MODULE 6: LAYUNIN, PARAAN, SIRKUMSTANSIYA, AT KAHIHINATNAN NG MAKATAONG

KILOS

1. Ito ang bunga ng ating isip at kagustuhan na nagsasabi ng ating katangian.

a. pasiya c. kakayahan
b. kilos d. damdamin

2. Bakit sinasabing ang moral na kilos ay ang makataong kilos ayon sa etika ni Sto.Tomas de
Aquino?
a. Sapagkat nahuhusgahan nito ang tama at maling kilos.
b. Sapagkat nakapagpapasiya ito nang naaayon sa tamang katwiran.
c. Sapagkat malayang patungo ito sa layunin na pinag-isipan.
d. Sapagkat napatutunayan nito ang sariling kilos kung ito ay mabuti o masama.

3. Si Jimmy ay isang pulis. Kilala siyang matulungin sa kanilang lugar kaya’t mahal na mahal siya
ng kaniyang mga kapitbahay ngunit lingid sa kaalaman ng kaniyang mga tinutulungan, na ang
itinutulong niya sa mga ito ay galing sa pangongotong na kinukuha niya sa kaniyang mga
nahuhuling tsuper sa kalsada. Tama ba o Mali ang kilos ni Jimmy?
a. Tama, dahil marami naman siyang natutulungan na nangangailangan.
b. Mali, dahil hindi sa kaniya galing ang kaniyang itinutulong.
c. Tama, dahil mabuti naman ang kaniyang panlabas na kilos.
d. Mali, dahil kahit mabuti ang panlabas na kilos, nababalewala pa rin ang panloob na kilos.

4. Kung ang papel na ginagampanan ng isip ay humusga at mag-utos, ano naman ang papel ng
kilos-loob?
a. Umunawa at magsuri ng impormasyon c. Tumulong sa kilos ng isang tao.
b. Tumungo sa layunin o intensiyon ng isip. d. Gumabay sa pagsasagawa ng kilos.

5. Alin sa sumusunod ang hindi kahulugan ng sirkumstansiya?

a. Ito ay tumutukoy sa isang kondisyon o kalagayan kung saan ang kilos na ginawa ay
nakaaapekto sa kabutihan.
b. Ito ay tumutukoy sa panloob na kilos na nakabatay kung saan nakatuon ang kilos-loob.
c. Ito ay nakapagbabawas o nakapagdaragdag sa kabutihan o kasamaan ng isang kilos.
d. Ito ay nakapagpapabago sa halaga ng isang kilos.

6. Alin sa sumusunod ang hindi kahulugan ng Layunin?

a. Ito ay tumutukoy sa panloob na kilos.
b. Ito ang pinakatunguhin ng kilos.
c. Ito ay nakapagbabawas o nakapagdaragdag ng kabutihan o kasamaan ng kilos.
d. Ito ay nakabatay kung saan nakatuon ang kilos-loob.

7. Isang araw habang wala sa bahay ang mga magulang ni Bren ay pumasok siya sa kanilang silid
at kumuha ng 500 piso sa loob ng kabinet kung saan nakatago ang pera nila. Ang pagkuha ni
Bren ng pera ay masama. Nadaragdagan ng panibagong kasamaan ang kaniyang ginawa
dahil___________.
a. kinuha niya ito nang walang paalam
b. kinuha niya ito nang wala ang kaniyang mga magulang
c. ang kinuhanan niya ng pera ay ang kaniyang mga magulang
d. ang pagkuha niya ng pera ay hindi nagpakita ng pagrespeto

8. May babae na nagustuhan at minahal si Alex ngunit ang babaeng ito ay mayroon ng asawa.
Ngunit sa kabila nito, ipinagpatuloy pa rin niya ang kaniyang pagmamahal sa babae hanggang sa
magkaroon sila ng relasyon. Ano kayang prinsipyo ang sumasakop sa sirkumstansiya ng kilos
ang makikita sa sitwasyon?
a. Ang sirkumstansiya ay maaaring makalikha ng kakaibang kilos ng mabuti o masama.
b. Ang sirkumstansiya ay hindi maaaring gawing mabuti ang masama.
c. Ang sirkumstansiya ay maaaring gawin ang mabuting kilos na masama.
d. Ang sirkumstansiya ay maaaring lumikha ng mabuti o masamang kilos.

9. Kaarawan ni Mang Robert, nagpunta ang kaniyang mga kaibigan at sila ay nagsaya. Humiram
sila ng videoke at sila ay nagkantahan hanggang umabot sila ng madaling-araw. Naiinis na ang
kaniyang mga kapit-bahay dahil sa ingay na dulot nito. Ano kayang prinsipyo ang sumasakop sa
sirkumstansiya ng kilos ang makikita rito?
a. Ang sirkumstansiya ay maaaring gawin ang mabuting kilos na masama.
b. Ang sirkumstansiya ay maaaring makalikha ng kakaibang kilos ng mabuti o masama.
c. Ang sirkumstansiya ay maaaring gawing mabuti ang masama.
d. And sirkumstansiya ay lumikha ng mabuti o masamang kilos.

10. Naging pangulo ng kanilang pangkat si Julianna. Simula sa araw nang siya ay manalo,
ginampanan niya nang lubos ang kaniyang tungkulin at responsibilidad. Ano kayang prinsipyong
sumasakop sa sirkumstansiya ng kilos ang makikita rito?
a. Ang sirkumstansiya maaaring lumikha ng mabuti o masamang kilos.
b. Ang sirkumstansiya ay maaaring magdulot ng bagong kabutihan sa masamang
kilos at bagong masamang hangarin sa masamang kilos.
c. Ang sirkumstansiya ay maaaring makalikha ng mabuti o masama.
d. Ang sirkumstansiya ay hindi maaaring gawing mabuti ang masama.

11. Ang sumusunod na pangungusap ay nagsasaad ng kahulugan ng kahihinatnan ng kilos

maliban sa _______________.
a. Ang lahat ng ginagawang kilos ng tao ay may dahilan, batayan, at kaakibat na pananagutan.
b. Ang kilos ay dapat makita sa layunin ng taong nagsasagawa nito.
c. Ang bawat kilos ay dapat pag-isipan bago ito isagawa.
d. Ang kilos ay kailangan ng sapat na pagpaplano upang makita ang mga bagay na dapat
isaalang-alang.

12. Si Gene ay isang espesyalistang doktor sa puso. Siya ay maingat sa pagbibigay kung anong
gamot ang nararapat sa pasyente dahil alam niya bilang doktor na hindi lahat ng gamot na
kaniyang ibinibigay ay may magandang idudulot sa mga pasyenteng iinom nito. Alin sa mga
Salik na Nag-uugnay sa makataong kilos ang ipinakita ni Gene?
a. Layunin c. Sirkumstansiya
b. Kilos d. Kahihinatnan

13. Ito ay tinatawag na panlabas na kilos na kasangkapan o paraan upang makamit ang layunin.
a. Layunin b. Kilos
c. Sirkumstansiya d. Kahihinatnan
14. Mayroon kang mahabang pagsusulit ngunit hindi ka nakapag-aral dahil ginabi ka nang
umuwi galing sa kaarawan ng iyong kaibigan. Nakikita mo ang sagot mula sa iyong katabi. Tama
ba o mali na kopyahin mo ito?
a. Tama, dahil hindi ko naman hiningi ang sagot, kusa ko naman itong nakita.
b. Mali, dahil hindi ko dapat kopyahin nang walang paalam sa kaniya.
c. Tama, dahil ang aking layunin ay makapasa sa pagsusulit.
d. Mali, dahil kung ano lamang ang nalalaman ko ang dapat kong isulat na sagot sa pagsusulit.

15. Bakit hindi maaaring paghiwalayain ang panloob at panlabas na kilos?

a. Dahil kung masama ang panloob, magiging masama rin ang buong kilos, kahit mabuti ang
panlabas.
b. Dahil kung ano ang kilos ng panlabas ay nagmumula sa panloob na kilos.
c. Dahil hindi magiging maganda ang kalalabasan ng lahat ng kilos.
d. Dahil maaaring madaig ng panlabas na kilos ang panloob na kilos.

GAWAIN 1 (B. PAGTUKLAS NG DATING KAALAMAN)

1. May markahang pagsusulit si Erick. Siya ay pumasok sa kaniyang silid at nagbasa ng

kaniyang mga napag-aralan.
Layunin Makasagot ng tama at makapasa sa kaniyang pagsusulit.
Paraan Pagbabasa ng kanyang mga napag-aralan.
Sirkumstansiya May markahang pagsusulit si Erick kaya siya’y nagbasa.

2. Magaling sa asignaturang Matematika si Glenda. Siya ang panlaban ng paaralan sa mga

kompetisyon at palagi siyang nananalo. Siya ay nagtuturo sa kapuwa niya kamag-aral na
mahina sa asignaturang Matematika tuwing hapon bago siya umuwi.
Layunin Nais niyang makatulong sa kaniyang kapuwa mag-aaral na mahina sa asignaturang
Matematika.
Paraan Nagtuturo siya sa kaniyang kapuwa mag-aaral tuwing hapon bago siya umuwi.
Sirkumstansiya Si Glenda ay magaling sa Math, dahil dito tinutulungan niya ang kanyang mga
kaklaseng mahina sa asignaturang ito.

3. Si Jomar ay malungkot dahil naiwan siyang mag-isa sa kanilang bahay. Tinawagan siya ng
kaniyang barkada at niyayang mag-inuman sila ng alak sa bahay ng isa pa nilang barkada.
Dahil nag-iisa si Jomar at nalulungkot, siya ay nakipag-inuman.
Layunin Maibsan ang lungkot na naramramdaman dahil sa pag-iisa sa bahay.
Paraan Tinanggap ni Jomar ang paanyaya ng kaniyang barkada na makipag-inuman sa isang
bahay ng kanilang barkada.
Sirkumstansiya Si Jomar ay nag-iisa sa kaniyang bahay at dahil dito naramdaman niya ang
lungkot. Tinawagan siya ng kaniyang barkada, at inimbitahan siyang makipag-inuman.

4. Matagal nang nais ni Kim na magkaroon ng cellphone. Isang araw, habang mag-isa lamang
siya sa kanilang silid-aralan ay nakita niyang naiwan ng kaniyang kamag-aral ang cellphone
nito. Kinuha ito ni Kim at itinago.
Layunin Nais ni Kim magkaroon ng cellphone.
Paraan Kinuha ni kim at itinago ang cellphone nang siya’y mag-isa sa silid- aralan at nakita niya
itong naiwan ng kaniyang kamag-aral .
Sirkumstansiya Matagal nang gustong magkaroon ng cellphone si Kim kaya nang makita niyang
naiwan ang cellphone ng kanyang kaklase tinago niya ito at kinuha,
MGA TANONG:
1. Ano-ano ang layunin, paraan, at sirkumstansiya sa bawat sitwasyon?

Sa unang sitwasyon (layunin) nais ni Erick na makasagot ng tama at makapasa sa kanyang

pagsusulit, (paraan) kaya’t nagbabasa siya ng kanyang mga napag-aralan, (sirkumstansiya)
mabuti ang kilos ni Erick dahil siya’y nag-aaral upang makasagot.

Sa ikalawang sitwasyon (layunin) nais ni Glenda na makatulong sa kaniyang kapuwa mag-aaral

na mahina sa matematika (paraan) kaya’t nagtuturo siya sa kanila tuwing hapon bago umuwi,
(sirkumstansiya) mabuti ang kilos ni Glenda sapagkat gusto niyang makatulong sa kanyang
kapuwa mag-aaral.

Sa ikatlong sitwasyon (layunin) nais ni Jomar na maibsan ang kanyang lungkot na

nararamdaman dahil sa pag-iisa nito sa kanilang bahay (paraan) kaya tinggap niya ang
paanyaya ng barkada na makipag-inuman, (sirkumstansiya) nag-iisa si sa kaniyang bahay at
dahil dito naramdaman niya ang lungkot. Tinawagan siya ng kaniyang barkada, at inimbitahan
siyang makipag-inuman.

Sa ikaapat na sitwasyon (layunin) nais ni Kim na magkaroon ng cellphone, (paraan) kaya kinuha
niya ang cellphone ng kaniyang kaklase nang nakita niya itong naiwan niya, (sirkumstansiya)
Dahil sa matagal na pag- aasam ni Kim na magkaroon ng cellphone, nang makita niyang naiwan
ng kanyang kaklase ang cellphone nito, kinuha ito ni kim at itinago.

2. May pagkakaiba ba ang kilos sa sitwasyon bilang 1 at 2 sa sitwasyon bilang 3 at 4?

Ipaliwanag.

Opo may pagkakaiba sa kilos sa sitwasyon 1 at 2 at sitwasyon 3 at 4, sa sitwasyon 1 at 2,

upang makamit ang layunin mabuti ang kilos na ginawa hindi katulad sa sitwasyon 3 at 4, kung
saan masama ang kilos na ginawa upang makamit ang layunin.

3. Kung ikaw ang tatanungin, ano ang mas tamang kilos, sitwasyon 1 at 2 o sitwasyon 3 at 4?
Patunayan.

Sitwasyon 1 at 2, dahil para makamit nila ang layunin gumawa sila ng paraan na
nagpapakita ng kabutihan.

GAWAIN 2

1. Tingnan ang Gawain 1. Isulat ang iyong mga konsepto tungkol sa kahulugan ng layunin,
paraan, at sirkumstansiya ng makataong kilos. Isulat ito sa iyong kuwaderno.

Mahalaga ang layunin, paraan at sirkumstansiya ng makataong kilos upang masuri ang
pagkamabuti at pagkamasama ng kilos ng tao.

2. Matapos mong maisulat ang mga konsepto ay bumuo ng tatlong pangkat.

3. Ibahagi ang sagot sa bawat isa at mula sa mga sagot ay bumuo kayo ng inyong malaking
konsepto mula sa kahulugan ng layunin, paraan, at sirkumstansiya ng makataong kilos.

4. Maging malikhain sa gagawing presentasyon.

5. Mga Tanong:
a. Ano ang iyong natuklasan sa kahulugan ng layunin, paraan, at sirkumstansiya mng
makataong kilos?

Natuklasan ko na ang layunin ay panloob na kilos kung saan nakatuon ang kilos loob.
Ang paraan naman ay panlabas na kilos na kasangkapan o paraan upang makamit ang layunin.
At ang sirkumstansiya naman ay tumutukoy sa isang kondisyon o kalagayan ng kilos na
nakababawas o nakadaragdag sa kabutihan o kasamaan ng isang kilos.

b. Bakit mahalaga na malaman ito ng tao?

Mahalaga na malamang ito ng tao upang masuri ng maayos na kilos at mabuti lagi ang
piliin.

c. Paano ito nakatutulong sa tao sa kaniyang pagpili ng isasagawang kilos at pasiya?

Makakatulong ito sa pagpili ng isasagawang kilos at pasiya sa pamamagitan ng

pagsaalang alang ng kabutihan na maidudulot sa sarili at kapuwa. Para din mapanagutan ng tao
ang kaniyang kilos.

GAWAIN 3

Mga Sitwasyon Mabuting kilos Masamang kilos Paliwanag

1. Nanalo si Mang Mabuti ang kilos ni
Philip bilang Mang Philip dahil sa


baranggay captain sa kanyang pagkapanalo
kanilang lugar. Wala agad siyang nag -
siyang inaksayang lingkod bilang
oras upang ibigay ang barangay captain,
sarili sa kaniyang wala siyang
paglilingkod nang inaksayang oras at
buong katapatan. naglingkod siya ng
buong katapatan
2. Nais ni Jaymee na Masama parin ang
matulungan ang kilos kahit na mabuti
kaniyang kamag-aral
na pumasa kaya’t
X ang kanyang
intensyon, dahil ang
pinakopya niya ito sa pagpapakopya ay
kanilang pagsusulit. hindi mabuting
paraan upang
makatulong.
3. Habang nasa loob Masama ang kilos ni
ng simbahan si Pol at Pol at Andrew dahil
Andrew ay pinag- pinag-uusapan nila
uusapan nila ang X ang isang bagay na
kanilang kamag-aral hindi naman sila
na di umano’y sigurado o may alam,
nakikipagrelasyon sa at ito ay paninira ng
kanilang guro. puri. Masama rin ang
kanilang kilos lalo pa’t
ginawa nila ito sa loob
ng simbahan.
4. Si Mang Gerry ay Masama ang kilos
matulungin sa kahit na mabuti ang
kaniyang mga ginagawa ni Mang
kapitbahay. Ngunit X Gerry sa mata ng
lingid sa kaalaman ng kanyang mga
kaniyangmga tinutulungan.
tinutulungan, na ang Masama ito dahil ang
perang ibinibigay niya perang ibinibigay niya
sa mga ito ay galing sa ay galing sa
pagbebenta niya ng pagbebenta ng
ipinagbabawal na ipinagbabawal na
gamot. gamot. Kailangan
tandaan na kung
masama ang panloob
na kilos, magiging
masama ang buong
kilos kahit mabuti ang
panlabas
MGA TANONG:

a. Sino-sino sa tauhan ang nagpakita ng mabuting kilos? Sino-sino ang hindi?

Si Mang Philip lamang ang nagpakita ng mabuting kilos habang sila Jaymee, Pol, Andrew
at si Mang Jerry ang mga tauhan na hindi nagpakita ng mabuting kilos.

b. Ano ang masasabi mo sa bawat tauhan? Pangatwiranan.

Si Mang Philip ay mabuting tao dahil pinanindigan niya kaagad ang kanyang tungkulin
bilang barangay captain, wala na siyang inaksayang oras, at handa siyang maglingkod ng buong
katapatan. Si Jaymee ay masasabi kong mabait dahil tinulungan niya ang kanyang kamag-aral na
pumasa ngunit hindi niya alam na mas kawawa ang kanyang kaklase dahil wala siyang
natutunan buhat ng pagpapakopya ni Jaymee. Masasabi ko namang sina Pol at Andrew ay
walang takot sa Diyos dahil doon pa nila ginawa ang pagtsitsismisan sa loob ng simbahan,
habang si Mang Gerry naman ay masasabi kong mabait at may mabuting intensiyon at ito ang
makatulong ngunit ang paraan na ginawa niya upang maisakatuparan ito ay hindi maganda,
pwede naman siyang magbigay ng pera ngunit hindi galing sa pagbebenta ng illegal na droga
kundi galing sa isang marangal na trabaho.

c. Paano mo nahusgahan kung mabuti o masama ang pasiya at kilos na ginawa ng

mga tauhan sa bawat sitwasyon?

Hinusgahan ko kung ano ang mabuti o masamang pasiya at kilos na ginawa ng mga
tauhan ay kung ang layunin sila sa ginawang kilos ay mabuti o masama at ang kilos na ginawa
upang makamit ang layunin. Makikita rin ito sa magiging resulta ng kanilang pasiya at kilos kung
ito ba’y makadaragdag ng kabutihan o magdudulot lamang ng kasamaan sa kaniyang paligid.

GAWAIN 4

Sitwasyon na nagsagawa ng pasiya at kilos:

Bumibili ako ng mineral water sa isang stand sa downtown, napansin ko na sobra ang
sukli na ibinigay ng bata at mapapansin na hindi siya masyadong marunong sa pagbibilang kaya
isinauli ko kaagad ang sobrang sukli.
Layunin: Ang maisauli ang sobrang sukli sa batang tindera.

Paraan: Pagsauli ng sobrang sukli sa batang tindera.

Sirkumstansiya: Nagsobra sa pagbigay ng sukli ang bata kaya Isinauli ko kaagad ang sukli,
nadaragdagan ang aking kabutihan sapagkat hindi ko sinamantala ang sitwasyon kung saan
hindi masyadong marunong ang bata sa pagbibilang.

MGA TANONG:

1. Ano ang masasabi mo sa iyong kilos, mabuti ba o masama? Patunayan.

Masasabi kong mabuti ang kilos na ginawa ko dahil isinauli ko ang sobrang sukli sa
tinder.

2. Ano ang iyong reyalisasyon matapos mong gawin ang gawain? Naging masaya
ka ba o hindi? Ipaliwanag.

Nagkaroon ako ng reyalisasyon na sa lahat ng bagay na aking gagawin kailangan parating

suriin ko ang aking pasiya bago ko ito isakilos para sa ikabubuti ng aking sarili at ng kapuwa.
Naging masaya ako pagkatapos kong gawin ito dahil kahit papano sa pagbabalik ko ng sukli
makadaragdag ito sa kanilang kita.

3. Paano nakatutulong sa iyo ang pagsusuri ng kilos bago ito isagawa?

Nakatulong ito dahil isinaalang- alang ko ang mga maaaring maging resulta ng aking
kilos bago koi to ginawa.

TAYAHIN ANG IYONG PAG-UNAWA

1. Ano ang kahulugan ng kilos? Ipaliwanag.

Ang makataong kilos ay bunga ng ating isip at kagustuhan na nasasalamin ang ating
pagkatao, ibig sabihin nito kung ano tayo at kung ano ang kalalabasan ng ating kilos ito ay batay
sa ating pagpapasiya na nangangahulugang hindi ng lahat ng ating isinasagawang kilos ay
mabuti.

2. Ano-ano ang salik na nag-uugnay sa makataong kilos? Ipaliwanag ang bawat isa.

Una ang layunin, ito ay tumutukoy sa panloob na kilos kung saan nakatuon ang kilos-
loob, ikalawa ang paraan, ito ang panlabas na kilos na kasangkapan o paraan upang makamit
ang layunin, ikatlo ang sirkumstanya, ito ay tumutukoy sa isang kondisyon o kalagayan ng kilos
na nakababawas o nakadaragdag sa kabutihan o kasamaan ng isang kilos, at ang ikaapat ang
kahihinatnan, mahalaga na masusing pag-isipan at pagplanuhang mabuti ang anumang
isasagawang kilos dahil mayroon itong katumbas na pananagutan na dapat isaalang- alang.

3. Bakit hindi maaaring ihiwalay ang panloob na kilos sa panlabas na kilos? Ipaliwanag.

Hindi maaaring ihiwalay ang panloob na kilos sa panlabas na kilos sapagkat kung
masama ang panloob, magiging masama rin ang buong kilos, kahit na mabuti pa ang panlabas.

4. Ibigay ang iba’t ibang uri ng sirkumstansiya at magbigay ng halimbawa sa bawat isa.
SINO: Ang pagkuha ni Arnold ng pera ng kanyang lola. Nakadaragdag ito ng panibagong
kasamaan dahil ang pinagnakawan niya ay mismo ang kaniyang lola.

ANO: Ang pera na ninakaw ni Arnold sa kanyang lola ay panbili pala ng gamot. Mas masama ang
kilos ni Arnold sapagkat nahirapan sa paghinga ang kaniyang lola hanggang madala ito sa
hospital.

SAAN: Ang paninirang puri sa kamag-aral sa loob ng simbahan. Nadaragdagan ang masamang
kilos dahil ginawa nila ito sa loob ng simbahan.

PAANO: May nakalimutan si Nestor sa pagsusulit nila kaya napatingin siya sa papel ng kaniyang
kakalse at nakita niya ang sagot kaya kinopya niya ito. Nababawasan ang kasamaan ng kaniyang
kilos dahil hindi niya ito pinagplanuhan.

KAILAN: Nasunugan ang isang pamilya sa lugar nila Chris. Imbis na tulungan niya ito sinamantala
pa ni Chris ang sitwasyon at ninakawan sila. Lalong nadaragdagan ang kasamaan ng kaniyang
kilos dahil sa sitwasyon ng pamilyang nasunugan.

5. Paano nahuhusgahan kung ang layunin ng kilos ay mabuti o masama? Magbigay ng

halimbawa.

Ang pamantayan sa kabutihan ng kilos ay kung iginagalang ng taong nagsasakilos ang

dignidad ng kanyang kapuwa.

Halimbawa: Binigyan ko ang kaibigan ko ng pagkain dahil wala siyang baon, ngunit
ginawa ko lamang ito dahil nais kong magpagawa ng takdang aralin sa kaniya bilang kapalit. Sa
sitwasyon mabuti ang kilos na ginawa ko ngunit ang layunin ko ay hindi maganda.

6.Sa iyong palagay, upang ang kilos ay maging mabuti, saan ba ito dapat nakabatay?
Ipaliwanag.

Kinakailangan ito’y nakabatay sa batas moral upang masiguro na ang kilos na ginagawa
ak mabuti hindi lamang para sa akin kundi para rin sa aking kapuwa.

PAGHIHINUHA NG BATAYANG KONSEPTO

Ang mabuting kilos ay dapat palaging mabuti hindi lamang sa kalikasan nito kundi sa
motibo at sirkumstansiya kung paano mo ito ginagawa. Kaya’t mula sa layunin, paraan, at
sirkumstansiya ng kilos ay madaling makikita o masusuri ang kabutihan o kasamaan nito.
 KILOS
MAKATAONG KILOS KILOS NG TAO

KILOS-LOOB ISIP NATURAL SA ISANG

Naaapektuhan ng: may: TAO

TAKOT LAYUNIN

GAWI PARAAN

KARAHASAN SIRKUMSTANSIYA

KAMANG- KAHIHINATNAN
MANGAN

MASIDHING
DAMDAMIN

Pag-uugnay ng batayang konsepto sa pag-unlad ko bilang tao

1. Ano ang kabuluhan ng batayang konsepto sa aking pag-unlad bilang tao?

Ang mga konseptong ito ay makatutulong sa akin sa pamamagitan ng pagsisilbing gabay

sa aking pagpili ng kilos sa aking araw- araw na pamumuhay kung saan maari ko itong gamitin
sa mga sitwasyong kakaharapin ko araw- araw.

2. Ano-ano ang maaari kong gawin upang mailapat ang aking mga pagkatuto sa modyul na
ito?

Pag-aaralan ko ng mabuti ang mga natutunan ko at sisiguraduhing lubos ko itong

nauunawaan, at isasabuhay ko rin ang mga ito nang sa ganoon mailapat ko ito sa aking pang
araw- araw na gawain at upang makatulong sa kapwa.

E. PAGSASABUHAY NG MGA PAGKATUTO

GAWAIN 5

MGA SITWASYON PAGSUSURI NG PAGTATAYA NG PALIWANAG

KABUTIHAN O KABUTIHAN O
KASAMAAN NG KASAMAAN
KILOS BATAY SA NG KILOS BATAY SA
LAYUNIN, PARAAN, LAYUNIN, PARAAN,
SIRKUMSTANSYA, AT SIRKUMSTANSYA, AT
KAHIHINATNAN NITO KALALABASAN NITO

1.Niyaya ka ng iyong Layunin: Maglaro sa Layunin: ang Hindi naman masama

kamag-aral na huwag Computer shop pagkakaroon ng ang paglalaro sa
pumasok sa klase at Paraan: Hindi kasiyahan ay bahagi computer shop,
pumunta sa computer papasok sa klase at ng kanilang paglalaro. ngunit hindi nila ito
shop upang maglaro pupunta sa computer Paraan: Dapat hindi dapat gawin sa
rito. shop pumunta sa computer tuwing sila’y may
Sirkumstansiya: shop pag may pasok, pasok, maaari itong
Pagliban sa klase hindi ito masama makaapekto sa
upang makapaglaro ngunit dapat may kanilang pag-aaral at
sa computer sjop. disiplina tayo at mga magdulot ng
Kahihinatnan: prinaprayoridad. pagkaroon ng
Makakaapekto ito sa Sirkumstansiya: mababang marka.
kanilang pag-aaral, naging masama ang Dapat prinapayoridad
maari silang kilos dahil sa pagliban muna nila ang pag-
makakuha ng nila sa klase upang aaral.
mababang grado na makapaglaro.
ikakadismaya ng Kahihinatnan:
kanilang magulang. Magkakaroon ito ng
epekto sa kanilang
pag-aaral at maaari
nila itong
mapabayaan.
2. Nangungulit ang Layunin: makapasa Layunin: parehong Ang layunin ng aking
iyong katabi na ang katabi mabuti ang kanilang katabi ay mabuti, ang
pakopyahin Paraan: pangungulit layunin na makapasa. hindi bumagsak,
mo siya sa pagsusulit na pakopyahin ko Paraan: Hindi mabuti ngunit ang paraan na
dahil maaari siyang siya. ang ginawang paraan ginamit niya ay
bumagsak. Sirkumstansiya: ng iyong katabi dahil masama dahil
Pangungulit ng katabi ang kanyang kailanman ay hindi
na mangopya. pangungulit ay naging mabuti ang
Kahihinatnan: Ang maaaring pangongopya, maari
hindi pagkatuto kung makadistorbo sa din siyang
papakopyahin siya. pagsasagot ko. makadistorbo sa
Sirkumstansiya: mali aking pagsasagot at sa
ang kilos na ito dahilpaglipas ng panahon
ang pangongopya ay masasanay na lamang
hindi tama, at siya’y siyang gawin ito, kaya
nakakadistorbo. kailangan siyang
Kahihinatnan: Ang payuhan na mag-aral
hindi niya pagkatuto sa susunod na mga
kung papakopyahin at pagsusulit dahil hindi
masasanay siyang makakabuti para sa
gawin ito. kaniya ang
pangongopya.
3. Nakita mo na Layunin: maisauli ang Layunin: ang Sa ganitong mga
nalaglag pitaka ng babae. pagnanais na maibalik sitwasyon nararapat
ang pitaka sa isang Paraan: Ibalik ito sa agad ang pitaka sa lang na manaig parin
babae sa loob ng may-ari. babae ay isang an gating kabutihan
simbahan. Sirkumstansiya: nagpapakita ng at disiplina sa sarili
Pagsauli ng pitaka kabutihan. upang patuloy tayong
habang nasa Paraan: ang makapaglingkod sa
simbahan pa ang pagsasauli ng pitaka ating kapwa kahit sa
babae. ng babae ay isang maliliit na bagay
Kahihinatnan: Lubos magandang kilos. lamang dahil para sa
na pagkatuwa ng Sirkumstansiya: iba, malaki na ang
babae dahil sa madadagdagan ang tulong na naibibigay
pagsasauli ng pitaka. kabutihan ng kilos natin.
dahil ginawa ito sa
 loob ng simbahan.
Kahihinatnan:
Matutuwa ang babae
na nangangahulugang
mabuti ang kilos na
ginawa.

Pagninilay

Gawain 6

* Natutunan kong may dalawang uri ng kilos,
ang makataong kilos at ang kilos ng tao.
* Natutunan kong may mga salik na nakakaa-
pekto sa kilos ng tao, ito ang takot, gawi,
karahasan, kamangmangan, at masidhing
damdamin.
* Natutunan kong maaring mabawasan ang
kabutihan at kasamaan ng isang kilos batay
sa layunin nito.
*Natutunan kong dapat isaalang- alang natin
ang maaring maging kahihinatnan ng ating
desisyon.
*Ang napulot kong aral ay dapat pag-isipan
ng mabuti ang mga kilos na gagawin dahil
tayo ay may pananagutan sa lahat ng ating
kilos.
* Isa sa aking mga realisasyon ay tayong mga
tao’y hindi perpekto, makakagawa at
makakagawa tayo ng mga pagkakamali
ngunit maiibsan natin ito sa pamamagitan ng
paggawa ng mabuti, pagiging mapanagutan,
at mapanuri sa mga desisyong gagawin na
hindi lamang makabubuti para sa atin kundi
para din sa ating kapuwa.

Gawain 7

Suliranin Layunin Paraan Sirkumstansiy Kahihinatnan Komento,

a Paghuhusga: payo, at
Mabuti o lagda ng
masama ang magulang
kilos? Bakit?
Nakakita ako Maibalik Ibibigay sa May Mabuti ang Mabuti ang
ng P500.00 ang pera kinauukulan nakahulog ng kilos ko dahil iyong ginawa,
habang ako’y sa may- o sa lost and P500.00 at kahit na hindi gaya ng turo
naglalakad ari. found sa nakita ko ito ako namin dapat
sa paaralan. paaralan, habang nakakakilala sa ibabalik mo
para naglalakad. may-ari parati ang mga
mahanap naghanap ako bagay na
ang may-ari . ng paraan natatagpuan mo
upang sapagkat hindi
maipaalam na ito sa iyo,
nakakita ako ng ipagpatuloy mo
pera at upang ang mabuting
mahanap ang gawaing ito.
may-ari.