Terra Armée

fig1. Snelweg met wand geconstrueerd door terre armee

BB12000
Civiele Techniek
12 februari 2008
Inhoudsopgave
Inleiding ................................................................................... Error! Bookmark not defined.
2. Algemene informatie .............................................................................................................. 2
2.1 Historie ............................................................................................................................. 2
2.2 Milieu ............................................................................................................................... 2
2.3 Veiligheid ......................................................................................................................... 2
2.4 Wereldwijd ....................................................................................................................... 3
2.5 Principe............................................................................................................................. 3
3. Producten ................................................................................................................................ 4
4. Werkwijze .............................................................................................................................. 9
4.1 Overzicht .......................................................................................................................... 9
4.2 Monteren eerste laag panelen ......................................................................................... 10
4.2 Monteren volgende laag panelen.................................................................................... 13
4.3 Monteren van de bovenste panelen ................................................................................ 15
4.5 Foto overzicht aanbrengen Terre Armee massief. ......................................................... 17
5. Eisen en maatvoeringtoleranties Terre Armée ..................................................................... 18
5.1 Verdichtingswaarde Terre Armée massief ..................................................................... 18
5.2 Vorst bepalingen ............................................................................................................ 18
5.3 Maatvoeringstoleranties ................................................................................................. 19
6. Toepassingen ........................................................................................................................ 20
7 Conclusie ............................................................................................................................... 28
8. Literatuurlijst ........................................................................................................................ 29
fig2. Wand gemaakt met Terra Trel
2. Algemene informatie

2.1 Historie
Terre Armée is in 1963 door de Franse architect en ingenieur Henri Vidal uitgevonden. De
eerste toepassingen in Frankrijk dateren uit 1965. In 1973 werd de techniek in België
geïntroduceerd en in 1983 zijn in Nederland de eerste landhoofdwanden gebouwd.

Terre Armée of gewapende grond is uitgevonden in 1963. Feitelijk bestaat Terre Armée uit
grond waarin stalen wapeningsstrippen zijn aangebracht. Reeds in 1965 werd deze unieke
constructie toegepast in Frankrijk. Daarna veroverde de techniek België en de rest van de
wereld, waaronder ook Nederland. Hier werden in 1983 de eerste landhoofden gebouwd.

De onderneming Terre Armée kenmerkt zich door haar vooruitstrevende aanpak. In de

afgelopen decennia is Terre Armée blijven werken aan nieuwe ontwikkelingen, waardoor een
veelheid aan bekledingssystemen en verankeringen is ontstaan. Door voorop te lopen zijn
afnemers verzekerd van topproducten die aan alle denkbare internationale eisen voldoen!

2.2 Milieu
Terre Armée is zich terdege bewust van haar verantwoordelijkheden als wereldwijde
producent van bekledingssystemen en verankeringen. Daarbij gaat het zijn
verantwoordelijkheden bepaald niet uit de weg. Sterker nog, aandacht voor milieuaspecten
neemt bij Terre Armée een prominente plaats in. Dat geldt voor de productie zowel als voor
de producten.

De bouw van tal van ecoducten en geluidswallen geeft aan dat overheden bewust kiezen voor
de producten van Terre Armée. Niet voor niets lenen de door Terre Armée geleverde
constructies zich ook nog eens uitstekend voor hergebruik. Duurzaam bouwen is met Terre
Armée dus in uitstekende handen.

2.3 Veiligheid
Veiligheid tijdens zowel de tijdens uitvoeringfase als de gebruiksfase krijgt bij Terre Armée
alle aandacht.

Bij het ontwerp van een Terre Armée constructie wordt gelet op uitvoeringsaspecten,
waardoor tijdens de uitvoering onveilige situaties worden voorkomen en aan alle Arbo eisen
wordt voldaan.

Door het gebruik van hoogwaardige materialen en oog voor details wordt de veiligheid van de
constructie gedurende de levensduur gegarandeerd. Het integreren van voertuigkeringen,
verlichting, hekwerken en leuningconstructies is probleemloos uit te voeren bij Terre Armée
constructies.

Om veilig op hoogte te kunnen werken beschikt Terre Armée over een speciaal ontwikkelde
hangsteiger, die tegen een vergoeding door de aannemer kan worden gebruikt.

Terre Armee 2
2.4 Wereldwijd
Terre Armée is wereldwijd opererende onderneming, met naast de Nederlandse en Belgische
vestiging, kantoren in veel andere landen. Zoals Frankrijk, Duitsland, Ierland, Turkije, United
Kingdom , Amerika ,Brazilie , Canada, Japan , India , Australie en Zuidafrika.

2.5 Principe
Terre Armée of gewapende grond bestaat uit grond waarin stalen of kunststof
wapeningsstrippen zijn geplaatst. Het principe van Terre Armée is zeer eenvoudig: door de
wrijvingskracht tussen de aanvulgrond en de wapeningsstrippen ontwikkeld zich een veel
grotere horizontale steundruk dan zonder grondwapening bereikt zou worden. Hierdoor kan
het massief grote belastingen dragen met behoud van stabiliteit.

Het Terre Armée massief wordt begrensd door een bekleding, waaraan de wapeningsstrippen
worden bevestigd. De meest toegepaste bekleding bestaat uit 140mm dikke kruisvormige
betonelementen.

Er bestaat geen constructieve verbinding tussen de bekledingselementen onderling, hieraan

ontleent de wand het vermogen om zettingen en vooral zettingsverschillen goed op te nemen.
Zelfs op samendrukbare grond kan zodoende goed met Terre Armée op staal worden
gefundeerd.

Terre Armee 3
3. Producten
TerraClass
De kruisvormige TerraClass betonpanelen zijn in het begin van de jaren ‘70 geïntroduceerd.
Ze vormen de meest bekende en toegepaste bekleding voor Terre Armée constructies.

De panelen zijn functioneel, snel te verwerken en kunnen goed differentieel zettingen

opnemen. Wanden van 1 tot 20 meter hoog kunnen eenvoudig gerealiseerd worden.

De voegen tussen de betonelementen zorgen voor flexibiliteit in zowel horizontale als

verticale richting.

De wanden kunnen verticaal of onder een helling worden gebouwd bij bijvoorbeeld
geluidswerende constructies.

fig3. Terra Class

TerraPlus

TerraPlus elementen zijn rechthoekig. Ze zijn met een breedte van 3 meter twee keer zo breed
als de TerraClass en TerraQuad panelen. Door de extra breedte kan een hoog rendement bij
het plaatsen van de elementen worden behaald.
De afwijkende vorm van de elementen voor de verschillende wandsystemen, samen met de
mogelijkheid tot variatie in kleur en oppervlakte-afwerking, geeft opdrachtgevers en
architecten optimale vrijheid een wand te realiseren met het gewenste uiterlijk.

fig4. Terra Plus wand.

Terre Armee 4
TerraQuad

TerraQuad is een systeem met vierkante elementen. TerraQuad wordt steeds meer toegepast.
Dit komt mede door het rustige beeld, dat qua lijnenspel goed aansluit bij kunstwerken en
geluidsschermen. Eenvoud en effectiviteit zijn veel gebruikte karakteristieken voor
TerraQuad wanden.

fig5. TerraQuad wand.

TerraTilt
Terra Tilt is een wandsysteem waarbij de bekleding van het Terre Armée wordt gevormd door
volle hoogte elementen.

De volle hoogte elementen worden gesteld op de door Terre Armée ontwikkelde prefab
stelstrookelementen, Direct nadat de panelen zijn geplaatst kan worden gestart met het
laagsgewijs aanbrengen van de grondaanvulling.

Door het toepassen van volle hoogte elementen zijn er geen horizontale voegen zichtbaar. Het
resultaat: een kant en klare wand met een strak uiterlijk.

fig6. Terra Tilt wand.

Terre Armee 5
TerraVert

Beplanting van met teelaarde gevulde terrassen in de groene wand? TerraVert maakt het
mogelijk de betonstructuur geheel aan het oog te onttrekken. Ook bij toepassing zonder
begroeiing wordt een fraai uiterlijk bereikt. De terrassen kunnen dan van gekleurd natuursteen
of bestrating worden voorzien. De teelaarde staat dan in rechtstreeks contact met de
aanvulling van het massief, waardoor kunstmatige bevloeiing vaak overbodig is.

fig7. TerraVert wand.

TerraTrel

De TerraTrel bestaat uit een stalen netwerk opgebouwd uit voorgevormde roosterelementen.
De roosterelementen bestaan uit thermisch verzinkt staal met staven van 8, 10 en 14 mm. De
wapeningsstrippen in de aanvulling achter de roosters zorgen voor de stabiliteit van het Terre
Armée massief. TerraTrel is een roosterwand en kan op drie verschillende manieren worden
toegepast: als verticale wanden met een natuursteen uiterlijk of vulling van recycling
materiaal achter de roosters, als met groen te bekleden steile taluds en als tijdelijke
rondkeringen, zoals faseringswanden.

De wand kan in elke gewenste helling, van horizontaal tot verticaal, worden uitgevoerd.

fig8. TerraTrel wand.

Terre Armee 6
TerraTrel Green

TerraTrel bestaat uit een stalen netwerk opgebouwd uit voorgevormde roosterelementen. De
wapeningsstrippen in de aanvulling achter de roosters zorgen voor de stabiliteit van het Terre
Armée massief.
Door de teelaarde en ingezaaide begroeningsmatten achter de roosters wordt een groene
natuurlijke wand gecreëerd.

fig9. TerraTrel Green wand

Terre Armee 7
TerraTrel Step

Het TerraTrel step systeem geeft de architect optimale vrijheid in vormgeving. Verticaal of
getrapt, alles is mogelijk met deze oplossing van Terre Armée.
De techniek van Terre Armée zorgt dat een stabiele grondkering of stijl talud ontstaat terwijl
de ontwerper de vrijheid heeft de roosterelementen naar wens te combineren.

fig10. TerraTrel Step wand.

Terre Armee 8
4. Werkwijze

4.1 Overzicht
Opbouwen van een Terre Armée massief

Een Terre Armée massief bestaat uit aanvulmateriaal en wapeningsstrippen welke zich achter
de panelen bevinden. Een Terre Armée massief wordt opgebouwd in lagen aanvulmateriaal
met diktes van 375 mm. In het kort bestaat het opbouwen van het Terre Armée massief uit
vier handelingen die elke keer worden herhaald.

De handelingen zijn als volgt:

1. Plaatsen van een rij betonpanelen
2. Aanbrengen en verdichten van een laag aanvulmateriaal met een dikte van 375 mm, 4%
hellend naar achter in verband met de afwatering tijdens de bouw.
3. Aanbrengen van een laag wapeningsstrippen
4. Aanbrengen en verdichten van een laag aanvulmateriaal

Handelingen I t/m IV worden herhaald

- Monteren eerste laag panelen
- Stelstrook van ongewapend beton.

Alvorens met de bouw van een Terre Armée massief te beginnen moet er een
stelstrook van ongewapend beton (C12/16) worden aangebracht.
Deze stelstrook moet zowel in langs- als in dwarsrichting vlak
worden afgewerkt, aangezien er anders problemen ontstaan bij het koud erop
plaatsen van de panelen. Op de stelstrook wordt een houten aanslag gemaakt met
een minimale hoogte van 70 mm. Deze aanslag vormt de rooilijn van de te bouwen
wand.

Terre Armee 9
 fig11. Stelstrook

4.2 Monteren eerste laag panelen

Plaatsen van de onderste halve panelen.

Als eerste worden de onderste halve panelen geplaatst, deze panelen worden
geplaatst met behulp van twee stelmallen die tussen de halve panelen
ruimte vrijlaten voor de later te plaatsen hele panelen.

fig12. Plaatsen onderste panelen

Voordat een paneel geplaatst kan worden moet het eerst worden aangepikt
en door een kraan worden opgehesen. Aan de kopzijde van elk paneel zijn
twee hijsankers ingestort waaraan de panelen worden opgehesen. Ter
bescherming van de zichtzijde van de panelen moeten er tussen het op te
hijsen paneel en het eronder liggende paneel tijdelijk twee houten balken
worden aangebracht.

Terre Armee 10
Plaatsen van de onderste hele panelen.

De onderste hele panelen laat men tussen de halve panelen zakken. Er zijn
een aantal zaken waarop gelet moet worden bij het plaatsen van de hele panelen.
- De horizontale stand van de panelen controleren met de rei en indien nodig met een koord.
- De verticale voegen ter plaatse van de kunststof deuvels, links en rechts, steeds even groot
houden.
- De panelen moeten ongeveer 18 mm achteroverhellend geplaatst worden, dit in verband met
verplaatsing van de panelen door het latere aanvullen en verdichten. De helling van de
panelen moet tijdens de bouw gecontroleerd worden en indien nodig aangepast.
- De stelmal dient bij het plaatsen van ieder paneel gebruikt te worden.

fig 13. Stellen van de eerste laag hele panelen.

Wanneer de hele panelen gesteld zijn, worden deze afgestempeld. De halve

panelen worden na het stellen en vastzetten van de hele panelen, met behulp
van de klemmen tijdelijk aan de hele panelen vast gemaakt. De afstempeling mag worden
verwijderd nadat er achter de hele panelen volledig
is aangevuld en verdicht. (vier lagen aanvulling gereed).

Plaatsen verticale stroken geotextiel.

Het geotextiel, dat op rollen van 150 m1 wordt aangeleverd, heeft een breedte
van 400 mm. Het geotextiel moet in stroken van ongeveer 1,50 meter worden
geknipt. Bij de eerste laag panelen brengt men alleen achter de verticale
voegen stroken geotextiel aan. Achter de voeg tussen de stelstrook en de
betonpanelen hoeft geen geotextiel te worden aangebracht.

Terre Armee 11
 fig 14. Plaatsen van het geotextiel

Aanbrengen en verdichten eerste laag aanvulmateriaal.

Het aanvulmateriaal wat het meest wordt gebruikt in de Benelux is zand. De

eerste laag wordt aangebracht met een dikte van 375 mm. Het zand wordt
onder 4% hellend naar achter aangebracht in verband met de afwatering
tijdens de uitvoering.

Aanbrengen eerste laag wapeningsstrippen.

Uit de achterzijde van de betonpanelen steken ankers waaraan de

wapeningsstrippen moeten worden bevestigd. De wapeningsstrippen moeten
tussen de ankers worden gestoken, waarna de bouten van onderen door de
gaten gestoken moeten worden. De moeren worden aan de bovenkant met
steek- of ringsleutels handvast aangedraaid.
De strippen moeten loodrecht op de bekleding worden geplaatst.

Terre Armee 12
Aanbrengen en verdichten tweede laag aanvulmateriaal.

fig 15. aanbrengen van hetaanvulmateriaal

Het aanvulmateriaal wordt aangebracht vanaf het midden van de

wapeningsstrippen naar de achterzijde van het massief, daarna vanaf het
midden naar de betonpanelen toe, evenwijdig aan de wand.
LET OP! : In een zone tot 2 meter achter de panelen mag niet met zwaar
materieel worden gekomen (geen kraan, geen vrachtwagens, geen dumpers
etc.), deze zone moet verdicht worden met een trilplaat.

4.2 Monteren volgende laag panelen

Aanbrengen rubberen oplegblokken

Voor het plaatsen van de volgende laag panelen moeten er op ieder paneel
rubberen oplegblokken in alle hiervoor bestemde sponningen geplaatst
worden. Dit zijn minimaal twee oplegblokken, panelen met meer oplegblokken
staan op de uitvoeringstekening vermeld.

Plaatsen betonpanelen

De hele panelen zakken tussen de hele panelen van de vorige laag, en staan
dan op de rubber oplegblokken welke op de halve panelen van de eerste laag
geplaatst zijn. De volgende handelingen moeten verricht worden voor het
plaatsen van de panelen van de volgende laag.
- Klemmen van de vorige laag verwijderen

Terre Armee 13
- Plaatsen van het hele paneel
- De panelen moeten ongeveer 18 mm achteroverhellend geplaatst worden,
dit in verband met verplaatsing van de panelen door het latere aanvullen
en verdichten
De stelmal dient bij het plaatsen van iedere plaat gebruikt te worden

fig 16. Plaatsen van de volgende laag panelen

Wanneer de hele panelen gesteld zijn, worden deze panelen vastgezet door
middel van zacht houten stompe wiggen. De wiggen mogen alleen
aan de voorzijde van de wand in de smalle horizontale voegen van de
kruisvorm worden geplaatst.

Plaatsen verticale en horizontale stroken geotextiel.

Wanneer de laag panelen gesteld is moeten er nu zowel achter de horizontale

als achter de verticale voegen stroken geotextiel met een lengte van 1,50 m1
worden aangebracht.

Terre Armee 14
4.3 Monteren van de bovenste panelen
De bovenste laag panelen bestaat, evenals de onderste laag, uit hele - en halve
panelen. De TerraClass wanden kunnen zowel een vlakke als een schuine
bovenkant hebben. Om te voorkomen dat de laatste laag halve panelen naar buiten
wordt gedrukt bij het aanvullen, is het noodzakelijk aan de bovenzijde van de wand
spitse wiggen aan te brengen in de verticale voeg. Samen met de klemmen worden
de panelen dan op hun plaats gehouden.

fig 17 Stellen van toppanelen Bovenaanzicht.

4.4 Aanbrengen en verdichten van het aanvulmateriaal

In dit hoofdstuk worden nog een aantal punten genoemd waarop gelet moet
worden bij het aanvullen en verdichten van het aanvulmateriaal.
-Het aanvulmateriaal wordt aangebracht en verdicht in lagen van 375 mm en
dient zodanig vlak te worden afgewerkt, dat de wapeningsstrippen over hun
gehele lengte op het aanvulmateriaal rusten. Eventueel onder de
wapeningsstrippen met de schop bijwerken.
-Het aanvulmateriaal wordt aangebracht vanaf het midden van de
wapeningsstrippen naar de achterzijde van het massief, daarna vanaf het
midden naar de betonpanelen toe, evenwijdig aan de wand.
- HET AANVULMATERIAAL MAG NOOIT EVENWIJDIG AAN DE STRIPPEN
NAAR DE BETONPANELEN TOE WORDEN GEDUWD.
De strippen mogen NIET direct bereden worden door vrachtwagens en
grondverzetmachines. Om beschadigingen te voorkomen moet men er voor
zorgen dat er voldoende zanddekking (min. 150 mm) op de
wapeningsstrippen aanwezig is, één en ander afhankelijk van het gebruikte
materieel.

Terre Armee 15
-Groot verdichtingsmaterieel kan bijna over het gehele zandoppervlak worden
ingezet, met uitzondering van een strook achter de betonpanelen met een
breedte van 2,0 m. In deze zone van 2,0 meter moet verdicht worden met
kleine trilplaten of walsen. Door meer gangen te maken kunnen deze kleinere
verdichtingsapparaten toch dezelfde verdichtingsgraad geven. De eerste 300
mm achter de panelen kunnen en hoeven niet verdicht te worden.
- De verdichting van het aanvulmateriaal heeft enerzijds ten doel de
aanhechting tussen de wapeningsstrippen en het aanvulmateriaal te
waarborgen en anderzijds om inwendige zettingen van het massief te
voorkomen

Terre Armee 16
4.5 Foto overzicht aanbrengen Terre Armee massief.

fig 18. werkwijze terre armee massief

Terre Armee 17
5. Eisen en maatvoeringtoleranties Terre Armée

5.1 Verdichtingswaarde Terre Armée massief

De verdichting van het Terre Armée massief moet gecontroleerd worden door
metingen van de dichtheid in situ. Bij Terre Armée landhoofdfunderingen moet de
dichtheid van het massief minstens 95% en gemiddeld 98% van de optimum
standaard proctordichtheid zijn
Voor de constructie van alle andere grondkerende Terre Armée wanden wordt alleen
een ondergrens gesteld van minimaal 95% van de optimum standaard
proctordichtheid.
Het watergehalte tijdens het verdichten moet kleiner of gelijk zijn aan dat benodigd
voor de optimum standaard proctordichtheid . Bovendien dienen de volgende
maatregelen getroffen te worden:
- Iedere laag aanvulmateriaal afwerken onder een helling van 10% naar achteren,
zodat het hemelwater zich tijdens de uitvoering niet bij de bekleding verzamelt.
- Bij onderbreking van de uitvoering (einde van de werkdag, slecht weer, vorst e.d.)
altijd eindigen met een laag verdicht aanvulmateriaal.
Wanneer het aanvulmateriaal verzadigd raakt is het noodzakelijk de werkzaamheden
te staken. Om de situatie te verbeteren kan er worden gedraineerd door middel van
greppels.

5.2 Vorst bepalingen

De volgende bepalingen gelden voor het verwerken van aanvulmateriaal in een

Terre Armée massief, tijdens of na vorstperioden.
- Aanvulmateriaal dat wordt aangebracht dient vorstvrij te zijn.
- In een reeds verdicht massief mag door het aanbrengen van nieuw
aanvulmateriaal geen bevroren grond worden ingesloten. Dus NOOIT op een
bevroren bovenlaag, een nieuwe laag aanvulmateriaal aanbrengen.
- Het aanbrengen van panelen kan gedurende vorst perioden gewoon doorgaan.
Let bij het vervoeren en aanpikken van de panelen goed op, omdat deze door het
aanvriezen van de zichtzijde kunnen wegglijden.

Terre Armee 18
5.3 Maatvoeringstoleranties

De algemene maatvoeringstoleranties voor een TerraClass constructie zijn:

-De doorsnede van de stelstrook is 350 mm x 150 mm.
Maattolerantie:
-
-
- Geen enkel punt van de betonnen bekleding mag meer dan 60 mm van zijn
theoretische positie verwijderd zijn. (zie uitvoeringstekeningen)
- Oneffenheden ten opzichte van een rei van 4,50 m1 in willekeurige richtingen
geplaatst, mogen de 40 mm niet overschrijden.
- Toleranties op de afmetingen van de kruisvormige TerraClass betonpanelen
met een dikte van 140 mm, bedragen plus of min 5 mm. Het verschil tussen
de lengtes van de diagonalen mag niet meer dan 10 mm bedragen.

fig19. Terre armee wand in opbouw

Terre Armee 19
6. Toepassingen

Keerwanden
Reeds in 1970 introduceerde Terre Armée kruisvormige betonpanelen van 1,50 meter breed
en hoog. Sindsdien is er een eindeloos scala aan bekledingsvarianten ontwikkeld. Met Terre
Armée zijn keerwanden te bouwen van 1 tot meer dan 50 meter hoog.

Terre Armée keerwanden functioneel en snel te bouwen. Ze kunnen goed differentiële

zettingen opnemen. De voegen tussen de betonelementen zorgen voor flexibiliteit in verticale
en horizontale richting. Bochten in de wanden is al mogelijk bij een straal van 30 meter.

De wanden kunnen naast verticaal ook onder een helling van 10, 12 of 15 graden worden
gebouwd. Voor geluidswerende constructies is een helling van de bekleding zeer gunstig.
Op deze pagina ziet u enige voorbeelden van toepassingen van een Terre Armée keerwand.

Wegenbouw
Een veel gebruikte toepassing van een Terre Armée keerwand is als verticale begrenzing van
de toerit naar een kunstwerk, de aardebaan van een hoog gelegen weg of juist de begrenzing
van een verdiepte ligging. Daar waar geen ruimte is voor taluds biedt een Terre Armée
constructie een prima oplossing.

fig. 20 Keerwanden/ wegenbouw

Terre Armee 20
Begroeibare wanden
Waar het gaat om stijle wanden met een natuurlijk uiterlijk biedt Terre Armée een praktische
oplossing. De systemen TerraVert en TerraTel Gjreen bieden namelijk de mogelijkheid een
begroeide wand te realiseren.

fig 21. Begroeibare wanden

Stortbordessen
Of het gaat om stortbordessen bij een afvalverwerking en milieustation of in de mijnbouw:
Terre Armée biedt een constructieve oplossing.

fig 22. stortbordessen

Geluidskering
Terre Armée constructies kunnen worden toegepast als geluidswering. Het aanleggen van de
grondkering onder helling of het kiezen voor een geluidswerend bekledingstype, zoals
TerraTrel, heeft een positief effect op de geluidsoverlast voor de omgeving.

De betonelementen kunnen worden voorzien van een geluidswerende structuur, zoals

houtvezel of poriën beton.

Terre Armee 21
 fig 23 . Geluidskering

Tijdelijke wanden
Wanneer een project gefaseerd wordt uitgevoerd of een voorbelasting met beperkt
ruimtebeslag nodig is, biedt Terre Armée de oplossing.

Een tijdelijke TerraTrel constructie kan namelijk zettingen opnemen tot meer dan 10% van de
kerende hoogte en biedt dus een uitstekende oplossing voor tijdelijke ophogingen.

Wanneer een viaduct in twee fasen wordt aangelegd kan met Terre Armée een tijdelijke
landhoofdondersteuning worden gerealiseerd, waardoor de ene kant van het kunstwerk in
gebruik is, terwijl aan de andere zijde wordt gebouwd.

fig 24. Tijdelijke wanden

Landhoofd toepassingen
Vanaf de bouw van de eerste dragende Terre Armée landhoofdwand in Straatsburg in 1969 is
het aantal toepassingsgebieden enorm gegroeid.

Bij een typisch Terre Armée landhoofdbalk ligt de landhoofdbalk op staal gefundeerd op de
bovenzijde van gewapende grond massief. Een Terre Armée constructie kan moeiteloos een
viaduct of brugdek met een overspanning tot 50 meter dragen.

Landhoofd op staal
Sinds 1983 wordt in Nederland door opdrachtgevers voor Terre Armée gekozen als fundering

Terre Armee 22
voor bruggen en viaducten. Bij deze toepassing ligt de landhoofdbalk op het aanvulmateriaal
van het gewapende grondmassief. De ruimte tussen de landhoofdsloof en de Terre Armée
bekleding is minimaal 100 mm.

Door de verticale bekleding zijn geen taluds nodig en de as van de opleggingen van de
liggers, kan al op 1,20 meter achter de bekleding van de wandconstructie worden geplaatst.
Hierdoor kan worden volstaan met een kleinere overspanning van het brugdek.

Een Terre Armée grondkering is in staat tot het opnemen van een hoge bovenbelasting, zoals
de landhoofdsloof van een brug of viaduct. Overspanningen tot 50 meter zijn bij deze
oplossing zonder meer haalbaar.
Naast het op staal gefundeerde landhoofd kan gekozen worden voor een pijlerlandhoofd of
een gemengd landhoofd.

Pijler landhoofd
Naast de fundering van het landhoofd op Terre Armée kan worden gekozen voor het
pijlerlandhoofd.

Aan de binnenzijde van de panelen wordt een betonnen verloren bekisting geplaatst. In de
bekisting wordt een wapeningskorf aangebracht. Na het opbouwen van het Terre Armée
massief wordt de sparing volgestort met beton, waardoor een gewapende betonnen kolom
wordt gevormd.

Op de kolom kan een landhoofdbalk worden aangebracht, maar kan bijvoorbeeld ook worden
gebruikt voor de fundering van een lichtmast of portaal. De verticale belasting uit de
bovenbouw wordt via de kolommen afgedragen aan een laaggelegen funderingsplaat.

Bij deze oplossing komt de as van de opleggingen op 400mm achter de voorzijde van de
bekleding te liggen, hierdoor kan de overspanning worden verkleind ten opzichte van de
dragende landhoofdwand.

Gemengd landhoofd
Bij het gemengde landhoofd is het Terre Armée massief niet landhoofddragend, maar alleen
grondkerend. De belasting uit het landhoofd wordt via kolommen of palen afgedragen aan de
ondergrond.

Bij deze oplossing worden als eerste de palen aangebracht, waarna het Terre Armée massief
tussen de palen wordt opgebouwd. Na het opbouwen van het gewapende grondmassief wordt
het hooggelegen landhoofd aangebracht.

Spoorweg toepassingen
Door het gebruik van Terre Armée is het respecteren van het vrije ruimteprofiel van een
spoorlijn eenvoudiger en economischer geworden. De verticale wand met een landhoofd en de
daarna geplaatste liggers zijn een beproefd concept. Ook spoorbaanverbredingen worden met
Terre Armée gerealiseerd worden. Onderin de wand worden dan meer, maar kortere strippen

Terre Armee 23
toegepast en bovenin langere. Het gebruik van stalen verankeringsstrippen heeft in de
afgelopen decennia nog nooit tot een schadegeval geleid ten gevolge van zwerfstromen. Het
risico van zwerfstroomcorrosie bij een elektrificatie door gelijkstroom kan echter volledig
worden weggenomen door het toepassen van de kunststof Freyssisol wapeningsstrippen.

fig 26 Spoorweg toepasssing

Wapeningsstrippen
Een Terre Armée constructie ontleent zijn stabiliteit aan de wrijving tussen het
aanvulmateriaal en de wapeningsstrippen. De lengte en het type wapeningsstrip dat wordt
toegepast, is afhankelijk van de hoogte van de constructie, de bovenbelasting en het gebruikte
aanvulmateriaal.

Vanaf 1963 gebruikt Terre Armée stalen wapeningsstrippen. Staal is een sterk materiaal met
uitstekende eigenschappen op het gebied van flexibiliteit, rek en levensduur in ingegraven
toestand. In de eerste Terre Armée constructies werden wapeningsstrippen van glad staal
toegepast. Begin jaren 70 werden de strippen met opgewalste ribben ontwikkeld. De techniek
heeft in de decennia daarna niet stilgestaan, er is voortdurend gewerkt aan verbeteringen aan
bestaande systemen en er zijn volop nieuwe verankeringsystemen ontwikkeld.

H.A. (High Adherenced) ladders (Staal)

De ladderstrip is een alternatief op de stalen H.A. 50x4mm² en H.A.R. 45x5mm² voor
keerwanden met een beperkte bovenbelasting. De ladderstrip kan door zijn breedte van 100
mm meer wrijving mobiliseren dan de 50mm brede H.A. strip.

Een ladderstrip bestaat uit twee langs staven van ø 9 mm, met elke 150 mm een dwarsstaaf
van 100mm lang. Aan het einde van de ladderstrip is een verbindingsplaat gelast voor de
verbinding met de bekleding.

Terre Armee 24
 ffig 27. H.A ladders

Omega (Kunststof)
De nieuwste ontwikkeling op het gebied van kunststof verankeringen is de Omegastrip.

De Omegastrip is met het recent ontwikkelde en unieke Omegasysteem in de betonpanelen

ingestort. Door het wegvallen van een verbinding tussen de strip en de bekleding wordt de
duurzaamheid van de constructies optimaal.

De wapeningsstrippen al bevestigd in de panelen op de bouwplaats aangeleverd, de strippen

hoeven alleen nog maar worden uitgerold. Dit eenvoudige systeem levert de aannemer een
tijdsbesparing op ten opzichte van andere verankeringssystemen.

fig 28. Kunststof

Randbalken
Steeds vaker worden wanden met geïntegreerde randbalken toegepast. Alles wordt hierbij
prefab geleverd, dus betonstorten op grote hoogte hoeft niet meer.
In het kader van duurzaam bouwen levert Terre Armée de eerste geïntegreerde landhoofden
met dakconstructie op Terre Armée, waardoor oplegblokken en voegovergangen overbodig
zijn.

Terre Armee 25
 fig 29 Randbalken

Voertuigkering
Het TerraSafe integreert een voertuigkering in een grondkerend wandsysteem, hierdoor wordt
de totale ruimte die nodig voor de weg op het Terre Armée massief verkleind. De
voertuigkering hoeft niet meer in het werk gestort te worden, maar wordt direct met de
TerraSafe bekleding geplaatst. Doordat de productie van de voertuigkering in de fabriek
plaatsvindt, is de kwaliteit gegarandeerd. Snelheid en kwaliteit kenmerken TerraSafe.

fig 29. Voertuigkering

Architectuur
Terre Armée biedt volop ruimte voor de creativiteit van de architect. Immers, er is volop
variatie mogelijk in de vormen van de panelen, de kleuren en de oppervlakte afwerkingen.
Overal op de wereld is te zien hoe architecten van deze mogelijkheden gebruik maken.

Terre Armee 26
 fig 30. Wand gemaakt van terratrel

Terre Armee 27
7 Conclusie
Ik vond het een interessant en leuk onderwerp om naar te luisteren en een verslag van te
maken. Terre Armée werkt ook wereldwijd. Dat spreekt mij ook wel aan om naar het
buitenland te gaan. Verder vind ik dat ze mooie kunstwerken leveren. Het is namelijk ook erg
belangrijk wat ze doen.

Terre Armee 28
8. Literatuurlijst

Bronnenlijst Terre armee

Fig1 bron http://www.terrearmee.nl/downloads/Reinforced%20Earth%201.pdf

Fig2 bron http://www.terrearmee.nl/downloads/Reinforced%20Earth%201.pdf
Fig3 bron http://www.recocanada.com/photos/terraclass1lg.jpg
Fig4 bron www.reco.com.au/gallery.aspx?type=product&id=3
Fig5 bron http://www.terrearmee.nl/downloads/Reinforced%20Earth%202.pdf
Fig6 bron www.reco.com.au/gallery.aspx?type=product&id=3
Fig7 bron www.reco.com.au/gallery.aspx?type=product&id=3
Fig8 bron www.reco.com.au/gallery.aspx?type=product&id=3
Fig9 bron:www.reco.com.au/gallery.aspx?type=product&id=8
Fig10 bron www.reco.com.au/gallery.aspx?type=product&id=3
Fig11 bron www.terrearmee.nl
Fig12 bron www.terrearmee.nl
Fig13 bron www.terrearmee.nl
Fig14 bron www.terrearmee.nl
Fig15 bron www.terrearmee.nl
Fig16 bron www.terrearmee.nl
Fig17 bron www.terrearmee.nl
Fig18 bron www.terrearmee.nl
Fig19 bron www.terrearmee.nl
Fig20 bron www.terrearmee.nl
Fig21 bron www.terrearmee.nl
Fig22 bron www.terrearmee.nl
Fig23 bron www.terrearmee.nl
Fig24 bron www.terrearmee.nl
Fig25 bron www.terrearmee.nl
Fig26 bron www.terrearmee.nl
Fig27 bron www.terrearmee.nl
Fig28 bron www.terrearmee.nl
Fig29 bron www.terrearmee.nl
Fig30 bron http://www.routes-nationales91.fr/IMG/photo_villeroy.jpg

Terre Armee 29