Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 16

jrefrmEdik if v

H w
G v
f yfonfo
h wif;at*sipf D o w if ; p Of
T h e L i g h t n i n g N e w s l e t t e r
trSwf (105) c&pfEpS ?f 2009 ckEpS ?f pufwifbmv jrefrmouú&mZf (1371) ( 15-1-99 ) &ufaeYwGif pwifwnfaxmifonf/

vlxkacgif;aqmifa':atmifqef;pk=unftay:csrSwfxm;onfh
]] usrwd[ Yk m
b,fEkdifiHudkrqdk
taMumufw &m;awG?
aetdrftus,fcsKyfOya' ,cifuxufydkrdkqdk;0g;Edkif
csurf sm;tm; vdu k ef m&rnfjzpfNyD; &ydik f
rvHkjcHKrIawGeJY cGiEhf iS hf uefYowfcsuf (8) csurf mS r&Si;f
qufqrH mS r[kwyf gb;l / vif;onfhtcsufrsm; yg&SdaeaMumif;?
xdk pnf;urf;csuüf {nfo h nfEiS ahf wGUvdk
usrwd[ Yk m vQif awmif;qdw k ifjyí cGijhf yKcsu&f vQif
w½kw?f tar&du? awGUEdik af Mumif;? odYkaomf rnfoEl iS ahf wGU
tdE´d, tp&SdwJh cGi&hf í
dS rnfoEl iS ahf wGUcGirhf &Sad Mumif;udrk l
&Si;f vif;pGm azmfjyxm;jcif;r&Sad Mumif;
b,fEdkifiHeJYrqdk a&SUaeOD;Munf0if;rS ajymonf/
wef;wl&nfwl xdkYjyif jrefrmh½kyfjrifoHMum;ESifh
cspfMunf&if;ESD;pGm jr0wDrSvTifhxkwfonfh ½kyfjrifoHMum;
wdkYtm; Munfh½IcGifh&SdaMumif;? jrefrmht
qufqrH mS yJ vif;owif;pmESifh aMu;rHkowif;pm
jzpfygw,f/ usrwdkY[m zwf½cI iG &hf adS omfvnf; a&'D,ekd m;axmif
cGifhjyKjcif;ESifhywfoufí azmfjyrxm;
tdrfeD;csif;awGudk jcif;aMumifh tmPmydkifrsm;ESifh awGUqHk
a&G;cs,cf iG rhf &Sw
d t hJ wGuf a':atmifqef;pkMunftay: cs onft h yd'k wf iG f BudKwifciG jhf yKcsu&f onfh ydkifcGifhESifhywfoufí ,cif aetdrft ar;jref;&ef pDpOfaeaMumif;? xdYktwGuf
w½kwfjynfeJYvnf; rSwx f m;onfh aetdrt f us,cf sKypf nf; {nfhonfrsm;ESifh awGUcGifhjyKaMumif; us,cf sKyOf ya'xuf uefYowfcsurf sm; a':atmifqef;pkMunfEiS hf t&ifawGUí
urf;rsm;wGif r&Si;f vif;onft h csuyf g yg&Sdaomfvnf; xdkcGifhjyKcsuftm; a': avQmah yghonf[x k if&aomfvnf; &Si;f twnfjyK&efvakd o;ojzifh awGYciG &hf &ef
aumif;rGefwJh &Sad ejcif;aMumifh a':atmifqef;pkMunf atmifqef;pkMunfrS awmif;cH&efEiS hf {nfh vif;rIr&Sad omaMumifh ,cifuxufyif apmifhpm;aeaMumif;? ,ck uefUowf
qufqHa&;&SdzdkY rS tmPmydkifrsm;xHodkY &Sif;vif;csuf onfraS wmif;cH&efukd &Si;f vif;pGmazmfjy qdk;EdkifaMumif; a':atmifqef;pkMunf xm;onfh Oya'rSm tjriftm;jzifah vQmh
awmif;cHxm;aMumif; od&&dS onf/ a': xm;jcif;r&Sad omaMumifh a':atmifqef; \a&SUaersm;rS a0zefajymqdMk uonf/ ayghonf[kxif&aomfvnf; ydkrdkwif;
vdtk yfw,fqw kd m atmifqef;pkMunf &Si;f vif;csuaf wmif; pkMunfrS OD;ÓPf0if;rSwqifh wifjy a':atmifqef;pkMunftm; qdik ;f MuyfpmG jyKvkyEf ikd &f ef &nf&, G xf m;jcif;
aumif;aumif; cHonft h "dutcsufrmS {nfo h nfrsm; awmif;qkx d m;onf/ iHhjypf'Pfjzifh yk'fr (401) t& aetdrf jzpfaomaMumifh &Sif;vif;&efvdktyf
em;vnfygw,f .../ ESihf awGUcGijhf yKjcif;qdo
k nft h csujf zpfNyD; aetdrftus,fcsKyf xyfrHtuscH tus,cf sKycf srw S vf u
kd Nf yD; wNydKiw
f nf; aMumif;udk a&SUaeBuD;OD;ÓPf0if;rS ADt G kd
pnf;urf;owfrw S cf surf sm;ESithf nDqkd ae&onfh a':atmifqef;pkMunf\ & wGif Edik if aH wmftBuD;tuJ\ uefYowf atodkY ajymMum;onf/

jrefrmhta&; ukvor~ tar&dueftxufvw


T af wmftrwf\ jrefrmhta&;owif;pm&Si;f vif;yGJ xkid ;f Ekid if H befaumufwiG jf yKvkyf
taxGaxGnDvmcHwGif
17 Mo*kwf vif;yJGwGif ajymMum;oGm;onf/ jcif;r&Sad y/
aqG;aEG;rnf a':atmifqef;pkMunftaeESihf a':atmifqef;pkMunfEiS hf awGUqHk xdkYaemufjrefrmEdkifiHonf EdkifiH
pufwifbm 15 tar&duefEikd if rH cS srw S xf m;onfh 'Pf aqG;aEG;cJ&h mwGif 'Pfcwfyw d q f Ykdrt
I csKUd wumtodik ;f t0dik ;f \ wpdww f a'o
(64) Budraf jrmuf ukvor*¾ cwfta&;,lrIrsm;tm; avQmhayghjcif; tm; ½kyfodrf;rnfqdkvQif olrtaeESifh tjzpf jyefvnf&yfwnfvmEdik rf nfeh nf;
taxGaxGnv D mcHBuD;wGif jrefrmEkid f jyKvkyfrnfqdkvQif uefYuGufrnfr uefYuGuf&efr&SdaMumif;ESifh ajymqdk&ef vrf;wcktm; ¤if;wdkYtaeESifh jrifcsif
iHta&;tm; aqG;aEG;&efupd &ö yfwck [kw[ f k xifjrifaMumif; tar&dueft pum;rsm;pGm&Sdaomfvnf; a':atmif aMumif; tqdyk genf;vrf;rSmvnf; ¤if;
tjzpf xnfo h iG ;f oGm;rnfjzpfaMumif; xufvTwfawmftrwf *sif0ufbfu qef;pkMunf\oabmxm;rsm;ESifhywf wdYkcsrw
S Nf yD;om;jzpfonfh rl0g'vrf;pOf
ukvor*¾Eidk if aH &;qkid &f mwm0efcrH S jrefrmEdkifiHrStjyef xdkif;EdkifiH? bef oufí ajymqd&k mwGif t"dygÜ ,fvaJG csmrf I rsm;omjzpfEikd af Mumif; rpöwm0ufbrf S
ajymqkdvkdufonf[k od&onf/ aumufNrdKUwGijf yKvkyo f nfh owif;pm rsm;jzpfrmS pd;k &draf Mumif; rpöwm*si0f ufbf ajymMum;oGm;onf/
jrefrmh'Drkdua&pDa&;ESifh vlYt &Si;f vif;yJw G iG f ajymMum;oGm;onf/ rS owif;axmufrsm;tm;ajymMum;oGm; jrefrmEdik if t
H a&;wGif w½kwEf ikd if H
cGit
hf a&;qkid &f m jyKjyifajymif;vJrrI sm; tar&duef txufvTwfawmf onf/ rS xda&mufpGmyg0ifaqmif&Gufvmap
wpkw H &mwk;d wufrrI &So d nft h wGuf trwf *sif0ufbfonf jrefrmEdkifiHt qufvufí Adv k cf sKyfrLS ;BuD;oef; &ef? tar&duefjynfaxmifpkESifh EdkifiH
,ckuo hJ Ydk taxGaxGnv D mcHBuD;wGif ay:csrSwfxm;onfh 'PfcwfydwfqdkY a&TEiS ahf wGUqHpk Of tqdyk g'Pfcwfta&; wumtodik ;f t0dik ;f rS zdtm;ay;&ef vdk
xnfo h iG ;f aqG;aEG;&jcif;jzpfonf/ ta&;,lrIrsm;tm; tpOfwpdkuf uefY rIudpEö Sifhywfoufí aqG;aEG;cJhjcif;r&Sd aMumif;? 'PfcwfydwfqdkYrIjyKvkyfjcif;
xkYdjyif tqkyd gnDvmcHoYdk et uGucf o hJ jl zpfNyD; Mo*kwv f (15) &uf aMumif;udkvnf;ajymonf/ jrefrmppf aMumihf jrefrmEdik if o H nf w½kwEf idk if \
H tar&duefvTwfawmftrwf *sif0ufbf
zppftyk pf \ k 0efBuD;csKyfjzpfol Akv d f aeYu jrefrmEdik if o H Ykda&muf&cdS phJ Of tqdk acgif;aqmifrsm;ESiahf wGUqHpk Of taMumif; pD;yGm;a&;? EdkifiHa&;MoZmvTrf;rdk;rI Edik if \ H a&tm;vQypf pf? a&eHobm0"gwf
csKyfBuD;ode;f pdew f ufa&mufrnfjzpf yg 'Pfcwfta&;,lru I pd Eö iS yhf wfouf t&mrsm;pGmtm; yGifhyGifhvif;vif; aqG; atmufoYkd a&muf&cdS &hJ jcif;jzpfaMumif; aiGYEiS o hf wÅKwiG ;f vkyif ef;rsm;wGif ajrmuf
í a':atmifqef;pkMunfEiS hf tcsed , f l aEG;cJhaomfvnf; rnfonfhtaMumif; ajymonf/ rsm;pGm&if;ES;D jr§KyfEx
SH m;NyD; a':vm 2.9
pmrsufESm (6) aumfvH (1) okdY .... aqG;aEG;cJhaMumif;? xdkowif;pm&Sif; t&mrsm;jzpfaMumif;udrk l ajymMum;oGm; ¤if;jyif w½kwEf ikd if o
H nf jrefrm pmrsufESm (3) aumfvH (1) okdY ....
jrefrmEdik if v
H w
G v
f yfonfh owif;at*sipf rD x
S w
k af 0onf/ pufwifbmv ? 2009 ckEpS f
á owif;pOf (2) trSwf (105)

rif;qdk;udk ~á ~ ypf+yD Ekdb,fvf+idrf;csrf;a&;qk&Sif a':atmifqef;pk=unftm;


tjrefqkH;jyefv$wfay;&ef *syeftpkd;&awmif;qkd
a':atmifqef;pkMunftm; ae
tdrtf us,cf sKyrf S tjrefq;kH jyefvw T af y;
&ef *syefEikd if jH cm;a&;0efBuD;rS wdu k w f eG ;f
2010 a&G;aumufyu
GJ kd qefu
@ si=f u ajymqdv k u kd o f nf/
trsK;d om;'Dru kd a&pDtzJYGcsKyf A[dt k vkyt f rIaqmiftzJYG0ifvnf;jzpf? EdkbJvfNidrf;csrf;a&;qk&Sif a':
0g&ifhowif;pmq&mMuD;wOD;vnf;jzpfonfh OD;0if;wifu vmrnfh atmifqef;pkMunftm; tjrefqHk;jyef
ouú&mZf 2010 ckEpS w f iG uf si;f yrnfh a&G;aumufyEGJ iS phf yfvsO;f í 2009 ckEpS f vTwfay;&ef *syefEdkifiHjcm;a&;0efBuD;
pufwifbm (9) &ufaeYxkwf 0g&SifwefydkYpfowif;pmwGif ]] Armjynfol emumqdak e;rS *syefEikd if o H Ykd tvnft
awG rvdktyfwJha&G;aumufyJG}} [laomacgif;pOfjzifh aqmif;yg;wapmif ywfa&muf&Sdaeaom jrefrmhv,f,m
a&;om;jcif;tm;jzifh a&G;aumufyEGJ iS phf yfvsOf;í jrefrmjynforl sm;\ qE´ pdu
k yf sK;d a&;0efBuD;ESihf BuHUcdik af &;ESizhf UHG NzdK;
oabmxm;trSeu f kd azmfxw k jf yocJo h nf/ a&;toif;\ taxGaxGtwGi;f a&;rSL;
2008 ckESpfarvwGif ppftpdk;&u aumufuspf,kwfrmaomenf; Adv
k cf sKyaf X;OD;tm;ajymMum;vdu k Nf yD; 'Drkd
vrf;rsm;udt k ok;H csí ppftmPm&Sipf epfukd oufq;kd &Snrf nfh tajccHOya'udk ua&pDazmfaqmifa&;vkyif ef;pOfrsm;wGif
jyXmef;cJo h nf/ ,if;tajccHOya'onf jynfov l xl w k &yfv;Hk \ tem*wf a':atmifqef;pkMunftm; yg0ifciG jhf yK
*syefEkdifiH&Sd jrefrmoH½kH;a&SYwGif a':atmifqef;pkMunfvGwfajrmufa&;twGuf qE´jyaeMupOf
'Drkd ua&pDa&;ESihf vlYtcGit hf a&;arQmrf eS ;f csurf sm;udk rsuu f , G jf yKy,fcsc½hJ rHk Q oifah Mumif; Mo*kwf v (25) &ufaeYu
ru jynfow l Ykdtm; ppfuRet f jzpfEeGH pfaprnfh pDru H ed ;f MuD;yifjzpfonf/ ,if; xkwjf yefonfh *syefEikd if jH cm;a&;0efBuD; csuw f iG f xnfo h iG ;f a&;om;xm;onf/ *syefEdkifiHtaeESifh tcdkiftrm,HkMunf
pDru H ed ;f tm; pwiftoufoiG ;f rnfah &G;aumufyrGJ sm;onf twkta,mif Xme\aMunmcsufwGif azmfjyxm; a':atmifqef;pkMunftm; t aMumif; emumqdkae;rS ajymonf/
a&G;aumufyrGJ sm;omjzpfrnfukd jrefrmjynfow l Ykdu tawGYtMuKt H & od&adS e onf/ jrefq;kH jyefvw T af y;í jrefrmh'rD u
kd a&pD 0efBuD;AdkvfcsKyfaX;OD;tm; *syef
Muonf/ *syefEdkifiHjcm;a&;0efBuD;rS xdkodkY ajymif;vJrIjzpfpOfwGif yg0ifcGifhjyKvdrfh EdkifiHrS w&m;0ifzdwfMum;í a&muf&Sd
1990 jynfEh pS f ygwDp'Hk rD u kd a&pDtaxGaxGa&G;aumufyrGJ sm;rSwqifh wdkufwGef;vdkufonfhtay: ppftpdk;& rnf[kvnf; *syefEdkifiHtaeESifh tcdkif cJjh cif;jzpfNyD; *syefEikd if w
H iG f a&muf&adS e
tcsKyftjcmtmPm (3) &yfukd usio hf ;Hk &ef wm0ef&v dS monfh Edik if aH &;ygwD 0efBuD; Adv k cf sKyaf X;OD;u a':atmifqef; trm,HMk unfaMumif;? 2010 ckEpS ?f a&G; onfh jrefrmh'rD u kd a&pDta&;vSKy&f mS ;ae
jzpfaomfvnf; ppftyk pf \ k aumufusp, f w k rf mrIaMumifh tmPmvTaJ jymif; pkMunftaeESifh aumif;rGefpGmaexdkif aumufyu GJ v
kd nf; Edik if w
H umrS vufcH olrsm;rS *syefEdkifiHjcm;a&;0efBuD;Xme
&,lEikd jf cif;r&Scd o hJ nfh NLD u Edik if aH &;tusO;f om;tm;vk;H vTwaf y;jcif;? oGm;rnfqv kd Qif tjrefq;kH jyefvw T af y; Edik af p&eftwGuf jrefrmEdik if o H nf 'Dru
kd a&SUwGif aeYpOf qE´jycJhMuaMumif; o
tajccHOya'tm;okH;oyfjyifqifjcif;? w&m;rQwonfha&G;aumufyJGrsm; rnfjzpfaMumif; ajymMum;oGm;onfukd a&pDpepfoYkd ul;ajymif;a&;jzpfpOfü ouf wif;rsm;t& od&&dS onf/
usif;yjcif; ponfhvkyfief;rsm;udk vkyfaqmifjcif;tm;jzifh trsKd;om;jyef *syefEikd if jH cm;a&;0efBuD;Xme\ aMunm qdkifoltm;vHk; yg0ifcGifhjyKvdrfhrnf[k
vnfoifjh rwfa&; twGuf tedrq hf ;Hk jzpfEikd af jc&So d nfh Edik if aH &;0ef;usiw f &yf
(New Democratic Atmosphere) udk zefw;D &ef awmif;qkcd o
u a':atmifqef;pkMunfESifh EdkifiHa&;tusOf;om; (2000) ausmftm;
hJ nf/ ppftpd;k &
2007 avmifpmqDaps;E_ef;jrifhwufvmjcif;tay:
qufvuftusOf;csxm;jcif;? wdkif;&if;om;tzJGYrsm;udk tvkH;t&if;jzifh wuk,
d af wmfq²jycJo
h nfOh ;D at;0if; jrif;jcaH xmifrS jyefvnfvw
G af jrmuf
xdk;ppfqifwdkufcdkufjcif;? rw&m;onfh Oya'trsKd;rsKd;jzifh jynfolwdkY\
tcGit hf a&;udk zdEydS cf sKyfcs,jf cif;wdYk jzifh wkeYf jyefvsu&f o dS nf/ NyD;cJhonfh 2007 ckESpf pufwif tqkyd gudpEö iS yhf wfoufí OD;at; usaemfhudk vmzrf;oGm;wmbJ}} [k
jrefrmhvYltzJYGtpnf;\ t"duy#dyu©jzpfonfh ppftmPm&Sipf epfEiS hf bm oHCmhta&;tcif;umvtwGif; 0if;u ... tzrf;cH&jcif;ESifh ywfoufí ajymjycJh
jynfov l x l \ k y#dyu©onf ydrk q kd ;kd 0g;jyif;xefvmvsuf aygufuEGJ ikd o f nfh u ykord t f mPmykid w
f Ydk\ zrf;qD;jcif;cH ]]2007 wke;f uayghAsm/ tpd;k &u onf/ OD;at;0if;tm; ykord Nf rdKUtmPm
qlrSwf (Boiling Point) wckqDodkY OD;wnfa&GUvsm;vsuf&Sdonfudk xdwf cJ&h onfh ykord Nf rdKU trsK;d om;'Dru dk a&pD qDaps;awGwufw,fAs/ avmifpmqD ykid wf YdkrS axmif'Pf (2) ESpf trdeYfcsrw S f
vefYpzG,f awGYjrifae&onf/ ppftmPm&Sifpepfudk udk,fpm;jyKaom ppf t zGUJ csKyf tzGUJ 0ifjzpfol OD;at;0if;tm; aps;awGwufw,f/ tJ'D avmifpmqD cJNh yD; jrif;jcHaxmifoYdk ykYd cjhJ cif;jzpfonf/
tmPm&SifwdkYu jrefrmjynfolrsm;udk ppfuReftjzpf uRefZmwfoGif;&ef pufwif bmv (3) &ufaeYu jrif;jcH aps;awGwufwmeJYywfoufNyD; ukeaf ps; OD;at;0if;onf aemufqkH;t
tm;ukeBf udK;yrf;aeonfh tcsdet f cgjzpfonf/ wdik ;f &if;om;jynfov l x l k axmifraS eí jyefvnfvw T af jrmufvm EIef;awGwufr,fayghAsm/ ukefaps;EIef; Budrf axmif'Pftjypfay;jcif;rcH&rD
w&yf vk;H tygt0if tzdEydS cf jH ynfov l x l w k &yfv;Hk um; om;pOfajr;quf cJhaMumif;od&onf/ zrf;qD;csKyfaESmif awGwufawmh jynfov l x
l ak wGyJ ydNk yD; 2007 ckEpS f Mo*kwv f twGi;f wGiv f nf;
ppfuRef jzpfcrH nfavm-awmfveS t f <Hk uvsuf arG;&mygvlYtcGit hf a&;rsm;jynfh xm;pOftwGif; ½kdufESufppfaq;rIrsm; 'ku©a&mufr,f/ usaemfu jynfolY a':atmifqef;pkMunf vTwaf y;a&;t
0aom 'Drdkua&pDEdkifiH xlaxmifrnfavm[laom vrf;ESpfoG,fteuf &Scd ahJ Mumif; rdom;pktqkt d &od&cdS &hJ NyD; udk,fpm;qdkNyD; usaemfu ]]avmifpm wGuf wukd,fawmfqE´jycJhrIaMumifh
wvrf;vrf;udak &G;cs,&f rnfu h mvodYk a&muf&adS eNyDjzpfonf/ þar;cGe;f ESihf OD;at;0if;tm; ykord Nf rdKUwGiyf if trIppf qDaps;wuf? jynfot l cuf}} qdik ;f bkwf tmPmykid w f Ydk \ wywfMumxde;f odr;f
pyfvsOf;í q&mOD;0if;wifu ]uREyfk w f w Ykd ikd ;f jynf\ vGwv f yfru I kd rnforYdk Q aq;cJNh yD;aemuf axmif'Pf (2) ESpf cs udkifNyD; NrdKYxJvSnfhaewm/ em&D0uf jcif;ukv d nf; cHc&hJ onf/
aqmifMuOf;ay;EdkifrIr&Sdrnfh jzpfpOfw&yfwGif yg0ifjcif;tm;jzifh jrefrmjynfol rSwcf jhJ cif;jzpfonf/ avmuf NrdKUudkvSnfh0ifvmNyD;awmh
vlxk oef;aygif;rsm;pGm tyifyef;cH? tzrf;qD;cH? tESdyfpufcH? toufaocHí
wefb;kd xm;cJah om 'Dru kd a&pDpEH eI ;f rsm;udk uREyfk w f aYkd y;qyf&vdrrhf nfr[kw}f [k
cdkifcHhwnfMunfav;eufpGma&;om;í vlxkudk tvif;jyxm;onfudk acwfrDSzGYHNzdK;wkd;wufaom
awGY&onf/
tcsKyt f m;jzifq h v kd Qif jrefrmjynfow l &yfv;Hk tm; ppfuRet f jzpf EGeH pf 'Drkdua&pDEkdifiHawmfopfBuD;qDokdY ...
aprnfh eztppftyk pf \ k 2008 tajccHOya'tm; toufoiG ;f &ef MuHpnf
vkyfaqmifaeaom 2010 a&G;aumufyJGtm; vlxkBuD;w&yfvkH;u vlxk
vkyif ef;pOfjzifh qefYusiw f u kd zf suo f ydwaf rSmuf&efrmS ,aeYumv jrefrm
jynfolw&yfvkH;\ aoa&;&Sifa&;wrQta&;BuD;aom vkyfief;pOfjzpfyg
aMumif; wifjytyfygonf/ + + +

ppfuReftjzpf EGHepfrcH
jrefrmEdik if v
H w
G v
f yfonfh owif;at*sipf rD x
S w
k af 0onf/ pufwifbmv ? 2009 ckEpS f
trSwf (105) á owif;pOf (3)
ppftyk cf sKyfrq
_ efu
@ sifa&;v_y&f mS ;r_rsm; tar&d
etzppftyk pfut
k efaej
orw tdbk ;m;rm;rS
zifh awmif qdck sufrjrsm;rvd
efrmppfu
k taf pdvsmv#if
;k &tm;
wkid ;f jynftwGi;f enf;rsKd;pkjH zifh ysHŒESv
@H suf&dS oHCmhoydwf xyfta&;,l
rHjyKvkoyfrnfnfh Oya'ouf
jzpfa=umif;w rf;wd
a=u ;k
nmcsuf xkwfjyef
ppftpd;k &qefYusiaf &;vIy&f mS ;rIrsm;tm; ArmjynfwiG ;f &Sd twdu k t f cHEikd if H jrefrmEdkifiHvHk;qdkif&m &[ef;ysKd
a&;tiftm;pkrsm;? ausmif;om;rsm;ESifh &[ef;oHCmawmfrsm;u ,ckvydkif; rsm;or*¾EiS hf oHCmhor*¾t D zJUG BuD;tm;
twGi;f pOfqufrjywf jyKvkyv f suf&o dS nf/ wd;k csUJ zJUG pnf;vdu k Nf yD; ppftpd;k &taeESihf
vlxak cgif;aqmifEiS t hf zrf;qD;cH Edik if aH &;tusO;f om;rsm;vGwaf jrmufa&;? oHCmawmfwYd\ k awmif;qdck surf sm;tm;
2010 a&G;aumufyu GJ kd qefYusifa&;wdYk twGuf ,ckuo hJ Ykd jyKvkycf MhJ ujcif;jzpf vdu k af vsmrIr&Sv d Qif wwd,tBudrf oH
onf/ CmhoydwBf u;D ESi&hf ifqikd &f rnfjzpfaMumif;
a':atmifqef;pkMunfvw G af jrmufa&;0wfjyKqak wmif;yJrG sm;udk olrtm; aMunmcsufxw k jf yefvu kd o f nf/
trdeYf csonfh Mo*kwv f (11) &ufaeYu &efuek w f ikd ;f ? rauG;wdik ;f ? yJc;l wdik ;f ? ppftpdk;&taeESifh oHCmawmf
{&m0wDwikd ;f ? rEåav;wdik ;f ESihf &Sr;f jynfe,f&dS NrdKUaygif; (50) eD;yg;wGif vHNk cHKa&; rsm;tay:wGif usL;vGefxm;onfh t
rsm;wif;MuyfonfMh um;rS jyKvkycf MhJ uonf/ jypftm; (2? 10? 2009) &ufaeYwGif
xdkYaeYü tif;pdefaxmifteD;w0dkufwGif vlxktiftm; 5000 ausmfcefY aemufqHk;xm;í 0efcsawmif;yef&ef
pk½;Hk cJMh uNyD; vlxak cgif;aqmiftm; tjypf&o dS nf[t k rdeYfcsco hJ jzifh rauseyfonfh aMunmcsufxw k jf yefvu kd Nf yD; qE´jyrI
vlpkvla0;onf trsKd;om;'Drdkua&pDtzJGUcsKyf½kH;odkY csDwufcJhMuaMumif; ½dk;r udk (30? 10? 2009) ckEpS ?f (12) em&DwiG f 2007 ckESpf pufwifbmvtwGif;ujzpfyGm;cJhonfh oHCmhvIyf&Sm;rIta&;tcif;
(3) owif;0ufbfqkd'fwGif azmfjyxm;onf/ pwifrnfjzpfaomaMumifh oHCmawmf ay;&efvdktyfaMumif;? oHCmawmfrsm; BuD;jyKvkyf&eftwGuf oHCmawmfrsm;?
ppftpd;k &udk qefYusiaf &;twGuf rEåav;wdik ;f ? rauG;wdik ;f ? ppfuikd ;f wdik ;f ? rsm;ESifhtwl wjynfvHk;twdkif;twm taeESifhvnf; omoemawmf ta&; oDv&Sifrsm;ESifh ajrMoZmtzJGUwdkY yl;
&Sr;f jynfe,fEiS hf u,m;jynfe,f&dS wuúov kd af umvdyf (5) ckwiG f ausmif;om; jzifh yg0ifvyI &f mS ;Mu&efuv kd nf; jrefrm twGuf toufpGefYum tm;oGefcGef aygif;í vufeufudkifvHkNcHKa&;rsm;
or*¾ (5) ckukd wd;k csUJ zGUJ pnf;vdu k Nf yDjzpfaMumif; txufArmjynf ausmif;om; Edik if v
H ;kH qdik &f m oHCmhwyfaygif;pktzJYG pdkuf BudK;pm;aeMuaomaMumifh vSnf; wif;MuyfaeonfMh um;rSyif oydwt f zJUG
or*¾\ 2009 ckESpf Mo*kwfv (14) &ufaeUpJGjzifhxkwfjyefaom owif; BuD;rS Mo*kwfv (28) &ufaeYu aMu ae? avSatmif;? jrif;aZmif;rusef w cJrG sm;tm; &efuek w f ikd ;f ESihf {&m0wDwikd ;f
xkwjf yefcsufwiG f azmfjyxm;onf/ nmcsuf xkwfjyefvdkufonf/ wdkif;wjynfvHk; oHCmawmfrsm;ESifh wdYkwiG f zJUG pnf;Edik cf NhJ yD; tjcm;jynfe,fEiS hf
vkxak cgif;aqmifEiS hf tzrf;qD;cHEikd if aH &;tusOf;om;rsm; vGwaf jrmuf EdkifiHawmftm; umuG,fay;ae twl yg0ifqifE&TJ ef oHCmhwyfaygif;pk wdik ;f rsm;wGiv f nf; tzJUG cJrG sm; xyfrzH UGJ
a&; tjzLa&mifvIyf&Sm;rIudk NLD tzJGU0ifrsm;ESifh t*FgaeY0wfjyKqkawmif; onfh wyfrawmftaeESihf OD;oef;a&T ppf Edik if jH cm;a&;&mwm0efcH q&mawmf OD;£ pnf;oGm;rnfjzpfaMumif; owif;rsm;
toif;wdkYu tjzLa&mifoauFwrsm;ygonfh t0wftpm;rsm; 0wfqifum tkypf \ k tcdik ;f cHrvky&f efEiS hf omoem o&d,rS wdu k w
f eG ;f rdeYf Mum;cJo
h nf/ t& od&Sd&onf/À
,ckv (15) rS (19) &ufaeYtxd jrefrmEdik if t H EHYS tjym;wGif OD;aqmifpnf;½H;k awmftm; toufay;í tumtuG,f wwd,tBudrf oHCmqE´jyyJG
vIy&f mS ;cJMh uNyD; axmifaygif;rsm;pGmaomjynforl sm; yg0ifcMhJ uonf/
&cdik jf ynfe,fawmifuw k jf rdKUwGiv f nf; a':atmifqef;pkMunfEiS Ehf ikd if aH &;
tusO;f om;rsm;vGwaf jrmufa&;twGuf ,ckv (23) &ufaeYwiG f ydpk umurf
vkHjcHKa&;aumifpDrS pkHprf;ppfaq;a&;aumfr&SifzGJ@pnf;&ef
yde;f vkycf o hJ nf[k aemfa0;tajcpku d f 'Dru dk &ufwpfjrefrmhtoH owif;XmewGif EkdifiHa&;tusOf;om;a[mif;rsm; vufrSwfa&;xkd;awmif;qkd
azmfjyxm;onf/
ukvor*¾vkHjcHKa&;aumifpDt tuJ Adv k cf sKyfrLS ;BuD;oef;a&T\"mwfykH vkjH cHKa&;aumifp&D UJ pkpH rf;a&;aumfr&Sif
rsKd;qufopfvli,frsm; tpnf;t½kH;rS vli,frsm;uvnf; &efukefNrdKU
aejzifh jrefrmEdik if t
H wGi;f q,fpEk pS Ef iS hf ay:wGif vufrSwfa&;xdk; awmif;qdk uazmfxkwfrSom ppftkyfpktaeeJY vl
wGif; vljrifomonfhae&mrsm;wGif a':pkvTwfay; (Free Daw Suu) qdkonfh
csí
D usL;vGecf ahJ om ]]vlom;rsK;d EG,u f kd xm;jcif;jzpfNyD; vkjH cHKa&;aumifp0D ifEikd f om;rsKd;EG,fudkqefYusifwJh &mZ0wfrI
pmrsm;udk rIwaf q;rsm;jzifah &;om;um rdrw d Ykd \rauseyfcsufrsm;udk ppftpd;k
qefYusio f nfh &mZ0wfrrI sm;}} ESihf ywf iHrsm;odYk csO;f uyfawmif;qdo k mG ;rnfjzpf awG usL;vGefw,fqdkwmudk ydkrdkcdkifcdkif
&ESihf trsm;jynfoo l &d adS tmif Mo*kwv f (25) &ufaeYü azmfxw k cf MhJ uonf/
oufí pkpH rf;a&;aumfr&Siw f &yfzUGJ pnf; aMumif; od&onf/ rmrm twnfjyKEikd rf mS jzpfw,f/}} [k Edik f
xdktjyif a':atmifqef;pkMunfvGwfajrmufa&;twGuf a&Twd*Hkbk&m;
NyD; apvTwfpkHprf;&ef jrefrmhEdkifiHa&; jrefrmEdik if üH Edik if aH &;tusO;f om; iHa&;tusO;f om;a[mif;wOD;rS qdo k nf/
wGif tywfpOfwdkif;vdkvdk bk&m;&Sdcdk;qkawmif;rIjyKonhf t*FgaeY0wfjyKtzGJYrS
tusOf;om;a[mif; (88) OD;rS vuf 2000 ausmf zrf;qD;xdef;odrf;xm;NyD; ukvor*¾ vkHjcHKa&;aumifpDt
twdu k t
f cH Edik if aH &;vIy&f mS ;olrsm;onf t0ga&mifoauFwrsm; 0wfqifum
rSwfa&;xdk;awmif;qdkvdkufaMumif; jrefrmh'rD ukd a&pDacgif;aqmif a':atmif aejzifh ,cif ,l*dkqvm;AD;,m;?
vGecf ahJ om 2 ESpu f ppfwyfu ypfcwfNzdKcGi;f cJo h nhf arwåmokw&f w G q f kd qE´jy
owif;&&So d nf/ qef;pkMunftm; ppftkyfpkrS trIqif &0rf'g? 'gzm (ql'ef) Edik if rH sm;odYk pkpH rf;
&mwGifyg0ifcJhaom oHCmawmfrsm;udk*kPfjyKonfhtaejzifh Mo*kwfv (25)
ppftpd;k &tkycf sKyfonfh ESpaf ygif; axmifcs&efBudK;yrf;aecsdeüf ,ckuo hJ Ykd a&;aumfr&Siaf pvTwí f ]]ppf&mZ0wfrI
&ufaeYu 0wfjyKqkawmif;cJMh uonf/
(21) ESpftwGif; wzufowf zdESdyfajz awmif;qkjd cif;jzpfonf/ rsm;ESihf vlom;rsK;d EG,u f q
kd efYusiof nfh
Mo*kwv f (29) &ufaeYwiG v f nf; 2010 a&G;aumufyu GJ kd qefYusio hf nfh
&Sif;jcif;cH&onfh EdkifiHa&;tusOf;om; ]]vlawGaomif;eJYcsDNyD; q,fpEk pS f &mZ0wfrIrsm;}}udk azmfxkwfta&;,lcJh
]]2010 a&G;aumufyt GJ vdrk &S?d z&D;bm;rm;}}[laom rIwaf q;t0gjzifah &;xm;
a[mif;rsm;rS vuf&SdppftkyfpktBuD; awGeUJ csaD tmif ‘'Dvkd usL;vGev f mwmudk aMumif; od&&dS onf/
onfph mwrf;rsm;udk yk*aH nmifO;D um;vrf;wavQmufwiG f a&;om;xm;aMumif;
a'ocHrsm;u ajymMum;cJo h nf/
ppftpd;k &u wdik ;f jynf\'Dru kd a&pDEiS v hf YltcGit hf a&;twGuf wdu k yf 0GJ ifae e,fajrpkd;rkd;a&;xkd;ppfrsm;twGif; autJef,lxuf
onfh twdu k tf cHEikd if aH &;tiftm;pkrsm;? &[ef;&Siv f l ausmif;om;jynforl sm;
tm; zrf;qD;axmifcs ta&;,lrIrsm;&Sdaeaomfvnf; ,ckuJhodkYaom tmPm etzppftpkd;&bufrS tqkH;t±_H;rsm;
&Sif qefYusifa&;vIy&f mS ;rIrsm; ArmjynftwGi;f &yfwefYroGm;cJah y/ e,fajrpdk;rdk;a&;xdk;ppfrsm;wGif ½H;I cJ&h jcif;jzpfonf/ &efopl pfwyf\qH;k ½I;H rIonf u&iftrsK;d
etzppftpdk;&wyfrsm;bufrS vltif tqdyk gZ,m;t& u&iftrsK;d om; om;vGwaf jrmufa&;wyfrawmfxuf ydk
rsufESmzkH; rpöwm*sif0ufbfowif;rS ...
tm;? vufeuftiftm;qHk;½IH;rIonf vGwaf jrmufa&;wyfrawmfEiS hf ppftpd;k rsm;aMumif; tqdkygZ,m;t& od&
bDvDvsHwefbdk;&Sdonfh w½kwfjrefrma&eHydkufvdkif;wnfaqmufa&;udkvnf; oabm
autJef,lxuf ydkrkdrsm;jym;aMumif; &wyfrsm; wdu k yf rGJ sm;jzpfymG ;&mwGif &ef onf/
wlnDrI&&Sdxm;NyD; w½kwfEdkifiHtaeESifh ,ckuJhodkY jrefrmEdkifiHtay:wGif MoZmvTrf;rdk;
(2009 Zefe0g&D) aeYu autJef,l olppfwyfrS ppfom;tiftm; (475) OD; ppftpk;d &onfh 2010 a&G;aumuf
rI&SdaernfqdkvQif aemifwGifppfa&;t& jrefrmESifhywfoufqufoG,fvmEdkifonf[k
tar&dueftxufvw T af wmftrwf*si0f yS u f e,la,mufwikd ;f owif;pmwGif a&;om; bufrx S w
k jf yefonfh pm&if;Z,m;t& eD;yg;usq;kH í (950) eD;yg; 'Pf&m&&Scd hJ yJrG wdik cf if typftcwf&yftzGUJ rsm;tm;
azmfjyxm;onf/ od&onf/ NyD; autJe, f bl ufrS (6) OD;usqH;k cJí h e,fjcm;apmifw h yftoGiaf jymif;&ef BudK;
rpwm0Syf\ tm&Sig;EdkifiHc&D;pOfESifhywfoufí t"dyg,fjynfh0aMumif;ESifh u&iftrsK;d om;tpnf;t½k;H au (12) OD; 'Pf&m&cJah Mumif;od&onf/ yrf;vsuf&SdNyD; wkdif;&if;om;vufeuf
a&muf&SdcJhonfhEdkifiHrsm;&Sd tpdk;&rsm;ESifhjynfolvlxkrsm;tm;ajymMum;&mwGifvnf; tJef,l\vufeufudkifwyfjzpfonfh etzppftpd;k &bufrS AsL[mrSL;? ukdiftzGJUrsm;twGif; ESpfaygif; (60)
a'owckvHk;onftar&duefjynfaxmifpktwGuf ta&;ygonfha'ojzpfaMumif;? autJeft,fvfatxdef;csKyf&m wyfr 'kAkdvfrSL;? wyf&if;rSL;? 'kwyf&if;rSL;? ausmf Mum uk, d yf idk t
f cGit
hf a&;twGuf
tar&duefjynfaxmifpk tpd;k &tzJYG opfEiS t hf m&Sa'owdYk y;l aygif;aqmif&u G rf jI zifh tm; [me,fajrrsm;wGif ,ckEpS Zf efe0g&DvrS wyfMuyfBuD;? wyfMuyf? wyfcGJrSL; p vufeufpGJukdif ckcHumuG,fwkdufckduf
aumif;pGm jyefvnfqef;opfcsifaMumif;udk ajymMum;cJo h nf[k rpöwm0Syrf aS jymonf/ ZGefvukeftxd wdkufyJGaygif; (650) onfh t&m&Sad wmfawmfrsm;rsm;usq;kH cJh aeonfh u&iftrsKd;om;tpnf;t½kH;
rpwm0Syo f nf tar&dueftxufvw T af wmfEikd if jH cm;a&;&maumfrwD? ta&SYtm ausmfjzpfyGm;cJhNyD; ,ckuJhodkY etzppf onfhtjyif tjcm;aomt&m&Sd trsm; xde;f csKyef ,fajrrsm;tm; e,fajrpk;d rk;d Ekid f
&SESifhypdzdwfa&;&maumfrwDcJGOuúXESifh Am*sD;eD;,m;jynfe,f 'Drdku&ufwpfygwD\ tpk;d &wyfrsm;\ vltiftm;? vufeuf tjym;vnf; 'Pf&m&&Scd o hJ nf/ a&;twGuf xk;d ppfqifwu dk cf u
dk af ejcif;
txufvTwfawmftrwfwOD;jzpfonf/ tiftm;rsm;rSm autJe, f xl uf ydí
k qH;k vufeufrsm; qHk;½IH;rIwGifvnf; jzpfonf[k od&onf/
pufwifbmv?? 2009 ckEpS f jrefrmEkid if v
H Gwv
f yfonfh owif;at*sipf rD S xkwaf 0onf/
á owif;pOf (4) trSwf (105)
*Ref,ufawmvGef jrefrmhEdkifiHa&;ppf ta&;,lydwfqdkYrIqdkwmudk a':atmifqef;pk 0if wrsKd;om;vHk;udk a&&SnfuGßefjyKpdk;rdk;Edkif &awmhrSmygvm;/ jrefrmEdkifiHu ppftmPm jrefrmEdkifiH ppftmPm&Sifpepfatmufu
tmPm&SifawG&JU upm;uGif;upm;uGufu Munfu awmif;qdkaxmufcHvdkY jrefrmEdkifiH a&;jzpfygw,f/ jrefrmEdkifiH&JU ayg<u,f0 &Sit f pd;k &[m vH;k 0ESrd Ef iS ;f wdu
k cf ukd v
f Ukd r&Edik f vGwfajrmufNyD; 'Drdkua&pDEdkifiHwckjzpfay:
awmh tajymif;tvJ&Sdaewm awGUae&ygNyD/ &JUpD;yGm;a&;zGUH jzdK;wd;k wufru
I kd tBuD;tus,f wJhobm0o,HZmwypönf;awGudk wdkif;jynf wJhtiftm; (Invincible power) BuD;wckyg vma&;twGuf a':atmifqef;pkMunfeJY
t"duusL;vGefol *Ref,ufawm jynfawmf taESmuft,Suf t[efYtwm;jzpfcJh&o eJY jynfolvlxktusKd;pD;yGm; eJeJ? ppftmPm vm;/ olr&JUygwD&JUOD;aqmifrIudk vdkvdkvm;vm;
jyefoGm;EdkifcJhNyD;? aetdrftus,fcsKyfuscHae a,mifa,mif? 'Dta&;,lydwfqdkYrIwcsKdUudk &SifAdkvfcsKyfawGeJY olwdkYaqGrsKd;om;csif;awG usaemfwdkUjrefrmEdkifiHu jynfolvlxk vufcHzdkY tqifoifh&SdaeMuygw,f/ tJ'Dvdk
cJh&wJh 'Drdkua&pDacgif;aqmif a':atmif jyefjyD;z,f&Sm;ay;zdkY a':atmifqef;pkMunf &JU tusKd;pD;yGm;eJY aqGpOfrsKd;qufaumif;pm; BuD;[m ordkif;aMumif;t& e,fcsJUqefYusif a':atmifqef;pkMunfeJY olr&JUygwD&JUOD;
qef;pkMunfuawmh aejrJwikd ;f aetdrt f us,f uyJ rD;pdrf;jyay;vdkufoa,mifa,mif rod a&;twGuf pdwfwdkif;us toHk;cszdkYyJjzpfyg a&;? zufqpfwdkufzsufa&;? trsKd;om;vGwf aqmifvrf;nTefrIatmufrSm jzpfay:vmo
csKyf jyefuscaH e&jyefygNyD/ tus,cf sKyfouf em;rvnf&mS ol jynfov l x
l k wpdwwf ydik ;f udk w,f/ tvdkawmf&dawGudkvnf; cdkif;aumif; ajrmufa&;? awmfvSefa&;tqufqufrSm rQ vlxkvIyf&Sm;rIawGtm;vHk;udk wjcm;a&G;
wrf;umvuawmh tajymif;tvJ&SdoGm; Al;vHk; em;raxG; ½IyfaxG;oGm;atmif olwdkY&JU atmif t½d;k t&if;av;udu k cf iG ahf y;ygvdrrhf ,f/ Edik if aH &;t&a&m? ppfa&;t&a&m tawGUtMuHK aumufyGJtEdkif&ygwDawG? jynfwGif; jynfy
jyefygw,f/ ppftpdk;&&JU uGif;v,fupm; vufudkif'kwfrD'D,mawGoHk;NyD; zG½Iyfvkyf 'guawmh vHk;0rSm;,Gif;p&mr&SdwJh &SdcJhovdk? Adkvfae0if;vufxufupcJhwJh ppf u twdkuftcH 'Drdkua&pDtiftm;pkawG?
uGufayghav/ 'gayr,fh EdkifiHwumu w vdkufwmygyJ/ jynfya&muf jrefrmhEdkifiHa&; ppftpd;k &&JU t"duOD;wnfcsuyf jJ zpfygw,f/ tmPm&SifqefYusifa&; ausmif;om;vIyf wdkif;&if;om;tzGJUtpnf;awGeJY vufeuf
pmpmawmif;qdkaewJh a':atmifqef;pkMunf vIyf&Sm;olawG? twdkuftcHtzGJUtpnf;awG 'DtcsdefrSm odNyD;jzpfMuwJhtwdkif; ]]aemufqHk; &Sm;rIawG? tvkyform;vIyf&Sm;rIawGeJY ajr udkiftzGJUtpnf;awGtm;vHk;u ppftmPm
eJY EdkifiHa&;tusOf;om;awG vTwfay;a&;t Mum;rSmawmif 'Dudpöu tenf;tusOf; ae &xm;}}wdkY?]]rSwyg; tjcm;r&Sd}}wdkY? ]]tcGifh atmufvIyf&Sm;rItawGUtMuHKawGvnf; t &Sifpepfz,f&Sm;&Sif;vif;a&;qdkwJh wlnDwJhOD;
ay:rSm ppftpdk;&&JUwkefUjyefrIuawmh rwkef &m,loGm;cJhygw,f/ jynfwGif;u omref ta&;udk vufvGwfrcHoifhbl;}} wdkYvdk o awmftwef &&Sdxm;cJhjyD;jzpfygw,f/ tJ'Dvdk wnfcsufwckwnf;&JUatmufrSm tNyD;owf
rvIyf at;wdat;pufjzpfaejyD; jrefrmEdkifiH jynfolvlxkMum;rSm ]][kwfyg&JUaemf}} ]]vkyf cGwfyifawGuvnf; rD;wusnfusnf vkyf tawGUtMuHK<u,f0vSwJh jynfolvlxkBuD; atmifyGJ&,lEdkifa&;twGuf? jzpfEdkiforQ
ppftpdk;&tay:csrSwfxm;wJh tar&duefeJU oifhwmaygh}} pwJhtajymrsKd;awG usKdMum; aeMurSmygyJ/ 'DvdkrSr[kwf&ifvnf; jynf tiftm;eJYpGrf;&nfowådawGudk txifrao; enf;vrf;aygif;pHkeJY 0dkif;0ef;yHhydk;ulnDMuzdkY
Oa&myor*¾EdkifiHawG&JU ta&;,lydwfqdkYrI xGufay:vmNyD; t"dujrefrmEdkifiH&JUjyó wGif;u w&m;0ifEdkifiHa&;ygwDawG? jynfy oifyh gbl;/ 'DuaeY jynfov l xl Bk uD;w&yfv;kH wm0ef&Sdygw,f/ udk,fhygwD? udk,fhtzGJUt
wcsKdUudk y,fzsufay;rSmudk vlxk'Drdkua&pD emuae vrf;vGJoGm;atmif tvdrftvSnfh twdkuftcH 'Drdkua&pDtiftm;pkawG? EdkifiH vdktyfaewmu rSefuefwJhvlxkwdkufyGJudk t pnf;ucsrSwfxm;wJh ppftmPm&Sifpepf
acgif;aqmifa':atmifqef;pkMunfu qefY av;vkyfvdkufwmygyJ/ a&;wuf<uvIyf&Sm;olawG? aemufqHk; ppft qHk;owfatmifyGJ&wJhtxd usm;ukwf usm; wdkufzsufa&; wdkufyGJvrf;pOfawGudkvnf;
usifuefYuGufp&mr&Sdbl;vdkY a':atmifqef; ppftpd;k &uawmh *Re, f ufawmaMumifh pdk;&udk vufeufudkifwdkufcdkufaewJhtzGJUt cJOD;aqmifrIay;EdkifwJh acgif;aqmifrIyJjzpf wjydKifeufwnf;rSm taumiftxnfazmf
pkMunfu tar&dueftxufvTwfawmft jzpf a y:vmwJ h t cG i f h t a&;rS m a':atmif pnf;awG? wdkif;&if;om;vufeufudkiftzGJU ygw,f/ tJ'Dwm0efudk b,folu ,loifhyg aqmif&Guf&rSmjzpfygw,f/
rwf *sirf 0f ufeYJawGUqHpk OfrmS ajymqdck yhJ gw,f qef;pkMunfudktoHk;csjyD; tjynfjynfqdkif&m tpnf;awGtaeeJYa&m ppftpdk;&udk jyKwf ovJ/ ,lrSmygvJ/ 1990 ckESpf a&G;aumuf jynfwGif;'Drdkua&pDtiftm;pkawGeJU
jynfy'Drdkua&pDtiftm;pkawGtm;vHk;tae

]]
eJY ppftpdk;&&JU xm0&tmPmwnfNrJa&;
ppftpdk;&[m BudK;yrf;tm;xkwfrIawG tm;vHk;udk jynfol
vlxkBuD;w&yfvHk;eJY yl;aygif;NyD;? tpGrf;ukef
aeUpOfeJUtrQ olaygif;&r,fh? wdkufzsufoGm;MuzdkY wm0ef&Sdygw,f/ ppft
olaysmh aysmif;&r,fholawGudk rsufajcrjywf pdk;&[m aeUpOfeJUtrQ olaygif;&r,fh? ol
aysmhaysmif;&r,fholawGudk rsufajcrjywf
apmifhMunfhNyD; tavQmhtwif; tay; apmifhMunfhNyD; tavQmhtwif; tay;t,l
vkyfzdkY? tjyKwfwdkufzdkY vdktyfwJhtzGJUawGudk
t,lvkyfzdkY? tjyKwfwdkufzdkY vdktyfwJh vnf; tjyKwfwdkufzdkY BudK;pm;aew,fqdkwm
ckcsdefrSm ydkNyD;jrifomxif&Sm;jzpfaeygNyD/ ol
tzGJUawGudkvnf; raphpyf? tavQmhray;Edkifwmuawmh a':
tjyKwfwdkufzdkY? BudK; pm;aew,fqdkwm atmifqef;pkMunfeJY trsKd;om;'Drdkua&pD
tzGJUcsKyf&JU a&T*kHwdkifaMujimcsufyJjzpfyg
ckcsdefrSm ydkjyD;jrifom xif&Sm;jzpfaeygNyD/ w,f/ olY&JUvrf;nTefajryHkqdkwmBuD;udk xdk;
jyNyD; 'Drdkua&pDtoGiful;ajymif;a&;vkyfae
ygNyDvdkY EdkifiHwumudk taysmhqGJ qGJygvdrfh

pkd;aevif; r,f/ EdkifiHwumuvnf; wjcm;bmrSvkyf


vdkUr&wJhtwlwl ½kyfjyyJ tajymif;tvJjzpf
jzpf aemufrSyJ wjznf;jznf;BudK;pm;NyD;
ajymif;vJatmifvkyf&rSmyJqdkwJhrleJY ppftpdk;
vdkY rpöwm*sifrf0ufbfu befaumufo eJYaps;upm;zdkU BudK;pm;wmygyJ/ wbufu usatmifvkyfEdkifMuvdkYvm;/ vufawGUus yGJ tEdkif&ygwDjzpfwJh vlxku ,HkMunftyf &udk vdkufavsmzdkY tvm;tvmrsm;aeygNyD/
wif;pm&Sif;vif;yGJrSm ajymvdkufwJhtcsufu vnf; udk,fusKd;pD;yGm;umuG,fa&;vkyfzdkU us pOf;pm;oifhygw,f/ wjcm;enf;vrf; ESH? tcGifhtmPmay;tyfcHcJh&wJh trsKd;om; usaemfwdkY jrefrmEdkifiHom;awGuom udk,fh
awmh jynfwGif;ppftpdk;&&JU vufudkif'kwfo jrefrmEdkifiHudktoHk;csEdkifa&;rSm ppftpdk;&eJU vnf;&Sdygw,f ponfjzifh yg;pyfeJYa&m? pm 'Drdkua&pDtzGJUcsKyfuawmh ppftmPm&Sif 0rf;em udk,fomod? udk,fhtm;udk,fudk;NyD; t
wif;pmawGrSm tBuD;tus,fazmfjy edrdwf qufqHa&;udk tajymif;tvJvkyfzdkY BudK;pm; eJYa&m xdk;ESufa0zef ajymqdkaeMuygw,f/ qefUusifa&;? 'Drdkua&pDa&;? vlxkvIyf&Sm; aumiftxnfazmfaqmif&GufvdkY&orQ awmf
zwfcJhMuygw,f/ a':atmifqef;pkMunfu vmwJh tar&duefEdkifiHudk ajyvnfatmif tJ'Da0zefajymqdkrIawGxJrSm rSefwJhtcsuf rIawGudk vlxka&SUu &J&J&ifh&ifh rm;rm;rwf vSeaf &;enf;emawGtm;vH;k udk toH;k csNyD; ppf
olr tJ'Dvdk rajymcJhrdygbl;/ rpöwm*sifrf qufqH? olwdkY&JU tmPmwnfjrJa&;udk t awG? jiif;vdkYr&wJhtcsufawGvnf; ygaeyg rwfacgif;aqmifrIay;Edkif&ygvdrfhr,f/ jref tmPm&Siftpdk;&udk z,f&Sm;&Sif;vif;ypfMu
0ufbftaeeJU em;vnfrIvGJrSm;oGm;wmjzpf xdtcdkufr&SdEdkifwJh tavQmhay;vdkufavsmrI w,f/ 'gayr,fh 'Dvdkqdk&if jrefrmEdkifiHu rmEdkifiHu wdkif;&if;om;vlrsKd;pkawGtygt zdkUomjzpfygw,f/
r,fvdkU jyefNyD;ajymqdkcJhwmudkawmh xnfh rsKd;awGvkyfay;&if; 2010 ckESpf a&G;aumuf wdkif;&if;om;vlrsKd;pkawGtygt0if jynfol 0if jynfolvlxktm;vHk;[m vlxk'Drdkua& usaemhf&JU rMumcifuaqmif;yg;w
oGif;azmfjywmrsKd;r&SdcJhygbl;/ jynfyowif; yGJBuD;rSm t"dutwkduftcH EdkifiHa&;acgif; vlxkBuD;w&yfvHk; twdkuftcH 'Drdkua&pD pDacgif;aqmif a':atmifqef;pkMunf&JU csKdUrSm ed*Hk;csKyfay;cJhzl;ovdk trSefw&m;[m
rD'D,mawGuom a&;om;azmfjycJhygw,f/ aqmif a':atmifqef;pkMunfeJY EdkifiHa&;yg tiftm;pkawGtm;vHk;u ppftpkd;&ucsKd;ay;? acgif;aqmifrIudk rrSdwfrokef,HkMunfolawG xm0&r½IH;edrfhEdkifygbl;/ jynfolvlxkzufrSm
ppftpdk;&uawmh xHk;pHtwdkif; jynf wD&JU taESmuft,Sufuif;uif;eJU tEdkif,l csay;xm;wJhtwdkif; odk;i,fuav;awGvdk jzpfMuygw,f/ a':atmifqef;pkMunf&JUOD; wdkuf&JolawGbufrSm atmifyGJ[m tao
olvlxkeJY EdkifiHwumudk tm½Hkajymif;zdkU BudK; EdkifzdkUyJjzpfygw,f/ 2010 ck a&G;aumufyGJ tomwMunf vdkufemaqmif&Gufay;vdkuf aqmifrIatmufrSm&SdwJh trsKd;om;'Drdkua&pD tcsm&Sdaeygw,f/ usaemfwdkY BudK;pm;Munfh
pm;vdkufjyefygjyD/ a':atmifqef;pkMunfeJY vGefwmeJU w&m;0ifppftpdk;&jzpfvmNyD; jref Mu&awmhrSmygvm;/ ppfuReftjzpf oGwf tzGJUcsKyf&JU OD;aqmifrItcef;u@udkvnf; Mu&atmifygvdkYyJ .../
b,fvdkrS ywfoufpyfqdkifwmr[kwfwJh 'D rmEdkifiHu wdkif;&if;om;vlrsdK;pkawGtygt oGi;f wmudk tvG,w f ul vnfpif;cHvu
kd Mf u todtrSwfjyK vufcHxm;jyD;jzpfygw,f/ pkd;aevif;

jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH zGJUpnf;ykHtajccHOya' (2008) t& 1/ tcef; (1) tajccHrl (6) wGif wyfrawmf (418)? (410) t& ta&;ay:umvwGif umuG,fa&;ESifhvkHjcHKa&;qkdif&mudpörsm;?
ppfwyft"duvTrf;rkd;a&;pepfjzpfaMumif; tajccHjyZ,m; onf EkdifiHa&;ukdOD;aqmif&ef/ ppfwyftm; tmPmodrf;ykdifcGifhukd zGJUpnf;ykH wyfrawmfa&;&mESifhywfoufvQif wyfr
umuG,fa&;OD;pD;csKyf 2/ tcef; (1) yk'fr (14) wyfrawmfonf t& w&m;0ifay;xm;onft h jyif yk'rf (417) awmfom;rsm;uom vkyfykdifcGihf&Sdjcif;/
jynfaxmifpk? wkdif;ESifhjynfe,ftqifhwkdif; t&vnf; wESpfxd owfrSwfEkdifjyefonf/ 11/ yk'fr (121) (n) t& wyfrawmftm;
vkHjcHKa&;aumifpD wGif yg0ifaqmif&u G o
f mG ;rnf/ tcsdefumvtuefYtowfr&Sd ppftkyfcsKyf tcGifhxl;cHay;xm;jcif;/
3/ yk'rf (20) t& wckwnf;aom rsKd;cspf a&;jzifh wkdif;jynftm;tkyfcsKyf&ef cGifhjyKxm; 12/ yk'fr (201) t& umuG,fa&;ESifhvkH
wyfrawmf (orw) wyfrawmfjzpfjcif;? wyfykdif;qkdif&mudpötm; onf/ jcHKa&;? jynfxJa&;ESifh e,fpyfa&;&mwkdYwGif
jynfaxmifpkvTwfawmf wkdif; (okdY) jynfe,f vkH;ukd vGwfvyfpGmpDrHcefYcGJ pD&ifaqmif&Guf 7/ wyfrawmfta&;tm; rnfolrQ0ifa&muf vnf;aumif; wyfrawmfom;rsm;ukd t"du
umuG,fa&;ESifh e,fpyfa&;&m umuG,fa&;ESifh e,fpyfa&;&m ykdifcGifh&Sdonf/ wyfrawmfonf EkdifiHawmf pGufzufcGifhr&Sday/ xm;jcif;/
zGUJ pnf;ykt H ajccHOya'ukud muG,af pmifah &Smuf 8/ yk'fr (20) t& wyfrawmfa&;&mudpö 13/ yk'fr (262) t& wkdif; (okdY) jynf
jynfaxmifpkvTwfawmf wkdif; (okdY) jynfe,fvTwfawmfrsm; &ef t"duwm0ef&Sdonf/ rsm;ESiyhf wfouforQtm;vk;H ukd wyfrawmfu e,fumuG,fa&;ESifh e,fpyfa&;&mudpörsm;
4/ yk'fr (60) (c) (3) t& wkdif;jynftkyf omvkyaf qmifomG ;&ef vrf;nTex f m;ayonf/ twGuf umuG,fa&;OD;pD;XmecsKyfrS wkduf
wyfrawmfumuG,fa&; ppfOD;pD;csKyf\ t"dutmPmrsm; csKyfa&;tqifhwGifygaejcif;/ 9/ tcef; (4) yk'fr (74) ? (109)? (141)? ½kdufukdifxm;jcif;/
umuG,fa&;OD;pD;csKyf 5/ tcef; (7) yk'fr (338) wckwnf;aom (161) wkYd EiS t
hf nD jynfaxmifpvk w
T af wmfEiS fh 14/ wyfrawmfom;ukd,fpm;vS,frsm; &m
wyfrawmfrSty tjcm;rnfonfhvufeuf Oya'jyKu@ tqifhtoD;oD;wGif wyfr xl;rSEkwfxGufjcif;? &yfpJjcif;? cefYtyfjcif;
umuG,af &; jynfxaJ &; trsK;d om;vkjH cKH a&;
ukdifwyfrQ cGifhrjyKay/ awmfom; (25) &mckdifEIef; yg0ifaejcif;/ udpw ö kdif;wGif wyfrawmfrSvkyfykdifcGifh&Sdjcif;/
e,fpyfa&;&m
0efBu;D Xme 0efBu;D Xme 0efBu;D Xme aumifpD 6/ yk'fr (412)? yk'fr (341)? (413)? 10/ yk'fr (115) ESifh (147) (c) rsm;t& pmrsufESm (9) aumfvH (4) okdY ....

jrefrmEdik if v
H w
G v
f yfonfh owif;at*sipf rD x
S w
k af 0onf/ pufwifbmv ? 2009 ckEpS f
trSwf (105) á owif;pOf (5)
etz[m jrefrmEdkifiHrSm xm0&ppf 1998 awmfveS af &;aMumifh ppftmPm&Sif &D;,m;Edik if [
H m csKdU,Gi;f csufawG&adS eayrJh
pmaypdppfa&;. rl0g'ajymif;vJjcif;qkdonfrSm tmPm&SifpepfxlaxmifzdkU BudK;pm;ae&m pepf ed*;kH csKyfomG ;cJwh thJ wGuf aemufxyf ppftmPm&Sifvrf;ay:rSmr&SdawmhbJ 'Drdk
ppftkyfpktusLd;tjrwftwGufomjzpfEkdif rSm ]]‘e,fpnf;rjcm; tmPm&Sirf sm;}}qdw
urÇmhvuf0Jvufsm tmPm&Sifaygif;pkxH
k hJ rdk',fvf xyf&Sm&jyefygw,f/
ArmjynfppftmPm&Sif tazBuD;
ua&pDvrf;aMumif;ay:udak wmh a&mufae
ygNyD/
u enf;,lp&m? twk,pl &mawGukd awmuf ae0if;u &mxl;uqif;cgeD;rSm wpfygwD 'ghtjyif Edik *f sD;&D;,m;Edik if rH mS wdik ;f
tokid ;f t0kid ;f rS a0zefajymqkv d suf &Sad e
avsmuf&mS azGcyhJ gw,f/ wenf;ajym&&if BudKufovm;/ ESpfygwDBudKufovm;/ yg &if;om;vlrsK;d pkaygif; (250) &SNd yD; bmom
aMumif;vnf; od&onf/
jrefrmjynfppftmPm&Sipf epftwGuf pHjyK wDpBkH udKufovm; ar;cJyh gao;w,f/ tJ'D pum;aygif; (510) udk ajymqdkoHk;pGJae
xkYdjyif tqkyd g*sme,fwiG f ,ckv erlem Role model awGukd &SmazGwm/ tJ'D pOf;pm;csut f wGuf etz&JU pHjyKerlemjzpf ygw,f/ vGwfvyfa&;&cgp 1960 ck
twGi;f u jrefrmEkid if o H Ydk vmoGm;onfh pHjyKerlemudkMunfhNyD; 2010 a&G;aumuf Edik pf &m&Swd hJ (*rfzvm;&JU Zmwdajr) Edik *f sD; wkef;u jynfe,f (3) jynfe,fbJ &SdcJh&m
tar&duef txufvw T af wmftrwfEiS hf yGJAsL[mudkcszdkU vkyfaewmjzpfygw,f/ &D;,m;EdkifiHrSm ppftmPm&SifawGu EdkifiH u 1963 ckrSm zuf'&,forwEdkifiHt
The New York Times owif ; pmyg tm;vHk;odMuwJhtwdkif; e0w- a&;ygwDawGudk twif;qGJpkNyD; (2) ygwD jzpf zGJUpnf;xlaxmifcJhNyD; tcktcg jynf
aqmif;ygtm; bmomjyefazmfjyxm; etz[m tapmydkif;ESpfumvrsm;rSm ppf pepf usifhoHk;cdkif;cJhzl;ygw,f/ e,f (36) jynfe,fukd wef;wltcGit hf a&;
aMumif;vnf; od&onf/ tmPm&Siq f [l mwk&d UJ tif'ekd ;D &Sm;Edik if u
H kd Edkif*sD;&D;,m;EdkifiHrSm ppfwyftm tjynfah y;xm;ygw,f/ cGx J u
G cf iG rhf &Sad yrJh
tar&duef txufvw T af wmft pHjyKerlemtjzpf armhMunfhcJhzl;ygw,f/ Pmodrf;yGJawG cPcPjzpfcJhNyD; ppftm jynfe,ftm;vHk; txufvTwfawmfrSm
rwfjzpfo*l si0f ufbo f nf jrefrmEkid if t H m; 'gaMumifhvnf; tqifhqifh Oya'jyKXme Pm&Sipf epftrsK;d rsK;d pd;k rd;k cJyh gw,f/ 1990 udk,fpm;vS,fta&twGuf wef;wlap
pD;yGm;a&;ydwq f Ydk ta&;,lrt I ay: uefY tm;vHk;rSm ppfowÅ0g (25) &mcdkifEIef;yg ckEpS rf sm;rSm ppftmPm&Sif Adv k cf sKyfBuD;bm vTwfEdkifygw,f/ vuf&Sd Edkif*sD;&D;,m;
uGuaf jymqkad ecJo h jl zpfNy;D jrefrmEkid if cH &D; zdkU? ta&;ygwJhtkyfcsKyfa&;XmeawGudk ppf bef*'D gu 'Dru kd a&pDa&G;aumufyv JG yk af y; tajccHOya'rSm ppfwyfudk a&G;aumufcH
owÅ0gawGuikd cf iG &hf zdUk etztajccHOya' r,fajymNyD; ESpfygwDpepf usifhoHk;apcJhyg orweJU vTwaf wmfvufatmufrmS xm;
pmayzufqpfuifaywkdif½kH;[k pOfwGif jrefrmh'Drkdua&pDacgif;aqmif
xJ xnfhoGif;jyXmef;xm;ygw,f/ 'ght w,f/ e*dku&SdwJhygwDtm;vHk; qdk&S,f'Drdk ygw,f/
emrnfBuD;aeonfh jrefrmEkdifiHpmay a':atmifqef;pkMunf? etzppftyk pf k
jyif MuHUzGwfudkygwDzGJUNyD; usefwJhOya' u&ufygwDx0J if&if0if? 'grSr[kwf trsK;d etz[m jzpfEdkif&if Edkif*sD;&D;,m;
pdppfa&;\rl0g'oabmxm;rsm; aysmh acgif;aqmif Akv d cf sKyfrLS ;BuD;oef;a&TwYdk
ajymif;oGm;NyDvm;[lonfh 'G[
jynfwiG ;f jynfy&Sd avhvmolwYdktMum;
wGif ay:aygufvsuf&SdaMumif; od&
onf/
d pdwrf sm; ESihf awGUqkcH iG &hf &Scd NhJ yD; ppftyk pf Ek iS hf oifh
wifo h jl zpfaMumif;vnf;od&onf/
rpöwm*si0f ufbf jrefrmjynfrS jyef
oGm;cJhNyD;aemufwGif tpkd;&ykdifowif;
] etz[m tif'ekd ;D &Sm;vdb
ppfwyf ygwBD u;D wckeYJ
wjcm;tiftm;enf;ygwD
av;awGyg0ifwhJ pnf;urf;jynf0h
k J

rMumao;rDu xkwfa0cJhonfh pmrsm;wGif rpöwm*sif0ufbftm; csD;


vQuw f jyuf*sme,fwiG f ‘pmaypdppfa&; usL;a&;om;onfah qmif;yg;rsm; azmfjy ygwpD Hk 'Drukd a&pD wnfaxmifcsiyf gw,f/
rl0g'ajymif;vJNyD; ],cifuefUowfxm; cJNh yD; The Voice *sme,f\ t,f'w D mhtm 'gay rJh etz&JU pHjyKerlem
onfh trnfrsm; azmfjycGihfûy} [lonfh abmfwiG v f nf; Ekid if aH &;orm;qko d nf tif'ekd ;D &Sm;Edik if rH mS b,favmufbJ
owif;aqmif;yg;tm; azmfjyxm;NyD; rSm rpöwm*sif0ufbfuJhokdY vlBuD;vl ppfwyfuxde;f xm;ayrJh 1998
uG,v f eG o f l uAsmq&mBuD; OD;wifr;dk \ aumif;qefonfh yk*¾Kdvfrsm;om;jzpf awmfveS af &;aMumifh
aqmif;yg;? uG,fvGefol rif;om;BuD; oifhaMumif; a&;om;xm;onf[k od&
OD;xGef;a0wkdY "mwfykHrsm;ukd jynfwGif; onf/
ppftmPm&Sif pepf
xkwf *sme,fpmapmifwkdYwGif azmfjy jrefrmowif;*sme,favmuwGif ed*;kH csKyo
f mG ;cJwh t hJ wGuf
xm;onf/ The Voice *sme,f Eleven *sme,frsm; aemufxyf rd'k ,fvf xyf&mS &jyefygw,f/
xkdYjyif Washington Post owif; rSm tcGifhta&;&&Sdonfh *sme,frsm;t
pmwGiyf g&So d nfh ukvor*¾taxGaxG
twGi;f a&;rSL; OD;oefU\ajr;jzpfol OD;
jzpfjrifaMumif;ukdvnf; &efukeftajc
pkdufowif;*sme,f t,f'DwmwOD;u *g r Pd
oef;jrifOh D;\aqmif;yg;ukd aumufEw k f ajymqkcd o hJ nf/ xkYdjyif The Voice *sme,f
bmomjyefxm;onfh aqmif;yg;tm; wGif OD;oef;jrifOh D; aqmif;yg;? rpöwm jyKudk,fpm;vS,fae&m? tkyfcsKyfa&;&mxl; om;&DywfbvpfueftzGUJ csKyfx0J if qdNk yD; vdkbJ MuHUzGwfeJUwpn ESpfygwDbJ&Sdr,fh
The Voice Weekly *sme,fwGif azmfjycJh *si0f ufb\ f aqmif;yg;rsm;azmfjycGi&hf &Sd ae&mawG,lzdkUvnf; MuHpnfaeygw,f/ twif;tMuyf yl;aygif;cdik ;f cJyh gw,f/ ESpf ‘ygwDpHk'Drdkua&pDpepfudkvnf; wnf
onf/ a'ocHpmzwfy&dwo f wfrsm;rSm jcif;ESihf ywfoufívnf; t,f'w D mw ppftmPm&Sifql[mwdkvufxuf ygwDpvH;k udk ppfwyfuxlaxmifxm;wm aqmufcsifaeygw,f/ wjcm;ygwDawG
vnf; ,ckuJhokdY jrefrmEkdifiHom;wOD; OD;u ppftkyfpktaejzifh ¤if;wkdYvkdcsif tif'dkeD;&Sm;rSm vTwfawmfudk,fpm;vS,f jzpfNyD; wckukd vuf0yJ gwD? aemufwckukd tm;vHk; 'DygwD (2) ckxJ 0ifvkyf/ a&G;
a&;om;xm;NyD; emrnfBuD; Ekid if jH cm;o onfv h idk ;f twGi;f wGijf zpfygu The Voi- (20) &mcdkifEIef; (trwfae&m 500 rSm vusfmygwDtjzpf zGUJ pnf;cdik ;f xm;wmjzpf aumufyrJG mS NydKifqw kd hJ oabmjzpfygw,f/
wif;pmapmifBuD;wckwGif azmfjyxm; ce wGir f [kwyf J tjcm;aom*sme,frsm; 100) udk ppfwyfu,lxm;ygw,f/ usef ygw,f/ 1992 vTwfawmfa&G;aumufyGJ 'gayrJh Edkif*sD;&D;,m;rSm ESpfygwDpepfeJU
onfah qmif;yg;tm; jynfwiG ;f xkwf *sm ukdvnf; azmfjycGifhay;rnfjzpfaMumif; wJhae&mawGudkvnf; ppfwyfvufudkif eJU 1993 orwa&G;aumufyGJrSm 'DESpfyg ppftmPmxde;f xm;a&; tvkyrf jzpfcw hJ m
e,fwapmifwiG af zmfjyjcif;rsK;d ,cifu ajymqkcd o hJ nf/ 'kwfygwDjzpfwJh *dkvfumygwDu trsm;pk wDbJ NydKifcGifhay;cJhygw,f/ 'gayrJhvnf; udak wGU&vdUk tJovdv k yk &f rSmudk r0Hrh &Jjzpf
,lygw,f/ *dv k u
f mygwDukd ql[mwdk tm orwta&G;cH&ol tmbD,dkvmudk ppf ae[efvnf;&Sdygw,f/
awGUjrifcb hJ ;l jcif;r&S[
d q k odk nf/ OD;oef; pmaypdppfa&;\ rl0g'aysmah jymif;
Pmrodr;f cif wESpt f vdu k wnf;u uGef tmPm&Sif bmbef*'D geJU qefet D bmcsm 'Dvekd UJ urÇmay:rSm tckid rf mqH;k tm
jrifah tmifa&;om;xm;onfh aqmif;yg; vmonfqo dk nfrmS rjzpfEidk /f jrefrmEkid if H jrLepfygwDudk wefjyefzdkUtwGuf ppft&m wdkUu tmPmvTJray;bJ axmifxJxnfh Pm&SifpepfjzpfaewJh ajrmufudk;&D;,m;
aumufEw k cf sut f "dygÜ ,frmS tar&duef twGi;f &Sd yk*v ¾ ud rD', D m;rsm;tm; tok;H &SBd uD;awG ausmaxmufaemufceH UJ tJe*f st D kd cJhygw,f/ udkbJ pHjyKerlemtjzpf tm;usaeEdkifyg
ESihf Oa&myEkid if rH sm;taejzifh jrefrmppf csaejcif;omjzpfNyD;? ppftpk;d &taejzihf (97) zGJUudk pkaygif;zGJUpnf;cJhwmjzpfyg 1998 a&G;aumufyGJusawmh ppf w,f/ 1945 ckuwnf;upNyD; tckxd
tpk;d &tay: pD;yGm;a&;ydwq f Ydk ta&;,l vnf; 2010 a&G;aumufyGJeD;uyfvm w,f/ ql[mwdkvufxufrSmawmh tzGJU tmPm&Sif qefet D bmcsmu ppftpd;k &eJU (64) ESpMf umatmif tmPm&Sipf epf awmuf
jcif;onf atmifjrif&efr&S[ d o l nfh t"d NyDjzpfonft h wGuf rl0g'ajymif;vJonfh aygif; (220) txd&SdvmNyD; ppfwyfu eD;pyfwJh ygwD (8) ckudkbJ ,SOfNydKifcGifh avQmufusifhoHk;cJhwJh ajrmufudk;&D;,m;
yÜg,fjzpfNyD; pD;yGm;a&;ydwq f YdkrI ½kyof rd ;f ykHpH/ aysmhajymif;vmonfhykHpHukd azmf twdtvif;csKyfudkifvmygw,f/ ql[m ay;cJhNyD; wu,fhtwdkuftcHygwDawGudk [m wjcm;tmPm&SifpepfawGxufom
a&;taMumif;jzpfonf[k od&onf/ aqmifaejcif;om jzpfEidk af Mumif;vnf; wdk[m *dkvfumtjyif tif'dkeD;&Sm;'Drdku awmh ,SOfNydKifcGifhray;cJhwJhtwGuf a&G; wmu rsK;d ½k;d pOfquf tmPm&Sirf if;quf
The Voice Weekly *sme,f t,f ajymqkcd o hJ nf/ &ufwpfygwDeJU nDnGwfaom zGHYNzdK;wdk; aumufyo JG ydwaf rSmufwmjzpfcNhJ yD;aemuf udyk g xde;f odr;f Edik cf whJ mjzpfygw,f/ taz
'DwmcsKyfrSm OD;ae0if;armifjzpfNyD; ppf ppftkyfpk xdef;csKyfxm;onfhpm wufa&;ygwDqdkwJh wjcm;ygwDav;ESpfck rJay;ol tifrwefUudk enf;vSwmaMumifh tmPm&SifuiftDqGef; uG,fvGefwJhtcg
tpk;d &ESihf eD;pyfow l OD;jzpfonft h wGuf aypdppfa&;\ jzwfawmufta&;,lrI udkvnf; zGJUcGifhay;xm;cJhygw,f/ 'g a&G;aumufyGJ&v'fudk zsufodrf;vdkuf&yg om;tmPm&Sif uif*ReftD;wufvmcJho
,ckuo hJ Ydk pmaypdppfa&;u cGiûhf ycJjh cif; Mum;rS yk*v ¾ u d ykid f tywfpOfEiS hf vpOf aMumifh (3) ygwDpepfvdkU ajym&rSmjzpfyg w,f/ tbmcsmaoNyD;aemuf usif;ywJh vdk uif*Ret f ;D uG,v f eG &f ifvnf; om;uif
w,f/ 'gayrJh t"duvTrf;rdk;wmu *dkvf 1999 a&G;aumufyGJawGrSmvnf; ppfwyf *RefteG ;f wufzUkd pDpOfxm;wJt h wGuf tcGihf
jzpfEidk af Mumif;ukv d nf; a0zefow l csKdU xkwf*sme,fpmapmifpkpkaygif;rSm 200
umygwDbJ jzpfygw,f/ eJUeD;pyfwJh (3) ygwDbJ ,SOfNydKifcGifh&cJhyg xl;cHvlwef;pm; tusKd;pD;yGm;wifrubJ
tqkdt& od&onf/ ausmf&adS Mumif;vnf;od&onf/ etz[m tif'ekd ;D &Sm;vdb
k J ppfwyf w,f/ 'gayrJh orwa&G;aumufyGJrSm xdyq f ;kH urdom;pk&UJ tusK;d pD;yGm;udyk g tm
jrefrmppftpkd;&tm; pD;yGm;a&; jrefrmEkid if pH maypdppfa&;ESihf rSwyf Hk ygwDBuD;wckeJY wjcm;tiftm;enf;ygwD awmh vlxku wpHkw&maxmufcHrI&SdwJh rcHcsu&f &dS dS xde;f odr;f Edik w f thJ wGuf ppfrif;
ydwfqkdYta&;,lrItm; qefYusifonfh wifXmeonf ,cifu jynfxJa&;0ef av;awGyg0ifwJh pnf;urf;jynfh0 ygwDpkH (wcsdefu tmPmodrf;ppfacgif;aqmif qufomru a&TBudKifrif;qufuykd g xde;f
aqmif;yg;tm; xnfhoGif;azmfjycJhjcif; BuD;XmevufatmufwGif&Sdaomfvnf; 'Dru kd a&pD wnfaxmifcsifygw,f/ 'gay jzpfzl;wJh) AdkvfcsKyfBuD;a[mif; tdkbmqef odrf;csifaewJh etzxdyfoD;BuD;oef;a&T
tay: *sme,f\ t,f'w D mcsKyfjzpfol ,cktcg jyefMum;a&;0efBuD;Xmevuf rJh etz&JU pHjyKerlem tif'dkeD;&Sm;EdkifiHrSm *sKd orwta&G;cHcJh&NyD; 'Drdkua&pDvrf;p tzdkU tm;ustwk,lp&mjzpfaeygw,f/
OD;ae0if;armiftm; &efuek &f dS pme,fZif; atmufoYdk a&muf&adS eNyDjzpfonf/ b,favmufbJ ppfwyfuxdef;xm;ayrJh ay:vmcJhygw,f/ 'DuaeUrSmawmh Edkif*sD; pmrsufESm (9) aumfvH (1) okdY ...
pufwifbmv?? 2009 ckEpS f jrefrmEkid if v
H Gwv
f yfonfh owif;at*sipf rD S xkwaf 0onf/
á owif;pOf (6) trSwf (105)

trsKd;om;'Dru
dk a&pDtzGŒJ csKyfacgif;aqmifwOD;jzpfonfh tEkdifrcH
owif;pmq&m}uD; OD;0if;wif ac:,lppfaq;cH&
aeYreuf (10) em&Dtcsed u f vma&muf pkpH rf;ar;jref;jcif;r&Scd ahJ y/
t±_;H ray;pdw"f mwf&o
dS l
ac:aqmifomG ;cJNh yD; ppfaq;rIrsm;jyKvyk f tqkyd gaqmif;yg;wGif ppftyk pf rk S
cJo
h nf[o k &d onf/
tmPmykid w f YdkrS xde;f odr;f xm;ol
usi;f yrnfh 2010 a&G;aumufyEJG iS yhf wf
oufí OD;0if;wifrS a0zefaxmufjy &Jabmfpkd;vGif
wcsKdUtm; ppfaq;ar;jref;&mrS jynfy xm;NyD; a&G;aumufyGJrSm w&m;rQwrI
a&muf Ekid if aH &;tzGUJ rsm;ESihf OD;0if;wif
qufEG,faeonf[k xGufqkdcJhonfh
&Sdvmrnfr[kwfyJ twkta,mifom
jzpfaMumif; a&;om;cJo h nf/
(okdYr[kwf)
twGuf ,ckuJhokdY ac:,lar;jref;jcif;
jzpfaMumif; od&onf/
,cktcgwGif OD;0if;wifonf ES
vkH;aoG;aMumus,fonfha&m*gtm; tb OD;pk;d vGif
rMumao;rDuvnf; emrnfBuD; cHpm;ae&onft h wGuf ESv;Hk ckepf ufwyf
0g&Siwf efyYdkpf owif;pmwGif 2010 a&G; qifxm;&NyD; ppftkyfpk\ tusOf; æ 1919 -2009 æ
pufwifbm 16 aumufy0JG if&efwu dk w f eG ;f onfh rpöwm axmiftwGif; (19) ESpfausmfMumMum
dk a&pDtzGUJ csKyf A[kd *sif 0 uf b f t m;wk e f Y jyef x m;onf h
trsK;d om;'Dru aexkid cf &hJ onfh Ekid if aH &;tusOf;orm; Nrdw-f xm;0,fnnD w
G af &;wyfO;D (MDUF) \ em,uBuD;jzpfol tb
tvkyftrIaqmiftzGJU0ifjzpfol OD;0if; aqmif;yg;ukd OD;0if;wifrSa&;om;cJh a[mif;wOD;vnf;jzpfonf/ OD;pkd;vGifonf 30? 8? 2009 &uf we*FaEGaeUu vlBuD;a&m*gjzifh xkdif;-jref
wiftm; &Jtxl;owif;wyfzUJG u pae aomfvnf; tqkyd gudpEö iS yhf wfoufí rme,fpyfwae&m&Sd rdom;pkaetdrw f iG f uG,v
f eG cf o
hJ nf/ uG,v
f eG cf sed w
f iG f tb
OD;pkd;vGifonf touf (91) ESpf&SdNyDjzpfonf/
a':atmifqef;pk=unfrS t,lcH=um;emcGifhwifoGif;r_tay: uk,
d af &;tusO;f ...
tm%mykdifwkd@bufrS jiif;qef - ZGefv (21) &uf? 1919 &ufaeYwGif tz OD;xGef;pdef? trd a':odef;wif
wkYd rS yJc;l NrdKUwGif zGm;jrifco
hJ nf/
pufwifbm 16 [k ajymqkcd o hJ nf/ - rlvwef;ynmukd yJcl;NrdKUwGifoifMum;cJhNyD; txufwef;ESifh wuúokdvf
puf w if b m (18) &uf a eY w&m;½kH;t,lcHMum;em&mwGif wwd,ESpftxdtm; &efukefNrdKUwGifoifMum;cJhonf/ ausmif;om;oydwf
&efuek f wkid ;f w&m;½k;H wGif Mum;emrnfh avQmufvJolrygyJ Mum;emcGihf&Sdaomf wGiyf g0ifcrhJ aI Mumifh ausmif; (2) ESpf xkwyf ,fjcif;cHc&hJ onf/ ausmif;xkwf
t,lcHudpEö Sifhywfoufí a':atmif vnf; Mum;emcGi&hf &Sad &;rSm um,uH&iS f y,fjcif;cHc&hJ NyD;aemuf rEÅav;tifwmrD'&D w d af umvdyw f iG f ynmoifMum;cGihf
qef;pkMunfu, dk w
f idk f wufa&mufMum; \qE´jzpfaMumif;? okdYaomfvnf; &cJo h nf/
em;&efudk tmPmykid w f Ydk bufrS jiif;qkd oufqidk &f mwm0ef&o dS wl Ydku ,ckuo hJ Ydk
vku
d af Mumif;od&onf/ jiif;y,fcJhonfhtwGuf xyfrHwifjy awmfveS af &;twGi;f yg0ifwm0efxrf;aqmifcrhJ I ...
a':atmifqef;pkMunftaejzifh awmif;qk&d efrmS rl rjzpfEidk af wmhaMumif; - 1938 ckEpS w f iG f 1300 jynft h a&;awmfyBHk u;D wGiyf g0ifc/hJ tm&Svil ,f tpnf;
uk,
d wf idk f wufa&mufMum;emcGijfh yK&ef OD;ÓPf0if;uqufvufajymqkcd o hJ nf/ t½k;H tzGUJ 0iftjzpf rEÅav;wkid ;f wGif wm0ef,cl o hJ nf/
wifjyxm;onfhtay: ,ckuJhokdY o a':atmifqef;pkMunfonf NyD;cJh - 1943 ckEpS f e,fcsUJ awmfveS af &;twGi;f Akv d t
f mVm0uESit hf wl vufwu JG m
wif;wyfzUJG u taMumif;jyefMum;cJjh cif; onfh Mo*kwfv (11) &ufaeYu &ef Akv
d Bf uD;tqifh wm0efxrf;aqmifc/hJ
jzpfonf/ bl;vkdYxifygw,f/ w&m;½kH;u b,f ukew f idk ;f w&m;½k;H rS aetdrt f us,cf sKyf - 1945 ckEpS f *syefawmfveS af &;twGi;f txufjrefrmjynfü Akv d rf LS ;BuD;Axl;
owif;wyfzUJG rS tqkyd gjiif;qkrd I olwufyg/ b,forl wufygeJUvkYd ydwf (1) ESpcf cJG srwS cf o hJ nft h ay:wGif ,ckuhJ wkYd EiS t
hf wl Akv d rf LS ;av;tqifh wm0efxrf;aqmifc/hJ
wGif rdrdwkdYESifhroufqkdifyg[kqkdaomf xm;wmrS r&Sb d /J xde;f odr;f cHxm;&wJh okdY t,lcHwifjcif;jzpfonf/ tqkdyg - 1947 ckESpfwGif ArmhwyfrawmfzGJUpnf;&mwGif 'kAdkvftqifhjzifh wyf&if;
vnf; a':atmifqef;pkMunf\ a&SUae a':atmifqef;pkMunfudk xde;f odr;f wJh trIrmS arvtwGi;f u ,if;\aetdrf (5) wGif wm0efusc/hJ ArmjynfueG jf rLepfygwD0ifjzpfc/hJ
wOD;jzpfonfh OD;ÓPf0if;rS ]]owif; ae&mrSmBuD;MuyfwhJ owif;wyfzUJG tae okdY tar&duefEkdifiHom; *Ref0DvsH,uf - 1949 ckESpf Akdvftqifh cGJrSL;wm0efjzifhawmckdcJhum awmfvSefa&;e,fajr
wyfzUJG u olwYdkeYJ rqkid b f ;l / w&m;½k;H eJU eJUom ½k;H ukad &mufatmifyYdkay;Ekid wf ,f axmrS wdww f qdw0f ifa&mufcrhJ t
I ay: okUd a&muf&cdS /hJ
omqkid w f ,fvYdkajymw,f/ 'g[m rrSef vkdY usaemfwkdY 'DvkdyJem;vnfygw,f}} w&m;pGq J cdk jhJ cif;jzpfonf/ - 1951 ckEpS w f iG f 'kAv
dk rf LS ;BuD;wm0efjzihf ArmjynfueG jf rLepfygwDwiG f wm
0efxrf;aqmifcNhJ yD; wyfr[m (7) rSL;wm0efjzifh weoFm&Dwidk ;f ? xm;0,fc½kid f
rsuEf mS zk;H jrefrmhta&; ukvxnfo
h Gi;f aqG;aEG;owif;rS ... wGif wm0efxrf;aqmifc/hJ
NyD; jrefrmEkid if EH iS hf oifwh ifo
h nfEh idk if rH sm; ppftpk;d &taejzifh tqkyd gc&D;pOf odef;pdeftaejzifh ukvor*¾½kH;wnf&Sd - 1953 ckEpS f Nrdwcf ½kid w f ;dk csUJ &mwGif c½kid af umfrwD0ifEiS hf c½kid w
f yfrLS ;jzpfcu hJ m
vnf; yg0ifwufa&mufrnfjzpfonfh wGif tar&duefEiS hf qufqaH &;ajyvnf &me,l;a,mufNrdKUESihf (25) rkid yf wfvnf 1956 wGif Nrdwcf ½kid f twGi;f a&;rSL;b0wGif zqyvtpk;d &\ qkaiGxw k jf cif;
twGuf ,ckuo hJ Ydk aqG;aEG;&efppD Ofjcif; ap&eftwGuf c&D;oGm;[efvGJBudK;pm; twGi;f om oGm;vmaexkid cf iG &hf rdS nfjzpf cHc&hJ /
jzpfaMumif;vnf; od&onf/ Ekid o
f vkd a&G;aumufyu JG pd Eö iS yhf wfoufí aMumif;vnf;od&onf/ - 1985 ckEpS f ArmjynfueG jf rLepfygwD\ wwd,tBudru f eG *f &ufwiG f A[kd
aumfrwD0iftjzpf a&G;cs,fccH &hJ NyD; 1995 ckEpS w f iG f Nrdw-f xm;0,fnn D w G f
tar&duef&Sd jrefrmoHwreft vnf; urÇmhEkdifiHrsm;okdY &Sif;jyaumif; tar&dueftpk;d &taejzifh jrefrm
a&;wyfOD; (MDUF) wGif 'kOuúXwm0ef,lcJhonf/
okdif;t0kdif;tqkdt& AkdvfcsKyfBuD; &Si;f jyvdrrhf nfjzpfNyD;? a&G;aumufyjJG zpfyg EkdifiHESifhywfoufonfh rl0g'oabm - 2005 ckEpS w f iG f use;f rma&;tajctaet& MDUF 'kOuúXwm0efrS tem;
odef;pdet f aejzifh tqkyd gnDvmcHwiG f rS 2008 zGUJ pnf;ykt H ajccHOya'taejzifh xm;rsm;ukd jyefvnfo;Hk oyfrnfqydk gu ,lcNhJ yD; em,utjzpf wm0ef,cl o hJ nf/
ppftpkd;&\ 2010 a&G;aumufyGJESifh twnfjzpfvdrfhrnfjzpfaMumif; OD;0if; oHwrefa&;? ulnDaxmufyHha&;? 'Pf
'Drudk a&pDazmfaqmifa&;vkyif ef;rsm; ukd wifu ajymqkcd o hJ nf/ cwfydwfqkdYwm;jrpfta&;,lrIrsm;ESifh aMumfnmrsm; vufcHaqmif&Gufay;aeygNyD ....
t"d u xm;aqG ; aEG ; oG m ;rnf j zpf ,cifu Ekid if jH cm;a&;0efBuD;om ywfoufí ykrd x dk ad &mufonfh rl0g'rsK;d
aMumif;od&onf/ wufa&mufavh&o dS nfh tqkyd gtpnf; uko d m azmfaqmifoifah Mumif; vltcGihf
oif w k d Y \ pD ; yG m ;a&;vk y f i ef ; rsm;? 0ef a qmif r I v k y f i ef ; rsm;tm; ...
jrefrmEKdifiHom;rsm;od&Sdap&ef aMumfnmvkdygvm;/
trsKd;om;'Drkdua&pDtzGJUcsKyf ta0;okdY 0efBuD;csKyfukd,fwkdifwuf ta&;avh v mapmif h M unf h a &;tzG J U
aMumfnmay;jcif;vkyfief;ukd
acgif;aqmifwOD;jzpfol OD;0if;wifu a&mufjcif;rSm xl;jcm;rI&adS omfvnf; t (HRW) rS tar&duef EkdifiHjcm;a&;0ef
aps;EIef;oufompGmjzifh vufcHaqmif&Guf ay;aeygNyD ...
vnf; AkdvfcsKyfBuD;odef;pdef\ tar&d ar&dueftpk;d &taejzifh jrefrmppfacgif; BuD; [Dvm&DuvifwefxHokdY pma&;
uefc&D;pOfonf a&G;aumufyGJtwGuf aqmifrsm;tm; jynf0ifciG yhf w d yf ifxm;rI om;ay;ykYd awmif;qkx d m;aMumif;vnf; tao;pdwfod&Sdvkdygu
t"duaqG;aEG;&efomjzpfEkdifaMumif; rsm;tygt0if ta&;,laqmif&u G rf rI sm; od&onf/ + + + + 66 87 903 6812 ? + 66 82 887 3760
ajymqkcd o hJ nf/ ukd avQmah yghay;jcif;r&Syd gu 0efBuD;csKyf okdY qufoG,far;jref;Ekdifygonf/

jrefrmEdik if v
H w
G v
f yfonfh owif;at*sipf rD x
S w
k af 0onf/ pufwifbmv ? 2009 ckEpS f
trSwf (105) á owif;pOf (7)
usaemfu t*FvdyfacwfxJuarG;wJh u Armjynfukdodrf;wJhae&mrSm vlMum; qefYusifa&;zqyvukd pkzGJUNyD;wnfaqmuf a&;twGuf 0ifygqdkNyD; usaemfwdkYudkvmNyD; wyftm;udk;NyD; tckvdkESdrfESif;wmudk usaemf
vljzpfaew,f/ qdkvdkwmu t*Fvdyfvuf aumif;atmif ta&SUtm&S omwlnDrQa&;? vmcJhwmjzpfw,f/ tJh'DrSm AkdvfcsKyfatmif awmhaqG;aEG;w,f/ rif;wdkYwyfxJudkw wdkY oabmrusbl;/ &cdkifjynfrSm rD;½IdUwm
atmufrSm vlvm;ajrmufvmwmjzpfw,f/ aumif;pm;a&;qkdwJha<u;aMumfoHeJY vlMum; qef;u OuúX/ ocifoef;xGef;u twGif; a,muf0ifvQif ½kdifz,fwpfvuf&r,f/ 'g awGvkyfcJhwmawG? AdkvfausmfaZmemrnfysuf
t*FvdyfvufatmufrSm usaemfhtouf (20 aumif;atmif ArmjynfxJa&mufvmw,f/ a&;rSL;jzpfw,f/ *syefukdqefYusifa&;vkyf
-21) yJ&Sdao;w,f/ t*Fvdyf&JUuGßefb0 [kdacwf[kdtcgu vlvm;ajrmufwJh wJt
h cgrSm t*Fvyd rf [mrdwaf wGeYJ wGNJ yD;awmh
atmufrSm? t*FvdyfwdkY&JU e,fcsJUatmufrSm t&G,fjzpfawmh EdkifiHwumutajctae *syefukdwkduf&w,f/ usaemfuawmh AkdvfrSL;
ynmoifMum;vmcJhw,f/ 1300 jynfhta&; awGvnf; usaemfwkdY ikHrdxm;wm&Sdw,f/ atmifOD;pD;wJh wkdif; (7) rSm *syefqefYusif
awmfyHk? t*Fvdyfouú&mZftm;jzifhawmh 19 txl;ojzifh t*FvdyfvufatmufrSm&SdpOf a&;aqmif&GufcJhw,f/ t*FvdyfawGu Arm
38 ckESpf? ArmwjynfvHk;&JU t*FvdyfawG t"d wkef;u e*g;eDpmtkyfwkduftoif;qkdwm&Sd jynfukd&atmifwkdufwmeJY AdkvfcsLyfatmif
utkycf sKyfwhJ twGi;f 0ef½;Hk BuD;udk 1300 jynfh w,f/ tJh'Du vuf0JpmayawGukdjzefYcsdwJh qef;OD;pD;wJh rsKd;cspfwyfrawmfu *syef
ESpf? oGm;NyD;awmh 0dkif;&HydwfqdkYwJhae&mrSm pmtkyfwkdufjzpfw,f/ t"du t*Fvdyfu wkdufwmeJY wkdufwmcsif;wlayrJh? tESpfom
usaemf[mvnf; touf (20) rjynfh? q,f jrefrmjyefqkdwJhyk*d¾KvfawGuawmh ocifEk? & rwlbl;cifAsmh/ t*FvdyfawG wkdufwmu
ausmfouft&G,f ausmif;om;wa,muft ocifoef;xGef;? ocifA[def; ponfhyk*d¾Kvf Armjynfukd uGßefjyefvkyfzkdY? ukdvkdeDtjzpf
aeeJY yg0ifcJholjzpfygw,f/ tck&Spfav;vHk; awGjzpfygw,f/ tJh'Dtcsdefu vli,fawG odrf;oGif;zkdY? qif;rvm;uaeNyD;awmh pDrH
ta&;awmfyHkBuD;[m usaemf i,fpOfu [m tJh'De*g;eDpmtkyfwkdufu xkwfa0wJh ude;f awGa&;qGNJ yD;awmh tJ'v
D dk pDru
H ed ;f awGeYJ
yg0ifcJhwJh 1300 jynfhta&;awmfyHk tESpf vuf0JpmayawGukd rsm;rsm;zwf½IavhvmwJh Armjynfukd jyefNyD;awmhuGßefZmwfoGif;zkdYt
(50) ajrmufESpfrSmjzpfwJh &Spfav;vHk;ta&; twGufaMumifh [kdacwf [kdtcgu vli,f wGuf *syefudkwkdufwm? uGßefawmfwkdY wkduf
awmfyHkjzpfygw,f/ [kdacwf [kdtcgu 13 awG&JUacgif;xJrSm vuf0Jt,ltqawG[m wmu vGwfvyfa&;twGuf wkdufwmjzpf
00 jynfhta&;awmfykHqkdwmxuf ,ck &Spf rvT J r a&S m if o m 0if a &muf v mwmjzpf y g w,f/ wkdufwmcsif;wlw,f/ usaemfwkdY
av;vHk;ta&;awmfyHkBuD;[m tifrwefBuD; w,f/ tJ'DrSm usaemfvnf;wa,muftyg vnf; *syefwdkufw,f/ olwkdYvnf; *syefukd
ygw,f/ usaemf 'Dvdk todrSwfjyKygw,f/ t0ifjzpfw,f/ *syefu Armjynfudk t*Fvyd f wkdufw,f/ 'gayrJh olu ArmjynfukduGßef
[dkacwf [dkwcgwkef;u olvnf; ,k'oef uGßefb0atmufuae olwkdYuGßefb0atmuf vkyfzdkY usaemfwdkYuvGyfvyfa&;&zdkY/ *syef
aumvdyfu udkatmifausmf usqHk;oGm; udk a&mufatmifvkyfwJhae&mrSm vlMum; acwfrSm *syefEkdifoGm;w,fvdkY rajymbl;aygh/ OD;pkd;vGifESifh A'kdapmboifpdef

vufeuftm;ukd;ESdrfeif;wmukd vufeufeJY jyefawmfvSefwm w&m;w,f


t rskKd ; o m ; a oG ; p nf ; nD nG wf a & ; uGef z & ifh ( ok rGJ u vkd ; ) wGif &J a b mf pkd ; vG if \ w if jy cs uf ukd jy ef v nf a z mf jy yg o nf/

vuf0v J uf,m rcGb J ;l qkw


d ahJ e&mrSm raygif;csio
f vk?d aygif;csio
f vkd rjzpfapcsibf ;l / vuf0v J uf,mvufwNJG yD; bk&H efol ppftmPm&Sppf epfuw dk u
dk zf Yvdk wdk ,f/ pdwaf &m
uk,
d yf g vufwzJG Ydkvw kd ,fqw dk mudk av;av;eufeufwifjycsiw f ,f/ nDnwG af &;qdkwmrSmvnf; uk, d t
f zGUJ twGi;f rSmvnf; nDnw
G af &;vdw
k ,f/ ud, k t hf zGUJ eJUtjcm;
tzGUJ awGrmS vnf;vdw k ,f/ t"du&efol b,fov l nf;? t"du&efo[ l m odMuwJt h wdik ;f yJ e0w? etzjzpfw,f/ tck'rD mS e0w? etzudk qefYusiw f Jh tiftm;pkawG
r[mrdwfawG? rdwfaqGawGjzpfw,f/ 'gaMumifh bHk&efolawGukdwdkufzdkUtwGuf r[mrdwfawGu pnf;pnf;vHk;vHk;nDnDnGwfnGwfeJY t"duppfrSefwJh aoG;pnf;nD
nGwaf &;jzpfzUkd twGuf yxrajcvSr;f jzpfyw,f/ 'D&nfreS ;f csux f ajrmufatmif t"dubH&k efou l Okd ;D wnfNyD;awmhvyk Mf uyg/

w,f/ tJh'Dvdk t*Fvdyfe,fcsJorm;eJY &ifqdkif aumif ; atmif ta&S U tm&S omwl n D r Q 'kwd,urmÇppfNyD;oGm;awmh t*FvdyfawGu aMumifh0ifzdkYvdkw,f/ aemufwcku t*Fvdyf cJhw,f/ oluOD;pD;jzpfwmudk/ 'gayrJh wyf
NyD;awmh vIyf&Sm;wmxuf/ 'DrSmuawmh e0 aumif;pm;a&;qkdwJha<u;aMumfoHeJY 0ifvm Armjynfudkjyefodrf;NyD; olwdkYrSmu olYudk wyf&JU 'Drdkua&pDeJY *syefwyf&JU 'Drdkua&pD &if; (4) wESpfwdkufonfhwdkifatmif? bHk
w Arm? [dkrSmuawmh t*FvdyfusL;ausmfol ayrJh *syef&JUzufqpfpepfukd usaemfwkdU o qefYusifwmyJ/ 'gayrJh olarQmfvifhovdk u rwljcm;em;yHkawGudk usaemfwdkYukd &Sif;jy aygufomausmfwdkY? OD;pdE´mwdkYudk rEkdifcJhbl;/
awG? {&mrjrif;BuD;awGudkpD;NyD;awmh usaemf abmaygufygw,f/ usaemfwYdk oabmayguf ocifatmifqef;wdkYudk zrf;vdkYr&bl;/ [dk w,f / tck a wmh wd k i f ; jynf j yef v nf x l usaemfwdkY EkdifiHa&;tod? EdkifiHa&;Edk;Mum;
wdkYausmif;om;awGudk jrif;eJYwdkuf? eHygwf ovkd ocifatmifqef;vnf; oabmayguf wkef;u zqyvqkdwhJtiftm;BuD;u awmifh axmifzdkY ESD;wpfyifcsD& csD& rif;wdkYppfwyf rIeJY vGwfvyfa&;twGufyg0ifvmwJh wyfr
wkwfeJY½dkuf? tJ'D tawGUtMuKHjzpfw,f/ w,f/ orkdif;rSm ocifatmifqef;u Arm wif;w,fqdkawmh 'DvdkvkyfvdkYr&bl;/ xJuaeNyD;awmh tm;vyfwJh pae-we*FaEG awmfom;awGudk tckvdk &cdkifjynfrSmoGm;NyD;
tJ'geJYyJ t*FvdyfvufatmufrSm ppf jynfuGefjrLepfygwDudk pwifNyD;awmh pkzGJU *syefppf½IH;wJhtcgrSm Armhwyfrawmf awGrSm jyefvnfxlaxmifa&;vkyf&r,fvdkY awmh ESdrfeif;cdkif;wmawG[m usaemfwdkYpdwf
BudKacwfaygh/ ynmoifMum;&if;eJY rEåav; wnfaxmifwJhae&mrSm twGif;a&;rSL;qkdNyD; u vufeufawGtm;vHk;udktyfvdkuf&w,f/ usaemfwdkYukd wdkufwGef;cJhw,f/ usaemfwdkY eJY trsm;BuD;qefYusifNyD;jzpf&w,f/ &efukef
tifwmrD'D&dwfaumvdyfrSm ynmqufoif awmh orkdif;okawoDawGa&;wmawmh &Sd trSefwu,f tyfvdkuf&w,f/ 'gayrJh Adkvf Am;rm;½dkifz,f (5) rSm 1945 ckeSpfupNyD; udkusaemfwdkYa&mufvmMuwJhtcgusawmh
cGifh&cJhygw,f/ 'gayrJh ynmudk qHk;cef;wdkif w,f/ rSefvdrhfr,fvkdY usaemfxifygw,f/ csKyfatmifqef;wdkY ocifoef;xGef;wdkYOD;pD;NyD; awmh0ifcJhw,f/ vGwfvyfa&;&zdkYtwGufqdk jynfwGif;ppfpwJh 1948 ckeSpf? rwfv (28)
atmif oifMum;cGifhr&cJhygbl;/ bmjzpfvdkY ocifatmifqef;u bmjzpfvkdY *syefeJYaygif; vkyfvmwJh *E´DpmcsKyfu Armhwyfrawmf (3) NyD;awmh ,HkMunfcsufeJYwdkufyGJ0ifwJhae&mrSm &ufaeY ocifoef;xGef;aewJh ArmjynfuGef
vJqdkawmh rarQmfvifhyJ 'kwd,urÇmppfBuD; vJ/ *syefeJUaygif;vkdYajymwmr[kwfbl;/ t zGJUay;r,f/ wyfom; (5000) Adkvf (250) usaemfwdkYu Commission Officer qkdwJh jrLepfygwDXmecsKyf Am;u&mvrf;udk ppf
[m Armhajrjyifay:udk a&muf&SdvmwJht rSefu ordkif;okawoDawG ykdodrSmaygh/ us ponfwdkYjzifhaygh/ wyf&if; (3) &if; cGifhjyK Adkvf&mxl; usaemfwdkYr&ygbl;/ omrefwyf wyf eJYoGm;0dkif;wm usaemfwdkYyJ/ usaemfwdkU
wGufaMumifh a&SUqufynmoifMum;zdkY&m aemfwkdYod&oavmufawmh w½kwfjynf uGef w,f/ vufeufudkay;vdkuf&NyD/ tukefay; om;tjzpfeJYyJ 0ifcJhwmjzpfw,f/ tJ'Dtcsdef wyfeJYOD;pD;NyD;awmh ocifoef;xGef;udk oGm;
&yfqdkif;xm;jcif;jzpfygw,f/ t*Fvdyfppf jrLepf armfpDwkef;wkdYqDukdoGm;wJhae&mrSm vdkuf&w,f/ t*FvdyfeJYAdkvfcsKyfatmifqef; wkef;u aumfr&Sif&wJh? Adkvf&wJhvlawG tck 0dkif;w,f/ tJ'gu ykvdyfrif;BuD; OD;atmif
BudKacwfrmS cifAsm;wdYk oMd uwJh orw a'guf az:rk d q mrS m aomif w if N yD ; awmh *syef u wdkY ocifoef;xGef;wdkY *E´DpmcsKyft& Armh AdkvfMunfarmifwdkY? AdkvfvGef;wifwdkY? Adkvfpdk; csdef&JU ñTefMum;csufeJYvkyf&wmjzpfw,f/
wmarmifarmifqdkwm rEåav;aumvdyfrSm vufjrefajcjrefeYJ a'gufwmbarmfwYdk owif; wyfrawmf (3) &if;rSm Am;rm;½dkifz,fwyf jrifhwdkY? AdkvftmVm0uwdkY ponfjzifhaygh/ usaemfhudk &Jrif;BuD;u rif;wdkYudk uGefjrLepf
ausmif;aebufoli,fcsif;jzpfygw,f/ ay;vkdufwJhtwGufaMumifh *syefeJYpmcsKyfcsKyf &if; (3) &if;? Am;rm;½dik zf ,fwyf&if; (4) &if;? wjcm; t*FvdyfppfAdkvfawGvnf;&Sdw,f/ awGcHcsvdrfhr,f/ rif;wdkYowdxm;/ tJ'Dvdk
*syefawG Armjynfudk0ifa&mufvm NyD;awmh ocifatmifqef;wkYdu vGwv f yfa&; Am;rm;½dik zf ,fwyf&if; (5) &if;qdNk yD;awmh wyf usaemfwdkYu vGwfvyfa&;twGuf0ifwJhae rSmvdkufw,f/ olwdkY0g'jzefYaewmu uGef
wJhtcgrSm t*Fvdyfu aer0iftifyg,mBuD; twGuf vufeufay;wJhwkdif;jynfeJYaygif; &if; (3) &if;&w,f/ bm;rm½dkifz,fwyf&if; &mrSm? cyfwdkwdkajymr,f/ AdkvfcsKyfusoGm; jrLepfawG[m vufeufawGpkaqmif;ae
tkyfcsKyfxm;wJhurÇmBuD;rSm cGJa0tkyfcsKyf r,fqkdNyD;awmh jrifxm;w,f/ *syef&JU zuf (3) rSm &JabmfoHk;usdyfxJu AdkvfausmfaZm? wJt h cgrSm? usawmfwYkd wyfawGvnf; &efuek f w,f/ wdkif;jynfrSm ykefuefzdkY? olykefxzdkY?
xm;wJhwdkif;jynfawG? udkvdkeDawGrsm;w,f/ qpfpepfukd rodbl;r[kwfbl;/ odw,f/ bmrm;½dkifz,fwyf&if; (4) rSm Adkvfae0if;? udk a&mufvmw,f/ NyD;awmh &cdkifjynfrSm ponfjzifhaygh/ r[kwfrrSefwmawGudk 0g'
*syefu t*FvdyfqDu jyefvkwJhoabmyg/ usaemfwkdYod&oavmuf az:rkdqmrSmxJu Adv
k af usmfaZmu unifrmS wyf&if; (3)? Adv k f bHkaygufomausmfeJYOD;pdE´mwdkYudk ESdrfeSif;zdkY jzefYw,f/ wu,fawmh 'Dtcsdef 'DtcgrSm
*smrPD [pfwvm emZDwkdY? rlqdkvdkeDwdkYyg *syefudk &JabmfokH;usdyfu rausreyfeJY cHcs ae0if;ujynfrSm wyf&if; (4)? bm;rm;½dkif qdkNyD;awmh zqyvrSmBuD;pdk;aewJh v,f,m uGefjrLepfygwDrSm bmvufeufrS jyifqif
w,f/ ArmjynfrmS rqDrqdik w f hJ 'kw,
d urÇm csifwJhpdwfawG y#dyu©awG&SdcJhw,f/ 'gay z,fwyf&if; (5) ysOf;rem;rSm AdkvfaZ,s? qdk&S,fvpfawG&JUay;tyfwJhtrdefYeJY wyf&if; xm;wmr&Sdbl;/ ykvdyfrif;BuD;ajymovdk yg
ppfBuD;rSm ppfajrjyifrSm ESpfcgcHcJh&w,f/ rJh ocifatmifqef;u tcsdeftcgMunfhNyD; usaemf w d k Y u Ad k v f r S L ;aZ,swyf & if ; rS m ? (4) OD;pD;oluawmh AdkvfausmfaZm? &efukef wDA[dkXmecsKyfuae aoewfeJYcsvdrfhr,f
yxrurÇmppf 1914-1917 ck txd awmh xdef;odrf;cJhw,fvkdY em;vnfchJ&w,f/ tJ'gu 1945 ckESpfu? zqyvu wzuf uaeNyD;awmh ppfawGudk &cdkifjynf wjynf qdkwmvnf; vkH;0rrSefbl;/ bmjzpfvdkYvJqdk
yJ/ 'gusaemfwkdY rarG;ao;ygbl;/ rrSDvdkuf t*FvdyfvufatmufrSm ppfjzpfvmwJhtcg rSm t*FvdyfeJYvGwfvyfa&;twGuf ta&;qdk vHk;rSm wyf&if; (4)/ tJ'Dae&mrSm usaemf awmh usaemfwdkYudk,fwdkifOD;pD;NyD;awmhoGm;
ygbl;/ 'kwd,urÇmppfusawmh usaemfwkdY usawmh ArmjynfrSm ppfwvif;jzpfchJw,f/ aewJhae&mrSm cifAsm;wdkYtm;vHk;odMuwJht wdYk u vGwv f yfa&;twGuw f u
kd zf Ykd wdu
k yf 0JG if wm/ bmaoewfoHrSrxGufbl;/ ocif
u vlvm;ajrmufwJht&G,fjzpfawmh 'kwd, t*FvdyfawG ArmjynfuxGufcGmoGm;wJht wdkif; AdkvfcsKyfubmajymvJ/ vGyfvyfa&;udk wJhae&mrSm? tckvdk bHkaygufomausmfwdkY? oef;xGef;wdkYvnf; r&Sdbl;/ usaemfwkdY wyfr
urÇmppfBuD;rSm rvGJra&SmifombJ 0ifNyD; cgrSmvnf; ajrvSefpepfokH;NyD; vkyfcJhw,f/ &&if&? r&&ifcsr,f/ oluawmh cyf&Sif;&Sif; OD;pdE´mwdkYudkoGm;NyD;awmh ESdrfeif;&wm[m awmfxJ0ifw,fqdkwm EdkifiHa&;Hedk;Mum;rIeJY
awmh ygvmcJhwmjzpfygw,f/ 'kwd,urÇm usaemfwkdY Armjynf[m yxrtxdemw,f/ yJ/ ppfom;yDyDyJ/ AdkvfcsKyfu vGyfvyfa&; usaemfwdkYqE´eJY qefYusifbufjzpfaew,f/ awmfveS af &; vGwv f yfa&;twGuf 'Dvt kd vGJ
ppfqkdwmu e,fcsJUppfyJ/ t*FvdyfukdvkdeD 'kwd, *syefawG Armjynfukda&mufvmwJh udk tomwMunfr&&if csr,fqdkawmh? Arm bHkaygufomausmfwdkY? OD;pdE´mwdkY[m *syef oHk;pm; ppfwyftm;udk;eJYvkyfwmudk rBudKuf
ykdifwJh Armjynfudk *syefu vk,lwJhoabm tcg t*Fvdyf tar&duefu AkH;vmBuJjyef uvufeuftm;vHk; tyfvdkuf&NyD/ 'gayrJh awmfvSefa&;wkef;u pGrf;pGrf;wrH wdkufcJhwJh vdkY? rESpfoufvdkY aemufqHk; awmxJa&muf
yJ/ t*FvdyfuGßefb0atmufu *syefuGßef w,f/ rdat;ESpfcgemaygh/ ppfajrjyifESpfcg AdkvfcsKyfu Am;rm;½dkifz,fwyf&if; (3)? (4)? yk*dK¾ vfawGjzpfw,f/ 'Dyk*dK¾ vfawGeJY uGJvGJcsuf vmwmbJ/ 'Dtcsdef 'Dtcgwkef;u ppfwyf
b0atmuf ul;ajymif;wmyJjzpfw,f/ *syef jzpfcJh&w,f/ *syefvufatmufrSm *syef (5) rSm usaemfwdkYudk qufvufNyD;vGwfvyf &Sd&if EkdifiHa&;t& aqG;aEG;ajz&Sif;yg/ ppf pmrsufESm (11) aumfvH (1) okdY ....
pufwifbmv?? 2009 ckEpS f jrefrmEkid if v
H Gwv
f yfonfh owif;at*sipf rD S xkwaf 0onf/
á owif;pOf (8) trSwf (105)
txufvTwfawmftrwf *sif onf/ 2008 ckESpf arvwGif vl (1) aMumufw&m;awG? rvHjk cHKraI wGeYJ quf
0ufb\ f jrefrmjynfc&D;pOfwiG f Adv k cf sKyf odef;ausmfaoqHk;cJh&onfh qdkifuvHk; ppftpd;k &onf Aef;jya&G;aumufyJG rsm;jzifh qHrmS r[kwyf gbl;/ usrwdYk[m w½kw?f
rSL;BuD;oef;a&TEiS hf Nidr;f csr;f a&;Edb k ,fqk rkewf ikd ;f BuD;wdu
k cf wfNyD; rMumrD&ufyikd ;f tar&du? tdE´d, tp&SdwJh b,fEdkifiH
&Sif a':atmifqef;pkMunfwYkdEiS hf ol\ twGif;rSmyif ppftpdk;&onf [mo w&m;0ifrI t&Sncf &H eftwGuo f m eJYrqdk wef;wl&nfwl cspMf unf&if;ES;D pGm
awGUqHak qG;aEG;yGrJ sm;onf ,ckwavm ajrmufaom twkta,mifvyk if ef;pOf BuK;d pm;aeNy;D qufqHrSmyJ jzpfygw,f/ usrwdkY[m
urÇm\ h tm½Hpk u kd jf cif;udk cHae&onf/ w&yfudk toHk;csum (93) &mcdkifEIef; tdrfeD;csif;awGudk a&G;cs,fcGifhr&SdwJh
0ufbfonf ArmtmPmydkifrsm;ESifh ausmaf om rJqE´&iS rf sm;u tajccHOya' vmrnfEh pS w f iG f pnf; urf;jynf0h aom twGuf w½kwjf ynfeYJvnf; aumif;rGef
t"dyÜg,f&SdaomaqG;aEG;yGJrsm; jzpf udkaxmufcHaMumif; aMunmcJhonf/ wJhqufqHa&;&SdzdkY vdktyfw,fqdkwm
ajrmufapvdkaomqE´tm; usaemfwdkY xdtk ajccHOya'onf Ekid if jH cm;taxmuf 'Dru kd a&pDEikd if aH wmfukd wnfaqmufrnf[k aumif ; aumif ; em;vnf y gw,f [ k
em;vnfygonf/ odkYaomf ol\BudK; tyHu h kd &&Scd pH m;olrsm;udk a&G;aumufyJG 0ufbftm; today;ajymMum;um ol
yrf;rIu usaemfwYk\ d 'Dru kd a&pDa&;vIyf
a<u;aMumfvsu&f dS onf/ \t,ltqudk y,fcscJyh gonf/
&Sm;rIrsm;udk xdcu kd ef pfemapcJo h nf/ ol 2008 ckEpS f arvwGif 'kwd,tcsuftaejzifh EdkifiHw
u rSm;,Gif;aomtaMumif;udpt ö ay: umrdom;pkEiS hf Edik if w H umtzGUJ tpnf;
tm½Hpk u kd cf o
hJ nf/ a&&SnEf idk if aH &; r[m vl (1) ode;f ausmaf oqH;k cJ&h onfh rsm;udk wdu k w f eG ;f vdo k nfrmS rdrw d Ykd EiS hf
AsL[mw&yftaejzifh vmrnfhESpfwGif vnf;aumif;? wdkif;&if;om;tzGJUt
usif;yrnfh a&G;aumufyGJwGif olu qdik u f vH;k rkewf ikd ;f Bu;D wdu
k cf wfNy;D pnf;rsm;ESifhvnf;aumif;? awGUqHkn§d
usaemfwdkYtm; yg0if,SOfNydKifapvdkae rMumrD&ufyikd ;f twGi;f rSmyif ppftpd;k &onf EIdif;&eftwGuf jrefrmppfacgif;aqmif
jcif;jzpfonf/ odYkaomfvnf; ppftpd;k & rsm;udk qGJaqmifpnf;½Hk;ay;&ef jzpf
u usif;yay;rnfh Aef;jya&G;aumufyGJ [moajrmufaom twkta,mifvyk if ef;pOf onf/ tar&duefjynfaxmifpkESifh t
onf Armjynfov l xl w k &yfv;kH vdv k m; jcm;EkdifiHrsm;onf Armjynftay: t
awmifw h aeaomvGwv f yfru I kd avSmif w&yfukd toH;k csum (93) &mcdik Ef eI ;f ausmaf om a&;,l'PfcwfrIrsm; jyKvkyfxm;Mu
ajymifjcif;rQomjzpfNyD; ppftmPm&Sif rJqE´&iS rf sm;u tajccHOya' udak xmufcaH Mumif; onf/ uREkfyfwdkYtm;vHk; tjrwfwEkd;
pepfudk oufqdk;&Snfapvdrfhrnfjzpf tav;xm;aom 'Dru kd a&pDwefz;kd rsm;
onf/ aMunmcJo h nf/ ESit hf nD w&m;rQwaom pkpnf;axmuf
NyD;cJhonfh vGwfvyfaoma&G; cHrIudk jyoonfhtaejzifh ¤if;wdkY\
aumufyGJwGif Armjynfolvlxkonf ud, k yf ikd q
f ;kH jzwfcsurf sm;jzifh aqmif&u G f
ArmjynfolawG rvkdtyfwJh
a&G;aumufyJG
ppfwyftyk cf sKyfru I kd wcJeuf qefYusif cJMh u jcif;jzpfonf/ tu,fí ppftpd;k &
y,fcscMhJ uNyD; trsKd ;om;'Dru kd a&pDtzGUJ onf trsdK;om;'Drkdua&pDtzGJUcsKyf?
csKyfudk ygvDrefwGif (80) &mcdkifEIef; wdik ;f &if;om;ud, k pf m;vS,rf sm;jzifh awGU
ausmf a&G;cs,fwifajr§mufcJhonf/ odkY qHkaqG;aEG;jcif;? EkdifiHa&;tusOf;om;
aomf ppfwyfonf trsK;d om;'Dru kd a&pD rsm; vTwaf y;jcif;? wdik ;f &if;om;vlenf;
tzGJUcsKyftm; tpdk;&zGJUcGifhay;&ef jiif; pkrsm;tay: wdu k cf u kd af erIrsm; &yfqikd ;f
qefcJhonf/ a&G;aumufyGJumvrSpí jcif;ESihf 'Dru kd a&pDEidk if aH wmfxal xmif&ef
Armjynf'Drdkua&pDa&;vIyf&Sm;olrsm; vdt k yfaomvkyif ef;rsm; tqifq h ifv h yk f
onf Armjynforl sm;tm;vH;k udk ud, k f udik af qmif&u G af y;jcif;jzifh ydwq f Ykdta&;
pm;jyKaom 'Dru kd a&pDtpd;k &w&yf ay: ,l'PfcwfrrI sm; tcsed w f efvQif aysmuf
aygufa&;? w&m;rQwa&;? woD;yk*v ¾ uG,o f mG ;rnfjzpfygonf/
ESihf wdik ;f &if;om;tcGit hf a&;rsm; &&Sad &; ,ck a vmavmq,f t m;jzif h
twGuf Nidrf;csrf;pGmqE´jyazmfxkwfcJh uREyfk w f Ykd\oH"Xd mefukd rnforl Q oHo
jcif;aMumifh axmifcsjcif;? Ncdrf;ajcmuf ,r&SdMuygavukef/ trsKd;om;'Drdku
cH&jcif;? n§O;f yrf;ESyd pf ufjcif;? touf a&pDtzGJUcsKyfonf ArmhvlYabmifudk
qH;k ½I;H jcif;wdYkEiS hf MuHKawGUcJ&h onf/ rNyD; a&mifjyef[yfaomyH&k yd jf zpfyg\/ uREyfk f
qH;k Ekid af om 'Dru dk a&pDa&;vIy&f mS ;rI um wdkYvdkvm;awmifhw vIyf&Sm;½kef;uef
vwavQmufv;kH Nidr;f csr;f a&;ESihf tjyef vsu&f adS om vGwv f yfrrI sm;udk Armjynf
tvSeaf v;pm;a&;tay: tajccHí Arm 2009 ckESpf? pufwifbmv (9) &ufaeYxkwf 0g&SifwefykdYpfowif;pmwGif ygonfh OD;0if;wif\aqmif;ygtm; olrsm;xHrS wm;jrpf½kyfodrf;rnfh vHk;
jynftwGuf ta&;BuD;aom EkdifiHa&; ukdrkd;aZmfOD; (tJeft,fvf'D-t,fvfat) rS bmomjyefqkdxm;jcif;jzpfonf/ vHk;vsm;vsm; rSm;,Gif;aeaom EkdifiH
ESihf vlraI &;jyóemrsm;udk ajz&Si;f Ekid &f ef a&;jzpfpOfwckwiG f uREyfk w f Ykdtm; yg0if
trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJUcsKyfonf ppf 0ifcGifhr&Sdjcif; tp&Sdonfh raocsm tESdyfpufcH? toufaocH wefzdk;xm; om;tzGJUrsm;udk tvHk;t&if; ppfqif aqmif&u G &f ef zdtm;ay;wdu k w f eG ;f csuf
tpd;k &ESihf aphpyfnE§d iId ;f &ef awGUqHak qG; ra&&maom t"dygÜ ,fziG q hf ckd surf sm;jzifh cJah om 'Dru
kd a&pDpEH eI ;f rsm;udk uREyfk wf Ykd wduk cf ukd jf cif;ESihf 'Dru
kd a&pDukd xde;f csKyf rsm;udk uREkfyfwdkY vufcHrnfr[kwf/
aEG;yGt J m; tpOfrjywfvrf;zGix hf m;cJyh g a':atmifqef;pkMunftygt0if 'Drdk ay;qyfvrd rhf nfr[kwaf y/ &ef Oya'trsKd;rsKd;jzifh qufvufzdESdyf awGUqHkaqG;aEG;nd§EIdif;aqmif&Guf&ef
onf/ jyóem (2) rsKd;onf wckESifh ua&pDa&;vIy&f mS ;olrsm;udk a&G;aumuf trsKd;om;'Drkdua&pDtzGJUcsKyf\ aejcif;wdYkjzpfonf/ uREkfyfwdkYtpOftjrJtoifh&Sdyg\/ odkY
wck qufpyfvsuf&Sdonf/ Armjynf yGJ0ifa&muf,SOfNyKdif&ef wm;jrpfxm; awmif;qdck surf sm;onf usK;d aMumif;qD Edik if w
H umrdom;pktaejzifh rnf aomfjim;vnf; toufaygif;rsm;pGm
onf wcsdew f cgu tm&S\xrif;td;k aMumif; awGU&S&d onf/ avsmfygonf/ {NyDvwGif EkdifiHa&;t uJoh Ykdaom t"dygÜ ,f&o dS nfh tcef;u@ ay;qyfc&hJ aom? vGwv f yfraI ygif;rsm;
[k wifpm;ac:a0:jcif;cHc&hJ onf/ ,aeY tcsKdUaom EkdifiHwum avhvm usOf;om;rsm; vTwfay;jcif;? tajccH rS yg0ifEidk rf nfenf;/ OD;pGm yxrtae pGm &if;ES;D cJ&h aom 'Dru kd a&pDwefz;kd rsm;
umvwGif ppftpdk;&\rSm;,Gif;aom olrsm;u vmrnfhESpfwGif usif;y&ef Oya'tm; oH;k oyfjyifqifjcif;? tzGUJ csKyf jzifh 0ufbfuJhodkYaom wm0ef&Sdyk*d¾Kvf jynfhpHk&&Sd&ef uREkfyfwdkYvIyf&Sm;rIrsm;udk
pD;yGm;a&;rl0g'rsm;ESihf ppftyk cf sKyrf I t"GeYf pDpOfxm;aom a&G;aumufyGJrsm;udk \½Hk;cGJrsm; jyefvnfzGifhvSpfay;&efESifh rsm;taejzifh w½kwfjynftm; txdwf qufvufaqmif&u G &f efvnf; pdwt f m;
&Snfa&;twGuf zdESdyfcsKyfcs,frIrsm; tcGit hf vrf;w&yftjzpf jrifMuonf/ vGwv f yfpmG pnf;½H;k vIy&f mS ;cGiahf y;jcif;? wvefYjzpfaejcif;rS &yfqikd ;f &rnf/ w xufoefqjJ zpfygaMumif; .../
aMumifh Armjynfonf qif;&JraJG waom odYkaomf ppftpd;k &\ tajccHOya't& ponfhtcsufrsm;ESifhywfoufNyD; ppf ½kwfjynftm; 0dkif;0ef;xdef;ausmif;&ef OD;0if;wif
Ekid if w
H ckjzpfc&hJ onf/ usif;yrnfha&G;aumufyGJonf twkt tpdk;&ESifhn§dEdIif;&ef tm;ay;axmufcH jrefrmppftpd;k &ESihf yl;aygif;aqmif&u G f (OD;0if;wifonf trsKd;om;'Drkd
ppftpd;k &onf Aef;jya&G;aumufyJG a,mifomjzpfvrd rhf nf/ uREkyf w f Ykd wikd ;f onfhaMunmcsufw&yfudk xkwfjyefcJh oifo h nfqakd om ol\pum;rsm;onf ua&pDtzGYJcsKy\ f A[dt k vkyt f rIaqmif
rsm;jzifh w&m;0ifrI t&Sncf &H eftwGuf jynfvGwfvyfrIudk rnfodkYrQ aqmif onf/ ppftpdk;&\wkefYjyefcsufonf acwfrrSDawmhyJ vufawGUrusaom tzGYJ0ifwOD;jzpfjyD;? tzGUJ udk pwifwnf
omBuKd;pm;aeNyD; vmrnfEh pS w f iG f pnf; usOf;ay;Ekdifjcif;r&Sdrnfh jzpfpOfw&yf um; a':atmifqef;pkMunfESifh EkdifiH t,ltqrsm;tay: tajccHajymqdk axmifolwOD;vnf;jzpfygonf/ ol
urf;jynf0h aom 'Dru kd a&pDEikd if aH wmfukd wGiyf g0if&ef jrefrmjynfov l x
l k oef; a&;tusOf;om; (2000) ausmftm; jcif;omjzpfonf/ a':atmifqef;pkMunf onf 1989 rS 2008 ckESpftxd EkdifiH
wnfaqmufrnf[k a<u;aMumfvsu&f dS aygif;rsm;pGm tyifyrf;cH? tzrf;tqD;cH? qufvuftusO;f csxm;jcif;? wdik ;f &if; u usrwdkY[m b,fEkdifiHudkrqdk t a&;tusOf;om;jzpfcb hJ ;l onf/)
jrefrmEdik if v
H w
G v
f yfonfh owif;at*sipf rD x
S w
k af 0onf/ pufwifbmv ? 2009 ckEpS f
trSwf (105) á owif;pOf (9)
pmrsufESm (5) *grPdaqmif;yg;rS ... awGu tm;ustwkc;kd aeayrJh wu,fjzpf eawGvnf; vkyif ef;awGrvnfywfawmh/
oef;a&Tudk,fwdkifu vufatmufcH Adkvf vmEdik w f rhJ 'kd ,fvu f awmh qdrk mvD,mEdik f ppfwyfxJrSmvnf; jzKwfxkwfowfawG owif;wkdxGm
csKyfawGudk tazBuD;ae0if;&JU b0Zmwf iHbJ jzpfygvdrfhr,f/ cPcPjzpf/ xdyfqHk;u AdkvfcsKyfrsm;eJU
odrf;ydkif;udk vufnd§K;xdk;jyNyD; tmPmr&Sd qdkrmvD,mEdkifiH[m 1969 ckrSm rdom;pkawGtjyif 0efBuD;? 0efuav;awG ukdnDnDatmifaysmufqkH;aer_tay:
&if 'Dvb kd jJ zpfr,f/ awGUvm;vdUk ynmay; ppfwyfutmPmodr;f NyD;aemuf ae0if;&JU t&m&SdBuD;i,fawGuvnf; a&a&vnf
aewmaMumifh ajrmufudk;&D;,m;u tm Armjynfvb kd J qd&k ,S v f pfpepfvyk rf ,fvUkd vnf bHk;Mu? cdk;Mu/ &SdorQtdyfxJxnfh tar&dueftpkd;&pkHprf;
Pm&Sif uifrif;qufudk pHûyerlem Role atmf/ &So d rQp;D yGm;a&;vkyif ef;awG? pmoif Muygw,f/ 1990 a&mufawmh NrdKUawmf pufwifbm (9)
model tjzpf tm;usaewm ajrBuD;vuf ausmif;awG jynfoyl ikd o f rd ;f / opfyifpu kd ?f rdk*g'pf½I;vl (4) a,mufxuf ydkpkcGifhr&Sd vGecf o
hJ nfh oDwif;ywfu &efuek f r*Fvm'kaH vqdyrf aS eí aysmufq;Hk
cwfrvGJjzpfygw,f/ ae0if;&JUed*Hk;u ppf ajrwl;wmzdUk ? vrf;azmuf wHwm;aqmuf ovdk "mwfqD? 'DZ,f&Sm;yg;jywfvyfvdkU oGm;cJoh nfh jrefrmjynfzmG ; tar&duefEidk if o H m;jzpfol ukn d nD aD tmifupd Eö iS hf
tmPm&Szd Ukd ta&;BuD;½Hw k ifru yk*Kd¾ vfa&; ausmif;aqmuf? a[mfw,faqmuf? NrdKU "mwfqDqdkifawGrSm um;wef;t&SnfBuD; ywfoufí tar&duefoH½kH;rS vkdufvHpkHprf;aqmif&Gufvsuf&SdaMumif; od&
tmPm&Szd Ukd vnf; ta&;BuD;aMumif; oef; opfaqmuf? ½k;H aqmuf pwmawGtwGuf awG wef;pDae/ acgufqw JG uDvu kd kd tar onf/ ajyma&;qkcd iG &hf o dS nfh oH½;Hk t&m&St d qkt
d & ¤if;wkYd taejzifh jrefrmppf
a&Tudk owday;aeygw,f/ (wywf 7 em&D) t"r®vkyftm;ay;pepf &duef (5) a':vmaps;txd aiGazmif;yG/ tpk&d xHoYdk pkpH rf;ar;jref;cJNh yD;jzpfaomfvnf; wpkw H &m xl;jcm;rIr&Sad o;aMumif;
ajrmufu;kd &D;,m;Edik if rH mS awmh “tz udk wEdkifiHvHk;rSmusifhoHk;/ a&wyf? av xrif;qdik rf mS pm;zdUk ydu k q f u H kd qmvmtdwf ESihf tar&duefOya't& yk*K¾ v d af &;udprö sm;wGif uk, d af &;uk, d w f mtcsuft
Edik if jH yefvnfaygif;pnf;a&; 'Dru kd a&pDwyf wyftygt0if ppftiftm;udk tBuD;t eJU o,foGm;&/ aiGta<uaph r&Sdawmh/ vufrsm;tm; xkwaf zmfajymMum;&efrjzpfEidk af Mumif; ajymqkcd o hJ nf/ oHwref
aygif;pkubJ vTwfawmfa&G;aumufyGJ0if us,fw;kd csJU pojzifv h yk cf yhJ gw,f/ 1976 bPfawG vkyif ef;&yf/ wdik ;f jynfuv kd mwJh enf;t& awGUqkcH iG &hf &SEd idk af tmifvnf; BudK;pm;vsu&f NdS yD; tar&duefEidk if o H m;
cGi&hf ydS gw,f/ woD;yk*v ¾ awGvnf; vTwf usawmh “qdrk mvD awmfveS af omqd&k , S f Edik if jH cm;om;rSeo f rQ aoaocsmcsmapmifh
jzpfaeonfh Ekid if w H um&Sd tar&duefo½H ;Hk rsm;uJo h Ydk wwfEidk o
f nfb h ufrS ulnD
awmfrSm enf;enf;yg;yg; ta&G;cHEdkifyg vpfygwDqdkwmudk w&m;0ifwnfaxmif Munf/h Edik if jH cm;aiGvv J , S rf u I kd wif;wif;
aqmif&u G af y;rnfjzpfaMumif; ajymqkcd o hJ nf/
w,f/ 'Dwyfaygif;pkrSm udk;&D;,m;tvkyf NyD; wygwDpepfusio hf ;kH cJyh gw,f/ qd&k , S f MuyfMuyfxed ;f csKy/f Edik if jH cm;om;awG "mwf
orm;ygwD (uGefjrLepfygwD)? udk;&D;,m; vpfvkyfwJhtwGuf qdkAD,ufjynfaxmif yHk½kdufcGifhydwf/ nzufqdk wNrdKUvHk; vQyf
qdk&S,f'Drdku&ufwpfygwDeJU cRef'l;tpf pkeJU wjcm;uGefjrLepfEdkifiHawGu wynfh ppfrD; r&Sd/ nzufrSm tmPmydkifawGu tpkd;&0ef}uD;Xmersm; tifwmeufokH;pGJr_uef@owf
cRef*l;ygwDwdkUyg0ifNyD; tm;vHk;udk tvkyf arG;NyD; tBuD;tus,f axmufcHtm;ay;cJh tdrfawG0ifppf &SmazGNyD; vlawGqGJac: pufwifbm (10)
orm;ygwDu t<uif;rJhxdef;csKyfxm;yg ygw,f/ ppfvufeufawG? ppftMuHay; oGm;/ ('gawGudkawGU&if qifwlaewJht jynfyowif;Xmersm;okdY tpkd;&ESifhywfoufonfh owif;tcsuft
w,f/ 1990 cka&G;aumufyGJwkef;u udk; awGeUJ t&yfzufynm&Siaf wG trsm;BuD;ydUk ajctaeudk owd&vdrfhr,fxifyg&JU/) vufrsm; pD;qif;aerItm; wm;qD;xde;f csKyEf idk &f eftwGuf 0efBuD;Xmersm;wGif
&D;,mtvkyform;ygwDu trwfae&m ay;cJhygw,f/ 1979? 1984 eJU 1986 1990-91 rSmawmh vufeufudkif tifwmeuftok;H jyKjcif;ukd pwifuefYowfrrI sm;vkyaf qmifvsuf&adS Mumif;
(601) ae&m? qdk&S,f'Drdku&ufygwDu awGrSm qdkrmvDrSm a&G;aumufyGJawGvkyf awmfvSefa&;tzGJU (7) zGJU wyfaygif;pkzGJU od&onf/ AkdvfcsKyfBuD;ol&a&Tref;\ 2008 ckESpf ajrmufukd&D;,m;c&D;pOf?
(51) ae&m? cRef*;l ygwDu (22) ae&meJU NyD; ppftmPm&Sif Adv k cf sKyfBuD;bm;&JUygwD NyD; tDoD,dkyD;,m;EdkifiHtultnDeJU ppf aejynfawmfwiG f ppftpk;d &rS vQKUd 0Suv f PdI *f Bl uD;rsm;wnfaqmufaerI ponfh
woD;yk*v ¾ awGu (13) ae&m&cJyh gw,f/ ubJ &So d rQae&mtm;vH;k ud, k cl yhJ gw,f/ tmPm &Siforw qD,mh'fbm;udk jzKwf
tpkd;&\ vQKdU0SufpDrHudef;rsm;rSm jynfyowif;Xmersm;okdY aygufMum;ae
'Dtvkyo f rm;ygwDubJ Edik if t hH BuD;tuJ 1977-78 rSm wdk;csJUxm;wJh ppf csEikd cf yhJ gw,f/ 'gayrJh ppftmPm&Sipf epf
ojzifh xkYdoYdkuefYowfyw d yf ifaejcif;jzpfonf/ tifwmeuf rjzpfrae tok;H jyK
tjzpf uifrsKd;qufawGudk owfrSwfa&G; tiftm;/ jrifhwufaewJhb0ifeJU tDoD,kd &JUtusLd;qufawGu jyif;xefvGef;vSo
yD;,m;EdkifiHudk0ifwdkuf&mrSm qdkAD,uf ½k vdk awmfvSefa&;tzGJUawGMum;rSmvnf; rnfqydk guvnf; nTeMf um;a&;rSL;tqif&h o dS nfh t&m&Srd sm;uko
d m wm0efcH
cs,fwmjzpfygw,f/
acgif;usvnf;pm;r,f/ yef;us &Sm;? usL;bm;? ajrmufudk;&D;,m;wdkUu *dP
k ;f *Ppdw?f vlrsK;d a&;pdwaf wGBuD;vSwhJ ok;H pGcJ iG ahf y;rnfjzpfaMumif;vnf;od&onf/ jrefrmEkid if o H nf vGecf o hJ nfh (12)
vnf;pm;r,f/ a'gifvu kd uf srS rif;wdUk pm; wzufEikd if u H kd aiGtm;? vufeuftm;om twGuf wdik ;f jynf[m evHrxEdik ?f rwnf ESpf cefYrpS wifí tifwmeuftok;H jyKrIpwifcNhJ yD; jyifyokYd Ekid if w H iG ;f &So
d wif;
qdkNyD; trwfae&m (25) &mckdifEIef;? ppf ru vltm; (usL;bm;ppfom; 20000? NidrfEdkifbJ 1992 uae 2000 jynfhESpf rsm;aygufMum;rnfpkd;&drfonfhtwGuf etztpkd;&onf tifwmeufxdef;
wyfMoZmcH MuHUzGwfygwD? t"du0efBuD; ½k&SeJU ta&SU*smrPDppftMuHay; 4000) txd ukvor*¾u qdkrmvD,mEdkifiHudk csKyf&mwGif tvGew f if;Muyfonft h pk;d &w&yfvnf;jzpfonf/
&mxl;awG? tmPmtBuD;qHk; wyfcsKyf&m eJUygulvdkU uGefjrLepfEdkifiHawGeJU cGmjyJNyD; tpdk;&r&SdwJhEdkifiHtjzpf w&m;0ifowf
xl;? tcsed rf a&G; ppftmPmodr;f cGi?fh jyifr tar&duefbufudkajymif; wynfhcHvdkuf rSwfaMunmcJh&ygw,f/ tckawmh tpdk; ppftyk pf t
k wGuf aiG&mS ay;onfh b%f (2) cktm;
&atmifvkyfxm;wJhyk'frwdkUudk tajccHOy ygw,f? qdk&S,fvpfudkpGefUNyD; t&if;&Sif &&Sw d EhJ ikd if v
H Ukd jyefowfrw S af yrJh tpd;k &[m zdtm;ay;&ef vl@tcGifhta&;tzGJ@wkdufwGef;
a'xJ a&yufr0ifatmifxnfhxm;ayrJh ydk pepf aps;uGufpD;yGm;a&;udkvnf; ajymif; EdkifiH&JUe,fajrenf;enf;av;udkbJ xdef; pufwifbm (10)
NyD;b0tmrcHcsuf&SdwJh ajrmufudk;&D;,m; vdkufygw,f/ (½k&Sm;uawmh yx0DEdkifiH csKyfEdkifNyD; trsm;pke,fajrawGudk pifNydKif obm0”mwfaiGYa&mif;&aiG\ aemufu, G rf S tcGeaf iGrsm;tm; tvGo J ;Hk
udktm;usaewmaMumifh EsLuvD;,m;AHk; a&;t& ydkNyD;tcsuftcsmuswJh tDoD,dk ppfb&k ifawG "m;jy*dP k ;f awG (yifv,f"m; pm;vkyv f su&f NdS yD; jrefrmppftyk pf t k m; a':vmoef;aygif;rsm;pGm aqmifusO;f
ydik q f ikd af &;omru 2010 a&G;aumufyrJG mS yD;,m;udk wynfharG;NyD; wynfha[mif; jy*dkPf;awGtygt0if) u xdef;csKyfaeyg
ay;aeonfh pifumylEidk if &H dS bPf (2) cktm; Ekid if w H umrSzt d m;ay;&ef Ekid if H
a&TBudKif rsK;d qufopfarsmufavmif;udk MuHU vuf0Jorm;awGjzpfwJh qdkrmvD,meJU tD w,f/
wumvlYtcGit hf a&;tzGUJ rS awmif;qkv d u dk of nf/ pifumylEidk if w H iG zf iG v
hf pS f
zGwfygwDu orwavmif;tjzpfwifzdkU &Dx&D;,m;udk uefxkwfvdkufwmjzpfyg usaemfwUkd wdik ;f jynfeUJ qdrk mvD,m
w,f/) rwlwt hJ "dutcsufu ArmjynfrmS vlxk xm;onfh Singapore’s Oversea Chinese Development Banking Corporation
BudK;pm;ae&mrSm arsmufavmif;udk,fwdkif
u arsmufpw d rf aysmufEikd af o;ovdk oef; 'DvdkeJU ppf½IH;wJh 1978 upNyD; qdk u wcJeufaxmufcHxm;wJh? EdkifiHwum ESifh DBS Group wkdYrSm jrefrmhurf;vGefyifv,fjyifrS obm0"mwfaiGUxkwf
a&Tu Mu,f (3) yGifh? (4) yGifh ay;oem; rmvD,mrSm tajctaeawG ,dk,Gif;ysuf uvnf; todtrSwfjyKvufcHxm;wJh vkyjf zefUjzL;ay;aeonfh &wem"mwfaiGUyku d v f idk ;f \ tcGeaf wmfrsm;twGuf
awmfrlxm;wJh vufatmufu AdkvfcsKyf jym;vm/ MoZmtmPmawG usqif;vmwJh tjrifus,ftqifhjrifhynmwwf vlxk jrefrmppftpk;d &tm; 0efaqmifraI y;aeonfb h Pfrsm;jzpfonf/
awGvufcHEdkifatmifvnf; rydkifao;vdkU twGuf twdkuftcHawGvIyf&Sm;vmNyD; acgif;aqmif a':atmifqef;pkMunf&Sdae jrefrmppftpk;d &\0ifaiGtjzpf tvG,w f ulzefw;D ay;aeonfh xkb d Pf
a&G;aumufyOJG ya'awG? ygwDrw S yf w
kH ifOy 1981 upvdUk vufeufuikd af wmfveS af &; wmbJ jzpfygw,f/ 'gayrJh etzppftm rsm;tm; zdtm;ay;rIvyk af qmifjcif;r&Syd gu ppftpk;d &tay: Ekid if w H um\
a'awG? aumfr&Siaf wG rxkwjf yefEikd fao;? awG wckNyD;wckay:vmygw,f/ ppftm Pm&SifawG acgif;rmrdkufrJrI tvGefUt ydwq f Ydkta&;,lrrI sm;onf atmifjrifrnfr[kw[ f k 0g&Siwf eftajcpku d f Ekid if H
a&G;aumufy&JG uf rowfrw S Ef ikd af o; jzpf Pm&Siforw AdkvfcsKyfBuD;qD,mh'fbm; vGef&SnfMumae&ifawmh aemufqHk;rSm wumvlYtcGifhta&;ESifh obm0ywf0ef;usifxdef;odrf;a&;tzGJU (EIR) rS
ae&ygw,f/ uvnf; tjyif;txef tMurf;zuftkyf qdkrmvD,mudef;qdkufzdkU tvm;tvmbJ axmufjyajymqkv d udk jf cif;jzpfonf/ xkUd jyif jyifopftajcpku d f Total ESihf tar
txufrSmazmfjycJhwJh pHûyrdk',fvf csKyfwJhtwGuf qdkrmvDjynfolawG t&Sif ydkrsm;ygvdrfhr,f/ &dueftajcpku d f Chevron a&eHurk P Ü wD Ydk aMumifh jrefrmppftpk;d &tm; q,fpk
Role model awGudk etzppftmPm&Sif vwfvwf i&JuscJh&ygw,f/ tpdk;&Xm *grPd
ESpfausmf jynfwGif;jynfyrS zdtm;ay;rIrsm; ratmifjrif&jcif;\ t"dut
aMumif;t&if;rSm tqkyd gukrP Ü rD sm;aMumifjh zpfonf[k Ekid if w H umvlYtcGihf
0ef}uD;csKyfa[mif;orD;rsm; 2010 a&G;aumufyGJ0ifrnf ta&;tzGUJ rS axmufjyajymqkcd o hJ nf/
'Drkdu&ufygwD\ OuúXjzpfol
pmrsuEf mS (4) zGJpU nf;ykt
H ajccHOya' 2008 rS ...
0g&ifhEkdifiHa&;orm;BuD;wOD;jzpfonfh 15/ yk'fr (258) t& wyfrawmfrS BuD;pkd;aom aejynfawmfaumifpDonf EkdifiH
OD;oka0rS aemifESpfwGifusif;yrnfjzpf awmf\ tjrifhqkH;tmPm&Sdapjcif;/
onfh a&G;aumufyGJwGif a&G;aumufyGJ 16/ ta&;ay:tajctaeumvwGif tcef; (10) yk'fr (412)? (413)? (418) rS
wGif 0ifa&muf,OS Nf ydKi[
f k pufwifbm (432) jyXmef;csufrsm;t& EkdifiHawmf\ Oya'jyKa&;? tkyfcsKyfa&;? w&m;pD&ifa&;
v (14) &ufaeYu &efuek Nf rdKUwGif usi;f wkdYukd wyfrawmfrSwm0ef,lEkdifjcif;/ tcsdeftuefY towfr&Sd tmPmodrf;Ekdifonfh
yonfh ]]2010 jrefrmhEkdifiHa&;okH;oyf tajctaersm;ukd cGifhjyKay;xm;jcif;/
17/ tcef; (14) yk'fr (443)? (445) rS (447) txd jyefXmef;csufrsm;t& ppft
aqG;aEG;yGJ}}wGif owif;axmufrsm; pkd;&wkdY\tarGukdqufcHjcif;/ ppftpkd;&wkdYtokH;jyKaomOya'rsm;ukd qufvuftokH;
tm;xkwaf zmfajymMum;vku d o
f nf/ ¤if; jyKEkdifjcif;/
tjyif jrefrm0efBuD;csKyfa[mif; OD;Ek\ 2010 jrefrmhEkdifiHa&;okH;oyfaqG;aEG;yGJwGif OD;oka0rS wifjyaqG;aEG;aepOf jcHKikHokH;oyfcsuft& 2010 tNyD; wkdif;jynftm;tkyfcsKyfoGm;rnfh zGJUpnf;ykHtajccHOy
orD;jzpfol a':oef;oef;Ek? 0efBuD; ae&DAaqGESifh 'k0efBuD;csKyfa[mif; OD; Nidr;f wkYdr t S axGaxGtwGi;f a&;rSL;rsm;t a' (200*) onf vuf&SdppftmPm&Sifpepfukd w&m;r0iftqifhrS w&m;0iftqifh
csKyfa[mif; OD;AaqG\orD;jzpfol a': ausmf
N id
r ;
f \orD ;jzpf o l a':csKd
c sKd
a usmf jzpf aqmif &u
G rf nfjzpfaMumif;od&onf/ okdY azmfaqmifjcif;jzpfaMumif; okH;oyfawGU&Sd&ayonf/

pufwifbmv?? 2009 ckEpS f jrefrmEkid if v


H Gwv
f yfonfh owif;at*sipf rD S xkwaf 0onf/
á owif;pOf (10) trSwf (105)
wcsKdUvlawG[m 2010 a&G; vJayrJh tESpo f m&tm;jzifah wmh olwUkd tJ'geJUra&S;raESmif;rSm OD;AaqGeUJ qd&k ,S af wG&UJ 'DvyI &f mS ;rI[m 1958 ckEpS f trsKd;om;'Drkdua&pDtzGJ@csKyfrS
aumufyGJeJU eD;vmavav/ uavmif [mordik ;f xJu trdu I af wGukd yufuif ocifomcifwdkU[mvnf; rdk;ukwfeJU zqyvruGrJ t D xdom t&Sed af umif;cJh EkdifiHa&;v_yf&Sm;cGifhay;&ef
oGuv f mavav jzpfaewmawGU&w,f/ ajymif;NyD; qdkifay:wifvmwmomjzpf awmifBuD;wdkUrSm Auy&Srf;jynfe,f w,fvdkUqdk&vdrfhr,f/ zqyvvnf;
vlMum;xJrSm EdkifiHa&;orm; w,f/ aumfrwD0if (ajrmufyikd ;f eJUawmifyikd ;f ) uGaJ &m olwUkd txufrmS ppfwyfa&muf awmif;qkd
a[mif;tjzpf rsufESmrjyEdkifwJhvlawG ArmjynfEikd if aH &;ordik ;f rSm emrnf awGeUJ wdww f qdwaf wGUqHw k mawGvyk f aewmudkawGU&awmhwmyJ/ 'DwcgrSm
awmif EdkifiHa&;pum;vHk;BuD;awGeJU qdk;eJUausmfMum;vSwJh“csrf;at;ppf cJw
h ,f/ tESpo f m&uawmh vufeufcs awmh tmPm& oefY&Sif;zqyva&m
oabmw&m;rsK;d pHak zmfxw k ?f trsK;d om; wrf;qdw k mudk 1957 ckEpS ?f {NyDvxJrmS vmzdUk ajymwmyJ/ vufeufcsvm&if &m tmPmrJh wnfNrJzqyvyg Adv k af e0if;
'Dru
kd a&pDtzGUJ csKyf? uGejf rLepfygwDpwJh zqyvtpd;k &u owif;pm&Si;f vif;yGJ xl;XmeEÅ&awGay;r,f/ jyifopfjynf? -Advk af rmifarmifwUkd eJU aphpyfaqG;aEG;cGihf
tzGJUtpnf;awG? twdkuftcHawGudk vkyfNyD; yGJxkwfcJhw,f/ tJ'Dppfwrf;&JU yg&DudkvTwfNyD; ausmufrsuf&wem r&awmhygbl;/ ppfAv kd cf sKyaf wGu olwUkd
wnfhwnfhwrsKd;? apmif;csdwfvdkUwzHk tESpo f m&[m “vufeufeUJ 'Dru kd a&pD a&mif;0,fa&;udk,fpm;vS,fay;r,f udkvnf; tjyKwfwdkufvdkufygNyD/
&J&BJ uD;wduk cf u
kd w
f phJ mawG rjywfzwf½I vJa&;qdw k hJ vufeufcsa&;yJjzpfw,f/ pwmawGvnf;ajymw,f/ zqyvxdyf wcsed w f ek ;f u zqyvtpd;k &[m
ae&w,f/ etz&JUowif;pmawGeJU tJ'wD ek ;f u Auyu jynfwiG ;f ppf&yfpJ oD;awGu udk,hftwGufemrnf&r,fh ESpof x H u G cf ahJ yrJh 'DaeUetzppftpd;k &u
emrnfBuD;*sme,fwcsKdUrSmqdk&if EdkifiH a&;twGuf ESpfzufaphpyfaqG;aEG;zdkU vufeufcsyGJBuD;awGjzpfvmatmif awmh woHxx J u G af ewm? xGuaf erSm
a&;aqmif;yg; rygwmr&Sdoavmuf wifjywmudk vlxkBuD;uvufcHo tMuHtzefvyk Mf uwmyJ/ jzpfw,f/ etzxJrSm OD;Ekwa,muf?
awmifjzpfaew,f/ 'DvdkqdkwJhtwGuf abmus axmufcHcJhMuw,f/ (tJ'D OD;Ekuawmh olwUkd eJUrwlb;l / ol OD;AaqGwa,muf r&Sdbl;/ 'if;wdkUw
tJeft,fvf'D ajyma&;qkdcGifh&Sdol OD;ÓPf0if;
etzvufxufrmS 'Dru kd a&pD w,fvJ wke;f u trsKd;om;&ifMum;apha&;qdw k hJ u tcsKdowfpum;awG ydkw,fvdkUqdk awG waoG;woHwrdefUyJ vkyfr,fqdk
xG e f ; um;aeyguvm;vd k U awmh r toH;k tEIe;f u acwfrpm;ao;bl;/ yr &rvm;yJ/ 1958ckEpS /f Zefe0g&DvxJrmS wm owdjyK&r,f/ Adv k o f ef;a&Tqo kd rQ pufwifbm (9)

]] zqyvtpd;k &rSm
trsm;vufct
H wnfjyKxm;wJh
twdtusvdkufemMuyJjzpfrSm/ 'geJU
ywfoufvdkU bmrS,HkrSm; p&mr&Sdbl;/
tckarmifp;l prf;wdUk ? ocifwifjr
trsKd;om;'Drkdua&pDtzGJUrS rdrdwkdY
ygwD o nf w&m;0if E k d i f i H a &;ygwD j zpf
onfhtavsmuf ygwD½kH;cef;rsm; jyefvnf
zGifhvSpfay;NyD; pnf;½kH;vIyf&Sm;rIrsm;tm;
wdkUajymaewmuvnf; trsKd;om;'Drdk
vGwfvyfpGmaqmif&GufcGifhay;&ef aMunm
zGpUJ nf;yHt
k ajccHOya'vnf;&Sw
d ,f/ olwu
Ukd ua&pDtzGJUcsKyfudk aphpyfaqG;aEG;a&;? csufwapmifxkwfjyefí tmPmykdifwkdYxH
ESpzf uf&ifMum;apha&;awGajymraeeJU/ e rS awmif;qkdvkdufonf/
a&G;aumufyaJG wGvnf; vkycf w
hJ ,f/ tzzGiahf y;xm;wJh “BudK;udik 'f rD u kd a&pD tqkdygaMunmcsuftm; trsKd;om;
'gayrJh wdik ;f jynfNird ;f csr;f a&; r&cJb
h ;l / xJrmS Edik if aH &;upm;vSnyfh gvdYk ajymae 'Drkdua&pDtzGJUcsKyf A[kdtvkyftrIaqmif
wmomjzpfygw,f/ olwdkUwawG&JU aumf r wD t zG J U rS etzppf t k y f p k a cgif ;
trsK;d om;aoG;pnf;nDnw
T f a&;r&cJb
h ;l / b0[m tcktcg axmifxrJ mS ae&wm aqmif AkdvfcsKyfrSL;BuD;oef;a&TxHokdY ay;
r[kwfayrJh axmifxJrSmvdkyJ a&;ae& ykdYcJhjcif;jzpfonf/
'Dru
kd a&pDqw
kd mvnf; ,if;aMunmcsuftwGif; rauG;
w,fqdkwm b,fvdkrSjiif;r&bl;/ 'D
wkdif;? yckuúLNrdKUe,ftwGif;wGif rSwfykHwif
o@mefomomyJjzpfcw
hJ ,f/ txJrmS etzud'k cD sKyef UJ Edik if aH &;upm; xm;jcif;r&Sdonfh EkdifiHa&;ygwDtzGJUt
csiaf tmif” “uke;f ywf&iS ;f ay;ygvdUk ajym pnf;wckrSaeí qkdif;bkwfwifjcif;? pka0;
t"du taMumif;&if;[m olwu
Udk ,
kd w
f ikd u
f aewmvnf;ygw,f/ ajym&mrSm olU jcif;? pnf;a0;jcif;rsm;ukdjyKvkyfvsuf&Sd
tmPmudk vufrvTwcf siv
f yUkd /J xHk;pHtwdkif; "clearing the deck," aeaomfvnf; tmPmykdifwkdYu uefYuGuf
"space" pwJh t*Fvdyfpum;vHk;awG ajymqkdjcif; wpkHw&mr&SdonfhtwGuf rdrd
vdiI v f iId o f ;kH NyD; [dw[ f efawGeUJ ajymwm wkdY\ w&m;0ifygwDjzpfonfh trsKd;om;
A=o yJ / etz&J U tpOf t vmrS m ol w d k U 'Drkdua&pDtzGJUcsKyf\ wEkdifiHvkH;&Sd½kH;rsm;
pum;rajymeJU? ukvor*¾tyg b,f tm; ydwfxm;onfhtjyif pnf;½kH;vIyf&Sm;
cG i f h r ay;onf h t wG u f w&m;rQwrI r &S d
atmufarhvu kd yf geJU/ olwUkd a&;aewm nw[mvnf; tJ'Da<u;aMumfoHeJUyJ usif;ywJh zqyvnDvmcHrSmolu olUpum;udrk eS m;axmifwhJ tpOftvm
aomaMumifh ,ckuJhokdYawmif;qkdjcif;jzpf
awG[m etzppftpd;k &vkyaf ewmawG 1956 ckESpf a&G;aumufyGJrSm pHcsdefwif pum;BuD;oHk;cGef;qdkwmygwJh rdefUcGef; r&Sb d ;l qdw k mudk olwUkd arhrsm;aeMuwm aMumif; od&onf/
udk enf;o@mefaygif;pHkeJU trTef;wif atmifyaJG wG&cJw h ,f/ 'ghtjyif q&mBuD; &SnBf uD;wckuakd jymcJwh ,f/ olU&JUpum; vm;/ 'grSr[kwf [efu, kd zfh Ukd vkyaf eMu trsKd;om;'Drkdua&pDtzGJUcsKyf\
aeMuwmomjzpfw,f/ etz&JU 2010 ocifudk,fawmfrdIif;wdkU? AdkvfrSL;csKyf BuD;oHk;cGef;qdkwmu ... wmvm;/ &Dawmh&pD &mtaumif;om;/ ajymcGifh&jzpfol OD;ÓPf0if;u ,if;aMu
a&G;aumufyGJeJU 2008 zGJUpnf;yHktajc ausmfaZmwdkU&JU jynfwGif;Nidrf;csrf;a&; 1/ b,forl eS w f ,f? b,forl mS ; jyefMunhfvdkuf&if zqyvtpdk; nmcsufonf a&G;aumufyGJ0ifa&muf,SOf
cHOya'wdUk udk ar;aighjywmrsK;d awmif r tzGJUqdk&if 'Dw&m;udka[majymwJht w,fqw kd mawG jiif;ckrH aeeJUawmh/ &rSm trsm;vufcHtwnfjyKxm;wJh NydKifa&;ESifh roufqkdifaMumif;? EkdifiHa&;
awGU&bl;/ wGuf º<uav&m&mrSm vlawGaxmifeUJ 2/ usaemfwdkUrSm;cJhwm&Sd&if cif zGJUpnf;yHktajccHOya'vnf;&Sdw,f/ ygwDw&yftaejzifh EkdifiHa&;vIyf&Sm;cGifh
tJ'Dvdkuavmif&Sifrsm;xJrSm csKH aomif;eJU BudKqdck aH e&csdejf zpfygw,f/ Asm;wdUk uonf;cHyg/ cifAsm;wdUk rSm;wm olwUkd u a&G;aumufyaJG wGvnf; vkycf hJ &Sd&rnfjzpfaMumif;? vIyf&Sm;cGifhr&onf
w,f/ 'gayrJh wdkif;jynfNidrf;csrf;a&; ukd vIyf&Sm;cGifh&&Sdatmif wifjyawmif;qkd
wumul;? bufw&majymif;cJholawG q&mBuD;&JUz0g;atmufrSm trsKd;orD; &S&d ifvnf; usaemfwUkd uonf;cHr,f/
onfhpmomjzpfaMumif;? rdrdwkdYygwDonf
vnf; tajrmuftjrm;yg0ifwm awGU awGu olwUkd &JUqHyifawGukd jzefUcif;NyD; 3/ cifAsm;wdkUeJU? usaemfwdkUeJU r&cJhbl;/ trsKd;om;aoG;pnf;nDnTwf
w&m;0if & yf w nf v suf & S d a eonf h y gwD
MurSmyJ/ olwdkUwawG b,ftauGUrSm jzwfavQmufapwm? qkd&S,fvpfawG? vrf;pOfawG/ rl0g'awGuGJjym;aeayrJh a&;r&cJhbl;/ 'Drdkua&pDqdkwmvnf; jzpfonfhtwGuf vkyfoifhvyk x f udk o f nf
b,fvdkvkyfNyD; tckvdk ppfAdkvfawGrSef jyLapmxD;awGu w&m;yGu J ckd eJ UJ xkwm jynfaxmifpkom;awGtwGuf twl o@mefomomyJjzpfcJhw,f/ t"du uko d m vkyjf cif;jzpfaMumif; ajymqkdcJhonf/
aMumif;? aumif;aMumif; tjrifreS af wG pwmawG[m 'Dtcsed u f mvawGrmS jzpfchJ vufwGJvkyfEdkifwJhvkyfief;awG trsm; taMumif;&if;[m olwkdUudk,fwdkifu trsKd;om;'Drkdua&pDtzGJUcsKyfonf
&cJwh ,fqw kd mawmh olwUkd a&;wJph mawG wmyJ/ 'Dtcsed rf mS wduk qf ikd pf mG ay:xGuf BuD;&Sdw,f/ 'gaMumihf vufeufcs tmPmudk vufrvTwfcsifvdkUyJ/ tck 1990 jynfha&G;aumufyGJtwGif; rJtjywf
xJrSm rygwm[m owdxm;rdMur,f vmwJh “csr;f at;ppfwrf;rSmygwJh vuf tvif;0ifcMhJ uygqdw k mawGjzpfygw,f/ etzusawmh tJ'Dxufawmif qdk; towfjzifhtEkdif&cJhaomfvnf; ppftpkd;&
xifw,f/ 'DvlawG[m axmufvSrf; eufeUJ 'Dru kd a&pDvaJ &;qdw k m[m tJ'D 'gayrJh csKyfvu kd &f ifawmh OD;Eku ao;w,f/ 2010 a&G;aumufyeJG UJ 2008 rS todtrSwfjyKjcif; r&Sdonfhtjyif EkdifiH
a&;pcef;/ 'grSr[kwf axmifawGxrJ mS vlxo k nf;ajcBudKuf ESpzf ufaphpyfaqG; vnf; awmwGif;u tiftm;pkawGudk ckEpS f zGUJ pnf;yHt k ajccHOya'wkUd u b,f wGif;? te,fe,ft&yf&yf&Sd ygwD0ifrsm;
tm; zdESdyfESdyfuGyfjcif;? ½kH;cef;rsm;ukd csdyf
tMum;tjrifaygufcJhMuwmjzpfw,f aEG;a&;qdkwJht,ltqudk wdkuf½kduf vufeufcscikd ;f wmyJ/ vdkEdkifiHawmfrsKd; jzpfay:apr,fqdkwm
ydwfjcif;rsm; jyKvkyfcJhonf/ ¤if;tjyif
qdkwmudk ArmjynfolawGu rarhbl;/ qefUusifwkefUjyefwmjzpfw,f/ wyg tJ'v D kd ppfwyfu ppfa&;t& xd;k vlwdkif; awG;awmvdkU&aewmyJjzpf ygwD\ t"duacgif;aqmifrsm;jzpfonfh
'Dvekd UJ tckq&kd if wcsKUd [m ppftyk pf u
k wnf;rSm zq-qd&k , S tf pd;k &&JU tjyKwf ppfBuD;awGqif? pdw"f mwfppfqifa&;qdk w,f/ tJ'Dvdkjzpfay:vmrJh tpdk;&w a':atmifqef;pkMunf? OD;wifOD;tygt
acsmif;[efUjyvdkufwmeJUyJ aqmif;yg; wduk af &;vrf;pOftwGuf 0g'jzefUaMumf wmawGvyk af ewmeJU wNydKifeufwnf; &yf? Edik if aH wmfwcktay:rSm wrsK;d om; 0if ygwD0ifaygif; (400) ausmcf efYuv dk nf;
awG 'va[ma&;xGufvmwJhtjzpf jimay;wmvnf;jzpfw,f/ axmifxrJ mS zqyvEdkifiHa&;orm;awGu tckvdk vHk;&JUtem*gwfudk yHkwm/ xDxdk;ovdk axmifoGif;tusOf;csxm;vsuf&Sdonf/
a&mufvmw,f/ vufeufcszdkUtwGufa&;wJhpmwef; Budwf0dkif;awGvkyf/ tcGihfta&;eJU wjznf;awmh ajymif;vJvmaumif;&JU trsKd;om;'Drkdua&pDtzGJUcsKyftae
wu,fusawmh tck olwdkUa&; wckukd tpd;k &u owif;pm&Si;f vif; yGeJ UJ 0,f,w l mawGvyk /f olwUkd ud, k yf ikd f a& vdYkarQmv f ihcf suaf wGyw kH mavmuf rdu k rf J jzifh 2010 wGifjyKvkyfrnfh ppftpkd;&\
NyD;wifaewmawG[m pum;vHk;toHk; wjynfvHk;tESHU aMumfjimay;w,fqdk 'D,?kd owif;pmawGeUJ tkwaf tmfaomif; wmr&SEd ikd yf gbl;/ uHu, kd v kH Ykd ql;yHk eif; a&G;aumufyGJtwGif; 0ifa&muf,SOfNydKif
tEIef;awG? udk;um;wJh jynfyuynm wm[m Armjynfordik ;f rSm awGU&cJrjI zpf eif;/ tBuD;tus,f0g'jzefU pwmawG wmxuf qd;k ygvdrrhf ,f/ a&;ESifhywfoufí wdusonfhoabmxm;
ukd ,cktcsdefxdxkwfjyefjcif;r&Sdao;acs/
&SifqdkolawG ajymif;vJaumif;ajymif; &yfvUkd qd&k rSmjzpfw,f/ vkyfcJhMuwmjzpfw,f/ 'gayrJh zq- AMo
jrefrmEdik if v
H w
G v
f yfonfh owif;at*sipf rD x
S w
k af 0onf/ pufwifbmv ? 2009 ckEpS f
trSwf (105) áowif;pOf (11)
uGefjrLepfawGudk 'Drdkua&pDvdkvm;wJhyk*¾dKvf
pmrsuEf mS (7)
&Jabmfp;dk vGi\
f wifjycsurf S
awG? awmfvSefa&;orm;awGudk aomif;usef; ppftpk;d &taejzifh rnfonfw
h idk ;f &if;om;vufeufuidk t @J rdk qdk
f zGu
olawGvdkYajymw,f/ 'gaMumifh olwdkY[m
xJrSmaum tESdrfcH&wmawG? rw&m;cdkif;ap
wmawG&Sdygw,f/ [dkwkef;u *syefawmfvSef
jynfwGif;ppftaeeJY todtrSwfrjyKbl;/
cifAsm;wdkY? usaemfwdkYom jynfwGif;ppfajym
acsr_ef;vkdonf[k ukd;uef@acgif;aqmifajymqdk
a&;rSm b,fol[m uGefjrLepf? b,folu aewm/ 'DaeYbmajymaevJ/ axmifxJrSm pufwifbm 15/ xdef;rEkdifodrf;r& jzpfvmaeNyDjzpf
qkd&S,fvpfvnf; rodvdkYr&bl;/ *syefawmf EkdifiHa&;tusOf;orm;r&Sdbl;wJh/ tJ'g rlv
Mo*kwfvtwGif;u (3) &uf aMumif;vnf; ¤if;uajymqkcd o hJ nf/
vS e f a &;rS m *syef a cwf x J u vk y f v mwJ h uwnf;u tajccHyJjzpfw,f/ tckyk*¾dKvf
yk*¾dKvfawGjzpfwJhtcgusawmh zHk;xm;zdxm;? toD;oD;? acgif;aqmiftoD;oD;u udk,fh MumjzpfymG ;cJo h nfh uk;d uefYa'owku d yf JG xkdYjyif ppftpkd;&taejzifh tar
ypfy,fvdkYudkr&bl;/ usaemfwdkYu bHkayguf &JUtawGYtBuHKt&ajymoGm;wm? trsm;BuD; rsm;tNyD;wGif ppftpk;d &taejzifh tjcm; &duefjynfaxmifpkESifh qufqHa&;wkd;
omausmw f kd Ywyf&if; (4) &if;eJY oGm;wduk w f m wefzdk;&Sdygw,f/ usaemfwdkYvnf; rSwfom; wkdif;&if;om;vufeufukdifwyfzGJUrsm; csJUvkdojzifh w½kwftpkd;&\ MoZmcHr
udk rEkdifwJhtwGufaMumifh usaemfwdkYudk tm; ygw,f/ ESpf (50) ausmfvmNyD/ &efoludk tm;vnf ; wk d u f c k d u f v d r f h r nf j zpf [kwfaMumif; jyovkdonfhtwGuf
udk;NyD;awmh vlxkudkrD;½IdYcdkif;w,f/ ESdrfeif; wdkufwJhae&mrSm vuf0J vuf,m rcGJzdkY ukd;uefYa'otm; 0ifa&mufwkdufckduf
aMumif; wdrf;a&Smifaeonfh ukd;uefY
ckdif;w,f/ *syefacwfwkef;u jynfolvlxk qkdwm oufqdkif&mawGajymcJhwm&Sdw,f/

Photo : Irrawaddy
u usaemfwdkYudk trsKd;rsKd;ulnDcJhw,f/ jynf av;av;eufeufjzpfatmif? cdkifcdkifrmrm
tzGUJ acgif;aqmif zke;f Mum;&Sirf S ajymqkd jcif;jzpfonf[kvnf; zkef;Mum;&SifrS
olvlxkudk jyefNyD;awmh jyefvkyf&w,fqkd ajymcsifwm&Sdw,f/ wifjycsifwm&Sdw,f/ vkdufonf/ ol\tjrifuadk jymqkcd o hJ nf/
awmh awmfawmfyJ usaemfwdkYpdwfqif;&J& tJ'gu 'kwd,urÇmppfwkef;u&cJhwJh t ppftpk;d &u uk;d uefYa'otm; rl; rMumao;rDu ppftpkd;&rS zkef
w,f/ ArmjynfuGefjrLepfygwDudkvkyfwJht awG Y t BuH K awG y J / tar&d u ef ? t*F v d y f ? ,pfaq;ESifh vufeufpuf½kHwkdYukd t Mum;&SiEf iS hf uk;d uefYacgif;aqmifwYdktm;
cgrSm rw&m;oif;aMunmNyD;awmh vkyfwm olwdkYu t&if;&Sifwdkif;jynf? wzufu qdkAD aMumif;jyum 0ifa&mufwkdufckdufcJh ukd;uefYacgif;aqmif zkefMum;&Sif Oya'csKd;azmufolrsm;jzpfaMumif;ESifh
r[kwfbl;/ 1948 ckESpf? rwfv (28) &uf ,uf,leD,H ½k&Sm;BuD;u pwmvif&Sd w,f/
jcif;jzpfonf/ onfhpuf½kHokdY ,cifu tpkd;&t&m&Sd topfay:aygufvmonfh ukd;uefYa'
rSm wNydKifwnf;? wjynfvHk; vdkufzrf;vm; t*Fvdyf? tar&dueft&if;&SifeJY uGefjrLepf
qD;vm;? tvkyform;or*¾acgif;aqmif [m ]]"r®maomu tif;0&mZm}}/ 'g[m &ef jrefrmEkid if w
H iG f etzppfwyfonf rsm; oGm;a&mufvnfywfcJhzl;aomf o ,m,DOD;pD;aumfrwDESifh vufwGJ
v,form;or*¾acgif;aqmif? tukev f ;kH acs olawGukd;/ 'gayrJh 'kwd,urÇmppfjzpfwkef; tiftm;awmifhwif;onfh vufeuf vnf; ,cktcgrS xkdtcsufukd qif oGm;rnfjzpfaMumif; aMunmcJhonf/
rIe;f vduk wf ohJ abm/ 'Dppftpd;k &u NLD udk u t*Fvdyfqkd&if csmcsD/ tar&duefqkd&if ukid wf yfzUJG jzpfvmaeNyD; rnfonfw h idk ;f ajcay;um uk;d uefYtzGUJ tm; 0ifa&muf okYdaomfvnf; topfzUJG pnf;vku d o
f nfh
w&m;0iftodtrSwfûyNyD;awmh NLD aMu ½kpbJh/ [kdbufu pwmvifwkdYr[mrdwfzGJY &if;om;vufeufukdiftzGJUukdrqkd acs wku d cf u dk jf cif;jzpfonf[v
k nf; zkeMf um; ukd;uefYaumfrwD\acgif;aqmifrsm;
jyKef;atmif enf;rsKd;pHkeJY tiftm;csdeJYatmif cJhw,f/ t*Fvdyfu tar&duefeJY ½k&Sm;wdkY rIe;f Ekid vf rd rhf nfjzpfaMumif; zkeMf um;&Sif &Sirf S ajymqkcd o hJ nf/ onf vlxkukdopömazmufNyD; ppftpkd;
vkyfaewmeJYtwlwlygyJ/ [m vuf0Jvuf,mnDnGwfa&;r[kwfbl;
*syefppf½IH;awmh usaemf touf (24) vm;/ tar&duefuacgif;aqmifawG ½kpbJh rSajymqkcd o hJ nf/ jrefrmppftpk;d &taejzifh ½kid ;f ½kid ;f &xH tnHch v H u dk o
f rl sm;omjzpfonf[k
ESpfyJ&Sdao;w,f/ tckusaemf touf (78) wdkY? csmcsDwdkY[m ES,fES,f&&yk*¾dKvfawG r uk;d uefYa'o&Sd vufeufjyifqif pkid ;f pkid ;f ? Murf;Murf;wrf;wrf;vkyv f mNyD; zkeMf um;&Sirf S ajymqkv d u dk o
f nf/
ESpf? awmfvSefa&;oufwrf;ESpf (50) ausmf [kwfbl;/ bmjzpfvdkY ½k&Sm;? pwmvifeJY
oGm;NyD/ xdawGUvmwJh tawGUtêuHawGt& aygif;vJ/ wzufu *smrPD [pfwvm
wcsufavmufwifjycsifw,f/ &efoludk
wdkufwJhae&mrSm usaemfwdkY,HkMunfcsufu
emZD0g'? rlqdkvDeDwdkYjzpfw,f/ *syef&JU zuf
qpfpepfu urÇmBuD;ukdvTrf;rkd;oGm;r,fqkd
etzppftkyfpkrS 2010 a&G;aumufyGJ±_H;edrfhjcif;r&Sdap&ef
wyfaygif;pkeJYwdkufrS&r,fvdkY usaemfwdkY
,HkMunfw,f/ wyfaygif;pkqdkwmuawmh
&if urÇmBuD;wckvkH; 'ku©jzpfoGm;r,fqkdwm
olwkdYem;vnfw,f/ 'gaMumifh eHygwf (1)
}uKd wifjyifqifrr_ sm;vkyaf qmif
DAB &Sdw,f/ NCUB &Sdw,f/ wyfaygif;pk &efol[m uGefjrLepfr[kwfbl;/ zufqpf a&;ESizhf UHG NzKd;a&;toif; (BuHzhH UHG ) \ ESpf
udk cdkifcdkifrmrm uspfuspfvpfvpf us,f *smrPD emZDawGjzpfw,fqkdwmudk ½kpbJh ywfvnfnv D mcHuykd g qufvufusi;f
us,fjyefYjyefY&SdzdkYvdkw,fvdkY usaemf,HkMunf wk d Y ? csmcsD w k d Y oabmayguf w J h t wG u f
yrnfjzpfonft h wGuf ppftyk pf t k aejzifh
w,f/ jzpfvnf;jzpfapcsifw,f/ aemuf aMumifh uGefjrLepfawG[m &efolawGjzpfvifh
wcku vufeufuikd w f yfwwyf &Szd Ykdvw kd ,f/ upm;? 0g'csif;rwkdufa yrJ h pwmvif e J Y 2010 a&G;aumufyt JG wGuf tNyD;owf
wyfrawmfwnfaqmuf&r,fqdkwm Adkvf aygif;NyD;awmh *smreD [pfwvmukdwkduf jyifqifrrI sm; jyKvyk zf , G &f o
dS nf[v k nf;
csKyfatmifqef;u vrf;jycJhwmjzpfw,f/ wJhtwGufaMumifhEkdifcJhw,f/ orkdif;ujycJh od&&dS onf/
tJ'gudk 'DaeYtxd ,HkMunfxm;w,f/ tkyf w,f/ tvm;wlyJ w½kwfjynfrSm uGefrif ppftpk;d &taejzifh uk, d pf m;jyKyg
pd;k olvw l ef;pm;u usaemfwYkdukd zdEydS w f ahJ e&m wef csefau&Sdwfu? w½kwfarmfpDwkef; uGef wDwckwnf;qkyd gu ajcacsmv f ufacsmf
rSm vufeuftm;udk;NyD;? tMurf;zufEdSrfeif; jrLepfeJYwkdufw,f/ *syef0ifvmwJt h cg rlv
w,f/ vufeuftm;udk;ESdrfeif;wmudk vuf wkdufaewJh&efoluaeNyD; w½kwfuGefjrLepf
½IH;oGm;EkdifonfhtwGuf MuHUzGHUrSvnf;
eufeJYjyefawmfvSefwmudk w&m;w,fvdkY eJYcsefau&SdwfeJYaygif;NyD;awmh *syefukd jyef ygwDaxmif? ppfrIxrf;a[mif;rsm;rS
usaemfu ,lqw,f/ 'DaeYtaetxm;rSm qefUusifw,f/ tJ'Dom"uawGaMumifh ck'D vnf; ygwDaxmifrnfhtjyif ukdat;
trsKd;om;'Drkdua&pDtzGJUcsKyf tEkdif&cJhonfh 1990 ckESpf a&G;aumufyGJjrifuGif;wck
vlrsKd;pktoD;oD;rSmvnf; olYygwD? olYtzGJY rS m vnf ; vuf 0 J v uf , m rcG J j cm;a&;? vGiu f o hJ Ydk ppftpk;d &\ 'Dru dk a&pDvrf;jy
tpnf;? olYvufeufudkifwyfawGeJY &SdMu tay:,Hr[kwfbJ ESpfESpfumum av;av; pufwifbm 14 0efBuD;rsm;ESiehf ;D pyfonfth okid ;f t0kid ;f ajryktH m;axmufco H nfh tpk;d &ESiq hf uf
w,f/ enf;wmrsm;wm wckcsif;yJ/ 'g[m eufeufjzpfapcsifvkdY wifjyjcif;jzpfw,f/
2010 wGif ppftkyfpkrS BuD;rSL; owif;rsm;t&od&onf/ EG,fonfhtkyfpkrsm;rSvnf; ygwDrsm;
rSefuefw,f/ tkyfpdk;wJhvlwef;pm;[m vuf vuf0Jvuf,m rcGJbl;qkdwJhae&mrSm r
eufudkifxm;wmeJYtrQ usaemfwdkY vufeuf aygif;csifovkd? aygif;csifovkd rjzpfap usi;f yrnfh a&G;aumufyo JG Ydk wyfrawmf jrefrmEkdifiHppfrIxrf;a[mif; nD axmifum a&G;aumufy0JG ifvmEkid o f nf
udkifxm;&vdrfhr,f/ vufeufudk pGefYvdkYr& csifbl;/ vuf0Jvuf,m vufwGJNyD; bkH&ef tNidr;f pm; ppft&m&Srd sm; trwfavmif; vmcHtm; jynfe,fESifhwkdif;&Sd ppft&m [k ok;H oyfajymqkv d suf&o dS nf/
bl;/ vufeufcsvdkYvnf;r&bl;/ 'Drdkua& ol ppftmPm&Sipf epfudk wku d zf Ydkvw dk ,f/ pdwf rsm;tjzpf ygwDw&yfzGJUpnf;NyD; yg0if &Sdtm;vkH; pkHpkHnDnDwufa&muf&rnf ppfwyfausmaxmufaemufcHyg
pDeJYvnf; vJvdkYr&bl;/ usaemfwdkYoabm a&muk, d yf g vufwzJG Ydk vwkd ,fqw dk mudk av; vmEkdifap&eftwGuf ppftpkd;&rS nD jzpfNyD; nDvmcHusi;f yaeonfh (4) &uf wDwckjzpfonfh wkid ;f &if;om;pnf;vk;H
xm;u vufeufudkifwyfawG&Sdoifhw,f/ av;eufeuf wifjycsifw,f/ nDnGwfa&; vmcHw&yfac:,lay;rnfjzpfaMumif; wmumvwGif 2010 a&G;aumufyGJt nDnw T af &;ygwD (wpn) onf 1990
xdef;odrf;xm;oifhw,f/ wwfEdkif&if jynf qdkwmrSmvnf; uk, d fhtzGUJ twGi;f rSmvnf; nD
olawGudk vufeufwyfqifay;&r,f/ cif nGwfa&;vdkw,f/ udk,fhtzGJUeJU tjcm;tzGJU od&onf/ wGuf ppft&m&Sda[mif;rsm; 0ifa&muf jynfhESpfa&G;aumufyGJwGif tjywft
Asm;wdkY 'DaeYpOf;pm;Munhfav/ NLD a&G;; awGrSmvnf;vdkw,f/ t"du&efol b,fol 2009 ckESpf vmrnfhatmufwkd ,SOfNydKifa&;udpötm; t"dutm;jzifh owf½;HI edrchf o hJ nftm; erlem,lonft h
aumufyGJrSm jynfolawGtmPmtyfESif;ay; vJ / t"d u &ef o l [ m odMuwJhtwdkif;yJ bmvtwGif; jrefrmEkdifiHppfrIxrf; OD;pm;ay;aqG;aEG;zG,f&SdEkdifaMumif; aejzifh 2010 a&G;aumufyGJwGif ppft
xm;wm b,favmufMumNyDvJ/ b,fESpf e0w? etzjzpfw,f/ tck ' D r S m e0w? a[mif;rsm;\nDvmcHtm; usif;yrnf vnf; od&onf/ pkd;&ausmaxmufaemufcHygwD trsm;
ESpf&SdNyDvJ/ usaemfwdkY tawGYtBuHKt&? bm etzudkqefYusifwhJtiftm;pkawG? r[m jzpfNyD; tNidr;f pm;ppft&m&Srd sm;ukd jynf jrefrmEkdifiH ppfrIxrf;a[mif;nD tjym;xlaxmifjcif;tm;jzifh ppftkyfpk
&SdvJqdkawmh cifAsm;wdkY usaemfwdkYu jynf rdwfawG? rdwfaqGawGjzpfw,f/ 'gaMumifh
e,fEiS w hf idk ;f tvku d f uk,
d pf m;jyK,OS Nf ydKif vmcHukd atmufwb dk mvqef;ykid ;f wGif taejzifh a&G;aumufyGJ½IH;edrfhjcif;r&Sd
wGif;ppfvdkY ajymaew,f/ olu jynfwGif; bHk&efolawGukdwdkufzdkUtwGuf r[mrdwfawG
ppfr[kwfbl;/ jynfwGif;ppfrac:bl;/ [dku u pnf;pnf;vHk;vHk;nDnDnGwfnGwfeJY t"d rnfh trwfavmif;rsm;tjzpf a&G;cs,rf I usif;yNyD;onfhaemufwGif atmufwkd atmif vkyfaqmifaejcif;om jzpfEkdif
wnf;u aomif;usef;olawG usaemfwdkY[m u ppfrSefwJhaoG;pnf;nDnGwfa&;jzpfzdkUt rsm;jyKvkyv f mEkid af Mumif; aejynfawmf bmvukeyf idk ;f wGif jynfaxmifpBk uHUckid f aMumif;od&onf/
awmfvSefwJhvlawG? 'Drdkua&pDvdkvm;wJh wGuf yxrajcvSrf;jzpfygw,f/ 'D&nfrSef;
yk*¾dKvfawGqdkwmudk arS;rSdefatmif? aomif; csufxajrmufatmif t"dubHk&efoludk OD;
usef;olawGwJh/ wu,faomif;usef;wm ol
wdkYvm;? usaemfwdkYvm;? cifAsm;wdkYodr,f/
wnf N yD ; awmh v k y f M uyg/ usef w mawG u
awmh tzGJUvdkuf vufwGJNyD;vkyfr,f/ wlnD
wkdif;jynfeJ@ jynfolvlxktusKd;ukd a&Sα_I
w½kwfjynfrSm csefau&Sdwfvufxuf uGef wJh vkyfief;awG&Sdr,f/ tcsKdUrwlao;wm
rifwefu armfpDwHk;wdkY w½kwftiftm;enf;
wJhtcsdefrSm csefau&SdwfbmajymvJ/ "m;jy
awG&Sdr,f/ tcsKdU n§dNyD;vkyf&rSm&Sdw,f/ 'D
enf;eJU nDnGwfa&;udkwnfaqmufNyD;awmh
jywfjywfom;om;aqmif&Guf=u
awGwJh/ w½kwfjynfrSm w½kwfuGefjrLepfawG bHk&efoludk usqHk;atmif qufvufwdkufyGJ
udk "m;jyawGvdkYajymw,f/ ArmjynfrSm Arm 0ifoGm;zdkUvdkw,f/ + + +
AkdvfcsKyfatmifqef;
pufwifbmv?? 2009 ckEpS f jrefrmEkid if v
H Gwv
f yfonfh owif;at*sipf rD S xkwaf 0onf/
á owif;pOf (12) trSwf (105)

etzppfwyfESifh ukd;uef@wyfwkd@ 'Dru


dk a&pDwcH g;aygufziG x hf m;v#if
w±kwf-jrefrme,fpyfwGif wkdufyGJrsm;jzpfyGm; a&G;aumufy0JG if&efjzpfEidk f
trsKd;om;'Drdkua&pDtzJGYcsKyfrS wGif trsKd;om;'Dru kd a&pDtzJYG csKyfonf
(50) odr;f qnf;&rdaMumif;? 4if;aemuf
owif;xkwjf yefcsufrsm;jyKvky&f mwGif 'Drdkua&pDwdkufyJGtm;pGefYcGmroGm;bJ
udk;uefYacgif;aqmif OD;zkefusm;&SifrS
qH;k jzwfcsucf stwnfjyK&ef A[dt k vkyf jynfoEl iS hf twl&adS ernfjzpfaMumif;? xdYk
wdik ;f &if;om;tzJYGaygif;pHyk g0ifNyD; Nidr;f trIaqmiftzJUG rS OD;aqmifpnf;a0; t aemuf ‘'Dru dk a&pD Edik if aH &;ygwDwckt
csrf;onfhenf;ESifh ajz&Sif;vdkaMumif; wnfjyKcJ&h m ,cktcsdew f iG f ½H;k odYk wuf aeESihf a&G;aumufyt GJ m; rqefUusib f ;l
aMunmcsux f w k jf yefcNhJ yD; zrf;rdorl sm; a&mufEikd o f l A[dt k vkyt f rIaqmiftzJUG qdkonfhoabm tm;awGY&rnfjzpf
tm; naeydkif;wGif jyefvTwfay;vdkuf rSm (5) OD;om&SdaMumif; od&onf/ aMumif;? odYk aomf rqefYusifjcif;onf
aMumif; e,fpyfppfa&;avhvmaeol OD; trsK;d om;'Dru kd a&pDtzJUG csKyf A[dk rl0g'oabmjzpfí a&G;aumufy0GJ ifjcif;?
atmifausmfaZmrS tm&ftufzfatodkY tvkyt f rIaqmiftzJUG &Sd OD;aqmify*k K¾ v d f r0ifjcif;onftzJYcG sKy\ f qH;k jzwfcsuo f m
ajymMum;onf/ rsm;wGif OuúXESifhtwGif;a&;rSL;wdkYrSm jzpfaMumif;ajymMum;OD;cifarmifaqGrmS
ukd;uefYa'owkdufyGJaMumifh ae&yf&if;pGefUcGmvmMuolrsm;
qufvufí Mo*kwfv (28) ½Hk;rwufEdkifaMumif;? OD;0if;wifrSm ajymMum;oGm;onf/
&ufaeY eHeuftm½kPw f ufwiG f wdu k yf GJ vnf; ESv;kH cHpk ufwyfxm;&NyD; OD;vGe;f a&T*w kH ikd af Munmpmwrf; xkwjf yef
rsm; qufvufjzpfymG ;cJNh yD; &ifcaGJ wmif wifrSmvnf; w&HwcgrSom wuf NyD;onfah emuf a':atmifqef;pkMunf
ay:rS ydKG izhf ukd Ef iS yhf pfcwfc&hJ m etz buf a&mufEikd af Mumif; OD;oef;xGe;f ? OD;pd;k jrif?h tm; ½H;k wifw&m;pJ?G jypf'Pfp&D ifco hJ nfh
rS um;wef;tm; xdreS cf ahJ Mumif;? um; OD;vSaz? OD;nTeYfa0ESihf OD;cifarmifaqGwYkd tay:wGif a&T*w kH ikd pf mwrf;tm; ppftpd;k
(4) pD; rD;avmifysupf ;D í tcsKUd rSm 'Pf ig;OD;omwufa&mufEikd af Mumif; ajymcGihf &rS vufcHjcif;r&SdaMumif; jyovdkuf
&m&&Sad Mumif; ajymonf/ &yk*dK¾ vf OD;cifarmifaqGrS ADGtdkatodkY onf[k oH;k oyforl sm;\ tjrifEiS yhf wf
wwd,ajrmufaeYwiG f wdu k f ajymonf/ oufí rdrw d YkdtaeESihf jyóemrsm;tm;
yJGt&Sdef avsmhusvmaomfvnf; ppf trsKd;om;'Drdkua&pDtzJGUcsKyfrS wJGírjrifaMumif; a':atmifqef;pk
tpdk;&bufrS wyfr 33 ESifh 99 tm; wpHkw&mqHk;jzwfcsufcs&ef&SdvQif xdk Munf\udpo ö nf trIaMumif;t&jzpf
xyfrjH znfw h if;vdu k af omaMumifh jrefrm (5) OD;uom qHk;jzwfcsufcsí OuúX NyD; a&G;aumufyu GJ pd onfo;D oefYjzpf&Kf
ppfwyfbufrStiftm;rSm pkpkaygif; OD;atmifa&TxH wifjytwnfjyKNyD;rSom EdkifiHa&;udponfvnf; xdkodkYyifjzpf
(10000) cefY jzpfEikd af Mumif;? ud;k uefY xkwfjyef&aMumif;? OD;0if;wifESifh OD; aMumif;? ,cka': atmifqef;pkMunf
xGufajy;vmonfh'ku©onfrsm;tm; apmifha&Smufxm;onfh,m,Dpcef; wyftiftm;rSm (1000) om&Sad Mumif;? vGe;f wif wufa&mufEikd o f nft h csed rf sm; tay:csrSwfxm; 'PfumvESifhywf
udk;uefYa'oonf etzESifh t Nidrfa&;udkxdef;odrf;&ef jrefrmppf wGif (7) OD;rS qH;k jzwfMuaMumif;vnf; oufí a&G;aumufyJGr0ifEdkif&ef wm;
4if;jyif jrefrmppfwyfbufrS vufeuf
ajymonf/ qD;xm;jcif;jzpfonf[k ajymqdo k rH sm;
ESpEf pS q
f ,fNidr;f csrf;a&;&,lcNhJ yD; typf tpdk;&zufrS xdk;ppfqifrIrsm;tm; &yf BuD;rsm;ESifh ypfcwfwdkufcdkufcJhaom
2010 ckEpS f a&G;aumufyEGJ iS hf ywf rSm jzpfEdkifajc&Sdaomfvnf; vufqkyf
tcwf&yfpJxm;aomfvnf; e,fjcm; wefYay;&efEiS hf jynfwiG ;f a&;udpt ö m; ajy aMumifh jynforl sm; xdcu kd 'f Pf&m&&Srd I
oufí trsdK;om;'Dru kd a&pDtzJUG csKyfr vufuikd jf yoír&aMumif; jzpfpOfrsm;
apmifhwyftjzpf ajymif;vJzJGYpnf;&ef vnfatmifajz&Sif;Edkifvdrfhrnf[k w rsm;jzpfvmojzifh udk;uefYwyfrsm; w
SxkwfjyefaMunmonfh a&T*HkwdkifaMu \vm;&mudMk unfí h qH;k jzwf&rnfjzpf
urf;vSrf;onfudk jiif;qefcJhaom ½kwt f pd;k &taeESihf arQmv f ifah Mumif; Edik f ½kwfjynfwGif;odkY qkwfcGmay;cJh&NyD; r nmcsuyf gtcsuo f ;kH csujf zpfonfh (1) aMumif; OD;cifarmifaqGraS jymonf/
aMumifh etzwyfrsm;rS Mo*kwv f (26) iHjcm;a&;0efBuD;XmerS *sef,l;u ajym [mrdwfwyfrsm;rSmvnf; 4if;wdkYa'o tzJGYcsKyfacgif;aqmifrsm;tygt0if qufvufí Edik if aH &;jzpfpOfrsm;
&ufaeYu pwifx;kd ppfqifwu kd cf u
kd cf hJ Mum;vdkufonf/ rsm;odkY jyefvnfqkwfcGmcJh&aMumif; EdkifiHa&;tusOf;om;rsm;tm;vHk; >cif; onf tajymif;tvJrsm;&Sad omaMumifh
jcif;jzpfonf/ Mo*kwfv(27) &ufaeY eHeuf w½kw-f jrefrm e,fpyf ppfa&;avhvm csufr&Sdjyef vTwfay;vQif? (2) 2008 rdrdwdkYtaeESifh rltay:wGifom pJGNrJpGm
xdkodkY etzwyfrsm;\ xdk;ppf ydkif;rSpwifí &efvHkudkufESifh erfqm ol OD;atmifausmaf ZmrS ADt G akd todYkajym zJGUpnf;yHktajccHOya'rSm 'Drdkua&pDpH &yfwnfomG ;rnfjzpfaMumif; ajymMum;
aMumifh a'ocHjynfol (30000) cefY Mum;wGif wdu k yf rGJ sm; pwifjzpfymG ;cJ&h m onf/ EIef;rsm;ESifh rudkufnDonfhtcsufrsm; NyD; 2010 a&G;aumufyo GJ nf 'Dru kd a&pD
w½kwEf ikd if w
H iG ;f odYk xGuaf jy;wdr;f a&Smif wpfa,mufaoqH;k NyD; wa,muf 'Pf jrefrmppfwyfrsm;rS Mo*kwfv udjk yifqifay;vQi?f (3) tm;vH;k vTr;f NcHK tusKd ; pD ; yG g ;jzpf r nf h a &G ; aumuf y J G
cJ&h aMumif; attufzyf o D wif;t& od& &m&um av;a,mufrSm w½kwf jynf (26) &ufaeYu pwifx;kd ppfqifvmcJh yg0ifEdkifrnfh vGwfvyfí w&m;rQw rSefvsif jynfolvlxkESifhwdkif;jynf t
onf/ wGif;odkY xGufajy;oGm;aMumif;? 42 &m a'ocH (30000) cefY w½kwfEdkifiH aoma&G;aumufyt GJ jzpf Edik if w H umu usK;d &Srd nfjzpfNyD; 'Dru kd a&pDtusK;d pD;yGm;
w½kw-f jrefrme,fpyfa'o wnf a,mufzrf;qD;rdum aoewftvuf ,leefe,fwiG ;f odYk xGuaf jy;cdv k cHI &hJ onf/ apmifMh uyfavhvmcGijhf yKvQif a&G;aumuf raqmifcv hJ Qif a&G;aumufyrGJ wdik rf ED iS hf
yJGwGif 0ifa&muf,SOfNydKif&ef&nf&G,f a&G;aumufyNGJ yD; tajctaersm;rSm rnf
aMumif;? xdak &G*w kH ikd af Munmcsufygt odkYrS rajymif;vJonfhtajctaejzpf
ppfajy;'kQonfrsm;tm; ae&yf&if;jyefykd@ygu touftœ&m,f&SdEkdif csuo f ;kH csuo f nf tzJUG csKy\ f tajccHrl onft h wGuf ESpaf jcmufq,fausmf Edik f
vGecf ohJ nfh ZGevf qef;ykid ;f twGi;f jr§Kyfrkdif;tvkH; (3000) cefYaxmifxm; jzpfaomaMumifh xdkrltm; qufvuf W
iHa&;emwm&Snaf &m*gBuD;udv k nf; ajz
u wyfr[m (7) xdef;csKyfe,fajrt cJNh yD; tqkyd grkid ;f aMumifyh if aeYpOfEiS t
hf rQ udkifqJGoGm;rnfjzpfaomfvnf; a': &Si;f í&rnfr[kwaf Mumif;? a&G;aumufyGJ
wGi;f jzpfymG ;cJo
h nfh xk;d ppfqifwu dk cf u
dk f aoaMu'Pf&m&olrsm;&Sad eojzifh xkid ;f atmifqef;pkMunftrIupd Eö iS yhf wfouf wckwnf;ESihf rnfonfjh yóemudrk S ajz
rIrsm;aMumifh xGuaf jy;wdr;f a&SmifvmcJh bufjcrf;okdYa&muf&Sdaeonfh ppfajy; í &Hzef&HcgawGUqHkcGifh&aoma&SUae OD; &Sif;Edkifrnfr[kwfbJ? trsKd;om;jyef
&onfh u&ifppfajy;'kuo © nfrsm;tm; 'kuo © nfrsm;tm; jyefyYdrk nfqydk gu ao ÓPf0if;rSwqifh a':atmifqef;pk vnfoifhjrwfa&;tm; OD;rwnfvQif
vuf&t dS ajctaewGif jrefrmEkid if b H uf wGif;okdYykdYouJhokdYjzpfrnfjzpfaMumif; Munf\oabmxm;tm; ajymMum;&m xdak &G;aumufyo GJ nf Edik if aH &;jyóem
wGif 2010 a&G;aumufyJGtm; qHk;jzwf tm; ajz&Si;f Edik rf nft h &mr[kwaf Mumif;
jcrf;okdU jyefvnfykdYaqmifrnfqkdygu tqkyd g 'DaubDatwyfzUJG 0ifu ajymqkd
rnfqv kd Qif tzJUG csKyftzJUG 0ifrsm;ESiw hf ikd f ¤if;\oabmxm;tm;ajym Mum;oGm;
touftEÅ&m,f vkjH cKrH rI &Sad Mumif; jref cJo h nf/
yifí qH;k jzwfomG ;&efEiS hf xdYkxuf jywf onf/
rmbufrS a'ocHwYdktqkt d &od&onf/ tqkdyga'otm; vmrnfhyGifh
jywfom;om; rajymqdEk ikd af o;aMumif; xdYk aemuftajccHOya'wGif jynf
tqkdygxkd;ppfaMumifh xkdif;EkdifiH vif;&moDwiG f rkid ;f rsm;&Si;f vif;um NrdKU OD;cifarmifaqGraS jymonf/ olvlxktm; 'Drdkua&pDvlabmifodkY
bufjcrf;okdU xGufajy;wdrf;a&Smifum opfwnfaqmufNyD; ukeo f ,G af &;*dwf 2010 a&G;aumufy0GJ ifa&;? r0if a&muf&Sdap&ef wHcg;waygufzGifhxm;
xmhaqmif&rf;NrdKUe,ftwGif; ckdvIHae wkdufyGJaMumifhxGufajy;vmonfh'ku©onfrsm; ESihf e,fjcm;apmifw h yfpcef;rsm; aqmuf a&;udpESiphf yfvsO;f í a&T*w kH ikd af Munm vQif rdrw d YkdtaeESihf a&G;aumufy0GJ if&e
Muonfh ppfajy;'kuo © nf (4000) cefU tqkyd g'kuo © nfrsm; ae&yfjyefyYdk vkyrf nfjzpfaMumif;vnf; od&onf/ pmwrf;onf tzJUG csKyf\rltjzpf wuf f&nf&G,fcsufonf atmifjrifEdkifrnf
tm; jrefrmbufjcrf;okUd jyefvw T &f ef wk;d a&;udpEö Sifhywfoufí wyfr[m (7) a'ocHxidk ;f tmPmykid w f Ydku 'ku© a&mufcMhJ uonfh wdik ;f ESijhf ynfe,ftoD; jzpfNyD; wHcg;wcsyfrQ zGifhrxm;vQif
wufaomAk'Æbmom u&iftrsKd;om; bm;tHc½kdiftwGif;wyfpGJxm;onfh 'D onfrsm;tm; ae&yf&if;jyefapvkad omf oD;ESiNhf rdKYe,ftzJYGcsKy0f ifrsm;rS wpHw k &m trsKd;om;jyefvnfoifhjrwfa&;onf
wyfrawmf ('DaubDat) rS xkdif;ppf aubDatwyfzUJG 0ifwOD;url 'kuo © nf vnf; ¤if;wkdU\qE´ryg0ifyJ twif; uefYuGufjcif;? jyefvnfaqG;aEG;jcif; vnf;&&Srd nfr[kwo f vdk Edik if aH &;jyó
wyfEiS hf vma&mufaqG;aEG;cJo h nf/ okUd rsm;tm;jyefykdYygu touftEÅ&m,f tMuyfvkyfaqmifrnfr[kwf[k ajym r&SdaomaMumifh tm;vHHk;vufcHonfhrl emrsm;udkvnf; ajz&Sif;í&rnfr[kwf
aomfvnf; xGufajy;vmonfh'ku© rsm;&SEd idk o
f nf[k ajymqkcd o
hJ nf/ qkdaomfvnf; xkdif;bufrS twif;t jzpfaMumif;? odYkaomf 2010 a&G;aumuf aMumif;ajymMum;NyD; zJUG pnf;yHt k ajccHrl
onfrsm;rS jyef&efjiif;qkcd o hJ nft h wGuf autJe, f l wyfr[m (7) c½kid t
f MuyfjyefykdYrnfukdrl pkd;&drfvsuf&SdaeMu yJ0G if&ef qE´&o dS ol nf wOD;wa,muf&dS wGiyf g&So d nfh jyifqif&rnft h csurf sm;
aqG;aEG;yGrJ mS ratmifjrifc[ hJ o k &d onf/ wGif;wGif xkd;ppfrsm;jzpfyGm;pOfu ajr onf/ aumif;&SdEdkifaMumif;? a&T*Hkwdkifpmwrf; udrk l xnfo h iG ;f ajymMum;oGm;jcif;r&Sad y/
jrefrmEdik if v
H w
G v
f yfonfh owif;at*sipf rD x
S w
k af 0onf/ pufwifbmv ? 2009 ckEpS f
trSwf (105) áowif;pOf (13)
tif'kdeD;&Sm;ajrivsifa=umifh EkdifiHom; 64 OD;aoqkH; ZifbmabGorwa&mbwfr*l gbD
w'gZifausmfrmS ajr+yKd r_rsm;twGi;f aysmufq;Hk ae tusOf;om; 1500 ausmf v$wfay;&ef cGifhjyK
&Sdaeonfh pD*smc½kdif? pDurfc&rfjynf ZifbmabGaxmiftmPmydik rf sm;rS
aus;&GmwGirf l vlEpS 'f gZifcefUtm; u,f tusO;f om;rsm;tm; oufnm§ cGijhf yK&ef
q,fEidk cf NhJ yD; ,cktcsed x f d (37) OD;cefU avQmufvJcsufudk ZifbmabGor®w
rSm BuD;rm;onfah usmufw;Hk rsm;ESihf &TUH EGH a&mbwfrl*gbDrS vufcHvkdufNyD; t
rsm;atmuf&dS tdrrf sm;? AvDrsm;twGi;f usO;f om; 1500 ausmu f kd vTwaf y;&ef
wGif ydwrf v d su&f u dS m &SmazGrawGUao; vduk af vsmcJah Mumif; od&onf/
aMumif;od&onf/ xkduJhokdU tusOf;om;rsm;tm;
xkUd jyif (400) xufyadk omvlrsm; vTwaf y;vku d yf gu aemufyikd ;f wGif Zif
rSm xdckduf'Pf&mrsm;&&SdcJhNyD;? 100 bmabG tusOf;axmifrsm;twGif;&Sd
ausmfrmS jyif;xefonf'h Pf&mrsm;&&Scd hJ tcuftcJjyóemrsm;rSm tenf;i,f
NyD; aq;½kw H ifxm;&aMumif;vnf; od& avsmhusoGm;rnfjzpfonf/ jyD;cJhonfh
onf/ vuwnf;u orwrl*gbDu vGwf
ajrNydKrIrsm;twGif; ydwfrdaeolrsm;tm;vkdufvH&SmazGaeonfh u,fq,fa&;0efxrf;rsm; ,cktcg tmPmykid w f Udk u &JEiS hf jidrf;csrf;omcGifhay;&ef tmrcHcJhaomf ZifbmabGorw a&mbwfrl*gbD
pufwifbm (4) axmifaygif;rsm;pGmaom tkd;tdrfrsm; ppfom; trsm;tjym;tm;ac:,lum vnf; ZifbmabGtusO;f XmerSaeí t &nfjynf0h aom tusO;f OD;pD;tkycf sKyaf &;
vGecf o
hJ nfh aomMumaeYu tif'dk ysufpD;apcJhonf/ ,cktcgwGif (2) puftultnDrsm; ra&mufEidk o f nfh a' usOf;om; 1544 OD;udk vTwfay;&eft wGif rvdkvm;tyfaom tusKd;ouf
eD;&Sm;u,fq,fa&;vkyfom;rsm;u &ufcefUMumNyDjzpfaomfvnf; touf orsm;wGif touf&Sifusef&pfolrsm; wGuf a&G;cs,pf pD pfaeqJjzpfonf/ a&mufrrI sm;ESihf jyif;xefaom pdeaf c:rI
ajrNydKrIrsm;aMumifh ausmufwkH;rsm; &Sifusef&pfolrsm;tm; &SmazGEkdifrnf[k tm; &SmazGun l rD rI sm; vkyaf qmifvsuf wdik ;f jynf\ pD;yGm;a&;usqif;rI? rsm;udk wkefUjyef&ef tcsdefwdk jyefvnf
atmufwGifydwfrdaeol trsm;tjym; arQmv
f ifvh su&f MdS uonf/ &Sad Mumif;vnf; od&onf/ rwnfNidrrf rI sm;aMumifh 'kp½du k rf rI sm;rSm wnfaxmifa&; a&G;cs,rf w I ckuo hJ Ykdyif
tm; cufcufccJ q J x JG w
k cf &hJ NyD; tqkyd g vlaygif; 28000 cefYrSm ,m,D 2004 ckESpf 'DZifbmvtwGif; jrifw
h ufvm&um axmifrsm;rSmvnf; jzpfaMumif; w&m;Oya'a&;&m0efBuD;
tiftm;jyif;xefonfh ajrivsif'Pf wJtdrfrsm;vkdtyfvsuf&SdNyD; tultnD uvnf; tiftm;BuD;rm;onfh yifv,f tusOf;om;rsm;jzifh jynfhMuyfvmjcif; Xme tjrJwrf;twGi;f a&;rSL; a';Apfref
jzpfaMumif; tusO;f OD;pD;t&m&Sw d OD;u *dwk mu orw\qH;k jzwfcsuu f kd ajym
ajymqkcd o hJ nf/ jyoGm;cJhonf/
or®r*l gbD\ vdu k af vsmrIonf ZifbmabGEikd if t
H wGi;f &Sd tusO;f
i,f&G,folrsm;ESifh jypfrIxif&Sm;onfh axmifaygif; (42) ckwGif tusOf;om;
twGuf tjypfay;jcif;cH&aom trsKd; aygif; 13000 zrf;qD;xde;f odr;f xm;Edik f
orD;rsm;twGuf tusKd;&Sdaprnfjzpf aomfvnf; avmavmq,fwGif t
aomfvnf; jypfrIBuD;rsm;tygt0if rk usOf;om;aygif; 17000 zrf;qD;xdef;
'def;rI (odkY) vdifydkif;qdkif&mjypfrIrsm;? odrf;xm;vsuf&Sdonf/ xdkYaMumifh t
um;cd;k rIrsm;? vufeufuikd af qmifí vk usOf;Xmeonf tusOf;om;rsm;tm;
,ufrrI sm;? yl;aygif;MuHpnfyg0ifrrI sm;? vHak vmufaom &dum© axmufyrhH I ray;
aMumifh vlaygif; (64) OD;aoqk;H cJ&h um ay;a&;tzGJUtpnf;rsm;rS wJtdrfrsm;? a&rsuEf mS jyifjrifw h ufvmrIaMumifh jzpf vlowfrEI iS hf cd;k rIrsm;twGuf yg0ifrnf Edik af wmhaMumif;vnf; od&onf/ xku d hJ
w'gZifausmfcefUrSm aysmufqkH;vsuf apmifrsm;ESifh tjcm;tajccHvkdtyfcsuf ay:vmcJo h nfh qlemrDobm0ab;tEÅ r[kwfaMumif; w&m;pD&ifa&;0efMuD; okdUrvkHavmufrIrsm;aMumifh tusOf;
&Sad eaMumif;od&onf/ rsm;ukd a0iSvsu&f o
dS nf/ okUd aomfvnf; &m,fuyfq;dk twGi;f wGiv f nf; tif'edk ;D XmerS tqifjh rift h &m&Sw
d OD;u owif; om;rsm;onf t½kd;ay:ta&wifum
jyiftm; r*¾eD usLU (7 . 0) &SdNyD; tqkyd gtultnDrsm;rSm tcsKUd awmykid ;f &Sm;Ekid if t
H ygt0if Ekid if aH ygif; 11 Ekid if rH S axmufrsm;udak jymjyonf/ qmavmifrIrsm;ESifhtwl a&m*gb,
tif'edk ;D &Sm;Ekid if ?H *smAm;uRe;f wGif 2009 a'orsm;ukad &muf&&dS ef cufcv J su&f adS e vlaygif; wpfodef;ausmfaoqkH;cJh&NyD; tusO;f uscaH e&olrsm;udk taxG rsm;Mum;wGif toufqkH;vsuf&Sdae
ckEpS f pufwifbm yxrywftwGi;f u aMumif;vnf; od&onf/ aomif;aygif;rsm;pGmaomvlrsm; aysmuf axGvw G Nf idr;f csr;f omcGiahf y;&ef tqdjk yK aMumif;vnf; od&onf/
vIyfcwfcJhonfh tqkdygivsifonf jyif;xefpGmxdckdufysufpD;rIrsm; qk;H cJ&h onf/ csufwckonf xda&mufNyD; pGr;f aqmif

aewk;d . ava=umif;wku
d cf u
dk rf a_ =umifh aoqk;H olrsm;wGif tmz*ef orwa&G;aumufyw JG iG ;f
t&yfom;rsm;yg0if rJvrd rf r_ sm;&Sad e[kqdk
rsK;d ukrd qkd vufcrH nfr[kw[ f k ajymqkd pufwifbm 10
cJo
h nf/ urÇmEh idk if rH sm;rS tmz*efepöwefEidk if \H a&G;aumufyu JG si;f yEkid cf jhJ cif;tay:
tqkdyg avaMumif;wkdufckdufrI 'Drudk a&pD\ atmifjrifrjI y,k*t f jzpf BudKqkcd MhJ uaomfvnf; ,cktcg tqkyd g
jzpfyGm;cJhonfh tmz*efepöwefajrmuf rJay;yGw
J iG f rormrIrsm;pGm&Sad eaMumif;od&onf/ tmz*efa&G;aumufyaJG umfr&Sirf S
ykdif; uGef'kdZdkif;jynfe,f\ tkyfcsKyfa&; rJay;yGwJ iG f rormrIrsm;pGm&Sad eonfqu dk m rJ½aHk ygif; (70) ausmf\rJrsm;tm;
rSL;uawmh aoqkH;oltrsm;pkrSm wm y,frrJ sm;tjzpfaMunmvku d o
f nf/
vDbefrsm;jzpfaMumif;ajymqkdcJhaomf a&G;aumufyaJG umfr&Sirf S ,ckupd o ö nf tpyJ&adS o;aMumif;? aumfr&Six f H
vnf; a'ocHtmPmykid w f Udk \tqkt d okYda&muf&adS eonfh wkid Mf um;pmrsm;rSm av;ig;&mru&Sad eNyD; wkid Mf um;pmwGif
& aoqkH;onfhtxJwGif t&yfom; rJvdrfrI? rJckd;rI? rJ0,frI? rJykH;azmufrI pojzifh trsKd;pkHatmif&SdaeonfhtwGuf
(30) eD;yg; yg0ifonf[kqkdonf/ tm;vk;H tm; ppfaq;rnfqydk gu vaygif;tawmfMum tcsed , f &l rnfjzpfaMumif;
aewk;d wyfzUJG rS tqkyd gjzpf&yfEiS hf ajymqkcd ohJ nf/
ywfoufí 0rf;enfygaMumif;? rdrw d Udk tqkdygty,fcH&onfhrJrsm;onf orw[mrpfumZkdif;tm; axmufcH
avaMumif;wkdufckdufcHcJh&onfh avmifpmqDwifum;ESpfpD;ysufpD;aeykH taejzifh xkda'owGif olykefawGcsnf; onfh rJrsm;jzpfaMumif;? t"duNydKifbufjzpfol a'gufwmtAÜ'lvmuvnf;
vGecf o
hJ nfh aomMumaeYu reuf t&yfom;rsm;jzpfonf[k od&onf/ om&Sad eonf[, k q l onft h wGuf , rJa&wGuo f nfah e&mwGif orwzufrS vdr, f rl rI sm;&Sad eaMumif; pGypf aJG jymqkcd hJ
tm½kPfcsdefwGif wmvDbefolykefrsm; tqkyd gudpEö iS yhf wfoufí tar&d ckuo hJ Udk wkud cf u
dk jf cif;jzpfaMumif;? tqkd onf/ orwumZkid ;f rS tqkyd gpGypf cJG surf sm;tm; Niif;y,fvu dk Nf yD; ,if;pGqJ cdk suf
jyefay;qGo
J mG ;cJo h nfh avmifpmqDwif ueforwtdrjf zLawmfrS txl;pk;d &drrf d ygudpEö iS yhf wfoufí aoaocsmcsm pkH onf rdrdtm; EkdifiHa&;odu©mcsvkdonfhtwGufom jzpfaMumif; ajymqkdvkduf
ykYdonfu
h m;ESppf ;D tm; aewk;d wyfzUJG rSae aMumif; ajymqkcd ohJ nf/ tmz*eforw prf;ppfaq;rIrsm; jyKvkyfoGm;rnfjzpf onf/
í avaMumif;rS Ak;H cGw J u
dk cf u
dk cf rhJ w
I iG f [mrpfcgZkid ;f rSvnf; t&yfom;rsm;tm; aMumif; aewkd;twGif;a&;rSL;csKyfu a&G;aumufyaJG umfr&Sit f aejzifh y,fcsvku d of nfrh ½J rHk sm;ae&mwGif a&G;
vl (90) txd aoqk;H cJNh yD; trsm;pkrmS ypfrw
S x
f m;onfh rnfonfw h u
dk cf u
dk rf I ajymqkcd o hJ nf/ aumufyx JG yfru H sif;yrnfr[kwaf Mumif;vnf; ajymqkcd o hJ nf/
pufwifbmv?? 2009 ckEpS f jrefrmEkid if v
H Gwv
f yfonfh owif;at*sipf rD S xkwaf 0onf/
á owif;pOf (14) trSwf (105)
ar; / / 'Dtvkyo f rm;vufrw S f jrefrmaiG 50000 awmif;aew,f/ wdYk &UJ aq;zd;k 0g;c? usrwdYk &UJ vrf;yef; awGygvmNyDqkdawmh aemifukd tvkyf
vkdYac:wJh work permit twGuf trwkdY c&D;p&dwf/ 'golrsm;EdkifiHrSm jzpfoifh ajymif;a&TUwJah e&mrSm tcuftcJ&rdS ,f
taeeJU pkpak ygif; b,favmufuek u f s ar; / / tckvkd ig;aomif;awmif; w,fav/ 'gawmh usrwdkY ausaus vkYd od&ygw,f/ aemufwcku tJ'v D dk
cJyh gvJ/ awmh usecf w hJ rhJ b
d awGua&m ay;vdu k f eyfeyfay;Edkifw,f/ (8000) ausmfqkd tcsuftvufawGod&SdoGm;NyDqkdawmh
ajz/ / puf½rkH mS bwfz;kd (4400) &vm;/ awmh usrwdkY ray;Edkifbl;/ jrefrmtmPmykid af wGbufrmS vnf; tr
aumuf w,f/ vpmxkwf&eftwGuf ajz/ / em;rvnfwrhJ b d awGtae wkdY\ rdom;pkawGqDu Ncdrf;ajcmuf
ATM u'f zdk; (400) awmif;w,f/ eJYuawmh om;orD;aZmeJY om;orD;udk ar; / / tJh'D bwf (8000) qkd awmif;qkrd aI wGjzpfvmwJt h ay:rSma&m
tm;vHk;aygif; (4800) bwf/ aemuf Ncdr;f ajcmufrw I ckjzpfvm&ifawmh ay;Mu wm tvky&f iS t f aeeJY ajymwmvm;/'g b,fvdk xifygovJ/
xyf jrefrmtpd;k &ESix hf ikd ;f tpd;k & aygif; &ygw,f/ ay;vnf; ay;vdkuf&yg rSr[kwf xdkif;tpdk;&taeeJY tvkyfo ajz / / [kww f ,f/ b,fvd jk zpf
NyD; Visa zdk;qdkwm xyfjzpfvmw,f/ w,f/ aemufydkif;rSm b,fvdkjzpfvm rm;awGukd w&m;0ifajymwmvm;cifAs/ vmrvJqakd wmh 'Dvu kd pd rö sK;d u usrwdYk
b,favmufvq J wkd mawmh twdtus ovJqakd wmh usrwdYk tvkyo f rm;awG olaX;ua&m w&m;0ifajymNyDvm;/ pumFylwdkY? rav;wdkYudkoGm;ovdkrsKd;/
rod&bl;/ tjcm;oli,fcsi;f awG&UJ ajym &JU emrnftwdtus&,f? rdbawG&,f? ajz / / twdtusawmh rodao; visa wcku olaX;wOD;qDrSmyJ usaemf
jycsuft&awmh (8000) txufrSm&Sd "gwfyHk&,f? rSwfyHkwif&,f? tonf; ygbl;/ tJ'u D pd tö wGuf usrwdYkpuf½rkH mS wdkY u aexdkifcGifh&Sdawmhw,fqdkwJh
aew,f/ usrwdkYtvkyform;awGrSm toefukd awmif;aeMuNyD/ raeYu w&m;0iftpnf;ta0;vkyf taetxm;rSm a&mufomG ;NyD/ aumif;
waeYrS &wm (203) bwf/ (15) w,f/ t&ifwek ;f uqd&k if tpnf;a0;vkyf aumif;raumif;aumif; 'DolaX;yJ/
&ufwywfrmS ydw&f ufEpS &f uf&w dS ,f/ ar; / / 2010 azazmf0g&Dvukef &if olaX;ud, k w f ikd af jymygw,f/ tJah eY tJ'DoabmyJ/ waeYvkyfc (203)
vkyf&ufu (23) &uf/ (23) &ufrSm &if tvkyv f yk cf iG Ahf ZD mu jyefvyk &f r,f u olaX;rajymbl;/ pma&;reJYNyD;oGm; bwf/ (15) &ufrSm ESpf&ufydwfw,f
(2639) bwf/ tJh'DrSm usrwdkY&JUpm;
0wfaea&;? tdrv
rSm bmrSruseb
f c&,fq&kd if usrwdYk
f ;l / 'DMum;xJrmS bmzd;k w&m;0ifra_ emufu,
G rf S t=uyfuidk rf j_ y\em
nmzd;k qdw k mawGu &Sad o;w,f/ NyD;vdYk
&S&d if usrwdYkqu D jrefrmjynfu rSwyf kH
wifeyH gwf? jrefrmjynfu vdypf mtwd
tus? rdbemrnfawGuykd g awmif;ae
]] usrwdYk rjynfpw
tvkyaf wGvyk w
kH hJ qif;&Jwv
hJ w
l ef;pm;awGu pumFyw
f ,f/ jrefrmjynfrmS xuf ykt
l ?Ykd rav;wdYk roGm;Edik yf gb;l / eD;pyf&m xkid ;f Edik if u
d qifajyvmw,f/ olwu
H ykd J ul;vmMuw,f/
Ydk jynfytm;ud;k ykqed ½f ;kd wJ/h tJ'D ykqed ½f ;kd udyk J
w,f/ tJ'Dvdkawmif;wJhtjyif wcsKdU "g;jywdu
k af ewmyg/
todoli,fcsif;awGajymwmuawmh
olwYdk rdbawGqrD mS oGm;awmif;aeNyD/ xkid ;f Ekid if H befaumufNrKd &U dS Ekid if jH cm;wifyaYdk om 'DZidk ;f rsK;d pkEH iS hf txnfrsm;csKyv
f yk o
f nfh puf½rHk S waeYvyk cf (203) bwf&&So
d nfh jrefrmEkid if o
H m; a&TaU jymif;tvkyo
f rwOD;tm;
wvudkigaomif; olwdkYudkay;&r,f qufo, G af r;jref;xm;onfudk jyefvnfwifjyvku d yf gonf/
wJ/h cifAsm;wdYkom;awGorD;awGu bef vkYd od&ygw,f/ tJ't D ay:rSma&m tr w,f/ tJhudpt ö ay: usrwkdYu t"d qdkawmh (15) &ufwywfrSm (2639)
aumufb,fae&mrSm? b,f section wkYdtaeeJY b,fvo dk abmxm;rsm; &Syd g yÜg,fr&Sbd ;l vdYk ,lqygw,f/ bwf&w,f/ rdbvnf; r&bl;/ usr
b,fvdkvkyfaewm? b,fukrÜPDrSm/ ovJ/ wdYk&UJ rdbawGeYJa0;&w,fqw kd m yJcpH m;
vlceG zf ;kd vm;bmvm;rodawmhygbl;/ ajz / / tckpuf½u Hk bmajymvm ar; / / trwkdYtaeeJY tJh'Dudpö &r,f/ rdbvnf; bmrStusKd;tjrwf
ovJqakd wmh ESpv f ydik ;f txdu aevdYk& tay: b,fvrdk sm;qufvyk zf Ydk qk;H jzwf rcHpm;&bl;/ rsKd;rsKd;jrufjruf&NyD; rsKd;
ar; / / b,fNrdKUe,fawGrSm w,f/ ESpv f ydik ;f aemufq;kH ayghaemf/ az xm;ygovJ/ rsKd;jrufjrufay;&r,fqdk&ifawmh udpö
awmif;aewmvJqkdwma&m odygo azmf0g&Daemufydkif;rSm xdkif;EdkifiHtpdk;& ajz / / usrwdkYuawmh rvkyf r&Sb d ;l / &wJOh pöm rjzpfpavmufav;udk
vm;/ u usrwdYkudk rSwyf w kH ifvyk rf ay;awmh bl;/ vuf&t dS ajctaerSm olwYkdu tJ'D olwdkYu r[m;w&m;awmif;aew,f/
ajz/ / tck owif;twdus&wm bl;/ usrwdkYtvkyform;trsm;pk&JU pm&Gufpmwrf;rSm azmifjznfhzdkYqdkNyD; usrwdYk rjynfpw kH hJ qif;&Jwv hJ w l ef;pm;
u oxHrk mS yg/ tpd;k &tmPmydik af wGu qE´c, H cl suu f bmvJqakd wmh vkycf iG &hf awmh (640) oD;jcm;awmif;vmw,f/ awGu pumFyw l Ykd? rav;wdYk roGm;Edik yf g
awmif;wm/ bmjzpfvdkYvnf;qdkawmh oavmuftcsed t f xd xdik ;f rSmvkyrf ,f/ (640) vnf; ray;bl;/ azmifvnf; bl;/ eD;pyf&m xkid ;f Edik if u H ykd J ul;vmMu
xdik ;f tpd;k &uae jrefrmtpd;k &udk pm&Guf r&wJah eYus&if usrwdYk tm;vk;H jyefMu rjznfbh ;l / w,f/ tvkyaf wGvyk w f ,f/ jrefrmjynf
pmwrf;awGyYkd&r,f/ jrefrmtpd;k &uae r,fvdkY oH"dXmefcsxm;w,f/ 'D bwf rSmxuf ykt d qifajyvmw,f/ olwYdku
NyD;awmh wHqyd w f ;kH awG? bmawG½u kd Nf yD; (8000) axmifawmh tukeftusrcH ar; / / tckvkd work permit vkyf jynfytm;ud;k ykqed ½f ;kd wJ/h tJ'D ykqed ½f ;kd
awmh vufcHaMumif;NyD;&if visa qdw k m Ekid b
f ;l / (8000) txufvnf; tukef wJhtay:rSm trwkdY&JU trnf? ae&yf udyk J "g;jywdu k af ewmyg/
vkyfcGifh&Sdw,f/ jrefrmjynfxJrSm&SdwJh rcHEidk bf ;l / xdik ;f tpd;k &udk 3800 qdw k m vdypf m? rdbeJU aemufNyD; tvkyv f yk af e +++
tmPmydkifawGu visa vkyfzdkY wv ay;Edik w f ,f/ bmjzpfvYkdvq J akd wmh usr wJh ae&yfvdyfpm? puf½kH? olaX;trnf

a&$Œajymif;tvkyform;rsm; rSwfykHwifjyKvkyf&eftwGuf tcuftcJ rsm;pGm&Sdae[kqkd


waeYvQif bwf (90) &onfh awG vdkufcl;NyD;awmh olwdkYpm;&w,f/ ao;aMumif; puf½HkrS tvkyforwOD;
aqmuf vkyfa&;tvkyform;wOD;u olwdkYrSm aiGtiftm;rwwfEdkifbl;}}[k uajymonf/
]]udk,fu tvkyfvmvkyfwm rdbt uyÜb d efY&dS emrnfMuD;txnf csKypf uf½Hk Edik if w
H iG ;f pD;yGm;a&;tMuyfwnf;
wGufvmvkyfwm/ vufrSwfawG bm w½HEk iS ehf ;D pyfonfh a'ocHwOD;u olr aMumifh aeYpOf&yfwnfa&;twGuf t
awGvkyf&if wESpf wESpfudk olwdkYt \tawGUtMuHKukd &Si;f jyonf/ tqdyk g cuftcJrsm;&Sdaeaom jrefrmEdkifiHom;
wGucf sn;f jzpfaer,f/ aiGaMu;u enf; puf½w kH iG f tvkyo f rm; 700 0ef;usif woef;cJG0ef;usif xdkif;EdkifiHodkYajymif;
wmrSr[kwfwm/ udk,fhrSm waxmif? avmuf&NdS yD;? xkYdtxJrS oH;k yHw k yHck efYom a&TUum tvkyrf sm;&SmazGvyk u f ikd v
f suf
ESpfaxmif&zdkY tifpdkuftm;pdkufeJY vkyf bwfvyk x f m;Edik af Mumif;od&onf/ &SNd yD;? rJaqmufNrdKUwGif wode;f 0ef;usif
xm;&wmav/ ydkufqHktukeftus rJaqmufNrdKU urf;ezl;em;&Sd t &Sod nf[k od&onf/ tvkyo f rm;rSwf
rsm;awmh rvkyfawmhbl;}}[k rdk;BudK;o xnfcsKypf uf½w kH ½Hw k iG vf nf; olaX;u yHwk if&ydS gu a&TUajymif;jrefrmtvkyo f
wif;pOfoYkdajymcJo h nf/ OD;pGm aiGaMu;pdu k x f w k Nf yD; tvkyv f yk cf iG hf rm;rsm;twGuf tvkyform;tcGifht
rJaqmufNrdKU&Sd a&TUajymif;jrefrm tudik f yHrk eS rf &Sjd cif;ESihf olaX;rsm;rS aiG ]]wcsKUd Muawmhvnf; wu,fukd rSwfyHkwifvkyfay;&aomaMumifh bwf a&;rsm; tjynfht0cHpm;&Edkifaomf
tvkyform;rsm; tvkyfvkyfcGifhrSwfyHk aMu;pdu
k x f u kd &f ef tcuftcJjzpfaejcif; vkycf siw f ,f/ ydu k q f uH rajyvnfb;l / &SdNyD;olrsm;udk oufwrf;wdk;ay;NyD; vnf; wpfESpfoufwrf;twGuf ukef
wifvyk &f eftwGuf tcuftcJrsm;&Sad e rsm;aMumifh a&TUajymif;jrefrmtvkyfo 'Dvqdk&if (21) &ufvHk;vHk; txnf bwfr&Sdao;onfholrsm;udk vkyfay; usrnfhaiGrSm xdkif;bwf 3800 cefU&Sd
aMumif; tvkyform;tcsKdUxHrS od& rm;rsm; ,ckuJhodkY tcuftcJrsm;ESifh rcsKyf&bl;/ txnfrcsKyf&awmh uef rnf[kajymxm;aomfvnf; ukefusp onft h wGuf ,ckvkd tcuftcJrsm;ESihf
onf/ vkycf vpm enf;yg;jcif;? tvkyf MuHKawGUae&jcif;jzpfonf/ pGe;f &Guaf wG vdu k cf ;l w,f/ uifyeG ;f &Guf &dwfrsm;rSmpdk;aomaMumifh vkyfray;& MuHKawGUae&jcif;jzpfonf/
jrefrmEdik if v
H w
G v
f yfonfh owif;at*sipf rD x
S w
k af 0onf/ pufwifbmv ? 2009 ckEpS f
http://www.hazards.org/images/h102thai1.jpg

trSwf (105) áowif;pOf (15)


uBmvkH;qkdif&m pD;yGm;a&;t=uyftwnf;'%f
jrefrma&$Œajymif;tvkyform;rsm; qkd;qkd;&Gm;&Gm;cH&
awGxJygygw,f/ rJaqmufu tvkyfo
rm;awGuvnf; csif;rdkifutvkyform;
awGvkdyJ 0ifaiGenf;wJhtwGuf aiGrpkEdkif?
aiGrpkEdkifwJhtwGuf tdrfjyefrydkYEdkifwJht
jzpfudk êuHMu&wmygyJ/
ppfwrf;aumuf,cl w hJ t hJ xJrmS (67)
&mckdifEIef;u rESpfu 'Dtcsdefxuf tck
'Dtcsed [ f m aiGpzk Ykdyckd ufcw J ,fvYkd ajymMu
ygw,f/ (72) &mckdifEIef;uawmh rESpfu
'DtcsdefeJYEdIif;,SOfr,fqdk&if tdrfudkaiGjyef
ydkYzdkY tcuftcJydkjzpfMuygw,fvdkY ajymyg
w,fqNkd yD; ppfwrf;aumuf,&l mrSm yg0if
olaemufwOD;jzpfwhJ MAP tzGUJ uyJ udpk ;kd
jzpfcsifwkdif; jzpfaewJh
vif;atmifuajymygw,f/ wkdŒwkdif;jynf (1)
urÇmvkH;qdkif&mpD;yGm;a&; tMuyf eJY &ifqdkifMu&wmyg/ tckvt kd cuftcJawGjzpfMuwm udk
twnf;aMumifh jyif;jyif;xefxefcHpm; ppfwrf;aumuf,cl w hJ hJ tvkyo f rm; jrefrmEdkifiHuvlawGodNyD; aemufxyf w
&wJh jrefrma&TUajymif;vkyo f m;awG[m , wOD;tqdkt& olwdkYa'orSm tvkyfvkyf jcm;vlawG xdkif;EdkifiHrSm tvkyfvmrvkyf
ZD0Zkd;
cifEpS u f xuf ydq k ;kd vmwJt h ajctaeawG Edik w
f o hJ t l rsm;pku xdik ;f Edik if rH mS a&mufae jzpfatmifvdkYawmh jyefrajymjyygbl;vdkY
eJY&ifqdkifae&w,fvdkY xdkif;tajcpdkuf t
vkyform;ta&;vIyf&Sm;wJh tzGJUwzGJU\
MuNyD; jrefrmEdik if rH mS use&f pfcMhJ uolawGu
oufBuD;½G,ftdkawGeJY uav;oli,fawG
ajymvmolu tdrftulvkyfom;tjzpf
vkyfudkifaeol r'ef;vGef;ausmfyg/ olu
& aemif;eJYzl;cwfc&D; z bk&m;ocifac:awmfrlvkdufwm
uGefwdefemwpD;ajy;aew,f usm; ..q,fhajcmuf
tqkt d &od&onf/ tqdyk gtzGUJ rS tvkyf jzpfMuygw,f/ 'gaMumifh usef&pfcJhol xdik ;f bmomeJY pum;jyefuwqifh ajymyg
tat;cef;eJYqkdawmh r ..oHk;q,fhajcmuf
orm;rsm;\tajctaetm; ppfwrf;aumuf trsm;pk[m xdkif;EdkifiHrSm tvkyfoGm;vkyf w,f/ ]]'DrSm b,fvdktajctaeyJMuHK&
,lvsuf xkdif;EkdifiH? befaumufNrdKUwGif MuolawG jyefydkYwJhaiGay:rSm vkH;0rSDcdkae MuKH&? jrefrmEdik if rH mS MuKH&wJt h ajctaeu tuf'refyifv,fxJu qD;zkawGrsm; 'ghtjyif uav;i,fESpfa,muf
owif;pm&Sif;vif;yGJw&yfjyKvkyfcJhonf/ &NyD; jyefrydkYEdkifawmhbl;qdkwmeJY rdom;pk ydkqdk;ygw,f/ jrefrmEdkifiHrSu tvkyfudkr aumhaomif;urf;uaeo,fvmovm;aygh/ pkpkaygif; ig;q,fhav;a,muf/
xkdif;tpdk;&taeESifh a&TUajymif;tvkyfo awGrSm aocsmayguf tcuftcJjzpfMu& &Sw
d myg/ 'DrmS u b,fvykd jJ zpfjzpf tvkyf
rm;awGudk w&m;Oya'ESifhtnD tumt wmygyJvYkd ppfwrf;aumuf,&l mrSm yg0if wckr[kww f ck &SmEdik yf gao;w,f/ 'gaMumifh csufydGKifhrSm bk&m;ocif&JU *½kPmqkdwmrsm;
uG,af y;zdYk? vlraI &;&mudp&ö yfawGrmS vnf; olwOD;jzpfwJh csif;rdkiftajcpdkuf MAP jrefrmEdkifiHuvlawGudk rvmygeJYqdkNyD;
puf&SdefavsmhavrS aus;Zl;awmf csDrGrf;avmufygayh
vkjH cHKrI&apr,fh vkyif ef;awGukd wd;k jr§iv hf yk f a&TUajymif; tvkyform;a&;&mtzGJUu udk rajymygbl;vdkY}} ajymoGm;ygw,f/
aqmifzdkYtwGufukdvnf; tqkdygtzGJUrS cGef;atmifu ajymygw,f/ ppfwrf;udk tjynfjynfqdkif&m tvkyform; tat;cef;xJu urmÇysufoHMum;& ESpfq,fhwa,muf aq;½Hka&mufNyD;
wkdufwGef;ajymqkdcJhonf/ xdkif;EdkifiHrSm jrefrmtvkyform;trsm; a&;&mtzGJU (ILO) &JU tvkyftudkifbuf awmfvJoHawG yGufyGufnHae twGif;vlemjzpf&
wurÇmvk;H pD;yGm;a&;usqif;rIaMumifh tjym;vkyfudkifaewJh csif;rdkifeJYrJaqmuf? pHEeI ;f pHxm;qdik &f muRr;f usio f l rpöwm*Ref wdwfwdwfae toHrxGufeJY oufomvm&ifvJ
tvkyftudkifawG&Sm;yg;NyD; 0ifaiGavsmh (2) ae&mrSm aumuf,cl w hJ myg/ 'gayr,fh a'ar,mu r'ef;vGe;f ausmfwYkd vkd tdrt f
bmrSwfovJ 'gykvdyf*dwfwJh w&m;r0ifckd;0ifrIaMumifh
enf;wJhtwGuf rdrdEdkifiHudkpGefYcGmNyD;ol vnf; (2) ae&mvk;H rSmawGU&wJt h csuf t ulvkyfom;awG[m tvkyform;Oya'
wyg;wdkif;jynfrSm tvkyfvkyfMu&olawG vufawGu xyfwleD;yg;jzpfaeygw,f/ t& b,fvt kd umtuG,rf sK;d rS r&&SMd uyg um;armif;ol vlyGJpm;u ½Hk;rif;a&SUarSmuf
tzdkY ydkNyD;txdemus&wmyg/ tvkyfykHrSef csi;f rdik rf mS vkyu
f ikd af eMuwJh jrefrma&TUajymif; bl;vdYk axmufjyNyD;? xkYd twGuf oufqikd f bDvlqkdif;eJY ,kd;',m;okdif;uw,fav/ jym;jym;0yf'l;axmuf&wJh
vkyfae&NyD; 0ifaiGykHrSef&aeMuolawGqdk tvkyform;awGxJrSm &Srf;vlrsKd;pk0ifawG &mtpdk;&awGu tumtuG,fawGvkyf usefav;q,fhajcmufa,mufuawmh
wmawmifrS &oifhwJh0ifaiGxufavsmhNyD; u trsm;pkjzpfNyD; aqmufvyk af &;vkyo f m;? aqmifay;zdkY wdkufwGef;oGm;ygw,f/ pD;
ayESpfq,f&SnfayrJh bwfESpfaomif;eJY axmifq,f&uf
om&MuwmrdYk jrifw h ufvmwJh aexdik pf m; pdkufysKd;a&;vkyfom;? aps;qdkifvkyfom;? yGm;a&;usqif;wJhtwGuf? tvkyform;
aomufp&dwfaMumifh tMuyftwnf;awG tdrftulvkyfom;? pm;aomufqdkifpm;yGJ awG xdcu kd Mf u&? tJ't D xJrmS rS a&TUajymif; ckepfayyJus,fwJh awmarmtcsKyfrSm
jzpfMu&ygw,f/ tqdk;0g;qkH;tajctae xdk; pojzifh tvkyftrsKd;rsKd;vkyfudkifae tvkyform;awGu ydkxdcdkuf/ wcg a&TU qD;zkuGefwdefemtat;cef;xJ waygif;wnf;uscH&r,fwJh
uawmh 0ifaiGrydv k Qw H maMumifh rpkaqmif; Muwmyg/ rJaqmufrSmuawmh odk;arT;eJY ajymif;tvkyo f rm;awGxrJ mS rS trsKd;orD; ig;awGtpm; vlom;awGa&mufaew,f oHa'gufrIqkdyJ/
Edik ?f rpkaqmif;Edik wf t hJ wGuf olwYkd&nf&, G f txnfcsKyfpuf½kHawGrSm vkyfudkifMuol tvkyform;awG[m tepfemqkH; jzpfMu
ykZGefauG;awGtpm;
xm;ovdk rdrdwdkif;jynfrSmusef&pfwJh rd rsm;NyD; 'Dpuf½kHawG[mydkYukeftay: t"d &w,fvdkY ppfwrf;aumuf,lolawGu
uav;av;awGvJygao;w,f axmifaq;½HkeJY ocsKØif;
om;pk0ifawGtwGuaf iGjyefrydYkEikd /f 'Dawmh urSDcdktm;xm;&wmrdkY? pD;yGm;a&;uswJh ajymqkdcJhonf/
use&f pfwhJ rdom;pkawGtzdYk tcuftcJawG tcgrSm ydkxdcdkufwJh vkyfief;trsKd;tpm; wpf&mESpfq,fh wpfa,mufawmifwJh &mZm0if½kdif;vkdufav
ArmawG&JYtem*wf
'DvkdeJY .. 'DrSmyJ ur®owf&awmhrSmvm;
jynfwGi;f
c&D;waxmufta&mufrSm qDbef;eDukdowd&
vIy&f mS ;rI"mwfyrHk sm;tm;
jrefrmEdik if v
H w
G v
f yfonfo
h wif;at*sipf D áowif;pOf okdY ... tokH;jyKcGifhay;onfh
avat;pufu pazmufw,f
touf½Ir0 rGef;MuyfvmMu
aoaomfrSwnfh aMomfaumif;\wJh
rif;usefppfukdwrf;w
wkd;Mua0SYMu ½kef;Mu? uefMu jynfow
l Ydk\rsu&f nfudk
t,f'w
D mcsKyf
ZD0Zk;d
pmrlrsm;/ a0zeft}uHðypmrsm;tm; EkdifiHa&; ikdMu? ,kdMu? u,fyg? ryg wpmpmeJY
urÇmysufrkd;&GmNyDxif&JU/
igokwyf gtHw
tckawmh
h /hJ

atmufygvdyfpmtwkdif;
tHwrk a_ umfrwDtm; a&MunfaemufNyD; jrufEkaysmuf&wmu
qufo, G af y;yd‹k Eikd o
f nf?
wm0efct H ,f'wD m bk&m;wolvnf;wovkd 'Dwkdif;jynf/
cGmnKd ? a&csr;f P.O.Box (91), rkd;óu;owif;pOfrS wHcg; roluvJraygh
Tak 63110,
Mae Sod , txl;aus;Zl;wif&Sdygonf? 'gaywJh ZD0Zkd;
pmrsuEf mS zGpUJ nf;rI Thailand.
armifausmf admin@binamojo.org acwfopf qD;zkuGefwdefem vlom;xJu (2008 ckESpf {y&,f 14 &uf)
www.binamojo.org t,f'DwmtzGJh
pufwifbmv?? 2009 ckEpS f jrefrmEkid if v
H Gwv
f yfonfh owif;at*sipf rD S xkwaf 0onf/
á owif;pOf (16) trSwf (105)

uk;d uefw
@ u
dk yf rJG sm;ESiyhf wfoufI ppftpk;d &rS rGefjynfopfygwDrS ppftkyfpkESifh typftcwf&yfpJa&;
avmufuidk +f rKd ŒwGif owif;pm&Si;f vif;yGjJ yKvkyf
oabmwlnDcsuf &yfpJvkd
eufrsm;pGmxkwv f yk Ef idk o
f nfph uf½w Hk ck rGejf ynfopfygwDacgif;aqmifyidk ;f aMumifyh ifjzpfEidk af Mumif; ajymqko d rH sm;
tm; aeYcsif;ncsif;wnfaqmufí r& twGi;f wGif ppftyk pf Ek iS hf typftcwf&yf xGuaf y:aeonf/
Ekdifovkd? xkduJhokdY puf½kHrsKd;wnf&Sdae pJxm;onfudk xde;f odr;f xm;a&;ESiyhf wf ppftpkd;&onf NMSP ygwDESifh
rIEiS hf rl;,pfaq;0g;xkwv f yk af erItm; oufí oabmxm;uGJvGJrIrsm;&Sdae acgif;aqmiftcsKdUykdifqkdifonfh ra&TU
etzppftpk;d &taejzifh tb,ftwGuf aMumif;od&onf/ ajymif;Ekid o f nfyh pön;f rsm;jzpfonfh tk;d
aMumifh rod&&dS ovJ[al omar;cGe;f ukd rGefjynfopfygwD\ twGif;a&; tdrjf cHajrrsm; a&mif;jcif;ukv d nf; cGirhf
ar;jref;&m? jynfxJa&; 'kwd,0efBuD; rSL;jzpfol Ekid [ f o H mESihf acgif;aqmift jyKaMumif;od&onf/ ,if;uJhokdU ydwf
Akv
d rf LS ;csKyfbek ;f aqGu tpk;d &taejzifh csKUd rS ppftyk pf Ek iS hf typftcwf&yfpx J m; yifwm;jrpfrIESifhywfoufNyD; ppftkyfpk
rod&adS Mumif;? w½kwEf idk if rH S owif;ay; onfudk &yfqidk ;f &efqE´&adS eNyD; ppftyk pf k bufrS wpkHw&m&Sif;vif;ajymqkdjcif;
onfhtcgrSom od&Sd&aMumif; ajymqkd ESio hf ifw h ifah eonfh acgif;aqmiftcsKdU r&Sdaomfvnf; ygwDacgif;aqmifrsm;
ajzMum;cJo h nf/ url typftcwf&yfpaJ &;ukd qufvuf vufeufuidk í f jyefvnfawmckrd nfudk twGif;a&;rSL;Ekdif[Hom
,m,Dacgif;aqmif y,fapmufcsdef vGecf o
hJ nfh Mo*kwv f (23) &uf xdef;odrf;xm;vkdaMumif; od&onf/ wm;qD;vko d nft h wGuaf Mumifh jzpfEidk f a&;qGo J nfh zGUJ pnf;ykt H ajccHOya'tm;
pufwifbm (10) aeYu etzppftmPmykid w f Ydku uk;d uefY tqkdygjyóemrsm;aMumifh ppf aMumif; cefYreS ;f ajymqko d rH sm; xGuaf y: vufcHjcif;r&SdyJ ppftkyfpkusif;yonfh
ukd;uefYa'owGifjzpfyGm;cJhonfh acgif;aqmif zkeu f sm;&Si\ f aetdrw f iG f tpkd;&taejzifh oabmxm;wif;rm vsuf&o dS nf/ trsK;d om;nDvmcHoUdk vnf; avhvmol
wku
d yf rJG sm;ESiyhf wfoufí etzppftyk f vufeufpuf½&Hk o dS nf[al omtaMumif; vsu&f o dS nfh ygwDtwGi;f a&;rSL;jzpfol NMSP ESifh ppftpk;d &wkUd onf ZGef tjzpfomwufa&mufcJhonf/ xkdUjyif
pkbufrS owif;pm&Si;f vif;yGw J cktm; jycsujf zifh 0ifa&mufp;D eif;cJo h nf/ Ekdif[Homtm; t"duypfrSwfxm;rnf vESihf Mo*kwv f rsm;twGi;f u awGUqkH 2010 wGiu f si;f yrnfh ppftpk;d &\ a&G;
rSmrvGaJ Mumif; rGet f rsK;d om;'Dru
dk a&pD aqG;aEG;rIrsm;jyKvyk cf NhJ yD; ppftpk;d &buf aumufyGJwGifvnf; 0ifa&mufta&G;cH
tzGUJ \'kOuúXjzpfol Ekid if aH iGu ajymqkcd hJ rSaeí rGefjynfopfygwDtm; e,fjcm; rnfr[kwf[k twdtvif;aMunm
onf/ apmifhwyfykHpH (okdU) jynfolUppfykHpHt xm;onfh typftcwf&yfpJxm;onfh
rGefwkdif;&if;om;rsm;taejzifh oGi;f ajymif;&ef urf;vSr;f cJo h nfudk rGef tzGUJ jzpfonf/
vnf; ygwDacgif;aqmifyidk ;f twGi;f o jynfopfygwDrS y,fcscNhJ yD;onfah emuf rGejf ynfopfygwDonf 1995 ckEpS f
abmxm;uGJvGJaerIrsm;tay: pkd;&drf ykid ;f ppftyk pf Ek iS ,
hf ckuo
hJ Udk wif;rmrIrsm; twGif; ppftkyfpkESifh typftcwf&yfpJ
vsuf&adS eNyD; tqkyd gudprö sm;onf ppf jzpfay:vmjcif;jzpfaMumif; od&onf/ cJNh yD; vuf&t dS csdew
f iG f tiftm; (700)
tpkd;&\ oif;cGJtkyfcsKyfa&;AsL[m rGefjynfopfygwDonf ppftkyfpk cefU&Sad Mumif; od&&dS onf/

e,fjcm;apmifhwyftjzpf toGifrajymif;vkd/
ucsifa'o ukd,fykdiftkyfcsKyfa&;wyftjzpfom qM&Sd
odrf;qnf;&rdonfhvufeuftm;rsm; owif;pm&Sif;vif;yGJwGif jyoxm;pOf
vnf;od&onf/ autkid t f b dk ufrS u
avmufuidk Nf rdKUwGif jyKvyk cf ahJ Mumif;od& uk;d uefYacgif;aqmifa[mif;jzpfol csiaf 'oumuG,af &;wyftjzpf ajymif;
onf/ ppftpk;d & jynfxaJ &; 'kw, d 0ef zkefusm;&Sifonf ]0}e,fbufokdU ¤if; vJ&efupd t ö m; ppftpk;d &bufrS vufrcH
BuD; AkdvfrSL;csKyfbkef;aqGESifh ta&SU \wyfzGJUESifhtwl wdrf;a&SmifoGm;cJhNyD; bJ e,fjcm;apmifw h yfzUJG a&;uko d m vkyf
ajrmufyidk ;f ppfXmecsKyrf LS ; wkid ;f rSL; Akv d f ,cktcgwGif ppftpkd;&tultnDjzifh aqmif&ef ajymqkcd ahJ Mumif;od&onf/
csKyfatmifoef;xG#w f Ydk rS Ekid if jH cm;oH½;Hk 'kOuúXwm0ef,cl o hJ l y,fapmufcsed u
f etzppftkyfpkESifh autkdiftkdwkdY
rsm;rS oHtrwfrsm;? ppfoHrSL;rsm;ESifh tmPmodrf;,lcJhNyD; ,m,DOD;pD;aumf aqG;aEG;cJhonfrSm (7) Budrf&SdNyDjzpfNyD;
owif;axmufrsm;tm; &Si;f vif;wifjy rwDw&yf zGJUpnf;xm;aMumif;vnf; ppftpkd;&bufrS vkdufavsmaqG;aEG;cJh
cJjh cif;jzpfonf/ od&onf/ jcif; wpkwH &mr&S[ d o
k &d onf/
tqkyd gowif;pm&Si;f vif;yGw J iG f ,m,DO;D pDaumfrwDacgif;aqmif pufwifbmv (5) &ufaeYu
ukd;uefYacgif;aqmif zkefMum;&SifESifh y,fapmufcsdefrS ppftpkd;&\ e,fjcm; vnf; autkid t f t
dk m; e,fjcm;apmifw h yf
rdom;pk0ifwYdk\tdrrf sm;rS odr;f qnf;& apmifw h yftoGiaf jymif;a&;ukd oabm autkdiftkd t&m&Sdi,frsm; tjzpftoGiaf jymif;rnft h pm; ucsiaf '
rdaom rl;,pfaq;0g;rsm;? vufeuf wlvufccH NhJ yD; 2010 wGif usi;f yjyKvyk f ,ckv pufwifbm (9) &ufaeY autkdiftkdESifh r[mrdwfzGJUxm; o ukd,fykdiftkyfcsKyfa&;wyftjzpf t
puf½EHk iS hf &efvu
Hk sKid ;f &JwyfzUJG 0ifwYdk tm; rnfh a&G;aumufyGJokdYvnf; ppftpkd;& u autkid t f Edk iS hf jrefrmppftpk;d & uk,
d f onfh jrefrmEkdifiH trsKd;om;'Drkdu&uf oGiaf jymif;vJ&eftm; ucsijf ynfe,fa'
uk;d uefYwyfzUJG 0ifwYdkrS owfjzwfco hJ nfh pDpOfrjI zifh 0ifa&mufrnfjzpfaMumif; t pm;vS,fwkdY ajrmufykdif;wkdif;ppfXme wpfr[mrdwfwyfrawmf ukd;uefYtzGJU o toD;oD;&Sd vlxu k , dk pf m;vS,rf sm;
ae&mrsm;tm; jyoxm;aMumif; od& qkyd g owif;pm&Si;f vif;yGw J iG f owif; csKyw
f iG f e,fjcm;apmifw h yftjzpf toGif tm; jrefrmppftpkd;&wyfrS 0ifa&muf ESifh autkdiftkdwkdY awGUqkHaqG;aEG;um
onf/ axmufrsm;okYd ajymqkcd o hJ nf/ ajymif;a&;udpt ö m;aqG;aEG;cJ&h m oabm wku
d cf u
dk o
f rd ;f yku
d Nf yD;aemuf yxrqk;H oabmwlqkH;jzwfcJhjcif;jzpfaMumif;
oHwrefwOD;rS BuD;rm;NyD; vuf wlnrD I &&Scd jhJ cif;r&Sad Mumif;od&onf/ usi;f yonfh ESpzf ufawGYqyHk jJG zpfaMumif; vnf;od&onf/

]
rdwfaqG
oifwkd@&JŒ
uGefysLwmrsm;wGif
jzpfay:aeonfh
tcuftcJ
jy\emrsm;tm;
tv#ifjrefqkH;
ulnaD qmif&u
G af y;
qufoG,f&ef/ / zkef; + 66 87 903 6812 qufoG,f&ef/ / zkef; + 66 82 887 3760 aeyg+yD /
Sriphanich Road , Htong Tong, Mae Sod Thailand S r i p h a n i c h R o a d , H t o n g T o n g, M a e S o d T h a i l a n d

jrefrmEdik if v
H w
G v
f yfonfh owif;at*sipf rD x
S w
k af 0onf/ pufwifbmv ? 2009 ckEpS f

You might also like