau,

hominem doctissimum et in bac opera soUertissimmn,
ut Euclidis sectionem hoc cum codice itemm compararet.
unum bac in re dolendum, quod protases 11 — 18 W
omittit.
In autem qnae una cum canonis sectione
isagoga
transscribi solebat, saepehunc W
agentem vidi cum Mei-
bomi vulgaribus codicibus^, ut ab initio baud ita magni
existimarem. tamen et erat ubi congrueret^ cum M. deni-
que ubi discedentem hunc a lectiones optimas nobis offerre
vidi et in ipsis erroribus tamen sociorum dignitate com-
mendari, etiam in isagoga bas lectiones permagni aesti-

&
mandas esse intellexi. cf. enim
omnibus libris legitur 181, 6, in

vide
206, 20.
cum
recte revocatur, et ov
illud, quod in
solo ad

concordantem hunc fontem 190,

quae cum ita se habeant, ex eodem. olim arche-
Wet
.. % 197, 1, ac
9. 203, 11.

typo bunc W
cum reliqnis fontibus fluxisse dicemus, prae-
stare autem lectionum dignitate et virtute. itaque quod
horum et W
lectiones ubi concordabant semper si non

veras, at antiquissimas duxi et codicum auetoritate maxime

probatas, omnes profecto laudabunt; emnt fortasse qui
hmc

r^g
1
_
Vat. plus etiam auctoritatis

^
Vide varias lectiones
et v.aQ''
,
p. 179,
181,
-
]
quam Marciano tribuen-

etq. seq. 180, ^kqv-

182, etiam in pessima
lectione

),
et 194, 20.
2 In rebus perversis 184, (om. .), 186, . (om.
22 (babet diatonos) 187, le. 194, 16. 195, ii et in dubiis
190, 1. 196—98 et in bonis, ut 196, 5. 198, 13. 200, 8. 201, 3.
 XXVIII De codicibus manuscriptis.

w. dmn scholiis ut laborabat M, ita ne

contendant. qui- W
(3) dem liber Rliosmn autem isagogen illam liausisse
est. ^

dicemus e codice, qui ad hunc proxime accederet^, ipso W

W eum usmn esse negabimus, quia babet 194, 7 9 qnae —
W omittit. !

E.
(4:)
Excusserunt
292—96, 314—19, 397
= Vat.
sunt Ptol., Porpb.
Nicom.,

^Bry. — Hic
lectionibus praestat.
V

(^ &^
fol.

198. chart. in
287—96, 309—313
ss. Franz,
4^. S.
400
XV
%
etsi aetate inferior videtur Marciano,
237,
ss.

in.
Studemund,;
Mau.
aut XIV. in-

12
. .).

, ,
cf. 8 iv^

241, 9 248, 17 258,12

quae ille solus exbibet, et 242, 11 253, 18
256, 20 ubi cum concinit. etiani 249, 11, ubi feni
posse . . alii negabant, hic vera sustinet ad-
iutus a lambliclio qui saepius cum eo concordat (247, 12.

()
248,14 al.). mendis tamen cum ipse quoque laboret (236, 17.

238,12.19. 239,21 et cet.), omnia ad huius unius auctori-

tatem revocare non potui. coirexit alter librarius (E,^)
246, 1. 247, 10 —
252, 2. 256. 259, 5. 9.
eiusdem suiit familiae Neap. III C 3, Par. 2531. ex-
cusserunt Franz et Studemund.
Reliquorum codicum quamquam multos in Britannia —
potissimmn qiii servantur —
panun novimus, tamen quid-
quid de iis inveni buc conferam. ordinem autem con--
stitui ad urbiiiin nomina. ^

A. Argentorati niliil nunc existit: codicem autem Ari-

(5^) stoxeni qui olim erat excussit Ruelle. lectiones v. in Arx.
ed. V^estphal-Saran (1893 Abel) p. CII.
Augustae Vindelicorum qui fuerant Monacbiuni trans-

.
lati sunt. (infra 68. 69.)

Vide 181, 187, 8 liic addit

1

Meib. affert e
-
Pena
et e mg.
6. 187, 20.
yiccl
191, 3. 194,

Cov. et Barocc.
le.

eadem
liabet Mon. 104,
babet et Lips.
,

mg. item Par. 2456.

2 Attende ea quae p. XXVII in anii. 1 enumeravi facile-
que augere poss"am. Lips. 25 ex hoc videtur correctus esse.
 (5—6) Arg. — Bern. XXIX

Basileae in academia. F 39. chart. S. XVL Ptol. (5^)

(fin. III 14 ut in 1 Yen.). olim
Faeschi. Omont Bibl. Suis. p. 28.
=
Bernensis 639. chart. in 16^. S. XVI. insunt b.
Nicomaclii 11. I et II, et ut ex hac re (l. ) colligere (6)
licet, proxime accedit ad M, quocum ei fuit archetypus

%
quidam conmiunis (vide p. 236. 237, 12. 238 ss.), sed inde
ab excerptorum 3 capite discordant videturque melior B.
bonas hic affert lectiones 237, 11. 239,1. 240,21, (nec
spemendmn 241, 2l) praecipue 265, 4, concinit-
que cum lamblicho 248, 9. 13. 249, 11. quamquam interdum
librarius suo ipse ingenio videtur emendasse (249, 11 pro •
250, lo). altera manus correxit 241, 9. 243, 12. 251,
10. 15 al. plenior reliquisquod inscribithic videtur,
diagrammata babet enim planetanun tabulam in c. 3,

^
,

trigoni et monochordi formas in 4, lyrae octocbordae

scalam in 5, systema immutabile in 11. cuni tamen
ecclesiae

TtciQa
christianae

% tonos in his
enumeratos et ad monochordum canona adscriptum legissem
'/.
ad veterum artem conferre ratus communicare nolui.
redeunt
ac
fere omnia illa in Pach.yin.eris doctrina^, unde
diagranimatis vidissem

nihil ista

videtur librarius huc intrusisse. contulit Studemund. —

' , -
^ ,
Expressa babes illa diagrammata apud Vincent, Notices

.
1
^t extraits de manuscrits XVI Lutetiae 1847. p. 408. 410.
416. exhibet prima tabula
oiccg
2.
,
= Vineent 408 supra

^
(sic)
(om. — cf. Bry. 411). tertium diagramma =
Vincent 410. sed omittit
om. supra 17 yiai

. . . . . . ,.
pro falso repetit
diapente et diatessaron
uno arcu compreliendit cui inscripsit dicc .
, .
infra babet
intervalla

lineam },
ad parypates lineam

scribit ad paramesae lineani

^, et addit imo loco
ad meses
dein semitonio interposito

autem ordinem intervallorum cui nos comparamus scalani

huiic

—
,

a —
a' vel la la\ video redeuntem apud Mcephorum Gre-
goram (Vinc. 284 s.). —
Quartum diagramma designatum babes
in Vincenti Notices p. 416. descriptum est systema immutabile,
 ;;
.

XXX De codicibus manuscripiis.

(7) Berolinensis Phillippicus 1552. chart. fol. min. S. XVL•

contmet Aristot. probl. XIX 1—10, Ps.-EucL, EucL, Arx.^
Nicom. 11. ,
Bry., (Eucl.).^ inspexi 1892 et inveni simillimum
'

codici U, in Ps.-Euclide proxime accedentem ad Par. 2456.

Hi codices Phillippici a Guil. Pellicier episcopo Monte-
pessulano coUectisua illustravemnt bibliothecam
fama
Claudii Naulot Burgundionis, dein collegii soc. Jesu Parisini,
tum Meermanni Batavi, denique Thomae Phillips Britanni,
certam nunc sedem nacti sunt Berolinensem. Studemund-
Cohn Codd. Meermann. 1890) praef. et p. 65.
(Ber.

(8) Ber. Phillipp. 1553. ch. S. XYI. PtoL, Porph., al.

(9) „ 1554. „ „ „ PtoL, Porpk, AQ.
„
(lO^) „ „ 1555. „ „ „ AQ., Anon.^ Bacch.,
Ps.-Baccb. (v. p. 454), bymni, al.
Hic in Aristidis tabula I 7 et iis quae ibi sequuntur
facit ciun Y. in Baccbio omittit eadem quae Mon. 215:
CC in § 16, tres lineas in 47, totidem in 70 s., in 97.

cum Parisino autem

Yidebis differre.
23,
nam
2532 ubi comparabis, multis

44,
omittit
babet pro
in § 13,
22
-
in rebus

,,
et pro 61, discrepat. unde statuo ex Mon.,
neque tamen e Parisino eum esse transscriptmn. idemque

verborum formis {' ^

apparet in bymnis. nam plane cum Mon.^ concinit et in

18. II 8. 11. 20) et in versumn ordine (sequuntur in

sinistro selidio I 1. 3. 5. 7). a Par. 2532 tamen longe
quod respond^t nostris sonis ' {La^ la^). — ex lioc —
secantur octo hannomaruin scalae ab hypodoria ad byper-
inixolydiam, quarum est doria d (^'velre —
re, pbrygia —
e —e' Yel mi —
mi, lydia f f vel fa fa. — en toni — _

ecclesiae! meiida autem in sunt plurima. satis babeo ^

notare, quod omissis harmoniis hypopbrygia^ doria hypermixo-

lydia non octo diapason numerantur sed quinque.
1 Hoc nomine signo praecepta et elemeiita bannomca.
ars rbytlimica sicubi adest, dico.
2 Nomina non inclusa musicos, uncinis circumscripta alias
libros designant.
3 Monacensis formas et Parisini 2532 accuratissime babes
depictas apud Bellennannum die Hymnen. tab. I et II.
,
 (7—11) Berol. — Bonon. XSXI

recedit, versuum ordo (nt sequantur I 1.

cuius peior est (10*)
5. 9) et minor notarum numerus (quinque) in I 5 (B
habet sex signa). cum tamen aliis in versibus plura
signa musica liabeat (undecim habet II 9, ubi
tres, tredecim habet 11, ubi undecim), vides neutrmn

^^ ^
a neutro pendere. propinquus tamen est codicis Par.
2458; babet quinque sonos musicos inscriptos in I 5, duos
in 13, paucas in II 9 et 11. communes sunt formae
II 22, 5,
(pro 11). sed tribus in versibus plures
Qotas exhibet Ber. (II 7 p, II 9 c, II 11 duo i). exiliorem
Lgitur vides bunc Parisinmn, ut ex eo Ber. oriri non
potuerit. hic autem cum plenior sit, multis autem in
srroribus Parisino par, transscriptum puto illiun ex B.
inspexi 1890. de bis omnibus cf. Stud.-Colin p. 65.
Ber. PbiU. 1578. ch. S. XVI. PtoL, Bry., Porpb. univ. (10^0
— Stud.-C. 77.
Bononiensis 2048, quinque volumina cbartacea, (11)
3. XVI. erat olim JoL•.annis Cingari. De lioc referunt Amsel
et Studemuiid in actis Yrat. I 3, p. 124. continet 1. vol.
Bry., Plut., Ps.-EucL, EucL, Aristoxeni lib. I. ordo libro-
nim est idem atque in U, et canonis sectionem cmn Bo-
aoniae a. 1889 comparassem , inveni omnia accurate illi

respondere, etiam Zosimi subscriptum p. 166; ex U igitur

ium descriptum esse facile binc concluseris. pag. 164 cum
iberrasset Rhosus ex lin. 3 in eadem vocabula
lin. 4 correxissetque errorem in margine, hic librariiis
soeperat iam scribere quod sequitur . . ., crnn
Lnvento errore supplevit lineas 3 —
quae autem correcta4.

vel addita sunt in U, non omnia vidit correcta (emend.

13 5 7 novit, 2 4 ignorat); post L. igitur confectum dicas,
3ed ante Mon. —
Yolumen II continet Arx. II et III, Alyp.,
paud., Mcom., AQ.

f^

ist
331, 24,

post
332, 14,
!ibi vero U quid con-exit, bic

Ambrosianum qui
%
atque in Gaudentio om. %ca 327, 10,
[labet lemmata minio picta, 329, 14,
333, 17, omnia
15,
cum U.
agnoscit; scriptus igitiir
correcta ignorat. Nicomachum
 De codicibus manuscriptis.

,
quoqne primis paginis comparatis ex
habet enim Bon. duos libros,
236, 7, 10, om. ]
^^ U transcriptum vid

11,

237,8,
hab. ^- -
12
12, 19,
(ita

, .^
superscr.
%
U)

proprie
239,
cmn
1,

U.
14,
plurima cum ; ^^ 238, 19^

stentque

,
Aiistidis

,,%, ^, ,
,
(Vrat. 1887) 128
Lips. his rebus:

,
hinc appareat.
,
variae

, ,
partem
lectiones
(sign.
cum

Z),
comparaverit
apud Amsel de

&,video buiic

ut proximos eos esse et simillinios iair

atque quod statui de buius Euclide Gau-
Studemund
vi rhythmomm
conspirare
%%
ex-

cum

dentio Nicomacbo, id statuere de Aristide minime dubito

•
immo bunc esse Ueneti 322 mihi persuasi etian
iilimn
ex Aristidis diagrammatis quae enotavi. conspirant ii
,

scalaiTnn ordine p. 15 Meib. nec ininus in vetustissimomn

harmonns p. 22. nam eadem est Imearum dispositio, eaden
signoram forma, eadem exhibent, eadem omittunt, nis
quod signuni 10 in Bon. paulo propius accedere videtii
ad i, 15 ad nmiierum 6, 22 est Y, sed 23 est C ut ii
U, 29 C, 33 Bon. omittit. in quarta linea non omnia Boe
babet quae U, sed remisit aliqua in 5, eadem tamej
iungunt, eadem spatiis separant. tertium signum ant
finem dat Bon. 7, reliqua accurate conveniunt. Yolume] —
V exhibet Ptolemaeum et Porpbyrimn. Amsel-Stud. 12^
contuli partes a. 1889.
(12) Bonon. 2432, cbart. fol. liunc Br. Keil detexit e

mihi descripsit. quod yero Italos quoque his diebus de

scripturos esse spero, in supplementa remitto.

(13) Cantabrigae in collegio Eman. esse dicitur AC
Fabric. bibl. III 635. Jahn tacet.

(14) Coventriae erat „antiquus" aliquis codex, quem Lan^

bainms excussit, ut Meibomius uteretur ad edendm
Euclidem. textus non multo abest ab U; lacunae caedei•

in Penae Eucl. 158, 17. 160, 7.

 (11—16) . — Escor. XXXIII

Escorialensis R 17 (Miller Catal. 17) chart. fol. (15*)

min. S. XVI. continet Aristoxenum. Ruelle in ArcJiives

des missions
Escor.
, I
517.
16 (Miller 72). ch. fol. S. XVL AQ., (15^)
(alia manu) Bry.
Escor. I 9 (Miller 245). ch. fol. S. XVI. Physica (15 c)

varia. Pselli epistulae (cf. infra c. 19 et Ru.Arch. 558.

Escor. I13 (Miller249. Euelle Archives 530). chart. (16=^)

fol. S. XVI. insunt Hormasia, Theonis et Bacchii partes,

Ps. Psellus et alia fragmenta.
Hormasiam habes p. 421. sequitur canon toni
infra
Mon. 104. e Theone quoque
quo

(
hypolydii, de v. cod.
et BaccMo eadem hic habet quae Mon. 104 et Vat. 192.
menda quoque Monacensis redeunt in Esc. 87, 17,
Hill. | 89, 12, 18,
. 91, 1,

et ex Bacchii
hypodorio tono
92,
autem a vero abest
24. omittitque

frustis
aberravit eniin a
,
in 92, 27
omittit
habetque
duas lineas, cum Mon. habeat quinque (e sonis signisque
quae finiant symphonias § 6 Ru. § 11 Bacch.). haec omma
inde ab hormasia mihi videntur petita e Mon. qui hausit
quae

)
omisit

partem (de hjpoplirygio

et
(.

14
longius
)

sequitur

,
e Vat. 192. his addit Esc. res aliunde petitas.
enim Anonymi § 103 (Ruelle 543) inscriptus %axa- 8
deinde hoc diagramnia, quod
in mentem nobis revocat excerpta Neapolitana § 19:

& • '
sequitur
Sb

&
Se

^'
544 infra . 423) et -
,
(Eu. cf.

%
% . 6
6

diagramma genemm, quod habes apud Theonein

claudit
oiaMtai

p.
agmen
56 H.,

et definitio soni (Ru. 545).

Mus. script. ed. J.an. C
 SXXIV De codicibus manuscriptis.

(16») Pselli etiam quod feruiit quadrivium librarius in

sua convertit. habet emm artis aritlimeticae partem
fol.205, geometricam 113, musicam 213, astrormn doc-
trinam 128. de auctore quid suspicer, videbis, ubi veneri-
mus ad (106) Par. 2448.
(16^) Esc. 3 (Miller 197). ch. fol. S. XVI. Porph. Alyp.
(17) Esc. II 5 (Miller 199) chart. fol. S. XVI. ins-unt

Ps. EucL, EucL, Nicom., Arx., Alypius, Gaud. Ruelle

Arclnves 519 propinquum putat codicibus Meibomi.
(18) Esc. 21 (Miller 215. Ru. 522). cbart. fol. S. XVL
scr. Jac. Diassorinus. inest Arx.
(19) Esc. III 1 (Miller 217. Eu. 546). chart.
(^
4^. S. XVL

^
insunt Pselli ad imperatoreni data
epistula

^
ed. Ru. 612), animae generatio et quidquid edidit
Linder Upsaliae 1854, cf. quae addit Ru. 548; epistula
(Ru. ed. 614),
Caesar iii (ed.

EJiein. Museum . s. I 1842. 621, unde sumpsit West-

pbal, Pragmeiite und Lebrsatze 74 et Metrik^ I app. 3).
cf. infra cod. 179 et 64.
(20) Esc. X I 12 (Miller 351. Eu. 523). cbart. fol. S. XVL
AQ., Bry., Ps. EucL, Arx., Alypius, Gaud., Nicom., PtoL,
Porpb. in I et .
lectiones quas affert Ru. non multmn

(21)
(partim
Esc. IV 4
Darmari).
..
absunt a Meibomi Oxoniensibus. proximum hunc putat Eu.
codicis Barocciani, pleniorem autem vidit in Alypi isagoge
368,9. commentarius in Ptol. I 5 habet titulum:
in fine exbibet diagramma
olim erat Mendozae.
(Miller 552. Ru. 511). cbart. 4^. S. XVI
Theo Alex. (aut Porpb.?) in Ptol. I
"

5— 15. Theonis Smymaei expositio aritbm. et musica^,

Tbeonis Al. in Ptol. canones. de primi operis autore v.
infra p. 116 et Eu. 512, lectiones bic vidit (515) prope
accedere ad Wall. cod. E.

1 Expositionem aritbmeticam dico eam quam exbibet Hiller

p. 1 — 46, 19, musicam invenis ibidem 46 119. —
 :

(16—26) Escor. — Flor. XXXV

Florentiae exstant
Laur. plut. 28, cod. 11. membr.
Psellus de animae generatione (inc.
ed. Vinc. Not. 316. Linder 1.
gr. biblth. Laur. II p. 20 et 472.
in bibliotlieca Lam-entiana

—
fol.

Bandini, Catalogus codicmn

S.

,)
XY. Bryeniims,
(22)

Laur. plut. 28, cod. 12. bomb. 4^ min. S. XIV. Theo (23)
—
Smymaeus de matlieniaticis. Bandini ib. 21.
Laur. plut. 56, cod. 1. bomb. fol. S.
rhetoris excerpta.
Menandri^(24)
xccvovog . ed. Ad. Stamin in
.
—

,
Studemund et Scholl Anecdota yaria (BeroL 1886). Band.
ib. 289.
Laur. plut. 57, cod. 34. cbart. 4^ min. S. XVI. XV— (25^)

insunt Libani Planudis Ciioerobosci

.
0% %6%.
190
alionim

des.
libelli; fol.

incipit 6%
%( quattuor sunt artium matbe-
maticarmn synopseis nulli auctori in codice vindicatae.
Pselli esse ait Bandini, et est exitus eius libelli, quem
et alii^ quasi Pselli esset ediderunt. cuius tamen
Xylander
est initimn ot itaXciiol .^
de astronomia con-
de geo-
metria differunt in initio et in fine,
cinunt. cf. hos nmn. 16 et 135. — Band. 390.
De 25^^ vide infra supplenda.
Lam•. plut. 58, cod. 29. cbart. 8^. S. XV. inest Planu- (26)

des de verborum constructione, adagia, Psellus de animae

generatione (v. supra n. 19), Bry., Pselli exegesis

altera exegesis ^
(ed. Linder, Upsaliae 1854, . 50),

(Linder 54), limmatis plenior exegesis

(infra . 179). —
Ptol. usque ad III 9 (finis

1 Ediderunt Arsenius Romae, dein Venetiis 1532, Bogardus

Parisiis 1545, Xylander Basileae 1556 et Wittenbergae 1560.

'. 2 Apud Xylandrum universi quadriyii est titulus:

^, -. , arithmeticae praemissum est

incipit
&'-
 XXXVI

^
(26) iTtLuKSipaedOCL•

i 4. Plut. —
De

oicd
codicibus manuscriptis.

Bandini
%a&'
ut
%(6
II
.
471.
& 1 et Porph. in
5^).
Holstenius codicem
praedicat insignein. Amsel-Stndemund 154.
(27) Laur. plut. 59, cod. 1. bomb. fol. S. XIV. vita dia-

logi epistulae Platonis, Theo, Plut.

— Band. II 485. Hol-
stenius msignem praedicat. Amsel-Studem. 153.
(28) Laur. 80, cod. 5. chart.
plut.
4*^ mj. S. XIV. Plut.

Bandini III 175.

(29) Laur. plut. 80, cod. 21. chart. fol. min. S. XV. Plut.

Band. 209. Amsel-Stud. 153.

(30) Laur. plut. 80, cod. 22. bomb. 4<^. S. XIV. Plut. —
Bd. III 210. A.-Stud. 154.
(31) Laur. plut. 80, cod. 30. chart. 8^ S. XVI. Plut. XV—
Bd. 218. A.-Stud. 153.
(32) Laur. Acquisti III 40. chart. 8^ S. XVI. Plut. Porph.
ad Ptol. I 1
I 199.
4. —
ef. Festa in Studi ital. di class. .
(33) Laur. AcquisH 42. chart. 8^ S. XVI— XVII. AQ.
mutilus. al. Festa ib. 200.

&
(34) Laur. Acqmsti 64. cbart. 4^. S. XVI. Theophilus de
coloribus. musici canonis sectio et catapycnosis (Theo
— 34.
c.35. 36), de analogiis (id. 31
quae Vat. 192 et Mon. 104).
musica,
Bell. 103, codd. 16 et 171^),
eadem igitur excerpsit
Anonymi syngranima de
^ (.
.
&
cf.

(fortasse 81), alia. Festa ib. 221.

(35) Laur. IV Ashburnliamiensis 1639 (Saibant. 71, ex bibl. ,

Caroli Millon).
picta est
figuram in Pachymere
Synesius de insomniis.

p. 416
.
Vinc. appictam et cod.
in custodiae folio
Festa ib. 209.
Bem.
c£
i

(supra n. 6).

1 Adest in mg. scholion: ex cod. ms. Bibl. Palatinae in quo

est Pselli synopsis (scii. cod. (65) Palat. Heidelb. 281) [Nicolai
calligrapbi a. 1040] Wattenbacb, Anl. z, griech. Pal. p. 52 ami.
Festae ib.
 (26—41) Flor. — Hamb. XXXVII

;
Flor. Riccardianus 41 (K 2). chart. S. XVI exhibet R.
Tlieoplirasti characteres, Probl. rhetor., Planudis carmen, (36)
dein quidquid continet Neap. III C 2 ab Hippocrate ad
Barlaami logisticen; sequitur AQ., Anonymi (tit. Aristi-
des), Heraclidis P. allegoriae. titulos una cum initiorum
litterisa primo librario omissos posterior manus addidit,
in media parte, quam ex codice Neap. C 2 descriptam
puto, exstat pars Theonis in Platonem expositionis. incipit
fi primo capite quod est de musica (p. 46, 20 H) et iimtur
voc. in c. 12 (. 57, 6). transeunt autem ex eadem
Tbeoiiis parte ad Pseudo-Euclidem inscripto nomme Pappi
codices quos numeravi 12. 42. 76. 118. 159. 173, quorum
vide sitne pater 151 an 187. excussit ex boc Herweerden
Marquardi precibus obsecutus Aristoxenimi et Cleomdem.
proxime eum accedere ad vetusti Marciani manmn tertiam
demonstrat Marq. Arx. XXIV, ex eodem autem fonte derivat
Barb. II 86, qui fons fuisse mibi videtur codex Vallae
Neap. III C 2. cur autem Jalm in AQ. p. L neget eundem
codicem exbibere Ajistidem et Aristoxenimi, non video.
Yitelli, Studi italiani di filologia II 498.
Magliabechianus 1 (II. III. 428, olim. XI 8). ch. 8^.(37)
S. XVI. Arx., Ptol. cum scholio ad 119, Porph. excerpta
breviata, Damiani opt., Barlaami varia, Hippocrates. -^
Vitelli 1. 1. II 543.
Guelferbytanus 701. chart. fol. S. XV (Gud. gr. 3). (38)
Porpb. Ebert, Handschriften-Kunde (Lps. 1827) II 136.
Guelf. 732. chart. fol. S. XV. (Gud. gr. 9). Ptol. III (39) I—
cum scbol. Eb. 140.
Guelf. 740. cbart. fol. S. XV. (Gud. 2.) AQ. Jahn (40)
p. LIIL Caesar, Grundzuge d. Bh. (Marbg. 1861) 37.
signorum musicorum tabulam (p. 15 M) hinc expressit
Bellermaiiii, Tonleitern tab. 5, ubi concinentem eum yideo
cum Uen. 322. Eb. 141.
Hamburgensis in civitatis bibliotheca^ no. 103 chart. (41^)
S. XVI. 4^. Bry., AQ. usus boc est Alb. Jahn in edendo
1 Ibi servari Meibomi apparatum inusicuin video apud
Jabn AQ. p. LIV.
 XXXVIII De codicibus manuscriptis.

(4P) Aristide, V. p. LIV unde concludo eum con-

et tab. L II,

spirare cum Uen. 322. erat olim Samuelis Petiti, postea

UUiotheques des vtlles
Wolfi (Jaliii). Omont, Catalogue des
1890) 368^ 59.
hanseatiques {CenimlU. f. BiUiothelcsw.
et IL
Hamb. Math. fol. IIL ch. S. XVI. Porph. 1. I
(41^)
Omont 365. n. 46.
S.XVII. Hero pneiun. Om. 367, n. 51. 52.
(41°d•)
Ib Matk 4^.

(41«) Ib Math. S. XVn. Theo.

4«. Om. ib. 54.

eadem bibliotheca erant olim sex partes

(42) Hamburgi in
codicis, quem nunc nmnerant
109—111, olim 36 a 1—6.
cbart. 4« S. XVI— XVII.
min. Mc quid prima et qmnta
parte^ continuerit nescio,quia hodie desiderantur. 2 m
insunt Bacchius et Mesomedis
bymiii I aliquot versus, m
in 6 aliquando lecti sunt
3 Aristides, in 4 Gaudentius,
Theo et Papp^s ^^ musica. nam Buecheler inde Baccbii
transsciripsit, Aristidem Gau-
textum et Mesomedis versus
dentiuin Theonem Pappum (= Cleonidem) diligentissime
idem ad Gaudentium notavit: collatus cum
ms.
excussit,
sunt
Hamb. 36 a 4, quem Lucas Holstenms confecerat.
Eyssenbardt
autem onmes partes eadem manu exaratae.
parte rogatus
tamen bibliothecae praefectus, qui 1889 de
tacuit, et Aem. Geyso
mibi litteras dedit, de codicis auctore
partes quae exstabant perlustravit Holstem vel
qui 1894
aliud nomeii se invenisse negat. _

Baccliio (ut
Pars
•) cum multa lemmata liabeat in
miiiio ascripta, simillima est
^
et singulis rebus consideratis facillime
tibi persuadebis ex
Parisino 2532,

Par. esse Baccliiuni transscriptmn. quod idem de

hoc ^

cuius-
bymno Mesomedis mihi persuasi, postquam litterae
detexi.
j
dam a Bellermanno non visae vestigia Parisiis
1 Fuisse ibi in parte V Br.yeiinius
videtur. nam Petersen,
Stadthihl. (1838) hunc enumerat p. 205.
(Jahn
Geschichte der H.
ad

1890
Aristidem LIII.) in p. I
2 Omittit
27b), sed om. at ante

habet mesae notam unam

fortasse
non soluin quae Mon.
292,
294, 4 et
fuit Aristoxenus^
omisit ^(iJcch. Arg.
.
Par. quem signabam Q.
9,
ZZ
habet
9^ (om.
( u
%m\
om 295, 2. onmia cum illo
681.
3 Vide JahrMcher fur Philologie u. P. 141 (1890),
 (41—42) Hamburgenses. XXXIX

huic etiam in Aristide habet enim

est simillimus. (42)
uterque in I 7 priore loco eam diagranunatis formani
quam novimus e Ven. VI 10, postea formani Ueneti 322,
quam quidem non absolvit. etiam tertium diagrainma
(in I 11) simillimuni est illi V, nec tamen inde ortum.
desinit autem Aristidis liber de musica I 21 iam p. 45, 14
(29, 28 J), nec plura Holstenius vel qui confecit in
archetypo inYenit. p. 3, 13 (2, 17 J) in mg. adscriptmu
habent %al et Bb. II 86.
IV parte exhibet Gaudenti contextum e com-
pluribus fontibus haustum. nam ad prioris contextus verba
additae sunt cum „aL" variae lectiones. et priora quidem
verba petita sunt e codice, qui non multuin distat a
Vat. 191 nec ad alimn ullum fontem propius accedit. ^
correctioiiuni qui quaerit originem, per diagrammata ^ in-
scripta in NB ad hos vocatur, ubi eadem sunt tria dia-
granunata. inter ISi tamen et niniis multa verba vel
formae differunt; cum concinit correctionmn numerus
satis magnus.^ aliquot autem correctiones fonti Barberino
non respondere, id inde est repetendum, quod tertio aliquo
archetypo usus est Holstenius vel qui varias illas lectiones

-,
conscripsit; hoc apparet e correcto loco 339, 27.*

oin.
25

,
lectio
lemma
,
1

, ,
,
.
,
Cum V

.,'^ , , .^ ,
13 i'va
consentit
, 14
itaque saepius. differt

', 19
H^

327, 3
probatur a Stobaeo. v, addenda p. 424),
(om. ),
,
p. 327, lo

22
15

4
, diCiCT.,
330, 23
32&,

(quae bona

329, 5
,
328, i
12'

8
2
1

, 3
3
18 330,
recte,

, , ,,
17 332, 12 al.
2 Diagrammata codicum habes in . 334. 337. 340.
tertium autem quod refertur ad c. 10 in locum iusto inferiorem.
dilatum est in BH,
3 H^ =
Barb.: 327, 3 ii om. %ai 330, ii
., 332, 15 supplet omissa, 333, 25 pro

,
7C.

al. cf. etiam. 337, 1 pro 339, 12 et

scriptionem lacunamque Barberini 348, 1. ita hi con-
cinunt 23 locis,
4 Pag. 339, 27 ab
. in margine additur:
^
H^ erravit ad 340, 2
al. , (al. )
 XX. r>e codicibus manuscriptis.

— ut
(42) In VI parte

huius
tradit
rrnn
,
exMbet partem Theonis et
mus transeuntem Eiccardianmn
transit ad isagogen doctrinae

'
a voce
Aristoxenianae
generis codices inscribunt
sine nomine
digitorum relicto incipit
concinere
et

solent
partium

quicunque
ovv
—

Pappo
indice.
in
haiic
,
quam

.
spatio^ enini duo-
.
Yidi-
57, 6
alii

contextu autem ut
doctrinam vindicant, ita concinit H, ut e connnuni fonte
omnes iiuxisse manifestum sist. qui fons nec Par. 2460
nec Barb. esse potest; nam 193 dicit: locus hic erat

,^,,
relictus schemati; in PB autem adsunt schemata sex. fiiit

fortasse Neap. 2, in quo postea, non initio inscripta sunt

illa diagrammata, aut Vat. 671 aut Yen. 512. erravit

in 180, 1 8 9 16
omisit tres sonos 183, 9. melior autem videtur quam BP
in 181, 2 .
(43) Lipsiae servantur in bibliotheca civitatis:
Lips. 24. S. XV. Nic, Arx., Alypi c. 1. excussit Beller-

inann, nec magnopere differant lectiones ab altero Lips.

L. Lips. 25. S. XV. Ps. EucL, EucL, Arx., Alypius, Gaud.,

&
(44) Nic. I et 11, AQ., Bry.
Hic in Euclidis sectione agit cum U, babet enini
149, 9,
7, ,
18 et 20,
152,
b 150, 6,
8, 6 b ...
-
-
-
154, 3. eadem codicum necessitas
elucet Zosimi subscriptione et e diagrammatum forma,
e
babet enim uterque figuras et prioris et alterius manus
ex transscriptas, babet discerptam fig. 4 et alia aequa
quod autem L ignorat quae in aut rabro aut nigrc
colore correcta sunt, concludo satis antiquo tempore iiOn(
esse scriptum , antequam quidquam in U corrigeretur
ad W
autem L correxit locos 189, 19. 190, 14. 195, 20
Aristoxeni textum ex TJ haustmn putat Marquard p. XXXII

(ita
unde vides e duobus codicibus discrepantias
) . conferri. ad ter
tium buiic fontem reyoco octo correctiones a alienas.
 (42—45) Hamb. — Lond. XLI

In Alypio maxima ei similitudo intercedit cmn M. omittunt ^•

370, 1, habent 3, om. 32, (^^)

om.
373, 1,
375,
om.
22,
371,

hab.
13,
et
habent
inserrmt in fine
eadem est formarum
31.
372,
toni,
10,
om. -
similitudo in signis musicis; congruit enim forma minu-
scula in 7^ et 17% congmunt formae 8^ et 9^ ut dedi
p. 369, formae 15 ()
et 16^.^ eaedem sunt formae in
parypata hypaton t. bypolydi V, in eiusdem trita diez. £,
in trita bypb. £, in lich. hypb. l et cet. qui autem suis
ipse oculis formas illas comparabit, is certissime sibi per-

suabit propinquos esse L et M; cmnque U Marciani

filius, Lipsiensis autem pater aliis indiciis nuncupetur, id

ad Alypi tabulas nobiscum referre nemo dubitabit.

In Gaudentio babet av 328, 19, 329, 13,
342,9,

,
,
alia multa

, 237, 8
pro
eiusmodi.

^12
^ ^
In
',
},
351,

^
16
Nicomacho

14
cum U
congruit
^
conmimiia et

236, 8
, 238, 8
^--
,
19

adde titulum
^^
66%,
libri
239, 1
243, 11
itemque in Ari-
II multaque alia.
3
superscripto
^-

stidis tabulis eos video concinentes, ut de intima necessi-

tate nullo loco dubitandmn sit. quae cmn ita essent,
cumque L ubi excussus ex ipso U se ortum esse
esset
nuncuparet, atque e Ps.Euclidis isagoga quidquid videram
in U plane cum L eoncordaret: quod Tulgarium lectionum
taedio victus non omnia ex U diligenter notaveram, utile
duxi in buius libelli discrepantiis pro U ponere lectiones
Lipsienses. — Naumann, catal. libr. manuscr. p. 9.
Londini exstant in Mus. Bril: (45)

Lond. Harleianus 5691. ch. S. XV. Bry., AQ., al.

olim collegii Agen. Cat. of Harleian msc. (1808) 288.

Jabn AQ. LI.

1 Lips. habet 16^ similem ac dedi p. 369, nisi quod altera

linea sursum curyatur.
 XLII De codicibus manuscriptis.

(4(5) Lond. Bumeianus 101. ch. 4^. S. XVI. Ptol. Porph

(deest prooem.) Cat. New series (1840) II 43.
(47) Lond. Burn. 102. ch. fol. S. XYI. Ptol. cum scholiis
marginalibus et interlinearibus (cf. Barb. II 86). ib. 44. !|

(48) Lond. Burn. 103. ch. fol. S. XVI. Porph. (tit. a 2 \\

manu Bryenni). ib. 44. ,;

(49) Mus. Brit. add. 19 353. ch. fol. S. XVI. Arx., Porph.
in I et II, AQ., Alypius. Cat. of additions lY (1868). ij

p. 225}
(50) Lugdunensis (Batavoram) n. 4 7 Scaligeranus, cbart. 4^
mm. S. XVI manibus scriptus.
variis insunt: Alypius,

&, ',,
Nicom. II 11., Arx., AQ., BaccMus, Dionysius (Ps. Baccb.

BelL), Anon., hymni. —

Hoc usus est Meibomius in recen-
sendo musicorum contextu. in Alypio nihil fere differt a
M, Mcomachmn quoque (duo sunt libri!) ex familia

cum M.
,
petivisse videtur, habet enim
capitmn numeros in indice, 236, 8
237, 8 ^, 12
quod autein exbibet
(quae om. ),
in
ortus
,

12
multaque alia quae concinuiit
titulo
videtur ex U. — Ab
Aristide teste Meibomio ea incipiunt, quae aiius librarius
scripsit.
Bacchium autem mihi persuasi petitnm esse ex
Par. 2532 (v. Bacch. Arg. 1890. 28) idemque factum
esse in hymnis invenit Bellermanii (hymn. 18). in emen-
dando Aristide Meibomms, qui ad hunc Scaligeranum duos
Parisinos adhibuit, negat p. 224 meliorem se ibi textum
invenisse. adhibuisse videtur P. 2532, is enim exhibet
diagrammatis in I 7 duas formas, quas Meibomius indicat.
sin vero ne in Aristidis quidem verbis et formis multum
interest inter hunc Lugd. et illum Par., omnes has partes
ab Aristide usque ad hymnos Scaligerani librarium peti-
visse suspicor ex Par. 2532.

1 Londinus Burneianus 124. S. XVII. continet pauca e

Porphyri commentario excerpta. Cat. p. 48. De Ptolemaei
codice qui olim fuit Laud arcbiepiscopi y. (90) Ox. Job.
 (46—56) Lond. — Matr. XLIII

Petms Aa, Oatal. (1716) p. 341. hunc Meibomi

V. d. (50)

rincipem fontem. Studemund examinaYit (v. Amsel 124)

t ad Nicomachi exemplar adscripsit acuratissime eum a
[eibomio esse comparatum vixque ulla in re ab eius lectio-
ibus textum typis excussum recedere.
Lugd. Voss. 60. anni 1557. Arx., Nic.
chart. Hic — (51)

xbibet in Arx. locos illos e Cleonide citatos, de quibus

. Marquardi A. 392 et himc libmm infra p. 171. e Mco-
—
.,
lacbo contulit Studemund p. 1

)
18 M. conspirat cum U,
habet

'
iuri habet om. 236, 16, 237, 8,

iShi
12,
scribit v%b
pro TCEQL 237,
238, 12,
ind.)
12,
pro
239, 1. recedit
236, 3,
pro
u. Mco-
15,
pro
''
autem ab hoc,
14,

lachum transscriptum Studeinund existimavit e Scal., ita

amen ut et Vat. 198 consuleretur. errorum numems est
lagnus, ut 238, 15, 239, 1, 2,

6, nec quidquam fuit quod in constituendo

extu respicerem. Petri Cat. p. 195.
Lugd. Voss. 68. Porph. Bacch. AQ. Petri Cat. p. 394. (52)

Lugd. Voss. 70 aniii 1556. Ptol. Cat. ib. — (53)

XVII. Porph. e cod.

&
Lugd. 133 (XVIII. 16. F). S. (54)

lagd. comparatus cum Ox. Bar. et alio Ox. Bodl. a Lang- ,

lainio. Scholia in Ptol. harm. Mrj (= Ptol.

16) a Barlaam refatata (Franz de musicis). finis

\) (Fr. 20, reliqua desiderantur.

-
30).
xeel, Cat. iibr. qui post a. 1741 accessemnt. p. 32.
Lugd. 135 (XVm Per. F. 41). Ano-
cb. fol. S. XVI. (55)

Lymi introd. harm. scriptus manu Bonav. Vulcanii videtur ;

tiisse Burmaiini Sec. est Euclidis vel Cleonidis illa isa-

joge, sed insunt p. 185, 19 verba Aristidis
ovv c. 6 . 10, 6 ad 11, 36. cf.
Ileib. ad AQ. 208. ita inserit sententias Aristidis etiam
'
). 187, 2 et 19. socii sunt (156) codex Possevini et Par.
>43) suppl. 449. Geel 40.
Lutetiam vide sub P.
Matritensis (bibl. populi) 48, chart. 4<^. S. XIV. (56
 ,

XLIV De codicibus mantiscriptis.

(56) insunt praeter Nicomaciii et Diophanti artes aiithmetica^

Zosimi (Cleonidis) isagoge et Euclidis sectio.

^
autem nomen antiqua ut videtur aetate scriptum facile;
apparet in titulo positum esse ex subscriptione illa Mar^j
^,
%,
ciani
(addit autem recentior quidani, fortasse Constantinus
Lascaris: ,%). ex
ipsa
archetypo
autem isagoga
igitur tituluil
179,
libelli yidetur afuisse. in p. fil

cum habeat ', conspirare eunii,

video cum W. idem finem facit isagoges voce

. 207, 7, ut facere dicitur Vat. 1341 et olim fecii,
Marc. appictmn est postea, quid sit diagramma et dy-
namis, inserto titulo 8•| %^ ;

liter ac scriptum videmns in Marc.

ait Euelle Matr. codicem a Marc,
(50 fere lineas, quales sunt apud
bac tamen
quod multo
Meib.)
re differr<j

bic contineat
;
denique et Matr. isagogen finit verbis '? .
.j
ut finiuiit reliqni libri. Iriarte Cat. p. 136. Ruelle Ar
''

cbiTes III, II 575.

(57) Matr. 62. 4^. S. XV (Const. Lascaris 1460 Medio
Plutarcbi apopMiieginata imperatonim aliaque latina

- ' ^6% .
lani).
accedunt incerti auctoris de nnisica quae edidit RueU
p. 610. ^
ad 612 ncxl
risque '. transseripsi

'
,

autem Galland 1883 etiam baec: ,[]

'' b

'
.)
'&.
& ,
6
\ h
b

6,
aw.]

*^

b.

. — Iriarte . 62. Euelle 1. 1. 569.

(58) Matr.35. eb. fol. S. XVI (Com. Murnmris Naup'
scr.Ven. 1554). Ptol. (textus similis et Wall.
Porpb. I et II, AQ., Arx., Mcom., Bry. iterumque Pto
(ad III 14) cuius textus Euellio abhorrere videtur a rel:
quorum codicum yerbis.
 . (56—59) Matr. -r Med. XLV
Notarum diagrammata et hannoniaruni scalas ex AQ. (58)
ublicavit Ruelle unde apparet non cum V, sed
608.
im liaiic recensionem cohaerere. harinoniaruni autem
ibula ex AQ 19 p. 22 ita est disponenda, ut e 24 sonis
ariis, quos linea 2 coinpreliendit, 9 revocentur ad Karm.

ar., dein 6 (supra omissi) ad lydiam, 9 ad doriam. e

lirygia harmonia 7 piimi soni (in sup. linea scripti apud

)
perierunt, manseruiit postremi AU; sex signa quae
iquuntur sunt harm. ionicae, sequitur inferior ordo (crusis)
tirygiormn (7 signa) et 2 notae ionicae in 4. linea < ,

iibes reliqua ionica (quoram. 2 perierunt, ultima cfle facile

^noscuntur et invenmntur in Bell. tab. 5) et 5 mixolydia

4 ad 8). aberravit autem librarius a ad similes
3tas quae praecesserant CTie, repetivit € et omnes notas
!
Lixolydias (8 ad ),
his admnxit 6 signa syntonolydia
)f. U), in ultima linea habet 6 notas mix. et 5 S3nit.
!f. U): ita omnia ex U oriii facile potuerunt. Ru-
le 566. 608.
Mediolani in bibliotheca Ambrosiana servantur: (59)
Mediol. Ambr. 19 ord inf. chart. fol. S. XV— XVI,
continet eleganter scriptos libellos AQ., Arx., PtoL,
orph. >. in duos libros Ptol. , Alypi, G-aud., Nicom.
aos 11., Bry. alia manus adiunxit f. 253 Bacchium et
254 Dionysium qui Bacchius dicitur, eadem et
falso '

)rrexit nonnulla in Ptolemaeo.

Himc ego anno 1889 in Italiam ingressus primum
LSpexi, et quod e numero librorum Mcomacheoruni suspi-
iri licet, id magis magisque probavi, ortum illum
5se ex codice Bessarionis Ptolemaei iisdem
U. libri
^uris et schematis omati sunt atque Venetus. in Gau-
)
mtio habet av
331, 24,
328, 19,
342, 9 SS.,
(pro
345, 4,
329, 15,
351, 16,
'
^
352, 3, 332, 14 (sed 11 et saepe
lias), onmia ut in U. ubi vero correxit U, hic servat
Btustas lectiones 333, 22 et D 352, 22 Qstenditque
lononiensi se esse maiorem.
In Mcomacho habes titulum ,
 ^
.

^
XLYI De codicibus maimscriptis

mijlBiQidiov, habes
'hvQi^n^av 12,
237,8, >/ ^Ttom^axt
12, ^(^(?;
236,7,
(o add.
238,19,
tri

A^) ^ ^^'
10, om.
aq^

244,11

}
tdta

«
' ;(
239,1, 5,
(?
^
,^£>' Ttot^
14, ^mywi^iW 246, 22,
60L 249, 6, 255, 14, et in U ctm

ab initio exstiterit 249, U ^ 664;

(60)
deinde

que
De
.
additum
margine, Ambr.

cod.
libellos vide
sit
transscripsit
cf.

Ambr. J 30
Jalin p.
post

Amsel-Studind.
ord.
XLVII
in

inf.

3.
textu et

. 127.
qui continet AQ.
i!

alios^

Ambr. J 89 inf. cbart. foL S. XVI continet AQ.,

Arx;
(61)
huius quae Studemmid comparavit, ea ex
eodeii
Ptol.
codice transscripta yidebantur atque (59)
Ambr. quem modl
(Amsel 1. 1.) ergo liic quoque sua petiyi
descripsimus.
ex codice Bessarionis TJ.

(62) Ambr. S 133 sup. continet Gaudentium latine vei

smn. ad locrnn p. 340, 4 notavit Studennind, qua

adscripserit mg., ea exstare etiam in versione Ambrij
siana. yide an haec scripta sit a Georgio Valla, cuii'
erat ille N.
(63) Monacensis 29. cb. fol. S.XYI Procli schol. TheoiL

expositio ar. et mus. Hardt Catal. I 162.

(64) Monacensis 98. cb. fol. S. XYI continet Pselli eoi

dem fere libros atque (19) Esc. 1 et (26) Laur. 58,

Hardt I 513.
65) Monacensis 104, chart. fol. S. XVI scriptus Veneti

1552 a Erancisco Cladio. insunt AQ., Bry., Ps.Euc

Gaud., Nicom. I. II. in versibi
EucL, Arx., Alypius,
Bess
autem hnius partis fini adscriptis ciun praedicetur
rionis liberalitas, opes huius codicis facile credas haust
esse e libro U, quem ille dicit oial

congruit etiam doctrinarum ordo (nisi quod tres libell

addit U) et congruunt lectiones. nempe idem est is:

goges polyonymae titulus eaedemque sunt lectiones raj

et ordo partimn p. 179, ,'
 (59—65) Med. —
''
Mon. XLVII

L80, (ita Mon.) 181 et cet. (cf. Par. quem (65)

lumeravi 114). congmuiit lectiones et Euclidis m
sectione atque Zosimo subscripto, quae autem correcta
5unt in U, ea Cladius invenit correcta. transgressus ad
jraudentium repetere possum quae de locis Bononiensis
it Ambrosiani cum U concinentibus rettuli, et e Nico-
nacho quae enotata sunt pariter in liunc Mon. quadrant
adde 243 correctum in filius igitur ).
lic quoque est codicis Rhosi.

it

'ov
19,
237, ^,in minoribus quidem rebus
lic M, qui filionun videtur esse ortu minimus (cf. res in

Suclide correctas) nonnunquam a Uen. Ambr. Bon.

%
241, 22 et sim. 242,
Post Nicomachmn adscripsit aliquis
SiEGxog

manus
239,
3).
','
1,

videtur esse
recedit

eadem
-
18,

. ^^'.
luae multa correxit in mg. apposito 6,
in Aristide
fol. autem 239 ab eo qui ipsimi librum scripsit invenis
bddita:

}%' ^^^^,

.
6

%^^^
, , ,
Alia manu
],
6

'
.
scripta exstat in altera codicis parte fol. 289
^ormasia^ illa, quam habes infra in p. 421, et canon
Lypolydius sonos 25 comprehendens. hunc ter adbuc
xpressmn^ repetivissem, nisi e Vaticano meliora sub-

1 Hic sonorum ordo primum editus

est a Zarlino Soppli-
lenti musicali (Venet. 1588) e codice Michaelis Soffiani da
cio (Sophiani Cbii f 1565). cf. Fetis, Memoire sur rharmonie
imuUanee 1858. Ruelle Archives III, II 530.
2 Vincent Notices XVI, 2 p. 258. Tzetzes Uber die alt-
riech. MusiJc in der chrisn. Kirche. Munchen 1874. p. 101.
iuelle Archives III, II 607,
 XLYIII De codicibus manuscriptis.

nnnc id dico, significari

(65) sidia accessura sperarem.
cliromaticos inter genus diatonnm mter^
quinque sonos
calatos, referendum videri cum Tzetze (quem citavi m
annot.) p. 102 ad ^.. hos autem quinque sonos a
Ruelle p. 535.
Vinoentio nuUa arte critica tractatos rectene
acufaores, m^msj
referat ad sonos phrygios reliquo ordine
iudicabit qni Vat. 192 adhibuerit.
seqmintur Moil^ m
librarms e Theone el^
foL 290 ea, quae Vaticani 192
Bacchio excerpsit. nam docetur, qmd Thrasyllus de|
secando canone (c. 35. 36) et de analogiis (antlimeticanv|
dico geometricam harmonicam) et de limmate praecepent
sequuntur sententiae Bacciii^
rTheo c 35—36 33—34),
e cod. (16) Escoria^
8 44—49 11—12, quas Ruelle p. 609
et facile perspicitur hunc
librarmm sua
lensi pnWicavit.
cod. Vat. 192. eadem enim,
quae ille, et peccat
petivisse e
et omittit in Theone 88, 21. 89, 19. 90,2. 85,20. 24 86,9.
erat, ipse pravam exhibet iec-
et si quid ibi male scriptnm
numeros 86, 8 ,,
tionem, ut
15. 16, ?
pro
fluxisse Yides
87, 17,
86, 17. Bacchii quoque
ex illo
doctnnam ind(
(Ru. ann. f.) et ex ipsoj

sententiarum ordine.
in
tono
^? (.
bypodorio
an. ), ^^
peccayit autem qui baec transscnpsrJ

omittit Escor.,
(g). quae tameii d.
ea exMbet Mon. plemo
ex B. 11) nam quin

.
Escorialensi idem est in § 6 (exc.
sicut Vat. (vide mtra^
que sympboniarum signa exbibet
—
^ denique idem, qv
diaaramma autem tonomm omittit.
videtur bic quoqu
priorem codicis partem probaverat,
seqmtur Hephae
ascripsisse
stionis encbiridion a tertio librario scriptum. — cf. co(

16 36 149^ Catal. Hardt I p. 551 et Jabn m AQ. LI

diligentissime excussit mihique scbedulas liberaliter con

modavit H. Deiters.
Monacensis 159. bomb. £ol. S. XIV.
Laertms DiO|
(66)
matliem. Harc
prooemium. alia Sextus Empir. adv.

II 186.
Monac. 193. cbart. fol. S. XVI A. Darman
cum coi
(67)
marg. Ptolemaei barm. ad III 16.
Hardt II 263. —
 —
(65—72) .— Mut. [ XLIX

XY— XVI.

,
Monac. 200. chart. fol. S. Aristotelis phys. (68)

terlin. (
^''
auscult. al. Ptolemaei

insiuit et schol.

Monac. 215. chart.

,
^
marg. .
harm.

,
omnia redeunt in Barb.
13

4^. S. XV. (signavi 0).

prior pars
a Michael Lygizo eleganter scripta continet Ptotini En-
cum

cf.
scholiis
cap. titulus)
Barb.

.
in-
01;.

86.

333.
(69)

neades. altera pars crassa arundine et alia manu minus

, ,' ., ,
bene scripta repetit libellos Veneti YI 10 eodem ordine
dispositos. et in Aristidis diagranunatis contextuque eos
inter se consentire docui in Fleckeiseni JaJ^rhucJier 1890,
684. in Baccliio quoque omnia concordare
^',
(^, etiam

Arg. 1890

'
orthographiam
edito p. 27.
293, 18, scripsit
voce
et iota subscripta) docui in
omisit autem librarius signum
—
netae signa 294, 6, desiluit a
303, 11 ad eandem 14, et a

(ut Par. 2532) agnosces et nepotes.

307, 16
ad idem 19, omisit signa CC 297, 14, imde facile filios
hymnos, si pla-
cebit, ipse comparare poteris et hac in tabula II et in
Bacchio

Bellemianni editione tab. I exaratos. (filios puto Par. 2532.

2458. Berol. 1555; eiusdem est familiae Par. 2460). —
Argentorati 1890 ipse excussi. H. 418. Bellermanii—
Hymni 9. 18. Caesar Grimdmge der Bhytlimih 37. Jahn
AQ. Lm.
Mon. 301. ch. 4^. S. XVI (A. Darmari), Nicom. . (70)
m
H.

clidis
234.
Mon. 361
varia.)
(olim Angustanus)
Aristoteles probl. XIX
ck
Theodori So-
fol.

Iss.
S. . (Eu- (7P)

pbiani astrol. et musica, sectio sumptum ex

2. est vero
Ptolemaei arte harmonica II 1 et 2. Ptol. 1. H. IV 45.
Mon. (olim Augustanus) 403. ch. fol. S. XV. Theonis
.
(71^)
arithm. et mus. Pselli animae gener. H. IV 246.
Mon. (Aug.) 418. ch. fol. S. XVI (A. Darmar. 1564). (72)
AQ. Caesar 38 (Marburg 1861) similem hunc dicit (44)
Lipsiensi et.(65) MonaceusLi IV 246. .
Mus. script. ed. Jan. d
 L De codicibus maniigcriptis.

Mutinensisn 8. cti. S. XV. Biy., AQ., Anon., Baccli.,

(73)
Ps.Bcli., hyinm. ab exitu Aristidis qnae sequuntur fol. 87
altera manu scripta sunt. et e primo diagraminate Ari-

hnnc esse famiiiae V, omittit eniin cx et

stidis elucet^
cracem iUam, habet 5^ 3 H', / 19% (24^ om.), 24^
nuin. ante 26, ^
30^ nec multo distat 30% Imeain fimt
signo 34^ idem manifestmn iit ex altero diagranunate
est enim phrygiorum 5^ <, adest
mixolydio^
(p. 22).
har-
rmn 2^ < (qnod om. U). contextus autem partes
inmiixtas^ qui comparaverit in propinquis
monus illis
arclietypiiin celeriter iiiveniet
codd. (ut est (75) Neap. l),
manifesto demonstrabit. limus filiimi esse puto (79)
et
Neap. 5. in Mesomedis hymnis ea est versumn
dispositio,
persuaserim. (Jahrbb.
ut e Neap. 1 bunc orttiin esse milii
et Alberti Pii,
1890. 68l\ codex olim erat Georgi Vallae
sicuti 13^/74% % 76. ipse inspexi 1889. Jan in Bch.
Ajg.^ 31. Stud.-Ains. 123.
Mut. ... 85. S. XV. [Psellus] Syntagma IV
scient.
(74^)
149. Porpb. bi quoque erant Ggi. Vallae.
(74^) Mnt.
m
. . .

:
Heiberg
Cermi storici della UU. Estense (Mod. 1873).
PMlologo XLII 434.
(75)

,
foliis
Neapolitanus
membraiiaceis,
nam legitur
III C
fol.

in
1
min.
fine
(olim 259).

cmn
S. XV.
%ccl
^
scripsit

scholiis Pbiloponi,
. .
cbart. intenectis-

Plu-

%
insmit Nicomacbi ars aritbm.

j3«()'u (om. )
-\- ^/
tarcM mus., Porpbyri comm., Aristides, Anonymi,
Dionysius BelL, bymni. et Ptolemaei quidem

/,
BaccbiuS^;
initiumi
similis est
et
Ven. VI 10. cf.
inopiam diagraminatuin.
:
Vat. 192 eum
1 transscriptum esse demonstratur
altero ordine pbrygiorum, ubi Vat. omittit
duo signa, Mut.

,,
8^ N, lon. 3^ et synt.^

(&
habet. cum Neap. III C 5 concinunt lyd. :

-
6^

,
sjnt. 1«• D.
3»::^, pbry. C, ^ .

2 Habet Mut. post doriorum ordmem priorem \

post alterum ordinem

phrygiorum et ioniorum titulos:
ovv . . post synt.
post lon.^
tit.
post
,. ^
 (73—76) M-Qt. - Neap. LI

Ptolemaei et PorpiiyTi doctiiiia ad eundem finem ducitur (75)

atque in Ven. Aristidis signa musica optime inter eos
concinunt, omittit uterque duas notas Lu et in ultima
tonum p. 27, 9 M. etiam Bacchii
linea expositioms secunduin
isagogen e V, nec tamen e Mon. videtur petivisse (Baccii.
Argent. 31); iilimn igitur Veneti dicas. sed in hyjnno-
rum forma, quam exprimendam curavit Bellermann in
tab. IV, is est versumn ordo, (cmn modo unus modo tres
versus omittantur, nec causa huius dispositionis ex ipso
Neap. intellegatm•, facilius ex arclietypo quodam repetator,)
ut intercessisse putem librum aliquem inter V et N.
(Baccii. ib. et Jakrbucher 1890, 686). filium repperi
Mutinae. inspexi 1891. — Cyrilli cat. p. 3^9. Beller-
mann in Anon. 1. Hymni 18. Studemund-Amsel 154.
Neap. m C 2 (olim 260). cb. A^. S. XV. in priore N.
parte insimt Hippocrates de urinis, Gaudentius, Theo cum (76)
Pappi isagoga, Aristox., excerpta Neap., opticae bypotheses,
Damiani optica. in altera parte, quae arundine optime
exarata est, habes Cleonidem, Euclidem, Barlaami logistica
et arithmetica et de solis eelipsi.
Gaudenti contextus tribus diagrammatis omatus est
(ut in Barb. et Hamb. n. 36) nec tamen verbis longe distat
a Vat vel Ven. Theonis expositionem codex incipit a
musica (p. 46 H.) et exhibet usque ad c. 12
(. 57, 6). binc sequitm• inscripta
quam Cramer edidit
isagogae Euclideae ea forma,
in Anecd. Par. I 47. nmneravi 12. 36. 42. 118. 151.
(socios

.
159. 173. 187.) bae autem lectiones cuin fere omnibus in
libris concordent, Neapoli enotare supersedi. In Ari- —

.,
stoxeni titidis concinit cum Marciano VT 3. habet enim
A. ^A, ,'. jB, ^A.
(Mq. 360). in fine autem habet addita,
quae tertia manus in M. adscripsit. Marqnard cmn partem

,
aliquam comparasset, similem esse codici Riccardiano,
mendoruiQ autem minus inesse vidit. Sequiiiitiir
quae imprimenda curaYi sub n. IX.
—
qua
-
in parte plenior hic est quam Par. suppl. 449 in § 18
d*
 LII De codicibiis manuscriptis.

N. et et nmnero ' in § 24.

(76) in iis rebus, quas cmn Par. 3027 habet commuiies, nunc
hunc, nunc illum vides ampliorem; fratres eos dicas. in ;

partibus, quas hic excerpsit, lectiones

^,
Nicomaclii auteni

,
;

% .,
nobis praebet optimas . 266, Ttccqv-
|

, % ^^%,267 S.,

Alter librarius magnis atque formosis

271.
kccI

litteris inscripsit
\

artem Cleonidis. mitiales litterae magna elegantia 1

., &, ,
,
pictae in mentes legentmm revocant formas Joannis Rhosi 1

Cretensis qui confecit Uen. 322; eadem autem manu ,

libelli
petita
^
scripti videntur Barberinus
est
autem videntur verba
86 et Vat. 221.

e
titulus
ov rj
Marc. YI 3.
(cf. 36 Ricc),
conspirat eniin
cum in Eucl. 149, 5 et 7 12

,, .. , ,
, ,
150, 6 TtQog
bula, 152, 7 . ,
,,
7
158, 11 ,
151, 2 om. quattuor voca-
161, 14 et 16 in

,
Cleon. 179, 3
. .,
,
.
4 om.
180, 19
5 ,
&,. 7
om.
. ,-
20

? ,
, %,
181, 4
182, 4
' im-

186, 10

,
in ras.),

205, 2
bus
],
199, 12
.
conspirant,
.,
190—191,

ut
tonis signatum 200, 10.
quod
184, 15 om.
187, 4

&
^
1
',
7]6
.,
ri

%,
plus etiam id valet, quod in accenti-
habeant 181, 8 et
gravioris moinenti id
duobus
quoque
7
189, 21

202, 12 ,
185,7—9 om.,

(pr.

191, 8 omittit, 193,12

- exstat in
188, 1

esse videbatur, et
(I49,let8), cum forma litterae scripta in facile

confundatur cum . his ego rebus commotus necessitu-

dinem huic cum intercedere statui. e V autem

non transscriptum esse manifestuni est, quia plura illo

contiiiet 191,1. 8. 192,4. 195, 6. 203. 204 cet. ex iis
quidem quae differunt inter et IVtV plurima librarius
ex suo ipse ingeiiio emendare potuit, ut si in sonorum;
 (76) Neapolitani. '
LIII

tabulis 4) omissa supplevit vel harmoniarmn N.

(isag. c.

species(c. 9) tredecim tonos (c. 12) in meliorem or- (76)

et
dinem redegit^, hiiic etiam factmn esse puto, ut cmn
Pappi codicibus non paucis locis
quibusdam
191,1
docet de metabola
locis
et
consentiat. ^ quamquam
bono archetypo
in illo ei ^
uti videtur, ut in
195,6 et illis
-
quae
p. 205, respexeris, quaeres
13. haec si

an duobus fontibus hic usus sit. ac sectionis fontem

qui diligenter examinavit, is alium fontem praeter subesse
non potest negare. nam non solum litteras in protasi 6
demonstranda babet integras, diagramrQatmn lineas
midto melius quam M^ describit, ad fig. 15 veras nume-
rorum rationes annotat, %. 17 et 18 in depravatas
ille restituit. peritissimmn rerum mathematicarmn dixeris
bunc hominem, qui onmia tanta sollertia emendaverit. at
qui codicem scripsit, non ipse hac laude dignus est,
quippe qui falsis locis omma diagrammata posuerit, ut
fig. 18 exstet prope protasin 8. (qui autem suo ingenio
Euclidis diagrammata restituit, is profecto suo quidque
loco collocavit.) quae cum ita sint, si fluxit ex
intercessisse oportet inter eos alium codicem, quem qui
conficeret, emn artis matliematicae fuisse peritum. itaque
quamvis magna similitudo huic cmn intercedat, quo magis
res perpendo, eo magis animus inclinat, ut ex eum
manasse negem ac proprimn potius emnque egregimn
fontem librorum Euclideorum dicam.
Duo autem homines docti, qui scholia in marginibus

^
prioris partis ascripserunt, huic quoque alteri parti operam
impendenmt. ut p. 181, 4 in mg. is qui minoribus litteris
utitur

erant
addidit
et
corrector
182, 1

supplevit
oial ^
182,
ol^
et sonos
ad 186, 14
qui omissi
autem

.,
13.

198, 14
1

2
differunt
185, 7.
,
Huc revoco

.
201,
186, 11. 22.
autem praeter titulum
187, 16. 188,
192, ii xat

187, 17.

2. 13. I6.
190,

189,
et
2.
12 tv

et
prooemiuin in 181,
10. 17. 20. 21.
.
^

191,
194, 21

7.
4
,
al.
— 0.
 Liy De codicibus manuscriptis. 1

N.

i^Q)

].
, ;
alter iiomo
ov
et
(qui
,,
paulo post
199, 18
etiam
haud

diagrammata
,.
7tv%vov,
an fuerit Valla) opposuit:
scio
idemque ad 187,15 notavit

et exitam versus
illa . 193 et alia
circa 190, 14

,-
|

inscripta sunt.
in Pappi quam ferant doctrina postea
Fuisse autem Georgi Vallae hunc librum ipse dicit in
et ut
huius folio extremo ;

multi libri scripti mortuo Yalla vemerunt Alberto Car- j

hic codex, in quo legimus scriptum:

'

peIlsi^ ita
%.
cf. (73. 74) Mut. Gy- —
rilli cat. 341. — Contuli Neapoli 1891. si quid

(77)
postea desiderabam, R. Heinze et Tscbiedel liberalissime
suppeditaverunt.

loci
de
Neap. III

e
3 (olim 261), cbart. 8^ S. XV exeuntis,
diversis manibus scriptus.
comineiitarii in Ptol. (
Mcomacho
Ptolemaei
§ 1—3), tabula
insunt Porphyri prooemiuin

et
— ,
tabulae et )
Ptolemaeo excerpti, Planudis versus
geograpbia, tabula sonorum (exc. Neap.
Ptolemaeo descripta.
e a fol. 5: Ptole-
de musica,
,

maei harmonica ,PlntarcM Theonisque libelli

NicomacM man. I, Macrobi doctrina a Planude graeoe

conversa, Ps.-Ptolemaei extrema capita cum Barlaami

refutatione.

. ^%
.
tiens
Hic excerpsit

241,

cum
8
Mercurii
ilio
e Kicomachi

autem
et offert

et
harm.
nobis
-
- -
c.

Veneris locos mutat consen-

homine, qui (Nic. 272, 4) scribendi errorem
nvd
3:
bonam lectionem

suspicatur. pergit cap. 5: 6

consentitque cum
()• addit idem
Vat. in 245, 8
(fol. 2^) diagramma sonorum et stellamm ex
Nicomaclii
c. 3 descriptum altemmque diagramma
quod incipiens a ,

proslambanomeiio naturam 18 sonomm perfecto syste- m

mate constituit:

1 De boc Alberto vide Blume iter III 21.

 (76. 77) Neapolitani. ;
•
. LV

(77)

cum tamen
'hTcaty]

lichanis diatonis librarius in eadem

^

linea ad-
.
diderit chromaticam et enarinoiiiain habes sjstema ad
,

Mc. c. 12 accomodatum. Planudis versus sequitur tabula

numeroruni, quam habes 412 in variis iectionibus lin. 10, ^•
et
signavi X).

ibi scribendum
. 411, ubi hunc codicem
quod in margme appictum erat,
&,
id dedi . 423 (an pro
?),
quamvis autem propinqui videantur
et similes Neapp. (2 et 3) et Par., patrem aut filium in varie-
&
tatibus illis non inveni, fratres potius dicain. ••
aliud
sequitur diagrainnia quo sonorum ordo demonstratur,

,. '
is

.^ -
,

qui invenitur apud Ptolemaeum II 11. hic quoque ad-

scribitur vel additurque
vel
vel hypatae autem meson hoc loco
adscriptuin est parypatae meson
idque factum usque ad neten diezeugrnenoii cui datur ,

6 ad Ptoiemaei igitur
exempliim instituta est haec tabula (v. Wallis p. 73 fol.
= 137 in 4^), nisi quod iastii quoque et aeolii toni simi-
liumque in hunc ordinem intrusorum sonus princeps
notatur.
Meliore deinde forma scripti
sequuntur (fol. 5) libri
Ptolemaei, videnturque sumpti ex codice qui non esse
longe distabat a cod. U. de Plutarchi Theonisque doctrina
nihil exscripsi, nisi huius finem
(qui

..
est finis
'
Nicomachi I). sequitur

Par. plus habet in § 1 de num. 21 et 24, in § 2 de

1
. inc. -
num. contra
24. 36. X
meliora habet § 1 de num. 18, si fides
est Vincentio, et plura quaniquani non meliora habet § 2 X
de n. 18.
2 Mobiles soni in priore systemate (fol. 2) nullo epitheto
omati sunt, tantum sonis fixis adscriptum est.
 , VI De codicibus manuscriptis.

X* (Macrobius
.
1,8).

),,, ,&-
,
(77) finitur %ccl

(Ma. II 1,25). — Nicomachi manuale

(fol.

^^
92)
eniin in 237, 9 -
transscriptum puto
cum accentu,
. .
e Vat 198.
12
consentiunt
238, 4
^
,
9 13 19 ;

, (Vat.
itaque semper.
264,34 neten
Meliore etiam scriptura
239,
dz.
23
7
omittit uterque.
quamquam
lOl) capita illa, quae Mcepliorus Gregoras^
239, 1
uterque corrigit in;

minutis litteris ad-j

i

dita sunt (fol.

ad artem Ptolemaei explendam scripsit 14—16), et

Barlaami refutatio, quam edidit Joannes Franz Berolini
(
1840 (de musicis gr. commeiitatio). — Quod autem
Nic. I, Planudis et Barlaami quae hic exstant redemit
in IJrb. 77, propinquos hos dices. Cyrillus 341. —
inspexit hunc Studemund, excussi ego 1891, et si quidj
erat dubii, iterum inspexerunt Heinze et Rabe. (v.
Philologmn LII 1892, p. 28.
li. Neap. C 4 (olim 262) chart. 8^. S. XV. insunt:
(78)Bry., BaccL, Ps. BaccL, bymni, AQ., Anon., PtoL,
16.
Et in Bacchio cum vidissem exstare pedis
bacchii exemplum § 101, 5, archetypmn nactus esse mihi:
Yidebar Parisini 2456, propter quem 1890 Parisios
illius

adii. quae spes me fefellit. sunt illi quidem simillimii

inter se, quod om.

in formis
292,
lacunam 295, 18, babent
307,
notarum
3 et

2,
305,4,

2. 15. 18.
merus loconun, quibus inter se differant. nam ut statim
{
293, 1, quod explenti
306, 11,

vix
)
'
12,
tamen minor
et concinnnti
est nu-

rerum sumniani absolvam, Par. omittit 300, 2

303, 12 .— 15 .
usque ad ea voc. 5, et quinque vocabula 10,

gemelli igitur sunt, neuter neutrius

autem omittit
et 307, 13 .
filius. et
ad 15
hymnorum
.
quidem bic est optimus codex, qui signa nmsica inde
a 13 continet solus. Galileumque edidisse liyinnos usum
 (77—79) Neapolitani. LVIT
'

lioc ipso codice, qui olim fuisset Famesinonun, eodemque li.

libro hoiniiies inductos esse, ut Dionysimn falso dicerent (78)

/
hymnorum Bacchimn autem auctorem artis
esse poetam,
quae incohat Ty ^ovGLKfj
—
},
apertmn iam esse spero
et manifestum (p. 454 56). depictum enim habes apud
Bellennanniun Hymn. tab. II tituluin qui finem fa-
ciens iis, quae de sonormn rationibus docentur, ab byinms est
alienus. Anonymoruni doctrinas non universas hic con-
tinet. omittit § 85 —
104 et substituit res nullius utili-
tatis. neque enim magni aestimabimus diagramma illud
Bellerniaiini § 83, nec opus fuit repetere (§ 84) caput
illud extremum, quod Mcephorus ad supplendum Ptole-
inaeiim conscripsit. socimn babemus huius cod. IJrb. 77.
In Aristide qui prima diagrammata comparat, primo
forsitan obtutu hunc vindicet familiae U, quia exhibet
et crucem illam in Ven. omissam, omittit autem quod
praebet Ven. accuratius tamen qui examinaverit, videbit
liimc concordare cum Vat. 192 (et Mut), in quo eadem illa
yel desimt vel adsunt. harmoniis I 9 clarissime
et e sex illis
elucet agere eiim cmn Vat. et stare a Ven. potius quam
ab U. babet enim signmn mixol. 2^ in omissum,
habet << ion. 6^, concinit cum Ven. omnibus in rebus,
quibus Vat. concinit, et habet ion. 2^ ~i. huius igitur est
frater vel e fratre filius. lydii etiam toni diagranuna,
quod prodiderunt Bellerniann Tonleitern 77 (et Jahn in
tab. I, Amsel tab.), huic cum
192 commune est. nec
Vat.
erravit A. Jahn, cum XLIX
investigandum dixit codicem
p.
Galilei; ego inventmn puto et comparandimi. bonum bunc
praedicat etiam Bellermaiin 1. 1. p. 77. Cyrillus II —
347. Bellermann Anon, 1, Hymni p. 9, cuin speci-
mine scripturae in tab. II et III. comparavi Bacchium
Neapoli 1891.
Neap. m
C 5 (olim 263), cbart. 8^. S. XVI. insunt (79)
PtoL, PorpL, AQ., Anon., Bacchius.
Hic male et sine omni diligentia scriptus in Ptole-
maeo aliquot locis concinit cuin Wallisi GJO. in Aristide
est e familia Ven. VI l et multis in rebus accuratissime
 ,

LVni De codicibus manuscriptis.

(79) concinit cum Mut. nam contextus partes inter signa musica
positae sunt in utroque eaedem^, e cap. I 7 uterque
universam quandam signorum seriem omittit. quae dei
hoc Neap. enotavit Bellermann Tonl. 67, omnia quadrant!
ad Mut. ille cnm XV, hic XVI saeculo scriptus videatur,!

patrem illum esse snspiceris, huiic filium. in Bacchio qui-;

dem quae comparavi, ea ut concinuiit cum Ven. VI 10, ita,
abhorrent a Neap. 1 et 4 propiusque accedunt ad Marc.
VI 2. examinavi Neapoli 1891. Cyrillus 248.
Oxoniae exstant in bibl. Bodleiana^:
(80) Ox. Baroccianus 41. ch. 4 min. S. XV. Ps. EucL, EucL,
Atx., Alypius, Gaud., Mcom. II, Porph. hunc e charta et
scriptura Wallis conicit confectum esse in orientis regione,
librorum antem ordo in menteni nobis revocat codd. et

U (duos etiam attende esse libros Nic). est autem illo-

rum Oxx. qnos Meibomius adhibuit antiquior, a Pembro-
chiae comite bibliotbecae donatus (M in prooem. Gaud.),
Wallis eum signavit D. cf. quae dicenda erunt ad (86)
misc. 87. Coxe, Cat. (1893) I p. 59. ]j

(81) .
Ox. Bar. 124. ch. 4^. S. XV. Ptol. Wallis signavit 0.
Coxe 200.
(82) Ox. Selden. 20 (olim 3363). ck fol. S. XVI in.

initio mutilus. de calculo motus soiaris. Arx.^, Alypius.

desinunt signa in tono aeolio, ut fit .in Vat. 191. de-
pravatissimum eum dicit Meib. in praef. Al. cf, praef.
Arx. snb.fin. Coxe 596. Marquard Arx. XXIV. Westphal-
Garan Arx. (1893) XCI et 108.
Ox. Bodl. misc. 36. S. XVI. Catena de cant. cant.
(83) Pselli psycbogonia. Cx. 641. (6 ,.— =
Linder 1.) cf. 179.

Post doriorum ordinem priorem (exit ") habet verba

1
'.
formis acutissimis <0,
^', dein lydiorum ordinem alterumi
et cet.
2Codex Laud 44 continet Theonis artis arithm. partem,
musicae artis nihil.
3 Lectiones diversaa liinc excussas Holstenius inscripsit im
Meursi editione, exemplari Bodl. Dorvil. X, 2;. 5. 10. (Coxe 596).,
 (79—93) Oxonienses. LIX

Ox. Bodl. misc. 85. ch. fol. S. XYI. (olim Savili et (84)
b46). (Ptol. hypotheses et alia astronoinica.) AQ. hunc
xcussit Langbaine. Coxe I p. 6 70 et (de advers. Langb.) 878.
Ox. B. misc. 86. ch. fol. S. XVI (olim Savili et 2947). (85)

iadem manu ac (84) B. m. 85 scriptus. Arx., PtoL, Nicom.,

Graud., Alypius, Bry., Heronis pneumatica. (cf. 86.)
Ox. B. misc. 87. cli. fol. S. XVI. (olim 2948), volu- (86)

mnis modo nominati exemplar alterum. Ooxe I 671. ait

iutem Wallis in Ptolemaei praefatione hos (85. 86 == misc.
:

^6.87, quos antea numeratos dicit 164 et 165, ipse autem

iignat et B) Savilius credo ante annos plus minus 60
jive ex eodem codice Vaticano (aliove in Italia) describi
iuraverat ambos, sive quod ego potius existimo, inde
iodicem atque ex hoc alterum A. alter horum est Meibomi
ecentior Bodleianus, quem a Savilio datum esse biblio-
^hecae dicit (ad Arx. et Gaud.). Oxonienses autem multo
neliores esse praedicat codice Scaligerano (Nicom. prooem.),

[
juod probat lectionibus

irgumentmn id
22.
videtur,
273, 9 et
mihi quidem gravius praestantiae
quod perversa illa de diazeuxi
,

ioctrina 259, 15 a Bodleiano abest.

Ox. B. misc. 88 (olim 2950). ch. fol. S. XVI. Porph. (87)

:)oxe 672.

ISiotices

In aliis
•
Ox. B. misc. 225. ch. fol. S. XIV in.

.
Porph., AQ.,
?ediasiini geometria (fortasse insunt quae edidit Vinceiit
290
bibliothecis Oxoniae exstant:
Cx.

Ox. Baliolensis continebat Alypium, excussit Langbaine.

779.
(88)

(89)

Ox. Johannensis (coUegii) continet Ptolemaeuin a , (^^)

^Vallisio signatur J. erat olim Laud archiepiscopi, unde

ransscriptus cod. G(ale) Londinensis (47).
Ox. Patricii Junii dedit Gaudentium Meibomio, excussit (91)

Seldenus.
Ox. Magdalenensis collegii dedit Meibomio Aristidem, (^2)

fcransscriptus est cura Seldeni.

Ox. Magd. dedit Wallisio Porphyrium et Bryennium. (93)
 LX De codicibus mainascriptis.

(93) signatus M. — Ppii. e cod. Magd. 13 excussit Langbainj

(Coxe 878).
j

(94) CoU. B. Mariae vulgo Novi. Ptolemaemn excussi

Langbaine, v. (l76) Traiecti 34.
|

Lutetiae Parisiorum exstant in bibliotlieca nationi^s

(95) Parisinus 360 (Colbert 4477). bomb. 8^ S. XH
Sticberarii frg., Anonymi Hagiopolites. baec praecepfi
edidit Vincent, Notices XVI 1, 259. Omont, Inven•^
iaire sommaire d. msc. d. B. N. I p. 36.
(96) Par. 1817. ch. fol. S. XVI. Theonis in Platonem ex
positio iterumque idem opus alia maiiu. Psellus in Plal
psycbogoniam. Om. II 148. Psellmn binc ed. Viiicenl|
Notices XVI 2, 316.
(97-100) Par. 1818—21 omnes cb. et S. XVI (n. 1820 S.

contment Theonis illam expositionem. Om. ib.

(101) Par. 2338. cb. fol. S. XVI. Georgius Pachymeres d
IV inatiiematicis scientiis. ed Vincent Notices XVI 2, 36
Om. 243.
(102—3) Par. 2339 — 40.
Pachymeres. scr. 102 ab Ar
cb. fol.
gelo Vergetio, 103 a Petro Verg. Om ib.
(104) P. 2379 (olim Medic. reg. 2157). ch. fol. S. XV
(Joaniiis Otrantini) insunt Diophantus alii, Arx. Ruelle i
Arx. ed. Westpbal (Abel 1893) XCVII propinqumn iudics
codici Seldeni. Omont II 249.
(105) P. 2430. cb. fol. S. XVI. Hero pnemn., Bryenniui
al. Om. 260.

^06) P. 2448 (Colbert 4037). bomb. fol. min. S. XH

Syntagma Mov6L%riv oi italaLoi^ plenms quam quod edid:i|
Xylander (Bas. 1556). doctrinas ibi omissas edidit Vinceii
1. c. 338 — 42, quanun invemimtur partes in Vat. 19
et 698. buius syntagmatis auctor fuisse Psellus diciti
a Xylandro et Vincentio, contra Josephus Pinarus Rba
cendyta qui rbetoricae artis synopsin scripsit (ed. Wal
Rlietores III 467 —
569) bmus etiam opusculi auctor pr(
nmitiatur in (135) Par. 3031 et (192) Marciano 529.

1 Altera liaec est pars quadrivii quod incipit MiXXovxi

 (93—114) .— Paris. LXI

ste Rhacendyta qui circa aniiuni 1300 floruisse dicitur *

Hardt catal. I 458) nullo modo scribere potuit illud

yTitagma, quod in 281 iam saec. XI trans-
cod. Pal.
criptum exstitit. accedit quod astronomica pars (p. 83
ijl.) refertur ad Byzantinoruni annuni 6516, qui nobis

st annus 1008. ex undecimo igitur saeeulo cum quat-

.
uor illi libelli repetendi sint, amplecti et credere oportet
ia quae cod. (25^) Laur. 87, 10 exhibet. hoc cum faceret
T, Rose, in Herma (Berol. 1867) p. 465, quadrivium,
[uod cohaerere demonstravit cum Aristotelis organi
ynopsi^ vindicavit Gregorio iv huius igi-
or doctrinas Rhacendyta ille in suum usum convertit. —
^m. 263.
P. 2449 (reg. 2740). ch. 4<^. S. XVI Arx. Mc iudice (107)
luellio (Arx. Westphal XCVIII) transscriptus videtur aut
(50) Scaligerano aut e (115) Par. 2457. Om. ib.
P. 2450 (Med. reg. 2164), membr. foi. min. S. XIV. (108) —
*tol., Theo de musica et astron. Om. 263.
P. 2451 (Med. reg. 2717), ch. fol. min. S. XV. (109) —
asunt PtoL, Porph., Plut. Om. 264.
P. 2452 (Colb. 209). ch. fol. S. XVI. PtoL, Bry. (UO)
)m. 264.
P. 2453 (Colb. 1856). ch. fol. S. XVI (Ang. Verg.) (IH)
*tol. Om. ib.
P. 2454 (Colb. 1228). ck fol. S. XVI (Ang. Verg.). (112)
^orph. Om ib.

!
P. 2455 (Hurault. reg. 2178). ch. fol. S. XVI (CamiUus (113)
fen.). AQ., Bry. hunc a Meib. adhibitum putat Sinner
Ipud Jahn LV. Om. ib.
I
P. 2456 (Fontanebl. reg. 2179). ch. fol. S. XVI (Mick (114)
)amasc.) AQ., Bry., Plut, Ps.-EucL, EucL, Arx., Alypius,
raud.,

1
Nic.

, &,
., Ptol.,

ingulis verbis pendet ex U.

180

Haec synopsis
habet 179
,,.
Porph. conmi. universus, Bacchius.
Hic ut in librorum ordine (usque ad Porph.)

,,
inch^if^SlcTesQ
-
ita in

, rel.
 LXn De codicibus maniiscriptis.

(114) quae yidinins in Lips. nee repetere yoIo. artissime autemii

ciun habeat eiuiv 179,6 (pro

206,4. plenior tamen
), '
in isagogae illus contextu cinn Mon. 104 commictQS videtur^,
181, 8^,
hoc est
189, 21,
Mon. 187, 16. in canonis sectione correctiones illas qua^.

-
,,
U hic fere oiniies^ repetit (ignorat^l), ut recenti-

'
exliibet
orem libram dicas. in Gaudentio illisav 328,

, 6%
item in
ib.,

Nicomactii
329,2,

(hac
illo

in parte
13, agnoscas

simillimus
familiam
^.,
U,

videtur
-esse

Lxigd. Vossiano).
P. Recentiore aliquo tempore (sicut in Ambr. 19)'

exemplmn
tum, quamquam
illnd ^'
bis addita esse videtTxr doctrina Bacchii, quam excussii
et in Yarietatem lectionum recepi. insigne eniin estt
316,2 e
coniectura fortasse
Mersenni editione cogni-
ortum est, non e

&.
e

yetere arcbetypo. cf. illud, quod bic habeti

188, 2 pro socius lectionum in BaccMo (non
pater) Neap. III C
est 4. contuli Lutetiae 1890. (Bcb.
Arg. I 25^.) Om. 264.
(115) P. 2457 (Teller Rem. 2179,3). cli. fol. min. anno 1537.
ab Aiigelo Vergetio exaratus. AQ., Bry., Plut, Ps.-Euc,
EucL, Arx., Alypius, Mcom., PtoL, Porpk (cf. 114 et U).

Om. ib.
(116) p. 2458 (Colb. 1830). cb. fol. min. S. XVI (1544) a:

Petro Vergetio eleganter magnisque litteris scriptus. AQ..

Anon., Baccb., Dion. (Ps.-Bch.), hymni. (cf. Berol. 1555.)
Aristidis primimi diagramina designatum videtur ad
exemplar Ven. VI lO^ nam eouemunt signa 2 (ut nmnerai
Bell. 62), 4, 5, 6 q), 8 (= —
11 et praesertim 12 3J
paxtliiluin diffenmt 2 V, 7 subest .
tameii difficultas ei
diibitatio, quod bic (ut Vat. 192) babet imtium nuine-
rorum ^. altera dein manus minore cura et elegantia
rubro autem colore, addidit partem litteraram, expressair

1 Diagramma illud, quod numeravi in Veneti correctioni-

bus 4, bic habmt et delevit.
 (114—118) Parisinus. LXIII

ad Guelferbytanmn exemplar (quod habes apud Bell. in

tab.) vel U, ut 6 sit ?, 12 9, 2^ , 5^ 3, 6^ . diagramma
igitur primo ex V vel eius simili scriptum corrigi
coeptum est (ut in Par. 2532, Barb.) ad peius exemplar,
nec tamen absolutum boc opus (ut in Hamb.). idem
factum est in altero diagrammate (sex liarmoniis). nam
ibi quoque diagrammate quod a R imciali incipiebat cor-

rector non contentus alteras litteras substituit, quae

recentiorem usmn
redolent, ut -
(= U). Anonymas
doctrinas duas partes separavit Vincent Notices p. 2,
in
tertiam ego doctrinam distinxi (§ 66 104) in Philologo—
XXX 418. Baccbium autem et hymiios e Ber. 1555
transscriptos credes, ubi legeris quae ad illmn cod. contuli.
atque inclinat animus, ut hunc universum codicem inde
natum ad Veneti prisci familiam revocem, quamvis obstet
illud et vj^. inspexi 1890. (v. Bell. Anon. 1, Hym. 19.
Baccli. Argent. I 28. Ja]lrbucL•er 1890, 686.) Om. 265.
P. 2459 (Colb. 2595). ch. fol. S. XVI Andr. Darmar.) (117)
AQ., Ptol. Om. ib.

P. 2460 Eem. 2179, 2). ch. fol. S. XVI. Alypius, (118)

(Tell.
Gaud., Anon., Bacch., Dion., Ps.-EucL, EucL, Theo cum
Pappo, Arx., Mcom., AQ., Bry. I. II.
Et Bacchium qmdem esse e Mon. 215 e
haiastum
lacunis constituere facile potui. quod autem de pbthongo
illud 307, 19 non repetit cmn 0, sed omittit cmn Par. 2532,
huius esse filius videtur. cum bac autem familia (Hamb.
Barb.) plura. ei intercedunt communia. isagogen cmn
priore loco (bis enim exhibet, ut solet hoc codd. genus)
Euclidi vindicat, agit cum U. alterum autem artis iUius
pontexturQ inscriptum Cramer hinc
fedidit Anecdotis Par. I 47.
in transit enini a Theonis
p. 12 ad banc Aristoxeneae doctrinae formam. qui autem
pde transgressi Pappo isagogen vindicant (nmneravi 12. 36.
p. 76. 151. 159. 173. 187), hos in lectionibus tantopere
conspirare video, ut artissime conimictos dicere non dubitem.
et quamquam partem lectionmn speciosam fortasse dicas
et ex librarii prudentis ingenio correctam (nt sonormn et
 ,, ,

LXIV Be codicibus manuscriptis.

4 12), bono tamen e fonte orta

]
tonorum catalogos c. et
', [^-
esse concedes

'
%
195, 6 et 205,11

.,
et 13

%
6,

CCL %.^ nec spemes librarios qui 192,4 scripsemnt

•

et 206, 4 quae falsa esse apparet,

,

bonae tamen originis. arclietypus esse videtur aut 151

j

aut 187. Omont ib. j

(119) P. 2461 2742) bomb. et ck fol. S. XIV, pars XV.

(reg.
j

continet Bry., PtoL, cuius duo capita desiderantur, al.

Oni. ib.
(120) P. 2462. ch. fol. 1557 (Nicol. NanceL). Bry. Om. ib.„

(121) P. 2463. ch. fol. S. XVI (Andr. Darmar.) Bryennius

et alia. Om. ib.

(122) p. 2464. cli. fol. S. XVI. Bryennins. Om. 266.

(123) p. 2465. cb. S.XIV. 4^. Psellus aut G-regorius (cf. adl06)

de IV math. scientiis, al. Om. ib.

XV

.
(124) P. 2531 (Fontan. reg. 3201). ch. 4^. S. (Mich.
Suliardi partim). inesse ait Omont Mcomachi hannonica,
Domninum Larissaeum, al. ego tamen cum inspicerem (1890),
inveni prima folia esse mutila, legi autem
% . dein incipit Nicomachi harm. isa-
sequitur caput

goge, cuius textus simillimus est optimae illi formae RN.

scriptura quidem adeo expalluit, ut difficillime quidquam
legatur. Om. 278.
(126) p. 2532 (Medic. reg. 3221). ck 8^. S. XV. AQ., Anon.,
Bacch. , Dion. (Ps.-Bcli.) , hymni.
Primum Aristidis diagramma (I 7) in boc transscri-
ptum est ea forma, quam novimus ex V(eii VI 10), correctum
tamen ad formam U (v. ad 116). bymnos e (69) Mon. 215
desumptos esse iam Bellerinann p. 19 suspicatus erat, e1

qui dubitationes eius (titulum al.) mecum iudi-

cabit (Jabrbiiclier 1890, 685) videbitque illud

1 Horum multa redeunt in ea codicis (76) Neapolitani

5

introductione, quae Cleonidi vindicatur.

 (126-129) Parisini. LXV

464, hanc codicis esse originem facile sibi persuadebit.

9 :
(126)

Bacchii autem doctrinam ex eodem illo fonte fluxisse diu

suspicabar (JA I 28^), et cum Ruelle, qua est comitate
et liberalitate doctrinam illam diligenter comparasset,
,

opinio probata est. conspirant enim non soluni in iis

rebus,
enumeravi, habent etiam pariter
293, 18, habent y.ai 294, 4,
quae interponenda erant inter
item 307, 16 et 19 inter duo ,'
quas universae familiae V proprias supra p. XIV s.

6,
292, 14, om.

om.
10, om. —
303, 11 et 14,
illud 297,14 CC
tZ
H

cet.
rint

,
e

xavxcc', in 298, 11 %ca

om.
305, 15 (Mon.
iilii
,

306, 23,
)
,
cum vero Bacchius et hynini in hunc codicem vene-
Mon. veri videtur simile omnia inde esse petita.
idem autem Par. cum omittat in Bacchio 295, 2 tIvcc

om.
& habeat ib. 14 in mg.
TtoaoL
et om. 307, 19
315, 2, habeat

pntandi sunt Hamb. Scal. Barb. (no. 42. 48. 173,

%. — ,

fortasse et Par. 2460 quem numero 114), quia habent et

omittunt eadem. atque Aristidis primum illud dia-
granuna omnes hi, quod sciam, simili modo babent cor-
rectum. —
Om. II 279, scripturae speciem praebet Bell. in
bymiioruin tab. I et II.
P. 2533 (TelLEeni.3402). ch. 8^. S.XVI. insunt excerpta (127)

ex Aristide „ex bibl. Vatic. 1589". diversae lectiones in

tbeologmnena arithmetica scr. Pi[nelli], alia. Om. 279.
P. 2534 (Delamare reg. 3221, 2). ch. 8^. S. XVL (128)
Adversaria et excerpta ex Aristide Bryennio Gaudentio.
Om. ib.

P. 2535 (Baluz. reg. 2403). cb. 8^. S. XYI. Cleonidae (129)

(sic) isagoge, Euclidis sectio, Pappi meclianica, fragmenta
matheniatica hannonica astronomica, alia. Concinere liunc
€um Neap. 2 iam ex ipso Cleonidis noniine apparet, nec
discrepant
ordo
-
huius libelli verba.
179, concinunt formae singulares
iinino concinit
,
partium

-
p.
item 182,4, aberrant pariter a 189, 17 — et

,
191,

Mus.
1,

195, 6
ubi

script. ed.
habet
offert
Jan.
, in invenis
',
.
195, 9
 ;

LXVI De codicibus manuscriptis.

(129) habuisse
in est . ,
videtur
concinit
nunc
% %
erasum et mutatum
6 -in

^
\

pravo loco positum 204, idem est eonun con-i 5.

sensus apud Euclidem et in diagranunatmn et in verbo-

nun formis. . 149, 4
cf. 5, 12,
%QaGLV 19. natura igitur et origine coniunctos hos-i
esse elucet, et ubi nonmillis locis correctum esse, res|
correctas recepisse vidi, ex esse transscriptmn existi-j
mabam. cmn vero littera figurae 6^ in omissa bici
exstet itemque e fig. 8, cmnque linearum longitudines-
huius fig. 8 in diligentius expressae sint, et omnis fig. 9
in adsit, in desideretur, ex eodem arcbetypo utrum^
que exscriptum esse
grammatmn
acceduntque
16. 17 et
loci in

186,
accentus
10
vocabuli
habeat
.
potius statuemus.

^^
accedit quod dia-
melius observati sunt

autem si sua sponte mutabaiit praeferre soliti sint peri-

quam
nam cum
in N^,
184,
librarii

spomenon, quae in archetypo exstiterant accuratius

videtur imitatus esse. quod autem Neapolitani altera.
manus^ mterdum cum conspiret, id e causis diversis
repeti posse nec certi qmdquam hac re evinci, quis est
qui non videat? contrario autem modo ex trans-
scriptum statuere nemo potest, quin hunc removerit in
saec. XV. possitne boc admitti, decemere hodie non pos-
sum, inqmrant alii. sin autem existiinetur esse huius
familiae princeps, non amplius miremur, cur in Neap. et
Barb. canonis quoque sectio Cleonidi tribuatur; caret enim
biaec in omni titulo. exitus quidem libelli nunc in
non
cluseris
exstat;
et e
olim
verbis
tamen
%ccl ^ adfaisseartem universam con-
quae quasi custodes eorum

10 adscripta est ad prot. 6 in N, ad 8 in P,

1 Fig. fig. 15 —
ad 6 in N, ad 9 in P,
2 Pag. 151, 8
Yerbum deletum est,
K, dein corr. pro
scripserat
m
,
—
17 ad 7 in N, ad 9 in P.
postea hoc
demoiistratione VI* N^ addit litteram
156, ii addit
j
, ,
157, 8 insert ,
in sonorum tabulis 185, supplet quae
defuerunt.
 (129—134) Parisini. LXVII

qnae sequi debebant in fine ultimi folii adscripta simt, et (129)

e diagranunate 15 quod integrmn mansit, cum ea quae

in ipso contextu post 159, 7 olim scripta
erant cum folio 12 perirent.
Excussit isagogen a. 1869 Seyffert collega humanissi-
mus nunc Potsdamensis , sectionem ipse contuli 1890.
Om. 279.
Par. 2549 (Medic. Reg. 3222). bomb. 8«. XIV.S. (130) ]

Apollonms de constractione orationis. inseruntur Man,

Bryennii harm.

cf.
Par. 2622. bomb. S.
c. 77. Om. m
15.
(4.3 et
.
75^.) Om. 2.
Suidas. tabula Ptol. II 11 (131)
j

Par. 2731 (Fontebl. 2531). med. formae. S. XVI (132)

ch. ,|

(Const. Palaeocappa et Jac. Diassorinus). Dionysi orbis

descriptio, al. Pselli psychogoma, eiusdem descriptio octa-
cbordi a Pytbagora inventi, al. Om. 32.
XV
simi
P. 2762.

Vincent in Notices
^,
cb. 8^.

XVl
S.

2,
continet cum alia
quae musica praecepta edidit
290—315. Om.
tmn Pedia-

37.
(133)

.3027 (Baliiz.reg. 3054,2). ch. 8^. S. XVI— XVn. in- (134)

sunt Libanii oratio in Calippum. al. a fol. 16 39 Omont —
(in 95) auctore catalogo ait exstare Aristidis tractatmn
initio mutilum. at vide Vincent, Notices XVI, 2, p. 5. sunt
excerpta potius e Cleonide et Euclide. isagoge qmdem
libatur usque ad fol. 24"". binc incipit (ei '^) sectio

Enclidis,
legitur
VLTiijg
nescio
[6%}' 6%
''
ad quem finem ducatur.
qv&^ov\ %
6
dein
oial
fol.

-
31, 5

(Vinc. . 31, 20 exstant exc. Neap. § 9

5). f. 16 (=Fragm. —
Paris., Vinc. 244 48 cum— figura), deinde
(Vinc. 234), de vocis intensione et remis-
sione, sono, intervallo, diatessaron, quorum pars in-
de
venitur apud AQ. I c. 5 7. —
sequimtur cf. 33, 9 exc. Neap.
—
§ 20 22 (= Vinc. 242. Westpbal Fragmente u. Lehr-
sdUe [1861] 78—80) et f. 34 exc. Neap. § 27 =
(Vinc. 254). finem autem enotavi hunc: fol. 39^

^
(135)
LXVIII

olim sequebatur:
.3031 (Rem. 2837). bomb.
De

).
cendytae oratio in laudem vitae
&codicibus manuscriptis.

(et infra

4^. S.
ex eo fol.

XIV. Josephi Rha-

theoreticae, alia et rheto-
quod

rica et physica, tractatus de quattuor math. scientiis (v.

ad 106), al. Om. III 96. auctam anteni esse lianc doctri-
nam Theone excerptis (2
capitibus e 38) ait Yincent 337, —
ut proxime hic accedat ad (l45) Vat. 111.
(136) P. Coislinianus 164. cli. S. XVI. Georgius Pachymeres.
Om. III 147. I

(137) P. Coisl. 172. mmbr. S. XIV— XV. Ptolemaeus. Om. 148.

(138) P. Coisl. 173. ch. S. XV. Synesius, PtoL, Porph. in
I et II, Mcom. , Bacch., Bry. Om. ib.

(139) P. Coisl. 174. mnibr. et cb. S. XV (Pylades). Cleome-

des, al., Ptolemaeus. Om. ib.. ex his —
172 74 Monte-
falconius in catal. bibl. Coisl. (1715) p. 227 scholia publi-
cavit de extremorum capitum auctore.
(140) P. Coisl. 384. bomb. 4^. S. XIV. Psellus in Aristotelem
de meteoris. (Pselli aut Gregori) tractatus de quattuor
matk scientiis. al. cf. (106) P. 2448. Om. 194.
(141) P. Suppl. 160 (olim Sorbonn.). ck S. XVI (Const.
Palaeocappa). Aristoxenus. Ruelle-Westph. CI. Omont,
Inventaire du suppl. [1883] p. 21. i

(142) P. Suppl. 336. ch. S. XVI— XVII. Proclus in Plat.'

Alcib. Theo. laudat Ruelle Arcbives 516. Om. 41.

(143) 449 (Maurici Bressii. emptus 1839). chj
P. vSuppl.
S. XV. insunt Ptolemaeus cum schoL, Porphyrius ad
Ptol. I 1—4, Pappus ad I 5— (cf. 147^). Sectio ca-
nonis Thrasylli (Theo 35), Gaudentius, Aristoxenus, Ptole-
maei musica (exc. Neap.), Alypius, Ps.-Euclides. Quae —
sint Ptolemaei mnsica fol. 279 s., comperi ex Vinceiit,
Notices p. 252. sunt enim § 1 3 excerptorum Neapo- —
litanorum et tria vocabula e § 4, periit autem folium.
in quo sequentia erant inscripta (quae exstant in (134)
P. 3027. V. Vinc. 5).
cent p. 25 ann.
'', rj
: tcvkvov
6] ^
—
Ps.-Euclide locum affert Vin-
'- . liaec
 (134—145) Parisini. LXIX

autem in Vulcani et Possevini codd. inserta invenit Mei- (143)

bomms in Euclidis verba sub finem cap. 4 (v. ad Ar. Qu.
216
et ad Eucl. p. 54). vide igitur, intercedatne liis

,,
p.
(55. 156) necessitudinis aliquid cum Par. 449. p. 10

^-
^
autem Vincent affert sclioliuin: JUuig iuTL

.
%(1 6
% ^.
....
%
gandus videtur.
hic codex accuratius pervesti-
Ruelle-Westph. CI. Om. suppl. 51.
P.i Suppl. 450. cli. S. XV
Nicom. ar., Theo. Om. ib. (144)
Libri Patavini^) ubi nunc sint, nescimus,
Yenimus ad Romanos.
Yaticanus 111 exhibet Josepbi Pinari Rhacendytae
(synopsin rhetorices

^•.
[cf.

synopsin rerum niat]ieiiiaticaruin.

Marc. 529], de physicis causis),
titulus est
quadrivio, quod ab
ex hoc
Euthymio scriptum putabat Arsenius (Migne Patr. CXXII
' -
(145)

499), sed a Gregorio fortasse compositmn (v. supra cod.

106) Pinarus in sua convertit, Franz transscripsit partem

179,
Parisinis codicibus uno usus Pena Euclidis quam
dicebat isagogen edidit.

202, 14
]
'^
ac multis quidem in rebus liic con-
cinebat cum U et L, veluti in libelli titulo, in

,..
, 180, -"'

.
181, ]
190,3 cf. 193,9,
154,3; sed 194,18 habuisse Yidetur
duabus lacunis in Euclide (158,
160, 7) similem se esse nuncupat Coventrieiisi. recognoveris
, .
autem, quo codice Pena usus sit, quod ille om. 180, 19 quae
inter et interposita sunt, quod 185, 21 habuit
et in altero nuinero 158, 2
, pro . .
glossam illam de qua dixi p. XXVIII, 1 cum habeat in ipso
contextu, reliquorum nullus ex hoc effluere potuit nisi Mon.
bic Penae cod., si recte intellego quae Meib. affert, p. 188, 1
solus babet verba
— Aristidis etiam codicem vel codices Parismos in usum Mei-
bomi excussisse dicitur Salmasius; sed qui fuerint nescimus,
2 Tomasmi, Bibliothecae Venetae (1650) Paduae apud
' ,.
Trivisanos fuisse ait .
115: Alypium 4*^. ch. initio mutilum,
Ptolem. fol. bomb. elegantissime scr., AQ. cb. fol. buic similem.,
Bry. cb. fol., Porpb. cb. fol , Heronem ch. fol.
 1

LXX De codicibus manuscriptis, '^

(145) qua agitur de mufta (= Xylandri Pselliis). et pergit: „in

-
TtSQL "
111 leguntur conmnctini quae sequuntur:
(=
Theonis c. 2). haec inde Franz excussit
usque ad Theonis c. 15 (p. 70, 13 ),
ubi Yat. trans-
j

& ).;{?}
;

%
silientem vidit ad c. 35. reliquis igitur omissis hoc caput !

compilavit (ad 90,21 dein pergit:

monaclius
:

%
demonstratas,
et docet resNicom. excerptis 2,
in
symplioniamm rationes ostendens mimeria
i

192:256 et 512: 768, exponitque rationes 1:3, 1 : 4.-j

ut
sequuntur quaterniones illae e Theonis c. 37 et 38,
modo ad verbum huius doctrina repetatur, modo verba im-
149*,
mutentur, excipit tractatus de geometria. cf. cc. 135.
153.
Vat. 139. membr. fol. S.XIII. Plut. Ams.-Stud. p.
(146)
(147^) Vat. 176. Ptol., Porpb. I 1—4, Pappi '^, m
barm. I 5 ss., in 11. Bry.

(147^) Vat. 185. Ptolemaeus.

A^at. 186. bomb. 4«. S. XIV. Plut. Ams.-Stud.
155. teste .

(148^)
Tschiedel addo: f. 2. Ptol. 86 Plut. 109 Porpk
(148^) 187. Ptol. Porph.
(148cd) igg. 189. uterque continet Ptolemaeum.
Vat. 191 V. supra (3) p. XXIY.
Vat. 192. bomb. fol. S. XIV. [Pselli aut Gregori]^
(149^)
synopsis. alia (EucL), AQ., Theonis c. 33—36,
PtoL, Plui,

^
i

tabulae. —
Ad syntagma illud quod Xylander Psello ;

curavit
vindicavit hic addit ea, quae Vincent imprimeiida
e 2448. scilicet ad Xylandri p. 27, 14
Par.
babet Vincent 338: ^' %al
(alia additVat. 698.) Aristidis lectiones
^'
hic iungit quae
sic.

ediderant Stud.-
;

Amsel 128—152 cum tabula. atque in 1. diagrammate

(I 7) quamquam exhibet et ^
a Ven. omissa nec
servat lineamm ordines, tamen ab hoc proxime abest. nam
habet signum 5^ (vulg. 3), 6^ c(
(>), (vulg. 12^
(vulg. e), 24^ (vulg. y), post hoc signum adest vesti-

gium illius quod aperit in V et Neapp. altemm dia-

pason. notam 30^ hic habemus (vlg ^),<item 42^ et ^

30^, spatium patet post 34^ et ^. etiam in altero Ari-
 (145—149) Parisini. LXXI

stidis diagrammate (I 9), in harmomarmn tabula, concinit (149*)

Vat. cum Ven. in signis dor. 7^ C, ion. 6^ < (ubi Yulg.
G), pliryg. 3^ P, 9^ .
Aristidis iiiiem facit scholmin
philosoplii alicuius. dein alia manus eiusdem saeculi
inscripsit capita aliqua e Theonis expositione de mus.
sunt 36 (canonis sectio auctore Thrasyllo), 33. 34
c. 35.
(de analogiis) quae excerpta exstant etiam in codd. 16. 34.
65. 165. ex hoc autem Vat. apparet legendum esse p. 87,9.
Hiller

.
htl . 12 .&
et 11
.%6. - 16 om.

'
(diagrammatis reliquias). 88, 1 6 et 7
quae addit , non agnoscuntur. . .
.
8 10 )
19 ] . . 89, 10 . 15 '.
23 24 6 . om. 90, 7 om. 6. 10 et 12 6. 17

. ,.
. . .. . .
.
19 <(

%6.
om.

91, 10
21
\\
6 pro
,

.
.
12
22
|{
c 36

om.
23
6

%-
fin.
ot

.. % ..
25 92., 7 <( 8
. . . 12 % . . . .

. ).
DiTtb

bur ad c. 33
93, 4
19
.
. 85,
ab
8. post
(cod. add.
93, 3 transi-
9
supplet
et 15

20
21. 24 .
oiov om., post
. 22
,

23
. . .
add.

. .
24
.
86, 6
17 ...
ut scripsit Bull. 13

om. 87, 1
13
,-
.
19 .

. sequitur diagramma, dein excerpta ex Bacchio

quae edidit Euelle in Archives III II 609. inc. -
ratis pergit
. ..
. his e Bcli.
(. 44),
11 enume-
e 45 recte

, .'
transscripsit e 46 recte post con-
silmm oblitus qui excerpsit retinuit
. 6

hypolydio.
habet recte

recte
dein

dicit
recte. post '-
et de dorio recte
et pariter de
dein legitur

tono
 LXXII

,
, ,, De codicibus manuscriptis.

-
(.
...7}.) quae omisit Esc.

\ ".
appictum

\
\
est diagranmia;

\ ^.
.
h ^^ \. y

&
hoc excipiunt excerpta e
'
Baccli. 48. 49.

% CC
:
dein (ex § 11)

'
%

-
oial "LT

% % LK.
ultimam symplioniam omittit librarius, quippe qui iam ad
ultima signa dilapsus sit. sequitur Bacch. 12, qualem
edidit Ruelle. insunt et Ptolemaei harm. libri ad 14
(qui est finis in Ven.
VI 10) et Plutarclius de musica. folia 222 — 27 minoris
formae continent varias tabulas ad rem musicam pertinentes
(bormasian puto et quae alia continent codd. n. 16 et 65).
—Transscripsit Theonis et Baccbii excerpta Franz, descri-
bunt codicem Ams.-Stud. 121. bipertitum dicit ac 192
et 193 numeratmn Westphal Fragmente d. BJi. (1861) X.
(149^) Vat. 194. Theonis arithm. et musica. .

(149«) V. 195. Alypius.

(Ud^) V. 196. Ptolemaeus. !

V. 198 vide supra XXVIII.

p.

(150) V. 221. cb. fol. S. XVI. Arx., Ptol. cum scboliis, Porpb.,

1 Hanc formam notayit Franz. sed ex iis quae Deiters

de Mon. notavit, video etiam digammae reliquias in codicibus
exstare; signa enim et F ita coalescere solent, ut lineae
=
ad ipsum scribantur (v. Bch. Arg. anii. § 11), boc et mMon.
Deiters invenit. quoque ex 7 et h- coaluit, ut factum yide-
mus in codd. Bacch.
2 Mon. Z'^. 3 Mon. (5Z. 4 Mon. i- K.
 (149—155) Parisini.

Plui, Theo, Cleonides (sic), EucL, Gaud., Alyp., Bcli., Dion. (150)
(Ps. Bch.). — lectionibus quas Franz notavit video euin
in isagoga congruere cum reliquis qui Cleonidem inscri-
bunt. eadem manu eum scriptum dicit Studeniiind (ad Eu-
clidis finem) et ex eodem archetypo petitum ac (173) Barb.
canonem autem 13 locis divisiun hic habet, Bb. omittere
videtur. omissis iis quae B"^ habuerat emendata exbibet
185, 200, 4. armis ornatus est Pauli
9. pontf. in- —
spexit Bormanii.
Vat. 671. bomb. S. XIV exbibet Ps.-Euclidis isagogen (151)
nomine Pappi mscriptam. dubito huncne viderit Posse-
vinus, qui Pappo illum libellum vindicabat (v. infra p. 171
et Montefalconi biblioth. bibltb. II p. ll^), an babuerit
illum, quem index Rebdigeranus (infra p. LXXV ann.) signat
180. ex boc puto illos, quos ad n. 118 nominavi, isagogen
sumpsisse, nisi forte usi sint (187) Marc. 512.
Vat. 698 [Pselli vel Gregori] syntagma de mathematicis (152)
scientiis,
stum e
cuius lectiones Franz conscripsit ad textum hau-
Vat. 111. iungit autem
ad Xylandri bic -
ovv ^
. 27, 3 et ad 28, 25 alia quaedam, idem
post 29, 23 inserit quae legis apud Yincentium 340
etiam locum Vincenti 342
bic habet post 30, 23 Xyl.
exitum illius syntagmatis sequitur longior expositio:
denique

de inter-
valloiTim rationibus (96 108 121 : : : 128). inde transitui*

.
ad geometriam. cf. nostriun 149^.

^'
Vat. 1013.
Vat. 1033. cb.

clidis sectio.
bomb.
8^.

hic habet
(. 207, 1) usque ad
S.
S.
XIII.
XVI.
scholmm

hic librarius profecto e (2)

/
fol.

sub titulo

aut e (3)
illud

fol.
sequitur Eu-
V
-
Plut. Ams.-Stud. 153. (153)

' (154*)

295 titulmn cum iis quae in Marc. intrusa erant trans-

scripsit.
Vat. 1086.* Bryennius. (15^^)

Vat. 1144. [Pselli aut Gregori] synopsis quattuor (155)

matbemeticanim scientiarum. cf. 106. 165. 189 al.
 LXXIV De codicibus manuscriptis.

(153) Vat. 1341. bomb. 8^. S. XIV— XV. hic codex cum
apud Nolhac, Bibliotheque de Fuloius Orsinus [Paris 1887]
p. 125 et 337 dicatur esse Orsini illius n. 34 et exhibere
Aristotelis topica, Apbtboiimm de Mcetae
niusica(?),
—
|

Heracleensis varia,dubitans ego an Studemund in l

numero codicis erraverit, a Tschiedelio quaesivi, contme- [

retne bic illa quae St. invenit. ac continere Tsch. afiir- ,

mavit probavitque aliud quod suspicatus eram. Fulvi j

enim Orsini fuit ille codex, e quo Possevinus in Biblio-

^^' ,
j

^
tbeca selecta Euclidis isagogen latine vertit et amplificavit
(v. infra p. 175). iam hic 1341 quia (fol. 177^^) ad 179,9
adscriptum habet tcsqI %ai et 185, 15

inserit ovv se ipso usum

esse Possevinum ostendit. cum eum agere yideo in
179, 8 etiam omittere cum illo 206, 6 et

q. s., in minutiis saepe discrepat. de natura eius et digni-

tate iudicare difficile est, quia Stud. nihil eum valere ratus
initmm et exitum comparare satis habuit. optimae tanien
notae id mihi videtur, quod 207, 7 isagoges facit iineni
(c£. c. 56). supplementa qnidem illa Possevini noli aesti-
mare magni; nam cum forma ibi legatnr ab

Aristoxeneis aliena et (quod AQ de sonis dicit)

perverse referatur ad intervalla, intellegis esse futilia.

eadem exbibet (55) cod. Vulcani, fortasse et (149) Par.,

qui qua ratione exagogen finiant nie nescire admoduni doleo.

Possevinus textum auget p. 185, 15 ex AQ p. 10, 6, p. 187, 2

1
addit quae habet de spisso Bryennius 384, 33 mixta ex AQ
12, 2 et Arx. 24, ii. ibidem discernit consona dissona paria
—
cum AQ 12, 18 13, 7. p. 187, 18 addit et quae
dedi in varia lectione. p. 189, 6 auget ex AQ 13, 30. p. 190, ii
-
^
ex AQ 14, 32. p. 207, 7 babet
-
-
(sic)
.,']
% (cum AQ 28,29), ,]cumQ'yyv \

, ^
(AQ 28, 27), pergit
' AQ
-
, .
28, 30.

%ai 7] -.
pro eius 29,

.
26 tamen

post
302, 22 et Bry. 503, 9):
scribit
(ex ipsa isag. 207,4 cum Bry. 503,4)
29, 32 pergit (cum Baccbio

30, 25 ^. — finitur
 (156—159) Parisini. LXXV

Yat. 1346 (Orsini 33). ch. continet post Aristarchum (157*)

harnionica Ps.-Euciidis. liOihac, B. de F. 0. p. 187 (337).
Vat. 1364 XVI. Bry., AQ., Bacck, Dion.
(Ors. 45). S. (157^)

(Ps.-Bcli.), hymni, Porph. univ., Hero pneum. AQ. trans- —

scriptus e (149*) V 192, sed est pessimae notae. Ams.-
Stud. 123.
Vat. 1374 (Ors. 43). S. XV — XVI (Carteromachi). (158*)
Nicephorus Greg. technol. gramm., Plutarchus. Ams.-St. 155.
Vat. 1719. Atlianasi interrogatio. Pediasimi arithm. ('^)
et mus. hunc refert 35 in codd. Lollianis Batifol in
Melanges d'ardieol. et dliist. IX (1889) p. 35.
Vat. 1772 (Loll. 88, olim 61). AQ., Bry., Bacch., (158°)

^iicoin. ib. 42.

Vat.^ 1800
(Loll. 116, ol. 88). Porph., Bry. ib. 46. (158^)

Vat. Urbinas.77. cli. S. XVI. continet 1. Ps.-EucL, (159)

2. Eucl. 3. 4. Arx. harm. et rhythni., 5. 6. Ptol. cum
,

1 Exstant autem bibliothecae Vaticanae veteres quidam

catalogi. borum unum qui temporibus Sixti IV conscriptus
et circa annum 1568 per Rehdigerum
Vratislaviam allatus
esse videtur, Fr. Haase imprimendum curavit in Serapeo XII
1851) inde a p. 129. ibi fuerunt: 57. Boetium graece verfcit
Planudes. 124. Astronomi. Gaud. Arx. Al. Ptol, 130. Astr,,
Ptol. 156. (Pfcol.) Bry. Ptol. Porph. in I 1—4. 165. Cleomedes.
;Nic.) Ptol. 171. (Mc.) Ptol. (Eucl.) 177. (comm. in Pt.) Ptol.
180. Cleon. Gaud. Theo cumPappi isagoga. Pfcol. 200. (Eucl)
A.Q. scholia in arithm. II, utilia ad Plat. psychogoniam. canonis
sectio. Ptol. Plut.

.
Bry. Porph. in I 1
(204. Rhacendytae synopsis.)
—
macbi capita. 443. Ptol. Plut. 552.
421. (Ptol.)
4. 433. (Joannes in Nic, ar.) Porph. Mco-
(,%
synopticum syntagma philoso]3hiae.) [Pselli vel Gregorij
de arithm. musica, geometr. —
tJncinis nomina PtoL vel Nic.
'-
inclusi, ubi aliud opus codex continet non harm.onicum. —
Publicatus autem est eorundem librorum elencbus etiam in
Miintz et Fabre, BibUotheque du Vatican au siecle XV
1887). ibi insunt p. 235 in astrologis: cod. chart. musica
Ptolomei et Briennii, alter cod. cbart. musica Pfcolomei et
tiicoin. aritbm. tertius continet Ptol.
, quartus (chart.) Ptol.
,

NIc. aritbm. Eucl. geom. accedit p. 236: chart. Mcom. Bry.

— quorum codicum miror vix unum vel alterum (Ptol. aut
Plut.) apparuisse in iis quos supra enumeravi, qui yero plura
30ntinuerint omnes latere.
,
 LXXVI De codicibus mantiscriptis.

(159) Porph., 7. Mcom. Macrobi somn. II 1, 8

I, 8. 25 graece — i

Yersum a Plannde, 9. Barlaami mdicium de ultimis Ptol.

—
\

capp. (ed. Franz), 10. Theonem de mus. 1 12 (p. 46

— 57,6), 11. Papp. (Cleon.), 12. Aristidem, 13. Bacchimn, i

14. Dion., 15. hymnos, 16. Anonymos, 17. Alypimn,

18. Gaudentium, 19. Theonem integmm. Hunc multa — j

petivisse e Vat. 191 putabat Studemund (Amsel 127. 128) (

et concedo inde haustum esse Arx. habet autem Zosimi

j

subscriptum, quod abest ab illo Yat. ac partes doctrinae j

bausisse videtur e libris Neapoiitanis. nam quae habet

n. 7 — 9, ea conmncta vides in (77) 3, libelli 13 — 16
'
conimicti snnt in (78) 4, quocum etiam signomm
musicorum pars congruit.
(160) Yat. Pal. 53. cb. fol. S. XVI. Herme.tis Trism. opusc.
XVIII. Euseb., Tbeo Sm. (aritbm. et mus.}. al. Stevenson,
Codd. msc. Pal. (1885) p. 27.
(161) Vat. Pal. 60. cb. XVI. Ptol. cum schol. mg. in
fol. S.

priores libros. Porphjrri commentarii capp. 96 (sic). Heronis

pneumatica II et I. Stev. 31.

(162) Vat. Pal. 62. S. XVI. alia et Pselli psychogonia.

Stev. 31.
(163) Vat. Pal. 95, bornb. 8^. S. XIII. litteris mmutissimis
scriptus. continet Ptolemaenm, (libro III deest finis capitis
II [sic] et integrum c. XIII). al. Stev. 48.

(164) Vat. Pal. 129. cb. 8^ S. XV. Excerpta e . . . Nicom.'

(Haase p. 208. Wilken p. 279.) Stev. 61.

(165) Vat. Pal. 281. membr. S. XI (Mcolaus scr. 1040).

&
fol.

(Pselli aut Gregori) compendia

in fol. 173
(quam babes
de philos. arithm. mus. al.

421). Canonis sectio

infra .
-
Tbrasylli (Theo 35). canonis tabula de condensatione
(Tbeo 36). de analogiis (Tbeo 33). eadem fere continent
codices quos nmneravi 16. 34. 65. 149^ 171^ imagmem
scripturae exbibet Wattenbach Anleitimg sur gr. Faldo-
grapUe (1863) tab. 2. 3. cf. Haase 286. Wilken 282.
Stev. 157.

i
 (159—173) Parisini. LXXVII

Vai Pal. 303. ch. fol. S. XVL Theo ar. et nms. (166)
Stev. 171.
Vat Pal. 389. chart. fol. S. XVI. Ptol. Porph. hypo- (167)

).
thesis in

V. .
I, hypomnema
Stev. 250.
390. ch. f. S.
in

XVI.
II. (des.

Ptol.
i]

I. Stev. 251. (168)

^ . XVL
A. Darmar.
Stev. ib.
392.
1564).
ch.

Jahn XLIX.
f.

lemmata
S.

.
AQ.
&, (supplevit
%.
partem
sim.
(169)

Vat. Reginensis 94. ch. foi. S. XVI. ult. pars (latina) (170)
scripta a De Sanctis. — Juliani Antiocliicus, al. Alypius.
Nicom. I et 11. Heronis Pneum. libri II. Ps.-Eucl. (in
mg. supplentur verba omissa.) Euclidis sectio cum sche-
—

,
matis (Zosimi subscriptio). Arx. Stevenson, BibP^ Vat''^
codices (1888) p. 69.

%^ Vat. Reg. 108. ch.

niones. Anonymi

(l49^ 165.) Vatt.

Vat. Reg. 169.
'^,
quae habet (34)
fol.

8^.
S. XVI. (Pselli) de

Laui'. suppl.

XV.
64
anima opi- (171^)

et fortasse

ch. Ps.-EucL, Eucl. nitide

S. (171^^)
scriptus tituio aureo.
Convers 1587), dein Petavii.

marg. exitus III 16

Stev. 115.
Barberinus II 78. ch. f. S. XVI. Ptol. cum scholiis

Barberinus II 86 (olim 270). ch. fol. min. e S. XVI

parte priore, hunc excepto Nicomaclio^ signavi B.
tinet: f. 1
con-
49 PtoL, 195 Porph., 271 Plut., 295
Arx.,
.
olim Hospitalis cancellarii (donaverat

(172)

B.

(173)

Theonis mus. 1—12, 300 Pappum, 311 Cleonidem, 318

Euclidem, 330 AQ., 411 Bacch., 423 Alypium, 438 Gaud.,
451 Anon.
Hic librorum thesaurus ab uno librario confectus est,
qui elegantissime scripsit eadem fere ratione, ac qui Neap. 2

1 In Nicomaclio significat cod. Bernensem. in Cleonidis

isagoga noli confundere lectiones huius cod. fol. 300 (Pappi)
quas publicavi, cum altera recensione (nom. Cleonidis) quam
imprimendam non curavi.
 LXXYIII De codicibus maimscriptis.

B. extrema
(173) archetypis
folia
diversis.
exaravit.

pluribus fontibus petitmn putat

Tit principia sive arcliai
(36) Ricc. et U et iis
conflatus
Aristoxenum qmdem

( . .) Marquard

postea intrusa essent, ipsa,

quae in
autem

XXV—
concinant
^
esse yidetm•
e duobus veL

cum
ex
^

autem elementa haiista sint e Vat 191.

Ptolemaei}j —

: ( %.
doctrina permultis scholiis ornata est,

-
quorum pars m-^

. . ipsas lineas dein^ super

scripta est inter
%
%
j

' &, ^,' ^, super 6':

postea super
j

& \

),
& . \

pars in margine, ut

^ ,
^ \

alind.
in-
media pagina prima sub ipsa doctrina

. . %, & - %
scliolion in
scriptmn incipit:
yiai

i%
ruin promittit Gregoras.

^
falsa igitur
in tertia
^
' '^.,
et perdita
demum pagmae
se restitutu-
parte.^

%ai
%
interpretationes inscriptae sunt:
.
scholiorum etiam thesaurus liuc collatus
nissimus. cf. Bb. 94 et Mon. 200).
et ad

esse videtur ple-

Ad Plutarcbi
iv

—
^

putavit huiic
verba emendaiida baud multum Studemund
libranus
Yalere (Amsel 155), quamquam
plures codices

consulnisset. —
Tbeonis c. 12 transit ad isagogen, quam
Yindicat Pappo (y. p. 171 et c. 118). banc partem a
Stud. non excussam Pranz smnma diligentia transscripsit,

et Parisini propinqm lectiones

cmn adhibere posses e
a Kiesslmgio
Crameri anecdotis, Hamburgensis autem forma
timus fanuliae
enotata mihi videretur inferior^ specimen
patrem qmdem buius ordinis putavens
petivi ex Barb.

1 omittit 183, 9— n.

I
 (173) Parisinus. LXXIX
Neapolitanum 2, qui quae in mg. adscripsit, ea .
habet
m contextu 184, 6. 186, 16. (Euclide qnidem et Gau- (173)
dentio collatis lioc non confinnatur, ut
de Vat. 67L
potius aut Marc. 512 yideatm• cogitandum.)
cum
films
hic
eius
plus
putari
habeat 194, 4
non potest.
(iTtl
—
{,.
Venimus ad
. om.
Parisino
iUe),

& ,
isagogae'
alteram recensionem, quam hic una cmn canonis sectione
vindicat Cleonidi. hoc nomen quia
inscripsit, et quia.
sectionis titulum habet
(quem minio in mg
—

^
adscriptmn habet N, om. Par.), et quia omnes paginas

&^ ., ^
usque ad sectionis finem inscripsit
quovis pignore contendas haec smnpta esse ex
Neapolitano
Vallae. accedit pariuin lectiommi magnus
nmnerus, ...
. iusto ordine servato, 182 4
om. 185, 7—9, 188, 2, aberrant a
189, 16, 21, oiccl 6 %.
perverso
loco insertum 204, 5, ac similiter in canonis
sectione
148, 149,4, 5, 150,6. et —
quod maius est
quae

praemissmn
m
iUi
—
(
conspirant in bonis illis diagrammatis,
textmn recepi. et quod 181, 5
recepit in lineam quae babet in mg.
6'),
necessitudims argumentum. tamen dubito
Neapolitani esse filium.
cum Par. 2535

id

liceatne
maximum
dicere
dixeris familiae et
kL

nam quae ad Par. 2535 attuli

de fig. 6 et 8 mendis et de omissa
%. 9, ea contra
auctontatem apertius pugnant, quam ut patrem
bunc dicere
audeam. et diagrammatmn loci atque ordo cmn in hoc
melius servati sint quam in P, minus etiam bunc ex
repetere possumus.i restat ut fratres vel consobrinos
esse censeamus. et sitne e P. 2535 transscriptus si
qms quaerat, hoc quoque
sectioms titulus. jr. ', negandum
obstat
videtur. obstat enim
149, 4 in

1 Cf.
ta scnptum (N^
vnayoiv 195, 12
),
etiam fi^ioUav in

( perispom.).
et
191,
^,,
sin yero
quod sero videtur
195, 6 {^
in
ii^vg
antiquiorem puta-
),
,0
^"^ "'^^-."' P^*^^^ NeapoHtani, scito deesse m
fi
tig. 18, adesse m N.
 LXXVIII De codicibus manuscriptis.

B. extrema folia autem esse Yidetur ex

exaravit. conflatus
(173) arctietypis diYersis. Aristoxenum quidem e duobus vel
plmibus fontibus petitum putat Marquard XXY XXVIII^ —
iit principia siye arcliai { . .) concinant cum

,
(36) Ricc. et U et iis quae in postea intrasa essent, ipsa,
autem elementa iiausta sint e Vat. 191.

: ,'&, ', .^ ,-
doctrina permultis scholiis ornata est,
scripta est inter ipsas lineas

6% super ':
postea
Ptolemaei

(%
quormn pars in-
dein super
—

super
:' ^
)^
. %. , & -
scliolion
&. pars in margine,

media pagina prima sub ipsa

in
scriptum incipit: Kal
%
ut

6
doctrina
alind
m-

()«)

'.
falsa igitur et perdita se restitutu-

rum promittit Gregoras. in tertia demum paginae parte

interpretationes inscriptae sunt:
.
«t^^Jjiitv
et ad

scholioruin etiam thesaurus liuc coUatus esse yidetur

ple-

nissimus. 94 et Mon. 200).

cf. Bb. Ad Plutarciii —
verba emendanda baud multum Studemund putavit hunc

Yalere (Amsel 155), quamquam plures codices librarius

consuluisset. —
Theonis c. 12 transit ad isagogen, quam
vindicat Pappo (v. p. 171 et c. 118). banc partem a
Stud. non excussam Eranz sumnia diligentia transscripsit,

et Parisini propinqui lectiones cmn adhibere posses e

Crameri anecdotis, Hamburgensis autem forma a Kiesslingio

familiae
enotata milii yideretur inferior^ specimen imius
petivi ex Barb. patrem quidem buius ordinis putaveris,

1 omittit 183, 9— n.
 (173) Parisinus. LXXIX
Neapolitanum 2, qui quae in mg. adscripsit,
ea .
m contextu 184, 6. 186, 16. (Euclide quidem et hab^t
Gau- (173)
dentio collatis hoc non confirmatur,
ut de Vat. 671
potius aut Marc. 512 videatur cogitandum)
cum
films
hic plus
ems putari non
habeat 194, 4
potest.
(
—
{,. . Parisino
om
Venimus ad isaaogae
ille)

alteram recensionem, quam hic una cmn canonis sectione

vmdicat Cleonidi. hoc nomen quia inscripsit, et quia
sectioms titulmn liabet (quem minio in m^
adscriptum habet N, om. Par.), et — quia omnes paginas
usque ad sectioms finem inscripsit
quovis pignore contendas haec sumpta esse
ex Neapolitano
Vallae. accedit parium lectionum magnus
numenis, ,.
, . iusto ordine servato, 182 4
^«^^'^^^^^ 1S8,2, aberrant a
. .
i'qo^^^'I~^'
189,

148,
16,
loco insertmn 204,
21,

149,4,
5,
%al

^ 6 perverso
ac similiter in canonis sectione

150,6. et 5,
{,
—
quod maius est
quae
recepit
m
praemissum illi
necessitudims argumentum.
Neapolitam
—
conspirant in bonis illis diagrammatis
textum recepi. et quod 181, 5
m
Imeam quae babet in mg.
^),
id maximum dixeris
cum Par 2535

tamen dubito
(liceatne
familiae et
dicere
esse filium.
quae ad Par. 2535 attuli nam
de fig. 6 et 8 mendis et de omissa
fig. 9, ea contra
auctoritatem apertius pugnant, quam ut
patrem hmic dicere
audeam. et diagrammatmn loci atque
ordo cum in boc
melius servati sint quam in P, mmus
etiam buiic ex
repetere possumus.^ restat ut fratres vel consobrinos
esse censeamus. et sitne e P. 2535transscriptus si
qms quaerat, hoc quoque negandmn videtur.
obstat eniin
sectioms titulus. ^^oyyGiv, obstat . 149, 4 in

ita

Tens
1 Cf.
scnptum (N^

et
etiam

195,
hunc
2
), ,
( perispom.).
in

sin vero
dixeris patrem Neapolitani
et
191, i

ra^LS 195, 6 (
quod sero yidetur in
),&,
antiquiorem puta-
, scito deesse in
ng. 18, adesse m N.
 ,

LXXX De codicibus manuscriptis.

B,

&
P, om.
(173) yidetur
ille

ortus

Cleonidis
150,
esse;
5.

textus
6
nani

simillimi cuiusdam exemplaris correetus est.

hl 154, 18. ne Par. quidem ex

postea
omittit iv 149,22, et habet

ad iidem Yaticani 191

omnia enim
vel

quae
quae ibi omittuntur, hic vides rubro colore deleta,
aliter ibi leguntur, eodem liic colore mntata. veluti

183,26 in B^ omissmn scribitur in marg.,

.^ -
184, 1 add. in textn, item 1. 5 et 9, deinde

,, 8 . .,6
(ut taceam de loco intricatissimo 184, 15) 185, 7

-
linea rubra subducta,

sectio
add. mg.*, 186, 11 loco
ad Vaticani fidem emendata videtur
185, 18
: .
om., corr. 25
etiam canoiiis
his locis: 149,19.

151, 9. 152, 1. 156, 7.

In Aristidis arte primum diagraniina cum duos sig-
nonim ordines bene servaverit, tertium habeat confusum
ordinem et turbatum, e Ven. YI 10 baec transscripta
putaveris^, hmus diagrammatis locum cum
et in sub-
stituat ad u(eiieti 322) exemplar expressmn^:
alterum
Parisini 2532 recordaberis qui eadem ratione duas dia-

^
,

granmiatis formas coniungit. verborum tamen contextus

, %%^
quem novimus e Ams.-Stud. p. 128, a Ven. longe rece-
dit,

p. 1, 12
nt
Ven. babet
' ^
. om.
,

,
1,13 V,
1,23 V, ijv ,
2,2 %%^
19,34 post V errat ad 20, 1 habet omnia.
sed haec quoque Barberini pars ad exemplaris
alterius
lectiones correcta est, sicuti multis locis apparet, praecipue

ex illo ov% 16, 8 .

concinunt autem et

1 Desunt notae ll^ 12* 12^ 24^ pares sunt

et crux illa.
Yenetiaiio. 19* similis X, adest ante n. 26.
2 Tb ov% (ante 26). sed
incipit ab cc et cruce habetque 5^ 3 et 6^ a. cf. Bellermann

Tonleitern tab. 5.
 (173—175) Rom. — Taur. LXXXI

priores lectiones et verba emendata cmn Hamb.^ In (173) —

Bacchio item semper concinmit et Hamb., archetypus
est Par. 2532. —
Alypium in Meibomi usmn contulit
Leo AUatms. Studemund quoque partem (ad p. 14) ex-
cussit, nec tamen multa invenit vel gravia quae differant. —
In Gaudentio cuin habeat tria illa diagrammata, pro-
pinquum itermn
concinunt enim in
330, 3,
se
(om. av) 328, 19,
331, 11
329, 8,
et conspirant in notis musicis
,
nuncupat codicum Neap. 2 et Hamb. 36.
,
atque in diagranmiatis, ut pro certo demonstrasse tibi vide-
aris hunc e codice Vallae esse transscriptum. at hic quoque
impedientes occummt duo loci; nam 347, 7 in
lacuna in
ptum in
quis putaverit e
B!
expleta, et 353, 21
et Hamburgensem
patet

recentissimmn facile
transscriptmn, sed ne hoc quidem con-
cod.
om. ^, scri-

cedi potest. abhorrent enim nonnmiiquam illius priores

lectiones ab hoc exemplo, correcta autem quae ibi sunt,
ea ad quadrant tantum non omnia. —
Quae cum ita sint, fontibus usum hunc esse apparet
plurimis, quonun vix unum vel alterum novimus. Fmt —
olim Marcelli de S. Cruce, cuius arma continet. Ipse —
inspexi, contulit maiorem partem Studemund.
Barb. insunt Ptol. alia.
94. chart. fol. (174)
In Collegio Romano
olim exstabat codex anni 1400.
inerat AQ., PtoL, Porpk, Bry., Plut, EucL, Ai^x., AL,
Gaud., Nic. . nimc non invenitur, in Victoris Eman.
bibl. frustra quaesivi.
rarnesianum cum Jabnio XLIX Komae quae-
cod. ne
ras, vide supra 78 et infra p. 456.
n.

Taurinorum Augustae in cod. 103 bibl. Athenaei (175)

exstare dicuntur Bryenni libri I et (Cat. p. 193. Fabri- .
cius BG. m 635 Harl. ,

-
6, 22.

non
1 Binas lectiones aequales habent
7, 3.

possit.
Mus.
9, 21. 10,
-TtQcc-KTL-nov

script. ed. vjan.

31. 11, 11. 29. 12, 27.
omnia bene exhibet, ut
BH
scd
in
8, 11
AQ 4,
ubi
9. 5, 4. i8.
omittit
filius illius dici

f
 LXXXn De codicibus manuscriptis.

Traiecti in bibliotheca academiae exstant:

(176) Trai. 34. ch. 4^. S. XVL Ptol. transscriptus est e
cod. (85. 86), Bodl. misc. 86 aut 87, qui faerant Savili et
a Wallisio signantur et B. coUatus hic est cum cod.
(80) Baroc. 41 et cod. collegii Mariae per Langbainiuin.
fuit Seldeni. Omont, Cat. des mscr. des Pays-Bas (Lips.
1887) p. 21.
(177) Trai. 35. ch. 4«. S. XVII. Ptol. transscriptus ex iUo 34.
fuit Meibomi. Omont p. 22.
(178) Trai. 47. cii.Heronis pneumatica a Fed.
4^. S. XVII.
Commandiiio Urbinate 1575. Om. 25. in iat. conversa
(179) Upsaliensis 47 (in bibl. academiae) ck foi. S. XVI
vel XVII. Proclus in Alcibiadem, Tbeonis expositio. ex
hoc edidit Linder Upsaliae 1854 Pselli opuscula quattuor.

(180)
tices
2.

(=
,
1. animae generationem To

XVI,

Mi. 1109).
Venetiae
2. 316

^
(=
(== Ymc. No-
et

in bibliotheca S. Marci servantur:

.
Ven. Marc. 248. membr. fol. S. XV. Plut. de virtute et
1105).
,
Migne patrologia Gr. XXII 522).
(= Migne ib. 1103). 3.
4.

vitio, al. et de mus. Zanetti Cat.(l740) p. 123. Amsel-St. 154.

(181) V. Marc. 307. membr. 4^. S. cc. XI. Theo exp. ar. et
mus. —
Z. 144. (Hiller sign. A.)
(182) V. Marc. 318. ch. fol. min. S. cc. XIV. Nicom. ar.,
al., Ptol. cum PorpL, Bry., Nic. I, Bacch., kjmni Z. 147.
(183) V. Marc. 321. cb. fol. S. cc. XIV. Bry., PtoL, Porph.
in I 1—4. Z. 147.
u. Ven. Marc. 322. membr. fol. mag. S. XV. insunt AQ.,
(184) Bry., Plut., Ps.-EucL, EucL, Arx., ., Gaud., Nic. I et II,

1 His adde
(106) Par. 2448, et (8)
et (9) epistulam ^H
: (5 —
&, 7) praecepta ea quae Vincent edidit e cod.

quae una cum doctrina de

accentibus Ruelle imprimenda curavit in Arcliives III, II 614,
usus codicibus quos uumeravi '^ et 19.
Proballomena rhythmica, (11) epistula
bis accedunt (10)

habes apud Ruellium 612 redactam ex iisdem codicibus.

qusim ^;
cf. c. 26. 64. 190.
 , ,.%
(176—184) Trai. — Ven. LXXXIII

PtoL, Porpli. in I et . inscriptmn est post indicem ipsa u.

Bessarionis manu^: %ccl (184)

qui vir egregius cmn

1449 episcopus Sabinormn nomi-
a.

natus esset^, postea autem Tusciilanonmi episcopus appel-

latus hoc potius muiius etiam in librorum inscriptionibus
profiteatur^ hoc ipso anno codicem perfectum esse suspi-
ceris. post annum 1472 quo anno Bessario mortuus
est codicem non esse conscriptmn clare elucet. scripsit
autem Joannes Rhosus presbyter Cretensis, qui plurimos
libros et in Bessarionis et in Mediceorum usum dicitur
^
transscripsisse.
Et Aristidis primmn diagramma (I 7, p. 15 M) U
incipit ab et cruce illa, quam multi alterius familiae
omiserunt, et omisso illo, quod aperit alteram partem
in Ven. VI 10, ultimarum linearum ordines bene servavit.
quartam quidem et septimam lineam (quae sunt nuinero-
iTun) insto longius extendit, ut a signis suis numeri separen-
tur. designatam vides hanc formam e codice CTuelfb. apud
Bellermaniimn Tonleitern tab. 5. signum 5^ hi babent 3
(Ven. -Vat. ),
signrnn 6^ , 24^ X vel simile (Ven.
), signa 30 sunt e et ^, ac si media hasta prolongatur,
nunquam tamen fit ^, post 34* et ^ spatia patent.
de verbis diagramniati immixtis vide (ll) Bonon. alterius
autem diagrammatis vel harmonianim (quas Ar.

1 Hoc manifestum
quo inscripsit
in Bessarionis libris
Venet. p. 47, plut. 28.
fit,

bic 322 refertur

-
ubi comparavisti cod. Marc. 319 in

apud Tomasinum;

2 [Nicolaus V] illum Nonis Mart. 1449 primo Sabinensem

tradit in

,. Bibl.

ac mox duobus nondum exactis mensibus episcopum Tuscii-

lanorum creavit. Migne, Patrologia Gr. 161 p. XIX.
3 Rhosum a 1447 —
1497 codices transscripsisse vides apud
Gardthausen ,
gr. PaldograpMe 326. etiam saec. XYI eum
scripsisse falso existimabant Fabricius Bibl. Gr.
788^ et V
Morelli (Aldi Manuti scripta tria p. 52). . Heiberg in Philo-
logo 42, 435. Wachsmuth in Museo Rben. 18, 135. 29,319.
specimen scripturae exstat apud Omont, FacsimiUs de msc
grecs du XV
et XVI
siecle (1887) tab. 30.
 LXXXIV De codicibus manuscriptis,

u. I 9

(184) ut in
p. 22 M) ordo
prima linea legatur ,
in TJ turbatus est.
et sequatur
signorum 24 vel 27 series longissima, sicuti vides e cod.
Eseor. descriptum apud Bellermaiinuni in tabula 5. sunt
incipit quidein ita,

autem prima signa haec: p- y, curvatae dein sunt lineae

in doria nota 7^ (C pro E), lyd. 7^, dor. 5^ (C pro <),
item phry. 5^, in mixol. l^ hi omnes habent formam.
minusculani ^, oinittunt mix. 2^; quod autem celerrime
invenitur, ioniorum ultimum signum hi produnt G (reliqui
recte <). Bellermannuin igitur p. 67 qui evolvit, multa
invenit
liorrent a
habet U p. 6 (
concinere in
Neap. (et Ven. VI 10).
Esc. Ymd., quae ab-
Guelf.

)—
autem in mg.
idemque habent (44)
Lips., (41) Hamb., (65 et 71) Monn., cum alii habeant in
ipso contextu (38. 84. 92. 114). Canonis sectioneni
Lips.
scholiuin

Ebosus petivit e Marc. VI 3. hoc ut suspicaris e titulo

Zosimi subscripto, ita vides e verborum^ et diagramniatnni
formis. quod enim omnia diagrammata et quae priore ,

manu in verborum contextu erant inscripta, et quae ab

altero librario in margine picta sunt, collecta videmus
et repetita in U, hanc iis intercedere necessitudinem facile
concedes. habet autem ad prot. 1 figuram illam sig-
natam (M^) et paulo post alteram quam vides in
variis lectionibus151, 1 (M^); ad tertiam autem protasin
demonstrandain IJ habet et diagramma ex M^ in duas
partes discerptum et vestigia illa figurae M^ (152,3. ). —

,, ,&,^ .''^
]Sicolacl•ul quoque Rhosus ex hoc fonte repetivit. con-
sentiunt enim in titulo ^7%^^~
qi^LOv^ in 236, 7, om. xr\v 31, habent Tta^k
237, 8, 12, 16, 244, 14,
—

^
246,20,
magnuni

,' 1
videtur —
(^)
uterque exhibet
numerat Meibomius. in quidem
22,

subscriptnni potius videtur

149, 9,
154, 4, ,
18. 20,
260,
illuin
illnd
iis
1

librum,
NLKO^a%ov
et

quae antecedunt;

155, 15.
quod
quem

150,
. . .

8.
 (184) Venetus. LXXXV

quod cmn Ehosus falso haberet pro titulo illius partis Tl.
quae sequitur, hic puto auctor fuit erroris.^ adde quod (184)
249, 11 e correctura plures habet lectiones, U omnes
conmngit.^ Euclidis igitur et Mcomaclii doctrinas ex-
scriptas esse putabimus e Marc. VI 3, nec aliud statuen-
dum videtur de Aristoxeni arte, quam cum Marciano
manu 3 vel 4 emendato concinenteni invenit Marquard
p. XXV. iam ex eodem fonte manavisse fortasse puta-
isagogen cuius dubius est auctor. at boc

,^
veris illam,
in libello et longe inter se abhorrent, et sequitur
U
cinit
eam

dispositio
' 6%
Vaticani 191 partem, quam signavi W. nam con-

et pluralis
. 179, concmit materiae
^ 180, 19 %'
et quaecunque WL notavi, concinunt fere omnia quae
notavi 181, et mirum illud '-' concinunt quae
notavi 183 et 185, 25, nec discrepant in quinta ista et
sexta consonantia, quam in synemmeno systemate invenisse
sibi videbatur stultus aliquis 194, 20. haec igitur Rbosuin
sumpsisse apparet e fonte quodam illi propinquissinio. W
babueritne ipsum W
sub oculis admodum dubito, nam
sunt quae differant^; nec sufiicmnt loci comparati, ut res
certe diiudicetur. — Gaudenti quamquam omnes codices
inter se sunt propinquissimi, propius tamen U accedit ad

, ,, %
Vat. 192 quam ad Neapolitanum. diagrammata ab hoc
absunt, cum habeat 328, 19, in VU invenis av

,,
et
, 239, 8 hi habent 12 330,3 11 %.
-
, ,
342, 9 , 4 VU VTJ, 345^
formam

.
351, 1 eandem habes compendii pro

1 Bernensis quidem in eundem errorem incidit, cum titulo

addit . huius tamen archetypus ab initio
,.
), ) ,
vera tantum habuisse Tidetur
2 Etiam alias Marciani veteris emendationes fere omnes
agnoscit, ut 237, 16. 244, 3 (non ita 236, ii).

3 Differunt 179, 6 (U ), 18.1, 3 U vid.

om.,
ov
195, 20 (U
(corr.
. et 196, 5
^.
habet
 LXXXVI De codicibus manuscriptis.

u, in VU, 16 VU, . etiam ac-

(184) centus formae sunt eaedem in V et IJ, nam in particula
tonum relinquunt 328, 21, transferunt in antecedens
vocabulum 24, scribunt 332, 11, 336, 9 (hyp. et
par.) 352,6, 332, 14. 15, 336,9 (licL) et saepe /1

alias, cmn
semper fere scribat perispomenon. mirum
quideni est, quod signa musica V inde a 353, 10 non
babet, U continet usque ad finem. Sed Bessario homo
artis huius et doctrinae peritissimus facile signa quae
deerant ex alio codice, etiam ex Alypi tabulis, supplere
potuit. Gaudentimn igitur ex V 192 illos transscripsisse,
dein quae deesse videbantur ex alio libro attulisse exi-
stimo. et p. 351, 10, ubi altera quaedam manus vocabu-
Imn in V suppleverat, Rhosus id in textum recepit.
In Ptolemaei libris habet diagrammata diversa ab
aliorum figims. Ad caput 1 appingit baec:

ad caput 2 quattuor praeceptorum musicorum familias

,,
scbemate quodam disponit, ad cap. 3 percussionum genera
^

distinguit et cet. buius modi. addit etiam quae Nice-

pborus supplevit ad lib. III Porphyrimn exbibet ad I et .
Eius autem codicis, quem tanti aestimabat, alios etiam
bomines doctos participes esse Bessario voluit. hoc ut
apparet e verbis in (65) Monacensi 104 inscriptis, ita
elucet e lectionibus ^ codicum 7. 11. 14. 17. 20. 40.

^
1 Est etiam ubi e litterarum forma hoc appareat. nam quod
^
in Mc. 249, 6 littera iusto maiore scriptum est, habent
yel similia Ambr., Mon., duo Lipss. al. Facile etiam
apograpba Yeneti agnoscuntur in Eucl. 155, 6, ubi Rhosus cc
ad lin. 7 transsilmt, et in Nic. 249, ii, ubi hic habet U
 (184) Venetus. LXXXVII

41^ 43. 44. 50. 51. 58. 59. 61. 65. 72. 80. 84—86. .
92. 104. 114. 115. 170. 193. 199 (cf. 174. 198. 206) (184)
qui aut omnia sua aut partem. ex U hauserunt, ut huius
lectio merito dicatur vnlgata. quo autem melius noscamus^

filiorum illorum ordinem et aetatem, observandum est, qnid

in U correctum sit. sunt autem minio emendata ad fidem
Vaticani W vel propinqui alicuius:
1.

2.

3.
in Euclide p. 152, 8
152, 9 ad XoLTtbv
152, 10 e
(in r]l)

5
supra
deletum .
deletmn,
. '/.al .
.%
.

4. 152, 11 post hl add. mg. ib,

.
5.

6. 165, 19
liarum correctionum cum
155, 16 post ot add. supra

Lips.
corr.
noverit
in .
unam
.

(5), Ber.
tres (2. Bon. quattuor (l. 3. 5. 6), Mon. (l— 5),
5. 6),
et Par. 2456 (2 —
6) quinque, suspiceris illum antiquo,
iios recentiore tempore esse transscriptos. aliam autem rem
atramento in U correctam, quod solus Mon. novit (ut ex
hl 152, 9 deleatur b), hunc qui scriptus est a. 1552,
omniuni dixeris novissimum. et CTaudenti locos emendatos
qui respexit, is Ambrosianuin vetustiorem esse dicit quam
Bononieiisem. e scholio Aristidis p. 6, 12 ciun Caesare
Marburgensi concludes Lipsiensem Guelferbytano certe et
Oxoniensibus esse praeferendmn {JRhythmik 38). omnibus

filionmi

.
251,
]
8 &,
optimum

doctrinarum ordo idem

et

252, 5 ,
denique rebus consideratis (44) Lipsiensem putabimus
maximum^, huic

et additur
255, 14
est in 11. 20. 114.
cf. 115.
Ex uno fonte fluxisse Aristidem codicum 20. 40. 44. 201
1
vidit Bellermann Tonleitern p. 61. Lipsiensi autem (44) proxi-
mos esse 40. 65. 72. 84. 92, demonstrat Caesar Grundzuge der
mg. .
similes esse videntur

^- et

Bhythmik 38.
2 Etiam 164, ii ubi
antiquam babet lectionem,
Yidit tamen correcta Lips.
aQa 6 babebat olim U, hic Lips.
reliqui locum invenerunt correctum,
in 194, is et 196, 5 .
 LXXXVIII De codicibus manuscriptis.

v. Ambr. (59) et medium fere locum obtinet

Ber. (7),
(184) Bonon. (11), natu inininii videntur Mon. (65) scriptus
anno 1552 et Par. (114).
(185) y. Marc. 332. ch. A^. S. cc. XV. Barlaami logist. con-
fatatio trium capitum (15. 16. 17) e 1. III harm. Ptol.

(186)

(187)
Z.

p.
152.
y. Marc. 333. ch.
Pediasimus
290). Z. 152.
V. Marc. 512. ch.
8^.

(inc.

8^.
S.

-
XV. Bessarionis

S. cc. XIII.
fiiv

Maximus
epistulae. al.
ut Vincent

sopli. de
insolubil. obiection. al. Pselli animae generatio (Vinc. 316).
Theonis expositio (pars, cf. Ricc. 41) cum Pappi isagoga,
si fidem habemus Vitellio in Studi if. II 498. Z. 275.
(138) V. Marc. 516. ch. fol. min. S. cc. XII. Ptol. geogr.
Heronis spiritalia. Z. 278.
(189) V. Marc. 521. ch. 4«• S. cc. XIV. Plutarchus plac. pML,
al. (Gregori) compendia de arithm. inus. geom. astr. Z. 279.
(190) V. M. 524. ch. 4«. S. XIV. Prodromi drama murium.
alia in quibus multa Pselli. inest epistula

ravi 2
.282.
—
et insunt
4. 9. 10.
ea quae in annot. pag.
de astronomia (^ '.)
LXXXII nume-

(191) V. Marc. 529. ch. 4'^. S. cc. XIV. Pollux onom., al,
Josephus Rhacendyta de vita contemplativa )). (^
(-
, . . ,-
versus iambici 140, quibus breviter indicatur, quid in se-
quentibus artibus doceatur
.) ed. Walz, Rhet. 473. (exitus: ts . . .

^^
sequun-
tur compendia artis rhetoricae, logicae, physicae, excerpta
ex Aristotelisde anima aliisque libris, dein compendia
quattuor artium arithmeticae, musicae, geometriae, astro-
nomiae (incipiunt ut apud
Xylandrum . l), de omnia praedicta
virtute, al. ,,
opera praeferunt Rhacendytae nonien, colligitur tamen ex
iambis supra dictis ipsum auctorem esse" Zan. 236. contra
quem vide ad (106) Par. 2448. cf. 25°. 135. 192. 202.
 .
V. Marc. 591.

arithm. mus. geom. astr.

I
V. Marc. 593. ch.
— 7.
ch.

S. cc. XVI.
(184—204) Veneti.

4^.

Z.
S. cc.

310.
Porph. in Ptol. (193)
4^.

cum tabula toriomm enarmoiiic. ut in U. Aly-

XV. Syntagma
compendia (Rhacendytae) de
LXXXIX

philos. (192)

'
pius. Z. 311.
V. Marc. 595. ch. 8^. S. cc. XIV.
(
Appendicem
Anecd. Gr. II 247.
e
Jo. Pediasimus (194)
(Vinc. 289).
Zanetti catalogo transscripsit Villoison
ubi nomiiiantur hi tres libri:
V. Marc. 639. ch. 4<^. S. cc. XV. Pletho contra scho- (195)
larium. Psellus, aniniae gener.
642. ch. fol. S. cc. XVI. fol. 74. musicormn collectio. (196)
643. Euclides =
VI 3. v. supra p. XVL —
V. Marc. appendicis VI 2. ch. foL S. XVI neglegenter (197)
scriptus. Pedias. (Vinc.
%arad'i6d'aL )^
289, sed finitur
Bch., Dion.
xri %
(Bell.),
AQ qui einanavit ex V, non ex Mon. 215. Ams.-Stud. 126.
Jan Bacch, Arg. 1, 30.
V. Marc. VI 3 v. p. XVI.
V. Marc. VI 8, olim apud Nanos n. 268. ch. fol. (198)

S. XVII. Arx., Nic. I et II, AI7.

V. Marc. VI 10 v. p. XI.
Vindobonae exstant in bibl. imperiali:
Vi. 11. ch. S. XV. (olim Erici).
fol. AQ., lambl. de (199)
secta Pyth. IV. ex lectionibus, quas affert Bell. Tonleitern
p. 67 et 69, colligo propinquuni esse cod U. Nessel, Oat.
codd. (1690). IV (pbilos.) p. 8. Jahn AQ. LV.
Vi. 17. ch. fol. Proclus, aniniae gener. (olim Sam- (200)
buca). Ness. IV 15.
Vi. 64. cli. fol. antq. Aristot. pbys. auscult. alia. Bry. (201)
musica Ptolemaei.) (fuit olim Esaiae Hieromachi, dein
(tit.

Sambuci.) Ness. ib. 37.

Vi. 76. cli. fol. mediocriter antiquus (Fugger). Bry., (202)
Porpb. in I et II. Ns. 47.
Vi. 88. cb. fol. medcr. antiq. Porph. Nessel IV 51. (203)
Vi. 174. ch. 4^. antq. (Porpb. in organum Ar.) al. (204)
 —
XC De codicibus maiiuscriptis. — Supplenda.

(204) Psellus de quattuor matli. scientiis. Ns. 96.

(205) Vi. 220. cli. 4^. antq. Aristot. amma, al., Ptol. Ns. 118.
(206) Vi. 268.
—
cli. 4^. medcr. ant. Nicom. I et , Gaud.
Ns. 173.
Adde quod Mediolani in Ambrosiana exsistere dicitur
Psellus. Montfaucon bibl. mss. I 502 ., Fabr. bibl. Gr.
III 96.
Adversaria Langbaini de AQ. (e misc. 85) Eucl. Porpb.
(cod. Magd. 13). Coxe Bodl. 878. n. 3.
Ex apparatu Meibomii exstant Lugduni Bat. praeter
cod. (54) 133: excerpta ex AQ. (Lugd. 129), Alypius,
Arx., Nic. I et II scripta manu Mb. (ib. 130), Bry. quem
transscribendmn e bibl. Ox. curavit Selden, contulit Lang-
baine cum cod. Magd. (ib. 131), et eiusdem libri apogra-
pbmn (132), Porph. cum fragm. scholiormn, Meib. trans-
scripsisse videtur e Lugd. illo 133 (134. Geel Cat. 38 40). —
Lugduni (lll) exstant et partes AQ. excerptae
Lam•. e cod.
fQerunt olim Gevarti (Geel 32).
Traiecti autem servantur Notae et cbaracteres musici
iuxta diatonum genus a Meibomio conscripti. 7 tab.
Omont, Cat. des ms. des Pays-Bas p. 24. num. 10 (45). —
De Meibomi adversariis v. p. XXXVII, 1.

Supplenda.

ad 11. Describuntur Bononienses ab Olivieri in Studi

italiani, di . 396. ac Bon. 2048 continet parte
Heronis spiri, talia.
ad 12. S. XVI. Bonon. 2432 a duobus librariis (f. 1—10
et llss.) conscriptus, Alcinoi isagoge in Platonem, Tbeo

.
, ^ .
ab 48, 1
6li'd'QLog 57, 5. Pappi isagoge,
Arx., Ps.-Ptolemaei musica (= exc. Neap.
—
babet scholion: 6
%,1 269, ).
-
§ 19

6
habet 417, 12
. 420, 7 . 19
et ib. 18
 :

ot ,
omittit autem hormasian.
artis logisticae (inc.
' .
Supplenda.

omnia ut exstant in (76) Neap. 2,

)
sequitur Barlaami praefatio
et fragmentuni artis ut
XCI

in N. —Sequitur Gremistius de Aristotelis et Platonis

certamine, Alypius (ad 406, 12), quae doctrinae aliunde
petitae sunt. Cleonidis tamen isagogen et liuius canonem
e illo hausta vides ex inscripto nomine.
Cantabrigiae exstant in academiae bibliotheca
Cant. 1463 (Gg 33). chart. 4<^. aut XVI.
S. XV (13^)

Mathematica. Hero pneiun. — Gg. Vallae et Al-

Fuit
berti Pii ut 73. — Cat. mscpts. vol. (Cambr. 1858)

'
of.

p. 58.
Cant. 1464 (Gg 34). ch. fol. min. S. XYl aut XV. (13<^)

Cleonides (sic), Eucl. tit. . . 148 ut in . —

Cai 63.
Cant. 2048 (Kk V 6). ch. fol. S. XVI. AQ. adsunt (13^)

J. B. Hautini excerpta e Bry. et AQ. — Cat. 676.

Cant. 2068 (Kk V 26). ch. fol. min. S. XV ant XVL (13^)

Arx., cuius lectiones non procul absunt a Selden. (82).

Cat. 694.
Cant. 2070 (Kk V 28) ch. fol mm. S. XV. Nicom. (130
arith. et harm. libb. . Cat. 697.
Laur. 58, 20. bomb. 4^. S. XV. losephi Ehacendytae (25^)

compendimn

-
rhetorices. compendium logices auctore Gre-
gorio (summam fere eisdem verbis scripsit Nicephorus

^. % ),
monachus cognomiiie Blemides). alia. "•6
ot TCccXcciol —
.
' Band.

quattuor math. scientiarum Bd.

459.
arithmetica

Laur. 87,10. ch. 4^. S. XIV. Aristot. phys. ausc, Synopsis

389. cf. ad 106. 165. 191.
, musica
geometr.
(^MoveiTiriv
astron.

(25^)
 Tabula codicuni manuscriptorTiin.
Simplicibus numeris scripsi codd. S. XY, crassioribus anti-
quos clistinxi. saeculi XVI et XVII libros aut omisi aut
recentiores dixi.

Alypius 2. 3. 44. 80. 143. 184.

Anonymus 1. 2. 69. 73. 75. 78. 126.
Aristides 1. 40. 44. 45. 69. 73. 75. 78. 126. 149^. 184. 199.
Aristoxeni liarm. 2. 3. 43. 44. 80. 143. 184. rhytlim. 2. 3.
(rec.159.)
Bacclams 1. 2. 69. 73. 75. 78. 126. 138. 182.
Baiiaam 77. 185. (rec. 159.)
Bryennius 4. 22. 26. 41. 44. 45. 73. 78. 119. 130. 138. 182.
183. 201.
Cleonides 76. (rec. 12. 13«. 36. 129. 150. 173.)
Dionysius 1. 73. 75. 78. 126.
Euclides 2. 3 bis. 44. o6. 76. 80. 171^. 184.
Ps.-Euclides 2. 3 bis. 44. 56. 143. 156. 171^. 184.
excerpta Neap. 76. 143. partes in 77. 134. (rec. 12. 36.
partes in 76.)
Gaudentius 3. 44. 76. 80. 143. 184.
Gregorius vel Psellus 25a.b.c_ 74a iqq^ i23. 135. 140. 145.
149^ 152. 155. 165. 189. 191. 192. 204. (rec. 16. 207.)
Hagiopolites 95.
Heronis spir. 188. (rec. 11. 13^. 41«.. 85. 105. 157^. 161.
170. 178.)
horinasia 149»? 165. (rec. 16. 65. 134. 171».)
Mesomedes 1. 69. 73. 75. 78. 126. 182. (rec. lO^. 50. 116.)
Nicom. 4. 77. 124. 182.
I: I et 11: 2. i3^. 43. 44. 138. 184.
partes in 77. 164.
—
Pachymeres (rec. 101 3. 136.)
Pappus, isag. 76. 151. 187. (rec. 12. 36. 42. 118. 159. 173.)
cf.indicem Rehd. p. LXXV ann. n. 180.
Pappus, comment. Ptol. 143. 147*.
Pediasimus 133. 186. 194. (rec. 88? 158°. 197.)
Ps.-Plutarcbus 1. 26. 27. 28. 29. 30. 69. 75. 77. 109. 146.
148^ 149^. 153. 180. 184.
 Tabula codicum manuscriptorum. XCIII

Porpliyrms in I 1—4:1. 26. 69. 75. 143. 147^ 183.

„ in I et II: 4. 38. 46. 80. 109. 138. 182. 184.
cf. Pappum et Theonem.
Psellus psychogonia 22. 26. 71^. 187. 195. (rec. 64. 83. 96.
132. 162.) miuora 26. 190. (rec. 15^• «. 19. 64. 179.) v. et
Gregorium.
Ptolemaeus 1. 3. 4. 26. 69. 71^*. 77. 108. 109. 119. 137. 138 s.
147^•^. 148a-b-d. 149^ et ^. 163. 182. 183. 184. 205. cum
schol. 39. 143. (rec. 68. 150. 161. 172.) tabula^77.|131.
Sextus Emp. (rec. 66.)
Theo Alex. in Ptol. (rec. 21.)
Theo Smyrn. 23. 27. 77. 108. 144. 181. partes in 16. 76. 135.
143. 145. 149^ 165. 187.
Alia 24. 57. (rec. 16. 34. 35. 159. 196.)
 .

AEISTOTELIS
LOCI DE MUSICA.

Mus. script. ed. Jan.

. De voce (1—8).
. De diesi (9—14).
C. De mesa (15).
D. De consonantia (16—20).
E. De artis usu (21—26).
 . De voce.

. '
(1.) 118.

^ .
6 ^ ^ .
^
Tcg^

^
. 419^^

^ —
6
aKoiig dto-

d'
06

' ^ .
10

.
'.,
^ ,
^ 6

^
d'

]^
6 ' %' '
2

. ^

]
^'
^','.
20

^' ^ 3

. .^

1*
 4 . Aristoteles. . 1.

'.
^'}.
' ^^
4
^^
{^ ^
''^ ^ '
. ^
6a^'bv

'
.
^'
ivbg

'
^'(
5

)^ ' ^ ^'

. ^ '. 7}
^

^ ^
. . '-
''
^
(. 420)
^iV^rcit
'
.
5

<8

. .,
',
20

'. } ^ ^

-
],
25

an
22
;]? 25
.'
^,. .'. Torstrik.
. 24 ]
.
&.% ,'
14 Ar. de partibus anim. II 10 . 656^ ^*

(^. cf.
.
de gener. anim.
%
V 2 . 781^^*.
 De

^
voce. 5

^QVTCTov '] ^^^

5
TtQog
6ag , ^. '
^^ ^ ' ^. ^
''
-

'
ovg

^
orccv

] .
10 *^ ' iq

6
ovg

^,
-
^ ^' '
6

ort

'
;.
6

rj 7

15

^ .^
^' '
<%
^
^
otov

'
'

20 66^.
8

.^ '
2
|>

.
. ^;
^, ^ /£ '
^-/- .^
27 opponitur doctrinae Platonis. Por-
phyrius ad Ptolemaei harrn. 1, 3 p. 227. cf. Platonis TimaeuniL
c. 29. sed cf. etiam infra locum (3) e Topicis excerptum.
 6

,
^^
.

'
Aristoteles.

^
'
(. 420^)
^ '
. 1. 2.

6t,v

^ .' } ^''
9

"
'^ ' ^- 5

^
' ^^/
'
10 . ^ ^ .
^^
^^
., \

^
)'<3 . 5

^
^£;(j£ro;t

.
.^
' -
,)^ -
^
.,
(?

20

( ^

11

^,'
^—
d'
.,
.
. . .

]
.,
^-
^'-
25

' 9 cf.

burg ad hunc locum.

p,
infra
tanquam genus complecti
10
hist. anim. IV 9, 1.
(Marburg 1889) 14 ss.
keit (Gratul. Hertz 1888.
liist.

•et

^'ierliii)
anim.

187.
ry
V 14, 4.
Trendelen-

Graf de Graecorum re musica

Guhrauer Zur Frage der Mehrstimmig-
25
. ]-
probabile est

larynx. Trend.
 , '
De voce.

'
'-
7

. g
rijff ^^^

-'
5

%}' ^ ^)^
' ('
fti/cit

'
^
10

.
'
' . .
]
,'
'
(. 421)

.^
(^vi/oi^OOit

15

^
^
%'
;/£6/

^ .-
(2.) 7.

. 786^^^.

.
20

^, '^
25

' ( ^-
^, ''- '
%'
(f 6-

30
, ^'
).)
^" ' (iiJi^ci^ti/
 ,
8

^ '^
. Aristoteles.

6 ^^^
. 2.

, og
!

'^
.
od^ai., '
,^
^^^
?)
"

^^
',
-?)
.,
-
-
-
5

-
d'
'
,
^
^

6^' 6%'
|),
'^' (^
^ -- '

.'
(. 787)
]^ -
3

^ |
- {6

\ |'£7^''

/3^
)
; ^^
^

^ .,
.,
] ^' {- 20

5 codd. 13 , versiones, codd.

12 ' . si fortis sonus idem gravis esset, non

posses tenui Yoce grayes sonos cantare, nec forti Yoce sonos
acutos; potes autem utraque vocis magnitudine prodere utrum-
que sonorum genus.
'^ . ^ De

^.
voce.

' otl tb
9

^ } , .^
%<

,, ' ^ '
AfV^rcit, \

, ,^
'
^6
,
'

^ , ., ^ '
citrmi.

15

20
^
^-,
,
, ^
',
%'6&
^^^
^6^ ',-
fVcii^rtag

'
, .
-
6

,
2

,
\
,^ ,
(. 787^)

'
%^,
,
,
^^
7
pulmonem
'
-,
dicit, ut
oltVoi/,

cf.
de anima
infra § 6 ^Oqiov
II 8, 11.
- '
et § 11,
 10

'
,
.

. ^
Arisfcoteles.

^, ^-
. 2.

'

^
7

,-
^'
^ .
'

^ ,,
^
'., ^
',
-
- '

. ^, - 5

&
, ^.
,
'
\

-
%^
(3
-
2

.
.,', '
'

'
-
-
25

, . , -
,
^

, 30
 '^ ' ^^
^; '
^ De Yoce. 11

;1
-
5 •
'
. (. 788)

-
'
/.
10

^
' ^ ^
fzAvfrcit

^
' -
zcit

|
' ,
15 ^' o^;^ftg
'
, ^ T^^Voi^rat,

^ ^ ^^' ^

^.
&
'

-
20 atVtai; £ti/at

666^ 11

- ,
^^
Aftcii,

'- ' ?.-

25 .)

^ .
^. ^ ;
12

30

^^
atTtoi/
12

. . Aristoteles. . 3—6.

]
^'
' ^ , ^ ,-
^^
'

.,
&^,-
. —
%-

06
|
;1

.^
'
-.,
(. 788^)

^.
^ '

.
(3.)

106^25^

,'
. (ed. Par. 13, 4
,
et 7.)

^
'. '
.,
^'
', -
,

', , ,. 2(

-^-
;

• 106^^

. ^.
...

^
,
14

&
^ ,
,
cf.
', Sextus Emp.

%%
aclv. mus. 40. Tfjg

%
. , ,
^ .
, ^ — ,

'' ,
\ , ftsZwti/c^a; ,—
 ^
.

^ ^ De voce. 13

^^
]
6
(4.)

'
Bv

. 107^^^. ^^. .-
d'

. . .
, ro -

^
^ . ..

^' -
^;
^.
(5.) 6%•
^,
'',
6.

-
^
10 .446^^^
^'
'' ^tvarircct

^ti^ftrcit
Ttoi^

^
... (. 446^)
c^tiJO^ciVfrcit 6%"^
15 ^

- <3%'^

'
[']
}.
' ,'
-
[20

6
6
' ^ ;
' -
. . .

(25
(5
' . (. ^. c 3. 6. 7 . infra
.^
. 15^ 19 ss.)

IV 14. VII 1.

'.
(.) 9.

IV 9,1. J).
535^^^.
-
15 yCvB6%'ai , rjTtov, Bk.
 14

XsKTog.

^' '
. Aristoteles. ..

- ,
7—11.

,
'^
^^.
6

. , ^-
(. 535^)

^,
'
(7.)

', V U, 4. . 545^ 1^ ',

, , ^^,
'
^ ,.-
06

. %'
1(

'( ^'

,
^
<£/

,
^-
(8.)
10, 4 .
1, 1.
infra

' '
.
581^^1
35.)

'

ov6a,
},
-- 2(

, ,
. ^ .,
3
;^

i/sW
'
. .
(. 581^) .

&
. .

(
25
»

.
6

10 cf. quae attulimus ad librum de anima II 8, 9.

 '
(9.) '
^
De

34^37 "^0^£Q ^p xQig

voce.

B. De

'
^
De diesi.

diesi.

^06
^
23.
15

} 6^ ^
'
5 '
(. 85) '
6 vovg.

10

]
^' '^ '^
. 445^^^
(10.)

' - ^' 6.

(. 446)
6

15 ^ ' -.
' ,
\

'?].

'
^
^
(11.)

6, 12. . 1016^^^.
IV . IX

.
1.

'^/
IX

^
'
2. XIII

.
1.

.
io

%'
6 . ^
'

10 ry disasi ', ubi a parypate vocem

%£ .
6,• ,
paulatim ad hypaten demittis, non percipiuntur singuli yocis
descendentis gradus. cf. probl. XIX 3, 4. Jan ad Bachii isa-
gogen (ann. lycei Arg. 1891) p. 4. Ar. Qu. I 7, p. 14 M.
6.
 7

'
16

^
^
(12.) IX IJ.
. Aristoteles.

. 1052^20

L•^'bg
^
.

.
C. 12-15.

,
'.

^ ^ ^^
6 d^ ccTtag tcccv

^
8 fj
' L•^'g.
^' %6

^ .
....

.
]
^
\
^'^

'^
7]

%' ..' otcov

^ ^ (. 1053) ^to

% §'
10

^ . '' ^^ ^ '
^.
'
%(5
(;^

^'
.
'
^
. ' '.
.) .) ^ } 6- |

11

^' ^^
.^

%'
dtsiifi.g L
 aC ^' ^
',
.
De

cclg ^diesi. De mesa. 17

5 L^'g
(13.)

,
rjv,
IX

. ,
2.

' '., , '

. '^^
. . .

.,, ^-^ ,
^'bg ,
-
.
10 (14.) XIII 1, 7. . 1087^ "^
,

15
Ttovg
oftotcog

,
'^ 6
(. 1088)^
,
.

C. De mesa.

IV
(15.)

}
11^ 5.

, '' -
. 1018^^^. <^
^'
,^
20 '
oiov

. 6

17 Mese 'Jq%^• liaud scio an huc sit referendum quod ait

Aristoteles in Republica I 5 p. 1254^3^ (i j^ 9 ed. Didot)

Mus. script. ed. Jan.

, . -
18 . Aristoteles. D. 16—20.

, . 90^-^^.

'.
(16.)

.—/
D.

;
De consonaiitia.

|%
II 2^ 3.

.; 5

(17.) II 3^ .
. 195*^^. citrtoi

. '^
^

6
^'

426^^. ,
^ ^' (18.)

Ei . . .

,
III 2^9.

5
. . . ., ori^v

.. ^ l•,

4 %\ Jan cum c. Coisl. 170. r) Bk. cum rel.

^^(^. .
2 Qiiid sit sympl•LOllia, repetiturmetapli.711,2,6 (p.
,
ol•,io
Xoyoi
[il^ls cf. metaph. 1 9, 13
1043^"):
(p, 991^ ^^)
6 Cf. metapli.

.' ,
ly (. 1013^^^)

, .
2, 1 iByExaiy loyog

.
. . .

"
 (19.)

c. 3. .
-
^^
439^^^.
^^
De consonantia.

cood''

' ^
c. 3. 7.

^- 3
19

'. ^ --
6%'
d'
'
^
,
^ ' ' ^'
^ .^
10

"'
'^
'
'
- ^

.) .,
20
^—
,'^. ^ '^'
' -
(, 420)

'
^
6-

.,

(20.)
'.,
"
C. 7. . 447^^1 7
25

6%'0%'
'^- .,

'^ .
30 ' o^ftara

2*
20

, ^
6%^%'
, ^^^
,
. Aristoteles.

oi/rog )
D. 20.

TTjg

^ ^
^'^ ^ rj

il•,

^. (3

. ^.^ -
''.
il•,
^ ov6ai^
Oftotcog
'^''
'

^ ' ' (^-' ' ^-^'—

rt, ^

' ''^ )
|^

^.
[447^]

£| —
5

, ^
^^ ^^^^ ^ ^ '
20

'., . ''
^,
25

^'
''^ .
^^ ^' ,
^
'

16 ' ut 2 : 1 = y^.
 '' De consonantia. 21

5
.
.)^ ^ ' .
. ^ ^
^'
.
-

^ " .'. -
^^^'
\
£fcW:n:aJ

10

^ ^.

^
448^ \
iVcci^rta

^
^^ . ^ -
15 ^.'^ ^?,
'., .^
/
^.
^
^ '
^

.
20

' ' (3
- 6 '

25

1 &
10 Ar. docet ne
,
^tc^^f^et
(' '
'

ut 7^ vel %; haec uno actu sentiuntur.

cMcia
'
quidem et amara, acuta et gravia
facile una sentiri, quod animus in contrariam partem moveatur.
nec ita facile mixta sentiuntur; nam in diapason duae sunt
rationes y^ et Vg. ita aegre admittit posse quidem, si quis
una comprehendat illas rationes, mixta uno actu percipi.
 22 . Aristoteles. . 21. 22.

),
, . ^ ^ ''
'.
iq

&
, V

^'^ ^ 5

-. ^,
^ ;!^ ^
;
'^ ''--
, ^^'.
. De artis usu.

5—
..
(21.) 3. 8.

-
,
1290"^^^

'
3
^
^ ' ^^
0(?at

/^;, '
^
5

^ ^ ^ '- '
. . .

^
2

4 " , quod nesciverunt veteres

bus undis sonos graves uti, fieri non potuit quin nonnuUi
docerent sonum acutum prius ad aures pervenire. quibus et
longiori-

Theoplirastus illud

7 ^&. . opposuit (Porph. in Ptol. p. 243

post med., jiae quae infra dicemus in proleg. ad probl.).
illos qui sequitur venit in absurda.
falsa eos statuere apparet.
9 '
 . ^ -' - De artis usu. (de re publ. IV 3. 5.) 23

5 ,
,. /? .-^ ovuTjg

,
'

10

, ,(22.)

'
, , %^,
.
. 1339^^\
' :1(.
5

15 %''
',
, ,. , "' <3, ;1

20
^^/

^
,
,
6
%" «1

, '
, ^' -
^^.
%'(3
{^)

'
,

25 .,
(J'9'Cit

' '
'. ^
'-
'- ^. \~\

8 Uncinis inclusi editionis Parisinae numeros.

^/''t^tatg -
 24

',
.

^
Aristoteles. . 22.

' ,^ ^& -
() TsXog.

'. '
-
-
-

^'
^^ ,
a^'6g;
c^vro

- -
(6)
amovg^

^,,^
' '

^-
[. 1339^]
di;i/i^(?'9'at

^
; '.
- '
030
^.,
is

; - '

-
6

?, '
(7)

^ ^ ^' ]•
' 20

' .'^
6

§1)

.,
^
.
6^
^^ (%6

( ^ . '
25

3
 i

De artis usu. (de re publ. VIII .) 25

)'
^
|
'. ^- .
&-
5

(2)

uvvovuiag

^'^ 6
10 .
'^ ', ^. '

15

. ' ' - '^

^-
- (3)

^
6
% ^
^ ' ^^?
%-
20

'
, ,
,' -
25 ,
, ,,
30
,
^
\
-
[. 1340]
. 6,
,, '
(4)
 ^
26

^ )^ ,
TtavTsg -
'^ Tcaoaig
.

{.
Aristoteles. , 22.

.
]
avTTJg ' '

^ '&
aXJi TCy

TjdOg 7tbg ^
vg ,,'
(5)

^
^
ivg^

ooovvg
^/^
avg.

g
ipvxag
- v^v6a6g^
Ti&ovg
6

jta^og .
^ vQ'ov(^Laog
\
^Lcc ^' 7tvg (^vca^'L•g^
.
lg
^
^
og
^

cog
^'
%'g
o^'g
'6%'
og
-
(6) %'6 aig aaig ^^. ^
^,vg v6Lg v^'otg
oig bg 7Caog^ ^ vLag

,
6 '
<^o6vvg
%•.
.
''%' '
-'^'
2

' ^^, ^
'^
25

(7)

<3%'
'^ ,
12 add. Susemihl.
 ^
:

De artis usu. (de re publ. Vm 5.) 27

) 5
.
Totg

^
rid'wv^
'^ '
^ , oiov iv Totg
OQCCtOLg

\
rotavra,
%"<3

t
;^:'
^'.
^ ^^
^'.
' '
^. (8)

'.
^' ' ^^ -
15

'
^
^ '. -^
^ ^
-[. 1340^]
^

-
^ %(3
20

'^., 18
d'

harmonias esse graves ex ipso nomine

lias
(9)

apparet. Plato de republica III 10 dicit ioniam et

lydiam harmoniam, quas contrarie opponit mixolydiae. doriam
lyrani si quis mutare Yolebat in lydiam, aut intendendo lioc
efficere potuit, aut remittendo. potuit enim lyram ita temperare

^,
e fis h cis
gis a ' dis ' e ' intendendis IV chordis , aut
b duobus vel tribus.
es f g as c'

quarum barmoniarum
yel
illa
cf.
d' es'
puto erat ?.6,
reniittendis

Fleckeisen Jalirbucb.er 95 (1867) 815.

haec

cf. de laxatis his harmoiiiis infra c. 7 (§ 11).

 28

^ . Aristoteles. . 22.

-
-
TteQL

ifjvxTJg
Tovg v^'ovg'

^
TjdOg
g v6Lg
"
' %
,
rj^og

v^'Lag.
g
\

(10)

.
amfj ovg

vg^
g
viovg.
(^^^^;

ag ovCag
'
g ov6g'

6
7tog

vjto-

og
:

6.
v^'og

ovovvag ^ ^ ' -
^'
ipv%7]v

a^ftoi/tW
fti/Cii,• 10

^aovg
^

^ .&
6 avovg .

] g
7tbg 7Coog vag^
- ^ avbg

^
%
^
67ovaovg.

-
ovv6avag
ovg 7taag
ag
^- ;

..^
v7tog
ag^ og 7Caog 07tg

og
itXa-
:

oL•g ^
^
(2)

7bg ovg
atgag
(^ovag
ovg
^. :
 De artis usu. (de re publ. VIII 5. 6.) 29

^^^ ^'
^ ovxag '
^^ ^
^

TOig

. ^^'g "6

^
(3)

'
'
'^' 6
[. 1341]
10

,
%'6
^. ^'/ (4)

15 OTt

., .^
%
. ^ ^-
^'^
-
20

^' jccitdftW.
^

%'(3
., ^dtiz-

^'^
.,
^
. ^.^' ^
25

eVtci 3^
^:oi;tdta)i/. ^ ()

-
! 30

^ 06
,
 30

^
d'

olg rj
'
'^
TCQog
6
rovg
.

^
Aristoteles. . 22.

^ %",
-
(6)
(5.

-
^ aLVOvg
^
.
^
' ^ 7tovvg.
g
^- ^,
^

a^'6g.,
;^
-
-
,

^
^
7Chg a^"6g.
g obg avbg
(7)

'
.
^
.
^d^rjvag ovg
6l7t7Cog
avg'

g 7tag avg^ -
^
7tbg

'
7tbg
boCg 2|

7Cg 7Cbg
og
<3^
(8) ovg g. [. 1341^]
vg '

&
avovg.

6
^ '
- ''
ag
vb

%'
bg
g avg'
.
oirt
ovg

bg
2

3
 ^ De (de re publ. VIII 31
artis usu. 6. 7.)

' ]^,
ijcel

^ £^;^ci(?tC(:g :^^-(.7§1)

' ^
TCQog 6

5
^
rjdovTjg^

^^, ^'
,
10 ^. %'
6
''
-
^ 7 (2)

^-^ ^' .,
f-^

6
^^ ^' ^
1^0 ^ -
d'

%
%'
'.
%
^^ ^ -
(3)

5?^

.
''

%
^
dtcit^f^ti/

d'
^ %'^
(4)
 32 . Aristoteles. . 22.

^
( '^'
TtQog

^
^- ]
^SQog trt^aWt, d^

—
^

^
Totg

^)^ ^ — ,

^
i

(5) [. 1342] ^^' ^- !

%,^
% ^-
%66.
^ ^ ,
. ,
,'.
d' %6(5.
%-
:

^
'
tc^r^etcig

(6)

' '
, %•.
d' ^"^
%',
%'
, •'
s

(7)

'

,. ' ,
^ , & '. ^
^
,,
 ^,
De

^
.
artis usu.

-. '
(de re publ. VIII

-
-
7.) 33

.
' ^ ^' d'
', ^og .
%' -
(8)

10

.
^.
% 6 ' [rep.
-
'
10]

,^ '
[. 1342^]

15 /^
'

20

%cil

6
' ^
^'
'
,
.
-
(9)

^ ^' ,
21 25

^,
0
/-'/
.
- (10)

30

Mus. script. ed. Jan.

Jtcit^f^f^O^cit
3
.
 34

rjL•Laig^

(3
,
'
.

^
Aristoteles.

^
^.
. 23—25.

rciiiTci

-
{
(11)

, ,'' .
^^ ,
' )^ '
, ,: ^ , ic

' .,, ^
5

' . ,.^ , (23.)

993^ ^^
^ 1.

(24.) XIII , 4. . 1092^26^

%' ' '

. 1093^^^ . 2

24 SS. Pytliagoreis haec opponi apparet. illorum nonnuUos

docuisse legimus p. 1093^28 tres esse litteras compositas
quia tres essent in musica consonantiae (diapason, diapente,
,
 ^ ; C
De artis usu.

; ^
'
^
(de re publ. VIII 7.) 35

o^oVrcig

5 ^ XIII ,. .
,
. .
1093^1
.)
'
(6
'
^ .^
^^ oVt
6

'' ]
ii
6

.
10

^
. .

67}
(25.)

565^^1
olg
VI

-
10, 4.

6%6

2 7] cod. Par. 1853, Bk. cum rel.

diatessaron). respondet Ar. plures esse in musica

symphonias
(octo admisit Aristoxenus elem. I 46, p. 64 Mq. Cleonides c. 8).

syUabarum numerum in versu heroo (noYenas numerat m

priore, octonas in posteriore parte) negat Ar. quidquani
valere,

§
nec plus tribuit mimero VII qui est Yocalium ab J ad
que esse dicitur in sonis tibiae.

7] . }
idem-

.
7 Yocabulum sonum graYem imitatur, cf. Ar. hist.
%al
an. IV 9, 2 <sc.
, Yide Nicom. harm. 3, exc. 3.
8
 .
PSEUDO AETSTOTELIS
-

DE REBUS MUSICIS PROBLEMATA.

 De Aristotelis problematis.

Horum problematuin naturam postquam PrantP

Rose^ Usener^ diligenter pervestigarunt^ ab ipso
Aristotele ea scripta esse nemo puto contendet. quam-
quam enim Aristoteles problemata sua physica citat^
landantqne Cicero Gellius Plutarchus Athenaeus, tamen
cum locorum illorum vix dimidia pars in hac proble-
matum sylloga inYeniatiir^ nobis non ea servata esse

quae illi citant manifesto apparet. nos cum multa

legamus quae pngnent inter se et abhorreant^, multa
etiam videamus e Tbeopbrasti scriptis minoribns ex-
cerpta^, dubitare non possumus quin horum proble-
matum maior pars recentiore aliqua aetate orta sit.

Haec ab Aristotele scriptaianinegavitHenr.Steplianus,

1
At. et Theophrasti scripta quaedam (1557) praef.
Prantl —
in Abhandluiigeii der bayrisclien Akademie, pliil.
phil. Kl.,

VI 1 (1850—1852) 341.
2 Rosede Ar. librorum ordine et auctoritate (Berol. 1854)
63. 241. Ar. pseudepigraphus 7 (Lips. 1863) problemata
idem
ponit in classe librorum, qui contineant memorabilia varia
libris con-
et sine ordine ex variis aliorum Peripateticorum
scripta. cf. p.215 yide etiam Zeller PMlosophie der
Griechen
2^ 101.
3 Usener, Alexandri Aphrodisiensis quae feruntur
proble-
matorum liber III et IV. aimales gymnasii loachimici Berol.
Byzantino aliquo bic problemata iUa confecta dicit
1859.
p. . a

4 Vide quae aniiotaYi ad XI 13—18.

^^^
XIX
„
2. 5. 7
,
al. _

5 Prantl 1. 1. 372. Ricliter (annot. 6) mde a p. 8 passim.

 40 . Ps.-Aristotelis

quod tamen in his sectionibus saepe bis, etiam

ter
vel quater eaedem quaestiones repetuntur,
E. Ricliter
qui anno 1885 his rebus operam navavit^
recte statuit
non ab uno homine varias illas formas excogitatas
esse, sed diversos liomines,suo quemque modo, talia
problemata Alexandrinorum temporibus confecisse.
et
cum in libris Tbeopbrasti etiamnum exstent loci, quos
illi problematum studiosi in simm usum converterint
comparatis eiusdem problematis variis formis
Eicbter
diyersomm excerpentium rationes et metliodos distinxit.
unum enim fuisse statuit, qni Tbeoplirasti
contextum
omissis quibusdam rebus fere ad yerbum exscriberet
(Al
aliiim qui in conformanda oratione
variare studeret
res modo
contralieiis inodo dilatans (B), accessisse
putatur tertius, qui minus etiam de forma
anxius rebus
in breve contralieiidis problemata fabricaretur
(C). ita
repetita illa problemata de vocibus lacrimantium et
ridentmm R. ita distribuit, ut XI 13 scriptum esse
dicat a B, 15 ab A^ 50 a C. quartum deinde ancto-
rem invenisse sibi yidetur, qiii satis baberet quaestio-
nem ponere et paucissimis verbis solvere,
buicque
bomini (D), qui fortasse non Tbeopbrastum, sed
re-
centmm iUomm piOblemata excerpserit, R. vindicat
XIX 25. banc Ricliteri rationem secuti age spectemus
problemata repetita in sectione XIX. videmus ex
eodem fonte orta:

XIX 5 et 40
7 „ 47^
(9 „ 43)

1 Richter de Ar. problematis. diss. inaug. Bonnae 1885.

 Problemata 41

XIX (16 et 39^;

20
22 >7
45
(24 ;?
42)
25 44a
??

26 ;;
46
27
30 ??
48
34 41. >»

en XII paria, quorum VII ex eodem fonte ita liausta

sunt, ut et quaestio et solutio incle effluxerint. quae

tamen uncinis inclusi^ eorum quaestiones concordant,
responsa discrepant. liabeiit etiam 20 et 27 qiiae re-
spondeant cum in quaestione tum in solutione: 36 et

29. sed reliqua X paria ita sunt constituta, nt prioris

lineae problemata sint brevia^ alterius ordinis solutiones
copiosius sint expositae. horum (20 et 27) ordo in-
versiis videtur, ut 29 priori syUogae, 27 longius ex-
positum posteriori adnumerem^ etiam 36 fortasse illi
ordini^ 20 liuic ascribendnm putaverim. id manifestmn
videtur^ conflatam esse hanc sectionem e dnabus syUo-
gis diversa ratione confectis.
Ex iUisautem syUogis saeculo fere V vel VI (sci-
licet post tempora Athenaei) Ricbter putat confectum
esse corpus iUud XXXVIII sectionnm^ cum librarius
quidam coUigendi potius quam pbilosopbandi studiosus
quae ubique invenisset problemata arriperet et con-
scriberet. nec tamen omni consilio destitutus bic
materiem congessit^ sed argumenta diversa secutus red-
egit; namque ab arte medica facto problematis
initio

buc spectantibus XIV libros explevit. dein ad matbe-

 42 . Ps.-Aristotelis

sin ()animae naturam (

et —
XYII) transiit, de
pMologia (XYIII) et harmonia disputavit (XIX), re-
versus deinde ad rerum naturam de plantis egit
(— XXII), de aqua (— XXI Y) et aere (— XXYI),
admnxit problemata de pMlosophia (XXYII XXX)^ —
finem fecit de partibus corporis liumani.
Sed praeter maius illud quaestionum corpus, quod
edidit Bekker, exsistit mimis quoddam, publicum m
proditum aimo 1857. quae problemata qnamquam in
codicibus noimuUis revocantur ad Alexandmm Aphro-
disiensem, consentiunt tamen viri docti qui operam iis
naYamnt Bussemaker^ Usener, cum dicunt a pru-
et
dentissimo iUo Aristotelis interprete baec esse aliena.
ac leguntur in I sectione, quae inscribitur etiam Alexan-
dri liber III^ miilta de arte medica paulo copiosius
scripta, brevissimis verbis deinde (ut Ricbter agnoscat
excerptorem D) de similibus rebus quaeritur et re-
spondetur in sectione II
aiitem duas sectiones ab
(= Alex. lY)
editoribus
matas sequuntur partes multo meliores, probl. 39

bis problematis
corum
et 127 192 tceqI —
multa bene sunt soluta
haud videntur indigna, quomm pars
disciplina
e vetere magnaque syUoga iteratur, pars e Grazae
, 1

non magni
— 38. bas
aesti-

— 126
et Peripateti-
in

tantummodo yel Yallae^ versione latina antea erat

cognita. et in sectione iUa, quae de symptomatis in-

Bussemaker in Aristotelis operibus ed. Didot. Parisiis

1
lY cf. p. XVin.
291. —
cf. Usener (aimot. 3) p. IX et XII.
2 Theodorus Gaza Thessalonicensis iussu Mcolai V papae
medio fere saec. XV problematum Alexandri libros duos latine
interpretatus est (TJs. VII). Georgius Valla Placentinus plurima
problemata latine versa edidit Venetiis 1498 (Us. VT).
 Problemata. 43

scribitur, multa quaeruntur de vertigine sternnmento,

hiatu singultu, multa de yario corporis salutisque
habitu^ sed insunt etiam quaestiones de voce et anditu
(82—95).
lam si quaeris^ mide excerptores illi problematum-
que auctores materiam liauserint, respondent Prantl
Rose^ Ricliter plurima fluxisse e Theoplirasto. ac
sectio I fere tota fluxit ex libris Hippocratis, II autem
ex libro Theophrasti de sudore,
lassitudine, XX
ex bums libro de
e Theoplirasto de frugibus et

(etiam e causis plantarum teste Rose 192), XXIY et

18
XXXVIII e libro de igne, XXYI e 1. de ventis, alia
repetuntur ex eiusdem libris de odoribus et coloribus.^
eius autem sectionis quae est de symptomatis cum ,

multa Ricbter in Tbeophrasti libro de vertigine de-

prebenderit, omnia iUa ab uno excerptore (B) ex imo
fonte bausta esse ratus omnes buius sectionis qnaestio-

nes et doctrinas vindicare vult Theopbrasto (p. 40).

hoc tamen cave credas. nam problemata Parisiua 82.

88. 92 non minus quam universa sectio XI id tuentur,
quod iam Arcbytas^ yiderat, cum sonnm doceret con-

tineri quodam aeris

ictu (),
et oriri forti ictu

celerem motum sonumque acutum. Theophrastus* vero

multitudine oriri sonos vel numeiO contineri omnino

Prantl p. 372. Rose p. 191 s.

1
2 Richter p. 27. Prantl p. 373.
3 Archytas quid de sonis docuerit, liabes apud
Theonem
de mus. c. 13 et in Porphyri comnientario ad Ptol. 237. eadem
Plato docet in Timaei c. 29. 37.
4 Theophrastus quid de sonis docuerit, scriptum legimus
apud eundem Poi-phyrium p.241-244 =Theoplir. ed. Schneider
V 188—193.
 44 . Ps.-Aristotelis

negat,
celeritatem
consonent,
esse
sonis tribuant
errore.
inde in
parem

celeritate

liaec

ullum
et

tamen
{
ille eandemque afiirmat
acutomm et gravmm; praesertim si
negat motu eos difPerre posse, sed aequa

numerum maiorem^

liarum
si
)•^
esse sonorum

qui tamen acutis

versari in
fuit Eresii illius doctrina, niiiil

sectionum problema
maximo

transiit.
hoc iam vidit Prantl (acta Monac. YI 1
rectissime
p. 374), nec quidquam in liis rebus est certius. ac ne
aliud quid statuas de sectione XIX: liic quoque
acu-
men gravitasque soni in celeritate posita docentur
(37. 35^. 49), liic quoque Pythagoreorum illae rationes
ostenduntur diapason %, diapente %; diatessaron
(pr. 23. 34 [= 41]. 35. 39. 50 et quae sunt
%
de hypata
et neta 7. 14 al.); taiia e Tlieophrasti scriptis
fluere
nuUo modo potnerunt. contra multis in rebus boriim
problematum doctrina proxime accedit ad sententias
ipsius Aristotelis. sonum enim esse ictum bic
docet
(de anima II 8, 2. 10) atque
motu continuo
effici aeris
(ib. 5. 6),aciimen autem sonorum contineri aeris vibrati
celeritate, gravitatem tarditate (ib.
8, generatio anim.
7, 2), quo fortius aer pulsetur, eo sonum fieri
et
celeriorem acutioremque (gener. ib. 2.
3); prorsus —
eadem legis de sonomm natura in problematum sec-
tione XP. sed altera est causa acuminis et gravi-
tatis. fiunt enim soni etiam eo acntiores, quo miniis
aeris movetur, gravitas posita est in aeris moti copia

1 Sonus efficitur ictu aeris: pr. XI 6. 14. 19. 42 opus est

motu continuo: XI 6, acumen celeritate: ib. 3. 13 ss 53 al
fit
celeritas vibrationum penclet ex ictus fortitudine: 14. 47 21 4o'
de motii continuo cf. 6.
 Problemata, 45

et mole. et cum vocisacumen priore loco dictum sit

fortius esse et maiore vi exj)rimi^ nunc contra gravitas

animalmin
dam
(
^^quod
( )
Yidetur superior esse maiorisque firmitatis. hanc difficul-
tatem optime

vel
solvit Stagirites in libro de generatione

1, 4.

movetur superat
est tarde ferri
).
distinguit

quod fertur"
et vim
„ac
enim

vires eius
i.
vel
si

e.
ille materiam moven-
auctorem moventem
id" inquit (supra p.9^6)
quod movet^ necesse
ex materiae movendae
mole oriuntur sord graves^ veluti e longis chordis^
longis tibiis, vel e cliordis nulla vi intentis. ^^si vero
movenda superantur^ femntur celeriter^^ i. e. ex motons
yi et firmitate ormntur sorii acuti. ^motor autem vi
sua nurLC multum propellens efficit motum tardum"
(materiae moles aegre mota lente serpit)^ „nunc facile
superans facit motum celerem" (materia vi motoris
facile promota fertur celeriter). ita quae pugnare
videbantur bene conciliantur. oriuntur quidem motus
celeres et soni acuti tum firmitate tum infirmitate,

nempe firmitate motoris, infirmitate molis movendae.

bene igitnr Aristoteles quae sit sonorum natura per-
spexit. nec multum lente ferri^ exiguum celeriter ille
continuo concessit•, nam qui ita dicant, aliquatenus
recte dicere omnino vel generatim non recte (ib. § 2).
ait,

neque tamen ipse semper eadem dicendi cautione usus

est (sicuti paiilo post scriptum legimus
<^ariQy § 5). idem inonet de anima II 8^ 8^

ne quis citatum vel celer ipsum putet esse acutum^

neve tardum ipsum grave^ quod acumen soni efficiatur

motus celeritate•, alio autem loco (gener. 7, 6) bre-

viter dicit ]. hoc si magister
 46 . Ps.-Aristotelis

admittit^ quis mirabitur, quod excerptores doctrinae

brevitati potius student quam rerum veritati et ora-
tionis proprietati? immo lii, ut erant dubitationuin
et quaestionum amantes^ in brevitate et repugnantia
sententiarum apertum campum nacti sunt, quo ex-
currerent. raro illi distingnunt motorein et rem motam
(klvovv et XI 14. 34)^ multum aeris lente
moyeri^ exiguiim celeriter ferri^ boc dicere satis babent^,
sonorum acumen modo firmitate effici^ modo infirmi-
tate repetere gaudent (aimot. ad XI 14)^ et erat prin-
ceps qiiaestio baec^ si acuti soni essent fortitudinis,
unde fieret ut bomines debiles veluti pueri canerent
acnte (XI 14. 40); quod vario modo quaerere non
desinnnt (21^ y. qiiae annotavi ad 14). accessit similis
dnbitatio^ si maior copia materiae efficiat sonorum
gravitatem^ cur canentium bominiim soni acuti plus
postularent roboris et firmitatis quam graves (cf. XIX 37
cum amiot.). ut autem bae grayissimae quaestiones
ex Aristotelis doctrina derivatae videntur^ ita maximam
problematum copiam ex illo fonte baustam esse apparet,
quamvis pauca legantur in libro de sensu, ubi de bis
rebus se egisse ipse profitetur.^ |uberrinius autem
fuit problematum fons caput illud de animalium gene-
ratione V 7. quae enim legimus in problematis (XI 12^
cf. 22. 46) de rauca voce eorum qui cenaverint vel

1 Pr. XI 14. 16. 17. 40. 53. XIX 37.

2 Dicitenim (de generatione animalium V 7, 1 supra =
p. 8, 3) quid esset vox et alia eiusmodi se exposuisse et in
scriptis de sensu et in libris de anima. brevissime tamen in
libro de sensu tangit vocem et sonos (locos collegit Rose de
ordine librorum p. 220) et remittit § 4 legentes ad libros de
anima.
 Problemata. 47

potaverint, scilicet raTicitatem et nimia ImnLoris

copia et arteriae inaequalitate
liaurire
effici

potuerunt ex illms capitis

{), fine.
ea auctores
quod autem
declainant saepissime de Yoce puerorum feiniiiarnni

spadonum (XI 14. 16. 34. 63), id ex eodem fonte

fluxit; et problema iUud XI 24, quod facile quis in-

dignum omni philosoplio iudicaverit (de Yoce vitii-

lornm), ipsi debetur Aristoteli et loco eidem. is enim

locus, quo ipse magister confessus est,

liorum liommum industriam non excitare non potiiit.

ac calore docemur in problematis multum aeris moYeri

sonorumque effici grayitatem (XI 13. 32 Par. 88. =
53. 10). hoc si quis improbat, in magno audientmni
consessu et calore expertus intendi potius tibiarum
tubarumque sonos, is evolyat idem illud caput (§ 11):
Aristotelein inveniet eosdem errores profitentem. sed
praeter illud de generatione caput alii libri Aristotelis

liis discipulis materiam praebuerunt.

De musica ipsa quid magister et quid discipuli

statuant, si comparaveris, invenies motum temperatum

dicere ambos.^ symplionia autem utroque loco de-

finitur mixta esse^ e sonis, qui numerorum simplici

ratione continentur^ (comparanturque mixturae aliis

quamquam sonorum mixtura

,
sensibus obiectae^), illa

1 pr. XIX 38. de caelo I 10. de sensu 3

cf. de virtutibus 8.
2 Pr. XIX 27. 28. analyt. post. II 2, 3 aliique loci supra
sub D collecti.
3 Pr. XIX 41.38. aninia 1112,9. sensus3(suprap.l9,15),et aL
4 Symphoniam cum mixto yino comparant pr. XIX 43.
sensus 7. cf. de aninia 1. 1. musica quantum ad sensus
movendos yaleat, comparando docent pr. XIX 27. 29. de re-
publica VIII 5 p. 1340» ''^ cf. metapli. IX 7.
48 . Ps.-Aristotelis

nimis se delectari^ immo simplicia praeferenda

pari modo ambo confitentur/ omitto quod consonan-
tiae exempla semper affemnt liypaten et neten; maioris
certe momenti quod mesen existimant oiniiis
id est^
liarmoniae principium et fundamentum. ^ plurima autem
videmus inter eos concordantia de vocis reddita ima-
gine; quid^ quod non pariete, sed ipso aere sonos reici^
uterque dicit! sero infantes loqui diuque balbutire*^
lioc depromptum videtur ex animalium lY 9^ 8
historia
et partibus an. II 17. c£ rbetor. II 13 in. quattuor
autem problematis (XI 31. 36. 54. 60) baesitantia iUa
effici dicitur aliqiia corporis refrigeratione^ de qua
Aristoteles baec docet. multum caloris inesse in corde
et in pulmone^; qui calor cum
fagerit^ cor frigere et
timore tremere^ (boc repetunt probl. XI 32. 53.
31)^
inde linguam impediri. frigescente autem corde vox
intendi putatur (32), sicuti calore iUis videntur soni
remitti. bac quidem in re problemata non sibi con-
stant; sunt enim quibus doceatur contrarium (XI 14. 18

^
TjdOg.
1 Pr. XIX 27. tjj . .

de sensu 7 „simplicia facilius comprelienduiitnr quam

cf.
.
,
mixta" (supra p. 19, 36. simile aliquid habes de audibilibus
p. 801^ ^^.) quod vero laudat consoriantiani auctor pr. XIX 38.43,
id facere videtur auctore Aristotele de anima III 2, 9.
2 dicitur pr. XIX 33. 44. (20. 36.) metapli. IV 11, 5
(v. supra C 8).
3 Pr. XI 51 (Par. 93). de anima II 8, 4. spectatur eclio etiam
—
XI 6 9. 23. 45. XIX 42. quamquam pariete reici videtur sonus

anima § 2. 4. 6.
4 Pr. XI 1. 30(85). 55. 57. 27 (cf.
5 De corde yix opus est demonstratione
(
XI 7. 8. 25. de cavernis reiciendi soni instruinento cf. 8 et de

de lingua). 35. 38.

sed vide de
respiratione 8. partes animal. II 7. III 7; de pulraone v. anima
,

II 8, 11. partes an. IV 13. generatio II 1.

6 Partes an. II. 4. IV 11 iin. cf. pr. XI 13 de luctu.
 Probiemata. 49

= Par. 82). sed liaec quoque sententia defendi potest

loco aliquo Aristotelis, cum de piscibus dicit, ubi plus
caloris sit^ ibi fortiorem esse et celeriorem motuni
(part. an. IV 13 p. 696^^^. itaque quod alia proble-
mata voces acutiores esse contendunt hieme (XI 32
= Par. 84. — 56) alia aestate (17. 61 = Par. 94),
iUa certe Stagiritae auctoritate nituntur, haec rerum
yeritate conimendantur et loco iUo de yi et fortitudine
caloris. ac de auditu quoque inveni quod concordent.
quod enim legimus in pr. XI 29. 44 impediri auditum
b.iatu et efflando spiritu, lioc sumptuni videtur ex
1. de generatione 2. denique — ne parva omittam —
illud XI 31 de cborda qnae usu
confecta in plures fibras discessit, primum dictum est

ab Aristotele YII 1.bist. an.

Plurima igitur videmus Aristoteli cum bis proble-

raatis esse cominimia. eadem sunt fundamenta doc-
trinae et gravissimae dubitationes (ut XI 14. 40) hac
ipsa doctrina nituntur; etiam praecepta quae huius
aetatis liomiiiis naso adunco forsitan suspendeant, ex
illa doctrina fluxerunt. iam in sectione XIX multa sunt,
quae sapienti philosopho videantur dignissima, de artis

usu in nomis dithyrambis tragoediis, de morali indole

vel musices vel barmoniarum, de canentiuni erroribus
et audientium voluptate, quorum etsi in Aristotelis
libris qui ad nos pervenerunt pauca^ invenimus, tamen

1 Quae de musices indole legimus XIX 27 et 29, videntur

confecta esse ex libro de re publica VIII 5. quod iudicatur
XIX 48 de diversis harmoiiiis, defeumptuni est ex re publ.
VIII 7. quod ib. 8 comparatur sonus gravis angulo obtuso, cf.
anima II 8, 8.
Mua. script. ed. Jan. '
4
50 . Ps.-Aristotelis

inter yiros doctos constat plura ab illo esse orta.

quae cum ita sint^ contendo musica problemata fere
omriia hausta esse ex doctrina ipsius Aristotelis, ut
perspexit iam Prantl in actis illis Monac. p. 356.
vetere XXXVIII sectionum corpore non plus
quam septem problemata^ adliuc ad Aristotelem siint
relata. nova tamen sylloga extrema pars quae est
e

de quadrupedibus Aristatelis esse existimatur^, linic

ego addo problematum de symptomatis eam partem^
quae est de auditu et voce 82 96. —
Qui problematum origmem investigat^ ei mmime
neglegendum

scripto p. 246
fragmentum iUud^ quod nobis servavit
est

Porpbyrius in commentario ad Ptolemaei barmonica

—
254, et quod inter libros Aristotelis
—
receptum p. 800 804 inscribi solet
lioc enim fragmentum, quo considerari vocum discri-

mina Porpbyrius haud male dicit, proxime accedit et

ad argumenta sectionis XI et ad doctrinam Aristo-
.
telis. et continet de canendi instruineiLto, de ore pul-
mone arteria, et de aere bene dispensando fere eadem
quae docet Aristoteles. ^ et cum disputatur de vocis
diversis modis et qualitatibns, de voce distincta clara,
dura rauca, tenui arguta aliisque generibus, et cum
quaeritur quibus causis liaec vel efficiantur, yel im-

1 Ad ipsum Aristotelem Eichter p. 30 revocat haec proble-

mata IV 18. 32. X 34. 57. XI 24. XV 12. XXIV 1. (cf. Rose de
ordine 191.)

^
2 Usener p. X. Ricliter p. 31. 40.
comparatur cum folle aud. 800^ ^ ^t de respira-
tione p. 480^ ^^, dilatatione quadam resolvi dicitur 804^^3 ^^
an. hist. I 16 p. 495^34. cf.
800^31^ 802*^ et generat. an.
800^ ^^ et
7 fin. p. 12, 8.V
 Problemata. 51

pediantur, nunquam longe ab illius ratione et doctrina

recedit. onmibus locis vides sobriam mentem Peri-
patetici, qui rernin naturam et causas prudenter in-
vestiget. . tanta intercedit liuic auctori cum Aristotele
necessitas, ut saepe iisdem vocabnlis utantur (veluti
de puerorum spadonumque voce exili^^ de mala voce
pubescentium^, de baesitante Imgna balbutientmm ^).
qnamobrem ab ipso Aristotele baec scripta putavit
Porpbyrius nec dissensit Trendelenburg (de anima
p. Rose autem de A. librorum ordine p. 221
107),
auctorem hunc esse negat. quod enini pbysiologica
potius sit quam psycbologica disputatio, quod magna
sit explicationis amplitudo nimiaque in smgulis senten-
tiis formandis aequabilitas, libellum ille putat, si non ab
auctore categoriarum et physiognomici, at ab Aristotele

^
esse alienum. sufficiantne haec argumenta ad Hbrum
ortmino a Stagirita separandum, facile quis dubitaverit;
sed in natura sonoruin describenda tantum interesse
mibi Yidetur inter eum et auctorem ut
libellum Peripateticonim antistiti vindicare non audeam.
bic quidein (de anima II 8) ictum yel percussioiiein
dicit esse sonum, multa addit de natura corporis pnlsati,
pandi ait sonum per aerem et, si conseryetur ac non
scindatur vel reiciatur, pervenire ad auditum. id postu-
lat, ut unus continuusque sit aer, ivbg

1 Pueri utuntur voce tenui, quod non multum aeris emit-

tunt 800^ i^ generatio an. V 7, 4. 6.
2 Cf.
gener. V 7, 9.

3 TqavXoi,
an. II 17.
'
. 804*^^ et in historia an. VII 1, 1.
. . 801^ ^ liist. an. I 11, 7. partes
52 . Ps.-Aristotelis

(. 4, 20). iam age Yideamus

librum de audibilibus. lioc iudice ictus instrumenti
aliqnam partem aeris ferit, haec pars mota alteram
partem movet, altera tertiam, sic deinceps. singulis

autem percTissionibus intercedunt silentia^ quae sentire-

mus^ nisi aures deciperentur, quae percussionum seriem
continuam fingimt. ^ en egregia sonorum doctrina^
qua meliorem nemo veterum invenit. quem haec scrip-
sisse putabimns? —
res pendere mihi videtur ex iis,
quae Porpliyrius excerpsit in pag. 213 216 commen- —
tarii ad Ptolemaei harmonica scripti. huius enim loci
auctor fornais diyersorum motuum sagacissime dignotis
ipse quoque exponit unumquemque sordtum consistere
e iniiltitudine sonorum^ quibus intercedant silentia

(p. 214 mfra). sicut autem decipiantur oculi^ qui pro

puncto in cono rotante videre videantur lineam (214
med.)^ ita falli et turbari aures. quae cum facilius

etiam gravmsque decipiantur quam oculi^ rectissime

auditum a Democrito dici fabularum receptaculum (215
med.)^ nec sine causa Pytliagoreos negasse auditum
idoneum esse qui de consonantiis iudicaret. silentia

igitur iUa^ quibus unusquisque sonus in sonorum mul-

, ^ , ',^ &
,
titudinem dividatur^ utrumque scriptorem videmus sta-

1 P. 800^^ arjQ

, .' ',et803^^^

, , , ^-' ,

^
^& ,& ,. ^^-
 Problemata. 53

tuentem itaque sonornm naturam yerissiine explicantem.

sin autem quaeris, imde Porphyrius liunc locum peti-
verit, doleo quod disertis ille verbis non dicat^ sed

argumentis et conclusionibus uti nos cogat. habet enim

liaec 213 post initium capitis III, ut acumen
p.
et

7]^
gravitatem sonorum contineri quantitate doceat:

} ^^ -
,]
rciiim.

^ ^
IIvd^ccyOQag^ cog
dtci(9TriiiAo:Ta

. --
. ^tci^Tiiftc^ra

• &^
^ -
6-
<50'C^5

^.
«^tO-ftog

cuins
ov6^'i^0^'aL,

, (3 (sic

hic vides loqnentein induci Heraclidem,

valeat usque auctoritas, dmn p. 216 simili modo
Aelianus, cuius
/
V)

6
liber
6

eadem
alius inducatTir auctor
diligentia boc loco Heraclidis isagoge.
citetur, qua
Heraclidem autem Ponticum complures de musica com-

ut bums ante omnes nobis veniat in mentem. post-

quam hic narravit:
Pytliagoram refero
forte Pytbagorani
v^'aa
et
^
posuisse libros accepimus per Athenaeum X 82, XIV 19,

'.
considerasse et dixisse neges, cuin
ad eundeni
quae si

Xenocrate quaeso age, qui liarum rerum auctor citatur.

quae postea sequuiitur, nemo puto ad Sammm pbilo-

1 post 'Hq. om. Ven. VI 10.

 54 . Ps.-Aristotelis

sophum referet^ ne Arcliytam Democritum ^, ipsos

Pytliagoreos ab eodem laudari dicat. restat Xenocrates^
cui quis forsitan illa vindicare yelit. at liic in paren-
tliesi cum verbo non ita ante oculos
citatus
legentium versatur^ ut nomme non repetito ea quae
sequuntur ad liunc referri possint. et quamvis magni
aestimaret Xenocrates numeros et numerorum discipli-
nam^ de inusica nihil miqnam scripsit. immo quovis

,
ego pignore contendam summam eorum, quae p. 213
Heraclidis nomine introducantur^ ad liunc ipsum esse
revocandam. ^ et initium fit a subtili illa motuum
distinctione (213 inf.)^ ponuntur et
iUius iterum dignoscuntur duae formae, nt res movea-
tur aut in circulo aut linea directa^ in circulo corpus
moveri dicitur aut ita ut progrediatur^ aut ut volvatur
circa axem. cui liaec libentius auctori ascribas quam
ei qui Hicetam et Ecphantiim secutus terram circa
axem volvi docebat?^ ac praeter intermissionum iUain
doctrinam boc quoque inter Porpbyri excerptum (213)
et libellum convenit^ quod uterque
scriptor motus et percussiones sonoruin recta regione

_
1 Democriti de atomis doctrinam Heraclides amplexus esse
dicitur a Dionysio apud Eusebiuni praep. ev. XIV 23, 3.
Diels doxograplii 252. Zeller Philosophie der Griechen 1*
1035 s.
2 Qua in re socium habeo Roulez de vita et scriptis Hera-
clidis Pontici (Loyan. 1828) p. 99.
3 Scholia in Aristotelem p. 505 et 508 (Berol. vol. lY).
Scliiaparelli in PubhUcazioni del osservatorio di Milano 1873, 23.
Zeller II 1, 1036, 5. Solem ei fuisse cor et centrum mundi
demonstrat et Chalcidius in Timaeum § 109. quamquam vul-
gari opinioni accomodatus hic auctor apud Porpliyrium 214
sup. solem lunam astra dicit loco moveri.
 Problemata. 55

eV id-v progredi docet.^ qnod autem Heraclides, sive

secutus est Aristotelis scliolas^ sive non est^, a cogita-

tionibus eius certe et naturae specuLationibiis minime

erat alienus^ cum hoc yero anctore
in gravissimis rebus conspirat et consentit^ ipsum puto
liunc libellum composuisse. quod si

quis concedere dubitat^ almm nisi aut ipsum Heracli-

dem aut aliquem eius discipulum baec scribere potuisse
praefracte nego.
lam puto quaeris ex me^ videantume multa pro-

ut ^ ^^ '
blematum auctores petivisse ex illo
libello.

munia
quod affirmare non ausim. sunt quidem com-

disputatur
iis noniiulla vocabula ab Aristotelis usu aliena,

de
multum ab utraque
vocum impedimentis (^")^
parte
sed nec

^. ' &,& .
,
-.
1 O-rt ds

&
7] ,

, ,,,
. . .
&
aud. 802^^*^. , '
, 7]

• ,
Porph. 213 inf.

Porpli. 214 sup.

2 Cum incertum habueritne Aristoteles Athenis scholas
sit,

ante Speusippi a. Ch., Heraclides autem^ hoc ipso

mortem 339
tempore Athenas reliquisse dicatur (Bucheler, acad. philosophor.
index VII 6) confiteor me nescire, quando hic Stagiritae scholas
frequentaverit. sed gaudeo, quod Krische (Forschungen auf dem
Gebiet der alten Philosophie 1840 I 326) et H. Schrader (1885
in Philologo 44, 242) Sotioni Plutarcho Stobaeo fide habita
hunc inter Peripateticos rettulerunt. cum a Platonis subtilissi-
mis speculationibus alienus, naturae tamen et rebus contem-

a quo multa audire et accipere potuit, etiam ante quam pro-

prias scholas in lyceo ille aperiret.
3
804^ 26_
XI 11. aud. 804^18.
pr. XI 1. 30. 35 s. 38. 54 s. 60.
pr. XI 22, aud. 804^18. ,
plandis deditus esset, profecto Stagiritae cogitata probavit,

et de audib.
56 . Ps -Aristotelis

multa sunt nec gravia quae concinant.^ aliquantum

quidem valere illud existimo^ quod in pr. XI 6, cum
fiat aerem movere
sonitus, aer dicitur ( \
scriptum videmus apud Heraclidem.

.^
sicuti et ut pro-
pagari uterque dicit sonos per aerem^ ita dissolvi inter-
dum rumpi dicunt, eodem usi verbo
et

,
-
sententiam autem praeclaram problematis XIX 39^ 17

,
unde

^-^
apparet vibrationes cliordaram numeratas esse, nescio

.
cui maiore
audib. 803^^^: ro

-
^ ^
iure vindicem, quam ei,

^
qui scripsit

<sciL
%} 6-

<>
de

)
enim
). rari ictus ita

gmant cum cbordae

compreliendimtur
(an

crebris ictibus netes^ ut bini netes ictus con-

(-
gravissimae ictibus singuKs.
bypates

bau-
sisse igitur videntur unum vel aliud problematnm
auctores ex libro iUo vel e doctrina
Heraclidis, neque tamen arta iis intercedit necessitas.
non snnt multa quae concordent; est contra in qno
nam

^-
dissentiant. in initio fragmenti de audibilibns
auctor reprebendit eos qui sonos fieri dicant aere con-
formato dicunt autem — ;

boc auctores problematuin XI 51 (93). 23. quod cum

nec ab Aristotele nec ab Heraclide petivisse videantur

1 Graves esse dicuntur voces eorumqui vomuerintXI18(82),

aud. 804^18,
2 Pr. XI 12. 46 (= 90). XIX 3. aud. 804^^^
 Problemata. 57

problematmn factores, usos eos esse aliis etiam fonti-

bus putandum est.

Artius certe conimicta sunt musica problemata cura
libris Aristotelis^ nec rtmlta puto vel magna invenies
quae inter eos discrepent. uiiuni quidem problema si

legisset Peripateticoruin magister, molestissime

videtur fuisse laturus. nam quod tibiarmn cantus
43 tantis laudibus extollitur adeoque lyrae prae-
fertur, id probare niillo modo potuit is qui scripsit de
republica VIII 6. sed in hoc ipsum problema mirum
iHud cadit, quod quaestionem quam repetitam legimus
ex XIX 9 diverso sensu accepit diversus auctor, nam
TtQog ad tibiam vel
iUe 9 interpretatur
lyram, bic 43 gratior est eantus ad tibiam quam ad
lyram. qna ex re manifestum fit alternm certe auctorem
non exscripsisse quae in schola responderi solebant,
sed ex suo ingenio qiiod responderet finxisse.
De aetateproblematum si quid te conclusunim
speras e numero chordarum vel aliis rei musicae vesti-
giis, timeo ut miiltum proficias, cbordarum numerus
Lasi et Simonidis temporibus primum auctus^, lonis
Cbii aetate (450 a. Ch.) erat imdecim, quibus ditby-
rambi poetae unani cbordam addiderunt.^ problematum
autem scriptores, qui niinquam cliordis addant nomen
tetracbordi, hypaten simpliciter dicant cbordam grayis-
simam et neten acutissimain (XIX 3. 4. 7 al.)^ apparet

1 Ps.-Plutarchus de mus. 29. Graf, de Gr. re musica

(Marburg 1889) p. 7. Suidas Simonides. Plinius hist. nat
Vn 204.
2 Pherecratis fragmentum comoediae apud Plut. mus. 30.
yers. ult.
 :

58 . Ps.-Aristotelis

Qon plures cliordas cogitasse quam octo.^ hoc autem

cum item faciat Aristoxeniis in liarm. princ. 50 ss.

p. 22 Mb.^ manifestum fit missa illos artificum cithara

simplicem lyram cogitare^ cui plures cliordae nunquam
faerint.

Nec melius
adverbionim
cenda sint in
res

iis
et
se
. habet^ ubi consideramus
liac de re
quae Euclidis sectioni sumns prae-
cum plura
usum
di-

missuri^ sufficiat nmic dicere, quamquam prioribus

temporibus Grraeci ad graviores sonos revocassent,
tamen iam Aristoxeni aetate vitu^ in tonorum vel
systematum nominibus relatum esse ad sonos acutos,
ut avQo lioc libro similiter usurpari miidme sit mirum.
Plurima igitur harum sectionum auctores sumpsisse
videmus ex ,ipso Aristotele^ nonnulla ex libro
%(5 (Heraclide) et aliis fontibus liausisse. et
^
cum
magna pars talium quaestionum haud multo post
Aristotelis aetatem fabricata esse videatur^ de harmo-
nicis problematis non est quod aliud statuamus.
Bk. Contextus fundamenta iecit Immanuel Bekker:
Aristotelis opera edidit academia regia Borussica
Berolini 1831 — 70. problemata continet vol. II

p. 898 — 923. Bk. usus est hic codicibus manu-

scriptis
C est Laurentianus 87, 4.
X ,; Vaticanus 1283.
„ Parisinus 2036.

Nec miror, si quis etiam posteriore aetate in simplici

1
Ijra septem habet nervos. ita res se habere videtur apud
Aristotelem in metaphys. XIII 6, 4 (supra p. 35, 1), sed Pytha-
goreorum (fortasse antiquorum) ille refert praecepta.
 Problemata. 59

Bj. Sectionem XIX commentario utili instruxit Ern.

Fred. Bojesen de problematis Aristotelis disser-

tatio. Hafniae 1836.

Bs. Secutus est Bussemaker^ qui editore Didot 1857
in Yoluinme lY Aristotelis p. 173 214 proble- —
mata musica imprimenda curavit. idem in eodem
Par. volumine p. 307 —
309 aliam sectionem edidit
recognitam ad fidem librorum Madridensmni et
Parisinorum. nova iUa problemata alios codices
Us. secutus iterum recognovit Herin. Usener: Ale-
xandri Apbrodisiensis quae feruntur problemato-
rum liber III et IV (Jahresbericht des K. Joa-
chimstlialisclien Gynmasiums. Berlin 1859). De
W. nomiullis problematis egit Aug. Wagener in
Greyaert, Histoire et theorie de la musique de
rantiquite. Gand. 1875 — 81. Denique sectionem
R. XIX GaUice interpretatus est Chr. Em. Ruelle.
Prohlemes musicaux d'Aristote. Paris, Didot. 1891.
Revue des etudes grecques lY (1891).
extrait de la
P. idem excusso codice Parisino 1865 scripsit Cor-
rections anciennes et nouveUes dans le texte des
R 2. problemes miisicaux d^Aristote. dans la meme
Revue 1892.
60

\6]
'^ .
.

.
Ps.-Aristotelis

.
2. z/ta

; -
^. . ^^ ^ ^, —
^citVoi/rat (
gp'9'£y)^oi'ircit)
^
'<.

' .
ot

J^.

; 3. z/ta
—^
,
ot

.[
ort (:^1

^'bv
\\
^ ytVfTCifc

^ ]. ^,
.

4 C,
.. . 6 (ante ) Bk, om.
codd.
% & ^,
ante

seclusi.
10
/;, om.

Bk,
. 12 ante
codd.
11
.
13 et 1.
id.

15

His rebus intellegendis quicunque operam navare vult,

2
primum adeat quaeso pr. XI 14 in. ubi quae sit soiLorum ,

natura et unde fiant acuti vel graves, luculenter exponitur.

ex acuminis causis adliibitam hic vides alteram, canentis de-
bilitatem. qui enim languet, is paululum aeris emittit, unde
soni fieri dicuntur acuti. minuta autem sonorum magnitudiiie
vel fortitudine intendi eos ad acumen repetitur XI 6 et 20,

tiam XI 6, XI 3.
aeris ducit et exbalat.
•
etiam de clamantiuin Yoce imitaiida eandem habes senten-
fervidus illoruro. animus multum
cf. XI 13^.
 ; 6. z/ta -^
Problemata 2. XI 3. 6.

^,
- ovtag
61

%,1
0, ^
| •
roig

^ ^^ ^
. ^. ^

^ ' .} ' ^ -
^atVfcJO-i^t

^^,
10

' }
^
—

'' ^ '-|
ot

15
.
^ ^,
—
- , '-
- 6 ^
6
.
dt<%

6 ^aqv Bk, ^QCi%v codd.

Bk, codd.
^qadv Bk, ^uqv codd.
16 , : ^ ,
^aqv-
C.

Pr. 6. „Si eos, inquit, qui e longinquo clamant imitamur,

acuto quidem sono clamamus [hoc fere verum] et vocis reper-
cussae utpote e longinquo venientis sonus videtur acutus [?].
quoniam autem in sonis celeritas efficit acumen, necesse erat

,
(3)
fortasse scribendum ,
voces e longinquo allatas minuta celeritate videri nobis
graviores. qui tamen fit, ut yoces procul delatae fieri vide-
antur acutae?" [causam quaerit rei non yerae, ut in pr. 20.]
„qui reddunt vocis imagiiiem ut echo". sed

repercussa bis permeat spatium.

cf.

(9)
XIX

primum ille non problemati respondet, sed additae sententiae

de vocis imitatione aiFert causam „quia tenuis est sonitus,
gravis esse non potest". huc confer quae diximus ad pr._14.
11.
ovv. '
(4)^
^

(13) •
„aer pellit aerem, miimitur tameii et restringitur _

impetus, atque ut emissa sagitta postremo concidit, ita sonus

motu finito { ^-)
comparavit iam Archytas,
exilior fit eoque acutior".
cf. Porphyrium ad
sagittam
Ptol. 237. Slcc

i. e. sono acuto.
 .., ,
62

dst TtalLv
. Ps.-Aristotelis

^ ^'^^ 6
—
' ' -
^, , ^ ^-
.
,,^
, ^}' ,
6

-
.
s

6 .
{

'
<

,^
.
, ^,
-, . oC
,
1 , - an -ncci ego. 2 C
-
-
.
3

(1)
.
Bk,

12 ]?
codd,
codd.

Bk.
10
CY, .
ego,
11

Heraclides docet sonum multis ictibus

' CY '

consistere, quibus intersint silentia nonsensa; apud Porphyrium

in PtoL 214. cf. de audib. 803^ s* et prooemium nostrum
p. 52.
(2)

1. 1. 235, 11. ^
respondet ad
grayiorem, non acutiorem docebant
(10)
{), vocem desmentem fieri
quidam. Porpb.

)
ut corpus coniectum spatio per-
•

curso ubi cadit, celeri motu humi fertur, sed brevi tempore,
ita sonitus, ubi finis adest, paulisper {' fertur motu
concitato. autem, quod babent codd., cum iis quae
sequuntur coniungi minime potest. immo dictum fuisse videtur:
„spiiitus primum certo quodam impetu fertur, dein celeritas
minuitur, postremo corporis cadentis modo fertur citius sonat-
que acutius, boc tamen paulisper."

?'
(12) „ut
supra p. 61, 5 diximus". (13) de pueris v. pr. 14, de
aegris 2. (15) „quamquam obest aliquid
similitudini.^ corpus enim coniectum unum est manetque unum
et simul universum concidit, sonitus aeris partibus compositus
in multas partes usque quaque diffunditur."
 Problemata XI 63

^^
10. 13.

,^
6.

og
' .
oftotcog

Totg
, '^
5 ^ vjtb

^^. -
' '^.. 10. ^
%'%'
- ;
' ^ ^,
-
—
cf. 20.

, ^ ^^ %'
rj

10 \
^
TtOiOvoLV.

|
; 6\ 13. z/ta
—
0L '
15

' ^ ^'
^'^ [
2 CY,
^' [
, cf, pr. 13.
6

3 C,
item 1. 5. '] , an bv xl Bk. .

Pr. 10.

tibus post ,pondere, sono. Pr. 13. Responsi

prior pars glossis turbata est cf. Ricliter de Ar. probl. (Bonnae
1885) 18. Qui respondet, dicere incipit a flentibus, de riden-
dicendum erat
de soni natura aerisque motu v. ad 14. In altera parte (ab
) verae sunt lectiones, doctrina prava. docent enim illi
has res ita sibi respondere:
flentes ridentes
.
frigus calor
exiguus aer multum aeris
anguste strictus diffusus aer
motus fortis motus debilis
motus celer motus lentus
sonus acutus. sonus gravis.
64

^.
'
.
]. ^
"
.

^
Ps.-Aristotelis

[oC
], 6
|•
-

^']^
''

-.^
^' ^
6 . '^ ^^/.
a'vL•g
oC

^
0L

15. 50.

^
cf.

14.

;)
1 , CY, . 4 om. . 10 -
(4)
Bk,

^-
moyeri quain gelu
fieri graviores. cf.
• codd.

'
calore illi opinantur plus aeris
tardius itaque moveri sonosque
(ut pr. 3),
32 (= 53. Par. 88), 56
(Par. 84.) 10. 36. ac —
quod magis etiam mireris tibiarum —
quoque sonos calore dicunt remitti. haec aiitem sunt Aristotelis
(gener. an. 7, 11). —
contraria his legimus in 14. 17 (=61
Par. 94). 18 (Par. 82). ibi enim verius aer dicitur dirimi
calore, sonique feruntur aestate exacui, hiemis autem frigore
deprimi et remitti. de problematis origine v. Richter 19.
Pr. 14. Hoc problema qui solvit, incipit a soni natura recte
explicata. fit enim sonus ictu quodam aeris (pr. 19. 42. Ar. de

— —

^
anima II 8, 1 2. 6 7), et acutus quidem sonus continetur
celeri aeris motu, gravis lento (pr. 6. 10 cet. Ar. anima 8, 8.
gener. an. V 7, 2). celeriter autem movetur aer, si corpus
pulsans facile superat aerem moyendum (gener. § 4), id quod
duabus causis fieri potest: aut enim
huius corporis yi et fit
robore (ut roboris sit acumen, ut in huius
probl. quaestione et 40. 47. 21 fin. IX 35^. 42 fin. hoc iam
Archytas docuit testibus Porpbyrio ad Ptol. 237 et Tbeone
de mus. 13 p, 61), —
aut fieri potest aeris j)ulsandi exiguitate
et infirmitate ut idem acumen infirmitate oriri videatur et
,

debilitate (^£;£ 13. 16. (34.) 19. 20. 21 a. 40. 50. 53. 32.
 Problemata XI 13—15. 65

— ""
%' ^,'
ov6rjg;

-
^ . '.
zivrjucg^ rj

d
ij
6
—
^ 6-
. .' ^'
5

^
%'-
^ .
-
' ' .
10

^ d-
^
15 15.

; .^^ —'
cf.

|
16. 34. 62.

] -
V 2.
1

XIX
,^
37.
an quid
.

itaque dicitur
excidit.
6 Bk,
10
^
] ,
codd.

XIX
7

7
.
init., 8. 11
—13. 23. 53. Theophrastus apud Porphyrium in Ptol. 242.

- &,,{
tate V.
Ar. generatio V 7, 2). quae cum ita sint, sol-
vit hoc problema ipse Ar., cum dicit gener. § 4:

prooemium
., ^ ,).
p. 45.
. .
oUyov
.

) '
de exigui aeris celeri-
utuntur autem hac conclusione {olLyoQ

quid sibi velit, manifestum^ fit ex iis quae

pr. 21^.
,-
34. _40. 53.

^
(4)
sequuntur („quainquain hauriendo spiritu cogitur aliquantum
aeris, tamen respirando facile expellitur"). de aere compresso
V. ad pr. 17. (8) verum, sed aliud
Ar. anima II 8, 12. —
de calorefirmitatis auctore
V. ad Pr. 15.
18. fiunt soni acuti intentis et
chordis et hominum nervis. 50. 56. 14.

Mus. script. ed. Jan. ^

 . Ps.-Aristotelis

^' ',.^ -
.
amotg

. 16.

;
vg
^^'
cf.

^
, ^ '^
^
13. 50.
oC

—
^ .. %^

, .
^;
^'^
6 .,
'
.
^
bg
5

1 , CX. 2 . ]
• •-
C.
CY. C. 10 Bk, codd.
14

(1)
.
' et
melius hoc explicatur in pr, 19. cf. 34. (aliud docetur 18. 61.)
hoc pr. mutilum putat Eichter de Ar. probl. 16. Pr. 16.
,
directio, quam liodie dicimus dimensionem. cf. 20, solent
hi scriptores res ita coniunctas cogitare (cf. 13. 21. 34. 40. 53):
honio fortis homo infirmus
multum aeris paulum aeris
motus lentus motus citatus
sonus gravis sonus acutus.
multum movereturne lente, quaesivimus in prooemio
aeris
p. 46, de argumentandi ratione huic contraria v. ad 14. de
boum Yoce v. 24. de problematis origine v. Richter 26.
 ^^
TCoiBi.

6?^. cf.
yccQ

14.
Problemata XI

34 62.
1— 18.

, 67

/
; , ^ -
.
17.
—'
5

,
'. ( , ,^'- 6
6

%'
-
6

10

6 ),
^% , o/lt;^oi;

^.
cf. 61.

18.

%'', —
^(3
-
codd.
6
14
Bk,
. 18
codd. 9 . .
Par, 82.
ego,

Pr. 17. Aeris sonantis spissitate contineri sonorum gravi-

tatem hic docetur ut pr. 32 (de audib. 804*^). mimni autem
est, quod in 32 aer comprimi et spissus fieri dicitur calore, hic
(et 61 = Par.
94) frigore. de frigore gravitatis auctore v.
ad de hiemis vi contrarium dicitur pr. 56.
13^. Pr, 18. His
habes similia in pr. 46 (ebriorum rumpitur Par. 90), =
12. 22 (sumpto cibo vox rumpitur), 11 (rauca fit vox obstructa
arteria post vigilias). —
de frigore v. ad 13^. 32. tuborum —
angustiis sonos remitti, non intendi (cf, 61), his quoque diebus
pbysici docent. nain longitudine "undarum, non crassitudine
vel latiludine efficitur sonorum gradus. rectius igitur bic de
tubis angustis iudicatur quam pr. 15. 19. 34.
5*
 .
.
68

^
Ps.-Aristotelis

^
.'
6

^ iq 6 Totg '
eig

-
-
/3^£;
TOtg .

(^ ^' 19.

- —'
cf. Par. 82 (Us.

/3>'
83).

|-
e

^' .
-
-,

.
^
^^ .,
- ,^
^ . ^
., ^ . ^ ^
''
%' rog

.,

1
.
d'

,
'
om, Par.
^
,
{
Bk, om. cod.
.
4 ylvhxai
-
,..
,-
om. sed Par, (om.

^,
|3. rel.) Us. 83.

6 jdLCi ^', Par. 5

,'
Par, 83. 7
', Par. 8
,] om.

^
. id.

'
10
. 13
Par.

Bk, ^'
9
id.
codd.
ita finitur. 11
id.

Pr. 19. Hi Peripatetici existimant acutos sonos longius pro-

ferri et e

,
§ 5

et
fin.
maiore spatio
lioc et Theoplirastus citat in lib. II

, =
, ,6'','.
aiidiri

,-
quam graves (pr. 20. 47.
Par.83)91.
de musica (Schneider
Porphyrius ad Ptol. harin. 242 inf.) %al

paulo post ipse concedit:

% ,
6
191

(an -?) -
•

,. de acuminis gradu soni in longum spatium

prolati v. 6 et 20. de tenuibus vel crassis chordis: de
audib. 804*16.
 Problemata XI 18—21. 69

yog vTtb )^
^ '
TtoiBi^ tcolovolv.
^,
.
5 ^- Par. 83 (Us. 84)

66^
20. z/td
cf. XI
^,
47.

--
'^
; — ^ , '^
o^sog
-
' ''
10

6
,.' 6

^
^
^
'
15

';
= Par. 92 (Us. 93)

'
-- cf. XI .

-
21. ^ia
, — ort

6
,
CY,
8
Bk (cf. lin. 8),

Par. .
XBk,
C, Par. 92.

9
-
om. Par.
CXY Bk.
et Useneri codd. 10 ego,
Par. 11 C Par. ,
Bk,
.
Pr. 20.
primitur, cuius una est directio (
Corpus ubi extenuatur, postremo in lineam com-
cf.^ 16.

autem Peripatetici non solum quaerunt, cur acuti soni in lon-

lii )
gius spatium proferantur (pr. 19. 47. Par. 91), sed etiam cur
acutior fiat sonus in longinquum prolatus. liaec quaestio liaud
scio an errore quodam orta sit (cum pro
aliquis legeret
quoque summo studio illi tractant liic et in pr. 6.
,)
tamen hanc
Pr. 21. De
^
;

aperta hac sententiarum discrepantia v. ad 14, p. 64.

, ^
70 . Ps.-AristoteHs

^'
%' ,
-
.,
]^.
6

^';
. &'
-
'
22.

-
z/t«

—
^'
5

,. ''^
^ '. ^ ^
-'

-
, ^'

^ dta .. .
'-
(^vi/cii/rat•

^
6
5

20

= 51. (= = Us.
^
23 Par. 93. 94.)

^, 24.

-
6 C, . C. 15
6. . inv. C. 16 Bk, codd.

Pr. 22. Vide alia huiusmodi 18 (Par. 82). calore contralii

dicitur humor, humore rumpi vox 12. de matutinis cantorum
exercitationibus cf. 46. Pr. 24. Ar. historia an. 14. gene- V
ratio 7, 6.
 ^
Problemata XI

; 71
21. 22. 24. 27. 31. 32.

\
'
06
. ^
^
—
"-
"

]
^'
og

] ^
5

6 ^27.

-
-
jdia
^^ava
. . .; ....

' '-
10

^
^.)
;
31.
—
. ' ^^
. . .

15

^
. ^^
^
-
32. 0L

\ |; —
20

•^ 6 6

11 Bk,

Pr. 31. De voce tremula cf.

' codd.

62. XXVII 1. 6. 7, de harum vociim

acuminis gradu 32. 53. (17) quae in
filavel fibras dissolvuntur: hist. an.VIIl,l. de audib. 804^^\ de
problematis fonte disputat Ricbter p. 26. Pr. 32.
„trepidantes" Gz. qui inopia aliqua premuntur (pr. 36), yeluti

acuta
acumine
pr. 31 et 62.
y. ad 13.
(20) .•
pudore vexati (pr. 53), horum soni graves dicuntur. contra
qui anguntur et qui certamen sustinent voce uti dicuntur
de gelu et sonorum
72

6%
. '
^.
.

^
Ps.-Aristotelis

itayyv
-'
^,& ,
%''
^- \

.= Par. 88 (Us. 89) XI

'
]

;'^^ & ^-
cf. 53. i

/-
34. OL

— 'Iff '
|) ^'^ le

6^'v ., 6
^,.
'
^ ^.
6
^
-.,
' -£

^ , ^

6 %^.
^ ^
cf. 14. 16. 24.

40. z/ta ^,
^', —
- 2C

Par.
20 ' ^
2
^ ' 10
Par.
Bk, om. codd.
C.
., om.
18
CY Par. 5 ,
.

de
(1)
aeris
spissato 17. 61.
paucitate acummis
Pr, 34. vide ad 14.
partes animal.
effectrice
(10)
ad 14.
7 .
%ivovv ,
653^ ^^.
de aere con-

Ar. generatio V
7, 6. 7. (15)
superiore iDarte larga putetur, nescio.
ad hanc partem, sed ad b
(17)
'
cur puerorum airteria in

referendimi.
certe non
 ,
-
Problemata XI

aeQa^ ovrog
^.
-
,
32. 34. 40. 42. 46. 47. 73

,42.

; - )
-, (
-
^Lcc d

-
. ^
,' .,
—

, .-
.
6

, }' ^
-
6 6

;.. -',
10

46. ^ —
,
15

. %'
= Par. 90

;
'
,
(Us. 91).

47.

,
] , ^ia
— |
20

, zn^fLTat
cf. 19.

Par.
1
14
. 3 '. 13
codd. (et Par. Us.)
] SlOtl .
Us.

rumpitur 22 (cf. 12).

pr.
exponitur de audib. 804^-2_
canendi et exercendi pr. 22.
quid sit
cf. XIX 3.
^-
Potione sumpta vox in grave deprimitur pr. 36,
Pr. 46.

de hora optima
 74 . Ps.-Aristotelis

^'^
'^ .
50. z/ta

, ; ^' —

0L cf. 13. 15. 5

^ '
,,
,^ ' ;
51. rt,

—'
(,
, ,

cf.
' /
XI
,
23.
'
. =
' .,
Par. 93 (Us. 94)

.. 6
. pr. 23.
. Par. 93. 7 y.al

,
9
Par.

F^r.

id.
%
pr. 23.
post

.-
pr. 23.
' 23. 10 .
pergit 23:

11 .
.'
Par. et codd. 23.

, ''
23. .
^'
.

Par. avccnX.

Pr. 51. Vocem

aerem conformatum, hoc quidam docuisse
esse
dicuntur ab auctore init. lioc et Stratonem im-
probasse non minus quam illum auctorem accepimus ab Ale-
xandro Aplirod. comment. in Arist. de sensu p. 117. nomina
tameii illorum qui talia docebant ignoramus. Ar. quidem
docuisse non videtur, cuius cum babeainus duas definitionea
(de anima II 8 § 5 et 11, —
tertia quaedam exstat in pr. XIX 35
fin.), nihil invenimus de aere conformato. Crebra sunt de
repercussa vocis imagme problemata 7. 8. 9. 45 &. (etiam 6
et fortasse XIX 11) et optime sonus reddi dicitur e corporibus
cavis (ut e lyrae testudine) 8. 9. ipso tamen aere (ut hoc
loco) sonus repelli dicitur ab Ar. anima II 8, 4 cf. Trendelen-
burg p. 312. lucem fractam et redditam comparat Peripateti-
cus pr. 23. 45, ut ipse magister 1. 1.
 / ^,,53.
Problemata XI 50. 51. 53. 56. 59.

^^ 75

.— ^^(3. %%•.
)^
(f}

^
5

^
6^•v
]^
%• ^^
^- ^.

10 ,
,].
-. , 6•'

,
56. ^ua
^' ^-
%•—
^
cf.

,; 32.

.
15

^ . ^' ^
20

, 59.

2
zJucc

oftot'ci

yicii om. C. 13
;, ^' .
cf. Par. 84 (Us. 85).

—
Par. 84.
^-
14

. om.
.
Par.
Par. 17 .&'\ Par.
15 16

. 56. De frigoris et caloris effectu vide ad 13. Pr._ 59.

Cogitat Ronum multis vocibus effectum. ,,Cur demiDtis vocibus

nonnullis servat acuminis gradum?" quod si multitudo aeris
propulsi sonorum efficit gravitatem (pr. 21. 40. 53, aniiot. ad 14),
minuto canentium numero sonus oioortebat intendi. quam
difficultatem solvere Peripatetici isti miniine potuerunt.
cf. ad V 2.
^
76

^
. Ps.-Aristotelis

^ rfi ^^,, rfi

;
TtavTTj.

. 1

61.

^
^Lcc
6 .,
. - —
— 5

. %'
''' ^^^

= Par. 94
6

^
^
(Us. 95) cf. XI 17.

62^ -
^5; —
%• ^,.
*
' .,

. .^ TCai-
5^
j

., 62^.

. ^ % .^
cf. 14.

20

5
hic codd. et Bk.
ip. Par. 13
.
cf. 18.
om. CT.
Par. 94.
9 ] 15
8
Par.
Par.

CX.
rfj
16 -
Bk, codd.

Pr. 61. De tuborum angustorum sonis v. ad 18. de frigore

ad 13. de spisso aere 17. 32. Pr. 62^ „idem
difficilius novet maioreiii copiam" Bs. „et cum genus idem sit,
mofcu facilius est
yiris disputetur,
quod minus quam quod plus est." Gz. cum de
£aud scio an scribam
Pr. 62^. de voce tremula cf. pr. 31. de anxiis pr. 32 (53). 36.
.
 ., ' - Problemata XI 59. 61— 6 2^. XIX 1. 2. 77

-
^
.) %'
5

^ '
,
..
ot

- ^
.^
10

1.

lowrat; ^
.^^ ^ ;] z/ta
—
."
0L
6
-

' '' -
2.

—
-

' ^' '^'

15

7<5

. ^
' 6

%'
20

, ^1

(3) yuQ '

codd.
, . 16

„cum in huius modi affectibus intro com-

Bk,

pellitur maxima pars, qui reliquus est spiritus quippe exiguus

voce superior evadere non potest". Bs. „pulsus ab affectibus
illis intro se coUigat maxima ex parte, reliquum, quod exi-
guum exstat, vocem continere non potest." Gz.
XIX 2. Non additionis modo (3 3 + =
6) ait vocum ictus
ictibus adnumerari, sed ut in nunieroruni ratione factor factorem
multiplicet (3-3 = 9), ita clamantium vocem augeri et mul-
tiplicari. res lepidius dicta quam simile aliquid quae-
verius.
ritur, alia autem videtur auctoris sententia XI 52.
 .
78

^;
ryjg

3.
TtQoCavai'
. Ps.-Aristotelis

'
^ -
-

^ * ^.
'
— ,
' -
5

4.

^
\
an potius
^'.
. ?'
^ cf. 4.

^
Pr. Quaerit, cur saepe rumpatur vox eorum qui canant
3.
sonura gravem, cum rumpi soleat vox in sonis

. , -
parypaten,
acutissimis, qui ab hypata (sono quietis) multo magis distent.
grave facilius cani dicitur pr. 37, (5) revoca ad
rumpitur autem yox,
(de audibilibus .
804^^^^), cum quis

, ^'&
,^
aerem lialitu aequabili pulsare non potest, ut nequeunt ebrii
et cenati (XI 12. 46. cf. XI 22). sonos
acutos dicit more antiquo. ab initio enim graves sonos
supra, acutos infra positos esse putabant, cf.
et septem spbaerarum vetustam tabulam apud
Nicomaclium c. 3 et quae contnli in Philologum Grotting. LII
[1893] p. 17. lii Peripatetici (cf. 37) altero more praelato
superiores dicunt sonos acutos, quod quando dici coeptum sit,
nescimus; stellarum ordinem hac ratione primus spectasse
videtur Archimedes yel Aratus (PMlol. 1. c. 25). 7 ante
nonniula excidisse puto, neque enim parypate dici vel cogitari
potest melodiae principium. mese ab Aristotele letapl•. IV 11
dicitiir ordinis principium, eaclem ab auctore pr. 44 nominatur
tetrachordi initium, soni acuti appellantur in pr. 33 cantus
initia; parypate in hoc numero referri minime potest.
Pr. 4. Huius problematis argumentum optime perspexit
Helmholtz et exposuit Lehre von den Tonempfindungen III. Abt.
13. Absclm. S. 396. est enim ea parypate, quae postulet, ut
descendat vox ad sonuin graviorem. ut si nos coniunctuni cum
aliarum vocum sonis G h d (Sol si re) canimus sonum f (fa)^
 6;^ ; Problemata XIX 2— .

— -
79

.^ [ .
^cjdfcog,

'•^
'!if otl

^' TCobg

-
CitVta ;]

.
^ 6 -
rat; — 6

2
.
Rii
9 ) oiv
(coll.

]
XI
iav
56),
et
codd. 5
prop, Bj.
--
exspectat sensus sonum e (mi) tenditqiie yox ad eum, ac si diutius
retinendus est acutior ille sonus, aegre yoluntatis fortitudine
canentes sustinent. fuit igitur paryj)ate id, quod nos dicimus
abwdrts fiihrender Leiteton (note sensible descendante) ; tende-
bat canentium voluntas ad liypaten, et quo labore alias sonos
canebant acutissimos, eo bunc sonum satis gravem sustinebant.

(2)
(1) quamvis illorun] iiitervallum sit parYum.
postquam cum labore sustmuisti sonum
illum difficilem, post intentionem vocis commodum est finem
facere laboris et canere soniim facilem, vel ,
^^ ^
cf. de sensu 6. iam quae sequuntur, onmi sensu

.
^
carent, licet tamen suspicari dicere auctorem simile aliquid
ac de sonis gravibus iam de tetracliordo superiore, fere hunc
in modum:
. -
,
&.
trite enim tendit ad paramesen ut parypate
ad hypaten: de paranete autem nuUo modo hic sermo est.
(cf. in annot. ad pr. 7 lyrae harmoniam quartam.)
prop. Bs. (4) desideratur yerbum ut
°

.,
vel ,,reiconscientia atque constantia
ad opus accomodata animum

fin.)
Pr. 5.
malo hoc referre
.
ad poetam
-' contendere oportet ad proi)Ositum."

qiii
(cf. metaph. 1, 2
carmine aliquid efficiendum
sibi proposuit (utRuelle ^Vintention du compositeiif^). quam-
quam in pr. 9 eadem verba referri videntur ad cantorem, qui
sonorum intervalla recte metiatur et inveniat. vertendum
^
80 II. Ps.-Aristotelis.

,' ^ &.;.
^.
', ]
ahiov^
^QLV %al vccyvQv

—
. ^ .^6.

^ z/ta
cf. 40. 5

^ -;
7.

^ -—

& 2 ?) ,& %'

codd. 3

videtur: „utruni quia apertius honio musicus id quod quasi

r\

CY. om.
.CXY.)

finem spectat adipiscitur, si audientes carmen noverunt; iuvat

autem, si hoc eum adipisci videmus. an quia <^melodiani
notam agnoscere et iterum considerare)> iucund<(ius est quam
ignotam^ discere?" nam quod codicibus
traditur, ferri non potest; non de discendo agitur, nec nova
&,
carmina iucundiora dicuntur, sed vetera laudantur eorumque

&
repetitio commendatur. ad universum argumentuni cf. praeter
40 et

^-^(-
pr. 38.

' Pr. 6, (6) est recitare non canentem

, '. ^ -' ,
Hesy. est
{-
alius
-)
quasdam.
modus recitandi,
,
qui animos magis commoveat
et recitandi ad tibiam vel fides

6%• '

^
Ps.-Plut. mus. 28,
. . .

%QovGLv. ib. cftr. Xenoph. conv. 6.

%Ciirist in actis acad. Bav.
.
XIII 3, 161 ss. idem Metrik § 744. Pr. 7. deri-
vatur de verbo stimmen, accorder , estque ratio lyrae
temperandae unde barmoniae dicuntur septem illae species
,

diapason, quae in lyra constituebantur (Cleon. c. 9). lyrae

autem temperationes ab initio erant hae:
 :

^
^)^ ;
:

(,
Problemata XIX 5—7.

— '' ort
81

(,)
(1.)
1. antiquissima lyra
tetrachorda
liypateparypate liclianos
septem nervorum liabuit coniuncta

mese paramese paranete nete

vel trite
e f g a b c' d'
mia fa^ solg la^ sib^ do, le^.
hanc describit Nicomachus harm. c. 3.
2. cum vero Terpander lyrae dedisset neten acutiorem
(e' =mig), hae fuisse videntur chordae:

(2.) hypate parypate lichanos mese paramese paranete nete

',
yel trite
e f g a c' d' e'
mia fag
(haec quidem erat Terpandri lyra,
&7]'£
(c') ivaipag. potuit
solg la^

uti et forma tertia.)

PMlolaus autem usus esse dicitur (a Mc. 9) hac lyrae
3.
si
^'^
dOg

^-
vera dicit Nicomachus

quidem
(b)
reg mig.
:
(a)

harmonia
(3.) hypate parypate lichanos mese paramese paranete nete
vel trite
e f g a h d' e'
mig fag solg 1% si, ve^ mig.
et profecto Pythagoreis omnibus opus erat sono h si. =
Secuta est lyra octachordos, qua hi Peripatetici utuntur:
4.

(4.)hypateparypate lichanos mese paramese trite paranete nete

e f g a h c' d' e'
mig fag solg lag sig dOg reg mig.
venia autem habeiida Peripatetico qui ordine rerum inverso
(neque enim ex octo nervis septem factae sunt) quaerit, ciir
vetusta lyra (1) nete {mi vel e) caruerit. qui vero respondet,

,
is Terpandri lyram (2) recordatus improbat quaestionem, cum

'
dicit neten (mi) retentam, triten yeterem (•^) eiectam fuisse.
(2) oxL•• alius deinde et prudentior homo accepta illa

.
quaestione afFert causam facti.
. -". namque
(pr. 18) et
%—
ccdj],

(si e lyra datiir liypate)

hypates igitur sonus
(42 cf. 14).
fere idem yalet atque netes; quid quod duae netae in hypata
Miis. script. ed. Jan. 6
32

^ ^ ^^^ [ rYjg
II. Ps.-Aristotelis

^'^a6^'a].
}
|-
cf. 47. 32.

'
8.

^^ ]3£^ 6L•ag ^';

—

%
, .^
\ ]
9.

',
[].
z/ta
Iq
^?
]
^ ^

.— , ort
*^ hsQns

Plut.
2 ]
mus. 28.
hi v.al prop. Bj. 8
codd. ] 9
Plato leg. VII 16.
codd.
ego. ti hi codd.

{)
,
insunt! (12 s. fin.) itaque citharoedi optione data mallentne
in lieptachordo hypaten retinere an neten, praetulerunt illam,
quae et suum sonum et octayam canentibus signi-
ficaret. sed illud yereor ut fuerit ab initio scrip-
tum; nam quod soni graves facile voce liuniana camiiitur,
quid hoc ad lyram? acutum quidem dicitur
XI 47. 14, grave facile ad canenduin XIX 3. 4.
Pr. 8. Revocanda quaestio videtur ad hypaten et neten, de
quibus actum est in idi. 7. soni graviores maiorum sunt yel

gaudemus,
.
tibiarum vel cbordaruin, maior enim moles aeris movenda.
cf. 7. 12. 37. XI 13. gener. an. V 7, 2.

et Sext. Emp. 40, quem exscripsi p. 12.

si quis ad tibiam vel lyram
(5)
vide de anima II 8, 8 (loc. exc. 1).

canit
Pr. 9. „Cur magis
(scil. quam si voce
-
sola canit ? neque enim aliud est instrumeiiti carinen, sed
idem canit uterque " (de . ad 39^ sub fin.) iam
sequi debet: „nam hoc si nos iuvaret, quod plures idem

.
canunt, multo etiam iucundius esset canere comitatum tibicini-
bus multis."
in altera
(11)
cum
' vero in priore sententia deesset verbum,

poetam, bic malo referre
facilius veros sonos
.
ferri minime posset, proposui et
quod in pr. 5 referendum erat ad
ad eum qui canit; invenit enim
ducente tibia vel lyra.
 ^. Problemata XIX 7-11.

^
83

,
i)

,
alius est sensns pr. 43.

', ,
10. z/ta rt, v^'ov
5

' -^
.
;—
. . ^
^',

>6 ;
10

,;
11. z/t«
cf. XI 20.
—/

, -
Egger.
6
.. .
, ,- ego, codd.,
9 v.qovblv
codd.
prop. Bj.
Breuer (de Panath. thes.
Ru.
,. C.
4) et

Pr. 10. hominum vox iucundior est quam lyrae vel

„Si
tibiae, cur,

teste Hesychio:
cum

^'9'cff ,
quis instrumentorum strepitum ore imitatur, lioc
non iucundius sonat quam ipsa instrumenta?"
(r)

.
sunt
add. Suid.),

igitur
significat cantum cicadarum, deinde similem sonum qui oritur
plectro in citharam adhibito {Gezwitscher , Geklimper). tertio
^
Suid.).
{
autem loco considerandus mos ille, quo scholiastae Pindari

-
qua

'
sociis

',
% de
,
01. 9 narrant, si nec citliaroedus nec tibicen adesset, unum e
{ ^^re et schol.
dicit alter
Aristopli.
[-]
scla.) cecinisse
aves 1764

inde
,.

,
(Arcbil. fr. 119 Bgk.).

(6)
iucunda?

.
• (8)
sunt hae voces cantorum citbaram imitantium.
an yox, ubi instrumenta imitatur, non pariter

iucunda est, sed ad

'

ipsa quidem vox hominum

quae propria sunt instrumen-

sc. .
torum, parum apta. ,,quain os". Pr. 11.
duobus probl. (XI 6 et 20) demonstratur vox, ubi in
longinquum spatium lata sit, postremo acutior yideri. ac „vox
6*
;
84 . Ps.-Aristotelis

12.

' ^^ {
'
}.
.
^ ^
(3
]
^
,
[]
]
.) — ort
5

2 -
Fetis. 3 ]
codd. prop. Bj.
Vinc.
TtaQcc^soriv^

resonance yertit R. etiam lioc .

desinens" legitur hic in Gz. versione. contra in XI 6 (si
vera est lectio) dicitur de repercussa vocis imagine, et dans sa
—
de sonando sinipli-
citer positum videtur verbum ab Heraclide in loco Porph.
Ptol. 214 (infra in prol. ad Eucl.). aliud statuitur de vocis

,, ^' ^
.
esitu pr. 35^.
Pr. 12.
ocv
Idem dicit
dvo
,&,
Plutarchus coniug. praec. 11

....
Plutarchus et de causa rei disputavit in con-
(p. 139

-
c):

(3)
cantu
,( ,'
vivarum probl. 9. 9 (p. 736 c), quod periisse admodum dolemus.
cum apud citb.arain significet usum fidium sine vocis
Atlien. XIV 42 , %%' ,
Plato leges 2, 11): hoc loco ferri non potest. paren-
theseos pars prior haud scio an dicere velit: si quis, ubi

ut voce quoque capiat mesen {av .

&
oportet canere paramesen, in lyra simul pulsat mesen, accidit
- .
npavrj
posterioris autem
,
^ ^]
, ?).
partis sensus debet esse fere hic:
ipavrj,

orem semper sonum haec sibi sumit.

cf. 8, 7. (6)
(5)
.
loco lianc et paramesen pulsat, vox non fallitur;

cum digitum leniter

apponis hypates puncto medio, ut Tibrationum fiat terminus
quidam vel nodus efficiaturque sonus qualem nunc dicunt
fiageolet: duos buiusmodi sonos potes elicere (et ex superiore
i. e.
nam
si mesae
gravi-

et ex inferiore cliordae parte) quorum uterque valet neten.

cf. 23. Settala. Ru. ita Lasus sonorum rationes mensus esse
dicitur apud Theonem mus. 12. p, 59, 22.
 Problemata XIX 12—14. 85

13. ^ia
^ rfj -
o^Eog
; —'
^ ' . ^

--
5

';
' '
^ 14. z/ta

^.
^'^
— '
^
. '
^, -
doy.£L bIvccl

10

. ^

codd.
2 "" om.
9
codd. 4 iv']

addo ego.
COclcl.
10
^ .
dtcc Gz.

Pr. 13. Hoc puto responderi: dixerit forsitan quispiam, si

hypate et nete in lyra pulsentur, utrumque sonum aeque esse
dignum, quem melodia sequatur et sumat; tamen si alterutrum
sumere oportet, praeferendus est gravis (cf. 12. 7. 8. 26), hoc
si recte intellexi, quaestionem mecum ita interpreteris „cur :

cum lyrae neta canunt liomines hypaten nec iinquam res in-
yertitur?" Pr, 14. Yirorum vox a feminarum voce intervallo
diapason distat, quod si viri femmaeque idem canere sibi
videntur, intercedit hoc intervallum suntque antiplioiii. cf. pr.
39. 17, etiam Adrastum apiid Theonem de mus. 6 (p. 51 H),

-'
item si magna et parva eiusdem generis instnimenta idem

solent.
'
canere iubentur, soni quasi idem videri, distare tamen dia-
pason ita profecto et phoenicium a Yirorum vocibus
in fidium formis memoratur apud Athe-

.
recedebat.
naeum XIY 36 et Pollucem IV 59; auctore luba
citatur ab Ath. IV 77 et 81. invenis apud Pol-
lucem ib.
' (7)
' { )? scil.
nam

,
(10) an si quis
primum utriusque Yocis sonum eundem esse iudicavit, omnes
eosdem existimat. aequitatem vocum consoiiaiitiuin docet
Theopbrastus apud Porphyrium 242. (11)
idem evenire solet, ubi syrinx atque ubi pboenicium cum.
85 . Ps.-Aristotelis

^ 15. ^ ; -
, —
-
. ^^
CCL

^^^ '.
L6^'ai

^
^', —
}
^
5

: .' .
,
-
^

^
^
.
1 £v %ca Egger (Ru^). 11
Chabanoii, CX, .
hominibus canit. —
de consonantia diai3ason yide pr. 7. 12 fin.

&
13. 16 ss. 23. 24 (= 42). 32. 34 (= 41). 35. 39. 50. similia ex-
ponuntur in commentariis (Porph.) ad Ptol. iiarm. 277.
Pr. 15. Nomi fuerunt citliaroedorum (ut Terpandri) et tibi-
cinum (ut Sacadae), qui canentes saltabant. Athen. I 39. 40. Jan

,
in actis pMl. congressus Turic. [1877] 77. Graf de Gr. re musica
[Marb. 1889] 56.
longitudinem extendi"
tur
(4)
(ut sit
manifesto significat „in
),
et quoniam sequi-
malo putare partes vel systemata cantus ita

Nomos. .
esse producta quam singulos sonos.

1876). (8)
condita rei publicae libertate ipsi cives
illud autem
referri apparet ad partes illas septem citliaroedorum(Pollux IV 66)
et quinque partes tibicinum (ib. lY 84, Guhrauer, der pythische
expulsis Pisistratidis et
canebant Pindari modo

& -
simplici aut etiam simpliciore. Wilamowitz in Herme p. 66. XX
quarto tamen a. Ch. saeculo symphoniaci cantaverunt mercede
conducti atque histrionum modo dramata egerunt. Philoxeni

, ,,
deinde et Timothei temporibus plane

, ,., ^,
tliyrambi.

'^,
]
facti sunt di-
(Wilamowitz Heracles I 80.) cf. Aristot. poet.^ 26

. ?..
7\^ ,-
 hl

. ^, ^
Problemata XIX

Toig
^ -17.
} 87

'
- -
Qvd-uog

.;
, , 16.
aito

6
6
'

, - -
ytVfrat
ort
.
. ;,
10

Joi>(7t (sim. 35. 39.)

17. ^ia —
' ort

15

^
. 6•
,
-' . -
'
6

- -
6

1
ego,
1] Bk. codd.
Ru.,
3 inoLOvvro .
codd.
£ &,
Wagener apud Gevaertum 342. 13 codd. ego.
14 ^ ego, codd. av ; . Ru. al. 16
.
(2)
ritur, cur
-? est cantomm,
iucundior sit diapason
&
histrionum.
consonantia
Pr. 16. Quae-
quam diapeute
vel diatessaron. et est iucundior, quia unitas duorum sonorum
magis est manifesta. cf. pr. 17 et quae laudavi supra ad 14.
(10) of^?? scil.
Nic. 1, 6. Pr. 17.
mese quaedam, liypate nete, omnis
sc. .
cf. pr. 18 lin. 4. 43 in. de anima II 8, 6 eth.

ordo sonorum m
est
voce
,
.
feminarum sicuti in voce virorum. cf. pr. 14. (18)
consonantiae diapente soni non ita coniunguntur, ut unus
vicleatur esse.
 .
88 II^Ps.-Aristotelis

^ ;
18.

,
ZIlcc TCaocov
\
:, - —'

^
g
]
]^
^
^o^ovcJti^.

.
^- = 39^.
-

;—
19.

. -
3 , CXY. 6 xfj delet Bj. i} 6-
ego (ut . 83, 14), codd. '
7
prop. Bj.,
ft. . 11 ' codd.,
. Ru.
Rul '
8

^
(2)
Pr. 18. Quaeritur, cur duae voces diapason distantes idem
canere possint, diapente inter se distantes non possint. causa
affertur eadem quae in 16 et 17, quod maior est propinquitas
sonorum diapason distantium magisque lii in unum coalescunt.
fortasse ad instrumentorum yeluti magiiarum
parvarumque tibiarum sonos referendum; hoc constat, dici de
intervallo diapason, sicuti 39^. ita Thraces illi apud Seutlien
cornibus tubisque diapason distantibus sonabant .
&
Xen. anab. VII 3, 32 (ac solet etiam hodie idem intervallum
tubiscum comibus intercedere). ipsa autem magadis erat
magna quaedam harpae species (viginti cbordas novimus ex
Anacreontis fr. 18), in qua virorum et feminaram soni con-
iuncti audiebantur; Pindarus in scholio Hieroni cantato

apud Atben. XIV

dicit ,

36.) (4) , .,• —

(Aristoxenus
haec

.
si
genuina sunt, dicunt: si quis alteram harum cbordarum pellit
(veluti hypaten), idem fere facit, ac si pellit alteram (neten).
cf. pr. 13 s. et quae laudavi ad 14.
7. Pr. 19.
Hoc qui respondet voliintatem eius qui problema
posuit mmime intellexit. nam de maiore sonorum serie ille
cogitavit, cum diceret in pr. 18 (et in
 Problemata XIX 18—20. 89

'^
./
6tjg
ort ort

^ 20.

^
^
ypQ^aq
rig

^ ^'^
'^
;—
^

^ ] '
10

^ ^^
.^ ^
'^
^^-^ ^-
"^-
^ ^
.
.
6%' ^'
6
^'

^' .
20

]
5

,' , ,
.
' .
Sylburg,
Sylb.
Bk,
(i.

19
e. ) .
sc.
codd.
17
—
% ']
^] •
16
cf. 36.

'',
prop. Ru.

pr. 17), et universas quasdam melodias spectayit, quarum soni

suas inter se rationes seryant, sive acuta tensione utimur, sive
gravi. liic vero Terpandri vel Philolai heptachordon recordatus
(vide ad pr. 7 n. 2 et 3) hypaten dicit et neten antiphonas,
pariter fere a mese distantes; cf. pr. 25. cur autem diapason
consonantiae alia sit natura ac reliquaruin synip]ioiiiarum ne
mininmin quidem perspicit vel sentit.
Pr. 20. Ex hoc problemate Helmlioltz {Lehre von den Ton-
empfindungen 13. p. 395) conclusit, quantum valuerit mese
Graecorum. cf. Dio Cbrys. 68, 7.
¥
 ^ ^'. ;-
90 II• Ps.-Aristotelis ,

21. ^ia ad
iciv

ort
, ^
';
^; . ' ,
—
%'6
5

22.

. . ;^
01
—
^
— -
. 6
23. z/ta ]

6. (Ju^t^^^^og
5

5
codd.
p. 55.
]
3 yiav Ru.
Ru.,

11
,
.
Bk.,
codd.
codd. 10 .
Graf de Gr.
codd.
Ru.,
Bj.

13 ]
cum
vet.
Gz., .
codcl.

musica (1889)

codd. 15 , CX.

Pr. 21 pugnare yidetur cum 26 et 46. tamen quicunque

res accurate perspicit, videt liic agi de audientium sensu et
iudicio, ibi de ipsorum canentmm facultate. at equidem dubito,
offendanturne vehementius audientium aures, si in gravibus
quam si in acutis sonis peccetur, Pr. 23. z/ta
corrigit Wagener apud Gevaertum II 276, et
liypaten esse duplicem netes demonstrat is qui problema solvit
concinens cum pr. 12 et 8. cf. ad XI 13. quamquam in pr.
XIX 35 idem affirmatur, quod hoc loco codices nobis praebent.
itaqne qui putat prave euin qui respondeat hanc quaestionem
intellexisse (ut pr. 19), is codicum lectionem servare potest.
aliud syringium genus (unius calami) significari in initio
problematis aliud genus (fistulam Panis) postea dici ostendit
,

Howard, the Aulos, in Harvard studies of class. X)liUologylYl'd.

 Problemata XIX 21—24. 91

. ^ }

^
ol

AcifA/3aVov(?ti^.

.
. '
'?

. -(^ta

,
24.

2
Jia rt,
—'
Wagener
;
% ap. Gev. II 276,
ort

codd.
]?. ^^
4 -$
BavovOLV.
^^^
nhzt

.
codd., verba ex sequentibus petita eiecit Gaza.^
,

-,
OL ego, frt ot

}
codd., ciyiQov Bj.

] 6. Wag.,

tur liabet Gaza in fine problematis.

ai Bj. 12.

Pr. 24. ' ]•

Bk, CY,
8
C.

X.
5
6 quae de diapente et diatessaron dicun-
ego, oi X, ti CY,

si qiiis tangat chordam, ne am-

plius vibretur. —
si cliordae cuiusque proprius sonus cantetur

Yel voce vel instrumento aliquo, illam quasi ictam resonare

constat; et sonis gravibus cum certi propinqui ex acutioribus

-
contmeantur {Ohertone, Partialtone, Helmlioltz Tonempfi.ndungen

^ .,
I 3 p. 77. 85), saepe fit ut grayi sono cantato acutior cliorda
resonet, quasi ipsa pulsata sit. quod bene describit poeta iji
Anthologia Graeca I 46:

^, , &'.'
est autem sonus diapason intervallo acutior unicuique propin-
quissimus resonatque facillime. Adrastus quoque Peripateticus
tales sonos audivisse videtur, qui consonantiam ita definiat:

% 6 Ttva -
mira tamen res
^

est et vix credi-

.
.
^

(apud Theonem de mus. 6).

92

2.
,
^
'
/
0L
.

;
' ,
^
Ps.-Aristotelis

,-
-
cf. 42.

cf. 44. 32.

jra/lcitdi^,
—
.
; -, —
;
26.

3 .
oVt

OTL C.
|>

an . ,?
. cf. 46.

bilis, quod hi problematum auctores non acutiores tantum

chordae gravioribus, sed hypaten gravem netae acutae reso-
nare^ dicant. multo enim rarius fere nunquam gravior sonus

'{^^%
,

acutiori auditur respondens (Helmtioltz ib. p. 80). hoc quin

audiri putaverint illi qui bic et 42 respondent, minime est
dubium sonum
sonum bypates,
bic dicit netes in
tamen res ita se
ille in 42). ipsa
habuit, ut neta pulsata ex hypata cborda non gravis sonus
princeps, sed eius diapason acutior sonaret. id quidem in
nostris violinis, maioribus praesertim generibus facillime ob-
servatur. cum gravis alicuius chordae diapason edidi ex altera
chorda, clare resonat e gravi chorda sonus ille pulsatus, quia
est buic chordae propinquissiinus. boc qui quaestiones illas
primi posuerunt, ita cogitasse puto; qui tamen solvunt pro-
blemata, ignorant.

Y. prooemium p. 40. Pr. 26.

nimis intendant vocem? (cf. 46.) [9) q&ov
-
Pr. 25. Vide quae diximus ad 7. et de problematis origine
cur itapeccant, ut
nec aptum est
ad solvendam quaestionem, nec verum per se, quamquam repe-
titur in pr. 46. multo verius in pr. 4. (3.) 7 et 37 soni acuti
dicuntur difficiles ad caneiidiiiii. an hic sermo de tibia? in
bac quidem Theophrastus apud Porpliyrium (in Ptol. 242, 24
= Sclineider V 190 s. fin.) sonos acutos ait cani facilius.
lepidius boc quam sapientius dictum. quamquam graves
soni ita laudantur et in pr. 8. 12. 13. 33. —
cf. etiam quae
diximus ad 20.
 Problemata XIX 24—28. 93

;
!
27. z/ta Tt
^ . ^Ooj 6%•-
rjd-og'

(
^ ^ '" ' —

'''. -
5

^ ,
-)
^{ ^' '
'
-
. ?,)
. ^
;
o^vrat
\ ijdOvg cf. 29.

'^
28. ^dia
766%' ^
^' -.
ovg —

]
ort
.5

Ru.
?
1 om. CX
prop.
et pr.
Wag.
. 8
(ap. G-ev. I 356).
add,

Pr. 27. Ethos in carminibus audiendis inesse dicitur, non

,^ &% '. . & ,

in iis, quae aliis sensibus percipiamus de re publ. VIII 5, ubi
et varii animorum motus distinguuntur.
•

poetica 1. (5)
ot
]0"]
:

Sia

percipitur illud quidem

animo, neque tamen commovet ita, ut mutetur eius habitus

(9)

aliter
^^ --
et condicio; soni excitant novos animi motus et voluntates.

' ,\. ^'%'

yidebatur
sonorum turbare et obscurare carminis ethos Graecis
cf. de audib. 801^^^

et ipsum Aristot. de sensu 7. (sup. p. 20);

tamen iudicatur
cf.
in probl. 38. (11) --•^
hi animi
<(

effectus, quia nos excitant ad agendum, morum et honestatis

sunt efficaces.
in Photi bibl. 239 p. 320 Bk. (15) "-,
Pr. 28. De nomis v. ad 15, etiam Proclum
Tbracum natio
quaedam, qui postea Daci nominabaiitur. Herod. IV. 100. 104.
Plinius nat. IV 12, 88.
94

&
.-
II. Ps.-Aristotelis

8 «
' \

^
;
29.

— ^^ , ,^
^,.
^^
;

;
cf. 27.

30.

^ . — -
;
cf. 48.

-
31.

32.
z/ta
—
,., ' 7]6

; —^
.,
.. dta

1 vGTBQOV v.iQ'aQcp8&v

-]] \%
ego,
<^ ^.
^' <^<5}

'
codd. 9
. GM. Ru^. 10 {^c. cf. 48) Ru^.

—
Pr. 29. (6)
quando canuntur et
scripta carmiiia exsistunt
exiguntur, vocantur ad
,,
Yitam, huic vero inest animus voluntasque

- (^)
eius qui canit.

..
Pr. 30. De liarnionia hypodoria et hypoplirygia v. ad 48.
ovY, immo quod cliori his harmoiiiis non utebantur, anti-
strophas non fuisse putabimus. canebantur potius e scena, erant
enim actorum. cf. 15. Pr. 31. exiguus erat
actorum numerus, pauca veteres illi recitabant, pauca agebant,
multa cantaverunt. varios noYOsque modos puto

Oreste. .
ingenio suo illi creaYerunt, posteri satis babuerunt pari quodam
modo metra decantare, ut sunt doclimiorum modi in Euripidis
coniungo Pr. 32. Quae
antiquissimae (1) et quae Terpandri (2) lyrae modulatio fuerit,
vide ad pr. 7. sustulit Terpander triten h =
si^.
 XIX 28—35».

-
Problemata 95

'
' ,
^' ^' dt'

% ^
,
33. z/ia
|; —
.)
, ,
5

' .
^ ^'', (
^^,
^/ ^

^, -
10

,,
34.
;—
^
ibH
85^ z/ta

.
; cf.

;
41.

^ —

4
add Ru^.
codd.,
.
Pr. 33.
. . Bk, om.
Bs. 12]
codd.
Bk,

Ru^, om. codd. 15

6 add
codd.
contra codd. Bk.
Rii.
11

Bk, om. codd,

Graves sonos accomodatos esse ad carminis finem

]
7
]
«1

iam vidimiis in pr. 3. 4. et Ptolemaeus (quamquam liarin. III 10

dicit qui vocem exerceant et confiugant, canentes incipere a
gravibus sonis et ad eos redire) in tetra-
chordo dicit acutissimum I 12, et ab acutis sonis incipit ordo

denti finem. (6)

Pr. 34. zIl' ^
litterarum quibus Graeci sonos designant, cf. Alypium et Gau-
dicunt cantus principium 44. 47 (cf. 20. 36).
vel ' 6' dicitur intervallum
diapente a Philolao apud Mcomachum c. 9. Ar. Qu. I 8 p. 17.
consonantmm sonorum rationes aut multiplices esse oportet, aut
superparticulares (Eucl. sectio p. 24); duo autem diatessaron
9 : 16 aut duo diapente 4 9 nec multiplices sunt nec super-
:

particulares. Pythagorae de consonantiis doctrinam probare

vides Aristotelem de sensu 3. metaph. 19, 13. 6, 6.
 ^' ^ [].
96

TTJg
. Ps.-Aristotelis

dvo^ fV,

- ^ ^^. 6^
^ .
dvo^ rijg

oloig

TtQog 5

' —
6-
<3 -
^^
|

-
. . . (cf. 39^'.) 10

',
'^ ^
6l•,vov
[35^.] . . .

(3.,

.,
. ^,-

5
;

,, 1
Bk.
Bk, oGa codd. 3
secl. ego.
prop. Bj., codd.,
yaQ
5
. ,
-,
codd,
prop. Bk,
prop. Bj.,
codd. 7
prop. Bk.
8 Bj., codd. ego. statim
. ,]
.,
cum
repetunt codd.
probat Ru.
35^ abest a versione Gazae.
. prop. Bs. 9
11 hoc problema in codd.
|
coniunctum
16 f^ prop. Bs, codd.
^1

'
Pr. 35^.
hypate movetur semel.
ola

possit lectio codicum in probl. 23.

saron et diapente.
' (cf.

(9)
quo tempore nete bis vibratur, eo

.
.) ut stare
. .

ex diates-
Pr. 35*^. Chordae vibratae pars media
-
harm. p. 39
39^. 50 et Ps.-Nic.

maxime movetur. at de motus tempore (*), de vibrationum

initio incremento exitu qua ratione hoc dicatur, ego nescio.
problematum XI 6 et 20 auctor sub exitum sonos intendi
acutioresque fieri opinatur; bic simili errore deceptus mediam
sonorum partem sentire sibi videtur acutiorem.
 ^/ ^ Problemata XIX 35^—37.

'
6•'
.
97

36. rt,

'^ ^-
']^
]
5

;
^ —
'

^ ^]]^
6%^
^-

10
^,
'
. . %'
6^
^

^ia
^. cf. 20.

-
15
^ 37.

^
olsog
(
')

•
' ]
&
^- 1 XBk, , C. 4
^

an •^

,] '
vel sim.? Stark apud Helmholtz
Tonempfindungen . 367 (cf. pr. XI, 22), codcl.
5
6
codd.
^.
7] Sylb.,
.
9
om. codd.
. ego (cf, 9
an 11
Stark,
7 ]
codd.

prop, Bj,
codd. 12 Ru^, yuq codd. 15 dubius
IDrop. Bj, codd. (cf. in eadem 1,, ubi sunt qui
malint ).

maiore
Pr. 37.

( -
In instrumento quidem musico gravitas pendet e
nam quo longior est vel cborda vel tibia, eo
coxDia;

,
{
gravior sonus. haec est causarum de quibus ad XI 14 disputayi
altera cf. Theoprastuni in fr.
—
de m-Qsica § 4 8 Porph. 242). at in hominum voce valet contra-
rium. nam ut in chordis vis tensionis efficit soni acumen, ita
fit in larynge; qui omnibus yiribus contendit, canit acute; qui

.
vires minuit et voluntatem, remittit sonum

Mu3.
ad XI 14.
script. ed.
XIX
Jan.
3. 4. 7 fin.). — cf. Arist. 2 p. 8
7
s.
 .
98

^ Ps.-Aristotelis

;
^
oqQ-iol
o^SLg

.. :1

' ^,^
iq itolv^
—
6t,v

' ^ '- 5

6 '
6
^ ^' . ^
—
—

viaig
38. z/ta
qScov.

^; —
6-
<3'

ego,
4 ,
codd.
CY. 10
Ru.
/, 13
C, .' .
om. CY.
11

.
,

,, ,'
(1) pr. 3, — Ortliium
- ^. nomum scimus fuisse

- &
acutissimum. v. Suidam: "Oq%'Lov %cu

'
,
.
oq&l'.

—
cf.
citat Iliad.
11
schol. Aristoph. Acliarn. 16: ^a

,
mus. 4
Plut. citat et 6', liunc
ponens loco . etiam Ar. Quint. I 12 p. 30. schol. Pind.
ortliii.
=
orthio opponitur
,
.,
Nem. 10, 62. Galenum de loc. afiPect. lY 13 (K)
Plut. mus. 28.
Athen. 49.
YIII 287.
dicunt autem
Tabidi huic Peri-
patetico vocem acutam emittere videntur, quod parva iis sit
copia pulmonis (cf. XI 20. 21. 32. 34. 40. 53. et Arist. supra p. 9, 19);

.^
dicentium et canentium voces similes esse liuiic fugit. quam-

.
quam postremae sententiae glossae milii videntur recentioris
iortasse aetatis. 10 Gaza illud habet post

,%
lin. 9.
^
^
Pr. 88.
cf.
Ar. pol. Vlli 5
poet, 4.
 .
.^
Problemata XIX 37. 38.

^
99

svd-vg
tQOTtoig

'^ ^
,
'
^ . ^ ,^ ,
5

6 , 6.,
[]
10

TCgog

'ii^toi/, {' )
]' 9 om. Gz et ed. Isingrini, deleri
.
iussit Bj. 10 v.ivri-

Pr. 88. (1)

melodiae
-
ed cf. 5 (= 40). 2

, ).
ig
et conversiones hic Peripateticus dicit,
flexus
ut Plato
(republ. III 10 in. IV 3 fin.) et Aristoxenus (in prooemio ele-

^
fr. 41 p. 1482*^:

7}

aut
%.
,
mentorum harm. I 25 p. 40 rovg

, .
postea vocabTilum transiit in eum usum, ut signiiicaret tonos
illos, transposita systemata ut hyperdorium al. (Bacchius § 46
et Alypius in titulis).

. probl.
nihil tamen
(9) voool• de morbo dicit Aristoteles

1 morbus dicitur esse aut

video impedire quin et ipse Ari-
stoteles morbum ita definire potuerit, ut condicionem naturae
diceret turbatam. Misceri binas yoces consonas iam
Pytbagorei docuerunt (v. comm. in Ptol. barm. p. 270), etiam
Plato (leges II, 9) et Aristoteles (metaph. VII 2, 6. anima
2, 9). accuratissime hoc exposuit Aelianus Platonis discipulus
(Porph. ad Ptol. p. 218. Progr. ann. lyc. Arg. 1891. p. 18). _de
sympboiiia aliud est mdicium 27. (12) 7]v. paulo ante dixi
(lin. 5). (13) %ccv. vertit Bojesen: „praesertim si
mixtuni illud quod sensibus percipitur ita comparatum est,
ut in diversis rebus, ex quibus compositum est, una quaedam
vis et natura appareat." quod ad symphoniam diapason ille
revocat, collato pr. 39^. lectio incerta.
:
100

;
. totv
. Ps.-Aristotelis

| '6 ]
-
.

.
'
. ^
39^. z/ta
—^
(3

%6 &
hg ()
—
|

^ '%'
[39^.]
<pr. 38)>,

'.
^
^

' ,%' ' .

/Wt

^
j
'

- -

']
om.

{
Ru,,

,.
1

-,.)
C.

E/U^.
3
codd. ^.
16 ,
Bj. cum
C.
Grz,,
}]

,
codd.
codd.
hiiic incipit probl.
Gz. legisse dicitur
4
40 Gz.

Pr. 39*. INexus est disputationis manifestus: sympL•onia

praestat simplici sono (homoplionia autem simplex est sonus),
atqui antiphonia consonantiarum perfectissima est: praestat
ergo antiphonia liomophoniae.

,' — •
Pr. 39^. „Cur sola in diapason
consonantia magadari solitum est?" Gz. ut pr. 18. (11)

iusto longior.
.
ot
ad 35 a.
aut potius oi
(15) -'
simplicis causae loco sequitur expositio
pedum partes.
imperfectae
sunt vi"bratioiium periodi; diapente 1 ly^, diatessaron 1% 2.
,
(16)
^vi^aftn; ,
dici videtur, ut in 38 fin. av
diapason autem
:

aequum est;
possunt enim duo soni, si acutioris binos ictus coniungimus,
aequales existimari. sed diapente et diatessaron ovcai
:
 . '
.. ^^ '
6^"6,
}
ovuai

?. '
Problemata XIX

avLGOi
38— 39^.

(5,
*

\
101

^ .
5

^^ ^
'

& , &,
10

1 ego, , C, ^to^-
. 3 , CX. 5
C. 6 Bk, codd.

magis discrepant, quam ut continuo canantur. hoc (nescio

quibus verbis) in proxima linea scriptum erat. sequitur com-

loco
(3)

aperta.
=
'
paratio quaedam sive a canentium choro sive aliunde petita,
iectio tamen nimis corrupta est, quam ut quidquam restituas.
hanc sententiam veram esse dicerem, si
scriptum esset
^v rtct?^ inde a '
^ .
an scribes 'dv
iam omnia
nam sicuti in diyersarum yociim concentu post dis-
cordiam concordia maxime animos delectat, ita netes secundus
quisque ictus cum hypates motu concordans (cum sonus sonum
quodam modo comprebendit, Boet. m. I 31 cf. et supra p. 56),

&
dicitur animos afficere gaudio. sed ferri

et •]] .
potuit etdesiderabatur in codicum lectione ut rediret oratio a
comparatione ad rem illustrandam. quibus ego rebus prospexi
scribendo . mfinitivum
servare potest quicunque aliud insert verbum regens. voca-
biilo fortasse auctor rediit ad 39% sunt enim virorum

,
et puerorum voces contrariae, ut in lyris hypate et nete.
(8)^ ex hoc ipso loco apparet, qui
ipsam melodiam reddere, sed ita

, , %
comitari, ut alios sonos instrumento canat. hac comitandi
ratione primus usus est Archilochus teste Plutarcho de mus. 28.

(cf. pr. 9.
'
et Plato leges
(vel
16.)
?)
— ad univ. v.
%.
supra p. 56.
102

., . Ps.-Aristotelis

,
ratg

,^'./ ^',;
7(5
tcqo

ocoivov

- /
il•,
telovg
rjj

=18, cf. 35^.

^;

-
40. 5

— 6 -

' ; '
.
;^
jtag

^
41.
6

\
; —^
cf. 5.

%(3'
% ^,
.
^
5

,
': ^ - 20

^ .,

.
8 ].',
1
^

codd.

Pr. 40. (7)

'
ego,
Bk,

21
,
codd.

pr. 5.

ut sint duae rationes hemioliae

,
,
.
15
2

ad
,.
pr. 5.
,
C.
cpQ'oyyov C.
.
.
cf. 34.

codd.

20 loyov Bj,

Pr. 41. (15)

4:6:9. cf.
-
C.

pr. 34.
25
 Problemata XIX 39 -42.

;'^
103

42. ^LCi Tt, Tig ipijlag

—^
]^
% %
5

. -
V0V6LV
^
6^ ' -^'^
. ]

' ^^^ , . ov6av

15 ' ^
1
^ ( .
'^ ^ '-
.'%''.- '..- 7
C,
rjg
.
prop. Bs,
post
otdftfO^o;

codd.
CT
)
'
al.: )
ego, bOTLV
codd. ego, codd. 8
ego, codd. •.
Ru, 10 ego, C, 15 Bk, codd.

Pr, 42. (2) %. ,'. cum soni yis ita imminuitur,

"ut vibrationum numerus redeat ad dimidium.
stionis
XDiignat
solutio satis persxDicua

quasi sonus, anteqiiam desinat, fiat acutior.

est,
opinione contraria nec magis vera (11. XI 6, 20),
cum
(4)
audita hypata cantores facile inveniunt neten; hoc pro-
&
haec prior quae-
minime quidem yera et

.&,
,.
babile, praesertim cum parva est lyra, ut distet diapason Ijrae-
que hypate sit idem sonus ac viri nete.

peditur. (15) fVt •

(10;
nete digito tenetur, ne sonet; hypate non im-
priorem solutionem, qua nos falli
audiendo dicimur, excipit altera: iugo xDercusso fortasse fit, ut
hypate quoque XDercutiatur. (16) quod lignum trans-
versum duo bracliia lyrae coniungit cbordarumque fines
superiores continet. Jan, die gr, Saiteiiinstrumeiite. (Saar-
geiniind. 1882.) S. 9.
104

, '^ . ^ II. Ps.-Aristotelis

Ttaaag xogdag

- .^, ^ -
6

tfj
- } 6 avrog.

^ ^-, ^*-
5

ovxfhv * 6

^
,'
, ^. . .
^

...
\

43.

;—' ^ :

12
4

CY.
Bk,
prop.
CX.
post
Bj.

]
-
codd.
11

add.
6

et
',& ]
IWt]

,, ,
prop.
Bj,
13
Bj.
Ru.
codd.

Bk, sed vide armotata ad

10

^
pr. 16, cf.
14
tjSlov (et
^^ Xen. ariab. V 2, 12.
codd,,
cum Gz) Bj,
om. codd.

eV Ru. ^^
?

{4:)

refero ad Hypateii.
'
quod prioris solutionis auctor suspica-
batur, id hic postulat et pro certo habet. (5)
ad debilem sonum netes cum motus
et
,

hypates accesserit, boc sufficere dicitur, ut universum sonuni '

bypatae nostro iure Yindicemus! sed usque crescunt diffi- j

cultates. (6) fortior puto dicitur hic e neta et hypata

•
'

oriens sonus quam qui e neta et alia cborda oriantur, quia

illae molliter ut neta pulsae erant, ita sonabant, in bypaten
i

propinquam et necessariam fortissima baec chorda omnein suam \

yim exercebat, ut etiam ille sonus, qui iiascitur

vi cliordae fracta, satis magnus existat audiatur-
que quamvis brevis fuerit impetus. quid autem de respon-—
dentis hypates sono iudicandum sit, v. ad 24. (9)
nete recte dicitur (ut 37. XI 50, 56 s.), itaque
putatur (ut 35^. XI 14. al.). Pr. 43. Gratior est
 Problemata XIX 42. 43. 105

rjOLOVL

7] ^' ^
idnv' 6 trig Xvqag^
'.
-
'' }.
%^ oivog
5

10
6
^^vog
^'
. '(
^ ' ^
.).
.^ £| ^
6
'
.
' ^^
' .
6
(^^/ -
civAog

^-^ -
codd.
1

om. Sylb.
,
-' prop.

6
hi
7) vcp'
-]
Bj, codd.
(ut pr. 7) Bj.
codd. (errat Bj.)
2
3
Ind
Ind
7 b
^ego, tTcd

Bk.,
6 C, ohog XY. S at om. CY. 11 jj
Egger,
codd.

tibiae cum huniana voce concentus quam lyrae, et quia id quod

materia suaviore mixtum est, ipsum est suavius, et quia quo

est mixtio. accedit ratio tertia lin. 14,

celat.
Ev
materiae,
).
(3) eav revoca ad -
artius materiae inter se coniunctae et perfusae sunt, eo gratior
quod

in rebus enim male mixtis duae sentiuiitur

veluti dulce et acidum; ita lyra parum misce-
tibia errores
(facilius intellegeretur
magis

tur cum hominis voce. —

simile legitur Aristotelis de conso-
nantia iudicium: de anima III 2, 9
'. . .,

(contraria exponitur sententia pr. 27,

. ^ . .

ab Aristotele ne ipsa quidem prorsus aliena.) Prorsus aliter

interpretatur solvitque eandein quaestionem is, qui respondet
ad pr. 9.
 106

"' iavTovg ^' ^

.,
II. Ps.-Aristoteles

,
ovtsg
tcolovul

] /;-
- ,
}
&.
44.
(cf. 9.)

^ia

,[
; ]
'
,. —

(6
, ^^ -
). \
, ,
, 7].]

'. %'-
cf. 25.
5

] . ?.
genus

12
1 -'

seclusit Bj, an erat

?
ego,
Ru prop.
.
sincerum custodientes),
prop. Bs. 2
'/,QLsL• ego (Gz: suumque
avroLg codd.
ego,

11
codd., dein scribe
av&ig aut
codd.
10

14
6
iDrop. Bj.
'' codd.
an
«;

. , , Pr. 44. (7)

?.,
principii
illud:

.
1, 1.
,(\
'&
% .^ol
quocl dicit
. ad 7. (9) -
metapli.IVl,4. e quattuor generibus
quae statuit Aristoteles, huc referimus tertiuni

.
analyt. post. II 12
%
metaph.

.
682. ordinis dixeris principium vel construendi initiura,
sicuti apertissime Ar. de mesa dicit in metapli. IV 11,
v.^ supra p. 17.

% cf. natur. ausc. YIII 8

cf. 33 .
5, quod

20. 36.
 Problemata XIX 43—47. 107

' ); 4.

^z/ta
—
adovreg

,
^ -.
' ,
'^,;
]
-
-

.
xaxf
cf. 22.

46. ^| a(3ai
|
' ^-
—
.,
47. z/ta
^ Oi
; '
cf.

Pr. 47. Repetitur pr. 7, quaestio erromm plena, quam ante-

26.

).
quam solverent, ipsi veteres emendabant (cf. 7
quid autem velit quaestio, facile intellegitur quaeiitiir
enim, cur vetusta lyra septem cliordarum carere potuerit nete
;

=' mig). sequuntur verba difiicillima, quae nisi corriguutur

(e'

.,
intellegi non possunt. exitum autem demonstrationis iibi re-
prima forma lyrae vetustae, iii qua
spicis,
conmncta
yides

idem esset
{^)
disputari de

,
erant tetrachorda, quorum medius sonus
uti mese a in
vetere lyra. autem quia memoratur, age consideremus
illius lyrae genus cbroinaticum. erant enim chordae:
in genere diatono: ef g ab c' d'
in chromate: efges ab ces' d'.

^
videsque spissiim
est illud:
'.
cum pbilosopbus demonstrat,
sed artissimo illa yinculo
]
iiiferius e

7.oyov
(a) r^
(vel )
f ges, superius
^]
pr. 44 potius solvit quam 47.
conexa sunt; nam coniuncta^ si
h ces',^

Jni
,-.
yerumque
^
haec

erant tetracborda, ut mese ipsa esset cborda media harmoniae,

..
acutae illi netae posteriorum {e) nullus fuit locus. iam niliil
refert scribasne an . .-,
 .

} 6, .
108 Ps.-Aristotelis

— -
^. ^ ' v.ca

^
VVV

^
;

'

,
'

%^
^^
48.

^
^ , .
^Lcc

aiiroit

Wag. (Gevaert
— '
^'

codd.
/j^''
Bj.
^^°' ^ ^.% ) II 634), codd.
inyertit
^
y.al

6loyov an
, . .
Fortlage.
.
3
0.
ego,
4 7?
ego,
codd , ^
' deL
'
'
codd. 10 ^ Bk
om. codd. '

,
nam verum est illud, confecisse aliquem ex posteriore Ijra
si
octo chordarum vetustiorem harmoniam septem chordamm
sustulit ille et neten altam et paramesen
intervallumque toni
a—h. necesse ^autem fuit scribere ov
^ alla
%ai ut fieret transitus a quaestioDe ad id ouod
respondetur. ^
Pr. 48. Qui huius i3iOblematis veram formani
^ restituere vult
eihaec tenenda sunt. nec liypodoria nec hypoplirygia
moma apta fuit tragico choro (hoc enim ut 30, ita 48 et har- ini-
tio et fine aperte confirmatur). cecinerunt tamen his harmoniis
11 qui _in scena agentes spectabantur, nam agentium agilium-
que virtuti optime illae se accomodabant. in
medio autem
problemate lectio turbata est. sermo ibi est de patlietica
quadam liarmonia et cbori canticis aptissima. baec cum fuisse
non possit bacchica illa vehementerque excitata, de
qua antea
disputatur,_ felicissime nobis contigit, quod in
Gazae versione
post bacchicae lUius harmoniae mentionem
servata sunt verba
„at vero mis ly di u s nimirum illa praestare potest".
lioc igitur

,
supplendum, ac fuisse mixolydmm diapason praeter
cetera
tiebile Plato quoque dicit in republica
III 10 confirmatque
Anstoxenus apud Ps.-Plutarclium de musica 17. venimus
nunc
ad illas sententias ai tkllaL ^-
^.
^ ^
]
^ ,
^ '
^
Problemata XIX

e^odog
47. 48.

,'
-
;]
109

ot"

,
^

^ 6
v^'-
^-] - --.
tuo tu iure quaeres, si de hypophrygio diapason antea dispu-
laic

tatum erat iamque ventum est ad reliquas et choris aptas,

cur oratio, priusquam accedat ad mixoljdium diapason horura
princeps, redeat ad illud antea tractatum et a choris ex-
clusum. accedit quod veri simile non videtur practicam illam
liypophrygiain L•armoniam nunc dici bacchicam et furiosam.
Aristoteles quidem in republica VIII 7, 4 (sup. p. 31) tria genera
harmoniarum dividit ethicum practicum entliusiasticum ne- ,

que idem ait esse genus fortium lioininum et furiosorum.

idem ut orgiasticam et patheticam baccliicisque carminibus
aptissimam praedicat vel potius castigat phrygiam barmoniani
(ib. §8, p. 33).

9, quod remoto illo

in editione I p. 242, substituit
iam haec dicentem vides problematis auctorem: hypophrygia
et hypodoria barmonia agentium sunt, non spectantium vel
.
recte igitur fecit Boeckh de metris Pindari,

conquerentium; his reliquae diapason species aptiores, et haud

ita aptum est pbrygium diapason Bacchici furoris plenum,
magis accomodatum est dorium diapason et lydium, maxinie
autem his canticis convenit liarmonia mixolydia ad patienduni
et lacrimanduin aptissima. sic tria illa Aristotelis genera
morale _agile concitatum in problemate videmus repetita.
Haririoniis singulis qui fuerit ordo tonorum et semitoniorum,
in Cleonidis isagoga cap. 9 accurate habes expositum; sed ad
naturam illarum constituendam timeo ne plura accesserint,
melodiae formae quaedam et certae versiones, quas nos plane
ignoremus. hypophrygiam barmoniam eandem esse atque
ionicam yiderunt Boeckh metra Pind. p. 227 et Frid. Beller-
mann (Tonleitern u. Musiknoten der Griechen [Berlin 1847]

' -
p. 10), nec alia eius esse potest nisi sexta species Cleonidis.
itaque ad bypophrygium genus refeiTe licet, quae Heraclides
lorodit apud Athenaeum XIV 20
, -ncd ',
110

-^^
.
. Ps.-Aristotelis

'
Ttixa da
[7]0'
^. ^' - ....
'
. ^ -
^' . ,
oLg

./ ;
:

olg

^
49.

^ —
'-

, ,
'/,
11 ro

.
CY, .
%] €
quae ad huius Peripatetici d.octrinani non
quadrant. magis autem cum his ea concordant, quae de
male
liypo-

^ ' '-
doriae harmoniae patria Heraclides ibidem nobis narrat. idem
enim fuisse dicit et hypodorium et Aeolium diapason (VII genus
^•
-,% ''
Cleonidis). inquit c.

,
19

, ^''.
nura si liaec
nobilium autem et paene superbiorum hoini-
barinoiiia erat, regum moribus in
scena ageutium inagis convenit quam civium carminibus regum
fortunam deplorantium. citliarae quod eadem maxime dicatur
idonea, is non mirabitiir^ qui Terpandrum citharoedorum prin-
cipem Lesbo insula ortum esse meminerit. frustra autem hoc
quaerimus, qui factum sit ut et Plato et Aristoteles in libris
de republica de liuius harmoniae natura taceant. Geryones
tragoedia fuisse videtur ac Suidas (Nic.) memoriae prodit
tragoediam hoc nomine inscriptam compositam fuisse a Nico-
macho Alexandririo ex Troade. exodus piito hic non dicitur
fabulae exitus, sed aut Geryonis aut Herculis ad pugnam.

,
profectio.
Pr. 49. Hoc problemate, ut est in codicibus, mire demon-
stratur, quod mollior sit gravis sonus, ideo eum esse molliorem.
quae cum ita sint, aut cum Boj. scribendum
(ut repetatur quod legimus in pr. 12), aut eicien-
 ^
^ ^
'2 [, .
]
Problemata XIX 48— .

^'
111

o^vg

. )
50. ^ia '^ ^^/
^-
;
fj^

—
TtaijCbv ;

-
^^. . %-
^

£ti/o:t, ftftjoiit

rotg•

Ined. Par. 91 = Usener 92.

6\ ^,
'^; — ^^-
. .

,
5 C, 8 ytVfrf^i. coclcl., em. Bj.
12 — ? , C. 13 of] Ru.

dum illud ,. singulae autem propositiones verae

sunt. mollem enim et tranquillam esse naturam cantus et
melodiae, Yirilem autem et concitatum esse rhytlimuni Aristides
quoque Quint. dicit I 19 p. 43. grayes autem soni quietem
habent, quia lentius vibrantur quam acuti.
Pr. 50. Sonorum quae essent rationes, Lasus et Hippasus
vasorum spatiis yacuis emensi esse dicuntur. Theo mus, 12.
(8) sc. '.
hoc dici potuit, si qui scripsit stetit cum eo,
qui solvit pr. 35^ et 39^. quo enim breyior est chorda vel minor
corporis sonantis copia et ambitus, eo celerius moYetur maior-
que est numerus vibrationum. de syringium mensura v. pr. 23.
Pr. Par. 91. y. ad XI 19.
 III.

EUCLIDIS
SECTIO CANONIS.

Mus, script. ed. Jan.

 Scriptam esse hiiiiis libelli pai-tem maxiinam ab
ipso mathematicormn principe manifesto apparet. ne-
que enim mediocris ingenii est ingredi viam tam
longam, qua undecim protasibus demonstratis per-
veniatur tandem ad id quod probandum auctor sibi
proposuit, scilicet diapason consonantiam contineri
ratione duplici (y^) et esse compositam e duabiis ratio-
%

^
rdbus ®^ %• idem profecto est genus cogitandi in
bac canonis musici libello et in geometriae elementis.
eadem prorsus est dictio et demonstratio ^ qua orsus
ab £6 et auctor procedit per ]^
per a^ 6 (nempe
illud concliisionis et

diiobiis libris intercedit^

0'),
. ut perveniat ad
boc etiam simiie
quod pari modo protaseis qui-
bus res ipsae ostenduntur miscentur postulatiordbus^
ut hoc vel illud discipulus faciat; nam ut in primo
geometriae tlieoremate discipiilo imperatur, ut data
aliqua linea designet triangulmn aequorum laterum^
ita boc in libello iubeinur lichanos aliosve sonos mo-
biles constituere e sonis consonantibus, vel ipsum cano-
nem dividere (prot. 17 et 19). et si quis forte miretur,
quod in bac demonstratione pro numeiOrum vel sono-
rum rationibus ponantur Hneae et longitudines^ is in
miiversa arte Euclidis^ in V praesertim et YII elemen-
torum libro lioc videbit repetitum. ac si quid antea
8*
116 III. Euclides

se docuisse dicit liuius sectionis auctor (lit in prot. 2)^

ostendere possumus^ quo elementorum loco proba- ille

yerit. certissimum autem veritatis testimonium titulo

et auctori liuius libelli commodat is qui Ptolemaei
liannonica inde a capitulo 5 interpretanda suscepit.
commentarii enim illius^ quem Porpliyri nomme in-
scripto edidit maiorem partem composmsse
Wallis^
videtur Pappus Alexandrmus vel alius lioino matlie-
maticae artis peritus\ hic antem et p. 267 duas liums
sectionis protaseis p. 272 maiorein
citat et inde a
partem transscribit Euclide bis noniinato. quae cum
ita sint^ de Euclide huius libelli auctore nemo bodie
solet dubitare.^ differunt qmdem noiuiulla inter Por-
pbyri uostrosque codices. VI enim protasis non bis
ibi probatur^ sed missa priore demonstratione alterum
aiFertur argumentum. hoc cum ita legatur etiam apud
Boetium, qui buius
partem nullo praemisso
libelli
nomine usque ad IX protasin in libmin lY institu-

1 Aliqui codices et ii optimi (ut Ven. VI 10) interpreta-

tionem quattuor capitum continent, reliqua omittunt. quintum
autem caput et quae sequuntur Pappum Alexandrinum inter-
pretatum esse L. Holstenius contendit qui in codice aliquo
Vaticano hunc titulum inscriptum legit (Fabricius b. Gr "^

IV, 2 p. 251). Hultscli in Pappi editione III p. XII a Pappo,

qui alios multos libros Ptolemaei interpretatus sit, et lianc

,
inscribuntur

de missions
Tyaneum
^
^.
scientifiques Ser. III, vol.
dicit laudari et in Pappi sj-nagoge
.
commentarii harmonices alteram partem scriptam existimat, et
mathematicum fuisse auctorem quicunque leget sibi persuadebit.
iu Escurialensi quidem codice ii IV 4 haec capita 5—15
libril
et incipiunt
Ruelle, qui de hac re agit in Archives

math.IV prop. 30(?).

II 512, Pliilonem

2 Dubitabat olim Gregoiy, qui Euclidem edidit Oxon. 1703.

sed cf. Heiberg LifterargescJiicJitUche Studien iiber
Euklid.
Lipsiae 1882. Susemilil Geschiclite der griech. LiUeratwr
in der
Alexandrinerzeit. Lipsiae 1891. p. 717.
 Prolegomena. 117

tionis musicae c. 1 —2 ipse qnoque recepit, si quis

spuriam putat priorem liuius sectionis demonstrationem,
non habeo quod defendam. contrarie autem res se
liabet in alio scriptorum vel codicum discrimiiLe. addit
enim liuic YI protasi Ptolemaei interpres p. 274
corollarmm^ quo id quod de duplici ratione vel inter-
vallo dictum est (constare e maximis rationibus super-
particularibus, % = Yg •
%) ab onini alio interyallo
et ratione excludat.

^ ),
probet, ut ipsa
cum tamen tliesin XII ita Euclides
protasis VI sufficiat (dicit enim
. . .
-
dicit
supplementuin iUud ab ipso
Euclide additum non videtur^ atque ignorat Boetius.
accedit quod EucKdes de interyaUo ()
-
dicens
neutro genere uti solet, illud vero coroUariuin qui
composuit genus masculinuin ponit (ovlg
(3), quia inteUegit et audit. qua re vides
non Euclidem liaec dicere^ sed seYeruin iUum
qui Euclidis neglegentiorem locutionem repreliendat
ib. 267,31.
Ipsam igitur canonis sectionem, cuins XVI pro-
taseis Ptolemaei iUe interpres agnoscit, ab Euclide
scriptam esse putabimus, sed alia vereor ne sit con-
dicioprooemii. hoc agitur de sonis et de symphoniis.
ac de sonis quidem quae dicimtur, perspicua sunt et
bene exposita, ut suspicio non oriatur. sed addit
Euclides sonormn (scil. binorum) numeros aut multi-
plici ratione teneri ) ant superparticulari {^^^—^—)

aut superpartienti [-—^ — ^— j . deinde mnltiplices

rationes ait et superparticulares commmii quodam

 .

118 . Euclides

nomine compreliendi. hoc novum yidetnr et explana-

tione dignum^ certe nomerL illiid duarum rationum
commune scire cnpimns. ille autem nulla re explicata
transsilit ad consonos plitliongos et dissonos. quarum
natura bene exposita convenire affirmat, ut consonantiae
sint rationnm iUarum quae uno noinirLe comprelien-
dantur. lioc nomen cur non indicat? cur ne dicit
quidem quae sit trium illarum rationum potestas et
dignitas? Boetius quidem plus uno loco ordinem et
dignitatem consonantiariim copiose exponit^^ Porphyri
interpres
potiores ()
p. 272 nomen

ea brevitate et dicendi
dicit
illud
lias

mopia haec
commune
duas rationes:
agit^
afPert^

Enclides
ut excerpta
cum

potius dicas qnam ipsa yerba liommis sagacissimi. e

Boetio autem^ qni de mus. lY 1 hanc sectionem trans-
scripsit^ ne himc quidem plura legisse apparet. licet

^
itaqiie suspicari Euclidem^ postquam alio in libro illa
copiosius exposuerit^ snmmam rerum buc transtulisse.
et scripsit alterum ille de musica librum. Proclus
enim in comineiitario ad Euclidis Elementa (p. 69
Friedl.) laudat et

^^
.
Mariniis in commentariis ad Euclidis Data scriptis
(p. 14 Hardy)
%
ait Ttaorjg

. . .
^^ 6 ] g
. .

liaec cnm ita sint^

1 Boetius mus. I 5 explicat praecedere rationes multiplices,

sequi superparticulares, claudere agmen superpartientes. tribus
idem^ locis nobis refert (I 32. II 5. praecipue 18) quem sym-
XDlioiiiarum ordinem Nicomaclius constituerit, et opponit alterum
<meliorem) ordinem Eubulidis et Hippasi II 19.
 Prolegomena. 119

Euclidem in stoiclieiosi putabimus de sonis et con-

sonantiis subtilius egisse^ quam agat in lioc prooemio.
Melius quidem onmibus Euclides geometricam artem
docuit^ neque tamen singula praecepta ipse invenit^

quidquid boni Eudoxus Theaetetes alii inYeneraiit

id ille collegit^ bene disposuit^ optime demonstravit. ^
ne in musica quidem arte suo ille ingenio res novas
detexit^ nam de sonorum et sympboniarmn natura
Pjtbagorei iam permulta noverant^ et Boetius^ qiii

Euclidem exscribenduin ad librum IV reservabat^ fere

omnia quae bic docet ex antiquioribus fontibus petita

iam in primis libris exponit. quid? quod huius sectio-
nis sententiae fere omiies apparent in Boeti lib. II^ ubi
gravissimae tantum protasis de diapason intervalli

ratione y^ certa demonstratio desideratur. ^ liiiius

autem libelli primae sententiae ab aliis scriptoribus

Yindicantur Pythagoreis. nam ut taceam de Boetio I 3

,
et II 20 fin.^, Adrastus Peripateticus in Pythagoreoruin

& '
.%
praeceptis haec se inYenise

,
elem.
1

. 68.
> .
dicit. apud Tlieonein quidem

2 Veri quidem sirnile ostenditur II 18 primae consonantiae

respondere primani inaequalitatis rationem (cf. Pythagoreos
-
Proclus ad

apud Ptol. I 5). et indirecto ut dicunt modo demonstratur 22

diapason ratione superparticulari non contineri. certa autem
mathematicoruni via Euclides demum hoc probavisse yidetur
in sect. prot. 12.
3 Boetium, qui eadem saepius proferre non dubitat, in
lib. V
Ptolemaeum in IV Euclidem excerpsisse yides. qui
,

cum II 20 easdem sententias, quas Euclides sectioni praemittit,

petat ex Nicomacho in I 3 ex antiquiore fonte videtur sua
,

liaurire, etnonnullas hidus capitis sententias sumpsit ab Ilera-

clide Pontico, de quo v. infra.
 120 . Euclides

Smymaeum
"^dQuoTog)

maeum

Titerque
affert^,

sit
p.
^

193
in

- %^ ,"6.

et Poi-pliyrms

dicit:
de musica capite legis:
IIvd^ayoQLZovg

verba, sed sententias

in

ut maiLifesto initium liuius prooemii haustum

e fontibus Pythagoreis. nam et de crebris et raris
percussionibus quae Euclides
commentario ad Ptole-

pnmas

habet ibi
(6

tum
huius sectionis

inYeniuntur
(v. infra). et de symphoniis baec oinnia a Pythagoreis
ita praecepta fuisse si quis nesciat^ is adeat Ptolemaei
l•armonicorum I c. .'

autem noruie iuvat quaerere quid

Pytliagoreis
qiiisque invenerit et docuerit? difficilis quidem videtur
quaestio, qnod pauci eorum scripta reliquenmt, nec
Omnia quae restant vera putantiir et genuma. tamen
res dignissima est quae inyestigetur^ nec fructibus
carebit.

De Pythagoreorum veterum doctrina.

Quantam facultatem et auctontatem Pytbagoras

nitmeris vindicaverit^ inter omnes constat. banc autem
tantam auctoritatem una certe in re eum oportuit
ostendere^ et qua in re, quo argumento tu euin putas

^
^ ''
1

. '&,
Adrastus apud Theonem de mus. 6

,,
^ , (p. 50):

,%6
, , ',-. 6

leguntiir

. apud Porpliyrium .
vocabula %al et
omissa a Wallisio exstant in Yen. YI 10. pro
liabet
193. nam
Porph.
eadem
 Prolegomena. 121

ostendisse? an e stellarum cursibus demonstraYit,

quos ignoravit et investigavit ? e musicis rebus apparet
eum petivisse argumenta. yidit enim diapason coin-
positum esse e diapente et diatessaron^ et ubi primimi
metienda chordae longitudine sive alia via inyenit ratio-
nem diapason esse == y^ et componi e rationibus et %
Yg, quae aptae ad diapente et diatessaron additae inter
se efficerent illam rationem intervalli diapason, sciYit
et discipulos docere potuit, quantopere ad liaec efii-

cienda pertinerent numeri. de malleis iu fabri ofli-

cina aes percutientibus quae a veteribus narrari solent,

stulte conficta sunt-^; sed uiia^ vel duabus^ chordis
extensis, tibiarum etiam et syringium longitndine di-

mensa* facile rationes illas invenire potuit^ nisi^ quod

equidem credere malo, ab Aegyptiis didicit. nec errant
qui heptacliordo lyrae cliordam euin addidisse ferunt
(modo ne citliaroedomm vel alioruin nsum eum mutasse
dicant)•, eas enim sententias de sonomm natura pro-

fessas est, quae sine neta diezeiigmenon et sine para-

1 Neque enim a malleorum mensura sed ab aeris perculsi

pondere pendet sonorum gravitas.
2 Nicomacbi c. 6 (p. 13) et 10 in. Ptolemaei harm. I 8.
II 12. Arist. Qu. III 2, p. 116. Theo mus. 13 et 16 p. 61 et 71.
confer canonein sectum per Euclidem, Thrasjllum (Theo c. 35),
et sectionem editam a G. Stamm in Sclioell et Studemund
anecdota p. 1. ipsi Pythagorei dicebantur testibus
Cyrenaica et Dionysio apud Porpliyrium in Ptol. 208. 219,
cf. 267. idem testatur Dionysius (Ps.-Bacchius) § 29.
3 Binas aequales chordas extensas et pulsatas esse descri-
bit Adrastus apud Theonem 12, p. 59 Hill.
4 Mcom. 10. p. 19, 4 M. Theo p. 57. 60. 61. 66. ^
tres
modos metiendi describit Aelianus ap. Porph. 216, binis tibiis,
syringibus, una tibia. cf. Problem. XIX 23. certe nuUam aliam
ob causam quam ut rationes nosceret, Pbilolaus arti tibinae
operam dedit, nec Archytas. Athen. IV 84.
 122 III. Euclides

mesa demonstran nullo modo possent. ad chordarmn

autem vel tuborum longitudines si harmoniae rationes
Pjtliagoras rettulit, gravissimo cuique sono mamfestiiiii
est eum adscripsisse numemm maximum^ et notasse
haec:
12 9 8 6
lijpate mese paramese nete
e = mi^ a = kg li = sig e = mig.
quae si posuit^ ignorare non potuit tonum^ qui inter-
cederet inter mesen et paramesen^ esse = |.
iam accepimus Pliilolaum exposita
musica doctrina
transiisse ad mimdi constitutionem (Boeckh Phil.
p. 90)^
et iit illa tlieoria niteretur numeris et paribus et im-
paribus, ita mundum imiYersum dixisse constare ex
infinitis (i. e. imparibus) et finientibus (paribus). ^ quid
autem Pythagoram de mundo docuisse putabimus^ qui
non minns quam discipuli omnia ad vim numeromm
revocaret? postqnam Anaximander

^
principiiim dixit

ibiientia ?
si
esse
rerum principia
ccTtSiQov^

ille
Jium
statuit
omiiiuin
magnum
et
rerum

infinita
erat
et

Sed antequam veniannis ad Philolaum^ disputandum

videtiir de antiquis illis bominibus^ quos Adrastus apud

T]ieonein de musica 14 (p. 66) ait discomm et vaso-

riiin apparatu aliisque rebus usos ostendisse tonmn
contineri superoctava ratione (%)^ nec curasse semi-
tonia vel diesin. ac vasa quidein () referenda

1 Hoc Zeller quoque statuit, Philosophie der ariechen I,

403^ (372^). et Graf Theorie der Akustik im griech. Altertum
(aimal. gymn. Gumbinn. 1894) 7.
2 Stobaeus eclogae phjs. I 454 H.
 Prolegomeiia. 123

yidentur ad Lasum Herinionensem^ qui Suida teste

primus de arte musica librum composuit. liiiiic puto

Theo 12 (59) loco mutilo (ut certum sciri nequeat)
dicit vasis tum vacnis tiim liquore iinpletis yarias

sonorum rationes demonstrasse. potuit ille quidem^

sed vereor ut liac via symplioniaruirL rationes aperte
ostenderit. nam quod vasorimi summus tantuni margo
movetur et yibratur ut resonet^ in inferiorem partem
multum infmidere possumus sono mutato, in supe-
riore parte parva aquae copia infusa sonum continuo
deprimit. magis probaveris quae de Hippaso narrau-
tur. dicit eiiim Didymus in sclioliis Platonis (Phaed.

381 Bk.) "I%7tciu6q

'-
,
p.

%^
, .'^ ac Hippasmn Meta-
dici his verbis
, 6-
\

pontiiium Pythagoreum testatur Theo loco modo laudato.

talibus autem discis haud raro veteres utebantur^ boc
et ex scriptorum locis et ex imaginibus elucet.^ ac

noti sunt /^^^ {

dicit Anonymus Bellermaroii § 18), notae
(Nicom. 6) et acetabiila. lii igitnr viri docti id quod
alii cliordarum vel tuborum longitudine demonstrabant,

aiit copia infusae aquae aut discoriim pondere osten-

1 Eadem leguntur
Miiller fr. hist. II, Aristox.
2 Suidas ^-.
apud Zenobium

Daremberg
77.
.
et Saglio, dictionnaire des
cf.

antiquit^s. s. v.Echeion, fig. 2594. II p. 449. Crusius in

Philologo LII 1893 p. 514.
 124 III. EucHdes

debant, ut et auribus et oculis consonantiae

sentirentiir
liac re cum superioribus illis ]iominibus
uniti, quod
maiore materiae copia semper graviores sonos effectos
signabant numeris maioribus.
Sed aliis de rebus quid Hippasus censuerit et docu-
erit,dubito sitne recte a viris doctis cognitum. sunt
enim qui praefuisse emn dicant parti cuidam Pytba-
goreorum, qui cogitando et investigando operam non
navarent^
et
traderent
symbola magistri ()
tantmnmodo

at si quaesiveris, quid de qiiaque re ille

discipulis praecepta
emendarentque mores.^
docuerit, longe
aliter haec se babere invenies. numerum Hippasus
dixit pnmum creationis elementum et criticmn crea-
toris mstmmentmn ignem idem cum
praedicavit. ^
Heraclito dociiit esse principem mmidi materiam^ ignem
certis finibus circumscriptum semperque commotum.
liacenim materia tum conspissata tum extenuata certis
qmbiisdam temporis intervallis mundum coortum esse.^
num baec sunt praeceptoris non cogitantis, sed momm
castigatoris? ad matbematicam autem artem trans-
gressi videmus Hippaso satis magnum numerum tribui
medietatum illarum vel analogiaruin, quas enumerare
veteribus placebat. constat enim inter bomiiLes
doctos
praeter geometricam et aritlimeticam proportionem
Pytliagoreos statuisse bamionicani: 6 8
12, cuius mini-

oycz
" .• & -
1 Docethoc lambliclius in vita Pyth. 18,
tionbus nommo Erw. Rohde in Museo Rheiiano
2 Ol
..
Simplici^phys. 453, 12.
b
— ^
§ 81. e recen-
XXVI (1871) 560.
lambl. aritlim.
dh 'kqltl^Ov
11 Tenull cf

Stob. ecl. lohjs. I 862.

&oi
haec
omnia et apud Syrianum, schol. in Aristot.
p. 902 et 912.
3 Locos enumerat Zeller griecb. Philosopli. I 492 ^ (437^).
 Prolegomena. 12
mus terminus tanta sua parte (Yg^ nam % =2 et

8 — 6 = 2) inferior sit medio, quaiita sua parte

(Yg numeri 12) maximus superet medium (Mc. ]iarin. 8).

lamblichus aiitem in arte aritlmietica p. 141 memoriae
proclit tertiam analogiam olim subcontrariam {vTCsvav-

tLCi) appeUatam Arcliytae et Hippasi discipulos nomi-

nasse liaiTrioiiicain. 159 et 163
idein lambliclius p.
dicit quartam qumtam sextam-^ analogias mventas esse
ab Arcbyta et Hippaso^ quem non dubitat p. 163
appellare matbematicum. qua in re si quid forte est
ultra veritatem auctum^ — ipse enim Arcbytas tres
analogias esse docet apud Ps.-Porphyrimn p. 276; —
I
tamen apparet Hippasum fuisse virum doctissimum,
nec moribus^ sed litteris eum ac discipulos studuisse
et numeris. accedit quod in mari periise narrabatiir,
quia quomodo e dnodenis pentagonis^ globiis fieret,

in piiblicum prodidisset. et de arte musica enm cogi-

tasse^ si non e discis iUis et numerorum
ex harmonica
ratione^ at inde elucet, quod Eubulidem^ et Hippasum
soUerti argumentatione symphoniarum novum ordinem
constituisse Boetius nobis tradit^ de mus. II 19. —
iam qualem bunc homiiieni putabimus? acnsmaticuiii
dicemus^ qui formulis Pythagorae praecipiendis mores
civiiim emendaYerit? an virum doctum^ pbilosopbia
et litteris imbutum? pbilosopbuin eum fuisse et

1 Has analogias vides apud Nicomachum ar. II 28, apud

Theonem mus. c. 58 —
66, apud Boetium ar. II 51.
2 Pentagonis, e quibus corpus fit icosaedrum, recte habet
lambliclius in vita Pyth. 18, § 88. contra in eius communi
matlieinatica 25 (p. 216 Yill.) perverse legitur bexagonis.
3 De hoc Eubulide nihil accepimus, nisi quod in theo-
logumenis ar. p. 40 Androcydes Eubulides Aristoxenus post
diicenos denos senos annos clicunt homines reviviscere.
 126 III. Euclides

discipulis rationes sententiasque tradidisse manifestum

est. matliematicum eum nommari (lambl. ar. 167) iam
vidimus; qui autem m acusmaticiseum referunt, lii
errore decepti sunt. in libro quidem quem lambliclius
de

-.'
^ ^
communi matliematica scientia scripsit^
Villoison anecd. II p. 2IG) Iiaec scripta legimns:
' Trjg '^
-
'.
c. 25 (apud

-
0L
oC

et exponit Pj^tiiagoram^
^
-. ^^ cum
. --
iu Italiam venisset^ senio-
"-
res mvenisse nec aptos qiii matliemata discerent; lii si

praecepta accepissent non reddita ratione^ iUum con-

tentum fuisse; nam et aegros ratioue nou reddita
accipere medicorum praecepta et sequi. iuvenes tamen
PytL•agOaIn omni doctrina iinbuisse^ qui etsi Pytha-
goreuin nomen iUis concederent^ multo tamen digniores
esse ipsos non ignorasse. —
boc igitur loco lambliclius
ernn quem alio loco (in arte matli. 163) matbematicum
dixit, non fuisse acusmaticum disertis verbis testatur.
lioc cum optime quadi-et ad res ab eo gestas^ contra-
niim yero pugnet cum factis^ hoc vere esse relatum
putabimus^ nt matL•ematicomm ille fuerit princeps^
et errare dicemus lambliclium^ ubi altemm nuntiet^
cumque eo errare qui repetat.^ — de aetate HijDpasi

1 Mecum stat Nauck in prolegg. ad vitam Pyth. p. LXYIII

 Prolegomena. 127

parum constat. nam si est quinque einn con-

sonantias statuisse, iit ad disdiapason protenderet sono-
nim systema^ et si sex analogias accepit^ recentioris
eum fuisse aetatis piiLandum est. contra qiiod quattuor
eius disci memorantur^ non plures^ quod nna ciiin illins

discipulis appellatur Lasus Hipparchi socius Pindari-

que magister^ ad saeculum VI eum putaveris revocan-
dum. et consideranti milii^ qiiam prope in mmidi
generatione cogitanda accedat ad louum pliilosophos,
veri multo videtur similius antiqua eum fuisse aetate,

ut Philolao antecederet. sex analogias yel medietates

eum nemo puto credet; etiam de quinqiie sym-
novisse
phoniarum numero est qiiod dubites^ quia ad disdia-
pason Graeci systema non ita antiqnis temporibus ex-
tenderunt. exstat etiani lociis qiiidam mutilus^ qno
summiim meritum Hippaso vindicari videtur; quae cum
liic exponere longum sit^ remitto ad tempora Archjtae.

Philolaus profecto novit liarmonicam analogiam

6 8 12^ quam demonstrasse dicitur adhibito cubo^ cuius
sex essent superficies^ octo auguli^ laterum lineae diio-
decim-^, et de numerorum idem multa mira
auctoritate
somniavit (Theolog. ar. p. 55 Ast. Boetius mus. III 5).
sonorum rationibus reperiendis non solum operam
dedit (v. siipra p. 127 a. 4), sed invenit nova et gravia

de minonbiis musicae interyaUis. diapason erLim divisit

in quinos tonos et bina limmata^ quae appellabat dieses^

1 Mcomachi ar, II 26, 2. Boet. ar. 49. lambliclii ar,

p. 168. Boeckh Philolaus p. 85 (§ S) et 87 (§ 9).
2 Diesin Pythagoreorum esse semitonium ait Adrastus
apud Theonem 12 p. 55. quod autem yeterum alii dicant
semitonium eodem vocabulo quo alii significent toni partem
quartam, is non miratur, qui considerayit esse transiUim
 1

128 III. Euclides

(Nic. 9). quod quomodo demonstraverit, videmus e Nico-

machi excerptis 2 et Boetio de mus. III 5, ubi inter-
vallorum divisio auctore Philolao ostenditur. adliibuit '

diatessaron liis rationibus:

mese licliaiios parypate Ljpate

192 216 243 256
24 27 13

totum tonum in XXVII 2mitatibiis locat (Boet. ib. siib fin.)

quia 243 — 216 = 27, diesin in XIII unitatihus constare
arhitratur eo quod haec inter 256 et 243 pervisa sit diffe-
rentia (paulo sup.). et quod 13 minus est quam ^y^^
satis ille demonstrasse sibi videtiir limma (vel diesin)
minus esse pleno semitonio. hic igitur, quod limma
^''%43 cum binis tonis coniunxit, illum sonorum ordi-
uem mvenit, quem diu Pythagorei retinuerunt. qiiod
niimerum 13 dicebat liinmatis esse piOprium, erravit
ille quidem, sed gravius non commisit
quam plurimi
veterum et ii homiues doctissimi. rationum enmi et
proportionum naturam non semper iUi clare perspexe-
riint, non semper quid inde sequeretur plane
senserimt,
ueque emm liis rationibus a pueris imbuti erant. qui
toni dimidium esse concedebant,
qui tonos plus vel
miiins inter se distare dicebant ut Aristoxenus, lii sono-
riim spatium teneri fingebant una linea a gravi ad
acTitiim protensa. contra qui a diapason ratione orsi
omnia ad rationes % % % referebant et limma ^%^
quendam. nam qui carmen recitabat, postquam aliquanto vox
descenderat, denique patiebatur eam redire ad sonum finalem
erat quasi (Ar. Qu. I 7, p. 14), cf. quae supra p. 15
ex Anstotele de diesi contulimus.
 ^
Prolegomena. 129

statuebant, lii nec semitonium^ nec ullms rationis dimi-

dium adinittere, ne mtervallum qnidem vel
statuere debebant. nec tamen potuerunt ita onmia ad
rationes et analogias reducere, sed in simpliciorem con-
siderationem saepe recidebant. summus ille Euclides
saepe intervallum ponit pro ratione^, lineas describit
pro rationibus. castigantur hanc ob causam a Ptole-
maei interprete (Pappo) p. 207 med. canonicoriim et

Pythagoreomm plurimi. quid? Erastotbenes c|ni con-

fundere illa vetabat^ non in peccato ipse^ deprehen-
ditur? nihil peius commisit Philolaus, cmn 13, quod
hunc interesse viderat inter 256 et 243, numeriim
limmatis dixit (Boet. III 5), quasi eadem iUa ratio non
multis aliis numeris exprimi posset neque aliiis semper
discrimiuis numerus inveniretur. tantiim illis valiieniut
rationis minimi numeri {%'\
nt his numeris proprie
rationem designare sibi viderentur. Nicomachi quoque
excerptor compluribus etiam saeculis post Philolaum
simili modo limmatis sui numerum 39 cum tonormn
numeris 64 72 81 comparat et Adrastus (Theo 14 p. 69)
adeo non vituperat enm, qui hac ratione utitur, ut
ad. Platonis auctoritatem id revocet. Boetio antem si

tides habetur, uon limma solum Philolaus hoc modo

constituit, sed a uumero 27 (quem intercedere viderat
. inter

^'
216 et

1 Euclides Sectio,
tcolji ,
243) numero 13 detracto maiiis semito-

lavprot. 1:
%ai
at non intervalla sunt multiplicia sed eorum rationes ,

cf. Ptolemaei harm. mterpretem (Porph.) p. 267 de eius prot.

{l)

().
'.
3 et 6.

,
2 Eratosthenes in eodem. comm. p. 266 md.
sed . 267 md. idem confundit. de iiis
Yeterum erroribus cf. etiam Graf, Theorie d. Akustik p. 11.
Mu3.
—
script. ed. Jan. 9
130 III. EucHdes

nium vel apotomen dicebat esse numeri 14. idem

cum commatis (quod intererat inter minus et maius
semitonium) limmatis quaereret dimidia (Boet. III 8\
et

de rationuin illarum natura parum erat edoctus. quod

quamquam ei non contigit, ut miniinum quodque inter-
vallum ad yeros numeros et certas rationes redigeret,
ordinem tamen simplicem sonorum in genere diatono
ita primus constituit^ ut illms scholae sectatores per

omnia tempora retinuerunt.

Quos adJiiic coiLsideravimns Pytliagoreos philo-
sophos, horum nemo suspicatus esse videtur gravissi-
mam illius scholae doctrinam, quo sonos consistere
dicebant motu et celeritate. liaec res mutatur, ubi

^-,
trausimus ad Arcliytam Tarentmum. iam non modo
Adi-astum dicentem videmus apud Theonem 13 p. 61:
OL• TtSQL

^
-
%'6 ,
(
apud Porpliyriiim
fitetur

in Timaeo c. 29 dicit

eum
docuisse
tamen
&),
lioc accepisse dices^ nisi

apparet
noli pntare ab
sonum
,,
ov6av^ ipse quoque lioc pro-

() , ^
(in Ptol.) 237.

ab Arcbyta?
exsistere
Arcbyta detectas
et

motus
esse
quod Plato

bunc
unde
igitur
celeritate.

undas illas
aeris et vibrationes, quibus nos aures moveri scimus.
boc qui dicit^ caveat ne fallatur duabus rebus. primum
enim Arcbytas boc non ipse invenisse sed a maioribus
accepisse videtur^ quippe qui dicat loco apud Porphy-
^
rium 236 seryato^:
Prolegomena.

%
131

. . .

' ^^^
^
^-
. .

.
.

. .

-
et postea
-^-^

'
jrtjcroi^rci

^ .^
imiversum pMosoplii ante Archytain coluisse
quadriYimii igitur
et sonos

"'•^-
^
celeritate consistere iidem invenisse feruntur. iam cni
hoc inventum deberi existimemus ? anHippaso velLaso?
de quibus apud Theonem de mus. 12
legimus: Aa6og ^6
(p. 59) scriptnm

-,
. . .

mus^ quod hic potissimum^ ubi de re soUertissime

Yenta nimtius olim exsistebat^ nunc patet lacuna.
' . Yehementer dole-
in-

qnem
enim illi subiectum fuisse pntabimus? atque
iUi quivasorum copia vel discorum pondere sonos metie-
bantur^ gravium sonorum amplitudinem numerabant;
contra qui ad celeritatem eos reyocabat^ ratione in-
versa^ quo acutior erat sonus^ eo maiorem dicebat. quae
cum ita baud probabile videtur boruni alter-
sint,

utruni et antiquo more sonorum naturam spectasse

^
et recentis doctrinae yiam aperuisse.

III
1

2
Titulum
alii
2^ 104, aim.
Wallis,
libri

6.
',
Eudoxus vero

|35:
citat Ps.-Porphyrius
scribunt, alii

libri.
^. &-
h

9*
Zeller
 132 . EucUdes

Cnidius, quem una cum Archjta laudat Adrastus et

qui Aegyptiorum scientia imbutus de planetarum viis
prorsus noya docuit^ hic puto etiam sonorum naturam
nova ratione primus consideravit. altera autem causa^
cur moneam^ ne quis ArcL•ytam vibrationes detexisse
temere dicat^ est^ quod motum ille quidem, ictus quos-
dam et percussiones noverat^
nec tamen aerem vibrari

bat.

&
dicit enim

^^.
et aeris undis prolatum sonmn ad aures accidere statue-

,-, ^,
(Porpli. 237)

rhombis, quos in sacris faciendis percutiant, paulo post

idem affirmat. ad corpora igitur unde oriatur sonus, ad
cliordamm vel discomm motum illi
^. et de

celeritatem refere-
bant, ut Satumum acute sonare posteri dicebant, quod
celeiTime circmn terram volvatur; aerem vibrari, in
aere imdas cieri nesciverunt. nam etsi 6
scribit Archytas 1. 1.^ non aliter dicit cedere aerem,
quam cum fertur sagitta. motus chordaram, quos
Nicomaclius (4 p. 10 et 8 p. 18
dicit M\
veteres yidebant et inde ab Arcbytae temporibus nume-
rabant, quos Heraclides euntes et redeuntes describit
(Porpli. 237 p. med.). et qui crebriores
dicebant ictus^, ut Euclides in sectionis prooemio,
()
(\
ii
item cogitabant vibrantes cbordas.
Magna antem pmdentia Arcbytas conciimos sonos
ab inconcimiis distinguit cnm

1
2 ,
utrnmqne genus,

Porph. 216 sup.

dicit

libri et Wallis.
ad numeros quosdam moveri,

sed memento .
ait ipse Arciiytas
"^
ap
^
 :

Prolegomena. 133
concinnos aiitem certa ratione contineri^^ inconciimos
nulla ratione (Poi-pli. 215). et in definiendis diatoni
generis sonis cum Pliilolaus rationem admisisset super-
partientem 2^%^^ ipse novas iniit rationes. et dia-
tonum quidem genus numeris superparticularibus divisit
^^ki % %; item enarmonium ^y^^
^e/^^
5/^^ cliroma yero
cum ei non contigisset ut supei-particularibus rationibus
divideret, ^s/^^
acquievit in his numens: 243/^^^ 32/^^ _

quae cum invenisset, rationes conscripsit fere lioc modo

diatonum cliiOma liaiinonia
mese ... 21 21 21
lichanus . . 22% 24% 26V^
parypate . . 27 27 27
hypate ... 28 28 28
lianc generum tabulam, quam describit Ptolemaeiis
harm. I 13, pauci puto artis doctores probaveruiit
Eratostbenes certe aliam rationum tabulam constituit
(Ptol. II 14). magis Arcbytas cum scliolae sociis con-
sen&it in doctrina sympboniaram. bas enim cum Pytlia-
goreomm alii

^^
dicerent acuti et gravis soni mixturam,

,^
aliisonorum levitatem^, alii (haec enim,
ennmerat Ps.-Poi-pbynus 270 med.), ille unitatem inter-

%
),
^
1 ^Cf.
2
Adrastum apud Theonem 6 (p. 50).
%
Adrastus apud Porpli. 270.

. ix )?
quae

&
lectio facilius coniungitur cum iis quae praecedunt (ot

—
quam lectio Tlieonis 6 (p. 51) \
3
.
smgulos sonos
Porpli. 215. —
item esse
opponitur adiectiyum
dicit Archjtas ap.
et verbum
Archytas 1. 1., de audibil. 803^. Cleonides 4.
sonorum puto eos praedicasse, qui altero
sono pulsato alterum resonare audirent et ostenderent, ut
Adrastus (Tlieo p. 51) auctores problematum XIX 24. 42, Dio-
nysius (olim Baccliius) Bell. 21.
134 . Euclides

pretatus esse dicitur a Ptolemaei scholiasta 277 (ante

med.): ivbg ^•ov
6%' ?} }.
quae sonorum unitas cum aliter ac miscendo^ fieri non
possit, idem Archytas coimnendare videtur, quod Ari-
stoteles et omnes posteri acceperuiit^^ ac vel Aristoxeni
discipuli repetiverunt (Cleon. 4). sed ante Arcliytae
aetatem haec definitio non videtur exstitisse.

Yarias doctrinas quarto demum saeculo a. Cli.,

Archytae diebns Graecis notas fuisse videmus^ etiam

-&
in analogiarum vel medietatum illarum cognitione pliilo-
soplius Tarentijins plus quam semel nommatur^, in
rationibus dividnndis hic iam intellexit superparticula- |

nbus medium termiiiuin non intercedere^^ tamen quid ]

ille

(Ptol. 10. 13) primus cogitaverit et docuerit^ parum

novimiis. de symplioniis qiiidem certum testimoninm
non obstat^ qiiin misceri sonos hunc pnmum dixisse

putemus•, celeritatem sonoiTiin auctorem primuin se

ostendisse ipse negat^ si genninum est fragmentiim

illud^ qnod nobis tradi ego non gaiideo.
Pytliagoreorum studia qui considerat, is quaerere

1
,Aelianus (Porpli. 270) consonantiam dicit
'&^ cf. quae idem exponit
&-
. 217. et Sext. Emp. mus. 44.
2 Cf. Aristotelis locos supra p. 18. 20 collectos, probl. XIX
38.43, Euclidem in introd. sectionis, etiam Platoneminlegg. 119,
Adrasti Aelianique locos modo laudatos. Bacch. 10. Ar. Qu. I.
p. 12. Gaud. 8. —
de alia definitione vide proleg. ad Gaudentmin.
3 Sex analogias novisse dicitur a lamblicho in arithm.
p.l59 et 163 Ten. in fragmento tameii apud Ps.-Porphyrmm 267
ipse enuinerat analogias tres.
4 Sententia ab Euclide demonstrata in protasi 3 iam
jiota erat Archytae. Boetius mus. III 11.
 Prolegomeiia. 135

debet, noverintne illi aeris yibrationes.^ liarum autem

naturam non ArchYtas novisse videtur^ sed Platonis
quidam discipulus^ qui illa Pytliogorica studia m.agna
ingenii subtilitate persecutus absolvit. motu qiiidem
oriri sonos Archytas vel eins maiores bene cognoYenint^
nec tamen aerem^ sed iiistrnmentuin ut cbordas^ tibia-

rum ligulas moveri putaverimt. autem momenti

qiianti

sit aer^ ut soni andiantur^ id Aristoteles perspexit^

qui (de anima II 8, 3 et 6) exponit sonum effici ictu,
quem sustineat aer nec scindatur^ sonum ad anres

,
si

'
hoc cum Pythagoreorum epigord sensissent^
pervenire.

'
sonum deiiiLiebant
(Adrastus apud Theonem 6) vel
--
(Nicom. 4). motus autem iUms
Yel percussionum quae esset natiira ac quomodo fieret

ut chorda tacta vel disco piilsato nos anribus sonuiti

audiremns, ne ipsi quidem dixerunt. hoc nemo ex-
posuit ante Heraclidem, cuius quam subtile fuerit
ingenium^ etiam in problematnm prolegomenis prae-
dicamus. is enim, verum est, qnod de Porpbyri loco
si

supra p. 53 contendimiis, postquam exposuit singulas

baec:

'^
iaoTj
^^
66 6
percussiones (sonorum effectrices) esse brevissimas at-

^
que temporibus spatio carere^ de sonitus natura
<^iavy Ttg

(?)
dicit

1 Falso multi dicTint veteres ignorasse aeris illos ictus, recenti

denmni aetate a Galileo cognitos

. .^ ,^
dungen.

%'
2
init, Zeller 1372^
Haec dubito sintne
=
esse. Helmholtz Tonempfin-

recte nobis tradita.

cpQ'oyyov,
malim
bquv .^
403^. veriora docet Graf Akustik. 6ss.
136

-] (sic
-
^.
Yen.)
^.
III. Euclides

xccd''
]

6 ^^. .
& ^'- \ -
' 60•^
,
. ^ oVm

de vistis

critus de
. (sequitur .
inter sensus principatu dixerit^ et quid
auditu^
215 quid Archytas

fabularum receptaculo iudicaverit.

(ita

Demo-
)

monemur Mgura prius nos yidere quam tonitma

audiamTis; laudantur Pytliagorei, quod spreto auditn
iudicium consonomm revocaverint ad mentem et ratio-
nem•, denique repetitur plures sonitus pro singulis sonis
accipi. fines loci excerpti fit p. 216^ 15.)
Hic igitur Heraclides non solum sonitum imum-
quemque certo percussionum numero consistere accura-
tius dicit quam Archytas^ etiam
cussionibus tundi mtellexit

) (-'
et ex illo
66
aures singulis per-

percussionmn

1 Exposuit enim in iis quae antecedunt fieri ictum nullo

temporis^ spatio, sed puncti instar cadere inter tempus quod
praecessit et quod sequetur.
 Prolegomena. 137

nTimero componi singulos sonos. lioc cum cogitari

non possit, nisi aer icttis a cliorda acceptos transferat

ad aures: qui

, %' liaec scripsit idem docet^ atque

audibilibus auctor (ipse puto Heraclides) qni profitetiir
et

(. 800% 803^) et describit, qualia sint

6
ille de

^
motus et ictuum initia^ talia pervenire ad aures (803^^^).
qua re detecta problematum auctores dicere potuerunt,
(XI ), atque ex
etiam illud natuin esse puto^ quod Boetius I 14 sicnt
undas et undarum globos ait sonos aerem permeare.
liac doctrina

ad huiic finem concessum erat veteribus ut progrede-

rentur•, quae restiterunt, ut noscerent imdarum longi-

tudines diversas explicarentqiie cur acuti soni una cum

gravibus ad anres acciderent, — vel ut numerarent,

quot percussiones essent mesae cuiusdam^ liaec inyeiiire

nemo tum potuit. buiic ad finem rem perduxit Hera-
clides ille^ qui Platonis et Aristotelis disciplina imbutus
Pytbagoreorum antiquorum studia summa sagacitate

^;
renoYayit/

liensi^
digrdssimus
sed pariter ei
liic

accidit
videtur^ qui dicatur
atqne Pytbea Massi-
ut quae noverat et docebat^ posteri spemerent
et obliviscerentur.
Cum in isagoga^ ex qua locum excerpsit Porpliyrius^

1 De Aristotelis schola v. supra pag. 55, de Pytha-

goreorum disciplina: Diog. Laert. V 86 (scripsit etiam Her. de

2 -
Pytliagoreis DL V 88), Krisclie, Forschungen iiber alte Philo-

968 Yol. IV p.
:

sophie 326. Zeller Phil. der Grieclieii II 1*, 1035, 1.

appellatur in sclioliis Yaticanis ad Eur. Alcestin
114 Dind., ubi de Orpliei
disputasse narratur. cf. Heraclidem de anagraphis referentem
apud Ps.-Plutarclium de mus. 3 et 8. Rolide de Pollucis fonti-
bus p. 75.
 138 . Euclides

Heraclides citet Xenocratem, socium aetate

minorem^
concludere possumus non adulescentem, sed
corroborata
aetate
librum

inscriptos
qui X
eum

82
lianc scripsisse.
scripsit,

Diogenes Laertins, qui

laudat^
et XIY
idem
certe alios libros de

V 87
si

duos libros
non de
musica composuit.

emendandus videtur ex Atbenaeo,

19 locos e tertio
tcbqI

libro
^
audibilibus

excerpsit.
repudiatis emm Pbiygum et Lydorum barbaris har-
moniis omissa mixolydia tres ille agnovit Graecorum
et

barmoiiias: doriam, ioniam, aeoliam^ (Atk XIV 19.

)
ne systematum quidem transpositomm
tantum numerum ille admittere voluit, quan-
tum Anstoxenus et posteri statuebant.^ sed quod
{ yel -
21).

fortasse Tbrasyllus*, certe Ptolemaeus postea affirmavit,

id ille primus docuit; quia erdm septem sint
formae
diapason, septem sufficere aiunt tonos (Atb. XIV 20 fin.).
idem memor veteris usus, quo et refere-
bantur ad sonos grayes, reprebendit et castigat eos
qui V7to ad grave, vtcuq ad acutum referentes hypo-
dorio tono ut gravi byperdorium tonum acutissimum
opponant (ib. 19). quod sero ille vituperabat et frustra;
nam mansit tonus byperdorius, nec quisquam paulo
post antiquum sensum illius praepositionis in-

1 Quod Plato, cum ultimum in Siciliam abiret, Heraclidem

non Xenocratem scliolae moderatorem praefecit (Suidas "Hq )
Heraclides aetate maior videtur fuisse. Zeller II 1, 989.
2 Harmoniarum VII formas liabes in Cleonidis' c 9* locri-
^^?•3^^'^°^^^^ ^ Simonidis et Pindari
aequalibus paulisper
adhibitam dm viguisse negat Heraclides. Ath. XIV 20 fin.
3 Hos tonos vide apud Cleonidem 12.
h
{ ?) m
4 Citatur emm Tbrasjllus
comm. ad Ptol. harm, 266
phal. griecli. Harmonik 235 \ 761
md. cf West- .
 Prolegomena. J

(
tellexit.

significare,

et certa
liic

ratione
autem tanquam
pheta suos edocebat illud vtco non inferiorem
sed
).
subdorium

res
vimm

deprehendit errantem, obsistere et meliora

non yeretur.
solitarius in deserto pro-
locmn
tonnm
vides
iudicat et,
proponere
yel
qui
semidorium
alacri mente
sicnbi multitiidiiiem

Cum antem nec Academicis nec Peripateticis totum

dedisset et Speusippo mortuo in patriam
reversiis
se
habuit
propriam scbolam apeniisset, multos Atbenis
inyidos et inimicos. nec defuerunt adversarii
XIX p. Chr.
intei^retabantur de
saeculo. inter eos potissimum qui
musica iUiim dialogum, qui in codicibus antiqms
nomine
illi ab-
Plutarcbi inscriptus ab iis qui biatus Yenantur
iudicatur^,noyi Heraclidi exstiterunt inimici, e quibus
mms, Volkmami Lobeckii verbis usus (in Aglaopli.
Ric.
indncit liominem ut omnes
p. 328) eiiin dicere animum
et in odorandis
sciunt et ad menUendum paratissimum
aliorum fraudihus liebetissimum qui parvam, immo ,

minimam fidem mereatur (Plut. p. XI). qnod enim e

Yetustissimis temploruiii inscriptionibus cnm alia tum

fabiilas de Ampbione Lino, Antbe Piero narratas repe-

tivit, iras istas contraxit. sed plane mutatiun est homi-

nuin

et
maximain
doctomm
tarcbi dialogum

—
}
mdicium, postqnam Rud. Westplial Plu-
edidit (Bresl. 1865). hic enim Heraclidi

et qiiid pluris posteri

(Plut. 3) fidem habet
existimemus

1841)
quam

1Benseler de hiatu in scriptoribus Graecis (Frib.

Sintenis de hiatu in Plutarchi vitis (Servestae 1845).
I 314 ss
libellum existimet,
sin vero quis adulescentuli Plutarchi liunc
non adulescentem edidisse primum doctrmae
est Yeri simile
specimen librum tanta neglegentia consutum.
 140 . Euclides

vetusta iUa monumenta m lapidibus inscripta? — idem

que magnam dialogi partem, totam fere Ljsiae ora-
tionem c. 3—10, ei refert acceptam.
nec defuerunt qui
plane Westplialo assentirentur.i
quod cum HiUer ei ob-
versatus paululum Heraclidis in
ea parte anctoritatem !

restnnxit^, inter omnes tamen constat testem '

liunc
fidelem mdiici in Plutarclii c. 3, et anagraplias iHas
vetustissimas quibus nisus
identidem citari c. 3. 5. 8.
sit
quid? Atlienarum inscriptiones c. 8 alium
excussisse
putabimiis atque eum qui Sicyoms
titulos in synagogen
suam adhibnerit? - itaque si non solus testis Hera-
clides est Plntarcbi personati in iUis capitibus, certe
testis est locuples et non spernendus.
Regem lubam scripsisse scimus tbeatralem
bisto-
rmm, ex qua plurima m simm usmn
adhibuerint Atbe-
naeiis et Pollux. iam cum PoUux yariis in rebus, prae-
sertim qnae de nomo citbaroedoram
et anletamm tradit
IV § 65. 79 consentire videatur
cum Plutarclio c. 4. 5,
et m
lis quae de barmoniis
antiquissimis § 65 exbibet
manifeste faciat cum Heraclide
(apnd Atbenaemn
AIV 19): facile tibi persuaseris
quoque multa
Pontico pbilosopho debere, id
quod Rolide de PoUucis
fontibns summa cura et diligentia
demonstravit p. 70—74
quae quicimqne legit, tantum
abest ut cmn Lobeckio
et Volkmanno Heraclidis synagogen vituperet,
ut scrip-

1 Westphalp. 13. 67-73. Rose, Aristoteles pseudeie•ranl•..

p. Rohde de Pollucis fontibis P^^^^^P^g^rapiius
69
2 In Museo Rhenano 41
(1886) Hiller de Glauci Rlieo-im•

^'^^^'^ '^o^^^^ XQavcp et 5 med.

^.424.) ^otsqov.
 Prolegomena. 141

tori qui nomis veterum partibusqne eorum res

de
nobis communicet pretiosissimas (Poll. 66. 84)^ piam
liabeat gratiam.
stellis

loclio

87.
supra
et
Heraclidem scripsisse de mmido et

Homero
p.

88 nolo praeterire
54 vidimus; eundem

11.
libros II^
III ^ alios libros laudatos
silentio.
' }
scripsisse de Archi-

a Diogene

Hic consistamus ; nam qui post Heraclidem liis

rebus studuit, Eratostbenem dico, non maior^ sed minor

fuit Euclide. quoniam tamen eorum qui nmneros et
rationes sonorum scribunt contrario modo grayes sonos
alii magnis^ alii parvis numeris notant, etiam quae-
rendum est^ quando mos ille mutatiis sit; accediint
aliae res in quibus pariter ratio videndi et dicendi
— ac
commutata
vel acetabulis
yideatur. canone qui utebantur,
qui rationes experiebantur, facere
quam potuerunt quin gravissimo cuique sono ascribe-
-
tibiis

rent numerum maiorem•, itaque necesse fait Timaeo

Euclidi, Thrasyllo Ptolemaeo tribuere proslambanomeno
numerum maximmn. tensiones cbordarum si quis emen-
sus esset^ is certe gravissimum sonum notasset minimo
miinero; at quoties coUopem vel verticiUum circumi-
geret, quis numeravit? et de ponderibus appensis
qui narrant^ ii neminem id expertum esse ipsi demon-
strant; cum enim ignorent tensiones cliordarum re-
spondere ponderum numeris quadratis, de hac me-
tiendi ratione pessime edocti sunt. potuit vetus mos
numerajidi mutari^ ex quo acumen sonorum effici per-
cussionum spissitate pbilosoplii cognoverant. et ante
Arcbytam si quis^ si forte Eudoxus boc intellexerat^
nego eum statim numerandi morem invertisse. etiam
 142 . Euclides

Arcliytae genera et divisiones antiquo more numeratas

legimus•, liac tamen re nikil de nostra quaestione demon-
stratur^ quod Ptolemaeus, qui semper antiquum morem
sequitur, lioc suo more scribere potuit. etiam Plato
veterein
erat^

musica 13 c.

^,]
65:
^ .-, '
morem retinuisse videtur. res mutari coepta
cum is scriberet^ cuius verba serYayit Theo de
d' oxv rovg

lioc igitur tem-

addit enim

pore noimulli non materiae copia^ sed tensionis vi sonos

aestimaYermit. cum tamen veri sit simillimum illo

significari Adrastum qui fuit altero saeculo p. Clir.^

non multmrL lioc testimonio proficimus. neye opinatus
sis exstare posterioris moris tabulas apud ulluin scrip-
torem antiquae aetatis; non inveniuiitur ante tempora
Plutarcbi et Nicomaclii. ^ quamquam multo ante hoc
tempus novum morem incoliatmn esse ego milii per-
suasi. nam is qui problema illud XIX 39^ composuit
/}
^
et scripsit

antiqno
is profecto vibrationum
more sonorum
numenim
quod non
rationes notavit.
iniit, nec puto

multo post Theoplirasti aetate factum existimandum

'
est. postea autem si artis doctores exstiterunt^ qui
ntrumque niiineraiidi morem coniungerent^ lii vibra-
tionum numeros inversos esse et contrarios cliordae
longitudini satis bene intellexenmt. boc penitus per-
spexit Thrasyllus aut qui scripsit et explanayit illud
apud Theonein 35 (p. 87), perspexisse

1 Plut. de animi procreatione 13. 15. 18. Ps. Pl. de mus. 22.
Nicom. 6, excp. 3^. Anon. Bell. III 77. 79. 96.
 Prolegomena. 143

Yidetur etiam Gaudentius qui c. 15 duas nmnerandi

rationes coniTingit.
Hac ab re non aliena yidetur alia videndi et di-
cendi mutatio qTiam modo memoraviniiis. contendo
enim ego a Graecis antiquis eos sonos, quos nmic dici-

mus hoch, hautSy alti, iacere dictos esse et signifi-

catos praepositione V7to. lioc cum adliuc sint qui
negent, aiferri oportet yeritatis argumenta.
'' -
quae sunt

-
.
tria. Nicomaclius 3 enim dicit

^' oi^rog

et in iis
^^-.
quae sequuntur addit
vita-

atque quod derivatur

ab significare summum dicit rectissime. diverso
etiam more usurpari praepositionem vides in
Pselli diagraminate apud Yincent notices XVI 2, 337.
ibi enim nommatur chorda quae superat
acumine parypaten/ vero ea quae a
paranete superatur. harum autem dicendi rationum
utra fuerit prior^ facile perspicitur. Nicomachus enim
in tertio illo capite, quo ex antiquissimis fontibus sua
haurit^ quo stellarum ordinein expordt postea oblitte-

ratum, pro licliano dicit refertque ad

sonum mesa graviorem. et Tbrasyllus atque Aristides
dicunt cbordam bypata (meson) grayio-
rem.^ quae ciim ita sint^ quis affirmare potest Graecos
superiora semper eodem loco vidisse? tertio loco affero
yerba Heraclidis huius pbysici ex Ponto^ qui contra

1 Eodem sensu scripta est in diagrammate

apud Bi-yenriium I 1 (364).
2 Theo 35 (p. 88). Ar. Qu. I 6 (p. 10).
144 . Euclides

suae aetatis usum praepositionem vTto ad grayiora

referri vetat et subdorium vel semidorium
significare contendit. cf. supra p. 139. aeoliam har-
moniain liic ait liypodoriam esse nominatam ^, et fuisse
qui lioc ideo factum opmarentur^ quod in tibiis infra
doriam liarinoiiiam versaretur. ac re vera fieri potuit^

Tit quod in tibiis graves sonos infra positos vidissent^

ad lianc dicendi rationem transirent. potuerimt etiam
mutare rationem^ quod senserant^ ubi canentes ad acutos
sonos escenderentj longms eos protendere colla, ubi
descenderent ad graves, comprimere et altitudinem
corporis minuere. et graves sonos ex ilibus^ acutos e
capite peti dicit Ptolemaeus III 10. yaluisse aiitem recen-
tiorem dicendi modum per tibicines concluseris for-
sitan etiam ex Aristoxeno. hic enim in septem partium
dispositione (elem. I p. 37) antiquitus fuisse ait bypo-
dorium aliquem tonum paulo grayiorem quam dorium,
postea nonniulos hypophrygiam tibiam apposnisse grayi-
tatem yersus. ac grayes sonos prius usurpatos esse
tibiis quam fidibus consentaneum est. sed utut res se
liabet, quacunque causa commoti Graecorum aliqui
adl•LibuerurLt ad sonos grayes additos: id constat, iam
Aristoxeni et Heraclidis aetate grayiores tres tonos
praepositione distinctos esse a principalibus tonis
ac coeptos etiam esse acutiores tonos dici hypermixo-
lydium^ hyperdorium^

^.
cet. yide Aristoxeni tonos XIII
apnd Cleonidem 12. baec omnia qui bene reputayerit^
Graecos ab initio sonos grayes supra positos cogitasse

1 Ptolemaeus quoque (harm.

^,
loquerentur
II 10) vituperat usum, quo
-
 Prolegomena. 145

non amplius
bant et

manifestum
(ubi vTtaTTj
- negabit.

est.
cum illi

tetracliordiun, gravissima eos cogitasse

nec a trigonis vel psalteriis barbaris
erat cliorda longissima) petitas
cliordam dice-

esse locu-

tiones, sed a fidibus Graecis unusquisque facile con-

cedet. illi tribuebant sonis grayibus• hi ut

canone oriebantur
dicebantur et .
praestabant materiae copia et vocis fortitudine, ut in
e

metientes in numerando non minus

chordae longitudine,
posteri quidem tensionis
quam
ita

vi sonos
in loquendo

() praeferebant acuta•, maiores altera usi smit et

postquam autem Aristoxeni
numeratione et locntione.

diebus vel antea novo sensu adhibitae sunt voces V7to

et vTtEQ^ mirum non est^ quod et problemata illa qui
scripserunt revocant ad sonos acutos. pr. XIX 3. 37.

Mutata est tertiae rei consideratio. Stellarum eniin

mobilmm sonos ab initio Graeci eos esse putabant,
quos Nicomachus c. 3 ostendit, ut Saturni grayissinius^
lunae acutissimus esset sonus.^ posteri ita imiversuiii

ordinem inverterunt, ut acutos sonos tribuerent superis^

graves inferis planetis.^ nonne haec cohaerere vides
cum iis quas modo ostendebamiis considerationibus ?
materiem et pondus dum illi spectant in corporibus

1Quamquam sol non ab initio medium astrum putabatur.

immo Plato et Aristoteles prope terram locant lunam et solem,
ut locavit Eudoxus Cnidius (Theo astr. 31 p. 179 H.). eius
systematis, cuius media in parte est sol, auctor fuit Heraclides.
Schiapparelli, precursori di Copernico p. 27.
2 Mc. Exc. 3^. confer systema illud, quod describunt
Alexander Ephesius (apud Theonem astr. 15 p. 140), Censo-
rinus 13, Achilles Tatius ad Arati phaen. 17, Plinius nat. II 22, 84,
Hyginus poet. astr. IV 14. Hyg. de limit. p. 184 L. de hac re
egerunt Boeckh Bildung der Weltseele (scr. minora III 171).
. Bellermann Anon. p. 91. Jan in Philologo LII 22.
Mus. script. ed. Jan. 10
146 . Euclides

sonantibus^ maximos numeros ascribimt gravibus sonis

et maximas stellas; postea celeritate observata et po-
iestate cum gravibus sonis coniimgunt parvos nuineros
et stellas lente tardeque motas.
Tandem redimus ad Eiiclidem. ac symplioiiias cum
mixtas liic dicat e gravibus et acutis sonis^ in mentem
nobis venit Arcbytae, et de mnltiplici et superparticu-
lari ratione eadem docuisse demonstrari
si Arcliytas
non potest, tamen a reliquis familiae sociis eum non
dissensisse verisimile est; reliqni aiitem baec docueriint.
(v. siipra p. 121). et sonos contineri percussionuni
numeris si forte eius maiores (Lasnm dico yel Hippa-
sum) primi docuerunt^ horuin certe libris Euclides non
usus est. Arcbytas autein aere non cominemorato sonos
aciitos oriri scripsit celeritate et percussionum spissi-
tate, sicuti scripsit Euclides. etiam e canonis sectione
magnam partem eodem modo atqne Alexandrinus ille
Pytbagorei exposiierimt (Boet. 11), superparticulari
rationi medium terminum intercedere (EucL prot. 3)
iam Archytas demonstravit (B. III 11). ab boc autem
Tarentino pliilosopho multa litteris et multa sermonibus
Euclides accipere potuit. libros enim buius magni aesti-
matos esse Yidemiis (Porpb. p. 236 inf.), sermoiiibus
Euclides multa didicisse putatur a Platonis discipulis^
Platonem accepisse scimus ab Arcbyta. ergo ad linius

.
doctrinam maximani buius libelli partem reyoco.

Canonis sectionem graece et latine primus edidit

loaimes Pena. Lut.
Par. Wecbei 1557. eius contextnm et versionem repe-

1 Heiberg p. 27.
 Prolegomena. 147

tiyit Dasypodius (Euclidis omnes omniuiri librorum

propositiones. Argentor. 1571). transscripsermit Penae
versionem et PosseYinus in altero volnmine Biblio-
tliecae selectae (Col. Agripp. 1607) XV 7 et Petms
Herigonius in cursu matliematico Par. 1644. post
Meibomium hos libellos imprimendos curayit Day.
Gregorius Euclidis opera Oxoniae 1703. Meibo- —
mius in textu recensendo secutum se esse profitetur
Bonav. Yulcani codicem qui in Leidensis academiae
bibliotlieca asservatus sit (Prol. ad isag. et ann. in

Aristidem 208). praeter Imiic usus est Coventriensi

et Barocciano codicibus. edidit Antiquae musicae auc-

tores septem (Aristoxenuin Euclidem Nicomacliuin
Alypmm Gaudentium Baccbium Aristidem) Amstelo-
dami 1652. —
Gallice vertit Cli. Em. Ruelle, Intro-
dudion harmonique de Cleonide, la division du ccmon
d'Eudide
traduits.
le geometre, canons harmoniqiies de Florence
extrait de raimuaire de rassociation pour
Paris^ Didot, 1884.
-
couragement des etudes grecques.
Haec textus recensio niti debuit praeter vetustissi-
miim librum in codice W
(Yat. 191 fin.), qnippe

qui Yetemm diagrammatum contineret certas reliquias.

ad intellegendain yero Euclidis voluntatem cum nec utiles
essent veterum lioriiin diagrammatum in WM^ pusiUae
reliquiae, nec eae quas altera manus sine diligentia ne-

glectisque mensuris in descripserat, iis potins figuris

opus esset, quibus quid auctor yeUet ociilis yidendum

proponeretur: missis criticae artis legibus confugi ad
diagrammata codicis N(eap. III c 2) quibus Euclidis sen-
tentia facile perspiceretur. = Yat. 191 pars prior,
U = Yen. Marc. 322^ qui sectionem e transscripserunt.
10*
 ^ ^
'
Ei
og.

''
'

'. ^
^^'^
^
5

^' ol §•-
]-
— ^
&^ ^ ^ - —

& Variae lectiones.

scriptum Cleonidis introductioni
^
liuius

,
libelli
NB,
titulus in MU.
.
repetit foliorum tit.
, ,. -
nuUus tit. in YW.
sub-

-
3
. W. .
6 ] W.
W.
4 . 5 -
Ad prooemium cf. commentarium Ps.-Porpliyn in Ptole-
maei harmonica p. 266 et Adrastum apud Theonem de
musica c. 6 (p. 50).
 .
^
^, ^ §-
III. Euclidis sectio canonis p. 23. 24 M.

avovg
149

^
,

-
tovg

^^,, ^ ^' - 6-

10
' ,
' ,' ,' -

, - . \
(. 24 Meib.)

15

. oi^TCig,
^
&
,,
oi/dftciirt

6-
6-
-

,
.
20

',,
,
. ^-,

18
"bat
&..
mg. M^.
1

post
M^
a

W,
3
M^N, item

19 ,]
ad

addit
1.

W.
lin.
2

7.
4

W.
14
aberravit

10 iv]

W,
20
libb.,

^.
simile
M^
sed

supra lin.
quid habe-
M^ in
addit
cf. 1. 5.
12 .

ras.
22 .
150 . Euclidis sectio canonis. I

b '
' . ^^
. -
-
dlg

-
TCOifj

" ,
,
^^ ^ i

TCQog
b ,
^
b.

6
6
j

. (. 25) 7!:bg :

() (^) () b, ic

5. b .
1 Hinc quae sequuntur ad . 161, 14. 15 leguntur etiam
apud Porpliyrmm vel potius auctorem commentarii ad Ptolemaei ,

harmonica (Prol. p. 116 ann. 1) p. 272 ss.

Numeros quibus singulae protases distinguantur omit-
tunt M^W, asteriscis numeris Graecis
et notant M'^V,
Arabum numeros 1 2 ascribit X.
Diagramniatum veterum lineis ad horizontem directis
neglegenter pictorum (qualia vides ad prot. 2) exigua exstant
vestigia in MW
p. 151, 1—3. 152, 7. 11. 153, 5. 154, 7. 158, 7,
qiiae reiecta esse solent ad posteriores protases. Novas —
ascripsit figuras M- marg., quorum lineae ad perpendiculum
suut directae (v. fig. 1. 3 sqq.). neglecta tamen M^V vera
longitudine lineas omnes exaequayerunt. diligentius veram
linearum mensuram observaiit et Par. 2535, diligentius
etiam Barb. II 86, id quod Euclidis sententia intellecta fieri
facile potuit. recta haec linearum mensura cum ad volun-
tatem Euclidis cognoscendam videretur necessaria, ego in illis
delineandis recentiorum codicum rationem amplexus sum; si
quid praeter longitudinem in M^ discrepabat, semper notaTi.
rettulit autem diagramniata in locos iusto superiores, ut
fig. 15 inveniatur apud prot. 8. —
Exstat boc diagramma suo
loco in M^ mg., VU, (de NPB
qui ad duas protases demon-
strandas uno utuntur diagrammate vide infra). aliud babent

Eucl.
10
"^' .
].
signata M^

4
6 TfQog
W
inter verba prot. 2.

v,ca add. libri.

rel.
. WNU.
.
Porph.,
8
..
diagranima una linea ad horizontem porrecta numerisque 4 8 16
quo enim quaeque sit revo-
canda figura, clare elucet e quattuor lineis diagrammatis 3.
Porph. (scil. &,), libri

WY,
.
 ^^ . ^^ ',
1
Prot.

1
1. 2.

dlg

1
. 24. 2.

? ?
151

^. ,-
T^^^fz/ii^-O-cj
5

/ )

10
. -
' ^^.
ovg

6
6 :?
6
h.
h
b,

6
£(?

^
^
b

£(?;^ciroi/

^,
\

}, xccl ovg 6
.
,

-
6

1 (jvi-TfO-gi^ ^, i i
^
&
,

WM\ noLEL W. 2 1
!
. ean-
dem figurae partem W post2 kccI avxb
7t.

habent
om. 1VN\ add. v.al
figuram in M^W
protasi 3.
i.

(exstat
N^.
enim p.
3 hanc
152, 1-2
f lin. 5.
.
post 60 in M, post in linea tripartita cum W
litteris y (3 ^ et leguntur super ovxs in numeri W
TtltLovg
et post
VU. in , num. ,, eosdem inserunt numeros post

autem protasin longe alia opus erat figura.)

in ras., post rasura. ad illam
simile
^

dia-

•] :&
gramma atque ad prot. 1 M^ numeri tamen . lianc
figuram cum numeris
ad 2 dant fig. 3. 7
W.
^
]
l? ad

W.
prot. 1 rettulerunt
M^ 8 . W
NPB, qui
ectlv N\
et Porph.,
'^
delet

corr. M,
rel. 10 post
VN.
9

11
add.
,
M° mg.
rel. '(
^ mg.
haec quidem verba in Euclidis elementis non

- ,
9
inveniuntur (cf. Heiberg, litterargesch. Studien iiber Euklid,

?.,
S. 53). Habes tamen
[']
in El.
6
ex quibus etiam quae hoc loco demon-
8, 7 liaec:
^, ,
straturus est Eiiclides facillime sequuntur.
152 . Euclidis• sectio canonis.

^ •

-. -
*
' (. 26.)

12
.
iccil ^
5 ^/
hl ^.

6 hl ,
.

10

bl 6'
5•
,^ -
, ^
5; 6

^^.
j

hl
^'^; 15

bl Q

1
,
de

,
ft£()Oi TJ.
,
diagrammatis

{ ^ W,
sed delet., om.

rel.
WbIHs,
2. iDartibus
V, post

codd.)
sed habet

Porpli.,
Appicta est haec figura ad protasin 2 in N, similis (sed in
3

duas partes discerpta) ad prot. 3 in M'-^, exigua exstant figurae

Yestigia in M^W
(vide ad lin. 7 et 11). addit autem lineis
^
liuc

.''
insertis
add.

libri
v.
supra
supra.

in ras.
et Porph.
Eucl.
lin.
M.

hZ rationes et parti nuraerum a, lineas idem

signat numeris . etiam M^ habet illas numerorum rationes,
nisi quod ponit lin. =
t^ -^, et lineae
: dat numerum
:
.
hi tamen omnes numeri cum proliibeant quominus linearum
rationes celeriter perspiciantur, nolui litteris Graecis eos
signare. 5 Porph., libb. Eiicl. Iv Porpli. VN

', '& ^
.
1 cf. Elem. 8, 8: iav

&, [] , yiai
,
-
 Prot. 3. 4. . 25—27 . 153

rovg iaitCitTovui^
--
^ 76. eig

^. hl

"' ^
^

'
5

.
6%'%
b.

^ \

10

15
,

^^,
..
'..
-
TtQog

TtOLfi
yaQ

^.
6 b
(ita(?rt^fici

5.
cjg 6 (. 27)

^
6 b

^
^Qog

"(5
^ ^ ^

. b

. . ] .
8
loLTtbv
W,
(reliquiae
]1]
perfossum in
figurae)
W,
VN. post
post
' .
(8)
\152, 7

rasura et
addunt
post
9

^.
(Im. 8)
W,
sniloiitov
om.

10
WU.
rel.,

]
i e
W. 11 post % post
inserit : ex fig. W. 12 ]
,
om.
1

'^
W.
,
post ,
om.
post
W.
M^ hanc
W. 16 bZ
lacuna
5
liabet
]
7

,
]
litt.
supra 1. M^.
W.
supra Im.
liabet figuram falsis numeris

^
W.
4

.
ornatam:
post

I 1 1
^

cui addit M^ in margine figuram veriorem ex aequalibus lineis

veris tamen mimeris mstructam. a deest W

^
et ipsam compositam,
figura (translata ad prot. 5). 14 W. 16 libb. ']

13. in prot. 2.
 154

'
III. Euclidis sectio canonis.

,. ., -
^
ovdslg sig

'
.

." .
h b

h
€.

] ' 5

.
.^
.
J wg 6 J
b

h
(. 28)
, 6%'
% b,

. , .

.
'
.

hl , bl
,
5

bl .2

3 VN, in ras. , W. ] libb. 4 . -

, W.
CLoq et libb. 6 ovd'] di' 7
\
\
MK W (reliquiae figurae 4)
M^ repetit fig. 4, om. ^ 15 om. M^W. 16 %
figura pluresW. in
babet litteras (scriptas manu 3), sunt enim in prima linea
partes indicatae d ei ] (hoc bis scr.), in altera linea inter
et scriptum e (i. e. /3). in M^W
nuUa figurae vestigia.
20 Zk M^N^U, l W". MiVN^ M^V. WNM^

2 ccv. . prot. 3.
 .

^
Prot. 5. 6. . 27—29 155

9 ^ ,,5 ^ br ^^^,

,' ,
hl

5 . hl
6 hl
- Q

5 hl -
[

6
6 ^\
bK.
hl
6 ^\

'. 5 L

10

.'. " /
. ^ fjrtV^tro?.
6 hK

ort (. 29)
i^

roi)

^
V

^
eVrt
^

^.
^

'^ ,

^
'£;:;£ ^fitoAtdg

15 . of .

6
/ ). ?
.
of

20 (^ ? . hoi 6 -
'^ ^

y.oci
1 post
.
addunt vml (hoc om.

^
^' ^
.
^ au
W)
%ai
xqmlov
^ -\
W V.
,

perfodit

,^;
ante
M^
^]
'^ ^.
6MiRV;itembis. (;
om.
^ VK
VN.

bZ
6
3

^-
VMS
M^U,^
om.
WM^V
WM^YK
.) ^
^
item Im 8
7
8 (ante
4

(post )
^^)
om M^W.
']
19
im. W.

.^.
15
W.
om.

deiv 601
W,
17
W.
item
MWN.
WM^,
lin.

21 m.
9.

^
16

]
14
^
U\
W.
supra
h
6\
1.

libb.
 156 III. Euclidis sectio canonis.

" ,.
, ^,. ^
6 (5^
6
6

'

.
^
.^ 1<3 <5 .
.
6

6
6

laog
6

' .
- (. 30).

.
.

. , -]^
(^to^iJrii^^ciTo?

^-

. "(3

^
.
5

^. . 20

]
om.
4

W.
ad figiiram
ad
W.
^
om.

post
9
W.
add.
habent
^ 7

ascriiDtos
aqcc
W.
14
W,
10

hos numeros:
.\
'\
ccqu
—
^.
W.
^

1 Hic
aliam protasin insert Commentarms ad Ptol.
p. 274, 13, qua demonstratur praeter diiplicem rationem es
superparticularibus componi multiplicem nuUam.
 Prot. 7—9. . 29—31 . 157

" . ol

.
*

. ,
5

^" .' . |
ivbg
6 . -
-

.
6 , (. 31) 6 ,

^ , h 6 ,

^'
£3rdj^doog

10

^
7toog
^ 6 2,

^,
.

b ,
ort

& imum ad
medias ad lineas,
--
. %. |
finem positos).

,
(d-
N^ rubro colore addit i] ,

156, 15

1
W.
^ ^
^
ras.
^
,- '/
^
supra.
— 18
in ras.

^
W.
,
18 aqa

—
,
.
om.
W.
W.

om. W.
20
16
]
^,
W.
^.
^
2 ]
supra).

.^
(om.
W.
) .
4
8
3

V,
WN.
ras.,

om. N^
W.

. .
9
^ 6 ^aqa

12 ''VN,
e
W.
.
(
5
10
]

-.
14 libri,

Numeri

294 912
,
item in seqq.

12 Heiberg Littergescli. Studien comparat El.

sunt:
262 144
€
(-

419
M^).

904
], 8, 2: ^-

331 776 472 392

b 373 248 531 441.
 158 . Euclidis sectio canonis.

6 de

6 b
^
^^,
^,

. .-
6 e ^6*^5,
6
df ^
^^,
^ 6 - 5

"
.

,
(. 32)
^ .
, ^
. 6
o^f 6

. .^
^ - 6-

6 ovlg -
Tq

^,
(X

i''^
I

, 5

^
.
.
,
1 ^] f
3 numeri

aiog add. W: la
8 M^.
4 M^.

ty id
WYN.
item in seqq.
%\ ^p 'W.
habet reliquias figurae c; (3 y ^ j |

iiq.
^
6
|
2

|
et
W. ' 7 M^
post
om. fig.
Hanc figuram habet N, om. numeros M^.
|
M^.

| |
.
^ - M^K
.
—] prot.
11 ov M*, M^N. 12 ] 16 Meibom. 18
et
.
q. seq. 18 incl.
,
om. W. alia manus
.

&
ad mg. scribit 19 ^, om. nec
iam sequuntur protaseon numeri in codd. Figura vera in
apud prot. 6, M^ om.

14
prot. 2.
.. prot. 3. 17 .
 .
"' . 31—33

.
Prot. 10—12. 159

, dh

5
6

^ -
,

.. ^' .
dia

6
.
0%'
6 .

ro
-
|
^
dlg

^
- g

(. 33.)

10

^^ .
^^
12.

—
. '
15

^ .)^ '
.,

—
-
.' ^, . £(?(^

^ . \
20

numeros
2 8\
et
supra. 3
partium signa, pergunt in
M^ ex . 10
linea.
12. Libri
11
om et

. 22 %. 23 yaq — om. Porph.

% *.

, .-
libri Eucl. post insert

.
23 Porpli.,

3 . 149, 21. 5
prot. 115. prot. 10. 13 prot. 6, ac-
cedit Comm. inPtol. . 274, 13. 16 prot. 7. 21
prot. 6.
160

dua %
]^
III.

^
^ .^
Euclidis sectio canonis. |

^
. ^ - ,- \

.^
6L0V
,^
(. 34)
.
,
^'ovg 7tbg
^
'

.
aXXriXovg.

^
'^ ^ 13. AoLTtov

. .'
^]^
']^ %
L•a6'aog

^
, 14.

3 . (4 cf. Eucl.
f|

. VII 36 med.
6
2oi:
\

,^
[11262, 24 Hb.],

cum
corr. M^.
et Porpli.,
Porph.).
11
NU, ,
10
,
post
loyoig
cf. mira
.
illa
add.
13 ]
in Eucl.
ego

Elem. 7, 2 et 36 (p. 192 et 262 H) 8, 4 (282). 10, 3 (282).

14 6yoov] ras. M. 15 (M^ ras.), ,
^.

.^
om. Porpli. 20

d- 1
prot. 8.
prot, 11.
21
5
prot. 12 et 13.
prot, 7. 15 -
 tovos iTCOydoog'
[]
§

.
12—16.

.
,
. 33—35 .

<5
161

5 ,
. 15.

"6
'/
6

, , b, (. 35)

L0 ^
| ,
6 .
^l^
^
',
r£

.,^^ ,% ht

-
fAcirroi;

-
|5
.
'
;

^ .
. ^^
16.

,
20
6 .
Hanc figuram habet
7
in marg. Slcc 2. 6
lineas aequales signatas 2
ad § 6,
recto loco habent
sine numeris.
rubro ibi colore additur
M^V quattuor
11 ad '-
18
add.
lccc
libb. Eucl.
Jan, '
supra. W
19 \
libb. (cf.
14
162,
M\
M^VN, ov
14.)
.
W. item Im. 16.
20
Porpli.,
, V,
.

,
om. Porph. et

19 '1

Mus.
§ 15.
script, ed.
prot. 9.

Jan.
12 ,
prot. 3.
nam : =
11
S : 4: = : .
 162 .
'
Euclidis sectio canonis.

"
^ '
,17.

(. 36)
Al
dta
.
ai

^
b.

h
.
-
-
& Ih.
e,

, e

.
^.
10J

..
Tta |d vS ]
,

18.
.
1 Exstant m
N^ ad prot. 7 iiae quinque lineae diversa
iongitudme pariter mter se distantes, adsunt
que htterae. sed .
ascripsi ego, quod
numeri hae-
(M^ videtur ex
colore et margims loco) liaec habent diagi-ammatis
vestigia•

^ super
?

, eademque manus
— Addidit etiam W
rubro colore
procedens e loco l toti figurae
mscripsit
mde
Bisi
ab
^ e.

quod pariter Imeae

6 •^,
> VU. M^ 10
et 8ik

Figuram 18 dedi ut erat in

: ^ ^
inter se distabant. M^V liaiic liabent

figuram: ° 7
°

In § 18 hi sunt diagrammatis soni•

<r+- mese. a. la.

O

liclianos meson. g. sol.

hypate meson. e. mi.

lichan. hyp. d. re.

 . 35—37 . 163

"
17—19.

^
§

6 , b e

&
^£

'
6 Ib.

Ih
, de 6

.
h.

^
.

.
hov

.
bT- 26
5. le•

^
. .^ le'

5
loog 6 h^ le'
^

.
^
"'. ^
19.
OftotGjg (. 37.)

2
(?^^^

^ .? xbe.

6-
,

libri.
:
cu^oyyo?

M^WN,
10
-^
dia tessaron
Meib.,

€
^
k7tQov
libri
supra.

M^N,
16 in
QuQao ^'%
iTt^OQiog
schol.
ego,
subtraHtur a diapente
libri. ie ego,
M\
UyEa.
libri.

(qui postea expunxit), om. W.

Giv M^V.
11
7
8
libri.

,
18 §cilQC6% W.
19 om.
,(
.)
ego, 6e
ego,
tonus
^-^
est,

.
U
quia

18

Laj
]
lag lag
..
11*
'
164

.
.
:
. Euclidis sectio canonis.

6
5
^.
5
^ -
. ]
- 6
I

.. ' '
, 5{

2 , 6 2]
. •

.
, 63<5

^
6
'

,
.
.
.^
(. 39.)
'UJtar?; ,^ ,
^/ /
5

Tow
CLog
¥.
1 ry dia.

^.
mg. i^of

corr.
^. ex
£.

multa erasa. ad 1. 11 idem

et iterum multa erasa.
^

W.
.
4

16
^.
3
^ ,
11
2

avry
]W.

MW,
W.

yag
W.

.
^. M^R14
6 ad
,.
.
M^V,
M^VW,

W,
-
,
'-
'?
dein

\
. 165, 1. ego. 3 Jboc habet diagramma M^ mg,,
sed -/. et rijTTj 2 perverse mutayeruiit locos. bis
illud repetit V nominibus non ascriptis, sed omittit bis altero ,
loco etiam . omittunt figuram.

-9•

9
(La) e (mig) e' (mig)

14 '

(sij
1

e
:

h (si^)
_ ^
 — 1
.
§ 19. 20.

-^
1
. 37—39

J 1.
1
.

CQ.
' 165

5="
S" ?=- ?=-
" "^ Qr
?=-

. ^
V5 v= Vi
5i

r .§

"
20.

^.
^-
5

€,
"
•
,
. ,
10 ^£
^-

.
&.&
,
%1

,
15

^. .^ ,
1(5
*

11
rg]
',
4]
'W.
interposita
ego,

habet
W.
libri,

M^
^,
cf.
9 inter
in mg.
^,
.
' .^.
34,4.

.
10
haec,
5
et 17
WM^N,
liabet
^12
,
'-'
%cum. M^V.
.
M\
libri.

14 hov
periit in W,'
^;
M^
item aliae
supra,
litterae. 16
15
M^ esc .
charta
17 ]
18
W.
W, . W.
W.
cf. el.

19
VII, 36
. ( . 262, 24 ).
166 III. Euclidis sectio canonis. § 20.

'-'•
Pt'
^7tqo6lu^^uv6iL£vo<sy
(SQ f£
Hi s; t-S

f2
^ ?2 ^.
CQ
tV)
•^ i=l
g:

o^
5•^
i-i. OQ

. ^vnvy - ^

•"^ CO
m
«~^
--3
r^
^."Ci

I—
2
1 KJ Hj
SCTQ "2
i Q
_
vy
m
.
g ocrq
L^
OD
gj
i^ E^ ^

tdcr s-p
CD
g.

i=!
co

sr

'^
g S
aq pl
i^

]^,,
TQiTTi —
<y

»
/^
i^
cr
<^
cM
"^
rt-

CD
1- 03

BCrq
2
!! c
fD
ct-
S -^ - ^

>
.
tsSCfQ
H^ rt
2 2
S
"
.
2 ^
^. i

-•

1 "
S
>
D0
Ci
1
2 ? ci-cr^«2
 .
CLEONIDIS ISAGOGE
 Diapason compreliendere mmiis sex tonos affirmat
Eiiclides pr. 14^ sex tonorum esse ait liic anctor cap. 8;
item de intervalli dia tessaron magnitudine inter se
dissentiunt. quae cum ita sint^ iam Arabum liomiiLes

docti negarunt Euclidis haric esse isagogen (cf. Hei-

berg^ Litterargescliiclitliclie Studien p. 9), et Hugo
Grotius adulescens in aimotationibns scriptis ad Mar-
tiani Capellae satyricon p. 316 patris sagacitatem lau-
dat^ qua haec non esse Euclidis odoratus sit.^ codices
aiitem manuscriptos ubi respexeris^ non magnae aucto-
ritatis invenies esse illos libros^ qui Euclidis nomen
commenderLt. nam in W nidlum praescriptum est

auctoris nomen; in aliud olim nomen inscriptnm

erat, exstinctum nunc est rasura tam forti, ut in folii

parte aversa (pag. 2) multae litterae delerentur; hac

demum litura facta atro colore impositiis est titulus

Euclidis. se habere videtiir in fine

.
aliter res libelli.

ibi enim in exstat:

1
.
, ^'
recentioribus de isagoges auctore agit Caesar,
.
die
Grundzuge der gr. Rhytliinik. (Marburg 1861) p. 27.
170 IV. Cleonidis

autem sunt verba

Perfossa
arcusque eadem manu ductus indicat coniungenda esse
..
quae antecedurLt et quae sequuntur. in fine igitur
isagoges nomen Euclidis ab initio scriptum fuit. Nam
libelli argumentiini qui bene intellexit^ concedit finem
buius artis aliquando fuisse (qui

et

illo

liim
;
etiam nunc est
quendam
finis m cod. Yat. 1341)^ postea librariuni
addidisse scbolia^ quibus
atque baec quo melius corLiungerentur^ arcu
indicavit coiiaerere definitiones
Euclidis. fuit igitur liic
mittendumque
titiilus
definiretur

prima maim
titu-

scriptus in M, fuitque idem isagogae subscriptus in

W, postea in utroque deletus est. tamen cave hinc
quidquam de vero libelli auctore concludas; potuit
enim ille titulus ab eo qui scripsit referri ad libellum
qui sequebatur. ac sequi solet in codicibus Sectio
canonis^ quam ab ipso Euclide scriptam esse apparet.
cuius protases cum pag. 150 incipiant^ pars quae prae-
cedit

lum
referendum.
pore ex
(de

(^
bene vereque
natura soni
dici potnit.

iam cum
est transscriptus^
) pag. 148) Euclidis

m
ad praemissiim autem

titiili
boc nomen non
Y, qui codex antiquo tem-
et primae
introductio
libel-

fuit

litterae
deesse soleant^ ac ne W quidem isagogen ullo titulo
ornayerit^ optimus quisqiie liber manuscriptus de liums
auctoris nomirLe tacet et res yenit ad codices deteriores.
ex variis autem lectionibus quas attuli yides unam
codicum

1
scripto titulo
addit. hunc titulum
,
familiam prae

Cod. Neap. III C 2 inde a

eundem
se ferre nomen

55 isagogen continet in-

fol.
67 ad sectionis finem
tit, fol.
et Barb. inde ab isagoges initio usque
Cleonidis^;
 Isagoge. 171

aliam Pappi^^ accedere qui Zosimi dicant vel Anonymo

libellum vindicent. iam ut taceam de Zosimi noniiiie
quod ex subscriptione ortum esse apparet^^ quis nescit
Pappum Alexandrinum fnisse liomiiiem matlieniaticiini?
Ptolemaei ille libros matliematicos et astrologicos inter-
pretatus est^ harmonica etiam commentario instruxisse
creditur (v. supra p. 116 an.)^ hanc Aristoxeni doctrinam
a numerorum calculis abliorrerLtem amplexum esse

nego. contrarie res se babet nam in

Cleonidis.
Aristoxeni codice aliqiio Lugdunensi Yossiano saec. XYI
ad multos
ascriptae sunt:
Aristox. . 392.)
'.
artis
6. ..
harmonicae locos notae liumsmodi
(Marquard
quas notas referendas esse apparet
ad artem aliquam sive doctrinam, cuiiis loci eadem
continueriiit ac landati illi loci Aristoxeniani. in or-

dinein autem ubi redegisti et cum hac mtroductione

comparasti^, fere omnia inverds ita instituta et dispo-
sita ibi fuisse^ ut disposita sint in lioc ipso libeUo.

egit enim vetus ille Cleonides:

ad

: ,
sectionis
Riccardianus babefc
initio babebat.
finem omnibus paginis fol. 311—325
etiam Par. 2535 delet f quod ab
adde Vat. 221, Bonon. 2432.
1 Ad Theonis synopsin adiungunt isagOgen inscriptam
(fol. 16), (fol. 300), Urb. 77, Par. 2460,_unde
inscribit.

Cramer „anecdoton" hausit. hi omces isagogen bis continent.

Hamburgensis quoque, Barberini socius (non filius) fidelissimus,
nullo titulo inscripto isagogen aniiectit ad Theonis synopsin.
nescio, quid praecedat in Vat. 671, in quo Possevinus Pappi
nomen invenisse videtur (cf, Meib. proU.).
2 Zosimi nomen in Madr. 48 eo referenduni est, quod
MUL Bon. 2048 Urb. 77 Mon. 104 in fine sectionis babent Z.
^%•^ i. e. Z. manuscripti contextuin in ordinem
redegit.
3 Ita ego comparavi libellos in annali programmate
scholae Landsbergensis 1870 p. 13,
172 IV. Cleonidis

a. 1, 6 de sono (ut haec isagoge c. 1)

b. 1, 7 de intervallo „ „
c. l^ 13 de duplici vocis motu (c. 2)
d. 1; 21 de sonorum tensione () (c. 2)
[l^ 22 de systemate].
e. 1, 23 de intentioiie remissione, acTimme grayi-

,f.

g.
tate

1,

l^
(c. 2).

30 de sonorum ambitu
31 de generibns (is. c. 3.)
() (c. 2)

seqiuintiir:
i. 6^ 20 intervaUomm dissimilitudines (is. c. 5)
k. 6; 23 intervallorum fines extremi (is. c. 5)
1. ly 3 intervalloriim consonantia (is. c. 5)
m. 8^ 15 lichanoriim spatium (is. c. 6. 7)
n. 8^ 26 tetrachordoriim 6 divisiones (is. c. 6. 7)
.0. 9^ 2 diesis enarmonica^ chromatica (is. c. 6. 7)
p. 10; 7 systematum dissimilitiidines (c. 8).

q. 15; 24 melodiae graduS; i^Tjg.

r. 23; 20 toni intervaUum.

s. 26; 24 dissona mteryaUa e consonis inverdenda.

Perditiim iUiim libeUiim facile vides primis YIII capi-

tibus liuius isagogae accurate respondisse. nam initium
factum est a definitionibus iUis capitis I; secutae sunt
materiae capitis 11^^ et quamvis mirum. quod de
sit;

generibiis iam in cap. III agatui'; liac quoqne in re

iHi libri consentiiiiLt. niliil quidem citatur e Cleonidis
iUiiis p. 2 — 5; sed silentii causam statim inteUegeS;

1 Haud multum invenimus de diatasi in isagoga nostra,

vetus illa ars plus disseruisse yidetur de hac re, quam tractari
iubet Aristoxenus in principiis § 6, p. 3, S4 Mb. et tractat
§ 33 p. 14.
 Isagoge. 173

ubi videris ibi sonoriim ordines fuisse enumeratos^

qui cum in Aristoxeno non exstarent^ in codice Lug-
dunensi citari non potuerunt. in pag. 6 — 7 veterem
illum praecejDtorem egisse videmus de interYalliSy ita
ut qnae sub i et l notata sint, facile in isagoga in-
vemamus. etiam quae sub m et citantur^ accura-
tissime isagogae p. 189^ et 190 respondent^ nec deest
qiiod respondere videatur ad o; et cum de generum et
chroarum sex formis libelli consentiant^ artissime con-
cedes inter se ligatos. concinuiit etiam in systematum
doctrina et eo quod capitis initmm fit a septem iUo-
rum formis diversis. en quam multis rebus libelli

inter se concordent. nec puto turbari concordiam loco

iUo de systemate inter d et e imposito•, adeo enim hoc
ab omni materiae dispositioiie abhorret^ ut facere non
possimus quin numeros istos falsos dicamus et depra-

vatos. reliquis in rebus materiae ordo optime serva-

tus est, ut exstitisse quondam de musica libellum ad
Aristoxerd voluntatem a Cleouide scriptum et liuic

isagogae simillimiim nemo negare possit. ex nltimis

autem isagoges paginis quod apud Cleonidem antiquum
nihil legitur, id non buic crimini dandum est, sed
inopiae Anstoxeneorum fragmentorum^ quae de symplio-
niariim scbematis, de duorum diapason perfecto syste-
mate^ de tredecim tonis sive systematibus^ de variis
inutationum formis nibil continent. — quid igitur?
dicamusne numeris Lugdunensi codici adscriptis signi-
ficari locos ipsius ]iuius introductionis? lioc ego nolo
contendere. res enim sub f et Jc in codice designatas
concedo a nostra introductione discrepare et partes q
— s

liic desiderari. non hanc isagogen ille librarins citavit^

174 "^• Cleonidis

sed pleniorem libmm habuit^ e quo isagoge nostra

videtur excerpta.
lam quicunque reputayerit exstitisse aliquando in
Marciani codicis prima pagina nomen aliud atque
Enclidis, nimc Cleonidis nomen exstare in N^ is facile
concedet idem nonien olim et in Marciano exsistere
potuisse. plurima enim ex liausit, paucissima

aliunde videtur petivisse. ita cum librorum condicio

cum rerum ipsarum natura conspiret^ idemque nomen

et isagoges bono codice et Lugdunensibus excerptis
commendetur^ retineamus auctoris nomen quod iam qui
primus edidit buic libello mscripsit. quamquam ex-

cerptus fortasse inque formam breviorem liber redactus

est^ ac differt nominis forma nunc nunc ei scripta:

probabilius tamen babemus auctoris nomen, quam ut

omni nomine isagogen destituamus. nec contra nominis
buiiis auctoritatem id pugnat^ quod obscurum yidetur

paucisque cognitum•, nam qui ex suo ingenio libello

nomen fingit^ is clarum eligit et nobile^ sicut fuit nomen
Euclidis; boc Cleonidis

codicem
Bessario puto^
cum
auctoris
codicis
iniuta iu vetere
nomen.
U
nomen qui scripsit,
causa commotus scripsisse putetur nisi veritatis?
autem is

U
honio doctus rLomen videtur correxisse, qui
praedicavit .
copia et specie occaecatus,
mntari iussit tum boc
qua alia

in

veri

Hanc isagogen primus latine edidit Georgius

Yalla Yenetiis 1498, qui codice usus JSTeapolitaiio
C 2 (ubi nomen Vallae scriptnm legi) titulum inscripsit
Cleonidae. Pena Dasypodius Herigonius ab Euclide
 Isagoge. 175

isagogen scriptam rati coniunxeruiit cum canonis sec-

tione. etiam Tossevinus m Bibliotliecae selectae II 260
dicit se ex Yaticanae bibliothecae ac Fulvii XJrsini
manuscriptis codd. edere Euclidis musicam/ Meib.
ad Ar. Qu. 208. ^at ibidem paulo post et p. 257
opinatur hanc introductionem liarmoiiicam potius tri-

buendam esse Pappo Alexandrino'. auctus autem erat

variis locis eius textus verbis^ quae apud Anstidem
vel Bryennium invenimus^ iisdeinqne sententiis aiicta
est isagoge in Yulcani codice Lugdunensi. in bis
scboliis cum insit sententia

(ad c. 4 fin.)^ vides ab

'
introductionis auctore baec esse aliena. Meibomius
iisdem codicibus nisus^ qiios ad sectionem edendam
adhibuit^ Euclidis
cani

J.

sinis I p. 47.
codex, cui
. nomen mscripsit, quamquam Yul-
maxime fidebat, exbibmt
Pappi isagogen tanquam ineditam
A. Cramer aimo 1839 pubHcavit in anecdotis Pari-
de Ruelli yersione gallica v. proU. ad
Euclidem.

- ^ .^^
Consentiunt autem libri mannscripti ut in titulo,
ita in verborum contextu. qui enim Cleonidem auctorem
ferunt, Neap. Barb. Ricc. Par.^ ii ortmes exliibent in c. 1
re, omittunt Meibomi enumerant ic.

in 2 babent -
^' ^ it. it. c.

NBP^ in c. 3 ^tciroVc?
omnes^ in exitu cap. 4 omnes habent sonos et
cliromaticos et
in c. 6 (p. 189^ le)
in alterum
(NBP)
NBP
diatonos, etiam qui absunt a
omittunt duas lineas^
saliant, babent
iit a -M,

ib. 21 NBP^ dein

176

omnes
(ita

liabent

NBP
^
W
^ ^ V,
"^• Cleonidis

et
'
WBU . 191,
quod maximum
192, 12
valet,

-
-
l), et ib. 3

habent
in c. 13
. quae
omittit . in autem codice, qui ali-
Riccardiano
quot locis discrepare videbatur, Herweerden inYenit
post titulum verba ov

.) quae exstant in Neapolitano Yallae. — Item

qui isagogen inscribunt et qni

ad Theoriis synopsin bunc libeUum mngunt (Ham-

burgensem dico, qui Pappi nomen omittit) non in
iiiitio solum quod omittunt prooemium, sed in universo

serinoiiis contextu mter se' consentiunt. ex hac ego

familia satis babui eniimerare lectiones codicis Barb.
foL 300, signans, ubi cum imo vel duobns aliis
conspirat, scribens, ubi propriam babet lectionem.
miilta aiitem liis Cleonidis et Pappi familiis commimia
sunt et inter eas et cum M.
tamen in rebus bmc recedit lectio vul-
Multis
gata eorum libromm, qui Euclidem fermit isagogae
auctorem. borum diligenter excussi sunt Lipsiensis
Monacensis Paris. 2456; Meibomius lectiones affert e
Coventriensi et Barocciano, partes ego inspexi ex U

verbis ^
(Yen. 322) et Bononiensi.

vero ordine, ex Meibomi

et
- lianc

.,
famiKam agnoveris

ex glossis, quas
In eligendis lectionibus plurimuin tribuendum erat
in
e
c.
septem partiuni
2,
mox emimerabo.
e

dtoi-

yetustis libris MW. quamquam (i. e. Vat. 191 W

fol. 397) in primis capitibus multa babet commnnia cum
 Isagoge. 177

UL^ quae erant reicienda^ mde a c. 9 (p. M) mu-

13
tato iit videtur fonte propius accedit ad M. ex M^
scito fluxisse lectiones y(aticani 191 fol. 292). manus
autem altera cum niliil fere mutaverit m isagoga^ ex V
concludes^ quae olim liabuerit M^ ex M^ transscriptiis

videtur ^(eapolitanus C; 2 £ 55)^ hic ubicumque

consentit ciim Marciani correctione a Yat. et U aliena^

signavi M^.
Quae autem in correcta sunt ad exempla lectio-
num vulgarium, ea signavi M^. et cum vilium lectio-
nuin contemptione seductus ex U omnia enotare
Yenetiis neglexissein, in apparatum substitui L(ips. 25),
Marciani U filium et socium fidelissimum.
Omnium autem codicum lectiones ex uno fonte
olim deriyatas esse suspiceris, ubi adspexeris glosse-
mata, quae irrepserimt in omnes librornm familias. ut
in c. 2 ilLud nisi ex aucto contextu co-
dicis W non inteUegitur. et consonas voces misceri
nec Aristoxenus docuit, nec liuius isagoges auctor
yidetiir docnisse. habes p. 187, 20 glossam, cuius pars
irrepsit et in optimos libros. nec puto, quot essent
consonantiae in synemmerLon systemate, ab initio

scriptum fuisse in hac isagoga. partes enim liabent

huius rei MW sub finem cap. 8, non babent plenam
sententiam, nec opus fiiit haec addere. et sympho-
niariini formae quae sint in genere diatono, in c. 9

(p. 14 et 16 M) tam male explicatur tantisque mendis

locus laborat, iit intrusum putem ab homine Aristo-
xenianae doctrinae nimis studioso, qui non contentiis,
quod barypycnis mesopycnis similibus sonis iUae
species finirentur, nixnsquc eo, quod pycnum proprie
Mu3. script. ed. Jan. 12
178 IV. Cleonidis isagoge.

in genere diatono non exsisteret^ addiderit, qua re

illae species discernerentur in lioc genere (cf. quae
inculcantnr in Bacclimm § 25). et illud 3 •
7 = 21
apertum est glossematis indicmm^ quod L eiusque pro- \

'

pinqui non agnoscunt. tamen noli putare hos quos

Yiilgatos dico codices (U^ Mon. 104^ Baroc. al.) multis
in locis praeferendos esse reliquis. immo illuc plura
sunt intrusa^ ut illud in c. 2^
et in 5^ aTtadOvg ovrog in ll^ praecipue quinta
iUa et sexta symplionia in systemate sjrLemmenon c. 8.
 [].
' ,^^ - i6

.^
1.

^^- ^ .
^ ' ^
66^ %'^

10 . ^ . ^ ^,
6

^ . .
fol. 55 (cum Par. 2535,

Vat. 221, Eiccard., Bonon. 2432).

fol. 311,
M^ in ras. L
(U. Bon. 2048. Vat. 1341. 1346. Urb. 77^. Eegin. 94. Mon. 104.
..

cum
2 5

,
Berol. Pliil. 1552. Par. 2456. 2457. 2460^ suppl. 449. Escor.
XI

- ^, -
12.
fol. 16. Par.
—
Barocc).
Crameri
Madridensis N. 48.
2460 (f. 52). Yat.

VWOi.
Tlamtov
221. 671.
cod. Yulc.
(fol. 300)
Urb. 77^
rasura

,
in M^ titulum omittunt
3 — 6 om. (fol. 300). om. WL.^
4 WL. om. WL. 6 in M^
corr. o. WL. 7 post yvy
inserit in
inscriptis
Yat. 1341,
8 ,
marg.
mutat M*.
item infra
WBL.
p. 180,
9 ]'
M^

i. 2.
et omittit infra, numeris
'^
12*
L.
hoc ord.
WBL.
180

.
IV. Cleonidis isagoge

.
-- ivbg

Tovog
. (. 2 .)
- 5

-
^'.
-
'.
^ ,- ^
.
2.

-
^q'

. '
^.^ ^, - 5

20

'
-^
. 22.

WL.
6

- '-
cf.

19
(cf.
Ar.

^'',
BaccLium
Qu. I 11,

.
§ 58 et Anonymum II § 65)
(p.^24s. M)

L.
WL. 20
. .

Jan, Bac(3hius, Argent. 1891,

. .

-
an

Cap. 1. — cf. Porpli. ad Ptol. . 258.

Cap. 2. Arstx. p. 8 Mb. Mcom. harin. cap.
cf. 2. Porphyrius
ad Ptol. p. 194. Manuel Bryenn. harm. I 3.
 harmonica. — 1—3 . 181

^,.^
c. 1 3. -.

,
TCoiovvta

^ccvsuig^

.^' ''&^- ^l•,g

^
"^
^
,
6d'ai,^

' . ^ ,
,
3.
<3
^
^}
[. . . .

]
(. 3 .)

., .| -
5

VLOV ., | -- \
. ^^
^
,
1
W. .
) L. (inscr.
2
)
. L. 3
).]? 'W—
(inscr.

(erat glossema

-
4

,
fol.311.
BM*L,
6
mittit tameii

postea redeunt.
praemissum verbis

, solus
1VPL,

W
cpQ'oyyog,
7 at solus
-,^.
6^7\

W,
^?
om.
VNWB.

cet.
^ W,
mg.,

&'
8
5
om. VN,

y.ccd''
2535, Barb.
omnes, prae-

quae
WL.
9 . 11 W. 13 . .
Cap. 3 cf. c. 6. Aristox. . 45 Mb. Nicom. 12 . 25. Ptolem.
liarm. I c. 12 — 15. Theo de mus. c. 10 U. Bellermaun ad —
Anon. § 52. Gevaert Histoire et tlieorie I chap. 4. Jan, Er-
klarung zu Bacchius p. 3.
182 IV. Cleonidis isagoge.

^\ ^^
. 4.
\
\
|>

'. HD

6 10

^^ "Jh 15

4 WBL,
.
om. . .
(. 4)

, yivBi --.
,
6
20

semper M^
NBL,

.] ,^.
semper,
13
16
cf.
et aliquot locis V,
ad Euclidem
VNWBL.
WBL.
164,

14 ,
2.

corr.

21 22
,
8
corr. ita
videtur
vide Euclidem 162,

et
ovv.
semper

om.
invertitW.
M^

W.
i.

Cap. 4 cf. Nicom. c. 11. Ptolem, I 4. ArQu. I 6. et qui

multa cum Cleonide habet communia Bryennium I 4.
 harinomca. c. 3. 4, . 3. 4 . 183

^Ev '
5

At^^avog

L0

.
15

20 '
{)7
!^ eVoi^ftdi^tog

25

28 ,24 om.
om. W.
W. 25—27 ] WL,
 184 IV. Cleonidis isagoge

(. 5)

. ' ,

">

20

avbg

^
1

lin. 5 et
addit

9.
add.

.
.3 4
, 6vv., avv.
W Meib. ad
sed perfossum, liabet V, om.
(cf.

-
item
rel.
W (cum codd. Meib.)
h. 1.)

,
4 W. 5
W. ^
deh M^. 6 perfossum MW.
7 W. 15—18 .
ciua.
rasura et fere omnia nova.
W babet 15
V
om.
om. 15
rel.
. ., ita in in
liabet reli-
15 et 16, babet 17—18.
 harmonica. c. 4. . 5. 6 . 185

(. 6)

, .
, ^
-
^,'
- -, . 6
-
,..-
10

!
^
' .,
vog^ ^ ^^ -
06 '

6 in ras., WB. 7 a ad 185,9 -

* .
.
,
om. haec inde ab 11
V7t.
rel.)W.
%,% in ras.,
W. —
12 14
ante lin. 16 adduntVulcani et Possevini codices, etiam
(om.

„Paris. 449 suppl." quae exstant apud ArQu. p. 10, 6—

ll,3iM.
a
OL B, yiiv.
1.

'
17 ad
W, %iv.
1. 19 aberrat
L.
W. 25 %lv.
186

^^ ^ .
^
. ^• Cleonidis isagoge

^ ^
,, .^ ^
^ ^
^
aitvKVOL

.
TtvKvoL

^-
-

- '
'
(. 7)
'
5

.,^ '
(3
'
]
. ^
^. ^ - - ' ^^/^?^
;^^6

'
5

-
viog^

( -^. '
jtc^^oii/tJTri^ 20

an 5?

',
]
5 ot
1

, ]^, ,
corr. ipse.
]

. ^.
19
L.
om.)

, 11
simile erat
mg. ut supra.

. "^,
/Lt.
.
ex . *
lemma
8
mg. ut supra.
13
185, 22,

^ 10

item ter in
mg. (manus 2
nunc erasum.
7]60
. *,
\
,
sqq. aberraverunt enim
sed yide 186, 4.
M^W
ad lin. 22. 22
liaec omnia usque ad 187,2
om. M^L. sed liaberunt sonos diatonos M^W, habent VNB.
 , ^ harmonica. c. 4. 5. , 7. 8 . 187

'^ 5.

. '
(. 8).
dti^gpo^oit i]

^ ^
,. ,,,
^ , , ^
, ',
, "'
fi

. ,, ., -
<ita

—
— '"
-
, ,
5

, - ^,

>
, ,& - ^
, , , ^ - o^ota.

7j ] 7] TCiW.
^ .(
4
& ]
3 Inserunt Vulc. Poss. quae exstant

BL,
W.
ArQu.
^
5
p. 12,
7;]
.
18—13,
W, om.
8
7 M.
rel.,

^
item 1. 5.
W et mg. L. dein addunt IVPL. ^

ad-
W, :1 L mg. 9 post

'
v.ul
M*L. 14 W. 16 . M^NL

^
dunt
NBL, , W.

§
6 M^WB. 17
18 post
et Vulcanius
add.

,
M^L. 19

. .
Addunt PosseYmus
r.at

Cum confer Aristx.

cap. 5 39, Bryenn. 1, 5. ArQu.
. 1, 7.

De symphonia yide quae contulerim supra p. 133.

'&^6^ ^^^" &.
188 IV, Cleonidis isagoge

dh ^^
—

.,
d

'
-

,^ ^
^ '
-
(. 9)
^
^. ^-

,
. ^ .
,^ !

^
^, ^,^' ^
^,
^,
- 6
Jj

5
'

,
-
yov

-
T7j

^^.
& ^^
, ,^
,. ' ' -
%^,

^(ita
^.
scriptum ex Meibomi verbis apparet),

^,
. -
Q
cpQ'oy-

6vy-

^
^]
pergit
1

.
(cf.

W.
msert

\ om.
Bry.
—

MWL,
6

W.
.
-),
382).

^&.^
%M^L. (post

11
Meib. ex Penae puto editione (quae

.)
om. libri omnes.

.
]^ ,\
8
BM^L,
4 ]. '&&'.'
i]
2

om. M^W.
W.
W.
L.

9
12
5
7 ante

^^•^•
V^WL,
).
// ^^
,
W. 13
. 17
.
L J
16
.
(^t-
 liarmonica. c. 5. 6. . 8—10 . 189

6%•'
^.
^ "' — '^ \ ' -
^ ',,^ ^ d'

- '
.
5

^'
5
6.
^^.
\
^
,^
^ ---
-
f/Lccrroi'

itav

.
. (. 10)

.)
,
5

-
-'
]
. ^ ^
9 ]
1
Meib.
p. 383, 10—12,
W,
.
6
7 & . '^.
W.
Vulc.

qui addit titulum

et
2
Poss.
W,
.
addunt quae liabet Bry.
om. quae seqq. ad
5

10
libri,

.
.
13 alterum
16 .
L. 14
,
17 init.
. add,
ras. ,
-
item postea 17 et 18.
Tro-ug W. 20
(prius
..
ras.) , /\
(prius) om.
21
.
*,
19

WL.
Q'yyv
,

Cap.
"universuirL
6. Ad
caput Bryenn.
. , 7.
et cf. Arstx. . 44 . ad
 1

190 IV• Cleonidis isagoge

.
j

7]

^ 7.
^

yivovg
^
. ^. -
o^otcog
-
%\ |
'<

. , ^
'' .
]

^
j

^H !

7} ^
' .. .
VNWB,

.^ ]
'

1 et mg. L, M^L, add. W.

WL. /// .
^ om. W. 3

]
2
W. L. om. W, qui pergit

{,)
an

10
)
lion fere lioc:
, (^')'?
,
, '''-
L.

prius
supra
v.al

*.
om.
(')
erasum.

W,
,

^
VN

. ^
9
ad

om,
7
{,
lin.

^,
6 ascribit

M'L, .
?)
scho-

-
WBM-^L.
.
()
W.
.

,
,
*,

,
M^Bry. ]post primam add.

\ ' om, liaec M^WL.

/// , 11 M^,

&
om. om. W. 12 Possevini codex

14 ,, —
addit quae leguntur apud ArQu. p. 14, 32
%. . . 15, , 13
WYNL,
VNB, videtur om.
, .^ ..
,
;

om. L. 15 M^N^L, om. rel. post add.

M*L, W
autem inde a 14 liaec

Cum cap. 7 cf. Aristox. p. 24 Mb. ArQu. 1, 9 (p. 19, 28 M).

 :

harmonica. c. 6. 7. . 10. 11 . 191

- .' . '^
rrjg

(. 11)

-
5

^
( ') ^
habet: ,
xqiTi^iTOVLOv (an
. ', - ref.
(recidit in harinoiiiam)
ad chroma molle?)
(
, sunt dieses
sive ly^ tonus in moUi diatono).

1^
in marg. LMon, Baroc.

,. WBM^L,
LM^, .
. VN, om. M^
. {, eadem

.
Cram. Hamb.)
2

, .
'
"
et mg.
om.

L.
W

pergit
{% ins.
,
V,
et

.
W
mg.

'/.

et
L.

L, . .'
..
mg. L)
.
, , .

.
,
'^,
\
om.
om.

,
,
M^W

*.
dein
M^W.
et

VNWB
.
mg.

-
3

()
L.

W,

et
mg. L, in litura fere 36 litterarum. scholium fuisse apparet
eius, qui 47^ -f 47^ -f 21
".
'
^, ,
8
WL.

. ',, 5
erasa cernuntur
=
\WL.M^
rep.
L.
/ .,
30 demonstraret. 4

mg.
'/..']
7
W,
et supra
-.
6vv-

M*L,
,
, reliqua omm.
W,

Continent partes toni duodecimas

e f g a
Genus- enarmonium 3 +3
-1-4
-{-24
Chroma moUe 4 -j- 22

„ hemiolium 4,^^ -\- 4'/2 -j- 21

„ tonicum 6 +6 + l^
Diatonicum moUe 6 -j- 9 + l^
„ altum 6 -f 12 -}- 12.
mi fa sol la.
192

^ ^ - . Cleonidis isagoge,
'

.^ . ^

'- . '. --
^'
t

^.- - -
"'

^ %^oVt
<

]
^ '
,, , ^-'^-,
- ]
6

(. 12) , 2(;

h h ,

-,
bC
, \

3
NL,
2
% '
. WL.
\
M^L,

^,
.
,
om, rel. ,
.
libb. 4
W.
-
W.
^, - £
,
addit
,
'] W.

^ . W.
5 8 ^t-
W. . WL. 11 ^--']
%^ yial

^
-9-

in litura M^,
W.
om. , ^//
^, V. om.
,. &( - 12
YL,

] ^
W,
^

W.
. 15 W. 18
 liarmoiiica. c. 7. 8. , 11. 12 . 193

& ^' 8.
.

^6- le,

^^^ ,
3

6
.
6 — %'
^
'
^
.
6
— Tfi

2 ]
—

ult. loco . Habent

]

et
.
Par. 2460 haec dia-
-

grammata:

(3 8C' dC -

,
,,
14
M^.
om. L.

W
10 ]
quamquain in 2 falso scribunt , pro |3
et quartum schema male inscribunt

]^ W
W.
,. ".
W.
,
,
13 .,]
et in 3 bis

.
om. C,

12
9

Cap. 8. De systeinate c£ Aristox. p. 6 et 17.

'. ArQu. 1, 8
(. 15 ). Bryenn. 6.

Mus. sciipt. ed. Jan. 13

.
194

VTtb

^
IV. Cleonidis isagoge

vjtb
|

,-
%'
^

-
, ^^ 76
(. 13)

^ ^
- ',

-
^
^ ^. -
.) - '

.^
^
^ -- dta
<5
—[^
»

^ ^

—6 2(

]
] ,(
7
om. ,4

W. -
- 10
\W,
W.
item

12
6.
VWBL.
M^W,
5
8

om.
*.
W.
.
11
^—
6

16
9
L.
, JSF.

— BM^L
i^hQ^ Par. Hamb.),
,
om. M^W.
18

.
-,] '.
om. M^
^,
^
WBM^L,
\ ',
add.
item
WL
^
M\
19
L,

.
signum
W.
,
^,
",

\ om. M^WB, item .195,, omissaeLMl

^ facit rei
21 liabent

De yocis spatio cf. Aristox. p. 14. 20.

 .
^
.
harmonica. c. 8. 9. . 12—14
%
195

—
, .
5 % ^
' '.
9.

.
%cil

&^

L0

^,
(3
(. 14)
'.
-
--
^. -
-
L5

, ,
(5

•
,
,
20

11
-
2
om.

,
om.

.
.
W.
5
6
.

BLM^,
7
. L.
BM*L,
WM^L,
] ^.
-] - 3

9
M^W.
]\
M^W,
M^WL.
13
-.
18 ] an
BLM^
' 20
M^W.
WB
15
(L mg),
WNB,
MNL.
W.

Cap. 9. De liis consonantiarum formis cf. Aristox. p. 74.

Dia tessaron.
Hc d e 1. forma Si do re mi
c d ef 2. „ do re mifa
d ef g 3. „ re mifa sol.

13*
 )

196 . Cleonidis isagoge

66 ^^ ^V,

,
,9
'
Qg'
TtQog

,
, . .
|),

^-
.
,., ' -
'
6

.
, -- '
'.
6 ( )'
6
(. 15)

2c

(]WB, ^.\
]
^^.^J^^^i^og fs TtQocdioL 5

6
WJSiB, ita
. . ^,L et qui addit ^
M^L. IW] M^L. . . (* mg
9
.
\ 13 ^' \
sxsl
IWt
7
dh rel. 14
L

coUata
. .
.
\ 197, 8,
17

19 {) libri.
dh M^WL.
i.
MWL.
.
18
NBL, om
20 .
M^W
ego

Dia pente.
ef g a —h 1. forma mi fa sol la — si
f g a — hc' 2. „ fa sol la — do
g a — lic' d' 3. „ sol la —
si
do re
a — hc'
si
d' ^- 11 la — si do re mi.
 '

harmonica. c. 9. . 14. 15 . 197

-
^ -
i(3tL

^
. .
|,
|,
'
^ ^,-
^
^' vTiaarjg

, .,
., .
. 6

^,'
|5' 6
\
^

WL.
om, L. , .'.
— 3
WB, om.
^
rel.
om,

]]
2
^.
—
-
.
om. 3 libri,
cf. 196, 18.
L. 12 ]
libb., Meib.
L.
6
13 ad
^.
rjW. 8
198, 14 scliolion

Dia pason.
Forma 1. Hc d ef g a —h mixolydia.
i?
2. c d ef g a — hc lydia
5?
3. d ef g a — hc' d' phrygia
4. doria ef g a — hc' d' e' doria
ii bypolydia
5. f e'f' g a — hc' d'
?i
hypophrygia
6.
g a — hc' d'
11
7. hypodoria lic' e'f' g' a'. a — d'
De lais modis agit Bellermann Anon. p. 9. 35. Tonleitern p. 7.
Grevaert Histoire I 127. Jan ad Bacclimm p. 10. Westphal
Harinonik^ p. 136. quae tamen liic de dynami sonorum som-
niavit, ea refelli in Berliner AVochensclirift 1886, p. 1134. et
quae de variorum modorum exitu statuerat Gevaertusque ab
illo recepit, ea falsa esse W. declarayit in Aristoxeno
(1893) p. 1.
 ,^ .
198

TBtaQTog 6 TOvog
^• Cleonidis isagoge

* e6tL \
\

. ^
'.

6 |' |

^ ^.
(. 16) i

'^ ^

|• '

'^
.
\

' i(ji

^^ ^ 5

^' ' ^' \

'

^'
^ ^ * ' - \

^ ^ ^'
201

. .\
8 ^£.
W,
- om. .
.\
eotlW.
loyiQLnbv
( in
BM^L.
. MWBL,
, lit.), M^W.
om.
.
W.
13
14
15 ]
. , M^W.
om.
om.
]]
-]
.
eid. 19
16
BM'^L,

YWL,
M^W.
%a.l M^W.
^ 20
om. M^W.
]
.
^,
. invertit .
WL.
21

] .
. ,-
et

] ', ]
^ in lit. et L, ,
. W. 22 W.
M^WB. W, LM^.
 . 15—17 . 199

^ .
harnioiiica. c. 9. 10.

,. ^-

5 ^. . ;t^coiiCirog

10.
^
6
^ ^^ ^

.
,

^
(. 17)
''
^tot^^t

-
-

,
. '
0^ ',
^ -^ta

6^ ^ .
,.
,
W
1 ] 6 om.
W.
W.
% yccQ
om. WL,
i%
item 1. 3
.
W.
libri.
_ 5 ]
9
]
inserit
12 diOLGEi
M^WN.
M^ hab. NL,
13
G.

.]
om.
W.
WB.
.
06a]
10

W.
W.
Bry. p. 385,

om.
>.
Mi^BL.
libri.

Gvv.
17 avci .
Systema synemnieiion.
hypaton meson synemmeiioii

rrl ce
cS
C5
^ C3
•+=>
P^ ft 'r-t

cS cS
f-l >^ cS
£?
^ r^ ft
.1-1
1 1 r^
.1-1
1—1

)
S ^ -F-

jSL•
 200 IV. Cleonidis isagoge

. KOivbg]
^ }
[]
'
^,
-

. ^
, .
6
]
, -
5

, , -
.
-
rai (. 18)
,^.--- '

V7C.
1
,. .
.
3 a
^ 2
3 ad
M^W Bry.,
4 aberrat W.
BM^L.
ego,
(vel U) libri, cf. lin. 1. 5. 7. in erasum, hab!
VWNB. 4 M^NL, M^WB.
,
\
ut W, ix

]^
1. 2, item 1. 6. 5 B, Jx N^ rel. 6
d. . 7 MW. 8 ' (et vri in
lit. M^) WBL, . WBM^, amijv YL. W
10 om. WB, hab. N. 12 om. W, M.^ supra.

15
M^,
LM^,
M^L. 14 , v^ .
16 ] L.
(.^?)

Unum novisse videtur systema perfectum Aristox. 6 (et

apud Porpbyrium in Ptol. p. 258), sicuti Ptolemaeus barm. II 1
eadem, quae bic Cleonides, docet Gaudentius p. 8. eadem
babet systemata, nomina alia Nicomacbus harm. c. 11; eadem
simt nomina, minus systema diezeugmenon apud Bacciiium
§ 74, cf. annot. meas (1891) p. 9^.
 .
^ ^^ -
liarmonica.

to
c. 10. 11. . 17. 18 .

^ %-
201

.
^

.
aico 6

( ^ ^^
.
,
.0

^
'
,
L5 ^.
,' ^ ,^11. Tfj
-'
^
6(3

6
^

-
20

^ 66\
^&.
| (aTtad-T}

WBL
3

. W.
et

M^WNl
,
om..
^.
*. , ^?. YWNB,
corr.

].
W.
8
10 ,.{) ,
MWBL.

'
M^L.
6
M^WNL,
9
11
^
-

&
N^BM^L, M^W. 14
'l2
^
19 (p&oyyov]

etiam

peditur.
.

.
,
&
;
om.
W.
^yyo VWB.

orbe inclusit
habent

Baccliii
M^
WL:
^'. ego malini
20

septem definitionibus
17
M^W.
lioc
"?}
§
. .
in

80 nihil ex-
—-
. .

liabet
lit.

-
 ^'.
202 IV. Cleonidis isagoge J

^^ ' ^ ^

(. 19) (^g
. -

. ' 12.
%
^^'^^' ^ '-
-
^' '
%
\

^ '
6
'^ .
ot

'. ^-^^^^ |

'' (?'

(J^i^z/tcii/
d£%ci/3c^^oi/ci

^ovticii/ ., <56
5

-
ante
corr.
11 xoC\

cf.
G.

)
2

Hiller
*.

Hermann.
.
,
.
.
.
.
NWB,
125.

15
insert

%.
%. .
12

'
.
W.
L.

om. L.
4
7

JBergk

Meibom,
libri.
olim Bergk,
3

W.
16
om.

(ante

fr.

']
\M^NW,
.) W, W,
14
lyr.
(ante .)
add.

(. 579^,

MWBL,
L.
om.

.
libri,
M^L,

rel.
,
253^)
del.

(supra

libri posteaque ipse Bergk et Hiller; at sunt bina tetrachorda

lyrae septem cbordarum, terna lyrae chordarum undecim.
L.

Tres babent toni significationes ArQu. 1, 10 (p. 22), Porpliyr.

in Ptol. p, 258, quattuor babet Bry. 1, 8.
De quattuor sonorum scala v. Jani annot. ad Bacchium
(Arg. 1891) p. 6, de lonis tribus tetrachordis ib. p. 8. sunt
autem soni: Si do re mifa sol La si do re mi.
Hc d ef sr a hc' d' e'.
 . ,,
%%
haraioiiica. c. 11. 12. . 18—20

,
.
^

203

6, .
^,
'' ,,,'
% .
,
orcii/

(. 20) -
-
.0

^^ ' ,
libri.
inv. W.
6
4
tovoL WL
om. L.
om. cet. 7
-
«^
4^706 .
3 M^L, om. M^
10 ^^ W. U W^ ,

plura
Dehisce tonis yel scalis pauca dicit Aristox. p. 37,
Aristides (15 scalas)
(septem indicat scalas) Baccliius § 47,
u. Miisik-
I 10 23 cf Bellermann ad anon. p. 42, TonUitern
notenv. 5, Marquard ad Aristox. p. 308. Dorii toni (= syste-
lias mYenies
matis immutabilis) mesen ubi posueris a vel
la,

tonorum mesas:
e' hypermixolydii vel hyperphrygii mig
dis'\ mixolydii yel liyperionici [regj
mixolydii yel hyperdorii (reg
d' J

cis'\ Lydii jdo^jf

lydii vel aeolii l
dOg
c' J

Phrygii si^
li \
^
j

phrygii vel ionici si^ b

b j
i

a Dorii la.2

gis liypolydii _^
(solajf
\
hypolydii vel hypoaeolii \ solg
g J

fis hypophrygii _ _ ffa^

\
f j hypoplirygii vel hypoionici lia^

e liypodorii ^h•
 204

^ IV. Cleonidis isag-offe

^^ -
,'
,^
dvo^

'
',
, bg

. '

dh ^-'
\ ,
vnEQ^i^golidiog,

tqUol
,
' -
m\

.,
(3.^
%^' -
-. ' 13.

1 a ad 4 errant
^^
M^W, quae cum

^,
^^^ ^ ^, comgeret, etiam quae praecedunt
et htteris
transpomt ad Im 5
mmoribus scnpsit.
(
cW
yide
(a p.

1. 5).
203
-
,
^alsnaL
erasit

],
h WLM^
dem (mscr. ) .. L.

7
4

-.W.-% WL
S^i

J — om. omnes. 11 iiai-

^
ITIuWmT''''-'^
om.

cet.
JVPW, M^ corrigens renovat usque ad
ego suppleyi
13 .
^' ^^^^^"^^^ ''^

W.
LM^
14
12
NBL,

{^.

r
^.^.^^'^• -,?^ metabola vide Aristox. 38. Aristid 1 11 .
(. 24). Bacchium § 50 ss. et 88 cum comment 21 Beller-
maim ad Anon. p. 30 Brj 19
 .
"
^iOiroVov
harmonica.

'
c. 12. 13.

^.

^ .-
20. 21.

,-
205

^
^^'. ^
^

.
(. 21)

.
,ytVoi/To^i,
'

^^^ -
-

'
.^
5

!0
'&
/3c^i/£To;t

%^
. ^

^"^
,} OVV

}
.
'
^-

]
^ '. 2

ql•,vo videtur M^,

^, 10 yCvbxai

Bry.).
cet.
M-VW,
13
(
11
.
^, '
-
NBL,

-
'
,.—
-
WJSTB, M*L,

']
]
\
WNB (
qui errat ad
om.
.
,
lin. 15.
W,
'
om.
- cet.), L om.
-
1-

'
M^NL,
om. W,
'^?
om.
17
\ 16
. ,. om. M^W,
ego,
hab.
BlSiL
(%•^^ '.
{ et corr. , L). 19 erat
-^ ^ ^^^
206

.^/-
^• Cleonidis isagoge

^'
\

. iidOvg
'

^
6 .
' r^cij^wdtci
';.
^
\

'\

6
^. ^
^.
.
' \ ^' ^ '- .

. (. 22)

%6
14.
-
'
2(

,
/. % ,']--
-
12
19
'
om.
'
,• ']
TLTiov
M^W.
-
2
'

^.
.
{){)
\ ,
^
L.
,
om.

hab.
'^.

6
8 .

.
fuisse vid.

sed
in ras.
^']
.
erat
4 8La6talTi%ov L, diuotaxLV.ov
M^
| om. N^.

% W. \
20
5
BM^L,

11
W-.
M^WB,

—
15
3

MWL, -.
.

Cap. 14. De melopoeia cf, Aristox. .38. ArQu. 12 (. 29).

Anon. Bell. § 2 = 84 ss.Bryeiin. III 3. 5, praecipue 10. Trinkler,
Harmonik und Melopoie. Posen 1842. p. 34.
 .
.
. harmonica. c. 13. 14. . 21. 22

' 207

i^Tjg
di
. odbg ^
^ , ^ b

'
5

[^.^ ^- .
^'
10

'. ^ ^^
-
&.^
. 6 -
.
in Vat.
2
,
W.
WN^BLM^
1341.
9 ]^'
,,
W.
8
om.
6
M^
insertum vid. M.
4
W.

\
7
ML.
Hic
.] -
10 Hoc loco erat
finis
yivo-
isagoges

&
in titulus sed perfossus est et
uncino mdicatum sequentia

om.
&
(v. p. 169).

W.
ad alterum errat
17 Addit titulum.
(tit. sectionis
cum

.
can.) .
)
,-
praecedentibus esse iungenda
W. a priore
WN,
ML. 14
W'\
 y.

NICOMACHUS GERASENUS

Mus. script, ed. Jan. 14

 doctorum liommiim mimero qui qiiae CL•aldaei

et Aegyptii docueraiit cum Graecomm pkLLosoplioriini

praeceptis coniungere studebant, egTegmm locum obti-
net Nicomachus^ ortus Gerasa^, quae iirbs Petraeae

prope aberat a flumme Jabbok. bic non ante impe-

ratoram Romaiiomm tempora scripsit, improbat enim
(barm. c. 11 fin.) ThrasyUuin, qui yixit aetate Augusti
et Tiberii. artem autem eius aritkmeticam ciini Ap-
puleins in linguam latinam verterit^ bic liber ante

aimum 170 p. Cb. videtur esse confectus. quae cum

ita sint, medio saeculo altero p. Cb. Nicomacbi
in
aetas recte ponitur. dici quidem potest, quod Ptole-

^
maei de musica libros ignoret, ante buius tempora
Gerasenum scripsisse et ad saeculi initmm esse remo-
venduin.

spectet^
canonem autem
sed

^
vide ne noverit

quod enim iUo quem modo designavimns loco Nico-

machiis negat canonem se divisurum Sg
baud scio an Tbeonem
Tbeonem Smymaeum.

qni novies in libro suo laudet Eratostlienem,

secet c. 35 via et ratione Thrasylli.

1 De NicomacM yita vide Zeller, PhilosopMe der Griechen.

2^ 108, 5. Hoche, arithni. isagoge p. ^.
2 BocTqav %al loannes Philoponus exe- m
geseos initio.
14*
212 . De Nicomacho

Sed quidquid unquam Pjthagorei vel alii viri docti

de numerorum facultate divinaverant^ quidquid miri
unquam et inepti de monadis dyadis reliqnorum ad

'.
decadem numeiOrum dignitate soniniaverant^ id ille
congessit in duos libros inscriptos
qui libri mysticanim speculationum
plenissimi quamquam perierunt, exstat specimen a
Photio excerptum et in eius bibliotlieca (cod.
187) ser-
vatum^ variaque exstant specimina in libro a lambHclio
fortasse composito^ quem eodem titulo inscriptum edi-
derunt Wecbel Parisiis 1543 Ast Lipsiae 1817.
et Frid.
et Christianorum temporibus vixeritne Mcomaclius si
quis dubitaverit^ evolvat qnae de angelis et arcban-
gelis bic dicens inducitur
p. 43. buic tamen operi

eius ^^.
opinionum inutilium plenissimo longe nos praeferimus
boc enim libro
quidquid veri veteres Pytbagorei de numerorum natura
et ratione cognoverant, clare et sollerter exponitur

et quamquam plures exsistebant baram rerum artes et

doctrinae — enim ad nos etiam T]ieonis
pervenit
Smyrnaei^ de numeris expositio et Martiani Capellae

1 Post Wechelium (1538) et Astiuni (1817) Isagogen arith-

meticam ediditRicardus Hoclie. Lipsiae 1866.
2 Tlieo, qui in exponendis iis rebus matheniaticis, quibus
opus sit ad legendum Platonem, Adrastum cummaxime
sequi-
tiir et Thrasyllum et Eratosthenem, liaud multis
in rebus a
Mcomachi doctrina recedit. nam etsi Mcomachus in liarmoni-
cae artis c. 11 improbat duos homines quos consulto sequitur
Tlieo, tamen neuter facere potest quin Pythagoreomm prae-
cepta probet et commendet. Eratostbenem autem altero loco
ipse Nicomachus probat et landat. et quae de numerorum
imparium tertio genere contra rerum veritatem profitetur
Nicomaclius ar. I 13, ea Theo quoque venditat in ar. c. 6.
quid? quod nugarum illamm quae in tbeologumenis docentur
 eiusque libris. 213

de nuptiis PL•ilologiae et Mercuri^ liber

tinetur ars aritlimetica^ — milla
, qiio

tamen emsmodi doc-

con-

trina plures nacta est aut imitatores aut interpretes,

nulla unquam maioribus laudibus sublata est quam
isagoge aritkmetica Mcomachi. Cassiodorms quidem,
qui banc artem et ipse profitetiir^ sub finem eoiTim
quae de aritbmetica ex huius libris excerpsit^ dili-

genter ait hanc artem apiid Graecos Nicomadms ex-

posidt primimi Madaurensis Apiyuleius, deinde
magniftcus
Jiunc
vir Boetius latino sermone trcmsJatum -
manis conUdit leditandum. et babemus nos banc aritb-
meticam institutionem duobus libris ad NicomacM
exemplar delineatam ipsmsque Boeti sententiis auctam,
— babemus eandem artem Graeco sermone iterum
explicatam et contra aliorum yeluti Enclidis sententias

magnam partem
c.

dicit

dem
40—49.
nonnunquam
in
recepit etiam Smymaeus Theo in mus,
magnis
differunt,
igitur rebus conspirant, in vocabulis
Yeluti
Theo ar. 14 speciem quandain eorum, quos
numeros appellat Mcomaclius II 17 (et Theo ipse 17).
fontibus plurima eos bausisse facile apparet. disposuit
tamen doctrinas melius Tlieo, qui de simplicibus numeris quae
,
^'
ex iis-

—
babebat initio absolvit (cap. 1 31 quam partem ferunt arith-
meticam), de pluriuin nunieroruin rationibus yel logois di-
cenda reicit in locum posteriorem (p. 72 Hiller, sive de
musica c. 17).
1 Martianus Capella a Pythagoreorum vanis speculationi-
biis alienus meliorem artem conscripsit quam Nicomachus vel
Theo yel quisquam veterum. agit enim VII 745 de locis
(versibus) quibus distinguantur monades, decades, hecontades,
748 de paribus numeris et impa.ribus, 750 de compositis aut
per se aut inter se, 753 de perfectis, 754 de figuris geometri-
cis, 757 de rationibus. inde a 768 ad usum numerorum ani-
muin advertit, de raultiplicando et replicando (i. e. dividendo)
yaria praecipit, a 784 binorum numeroruin communes mensuras
quaerit. quamquam tbeologumena ista ne a Martiano quidein
(731—741) absunt.
214 ^^• I^e Nicomaclao

clefensam per lambliclium -'^.

qui Nicomachi discipulus
et cultor fidelissimus pag. 3 (Ten) liis laudibus magi-
8ag
^' %^•
strum ornare non dubitat: iduv

'^ , '' ^'.

' - ^,-
7%'
^^.
\
-
^..
rj^'vog
d
%

nomen Nicomaclii,
ac
'^ ut eius qui
-
unus optime numerorum rationes iniret^ in proverbiiim
abiisse yidemus e Pbilopatride c. 12^ qui dialogiis in
Luciani libris referri solet. biinc tantae laudis librum
miilti etiam bomines docti scholiis interpretati sunt.
servatae sunt nobis tyj)isque expressae interpretationes
loanms Philoponi^ et Soterichi^j sed interpretati esse
dicmitur etiam Proclus Proclems^ et Heronas^. sunt-

1 lambliclii ars arithmetica, qui liber IV dicitur in ordine

librorum Pythagoricorum non Nicomaclii singula verba ex-
,

plicat, sed illius doctrmam libere exponit et aliorum argu-

mentis testimoniisque confirmat. edidit Samuel Tennulms, Arn-
hemiae 1668, et his diebus Hermengildus Pistelli, Lipsiae 1894.
2 loannis Philoponi scbolia in Nicomaclii artem arith-

' -
meticam edidit Ricardus Hocbe. in I quidem librum quae
PHl. scripsit, prodierunt Yesaliae in annalibus gymnasii 1864
et 1865, libri II scholia Berolini apud Calvarios 1867.
3 SotericM interpretationem edidit Hoclie. Elberfeldiael871.
4 Suidas TlQOvloq 6
''. h/qaips
. . . . .

Hoche tamen euin

loannis scliolia iterum recensuisse putat. annal. A^es. 1864 p. II.
.

5 Eutocius in II ArcMmedis de spliaera (p. 160 Torelli,

 eiusque libris. 215

que edita etiam alia scholia^. deniqiTe exemite XIII

post Clir. saeculo Georgins Pacliynieres, qui similiter
ac Tlioinas Aquinas veterum bonas artes suis aequa-
libus comniimicare studebat, in quadrivio componendo
Geraseni scrinia compilayit.^
His diebus quin multi antiquam iUam artem per-
legant^ dubito. sed iuyat yidere, quid yeteres de
numerorum natura et ratione docuerint^ et Nicomaclii
librum qui iudicare ynlt^ non banc tantum^ sed omnes
illos de aritbmetica libeUos considerare debet.
Nicomaclius et qui eum sequuntur^ orsi a definienda

sapientia distinguunt rerum yeras formas quas cogite-

mus et corpora quae yideamus, dignoscunt corporum
duo genera^ et magnitudines continuas (yekit arborem,
lapideia. quae nos dicimus indiyidua) et multit"admes
partibus disiunctas gregem yel populum); unde
(ut
yiam sibi muniunt ad hanc artium diyisionem:
multitudines magnitudines

res per se visae

^ars arithnietica

III 140 Heiberg):

Scholia ad librum
1
-
ad aliud relatae

ars musica
res manentes

geometrica

-'.',,
isagoges edidit e Guelferb. et
iiorimb. codicibus Nobbe in progr. ann. gymn. Nicol. Lips. 1862.
res mobiles

.
stellarum^.

in codd. Laurentianis memorantur scliolia Asclepii Tralliani.

2 De G-eorgio Pachymere (f circa 1310) vide Krumbacher,
Byzantinische Litteratur p. 90. Littig in aiinal. gymn. Maxi-
miliani Monac. 1891. ex huius quadrivio edidit prooemium
Yincent Notices et extraits de manuscrits XVI 2 (1847) p. 364 82, —
quod fluxisse apparet e Nicomaclio, idem publicayit eius artem
musicam p. 401 ss., quae ex Nicomachi Ptolemaeique doctrina
yidetur conflata.
3 Nicomachi arithm. I 1 3. —
lamblichi ar. p. 5a Ten.
Boetii ar. I 1. Pachymeres p. 372, 6 Vinc.
4 Has quadrivii artes iam excultas fuisse ante Archytam
legimus apud Ptolemaei harm. interpretem p. 236 (infra).
216 y. De Nicomaclio

et parmm qnidem 4 6) tria genera

nuineroriim (2
omnes veteres dignoscunt^, imparmm duo genera di-
stribuit Martianns Capella in nuptiis Philologiae et
Mercuri YII 748. lioc ita praeceptum fuisse puto ab
Eratostlienej qui cribro suo numeros primos et incom-
positos separavit a multiplicatis vel compositis (Mc.
ed. Hoclie p. 30). imparmm
hnic tamen divisioni JSTico-
mactLUS ternorum membrorum temere studiosus im-
miscet speciem numerornm^ qui (ut 9 yel 25) per se
sint compositi^ ubi tamen comparaYeris inter se^ videan-
tur incompositi (ar. I 13)^ ac sequuntur lamblichus
p. 38 et Boetius I 16. multo melius Theo Smyrnaeas
ar. c. 6 et Martianus Capella YII 750. 772 compara-
torum illas numerorum species segregant a parium
impariunique diyisione. omiies autem consentiuiit^ in
considerandis numeris perfectis, ut in liums quoque
artis doctrina commendetur ille 28, magnis laudibus
elatus in excerptis barmordae 4. 5. 9. iam. antequam
de singulis numeris quae dicenda erant absoluta sint,

contra Theonis et Martiani dispositionem^ transsilmnt

{
Mcomacbiis et sectatores ad inquirendas binorum nu-
merorum rationes. ac binos numeros qui comparat,
aut aequales esse videt, aut inaequales; bi autem aut
raultiplices invenmntur, aut superparticulares

Yide pares numeros Nicomaclii I 8 10, apud lambl.

1 —
p. 26 — 35,
Boetium I 8—12, Cassiodorium p. 569 Gamonet.
—
eadem habet Theo ar. c. 8 10. discrepat Martianus YII 748.
2 Nic. I 14—16. lambl. p. 43—47. Boetius I 19—20.
Cassiod. 1. c. Theo c. 32, Mart. 753.
3 Tlieo ar, c. 13 — 31 agit de numeroruni formis geometri-
cis (cf. Nic. —
16 20) item Martianus YII 754—756, ad plurium
numeroruin rationes hi postea veniunt.

i
 eiusque libris. 217

!L±J:) aiit superpartientes l7tLLg ^^^-^), ^^^'^

dignosciirLtur, quomm

(
quod etiam
exemplum

iv
materiam
dispositionis
^ est

absoluto prioris libri argumento

alterius libri
"/2

perversitas
^t

23) Nicomaclius in epilogo

praecipit
a Boetio
yeliiti

nec aliena est

ar. I 32.
quodam

omnem
%.^

ista

aeqnalitate et
enim inaeqnalitatem procedere dicunt ex
expositis tribus terminis aequis
demonstrant certa
regula adhibenda rationes miiltiplices inde
auo-endi
. . 111 inversa deinde regula rationes iieri yide-
orm: ^ ^ 4
4 2 1
mus superparticnlares: ^. nec mmus superpar-
^ ^

tientes numeris positis et mutatis

rationes ex iUis

derivantur^ nt omnes inaeqnalitatis

formas gigni appa-

reat ex ipsa aeqnalitatel

quas nugas Theo quoque

ab Adrasto didicit et transscripsit

mus. c. 51. ut yero :

nunierain esse 160-

Plato in Eutbyproiie dixit parem
imparem :: ., ita semper veteres
:::,
nnmeromm modos cum linearum corporumque formis
comparabant et alios nnmeros dicebant Uneares,
alLos

alios yel pentagonos,

trianguLos .v., quadratos
.•.

beptagonorum
nec abborrebant a sexagonorum yel
progressi
speculatione, etiam ad tertiam distantiam

1 Nicom I
—
17-23. lambl. p. 48 60. Boet. I 21—31.
Cassiod. p. 570. Theo liaec remittit ad artem musicam c. 22
(cf.mus. 12). Martianus § 757—767.
2 Nic II 1-5 lambl. p. 61 ss. Boet. II 1-3. Cassiodon
excerpta sicuti Martianus baec omittunt. Theonem liaec ex-
Mbere iam diximus. rem novit nec tamen mvemt
Archytas;
yide comm. in Ptol. harm. p. 280 med.
 218 V. De Nicomacho

solidomm numerorum cubos statuebant^ asseres later-

culos, cuneos pjramides. Ms rebus Mcomaclius operam
nayat in cap. 6 —20 alterius libri et sequuntur eum ut
solent lambliclius p. 80—101, Boetius 114—39, Cassio-
dorius p. 571, Tbeo quoque multa capita (13—31)
bis rebus explicandis impertit, quamquam ratione
longe diyersa res exponit, Martianus breviter ab-
solvit § 734—56.
Extrema huius doctrinae parte veteres agunt de
analogiis yel proportionibus. liarum iUos tria genera
statuere accepimus: aritbmeticum geometricuin barmo-
nicum (cuius formulam yide in Mc. harm. I 8). multi
autem alias tres analogias bis opponebant, quin Pjtba-
gorei ludentes magis quam pbilosopbantes magnam iis
addunt novam analogiorum copiam^. postremo loco
Nicomacliiis et sectatores praedicant illam numerorum
seriem 6 8 9 12, qua veram barmoniam perfectis-
simamque symplioniam contineri aiunt, sicuti in bar-
moniae excerptis 8.
Ita semper yides IamblicL•um Boetium Cassiodo-
rium esse Mcomacbi cobortem, Tlieoiieni eadem fere
docere e suis fontibus liausta, aliam numerorum artem
profiteri Martianum. bei, quantum
laborem im- iUi
pendiuit rebus parum utilibus, quam mbil praeceptis
copiosis proficiunt! quanto est melius discere a pueris
tabulam numeromm inter se multiplicatorum^!

1 Mcomaclius II 21—29. lambl. p. 138—166. Boetius II

40—54. Theo quoque decem illas analogias enumerat mus.
55—61. Martianus inde a 791 tradit utilia praecepta de pro-
gressionibus.
2 Exstat tamen numerorum multiplicatorum tabula a 1 •
1
ad 10 • 10 apud Nicomachuni I 19 et Boetium I 26.
 eiusque libris. 219

lam age consideremus Mcomaclii manuale liar-

monicnm. quo ille orsus a Yocis motu (c. 2) et sono-
rum natnra 4) lyram recentiorem octo cliordarum
(c.
(c. 5), qnae
effectam esse narrat e vetere lieptacliordo
mundi harmonia (c. 3). deinde retfert, quo modo
sit
yeteris
sympliordariini rationes inventae sint (c. 6), et
ex-
recentisque lyrae natiira accuratius exposita (7)
analogiis docuerit
ponit, quae Plato de symplioniarum

(8). nam lioc scire maxime puto interfuit femmae

mius, cui libellus dedicatus est, — explicatque, quid

iam Philolaus de sonorum ratione mvenerit (9). cer-

tius quantopere nuineri pertineant

deinde con-armat^
ad sorLorum seriem constituendam (10) atque
enumerat
soni reli-
diatoni generis sonos (11), quos seqnnntur
quoruni generum (12). lianc ego rerum dispositionem
de sono-'
laudare non possum. cur inter capita quibus
rnm natura agit (2 et 4), inculcat iUam de steUamm
sonis doctrinam (3)? cnr noii ibi addit sonos conti-
neri numeromm rationibus (10), ut facit Euclides?

cur tot locis dicit de Yetere beptacbordo (3. 5. 7),

tot aliis de barmonia per Pytbagoreos aucta (5. 9)?

quid est quod in Platonis tbeoriam analogiarum c. 8

insiliat, c. 9 desultet? diapason non
esse sex tonorum

norme prins dicendum qiiam in iiltimo capite?

erat
dubito
bos locos apparet pessime esse dispositos. et
auctori iter et
sitne ordo remm tantopere perturbatus
accedit quod
negotia excusanti facile condonandus.
niud TtQOihv b . 243, 17 in hnnc ipsum
promissae
librum videtnr referendTiin, nec tamen res
copiosms in bis paginis exponuntnr. dubitandum
igi-

tur, utmm ab ipso Nicomaclio baec ita sint disposita,

 220 V. De Mcomacho

an posteroram mardbus vexata et turbata. quae tamen

liic docentur, eorum longe plurima, paene omnia scripta
videntur ab ipso Xicomaclio. planetarum harmoniain,
sonomm rationes et mensuram^ numeromm yim^ Pytha-
gorae res gestas^ Philolai disciplmam, Platonis cogita-
tiones^ a quo haec potius conscripta pntamus quam
ab eo qui Pjtbagoram tanqiiam deuni colebat? quod
contrarias esse ostendit tensionum et longitudinum
—

^
rationes sono enim grayissimo ascribendus est modo
minimus miinems^ modo maximus c. 4 et lO^ — qnod
bis potissimiim numeris in re demonstranda utitur:
6 8 9 12 (ut in a. aritliin. 29), quod numeromm
alios dicit alios — haec onniia
in legentium
mentes revocant enm, qui et in aliis
libris omnia numeris teneri docuerit. baec oinnia vere
a Nicomacbo scripta dignaque esse qiiibus confidamus,
milii persuasum est.

Panca modo in lioc libro insimt, quae ISTicomacliuni

scripsisse negem. an quisqiiam putat eum in brevissimo
de musica libello bis definisse, quid esset sonus dia-
stema systema? confer autem capita 4 et 12: bis inyemes
illa ne verbis quidem yel sensu aequalibus.
definita ac
iam non reprebendo, quod priore loco omnia definiun-
tur modo Aristoxeni; admisit enim in c. 12 praeter suam
defirdtioiiem etiam banc, quam dicit recentiorem, id
dico: non duobus locis illa scribenda fuisse in
eiusmodi
mamiali vel compendio. atqne in cap. 12 omnia bene Mco-
macbo conveniunt, sonus definitur sicut in aritlim. II 1
a diastemate semngitur ratio (,), de qua re pl^lra^
se dicturum promittit in maiore libro. contra in cap. 4
'

istis defimtionibus turbatur nexus sententiamm. nam

 eiusque libris. 221

illud

tione systematis^ sed

. cum prima
omnia
non coliaeret
capitis sententia
igitur inter se
cum
- deiini-

quadrant
sublatis definitionibus^ quas tantopere amabant librarii,
ut iisque quaque conscriberent.^ nec minus in.ilii
suspecta est mira illa de diazeuxi doctrina in cap. 12^ 6.

postquam enim Mcomaclius systema quindecim sono-

rum recte explicayit et de synemmerLon tetracliordo
yera bonaqiie protulit^ diazeuxeis ait esse duas^ qua-
rum alteram statuit inter tetracborda sjneminenoii et
byperbolaeon. id abliorret non solum ab iis quae
reliqui scriptores de his tetracliordis docent^^ sed etiam
ab iis quae Mcomacbus paulo ante dixit. liic enim

}
in c. 11; 2 systema 13 sonorum describit^ cuius tetra-
chorda ortmia sint coniuncta^ (quod systema firLxeritne
ipse^ iam niliil refert^ sed coniimgimtur ut
omnia ita tertmm et qnartum tetracborduni)^ cumque
reliquis in rebus § 3 — 5 cum Cleonide aliisque scrip-
toribiis consentiretj in § 6 synemmenon et byperbo-
laeon tetracliorda tono diiungi minime potuit.

,
nuiic
commemorato synemmenon tetracliordo et tetraclior-
dorum numero recte constituto (§ 5) oiFendimus in
diazeuxin istam. vere etiam dicitur
dvo^ nam et paramese et proslambanomenos bac
ratione a yicmis erant diiuncti^ sed
nec ferri nec a Mcomacbo^ si

quanto
ginem
1 Cf.

2
Cleonides
3
illi

ascriptis
Cum
Hoc
8.
&
finem Cleonidis, Bacchium I 59—65, exc. Neapolitana,
studio haec venati sint, videmus e sctLoliis in mar-
— sim.
Alypi tabulis consentit Euclides in prot.

priore loco omnia bene conveniunt. tres enim soni

19. 20,

hyperbolaeon nominantur non quattuor, ut constet dici de

,
222 ^- De Nicomacho

quidquam sapiebat, scriptiim esse potest. longissime

hoc abest a rerum vera condicione^ nec tollitur vel
mmuitur difficultas eo^ quod praeter Pacliyinerem
p. 450^ 20 qui hoc liaurire potuit e Mcomaclii manuali
etiam Bacchms in utraque isagoges parte (39 et 82)
nngas istas

possum omnem
ad
Yenditat.
illairL
silentio
sententiam a ^,
tamen praeterire non

abesse ab eo codice Bodleiano, qno Mei-

'

bomius usus sit.

Duos nomiiiaYi locos in qiiibus de auctoritate M-

comacbi dubitandum esset• plures suiit, quibus quae |

docentur moiieo ne credas. qmdem. sonis

in stellarum
distribuendis recte ille antiqno more Saturno gravem
sonum^ luiLae acutum tribnit^ quod tameii solem^
quem Plato etiam et Aristoteles prope lunam colloca-
bant^ medio systeroate ponit^ Heraclidis sjstema
in
tradere nobis videtur.^ graviorem incidit in errorem
cum dicit c. 4 niium esse instrumentoruni genus, in
quibns maius corpus efficiat sonos grayiores^ tales esse
tibias, alterum esse genus eorum^ in qnibus tensione
efficiatur sonorum acumen; (contrarie igitur opponit
materiae amplitudinem et tensionis yim, ut facit etiam

.
in c. 10;) autem genus, quod statuit c. 4
tertium
monocliordanim^ phandurorum^, ubi impositis digitis

tetracliordo coniuncto. Pacliyineres quoque lioc loco concor-

dantia liabet, cum neten synemnienon dicit
. 448, 19 Yinc.
1 Platonis ordinem habes in republica X 10 et epinomide 9.
Aristoteles metaph. XII 8 sequitur Callippuni qui de lunaet
sole aliud statuit ac de reliquis astris. de Heraclide v. Scliia-
parelli et quidquid contuli supra p. 145.
2 Phandurorum yel pandurorum cliordas digitis impositis
esse temperatas, ut partes tum magnae tum parvae sonarent,
 eiusque libris. 223

minuatnr neryorum vel corporis sonantis longitii(io^

minime erat medio ullo loco ponenclum^ ascribenduni
est generi priori^ quod materiae vel corporis sonantis
tenetur magnitudiiie. malleorum fabulas et pondernm
illorum (c. 6) perversitatem miilti homines docti casti-
gaverunt. milii id etiam displicet^ quod Pythagoram

netae ascripsisse numerum 12^ hypatae mimerum 6 putat,

cum veteres usi videantur modo contrario (p. 141).
Dedicavit autem Nicomachus femmae
liurLC libelluni

cuidam nobilissimae atque excusans^ quod festinet

itineris molestiis vexatus^ primum plus otii nanctus
ubi
esset^ alterum de musica opus se confecturum pro-

mittit multo copiosius et plenius.^ hocne eum

strarent

'
putabimus scripsisse? erant qui scripsisse eum demon-

quantitatibus
e

()
loco Eutocii^^

elucet librorum aliquod corpus

quo bic
et pergit

eum
.
dicit

cog
de rationum

scripsisse^
unde
quo de

ex Mcomachi verbis apparet. sculpta yidentur talia instru-

raenta in Romanorum sarcophagis. cf. Baumeister JDenkmdler
p. 1546. Jan, griech. Saiteninstr. (^1882) p. 20, anii. 144.
Stephanv Compte rendu 1881, p. 55.
1 Vide p. 238, lo. 242, 13. 249, 6. 260, 4. 261, n. 264, i. et—
illud . 343, 1 7 in liunc ipsum fortasse

,
(scil.

'.
-
librum relaturus es, nec tamen

-) % , ,
quae auctor promittit.

. -, i.
in iis quae sequuntur invenies

2 Eutocias in commentario ad Archimedis librum

spbaera II 4 (p. 160 Torelli, III 140 Heiberg):
'
—
((6%•6 at

quantitates rationum inter se

e. : si
multiplicatae quantitatem aliquam efficiant <ex. gr. % %=
,
de
-
aQiQ•-

y^>,
cum quantitas vocatur numerus, a quo denominatur ratio
data <(^.
224 ^• De Mcomaclio

symp]ioniarum rationibus accurate omnia explicaret.

quamquam testimonia habemiis clariora. ':^!

Boetius enim^ qui artem aritlimeticam hausit uni- ,

versam ex Mcomaclio^ etiam in arte musica non num-

qiiam liunc laudat. dicit enim I 20 simplicem princi- .

pio fuisse musicam NicomacJius refert adeo ut quaUuor \

7iervis constaret, idque usque ad OrpJieum duravit. idem

I 31 postquam Platonis de consonantiis sententiam ;

rettulit, addit sed id Nicomachus non arhitratur veraciter

:
,

didum, neque enim similium esse consonantiam, sed dis- \

similium potius in uncmi eandemque eoncordiam venien-

tium. et — iit taceam de I 32 — tertio loco II 20
Boetius: sedNicomaclius ut nnitas in arith-
. . . .

nieticis crementi erat deminutionisque princi-

pium^ ita etiam diapason symplioniani reliqua-
rum esse principium. multa his addit Boetius de
ordine^quo Gerasenus consonantias statuerit^ negatque
eum recepisse in liuuc numerum intervaUum iunctum
e diapason et diatessaron, ac pergit II 27 quamquam
'

de Jiis nmlta NicomacJius. quid? quod tres priores

libri liTims Boetii pleni Pytliagoricae doctrinae nuUo [

alio ex fonte quam e Mcomaclii opibus bausti yiden-

tnr.^ in paryo autem maniiali nostro cum ilLa frustra f

1 Permulta etiam in liis libris Boetius tradit ex arith-^

metica disciplina, omnia cum Nicomacl•o concinentia (I 4, 6
II passim), agit de musica mundana I 2 et 27, de tetracty 6
8 9 12 cet. in I 10, de Pythagorae malleis, de ponderibus ad
nervos aptatis 10 et 11, de diverso Yocis motu I 12, exponit
dia tessaron constare ex duobus tonis et non integra semi-
tonio 17, enumerat XXYIII sonos 122 cet. Philolai et Arcliytae
sententiae in lib. II explicatae a Nicomacho facile discere
Boetius potuit, ex alio fonte liaustuni facile quis existimet
doctrinam Heraclidis de multis singuloruni sonorum percussioni-
 eiusque libris. 225

quaeras^ plures olim libros de liis rebus scriptos fuisse

facile concedes. de Bryennio nobis modo erit dicen-

dum•, nmic puto liaec sufficere^ ut plura de liac arte

Nicomacliuin scripsisse demonstrenius.

in
Idem autem
BU
colligere licebat vel ex
et recentioribus codicibus exstant inscripta

, yel
iis pagims^ qnae
-
( et in C. 3 U); absunt tainen a Vaticano R. iu liis

eiiim pagirds quod legimiis (c. 3) et

repetitur saepe vel alia orationis obliquae indicia,
apparet ex aliquo buius viri libro esse excerpta. ad-
spice sonum dici primum barmoniae elementum in 6,
Philolai de limmate doctrinam exponi in 2^ alia de
numeiOrum potestate^ impriinis de tetracty illa 6 8 9 12
omnibus mesen medium systematis locuin
locis exponi,

yere occupare dici in 5 (sicut in man. 11), astrorum

liarinoniam explicari in 3: haec omnia ad Nicomacbi
disciplinam proxime accedere facile concedes. ac ne
eorum quidem, qnae mystarum et Orpbicorum propria
videntur, multa sunt quae abborreant ab eius ingenio
qui tl•Leologmena aritkmetica scripsit, qualia noYimus
e Pboti bibliotbeca et excerptis quae Astius edidit.

quin ad caput 4, quod est de cbordarmn numero aucto,

cum referenda sint qiiae Boetius docet I 20 et e M-
comacL•.o se petivisse confitetur-^, manifesto yides plura

bus I 3. at e I 31 elucet hoc potissinnim ductum esse e Nico-

maclai doctrina. adde quod Platonis sententia corrigitur auc-
tore Nicomacho I 31. loco II 18 s. aliam sententiani
(Eubulidis et Hippasi) praeter Mcomacheaiii nobis tradit.
1 Nonam chordam lyrae addidisse ab utroque dicitur Pierites
quidam, decimani Histiaeus Colophonius, undecimam Timotlieus
Milesius. Pierites ille nonae cbordae pater in Nicomaclii ex-
Mus. script. ed. Jan. 15
226 V. De Mcomacho

de
exstare
qui
liarmonia Nicomaclium

p.
in liis

412 inyenisse se iv
excerptis.

Nicomachi scribit non quae

legimus^ sed quae exliibeiit excerpta.
scripsisse^

accedit
qiiorum partes
Manuel Bryennms,
-
in ipso manTiali nos
ille si de titiilo
.•

libri fortasse erravit^ de hominis nomine videtur verum

dicere.

Antequam autem adeam ea quae noya in excerptis

yideantur et Nicomaclio fortasse abiudicanda sint^ pauca
dicam de c. 2. in buius enim capitis primo exemplo
(quod est diatessaron^ signatum 256 — 192) qui lectiones
sequitur Nicomaclii (BM rel.)^ gravissimam offendit
difficultatem. nam ciim proficiscendum ille ibi dicat
ab liypata bypaton et a numero 192^ convenire vide-
tur parypatae miinerns 216, licbano 243, deniqne
hypatae meson 256. at baec qui statuit, is tetra-
cliorduin admittit, ciiins intervalla non smit Yg 1 1, ut
solebant esse in systeinate immutabili, sed inverso
ordine 1 1 y^? ^^ ^^^i solebat in tono lydio, nam soni
apparent: cis dis e
Si^ do^ rejmig.
iam poteras dubitare, an inYertenda esset sonoruiii
dispositio, ut maximum nnmerum 256 auctor referret
ad liypaten meson, tetracbordi somiin acutissimum.
lioc vero si conabaris, discedebas ab usu ceterorum

cerptis dicitur Theophrastus , et hoc nomen scribendum etiam

in Boetio pro Prophrasto (cf. Paul, Boetius und die griecli,
Harmonik [Lpz. 1872] p. 24). quinti etiam nervi antistes in
Fridleni editione p. 206 falso nomine citatur. erat Toroebus
vel Torrliebus. hic enim Atthidis filius et Lydorum rex etiam
in numis appellatur (Fleckeisen, Jahrbuclier f. Ph. 1892, 842).
cf. Paul ib.
.
exemploruin

hac me
p.

liberaYerimt
codice Neapolitano.
268
eiusque

— 271
maxiiiia igitur fuit
et

excerpta
quamquam
libris.

neglegebas verbmn
cli£fi.ciiLtas

illa^

nTinc
et dubitatio.

quae inveni in
non illiiia.
227

-
III

C 3 dico^ qui Mcomaclii

VaUae codicem III C 2^
inscriptae ^
coiitinet

in
manuale, sed Georgi
qno doctrinae iUae insunt
quas impriineiidas

^
curavi in liuius libri parte IX. nam in illius farra-

ginis loco extremo exstat pars borum excerptoruin,

quae feruntur esse ISricomacbi manualis liber II.

.
falso

ibi legitiir
in autein
litura indicari yidetur olim nec 77cum a parypata ad
nec
fuisse scriptum. et

parypaten qui statuit tetracbordum omnia optime inter

se yideat quadrare^ dubitari minime potest quin liaec
lectio Neapolitana probetur et in textum recipiatur.
Ad orphicas mysticasque partes haud scio an revo-
cem capita 1 et 4^ quae apud Boetium I 20 in unum
corpus coaluerunt. quod ab OrpLeo primi fidicines

Graecorum artem didicisse dicuntur, facile eo lianc

partem referas.^ in cap. autem 5^ et iis quae sequuntiir
agitur de sonorum mimero XXVIII^ quem Mcomacbus
adhibet in manuali s. fin.^ qnem ut perfectum praedicat
in aritliin. I 16 et variis laudibus efPert in parte theo-
logumenormn ab ipso scripta p. 45 —49.^ qui numems
GujR mde a cap. 4 semper meinoretur usque ad cap. 9,

1 Ut de Mercuri Ijra diversa traderent excerpta et Boetius,

inde fieri potuit, quod hic excerptor a fabula hymrio Homerico
Tulgata recedere noluit.
2 De numeri 28 potestate cf. etiam Aristidem III 13 p. 136.
15*
228 ^• De Mcomaciio

quasi vinculo quodam liaec capita iiingit. ac ne 6 qui-

dem caput excerptorum^ quamvis ineptas res contineat,

longe a Nicomaciii voluntate videtur recedere. sonum

enim esse priinum liarmoniae elementum in etiam
manuali 12 scriptum legimus, septenisautem lyrae
nervis et mobilmm astrorum sonis respondere totidem
litteras vocales inYenimus et in tlieologuineiLorum illa

parte Mcomacliea p. 53. itaque liaec Gerasenus scri-

bere facile potuit^ nec minus illa: sicut anima cum
materie coninncta nascerentur corpora, et sicut liar-

monia ad cliordas allata orerentur cantus et melodiae,

ita vocalibus ad consonas litteras adiunctis efiici ser-

monem et loquendi actum^. simnl ait vocales

litteras nec licere in sacris faciendis eas appellare^ ut
qui deos colant consonis solis appellandis lingiia susur-
rantes labrisque stridentes numma invocent. hoc qni-
dem ubi factum sit^ nescimus, immo contrarmm in
Aegypto factum esse audimus.^ vocales autem litteras
distributas fuisse planetarum sonis multi scriptores
testantnr.^ a Nicomaclii igitur ingenio vel auctoritate

p,
6[.
1
796:

2
His
r^ ''] ,
comparo Dionysi interpretem in Bekkeri anecd.

Aegypto factum esse dicitur, ut solae Tocales litterae

nominum canerentur. Demetrius de elocutione 71. M. Gesner,
theologumena grammatica sive de laude dei per yocales.
,

Gottg. 1746. Bartheleiny in Memoires de Vacademie 1780

Yol. 41. 516. Ruelle in Bevue des etudes gr. 1889 II 38.
3 Stellis mobilibus a luna incipientes ad Saturnum distri-
buunt vocalium litterarum ordinem ab ^ ad Achilles Tatius
in Ar. phaen. p. 89 et Dionysi Thracis ille interpres apud
Bekk. 1. 1, paululum mutant ordinem Plutarclius de apud
Delpbos p. 389•^ et Joannes Lydus de mensibus 2, 2 et alii,
cf. Ruelle 1. c.
 -
eiusque libris. 229.

iiaec non plane abliorrent, quamqnam

rationes
cedant,
seqiiuntur eidem
dicit .
reyocant nobis Ptolemaeiun, qui in harm. III 9
quasdam quae biiiaruni stellarum locis inter-

Mcomac]io Yindicare
Pytliagoram himc rettuKsse putabimus quidquid Plato
quae tamen in
diibito.
c.

an ad
7

in Timaei c. 8 statuerat de animae mimdaiiae procrea-

tione? et qua causa vel ratione fixariim stellarum
caelo tribuitiir iiumeriis 2^ = 8? nam in tlieologumenis
p. 47 si quid simile invenire tibi videris^ ubi 2^ -|- o^
efficere dicmitur symplioniaruin numermn 35^ aKa est

cogitatio, cum similes cubi inter se iungantur; qua

autem ratione hic componitiir numeri ternarii cubus
cum planetarum inim.ero multiplicato 4 • 7? ipse autem
numerus ad quem efficieiidimi haec conscripta sunt^
num. XXXYI dico^ omnmm
() praedicatur^
lioc loco ut

cum
perfectissimus
in Nicomaclii arte aritlune-

.
tica I 16 soli dicantur perfecti^ qui partiuin sumiiiain
aequent (ut l-|-2 +3=6 et similiter n. 28). augent
dubitationes minntae illae partes de qnibus agitnr sub
finem capitis^ et iUud
et decanos quidem ad zodiaci partes^
]ioroiioinos ad horarum mensores referri apparet. secuit
igitur hic auctor lineani circuli yel peripheriam minutis
partibus^ quas sive 36 fuisse putamus, siye 360 (qnem
numerum Aristides III 13 p. 152 nobis commeiidat et
is qui Ptolemaei extrema capita suppleyit III 14)^
nmneros a Geraseno aHenis-
rationes certe liabeiniis et
simos. liaec igitur excerptorum pars quamyis propin-
qua yideatiir iUi auctori propter numerum 28 et
tetractyn iHam saepe memoratain^ aliis tamen senten-
230 ^^• De Mcomaclio

tiis et considerationibus ab eo recedit. ac crescentibus

interpretandi difficultatibus aliena insnnt etiam in cap. 8.

quaeritur ibi^ cur mobilium tantum stellarum soni

numerentur (septem)^ cur non caeli stelliferi ascriptus
sit sonus (octayns). ac perspicue dicitur omiiino diver-
sum esse stelliferi somim a reliquis. liiic etiam ultima

,
capitis verba refero^ quibus antiqui sonuin illum tan-
quam omisisse dicuntur. permixtus enim et
tuxbatus est sententiarum ordo. ubi aiitem emissis iis

quae seclusi coniunxisti iv

dij

^, — et

dicere
illa

auctorem facile
cum
cum -
mtellegis
veteres illos caeli soniini ut et nimis a reliquis
diyersuin
affirmat esse caelo
ad sonum lnnae^

(et
non curasse.

6
hoc tamen c.

qnoqne sonum^ qui sonet diapason

== 1 2^ et esse id proprium primoruin sonorum rationi

:

diapason sonis), quod nec plane pares illi

'
8 qui scribit,

sibi sint nec

is

omnino diyersi. sphaerae autem caeliferae qui sonum

vindicat^ non consentit cuin Nicomaclio^ ne cnin
is

auctore quidem excerpti 3. in ultimo quoque capite

orationis perspicuitas desideratur. dicere videtur auctor,
Tit in tetrachordis >singulis trina sint sonorum loca (ut

sit aut hypate parypate liclianns^ aut trite paranete

nete)^ ita et in mundo et in planetarum ordine aliis

locum convenire principem^ aliis medmin, aliis extre-

innm. et in mundo non minus quam in sonis alia

conmngi^ alia separari. reyersus deinde ad tetractyn

saepe in bis libris laudatam qui scribit probat senten-
tiam suam citato Platonis loco, quem in aimotatione
interpretatus sum. et quaniqiiam quae de tetracty et
 eiusque libris. 231

de eiiis summa 35 liic leguntur redire video in tlieol.

p. 47 Ast^ tamen quod addita unitate omnia ad 36

dirigmitur et liic potius numenis laudibus ornatur^ ve-
reor ne in cogitationibus Yersemur a Mcomaclio alienis.

Excerpta autem liaec esse nec propriis verbis

Nicomaclium loqui vides ex otl iUo, quo incipiimt
capita 3. 4 al.^ ex infinitivis orationis obliquae c. 7 in.

(cf. 1) et illo c. 8. certius etiam vestigimn

Mcomacbo deprendis^ ubi veteri

,
scriptoris a diyersi

stellaruirL ordini

Oi
mum
ad illius

lapsuin esse scriptor suspicatur

^
sententiam relato opponuntur
et nbi Nicomachi cala-
(c. 3). iam baud
est quod repetaniiis noiuinlla inter se discrepare^ cum
ne in iis quidem quae recentioris originis esse videntur

omnia bene concinant. nam in 3 qni recentiorem planeta-

rum ordinem constituit^ septem sonos admittit•, cap. 8
qui scripsit, is octayum sonum adiungit. ac caelo
stellifero vindicatur in 7 cubus nmneri 2, in c. 10

numerus 36. subyenisse igitur videmus uniiin vel plures^

qui Nicomaclii doctrinas transscriberent et ad suam
^ententiam redigerent. bi yiri a numero XXYIII quo
Gerasenus sonos continere docebat^ transiisse yidentur
ad numerum XXXVI, qui tantum yalebat in descri-
bendis et diyidimdis circulis. excerptori autem non
ignota fuisse liarmonica Ptolemaei cuin aliis e rebus
concludimus ^,
quod

harm.
1
si

Ad ,-,.et
tum
recte in decanis
in c. 5
illis
aperte

c. 4 cf. Ptolemaei

graves sonos ex ilibus, acutos e capite peti dicunt

I 4;
c. 3 et Pt. III 10, ad
parayinius Pt. III 9
c. 6 iam supra com-
scriptum legimus.
interpretandis mentioneni
232 . De Nicomaclio

feci liiiins liominis astrologi^ etiam binas illas minntas

partes (^); quibiis Saturnus a spliaera stellifera cotti-
die relmqui dicitur (c. 3) ad huius auctoritatem reyo-
care licebit. Ptolemaeus enim quantopere niiiiieros

Babylonios et tota partibus sexagenis divisa amaYerit^

norunt quicunque eius calculos examinaverunt• apiid

Nicomacliuni eiiisinodi niliil inyenitur.

Quaerentibus aTitem nobis, quis Nicomaclii reli-

qnias in banc formam redegisse putandus sit^ ante

omiies in menterri yenit lamblicbi. hic enim cuin
tbeologumena et artem aritlimeticam^ alios etiam Nico-
niaclii libros^ quoruni uniim mox considerabimiis^ suo
nomine inscriptos in publicum prodidisset^ baec ita

excerpsisse et redegisse iam diu putatus est. idemque

in boc repetendi opere verba illa quibiis princeps
auctor se dixisse aliquid vel dicturum indicat, forma
non mutata in suos libros recipere potuit. ut in vita
Pytliagorica § 119 scripsit og ^,^ oVe^ii;

(cf. Nicom. harm. 7)^ et secutus est

primum illum librum nonus,

'
qui fuit de musicaj ita
si cum Nicomaclio scripsit

(exc. 6)^ ad sua ille tbeologumena legentes non

minus relegare potnit quam qui prior scripserat. ac
si discordant liorum excerptorum rLOimulla inter se et
contradicmit^ ne hocquidem alienum puto ab eo^ qni
de Hippaso pngnantia et discordantia memoriae prodat.
(y. supra
De
tavit in
78 p. 124.)

maiore illo
metrisque si Nicomaclius non dispu-
de musica libro, in proprio volumine
id fecisse pntandus est. Baccbius enim II 93 rliytliniuin
ab eo dictum esse ait temporum motum bene tempera-
 :

eiusque libris. 233

tnm. et scripsisse emn de arte metrica iit musices parte

tertia Aurelianus qiioque testatur in Gerberti script.
mus. 134. dearithmetica quidem arte praeter theo-

logumena isagogen euin scripsisse tertmm aliqiTem

et

libmm nolo credere. verba autem quibus

Fabricius^ tertmm librum indicari piitat^ vide ne in ipsa
tlieologumena referri possint; tertius liber his yerbis
sine articulo positis non citatur. de astris totiiiii librum
eum scripsisse puto^

enim apud Simplicmin

^' '^
SL

^ '
quamquani pauca scimus.

'-
Aristotelis de caelo interpretem ^
legimus

VTtb

(56
.— Geometricain qmdem isagogen Mcomaclius
ipse landat in aritlim. II 44. — de Aegyptioram aiitem
diebus festis scripseritne liic an alius, quem citet Atlie-

naeus XI 55, pamm constat. sed restat nt dicamus

de libro perdito, qni liis qno utimur longe Yidetur"
praestitisse. lamblicliuin erdin, cum fere onmes Gera-
seni libros imitatus sit, vitam Pythagoricam ab
aliis auctoribus petiyisse pntabimiis ? partes ille qui-

dem aliTmde hausit, sed citat McoInacL•um in § 251, et

Porpbyrms, cuius liber eodem titnlo inscriptus exstat,
ipse quoque Inmc laudat § 20 et 59. quibns locis
nsus optima quaeqne hausisse eos Robde docuit e M-
comachi copia (museum Rbenanum XXYI [1871] 563).

7]%^
1 Fabricius bibl. Gr.
^% ''} ^
,V p. 638 Harl. citat Photium bibl.^187:

. . .
^
banc
•-
%.
haud scio an interpreter : quam ille ipse et ante intro-
ductioiiem scripsit.
2 Simplicms p. 227 Karsten = scholia Bekkeri p. 503^.
234 V. De Mcomacho eiusque libris.

vitam autem magistri cum Gerasenus quoque scripserit^

fabulam^ quae de Pythagora fabri malleos audiente
narratur quaeqiie in lambliclii libro repetitur^ ab initio
in illius vita Pythagorica^ non in liarmonico manuali
scriptam fuisse putayerim. Apolloni etiam Tyanei vitam
eum scripsisse concluseris e loco Sidoni ApoUinaris.^

Manuale harmonices 1. II edidit Meursius Lugd.

Bat. 1606 (transiit etiam in Meursi opera omnia. vol.YL
Florentiae 1745). Meibomms edidit Amstelod. 1652.
Francogallice vertit RueUe in Annuaire de rassociation
pour rencouragement des etiides grecques. 1880 (et
apud Baur 1881).
Continet autem Yeruin mamiale solum is codex^
quem reKquis praestare plurimis locis vidi:
R = Vat. 198
et qiii ex eo transscrij)tus est N(eap. III C 3).

Duos Mcomaclii libros se exhibere simiilaiit:

= Marciani YI 3 margines £17 ss.

= Bernensis
et qui videtur Marciard esse filius U(en. 322). nam
qui ex ipso U sint transscripti^ enumerare non oportet.
ad excerpta emendanda magnopere pertinuit N(eap.
III 2). cf. p. 226. de Lugd. Yoss. yide^ quae universo
libro praemisi.

1 Sidon. ApoU. VIII 7. ApoUonii Pythagorici Titam non

ut Nicomaclius senior e Philostrati, sed ut Tascius Victorianus
e Nicomachi schedio exscripsit, quia iusseras, misi.
.
.
^ ^
., & . '/.
aQfjLOVLKOV

>

, ,' -, '^. .
i
|3. ^

. ''
. '-

. Ort
e.

. ^, .
& ' (. 2 Meib.)

.
.
. ' & ,.. ^'. ^ta j

.
.

. • &. '
.
.
, .
%
2'

,.
addit
8
Hunc
titulum (ut

.)
iiabet titulum tabulae capitum inscriptum R, alterum

R,
Numeros
.
p. 237) hic habent rel.

.&. . ,
cet.
10
.
om. RB.
om. ,.
7
.
TrZavifrorg
•.
--
.
.
11
, ..
om.
R.
12
18 RM,
16
.
om. .
19
17 ^-
om. R.
 .
'. |

)
1. Ort

.
&
^
:
- •'
6
<%^

^'
^^ ^-(. )
—
6
]
-
-
.. 1
3
Hunc tit. h. ''R,

6 Eepetit capitiim titulos solus

8
11 ,
R,
RM. 12
.
.
^ ,
. .. ; numeros capitum indicat N.
, R,
,
,
.
.
16 add. M^ 17 yiccv RB, ;; .
238

^''
x^Qlg
6, ' ^ ^
V. Nicoinaclii

jtOLKLlrjg

-
.
vjtb '

uvvoipiv rfj

6
^
-
^
6
',\

',
^ '
676
76
6 ^
^^ '
6
'
''. %%^6^'
6
6-
dtc^^£tv

6 76^., .%^7] 6
^ 0%'
-

66
•2,

' %

6
' 6
6 ,,-
.

6^'-
6 ,6 '6 6 - 6 0'6 ^ 2
2(

, ., , ^ .
1 . -•. , -". RB,
R.
.
9
.
12
,. 4
.
R. 13
.,
,,
om. .
.
23
19
R, .. '] R.
^
xad'^

, , (3^^
(. 4) ^ 0'
enchiridion.

0'^
'.^ 6,
^
c. 1. 2. . 3—5 . 239

'
.
'^ '-
^
^^'

6
, , '.,
^, "^ %'-

, ' ,
, ,
6

',, ^, '
%ar£'%£t

,
( '' ,
^ ^
(. 5)

om.
13

18
,
1

-
,

RB,
L7}QQ^Qvov

R,
7

.
.
.. 16
-,
corr.

21
R,
,
,\ &.
7tooyo'v
om.
,
.
R^.

R.
R,
3
12
,
17

23
^^/.

om. R.
ccnoXoyov-

&. .
.
R,
, . ' ''^
240 ^• Nicomaclii \

^
vtco
rsAog
\ 6-

^
'' .'^
, -allifjlovg

^^
^ .' ' "^
"'
(Jcoficira

'

.
'
&. . ^6 ' '
ciVToi)

^
(.
'^ -
- )6
'
1
-

R. 5
^,.
'^'
R.
'

9
'

. 14
- 2

.
om.
om.
.
.
21
24 post . .
add. ^ RB,
 3. . - %
' ^ -^' .
encliiridioii. c. 2. 3. . -7. . 241

'^'
'
.
% TCid^avbv '.
5

l^og

10 ^ ,
L5

.
. ^^
^ ^^
''
^ta

fW^rog
%' ' -
20

. ' '^ ^/
''
- 6

(. 7).

. \
- .. ,

^
supra. 5 R.
yQ' ,
2 sed vide
&' .
6 libb. 7
, ,
,, & %
-,
Bryenn/

-
.
,
exc. Neap.

16
.
, .
exc. Neap. III C 3
liarm.
9
11

exc. (olim dicta lib.

1 .
364.
RB'^,

R.
),
f.

19
2,
8
.

.
RB.
%
MB^.
13
.
*, .

2
%

Mus. script. ed. Jan. 16

 ^
^
^^
242

VTtb

-'
^':.- og
og
V. .Nicomachi

^
z/to^, ^

'
^ ^ 6, '
^"
- ]
6 "Hliog
5;

^. ^ . .

0
-^
<5^
ag aiTiag avg
'
^ - ^

L•g
olg
'^ -

o(^Lg 5

'.
7jg
6vvag aaog Sg

^;
'
- ' ^^ ',
i^TJg.

&.^ 2
og
4.

b.

^ og' [^' vg
.
libb.
idem
11
1 om.
habent
10
significant
om. M.
14
libb.,
exc.
exc.
.
planetarum imagines in
R,
2

.
3

18 babet
orbium figuram, quae duos stellarum ordines apud Pachymerem
%.
BM^,
exc,
. .
M*.
RM^
.
.
exc.
5
pro

exc,
R.
)

&] '?
(Vincent p. 408) designatos uno orbium ordine comprehendit.
20

"
om. B.

mio
e f
fa,
21 an

" ''
g
sol,
(Theo p. 50, 7.)

a b
la., si''
' c'
do;
d'
re,.
[
 '
'
^'
enchiridion.

.
c. 3. 4. . 7. 8 .

-
^, 6-
- 243

'
(. 8)

^
ivbg
5 ^-.]
;^
^ /
'
TtiQil•,

^ 0' ^ -

.
/3£^/,
^/.
^
- ^
^^ -
^^
L5

^^, & ^
, %^ d'

-, 6

'

cp&oyyov
'^
^
,.
.,
cf. prooemmm .
220. in liaec artius compri-
-

' -
inuntur, fortasse sunt recentiora.
3 R. 4 RM, . 9 (-
. ^, RB\
, .,, ,
11 UM.\ 12 yiccl

.
om.
om. .
MB^
R, . 16
^,
R.
14 %al R,
23
R, sim. '.
24 R.
16*
244 ^• Nicomaclii

-
]^ , ' ^'^ -
• , } \\ 6%'.
(. 9)
\
'

^ '
' .&
.
- . riv

icc

5. ^Ort

6. ^-.,
]
—
,. TIv^ciyOQUs

<5-
- u

., '' -
2 ,]
<3

cpQ'oyyov.
cf. 254, . 255,
r^ yccQ M^,
^
18.
^ ^.

3
} RBM^
—

'7.
--
scil. noiovGi
20
;

*, U, R. dicit Nico-
maclius:
spiritus
8
libb
. ,
'.(
nain
exit
RM,
et
si longo

coni. Meib.
. ,]
aerem leniter ferit ...

10
.
1
.
cursu debilitatus minusque intensus
MB,

14
R,
libri.

.
9
.
18
.
ego,

om. . 19 ^. 21 , in ras.
 encliiridion. c. 4 — 6. . 8 — 10. 245

^- ^, ^%
TLVcc

]
- ' ^ tcqo-

^'
^ '^
^ - -
(^. 10)

L0
. ^
^} ^
^ ^^ ^'^^
'^ ]
l•,

'
, -
'

15

6. ','
6 .
jivQEdriaav.
6

^
.
20

. ' ,
,
-
6

, §.
om.

''&
23
3
om.
.
om. RB.

.
.
13

17
sup.

-^- RM\
8
lin.

(et
om.
R.
exc.

?).
4
.
Tjj

14
Neap.
10

24
exc. Neap.,
om.

16
.
.
R (
RB,
21
12
U.

in ras.),
om.
om.^M.
R,
.
-
^
^'
^
246

^ }--
XLVCC
"^• Nicomachi

%
^
^
^^ , '- %
-
]
} oipig

d'

5,

.
(. 11)
-
-
-
' «fta

'
^ ,'
^^
5

<3 ^ -^
'^
^ .- 20
;

-
'%
4

(
ri
1

dia
lambl.,
MR^,
ego,

lambl.,
RB,
lamblich vita

'
.
(
dia
.
R.
Pytli.
.
5
add.

6
,
-
c. 26, ita corr. vid. R,

)
2

om.
om.
libb. et lambl.,
(hab. lambl.)
solus.
.
1

Mlambl., RB. 15 R. 16
7
et R, et MBIambl. 20 R,
*.
-
. 22 R, ^,
23 R.
 enchiridion. c. 6. . 10— 12. 247

^
^
<3 ^^
.
aitaQTriuag ti6(3aQo:g xoQOag

TtQoedrieag ' l6o-

'

, ^^ , og
5

'
navxog

l•,aaog

^^
.( ) -
(. 12) .] .
6vvag

'
7thg
g 7Co^'ag^

.
%

7tbg
\

^
5
<5^

^
g ' ^ ^^
''

iog^ {
%'

og %'6.
^^to/ltW
7cal
tog

bg
ag'

ovg
og '
-
vvg
^
g
.
,
e^OD^ciz/ ^
g
og
hg

^
g bg . ag -

12 post
R
1

lambl.
i. e. 9
et lambl.,
: 12.
(cf.
R.
rep.
lin. 21),
24 ]
RB,
2

,. .
R. 26 , , .
R.
18

liyido colore, Uen.

11 om.
..
nigro colore (M^)?
248

7j

^
^ ^^
66
}^
V• Nicomachi

6
ryjg

,
,-
--
^ ].^,,
(. 13)

^ '&
6(:

^^' & ^ -
.
, , -
^ '^''. -
Acizrov
%£)
66.
, - ^-
,
^' ,
^ ^
ol•,vov
^
^' ^^ -
2(

6
1
om, .^,
post
9
omnes ,
R. 11
.
quod transposui post
. 12
.
,-
2

. erat enim cliordotoiion in inferiore, paxilli

in superiore parte lyrae.
Rlambl.,
om. .
.
24
. . 13
17
.
R.
.14 .
19
.
}
 . 12—14 . 249

.
encliiridion. c. 6. 7.

7.

} ]
.

. (. 14)

(
-
dca-

^cil

'
' ^ <3
yuvog av^Cg
^, 6.)

.^-
mg

tLvag (3
, ^^
^
. .,
'' ,
.
(3
^

^
^^ .
]

.,
^
)
'
^
6 RB,
,
,.
MlamlDl. 9 . . 11
.
-
^^-

-
i)7t-

. -
§\0'. .
|3^. lambl.,

. . y.
RM^ambl., . .^
om. . 18
^ 13
%. .
y.
14
om. M^
,

inv.
21
.^
16
.
Rlambl., om. 22 R. 25 corr.
ex .
250

VLOV
. , ^7^
eig
V. Mcomachi

, ^^^ ,.
, ^
(. 15) 8.

,
.
-
fVrciv^c;

^,

,
vfj

^^
6
. ' - :^

.''''
6
- \

, 6

.
'
^1,

, ^'^?

^ '
6

f| f|,

., - *

6 2&

^, 6

,
, .
cum
R,
R.

Platonis
.
,.
10

Timaeo c.
R,
.
..
8,
%(
36*.
-
'-
-
11
,
,
v.aX

.
Plato, (an scrbd.
.
7
R.
.?)

sua parte superat

cedit medio illi 8.
cedit et superatur.
: 12

medium

cf.
6 8 12.

itaque hic
8,

p. 124,
R.

minimus
16 om.

maximus numerus 12 tertia

6 eadem sua parte %
eadem extremorum parte et
18
 '. ^
^ V7tb

^
enchiridion. c. 7. 8.

.
<?•
. 14 — 16.

\
-
6-
251

^^ ^-
(. 16)
,^
)
%'6

^ ^ - .

()
^-
' '.

^{ -
i

^( )
)
vito
vtco
,- -
-

dftlcit ^ ?
.

5
10
.
2

,
\ ,
.
.
.
8
add. B^.
R.
4
.., om.

11
13
&, 10

''
.
.
(ad
&\
,

)
R.
14
om.
12
.

, '
15 17 RM. 18 .
, , (rep.)
.
. 20 post 4 litt.
.
erasae . 21 () om. 22 om.

4 6 + 12 = 18. 18 8
• =
144. 6 • 12 = 72. 2 • 72 = 144.
15 81 superat {. .) 72 numero 9 = 3-3.
252 V• Nicomaclii

,,^ 7tg '

^-.^'
yag VTtb

VTcb .
9.

)^
\
{ %
.

^
^^ '
'
^

(
-
^
'^
^'^ -
, ^'
.
%6
^^
(|

6
(. 17)

-
j

. -
:

^)
^^
^
.
j

^ ^6 ^.

^ ., \
j

,^
ig
' ^.
.,
'
'
1
L60V R^.
\' '
sq.
RB, '
.
^^,^ ^
om. R
.
—
R.
2 post
6
add.
.
laus

.
om.
.
et infra,
66,
'
7

} .
R,
.
Stob. ecl.

12
,
,

..
21, 7,
om.
13 .
Bockh Philo-
. sic

^.
nisi
15 17
om. R. 18 R. 20 . R
et lin. 22. 21 R. Haec interpretatur Boeckh Philo-
laus p. 68, 23

\
 ;

.
. ^ ." ^--
TCccoav
enchiridion.

^
c. 8. 9. . 16—18
a^ftovm
t^C
.

—
253

' .'^ -
ocg^

^
^^
oti

- ^

. ^ ' -
)

.
, (. 18)

'-
-

&
^^ ^'
' ^ ^^ ^,
^'^
- }
-
&.
RM,
6

9
item
^]
1
add.

Bildung der Weltseele

MB.
M^

ad nomen
R.

.
legit
3

in
2

7
p.

,,. ,
88
RStud.,
'
R.

addit
=
& ^
'' R.
oi^oftairt

,
Meibom, probat
Ges. Meine Schriften

revocat Bockh Phil.

5
—
Boeckli,
170.
Franz et
om.
.
Neap.
p. 71 not. 3.
16 . 18 19 ,

stus
^ ap.
est
Tlieoneni
veterum Pythagoreorum semitonium. Adra-
de mus. 12, p. 55 H. Macrobius in som-

^
nium

e
mig
Sc. II 1,

f
fag
23. —
De lyrae septem vel octo chordis cf. p. 81.

solg
g
la
a h
sig ^
?:•

^^
^ d'
3
e'

mis
254 ^• Nicomaclii

. dia oixJav

<(c.
.
4>
10.

-^&},]- ''
'. ).
£|rjg,

^- }
\

'

&, ] ^^
-- \
^

. ^^
\

6• &
'^ ^ -- 6'

^
'
^
^-
^., &
^ <5

^
^
.-
^'v
^'
(. 19)

}
-
\

. .W.
9

PtB,
(Stud.).
3 dLcc
supra lin.
comparativi. cf.
'
23
.
6
12

,.'.^^
lectt. p. 275,
16
R.
5.

26
.
14
,
.
',
fortasse duo erant
,
17 anoUicpxf.
.

R
1
[^
081^
enchiridion. c. 9—11.

]
. 18 — 20 .
^. 2

^^
- -
i'6cc

^ ]
-
^'^ ^ ^
6

^ .6 '
. . ^-
- . ^ %' 6
'

?]

'
. 11. '-
(. 20) at

yivo%.
-

. --
10
20
om.
2

.
^ .
.
om.
R.

.
.
..

24
R,

23
16

R,
4

R,
om.

.^
.
.
WK
2
7

.
5

19 ' om.
et
.
R.
,
.
 256

- (
,
. ^-^
Tivbg '-
^• Nicomachi

^^ ^ * Tfi ,^ ]
- -

^
.
^^
^-
^
-
—

—
|, ' ^^
}
7tbg
}
}
}

^ <3'
&}

^
^ ^^^
.
/ ^
}^ %
']
6-
-

,
^
,

''} } -
^
}
.
(. 21)
-
12
4

R.
accentu syllabae

17
R. 16 '.,
eraso .
%6 . -.
R^, om. rel.
7

18

18.
R^
2. 258,

4
.
Mirum
8] rel. redit autem
6.

21

liic
19
. .
hoc sensu positum . 262,

addit R^.
20 ^ RB,

prodit Nicomaclius sonorum systema ignotum

.

a
]
reliquis scriptoribus praeter

b c'
Pachymerem c. 11 p. 448.

d' es' f g'

la. n^ dog re^ mi*' fa^ solg.
-
.^'^^^]^ - enchiridion,

]
c.

il•,
11. . 20—22 . 257

^ ^ .
.
'
^^
^
,
-) At;uai'o^
'.

o/Lol•' --
^
. ( ], 6
^'
6
^^
^
}

,-^ ftvoit

dta-

-
%'
, .
. ) <^cap. 9)>,

-
3

'-
(. 22)

om.
% 1

RM.
.
libb.
10
5
8
.
R,
hinc usque ad
^] ,
,
R.

264, 5 ad-
2 ry
libb. 6
.
R, utrumque

.
-
%
hibendus erat Pachymeris liber quem edidit Vincent, JSfoUces
p. 401.

17

Mus.
13
alt. t in ras.
,
*.
.
22
R,

script. ed. Jan.

,
20
R.

23
16

R.
,.
.
et
R.

\
,,
^.
7% . 17
RM\
4

^
258

.^ '
' - ^
.
^^' ^
V. Mcomaclii

^^ 7(5 -
^'
7£
^

dvo^

'.

^^
^^
^'
^
^^ ^^ ^^
-
6

'^
'
^'s

,^ '^'^
\
''
^
^

^
^

. . '{) {)
5
12
19
24
'.
1

,
.
R.
fj.
R

25
20
3
corr.

', 8 —
,.
R
.
corr.
6
16
4
6-ATaxoQ8ov vid. M^,

om.
.
,
.
 ''
enchiridion.

^ ''
^^
c. 11.

,^.
. 22. 23 .

(. 23),
259

"
5

^
^
.
Tca^aig

%"
^
^ -
-
5

^
^,
. .^

. —
*
,
, ^ -
.
-
6

2
\'
om. R. 4 . &, .
—
-
om. R^,

MBPach,
R'^,

.
, .
Pach.
R.
—
R.
, 4 50,

.'"*'
om.
RPach.
R\
Pach. qui postea
7

11
9
-
h.
.'"^ .

usque ad
13
.
R.
260,
16 , Absunt haec
a Meibomi codice Bodleiano. Baroc-
,
cianus in margine exhibet quae leguntur in RMB. 17
RMB, Pacli. .^^
RM, .^^ ,
supplet Pacli.
•'"^ Pach. ] -.
16 Hanc doctrinam quamvis probent Pachymeres et uter-
que libellus Baccbii §§ 39 et 82, tamen explodimus, pugnat
enim cum eo, quod p. 257, i6 et 259, 3 Nicomaclius concinens
cum Aristoxeno Euclide aliis praecipit.
17*
.
,.
260

—
V, Mcomaclii

\ ^
^
' ^-- Gwantovcav^

vito
TtQog

^^
TCoCag
-
TtQog

Sg ^

^ (. 24)
GOt,

^ ,
'
^ ' 12, TLeqI

. "
^
%
^

.,

'
6

.
. ^
.,
'
,
0%'(5%'
l•,o-

-
2

1
om. libb. ]% RPach. ,

*,
.
-
,
2 R, Pacli.
Pacli. libb.,
.^'^ . .'^^'
^^\
Pacli. 3
,\,
8
12
. ]
om. R.
^
..

'' 9 an

16 6
.
..
R,
.?
14
.
10

17 .
om. .
.
-
RB.

5 ad cf. excerpta 1 et 4 et quae Boetius de

musica I 20 auctore Nicomacho de singulis cbordis posteriore
aetate in citliaram receptis exbibet.
.^' ^ ^
encliiridioii.

]^
c. 11. 12. .
'
^
23—25 . 261

6-

.
'
jtov

', , ' '

Sg

- '
^ bvlol^

^,.
-

-
^ , ^ % ccvro

.) . 6%(3 \ (. 25)
^-
^ '^ . .
' . ^ -
^ ^ ^
-
.^',, ' ,,
. 451,
1 ego,

,.
RM, om.
6 tertiam definitionem
. 5 RBPach.
om. Pacli. . 451.

' ,' ^.
8

oy'
Svuv
,
R. 19 RPach., om. MB.
22 post
21 fortasse erat
add. Pach.:
,
' '
? . "" (sic . 452)

<(aii Vinc^
'-
262

de

%(3%' ^^ 7\
.
',
V. Nicomachi

^
^' -. -
^-
6^
^
ij

^,

^ ;/
- s

^
^

^- -
.
^
' '^, '^ ^
- ic

.^ ^ -
^'.
'
^'
.
. -
(. 26)

.,
,^
5

2C

^
'^ ^
&
' '
'.
., J'uai^

—
3 v,Qa6Q'EVTf:q

R.
.
om. Pach. 452.
15
\ 9
libb.

,
,..
loco
8 ^^- 12
ras. in (an
.?). 20 qoatVfrat .
.
^'
^
enchiridion.

rotg

^
^
c. 12. . 25—27

^'o,g
'
.

-
- 263

-
VLOV . 6

^
.'^^
\
'
\
- --
^-

VLOV^

'. ., ' '^

'.

^
(. 27)
%-
6

-
^ ^
. ,
—
— ' % -

,
]
21
1
%'
R
,
(cf.

.
.
om.
U,

,
.
.
19
Pacli.
et
.
25
4

454.
Pach.,
.
258, 4),

.
19
R.

."^^
..
. 11

Pach.
om.

,, 20
.
£|

13
18
-
-.
,\
-

RM.
.
,
,
,
264

^^^
^
''''^
.

cjg
Mcomaclii

^'g
]

.
' ^

' ' '

^
^

yiai
(. 28)

-' ,

,-
,,
' .ccL'> % i
-1^

,
'
. .
 '^ . 265
encliiridion. c. 12. 27. 28.

—
Tfjg ag TOLavTiqg

—
avrfj ] 0
^, 6-
ijtha^ag

5
Ttov

,^.
15
'.%
], ?
V7t.
1
- ] .'^
264, 1

.
\ —,
].
an
yid.

6
,^
2
34
,,

an
Pach.
^.
liysi.
om.
om. yid.
,
.
6
.
4
%' -

4 %
-

om.
vii

..
B^
.
8 .
 .
^ .'-
, ^-
1. vrjg

6.
'^
.]
^
-, ^
- ' - ag
'
og
5

.
^ '. [ g
"<5(5
bg

^
^

(. 30)
Tavog
.
A%aiovg. ^
voog
otg

5 .

, .,,1

, ,. .
(quae erat conclusio
''
libri praece-

&] .. -
.i

dentis). add, Uen, rel. Et Bern. add.

— j

..^^ .^^'
§ 24;
9
quae signo N.

.
5 Alvoq
17
sequuntur oqol
. 7
. -
redeunt liaec in exc. Neap.

(exc. 25).
 ,
2.
Excerpta ex Nicomaclio.

01 -^ . '
c. 1. 2. p. 29.

-^^
80 M. 267

^
dia
^

, cvg

( cv^.
^,
^ olg ^ ^' ^
) 6-
^
cicr, og

^-
Kb.
TtOLOvoL•

ra ,
.
\•
cv<S &^ -
-
^
6

9
cvg
item
1

.
1.
,
,

15.
,.
,
,
WR

cvg
^ovclkol

— CI?
17 ]']
exc. 29,

tantum

om.
.
,
,
ita
,
.
libb.
4
ita
(
,
12
'^.
antecedente
in ras.)
.
om.
.
6y8.
.
.

.
5
rasura
-.
om.
10
.
.

e
fa,

Tnig
]
/.

]
,
256

243

216
13

d reg

C dOg 192.

. prolegomena . 226.
 ^ ^
268

^-
Excerpta

^
Kh

^ ^ , .
%
^
., , .
7thg
(. 31)

,
-
\

.
^ olg

-
•
^,
. ^, og

-
civ-

., . %
.
,
\,
3
%, 6 .
€ . Meib

yv ,.
)
8
om.

13
.^
.
^

.
om.
10
,
.
(lioc
.

,
supra lin.)
.
11
om. .

.
,
..
9

.
(corr!

.
.. §.
vlh
. 18
16
.]

,
libb. om. libb.

z/ta c' dOa

sig ] 768

729

]
a lag £(7?] 648
72
,

g sola 576
64
fa^ 512.
 ex Nicomacho. c. 2. p. 30—32 M. 269

, '^
,
og

^
' ^
. stg

^
. *
'.
Hb
, vog
, 6

^ -
^ ^ , -
VOVUL
.
TCOiovoi
.
.)
.
' .)
(5\
(. 32)

c .^
-
itQog

% £ ^)
] & ^.
' , ', .
.^'.
1

.
- ... € %,
Xa^^avBL
16
4
.
,
. ticcl

8
14
,
2

y,al
.
.
.
,
11
. 15

-.
Isl,

. ^
17 cky] 18
, .
/dia d yq^ 288
32
C dOg 256
13
sij 243
27
la^ 216.
 \

270

6 ,
.

'
Excerpta

6'7]
:
-^. 6 cv5"

,
)
6
•

^
'
.
2,

,
[']
^' (5 *' ,'\
.
6

, -•
\
;

, - \

-
\

%'-
ach^

'
11
15
^
, ,
-
1

.
^]
? " ,.-
']

.
.
% -,. .
om.

% .. —
stg
om. .
6
.

.
libb.
2
(pr.)
.
.
.
12
om.

16 post
.
10
om.

17
.
an
5
.

om,
14
9
,
.
3

rep.
8

,
om.

,
.
.

Jia , a

g
la^

sol^
1296

1152
144

128
f fa^, 1024
52
e mig 972

d re^ ^- /off 864.

108
 ex Nicomacho. c. 2. 3. p. 32. 33 M. 271

vovuL• ^^ .- - tcolovui

' luHb.
(3. stcU
^ (. 33) ccvroi'

5 ^ 5 '^ -^^ ^.
oi^TCi

^ - aKb ^-
^.
% '^
a^h
og

^,

. '
^ '- uuHb,

'
. '^ ' -
3. "
^*

6 )
%-

, . sequitur lacuna fere 3 syll.,

dein
1

,. % .
in
Meib., - ,.
2
.,
^ .^
wld . . 3
4 ahg

^.. ^ ,^ ..
&% -, -
om. ^, 6 om.
, .
8
9
11 om.
libb.
.
10
^] a M^.
transp.
12
. ^.
, .
^-, . Finitur .16 Pergit
sine titulo . praemittit TJ.

valli
cap. 3.)
diatessaron:
6 Nl%.
:
.
dein post scheina aliquod inter-

\ .
17
(cf. Encliir.
om. ,
ego, libri. 19 (cf. infra . 272, ,
17. 279, 2), libb., Bryennius, qui Harm. , pag. 412
haec ipsa tradit.
272

^^ Excerpta

". '
' '
^
^ ^
^
\
.^
rag

".,
^
^
^ .
OC
'
(. 34)

^, '^
^
-
-
'
t

^^.
^., ?
, :

,
", ,,
5
1 corr. ex
.
M^, . &%, Bry. '

", , -nal

-
,
Bry. sicuti exc.
Neap. supra . 242. Meib. coll. . 242 etBry.,
.,

6• ,
.
' libb.
BBry.
.
6
7
add. Bry.:

'
.]
'
'
BBry. i]

..
addit signum § M^.
, 8 . BBry.,
[..']

]& ,-

^
9
Bry. 10 cpaai Bry., , sc. ,,-'
M^BBry.
.11
15 et
Bry. 12
BBry., om. .
\
ego, libb. et Bry.
BBry,
17 % ,
16
ovay %
9 De
systemate, quo inde ab Alexandrinorum tempori-
bus G-raeci stellarum sonos constitutos putabant, . Pbilo-
logum LII 21, et supra p. 145, ann. 2.
\tlvI

i
\\
ex Nicomaclio.

rcg

\6~\
^^
c. 3.

% %8
p. 33—35 M.

} '; 273

dvi/o^iitv

^' ,
\

'^
70.

^ 6 -,
,
, ^ blvg

76^
^^. '
^^^ (. 35)
-
%''

(5 ,
^-
-

.
)
6

- ,

.
6-^
^,^
ib.

ftvat

'^ ^
,&'
3 libb. et Bry. an (cf. 278, ii),

, BBry., , \ for-

tasse
Bry.
7 Tcqwtri
5

.
M^B^Bry.,
lLoqv om. .
\ 10
9

BBry.
BBry., an
Bry.

12 nQoa^ri^ri
fort. et
%.?
. 13
19 7////& ,
. 15 '.
.
U.
20 ?] ^ .
16 libb.
.
QLoQ&
21
om.
^]
.
%
Mus.
24
script. ed.
. Jan.
om. .
libb.22
an -.?
libb. et Bry.,
et

1"
om.
BBry.,
 274

, ] ^' ^ Excerpta

^'
4. "OtL• ouol

^'. ^-^ ^ -
Tfj rovg
6

^
- . ',
.^ '
,

\
\ '
6 ,- ^
^ -
^' [-

^ -
.
^

''
^
,
-
'
- 20
\

3 in \
corr. in

,,' ut habet
sed Boetius quoque mus. 1, 20 (Fridl.) hyperhypaten a Pro-
phrasto ait esse additam.
*. 9 .
\
.
.
'

- -.
i

13 14 . UB,
'

"?
vid.
vid. "^. .
']
.^
lilib.
%
15 om.
1 ---..
liy. sc.
.
18 post*

^
corr.
add. ^. 20 scil. (lin. 11).
.
Cap.
sonorum
contineantur.
4.
esse

posita ait esse

et
' i. e.
liarm. II 4
XV, quo systemate omnes
systema perfectum dicit
(VII) diapason formae
scalas sive systemata trans-
VII. L•arm. II 9. et cum diates-
saron III habeat formas, diapente IV, summa illorum est VII.
diapason dicit Ptolemaeus harm. I
eius l•arm.. II .
7. de mesa vide
 —
^^
ex Nicomacho.

Ttoiodvtag iv Totg ,^ ^
c. 4. 5. p. 35. 36 M.

(. 36)^
275

5
^ .

,-
66 , ' '
-
060L•

] cog

&
'
'
]
^
'
ov^'a
. ^-
[
- ' .
6 (5-

%6

'
^ ^ ^'
5.

0'
. ^
"
'
^^ ' ^^

]^
6 ,
1 , vid.
'•
ita
.
^'.•
(an
10
,
,
?) liis
5
addit solus :
.
.

11 . 18 ' om. .
2 4 8
Cap. 5. Timaeus c. 8. 1 3
9 27

et septies atque
'.natura animaruin divinarum
assumens unitatem, quod est omnium rerum
secta vicies

principium (sicuti primuni inter sonos symbolice dicunt as- _

sumptum) ascendit ad hanc summain (28). et initium capit

haec natura a septem illis terminis, quibus suppositis Plato
triplicem et (ter multiplicando) cubicam auctionem invenit;
finitur autem in hunc numerum (28).
18*
-
276

) ', ^
- }

^
^ ^,'
^
Excerpta

(6
1

.
i

^,
(. 37) i

6. * ^- [ovg] - \

, -
^-
olg
''
6
-
&-
u
'

<

mg.
4

,
(')
.
erat fortasse
exstat
.
in U.
5
7
postea add. ., corr.

9
%
partim periit
ad add.
?
cum chartae
U.
*,

10
•{) ultimae litt. perierunt M,
.. , an

( ,
12 extr. perierunt M. 13 %al.

Cap. 6. Agitur de septem vocalibus litteris

lin. 10 et . 277, 13), quae singulae ad singulos planetas refe-
rantur. erat autem ordo hic:
e I

Luna Mercurius Venus Sol Mars Juppiter Saturnus.

{
cf. prol. p. 228 ann. 3 et Nicomaclium in theol. ar. p. 53. hae
litterae cum simplices sint (p. 277, i et i4) nec per se appellari
possint enim dicuntur 276,11. comparatur animus 277,3),
coniungere eas oportet
sonis
cum materia quadam
277, 3. i6. nam sicut animo cum corporis membris
d,
i. e. litteris con-

coniuncto fiunt animalia, sicut harmonia in chordis versante

.,
fiunt carmina, ita vocalibus litteris ad consonas adhibitis fiunt
non solum vocabula, sed etiam mystarum formulae
ac verba initii si recte
tradita sint, coniungas: oi
omnia autem bene explicari non possunt
nec facile redditur ratio coniunctionum et ^i-o. ^.
&- efficaces.
 ^ '
^^ ( )^
yo^,
ex Nicomacho. c. 5. 6. p.

^
36—38. 277

'
^
^ . ^ ^
^ \ '"
^^-
%'.

—
\

^^ .
^'v
TCdv

^ ^^ ^
il•,

?
6%'.
6^
]
'
' &'
^ ,
(Rhetores
\^]

5 om.
selecti.
Meib. , ^.
^

. .
1676
(i. e.
ego,
et
(. 38)

libri.
1773), ^sqlvol libri,
Lips.
theologi lingua Copt.) La Croze.
7 '
'.
-^c<:l

Gale

, ,'
Gesner. 8 del. et inscr. ,
. Meib. annot. ,
libri.
20 , prop. Meib.

9 ''Ort
fecisse dicuntur
' qui lyram septem chordaruin statuerint, hoc
commoti numero litterarum vocalium, quorum
ordo {^)
theol..
cum
44, 4 et
simplex sit, multiplicare oporteat.
34. 20
19
(sic) Meib. re-
]-
,,]
fert

=
4- 7
ad

28
et
et 1
forsitan
quid velit
recte.

+ 24-34-44-5 + + =
quamquam quae
nescimiis.
6 7
lioc dici patet
28. simili
dicatur
278

"'
Excerpta

^ Ttij

^' ^.
&^
'

^^' *
'

'^
*
.
'
-
. ^{-
^
7.

^ ^'
-
}
ov(3taff
|

-
).
' ^ - -
, - .%) .--
,- . '
17
5
(factum ex ,ego malim
vid. ex
(vid.

19
vid.) . 8
,
11
factum .
corr,

ratione etiam vocales litterae augendae videntur, ut litteris

ad litteras adhibitis et consertis horum quoque nuinerus ad
om.

ex
18
.
U,
Ruelle supplet
14
ego,
.
.

)' =
3

Cap.
crescat.

anima quoque
7. yial
,
tiorum more (?) ita nominata.
,
. . et in spliaeris
quaedam harnioiiia (hoc supplendum) XXVIII sonorum, Aegyp-

—
in Platonis psychogonia (Tim. 8) substantiam
tripartitam accipit, componitur enim L•
2, (e natura ex his mixta) 3.
1,
=
.
inest propria

=
 '
%' '
^
666' —
'
^ ,
^, '
6^
te
ex Nicomacho.

^'
rrjg
c. 6. 7. p. 38. 39.

(.
§

39),
279

ovdiav

'^ .^. 6 ,

,
^

-
,

.
.

' 6

.^
. ,
6
). om. 11
.
Meib.,

.
om. 14

-
(et

scil.
3 . -^'
6
,. 2^=8. 28 + 8 = 36.
cum
^
5
trigoni rectanguli
cathetae sint 3 et 4, hypotenusa linea

qui numerus adhibito principio 1 ascendit in 36.

cf. Nicom. in theol. ar. p. 47, 34. 15
9

decanis et horologiis orbium partes indicari videntur. Ptole-

maeus quidem harm. III 9 orbem secat in partes duodecim et
5,

quorum

]
,
ponit:

-.
3
_|- 4

est
5
5
•

•
15
20
summa
=
=
35.

musico systemate (disdiapason) cum bis partibua comparato

invenit diapente respondere trigono in orbem inscripto (120•^),
diatessaron respondere quadrangulo (90*^), tonum duodecimae

{',. . .)
orbis parti (30 '^).
(lO*') divisis
bis autem duodecimis in ternas partes
invenis 36 partes orbis.
280

^ 6 *Excerpta.

'^
[ ^.]
8.

^;
' .
tVoTa;^^^
^-

^
i'6oLg^

'
2 *
%'.
%
%'-
-
9. ", '
'.
ol

'
(. 40) ^

b
6 \

t \

cf.
Meib.,

].
2
prolegg.
om.

libb.
fortasse vocabulum.
21
.

.
' 5

10
post
om.
.
.
^. .
est
6
9
macula
12
, .
in , .
seclusi
prop.
erat

Cap. 8, 2 ^^- '^'^- ^ caelum fixum, 8 nqog

i. e. /'; cf. prol. . 230.
 ex Nicomaclio. c. 8— 1. p. 39. 40 M. 281

16

\l•

.' ^
Kb
€

10. ^'^
^
. 18 .
- libb.
-
3 corr. ex

'. + = 35.

, , , ,),'^
Cap. 10. 6 -f- 8 -}- 9 1 2
caelum = loco satis Epinomidis c. 12
stelliferuin 1.
,difficili

,
fin. Plato exponit: ds
suppleo
[]

.
(praecedit enim alii supplent et
pro
scribo .
duplicis natura (6 12) primum :

quidem ducitur ad id medium, quod pariter superat minus et

,
a maiore superatur (in 6 9 12 est 9
' , 6 ^ 12 3).

tum autem ad id mediuin natura ducitur, quod

= + = —

aequa extremorum parte ('/3) et superat et superatur (nam in

6 8 12
superatur a 12.
tertia illius
-
parte 8 superat 6 et tertia illius parte
^
282

^ ^^^^
Excerpta ex Mcomacho. c. 10. p. 40.

%'
41 M.

i
]

^ ^^ .
'

Sg '

(. 41) ? '

—
- ^
wg

-
'

.
cc7ta6i )

'

]
^
TCdv^

^^
TCauav
-
|
i

- ^ ^'-
13
-
^ ^) .'
.,& -
10
^" .
,
1
(aut
.
media
^'

Meib.,

inter sex et duodeciin inter-

-

libb.
li
;

'
citer
,
cedunt et 9 = 6y,^et 8 = 6%.

numeros versata natura hominibus impertivit

inter lios
sonorum et rliytlimorum usum, cum Musarum beato cboro
data esset^ ad rhytlimoruin modorumque lusum. data autem
et
,-
dupli-

est_ duplicis ^y^ natura ita divisa, quod et soni et metra

rationibus y^ ^^ Vs continentur.
 VI.

bACCHII GERONTIS ISAGOGE

 67£
Tovovg tQOTtovg

2702/
6/ . ^
i .^

^.
his Yerbis concludere licet fuisse Dionysium
aliquem, qui admonitus Constantini imperatoris libe-
ralitate cum bonas artes tum musicam doceret.
alias

et exstat de Pytliagoreorum musica doctrina parvus

libeUiis a Bellermaniio cum anonymis p. 101 editus^

cuius verus titulus non est Baccbius sed Dionysius.^

] Inscriptus qmdem est tractatus qui incipit r^

1
in codicibus manu scriptis eodem titulo quo liaec
Baccliii isagoge. in fine tamen tractatus subscriptum habet
Neap. III C 4 Jlovv6lov, quod noinen in margine duorum
''
codicum Vaticanorum (1364
libelli
errore
initio.
datum
et Pythagoricae doctrinae tjj
esse nomen Bacchii, cum quod priori libello
,^
et Urb. 77) etiam adscriptum est
^^'^

subscriptum erat falso ad sequeiitein referretur, primus Bergb

contendit in Pbilologi XIV (1869) 183, cui ego assensus suin
in ed. Baccbii (1890) p. 24.
 286 VI. Baccliii Gerontis

quem libellum cum lii trimetri in codicibus manu scri-

ptis sequantur, apparet liabere nos Dionysianae illius

doctrinae specimen. huic autem Dionysio aequalis fuit

et studiorum socius Baccliius quem senem dicunt et
de tonis tropis melodiis consonantiis egisse ferunt.
nec cuiquam dubium est, quin trimetrorum primi
versus ab eo qui composuit relati sint ad auctorem
buius isagogae quae in manu scriptis antecedit Dionysii
libeUo.
^
Qui tamen ab uno bomine lianc isagogen scriptam
esse existimat^ is a yero abest longissime. sunt enim
duae de musica doctrinae, et agitur

4 (29 31') de sonis^ item §67. 69 71.

6 18 de intervallis 68. 72 73.

19 de melodia 78.
20 25 de generibus 79.
26 40 de systematis 74--77.
44 45 de melopoeia 80--87.
46 49 de tonis vel tropis —
50 58 de mutatione 88.
de rbythmis 89--101.

Ac ne bae quidem discipLinae integrae sunt per se vel

omnibus numeris absolutae. prior quidem pars (§ 1 — 58)

^^ ,
Aristoxeni doctrinam explicat^ qua diesis quarta pars
toni dicitur, nec mirabimur, qiiod noiuinUae res aliis
nomimbus designantur atque Tarentiiius utebatur, ut
al.^ nec magni momenti est quod

1 Attende vocabula ,

§ 27, quae auctor g 32 ss. 43 ignorat.

 Isagoge. 287

§ 8 de diesi e sententia Aristotelis scripta videtur

(cf. supra locos sub B). quod tamen in mutationum
numero § 51 et 53 eadem res explicatur nomiidbiis
diversis^ quod in 35 immobiles soni ob eam causam
stantes nommari dicuntur^ quia bis diatessaron et dia-

minime
usum
in § 39
peritos.

Yocabuli ^
pente finiantur^ apparet intervenisse liomiiies rerum

bomo minime
in §

quae admitti nullo inodo potest.

25 homo prudens pugnat contra
qui usus constat in §§ 20. 27. 33.
sapiens diazeuxin excogitavit,
buic parti aggluti-
nata est series definitionum, quarum librarii fuisse

videntur studiosissimi•, cum rerum autem ordine bae

adeo non quadrant^ ut vel res inutiles tractent (§ 62)

vel acta iterum agant (61. 66). nec melius res se
habet in altera libeUi parte. hums doctrinae auctor
cum ratione potius quam auribus intervaUa percipi
dicit (72)^ Aristoxeni adyersanuni se nuncupat, et cuin
sonum ait primum musicae elementum; cum Platonis
interpretibus agit (Jan in aim. lycei Arg. 1891. 2^, n. 4).

singula autem qui respicit, inde ab initio multa in-

venit, quae reprehendat. ut soni imiuscuiusque ille

ait esse formam nomen facultatem. res explicatur in

§ 97-, sed si forma () designat

()notae signum

?
scriptum^ faciiltas autem id quod valet sonus
in systemate aliquo vel instrumento (tibia lydia), veluti
mese toni lydii, — quid additur noniie ideni

est nomen sonorum ac facultas in tono aliquo? an

cogitandum est oVofta ^^ ut sonus ille dicatur

paranete diezeiigmenon lyrae doriae? at hoc erat ex-

plicandum.
(68);
et in dignoscendo
quid stultius scribi potuit
quid significet

quam iUnd tTC -

288 VI. Bacchii Gerontis

quis lecto lioc Yocabulo intellegit tensionis

gradum vel tropum aliquem ut lydmm? pariter vitu-
pero in 70 qnod auctor non exponit^ qui sonus dicatur
extremus^ qui princeps. adeundus est Ptolemaeus I 12^

ut extremum sonum noscamns dici tetracliordi gravis-

simum^ principem (qui ultimo loco ponitur 70 s) esse

acutissimTim. sed sequuntur ineptiora. nam quot sint
symphoniarum species, scire nobis videmur e § 11; et

feramuS; si quis dignoscat species tres, ut coniuncta

cum diapason eadem genera repetantur. sed liic artis

doctor aut illas incipere ait a sono extremo, aut a

mediO; aut a primO; et cnm addit ad idem sonorum
genus extendi, significat non de consonantiis; sed de
diatessaron tribus formis se cogitare. illae autem for-

mae et haec verba quomodo quadrant ad alia syste-

mata; yeluti ad diapente? antiqua mibi videtur et non

spernenda doctrina § 74 de trinorum tetracliordoruni
systematibus (v. Jan 1. 1. 8). multum etiam nos iu-
varet auctor, si res utiles proferret de melopoeia bre-
yissime a paucissimis scriptoribus tractata•, et gaude-
muS; quod in priore doctrina 45. 48 paululum nobis
traditur. sed quae alterius partis auctor nobis largi-
tur de tetracliordorum situ et ratione (80 — 87)^ nuUius
est pretii. anri grana in bac quaestionuiii farragine in-
venio parva et paucissima; in II enim arte praeter

{)
nomen

inveiiitiir.
adliibitum
praeterque
ad sonos
systemata iUa § 74
multo pluris ego aestimo
a

I artem;
'cantu
niliil
alienos

qnod haec
ntile

multa yel praecepta yel nomina^ quae sine Baccliio

niterentur Aristide solo yel aliis liaud ita firmis testi-
buS; consensu confirmat. yide enim quae in hac arte
 Isagoge. 289

de vetemm tonorum numero^,

adhibeantur vocabula
addere
TJi

e praeceptis
^).
autem
^
doceantur de symplionia ^^ de eclysi^^ de vocis
ac reputa, quo sensu
og^
liarnionicae artes Baccliii confectae sunt
diversarum scholarum^ ita et ars
(non audeo
locis^^

metrica

§ 89 — 101 centonis modo consuta est. nam cum rliyth-

micorum sententiis nonnuUis (§ 93 a. c. d. e et sub

iinem .
§ 98) coniuncta sunt multa metri-
corum praecepta de syllabarum longitudine vel brevi-
tate^ ut concordet ars cum eorum doctrina^ quos Ari-

1 Quae de symplionia legimus 10 (et 61) confirmant prae-

cepta Aristidis I 6 et Gaudenti 8. cf. paraphoniam 61 cum
locis Gaud. ib. et Thrasylli (Theo c. 5).

2 Eclysin et ecbolen (37. 41) novimus ex ArQu. I 11

(p. 28). Plut. mus. 28. 29.
3 Tria loca vocis (44) dignoscuntur ab ArQu. I 12.

&
4 Antiquissimos tonos (46) fuisse dorium lydium phrygium

[£
ait ArQu. I 10 p. 25. Ptol. II 10.
5 ut 31 dicuntur apud ArQu. I 6. -
phyrium
6
significet
-
noL dicuntur toni ut 46 (48?) 53, ita apud ArQu. I 10 et Por-
p. 191.
diverso modo adhiberi solet, aut ut communiter
melodiae varios passus: ArQu. I 11 (p. 25), 12 (p._28),
13 (p. 31), aut ut restricto sensu indicet eos gradus, quibus
vox omissis certis sonis saliat in alios {cf, dg, ea sim.) con-

Cleon. 11.
nec tamen facile dicitur, utro sensu ,
seratque et coniungat sonos, sicut iungantur catenae annuli.
ArQu. I 9 (p. 19) et I 12 {"i^d) Slcc
posita sit
^. a Baccliio
48. 49. plurimi quidem interpretes sensu restricto positam ar-
bitrati confudisse dicunt Bacchiuin plocen cum agoga (Beller-
mann ad anon. p. 87. Marquard Arx. 325). contra Trinkler
in anii. gym. Posnan. 1842 p. 37 ampliore sensu dictam putat,
commotus puto ea causa, quod in 48 tropus yel tonus dicitur
esse forma ploces. at vide ne in angustias hac interpretatione
inducamur; neque enim communi, sed restricto aliquo sensu
is Tocabulum adhibet, qui 49 dicit . contrario
autem sensu atque Cleonides et Aristides. quae cum ita sint,
excidisse puto de ploce responsum et de agoge quaestionem.
,
Mus. script. ed. Jan. 19
290

]' &
bulis autem
Aristides I 15 —
VI.

stides Quintilianus I 18 (p. 40) dicit

utitur
BaccMi Gerontis

BaccL•ius

17^ partim aliis^

sed ex simili arte alius praeceptoris liaec ducta vide-

ut
.
partim iisdem
non ex eodem
voca-
quibus
libro
1

antur^. excerpentium autem sednlitate haec pars non

minus quam liarmonicae partes vexata est^ ut ne pes
quidem quid sit^ res omninm una gravissima, in § 90
definiatur. •
pedum autem qui (100) enumerantur^
exempla tantum singiila in 101 exponuntur, quod dis-

centibus sufficere nuUo modo potest.

Multos igitur in omnibus buius libeUi partibus
tum conscribendis tum breviandis egisse vides, nec
quisquam constituere potest^ quaenam sint a Baccliio,
quaenam ab aliis congesta. quod autem quaestiones
noimumquam male expressae simt (§ 3. 36) et omittun-
tur in §§ 76 ss.^ ac quod responsa nonnulla discordant
a quaesitis (35. 39)^ apparet doctrinam ab initio quae-
stiordbus non interruptam 88. exstant etiam ex-
cerpta ex §§ 11 — 12. 44 49, — in quibus niliil quaeritur.
(Ruelle in Arcbives des missions scient. serie III.
V. 609) ;
qui tamen excerpsit babuisse videtur fonteni
non melioreni quam quibus nos utimur (anii. lycei
Arg. 1890. 32). redegit puto recentior aliquis prae-
ceptor artem m banc formam, quo faciliorem redderet
discentibus doctrinam et commodiorem.
Baccbii Gerontis isagoge primum edita est e cod.
Par. 2456 a Marino Mersemiio in Paralipomenis ad gene-
sin. Paris 1623.

1 Omnia quam accuratissime exposui in Museo Rlienano

XLVI (1891) 557—576.
 Isagoge. 291

Codice Lugdunensi Scaligerano usus edidit Mei-

bomius 1652. adliibitis Yenetis codicibus edidit Car.

Janus in aimalibus lycei Argentoratensis 1890.
Nititur bic textus duobus Yenetis dignitate paribus
= Marc. VI marg.3.

V = Marc. YI 10.
Orti sunt ex Y: (Mon. 215), ex boc Q (Par. 2532),
inde Barb. Hamb., Scalig.-Lugd., nam quod in Baccliio
edendo 1890 p. 28 suspicabar, id Huelle coUato codice
Q confirmavit.
Ad P(ar. 2456) proxime accedit Neap. III C 4, nec

tamen antiquior hoc yel praestantior.

JA significat editionem meam Argentoratensem et

qmdem A^ = aim. 1890, A^ = aim. 1891.

19
 .; .
'
II

.
diag

. ^
-
-, — '
\ -, —
—
5

.
. ; ;
-, —
—
]

'-
3

'- &66. \ —
4

5
'
. ; '.
' ^ ;. -
; . — 6
(5] — (. 2) 5

'

6 — 20

7 —
^'.
-, -
BHL,
]^ .
),
3
10
libb. cf.
—
]% . , Meib., om.

JA^ 19^.
%ccl
.
( (,
']
22
.. 7
^. V.
^
12
.
om.

9
ego,
 / ;
.
^ ; ",
. Baccliii Isagoge.

(5\ —
§ 1—11. . 1—3 .
— ^^
293

—
,
5

Tovog

,.;
6\ — Sli

—
,
;—

' (5- 9

10

10

15
.
;, ,,& ;;. ,
(. 3)
— ". —
,, ^atVfrat

—
^,
b,
11

\%^ —
[-
^^ %
ita
18
stant
,
12 ,
alii,
postea ras.
plerumque

De notarum variis formis

(cf. § 29).
,
et 5 ;'\
V.
7^
14
^

ceteraque sonorum nomina in solo ex-

M, dubito sintne antiqua.
et erroribus ne saepe eadem
essent dicenda, nuineris singulos sonos instruxi semper iisdem
talem numeru.in sicubi inYenies nullo addito com-
mentario, refer istuc quae antea sub crassiore numero de eius
notae formis dicta erant. in canentium nota supra, lyrae
semper
semper Meib.

Yel tibiae nota infra scribi solet sonorum 6, 7, 9, 11, 13 16, —

notarum autem 1, 4, 10, 12 signum iuxta signum scriptuin est,
signorum 2, 3, 5, 8 scriptio variat. In YPN
aliis plures etiam
notas illa ratione collocatas inyeiii, ut caneiitium signa superent
signa lyrarum. optime autem notaruin forinae quales noyiiniis
ex Alypi descriptione conservatae sunt in M, recentiores li-
brarii magis et magis mutant eas in formas mmuscularum litte-
rarum, quod iain fieri yides in Y, magis in P.
 294

[^
VI. BaccMi

Zh" [^]
]
CC,
l7o6aavvog] 7]r^

[]
] [-
^
S < ^,

7\ [ [- "LJZ^^
5!

^[
12
vog] 7

—
^
".
:
7\-^
-- ^^,

V <''^\
; \
i

; — fC
—
— '.
'

"]

; —
5;

; — (. 4)
.

Notae 1 signa ita ut dedi exprimi solent in M, quamquam

QC. 5

ab initio tribus lineis scriptum fuisse videtur, quarum tertia

postea deleta est. incurvari solet huius signi forma in V et P,
ut ad minusculae speciem prope accedat. cum autem in V
uno eodemque manus ductu adscripta esset nota lyrae^ factum
esfc, ut in libris recentioribus saepissime liaec altera littera
absit. — soni 4 notas sic habet expressas M; iuxta se posita
erant binae litterae etiam in reliquorum codicum archetypo,
nunc in unum. signum ita sunt contractae, ut ad ipsius
partem mediam et directam praeter orbem appictae sint di-
gammae duae lineolae sicut orbis tangentes.
4 Ix M*. soni 8 signum alterum abiit in formam
crucis addito (pro 8^) accentu acuto in V. 6 n. 11 prius
signum curvari solet 5 in V, idemque in codd. saepissime
iusto inferius scribrtur (etiam in M, ]d. 295, 17. 296, 2. 299, 9. 12),
ut librarii signum vel subscriptum aut in lineam posteram
trahant, aut omittant. hoc loco habet 11* qua§i uno
tractu iunctum V, ll^ om.
9
pro n. 18 -. .
et rel. § 11 om. M.
(. 15) 12
8 n. 15 -S-N M, CZ VP.
,
om. spatio aperto V,
M^ erat .
5
[ ] ]6—
ficiTCii;

[
[] [] ]
.
Isagoge.

—
BV

CC,
*,
§

;[
11—13.

—
. 3. 4 .

7h^

^
295

13

[ ]
[ ] [ ] [] ] ^,

*
RL [-

[
]] [ ]
] V ^,
',
CC
PCJ^[
[-
< ,

15

] 11 ^^,
^^,

[] \<^ [-
(2. C ^^> -- h %

1
.
,
de notis 1 et vide supra. 5 i^nazr^?
. 4 sonorum

^,
nomina solus liabet
et .
2 in ras.
signo b positum cum hoc in unum
M\
6 notae 2^ signum
ductum coire solet apud
super
V P;
hic 3 V
ut saepius. 7 ro M, rel. om. L omnes praeter M,
et

fere
ras
ita

spir.
saepe.
9 To M, om. VP.

notam 8
.
11
ut
8

§
n.

11
formae antiquae
6

M*,
suOducta
10 caBentiuni

L' V.
,
om. rel.
12
V.
lineola
nota 7^

n.
I
6
et
semper

yera
13 .
supra

MP;
in
l•-

YP,
M^ in
cum
V.

,
9^ semper & libb., 9^ >^
saepe, h liic V. 14 , om. V. 15 notam lO^ supra

f Y; lO^ V. 16 . 8 X , /t. V al., item p. 296,

^^
incurvat I

8. 17. 297, 7 et saepius. 17 n. 11 bene M, de rel. ol J

11.

18 Yerba ab — UZ solus habet

in

%
omissa sunt patente spatio.
M^ in rasura:
EU,
Post
&
,
habet
 296 VI. Bacchii

14
[ £~\
[ ; ^. ;
z/ta
^ EU^^
UZ
\

—
'<

7^
'
£7cl

^^.

\
\'^^
''^\

—
CC,
-- h ^^

^ RL

CC
<^,
(. 5) ZC,

^ <^
^ U
UZ^\
-h^^,
^^,
,

OV^ ^^,
ELJ ''^,
1 z/fca

; ; UZ^^
— '.
S'<'^^ 1

,
pro . 12 habet
UZ,

1 n. 13^ u P.
U .
n. 16
.
7^

(pergit
. 15 -9• et curvatum ^ P.
vel
cum signo ^ (ut est apud numeros) V,
M^

vide ad § 14. ,
.)
2 n. 17^
(pro 17^)
,
^,

cf. JAM9a,

.
3 ante . 15 inserit V. . 15^ Q' semper omnes, 15^ *7
saepe V. n. 18 bene M, sed omittit accentum, n. 18^ \ Y,
n. 18^ V, accentus om. MV. 6 de notis 1, 7, 4 v. supra!
7 V. L om. V. 8 n. 8 lY M, < (ex 1. 15) '< V.
10 n. 6 hic ut 297, 12, subducta tamen curya lineola V.
n. 14 M, V. 11 post om. rel., pro 11 ,
unum TS . 12 n. 8 IV M, V. 15 ut § 13. .
13 9
, ,
-9• redit
plerumque l•- aut
%
. 15 V.
.
.
16^ semper

.
de veris formis AlyiDius . 4:
14
V; 16^

17^ "utrique .
%
signo addit accentum V, neutri 15 . 18 . v" -
V. 18 . 8 - , V.
 Isagoge. § 13—19. . 4—6 . 297

^^,

R L^
* £:^1
U ,

LfZ^\

^ CC - h ^^,

' ^ ^^,
5 «Jto CJ ^

\' ^'^^
;—.
£/3^oiLtoi;

<« V<'\

.0
; 7|— ^ UZ^^,
16

^ -9- ^^,

(. 6)
^ RL
fjrl ''^^,
"^^,

L5 ^La
; \
CC fjrt '<'^^.

;—. 17

7 ^ -- h ^\
^£/
20 z/lg (,:
^e
^;'— RL^ 6^1
<'•^^.
''^
'',

*^ £:7 18

om. V.
1
'
4
; — "6

. 15 &, ,.
V.
.13 2 C V. 2 L om. V.
de reL . ad 296,3. 5
3
16 ut
7 . 8
.
19

§ 14. 6 . 7^ om. in .
17 om. accentum libb.
cum accentu . .
18 l•- V, '
10 bis V.
. 11 V. 11 V. de 2 . § 13. 15. .
- "7 V. 12 L om. V. 13 . 17 accentum om.
14 . 18 acc. om.
ita et
17 1
,
§ 17, 29, 30. ut § 17 et 18, x' V.
eyanuit in M. n. U &R & V. ,
18 L om. V. 19 n. 18
±h-' Y. ita et § 18,

19 cf. § 78. Marquard Arstx. p. 203.

 298

;—
VL Baccliii

,
. -
;
20

21
.
; ^ .
,— '^

22
^,
.
;
,.;.^
—
^ (. 7)
.,
^
— ^
^
— 4»

23

24
^^

| "^
;
. ^ ^
—

— ^
'
25

26
^
^
[
^,. — z/ta

'
.;.
\
-
-,
%'^
—
-, —
ivbg ^.^
Ta^ig i^TJg

27
;
^ 2
.
om.

.,8
—

libh. 7

10 § 23 om.
. .. ..
om. ^.
14 vml
—

.
,-
,-
.om.
-
9
—

25

16 ~\ .
§ 21 cf. § 79. Cleon. c. 3. § 25 cf. . 287.

1
 20—33. . 6—8 . 299

^
Isagoge. §

- 66

.
28

.
^f^^i^.^
—
'^ , 6^ -
5

.^
^
; ,- rcivra;

(.
—

—
8)
^
^« ^^
^
7h' RL^ CC PCJ
— 29

; UZ
1< GV^ ZC EU --^^

— . 30

.; - 7h^ CC \<' ZC^' UZ^^

-, —''^'.
RL
-, — .
^ ' OV^
31

; .
,5

EU ^^ ^^
ooi^,
^ —
.; -
RL^

^^ ^'
; .
OV^ EU ^•'•
—

>^^
—
—
AD^^ JL/ '' ^3
32

33

,0

8 de
4
1 § il.
abiit ad n. 16 V.
MV
cle
fere

de n. 4 § 11.
; semper,
3 add.
n. 2 § 13. L vel potius
n.
9 de n. 7 § 13, 7^ hic TT
aliique recentiores.
M^
et in V n. 8 ut § 13 V. n. 9 ^ in ras.), d' 1Y. (
10 V. . 11 (om. V. 15 ^) .
& 1 VP. ,.
.
16 ut § 14 ,
L\ (ex 3) supra, ^ iufra 17 ^ .
, '
V U
12 8
,
acc. om. omnes.
V. 13 15 .
18 sine acc.
-^.
18 ut § 29
. -
l•- /FV.
. , .
.
15 .
9
^
.
16 16 ut § 14. V,
18 d. 9
item
.-^Y
§ ,
32.
-^ ^
17
\^ ,
pro accentu V, om. acc.
20 19 7 ,
MV, Vb Meib. cum Alypio, sed cf. quae

§ 28. cf JA^ 20^. § 29 v. tabulam in Alypi initio.

in spissa regione dicit parypatas et tntas.

§ 32
 300

. ; ; VI.

—
BaccMi

Vl^^ LJD^^ >^^ AD^^

—

; .
—
'; ;^ ?
. ^^ ''^
; — UZ
—

^;
5

— — —
34
7 <'8
'ii

,
& ,
-
|

35

36
.
— /«
, |
!

37
; ;
. ;,
" . .
—
—
—
—
.,
5
,

.— 20

de Aristidis signis doceat Bellermann, die Tonleitern (Berol.

1847) p. 67. n. 20 et in medio inscriptum parvulum >M,
inscripto puncto V. n. 21 HV MY. n. 22^^^ M, Q' (ut fere

post
1 ^-
scribitur in codd. pars superior, relicta parte inferiore) V
n. 23 ± V libb.
VP,
add.
factum ex
.
<%
(an scr.
.
]?)
2 . 18, 19, 21-23 ut antea. . 20 bene ,^ V. signa,
quibus lii soni a genere liarmonico distinguantur, nusquam in-
veniuntur. 5 n. 10 h-H V. n. 17 sine acc. M, "V.
7 . 1 Zl•- libb.
. . om.
n. 18
.
Iy^ ,']
17
V. 9
.
om. . 10

37 de eclysi ei ecbola vide JA^ 6^

 — TQeig. —
Isagoge.

g
Tivag
§

;^
06
33—41.

—
. 8—11

Alg
;
'&
. 301

-
)
38

;.
(5. (. 10)
'
oVciv

]^
5

- —
,
CC,
6-

^
^

\ ^
;. ^;;'
.
.0 ^, . [
"•

—
—
39

— /. — — * ^/
—
— <^
-
^^
— "^
-; '
—
' ;" .
*

^; —
' . UZ •-'^^

(. 11)
40

10 — '- 41

'.
corr.- , -
. . . ., -
2_JA2
in
20*. ego, libb.,
V.
Meib. 4
. 7 .
,
.

.
MV. MV, .
8
, -, <| '],

, ;(
. . ^9 VP. -- 7 VP'.
10 ^ ;^£
V) MV. 11 . 13
om.
1. 15
^. .
libb.
post
16
14 n.

.
8 \ MV.
15 -^V
15 %al
, -^«f
.
signum 12^

VP.
Meib.,
17
in V
..
abiit
MV,
ego
in

(cf. § 43 et J A^ 20^), . libb.

§ 39 JA2 20 et prol. ad Mcom. . 221.

 302 ^^- Baccliii ^

^ ' .
; ^ ' %^6
— ''
EU

42

43
.
.'
.
-;
-, ^^
^
.
^
- 7C06a
}

—
—
^ EU
-
;

. ; - —

.. —
—
;—
;—
Tbv

44
—
^]
; ^ — ^ .;
;
; — "^ ^ .
—
—
|/,
.

^, ^ ; .
45 b.

—
;'<3 (. 12) —

.
.

—
^' ; — ^"
,.
'-
^,
1
^
post
^, V
add.
,
^-
,
V.
> Meib.
2 -" y'

3
,
. ..

20
.
libb.
.
5
et cet.

,om.
15
14

.
\\
21
Marquard ad

corr.
corr. M^.

6. VP.
Aristox.

19
17
8 maliin
213,
,
.
. V.

de § 45 . JA^ 21^. de § 46 Cleon. c. 12. JA^ 21. JA^ 12^.

 '. ^ ;
Isagoge.

-, —
§ 41-47. . 11-13 . 303

-
^
— ^
^^^ ^ .
^
Ol

; ^^. ^
rovg

—
46

; ; .
,-,
^.; .
^,. —

.
itoiog 47
—^ —

; ^ ;
; ^
^ % ;. ^. —
—

—
Ttotog

—
—
—
—

;^^;. ;^ ^
(. 13)
—
6; — '^. —
— '^. —

^;^ ^;^.
. — —
— ^-

25 ^^
dco^tog.

,.^— — .)
—

.,
^Ttco-
-

MV,
11 ^1
.
VP,
om. .
.
.
3

14
7
Meib. annot.,

MV.
. .
 304

,.
VI. Bacchii

48

49
'^^
.^
^^ 6\, —

^
.

^
$

-, — . —
50
^;
^^
—
''^ '^
51

52
%'6.
; "
^otoj

66.
; " —
— (. 14)
] ;

le

'. ^ il•,

"
53 ^
-; "
}. - Ttoia; —
54
^
. '^
rtz^a

' -, .
"
—

55
, •^ ^H
rti^ci
—

-
2C

.
',, ,
22
4 post
V,

.
5

12
ego,
add.

signum quoddam

',
^,
,
om.
om. V, add.

V0\
MV.
(a
i^ig•?

finis in
add. O^.
21
GXC• Escor.
M^ mg.
MV.
' &, .
m. 2 etiam Q), spatium
9
%
ante
8
',-
apertum V; volebat Westphal, Metrik I^ (1867)
append. p, 48.

§ 48. 49 cf. proleg. p. 289, anii. 6. § 51 cf. JA^ 21 s.

ad §§ 55—58 JA^ 22».

 .

' ^^^'
^H
Isagoge.

^'
§ 48—62.

;
-. —
. 13—15

*. / 305

56

.
. .

ij

%•6 ', — "

^
Qvd^ihg

'
%f ; — ^^(5 -
'.
*. . . 57

58

6\ — '^' ^- -
}' ^' 59

; " .

.
rj* (. 15)
— ^^^^ 60

; / -
' , . ^ . — *. . . ^'- 61

10
% ]
.
' . ' '^^ ;— 62

,-
' -^
4
libb. {zQOTtov

yccq
)
MVP,
an

et
, .
cf.

Cleon; 180,
5
Ar. Qu.

,% ,
6.
11

8
*.
,'--
.

-
6

Mers. et
.
MV.
Meib.
12
17
9

VM, .
V.
M^, corr.
15
18
MPQ,
\
10

ipse corr.
.

ad §§ 56. 57 cf. Rheinisclies Museum Mr Philol. N. F.

XLVI p. 559. ad §§ 59 ss. cf. JA^ 18^ et prol. ad. Gaudentium.
Mus. script. ed. Jan. 20
 306

.; ;
,
' ^. 6
VI. Baccliii

.
63
— —
64
— ; ;
Jvv^'ov
—
KCcd'oXov tcolov
—
65 (57] '^ . - "''

^
rJTLg '

' 6 ,^ --
.
ovg' \

^,
^
'
','
(. 16) ( €. ' -5

^,.
. ; rjg ;.£';.
66
; - — 5. —
15

II 67

. ' ,.
'' ; — .

' ^;,^ .
*

2(>|

68 —
—
6& -
3
ego,
liberum inM.
emendanda ex § 4.
. 8
MV,
,
'. .
dLCiTOvov

19 liaec ita corrupta in libb. { }, MV.

17 post
11
spatium

§ 67 cf. Mcomacli. c. 12. JA^ 22^ de schematae cet. v.

§ 97. ad § 68 cf. Cleonidem c. 12. Gaud. p. 4.
 ^ .,.'' Isagoge. § 63-72.

^^;
. 15-17 . 307

' ;,^- ,;
€

ovg
tcolol —
— '^

ovg .
— /. >

0L
-

; .
^
(. 17)
/!,.
—

15
. ^;. 6
"<5%^ ^
-, — . —
*
ot

70

; ,^ ; —
—
'^'
-

' 6; — . — 71

20
.)
.
^
.' ', 72
—

%
. — /-^
vo-i^iJat
6

'' ^
. JA^ 16^. 8 . 12
*0,
. MV.8(^.
2

18
cf.

libb.
,
.
. 19 redit
&
et

22
onmes,

invertit .
et
(§§ 67. 97) in
_

MVP.

§ 69. de prosa oratione Dionys. de comp. yb. 11.

20*
 ^; — [ -
308 VI. Baccliii

^ ].
73

74

^
;
;.
TCvL

.—
ovv

— . —
(. 18)

—
-
; - —
5

76

' ..
,
' TCooa; —

'],
.,

'
.
' ^,
6 ,,
-^ .,

77

^. , ,
, .&, ',
,
. -
(. 19)
- 2

', ,
1 ita interpungit . ; addunt

&
rell. 2
libri ',
om.

om.
ego,

om. V.
.
.
(sic

20
]
.
libb.,
^

.
MV)
?^ Meib.

,
13
cf.
11
.
MV.
.
(= § 93).
anon. Bell. § 103.
']
, om.
12
5

,
MV.
8

de systematis diez. ambitu . JA^ S^.

§ 74 § 75 de
formis diatessaron v. § 27. § 76 s. de formis diapente et
diapason Cleon. c, 9. JA^ 11.
 ,. ^
Isagoge. §

^
^. ^
73—80. . 17—19 . 309

5
^
.^. ^
^ - ^

, . ^
.
KOLvhv -
^
[ at

. ^. - '
10

- ;—
%
^- 78

^.
15 ;— 79
^ccriOi',

'
} ^, \
^^ o^tjfrat
-
-
80

9
///,
'1
.
.
vidt.
4 et 6

. //.
,
et Meib.,
. 3
, item
et
7}0•] an
1. 8.

? {&
libb.
,
6 -^ccl

15
om.
,
.
,
legit
Sext.

18
Emp.

^^ ,,
.
.
12

19
-
adv, mus. 48).
. , add. M^.
,
(*
16
(M^ in ras.)
(M^ in ras.)
Bryenn. harm. III, 11.
bis hoc scribit, om. rel. ad
corr.).

.
§ 79

et
JA-
'
',
JA^ 22—23.
' ,
22».

. ad §§ 80 ss. cf. Bry. , 11,

''
 310 VI. Bacchii

66£^ .
(. 20)
v7to^L•vig,
^, '^,^. \
- 5

-
. ^^'
[ ~\ '^
; ^—
'
81

^ ^ ' , fj [

, . b], [ b 6-
5

. ''
-
20

\
F
.'
VP.
1
2
)
a
*,
1. 2 ad
. 1. 3 aberrat .
3

ego,

.
V.
(om.
7

fortasse Bch.?
.
,.
& ^
V.

11
)
,.
4
Bry.,

^ta
,
libb. et Bry.

^, '
.
super
libb.
8

libb. etBry.
1. .
,'
V solus.
13
corr.

libb.,
12
ex

-
- libb., Meib. 14 ego (cf. § 70. 82.
*.
43. 86),
om. V.
libb, et Bry.
V, ^. 16
15
.
19
.']
.
>.

.
,
20
,.

^.
.
17
18
.
*,
.
^.
 ^,
';TC
. .
Isagoge. § 80—86.

— ^^
. 19—21 .

<3^
311

82

;'
.
,, '
(. 21)

'T7toivLg
'^,
%
.
e

— 6. 83

10

. . 0L
^^
.
15

' .
^
^ '
^ —

—
-,
,
orciv 84

85

20

' .
; '
.^ -^ —
b
-
,
-
86

1 om. .2 vTtSQ^olsmv V, item 8. 14. 312, 6.

:
item .
inscripto signo
312, 3.
.
3
.
om..
'^'
.
, '. . 4
5 - V,

,
V, 7 cf. annot. ad § 39.
^. .
. ^ ,-.
9 om. 11
.
']
post
15
<• ,
supra
inb
lin.
.
13

VP.
19
24 -
14

M^V,
20

'-- *.
 .] ^ .
312

dXXyjXa }.
. Bacchii

II

87

. ^, 'TLv,L•g orcii/

(. 22)

^
88 <(.... . . .
.y
'^ —
. Tivag -^ — 7to6ag 5.

- |

,
^

'^ -
89

90
,,
.
. >
^.
^
- ^ 6\ —
\^ —
ivbg
iq

91

92 ^ .^
,. '^ —
—

,
, MV. \ .
MV,
1

6 V. 8
. VM,
V.
.
4
9 V.
,
insc.
10

, ^^ ,^
13 add.
supra lin. 19 Westphal, Fragmm. und Lehrs. der Rh.
.7],
1861, p. 66.
VP.
idem,

ad § 89 cf. Mus. Rlien. XLVI 559. ad § 90—92 ib. 560 s.

de "basi cf. Choeroboscum in Heph. p. 124 Westph. (in Studem.
Anecd. p. 57.)
 Isagoge. § 86—95. . 21—23 . 313

''
%6 -^ —
&, %
^
(a) Xqovov 93
(b)

^. %&' -
- (c)
TtQog

.. '
^
'
5

., -
(. 23) (d)

(e)
--
(f)

.— ^-
\_

]
r}

.^. ^
—
rj

.
94
— —

. ^ -
15

.. - -.^ —
— ^ 95

20 ^''
^. ^
^
&2 ,
..
om.
-., —

, ,' vide

.
,, ^. -,
ad § 73. post repetit FK 7
, .
M^Q'-^, 8
9 ,
.
, ,,
. 10 libb. 11 yti^firat

^ om. . . , ad-
. .
dit

17 mg, om.
,. 13

21
.
.
14 , om. .

ad § 93 cf. Mus. Rh. 562. ad § 94 s. ib. 563.

 .
96
—.
314

,[ ^' ., ^ .^
BaccHii

v^'og -^
/ !

.^.'^ ^ -
^
7
(. 24) (5 — —
[

'' .^. —

-^ — ''
— ]

^ '.
8 TCoCav 7} u
.,
—
'. ^<5 a^cov

[ ' -
oVro;

o^tv li

99

. ' ^-;-
.^
^' ^ \

100
—

(6%
, , ?
. '-^ — ^. —
—
2C

-' . . , .
3

ziige der Rh., p. 166,

,
16 post

^ .,
item 315,
—
. 1

3.
.

22
ego 1890.)

13 ante

quae sqq.
spatium
&
4

om.

MPQ,
§ 98
.
Meib.,
.
,
om.
libri.

, -
om.
10
,
7
Caesar, Grund-

habet Q.
,,
spatio relicto.

,
Mersenn.,
om.

14
.,
^-
,
j

ad § 98 cf. Mus. Rhen. 563 s. ad §§ 99 s. ib. 564—575.

i
 Ttouor^
.
Isagoge.

— "'
§ 96—101.

—
. 23—25
(*]3?

.-
.
xoQStog
-^
315

. ] ,
orog oQd^cog
— 66£'

-
TCaiav
— ^- 101

^ . ".
^^ \
(. 25)

^'
\
^' ^ ^'.
«1
•^ — ^v>^x£trat

. ^ ^^ ?; —

.
aito

'£^£?,
^
'.
*

" . ^ %'6^

". ', ,'

£|

.) Ttaiav^

, , 1

^
add.
invertit V. 4
ante sed expunctum.
conjg. . 5 -
, ^ invertit V. 6 ego,evv

' ,% , ,
.
, om. .
libb.

^
tuor
' ] ' '-
8
lineae quod superest
linearum in M.
.
,. 19
12

. 22
%
vacuum

om. VP.
11

,
om. .
in V, lacuna quat-
V. 15

V,
,
-
17 post lacunam statuit Westphal Griech. Rhyth-
mik u. Harm. I^. 1867. p. 96. cf. Rli. M. 567.
c»
16

'^.
'Oydoog
VI. Bacchii Isagoge.

ficc%xEtog

^
'
§ 101. p. 25 M.

^ \

.^
TtaLdvog
£|

^
6.
'•

^' 6

^., -,
:

. ,
]
(Rli.

,
2
.

mann. Berol.
,
,
46. 568.)
,
{= Pseudo-Bacchius
1841.)
.
V,
erat fortasse
sequitur in V:
deinde
7

( ]) ,
yel potius Dionysius ed. Beller-
.
Meib.

- ]

'
 .
GAUDENTI PHILOSOPHI
HAEMONICA INTRODUCTIO.
 Gaudentius e diversis musicae doctrinis quidquid
placebat collegit. ab Aristoxeno snmpsit septem dis-
ciplinae partes in prooemio enumeratas^^ notiones
principales definit^ sicut Aristoxenus vel discipuli huius
descripserunt ^, de ascendendo et acumine eadem quae
Tarentinns ille harm. § 29
(princ. — 31, 10 Meib.)

^,
p.
nobis tradit, sonos mobiles dicit, non
intervaUo diatessaron quinque semitonia
vindicat, in consonantiarum formis
bendis accuratissime sequitur Cleonidis isagogen, nisi
() descri-

quod nomma recentiora* evitat. quid? quod in pro-

oemio aurium usum prae mentis ratione adeo com-
mendat, ut Aristoxeni discipulum unusquisque agnoscere
sibi videatur. Gaudentms
sed idem
ait in c. 1, sympboniarum numeros et rationes e
Pythagori scliola recepit ac ne fabulam quidem repu-

.. ,' ^
Elem, I p. 35 Meib. Gaudentius autem in expositione
1
laas partes non sequitur. quoiiioclo autem earum ordo proce-
dente tempore mutatus sit, v. in progr. Landsb. 1871 (de
Cleonide) p. 15.
2 Diastema cum Cleonide ait esse
Thrasyllus esse dicit
•6
-
Theo mus. c. 3.
3 Bacch. 31. ArQu. 6 . 12.
,60%^ ,-
,. 4 Gaud. ignorat adiectiva
sed confer sententiam
. .
^} c 18. Cleon. 9.
. . .
320 ^I^- Graudenti philosophi

diavit,quae de quattuor malleis prope fabri officinam

auditis narrabatur. atque idem cum Alypium vel
similes introductiones ^ imitatus omnium tonorum
signa notasque legentibus prodidit^ ab iitrorum usii

recessit. aliorum etiam librorum doctrinas in usum

simm convertit; qui libri cum maximam partem occi-

derint, difficile est^ si qnid offendimus et Aristoxeno

etPytbagora alienum^ cognoscere^ unde deductum sit.
cum neutro eum consentire apparet de nnmero sym-
pboniamm. Tarentinus enim^ commotus fortasse sono-
rum copia quibus tibiae abimdabant^ octo esse conso-
nantias statuit^, Pythagorei^ qui diapason et diatessaron
in sympboiiiam coniungi negabant^, admisermit quin-
que/ bic Gaudentius sex dicit mtervalla consonare.
nec mirum; nam quoniam binorum diapason erat

systema immutabile et bina diapason continebat canorL

sive monocbordum^ corLvenit sex esse intervalla consona.

hoc cum multi^ docent^ tum Adrastus^ qui dicitnr

Peripateticns^ in rebus autem musicis Pytbagorae
potius et Platoni videtur addictus.^ bic in Tbeords

cap. 14

cum
1 '
multa docet similia

. iis quae babenius in Gau-

c. 21 fin. tonorum signa

multi perierunt, tum tonus lydius, cuius notae diagram-
mate quodam videntur descriptae fuisse.
2 Aristoxenus elem. I 46, p. 45. Cleon. 8 fin.
3 Ptolemaeus I 7, Proclus de animi procr. 191 d, al.
4 Boetius II 18. 19. 27. I 7. de systematis finibus Nicom. 11.
5 BaccMus 11. Anon. III 74. Pacliym. 405. 447 s. Pedias. 310.
6 Adrastus, qui Peripateticus dicitur a Theone mus. _c. 6
et Ptolemaei interprete 270, de sex consonis systematibus
disputat ap. Theonem 6, p. 52 et 13, p. 63. atque Aristoteles
quidem diesin mininiuni illud dicit in musica, quod compare-
tur litterae (v. supra p. 13 s.), Adrastus autem cum Mcomaclio
c. 12, Bacchio 7 et 67 et aliis substituit sonum. Theo c. 6, p.
49.
 harmonica introductio. 321

denti eap. 11. profectus enim uterque a toni ratione %

transit ad semitonium, quod dicatur quidem sed
non sit toni dimidium. sumendum esse ostendunt
numen 8 quadratum 64^ qui triplicatus fiat 192. inde
cum ascenderint binis tonis per 216 ad 243^ osten-
dunt 3:4 = 192:256; autem multo minus esse
^^%43
quam ^Yj^g. lioc enim ^y^g "iiterque ponit dimidium
toni % (quod quo minus yerum est^ eo magis com-
mmiem demonstrat originem^); facileque docetur ^^7243

iUo esse niulto inferius. comparari possunt similia

etiam ad locum aliquem capitis 9. quod enim auctor
dicit diatessaron in mioquoqiie melodiae genere esse
sonorum quattuor^ interyaUoruni trmm^ tonorum duo-
ruin semis; semitoniorum qumque^ hoc abhorret a Pytlia-
goreorum disciplina^ nec tamen invenitur apud Aristo-

plari caput 8. ,
xenum vel Cleonidem^ immo apparet apud Adrastum et
complures scriptores^ qui ut Gaudentius Pythagoreorum
numeros receperunt.^ maxime autem iuvat contem-
quod iUe dicit sonos^ qui
acnmine inter se non difPerunt, satis habeo citare
Bacchmni II 60,^ Aristidem I 6 fin. p. 12^ Sextum
Empiricum adyersus musicos 42. sed diligentius oportet
considerarej quid dicat de consonis vocibus et dissonis.
sympboniain quidem non solum qni Pythagoram et
Platonem sequantur^ sed etiam Cleoriidem aut qui eum
interpolaverit interpretatos esse mixturam aliquam sono-

1 Nescio quo iure in exc. Neap. 18 referatur ad Era-

.
tosthenem.
2 Adrastus apud Theonem p. 54. ArQu. I 8 (de syst.)
Anon. Bell. 71. Martian. Cap. IX 933. Cassiod. 579.
3 Si Bacch. § 61 revocas ad symplioniam, vides liuiic cuni
Aristide separare
Mus. script. ed. Jan. 21
 ,
322 "^II- Graudenti philosoplii

Tum^ et dixisse illos sympatliiam quandani^ imitatem^

leyitatem^ supra p. 133 vidimus. quid autem G. dicat
yerbis difficiUimnm est ad intel-

' ^
legendum. de re multa scripsit Aelianus Platonis
liac

^ ^
(Timaei) interpres et transscripsit Porpliyrms ad Ptole-

' '
—
maeTim p. 216 18-, qiiae liceat offerre. ov Ttdg
% inquit . 217
'
inf.,

^^^
,

' ^.
pergit dicens

&
gemis commune,

mulsiim, quod e melle et vino

et postquam

<3

ita
^
explicayit
eius

);6

et
(. 218)
partem esse^

comparat
misceatur, ut nec

o^vg

.
^
mel nec Yimim^ sed tertium aliquid

- -
-
^'og
sit,

,
. . .,

^,^

' ( liic igitur misceri

neutra sola audiatur^ sed noTas sonus ex duabus com-

vult consonas voces^ ut

. , --
1 Confer et Nicomachum 12 p. 262, qui sonos

-.
,
dicit,
Sextus Empiricus adv. mus. 43
dicit
et
, , Graf, Theorie der
Akustik (annal. gymn. Gumbinn. 1894) p. 9 ostendit non
illos sonos dici, sed yel qui
non bene iungantur et concilientur.
 harmonica introductio. 323

positus sentiatur; ubi autem alter sornis dominetur et

^
socmm
Qu. I 6

',
opprimat, eos dissonare.
fin.^

\^
^ idem

ut dissonae eae Yoces dici Yideantury

'
dicit Aristides

quarum altera sola sustineat melodiain, cnm alteram

Yincat.

^
symplioniani dicit .,
''
atque idem Baccliius I nos docet^
f}
qiii § 10

et

interpretatur § 59:

^.
vice yersa

hi tres
' ]
(cf.

- § 61).

scriptores
ficent dissonare yoces^ ubi altera praecellat et
diaplioiiiani

cum
antem

aperte signi-
melodiam
sola sibi autem
affectet^ verbis
cum Gaudentius ostendat ex eodem fonte se hanrire
atque Aristidem: idem existimo bmic dicere Yoluisse
quod tres iUos. et iUorum quidem verba in JA" 18
ita interpretabar^ ut si symplioiios sonos bene mixtos
tibiae dedissent, dubitare dicerem eum qui caneret,
utrum ipse sonum sumeret. nec melms adbuc inveni;
quamquam possitne baec ratio adbiberi ad Gaudenti
verba difficillima explicanda^ an alia detur interpretatio^

yideant sapientiores. parapbonis autem sonis nemo

de
simile quidquam docet ac Gaudentius. nam cnm in Bac-
cliii § 61 errore librarii irrepsisse yideatur
visque vocabuLi non indicetur^ TbrasyUus autem (apud
Tlieonein mus. 5) diapente et diatessaron
dicat, quod Gaudentiuin dicere noUe apertum est^ baec
verba ex ipsis interpretanda sunt. et facile inteUegis
21*
324 ^• Graudenti pliilosoplii

eum dicere sonos illos in instruinentorum cantu videri

consonare. diaplioni igitur sunt per se^ sed si fidicen

vel tibicen in celeri sonorum cursu^ adhibet^ facile

tolerantur.

Hic consistamus et oculis retro conversis qnae-

ramuSj cum quibus potissimum scriptoribus vel artis

doctoribus Gaudentius consentiat. ac de consonomm

systematum numero et in duobus aliis locis concinenteni

enm Yidimus cum Adrasto

Aristidem,
cum
qui
iis
et

consentit
Apbrodisiensi.

saron in partes secabatur^ socium iUorum invenimus

de limmate et ratione
(init. lib. III)

pbonis symphonis diaplionis vocibus Gaudenti doctrinae

-
ubi diates-

et de homo-

assentitur. de consonantia autem et dissonantia accu-

ratius etiam exposuit Aelianus, qui ad Timaeum
interpretandum complures libros scripsisse dicitur

(Porpb. 216). socii igitur Gandenti sunt Adrastus

Aelianusque Platonis interpretes et Aristides Platoni

tantopere addictus^ ut diyiiium appellare soleat.^ in

illorum igitur bominTim numero^ qui res musicas
docuerint^ quo melius Platonem interpretarentur, et

.- , &
( -
,%
%,
, .
- .
mentum

-^^?
1 Describit Plato <^ov

.-
,
2
inventae
addit simplici cantui)

Cum
legg. VII 16.
,
> nccLclvy

(quando spissos vel multos sonos instru-

Plotini et Porphyri sententiae apud Aristidem

sint, in numero Neoplatonicorum quos dicunt re-
^, -

ferendum eum ostendit Caesar in lectionum indice Marburg.

1882/83.
 hannonica introductio. 325

Gaudentmm referendum puto et eum ciiius scrinia

Anonymus III compilavit.^

Siautem quaeris, nmnquid proprii Gaudentius in
arte liabeat, duae res citandae sunt. uniim est^ quod
sonis tres qualitates ymdicat. quas tamen nos sonorum
qualitates dicamns: tempus, vim^ acuniiiiLLS gradum^ —
eas neino veterum videtur disposuisse. Stoicos ferunt
praedicasse altitudinem, longitudinem, latitudinem^; hic
disponit in c. 2: temporis spatmm, acumiids lociun^,
colorem. praeter rliytlimTim igitur et acuminis graduni
distingiiit XQOia, quasi colorem quendam•, quia qui can-
tant possuiit laeto animo oreque late aperto voces
emittere acres et quasi lucidas, possunt fuscas iidem
et querulas^•, lioc enim nobis quoque est die Klang-
Farbe. — altero autem loco memoranduni est^ quod
Gaudentins c. 5 quod aliis est genus ipsiim chro-
matis (Yg Vg IV2) ignorat, speciem autem^ quam Aristo-
xenus dicit moUem (Yg Yg 1% princ. p. 24. elem. 50)^
in generis loco ponit. ita efficit, ut tria genera diversis
toni partibus utantur, dimidia tertia quarta parte.

1 In § 66 finiri artem aliquam et incipi recentem (III)

apparet. liuic III parti inest tabula notarum, series octodecim
sonorum, soni toni semitonia systematum sex, diyisio toni in
liinma et semitonium maius, duo sonorum systemata vel scalae
numeris Yibrationuin ornatae (§ 77. 79. 96). etiam cum Ari-
stide huic excerptorum parti intercedunt similia, multa tamen
falsa sunt et errore depravata.
2 Hoc G-raf, Theorie der Akustik p. 13 concludit e Ps.-
Prisciano III 519. latitudine autem significari putat ^iysQ^og^
soni fortitudinem.
3 est linea quaedam, cuius puncta sint aut
intervalla aut soni. liuiic statuunt Aristoxenus p. 7. 8. Adrastus
ap. Th. 52. al.
4 Cf. Aristotelis locum 3 supra p. 12 exscriptum.
326 ". Gaudenti philosoplii laarmoiiica introductio.

miscuit igitur G. scliolarum doctrinas ac vel eorum

cnm adhibuit,

,
qui Pytliagora agebant varios libros
quippe qui in c. 15 sonorum tabulas et nnmeros
diverso modo institueret. plura eum scribere voluisse

quam quae bic exstant^ concludere licet e c. 19, ubi

dicit

Aetate etsi maior non yidetur quam Ptolemaeus^

tamen ex liiiius doctrina nibil recepit. vocabulo
utitur alio seusu atqne ille, de generibus
longe diversa docet^ tonorum vel systematum immuta-
bilium plura hunc quam Ptolemaeum statuisse elucet

e tono aeolio^ cuius signa sunt conservata.

Gaudenti isagogeu Mucianus Cassiodori amicns

latine vertit (Cass. p. 586 Gar., LXX 1203 Migne).
exstat etiam yersio latina in cod. Ambrosiano 133 sup.,

sed interprete Joaniie Augio Turris Brutianae Calabro

scripta Bononiae 1545.
Contextum graecum babent YNBbUHL Amb.Bon.
Mon. sed B(arb.) et H(anib.) qui panca diagrammata
continent propinqmssimi simt ^(eapolitano III 2); —
Ambr. Bon. Lips. Mon. bac in parte non minus quam
in aliis filii smit codicis U(en. Marc. 322)^ qui aiit ex
y(at. 191) videtur exscriptns^ aut quod credere malim^
pariter atque hic confectus e parte Marciani VI 3 nuiic

perdita. quae cum ita sint^ ratio non habenda est nisi

librormnVat. etlSTeap.j quorum verba rarissime differunt.

Yaticanum autem et Franz excussit et Studemund.
. ^ .
^^'^ ' ''
^
%'VQag '

^ 5

, ',^
' ^' ' --

^ . & --
'
. ^ '^ , ^'
^.
^ (. 2) fTtt-^^ftg

- 20

,.
2 ciQ^ovLag] Meib. vol. 13 del. censet Meib.

' -' (lustmus, vel potius) Apollinarms

^ , ^.
^vQdcg
Laodicensis in cohortatione ad Graecos c. 15 liaec verba citat
ex carmine Orphico. '',
 ,.^^^ -
.
328 VII. Gaudenti

1. iurt rOTCog

^
^' 7]v

^'' ]^ '
' ^^ ^
}
5

, '^
^
^
%'
'
' ^'
, ' - 5

^ .
(3
.^, .^
^^ .) ^
^
.
(. 3) 2

25

& ^
]
7

. .
.
.
1

V.

22
cf.
11
Meib,

Meib. prop.

330,
] .
5.
rubro
not.,

^-.
,
col.

Meib.
342, 23 et cet.
19
V,
xat Meib. not.,

not.,
^'
et repetit

' VN.
mg.,

.
Meib.,
.
om. V.

12

25
9
-- V,
 ^ '
Isagoge. c. 1—3. . 2—4 .
^ 329

'.. ,
^, ^^
rj

b rj

2. '. %' ,
6&.
%' ' ^d|t],

-
,
^ ^'
'
^ ^.
6 0'
'., ^^.- -^
.''. %'%',^

',

3.

^'
^
.. -
6 ^
] .
6>^,
%'^

^
ro;rotg

(3
*
(. 4)

5
^ ^' ' ^^.

.
-•'
1
, omV.
corr.
Meib.
VN.
Meib.

20
8
hic
]
et
not.,

ego.
1. 6.
23
.
13 . &
libb.
12
,
7 .
. .']
Meib. not.,
ceteraque
lenimata rubro colore V, . rubr. .
330 ^II• Graudenti

.
.[
%
^,
tov

.] ;1
,
'^
^-
-
,' ^^ &-
5,;

' .^
^
.
'
^ ^
^
\\

, ^^
. '

'..
(. 5)

*
^'^

^ ^- 20(

' &^ ^
4. TLeqI

^' ^ , .
.^
^'ui/T^irat

.
25;

6\.. .'
3

inserunt
.
AQ.
,
c
4
cf.

alii,
10.
om.
'
8
. 11
V,

corr. ^'^',
.
Cleon.
. 10
C
Meib.,
Meib. not.
.
12.

cf. 1. 34, libri. 12

NY^^ 18 an ] av,op 23
Meib. not., libri.
'
, 6 .
Isagoge.

%'.
c. 3-6. . 4-6 . 331

'
"

..
'icaxf

. 5.

'
- 6

,^'
. ^
^'.

ftciAt^ra
.
%'.
.,
-
^
.
.
^ 6 ..
(. 6)

"'
^ ''
-
-
^*'

-
'
]
6.

/?\
11
8 fCtffV^ .
'^
F V^,
, .
. 19
;^

(om.
^
^) Y^,

^,
dit
\ marg. "Oqu
:
22
16 erafc
. .
6
24 } om. .
, 27 Ad-
332

.
"^- Graudenti

^ -
[.
. iiCLTtav

.']
^^ ' -
^ ,
^'^ '
.
^
6
^. ^' ^
--
^ , ,^ (. 7)

, ,
.,
, '''
-
,,
- ^,{ ..
4 Hoc lemma
,

refertur
lonck
ad cap.
5.
^^,^-
lioc loco enumerandi
erant soni systematis immutabilis, sed utrumque scheina periit.
Spatium figurae exstat in V inde a 331, 25. 11 VN,

13 ]
^
sed pluribus locis

10
15
VU ), cf. ad Eucl, p. 182, 6.
ita semper V in Gaud. et UN.

20 qui sit modorum ordo et qui cuius-

c.

que proslambanomeiios vide apud Cleonidem c. 12.

,
 ^ ^
^ ^,^
.
Isagoge. c. 6. . 6-8 .

^
^
'
\
^33

.
,6,^ ,.

^^ ^ ^
.
' ,
)

,
^
^ . ^ (. 8)

^,& . ^
^. oC TfAeta,

! . . ' ^-
^;^oddof ,
^-

3 om. \ 22 .
 '
33^

^- . ^
. Gaudenti

^". ^
^ ^
^^
iyyvg

- ,

^ ^' ' |

',.
(. 9)

Fere liic in ima cliarta hanc liabent figuram, cui

nostrae aetatis notas musicas addidi:

paqvt. ' ^ ^

tov. . tstQa/oQOov.
tov. tov. :.
tstQa/OQOov.
tov.

- -
tov. tov.
J
-.
tstqaxQq6ov.
tov. tov.
h thtqaxoq^o•
^iit. tov. to%

4 r g - r i § I, I I- i I

8* ^ |488o
^ --

Tetrachordorum
titulo
addit ^^^ .
additum

libris.
tituli
.
nimiuin ad dextram sunt reiecti, tertio
in prima linea ad
multa praeterea insunt menda singulis
diagramma systematis synemmeiion periit.

4 VN, transposuit Meib. 6

om. N.
 ^ .,^
^ ^,
Isagoge. c. 6.

rfiQ
7. . 8—10 .

TCaQa^iuiqg
335

^.
10

.] ,
^

^
15 ^
%'6
,
^^' ^ 6.-
tov
7. ^
.,
^,.
(56^

6^ ^' ^ '
^
^oti^oi)?

^,^ 6
10

^
^^ ^ ^
/lt;^cijvog

^ .-
<5
.^

15

(. 10) .^.
6
spatium
^ diagrammatis
15 spatiuin diagr. .
sed
VN.
cum

23 et 24
spatio.
11
init.
9
V,
bis
om.

.
.
.
336

%OLvbv ^ "^II- Graudenti

^ .
1

' ^
^ -
|

^ .
[

^ ^^ ^
i^'v 1

^ ^ ^ ^
le*

^
\

-^
^, ^^ - \

'. . ^- ^
"-

-. ^ ,
^,
£|
1

. &
' ^, ^
-

a^rciiJt
(. 11)

% '-
otrt
25

,'.
18
2
, Meib.
corr.
Meib.
not.,
Y^
not.,
17
VN.

24 spatium diagr.
3

libri.
VN.
]
22
Meib. prop.
Meib.,
.
libri.
Meib. not. add.
 .^ ', .
.
Kad'^
Isagoge.

ysvog
c. 7. 8.

^ . 10. 11 .

-
337

5 ^ 8.
^,

^ ,^ 0L

|-

10
^

artis infra ascripsi:

^
.
hoc habet diagramma
' }

, cui ego
(^£,
^
'-
sonos huius recentis
^

,', , ^'^
01 (pQ'oyyoi stalv ot , Sl'
' avXurciL v.al

tov. . tov. .
tov. ..
. tov. . 7]. .. -. ..
> r^ ?i :a.
s.
3 :i- 3
3 ?i ir
to rk •~tu
s
5 ?r
15, -? ^l! a. .g
^5 C
,
^
?^ .^
v^
S to
's * .^^ 2 ^ »^ li

^ ^ i 'I ^
?r §
Vi 'o
13
<=
^5="
^r
?>. -
-«j
^^
:^ ^ ^ ^^ "^
?»
a
^ Qy Qr
^ ^ • 53 ^
'? t^ »^ s. K» ^ ?k

c d e f g a b c' d' h c' d' e' f g' a'

1 TtuQvnatril ^''^ . 6 ol Meib. not.

11 conf. 338, 2, ij Yel libb. 14 an
ut supra?

de symphonia vide Marquardum p. 233 — 239 et quae ego

contuli in interpretando Bacchio JA'^ 17..
Mu3. script. ed. Jan. 22
338

(5
^
'.^ orciv
"^II- Gaudenti

.
^,
\
7tbg

-
oC

^'
(. 12)

^^
9.

|.
\
'
^^
|
.
,
6%'
6-

. .

. ,,,.^.
6

'^. . 3 libri. 4 y,qovGEi]

] Meib.
.
vult
16 Nmarg:

,
6 12 14
|

%' . ,, (^^
,.% e

3Paraphonoruni consonantiam Pytliagorei statuerunt.

(Ptol.harm. 1, 5.) statuit Thrasyllus, qui symphoniarum duas
docet esse species, antiphoiios i. e, diapason disque diapason, et

,
MeiToomius not. ad Gaud. 36)>
quid velit, v. supra p. 324.
.
paraphonos i. e. diapente et diatessaron. (Thras. apud Theonem
de mus. c. 5, p. 48.) eadem docet Psellus mus. p. 28:
, <^.
insert
— hic autem G.
 .
. '0" . ^
Isagoge. c. 8—10. . 11—13 . 339

^ . '
dlg

.
TCQog

^ |
v^'-
6-
6-
6^
10 .
^
''',. ^
^

e, b,

^
, ^' (. 13)
,
f|,

^ -
20 ^ ^
-^^
'.,^^ ,
\1.

Kb.
.

^
10. ^'ot

• 6 5
25 \' 6
•
5

J|
22
om.
'
4

,^^]
^-^
VN.

27
.
12 ,
Meib. not.
libb.
^ .
5 ]\ Meib. not.
6

.
23
,. 6 '
.

20 spatiurri diagr. V,
extremas litt.
ego,

22
^
340

^
^^
TTJg

5
VII. Gaudenti

.
:

[ . ''
6
6 6 ^,.

11.
% :

^'
. ^ '- -
'

& ^'
^
loj

'
(. 14)
^.
citrtovg

'
'' ^
(?'6'

'.
i^

3 spat.
'
'^
diagr. V. 4
%ccl . -
marg.:
15 V,
.
efc hoc habent diagramina: quod ita ego emendanduni
et interpretandum puto
^'
dia pason
dia pente
dia tess.
24 18 16 12

^ ^ rr, 12 9 8 6

. . . g
xepitr.

>^,^^
^
h.emiolium^^^^

duplum.
 , ^^\
Isagoge. c. 10—12. . 13— 1 . 341

xqotcov

^
.'^ .
££'()(;'
^
i^a^ag

^
10

^,
.
., ^.' -
'.
'^'

.
^/':
15 ,
| ^
.^

20
^'
^ . ^
.
(.

-
1)

25 . . ^ ^

&
12,
6

29 ]8
8 a
^

libri.
errat ad 10 . . 19 & .
342

6^

7]
,
, ,
^
VII. Gaudenti

e^

TtQog
TtQog
.
,
,. ^ , TtQog

' ^,, ,
6 sj'

'

ig 13.

,
%0Lv6}g
Cg
7cg
, 7Cbg

, ^ %'
€\'.

^
, ''
, '. ]
Cog ^
7Cog

Ih
cv?

^'og
Lg

, (. 16)
7tbg

^'og

aog ig
cvs',

vvaLg

ooLg is^

aavvog,
6vvog, bg
, ^' Hb , 20^

,,
JiCii' aqa qp'0'oyyos

loyov y' , oig

.
£'|fi

i^'oLg 6 cvsr bg
L^'oLg oovg
25

bg cvsr.

9 ItL^yia
invenienda cf.
18
, ,
•7]
,
Theonem de mus.
Meib.,
item 343,

iota
loss,
c. 34.
ut
de limmatis ratione
12
semper
,
om.
V. liic libb.
19
mg.
snpplevi.
L^^ .
libri, em. Meib.
21
20
. , —. . cvg
ego
 ,
^.
. ^
14.
6
Isagoge.

L
c.

^^%'
12—15.

6%'
. 15—17

6 cvsr
.

6. ^ 343

.
5 6

^
6 cv^

10 ''^ ^' ^

.
^ -
15
.^
^ .
'
VLOv^

• '' -&
15.
)£6
(. 17)

iv
-
[ ^'OL•
'^.
,
20

,.
in
16
1
%• -. .
'. '. •., .
Tim, p.
V^,
libb.
195,
3 ]
4
V\
V.
spat,
de ratione 18
diagr. V.

sed cf.
17
.
:

344,
17

19.
cf. Proclmn
.
Meib.,
18

, -
add. Meib. not., idem post

344, 10; tamen dubito

proponit emendationem

'.
: &,
scripseritne
19 ^
Gaud.
supplet

20 spat. diagr. V.
,. refero
Meib. alteram
ad

17 192 243 192

18 203,4 256 202,272
Prius diagramma . 344 yeterem Pytbagorae sequitur
rationem (p, 122), alterum morein recentiorum (p. 141).
344 VII. Gaudenti

-
TCQog
TCQO^

, - ^
^

,
,
^.

'^^
,
5

^-
a'^b,
'. &-
^^ ..
%'
',.'
'
|

,
, ,, ,
16.

(. 18)
-
,
2

6
?^.
17.
, . 25

uQ,
1.

11
]
^-..
7?
4 &QL^v
8

,
^ Meib.,

^
13
spat.
'
intell.

,,..
-
unitatum, ut 1. 11—13.
ip libri.

diagr.
9
.
om. Ni.
24
an
10
Meib.
25 Meib. prop.
om.
^'
,
ut

V.

C 17. Ad sonos mobiles immobilesque cf. Cleonid. c. 4.

 ^
^ ,^
^ ^' -
^ OL
Isagoge. c. 15—3 8. . 17—19 . 345

5 ,
^ .-
^ , '
^'
.^

^
^ , '
. ., -
70<3
^'?
" [^ '
6
.,

5
18.

^
^ ^^ ^;^?^'

}.
.
-
^ .-
^ ^ ..- . (. 19)

.
5

. 6^
] ] /] .
4
23 (\ 2
, avtoC V.
VN.
12
3 .] vid.
V,
.
.
Ad diatessaron diapente diapason formas diversas cf. Cleon.
c. 9. JA^ lO^.
346

,
^ . Gaudenti

-
^
'
. ^ .
19.
|.

'.-
^ ,
^ ,
0%^6%'

. ^ ' -
-
ic

,
,^
^ - , la

^
'

,
^.
.
.
.,
(. 20) 6-

.
20

25

'
16
3

,
4 spat. diagr. ^.
. . VN, item 17
20 spat. diagr, . 21
15
. .
.
. . .
17
corr,
.
N^
. fieri quidem possunt 12 species, si non artis
et naturae certa ratione fi.iiitur numerus. cf. Aristox. princ.
§ 18, p. 6, 20 Mb. de horum modorum natura et de Westphali
erroribus yide quae citavi ad Cleon. p. 197.
 %
Isagoge.

^
c. 18—20. .
.-
19—21 . 347

10
.
, ^
^^ ^^ ^
..^ ^-
^^^
7Cov
iog

20. [^]

15
.
'^
^
'
^'^
^(?^^

.,
'. zti/ovvrat
^
%'^

20

.
(. 21)
%'^

"'
%'^
-
',
25

.? . 5 ".
.)

7 .
^
10 spat. diagr. V.
%'''
6-

quae sequuntur om.

11
.^

N^. .
ad 8

an
23
cf. Bacch. 97.
. 26
16
Meib. not.,
, .
libri.
. ad 328,
27
25.

VN.
348

'
VII. Gaudenti

^
' . -
^
^
' .^'-
\

'
66-
- 6<(,^ b '

^^- ^ 66
^^- -
^."' ^-
,
%•
7] .
, .-
']
5

2 5
Meib,, om. libri. ]
libri.
12
11
VN.

.
adhuc
1
fuit
iv

(toni hyperphrygii) et ei qui

dicit G. :

mese (hypodorica) habemus pro proslambanomeno

.
interdum eum sonum qui

diapason acutius sonat nomen damus

mediae (hyperphrygiae). v. p. 203 vel JA^ 21. 15
non lioc referendum ad semitonia diesesque singulis gradibus
propria, sed ad tonorum vel troporuni numeruin. proslambano-
menon enim dicit vel mesen non eodem semper signo notari,
sed in alio tono aliud signum esse adhibendum, ac veteres
toni, dorius phrygius lydius, medium aliquod sonorum spatium
amplexi erant, contra novae formae lyrarum, maiores minoresve
tibiae etiam acutioribus vel gravioribus sonis Titebantur, ut
systema sonorum ad maiorem ambitum extenderetur.
 '^
^ .
o^f
, -:^
Isagoge. c. 20. 21. .
Totc^vra
[fV]
21. 22 .
(. 22)
349

^ .
' ^ .'
doaywyatg
21. '^

-;
^,
~.
^
10

.^
'.
^, , ^' [^
15

' ' .,. ', ". .,

20

^
^
' -
6

. ^t^i^a .

pium
4 :6 Meib. cf. infra 350, 18. 9 ) apud Aly-
exponit enim G. signa illa vetera quae dicuntur
est Q_ .

instrumentorum. 22 T] .

5 Hinc quae sequuntur germanice vertit optimeque inter-

pretatur Frid. Bellermann, die Tonleitern und Musiknoten der
Grieclien. (Berol. 1847) p. 57.
^
30

.
VII. Gaudenti

''-
1

.
(. 23)

^ ^-' \

'. %' ^ ^
. ^
, o|£tag
og
^ %'6 dtjc/la

^ ^'
^.66. -^
6%'^
^ olg

'. 22.
. ^ ^^
"'

4 6. .
^, 13
,.
linea sub
(. pag. 356.)

. 18
^''

-
2 1

. ^-.
-. .
20 V, item 1. 2. 22 spat, diagr. V,

4 et 8 ubi tabulam, qualem

. .
vides 356, per
semitonia ascendens extendisti ad lin. 19,
habes OK, et in lin. 30 0'K', itaque semper quidquid sonat
diapason acutius, distinguitur accentu acuto .) {'
quae adhibentur ad

,.
7 sc. ',

acutissimum quemque sonum notaiiduni inde ab 0'K'= h'

= si^ naturel. 10 parcentes nos spatio poniinus
in una linea. cf. p. 293. 352.
 • Isagoge. c. 21. 22. . 22—24 . 351

^ - "

<^ S^ )>.
(. 24)

^'
".

- ^ ,
^

.
, -

-
3

ro Cf)• d Cjl).

(5

<
3 •

—
—
-
1
9 .

ego CoU. lin. 6, ,

. ^ , -
et
7)] om.
Meib.
signum
ante
post
' '
VN.
puto excidisse

4
VN.
2
3
. V,
] ^
.
^ (ut

fraVN.
sit
que loco V.

add.
. V^
.
.
fere

15 il supra,
19
5 1 -^
10
12
^. ^
et add.
gamma minus quod
N,

] pujvV,VN.
3
.
N^.

infra, sim. lin.

,

19VN.
item altero loco,
nos scribere solemus) utro-
V, emendat Bell. Tonleit. p. 58.

13d
16
in ras.
supra, Q in-
.

C. 22. ^ haec signa ab Alypio aliena liabet etiam Ari-

stides Qu, qui p. 27. 28 plura signa sonoriim gravissimomin
conscribit. nec abborret illud a signorum serie quam notavi
p. 356 infra.
352 VII. Gaudenti

HR.
Tovroig -
23. , . ?
\

W h

^'
''
(. 25)
V
7
"^

|—
i

7
^
^ R L

C C

.
F

<
7\^
!

[\

2 ~ infra, supra
Meib., om. libri titulum.
VN
5
(perverse). '
4
V. Nota iuxta notam
posita in sonis 1—4, 6—7, supra et infra 5. 8—10. 12 —
<
C
-.
18.
,

'

5 notas om. N.
9 7] ^ VN.
6
17 pro
%'.'>)
(i. e. , inv.)

litt. min.

.
. VN. 8
18 .
min VN.

^^
(altera linea
21 , . 22 C] .V, V 20 ?>

3 Ceteri huius tabulae versus {) perierunt. periisse

etiam videtur tabula toni Ijdii; sequitur enim ultimum hoc
caput ordinem Aljpi, unde petitum esse apparet.
 '' Isagoge.

ei
c. 22. 23. . 21—26

^
.
- £ y

-- V|
353

.
\

(3
0
&
' C C

U
<
F

>

^ ipt oj/xtc^Agja

rh

^; ',
^-
''
7

^ \\

^ V

^a^^i^^
7
in

item
iis

,
V
2

20
MuB.
m
3 V, 9

.
VN.
quae sequuntur.
.
M]

' 6

. proleg. Alypi. 18 J. f/
sqq. 21

ecript. ed. Jan.

4 pro
habent
'TnsQlvdlov Meib.,

12 Oh
20
om. N.
VN.

15
.
5 pro W
lihri.
10 signa om. V, nec liabet ullum notae signum
^.
om. accentus,
24 XV]
(u,

signum acuminis additur.

.
,

23
cf. . 30,
.
.
5.
 ^^
354

(. 27)
^I^- Graudenti

diatovog

tram

&
%al

^
-
^-
^

'
"^
^

^ ovog
|5'>
,
V

^
5

'

2,

'
> ^ TQOTtov

^
% .
lj ^

€
^

^
(. 28)
^
^taroi^og

7]
trarci
^
, /3£
2

1 . notae nt 353, 20. 3 , item .

4 <] . 13 nunc et signa om. 23 Ny^

item 1. 26. 25 V.
 Isagoge. c. 23. . 27—29 . 355

5 ' ^,
^bg
,
%'\,^
10
^
oaavvog %
,. «1

, .

.
(. 29)

ei
15

1 %•
.
ult. syl. V^ in ras, 7 —8 om. N. 17 avs-

2H-''
 1 <(

Signorum musicorum ordines sex

anctore Gaudentio c. 22.

B — si^ 6 MU H R
= ?H
G—
la^

soli
5
4
3
dOO
3E
3
2 HT
—

,
F fa, 1 -ucr m
m
?-(
• F—
1—

fl
1 1 •

^
-73 •r—( Ph 03 1— QQ
i^
P-i P4 P^ P^ Ph Pl
t^ l>^ i^ t^ !>>
rCJ r^ r^ r^ 1-^ -t-i

Signa canentium -OeH3cliI?IWH

orta ex litteris
notant sonos F G A.

i
 VIII.

ALYPI ISAGOGE
 Alypi contextum notarum signis destitutum priinus
edidit Meursius una cum Aristoxeno et ]SicoIlacL•o
Lugd. Bat. 1616. notaruni tabulas Ath. Kirclier impri-
mendas curavit duobus usus codicibus Romards^ in
Musurgia universaliy Romae 1650. hos secutus est
1652 Meibomius.^ ad inteUegenda tamen baec syste-
mata et notas signis recentibus recte transscribendas
plurimum contulerunt C. Fortlage et^ qui de omnibus
liuius disciplinae partibus cognoscendis egregie meritus

est, Frid. Bellermanii.^ ex horum enim libris eodem

tempore scriptis apparuit^ quiciuique simplicibus vete-
rum signis respondere veUet simplices notas bodiernas^
ei tribuendum esse mesae toni bypolydii sonum la^ a. =
Antiqiiiora autem esse signa quae instnimentoruin
fuisse dicantur ex ipsa eorum forma eliicet. et omissis

iUis signis^ quae aliuude ducta et analogia quadam

formata videntur, habemus vetustissima signa baec:
HhEhrrFCKn<CiSI
c d e £ g a b c' d' e' .
1 Codicum alter fuisse dicitur in Yaticano, alter in collegio
Romano. formas notarum his simillimas invenio in cod. Lips.
2 Usus est Meibomius codd. Scaligerano et duobus Oxoni-
ensibus. partes etiam adhibuit e Barberino quodam et
Seldeniano.
3 Bellermann, Die Tonleitern u. Musiknoten der Griechen.
Berolini Forstner 1847. p. 40. Forfclage, Oas mus. System der
Griechen in seiner Urgestalt aus den Tonleitern des Alypius
entiuiclcelt. Breitkopf u. Hartel 1847. p. 38. hos sequitur
Gevaert, Histoire et theorie de la mus. (Gand 1875) I 396.
360 VIII. Alypi

quae formae unde deductae sint^ frusfcra quaesitum est.

formis qui fidem habebit^ inde a ^ (ex A)
alphabeti litteras dicet adliibitas esse^ et acutiorum
sonorum notas forsitan ita interpreteris, ut <C
factas putes e N\ aut ut C compares ciim
C .^ sed unde factum
existimabimus^ ut
esse
septem illi quibus Graeci et canentes et psallentes
soni,

maxime utebantur (a ad >)^ non una litteramm

serie signarentur? cur duos ordines composuemnt,
quorum sonos commmies in gravitatem versus,
alter
alter in acumen versus superaret? quod cum ita constet^
haud scio an maxime commendetur id, quod Hugo
Riemanii inYenit^^ lyrae beptachordae sonos signatos
esse primis litteris Cbaldaeorum^ ut ductum sit ex <
illorum alpba, et 1 f ex illorum gimel be vav.
et —
liaec autem signa, undecumque venerant, versata esse
et circumacta videmus, ut singulis tonorum inter-
yallis (ut inter do et re, inter c et d) suppeterent
temae emsdem
litterae formae significaretque nota
simplex (nt C) simplicem et prmcipem sonum^ quales
albis clavibus pulsamus in cembalis nostris, — pau-
hilum conversa iudicaret parvum quendam inten-
tionisgradum, plane inversa 3 imperaret intentionis
gradum maiorem (similiter ac J et x), nec tamen

1 Quod ego commendavi apud Baumeister, Denkmaler d.

Td. Altert. (Monaclii 1885—1888.) 981. de gravioribus sonis
EH idem ego inveni et ibi docui, quod probat Riemann p. 10.
2 Hoc demonstrat H. Riemann, Studien zur Geschichte der
Notenschrift. (Breitkopf u. Hartel 1878.) p. 10.
3 Riemann ib. p. ^2. addere potuit non nimis discre-
pare a sajin forma . vide apud Baumeister ^Alphabet''
I p. 52, lin. 7.
 Isagoge. 361
certus intentionis gradus conversis ita signis indica-
batur, immo parjpatas trmm genemm illi uno eodem-
que signo notabant; duo erant signa^ alterum
liclianis
in diatono, alterum in cliroinate et enarmonio.^ iinde
clare elucet non quanta
essent intervalla eos liis litteris
designare voluisse, sed aliud aliquid spectasse. niliil
enim illi antiquius liabuemnt, quam nt minora tro-
porum intervalla clare monstrarent signisque inter se
propinquissimis describerent; sicuti in Aljpi tabulis
diatonis ubi bypolydium tonum adspicis (qui est
omnium simplicissimus), non diversis vides sed pro-
pinquis formis semitonia notata esse: h j: = c
= si^do^,
et

-C rf,
L•==Q=mi.;^fa.^. cbromaticum antein
et

enarmonium genus missa generum dissimilitudine

ita notare studuerunt^ ut spissae regionis

ternos sonos ternis eiusdem litterae formis signareut:

h C CJ 3. boc iis bene
{
contigit
)
in tono
dorio phrygio Ijdio, etiam bypodorio hypropbiygio
hypolydio (ubi barypycnus sonus respondet cemba-
loruin clavi albae). in aeolio autem et ionio tono
item in bypoaeolio et byperaeolio ratio illa observari
miiiime potuit (ubi
barypycnus refertur ad clavein
nigram), unde intellegimus bos tonos esse recentiores.
Aetate autem posteriore, cum receptis litteris X
viginti quattuor scriberentur litterae Graecae, vetustis
illis notis substitutus est novus litterarum ordo^ ut

1 Lineolas quidem aliquas additas vides chromatici generis

liclianis et^ paranetis in tropo lydio (p. 23 M), in reliquis
tamen tropis hoc quoque discrimen omittitur.
2 Aetate potius, non usu canentium aut psallentium, dif-
ferre duo notarum systemata, quod iam diu ego statui (Bau-
meister II 980), nuuc apparet ex fragmentis C — F quae
362 VIII. Alypi

mde a sono \, qui fuisse videtur in citliaris acutis-

simus {fis vel fa^ J)^
ponerentur litterae — usqiie

ad Yy qiii sonus fortasse erat communinm grayissimus

== fa^, nec tamen aliam intervallorum rationem
(f
secuti sunt, qui novis litterarum formis utebantur;
semitoniorum yel diesium gradus diyersos ne hi quidem
diligenter resi3exerunt^ sed ternas litteras (A —,
/i — cet.) singulis toni intervallis ipsi quoque
tribuerimt. mansit igitur eadem ratio scribendi et in

liisquae dicimtur canentiimi notis^ inaiisitque eadem

discrepantia Yeterum troporum et recentmm.

Harmonias ilias veteres ^^6^ reliquas

invenis in Alypi tabuiis^ ubi sumis uniuscuiusque tropi

partem inde a f usque ad f (fa^ — fag):

tonus lydiiis f g ab c' d' e'f Ib

^^
phiygms f g as b c' d' es' f 3b
y^
dorius fges as b c' des' es' i\ 5b

boc igitur princeps illius temporis diapason fuisse

putandum quod cominodissime omnes canerent.^
est,

est autem cur mireris^ qnod norL sit pars e e' (ut in —
octacliorda lyra ab hypate meson ad neten diezeug-
menon), sed intenta omnia yideantur et semitonio acu-
tiora. neque enim uUo modo dubitari potest, quin ab

Atlienis inventa Parisiis publicayerunt Weil et Reinacli.

Bulletin de corresp. hell. XVII (1893) p. 606 ss. scripti enini
ibi sunt canentium soni signis quae falso dicuntur esse instru-
mentorum. de duobus tibiae signis apud Euripidem parum
constat.
1 F. Bellermann Anon. p. 9. id. Tonleitern p. 13. Fort-
iage 73. Gevaerfc Histoire I 218.
 Isagoge. 363

initio omnes illae L•armolliae ad lyram octachordain reyo-

catae lios sonos continuerint ^:

tonus Ijdius e fis gis a h cis' dis'e'

jy
plirjgms e fis
g a ii cis'd' e'

\ ,,
dorius e f g a li c' d' e'.

nec mmus piito illud miraberis^ quod toniis dorius

apud Alypium non e simplicibus vel primariis sonis
(quae sunt ceinbaloruin claves albae) consistat, sed
magnam partem e sonis in graye remissis (5b). bariim
rerum quae sint causae et rationes, nemo vetenini
scriptorum dicit, sed vide sintne liae.

Citliarae addidisse sonum acutiorem^ byperbolaeum^

dicitur Timotlieus in Censorini fragm. 12.^ ab eiiis

igitur aetate systema^ quod Bacciims § 74 dicit finitum

esse neta diezeugmenon (e' mig), auctum est iii =
acumeii yersus. et lydiae quidem liarmomae antea
constitui in citbaris non potuerant nisi magno cbor-
darum numero ad acTimen intenso^:

1 Jan de Platonis harmoniis in Neue JdJir'bucher fiir Pliilol.

95 (1867) 822. Haskins Eyles Stiles in Philosophical Trans-
actions 51 II 695. Bumey History of music. I p. 48. Jan ad
Bacchiuni 1891 p. 12^.
2 Hunc numerum (synemmenon)
auxisse Terpandrum ad-
iectione diezeugmenu (nervi vel soni), qui primus a gravibus
in acumen avertitur. deinde Timotheus addidit duos, para-

''
mesen et liyperbolaeon. Censorinus de die natali p. 91 J,
cf. Pherecratis fragm. apud Plutarchuni mus. 30:

' % viylUQOvg
undecim autem nervis tribusque tetracliordis usiis est lon CMus
,-
. . .
{')
-.
(v. Cleonidem 12),

3 Omnes tonos ad hoc e-e diapason reductos vides in

annal. lycei Argent. 1891 p. 13 et 15.
 '

Q 64 VIII. Alypi

tonus lydius e iis gisa h. cis' dise 4 ff

„ liypolydius e fis gis aish cis' dis'e' 5}

,,
mixolydius eisfis gis aisli cis' dis' eis' 6 jf

iam autem addito nervo acnto (trita liyperbolaeo

f = fag) non opus erat mutare multas cliordas•, facil

enim sonabant^:
tono lydio f g ab c d' e'f Ib
„ bypolydio f g a bc' d' eT —
„ mixolydio fis g a b c d' e' fis'
1 J.
Hoc nervo unaquaeque barmonia (doristi,
addito
duobus modis sonari potuit ei erant binae
'

plirygisti)

semper barinoniae in enneachordo coniunctae:

dorius t. ef g a bc' d' e' i

bypolydius f g a bc' d' ef

ionius t. e fis gisa li cis'd' e
aeolius fis gisa h cis'd' e' fis'.

inde citliaroedi iastiaeoliis illis utebantiir, quae bypo-

pliiygio tropo (= 3 jf) cantata esse Ptolemaeus^ testatur
(liarm. 16). sed iam antiquis puto temporibus dorii
toni sanctitate neglecta fidicines et nomorum cantores, >

qui lydios modos et acutissimos sonos semper praetu-

lisse narrantur^, maluerunt uti modis acutioribus, iit

singulos tropos non graviore(e — e') sed acutiore modo

1 Fortlage quoque, quo melius interpretaretur notarum
ordinein et rationem, confugit ad enneachordum sonorum e-f
p. 4, 58. Bellermaiiii Tojil. p. 47 ex Asia venisse putat hunc
tonorum ordinem, et venerunt inde harmoniae lydiae.
2 Etiam tritae toni hypodorii et parypatae dorii quid sint
(ap. Ptol. ib.) e tali enneachordo apertum Jan in

{) ^%%'
fit. Philol.
Anzeiger (Gottingae 1873) IX 310.
3
18. Proclus apud Phot. "bibl. 209. — 6
J
 — — —
Isagoge. 365

(f — f) canerent. mutato autem usu mutari et nomina

oportuit. quod nemo vetere illo
si lydio modo ute-
batur, quem quattuor nervis intensis veteres ab liypata
meson ad neten diezeugmenon (e e') temperaYerant^—
si recentiorem omnes modum amplexi Ijdiam phrj-
giam alias harmordas canere solebant sumpto ordine
a parypate meson ad triten liyperbolaeon (f f): pri- —
mariam et simplicem eimeachordi tensionem (e nullo —
nervo intenso) iam non dicebant doriam^ quia neglege-
bant seriem e q , sed hypolydiam (curantes modo
seriem f i'\ itaque factiim est ut,
quod antea fuisset
dorium^ tum diceretur hypolydium. superatum autem
:
fuisse antiquum systema (e —
e') recentiore (f i') iam

illis temporibus^ cum veteribus signis C CJ 3 substi-

1

I
tuerentur novae litterae — Sl^ inde concludo, quod
I
qui novas litteras adbibuerunt^ mitiurn signandi
fecerunt a trita byperbolaeon (fis'j, bypaten autem
Teterem (e) primario siguo notare noluerimt.
Notarum figurae cum ab Alypio verbis descriptae
sint, non tantae difficultates in earum formis consti-

tuendis oriuntur, qnantas quis forsitan putayerit. et

in codice cum baec signa prima manii sint depicta
nec correctoram manibus cormpta, ad buius libri
auctoritatem formae notarum erant dirigendae. quod
sine difficultate fieri potuit in omnibus litteris praeter

'.
beinialplia. hoc enim signum in omnibus locis ab
iis formis, quas Meibomius vel Bellermaiuius descrip-

schol.

_
Arstph. Ach. 16. cf. probl.

Galen de
gallo citharoedus comparatur a Diogene Sinopensi
XIX
loc.
37.
]
affect.
',
%al

IV 13.
f apud
f Dioo•.
Laert. IV 62.
366 . Alypi Isagoge.

serant diversum esse Yidebani, saepe autem neglegenter

scriptunij ut tres species abirent in eandem figurain <.
omnibus tamerL lociSj in quibus liiims litterae species
aliqua apparebat, diligenter coUectis et examinatis baec
inveni.
ciiin X conmngitur^ ubiciinque non
avcj , quod semper
manus ductu
pictum, sed maiore diligentia e duabus lineis compo-
situin Yidetur, scriptum est liac figara V; ut habeas
litterae partem priorem inclinatam versus sinistram.
boc apparet, ubi comparayisti formas pictas in diatono
lydio n. 16 (p. 4
lydio (48).
imigi solet ciim
M)

i^
efc

autem ^ ^
enarmonio lydio (45)

in diatono pbrygio (12) et enar-

et byper-
quod

monio lydio (45) ita describitur: /^ simile igitur est

litterae parti posteriori inclmatae dextrorsus. et

(iunctuin cum ><) ,

fere semper ita describitur: X, ut in diatono byper- i

aeolio (p. 10) et hjperpbrygio (14) 5

interdum in lianc
abit forman A^ sicut p. 8 in aeolio diatono et p. 37
in ioiiio chromatico. banc figiiram adaptatam ad
priores
netur
iUas scribemus
sinistrorsuin).
scriptiim vidi
•\ (ut posterior
denique
in diat. pbrygio p. 12, sed
^ pars incli-

ll in
j

diat. llyperpl•rygio 14, et h m cbromate byperlydio

26 et enarm. l•Lyperl. 47. iiiide banc formam deduxi /-

(iit sit litterae prior pars iiiclinata dextrorsus). liaec

aiitem et inter se et cmn reliquis Alyj)i formis optime

convenimit. nain dextrum et sinistruin in formis sur-
sum spectantibus eadem ratione dicitur atque in
(diat. aeol. p. 7); liis autem contrarie myersis
apparent formae quae spectare dicuntur deorsum.
 ^^ .^ ^
5

[^. ^,

'
iiti-

10 2. ^.^ , ^^ . -
'^
^• '
15 . ,, ,,
'
3. (.

66
2)

20

,,
^',
,, .
,^ [^
.^
Plut.
7 '.']
scribenduni
mus. 11
36, an
^.? Aristot, supra
21
. 24
. . .
— 30.
melius transponitur post 368, 8.

' . Cf.
. ad 350,
Bell. II 30,
.
Aristox. princ. liarm. § 1, ,
368

*
0L

^
4.

^
^
,
^
, ^
^ ^
^
' , ^ ^^6 .

^^'
Alypi

.
5

., ^ -
^
,^
'
.
^ . ^. -
^'-
-
. (3^

(.
^

3)
5^

7
1.

R^ C ^ ^
. ^^ ^^^isj^ ivi^i^is

hrLFCon<VNZ CUZVivn'<'2oi

§_^#«=^^^^=^
1 •\
forma minuscula.
". 19 nota la in .
. 7a et 16a
notae 11 a 12b 13a et b 14a 15b abierunt
in formas rotundas, nota 15 a quasi Q' fere semper. 15 b M.
nota 16 b V, vide prolegg. 17 et 18 carent accentu.

Cleon. c. 4 p, 185.
 genus diatonum, c. 1. p. 2 — 4 M. 369
^
7h
5
' r^

R L
dt/afi^a F^
(3 - C C

L0

6 '- CJ6

L5
' <«

V *
1>
m
C '^W'

(. 4)

,^' ei

UJ - U

'
uz^*
25 •• VI

^fitaAgjci ^
50

^ 1
M^ . 379,
libri
5. 8.
^

saepe
fere
380,
semper,
.
corr. in
nota la erat
4. 3. sed tertia ,
,
p. 293. 13
cf. Bcli. 294, 4.
,
pars erasa. alterum notarum signum, prout spatium suppedi-
tat, aut iuxta alterum positum in

9b item X. 21
dum M^ n. 16b \ V. prolegomena p. 366.
aut infra. cf. ad Bacchium
M^ insert ., item 1. 14. n. 8b X minusc.,
quadratum M^, rotun-
n. 17 min. M. |tt

Mu3. script. ed. Jan. 24

 370

2. ^6
TIqo(d
'
VIII. Alypi

'^
. •

' ' '

- ?

W h
V

7
-
^

10 '] ' ft

R L

15 6
' (. 5)
. ^-
C C
F

-
^

20 <
-
'
l•,

^
2

30
'' TtL

'
ei

'^'.
'WZ
\ <
C
U

' ',
3 ^] .
20 notae ut 8 in tono lyd.
32
6 ]
23 | min.
add. Meib., om. libri.
28
, item.
pro V quasi V.
30 ^item.

I
 3. '
genus diatonum. c. 2. 3.

.
p. 4 — 6 M. 371

t>?l

5 ]
} .
,
.. .^'/.
C
F
C
U

^#
(. 6) & - <

V
10 ,
^ tpi -
]: ^
d> /

±
15

- .',, ''
/

h-

20
.'' ,
/ 6-

, '
,''- ' '
\

25

,
5?]
^,
:.
,
-,
' <'

'
''
30 ,, U' ' fo-

Omnia exhibet , nos premit spatii inopia. 9 V] < M.

13 post add. Meib., om. libri. de signo
altero v. prolegg., item de lin. 15. 17 semper forma min.,
accentus desunt in M, quod fit saepissirae; est etiam cum
prior nota destituatur accentu, altera habeat. 19 pro "^ .
21 V. prolegg. 27 -9- X M, cf. p. 368, i9. 20. 29 ad canen-
tium notam om, accentus, item duos acc. om. 1. 3i; quod non
amplms notabo. 30 post add. Meib.
31 forma min., quod monere Miic desino.
24*
5
,
372

%
]
%
4.

'
^ .^-% VIII. Alypi

%01
V
3
* :**:
*:

10 %
^ q
1

] % ']
%
vial

,' ^ C C

15 6 %
%
%
-
tcl
<

20 '
(. 8) ]
%

% -., % - %
C
\
> ^

% -e >^ Qii_.

'^' VJ

25 % viaTtita^

%
'^' ''

... . ] . .
y

4 L(ips.), . 5 L, .
6 L, . 10 . 13
et semper ita. 22 . alt. . 23 in ras. .
De tredecim tonis Aristoxeni yide Cleon. c. 12, de quin-
decim tonis recentiorum ArQu. I 10. p. 22.
 5
5. '
genus diatonum. c. 4. 5. p.

.
7—9 M.

U3 ^
4^
^*

^i
373

1^1

ei
-
-
W h

10 9

V
^' 1

^'
15 (. 9)
*1

"1

C C Ti^"

20

.4\it=
3

25
\-
> 1
^1
30 \
> ^

1 . 7 h om. . 21 ] 32 . X . item. 1. 25..

28 haiic lineam ojn. , insert post 1. 32,

 5
374

6. ' VIII. Alypi

.
^- ^
*/
II

Ty
C C
(. 10)
%'-
10 <
C
\

'
>

Jstxr

15

%'6
^
],
& ^'
-
0<'

^
'\ \-
20 :^ \ i
i

^ ^ e

^
2
^

<
50 ., ^, -
,. (. 11)
/3;£,
'\'

5 =1] F . 20 fere .
5
^
(. 11)

61
7.
genus diatonum.

xqotcov
c. 6. 7. p. 9

ydvog.

-
— 12 M.

F
-
7h
J.
375

? J>r

10 .
\ - F

-
^,

-
15

%'6 3
*

< ^5^"

20 >
^
! <
^^
V
25

(. 12) -
30

^ ^^ ^ ^- '
'
-
- ih

_L
l•

V
^

—] H P^st
. ]21 ante
4 \ semper.
10 7 ^• verbum
erasum . 18 <] < erasum diatovog .
22 post item et erasum. lin. 22
om. . 29 /] . 31 L, . /] ) .
 5
376

8. ' . Alypi

.
- 3 £
UJ)

| 6- 9

10 —
"
- 7

F
15 .^
- F

IL•

(. 13)
20

6 '- 3

- C C
25

'- CJ
W¥
30 ^ <
<

10 -] \ . 33 ] add. Mb. j)Os zirqaywvov.

 9. ^ -.
genus diatonum.

%
% ,
c. 8. 9. p. 12-15 M.

. '
cl-^
377

U)

10
]
-
'' %
%
%
%
F

LL

3
^'1'^ct>

VTCXLOV ^
7} % (. 14)
>
L5

)^ ^ . 7]-
%
^
JL
/

"/
^4
*^^

%
%-
50 Lf
ipL

rh

, _L "/

^
%%•%-
''
5 %al

50
^ %
%
- ''•<]'

'>'
%al ^ ''
(. 15)

17
pro \
Meib.
.
22 X]
18—19
/>
Meib.,

M.
' libri.
in paginae fine periit.
24 XJ U M.
L,
20 vitxLov add.
.
5
^
378

(. 15)

],^
10.

%ca
^
ei
,

<
Vlir.

.
,, %
Alypi

-
,-
%(
%
Wh

3
it*t=
*^

% ,. ^
, 7h
%,'
10

7
%
%%-
F
%ccl CC
7] %cci
'
- \^

%
< >
20 % % %'- C
% ^®^
%6 %
<
%
25 (. 16)
=
% &^
% \
30
- VI
% '
28 vTtTLOv om. .
 -

,
genus diatonum. 15—17 M. 379

^.^^
c. 10. 11. p.

-
11.

*
' ^'

OLTtXovv
% U 3 ^—

)
%% rpa

7\
W h
9

. 61 3 Cb
%
h"

}]
'] %
*7

(. 17) 7] %-
%-
F
%
'J

] C C
^^^^^c^

] % C C
-^ *(-|-

%
4-1-

%
5

}'' %
^.
%
<C
%
!

C
%
6 .^ . . U] C .
\ j^
 .

,
380 Alypi

12.
' .
5
% '%, ' f
*7

-
F
% C C
%cil

10
' %
\^
% <
% 1
61 ^^^^c!)
LJ
15

%
''
%
-* V|
\
20

% IJ

'^'%6 % ^

-
y\

25 6' % %, ''
'%

30
^ 6'^

%
%
(. 19)
,
'^'
V ^'

Z^C ^

23 ''
6 corr. in
om. . 31
. 15 et 20
sine accentu .
om. .
 genus diatonum. c. 12. 13. p. 17—20 M. 381

(p. 19) 13.

'. %ccl -
5 % ei - \
—
% €1
^- % \ LU
aJ

%
% r
ipt % -
5
% - q
% 3
%
%'%6 %
- >
% ''^ > "W?

5 % (. 20)

7]
%
%
%
& %
%
^
>
/

± V

11 ^] 7 . 32 ultima nota V .
 382

, ,
^,
^-
%
.^
14.
". Alypi

%(
,- ^^
3 C
^'

^^ --

%
10
, %
% £1 -
b
\
"
(iJ

t
''0'' % '^ ^
%
(. 21) % 2
%
-
T^tri] \) >^
%
20 ] 3
«

% - F

25 ^,^^^^ (5~mTovog - 1 LL

vj

% %'%-
^] ^c^^^^
30 '<^

%
>
^]
3 ] C spat. . 16 f-]
«7 . 17 >-] () .
 ,
genus diatonum. c. 14. 15. p. 20 — 22 M. 383

15.

.% m |.|^

VH
5 %
,

10
}
, -
- %
\)

%
% (.

%
22)

'-
3

-%
15 > <^'^
fi

% ZC
% \
-
, %^
% L^^ob
>^
20 % =**t

% ^, /
%
,
^
2
% ,% ± V

,.
%'•,%

4
.
.
/]
,

j/ .
% ^,
.
6'
18 et 22
(. 23)

. 2
0'

''
' >'
-

Meib.
 ^,.
384

,
5 V7caxri

7(:
.
^-
1.
yill. Alypi

--
%(.
7

R L
-
"iD

10 ' Sr
C C

15 sgr-

?.• -
^
<

-
l^

20 - V ^tVr^

(. 24)

-
--
2 1=

&;
ei
U

S0 ' -
'3.

^ - VI mj

35

,; ,,- 1' /'

' <'

9 item 1. 14. 11 . '. add.

,
Meib.
16 . sed cf. 1. 22. 34 et 36 hemialpha y sed
cf. prolegg. 36 Meib., . 37 , '. ego.
 ,
genus cliromaticum. c. 1. 2. p. 23 — 26 M. 385

2. '" . UD
, ? y
5 . h

, V X

10
(. 25)
- ^

& ,
15

-
-
R L

V b
c C

20 cj

25

'^]
| - <

^
-?f^^'"

1=

30

35
^^
6
Mus.
W h]
&
script. ed.
.
Jan.
ei

(. 26)
- ^
U

2
V|

25
 386

(. 26) 3. ' VIII. Alypi

. mj)

5 ] -- .
,
F
C C

(J)
J^
'^^

10 ' - at}
,
,
3
<

V
-^
^^^**^^

-J^j-
""'
^~
,^3-

"fo

,
] ^ ,
] ^
U
15 tpL . -
20
]
]
,:
^
7£
%•6^
tijv dgvtijta

(, 27)
-
-
% \

-^
'

~S_

25

,-
,
±

30

35 ,
,
- ' V'

' >'
W'
<' \^

fe

12—13 om. . 18 . . om. pro 5>, sed

Tide prolegg. 20 . . om. .
 4.

%
%
genus chromaticum.

^
,
c. 3, 4.

.
-
p. 26

',
— 29 M.

4*
387

nJP

%
ei

(. 28) -
-
%
V

10 oial
6%'6

- V t

C C
* ^

15

} % ' &' % \
3
<
^^^,-^
^^^

>
20 ] -% - \ vi

%
} - %
L. L-

^
>

^
**:
^JJ--

^.1
%
%&%
^-
"" V|
3

&, %
6
%

V] ^ .
(. 29)

30 om. .
-L /

'
32 hemialplia j/ .
2*
 388 . Aljpi

5.

LV.bv .% m

5 { % U 3
H R

10
- -
%ca

%
^
h

15
' - %\

V b
q
C C
20

25
}]
& (. 3) - 3

3
^*

^^
-tos-

30
>
C ^
- W-i-

7 et 9 pro h et ri M: H.
 ^( -
'

6.
genus chromaticum,

^
c. 5. 6.

.
'
%
p. 29—32 M. 389

^j
v^JY
% 7
VTcaxiq % ~
5 -\ ^

% C C
%
10

]%6(. 31)
^
nal

^ ^
,
%'-

^
3

<
>
^^^^^^

L5 % \

iO
7]
%]

7]
&
&^ »

-
->
U
>
'^ ^

>^

- -"

&^ :1 ^^/
xo;t

^
J_

'\'
V

<
^

6;']; ' >

,

55
(. 32) ' \' | ^i

12 pro < >. 20 ini . . om. .

 390

(. 32) 7.

,. VIII. Alypi

%
% - 61
- S^

-
7
5

oial - F ±
%
%
- VHF

'
10

U.
%
q
15 %
% "W?
< ^sT

20 vipi]
% %%,6
&% - <

25

%
^% (. 33)
V

> >

5i.

S0
\)

-
^- ^
^ '

29 ]19
.
, etiam 393,
31
20. 397,
om.
33. accentum om. 397,
.
30.
 8. ^^ .
%
-
,
genus chromaticum.

%
c. 7. 8. p. 32—34 M.

-
391

- 3 £
OltcXovv ^
5

%
,
^^
|
%
^
?

%
} %
(. 34)
-
- \
7

J.

^
&, %
% - F

LL

-^

^
ehl^jJJ
% "«-

:f

-
C C
5
%al - -
^^

)^!/!^^^!] % %ccl ^
^^&r

] 3 *

' %al - <

V
Q.

% •^5-

>
% U*
5

26 . om, . 32 item.
2.
 392 VIII. Alypi

9.

. £1 '
%
%( - F

^]
(. 35)
- LL

10
m '' %
yica

-\

%]
%'%6 - '<4

]
]
]
%.
%
% /
\
JL */
20

] ^ ipl % , ,- 11

%• .\ -] ^ yl
/{% /

25

, % %•%-
''
-
o^wi^rc^
%
., ,
30 %
6' ', %,
(. 36)
/V

''
^'

)-

^]
''
22
om.
Meib.,
,
] .,
11

.
item 29. 28
item
,
lin.

alterum signum <' .

31 alterum signum
27.

. ^.
] .30. 14
et L.
30
>.
23
 ^
genus chromaticum. c. 9. 10. p. 34-37 M. 393

10. tQOitov
.% iP
mz

%
-
€1 3 .

' "
10 % ' V
^
m

15

} '
% %' - *

/
~
—
\
Si^
.ic
'

"

20
'- (. 37) C

]
=«
>
<
2 >

30
- ^
Ll

^
\
.

"^ ii

om.
4 pro
.
ri

30 ]et ita saepius.

.
23 pro
]
<
.
V. 24 .
 .

394 viir. Aijpi

,-
6., •6 -. 11.

^
5 %ai

%
% U
^
'3 ^

%
10

€1 (. 38) - [^

%
]
-%
V
7-
3

'
«.

F "
20
" -^
:

&
-R

C C
2
3

<
30 7:'5'>^
>
% (. 39) \

et
5 —6
chrom. hypodor.
.
13
et U ,
ad 393,
sed cf. tonum hypoaeolium,
"
v. 4. 18 pro A"
 '
^, ^ ^
(p.
.
genus chromaticuin.

39) 12.
c. 11. 12. p.

6. %
37—40 M. 395

^ %(

%7\
%ccl }^
'
nccl
^
F

^ % , ,-
%ccl %%7 Ti

[ %
'
^
>
67] , iti

%
C
5 )] €1
U

% % % - =
10 %'&%6
% \ **

25 &
%ai

^
-
' - Wt

^,
'
(. 40)
' '
, '% '

'
,
30

% r
^ t-•
 2

,
396 VIII. Alypi

^^
,^ -. 13. •.

10
% ei

^/
,
'
61
%
€1

-
—
/
R

LL)

^
^
^±

' - \
api

(. 41)
^

'
0U ^^^

20

&
^ ^-L

] -
/\ ^
25
^1

/
30
\
' ± V

23—
11 pro
—
et vice versa
om. .
1. u.
32 alt.
12
sign.
^ |/
.
.
 3
,',% .
genus chromaticum.

14.
c. 13. 14. p.

-
40-43 M. 397

1
-

VTtavTj
( ,
zccl _Q Q-

%ciL•

'}
%
-- (. 42)
3

U 3
—
(jl)

'& % %
^)
5
ei

% €1
-
- ^
% |-|

f2 ^
%
--
\) <
% ^
%

&
3
F
%
LL

W
^^^'^
(. 43)
—
^' /\ <^

f
^
5
'
om. . 9 . 18 et 21
invertit ut supra . 396. 24
et IL .
 , ^
398

,
. Alypi

] ,
^,. 15.

%
4*%
u
VH ^
5 . "^

10
' -
} -
nccl

%
7],
"

%
^
^

3
Jpr

-sts-
>!

] %
%
7]-
>^
>
C
^cii^^

-O

^U-
20

%
} %^ /
^--t

(. 44)
\
%
25

^ ±
''
i Ml

::^Ci'

30 ^

^
'>'

15 pro > < . 19 .

32 > inYertit ut supra lin. 1 5.
 geniis chromaticimi.

1.

,
, .
c. 15. enannonium.

%
c. 1.

%
p.43— 45M.

7
=«TI
399

' %

%
%
%
-
%
V
C C
L
b.

% -
} %
^%
3

]
5 \ <.
(. 45) ^-^^
V

> ^
*
UJ %
U
|

\^-
-^
ei

U
;

%'% % - -"
ID

%-
% ', - _L
V
"^
1X3

-^
19
.
post . addit
34 >' ut saepe .
.
\ <C

et litt,
 400

2. ^,}.^ %
0U
VIII. Alypi

S J)

%
]
? 1
5
h
- ii. --

10
% -
(. 46)
%]
%
- V

^
- >

& %ccl

-
-4-
J

%
15 R L

20
- %
%
%\

%
V b
C C

-
3
% <
1

^
vip7]

25 ] % '%%
%
^
i
XI
fW

% TiajtTta
% C
] %%

'
30 61
U >

%al % •_ —
(. 47) viYC}]
" VI S^
 3. ^^ .
genus enarmoiiiuin.

%(
c. 2. 3. p. 45 — 48 M.
% cc

F
401

'

,, ,
,
] ,-
%,
-^
VTtarr}
''
oiccl

%
%
.- C C

I
u
3
< tTt

V
%
>
5 ipt
%cA
oial -
iO
^ %
^ ^'% ^-
-^
(. 48)
^
- "" ill

5
^,
- V

- JL V

,
, ^ , - '< V

^5 ,22 notae sunt

)

- in . 29—31 om. M.
Mus. acript. ed. Jan. 26
 5
,
402

4.

%ai
AloXlov

ei
ijta
VIII. Alypi

-. %
(. 49)
3
«
=imt

-
%<

'
-
%c(l "1

%
] V
10 L•
%
-5

6 % C C
%
3
%
] '%•%6 ^

20
%
Reliqua huius toni
,
<
^
yc

et initium sequentis desideraiitur.

^^

periit folium in arclietypo.

5. Tonus hypoaeolius. m? ="

(p. 51)

2 ?]
vv nal
zci;t - ^
>j

^-

%
^ C
)'2
%
3
30 % % - >K

6 notas om. . 10 pro .

 ^, . .
genus enarmomum. c. 4 — 6. . 48 — 53 . 403

)\

-
6. 6

} % ' '
^
i^iT

5 ~
% C C
%
3
10

]''
(. 52) %
<
^'1'^'^c•^

(^

15
: %<il
^
\
'

fe

% yi - U <

% ^-^^; >
01) % ^

''
20

% - 7^
11

25
'
%
%
-
^
"- ^
^

&^ %
^
_L 7

30

35

11
(. 53)

om.
:
%

et
,,
habet notam
%

. 32
'
<

^
\
. om. .
1^

26*
 404 . Aljpi

,
.
^,
7. %

^
% ei
-
%
- - 7 h
5

%
F ±

10 ] - %
%
•
%
VH
Tu.
F "^

%•%6
•=\

15 % Wf^

^]
% %'%
:4c

20 % QLll
%
'% - <
V
^J

%
25

%
)

.
, >
_
ipL %-
30

%&- > - iU

, -g^jitmA^ct:

% ''
28 om.
 genus enarmonium. c, 7. 8. p. 53 — 55 M. 405

'^ . %
5
8,

%
.
,% - 3 C
hor
,
,
1'

% ' %
••

-
H R
10

(. 55) %

-
'
%
,% • J-
15

20 }
oiccl

oial - %
\
^

J-
F

LL
S^

"-

2
] o^tya|Lifiov

^,
%
%
-
%a^'L7ivvov

%
C C

' ^
JrU^

3
% < W^I^Li^

^% - -c3

30

% %aL
t)

LJ
V

>
^
^

17 Haec linea cum membrana periit in (om. et L).

 406

(p. 56) 9. ^
VIII. Alypi genus enarmonium.

.
-
c. 9. p. 56 M.

10
6 %^6
-
£1

_
F

/\ ^
Reliqua desunt.

Toni Alypi.

diat. chiOin. enarm.

Lydius p. 368 p. 384 p. 399

Aeolius . 372 „ 387 . 402
Plirygius . 375 „ 390 „ 404
lonius . 378 ^j

Dorius . 381 „ 396

 IX.

EXCERPTA NEAPOLITANA
= Neap. C III 2.

= Neap. III C 3.

= Anatolius in Theologumenis aritlinieticis ed. Ast.

(Lips. 1817) p. 56.
= Parisinus 3027 (in § 1— 3 = Par. 449 des suppl.).
 variis disciplinis haec in codice Neap. III C 2
petita et sine ordine conscripta sunt. agitur de
rhytliino §§ 9 15 et — 20 — 22 (novi aliquid accedit

in 11), de harmonia 1—8, 17—19, 23—28. quod

autem mundi systema, cui veteres musicas rationes
yindicabant, in § 1 et 24 tractatur, docet qni hanc
farraginem congessit in § 16 mnndi materiam et
naturam, et cum hoc loco fortasse coliaeret § 26, cuius
argumentum a musicis rebus est alienissimum. ac ne
ea quidem quae de musica hic docentur ex una schola
yel disciplina petita sunt, sed cum sententiis quales
proiitebantur Aristoxenus eiusque sectatores (yeluti

fere omnia inter 4 — 18), coniunguntur doctrinae, quae

Eratosthenis vel Nicomachi (19. 23 ss.) feruntur et

alia quae a Pytl•Lagoreorum doctrina videntur non

longe abesse. quas Aristoteles statuerat elementorum
qualitates^, eas Pytbagorei conimictas barmoiiia dicebant

1 Apud Aristotelem de caelo I 2 legimus terram gravitate

deorsum moveri, ignem levitate ferri sursum, aerem autem
igni ait esse similem, aquam terrae, meteor. I 2. aliis idem
locis discernit qualitates calidi frigidi, sicci liquidi (veluti de
creat. II 2) et comparat elementorum naturam lioc modo, ut
aeri dicat liquidi plus inesse quam calidi (ib. 3).
410 IX. Excerpta Neapolitana.

in mundo^; lianc ob rem § 16 continet Aristotelis de

natura elementorum doctrinam. quae quod ele-
mentorum illa dixerunt^ (metereol. lY 1)^ confusis puto 'm
eius sententiis factum est^ ut aliae causae in arte
metapliysica demonstratae ^ liic enumerarentur in § 26.
Sonos immobiles simili modo atqiie in his §§ 2
et 24 ad mundi systema a Ptolemaeo revocatos esse
apparet ex eius liarm. III 8^ ubi in zodiaci orbe dis-

pordt proslambanomenon et mesen et neten byper-

polaeon^ ut orbis binae partes dimidiae (180^ et 360^)
respondeant duplici diapason systemati. babere forsitan
tibi videaris systema buic etiam similius in Ptolemaei
barm. III 16 et in titulo quem Canobi inscriptum
tradit Halma^. cum synenimenon neten
at in sonis
immobilibus Ptolemaeus referre nunquam potuerit
(harm. II 4 et 6), baec ita ut nunc legamus ab illa

cogitata et conscripta esse nego. cf. Pbilologum LII

p. 36. barmonicae quidem artis exitum a Nicephoro
Gregora confictum esse scimus^ nec maior fides babenda
est inscriptioni illi Canobicae. fontem autem et ori-
ginem buius systematis deriyari posse e Pytliagoreorum

'
, &
recentiorum doctrina ostendi infra

, '. . -
, ,
-
&,
1 Theol. ar. p. 47

£v
'
. .

^,
.
de heptade:
{2^ -}- 3^)

^,
. .
p.

.
419.

[ &'|
2 Arist. Metaph. V Phys.

- 3
2 (1013). II 3 (194).
-
edidit Halma. Parisiis 1820. . 61,
cf. Philologum LII . 35.
¥

'
1. ^Aq%7]
oqol
,
.
, ' --,
6 L^'^bg

^
6 ,
/3 , ,
,
y IS' , 5,
d , ^,
£ ,
g 5 , ,
\ <5 5,
, ^f^toAto^ » 5,
,
.
—3
Notices

om. XA.

'
fTC.
§ 1

diligenter

;^-
..
XVI
notavit.
3 ^-]
numeros in
.,
1

.om. .
-
ediderunt Ast, Theol. aritlim.

..
2 p. 252 (e Par. 449 suppl.),

.
sinistro mg. om.
.
4
ut fortasse scibendum
.
. 56, et Vincent,
qui lectiones non
et (rubro col.) N,
,
Ijjtx

-
sit:
. NP.,
.
, 6
. lin. . 10 om. , est lacuna.
, . 11 5 in ras. . 12 , , lac. .

Ad hoc systema referuntur etiam § 24 s., ubi pro verius

positum y'.
 ,

412 IX. Excerpta

1^

§ 2.

,
Kal ^ 6 ,,
,
,
$,
^

, , «^^^^ $,
, diTtlauLog , eW/fi^oog 15', ©,
, , £05
/
<d'>,

§ 3.
,
,
Kb,

^t df '
,

5,
.
. .
^tog

.
21,

'^,

5 , ?

) ^ ,
,
,
\
\ ,
,

'
^,

.—
6£ § 4.

§ 5.
\

. oftotcog.

6
' i

2
ita transp.
signum addit

10. 11
.
.
m
:
fine
,
3

, <?

add. :
(immo
ig
.
.
ig!)

et reliqua recte
4

(scil.
6 ad lovis
8

, om.
,
).

^^ i , § 3 et quae seq. X.

haec habet
pro duabus et

.
ante § 1,
in inf.
ig

nisi
pro
quod in
. 20 ]
sup. linea tres habet
.
§ 5. cf. II 29. 12. ArQu. 4 . 6.
 '; ^.^'.
'
Neapolitana. § 2—11. 413

; JtQog —§.

^^
'^. — § 7.

"-
. ''
5

— —
§ 8.

\ ']
§ 9. . %•
-. —^
^
v^'bv

[ , } § 10.

5 / ^. «Ao^tci
— § 11.
-
']
- .
1 melius Anonymus
II 29, . 46. 15 om. . 16

,, , -
,, %
comm.

,
[sc. '' ^]
§

' 6.

' ?. ,,
' ' ,'
ad Ptol. harm.

. .
p.

.
262:

^-
invenis apud Porphyrium

,,
in

§ 7.
,' ' .
cf.
'.

Cleonidis initium et harmonices

apud Porphyriuin 1. 1. p. 191. Marquard ad Aristx. p. 194.
§ 9. Haec e Par. 3027 fol. 31 edidit Vincent p. 244. liiinc
primam
,
, ,-
definitionem

secutus est Westplial Fragmente u. Lehrsatze der Bhythmiker

(1861) p. 78, idem Metrik der Griechen in appendice p. 44.
 *

^^
' '^
414 IX. Excerpta

^^
,

^. ^' ^
^' ' ^
ot

. , ^
^

^.
^,
—
^ , § 12. \

^ •' .-
^ccl

'^ '
\

^^ ' ^ .
^ 6 ^' 4
§ 13.

^
^
"^ .-§ 14.
'
\
'^
\
^
^.
^

.
'

^
^
&, . ,[
—
,- 2c

^ ^.
1 om. . 2 5 6
om. . 7 — ego, om. . 9 ,
{m ras.) . 10 ''] , qui
om. quae sequuntur. { in ras.) . 11
, . 13 corr. in
/d•-

.
14 om,
'.
.
21
yerba —
.
16 mg. 19 -
§ 14. cf. Westphal MetriJc, 2. ed. . 542. 3. ed.
{MTiythmik 1885) . 148.
 5
yfjg,

ud'ca

§ 15.

6
^
^
.
NeapolitaDa.

}.
,
-
^
§

6
11—16.

, ',,,
-
'tv
415

^
%'(5^ 6

, '.
,. ^-
iv

10 ,
^'

^-^
^.
§ 16. ^^
]
'
^
15

^''
-^-^
:£^
.
'' '^^,.
'' -
^
^

t^tci .')

20

-] ^- ].
^ .
4 (et puto ). 5
.
. . (errat Westpiial).

]'.
6 ] ^ . W. .
7 add. Westphal. 9 ' . Westphal.
10 | ISi, . 14 .
20

§ 14. 15. de agoge quae hic dicunturlonge aliena ab iis

quae ait Aristoxenus apud Porphyrmm p. 255 (cf. ArQu. I 19
p. 42 et Aristox. uhersetzt v. Westphal p. 122), ubi est
quod nos dicimus Tempo. removenda putavit Westphal, System
der BhythmiJc (Breslau 1867) p. 17. § 16 Haec propria esse
corporum docet Aristoteles de generat, et interitu II 2 p. 329^.
commemoraiitur et in Theologumenis arithmet. p. 47 Ast et
a Ptolemaeo in Tetrabiblo fol. 5.
416

. .^ ^ '
TtQog

^- —
IX. Excerpta

TtQog itvQ

^
§ 17.

^^
,
' 5;

<3 .
£^ !

^ ] T£Wa()Ci,

§ 18. Quae sequuntur . supra in (Cleonidis) isa- lo

goge
§ 19.
p. 192,
" 19—19% 2 ad .
^' -
,
. .
^^

15' \1

-^
"
6 .
2 Exstentne
6—9^ haec repetuntur

22
. .—
haec

(
in

). ] ,
in mg.:

. .
nescio.

. 192,
7

19
.
.
.
, ', aberrat ad i'^
23
. 193, . 12—13 haec
non

in
liabet Vincent,

14—417, 12 omnia in mg.

post 192, 19.
incipit

l^.

15 ita P, om. N.
a
14
1.

] u Par. fol.

16
NP.
.] ,
33 (Vinc. 236).

haec figura
sim. .
] . 17
^

ut supra.

§ 17. Sumpta haec sunt ex (Cleonidis) Isagoge c. 7 p. 190 ss.

Liminatis rationem ^^^ vel ^'/jg ponunt Theo mus. 14 p. 69,
 Neapolitana, § 16 — 20. 417

v.al

dg. . dg. dg.

,^ -
'

Hb
^<5 . —
6

. ,^ ^
'^ ^
'
'
§ 20. As^tg,

^ ^^
'
,
avjg

'
6 v^'.
]
-
2 pro ds {) habet quinquies supra ipsos
nuineros scriptum.
supra. —5
4 ,.'] 1 bis deinde . ut
ne haec quidem figura suo loco picta est, sed
2
()
)
?,
habet post lin. 6 et post alias figuras.
alia
haec
manu
6 haec
(fortasse Vallae) addita, liabet P.
in mg. prope § 24.
9
12 Haec e Vincent p. 242
(-
]
deprompsit Westphal Fragmente u. Lelirsdtze p. 78, MetriL• T^
append. p, 44. concinuiit cum Aristox. rhythm, § 9 (p. 278).
13 . 14 TOtg in ras. . .
Proclus ad Timaeum . 195. propius ad hunc locum accedit
ArQu. III 1 p. 114, qui et inter 32—36 mediaiii rationem
quaerit.
Mus. script. ed. Jan. '27
 ^
418

§ 21. ^O avTog ' ,^ ^/-

IX. Excerpta

^
§ 22. Ilag
l'6ovg

. ^
'
.
'.
§£i, -
5

.,
^ '.
§ 23.

^' . — - '^-

Mcomacho . .^
Haec simt^ quae ex

' . ^'. .
rettulimus supra 266

'' 66
p.

§ 24.

^
^^

' [, —
1 niQl , . 3 — ,
. — an — ;? 4 ^
PWestph. om.
5 post .
Weil in Fleckeisen Jahrbb. 1862 . 350, cf. Psellum

'
.
6
. 3).
&& .
proslamb. rhytlim. § 6 (Westph. Frgm. p. 75, Metrik
BaccMum § 98.
''^
7 :NP,
ego, NP, Weil. 8

,. ego,
, "Westpli. 1861.
9
11
.']
%•^
. &] 2Q6,d
.
^et Westpli. 1861,

14 Haec habet Halma:

quem signo . eadem ex Par. 3027.
-
.. -
fol.
ih.ii
Weil.

34 rettulit Vin-
-]
cent p. 250, quem scribo P.
ego,
7. .
NP, Vinc,
15
. 16
P,
]
transfert in 1. 7 , et ita in sqq.^ ut
,
15

bypate
inesorL babeat Mercurium et Venerem. 17 NP.

§ 1—3. —
24 25 cum Ptolemaei doctrina comparavi in
Philologo LII p. 32 (cf. eius Harm. III 16 et de elementis cum
 Neapolitana. § 21- do. 419

Kb Siog^
' g,
oLg^
,

'
3

vg^
,

§ 2. ^ 7Cbg 8og aog .

inv. .
2 ' om,

.,
£~\
. 3
^ ,
,
corr. in .
.
6
<^>
<(y)>

^;

. ,
, verum ordinem
habet . .
10 ego, e , 7
Vi. 11 Yi, e
9 e g Vincent.

stellis coniunctis Tetrabibli init.). sed haucl scio an omnia

conficta sint a recentioribus Pythagoreis. sp]aaerarum_ enim
seriem ex elementis et planetis compositam receptam vides a
Pythagoreis apud Photium, biblth. 249 (p. 439^^ Bk). numero-
rum autem series oriri potuit ex illa, quam Boetius proponit,
mus. II 11. is multiplicationibus quibusdam adhibitis e pro-
portione iiarmoiiica 3 4 6 invenit numeros hos:
9 12 16 18 24 36.
ubi ter babes rationem diatessaron, semel rationem toni, bis
diapente. pone 16 mesen, 18 = =
parameseii: invenis 9 hypaten
hypaton, 12 byp. meson, 24 neten diez. et 36 sonum qui tono
superat neten liyperbolaeoii. adde meses (16) dimidiuin et
duplum: habes 8 = proslambanomenoii et 32 = neten hyper-
bolaeon.

25. Mso. &. .

•12 16 8: 12:18
. ..
8 12 -24 9:12•
[
3:4
8:12 8:16 8:32
2:3 1:2 1:4

8 •16 24 8: 16:32 12 -16 -24 12:16 12:18 9 :18 9:6

12 •18 24 9: 12:16 12• 18 -36 16:213 16:24 12:24
12 •24 36 9: 18:36 18 24 24 32 16 32 : : :

16 24 32 12: 16: 21 '

24:32 18:36
16: 24:36
18: 24:32 8:9, 16 18, 2iy3 24, 32 36. : : :

9.7*
420 ^• Excerpta

^'
%\
§ 26.

?^^
66
rovovg

.^
'. ^
7CooLg .

.
S
<(e)>

(3,

Log
'
^

]
§ 27.

&
.

5
'

'^
^ ^
;
.
Ante § 27 prima linea § 28:
scripta est in
quam invenis supra . 267. et excerptorum
^,
23

Mcomacheorum continuatur textiis ad § 27 in dextro 25

margine et post eam latioribus lineis usque ad verba

. 271.

4
1
e Vi.,
ds Vi.,
./ .
5 ]
2 6 ,. Vi.
6 . .
3 ]
,
r.]
.
, . , . . Vi. ]
.
,
9 , Vi. (. 249.) 18

§ 26. Quattuor causae statuuntur ab Aristotele phys. ausc.

^
II 3 et metaph.
^ —
V
2, ,—
{ ,)^ —
] 6
. i
 Neapolitana. § 25—27. 421

§ 27 intellegi non potest, msi arcessitur cod.

Monacensis 104 (qiiem Vincent adhibiiit 254):

&.
p.

^^^ . .
1.

2.

.
^
,- "
71-

^
<
\
\ [VJJ^

17.

18.

19.
^',&
^
-^ C C +-[—

^^
F«|4-L-
^^^c!>

<1.
20. ^taroi;off :^ ^ ^
4. ^U 21. £(3 -^j^
< <^

5. -^ U
C
6. ^ 22.

23. '?]
31
^
,^

U
7. -^ .^ --
24. ^U
-w C

-
8.

, ^
'

25. o^rirT]
V)

9.

10.
4?2

"^
^ i-'

F44-^
26.

27.
,
,-
(-
^^

~, '
'

- ^
11.

12. 28. ^
^- -

^ ~ 29.
13.
''
14

15.
<
C
1
30.

31.
^
^- . E'LI'

16. zqizri (?)

^ e „ ''
32. ^ y^
--''

Haec liabet et Ruelle in Archives des missions scientif.

3
n. 16 et
.€
Serie III, tome II p. 605, additque lectiones codicis Scorialensis.
Mon. Par, Scor. libb.,
libb. (E vj S), nete et -e-vi Yi., trite et
Vi.
OV
(p. 534) aut EU(p. 606) prop. Ru.
422

in
Post notas 17
Mon. mg.:
, IX• Excerpta

18 ss. legitur

Hanc tabulam,
usiis apposui,

modo
ubi
dubitabis
cui
.
cum
ro

numeros et musica signa hodierni

§ 27 exc. l^eap. comparayeris^
quin librarius temere et negle-

genter transscripserit. liormasian yero noli putare

carmen esse citliarae, nedum carmen duarum vocum;
niliil enim est nisi modus parandae et temperandae

citbarae. paratis sonis principalibus (l. 2) fidicen

quaerit a mesa sonum quintuin et quartum (3. 4), ab

lioc sono descendit diapente ad eiim qui diatonus dici-
tiir, scilicet ad licbanon meson (6) et pergens per sym-

pbonias invenit acntos sonos (8. 9) et graves (10. 11.

12. 13). repetitis autem mesa et paramesa quid loco
16 scriptum fuerit, incertiim est. potnit sumi trite die-
zeugmenon EV (f), potuit et trite synemmenon 0V (es),

scalam
qiiain '
signa autem propius accedunt ad • V\^ neten diezeug-
menon (a'). tum fidicen sonos comparatos tentans per
miiversam

Tbrasyllus (Tlieo mus. 35,

gmenon, qui erat
()
yel

finis
ascendit a licliano bypaton,
grayissima
p.
cliordarum.
88),
graviorem dicebat
ad neten diezeu-
digito autem manns
 Neapolitana. § 27. 423

sinistrae leniter ad medium cliordarum punctum appo-

sito^ eliciebat septem chordarum diapason acutuin
(26 — 32)^ itaque omnia canere potuit instrumento un-
decim neryis instructo "^.
illa Ko autem et Mcc quid signi-

ficent, dicere non liquet. Gevaert (Histoire et tlieorie

II 639) suspicabatur esse Kqov6lq et MiXog. 'Aql-
uTSQccg autem et xsiQog additum esse mihi per-
snasi, ne librarii qui transscriberent mutarent rerum
ordinem.

'. ^
Cod. Neap. III C. 3 4 ante mundi
contiiiet

systema (ante § 3 Excerpti^ quae § in hoc cod. prae-

cedit reliquis):
6 dOQLog
on

^' .
' fol.

^ 6

1 Cf. Probl.
lensi Ruelle (p.
XIX 12 fin.

&:
544) inveiiit haec: hn

^ L
''
2 Alio loco in codice Scoria-

y. <(^

haec quoque revocanda videntur ad citharam undecim chor-

darum, quarum acutiores septein binos edebant sonos.
 Addenda.

. . 16 in var. lect. 16 pro esc. scribe ex; p. 205, 17 pro i

,-.-
scr.
Ad Gaudenti initiuin p. 327 illustrandum Crusius suppe-

^, ,§.^ ]
ditat haec: Stobaeus flor. V
72 Mein. (III 1, 199 p. 151 Hense)
=

,
|

^,
,, } ,
' ^
' '' '•^ ' '
]
Plut. Fragm. p. 51 Diib.: Kal

, ]

, ^ '

'&.^> ^ .' -
.
stoxeni
addendis ad Stob.
,
v. IV, p. LVI.
,
referenda

Signorum hemialplia formas cum neglegenter scriptas

6
"-^
quae ad Ari-
putat Meineke in

vidissem in cod. M, ut quattuor formae fere abirent in X

yel < (ac tres species p. 371 scriptae sunt K), collectis Alypi
locis consideravi, qua ratione species distinguerentur et nomina

^
adbiberentur (p. 366). et cum formae diligentius pictae certam
mihi scriptionem commendarent et concinerent cum eo quod-
significat in bemimy, autem diceretur
p, 369, 27 X conversum quod quasi in capite insistit: missis
ego Meibomi formis quae ex cod. Marciano concluseram ea ,

ad omnes Alypi et Gaudenti locos adhibere non dubitavi.

confirmabat hanc scribendi rationem Baccbius. nota enim 16•^
in aut scribitur ^
(§ 14. 16. 31. 32) aut (§ 15. 29), in V
est § 14, § 15, (additur ad punctum infra, ubi vertitur
calamus § 31. 32, additur hasta ut fiat fere § 29), quae ^
figurae a mea forma absunt proxime. tamen in inarniore Del-
phico (carm. IV) cum apparuerit trites hyperbolaeon nota baec
A, redeundum videtur ad Meibomi et Bellermaniii scriptiones,
quas sustinui in conficienda tabula I.
 .
C IJ

GRAECORUM EELIQUIAE.
 Melodiam, quam prae se fert Athan. Kircher ad Pindari
carmen Pythicum 1, non recepi. nam cum codex ille mona-
sterii Salvadore prope Messinam siti, unde modos Kircher se
^S'.

sumpsisse simulat, nusquam reperiatur (Bell. hj. 1), ad scri-

bendos autem sonos duo notarum ordines adhibiti videantur,
ut tum canentium sint notae, tum psallentium —
cantum
,

istum puto ingenio Kircheri confictum (musurgia I 541).

[Haec scripsi anno 1893 nunc quoniam Cleochares utroque
;

signorum genere ad scribenda carmina II— IV usus esse puta-

tur, minui ex parte alterius huius argumenti yiin libere concedo.]
 1. Euripidis Oreste.

Stasimum .
. 330 ss.

Hoc cantici fragmentuin ex papyris Raineri arclii-

ducis Austriaci edidit Carolus Wessely.^ diligentissime

examinavit Otto Cmsius, qui postquam puncta maculas-

qtie et quidquid in pliotocypi tabula oculomm vel

instrumentomin acie detegi poterat, accurate perscru-

tatiis est (v. Pliilologum LII 1893 p. 174), iuspecto

papyro aut improbayit sententias suas aut aifirmaYit

(ib. 208). signa igitur syllabae producendae punctaque
percussionis hoc auctore hic habes scripta. et docli-

miorum primae syllabae quod ictu saepe notatae sint,

miraberis fortasse, sed nititur res auctoritate papyri.
Tibiae autem sonos vmdicavermtne recte docti illi

homines liis Euripidis versibus, dubmm yidetur. illud

enim signum, quod in versuum fine redire solet "L^
versum claudere puto, tibiae sonuin signiiicare nego.
]iec satis apertum est, quid significent notae 9 3,
quae et ante et post illa scriptae simt.

nam post scriptum vides quasi initimn signi

1 Mitteilungen aus der Sammluiig der Papyrus Erzherzog

Rainer. Y. Vindobonae 1892.
428 . 1. Stasimon.

eius quod arabicorum numerorum ordine indicat 2

in
magna quadam forma paene ad inferiorem lineam pro-
ductum, et post simile redit signum \

quod in mentem nobis revocat comma interpunc- '*

tionis. talia signa cum et aliis liorum carmiiium locis

inveniantur et in paeane illo, de quo Ziebarth et
Weigmann disputaverunt m commeiitationibus Mona-
censibusi 1891 (p. 2 et" 11): assentior Crusio qui
finem aliquem vel terminum bac re sigrdiican con-
tendit (Pbilol. LII p. 183 et LIII p.
148), quamqiiam
miror signi prioris et locum et magnitudineni.

^ (
Minus etiam paratus sum reliqua signa
3) ad
tibiam revocare. primum enim oifendor, quod ante-
quam cborus cecinerit et in antecedente
stroplia antequam et dochmium pedem ad
finem duxerit, lioc intercedat. alterum argu-
mentum
capite. 9.
peto ex
Aristidis Quintiliam de musica I,
enim in ea barmonia, quam vetustissi-
is

morum poetarum dieit fuisse

signorum ordinem:
himc habet ^
F C < C U
g a X b d' e' X f g'
S0I2 la, si^^ reg mig fa^ soig

nec quisquam dicet casii factum

ut in Euripidis esse,
cantico appareant septem buius harmoniae soni
a
ad E, omissi sint soni acutissimi. fuit certe bar-

1 Commentationes pMlologicae conYentui philologorum ,

Monacliii congregatorum obtulerunt sodales seminarii

Mona-
censis. 1891.
 Euripidis. 429

monia phiygia^ suntque certe enarmonii generis soni^

non cliromatici• Iioc quoque ex Aristidis verbis (

.) clarissime elucet.
at ubi sunt sunt tibiae ista signa et 3? et quiclem
adesse posset, si tono etiam Aristides vel eius auctor
descendisset ab ultima nota, uec tamen descendit.
3 scribere potuit socium soni = b; sed pluribus
in harmordis ille tertium signuni e spisso omisit^ quod
quin consulto fecerit dubitari minime potest. tertio
loco accedit quod in lapidibus^ quos Galli

^
illi fortunati
Delpliis nuper invenerunt^ baec infra scripta notarum
series^ ad caneiitium sonos scribendos adhibetnr^ ut
nesciamus^

Aristides I 11.
tibiam illa
^ rectene

^
(i.

qiiod
Graudentius
e. bominum
dicat
cantiiin)
vereque rem amplius exponat
utut se liabet,
signa revocentur, significare
(c. 21)

concedo^ si

(ut tertiam
ad

e formis L 1) sonuin f = fa^, et 3 (tertiain e for-

mis C 3) sonum b si^' =
necesse tamen esse revocari
•,

ad tibiae sonos mihi non persuasi, quamvis irascatur

Tubingensis ille pbilologns^ qui tibiae crusin tanto
studio defendit, nt recte nominari videatur Crusius.
 Canticum
Orestis

npc •
1 aQO , 6
|•

3 (' 1.

5 ^ C
1•

7 &^ ' C C

<•> •
9 (8 9 13 913 JtovTov

11 &
<>• C^P

pede 3 super
".
(3 Ws et Cr construxerunt e sola
infima linea. in
signum \. p. 9 super :
super 3 vidit Cr. lineain I.
. 8 post
Cr, V vel
idem super
C Cr vidisse

{)
sibi videtur
Ws. ante
detexit macu-
las nigras (P?). p. 11 incertum; postea e puncto con-
struxit C Cr. p. 12 super construxit Ws, "L Cr.
 —

Euripidis.
stasimo I. . 330 ss.
»
f]
V S \ "j . < 1
T^ PL
'i-i- '

7 }

-
,

^
1

jf b« mJ 'I.
**J
h# '^ •
rm Q ^^ j K' /r B# •X&

-----
l^i
v]) - ii 1 1
L^
J / '

-Qoq - , ^

--
yr -^ ^^S *
=P=F^ h=zi=t:
3 ' - /-/?£5 - £t

-' - -
h h-
- x^' j-
?*-
-=5:.^ Ll Ll 1

5 jito-w-jitog £P

- - -' -
^-
^
, i

-
-b^-
f ai K?l•- iKi:

7 TLg • ita ^o •

—-^ i^
— -^^
— —9^ —y~ t

^
^
[

?& ^f-^PL___ '-^

7.-J
1

-
1

) xcc - (bg :^-

1
- -
^J yS

olc&QLOLuLv %v{A,a6Lv.

Signo notavi sonos diesi (quarta toni parte) acutiores.

sonos in papjro desideratos supplere conati sunt Wessely
p. 7, Crusius p. 189.
 2 — 4. Carmina nuper DelpMs inventa.

Paulo postquam carmina Delphis in Atlieni-

'
liaec

, ^',^ •,
ensium tliesauro inYenta sunt^^ apparuit lapis in quo

]-
^
liaec erant inscripta^:

^
<^oxayQr]g

^ ^ ^- '
^'^ ^ ' ^
g
iv

^'^^'
^ ^^ ^& ^ '-
^ '
^ ^ ^ ,% -
a^'
:^;/-

6
1 Weil et Reinacli in BuUetin de correspondance helleni-
que XVII p. 569.
2 BuUetin XVIII p. 91.
 . " ,
^ ^ ^ %'. , 2—

lam cum trium carmmum exstent

simile est ad prosodion paeanem
4. Carmma Delphis inyenta.

^ reliquiae,
quae in
433

veri-
in-

scriptione commeniorantur, eas esse referendas, quam-

quod idem poeta nunc altero (canentmm)

^
Tis mireris^

nunc

{ {
usus
carmen 2

id
altero
sit.

quod
)
) ()
facile
(tibiarum) signomm musicorum genere
et iis quidem

paean,
probayeris.
qui

c. 4
invenerunt
esse prosodion,
hymnus^
Cmsius autem in Philo-
videbatur
c. 3

logo LIII p. 61 et 134 carmen 2 statuit esse liymiium,

c. 4 prosodion. lioc ego nmic iudicare supersedeo ; nam

cum plura nuper fragmenta hymnorum illorum reperta
esse dicantur, liis editis certius erit iudicium.^

^
Alypmm
Omnia

Carminis 3
fere signa carminis 2
in genere cliroinatico
cuius mese est sonus
in Philol. LIII p. 102. 104.
et
c.

4 sonos coniunctos
conmncta vides apud
7. liarinonia autem est

= = dog
c cf.

liabes in
Crusiuin

Alypi
genere diatono c. 1. barmonia esse yidetur

(R. p. 609) aut (C. p. 110).

1 Diyersis diebus (sed intra annos 85 135 n, Chr.) a di- —

versis hominibus haec carmina in thesauri Atheniensis pariete
esse incisa docet H. Pomtow in Museo Rhenano XLIX 584.

Mus. script. ed. Jan. 28

434 , 2. Carmen

Hymnus
&,
2.

'- " • -

/^ ," ] tovds

, -^ -
8 .8b

/^ </> 15

% JtadL•

rfig, %6,^
llb 12

^ [

ibg

,^
16

,
!<>
- -
4 og
V.1
. . W(eil).
' , . C,
4—5 /
^' ' ' W.
10 Jan
C. 8
et C, L(apis)? 11 . C,
R(einach).
W,
 Delphis inventa (2), 435

Delpliis inyentus.

- —
•
&'
fk=K
S^ -(^
^
Tbv %L '^cc- QL - :rtai-da •-
4

—— — —• pf=nFi=r-^n
^, -6 \
— ^- -i
^- f—f
'
L__X_ ^'

TtaQ ---^ - jra -

«« - /5- ^ «- ^- •
rag,
-^
^?
^
llb

-«^75(|>/,
12

^---- §
-#^ (^

-' ,
£353^
£
&
i=f=t
-QOV-ov-Qei
P^f-

-0^
- 8

—
,
r-
-

- - - ^ |3 - -6Lv - TQri'i]'uag -
12
o-t-
. W.
vel C
14— 1
117.
?,
18 §.
' hq. W.
. 19
W.

28*
ego,
17 super
LRC.
436 , 2. Carmina

20 21^
5
hXiKTav ^
•' 6 ^tiq -
[-' l-i-sig
24

«-^'
!7
'' 25^

26 28 29

^ d£ ', '
30

SJteQaaif
31

?: & 31 b 32

iovtcc (?'
33

^.
4

',
35 36

^ 36 b

6
4:0b
37

, 37 b

41
38

S^aXog

42
39

43
'40

43"*

--, og - 5

(•&,
«
. . . .
44

Bvat
53
. . .
45

. ...
46

57
48

....
^
 —
Delphis inventa (2). 437
21b
20
# i
- t
-P--
&-

8 - '^-, h'ed•^ 6 " 6- •

24 ^
-
-f^

--'
m i -
-

•^ ^- -
i=i

26

. ;) cff - - « « - 'yl - Q7}g

-^ ^^ 36

:
. '' • —
1 \
^
' t - ,
- -

44 ^ 46 48 #-

^
-- -6»•

-
26
21 W.
(=
21^ 22

'
C.
nuper) C.
25
26
]C an '-9 '.
. . .
;^'
—46 supplevit
. . C,
C.
. . . fUTog
31]
W.
C
.

&
114. 34 6. 55 ex alio lapicle
(fr. 1 R . 604) liiic insert 6" tB 60 ex

altero illo lapide addit C: (vide Pbil. p. 39).

438 S, 2. Carmma

^^
63 64 65
.... d^sov og . . . .

68

', I

70 72

^^ !

^vyaTQeq •

. , 74

76

80

og
MF
^^
78

82
.
-
84

86 88

63 incipit lapis , a quo incipere hoc carmen (2) putat

Pomtow (in Mus. Rh. XLIX 587. 590), ut pedes 1—62 Yeniant
 Delphis inventuin (2). 439

\y
'-Z
—t -0 — #-

70

-
t =r-^-rT
, - - JL

74
^ - QL - _
———
-0
-I

^-- -
72
a
f-
#-
,

I,-
-&-

••
:
VOL•. '' , • - - -«5>-

tE^
-

- \
76

80
£
-

.
( «
^
-

-^^
78

-(5> #-
-(S?-

-^
82
-—-
- -
m
>«,

-- ---
-^ F^

§ «- (-
84

^^^ -<5> 0-

«-§ t^-

- (f jre - -«§ -(« - 1? « -

86
-- #^--^
^

post 128.
-*

- -

67
( -

>'&'
-

IV ---
C.
t

W.
-

68 super -' ad-

• •
dit C . 70—71 W. 73 W. 74 super (vel C. )
81 diyiOQVVLa W.
 440 , 2. Carmina

90

^,
^
92

95 96
^ 94

jr«yor

:^ ^^ -
,
98
100
5
102

^ 104

dh •-• -<>|

^ * 108

df ''\
'^ -
105
95 JT.
ego,
C, L&L
0L.
W. 98 melos C.
106—107 W. 112 "(
(cf. . 114).
L.
102 W
 j ——t > r

Delptiis inventa (2). 441

90

Efc

-
i:
#

-
-

jti • --,
^f=l-

-- —p=P=

-
92 94

* ^ — f=?: —^ ^

:
<5>-

- £•- e - - ctayov,

95 96
: — .
fs ^

- ,- i=t
B•a'•Jlo-
100
^-^ sv-

«£--(£,
r ,^-fe

s — g^^^ig^
9}8-- -- ---
^ #-

— i»

— —
——j

^ p^ — 0—^-^
1

-
1
104

^-^^^
-oiq dh
— ^i

--'
. 1 .
1
f

"•

^
1

-
108
—
=^=^S^ ^f^

ai-hi-^Bi - :^

-9 •
Pf-

112
*—

-
-(5>
V

'-^ " - -:! - -

442 , 2. 3. Carmina

' 114

dh ^
,
116 118

----
120 122

6' aovO^Qovq yJd^aQiq -

124

^, de :^
126

^^ ....

3. Paean

12
,,
Sl
3 4

( ....
5 6 7 8

ijtl
U
(:
113 et 117 W.
C <

120-121 W. 124 C . 34 et 49,

WR. 127 W.
 —
Delphis inventa (2. 3). 443

•
114

:SE^^Qg3
fc
3# — &- ^-¥^
xid-r«-r«r -(€( - ro-og

'^^^
-.
-» .?#-
90 e^ e^
=r—if

« - €1 - --§ |*-- ( -

122
120

• -5>

9^-
9^-

'
%
a-dvO^QOvg
124
--
-—'9-

^- -- --
-f
^
=^
^

'•, (€ i^£ - - ^^
126
-^ # ^-

ka - '^^ - ^ - - . .

Delpliis inventus.

-D-

-?- -<5>-
-^— #-

-'^ --
'

^^ 1
-

17)

W.
C
4
.
-

W.
W.
5
2
' C,
(an
?^£' W.
lccl) C. 3 ?
7-8 W.
C,
 444 , 3. Carmina

9 10 11 12
<c < o<
u < c
, .
13

IIieQideq, di
U
14 1
V
^ 16

:&
17

dh
18
C
19 20

,
21
U UC
22 23

^
24

30
26

31

'
' &^ 32
27 28
C
29

....
^ 33 34
< < C
. . . , ejTQi .... ....
Fr. 11 lin. 1 2
v<
[. . . . .... . . . .]

3 4 5
C <
[. . . . axfdr ro . . .
.]
 —
Delphis inventa (3). 445

10 11 12

Oi-yM-QV - TtXsi-Sl-rvv

1
- ,
7
13 14 16

UiBQideg, --'<$
-— —
?0
17
(5>— «
|-
—
—0
- 18
(5*
m ,^
19

»-
'

-^ - ( -^ -

21 22 23 24

, :£^
-<^-
-# 0-

^ ^^ ^
^
8 - -

25

);Ǥ
26

^,
6 ' ....

11
19—20 C.
W.
22 W.
12 . C, '^ W.
23—24 C.
15
26—29 W.
— 16 C £ nayovg W.
30—31 C.
33—34 = fragm. 9 et 10 coniunxit C (. 78). 36— 43 fragm. 11 =
(R 13. 609) huc referebat C p. 78. Pomtow autem (p. 593) com-
motus longitudine syllabae vi refert ad initium carm. lY.
in ()£(5) signiim V C, U R 609. incipit ab eiusdem
lapidis lin. 3 carnien, quod quintum nuinerat Pomtow, latiori-
bus lineis scriptum et signis recentioribus (canentium) notatum.
de signo C in vci C 78, iis.
446 , 4. Carmina
i

4. Hymnus

"^ u

4
... . ^2
U
....

5
3

- !

C U
rticfe? '^/^ hvlv^av og

.... ^ C U <
BuyjB, ....

....
8

^ G CUC
.... '9
U<CU
ansQeiGiov

^
10 11 12 13
C C
. . . .

14 15
^
dh ^

3—5
Ped.
=
1—2
%,
=
116

fragm. 8 restituit C.
videtur C. 6—
& ZU /•
§ 9'^ vy()«
fragm. 6 et 5 (. . 606) coniunxit C . 83.
5 super ol notam C videre
9 == fragm. 7 huc rettulit R, singula verba
 Delphis inventa (4). 447

Delpliis inventus.

1
-# •-

ir

3
"Ajtollov

4
UB , , . . / 5
- glv ' ....

^ -iS>-

- BvXvQav
-<5>-

^^ - , . .

9
-<5'-
-^ —
d^rl-Qa
*-

^-- .... ' -^ t

12 15

Qo^ dh

'^^
, , , ,

bf- #• 16 4^'
f^
J

-^ - yQd

restituit C. 10—26 = lapis D (C p. 85). 14 C. 15 W.

16—20 C.
448 , 4. Carmina

^
17 18

c u <
y^iovi^ %ai ^'yxog'

19 20

<
dedJtOTi KQYiuioiv %

,'
21 22

C U C
-
23 24

<
JtQOiTjtoXoi^, 6oQiu%'evS}v

25

C F
1

c|*^
^26

.
—
m
^'
^
18 signum C paene deletum detexit C.
22 26 versus glyconeos agnovit W.
24 C, r. . ay&v W.
22 W.
26 W.
21
23
W
W
et C.
et C.
 —
Delphis inventa (4). 449

18

izzzi^

yjLovi^ ^^ '^.

<
19 20
-5^-4^ 42^ £±

'^' vae-Taq

21

,'
-i^

23
0-

iv

'^-
24
-
22

-i e-

<5^
H^

&6

' :[:,
cciel -^
25 26

«- -
-^- #-
^znt -<5»
-^T^

- • '3'6

Quod pro troctiaeis y^ ii^ metro logaoedico saepe inter-

cedant dactyli y^, nemo Yeteris artis peritus mirabitiir. nec
magis est quod reprehendas syllabas irrationales in initio ver-
suum, ut carm. 6, v. 2. 3.
Mus. script. ed. Jan. 29
 5. Sicili epitapMum.
Hoc carmen iu columna inscriptiim invenit
W. M. Ramsay Aidini prope Tralles in Asia minore
et cum aliis inscriptionibus imprimendnm curavit in

Bulletin de correspondance heUenique YII (1883) 277.

miisicis autem signis lianc neniam omatam
esse diu
liomines doctos fugit^ nec Wessely^ qui 1889 invenisse
videtur^ statim proclamavit. anno demum 1891 Crusius
in Pliilologo L 169 notas musicas se suspicari dixit
et paulo Wesselj in annalibus gymnasii ali-
post
cuius Vindobonensis singula tractavit. denique Cmsius
in Philologo LII (1893) ciim de cantico Orestis ageret^
Jbanc etiam melodiani et signa rliytlimica accuratissime
examinavit. rei metricae constituendae cum et Frid.
Haiisseu^ et Spitta^ operam dederint, satis iam
Pli.

omnibus rebus pouderatis id constat^ esse in boc car-

mine bemi-iambos^ qiiales componebat Anacreo (PbiL
L 167), et anaclasin qiiandain adhiberi rliytbmorum-
que dilationem. ^^
Yis saepe ita in duas syllabas dividitur,
enim quam veteres dicebant
iit percussionis

1 vSobre un tozzo di musica griega. Santiago 1893.

Hanssen dubitans possitne ictus cadere in syllabam brevem,
indicari putat punctis, utrius pedis in dipodia potior sit ictus.
2 Vierteljahrsschrift fiir MiisiJciuissenschaft 1894. 103.
 , . Sicili epitaphium. 451

prior pars incidat in brevem syllabam, altera pars in

longae syllabae sequentis initium; sicut facile fit, ubi

pro -!- ^ posuisti ^ _, et ubi in ionicis pro ^JJ.J.^JKJ±JL
?,
^
adbibuisti

quam
^^j.^-kj±±.
et similiter XQOvog.
ita bic scanditur

hanc metri naturam post-

Crusius explicavit in Phil. LII 167^ Spitta similia
. . yov

comparat ex aliorum musicorum usu. medii enim aevi

poetas musicos ait (p. 105) saepe per syncopen car-
minibus aequi generis (%) immiscuisse rbytlimnm
generis inaequalis vel duplicis (Yg et %), ut ictus non
primae tantum pedis musici syllabae tribueretur, sed
alter quidam ictus transferretur in alteram syUabam.
verum buius neniae rbytlimum medium aliquod genus
esse inter % et % interpositum manifesto patet. ac
ne percussionum dilatarum ultimae syllabae <jv^ -^
ajt nimis premaiitur^ Spitta 109 praeferendnm pntat

rhytlunum y^. bic autem cum minus conveniret versui

primo^ qui rhytlinio % pronuntiandus videtur, ad illum
ego numerum redeundum esse censui.

29*
 ^^
Tj ' '
XC%^og

CZ f
. f
5.

^
Sicili

6
'
'
C ' C
TtQog 6 ^ «

CKOIZKCG CX3
10

-- L

....

5 Crus. . 163. 8 Cms. 161, secl . 163 idem ait

punctum in I delendum videri.
epitapliiiim.

BuUetin de correspondance hellenique VII p. 277.

V. Cmsiiis in Philologo LII (N. F. VI) p. 160.

i^^^ ^^ 0—^

"O - ] - vov^

- -
^ 6
i
- tcov'

^
6 -
i
-
^^^^^
^ -

- 6 -
-t

-
4
- .

Da signo morae productae -j et de punctis quibus pedis

ictus signatur cf. Anonymuni Bell. § 3.
et in exitus syllabis Ttov, . .
.

sonuin extremum docet Spitta p. 109.

tsl ,
syneopas liic exstare
satis premendum esse
.
 6—8. De Mesomedis liyinnis.

Dionysi noineii liymnis ii inscripserunt"; qui codice

Neap. III C 4 decepti titulum iii iine alius libelli sub-

scriptum falso liuc rettnlerant. eodemque errore factum

est^ ut libello^ qui in codicibus antiquis bis carminibus
praecedit^ titulus falsus in editione inscriberetur. sequi-
tur
doctrina
autem in manuscriptis

rationibus,

Bellerinaiin
illa

quae incipit a yerbis

imprimendam
,^
} Baccliii

curavit
senioris isagogen
de intervallorum musicorum numeris et
Tfj

una cum Anonymis

et quam

(Ber.
caret,

libellum,
cum
1841
iUe

vero
p. 101).

sed
inductus
^
Bacchio ut hanc doctririam yindi-
erat

ad eum qui praecedit

post Baccbii
titulo

isagogen
quem

et
referri
^
ad hunc
oportuit.
Pseudobacchii
doctrinam in cod. Yen. VI 10 exstent trimetri illi, quos
supra invenis p. 285, alteram esse Baccbiij alteram
Dionysi artem facile tibi persuadebis, et sicut Baccliii

nomen ad priorem artem

nomen inter alteram artem
cabis libello illi } et
revocaveris,

]^ cui
ita

liymnos insertum vindi-

Dionysi

iamdudum
 , 6—8. Hymni Mesomedis. 455

Yindicarunt ii qui codicibus Urb. 77 et Yat. 1364

utebantur.^
Mesoinedis autem nomen ideo liymnis inscribi-

mus, quod Burette qui hymnos edidit in Histoire de

Vacademie des inscriptions et deUes leUres^ 1729,

invenit loannein Lydum in fragmento quodam

TtQog (sc. )'

Lutetiae asservato dicere: od^sv 6
VTtb 6
, qui suut
iiymni III versus 7. 8. iam nuUum novimus Mesodmen,
Mesomedes vero, cuius duo alia carmina exliibet Bergk
in anthologia p. 524, fuit bomo musicus imperantibus
Hadriano et Antonino^•, buic igitur, si melius nesciamus,
tres bymnos yindicenius.
Codicum scriptorum familias, quamquam Fr. Beller-
mann, qui egregiam bis carminibus navavit curam

1 illius initio nomen Dionysi in

Inscriptum est doctrinae
cod. Urbinate (quamquam postea est expunctum) et in
77
margine Vaticani 1364 (Amsel - Studemund p. 128 et 122).
cf. Bergkium in Anthologia lyr.^ 1868 XCIV, et quae ex-

' ,^.
posui in Bacchii ed. Arg. 1890, 24 et in JalwMcher fur Phil.
CXLI

&,^
(1890) 679.
2 Dissertation sur la melopee de Vancienne musicpie vol. V,
pars II Memoires de litterature, p. 169. scriptae 1720, ed.^ 1729.

,,,
,'^
3 Suidas: lvQL%og,

' .
v,al

]. ,--
,& ,
(Mes.), v.ai

, ,

7.. lulius Capit. de Antonino 7: Ant. salaria multis sub-

imminuit.
traxit, unde etiam Mesomedi lyrico salarium
cf. Eusebium II 2160 (p. 168 Sch.)
et Hieronymus Mesomedes :

Cretensis citharicorum carminum musicus poeta agnoscitur

(Antonini anno YII).
456 , 6—8. Hymni

(Ber. 1840), . 10 — 20 statuendas putavit quattuor,

satis habebimus admittere duas. nam alter illius ordo ex
editionibus consistebat, quas fluxisse ex familia prima
ipse B. suspicabatur^ et codicis Neapolitani fatis et
Mstoria probatur^; quartus autem ordo cum signa
musica non exhibeat, restant digni quos consideremus
j

ordo I et III. ac primi ordinis qui notas musicas ex-

liibet usque ad exitum carminis III, ne nos quidem

alium novimus librum nisi

4. ad tertium
IST III C
Bellermanni ordmem, qui continet signa musica usque
ad II 13, (Mon. 2 Par. Neap. Lugd.) accesserunt Ham-
burgensis Mutinensis Venetus, de quibus egi in
JalirMcher fiir FMlologie 1890, 680, et accessit
Berolinensis 1555. cum tamen Hamb. ex Parisino 2532,
Mutinensis ex Neap. III C 1, BeroL, ex Monacensi
Yideatur transscriptus, apparatus criticus nullo eorum
augetur. Yenetus autem VI 10 universi hums ordinis
princeps est et auctor. nam qualem BeUermann vir
sagacissimus concluserat et descripserat codicem huius
ordinis arcbetypum p. 26, talis bic est et versuum

1 Oxoniensem editionem
niti riorentina Bellermann con-
cedit p. 16, Florentinam e Neapolitano codice ortam putat
p. 17. Quod autem Burette p. 183 tradit de manuscripto
Hiberniae, id revoco ad ea quae Usser exscripserat e Galilei
editione. cf. Bell. 8.
2 Galilei usus est codice Aristidis et Bryenmi, qui erat
S. Angeli cardinalis (Bell. 7). liuius autem Angeli Ranucci
libri hereditate venerunt 1565 ad Alexandrum Farnesinum
illius fratrem, qui testamento legavit Odoardo nepoti 1589.
(Nolliac, Bibliotheque de Fulvio Orsini. Paris 1887, 9. 22.)
anno autem 1736 Farn. libri Parma translati sunt Neapolim
(Blume iter Ital. Berlin 1824. IV. 5. 14. Nolbac 137). nec
igitur dubium est, quin Neap. III C 4 sit ille Aristidis codex,
e quo fluxerit editio Galilei.
 Mesomedis. 457

dispositione et lectionum genere: ex lioc transscriptum

esse et Monacensem 215 (0) Parisinorum aliorumque
patrem, et perditum aliquem librum, e quo Neap. et
Mut. orti sunt, ostendi in Jahrbiiclier 1. L; ita autem

cum lii onmes e Ven. sint transscripti, restant^ imde

quaeramus varias lectiones, soli III C 4 et Y, cuius

habes specimen in tab. II.
Editi sunt bymni in bis libris: Vincenzo Galilei,
dialogo della musica antica, Fiorenza 1581.
Arati Solensis pliaenomena, Tbeonis scbolia, Era-
tosthenis catasterismi, al. (edidit loannes Fell. Oxoni
1672. additis aimotationibus Edmundi Cliilmead.).

Burette, {dissertation 1. c.) addidit ex Par. qui est

nunc 2532 sex versus alterius hymni et quattuordecim
yersus tertii, sed nuUa signa musica.
Ediderunt bymnos et Patricio 1536, Bottrigario

1602, Puteanus 1602, Alstedius 1630, Mcolai 1706,

Martini 1757, Marpurg 1759, Blainville 1767, Burney
1776, de la Borde 1780, Eschenburg 1781, Forkel 1788,
Drieberg 1835, de quibus omnibus vide Bellermannum
p. 20. accedunt Westpbal, Metrik 1867, Lang, tlberblick
uber die Harmonik, Heidelbg. 1872. Fetis Histoire de

musique III, 1872. Gevaert Histoire I, 1875.

In primo bymno vides principem barmoniae sonum
et finalem C =a (la) et praeter eum hos sonos

i^

.
lii sunt omnes toni lydii, -
quo illis temporibus fere
solo in scribendis musicis modis veteres utebantur.
458 , 6—8. Hjmni

sed exstat etiam sonus N, liae eniin

aliquis vel
litterae in codicibus aegre distinguuntur. iam quam
litteram fortasse in utroque codice agnoveris (nam V
quoque in exitu Yocabulorum scribit eiusmodi v), quid
in hoc notarum genere signiiicare possit, non video;
j,

'

ferri posse existimo. ut enim inter litteras I et

intercedit littera H^ ita inter sonos d et e intercedere
potest sonus es (mi^). et qTioniam adest sonus = l•,

non bene ad aures accidit sonus e^ qui tritono ab illo

distat. invenitur quidem tritoni intervallum in hymno
7,
non raro inyenitur in liymnis quos Delpbis nuper rep-
pererunt. tamen banc puto ob causam retinuemnt
veteres synemmenon tetrachordum^ ut poetae^ prout
vellent^ aut sumerent aut vitarent intervalium^ quod
in vetusta lyra non fuerat nec omnibus semper place-
bat. et videmus e longo carmine
2, usos interdum
illo

esse poetas etiam sonis, quos Alypius ignoraret. Ari-

stoxemis ipse admittit mixta e synemmenon et diezeu-
gmenon systematibus (princ. 41 p. 17 Mb.) et admittit
idem mixta e diversis generibus (el. I 46, p. 44). et ut
in Atheniensi carmine (a ped. 96—124) immiscentur
soni systemate alieni, utque adbibetur in carm. 3
pede 14 et in 4 pd. 19 s. sonus y = es = mi^, ita
puto immiscetur in carm. 6 idem sonus a diatono
genere alienus. hic sonus aptissimus est versui 4, ubi
iam per semitonia vox descendit. pariter aptum tu
forsitan existimes ad versum 3; sed cum syllaba
duos sonos accipere nequeat^ alterum i^ quod m^
est teiiuissimum^ per errorem aliquem ex accentu natum
esse puto^ ut ab initio babuerit I. minus
etiam aptus sonus ille es yidetur ad y. 6^ ubi pro-
 Mesomedis. 459

ductionem potius syllabae liac nota significari

(sicut productum av illa nota — in v. 3) rectissime

vidit Bellermann p. 64.

Altera est

syllaba prima verbi

forsitan qnis
,
dubitatio^

revocaverit
qui
. 8.
sonus scriptus
ac signum j'^ codicis
ad toni
sit

bypopliiygii
in

parypaten hypaton, sed niinis e medio remotus est

gravis ille sonus et ab lioc cantu prorsus alienus.

codex autem V liabet notam , quae in tetracbordo

synemmenon toni lydii exstat, et cum in Atheniensium
quoque hymno (2) sonus d (re) nunc scribatur,

nimc l/dubium iam non est, quin recte Bellermann

p. 79 signum illud revocaverit ad paraneten synem-
menon.
 ,

. et ". 6. ^.
. CZZ CC
. CZZ
1. ' ,
.,,
CC

.
.
2.

-
' ^ ' [VI

. ~
10 V.

3.

.
- 6 "
C
- i

. C
1 4. - ag .
V. ".
. PC
. €
--- 6
C
C PC

€
5. ^

20

6.
CCC
-'--- ,'
-
10
De notis codicis

~
VN
in
V
. tabulam

signum yidetur soni producti. de

item 1. 13 et 20. 19 .
,
Neapolitani signa minio
clarissime expressa habes in Bell. tab. II et III.

et
20 de R cf. v. 7.
6
paulo altius positum huc revocavit Bell. 54.
vide prolegg
22 ngov-
-•. , ^

minio deletum.
. 1^

1. " - BL - - 6 - ^
r
^: = ,
J"
2. fAoA - Ttrig d' ^? - ct^ - %'

±
3. - 6 - -

^*-
ii
y-

4. £ - - vag - C - .

5. - - - - , -

^
6. - tcqo - %' - - - - .
. 5 Incipit rhythmus duodecim morarum, quem indicat
scholium p. 462, lo (Bell. p. 54). de sjzygia _ v^ u _ cf. Arist. Qu.
I 14 p. 36.
 462 , Hymnus

^
6. 7.

.
.
7.
R
£
(5
.
^^ ^
C
.
\

1
-^ C
8.

^0
.
.
9. ,
.'.
\ €
^, ',.
6
.
C
C

_ u w

',
^ itvoaC^

20
.

. CCC
CCC
C
C 1
C
C
^'.

C
C
.€€
7. ^Aovg^

.
.
-
^
8.

' ^^ 6 ' ;2 V.
V. 21
10 '^, cf, annot.
V.
. 461.
24
18
.
C
,^-
 in Solem (6. 7). 463

i 7. (30 - - - ru.

8. - - ^ - - - .
-8-

9.
=:
tfe±
- - - - .
m

".

h —— h
i^

--- - - ^
C i -^v— -N \

JL•h i^
i

'» J J
frs/ V y Q # # d S 'j * ' \

vw "^ \j

7. Xi-o -

1
m•
h m m # . rs m _
»
* « 1

-^ 1-^ L ^v • L

8. - - 6 - 6 bg - - -

notam in paenultima syllaba paroemiacorum ortam esse

e signo trmm morarum L vidit Bell. 64. cf. v. 9. 21 et car-
minis 8 v. 3. 10. 13.
464 , 7. Hymnus

V. '
9. vit 0(3 --,
5
.
10.

.
^ 1
^
CPPC
CPPC
11.

10 .
.
12.

.
CPMMMMMM
CPMMIViMMMIM
^
. MPPC
15 13. oityAcig

CP MC
14. 66'
.

'' '
'
15. \ 7tvbg

.
1 in
tab. .) 3 ^
erat fortasse post

qiie in Sicili nenia.

V,

16
.
sonus , liabet
12 codd.
(Bell.
15 duplex
Q in Ttayav signuni videtur productionis , cf. v. 21 rhythmos-
?^notam in summo mg. corr.
 in Solem (7). 465

^=E t 9f-

9. - votg - - Si - - xsig.

10. 2^' - <3aaL-uLV - - t

- - vog

r^
-t

- ^
^• •

--
s

11. ne-Qi - - - ql -

12. - - -6-
? ^
- - -,
5 :==
13. - - - - - % -

14:. :: - -
-?=2t
- - - - (5'

^^^ Xl

15. %0- - 6 - ^ - --
in R. similis erat formae et in 6. 19 . 15. 16 posuit

post 23 Bergk anth., cf. mus. Rheii. IX 306.

Mus. script. ed. Jan. 30

 466 , 7. Hymnus

16.
f S

. C

C CP MMMPPC
17. v-L-og

18. "
19. - ^
1^ 20. --- .
21.
CPM
^ --
CP

\ \

22.

Bergk
2 aTcriQdTOv
anth. 10
.
^ 6
V.
VN.
Hqt] V.
.]
%%
12
-
.
 m Solem (7). 467

-- - ^ t
-Pr

16. - - - - .
^-

17. - - - ? - -

18. zc<jr"0 - - -- £ :
- -

=-

-
-^
^ i=t -t £
19. - - - - -^
/\

t^

20. . - - - - - - vog - ^.

;==
3=
21. - --^ - -

-^

22. - t
- -

de duobus signis in prima syllaba cf. v. 23. 14

-

quem spiritum noii puuare

- - -

-. m
prima syllaba corr minio ,
notam musicam.
30*
468 , 7. 8. Hymnus

23. ?^ . C

24.
CCCCCC
6ol voog -
5

25. 6 CPMP C
6 - 6.

8.2
1. ^CPM

13

2. ^' ^ /,'^,

U UU U
3.

^^ 4.

4 yavvvxai VN.
--
Bgk, ot codd.
' 6 7roAvot>oi;a VN,
Bell. Bgk. 7 a;|ajOs V. in initio ponunt
 in Solem et Nemesin. 469

23. - - %o - - 6l
^ 6 -

^ ^
24. ;/« - ^ - Tc:t 6 - og - - /^TS

25. - - OL - -
t-

va 00-
i
-
-^rr r

6 - 6.
^

6.
—5
k-C

1. - i^-

- --- ( - -,
-t ./.

2. - - - ^ - , %"() - - ^-^
-t t
3. - - - - %'va -

4. -

— 18
- - -- Hermann
ya - - '
smtne
VY. 16 scribuntque Aiv.aq
duae notae revocandae ad ov an ad , et Bgk.
dubium
8. 9.
est.
470 , 8 Hymnus

5. & ^ , MC

6. ' .
5 C C
7. ^Ttco (5hv

ZEU
8. '
10 0. ^ MCC
-^
10.
R
-.
11. 'Tito
C PCP
^ i

12. ^ vitb

2 V, 4., om. V. 7 loca

,
notarum

ad %
incerta. 16. vloXtcov
. e tribus
(]3rop. Bell.
unam
44) Bgk.
transscribens omisi.
 — • — y

in Nemesin (8). 471

i
5.
FhC

- %-6
%^
' 6 - -
^ —
-
6.
m
f
^
-
J
#

——~— —^———-
- %•-
^
^
y —V^
'
'

ixtbg

—
.
—^——-J^— ——
^

7. 'V
S

- 7C0
*

—
'
f

-
—-i
-
- !

- 6-
_
'

8.
m
•/

-
U^-

- TCa
1

——
m
\/

- --
»
\\
'

•
— ——b^— -^^ b^^^
. -%' -

'—
-
—
«^ 1

i
ft

i
—V— 1

\^ y —— ^J
•>
^
1

9. - dOV - 0 \ - - vig,

^
10. - - - - - - .
—^~
^
^
~~'
Jt \\
- af
4 m
dJ !

-^ ''/

11. ^ - 7{ - - - -

12. - d' vtco - - -

472 , 8. Hymnus

13.
C
.
14. '^' ^
5

. ,.
16. ^' ^
1^ 17. ^
18.
MUU
^
CM
19.

15

8 ^'8
20.

' , sim. V.
.
11 loco paenultimae
notae malo restituere U, ut tono ascendatur in
g (sol), quam
 t

in Nemesin (8). 473

=5:
J ^^
V v^ M-

13. - - - - - 6.

-
=^ f 1
^—-fi
:tc^_iz:
-f*- -^7=^

14. " - - ^' - - - - 6% -

-0
1^7=^
0^

=.\/
^
^
— ^E^^S •-

15. iVe-fif - 61 7--6 -. - 6 -

-0 — ft.
f^

16. ]\- - 6 ^ - - - -^-

^^=^ =^
17. - - - 6-%- 6--^
18. -
-
_^?

-
r
i^

-
r-
p:

\ - - -
19.
f f
— -
^-

ya - - - - ccv --b——

20. 66
accipere Bellermanni C, nam hoc
. (la grave) mmis redolet

usum horum dierum.

 . Index noniinum.

Acamantis phyle 432. Ecphantis phyle 30, 17.

Achaei 266, le. Eratosthenes 260, 15. 416 13.
Achelous G, i4. Euclides III.
Adrastus (320). Eudoxus 130. (132.)
Aegypti 266, 12. 278, 9. Euripides 23, le. 427ss.
Aelianus (322).
Agathyrsi 93, 15. Gaudentius VII.
Ao-enor 266, ig.
Geryones 109, 1 ann.
Alypius VIII.
Amphion 266,
Antissa 266, 10.
6.
Harmonici
Hellenes 202, 17.
' ^' 13
'
e'

Archytas 28, 22. (130 ss.) Heracles 266, 5.

Aristides Qu. (323 s.)
Heraclides P. 53. (135.)
Aristoteles I. II. 409 s. 415.
Hermes 266, 2. 418, 10.
Aristoxenus 203, 313 4 (4,09
tj.
^
'
Hippasus (123).
415.)
Histiaeus 274, 4.
Athena 30, 26. 31.
Athenae 30, 15. lon 202, 10.
Atheniensis 432.
Lacedaem. 24, 15. 30, u.
Baccliius Geron VI.
Lasus (123).
Bion 432.
Leophantus 313, 7.
Boetius (119 an.). Lesbus 266, 11.
Linus 266, 5.
Cadmus 266, ig.
Locri 260, ig.
Chiron 274, s.
Cleochares 432. Medi 24, 5.
Cleonides IV. (416,
Colophonius 274, 4.
10.) Mesomedes X 6—8.
Milesius 274, 5.
Musaeus 25, 6.
Belphi 432. Mysi 33, 2Z.
Didymus 313, .9.

Dionysius (454.)
Mcomachus V. 271, 16. 313, (j.
 . Index nominxini. 475

418, ii. 245,23. 252,13. 275,19.278,10.

Orpheus 266, 4. 8.
340, 4.
Olympus 26, 7.
Pythagorei (119).
179. (116 an. 171.) Pythagorici 238, 19. 243, 15.
Pappus
Pauson 27, 8.
Pythagorica 249, 20. 260, i3.
Persae 24, 5.
Sicilus X 5.
Phaedrus 313, 3.
Socrates 33, 11. 34, 7.
Pherecrates 274, 8.
Philolaus (127). 252 s. 264, 3.
Terpander 95,1. 202,10. 264, 12.15.
Philoxenus 33, 22. Thamyris 266, 5.
Phryniclius 94, 11. Thebanus 266, 6.
Phrynis 94, 22. 34. Theophrastus (40. 43. 274, 3.)
Pierites 274, 3. Thraces 266, 8.
Plato 260, 16. 275, i9. 276, 5.
Thrasippus 30, i7.
Platonica yox 250, 5. Thrasyllus 260, 16.
Plutarchus (139). Timaeus 260, I6.
Polygnotus 27, s. Timotheus Mil. 34, 21. 274, 5.

Porphyrius (116). (363.)

Prophrastus 274, 3. Torrebus (226).
Ptolemaeus 275,7. 410 s. (418 s.)
Pythagoras 53. (120.) 244, 14. Zosimus 166. (171.)
 :

II. Index rerum.

"
' 9, 29.
QQ,
melod.
7. 72,
2(37,
8.

2. rhytlimi ,
exiguus movetur
riter,
V.
sonum reddit acutum
multum aeris it
facile, cele- J

304, 8. 305. 1. 414. 415, 4. lente, sonum facit grandem,

.
&
"Jyai^fg
^

'86^
32,29.

12.24.
75,
77,
75,1. 77,1.
4.

33, 4. 107, 9.
7.
29,

ayrartraa/rfff
20. 31

71
3

'
.
gravem:
efficit
V.
acumen
v.

.
74,6. miitaturl3,2o. repelli-
tur
auditu
4, 6.

, ,.
ab aere
intensus
66, 1, spissus

74, ii. de

'6.
'
"^
^ y. et
^^ycoa;iarijff 32, 26. 86, 3.' 87, 1. A&QOvg 5, 20.
86, ii.
24:2, 21.
'^i^ffci; 24,22. 28,15. 70,17. 71, 11.
77,15. 78,4. 79,8. 82,8. 83,5.
84,2. 86,11. 87. 88. 90. 92,9.
93, 12. 97, 16. 98. 102. 104, 14
107. 108, 8. 239, 7. 303, 3.
^ 11,

241,17.
75,
28.

4.

(138). 203, 2. 354

,
372. 387. 402.
^
306, 23. 307, 7. 336, 19.
15,23. 16, lOss. ^•& (110).
5,3. 13, 4 19 2«
243, 2. 261, 7.
'^
-
20—22. 93, 7. 340.
9, 2i.
5, 25. 12, 18. 16, 20.
413, 8. 415. 419, 7. vacu- 90,6. 101,2. 103,14. 105.327,
um 4, 15. non omnia per-
meat
12. 18. 413, 12. duarum r. 19
4, 25. recipitur pulmo-

-
^25. 20 S.
nibus 6, 18. 7, 4. 11. spiritu
liauriendo comprimitur 65,7.
canendo retinetur 7, u. non
•7] 68, ii.
15, u. 20, 6. 8. 26 29 '

sonat4,25. efficit sonos 61,15.

,
90, 5. 93, 1. (99, 13.) 105,
7. 15.
[

'
96, 16. 101, G. 242, 21. 244,4.
72, 2.
non rumpendus

-
3, 23. 4, 16. ib.
13, 22. movetur 13, 20. 66 1 420, 7. ^;-^'. 97, 9.
72, 11. 74, 1.(132.) 243, 23.
5, 2.
aer aerem pellit 52. 62 s. 74, n.
^. 368, .
-,
"/;
76,
340,
14.
10,

6.
9. 72, 16.
II.

'
Index rerum.

'' 240,

22,
80,
14.
4.

6. 10.
477

!^

-
242,21.
305,
4, 21. 12,31.
18,14. 20,25. 89,2. 188,2. 240.
246,1. 248,7. 261,4.
314, 15. 327, 9. 15.
13, 17. 17.

',?.
'yiia^axZafftg
t^i^ax/lacOOit 4,
'yiraxvH/lijiJts
3,

277, 20.
8.
9.

17. 282,10. 310,20.

255,
74,
(echo) 74,
11.

--
9.

'
19.

330, 16. 313, 8. 250, 14. 20.

3, 20. 4, 14. 5, 4—9. 11. {.) 251, 20.
15, 12. 19, 29. 22, 8. 24, 14. 254, 10.
27,13. 67,6. 73,19. 74,9. 79,8. 6, . 111, 13. 151, 10.

- 82, 7. 102, 5. 103, 12. 104, 13.

148, 4. 262, 6. 307, 22. 24. 327.
413, 4.

93, . 240, 2. 307, 2.

'
417, 10. diapas. 85, 7. 87, 15.
152, 2. 153, . 154, 2.
158, 14. 161, 20. 163, 9. 12.
314, 2. 315, . 15.

,
23.349,7. (liber de aud. 54.)
106. 242, 5. 244, 15. 19.

'
'
316, 3.

23 — 25.
.

.
analogiarum 21, 20. 100. 108,

"-
6, 19. 7, 3.
5. 250soni 102, 16. 263,
S. 12. 6, 25. 7, 2.

.
",
-
275,14. 298,20. 338,15.

%&6^'
243, 25.
20,
414,

32,
2.

26,
.
99,
4.

10.
13. 97, 10.

241.
274, 16. 277, 8.
109, 4. mus. 89,

6.6283.
98,
7.

2.

(
" 75,
73,42.
102,
19.
9. 274, 2. 33,
26, 19.
27.

10,21. 79,1. 180,15. 181.

'^i/fatff

" 195,
413, 13.
6.

16.
269,17. 270,4.9.271,3.297,22.
302.328,24.329,3. animi32,6.

"
']
278, 15. intervl. 187, 6. !^^> 14,25. 24,2.24. 66,9. 72,10.
189, 2. 6. syst. 193, 6. 199, 4. 100, 5.

tempus 313, 15—22. 314, 4. 240, 17. 339, 5.

315, 18. 349, 1.

'' 6%•%•
' 19, 25—22. 7, 26. 72, 2. 83, 4.

106, 3. 107, 12. 85, 274, 13.

6.

105, 15. 10,12. 11,7.9.13. 66,4.

90, 12. 92, 10. 106, 2. 149,3. 162,4.8. 163,2. 192,3.

"•
107,

'.^iLtt^ta
5.

'J^A^Av 6,2. 82,5.

18, 16.

188, 1.
105.
. .61, 10.
244,9. 254,8. 271,7. 293,3.
300,15.18. 302,1. 304,4. 306,
14.

23, 7.
328,
27,

91,
4.

34, 5. 8.
18.

180, 6. 305.
280,
13.
8.
.
^^-^ 240, 6. 256, 18. 257, 6.
 '
478

'AvTinsLGd-ai 21,

advb. 254,
25,
86,
25.
i.
18.

le.

S2,2. 85,1. 87s. 100.

263,

94, 9.
.
7.

254,10.
^%
Index rerum.

' 242, 2.
251,11. 261,15. 419,9.

3. 10.
13, 6. 16. 17, 5. 7. 18,
19, 11—22. 21, 1. 34,25.
94,14. 96,4. 99,3. 102,15. 149
?
347, 26. —151,10. 152,3. 157,7. 192,12.

" 258, 17. 195, 5. 244, 10. 245, 9. 248.

'
273, ii. tetrach. 108, 5. de 250,9.13. 251, 12. 262,13. 267
acutis 78, 5. 98, 18. (143.)
signis 350, lo. 367, 22.
241, i9s. 271, I6.
- de —71. 275,8. 277,1. 278—79.
282. 331,25. 335-38. 339,21.
340,19. 341 SS. 411. 416,2. .
.

]
'

80, 8. 418, 15. 419, 8. .

80, 8. 11, 30. 19,15.
14, 20. S2,b. 97,6-12. 307,1.

-^ . ^
11,4. 12,3. 243,8.

!^'310,
202, 11.
12,

9.
. 14, 20.

307,14. .
348, 8. 349, 17.
201, 16.
207,16.367,6.11. 413,5.
179, 4.
.-

'
- 279, 2.
90,

(^
61,

282,
180,
2.

3. 27.
310.

13.

5.
92, 8.

83,
107,
.
271, 18. 273,17.
418, 16.
243, . 261, 6.
.

^.
17, 12. 277, 4. 280, 5.
282, 4. 327, 8. 28, 13.
tensio lyrae 80, 11. 92, 4. 106.
107,14. 202,15. diapason 252.
253, 1. 264, 3. tropus 22, 20.
23,5. 32,6. 86,12. 108,9. 109 s.

412, 8. cf. 255, 2. 23, 6. ^]

15, 3. 16, 12. 23. 20, . 8. 27, 12. genus 181, 12. 18. 183,

-
87, 100, 7. 261, 6. syst. 201, 15.
2. 20. 186, 13. 15. 188, I2s3. 189s.
rhytli. 314,18. 315. 192, 19. 195,15. 199,2. 205,2.
420, 9. 302,1.4. 304,14. systema257,
248, 9. 20. 332, 6. 13.

-
..
73, 12. 78, 4. 179,2. 180,9. 207,14.
349 s. -5/ 237. 327, 2. 4. 367, 18.
347,
"^TrdijTCiGtg
17.

261,9. 273,2. 279,16.

245,

6, 9 (26),
20.

14,
258,

4.
5.

351
14.

S. ^ .'
250, 14. 19.
367, 3. 413, 4. genus 298,' 7.
331, 10. 350, 16. mediuin 419,
1!.

'/, -"'
206,20. 367,6.
sc. 179,3.

"
343, 12. 344, 22. 13, 6.

"- 5, 25.
186,
27, .
300,6. 252,
110, 5. mus. 91, 4.

"
2. 5. 10. 368, 13.

^%'.
13. 15. 7, 24. 9, 7. 11, 2. 14.

'
'^?
30 s.
stella 242,8. 272,
419,2.
148,
4,
.
6.

5. 412,5. "
71,

"'
414 S.
3.

276, .
414, 2, .
280,

305, 2. 314, 10. 3. 315.

.
 . Index rerum. 479

'] .
" 7, 6. 12.

21, 22.
80,21.
12,
240,
2. 70,
21.
1 3.

30,26.
^
33, soni
14.
lae 35, 12. 255,
14, 28.

91, 3.
orgiast. 30, .
35, 7. ligu-
14.

.^.
'
80,10. 107,13. 197,7. 308,19. 276,6. 279,6. ib.
94, 16. 278—80.

-
() 249, 15. trite 257, 9. .. 149, 4.

hyp. 257, 14. 92, 3.

-
256, 5. 20.

, 83, 3.

.
'^;7 11. 15—17.
108, . 240, 87, 11.

11.10. 279,8. 282,3. 340,4. 18.

411, 2. universi 276, 2. mese
- ^
^qp£(T7ri]>tdrf g
6,2. 246,4.
69, 7.

'
,]
'
17.

.
106

77, 8.
c.
332—35.
95,
not.

282,
.
6.
349,

9.
.
9.

'
"
. 413,
242,
10,

17.

2.
13,

.
21.

.
272,
22, 5.

4. 6.

"
72, causa acuti 412,3. 419,4.
98,5. inuta 7, . litt. conson.
movet .

&
10, 1 2. 110, 4. 14, 15, 21.

lente 9,3. movet celer. 9, 4, 4, 25.

- causa acuti GQ, i3. 69, is. 72,

11. 21.

111,
241,
75, 7.

14.
4. 15.

16, 25.
--? 16,8.
249,7.

33, 7.
pes 314, 22. 315,
^^^^ JBo:r.;t;fiog

,.
3.

-
262, 6. 316, 1.

19, 13. 33, 17. 110, 3.

24, 23. 28—32.
330,

191,
13.
246,

interv. 187, 5. 188.

192, 8. 253, 7. 262,
3.

18.25. 306,4.8. 330,14.21. 331.

12. 277, 8.

? 30,21.
10, 23. 11,8. 15,4.2!. 16,
8.21. 17,14. 240,9. 247,11.16.
248,11. 341.
systema 195, 3. 201, 20. 22. 12, S. 14,20. 18, 4. . 87, 1 5.

"- ', 28. 90, 5. 93, 9. 107, 11. 111, 2.

"
AvXelv 11,
336, 20.
19, 2. 99.
12,
16,11. 261,4.
.
28. 30,14. 77,11. 88,7.

337, 9. 14.
164,17. 244,5. 302,15. 337,
338, 2.

motu lento
.
5, 26.

raro 148 s. cf.

oliyov
continetur
niotu.
est in
'
,
,
.

30, . 30. magnitudine 8, 11. 17. 61, 11.

82, . 307, 22. 68,5. 82,5. 84,5. 85,4. supe-
30, 13. rante copia 9, 7. 26. 64, 7. 97, 14.
AvUg 6, 9. 29, 28. 80, 2(5. 82, 8. mmutaintentioiie 243,20. est
83, 6. 91, 2. 104s. 243, ii. in firmitate 68, 18. 75, ii . prae-
248, .254, . 255. calore stat acuto 8, 14. 81, 2. 82, 4.

fit gravis 11, 26. 64, 9. %'. 84, 5. 85, 4. 95, 9. habet me-
480

los 84,
28.
4. 17.
64,
1.

7.
85,
75, 14.
4, fit
frig-ore 67,
76, 5. est virorum, sa-
norum, ridentium, vitulorum
II.

calore 11, ,
Index rerum.

71,
245,
35, 7. (21.)
13.

7, 23. 30. 9,24. 10,17. 14,12.

1.
256,
163,
3.

19.

V. hos. anxiorum 71,24. 74, i. .

canitur facilius 82, 3.
plionuin acuto 85, 2.
anti-

xtQov 90, 1. e longinquo non

- fit vi 9,
90,
6,

3. 10.

10.
70, .
(97, 5.) 107,
infirmitate 9, 12.
3.

auditur 68, 7. ex inferiore efficit s. graves 6, 9. 8, 4.

corpore proditur 273, 8. 9, 27. 61, 6. 66, 5. 19. 67, 6.
. 95, . 181, . . 95, 4. 69,8. 71,6. 72,18. 75,12. 76,
13.10. 182,1. 201, 2.196—98. G. 111, 11. (130.) 243, 9.
15.
256, 10. 257,2. 258,6. 274,14. 244, 273, 14. 24.
5. materia
275,14. 298. 308,9. 331,7.2. superat vim 9, 7.
345,19.26.349,21.
90, 1. 165, 8. 188, .
110, 11.

190, 3. 203 S. 243,20. 256,8.

274, 14. 275, 5. 293. 301, 5.
3.

104,
4.
(syll.)
315.
6, i.

329,
313, 16.
13.
19.

. 314,

-
11.

302 S. 305—7. 310, 2. 328 s.

337, 338, 1. 349, 20.
9.

163, 9. 190. 199, 18.

202, 2. 241, 19. 249. 258, 3.
& 24:',
247, 8.
274,
9.
313,

15.
14.

254,12. 314,15.

332 S. 335,8. 347,24. 349,7.13.

350, 2. 351, 1.
186^1. 195,9. 196,
^- 102, .
69, 17. cf. 60, 3.

10.17. 197,5.14.198,11.298,23. 4, 17. 77, 4.

300,9. 301,10. 368,13. voce graYi 63, 13. 64, 2.

7;7]?7,9.11,6. 179,2.243,3.
292, 9. 21. 293,9. 308,2. 328 s.
337, 7. ini . 165, 2.
204, 17. 254, 8. 12.
'.
(?) 299, 7.
65,18. 74,1.

-] . 13, 4.

8,
ampliore
304, 7.
4. 95, 9.
sensu 15,
13.

19.
8. 9, 7. 16. 10. 11,22, 21, 2. 33, 5. 282, 12. 307, 5.

67, 12. 414, 14. 20. 415, 4. 10. mus.

66, 6. 179, 7. 180, 1. 181. 184, 11.
8, 14. 11, 24. 185, 18. 20. 187, 10. 186, 12.
BaoLg 17, 13. 305, 4. 312, 19. 189, 98S. 193, 5. 12. 195, 18.
316, . 4. 205, 2. 248, 23. 249. 255, 24.
fidium 248, . tibiae 258, 22. 260, 10. 20. 262, 10.
255, 12. 263,13. 264,7. 274,11. 281,19.
BccTLg 35, 10. 298. 300,20. 304,13. 305, 13.
5, 19. 309, .
327,7. 330,24. 331 SS.
7,11. 336 S. 339. 343, 344s. .
7, 8. 350,16. 352 SS. 367,13. 368 ss.

& 256,
77, .
3. 274, 16. 422. de g. usu 332, 1.
^^19. 66,8. 72,9. 76,12.
 .
.
Index rerum.

/ .
417,
481

,
6, 2i. 13.

27, . 306, 4.

180, . 189, 12. 190.

^
277, 1. 419, 10.

415. 419, 7. 192,5.10. 278,11.17. 282, 12.

10, 11. 298,4. 331,8. 415,9.11.
.. .

^
21, 13. 25. 105, 7. Jiav,66LOi (243 256) :

255, 14. . 267.269. 343. 344,7.

^ 35, 12.
6, 20.

248,
7, 8.

14.
14, 4. tibiae
JiaG^'aL

^ 102,
6,
77, 7.

22.
2.
65,
239,
6.

(28.)
13.

13, 28.

,
99,102,3. 10. 9.

15,19. 308,
109,8.
80, .
.

^
14, 3.
cliordae 84,
74, 7. 75, 19.
6.

-
, 13,17. 277,2. 347,12.
417,14. 418,1.5.
16, 10. 351, 18.
327, 15. 19.
rwtj 14,25. 66,7. 72,8. 76,11.
/^
/
/'
fessi 60, 4.
111,
17, 2.

420 s.
14,
7.

4.

-,
^
13,7. 82,6.

414.
(digitus) 17, 1 2. 255,
6.9.258,17. (in versu 304, 22.)
71, 13.
^
/. 106,
180,
z/taataXrtxov 206, 4.

11.
78,

loci
6.

282, 6.
10,
sonorum
163, G. 10.
91,2.8. 150—54.156.158—61.
18.

6.

.
250,

15,
.
12.

^, 202,
279, 17.
14.

101,
179. 180,20. 187-89.191,3.
192,8.16. 193,4. 199,5. 205,
12-19. 207,4. 237,9. 243,2.4.

^,
5.

104, . 249, 6. 253. 256. 261, 8ss.

^,. ^ ,
207, 8. 255, 23. 258, 262,13.20. 270,2. 271,15. 292,
9. 264, 6. 805,16. 336,22. 343, 20.10. 293,1. 295,1. 298, 1. 18.
17. 344. 349,3. 300,15. 306,22. 307. 309,13.
23, 23. 28. 24, 18. 25. 311.24. 327,6.10.328. 329,2.?.
25,1. 32,4. 330 S. 332, 12. 338, 339. .
200, 201, 341,27. 342,13. 344,8. 367,12.

&,
8. 2.

253, 5. 311, 6. 335—36. .

., .,
416, 6. 417, 16.

/
.

/
200, 7. 201,
199, 16. haec.
12. 19. 205, 5. 249, 22. 253,
,6 367, 8. 413, 3.

/
10.18. 259,15. 275,2. 300,10. 180, 13. 16. 238, 22.

cv
^ 301,10.306,13. 309,13. 310,2. 239. 25. 328.

/' 311,2. 333,20. 334,7.11. 335.

331, 8.

152,15. 161,17. 162,13. 187,

86,
189,
4.

. ss,
262, 5.

163, 13. 18. 165, 7. 192, 14. 192, 5. 193, 12. 248, 23. 249,
195,18. 269,7. 313,5. 416,4. 3. 6. 255, 24. 258, 22. 260, .
Mus. script. ed. Jan. 31
482 . Index rerum.

-
262,11.14. 263,4. 331
343, 14. 17.

184s. 186,14. 188,

195,17. 196,20. 198,15. 205,3.
263. 278, 16. 298, 6. 13. le.
308.9. 337,2. 345,11. 352 ss.
181,
257,

i3ss.
s. 336,25.
17.
13. 182, 4.
192,5. ^
^
306, 2.^ XII
259,

189, 2. 279, 16.

cli.

15—17. 79, . 182, is.

187, 17. 190 —
192. 262, 22.
293. 298,8. 302,1.4. 306, 6.
13.

4, 23.
308, 5.

368 ss. 421, 7. 422. 330, 7. 331, 12. 350, 15. trite-
= lichanus 164,2. 165, 19. morios 190, 14. 192,17. 331, 12.
182—87. 257, 258, 21. 264.9. 416, 7. 13. tetartemorios 192,
269,11. 270,15. 280. (293, i8. 17. 416, 7. hemiolios 191, 1.

' ] -

^
295.) 309, 10. 332, 16. 333, 7. semitonium 253 ann. 264, 4.
338, 7. 352 ss. 369 ss. 420 s.

6
15, 5. 20.

^
^&
^^
= paranete 165,
194, 11. 264. 281. (295,
309.10. 352 ss. 369 ss.
28, 22.
lo. 182 — 86.
15.)

^
/^^16,
16,

31.
28.

=
15,

33,
.
20.
dvo

86,
ib. 17, 12.

(15, 28).
8.

^
70, 6. 78, 9. 255, 20.
102, . 105, 12.
9, 6. 254, 24.
240, 25. 241, 12. 246, 17. 23. 339, 27.
248,26. 250,1.17.251,18.261. 4:11,10. 412,5.
263,2. 292,30. 300,9. 310,5. 90, 3. 91. 95, 6.
330. 338, 11. 340. 367, 9. 154—59. 248,2.4. 250,21. 251.
368, 10. 415. motus 5, 4. ge-

^
258, 10. 293, 4. 5. 313, 18. 411,
nerum 189, 19. interv. 187

/
13.412.414,13.15.415. causa
— 89. sjstem. 193 202. — intervalli dpas. 18, 10. 111,
308, 5. 7. 12. 160, 21. 164, 7. 244,21.
262, 2. 329, 19. 247, 10. 248, 25. 254, 21. 255,
188, 1. 305, 7. 15. 20. 261, 15. 339, 25. 340, 16.
^Lvov 14:9,18.20. 159,3. 187. 420,4. dta(7Trj|M-a 154, 15. 156,1.

'
,
^
^,
193,14. 194,2. 195,2. 205,
261,
330,
340,
22.

7.
262, 1. . 327,
17. 337,

4,
28,
260, 4.
161,
.
8.
(6.) 13.

111,

7.
is.

164,
338,4.
i2.

ii.

12.
/^
^
^'
157,6. 159. 161,2. 250,12.

JLTtXovv 164,
201, 17.
111,

305,4.
102, 2.
3.

102, 13. 158,

160,9. 194,14. 201,6. 255,24.
i4.

351
341,
s.
8.

.
.
165s. 182, i6ss. 183—187. 258, 9. 275,6. 293 S. 297, 20.
193,8. 194,14. 196,14-19.197, 339, 2. 21. 340, 2. 420, 5.
—
199 201. 258, 26ss.

.
10. 13. z/tg

^. . , .
102,12. 159,2.

^
259. 260, 3. 264, 29ss. 268,6.

.
202, 16.
275, 1. 281 s. (294,8. 296,3.) 195, .
299,4.301. 308,21.311.312,2. ib.
333, 15. 335 s. 345, 3. 346. 414, 19.
S52SS. 368 ss. 419,1. VIIIcli. Jkovov adi. 330, 8. subst. 187,
 . Index rerum. 483

8,18.
201,
188,11. 189,2. 190,2.11.
21. 262, 24. 298, 8. 303,
24. 306, 8. 331, 23. 417, 7. ' 307,15. 310,14. 311,4.24. ge-
nerum 331, 9. 19.
%•. 274 s.

,
14.

t cf. 182, 1. 3. 189, 6.

£ (278,
aer
2.) 280, 12.
motus 20, 20.
4, I6. 21, 20.
cf. 278, 19.

162, lo.

314, 315, 3. 316, 3.

22. 21, 7. sensus 20, 23— 21. ac-
JvVCCflLQ 3, 9. 15, 14. 21, 2. 6.
tus 21, 6. canit 87, 1. sonus
134. 262,4.
98, 19. 99, 8. 100, 16. 104, 9.
181, 10. 201, 19. 202,4. 207,
Ei6cyyrll%,2. 238,8. 292,1.
9.10. 273,1.13. 277,6. 299,2. 327,2. (349,4.) 350,18. 367,2.
339, . 348, 19. soni 306, 20.
-^
EiGTCvori 65, 7.

302, 3.

-,
314, 5. 8. 335, 20. 336. 342, 13. 300, 17.

349. 351, 1. 6.
"%0' 347, 14.

Jvvarov
Jvo . 34,
16,
1. 19.

31.
110.
dvoLV
-
5.
•. "^
"% ^.
11,
19,27. 20,5.
10.

' ( 300, 17. 301, 20.

19, 25. 20, 22.

^ "-%
244,3.
17, 2.
205, 15. 18. 206, 2. 274, 17.
256, 2.

-
328, 17. 19. 330, 12. 18.
244, 5.

"
JmQLOS
305, 19.
jdvuTtaXig 241, 11.
76,

192. 416,

205, 7. 303. 381. 396.

14.

203, 4. 204,
5. 7.

harm.
3.
(al. 7, 13.)

11,11. 14,14.
65, 9.

calidi aeris 65,

261, .
spadones
8.

10, 8.

'ExTixofc 98, 10.

"
309,3. 347,8.
280,4. 314,9.

' ,
^
JwQLuri 22, 21. 27, 19. 33.
96, 4. motus 19, 27.
20, 5. 149, 2. aer 76, 17.
277, 18. 75, 20. 83, 11. syllb. 313, 20.
68, 6. syst. 335, 16. intv. 330, 13.
273, 10. semit. 343 s.
16, 28. 313, 16. ter-

-
206, 17. ^

"-^
%• 99,1.
237 s. mini rationis 152 s.
192,14. 416,4.

^^,^. 28,3.

"
420, 8.
Ei^off 19,8. 21,2. 22,1. 312,13. 16. 31,6. 32,27.

"' )
414, 5. 420, 8. motus 238, 20. 86, 10.

(180.) diatess. 195 s. 275, 10.

"
5, 6.

298,22. 308,8. 345,14.18. dia- (. 19, 13.

pente 196. 275, 11. 308, 11.

345, 24. diapason 197. 275, 9.
308,17. 346 s. (YI f. sympho-
niarum 293, 13. tria 307, 17.
309,
22,21.
11.) harmoniaruin duo
sonorum 301, 17. 302,7.
" 261, 10.

67,16.
240,
179,9.205,13-17.206,2.
243, 1. 282, 8. 292. 297, 23.
303,1. 304,2. 307. 328,17.19.
18.

31*
484 . Indes reruni.

"
,
"^330. 337,5.346,10.367,8. ^V
293, 3.
syst. 193, 9. 201, 14.
,
"
^'E|ts 32, 31.
"Eh,yaLv,ar]ov 414,

'
^
109,1.
17.

-
109, .

"
313, 4.

.
&
327, 9. 'Elo^yia^eto' 32, 17.
240, 22. 243, . 258, 3.

"
244, 1.

' ,
4,25. 6, . 7,9.
. '
.
278, 6.
278, .

'
15-17. 20 S. vide 248,13.
'Evaycoviov 255, 25. 255, 6. 9.
86, 2. '9'. 310, .
207, 3. 247, 6. chordam 91, 12. 103,
.21, . 99, 102, 3. 1. 10.
'^-'&' ' 243, . (cf. 254.) 149, 13.
254, 21. {9^^^12) 102,17. 420,1.
255, 3. 149,i2ss. 152 154. —
latiore sensu 277, 158 161,19. 163,10.
S.

,
12. 279, 1. de genere 183, 261, 5.
27. 184—86.
24.
10. 13. 192, 1.
187, 12. 189,
193, 12. 249, 5.
30, 31. 80, 4. 327, 13.
367.3. 412, 18 S. 413, 5. -

,
260, 11. 262, 21. 263—64. 30, 24.
278,16. 298,6. 299,19. 300,19. 309, 18. 310, 3.
331. 345,10. 399 ss. 422. li-

'
311, 15.
clianus vel paranete 264.

'
78, 7. 91, 9. 180, 14.
.

&
280s. 337,1. 181. 248,11. 270,2.8. 271,
328, 19. 297.22. 302. 328,23. 329,2.
202, 14. 10, .
96, 14. 149, 5.

3,9. 15,
21,

.
15.
7. 94,
21, 1—5.
307,
6.

8.

'
162, 3. 7. 163, 5. 244, 7. 267,
10. 13. 268— 71. 293,3. 300, .9.

302.4. 304,5. 306,11-14. 327,3.

'
26, 9. 32, 14. 413, 7. 256, 15.
'EvQOV6iaaTtyiov 26, 9. 27, 20. 91, . 96, 7. 102, 15.

"
31,30. 32,11. 110,2. 154, 19. 155. 159, 22. 163, 20.

.
262, 4. 165, 11. 245, 17. 247, 18. 22. 248.
314, 22. 315, 3. 316, 6. 249, 14. 252, 255,
23. 253, 13.

.
337, 1 2. 2.14. 262,9. 267,3.6. 269,12.

^
'
^£;^/238,23.

'
"^
240, 22. 243, 12. 16. 18.

247,
415,
ordo 277,
8.

7.
81,
248,
103, 15.
239,5. 240,]G.i8.
2.

15.
95,
7.
.
339.23. 340,12. 342,3.20. 411.
420,
156,
250, 10.
2.

12.
diastema
160,

'£7rdy^ooi/156,i4.i7. 157.160,14
—161,1.165,6.245,17.247,25.
16.

248, 22. 26. 250, 11. 252, 19. 22.

154,
diastasis
17.

'eItJs188, 5. 193, 7. 199, 5. 16. 253. 264,3. 267—270,2. 279,

204.10. 207,3. 298,19. 306,9. 11.14. 341,27. 342,24. (344,3.)
310.11. 311,16. 411,4. 412. 420,6. tg 157,5.
 . Index rerum. 485

^
'''
; "
276,

276,1.
241,
35.
5. 9.
.
92,
8i'
30,

202, 9—17.
6.

22.
94, 16.

95,

260,
106,
3.
8.

17.
Z-uytxa 240,
Zvyov lyrae 103,

'l3, 27.

314,
4, 23.

21.
9.

6, 11.
I6.

7, 7. 28.
14,11. 29,26. 277,5.

90, .
315, 1.4.
107. pes
95, 7.

316, 1.6.
21.
8, 1.

' 80,
271, 17. 277, 9.
c an. 92, 5.
106,7. 107,13. 242,5. 245,4.
249, 15. 253, 4. 256, 5. 257,1. 12.
307, 16. 19.
25.
32,23. 33,3. 413,4.
sonus acTitissimus

26, l. 30, 21. 31, 5.

"
''
.
259,7. 266,3. 306,1. 418, 11.
31, . 6.
28,19. 29. 97, 16. 98.
18, 16. 19,16. 24,31. 25s.
28,10. 79,8. 82,7. 83,4. 87,8.
99, I2s. 100, 3 ss. 102. 104,13.

&
111, 17. 105.
6, 22, 105, 13. 28, 10,
^9ft?yg242, 10. 412, 2. 419,5.
272, 3. 'H&i-na 26,21. 27,10. 30, 1. 31,30.

" 185, 186. 189, 14.

263, 12. 299, 11. 300,
258. 368. 418,15.
17.
344,

15, 13. 20, 16. 89, 3.

.
^&
.
32,8. 33,7. 94,6.
292,12.
23,22. 24,12. 26 ss. 27,12.
28.1. 33,27. 87,2. 93,1. 94,6.

' 106, 12. 108, 3. 151, 10. son. 109, 8. 206. 309, i5. 413, 2.

-
grav. 307, 16. 8.

'''''
13,
5,
95,
4.

1.
4.

12, 4.
,
" 26.2. 34.
. .
242,3.
9, 20. 24.
304,

242. 272,1. 412,4. 419,3.

10,
8. 17.

3. 30. 11, 6.

241, . 273,19. 21.

Ev^oytffroi' 19, 15. ';159,22. 248,2.5. 251,22.
31, 2. 411 S. 414, 13. 15. diapente
66, 72, 76, 11. 91,7. 96,3. 102,14. 154—56.

-
8. 9.

260,5. 340,4. 416,12. 164, 10. 15. 245, 16. 247, 14. 23.
'-''/
-^ 31,
255, 19.
313, 6.
21. 414, 1. 2. 252, 23. 254, 24. 255, 13. 268,
3. 7.

340.
269, 3. 270, 16. 339, 24.
14. 341, 6. 342, 2. 420, 3.

-^ 10, 2. diastema 154, 16. 156, 2. 12.

-
243, 18. 160, 15. diastasis 250, 10.

101, cliromal90— 91. 192,22. die-

''' 95, 9.
10.
sis 191, 1. 192, 1. claorda

^,
333— 35.349,15.
'Etpeiiisiiisoiiis
in signis 350 s.
343.
"^,.
247, 19.
91. 96,5. 100,16.
111,8.14. 155. 254. 261,15.22.
'^''' 70, 7. 267,17. 269,4. 270,6.12. 271,13.
341. 15. toni 263, 25. 264, 5.
Zfvg 242, 1. 8. 272, 3. 412, 6. 343, 6.
419,1. 205, 10.
486 . Index rerum.

", 187, 9. 17.

161,
188, nss. 189, 5.
5ss. 181, 14 ss. 313, 8.
412, 18.
190, 5. 191, 4. 192. 195, I8s.
196 s. 198,17-23. 204,11. 249.
253,9. 258 s. 262. 263. 264,4.
^ 7, 25.
14.
412,
9, 17. 21.
19. 413,
10,
5.

19.

mutatur
11,

'
3. 12. 71, 2.

269, 6. 293, 4. 298. 303, 9. 14, 23. &. 9, 24. 10, 8.

306,16. 308,1.9. 330,7. 331. 9, 25.
332,
342—351.416.
14. 333, 5. 335. 339.
263, 32,
206,
7.

13.
cf. 32, 28.

,
24. maius 343, 13. 344, 21. .

-
4, 6. 5,

"
"
349. 351.
243, 25.
110, 12. 111, 2.
109,5.
206, 4. 14.
)

" % 327,
4, 3.

3. 16.

414,15.20. 415, 6s.

314, 21. 315, 2. 9. 316,

^
'' 109, 8.
304, 19.

'
3. 6. 7.

(109).

'
32, 3. 244, 7. al. 204,2. 378. 393.
5, 9. 13. 97, 4. 103, 2. 309, 16.
104,8. 255,2.20. 262,3. 327, 12.
^Hxois 92,
8. 17.
1. 103,8—105,14. 246,

261,6. 277,9.13. 330,18? ; 307,21.

32, 6.

'
fta^?]
340, 17. "/00? 20. 8. 19. 85,9. 91,9. 100,16.
4, 4. 61, 4. 74, 7. 103,6. 152, 7. 154, 155,

,
20., 16. 20.
111, 7. 156 S. 159,5. 161. 162,14. 163.

,. 31,

275, 9. 277,
6)£0g 241,17.
278, 13—280,
9. 32,
32,
27.

6.
34,
26.

282,
.
4.

2. 7.

'
165. 250, 9. 255. 280,
100,12. 414,13 8.
247, .
247, 2.
247,
280, 4.
2.
6.

7,
(277, ).
70, 4.
. 65, 6. 71, 13. 27.
,^,.
' 10, 24.
22 ann. (44).
328,12. 329,9. al.

72, 1. 75, 6. 18. 70, 19. 9, 25. %. 70, 2.

. jSapv 11, 24. 26. causa ''/<7;i;'uff 10, 9. vocis 78, 1. mo-
vocis magnae 60, 10. vocis ventis 9, 8. causa acuminis
gravis 11, 24. 63, 10 c. ann.

^
'
-
9, 11. gravitatis 9, 10. 66, is.
64, 4.
^
72,1.
6, 23. 11, 23. 415. 6, 12. 7, 15.

dor. 309,
313,
67,

4.
8.

opp.
75,

rhythm. 304, 9. 305, 2. 3.

314,12. 315. 414 s. tetrach-
17.
14.

310, 5.
207,

332,
syllab.
8.
4.

&
'
'.
.
19, 22.
30,
277,

3.
181,

32,
17.

32,
8.

18. 22.
23.
 9,17. 62,13.
Kavoviov 350,
acute

19.
II.

loquuntur
Index rerum.

97,
263,
3.

I4s.
103
347,
S. 148,
18.

4,22. 8,12.23. 9. 13,11. 280,3.

,
4. 189,
487

20.

'
-
106, 3. 148, 2. 163, 15. 17.
165, 1. 243, 15. 254, 14. 260,13.
341, 14.
KuQdCa 7, 3. 10. 71, 13. 26.
74,
32,
10.
25.
185, 19. 25. 186,
189,19. 336,27. 345. 368.
241, 18. 273, 18. 21.
4, 2. 5. 8, 4. 9, 10, 13.
13,23. 15,22. 16,23ss. 20,5.24.
31, 12. 32, 15. 33, 17. 76, 13.
93. 94, 5. 96, 12. 99, 4. 10.
.
8.

,
80, ii. 107,14. 270,10.
312, 13. 20. 21. 100, 14. 104, 5. 111, 11. 148.
248, 18. 279,4. 280,9.313,2.7.12. sen-
101,2. suum 19, 27. 21. vocis 180,
313, 1.
279, 15.
12. 328. inelodiae 302, 18. 20.
corporis 417, 13. I6. ,-
^
260, 9. 28, 2. 44 ann. 1.
100, 15. tardatur 69, 13. 76, 7. delent
.
148,2. 260,13.
64, 5.
10, 22. 25.

. ^.
inter se 20,
4,20.
20.

28,2. 111,1.3.
413, 3 c. .

255, 13.
signa 350, .
367, 22.
241,21. 273,9.
71,

108, . -- .^?
26.

^;
,,
7, 14.
5.
65,17. 74,2.
acute

-". 368, 2.
244, 2. 254,
sonat 63, 13.

258,18.
3, 17. 244,8.273,8. echo
.
*'

'
ib. 23. repellitur 74, 12.
314, 12. 16, 29. 101, 7ss. 104,6.
70, 5. 199,15. 200. 201,10. diapason

4, 15.
111,7.
5, 12.
9. efficit

20, 12. -
auditum 198, 14. 347,9. interv. 188, 10.
309, 9., genus 189, 11. 14. so-
nus 310, 19. 333, 1. 334, 1.

-
'
^-?

''
%•
^ 20,

91, 5.
110,
1. 2.

29,29. 243,12.
8.

24,22. 336,20.
420,
23,

10.
5. 99, 12. 335,18. 336.

-- 274, 20. 301, 3.

256, 2. 274, 17.
248,12.
17, 24,
242, 15. 411, 3. 418,14.

'
^^?
8—10,15.
94,1.
4, 22. 5, 25.
109,

11,9. 93,4. 98.99,3.

6, 3.
3.

7, 14.

.
6%•
19. 23.
273, 15. 282, 4.

255, 1.
.
32,
(132.) 243,
22.
23. 254,

.
103,9. aerem 71, 27. 75, 99, 134 ann. 149,
244, 5. = mutare 85, 4.
7.

- 19. 22. 293, 8. 337, 11. 338, 2.

8, 6. 9. 10, 4. 28. 72, 10. finis educationis 24, 15.

4:,2i. '''' 3, 19. 26, 16. 28, 20. 29, 1. 4. 30, 19.
4. 5, 11. 8, 7. 13, 11. 73, 21. cf. 367,7.
488 II. Index rerum.

XQOVLyiov 241,
%. 20, 21. 89, 8. 162, 1. 11. 163, . 3.
18. 165, 4. 166. 182 SS. 188, 7.
XQOvog242,i. 271,18. 272,8.12. 189,208.195,14.196,16.197,12.

-
273, 412, 7. 418, 17.
11. 16. 198, 9. 242, 9. 257, 9. 258.
273, lo. 308,14. 309. 332—33. 335 ss.
Xqovslv 5, 17. 83, 9. 247, 5. 345 S. 368, 10.

-^
254,15. 262,3. 337,9.13. 341. 278, 1 5. 180, 1 2.

^5vTcb . 8.
101, 8 c. ann.
248, 15. 254,19.26. 338,4.
350, 11. 367, 23. 274,
108,
2.
328.

282,
6. 188,
327.
ratio 17,
3.
7. 242, 16.

Kqovgtov . 83, 8.

240, 22.
1. 21. 19, 10. 21, 18. 149, 9ss.
152, 5. 153, 2. 261, 9. 272, 7.

-
^% 340,

255, 23.
274, 8.

^ayoi^fg 273,
6— 15.
276, 6. 279, 5.
313,21. 341,27. 343 s. 411,2.
—
413 415, 5. ratio symphon.
18. 95, 11. 100. 102. 244, 21.
245, 16. 247. 248, 8. 251. 253, 14.
262,9. 267—68. 279, ii. 330, 19.

'
8. 339, 21. 340,13. 341,24. 342.

^.
^
. ,
-,
motus
10,
307,
26.

90,
14,
239,
12.

exiguum

5.
7.

8. 16.
(67, 18.)
162,
15, .
2. 12.

celer
420, 1. verba 30, 5. 83, 5.
89,15. 93,2. 312,17.
diapason 347,
198,
34,
harm. 197,
16.
14.

10. 308, 22.

347,7. tonus 203, 5. 11. 205,7.
309, 9.
10.

'
250, .
semitonium 303. 304, 16. 367, 21. 368, 17.
267.9. 268,10. 269,9. 270, u. 384. 399. 421,6. 422.
342 s. 344,6.22. 274, 18.
3, 8. 4, 17. 5, 17. 133 ann. 26, 28. 89, 7. 101, . cf.
11, 29. 243, 8. 24,31. 25.
244, 3. 6,9. 83,6. 104-5. 202,14.

^^. ^
60, 3. 243, 12. 256, 5. 266. 418, lO.
248,15.
'? 302,23. 312,17. 313, . 88,2. 100,10. 102,3.
350.10. 367,22. 417,12.14.
],7]&1^\.
62, 11. 66, 11.
69, 3.

273,
68, 2.

18.; 69,
69,
12.

.
15—315.
23,27. 24,9. 29 s.
86, 4.
329, 12.
111, 8.
syll. 313,

12,4-9. 110,11. 111,4.

}
&
motus 96, 12. harm. 23, 7.
ib. 23.

-,. 69,15.
19. 20,16.

sonus 103 s.

digit.
302, 8. 12.
258, 18.
aeris 11,25.

12, 14.
21,5.6.

chorda
:
& ^
ciiroma 190, 13. 192, 2. 21.
diatonon 192,
27, 17.

80,
151,9. 153,13. 157,12.160,15.
103, 3.
5. 23.

3.
104, 8.
 . Index rerum. 489

Miya 9, i. (pQ'Eyy. 8, 13.

60,13. 243,7.
109, 2. 304,
8,19. 9,3. 60,
. . 12, 7.

18.

.
88, 4. 181, 13. 190,
191, 4. 192, 7. 19. 199, 9. 15. 16.
207,8. 292,19.22. 298. 302,23,
.804, 4. 305, 18. 311, 16. 330,
.

8, 18. 23.25. 331 S. 336,21. 413,8.

,
89, 8. 96, 9. 262, 9.

,
MfyfaOs 17, 3. 12. 238,
16, 21.

.'
^

26—241, -243, 2. 252, 17.

13. 292,5. 302,16. 304,5.12.331,22.
259,18. 262,2. 308,1. 338,12. 333, 18. 339, 8.

340, 11. 345, 15. 415, 5.

8, 1 1, intervalli
.
-]
'' 25,
'/,
5.

180, 13.

'
187,7. 189,5.8. 192,20. 330,5. 13,22.
. 313, 6.

&
systematis 193. 195,4. 258,
414, 8. 22. 415, 2. 96, 6. 250, 7-17. 254 s.

20,
34,9. 73,16.

5.
96,
73,
4.

tensio 243, 18. cavum

12.
motus
74, 14.
19, 27. 6•
312, 17.

17,
254,
341. 417,14.18.
%

24. 84,
22.
al.

3.
y^ 254,

249,
88, .
.
26.

89.

^
244, 2. sonus 104, 6. 243, 18.
interv. 330, 1 3. syst. 335, 25.
grave 82, 5.
92, 4. 95, 7. 96, 3. 97. 106.
108, 3. 158, 9. 159, . 161, 8.
162, 3. 163, 1. 164,4. 165,4.

^
73, 4.
166. 182, 12. 183—186. 188,
pes 415, 3.
.
-
19. 21, 16. 22. 7.9. 194,9. 196,19. 198,12.13.

12, 14. 200,4.9. 201,6.16.18. 202,3.

239,17. 203, 2. 242, 4. 245. 248, 20.
70,8. 252, 19SS. 253, 15. 256—258.

- 20,
73,
2.
15.

MeZo7ro6ta31,i8. 179,8. 180,8.

259, 10. 263, 18 s. 264, 21. 270, 15.
275. 279,10.13. 281,1.(294,4.
295.) 300, 8. 304, 12. 306, 6.
205,2. 206s. 292,12. 309,12. 308. 15. 309, 7. 310, 20. 333—36.
312,9. 327,7. 367,15.

15,
94,
5. 12.
.
26, 12. 19. 29,
419,4. 420 S.
201,17. 275,1.
^
345, 2. 346,4. 352 SS. 368 ss.
ib. duae

10. 24. 82, 9. 84. 86, 7. 93, 2. 250, 15.

108,8. 109,8. 110,12. 33, 28. 34,18. 90,15. 92,5.
97, 12.
111,3-5. 189,10. 207,3.292,3. 96, 11. 106. 108, 5. 244, .
297,22. 304,3. 306,20. 309. 248, 251S. 254, 18. 255.

.
21.

263. 272,1. 302,11.15. 306,7.

310,7. 313,12. 329,10.22.337,
9. 14. 367, 11. 412,17.20. 413,3.

-
417,12.15.
(3;£ 293,
. :
10. 305,
S6, 4.

14.
307.

199,
312,
16. 18.

17.
4.
.
301, 11.
314, 12.
hoc.
12,22. 13,2. 106,
311,
.
4.
.
19.

alterius soni 305,8. 8,15.

243, 3. 7. tetr. 159, 2.
24,17. 26,8.19. 27,11.29,10.24.
31,29—34. 71,9.79,9.86,6.12. 161,9. 164,14.1658.182-186.
89, 11. 94, 3. 12. 99, 2. 102, 6. 194,5.7. 195,11-15. 196. 198.
274,9. 277,5. 302,18.21.329,15. 200s. 258,19—260,2. 264,l5ss.
413, 1. 432, 7. genera 30, 29. 267, 6. 268, 5. 280. 281, 19.
490

(294,2. 295.) 299,4. 301.309,3.

310.
C.7.
311. 332 s. 335 s. 338,
345s. 352SS. 368ss. 419,5.

196,12. 197,8. 298,24.

186, 8. 195,
.

ii.
'
Index rerum.

347, 7.
27, 16. 110, 3 an.
diap. 197, 7. 308, 20.
tonus 303.
pars circuli 273,
ikZoi^ag 16, 15. 152. 261,4. 276,2.
i7ss.

250 s. 261, 16. 282, 5. 277,1-18. 282, u. 4.11,5. 4,12,14..

419, 8. 180, 17. 19. 207, 6. 243, i.
7, 21. 10—11. 14. 302,17.22. 329,8.
86, 12. 243, 14, 248, 16.

&
180,20. (418,6.) 82, 7. 104, 13.
86, 12. 179, 8. 180, 6. 149, 6. 192, 14. 239, 3.
204,19. 304,6. 305,5.312,8. 416, 4. membrum
6, I6. 26.
327,7. 336,27. 345,6. 367,14. 7,5.16. 9,26. 10. 11,30. 14,1.
180,7. 246,20. 305,6. 72,11. 273,9.

24.&,..
^'
242, 7, 23. 9, 24. 10, 8. 14, 13.
248,23. 261,8. 70, 24.
185,18. 263,3. I6s. MovCLKrj 16, 28. 23, 8s3. 28—34.
368, 10. 11. (partes 31, 18. utilitates 32,3.)

... 13, 19. 292, 3. 13. 306, 18. 21. 307, 9.

-
,151. 312,12.

16. 17,
17, 2.

261,

96, 9.
314,
87,

.
9.
4.

367,
150,

4.
13,

,
. ,^.
18.

8. 10.
^
309, 11. 367. 411, 2. 412.

267,

MvQ'.
25, 5.

1.
31,

31,
25, 4.
21.

23. 292,5. 412, 8.

347, 13 s. 367,2,
30, 25.
. .

15,17. .1^01/ 152,7.10. 331,5.

12.
94, 13. 100,
22.
312, . . .
241, 22. 271, 19. 273, .
16,8. 68,8. 91, . 163,17.
, 323, 28.

^'
%
244,3.
20,
9. 247,4. 254 S.
27.
7, 22. 9,15.20. 10,10. 14,26.

-
23, 25. 25, 9. 30, 6. 100, 5.

,
20,21. 75,21. 105. .
8, 12. 9, 2. 12, 7. 15, 14. 10, 9, 18.
77,7. 243,8. 10, 16.
92, 10, 4.

%
3. 20.

'
8, 19. 9. 83,31. (Arstx.): 261,5.
8, 18. 263, 23.
18, 18. 19, 7. genus 189, 70, 23.
11. 15. 70, 8. 73, 16.
67 83,6. 86,3. 87,7.
^' .

27, . 80,
17,
12.
22. 20,
84, 6. 90, 3.
82, 2.
3. 35, 7. 78, 5.

26,11. 86,6. 91,6. 95,16. 96.100,6. 101,5.

87, 7. 103 S. 106,13. 107,14. 188,9.
86, 8. 94, . 241,22. 244,18. 245,12. 248,22.
93, 9. 111, 1. 184, . 252—54, 2. 256. 272, 2. 7.
 . Index rerum. 491

273, 4. 279, 11. 14. 308, 16. 69, 12. 70, 1.-72,12.15. 73, 1.

309, 3. 420s. ib. sin- 75, 7. 97, 15. 98, 7. sonum

gulae ternorum tetr. 164 — 66. reddit acutum 9, 22. 60, 6.

182-86. 194. 281. 335. 345. 69, 18. 71, 27. 75, 8. 97, 13.

368 ss. 418 s. gravem 243, exiguum

352 ss.
161,7. 196,19. 200,6. 259,2.
diez.
243,
90,9. 107.
7. (v. .) 20.

(294,8. 296,3.) 311,2. 336,12.

346,4. synem. 159,1. 200,12.
%
? 247.
8, 22. 254, 8.

'
256, 21. (259, 12.) 264, 27.
(294, 6. 295, 16.) 333, 25. 91, 15. 95, 15. 96,4. 254,
334, 5. hyperb. 158, 9. 198,13. 20. 25. 255.
201,1. 256,17. 257,15. 264,40. 80, 9.

275,15. (296,4.) 336,13. 347,2. 5, 19. 12, . 243, 8.

hyperbolaea 260, 21. 263, 19.

201,
tetr.
333.
synem.
diez.
200,
200,
3.

"
&
14,

'^
21. motus
311, 20.
16,

199,
26.

15. 17.

"
12. 8.

201,12. 335s. 345,3. 346,4.20. 205, 21.

liypb. 201, 13. 335. 345, 4. 301, 4.

.
73,
245,
13.
12.

75,
307,
256,
14.

20. 23.
3, 22.

"
'205, 20.

"
89,

-'
1. 93, 8.

26 s.
103. 105.

• '
mus. 86, l. 93, 13. 98. 340, 18.
(364, not. 3.) 263, 5.
99,9. 259,12. 350 s,

"
244,3. 87, 10.

243, 20. 305, 10.

! "
100, 3. 259, 12.
85, 5.

' 16, 21. 275,11. 329,18. 337,5.7.

415. 416, 2. 348, 12.
14:9, 22. sonorum 241,3.

'-
245, .
60, 4. 241, 9. 246, 17.
"
264, 7. 16. 306, 20. 314, 5. 7.
336, 25. 345, 8. 347, 11. 15.

, 243,3.

206, 13.
20,1. 105,4.
105,8.
27,
207,3.
1 5.
17,4—7.
tactu 5,
gustu 105,
13, 5. 14, 20.

85,7. 87,16. 90,2.7. 93,9. 98.

26.
7.

18,
6,
auditu 12,
4. 15.
2. 82,

20,
6.

8.

17.

248, 24. 249, 20. 107,11. 111,3. 272,6. 302,15.

-&
'
253,

>%%
c.
6.

systemata

'
92,5.

not.
306, 2. 346, 6. duo
oc. 258,
,'
414, 21.

9, 2. 14. 21, 2.

65,
278^ 8.
fertur
celeriter 8,8. 9, 23. 63, 14
5.
94,

66,
.
6.

14.
95.

68, I6.
337,10. 338,1. sonus ac. est

V.
V.
,
,
in motu crebro 148 s., celeri:
in minore copia:
in angusto 66, 2.
chorda tenui 69, 3. 10. est
infirmitatis 63, 14. 66,13. 72,
10.21. 73,3. 75,7. 83,11. 98,5.
cedit gravi 82 ,4. 92,9. —
492 II. Index rerum.

fit

65,
96,
intentione 73, 2. 96, u.
243, 19. superante yi 9,9.

V. hos.
non
3.

12.
69,
98.
puerorum senum spadonum
aegrorum fessorum flentium:
3. 72, 20. 82, 2.
est femmarum

canitur facile 92, 9.

facile 78, 5. 97, I6. con-
^
"'
'^
,
'^.

"
pes 314, 21. 315,
94 c ann.
yonvCa 13, 7.

.
279, 6.
307, 13.
310. 7ro^£g413,i2.
278, 14. 420, 9.
95, 5. 250, 20. 251, 21.
2.17.

sistit
64, 5.
aere frigido 63, 7.
75, 13.
67,23. 72,8. 76,11.
corpore
,'
calido 65 s.

superiore
oritur e
273,
"
"
261,16. 276,5. 306,6. 328,12.
411,3. 418,15.
10, 26. 11,
23,
7. 15. 72, 17.

''
9. 19.
o^SLcc al. 13,21. 93,3. 94,5.
420, 19. 421. oiuav 252. 10, 17.
253,2. <';95,.102,2. 13, 24.
6h,vtSQov 14,27. 187,20. 203 s. 35, 8.
243,19. 248,22. 256,9.12.257,5. 273, 3.

275,5.293,11.301,5.302,19.21. 16, 17.

303, 7. 305. 307,1.2. 310, 12 s. 5. 273,
327, 17. .
328, 23. 329, 17. 18. 330, 2. 273, 13. 278,
17, 8. 13.
332, 14. 333. 335. 337, 10. 279,1. 282,2.9.
338,1.349—51. ^^),!. "^
189, 21. 190, 5. 200, 5. 202, 2.
&,
^
20, 25. 93,6. 246,3. 314,15.

^
249, 3. 273, 24. 299, 19. 300, 33, 16. 20. 80, 8.
1. 4. 302, 12. 306, 7. 10. 333. 110,4.

^,
335, 7. 12, 2. 26,10. 32, 12. 74,3.
105, 5. 77, 4. 206, 8. 13.
186, 9. 12. 195, is. 302, 16.
196,15. 197,11. 198,7. 298,25. carmen 206, 17. 432, 8.
|7]&7, . .

,
19. 69,9. 179,2. 243,3. pes 314, 22. 315, 3. 21.
292, 9. 21. 293, 9. 306, 22s. 316, 4.
308,2. 328 s. 337,7. . 6. 24, 26. 27,21. 28—34.

,
164,1. 353,20. 354SS. 14, 27. 23, 28 ss. 65, 1.

\(^ — 204,16. 254,12. 254,7. 72, 8. 100, 5. 14, 24.

,
10. 11,6.22. 14,26. 23, 26. 25, 9.

. .
" 23—25.
65, 15. 66, 17. 98, 4. 71, 6. 76,
11, 6. 98, 14.
15, 15. 19, 27,

-
4. 2. 14, 28.
6,25. 11,30. 12,4. mus. 414, 15. 23.

-
29. 30, 20. 69, 3. 83, 9. 89, 5. 253, 10. 18.
181, 8. 240, 22. 243, 11. 248, 256, 14.
10. 14. 307, 1. 8. 314, 9. 339, 4. 333, 19. 347, . 349.
348, 19.

26,19.
246, 2. 412, 18. 20. . 275,
86,10. 92,6. 106,8. 242,5.
17. 277,
252,

12.
5.

279, 8.

30, 1. 33, 16. 282, 3. 9.

 II. Index rerum. 493

312, . 78, 4. (.) 163, 13.

''
309, 19. 310, 4. 188, 6. 9. 189, 21. 190, 3.
311, 23. 242,1. 272,2. 308,14. 309,4.
80, 7. 337,1.345.420 8. mes. 165,16.
304, 19. 166. 182, 9. 183s. 195, 13.
33, 2. 196, 14. 258, 20. 264, i6s.
238, 25. 240, 5. 267, 6. 268, 5. 280, 20. (295.)
246, 24. 262, 10. 27. 333,5. 335,22. 336,10. 338,6.

'
]
189, 352 ss. 368

'
6. 241, 8. 345, 20. 346, 1. 22. ss.
19, 2. hyp. 165, 182, 7.
17. 166.
204, 12. 183s. 195, 12. 197, 9. 257,8.
207, 4. 258,15. 264,103.267,5.280,15.
84, 2. 108, . 161,8. (295,7.) 308,21. 332,13. 335,21.
(165,4. 166.) 182,16. 183,13. 336, 11. 344, 4. 12. 345, 20.
184,4. 185,5.24. 186,4. 188,9. 346,15. 352 ss. 368 ss. plur.
196, 11. 197,6. 200,9. 201,6. 162.13. 345.
203, 3. '^41, 11. 245. 248, 2. 302, 8. il.
251.11. 253. 264,28. 279,.4. 246, 22. 248, lo.
308,13.19. 333,17. 334. 335,2. Jia. 85 c. not. 86. 87, 15.
336, 11. 338, 6. 7. 345. 3. 25. 88. 90,15. 91. 94,14. 95. 100,

&^^^.
346.12. 368 S.
258,25. 281,7.
8.10. 102,2. 158,8. 159. 16*0,20.
161.10. 187,9.14. 193,10. 194.

^
352—54. 370 SS. 419,3. 420 s.
ib.

. 14, 21.
204.14. 205,11. 241,20.245,21.
246, 10. 247, 9. 248, 1. 252,
6. 11. 260, 9. 263,18. 293, 15.
71, 17. 294, 3. 13. 296, 16. 306, 14.
17, 22. 79, 4. 162, 311.11. 312,4. 338,14.16. 346.
1.12. 182, 14. 18. 21. 183—87. ratione duplici 18, 19. 20, 3.
194,11. 196,16. 197,13.198,10. 21,19. 102,18. 111,7. 159,10.
242, 2. 253, 6. 14. 256, 17. 21. 164. 244, 20. 247, 10. 253,1.

]
257, 21. 259. 272, 3. 308, 15.
309,1.6. 333,24. 334,4. 335 s.
345, 6. 12. 346, 3. 25. 373, 29.
plur. 309, 9. 368, 12.
244, 4.
17, 21.
32,
278, . 350, 6.
31.
254, 19. 339, 25. 340, 17. 341,
8. 16. 420, 4.

196,
—99.
/dia

%.
338,
2.339,12.

17.
6 toni 194, 8.

...
7 formae 197
308, 17. 346 s.
194, 9. 19.
200, 15. 293 s. 297,8. 308,6.
339, 14. 26.
160, 4. 194, 12.
/.

•
&
&-
()
33, 1.
305, 13.
337, 6. 338, 3.

253,
244,
245,
5.
23,

22.
. 253,
14, 28.
257,
8.15.
4.

20.
. .
340,1. 341,10.

254,9.
reddit sonos graves
67,5. 72,5. 76,6.
11, 24. 255, 20.
^. 307,6.
^ . .:
293 S. 297,15. 308,7. 339, 1. 16.
494 II. Index rerum.

327, 13. 19. 341, 12. 17, 3. 279, 7.

414, 23.
187, 19. 303, 27.
{') . 3, 7, 4. 13,

&
10. 16. 71,16. 73,8. 101,5. 131.
249, 21. 275, 2. 148, 5. 7.

300, 12. 243, 5.

z/ta TreWe 21, 19. 87, 13. 94, 15. 8, 22. 97, 15. 107, 7.
158, 19. 159—63. 187, 9. 14. 254.7. 274SS. 299,2.
193. 11. 194 SS. 245. 246,
247, 23. 249, 12. 25. 252, 8s.
257, 21. 293, 6. 15. 294, 1. 12.
296, 14. 301, 19. 303, 22. 2fi.
306.12. 307,4. 311,5.10. 338,
.
^207,
243, 21.

5.

7'243,7. 244,5.
90, 3.

242, 20.

'.
10. 15. 345, 24. 346 s. 3, 16. 4, 1. 18. 73, 11. 74, 8.
91, 7. 96, 3. 102, 14. 160, 2. 103, 15.
164,11. 165,14. 245,16.247,13. 207,3. 304,2.
248,1.4. 268,3. 270,13. 339,24. 6, 10. 23. 10, 1. 15. 12, 8.
340, 15. 341 S. 420, 3. mmus 64,4. 70, 10.19. 105,9. 243,5.
3V, tonis 161. 31/2 tonil94,6. 244,4. exiguum 68,15. 75,7.

','263, 21. 339,11. 4 formae 196.

308, 11.
sonos facit acutos 66, 13.
spissum 68, 14. calidum 11,
415, i.

-
'
413,
24. 27. 7.

328, 14. 333, 28. 335, 14. 14, 2.

273, 7. 16, 11.

,
101,5. 415, 12.
248, 13. 432.
21, 22. 33, 16.

%.
273, 19. 89, 12. 432, 7.

.
207,4. (302,22?) 420, 8.
IZ?]yr/ 279, 9. 257, 20.
30, 21. 24.4:, 18. 272,17. 277,19.

,
JTt-^Ot 111,6.
21, 13. 17.
78,

choregi 30, 6.
9. 16, 12. 17,
180, . 415.
16.

277,
78,
26,

20,
5.

2.
243,
351.
16.

149, 12 SS.
94, 12.
153 S. 420,1.
Zoyog 102,
- 17.

241, 13. 242, 6. 279,

cf. Bry. 412, 4inf.
exc. 273, 16.
7;7)6
4.
. 9, 2.
150 S. 153 S. 158—59.
201, 8.
21, 21. it lente 8, 7.

278, 18. 280, 7. 9, 10. 28. 64, 7 c. not. 75, 10.

,
28, 22. 26. 76, 15. 111, 11. sonum reddit
16, 255, 25.
8. grandem 60, 10. 68, 8. 243, 6,
. gravem 9, 12.
260,7. 261,18. 264,1.(223.)

254, 12.
149, . (v. .)
244.8. (149,1.)
27.
acutum
72, 19. 97,14,
243, I8.
90,8.
6, 26. 107, 1. 86, .
 . Index rerum. 495
86, 5. 335 S. 343, 20. 344. 345, .
251^ 5. 347. S49. 352 SS. 368 ss. 413,5.
273, .
(')
'
422.6. 276,3.
11^ 11. 78, 9. 99, 6. 432, 8.
277, 8. 82, 8.

.
.
10, 27. 11, 8. vocis 72, 13. 207, 6. 337,
62, . 60, 7. 249, 23.
61, 1. 68,7. 73, 19. 330, 14. 331.
77, 13.

,
272, 5.
15, 23. 16. 17, 16. 134 c not. 179, 9.
244, 7. 10. 245, 19. 292.16. 306,19. 329,7.
JTo'ugl7,i3. 314,11. metr. 100,11. motus 148. interv.
312,13.19. 314,16. 413 SS. 108,3. 162,14. 163,13. 186,14.
.
,'
24, 180, 9. 207, 191.7. 192,2. 195,16. 206,1.
14. 16. 367, 6. 298. 299, 17.19. 300,4. 302,
31, 30. 32, . 93, . 11—13. 306, 12.
108,10. 412,20.

'
415. 416, i. 419, 7.

, 413,

21.
14,
92,

1.

9, 16.
26.
26,
28,
.
93,12. 94,5.
19.
30.

76,
34,

260,
18.

12.
33, 9. 34,3.19.

5.
65, 9. -'
'
'.
"
7, ^
^?12,8.
246.
87, 3.

274, 9.

246. 340,6.
86, 5. 417, 15,
70,

90,
^;
15.

. 92, 9.

79,1.82,3.
107.

canendi 71,
260,20.

251
282, 7.
327,
78,
s.

249,7. 333,28.
.
2.
9.
9.

' "
"
328.

.
'^-
"''
17.
307,11.
105, 8.

414, 11.
241, 6. 15.
367, 4.
187,
syst. 193,
6.

6.

.
189,
199,

^oyog
2.

4.

'
256, 15. 257, 3. 313, 5. 329, 15.

''
6%'
-
168,.
101, 9.

258,

273, 12.

274.
.
107,

149,
6.

5.
''.
'^
417,12.

''
414, 12.
414, .
304,

87, 4. 90, 3. 8. 93, 8.

98, 12. 99, 2. 107, 2. 111,1.
3.

9. 305, 3.

165,4. 166. 182,5. 183,2.21.

184, 12. 185, 22. 186, 6. 194.
164,2. 278, 7. 313. 329, 14. 412, 17.
413, 2. 11. 414, 5. 415, 4.
417. 18. 418, 1. 17, 13.^
.
196, 19. 198, 13. 200. 201, 5. 26, 12. 18. 29, 10. 24. 31, 14. 19.
258, 4. 13. 260, 21. 263, 19. 94, 3. 312, 12. 314. 414, 12.
264,8. 269,10. 275,14. 280,14. '-- 28, 1. 12. .
. 304.
(293, 18. 295, 3.) 332. 334, 10. 305, 1-4.
496 . Index rerum.

' .

^
241, 3,8.

.
'Pvcig 328,

&
6. lO. 10,
350—52.
25. 11, 8.

•
243, ii. linguae 16,28. 276,10.
30, 23. 277, 2. 13. 312, 14. 314, 6. 16.

5, 20. 71, 13. 15. 76, 6, doctrinae 237, 9. 306, 18.

^f^ijVi]242, 2. 271, 19. 272, 7. 367, 5.
273. 412,1. 419,6. 237, 6. 367, 18.

, 241, 21.
350, 21.
246, 20.
247, 22. 413,

93,
morum
7, 10.
12.

27,
mus. 347, 12.
5. geom.
11.
2;i;^i;yta
65, 19. 83,

246,9. 247,7.
17, 13. 252.
253, 3.
312,13.22. 313,3.417,14.418.
252, 7.

15,
9.

5.
65, 6.

y
ya
277,2. soni 347—51. 367,22.
368SS. rhythmi 414,9. 415.
417, 17.

350.
347, 15. 350,
349. 351.
217, 7.
,
{' ,
14.
Z'i;fi(3f|3r3%off

'^?
315, 2.
313, 22.
206, 17.
254, 7. 313, 8.
26, . 102,9.
313, 13. 314,

267, 15. 269,

3.

2.
18.

,
2/77;148,3.

,
418,

109,
9.)

4.
180,16.

G.

12, 4—7.
87, 5. 94, 10.
277, 16. 314, .

91,13.
76,
(>:? 4,21. 5,6.
18, 4. 87, 9. 90, 15.
91,10. 95,11. 102,13. 111,7.13.
8.

12, 10. 163,20. 164. 165,12.15.202,15.

2:07? 31, 8. 34,1. 80,1. 102,8. 245, 7. 247, 13. 249, 17. 25.
.

-
35, 262, 26. 298, 20. 301, 17. 311,

'
2;.' 276, 12.
243,12.
10, 31.
13,

10, 27.
1. 5.11. 312,4. 340 S.

98, 12.
162, 2.
87, 10.

195,
88. 95, 14.
100. 110, 10. (133.)
19.
17.20. 245,13. 247,6. 252,8.12.
242, 16. 244,

'
314, 2. 315, 2. 19. 274, 19. 277, 10. 279, 9. 293,
316, 1. 6.14. 306,11. 307,4.17. 309,11.

, %•,
16,17. 310,13.15. 311,10.19. 338—41.
244, . 420,1. %•1^,^.
'^?
? 17,14. 247,17. 340.
28,1. 33,26. 109,2.
241, 16. 273, 3. 302,17.
303,1. 329,8.
64, 12. 68, 3. 15. causa 293,
187,20. 293,8.
18, 18SS. 19,7.

10.
102, 20.

audianturne
99, c ann.

soni
celeritatis 66, , tarditatis simul 22, 4. s. mundi 275, i8.
68,3. 76,7. tres (34, 28). quinque (224).
 . Index renini.

sex 194, 3. 293, 14. 338,

sex octo (35, le). 194, 23.

93, 10.
87,
100, 4. 102, 24. 149,
8. 14. 88, 6. 92,
9.

i. &7. 14.

306,
313, 7. 314,
345.17. 414,7.

3.
interv.
338, 13.
187,
16. 336,

5.

syst. 201,
188.
24.

9.

I7ss. 158, 11. 159,7. 160,10.

187,5.12. 193,5.14. 194—95.
200,15.201,6.205,12.13.248,
17.25.
262.
337, 6.
252,7. 256,8. 261, 21 s.
275, 2. 327, ii. 330.
8. 338—41. 342, i9.
^
?
304,
261,20.

32,
79,
19.

harmonia
19.

2.
22, 22.

-
&^' .
65, 19.

'.
346, 10. littera 277, 3. av(i- 75, 16. 246, .
246, 9.
150, 1. 151,1.
65, 19.
153. 154, 5. 158, 17. 159,5.
102, . 251,

,
4.
200. 201 , 3. 202, . 10, 12. 11, 14. 65, 19.
260,2. 301,0. 310,16.18. 311. aniim. 32, 7.
334, 1. 335, 28. 336, 4. . 8, 15. 10, 14. 23. 33,
1, 4. diatonon 192, 6. 11.
282, 5. 193, 1. 331, 14. 16. clirorQa

, harmoniae
256, 19. 257, 12. 344. 18. 23, 6.
244, 14. 248, 2. tetra-
chordorum 199,14. 200—1.
205,5. 249,20. 256,6.13.257,4.
', 246, ii.

85, ii. 90,16. 91. 111,

-,
10.16. 243,11. 248,16. 255,17.
259,7. 16. 260. 300,9. 301,1.
206, 4. 10.
306, 13. 309, 18. 310, 2.10.
279, 2. 282, 4.
311,16. 333. 335,17.
179, 7. 180, 2. 4. 193
89, 15. 19.
— 202. 205. 207, 10. 243, 4.

27,
76,15.
15. cf. 75, 17.
261, 19. 292, 18. 304, .
305.16. 312,9. 327,6. 330—35.
15, . 8. 262, 8.
252,
345. 13. 350, 1. 411, 3. 414, 9.
328, 9. 4, 16. 13, 22. 418.14. diatess. 194,3. 195,8:

'
'''
.
166.
180, 12. 238, 21. 239.
261, 21. 328, 5.
414, 1 2.
80, 5.

159,1. 164,9. 165,4.

182—86. 193, 8. 194,
»- 249,9. 270,6. diapeiitel94;5.
196, 9. 245, 14. 16. 249; 12.
heptaclaordon 257, 11. (306, 1.)
diapason 194, 7. 197,4. 248,1.
249,21. 252,10. 258,6. 263,18.
synemin. (7 soni) 306, 1. (11
11,16. 199,11—201,12. 256, soni) 194, I6. 199, 11. 335, 16.
20S. 257,6. 259. 260,3. 264, 336, 23. diezeugm, (8 soni)
22 SS. 281. (294,6. 295.) 299,4. 306,3. (13 soni) 257,16. (15 so.)
301. 306, 6. 308, 4. 310, 20. 200.17. 258,8. 335,25. 336,23.

-
.)
419,2. YIIcli. 306,1. (vide et

SC.

Mus.
nete 420, 4. 421
199,
script. ed.
13. 243,
Jan.
s.
259,
. 24. 3.
4. 251,
,
iminutabile (15 so.) 275, 3. 6.
(aliil5) 308, 3. (18 so.) 163,16.
165,2. 193,8. 194,2. 201. 299.
310, 7. 422 n.
32
sex conscma
, : ,,.,., -
498

194.
. haec.
304,
.

7.
Index rerum.

.
9,11.
acuti
61, 5.
infirmitate 9,
8, 9. 9, 23.
63. 65,4. 67,1.
62, 10.
14.

13, 5.
causa
16, 26.

'
21, 24. 69,8. 70,1. 72,12.15. 73, 1.20.
Zcpatqa 242, 272, . 276, 8.
9. 75, 8. 15. 96, 15. 97, 15. 98.

^]277,11. 278,3. 280, . 418,15.

282, 2.
72, 20. 96, 12. 104, 9.
111, 10. (130.) 243,9.
241, 9.
181, 6. 8.
22. 273,14.

243, 25. 10, 15.

246, 19. 340, . 14, 13.. 65, 2. 70, 20.
237, 9. 247, 27. 248, 8. 412, 20. systema: dis dp.
255.3. 261, 8 SS. 186, 2. 5. 293, 13. 338, 8. duo

-
304,2. 305,17. 314, 5 ss. (11 et 15 ch.) 200, 10. 201, 9.
vocis 74, 7. soni 306, 20. 333, 19. (11 et 12 ch.) 308, 3.

,^^'
symphon.
.) 195—99. 345 s. numerus
.279, 6. 342, 22. -
(cf. rlaytliin. 417, 17.

- . 96, 8.

,
74, 6. 313, lo. 277, 6.
313, 9. 95,8. 108,5.
90, 8. 107, i. 420, 8.

'
CpVGLV 99, 7. 24, 1. 282, 5. artis 25,
417, 13. 11. 20.

26, 20.

/:87,. 83,5.
94,15. 95, .
.

^
16, 17. 96, 7. 158, 19. 159, 18. 160,
12, 5. 8. 161, 14. 162, 4. 7. 163, 4. 8.
93,9. 97,8. 99,9. 195,6. 164,1. 165,12. 187. 193, 194. .
202, 14. 207, 10. 248, 6. 257, 6. 242,4. 244,17. 245,19. 246,11.
258, 11. 278, 7. 298, 17. 9. 247, 23. 249, 9. 17. 252, 6. 9.
331, 25. 336,24. 345,17. 349, 253,10. 254,1. 262,8.263,1.20.
367, 5. 414, 3.
6. 13. 267, 16. 293. 295. 298, 21.
304, 18. 301, 18. 303. 306, 10. 307, 4.
TaGig 11, 7. 179, 10. 180, 19. 20. 310, 13. 15. 311, 19. 338, 9. 14.
181, 185, 19. 21. 202, 8.
7. 339, 7. 346 S. ratione epi-
204,16. 239,10. 243,1.18.25. trita 91, 7. 102, 14. 160, 3. 17.
254, 7. 14. 261, 6. 292, 16. 247,17. 248,1.4. 249,14.267,3.
306, 19. 328, 8. 13. 329, 8. 25. 269, 8. 270, 6. 339, 23. 340, 13.
330,10. 339,4. 345,7.347,1883. 341 S. 420, 2. minus 2 y^ tonis
348, 7. 349, 16. 368, 12. 161. 2% 194, 3. 263, 20.

.
t.

19, 2. 99. 294, 10. 416, 8. tres formae

367,16. V.

-
TavQOL 8, 1. 10, 13. 155, 4s. 191,

,
2.

278,13. 279,2. 280,9. 192, 17. 331, 23. 416, 7.

243, . 202, ii.
5, 28. 16, 9. 90, 7. 11. 251, iGs.
107.4. 241,13. 279, 9. 282, .
6,5. 16,24. 90,7. fit vi 255, 21.
 . Index rerum. 499

, 160, 9.
102, 19. 347, 22. 367, 14. 20. 368 ss.
164, 5. 255, 258,16. 24. . 420, 6.

340,3. 412. 414,18. 420,5. 7, 2. 11, 23. 70, lo. 71, 26.
277,18.20. 180, 4. 261, 6. 305, 6. 310, 8.
414, 16.
187, 19. 303, 22. 26.
95, 7. 106, 15.
^
,
312,
203,
328—30,
9.

4.
347, 19.
239, 19—41.
1. licliaiii
302,
194, 20.

189,
14.
20.

'
107.5. 190,1. 199,13—16. 200 s. 11, 4. 14, 22.
202,1. 244,22. 245. 249, I98s. 80, 7.

256s. 259, 8. 13. 260,8. 262, Tpayoo^to: 94,9.13. 108,7. 206,9.

8. 24. 263, 12. 275, 2. 281, 18. 111, i. 11, 28.
282, 11. 298—99. 300, 12. 14, 19. 243, 8. chorda 14, 22.
301, 3. 5. 306, 7. 9. 308, 8. 70, 13. 188, 2.

-
309, 17. 310-12. 331,7. 332 12, 2.

'
—36. 342, 18. 25. 345, 14. 16. 11, 25.

24, 8. 30, 3. 292, . 71, 12. 76, 18.

309, 11.

77,
29,20.29. 31,2.
6.
- 91,

279, 6.
1.

^
279,5. 282,
instr. 30, 23.
.
31,10. 91,9. 243,16. 248,16.
207,2.6. 330, 8.

,
108, 2. 160, 13—19. 181, 16. 18. 191, 5.
189,20. 205,14. 267 S. 271,15. (201, 21.) 204, 14. 253, 7.
311,24. 332,12. 338,11.341,26.
chroina 191, 3. 7. 192, 23.
202. 306. tensio 8, 20.
100.6. 204,16.306,23. sonus
340, 1. .
262, 18. 298,11. 303. 331,31.
156. 160, 5.

.
341, 9.
156, 2.

201, 17.
yo
-
202, 8. 207, 5. intervallum
161. 162, 9. 163, 3. 165, 8. 414, 20. 415, 6.
181, I4ss. 187,8.18. 189—92. 257, 16.
195, 18. 196—99, 17. 200 s. 81, 2. 95,1. 162, 13. 163,14.
203, 2. 204, 12. 245. 248, 21. 245.4. 252,218. 253 S. 257,20.
249. 253, 258 s.
5.8. 257, i9. 259, 2. 272, 6. 308, 14. 345,
262 s. 264,5. 267—71. 293,5. 420 S.
5.12. |?
ib. singu-

298,14. 301,11. 303. 306. 308. lorum tetr. 182 s. 264. 281.
311, 4. 20. 380, 4. 331—36. 335. 352 ss. 368 ss. — diez.
338. 341,28. 842.344.349,19. et hypb. 165 s. 336, 11. 346.
350.3. 416. —
22 toni 161,4. — 196, 14. 197, 10.
diez.
194, 3. 263, 20. 294. 339, 9. 258,26.268,6.308,21. hypb.
2Vn t. 267, 4. tres 338, 5. 198.5. 256,16. 259,3. 309,4.8.
sex 160, 20. 194, 8. (263, 22.) synemm. 256, 20. (295, 11.)
294. 339, 13. 8V2— 12 t. — 333, 22. 334, 3. 257, 19.
194. 294. ratio Vg 161. : 155, 4. 192, 18.

245, 17. —
tropus 179, 8. 416, 8.

180.4. 203,4. 205,1.6. 275,9. 187,18. 189,6. 193,11.

277, 5. 312, 9. 327, 6. 330, 5. 303, 18.

32*
 .
:&
Index rerum.

'
17, 21. 352 ss. 368 ss. (forina
77, 3. codd. recentioruiia) 257—260.

',
95, 2. 338, 6. 341, . 264. 267—70. 280-81. (293.
tonus 303. 304. 332, 9. 347,

'
295.) 419, 6.
22. 25. 352 SS. 367 sa.

305.
(180,
6,
255.
.
22.
17.
. 107,4.
79, . 82, . 102,
90,

.
305,6.) 314,
7,
.
12. 243,
7.

7.

23.
3.
'
' .
263, 18.

404. 422.
302, 8. 10.
269, 17. 271,
ad grave relatum
V.

193, 7. 199, 8.
374.
5. 8.

258,

389.
2.

' 5, 14. 7, 9. 158,9. 164,6. 165 s.

182, 20ss. 183—87. 198. 200,6.

"
^3^7^ 16, 2. 201. 256. 257,15. 259. 260,4.
12, . 415. 264,36ss. 275,15. 281s.(296,4.)
"'^-^

"
243,11.

"
299, 5. 301, 9. 15. 309. 311.

'
^^3,20.
'"'
',
"
"'
'
415,17. 416,1. 419,7.

277,3. 420,7.
7, 29.

202, 12. 206, 16. 432, 9.

254, 17.
303, .
.
312, 6. 335 s. 345, 4. 346,23.
347, 2. 352SS. 368ss. 418, I6a.
vTrlSXatci V.

'8
33,
].
28.

309,
261,
312,
19.
.
5.

310, 4.

'
78, 80, 12. 84, 7. 312,3.
«, 13. 91. 96. 100, 7. 101. 203, 10. 383.
103. 104, 4. 106, 13. 107, 14.
'^.
398.
. 163, 2. 8. 188, 6. 10. 241, 20.
244, 17. 245, 12, 248, 19. 252,
19. 21. 256, 9—258, 4. 271, 17.
272 S. 279. 308, 13. 420 s.
meson et hyp. 165, 4. 166.
183SS. 194. 195,10. 258. 264,
'
'
'422.

401. 422.
204, 250. 251,12.
269,15. 271. 412 S.
.
.
.
203,9. 380. 395.

353. 371. 386.

9. 15. 280, 15. 20. (295.) 332.

335 s. 345. 352 ss. 368 ss.
419, 5. meson 159, 2. 161, 9.
164, 14. 182, 9. 196. 198, i. '
'
242,9. 272,5.

204,9.14. 205,7.
()
8, 17. 19,
203,

13.
7.

'
200, 2. (294, 2.) 309,2. 310,19. 152,10. 342,2.4. 412.
333,2. 419,5. V. 257,4. . 203, 7. 377.
cf. 14. hjpaton 197,6. 200, 15.

"392. 407. 422.

" 201, 5. 257. 308, 18. 334, 10.

344, 2. 11. 346, 12. 349, 19.
350,1. 419,6. V.

194,
299,
4.

4.
195. 197.
301,
335 s. 344 ss. 349,
7.
164,17.
241, 20. 256, 4. 271, 18.
164,2. 165 s. 182—86.
200—1.
308—12. 332.
20. 350,1.
'
'
'.
103, 2.
67,

373. 388. 403.

315, 7.
7.

ad acutum relatum 263, 19.

(138.^ 143.)
204,

305, 16.
101, 8.
5. 355.

pedis
'
'
^^311, 9.
309,
311,
18.
12.
.

310, 3.
'
Index rerum.

^
'97, 4.)
277, 17.
70, 6. { 501

"
'
^,
309, 8.
diapason 198, 14,
347, 10. tonus (138.)
204. 205,8. 303,6.23.347,25.
382. 397.
94,8. 108,7. 109 s.
15,
8. 14. 19 S. XIX 24. 27. 39.
41—44. 49.
.
probl. XI 7.

(135.) 148, 6.
149. 160, 11. 163, 19. 165, .
179—182, 4. 185,16. 187,20.
.

'
not. 188,1.5. 189,19. 194,1. 196,8.

^
204,6. 379. 394. 199—202. 205, 19—207. 238
. —41. 242, 243—245, .
"-^ 17,
70,7. 73, 15. 87,6. 248. 252, 7. 253, 15. 254—58.
260, 5. 261, 4—63. 273—80.
21.

^
273, 15.
— —

'
diapason 198, 6. 292 S. 297 303. 305 7.

'"309, 5. 347, 8. tonus 303. 309—11. 314. 327S. 329—33.

'
'
352. 370. 385. 400. 422.
242, 13.
288, 13.
311, 21.
309, 18. 310, 4.
335—37. 339. 342—45. 347

^
—50. 367S. 417, 16. 418,15.

-
10,27.
67, 18.

19,
76,
29.
.
71, 15. 25.

"
311, 18. 75, 2. 77, 2.

,
279, 7. 32, 20.

,
347, 9.

c. not.
"TuTEQov
diap. 198,10. 309,7.
tonus 204, 6. 303.
376. 391. 406.

'',. 94,8. 108,8. 109 s.

10, 24.
347, 3.
85, 6.
13,18. 96, 16S8. 278,5.
202, 9. 12.
28, 2. 32.
6.
197,13. 309, 2.
203, 5. 204, 1.
205, 7. 303. 304, 17. 375. 390.

-
'T(paiQS6LS 278,2. 405.
22, 21. 27, 20. 33, 10. 14.
(12, 3). 110,2 not. (428.)
C.

' 13,
11.
243,
6, 25.
70,17. 72,16. 76,9.
4, 4. 9. 10,
20.
14.
73,
98, 7.
165,4. 299,14.
7, 15.

21.
14.

74,
14,

.
7.
.
2.

75,
67,

11, 3.
8.
18.

96,
-".
,
32,31. 33
240,

413,
275, 18. 277,
6, 20.

7.

5.
273,
S.
278,15. 19.
7, 28.

292 S. 329,22. 332,7. 347,24.

70,
5.

6.
.
10, 16.

98 S. 105,6. 239,20.
276, 1.
25,

279,
30.

3.

&^'. 7, 22.
12,7. 14. probl. XI 6. 13—16.
8, 13. 9, 18. 6, 2.
3ss.
7, 13.
16, 28.
65,
17,
9. 19.

2. 60 ss.
18. 21. 24. 27. 32. 34. 40. 77, 14. 78, 1. 8. 87, ii. 88, 5.
50. 53. 56. 62. XIX 7. 35^ 94, 96, 13. 97, 13.

'
91, 1. 3.

39^. .242,17. 247,9. 329,13. 102, 3. 103, 7. 105. 111, 16.

418, 8. 149, 22. 179, 9. 180. 181, 9.
254,24.. 274,16, 203, 4. 204, 17. 207, 7. 238, 19.
 502 . Index rerum.

239. 240. 241,8. 242,21. 243,

7ss. 255,25. 256,13. 261,4.5.
248, .
304, 21. 314, 21.
262. 274,14.292,15.17.302,14. 315,1.12.21. 316,7.

^
312, 17. 313, 9. 10. 327, 20.
328 s. 339, 6. 349, 1. 413,3.

%% 7, 10.
6.
loyov
7, 6. ,- 7, 29.
86,

30,
70,
30,
14.
.
7.

17.

.
/
96, 16.

senum, feminarum
7,
.
4.

74,
65,

(?
6.
3.

7, 13).
hominum
.

cet.
109
73,
S.
86,

25,
15.
2. 94,
432.
87,
9.

6. 108, 7.

,
, 27.
liaec ., acuta, aequabilis 26, 2. 30, 7. 180, 8. 292,
alba, continua, magna, rauca 8. 11. 413, 3. generum 332, 2.
tenuis cet. v. haec
fertur e larynge 13,28. muta-
24,17. '?^ 89, .
19, 8. 20. 20, 2. generis
tur 7, 21. 10 s. 14.
71,

276,
12,

10.
. tremit
rumpitur

277, 14.
73,
14, 4. 15
312, 15.
12.

21
mus. 190,6 —193.

ris 331,9.
soni 329,

13, 12. 16,

11. 20.

24.
416, 3.
gene-

21, 6.
240, 3. 22,6. 313. 314,13.329.417,13.

,^ 4, 9.
418, 6. 9. 309, 14. 313.
243, 17.

.
314, 1. 315,10.13. 413, 6. 17.

' -
418, 3. 315, 5. 6.
23, 23. 24, 14, 26. 29 5, 23. 17, 19.
4. 93, 3.
98,13. 99.
;^52,5.
86,
78. 98,2.
. . 94, 4.

genus 181,
263, 10. 14.

12. 6. 183, 1.

186, 13. 188, 12 SS. 189,16. 190.

246, . 340, 5. 195, 15. 199, 3. 205, 3. 298,
246, 4. 6. 10. 304, 14. species tres
75, 21. 190s.
14, 6.
183, 5. 8. li. 184, 16.
67, 4. 75, 3. 76, . 186. 187,11. 189,10.12.190,12.
258, .
^
X^ovyil;
17.

92,
420,
9.

.
421, 5. 193,13. 249,4. 260,10. 262,16.
263. 264,iirel. 278,16. 280 s.

^]
^? 266, 2. 418,
.
28,
280,12.

lOs. 14,21. 15,22. 69,3.

16. 32,

30,
.
24,
300,
344,
1.

384 ss. 420—22.

21,
331.
17. 20.

17. 93,
337, 2. 343,

3.
,
345, 10. 350,

94, 4.
ib.
105.
15.
I6.

250,1.
71, 17. 84. 88.
89, 5. 90, 14.
94,16. 96,14. 97,4. 104. 163,17.
243, 21. 245, 20. 247—48,
'%' 4, 17.
9. 90, 14. 91, 12. 103, .
253, 8. 254—55, 19. 257, 23. 202, 16.
263,20. 266,7. 271,16. 274,4. 91, 9.
275,6. 277. 341. 307, 22.
 . Wotarum omnium tabula auctore Alypio.
Hypatoi
Hyperbolaeon
_ __
s
g Pj ^ Lichanoa ^ ^ Lichanos g ^ Paranete -S .2 Paranete _g S

/
( fa «'"o- ^^^- iS cbro. diat. ^ ^ chro. diat. ^ chio. diat. !^ ^ chro. diat.

F
c
c ubJLnJ <
I /\ rn
vWLnJ ^(:)?; VI /
(±\
UJ
'-|
Ln-J
' ' /'\
<'V' [>) Ln-J
' U'
'
aeolius ^

X
^ ^
C/n\
cbJLKj
I /H\
<l>>;Li:J
1 \
/>t:\

UJ
•&"|
L^J
'
•

T/T\rm /- n^m'^ *\ ±1
UJ UJ
'' /'^ '
'<1' lA'JL>'J -

/\0" E/NNrn m ©]
UJ W
'' ('' '

/
-^ FV=lHcJ :iU/L<J C \ '^' bvL<'J

a /\ J. J ^^^^^
/\ r>t:l ± ' /- '

phrygiufl ^S
- 7 /\"1 / /\
< V
/\
[>) LnJ
fh /^ "1
UJ LaJ
'
-

0/\ /\ "| /\ *'] J.

UJ LaJ >

(\
h xVriJLH lU/LfJ C ^iQMiOb^XV]^

C /\ 0"1
C [)
/\
(.-) LaJ > : 1=iJLnJ
/] *

3 ? mM\ --1 7 F /V\ -| /\ "| C /\

bJ hJ <
/
1>JLnJ
IJ

3 hVrJLhJ 3 i-lHJLrJ•^ mm^^

JJ 3 b/U\rM"| - </\"| ()[]" m rm /\ ]
 . Index reruin. 503

,.

-
84, 3. 105, 16. 250,5. 278,18.
(. . ,.) 25, 5. causa grav. 67, 17.
vocem
3. 5, 14. 6, 15. 17. 7, 4. 63,7. 65,7. 76,9.

?
61, 16.

16. 28.
63.
73, 3.

4, 20.
3—5. 6—8, 2. 13, 10.
19,29. 21,5. 61. 62,2.
69,12. 73,2. 93,4. 7. 120
reddit acutam 11, 25. 64, 5.

'Siidri
11, 23. 415. 416, 1.

80, 7. 83,
103. 105 s.
3. 86, 2.

$
(94, .)

an. (135.) 241 7. 242, 20., 101, 8 not.

254, 21. 276, 9. 340, 12. 'Slidog 105, 15. 307, 22.
274, 2.
20, 22. 26. 32. 276, .
277,3. 278,4.11.
''
'Sld'siv

'^^
6, 3. 104, 8.
279, §.
274, 18.
.
78, l.

279, . \
*^ 1 ^»>iC• "^ "-"^ '

K^
^
f "^/ f c c
••.<:
t
^^ ^^^
»!.\• Trt OL CT" ??^ ^

<« CT»;/t ^ ^ °V\ '

1

R 3•

i^" cr ''\JCq0' • A-i C& ''*' ^*-"

/ , I

%
\liis. script. ed. Jaii.

Cod. Ven. M|irc. VI lo

fol. ioij».