Professional Documents
Culture Documents
Filipino Tagalog
Filipino Tagalog
Filipino/Tagalog Version
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Acknowledgements
We would like to acknowledge the dedication of the following individuals who assisted in the
development and production of Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na
Paaralan ng Edmonton Catholic Schools.
This handbook is adopted from “The Newcomers’ Guide to High School in Ontario”, the project of the
Settlement Workers in Schools program (SWIS) in Ontario. This handbook was developed and
produced by the Intercultural Services, Edmonton Catholic School District with funding from
Citizenship and Immigration Canada’s ISAP Project and Alberta Education’s ESL AISI Project.
Special Thanks To all teachers who made contributions to the editing of this Guide.
Design and Typeset: Lidija Simcisin, Liaison Worker - Slavic Languages, Intercultural Services
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic Schools
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Table of Contents
Introduction .................................................................................................. 1
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic Schools
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic Schools
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic Schools
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
P a n i mu la
1. Pagsisimula ng Pag-aaral 2- 9
Ang
2. Pag-aaral ng Ingles at iba pang 10 - 17
Asignatura
mga unang taon sa Canada ay maaaring maging mahirap para sa mga baguhan. Ang mga magulang ay
abala sa paghahanap ng trabaho at pagtatatag ng bagong tahanan. Ang mga bata ay bumubuo ng mga
kaibigan at ang bawat isa ay nakikibagay sa bagong pamumuhay.
Para sa mga magulang ng mga batang nasasa mataas na paaralan, kayo ay inaasahang tutulong sa
inyong anak sa pagpili ng mga kurso sa bawa’t taon. Hindi ito madali sa dahilang may mga iba’t ibang uri
ng kurso. Ang piniling mga kurso ay maaaring magkaroon ng malaking epekto sa oportunidad ng mag-
aaral matapos na siya ay makapagtapos.
Ang Patnubay na ito ay nagbibigay ng pang-kalahatang impormasyon para sa mga magulang ng mga
batang nag-aaral ng Ingles. Ang mga natatanging impormasyon tungkol sa mga programa sa partikular
na mataas na paaralan na papasukan ng inyong anak ay maaaring hingiin ng diretso dito.
Ang Patnubay ay nasusulat sa labing-dalawang (12) wika: Amharik, Intsik (tradisyonal at payak na
pagkasulat), Ingles, Filipino/Tagalog, Pranse, Ruso, Espanyol, Ukrainian at Vietnamese. Ito ay isasalin
sa iba pang wika kung kinakailangan.
Ang salitang “magulang” dito ay sumasaklaw din sa mga taga-bantay, tagapag-alaga at iba pang mga
miyembro ng pamilya.
Para sa karagdagang impormasyon tungkol sa edukasyon sa mataas na paaralan sa Alberta, tingnan:
Edmonton Catholic Schools, tingnan: www.ecsd.net.
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic Schools 1
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Pagsisimula sa Pagpasok
Sumada ng Mga Nilalaman
Karamihan sa mga estudyante ay nagsisimulang pumasok
1. Mga Uri ng Mataas na Paaralan kaagad pagdating nila sa Canada. Ang mga pahinang ito ay
nagsasaad nang maaari ninyong malaman sa pagsisimula ng
2. Papaano Natatangi ang mga inyong anak sa pagpasok at nagmumungkahi ng mga paraan sa
Paaralang Katoliko paghahanda para sa kanilang edukasyon.
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic Schools 2
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
SACRAMENTALITY
"God saw everything that was made, and indeed, it was very good."
(Genesis 1: 31)
Ito ang mga kakailanganin ninyong ihanda para maiparehistro ang inyong anak sa paaralan:
1. Katunayan ng estado na imigrasyon ng estudyante – alin man sa isa sa:
• Kard ng pagiging Permanenteng Maninirahan (Permanent Resident) ng estudyante at Kard ng
Pagiging Permanenteng Maninirahan ng isa sa mga
magulang o Kumpirmasyon ng Permanenteng
Paninirahan
• Permiso ng Pagtratrabaho ng Magulang o
Permiso ng Pag-aaral kung mayroon nito
• Dokumento ng Pangangalaga sa Repudyi
(Refugee Protection Claimant Document) o Notisya
ng Desisyon para sa mga Kumbensyon Repudyi
2. Sertiipiko ng Kapanganakan
3. Sertipiko ng Binyag, kung ang estudyante ay Katoliko at kung mayroon nito
4. Katunayan ng Pag-aalaga (guardianship) – kinakailangan kung ang estudyante ay wala pang 18
taon at hindi kapisan ng magulang
5 . Katunayan ng tirahan (address) – kopya ng dokumentong galing sa bangko, bil ng koryente o
telepono o pangungupahan na may pangalan at tirahan ninyo
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic Schools 3
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic Schools 4
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic Schools 5
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
• bigyan ang mga guro at kawani ng paaralan ng mga impormasyon tungkol sa sistema ng
edukasyon sa inyong bansa, kultura nito, at mga bagay na inyong dapat asahan at inyong
mga pangangailangan,
• magbigay ng serbisyo sa pagsasalin sa wika para sa inyo kung kinakailangan ninyong
makipag-ugnayan sa paaralan at iba pang kawani ng paaralan na may kaugnayan sa pag-
aaral ng inyong anak sa panahon ng pagpapalista, mga panayam ng guro at magulang, mga
pagpapakita sa mga paaralan at ibat-ibang mga Sesyon para mga Magulang na ginaganap
sa One World…One Centre at iba pang mga pagtatanghal pampaaralan.
• pagsasalin sa wika ng mga dokumento, report kard, rekord ng bakuna, liham, liham na
nagbabalita at iba pang mga bagay na hinihingi ng paaralan,
• iugnay kayo sa mga iba’t-ibang ahensyang lokal at pang-komunidad na may kinalaman sa
paninirahan.
Para sa karagdagang impormasyon tungkol sa mga serbisyo ng mga Liaison Workers, tawagan
lamang ang (780) 944-2001. Kung nahihirapan kayong makipag-usap sa Ingles, mag-iwan lamang
ng mensahe sa inyong sariling wika.
Kapag ang mga estudyante ay nagparehistro sa paaralan, ang paglalagay sa kanila sa grado ay base
sa kanilang edad, hindi sa kung anong grado ang tinapos nila sa bansang kanilang pinagmulan. Ang
patakaran ng Edmonton Catholic School District ay: Paglalagay sa Grado ayon sa Edad na may
pagtuturong nararapat sa grado.
Sa pagsisimula ng taunang pasukan, ang mga mataas na paaralan ay karaniwang nagkakaroon ng mga
araw ng pagbibihasa (orientation) sa loob ng linggo bago magsimula ang unang araw ng klase. Sa
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic Schools 6
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
panahong iyon, nagbibigay ang paaralan ng isang paglilibot para sa mga bagong estudyante, ituturo ang
kanilang mga silid-aralan, ipakikilala sa mga kawani ng paaralan at sasabihin ang mga mahahalagang
kautusan at regulasyon ng paaralan. Kasabay nito, maaari din kayong bigyan ng mga sumusunod:
• Mga aklat - Sa Canada, hindi ninyo kinakailangang bumili ng mga aklat para sa inyong anak.
Ibibigay ang mga ito sa estudyante sa paaralan. Ang mga aklat ay pag-aari ng paaralan at
dapat ay isauli sa magandang kondisyon. Kinakailangan ninyong bayaran ang mga
napinsalang aklat.
• Lagayang may susi (Lockers) – Ang mga estudyante ay bibigyan ng lagayang may susi
para lagyan ng kanilang mga gamit at damit. Ito ay pag-aari ng paaralan at karaniwan ay
nililinis sa pagtatapos ng yugto o semestre. Ang lagayang may susi ay hindi dapat gamiting
taguan ng mga mahahalagang gamit at ang paaralan ay hindi mananagot sa mga kasiraan o
nawawala sa mga nakalagay doon. Karaniwan, ang paaralan ay nagbebenta ng mga susi na
nais nilang gamitin ng mga estudyante.
• Iskedyul at mga Piryod ng Estudyante – Ang bawat isang estudyante ay bibigyan ng
pangsariling iskedyul ng mga klase sa pagsisimula ng bawat taunang pasukan o semestre.
Maaaring magkaroon ng ibat-ibang kaeskwela sa bawat klase. Pinaghahati-hati ng mga
paaralan ang araw sa mga bloke na tinatawag na piryod. Depende sa paaralan, ang isang
piryod ay maaaring tumagal ng mula 40 hanggang 90 minuto.
• Impormasyon tungkol sa Mga Gamit sa Paaralan – Ipaliliwanag ng mga guro kung anong
mga gamit ang kakailanganin para sa bawat kurso. Para sa maraming asignatura, ang mga
estudyante ay mangangailangan ng isang notebook o binder. Ilan sa mga kailangang gamit
ay papel na may linya, lapis at pluma.
Ang mga mag-aaral ng Ingles na maaaring dumating sa paaralang dapat nilang pasukan sa loob ng taon
ay bibigyan ng mga kaparehong serbisyo.
Kapag nagsimula nang pumasok ang mga baguhang estudyante, kakausapin sila ng kawani ng paaralan
tungkol sa nakaraan nilang pag-aaral, kanilang mga hilig at mga layunin matapos na sila ay
makapagtapos. Tutulungan sila ngayon ng kawani ng paaralan na pumili ng mga tamang kurso.
Isasaalang-alang ng paaralan:
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic Schools 7
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Ang mga estudyante na 18 taong gulang o mas matanda pa ay mga adulto ayon sa batas. Ito ay
nangangahulugan na ang impormasyon tungkol sa gawain sa paaralan ay ibinibigay sa estudyante, hindi
sa mga magulang. Upang ang mga magulang ay makatanggap ng impormasyon mula sa paaralan tulad
ng report kard o tawag sa telepono mula sa guro, kinakailangan ng mga estudyanteng lumagda sa
pormularyo ng pahintulot sa opisina ng paaralan.
Ang sistema ng pag-aaral ay nababase sa mga kredit. Nakakakuha ang mga estudyante ng mga kredit
sa bawat isang kurso na kanilang matagumpay na natapos at nararapat na sila ay makakuha ng isang
daang (100) kredit para makapagtapos. Ang ibang kurso ay sapilitan at nararapat kuhanin, habang ang
iba naman ay maaring kuhanin o maaari ding hindi. Ang mga estudyante na baguhan sa Canada ay
maaaring mabigyan ng ilang kredit para sa nakaraan nilang pag-aaral sa kanilang bansa kung
makapagbibigay sila sa paaralan ng kopya ng kanilang report kard o transkrip. Mangyari lamang na
tandaan na ang mga pagkakaiba sa sistema ng pag-aaral sa mga paaralan ay maaaring
makapagpahirap sa paaralang makapagbigay ng maraming kredit para sa nakaraan nilang pag-aaral.
Karaniwan, naghihintay ang paaralan para matiyak kung ilang kredit and maibibigay para sa mga
nakaraang pag-aaral nang sa gayon ay magkaroon sila ng pagkakataon na maipakita kung ano ang
nalalaman nila. Para sa karagdagang impormasyon, makipag-usap lamang sa tagapayo ng paaralan.
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic Schools 8
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
• Dalahin ang mga report kard, mga libro at iba pang impormasyon na
Mga Mungkahi
makakatulong sa paaralan para malaman kung ano na ang napag-aralan ng
inyong anak.
• Tulungan ang inyong anak na maghandang makipagtalakayan sa guro kung
ano ang kanyang napag-aralan na, at kung ano ang kanyang mga plano
kapag nakatapos.
• Tumawag sa gurong tagapayo ng paaralan o miyembro ng kawani kung may
iba pang katanungan.
Mga Mungkahi • Kausapin ang gurong tagapayo para malaman, humigit-kumulang, kung ilang
Suggestions kredit ang maaaring makuha ng inyong anak mula sa natapos niyang pag-aaral at
kung anong mga kurso pa ang dapat niyang kuhanin para makapagtapos at
makakuha ng Diploma sa Mataas na Paaralan sa Alberta.
• Tingnan kung ang nakaraang pag-aaral ng estudyante ay makakatulong sa kanya
para siya ay matanggap sa kolehiyong pang-komunidad o mga programang pang
unibersidad at kung ito ay naghahandog ng suporta sa ESL.
• Ang estudyante na makakapasok sa mga instituusyon pagkatapos ng pag-aaral sa
mataas na paaralan ay maaaring kumpletuhin ang mga rekisitos sa pagsusulit sa
TOEFL.
HOSPITALITY
“Whoever welcomes me welcomes not me but the one who sent me”.
(Mark 9:37)
Being Catholic entails an abiding love for all people with commitment to
their welfare, to rights and justice. The Catholic community is inclusive of
diversed peoples and perspectives are free of discrimination and
sectarianism and welcomes all peoples especially those most in need.
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic Schools 9
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic Schools 10
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
7. Edukasyong Pang-relihiyon
8. Mga Ritrit
9. Pag-aaral na Magkakasama
1. Pag-aaral ng Ingles
Ang mga tao ay natututo ng Ingles (o bagong wika) sa iba’t-ibang bilis, kahit dalawang bata sa isang
pamilya. Karaniwan, ang mga estudyante ay mas mabilis matutong magsalita ng Ingles kaysa sa
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic Schools 11
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Mga Mungkahi • Himukin ang inyong anak na sumali sa mga gawaing pang-grupo kung saan siya ay
magsasalita ng Ingles. Ang oras ng pananghalian at mga gawain pagkatapos ng
klase tulad ng paglalaro, mga klab at mga programa sa musika ay nagbibigay sa
mga estudyante ng pagkakataong masanay ang kanilang Ingles at magkaroon ng
mga bagong kaibigan.
• Kausapin ang guro sa ESL tungkol sa kung ano ang inyong magagawa sa bahay
para matulungan ang inyong anak na matuto ng Ingles.
• Ipagpatuloy ang pagtulong sa inyong anak na mapalago ang kanyang kakayahan
sa unang wika. Ang matibay na pundasyon sa kanilang unang wika ay tumutulong
sa mga estudyante na matuto rin ng Ingles.
• Kumuha ng mga pahayagang pang-komunidad sa inyong wika at magkasamang
talakayin ang mga kwento doon.
• Pumunta sa mga pagdiriwang ng komunidad kung saan ay ginagamit ang inyong
wika. Ipalista ang inyong anak sa programa ng mga Wika ng Iba’t-ibang Bansa
(International Languages program) sa inyong wika, kung ito ay inihahandog. Ilan
sa mga aklatang pampubliko ay may mga aklat sa iba’t-ibang wika. Para sa
karagdagang impormasyon, bisitahin: www.epl.ca - World Languages.
• Sikaping isali ang inyong anak sa mga gawaing pang-panahon ng Tag-init kung
saan siya ay magsasalita ng Ingles. Tuklasin ang Lists of Summer Programs for
ELLs ng One World…One Centre na inaapdeyt taon-taon.
• Himukin ang estudyante na makibahagi sa mga talakayan sa klase. Ito ay maaaring
mahirap at nakakalito sa una, subali’t ito ay makakatulong na mapabilis ang
kanyang pagkatuto.
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic Schools 12
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic Schools 13
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Ang Alberta Education ay naglilimbag ng mga dokumento ng kurikulum sa bawat isang asignatura.
Ginagamit ng mga guro ang mga dokumento ng kurikulum para pagplanuhan ang mga ituturo. Ang mga
dokumento ay nakapaskil sa: Programs of Study. Para malaman kung ano ang inaasahang matututuhan
ng mga estudyante sa bawat isang grado, kasama ng mga kuro-kuro at mga paksa, tingnan ang
Curriculum Handbooks for Parents sa: My Child's Learning - High School. Ang mga dokumentong iyon
ay naglalaman ng mga impormasyon para sa mga magulang tungkol sa mga asignatura, programa at
mga kursong maaaring makuha sa mga paaralan sa Alberta. Ang mga ito ay binabago taon-taon kung
may mga pagbabago sa kurikulum.
Nababatid ng mga guro na ang mga mag-aaral ng Ingles ay natututo ng Ingles at sinisikap nilang itama
ang mga programa sa libel ng kanilang kakayahan sa wikang Ingles.
Ang mga guro ay gumagamit ng maraming mga paraan para tulungan ang mga estudyante na matuto sa
klase: mga panayam, mga talakayan, mga lektura, diskusyon, mga sesyong tanungan at sagutan, mga
gawain sa pananaliksik, mga pagbibiyaheng pang-edukasyon, mga proyekto at itinakdang gawaing
kasama ang ibang mga estudyante. Ilan sa mga paraang ito ay maaaring hindi pangkaraniwan sa mga
estudyanteng bagong dating.
Ang mga guro ay maaari ding magbigay sa mga estudyante ng mga problemang tatalakayin at
hahanapan ng kasagutan imbes na mga katotohanang sasauluhin. Sa bawat asignatura, ang mga
estudyante ay hinihimok na matuto ng masusing pag-iisip. Ito ay nangangahulugan na natututo silang
mag-desisyon kung ano ang totoo at ano ang hindi. Sila ay natututong magpaliwanag, magsuri at
magtantiya ng impormasyon. Natututo rin sila ng masusing pag-iisip, magtanong, gumawa ng mga kuro-
kuro at magsabi ng kanilang mga niloloob sa buong klase.
Ang mga estudyante ay inaasahang makibahagi sa mga talakayan sa klase, magsalita sa harap ng
buong klase o sa mga grupo ng ibang mga estudyante. Halimbawa, sa matematika, ang isang
estudyante ay maaaring tanungin kung papaano niya nakuha ang isang kasagutan.
Tayo ay nakatira sa komunidad ng mundo. Ang mga guro ay nagplaplano ng mga gawain sa pag-aaral
para tulungan ang mga estudyante na pahalagahan ang mga karanasan at kontribusyon ng mga tao sa
lahat ng mga kultura at mga pinag-mulan.
Mga Mungkahi • Kausapin ang inyong anak tungkol sa mga pagkakaiba sa istilo ng pagtuturo at
mga pamamaraan sa pag-itan ng mga paaralan sa Alberta at sa kanilang
bansa. Ipaliwanag na maaaring magtagalan sila bago makaakma dito.
• Himukin ang inyong anak na makipag-usap sa mga guro at sabihin ang
kanyang kalagayan. Ipakikita nito sa guro na gustong-gusto niyang matuto.
Sabihin sa inyong anak na nararapat lamang na humingi siya ng tulong mula sa
kanyang mga guro. Inaasahang ang mga estudyante ay magtatanong kung
hindi nila nauunawaan ang isang bagay o nangangailangan sila ng tulong.
• Himukin ang inyong anak na sabihin sa inyo ang kanyang mga kuro-kuro at
ipaliwanag ang mga ito. Ito ay mabuting pagsasanay para sa mga talakayan sa
silid-aralan at mga nasusulat na itinakdang gawain.
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic Schools 14
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
• Tingnan ang tungkol sa mga gawain matapos ang klase katulad ng mga laro,
mga klab at mga programa sa musika. Karaniwan ang mga ito ay bukas para sa
lahat ng mga estudyante at pinamumunuan ng isang guro. Ang mga programa
pagkatapos ng klase ay magandang paraan para ang mga estudyante ay
makapagsanay ng kanilang Ingles.
5. Mga Oras na Maaaring Gamitin sa Ibang Gawain (Flex Time) sa Mataas na Paaralan
Lahat ng mga Mataas na Paaralan ay maghahandog ng pagkakataong gamitin ang oras sa ibang mga
gawain kung kinakailangan. Ang mga oras na ito ay bahagi ng isang araw. Ang programang ito ay
naghahandog ng karagdagang pagtuturo para sa mga estudyante. Ang pagtuturong ito ay idinisenyo
para mapunuan ang pangangailangan ng bawat isang estudyante, akma para sa pantulong at
pinayamang pag-aaral.
Lahat ng mga estudyanteng pumapasok sa Edmonton Catholic Schoools ay may mapapagpiliang mga
programa na may pokus. Kasama dito ang Pinabilis na Programa sa Matematika at Agham,
(Accelerated Math at Science Programs) mga Progrramang Pang-akademik at Kolehiyo (Academic and
College Programs), Mga Programa sa Lengwaheng Pang-mundo (International Languages Programs),
mga Programang pang-International Baccalaureate at marami pang iba. Tinatanggap ng mga iba’t-ibang
opsyon ng mga programang ito ang malawak na pagkakaiba’t-iba ng mga kalakasan at interes sa loob
ng magkakaibang grupo ng biniyayaan at matatalinong mga estudyante.
Para sa marami pang impormasyon tungkol sa mga paaralang may pokus at alternatibong programa,
maaari ninyong tingnan sa: Focus Schools and Alternate Programs.
7. Edukasyong Pang-Relihiyon
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic Schools 15
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
8. Mga Ritrit
9. Magkakasamang Pag-aaral
Ang mga programa sa Sama-samang Pag-aaral ay nagbibigay ng ekstrang suporta para sa mga
estudyante na may malaking problemang matuto o espesyal na mga pangangailangan sa komunidad ng
mga paaralan. May ilang mga estudyante ang nangangailangan ng panandaliang tulong at ang iba
naman ay mayroong masalimuot na pangangailangan sa kalusugan at pag-aaral.
Ang mga estudyante ay maaaring mangailangan ng tulong dahil sa problemang pang-katawan, pang-
isipan, pang-damdamin, pang-asal, pagsasalita, wika, paningin o pandinig o di kaya ay malubhang
problema sa pakikisalamuha sa ibang tao. Ang modelo ay ibinase sa pagsasama-sama na may libel ng
suportang pang silid-aralan/paaralan, mga espesyal na klaseng isinama sa rigular na pag-aaral o
paglalagay sa mga espesyal na programa ng distrito. Ang pagpro-programa sa paaralan sa komunidad
ang itinuturing na unang opsyon.
Ang kakulangan sa mga kasanayan sa wikang Ingles ay hindi isang indikasyon ng pangangailangan ng
sama-samang pag-aaral. Subalit kung ang inyong anak ay nahihirapang mag-aral o makisalamuha sa
ibang estudyante, ito ay maaaring senyales ng pagkakaroon ng malaking kahirapan na matuto.
Paminsan-minsan, ang mga problema ay isang normal na bahagi ng pakikibagay sa isang bagong wika
at paaralan. Ang mga impormasyon tungkol sa kakayahan ng estudyante sa pag-aaral ng akademik o sa
kanyang sariling wika, tulad ng nakaraang report kard, ay malimit na tumutulong sa mga gurong
malaman ang mga pinagmumulan ng paghihirap ng estudyante.
Kung kayo ay nababahala na ang inyong anak ay may malubhang problema sa pag-aaral, kausapin ang
guro niya. Ang guro ay mayroong ibat-ibang hindi pormal na paraan para tayahin ang inyong anak. Kung
kinakailangan, kayo o ang guro ay maaaring makiusap para sa isang pormal na pagtataya para sa
inyong anak.
Ang paaralan ay kinakailangang sumunod sa mga pamamaraan ng Sama-samang Pag-aaral para
mataya at malaman kung ang inyong anak ay nararapat na tumanggap ng suporta para sa Espesyal na
Edukasyon. Kayo ay hihingian na magbigay ng nasusulat na pahaintulot na nagsasaad ng inyong
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic Schools 16
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
pagpayag para mataya ang inyong anak. Kayo ay oobligahing dumalo sa mga pagsangguning
pagpupulong na may kaugnayan sa proseso ng pagtataya. Ang mga kwalipikadong kawani na
gumagawa ng pagtataya ang magpapaliwanag ng mga resulta sa mga magulang, guro at iba pa na may
kinalaman sa programa ng estudyante. Sila ay gagawa ng mga rekomendasyon sa pagplaplano ng
programa. Kung kinakailangan ninyo ang tulong sa pagsasalin sa wika para sa mga pagtataya, mangyari
lamang na kontakin ang One World…One Centre sa (780) 944 2001 at makipagusap sa isang
Manggagawang Tagapag-ugnay (Liaison Wotrker) na nagsasalitia ng inyong unang wika.
Isang Pang-isahan Plano ng Programa (Individual Program Plans (IPP) ang bubuuin at ipatutupad para
sa bawat isang estudyanteng malalaman na mayroong espesyal na pangangailangan.
Para sa karagdagang impormasyon tungkol sa pag-aaral ng mga estudyante na may espesyal na
pangangailangan at sama-samang pag-aaral, tingnan: Inclusive Education, Diverse Learners.
Habang kinukumpleto ng mga estudyante ang kanilang mga gawain, tinataya ng mga guro ang kanilang
mga ginagawa at itinatala ang kanilang mga marka. Ang pag-unlad ng mga estudyante ay nirerepaso
pagkaka-5 linggo para siguraduhing ang mga estudyante ay umuunlad sa kanilang pag-aaral.
Ang mga pangalan ng kurso at mga grado para sa mga estudyante sa mataas na paaralan ay itinatala sa
PowerSchool Parent Portal . Mai-tse-tsek ng mga magulang/tagapag-alaga ano mang oras nais nilang
makita kung papaano umuunlad ang kanilang anak at hindi na kinakailangan pang maghintay hanggang
matapos ang yugto (term). Karamihan sa mga paaralan ay hindi nag-iimprinta ng mga report kard sa
mataas na paaralan dahil inaasahan na nila na susubaybayan ng mga magulang ang sistema ng pag-
uulat. Para makakuha ng user name at password para sa inyong anak, mangyari lamang i-tsek sa
tanggapan ng paaralan ng inyong anak.
Lahat ng mga estudyante na nalamang may mga espesyal na pangangailangan, na ang isa sa mga ito
ay ang pag-aaral ng pangalawang wika, ay nangangailangan ng isang Pang-isahang Plano sa Programa
(IPP). Ang planong ito ay sumada ng mga layunin, hangarin, estratehiya at mga pagtanggap na may
layuning paunlarin ang pag-aaral ng estudyante. Ang mga magulang ng mga Mag-aaral ng Ingles ay
hinihimok na maging aktibo sa proseso ng IPP. Ang pangkasalukuyang pagrerepaso at pagbabago ay
mga mahahalagang bahagi ng proseso ng IPP. Ang mga pagpupulong na ito ay mga pagkakataon para
sa mga magulang na talakayin ang pagproprograma sa kanilang anak at tingnan ang mga posibleng
pagbabago. Sa mga pagpupulong, ang mga magulang ay papipirmahin sa IPP report at sila ay bibigyan
ng kopya.
12. Gawaing Bahay
Ang gawaing bahay ay isang mabuting paraan kung papaano makikita ng mga magulang ang mga
nangyayari sa kanilang anak sa paaralan. Dapat ninyong asahan na ang estudyante ay mayroong
gawaing bahay halos gabi-gabi. Ang dami ng gawaing bahay ay nababase sa grado.
Ang mga estudyante ay nangangailangan ng pinakamababa ang isang oras para sa paggawa ng
gawaing bahay. Sa ika-12 grado, maaasahan nilang magkakaroon sila hanggang dalawang oras ng
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic Schools 17
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
gawaing bahay gabi-gabi. Lahat ng estudyante ay inaasahang magbabasa gabi-gabi. Ang guro ng inyong
anak ang makapag-papaliwanag kung ano ang mga gawaing bahay na inaasahan nilang dapat magawa.
Para makakuha ng tulong sa inyong gawaing bahay sa pamamag-itan ng multi-media na
mapapagkunan, tingnan: LearnAlberta.ca.
Karamihan sa mga lupon ng paaralan ay naghahandog ng mga kursong pang tag-init at pang-gabi. Ang
mga ito ay para sa mga estudyante na hindi matagumpay sa loob ng taon o nagpapalit sa pag-itan ng
ibat-ibang uri ng mga programa. Ang klase sa panahon ng tag-init ay karaniwang nagsisimula sa buwan
ng Hulyo. Ang Edmonton Catholic Summer School ay naghahandog ng dalawang uri ng oportunidad sa
pag-aaral: Summer High School na nangyayari sa loob ng klase at Summer High School na nakabase sa
bilis ng pag-aaral ng estudyante (self-paced). I-tsek sa guro o Learning Coach kung ang mga
programang Pang-tag-init at pang-gabi ay inihahandog sa ECSD o bisitahin: www.ecsd.net/Summer
School, Part-Time Alternative Self-Paced School (PASS).
Bawat isang paaralang sekundaryo ay mayroong mga gawain pagkatapos ng eskwela o sa oras ng
pananghalian tulad ng mga isport, konsehong pang-estudyante, mga klab at mga programa sa musika.
Karaniwan, ang mga programang ito ay bukas para sa lahat ng mga estudyante at pinamumunuan ng
isang guro.
Ang mga programang ito ay isang napakabuting paraan para sa mga bagong dating na estudyante na
makipag-kaibigan at magsanay sa kanilang Ingles. Karaniwan, ang mga programa ay ginagawa isang
araw sa isang linggo sa loob ng isang oras pagkatapos ng eskwela o sa oras ng pananghalian. Para sa
karagdagang impormasyon, kausapin ang guro sa ESL o ang gurong -tagapayo ng paaralan.
Ang paggamit ng kompyuter ay isang mahalagang bahagi ng pagpasok sa mataas na paaralan. Lahat
ng mga paaralan ay mayroong mga kompyuter (karaniwan sa kompyuter lab) na maaaring gamitin ng
mga estudyante sa araw, bago magsimula at pagkatapos ng eskwela.
Ang mga aklatang pampubliko at mga senter na pang-komunidad ay may mga kompyuter na maaaring
gamitin ng libre. Para sa karagdagang impormasyon tungkol sa lokasyon at mga serbisyo na
inihahandog ng Edmonton Public Library, tingnan: Computers at EPL.
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic Schools 18
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
SPIRITUALITY
You shall be holy, for I the Lord your God am holy." (Leviticus 19: 2)
Catholic spirituality is rooted in the life of the Trinity and is lived
"according to the Spirit". Spirituality has to do with the way Catholics
live their beliefs. Spirituality consists in letting God be present in each
moment of the day, becoming attuned to God's presence in the ups and
downs of life. Prayer and a commitment to the moral and ethical values
of the gospel provide to opening to God’s presence.
16. Mga Estudyante mula sa Ibang Bansa – Mga Estudyanteng may Pahintulot Mag-aral
Ang mga estudyanteng mula sa ibang bansa na nagbabayad para makapag-aral sa Paaralang
Sekondaryo ay tinatawag na mga Estudyanteng Internasyonal o mga estudyanteng ipinanganak sa
ibang bansa na nagbabayad ng matrikula. Ang mga magulang na hindi kasama ng mga estudyante ay
nararapat na magtalaga ng opisyal na tagapag-alaga na nakatira sa komunidad na kinaroroonan ng
paaralan. Ang tagapag-alaga ay inaasahang gagampanan ang mga responsibilidad na ginagawa ng
mga magulang ng estudyante.
Para sa karagdagang impormasyon tungkol sa programa ng mga estudyanteng mula sa ibang bansa at
mga pagbabayaran, mangyari lamang kontakin: Edmonton Catholic School District International Program
at 780-944-2001 o bisitahin: www.ecsd.net/International Student Program.
• Mga Mag-aaral ng Ingles (ELLs) –ay ginagamit para sa mga estudyanteng nagsasalita
ng maraming wika at/o nagsasalita ng kaunting Ingles ngunit hindi pa talagang magaling
magsalita nito.
• Mga kurso sa ESL –mga karagdagang kurso para sa mga estudyante na nag-aaral ng
Ingles bilang isang bagong wika.
• Report Kard – ang opisyal na sumada ng pag-unlad ng isang estudyante sa paaralan.
Isinulat ng guro sa bawat asignatura, ito ay para repasuhin ng magulang at estudyante.
• Pang-isahang Plano ng Programa (Individual Program Plans (IPP) – isang sumada ng
mga layunin, hangarin, estratehiya at mga pagtanggap para mapabuti ang pag-aaral ng
estudyante.
• Diploma sa Mataas na Paaralan sa Alberta – ang sertipikong iginagawad sa mga
estudyante na nagtapos sa mataas na paaralan na mayroong 100 kredit.
• Sama-samang Pag-aaral - natatanging mga programa na inihahandog para sa mga
estudyanteng may mga espesyal na pangangailangan.
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 19
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
6. Ang Diploma ng Mataas na Paaralan sa 17. Papaano Pinipili ang mga Estudyante
Alberta
18. Iskolarsip, Bursari at Mga Pangu-ngut
7. Pagkakaroon ng 100 Kredit Pa ngutang
8. Diploma sa Mataas na Paaralan sa Alberta-
Ang seksyong ito ay nagbibigay sa inyo ng
Sertipiko ng Pagkakamit – Mga Rekisitos sa
Pagtatapos pangkalahatang impormasyon na mag-papaalwan
sa inyo sa pagtulong sa inyong anak na makapiling
9. Dalawampung Oras na Pakikipag-ugnayan sa mabuti ng mga kurso. Iminumungkahi nito na,
Komunidad magkasama, kayo ay bubuo ng isang plano sa pag-
10. Mga Rekisitos sa Ingles Para sa Unibersidad aaral na tutulong sa inyo sa pagpili ng mga kurso.
at para Matanggap sa Kolehiyo
11. Paglisan sa Paaralan bago Magtapos –
Programang Pang-Outreach
12. Ibat-ibang Uri ng Mga Kurso sa Mataas na
Paaralan
13. Mga Kodigo ng Kurso
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 20
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Kinakailangan ninyong tulungan ang inyong anak na bumuo ng plano sa pag-aaral dahil maraming mga
uri ng kurso na pagpipilian. Ang ilan ay magdadala ng diretso sa pagtratrabaho, ang iba ay sa
unibersidad o kolehiyo at ang iba ay magdadala sa pag-aaprentis. Para sa ilang mga kurso sa
unibersidad o kolehiyo, ang mga estudyante ay kinakailangang kumuha ng partikular na kurso sa
paaralang sekundaryo. Ang plano ay tutulong sa inyo at sa inyong anak na makapili ng mga kursong
aangkop sa kanyang mga hilig, abilidad at ambisyon.
Pagkatapos ng gradwesyon, ang mga estudyante ay maaaring magtrabaho, o magtrabaho ng ilang taon
at pagkatapos ay bumalik uli sa pag-aaral. Ang mga estudyante ay maaaring pumasok ng diretso sa
unibersidad, kolehiyo o isang programa ng pagsasanay. Ang isang plano ay tumutulong sa mga
estudyante na makapili ng mga kursong kinakailangan para marating nila ang kanilang mga adhikain at
isisigurado nito na maibibigay nila ang mga kinakailangan sa pagpasok sa kolehiyo, unibersidad, pag-
aaprentis o iba pang mga kinakailangan sa mga programa ng pagsasanay.
Kalimitan, ang plano ay nagbabago habang ang mga estudyante ay nasasa paaralan. Ito ay nagpapakita
ng mga bagong hilig, kasanayan at abilidad. Ang mga guro at tagapayo ay maaaring makapagsabi sa
inyo tungkol sa maraming mga karera at mga oportunidad sa pag-aaral at pagsasanay.
Ang isang plano ay napakahalaga para sa mga estudyante na nag-aaral din ng Ingles. Ang mga plano
nila ay kinakailangang magsama ng paraan para mapalago ang kanilang kakayahan sa pagbasa,
pagsulat at pagsasalita ng Ingles, bukod pa sa iba pang mga kurso na kinakailangan nilang kuhanin para
marating nila ang kanilang mga adhikain.
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 21
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Ang mga estudyante sa Mataas na Paaralan ay mga batang adulto at sa nalolooban ng ilan pang taon
ay gagawa na ng kanilang mga desisyon, magsisimula nang magtrabaho at gagawa na ng mga
responsibilidad na ginagawa ng mga taong adulto.
Ang mga guro ay tumutulong sa mga estudyante sa paghahanda sa kinabukasan nila sa pamamagitan
ng pagbibigay sa kanila ng mga pagkakataong matutuhan ang disiplinang pang-sarili at tumanggap ng
responsibilidad para sa mga gawaing pampaaralan at gawaing bahay. Halimbawa, ang mga estudyante
ay inaasahang gagawa ng kanilang gawaing bahay ngunit ang mga guro ay hindi palagiang nag-
iinspeksyon ng mga notebook para makita kung ang mga ito ay natapos na. Habang ang mga
estudyante ay umuusad sa loob ng mga grado, inaasahan ng mga gurong sila ay mas lalong
magkakaroon ng tiwala sa kanilang sarili.
Ang mga estudyante na natututo ng mga kasanayang ito ay mas lalong nagiging handa para sa
unibersidad, kolehiyong pang-komunidad at iba pang mga programa kung saan ay sila ay tuluyang
responsable sa kanilang sariling gawain.
Mga Mungkahi • Talakayin ang mga hilig, abilidad at plano pagkatapos ng gradwesyon. Itanong
ang tungkol sa uri ng mga karera kung saan siya ay magiging interesado.
Huwag mag-ala-ala kung ang mga plano ay pabago-bago. Iyon ay normal na
bahagi ng proseso sa pamimili.
• Repasuhin ang mga kursong kinakailangan ngayon para sa kanilang mga
plano sa karera, at kung anong pag-aaral o pagsasanay ang kailangan
pagkatapos ng gradwesyon. Ang tagapayo ay makakatulong.
• Pag-isipan ang mga gawain pagkatapos ng klase o sa oras ng pananghalian.
Makakatulong ang mga ito sa inyong anak na matuklasan ang tunay nilang mga
hilig at matutuhan ang tungkol sa ibang mga karera. Ito ay maganda ring lugar
para makipag-kaibigan at magsanay ng Ingles.
• Dumalo sa mga pagdiriwang na nagbibigay ng impormasyon tungkol sa karera
sa paaralan para malaman ang tungkol sa iba’t-ibang mga opsyon dito.
• Isipin kung anong mga kurso at mga gawain pagkatapos ng klase ang
tumutulong sa mga estudyante na matuto ng Ingles (pagbabasa, pagsusulat at
pagsasalita) at makibagay sa paaralan sa lalong madaling panahon. Piliin ang
mga kursong nagbibigay diin sa pagsasalita sa klase. Sa drama, halimbawa,
ang mga estudyante ay natututo kung papaano magsalita ng kumportable sa
grupo ng mga tao.
• Kumunsulta sa tagapayo ng paaralan. Kalimitan ang mga magulang ay
nakikipag-usap sa tagapayo tungkol sa karera at plano sa pag-aaral ng mga
estudyante.
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 22
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
• Talakayin ang mga report kard at mga puna ng guro sa mga panayam ng
magulang at guro (parent-teacher interviews).
• Makipag-usap sa iba pang mga magulang at estudyante tungkol sa kanilang mga
plano at tungkol sa mga oportunidad sa karera pagkatapos ng gradwesyon.
Tingnan ang mga web site na may impormasyon sa karera, tulad ng: Simplify the path to success.
Maaari ninyong makuha ang listahan ng mga institusyon pagkatapos ng sekundaryong pag-aaral, pati
mga kolehiyo, sa web site ng Alberta Learning Finding Your Path.
Ranji’s Plan
Ranji is 15 and in her second year in Canada. She studied English in her home
country for two years and is taking ESL level 3 in high school. Although her spoken
English is getting better, she finds writing difficult. Ranji loves Math and Science and
with her parents has chosen academic courses in those subjects and an applied
course in History. She is planning to go to university to study Engineering. Ranji plans
to take an extra year to complete high school so she can concentrate on fewer
courses and improve her English writing skills. To boost her English-speaking skills,
she joined the after-school drama club and is volunteering on the weekend at the
community centre.
Sa unang taon, maaaring maging mahirap para magplano sa kinabukasan. Maraming mga estudyante
ang nangangailangan ng panahon para makiakma at isipin kung ano ang gagawin. Sa unang taon,
makakakuha kayo ng maraming mahahalagang impormasyon.
a) Ang mga estudyante ay magkakaroon ng mas mabuting pananaw sa mga programa at mga
kurso na sila ay magiging interesado. Ang mga magulang ay makakakuha rin ng
impormasyon mula sa mga guro tungkol sa kakayahan ng estudyante sa pagbasa, pagsulat
at pagsasalita ng Ingles at kung papaano siya umuunlad sa iba pang mga kurso at
nakikiakma sa buhay-eskwela.
b) Magkakaroon din kayo ng pagkakataong makipag-usap sa ibang mga magulang tungkol sa
pagpili ng mga kurso at oportunidad pagkatapos ng gradwesyon.
c) Titiyakin ng paaralan kung ilang mga kredit ang ibibigay sa estudyante para sa mga
nakaraang pinag-aralan.
Ang mga estudyanteng nagtatapos sa paaralang sekundaryo na may 100 kredit ay nakakatanggap ng
Alberta High School Diploma. Ang diploma ay karaniwang isa sa ilang mga rekisitos sa susunod na pag-
aaral o pagsasanay. Ang pag-aaprentis, mga programa sa kolehiyo sa komunidad at unibersidad, ay
may kanya-kanyang rekisitos sa pagtanggap. Makipag-usap sa tagapayo ng paaralan para sa
karagdagang impormasyon.
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 23
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
a) Ang sistema ng paaralang sekundaryo ay nababase sa pagkakaroon ng mga kredit. Isang daang
(100) kredit ang kinakailangan para makapagtapos na mayroong diploma sa mataas na paaralan.
Karamihan sa mga kurso ay mayroong 3 o 5 kredit. Ang isang kredit ay katumbas ng 25 oras na
pagtuturo. Ang isang estudyante ay nagkakaroon ng kredit kapag nakatapos ng isang kurso na
may markang 50% o higit pa dito.
e) Sa ilang mga sitwasyon, ang isang estudyante ay maaaring payagang palitan ang isang
sapilitang kurso (compulsory course) sa isa pa ring sapilitang kurso. Halimbawa, ang isang
estudyante ay maaaring kumuha ng karagdagang kredit sa Ingles imbes na isang kredit sa
Pranse. Sa ganitong sitwasyon, ang isang estudyante ay maaaring makapagpalit ng hanggang 3
sapilitang kredit (compulsory credit).
Kung ang isang estudyante ay hindi nakapasa sa isang kurso, uulitin niyang muli ang kurso habang
kumukuha ng ibang mga asignatura sa susunod na grado.
Ang tsart na ito ay naglalarawan ng mga kumbinasyon ng kurso na nararapat kuhanin ng estudyante
para makapagtapos at makakuha ng Diploma sa Mataas na Paaralan. Ipaliliwanag ng inyong paaralan
ang mga kurso sa relihiyon na nararapat na makumpleto rin ng estudyante.
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 24
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Ang rekisitos ng agham – Science 20 o 24, Biology 20, Chemistry 20 o Physics 20 ay maaari ding makuha sa pamamag-itan
ng kumbinasyon ng Science 14 at Science 10 na may 10 kredit
Ang Science 20 ay makukuha sa Ingles lamang.
Tingnan ang impormasyon sa iksemsiyon sa rekisitos sa edukasyong pisikal ng Guide of Education, pg. 65
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 25
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Isinamang Programa sa Pagtratrabaho (Integrated Occupational Program (IOP) mga kurso sa pagtratrabaho ay maaaring
gamitin imbes na mga kurso sa Karunungan at Pagkakatrabaho (Knowledge and Employability) para mapunan ang rekisitos
na ito
Ang mga kursong 30-libel sa Sining sa Wikang Ingles (English Language Arts) at sa Araling Panlipunan (Social Studies) mula
sa ibang linya ng kurso ay hindi maaaring magamit para makuha ang rekisito para sa kursong may 30 libel.
Ang mga estudyante ay maaaring makakuha ng 30 kredit mula sa Karanasasan sa Pagtratrabaho (Work Experience) ngunit
15 kredit lamang ang maaaring magamit para sa Alberta High School Diploma.
Maaaring matapos ng mga estudyante ang mataas na paaralang senyor (senior high school) na may
Sertipiko ng Pagkakamit (Certificate of Achievement) o Sertipiko ng Pagtatapos sa Mataas na Paaralan
(Certificate of High School Achievement) naaayon sa mga rekisitos na nakalahad sa tsart na nasasa
ibaba.
Ang mga rekisitos na nakasaad sa tsart na ito ang mga pinakamababang rekisitos para ang isang estudyante
ay makakuha ng Sertipiko ng Pagtatapos sa Mataas na Paaralan (Certificate of High Schoo l Achievement).
80 KREDIT kasama ang mga sumusunod:
SINING SA WIKANG INGLES (ENGLISH LANGUAGE ARTS) 20-2 O 30-4
MATEMATIKA (MATHEMATICS) 10-3 O 20-4
AGHAM (SCIENCE) 14 O 20-4
ARALING PANGLIPUNAN (SOCIAL STUDIES) 10-2 O 20-4
EDUKASYONG PISIKAL (PHYSICAL EDUCATION) 10 (3 KREDITS)
PAMAMAHALA SA KARERA AT BUHAY (CAREER AND LIFE MANAGEMENT) (3 KREDIT)
5 KREDIT SA
• 30-libel na kurso sa Karunungan at Pagkakatrabaho (Knowledge and Employability) o
• 30-libel na kurso sa mga Pag-aaral sa Karera at Teknolohiya (Career and Technology Studies (CTS) o
• 30-libel na kursong lokal na binuo, nakuha at inautorisahan na may pokus sa pagtratrabaho
at 5 KREDIT SA
• 30-libel na kurso sa Knowledge and Employability Workplace Practicum, o
• 30-libel na kurso sa Karanasan sa Trabaho (Work Experience), o
• 30-libel na kurso sa Green Certificate, o
• Mga Proyektong Espesyal ( Special Projects) 30
O
5 KREDIT SA
• 30-libel na kurso sa Nakarehistrong Programa sa Pag-aaprentis (Registered Apprenticeship Program (RAP) Course
Para makatanggap ng Sertipiko ng Pagkakamit sa Mataas na Paaralan, ang mga estudyante ay nararapat na
maluwalhating makakumpleto ng hindi bababa sa isang kursong akademik sa Knowledge and Employability,
Tingnan ang impormasyon sa exemption from the physical education requirement, ng Guide of Education, pg. 65
Tingnan ang impormasyon sa exemption from the CALM requirement, ng Guide of Education, pg. 51
Sangguniin ang Off-campus Education - Work Experience para sa karagdagang impormasyon.
Sangguniin ang website ng Alberta Education para sa karagdagang impormasyon tungkol sa Green Certificate Program.
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 26
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Bukod sa 100 kredit, lahat ng mga estudyante ay dapat makakumpleto ng hindi bababa sa
dalawampung (20) oras ng pakikisangkot sa komunidad (o serbisyong pang-Kristiyano) bago ang
gradwesyon.
Sa mga paaralang Katoliko, ito ay tumutulong sa mga estudyante na magkaroon ng responsibilidad para
sa kanilang komunidad at magpakita ng mga pagpapahalagang Kristiyano (Christian values). Ang
dalawampung oras ay maaaring makuha anumang oras sa paaralang sekundaryo ngunit ang mga ito ay
dapat ginagawa sa labas ng klase.
Ang paggawa ng kasunduan para sa dalawampung oras ay responsibilidad ng mga estudyante at mga
magulang. Ang tagapayo ng paaralan ang magpapaliwanag kung papaano magkakaroon ng tamang uri
ng serbisyong pang-komunidad at kung papaano ito isusumite para masang-ayunan.
RATIONALITY
"Know how you ought to answer everyone."
(Colossians 4: 6)
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 27
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 28
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Ang mga programa ay nagkakaibat-iba sa distrito at paaralan. Nararapat na isipin ng mga magulang at
mga estudyante ang pang-hinaharap na plano sa karera at pag-aaral ng estudyante sa pagpili ng mga
kurso. Ang mga tagapayo ng paaralan ay makakatulong sa bagay na ito.
Ang edukasyong sekundaryo pagkatapos ng mataas na paaralan (mga kolehiyo, mga unibersidad, mga
institusyong teknikal at paaralang nagtuturo ng mga trabaho) ay responsibilidad ng Ministri ng
Edukasyon at Teknolohiya.
Ang mga sumusunod ay ilang mga puntos na dapat isaalang-alang kapag nagplaplano para sa
programa para sa mataas na paaralang sinyor.
• Ilan sa mga buod na kurso ay ginawa para sa iba’t-ibang mga layunin at maaaring makuha sa
dalawa o higit pang libel ng kahirapan (levels of difficulty).
• Karaniwan, kinakailangang kumpletuhin ang mga kurso sa isang pagkakasunod-sunod, kaya
dapat tiyakin ng mga estudyante kung aling mga kurso ang nais nilang pagtapusan, bago
kuhanin sa huli ang mga pangunahing rekisitos (prerequisites).
• Dapat siguraduhin ng mga estudyante na piliin nila ang mga kursong opsyonal na
makakatulong sa kanilang mga plano sa karera, e.g. mga kinakailangan pagkatapos ng
sekundaryong pag-aaral, pagtratrabaho, at/o darating pang pag-aaral.
ELA1105 English Language Arts 10-1 .........(5) ELA2105 English Language Arts 20-1 .........(5) ELA3105
English Language Arts 30-1........... (5)
ELA1104 English Language Arts 10-2 .........(5) ELA2104 English Language Arts 20-2 .........(5) ELA3104
English Language Arts 30-2........... (5)
ESL1120 English as a Second - Language 10–Level 1.. No credits
ESL1121 English as a Second
Language 10–Level 2 ............ (5)
ESL1122 English as a Second
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 29
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 30
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Ang tagapayo ng paaralan ay makakapagbigay sa inyo ng mga impormasyon tungkol sa kung ano ang
kinakailangan para makapasok sa bawat isa sa mga programang ito. Marami pang mga mahahalagang
mapagkukunan tungkol sa pagplaplano ng karera sa: Simplify the path to success o Career Planning
Resources.
b) Unibersidad
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 31
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
pagsasanay na ito ang mga estudyante ng daan para sa pagkakaroon ng magandang trabaho at sweldo
na nangangailangan ng mataas na kakayahan, pagpapasiya at paglikha. Ang mga aprentis ay
binabayaran habang sila ay nagkakaroon ng karanasan sa pagtratrabaho at ang sweldo nila ay
tumataas naaayon sa kanilang mga kakayahan. Mga 90% ng pagsasanay sa pag-aaprentis ang
ibinibigay ng mga pinagtratrabahuhan, mga 10% ay pagtuturo ng mga teoriya sa loob ng kwarto,
karaniwan ay sa isang kolehiyo sa komunidad o iba pang inaprobahang organisasyon sa pagsasanay.
Para sa iba pang mga impormasyon sa pag-aaprentis, tingnan: www.tradesecrets.com.
Kung ang inyong anak ay nakatapos na ng
mataas na paaralan ngunit nais pang
matuto ng mga kasanayan na kinakailangan
sa pagtratrabaho o magandang katayuan sa
pag-aaral pagkatapos ng mataas na
paaralan, o mga estudyanteng nasasa ika
11 o 12 grado na nais na magkaroon ng
kakayahan at kasanayan sa mga teknikal o
pagtratrabaho, ang Career Skills Centre na
matatagpuan sa St. Joseph High School
ang tamang lugar para sa kanya. Para sa
marami pang mga impormasyon tungkol sa
mga programang maaaring makuha o para
magparehistro sa programa, tumawag sa 780-426-2010 o bisitahin: Career Skills Centre.
Ang Alberta ay mayroong mga pitong pribadong kolehiyo na hinirang na magbigay ng digring akademika
na ka-libel ng sa unibersidad. Nirerepaso ng The Campus Alberta Quality Council (CAQC) ang lahat ng
mga panukala para sa mga bagong programang pang-digri mula sa mga pribado at publikong institusyon
para siguraduhing sila ay may mataas na kalidad bago sila aprobahan. Gumagawa rin ang konseho ng
panahunang pagtatasa ng mga aprobadong programang pang-digri para masigurong ang pamantayan ng
kalidad ay nananatili. Para sa karagdagang impormasyon tungkol sa mga pribadong kolehiyo sa Alberta,
tingnan: Other Institutions with Approved Degrees.
Mayroong mahigit sa 140 pribadong institusyon sa
pagsasanay sa Alberta na naghahandog ng mga
lisensyadong programa. Ang mga institusyong ito ay
naghahandog ng mga pagsasanay na bokesyonal
na idinisenyo para magbigay sa mga nagtapos ng
isang trabahong makapagbibigay sa tao ng isang
ikabubuhay. Ang listahan ng mga institusyong ito at
mga programa nila ay maaaring makita sa Alberta
Learning Information Service – EDInfo website.
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 32
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Ilang mga estudyante ang nagbabayad para sa gastos sa unibersidad, kolehiyo sa komunidad o
pagsasanay na may espesyal na iskolarsip, bursaris, mga pagkakaloob at mga pag-utang. Ang tagapayo
ng paaralan ay mayroong mga impormasyon tungkol sa kung sino ang makakapag-aplay at papaano ito
gagawin, ngunit responsibilidad ng mga estudyante at kanilang mga magulang na mag-aplay para sa
tulong na ito. Makabubuting isabay ang pag-aaplay para sa mga ito habang nag-aaplay ng pagpasok sa
unibersidad o kolehiyo. Ang mga pag-utang ng estudyante ay maaaring makuha sa gobyernong
panlalawagan at pederal.
Para sa karagdagang impormasyon tungkol sa mga iskolarsip na panlalawigan at iskolarsip mula sa
distrito, tingnan: Scholarships, Bursaries, and Awards o www.alis.alberta.ca - Loans and Grants.
TRADITION
“We must pay greater attention to what we have heard, so that we do not drift
away from it. (Hebrews 2:1)
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 33
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
• Mga Kursong Akademik – mga kurso sa ika-10 at 12 grado na nagpapatuloy sa unibersidad, kolehiyo
sa komunidad, pag-aaprentis, pagsasanay o diretso sa pagtratrabaho.
• Mga Kursong Aplayd – mga kurso sa ika-10 at 12 grado na nagtutuloy sa kolehiyo sa komunidad, pag-
aaprentis, pagsasanay o diretso sa pagtratrabaho.
• Mga Kurso sa Sining at drama – mga kursong may kredit na nagtuturo ng pangkalahatang kasanayan
at alam tulad ng sining, musika at drama.
• Mga Kurso sa Kaalaman at Pagkakatrabaho – ginawa para sa mga estudyante na mabuting natuto sa
mga karanasan na nag-aakma ng mga kinakailangang kakayahan sa larangan ng pagtratrabaho.
• Paunang rekisito – tumutukoy sa isang natatanging kurso o asignatura na dapat kumpletuhin bago
makakuha ng ibang kurso sa susunod na grado.
• Mga Rekisito para sa Pagtanggap – paglalararawan ng mga kinakailangan para makapasok sa
unibersidad, kolehiyo sa komunidad o isang programa sa pagsasanay.
• Mga Kinakailangan sa Gradwesyon – isang paglalarawan kung ano ang kinakailangan ng isang
estudyante para matagumpay na makumpleto at magkaroon ng Diploma sa Mataas na Paaralan sa
Alberta.
• Patutunguhan ng Karera – serye ng mga hakbang na dapat gawin para makapasok sa isang partikular
na karera o trabaho.
• Mga Kredit – ang mga estudyante ay nagkakaroon ng mga kredit kung matagumpay nilang nakumpleto
ang isang asignatura o kurso. Karamihan sa mga asignatura ay nagbibigay ng tatlo o limang mga kredit.
Ilan sa mga kredit ay sapilitan at ang iba ay opsyonal.
• Pag-aaral sa Labas ng Kampus – isang programa na naglalagay sa isang estudyante sa isang trabaho
sa ilang bahagi ng araw para sanayin ang kanyang kakayahan at kaalaman sa mga sitwasyong pang-
tunay na buhay.
• Pag-aaprentis – isang programa sa pagsasanay para sa mga taong nagnanais na magtrabaho sa isang
pinagsanayang trabaho at natututo sa paggawa nito. Ang pag-aaprentis ay nagbibigay ng karanasang
pang-tunay na buhay at pagsasanay para sa mga estudyante habang pumapasok at/o pagkatapos na
sila ay makagradweyt.
• Mga Pag-aaral sa Karera at Teknolohiya – naghahanda sa mga estudyante para sa paghahanap ng
trabaho o muling pag-aaral.
• Pag-aaral sa labas ng paaralan – isang programang naglalagay sa estudyante sa isang trabaho sa
ilang bahagi ng araw para ang mga estudyante ay makapag-ensayo ng kanilang kasanayan at kaalaman
sa mga sitwasyong pang tunay na buhay.
• Pag-aaprentis – isang programa ng pagsasanay para sa mga taong nais na gumawa sa mga trabahong
pinagsanayan at natututo habang ginagawa ito. Ang pag-aaprentis ay nagbibigay ng karanasang pang
tunay na buhay at pagsasanay para sa mga estudyante habang nag-aaral o pagkatapos na sila ay
makagradweyt.
• Mga Kredit – ang mga estudyante ay nakakakuha ng mga kredit kung matagumpay nilang nakumpleto
ang pag-aaral o kurso. Karamihan sa mga kurso ay nagbibigay ng tatlo o limang krredit. Ang ilan sa mga
kredit ay sapilitan at ang iba naman ay opsyonal.
• Transkrip –ang opisyal na rekord ng pag-aaral ng isang estudyante, mga kurso at marka. Ito ay
ipinadadala sa mga kolehiyong pang-komunidad, unibersidad at mga programa sa pagsasanay kung
nag-aaplay na makapasok sa mga programang ito.
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 34
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
2. Pag-uulat ng mga Posibleng Pinsala sa mga 21. Ang Transkrip ng Estudyante sa Alberta
Estudyante
13. Imunisasyon
14. Pananghalian
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 35
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
3. Konseho ng Paaralan
Lahat ng paaralan ay mayroong isang grupo ng mga magulang na tagapayo, miyembro ng komunidad,
kinatawan ng parokya at kawani ng paaralan na tinatawag na Konseho ng Paaralan (School Council).
Tinatalakay ng Konseho ang mga patakaran at mga plano ng paaralan sa Punong Guro. Kalimitan, ang
mga pagpupulong ay bukas para sa mga magulang at sila ay hinihimok na dumalo sa mga pagpupulong
at makibahagi sa talakayan. Lahat ng mga magulang ay maaaring maging miyembro ng Konseho ng
Paaralan.
Mga Mungkahi • Sabihin sa opisina ng paaralan na ibigay sa inyo ang pangalan at numero ng
telepono ng pinuno na isa ring magulang sa nasabing paaralan. Kontakin ang
pangulo ng Konseho ng Paaralan para talakayin ang inyong kagustuhang
makilahok sa Konseho.
• Dumalo sa mga pagpupulong ng konseho ng paaralan para malaman ang mga
ginagawa nito, magtanong, gumawa ng mga mungkahi o magbigay ng inyong
mga kuro-kuro tungkol sa mga bagay na kinagigiliwan ninyo tungkol sa paaralan.
• Kausapin ang pinuno ng Konseho ng Paaralan o mga miyembro tungkol sa kung
papaano kayo makakatulong sa mga kawani ng paaralan at mga magulang na
malaman ang tungkol sa inyong komunidad at mga pangangailangan ng mga
estudyante na bagong dating.
• Lumikha ng network ng mga magulang upang maipaalam sa iba pang mga
magulang ang tungkol sa mga pangyayari sa paaralan at para salubungin ang
mga pamilyang bagong dating.
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 36
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Mga Mungkahi • Sabihin sa inyong anak na kabisaduhin ang mga batas ng paaralan.
• Paalalahanan siya na mayroong mga malulubhang konsekwensya sa pakikipag-
away o iba pang masamang pag-uugali.
• Sabihin sa mga guro at sa tagapayo o sa tagapamahala na gusto ninyong
malaman kung mayroon silang dapat ikabahala tungkol sa pag-uugali ng inyong
anak.
• Humingi ng kopya ng Kodigo ng Pag-uugali ng Paaralan.
• Kausapin ang mga guro o tagapamahala ng paaralan kung kayo ay mayroong
mga pagkabahala tungkol sa Kodigo ng Pag-uugali o sa mga batas ng paaralan.
Gagamitin ng mga paaralan ang mga sapilitang konsekwensya kung ang mga estudyante ay gumawa ng
hindi kanais-nais na pag-uugali. Ang mga konsekwensyang ito ay tumutukoy sa mga nasusulat at
sinasabing babala, mga pagdiditini, suspensyon at pagpapatalsik sa paaralan. Halimbawa, kung ang
isang estudyante ay nang-asulto ng ibang estudyante, ang sapilitang konsekwensya ay suspensyon at
ang Punong-Guro ay dapat tumawag ng pulis.
Ang Punong Guro ang nagpapasiya sa haba ng suspensyon. Ipatatawag ang mga magulang kung ang
isang estudyante ay nasuspinde at ipaaalam na mabuti sa kanila at ibibigay ang lahat ng pagkakataon
para sila ay makibahagi sa proseso ng pagpapatalsik.
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 37
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 38
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Ang mga estudyante ay inaasahang papasok araw-araw at darating sa paaralan bago magsimula ang
klase. Ang mga guro ay mayroong talaan ng mga estudyante na lumiliban at iniuulat ang mga ito sa
opisina ng paaralan. Kung ang inyong anak ay liliban, tumawag sa paaralan bago magsimula ang klase.
Karamihan sa mga paaralan ay may mga makina para sa mensahe para itala ang mga pagliban.
Tumawag sa paaralan sa mga araw ng hindi pagpasok. Kung mag-aayaw ng mensahe, magsalita nang
mahinahon.
Ang ibang paaralan ay gumagamit ng mensaheng naka-rekord para
tawagan ang mga magulang. Kung kayo ay wala sa bahay at walang
makinang maaaring pag-iwanan ng mensahe, maaaring hindi ninyo Halimbawa ng mensahe sa
makuha ito. Bukod sa mga tawag sa telepono, maraming mga telepono:
paaralan ang nangangailangan ng isang sulat na nilagdaan ng mga
Ito ay si (sabihin ang
magulang kapag ang estudyante ay bumalik sa klase.
pangalan). Ang aking anak
Ang mga estudyante ay lubhang pinagbabawalang lumiban sa klase (pangalan ng anak) ay may
para magbakasyon sa loob ng taon ng pasukan. Sa mga hindi sakit ngayong araw na ito.
maiiwasang pagkakataon na ito ay kinakailangan, nararapat na ito Ang guro niya ay (sabihin
ay ipagbigay alam kaagad ng mga estudyante at magulang sa ang pangalan ng guro).
paaralan at kumpletuhin ang nararapat na pormularyo. Ang
estudyante ay responsible sa pagkumpleto ng mga aralin na hindi
niya napag-aralan.
Kung ang estudyante ay nagkasakit o nagkaroon ng aksidente habang nasasa paaralan, ang mga
magulang ay tatawagan sa numero ng telepono na nasa talaan ng paaralan. Kung ang magulang ay
hindi makontak, ang taong maaring kontakin sa oras ng kagipitan na nakasulat sa rehistro nang ipatala
ninyo ang inyong anak ang siyang tatawagan.
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 39
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Sabihin sa paaralan kung ang inyong anak ay may mga problema sa kalusugan o mga taluhiyang. Kung
kinakailangan ng estudyante na uminom ng gamot habang nasasa paaralan, ang manggagamot ng
pamilya ay maaaring sumulat sa isang pormularyo.
Ang mga problema sa paningin at pandinig ay nakakapagpahirap sa mga estudyante na matuto. Hindi
lahat sa maraming mag-aaral ang nakakakita at nakakarinig na katulad ng iba. Ang paningin at pandinig
ay maaaring magbago habang ang mga bata ay lumalaki. Dahil dito, ang regular na pagpapasuri ay
napakahalaga para sa mga estudyante.
Mga Mungkahi • Ipasuri ang mata ng bata kada dalawa o tatlong taon. Binabayaran ng
Alberta Health and Wellness ang gastos para sa taunang pagbisita sa mga
doktor sa mata hanggang sa edad na 18.
• Himukin ang inyong anak na magsuot ng salamin, mga kontak lenses o
hearing aids, kung kinakailangan. Kung aayaw ng bata, makipagpulong sa
gurong tagapayo, o isa sa kanyang mga guro para tulungan ang batang
maging komportable.
• Makipag-usap sa doktor tungkol sa pagsusuri sa pandinig ng bata.
Para sa mga karagdagang impormasyon tungkol sa mga serbisyong ibinibigay ng Alberta Child Health
Benefit Program, tingnan: Alberta Child Health Benefit Program.
13. Pagpapabakuna
Bigyan ang paaralan ng rekord ng bakuna ng inyong anak mula sa inyong bansa. Makakapagbigay ang
mga paaralan ng mga pagsasalin sa wika ng dokumentong ito kung kinakailangan. Ang inyong anak ay
dapat mabakunahan naaayon sa iskedyul ng pagbabakuna sa Alberta.
Para sa karagdagang impormasyon, kontakin ang klinika ng Capital Health sa inyong komunidad o
bisitahin ang website: Immunization.
14. Pananghalian
Ang mga estudyante ay may patlang na oras sa kalagitnaan ng araw para sa pananghalian. Ang oras ay
maaaring magkakaiba sa mga paaralan. Karamihan sa mga estudyante ay nagdadala ng pananghalian
sa paaralan. Ngunit maraming mga paaralan ang may mga kapeteriya kung saan ang kumpletong
almusal at pananghalian ay maaaring makuha.
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 40
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Noong inirehistro ninyo ang inyong anak sa paaralan, inilista ninyo ang inyong tirahan at numero ng
telepono sa trabaho tulad din ng pangalan at numero ng inyong kaibigan o miyembro ng pamilya na
maaaring kontakin sa oras ng kagipitan. Ginagamit ng mga guro ang mga numerong ito para tawagan
kayo tungkol sa mga isyu sa paaralan o sa oras ng kagipitan. Kung may mga pagbabago sa mga
numerong ibinigay, sabihan lamang ang paaralan.
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 41
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
magulang para makita nila ito. Marami pang mga impormasyon at ang pormularyo sa Student Records &
Information – Request and Authorization ay maaaring makita sa: Student Records and Information.
Kung ang mga estudyante ay lumipat sa ibang mga paaralan sa Alberta, ang mga rekord ng estudyante
ay ipadadala sa bagong paaralan kapag ang mga ito ay hiningi.
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 42
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 43
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Kalimitan, mahirap para sa mga kabataan ang lisanin ang kanilang mga kaibigan at kamag-anak para
lumipat sa ibang bansa. Normal para sa kanilang makaramdam ng halong pagkagalak, galit at
kalungkutan habang sila ay nakikiakmang tumira sa isang bagong kultura.
Maaari ding maging napakahirap para sa kanilang makiakma sa isang bagong paaralan. Maaari nilang
maramdaman na kinakailangan nilang magdamit o kumilos sa isang paraang sila’y matatanggap ng
ibang kabataan, kung saan ang mga ito ay naiiba para sa kanila. Ito ang panahon kung kailan ang
mga magulang ay maaaring tumulong kahit sa pagkikipag-usap lamang tungkol sa pakikiakma sa
isang bagong pamumuhay at pagbibigay ng payo.
Mga Mungkahi • Pag-usapan palagi ang tungkol sa paaralan. Huwag nang hintayin pang
magkaproblema.
• Magtanong kung ano ang mga nangyayari sa paaralan. Himukin ang inyong
anak na magkwento tungkol sa paaralan. Pakinggan kung ano ang
magagandang nangyayari at kung alin ang mahirap.
• Kapag sama-sama ang pamilya, pag-usapan kung papaano makikibagay sa
bagong kultura. Ipaliwanag na normal lang na sila ay matakot habang
gumagawa ng mga malalaking pagbabago sa kanilang buhay.
• Pag-usapan ang mga sitwasyong dati ay may kahirapan ngunit ngayon ay
maalwan na. Ipagbunyi ang mga maliliit na tagumpay tulad ng pagkumpleto ng
unang dalawang buwan sa Canada.
• Kilalanin ang mga kaibigan ng inyong anak at gawing kaaya-aya ang inyong
lugar para sa kanila.
• Himukin ang inyong anak na sabihin at ipaliwanag sa inyo ang kanilang mga
niloloob. Ito ay isang mabuting pagsasanay para sa mga talakayan sa eskwela
at sa mga nasusulat na gawain.
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 44
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
3. Pakikipag-usap sa Guro
Kapag ang mga magulang at guro ay nag-uusap, naririnig ng mga magulang kung ano ang
inaasahan ng mga guro mula sa mga estudyante at kung papaano sila makakapagbigay ng suporta
sa bahay. Ang magandang komunikasyon ay tumutulong sa mga guro na makilalang mabuti ang
mga estudyante para magawa nilang maging mas maalwan ang pagdating nila sa isang bagong
paaralan. Sa mga matataas na paaralan sa Alberta ang mga magulang ay inaasahan na makilahok
sa pag-aaral ng kanilang anak at makipag-usap sa guro kung sila ay may mga katanungan o
pagkabahala.
Naririto ang ilang mga katanungan na karaniwan ay itinatanong ng mga magulang sa guro:
• Ano-ano ang mga lakas at kahinaan ng estudyante sa Ingles?
• Gaano kahaba ang oras na dapat iukol ng estudyante sa paggawa ng mga gawaing bahay?
• Ang estudyante ba ay nagpapakita ng mga espesyal na hilig?
• Papaano nakikisama ang estudyante sa ibang mga estudyante?
• Papaano ko matutulungan ang estudyante sa bahay?
• Ano-anong mga kurso ang dapat isipin ng estudyante para sa susunod na taon?
Ang mga guro at tagapayo ng paaralan ay sanay na makatanggap ng mga tawag mula sa mga
magulang.
• Tawagan ang opisina ng paaralan at mag-ayaw ng mensahe para sa guro o
Mga Mungkahi
tagapayo ng paaralan. Ibigay ang inyong pangalan at numero ng telepono,
pangalan ng inyong anak at ang magandang oras na kayo ay matawagan nila.
• Itanong kung ang paaralan ay makakapagibigay ng taga-salin sa wika, kung kayo
ay nangangailangan, para tulungan kayong makipag-usap sa guro o tagapayo ng
paaralan o kontakin ang ESL Liaison Worker para matulungan kayong maisa-ayos
ang oras sa pagpupulong.
• Maaari ding kontakin ng magulang ang mga tagapamahala ng paaralan.
Humanness
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 45
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 46
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
8. Pagiging Kumpidensyal
Lahat ng mga pakikipag-usap sa mga kawani ng paaralan ay kumpidensyal. Kapag wala kayong
pahintulot, hindi magbabahagi ang kawani ng paaralan ng mga impormasyon tungkol sa inyong anak,
gawain sa paaralan, o sitwasyon ng pamilya sa hindi kawani, iba pang mga magulang o mga miyembro
ng komunidad.
Kalimitan, ang paaralan ay nagpapadala sa mga estudyante ng mga impormasyon sa bahay, tulad
ng sulat na nagbabalita (newsletters), mga pormularyo sa pagpapahintulot (permission forms) para
sa mga pagbibiyahe sa labas ng paaralan at iba pang mga mensahe. Nararapat na siguraduhin ng
mga magulang na nakikita nila ang bawat isang mensahe.
• Ipaala-ala sa inyong anak na kinakailangan ninyong makita ang mga impormasyong
pampaaralan.
10. Kung hindi man kayo Nagsasalita o Nagbabasa ng Ingles, Matutulungan pa rin ninyo
Ang Inyong Anak
• Kasama ang estudyante, bumuo ng isang plano para mag-aral ng Ingles, pinipili ang
mga kurso at para pagkatapos ng gradwesyon
• Kausapin ang estudyante tungkol sa kung ano ang natututuhan niya sa unang wika.
Maging isang interesadong nakikinig.
• Himukin ang inyong anak na palagiang magbasa sa Ingles at sa unang wika.
• Makipag-usap sa paaralan gamit ang tagasalin sa wika o Mangagawang Tagapag-ugnay
(Liason Worker).
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 47
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 48
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
• Ipaliwanag sa guro o sa tagagayo ng paaralan kung ano ang sinabi ng inyong anak sa inyo.
• Pakinggan ang pananaw ng guro o tagapayo ng paaralan. Halimbawa, itanong kung ano ang
gagawin ng guro sa paaralan at kung ito ay maaaring gawain sa bahay.
• Kasama ang guro, gumawa ng plano para makakuha ang inyong anak ng magkaparehong payo
mula sa inyong dalawa.
• Magkasundong muling mag-usap para malaman
kung umeepekto ang solusyon.
• Kung ang problema ay hindi nalutas, kausapin ang
isa sa mga Punong-guro ng Distrito o Katiwala ng
Paaralan. Ang opisina ng paaralan ay may numero
ng telepono nila.
• Kung ang problema ay hindi malutas ng Prinsipal,
kontakin ang School Operation Services (780-441-
6000) at itanong kung maaari ninyong makausap ang
Prinsipal ng Distrito.
• Para sa karagdagang impormasyon tungkol sa hindi
pagkakaunawaan ng magulang at paaralan tingnan:
Dealing with Conflict Management.
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 49
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Ang natatanging tambalan sa pag-itan ng Edmonton Police Services, Edmonton Public and Edmonton
Catholic School Boards ay lumilikha ng pagkakaroon ng pulis sa nalolooban ng mga mataas na
paaralan sa Edmonton. Ang kauna-unahang gawain ng School Resource Officer ay para tulungan ang
namamanihala ng paaralan na siguraduhin ang isang “ligtas at nangangalagang lugar ng pag-aaral”
para sa mga estudyante at kawani, na binabalanse ang pagpapairal na may pag-iwas at pakikialam.
Alamin ang pangalan ng pulis at kung saan siya matatagpuan sa inyong paaralan. Para sa
karagdagang impormasyon tungkol sa programang ito, mangyari lamang tingnan sa: School Resource
Officers (SROs)
COMMUNITY
In one Spirit we were abaptized into one body."
(1 Corinthians 12:13)
Catholics approach God together and commit to living as a
community, a people of God in the world. The Catholic community,
which extends over time and space, finds its life source in the
traditional belief that the church represents the mystical Body of
Christ. The Catholic community serves the common good of society
by integrating faith and culture, thereby transforming society.
• Pang-aapi at Pananakot (Bullying and Harassment) – kung ang isang tao o grupo ay
nagpipilit na pigilan o saktan ang iba.
• Power School Parent Portal – isang sistemang nababase sa web na nag-uugnay sa mga
magulang at paaralan na makipagtutulungan sa pamamag-itan ng internet.
• Interbyu ng Magulang-Guro – mga pagpupulong sa pag-itan ng mga magulang at guro
tungkol sa mga nangyayari sa estudyante sa paaralan. Karaniwan, ang mga interbyu ay
nagaganap sa panahon ng tag-lagas (fall) at tag-sibol (spring) ngunit ito ay maaaring
isagawa ano mang oras. Karamihan sa mga paaralan ay nagbibigay ng mga tagasalin sa
wika kung ito ay hihingin bago magpulong.
• School Resource Officers (SRO) – Mga Pulis sa Paaralan -Programa kung saan ang
opisyal na Pulis ay bumubuo ng tiwala at pagkakaunawaan sa pag-itan ng batas at mga
komunidad ng estudyante.
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 50
B a g u h a n s a C a n a d a ?
Mga Impormasyon at Mungkahi para sa Ikapagtatagumpay Ng Inyong
Anak sa Paaralan
Helpful Links
Kung kayo ay bagong imigrante, maaari kayong mangailangan ng suporta sa paninirahan sa Alberta.
May mga iba’t-ibang ahensya sa paninirahan na tumutulong mapunan ang mga pangangailangan ng
mga bagong dating dito sa ating probinsya. Nakalista sa ibaba nito ang mga ahensya na maaaring
makapagbigay sa inyo ng mga impormasyon tungkol sa komunidad, kalusugan, mga serbisyong pang-
lipunan at mga serbisyong mula sa gobyerno at mga ahensyang nagbibigay tulong sa mga bagong dating.
Ang mga Manggagawang Tagapag-ugnay (Liaison workers) ng Intercultural Services ay palaging
handa para tulungan kayong makipag-ugnayan sa mga ahensyang lokal at mga ahensya ng gobyerno
at komunidad. Sa pamamagitan ng marami nilang taong karanasan sa pagtulong sa mga bagong
dating, nakabuo sila ng mga manwal na maggigiya sa inyo sa pag-aaral sa Edmonton Catholic Schools
ganon din sa inyong bagong pamumuhay dito sa Canada. Maaari ninyo itong makita sa www.ecsd.net
sa ilalim ng One World…One Centre - Intercultural Services..
Government of Alberta and the City of Immigrant Serving Agencies in Edmonton
Edmonton Links for Newcomers
Isang Patnubay Para sa Mga Baguhang Mag-aaral sa Mataas na Paaralan ng Edmonton Catholic 51