ΠΛHPΩMENO
TEΛOΣ
ΠEPIO∆IKH EK∆OΣH ΠOΛITIΣTIKOY
 ΣYΛΛOΓOY ∆OΛOY IΩANNINΩN 
ETOΣ 34ο  AP. ΦYΛ. 139  IOYΛIOΣ - AYΓOYΣTOΣ - ΣEΠTEMBPIOΣ 2018
TAX. ∆/NΣH: AΠOΛΛΩNIAΣ 21  45332 IΩANNINA  e-mail: doliotika@dolo.gr  www.dolo.gr
O δικός µας Aύγουστος στο ∆ολό!
ραγµατικά έτσι είναι.
ΠΌλοι πιστεύω ότι νιώ-
θουµε την προσµονή να βρε-
θούµε στο χωριό µας µε το
Aυγουστιάτικο φεγγάρι.
Eϊναι ένα δικό µας αντάµω-
µα που το δίνουµε κάθε χρόνο,
χωρίς να µιλήσουµε αλλά µε τα
µάτια της καρδιάς µας για το
∆ολό.
Kαι το τηρούµε για όσο διά-
στηµα και όσοι µπορούµε να
βρεθούµε µε τους χωριανούς,
µε φίλους, µε επισκέπτες που
θα έλθουν στο χωριό µας να
γνωρίσουν τις οµορφιές του.
Nα γευθούµε τις µυρωδιές
του ∆ολού, να γεµίσουµε µε
τον καθαρό αέρα του, να πάµε
τις βόλτες µας, να καθίσουµε
στο καφενείο κουβεντιάζοντας
µε το δικό µας τρόπο...
Φέτος, ο Aύγουστος είχε µια
άλλη ζωντάνια, µια διαφορετική
αύρα. Tα γεγονότα µας παρέσυ-
K O Y B E N TO Y ΛE Σ
OI ΓAMOI MAΣ
Xαρά µεγάλη, για όλους τους
χωριανούς, µας χάρισαν, οι πέ-
ντε γάµοι, που έγιναν µέσα σε
21 µέρες, από τις 2 Iουνίου µέχρι
23 του ίδιου µήνα και ο ένας στις
15 Aυγούστου, έγινε µέσα στο
χωριό µας.
Για την ιστορία του χωριού
µας, θα γράψω εδώ στις οικογέ-
νειες των παιδιών που στεφάνω-
σαν τα παιδιά τους απ’ την εφη-
µερίδα µας, (εγώ δεν ήµουνα
παρών) µε τη σειρά τους: Παύ-
λου Λώλη - Kώστα Aναστασίου -
Aναστασίας Πέγιου – Φώτη και
Mήτσου Φωτόπουλου και Nίκου
Παπανδρέου. Πρώτα εύχοµαι
στα ζευγάρια ολόψυχα: «Bίον
ραν. Γάµος, βαφτίσια, γλέντια,
έκθεση φωτογραφίας στο σχο-
λείο, δηµιουργικά εργαστήρια.
O ΓAMOΣ
Eίναι συγκινητικό, δύο ∆ο-
λιώτικα παιδιά που γνωρίστηκαν
πιο πολύ στο ∆ολό τα καλοκαί-
ρια, αποφάσισαν και έκαναν το
γάµο τους στο ∆ολό ανήµερα
τον ∆εκαπενταύγουστο.
O Aλέξανδρος Παπανδρέου
–γιος της ∆έσποινας Γιάνναρου
και του Nίκου Παπανδρέου και η
Λαµπρινή Φωτοπούλου, κόρη
του Φώτη και τις Γεωργίας Φω-
τοπούλου.
Tου ∆HM. ΠOTΣH
ευτυχή και ανθόσπαρτον».
Στους κουµπάρους «να τους ζή-
σουν τα παιδιά και γρήγορα µε
µπόλικο λάδι». Στους γονείς των
παιδιών «πάντα στα παιδιά σας,
υγεία, χαρά, συντροφικότητα
και προπαντός αγάπη και να τα
χαίρεστε».
ΠΩΓΩNI - ∆EPOΠOΛH
KAI TO XPONIKO ∆PYOΠI∆OΣ
(Mια άλλη ανάγνωση)
Στις 26 Iουνίου του 2018
πραγµατοποιήθηκε στα Γιάννε-
να, µε επιτυχία η παρουσίαση
του νέου βιβλίου του αγαπητού
µας πατριώτη Kώστα Xρ. Kω-
στούλα.
 Συνέχεια στη 2η σελίδα
KΩ∆IKOΣ 094587
Aριθµός. Aδείας 14
Όπως µας έδειξαν και σε
σχετικό βίντεο η απόφαση πάρ-
θηκε σε µια ποδηλατοβόλτα στα
Γιάννινα.
Στην κεντρική εκκλησία µας
η τελετή του γάµου µε όλα τα
τελετουργικά για το αξίωµα του
Aλέξανδρου –µε άγηµα
AΓNHΣ BPABOPITOY
Στρατιωτών µε τα σπαθιά σε
σχήµα χιαστί και µε το ακόνισµα
του ήχου τους για την υποδοχή
της νύφης.
Tο πλέον καταπληκτικό,
µετά το γάµο, τα καθιερωµένα
καψόνια από τους συναδέλ-
φους του, να ανεβαίνει ο
γαµπρός στη σκεπή της εκκλη-
σίας, να δίνει όρκους στην
πεθερά και στη γυναίκα του
τελικά.
Στον πανέµορφο κήπο του
Φόρη το πλούσιο τραπέζι και το
γλέντι –µέχρι το ξηµέρωµα.
Nα ζήσουν τα παιδιά. Nα τα
χαιρόµαστε.
∆OΛIΩTIKO
ANTAMΩMA
Kαθιερωµένο πλέον, που το
τιµούν µε την παρουσία τους
επισκέπτες από διπλανά χωριά,
από τα Γιάννινα και αλλού γιατί
ξέρουν ότι θα γευθούν το παρα-
δοσιακό µας φαγητό και θα γλε-
ντήσουν µε παραδοσιακό Πω-
γωνήσιο χορό και τραγούδι.
Tαχ. Γραφείο
Iωαννίνων
Mας εξέπληξε για µια ακόµη
χρονιά ο Bασίλης ∆άκας µε το
κλαρίνο του. Xίλια µπράβο και
στους γονείς του, να τον χαίρο-
νται. O πατέρας του άλλωστε ο
Bαγγέλης ∆άκας ακούραστος
στο Πωγωνήσιο τραγούδι.
Στο φετινό αντάµωµα ο Πο-
λιτιστικός Σύλλογος θέλησε να
τιµήσει την νεολαία για την πα-
ρουσία της κάθε χρόνο στο
∆ολό και την αµέριστη βοήθειά
της για την διοργάνωση του
τραπεζιού. Για αυτούς τους λό-
γους έσυραν πρώτοι το χορό µε
το νιόπαντρο ζευγάρι στην
αρχή.
Tο γλέντι συνεχίστηκε µε
τους ηλικιωµένους του χωριού
όπως αρµόζει. Tο ∆ολιώτικο
γλέντι κράτησε µέχρι τις πρώ-
τες πρωινές ώρες...
∆HMIOYPΓIKA
EPΓAΣTHPIA
H ιδέα της Ωρέλιας Στίκα,
(όπως και όλες οι ιδέες της, όλα
τα χρόνια για τα πολιτιστικά
δρώµενα στο χωριό) για τα
δηµιουργικά εργαστήρια ήταν
πάρα πολύ σηµαντική και όντως
δηµιουργική.
Έτσι, κορίτσια και αγόρια,
είχαν την δυνατότητα να µά-
θουν χορούς δολιώτικους από
την Aγνή Φωτοπούλου, να ανοί-
γουν φύλλο για πίτα από την
Λίτσα Bραβορίτου, να δένου-
ντην οµπόλια από την Nτίνα
Kουτσοµπίνα. Kαι να µάθουν για
τα ιστορικά σπίτια του χωριού
από τον µηχανικό-αρχιτέκτονα
Άρη Yφαντή.
Tην επιµέλεια των εργαστη-
ρίων είχαν η Ωρέλια Στίκα και ο
 Συνέχεια στη 10η σελίδα
 ΣEΠTEMBPIOΣ 2018
K O Y B E N T O Y ΛE Σ
 Συνέχεια από την 1η σελίδα
Tην ίδια ακριβώς µέρα, το
βράδυ, έλαβα ως δώρο το βιβλίο
του, από έναν µπατζανάκη µου
και τον ευχαριστώ πάρα πολύ.
Ένα µεγάλο EYΓE στον ακούρα-
στο συγγραφέα, πολλών βι-
βλίων µέχρι σήµερα, µια ζωή
ερευνητής δηµοσιογράφος,
πολλά χρόνια διευθυντής της
εφηµερίδας «Φωνή του Πωγωνί-
ου».
Tο ωραιότατο καινούριο βι-
βλίο του, είναι πολύ κατατοπι-
στικό, µε πολλά και διάφορα κεί-
µενα, τα οποία δεν γνωρίζαµε,
όπως π.χ. «Tα Πολιτιστικά χαρα-
κτηριστικά του Πωγωνίου -∆ρό-
πολης» «Mαρτυρίες κάστρα και
φρούρια» «Ένα ταχύ οδοιπορικό
στην χώρα του «Στράτωνα». H
τουρκική απογραφή του 1431
µ.X. και πολλά άλλα κείµενά
του. Kαι κλείνω µε το απόσπα-
σµα, για µένα που χάρηκα πάρα
πολύ «αγωπάνω στο Kουτσό-
κρανο».
Mπράβο, αγαπητέ Kώστα και
σε παρακαλώ να συνεχίσεις το
γράψιµό σου, γιατί έχεις ταλέ-
ντο, γνωρίζεις πολλά και η πένα
σου είναι χρυσή. Nάσαι καλά.
TO ΛYXNAPI MAΣ
KONTEYEI NA ΣBHΣEI
Eυτυχώς που ένας χωριανός
µας έριξε, λάδι µπόλικο και θα
κρατηθεί λίγο ακόµη να καίει,
για να βλέπουµε να διαβάζουµε
την εφηµερίδα µας.
Πάντως η Eκκλησία µας, φω-
ταγωγήθηκε ολόκληρη και ... λα-
µποκοπάει, απ’ άκρη- σ’ άκρη,
γιατί οι χωριανοί δεν αφήνουν
να σβήσουν τα καντήλια της και
τώρα µάλιστα είµαστε και χα-
ρούµενοι γιατί έχουµε και και-
νούριο παπά, συντοπίτη µας απ’
το Kεφαλόβρυσο, τον παπά Bα-
σίλη Kούρο. Eυχαριστούµε θερ-
µότατα τον Σεβασµιότατο Mη-
τροπολίτη µας. Στον παπά Bασί-
λη του ευχόµαστε νάναι πάντα
καλά και σαν νέος που είναι,
όταν θα µας παίρνει η σειρά, να
Xωριανέ, Φίλε αναγνώστη, όσο η εφηµερίδα
θα γράφεται από ελάχιστους,
τόσο θα αποµακρύνεται από σένα.
Γράψε τις αναµνήσεις, τα οράµατα, τον πόνο, την ελπίδα.
« ∆OΛ I Ω T I K A »
κτυπάει και τις ... 3 καµπάνες,
µήπως δούµε και καλύτερες µέ-
ρες και τα χωριά µας να ξαναγε-
µίσουν από κόσµο, να πραγµα-
τοποιηθούν και τα δικά µας πο-
λυπόθητα όνειρα...
H λαϊκή µας όµως παροιµία
λέει: «Tα όνειρα είναι όνειρα, η
χαρά του κοιµισµένου και πλά-
νη η ευτυχία του».
EYΛOΓO TO EPΩTHMA
Φίλε µου καλά έκανες και πή-
ρες τηλέφωνο, να µε ρωτήσεις
διότι γνωρίζω την σκέψη σου
όπως και την µεγάλη σου αγάπη
για µένα και σε ευχαριστώ. H
ερώτηση ήταν η εξής: «Γιατί Mή-
τσο άλλαξες την υπογραφή και
από ολόκληρη την έκανες µόνον
µε δύο γράµµατα ∆.Π.;»
∆ιάβασε ο φίλος µου τα
«∆OΛIΩTIKA» και είδε ένα κεί-
µενο στη δεύτερη σελίδα για το
καφενείο-µαγαζιά-αµπέλια και
η υπογραφή ∆.Π. Φίλε µου σου
απαντώ:
«Tο κείµενο δεν είναι δικό
µου και ο γράφων έχει το δικαίω-
µα να υπογράψει όπως αυτός
γουστάρει». Mέχρι εδώ συµφω-
νείς, αλλά µου θύµησες κάτι και
στο γράφω για να καταλάβεις
καλύτερα ένα περιστατικό, εδώ
και πολλά χρόνια το ίδιο ερώτη-
µα µε το γιο µου ετών 8 όταν
βρεθήκαµε στην Πρέβεζα για
µπάνια: Eίδε κάτι τετράγωνα
κουτιά που έγραφαν ∆.Π. Kαι
απορηµένος ερώτησε «Mπαµπά
κοίτα αυτά τα κουτιά γράφουν
το... όνοµά σου ∆.Π.!!».
Kαι η µάνα τους προλαβαίνει
και του λέει: Όχι Kώστα µου κά-
νεις λάθος, αυτά γράφουν ότι
εδώ είναι ο ∆ήµος Πρεβέζης. Πι-
στεύω σε κατατόπισα µε αυτά τα
λίγα, και νάσαι καλά φίλε µου και
σε ευχαριστώ.
Kαι σ’ όλους εσάς που µε δια-
βάζετε σας ευχαριστώ πολύ ευ-
χόµενος πάντα καλό χειµώνα
και καλές γιορτές µε υγεία, χαρά
και πολύ κουράγιο.
ΠANTA H ΣKYTAΛH
ΣTA ΠAI∆IA MAΣ
άθισα και πάλι στο αγα-
Kπηµένο µου, στρογγυλό
τραπέζι, να γράψω για τα
«∆OΛIΩTIKA» τα δυο καθιερω-
µένα κείµενά µου που χρεω-
στώ. Tι όµως να γράψω; Tριάντα
τέσσερα χρόνια γράφω συνέ-
χεια και πιστεύω ότι έχω εξα-
ντλήσει όλα τα θέµατα, στο µε-
γάλο αυτό διάστηµα.
Nα όµως ο γιος µου Kώστας
µε τα εγγόνια µου, που παραθε-
ρίζει εδώ, µπαίνει στο σπίτι και η
πρώτη του κουβέντα ήτανε τού-
τη:
– Γράφεις ακόµα πατέρα;
∆εν βαρέθηκες τόσα χρόνια:
Σκέφτηκα λίγο και του απά-
ντησα: Nάτο το θέµα, τώρα µό-
λις το βρήκα: «Στους νέους µας
η σκυτάλη».
Έσκασαν στα γέλια και φού
κάθισαν να πάρουν ένα καφέ
και αναψυκτικά, µετά πήραν την
κάµερα και έφυγαν για να σερ-
γιανίσουν και να βρούνε τους
φίλους τους.
∆εν ξέρω όµως πώς ν’ αρχί-
σεω και η ώρα περνούσε, γιατί
το µεσηµέρι η οικογένεια θα γέ-
µιζε το τραπέζι...
Tην άλλη µέρα άρχισα πρωί-
πρωί, αφού το θέµα το φέρνω
στο µυαλό, για τα χρόνια που τα
δυο µου παιδιά ήτανε µικρά,
εγώ δούλευα τυπογράφος νύ-
χτα, και µε µεροκάµατο... τε-
τρασκότεινο! O κόπος και η
προσπάθεια ήτανε αρκετά δύ-
σκολη, για αρκετά χρόνια, όπως
και σ’ όλους εκείνες τις επο-
χές...
Σταµάτησα το γράψιµο για
λίγο, διότι δεν ήθελα να τα θυ-
µάµαι εκείνα τα χρόνια, σηκώ-
θηκα πήρα ένα ποτηράκι το γέ-
µισα ρακί και τράβηξα µια ρου-
φηξιά... Kάπως συνήλθα λίγο
και σκέφτηκα: «Άστα Mήτσο τα
παλιά, ευχαριστήσου τα παιδιά
και τ’ εγγόνια σου. Tώρα είναι
µια Xαρά! Mην τρώγεσαι και
νευριάζεις. Όλα θα γίνουν! Aυ-
τά τα χρόνια όµως δεν θα ξανα-
γυρίσουν πίσω ποτέ! Zήσε το
τώρα µαζί τους!!!
Tι σοφά πούταν, τότε τα λό-
για σου MANA MOY. Ήξερες
εσύ καλά τι έλεγες και τι εννο-
ούσες. Mα τι κρίµα σ’ όλους
2
µας, το ίδιο συµβαίνει. Ποτέ κα-
νείς µας δεν θέλει του άλλου
την πείρα απ’ την ζωή του ν’
ακούσει και µε ηρεµία και µε
προσοχή µεγάλη να την αφου-
γκραστεί. «Aν τότε µπορούσα µ’
ακούσω... πόσο µεγάλες κουβέ-
ντες αγέρωχα ξεστόµιζα».
«Άντε πια να µεγαλώσετε,
ΤΟΥ ∆ΗΜ. ΠΟΤΣΗ
να φύγετε από κοντά µας, να
παντρευτείτε να ξενοιάσουµε
και µεις απ’ τις φρονίδες και τις
έγνοιες». Aυτά τους έλεγα... Tι
περίεργο όµως πράγµα!
Tώρα που έφτασε αυτή η
ώρα που τα παιδιά και τα εγγό-
νια µας µεγάλωσαν, που τα δέ-
ντρα θέριεψαν, που τα όνειρά
µου άρχισαν να παίρνουν «σάρ-
κα και οστά» πόσο πράγµατι
ξαφνιάστηκα! Bρέθηκα αντιµέ-
τωπος µε την πραγµατικότητα
µε τον εαυτό µου µε έναν πρω-
τόγνωρο αγώνα. Έφτασε λοι-
πόν ο καιρός Mήτσο, να παρα-
δοθεί η σκυτάλη στους επόµε-
νους, στα παιδιά σου και στα
εγγόνια σου. Oι ρόλοι αλλά-
ζουν. Mπροστάριδες τα παιδιά,
ουραγοί οι γονείς. Πρωταγωνι-
στές εκείνα στην δική τους πο-
ρεία, σιωπηλοί, διακριτικοί, συ-
µπαραστάτες οι γονείς.
H καινούρια οικογένεια σε
λίγο θα απλώσει. Tο καινούργιο
οικογενειακό δέντρο, θα συνε-
χίσει, θα βγάλει κλώνους θα δώ-
σει πολλούς καρπούς.
Nάτην λοιπόν η πολυπόθητη
στιγµή έγινε πραγµατικότης.
Ήρθε ο καιρός που ο γονιός, ο
κάθε γονιός να δεχτεί τον και-
νούργιο του ρόλο για την ανά-
πτυξη του νέου κυττάρου, να
παραδώσει την σκυτάλη πλέον
στα παιδιά του.
Σ’ αυτό το τελικό στάδιο της
ολοκλήρωσης της δηµιουργίας,
οι γονείς να παραδώσουν στα
παιδιά τους την σωστή παρακα-
ταθήκη και δεν χρειάζονται πια
τα πολλά λόγια.
Eύχοµαι σ’ όλους σας καλό
χειµώνα µε υγεία.
Aύγουστος του 2018
 ΣEΠTEMBPIOΣ 2018
MEPIKEΣ AΠO TIΣ ΕΚ∆ΗΛΩΣΕΙΣ TOY ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ 2018
Πλούσιο το πρόγραµµα των
εκδηλώσεων τον Aύγουστο
στο ∆ολό και µάλιστα µέσα
στο 5ήµερο από 15 έως 19 Aυ-
γούστου. Mερικές από αυτές
ήταν:
Επίδειξη ανοίγµατος φύλλου
για παρασκευή πίτας
Πίτες µε χειροποίητο φύλ-
λο! Όλοι τις αγαπάµε! Στην Ελ-
λάδα από άκρη σε άκρη και πο-
λύ περισσότερο στην περιοχή
µας, οι πίτες έχουν την τιµητι-
κή τους χειµώνα καλοκαίρι µε
κάθε λογής γέµιση. Οι συντα-
γές για πίτες µε χειροποίητο
φύλλο περνάνε από γενιά σε
γενιά. Είναι παράδοση! Στα µά-
τια όµως των περισσοτέρων
φαντάζει πολύ δύσκολο, αλλά
ταυτόχρονα και δηµιουργικό.
Παράλληλα όµως σε πολ-
λούς φέρνει αµέτρητες ανα-
µνήσεις, παιδικές, ευχάριστες,
αξέχαστες. Ποιος δεν θα ξεχά-
σει τις φορές που καθόµασταν
δίπλα στη γιαγιά, να παρακο-
λουθούµε όλη την διαδικασία
παραγωγής µιας απλής, παρα-
δοσιακής πίτας. Από το άνοιγ-
µα του φύλλου µε τον κλασικό
καλαµίδι και την παρασκευή
της γέµισης, µέχρι το ψήσιµο
και να ….λιποθυµάς από την
ευωδιά!
Η ∆ολιώτισσα Λίτσα Βραβο-
ρίτη, µε τη µεγάλη της πείρα
και τη δεξιοτεχνία της, παρου-
σιάζοντας µε πολύ ωραίο τρό-
πο την τεχνική του ανοίγµατος
χωριάτικου φύλλου για την πα-
ρασκευή πίτας, απέδειξε πόσο
εύκολο είναι να µάθουµε την
τεχνική ανοίγµατος του φύλ-
λου ώστε να αναβιώσουµε
στην καθηµερινότητά µας τις
πίτες που έκαναν οι γιαγιάδες
µας παλιότερα. Επεκτείνοντας
και στην παρασκευή της γέµι-
σης µέχρι το ψήσιµο της. Στη
« ∆OΛ I Ω T I K A »
συνέχεια δύο από τους θεατές
(η Ευτυχία και ο Φοίβος) δοκί-
µασαν τις ικανότητές τους στο
άνοιγµα του φύλλου, µε µεγά-
λη επιτυχία!
Συγχαρητήρια και ευχαρι-
στίες στη Λίτσα για την πολύτι-
µη συνεισφορά της.
Επίδειξη δεσίµατος οµπό-
λιας
Ακολούθησε η παρουσίαση
από την ∆ολιώτισσα Ντίνα
Κουτσουµπίνα η τεχνική του
δεσίµατος της οµπόλιας (µα-
ντήλι της Πωγωνήσιας ενδυ-
µασίας), πάνω στην ...υποµο-
νετική Σταυρούλα, που αποτε-
λεί ένα δύσκολο µέρος του
ντυσίµατος της Πωγωνήσιας.
Η λαϊκή φορεσιά στο Πω-
γώνι, έργο ειδικών τεχνιτών
αντανακλά τα βιώµατα της ψυ-
χής των απλών ανθρώπων. Η
ενδυµασία είναι εντελώς ιδιό-
τυπη και µάλλινη που ταιριάζει
στο κλίµα του τόπου. Το πιο χα-
ρακτηριστικό εξάρτηµα της
Πωγωνίσιας φορεσιάς είναι η
οµπόλια. Η οµπόλια, αυτός ο
µοναδικός κεφαλόδεσµος
στον ελλαδικό χώρο, αλλά και
σε όλη τη Βαλκανική, είναι το
στολίδι της Πωγωνίσιας φορε-
σιάς, εκεί φαίνεται όλη η αρχο-
ντιά, η δεξιοτεχνία και η οµορ-
φιά της φορεσιάς της. Η οµπό-
λια έχει µήκος 4 µ. περίπου και
πλάτος 0,25 µ., χρώµατος λευ-
κοκίτρινου (βαµµένη µε σα-
φράν), µεταξωτή. Όλες οι
οµπόλιες, έχουν στα δύο τους
άκρα (την ρούσα), µια κόκκινη
γραµµή περίπου ένα δάκτυλο
φάρδος, που υφαίνεται µε κόκ-
κινα βαµβακερά νήµατα. γνω-
στές ως πόσια. Κατά το δέσιµό
της το ένα πόσι πρέπει να πέ-
φτει στο µέτωπο (ανάµεσα στο
δεξί φρύδι και στο αυτί) και το
άλλο στο πίσω µέρος του κε-
φαλιού.
Ευχαριστούµε την Ντίνα για
την χρήσιµη αυτή επίδειξη.
Το άλµπουµ της Ανθούλας
Του Γιώργου Μποντίνη
Ράπτη – Ζέρβα
Μια έκπληξη µας περίµενε
στην περιήγησή µας στην έκ-
θεση φωτογραφίας. Πάνω σε
ένα τραπέζι αναπαυόταν δια-
κριτικά ένα άλµπουµ. Το εξώ-
φυλλο µαρτυρούσε την πατρό-
τητά του, ήταν της Ανθούλας.
Ξεφυλλίζοντάς το θαυµάσαµε
τα έργα της που πηγάζουν από
το πηγαίο ταλέντο της, στη ζω-
γραφική, που οµολογουµένως
δεν το γνωρίζαµε. Συγχαρητή-
ρια στην Ανθούλα.
Με την γκάιντα του ∆ηµήτρη
Μια Αυγουστιάτικη (16-8-
2018) βραδιά, απρόσµενα,
εκτός των προγραµµατισµέ-
νων εκδηλώσεων, ο ∆ηµήτρης
Τσιγγενόπουλος (γιος του Κυ-
ριάκου και της Κορνηλίας Τζί-
µου, δισέγγονος του Γιώργου
Τζίµου), µας επιφύλαξε µια έκ-
πληξη µε την γκάιντα του. Συ-
γκεντρωµένοι, όπως κάθε βρά-
δυ στο καφενείο, σχολιάζο-
ντας τις επιτυχηµένες εκδηλώ-
σεις που προηγήθηκαν (έκθεση
φωτογραφίας και προβολή της
ταινίας), ακούµε ξαφνικά τη
µελωδία της γκάιντας. Πρωτό-
γνωρο όργανο για το Πωγώνι,
όπου την ...αποκλειστικότητα
έχει το κλαρίνο. Ήταν ο ∆ηµή-
τρης που µόλις είχε ξεκινήσει
να παίζει την αγαπηµένη του
γκάιντα που έφερε µαζί του για
το σύντοµο ταξίδι του στο χω-
ριό. Πάραυτα όλοι οι παρευρι-
3
σκόµενοι συγκέντρωσαν την
προσοχή τους και απόλαυσαν
το ωραίο παίξιµο του ∆ηµήτρη,
τον οποίο πλαισίωσε µε το ντέ-
φι και τον συνόδευσε και στο
τραγούδι ο Βαγγέλης Φωτό-
πουλος, µε επιτυχία.
Το κέφι δυνάµωσε και σειρά
είχε ο χορός!
Ενηµερωτικά, ο ∆ηµήτρης
συµµετέχει ενεργά σε µουσικό
συγκρότηµα και ότι ανελλιπώς
είναι παρών στις εκδηλώσεις
του χωριού, δείχνοντας την
αγάπη του για το ∆ολό. Ο ∆η-
µήτρης Τσιγγενόπουλος, πα-
ράλληλα µε τις σπουδές του,
ασχολείται τα τελευταία χρό-
νια (από το 2014) µε τη γκάιντα
καθώς και µε τα παραδοσιακά
τραγούδια του τόπου καταγω-
γής του, το ∆ΑΣΚΙΟ Ηµαθίας.
Σηµαντική βοήθεια, όπως εκ-
µυστηρεύτηκε ο ίδιος, “είχε
από τη γιαγιά του Βιργινία που
µε την πολύτιµη βοήθειά της
του προσέφερε τις γνώσεις και
τα αξιοσέβαστα τραγούδια του
χωριού του που για 70 χρόνια
κρατούσε µέσα της. “Αποτέλε-
σµα αυτής της ενασχόλησης
είναι η δηµιουργία ενός cd µε
παραδοσιακά τοπικά τραγού-
δια του ∆ασκίου µε τίτλο «Τα
∆ασκιώτικα», όπου παίζει την
γκάιντα και τραγουδάει ο ίδιος.
Συγχαρητήρια στον ∆ηµή-
τρη, για την ευχάριστη αυτή
έκπληξη που µας επιφύλαξε
και του ευχόµαστε πάντα επι-
τυχίες.
(Περισσότερες φωτογραφίες
και video στο www.dolo.gr, επιµέλεια
Γιώργου Mποντίνη).
ΣEΠTEMBPIOΣ 2018 « ∆OΛ I Ω T I K A » 4

ΓIΩPΓOΣ ZEPBAΣ - AΦIEPΩMA

1950 Γιάννενα. ∆ιορισµένος στο ∆ηµόσιο

Αυτό είναι γραµµένο για ...άλλον
Ζέρβα. Θα µπορούσε να είναι για τον
δικό µας αν το «εδώ» ήταν το ∆ολό και
το αλώνι πίσω από το σπίτι του...
Ζέρβα. Το χωριό αυτό στάθηκε η αρχή
του ονείρου.
1950 ∆ολό. Ο Γιώργος Ζέρβας, διπλω-
µατούχος µηχανικός, πλέον, µεταβαίνει,
κατά την συνήθειά του στο χωριό.
Πανέτοιµος για έργο και προσφορά
σηκώνει τα µανίκια. Επί επτά δεκαε-
τίες θα τα κρατήσει σηκωµένα.
(Ανοικοδόµηση-Αποκατάσταση εκκλησιών
Αρχιεπισκοπής). Σϋντοµα θα στείλει στο
καλό και το ∆ηµόσιο και το ...καλό του,
γιατί... «γιατί ποτέ δε λόγιασα το πότε
και το πώς µας εβύθισα τη σκέψη µου
µέσα στην πάσαν ώρα µέσα της να κρύ-
βονταν ο αµέτρητος σκοπός .
Α. Σικελιανός

1950 Γιάννενα. Πρώτο έργο.
«Σταθµός ανεφοδιασµού καυσίµων».
Μπροστά το θρυλικό Willys µε το οποίο
«σκαρφάλωσε» σε όλη την Ήπειρο.
1952 ∆ολό, Tο Nέο Σχολείο. «Λιτά χτίστε τα, απλόχωρα, µεγάλα, γερά θεµελιωµένα
[...] και τα πορτοπαράθυρα των τοίχων περίσσια ανοίχτε, να ±ρχεται ο κυρ-Ήλιος δια-
φεντευτής, [...] κι ο δάσκαλος ποιητής, και τα βιβλία να είναι σαν κρίνα [...] σαν
τα τραγούδια να ±ναι Στη γη της οµορφιάς...».
K. Παλαµάς «Tα σχολειά χτίστε»

Mαθητής, EΠιµελητής και στενός επαγ-

γελµατικός συνεργάτης του Πικιώνη (δεκα-
ετία ±50) στα σηµαντικότερα έργα της πιο
δηµιουργικής περιόδου του σπουδαίου ∆α-
σκάλου του.
Όντας συνεχώς δίπλα του µπορούσε να
µιµηθεί τον µοναδικό τρόπο σχεδίασής του
(βλ. διπλανό σχέδιο). Tο έργο µοιάζει πε-
ρισσότερο µε πίνακα ζωγράφου παρά µε
αρχιτεκτονικό σχέδιο. ∆εν τα εφήρµοσε στη
συνέχεια διότι «ο κακός καλλιτέχνης µιµεί- 1957 Γιάννενα, ∆ιαµόρφωση Eισόδου Σπηλαίου Περάµατος
ται, ο αληθινός καλλιτέχνης κλέβει...» «... να τώρα που, η καλοκαιριά τριγύρα µου είτε µπόρα,
(Mάνος Xατζιδάκις). λάµπει η στιγµή ολοστρόγγυλη στο νου µου σαν οπώρα,
βρέχει απ± τα βάθη τ± ουρανού και µέσα µου ο καρπός...». A. Σικελιανός
 ΣEΠTEMBPIOΣ 2018
ΘYMAMAI
ταν βρισκόµαστε στο
Ό αγαπηµένο µας χωριό
που το επισκεπτόµαστε σαν
τουρίστες πλέον για ορισµένη
περίοδο µε ευνοϊκές συνθή-
κες διαµονής, κάποιοι από
εµάς που ζήσαµε τα πρώτα
µας χρόνια σε αυτόν τον τόπο
δεν µπορούµε να µην ανατρέ-
ξουµε σε αυτά που άλλοι
θυµούνται περισσότερο και
άλλοι λιγότερο.
Eγώ σήµερα θα θυµίσω
κάτι που δεν είναι άγνωστο
αλλά έτσι γινόταν για τους
περισσότερους συγχωρια-
νούς. O λόγος για το νερό που
έχουν γραφτεί πολλά κατά
καιρούς στην εφηµερίδα αυτή
και περισσότερα έγιναν.
Θα αναφερθώ σε µια προ-
σωπική εµπειρία των παιδικών
µου χρόνων.
Tο νερό το κουβαλούσαµε
από το λάκκο µε τις βαρέλες,
άλλοι ζαλωµένοι και άλλοι µε
τα γαϊδούρια (εκτός από
αυτούς που διέθεταν στέρνα).
O δρόµος ήταν µονοπάτι
και τα άλογα δεν ήταν εύκολο
να πηγαινοέρχονται (µόνο τα
γαϊδούρια έβρισκαν το δρόµο
αλάνθαστα).
Ήµουν 11-12 ετών όταν
στο γαϊδουράκι που είχαµε
(ήταν µικρόσωµο) φόρτωσε η
µάνα µου τις βαρέλες, έναν
µαστραπά (κανάτι) και ένα
χωνί για να γεµίσω τις βαρέ-
λες χωρίς να τις ξεφορτώσω
και µε έστειλε για νερό στο
λάκκο. Eκεί µε τη βοήθεια του
µαστραπά και του χωνιού
γέµισα τις βαρέλες µε νερό
ρίχνοντας πότε από τη µία
µεριά και πότε από την άλλη
για να µη φορτωθεί µονόπατα
και βαΐσει (γείρει) το φορτίο,
και ξεκίνησα την ανηφόρα
προς το χωριό.
Aλλά εκείνο που δεν περι-
µένεις δεν αργεί να έρθει.
Στα τελευταία βήµατα το
µονοπάτι στένευε λόγω φθο-
ράς από τις βροχές και πριν
βγούµε στο ίσιωµα ο γάιδαρος
στραβοπάτησε ή υποχώρησε
« ∆OΛ I Ω T I K A »
το έδαφος και όλο το φορτίο
έγειρε προς τη χαράδρα.
Eγώ αµέσως πήγα από τη
µεριά της χαράδρας και έπια-
σα τη δεξιά βαρέλα για να
συγκρατήσω το φορτίο µε το
TOY KΩΣTA KOΛEΦA
γάιδαρο για να µην αναποδο-
γυρίσει στη χαράδρα. ∆εν
καταλάβαινα ότι πρώτος εγώ
θα έπεφτα στη χαράδρα και
όλοι µαζί µε το γάιδαρο και τις
βαρέλες θα καταλήγαµε στο
ποτάµι.
Aµέσως κρατώντας το
φορτίο έβαλα τις φωνές για
βοήθεια. O γάιδαρος σαν να
διαισθάνθηκε τον κίνδυνο δεν
κουνήθηκε καθόλου.
Στα πεζούλια –έξω από τις
έξω πόρτες– του
Kουσουµπίνα και του Bάσση
ήταν µια γυναικοπαρέα όπως
συνήθιζαν εκείνα τα χρόνια οι
γυναίκες να µαζεύονται τ’
απογεύµατα και να κουβεντιά-
ζουν σε κάθε γειτονιά.
Όπως θυµάµαι ήταν η
Λεύκω του Kουτσουµπίνα, η
Φτύχω του Nτόντη, η Λένη
του Xρήστου Bάσση, η Γιάννη
Bάσσενα και άλλες οι οποίες
µόλις µε άκουσαν έτρεξαν για
βοήθεια.
Mε απελευθέρωσαν βάζο-
ντας στο ίσιο µέρος του µονο-
πατιού εµένα και το γάιδαρο
µε το δροσερό νερό.
Aφού πήγα στο σπίτι η
µάνα µου ξεφόρτωσε τις
βαρέλες και τις τοποθέτησε
σε ειδικές προς τούτο εσοχές
στον τοίχο του κατωγιού από
όπου παίρναµε δροσερό νερό
µε τον µαστραπά (ο µαστρα-
πάς ήταν ένα δοχείο όπως οι
σηµερινές γυάλινες και πλα-
στικές κανάτες από χαλκό, το
λεγόµενο µπακίρι, γανωµένο
που κρατούσε δροσερό το
νερό).
Ήταν και πολλοί χωριανοί
που είχαν εσωτερικές στέρνες
οι οποίες γέµιζαν νερό το φθι-
νόπωρο από τις βροχές µε τη
5
Ο ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟ-
ΓΟΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ
ΤΗΝ ΕΝΑΡΞΗ ΤΗΣ NEAΣ
βοήθεια λουκιών που ευρίσκο-
νταν περιµετρικά του σπιτιού.
ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ
Πριν ρίξουν το νερό στις
Η έναρξη της σχολικής
στέρνες φρόντιζαν η στέρνα
να είναι καθαρή και στεγανή χρονιάς συνιστά µια νέα
από τυχόν διαρροές γι’ αυτό αφετηρία γεµάτη στόχους,
κατέβαζαν έναν που τις επιθε- προσδοκίες και όνειρα στο
ωρούσε και τις επισκεύαζε. δύσκολο αλλά συναρπαστι-
Παράλληλα τα πρωτοβρό- κό δρόµο των µαθητών
χια έπεφταν έξω για να πλυθεί προς την κατάκτηση της
η στέγη καλά και µετά µε ένα γνώσης.
χωνί τα γύριζαν στη στέρνα
Σ’ αυτήν την πορεία,
για να µαζέψουν νερό.
ευχόµαστε σε κάθε µαθητή
Έγραψα τα παραπάνω για
να θυµίσω τη δύσκολη ζωή και µαθήτρια, σε κάθε
που είχαµε στα χωριά εκείνα εκπαιδευτικό και σε κάθε
τα χρόνια που τα ξαναθυµήθη- γονέα να εφοδιαστούν µε
κα το καλοκαίρι καθήµενος ψυχική δύναµη, υποµονή
στη σκιά της Kαστανιάς και αλλά και πίστη για την
πίνοντας ένα ντόπιο εκλεκτό πραγµάτωση των στόχων
τσίπουρο µε µεζέ. τους. Ιδιαίτερα οι µαθητές
Tώρα πηγαίνουµε στο
θα πρέπει να εκµεταλλευ-
χωριό και έχουµε όλες τις
τούν τις ευκαιρίες για
ανέσεις µε τα µέσα που είναι
µάθηση, καθότι η γνώση
στη διάθεσή µας.
είναι επένδυση και εχέγ-
Ήταν, παρόλα αυτά, χρόνια
γυο για το µέλλον. “Η
ξένοιαστα και όµορφα και µου
έρχονται στο νου τα λόγια γνώση είναι δύναµη”, δια-
των αειµνήστων συγχωριανών µορφώνει ολοκληρωµένες
µας Nίκου Θανόπουλου, ∆η- προσωπικότητες, γαλουχεί
µήτρη Kαντζώρη, Γιώργου µε αρχές και αξίες.
Zέρβα και πολλών άλλων που
Ο Πολιτιστικός
µε υπερηφάνεια φώναζαν
Σύλλογος
ZHTΩ TO AΘANATO ∆OΛO.
Αγαπητοί φίλοι της Εφηµερίδας µας, γεια σας.
Ο σκοπός της εφηµερίδας µας «∆ΟΛΙΩΤΙΚΑ» είναι να αποτε-
λέσει ένα µέσον επικοινωνίας, ενηµέρωσης, ανταλλαγής ιδεών
και απόψεων και να συντονίσει τα κοινά µας ενδιαφέροντα στη
βάση του τόπου καταγωγής µας.
Γι’ αυτό όσοι επιθυµείτε µπορείτε να στέλνετε τα δικά σας
µηνύµατα, τα νέα σας, τα σχόλιά σας, τις απόψεις σας και γενι-
κότερα ότι υλικό νοµίζετε ότι έχει ενδιαφέρον και θα φανεί χρή-
σιµο για τους συγχωριανούς µας.
Με την δική σας συµµετοχή η εφηµερίδα µας θα εµπλουτίζε-
ται, θα δυναµώνει και θα γίνει ένα πολύτιµο και χρηστικό εργα-
λείο στην υπηρεσία όλων των συγχωριανών.
Παράλληλα µε την συχνή ενηµέρωση και την ποιότητα του
περιεχοµένου της εφηµερίδας, θα µας κάνει να αισθανόµαστε
όλοι χαρούµενοι και υπερήφανοι για τον τόπο µας.
Για κάθε απορία σχετικά µε την εφηµερίδα επικοινωνήστε
µαζί µας για να ενηµερωθείτε
Email: doliotikα @ dolo.gr ή γράψτε µας στη διεύθυνση ∆Ο-
ΛΙΩΤΙΚΑ Απολλωνίας 21 45332 ΙΩΑΝΝΙΝΑ
Με φιλικούς χαιρετισµούς
Η συντακτική επιτροπή
 ΣEΠTEMBPIOΣ 2018
Σκέψεις - Σχόλια
∆εκαπενταύγουστος
Με τα νησιά να έχουν “βουλιάξει” από
τους επισκέπτες και τα χωριά µας να έχουν
γεµίσει ζωή. Με πλήθος κόσµου να συρρέει
σε µοναστήρια και εκκλησίες για τον εορτα-
σµό της Παναγίας. Με την Ελλάδα της παρέ-
ας και του γλεντιού, µε µικρές και µεγάλες
απολαύσεις. ...Με βράδια µαγευτικά. µε πα-
ρέες, µουσικές, συζητήσεις. Με γλέντια τα
οποία κρατάνε από τα παλιά χρόνια και φέρ-
νουν τους ανθρώπους πιο κοντά. Τους φέρ-
νουν στο “εµείς”, µακριά από προβλήµατα
και µάταιους ανταγωνισµούς. Αν βρεθείτε
σε πανηγύρι το µόνο σίγουρο είναι ότι θα πα-
ρασυρθείτε από τους ξεσηκωτικούς τοπι-
κούς ρυθµούς και αναγκαστικά, θα µπείτε
στο χορό... Και το γλέντι για να φουντώσει,
όπως η φωτιά, θέλει τον αέρα της, έτσι και
αυτό θέλει τη µουσική του. Τα όργανα κουρ-
ντίζονται, και οι µουσικοί συνοδεύουν τη
γιορτή, στα όµορφα χωριά µας που φοράνε
τα γιορτινά τους τις µέρες του Αυγούστου.
Σήµερα την εποχή της παγκοσµιοποίη-
σης, σε µια εποχή που τα πάντα τείνουν να
ισοπεδωθούν, να αλλοιωθούν και να εξαφα-
νιστούν η διατήρηση του πανηγυριού, του
πανάρχαιου αυτού εθίµου που εµείς κληρο-
νοµήσαµε από τους προγόνους µας, είναι
ένα στοίχηµα. Στοίχηµα που έχει στοιχεία
πολιτισµού και κουλτούρας της πατρίδας
µας και της περιοχής µας, σαν συνδετικός
κρίκος για συνεύρεση και κοινό αντάµωµα
ανάµεσά µας, µιας και είµαστε όλοι µας δια-
σκορπισµένοι δεξιά και αριστερά, µακριά
από τη γενέτειρα γη και τη γη των προγόνων
µας. Αν σταµατήσουν αυτές οι εκδηλώσεις,
ίσως σταµατήσει να υπάρχει και το χωριό.
Τα πανηγύρια µας παραµένουν
παραδοσιακά.
Μη χάσουµε τις ρίζες µας
Κάθε καλοκαίρι λοιπόν, σε κάθε πανηγύρι
της περιοχής µας, αρχής γενοµένης της
Αγίας Παρασκευής στο Σταυροσκιάδι, (να εί-
ναι καλά ο Μήτσος Σωτηρόπουλος που κρα-
τά άσβεστη την παράδοση όλα αυτά τα χρό-
« ∆OΛ I Ω T I K A »
AΠO TON A∆OΛO-∆OΛIΩTH
νια), ή του Αη-Παντελεήµονα ή του προφήτη
Ηλία, ή τ’ Αη-Σωτήρος και φυσικά της Μεγα-
λόχαρης, όλοι επιστρέφουν. Επιστρέφουν
στη γραµµή εκκίνησης. Στο µέρος που πρώ-
τα ήπιαν νερό, έπαιξαν, γέλασαν, ερωτεύτη-
καν. Το πανηγύρι είναι απλώς το πρόσχηµα.
Η ουσία, είναι η εσωτερική µας ανάγκη να
µην χάσουµε τις ρίζες µας. Αυτός είναι ο
κλειδάριθµος των πανηγυριών: Η αθωότη-
τα., η ξεγνοιασιά, οι χαιρετούρες, τα καλα-
µπούρια, και πάνω απ’ όλα ο ήχος από το
κλαρίνο. Για όλα τα υπόλοιπα φροντίζει η
φύση.
Πόσο τυχεροί είµαστε!
Τ’ απολαύσαµε κι εµείς στο δικό
µας “Αντάµωµα”. Παρατηρώντας την όλη εκ-
δήλωση από την αρχή της προετοιµασίας, τη
συµµετοχή της νεολαίας και όχι µόνον, την
τάξη, το σερβίρισµα, το στρωτό Πωγωνίσιο
γλέντι κάτω από την καστανιά, µε καγκέλι
(κύκλους) ο χορός, το σωστό δηµοτικό τρα-
γούδι µε το ήθος και το ύφος του που θα ζει
πάντα και δεν κινδυνεύει από οτιδήποτε άλ-
λο, αναλογίζοµαι πόσο τυχεροί είµαστε όλοι
όσοι διατηρήσαµε επαφή µε τις ρίζες και την
καταγωγή των προγόνων µας. Είµαστε τυχε-
ροί ειδικά εµείς που οι προγονοί µας άπλω-
σαν τις ρίζες τους σ’ αυτό το µικρό κοµµάτι
παραδείσου. Πόσο µεγάλο ευτύχηµα να
αποκτήσουµε παιδικές αναµνήσεις από έναν
τόσο όµορφον τόπο!
Τι µεγάλη ευλογία - και προνόµιο συνά-
µα τα παιδιά µας να περνούν τις διακοπές
τους µέσα στη µαγευτική γαλήνη της φύσης
µε άπειρα ερεθίσµατα για τη φαντασία τους,
µε σηµαντικά οφέλη για την υγεία τους!
Τα παιδιά διασκέδασαν
και µας διασκέδασαν
Όπως συνηθίζεται τις µέρες του Αυγού-
στου στο ∆ολό, τα παιδιά διασκέδασαν και
µας διασκέδασαν, µε µοναδικά όπλα την
έµπνευση, την απλότητα, το χιούµορ και τον
αυθορµητισµό τους, αποδεικνύοντάς µας,
ότι η διασκέδαση σε µια µικρή κοινωνία θα
έπρεπε να στηρίζεται στα ίδια της τα µέλη,
ανακαλύπτοντας και αναδεικνύοντας τα τα-
6
λέντα τους και όχι να εξαρτάται από κάθε
λογής χρηµατοδότες, διοργανωτές και ακρι-
βοπληρωµένα καλλιτεχνικά ονόµατα. Αυτό
εµείς το έχουµε καταλάβει από καιρό και γι’
αυτό στηριζόµαστε πλέον στις δικές µας δυ-
νάµεις. Πολλά συγχαρητήρια αξίζουν αναµ-
φισβήτητα στα παιδιά µας, αλλά και στην
διοργανώτρια των εκδηλώσεων Ωρέλια Χρή-
στου µε τα διασκεδαστικά - διδακτικά δρώ-
µενα. Κάθε χρόνο µας παρουσιάζει και κάτι
πρωτότυπο και µοναδικό που σε καθηλώνει.
Αξίζουν πολλά µπράβο σε ΟΛΟΥΣ.
Το µαγαζί του Χριστόφορου
και της Νίγιας
Το άρθρο της ∆έσποινας Πορίκη του
προηγούµενου φύλλου, “Καφενείο - Μαγα-
ζιά”, µου έφερε στο νου εικόνες από το πρώ-
το µπακάλικο που θυµάµαι από µικρός στο
χωριό, του Χριστόφορου (Νάστου).
Μαγαζί ήταν το όνοµά του στο χωριό
µας. (Και τι µαγαζιά να υπάρχουν σε ένα µι-
κρό χωριό εκτός από µπακάλικο και πολλές
φορές µαζί καφενείο και χασάπικο, όλα σε
ένα χώρο). Πιο σωστά θα το ονοµάζαµε µπα-
κάλικο-καφενείο µε προϊόντα που έχρηζαν
άµεσης ανάγκης για τους τότε κατοίκους.
Θυµάµαι, αρκετά καλά, (γιατί έζησα µόνιµα
στο χωριό, από το 1953 έως το 1957) το µα-
γαζί του Χρι-
σ τ ό φ ο -
ρου. Πολύ
µικρό σε χώ-
ρο, (περίπου
5x4), ένας
πάγκος, µε
τη ζυγαριά,
το µπακαλοδεύτερο, το τεζιάκι, που χώριζε
το δηµόσιο χώρο των θαµώνων από τον ιδιω-
τικό (κουζίνα, λογιστήριο), µια σόµπα µε
µπουρί στο κέντρο του µαγαζιού, δυο ξύλινα
τραπέζια µε ψάθινες καρέκλες, στους τοί-
χους ράφια µε το εµπόρευµα, κάποιες φωτο-
γραφίες.
Στην εποχή της απλότητας και του “όλα
σε ένα”.
Εκεί οι άνθρωποι του χωριού έβρισκαν τα
πλέον απαραίτητα. Μακαρόνια, ρύζι, ζάχα-
ρη, αλεύρι, καφέ, όσπρια χύµα, κονσέρβες,
σαρδέλες, γκάζι (το φωτιστικό πετρέλαιο)
για τη λάµπα ή το “ακάθαρτο” για εντριβές
(οινόπνευµα), πράσινο σαπούνι, σπίρτα, φυ-
τίλια, κ.ά. Η πελατεία τις περισσότερες φο-
ρές ψώνιζε βερεσέ λόγω και της φτώχειας
που επικρατούσε. Κοντά σ’ αυτά για τα παι-
διά, µπισκότα καραµέλες το τετραδιάκι που
τους έλειπε, ένα µολύβι, µια γόµα, µια ξύ-
στρα. Φυσικά µπορούσε να βρει κανείς και
 ΣEΠTEMBPIOΣ 2018
Σκέψεις - Σχόλια
διάφορα ψιλοπράγµατα, βελονάκια, κλω-
στές, νήµατα, βελόνες, καρφίτσες. Τα
όσπρια ήταν σε σακιά (τσουβάλια), το λάδι
σε κυλινδρικό ντεπόζιτο µε κάνουλα (ο πε-
λάτης έφερνε το µπουκάλι από το σπίτι του),
το πετρέλαιο σε µεγάλο µεταλλικό δοχείο
που το έβγαζε ρουφώντας ένα λάστιχο νε-
ρού, η ζάχαρη ή το ρύζι σε σακιά κ.ο.κ. Ως όρ-
γανο σερβιρίσµατος των προϊόντων χρησι-
µοποιούσε τη σέσουλα, ένα είδος µεγάλης
κλειστής µεταλλικής κουτάλας µε λαβή. (Κα-
µιά φορά οι πελάτες είχαν αµφιβολίες ως
προς το σωστό ζύγισµα του είδους που αγό-
ρασαν και τότε παραπονούνταν ότι το είδος
αυτό ήταν «ξίκικο», δηλαδή ελλιποβαρές,
(όπως ήταν ο όρος στην καθαρεύουσα). Συ-
χνά, συχνότερα το καλοκαίρι που υπήρχε πε-
ρισσότερος κόσµος, δούλευε και σαν χασά-
πικο (κρεοπωλείο), µε ντόπια κρέατα. Το
βράδυ ζωντάνευε και έσµιγε ανθρώπους και
κουβέντες. Η φράση που έµεινε ήταν όταν
µεταξύ τους οι πότες λέγανε: “Βάλε µας
απόνα” ή “φέρε µας µια γύρα”.
Ο ιδιοκτήτης αυτού του καταστήµατος, ο
µπακάλης (Χριστόφορος) και συνήθως η γυ-
ναίκα του η µπακάλισσα, η Νίγια, (χαρακτη-
ριστική φιγούρα µιας άλλης εποχής που δύο
κολυβογράµµατα τα γνώριζε), κρατούσαν
την τάξη αλλά και το τεφτέρι µε τα χρωστού-
µενα. Ε, όσο για τις τιµές αρκετές φορές µε-
ρικά προϊόντα έβαζαν πολλά “καπέλα”
ώσπου να φτάσουν στο χωριό. Εν µέρει λο-
γικό, γιατί η προµήθεια και µεταφορά των
εµπορευµάτων ήταν πολύ δύσκολη, ιδιαίτε-
ρα τότε που η συγκοινωνία ήταν ανύπαρκτη.
Αλλά τι να κάνεις; Να πας στη Βοστίνα για
ένα ψιλοπράγµα;
Αρώµατα µπακάλικων-καφενείων
άλλων εποχών
Αυτό που ξεχώριζε εκείνα τα µπακάλικα
εποχής ήταν η χαρακτηριστική µυρωδιά
τους. Όσο όµως κι αν ήταν χαρακτηρι-
στική δεν ήταν συγκεκριµένη καθώς έβγαινε
ανάλογα µε τα προϊόντα που υπήρχαν και εί-
ναι εξαιρετικά δύσκολο να την περιγράψεις.
Άλλωστε πώς να περιγράψεις µια µυρωδιά
που είναι καφές και λάδι, γκάζι µε τσιγάρα,
ούζο µε µπακαλιάρο, µπαχαρικά, σαρδέλλες
µε...
Με όλα όµως τα καλά και τα άσχηµα ήταν
σωτήριο για το χωριό γιατί εκτός από την
εξυπηρέτηση που σου προσέφερε, είχες την
δυνατότητα σαν χωριανός-γνωστός να ψω-
νίζεις βερεσέ (γράψτα του έλεγες).
(Για την ιστορία. Τότε µονάδα µετρήσε-
ως: ήταν η οκά, (τουρκικής προέλευσης),
που υποδιαιρούνταν σε 400 δράµια (µία οκά
« ∆OΛ I Ω T I K A » 7
αντιστοιχούσε σε 1.280 γραµµάρια). Οι πε-
λάτες ζητούσαν π.χ. 1 οκά ρύζι ή 200 δράµια
λάδι κ.λ.π.. Η οκά καταργήθηκε τον Απρίλιο
του 1959 και τη θέση της πήρε το κιλό).
Ο απόηχος του δηµοσιεύµατος
Την Αγαπητή Ελένη Αναστάς, το γένος
Παπαδηµήτρη, που ζει στην Αµερική, (εξαι-
ρετική πατριώτισσα και συνδροµήτρια των
«∆ΟΛΙΩΤΙΚΩΝ»), το παραπάνω θέµα, τη συ-
γκίνησε ιδιαίτερα γιατί όπως µου γράφει έχει
σχέση µε την οικογένειά της.
Αντιγράφω µέρος του γράµµατός:
«Αγαπητέ Γιάννη, διαβάζοντας τα «∆ο-
λιώτικα» έπεσε το µάτι µου στον τίτλο «κα-
φενείο-µαγαζιά», στη δεύτερη σελίδα, και
συγκινήθηκα. Ένας από τους καφετζήδες,
πριν την Κατοχή, ήταν ο παππούς µου µπαρ-
µπα-Τάκης (∆ηµήτρης Παπαδηµητρίου) από
τη Σωπική»... (Ελένη, εγγονή του µπαρµπα-
Τάκη... από τη Σωπική Sent from my iPhone)».
Τι µικρός που είναι ο κόσµος, σκέφτηκα! Πώς
τα φέρνει η άτιµη ζωή! Να είσαι καλά αγαπη- Eίσοδος οικίας Παντελή Παππά. ∆ιακρίνουµε
τή Ελένη. Σε περιµένουµε στο χωριό. στον υπέρθυρο δικέφαλο αετό και την ηµερο-
µηνία «1885 Iουλίου 12».
Να κρατήσουµε
την κληρονοµιά µας ρίων και συνόλων έχουν ακόµη αποµεί-
νει. Παράλληλα δε θα αντιλήφτηκαν και την
Ο χρόνος εγκατάστασης των πρώτων κα- αξιέπαινη προσπάθεια των κατοίκων να προ-
τοίκων του ∆ολού, πρέπει να ανάγεται στην στατεύσουν αυτήν την αρχιτεκτονική κληρο-
9η ή 10η εκατονταετηρίδα, («το ∆ολό στο νοµιά µας, πολλάκις και µε υψηλό οικονοµι-
Πωγώνι» – Νίκου Υφαντή). Οι πρώτοι άποικοι κό κόστος.
µε την πάροδο των χρόνων για να επιβιώ-
σουν, δηµιούργησαν έργα ανάλογης ποιοτι-
Μέσα σε µια βδοµάδα είχαµε τη
κής στάθµης µε το πολιτιστικό επίπεδο στο
χαρά και την τύχη να παρακολουθήσουµε και
οποίο κατά καιρούς βρέθηκαν. Πολλά από τα
να λάβουµε µέρος σε ποικίλες τελετές και
έργα αυτής της δηµιουργίας διατηρούνται
εκδηλώσεις. Εκκλησιασµό, χαρά (γάµος),
µέχρι και σήµερα. Όλα αυτά αποτελούν την
βαφτίσια, µνηµόσυνα και πολλές όµορφες
αρχιτεκτονική κληρονοµιά του χωριού µας.
εκδηλώσεις. Στις τελετές µας είχαµε συµπα-
Για να γνωρίσουν οι νέοι µας αυτήν την
ραστάτες και τους δύο αγαπητούς και σεβά-
κληρονοµιά (ιστορική, αρχαιολογική, καλλι-
σµιους ιερείς µας (παπα-Φάνη και παπα-
τεχνική, αισθητική κ.ά.), ο Άρης Υφαντής,
Βασίλη). Το αδιαχώρητο στην εκκλησία. Έλα-
γνώστης του αντικειµένου και λόγου επαγ-
µπε ο Άγιος-Νικόλαος. Όλα στην εντέλεια.
γέλµατος (πολιτικός µηχανικός), τους περιέ-
Άριστες οι εντυπώσεις και πολλά συγχαρη-
φερε στα σοκάκια του χωριού. Εκεί είχαν την
τήρια από ντόπιους και ξένους (συµπέθε-
ευκαιρία να ενηµερωθούν για κτίσµατα και
ρους) επισκέπτες.
κατασκευές που αποτελούν δείγµατα της οι-
κοδοµικής δραστηριότητας του παρελθό-
ντος και για κάθε στοιχείο που αφορά ένα Η λειτουργία του καφενείου φέ-
χαρακτηρισµένο κτίριο, έναν παραδοσιακό τος το καλοκαίρι µε τη νέα διεύθυνση (Γιάν-
οικισµό. Ήρθαν σε επαφή, µε στοιχεία µε ιδι- νης Φωτόπουλος), ήταν κάτι το φανταστικό.
αίτερη ιστορική, πολεοδοµική, αρχιτεκτονι- Καθαριότητα, οργάνωση, σέρβις, περιποίη-
κή, λαογραφική, κοινωνική και αισθητική φυ- ση, καλούς µεζέδες και χαµόγελα. Αποτέλε-
σιογνωµία και αξία. σµα κάθε βράδυ να µας βρίσκουν τα χαράµα-
Πιστεύω θα αισθάνθηκαν υπερήφανοι τα, µικρούς και µεγάλους. Και δε γίνεται κι
για τους προγόνους µας και ασφαλώς θα συ- αλλιώς. Γιαννάκη και παρέα τα... περάσαµε
νειδητοποίησαν την σηµασία που έχει η ου- ΩΡΑΙΑ, σε ευχαριστούµε. Να µη σας χάσου-
σιαστική προστασία όσων ιστορικών κτη- µε! Να συνεχίσετε µε το ίδιο κέφι για δου-
λειά, ελεύθερα, ανεπηρέαστα, σοβαρά. Κι
 ΣEΠTEMBPIOΣ 2018
Σκέψεις - Σχόλια
εµείς, όσο µπορούµε θα είµαστε κοντά σας.
Σηµείωση: Η διεύθυνση του καταστήµα-
τος θέλει να ευχαριστήσει όλους τους χω-
ριανούς για τη βοήθεια και την στήριξη που
συνάντησε, καθώς και για την προτίµηση και
την εµπιστοσύνη που δείξατε καθ’ όλη την
διάρκεια του καλοκαιριού.
Μαζί σας περάσαµε όµορφα µια εξαιρετι-
κή καλοκαιρινή σεζόν, εισπράξαµε την αγά-
πη σας, αποκτήσαµε πείρα, µάθαµε περισσό-
τερα, µάθαµε πώς θα σας εξυπηρετήσουµε
ακόµα καλύτερα.
Με αυτές τις «αποσκευές», σας περιµέ-
νουµε πιο έτοιµοι και ανανεωµένοι για τη
νέα φθινοπωρινή/χειµερινή σεζόν, για να
σας υποδεχθούµε και να νιώσετε τη ζεστα-
σιά των «δικών» σας ανθρώπων. Σας ευχό-
µαστε ένα υπέροχο φθινόπωρο/χειµώνα.
Το σχολείο µεταµορφώνεται
Το είπε και το έκανε ο Πολιτιστικός Σύλ-
λογος. Μετά τον ελαιοχρωµατισµό εσωτερι-
κού και εξωτερικού χώρου, ξεκίνησαν οι
εσωτερικές διαµορφώσεις των χώρων (κα-
θαρισµός αιθουσών, τοποθέτηση των παλιών
θρανίων, βιβλίων στη βιβλιοθήκη, ο σχολικός
πίνακας στη θέση του, κ.λ.π.) Όλα έγιναν µε
τη συνδροµή της νεολαίας µας. Παρατηρεί-
ται µια ιδιαίτερη ευαισθησία από µέρους
τους που πιστεύω ακράδαντα πως θα συνεχι-
στεί. Αξίζει να αναφέρω πως η νεολαία µας
αποτελείται όχι µόνο από ντόπια παιδιά, αλ-
λά και από φίλους των παιδιών που ξεχωρί-
ζουν µε τον ενθουσιασµό τους. ∆ε φαντάζε-
στε την αυθόρµητη συµµετοχή τους στα κοι-
νά, τη βοήθειά τους στην οργάνωση του τρα-
πεζιού και οπουδήποτε χρειαζόµασταν βοή-
θεια ήταν παρόντες. Τους ευχαριστούµε και
τους περιµένουµε και του χρόνου.
Φθινοπωρινά χρώµατα.
Είναι η εποχή που τα πλούσια δάση της
περιοχής µας αλλάζουν χρώµατα και τα φυλ-
λώµατα γίνονται σταδιακά κίτρινα, πορτοκα-
« ∆OΛ I Ω T I K A »
λιά, κόκκινα και βυσσινιά, δηµιουργώντας
µια µεγαλόπρεπη φαντασµαγορία όµοια της
οποίας δύσκολα θα συναντήσεις σε άλλα µέ-
ρη.
Το γεφύρι της Νονούλως.
Το πέτρινο τοξωτό γεφύρι της Νονού-
λως, στο Ξυλογέφυρο, χαρακτηριστικό κτί-
σµα και εξαιρετικά αξιόλογο δείγµα της το-
πικής λαϊκής αρχιτεκτονικής, κατασκευά-
στηκε σε σηµείο που ήταν απαραίτητο για τη
µετακίνηση ανθρώπων και εµπορευµά-
των από ∆ολό προς Πωγωνιανή και κάτω
από επώδυνες οικονοµικές συνθήκες. Όλοι
γνωρίζουµε την ευεργεσία της Νονούλως.
Μπορεί να έγιναν νέοι εθνικοί οδοί και τα
ζώα να παραχώρησαν την θέση τους στα αυ-
τοκίνητα, τα πέτρινα γεφύρια όµως παραµέ-
νουν στη θέση τους. Το πάθηµα από την κα-
ταστροφή του γεφυριού της Πλάκας είναι
ένα καλό µάθηµα για την προστασία των γε-
φυριών. Επειδή έχω την υποψία πως το γε-
φύρι µας πάσχει από έλλειψη συντήρησης
καλό θα είναι να ευαισθητοποιήσουµε τους
αρµόδιους φορείς που σχετίζονται µε την
προστασία των µνηµείων και να γίνει µια µε-
λέτη για την κατάσταση που βρίσκεται. Μά-
λιστα θα έλεγα σύντοµα, πριν έρθει ο κατα-
στρεπτικός χειµώνας.
Σηµείωση: Έξι γεφύρια, που χρονολο-
γούνται από τον 18ο αιώνα έως τις αρχές
του 20ού και διατηρούνται ως αριστοτεχνή-
µατα της παραδοσιακής µηχανικής και γεφυ-
ροποιίας της Ηπείρου, αλλά και ως τεκµήρια
της ιστορικής κοινωνικότητας του τόπου αυ-
8
τού στο διάβα δύο αιώνων, χαρακτηρίζονται
µνηµεία. Σε αυτά συµπεριλαµβάνεται και το
γεφύρι του Κουβαρά µας.
Καλό φθινόπωρο
Το καλοκαίρι πέρασε, και µας άφησε πίσω
του τις καλύτερες εντυπώσεις . Ο Πολιτιστι-
κός µας Σύλλογος για µια ακόµα χρονιά κα-
τάφερε µέσα από τις δράσεις και τις εκδηλώ-
σεις του να ενισχύσει την παρουσία του χω-
ριού και να ψυχαγωγήσει τόσο τους κατοί-
κους όσο και τους επισκέπτες. Το παραδο-
σιακό τραπέζι, οι διάφορες εκδηλώσεις της
νεολαίας µας, πλέον καθιερώνονται και γί-
νονται θεσµός για το χωριό. Υπάρχει ακόµα
πολύ µεγάλο πεδίο δράσης και πολλά πράγ-
µατα που πρέπει να διορθώσουµε στο χωριό
µας. Και αυτό θα γίνει πάλι µε τη συµµετοχή
όλων µας.
Γι αυτό το λόγο ο Πολιτιστικός Σύλλογος
ζητάει, για πολλοστή φορά, την ενίσχυση
και τη συµµετοχή σας, τόσο µε την οικονοµι-
κή σας συµµετοχή, αλλά κυρίως µε τη συµ-
µετοχή στις δράσεις του και πρωτίστως µε
τις ιδέες και προτάσεις σας. Ιδέες που µαζί
µε τις δικές του µπορούν να κάνουν ακόµα
µεγαλύτερη διαφορά στο χωριό µας. Τις πε-
ριµένουµε µε πολύ ενδιαφέρον. Οι στήλες
στα «∆ΟΛΙΩΤΙΚΑ» είναι πάντα ανοιχτές για
ΟΛΟΥΣ. Επίσης και οι φίλοι του Συλλόγου
που θέλουν να συµµετάσχουν στη σύνταξη
της εφηµερίδας µπορούν να στείλουν τα άρ-
θρα τους και τις ιδέες τους στη διεύθυνση
της εφηµερίδας µας, («∆ΟΛΙΩΤΙΚΑ», Απολ-
λωνίας 21, 45332 Ιωάννινα) ή στο mail: www.
Dolo. Gr Ας γίνει η αρχή από το επόµενο τρί-
µηνο.
Καλό φθινόπωρο σε όλους σας.
∆OΛIΩTHΣ O A∆OΛOΣ
(email: ioabodinis@gmail.com)
 ΣEΠTEMBPIOΣ 2018
27 OKTΩBPH TOY 1940 HMEPA KYPIAKH
ιορτάζουµε κι εφέτος την
Γ 78η Eπέτειο του Eλληνο-
Iταλικού πολέµου του 1940.
Eίναι µια ιστορική επέτειος,
που ποτέ δεν πρέπει να ξεχνού-
µε. Γιατί «λαός χωρίς µνήµη εί-
ναι λαός χωρίς ταυτότητα».
Έχουν γραφτεί πάρα πολλά
γεγονότα γι’ αυτή την ιστορική
επέτειο και λίγοι ακόµη ζουν.
Όµως εµείς θα αναφερθούµε
πολύ σύντοµα, όσο µας επιτρέ-
πουν οι στήλες της εφηµερίδας
µας, την παραµονή της επετεί-
ου. Όλα µαρτυρούσαν ότι βρι-
σκόµαστε, πλησίον των σοβα-
ρών γεγονότων.
O ∆ιοικητής της VIII Μεραρ-
χίας µας Υποστράτηγος Χ. Κα-
τσιµήτρος, συνεργάζεται µε
τους επιτελείς του και δίνει τις
τελευταίες οδηγίες, για τις κινή-
σες στην προκάλυψη των ιταλι-
κών µονάδων. Απόψε ή αύριο θά-
χουµε επίθεση. Αργά ως πολύ
αργά συνεργάζεται. Κατάκοπος,
τα µεσάνυχτα, έδωσε, διαταγή,
να απέλθουν οι αξιωµατικοί στα
σπίτια τους, πλην της επιφυλα-
28η Oκτωβρίου 1940 η µεγάλη µέρα του Πολέµου στο Πωγώνι
µπουµπουναριές µαζί µε κανονιές.
O ∆ιοικητής της 8ης Mεραρχίας Kατσιµήτρος µε τον
Eπιτελάρχη Aντισυνταγµατάρχη ∆ρίβα και τον ∆ιοικητή
Πυροβολικού Συνταγµατάρχη Mαυρογιάννη.
« ∆OΛ I Ω T I K A »
T E Λ E Y T A I E Σ
κής. Κατάκοπος κατεκλίθη, έχο-
ντας δίπλα του το τηλέφωνο, µε
ήσυχη την συνείδηση, µε ήρεµη
τη σκέψη και ατάραχη την ψυχή
του. Στις 3 και 45΄, παρατεταµέ-
νοι κωδωνισµοί του τηλεφώνου,
δεν κατέστησαν δυνατόν να τον
αφυπνίσουν.
Και τότε, η µικρή του κόρη
που άκουσε τους κωδωνισµούς
τον ξύπνησε: «Στρατηγέ έχουµε
πόλεµο! Ο ΓΚΡΑΤΣΙ (πρεσβευ-
τής Ιταλίας) επέδωσε, προς τον
Πρόεδρο της Κυβέρνησης τηλε-
σιγραφική διακοίνωση της Ιταλι-
κής Κυβέρνησης µε την οποία
ζητούσε να επιτραπεί η είσοδος
των Ιταλικών Στρατευµάτων στο
Ελληνικό έδαφος!
Η απάντηση είναι ΓΝΩΣΤΗ:
ΟΧΙ! Και το τηλεσίγραφο κατέ-
ληγε: «Αν το αρνηθείτε η αντί-
σταση θα καµφθεί διά των
όπλων. Πέρας της διακοίνωσης
η 6η πρωινή. Γεγονότα και διαγ-
γέλµατα και επιστράτευση γνω-
στά.
Εκείνο το πρωί ξύπνησε όλη
η χώρα. Παντού άκουσες. ΠΟ-
Ω P E Σ
ΛΕΜΟΣ! ΠΟΛΕΜΟΣ! ΠΟΛΕ-
ΜΟΣ!
Οι καµπάνες χτυπούσαν δυ-
νατά. Ο Στρατηγός Κατσιµήτρος
είπε: «Το περίµενα! ∆εν θα ΠΕ-
ΡΑΣΟΥΝ!».
Μικρός, θυµάµαι στο χωριό
µου, το δαιµονισµένο χτύπηµα
Γράφει
ο Σωκράτης Oικονόµου
της καµπάνας του χωριού µας
και από το κοινοτικό τηλέφωνο,
πληροφορήθηκαν οι χωριανοί
µας, οι πατεράδες µας για την
επιστράτευση. Για τον ΠΟΛΕ-
ΜΟ!
Όσο ΖΩ, κι εγώ και οι λίγοι
που µείναµε ακόµη ποτέ δεν ξε-
χνούµε αυτές τις ιστορικές στιγ-
µές. Έπρεπε να φύγουµε κάπου
να κρυφτούµε και εµείς και τα
ζωνανά µας: Tι ήθελαν στη χώρα
µας αυτοί;
Φύγαµε για κάτω στο Βοϊδο-
µάτη. Κρυφτήκαµε στις «ΜΠΙ-
ΣΤΕΡΙΕΣ» (Τρύπες), ενώ πέρα
βροντούσε το κανόνι έβρεχε
κιόλας... Φόβος, τρόµος, αλλά
και περισυλλογή.
Στο καλό και µε τη ΝΙΚΗ ΝΑ
ΓΥΡΙΣΕΤΕ ΝΙΚΗΤΕΣ... Αργότε-
ρα, βγήκε το πρώτο Ανακοινω-
θέν του ΓΕΣ.
Σαν κείµενο, επέζησε, µπήκε
στην ιστορία:
«Αι Ιταλικαί στρατιωτικαί δυ-
νάµεις προσβάλλουν από τις
5,30 σήµερον τα ηµέτερα τµήµα-
τα προκαλύψεως της Ελληνο-
αλβανικής µεθορίου. Αι ηµέτε-
ραι δυνάµεις αµύνονται του πα-
τρίου εδάφους».
(28-10-1940).
Εδώ πάνω, στα σύνορα, στον
τόπο µας βροντούσε το κανόνι.
Σε περισυλλογή βαθύτατη, µε
κλεισµένα µάτια, το άκουγε µέ-
σα της κάθε Ελληνική ψυχή.
Ο λαός µας γιγαντώθηκε. Η
ρήση του Στρατηγού µας ήταν
αποφασιστική!
9
«∆ΕΝ ΘΑ ΠΕΡΑΣΟΥΝ! από
το ΚΑΛΠΑΚΙ!
ΚΑΙ ∆ΕΝ ΠΕΡΑΣΑΝ!
Εδώ λοιπόν στα κακοτράχα-
λα βουνά µας, κρίθηκε η τύχη
του πολέµου.
Tαγµατάρχης Πεζικού
AΛEBIZATOΣ TZANNHΣ εκ
Kεφαλληνίας –∆ιοικητής
Tάγµατος ∆EΛBINAKIOY, ηρω-
ικώς πεσών εις BHΣΣANHN
την 20ήν Nοεµβρίου 1940
Γνωστές είναι οι µάχες.
Mα πιο γνωστά είναι τα γεγο-
νότα στο Πωγώνι µας και το χρο-
νικό του Ανεξάρτητου Τάγµατος
∆ελβινακίου όπου έπεσε ηρωι-
κώς µαχόµενος στις µάχες τις
Βήσσανης ο ∆ιοικητής του Τάγ-
µατος ∆ελβινακίου, Ταγµατάρ-
χης Πεζικού ΑΛΕΒΙΖΑΤΟΣ
ΤΖΑΝΝΗΣ εκ Κεφαλληνίας (20-
11-1940).
Σ’ αυτό το Τάγµα, υπηρετού-
σε τότε και ο αείµνηστος ανθυ-
πολοχαγός, ο ∆ολιώτης, ΣΠΥ-
ΡΟΣ ΠΑΓΟΥΝΗΣ, υπολοχαγός
αργότερα απ’ το 1945.
Τιµή και δόξα σ’ αυτούς που
’πέσαν για την λευτεριά της Πα-
τρίδος µας. Η δόξα και η ΝΙΚΗ
στεφάνωσε τους ΠΟΛΕΜΙΣΤΕΣ
του 1940-1941.
 ΣEΠTEMBPIOΣ 2018
O δικός µας
Aύγουστος στο ∆ολό!
 Συνέχεια από την 1η σελίδα
Bασίλης Παπαλαζάρου.
EKΘEΣH
ΦΩTOΓPAΦIAΣ
Το κτίριο του Σχολείου µας
αξιοποιείται µε πολλούς τρό-
πους. Φέτος την εβδοµάδα του
∆εκαπενταύγουστου η
Αδελφότητα Αθηνών ∆ολού
«Άγιος Χριστόφορος» οργάνω-
σε έκθεση φωτογραφίας στο
ισόγειο του σχολείου µε τίτλο
«Πόσα βήµατα µετράς;»
Με αφορµή –όπως ξενα-
γούσε στην έκθεση ο Βασίλης
Παπαλαζάρου,– την οπτική
επτά καλλιτεχνών δηµιουργή-
θηκε η έκθεση φωτογραφίας
µε εικόνες από το ∆ολό και
άλλα ταξίδια τους.
Σηµείο αναφοράς στον
κεντρικό άξονα της έκθεσης
εικόνες από το ∆ολό για γύρω
«δορυφόροι» εικόνες από το
εξωτερικό –όπου είχαν ταξιδέ-
ψει οι καλλιτέχνες.
Η έκθεση και οι φωτογρα-
φίες ήταν κατά τέτοιο τρόπο
δοµηµένη που σηµατοδοτούσε
–µε σηµείο αναφοράς το
«σηµείο 0»– ένα χέρι που δια-
νύει µια διαδροµή µε «έναν
δρόµο». Τα βήµατα νοερά –µε
συναισθηµατική µονάδα µέτρη-
σης οδηγούν στο ∆ολό της
καρδιάς µας.
Την οργάνωση της έκθεσης
είχε ο Φοίβος Κουβαράς και η
Ωρέλια Στίκα.
Στήσιµο έκθεσης: Χρήστος
Βαγιάτας, Μυρτώ Χρήστου,
Χαρά Παγούνη, Φοίβος
Κουβαράς. Επιµέλεια Βασίλης
Παπαλαζάρου.
Συµµετείχαν µε φωτογρα-
φίες τους:
Ηλιάνα Καψοκάλη, Μαρία
Ρουµελιώτη, Χαρά Παγούνη,
Μυρτώ Χρήστου, Άννα
Χριστοδούλου, Αβραάµ
Παυλίδης και η Ανθούλα Ζέρβα
µε αλησµόνητες φωτογραφίες
του άλµπουµ που κοσµούσε
την έκθεση. Κοσµήµατα πραγ-
µατικά ήταν και όλες οι φωτο-
γραφίες των καλλιτεχνών.
« ∆OΛ I Ω T I K A »
Στο σχολείο επίσης µε
στόχο να αξιοποιήσουµε το
παραδοσιακό κτίριο – δηµιουρ-
γούµε στον δεύτερο όροφο–
Βιβλιοθήκη µε τα παλιά θρα-
νία– να κοσµούν και να κάθο-
νται ως µαθητές να διαβάζουν
όσοι επιθυµούν. Το χώρο καθά-
ρισαν επιµελώς µέλη του
Πολιτιστικού Συλλόγου και
χωριανοί.
Ο Πολιτιστικός Σύλλογος,
όλα τα µέλη του, οι χωριανοί
και η νεολαία συνέβαλαν στο
να περάσουµε όλοι ένα ακόµη
αξέχαστο καλοκαίρι στο ∆ολό
µας.
«O AΛAΦPOΪΣKIΩTOΣ»
Aκόµη µια όµορφη βραδιά
µε πολλές εκπλήξεις ήταν η
ταινία του Άγγελου Kούρου
που προβλήθηκε στον αύλειο
χώρο του σχολείου. O λα, σε πολύ σιγανή φωτιά, να
Άγγελος ασχολήθηκε και µε
αυτή την τέχνη και το αποτέλε-
σµα καταπληκτικό.
H ταινία είχε ως θέµα της
το ∆ολό, τις οµορφιές τις κρυ-
φές και φανερές. Hθοποιοί οι
χωριανοί µας, τα παιδιά. Tην
παράσταση έκλεψε µε τις θεα-
τρικές επιδόσεις του ο Nίκος
Πορίκης.
O Άγγελος –όπως µας διη-
γήθηκε στη συνέχεια– πήγαινε
µια µέρα βόλτα. Tον έπιασε
βροχή, σταµάτησε και µπήκε
στο προαύλιο της Aγίας
Tριάδας.
Περιµένοντας να σταµατή-
σει η βροχή, παρατηρούσε τον
τοίχο και ανακάλυψε χαραγµέ-
νες ηµεροµηνίες µε γεγονότα
στο χωριό όπως «χιόνι σήµε-
ρα» µε υπογραφή Z.
Aποκαλύπτεται πως τα
έγραψε ο Zήκος και γύρισε ένα
ολιγόλεπτο ντοκιµαντέρ µε
τον Άκη Φωτόπουλο.
Ήταν λοιπόν το καλοκαίρι
του 2018 για το ∆ολό –πρωτο-
ποριακό-ψυχαγωγικό-
δηµιουργικό.
Ήταν το δικό µας ∆ολό. Kαι
το ραντεβού ορίστηκε για του
χρονου µε το πετάρισµα των
µατιών.
ΣYNTAΓEΣ MAΓEIPIKHΣ
ΚΑΒΟΥΡΜΑΣ
Υλικά: 1 κιλό χοιρινό κρέας
(από σπάλα στήθος & πλευρά
χωρίς κόκκαλα)
1 κιλό µοσχάρι από λάπα µαζί
µε πλαϊνά του
40 γραµµάρια αλάτι
1 κουταλιά της σούπας µαύ-
ρο πιπέρι
1 1/2 φλιτζάνι νερό 2 κουτα-
λιές της σούπας ρίγανη (∆ολιώ-
τικη )
Εκτέλεση: Κόβουµε σε πολύ
µικρά κοµµατάκια 2 κιλά κρέας
και το βάζουµε σε µια κατσαρό-
βράσει σκεπασµένο, µε 40 γραµ-
µάρια αλάτι, 1 κουταλιά της σού-
πας µαύρο πιπέρι, 2 κουταλιές
της σούπας ρίγανη και 1- 1/2
φλιτζάνι νερό. Χρειάζεται περί-
που 3 έως 31/2 ώρες και πρέπει
να µείνει µόνο µε το λίπος του
και καθόλου νερό. Μετά τις 3
ώρες, πετάµε όσα κοµµάτια λί-
πους δεν έχουν λιώσει και αδει-
άζουµε τον καβουρµά σε µακρό-
στενο τάπερ, ή µια φόρµα
του κέικ µακρόστενη για να
κρυώσει, φροντίζοντας να πιέ-
ζουµε, να φορµαριστεί καλά.
ΠΑΡΑΚΛΗΣΗ
Όπως γνωρίζετε τα «∆Ο-
ΛΙΩΤΙΚΑ» είναι µια µικρή τοπι-
κή εφηµερίδα και δεν έχει τα
µέσα να πληροφορείται για
όσα συµβαίνουν, στους αγα-
πητούς µας χωριανούς.
Γι’ αυτό σας παρακαλούµε
να µας ενηµερώνετε σαν
θέλετε να δηµοσιεύουµε ό,τι
ευχάριστο ή δυσάρεστο σας
συνέβη, (γέννηση, θάνατος,
µνηµόσυνο, επιτυχίες, διακρί-
σεις κ.λ.π.)
Επίσης να µας ενηµερώνε-
τε για την αλλαγή της διεύ-
θυνσής σας.
10
Tου Θανάση Παπαϊωάννου
Στη συνέχεια σκεπάζουµε µε το
λίπος από την κατσαρόλα που
έχει µείνει φροντίζοντας να µην
υπάρχουν κενά αέρα.
(Την συνταγή σας την δίνω
στην εύκολη εκτέλεση το κρέας
πρέπει να λιώνει).
Υ.Γ Καβουρµάς σηµαίνει αρ-
γά ψηµένο.
Ιδιότητες και χρήσεις. Φυσι-
κά και περιέχει πρωτεΐνες, ψευ-
δάργυρο και σίδηρο, νιασίνη,
ψευδάργυρο, κάλιο, εξαιτίας
του βοδινού και χοιρινού κρέα-
τος που περιέχει, αλλά να θυµά-
στε ότι περιέχει και χοληστερίνη
και αρκετές θερµίδες, γι’ αυτό
θέλει προσοχή στην κατανάλω-
σή του. Τρώγεται ωµός σε µικρά
κοµµατάκια και συνοδεύεται
υπέροχα µε ένα ξινόµαυρο κρα-
σί. Συνδυάζεται µε λαχανικά
στην κατσαρόλα, µπαίνει µε
αβγά στο τηγάνι, ακουµπά πάνω
σε λίγο φρυγανισµένο ψωµάκι
δίνοντας τον τέλειο µεζέ για τσί-
πουρο.
«∆OΛIΩTIKA»
Όργανο του Πολιτιστικού Συλλόγου
∆ολού Iωαννίνων
Aπολλωνίας 21 T.K. 4523 32
Tηλ. 26510 44558
E-mail: doliotika@dolo.gr
Yπεύθυνος έκδοσης:
Aγνή Bραβορίτη
Πρόεδρος Συλλόγου ∆ολού Πωγωνίου
Υπεύθυνος σύνταξης:
Γιάννης Μποντίνης
KΩ∆IKOΣ 4587
ΣYNTAKTIKH EΠITPOΠH
Γιάννης Mποντίνης
Aγνή Bραβορίτη
∆έσποινα Πορίκη
Γιάννης Φωτόπουλος
Xαρούλα Zωίδη
Οι συνδροµές - συνεργασίες
να αποστέλλονται ή στη ∆/νση:
Γιάννη Mποντίνη
Aπολλωνίας 21 T.K. 45332 Ιωάννινα
Tηλ. 26510 44558 - Kιν. 6944214969
ή στην Tρàπεζα Πειραιώς
Aριθ. Λογ. 5407-025725-400
IBN GR 140172 4070 0054 0702 57 25 400
Xειρόγραφα που δηµοσιεύονται ή όχι,
δεν επιστρέφονται.
Oι ενυπόγραφες συνεργασίες εκφράζουν
τις απόψεις εκείνων που υπογράφουν.
 ΣEΠTEMBPIOΣ 2018
Kοινωνικά
ΓENNHΣEIΣ
– Ο Λευτέρης Φωτόπου-
λος (γιός του Χρήστου και της
Ευτυχίας) και η Ελένη, απέκτη-
σαν αγοράκι.
Στους ευτυχισµένους γο-
νείς, παππούδες και γιαγιάδες
ευχόµαστε να τους ζήσει
ΒAΠTIΣEIΣ
– Στο ∆ολό στις 19 Αυγού-
στου 2018, ο Άγγελος Κούρος
και η Γεωργία Κονταξή, βάπτι-
σαν το αγοράκι τους και του χά-
ρισαν το όνοµα Γιώργος.
– O Γιάννης Φωτόπουλος
του Xρήστου και της Eυτυχίας
και η Tάνια Παπανικολάου βά-
φτισαν το γιο τους και του χάρι-
σαν το όνοµα Άγγελος.
Στους ευτυχείς γονείς, παπ-
πούδες και γιαγιάδες ευχόµα-
στε να τους ζήσουν.
ΓAMOI
– Στις 7 Ιουλίου 2018 στο Ιν-
γκολστάτ της Γερµανίας έγινε ο
γάµος του Φώτη
Κατσιλέρη (γιος του Γιώργου
και της Βάσως Φούκου) µε τη Γε-
ωργία Μπουρνάκα.
– Στις 8 Σεπτεµβρίου 2018
στο Παλαίκαστρο Σητείας της
Κρήτης έγινε ο γάµος του Λευ-
τέρη Φωτόπουλου (γιου του Μή-
τσου και της Κατερίνας) µε
την Νικολίνα Αϊµαλάκη.
Ευχόµαστε να ζήσουν ευτυ-
χισµένοι.
ΘANATOI
– Στις 30 Mαρτίου του 2018
απεβίωσε στον Πειραιά ο Γεωρ-
γακόπουλος Περικλής, σύζυ-
γος της Λευκής Παππά του Πα-
ντελή και κηδεύτηκε εκεί.
– Στις 25 Aυγούστου του
2018 απεβίωσε στην Aθήνα η
Λιοντόπουλου Bάσω και κηδεύ-
τηκε εκεί.
– Απεβίωσε στις 27 Αυγού-
στου 2018 στην Αθήνα η Βασιλι-
κή Λεοντόπουλου.
– Στις 4 Oκτωβρίου 2018 απε-
βίωσε στα Γιάννενα και κηδεύ-
τηκε στην Kοσµηρά Iωαννίνων ο
Γιάννης Zώτος, σύζυγος της
Σοφίας Γουρδούκη.
Aς είναι αιωνία η µνήµη τους.
ΜMHMOΣYNA
– Στο ∆ολό, στις 19 Αυγού-
στου 2018, έγινε το ετήσιο µνη-
µόσυνο της Μαρίας Κουβαρά.
Ας είναι αιωνία η µνήµη της.
« ∆OΛ I Ω T I K A »
EΠIΣTOΛH TOY ΠAΠA-BAΣIΛH
Έχουν περάσει σχεδόν έξι
µήνες από όταν ανέλαβα την
ενορία του ∆ολού και ήρθα πρώ-
τη φορά, ως ιερέας, στο χωριό.
Φυσικά, το ∆ολό δεν µου ήταν
άγνωστο, αφού τυχαίνει να είναι
από τα πιο όµορφα και ιδιαίτερα
χωριά του Πωγωνίου. Ήταν
Απρίλιος του 2018, Μεγάλη
εβδοµάδα. Με υποδέχθηκαν λί-
γοι άνθρωποι, µεταξύ των οποί-
ων ο πρεσβύτερος ιεροψάλτης
του χωριού, ο κυρ-Βασίλης ∆ά-
κας, µαζί µε τον γιο και τον εγ-
γονό του, και ο κ. Γιάννης Μπο-
ντίνης. Η υποδοχή τους, καθώς
και του υπόλοιπου κόσµου, ήταν
τόσο ζεστή και φιλική που θα την
θυµάµαι σε όλη µου τη ζωή. Εύ-
χοµαι και οι υπόλοιπες ενορίες
που θα αναλάβω στην διάρκεια
της ιερατικής µου πορείας να εί-
ναι όµοιες µε αυτήν του ∆ολού.
Οι ακολουθίες που τελέσαµε το
Μεγαλοβδόµαδο ήταν σύντο-
µες, αλλά τόσο όµορφες και κα-
τανυκτικές.
Αργότερα, στις αρχές του
Μαΐου, αξιωθήκαµε να τιµήσου-
µε την εορτή του Αγίου Χριστο-
φόρου, τελώντας την καθιερω-
µένη θ. Λειτουργία και, την αρ-
τοκλασία, στο παρεκκλήσι του
αγίου που βρίσκεται ψηλά στο
βουνό.
Κατά τη διάρκεια του καλο-
καιριού, λειτουργήσαµε ξανά
κατά την µέρα της Πεντηκοστής
και ανήµερα της εορτής του
Προφήτη Ηλία. Τον Αύγουστο,
Eπιτυχίες στα AEI
– O Kων/νος Mπακόλας
(γιος του Γιώργου και εγγονός
της Mαγδαληνής) πέρασε στο
Iστορικό Aρχαιολογικό Tµήµα
του Πανεπιστηµίου.
– H ∆ήµητρα Σωτηροπού-
λου (κόρη της Kατερίνας
Eλευθ. Zωίδη) πέρασε στην Iα-
τρική Πάτρας.
Συγχαρητήρια.
Eυχαριστήριο
– Eυχαριστούµε θερµά
όλους όσους µας συµπαρα-
στάθηκαν στο πένθος µας για
τον χαµό του αγαπηµένου µας
Eλευθερίου Zωίδη.
H οικογένειά του
11
ΡΙΞΑΝΕ ΛΑ∆Ι
ΣΤΟ ΛΥΧΝΑΡΙ
– Xαρά Παγούνη στη µνήµη
τελέσαµε παράκληση στην Πα- του συζύγου της Nικολάου € 300
ναγιά, κάτι που είχε να γίνει πολ- – Bασίλειος Kωσταράς € 50
λά χρόνια στο χωριό. Επίσης, – Παναγιώτης Σωτηρό-
έλαβαν χώρα δυο µυστήρια στον πουλος και Kατερίνα
€
Άγιο Νικόλαο, δίνοντας ζωή και Zωίδου 50
€
χαρά στο χωριό. – Ράπτη Μαριάνθη 50
€
Με τη χάρη του Θεού και τη – Ζέρβας Ναπολέων 50
€
βοήθεια των αγίων επιτρόπων, – Νάτσικας Βασίλειος 20
θα προσπαθήσω να πράξω ό,τι – Ζωίδου Χρυσάνθη € 20
€
καλύτερο για την ενορία µας. Εί- – Κατσιλέρης Γιώργος 50
€
µαι σίγουρος πως θα έχω την – Κολέφας Κώστας 30
€
αµέριστη συµπαράσταση και την – Φωτόπουλος Βαγγέλης 20
καλή συνεργασία όλων των ενο- – Ζωίδης Κώστας € 20
ριτών. Παρ’ ότι οι µόνιµοι κάτοι- – Τσεµπέρης Παύλος € 20
κοι στο ∆ολό είναι λίγοι, εµείς – Καψοκώλης Γιάννης € 20
θα κάνουµε ό,τι είναι δυνατόν, – Λίτσα Βραβορίτη € 20
ώστε να ανοίγει ο Ναός όσο γί- – Παράσχος Γεώργιος € 20
νεται πιο συχνά. Καλώ τους συγ- – Φούκης Αχιλλέας € 20
χωριανούς που βρίσκονται στα – Ζωίδης Νικόλαος € 50
Γιάννενα ή και αλλού, να έρχο- – Μαργιόλης Κώστας € 20
νται στις ακολουθίες, όσο τους – Μούστου ∆ηµοκρατία € 10
είναι δυνατόν, ώστε να ωφελη-
Ενηµέρωση
θούµε πνευµατικά, αλλά και να Για καλύτερη εξυπηρέτηση πα-
δώσουµε µια νέα πνοή ζωής στο ρακαλούµε τα εµβάσµατά σας, να
χωριό µας. τα στέλνετε:
Θα ήθελα να ευχαριστήσω 1) Mέσω της Τράπεζας Πειραι-
από καρδιάς για τα όσα καλά ώς στο λογαριασµό του Πολιτιστι-
γράφτηκαν για µένα στην εφη- κού Συλλόγου, Αριθ. Λογ. ΙBAN:
µερίδα «∆ΟΛΙΩΤΙΚΑ». Ελπίζω GR 1401724070005407025725400
2) Στον Ιωάννη Μποντίνη
να ανταποκριθώ κατά το µέγιστο Απολλωνίας 21 Τ.Κ. 45332 Ιωάννι-
δυνατό και να µην σας διαψεύ- να: α) Με ταχυδροµική επιταγή ή β)
σω. µέσω του δικτύου Western Union
Από εδώ και στο εξής στην
εφηµερίδα θα λειτουργεί θρη- ΠΡΟΣΦΟΡΕΣ ΣΤΗΝ
σκευτική στήλη που θα ονοµάζε- ΕΚΚΛΗΣΙΑ
ται «Πνευµατικά Αναγνώσµα-
τα», αποσκοπώντας στην ωφέ- – Hλίας Πότσης € 1.000
λεια όλων µας. – Σπυρίδων Πότσης
Εύχοµαι η χάρις της ζωοποι- εις µνήµη γονέων € 100
ού Τριάδος, διά πρεσβειών του – Ράπτη Μαριάνθη € 100
Αγίου Νικολάου και του Αγίου – Ζέρβας Ναπολέων € 50
– Νάτσικας Βασίλειος € 30
Χριστοφόρου, να µας ενισχύουν
€ 50
– Ζωίδη Χρυσάνθη
– Φωτόπουλος Φώτης € 50
και να µας δυναµώνουν, ώστε
ενωµένοι και αγαπηµένοι να δια-
– Παπανδρεου Νίκος € 50
– Οι κουµπαροι του γάµου € 50
κονήσουµε την ενορία του χωρι-
ού µας.
– Μπανούσης Στέφανος
(χρήση οστεοφυλακίου) € 200
Αµήν π. Βασίλειος Κούρος
– Κούρος Σπύρος € 100
– Λώλης Παναγιώτης € 50
– Ζωίδης Νικόλαος € 50
EMBAΣMATA – Μούστου ∆ηµοκρατία € 50
ΓIA THN EKKΛHΣIA – Πότσης Σπύρος € 100
– Μούστου Χριστίνα
στη µνήµη
TPAΠEZA ΠEIPAIΩΣ:
Aριθ. Λογ/σµού GR Λευτέρη Ζωίδη € 100
5101713000006300010064720 – Oικ. Γιάννη Mποντίνη
(∆άκας Eυάγγελος στη µνήµη Γιάννη Zώτου € 50
– Ράπτη Μαριάνθη στη
& Kούρος Παναγιώτης)
µνήµη Τσέρου ∆ηµητρίου δολ. 50
ή ταχ. επιταγή – Μουστόπουλος Χρή-
στον Iωάννη Mποντίνη στος στη µνήµη ∆η-
Aπολλωνίας 21 µητρίου και Λευκοθέας
45332 Iωάννινα Μουστοπούλου δολ.100
ή Western Union – Μπέτζιος Ηλίας δολ. 60
 ΣEΠTEMBPIOΣ 2018
ANTAMΩMA...
Ξαναζωντάνεψε, έστω και
για λίγες µέρες το χωριό, µέρες
του 15ύγουστου µε πληθώρα εκ-
δηλώσεων και συµµετοχή χω-
ριανών, φίλων και κοντοχωρια-
νών που ξεπέρασε κάθε προσδο-
κία και έκανε το όµορφο ∆ολό να
θυµίζει παλιές καλές εποχές.
Kαι γέµισαν τα... κλειδωµένα
σπίτια κι αντάµωσαν συγγενείς
και φίλοι και ...θυµήθηκαν, διη-
γήθηκαν, νοστάλγησαν, γέλα-
σαν, δάκρυσαν...
Kι’ ύστερα... ύστερα τα... φώ-
τα έσβησαν και το χωριό ξανά
στη δική του µονοτονία, µε τους
λιγοστούς µόνιµους κατοίκους
εκεί και µε τη σκέψη µας και της
αγάπης µας κοντά τους.
∆YΣKOΛH... TEXNH
H ακούραστη Λίτσα Bραβορί-
τη σε µια πραγµατική επίδειξη
δεξιότητας, έδειξε στις νεώτε-
ρες την τεχνική ανοίγµατος χω-
ριάτικου φύλλου για πίτες και
γλυκά.
∆εν ξέρω αν κατάφερες Λί-
τσα να... εντρυφήσεις την τέ-
χνη, µ’ ένα και µόνο µάθηµα, σε
κάποιες νεώτερες από τις πα-
ρευρισκόµενες στην εκδήλωση.
Eκείνο όµως που εγώ ξέρω
καλά είναι ότι η αξέχαστη µάνα,
κυρά Aγλαΐα δεν κατάφερε, πα-
ρά τις επίπονες και επίµονες
προσπάθειες, όλα τα χρόνια να
µάθει την τέχνη ούτε στην κόρη
της τη Zωή ούτε στη νύφη της
την Ήβη.
Bλέπετε τα... έτοιµα φύλλα
είναι πιο... ξεκούραστα.
....KTIΣMENA
AΠO ∆OΛIΩTIKA YΛIKA
Γιάννη Mποτίνη, στα σαρά-
ντα περίπου χρόνια της προσφο-
ράς σου στο Σύλλογο και το
...τρέξιµο, και την... αγωνία σου
µια την έκδοση των ∆OΛIΩTI-
KΩN, πολλά θα µπορούσαµε και
να πούµε και να γράψουµε.
Θα µείνουµε όµως στο πιο
σηµαντικό δηλαδή στη... συνέ-
χεια. Kι αυτό γιατί τα ∆OΛIΩ-
TIKA είναι κτισµένα µε... «δο-
λιώτικα» υλικά.
Kαι δεν φοβούνται το χρόνο.
Tον έχουν... σύµµαχο.
Kαι θα αντέξουν όσο και ο
Σύλλογος ∆ολιωτών Iωαννίνων
« ∆OΛ I Ω T I K A »
ΤΟΥ KΩΣTA ∆. ANAΣTAΣIOY
που πέρασε σε καλά και στιβαρά
χέρια.
...E∆ΩΣEΣ KAI ΠHPEΣ
AΓAΠH
Kαι κάτι ακόµα αγαπητέ Γιάν-
νη. Nα νιώθεις περήφανος,
όπως νιώθουµε όλοι οι χωριανοί
για σένα, γιατί όλα αυτά τα χρό-
νια µε την προσφορά σου ...έδω-
σες αγάπη και... πήρες αγάπη,
απ’ όλους.
Aυτό είναι και το καλύτερο
δώρο.
APΩMA... EKΛOΓΩN
Aπό... πανηγύρι σε πανηγύρι
και από ...αντάµωµα σε αντάµω-
µα ξεπατώθηκαν στο τρέξιµο
υποψήφιοι των αυτοδιοικητικών
εκλογών που πλησιάζουν.
Kι’ αγάλιασαν ...κλαρίνο και
ντέφι, χόρεψαν θέλοντας και µη
κι έκαναν ...σταυρούς στην Πα-
ναγιά ελπίζοντας στο δικό
τους... σταύρωµα!
Tου χρόνου τέτοιο καιρό...
µην τους... είδατε µην τους ...
απαντήσατε!
...KAΛHNYXTA ΛEYTEPH...
Γλυκέ, ευγενικέ και καλοσυ-
νάτε Λευτέρη Zωίδη, αγαπητό-
τατε σ’ όλους τους χωριανούς,
δεν είσαι πια µαζί µας.
Έσβησες, τέλη Iουνίου, ήσυ-
χα και ήρεµα, όπως ήσυχος και
ήρεµος ήσαν σ’ όλη σου τη Zωή.
Bιοπαλαιστής άνθρωπος του
µόχθου µέχρι τα τελευταία σου.
Σπίτι, εργασία, οικογένεια.
Όλα αυτά τα είχες... ντύσει µε το
δικό σου όνειρο.
Kαι κει απ’ τον Aϊ Γιάννη, θα...
αγναντεύεις τη ∆ολιώτικη γη
που τόσο αγάπησες και υπηρέ-
τησες και δε θα νιώθεις µοναξιά.
Aφού εµείς οι συγχωριανοί
σου στη µνήµη µας θα σε θυµό-
µαστε πάντα και θα είµαστε κο-
ντά σου στον ήσυχο και αιώνιο
ύπνο σου.
Kαληνύχτα Λευτέρη...
OYTE NEPO
ΣTHN ...EPHMO
Kάτσε στ’... αυγά σου φίλε
K.Π. που θέλεις και µεγάλα αξιώ-
µατα κατά ∆ηµαρχείο µεριά
και... τρέχεις να... πουλήσεις
εξυπηρετήσεις.
Eσύ ούτε.... νερό στην έρηµο
δεν µπορείς να... πουλήσεις!
H ...ΣKYTAΛH
ΣE ΓEPA XEPIA
Eπιστροφή στις ...ρίζες τους
για πολλούς το καλοκαίρι στο
χωριό.
Oι µεγαλύτεροι... «ανασκά-
λεψαν» µνήµες, θύµησες και νο-
σταλγίες και οι νεώτεροι που δέ-
νονται όλο και περισσότερο µε
το χωριό συνέχισαν την παρά-
δοση τέτοιων ηµερών, θυµίζο-
ντας παλιές-καλές εποχές.
Kι αν οι µνήµες των παλιότε-
ρων συνοδεύτηκαν από µια νο-
σταλγία ή και... πικρία για το
«χθες» που πέρασε, η ελπίδα
που µας δίνει η παρουσία, η εµ-
φάνιση αλλά και η ενεργητικό-
τητα των νέων µας στις εκδηλώ-
σεις στο χωριό είναι ένα σηµάδι,
ότι παρά τις δυσκολίες η... σκυ-
τάλη για το αύριο του χωριού
περνάει σε γερά χέρια µε αισιό-
δοξα µηνύµατα.
KOYIZ
Ποιος αλήθεια κινεί τα... νή-
µατα για... συνένωση όλων των
δυνάµεων της αντιπολίτευσης
στο ∆ήµο, για µια εφ’ όλης της
ύλης... κόντρα µε τον τωρινό ∆ή-
µαρχο;
12
Kαι καλά άρχισαν οι συζητή-
σεις.
Στο ...«µισέµι» που θα κληθεί
της όλης προσπάθειας, ποιος θα
κάνει... πίσω;
ΣTANTAP... AΣΣOΣ!
Έντονες διεργασίες γίνονται
σ’ όλα τα χωριά µε τους υποψή-
φιους Tοπικούς Προέδρους να ...
διαγωνίζονται για το ποιος θα
επικρατήσει και τα ...στοιχήµα-
τα... πάνε κι’ έρχονται.
Για το δικό µας χωριό, µη...
χολοσκάτε.
Παίξτε... στάνταρ Άσσο...
Bαγγέλης.
Kερδίζετε σίγουρα!
«TEΛEYTAIO... AΠOKOYMΠI»
H προσφορά των Συλλόγων
στο χωριό είναι ανεκτίµητη.
Tώρα µάλιστα που πάψαµε να
αποτελούµε Kοινότητα.
Γι’ αυτό λοιπόν ας φροντί-
σουµε όλοι να τους κρατήσουµε
και ...Zωντανούς και... δυνα-
τούς.
Eίναι µαζί µε τα ∆OΛIΩTIKA
το ...«τελευταίο αποκούµπι» για
το χωριό µας.
ANAMNHΣEIΣ
KAI NOΣTAΛΓIEΣ
Kαι να που το πανέµορφο ∆ο-
λό µας απόκτησε ζωή, έστω και
για λίγες µέρες το 15Aύγουστο.
Aπό κείνους που ήρθαν πα-
ραθεριστές ή επισκέπτες ή για
να ανάψουν ένα κεράκι στον Άι-
Γιάννη σε κάποιο δικό τους άν-
θρωπο.
Aλλά και από εκείνους που
ήρθαν να συναντήσουν τις...
αναµνήσεις τους ή να... ανταµώ-
σουν τις ιστορίες, τις θύµησες,
τις νοσταλγίες στο πατρικό τους
σπίτι.
Σ’ αυτό το σπίτι που πολλές
φορές µε θυσίες κρατήθηκε ζω-
ντανό ή σ’ αυτό που έγινε ... σω-
ρό από πέτρες και στα χαλάσµα-
τά του... µολογάει τις δικές του
αναµνήσεις.
Nα είστε καλά συγχωριανοί
και του χρόνου η Παναγιά και ο
Άι-Nικόλας να µας ξαναφέρουν
στις ρίζες µας.