आर्थिक सवेक्षर् २०७४/७५

प्रर्िव्यक्तक्त आय (अमेररकी डलर) आर्थिक वृद्धिदर उपभोक्ता मुद्रास्फीर्ि दर

1200 14

1000 12
10
800
8
600
6
400
4
200 2
0 0
2068/69

2071/72

2074/75
2066/67

2067/68

2069/70
2065/66

2070/71

2073/74
2072/73

20६५/६६

20६६/६७

20६७/६८

20६८/६९

20६९/७०

20७०/७१

20७१/७२

20७२/७३

20७३/७४

20७4/७5
बहुआयार्मक गररबी (प्रर्िशिमा) खर्ि र राजस्वको प्रवृक्ति (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा)
60 40
50 35
30
40
25
30 20
20 15
10
10 5
0 0
२०६७/६८

२०६८/६९

२०६९/७०

२०७२/७३

२०७३/७४
२०६५/६६

२०६६/६७

२०७०/७१

२०७१/७२

२०७४/७५
प्रदे श नं. प्रदे श नं. प्रदे श नं. प्रदे श नं. प्रदे श नं. कर्ािली प्रदे श नं.
१ २ ३ ४ ५ प्रदे श ७

राजस्व सरकारी खर्ि

प्रमुख खाद्यान्न बाली उत्पादनको क्तस्थर्ि (हजार मे. टनमा) बर्ि र लगानीको प्रवृक्ति (कुल गाहिस््य उत्पादनको प्रर्िशिमा)
१२००० 60
१०००० 50
८००० 40
६००० 30
४००० 20
२००० 10
० 0
२०६८/६९

२०७4/७5
२०६५/६६

२०६६/६७

२०६७/६८

२०६९/७०

२०७०/७१

२०७१/७२

२०७२/७३

२०७3/७४

2068/69

2074/75
2066/67

2067/68

2069/70
2065/66

2070/71

2071/72

2072/73

2073/74

धान मकै गहुुँ अन्य कुल गाहिस््य बर्ि कुल लगानी

नेपाल सरकार

अथि मन्रालय
र्सं हदरबार, काठमाडौँ
आर्थिक सर्वेक्षण २०७४/७५

नेपाल सरकार

अथि मन्त्रालय
र्सिं हदरबार, काठमाडौं
 प्राक्कथन

ु का महत्र्वपूण ि आर्थिक पररसूचकहरुको वर्वश्लेषण र चालु आर्थिक र्वषिको प्रथम आठ

मुलक
मवहनासम्मको सरकारका वर्वकास कायिक्रमहरुको कायािन्त्र्वयन स्थथर्ि समार्वेश गररएको आर्थिक
सर्वेक्षण २०७४/७५ प्रकाशनमा ल्याइएको छ।

ु को वर्वकासको गर्ि िथा मुलक

यस आर्थिक सर्वेक्षणले मुलक ु सामु रहे का वर्वकासका च ुनौिीहरु
उजागर गरे को छ। वर्वकासको र्नरन्त्िर प्रयासका बार्वजुद अथििन्त्रमा उच्च गररबी, न्त्यून आर्थिक
र्वृविदर, उच्च आर्थिक असमानिा र उच्च बेरोजगारीको स्थथर्ि वर्वद्यमान छ। दुई र्िहाई श्रमशस्ि
आस्श्रि कृवष क्षेर अझैपर्न र्नर्वािहमुखी छ भने औद्योर्गक वर्वकासको स्थथर्ि झन कमजोर छ।
यद्यवप सामास्जक क्षेरमा भएको प्रगर्ि र पर्छल्लो समय आर्थिक वक्रयाकलापमा भएको वर्वथिारले
आगामी ददनमा ददगो, उच्च, फरावकलो र समार्वेशी वर्वकास हार्सल गने हारा प्रयास साथिक हुने
दे स्खएको छ।

प्रथिुि आर्थिक सर्वेक्षणमा समार्वेश गररएका वर्वर्वरण र वर्वश्लेषणहरूलाई पररष्कृि र व्यर्वस्थथि

बनाउने प्रयास थर्वरूप सरकारका वर्वर्भन्न नीर्ि िथा कायिक्रमहरुको उपलस्धिलाई सिं घीयिाको
भार्वना अनुरूप सम्भर्व भएसम्म प्रदे शगि रुपमा प्रथिुि गररएको छ। आगामी ददनमा पाठक िथा
उपयोगकिािहरुबाट प्राप्त हुने सुझाब र िीनै िहका सरकारहरुको आर्वश्यकिालाई समेि मध्यनजर
राख्दै यो प्रकाशनलाई थप व्यर्वस्थथि र अनुसन्त्िानमूलक बनाउँदै लर्गनेछ।

अन्त्त्यमा, आर्थिक सर्वेक्षणको लार्ग आर्वश्यक िथ्याङ्क र वर्वर्वरण उपलधि गराई सदाझैं सहयोग गनुि
हुने वर्वर्भन्न मन्त्रालय, वर्वभाग र सम्बि र्नकायहरूलाई िन्त्यर्वाद ददन चाहन्त्छु । त्यसै गरी, यस
प्रकाशनलाई थप पररमाजिन र पुनसंरचना गरी र्वििमान थर्वरूपमा ल्याउन अथक मेहनि गने
आर्थिक सल्लाहकार, आर्थिक नीर्ि वर्वश्लेषण महाशाखा र मन्त्रालयका सम्र्वस्न्त्िि सबै
कमिचारीहरूलाई वर्वशेष िन्त्यर्वाद ददन चाहन्त्छु ।

िन्त्यर्वाद।

डा. युर्वराज खर्िर्वडा

जेठ, २०७५ अथिमन्त्री
 वर्वषय सूची

प्राक्कथन
िार्लका सूची
चाटि सूची
छोटकरी रूप
कायिकारी सारािंश
१. समग्र आर्थिक स्थथर्ि 1
२. प्रादे स्शक आर्थिक िथा सामास्जक स्थथर्ि १२
३. सार्विजर्नक वर्वत्त १५
४. मूल्य ३३
५. वर्वत्तीय क्षेर ३५
६. बाह्य क्षेर ४७
७. गररबी र्नर्वारण र रोजगारी ५१
८. कृवष, र्वन र भूर्मसुिार ५८
९. उद्योग, र्वास्णज्य, आपूर्िि र पयिटन ६८
१०. आर्वास िथा सहरी वर्वकास, र्वािार्वरण र ऊजाि ८३
११. भौर्िक पूर्वाििार, यािायाि िथा सञ्चार ९२
१२. सामास्जक क्षेर १०१
१३. भूकम्पपर्छको पुनर्निमािण १२८
१४. प्रशासन र सुशासन १३१

समविगि आर्थिक पररसूचकहरु

अनुसूचीहरु
 िार्लका सूची

िार्लका १ (क) : वर्वश्व आर्थिक र्वृविदर १

िार्लका १ (ख) : ु िथा चीनको आर्थिक र्वृविदर
दस्क्षण एस्शयाली मुलक १
िार्लका १ (ग) : वर्वश्वको मुद्राथफीर्ि दर २
िार्लका १ (घ) : ु िथा चीनको मुद्राथफीर्ि दर
दस्क्षण एस्शयाली मुलक २
िार्लका २ (क) : प्रादे स्शक आर्थिक िथा सामास्जक पररसूचक १३
िार्लका ३ (क) : सार्विजर्नक वर्वत्तका सूचकहरु १६
िार्लका ३ (ख) : चालु आर्थिक र्वषिमा प्रदे श िथा थथानीय िहमा भएको वर्वत्तीय हथिान्त्िरण २०
िार्लका ३ (ग) : कुल सरकारी आयको सिं रचना २५
िार्लका ३ (घ) : कुल सरकारी खचिमा सरकारी आय, राजथर्व, अनुदान र ऋणको अनुपाि २५
िार्लका ३ (ङ) : वर्वगि ५ र्वषिको राजथर्वको सिं रचना २७
िार्लका ३ (च) : भुिानी गनि बाँकी सार्विजर्नक ऋण िथा साँर्वा वफिाि र धयाज खचि ३०
िार्लका ५ (क) : वर्वत्तीय क्षेर सबलिाका प्रमुख सूचकहरु ३६
िार्लका ५ (ख) : प्रदे शगि रुपमा बैंक िथा वर्वत्तीय सिं थथाका शाखा ३७
िार्लका ५ (ग) : बैकदर, पुनरकजािदर र अर्नर्वायि नगद अनुपाि ३८
िार्लका ५ (घ) : प्रमुख मौदद्रक योगाङ्कहरूको र्वावषिक र्बन्त्दुगि पररर्वििन ३९
िार्लका ५ (ङ) : र्ििोपर अभौर्िकीकरणको अर्वथथा ४२
िार्लका ५ (च) : जीर्वन िथा र्नजीर्वन बीमा धयर्वसायमा लगानी ४३
िार्लका ५ (छ) : र्नक्षेप िथा कजाि सुरक्षण कोषको अर्वथथा ४५
िार्लका ६ (क) : वर्वप्रेषण आप्रर्वाहको अर्वथथा ४९
िार्लका ६ (ख) : लाभाशिं भुिानीको अर्वथथा ५०
िार्लका ७ (क) : नेपालको बहुआयार्मक गररबी सूचकािंकको अर्वथथा ५१
िार्लका ७ (ख) : सीप वर्वकास िार्लम प्राप्तको अर्वथथा ५३
िार्लका ७ (ग) : श्रम थर्वीकृर्ि र्लई र्वैदेस्शक रोजगारीमा गएका कामदारको वर्वर्वरण ५४
िार्लका ७ (घ) : दे शगि र्वैदेस्शक रोजगारीको स्थथर्ि ५४
िार्लका ७ (ङ) : मृिक सिं ख्या र आर्थिक सहायिाको वर्वर्वरण ५५
िार्लका ७ (च) : वर्वरामी र अिंग भिं गको वर्वर्वरण ५५
िार्लका ७ (छ) : सामास्जक सुरक्षा कोषमा सिं कर्लि रकम ५६
िार्लका ७ (ज) : ग्रामीण सामुदावयक पूर्वाििार वर्वकास कायिक्रमको उपलस्धि ५७
िार्लका ८ (क) : स्रोि बीउ उत्पादन िथा बालीको जाि उन्त्मोचन वर्वर्वरण ६२
िार्लका ८ (ख) : पशुपालन कजाि कायिक्रमको स्थथर्ि ६३
िार्लका ८ (ग) : नेपालको र्वन स्रोि िथा र्वन क्षेरको िथ्याङ्क ६४
िार्लका ८ (घ) : राविय र्नकुञ्ज िथा र्वन्त्यजन्त्िु सिं रक्षणको वर्वर्वरण ६५
िार्लका ८ (ङ) : सिं रस्क्षि क्षेरमा भ्रमण गने पयिटक सिं ख्या र राजथर्व आम्दानी ६५
िार्लका ८ (च) : भू िथा जलािार व्यर्वथथापन स्थथर्ि ६६
िार्लका ९ (क) : उद्योग दिाि वर्वर्वरण ६८
िार्लका ९ (ख) : प्रदे श अनुसार उद्योग वर्वभागमा दिाि भएका उद्योग ६९
िार्लका ९ (ग) : उद्योग र्वगीकरण अनुसार दिाि र लगानी ६९
िार्लका ९ (घ) : वर्वगि ५ र्वषिमा थर्वीकृर्ि प्राप्त उद्योग ७०
िार्लका ९ (ङ) : दे शगि रूपमा वर्वदे शी लगानी ७१
िार्लका ९ (च) : वर्वगि ५ र्वषिमा उद्योगमा वर्वदे शी लगानी ७१
िार्लका ९ (छ) : प्रदे श अनुसार वर्वदे शी लगानीका उद्योग ७२
िार्लका ९ (ज) : कम्पनी दिािको अर्वथथा ७३
िार्लका ९ (झ) : घरे ल ु िथा साना उद्योग दिािको प्रदे शगि वर्वर्वरण ७४
िार्लका ९ (ञ) : प्राईभेट फमिको वर्वर्वरण ७७
िार्लका ९ (ट) : प्रदे श अनुसार पेट्रोर्लयम पदाथिको भण्डारण क्षमिा िथा र्बक्री पररमाण ७८
िार्लका ९ (ठ) : प्रदे श अनुसार पर्वििारोहणबाट प्राप्त रोयल्टी ८१
िार्लका १० (क) : प्रदे श अनुसार र्नमािण हुने आर्वास इकाईहरु ८३
िार्लका १० (ख) : चालु आर्थिक र्वषिको फागुन मसान्त्िसम्म सम्पन्न भएका
८७
जलवर्वद्युि आयोजनाहरु
िार्लका १० (ग) : र्नमािणािीन जलवर्वद्युि आयोजनाहरु ८८
िार्लका १० (घ) : जलवर्वद्युि उत्पादन अनुमर्िपर वर्विरणको स्थथर्ि ८८
िार्लका १० (ङ) : क्षेरगि वर्वद्युि उपभोग ९०
िार्लका ११ (क) : केन्त्द्रीय र्नकायबाट गररएको सडक वर्वथिार ९२
िार्लका ११ (ख) : पर्छल्लो ५ र्वषिको सडक सुवर्विा वर्वथिारको स्थथर्ि ९२
िार्लका ११ (ग) : प्रदे श अनुसार थथानीय सडकको र्बर्वरण ९३
िार्लका ११ (घ) : थथानीय िहबाट र्नमािण भएका सडकको वर्वर्वरण ९४
िार्लका ११ (ङ) : भौगोर्लक क्षेर अनुसार थथानीय सडक र्बथिार ९४
िार्लका ११ (च) : नागररक उड्डयनसम्बन्त्िी सूचकहरू ९६
िार्लका ११ (छ) : श्रव्य दृश्यसम्बन्त्िी ईजाजि सिं ख्या ९८
िार्लका ११ (ज) : वर्विररि कुल टे र्लफोन सिं ख्या ९९
िार्लका ११ (झ) : दिाि भएका परपर्रकाको िुलनात्मक वर्वर्वरण १००
िार्लका १२ (क) : शैस्क्षक सूचकमा आिाररि उपलस्धिहरु १०२
िार्लका १२ (ख) : प्रदे श अनुसार वर्वर्भन्न िहका वर्वद्यालयको वर्वर्वरण १०५
िार्लका १२ (ग) : वर्वद्यालय प्रकार अनुसारका वर्वद्यालयको वर्वर्वरण १०५
िार्लका १२ (घ) : िहगि वर्वद्यालय, वर्वद्याथी र स्शक्षक अनुपाि १०६
िार्लका १२ (ङ) : सामुदावयक र सिं थथागि वर्वद्यालयमा कायिरि स्शक्षक वर्वर्वरण १०६
िार्लका १२ (च) : वर्वद्यालयगि र िहगि स्शक्षकको लैं विक वर्वर्वरण १०७
िार्लका १२ (छ) : सामुदावयक वर्वद्यालयमा कायिरि स्शक्षकको प्रदे शगि वर्वर्वरण १०७
िार्लका १२ (ज) : वर्वद्यालय िहमा वर्वद्याथी भनािको अर्वथथा १०८
िार्लका १२ (झ) : शैस्क्षक सर २०७४ मा िहगि वर्वद्याथी भनािको अर्वथथा १०८
िार्लका १२ (ञ) : प्रदे शगि रुपमा वर्वद्याथी भनािको वर्वर्वरण १०९
िार्लका १२ (ट) : िहगि वर्वद्याथी भनािदर सम्बन्त्िी वर्वर्वरण १०९
िार्लका १२ (ठ) : प्रदे शगि रुपमा वर्वद्याथी खुद भनािदर ११०
िार्लका १२ (ड) : SEE परीक्षाको वर्वर्वरण १११
िार्लका १२ (ढ) : थर्वाथथ्य क्षेरका कायिक्रमबाट परे को प्रभार्व सम्बन्त्िी सूचक ११२
िार्लका १२ (ण) : थर्वाथथ्य सिं थथा, शैया र जनशस्िको वर्वर्वरण ११२
िार्लका १२ (ि) : प्रदे श अनुसार थर्वाथथ्य सेर्वाबाट लाभास्न्त्र्वि भएका जनसिं ख्या ११३
िार्लका १२ (थ) : वर्वथिाररि खोप एर्विं राविय पोर्लयो खोप ११४
िार्लका १२ (द) : र्न:शुल्क थर्वाथथ्य सेर्वा कायिक्रम ११८
िार्लका १२ (ि) : राजनीर्िक िहमा मवहला नेित्ृ र्व ११९
िार्लका १२ (न) : पुनथथािपना केन्त्द्रबाट सेर्वा र्लनेको वर्वर्वरण १२०
िार्लका १२ (प) : आिारभूि खानेपानी िथा सरसफाइको स्थथर्ि १२३
िार्लका १२ (फ) : व्यस्िगि घटना दिाि १२६
िार्लका १२ (ब) : सामास्जक सुरक्षा भत्ता वर्विरण १२६
िार्लका १३ (क) : र्नजी आर्वास पुनर्निमािणको अर्वथथा १२९
िार्लका १३ (ख) : क्षर्िग्रथि सार्विजर्नक सिं रचनाको पुनर्निमािणको अर्वथथा १३०
िार्लका १४ (क) : सेर्वाको आिारमा र्नजामिी कमिचारीको सिं ख्या १३२
 चाटि सूची

चाटि १ (क) : कुल गाहिथथ्य उत्पादन र्वृविदर ३

चाटि १ (ख) : कुल गाहिथथ्य उत्पादनको सिं रचना ४
चाटि १ (ग) : कुल उपभोग सिं रचना ४
चाटि १ (घ) : लगानीको प्रर्वृस्त्त ५
चाटि १ (ङ) : ँ ी र्नमािण सिं रचना
कुल स्थथर पुज ५
चाटि १ (च) : कुल गाहिथथ्य बचि र कुल राविय र्वचि ६
चाटि १ (छ) : कुल गाहिथथ्य बचि - लगानी अन्त्िर ७
चाटि १ (ज) : कुल राविय बचि - लगानी अन्त्िर ७
चाटि १ (झ) : प्रर्िव्यस्ि आय ८
चाटि १ (ञ) : क्षेरगि उत्पादन र्वृविदर ९
चाटि ३ (क) : वर्वत्त पररसूचकहरु १५
चाटि ३ (ख) : सरकारी खचिको थर्वरुप १७
चाटि ३ (ग) : राजथर्वको प्रर्वृस्त्त १७
चाटि ३ (घ) : भुिानी गनि बाँकी सार्विजर्नक ऋण १८
चाटि ३ (ङ) : आन्त्िररक ऋण पररचालनको स्थथर्ि १८
चाटि ३ (च) : ँ ीगि खचि र वर्वत्तीय व्यर्वथथाको प्रर्वृस्त्त
चालु खचि, पूज १९
चाटि ३ (छ) : चालु खचिको सेर्वा िथा कायिगि वर्वर्वरण २१
चाटि ३ (ज) : ँ ीगि खचिको सेर्वा िथा कायिगि स्थथर्ि
पूज २२
चाटि ३ (झ) : ँ ीगि खचिको स्थथर्ि
पूज २३
चाटि ३ (ञ) : ँ ीगि खचिको भुिानी प्रर्वृस्त्त
पूज २४
चाटि ३ (ट) : कर राजथर्व र गैरकर राजथर्वको प्रर्वृस्त्त २६
चाटि ३ (ठ) : चालु आर्थिक र्वषिको प्रथम आठ मवहनाको राजथर्व सिं रचना २७
चाटि ३ (ड) : र्वैदेस्शक ऋण र अनुदान प्रर्िबििाको स्थथर्ि २८
चाटि ३ (ढ) : कुल र्वैदेस्शक उपयोग र र्वैदेस्शक अनुदान िथा ऋण उपयोग २९
चाटि ३ (ण) : बजेट िथा गैर बजेट सिं यन्त्रबाट पररचार्लि अन्त्िरािविय वर्वकास सहायिा २९
चाटि ३ (ि) : प्रर्िव्यस्ि सार्विजर्नक ऋण र प्रर्िव्यस्ि आय ३१
चाटि ४ (क) : समग्र िथा क्षेरगि उपभोिा मुद्राथफीर्ि दर ३३
चाटि ५ (क) : नेपालको वर्वत्तीय सिं रचना ३५
चाटि ५ (ख) : धयाजदरको प्रर्वृस्त्त ३९
चाटि ५ (ग) : बैंक िथा वर्वत्तीय सिं थथाबाट प्रर्वावहि क्षेरगि कजाि ४०
चाटि ५ (घ) : नेप्से सूचकाङ्कको प्रर्वृस्त्त ४१
चाटि ५ (ङ) : बीमा शुल्क आय र र्वृविदर ४३
चाटि ६ (क) : कुल व्यापारमा आयाि÷र्नयाििको अिंश ४७
चाटि ६ (ख) : र्वाह्य क्षेरका प्रमुख पररसूचकहरू ४८
चाटि ९ (क) : औद्योर्गक उत्पादन र र्वृविदर ६८
चाटि ९ (ख) : Doing Business Index, 2018 मा साकि दे शको थथान ७२
चाटि ९ (ग) : पयिटक आगमन ७९
चाटि ९ (घ) : सन् २०१७ मा बढी पयिटक आउने दे श ७९
चाटि ९ (ङ) : उद्देश्य अनुसार पयिटक आगमन ८०
चाटि १० (क) : िनी र गररब पररर्वारमा वर्वद्युि पहुँचको अर्वथथा ८६
चाटि १० (ख) : वर्वद्युि माग र आपूर्िि बीचको अन्त्िर ८७
चाटि १० (ग) : ऊजाि खपिको अर्वथथा ८९
चाटि १० (घ) : क्षेरगि वर्वद्युि खपि ९०
चाटि ११ (क) : प्रदे शगि थथानीय सडकको स्थथर्ि ९४
चाटि १२ (क) : स्शक्षा क्षेरको योगदान, स्शक्षा क्षेरको र्वृविदर १०१
चाटि १२ (ख) : कक्षा १ मा भनाि हुने मध्ये बालवर्वकास केन्त्द्रमा भनाि हुने
वर्वद्याथीको वर्वर्वरण १०३
चाटि १२ (ग) : बाल हे ल्पलाइनबाट लाभास्न्त्र्वि बालबार्लका १२१
 छोटकरी रूप

App Application
ART Anti Retro Treatment
ARV Anti Retro Viral
ASV Anti Snake Venom
CB PMTCT Community Based Pregnant Mother to Child Transmitted
CCFF Climate Change Financing Framework
CSV Climate Smart Village
CTP Computer to Plate
DPC Damp Proof Course
DTH Direct to Home
EIA Environmental Impact Assessment
E-Payment Electronic Payment
FSIA Follow up Survey Impact Assessment
GDP Gross Domestic Product
GIZ German Agency for International Cooperation
GPA Gross Point Average
GPZ Garment Processing Zone
GST Goods & Services Tax
GMPCS Global Mobile Personal Communication by Satellite
HIV Human Immunedeficiency Virus
HTC HIV Testing & Counseling
ICAO International Civil Aviation Organisation
ICC International Cricket Council
IRENA International Renewable Energy Agency
IT Information & Technology
MIS Management Information System
MVA Mega Volt Amp
NCCIS National Climate Change Impact Survey
NGIID National Geographic Information Infrastructure Division
ODF Open Defecation Free
ODI One Day International
PCC Plain Cement Concrete
PMTCT Preventing Mother to Child Transmission
PMT Proxy Means Test
PSTN Public Swtiched Telephone Network
RCC Reinforced Cement Concrete
RFPM Revolving Fund Performance Monitoring
RoR Run of River
SASEC South Asia Sub-regional Economic Cooperation
SEE School Education Examination
SEZ Special Economic Zone
TABUCS Transaction Accounting and Budget Control System
TOE Tones of Oil Equivalent
TPD Teachers Professional Developments
UHF Ultra High Frequency
UN United Nations
VHF Very High Frequency
WTP Water Treatment Plant
 कायिकारी सारािंश

१. एक दशक अस्घको आर्थिक मन्त्दीको असरका कारण स्शर्थल रहे को वर्वश्व अथििन्त्र
पर्छल्ला र्वषिहरुमा क्रमश: सुिारोन्त्मुख एर्वम् गर्िशील हुँदै गएको छ। सिं वर्विान जारी
भए पश्चािको र्नर्वािचनपर्छ नेपालमा पर्न राजनीर्िक स्थथरिा आएको र त्यसको
पररणामथर्वरूप लगानीको र्वािार्वरण अनुकूल हुँदै गएकोले अथििन्त्रमा सकारात्मक प्रभार्व
दे स्खन थालेको छ।
२. वर्वगि एक दशकको आर्थिक र्वृवि औसि ४.३ प्रर्िशि रहे कोमा आर्थिक र्वषि
२०७४/७५ मा ५.९ प्रर्िशि पुग्ने प्रारस्म्भक अनुमान छ। पर्छल्लो समयमा आपूर्िि
प्रणालीमा आएको सुिार, ऊजािको उपलव्ििा एर्वम् व्यापार क्षेरको वर्वथिार र र्नमािण
कायिले गर्ि र्लन थालेकोले आर्थिक र्वृविमा सुिार आएको हो।
३. वर्वगि लामो समयदे स्ख नेपालको गररबी घट्दै गएपर्न गररबी न्त्यूनीकरणमा अपेस्क्षि
उपलस्धि हार्सल हुन सकेको छै न। अवहले पर्न नेपालमा २१.६ प्रर्िशि जनसिं ख्या (६०
लाख भन्त्दा बढी) र्नरपेक्ष गररबीको रे खामुर्न रहे का छन् भने बहुआयार्मक गररबी दर
अझै उच्च रहेको छ।
४. चालु आर्थिक र्वषिमा प्रर्िव्यस्ि आय अमेररकी डलर १,००४ (रू.१०३,३३५) पुग्ने
अनुमान छ। प्रर्ि व्यस्ि आयको आिारमा सन् २०२२ सम्ममा वर्वकासशील राि िथा
सन् २०३० सम्ममा मध्यम आय भएको रािमा थिरोन्नर्ि हुन प्रर्िव्यस्ि आय उल्लेख्य
रूपमा बढाउने िफि थप प्रयास गनुप
ि ने स्थथर्ि छ।
५. कुल गाहिथथ्य उत्पादनमा सेर्वा क्षेरको योगदान बढ्दै गएको छ भने कृवष क्षेरको
योगदान क्रमश: घट्दै गई चालु आर्थिक र्वषिमा २७.६ प्रर्िशिमा झरे को छ। कृवष
् कुल गाहिथथ्य उत्पादनमा उत्पादनशील
क्षेरको उत्पादकत्र्वमा र्वृवि हुन सकेको छै न।
उद्योगको योगदान वर्वगि दे स्ख नै न्त्यून रहँदै आएको छ।
६. कुल लगानीको िुलनामा कुल गाहिथथ्य बचि न्त्यून भएकोले बचि र लगानीको अन्त्िर
उच्च रहे को छ। आर्थिक र्वषि २०७४/७५ मा कुल गाहिथथ्य उत्पादनको िुलनामा कुल
आन्त्िररक बचि १५.० प्रर्िशि र कुल लगानी ५१.७ प्रर्िशि रहेकोले बचि र
लगानीबीचको फरक ३६.७ प्रर्िशि रहने अनुमान छ। िर, कुल राविय बचि भने
वर्वप्रेषण आयको कारण उच्च रहे को छ। आर्थिक र्वषि २०७४/७५ मा कुल राविय
बचि र लगानीको अन्त्िर कुल गाहिथथ्य उत्पादनको ७.८ प्रर्िशिले ऋणात्मक रहने
अनुमान छ।
७. ँ ै बजेट घाटाको आकार बढ्दै गएको छ। चालु आर्थिक र्वषिमा
सरकारी खचिको र्वृविसग
सिं घीय सरकारको बजेट घाटा कुल गाहिथथ्य उत्पादनको अनुपािमा िीन प्रर्िशि र्बन्त्दुले
र्वृवि भई १०.४ प्रर्िशि पुग्ने अनुमान छ।
८. चालु आर्थिक र्वषिको प्रथम आठ मवहनामा कुल सरकारी खचि गि र्वषिको सोही अर्वर्िको
िुलनामा ४५.१ प्रर्िशिले र्वृवि भई रू. ५ खबि २९ अबि ७ करोड पुगक
े ो छ। यस
अर्वर्िमा चालु खचि ३७.४ प्रर्िशिले र्वृवि भई रू. ४ खबि ३ अबि १२ करोड पुगेको
ँ ीगि खचि गि र्वषिको सोही अर्वर्िको िुलनामा चालु आर्थिक र्वषिको प्रथम आठ
छ। पूज
मवहनामा ३८.९ प्रर्िशिले र्वृवि भई रू. ९४ अबि २४ करोड पुगेको छ।
९. पर्छल्लो दशकमा कुल राजथर्व औसि २१.० प्रर्िशिले र्वृवि भएकोमा आर्थिक र्वषि
207४/7५ को प्रथम आठ मवहनामा २१.७ प्रर्िशिले र्वृवि भई रू. ४ खबि ३० अबि
५८ करोड पुगक
े ो छ।
१०. पर्छल्ला र्वषिहरुमा कुल र्वैदेस्शक सहायिा उपयोगमा र्वैदेस्शक अनुदानको अिं श घट्ने र
र्वैदेस्शक ऋणको अिंश बढ्ने क्रममा छ। त्यसै गरी, र्वैदेस्शक सहायिा प्रर्िबििाको
िुलनामा र्वैदेस्शक सहायिा पररचालन न्त्यून रहेको छ। सो अनुरुप आर्थिक र्वषि
२०७४/७५ को प्रथम आठ मवहनामा रू. १ खबि ५० अबि ८८ करोड बराबरको
र्वैदेस्शक सहायिाको प्रर्िबििा प्राप्त भएकोमा रू. ५५ अबि ३५ लाख मार उपयोग
भएको छ।
११. आर्थिक र्वषि 207४/7५ को प्रथम आठ मवहनासम्ममा दे शको कुल र्िनि बाँकी
सार्विजर्नक ऋण कुल गाहिथथ्य उत्पादनको २८.0 प्रर्िशि (रू. ८ खबि ४३ अबि)
पुगेको छ। यसमध्ये र्वैदेस्शक ऋणको अिंश ५३.९ प्रर्िशि रहे को छ। आर्थिक र्वषि
२०७४/७५ को प्रथम आठ मवहनामा रू. १ खबि ४ अबि ५५ करोड खुद आन्त्िररक
ऋण पररचालन भएको छ।
१२. नेपालका सार्विजर्नक सिं थथानहरुको समग्र कायिसम्पादन अपेक्षाकृि रूपमा सन्त्िोषजनक
दे स्खएको छै न। आर्थिक र्वषि २०७३/७४ मा व्यार्वसावयक सञ्चालनमा रहेका ३७
सिं थथानहरुमध्ये २६ नाफामा र ११ घाटामा सञ्चार्लि छन्। आर्थिक र्वषि २०७३/७४
मा २६ सरकारी सिं थथानहरुको खुद नाफा रू. ४२ अबि ६८ करोड र ११ सिं थथानको
खुद नोक्सान रू. १ अबि २५ करोड रहेको छ। आर्थिक र्वषि २०७३/७४ सम्ममा
सार्विजर्नक सिं थथानमा नेपाल सरकारको कुल लगानी रू. ३ खबि १२ अबि ८ करोड
रहे को छ।
१३. पर्छल्लो समयमा मुद्राथफीर्िमा चाप पनि थालेको छ। २०७४ साउनमा २.३ प्रर्िशि
रहे को र्वावषिक र्बन्त्दुगि उपभोिा मुद्राथफीर्ि दर २०७४ फागुनमा ६.० प्रर्िशि पुगेको
छ। त्यसै गरी, २०७४ फागुनमा र्वावषिक र्बन्त्दुगि थोक मुद्राथफीर्ि दर २.३ प्रर्िशि
रहे को छ। अस्घल्लो र्वषिको सोही अर्वर्िमा यथिो मुद्राथफीर्ि दर १.० प्रर्िशि रहे को
र्थयो।
१४. बैवकि सेर्वाको वर्वथिारसँगै वर्वत्तीय सेर्वामा जनिाको पहुँच क्रमशः र्वृवि हुँदै गएको छ।
चालु आर्थिक र्वषिको प्रथम आठ मवहनासम्ममा बैंक िथा वर्वत्तीय सिं थथाको कुल शाखा
सिं ख्या ५,८३7 पुगेको छ।
१५. र्नक्षेप र्वृविको िुलनामा कजािको वर्वथिार उच्च रहेकोले बैंक िथा वर्वत्तीय सिं थथाको
ँ ीमा चाप परे को छ। आर्थिक र्वषि २०७४/७५ को पवहलो आठ
लगानीयोग्य पूज
मवहनामा र्नजी क्षेरिफिको कजाि १५.६ प्रर्िशिले र्वृवि हुँदा बैंक िथा वर्वत्तीय सिं थथाको
र्नक्षेप भने ८.१ प्रर्िशिले मार र्वृवि भएको छ।
१६. ँ ै बीमा व्यर्वसायको आकार र
पर्छल्लो समयमा बीमा कम्पनीको सिं ख्यामा भएको र्वृविसग
कारोबार वर्वथिार हुँदै गएिापर्न आम नागररकमा बीमाको पहुँच अझै न्त्यून रहेको छ।
आर्थिक र्वषि २०७४/७५ को प्रथम आठ मवहनासम्ममा बीमा व्यर्वसायको कुल वर्वत्तीय
स्रोि िथा उपयोग अस्घल्लो आर्थिक र्वषिको सोही अर्वर्िको िुलनामा २९.४ प्रर्िशिले
र्वृवि भई रू. २ खबि ४० अबि ५७ करोड पुगेको छ। त्यसै गरी, लगानीयोग्य रकम
आर्थिक र्वषि २०७४/७५ सम्ममा रू. १ खबि ८८ अबि ९० करोड पुग्ने अनुमान छ।
१७. पर्छल्लो समयमा र्नयाििको िुलनामा आयािको र्वृवि दर उच्च भएकोले व्यापार घाटा
बढ्दै गएको छ। आर्थिक र्वषि २०७४/७५ को प्रथम आठ मवहनासम्ममा कुल र्वथिु
र्नयािि १०.8 प्रर्िशिले र्वृवि हुँदा आयाि भने २२.१ प्रर्िशिले बढे को छ। सो प्रर्वृस्त्त
अनुसार चालु आर्थिक र्वषिको अन्त्त्यसम्ममा धयापार घाटा २१.२ प्रर्िशिले बढे र कुल
गाहिथथ्य उत्पादनको ३७.० प्रर्िशि पुग्ने अनुमान छ।
१८. आर्थिक र्वषि २०६६/६७ पर्छ नेपालको शोिनान्त्िर पुनः घाटामा गएको छ। चालु
आर्थिक र्वषिको प्रथम आठ मवहनासम्म यथिो घाटा रू. २५ अबि पुगक
े ो छ। यद्यवप
२०७४ फागुन मसान्त्िमा रहेको नेपालको वर्वदे शी वर्वर्नमय सस्ञ्चर्िले ९.७ मवहनाको र्वथिु
िथा सेर्वा आयाि िान्न पयािप्त छ।
१९. चालु आर्थिक र्वषिको प्रथम आठ मवहनामा गि आर्थिक र्वषिको िुलनामा दुई गुणा भन्त्दा
बढीले उद्योग क्षेरमा वर्वदे शी लगानीको प्रर्िबििा आई रू. ३८ अबि ४ करोड पुगेको
छ। यसबाट आगामी ददनमा उत्पादन र रोजगारी दुर्वै अर्भर्वृवि हुने सिं केि दे स्खएको छ।
२०. सन् २०१७ मा अस्घल्लो र्वषिको िुलनामा पयिटक आगमन सिं ख्यामा २५ प्रर्िशिले र्वृवि
भई ९ लाख ४० हजार पुगक
े ो छ। प्रर्ि पयिटक बसाई अर्वर्ि औसि १२.६ ददन र
प्रर्िददन प्रर्ि पयिटक खचि ५४ अमेररकी डलर रहेको छ।
२१. आर्थिक र्वषि २०७४/७५ को प्रथम आठ मवहनासम्ममा वर्वद्युि उत्पादन 7.4 प्रर्िशिले
बढे र 1,०4५ मेगार्वाट पुगेको छ। यसैगरी, वर्वद्युि उपभोग गने ग्राहकको सिं ख्यामा पर्न
उल्लेख्य र्वृवि भएको छ।
२२. पर्छल्लो समयमा सडक िथा हर्वाईसेर्वाको पूर्वाििार वर्वथिारमा िीव्रिा आएको छ। सो
अनुसार चालु आर्थिक र्वषिको प्रथम आठ मवहनामा केन्त्द्रीय र्नकायबाट १,३४८
 वकलोर्मटर र थथानीय िहबाट 459 वक.र्म. सडक र्नमािण भएको छ। साथै, गौिम बुि
अन्त्िराविय वर्वमानथथल र्नमािणमा िीव्रिा आएको छ। पोखरा क्षेरीय अन्त्िरािविय
वर्वमानथथलको र्नमािण कायि सुरु भएको छ।
२३. राविय गौरर्वको आयोजनाको रूपमा रहेको पूर्व ि पस्श्चम रे लमागि र काठमाडौँ-पोखरा-
लुस्म्बनी रे लमागिको सम्भाव्यिा अध्ययन सम्पन्न भएको छ भने रसुर्वागढी-काठमाण्डौ-
पोखरा-लुस्म्र्वनी रे लमागिमध्ये रसुर्वागढी-काठमाण्डौ रे लमागिको पूर्वस
ि म्भाव्यिा अध्ययन
सम्पन्न भएको छ। जनकपुर-जयनगर-र्बजलपुरा र जोगबनी-वर्वराटनगर रे लमागिको
अर्िकािंश र्नमािण कायि सम्पन्न भएको छ।
२४. चालु आर्थिक र्वषिको प्रथम आठ मवहनासम्म टे र्लफोन ग्राहक सिं ख्या 3 करोड 81 लाख
ु को
60 हजार र टे र्लफोन प्रयोगकिािको घनत्र्व 130.३ प्रर्िशि रहे को छ। मुलक
कररब ९० प्रर्िशि भूभागमा मोर्वाईल सेर्वाको पहुँच पुगेको छ।
२५. सामास्जक क्षेरिफि स्शक्षा, थर्वाथथ्य जथिा आिारभूि सेर्वामा पहुँच अर्भर्वृवि हुँदै गएको
छ। शैस्क्षक सर २०७४ मा प्राथर्मक िहको खुद भनािदर ९७.२ प्रर्िशि, आिारभूि
िहको ९२.३ प्रर्िशि र माध्यर्मक िहको खुद भनािदर ४३.९ प्रर्िशि पुगेको छ।
यसै गरी, माध्यर्मक िहको स्शक्षामा लै विक समानिा हार्सल भएको छ। कुल
जनसिं ख्याको 87.9 प्रर्िशिलाई खानेपानीको स्रोिमा पहुँच पुगेको छ भने आिारभूि
सरसफाइ सेर्वाबाट कुल जनसिं ख्याको 94.० प्रर्िशि लाभास्न्त्र्वि भएका छन्।
२६. भूकम्प पर्छको पुनर्निमािण कायिले अपेस्क्षि गर्ि र्लन सकेको छै न। आर्थिक र्वषि
२०७४/७५ को प्रथम आठ मवहनासम्ममा भूकम्पबाट प्रभावर्वि र्नजी आर्वास पुनर्निमािण
ँ
अनुदान पाउने ७ लाख ६७ हजार ७ सय ५ भूकम्प पीर्डि मध्ये ९१.० प्रर्िशिसग
अनुदान सम्झौिा भएको छ। पवहचान भएका कुल भूकम्प पीर्डिहरु मध्ये ८९.०
प्रर्िशिले प्रथम वकथिा, ३४.० प्रर्िशिले दोस्रो वकथिा र ८.० प्रर्िशिले िेस्रो वकथिाको
रकम प्राप्त गरे का छन्। साथै, १३.० प्रर्िशि भूकम्प पीर्डिको मार घर र्नमािण सम्पन्न
भएको छ।
२७. चालु अर्थिक र्वषिको प्रथम आठ मवहनासम्ममा भूकम्पबाट क्षर्ि भएका सार्विजर्नक
वर्वद्यालयमध्ये ४२.० प्रर्िशि, पुरािास्त्र्वक सम्पदामध्ये १३.० प्रर्िशि र थर्वाथथ्य
सिं थथामध्ये ४९.० प्रर्िशि पुनर्निमािण कायि सम्पन्न भएको छ। त्यथिै, क्षर्िग्रथि सरकारी
भर्वनमध्ये ३६.० प्रर्िशि र खानेपानी आयोजनामध्ये १८.० प्रर्िशिको पुनर्निमािण कायि
सम्पन्न भएको छ।
 १. समग्र आर्थिक स्थथर्ि

विश्व अथििन्त्र

आर्थिक िृवि

1.1 अन्त्िर्रिविय मुद्रर कोषको सन् २०१८ अविलमर िकरस्िि विश्व आर्थिक परर्दृश्य अनुसरर्
सन् २०१७ मर ३.८ िर्िििले िृवि भएको विश्व अथििन्त्र सन् २०१८ मर ३.९
ु हरुमर आर्थिक सु कु न
िर्िििले िृवि हुने िक्षेपण छ। यस अिर्िमर युर्ोवपयन मुलक
ु हरुमर केही विथिरर् हुने अनुमरन छ।
हुने र् अन्त्य मुलक

िरर्लकर १ (क) : विश्व आर्थिक िृविदर् (िर्ििि)

अथििन्त्र २०१४ २०१५ २०१6 २०१७ २०१८*
विश्व अथििन्त्र 3.६ 3.५ 3.२ 3.८ 3.९
विकर्सि अथििन्त्र 2.१ 2.३ 1.7 2.३ 2.५
उदीयमरन िथर विकरसिील अथििन्त्र 4.7 4.३ 4.४ 4.८ 4.९
उदीयमरन िथर विकरसिील एस्ियर 6.8 6.८ 6.५ 6.५ 6.५
ु
मध्यपूि ि िथर उत्तर् अविकी मुलक 2.६ 2.४ ४.९ 2.२ 3.2
उदीयमरन िथर विकरसिील युर्ोप 3.9 4.7 3.२ ५.८ ४.3
ु
युर्ोवपयन युर्नयनकर मुलक 1.८ 2.4 2.0 2.७ २.५
न्त्यूनआय भएकर विकरसिील अथििन्त्र ६.० ४.५ ३.५ ४.७ ५.०
स्रोि : अन्त्िर्रिविय मुद्रर कोष, अविल, २०१८। *िक्षेपण।

1.2 सन् 201७ मर 6.७ िर्िििले िृवि भएको भरर्िीय अथििन्त्र सन् २०१८ मर 7.४
िर्िििले विथिरर् हुने िक्षेपण छ। सन् २०१७ मर ीनको अथििन्त्र 6.9 िर्िििले
बढे कोमर सन् २०१8 मर 6.६ िर्िििमर सीर्मि हुने अनुमरन छ। सन् २०१८ मर
ु हरुको
नेपरल, बुगलरदे ि र् अफगरर्नथिरन बरहेक अन्त्य सबै दस्क्षण एस्ियरली मुलक
आर्थिक िृविदर् बढ्ने िक्षेपण छ।

ु िथर
िरर्लकर १ (ख) : दस्क्षण एस्ियरली मुलक ीनको आर्थिक िृविदर् (िर्ििि)
ु
मुलक २०१४ २०१५ २०१6 २०१7 २०१8*
बुगलरदे ि 6.3 6.8 7.2 7.१ 7.0
भटु रन 4.0 6.1 6.३ ६.० ७.१
भरर्ि 7.5 8.२ 7.1 6.7 7.4
मरस्ददभ्स 7.6 २.२ ४.५ 4.८ ५.०
नेपरल 6.0 3.3 0.4 7.5 5.0
श्रीलु कर 5.0 ५.० 4.५ ३.१ 4.०
परवकथिरन 4.1 4.1 4.5 5.3 5.6
अफगरर्नथिरन 2.7 1.3 2.4 2.5 २.५
ीन 7.3 6.9 6.7 6.९ 6.६
स्रोि : अन्त्िर्रिविय मुद्रर कोष, अविल, २०१८। *िक्षेपण।
1
मूदय स्थथर्ि

1.3 सन् २०१७ मर 1.७ िर्ििि र्हे को विकर्सि अथििन्त्रको मूदय िृविदर् सन् २०१8 मर
२.० िर्ििि हुने अन्त्िर्रिविय मुद्रर कोषको िक्षेपण र्हेको छ। त्यसैगर्ी, उदीयमरन िथर
विकरसिील अथििन्त्रको मूदय िृविदर् सन् २०१7 मर ४.0 िर्ििि र्हे कोमर सन्
२०१8 मर ४.6 िर्ििि र्हने िक्षेपण छ। विश्व बजरर्मर ऊजरि लगरयिकर िथिुहरुको
ु हरुमर मूदय िृविदर् बढ्ने िक्षेपण छ।
मूदय बढे करले विकर्सि िथर विकरसिील मुलक

िरर्लकर १ (ग) : विश्वको मुद्ररथफीर्ि दर् (उपभोक्तर मूदयमर आिररर्ि, िर्ििि)

अथििन्त्र २०१४ २०१५ २०१6 २०१७ २०१८*

विकर्सि अथििन्त्र 1.4 ०.3 ०.८ १.७ २.०

उदीयमरन िथर विकरसिील अथििन्त्र 4.7 4.7 4.3 4.0 4.6
उदीयमरन िथर विकरसिील एस्ियर 3.४ 2.7 2.8 २.४ 3.3
उदीयमरन िथर विकरसिील युर्ोप 4.1 3.2 3.2 6.2 6.8
ु हरु
मध्यपूि ि िथर उत्तर् अविकी मुलक 6.५ 5.८ 4.९ 6.६ 8.७
न्त्यून आय भएकर विकरसिील अथििन्त्र 7.2 7.4 8.7 9.5 9.3

स्रोि : अन्त्िर्रिविय मुद्रर कोष, अविल, २०१८। *िक्षेपण।

1.4 ु हरु मध्ये मरस्ददभ्स र् श्रीलु करको मूदय िृवि गि

सन् २०१8 मर दस्क्षण एस्ियरली मुलक
िषिको िुलनरमर केही न्त्यून हुने अनुमरन छ। बुगलरदे ि, भ ुटरन, भरर्ि, परवकथिरन र्
नेपरलको मूदय िृवि गि िषिको िुलनरमर केही उच् हुने दे स्खएको छ।

िरर्लकर १ (घ) : दस्क्षण एस्ियरली मुलक

ु िथर ीनको मुद्ररथफीर्ि दर्
(उपभोक्तर मूदयमर आिररर्ि, िर्ििि)
ु
मुलक २०१४ २०१५ २०१6 २०१7 २०१8*
बु गलरदे ि 7.0 6.2 5.7 5.7 ६.०
भुटरन 9.9 6.3 3.9 3.४ 4.१
भरर्ि 5.8 4.9 4.5 3.६ ५.०
मरस्ददभ्स 2.१ 1.० 0.५ 2.८ १.५
नेपरल 9.0 7.2 9.9 4.5 6.0
श्रीलु कर 2.8 2.2 4.0 6.५ ४.८
अफगरर्नथिरन 4.7 -0.7 4.4 ५.0 ५.0
परवकथिरन 8.6 4.5 2.9 4.1 ५.०
ीन 2.0 1.4 2.0 1.६ 2.५
स्रोि : अन्त्िर्रिविय मुद्रर कोष, अविल, २०१८। *िक्षेपण।

2
र्रविय अथििन्त्र

आर्थिक िृवि

1.5 रलु आर्थिक िषिमर अथििन्त्र ५.९ िर्िििले विथिरर् हुने अनुमरन छ। गि आर्थिक
िषिमर उक्त िृविदर् ७.४ िर्ििि र्हे को र्थयो। रलु आर्थिक िषिमर कृवष क्षेरको
उत्परदनमर २०.८ िर्ििि वहथसर भएको िरनबरलीको उत्परदनमर मौसमी िर्िकूलिर र्
िर्रई क्षेरमर आएको बरढी/डुबरनकर करर्ण १.५ िर्िििले ह्ररस आई समग्र कृवष क्षेरको
िृविदर् २.८ िर्िििमर सीर्मि भएको छ। गैर् कृवषिफि सेिर िथर व्यरपरर्को क्षेरमर
सुिरर् आएकोले अथििन्त्रको िृविदर्मर िदनुरुपको िभरि दे स्खएको छ। फलथिरुप, रलु
आर्थिक िषिमर गैर्कृवष क्षेरको िृविदर् ७.१ िर्ििि हुने अनुमरन र्हे को छ। िीनै
िहको र्निरि न पर्छ गठन भएकर स्थथर् सर्करर्को करर्ण लगरनीको िरिरिर्ण अनुकूल
हुुँदै गएकोले समग्र आर्थिक गर्िविर्िहरु सकरर्रत्मक ददिरिफि उन्त्मख
ु भएकर छन्।

रटि 1 (क) : कुल गरहिथ्य उत्परदन िृविदर् (आिरर्भूि मूदयमर)

स्रोि: केन्त्द्रीय ि्यरङ्क विभरग। *अनुमरर्नि।

1.6 पर्छदलो एक दिकको आर्थिक िृविदर् िरवषिक तसि 4.३ िर्ििि र्हेको छ। यस
अिर्िमर कृवष र् गैर्कृवष क्षेरको िृविदर् िरवषिक तसि क्रमि: २.९ िर्ििि र् 4.९
िर्ििि र्हे को छ।

1.7 पर्छदलो दिकमर कुल गरहिथ्य उत्परदनमर कृवष क्षेरको योगदरन क्रमि: घट्दै गएको
छ। सो अनुरुप रलु आर्थिक िषिमर कुल गरहिथ्य उत्परदनमर कृवष क्षेरको योगदरन
२७.६ िर्ििि र्हने अनुमरन छ। त्यसैगर्ी, रलु आर्थिक िषिमर गैर्कृवष क्षेरको
योगदरन ७२.4 िर्ििि र्हने अनुमरन छ। गि आर्थिक िषि कृवष र् गैर्कृवष क्षेरको
योगदरन क्रमि: २८.८ िर्ििि र् ७१.२ िर्ििि र्हे को र्थयो।

3
 रटि १ (ख) : कुल गरहिथ्य उत्परदनको सु र् नर (िर्िििमर)

स्रोि: केन्त्द्रीय ि्यरङ्क विभरग। *अनुमरर्नि।

उपभोग

1.8 आर्थिक िषि २०7३/7४ मर कुल गरहिथ्य उत्परदनमर उपभोगको अनुपरि ८८.०
िर्ििि र्हे कोमर रलु आर्थिक िषिमर सो अनुपरि ३.० िर्ििि विन्त्दुले कमी आई
८५.० िर्ििि र्हने अनुमरन छ। पर्छदलो एक दिकमर कुल गरहिथ्य उत्परदनमर
उपभोगको अनुपरि िरवषिक तसि 8९.१ िर्ििि र्हे को छ। रलु आर्थिक िषिमर कुल
गरहिथ्य उत्परदनमर सर्करर्ी, र्नजी क्षेर र् गैर् नरफरमूलक सु थथरको उपभोगको अनुपरि
क्रमि: ११.७ िर्ििि, ७१.६ िर्ििि र् १.७ िर्ििि र्हने अनुमरन छ।

रटि 1 (ग) : कुल उपभोग सु र् नर (िर्िििमर)

स्रोि: केन्त्द्रीय ि्यरङ्क विभरग। *अनुमरर्नि।

1.9 रलु आर्थिक िषिमर कुल उपभोगमर सर्करर्ी क्षेर र् र्नजी क्षेरको उपभोगको अनुपरि
क्रमि: १३.७ िर्ििि र् ८४.३ िर्ििि हुने अनुमरन छ। गि आर्थिक िषिमर सो
अनुपरि क्रमि: १२.९ िर्ििि र् ८5.1 िर्ििि र्हे को र्थयो। सरथै, रलु आर्थिक
िषिमर कुल उपभोगमर गैर्-नरफरमूलक सु थथरको उपभोगको अनुपरि २.० िर्ििि र्हने
अनुमरन छ।

1.10 कुल र्नजी उपभोगमर खरद्यरन्न उपभोगको अुि मरर करर्ब दुई र्िहरइ र्हे को छ। रलु
आर्थिक िषिमर कुल र्नजी उपभोगमर खरद्यिथिु, गैर्-खरद्यिथिु र् सेिरको अुि क्रमिः

4
 ६४.5 िर्ििि, २५.5 िर्ििि र् १०.० िर्ििि र्हने अनुमरन छ। र्नजी उपभोगमध्ये
घर्परर्िरर् िफिको उपभोगमर कमी आएको छ।

लगरनी

1.11 रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ मर कुल लगरनी 28.८ िर्िििले िृवि भई रु. १5
खबि 56 अबि 43 कर्ोड पुग्ने अनुमरन छ। गि आर्थिक िषिमर कुल लगरनी 58.3
िर्िििले िृवि भएको र्थयो।

ुँ ी र्नमरिण) को ििृस्त्त (कुल गरहिथ्य

रटि 1 (घ) : लगरनी (कुल पूज
उत्परदनकोिर्िििमर)

स्रोि: केन्त्द्रीय ि्यरङ्क विभरग। *अनुमरर्नि

1.12 ुँ कुल लगरनीको अनुपरि 45.7 िर्ििि

गि आर्थिक िषिमर कुल गरहिथ्य उत्परदनसग
र्हे कोमर रलु आर्थिक िषिमर यथिो अनुपरि 51.7 िर्ििि र्हने अनुमरन छ।

ुँ ी र्नमरिण (स्थथर् लगरनी) सु र् नर (िर्िििमर)

रटि 1 (ङ) : कुल स्थथर् पुज

स्रोि: केन्त्द्रीय ि्यरङ्क विभरग। *अनुमरर्नि।

1.13 रलु आर्थिक िषिमर कुल स्थथर् लगरनी (ि र्लि मूदयमर) 22.0 िर्िििले िृवि भई
रु. 10 खबि 25 अबि ६5 कर्ोड र्हने अनुमरन छ। यस अिर्िमर कुल गरहिथ्य
ुँ कुल स्थथर् लगरनीको अनुपरि ३4.1 िर्ििि र्हने अनुमरन छ। गि
उत्परदनसग
आर्थिक िषि यथिो अनुपरि 31.8 िर्ििि र्हेको र्थयो। रलु आर्थिक िषिमर कुल स्थथर्
लगरनीमर र्नजी क्षेर र् सर्करर्ी क्षेरको अुि क्रमि: 77.2 िर्ििि र् २2.८ िर्ििि

5
 र्हने अनुमरन छ। गि आर्थिक िषिमर यथिो अुि क्रमिः ७9.8 िर्ििि र् २0.२
िर्ििि र्हे को र्थयो।

ब ि

1.14 आर्थिक िषि २०७३/७४ मर कुल गरहिथ्य उत्परदनमर कुल गरहिथ्य ब िको अनुपरि
11.9 िर्ििि र्हे कोमर रलु आर्थिक िषिमर ३.१ िर्ििि र्बन्त्दुले िृवि भई १5.०
िर्ििि पुग्ने अनुमरन छ। त्यसैगर्ी, ुँ
रलु आर्थिक िषिमर कुल गरहिथ्य उत्परदनसग
कुल र्रविय ब िको अनुपरि ४३.9 िर्ििि र्हने अनुमरन छ। गि आर्थिक िषिमर सो
ुँ
अनुपरि 45.3 िर्ििि र्हेको र्थयो। पर्छदलो दि िषिमर कुल गरहिथ्य उत्परदनसग
कुल गरहिथ्य ब ि र् कुल र्रविय ब िको अनुपरि िरवषिक तसि क्रमि: १०.९
िर्ििि र् ४०.८ िर्ििि र्हेको छ।

रटि 1 ( ): कुल गरहिथ्य ब ि र् कुल र्रविय ि ि (कुल गरहिथ्य उत्परदनको िर्िििमर)

स्रोि: केन्त्द्रीय ि्यरङ्क विभरग। *अनुमरर्नि।

लगरनी र् ब िको अन्त्िर्

1.15 विगि लरमो समयदे स्ख कुल गरहिथ्य ब ि र् कुल लगरनी बी को अन्त्िर् बढ्दै गएको
ु े यथिो अन्त्िर्
छ। घर्परर्िरर् क्षेर, र्नजी क्षेर िथर सर्करर्ी क्षेरको ब ि न्त्यून हुनल
बढ्दै गएको हो। घर्परर्िरर् क्षेरको आय आजिनको िमुख वहथसर उपभोगमर जरने हुुँदर
विगिकर िषिहरु दे स्ख नै कुल गरहिथ्य ब ि न्त्यून र्हन गएको छ। आर्थिक िषि
२०७३/७४ दे स्ख लगरनीसुँगै कुल गरहिथ्य ब िमर िृवि भएिरपर्न लगरनीको िुलनरमर
ब िको िृवि न्त्यून र्हे को करर्ण ब ि-लगरनी अन्त्िर् थप ऋणरत्मक बन्त्दै गएको हो।

6
 रटि 1 (छ): कुल गरहिथ्य ब ि - लगरनी अन्त्िर् (कुल गरहिथ्य उत्परदनको िर्िििमर)

स्रोि : केन्त्द्रीय ि्यरङ्क विभरग। *अनुमरर्नि।

1.16 कुल र्रविय ब िले लगरनी िरन्न आिश्यक पने स्रोि परर्पूर्िि क्षमिरलरई दे खरउुँदछ।
आर्थिक िषि २०६७/६८ दे स्ख आर्थिक िषि २०७२/७३ सम्मको अिर्िमर कुल
गरहिथ्य उत्परदनमर कुल लगरनीको अनुपरि भन्त्दर कुल र्रविय ब िको अनुपरि उच्
र्हे कोमर गि आर्थिक िषिबरट भने कुल लगरनीको अनुपरि उच् र्हे को छ। पर्छदलर
िषिहरुमर वििेषण आयको िृविदर् न्त्यून भएकोले कुल र्रविय ब ि र् लगरनी बी को
अन्त्िर् बढ्दै गएको हो।

रटि 1 (ज): कुल र्रविय ब ि - लगरनी अन्त्िर् (कुल गरहिथ्य उत्परदनको िर्िििमर)

स्रोि : केन्त्द्रीय ि्यरङ्क विभरग। *अनुमरर्नि।

िर्ि व्यस्क्त आय

1.17 रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ मर िर्िव्यस्क्त कुल गरहिथ्य उत्परदन (ि र्लि मूदयमर)
१२.३ िर्िििले बढे र् रु. १ लरख ३ हजरर् ३ सय ३५ (अमेरर्की डलर् १,००४)
र्हने अनुमरन छ। गि आर्थिक िषिमर यथिो आय रु. ९२ हजरर् ३१ (अमेरर्की डलर्
८६६) र्हे को र्थयो।

7
1.18 रलु आर्थिक िषिमर िर्िव्यस्क्त कुल गरहिथ्य उत्परदन (स्थथर् मूदयमर) 4.९ िर्िििले
िृवि भई रु. 30 हजरर् 3 सय पुग्ने अनुमरन छ। अस्घदलो आर्थिक िषिमर यथिो आय
रु. २८ हजरर् ८ सय ९२ र्हेको र्थयो।

रटि 1 (झ) : िर्िव्यस्क्त आय

स्रोि: केन्त्द्रीय ि्यरङ्क विभरग। *अनुमरर्नि।

1.19 गि आर्थिक िषिमर िर्ि व्यस्क्त कुल र्रविय आय अमेरर्की डलर् 87७ र्हे कोमर रलु
आर्थिक िषिमर सो आय बढे र् अमेरर्की डलर् १ हजरर् १२ र्हने अनुमरन छ।

कुल गरहिथ्य उत्परदनको क्षेरगि सुर् नर

1.20 रलु आर्थिक िषि 207४/7५ मर िरथर्मक क्षेर, दििीयक क्षेर र् िृिीय क्षेरको
िृविदर् क्रमि: २.९ िर्ििि, ८.८ िर्ििि र् ६.६ िर्ििि र्हने अनुमरन छ। गि
आर्थिक िषि सो िृविदर् क्रमि: ५.३ िर्ििि, १२.४ िर्ििि र् ७.५ िर्ििि र्हेको
र्थयो। पर्छदलो दिकमर िरथर्मक क्षेर, दििीयक क्षेर र् िृिीय क्षेरको िृविदर् िरवषिक
तसि २.९ िर्ििि, ३.६ िर्ििि र् ५.३ िर्ििि र्हे को छ।

1.21 रलु आर्थिक िषिमर कुल गरहिथ्य उत्परदनमर िरथर्मक, दििीयक र् िृिीय क्षेरको
योगदरन क्रमि: २८.२ िर्ििि, १४.२ िर्ििि र् ५७.६ िर्ििि र्हेको अनुमरन छ।
पर्छदलो एक दिकमर सो योगदरन िरवषिक तसि क्रमि: ३३.३ िर्ििि, १४.४
िर्ििि र् ५२.४ िर्ििि र्हेको छ।

8
 रटि 1 (ञ) : क्षेरगि उत्परदन िृविदर् (िर्िििमर)

स्रोि: केन्त्द्रीय ि्यरङ्क विभरग। *अनुमरर्नि।

तद्योर्गक िगीकर्ण अनुसरर् कुल मूदय अर्भिृवि

िरथर्मक क्षेर (कृवष, िन, मत्थयपरलन र् खरनी िथर उत्खनन्)

1.22 रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ मर कृवष िथर िन क्षेरको कुल मूदय अर्भिृवि २.७
िर्िििले मरर विथिरर् हुने अनुमरन छ। रलु आर्थिक िषि िरनको उत्परदनमर कमी
आएिरपर्न गहुुँ, मकै आददको उत्परदनमर िृवि भएकोले कुल मूदय अर्भिृविमर सरमरन्त्य
िृवि र्हने अनुमरन छ। त्यसैगर्ी, रलु आर्थिक िषिको कुल गरहिथ्य उत्परदनमर यस
क्षेरको योगदरन २७.१ िर्ििि र्हने अनुमरन छ। रलु आर्थिक िषिमर कृवष िथर िन
क्षेरको उत्परदनमर िरन, िर्करर्ी, गहुुँ, मकै, आलु र् दलहन बरलीको वहथसर ५३.७
िर्ििि र्हने अनुमरन छ।

1.23 रलु आर्थिक िषिमर मत्थयपरलन र् खर्नज क्षेर (खरनी िथर उत्खनन्) को कुल मूदय
अर्भिृवि िृविदर् क्रमि: ७.४ िर्ििि र् १०.५ िर्ििि हुने अनुमरन छ। अस्घदलो
आर्थिक िषिमर सो िृविदर् क्रमि: ८.० िर्ििि र् १३.७ िर्ििि र्हेको र्थयो। रलु
आर्थिक िषिमर कुल गरहिथ्य उत्परदनमर मत्थयपरलन र् खर्नज क्षेरको योगदरन क्रमि:
०.५ िर्ििि र् ०.६ िर्ििि र्हने अनुमरन छ।

दििीयक क्षेर (उत्परदनमूलक उद्योग, र्नमरिण, विद्युि, ग्यरुँस र् परनी)

1.24 रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ मर उत्परदनमूलक उद्योगको उत्परदन ८.० िर्िििले
िृवि हुने अनुमरन छ। पर्छदलो दि िषिमर सो िृविदर् िरवषिक तसि ३.० िर्ििि मरर
र्हे को छ। इन्त्िन िथर कच् र पदरथि आपूर्ििमर सहजिर र् बन्त्द, हड्िरल जथिर
अिर्ोिमर कमी आई तद्योर्गक िरिरिर्ण अनुकूल भएकरले उत्परदनमूलक उद्योगको
उत्परदनमर िृवि भएको अनुमरन छ। गि आर्थिक िषिमर कुल गरहिथ्य उत्परदनमर
उत्परदनमूलक उद्योगको योगदरन ५.५ िर्ििि र्हेकोमर रलु आर्थिक िषिमर सो
योगदरनमर सीमरन्त्ि कमी आई ५.४ िर्िििमर झने अनुमरन छ।

9
1.25 रलु आर्थिक िषिमर र्नमरिण क्षेरको कुल मूदय अर्भिृवि दर् १०.६ िर्ििि हुने अनुमरन
छ। र्नमरिण िथर पुनर्निमरणकर करयिहरु बढे को र् मेलम् ी खरनेपरनी आयोजनर, मरर्थदलो
िरमरकोिी जल विद्युि आयोजनर लगरयि अन्त्य ठू लर आयोजनरको र्नमरिण करयिले
उत्परदनमर िृवि भएको छ। रलु आर्थिक िषिमर कुल गरहिथ्य उत्परदनमर र्नमरिणको
योगदरन ७.६ िर्ििि र्हने अनुमरन छ।

1.26 गि आर्थिक िषिमर विद्युि, ग्यरुँस िथर परनी क्षेरको कुल मूदय अर्भिृवि २०.५ िर्िििले
बढे कोमर रलु आर्थिक िषिमर यथिो िृविदर् ५.८ िर्िििमर सीर्मि हुने अनुमरन छ।
रलु आर्थिक िषिमर कुल गरहिथ्य उत्परदनमर यस क्षेरको योगदरन १.२ िर्ििि र्हने
अनुमरन छ।

िृिीय क्षेर (सेिर क्षेर)

1.27 रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ मर थोक िथर खुद्रर व्यरपरर् क्षेरको कुल मूदय अर्भिृवि
९.0 िर्िििले विथिरर् हुने अनुमरन छ। गि आर्थिक िषिमर यथिो िृविदर् ९.6 िर्ििि
र्थयो। कृवषजन्त्य उत्परदन, तद्योर्गक उत्परदन, िथिु आयरि लगरयिमर भएको िृविले
यस क्षेरको िृविदर् उच् र्हने अनुमरन छ। रलु आर्थिक िषिको कुल गरहिथ्य
उत्परदनमर यो क्षेरको योगदरन १३.३ िर्ििि र्हने अनुमरन छ।

1.28 गि आर्थिक िषिमर होटल िथर र्े �ुर्ेन्त्ट क्षेरको कुल मूदय अर्भिृवि िृविदर् 7.3 िर्ििि
र्हेकोमर रलु आर्थिक िषिमर सो िृविदर् ९.८ िर्ििि हुने अनुमरन छ। पयिटक
आगमनमर भएको िृवि िथर आन्त्िरर्क पयिटनमर सुिरर्, ऊजरि उपलब्ििर, बन्त्द
हड्िरलमर कमी जथिर करर्णहरुले यस क्षेरको विथिरर् भएको अनुमरन छ। रलु
आर्थिक िषिको कुल गरहिथ्य उत्परदनमर यस क्षेरको योगदरन २.0 िर्ििि र्हने
अनुमरन छ।

1.29 रलु आर्थिक िषिमर यरिरयरि, सञ्चरर् िथर भण्डरर्ण क्षेरको कुल मूदय अर्भिृवि 5.4
िर्िििले बढ्ने अनुमरन छ। अथििन्त्रकर समग्र क्षेरमर आर्थिक गर्िविर्ि लरयमरन हुुँदर
यरिरयरि क्षेरमर सकरर्रत्मक िभरि पर्े को र् सञ्चरर् क्षेरको सेिर विथिरर्ले ियोगकिरिको
सु ख्यर िृवि भई यस क्षेरको विथिरर् हुने अनुमरन छ। सरथै कुल गरहिथ्य उत्परदनमर
यस क्षेरको योगदरन रलु िषिमर ८.० िर्ििि र्हने अनुमरन छ।

1.30 रलु आर्थिक िषिमर वित्तीय मध्यथथिरको कुल मूदय अर्भिृवि ६.४ िर्िििले विथिरर्
हुने अनुमरन छ। वित्तीय सेिरमर उदलेख्य िृवि भएकोले यस क्षेरको मूदय अर्भिृवि
बढे को अनुमरन छ। रलु आर्थिक िषिको कुल गरहिथ्य उत्परदनमर वित्तीय मध्यथथिर
क्षेरको योगदरन 6.3 िर्ििि र्हने अनुमरन छ।

10
1.31 रलु आर्थिक िषिमर रर्यल थटे ट िथर व्यरिसरवयक सेिर क्षेरको कुल मूदय अर्भिृवि ५.२
िर्िििले बढ्ने अनुमरन छ। सहर्ी क्षेरमर घर् जग्गर करर्ोिरर् िथर व्यरिसरवयक
करर्ोबरर्मर िृवि भएको करर्ण रलु आर्थिक िषिमर यस क्षेरको िृविदर् उच् र्हने
अनुमरन छ। रलु आर्थिक िषिको कुल गरहिथ्य उत्परदनमर यस क्षेरको योगदरन 11.४
िर्ििि र्हने अनुमरन छ।

1.32 रलु आर्थिक िषिमर सरििजर्नक ििरसन िथर र्क्षर क्षेरको कुल मूदय अर्भिृवि ९.६
िर्िििले विथिरर् हुने अनुमरन छ। रलु आर्थिक िषिको कुल गरहिथ्य उत्परदनमर यस
क्षेरको योगदरन 2.९ िर्ििि र्हने अनुमरन छ।

1.33 रलु आर्थिक िषिमर स्िक्षर र् थिरथ्य क्षेरको कुल मूदय अर्भिृवि क्रमि: ४.8 िर्ििि
र् ६.३ िर्िििले बढ्ने अनुमरन छ। यो िषि सरमुदरवयक विद्यरलयमर विद्यरथी सु ख्यर
अपेस्क्षि रूपमर नबढे कर करर्ण स्िक्षर क्षेरको मूदय अर्भिृवि दर् सरमरन्त्य र्हेको हो।
थिरथ्य सेिरको पहुुँ विथिरर्, थिरथ्य सम्बन्त्िी ेिनर अर्भिृवि िथर र्नजी थिरथ्य
सु थथरको आयमर भएको िृविकर करर्ण थिरथ्य क्षेरको कुल मूदय अर्भिृवि बढे को
अनुमरन छ। रलु आर्थिक िषिमर कुल गरहिथ्य उत्परदनमर स्िक्षर र् थिरथ्य क्षेरको
योगदरन क्रमि: ७.२ िर्ििि र् १.७ िर्ििि र्हने अनुमरन छ।

1.34 रलु आर्थिक िषिमर अन्त्य सरमुदरवयक, सरमरस्जक िथर व्यस्क्तगि सेिरको कुल मूदय
अर्भिृवि दर् ५.५ िर्ििि हुने अनुमरन छ। केन्त्द्रीय िथर थथरनीय सर्करर्को
सरमुदरवयक, सरमरस्जक क्षेरमर भएको बजेट ख ि र् र्नजी क्षेरबरट सञ्चरर्लि
मनोर्ञ्जनरत्मक सेिरको गर्िविर्िमर विथिरर् भएकरले यो क्षेरको कुल मूदय अर्भिृवि हुने
अनुमरन छ। रलु आर्थिक िषिको कुल गरहिथ्य उत्परदनमर यस क्षेरको योगदरन 4.9
िर्ििि र्हने अनुमरन छ।

11
 २. िरदे स्िक आर्थिक िथर सरमरस्जक स्थथर्ि

2.1 नेपरलको सु घीय िणरलीमर सु घ, ७ िदे ि र् ७५३ थथरनीय िह र्हे कर छन्। थथरनीय
िहमर ६ महरनगर्परर्लकर, ११ उपमहरनगर्परर्लकर, २७६ नगर्परर्लकर र् ४६०
गरउुँपरर्लकर र्हेकर छन्। िदे िगि रूपमर उपलब्ि ि्यरङ्क अनुसरर् िदे िहरु बी
आर्थिक िथर सरमरस्जक क्षेरको विकरसमर विविििर दे स्खएको छ।

ििरसर्नक र् जनसरुस्ख्यक स्थथर्ि

2.2 कुल ७५३ थथरनीय िह मध्ये िदे ि नु. १ मर सबैभन्त्दर बढी १३७ थथरनीय िह र्
कणरिली िदे िमर सबैभन्त्दर कम ७९ थथरनीय िह र्हेकर छन्। कुल ६ महरनगर्परर्लकर
मध्ये िदे ि नु. ३ मर ३ र् िदे ि नु. १, २ र् ४ मर १/१ महरनगर्परर्लकर र्हे कर
छन्। त्यसैगर्ी, कुल ११ उपमहरनगर्परर्लकर मध्ये िदे ि नु. ५ मर सबैभन्त्दर बढी ४
उपमहरनगर्परर्लकरहरु र्हेकर छन् भने िदे ि नु. ४ र् कणरिली िदे िमर
उपमहरनगर्परर्लकर छै नन्। र्रविय जनगणनर, २०६८ लरई आिरर् मरन्त्दर दे िको कुल
जनसङ्खख्यर मध्ये िदे ि नु. ३ मर सबैभन्त्दर बढी २०.९ िर्ििि र् कणरिली िदे िमर
सबैभन्त्दर कम ५.९ िर्ििि मरर्नस बसोबरस गदिछन्।

आर्थिक िथर सरमरस्जक स्थथर्ि

2.3 िदे ि नु. १, िदे ि नु. ३ र् िदे ि नु. ४ मर बहुआयरर्मक गरर्बीको दर् र्रविय तसि
भन्त्दर कम र्हेकोमर अन्त्य िदे िमर सो दर् र्रविय तसि भन्त्दर उच् र्हे को छ। कणरिली
िदे िमर बहुआयरर्मक गरर्बीको दर् सबैभन्त्दर बढी छ। सबैभन्त्दर कम बहुआयरर्मक
गरर्बीको दर् िदे ि नु. ३ र्हेको छ।

2.4 मरनि विकरस िर्ििेदन, २०१४ को ि्यरङ्कलरई आिरर् मरन्त्दर सरक्षर्िर दर् सबैभन्त्दर
बढी िदे ि नु. ३ मर र् सबैभन्त्दर कम िदे ि नु. २ मर र्हेको छ। सरक्षर्िर दर् िदे ि
नु. १ र् िदे ि नु. ३ मर र्रविय तसि भन्त्दर बढी र्हे को छ। यसैगर्ी, तसि आयु
िदे ि नु. २, ३ र् ४ मर र्रविय तसि ६८.८ िषि भन्त्दर बढी र्हे कोमर अन्त्य िदे िमर
र्रविय तसि भन्त्दर कम र्हेको छ।

2.5 दे िभर्कर कुल ३५,६०१ विद्यरलय मध्ये िदे िगि रूपमर सबैभन्त्दर बढी विद्यरलय िदे ि
नु. ३ मर र् सबैभन्त्दर कम विद्यरलय कणरिली िदे िमर र्हेकर छन्। त्यथिै, विद्यरथी
सु ख्यरको अनुपरिमर विद्यरलय सु ख्यर िदे ि नु. ४ मर सबैभन्त्दर बढी र्हे कोमर िदे ि नु. २
मर सबैभन्त्दर कम छ। िदे ि नु. २ र् िदे ि नु. ५ मर कक्षर १ दे स्ख ८ सम्मको खुद
भनरिदर् र्रविय तसि ९२.३ िर्ििि भन्त्दर कम र्हे को छ।

12
2.6 थथरनीय सडकको पहुुँ सबैभन्त्दर बढी िदे ि नु. ३ मर छ भने कणरिली िदे ि र् िदे ि नु.
७ मर िुलनरत्मक रूपमर न्त्यून र्हे को छ। उद्योग विभरगमर दिरि भएकर उद्योगको
सु ख्यरको आिरर्मर िदे ि नु. ३ मर सबैभन्त्दर बढी उद्योग र् कणरिली िदे िमर सबैभन्त्दर
कम उद्योग र्हेकर छन्।

िरर्लकर २ (क) : िरदे स्िक आर्थिक िथर सरमरस्जक परर्सू क

परर्सू कहरु नेपरल िदे ि नु िदे ि नु िदे ि नु िदे ि नु िदे ि नु कणरिली िदे ि नु
१ २ ३ ४ ५ िदे ि ७
ििरसर्नक र् जनसरुँस्ख्यक स्थथर्ि
थथरनीय र्नकरयको सु ख्यर ७५३ १३७ १३६ ११९ ८५ १०९ ७९ ८८
जनसङ्खख्यर (िर्िििमर) १ १०० १७.१ २०.४ २०.९ ९.१ १७.० ५.९ ९.६

लैर्गक अनुपरि१ ९४.२ ९१.५ १०१.२ ९८.८ ८३.१ ९०.७ ९५.७ ९१.३

आर्थिक िथर सरमरस्जक स्थथर्ि

कुल खेिीयोग्य जमीनमध्ये खेिी ७९.३ ८२.९ ८९.९ ७३ ७६.८ ७४.८ ७५.५ ७८.६
२
गरर्एको क्षेरफल (िर्ििि)
र्सु स् ि क्षेरफल (िर्ििि) २ ४५.२ ४५.२ ६६.३ ४३ ३८.५ ४०.३ २२.९ ३५.७
उद्योगको दिरि सु ख्यर ३
७३३४ ६७३ ४९१ ४९६१ ५५६ ५०८ ३८ १०७
जलविद्युि उत्परदन (मेगरिरट) ४ ९९०.५ ११३.७ ० ३३८.८ ४७७.९ २१.६ ०.० ३८.५

थथरनीय सडक सञ्जरल (वक.मी.)५ ५८३९८ ११८९९ ५६९५ १४९०० १०९७० ८६०३ २६०७ ३७२४

मरनि विकरस सू करङ्क ६ ०.४९० ०.५०४ ०.४२१ ०.५४३ ०.५१२ ०.४६८ ०.४२७ ०.४३१

सरक्षर्िर दर् (िर्िििमर) ६ ५९.६ ६५.३ ४०.९ ६९.३ ५५.६ ५९.४ ५३.० ५४.९

खुद भनरि दर् (१-८ कक्षर) ८ ९२.3 94.7 79.2 94.8 94.8 91.2 93.2 94.8

विद्यरलय सुख्यर ८ 35601 6721 3853 7388 4607 5764 3199 4069
विद्यरथी सु ख्यर (कक्षर १-१२) ७३९२ ११७५ १२५६ १४३९ ७१५ १३२३ ५९६ ८८८
८
(हजरर्मर)
तसि आयु जीविि जन्त्ममर (िषि) ६ ६८.८ ६८.५ ७०.४ 69.7 69.5 67.6 66.8 66.9

बहुआयर्मक गरर्बीको दर् ७ 28.6 19.7 47.9 12.2 14.2 29.9 51.2 33.6

बहुआयर्मक गरर्बी सू करङ्क७ 0.127 0.085 0.217 0.051 0.061 0.133 0.230 0.146

आिरर्भूि खरद्यरन्न उपलब्ििर २ –७१.४ ३२०.१ –१११.८ –५३५.0 ९७.6 १६६.७ –१६.8 ७.७
'००० मे. टनमर (-न्त्यून)
िरथर्मक थिरथ्य केन्त्द्र९ २०४ ४३ ३४ ४२ २७ २९ १३ १६

थिरथ्य ौकी ९ ४००९ ६४८ ७५१ ८३३ ४८९ ५७३ ३३९ ३७६

वित्तीय क्षेर२
बैंक िथर वित्तीय सु थथरकर िरखर ५,१६४ १७.२ ११.१ २९.२ १५.५ १७.० ३.८ ६.२
सु ख्यर र् िदे िगि िर्ििि
कुल र्नक्षेपमर िदे िगि िर्ििि १०० ६.० ४.३ ७१.७ ८.० ७.० १.० २.०
कुल कजरिमर िदे िगि िर्ििि १०० १२.० ७.७ ५६.९ ९.० १०.० १.० ३.०
स्रोि: १. केन्त्द्रीय ि्यरङ्क विभरग (र्रविय जनगणनर, २०६८ मर आिररर्ि)। २. नेपरल र्रि बैंक। ३. उद्योग विभरग। ४. उजरि, जलस्रोि
िथर र्सुँ रइ मन्त्ररलय। ५. सु घीय मरर्मलर िथर थथरनीय विकरस मन्त्ररलय। ६. नेपरल मरनि विकरस िर्ििेदन, २०१४ मर भएको
स्जदलरको ि्यरङ्कलरई नेपरल र्रि बैंकिरर्र िदे िगि रूपमर विभरजन। ७. र्रविय योजनर आयोग। ८. स्िक्षर, विज्ञरन िथर िविर्ि
मन्त्ररलय।९. थिरथ्य िथर जनसङ्खख्यर मन्त्ररलय

13
2.7 हरलसम्म जलविद्युि उत्परदनकर आिरर्मर िदे ि नु. ४ मर सबैभन्त्दर बढी जलविद्युि
उत्परदन भएको छ। िदे ि नु. २ र् कणरिली िदे िमर हरलसम्म पर्न जलविद्युि उत्परदन
हुन सकेको छै न।

2.8 कणरिली िदे िमर खेिी गरर्एको जर्मनको २२.९ िर्ििि क्षेरफलमर मरर र्सु रई सुवििर
पुगेको छ भने िदे ि नु. २ मर सबैभन्त्दर बढी ६६.३ िर्ििि खेिी गरर्एको जर्मनमर
र्सु रई सुवििर पुगेको छ। त्यसै गर्ी, कुल खेिीयोग्य क्षेरफलको िुलनरमर खेिी गरर्एको
क्षेरफल िदे ि नु. २ मर सबैभन्त्दर बढी ८९.९ िर्ििि र् िदे ि नु. ३ मर सबैभन्त्दर कम
७३.० िर्ििि र्हे को छ।

2.9 आर्थिक िषि २०७२/७३ मर नेपरलको कुल खरद्यरन्न उत्परदन ५३ लरख ५५ हजरर्
मे.टन र्हे कोमर खरद्यरन्नको मरग ५४ लरख २६ हजरर् मे.टन र्ही समग्रमर ७१ हजरर्
मे.टन खरद्यरन्न न्त्यून र्हे को र्थयो। समथर् जर्मन र्हेको िदे ि नु. २ मर समेि
खरद्यरन्नको मरग उत्परदन भन्त्दर १ लरख १२ हजरर् मे.टनले बढी भई आिरर्भूि खरद्यरन्न
न्त्यून र्हेको छ। त्यसैगर्ी, खरद्यरन्न न्त्यून र्हेकर अन्त्य िदे िहरुमर िदे ि नु. ३ र् कणरिली
िदे ि र्हे कर छन्।

वित्तीय क्षेर

2.10 िरस्णज्य बैंक, विकरस बैंक िथर वित्त कम्पनीकर सबैभन्त्दर बढी िरखर िदे ि नु. ३ मर
र्हे कर छन् भने सबैभन्त्दर न्त्यून िरखर कणरिली िदे िमर र्हे कर छन्। क, ख र् ग िगिकर
वित्तीय सु थथरको िरखरहरुले पु-यरएको वित्तीय सेिरलरई हे दरि िर्ि िरखर जनसङ्खख्यर िदे ि
नु. २ मर सबैभन्त्दर उच् अथरिि ् १७,९७३ र्हे को छ भने सबैभन्त्दर कम िर्ि िरखर
जनसङ्खख्यर िदे ि नु. ४ मर ४,६४० र्हे को छ।

2.11 २०७४ असरर् मसरन्त्िमर सु कलन भएको कुल र्नक्षेप मध्ये दुई र्िहरई भन्त्दर बढी (७२
िर्ििि) िदे ि नु. ३ मर सु कलन भएको छ। त्यसैगर्ी, कजरि ििरहमर समेि उक्त
िदे िको अु ि ५७ िर्ििि र्हे को छ। यसर्ी हेदरि िदे ि नु.३ मर वित्तीय सु थथरहरुको
उपस्थथर्ि एिम् वित्तीय सरिनको परर् रलन उच् रूपमर केस्न्त्द्रकृि भएको दे स्खन्त्छ।

14
 ३. सरििजर्नक वित्त

सरििजर्नक वित्तको आकरर् र् ििृस्त्त

३.1 आर्थिक िषि २०७३/७४ मर कुल गरहिथ्य उत्परदनको अनुपरिमर बजेट घरटर ७.२
िर्ििि र्हे कोमर रलु आर्थिक िषिमर उक्त घरटर बढे र् १०.४ िर्ििि पुग्ने अनुमरन
छ। विगिमर र्रजथि परर् रलन रलु ख ि भन्त्दर उच् हुने गर्े कोमर रलु आर्थिक िषिमर
र्रजथि परर् रलन भन्त्दर रलु ख ि उच् हुन गई कुल गरहिथ्य उत्परदनमर सु घीय
सर्करर्को र्रजथि ब िको अनुपरि ०.३ िर्िििले ऋणरत्मक हुने अनुमरन छ।

रटि ३ (क) : वित्त परर्सू कहरु (कुल गरहिथ्य उत्परदनको िर्िििमर)

स्रोि: अथि मन्त्ररलय र् महरलेखर र्नयन्त्रक करयरिलय। *सु िोर्िि अनुमरन।

ु न = कुल सर्करर्ी ख ि - कुल सर्करर्ी आय
बजेट सन्त्िल
ु न =
र्रजथि सन्त्िल रलु ख ि - कुल र्रजथि

३.2 आर्थिक िषि 207४/7५ मर कुल सर्करर्ी आय १९.० िर्िििले िृवि भई रु. ७ खबि
७० अबि पुग्ने अनुमरन छ। गि आर्थिक िषिमर भने कुल सर्करर्ी आय २१.८
िर्िििले िृवि भएको र्थयो।

३.3 रलु आर्थिक िषिमर कुल सर्करर्ी ख ि २९.४ िर्िििले िृवि भई रु. १० खबि ८३
अबि पुग्ने अनुमरन छ। गि आर्थिक िषिमर कुल सर्करर्ी ख ि ३९.३ िर्िििले िृवि
भएको र्थयो।

३.4 गि आर्थिक िषिमर वित्तीय व्यिथथर सवहिको कुल सर्करर्ी ख ल

ि रई आिरर् मरन्त्दर बजेट
घरटर १७२.६ िर्िििले िृवि भएकोमर रलु आर्थिक िषिमर यथिो घरटर ६४.८
िर्िििले िृवि हुने अनुमरन छ।

15
 िरर्लकर ३ (क) : सरििजर्नक वित्तकर सू कहरु
वििर्ण 2070/71 2071/72 2072/73 207३/7४ 2074/75*
वित्त सू कहरु (रु. कर्ोडमर)
कुल सर्करर्ी ख ि ४३५०५.२ ५३१५५.८ ६०१०१.६ ८३७२४.८ १०८२९८.८
रलु ख ि 30353.2 33940.8 37129.7 51861.6 ७३८९४.१
ुँ ीगि ख ि
पूज 6669.5 8884.4 12325.2 20874.9 २३४६२.३
वित्तीय व्यिथथर 6482.5 10330.6 10646.7 10988.3 १०९४२.४
ुँ ीगि)
सर्करर्ी ख ि ( रलु र् पूज ३७०२२.७ ४२८२५.१ ४९४५४.९ ७२७३६.५ ९७३५६.४
व्यरज र् सेिर ख ि १२०३.८ ९२६.३ ८६७.३ १००२.४ 844.8#
ऋण से िर ख ि (व्यरज र् सरुँिर) 5391.5 7372.3 7762.3 7128.8 32७८.८#
र्रजथि ३५६६२.१ ४०५८६.७ ४८१९६.२ ६०९१८.० ७३००५.६
कर् र्रजथि ३१२४४.१ ३५५९५.६ ४२१०९.७ ५५३८६.७ ६६६२०.५
गैर्कर् र्रजथि ४४१८.० ४९९१.१ ६०८६.५ ५५३१.३ ६३८५.१
िैदेस्िक अनुदरन िरर्ि ३३९६.० ३६३७.४ ३२४७.८ ३१९३.२ २५२१.३
नगद मौज्दरि र् बेरुजु असुली ५७३.४ ६०९.० ३२७.७ ३४१.८ ३८६.३#
आन्त्िरर्क ऋण लगरनीको सरुँिर वफिरि ५७.० २०८.२ १३६९.४ २९४.० १५००.०
र्रजथि र् अनुदरन ३९६३१.५ ४४८३३.१ ५१७७१.७ ६४४५३.० ७५५२६.८
सर्करर्ी आय ३९६८८.५ ४५०४१.३ ५३१४१.१ ६४७४७.० ७७०२६.८
र्िनि बरुँकी सरििजर्नक ऋण ५४८६३.७ ५४००६.१ ६२२११.५ ६९६८८.४ ८४२८८.६#
बजेट ब ि(-)/न्त्यू न(+) ३८१६.७ ८११४.६ ६९६०.५ १८९७७.७ ३१२७२.०
र्रजथि ब ि (-)/घरटर (+) -५३०८.९ -६६४५.९ -११०६६.५ -९०५६.४ ८८८.५
कुल गरहिथ्य उत्परदनसुँगको अनुपरि (िर्िििमर)
कुल सर्करर्ी ख ि २२.१ २५.० २६.७ ३१.७ ३६.०
रलु ख ि १५.५ १५.९ १६.५ १९.६ २४.६
ुँ ीगि ख ि
पूज ३.४ ४.२ ५.५ ७.९ ७.८
वित्तीय व्यिथथर ३.२ ४.९ ४.७ ४.२ ३.६
ुँ ीगि)
सर्करर्ी ख ि ( रलु र् पूज १८.९ २०.१ २२.० २७.५ ३२.४
र्रजथि १८.१ १९.१ २१.४ २३.१ २४.३
कर् र्रजथि १५.९ १६.७ १८.७ २१.० २२.२
गैर्कर् र्रजथि २.२ २.४ २.७ २.१ २.१
र्रजथि र् अनुदरन २०.१ २१.० २३.० २४.४ २५.१
सर्करर्ी आय २०.२ २१.१ २३.६ २४.५ २५.६
र्िनि बरुँकी सरििजर्नक ऋण २७.९ २५.४ २७.६ २६.४ २८.०
स्रोि : महरलेखर र्नयन्त्रक करयरिलय र् केन्त्द्रीय ि्यरङ्क विभरग। *सु िोर्िि अनुमरन – अिििरवषिक सर्मक्षर, अथि मन्त्ररलय।
#िथम आठ मवहनरसम्मको।

३.5 वित्तीय व्यिथथर बरहे कको सर्करर्ी ख ि ( रलु र् पूज

ुँ ीगि ख )ि लरई आिरर् मरन्त्दर
आर्थिक िषि 207३/7४ मर बजेट रु. 8२ अबि ८३ कर्ोडले घरटरमर र्हेकोमर रलु
आर्थिक िषिमर यथिो घरटर १६३.५ िर्िििले िृवि भई रु. २१८ अबि ३० कर्ोड पुग्ने
अनुमरन छ। गि आर्थिक िषिमर यथिो बजेट घरटर कुल गरहिथ्य उत्परदनको अनुपरिमर
16
 ३.१ िर्ििि र्हे कोमर रलु आर्थिक िषिमर उक्त घरटर बढे र् ७.३ िर्ििि पुग्ने अनुमरन
छ।

३.6 ि र िृवि सुँगै हर्े क िषि कुल गरहिथ्य उत्परदनमर सर्करर्ी ख ि (वित्तीय
सर्करर्ी ख म
व्यिथथर सवहि) को अनुपरि पर्न क्रमि: बढ्दै गएको छ। कुल गरहिथ्य उत्परदनमर
कुल सर्करर्ी ख क
ि ो अनुपरि विगि ५ िषिको तसि २५.३ िर्ििि र्हेको छ। सो
अिर्िमर ुँ ीगि ख ि र् वित्तीय व्यिथथरको िरवषिक तसि अनुपरि क्रमि:
रलु ख ,ि पूज
१६.४ िर्ििि, ४.८ िर्ििि र् 3.8 िर्ििि र्हे को छ।

रटि ३ (ख) : सर्करर्ी ख क

ि ो थिरुप (कुल गरहिथ्य उत्परदनको िर्िििमर)

स्रोि: अथि मन्त्ररलय र् महरलेखर र्नयन्त्रक करयरिलय। *सु िोर्िि अनुमरन।

३.7 कुल गरहिथ्य उत्परदनमर र्रजथिको अनुपरि र्नर्न्त्िर् बढ्दै गएको छ। आर्थिक िषि
२०७३/७४ मर २३.१ िर्ििि र्हे कोमर उक्त अनुपरि रलु आर्थिक िषिमर २४.३
िर्ििि पुग्ने अनुमरन छ। विगि ५ िषिमर कुल गरहिथ्य उत्परदनमर र्रजथिको अनुपरि
िरवषिक तसि १९.८ िर्ििि र्हे को छ।

रटि ३ (ग) : र्रजथिको ििृस्त्त (कुल गरहिथ्य उत्परदनको िर्िििमर)

र्रजथि िृविदर् (िर्िििमर)

स्रोि: अथि मन्त्ररलय/महरलेखर र्नयन्त्रक करयरिलय। *सु िोर्िि अनुमरन

३.8 कुल गरहिथ्य उत्परदनमर र्रजथिको अनुपरि िृवि भएिरपर्न र्रजथि िृविदर्मर
उिरर् ढरि दे स्खएको छ। पर्छदलो ५ िषिमर र्रजथिको िृविदर् िरवषिक तसि २०.१

17
 िर्ििि र्हेको छ। रलु आर्थिक िषिमर सो िृविदर् १९.८ िर्ििि र्हने अनुमरन छ।
गि आर्थिक िषिमर उक्त िृविदर् विगि ५ िषिकै उच् २६.४ िर्ििि र्हेको र्थयो।

रटि ३ (घ) : भुक्तरनी गनि बरुँकी सरििजर्नक ऋण (कुल गरहिथ्य उत्परदनको िर्िििमर)

स्रोि: अथि मन्त्ररलय/महरलेखर र्नयन्त्रक करयरिलय। *िथम आठ मवहनरसम्मको र्िनि बरुँकी सरििजर्नक ऋण।

३.9 पर्छदलर िषिमर कुल गरहिथ्य उत्परदनमर भ ुक्तरनी गनि बरुँकी आन्त्िरर्क ऋणको अनुपरि
बढ्दै गएको छ भने बरह्य ऋणको अनुपरि क्रमि: घट्दै गएको छ। रलु आर्थिक
िषिको िथम आठ मवहनरसम्मको भ ुक्तरनी गनि बरुँकी सरििजर्नक ऋणको कुल गरहिथ्य
ुँ को अनुपरि २८.० िर्ििि पुगेको छ। आगरमी ददनमर सु घीयिर व्यिथथरपन
उत्परदनसग
िथर पूिरििरर् विकरसमर उदलेख्य ख ि गनुप
ि ने दे स्खएकोले सरििजर्नक ऋण परर् रलनलरई
िभरिकरर्ी बनरई सो को उस् ि व्यिथथरपन गनुप
ि ने ुनौिी छ।

रटि ३ (ङ) : आन्त्िरर्क ऋण परर् रलनको स्थथर्ि (कुल गरहिथ्य उत्परदनको िर्िििमर)

स्रोि: नेपरल र्रि बैंक र् केन्त्द्रीय ि्यरङ्क विभरग। *अनुमरर्नि।

18
सर्करर्ी ख क
ि ो थिरुप

३.10 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर कुल सर्करर्ी ख ि गि िषिको सोही अिर्िको
िुलनरमर ४५.१ िर्िििले िृवि भई रु. ५ खबि २९ अबि ७ कर्ोड पुगक
े ो छ। गि
आर्थिक िषिको सोही अिर्िमर सर्करर्ी ख ि ३६.१ िर्िििले बढे को र्थयो।

३.11 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर कुल सर्करर्ी ख म

ि र ुँ ीगि ख ि
रलु ख ,ि पूज
र् वित्तीय व्यिथथरको अनुपरि क्रमि: ७६.२ िर्ििि, १७.८ िर्ििि र् ६.० िर्ििि
र्हे को छ। गि िषिको सोही अिर्िमर यथिो अनुपरि क्रमि: ७३.७ िर्ििि, १५.९
िर्ििि र् १०.४ िर्ििि र्थयो।

३.12 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर सर्करर्ले सरििजर्नक सु थथरनहरु र् विर्भन्न
आयोजनरहरुमर गर्ी रु. ७ अबि ६० कर्ोड बर्रबर्को सेयर् िथर ऋण लगरनी गर्े को
छ। गि िषिको सोही अिर्िमर यथिो लगरनी रु. ११ अबि १४ कर्ोड र्थयो। आर्थिक
िषि २०७३/७४ मर सर्करर्ले सेयर् लगरनी रु. १९ अबि ७१ कर्ोड र् ऋण लगरनी
२८ अबि ९१ कर्ोड गर्ी कुल रु. ४८ अबि ६२ कर्ोड बर्रबर्को सेयर् िथर ऋण
लगरनी गर्े को र्थयो।

३.13 आर्थिक िषि 20७३/7४ कुल सर्करर्ी ख म

ि र सेयर् िथर ऋण लगरनीको अनुपरि ५.८
िर्ििि र्हे कोमर रलु आर्थिक िषिमर भने उक्त अनुपरि ६.५ िर्ििि पुग्ने अनुमरन छ।

रटि ३ ( ): ुँ ीगि ख ि र् वित्तीय व्यिथथरको ििृस्त्त

रलु ख ,ि पूज
(कुल सर्करर्ी ख क
ि ो िर्िििमर)

स्रोि: अथि मन्त्ररलय र् महरलेखर र्नयन्त्रक करयरिलय। *सु िोर्िि अनुमरन।

३.14 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर वित्तीय व्यिथथर अन्त्िगिि आन्त्िरर्क एिम् बरह्य
ऋणको सरिरुँ वफिरि गि िषिको सोही अिर्िको िुलनरमर ९.६ िर्िििले घटे र् रु. २४
अबि ११ कर्ोड र्हे को छ।

19
 रलु ख क
ि ो सेिर िथर करयिगि ख क
ि ो स्थथर्ि

३.15 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर रलु ख ि गि िषिको सोही अिर्िको िुलनरमर
३७.४ िर्िििले िृवि भई रु. ४ खबि ३ अबि १२ कर्ोड र्हे को छ। गि िषिको सोही
अिर्िमर यथिो ख ि ४८.२ िर्िििले घटे र् रु. २ खबि ९३ अबि ४२ कर्ोड र्हे को
र्थयो।

३.16 रलु आर्थिक िषिमर सम्पन्न भएको सु घ, िदे ि र् थथरनीय िह (िदे ि नु. २) को
र्निरि नको करर्ण रलु ख क
ि ो िृवि उच् र्हे को हो। सरथै, िदे ि िथर थथरनीय िहमर
हुने वित्तीय हथिरन्त्िर्ण रलु ख ि अन्त्िगिि लेखरङ्कन हुने भएकरले पर्न रलु ख क
ि ो िृवि
उच् दे स्खन गएको हो।

३.17 रलु आर्थिक िषिमर वित्तीय समरनीकर्ण अनुदरन र् सििि अनुदरन गर्ी कुल बजेटको
१७.६ िर्ििि (रु. २ खबि २५ अबि) थथरनीय िहमर िथर वित्तीय समरनीकर्ण अनुदरन
अन्त्िगिि कुल बजेटको ०.६ िर्ििि (ित्येक िदे िलरई रु. १ अबि २ कर्ोड ५ लरख
गर्ी जम्मर रु. ७ अबि १४ कर्ोड) सरि िदे िमर हथिरन्त्िर्ण गरर्एको छ।

िरर्लकर ३ (ख): रलु आर्थिक िषिमर िदे ि िथर थथरनीय िहमर भएको वित्तीय हथिरन्त्िर्ण
(रु. कर्ोडमर)
वििर्ण वित्तीय समरनीकर्ण अनुदरन सििि अनुदरन जम्मर
िदे ि ७१४.४ ०.० ७१४.४
थथरनीय िह १४८६४.० ७६४१.५ २२५०५.५
महरनगर्परर्लकर ३६४.६ २२४.२ ५८८.८
उपमहरनगर्परर्लकर ६५८.२ २८३.४ ९४१.६
नगर्परर्लकर ६०७५.५ ३२००.३ ९२७५.८
गरउुँ परर्लकर ७७६५.७ ३९३३.५ ११६९९.२
जम्मर १५५७८.३ ७६४१.५ २३२१९.८
स्रोि: अथि मन्त्ररलय।

३.18 आर्थिक िषि २०७३/७४ मर रलु ख ि ३९.७ िर्िििले बढे र् रु. ५ खबि १८ अबि
६२ कर्ोड र्हेको र्थयो। गि आर्थिक िषिमर थथरनीय िहको र्निरि नमर भएको ख ि र्
कमि रर्ीको िलि िथर सरमरस्जक सुर्क्षर भत्तरमर भएको िृविको करर्ण रलु ख क
ि ो
िृविदर् उच् र्हे को र्थयो।

३.19 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरको रलु ख ि मध्ये सरमरन्त्य सरििजर्नक सेिर
िीषिकमर मररै ५१.९ िर्ििि ख ि भएको छ। गि आर्थिक िषिको सोही अिर्िमर यस
िीषिकमर २५.८ िर्ििि ख ि भएको र्थयो।

३.20 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर सरमरन्त्य सरििजर्नक सेिर अन्त्िगिि "विर्भन्न
िहकर सर्करर्हरु बी हुने सरमरन्त्य िकृर्िको हथिरन्त्िर्ण" उपिीषिकमर रु.१ खबि ५० अबि
भन्त्दर बढी र्कम भ ुक्तरनी भएकोले पर्न रलु आर्थिक िषिको पवहलो आठ मवहनरमर यस
20
 िीषिकको ख ि उच् दे स्खन गएको हो। फलथिरूप, यस अिर्िमर थिरथ्य, मनोर्न्त्जन,
सुँथकृर्ि िथर िमि, स्िक्षर र् सरमरस्जक सुर्क्षर िीषिकको ख म
ि र ह्ररस आएको दे स्खएको
छ। थथरनीय िहबरट स्िक्षर, थिरथ्य िथर सरमरस्जक सुर्क्षरमर भएको ख क
ि ो वििर्ण
समरिेि नगरर्एकोले पर्न उक्त िीषिकहरुको ख ि घटे को हो। गि िषिको पूणि अिर्िमर
विर्भन्न िहकर सर्करर्हरु बी हुने सरमरन्त्य िकृर्िको हथिरन्त्िर्ण उपिीषिकमर रु. ३३
अबि २१ कर्ोड मरर ख ि भएको र्थयो।

३.21 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरको कुल यथरथि रलु ख क

ि ो अनुपरिमर सरमरन्त्य
सरििजर्नक सेिर पर्छ बढी ख ि आर्थिक मरर्मलरमर भएको छ। यस अिर्िमर आर्थिक
मरर्मलरमर १७.१ िर्ििि, सरििजर्नक िरस्न्त्ि सुर्क्षर ७.९ िर्ििि, र्क्षर ६.३ िर्ििि र्
स्िक्षरमर ६.२ िर्ििि ख ि भएको छ। त्यसैगर्ी, सरमरस्जक सुर्क्षरमर ४.८ िर्ििि,
थिरथ्यमर ३.७ िर्ििि र् आिरस िथर सरमुदरवयक सुवििरमर १.१ िर्ििि ख ि भएको
छ। मनोर्ञ्चन, सु थकृर्ि िथर िमि र् िरिरिर्ण सु र्क्षण िीषिकमर कुल रलु ख क
ि ो
अनुपरिमर १ िर्ििि भन्त्दर कम ख ि भएको छ।

३.22 गि आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर कुल रलु ख क

ि ो अनुपरिमर सबैभन्त्दर बढी
ख ि सरमरन्त्य सरििजर्नक सेिर र् स्िक्षरमर क्रमि: २५.८ िर्ििि र् २२.० िर्ििि िथर
सबैभन्त्दर कम ख ि आिरस िथर सरमुदरवयक सुवििर र् िरिरिर्ण सु र्क्षणमर क्रमि: ०.७
र् ०.५ िर्ििि र्थयो।

रटि ३ (छ) : रलु ख क

ि ो सेिर िथर करयिगि वििर्ण (रु. कर्ोडमर)

स्रोि: महरलेखर र्नयन्त्रक करयरिलय। *िथम आठ मवहनरको।

द्र�व्व्य:अन्त्य अन्त्िगिि िरिरिर्ण सु र्क्षण, आिरस िथर सरमुदरवयक सुवििर र् मनोर्न्त्जन, सु थकृर्ि िथर िमि र्हे कर छन्।

३.23 गि आर्थिक िषिको कुल यथरथि रलु ख म

ि र सबैभन्त्दर बढी वहथसर सरमरन्त्य सरििजर्नक
सेिरमर २५.२ िर्ििि भएको दे स्खन्त्छ। त्यसपर्छ स्िक्षरमर २०.९ िर्ििि, आर्थिक
मरर्मलरमर १९.७ िर्ििि, सरििजर्नक िरस्न्त्ि सुर्क्षरमर १०.० िर्ििि र् थिरथ्यमर

21
 ७.६ िर्ििि र्हे को दे स्खन्त्छ। कुल ि र मनोर्ञ्चजन, सु थकृर्ि िथर िमि, आिरस
रलु ख म
िथर सरमुदरवयक सुवििर र् िरिरिर्ण सु र्क्षणको अुि १ िर्ििि भन्त्दर न्त्यून र्हे को
र्थयो।

ुँ ीगि ख क
पूज ि ो सेिर िथर करयिगि ख क
ि ो स्थथर्ि

३.24 ुँ ीगि ख ि गि िषिको सोही अिर्िको

रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर कुल पूज
िुलनरमर ३८.९ िर्िििले िृवि भई रु. ९४ अबि २४ कर्ोड र्ह्यो। गि िषिको सोही
अिर्िमर यथिो ख ि १४८.६ िर्िििले िृवि भई रु. ६७ अबि ८३ कर्ोड पुगेको
र्थयो।

३.25 ुँ ीगि ख ि रु.९४ अबि

रलु आर्थिक िषि 207४/7५ को िथम आठ मवहनरको कुल पूज
२४ कर्ोड मध्ये आर्थिक मरर्मलर िीषिकमर सिरिर्िक ६९.५ िर्ििि (रु. ६५ अबि ५०
कर्ोड) ख ि भएको छ। गि आर्थिक िषिको सोही अिर्िमर यस िीषिकमर ७६.५
िर्ििि ख ि भएको र्थयो।

ुँ ीगि ख क
रटि ३ (ज) : पूज ि ो सेिर िथर करयिगि स्थथर्ि (रु. कर्ोडमर)

स्रोि: महरलेखर र्नयन्त्रक करयरिलय। *िथम आठ मवहनरको।

��व्य: अन्त्य अन्त्िगिि िरिरिर्ण सु र्क्षण, मनोर्न्त्जन, सुँथकृर्ि िथर िमि, स्िक्षर र् सरमरस्जक सुर्क्षर र्हे कर छन्।

३.26 ुँ ीगि ख म
रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरको कुल पूज ि ध्ये सरमरन्त्य आर्थिक
मरर्मलरमर सबैभन्त्दर बढी र् त्यसपर्छ, आिरस िथर सरमुदरवयक सुवििरमर ख ि भएको
छ। यस अिर्िमर आिरस िथर सरमुदरवयक सुवििरमर १४.० िर्ििि, र्क्षरमर ६.३
िर्ििि, थिरथ्यमर ३.१ िर्ििि, िरिरिर्ण सु र्क्षणमर २.६ िर्ििि, सरििजर्नक िरस्न्त्ि
सुर्क्षरमर २.३ िर्ििि र् सरमरन्त्य सरििजर्नक सेिरमर १.९ िर्ििि ख ि भएको छ।
ुँ ीगि ख क
मनोर्ञ्जन, सु थकृर्ि िथर िमि, सरमरस्जक सुर्क्षर र् स्िक्षरमर कुल पूज ि ो
22
 अनुपरिमर १ िर्ििि भन्त्दर न्त्यून ख ि भएको छ। उक्त ३ िटै ख ि िीषिकको अुि कुल
ुँ ीगि ख क
पूज ि ो अनुपरिमर ०.४ िर्ििि मरर छ।

३.27 ुँ ीगि ख म
आर्थिक िषि 207३/7४ को कुल पूज ि र सबैभन्त्दर बढी वहथसर आर्थिक
मरर्मलरमर ७०.२ िर्ििि र्हेको र्थयो। त्यसपर्छ आिरस िथर सरमुदरवयक सुवििरमर
१६.० िर्ििि, र्क्षर ३.६ िर्ििि, थिरथ्य २.९ िर्ििि, सरििजर्नक िरस्न्त्ि सुर्क्षर
२.६ िर्ििि, सरमरन्त्य सरििजर्नक सेिर २.४ िर्ििि र् िरिरिर्ण सु र्क्षण १.४ िर्ििि
र्थयो। उक्त िषि कुल ि र मनोर्ञ्चन, सु थकृर्ि िथर िमि, स्िक्षर र् सरमरस्जक
रलु ख म
सुर्क्षरको वहथसर १ िर्ििि भन्त्दर न्त्यून र्हे को र्थयो।

ुँ ीगि ख क
पूज ि ो स्थथर्ि

३.28 ुँ ीगि ख ि गने क्षमिर कमजोर्

विगि लरमो समयदे स्ख विविि करर्णिि सर्करर्को पूज
ुँ ीगि र्कमको िुलनरमर िरथिविक
दे स्खएको छ। विगि ६ िषिमर कुल विर्नयोस्जि पूज
ख ि िरवषिक तसि ७२.३ िर्ििि र्हे को छ।

ुँ ीगि ख क
रटि ३ (झ) : पूज ि ो स्थथर्ि (िर्िििमर)

स्रोि: अथि मन्त्ररलय/महरलेखर र्नयन्त्रक करयरिलय। *सु िोर्िि अनुमरन।

३.29 ुँ ीगि बजेटको अुि िरवषिक तसि

विगि ६ िषिमर कुल सर्करर्ी बजेट विर्नयोजनमर पूज
२१.० िर्ििि मरर दे स्खएको करर्ण आगरमी ददनमर रलु ख ल
ि रई िरस्छछि सीमरर्भर
ुँ ीगि ख क
र्रखी कुल बजेटमर पूज ि ो अु ि बढरउन ुनौिी र्हेको छ।

ुँ ीगि ख क
पूज ि ो भ ुक्तरनी

३.30 ुँ ीगि ख क
विगि सरि िषिको अध्ययन अनुसरर् नेपरलमर पूज ि ो भ ुक्तरनी आर्थिक िषिको
अन्त्त्यर्िर् अर्िकेस्न्त्द्रि भएको दे स्खन्छ। आर्थिक िषिको अस्न्त्िम दुई मवहनरमर मररै कुल

23
 ुँ ीगि ख क
पूज ि ो तसिमर आिर भन्त्दर बढी भ ुक्तरनी भएको दे स्खन्त्छ भने असरर् मवहनरमर
मररै तसिमर ४० िर्ििि भन्त्दर बढी भ ुक्तरनी हुने स्थथर्ि दे स्खएको छ।

ुँ ीगि ख क
रटि ३ (ञ) : पूज ि ो भुक्तरनी ििृस्त्त (िर्िििमर)

स्रोि: महरलेखर र्नयन्त्रक करयरिलय। *िथम आठ मवहनरको ि्यरङ्कमर आिररर्ि

बेरुजु

३.31 आर्थिक िषि २०७३/७४ सम्ममर सर्करर्ी र्नकरय, सु गदठि सु थथर, थथरनीय र्नकरय/िह
र् स्जदलर विकरस/समन्त्िय सर्मर्ि समेि गर्ी कुल रु. २ खबि ९० अबि ५३ कर्ोड
बेरुजु फ�ौट हुन बरुँकी र्हे को छ।

सर्करर्ी आय

३.32 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर कुल सर्करर्ी आय गि आर्थिक िषिको सोही
अिर्िको िुलनरमर २३.३ िर्िििले िृवि भई रु. ४ खबि ५२ अबि १२ कर्ोड पुगेको
छ। आर्थिक िषि 207३/7४ मर सर्करर्ी आय २१.८ िर्िििले िृवि भई रु. ६ खबि
४७ अबि ४७ कर्ोड पुगेको र्थयो। आर्थिक िषि 207३/7४ मर रु. ३ अबि ४२
कर्ोड बर्रबर्को नगद मौज्दरि िथर बेरूजु सु कलन भई कुल सर्करर्ी आयमर ०.५
िर्ििि योगदरन पुगेको र्थयो।

३.33 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर रु. १५ अबि २५ कर्ोड िर्रिर्को िैदेस्िक
अनुदरन िरि भएको छ। अस्घदलो आर्थिक िषिको सोही अिर्िमर रु. १० अबि ३०
कर्ोड बर्रबर्को अनुदरन परर् रलन भएको र्थयो। गि आर्थिक िषिको पूण ि अिर्िमर भने
रु. ३१ अबि ९३ कर्ोड बर्रबर्को िैदेस्िक अनुदरन परर् रलन भएको र्थयो।

24
 िरर्लकर ३ (ग) : कुल सर्करर्ी आयको सु र् नर (िर्िििमर)
ख ि िीषिक 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75*
कर् र्रजथि 78.7 79.0 79.2 85.5 85.7
गैह्रकर् र्रजथि 11.1 11.1 11.5 8.5 9.5
कुल र्रजथि 89.9 90.1 90.7 94.1 95.2
िैदेस्िक अनुदरन िरर्ि 8.6 8.1 6.1 4.9 3.4
आन्त्िरर्क ऋण 0.1 0.5 2.6 0.5 0.5
लगरनीको सरिरुँ वफिरि
नगद मौज्दरि र् बेरुजु 1.4 1.4 0.6 0.5 0.9
कुल सर्करर्ी आय 100.0 100.0 100.0 100.0 100.0
स्रोि: महरलेखर र्नयन्त्रक करयरिलय। *िथम आठ मवहनरको।

३.34 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर कुल सर्करर्ी ख म

ि र सर्करर्ी आयको अनुपरि
8५.५ िर्ििि र्हे को छ। आर्थिक िषि २०७३/७४ र् आर्थिक िषि 20७२/7३ मर
यथिो अनुपरि क्रमि: ७७.३ िर्ििि र् ८८.४ िर्ििि र्हे को र्थयो।

३.35 कुल सर्करर्ी ख म

ि र िैदेस्िक अनुदरन िरर्िको अनुपरि पर्छदलर िषिहरुमर क्रमि: घट्दै
गएको छ। विगि परुँ िषिमर कुल सर्करर्ी ख म
ि र िैदेस्िक ऋण परर् रलनको अनुपरि
िरवषिक तसि ६.० िर्ििि र्हे को छ।

िरर्लकर ३ (घ) : कुल सर्करर्ी ख म

ि र सर्करर्ी आय, र्रजथि, अनुदरन र् ऋणको अनुपरि
िर्िििमर
वििर्ण 2070/71 2071/72 2072/73 २०७३/७४ २०७४/७५*
कुल सर्करर्ी आय ९१.१ ८४.७ ८८.४ ७७.३ ८५.५
कुल र्रजथि ८१.४ ७६.४ ८०.२ ७२.८ ८१.४
िैदेस्िक अनुदरन िरर्ि ७.८ ६.८ ५.४ ३.८ २.९
आन्त्िरर्क ऋण ४.६ ८.० १४.६ १०.६ २२.६
परर् रलन
िैदेस्िक ऋण िरर्ि ४.९ ५.५ ७.३ ६.९ ५.६
*िथम आठ मवहनरको स्रोि: महरलेखर र्नयन्त्रक करयरिलय।

र्रजथि परर् रलन

३.36 रलु आर्थिक िषि 207४/7५ को िथम आठ मवहनरमर रु. ३ खबि ८७ अबि ४२
कर्ोड कर् र्रजथि र् रु. ४३ अबि १७ कर्ोड गैह्रकर् र्रजथि गर्ी जम्मर रु. ४ खबि
३० अबि ५८ कर्ोड र्रजथि परर् रलन भएको छ। आर्थिक िषि 207३/7४ को सोही
अिर्िमर कर् र्रजथि रु. ३ खबि २९ अबि ७६ कर्ोड र् गैह्रकर् र्रजथि रु. २४ अबि
१५ कर्ोड गर्ी कुल र्रजथि परर् रलन रु. ३ खबि ५३ अबि ९१ कर्ोड र्हे को र्थयो।
रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर कुल र्रजथि परर् रलन गि िषिको सोही
अिर्िको ५३.२ िर्ििि िृविको िुलनरमर २१.७ िर्िििले िृवि भएको छ।

25
३.37 आर्थिक िषि २०७३/७४ मर र्रजथि परर् रलन आर्थिक िषि २०७२/७३ को िुलनरमर
२६.४ िर्िििले िृवि भई रु. ६ खबि ९ अबि १८ कर्ोड र्ह्यो।

३.38 रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरमर कुल र्रजथिमर कर् र्रजथि र्
गैर्कर् र्रजथिको योगदरन क्रमि: ९०.० िर्ििि र् १०.० िर्ििि र्हे को छ। गि
िषिको सोही अिर्िमर यथिो योगदरन क्रमि: ९३.२ िर्ििि र् ६.८ िर्ििि र्हे को
र्थयो। पर्छदलो ५ िषिमर कुल र्रजथिमर कर् र्रजथि र् गैर्कर् र्रजथिको योगदरन
क्रमि: िरवषिक तसि ८८.२ िर्ििि र् ११.८ िर्ििि छ।

३.39 आर्थिक िषि २०६९/७० मर कुल र्रजथि परर् रलनमर ित्यक्ष कर्को योगदरन २५.६
िर्ििि र्हे कोमर गि आर्थिक िषिमर सो योगदरनमर िृवि भई २८.९ िर्ििि पुगेको छ।
विगि ५ िषिको अिर्िमर कुल र्रजथि परर् रलनमर ित्यक्ष कर्को योगदरन िरवषिक
तसि २६.८ िर्ििि र्हेको छ।

३.40 आर्थिक िषि २०६९/७० को कुल र्रजथि परर् रलनमर अित्यक्ष कर्को अुि ६१.४
िर्ििि र्हे कोमर गि आर्थिक िषिमर सो कर्को अुि ०.२ िर्ििि विन्त्दुले कमी भई
६१.२ िर्िििमर झर्े को छ। पर्छदलो ५ िषिमर कुल र्रजथि परर् रलनमर अित्यक्ष
कर्को अुि िरवषिक तसि ६०.९ िर्ििि र्हेको छ।

३.41 कुल गरहिथ्य उत्परदनमर ित्यक्ष कर् र् अित्यक्ष कर्को अनुपरि ित्येक िषि िृवि हुुँदै
गएको छ। आर्थिक िषि २०६९/७० मर कुल गरहिथ्य उत्परदनमर ित्यक्ष कर् र्
अित्यक्ष कर्को अनुपरि क्रमि: ४.५ र् १०.७ िर्ििि र्हेकोमर आर्थिक िषि
२०७३/७४ मर उक्त अनुपरिमर िृवि भई क्रमि: ६.७ र् १४.१ िर्ििि पुगेको छ।
पर्छदलो ५ िषिमर कुल गरहिथ्य उत्परदनमर गैर्कर् र्रजथिको अनुपरि भने िरवषिक
तसि २.३ िर्ििि मरर र्हेको छ।

रटि ३ (ट) : कर् र्रजथि र् गैर्कर् र्रजथिको ििृस्त्त

(कुल गरहिथ्य उत्परदन र् र्रजथिको िर्िििमर)

स्रोि: अथि मन्त्ररलय/महरलेखर र्नयन्त्रक करयरिलय। 

��व्य: सिरर्ी सरिन कर्लरई ित्यक्ष कर्मर समरिेि गरर्एको छ र् अन्त्य कर् [कम्पनी र्स्जिेिन दथिुर्, एजेन्त्सी र्स्जिेिन दथिुर्,
सिरर्ी रलक अनुमर्िपरको इजरजिपर दथिुर्, सिरर्ीको दिरि वकिरब (ब्लू बुक) दथिूर् र् हरिहर्ियरर्को इजरजिपर दथिूर्] लरई
26
 समरिेि गरर्एको छै न। विगि ५ िषिमर कु ल र्रजथि परर् रलनमर अन्त्य कर्को वहथसर िरवषिक तसि ०.६ िर्ििि र्हेको छ।
सरथै पर्छदलो ५ िषिमर कु ल गरहिथ्य उत्परदनमर अन्त्य कर्को अनुपरि िरवषिक तसि ०.१३ िर्ििि र्हेको छ।

३.42 र्रजथि सु र् नरमर मूदय अर्भिृवि कर्को अु ि सबैभन्त्दर उच् दे स्खएको छ भने त्यसपर्छ
आयकर् र् भन्त्सरर् महिुल र्हे को छ। कुल र्रजथिमर गैर्कर्को अुि 10 िर्ििि मरर
र्हे को छ।

िरर्लकर ३ (ङ) : विगि ५ िषिको र्रजथिको सुर् नर (कुल र्रजथिको िर्िििमर)

र्रजथिको
२०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५*
वििर्ण
मू.अ.कर् २८.३ २७.७ २५.४ २६.४ २९.३
अन्त्ििुदक १२.७ १३.२ १३.७ १३.९ १४.३
आयकर् २१.८ २१.८ २४.४ २४.५ २०.०
भन्त्सरर् महसुल १९.० १८.४ १७.१ १८.४ १९.५
गैह्रकर् १२.६ १२.३ १२.६ ९.१ १०.०
अन्त्य ५.५ ६.६ ६.९ ७.७ ६.९
कुल र्रजथि १००.० १००.० १००.० १००.० १००.०
स्रोि: अथि मन्त्ररलय/महरलेखर र्नयन्त्रक करयरिलय। *िथम आठ मवहनरको।
द्र�व्य: अन्त्य अन्त्िगिि अन्त्य कर्, वििेष सेिरमर लरग्ने कर्, िथिुको ियोग िथर िथिु ियोग गनि अनुमर्िमर
लरग्ने कर्, र्स्जिे िन दथिुर् िथर सिरर्ी सरिन कर् र्हे कर छन्।

३.43 विगि ५ िषिमर कुल गरहिथ्य उत्परदनमर मूदय अर्भिृवि कर्को अनुपरि सबैभन्त्दर बढी
र्हे को छ। त्यसैगर्ी कुल गरहिथ्य उत्परदनमर आयकर्को अनुपरि पर्न बढ्दै गईर्हे को
छ। रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर कुल र्रजथि परर् रलनमर मूदय अर्भिृवि
कर्को अु ि उच् र्हे को छ। यस अिर्िमर आयकर् परर् रलन न्त्यून दे स्खए पर्न ैर र्
असरर् मवहनरमर आयकर् परर् रलन उच् हुने ििृस्त्त र्हेकोले रलु आर्थिक िषिको पूण ि
अिर्िमर र्रजथि परर् रलनमर आयकर्को अुि थप बढ्न जरने दे स्खन्त्छ।

रटि ३ (ठ) : रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरको र्रजथि सु र् नर (िर्िििमर)

स्रोि: महरलेखर र्नयन्त्रक करयरिलय।

27
िैदेस्िक सहरयिर िर्िबििर

३.44 आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरमर िैदेस्िक अनुदरन रु. ६२ अबि ५५
कर्ोड र् िैदेस्िक ऋण रु. ८८ अबि ३३ कर्ोड गर्ी रु. १ खबि ५० अबि ८८ कर्ोड
िर्रिर्को िैदेस्िक सहयोगको िर्िबििर िरि भएको छ। यस अिर्िको िैदेस्िक
सहयोगको िर्िबििर मध्ये िैदेस्िक अनुदरन र् िैदेस्िक ऋणको अनुपरि क्रमि: ४१
िर्ििि र् ५९ िर्ििि छ। गि िषिको सोही अिर्िमर यथिो अनुपरि क्रमि: २२
िर्ििि र् ७८ िर्ििि र्थयो।

३.45 आर्थिक िषि २०७३/७४ मर ऋण िथर अनुदरन दुिै गर्ी रु. २ खबि ५० अबि २४ कर्ोड
बर्रबर्को िैदेस्िक सहरयिर िर्िबििर िरि भएको र्थयो। गि िषि कुल िैदेस्िक सहरयिर
िर्िबििरमर िैदेस्िक अनुदरन र् िैदेस्िक ऋणको अनुपरि क्रमि: ३९ िर्ििि र् ६१
िर्ििि र्हे को छ।

रटि ३ (ड) : िैदेस्िक ऋण र् अनुदरन िर्िबििरको स्थथर्ि

(कुल िैदेस्िक सहयोग िर्िबििरको िर्िििमर)

स्रोि: महरलेखर र्नयन्त्रक करयरिलय। *िथम आठ मवहनरको।

िैदेस्िक सहरयिर उपयोग र् परर् रलन

३.46 आर्थिक िषि २०७४/७५ को पवहलो आठ मवहनरमर िैदेस्िक अनुदरन र् ऋण गर्ी रु. ५५
अबि ३५ लरख बर्रबर्को िैदेस्िक सहरयिर उपयोग भएको छ। यस अिर्िमर कुल िैदेस्िक
सहरयिर उपयोगमर िैदेस्िक अनुदरन र् ऋणको अनुपरि क्रमि: ३६ िर्ििि र् ६४ िर्ििि
र्हे को छ। अस्घदलो आर्थिक िषिमर यथिो अनुपरि ४१ िर्ििि र् ५९ िर्ििि र्थयो।
पर्छदलो १० िषिमर गि आर्थिक िषि बरहे क ित्येक िषि कुल िैदेस्िक सहरयिर परर् रलनमर
िैदेस्िक ऋणको िुलनरमर िैदेस्िक अनुदरनको अनुपरि उच् र्हुँदै आएको छ।

28
 रटि ३ (ढ) : कुल िैदेस्िक सहरयिर उपयोग (कुल गरहिथ्य उत्परदनको िर्िििमर) र्
िैदेस्िक अनुदरन िथर ऋण उपयोग (कुल िैदेस्िक उपयोगको िर्िििमर)

स्रोि: महरलेखर र्नयन्त्रक करयरिलय।

३.47 पर्छदलो ५ िषिमर कुल िैदेस्िक सहरयिर उपयोगमर िैदेस्िक अनुदरनको अुि हर्े क िषि घट्दै
गएको छ। यद्यवप िैदेस्िक सहरयिर उपयोगको आकरर्मर भने आर्थिक िषि २०६९/७०
पश्चरि क्रमि: बढ्दै गएको छ। यस अिर्िमर कुल गरहिथ्य उत्परदनमर िैदेस्िक सहरयिर
उपयोगको अनुपरि िरवषिक तसि ३.२ िर्ििि र्हे को छ। अस्घदलो आर्थिक िषिमर यथिो
अनुपरि ३.८ िर्ििि र्थयो।

रटि ३ (ण) : बजेट िथर गैर् बजेट सु यन्त्रबरट परर् रर्लि अन्त्िर्रिविय विकरस सहरयिर (िर्िििमर)
(र्कम अमेरर्की डलर् दि लरखमर)

स्रोि: Aid Management Portfolio, अथि मन्त्ररलय।

३.48 पर्छदलो ५ िषिमर िैदेस्िक सहरयिर परर् रलनमर गैर्बजेट सु यन्त्रबरट परर् रलन हुने
विकरस सहरयिरको वहथसर िरवषिक तसि ३३.० िर्ििि र्हे को छ। आर्थिक िषि
२०७३/७४ मर परर् रर्लि कुल अन्त्िर्रिविय विकरस सहरयिर मध्ये गैर्बजेट
सु यन्त्रमरफिि परर् रर्लि सहरयिरको अुि २७ िर्िििमर झर्े को छ। आर्थिक िषि
२०७२/७३ मर उक्त अनुपरि ३७ िर्ििि र्हे को र्थयो।

29
कुल सरििजर्नक ऋण र् भ ुक्तरनी

३.49 आर्थिक िषि 207४/7५ को िथम आठ मवहनरसम्म भ ुक्तरनी गनि बरुँकी कुल सरििजर्नक
ऋण रु. ८ खबि ४३ अबि पुगेको छ। यसमध्ये आन्त्िरर्क र् बरह्य ऋणको अनुपरि
क्रमि: ४६.१ िर्ििि र् ५३.९ िर्ििि र्हे को छ। आर्थिक िषि २०७३/७४ सम्म
कुल र्िनि बरुँकी सरििजर्नक ऋण रु. ६ खबि ९७ अबि र्हेको र्थयो। सो िषि आन्त्िरर्क
र् बरह्य ऋणको अनुपरि क्रमि: ४०.७ िर्ििि र् ५९.३ िर्ििि र्थयो।

३.50 आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरमर सरिरुँ र् व्यरज गर्ी सरििजर्नक
ऋणको कुल भ ुक्तरनी ख ि रु. ३२ अबि ७९ कर्ोड र्हेको छ। कुल सर्करर्ी ख म
ि र
ऋण भ ुक्तरनी ख क
ि ो अनुपरि ६.२ िर्ििि छ। आर्थिक िषि २०७३/७४ मर यथिो
अनुपरि ८.५ िर्ििि र्थयो।

िरर्लकर ३ ( ) : भुक्तरनी गनि बरुँकी सरििजर्नक ऋण िथर सरुँिर वफिरि र् ब्यरज ख ि (रु. कर्ोडमर)
वििर्ण 2070/71 2071/72 २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५*
भ ुक्तरनी गनि बरुँकी ऋणको वििर्ण
आन्त्िरर्क ऋण# २०१८१.८ १९६७८.६ २३४१५.८ २८३७१.१ ३८८२५.८
िैदेस्िक ऋण ३४६८१.९ ३४३२७.६ ३८७९५.७ ४१३१७.३ ४५४६२.८
कुल ऋण ५४८६३.७ ५४००६.१ ६२२११.५ ६९६८८.४ ८४२८८.६
सरुँिर वफिरिको ख क
ि ो वििर्ण
आन्त्िरर्क ऋण 2515.2 4743.0 5033.5 3856.1 15२५.०**
िैदेस्िक ऋण 1672.5 1702.8 1861.5 2270.3 909.0
जम्मर सरुँिर वफिरि ख ि 4187.7 6445.8 6895.0 6126.5 24३४.०
ब्यरज ख क
ि ो वििर्ण
आन्त्िरर्क ऋण 867.3 622.9 536.2 676.0 652.1
िैदेस्िक ऋण 336.5 303.4 331.1 326.4 192.7
जम्मर ब्यरज ख ि 1203.8 926.3 867.3 1002.4 844.8
ु रनी
जम्मर ऋण भक्त ख ि
5391.5 7372.1 7762.3 7128.8 32७८.८
(सरुँिर र् ब्यरज)
सर्करर्ी ख म
ि र ऋण
12.4 13.9 12.9 8.5 6.2
ु रनी ख ि (िर्िििमर)
भक्त
स्रोि : महरलेखर र्नयन्त्रक करयरिलय र् नेपरल र्रि बैंक। #आई.एम.एफ. िर्मसर्ी नोट बरहे क। *िथम आठ मवहनर।
** नेपरल र्रि बैंकको ि्यरङ्क समरिेि गरर्एको हुुँदर मलेर्नकरको ि्यरङ्क (रू. १५०२ कर्ोड) सुँग फर्क पनि गएको छ।

३.51 रलु आर्थिक िषिको िथम ८ मवहनरसम्मको भ ुक्तरनी गनि बरुँकी कुल ऋणलरई आिरर्
मरन्त्दर िर्िव्यस्क्त ऋण रु. २८ हजरर् ९ सय ६३ पुगेको छ। आर्थिक िषि
२०७३/७४ मर िर्िव्यस्क्त ऋण रु. २४ हजरर् २ सय ७० र्थयो। यस अिर्िमर
आन्त्िरर्क ऋण परर् रलनमर उदलेख्य िृवि भएको करर्ण पर्न िर्िव्यस्क्त सरििजर्नक
ऋण गि िषि भन्त्दर १९.३ िर्ििि (रु. ४ हजरर् ६ सय ९४) ले बढे को हो।

30
 रटि ३ (ि) : िर्िव्यस्क्त सरििजर्नक ऋण र् िर्िव्यस्क्त आय (रूपैंयरमर)

स्रोि: महरलेखर र्नयन्त्रक करयरिलय र् केस्न्त्द्रय ि्यरङ्क विभरग।

*कुल सरििजर्नक ऋण िथम आठ मवहनरसम्मको ि्यरङ्कमर आिररर्ि।
पुनश्च: जनसङ्खख्यरको ि्यरङ्क केन्त्द्रीय ि्यरङ्क विभरगको जनसङ्खख्यर िक्षेपणमर आिररर्ि।

३.52 आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरमर रु. १ खबि १९ अबि ८० कर्ोड
बर्रबर्को आन्त्िरर्क ऋण परर् रलन भएको छ। यस अिर्िमर आन्त्िरर्क ऋणको
भ ुक्तरनी रु. १५ अबि २५ कर्ोड र्हे को छ।

३.53 रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरमर कुल आन्त्िरर्क ऋण र्नष्करसन
मध्ये विकरस ऋणपरको अुि ६०.१ िर्ििि, ट्रेजर्ी र्बलको अुि ३९.७ िर्ििि,
नरगरर्क ब िपरको अुि ०.२ िर्ििि र् िैदेस्िक र्ोजगरर् ब िपरको अुि ०.०३
िर्ििि र्हेको छ। आर्थिक िषि २०७३/७४ मर कुल आन्त्िरर्क ऋण र्नष्करसन मध्ये
विकरस ऋणपरबरट ६२.३ िर्ििि, ट्रेजर्ी र्बल र्नष्करसनबरट ३७.४ िर्ििि र् अन्त्य
उपकर्णमरफिि ०.४ िर्ििि परर् रलन भएको र्थयो।

सरििजर्नक सु थथरन

३.54 आर्थिक िषि २०७३/७४ मर व्यरिसरवयक सञ्चरलनमर र्हेकर ३७ सरििजर्नक सु थथरन

मध्ये २६ सु थथरन नरफरमर र् ११ सु थथरन नोक्सरनीमर र्हेकर छन्। नरफरमर सञ्चरर्लि
सु थथरनहरुको खुद नरफर रु. ४२ अबि ६८ कर्ोड र्हेको छ भने नोक्सरनीमर र्हे कर
सु थथरनहरुको खुद नोक्सरन रु.१ अबि २५ कर्ोड र्हेको छ।

३.55 आर्थिक िषि २०७३/७४ मर सु थथरनहरुको समग्र नरफर रु. ४१ अबि ४३ कर्ोड र्हे को
छ, जुन आर्थिक िषि २०७२/७३ को िुलनरमर १८.५ िर्िििले बढी हो। आर्थिक िषि
२०७३/७४ मर सरििजर्नक सु थथरनको कुल सस्ञ्चि नरफर रु. २७ अबि ७७ कर्ोड
र्हे को छ।

३.56 गि आर्थिक िषिसम्ममर सरििजर्नक सु थथरनमर नेपरल सर्करर्को कुल लगरनी १5.6
िर्िििले िृवि भई रु. ३ खबि १२ अबि ८ कर्ोड पुगक
े ो छ। यस मध्ये रु.१ खबि
५९ अबि ५७ कर्ोड सेयर् लगरनी र् रु.१ खबि ५२ अबि ५१ कर्ोड ऋण लगरनी र्हे को

31
 छ। आर्थिक िषि २०७३/७४ मर सेयर् िथर ऋण लगरनी क्रमि: १4.4 िर्ििि र्
१६.९ िर्िििले िृवि भएको छ।

३.57 आर्थिक िषि २०७३/७४ मर सरििजर्नक सु थथरनको कुल सञ्चरलन आय रु.३ खबि २२
अबि ६ कर्ोड र्हे को छ।यो कुल गरहिथ्य उत्परदनको अनुपरिमर १२.२ िर्ििि हो।
यसै गर्ी सो िषिमर परर् रलन भएको कुल र्रजथिमर सरििजर्नक सु थथरनको योगदरन ९.६
िर्ििि र्हेको छ।

३.58 गि आर्थिक िषिको अन्त्त्यसम्ममर सरििजर्नक सु थथरनहरुको नेट िथि ३३.२ िर्िििले
िृवि भई रु. २ खबि ८९ अबि ५६ कर्ोड पुगेको छ। यस अिर्िमर सरििजर्नक
सु थथरनहरुको ुँ ी र् जगेडर कोष िथर सस्ञ्चि नरफर/नोक्सरनी उदलेख्य िृवि
ुक्तर पूज
भएकर करर्ण नेट िथिमर िृवि भएको हो।

३.59 सरििजर्नक सु थथरनहरुमर सेयर् िथर ऋण लगरनीको िर्िफल न्त्यून दे स्खएको छ। आर्थिक
िषि २०७३/७४ मर नेपरल सर्करर्लरई रु. ७ अबि ७८ कर्ोड लरभरुि िरि भएको छ।
यो र्कम यस अिर्िसम्म भएको कुल सेयर् लगरनीको ४.९ िर्ििि मरर हो।

३.60 आर्थिक िषि २०७३/७४ सम्म सु थथरनहरुको कोषमर व्यिथथर नभएको दरवयत्ि रु. ३८
अबि ५७ कर्ोड पुगेको छ। सरििजर्नक सु थथरनको करयि कुिलिरमर अर्भिृवि गदव वित्तीय
व्यिथथरपनमर पुनर्रिलोकन नभएमर यथिो दरवयत्ि िषेनी बढ्दै जरने र् दीघिकरलमर
सस्ञ्चि कोषमरर्थ दबरब पनेछ।

३.61 कुल सरििजर्नक सु थथरन मध्ये १८ िटर सु थथरनको मरर आर्थिक िषि २०७३/७४
सम्मको लेखरपर्ीक्षण सम्पन्न भएको छ। लेखरपर्ीक्षण समयमै सम्पन्न गनि नसकेकर
सरििजर्नक सु थथरनको बहुआयरर्मक पक्षको विश्लेषण गर्ी तस् त्यिर पुव� गनुप
ि ने दे स्खएको
छ।

३.62 सरििजर्नक सु थथरनमर आर्थिक िषि २०७३/७४ सम्म २८,४०५ कमि रर्ी करयिर्ि र्हेकर
छन्।

३.63 सरििजर्नक सु थथरनको लगरनी, व्यिथथरपन र् सञ्चरलनमर ि� नीर्ि र् मरपदण्ड बनरई

उपलब्ि स्रोि र् सरिनको कुिलिरपूिक
ि परर् रलन गनुप
ि ने आिश्यकिर छ।

32
 ४. मूदय

उपभोक्तर मूदय स्थथर्ि

४.1 आर्थिक िषि २०७४/७५ को पवहलो आठ मवहनरमर तसि उपभोक्तर मुद्ररथफीर्ि दर्
४.० िर्ििि र्हे को छ। अस्घदलो आर्थिक िषिको सोही अिर्िमर तसि उपभोक्तर
मुद्ररथफीर्ि दर् ५.2 िर्ििि र्हे को र्थयो। िरवषिक र्बन्त्दुगि आिरर्मर २०७४ फरगुनमर
उपभोक्तर मुद्ररथफीर्ि दर् ६.० िर्ििि र्हेको छ। २०७३ फरगुनमर यथिो मुद्ररथफीर्ि
दर् २.९ िर्ििि र्हेको र्थयो। रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर खरद्य
िथिुहरुको मूदयमर भएको िृविकर करर्ण समग्र मुद्ररथफीर्ि दर् गि िषिको िुलनरमर
बढे को हो।

४.2 खरद्य िथर पेय पदरथि समूहको मुद्ररथफीर्ि दर् िरवषिक र्बन्त्दुगि आिरर्मर २०७४
फरगुनमर ५.६ िर्ििि र्हेको छ। २०७३ फरगुनमर यस समूहको िरवषिक विन्त्दुगि
मुद्ररथफीर्ि दर् ०.४ िर्िििले ऋणरत्मक र्हेको र्थयो। िर्करर्ी, फलफूल, मरछर िथर
मरसु, मददर्र, घ्यू िथर िेल आदद समूहमर भएको मूदयिृविकर करर्ण यस समूहको मूदय
बढ्न गएको हो।

रटि ४ (क) : समग्र िथर क्षेरगि उपभोक्तर मुद्ररथफीर्ि दर्

४.3 २०७४ फरगुनमर गैर्-खरद्य िथिु िथर सेिर समूहको मुद्ररथफीर्ि दर् िरवषिक विन्त्दुगि
आिरर्मर ६.३ िर्ििि र्हे को छ। २०७३ फरगुनमर यस समूहको मुद्ररथफीर्ि दर् ५.६
िर्ििि र्हे को र्थयो। स्िक्षर, घर्रयसी सरमरन िथर सेिर, मनोर्ञ्जन िथर सु थकृर्ि लगरयि

33
 अन्त्य िथिु िथर सेिर समूहहरुको मूदयमर भएको िृविकर करर्ण यस समूहको मुद्ररथफीर्ि
दर् केही बढ्न गएको हो।
४.4 २०७४ फरगुनमर िरवषिक विन्त्दुगि उपभोक्तर मुद्ररथफीर्ि दर् िर्रईमर ६.३ िर्ििि,
वहमरलमर ६.० िर्ििि, पहरडमर 5.6 िर्ििि र् करठमरडौँ उपत्यकरमर ४.५ िर्ििि
र्हे को छ। अस्घदलो िषिको सोही अिर्िमर यथिो दर् िर्रईमर २.८ िर्ििि, वहमरलमर
३.७ िर्ििि, पहरडमर ५.९ िर्ििि र् करठमरडौँ उपत्यकरमर १.८ िर्ििि र्हेको
र्थयो।

थोक, र्रविय िलि िथर ज्यरलरदर् एिम् पेट्रोर्लयम पदरथिको मूदय

४.5 २०७४ फरगुनमर िरवषिक र्बन्त्दुगि थोक मुद्ररथफीर्ि दर् २.३ िर्ििि र्हेको छ।
अस्घदलो िषिको सोही अिर्िमर यथिो मुद्ररथफीर्ि दर् १.० िर्ििि र्हे को र्थयो। समीक्षर
अिर्िमर थोक मूदय अन्त्िगिि कृवषजन्त्य िथिुहरुको मूदय सू करङ्क ०.४ िर्ििि,
थिदे िमर उत्परददि िथिुहरुको मूदय सू करङ्क ५.५ िर्ििि िथर आयरर्िि िथिुहरुको
मूदय सू करङ्क ४.३ िर्िििले िृवि भएको छ। अस्घदलो िषिको सोही अिर्िमर कृवषजन्त्य
िथिुहरुको मूदय सू करङ्क ०.२ िर्िििले ऋणरत्मक र्हेको र्थयो भने थिदे िमर
उत्परददि िथिुहरुको मूदय सू करङ्क ४.२ िर्ििि र् आयरर्िि िथिुहरुको मूदय सू करङ्क
१.८ िर्िििले िृवि भएको र्थयो।

४.6 िरवषिक विन्त्दुगि अिरर्मर २०७४ फरगुनमर र्रविय िलब िथर ज्यरलरदर् सू करङ्क ७.८
िर्िििले िृवि भएको छ। अस्घदलो िषिको सोही अिर्िमर उक्त सू करङ्क १४.१
िर्िििले िृवि भएको र्थयो। समीक्षर अिर्िमर िलब सू करङ्कमर ९.४ िर्ििि र्
ज्यरलरदर् सू करङ्कमर ७.४ िर्िििले िृवि भएको छ। िलब सू करङ्कमर केही
िर्िष्टरनहरुको ि्यरङ्क रलु आर्थिक िषिमर अद्यरिर्िक गर्े कर करर्ण समग्र र्रविय िलि
िथर ज्यरलरदर् सू करङ्क बढ्न गएको हो।

४.7 पर्छदलर िषिहरुमर अन्त्िर् ्र्रविय बजरर्मर पेट्रोर्लयम पदरथिको मूदय घटे कर करर्ण त्यसको
सकरर्रत्मक िभरि नेपरलको मूदय िृविमर दे स्खएको छ। पेट्रोलको मूदय आर्थिक िषि
२०७०/७१ मर िर्िर्लटर् रु. १३५ को उच् िहबरट आर्थिक िषि २०७३/७४ मर रु.
१०१.५ मर झर्े को र्थयो। त्यसैगर्ी, र्डजेल र् मवििेलको मूदय आर्थिक िषि
२०७०/७१ मर िर्िर्लटर् रु. १०६ पुगेकोमर आर्थिक िषि २०७३/७४ मर रु. ७७.५
मर झर्े को र्थयो। िर् ढु िरनीको दुर्ीको आिरर्मर पेट्रोर्लयम पदरथिको मूदय थथरनगि
आिरर्मर फर्क हुने गर्े को छ।

34
 ५. वित्तीय क्षेर

वित्तीय सु र् नर

५.1 २०७४ फरगुन मसरन्त्िसम्ममर २८ िरस्णज्य बैंक, ३६ विकरस बैंक, २५ वित्त कम्पनी
िथर ६४ लघु वित्त विकरस बैंक गर्ी जम्मर १५३ बैंक िथर वित्तीय सु थथर सञ्चरलनमर
र्हे कर छन्। यसकर अलरिर नेपरल र्रि बैंकबरट सीर्मि बैंवकङ्ग करर्ोबरर् गनि इजरजि
िरि १४ िटर सहकरर्ी सु थथर एिम् २४ िटर गैर्-सर्करर्ी सु थथर सञ्चरलनमर र्हे कर
छन्। सरथै, ३९ बीमर कम्पनी, कमि रर्ी सञ्चय कोष, नरगरर्क लगरनी कोष र् हुलरक
ब ि बैंक लगरयिकर सु थथरहरु सञ्चरलनमर र्हे कर छन्।

५.2 २०७४ असरर् मसरन्त्िमर वित्तीय क्षेरको कुल सम्पस्त्त/दरवयत्ि सु र् नरमर सबैभन्त्दर बढी
अुि बैंक िथर वित्तीय सु थथरहरुको ८८.५ िर्ििि र्हे को छ। यस अन्त्िगिि नेपरल र्रि
बैंकको अुि २२.३ िर्ििि िथर िरस्णज्य बैंकहरुको अुि ५४.९ िर्ििि र्हे को छ।
यसर्ी बैंवकङ्ग क्षेर र् सम्झौिरमूलक ब ि परर् रलन गने सु थथरहरुको कुल
सम्पस्त्त/दरवयत्िको कुल गरहिथ्य उत्परदनसुँगको अनुपरि १८१ िर्ििि र्हे को छ।

रटि ५ (क) : नेपरलको वित्तीय सुर् नर, िर्िििमर

स्रोि: नेपरल र्रि बैंक।

35
वित्तीय थथरवयत्ि

५.3 वित्तीय सु थथर, वित्तीय बजरर् र् पूिरििरर्को यथोस् ि व्यिथथरपन मरफिि ब ि र् लगरनी
बी को मध्यथथिर िभरिकरर्ी बनरई एक सबल, कुिल र् विश्वसनीय वित्तीय िणरलीको
विकरसले वित्तीय थथरवयत्ि करयम हुन जरन्त्छ। वित्तीय थथरवयत्ि, पहुुँ र्
समरिेिीकर्णको लरर्ग गि आर्थिक िषिदेस्ख वित्तीय क्षेर विकरस र्णनीर्ि करयरिन्त्ियन हुुँदै
आएको छ। यसर्ी हेदरि आर्थिक िषि २०७४/७५ मर वित्तीय क्षेर थथरवयत्िकर सू कहरु
समग्रमर सबल नै र्हेकर छन्। २०७४ असरर् मसरन्त्िको िुलनरमर २०७४ पुस
मसरन्त्िमर बैंक िथर वित्तीय सु थथरको र्नष्कृय कजरिको अनुपरि सीमरन्त्ि दर्ले िृवि हुुँदर
२.० िर्ििि पुगेको छ।

५.4 207४ फरगुनमर बैंक िथर वित्तीय सु थथरको कुल र्नक्षेपमर िर्ल सम्पस्त्तको अुि 2३.४
िर्ििि, बैंक िथर वित्तीय सु थथरसुँग र्हेको नगद िथर मौज्दरि 1१.१ िर्ििि र् कुल
ुँ ीको अुि ७८.४ िर्ििि र्हे को छ। त्यसै गर्ी, जोस्खम भररर्ि
र्नक्षेप िथर िरथर्मक पूज
ुँ ी र् कुल पूज
सम्पस्त्तको िुलनरमर िरथर्मक पूज ुँ ीको अनुपरि क्रमिः 1४.१ िर्ििि र्
1५.४ िर्ििि र्हे को छ।

िरर्लकर ५ (क) : वित्तीय क्षेर सबलिरकर िमुख सू कहरु (२०७४ फरगुन)

सू कहरु २०७१ २०७२ २०७३ २०७४ २०७४
र्नष्कृय कजरि अनुपरि * असरर्
३.८ असरर्
३.३ असरर्
२.२ असरर्
१.८ फरगु
२.०न

िरस्णज्य बैंक* २.९ २.६ १.८ १.५ १.७

विकरस बैंक* ४.२ ३.६ १.५ १.४ १.६

वित्त कम्पनी* १४.३ १४.६ १४.४ १३.४ १३.१

कुल िर्ल सम्पस्त्त/कुल र्नक्षेप अनुपरि ३२.५ ३०.२ २७.६ २६.७ २३.४

नगद िथर बैंक मौज्दरि/कुल र्नक्षेप अनुपरि १७.८ १६.२ १५.२ १५.५ ११.१
ुँ ी/ जोस्खम भररर्ि सम्पस्त्त अनुपरि
िरथर्मक पूज ११.३ ११.४ ११.५ १४.१ १४.१
ुँ ी/जोस्खम भररर्ि सम्पस्त्त अनुपरि
कुल पूज १२.७ १२.९ १२.९ १५.४ १५.४

कुल कजरि/कुल र्नक्षेप िथर ुँ ी

िरथर्मक पूज ७१.८ ७१.९ ७५.६ ७९.२ ७८.४
अनुपरि
स्रोिः नेपरल र्रि बैंक। * २०७४ पुस मसरन्त्िको ि्यरङ्क।

५.5 वित्तीय क्षेरको सिलीकर्ण मरफिि वित्तीय थथरवयत्ि हरर्सल गनि नेपरल र्रि बैंकले
अिलम्बन गर्े को मजिर्/िरर्ि नीर्ि करयरिन्त्ियनमर आएपश्चरि् २०७४ फरगुन
मसरन्त्िसम्ममर कुल १५८ बैंक िथर वित्तीय सु थथरहरु मजिर्÷िरर्ि िवक्रयरमर सरमेल
भएकर छन्। यसमध्ये ११८ सु थथरको इजरजि खरर्े ज हुन गई कुल ४० सु थथर करयम
भएकर छन्।

36
 ुँ ु
वित्तीय िगरढिर एिम् पह

५.6 ुँ
विथिृि मुद्ररिदरय, र्नजीक्षेरिफि ििरवहि कजरि िथर कुल र्नक्षेपसग कुल गरहिथ्य
उत्परदनको अनुपरि जथिर वित्तीय िगरढिर सू कहरुमर उदलेख्य सुिरर् हुुँदै गएबरट
अथििन्त्रको मौदद्रकीकर्ण बढे को र् सििसरिरर्णको वित्तीय उपकर्णमर पहुुँ िृवि भएको
दे स्खन्त्छ। आर्थिक िषि २०७४/७५ को अनुमरर्नि कुल गरहिथ्य उत्परदनमर विथिृि
मुद्ररिदरयको अनुपरि 9४.० िर्ििि, र्नजी क्षेरिफि ििरवहि कजरिको अनुपरि 7६.८
िर्ििि र् कुल र्नक्षेपको अनुपरि 8२.७ िर्ििि र्हे को छ।

५.7 २०७४ फरगुन मसरन्त्िसम्ममर बैंक िथर वित्तीय सु थथर (क, ख र् ग िगि) को कुल िरखर
सु ख्यर 3,५७६ पुगेको छ। त्यसैगर्ी क, ख, ग र् घ िगिकर बैंक िथर वित्तीय सु थथरको
कुल िरखर सु ख्यर ५,८३७ पुगेको छ। िदे िगि रूपमर भने कणरिली िदे ि र् िदे ि नु.
७ कर वित्तीय विथिरर्कर परर्सू कहरु अन्त्य िदे िहरुको िुलनरमर कमजोर् दे स्खएको छ।

िरर्लकर ५ (ख) : िदे िगि रूपमर बैंक िथर वित्तीय सु थथर (क, ख र् ग िगि) कर िरखर
(२०७४ फरगुन मसरन्त्िसम्मको)
जनसङ्खख्यर **
िदे ि िरस्णज्य बैंक विकरस बैंक वित्त कम्पनी जम्मर अुि (%)
(िर्ि िरखर)
िदे ि नु. १ 405 100 ३8 ५४3 १५.2 8860
िदे ि नु. २ २६8 40 १7 325 ९.1 18360
िदे ि नु. ३ 933 २34 ७० १२3७ ३4.6 ४९5५
िदे ि नु. ४ २८6 २०3 २4 ५१3 १४.3 ४८3९
िदे ि नु. ५ ३95 २35 २4 ६54 १8.3 7741
कणरिली ८७ 7 2 ९6 २.7 १6282
िदे ि नु. ७ १61 ४5 2 208 ५.8 13478
जम्मर २535 ८64 १7७ ३576 १००.० ८059
स्रोिः नेपरल र्रि बैंक। ** केन्त्द्रीय ि्यरङ्क विभरगको परुँ िषे जनसङ्खख्यर िक्षेपण अनुरूप गणनर गरर्एको।

मौदद्रक क्षेर

५.8 नेपरल र्रि बैंकले दे िको मौदद्रक अर्िकरर्ीकर रूपमर मौदद्रक िथर वित्तीय नीर्ि िजुम
ि र र्
सोको करयरिन्त्ियन गदव आएको छ। नेपरल र्रि बैंक ऐन, २०५८ (दोस्रो सु िोिन सवहि)
ले र्नददि� गर्े बमोस्जम आर्थिक थथरवयत्ि र् अथििन्त्रको दीगो विकरसकर र्नस्म्ि मूदय र्
िोिनरन्त्िर् स्थथर्िर करयम गने, वित्तीय सेिरको पहुुँ अर्भिृवि गने, सुर्स्क्षि, थिथथ िथर
सक्षम भ ुक्तरनी िणरलीको विकरस गने जथिर उद्देश्यहरु हरर्सल गने ददिरमर मौदद्रक िथर
वित्तीय नीर्ि केस्न्त्द्रि र्हेकर छन्।

37
मौदद्रक नीर्िको लक्ष्य िथर उपकर्ण

५.9 आर्थिक िषि २०७४÷७५ को मौदद्रक नीर्िले िरवषिक तसि मुद्ररथफीर्ि दर् ७
िर्िििर्भर सीर्मि र्रखी कम्िीमर ८ मवहनरको िथिु िथर सेिरको आयरि िरन्न पयरिि
हुने विदे िी विर्नमय सस्ञ्चर्ि करयम गने िथर ७.२ िर्िििको लस्क्षि आर्थिक िृविदर्
हरर्सल गनि आिश्यक मौदद्रक िर्लिर व्यिथथरपन गने लक्ष्य र्रखेको र्थयो।

५.10 ुँ को स्थथर् विर्नमयदर्लरई मौदद्रक अु कुिको नीर्िगि व्यिथथर यथरिि

भरर्िीय मुद्ररसग
र्रखी आर्थिक िषि २०७४÷७५ मर विथिृि मुद्ररिदरय िृविदर् १८ िर्ििि, कुल
आन्त्िरर्क कजरि २७.८ िर्ििि िथर र्नजी क्षेरिफिको कजरि २० िर्िििसम्मको
सीमरर्भर र्रख्ने मौदद्रक नीर्िको अन्त्िरर्म लक्ष्य र्हेको र्थयो।

५.11 आर्थिक िषि २०७३÷७४ दे स्ख करयरिन्त्ियनमर दयरइएको ब्यरजदर् करर्डोर् पिर्िलरई
समयसरपेक्ष परर्मरजिन गर्ी ७ िर्िििको थथरयी िर्लिर सुवििरलरई करर्डोर्को मरर्थदलो
सीमर, ३ िर्िििको दुईहिे र्नक्षेप सु कलन दर्लरई िदलो सीमर र् ५ िर्िििको दुईहिे
रर्पोदर्लरई नीर्िगि दर्को रूपमर करयम गरर्एको छ।

िरर्लकर ५ (ग) : बैकदर्, पुनर्कजरिदर् र् अर्निरयि नगद अनुपरि (िर्िििमर)

उपकर्ण २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७3/७4 २०७४/७५
बैंकदर् ८.० ८.० ७.० ७.० ७.०
पुनर्कजरिदर्हरुः
र्नयरिि कजरि (थिदे िी मुद्ररमर) १०. १०. १०. १०. १०.
र्नयरिि कजरि (विदे िी मुद्ररमर) * ०.२५ ०.२५ ०.२५ ०.२५ ०.२५
रूग्ण उद्योग १०. १०. १०. १०. १०.
सरनर िथर घर्े ल ु उद्योग १०. १०. १०. १०. १०.
उत्परदनमूलक क्षेर ५०. ४०. ४०. ४०. ४०.
अर्निरयि नगद अनुपरि
िगि "क" 5.0 6.0 6.0 6.0 6.0
िगि "ख" 4.5 5.0 5.0 5.0 5.0
िगि "ग" 4.0 4.0 4.0 4.0 4.0
थथरयी िर्लिर सुवििर दर् # ८.० ८.० ७.० ७.० ७.०
स्रोिः नेपरल र्रि बैंक। * LIBOR मर जोड्ने। # िरवषिक अनुमरन।

५.12 आर्थिक िषि २०७४÷७५ को पवहलो आठ मवहनरमर विथिृि मुद्ररिदरय ९.१ िर्िििले र्
सु कुस् ि मुद्ररिदरय ६.४ िर्िििले बढे को छ। अस्घदलो िषिको सोही अिर्िमर उक्त
मुद्ररिदरयहरु क्रमिः १०.३ िर्िििले र् ५.७ िर्िििले बढे कर र्थए। समीक्षर अिर्िमर
खुद िैदेस्िक सम्पस्त्त घटे कोले अस्घदलो िषिको िुलनरमर मुद्ररिदरयको विथिरर्मर सु कु न
आएको हो।

५.13 आर्थिक िषि २०७४÷७५ को पवहलो आठ मवहनरमर कुल आन्त्िरर्क कजरि ११.७
िर्िििले बढे को छ। अस्घदलो िषिको सोही अिर्िमर उक्त कजरि १०.७ िर्िििले

38
 बढे को र्थयो। र्नजी क्षेर िथर वित्तीय सु थथर मरर्थको दरबी बढे कर करर्ण समीक्षर
अिर्िमर कुल आन्त्िरर्क कजरि गि िषिको सोही अिर्िको िुलनरमर बढ्न गएको हो।
५.14 आर्थिक िषि २०७४÷७५ को पवहलो आठ मवहनरमर र्नजी क्षेरिफिको कजरि १५.६
िर्ििि अथरिि ् रु. ३११ अबि ६ कर्ोडले बढे को छ। अस्घदलो िषिको यसै अिर्िमर
उक्त क्षेरिफिको कजरि १६.२ िर्िििले बढे को र्थयो।
ु ि परर्िििन (िर्िििमर)
िरर्लकर ५ (घ) : िमुख मौदद्रक योगरङ्कहरुको िरवषिक र्बन्त्दग
िीषिक २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ 2073* 2074*
लन दिीमर र्हे को मुद्रर १८.७ २१.३ १०.५ १६.१ ११.६
सस्ञ्चि मुद्रर १९.८ ४.६ २०.१ १२.७ ६.६
दिी र्नक्षेप २२.८ १५.२ ८.५ ०.८ २५.३
मुद्दिी र्नक्षेप १२.४ २०.९ ६१.३ ६०.९ ३०.६
ब ि िथर कल र्नक्षेप २४.० १९.२ -९.६ ४.३ -१.४
र्नजी क्षेरिफि ििरवहि कजरि १९.४ २३.२ १८.० २८.३ १७.४
सु कुस् ि मुद्ररिदरय १९.७ १८.५ १३.१ ४.३ १३.९
विथिृि मुद्ररिदरय १९.९ १९.५ १५.५ १८.२ १४.२
स्रोिः नेपरल र्रि बैंक। * फरगुन मवहनरको।

५.15 आर्थिक िषि २०७४÷७५ को पवहलो आठ मवहनरमर र्नक्षेप बोलकबोल र् रर्भसि

रर्पोमरफिि रु. १३० अबि २५ कर्ोड िर्लिर ििो न गरर्एको छ। अस्घदलो िषिको
सोही अिर्िमर यथिर उपकर्णहरु मरफिि रु. १०१ अबि १० कर्ोड िर्लिर ििो न
गरर्एको र्थयो। त्यसैगर्ी, आर्थिक िषि २०७४/7५ को पवहलो आठ मवहनरमर रर्पो
बोलकबोल िथर सोझै खरर्द बोलकबोल उपकर्ण ियोग गर्ी रु. ९७ अबि २५ कर्ोड
िर्लिर ििरह गरर्एको छ।
५.16 पर्छदलो समय अदपकरलीन ब्यरजदर्हरु बढे कर छन्। ९१–ददने ट्रेजर्ी विलको भररर्ि
तसि ब्यरजदर् २०७३ फरगुनमर 0.74 िर्ििि र्हेकोमर २०७४ फरगुनमर ४.70
िर्ििि पुगेको छ। त्यसैगर्ी, िरस्णज्य बैंकबी को अन्त्िर्–बैंक करर्ोबरर्को भररर्ि तसि
ब्यरजदर् २०७३ फरगुनको 0.90 िर्िििको िुलनरमर २०७४ फरगुनमर बढे र् ४.87
िर्ििि पुगेको छ।
रटि ५ (ख) : ब्यरजदर्को ििृस्त्त (िर्िििमर)

स्रोिः नेपरल र्रि बैंक।

39
५.17 २०७४ फरगुनमर िरस्णज्य बैंकहरुले र्नक्षेपमर िदरन गने भररर्ि तसि ब्यरजदर् र् ६.५
िर्ििि िथर कजरिमर र्लने ब्यरजदर्को भररर्ि तसिदर् 1२.० िर्ििि र्हे को छ।
२०७३ फरगुनमर यथिो ब्यरजदर् क्रमिः ५.० िर्ििि र् १०.६ िर्ििि र्हे को र्थयो।
त्यसै गर्ी, िरस्णज्य बैंकको तसि आिरर् दर् २०७३ फरगुनको ८.३ िर्िििको िुलनरमर
२०७४ फरगुनमर १०.४ िर्ििि र्हे को र्थयो।

५.18 आर्थिक िषि २०७४/७५ को पवहलो आठ मवहनरमर बैंक िथर वित्तीय सु थथरको र्नक्षेप
८.१ िर्िििले िृवि भई रु. २४ खबि ८७ अबि १४ कर्ोड पुगेको छ। अस्घदलो िषिको
सोही अिर्िमर यथिो र्नक्षेप ९.१ िर्िििले बढे को र्थयो।

५.19 आर्थिक िषि २०७४/७५ को पवहलो आठ मवहनरमर बैंक िथर वित्तीय सु थथरबरट र्नजी
क्षेरिफि ििरवहि कजरि १४.५ िर्िििले िृवि भई रु. २२ खबि ४२ अबि ५ कर्ोड
पुगेको छ। अस्घदलो िषिको सोही अिर्िमर यथिो कजरि १५.३ िर्िििले िृवि भएको
र्थयो।

५.20 २०७४ फरगुनमर नेपरल र्रि बैंकले िोकेको कृवष, जलविद्युि, पयिटन लगरयिकर
िरथर्मकिर िरि क्षेरमर बैंक िथर वित्तीय सु थथरहरुको कजरि लगरनी आफ्नो कुल कजरिको
२३.2 िर्ििि र्हे को छ।

रटि ५ (ग): बैंक िथर वित्तीय सु थथरबरट ििरवहि क्षेरगि कजरि

स्रोि: नेपरल र्रि बैंक।

ुँ ी बजरर्
पूज

५.21 आर्थिक िषि २०७4/७5 को पवहलो आठ मवहनरमर र्ििोपरको िरथर्मक बजरर्मरफिि

ुँ ी परर् रलन भएको छ। यो र्कम अस्घदलो िषिको
रु. ३2 अबि 84 कर्ोड बर्रबर्को पूज
सोही अिर्िको िुलनरमर 5.3 िर्िििले कम हो। यस अिर्िमर सरिरर्ण सेयर्को
िरथर्मक र्नष्करिनमरफिि (थप र्नष्करिन सवहि) रु. ५ अबि ५३ कर्ोड, हकिद
सेयर्मरफिि रु.19 अबि 5० कर्ोड, म्यु ुअल फण्डमरफिि रु. 4 अबि 8० कर्ोड िथर

40
 ुँ ी परर् रलन भएको छ। यसकर अलरिर बोनस सेयर्मरफिि
ऋणपरमरफिि रु. ३ अबि पूज
ुँ ी समेि परर् रलन भएको छ।
रु.१0 अबि 87 कर्ोड बर्रबर्को पूज

५.22 आर्थिक िषि २०७4/७5 को पवहलो आठ मवहनरमर दोस्रो बजरर् करर्ोबरर्कर अर्िकरुि
ुँ ीमर पर्े को
सू करङ्कहरु अपेस्क्षि रूपमर सन्त्िोषजनक हुन सकेकर छै नन्। लगरनीयोग्य पूज
रप िथर र्ििोपरको आपूर्ििमर िृवि भएकर करर्ण र्ििोपर परर्सू क िथर करर्ोबरर्मर
र्गर्रिट आएको हो। २०७३ फरगुन मसरन्त्िमर १३55.२ र्बन्त्दु र्हे को नेप्से सू करङ्कमर
5.1 िर्िििले ह्ररस आई २०७४ फरगुन मसरन्त्िमर 128६.० र्बन्त्दु करयम भएको छ।
२०७४ असरर् मसरन्त्िमर भने नेप्से सू करुक 1582.7 र्बन्त्दु र्हेको र्थयो।

५.23 २०७३ फरगुन मसरन्त्िमर 212 र्हे को नेपरल थटक एक्स ेन्त्जमर सू ीकृि कम्पनीको
सु ख्यर २०७४ फरगुन मसरन्त्िमर 194 मर झर्े को छ। कर्िपय सू ीकृि बैंक िथर
वित्तीय सु थथरहरु मजिर्मर गएकर करर्ण वित्तीय सु थथरहरुको सु ख्यरमर र्गर्रिट आएको
हो।

रटि ५ (घ): नेप्से सू करङ्कको ििृस्त्त

दरयरुँ अक्ष

स्रोि: नेपरल थटक एक्स ेन्त्ज। *िथम आठ मवहनरको।

५.24 ुँ ीकर्ण २०७३ फरगुन मसरन्त्िको िुलनरमर 2.०

२०७४ फरगुन मसरन्त्िमर बजरर् पूज
िर्िििले कमी आई रु.१5 खबि ५ अबि ५८ कर्ोडमर सीर्मि भएको छ। यसर्ी कुल
ुँ ीकर्णको अनुपरि 57.9 िर्िििमर झर्े को छ। २०७४
गरहिथ्य उत्परदनमर बजरर् पूज
ुँ ीकर्ण रु. 18 खबि 57 अबि ८३ कर्ोड करयम भई
असरर् मसरन्त्िमर भने बजरर् पूज
ुँ को अनुपरि ७१.४ िर्ििि र्हे को र्थयो।
कुल गरहिथ्य उत्परदनसग

५.25 आर्थिक िषि २०७4/७5 को पवहलो आठ मवहनरमर र्ििोपर करर्ोबरर् र्कममर अस्घदलो
आर्थिक िषिको सोही अिर्िको िुलनरमर 35.2 िर्िििले कमी आई रु. 85 अबि 9
कर्ोडमर सीर्मि भएको छ। २०७४ फरगुन मसरन्त्िमर सू ीकृि सु गदठि सु थथरको कुल
ुक्तर मूदय भने अस्घदलो िषिको सोही अिर्िको िुलनरमर ३3.9 िर्िििले िृवि भई
रु.3 खबि 37 अबि पुगेको छ।

41
५.26 आर्थिक िषि २०७4/७5 को पवहलो आठ मवहनरमर र्ििोपर र्नक्षेप िथर र्रफसरफको
लरर्ग र्सर्डएस एण्ड स्क्लयर्ीङ्ग र्ल. (र्सर्डएससी) मर थप १4 कम्पनी दिरि भई कुल
सु ख्यर 191 पुगेको छ भने र्नक्षेप सदथयहरुको सु ख्यर ६6 र्हे को छ। हरल यथिर
सदथयले 73 स्जदलरबरट र्नक्षेप सेिर उपलब्ि गर्रउुँदै आएकर छन्।

िरर्लकर ५(ङ): र्ििोपर अभौर्िकीकर्णको अिथथर

पवहलो आठ मवहनर
वििर्ण 2071/72 2072/73 2073/74
2073/74 2074/75
दिरि कम्पनीको सु ख्यर 113 205 220 220 234

र्नक्षेप सदथयको सु ख्यर 43 56 60 60 66

वहिग्ररही खरिरको सु ख्यर 40,081 389,568 866,937 743,070 1,194,248
अभौर्िकृि र्ििोपरको
96.67 1,223.08 2,369.28 2,030.95 3,245.42
सु ख्यर (दि लरखमर)
स्रोिः र्सर्डएस एण्ड स्क्लयर्ीङ्ग र्ल.।

५.27 आर्थिक िषि २०७4/७5 को आठ मवहनरसम्ममर इक्रर नेपरल र्ल. बरट िीन र्े वटङ्ग र्
३३ ग्रेर्डङ्ग सेिर िरि भएको छ। गि िषिको सोही समयरिर्िमर 21 ग्रेर्डङ्ग सेिर िरि
भएको र्थयो।

बीमर

५.28 २०७४ फरगुन मसरन्त्िमर बीमर कम्पनीहरुको सु ख्यर ३९ पुगेको छ। थिरर्मत्ि

सु र् नरको आिरर्मर १८ कम्पनीले जीिन बीमर, २० कम्पनीले र्नजीिन बीमर र् १
कम्पनीले पुनबीमर व्यिसरय सञ्चरलन गदव आएकर छन्। त्यसै गर्ी, थिरर्मत्िकर आिरर्मर
विदे िी बीमर कम्पनीको िरखरको रूपमर ३ बीमर कम्पनी, विदे िी बीमर कम्पनीको
ु
सु यक्त ुँ ी लगरनीमर 3 बीमर कम्पनी, र्नजी थिरर्मत्िमर ३० बीमर कम्पनी र् सर्करर्ी
पूज
थिरर्मत्िमर 3 बीमर कम्पनी र्हे कर छन्।

५.29 आर्थिक िषि २०७४/७५ को आठ मवहनरसम्ममर बीमर ब्यिसरयको कुल वित्तीय स्रोि
िथर उपयोग रु. २ खबि ४० अबि ५७ कर्ोड र्हे को छ। यसमध्ये जीिन बीमर
व्यिसरय गने बीमकको रु. १ खबि ९९ अबि ५६ कर्ोड र् र्नजीिन बीमर ब्यिसरय गने
बीमकको रु. ४१ अबि ७० लरख र्हे को छ। यो वित्तीय स्रोि िथर उपयोग अस्घदलो
आर्थिक िषिको सोही अिर्िको िुलनरमर २९.४ िर्िििले बढी हो। आर्थिक िषि
२०७३/७४ को अन्त्त्यमर यो र्कम रु.१ खबि ८५ अबि ८९ कर्ोड पुगेको र्थयो।

42
 रटि ५ (ङ): बीमर िुदक आय (रु. कर्ोडमर) र् िृविदर् (दरयरुँ अक्ष )

र्रविय बीमर सु थथरन र् र्रविय बीमर कम्पनीको अनुमरर्नि वििर्ण समरिेि गरर्एको।
अनुमरर्नि वििर्ण समरिेि गरर्एको।

५.30 जीिन िथर र्नजीिन बीमर व्यिसरय गने बीमकको लगरनीयोग्य र्कम क्रमि: िृवि हुुँदै
आएको छ। आर्थिक िषि २०७०/७१ मर रु. ७५ अबि ७८ कर्ोड र्हे को लगरनीयोग्य
र्कम आर्थिक िषि २०७४/७५ सम्ममर रु.१ खबि ८८ अबि ९० कर्ोड पुग्ने अनुमरन
छ।

िरर्लकर ५ ( ) : जीिन िथर र्नजीिन बीमर ब्यिसरयमर लगरनी * (रु. कर्ोडमर)

बीमर ब्यिसरय
अर्थिक िषि
जीिन र्नजीिन जम्मर
2070÷71 6,437.6 1,140.5 7,578.1
2071÷72 9,417.6 1,590.3 11,007.9
2072÷73 11,798.3 1,681.8 13,480.1
2073÷74 12,669.1 1,968.7 14,637.8
2074÷75** 16,579.9 2,310.5 18,890.5
बीमर सु थथरन र् र्रविय बीमर कम्पनीको अनुमरर्नि (Provisional) वििर्ण समरिेि गरर्एको।
आर्थिक िषि २०७४/७५ को फरगुन मसरन्त्िसम्मको Unaudited वििर्ण समरिेि गरर्एको।

५.31 २०६९ सरलबरट सुरु गरर्एको कृवष बीमर करयिक्रमलरई समसरमवयक सुिरर् गदव आर्थिक
िषि २०७०÷७१ दे स्ख बरली िथर पिुपन्त्छी बीमरिफि विथिरर् गर्ी विमर विर्मयम
र्कमको ५० िर्ििि सर्करर्ले अनुदरन ददने व्यिथथर गरर्एको र्थयो। आर्थिक िषि
२०७१÷७२ दे स्ख बीमर विर्मयम र्कममर ७५ िर्ििि अनुदरन ददने व्यिथथर गर्ी
बीमरङ्कको रु. १ कर्ोडको सीमर हटरईएकोले कृवष बीमर िभरिकरर्ी हुुँदै गएको छ।
२०७४ फरगुन मसरन्त्िसम्ममर रु. ८ अबि २ कर्ोडको बीमरुकको रु. ३५ कर्ोड बीमर
िुदकमर सर्करर्ले रु. २६ कर्ोड अनुदरन िदरन गर्े को छ।

43
५.32 २०७२ सरलको भूकम्पको करर्णबरट र्नजीिन बीमर कम्पनीमर पर्े को कुल दरिी सु ख्यर
१७,७९९ र् अनुमरर्नि क्षर्ि र्कम रु. १६ अबि ६९ कर्ोड र्हे को र्थयो। आर्थिक िषि
२०७४/७५ को आठ मवहनरसम्ममर कुल १७,४५८ दरबी सु ख्यर िथर रु. १३ अबि
८३ कर्ोड दरबी र्कम फर्छ्यौट भएको छ। यस अिर्िसम्म कुल दरिी मध्ये ९८.०
िर्ििि र् कुल दरबी र्कम मध्ये ८२.८ िर्ििि फर्छ्यौट भएको छ।

गैर्-बैंक वित्तीय सु थथरहरु

५.33 कमि रर्ी सञ्चयकोषले र्नजरमिी कमि रर्ी, सैर्नक, िहर्ी, स्िक्षक, सर्करर्ी सु थथरन िथर केही
र्नजी कम्पनीकर कमि रर्ीको सञ्चयकोषको व्यिथथरपन गदव आएको छ।
सञ्चयकिरिहरुबरट कोष सु कलन गने र् ऋण िदरन गने करयिकर अर्िरर्क्त विविि
परर्योजनरमर लगरनी गदव आएको छ। २०७४ पुस मसरन्त्िमर कोषको सम्पस्त्त/दरवयत्ि
२०७४ असरर्को िुलनरमर ५.८ िर्िििले िृवि भई रु. २ खबि ७० अबि २१ कर्ोड
पुगेको छ भने सञ्चयकिरिहरुको सस्ञ्चि र्कम रु. २ खबि ६० अबि १० कर्ोड पुगक
े ो
छ।

५.34 नरगरर्क लगरनी कोषले व्यस्क्तगि िथर सु थथरगि ब ि परर् रलन गनुक
ि र सरथै ऋण िथर
सरपटी िदरन गने र् विर्भन्न सु गदठि सु थथरको र्ििोपर र्नष्करसनको करमलरई सहज
िुदयरउन र्नष्करिन िबन्त्िकको करम समेि गदव आएको छ। २०७४ पुस मसरन्त्िमर
कोषको सम्पस्त्त िथर दरवयत्ि २०७४ असरर् मसरन्त्िको िुलनरमर 11.7 िर्िििले िृवि
भई रु. १ खबि ५ अबि ६८ कर्ोड पुगेको छ। कोषको स्रोििफि २०७४ पुस मसरन्त्िमर
रु. १ खबि १ अबि ४७ लरख पुगेको छ। कोषले २०७४ पुस मसरन्त्िमर विर्भन्न क्षेरमर
गर्ी रु. ९३ अबि ७५ कर्ोड लगरनी गर्े को छ।

५.35 २०३३ सरलदे स्ख करयि िरर्म्भ गर्े को नेपरल सर्करर्बरट सञ्चरर्लि हुलरक ब ि बैंकको
र्नक्षेप सु कलन गनि थिीकृि १ सय १७ िटर करयरिलयमध्ये हरल ६८ िटर
करयरिलयहरुले मरर बैंवकङ्ग करर्ोबरर् सञ्चरलन गदव आएकर छन्। बैंकको कुल र्नक्षेप
२०७४ फरगुन मसरन्त्िमर रु. २ अबि ८ कर्ोड ४० लरख र्हेको छ भने कुल खरिर
सु ख्यर ६८ हजरर् ८ सय ७१ पुगेको छ।

५.36 र्नक्षेप िथर कजरि सुर्क्षण कोषले हरल बैंक िथर वित्तीय सु थथरहरुको िरकृर्िक व्यस्क्तकर
नरममर ब ि िथर मुद्दिी खरिरमर र्हेको रु.२ लरखसम्मको र्नक्षेप सुर्क्षण एिम् बैंक
िथर वित्तीय सु थथरहरुबरट िोवकएकर िरथर्मकिरिरि क्षेरमर ििरह हुने पिुिन कजरि,
विपन्न िगि कजरि, सरनर िथर मझौलर उद्यम कजरि, कृवष कजरि आददको सुर्क्षण गदव
आएको छ।

५.37 र्नक्षेप िथर कजरि सुर्क्षण कोषले २०7४ असरर् मसरन्त्िसम्ममर रु. ६ अबि ३० कर्ोड कजरि
सुर्क्षण गर्े कोमर २०७४ पुस मसरन्त्िसम्ममर रु. ९ अबि २६ कर्ोड कजरि सुर्क्षण भएको
44
 छ। र्नक्षेप सुर्क्षण व्यिथथर बमोस्जम २०७४ पुस मसरन्त्िसम्ममर विर्भन्न ८९ िटर बैंक िथर
वित्तीय सु थथरको रु. ४ खबि १० अबि 9६ कर्ोड बर्रबर्को र्नक्षेप सुर्क्षण भएको छ।

िरर्लकर ५ (छ) : र्नक्षेप िथर कजरि सुर्क्षण कोषको अिथथर

२०७३ २०७३ २०७४ २०७४
वििर्ण
असरर् पुस असरर् पुस
कजरि सुर्क्षण र्कम (रु. कर्ोडमर) **
२९४.१ ३१०.३ ६३०.१ ९२५.६
र्नक्षेप सुर्क्षण
र्कम (रु. कर्ोडमर) 31835 36549 ३८१८९ ४१०९६
बैंक िथर वित्तीय सु थथरको सु ख्यर 150 120 ११५ ८९
र्नक्षेप सु ख्यर 13606483 15136827 १५३२१५४४ १७९८२३८१
स्रोिः र्नक्षेप िथर कजरि सुर्क्षण कोष।
**
कजरि सुर्क्षण र्कममर SME क्षेरमर गएको कजरि समरिेि नभएको।

५.38 कजरि सू नर केन्त्द्र र्लर्मटे डको वििर्ण अनुसरर् २०७४ पुससम्ममर विर्भन्न बैंक िथर
वित्तीय सु थथरमर गर्ी जम्मर 8,8९६ ऋणी करलोसू ीमर समरिेि भएकर छन्। यस
अिर्िसम्म ३,१९९ ऋणी करलोसू ीबरट हटरईएको छ।

५.39 २०४७ सरलमर थथरपनर भएको ग्ररमीण थिरिलम्बन कोषले थथरनीय स्रोि, सरिन र्
सीपको अर्िकिम उपयोग हुने गर्ी लस्क्षि िगिको आर्थिक एिम् सरमरस्जक थिर्मर सुिरर्
दयरउने उद्देश्यले थोक कजरि उपलब्ि गर्रउुँदै आएको छ।

५.40 २०७४ ै ि मसरन्त्िसम्ममर ग्ररमीण थिरिलम्बन कोषबरट गैर्-सर्करर्ी सु थथर, सहकरर्ी सु थथर
र् कृवष विकरस बैंक गर्ी १ हजरर् १ सय ७० िटर सु थथरलरई रु. 2 अबि ३८ कर्ोड कजरि
ििरह भएको छ। उक्त कजरिमध्ये रु. १ अबि ८६ कर्ोड असुली भएको छ भने रु. ५1
कर्ोड कजरि लगरनीमर र्हे को छ। विर्भन्न आय िथर थिर्ोजगरर्मूलक करयिक्रमकर लरर्ग
ििरह गरर्ने यथिो कजरिबरट 70 स्जदलरकर कुल ६०,३५९ ग्ररमीण घर्परर्िरर् ित्यक्षरूपले
लरभरस्न्त्िि भएकर छन्।

सहकरर्ी सु थथर

५.41 आर्थिक िषि २०७३/७४ सम्म सहकरर्ी सु थथरहरुको सु ख्यर ३४,५१२ पुगेको छ। यस
ुँ ी
अिर्िसम्ममर सहकरर्ी सु थथरहरुको से यर् सदथय सु ख्यर ६४ लरख ५१ हजरर् र् से यर् पूज
रु. ७६ अबि ९ कर्ोड पुगेको छ।

५.42 आर्थिक िषि २०७४/७५ को आठ मवहनरसम्ममर सहकरर्ी क्षेरमर रु.३ खबि ११ अबि २३
कर्ोड ब ि परर् रलन भई रु.२ खबि ७६ अबि ४५ कर्ोड ऋण परर् रलन भएको छ।
अस्घदलो आर्थिक िषिमर यथिर सु थथरहरुबरट रु. ३ खबि २ अबि १६ कर्ोड ब ि परर् रलन
भई रु. २ खबि ७३ अबि ७१ कर्ोड ऋण लगरनी भएको र्थयो। आर्थिक िषि २०७४/७५
को आठ मवहनरसम्ममर सहकरर्ी क्षेरमर ६१,१२२ र्ोजगरर्ी सृजनर भएको छ।

45
५.43 सहकरर्ी ऐन, २०74 अन्त्िगिि थथरपनर भई सीर्मि बैंवकङ्ग करर्ोबरर् गनि नेपरल र्रि बैंकबरट
इजरजििरि सहकरर्ी सु थथरहरुले नेपरल र्रि बैंकिरर्र जरर्ी गरर्एको र्नदे िनको अर्िनमर र्ही
सीर्मि बैंवकङ्ग करर्ोबरर् गदव आएकर छन्। २०७४ फरगुन मसरन्त्िसम्म यथिर सु थथरहरुको
कुल सु ख्यर १४ र्हे को छ। २०७४ फरगुन मसरन्त्िमर यी सु थथरहरुको कुल सम्पस्त्त/दरवयत्ि
रु. ३४ अबि ४० कर्ोड र्हे को छ भने र्नक्षेप रु. २५ अबि ३९ कर्ोड र् कजरि िथर सरपटी
रु. २४ अबि ४७ कर्ोड छ।

46
 ६ . बरह्य क्षेर

िैदेस्िक व्यरपरर्को थिरूप र् ििृस्त्त

6.1 विगि एक दिकको अिर्िमर कुल व्यरपरर्मर िथिु र्नयरििको िृविदर् िथर आिरर् घट्दै
गएको छ। आर्थिक िषि 2061/62 मर कुल व्यरपरर्मर िथिु र्नयरििको अु ि 28.2
िर्ििि र्हे कोमर आर्थिक िषि 2073/74 मर यथिो अुि 6.9 िर्िििमर सीर्मि भएको
छ। सोही अिर्िमर िथिु र्नयरिि-आयरि अनुपरि 39.३ िर्िििबरट 7.4 िर्िििमर
झर्े को छ।

रटि ६ (क): कुल व्यरपरर्मर आयरि÷र्नयरििको अुि (िर्िििमर)

स्रोि : नेपरल र्रि बैंक।

6.2 विगि परुँ िषिको अिर्िमर तसिमर र्नयरिि िृविदर् 0.5 िर्ििि र् आयरि िृविदर्
1७.० िर्ििि र्हे को छ। कमजोर् भौर्िक पूिरििरर् िथर लगरनीको िरिरिर्ण
लगरयिकर सु र् नरगि समथयरहरुले गदरि िथिु र्नयरििको िृविदर् न्त्यून भएको हो।

6.3 आर्थिक िषि २०७4/७5 को िथम आठ मवहनरसम्ममर कुल िैदेस्िक व्यरपरर् 21.3
िर्िििले बढे र् रु. 8 खबि 20 अबि 78 कर्ोड पुगक
े ो छ। आपूर्िि व्यिथथरमर
सहजिर, अन्त्िर्रविय बजरर्मर िेलको मूदयमर िृवि, सर्करर्ी ख म
ि र िुलनरत्मक िृवि
जथिर करर्णले कुल व्यरपरर् उच् र्हे को हो। अस्घदलो िषिको सोही अिर्िमर यथिो
व्यरपरर् 41.4 िर्िििले बढे र् रु. 6 खबि 76 अबि 7८ कर्ोड र्हे को र्थयो। कुल
िथिु व्यरपरर्मर र्नयरििको अुि ६.५ िर्ििि र् आयरिको अुि ९३.५ िर्ििि र्हे को
छ।

47
िथिु र्नयरिि िथर आयरिको स्थथर्ि

6.4 आर्थिक िषि २०७4/७5 को िथम आठ मवहनरमर कुल िथिु र्नयरिि 10.8 िर्िििले
िृवि भई रु. 53 अबि 42 कर्ोड पुगेको छ। अस्घदलो िषिको सोही अिर्िमर यथिो
र्नयरिि 12.8 िर्िििले बढे र् रु. 48 अबि 22 कर्ोड पुगेको र्थयो। रलु आर्थिक
िषिको िथम आठ मवहनरमर भरर्ििफि 9.8 िर्ििि, ीनिफि 62 िर्ििि र् अन्त्य
ु िफि 9.1 िर्िििले र्नयरिि बढे को छ।
मुलक

6.5 नेपरलको भरर्ििफि र्नयरिि हुने िमख बथिुहरु अलै ी, जुटकर सरमरन, िरगो, अदुिर,
जडीबुटी लगरयिकर िथिुहरुको र्नयरिि बढे को छ। त्यसै गर्ी, ीनिफि र्नयरिि हुने
ु िफि
पस्श्मनर, हथिकलर, उनी गलै र, ियरर्ी पोिरक लगरयिकर िथिु र् अन्त्य मुलक
ियरर्ी पोिरक, स् यर, छरलर, दलहन, जडीबुटी लगरयिकर िथिुहरुको र्नयरिि बढे को छ।

रटि ६ (ख): िरह्य क्षेरकर िमुख परर्सू कहरु (कुल गरहिथ्य उत्परदनको िर्िििमर)

स्रोि : नेपरल र्रि बैंक। २०७४/७५ को िरवषिक अनुमरर्नि।

6.6 आर्थिक िषि २०७4/७5 को िथम आठ मवहनरमर कुल िथिु आयरि 22.1 िर्िििले
बढे र् रु. 7 खबि 67 अबि 36 कर्ोड पुगेको छ। अस्घदलो िषिको सोही अिर्िमर यथिो
आयरि 44.2 िर्िििले बढे को र्थयो। समीक्षर अिर्िमर भरर्िबरट भएको आयरि
22.3 िर्ििि, ु बरट भएको
ीनबरट भएको आयरि 22.2 िर्ििि र् अन्त्य मुलक
आयरि 21.3 िर्िििले बढे को छ।

6.7 िथिुगि आिरर्मर भरर्िबरट पेट्रोर्लयम पदरथि, सिरर्ीसरिन िथर परटिपूजरि, मेस्िनर्ी िथर
परटपूजरि, र्समेन्त्ट, हटर्ोल र्सटइिन क्िरइिल लगरयिकर िथिुको आयरि बढे को छ।
त्यथिै, ीनबरट मेस्िनर्ी िथर परटिपूजरि, सञ्चरर्कर उपकर्ण, टे र्लर्भजन िथर परटिपूजरि,
ु बरट सुन, पोर्लथीन ग्ररयरनुयदस,
ियरर्ी पोिरक, कच् र र्े िम र् अन्त्य मुलक रुँदी,
मेस्िनर्ी िथर परटिपूजरि, तषिोप रर्कर सरिन िथर तजरर् लगरयिकर िथिुको आयरि
बढे को छ।
48
व्यरपरर् सन्त्िुलन, िोिनरन्त्िर् र् वििेषण

6.8 आर्थिक िषि २०७4/७5 को िथम आठ मवहनरमर कुल िथिु व्यरपरर् घरटर 23
िर्िििले बढे र् रु. 7 खबि 13 अबि 9४ कर्ोड पुगेको छ। अस्घदलो िषिको सोही
अिर्िमर यथिो घरटर 47.6 िर्िििले बढे र् रु. 5 खबि 80 अबि 34 कर्ोड पुगक
े ो
र्थयो।
6.9 आर्थिक िषि २०७4/७5 को िथम आठ मवहनरमर समग्र िोिनरन्त्िर् रु. २४ अबि ७३
कर्ोडले घरटरमर र्हेको छ। अस्घदलो िषिको सोही अिर्िमर िोिनरन्त्िर् रु. 5० अबि २
कर्ोडले ब िमर र्हेको र्थयो। खरसगर्ी आयरिमर िृवि, बढ्दो व्यरपरर् घरटर र् वििेषण
आििरहको िृविमर सुथििर आएको करर्ण यस अिर्िमर िोिनरन्त्िर् घरटरमर र्हे को छ।
त्यसै गर्ी, अस्घदलो िषिको पवहलो आठ मवहनरमर रु. ६ अबि ३१ कर्ोडले घरटरमर र्हे को
रलु खरिर समीक्षर अिर्िमर रु. १ खबि ५३ अबि ९६ कर्ोडले घरटरमर र्हे को छ।

6.10 समीक्षर अिर्िमर वििेषण आििरह ४.९ िर्िििले िृवि भई रु. ४ खबि ७१ अबि ८६
कर्ोड पुगेको छ। अस्घदलो िषिको सोही अिर्िमर वििेषण आििरह 5.३ िर्िििले िृवि
भएको र्थयो।

िरर्लकर ६ (क) : वििेषण आििरहको अिथथर

वििर्ण २०७०/७१ २०७१/७२ २०७2/७3 २०७3/७4 2074/75*

वििेषण आििरह (रु.अबि) ५४३.३ ६१७.३ 665.1 695.5 471.९

वििेषण आििरहको िृविदर् (िर्ििि) २५.० १३.६ 7.7 4.6 4.9

वििेषण कुल गरहिथ्य उत्परदन अनुपरि 27.7 २९.0 29.6 26.३ -

रलु खरिर िरर्िमर वििेषण आििरहको अुि 60.3 61.5 64.0 60.6 62.4

रलु ट्ररन्सफर् आयमर वििेषण आििरहको अुि 85.6 86.6 85.0 81.3 86.9

स्रोि : नेपरल र्रि बैंक। * िथम आठ मवहनरको।

विदे िी विर्नमय सस्ञ्चर्ि

6.11 कुल विदे िी विर्नमय सस्ञ्चर्ि २०७4 असरर् मसरन्त्िको रु. 10 खबि ७9 अबि ४३
कर्ोडबरट २.८ िर्िििले कमी आई २०७4 फरगुन मसरन्त्िमर रु. १० खबि 4९ अबि
2२ कर्ोड (अमेरर्की डलर् १० अबि १३ कर्ोड) मर सीर्मि भएको छ।

6.12 कुल विदे िी विर्नमय सस्ञ्चर्िमध्ये नेपरल र्रि बैंकमर र्हे को सस्ञ्चर्िको अुि ८९ िर्ििि
र्हे को छ। कुल विदे िी विर्नमय सस्ञ्चर्िमर भरर्िीय मुद्रर सस्ञ्चर्िको अुि २४.७ िर्ििि
र्हे को छ।

6.13 आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरको आयरिलरई आिरर् मरन्त्दर बैवकङ्ग
क्षेरसुँग र्हे को विदे िी विर्नमय सस्ञ्चर्िले ११.१ मवहनरको िथिु आयरि र् ९.७
मवहनरको िथिु िथर सेिर आयरि िरन्न सक्ने दे स्खएको छ।

49
ित्यक्ष िैदेस्िक लगरनी

6.14 आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरमर रु. १४ अबि २४ कर्ोड ित्यक्ष
िैदेस्िक लगरनी िरि भएको छ। अस्घदलो िषिको सोही अिर्िमर रु. 8 अबि ३5 कर्ोड
ित्यक्ष िैदेस्िक लगरनी र्भर्रएको र्थयो।

6.15 दे िको सम्पस्त्त र् दरवयत्िको स्थथर्िकर आिरर्मर २०७४ असरर् मसरन्त्िमर रु. १ खबि ५१
अबि १८ कर्ोड ित्यक्ष िैदेस्िक लगरनी दरवयत्ि र्हेको छ। २०७३ असरर् मसरन्त्िमर
यथिो दरवयत्िको मौज्दरि रु. १ खबि ३७ अबि ६८ कर्ोड र्हे को र्थयो।

6.16 ित्यक्ष िैदेस्िक लगरनीको आििरहमर भएको िृविसुँगै लगरनीको लरभरुि भ ुक्तरनीमर समेि
िृवि भएको छ। आर्थिक िषि 2074/75 को िथम आठ मवहनरमर विदे िी लगरनीको
लरभरुि रु. ३४ अबि भ ुक्तरनी भएको छ। अस्घदलो आर्थिक िषि उक्त लरभरुि रु. १५ अबि
भ ुक्तरनी भएको र्थयो।

िरर्लकर ६ (ख) : लरभरिु भुक्तरनीको अिथथर

भ ुक्तरनी २०७०/७१ २०७१/७२ २०७2/७3 २०७3/७4 2074/75*

ु रनी (रु.अबि)
लरभरिु भक्त २.३ ४.४ ४.४ १4.८ ३३.८

ु रनीमर अुि
रलु खरिर भक्त ०.३ ०.5 ०.५ १.३ ३.७

स्रोि : नेपरल र्रि बैंक। * िथम आठ मवहनर।

विर्नमय दर्

6.17 २०७4 असरर् मसरन्त्िको िुलनरमर २०७4 फरगुन मसरन्त्िमर नेपरली रूपैयरुँ अमेरर्की
डलर्सुँग 0.७ िर्िििले अिमूदयन भई अमेरर्की डलर् एकको विर्नमय दर् रु. १०३.५
ुँ ०.४
पुगेको छ। अस्घदलो िषिको सोही अिर्िमर नेपरली रूपैयरुँ अमेरर्की डलर्सग
िर्िििले अर्िमूदयन भएको र्थयो। त्यसै गर्ी, २०७4 असरर् मसरन्त्िको िुलनरमर २०७4
फरगुन मसरन्त्िमर नेपरली रूपैयरुँ युर्ोसुँग ८.१ िर्ििि, परउण्ड थटर्लिङ्गसुँग ७.३ िर्ििि र्
ुँ ५.९ िर्िििले अिमूदयन भएको छ।
जरपरनी येनसग

50
 ७. गरर्बी र्निरर्ण र् र्ोजगरर्ी

गरर्बी र्निरर्ण

7.1 विगि लरमो समयदे स्ख नेपरलमर गरर्बी क्रर्मक रूपमर घट्दै गएपर्न अझै २1.6 िर्ििि
जनिर र्नर्पेक्ष गरर्बीको र्े खरमुनी र्हे कर छन्। बहुआयरर्मक गरर्बीको मरपन अनुसरर्
२८.६ िर्ििि नेपरली बहुआयरर्मक रूपमर गरर्ब र्हेकर छन्। िदे िगि रूपमर
बहुआयरर्मक गरर्बी कणरिली िदे िमर सबैभन्त्दर उच् र् िदे ि नु ३ मर सबैभन्त्दर कम
र्हे को छ।

िरर्लकर नु. ७ (क) : नेपरलको बहुआयरर्मक गरर्बी सू करुक (MPI) को अिथथर

िदे ि िदे ि नु. िदे ि िदे ि िदे ि कणरिली िदे ि
वििर्ण र्रविय
नु. १ २ नु. ३ नु. ४ नु. ५ िदे ि नु. ७

Head Count Ratio २८.६ १९.७ ४७.९ १२.२ १४.२ २९.९ ५१.२ ३३.६
िहुआयरर्मक
०.१२७ ०.०८५ ०.२१७ ०.०५१ ०.०६१ ०.१३३ ०.२३० ०.१४६
गरर्बी सू करङ्क
स्रोि: र्रविय योजनर आयोग।

7.2 नेपरलमर गरर्बी मरपनलरई अझ यथरथिपर्क बनरउन गरर्बको बहुआयरर्मक वििर्ण

सु कलन गने उद्देश्यले २६ स्जदलरमर गरर्ब घर्परर्िरर् पवह रन सिेक्षण सम्पन्न भएको
छ। सो सिेक्षणमर गरर्बी मरपनकर लरर्ग उपयोगमर दयरइएको 18 सू कहरुको Proxy
Means Test विर्िबरट कुल १२ लरख 24 हजरर् 4 सय 17 घर्परर्िरर् विश्लेषण
गरर्एकोमर ३ लरख 91 हजरर् 8 सय 3१ (४०.८ िर्ििि) घर्परर्िरर् गरर्बको रूपमर
पवह रन भएकर छन्। गरर्ब घर्परर्िरर्को सू ीमर र्हे कर मध्ये 1 लरख 88 हजरर् 2
सय 35 घर्परर्िरर् अर्ि गरर्ब र् 1 लरख 19 हजरर् 7 सय 48 घर्परर्िरर् मध्यम
गरर्ब र्हे कर छन्। सरथै, 83 हजरर् 8 सय 48 घर्परर्िरर् सरमरन्त्य गरर्बको रूपमर
िगीकर्ण गरर्एको छ।

7.3 आर्थिक िषि 2073/74 सम्ममर गरर्बी र्निरर्ण कोष मरफिि 2,663 गरर्ब
सरमुदरवयक सु थथरसुँग सम्झौिर गर्ी िथम वकथिर भ ुक्तरनी गरर्एको छ। यस अिर्िमर
167 नयरुँ र् 529 पुर्रनर सरमुदरवयक पूिरििरर् (सरनर सडक ट्रयरक खोदने, लघु
जलविद्युि, विद्यरलय भिन, र्लस्फ्टङ्ग िरटर्, लगरयि) र्नमरिण सम्पन्न भएकर छन्। यसकर
सरथै गरर्बी र्निरर्ण कोषबरट भूकम्पबरट िभरविि 3,682 सरमुदरवयक सु थथरलरई
पुनथथरिपनर िथर पुनर्निमरिण कोष (Revitalisation Fund) िदरन गरर्एको छ।

7.4 आर्थिक िषि 2074/75 को िथम आठ मवहनरमर गरर्बी र्निरर्ण कोषबरट लस्क्षि
समुदरयकर आयमूलक, सरमुदरवयक पुिरििरर् विकरस, निीनिम् र् भूकम्प सम्बन्त्िी करयिक्रम
गर्ी कुल 5,4०1 परर्योजनर करयरिन्त्ियन गनि सरमुदरवयक सु थथरहरु मरफिि रु. 28

51
 कर्ोड ५ लरख परर् रलन भएको छ। गि आर्थिक िषिमर 10,969 परर्योजनरहरु
करयरिन्त्ियन गनि रु.1 अिि 84 कर्ोड 6१ लरख परर् रलन गरर्एको र्थयो। रलु
आर्थिक िषिको आठ मवहनरसम्ममर गरर्बी र्निरर्ण कोषबरट रु.13 अबि 33 कर्ोड 2१
लरख परर् रलन भएको छ।

7.5 गरर्बी र्निरर्ण कोषबरट सञ्चरर्लि करयिक्रमबरट हरलसम्म 60 स्जदलरकर ९ लरख ८४

हजरर् ४ सय २१ घर्िुर्ी लरभरस्न्त्िि भएकर छन्। कोषबरट गदठि सरमुदरवयक सु थथरमर
७५ िर्ििि मवहलर सदथय र्हे कर छन्। कुल ३५० गरर्ब समुदरयहरुमर हथिकलर
ििििनमर सहयोग पुगेको छ। त्यसैगर्ी, ३१ िटर पकेट क्षेर विकरस करयिक्रम सञ्चरलन
भएकर छन् भने ४२५ सहकरर्ी गठन गरर्एको छ। सरथै, 68 िटर सहकरर्ीको क्षमिर
विकरस भएको छ।

7.6 गरर्ब िथर बेर्ोजगरर् युिरलरई थिर्ोजगरर् बनरउने उद्देश्यले युिर िथर सरनर व्यिसरयी
थिर्ोजगरर् करयिक्रम मरफिि िर्िव्यस्क्त अर्िकिम रु.२ लरख सम्म विनर र्ििो ऋण
उपलब्ि गर्रउने व्यिथथर र्हेको छ। 18 िषिदेस्ख 50 िषि उमेर् समूहकर बेर्ोजगरर्
युिरहरु यस करयिक्रमकर लस्क्षि िगि र्भर र्हेकर छन्। रलु आर्थिक िषिको िथम आठ
मवहनरसम्ममर यस करयिक्रम मरफिि रु. 5 अबि 80 कर्ोड 65 लरख लगरनी भएकोमर
रु. 3 अबि 2 कर्ोड असुली भएको छ। रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर युिर
िथर सरनर व्यिसरयी थिर्ोजगरर् करयिक्रमबरट 44,810 जनर थिर्ोजगरर् बनेकर छन्।

7.7 युिर िथर सरनर व्यिसरयी थिर्ोजगरर् करयिक्रमबरट आर्थिक िषि 2074/75 को िथम
आठ मवहनर सम्ममर 12,622 जनरलरई अर्भमुखीकर्ण िरर्लम र् 658 जनरलरई
सीपमूलक िरर्लम िदरन गरर्एको छ। त्यसै गर्ी, 1,7३2 जनरलरई अनुस्िक्षण िरर्लम,
1०9 जनरलरई थियु सेिक क्षमिर अर्भिृवि िरर्लम र् 165 जनरलरई कमि रर्ी
सेिरकरर्लन िरर्लम गर्ी जम्मर 15,286 जनरलरई िरर्लम िदरन गरर्एको छ।

र्ोजगरर्ी

7.8 नेपरलको जनसु ख्यर सु र् नर अनुसरर् िर्ििषि करर्ब ५ लरख व्यस्क्त श्रमबजरर्मर थवपने
ु मर र्ोजगरर्ीको अिसर् पयरिि नभएकर करर्ण िैदेस्िक र्ोजगरर्ीको
गर्े कर छन्। मुलक
आकषिण अझै उच् र्हेको छ। हरल करर्ब ४3 लरख युिर तप ररर्क िथर
अनौप ररर्क मरध्यमबरट िैदेस्िक र्ोजगरर्ीमर गएकर छन्। िैदेस्िक र्ोजगरर्ीमर
गएकरमध्ये दक्ष करमदरर् १.५ िर्ििि, अििदक्ष २4 िर्ििि र् अदक्ष ७४.५ िर्ििि
र्हे कर छन्। सु थथरगि रूपमर ११० िटर दे िहरुलरई िैदेस्िक र्ोजगरर्ीको लरर्ग खुलर
गरर्एको छ। यद्यवप, व्यस्क्तगि रूपमर िैदेस्िक र्ोजगरर्ीमर जरने ियोजनको लरर्ग भने
१६7 भन्त्दर बढी दे िहरु खुलर गरर्एको छ। रलु आर्थिक िषिमर जोडिनसुँग आििरसन
श्रम सम्बन्त्िी सम्झौिर भएको छ।

52
7.9 पर्छदलो श्रमिस्क्त सभेक्षण अनुसरर् नेपरलमर बेर्ोजगरर्ी दर् 2.3 िर्ििि र्
अििबेर्ोजगरर्ी दर् 30 िर्ििि र्हे को अनुमरन छ। त्यथिै , युिर अििबेर्ोजगरर्ी दर्
35.8 िर्ििि र्हे को अनुमरन छ। हरल दै र्नक करर्ब एक हजरर् नेपरली युिरहरु
िैदेस्िक र्ोजगरर्ीको र्सलर्सलरमर विदे स्िने गर्े कर छन्।

7.10 र्ोजगरर् सू नर केन्त्द्र मरफिि आर्थिक िषि २०७३/७४ मर १७,३१८ जनरको बेर्ोजगरर्
लगि सु कलन गरर्एकोमर रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर सो सु ख्यर ७,३२१
र्हे को छ।

7.11 आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरमर १६६ सु ख्यरमर श्रम वििरद समरिरन
गरर्एको छ। गि आर्थिक िषिमर सो सु ख्यर २१३ र्थयो।

7.12 रलु आर्थिक िषिको िथम 8 मवहनरमर 3,5०9 जनर मवहलर र् 9,550 जनर पुरुष गर्ी
कुल 13,०59 जनरले सीप विकरस सम्बन्त्िी िरर्लम िरि गर्े कर छन्। सो सु ख्यर गि
आर्थिक िषि २०,०६६ र्हे को र्थयो।

िरर्लकर ७ (ख) : सीप विकरस िरर्लम िरिको अिथथर

आर्थिक िषि मवहलर पुरूष जम्मर
2०६९/७० ७५८६ ७५२१ 15107
2०७०/७१ ८२७८ ९०५० 17328
2०७१/७२ ७७५० ८१२९ 15879
2०७२/७३ 6947 10546 17493
2073/74 9377 10689 20066
2०७4/७5* 3509 9550 13059
स्रोिः श्रम, र्ोजगरर् िथर सरमरस्जक सुर्क्षर मन्त्ररलय.। *िथम आठ मवहनर

7.13 नेपरलमर करमकरज गने गैर्नेपरली नरगरर्कमध्ये रलु आर्थिक िषिको िथम 8 मवहनरमर
1,०35 जनरलरई श्रम थिीकृर्ि िदरन गरर्एको छ। गि आर्थिक िषिमर सो सु ख्यर
1,245 र्हेको र्थयो। गि आर्थिक िषिमर 571 जनरको श्रम थिीकृर्ि निीकर्ण
गरर्एकोमर रलु आर्थिक िषिको िथम 8 मवहनरमर सो सु ख्यर 588 र्हे को छ।

7.14 रलु आर्थिक िषिको िथम 8 मवहनरसम्ममर िैदेस्िक र्ोजगरर्मर करमदरर् पठरउने
ियोजनको लरर्ग मरर 1,524 सु थथर दिरि भई इजरजिपर र्लएकर छन्। यसमध्ये
1,140 िटर मरर वक्रयरिील र्हे कर छन्। िैदेस्िक र्ोजगरर्मर जरने करमदरर्लरई
अर्भमुखीकर्ण िरर्लम ददने सु थथर 158 र्हे कर छन्। करठमरडौं उपत्यकर र्भर मरर
सो सु ख्यर 116 र्हे को छ। सरथै, िैदेस्िक र्ोजगरर्मर जरने करमदरर्को थिरथ्य पर्ीक्षण
ुँ सम्बस्न्त्िि आर्थिक करर्ोबरर्
गने सु थथरको सु ख्यर 234 पुगेको छ। िैदेस्िक र्ोजगरर्सग
गने ियोजनकर लरर्ग हरलसम्म ८ िटर िैंकहरु विद्युिीय िणरलीमर आिि भएकर छन्।

53
 िरर्लकर ७ (ग) : श्रम थिीकृर्ि र्लई िैदेस्िक र्ोजगरर्ीमर गएकर करमदरर्को वििर्ण (सु ख्यरमर)
२०७3/७4 २०७3/७4 सम्म
दे ि
पुरुष मवहलर जम्मर पुरुष मवहलर जम्मर
किरर् 118814 2503 121317 1081152 11840 1092992
मलेर्सयर 93344 2034 95378 1182575 26879 1209454
सरउदी अर्ि 72784 1168 73952 834192 5799 839991
यू.ए.ई. 50444 7545 57989 466273 45956 512229
कुिेि 12316 835 13151 84592 39618 124210
बहर्रईन 3642 274 3916 43309 3726 47035
ओमन 2548 525 3073 27058 5054 32112
दस्क्षण 89 1 90 33161 1791 34952
कोरर्यर
लेिनरन 45 101 146 1204 11537 12741
इजर्रयल 56 76 132 2275 4366 6641
अफगरर्नथिरन 1364 4 1368 10536 46 10582
जरपरन 2155 83 2238 16764 876 17640
अन्त्य 5703 5040 10743 45081 17814 62895
जम्मर 363304 20189 383493 3828172 175302 4003474
स्रोि: श्रम, र्ोजगरर् िथर सरमरस्जक सुर्क्षर मन्त्ररलय र् िैदेस्िक र्ोजगरर् विभरग।

7.15 आर्थिक िषि २०७3/७4 सम्ममर 40 लरख 3 हजरर् 4 सय 74 जनर करमदरर्

िैदेस्िक र्ोजगरर्ीमर गएकर छन्। यसमध्ये 38 लरख 28 हजरर् 1 सय 72 जनर पुरुष
र् 1 लरख ७5 हजरर् 3 सय 2 जनर मवहलर र्हे कर छन्।

7.16 आर्थिक िषि २०७3/७4 मर 3,63,3०4 जनर पुरुष र् 20,189 जनर मवहलर गर्ी
3,83,493 जनर िैदेस्िक र्ोजगरर्ीमर गएकरमर रलु आर्थिक िषिको िथम आठ
मवहनरमर सो सु ख्यर 2,43,343 र्हे को छ। श्रम थिीकृिी र्लई िैदेस्िक र्ोजगरर्ीमर
जरने करमदरर्को सु ख्यर पर्छदलर िषिहरुमर घट्दो क्रममर र्हेको छ।
िरर्लकर ७ (घ) : दे िगि िैदेस्िक र्ोजगरर्ीको स्थथर्ि ( रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरको)
दे िको नरम पुरुष ( सु ख्यर ) मवहलर (सु ख्यर ) जम्मर (सु ख्यर)
किरर् 66462 2634 69096
मले र्सयर 75325 2173 77498
सरउदी अर्ब 28697 670 29367
यु.ए.ई 35025 4374 39399
कुिेि 9100 924 10024
बहर्रईन 3195 208 3403
ओमन 1569 199 1768
ले बनरन 10 3 13
इजर्रयल 25 58 83
अफगरर्नथिरन 1018 1 1019
जरपरन 493 25 518
अन्त्य 7431 3724 11155
जम्मर 228350 14993 243343
स्रोि : श्रम, र्ोजगरर् िथर सरमरस्जक सुर्क्षर मन्त्ररलय र् िैदेस्िक र्ोजगरर् विभरग।

54
7.17 ु हरुमर 10 िटर श्रर्मक स ेिनर करयिक्रम
रलु आर्थिक िषिमर मलेर्सयर र् खरडी मुलक
सञ्चरलन गरर्नुकर सरथै विदे िमर मृत्यु भएकर श्रर्मकहरुको क्षर्िपूर्िि दरिीकर लरर्ग
करनूनी र् िवक्रयरगि सहजीकर्ण भएको छ।

7.18 गि आर्थिक िषिमर िैदेस्िक र्ोजगरर्ीकर र्सलर्सलरमर विदे िमर र्निन भएकर 755 जनर
मृिककर परर्िरर्लरई आर्थिक सहरयिर र्कम उपलब्ि गर्रईएकोमर रलु आर्थिक िषिको
िथम 8 मवहनरमर सो सु ख्यर 552 र्हे को छ।

िरर्लकर ७ (ङ) : मृिक सुख्यर र् आर्थिक सहरयिरको वििर्ण

आर्थिक िषि पुरुष (सु ख्यर) मवहलर (सु ख्यर) जम्मर (सु ख्यर) र्कम (रु. लरखमर)
2०69/७0 ७११ ११ ७२२ ९,७९
2०७0/७1 ८५२ २४ ८७६ १२,०५
2०७1/७2 १,००० ६ १,००६ २१,७९
2०७2/७3 ७९१ २४ ८१५ २२,२०
2०७3/७4 716 39 755 22,8८
2०७4/75* 539 13 552 28,14
स्रोि: श्रम, र्ोजगरर् िथर सरमरस्जक सुर्क्षर मन्त्ररलय र् िैदेस्िक र्ोजगरर् विभरग। * िथम आठ मवहनरको।

7.19 िैदेस्िक र्ोजगरर्ीकर र्सलर्सलरमर रलु आर्थिक िषिको िथम 8 मवहनरमर विदे िमर विर्रमी
र् अु गभु ग भएकर 224 जनरलरई आर्थिक सहरयिर उपलब्ि गर्रईएको छ। गि आर्थिक
िषिमर सो सु ख्यर 2०6 र्हे को र्थयो।

िरर्लकर ७ ( ) : र्बर्रमी र् अुग भुगको वििर्ण

आर्थिक िषि पुरुष सु ख्यर मवहलर सु ख्यर जम्मर सु ख्यर र्कम (रु.हजरर्मर)
2०69/७0 ८७ ३ ९० ६२
2०७0/७1 १०८ ८ ११६ ७६
2०७1/७2 १७९ ४ १८३ १६७
2०७2/७3 १११ ५ ११६ १४३
2073/74 198 8 206 30७
2०७4/७5* 221 3 224 33६
स्रोि: श्रम, र्ोजगरर् िथर सरमरस्जक सुर्क्षर मन्त्ररलय, िैदेस्िक र्ोजगरर् ििििन िोडि
*िथम आठ मवहनरको।

सरमरस्जक सुर्क्षर कोष

7.20 आर्थिक िषि २०७4/७5 को िथम आठ मवहनरसम्ममर ८२ िर्ििि सर्करर्ी क्षेर र्

१८ िर्ििि गैर्सर्करर्ी क्षेरकर करर्ब 3 हजरर् बढी सु गदठि सु थथरहरु सरमरस्जक
सुर्क्षर कर्को दरयर्रमर आई योगदरनकिरिको सु ख्यर 20 लरख नरघेको छ।

7.21 आर्थिक िषि २०७3/७4 सम्ममर सरमरस्जक सुर्क्षर कर् बरपि रु.16 अबि 90 कर्ोड
सु कलन भएकोमर रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्ममर सो र्कम रु. २० अबि
१1 कर्ोड पुगक
े ो छ। सरमरस्जक सुर्क्षर योजनर सञ्चरलन गनिको लरर्ग थथरपनर भएको

55
 कोषमर आर्थिक िषि 2074/75 को िथम आठ मवहनरसम्ममर रु.67 कर्ोड पुगेको
छ।

िरर्लकर ७ (छ) : सरमरस्जक सुर्क्षर कोषमर सु कर्लि र्कम

आर्थिक िषि सु कलन भएको र्कम (रु. कर्ोडमर)
२०६६/६७ ५४.०
२०६७/६८ ७४.०
२०६८/६९ १५५.०
२०६९/७० १४८.०
२०७०/७१ २२५.७
२०७१/७२ २९२.६
२०७2/७3 ३२७.०
2073/74 ४१३.७
२०७4/७5* ३२१.०
हरलसम्म जम्मर २०११.०
स्रोि: श्रम, र्ोजगरर् िथर सरमरस्जक सुर्क्षर मन्त्ररलय र् महरलेखर र्नयन्त्रक करयरिलय।
*िथम आठ मवहनरको।

गरर्बी र्निरर्ण र् र्ोजगरर्ीकर लस्क्षि करयिक्रमहरु

7.22 कणरिली िदे िकर परुँ स्जदलर र् बरजुर्र स्जदलरकर सरविककर 5 गर.वि.स.मर कणरिली
र्ोजगरर् करयिक्रम सञ्चरलनमर र्हे को छ। आर्थिक िषि 2073/74 सम्ममर यस
करयिक्रमबरट कणरिलीकर बेर्ोजगरर् बरर्सन्त्दरलरई मौसमी र्ोजगरर् उपलब्ि गर्रई 35
लरख 17 हजरर् 8 सय 60 करयिददन र्ोजगरर्ी र्सजिनर भएको छ। सरथै, यस
करयिक्रमबरट 2,449 िटर स-सरनर योजनर (मोटर्बरटो, विद्यरलय भिन, सरनर लघु
जलविद्युि ममिि, गोर्े टो, घोडेटो, फलफूल एिम् जर्डबुटी खेिी) सम्पन्न भएकर छन्।

7.23 रलु आर्थिक िषिको िथम ८ मवहनरमर ६ िटर ग्ररमीण सडक र्नमरिण सम्पन्न भएको छ।
यस अिर्िमर र्सुँ रइ, लघु जलविद्युि, विद्यरलय भिन िथर आय आजिनकर करयिक्रमहरु
पर्न सञ्चरलनमर र्हेकर छन्। यस करयिक्रमबरट लस्क्षि क्षेरमर िर्ि परर्िरर् कम्िीमर एक
जनरलरई िरवषिक 41.५ ददन बर्रबर्को र्ोजगरर्ी र्सजिनर भएको छ।

7.24 ुँ विश्वेश्वर् करयिक्रम अन्त्िगिि आर्थिक िषि २०७३/७४ मर लस्क्षि समूहबरट मरग
गरर्बसग
भई आएकर स-सरनर ग्ररमीण पूिरििरर् करयिक्रम खरनेपरनी, र्सुँ रई, कुिर ममिि, गोर्े टो
बरटो एिम् आय आजिनकर कृयरकलरपहरु सञ्चरलन भएकर छन्।

7.25 २१ स्जदलरमर सञ्चरर्लि ग्ररमीण सरमुदरवयक पूिरििरर् विकरस करयिक्रमबरट ग्ररमीण सडक
र्नमरिणकर सरथै स-सरनर आयआजिन अर्भिृविकर वक्रयरकलरपहरु सञ्चरर्लि हुुँदै आएकर
छन्।

56
 िरर्लकर नु. 7 (ज) : ग्ररमीण सरमुदरवयक पूिरििरर् विकरस करयिक्रमको उपलस्ब्ि
करयिक्रम ईकरई 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75*

ग्ररमीण सडक र्नमरिण वक.र्म. 1१7 82.5 95.12 81.26 12.05

जीविकोपरजिन िथर आय आजिन
िटर 186 188 194 160 15
िृविकर वक्रयरकलरप
र्ोजगरर्ी र्सजिनर श्रमददन 1186735 603488 685388 384332 24830
स्रोिः- सु घीय मरर्मलर िथर सरमरन्त्य ििरसन मन्त्ररलय। *िथम आठ मवहनरको।

7.26 मरनि विकरसको सू करङ्कमर िुलनरत्मक रूपमर पछरर्ड पर्े कर िर्रईकर २० स्जदलरकर
सीमर क्षेरमर सीमर क्षेर विकरस करयिक्रम सघन रूपमर सञ्चरलनमर र्हेको छ। रलु
आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर यस करयिक्रम मरफिि १.३ वक.र्म. सडक र्नमरिण र्
२ वक.र्म. सडक करलोपरे, 3 वक.मी. सडक आर्.सी.सी. ढलरन र् 8 सरमुदरवयक
भिन/िर्िक्षरलय र्नमरिण सम्पन्न भएकर छन्। गि आर्थिक िषिमर 13.3 वक.र्म. सडक
ु र सरथै ३०० सौयि बत्ती,
र्नमरिण िथर थिर्ोन्नर्ि र् ९ वक.र्म. सडक करलोपरे हुनक
746 विद्युि पोल र् २२ ट्ररन्त्सफमिर् जडरन भएको र्थयो।

57
 ८. कृवष, िन िथर भूर्मसुिरर्

कृवष

8.1 आर्थिक िषि २०७३/७४ मर कुल गरहिथ्य उत्परदनमर कृवष क्षेर (कृवष, िन िथर
मत्थयपरलन) को योगदरन २८.८ िर्ििि र्हे कोमर रलु आर्थिक िषि 2074/75 मर
यथिो योगदरन २७.६ िर्ििि र्हने अनुमरन छ। आिरर्भूि मूदयमर कृवष क्षेरको
िरवषिक िृवि दर् रलु आर्थिक िषिमर २.७ िर्ििि र्हने अनुमरन छ।

8.2 विगि २ दिकको अिर्िमर नेपरलको कृवष क्षेरको उत्परदन तसि ३.२ िर्िििले
बढे को छ। यस अिर्िमर यथिो िृविदर् भरर्िको ३.२ िर्ििि र् ीन िथर
बु गलरदे िको ३.९ िर्ििि र्हेको छ।

8.3 कृवष क्षेरलरई व्यिसरवयकर्ण गनि ििरनमन्त्री कृवष आिुर्नवककर्ण परर्योजनरमर Pocket,
Block, Zone र् Super Zone गर्ी ४ वकर्समकर उत्परदन, ििोिन एिम् तद्योर्गक केन्त्द्र
र्निरिर्ण गरर्एकर छन्। यसकर लरर्ग आर्थिक िषि २०७३/७४ मर ६९,६०० हेक्टर् र्
रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर थप ७३,७०० हेक्टर् गर्ी कुल १,४३,३००
हेक्टर् क्षेरफलमर करयिक्रम सञ्चरलन भएको छ।

8.4 ििरनमन्त्री कृवष आिुर्नवककर्ण परर्योजनरमर बरली िथर पिु बीमरको विर्मयम, स् यर
उद्योग थथरपनर, सरििजर्नक र्नजी सरझेदरर्ीमर थथरनीय र्नकरयमर अनुदरन, र्रसरयर्नक िथर
िरङ्गरर्क मल, उन्नि र्बउविजन, र्सुँ रइकर उपकर्णहरु, िरङ्गररर्क िमरणीकर्ण, बगैं र
सुिरर्, मत्थय पोखर्ी र्नमरिण, युिर लस्क्षि करयिक्रम, िर्करर्ी/च्यरउ/मौर्ीपरलन ििििन,
कृवष बजरर् पूिरििरर् र्नमरिण आदद करयिकर लरर्ग अनुदरन परर् रलन भएको छ।

खरद्यरन्न बरली उत्परदन स्थथर्ि

8.5 रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ मर खरद्यरन्न बरलीको क्षेरफलमर सुख्खर पवहर्ो एिम्
बरढीको िकोपको करर्णले २.१ िर्िििले ह्ररस आएको छ। वहउुँदको र्सजनमर लगरइने
िर्करर्ी बरली र् मरछरपरलनकर लरर्ग पोखर्ी र्नमरिणको क्षेरफलमर भने िृवि भएको छ।
रलु आर्थिक िषिमर उत्परदन र् उत्परदकत्िमर क्रमि: २.4 िर्ििि र् 5.1 िर्िििले
िृवि हुने अनुमरन छ। रलु आर्थिक िषिमर मुख्य खरद्यरन्न बरलीको कुल उत्परदन १
कर्ोड ९ हजरर् मेवट्रक टन र्हने अनुमरन छ।

8.6 रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ मर िरन िथर गहुुँ बरली लगरइएको क्षेरफल करर्ब ५.०
िर्िििले घटे को छ भने फरपर् िथर जौ बरली लगरइएको क्षेरफल क्रमि: ७.० िर्ििि
र् १०.० िर्िििले ह्ररस आएको छ। कोदो बरली लगरइएको क्षेरफल सीमरन्त्ि रूपमर
कम भए पर्न मकै लगरइएको क्षेरफल भने ३.२ िर्िििले िृवि भएको छ।

58
8.7 रलु आर्थिक िषिमर िरनको उत्परदन आर्थिक िषि २०७३/७४ को िुलनरमर १.५
िर्िििले कमी भई ५१ लरख ५२ हजरर् मेवट्रक टनमर सीर्मि भएको छ। बरढी,
कटरन लगरयिकर िरकृर्िक िकोपकर करर्ण िरन उत्परदन िभरविि भएको हो। यद्यवप,
िरनको उत्परदकत्ि भने अस्घदलो आर्थिक िषिको िुलनरमर 4.१ िर्िििले बढे र् 3.5
मेवट्रक टन िर्ि हे क्टर् पुगेको छ।

8.8 रलु आर्थिक िषिमर फरपर् िथर जौ बरलीको उत्परदन समेि क्रमि: ४.५ िर्ििि र्
11.० िर्िििले घटे को छ भने मकै, गहुुँ िथर कोदो बरलीको उत्परदन क्रमि: ९.4
िर्ििि, ५.० िर्ििि र् २.४ िर्िििले बढे को छ। िरन, मकै िथर गहुुँ बरलीको
उत्परदकत्ि करर्ब ३.० मेवट्रक टन िर्ि हेक्टर् हरर्रहरर्ी र्हे को छ भने कोदो, फरपर्
िथर जौ बरलीको उत्परदकत्ि करर्ब १.० मेवट्रक टन िर्ि हे क्टर् र्हेको छ।

दलहन बरली उत्परदन स्थथर्ि

8.9 रलु आर्थिक िषिमर मसुर्ो, नर, अर्हर्, मरस, भटमरस, गहि लगरयिकर दलहन
बरलीको उत्परदन ४.४ िर्िििले िृवि भई ३ लरख ६९ हजरर् मेवट्रक टन पुग्ने
अनुमरन छ।

8.10 रलु आर्थिक िषिमर दलहन बरलीको िर्ि हेक्टर् उत्परदकत्ि १.2 मेवट्रक टन पुग्ने
अनुमरन छ, जुन अस्घदलो आर्थिक िषि २०७३/७४ को िुलनरमर ८.6 िर्िििले बढी
हो। कुल उत्परदन हुने दलहन बरलीमर मसुर्ो बरलीको वहथसर करर्ब ५० िर्िििको
हरर्रहरर्ी र्हे को छ।

नगदे बरली उत्परदन स्थथर्ि

8.11 आर्थिक िषि २०७३/७४ मर २ लरख १२ हजरर् मेवट्रक टन िेलहन बरली उत्परदन
भएकोमर रलु आर्थिक िषिमर १६.१ िर्िििले िृवि भई २ लरख ४६ हजरर् मेवट्रक टन
पुग्ने अनुमरन छ। रलु आर्थिक िषिमर िेलहन बरली लगरइएको क्षेरफलमर ४.2
िर्िििले कमी भएपर्न उत्परदनमर भएको िृविबरट उत्परदकत्िमर सुिरर् आई िर्ि
हे क्टर् १.१ मेवट्रक टन करयम भएको छ। आर्थिक िषि २०७३/७४ को
उत्परदकत्िको िुलनरमर यो २१.१ िर्िििले बढी हो।

8.12 आर्थिक िषि २०७४/७५ मर आलुको उत्परदन १२.1 िर्िििले िृवि भई ३० लरख
८८ हजरर् मेवट्रक टन पुग्ने अनुमरन छ। सरनर कृषकहरुको समेि आयस्रोि बन्न पुगेको
मह उत्परदन रलु आर्थिक िषिमर १८.४ िर्िििले िृवि हुन गई ४१४५ मेवट्रक टन
उत्परदन हुने अनुमरन छ। िर्करर्ी िथर फलफूलको उत्परदन १.५ िर्िििले कमी हुने
अनुमरन छ।

59
8.13 रलु आर्थिक िषिमर नगदे बरलीमध्ये िेलहन, आलु र् िर्करर्ी बरली लगरइएको क्षेरफल
करर्ब ४.० िर्िििले र् फलफूल लगरइएको क्षेरफल ०.9 िर्िििले कमी आएको छ
भने मह उत्परदनकर लरर्ग ियोग गरर्एको जर्मन ५.६ िर्िििले बढे को छ।

तद्योर्गक बरलीको उत्परदन स्थथर्ि

8.14 रलु आर्थिक िषिमर तद्योर्गक बरली मध्ये उखु िथर जुट बरलीको उत्परदन क्रमि:
१२.७ िर्ििि र् १५ िर्िििले बढे र् ३५ लरख ५८ हजरर् मेवट्रक टन र् १११५९
मेवट्रक टन पुग्ने अनुमरन छ। यस अिर्िमर कपरस बरलीको उत्परदन १.५ िर्िििले
कमी आई १२५ मेवट्रक टन उत्परदन हुने अनुमरन छ। विगि ३ आर्थिक िषिको उखु,
जुट िथर कपरस बरलीको उत्परदकत्ि क्रमि: कर्ीब ४५ मेवट्रक टन, १.५ मेवट्रक टन
र् १.० मेवट्रक टन िर्ि हे क्टर् र्हे को छ।

8.15 र्नयरििको पयरिि सु भरिनर र्हेकर स् यर िथर कफी बरलीको उत्परदन रलु आर्थिक िषि
२०७४/७५ मर क्रमि: 0.2 िर्ििि र् 18 िर्िििले घटी क्रमि: २४,६५३ मेवट्रक
टन र् ४७५ मेवट्रक टनमर सीर्मि हुने दे स्खन्त्छ। यस अिर्िमर कफीको उत्परदकत्िमर
कुनै र्भन्निर नदे स्खए िरपर्न स् यरको उत्परदकत्िमर भने २५ िर्िििले कमी आई 0.9
मेवट्रक टन िर्ि हे क्टर् र्हन पुगेको छ।

8.16 रलु आर्थिक िषिमर मरछरको उत्परदन ४१.६ िर्िििले िृवि भई ७७ हजरर् मेवट्रक टन
पुग्ने अनुमरन छ। विगि ३ िषिको िर्ि हेक्टर् मरछर उत्परदन करर्ब ५ मेवट्रक टन
र्हेको छ।

मसलर बरलीको उत्परदन स्थथर्ि

8.17 अदुिर, अलैं ी, लसुन, बेसरर् खुसरिनी जथिर मसलर बरलीको उत्परदन रलु आर्थिक िषि
२०७४/७५ मर १.७ िर्िििले िृवि भई ४ लरख ७४ हजरर् मेवट्रक टन पुग्ने
दे स्खएको छ। विगि ३ िषिको मसलर बरलीको तसि उत्परदकत्ि िर्ि हेक्टर् ७.0
मेवट्रक टन र्हेको छ।

8.18 रलु आर्थिक िषिमर अलैं ी र् लसुन लगरइएको क्षेरफलमर क्रमि: ८.२ िर्ििि र्
१६.१ िर्ििि िथर खुसरिनी लगरइएको क्षेरफलमर ३५.५ िर्िििले िृवि भएको
छ।सरथै अदुिर र् बेसरर् लगरइएको क्षेरफल क्रमि: ५.४ िर्ििि र् ८.६ िर्िििले
घटे को छ। रलु आर्थिक िषिमर कुल ६७ हजरर् ३ सय हे क्टर् जर्मनमर मसलर बरली
लगरइएको छ।

पिुपन्त्छीजन्त्य उत्परदन स्थथर्ि

8.19 घर्परलुिर जनरिर्िफि रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ फरगुन मसरन्त्िसम्मको गरई/गोरु,
भैं सी/र्रुँगो, भेडर/भेडी, बरख्रर, सुुँगर्ु , यरक, खर्रयो, कुखुर्र र् हरुँसको सु ख्यर करर्ब १.0

60
 िर्ििि हरर्रहरर्ीमर बढे को छ भने घोडर/खच् ड/गिरको सु ख्यर करर्ब ७.0 िर्िििले
बढे को छ।

8.20 आर्थिक िषि २०७३/७४ मर पिुपन्त्छीजन्त्य उत्परदनको िर्ि व्यस्क्त िर्ि िषि उपलब्ििर
हे दरि दू ि ७१.७ र्लटर्, मरसु १२.४ वकलोग्ररम र् अण्डर ५० गोटर पुगक
े ो छ। पोषणकर
लरर्ग िर्ि व्यस्क्त िर्ि िषि पिुपन्त्छीजन्त्य उपभोग दू ि ९१ र्लटर्, मरसु १४ वकलोग्ररम र्
अण्डर ४८ गोटर आिश्यक पने मरनक र्निरिर्ण र्हे कोले यसमर दे स्खएको खरडल परर्पूर्िि
गनि पिुपन्त्छी विकरसकर आयरमहरुलरई थप फर्रवकलो बनरउनुपने दे स्खएको छ।

कृवष उत्परदनमर िभरि

8.21 मौसम : वि.सु . २०७४ सरलमर बरढी िथर कटरनको िकोपबरट िरन बरलीमर क्षर्ि
पुगेको भए पर्न िषरिकर करर्ण मरटोमर करयम भएको स् थयरन एिम् वहउुँदे बषरि पर्न
सरमरन्त्य नै र्हेकोले वहउुँदे बरलीहरुमर भने सकरर्रत्मक िभरि पर्े को छ।

8.22 िरकृर्िक िकोप : आर्थिक िषि २०७३/७४ मर िरकृर्िक िकोपबरट १ लरख २७ हजरर्
हे क्टर्मर िरकृर्िक िकोपबरट क्षर्ि पुगेको र्थयो। रलु आर्थिक िषिको िथम आठ
मवहनरमर सरमरन्त्यियर िषरि सर्दर् भन्त्दर केही बढी भएकोले िरन, मकै, कोदो, िर्करर्ी,
मरछरपोखर्ी, फलफूल आदद बरलीहरु गर्ी करर्ब १ लरख ४५ हजरर् हे क्टर्मर क्षर्ि
भएको अनुमरन छ।

8.23 र्रसरयर्नक मल : गि आर्थिक िषिमर र्रसरयर्नक मलको र्बक्री ३ लरख २४ हजरर्

मेवट्रक टन भएकोमर रलु आर्थिक िषिको फरगुन मसरन्त्िसम्ममर यथिो र्बक्री २ लरख ४
हजरर् मेवट्रक टन पुगेको छ।

8.24 र्सु रइ : २६ लरख ४१ हजरर् हे क्टर् कृवषयोग्य जर्मन र्हे कोमर हरलसम्म करर्ब १७
लरख ६६ हजरर् हे क्टर्मर मरर पर्म्पर्रगि िविर्ििरट र्सु रइ सुवििर पुर्यरउन सवकने
अनुमरन छ। र्सु स्ञ्चि जर्मनको क्षेरफल आर्थिक िषि २०७३/७४ सम्म 14 लरख 33
हजरर् 3 सय 57 हे क्टर् पुगेको र्थयो। रलु आर्थिक िषिको िथम ८ मवहनरमर थप
३६२२० हे क्टर्मर र्सु रइ सुवििर पुगेको अनुमरन छ। यस अिर्िमर पर्न भूर्मगि
र्सु रइ पिर्िबरट सिरिर्िक १०६५६ हेक्टर्मर र्सु रइ पूिरििरर्को विकरस भएको छ।

8.25 कृवष कजरि : रलु आर्थिक िषिको फरगुन मसरन्त्िसम्ममर बैंक िथर वित्तीय सु थथरहरुबरट
ििरवहि कुल कृवष कजरि रु. १ खबि २८ अबि ३३ कर्ोड पुगेको छ, जुन गि आर्थिक
िषिको फरगुन मसरन्त्िको िुलनरमर ५०.१ िर्िििले बढी हो। आर्थिक िषि २०७३/७४
मर कृवष क्षेरमर ििरवहि कजरि रु.९० अबि ४ कर्ोड र्हेको र्थयो। यसबरट रलु आर्थिक
िषिको िथम ८ मवहनरमर मरर ४२.५ िर्िििले कृवष कजरि ििरहमर िृवि भएको
दे स्खन्त्छ।

61
कृवष अनुसन्त्िरन

8.26 रलु आर्थिक िषिको फरगुन मसरन्त्िसम्म अनुसन्त्िरनरत्मक करयिबरट िरनमर ै िे ५,

ु ी िरन १, बहुगण
बहुगण ु ी िरन २, हददिनरथ ३ िथर र्रयोमर मोर्ङ् र्रयो/ िोर्र उन्त्मो न
भएको छ। गहुुँमर मुनरल, च्यरखुर्र, खजुर्र ड्युर्म १ र् खजुर्र ड्युर्म २, मकैमर पोवषलो
मकै २, र्रमपुर् ४, मनकरमनर ७ र् हलेदोमर कपुर्कोट हलेदो २ उन्त्मो न भएको छ।

8.27 अनुसन्त्िरनबरट र्सफररर्स गरर्एकर िरनकर जरिहरु िर्रईमर सरविरी विन्त्दे श्वर्ी र्रिर ४
िथर र्रिर १२, मध्य पहरडमर खुमल ४, खुमल १० िथर खुमल ११ र् उच् पहरडमर
न्त्दननरथ लगरइएकोमर यसबरट उत्परदकत्ि थथरनीय जरिको भन्त्दर दोब्बर् परइएको छ।
यसै गर्ी, अनुसन्त्िरनबरट र्सफररर्ि गरर्एकर उन्नि मकै र् िरनको र्बउ कुल मकै िथर
िरन खेिीको ९० िर्ििि भन्त्दर बढी भूभरगमर लगरइएको अनुमरन छ।

8.28 आर्थिक िषि 2073/74 मर िरन, मकै, जौ, कोदो, फरपर्, आलु, दलहन, उखु,
िर्करर्ी, अदुिर, बेसरर् लगरयिकर बरलीहरुको 1०1२ मेवट्रक टन स्रोि र्बउ उत्परदन
गरर्एको र्थयो। रलु आर्थिक िषिको फरगुन मसरन्त्िससम्म समेि यी बरलीहरुको 24४
मेवट्रक टन स्रोि र्बउ उत्परदन भएको छ।
िरर्लकर ८ (क) : स्रोि बीउ उत्परदन िथर बरलीको जरि उन्त्मो न वििर्ण
आर्थिक िषि स्रोि बीउ उत्परदन (मेवट्रक टन) बरली- िरगिरनी र् घरुँसको जरि उन्त्मो न (सु ख्यर)
२०६९/७० १००९.४ ४
२०७०/७१ १००२.८३ १०
२०७१/७२ ९७५.४० १४
२०७२/७३ ९७०.६७ 10
२०७3/७4 1011.85 11
२०७4/७5* 243.54 13
स्रोि: नेपरल कृवष अनुसन्त्िरन परर्पद्। * िथम आठ मवहनर।
पुनश्च: िरन, मकै, गहु,ुँ दलहन, िे लहन, पहरडीबरली (जौ, कोदो, फरपर्), आलु, उखु, जुट, िर्करर्ी, अदुिर, ढैं र, घरुँसबीउको
उन्त्मो न गरर्एको।

सरनर वकसरन विकरसकर लरर्ग लगरनी

8.29 आर्थिक िषि २०७३/७४ को फरगुन मसरन्त्िसम्म सरनर वकसरन विकरस करयिक्रममर
६३६ सहकरर्ी सु थथरहरु सरझेदरर् र्हे कोमर रलु आर्थिक िषिको सोही अिर्िमर २७
सहकरर्ी सु थथर थप भई ६६३ पुगेकर छन्। यसै गर्ी, रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ मर
सरनर वकसरन विकरस बैंकबरट सेिर िरि परर्िरर् सु ख्यरमर ९ िर्िििले िृवि भई ६ लरख
५७ हजरर् पुगक
े ो छ। यसबरट करर्ब ३२ लरख जनसङ्खख्यर लरभरस्न्त्िि भएको अनुमरन
छ।

8.30 सरनर वकसरन विकरस बैंकको रलु आर्थिक िषिमर ऋण लगरनी गि िषिको िुलनरमर
२५.० िर्िििले िृवि भई कजरि लगरनी रु. ९ अबि ५० कर्ोड पुगक
े ो छ। यस

62
 अिर्िमर ऋण असुलीिफि ३६ िर्िििले िृवि भएको छ भने लगरनीमर र्हे को ऋण
र्कमिफि १६ िर्ििि िृवि भई रु. १६ अबि ५ कर्ोड पुगेको छ। आर्थिक िषि
२०७३/७४ को िथम ८ मवहनरमर बैंककर सरझेदरर् सु थथरमर सु लग्न सरनर वकसरन
सदथयहरुको सेयर्, ब ि र् जगेडर कोषहरु आदद गर्ी रु.२० अबि ३ कर्ोड थथरनीय
ुँ ी र्नमरिण भएकोमर
पूज रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ को सोही अिर्िमर ३८ िर्िििले
िृवि भई कुल रु.२५ अबि ६१ कर्ोड पुगेको छ।

8.31 मरसुजन्त्य पिुपरलन कजरि करयिक्रममर रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ को फरगुन
मसरन्त्िसम्म ५३ स्जदलरकर ४२२ िटर सरनर वकसरन कृवष सहकरर्ी सु थथर र्लर्मटे डकर
करर्ब ९५ हजरर् पिुपरलक सरनर वकसरनलरई रु.९ अबि ३४ कर्ोड कजरि ििरह
गरर्एको छ। यस पिुपरलन कजरिबरट परर्लएकर पिुपन्त्छीबरट हरलसम्म कर्ीब रु.१२
अबि भन्त्दर बढीको मरसु िथर दुग्िजन्त्य पदरथि उत्परदन भएको अनुमरन छ।
िरर्लकर ८ (ख) : पिुपरलन कजरि करयिक्रमको स्थथर्ि
वििर्ण २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७३/७४* २०७४/७५*
कजरि करर्ोबरर् गने सु थथर सु ख्यर २५७ ३१३ ३५५ ४०५ ३९० ४२२
कजरि र्लने वकसरन सु ख्यर ३८३७३ ५३६८० ६८८१६ ८३२४२ ७७७५४ ९५०५०

ऋण थिीकृि रु= -लरखमर_ ३८२७२ ६१४०५ ८८३२२ १२२३२९ ११७७८९ १५८८९४

ऋण लगरनी र्कम रु= -लरखमर_ २७१७२ ४२३७१ ५८८१६ ७७२४९ ७००१४ ९३३७२

पिु सु ख्यर १९८७४५ २९५७९६ ३७८०९८ ४४९९३९ ४२२१०८ ५०७५०१

बरख्रर १४३८७२ २०६४१६ २५७७०५ ३०४१९३ २८६४६९ ३३९८१२

बु गर्ु २४१४८ ३९३५९ ४९८४७ ५६६६९ ५४०४३ ६२६७३

परडरपरडी १०६८९ १६७६३ २०४५४ २२६०९ २१५०६ २४२९८

भैसी २००३६ ३१७३३ ४४७०२ ५६३४६ ५१७१६ ६५९२१

गरई १५२५ ५३९० १०१२२ ८३७४ १४७९७

स्रोि: सरनर वकसरन विकरस बैंक। *िथम आठ मवहनरको।

8.32 सरमरस्जक/सरमुदरवयक विकरस करयिबरट रलु आर्थिक िषिको फरगुन मसरन्त्िसम्म करर्ब
४४ हजरर् परर्िरर् लरभरस्न्त्िि भएकर छन्। यसै गर्ी सरनर वकसरन सहकरर्ी अनुसर्णिफि
यस अिर्िमर ४९ िटर नयरुँ सहकरर्ी गठन गर्ी लघु वित्त सेिर र्बथिरर् गने करयि
अगरर्ड बढे को छ।

8.33 िैकस्दपक उजरि कजरि करयिक्रमबरट हरलसम्म ३९,३४९ परर्िरर्ले २७,७२९ सेट सोलरर्
बत्ती, ६४६ गोबर्ग्यरुँस प्लरन्त्ट र् १०,९७४ थरन सुिररर्एको ुदहो जडरन भएको छ।
इजर्रयलमर कृवष सम्बन्त्िी सै िरस्न्त्िक र् व्यिहररर्क िरर्लमकर लरर्ग रलु आर्थिक िषिको
िथम आठ मवहनरमर १,७०० जनरलरई पठरईएको छ।

63
कृवष उत्परदनको र्नयरिि आयरि स्थथर्ि

8.34 रलु आर्थिक िषिको िथम ८ मवहनरमर अस्घदलो आर्थिक िषिको सोही अिर्िको िुलनरमर
खरद्य िथिु िथर जीिजन्त्िुको र्नयरिि 16.3 िर्िििले बढे को छ भने सुर्िि िथर पेय
पदरथिको र्नयरिि 7.63 िर्िििले र् जीिजन्त्ि ु िथर िनथपर्ि िेल िथर बोसोको र्नयरिि
57.८ िर्िििले घटे को छ। यसैगर्ी खरद्य िथिु िथर जीिजन्त्िुको आयरि ११.६
िर्ििि, सुर्िि िथर पेय पदरथिको ५.0 िर्ििि र् जीिजन्त्िु िथर िनथपर्ि िेल िथर
बोसोको आयरि ९.८ िर्िििले बढे को छ। कुल िथिु व्यरपरर्मर कृवष उत्परदनको
आयरिको िृविदर् बढ्दो दे स्खएकोले समग्र कृवष िणरलीमर पुनर्रिलोकन गर्ी कृवष
उत्परदन र् उत्परदकत्ि अर्भिृवि गनुप
ि ने दे स्खएको छ।

िन िथर भू-सु र्क्षण

8.35 नेपरलको कूल भू-भरगको ४०.४ िर्ििि िन क्षेर र् ४.४ िर्ििि भू-भरग झरडी
बुट्यरनले ढरकेको छ।
िरर्लकर ८ (ग) : नेपरलको िन स्रोि िथर िन क्षेरको ि्यरङ्क
िन क्षेर िथर स्रोि ि्यरङ्क
िन क्षेर ५९.६२ लरख हे क्टर् (४०.४ िर्ििि)
बुट्यरन क्षेर ६.४८ लरख हे क्टर् (४.४ िर्ििि)
कुल थटे म आयिन ९८ कर्ोड २३ लरख ३२ हजरर् क्यू. र्म.
कुल थटे म आयिन मध्ये सरल िजरिी १९ िर्ििि
कुल बरयोमरस ११५९७ लरख टन
तसि थटे म आयिन १६५ क्यूविक र्मटर् िर्ि हे क्टर्
तसि रुख सु ख्यर ४३० िर्ि हे क्टर्
सरमुदरवयक िनको सु ख्यर १९,९१६
हथिरन्त्िर्ण भएको सरमुदरवयक िनको क्षेरफल (हे क्टर्) १८,७९,९९८
सरमुदरवयक िनमर सु लग्न घर्िुर्ी सु ख्यर २५,४६,७६०
किुर्लयिी िनको सु ख्यर (गरर्बी) ७,509
किुर्लयिी िनको क्षेरफल (हे क्टर्) ४३,293
किुर्लयिी िनमर सु लग्न घर्िुर्ी सु ख्यर ७२,१९८
सु र्स्क्षि िनको सु ख्यर १०
सु र्स्क्षि िनको क्षेरफल (हे क्टर्) १,९०,८०९
सरझेदरर्ी िनको सु ख्यर ३०
सरझेदरर्ी िनको क्षेरफल (हे क्टर्) ७३,३६४
सरझेदरर्ी बरट लरभरस्न्त्िि घर्िुर्ी सु ख्यर ८,२७,२२५
सरझेदरर्ीबरट लरभरस्न्त्िि जनसङ्खख्यर ४२,६२,५१६
िरर्मिक िनको सु ख्यर 36
िरर्मिक िनको क्षेरफल (हे क्टर्) २,०५६
र्नजी िनको सु ख्यर २,४५८
र्नजी िनको क्षेरफल (हेक्टर्) २,३६०
स्रोि: िन विभरग/िन अनुसन्त्िरन िथर सिेक्षण विभरग। पुनश्र् : आर्थिक िषि 2074/75 को फरगुन मसरन्त्िसम्म।

8.36 नेपरलको कुल भू -भरगको २३.४ िर्ििि सु र्स्क्षि क्षेरले ओगटे को छ। दे िकर ११८
वकर्समकर पररर्स्थथर्िकीय िणरली मध्ये हरलसम्म ८० वकर्समकर पररर्स्थथर्िकीय िणरली

64
 सु र्स्क्षि क्षेरर्भर पदिछन्। नेपरलको सु र्क्षण अर्भयरन िजरर्ि सु र्क्षणबरट सुरु भई
पररर्स्थथर्िकीय िणरली हुुँदै भू-परर्र्िथिर्को जनसहभरर्गिरमर आिररर्ि र्हेको छ।

िरर्लकर ८ (घ) : र्रविय र्नकुञ्ज िथर िन्त्यजन्त्ि ु सु र्क्षणको वििर्ण

सु र्स्क्षि क्षेर सु ख्यर क्षेरफल (िगि वकलोमीटर्)
र्रविय र्नकुञ्च १२ ११,८०६.०२
िन्त्यजन्त्िु आर्क्ष १ १७५
स्िकरर् आर्क्ष १ १,३२५
सु र्क्षण क्षेर ६ १५,४२५.९५
मध्यििी क्षेर १३ ५,६८७.७८
सु र्स्क्षि क्षेरको कुल क्षेरफल (िगि वकलोमीटर्) ३४४१९.७५
स्रोि: र्रविय र्नकुञ्ज िथर िन्त्य जन्त्िु सु र्क्षण विभरग।

8.37 ४७६ िटर मध्यििी सरमुदरवयक िनले १ लरख ३८ हजरर् हे क्टर् क्षेरफल ओगटे को
छ। यसबरट ६४,५८७ घर्िुर्ी लरभरस्न्त्िि भएकर छन्। यसै गर्ी, मध्यििी कबुर्लयर्ि
िन ६३ िटरको क्षेरफल २५७ हे क्टर् र्हेको छ। सु र्स्क्षि क्षेरको व्यिथथरपनबरट
सु र्स्क्षि क्षेरमर बथने कर्ीब ११ लरख ४२ हजरर् जनसङ्खख्यर लरभरस्न्त्िि भएको अनुमरन
छ।

8.38 ि िथर लोपोन्त्मुख िजरर्िहरुको िुिरणु स्रोि सु र्क्षणको लरर्ग गैडर, कृष्णसरर्,
दुलभ
बरह्रर्सु गर र् अनरि िजरर्ि थथरनरन्त्िर्ण करयिक्रम अनुसरर् हरलसम्म स् ििन र्रविय
र्नकुन्त्जबरट बददियर र्रविय र्नकुन्त्जमर ९१ र् िुक्लरफरुँटर र्रविय र्नकुन्त्जमर ९ गर्ी जम्मर
१ सय गैडर थथरनरन्त्िर्ण गरर्एको छ।

8.39 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्ममर मुख्य िन्त्यजन्त्िुमर बरघ १९८, गैंडर
६४५, हरत्ती १५०, अनरि ४३२, कृष्णसरर् ३५०, गौर्ीगरई ४७३, वहऊस् िुिर ५००,
बरह्रर्सु गर २४०६ र् घर्डयरल गोही १२४ र्हेको अनुमरन छ।

8.40 रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ को फरगुन मसरन्त्िसम्ममर सु र्स्क्षि क्षेरमर भ्रमण गने
पयिटकको सु ख्यर ३ लरख ४९ हजरर् पुगेको छ भने यसबरट करर्ब रु.३५ कर्ोड
र्रजथि सु कलन भएको छ।

िरर्लकर ८ (ङ) : सु र्स्क्षि क्षेरमर भ्रमण गने पयिटक सु ख्यर र् र्रजथि आम्दरनी
भ्रमण गने पयिटकको सु ख्यर सु र्स्क्षि क्षेरबरट सु कलन भएको र्रजथि
आर्थिक िषि
(थिदे िी/विदे िी) (रु. कर्ोड)
२०६९/७० ५,१०,२०५ ४७=१

२०७०/७१ ५,५८,५७७ ५३=१

२०७१/७२ ५,१७,०९५ ५३=९
२०७२/७३ ३,८९,२२३ ३५=०
२०७३/७४ ६,०४,०९१ ५५=३
२०७४/७५* ३,४९,१९३ ३५=०
स्रोि: र्रविय र्नकुञ्ज िथर िन्त्य जन्त्िु सु र्क्षण विभरग। * िथम आठ मवहनर।

65
8.41 आर्थिक िषि २०७३/७४ मर भू िथर जलरिरर् सु र्क्षण करयिक्रमहरुबरट ित्यक्ष रूपमर
थथरनीय थिर्मर अनुमरर्नि ५ लरख ६४ हजरर् श्रम ददन हरर्ि र्ोजगरर्ी र्सजिनर भएको
अनुमरन छ।
िरर्लकर ८ ( ) : भू िथर जलरिरर् व्यिथथरपन स्थथर्ि
वििर्ण २०७४/७५*
करयियोजनर ियरर् भएकर उप-जलरिरर् क्षेरहरुको सु ख्यर 457
गदछी/पवहर्ो सु र्क्षण 6541
िरयो इस्न्त्जर्नयरर्ङ्गबरट खोलर/खहर्े वकनरर् सु र्क्षण (वकलोर्मटर्) 4640
परनी मुहरन सु र्क्षण 4249
सु र्क्षण पोखर्ी/सवििक्षेर/िरल िलैयर सु र्क्षण 2672
कवष/िन मैरी खेििरर्ी सु र्क्षण (हे क्टर्) 4547.6
क्षर्िग्रथि भूर्म पुनरुत्थरन (हे क्टर्) 15459.8
िरयो इस्न्त्जर्नयरर्ङ्गबरट सडक परखो सु र्क्षण (वकलोर्मटर्) 568.6
र्सु रइ कुलो सु र्क्षण (वकलो मीटर्) 1934.5
विपन्न िगिकर लरर्ग आयमूलक सु र्क्षण करयिक्रम घर्िुर्ी 33115
सु र्क्षण स्िक्षर अर्भयरन सु थथर 3555
र्समसरर् सु र्क्षण 18
स्रोि: भू िथर जलरिरर् सु र्क्षण विभरग। * िथम आठ मवहनर सम्म।

8.42 िैज्ञरर्नक िन व्यिथथरपनबरट उच् िृविदर् भएकर रुख विरुिरहरु िृक्षरर्ोपण गर्ी िरवषिक
करर्ब ३ लरख क्यूवफट गोर्लयर करठ, बदलरबदली, विद्युि िसरर्ण लरईनमर ियोग हुने
करठ, पोल िथर िर दरउर्र उत्परदन भएको छ। त्यथिै नयरुँ िृक्षरर्ोपण गरर्ने अगुिर
टरुँर्गयर खेिी िणरलीबरट िरवषिक करर्ब १,५०० घर्िुर्ीले आय आजिनको अिसर् परएको
अनुमरन छ।

8.43 रलु आर्थिक िषिको फरगुन मसरन्त्िसम्म १,०१८ िनथपर्िको नमूनर विश्लेषण,
िमरणीकर्ण िथर र्सफररर्स भएको छ।

8.44 १२ िटर िनथपर्ि उद्यरनहरु ८०६ हे क्टर् क्षेरफलमर व्यिथथरपन भएको छ। यी

उद्यरनहरुमर हरलसम्म ३६ िजरर्िकर दुलभ
ि , लोपोन्त्मुख िथर सङ्कटरपन्न िनथपर्िहरुको
थि-थथरनीय िथर पर्थथरनीय रूपमर सु र्क्षण िथर व्यिथथरपन गरर्एकर छन्। र्रविय
िनथपर्ि उद्यरन गोदरिर्ीमर मनोर्ञ्जनको उद्देश्यले भ्रमण गने आन्त्िरर्क िथर बरह्य
पयिटकको आर्थिक िषि २०७३/७४ मर ३ लरख ८२ हजरर् पुगेको छ पयिटकबरट िरि
र्रजथि रु. १ कर्ोड ४२ लरख पुगेको छ। रलु आर्थिक िषिको फरगुन मसरन्त्िसम्म
िनथपर्ि उद्यरनमर भ्रमण गने आन्त्िरर्क िथर बरह्य पयिटकको सु ख्यर २ लरख ७५ हजरर्
पुगेको र् यस अिर्िमर रु. ९५ लरख र्रजथि िरि भएको छ।

8.45 आर्थिक िषि २०७३/७४ मर िन क्षेरबरट रु.१ अबि १५ कर्ोड सु कलन भएकोमर
रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर रु. ४६ कर्ोड सु कलन भएको छ।

66
भूर्मसुिरर्
8.46 आर्थिक िषि २०७३/७४ मर भू-सू नर िणरली सम्बन्त्िी करयि सञ्चरलन करयिविर्ि िथर
जग्गर नरप-जरुँ िथर नक्िर अद्यरिर्िक सम्बन्त्िी र्नदे स्िकर जरर्ी भएको छ। Web
Based Land use Data Dissemination System को व्यिथथर सवहिको Geo-Portal ियरर्
भएको भने र्डस्जटल करटोग्ररवफ िथर CTP िविर्ि अिलम्बन गर्ी Digital िविर्िबरट
थथलरुप आिरर् नक्सर अद्यरिर्िक भएको छ।

8.47 अस्घदलो आर्थिक िषि २०७३/७४ दे स्ख सु घीय सु र् नर अनुरुपकर विर्भन्न ििरसर्नक
नक्सरहरु ियरर् गर्ी र्न:िुदक रूपमर NGIID को website मरफिि Download गने
व्यिथथर र्मलरइएको छ। सगर्मरथरको उ रई मरपनको करयि थरलनी भएको छ। २००
सीट Topographical database लरई National Standard मर परर्मरजिन गने करयि सम्पन्न
भएको छ भने भूर्म व्यथथरपन सम्बि र्नकरयको सेिरििरहमर िभरिकररर्िर हरर्सल गनि
अनलरइन सेिरलरई क्रमि: सञ्चरलनमर दयरइएको छ।

8.48 आर्थिक िषि २०७४/७५ को फरगुन मसरन्त्िसम्म सु घीय सु र् नर अनुरुप भूर्म

ि र गनि ६
व्यिथथरपनकर क्षेरमर र्हे कर विद्यमरन करनुन सु िोिन िथर नयरुँ करनून िजुम
िटर करनुनको िरर्स्म्भक मथयौदर ियरर् भएको छ। करठमरडौँमर अन्त्िर्रविय गोष्टी
आयोजनर गर्ी सगर्मरथरको उ रई मरपनको विर्ि ियरर् गरर्एको र् वफदडमर िरविर्िक
परर् रलन गरर्एको छ।

8.49 भूर्म व्यिथथरपनको क्षेरमर लरगू गरर्एकर सुिरर् ियरसबरट सर्करर्ी, सरििजर्नक र्
ु
व्यस्क्तगि जग्गरको केन्त्द्रीय अर्भलेख Electronic Version मर हेन ि र् मुलक भर्कर
जुनसुकै थथरनबरट करर्ोिरर् गनि सक्ने पूिरििरर् ियरर् भएको छ।

8.50 आर्थिक िषि २०७३/७४ को अन्त्त्य सम्ममर २६,९२२ मुक्त कमैयर परर्िरर्लरई जग्गर
खरर्द अनुदरन र् घर् र्नमरिण अनुदरन उपलब्ि गर्रईएको छ। यसैगर्ी सो अिर्िसम्म
मुक्त हर्लयर परर्िरर् मध्ये ८१२ परर्िरर्लरई जग्गर खरर्द अनुदरन र् ७०८ परर्िरर्लरई
र्नमरिण अनुदरन िदरन गरर्एको छ।

8.51 ुँ ीगि लरभकर् रु.3 अबि 79

रलु आर्थिक िषि 2074/75 को फरगुन मसरन्त्िसम्म पूज
कर्ोड ३४ लरख िथर र्स्जिेिन िुदक रु.1२ अबि ५४ कर्ोड ९८ लरख र्रजश्व
परर् रलन भएको छ। यस अिर्िसम्म भूर्म व्यिथथरपनको करयिबरट अन्त्य िुदक सवहि
रु. १७ अबि ५८ कर्ोड ९८ लरख र्रजथि सु कलन भएको छ।

67
 9. उद्योग, िरस्णज्य, आपूर्िि र् पयिटन
उद्योग क्षेर

9.1 विगिमर र्रजनीर्िक सु क्रमण, बन्त्द हड्िरल र् विद्युि आपूर्ििमर कमीको करर्ण तद्योर्गक
उत्परदनको विकरसले गर्ि र्लन सकेन। पर्छदलो समयमर विद्युि आपूर्िि सहज भएिरपर्न
तद्योर्गक िथिुको उत्परदन र् उत्परदकत्ि िर्िष्पिी हुन सकेको छै न। दुई दिक अस्घ
कुल गरहिथ्य उत्परदनमर तद्योर्गक उत्परदनको योगदरन करर्ब १०.० िर्ििि र्हे कोमर
घट्दै गएर् रलु आर्थिक िषिमर ५.४ िर्िििमर सीर्मि हुने अनुमरन छ।

रटि ९ (क) : तद्योर्गक उत्परदन (कुल गरहिथ्य उत्परदनको िर्िििमर) र् िृविदर् (िर्िििमर)

स्रोिः केन्त्द्रीय ि्यरङ्क विभरग। *अनुमरर्नि

9.2 रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरसम्म उद्योग विभरगमर दिरि भएकर
उद्योग सु ख्यरको आिरर्मर ठू लर, मझौलर र् सरनर उद्योगको वहथसर क्रमिः १३.६
िर्ििि, २२.२ िर्ििि र् ६४.२ िर्ििि र्हेको छ। त्यथिै , कुल लगरनीको आिरर्मर
ठू लर, मझौलर र् सरनर उद्योगको अुि क्रमिः ८५.८ िर्ििि, ९.३ िर्ििि र् ४.९
िर्ििि छ। िर्ि उद्योग तसिमर ७७ जनरलरई र्ोजगरर्ी िरि हुने गर्ी िथिरि भएको
छ।
िरर्लकर ९ (क) : उद्योग दिरि वििर्ण (सुरुदे स्ख आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरसम्म)
िथिरविि
उद्योगको कुल लगरनी ुँ ी
स्थथर् पूज िर्ि उद्योग
थकेल र्ोजगरर्ी
सु ख्यर (रु. कर्ोडमर) (रु. कर्ोडमर) र्ोजगरर्ी सुख्यर

ठू लर उद्योग १००१ १३४०७६ १२४४७०.६ १४६२९९ १४६

मझौलर उद्योग १६२४ १४५९९ १०००५.८ १५१११० ९३
सरनर उद्योग ४७०९ ७६४२.७ ४७११.४ २६९६२५ ५७
जम्मर ७३३४ १५६३१७.७ १३९१८७.८ ५६७०३४ ७७
स्रोिः उद्योग विभरग।

68
9.3 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्म दिरि भएकर उद्योग मध्ये िदे ि नु. ३ मर
दुई र्िहरइ उद्योग र्हे कर छन् भने सबैभन्त्दर कम उद्योग कणरिली िदे िमर छन्। उद्योगको
लगरनीको आिरर्मर सबैभन्त्दर बढी लगरनी िदे ि नु. ३ मर भएको छ भने सबैभन्त्दर कम
िदे ि नु. ७ मर भएको छ।

िरर्लकर ९ (ख) : िदे ि अनुसरर् उद्योग विभरगमर दिरि भएकर उद्योग#

उद्योगको सु ख्यर िथिरविि
लगरनी
िदे ि कृवष िथर उत्परदन र्ोजगरर्ी
र्नमरिण ू क
उजरिमल सू नर* खर्नज सेिर पयिटन जम्मर रु. कर्ोडमर
िनजन्त्य मूलक
िदे ि नु. १ 107 3 76 0 367 2 71 47 673 34263.7 73610

िदे ि नु. २ 23 0 0 0 416 2 40 10 491 8374.9 50246

िदे ि नु. ३ 256 45 117 29 1586 9 1739 1180 4961 58602.4 345947

िदे ि नु. ४ 3१ 3 85 0 ८6 ११ 10७ 23३ 5५६ 2५९३०.२ ३२४४१

िदे ि नु. ५ 1४ 2 ६ 0 3५० 2० ५६ 6० 5०८ 1५५२१.३ 5२९६५

कणरिली 0 0 13 0 6 5 9 5 38 10981.7 2562

िदे ि नु. ७ 4 1 18 0 41 18 18 7 107 2643.3 92६३

जम्मर 435 54 31५ 29 285२ 67 20४० 1542 7334 156317.५ 56७०३४

स्रोिः उद्योग विभरग। *सू नर, िसरर्ण िथर सञ्चरर् िविर्ि # सुरु दे स्ख आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरसम्म

9.4 उत्परदनमूलक उद्योग, कृवष िथर िनजन्त्य उद्योग, सेिरमूलक उद्योग, उजरिमूलक उद्योग,
पयिटन उद्योग र् र्नमरिण उद्योग िदे ि नु. ३ मर सबैभन्त्दर बढी दिरि भएकर छन्। खर्नज
उद्योगको सु ख्यर िदे ि नु. ५ मर सबैभन्त्दर बढी छ। सू नर, िसरर्ण िथर सञ्चरर् िविर्िमर
आिररर्ि उद्योग िदे ि नु. ३ मर मरर दिरि भएकर छन्।

9.5 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्म दिरि भएकर उद्योग मध्ये सु ख्यरको आिरर्मर
उत्परदनमूलक उद्योगको वहथसर ३८.९ िर्ििि र्हे को छ। सेिरमूलक उद्योगको अुि
२७.८ िर्ििि र् पयिटन उद्योगको अुि २१.० िर्ििि र्हे को छ भने बरुँकी वहथसर
अन्त्य क्षेरकर उद्योगको र्हे को छ।

िरर्लकर ९ (ग) : उद्योग िगीकर्ण अनुसरर् दिरि र् लगरनी#

कुल लगरनी ुँ ी
स्थथर् पूज िथिरविि र्ोजगरर्ी
उद्योगको िगीकर्ण उद्योगको सु ख्यर
(रु. कर्ोडमर) (रु. कर्ोडमर) (सु ख्यरमर)
कृवष िथर िनजन्त्य 435 2288.2 1977.7 34596
र्नमरिण 54 4817.8 4676.3 3623
उजरिमूलक 316 84651.2 82789.5 30303
सू नर, िसरर्ण िथर सञ्चरर् 29 149.२ 124.३ 1522
िविर्ि
उत्परदनमूलक 2,854 37591.3 28911.4 309603
खर्नज 67 667.1 559.0 7049
सेिर 2,037 14357.0 9514.६ 118348
पयिटन 1,542 11795.9 10635.0 61990
जम्मर 7,334 1,56317.7 139187.8 567034
स्रोिः उद्योग विभरग। # सुरु दे स्ख आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरसम्म।

69
9.6 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्म लगरनीको िर्ििििरको वहसरिले कुल
तद्योर्गक लगरनीको ५४.१ िर्ििि लगरनी उजरिमूलक उद्योगमर र् दोश्रो ठू लो लगरनी
२४.१ िर्ििि उत्परदनमूलक उद्योगमर छ। कृवष िथर िनजन्त्य उद्योगमर कुल
लगरनीको १.५ िर्ििि मरर िर्ििििर र्हे को छ।

9.7 विगि ५ िषिमर सञ्चरलनकर लरर्ग थिीकृर्ि िरि उद्योगको विश्लेषण गदरि आर्थिक िषि
ुँ ी लगरनीको अिथथर घट्दो क्रममर
२०७०/७१ दे स्ख २०७२/७३ सम्म उद्योगमर पूज
र्थयो भने आर्थिक िषि २०७३/७४ बरट बढ्दै गई रलु आर्थिक िषिको िथम आठ
ुँ ी लगरनीको िर्िबििर उत्सरहिद रूपमर िृवि भएको छ।
मवहनरमर पूज

िरर्लकर ९(घ) : विगि ५ िषिमर थिीकृर्ि िरि उद्योगको वििर्ण

कुल लगरनी ुँ ी
स्थथर् पूज िथिरविि र्ोजगरर्ी
आर्थिक िषि उद्योगको सु ख्यर
( रु. कर्ोडमर) ( रु. कर्ोडमर) (सु ख्यरमर)
2070/71 370 28780.८ 27521.९ 21,448
2071/72 466 13875.1 12860.३ 22,785
2072/73 409 12100.7 10396.८ 18,760
2073/74 509 16314.9 145१०.० 26,505
2074/75* 302 23287.१ 21584.६ 18,902
जम्मर 2056 ९४३५८.६ ८६८७३.६ 108,400

स्रोिः उद्योग विभरग। *िथम आठ मवहनर।

विदे िी लगरनी

9.8 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्ममर सञ्चरलनकर लरर्ग थिीकृर्ि िरि उद्योगमर
भएको कुल लगरनीमर विदे िी लगरनीको अु ि १५.८ िर्ििि र्हेको छ। विदे िी
लगरनीको लरर्ग थिीकृर्ि परएकर उद्योग मध्ये परर्योजनर लरगिकर आिरर्मर भरर्िकर
लगरनीकिरिले कुल विदे िी लगरनीको ३५ िर्ििि वहथसर ओगटे कर छन्। दोस्रोमर
ीनकर लगरनीकिरिको २५.६ िर्ििि र् िेस्रोमर ीन हङकङकर लगरनीकिरिको ११
िर्ििि वहथसर र्हेको छ। गि आर्थिक िषि सम्म कुल विदे िी लगरनीमर भरर्ि, ीन र्
ीन हङकङकर लगरनीकिरिको अुि क्रमि: ३९ िर्ििि, १६ िर्ििि र् १३ िर्ििि
र्हे को र्थयो। पर्छदलो समयमर कुल विदे िी लगरनीमर ीनकर लगरनीकिरिको वहथसर
बढ्दै गएको छ।

9.9 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्ममर विदे िी लगरनीको लरर्ग थिीकृर्ि परएकर
उद्योगको सु ख्यरको आिरर्मर ीनकर लगरनीकिरिको अुि २८.७ िर्ििि, भरर्िकर
लगरनीकिरिको अुि १६.७ िर्ििि र् ु
सु यक्त र्रज्य अमेरर्करकर लगरनीकिरिको अुि
८.८ िर्ििि र्हे को छ।

70
 िरर्लकर ९ (ङ) : दे िगि रूपमर विदे िी लगरनी#
उद्योगको कुल लगरनी ुँ ी
स्थथर् पूज विदे िी लगरनी लरगिको िथिरविि
दे ि
सु ख्यर रु. कर्ोडमर रु. कर्ोडमर रु. कर्ोडमर िर्ििि र्ोजगरर्ी

भरर्ि 713 13652.8 11791.7 8680.3 ३५.० 68,655

ीन 1,226 9191.3 8092.7 6346.7 २५.६ 56,505
ीन हङ्गकङ्ग 36 3707.2 3256.4 2728.2 ११.० 4,782
दस्क्षण कोरर्यर 324 1624.5 1142.8 1149.0 ४.६ 11,070
ु र्रज्य अमेरर्कर
सु यक्त 375 2083.7 1866.0 838.0 ३.४ 17,654
र्िवटि भस्जिन आइदयरण्ड 16 1630.3 1371.9 806.4 ३.३ 2,180
बेलरयि 169 897.2 715.0 538.6 २.२ 10,702
मौरर्सस 10 391.8 382.1 335.5 १.४ 974
र्सङ्गरपुर् 44 820.7 733.3 296.2 १.२ 3,207
ु अर्ब इर्मर्े ट्स
सु यक्त 17 540.6 242.0 290.4 १.१ 1,827
बरुँकी ८२ दे ि 1343 6853.7 5954.4 2776.5 ११.२ 59578
जम्मर ९२ दे ि 4,273 41393.8 35548.3 24785.8 १०० 237,134

स्रोिः उद्योग विभरग। # सुरु दे स्ख आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरसम्म।

9.10 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर गि आर्थिक िषिको भन्त्दर दुई गुणर बढी
विदे िी लगरनी िर्िबििर आएको छ। िीनै िहको र्निरि न सम्पन्न भएर् स्थथर् सर्करर्
बनेपर्छ विदे िी लगरनीकिरिको िर्िबििर बढ्न थरलेको परईन्त्छ।

िरर्लकर ९ ( ) : विगि ५ िषिमर उद्योगमर विदे िी लगरनी

उद्योग दिरि ुँ ी
जम्मर पूज ुँ ी
स्थथर् पूज विदे िी लगरनी िथिरविि
आर्थिक िषि
सु ख्यर (रु. कर्ोडमर) (रु.कर्ोडमर) (रु. कर्ोडमर) र्ोजगरर्ी
2070/71 307 4073.7 3504.9 २०१३.२ 11790
2071/72 370 ८१३७.१ 7743.7 6745.5 13167
2072/73 ३४८ २०५४.४ १४१६.५ १५२५.४ ११६६३
207३/7४ ३९८ १७००.३ १२३३.३ १५११.३ ११७३४
207४/7५* १९४ ३८०४.१ ३५४८.७ ३४९१.१ ७५४१
जम्मर 1617 19769.6 17447.1 १५२८६.५ 55895
स्रोि : उद्योग विभरग । *िथम आठ मवहनरको।

9.11 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्ममर दिरि भएकर विदे िी लगरनीकर उद्योग
सबैभन्त्दर िढी िदे ि नु. ३ मर र् सबैभन्त्दर कम उद्योग कणरिली िदे िमर र्हे कर छन्।
कुल लगरनीको िर्िबििरको वहसरिमर िुलनर गदरि लगरनीको आिर भन्त्दर बढी वहथसर
िदे ि नु. ३ मर र् सबैभन्त्दर कम वहथसर िदे ि नु. ७ मर र्हे को छ। िदे ि नु. ३ मर
सु ख्यरको वहसरिले कुल विदे िी लगरनीकर उद्योगको ८० िर्ििि र् लगरनीको वहसरिले
कुल विदे िी लगरनीको ५५ िर्ििि उद्योग र्हेकर छन्।

71
 िरर्लकर ९ (छ) : िदे ि अनुसरर् विदे िी लगरनीकर उद्योग#
विदे िी लगरनीकर उद्योग सु ख्यर िथिरविि
विदे िी लगरनी
िदे ि सरनर मझौलर ठू लर जम्मर र्ोजगरर्ी
(रु. कर्ोडमर)

िदे ि नु. १ 73 30 22 १२५ 1024.3 14,918

िदे ि नु. २ 71 31 28 १३० 9,25.3 13,897
िदे ि नु. ३ 29९८ 274 170 ३४४२ 13७३९.५ 17१५८७
िदे ि नु. ४ 297 19 27 ३४३ 3971.2 17,202
िदे ि नु. ५ 110 39 29 १७८ 1363.5 15,190
कणरिली 18 0 4 २२ 3664.7 1,172
िदे ि नु. ७ 28 2 3 ३३ 97.2 3,168
जम्मर 35९५ 395 283 ४२७३ 24७८५.७ 23७,१३४
स्रोिः उद्योग विभरग। # आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरसम्म।

9.12 ु सुँग नेपरलको दुई

िरन्त्स, जमिनी, बेलरयि, मौरर्सस, वफनदयरण्ड र् भरर्ि गर्ी 6 मुलक
पक्षीय लगरनी ििििन िथर सु र्क्षण सम्झौिर (र्बप्पर) भएको छ। रलु आर्थिक िषिको
िथम आठ मवहनरसम्म िी र्रिकर लगरनीकिरिबरट १,१०३ उद्योगमर कुल विदे िी
लगरनीको करर्ब ४० िर्ििि लगरनीको िर्िबििर आएको छ। यस मध्ये भरर्िकर
लगरनीकिरिको वहथसर अर्िक र्हे को छ।

व्यिसरय सञ्चरलन सहजिरको अिथथर

9.13 उद्योग व्यिसरय सञ्चरलन सहजिरको अिथथर स् रण गने Doing Business Report,
२०१८
२०१८ अनु
अनुससाररर् १९०
१९० देदेशि
मामरनेपनेाल
परल१०५
१०५‍औ ंतु
स्थानमा रहे कर्हे
स्थरनमर ो छ। सन् २०१७
को छ। यस भन्मा
दर नेअघस्
पाल
सन् २०१७
१०७ मर १०७
औ ं स्थानमा रहे कत ु थथरनमरसन्
ो थियो। नेपरल र्हे कोमार्थयो।
२०१८ १०० सन्
पूर्णा२०१८ मर १००
ङ्कमा ५९.९५ अंकपूण रिङ्कमर
हासिल
५९.९५
गरी अुकसञ्चालन
व्यवसाय हरर्सलसहजतामा
गर्ी व्यिसरय सञ्चरलन
सार्क दे श मा नेपालसहजिरमर सरकि रहेदेक
तेस्रो स्थानमा िोमरछ।नेपरल िेस्रो
थथरनमर र्हे को छ।

रटि ९ (ख) : Doing Business Index, 2018 मर सरकि दे िको थथरन

स्रोि : विश्व बैंक।

72
9.14 Doing Business Index मध्ये नेपरल सरनर लगरनीकिरिको सुर्क्षरमर ६२त,ँ सीमरपरर्
व्यरपरर्मर ७६त,ँ टरट पस्दटएको वििरद समरिरनमर ७६ त,ँ सम्पस्त्त दिरिमर ८४त ँ र्
ऋण िरर्िमर ९० त ँ थथरनमर र्हे को छ। त्यथिै , व्यिसरयको सुरुिरिमर १०९ त,ँ
विद्युि उपलब्ििरमर १३३ त,ँ कर् भ ुक्तरनीमर १४६ त,ँ कर्रर्को करयरिन्त्ियनमर
१५३ त ँ र् र्नमरिण अनुमर्िमर १५७ त ँ थथरनमर र्हेको छ।

कम्पनी दिरि

9.15 कम्पनीहरुको दिरि, अध्यरिर्िक िथर खरर्े जी गने ििरसर्नक करयिलरई िढी सर्ल, सहज
र् िैज्ञरर्नक िनरउन अनलरइन सेिरको िरर्म्भ भएको छ। कम्पनीको दिरि बढ्दै गएकोले
नेपरलमर उद्योग व्यिसरयजन्त्य वक्रयरकलरपहरु पर्छदलर िषिमर बढ्दै गर्े को परईन्त्छ।

िरर्लकर ९ (ज): कम्पनी दिरिको अिथथर

कम्पनी २०६९/७० सम्म २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५* जम्मर

पस्व्लक र्लर्मटे ड १२२९ २९ ३१ ५६ ८९ ३४ १४६८

िरईभेट र्लर्मटे ड ११३३४२ ९९८७ १२३१० १४५४८ १८२५३ १४९६६ १८३४०६

मुनरफर वििर्ण नगने ४९३ ९४ २०० २८७ ३९७ ३०९ १७८०

विदे िी कम्पनी ६२ १९ २३ २२ ३९ ३६ २०१

कुल ११५१२६ १०१२९ १२५६४ १४९१३ १८७७८ १५३४५ १८६८५५
स्रोिः कम्पनी र्स्जिरर्को करयरिलय। * िथम आठ मवहनर।

तद्योर्गक बौविक सम्पस्त्त

9.16 आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरसम्म ४७,६८१ ट्रेडमरकि, ७१ पेटेन्त्ट र्

१५५ र्डजरइन गर्ी ४७,९०७ तद्योर्गक बौविक सम्पस्त्त दिरि भएकर छन्।

घर्े ल ु िथर सरनर उद्योग

9.17 आर्थिक िषि २०७३/७४ मर ३२,०३९ घर्े ल ु िथर सरनर उद्योग दिरि भई यसबरट कुल
१ लरख ३० हजरर्लरई र्ोजगरर्ीको िथिरि भएको र्थयो। रलु आर्थिक िषिको िथम
आठ मवहनरमर १८,५६२ उद्योग दिरि भई ४०,१०० जनरलरई र्ोजगरर्ीको िथिरि
भएको छ। सुरुदे स्ख रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्म घर्े ल ु िथर सरनर उद्योग
विभरग र् घर्े ल ु िथर सरनर उद्योग विकरस सर्मर्ि अन्त्िगििकर करयरिलयमर ४ लरख ५
हजरर् ७४ घर्े ल ु िथर सरनर उद्योग दिरि भएकर छन्।

9.18 विगि ५ िषिमर सबैभन्त्दर बढी घर्े ल ु िथर सरनर उद्योगको दिरि िदे ि नु. ३ मर भएको छ
भने सबैभन्त्दर कम कणरिली िदे िमर दिरि भएको छ। िदे ि नु. १ र् िदे ि नु. २ मर
घर्े ल ु िथर सरनर उद्योगको सु ख्यर करर्ब समरन छ।

73
 िरर्लकर ९ (झ) घर्े ल ु िथर सरनर उद्योग दिरिको िदे िगि वििर्ण
िदे ि २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५* जम्मर
िदे ि नु. १ २४५५ ४०९५ ३३८७ ४३३३ १९०४ १६१७४
िदे ि नु. २ २५८३ २८१९ २३१८ ४८२० ३१८७ १५७२७
िदे ि नु. ३ ७५३० ८४१९ ८२७५ १००५७ ५५३२ ३९८१३
िदे ि नु. ४ २२३४ ३०३९ २५९८ ३१८० २३७१ १३४२२
िदे ि नु. ५ ५३३० ४८०९ ४४९४ ५६३७ ३७७४ २४०४४
कणरिली ७४२ १२२५ १२०२ १५७९ ५०६ ५२५४
िदे ि नु. ७ १२८० १८६४ २०४३ २४३३ १२८८ ८९०८
जम्मर २२,१५४ २६,२७० २४,३१७ ३२,०३९ १८,५६२ १,२३,३४२
स्रोिः उद्योग, िरस्णज्य िथर आपूर्िि मन्त्ररलय। * िथम आठ मवहनर

लघु उद्यम

9.19 ुँ सम्बस्न्त्िि करयिक्रमबरट

लघु उद्यमसग रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्म १
लरख ३२ हजरर् लघु उद्यमी र्सजिनर भएकर छन्। र्सजिनर भएकर लघु उद्यमी मध्ये
करर्ब ७४ िर्ििि मवहलर छन्। यसबरट गरर्बीको र्े खरमुर्न र्हे कर करर्ब १ लरख ७१
हजरर् व्यस्क्तहरु र्ोजगरर् भएको अनुमरन छ। लघु उद्यमको मरध्यमबरट थथरनीय स्रोिको
परर् रलन र् थथरनीय थिर्मर र्ोजगरर्ी र्सजिनर भई गरर्बी र्निरर्णमर सहयोग पुगेको छ।

खरनी िथर उत्खनन्

9.20 नेपरलमर ुनढु ङ्गर, कोइलर, पत्थर्, खर्ी, मरििल, फलरम टु मरिर्लन, करईनरईट लगरयिकर
१२६ खरनीहरु सञ्चरलनमर र्ही करर्ब ६ हजरर् जनरले ित्यक्ष र् अित्यक्ष रूपमर
र्ोजगरर्ीको अिसर् िरि गर्े कर छन्। रलु आर्थिक िषिमर कुल गरहिथ्य उत्परदनमर
खरनी िथर उत्खनन क्षेरको योगदरन ०.६ िर्ििि हुने अनुमरन छ।

9.21 दे िको विर्भन्न क्षेरमर करर्ब ५४ कर्ोड टन िमरस्णि, ११ कर्ोड टन अिििमरस्णि िथर
४२ कर्ोड टन सम्भरव्य गर्ी करर्ब १ अबि ७ कर्ोड टन ुनढु ङ्गरको अन्त्िेषण भएको
छ। फलथिरूप ८,४५० टन िर्ि ददन क्षमिरको १३ र्समेन्त्ट उद्योग थथरपनर भई
सञ्चरलनमर र्हेकर छन् भने १० र्समेन्त्ट उद्योग र्नमरिणरिीन अिथथरमर छन्।

9.22 र्समेन्त्ट उद्योगको खरनी क्षेरसम्म सडक िथर विद्युि िसरर्ण लरईन र्नमरिणमर सर्करर्ले
िरथर्मकिर ददएकोले र्समेन्त्ट उद्योगको विकरस िथर सञ्चरलनमर उदलेख्य सफलिर भएको
छ। िरवषिक ४० लरख टन (मरगको ८० िर्ििि) र्समेन्त्ट थिदे ि मै उत्परदन भएको
छ। आगरमी ५ िषि र्भर र्समेन्त्टको मरग आपूर्िि थिदे िी उत्परदनबरट पुर्र हुने र् र्नयरिि
समेि गनि सक्ने अिथथर र्हे को छ।

9.23 निलपर्रसीको िौिरडी फलरम खरनी भण्डरर्को अन्त्िेषण करयि अस्न्त्िम र्णमर पुगेको
छ। लर्लिपुर्को फुल ोकी र् र्रमेछरपको ठोसे फलरम खरनी भण्डरर् िथर पििि फलरम

74
 खरनी उद्योगको ििििन भईर्हेको छ | त्यथिै, मुथिरङ्गमर युर्ेर्नयम अन्त्िेषणको करयि
भईर्हे को छ।

तद्योर्गक क्षेर

9.24 बरलरजु, हेटौँडर, परटन, नेपरलगञ्ज, िर्रन, िनकुटर, पोखर्र, बुटिल, भक्तपुर्, विर्े न्त्द्रनगर् र्
गजेन्त्द्रनरर्रयण र्सु ह गर्ी ११ तद्योर्गक क्षेर भएकोमर िनकुटर बरहेक अन्त्य १०
तद्योर्गक क्षेर सञ्चरलनमर छन्। तद्योर्गक क्षेर र्भर थथरवपि ६६७ उद्योग मध्ये ५७५
उद्योग सञ्चरलनमर र्हे कर छन्। उक्त उद्योगबरट १७,०37 जनरले र्ोजगरर्ी िरि गर्े कर
छन्।

9.25 सरि िटै िदे िमर कम्िीमर एक हजरर् र्बघर क्षेरफलमर तद्योर्गक क्षेर थथरपनर गने
नीर्ि अनुसरर् जग्गर िरर्ि गने र् पूिरििरर् र्नमरिण गने करयि अगरर्ड बढे को छ। िदे ि नु.
१ मर झरपरको दमक, िदे ि नु. ३ मर मकिरनपुर्को मयुर्िरप र् स् ििनको िस्क्तखोर्,
िदे ि नु. ५ मर रूपन्त्दे हीको मोर्िपुर् र् बरुँकेको नौिथिर िथर िदे ि नु. ७ मर
ुँ र तद्योर्गक क्षेरको घोषणर भई जग्गर िरर्िको िकृयर अगरर्ड
कञ्चनपुर्को दै जीमर नय
बढे को छ।

9.26 िदे ि नु. २ मर सलरिहीको मूर्िियर, िदे ि नु. ४ मर गोर्खरको च्यरङ्गली, िदे ि नु. ५ मर
दरङ्गको लक्ष्मीपुर्, कणरिली िदे िमर सुखेिको सरटरखरनी र् िदे ि नु. ७ मर कैलरलीको
लम्कीमर सम्भरव्यिर अध्ययन भई नयरुँ तद्योर्गक क्षेर घोषणर हुने क्रममर र्हेको छ।

तद्योर्गक पूिरििरर्

9.27 तद्योर्गक पूिरििरर् विकरस अन्त्िगिि हरल सञ्चरलनमर र्हे कर, सञ्चरलन हुने क्रममर र्हे कर
र् र्नमरिणरिीन र्समेन्त्ट उद्योगहरुलरई िरथर्मकिर ददई नेपरल विद्युि िरर्िकर्ण मरफिि
िसरर्ण लरईन िथर सिथटे िन र्नमरिण र् सडक विभरग मरफिि पहुुँ सडक र्नमरिण करयि
भइर्हे को छ। विर्भन्न १४ र्समेन्त्ट उद्योगहरुको लरर्ग नेपरल सर्करर्को सेयर् लगरनी
र्हने गर्ी िसरर्ण लरईन िथर सिथटे िन र्नमरिण र् ३१ खरनीथथलमर पहुुँ मरगिको
लरर्ग ४ सय २० वक.र्म. सडक र्नमरिण गने करयि अस्घ बढरईएको छ। रलु आर्थिक
िषिको िथम आठ मवहनरसम्ममर १ सय ९२ वक.र्म. खरनीथथल पहुुँ मरगि र्नमरिण
सम्पन्न भएको छ।

वििेष आर्थिक क्षेर

9.28 र्नयरिियोग्य उद्योगको विकरस एिम् ििििनकर लरर्ग थिदे िी िथर विदे िी लगरनी
ु मर तद्योर्गकीकर्णको िवक्रयर अगरर्ड बढरउन विर्भन्न थथरनमर वििेष
आकिवषि गर्ी मुलक
आर्थिक क्षेर (SEZ) थथरपनरको करयि अगरर्ड बढरइएको छ। वििेष आर्थिक क्षेरको
थथरपनर, सञ्चरलन र् व्यिथथरपन गनि वििेष आर्थिक क्षेर ऐन, २०७३ लरगू भएको छ।
75
9.29 िदे ि नु. १ को विर्रटनगर्, िदे ि नु. २ को र्समर्र, िदे ि नु. ३ को परुँ खरल, िदे ि नु. ४
को गोर्खर, िदे ि नु. ५ को भैर्हिर, कणरिली िदे िको जुम्लर र् िदे ि नु. ७ को
िनगढीमर वििेष आर्थिक क्षेर र्नमरिण करयि अगरर्ड बढरईएकोमर भैर्हिर वििेष आर्थिक
क्षेरको र्नमरिण करयि सम्पन्न भई सञ्चरलनमर आएको छ। सरथै, उद्योगी व्यिसरयीलरई
उद्योग सञ्चरलनको लरर्ग अनुमर्ि पर िदरन भएको छ। र्समर्र गरमे न्त्ट ििोिन क्षेर
(GPZ) र् परुँ खरल वििेष आर्थिक क्षेरको र्नमरिण करयि अगरर्ड बढे को छ।

9.30 झरपर, र्सर्हर, सिर्ी, िनुषर, र्ौिहट, स् ििन, नुिरकोट, िनहुुँ, कवपलिथिु, दरङ्ग र्
बरुँकेमर पर्न वििेष आर्थिक क्षेर र्नमरिणको लरर्ग पूि ि सम्भरव्यिर अध्ययन, सम्भरव्यिर
अध्ययन, इस्न्त्जर्नयरर्ङ्ग र्डजरइन लगरयिकर करयि भएको छ।

िरस्णज्य क्षेर

9.31 आर्थिक िषि २०७३/७४ मर कुल गरहिथ्य उत्परदनमर थोक िथर खुद्रर व्यरपरर्को
योगदरन १३.४ िर्ििि भएकोमर रलु आर्थिक िषिमर कुल गरहिथ्य उत्परदनमर यस
क्षेरको योगदरन १३.३ िर्ििि हुने अनुमरन छ।

9.32 िीर्गञ्जस्थथि एवककृि जरुँ ौकीको र्नमरिण सम्पन्न भई हथिरन्त्िर्ण हुने अिथथरमर पुगेको
छ भने विर्रटनगर्स्थथि एवककृि जरुँ ौकी र्नमरिणरिीन अिथथरमर र्हे को छ।

9.33 नेपरल र् ीन बी परर्िहन सुवििरको उपयोगको लरर्ग परर्िहन, ढु िरनी सम्झौिर सम्पन्न
भएको छ। भरर्िको कोलकरिर बन्त्दर्गरहबरट नेपरलको िमुख भन्त्सरर् नरकरहरुसम्म
आििजरिि हुने कन्त्टे नर्मर Electronic Cargo Tracking System लरगू गनि करयिविर्ि र्
Modality थिीकृि भएको छ। यसबरट नेपरली करगोको ट्ररस्न्त्जटको अिथथर जरनकरर्ी
हुने, करगो भन्त्सरर् र्बन्त्दुमर आइपुग्ने समयको अनुमरन हुने र् परर्िहन िणरली बढी
भर्पदो र् िविर्िमैरी हुनेछ।

9.34 भरर्ि सर्करर्ले सन् २०१७ जुलरई १ दे स्ख लरगू गर्े को Goods and Services Tax
(GST) बरट नेपरली व्यरपरर्ी उद्यमीहरुलरई पर्े को मकरि समरिरन गने सम्िन्त्िमर भरर्िीय
पक्षसुँग र्नर्न्त्िर् िरिरि गर्ी िेस्रो मुलक
ु बरट आयरर्िि करगो व्यिथथरपन सम्बन्त्िी सेिर
मरर्थ लरगेको GST र्मनरहर भएको छ। त्यसैगर्ी भरर्िबरट आयरि गरर्ने पर्रमिि सेिर,
ममिि सेिर, र्ोयदटी लगरयिकर सेिरमर लरग्दै आएको GST र्मनरहर भएको छ।

9.35 अन्त्िर्रिविय बजरर्मर पहुुँ िृवि गनि निे¸ र्सु गरपुर्¸ न्त्यूस्जदयरण्ड¸ अथट्रेर्लयर र् अमेरर्करमर
ु
नेपरली कफीको ट्रेडमरकि दिरि भएको छ भने भरर्ि, परवकथिरन र् सु यक्त अर्ि
इर्मर्े ट्समर नेपरली अलैं ीको सरमूवहक ट्रेडमरकि दिरि भएको छ।

76
9.36 अलैं ी¸ अदुिर¸ पस्श्मनर र् कृवषजन्त्य िथिुहरुको उत्परदन, विकरस र् ििििन गनि विर्भन्न
स्जदलरमर अलै ी सुकरउने 70 िटर आिुर्नक ड्ररयर् र् 80 िटर अदुिर भण्डरर्ण गने
सेलरर् र्नमरिण भएको छ।

9.37 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर दिरि भएकर कुल िरइभेट फमि मध्ये िदे ि नु.
३ को आिर भन्त्दर बढी वहथसर र्हे को छ। त्यसपर्छको वहथसर िदे ि नु. ५ र् िदे ि नु.
२ को र्हे को छ। कणरिली िदे िमर सबैभन्त्दर कम सु ख्यरमर फमि दिरि भएको छ।

िरर्लकर ९ (ञ) : िरईभेट फमिको वििर्ण (आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनर)
िदे ि दिरि नविकर्ण सु िोिन खरर्े जी
िदे ि नु. १ २,७१६ ३०११ १०२१ १८५
िदे ि नु. २ ३,९६१ १०१४ २०८४ ३१८
िदे ि नु. ३ २३,४५४ ११८९० ११४७१ २०१६
िदे ि नु. ४ २,३४६ २०१३ ५०६ २९७
िदे ि नु. ५ ६,८०३ ४१५६ २७०४ ६७८
कणरिली १,३३७ १०१५ ४७९ ११५
िदे ि नु. ७ २,३४५ २०१७ १८६७ २१३
जम्मर ४२,९६२ २५,११६ २०,१३२ ३,८२२
स्रोि: िरस्णज्य विभरग।

9.38 आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरमर सरझेदरर्ी फमि िफि ८१७ दिरि¸
५४० निीकर्ण, १९१ सु िोिन र् ८४ फमिको खरर्े जी भएको छ। सरथै¸ ६३
एजेन्त्सीको दिरि र् ४ एजेन्त्सीको निीकर्ण भएको छ। फमि दिरिकर आिरर्मर ८७,५५८
जनरलरई र्ोजगरर्ी र्सजिनर हुने अनुमरन छ।

आपूर्िि क्षेर

9.39 नेपरल खरद्य सु थथरनबरट आर्थिक िषि २०७३/७४ मर दुगम

ि स्जदलरमर १९,५०६ मे.
टन खरद्यरन्न ढु िरनी भएको र्थयो। यो सु ख्यर रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर
१०,३६८ मे. टन र्हे को छ।

9.40 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर र्रविय खरद्य सुर्क्षर भण्डरर् (बफर् थटक) मर
१०,९९६ मे. टन खरद्यरन्न िथर सरकि खरद्य सुर्क्षर बैंकमर ८ हजरर् मे. टन खरद्यरन्न
मौज्दरि र्हे को छ।

9.41 कणरिलीकर थथरनीय उत्परदनलरई िोत्सरहन गनि नेपरल खरद्य सु थथरनबरट आर्थिक िषि
२०७३/७४ मर १०३ मे. टन थथरनीय उत्परदन खरर्द भएकोमर आर्थिक िषि
२०७४/७५ को िथम आठ मवहनरमर ३३ मे. टन खरर्द भएको छ।

9.42 आयोर्डनको कमीबरट उत्पन्न विकृर्िहरु र्नमूल

ि परनि २२ स्जदलरमर रलु आर्थिक िषिको
िथम आठ मवहनरमर ४९,३०० स्क्िन्त्टल नुन ढु िरनी भएको छ। गि आर्थिक िषिमर

77
 ९०,३६८ स्क्िन्त्टल आयोर्डनयुक्त नुन ढु िरनी भएको र्थयो। नेिनल डेमोग्ररवफक एण्ड
हे दथ सिे, २०१६ अनुसरर् आयोर्डन भएको नुन उपभोग गने घर्परर्िरर्को सु ख्यर ९५
िर्ििि पुगेको छ।

9.43 आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरमर १५ लरख ३० हजरर् वक.र्ल

पेट्रोर्लयम पदरथि र् २ लरख ६३ हजरर् मे. टन एल.वप. ग्यरुँसको आयरि भएको छ।
गि आर्थिक िषिमर सो आयरि क्रमि: १९ लरख १२ हजरर् वक.र्ल र् ३ लरख १४
हजरर् मे. टन र्हे को र्थयो।

9.44 हरल पेट्रोर्लयम पदरथिको भण्डरर्ण क्षमिरले र्बक्री िरन्ने अिर्ि १४ ददन र्हे को छ।
पेट्रोर्लयम पदरथिको भण्डरर्ण क्षमिर र् र्बक्री परर्मरण िदे ि नु. २ मर सबैभन्त्दर बढी र्
कणरिली िदे िमर सबैभन्त्दर कम र्हे को छ।

िरर्लकर ९(ट) : िदे ि अनुसरर् पेट्रोर्लयम पदरथिको भण्डरर्ण क्षमिर िथर र्बक्री परर्मरण
२०७३/७४ मर र्बक्री भण्डरर्ण
मौज्दरि भण्डरर्ण क्षमिर
िदे ि परर्मरण क्षमिरले र्बक्री
वकलो र्लटर् िर्ििि वकलो र्लटर् िर्ििि िरन्ने ददन
िदे ि नु. १ ११,९७४ १६.७ २,७६,९६० १६.2 १५
िदे ि नु. २ २३,४७० ३२.७ ४,८१,९५६ २८.१ १६
िदे ि नु. ३ २२,८९७ ३१.९ ४,६३,५९५ २७.1 १६
िदे ि नु. ४ ३,४५४ ४.८ ७५,६४६ ४.४ १५
िदे ि नु. ५ ७,१९८ १०.० ३,२६,५४८ १९.1 ७
कणरिली १०५ ०.2 १५,५९८ ०.९ २
िदे ि नु. ७ २,६०९ ३.7 ७२,१७४ ४.२ १२
जम्मर ७१,७०७ १०० १७,१२,४७७ १०० १४
स्रोि : नेपरल आयल र्नगम।

9.45 सबै िदे िमर पेट्रोर्लयम पदरथि र् एल.पी. ग्यरुँसको कम्िीमर ९० ददनलरई पुग्ने गर्ी
भण्डरर् गृह र्नमरिणको करयि सुरु भएको छ। मोर्िहरर्ी-अमलेखगञ्ज पेट्रोर्लयम परइपलरइन
विथिरर् अन्त्िगिि नेपरलिफि ३७ वक.मी. परइप र्बर्छ्यरउन सुरु भएको छ।

पयिटन क्षेर

9.46 सन् २०१७ मर थथलमरगिबरट आएकर भरर्िीय पयिटक िरहे क ९,४०,२१८ पयिटक
नेपरल भ्रमणमर आएकर छन्। यो सु ख्यर सन् २०१६ को भन्त्दर २५ िर्िििले बढी हो।
पर्छदलो समयमर थथलमरगिबरट आउने पयिटकको भन्त्दर हिरईमरगिबरट आउने पयिटकको
सु ख्यर बढ्दै गएको दे स्खन्त्छ। सन् २०१७ मर कुल पयिटक मध्ये हिरईमरगिबरट आउने
पयिटकको वहथसर ८१ िर्ििि र् थथलमरगिबरट आउने पयिटकको वहथसर १९ िर्ििि
र्हे को छ।

78
 रटि ९ (ग) : पयिटक आगमन (सु ख्यरमर)

स्रोि: सु थकृर्ि, पयिटन िथर नरगरर्क उड्डयन मन्त्ररलय।

��व्य: हर्े क िषिको जनिर्ी दे स्ख र्डसेम्बर् सम्मको ि्यरङ्क समरिेि गरर्एको छ।थथलमरगिबरट र्भर्रने भरर्िीय
पयिटकलरई यसमर समरिेि गरर्एको छै न।

9.47 दे िगि रूपमर कुल पयिटक आगमनको सु ख्यरलरई विश्लेषण गदरि सन् २०१७ मर
सबैभन्त्दर बढी पयिटक आउने परुँ ु क्रमिः भरर्ि,
मुलक ीन, अमेरर्कर, बेलरयि र्
श्रीलु कर र्हे कर छन्। यी दे िबरट आएकर पयिटकले कुल पयिटकको ४७.० िर्ििि अुि
ु हरु भरर्ि,
ओगटे कर छन्। सन् २०१६ मर बढी पयिटक आउने मुलक ीन, श्रीलु कर,
अमेरर्कर र् बेलरयि र्हे कर र्थए। सन् २०१७ मर कुल पयिटक आगमनमर भरर्ि र्
अमेरर्करको वहथसर बढ्दै गएको छ। ीन र् बेलरयिबरट आउने पयिटकको सु ख्यर
अस्घदलो िषिको भन्त्दर बढे को भएिरपर्न कुल पयिटक आगमन वहथसरमर भने केही कमी
आएको छ।

रटि 9 (घ) : सन् 201७ मर बढी पयिटक आउने दे ि

स्रोि: सु थकृर्ि, पयिटन िथर नरगरर्क उड्डयन मन्त्ररलय।

9.48 सन् २०१७ मर िर्ि पयिटक तसि १२.६ ददनको बसरई अिर्ि र्हे को छ भने िर्िददन
िर्ि पयिटक ख ि ५४ अमेरर्की डलर् र्हेको छ। सन् २०१६ मर िर्ि पयिटक बसरई
अिर्ि तसि १३.४ ददन र् िर्िददन िर्ि पयिटक ख ि ५३ अमेरर्की डलर् र्थयो।

79
 यसर्ी सन् २०१७ मर पयिटक आगमनमर िृवि भएिरपर्न पयिटकको तसि बसरई अिर्ि
घटे को छ।

9.49 आर्थिक िषि 207३/7४ मर पयिटन क्षेरबरट रु. ५८ अबि ५२ कर्ोड ७० लरख
बर्रबर्को विदे िी मुद्रर आजिन भएको छ। यो कुल िथिु र्नयरििबरट िरि विदे िी मुद्ररको
अनुपरिमर ७१.३ िर्ििि, कुल िथिु र्नयरिि िथर सेिरबरट िरि विदे िी मुद्रर आजिनको
अनुपरिमर २४.३ िर्ििि, आस्जिि कुल विदे िी मुद्ररको अनुपरिमर ५.१ िर्ििि र् कुल
गरहिथ्य उत्परदनको अनुपरिमर २.३ िर्ििि हो।

9.50 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर पयिटन क्षेरबरट रु. ४३ अबि ४६ कर्ोड ५०
लरख बर्रबर्को विदे िी मुद्रर आजिन भएको छ। यो कुल िथिु र्नयरििबरट िरि विदे िी
मुद्ररको अनुपरिमर ७१.४ िर्ििि, कुल िथिु र्नयरिि एिम् सेिरबरट िरि विदे िी मुद्रर
आजिनको अनुपरिमर 2५.४ िर्ििि र् आस्जिि कुल विदे िी मुद्ररको अनुपरिमर ५.७
िर्ििि र्हे को छ।

9.51 सन् २०१७ मर थथलगि मरगिबरट (भरर्ि बरहेककर) आएकर पयिटक मध्ये भैर्हिर
(बेहेर्लयर) नरकरबरट मरर यसको ८२ िर्ििि पयिटक नेपरल र्भर्रएकर छन्।
थथलमरगिबरट सबैभन्त्दर बढी पयिटक आउने परुँ ु
मुलक क्रमिः श्रीलु कर (३१.२
िर्ििि), थरईदयरण्ड (१६.१ िर्ििि), ीन (१५.९ िर्ििि), म्यरनमरर् (१४.७
िर्ििि) र् बुगलरदे ि (७.० िर्ििि) र्हे कर छन्।

9.52 सन् २०१७ मर आएकर कुल पयिटक मध्ये भ्रमणको उद्देश्यको आिरर्मर
र्बदर/मनोर्ञ्जन/यरररको उद्देश्यले आउने पयिटकको अनुपरि दुइर्िहरई भन्त्दर बढी छ।

रटि ९ (ङ) : उद्देश्य अनुसरर् पयिटक आगमन (सन् २०१७ मर)

स्रोि: सु थकृर्ि, पयिटन िथर नरगरर्क उड्डयन मन्त्ररलय।

9.53 लुस्म्बनी नेपरलको सिैभन्त्दर बढी भ्रमण गरर्ने गन्त्िव्यको रूपमर र्हे को छ। सन् २०१६
मर १२ लरख ८६ हजरर् जनर बरह्य िथर आन्त्िरर्क पयिटकले लुस्म्िनी भ्रमण गर्े करमर

80
 सन् २०१७ मर २१ िर्िििले िृवि भई यथिो सु ख्यर १५ लरख ५२ हजरर् पुगेको
छ। यसमर १२ लरख ५१ हजरर् नेपरली, १ लरख ५५ हजरर् भरर्िीय र् १ लरख ४५
ु कर पयिटक र्हे कर छन्।
हजरर् अन्त्य मुलक

9.54 नेपरल पयिटन िथर होटल व्यिथथरपन िर्िष्टरनबरट रलु आर्थिक िषिको िथम आठ
मवहनरमर िैस्क्षक कोषििफि २९२ जनर र् अन्त्य िरर्लमिफि १,४२७ जनर पयिटनसुँग
सम्बस्न्त्िि थप जनिस्क्त ियरर् भएकर छन्।

9.55 सन् २०१७ मर पयिटन विभरगबरट पिििरर्ोहणकर लरर्ग अनुमर्ि र्लएकर पिििरर्ोहण
दलको सु ख्यर २९१ र् पिििरर्ोहीको सु ख्यर २,२७७ र्हेको छ। सन् २०१६ मर
पिििरर्ोहण दलको सु ख्यर २७८ र् पिििरर्ोहीको सु ख्यर १,९८१ र्हे को र्थयो।

9.56 ६,५०० र्मटर् भन्त्दर मरर्थकर वहमरलबरट सर्करर्ले र् सो भन्त्दर मुर्नकर वहमरलबरट
नेपरल पिििरर्ोहण सु घले र्ोयदटी उठरउुँदै आएकोमर सन् २०१७ मर रु. ५१ कर्ोड ७६
लरख र्ोयदटी सु कलन भएको छ। िदे ि नु. १ अन्त्िगििकर वहमरलबरट कुल र्ोयदटीको
८५ िर्ििि र् िदे ि नु. ४ कर वहमरलबरट १३.४ िर्ििि र्ोयदटी सु कलन भएको छ।

िरर्लकर ९ (ठ): िदे ि अनुसरर् पिििरर्ोहणबरट िरि र्ोयदटी (सन् २०१७)

नेपरल सर्करर्बरट सु कलन नेपरल पिििरर्ोहण सु घबरट जम्मर र्ोयदटी
िदे ि
(रु. लरख) सु कलन (रु. लरख) (रु. लरख)
िदे ि नु. १ ३५१४ ८८९ ४४०३
िदे ि नु. ३ १० ५२ ६२
िदे ि नु. ४ ६१८ ७७ ६९५
कणरिली १६ ० १६
जम्मर ४१५८ १०१८ ५१७६
स्रोि : सु थकृर्ि, पयिटन िथर नरगरर्क उड्डयन मन्त्ररलय।

9.57 आर्थिक िषि २०७३/७४ सम्म िरर्र थिर्को होटल सु ख्यर १२० र्हे कोमर रलु आर्थिक
िषिको िथम आठ मवहनरसम्ममर सो सु ख्यर १२५ पुगेको छ। िरर्र थिर् बरहे कको
पयिटक थिर्ीय होटल, लज िथर रर्सोटिको सु ख्यर आर्थिक िषि २०७३/७४ सम्म ९४२
र्हे कोमर रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्ममर ९७७ पुगेको छ। रलु आर्थिक
िषिको िथम आठ मवहनरसम्ममर २५१ सरमुदरवयक होमथटे सञ्चरलनमर र्हेकर छन्।

9.58 िरर्र थिर्कर होटलको िैय्यर सु ख्यर आर्थिक िषि २०७३/७४ सम्म १०,०७७ भएकोमर
रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्ममर १०,६९७ पुगेको छ। िरर्र होटल बरहे क
पयिटक थिर्ीय होटल, लज िथर रर्सोटिको िैय्यर सु ख्यर रलु आर्थिक िषिको िथम आठ
े ो छ। सो अनुरुप
मवहनरसम्ममर २९,१३६ पुगक रलु आर्थिक िषिको िथम आठ
मवहनरसम्ममर पयिटक थिर्ीय होटलको सु ख्यर १,१०२ र् िैय्यर सु ख्यर ३९,८३३ र्हेको
छ।

81
9.59 गि आर्थिक िषिमर ५ क्यरर्सनो सञ्चरलन भएकोमर रलु आर्थिक िषिको िथम आठ
मवहनरमर २ क्यरर्सनो थप भई हरल ७ क्यरर्सनो र् ४ र्मनी क्यरर्सनो सञ्चरलनमर र्हे कर
छन्।

9.60 गि आर्थिक िषिसम्म ३,४४४ ट्ररभल एजेन्त्सी दिरि भएकोमर रलु आर्थिक िषिको िथम
आठ मवहनरमर ४१२ थप दिरि भई ट्ररभल एजेन्त्सीको सु ख्यर ३,७३८ पुगेको छ। आर्थिक
िषि २०७३/७४ सम्म २,३६७ ट्रेवकङ एजेन्त्सी र् ७२ िटर र्यरस्फ्टङ्ग एजेन्त्सी दिरि
भएकोमर रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्ममर सो सु ख्यर क्रमिः २,६७५ र्
७३ पुगेको छ।

82
 10. आिरस िथर सहर्ी विकरस, िरिरिर्ण र् ऊजरि

आिरस िथर सहर्ी विकरस

10.1 आर्थिक िषि २०७4/७5 को िथम आठ मवहनरसम्ममर विपन्न एिम् लोपोन्त्मुख

समुदरयकर लरर्ग क्रमरगि २१,422 आिरस इकरई मध्ये 3,861 आिरस इकरई
र्नमरिण सम्पन्न भएको छ। २,६९० आिरस इकरईको छरनर िथर झ्यरल ढोकरको करयि
सम्पन्न भएको छ। ३,२५० आिरस इकरईको गरर्ोको करयि सम्पन्न भएको छ। २,६९८
आिरस इकरईको र्ड.वप.र्स. (Damp Proof Course) लेभलसम्म र्नमरिण करयि सम्पन्न भएको
छ। सरथै १,२५५ आिरस इकरइको जग खन्ने करयि सम्पन्न भएको छ।

10.2 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्ममर जनिर आिरस करर्य्िकम सञ्चरलन हुने
करठमरडौं उपत्यकर िरहे ककर ७४ स्जदलरकर २५,७७५ नयरुँ आिरस इकरई मध्ये 5६
स्जदलरको करयिक्रम लरगू हुने गरउुँपरर्लकर र् नगर्परर्लकर छनौट भएकर छन। २५
आिरस इकरईको छरनर िथर झ्यरल ढोकरको करयि सम्पन्न भएको छ। ४१ आिरस
इकरईको गरर्ोको करयि र् ३१५ आिरस इकरईको र्ड.वप.र्स.लेभलसम्म करयि सम्पन्न
भएको छ। ६१५ आिरस इकरइको जग खन्ने करयि सुरु भएको छ।

10.3 आर्थिक िषि २०७4/७5 को िथम आठ मवहनरसम्ममर विर्रटनगर्मर 44 वक.र्म. ढल

मध्ये 41 वक.र्म. र् बीर्गञ्जमर 46 वक.र्म. ढलमध्ये 42 वकलोर्मटर् र्नमरिण भएको
छ। सिही ढल र्नमरिण/सुिरर् अन्त्िगिि जनकपुर्मर १५ वक.र्म. RCC Pipe Laying करयि
सम्पन्न भएको छ। र्सिरथिनगर्मर ४3.5 वक.र्म. ढल र्नमरिण भएको र् नेपरलगन्त्जमर
60 वक.र्म. सिही ढल र्नमरिण िथर सुिरर् करयि समेि कुल २०१ वक.र्म. ढल िथर
ड्रेन र्नमरिण सम्पन्न भएको छ।

िरर्लकर 10 (क) : िदे ि अनुसरर् गि िषि र् रलु आर्थिक िषिमर र्नमरिण हुने आिरस
इकरईहरु
आिरस सु ख्यर र्नमरिण सम्पन्न सु ख्यर
िदे ि
क्रमरगि नयरुँ जम्मर क्रमरगि
िदे ि नु. १ २३९२ ४७२५ ७११७ ५२८
िदे ि नु. २ ८४२४ ७४०० १५८२४ ३५४
िदे ि नु. ३ २५५ २१५० २४०५ १४८
िदे ि नु. ४ १२३१ १९५० ३१८१ ३२२
िदे ि नु. ५ ४५८९ ४२७५ ८८६४ १७८८
कणरिली २२०२ ३२०० ५४०२ २५४
िदे ि नु. ७ २३२९ २०७५ ४४०४ ४६७
जम्मर २१४२२ २५७७५ ४७१९७ ३८६१
स्रोि : जनिर आिरस करयिक्रम-सहर्ी विकरस मन्त्ररलय।

83
10.4 आर्थिक िषि २०७4/७5 को िथम आठ मवहनरसम्ममर विर्रटनगर्मर ४5 वक.र्म. सडक
मध्ये ४० वक.र्म. ट्रयरक खोली सो को थिर्ोन्निी भइर्हे को छ। विर्गञ्जमर 11 वक.र्म.
मध्ये 8 वक.र्म. सडक र्नमरिण भएको छ। र्सिरथिनगर्मर 10.7 वक.र्म. सडक र्नमरिण
भएको छ।

10.5 आर्थिक िषि २०७4/७5 को िथम आठ मवहनरसम्ममर सघन सहर्ी विकरस करयिक्रम
अन्त्िगिि िर्रईकर 18 नगर्परर्लकरमर 440 वक.र्म. सडक र् 6०४ वक.र्म. ढल
र्नमरिण भएको छ। यस अिर्िमर 5 िटर िसपरकि र्नमरिण भएकर छन्। सरथै 6 िटर
हरट बजरर्, 6 िटर पोखर्ी र् 2 िटर मनोर्ञ्जन परकिको र्नमरिण करयि सुरु भएको छ।

10.6 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर ७7 स्जदलरकर 268 िटर सर्करर्ी
करयरिलयकर भिनको ममिि करयि सम्पन्न भएको छ।

10.7 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर करठमरडौँ उपत्यकर विकरस िरर्िकर्णको
जग्गर विकरस करयिक्रम अन्त्िगिि िथिरविि बरटो खोली ७.६ वक.र्म. सडक ग्ररिेल भएको
छ। सहर्ी सडक विथिरर् िफि १९.४ वक.र्म. सडक ौडर गने करयि सम्पन्न भएको छ।

िरिरिर्ण िथर जलिरयु परर्िििन

10.8 विगि 25 िषिको अिर्िमर भएको जलिरयु परर्िििनको असर् सम्बन्त्िी सिेक्षण िर्ििेदन
(NCCIS-2016) अनुसरर् 84.6 िर्ििि घर्परर्िरर्ले िषरििको समय 1 दे स्ख ४ हिर
पछरर्ड िकेर्लएको अनुभि गर्े कर छन्। त्यसैगर्ी, 86.० िर्ििि घर्िुर्ीले बढ्दो
खडेर्ीको अनुभि गर्े कर छन्। सरथै, 70.3 िर्ििि घर्िुर्ीले अन्नबरलीमर नयरुँ र्ोग
दे खरपर्े को िथर 84.5 िर्िििले मुहरनमर परनी घटे को जनरएकर छन्।

10.9 नेपरलले अन्त्िर्रिविय निीकर्णीय उजरि र्नयोगको सदथयिर र्लएको र् व्यिथथरवपकर

सु सदबरट २०७४ असोज २५ मर उक्त सदथयिर अनुमोदन भएको छ।

10.10 SASEC परर्योजनर अन्त्िगिि र्सन्त्िुली स्जदलरको हरर्हर्पुर्गढी स् सरपरनीमर ३५ वकलोिरट

क्षमिरको सौयि िथर िरयु उजरि र्मस्श्रि िणरली सञ्चरलनमर आएको छ। सरथै Climate
Change Financing Framework (CCFF) ियरर् भई करयरिन्त्ियनमर आएको छ।

10.11 समुदरयमर आिररर्ि बरढी िथर वहमिरल विष्फोटन जोस्खम न्त्यूनीकर्ण गनि र्नमरिण सम्पन्न
गरर्एकर िटबन्त्ि, उच् िरर्र, Drainage System, बरढी पूि ि सू नर िणरली, सेदटर् हरउस
उदयपुर्, सिर्ी, सलरिही र् महोत्तर्ी स्जदलरकर सम्बस्न्त्िि उपभोक्तर समूहलरई हथिरन्त्िर्ण
गरर्एको छ।

10.12 जलिरयु परर्िििनलरई अनुकुलन गनि सघरउने उद्देश्यले हरलसम्म 10,४४० हे क्टर्
र्सुँ रइ हुने कृषकको कुलो सुिरर् गरर्एको छ भने नयरुँ सिही िथर भूर्मगि समेि
25,७८० हेक्टर्मर थप र्सुँ रइ गरर्एको छ।
84
10.13 कृवष अनुकुलनको लरर्ग िरनमर खडेर्ी र् डुिरन सहन सक्ने १३, मकैमर उच् िरपक्रम
सहन सक्ने २ र् गहुुँको र्सन्त्दुर्े र्ोग अिर्ोिक ७ जरिहरुको विकरस गरर्एको छ। मध्य
र् उच् पहरडमर र्सु रइ गनि १७,१११ घर्परर्िरर्ले ६,८०३ हे क्टर्मर प्लरव�क पोखर्ी
र् ५१३ परर्िरर्ले ३०.३ हेक्टर्मर वहुँउ पोखर्ी र्नमरिण गर्े कर छन्।

ु रन सेिर सञ्चरलनमर आएको छ। यसबरट

10.14 मनसुनको समयमर २४ घण्टे बरढी पूिरिनम
बरढी पवहर्ोबरट हुने मरनिीय क्षर्िमर कमी आउने िथर २४ घण्टर नै अन्त्िर्रिविय उडरन
भनि सहज हुने भएको छ।

10.15 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्ममर लघु िथर सरनर जलविद्युि आयोजनर, सौयि
उजरि िणरली, सुिररर्एको परनीघि र् िरयु उजरि मरफिि ग्ररमीण क्षेरकर १८ हजरर् घर्
परर्िरर्मर र्बद्युिको पहुुँ पुगक
े ो छ। यसै गर्ी सुिररर्एको फलरमे ुलो र् बरयोग्यरस
जडरनबरट विर्भन्न क्षेरकर करर्ब ७ हजरर् घर्परर्िरर्मर थिच्छ खरनर पकरउने उजरिको
पहुुँ पुगेको छ।

10.16 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्ममर भूकम्पिरट िभरविि स्जदलरकर

घर्परर्िरर्लरई १६ हजरर् ५ सय सुिररर्एको ुलो जडरन गरर्एको छ। सरथै, भूकम्प
िभरविि घर्िुर्ीलरई १८ हजरर् सौयि िणरली वििर्ण गरर्एको छ।

10.17 रलु आर्थिक िषिको आठ मवहनरसम्ममर ७३८ िरर्मिक सु थथरहरु, ५ कृवष फमि, १२१
सरमुदरवयक सु थथर, ८९ कृवष र्सुँ रइ र् ४ अथपिरलमर सौयि ऊजरि िणरली जडरन भई
त्यथिर क्षेर र् सु थथरहरुमर विद्युिको पहुुँ पुगेको छ।

ऊजरि

10.18 आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरसम्ममर विद्युि उत्परदन 7.4 िर्िििले
बढे र् 1०44.6 मेगरिरट पुगेको छ। िसरर्ण लरइन िफि यस अिर्िसम्म 3496
सवकिट वक.र्म. पुगेको छ। विद्युि उपभोग गने ग्ररहकको सु ख्यर 35 लरख 92 हजरर्
पुगेको छ भने र्बिर्ण लरईन िफि 1 लरख 3५ हजरर् वक.र्म. पुगेको छ। रलु आर्थिक
िषिमर विद्युिको मरग 15०८.२ मेगरिरट र्हेको िथर मरग र् आपूर्ििको बी को फर्क
463.६ मेगरिरट र्हेको छ।

10.19 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्ममर र्नजी ििििकबरट उत्परदन भएको 39.5
मेगरिरट जलविद्युि र्रविय ग्रीडमर आिि गरर्एको छ। जसमध्ये 4 मेगरिरट क्षमिरको
पुिर खोलर, ५.1 मेगरिरट क्षमिरको अपर्मरइ सी, 4 मेगरिरट क्षमिरको सरददि खोलर,
2.8 मेगरिरट क्षमिरको रके खोलर, 4 मेगरिरट क्षमिरको सभर खोलर, 13.6 मेगरिरट
क्षमिरको थरपर खोलर र् 4.95 मेगरिरट क्षमिरको फरिर खोलर र्हे कर छन्।

85
10.20 २०७४ सरल फरगुन मसरन्त्िसम्म कुल जर्डि विद्युि १०४४.६ मेगरिरट मध्ये
जलविद्युिबरट ९९०.५ मेगरिरट, थमिल प्लरन्त्टबरट उत्परददि विद्युि ५३.४ मेगरिरट र्
सौयिऊजरिबरट ०.७ मेगरिरट र्हे को छ। नेपरल विद्युि िर्िकर्णको थिरर्मत्िमर सु रर्लि
विद्युि परर्योजनरबरट ५०३.४ मेगरिरट र् र्नजी क्षेरबरट सु रर्लि जलविद्युि
परर्योजनरबरट ४८३.२ मेगरिरट र्रविय र्ग्रडमर जडरन गरर्एको छ।

10.21 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर लोडसेर्डङ्ग न्त्यूनीकर्णको लरर्ग भरर्िबरट
1,834 र्गगरिरट घण्टर बर्रबर्को विद्युि आयरि भएको छ। गि आर्थिक िषि
2073/74 मर भरर्िबरट २१७९ र्गगरिरट घण्टर बर्रबर्को विद्युि आयरि गरर्एको
र्थयो।

रटि 10(क): िनी र् गरर्ब परर्िरर्मर विद्युि पहुुँ को अिथथर (िर्िििमर)

स्रोि : केन्त्द्रीय ि्यरुक विभरग।

10.22 हरलसम्म पर्न नेपरलको ग्ररमीण भेगकर हर्े क 10 परर्िरर् मध्ये 3 परर्िरर् विद्युि
आपूर्ििको अभरिकर करर्ण अध्यरुँर्ोमर बथन बरध्य र्हेकर छन्। ददगो विकरसको लक्ष्य
अनुसरर् सन् २०३० सम्म निीकर्णीय/िैकस्दपक ऊजरिको वहथसरलरई िृवि गर्ी
विश्वव्यरपी उजरि दक्षिर सुिरर्को दर्लरई दोब्िर् गनि लगरनीलरई यसिफि केस्न्त्द्रि गनुप
ि ने
दे स्खएको छ।

10.23 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर विद्युि व्यिथथरपन िथर ुहरिटमर उदलेखनीय
सुिरर् भई लोडसेर्डङ्गमर कमी आएको छ। यस अिर्िमर विद्युि ुहरिट समग्रमर 2.7
िर्ििि विन्त्दुले कम भएको छ।

86
 रटि १० (ख) : विद्युि मरग र् आपूर्िि बी को अन्त्िर् (मेगरिरटमर)

स्रोि: उजरि, जलस्रोि िथर र्सुँ रई मन्त्ररलय। *िथम आठ मवहनरको।

10.24 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर दर लुि रमर सछ रर्लि मेर्लयर जलविद्युि
आयोजनरबरट 30 मेगरिरट िथर अन्त्य आयोजनरहरुबरट 42.1 मेगरिरट गर्ी 72.1
मेगरिरट विद्युि थप उत्परदन भएको छ। गि आर्थिक िषिको सोही अिर्िमर 1०5.3
मेगरिरट विद्युि उत्परदन भएको र्थयो।

िरर्लकर 10(ख) : रलु आर्थिक िषिको फरगुन मसरन्त्िसम्म सम्पन्न भएकर जलविद्युि आयोजनरहरु
र्स.नु. जलविद्युि आयोजनर स्जदलर क्षमिर (मेगरिरट)
१ अपर् मरई र्स इलरम ५.१
२ ढुु गे स्जर्ी दोलखर ०.६
३ सभर खोलर ु रसभर
सु खि ४.०
४ पुिर खोलर इलरम ४.०
५ फरिरखोलर ु
िरप्लेजङ ५.०
६ थरपर खोलर म्यरग्दी १३.६
७ सरददिखोलर करथकी ४.०
८ रकेखोलर र्रमेछरप २.८
९ र्मददमखोलर लमजुङ् ३.०
१० थयौर्ीभूर्म नुिरकोट ०.०२
११ मेर्लयर दर लुि र ३०.०
कुल ७२.१
स्रोि: उजरि, जलस्रोि िथर र्सुँ रई मन्त्ररलय।

10.25 नेपरल विद्युि िर्िकर्ण र् यसकर सहरयक कम्पनीहरु मरफिि नेपरल सर्करर्को लगरनी
भएकर कुल 710 मेगरिरट क्षमिरकर 5 िटर जलविद्युि आयोजनर र्नमरिणको विर्भन्न
र्णमर र्हे कर छन्।

87
 िरर्लकर 10 (ग) : र्नमरिणरिीन जलविद्युि आयोजनरहरु
जलविद्युि आयोजनर उत्परदन क्षमिर (मेगरिरट) सम्पन्न हुने अिर्ि
कुलेखरनी िेश्रो १४ 2075/76
मरर्थदलो िरमरकोिी ४५६ 2075/76
मरर्थदलो र्रिुली 3A ६० 2076/77
र्रहुघरट ४० 2077/78
िनहुुँ १४० 2079/80
जम्मर ७१० 2075 दे स्ख 2080 सम्म
स्रोि: उजरि, जलस्रोि िथर र्सुँ रई मन्त्ररलय।

10.26 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर विद्युि िसरर्ण लरईन िफि १३२ के.भी. िथर
अन्त्य भोदटे जथिर्कर िसरर्ण लरइन विथिरर् आयोजनरहरुिफि ६२ िटरको र्नमरिण करयि
सम्पन्न भएको छ।

िरर्लकर १० (घ) : जलविद्युि उत्परदन अनुमर्िपर वििर्णको स्थथर्ि

कुल क्षमिर
वकर्सम सख्यर
(मेगरिरट)

उत्परदन अनुमर्िपर िरि गर्ी सञ्चरलन र्हे कर ८४ ९७३.8

उत्परदन अनुमर्िपर जरर्ी भई र्नमरिणको विर्भन्न र्णमर र्हे कर १६८ ४६२०.1

उत्परदन अनुमर्िपरको लरर्ग र्निेदन ददएकर ३५ ३४५१.७

सिेक्षण अनुमर्िपर जरर्ी भएकर २८८ १४३७०.5

सिेक्षण अनुमर्िपरको लरर्ग दर्खरथि ददएकर १६ १५३१.5

जम्मर ५९१ २४९४७.6

स्रोि: उजरि, जलस्रोि िथर र्सुँ रई मन्त्ररलय।

10.27 रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरसम्ममर नेपरल विद्युि िरर्िकर्ण
िथर र्नजी क्षेरकर जलविद्युि कम्पनीहरुलरई थप ५,९८० मेगरिरट जर्डि क्षमिर
बर्रबर्को ११९ िटर ठू लर र् सरनर जलविद्युि आयोजनरहरु (288 आयोजनरहरु मध्ये)
को विद्युि उत्परदनको सिेक्षण अनुमर्िपर जरर्ी भएको छ। आर्थिक िषि 2073/74
सम्ममर 183 िटर आयोजनरहरुको 9,868 मेगरिरटको विद्युि उत्परदनको सिेक्षण
अनुमर्िपर जरर्ी भएको र्थयो।

10.28 रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ को फरगुन मवहनरसम्ममर कुल 24,947.6 मेगरिरट
क्षमिर बर्रिर्कर जलविद्युि आयोजनरकर लरर्ग विर्भन्न िकरर्कर अनुमर्िपर जरर्ी भएको
छ।

88
10.29 आर्थिक िषि 2073/74 सम्ममर र्नजी क्षेरकर विद्युि ििििक कम्पनीहरु र् नेपरल
विद्युि िरर्िकर्ण बी कुल जर्डि क्षमिर 3,395 मेगरिरट बर्रबर्को 213
आयोजनरको विद्युि खरर्द र्बक्री सम्झौिर सम्पन्न भएको छ। जसमध्ये कुल जर्डि
क्षमिर 441 मेगरिरट बर्रबर्को 60 िटर आयोजनरहरुबरट व्यरपररर्क उत्परदन सुरु भई
र्रविय विद्युि िसरर्ण िणरलीमर आिि भएको छ। कुल जर्डि क्षमिर 244 मेगरिरट
िर्रिर्को 1०2 िटर आयोजनरको वित्तीय व्यिथथर सम्पन्न भई र्नमरिणरिीन अिथथरमर
र्हे कर छन् भने 910 मेगरिरट उत्परदन क्षमिरकर 51 िटर आयोजनर र्नमरिणको विर्भन्न
र्णमर र्हेकर छन्।

10.30 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर 132 के.भी िसरर्ण लरईन िफि 1,०50
सवकिट वकलोर्मटर् र् 220 के.भी. िफि 1,238 सवकिट वकलोर्मटर् र्नमरिणरर्िन र्हेको
छ। सरथै यस अिर्िमर 400 के.भी िसरर्ण लरईन िफि 750 सवकिट वकलोर्मटर्,
132 के.भी. सिथटे िन क्षमिर िफि 5 सय 6 MVA र् 220 के.भी. सिथटे िन क्षमिर
िफि 726 MVA र्नमरिणरिीन छन्।

10.31 आर्थिक िषि २०७३/७४ को िथम आठ मवहनरमर कुल ऊजरि खपि ८,२५७ टन िेल
िस्क्त र्हे कोमर रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर कुल ऊजरि खपि 9.23
िर्िििले िढे र् 9,०19.४ टन िेल िस्क्त बर्रबर् पुगेको छ।

रटि १० (ग) : ऊजरि खपिको अिथथर ( रलु आर्थिक िषिको िथम ८ मवहनरसम्मको)

स्रोि: ऊजरि मन्त्ररलय।

10.32 आर्थिक िषि २०७3/७4 को िथम आठ मवहनरमर कुल ऊजरि खपिमर पर्म्पर्रगि,
व्यरपररर्क र् निीकर्णीय उजरि खपिको अनुपरि क्रमि: 74.5 िर्ििि, 22.0 िर्ििि
र् 3.5 िर्ििि र्हे कोमर रलु आर्थिक िषिको सोही अिर्िमर उक्त अनुपरि क्रमि:
68.9 िर्ििि, 27.9 िर्ििि र् 3.2 िर्ििि र्ही व्यरपररर्क उजरि खपिमर 5.9
िर्िििले िृवि दे स्खएको छ।

89
10.33 रलु आर्थिक िषि 2074/75 को िथम आठ मवहनरमर अथििन्त्रकर सबै क्षेरमर गर्ी
कुल ३,५९९.४ र्गगरिरट घण्टर बर्रबर् विद्युि खपि भएको छ जुन अस्घदलो आर्थिक
िषिको सोही अिर्िको िुलनरमर 18.3 िर्िििको अर्िक खपि हो। आर्थिक िषि
2073/74 मर िरवषिक कुल विद्युि खपि ४,७६४.7 र्गगरिरट घण्टर बर्रबर् र्हेको
र्थयो।

िरर्लकर 10 (ङ): क्षेरगि विद्युि उपभोग (र्गगरिरट घण्टरमर)

क्षेर 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75*

घर्परर्िरर् 1401.64 1571.39 1679.35 1792.95 2147.8 1583.9

व्यरपरर् 256.82 285.42 300.25 286.48 350.6 267.6

तद्योर्गक 1141.07 1251.69 1352.15 1205.69 1719.3 1337.0

अन्त्य 356.48 387.82 411.96 433.85 547.0 410.8

कुल 3156.01 3496.31 3743.71 3718.97 4764.7 3599.4

स्रोि: नेपरल विद्युि िरर्िकर्ण। *िथम आठ मवहनर।

10.34 पर्छदलो ५ िषिको ि्यरङ्क विश्लेषण गदरि घर्परर्िरर् क्षेरमर विद्युि खपि सबैभन्त्दर बढी
िरवषिक तसि 45.5 िर्ििि छ। त्यसपर्छ तद्योर्गक क्षेरमर 35.3 िर्ििि, व्यरपरर्मर
7.9 िर्ििि र् अन्त्य क्षेरमर 11.3 िर्ििि र्हे को छ।

रटि १० (घ) : क्षेरगि विद्युि खपि (िर्िििमर)

स्रोि: नेपरल विद्युि िरर्िकर्ण। * िथम आठ मवहनरको।

10.35 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर घर्परर्िरर्, तद्योर्गक, व्यरपरर् र् अन्त्य क्षेरमर
क्रमि: 4४ िर्ििि, ३7.2 िर्ििि, ७.4 िर्ििि र् 11.4 िर्ििि विद्युि खपि
भएको छ। आर्थिक िषि 2073/74 मर सो खपि क्रमि: 45.1 िर्ििि, ३६.1
िर्ििि, ७.4 िर्ििि र् 11.4 िर्ििि र्हे को र्थयो। सरथै िर्िव्यस्क्त विद्युि खपि
17७ वकलोिरट घण्टर पुगेको छ जुन दस्क्षण एस्ियरमर नै न्त्यून हो।

90
10.36 हरलसम्म पर्न ११ नगर्परर्लकर र् १०3 गरउुँपरर्लकरमर र्रविय िसरर्ण मरफिि विद्युिको
पहुुँ पुग्न सकेको छै न। र्रविय ग्रीडमर नजोर्डएकर नगर्परर्लकर िथर गरउुँपरर्लकरकर
केही क्षेरमर िैकस्दपक उजरिको ियोग हुुँदै आएको छ।

निीकर्णीय ऊजरि

10.37 कुल जनसङ्खख्यरको करर्ब १8 िर्ििि जनसङ्खख्यरमर निीकर्णीय ऊजरि स्रोिबरट विद्युि
पहुुँ पुगेको छ। सरथै 31 िर्ििि जनसङ्खख्यरले विर्भन्न ियोजनमर थिच्छ निीकर्णीय
ऊजरिको ियोग गर्े कर छन्।

10.38 आर्थिक िषि 2074/75 को िथम आठ मवहनरसम्ममर िैकस्दपक उजरि अन्त्िगििकर लघु
िथर सरनर जलविद्युि आयोजनरबरट 30 मेगरिरट र् सौयि िथर िरयु उजरिबरट 26.5
मेगरिरट निीकर्णीय उजरिको ियोग भएको छ।

10.39 आर्थिक िषि २०७4/७5 को िथम आठ मवहनरमर बरयोग्यरस िफि 8,346 िटर प्लरन्त्ट
जडरन भएको छ। लघु िथर सरनर जलविद्युि आयोजनरबरट ९39.5 वकलोिरट विद्युि
उत्परदन भएको छ। यसकर सरथै, सो अिर्िमर 16,572 िटर सौयि घर्े ल ु विद्युि िणरली
जडरन भएको छ भने 10,०18 िटर सुिररर्एको ुलो िथर 2०3 िटर सुिररर्एको
परनीघि जडरन भएको छ।

१०.४० नेपरलले २०७4 सरल फरगुन मसरन्त्िसम्म 22 लरख 86 हजरर् िमरस्णि उत्सजिन
न्त्यूनीकर्ण (टन करििन) मध्ये 18 लरख िमरस्णि उत्सजिन न्त्यूनीकर्ण र्बक्रीबरट १
कर्ोड 35 लरख अमेरर्की डलर् आम्दरनी गर्े को छ।

91
 11. भौर्िक पूिरििरर्, यरिरयरि िथर सञ्चरर्

भौर्िक पूिरििरर् र् यरिरयरि

११.1 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्ममर डोदपर र् हुम्लर बरहे क सबै स्जदलर
ुँ जोर्डएकर छन्। हरल ७७ स्जदलरमध्ये ७१ स्जदलरमर
सदर्मुकरमहरु सडक सञ्जरलसग
मरर करलोपरे सडक पुगेको छ। हरलसम्म सिरर्ी सरिन सञ्चरलन योग्य 1,974
पुलहरु र्नमरिण भएकर छन्।

११.2 केन्त्द्रीय र्नकरयबरट रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरसम्म र्नमरिण
भएको २९,६३९ वक.र्म. सडकमध्ये करलोपरे, खण्डरस्थमि र् कच् ी सडकको अुि
क्रमि: ४४.३ िर्ििि, २३.५ िर्ििि र् ३२.२ िर्ििि र्हेको छ।

िरर्लकर 11 (क) : केन्त्द्रीय र्नकरयबरट गरर्एको सडक विथिरर् (वकलोर्मटर्मर)

वििर्ण 2०७०/७१ 2०७१/७२ 2०७2/७3 2०७3/७4 2०७४/७५*

करलोपरे १११९७ ११७९८ 12173 12803 13149

खण्डरस्थमि ६०८६ ६२८७ 6460 6822 6956

कच् ी सडक ९१६३ 9411 9675 9492 9534

जम्मर २६४४६ 27496 28308 29117 29639

स्रोि: भौर्िक पूिरििरर् िथर यरिरयरि मन्त्ररलय *िथम आठ मवहनरको।

११.3 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर १,३४८ वकलोर्मटर् सडक र्नमरिण भएको छ।
गि आर्थिक िषिमर २,४३१ वकलोर्मटर् सडक र्नमरिण भएको र्थयो।

िरर्लकर 11(ख) : पर्छदलो ५ िषिको सडक सुवििर विथिरर्को स्थथर्ि

वििर्ण इकरई 2०७०/७१ 2०७१/७२ 2०७२/७३ 2०७3/७4 2०७4/७5*

नयरुँ सडक र्नमरिण वक.र्म. ११८० ६४८ 639 809 522

खण्डरस्थमि थिर्मर वक.र्म. ६८५ ४०१ 345 992 480
करलोपरे थिर्मर
थिर्ोन्नर्ि वक.र्म. ५३८ ६०१ 264 630 346
सडक ममिि
थिर्ोन्नर्ि वक.र्म. ८२०० ८९०८ ९२०० 9500 9500
(र्नयर्मि िथर
आिर्िक
पटके) ममिि वक.र्म. ४०० ३५० 443 214 214
पुल र्नमरिण गोटर ७२ ७३ 63 72 22
स्रोि: भौर्िक पूिरििरर् िथर यरिरयरि मन्त्ररलय। *िथम आठ मवहनरको।

११.4 िदे िगि रूपमर विश्लेषण गदरि रलु आर्थिक िषिको िथम 8 मवहनरसम्ममर थथरनीयथिर्मर
र्नमरिण भएको कुल सडकमध्ये िदे ि नु. ३ मर र्नर्मिि सडकको अुि २५.५ िर्ििि
र्हे को छ। त्यसैगर्ी, िदे ि नु. १ मर र्नर्मिि सडकको अुि २०.४ िर्ििि, िदे ि नु ४
मर १८.८ िर्ििि र् िदे ि नु ५ मर १४.७ िर्ििि सडक र्हे को छ। थथरनीयथिर्मर

92
 र्नमरिण भएकर कुल सडकमर कणरिली िदे ि र् िदे ि नु ७ को अुि क्रमि: ४.५ र् ६.४
िर्ििि र्हे को छ।

िरर्लकर 11 (ग) : िदे ि अनुसरर् थथरनीय सडकको वििर्ण* (वकलोर्मटर्मर)

िदे ि िगि (सडक सञ्जरल) जम्मर सडक िुले/कच् ी ग्ररिेल करलोपरे
स्जदलर सडक मुख्य 5,777 4,614 799 364
सहर्ी सडक 0 0 0 0
िदे ि नु.1
गरुँउ थिर्ीय सडक 6,122 4,363 1,617 142
जम्मर 11,899 8,977 2,416 506

स्जदलर सडक मुख्य 2,519 812 1,595 112

सहर्ी सडक 0 0 0 0
िदे ि नु.2
गरुँउ थिर्ीय सडक 3,176 1,985 1,176 15
जम्मर 5,695 2,797 2,771 127
स्जदलर सडक मुख्य 5,288 4,072 835 381
सहर्ी सडक 363 62 100 201
िदे ि नु.3
गरुँउ थिर्ीय सडक 9,249 7,237 1,723 289
जम्मर 14,900 11,371 2,658 871
स्जदलर सडक मुख्य 4,134 3,299 581 254
सहर्ी सडक 5 3 1 1
िदे ि नु.4
गरुँउ थिर्ीय सडक 6,831 6,006 697 128
जम्मर 10,970 9,308 1,279 383
स्जदलर सडक मुख्य 4,133 2,426 1,201 506
सहर्ी सडक 0 0 0 0
िदे ि नु.5
गरुँउ थिर्ीय सडक 4,470 2,905 1,467 98
जम्मर 8,603 5,331 2,668 604
स्जदलर सडक मुख्य 1,750 1,579 131 40
कणरिली सहर्ी सडक सञ्जरल 0 0 0 0
िदे ि गरुँउ थिर्ीय सडक 857 825 23 9
जम्मर 2,607 2,404 154 49
स्जदलर सडक मुख्य 2,525 1,767 643 115

सहर्ी सडक 0 0 0 0
िदे ि नु.7
गरुँउ थिर्ीय सडक 1,199 937 251 11
जम्मर 3,724 2,704 894 126
स्जदलर सडक मुख्य 26,126 18,569 5,785 1,772
सहर्ी सडक 368 65 101 202
जम्मर
गरुँउ थिर्ीय सडक 31,904 24,258 6,954 692
कुल जम्मर सडक सञ्जरल 58,398 42,892 12,840 2,666
स्रोि: थथरनीय पुिरििरर् विकरस िथर कृवष सडक विभरग
*आर्थिक िषि २०७4/७5 को िथम 8 मवहनरसम्मको

११.5 आर्थिक िषि 2074/75 को िथम 8 मवहनर सम्ममर थथरनीयथिर्मर र्नमरिण भएको ५८
हजरर् ३ सय ९८ वकलोर्मटर् सडक मध्ये करलोपरे, ग्ररभेल र् कच् ी सडकको अु ि
क्रमि: ४.६ िर्ििि, २२ िर्ििि र् ७३.४ िर्ििि र्हे को छ।

93
 िरर्लकर 11 (घ) : थथरनीयथिर्मर र्नमरिण भएकर सडकको वििर्ण (वकलोर्मटर्मर)
सडकको वििर्ण 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75*

िुले/कच् ी 37402 38768 ३८९४० ४२८40 42892

ग्ररभे
सडक ल सडक 12336 12425 १२५१३ १२८30 12840
करलोपरे सडक 1690 1784 १८५७ २269 2666
जम्मर 51428 52977 ५३३१० ५७939 58398
ममिि 44.4 2461 18865 18865# 18865#
स्रोि: थथरनीय पूिरििरर् र्बकरस िथर कृवष सडक विभरग *िथम आठ मवहनर सम्मको।
#आर्थिक िषि 2072/73 पर्छ र्नयर्मि ममिि िफि सडक थप नगर्ी सुरु भएको र्नयर्मि ममिि सम्भरर् करयिलरई
र्नर्न्त्िर्िर ददईएको छ।

११.6 थथरनीयथिर्मर र्नमरिण भएकर सडकमर करलोपरे सडकको अु ि र्नकै कम र्हे को छ।

र्नमरिण भएकर अर्िकरुि सडकहरु कच् ी हुनरले सुर्स्क्षि र् गुणथिर्ीय सडकको पहुुँ मर
अर्भिृवि हुन सकेको छै न।

रटि ११ (क) : िदे िगि थथरनीय सडकको स्थथर्ि (वकलोर्मटर्)

स्रोि: थथरनीय पूिरििरर् विकरस िथर कृवष सडक विभरग

आर्थिक िषि २०७4/७5 को िथम 8 मवहनरसम्मको।

११.7 रलु आर्थिक िषिको िथम 8 मवहनर सम्ममर थथरनीयथिर्मर सञ्चरलन गरर्ने र्बर्भन्न
पूिरििरर् विकरस िथर कृवष सडक अन्त्िगिि स्जदलर सडक मुख्य सञ्जरल, गरउुँ थिर्ीय सडक
सञ्जरल र् सहर्ी सडक सञ्जरल गर्ी वहमरली क्षेरमर कुल सडकको १४ िर्ििि, पहरडमर
५५.२ िर्ििि र् िर्रईमर ३०.८ िर्ििि सडक र्हेको छ।

िरर्लकर 11 (ङ) : भौगोर्लक क्षेर अनुसरर् थथरनीय सडक विथिरर् (वकलोर्मटर्)

भौगोर्लक जम्मर थथरनीय स्जदलर सडक मुख्य गरउुँ थिर्ीय सडक सहर्ी सडक
वहमरल
क्षेर 8,198
सडक सु जरल सु जरल 3,313 सु जरल 4885 सु जरल 0

पहरड 32,226 15,656 16,202 368

िर्रई 17,974 7,157 10,817 0

जम्मर 58,398 26,126 31,904 368
स्रोि: थथरनीय पूिरििरर् विकरस िथर कृवष सडक विभरग
आर्थिक िषि २०७4/७5 िथम 8 मवहनर सम्मको।

94
११.8 आर्थिक िषि २०७३/७४ मर ५८ सडकपुल र्नमरिण सम्पन्न भएकोमर रलु आर्थिक
िषिको िथम 8 मवहनरमर विर्भन्न स्जदलर समन्त्िय सर्मर्ि र् स्जदलर िरविर्िक
करयरिलयबरट १५ सडक पुलको र्नमरिण सम्पन्न भएको छ। त्यसैगर्ी, 10 सडक
पुलहरुको DPR सम्पन्न गरर्एको छ।

सिरर्ी सरिन

११.9 आर्थिक िषि २०४६/४७ दे स्ख 2०७3/७4 सम्ममर 27 लरख 83 हजरर् 4 सय 28

िटर सिरर्ी सरिन र्हे कोमर रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर 2 लरख 68
हजरर् 9 सय 69 नयरुँ सिरर्ी सरिन थप भई कुल सु ख्यर 30 लरख 52 हजरर् 3 सय
97 पुगेको छ। कुल सिरर्ी सरिन मध्ये मोटर्सरईकलको सु ख्यर मरर ७९ िर्ििि
र्हे को छ।

११.10 यरिरयरि क्षेरमर र्हे को र्सस्ण्डकेट हटरउन र्बर्भन्न करयिर्बर्ि, र्नदे स्िकर िथर मरपदण्ड
र्नमरिण गर्ी करयरिन्त्ियनमर दयरईएको छ। सबै यरिरयरि व्यिथथर करयरिलयहरुबरट सिरर्ी
रलक अनुमर्ि परलरई ईलेक्ट्रोर्नक थमरटि करडिमर वििर्ण गने करयि सुरु भएको छ।
सिरर्ी सरिनको नम्बर् प्लेटलरई ईम्बोथ् नम्बर् प्लेटमर परर्णि गने करयिको थरलनी
भएको छ। सडक दुघट
ि नर न्त्यूनीकर्ण गनि यरिरयरि सुर्क्षर करयियोजनर उच्
िरथर्मकिरमर र्रखी करयरिन्त्ियनमर आएको छ।

नरगरर्क उड्डयन

११.11 आर्थिक िषि 2०७4/७5 को फरगुन मसरन्त्िसम्ममर र्रभ ुिन अन्त्िर्रिविय र्बमरनथथलको
सुिरर् िथर विथिरर्को लरर्ग िरिन मरगिको केन्त्द्रर्बन्त्दुबरट १५० र्मटर् पर्को १४१
र्ोपनी जग्गर अर्िग्रहणमर 80 िर्ििि मुआब्जर वििर्ण भएको छ। सरथै ३२७ घर्
टहर्र अर्िग्रहण गने करयि मध्ये 20 िर्ििि मुआब्जर र्बिर्ण भएको छ।

११.12 गौिम बुद्घ विमरनथथलको र्निे र् ट्यरक्सी िे एिोन र्नमरिण करयिको करर्ब २8.3
िर्ििि करम सम्पन्न भएको छ। सरथै, करर्ब ४२८ र्बगरहर थप जग्गर अर्िग्रहणको
ििरसर्नक करयि सम्पन्न भई मुआव्जर वििर्ण करयि भईर्हे को छ। अन्त्िर्रिविय टर्मिनल
भिन अन्त्िगिि ििरसन, अपर्े िन िथर कन्त्ट्रोल टरिर्, अस्ग्न िथर जीिनोिरर् (CFR) भिन
र्नमरिण भईर्हे कर छन्। Dedicated Feederline को लरर्ग करम सुरु भएको छ।

११.13 बरर्रको र्नजगढमर दोश्रो अन्त्िर्रिविय विमरनथथल र्नमरिण करयिको लरर्ग कोरर्यन कम्पनी
LMW ले ियरर् परर्े को Detail Feasibility Study Report ग्रहण गरर्एको छ। कुल १२
र्बगरहर ४ कट्ठर १९ िुर् क्षेरफलको जग्गर नेपरल नरगरर्क उड्डयन िरर्िकर्णको नरममर
दयरई मुआब्जर वििर्ण गरर्सवकएको छ भने विमरनथथल र्भर पने िन क्षेरको जग्गर

95
 हथिरन्त्िर्णकर लरर्ग EIA सम्पन्न भएको छ। जग्गर िरर्ि र् विकरसको लरर्ग करठघरट
क्षेरको र्नजी घर्जग्गर ११० र्बगरहर ३ कट्ठर ४ िुर् अर्िग्रहण िकृयरमर र्हे को छ।

११.14 पोखर्र क्षेरीय अन्त्िर्रिविय विमरनथथल ICAO Category 4D थिर्को र्नमरिण २०१७
जुलरईमर सुरु भई २०२१ जुलरईमर सम्पन्न गने लक्ष्यकर सरथ जग्गरको मुआब्जर
वििर्णको ििरसर्नक करयि सम्पन्न भएको छ।

११.15 इलाम
इलरम रर् गुलद्मीको
मीको विमानस्थल
विमरनथथल निर्माण
र्नमरिण सम्पन्न
सम्पन्न भई
भई परीक्षण
पर्ीक्षण उडान
उडरन हुहुनने े क्रममा
क्रममर रहे
र्हेक
कोो छ।
छ।
अघरिखाँरुँची रर् ओखलढुंु गामा
अर्घा गर विमरनथथल
विमानस्थलर्नमरि ण भईर्हे
निर्माण भईरहेकक
ो छ।
ो छ।

िरर्लकर 11 ( ) : नरगरर्क उड्डयनसम्बन्त्िी सू कहरु

िमुख सू कहरु २०७2/73 २०७3/74 २०७4/75*
अन्त्िर्रिविय उडरन भने नेपरली िरयुसेिरको सु ख्यर २
सम्म 3
सम्म 3
नेपरलमर उडरन भने अन्त्िर्रिविय िरयुसेिरको सु ख्यर २६ 26 30
विपक्षीय हिरई सेिर सम्झौिर भएकर दे िहरुको सु ख्यर ३8 38 38
दुइिफि हिरई र्सट सु ख्यर 80००००0 #8000000 #8000000

आन्त्िरर्क उडरन गने बरयुसेिर (Fixed+Roter १७ 19 20

Wings) को सु ख्यर
अन्त्िर्रिविय विमरनथथलको सु ख्यर 1 1 1

सरहर्सक र् मनोर्ञ्जनरत्मक (Recreation) उडरन गने 77 75 74

कम्पनीहको सु ख्यर
सबै मौसममर सञ्चरलन हुने विमरनथथलको सु ख्यर २2 26 29
सञ्चरलनमर र्हे कर कुल विमरनथथलको सु ख्यर ३2 33 35
स्रोि: सु थकृर्ि{, पयिटन िथर नरगरर्क उड्डयन मन्त्ररलय। *िथम आठ मवहनरको।
#उडरन सु ख्यर / हिरलरई आिरर् मरनी दुई िफी हिरई सीट सु ख्यर गणनर गने ियोजनकर लरर्ग 200 सीट िर्ि उडरनलरई
आिरर् मरनी गणनर गरर्एको। िरयुसेिरको क्षमिरअनुसरर् सीट सु ख्यर घटबढ हुन सक्ने।

र्े ल यरिरयरि

११.16 र्रविय गौर्िको आयोजनरको रूपमर र्हेको पूि ि पस्श्चम र्े लमरगि (९४५ वक.र्म.) र्
करठमरडौँ-पोखर्र-लुस्म्बनी र्े लमरगिको सम्भरब्यिर अध्ययन सम्पन्न भएको छ। ५१९
वक.मी. को र्सुिरगढी-करठमरडौँ-पोखर्र-लुस्म्िनी र्े लमरगिमध्ये र्सुिरगढी-करठमरडौँ
र्े लमरगिको पूिस
ि म्भरब्यिर अध्ययन सम्पन्न भएको छ। करुँकडर्भिर-बुटिल खण्डको
विथिृि आयोजनर िर्िबेदन ियरर् भएको छ। बुटिल-गड्डर ौकी खण्ड (४२१ वक.मी.)
को र्बथिृि आयोजनर िर्िबेदन ियरर्ी भईर्हे को छ। जनकपुर्-जयनगर्-र्बजलपुर्र (52
वक.मी.) र् जोगबनी-र्बर्रटनगर् (18 वक.मी.) र्े लमरगिको अर्िकरुि र्नमरिण करयि सम्पन्न
भएको छ।

११.17 पूि-ि पस्श्चम र्े लमरगिको ईटहर्ी-र्बर्रटनगर् र्लङ्क समेि गर्ी करकडर्भिर-बददििरस खण्डको
265 वक.मी. र्े लमरगि र् 28 वक.मी र्समर्र-िीर्गञ्ज र्लङ्क िथर ४४ वक.मी. बुटिल-

96
 भैर्हिर-लुस्म्बनी र्लङ्क समेि गर्ी जम्मर ३72 वक.मी. बददििरस-लुस्म्बनी खण्ड र्े लमरगिको
विथिृि आयोजनर िर्ििेदन ियरर् भएको छ।

११.18 १०८ वक.मी. लरमो र्समर्र-बददििरस खण्ड मध्ये रलु आर्थिक िषिको िथम आठ
मवहनरमर बददििरस-लरलबन्त्दी (30 वक.मी.) खण्डको 25 वक.मी.मर र्े दिे ट्रयरकिेड,
कदभटि िथर पुलहरुको र्नमरिण सम्पन्न भएको छ। र्नजगढ-हे टौंडर-भर्िपुर् हुदै
निलपर्रसी खण्ड (135 वक.मी.) को सम्भरब्यिर अध्ययन सम्पन्न भएको छ। 225
मीटर् करर्लन्त्जोर् पुलको 93 िर्ििि र् 175 मीटर् फुलजोर् पुलको 55 िर्ििि
र्नमरिण करयि सम्पन्न भएको छ। 13 िटर कदभटि िथर जनरिर् मरगिको र्नमरिण सम्पन्न
भएको छ।

र्रविय गौर्िकर सडक आयोजनरहरु

११.19 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर मध्यपहरडी पुष्पलरल लोकमरगि (1776
वक.र्म.) अन्त्िगिि 95 वक.र्म. ग्ररभेल, 22.5 वक.र्म. करलोपरे िथर 9 िटर पुलको
र्नमरिण सम्पन्न भएको छ। आर्थिक िषि 2073/74 सम्ममर सो र्रजमरगि अन्त्िगिि
1435 वक.र्म. नयरु ट्रयरक, 219.5 वक.र्म. ग्ररभेल, 467.5 वक.र्म. करलोपरे िथर
48 िटर पुलको र्नमरिण सम्पन्न भएको र्थयो।

११.20 हुलरकी र्रजमरगि आयोजनर (1792.4 वक.र्म) अन्त्िगिि रलु आर्थिक िषिको िथम आठ
मवहनरमर 5.5 वक.र्म. सडक करलोपरे, 65 वक.र्म. सडक ग्ररभेल र् 10 िटर पुलको
र्नमरिण सम्पन्न भएको छ।

११.21 उत्तर् दस्क्षण लोकमरगि अन्त्िगिि करलीगण्डकी कोरर्डोर् (435 वक.र्म.) को आर्थिक िषि
2073/74 सम्ममर 425 वक.र्म. ट्रयरक िथर 27 वक.र्म. ग्ररिेल र्नमरिण सम्पन्न
भएकोमर रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर 10 वक.र्म. ट्रयरक र्नमरिण करयि
सम्पन्न भएको छ।

११.22 आर्थिक िषि 2073/74 सम्ममर कणरिली कोरर्डोर् (८८ वक.र्म.) मध्ये वहदसर-
र्सर्मकोट खण्डको 80 वक.र्म. ट्र्यरक र्नमरिण सम्पन्न भएकोमर रलु आर्थिक िषिको
िथम आठ मवहनरमर 7 वक.र्म. ट्रयरक र्नमरिण सम्पन्न भएको छ।

११.23 कोिी कोरर्डोर् (१६२ वक.र्म.) को आर्थिक िषि 2073/74 सम्ममर 85.5 वक.र्म.
ट्रयरक खोदने करयि सम्पन्न भएकोमर रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर 5.5
वक.र्म. ट्रयरक र्नमरिण सम्पन्न भएको छ।

११.24 महरकरली लोकमरगिको 16.८ वक.र्म. र् सेिी लोकमरगिको 9.5 वक.र्म. ट्रयरक र्नमरिण
करयि सम्पन्न भएको छ। भेर्ी र् र्रिी कोरर्डोर्को अध्ययन करयि सुरु भएको छ। भेर्ी
कोरर्डोर्को दुनै-मरर्म-र्िञ्जे-िोको खण्डमर 2.5 वक.र्म. ट्रयरक र्नमरिण सम्पन्न भएको

97
 छ। करठमरडौँ-िर्रई/मिेि फरथट ट्रयरक सडक आयोजनरको र्नमरिण करयि भईर्हेको
छ।

सू नर िथर सञ्चरर्

११.25 सू नर िथर सञ्चरर्को क्षेरमर क्रमि: सुिरर् हुुँदै गएको छ। नेपरल टे र्लर्भजनबरट र्रविय
च्यरनल, एन.वट.र्भ. प्लस, समर रर् च्यरनल र् कोहलपुर् गरर् रर्िटर च्यरनलहरुबरट २४
सै घण्टर समर रर्, सू नर, िथर विविि करयिक्रमहरु िसरर्ण हुुँदै आएको छ। उक्त
टे र्लर्भजनले र्बर्भन्न १९ थथरनमर िसरर्ण केन्त्द्रहरु थथरपनर गर्ी आफ्नो भू-सिही िसरर्ण
सेिर पुर्यरएको छ।

११.26 नेपरल टे र्लर्भजनको र्रविय िसरर्णको पहुुँ जनसङ्खख्यरको ७२.5 िर्ििि र् भौगोर्लक
वहसरबले ५2 िर्ििि र्हे को छ। एन.वट.र्भ. प्लसको िसरर्ण पहुुँ जनसङ्खख्यरको 42
ु भर्
िर्ििि र् भौगोर्लक वहसरबले 30 िर्ििि र्हे को छ। सरथै भू-उपग्रह मरफिि मुलक
ु हरुमर नेपरल टे र्लर्भजनको पहुुँ
र् विश्वकर १४6 मुलक पुगेको छ।

११.27 भरवषक दृव�ले र्े र्डयो नेपरलको केन्त्द्रीय िसरर्णबरट ८ सवहि जम्मर २१ भरषरमर समर रर्
िथर मनोर्ञ्जनरत्मक िथर ेिनरमूलक करयिक्रम िसरर्ण हुुँदै आएकर छन्। र्े र्डयो
नेपरलको िसरर्ण पहुुँ ८७ िर्ििि जनसङ्खख्यर र् ९० िर्ििि भू-भरगमर पुगेको छ।
सु घ, िदे ि र् थथरनीय िहमर आफ्नो सु र् नर खडर गर्ी र्े र्डयो नेपरलले िसरर्ण सेिर
सञ्चरलन गरर्र्हेको छ।

११.28 लस् र व्यिसरयमर ई–वटकेवटङ् को ब्यिथथर सवहि 2074 फरदगुण 1 गिे दे स्ख
लस् र र्बिर्ण र् िदििनमर बक्स अवफस लरगू गरर्एको छ।

िरर्लकर 11 (छ) : श्रव्य दृश्यसम्बन्त्िी ईजरजि सुख्यर

र्बिर्ण २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७3/७4 २०७4/७5* जम्मर
एफ.एम.र्े र्डयो ५५ ७१ ६४ 95 75 872

एफ.एम.र्े र्डयो र्नयर्मि ५१ १२४ १८ 42 20 627

टे र्लर्भजन
िसरर्ण २९ ४ 11 23 8 124
टे र्लर्भजन र्नयर्मि १ १ ० 5 6 36

िसरर्ण
के बुल टे र्लर्भजन ५४ २४ २ 0 0 853
र्डवटए ० ० ० 1 1 2
डरउनर्लु कको इजरजि ९ ४० २९ 30 16 150
VHF/UHF Transmitter १३७ २०४ २२९ 182 ७० 642

र्े र्डयो यन्त्र र्बक्री १७ २३ ४० 99 12 208

कथरनक
र्बिर्ण लस् र जरुँ २२२ १९६ 200 216 128 1157

परस सु ख्यरलस् र
विज्ञरपन #
१३२ ९३ ९९ 115 54 637
विदे
जरुँ ि ी लस्
परस सु ख्यरर # ८७ ९३ १०८ 103 44 517

छरयरुक
स्रोिः सछन #रर् िथर सू नर िविर्ि मन्त्ररलय * िथम आठ मवहनरको।

98
हुलरक सेिर

११.29 हरलसम्म ५७ स्जदलर हुलरक करयरिलय र् ८ िटर इलरकर हुलरक करयरिलयमर हुलरक
ब ि बैङ्कको र्डस्जटरइजेिन भएको छ। करउन्त्टर् अटोमेिन भएकर ७० हुलरक
करयरिलयहरु/हुलरक सेिरमर अनलरइन ट्रयरवकङ्ग िणरली सुरुिरि भएको छ। वटकट
व्यिथथरपनको सफ्टिेयर् ियरर् गर्ी आर्थिक िषि 2072/73 सम्मको अर्भलेख पोव�ङ्ग
पुर्र भई रलु आर्थिक िषिको अर्भलेख पोस्ष्टङ्ग भईर्हे को छ।

दूर्सछ रर् सेिर

११.30 निीन, अत्यरिुर्नक िविर्ियुक्त दू र्सछ रर् सेिरहरु उपलब्ि हुन थरलेको करर्णले
दू र्सछ रर् सेिर िदरयक िथर सेिर ियोगकिरिको सु ख्यर र् यस क्षेरको सेिरमर सु ख्यरत्मक
िथर गुणरत्मक िृवि भइर्हे को छ। रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर टे र्लफोन
ग्ररहक सु ख्यर 3 कर्ोड 81 लरख 60 हजरर् 1 सय 42 र् टे र्लफोन ियोगकिरिको
घनत्ि 130.३ िर्ििि पुगेको छ। टे र्लफोन घनत्िको लरर्ग सन् 2018 को िक्षेवपि
जनसङ्खख्यरलरई आिरर् मरर्नएको छ।

िरर्लकर 11 (ज) : वििरर्ि कुल टे र्लफोन सु ख्यर

सेिर िदरयक २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ 2073/74 2074/75*

नेपरल दुर्सछ रर् कम्पनी र्ल. १,०९,०३,३४४ १,२९,८१,९४२ 1,50,14,434 1,76,01,610 1,91,13,7७6

युनरइटे ड टे र्लकम र्ल. ५,०८,८४१ ५,२४,७६८ ५,२६,689 5,26,869 5,26,873

एनसेल िर.र्ल. १,१९,२४,५५२ १,२९,०५,५१३ 1,41,45,758 1,57,55,829 1,64,24,202
एस.वट.एम. टे र्लकम िर.र्ल. ३,०९५ २,९८७ २,९८७ 2,987 --
नेपरल थयरटलरइट टे र्लकम १,५०,००० ३,६६,४६३ ३,७१,66८ 3,71,668 3,28,538
िर.र्ल.
थमरटि टे र्लकम िर.र्ल. १०,६४,९९८ १३,२२,५५६ १३,98,100 १६,१८,१३८ 17,65,011
अन्त्य १,७४२ १,७४२ १,७४२ 1,742 1,742

जम्मर २,४५,५६,५७२ २,८१,०५,९७१ 3,14,61,३78 ३,५८,७८,८४३ 3,81,60,142

स्रोि: सञ्चरर् िथर सू नर िविर्ि मन्त्ररलय, नेपरल दूर्सछ रर् िरर्िकर्ण। *िथम आठ मवहनरसम्मको।

११.31 मोबरईल फोन ियोगकिरिको सु ख्यर 3 कर्ोड 72 लरख 97 हजरर् 7 सय 27,

आिरर्भूि टे र्लफोन (PSTN) ियोगकिरिको सु ख्यर ८ लरख ६० हजरर् 6 सय 7३ र्
Global Mobile Personal Communication by Satellite (GMPCS) ियोगकिरिको सु ख्यर
१,७४२ र्हे को छ। दे िकर ७7 िटै स्जदलरमर मोबरइल सुवििर पुगेको र् करर्ब ९०
िर्ििि भू-भरगमर मोबरइल सेिरको पहुुँ पुगेको छ। सरथै, करठमरडौँ उपत्यकर र्
पोखर्रमर उच् िविर्िको मोबरइल 4G/LTE (Long Term Evolution) सेिर सुरु भएको छ।

परपर्रकर

११.32 सू नर विभरग, गोर्खरपर सु थथरन, र्रविय समर रर् सर्मर्ि र् िेस करउस्न्त्सल नेपरलले
छरपर सछ रर्मरध्यबरट सू नर सम्िेषणको करयि गरर्र्हे कर छन्। गोर्खरपर सु थथरनले

99
 गोर्खरपर र्रविय दै र्नक, द र्रइस्जङ नेपरल दै र्नक, िुक्रबरर् सरिरवहक पर्रकर, मिुपकि
मरर्सक पर्रकर, युिरमञ्च मरर्सक पर्रकर र् मुनर मरर्सक पर्रकर िकरिन गर्ी र्रिको
मुखपरको भूर्मकर र्निरिह गर्े को छ। नयरुँ नेपरल र्नमरिण अर्भयरन अन्त्िगिि विर्भन्न 37
िटर र्रविय भरषरमर बहुआयरर्मक पृष्ट िकरिन गरर्दैं आएको छ। यसबरट भरवषक िथर
सरुथकृर्िक उत्थरनकर लरर्ग सहयोग पुगेको छ।

िरर्लकर 11 (झ) : दिरि भएकर परपर्रकरको िुलनरत्मक वििर्ण

वकर्सम २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७3/७4 २०७4/७5*

दै र्नक सम्म
५९९ सम्म६२२ सम्म676 सम्म698 705
अ. सरिरवहक ३४ ३२ 33 36 37
सरिरवहक २५९४ २६५७ 2803 2872 2875
परस्क्षक ४४२ ४५१ 463 467 470
मरर्सक २०६१ २११५ 2214 2260 2271
िै मरर्सक ३४१ ३४९ 364 370 375
रैमरर्सक ५७८ ५९० 609 615 616
ौमरर्सक ३१ ३१ 35 37 38
अ.िरवषिक ८० ८४ 82 83 84
िरवषिक ८७ ८८ 90 90 90
जम्मर ६८४७ ७०१९ ७369 ७528 7561
स्रोिः सञ्चरर् िथर सू नर िर्बर्ि मन्त्ररलय, सू नर विभरग *िथम आठ मवहनरसम्मको।

११.33 भरषरगि रूपमर नेपरली, अङ्खग्रेजी, नेपरली/अङ्खग्रेजी, नेिरर्ी, सु थकृि, वहन्त्दी, मैर्थली,
भोजपूर्ी, उदुि, र्लम्बु, र्िब्बिी, थररु, डोटे ली, िरमरङ्ग, र्रई र् अन्त्य भरषरमर परपर्रकरहरु
िकरिन हुुँदै आएकर छन। दिरि भएकर परपर्रकरमध्ये करर्ब 68 िर्ििि नेपरली, ७
िर्ििि अङ्खग्रेजी र् १८ िर्ििि नेपरली/अङ्खग्रेजी भरषरमर र्हे कर छन्।

सू नर िविर्ि

११.34 सर्करर्ी एवककृि डरटर केन्त्द्रको Electromechanical, Information System िथर सू नर

िविर्ि सुर्क्षर सुदृढीकर्ण गर्ी सर्करर्ी एवककृि डरटर केन्त्द्रबरट िदरन गरर्एकर सेिरलरई
ु भ पररर्एको छ। दै िीिकोप िथर अन्त्य आपिकरर्लन अिथथरमर क्षर्ि
भर्पदो र् सििसल
हुनसक्ने सू नरको सुर्क्षरथि मकिरनपुर्को हेटौडरमर Data Recovery Center को र्नमरिण
करयि सम्पन्न भएको छ। नेपरल सर्करर्को भ ुक्तरनी िकृयरलरई अनलरइनबरटै गनि सक्ने
बनरउन E-Payment Gateway को र्नमरिण सुरु भएको छ। नेिनल पोटिलको Upgrade
गरर्नुकर सरथै मोबरईल एप्स् र्नमरिण गरर्एको छ। सम्िस्न्त्िि र्नकरयिरटै सू नर अपलोड
गनि सवकने व्यिथथर गरर्एको छ। कक्षर 4 दे स्ख 7 सम्मको विज्ञरन विषयको र् कक्षर 4
दे स्ख 9 सम्मको गस्णि र्बषयको Digital Content ियरर् भएको छ।

100
 १२. सरमरस्जक क्षेर
स्िक्षर

12.1 आर्थिक िषि २०७3/७4 मर कुल गरहिथ्य उत्परदनमर स्िक्षर क्षेरको वहथसर 7.2
िर्ििि र्हे कोमर रलु आर्थिक िषिमर यस क्षेरको वहथसर 7.17 िर्ििि र्हने अनुमरन
छ। रलु आर्थिक िषिमर स्िक्षर क्षेरको िृविदर् 4.8 िर्ििि र्हने अनुमरन छ।

रटि १२ (क) : स्िक्षर क्षेरको योगदरन (कुल गरहिथ्य उत्परदनको अनुपरिमर)

स्िक्षर क्षेरको िृविदर् (िर्िििमर)

स्रोिः केन्त्द्रीय ि्यरङ्क विभरग। * अनुमरर्नि

12.2 िरर्स्म्भक बरलस्िक्षरदे स्ख कक्षर ८ सम्म आिरर्भूि स्िक्षर र् कक्षर ९ दे स्ख १२ सम्मलरइि
मरध्यर्मक स्िक्षर मरनी १२ कक्षरसम्मको १३ िषिको स्िक्षरलरइि विद्यरलयथिर्को स्िक्षर
मरर्नएको छ।

12.3 िैस्क्षक सर २०७४ मर िरथर्मक िहको खुद भनरिदर् ९७.२ िर्ििि, आिरर्भूि िह
(कक्षर १-८) को ९२.३ िर्ििि र् मरध्यर्मक िह (कक्षर ९-१२) को खुद भनरिदर्
४३.९ िर्ििि पुगेको छ। कक्षर १ मर भनरि हुने उमेर् मध्ये ९५.९ िर्ििि भनरि
भएकर छन्। विद्यरलयमर भनरि भएकर विद्यरथीमध्ये कक्षर 10 सम्मको वटकरउ दर् 57.1
िर्ििि र् कक्षर 12 सम्मको वटकरउ दर् 17.2 िर्ििि मरर र्हे को छ।

101
 िरर्लकर १२ (क): िैस्क्षक सू कमर आिररर्ि उपलस्ब्िहरु
सू कहरु 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2०७४/७५*

१. आिरर्भूि स्िक्षर (िरर्स्म्भक बरलस्िक्षर र् विकरस / पूिि

ि रथर्मक स्िक्षर समेि)
1.1 ि रथर्मक स्िक्षरमर कुल भनरिदर्
पूिि ७६.७ ७७.७ ८१ ८२.९ ८४.१
1.2 पूिि
ि रथर्मक स्िक्षरमर अनुभि भई
५६.९ ५९.६ ६२.४ ६४.७ ६६.३
कक्षर १ मर निििेिीको िर्ििि
1.3 कक्षर १ मर कुल भनरिदर् १४१.८ १३७ १३६.७ १३३.५ १२८.६
1.4 कक्षर १ मर खुद भनरिदर् ९१.६ ९३ ९३.९ ९५.२ ९५.९
1.5 कुल भनरिदर् (कक्षर १–५) १३५.४ १३४ १३२.३
1.6 खुद भनरिदर् (कक्षर १–५) ९५.६ ९६.२ ९६.६ ९६.९ ९७.२
1.7 कुल भनरिदर् (कक्षर १–८) ११५.७ ११७.१ १२०.१ १२२ १२०.२
1.8 खुद भनरिदर् (कक्षर १–८) ८६.३ ८७.६ ८९.४ ९१. ९२.३
1.9 कक्षर १–८ को खुद भनरिदर्मर
१.०० १.०० १.००
लैं र्गक समिर सू करुक
1.10 कक्षर ८ मर वटकरउ दर् ७६.६ ७५.९ ७७.४
1.11 आिरर्भूि स्िक्षरको िह पूर्र गनेको
६९.६ ६८.४ ७०.७
दर्
1.12 ५-१२ िषि उमेर्कर विद्यरलय बरवहर्
१०.६ ९. ८.७
र्हे कर बरलबरर्लकरको िर्ििि

1.13 कक्षर ३ मर विद्यरथीको पठन

२७.२ २७.२ २७.२
सक्षमिर िर्ििि
२. मरध्यर्मक स्िक्षर (कक्षर ९–१२)
2.1 कक्षर ९–१२ को कुल भनरिदर् ५०.४ ५१.६ ५७.७ ५९.६ ६०.६
2.2 कक्षर ९–१२ को खुद भनरिदर् ३३.२ ३४.७ ३७.७ ३८.९ ४३.९
2.3 कक्षर १० सम्मको वटकरउ दर् ३७.९ ४५.२ ५७.१
2.4 कक्षर १२ सम्मको वटकरउ दर् ११.५ अिरि १७.२
2.5 कक्षर १–१२ मर लैं र्गकसमिर
०.९९ ०.९८ ०.९९
सू करुककर आिरर्मर खुद भनरिदर्

३. अनौप ररर्क स्िक्षर िथर जीिन पयिन्त्ि र्सकरइ

3.1 सरक्षर्िर दर् ६+ िषि ६५.९ ६५.९ ६५.९ ७८ ७८
3.2 सरक्षर्िर दर् १५-२४ िषि ८४.७ ८४.७ ८४.७ ८८.६ ८८.६
3.3 सरक्षर्िर दर् १५+ िषि ५६.५ ५६.५ ५७ ५७ ५७
४. स्िक्षक व्यिथथरपन
4.1 आिरर्भूि िहमर मवहलर स्िक्षक
३८.८ ४०.७ ४१.२
िर्ििि
4.2 मरध्यर्मक िहमर मवहलर स्िक्षक
१४.१ १४.८ १६.१३
िर्ििि
स्रोि: स्िक्षर, विज्ञरन िथर िविर्ि मन्त्ररलय *िथम आठ मवहनरको।

िरर्स्म्भक बरलस्िक्षर करयिक्रम

12.4 आर्थिक िषि २०७४/७५ मर सर्करर्ीथिर्बरट ३०,४४८ र् र्नजीथिर्बरट ६,१२० गर्ी

कुल ३६,५६८ िरर्स्म्भक बरलविकरस/पूि ि िरथर्मक स्िक्षर केन्त्द्रमरफिि ९ लरख ५७
हजरर् बरलबरर्लकर लरभरस्न्त्िि भएकर छन्।

102
 रटि १२ (ख) : कक्षर १ मर भनरि हुने मध्ये बरलविकरस केन्त्द्रमर भनरि हुने
विद्यरथीको वििर्ण (िर्िििमर)

स्रोि: स्िक्षर, विज्ञरन िथर िविर्ि मन्त्ररलय।

12.5 सर्करर्ी एिम् र्नजीथिर्बरट गरर्एकर ियरसको फलथिरूप िरर्स्म्भक बरलविकरसको कुल
भनरिदर् ८४.१ िर्ििि पुगक
े ो छ। िैस्क्षक सर २०७३ मर कक्षर १ मर भनरि हुने
बरलबरर्लकरमध्ये बरलविकरस केन्त्द्रको अनुभि र्लएकर बरलिरर्लकरको सु ख्यर ६४.७
िर्ििि र्हे कोमर िैस्क्षक सर २०७४ मर ६६.३ िर्ििि पुगेको छ।

छररिृस्त्त करयिक्रम

12.6 विद्यरलयमर अध्ययन गने िवहदकर छोर्रछोर्ी, िन्त्दपीर्डि बरलबरर्लकर, दर्लि, अर्ि
सीमरन्त्िकृि िथर लोपोन्त्मुख जनजरर्िकर सन्त्िर्िलरई आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम
आठ मवहनरसम्ममर रु. २ अबि ३० कर्ोड ५४ लरख छररिृस्त्त वििर्ण भएको छ।
यथिो छररिृस्त्त वििर्णबरट विद्यरथीको समिरमूलक पहुुँ विथिरर्, वटकरउदर्मर सुिरर् र्
अथिपूण ि र्सकरइको अिसर् उपलब्ि भई सबैकर लरर्ग स्िक्षर अर्भयरनमर योगदरन पुगेको
छ।

अपरङ्गिर (फर्क क्षमिर) भएकर बरलबरर्लकरकर लरर्ग समरिेिी स्िक्षर

12.7 फर्क क्षमिर भएकर व्यस्क्तकर लरर्ग समरिेिी स्िक्षर नीर्ि, २०७३ जरर्ी भएको छ।
फर्क क्षमिर भएकर बरलिरर्लकरलरई स्िक्षरमर पहुुँ अर्भिृवि गने उद्देश्यले हरल ३२
िटर वििेष विद्यरलय‚ २२ िटर एकीकृि विद्यरलय‚ ३८० िटर स्रोिकक्षरको व्यिथथर र्
दृव� सम्बन्त्िी अपरङ्गिर भएकरकर लरर्ग र्न:िुदक रूपमर िे ल परठ्यपुथिक उपलब्ि
गर्रउने िथर सरुकेर्िक भरषर एिम् अन्त्य र्सकरइ सरमग्री विकरस एिम् वििर्ण गने
करयिक्रम सञ्चरलन हुुँदै आएकर छन्। आिरर्भूि िह (कक्षर १-८) मर ६४ हजरर् र्
मरध्यरर्मकिफि १७ हजरर् गर्ी करर्ब ८१ हजरर् अपरङ्गिर भएकर बरलबरर्लकर विद्यरलय
स्िक्षरमर समेवटएकर छन्।

103
िैस्क्षक जनिस्क्त विकरस

12.8 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर सेिरकरलीन १ मवहने िैस्क्षक ििरसन िरर्लम
२३ जनरलरई ददइएको छ। Teachers Professional Development (TPD) िमरणीकर्ण
िरर्लम मरध्यर्मक िहकर ३२८ जनरलरई र् आिरर्भूि िहकर ६९० जनरलरई ददइएको
छ भने बरलविकरस स्िक्षक/सहयोगी करयिकिरि िरर्लम ७७३ ले िरि गर्े कर छन्।

12.9 आिरर्भूि र् मरध्यर्मक िहकर ििरनरध्यरपककर लरर्ग िमरणीकर्ण नेित्ृ ि विकरस िरर्लम
८७९ जनरले र् आिरर्भूि िहकर गैर्थथरयी स्िक्षककर लरर्ग Customized TPD िरर्लम
२४० जनरले र्लएकर छन्।

12.10 नमुनर विद्यरलय िथर िरविर्िक िरर्कर विद्यरलयकर ििरनरध्यरपककर लरर्ग सघन
अर्भमुखीकर्ण िरर्लम १0६ जनरलरई र् सु थथरगि विद्यरलयकर स्िक्षककर लरर्ग
Customized TPD िरर्लम १,३५२ जनरलरई ददइएको छ। विषयगि स्िक्षक दर्बन्त्दी
न्त्यून भएकर दुगम
ि मरध्यर्मक विद्यरलयकर लरर्ग Virtual Teaching करयिक्रम अन्त्िगिि ४
सय कक्षर सम्पन्न भएकर छन्।

िरविर्िक स्िक्षर िथर व्यिसरवयक िरर्लम

12.11 िैस्क्षक सर २०७४ मर थप अनुमर्ि परएकर ४३ िटर विद्यरलय समेि गर्ी िरविर्िक
िरर्को पठनपरठनकर लरर्ग अनुमर्ि िरि विद्यरलयको सु ख्यर २८४ पुगक
े ो छ। मनरङ
स्जदलर बरहे क ७६ स्जदलरकर २0१ थथरनीय िहमर िरविर्िक िरर्कर विद्यरलय
सञ्चरलनमर र्हेकर छन् भने ५५२ थथरनीय िहमर यथिो पहुुँ पुगेको छै न।

विद्यरलय, विद्यरथी र् स्िक्षकको वििर्ण र् अनुपरि

12.12 िैस्क्षक सर २०७४ मर नेपरलमर कुल ३५,६0१ विद्यरलय र्हेकर छन्। िी

विद्यरलयमध्ये आिरर्भूि (१-५) सञ्चरर्लि विद्यरलय ३५२११, आिरर्भूि (६-८)
सञ्चरर्लि विद्यरलय १५,६३२ र् आिरर्भूि (१-८) सञ्चरर्लि विद्यरलय ३५,३९३ र्हे कर
छन्। यसै गर्ी, मरध्यर्मक िह (९-१०) सञ्चरर्लि ९,१७१ विद्यरलय, कक्षर ११-१२
सञ्चरलन भएकर ३,७८१ विद्यरलय गर्ी मरध्यर्मक िहकर कुल ९,४४७ विद्यरलय र्हे कर
छन्। िैस्क्षक ि्यरुक सु कलन २०७४ को जेठ पश्चरि कक्षर ११ कर लरर्ग नयरुँ
अनुमर्ि र्लएकर सु ख्यर ३७१ र्हेकरले कक्षर ११-१२ सञ्चरर्लि विद्यरलय सु ख्यर कुल
४,१५२ पुगेको छ।

12.13 िदे ि अनुसरर् विद्यरलयको वििर्ण हे दरि िदे ि १ दे स्ख ७ सम्म क्रमिः १८.९ िर्ििि,
१०.८ िर्ििि, २०.८ िर्ििि, १२.९ िर्ििि, १६.२ िर्ििि, ९.० िर्ििि र् ११.४
िर्ििि विद्यरलय र्हे कर छन्। यसर्ी, िदे िगि रूपमर सबैभन्त्दर बढी विद्यरलय िदे ि नु.
३ मर र् सबैभन्त्दर कम विद्यरलय कणरिली िदे िमर र्हे कर छन्।
104
 िरर्लकर १२(ख): िदे ि अनुसरर् विर्भन्न िहकर विद्यरलयको वििर्ण
जम्मर सञ्चरर्लि िह अनुसरर् विद्यरलय वििर्ण
िदे ि विद्यरलय आिरर्भूि आिरर्भूि आिरर्भूि मरध्यर्मक मरध्यर्मक मरध्यर्मक
(एकरइि) (१-५) (६-८) (१-८) (९-१०) (११-१२) (९-१२)
िदे ि १ 6,721 6,673 2,897 6,699 1,598 676 1,643

िदे ि २ 3,853 3,819 1,348 3,845 709 401 740

िदे ि ३ 7,388 7,240 3,884 7,266 2,590 978 2,727

िदे ि ४ 4,607 4,544 2,054 4,570 1,341 561 1,361
िदे ि ५ 5,764 5,728 2,476 5,754 1,433 532 1,463

कणरिली 3,199 3,161 1,182 3,187 574 230 574

िदे ि ७ 4,069 4,046 1,791 4,072 926 403 939

जम्मर 35,601 35,211 15,632 35,393 9,171 3,781 9,447
स्रोि: स्िक्षर, विज्ञरन िथर िविर्ि मन्त्ररलय।

12.14 िैस्क्षक सर २०७४ कर कुल ३५,६0१ विद्यरलयमध्ये सरमुदरवयक विद्यरलय २७८८३,

सु थथरगि विद्यरलय ६,५६६ र् िरर्मिक विद्यरलय १,१५२ र्हेकर छन्।

12.15 िैस्क्षक सर २०७४ मर पर्म्पर्रगि आश्रम÷गुरुकुल, गुम्बर, विहरर् र् मदर्सर िफिकर

कुल १,१२१ विद्यरलय सञ्चरलनमर र्हे कर छन्। िैस्क्षक सर 2073 मर यथिो सु ख्यर
१,086 र्हे को र्थयो।

िरर्लकर १२(ग): विद्यरलय िकरर् अनुसरर्कर विद्यरलयको वििर्ण

िह र् िकरर् अनुसरर्कर विद्यरलय सरमुदरवयक सु थथरगि िरर्मिक जम्मर (िह)

आिरर्भूि िह (कक्षर १-५) 27,792 6,298 1121 35,211

आिरर्भूि िह (कक्षर ६-८) 11,293 4,264 75 15,632
आिरर्भूि िह (कक्षर १-८) 27,974 6,298 1121 35,393
मरध्यर्मक िह (कक्षर ९-१०) 6,230 3,186 31 9,447
मरध्यर्मक िह (कक्षर ११-१२) 2,710 1,065 6 2,781
मरध्यर्मक िह (कक्षर ९-१२) 6,210 3,206 31 9,447
जम्मर 27,883 6,566 1,152 35,601
स्रोि: स्िक्षर, विज्ञरन िथर िविर्ि मन्त्ररलय।

12.16 िैस्क्षक सर २०७४ मर िर्ि विद्यरलय विद्यरथी अनुपरि आिरर्भूि िह (कक्षर १-५),
आिरर्भूि िह (कक्षर ६-८), मरध्यर्मक िह (९–१०) र् मरध्यर्मक िह (कक्षर ११-
१२) मर क्रमि: ११३, ११९, १०३ र् १५४ र्हे को छ। यसै गर्ी स्िक्षक विद्यरथी
अनुपरि िी िहहरुमर क्रमिः ३३, ६०, ४० र् ७३ र्हे को छ।

105
 िरर्लकर १२(घ) : िहगि विद्यरलय, विद्यरथी र् स्िक्षक अनुपरि (िैस्क्षक सर २०७४)
विद्यरलय विद्यरथी अनुपरि स्िक्षक विद्यरथी अनुपरि
िदे ि आिरर्भूि आिरर्भूि मरध्यर्मक मरध्यर्मक आिरर्भूि आिरर्भूि मरध्यर्मक मरध्यर्मक
(१-५) (६-८) (९-१०) (११-१२) (१-५) (६-८) (९-१०) (११-१२)
िदे ि नु १ 88 108 100 163 25 50 35 83

िदे ि नु २ 210 190 165 189 59 92 53 106

िदे ि नु ३ 98 102 80 114 24 48 32 63

िदे ि नु ४ 73 95 82 136 18 42 29 60

िदे ि नु ५ 127 135 112 180 38 71 44 81

कणरिली 107 130 126 135 40 80 55 51

िदे ि नु ७ 116 122 126 206 40 71 53 72

जम्मर 113 119 103 154 33 60 40 73

स्रोि: स्िक्षर, विज्ञरन िथर िविर्ि मन्त्ररलय।

स्िक्षक वििर्ण

12.17 िैस्क्षक सर २०७४ मर सरमुदरवयक र् सु थथरगि विद्यरलयमर गर्ी कुल ३ लरख २२

हजरर् स्िक्षक मध्ये मवहलर स्िक्षकको सु ख्यर १ लरख २९ हजरर् र् पुरूष स्िक्षक १
लरख ९३ हजरर् र्हेकर छन्।

िरर्लकर १२(ङ) : सरमुदरवयक र् सु थथरगि विद्यरलयमर करयिर्ि स्िक्षक वििर्ण 2०७४

सरमुदरवयक विद्यरलय सु थथरगि विद्यरलय कुल
िह
मवहलर पुरुष मवहलर पुरुष मवहलर पुरुष जम्मर
आिरर्भूि कक्षर (१–५) 72,592 78,064 27,964 22,455 100,556 100,519 201,075

आिरर्भूि कक्षर (६–८) 8,738 30,930 7,705 9,390 16,443 40,320 56,763

मरध्यर्मक कक्षर (९–१०) 4,231 22,331 3,984 12,271 8,215 34,602 42,817

मरध्यर्मक कक्षर (११–१२) 3,068 13,673 736 3,943 3,804 17,616 21,420
जम्मर 88,62 144,998 40,389 48,059 129,018 193,057 322,075

स्रोि: स्िक्षर, विज्ञरन िथर िविर्ि मन्त्ररलय।

12.18 मरध्यर्मक िहमर कुल स्िक्षकमध्ये मवहलर िर्ििि १९.2 र्हे कोमर सरमुदरवयकिफि
१६.9 िर्ििि र् सु थथरगििफि २२.५ िर्ििि र्हेको छ। सबै िकरर्कर सरमुदरवयक
विद्यरलयमर करयिर्ि कुल स्िक्षक सु ख्यरमर लैवङ्गक समिर सु करङ्क िरथर्मक िहमर ०.९३
र्हे को छ भने आिरर्भूि िह (६-८ मर) ०.२८ र्हे को छ। यद्यवप, सु थथरगि विद्यरलयमर
मवहलर स्िक्षकको सहभरर्गिर उत्सरहिद र्हे को छ।

106
 िरर्लकर १२ ( ) : विद्यरलयगि र् िहगि स्िक्षकको लैंवङ्गक वििर्ण
आिरर्भूि (१-५) आिरर्भूि (६-८) मरध्यर्मक (9-12)
मवहलर पुरूष लैं वङ्गक मवहलर पुरूष लैं वङ्गक मवहलर पुरूष लैं वङ्गक
विद्यरलयको वकर्सम
िर्ििि िर्ििि समिर िर्ििि िर्ििि समिर िर्ििि िर्ििि समिर
सू करङ्क सू करङ्क सू करङ्क

सबै िकरर्कर विद्यरलयमर करयिर्ि

कुल स्िक्षक सु ख्यरमर लैं वङ्गक 50 50 1.00 29 71 0.41 19.2 80.8 0.24
समिर सू करङ्क
सु थथरगि विद्यरलयमर करयिर्ि कुल
स्िक्षक सु ख्यरमर लैं वङ्गक समिर 55.5 44.5 1.25 45.1 54.9 0.82 22.5 77.5 0.29
सू करङ्क

सरमुदरवयक विद्यरलयमर करयिर्ि सबै

वकर्समकर जम्मर स्िक्षक सु ख्यरमर 48.2 51.8 0.93 22 78 0.28 16.9 83.1 0.2
लैं वङ्गकसमिर सू करङ्क
स्रोि: स्िक्षर, विज्ञरन िथर िविर्ि मन्त्ररलय।

12.19 िदे ि अनुसरर् स्िक्षकको वििर्ण हे दरि कुल स्िक्षकमध्ये मध्ये सबैभन्त्दर बढी िदे ि नु ३
मर 20.1 िर्ििि र् सबैभन्त्दर कम कणरिली िदे िमर 7.6 िर्ििि र्हे कर छन्।

िरर्लकर १२ (छ): सरमुदरवयक विद्यरलयमर करयिर्ि स्िक्षकको िदे िगि वििर्ण

िदे ि िदे ि नु िदे ि नु िदे ि नु िदे ि नु िदे ि नु ५ कणरिली िदे ि नु
जम्मर
िह १ २ ३ ४ ७
आिरर्भूि थथरयी 11,252 7,694 10,701 7,849 8,377 4,021 5,144 55,038
कक्षर अथथरयी 5,255 1,789 4,963 4,840 3,802 1,932 1,897 24,478
(१-५) र्रहि 3,395 3,351 3,976 1,499 3,594 2,041 3,313 21,169
आिरर्भूि थथरयी 2,650 1,562 2,284 1,954 1,754 752 1,060 12,016
कक्षर अथथरयी 954 317 956 763 576 274 377 4,217
(६-८) र्रहि 1,759 750 2,224 1,073 1,478 826 1,344 9,454
मरध्यर्मक थथरयी 1,972 1,270 2,070 1,697 1,557 511 768 9,845
कक्षर अथथरयी 535 332 738 498 386 192 247 2,928
(९-१०) र्रहि 1,294 567 1,465 879 1,001 547 991 6,744
मरध्यर्मक थथरयी - - - - - - - -
कक्षर अथथरयी 255 229 423 257 252 198 304 1,918
(११-१२) र्रहि 759 369 723 585 558 381 566 3,941
कुल थथरयी 15,874 10,526 15,055 11,500 11,688 5,284 6,972 76,899

अथथरयी 6,744 2,438 6,657 6,101 4,764 2,398 2,521 31,623

र्रहि 6,448 4,668 7,665 3,451 6,073 3,414 5,648 37,367

जम्मर 29,066 17,632 29,377 21,052 22,525 11,096 15,141 145,889

स्रोि: स्िक्षर, विज्ञरन िथर िविर्ि मन्त्ररलय। ��व्य: मरर्थको सु ख्यरमर र्रहि अनुदरन कोटरमर करयिर्ि स्िक्षकको वििर्ण समेि सु लग्न छ।

12.20 विद्यरलय क्षेर सुिरर् करयिक्रमले ५ िषिर्भर सरमुदरवयक विद्यरलयमर करयिर्ि सबै िकरर्कर
स्िक्षककर लरर्ग ३० ददने पेिरगि विकरस करयिक्रमको अिसर् िदरन गने लक्ष्य र्रखेको
भएिरपर्न योजनर सञ्चरलन भएको ८ िषि र्बर्िसक्दर आिरर्भूि (कक्षर १-५) िहकर
७७.4 िर्ििि, आिरर्भूि िह (कक्षर ६-८) कर ७३.५ िर्ििि िथर मरध्यर्मक िहकर

107
 ७७.१ िर्ििि स्िक्षकले मरर हरलसम्म यो अिसर् िरि गर्े कर छन्।

विद्यरथी वििर्ण

12.21 िैस्क्षक सर २०७४ मर आिरर्भूि िहको कक्षर १-८ मर ५८ लरख ३७ हजरर् विद्यरथी
अध्ययनर्ि र्हेकर छन् जुन गि िैस्क्षक सर २०७३ को भन्त्दर २.6 िर्िििले घटी
हो। यसैगर्ी‚ मरध्यर्मक िह (कक्षर ९-१०) मर िैस्क्षक सर २०७४ मर ९ लरख ७१
हजरर् विद्यरथी र्हेकर छन् जुन गि िैस्क्षक सरको भन्त्दर 1.३ िर्िििले बढी हो।

िरर्लकर १२(ज) : विद्यरलय िहमर विद्यरथी भनरिको अिथथर

िह\िैस्क्षक सर २०७० २०७१ 2०७२ 2०७३ 2०७४

आिरर्भूि (१-५) ४४०१७८० ४,३३५,३५५ ४२६४९४२ ४१३५२५३ 3,970,016

आिरर्भूि (६-८) १८२८३५१ १,८३५,३१३ १८६२८७३ १८५९३५९ 1,866,716
आिरर्भूि (१-८) ६,२३०,१३१ ६१७०६६८ ६१२७८१५ ५९९४६१२ 5,836,732
मरध्यर्मक (९-१०) ८९६,९१९ ९००,५८५ ९३८८९७ ९५८५०२ 970,720
मरध्यर्मक (११-१२) 584,072
मरध्यर्मक (९-१२) 1,554,792
स्रोि: स्िक्षर, विज्ञरन िथर िविर्ि मन्त्ररलय।

12.22 िैस्क्षक सर २०७४ मर सरमुदरवयक िथर सु थथरगि विद्यरलयको कक्षर १-१२ मर

अध्ययनर्ि कुल विद्यरथी सु ख्यर ७३ लरख ९२ हजरर् पुगेको छ। अस्घदलो िैस्क्षक
सरमर यथिो सु ख्यर 74 लरख 46 हजरर् र्थयो।

िरर्लकर १२(झ) : िैस्क्षक सर २०७४ मर िहगि विद्यरथी भनरिको अिथथर

िह छररर छरर जम्मर

आिरर्भूि (१–५) 2,009,314 1,960,702 3,970,016

आिरर्भूि (६–८) 943,410 923,306 1,866,716

आिरर्भूि (१–८) 2,952,724 2,884,008 5,836,732

मरध्यर्मक (९–१०) 501,388 469,332 970,720

मरध्यर्मक (११–१२) 315,012 269,060 584,072

मरध्यर्मक (९–१२) 816,400 738,392 1,554,792

कक्षर १-१२ सम्मको जम्मर 3,769,124 3,622,400 73,91,524

स्रोि: स्िक्षर, विज्ञरन िथर िविर्ि मन्त्ररलय।

12.23 िैस्क्षक सर २०७४ मर आिरर्भूि िहको कक्षर १-८ मर ५८ लरख ३७ हजरर् विद्यरथी
अध्ययनर्ि विद्यरथी मध्ये सबैभन्त्दर िेर्ै िदे ि नु ३ मर १९ िर्ििि र् सबैभन्त्दर कम
कणरिली िदे िमर ८.४ िर्ििि छन्। यसैगर्ी‚ मरध्यर्मक िह कक्षर ९-१२ मर कुल १५
लरख ५५ हजरर् विद्यरथी र्हे कोमर सबैभन्त्दर बढी िदे ि नु ३ मर २१.२ िर्ििि र्
सबैभन्त्दर कम कणरिली िदे िमर ६.६ िर्ििि विद्यरथी छन्।

108
 िरर्लकर १२(ञ) : िदे िगि रूपमर विद्यरथी भनरिको वििर्ण
िह\िदे ि िदे ि नु १ िदे ि नु २ िदे ि नु ३ िदे ि नु ४ िदे ि नु ५ कणरिली िदे ि नु ७ जम्मर

आिरर्भूि छररर 297,788 411,150 357,833 168,294 365,753 171,354 237,142 2,009,314
कक्षर
(१-५) छरर 291,272 389,989 354,622 162,757 363,807 167,374 230,881 1,960,702

आिरर्भूि छररर 157,239 131,432 198,543 98,714 167,888 78,245 111,349 943,410
कक्षर
(६-८) छरर 154,231 125,189 197,281 97,408 165,943 75,717 107,537 923,306

आिरर्भूि छररर 455,027 542,582 556,376 267,008 533,641 249,599 348,491 2,952,724
कक्षर
(1-८) छरर 445,503 515,178 551,903 260,165 529,750 243,091 338,418 2,884,008

मरध्यर्मक
छररर 86,256 61,192 111,939 57,435 84,469 37,988 62,109 501,388
कक्षर
(९-१०) छरर 77,959 60,837 106,976 54,058 79,301 34,053 56,148 469,332

मरध्यर्मक छररर 64,215 39,518 60,039 41,177 50,385 15,497 44,181 315,012
कक्षर
(११-१२) छरर 46,043 36,328 51,366 35,234 45,514 15,575 39,000 269,060

मरध्यर्मक छररर 150,471 100,710 171,978 98,612 134,854 53,485 106,290 816,400
कक्षर
(९-१२) छरर 124,002 97,165 158,342 89,292 124,815 49,628 95,148 738,392

छररर 605,498 643,292 728,354 365,620 668,495 303,084 454,781 3,769,124

कुल छरर 569,505 612,343 710,245 349,457 654,565 292,719 433,566 3,622,400

जम्मर 1,175,003 1,255,635 1,438,599 715,077 1,323,060 595,803 888,347 7,391,524

स्रोि: स्िक्षर, विज्ञरन िथर िविर्ि मन्त्ररलय।

12.24 िैस्क्षक सर २०७४ मर आिरर्भूि कक्षर १ दे स्ख ५ (५-९ िषि उमेर्समूह) को खुद
भनरिदर् ९७.२ िर्ििि, आिरर्भूि कक्षर ६ दे स्ख ८ (१०-१२ िषि उमेर्समूह) को
८७.४ िर्ििि र् मरध्यर्मक िह कक्षर ९ दे स्ख १२ (१३ दे स्ख १६ िषि उमेर्समूह) को
४३.९ िर्ििि र्हेको छ। कक्षर (9-१०) सम्म 65.9 िर्ििि र्हे को खुद भनरिदर्
ु े SEE पर्ीक्षर उिीणि भई अध्ययनलरई
कक्षर (११-१२) मर २२ िर्ििि मरर हुनल
र्नर्न्त्िर्िर ददने विद्यरथीको सु ख्यर नगन्त्य र्हेको छ।

िरर्लकर १२(ट) : िहगि विद्यरथी भनरिदर् सम्बन्त्िी वििर्ण

कुल भनरि दर् खुद भनरि दर्
विद्यरलय िह
छररर छरर जम्मर छररर छरर जम्मर
आिरर्भूि (कक्षर १–५) 136.0 128.6 132.3 97.1 97.4 97.2

आिरर्भूि(कक्षर ६–८) 108.9 107.2 108.0 86.3 88.6 87.4

आिरर्भूि (कक्षर १–८) 122.4 117.9 120.1 91.7 93.0 92.3

मरध्यर्मक (कक्षर ९–१०) 78.5 82.2 80.3 65.1 66.7 65.9

मरध्यर्मक (कक्षर ११–१२) 41.4 40.4 40.9 22.4 21.6 22.0

मरध्यर्मक (कक्षर ९–१२) 60.0 61.3 60.6 43.7 44.1 43.9

स्रोि: स्िक्षर, विज्ञरन िथर िविर्ि मन्त्ररलय।

109
12.25 िैस्क्षक सर २०७४ मर िदे िगि रूपमर हेदरि आिरर्भूि िह (कक्षर १-५) को खुद
भनरिदर् सबै िदे िमर ९५ िर्ििि भन्त्दर मरर्थ र्हे को छ। आिरर्भूि िह (कक्षर ६-८)
मर तसि खुद भनरिदर् ८७.4 िर्ििि र्हेको र् िदे ि नु.२ मर यथिो दर् 62.8
िर्ििि मरर र्हे कोले यस िदे िमर कक्षर ५ उिीणि गर्ी कक्षर ८ पुग्दर नपुग्दै िेर्ै
विद्यरथीले कक्षर छोडेको दे स्खएको छ। िदे ि नु. ५ र् कणरिली िदे िमर पर्न यथिो
भनरिदर् क्रमिः 84.7 िर्ििि र् 88.5 िर्ििि र्हे कोले विद्यरथी वटकरइर्रख्न थप करयि
गनुप
ि ने दे स्खएको छ।

िरर्लकर १२(ठ) : िदे िगि रूपमर विद्यरथी खुद भनरिदर्

िदे ि नु िदे ि नु िदे ि नु िदे ि नु िदे ि नु िदे ि नु
िह\िदे ि कणरिली जम्मर
१ २ ३ ४ ५ ७
छररर 97.2 95.4 97.0 96.5 97.7 97.7 97.5 97.1
आिरर्भूि (कक्षर
छरर 97.5 95.9 97.3 96.9 97.7 98.1 97.8 97.4
१-५)
जम्मर 97.3 95.7 97.1 96.7 97.7 97.9 97.7 97.2
छररर 92.0 58.5 92.3 92.2 83.0 86.8 91.0 86.3
आिरर्भूि (कक्षर
छरर 91.9 67.0 92.6 93.6 86.3 90.3 92.7 88.6
६-८)
जम्मर 92.0 62.8 92.5 92.9 84.7 88.5 91.8 87.4
छररर 94.6 77.0 94.7 94.3 90.4 92.2 94.3 91.7
आिरर्भूि (कक्षर
छरर 94.7 81.5 94.9 95.3 92.0 94.2 95.2 93.0
1-८)
जम्मर 94.7 79.2 94.8 94.8 91.2 93.2 94.8 92.3

छररर 69.8 52.4 72.3 67.4 61.7 61.2 64.5 65.1

मरध्यर्मक (कक्षर
छरर 70.4 60.2 71.3 69.5 61.5 62.8 67.0 66.7
९-१०)
जम्मर 70.1 56.3 71.8 68.4 61.6 62.0 65.8 65.9

छररर 23.2 20.1 26.4 21.3 19.4 20.5 22.3 22.4

मरध्यर्मक (कक्षर
छरर 20.5 18.9 23.0 20.5 19.3 23.6 25.0 21.6
११-१२)
जम्मर 21.9 19.5 24.7 20.9 19.4 22.1 23.7 22.0
मरध्यर्मक (कक्षर छररर 46.5 36.3 49.3 44.3 40.6 40.9 43.4 43.7
९-१२) छरर 45.5 39.6 47.1 45.0 40.4 43.2 46.0 44.1
जम्मर 46.0 37.9 48.2 44.7 40.5 42.0 44.7 43.9
स्रोि: स्िक्षर, विज्ञरन िथर िविर्ि मन्त्ररलय।

12.26 आिरर्भूि िहको आन्त्िरर्क सक्षमिर हे दरि अझैपर्न उत्तीणि दर् ८९.५ िर्ििि र्हे को छ।
यथिै दोहो-यरउने दर् ७ िर्ििि छ भने छरड्ने दर् ३.६ िर्ििि र्हे को छ। कक्षर ८
सम्मको वटकरउ दर् ७७.४ िर्ििि मरर र्हे को अिथथरले विद्यरलय िहमर विद्यरथीलरई
वटकरइर्रख्न थप ियरस गनुप
ि नेछ।

मरध्यर्मक स्िक्षर पर्ीक्षर (SEE)

12.27 िैस्क्षक सर २०७३ को मरध्यर्मक स्िक्षर पर्ीक्षरमर कुल पर्ीक्षरथीको ४१ िर्िििले

1.95 GPA भन्त्दर कम िरि गर्े कर छन्। उक्त परर्णरमले स्िक्षर क्षेरमर भएको
लगरनीको उस् ि िर्िफल िरि हुन नसकेको सु केि गर्े को छ।

110
 िरर्लकर १२ (ड) : SEE (सरविकको एस.एल.सी.) पर्ीक्षरको वििर्ण (िैस्क्षक सर २०७३)
र्नयर्मि एक्जरम्टे ड
कुल जम्मर
छरर छररर जम्मर छरर छररर जम्मर
नर्िजर/सरमेल
221682 223882 445564 6219 10353 16572 4,62,136
3.6- 4.0 7034 5250 12284 0 0 0 12,284
3.2 – 3.55 24911 17516 42427 2 0 2 42,427
2.8 – 3.15 29472 21174 50646 14 7 21 50,667
2.4 – 2.75 33699 28256 61955 122 100 222 62,177
2.0 – 2.35 44493 46821 91314 777 1187 1964 93,278
1.6- 1.95 48390 60074 108464 2770 4700 7470 1,15,964
1.2 – 1.55 27787 36790 64577 2088 3670 5758 70,335
0.8 – 1.15 4532 6753 11285 208 397 605 11890
0.00 –0.80 6 9 15 1 0 1 16
स्रोि: स्िक्षर, विज्ञरन िथर िविर्ि मन्त्ररलय।

12.28 कक्षर १२ को पर्ीक्षरमर सस्म्मर्लि २ लरख ३८ हजरर् परर्क्षरथी मध्ये १ लरख १७

हजरर् विद्यरथी उत्तीणि भएकर र्थए। छररर र् छररको उत्तीणि िर्ििि क्रमिः ५१.6 र्
४७.१ र्हे को र्थयो।

उच् िरविर्िक स्िक्षरमर छररिृर्ि

12.29 आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरमर थिदे िमर विर्भन्न विश्वविद्यरलयसुँग
सम्बन्त्िन र्लई र्नजी स्रोिमर सञ्चरलन अनुमर्ि िरि गर्ी दे िकर विर्भन्न थथरनमर सञ्चरर्लि
मेर्डकल कलेजमर ३ सय १७ र् विदे िबरट िरि हुने छररिृस्त्तमर अध्ययन गनि ४ जनर
गर्ी जम्मर ३ सय २१ जनर विर्भन्न िरविर्िक विषयको छररिृस्त्तको लरर्ग पठरईएको
छ।

उच् स्िक्षर

ु र्भर सञ्चरलनमर र्हेकर विर्भन्न विश्वविद्यरलय र्

12.30 आर्थिक िषि २०७३/७४ सम्म मुलक
अन्त्िगििकर क्यरम्पसमर अध्ययन गरर्र्हे कर विद्यरथीको सु ख्यर गि आर्थिक िषिको िुलनरमर
२.६ िर्िििले बढे र् ४ लरख ५३ हजरर् पुगेको छ। आर्थिक िषि २०७२/७३ मर यो
सड्ख्यर ४ लरख ४१ हजरर् र्थयो।

ु
12.31 मुलक र्भर सञ्चरर्लि विर्भन्न विश्वविद्यरलय र् अन्त्िर्गिकर क्यरम्पसहरुमर अध्ययनर्ि
विद्यरथीहरु मध्ये र्रभ ुिन विश्वविद्यरलयमर ३ लरख ६७ हजरर्‚ करठमरडौं विश्वविद्यरलयमर
१७ हजरर्‚ पूिरिञ्चल विस्श्वविद्यरलयमर २७ हजरर्‚ पोखर्र विश्वविद्यरलयमर २७ हजरर्‚
मध्यपस्श्चमरञ्चल विश्वविद्यरलयमर २८७५‚ नेपरल सु थकृि विश्वविद्यरलयमर ३७३१‚ सुदर्ु
पस्श्चमरञ्चल विश्वविद्यरलयमर ३९९१‚ कृवष िथर िन विज्ञरन विश्वविद्यरलयमर २0५६ र्
लुस्म्िनी बौि विश्वविद्यरलयमर ५२८ विद्यरथी अध्ययनर्ि छन्। यसर्ी र्रभ ुिन

111
 विश्वविद्यरलय र् अन्त्य विश्वविद्यरलयमर अध्ययनर्ि विद्यरथीको सु ख्यर क्रमिः 81 िर्ििि
र् १९ िर्ििि र्हेको छ।

12.32 आर्थिक िषि २०७३/७४ सम्ममर उच् स्िक्षर िदरन गनिको लरर्ग ९ विश्वविद्यरलय
र्हे कोमर आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरसम्ममर २ विश्वविद्यरलय (खुलर
विश्वविद्यरलय र् र्रजवषि जनक विश्वविद्यरलय) थवपई ११ िटर पुगेकर छन्।

थिरथ्य क्षेर

12.33 कुल गरहिथ्य उत्परदनमर थिरथ्य क्षेरको योगदरन आर्थिक िषि 2073/74 मर 1.८
िर्ििि पुगेकोमर रलु आर्थिक िषिमर यस क्षेरको योगदरनमर 1.७ िर्ििि पुग्ने अनुमरन
छ। सरथै, थिरथ्य क्षेरको िृविदर् आर्थिक िषि 2073/74 मर 7.3 िर्ििि र्हेकोमर
रलु आर्थिक िषिमर 6.3 िर्िििले िढ्ने अनुमरन छ।

िरर्लकर 1२ (ढ) : थिरथ्य क्षेरकर करयिक्रमबरट पर्े को िभरि सम्बन्त्िी सू क

सू क मरन
कुल िजनन् दर् (िर्ि मवहलर) २.१
परर्िरर् र्नयोजनकर सरिन ियोगकिरि दर् (सबै िरर्कर, िर्ििि) ५५
निजरि स्ििु मृत्यु दर् (िर्ि १००० जीविि जन्त्ममर, जन्त्मेको 28 ददनर्भर) १७
स्ििु मृत्युदर् (िर्ि १००० जीविि जन्त्ममर, जन्त्मेको 1 िषिर्भर) २६
५ िषिमर्ु नको बरल मृत्युदर् (िर्ि १००० जीविि जन्त्ममर) ३०
कम्िीमर ४ पटक गभि जरुँ गर्रउने गभिििी मवहलरको िर्ििि ७२
दक्ष िसूर्िकमीबरट िसूर्ि गर्रउने गभिििी मवहलरको िर्ििि ७२
थिरथ्य सु थथरमर िसूर्ि गर्रउने गभिििी मवहलरको िर्ििि ७२
पूणि रूपमर सबै िकरर्कर खोप लगरउने बरलबरर्लकरको िर्ििि ८०
स्रोिः थिरथ्य िथर जनसङ्खख्यर मन्त्ररलय।

थिरथ्य सेिर र् सुवििरमर विथिरर्

12.34 आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरसम्ममर १23 अथपिरल, ३८२

आयुिेद अथपिरल िथर तषिरलयहरु समेि जम्मर 4७१८ थिरथ्य सु थथर र्हे कर छन्।
सरथै आर्थिक िषि २०७४/७५ मर जनथिरथ्य करयरिलय िथर उपथिरथ्य ौकी,
थिरथ्य ौकी र् िरथर्मक थिरथ्य केन्त्द्रहरु थथरनीय िहमर हथिरन्त्िर्ण हुने क्रममर
र्हे कर छन्।

िरर्लकर १२ (ण) : थिरथ्य सुथथर, िैयय

् र र् जनिस्क्तको वििर्ण
वििर्ण २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५*
१. जम्मर थिरथ्य सु थथर ४४८५ ४५०५ ४५99 4515 4७1८
क) अथपिरल १०७ ११६ १16 321 123
ख) िरथर्मक थिरथ्य २१५ २१५ २1६ 222 20४
केन्त्द्र
112
 वििर्ण २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५*
ग) थिरथ्य ौकी २१७५ ३७९० ३8८३ 1323 ४०09
घ) आयुिेददक तषिरलय २९३ ३८४ ३८४ 133 132
ङ) उपथिरथ्य ौकी 3961 - - - -
् र
२. अथपिरल िैयय ७५५० ७६४० ७७४८ 8172 8172
३. जम्मर जनिस्क्त ९३४९५ ८७२९० ८8640 ८९२४३ ८९२४३
क) डरक्टर् २१५४# २४५७# २५50 2932 2223
ख) नसि/अ.न.मी. ९५३५ २०३४६ २०४२३ २०५32 २०६०९
ग) कविर्रज ३९४ ४८५ 570 936 ६१३
घ) िैद्य ३६० ४५१ ४५१ 961 961
ङ) थिरथ्य सहरयक
११५५१ ११५५१ १2६४9 33139 33139
(हे .अ., अ.हे .ब.)
) मवहलर थिरथ्य
६३३२६ ५२००० ५२००० ५२००० ५२०००
थियु सेविकर
स्रोिः थिरथ्य सेिर विभरग। * िथम आठ मवहनरको।

12.35 आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरमर कुल १ कर्ोड २३ लरख पटक
नेपरलकर सबै सर्करर्ी, र्नजी र् सरमुदरवयक थिरथ्य सु थथरबरट िवहर्ु ग सेिर ििरह भएको
छ।
थियुयथिै
सेविकर ६ लरख ८५ हजरर् र्बर्रमीहरु अथपरिलमर भनरि भएकर र् ११ लरख १७

हजरर्ले आकस्थमक सेिर र्लएकर छन्।

िरर्लकर १२ (ि) : िदे ि अनुसरर् थिरथ्य सेिरबरट लरभरस्न्त्िि भएकर जनसङ्खख्यर

२०७३/७४ २०७४/७५*
िदे ि
भनरि बवहर्ु ग आकस्थमक भनरि बवहर्ु ग आकस्थमक
िदे ि नु. 3 352,790 3,727,150 336,070 110,618 2,059,066 177,008
िदे ि नु. 2 90,614 2,761,976 123,307 30,281 1,284,889 72,311
िदे ि नु. ३ 462,060 4,976,161 683,929 305,485 3,239,257 487,113
िदे ि नु. 3 116,813 2,378,349 194,324 81,933 1,544,240 133,240
िदे ि नु. 1 221,041 3,364,213 262,618 114,312 2,034,870 143,075
कणरिली 30,066 1,335,051 31,045 16,715 840,995 17,097
िदे ि नु. 9 49,432 1,979,291 134,471 25,734 1,301,755 87,290
कुल 1,322,816 20,522,191 1,765,764 685,078 12,305,072 1,117,134
स्रोिः थिरथ्य सेिर विभरग। *िथम आठ मवहनरको।

थिरथ्य सेिरकर िमुख उपलस्ब्िहरु

12.36 रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरमर करठमरडौं उपत्यकरकर ३ र्

िर्रईकर १२ स्जदलर गर्ी १५ स्जदलरमर पोर्लयो थोपर खुिरउने करयि सम्पन्न भएको छ।
त्यसै गर्ी विथिररर्ि खोप िथर पोर्लयो खोप करयिक्रम अन्त्िगिि र्ब.र्स.स्ज. भ्यरस्क्सन,
वटटरनस विरूिको खोप, डी. पी. वट. हेपरटरईवटस र्ब. (िेस्रो) लगरयि एघरर् वकर्समकर

113
 खोपहरु उपलव्ि गर्रइएको छ। आर्थिक िषि २०७३/७४ मर दरदुर्र रूबेलर खोप र्
जे.ई. खोप अर्भयरन सञ्चरलन भएको र्थयो।
िरर्लकर १२ (थ): विथिररर्ि खोप एिम् र्रविय पोर्लयो खोप (सु ख्यरमर)
सू करुक २०७१÷७२ २०७2÷७3 २०७३÷७४ २०७४÷७५*
वि.र्स.स्ज. भ्यरस्क्सन ५७१३९५ ५७५५५४ 196913 369067
र्ड.वप.टी. हे परटरईवटस र्ब (िेस्रो मररर) ५५२२४७ ५३८४१५ 116963 301827
पोर्लयो (िे स्रो) ५५०३९२ ५२४७२९ 119363 301337
दरदुर्र विरूि खोप ५१७३११ ५०९६७८ ५२४३३२ 288392
वटटरनस ५२२१५९ ४९६११२ ४८६४६६ 275157
दरदुर्र रूिेलर खोप अर्भयरन - १०९३८२८
आइर्न क्की परएकर मवहलरहरु ५०२२४० ४९२८८८ 477718 266992
झरडरपखरलरकर र्ोगीहरु दिरि १५४८८५१ १३०९१७७ 33332120 630334
स्जु क िथर जीिनजलबरट झरडरपखरलर
१३१५६२२ १०९१२५० 1091083 602581
र्ोगीको उप रर्
श्वरसिश्वरस र्ोगको उप रर् २२०८६५२ 1916250 1810722 1097008

स्रोिः थिरथ्य सेिर विभरग। *िथम आठ मवहनरको।

परर्िरर् र्नयोजन, सुर्स्क्षि मरिृत्ि एिम् मवहलर थिरथ्य थियुसेविकर करयिक्रम

12.37 थिरथ्य सेिरको महत्िपूण ि अङ्गको रूपमर र्हेको सुर्स्क्षि मरिृत्िको लरर्ग रलु आर्थिक
िषि २०७4/७5 को िथम आठ मवहनरमर परर्िरर् र्नयोजन करयिक्रममर अथथरयी 4
लरख 31 हजरर् र् थथरयी 19 हजरर् गर्ी जम्मर परर्िरर् र्नयोजन सेिरको नयरुँ
ियोगकिरि 4 लरख 50 हजरर् र्हे कर छन्।

क्षयर्ोग

12.38 आर्थिक िषि २०७३/७४ मर 1 लरख 7३ हजरर् जनर िुकरथपद र्बर्रमीहरुको खकरर्
पर्ीक्षण भएको छ। यस अिर्िमर 50 हजरर् जनरको फलोअप खकरर् पर्ीक्षण भएको
छ।

सरूिर र्ोग िथर महरमरर्ी िकोप व्यिथथरपन

12.39 आर्थिक िषि २०७३÷७४ मर नेपरलमर जम्मर ११२८ जनरमर तलो र्ोग दे खर पर्े कोमर
५० िर्ििि विर्रमी आयरर्िि र्हे को परइएको छ।

12.40 आर्थिक िषि २०७३÷७४ मर ३५ स्जदलरमर करर्ि १ कर्ोड २४ लरख मरर्नसलरई

हरत्तीपरईले र्ोग र्निरर्णको लरर्ग तषर्ि सेिन गर्रईएको र्थयो। रलु आर्थिक िषिको
िथम आठ मवहनरको अिर्िमर सो अर्भयरन दे िकर २४ स्जदलरमर सञ्चरलन गर्ी कर्ीि
७० लरख मरर्नसलरई उक्त तषर्ि खुिरइएको छ।

114
12.41 आर्थिक िषि २०७३÷७४ मर खरनेपरनी गुणथिर् र्नगर्रनी करयिक्रम अन्त्िर्गि विर्भन्न
स्जदलरकर ८ थथरनमर Water Quality Test Kit वििर्ण गरर्एको छ।

12.42 आर्थिक िषि २०७३÷७४ मर िहुलर कुकुर् िथर अन्त्य जनरिर्ले टोकेको व्यस्क्तलरई
कर्ीि ३ लरख २० हजरर् ARV वििर्ण गरर्एको छ। रलु आर्थिक िषि २०७४÷७५
मर ३० हजरर् भरइल ASV सपिले टोकेकर र्बर्रमीलरई उपलव्ि गर्रईएको छ।

कुष्टर्ोग

12.43 हरल नेपरलमर िर्ि दि लरख जनसङ्खख्यरमर ९२ कुष्टर्ोगकर र्बर्रमी र्हे कर छन्।
कुष्टर्ोग सुरु अिथथरमर नै कुष्टर्ोगकर र्बर्रमी पवह रन गर्ी उप रर् गरर्एकोले यसबरट
हुने अपरङ्गिरदर्मर कमी आएको छ। आर्थिक िषि २०७३/७४ मर कुष्टर्ोगकर ३२१५
नयरुँ र्बर्रमी थवपएकर छन्। 66 थथरनीय िहमर सवक्रय विर्ििरट कु�र्ोगी खोजी गने
करयिक्रम सञ्चरलनमर छ।

र्रविय एड्स िथर यौन र्ोग र्नयन्त्रण

12.44 आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरमर ३० थथरनबरट ए .आइ.भी.

सु क्रर्मिलरई CD4 सेिर उपलब्ि गर्रइएको छ। ७० िटर ART केन्त्द्रबरट १५ हजरर्
जनरलरई ART उप रर् सेिर ददइएको छ। ७७ िटै स्जदलरमर समुदरयमर आिररर्ि CB
PMTCT सेिर विथिरर् भएको छ।

12.45 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर ARV तषर्ि सेिन गरर्र्हे कर सु क्रर्मि िथर
PMTCT करयिक्रममर आिि 115 गभिििी मवहलर र् ARV मर र्हे कर १५ िषि मुर्नकर
९६८ जनर बरलबरर्लकरलरई पौव�क आहरर् वििर्ण गरर्एको छ।

12.46 आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्ममर १७५ िटर HTC बरट ए .आइ.भी. पर्ीक्षण
सेिर सञ्चरलन भइर्हे को छ। यस अिर्िमर ६ लरख ९० हजरर्को HIV पर्ीक्षण गरर्एको
छ।

12.47 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर २ लरख ३२ हजरर् गभिििी मवहलरमर HIV
पर्ीक्षण गरर्एको छ। उच् जोस्खममर र्हे कर Migrant र् उनीहरुको परर्िरर्लरई लस्क्षि
ुँ सेिर कर्रर् गर्े र् विथिृि ए .आई.र्भ. र्ोकथरम करयिक्रम
गर्ी गैर्सर्करर्ी सु थथरसग
सञ्चरलन गरर्एको छ।

मरनि अुग ित्यरर्ोपण केन्त्द्र

12.48 मरनि अुग ित्यरर्ोपण केन्त्द्रको थथरपनर भएदे स्ख रलु आर्थिक िषिको िथम आठ
मवहनरसम्ममर जम्मर 650 जनर र्बर्रमीलरई मृगौलर ित्यरर्ोपण िथर डरयलरर्सस
गरर्एको छ। गि आर्थिक िषि 2073/74 मर 132 र्बर्रमीलरई मृगौलर ित्यरर्ोपण

115
 गरर्एकोमर रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरमर 150 जनरको
मृगौलर ित्यरर्ोपण भएको छ।

र्रविय जनथिरथ्य ियोगिरलर

12.49 रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरमर ४७ िटर थिरथ्य ौकीमर नयरुँ
ियोगिरलर सेिर सञ्चरलन भएको छ। ५८ िटर स्जदलरमर पुर्रनर मेस्िन विथथरवपि गर्ी
नयरुँ िरयोकेमेवि एनरलरइजर्बरट सेिर विथिरर् भएको छ। विर्रटनगर्मर क्षेरीयथिर्को
ियोगिरलर सेिर सुरु भएको छ।

12.50 नेपरलमर विर्भन्न र्ोगको पर्ीक्षण िथर र्नदरनरत्मक विस्ि�ीकृि सेिर िदरन गनिको लरर्ग
र्रविय जनथिरथ्य ियोगिरलर िथर यस अन्त्िगिि दे िभरर्मर जम्मर ७ स्जदलरमर र्क्त
सञ्चरर् सेिर विथिरर् करयि सम्पन्न भएको छ। आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ
मवहनरसम्ममर यस ियोगिरलरबरट ६०,५०० जनरलरई विर्भन्न िकरर्कर पर्ीक्षणको लरर्ग
ियोगिरलरको सेिर िदरन भएको छ।

12.51 आर्थिक िषि 2073/74 मर र्सकलसेल पर्ीक्षणको लरर्ग भेर्ी अञ्चल अथपिरल, सेिी
अञ्चल अथपिरल र् र्रविय जनथिरथ्य ियोगिरलरमर अत्यरिुर्नक उपकर्णसवहि सेिर
सञ्चरलन भएको छ।

आयुिेददक थिरथ्य सेिर

12.52 रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरमर ७7 स्जदलरमर र्नःिुदक

आयुिेद स्िविर् सञ्चरलन भएको छ। यस अिर्िमर थिनपरन गर्रइर्हे कर मवहलरलरई समेि
र्नःिुदक आयुिेददक थिरथ्य सेिर िदरन गरर्एको छ।

जनिस्क्त विकरस

12.53 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर २०५ र्स.अ.हे .ब, २०० अ.हे .ब., १००
अ.न.मी. िथर १०० र्स.अ.न.मी.लरई थिर्िृवि सम्बन्त्िी िरर्लम, ९५ थटरफ नसिलरई दक्ष
िसूर्ि सेिर िरर्लम, १00 जनरलरई एनेथथेस्थट अर्सथटे न्त्ट िरर्लम र् ५७ दयरि
टे स्क्नर्सयनलरई व्यरक्टे रर्यरलोजी सम्बन्त्िी िरर्लम िदरन गरर्एको छ। ३५ जनरलरई
हरइअस्दटच्यूड र्सक्नेस िस्िक्षक िरर्लम र् ६७८ जनरलरई TABUCS िरर्लम िदरन
गरर्एको छ।

अध्ययन िथर अनुसन्त्िरन

12.54 आर्थिक िषि २०७३/७४ मर नेपरल थिरथ्य सु थथर सिेक्षण करयि सम्पन्न भएको छ।
रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर ित्येक ५ िषिमर हुने थिरथ्य क्षेरमर
महत्त्िपूण ि थथरन र्रख्ने नेपरल जनसरुस्ख्यक िथर थिरथ्य सिेक्षणको ि्यरुक सु कलन करयि

116
 सम्पन्न भई िरर्स्म्भक नर्िजर िरि भएको छ। त्यसैगर्ी, नेपरल मरइक्रोन्त्यूवट्रयन्त्ट सिेक्षण
पर्न रलु आर्थिक िषिमर सम्पन्न भएको छ।

नेपरल मेर्डकल करउस्न्त्सल

12.55 रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरको अिर्िमर जम्मर 1,184 पुरूष
स् वकत्सक िथर 820 मवहलर स् वकत्सक गर्ी जम्मर 2,004 स् वकत्सक दिरि भएकर
छन्। जसमध्ये विर्भन्न विषयमर विस्ि�ीकृि अध्ययन पुर्र गर्े कर वििेषज्ञ स् वकत्सकको
सु ख्यर 637 पुरूष र् 267 मवहलर गर्ी 904 र्हेको छ। गि िषिमर 1,324 पुरूष र्
820 मवहलर स् वकत्सक गर्ी 2,144 स् वकत्सक दिरि भएकरमर विर्भन्न विषयमर
र्बस्ि�ीकृि अध्ययन पूर्र गर्े कर वििेषज्ञ स् वकत्सकको सु ख्यर 429 पुरूष र् 243
मवहलर गर्ी जम्मर 672 र्हे को र्थयो। हरलसम्म नेपरल मेर्डकल करउस्न्त्सलमर दिरि हुने
स् वकत्सकको सु ख्यर 21,413 पुगेको छ जसमध्ये ४,३89 पुरुष र् १,७48 मवहलर
गर्ी ६,१37 वििेषज्ञ स् वकत्सकको सु ख्यर र्हेको छ।

नेपरल नर्सिंङ्ग करउस्न्त्सल

12.56 आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरसम्ममर 832 विदे िी नसिसवहि जम्मर
49,866 नसिहरु र् 29,661 अ.न.मी. दिरि भएकर छन्।

सरमरस्जक थिरथ्य सुर्क्षर

12.57 र्रविय थिरथ्य बीमर नीर्ि, २०७१ र् सरमरस्जक थिरथ्य सुर्क्षर विकरस सर्मर्ि (गठन
आदे ि), २०७१ बमोस्जम २०७२ ैर २५ गिेदेस्ख थिरथ्य बीमर करयिक्रम हरल
नेपरलकर ३३ स्जदलरमर सञ्चरर्लि छ।

12.58 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्ममर करर्ि ६ लरख १० हजरर् सदथय यस
करयिक्रममर बीर्मि भइसकेकर छन्। सो मध्ये करर्ि ६.७ िर्ििि अर्ि गरर्ब नरगरर्क
र्हे कर छन्। बीर्मि सदथयमध्ये करर्ि २३ िर्ििि सदथयले बीमर करयिक्रमबरट
थिरथ्य सेिर उपभोग गर्े कर छन्।

् रसम्मकर अथपिरलबरट
12.59 र्रविय र्नःिुदक थिरथ्य सेिर करयिक्रम अन्त्िगिि हरल २५ िैयय
७०, िरथर्मक थिरथ्य केन्त्द्रबरट ५८ िथर थिरथ्य ौकी, सहर्ी थिरथ्य केन्त्द्र र्
सरमुदरवयक थिरथ्य इकरईबरट ३१ िकरर्कर अत्यरिश्यक तषिी र्नःिुदक वििर्ण हुुँदै
आएको छ। पन्त्र िषि मुर्नकर ६९१ र् प हत्तर् िषि मरर्थकर ४८५ मुटुर्ोगीको
र्न:िुदक उप रर् भएको छ।

117
 िरर्लकर १२ (द) : र्न:िुदक थिरथ्य सेिर करयिक्रम
सू करुकहरु २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५*
तषर्ि वििर्णः उप थिरथ्य ौकी (िकरर्) २५ - २५ -
तषर्ि वििर्णः थिरथ्य ौकी (िकरर्) २७ २७ २७ 31
तषर्ि वििर्णः िरथर्मक थिरथ्य केन्त्द्र (िकरर्) ५८ ५८ ५८ ५८
स्रोिः थिरथ्य िथर जनसङ्खख्यर मन्त्ररलय। *िथम आठ मवहनरको।

र्रविय थिरथ्य स्िक्षर, सू नर िथर सञ्चरर्

12.60 आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरमर ८४१ जनर न्त्यून आय भएकर
ुँ रको उप रर् गरर्एको छ। यस अिर्िमर सुदर्ु िथर मध्यपस्श्चमकर ५०
र्बर्रमीको आख
िषि मरर्थकर १,५६१ जनरलरइि र्न:िुदक श्मर वििर्ण गरर्एको छ। आर्थिक िषि
2073/74 मर २,०६९ जनरलरई र्न:िुदक श्मर वििर्ण गरर्एको र्थयो। रलु
आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर मोिीर्बन्त्दु लरगेकर करर्ब १,८६१ जनरको र्न:िुदक
िदयवक्रयर गरर्एको छ। अस्घदलो आर्थिक िषिमर करर्ब ४१९० जनरको र्न:िुदक
उप रर् गरर्एको र्थयो।

12.61 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर सरमुदरवयक विद्यरलयमर अध्ययनर्ि ४०,५४०
ुँ र जरुँ
विद्यरथीको आख गर्ी जम्मर ४७२५ जनर दृव�दोष भएकर बरलबरर्लकरलरइि
र्न:िुदक श्मर िदरन गरर्एको छ। आर्थिक िषि 2073/74 मर ७०,४५० विद्यरथीको
ुँ र जरुँ
आख गर्ी जम्मर ७,०२५ जनर बरलबरर्लकरलरइि र्न:िुदक श्मर िदरन गरर्एको
र्थयो।

मवहलर‚ बरलबरर्लकर िथर समरज कदयरण

12.62 लै वङ्गक उत्तर्दरयी बजेट करयिन्त्ियनमर आएको आर्थिक िषि २०६४/६५ मर यसको
वहथसर कुल बजेटको ११.३ िर्ििि र्हे कोमर आर्थिक िषि २०७४/७५ मर आइपुग्दर
३७.४ िर्ििि पुगेको छ। रलु आर्थिक िषिमर अित्यक्ष रूपमर मवहलरको क्षेरमर
विर्नयोस्जि बजेट अथरिि अित्यक्ष उत्तर्दरयी बजेटको वहथसर कुल बजेटको ३२.७
िर्ििि र्हे को छ।

12.63 नेपरलको सु वििरनले सु घीय सु सदमर कम्िीमर एक र्िहरइ र् थथरनीय िहमर ४० िर्ििि
मवहलर िर्िर्नर्ित्ि र्हनु पने व्यिथथरको ित्यरभूर्ि गर्े को छ। सोही िरििरन अनुसरर्
२०७४ सरलमर सम्पन्न सु घीय सु सदको र्निरि नबरट िर्िर्नर्ि सभरमर 32.7 िर्ििि,
र्रविय सभरमर 37.3 िर्ििि र् समग्र सु घीय सु सदमर 33.5 िर्ििि मवहलर
िर्िर्नर्ित्ि र्हे को छ। हरलै गदठि मन्त्रीपरर्षदमर १८ िर्ििि मवहलर िर्िर्नर्ित्ि
र्हे को छ।

ु मर गि िषि नेपरल विश्वमर ४८ त ु

12.64 व्यिथथरवपकर सु सदमर मवहलर िर्िर्नर्ित्ि हुने मुलक

118
 ु मर पवहलो थथरनमर र्थयो।
थथरनमर र् दस्क्षण एस्ियरली मुलक

िरर्लकर१२ (ि) : र्रजनीर्िक िहमर मवहलर नेित्ृ ि (सन् २०१७ जनिर्ी १)

सु सदमर मवहलर िर्िर्नर्ित्ि मन्त्री पद
दे ि/दे िहरुको क्षेरीय समूह थथरन िदलोसदन मरर्थदलो सदन थथरन मन्त्री िर्ििि
(िर्ििि) (िर्ििि)
विश्वतषि 23.4 22.9
ु हरु
अमेरर्कन मुलक 28.3 27.5
यूर्ोप 26.4 26.0
एस्ियर 19.6 16.3
प्यरस्िवफक 15.0 37.1
ु र्रज्य अमेरर्कर
सु यक्त 104 19.1 21.0
ु अर्िर्रज्य
सु यक्त 47 30.0 25.8 27.0 30.4
अिे र्लयर 50 28.7 40.8 52.0 24.1
अफगरर्नथिरन 54 22.7 30.9 99.0 16.7
बु गलरदे ि 91 20.3 - 152.0 6.3
परवकथिरन 89 20.6 18.3 174.0 0.0
श्रीलु कर 179 5.8 - 164.0 4.3
मरस्ददभ्स 177 5.9 - 93.0 17.6
ु रन
भट 169 8.5 8.0 134.0 10.0
भरर्ि 148 11.8 11.0 88.0 18.5
ीन 74 23.7 - 134.0 10.0
नेपरल 48 29.6 - 169.0 3.7
स्रोिः Women in Politics, 2017 Map (UN Women)

ु मध्ये जम्मर ११
12.65 Women in Politics: 2017 Report मर समरिेि गरर्एकर १५२ मुलक
ु मर मरर मवहलर र्रििमुख र्हेकोमर नेपरल पर्न मवहलर र्रििमुख भएको मुलक
मुलक ु
भएको छ।

12.66 नेपरलकर थथरनीय िहमर झण्डै 41 िर्ििि मवहलर िर्िर्नर्ित्ि र्हे को छ भने िदे ि
सभरमर 34.4 िर्ििि मवहलर िर्िर्नर्ित्ि र्हे को छ। समग्रमर सु घीय गणिरस्न्त्रक
नेपरलको र्िनै िहको सर्करर्मर मवहलर िर्िर्नर्ित्ि 40.8 िर्ििि र्हे को छ। नेपरल
मवहलरको िर्िर्नर्ित्ि र् समरिेिीकर्णमर विश्वसरमु एक उदरहर्णीय र्रिको रूपमर र्हे को
छ।

मवहलर विकरस करयिक्रम

12.67 मवहलर विकरस करयिक्रममर ११ लरख ५४ हजरर् मवहलर सहभरगी छन् जुन लस्क्षि
समूहको २२ िर्ििि मरर हुन्त्छ। समूह सदथयमर दर्लि समुदरय र् जनजरर्ि समुदरयकर
मवहलरको उपस्थथर्ि झण्डै क्रमिः १५ िर्ििि र् ३६ िर्ििि र्हे को छ।

12.68 विपन्न मवहलरलरई ित्करल आर्थिक सुर्क्षरको ित्यरभूर्ि ददन र् अन्त्ििः ज्येथर जोड्न

119
 सघरउने करयिक्रमको अर्भन्न भरगको रूपमर समूह ब ि परर् रलनलरई र्लइएको छ।
हरल समूहहरुको ब ि करर्ब रु. ५ अबि ८३ कर्ोड छ जसमध्ये रु. ५ अबि ४९
कर्ोड विर्भन्न व्यिसरयमर परर् रर्लि छ। यसबरट ३ लरख ७७ हजरर् सदथय लरभरस्न्त्िि
भएकर छन्।

12.69 ब ि परर् रलनलरई टे िर ददन नेपरल सर्करर्को रलुकोषबरट रु. १४ कर्ोड ७८ लरख
ुँ ी सरपटी
िरवषिक २ िर्ििि व्यरजमर रु. १ लरख सम्म ििवििि सु थथर, सर्मर्िलरई बीउपूज
उपलब्ि गर्रइएको छ। जसबरट कृवष िथर गैर्कृवष क्षेरमर व्यरिसरवयक समूह अग्रसर्
भई िरवषिक रु.१ लरख दे स्ख रु. ५ लरखसम्म आम्दरनी गनि सफल भएकर छन्।

12.70 र्रिपर्ि मवहलर उत्थरन करयिक्रम अन्त्िगिि िरर्लम सञ्चरलनकर लरर्ग सेिरिदरयक सु थथर
छनौट भई ित्येक िदे िबरट दुई स्जदलर गर्ी १४ स्जदलरमर सहभरगी छनौटको करयि
सम्पन्न भएको छ।

मरनि बे र्बखन िथर ओसरर्पसरर् र्नयन्त्रण

12.71 दि स्जदलरमर सञ्चरर्लि पुनथथरिपनर गृहबरट रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर
बे र्बखनमर पर्ी उिरर् गरर्एकर 9१1 जनर मवहलरलरई सेिर पुर्यरइएको छ। गि
िषिको सोही अिर्िमर जोस्खममर पर्ी उिरर् गरर्एकर मवहलरको सु ख्यर 616 र् पूण ि
अिर्िमर 805 र्हे को र्थयो।

िरर्लकर १२ (न): पुनथथरिपनर केन्त्द्रबरट सेिर र्लनेको वििर्ण

स्जदलर २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ 2074/75*
स् ििन ९० ११२ ३६ 36
रूपन्त्दे ही २३१ ४११ १५७ 179
र्सन्त्िुपरद ोक १३ ३३ ६१ 26
कैलरली २८ ७५ २७ 24
पसरि १६५ २७८ १२१ 124
िरुके ११४ २५३ ६७ 141
करठमरडौँ १८ ४१ ४६ 140
झरपर २४४ ४९४ २९० 115
करथकी - - - 31
सुखेि - - - 95
जम्मर ९०३ १६९७ ८०५ ९११

स्रोिः मवहलर, बरलबरर्लकर िथर ज्येष्ट नरगरर्क मन्त्ररलय। *िथम आठ मवहनरको।

बरलबरर्लकर र् वकिोर् वकिोर्ी

12.72 बरलबरर्लकरको सहभरर्गिरको सम्मरन र् अथिपूण ि सहभरर्गिर सुर्नस्श्चििरकर लरर्ग दे िभर्ी

२३६0६ बरलक्लब गठन गर्ी सञ्चरलन सहजीकर्ण गरर्एको छ। यी बरलक्लबमर
लगभग ४ लरख ३५ हजरर् बरलबरर्लकर सवक्रय रूपमर आिि छन्। दे िकर विर्भन्न
४७ स्जदलरमर सञ्चरलनमर र्हेकर ५६८ बरल गृहमर आिरसीय रूपमर र्हेकर १७ हजरर्

120
 बरलबरर्लकरको सु र्क्षण र् विकरसकर लरर्ग बरल गृह सञ्चरलन मरपदण्ड अनुकूल सञ्चरलन
गनि केन्त्द्रीय बरल कदयरण सर्मर्ि र् स्जदलर बरल कदयरण सर्मर्िबरट र्नयर्मि अनुगमन
िथर र्नयमन गरर्एको छ।

12.73 करठमरडौं उपत्यकर र् दे िकै अन्त्य सहर्लरई सडक बरलबरर्लकर मुक्त सहर् बनरउने
क्रममर पवहलो र्णमर करठमरडौँ उपत्यकरमर सडक बरलबरर्लकर मुक्त अर्भयरन
सञ्चरलनमर छ। यस करयिक्रमबरट आर्थिक िषि २०७२/७३ मर २0३ जनर, आर्थिक िषि
२०७३/७४ मर ४५३ जनर र् रलु आर्थिक िषिको िथम ८ मवहनरमर १८३ गर्ी
८३९ सडक बरलबरर्लकरको उिरर् गर्ी मनोविमिि लगरयिको सु र्क्षण िथर व्यिथथरपन
भएको छ।

12.74 भूकम्पबरट अर्ि िभरविि १४ स्जदलरमर 7,336 बरलक र् 7,838 बरर्लकर गर्ी जम्मर
15,174 जनरलरई आर्थिक र्रहि सहयोग वििर्ण गरर्एको छ।

12.75 रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ िथम आठ मवहनरमर हर्रएकर बरलबरर्लकर िथर बेिररर्स
अिथथरमर फेलर पर्े कर ७२२ जनर बरलबरर्लकरको पररर्िररर्क पुनर्मिलन र् ९२
ुँ डर हेदरि
बरलबरर्लकरलरई बरल गृहमर पुनथथरिपनर गरर्एको छ। विगि १० िषिको आक
कुल हर्रएकर २१,२४६ मध्ये १०,७१२ जनर अथरिि ५० िर्ििि मरर फेलर पर्े को
स्थथर्िले यस क्षेरमर सुिरर् गनुप
ि नेछ।

12.76 जोस्खमपूण ि अिथथरमर र्हे कर बरलबरर्लकरको आपिकरलीन उिरर्, र्रहि, मनोविमिि,

पररर्िररर्क पुनर्मिलन, पुनए
ि कीकर्ण िथर पुनथथरिपनरको लरर्ग करठमरडौं, मकिरनपुर्,
स् ििन, करथकी, मोर्ङ, उदयपुर्, बरुँके, सुखेि, कैलरली, सुनसर्ी, दै लेख र् बरजुर्रमर बरल
हे दपलरइन (1098) सञ्चरलनमर छ। उस्दलस्खि १२ स्जदलरमर सञ्चरर्लि र्नःिुदक बरल
हे दपलरइनबरट समीक्षर अिर्िमर २,१1७ बरलबरर्लकर (बरलक ९७१ र् बरर्लकर
१,१४६) को आपिकरलीन उिरर् गर्ी र्रहि, मनोविमिि र् पररर्िररर्क पुनर्मिलन िथर
पुनथथरिपनर गरर्एको छ। यो सु ख्यर गि िषिको सोही अिर्िमर १,४१० र्थयो भने पूण ि
अिर्िमर २,४१० र्हे को र्थयो।

रटि १२ (ग): बरल हेदपलरइनबरट लरभरस्न्त्िि बरलबरर्लकर (सु ख्यरमर)

स्रोिः केन्त्द्रीय बरलकदयरण सर्मर्ि। *िथम आठ मवहनरको।

121
ज्येष्ट नरगरर्क

12.77 सरिै िदे िमर सर्करर्ी र्नजी सरझेदरर्ीमर ज्येष्ट नरगरर्क आश्रम मरफिि असहरय र् केही
नभएकर ज्येष्ट नरगरर्कले वििेष सुवििर िरि गर्े कर छन्। विर्भन्न २२५ विद्यरलयमर
सञ्चरर्लि अन्त्िर्पुथिर सीप हथिरन्त्िर्ण करयिक्रमबरट नयरुँ पुथिरमर ज्येष्ट नरगरर्किर्ि
सम्मरनभरिको विकरस भएको छ। सर्मक्षर अिर्िसम्ममर मवहलर ८१,८०० िथर पुरुष
८५,६०० गर्ी जम्मर १,६७,४०० जनरलरई ज्येष्ट नरगरर्क परर् यपर वििर्ण भएको
छ।

फर्क क्षमिर भएकर व्यस्क्त

12.78 आर्थिक िषि २०७३/७४ सम्म सबै स्जदलरकर मवहलर िथर बरलबरर्लकर करयरिलयबरट
पूण ि असक्त अपरङ्गिर (क िगि), अर्ि असक्त अपरङ्गिर (ख िगि), मध्यम अपरङ्गिर
(ग िगि) र् सरिरर्ण अपरङ्गिर (घ िगि) गर्ी जम्मर २ लरख ३५ हजरर् अपरङ्गिर
परर् यपर वििर्ण गरर्एको र्थयो। र्रविय जनगणनर, २०६८ अनुसरर् अपरङ्गिर भएकर
व्यस्क्तको सु ख्यर ५ लरख १३ हजरर् र्हेको छ। आर्थिक िषि २०७३/०७४ मर पूण ि
असक्त अपरङ्गिर (क िगि) भएकर ३३ हजरर् व्यस्क्त र् अर्ि असक्त अपरङ्गिर (ख िगि)
भएकर ४४ हजरर् व्यस्क्तलरई सम्बस्न्त्िि थथरनीय र्नकरयबरट सरमरस्जक सुर्क्षर भत्तर
वििर्ण भएको र्थयो।

समरज कदयरण परर्षद्

12.79 समरज कदयरण परर्षद्सुँग २०७४ फरगुन मसरन्त्िसम्म सम्झौिर गने २४६ अन्त्िर्रिविय
गैर्सर्करर्ी सु थथर र्हे कोमर रलु आर्थिक िषि 2०७४/७५ को िथम आठ मवहनरमर ४७
िटर अन्त्िर्रिविय गैर्सर्करर्ी सु थथरले करयिक्रम सु झौिर गर्ी सरमरस्जक विकरसको क्षेरमर
रु. ७४ अिि २४ कर्ोड ख ि गने िथिरि र्हेको छ।

12.80 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर अन्त्िर्रिविय गैर्सर्करर्ी सु थथरिफि ६६

परर्योजनरको र् र्रविय गैर्सर्करर्ी सु थथरिफि १८१ परर्योजनरको अनुगमन सम्पन्न भएको
छ। यथिो सु ख्यर गि आर्थिक िषि 2073/74 को पूण ि अिर्िमर क्रमिः ९४ र् १९०
र्हे को र्थयो।

खरनेपरनी िथर सर्सफरइ क्षेर

12.81 आिरर्भूि खरनेपरनी सेिरबरट कुल जनसङ्खख्यरको 87.9 िर्िििलरई खरनेपरनीको स्रोिमर
पहुुँ पुगेको छ भने आिरर्भूि सर्सफरइ सेिरबरट कुल जनसङ्खख्यरको 94 िर्ििि
लरभरस्न्त्िि भएकर छन्। उच् मध्यमथिर्को खरनेपरनी सेिरबरट कुल जनसङ्खख्यरको 19
िर्ििि मरर लरभरस्न्त्िि भएकर छन्। सबैलरई आिरर्भूि खरनेपरनीको सेिर पु-यरउने र्
सरथै, उच् मध्यमथिर्को खरनेपरनी सेिर िेर्ैभन्त्दर िेर्ै जनसङ्खख्यरमर पु-यरउनुपने ुनौिी
122
 करयमै छ।

िरर्लकर 1२ (प) : आिरर्भूि खरनेपरनी िथर सर्सफरइको स्थथर्ि

र्रविय जल योजनर २००५ कर लक्ष्यहरु हरल सम्मको
सू कहरु
सन २०१७ सम्म उपलस्ब्ि
आिरर्भूि खरनेपरनी सेिर (कुल लरभरस्न्त्भि ८७.९
१००
जनसङ्खख्यरको िर्ििि)
आिरर्भूि सर्सफरइ (कुल लरभरस्न्त्भि ९४
१००
जनसङ्खख्यरको िर्ििि)
उच् मध्यम थिर्को खरनेपरनी (कुल लरभरस्न्त्भि १९
२७
जनसङ्खख्यरको िर्ििि)
स्रोिः खरनेपरनी िथर ढल र्नकरस विभरग।

12.82 सन् २०१७ सम्ममर खुलर ददसरमुक्त र्रि घोषणर गने लक्ष्य अनुरूप रलु आर्थिक िषिको
िथम ८ मवहनरको अिर्िसम्ममर कुल ३८४ गरउुँपरर्लकर, १९५ नगर्परर्लकर, ४८
स्जदलर र् ३ िटर िदे िहरु खुलर ददसरमुक्त क्षेर घोषणर भएकर छन्। खुलर ददसरमुक्त
क्षेर घोषणर भएकर थथरनमर सरििजर्नक िौ रलयको र्नमरिण करयिलरइि ििििन गदव Post
ODF करयिक्रम सञ्चरलनमर छन्।

12.83 दोस्रो सरनर सहर्ी खरनेपरनी िथर सर्सफरई आयोजनर अन्त्िगिि यस आर्थिक िषिमर सम्पन्न
२ िटर आयोजनर समेि गर्ी २१ िटर आयोजनरबरट करर्ब ३ लरख जनसङ्खख्यर उच्
मध्ययमथिर्को खरनेपरनी सुवििरबरट लरभरस्न्त्िि भएकर छन्।

12.84 िेस्रो सरनर सहर्ी खरनेपरनी िथर सर्सफरई आयोजनर अन्त्िगिि सम्पन्न कैलरलीको वटकरपुर्
सरनर सहर्ी खरनेपरनी आयोजनर र् सुनसर्ीको महेन्त्द्रनगर् खरनेपरनी आयोजनरबरट करर्ब
१ लरख जनसङ्खख्यर लरभरस्न्त्िि भएकर छन्। सरथै‚ यस अिर्ि सम्ममर ३३ िटर
िषरििको परनी सु कलनमर आिररर्ि खरनेपरनी आयोजनरको र्नमरिण करयि सम्पन्न भई करर्ब
१० हजरर् जनसङ्खख्यर लरभरस्न्त्िि भएकर छन्।

मेलम् ी खरनेपरनी आयोजनर

12.85 रलु आर्थिक िषिको पवहलो आठ मवहनरमर २,२८० र्म. सुरुङ्गको र्नमरिण करयि सम्पन्न
भएको छ। हरलसम्म डरइभसिन सुरुङ र् मुख्य सुरुङ्गको विर्भन्न खण्डमर गर्ी जम्मर
२७.३ वक.र्म. सुरुङ र्नमरिण करयि सम्पन्न भएको छ। र्नमरिणरिीन सुरुङको भ ुई ढलरन
करयि ३.६ वकलोर्मटर् सम्पन्न भएको छ। हेडिक्सि िफि Slope Stabilization र् रर्बमरि
सु र्क्षण करयि सम्पन्न भएको छ।

12.86 करठमरडौं उपत्यकरमर र्नमरिणरिीन मेलम् ी खरनेपरनी आयोजनरको िथम र्ण अन्त्िगिि
दै र्नक रूपमर िरि हुने १७ कर्ोड र्लटर् परनी समरनुपरर्िक रूपमर वििर्ण गने उद्देश्यले
रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर ७४.८ वकलोर्मटर् वििर्ण सु जरल र् 6
वकलोर्मटर् मुख्य िणरली र्नमरिण करयि सम्पन्न भएको छ।
123
12.87 सुन्त्दर्ीजलमर दै र्नक ८ कर्ोड ५० लरख र्लटर् ििोिन क्षमिरको परनी ििोिन केन्त्द्र
(WTP I) को र्नमरिण करयि सम्पन्न भई बरग्मिी नदीको परनी डरइभटि गर्ी सफलिरपूिक
ि
पर्ीक्षण करयि सम्पन्न भएको छ। यसकर सरथै थप दै र्नक ८ कर्ोड ५० लरख र्लटर्
ििोिन क्षमिरको परनी ििोिन केन्त्द्र (WTP II) को र्नमरिण करयि जरर्ी छ। रलु
आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनर सम्मको अिर्िमर परनी ििोिन केन्त्द्र भरग २ कर
विर्भन्न इकरइमर जम्मर रर् हजरर् घनर्मटर् RCC र् ३,५०० घनर्मटर् PCC गने करयि
सम्पन्न भएको छ। हरलसम्म परनी ििोिन केन्त्द्र भरग २ को ३० िर्ििि र्नमरिण करयि
सम्पन्न भएको छ।

करठमरडौं उपत्यकर खरनेपरनी व्यिथथरपन िोडि

12.88 िषरििको परनी सु कलन सम्बन्त्िी करयिक्रम सञ्चरलनबरट करठमरडौं उपत्यकर र्भरकर
२३५ सर्करर्ी विद्यरलय, ७१ सरििजर्नक भिन, ३९ सर्करर्ी भिन गर्ी करर्ब ६१
हजरर् जनसङ्खख्यर लरभरस्न्त्िि भएकर छन्। करठमरडौं उपत्यकर र्भर र्हेकर १२२ िटर
पुर्रनर ढुु गेिरर्र, सरििजर्नक इनरर्, कुिर आदद सरमुवहक परनीकर श्रोिको सु र्क्षण भएको
छ।

युिर िथर खेलकूद

12.89 अन्त्िर्रिविय युिर ददिसको ददन १० जनर िर्िभरिरन युिर खेलरडी पुर्थकृि भएकर छन्।
आर्थिक िषि 2073/74 मर सबै स्जदलर‚ ५ क्षेर र् केन्त्द्रमर र्रिपर्ि र्र्नङ्ग स्िदड
िर्ियोर्गिर सम्पन्न भएको र्थयो। मरध्यर्मक विद्यरलयथिर्ीय छरर/छररर फुटबल र्
वक्रकेट िर्ियोर्गिर सम्पन्न भएकर र्थए।

12.90 िदे ि नु. ५ को बरुँके र् आसपरसकर स्जदलरमर आर्थिक िषि २०७५/७६ मर आठौ
र्रविय खेलकूद िर्ियोर्गिर आयोजनर गनिकर लरर्ग आिश्यक खेलकूद पूिरििरर्को र्नमरिण
र् थिर्ोन्नर्ि करयि भईर्हे को छ। िेह्रौं दस्क्षण एस्ियरली खेलकूद िर्ियोर्गिर नेपरलले
आयोजनर गने िर्िबििर जनरए अनुसरर् यसकर लरर्ग करठमरडौँ उपत्यकर र् पोखर्रमर
खेलकूद पूिरििरर् र्नमरिण र् थिर्ोन्नर्िको करयि सु ररु छ।

12.91 सन् २०१८ को मर म

ि र स्जम्िरिेमर सम्पन्न वक्रकेटको ICC World Cup Qualifiers
िर्ियोर्गिरमर नेपरलले एकददिसीय अन्त्िर्रिविय मरन्त्यिर िरि गर्ी ऐर्िहरर्सक उपलस्ब्ि
हरर्सल भएको छ। वक्रकेटमर थप सुिरर् गदव खेलकूद मरफिि विश्वसरमु मुलक
ु को बर्लयो
उपस्थथर्ि थथरवपि गदव जरनुपनेछ।

12.92 र्रविय खेलकूद परर्षदबरट रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर खेलरडी, िस्िक्षक
िथर अन्त्य खेल सम्बि जनिस्क्तलरई िस्िक्षण िथर पुनिरिजगी िरर्लम ७६० जनरलरई‚
विर्भन्न खेलकर र्रविय टीमकर खेलरडीको लरर्ग वििेष िस्िक्षण ४0२ जनरलरई िदरन

124
 भएको छ। सरथै १० िटर अन्त्िर्रिविय खेलकूद िर्ियोर्गिरको आयोजनर िथर सहभरर्गिर
र् ४ िटर मरउन्त्टे र्नयरर्ङ्ग खेलकूद िर्ियोर्गिरको आयोजनर करयि समेि सम्पन्न भएको
छ।

12.93 आर्थिक िषि २०७३/७४ मर र्रविय युिर परर्षद मरफिि युिर सीप िथर नेित्ृ ि विकरस
करयिक्रममर 500 युिर, ग्ररमीण युिर उद्यम करयिक्रममर २४० युिर, युिर अनुभि
आदरनिदरन (आन्त्िरर्क) मर २१२ र् अपरङ्ग युिरकर लरर्ग सरमग्री सहयोगमर २५०
युिरको सहभरर्गिर र्हे को र्थयो।

सु थकृर्ि

12.94 र्रविय गौर्िकर आयोजनर पिुपर्ि क्षेर विकरस कोष र् लुस्म्िनी क्षेर विकरस कोषको
िगर्ि सुथि गर्िमर अगरर्ड बढे को छ। लुस्म्बनी गुरुयोजनरको अर्ि महत्िपूण ि भरगको
रूपमर र्हे को Underground Water Reservoir, Overhead Tank and Water Supply
System र्नमरिणरिीन छ। उक्त र्नमरिण करयिले गुरुयोजनरर्भर खरनेपरनीको व्यिथथरपन
हुनेछ। ९ लरख र्लटर् क्षमिरको Underground Water Reservoir, १ लरख ५० हजरर्
र्लटर् क्षमिरकर २ िटर Overhead Tank, करर्ब २२ वक.र्म. Ductile Pipe सवहिको परनी
वििर्ण िणरली करयिको करर्ि ७० िर्ििि करम सम्पन्न भएको छ। रलु आर्थिक
िषिमर ३ जोडी र्सम्बोर्लक पेर्भर्लयनको र्नमरिण करयि सम्पन्न भएको छ।

12.95 पिुपर्ि क्षेर विकरस कोष अन्त्िगिि दे िउद्यरन िथर िनकरली उद्यरन विकरसको करयि,
भथमेश्वर्सत्तलको जीणोिरर् करयि, भ ुिनेश्वर्ीदे स्ख दस्क्षणढोकरसम्म ढल बरटो र्नमरिण िथर
िरिरिर्ण सु र्क्षणको करयि सम्पन्न भएको छ। यसैगर्ी‚ पिुपर्िनरथ िरङ्गगणमर
र्स.र्स.क्यरमर्र जडरन िथर िरकथ्र ु गेट लगरयिकर सुर्क्षर उपकर्णको व्यिथथर गरर्एको
र् पिुपर्िनरथ पस्श्चममर र्हे को गुरूज्यू सत्तल क्षेरमर पुर्रिरस्त्िक उत्खनन् करयि सम्पन्न
भएको छ।

व्यस्क्तगि घटनर दिरि

12.96 रलु आर्थिक िषिको फरगुन मसरन्त्ि सम्ममर अनलरइन सू नर िणरलीबरट व्यस्क्तगि
घटनर दिरि गने थथरनीय िहकर िडरको सु ख्यर १,४२३ पुगक
े ो छ भने अनलरइन िणरली
मरफिि घटनर दिरि गनेको सु ख्यर २ लरख नरघेको छ।

12.97 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर १ लरख ६३ हजरर् जन्त्मदिरि, २७,५८३
मुत्युदिरि, ९४३ सम्बन्त्ि र्बच्छे द दिरि र् ३३,५६० बसरइसर्रई दिरि सम्पन्न भएको छ।

125
 िरर्लकर १२(फ): व्यस्क्तगि घटनर दिरि
व्यस्क्तगि घटनर वििर्ण २०७०/71 २०७१/72 २०७२/73 २०७३/74 २०७४/75*

मवहलर ४८८८०२ ४२१५०३ २९०५५६ ३५०२९८ ७८७५४

जन्त्मदिरि पुरुष ५४०८७९ ४५६०९० ३१०२४० ३७१०२८ ८४४१८
जम्मर १०२९६८१ ८७७५९३ ६००७९६ ७२१३२६ १६३१७२
मवहलर ४८२७० ४७७०७ ३७०२८ ४५१४१ ११२१६
मृत्युदिरि पुरुष ७४०८७ ६६६४५ ५७६६३ ७२९२१ १६३६७
जम्मर १२२३५७ ११४३५२ ९४६९१ ११८०६२ २७५८३
वििरह दिरि १३७३१६ २२४८२६ १५८७९५ १८४३२३ ५८४६९
सम्बन्त्ि विच्छे द दिरि ११०४ १३५५ १०६५ २२८३ ९४३
बसरईसर्रई दिरि ९४६१३ १२१४२९ ६९८२७ ६८८६३ ३३५६०
बसरई सर्ी गएको सु ख्यर १४१९४७ १७३४५४ ८८४३१ १०४२५३ ३२२०९
बसरई सर्ी आएको सु ख्यर १६७०३४ १९३५६० १०६१०३ १०६८६१ ८८८३२
बसरईसर्रई गने जम्मर सु ख्यर ३०८९८१ ३६७०१४ १९४५३४ २११११४ १२१०४१

स्रोि : केन्त्दीय पञ्जीकर्ण विभरग।* २०७४ फरगुन मवहनरसम्मको online घटनर दिरि वििर्ण *िथम आठ मवहनरको।

सरमरस्जक सुर्क्षर

12.98 आर्थिक सरमरस्जक रूपमर पर्छ पर्े कर जेष्ट नरगरर्क, एकल िथर विििर मवहलर, अपरङ्गिर
भएकर नरगरर्क, लोपोन्त्मुख आददिरसी जनजरर्ि िथर बरलबरर्लकरलरई नेपरल सर्करर्ले
आर्थिक सहयोग उपलब्ि गर्रउुँदै आएको छ। रलु आर्थिक िषि 2०७४/७५ मर जम्मर
२४ लरख ९८ हजरर् ५ सय ३२ लरभग्ररहीलरई विर्भन्न दर्मर मरर्सक भत्तर वििर्ण
गरर्एको छ। हरलसम्म कुल २२ लरख २७ हजरर् लरभग्ररहीको वििर्ण MIS मर िविव�
ु रनमर
गरर्एको छ। MIS िविव�बरट योग्य व्यस्क्त मरर लरभग्ररही हुने र् बजेट पुिरिनम
सघरउ पुग्नेछ।

िरर्लकर १२ (ब) : सरमरस्जक सुर्क्षर भत्तर वििर्ण (सु ख्यर)

मरर्सक
लस्क्षि समूह २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७४/७५ २०७५/७५*
दर्
जेष्ट नरगरर्क (अन्त्य) (रु.)
3222 ६५५७३७ ६८८९३० ७९२३७९ 316969 903809
जेष्ट नरगरर्क (दर्लल) १००० २४४६४६ २३४६३४ २३००८५ 233933 269861
जेष्ट नरगरर्क (कणरिली) १००० २८७९७ २७८५५ २७३५५ 13619 34463
कुल जेष्ट नरगरर्क ९२९१८० ९५१४१९ १०४९८१९ 3231231 1208133
एकल मवहलर १००० ३४११०६ २३१३५२ १७२८४२ 322393 108644
विििर १००० ३१३६१३ ४१७२०१ ४८७२८६ 139193 567880
पूणि अपरङ्गिर भएकर व्यस्क्त २००० २५४९२ २७२०३ ३०९१२ 11331 39655
आस्िु क अपरङ्गिर भएकर
६०० ६८६३ ६३७५ ३१४०८ 31913 63297
व्यस्क्त
लोपोन्त्मुख
२००० १९२२३ २०३०८ २३३४६ 23323 24623
आददिरसी/जनजरर्ि
बरलबरर्लकर ४०० ५३७११८ ५०६७१८ ४६९९२२ 332323 486300
कुल जम्मर २१७२५९५ २१६०५७६ २२६५५३५ 2239363 2498532
७० िषि नरघेकर जेष्ट नरगरर्क (उप रर् ख -ि रु.10००) ९०५७२५ 613921 1112057
स्रोि : केन्त्द्रीय पञ्जीकर्ण विभरग। *िथम आठ मवहनरको।

126
समरिेिी विकरस

12.99 लोपोन्त्मुख आददिरसी/जनजरर्ि उत्थरन र् ेपरङ विकरस करयिक्रम अन्त्िगिि गि आर्थिक

िषिमर १९ पटक आर्थिक जीिनथिर् सुिरर् करयिक्रम सञ्चरलन भएकर र्थए। 1 हजरर्
जनरलरई छररिृस्त्त वििर्ण गरर्एको छ भने सु थथरगि क्षमिर विकरसिफि ४,३३१
जनरलरई िरर्लम िदरन गरर्एको र्थयो। रलु आर्थिक िषिमर यस करयिक्रम थथरनीय
िहमर हथिरन्त्िर्ण भएको छ।

12.100 सरमरस्जक एिम् आर्थिक रूपले अत्यन्त्िै वपछर्डएको अिथथरमर र्हेको दर्लि समुदरयको
समग्र विकरस गर्ी उनीहरुलरई विकरसको मूलििरहमर दयरउन गि आर्थिक िषिमर
६५० जनरलरई उच् स्िक्षर छररिृस्त्त िदरन‚ ३00 जनरलरई र्ोजगरर्मूलक िरर्लम‚
३00 जनरलरई लोक सेिर ियरर्ी कक्षर र् १५० जनरलरई आयमूलक िथर र्सपमूलक
िरर्लम सञ्चरलन भएको र्थयो। सो अिर्िमर १६० िौ रलयको र्नमरिण भएको र्थयो।

12.101 मिेिी, मुस्थलम एिम् पछरर्ड पर्े कर िगि र् अन्त्य अदपसु ख्यकको आर्थिक, सरमरस्जक र्
सरुँथकृर्िक स्थथर्िमर सुिरर् गनि विर्भन्न २६ स्जदलरमर वपछर्डएको समुदरय उत्थरन
विकरस करयिक्रम सञ्चरलनमर र्हे को छ। गि आर्थिक िषिमर ३० व्हील ेयर् वििर्ण,
३२ जनरलरई व्यिसरवयक स्िक्षर अध्ययन गनि छररिृस्त्त िदरन गरर्एको र् २२०
जनरलरई विर्भन्न िरर्लम िदरन गरर्एको र्थयो।

12.102 र्रविय दर्लि आयोगबरट गि आर्थिक िषिमर छु िरछु ि सम्बन्त्िी घटनरको अनुगमन र्
जरर्िय भेदभरि घटनर न्त्यूनीकर्ण सम्बन्त्िी १0५ विर्भन्न करयिक्रम सम्पन्न भएकर
र्थए।

12.103 र्रविय मुस्थलम आयोगबरट गि आर्थिक िषिमर मुस्थलम समुदरय सम्बन्त्िी अन्त्िवक्रियर,
समरनिर सम्बन्त्िी िरर्लम, लोकसेिर ियरर्ी कक्षर, मस्थजद/मदर्सरको थथरनीय अिथथरको
अध्ययन लगरयि २ िटर समीक्षर गोष्टी भएकर र्थए।

12.104 बरइस स्जदलरमर सञ्चरर्लि दुगम

ि क्षेर विकरस करयिक्रम अन्त्िगिि गि आर्थिक िषिमर
ु , एक र्सु रइ आयोजनर र् ११३ वक.र्म. घोडेटो बरटो र्नमरिण भएको
१० झोलुङ्गेपल
छ। यसैगर्ी, २६ खरनेपरनी आयोजनर, ९ विद्युिीकर्ण आयोजनर र् ४२ सरमुदरवयक
पूिरििरर् (विद्यरलय भिन, पुथिकरलय,आिुर्नक घि आदद) सम्पन्न भएकर छन्।

12.105 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर थथरनीय िरसन िथर सरमुदरवयक विकरस
करयिक्रम अन्त्िगिि सबै थथरनीय सर्करर्को िेिसरइट ियरर् भएको छ। विर्भन्न थथरनीय
ु रन सर्मर्ि गठन िथर सू नर िविर्ि अर्िकृि र्नयुक्त भएकर छन्।
िहमर र्रजश्व पुिरिनम
सरथै यस अिर्िमर क्षमिर अर्भिृवि सम्बन्त्िी िरर्लम र् योजनर िजुम
ि र र्नदे स्िकर ियरर्
गने करयि भएकर छन्।

127
 १३. भूकम्पपर्छको पुनर्निमरिण

1३.1 २०७२ सरल िैिरख १२ गिेको विनरिकरर्ी भूकम्प र् ित्पश्चरिको पर्रकम्पहरुबरट

मरनिीय, भौर्िक एिम् िरकृर्िक स्रोिको ठू लो क्षर्ि भयो। उक्त भूकम्पमर १४ स्जदलर
पूण ि रूपमर र् १७ स्जदलर आुस्िक रूपमर िभरविि भएकर र्थए। Post Disaster Recovery
Framework अनुसरर् क्षर्िग्रथि सु र् नरको पुनर्निमरिणको लरर्ग रु. ९ खबि ३८ अबि लरग्ने
अनुमरन छ।

1३.2 र्रविय पुनर्निमरिण िरर्िकर्णको थथरपनरसुँगै भूकम्प अर्ि िभरविि १४ स्जदलरमर आर्थिक
िषि २०७३/७४ दे स्ख िरर्िकर्ण अन्त्िगिि स्जदलर समन्त्िय सर्मर्िको सस् िरलय थथरपनर
गर्ी पुनर्निमरिण सम्बन्त्िी करयिहरुको समन्त्िय एिम् अनुगमन भईर्हे को छ। सरथै,
भूकम्पबरट आुस्िक िभरविि १७ स्जदलर समेट्ने गर्ी ८ स्जदलरमर िरर्िकर्णको स्जदलर
समन्त्िय सर्मर्िको सस् िरलय थथरपनर भएको छ।

1३.3 भूकम्प पर्छको पुनर्निमरिणको लरर्ग स्रोि जुटरउन विकरस सरझेदरर्हरुले ४.१ अबि
अमेरर्की डलर्को िर्िबििर जनरएिरपर्न िरथिविक िर्िबििर ३.४३ अबि अमेरर्की
डलर् (२.१४ अबि अमेरर्की डलर् ऋण र् १.२९ अबि अमेरर्की डलर् अनुदरन) र्हे को
छ। िर्िबििर जनरएको र्कम मध्ये ऋणिफि १.८१ अबि अमेरर्की डलर् र् अनुदरनिफि
०.८२ अबि अमेरर्की डलर् गर्ी २.६३ अबि अमेरर्की डलर्को मरर सम्झौिर भएको
छ। सम्झौिर भएको र्कम मध्ये करर्ब २० िर्ििि मरर िरर्ि/ख ि भएको छ।

र्नजी आिरस अनुदरन वििर्ण

1३.4 भूकम्पबरट िभरविि र्नजी आिरस पुनर्निमरिण अनुदरन वििर्ण करयिविर्ि (पवहलो सु िोिन),
२०७३ अनुसरर् पवह रन भएकर भूकम्प पीर्डिलरई रु. िीन लरख अनुदरन िीन वकथिरमर
उपलब्ि गर्रउने व्यिथथर र्हेको छ। जस अनुसरर् पवहलो वकथिरमर रु. ५० हजरर्,
दोस्रो वकथिरमर रु. १ लरख ५० हजरर् र् िेस्रो वकथिरमर रु. १ लरख परउने व्यिथथर
छ।

1३.5 रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम आठ मवहनरसम्म भूकम्पबरट िभरविि र्नजी
आिरस पुनर्निमरिण अनुदरन वििर्णको लरर्ग ७ लरख ६७ हजरर् ७ सय ५ जनर भूकम्प
ुँ अनुदरन सम्झौिर
पीर्डिहरुको पवह रन भएको छ। यसमध्ये ९१ िर्ििि पीर्डिसग
भएको छ।

1३.6 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्म पवह रन भएकर भूकम्प पीर्डि मध्ये ८९
िर्िििले िथम वकथिर, ३४ िर्िििले दोस्रो वकथिर र् ८ िर्िििले िेस्रो वकथिरको
र्कम िरि गर्े कर छन्।

128
1३.7 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्ममर पवह रन भएकर भूकम्प पीर्डि मध्ये १३
िर्िििको मरर घर् र्नमरिण सम्पन्न भएको छ।

1३.8 र्नजी आिरस पुनर्निमरिणको सू ीमर नपर्े कर भूकम्प पीर्डिले सो सू ीमर पनिकर लरर्ग रलु
आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्म २ लरख ३४ हजरर् गुनरसो दिरि गर्रएकर छन्।
गुनरसो सम्बोिन गने र्सलर्सलरमर पुन: सिेक्षण र् पुन: जरुँ भएको छ।

िरर्लकर १३ (क) : र्नजी आिरस पुनर्निमरिणको अिथथर (सु ख्यरमर)

वििर्ण २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५* जम्मर

जम्मर भूकम्प पीर्डि लरभग्ररही 533155 214329 20221 767705

(क) सिेक्षणबरट पवह रन भएकर 533155 191740 1843 726738

(ख) गुनरसो सम्बोिनबरट पवह रन भएकर 22589 18378 40967

अनुदरन सम्झौिर सम्पन्न भएकर 278880 350731 68024 697635
िथम वकथिर वििर्ण 35145 561139 89685 685969
र्नमरिण करयि सुरु भएकर घर् 112576 230063 342639
दोस्रो वकथिर भुक्तरनीको लरर्ग र्निेदन ददने 77761 228037 305798
दोस्रो वकथिरको लरर्ग िमरणीकर्ण भएकर 65114 228426 293540

दोस्रो वकथिर िरि गने 52166 207116 259282

िेस्रो वकथिर भुक्तरनीको लरर्ग र्निेदन ददने 7031 73502 80533
िेस्रो वकथिरको लरर्ग िमरणीकर्ण भएकर 4474 68343 72817

िेस्रो वकथिर िरि गने लरभग्ररही 2734 57269 60003

र्नमरिण सम्पन्न भएकर घर् 44916 57504 102420
स्रोिः र्रविय पुनर्निमरिण िरर्िकर्ण। *िथम आठ मवहनरको।

1३.9 भूकम्पबरट जोस्खमयुक्त ९९३ बथिीको भौगर्भिक अध्ययन करयि सम्पन्न भएकोमर २८०
बथिी थथरनरन्त्िर्ण गनुप
ि ने दे स्खएको छ। रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्ममर
जोस्खमयुक्त बथिीकर ३,७९४ परर्िरर्को पवह रन भएको छ।

1३.10 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्म थथरनरन्त्िर्ण गनुप

ि ने बथिीकर ३१४ जनर
भूकम्प पीर्डिले आफै जग्गरको व्यिथथरपन गर्ी सुर्स्क्षि थथरनमर थथरनरन्त्िर्ण हुन रु. २
लरख थप अनुदरनको सुवििर र्लएकर छन्।

1३.11 जोस्खमयुक्त बथिीबरट बथिी थथरनरन्त्िर्ण गर्ी एवककृि बथिी विकरसको लरर्ग ६
थथरनमर करम सुरु भएको छ भने थप ५ थथरनमर एवककृि बथिी र्नमरिणको लरर्ग
अध्ययन भएको छ।

1३.12 भूकम्पबरट आुस्िक क्षर्ि भई ििलीकर्ण गनुप

ि ने र्नजी आिरसको सु ख्यर २४,९९१
र्हे को छ। यसमध्ये ३,४३५ भूकम्पबरट पीर्डिहरुले ििलीकर्णको लरर्ग अनुदरन
सम्झौिर गर्े करमर २,२३९ जनरले िथम वकथिर बरपिको रु. ५० हजरर् अनुदरन र्लएकर
छन्।

129
क्षर्िग्रथि सरििजर्नक सु र् नरको पुनर्निमरिण

1३.13 रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरसम्म भूकम्पबरट क्षर्ि भएकर सरििजर्नक
विद्यरलयमध्ये ४२ िर्ििि, पुर्रिरस्त्िक सम्पदरमध्ये १३ िर्ििि र् थिरथ्य सु थथरमध्ये
४९ िर्िििको पुनर्निमरिण करयि सम्पन्न भएको छ। त्यथिै क्षर्िग्रथि सर्करर्ी भिनमध्ये
३६ िर्ििि र् खरनेपरनी आयोजनरमध्ये १८ िर्िििको पुनर्निमरिण करयि सम्पन्न भएको
छ।

िरर्लकर १३(ख) : क्षर्िग्रथि सरििजर्नक सु र् नरको पुनर्निमरिणको अिथथर

क्षर्ि भएकर सरििजर्नक सु र् नर सु ख्यर २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५* जम्मर पुनर्निमरिण

सरििजर्नक विद्यरलय ७५५३ - २४५६ ७०१ ३१५७

पुर्रिरस्त्िक सम्पदर ७५३ - ५६ ४४ १००
सर्करर्ी भिन (सुर्क्षर र्नकरयकर समेि) ८२० - १९८ १०१ २९९
थिरथ्य सु थथर ११९७ ८३ ३७९ १२४ ५८६
(विफरि र् ममिि)
खरनेपरनी आयोजनर ३२१२ - ५८१ - ५८१

स्रोिः र्रविय पुनर्निमरिण िरर्िकर्ण। *िथम आठ मवहनरको।

1३.14 “मेर्ो िर्हर्र म बनरउुँछु” अर्भयरन अन्त्िगिि रलु आर्थिक िषिको िथम आठ
मवहनरसम्ममर िर्हर्र पुनर्निमरिण कोषमर रु. ८ कर्ोड ३३ लरख जम्मर भएको छ।

130
 १४. ििरसन र् सुिरसन

1४.1 नेपरल सर्करर् करयि विभरजन र्नयमरिली (पवहलो सु िोिन), २०७४ थिीकृि भई
सरविकमर र्हेकर ३१ मन्त्ररलयहरुको सु ख्यर घटरई २१ करयम भएको छ। सरथै, िी
मन्त्ररलयहरुको सु गठन िथर व्यिथथरपन सिेक्षण थिीकृि भएको छ।

1४.2 ििरनमन्त्री िथर मस्न्त्रपरर्षद्को करयरिलयको हे लो सर्करर् कक्षबरट िरि गुनरसरहरुको

सम्बोिन भएको छ। हे लो सर्करर् मरफिि िरि गुनरसर, सुझरि िथर सू नरको
फर्छ्यौटको दर् ८२ िर्ििि र्हे को छ। सरथै, हेलो सर्करर्को फेसबुक पेज, ट्िीटर् र्
मोबरइल एप्स िणरली मरफिि पर्न गुनरसर फर्छ्यौट गने करयि भएको छ।

1४.3 जनिरको बढी सर्ोकरर् हुने सेिर ििरहलरइि सर्ल, परर्दिी र् र्छटो छरर्िो बनरउने
क्रममर मरलपोि करयरिलय कलु की, लर्लिपुर्, िरददङ्ग, मकिरनपुर्, भक्तपुर् लगरयि २३
थथरनबरट जग्गर ििरसन सम्बन्त्िी करयिको जर्मन अर्भलेख सू नर व्यिथथरपन िणरली
मरफिि अनलरइन सेिर िदरन भएको छ। र्रविय परर् यपर करडि ििोिन िणरली जडरन
िथर र्रविय परर् यपर िणरलीकर बरुँकी सबै िरविर्िक पक्षहरुको जडरन र् पर्ीक्षण करयि
अस्न्त्िम र्णमर पुगेको छ।

1४.4 ि र सरथै Digital

कन्त्सुलर् सेिर विभरगबरट सेिर ििरहमर टोकन िणरली थरलनी गनुक
Display Board को व्यिथथर भएको छ। कन्त्सुलर् सम्बन्त्िी सेिरििरह गनि Online मरफिि
सुरु भएको छ। 2074 मु र्सर् 8 गिेबरट अनलरइन िरर्े सनरमर सेिर सुरु भएको छ।

1४.5 नेपरलको सु वििरन िमोस्जम िरदरत्म्यिर नर्मलेकर ऐन, र्नयमरिली, नीर्ि, करयिनीर्िलरइि
सु वििरनको नीर्िगि मरगिदििनकर आिरर्मर िगीकर्ण गर्ी नीर्ि अभरि र्हेकर क्षेर
पवह रन गर्े र् नीर्ि िजुम
ि र गनि त्यथिर ऐन नीर्िको िगीकर्ण, विश्लेषण िथर भरिी
करयिददिर सम्बन्त्िी करयि सुरु भएको छ।

1४.6 विकरस सर्मर्ि ऐन िथर नेपरल सर्करर्को विर्भन्न र्मर्िमर भएको र्नणिय बमोस्जम गदठि
सु थथरन/सर्मर्ि/िर्िष्टरन/परर्षद् लगरयिकर र्नकरयको पुनर्रिलोकन गर्ी खरर्े जी िर
र्मलरन /समरयोजन गने सम्बन्त्िमर अध्ययन सम्पन्न भएको छ।

1४.7 नेपरलको सु वििरनको िरर्र ३०२ बमोस्जम सु घ, िदे ि र् थथरनीय िहमर कमि रर्ी
समरयोजनकर लरर्ग कमि रर्ी समरयोजन ऐन, २०७४ िथर कमि रर्ी समरयोजन
र्नयमरिली, २०७४ जरर्ी भएको छ। कमि रर्ी समरयोजन र्नयमरिली, २०७४ बमोस्जम
सु गठन िथर व्यिथथरपन सिेक्षण सर्मर्ि गठन भई सिेक्षण करयि भइर्हेको छ।

1४.8 र्नजरमिी सेिरको र्रविय नीर्ि, सु घीय र्नजरमिी सेिर ऐन, िदे ि र्नजरमिी सेिर ऐनको
मथयौदर र् थथरनीय सेिरको नमूनर करनुनको मथयौदर ियरर् भएको छ।

131
1४.9 थथरनीय िहमर ििरसर्नक सु गठन िथर कमि रर्ी व्यिथथरपन सम्बन्त्िी गठन आदे ि
थिीकृि भएको छ। सोही आदे ि बमोस्जम गदठि स्जदलर कमि रर्ी व्यिथथरपन सर्मर्िले
थथरनीय िहमर ९ हजरर् कमि रर्ीलरई खटरएको छ। यसैगर्ी, सरमरन्त्य ििरसन
मन्त्ररलयबरट पर्न १,६०० कमि रर्ीलरइि थथरनीय िहमर खटरइएको छ।

1४.10 थथरनीय िह िथर िदे िको अन्त्िरर्म सु गठन सु र् नर िथर अथथरयी दर्िन्त्दी नेपरल
सर्करर् (मस्न्त्रपरर्षद्) बरट थिीकृि भएको छ। िदे िमर विर्भन्न विषयकर करनून,
र्नदे स्िकर, करयिविर्ि र् ढरुँ रको नमूनर ियरर् गर्ी पठरइएको छ।

1४.11 िदे ि मुख्यमन्त्री िथर मस्न्त्रपरर्षद्को करयरिलय लगरयि िदे िमर र्हने ७ मन्त्ररलय,
िदे ि िमुखको करयरिलय र् िदे ि सभर सस् िरलय गर्ी िदे ि थिर्कर ९ र्नकरयको
करयिक्षेर, करयिस्जम्मेिरर्ी र् अन्त्िरर्म व्यिथथरपनको लरर्ग अथथरयी सु गठन सु र् नर ियरर्
भएको छ। िी र्नकरयमर १,७७८ अथथरयी दर्बन्त्दी थिीकृि गर्ी १,१०० कमि रर्ी
(करनून र् लेखर समूहकर बरहेक) करमकरज गनि खटरइएको छ।

1४.12 आर्थिक िषि 2074/75 को िथम आठ मवहनरसम्मको र्नजरमिी सेिरमर करयिर्ि कुल
कमि रर्ी 87,754 मध्ये पुरुष कमि रर्ी 67,419 र् मवहलर कमि रर्ी 20,334
र्हे कर छन्। आर्थिक िषि 20६4/६5 मर र्नजरमिी सेिरमर मवहलरको सहभरर्गिर करर्ब
१२.० िर्ििि र्हे कोमर आर्थिक िषि 20७4/७5 को िथम आठ मवहनरसम्ममर २३.२
िर्ििि पुगेको छ।

िरर्लकर १४ (क) : सेिरको आिरर्मर र्नजरमिी कमि रर्ीको सुख्यर

जम्मर
पुरूष मवहलर
सेिर पुरूष मवहलर जम्मर िर्ििि
िर्ििि िर्ििि
(कुल सेिरमर)
नेपरल आर्थिक योजनर िथर
३५४ ४९ ४०३ ०.४६ ८७.८४ १२.१६
ि्यरुक सेिर
नेपरल कृवष सेिर ४२३६ ६३९ ४८७५ ५.५६ ८६.८९ १३.११
नेपरल ििरसन सेिर २९६१७ ४०३० ३३६४८ ३८.३४ ८८.०२ ११.९८
नेपरल िन सेिर ४४०९ ३६८ ४७७७ ५.४४ ९२.३ ७.७
नेपरल स्िक्षर सेिर १३५५ २८३ १६३८ १.८७ ८२.७२ १७.२८
नेपरल थिरथ्यसेिर १३९११ १२१४१ २६०५२ २९.६९ ५३.४ ४६.६
नेपरल विविि सेिर १७८९ १४०४ ३१९३ ३.६४ ५६.०३ ४३.९७
नेपरल ईस्न्त्जर्नयरर्ङ्ग सेिर ७७७४ ७८० ८५५४ ९.७५ ९०.८८ ९.१२
नेपरल न्त्यरय सेिर २९०९ ४९१ ३४०० ३.८७ ८५.५६ १४.४४
नेपरल पर्र्रि सेिर २१६ ५४ २७० ०.३१ ८० २०
नेपरल लेखर पर्ीक्षण सेिर ३०८ ४१ ३४९ ०.४ ८८.२५ ११.७५
नेपरल सु सद सेिर ६५ १२ ७७ ०.०९ ८४.४२ १५.५८
व्यिथथरवपकर-सु सद सेिर १५३ ३१ १८४ ०.२१ ८३.१५ १६.८५
सु िैिरर्नक पदरर्िकरर्ी ३२२ ११ ३३३ ०.३८ ९६.७ ३.३
कुलसु ख्यर ६७४१९ २०३३४ ८७७५४ १०० ७६.८३ २३.१७
स्रोिः र्नजरमिी वकिरबखरनर (आर्थिक िषि २०७४/७५ को पवहलो ८ मवहनरको ि्यरङ्क)

132
1४.13 सरिै िदे िकर विर्भन्न सर्करर्ी र्नकरयहरुमर सेिरग्ररही सन्त्िुव� सिेक्षण गने करयियोजनर
बमोस्जम िदे ि नु २ को सिर्ी, िदे ि नु ३ को नुिरकोट र् िदे ि नु ४ को गोर्खरकर
विर्भन्न सर्करर्ी करयरिलयहरुमर सेिरग्ररही सन्त्िुव� सिेक्षण सम्पन्न भएको छ।

1४.14 रलु आर्थिक िषिको पवहलो आठ मवहनरमर नेपरल ििरसर्नक िस्िक्षण िर्िष्टरनबरट
1,०78 जनर िस्िक्षरथीलरइि र् कमि रर्ी िस्िक्षण िर्िष्टरनबरट 14,286 जनर र्रजपर
अनुवकि कमि रर्ीलरई विर्भन्न िरर्लम िदरन भएको छ।

अपर्रि र्नयन्त्रण र् िरस्न्त्ि सुव्यिथथर

1४.15 विपद व्यिथथरपन सम्बन्त्िी करयि सु घ, िदे ि र् थथरनीय िहमर िभरिकरर्ी रूपमर सम्परदन
गनि सरविक दै िीिकोप उिरर् ऐनलरइि िर्िथथरपन गर्ी विपद व्यिथथरपन ऐन, 2074
जरर्ी भइि करयरिन्त्ियनमर र्हेको छ।

1४.16 िहर्ी ििरन करयरिलयमर सरइिर् अपर्रि र् अन्त्य अपर्रिसुँग सम्िस्न्त्िि Digital Forensic
Lab को थथरपनर गरर्एको छ। रलु आर्थिक िषिको िथम आठ मवहनरमर लरगू तषि
गरुँजर 1,816 वकलो, र्े ि 8०7 वकलो, हे र्ोइन 16 वकलो, अवफम 2१ वकलो,
कोवकन 4 वकलो, ट्यरिलेट 89,857, एम्पुल 1 लरख 4 हजरर्, कोर्े क्ि 743
िोिल, अन्त्य मनोदद्दपक लरगूतषि ८ वकलोग्ररम पक्ररउ भएको छ। सरथै, लरगूतषि
सम्बन्त्िी 1,9०1 मुद्दर दिरि भएकर छन्।

1४.17 सि� द्बन्त्द्बको क्रममर मृत्युिर्ण गर्े कर, िेपत्तर पररर्एकर, सम्पस्त्त क्षर्ि भएकर, घरइिे/
अपरङ्ग भएकर, अपहर्णमर पर्े कर व्यस्क्तलरई रलु आर्थिक िषि २०७४/७५ को िथम
आठ मवहनरसम्म रु. 17 अबि 3५ कर्ोड र्रहि िदरन भएको छ।

1४.18 सत्य र्नरुपण िथर मेलर्मलरप आयोगिफि पर्े कर 61,6०8 उजुर्ीको अनुसन्त्िरन र्
छरनविन भइर्हे को छ। बेपत्तर पररर्एकर व्यस्क्तको छरनर्बन आयोगमर दिरि हुन आएकर
३,१७८ उजुर्ी मध्ये 2,293 उजुर्ी विथिृि अनुसन्त्िरनको क्रममर र्हेकर र् सो मध्ये
160 उजुर्ीको विथिृि छरनविन भइि िर्ििेदन पेि भएको छ।

सम्पस्त्त िुिीकर्ण र्निरर्ण

1४.19 आर्थिक अपर्रिलरइि न्त्यूनीकर्ण गर्ी वित्तीय क्षेरको थथरवयत्ि िथर सुिरसन करयम गने
करयिलरइि िभरिकरर्ी बनरउन सम्पस्त्त िुिीकर्ण िथर आिङ्किरदी वक्रयरकलरपमर वित्तीय
लगरनी र्निरर्ण िणरलीको करयरिन्त्ियनलरइि थप सिक्त बनरउदै लर्गएको छ। यसबरट
ु ले
मुलक फरइदर र्लई करयरिन्त्ियनको कमजोर्ीकर करर्ण आउन सक्ने सम्भरविि
अन्त्िर्रिविय जोस्खम समेिलरइि न्त्यून गने अपेक्षर गरर्एको छ। सन् 2020/21 मर हुने
सम्पस्त्त िुिीकर्ण र्निरर्ण सम्बन्त्िी नेपरलको मूदयरङ्कनमर सकरर्रत्मक नर्िजर हरर्सल
गनि थिमूदयरङ्कन गने करयि अस्न्त्िम े ो छ।
र्णमर पुगक

133
समष्टिगत आर्थिक परिसूचकहरू
 समषिगत आलथथक परिसूचकर्रू
परिसूचक 20६५/६६ 20६६/६७ 20६७/६८ 20६८/६९ 20६९/७० 20७०/७१ 20७१/७२ 20७२/७३ 20७३/७४ 20७4/७5१
१. वास्थतषवक क्षेत्र
रु. अबथमा
यथाथथ कुल गार्थस्थ्य उत्पादन (आधािभूत मूल्यमा) 542.7 565.8 587.5 614.6 637.8 674.2 694.3 695.7 747.1 791.1
कृषि 201.5 205.5 214.8 224.7 227.2 237.5 240.1 240.7 253.2 260.3
उद्योग 87.8 91.3 95.2 98.1 100.7 107.8 109.4 102.4 115.1 125.3
सेवा 277.1 293.3 303.3 318.5 336.8 357.7 374.3 383.1 411.6 438.9
यथाथथ कुल गार्थस्थ्य उत्पादन (उत्पादकको मूल्यमा) 590.1 618.5 639.7 670.3 698.0 739.8 764.3 768.8 829.6 881.8
कुल गार्थस्थ्य उत्पादन (प्रचललत मूल्यमा) 988.3 1,192.8 1,367.0 1,527.3 1,695.0 1,964.5 2,130.1 2,253.2 2,642.6 3,007.2
कुल िाषिय आय (प्रचललत मूल्यमा) 1,000.0 1,201.9 1,374.5 1,539.6 1,708.1 1,997.3 2,164.4 2,287.2 2,673.6 3,031.4
कुल िाषिय खचथयोग्य आम्दानी (प्रचललत मूल्यमा) 1,249.5 1,484.5 1,682.4 1,962.4 2,205.8 2,628.8 2,874.3 3,065.4 3,525.4 3,877.3
कुल उपभोग 895.0 1,056.2 1,176.0 1,359.5 1,516.1 1,730.3 1,934.0 2,161.5 2,326.9 2,555.9
कुल लगानी 313.0 456.5 519.3 526.9 632.6 808.8 832.0 763.4 1,208.7 1,556.4
कुल स्स्थथि पूज
ूँ ी लनमाथण 211.0 264.9 292.7 317.2 383.0 462.0 595.8 647.3 840.7 1,025.6
सिकािी 44.3 53.7 63.8 71.6 75.4 95.0 110.3 160.5 169.5 233.6
लनजी 166.8 211.2 228.9 245.6 307.6 367.0 485.6 486.8 671.2 792.0
कुल गार्थस्थ्य बचत 93.2 136.6 190.9 167.8 178.9 234.2 196.1 91.6 315.7 451.3
कुल िाषिय बचत 354.5 428.4 506.3 602.9 689.7 898.5 940.3 903.8 1,198.5 1,321.4
प्रलत व्यस्ि आय
नेपाली रुपैयाूँ
कुल गार्थस्थ्य उत्पादन (स्स्थथि मूल्यमा) 22793 23561 24144 24962 25646 26820 27342 27137 28892 30300
कुल िाषिय आय (स्स्थथि मूल्यमा) 23301 24152 24664 25582 26397 27939 28422 28216 30120 31566
अमेरिकी डलि
कुल गार्थस्थ्य उत्पादन (प्रचललत मूल्यमा) 497 610 714 702 708 725 766 748 866 1004
कुल िाषिय आय 502 614 718 708 714 737 778 759 877 1012
कुल िाषिय खचथयोग्य आम्दानी 628 759 879 902 921 970 1033 1017 1156 1294
परिसूचक 20६५/६६ 20६६/६७ 20६७/६८ 20६८/६९ 20६९/७० 20७०/७१ 20७१/७२ 20७२/७३ 20७३/७४ 20७4/७5१
१. वास्थतषवक क्षेत्र
प्रलतशत परिवतथन
यथाथथ कुल गार्थस्थ्य उत्पादन (आधािभूत मूल्यमा) 3.9 4.3 3.8 4.6 3.8 5.7 3.0 0.2 7.4 5.9
कृषि 3.0 2.0 4.5 4.6 1.1 4.5 1.1 0.2 5.2 2.8
उद्योग -0.6 4.0 4.3 3.0 2.7 7.1 1.4 -6.4 12.4 8.8
सेवा 6.0 5.8 3.4 5.0 5.7 6.2 4.6 2.4 7.4 6.6
यथाथथ कुल गार्थस्थ्य उत्पादन (उत्पादकको मूल्यमा) 4.5 4.8 3.4 4.8 4.1 6.0 3.3 0.6 7.9 6.3
प्रचललत मूल्यको कुल गार्थस्थ्य उत्पादन (उत्पादकको
21.2 20.7 14.6 11.7 11.0 15.9 8.4 5.8 17.3 13.8
मूल्यमा)
कुल िाषिय आय (प्रचललत मूल्यमा) 21.4 20.2 14.4 12.0 10.9 16.9 8.4 5.7 16.9 13.4
कुल िाषिय खचथयोग्य आम्दानी (प्रचललत मूल्यमा) 24.2 18.8 13.3 16.6 12.4 19.2 9.3 6.6 15.0 10.0
प्रलत व्यस्ि कुल गार्थस्थ्य उत्पादन (स्स्थथि मूल्यमा) रु. 3.1 3.4 2.5 3.4 2.7 4.6 1.9 -0.8 6.5 4.9
प्रलत व्यस्ि कुल गार्थस्थ्य उत्पादन (प्रचललत मूल्यमा)
1.1 22.8 17.1 -1.7 0.9 2.4 5.6 -2.4 15.9 15.8
डलि
कुल गार्थस्थथ उत्पादनको प्रलतशतमा
कुल उपभोग ९०.६ ८८.५ ८६.० ८९.० ८९.४ ८८.१ ९०.८ ९५.९ ८८.१ ८५.०
कुल गार्थस्थ्य बचत ९.४ ११.५ १४.० ११.० १०.६ ११.९ ९.२ ४.१ ११.९ १५.०
कुल िाषिय बचत ३५.९ ३५.९ ३७.० ३९.५ ४०.७ ४५.७ ४४.१ ४०.१ ४५.४ ४३.९
कुल स्स्थथि पूज
ूँ ी लगानी २१.४ २२.२ २१.४ २०.८ २२.६ २३.५ २८.० २८.७ ३१.८ ३४.१
कुल स्स्थथि पूज
ूँ ीमा सिकािी लगानी ४.५ ४.५ ४.७ ४.७ ४.४ ४.८ ५.२ ७.१ ६.४ ७.८
कुल स्स्थथि पूज
ूँ ीमा लनजी लगानी १६.९ १७.७ १६.७ १६.१ १८.१ १८.७ २२.८ २१.६ २५.४ २६.३
कुल लगानी ३१.७ ३८.३ ३८.० ३४.५ ३७.३ ४१.२ ३९.१ ३३.९ ४५.७ ५१.८
जनसं ख्या
कुल जनसं ख्या (दश लाखमा) २५.९ २६.३ २६.५ २६.९ २७.२ २७.६ २८.० २८.३ २८.७ २९.१
परिसूचक 20६५/६६ 20६६/६७ 20६७/६८ 20६८/६९ 20६९/७० 20७०/७१ 20७१/७२ 20७२/७३ 20७३/७४ 20७4/७5१
१. वास्थतषवक क्षेत्र
मूल्य स्स्थथलत, वाषिथक प्रलतशत परिवतथन
उपभोिा मुद्रास्थफीलत दि १२.६ ९.६ ९.६ ८.३ ९.९ ९.१ ७.२ ९.९ ४.५ ६.
स्ज.लड.पी.को बजाि मूल्यमा आधारित मुद्रास्थफीलत दि १६. १४.४ ११. ६.६ ६.१ ९. ५.१ ५. ८. ६.७
प्राथलमक क्षेत्र २१.४ २५.१ १५.६ १.४ ४.६ ६.४ ४.१ ४.६ ०.५ ५.४
द्वितीयक क्षेत्र १४.४ ९.२ ८.९ ८.३ ८.२ ५.९ ६. ८.१ ६.७ ४.४
सेवा क्षेत्र १२.९ ८.९ ८.२ १०.१ ६.५ ११.७ ५.४ ४.४ १२.७ ७.८
थोक मुद्रास्थफीलत दि १२.८ १२.६ ९.९ ६.४ ९. ८.३ ६.१ ६.३ २.७ २.
तलब तथा ज्यालादि मुद्रास्थफीलत दि १५.३ १७.२ १८. २७.४ ११. १३.९ ८.५ ६. १४.४ ६. *
तलब १०.५ २०.२ ०. १९.३ ९.४ २५.१ ८.७ २.१ १८.३ ११.४ *
ज्यालादि १७. १६.३ २४. २९.६ ११.५ ११.२ ८.४ ७. १३.४ ५. *
2. सावथजलनक षवत्त
रु. अबथमा
िाजस्थव १४३.५ १७८.० १९८.४ २४४.४ २९६.० ३५६.६ ४०५.९ ४८२.० ६०९.२ ७३०.१
कुल सिकािी खचथ २१९.७ २५९.७ २९५.४ ३३९.२ ३५८.६ ४३५.१ ५३१.६ ६०१.० ८३७.२ १०८३.०
चालु खचथ १२७.७ १५१.० २१०.२ २४३.५ २४७.५ ३०३.५ ३३९.४ ३७१.३ ५१८.६ ७३९.०
पूज
ूँ ीगत खचथ ७३.१ ९०.२ ४७.३ ५१.४ ५४.६ ६६.७ ८८.८ १२३.३ २०८.७ २३४.६
षवत्तीय व्यवस्थथा १८.८ १८.४ ३७.९ ४४.३ ५६.६ ६४.८ १०३.३ १०६.५ १०९.९ १०९.४
साूँवा भ ुिानी खचथ २०.२ ३५.१ ४१.९ ६४.५ ६८.९ ६१.३ २४.१ *
ऋण सेवा (साूँवा ि व्याज भ ुिानी) ३५.३ ४८.९ ५३.९ ७३.७ ७७.६ ७१.३ ३२.६ *
कुल लतनथ बाूँकी ऋण (IMF प्रलमसिी नोट बार्े क) ३९७.९ ३९९.० ४३८.९ ५१८.४ ५४०.४ ५४८.६ ५४०.१ ६२२.१ ६९६.९ ८४२.९ *
लतनथ बाूँकी आन्तरिक ऋण (IMF प्रलमसिी नोट बार्ेक) १२०.९ १४२.८ १७९.३ २०९.१ २०७.० २०१.८ १९६.८ २३४.२ २८३.७ ३८८.३ *
लतनथ बाूँकी वैदेस्शक ऋण २७७.० २५६.२ २५९.६ ३०९.३ ३३३.४ ३४६.८ ३४३.३ ३८८.० ४१३.२ ४५४.६ *
रूपैं यामा
प्रलतव्यस्ि कुल लतनथ बाूँकी ऋण १६४१६.० १६७७३.० १६७४९.० १९४८८.० १९८५९.० १९८९१.० १९३१९.० २१९५८.० २४२७०.० २८९६३.० *
परिसूचक 20६५/६६ 20६६/६७ 20६७/६८ 20६८/६९ 20६९/७० 20७०/७१ 20७१/७२ 20७२/७३ 20७३/७४ 20७4/७5१
2. सावथजलनक षवत्त
प्रलतशत परिवतथन
िाजस्थव 33.3 24.1 11.5 23.2 21.1 20.5 13.8 18.7 26.4 19.8
कुल सिकािी खचथ 36.1 18.2 13.7 14.8 5.7 21.3 22.2 13.1 39.3 29.4
चालु खचथ 39.7 18.2 39.2 15.8 1.6 22.7 11.8 9.4 39.7 42.5
पूज
ूँ ीगत खचथ 36.6 23.5 -47.6 8.6 6.2 22.2 33.2 38.7 69.4 12.4
षवत्तीय व्यवस्थथा 14.9 -2.2 105.5 17.0 27.7 14.6 59.4 3.1 3.2 -0.4
साूँवा भ ुिानी खचथ 74.3 19.2 53.9 7.0 -11.1 -60.6
ऋण सेवा (साूँवा ि व्याज भ ुिानी) 38.4 10.3 36.7 5.3 -8.2 -54.3
कुल लतनथ बाूँकी ऋण 10.2 0.3 10.0 18.1 4.2 1.5 -1.6 15.2 12.0 21.0
लतनथ बाूँकी आन्तरिक ऋण 8.7 18.1 25.6 16.6 -1.0 -2.5 -2.5 19.0 21.2 36.9
लतनथ बाूँकी वैदेस्शक ऋण 10.8 -7.5 1.3 19.1 7.8 4.0 -1.0 13.0 6.5 10.0
प्रलतव्यस्ि कुल लतनथ बाूँकी ऋण 11.6 2.2 -0.1 16.4 1.9 0.2 -2.9 13.7 10.5 19.3
कुल गार्थस्थथ उत्पादन (स्ज.लड.पी.) सूँगको अनुपात
िाजस्थव १४.५ १४.९ १४.५ १६.० १७.५ १८.२ १९.१ २१.४ २३.१ २४.३
कुल सिकािी खचथ २२.२ २१.८ २१.६ २२.२ २१.२ २२.१ २५.० २६.७ ३१.७ ३६.०
चालु खचथ १२.९ १२.७ १५.४ १५.९ १४.६ १५.५ १५.९ १६.५ १९.६ २४.६
पूज
ूँ ीगत खचथ ७.४ ७.६ ३.५ ३.४ ३.२ ३.४ ४.२ ५.५ ७.९ ७.८
षवत्तीय व्यवस्थथा १.९ १.५ २.८ २.९ ३.३ ३.३ ४.८ ४.७ ४.२ ३.६
साूँवा भ ुिानी खचथ १.३ २.१ २.१ ३.० ३.१ २.३ ०.८
ऋण सेवा (साूँवा ि व्याज भ ुिानी) २.३ २.९ २.७ ३.५ ३.४ २.७ १.१
कुल लतनथ बाूँकी ऋण ४०.३ ३३.५ ३२.१ ३३.९ ३१.९ २७.९ २५.४ २७.६ २६.४ २८.०
लतनथ बाूँकी आन्तरिक ऋण १२.२ १२.० १३.१ १३.७ १२.२ १०.३ ९.२ १०.४ १०.७ १२.९
लतनथ बाूँकी वैदेस्शक ऋण २८.० २१.५ १९.० २०.३ १९.७ १७.७ १६.१ १७.२ १५.६ १५.१
अन्यसूँगको अनुपात
लतनथ बाूँकी वैदेस्शक ऋण/ िाजस्थव १९३.१ १४३.९ १३०.९ १२६.६ ११२.६ ९७.३ ८४.६ ८०.५ ६७.८ ६२.३
ऋण सेवा (साूँवा ि व्याज भ ुिानी)/चालु खचथ १४.५ १९.७ १७.८ २१.७ २०.९ १३.७ ४.४
लतनथ बाूँकी वैदेस्शक ऋण/षवदे शी षवलनमय सस्िती ९६.७ ९५.३ ९५.४ ७०.४ ६२.५ ५२.१ ४१.७ ३७.३ ३८.३ ४२.४
परिसूचक 20६५/६६ 20६६/६७ 20६७/६८ 20६८/६९ 20६९/७० 20७०/७१ 20७१/७२ 20७२/७३ 20७३/७४ 20७4/७5१
३. मुद्रा तथा बैंषकङ #
रु. अबथमा
आन्तरिक कजाथ 667.0 796.6 910.2 994.7 1165.9 1314.3 1527.3 1805.7 2177.8 2790.4
लनजी क्षेत्रतफथको कजाथ 541.7 638.6 727.3 809.8 973.0 1150.8 1373.9 1692.3 1997.2 2395.8
सिकाि तफथको खुद कजाथ 106.7 136.5 163.4 162.9 167.8 142.0 127.2 87.8 149.5 370.8
सं कुस्चत मुद्रा प्रदाय (एम१) 190.9 212.1 222.4 263.7 301.6 354.8 424.7 503.3 569.4 649.1
मुद्रा (चलन चल्तीको) 123.9 139.3 141.9 170.5 195.9 227.5 270.1 327.5 361.7 405.2
षवस्थतृत मुद्रा प्रदाय (एम२) 703.8 821.0 921.3 1130.3 1315.4 1566.0 1877.8 2244.6 2591.7 3058.2
कुल लनक्षेप 627.8 729.1 823.2 1011.8 1188.1 1406.8 1688.8 2016.8 2299.8 2721.7
प्रलतशत परिवतथन
आन्तरिक कजाथ २८.८ १९.४ १४.३ ९.३ १७.२ १२.७ १६.२ १८.२ २०.६ २८.१
लनजी क्षेत्रतफथको कजाथ ३०.६ १७.९ १३.९ ११.३ २०.२ १८.३ १९.४ २३.२ १८.० २०.०
सिकाि तफथको खुद कजाथ २०.३ २७.९ १९.७ -०.३ ३.० -१५.४ -१०.४ -३१.० ७०.३ १४८.१
सं कुस्चत मुद्रा प्रदाय (एम१) २८.५ ११.१ ४.८ १८.६ १४.४ १७.७ १९.७ १८.५ १३.१ १४.०
मुद्रा (चलन चल्तीको) २५.० १२.४ १.९ २०.१ १४.९ १६.२ १८.७ २१.३ १०.५ १२.०
षवस्थतृत मुद्रा प्रदाय (एम२) ३१.९ १६.७ १२.२ २२.७ १६.४ १९.१ १९.९ १९.५ १५.५ १८.०
कुल लनक्षेप ३५.२ १६.१ १२.९ २२.९ १७.४ १८.४ २०.१ १९.४ १४.० १८.३
कुल गार्थस्थथ उत्पादन (स्ज.लड.पी.) सूँगको अनुपात
कुल आन्तरिक कजाथ ६७.५ ६६.८ ६६.६ ६५.१ ६८.८ ६६.९ ७१.७ ८०.१ ८२.४ ९२.८
लनजी क्षेत्रतफथको कजाथ ५४.८ ५३.५ ५३.२ ५३.० ५७.४ ५८.६ ६४.५ ७५.१ ७५.६ ७९.७
सिकाितफथको खुद कजाथ १०.८ ११.४ १२.० १०.७ ९.९ ७.२ ६.० ३.९ ५.७ १२.३
सं कुस्चत मुद्रा प्रदाय १९.३ १७.८ १६.३ १७.३ १७.८ १८.१ १९.९ २२.३ २१.५ २१.६
मुद्रा (चलन चल्तीको) १२.५ ११.७ १०.४ ११.२ ११.६ ११.६ १२.७ १४.५ १३.७ १३.५
षवस्थतृत मुद्रा प्रदाय ७१.२ ६८.८ ६७.४ ७४.० ७७.६ ७९.७ ८८.२ ९९.६ ९८.१ १०१.७
कुल लनक्षेप ६३.५ ६१.१ ६०.२ ६६.२ ७०.१ ७१.६ ७९.३ ८९.५ ८७.० ९०.५
परिसूचक 20६५/६६ 20६६/६७ 20६७/६८ 20६८/६९ 20६९/७० 20७०/७१ 20७१/७२ 20७२/७३ 20७३/७४ 20७4/७5१
४. बाह्य क्षेत्र
रु. अबथमा
लनयाथत (वस्थतु) 67.7 60.8 64.3 74.3 76.9 92.0 85.3 70.1 73.0 82.6
आयात (वस्थतु) 284.5 374.3 396.2 461.7 556.7 714.4 774.7 773.6 990.1 1194.1
व्यापाि बचत (+)/घाटा (-) -216.8 -313.5 -331.8 -387.4 -479.8 -622.4 -689.4 -703.5 -917.1 -1111.5
पयथटन आय 28.0 28.1 24.6 30.7 34.2 46.4 53.4 41.8 58.5 79.0
षवप्रेिण आय 209.7 231.7 253.6 359.6 434.6 543.3 617.3 665.1 695.5 730.2
चालु खाता वचत (+)/घाटा (-) 41.4 -28.1 -12.9 76.0 57.1 89.7 108.3 140.4 -10.1 -198.3
शोधनान्ति वचत (+)/घाटा (-) 44.8 -3.3 4.1 131.6 68.9 127.1 145.0 189.0 82.2 -8.0
षवदे शी षवलनमय सं स्चलत 286.5 268.9 272.2 439.5 533.3 665.4 824.1 1039.2 1079.4 1071.4
प्रलतशत परिवतथन
लनयाथत (वस्थतु) १४.२ -१०.२ ५.८ १५.४ ३.६ १९.६ -७.३ -१७.८ ४.२ १३.०
आयात (वस्थतु) २८.२ ३१.६ ५.८ १६.५ २०.६ २८.३ ८.४ -०.१ २८.० २०.६
व्यापाि बचत (+)/घाटा (-) ३३.३ ४४.६ ५.८ १६.७ २३.९ २९.७ १०.८ २.० ३०.४ २१.२
पयथटन आय ४९.९ ०.६ -१२.५ २४.८ ११.४ ३५.६ १५.२ -२१.८ ४०.१ ३५.०
षवप्रेिण आय ४७.० १०.५ ९.४ ४१.८ २०.९ २५.० १३.६ ७.७ ४.६ ५.०
षवदे शी षवलनमय सस्िलत ३४.८ -६.२ १.२ ६१.५ २१.४ २४.८ २३.८ २६.१ ३.९ -०.७
कुल गार्थस्थथ उत्पादन (स्ज.लड.पी.) सूँगको अनुपात
लनयाथत (वस्थतु) ६.९ ५.१ ४.७ ४.९ ४.५ ४.७ ४.० ३.१ २.८ २.७
आयात (वस्थतु) २८.८ ३१.४ २९.० ३०.२ ३२.८ ३६.४ ३६.४ ३४.३ ३७.५ ३९.७
व्यापाि बचत (+)/घाटा (-) -२१.९ -२६.३ -२४.३ -२५.४ -२८.३ -३१.७ -३२.४ -३१.२ -३४.७ -३७.०
पयथटन आय २.८ २.४ १.८ २.० २.० २.४ २.५ १.९ २.२ २.६
षवप्रेिण आय २१.२ १९.४ १८.५ २३.५ २५.६ २७.७ २९.० २९.५ २६.३ २४.३
चालु खाता वचत (+)/घाटा (-) ४.२ -२.४ -०.९ ५.० ३.४ ४.६ ५.१ ६.२ -०.४ -६.६
शोधनान्ति वचत (+)/घाटा (-) ४.५ -०.३ ०.३ ८.६ ४.१ ६.५ ६.८ ८.४ ३.१ -०.३
षवदे शी षवलनमय सस्िलत २९.० २२.५ १९.९ २८.८ ३१.५ ३३.९ ३८.७ ४६.१ ४०.८ ३५.६
परिसूचक 20६५/६६ 20६६/६७ 20६७/६८ 20६८/६९ 20६९/७० 20७०/७१ 20७१/७२ 20७२/७३ 20७३/७४ 20७4/७5१
४. बाह्य क्षेत्र
षवदे शी षवलनमय सस्िलतको आयात धान्ने क्षमता
वस्थतु आयात (मषर्ना) 12.2 8.8 8.4 11.6 11.7 11.5 13.0 16.5 13.2 10.9
वस्थतु तथा सेवा आयात (मषर्ना) 10.0 7.4 7.3 10.3 10.1 10.0 11.2 14.1 11.4 9.5
लनयाथत /आयात अनुपात
लनयाथत/आयात अनुपात 23.8 16.2 16.2 16.1 13.8 12.9 11.0 9.1 7.4 6.9
षवदे शी षवलनमय दि
षवदे शी षवलनमय दि अमेरिकी डलि= रु. 76.9 74.5 72.3 81.0 88.0 98.3 99.5 106.4 106.2 104.1

स्रोतः अथथ मन्त्रालय/मर्ालेखा लनयन्त्रक कायाथलय/केन्द्रीय त्याङ्क षवभाग/नेपाल िाि बैंक ।

१
वाषिथक प्रािस्म्भक अनुमान
* आलथथक विथ २०७४/७५ को ८ मषर्नासम्मको त्याङ्कमा आधारित ।

द्रिव्यः

ख) कुल गार्थस्थ्य उत्पादनसूँगको अनुपातमा षर्साब गदाथ उत्पादकको प्रचललत मूल्यको कुल गार्थस्थ्य उत्पादनसूँग गरिएको छ।
क) आलथथक विथ २०६८/६९ दे स्ख IMF को GFS २००१ को वगीकिणमा आधारित।
अनुसूचीहरू
 अनुसूची

अनुसूची नं. विषय पृष्ठ

१. समग्र आर्थिक स्थथर्ि १-१२

१.१ कुल गाहिथ्य उत्पादनको िावषिक िृविदर (औद्योर्गक िगीकरण अनुसार) १
१.२ कुल उत्पादन (औद्योर्गक िगीकरण अनुसार) २
१.३ मध्यििी उपभोग (औद्योर्गक िगीकरण अनुसार) ३
१.४ कुल मूल्य अर्भिृवि (औद्योर्गक िगीकरण अनुसार)/ (प्रचर्लि मूल्यमा) ४
कुल मूल्य अर्भिृवि (औद्योर्गक िगीकरण अनुसार)/ (आधार िषि
१.५ ५
२०५७/५८ को मूल्यमा)
१.६ कुल गाहिथ्य उत्पादन (व्यय विर्ध अनुसार)/ (प्रचर्लि मूल्यमा) ६
कुल गाहिथ्य उत्पादन (व्यय विर्ध अनुसार)/ (आधार िषि २०५७/५८
१.७ ७
को स्थथर मूल्यमा)
१.८ कुल राविय खचि योग्य आम्दानी र बचि ८
१.९ समविगि आर्थिक पररसूचकहरु ९
कुल गाहिथ्य उत्पादन, कुल गाहिथ्य उत्पादन िृविदर िथा मूल्य सू चकाङ्क
१.१० १०
(िृहि् औद्योर्गक िगीकरण अनुसार)
१.११ कुल गाहिथ्य उत्पादनको मूल्य सुचकाङ्क (इस्म्ललर्सट्) ११
१.१२ कुल गाहिथ्य उत्पादनको सं रचना (औद्योर्गक िगीकरण अनुसार) १२

२. प्रादे स्िक आर्थिक िथा सामास्िक स्थथर्ि (अनुसूची नभएको)

३. सािििर्नक वित्त १३-२४

३.१ सरकारी खचि र साधनको स्रोि १३
३.२ कर रािश्व १४
३.३ गैह्रकर रािथि १५
३.४ चालु खचिको सेिा िथा कायिगि वििरण १६
३.५ ूँ ीगि खचिको सेिा िथा कायिगि वििरण
पूि १७
३.६ ऋणको साूँिा भुक्तानी, सं थथानहरुमा ऋण िथा िेयर लगानी १८
३.७ थिीकृि िैदेस्िक सहायिा रकम (स्रोि अनुसार) १९
३.८ िैदेस्िक सहायिा उपयोग (स्रोि अनुसार) 19
३.९ िैदेस्िक अनुदानको सेिा िथा कायिगि उपयोग वििरण (रू. करोडमा) २०
३.१० िैदेस्िक ऋणको उपयोग वििरण (रू. करोडमा) २१
३.११ खुद िैदेस्िक ऋण २२
३.१२ खुद आन्िररक ऋण र्नष्कािन (रू. करोडमा) २३
३.१३ सरकारी ऋणपत्रहरू र ट्रेिरी र्बलहरूको थिार्मत्िको वििरण २४

i
अनुसूची नं. विषय पृष्ठ

४. मूल्य २५-४0
४.१ राविय उपभोक्ता मूल्य सूचकाङ्क २५
४.२ िावषिक विन्दुगि उपभोक्ता मुद्राथफीर्िदर २६
समूहगि उपभोग्य िथिुहरुको राविय उपभोक्ता मूल्य सूचकाङ्क, िावषिक
४.३ २७
(औसि)
४.४ िावषिक विन्दुगि राविय उपभोक्ता मुद्राथफीर्िदर २८
समूहगि उपभोग्य िथिुहरुको राविय उपभोक्ता मूल्य सूचकाङ्क (प्रथम आठ
४.५ २९
मवहना)
समूहगि उपभोग्य िथिुहरुको उपभोक्ता मूल्य सूचकाङ्क (काठमाडौं), प्रथम
४.६ ३०
आठ मवहना
समूहगि उपभोग्य िथिुहरुको उपभोक्ता मूल्य सूचकाङ्क (िराई), प्रथम आठ
४.७ ३१
मवहना
समूहगि उपभोग्य िथिुहरुको उपभोक्ता मूल्य सूचकाङ्क (पहाड), प्रथम आठ
४.८ ३२
मवहना
समूहगि उपभोग्य िथिुहरुको उपभोक्ता मूल्य सूचकाङ्क (वहमाल), प्रथम आठ
४.९ ३३
मवहना
४.१० राविय थोक मूल्य सूचकाङ्क (िावषिक) ३४
४.११ राविय थोक मुद्रास्थफर्िदर (िावषिक विन्दुगि) 34
४.१२ राविय थोक मूल्य सूचकाङ्क (प्रथम आठ मवहना 35
४.१३ राविय थोक मूल्य सूचकाङ्क (िथिु अनुसार) 36
४.१४ राविय िलब िथा ज्यालादर सूचकाङ्क 37
४.१५ राविय िलब िथा ज्यालादर सूचकाङ्क (िावषिक औसि) 38
४.१६ राविय िलब िथा ज्यालादर सूचकांकको िावषिक विन्दुगि पररिििन 39
४.१७ राविय िलब िथा ज्यालादर सूचकाङ्क (प्रथम आठ मवहना) 40

५. वित्तीय क्षेत्र ४१-58

५.१ मौद्रद्रक सिेक्षण 41
५.२ मुद्रा प्रदायमा प्रभाि पाने कारकहरू (िावषिक प्रर्ििेदन, रकममा) 42
५.३ मुद्रा प्रदायमा प्रभाि पाने कारकहरू (िावषिक प्रर्ििेदन, प्रर्िििमा) 43
५.४ खुला बिार कारोबार स्थथर्ि 44
५.५ ब्यािदर सं रचना (प्रर्ििि) 44
५.६ र्नक्षेप पररचालन िथा किाि प्रिाह (रु. करोडमा) 45
५.७ क्षेत्रगि आधारमा किाि प्रिाहको अिथथा (रु. करोडमा) 46
५.८ बैंक िथा वित्तीय सं थथाहरूको सं यया 47
५.९ वित्तीय पूँहच
ु का केही पररसूचक 48

ii
अनुसूची नं. विषय पृष्ठ
५.१० बैंक िथा वित्तीय सं थथाहरूको साधनको स्रोि र उपयोग 49
५.११ िास्णज्य बैंकहरूको साधनको स्रोि र उपयोग 50
५.१२ िास्णज्य बैंकहरूबाट असुल हुन बाूँकी किािको क्षेत्रगि वििरण 51
विकास बैंक (“ख” िगिका वित्तीय सं थथा) हरूको साधनको स्रोि र उपयोगको
५.१३ 52
वििरण
वित्त कम्पनी (“ग” िगिका वित्तीय सं थथा) को वित्तीय साधन िथा उपयोगको
५.१४ 53
वििरण
लघु वित्त विकास बैंकहरु (ग्रामीण विकास बैंक समेि) को साधनको स्रोि र
५.१५ 54
उपयोग
नेपाल राि बैंकबाट थिीकृर्ि प्राप्त वित्तीय सहकारी सं थथाहरुको साधनको
५.१६ 55
स्रोि र उपयोग
लघुवित्त वित्तीय सं थथाको साधनको स्रोि िथा उपयोगको वििरण (रु.
५.१७ 56
करोडमा)
५.१८ ग्रामीण थिािलम्बन कोषको अिथथा (रु. करोडमा) 57
५.१९ सहकारी सं थथाको आधारभूि स्थथर्ि 57
5.20 प्राथर्मक बिार 58
५.२१ दोस्रो बिार 58

६. िाह्य क्षेत्र 59-69

६.१ िैदेस्िक व्यापारको स्थथर्ि 59
६.२ िथिुगि व्यापार (एस.आइ.टी.सी. समूह) 60
६.३ भारि र्नयािि भएका केही प्रमुख िथिुहरु 61
६.४ चीनिफि र्नयािि गररएका िथिुहरु 62
६.५ ु िफि र्नयािि भएका केही प्रमुख िथिुहरु
अन्य मुलक 63
६.६ भारिबाट आयाि भएका केही प्रमुख िथिुहरु 64
६.७ चीनबाट आयाि गररएका िथिुहरु 65
६.८ ु बाट आयाि भएका केही प्रमुख िथिुहरु
अन्य मुलक 66
६.९ पररित्यि विदे िी विर्नमयको आय व्यय 67
६.१० बैंकहरुसूँग रहे को कुल िैदेस्िक सम्पस्त्त 68
६.११ िोधनान्िर स्थथर्ि 69

७. गररिी र्निारण र रोिगारी ७0-७२

७.१ सामुदावयक सं थथाहरु माफिि पररचार्लि रकम 70
७.२ श्रम थिीकृर्ि र्लई बैदेस्िक रोिगारीमा गएका कामदारहरुको वििरण 71
७.३ युिा थिरोिगार कोषबाट भएको लगानी र असुली वििरण 72

iii
अनुसूची नं. विषय पृष्ठ

८. कृवष, िन िथा भ ुर्मसुधार ७३-८३

८.१ प्रमुख खाद्यान्न बाली लगाएको क्षेत्रफल, उत्पादन र उत्पादकत्ि 73
८.२ प्रमुख नगदे बाली लगाएको क्षेत्रफल, उत्पादन र उत्पादकत्ि 74
८.३ अन्य बाली उत्पादन स्थथर्ि 75
८.४ पिुिन्य उत्पादन स्थथर्ि 75
८.५ रासायर्नक मलको र्बक्री वििरण 76
८.६ थप र्सं चाई र्बथिार 76
८.७ दलहन बालीको उत्पादन वििरण 77
८.८ औद्योर्गक बालीको उत्पादन वििरण 78
८.९ मसला बालीको उत्पादन वििरण 79
८.१० पिुपन्छीको सं यया 80
८.११ पिुपंक्षीिन्य उत्पादनको स्थथर्ि 81
८.१२ कृवष उत्पादनसूँग सम्बस्न्धि साधनहरुको आपूर्िि स्थथर्ि 82
८.१३ प्राकृर्िक प्रकोपबाट प्रभाविि बालीहरुको क्षेत्रफल (हे क्टर) 82
८.१४ बैंक िथा वित्तीय सं थथाहरूले प्रिाह गरे को कृवष किािको स्थथर्ि 83
८.१५ साना वकसान विकास बैंक र्लर्मटे डको सदथय िथा ऋण लगानी स्थथर्ि 83

९. उद्योग, िास्णज्य, आपूर्िि र पयिटन ८४-९0

९.१ घरे ल ु िथा साना उद्योग दिाि वििरण 84
९.२ औद्योर्गक क्षेत्रको विथिृि वििरण 85
९.३ पयिटक आगमन र बसाई अबर्ध 86
९.४ ु गि पयिटक आगमन सं यया
प्रमुख मुलक 87
९.५ पयिटन क्षेत्रबाट आस्ििि विदे िी मुद्रा 88
९.६ होटल र होटल िैय्या सं यया 89
९.७ पिििारोहण दल र सं यया 90

१०. आिास िथा सहरी विकास, िािािरण र उिाि ९1-94

१०.१ उिाि खपिको वििरण (ToE: Tones of Oil Equivalent) मा 91
१०.२ विद्युि उत्पादन िथा खपिको स्थथर्ि ९2
१०.३ ऊिाि खपिको स्थथर्ि (ToE: Tones of Oil Equivalent मा) ९3
१०.४ विद्युि माग, खपि, उत्पादन एिं भौर्िक सं रचना ९3
१०.५ िैकस्ल्पक ऊिाि प्रयोगको स्थथर्ि 94

११. भौर्िक पूिािधार, यािायाि िथा सञ्चार 95-96

११.१ सिारी साधनहरूको सं यया 95
११.२ दुरसञ्चार सेिाको अिथथा 96

iv
 अनुसूची नं. विषय पृष्ठ

१२. सामास्िक क्षेत्र 97-११1

१२.१ प्रारस्म्भक बाल स्िक्षाको स्थथर्ि 97
विद्यालयका छात्रछात्राहरुलाई उपलब्ध छात्रिृस्त्त सम्बन्धी वििरण
१२.२ 98
२०७३/०७४
१२.३ प्राविर्धक िथा व्यिसावयक िार्लम कायिक्रमहरु 99
माध्यर्मक स्िक्षा परीक्षा-SEE (साविकको एस.एल.सी. परीक्षा) र्नयर्मि परीक्षामा
१२.४ 100
सस्म्मर्लि र उत्तीणि विद्याथीहरुको वििरण
१२.५ कक्षा ११ र १२ मा िावषिक परीक्षामा सस्म्मर्लि र उत्तीणि विद्याथीको सयया 101
१२.६ प्राथर्मक, र्नम्न माध्यर्मक र माध्यर्मक विद्यालय िथा विद्याथीहरुको सं यया 102
१२.७ विर्भन्न िह र विषयमा अध्ययनाथि मनोनयन भएका विद्याथीको सं यया 103
१२.८ विर्भन्न विश्वविद्यालय अन्िगििका क्याम्पसहरू िथा विद्याथी सं यया 104
आर्थिक िषि २०७२/७३ मा विश्वविद्यालयका र्बर्भन्न िहमा अध्ययनरि
१२.९ 105
विद्याथी सं यया र उत्पादन वििरण
१२.१० उच्च स्िक्षामा अध्ययन गने विद्याथी सं यया 106
१२.११ र्त्रभुिन विश्वविद्यालयको विद्याथी उत्पादन वििरण 107
१२.१२ प्रमुख थिाथ्य सूचक र उपलस्ब्ध 108
१२.१३ प्रिनन् थिाथ्यको वििरण 109
२०१६ पौष सम्ममा नेपाल मेर्डकल एिोस्ियसनमा दिाि भएका वििेषज्ञ
१२.१४ 110
स्चवकत्सकहरुको वििरण
१२.१५ खानेपानी सेिाको विथिार 111

१३. भूकम्पपर्छको पुनर्निमािण 112

१३.१ स्िल्लागि रुपमा र्निी आिास अनुदान वििरणको अिथथा 112

१४. प्रिासन र सुिासन ११3-१14

१४.१ श्रे णीगि र िहगि रुपमा र्निामिी कमिचारीको सं यया ११3
द्वन्द्व पीर्डिलाई राहि र आर्थिक सहायिा वििरणको अिथथा
१४.२ १14

वटलपणीीः
केही िार्लकाहरु नयाूँ थप भएका छन्। केही िार्लकामा ढाूँचा (Format) र ि्याङ्क प्रथिुिीकरणमा पररिििन भएकोले
विगि िषिका िार्लकाहरु भन्दा र्भन्नरुपमा प्रथिुि गररएको छ।
कर्िपय ि्याङ्कलाई नस्िकको लाख िा करोडमा लैिादा अङ्कहरु Round -up हुने भएकोले कु ल िोड नर्मल्न सक्दछ।
िार्लकामा दे खाइएको खाली ठाउूँ िा ... िा - ले सामान्यिया सम्बस्न्धि ि्याङ्क प्राप्त नभएको िा ि्याङ्क ज्यादै न्यून
(Negligible) भएको िनाउूँ दछ।
साविकको निलपरासी स्िल्ला प्रदे ि नं. ४ र प्रदे ि नं. ५ मा िथा साविकको रुकु म स्िल्ला प्रदे ि नं. ५ र कणािली
प्रदे ि दुिैमा परे कोले यी प्रदे िहरुका ि्याङ्कमा केही मात्रामा फरक पनि सक्छ।

v
 अनुसूची १.१: कुल गार्हस्थ्य उत्पादनको वार्षिक वृद्धिदर (औद्योगिक वर्गीकरण अनुसार)
अनुसूची १.१: कुल गाहाथ्य उत्सपादनको वाषिाक वृषिदर (औद्योतगक वगीकरण अनुसार)

(स्थिर मूल्यमा) (प्रतिशि)

आतिाक बिा
औद्योतगक वगीकरण
2065/66 2066/67 2067/68 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75
1 कृषि ििा वन 2.98 1.99 4.49 4.58 1.07 4.54 1.00 0.01 5.14 2.72
2 मत्सथयपालन 5.31 3.55 5.88 7.53 2.71 4.90 7.09 11.76 8.02 7.42
3 खानी ििा उत्सखनन् 0.72 2.14 2.01 5.03 1.98 11.85 2.34 -2.79 13.74 10.46
4 उद्योग -1.05 2.96 4.05 3.63 3.72 6.28 0.37 -8.00 9.70 8.04
5 षवद्युि, गयााँस ििा पानी -3.44 1.87 4.43 8.30 0.28 3.27 0.78 -7.59 20.52 5.82
6 तनमााण 0.99 6.17 4.79 0.22 2.45 9.08 2.85 -4.36 12.43 10.64
7 िोक ििा खुद्रा व्यापार 5.25 6.75 1.41 3.50 7.25 10.89 2.42 -2.16 9.61 9.06
8 होटल ििा रे ष्टुरााँ 2.31 6.52 6.20 7.38 5.50 6.77 3.33 -9.68 7.33 9.77
9 यािायाि, सं चार ििा भण्डारण 6.97 5.95 5.21 8.10 7.65 5.24 6.23 2.02 6.64 5.41

1
10 षवत्तीय मध्यथििा 2.03 2.82 3.30 3.47 -0.91 3.70 2.91 8.55 9.09 6.38
11 ररयल इष्टे ट, भाडा ििा व्यावसाषयक सेवाहरू 1.93 3.01 2.25 2.97 5.19 3.64 0.77 3.72 5.67 5.24
12 सावाजतनक प्रशासन र रक्षा 7.43 3.93 3.85 3.67 5.53 5.04 8.84 2.52 9.06 9.57
13 स्शक्षा 10.75 6.64 3.01 5.58 5.92 4.81 5.09 7.33 6.55 4.83
14 थवाथ्य र सामास्जक काया 9.59 4.77 5.02 6.43 4.48 4.50 11.37 3.25 7.34 6.32
15 अन्य सामुदाषयक, सामास्जक ििा व्यस्िगि सेवाहरू 12.72 11.92 7.11 6.36 4.79 4.77 12.52 5.55 5.58 5.54
16 कृषि 3.02 2.01 4.51 4.63 1.10 4.55 1.10 0.23 5.20 2.82
18 गैह्र कृषि 4.34 5.39 3.64 4.53 5.01 6.41 3.89 0.38 8.50 7.10
20 कुल मूल्य अतभवृषि (अप्रत्सयक्ष षवत्तीय मध्यथििा समेि) 3.86 4.19 3.94 4.57 3.64 5.77 2.95 0.33 7.40 5.71
21 अप्रत्सयक्ष षवत्तीय मध्यथििा 2.96 2.54 6.14 3.50 0.72 7.10 2.41 3.27 7.67 1.57
22 कुल मूल्य अतभवृषि (आधारभूि मूल्यमा) 3.90 4.26 3.85 4.61 3.76 5.72 2.97 0.20 7.39 5.89
24 उत्सपाददि वथिुहरुमा खुद कर 12.30 11.20 -1.16 6.68 8.16 8.88 6.93 4.40 12.80 9.87

25 कुल गाहाथ्य उत्सपादन (उत्सपादकको मूल्यमा) 4.53 4.82 3.42 4.78 4.13 5.99 3.32 0.59 7.91 6.29

स्रोि : केन्द्रीय ि्याङ्क षवभाग।

आतिाक विा २०७४/७५ को अनुमातनि।

 अनुसूची १.२ : कुल उत्पादन (औद्योगिक वर्गीकरण अनुसार)
अनुसूची १.२ : कुल उत्सपादन (औद्योतगक वगीकरण अनुसार)

(प्रचतलि मूल्यमा) (रू. दश लाखमा)

आतिाक बिा
औद्योतगक वगीकरण
2065/66 2066/67 2067/68 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75

1 कृषि ििा वन 409987 514871 623303 665747 702132 782868 822811 858600 924510 983236

2 मत्सथयपालन 4583 4746 5466 6519 7446 9701 10451 12415 13867 15055

3 खानी ििा उत्सखनन् 6397 7461 8751 10264 12069 13889 14990 14686 17951 21260

4 उद्योग 233408 252869 289004 327500 360081 405667 426757 425458 474902 528361

5 षवद्युि, गयााँस ििा पानी 26273 29478 31492 34919 40951 44465 47193 48756 63494 75640

6 तनमााण 131278 158728 182614 199349 220321 255864 280608 280033 353137 423462

7 िोक ििा खुद्रा व्यापार 148759 193036 214907 237502 275462 325403 346958 351405 388001 432242

8 होटल ििा रे ष्टुरााँ 45311 56041 68376 82634 95080 108943 120407 129634 146190 175236

2
9 यािायाि, सं चार ििा भण्डारण 159245 164024 182706 209870 237569 260138 274677 287845 310944 342982

10 षवत्तीय मध्यथििा 51110 59995 71395 86688 97114 110667 126830 145426 178460 223062

ररयल इष्टे ट, भाडा ििा व्यावसाषयक

121293 139581 157203 180501 201429 219793 242548 269303 351441 405916
11 सेवाहरू

12 सावाजतनक प्रशासन र रक्षा 24030 28879 33070 39928 40732 51245 60246 66829 92098 99006

13 स्शक्षा 80889 82495 92741 109502 121384 143787 158080 170585 223002 239368

14 थवाथि र सामास्जक काया 19009 21863 24727 28955 31169 37411 47482 53050 60319 67902

अन्य सामुदाषयक, सामास्जक ििा

47278 58629 66473 78372 82947 106832 119211 133666 160875 174186
15 व्यस्िगि सेवाहरू

16 कुल उत्सपादन (आधारभूि मूल्यमा) 1508850 1772694 2052228 2298248 2525886 2876673 3099248 3247693 3759190 4206913

स्रोि : केन्द्रीय ि्याङ्क षवभाग।

आतिाक विा २०७४/७५ को अनुमातनि।

 अनुसूची १.3 : मध्यवर्ती उपभोग (औद्योगिक वर्गीकरण अनुसार)
अनुसूची १.3 : मध्यविी उपभोग (औद्योतगक वगीकरण अनुसार)

(प्रचतलि मूल्यमा) (रू. दश लाखमा)

आतिाक बिा
औद्योतगक वगीकरण
2065/66 2066/67 2067/68 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75
1 कृषि ििा वन 104510 123352 150033 165282 174264 196916 206239 212902 243449 245913
2 मत्सथयपालन 507 509 587 700 800 1042 1123 1334 1489 1617
3 खानी ििा उत्सखनन् 1313 1535 1795 2098 2500 2886 3115 3056 3718 4387
4 उद्योग 167961 181945 208473 236336 259768 292672 307777 304491 341040 381772
5 षवद्युि, गयााँस ििा पानी 11644 14234 15491 17401 20398 23103 25142 27576 32871 43233
6 तनमााण 67537 81439 93258 100810 110833 129501 141319 138715 177837 216725
7 िोक ििा खुद्रा व्यापार 24639 31969 35600 39338 45590 53830 57392 58158 64174 71473
8 होटल ििा रे ष्टुरााँ 31367 38694 47319 57327 65194 73634 79928 88175 98462 119557
9 यािायाि, सं चार ििा भण्डारण 66628 68719 76872 87516 96833 104373 109701 120441 132648 126091

3
10 षवत्तीय मध्यथििा 12010 13911 21284 28159 34930 31304 35423 37667 43086 50768
11 ररयल इष्टे ट, भाडा ििा व्यावसाषयक सेवाहरू 39668 45834 50967 57287 62272 66809 75601 77978 84049 96555
12 सावाजतनक प्रशासन र रक्षा 5474 7184 8240 9381 8496 6921 8824 14109 20677 20754
13 स्शक्षा 18247 21111 25002 27705 29818 28534 28717 28973 49414 44279
14 थवाथि र सामास्जक काया 5265 6481 7639 8524 8842 9686 14553 19343 18145 22178
15 अन्य सामुदाषयक, सामास्जक ििा व्यस्िगि सेवाहरू 13189 17205 19526 22910 24921 33290 32690 37122 37102 40890
16 मौदद्रक मध्यविी उपभोग (उपभोिाको मूल्यमा) 569960 654122 762086 860774 945459 1054500 1127543 1170039 1348159 1486191
स्रोि : केन्द्रीय ि्याङ्क षवभाग।

आतिाक विा २०७४/७५ को अनुमातनि।

 अनुसूची १.४ : कुल मूल्य अभिवृद्धि (औद्योगिक वर्गीकरण अनुसार)
अनुसूची १.४ : कुल मूल्य अतभवृषि (औद्योतगक वगीकरण अनुसार)

(प्रचतलि मूल्यमा) (रू. दश लाखमा)

आतिाक बिा
औद्योतगक वगीकरण
2065/66 2066/67 2067/68 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75
1 कृषि ििा वन 305477 391519 473270 500465 527869 585951 616572 645697 681062 737322
2 मत्सथयपालन 4076 4236 4879 5819 6646 8659 9328 11082 12377 13438
3 खानी ििा उत्सखनन् 5084 5926 6956 8166 9569 11003 11875 11630 14233 16872
4 उद्योग 65447 70924 80531 91164 100312 112995 118980 120967 133862 146589
5 षवद्युि, गयााँस ििा पानी 14629 15244 16002 17518 20553 21362 22051 21180 30623 32407
6 तनमााण 63741 77289 89356 98539 109488 126364 139289 141318 175300 206737
7 िोक ििा खुद्रा व्यापार 124121 161067 179306 198164 229872 271573 289566 293248 323827 360769
8 होटल ििा रे ष्टुरााँ 13943 17347 21057 25307 29886 35309 40479 41459 47728 55679
9 यािायाि, सं चार ििा भण्डारण 92618 95304 105834 122354 140735 155765 164976 167405 178296 216891
10 षवत्तीय मध्यथििा 39100 46083 50111 58529 62183 79363 91406 107758 135375 172294
11 ररयल इष्टे ट, भाडा ििा व्यावसाषयक सेवाहरू 81625 93747 106236 123213 139157 152984 166947 191325 267392 309360

4
12 सावाजतनक प्रशासन र रक्षा 18556 21695 24830 30547 32236 44324 51422 52720 71421 78252
13 स्शक्षा 62642 61384 67739 81797 91566 115254 129363 141613 173589 195090
14 थवाथ्य र सामास्जक काया 13744 15382 17087 20431 22327 27725 32929 33708 42174 45724
15 अन्य सामुदाषयक, सामास्जक ििा व्यस्िगि सेवाहरू 34089 41423 46947 55461 58026 73541 86521 96545 123773 133296
16 कुल मूल्य अतभवृषि (अप्रत्सयक्ष षवत्तीय मध्यथििा समेि) 938890 1118571 1290142 1437474 1580426 1822173 1971706 2077653 2411031 2720722
17 अप्रत्सयक्ष षवत्तीय मध्यथििा 29362 35156 41660 49992 55205 63435 72616 84093 103445 119783
18 कुल मूल्य अतभवृषि (Gross Value Added), (आधारभूि मूल्यमा) 909528 1083415 1248482 1387482 1525221 1758738 1899089 1993560 2307586 2600939
19 उत्सपाददि वथिुहरुमा खुद कर 78744 109358 118472 139862 169790 205802 231060 259603 335010 406307
20 कुल गाहाथ्य उत्सपादन (उत्सपादकको मूल्यमा) 988272 1192774 1366954 1527344 1695011 1964540 2130150 2253163 2642595 3007246
स्रोि : केन्द्रीय ि्याङ्क षवभाग।

आतिाक विा २०७४/७५ को अनुमातनि।

 अनुसूची १.५ : कुल मूल्य अभिवृद्धि (औद्योगिक वर्गीकरण अनुसार)
अनुसूची १.५ : कुल मूल्य अतभवृषि (औद्योतगक वगीकरण अनुसार)
(आधार विा २०५७/५८ को मूल्यमा) (रू. दश लाखमा)

आतिाक बिा
औद्योतगक वगीकरण
2065/66 2066/67 2067/68 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75
1 कृषि ििा वन 198257 202196 211271 220950 223310 233448 235775 235806 247931 254673
2 मत्सथयपालन 3207 3321 3516 3781 3883 4074 4362 4875 5266 5657
3 खानी ििा उत्सखनन् 2531 2585 2637 2770 2825 3159 3233 3143 3575 3949
4 उद्योग 39132 40291 41923 43445 45059 47888 48068 44223 48510 52408
5 षवद्युि, गयााँस ििा पानी 12750 12989 13564 14690 14731 15213 15331 14168 17075 18070
6 तनमााण 33371 35430 37126 37207 38119 41580 42766 40904 45987 50878
7 िोक ििा खुद्रा व्यापार 70481 75237 76298 78967 84693 93918 96191 94110 103152 112493
8 होटल ििा रे ष्टुरााँ 9056 9646 10244 11000 11605 12391 12804 11564 12412 13624
9 यािायाि, सं चार ििा भण्डारण 51585 54657 57504 62160 66915 70420 74807 76314 81384 85785
10 षवत्तीय मध्यथििा 24632 25327 26163 27071 26825 27818 28626 31075 33900 36064

5
11 ररयल इष्टे ट, भाडा ििा व्यावसाषयक सेवाहरू 46421 47818 48894 50346 52961 54889 55313 57373 60629 63809
12 सावाजतनक प्रशासन र रक्षा 10012 10405 10806 11203 11822 12418 13516 13857 15113 16560
13 स्शक्षा 36233 38638 39799 42019 44505 46646 49021 52613 56059 58764
14 थवाथ्य र सामास्जक काया 8191 8581 9012 9591 10021 10472 11662 12041 12925 13741
15 अन्य सामुदाषयक, सामास्जक ििा व्यस्िगि सेवाहरू 20520 22966 24599 26163 27416 28722 32317 34111 36016 38013
16 कृषि 201464 205517 214786 224730 227193 237522 240138 240681 253197 260330
17 गैह्र कृषि 364914 384570 398569 416631 437496 465535 483655 485495 526738 564159
18 कुल मूल्य अतभवृषि (अप्रत्सयक्ष षवत्तीय मध्यथििा समेि) 566377 590086 613355 641362 664690 703057 723793 726176 779935 824489
19 अप्रत्सयक्ष षवत्तीय मध्यथििा 23725 24327 25821 26725 26919 28830 29524 30488 32828 33345
20 कुल मूल्य अतभवृषि (आधारभूि मूल्यमा) 542652 565759 587534 614637 637771 674227 694269 695688 747107 791144
21 उत्सपाददि वथिुहरुमा खुद कर 47455 52770 52160 55643 60183 65528 70066 73147 82510 90654
22 कुल गाहाथ्य उत्सपादन (उत्सपादकको मूल्यमा) 590107 618529 639694 670279 697954 739754 764336 768835 829617 881798
स्रोि : केन्द्रीय ि्याङ्क षवभाग।

आतिाक विा २०७४/७५ को अनुमातनि।

 अनुसूची १.६ : कुल गार्हस्थ्य उत्पादन (व्यय विधि अनुसार)
अनुसूची १.६ : कुल गाहाथ्य उत्सपादन (व्यय षवतध अनुसार)
(प्रचतलि मूल्यमा) (रू. दश लाखमा)
आतिाक बिा
खर्चको वर्गीकरण
2065/66 2066/67 2067/68 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75
उत्सपादकको मूल्यमा कुल गाहाथ्य उत्सपादन 988272 1192774 1366954 1527344 1695011 1964540 2130150 2253163 2642595 3007246
कुल उपभोग 895042 1056185 1176030 1359539 1516129 1730312 1934046 2161519 2326851 2555904
सरकारी उपभोग 106527 119189 130917 164370 168407 201915 232532 259704 299852 351264
सामुषहक उपभोग 69838 77473 86072 109570 112987 142052 176324 192478 245597 295556
व्यस्िगि उपभोग 36689 41716 44845 54800 55420 59863 56208 67225 54255 55708
तनजी उपभोग 772762 916993 1022126 1167861 1318561 1493375 1662962 1861157 1980462 2154072
खाद्य 484552 574991 650786 754156 850553 976132 1100694 1228426 1287141 1389759
गैर–खाद्य 203232 241164 256722 285288 322633 356845 389869 449781 498351 549934
सेवा 84978 100839 114618 128418 145376 160399 172399 182950 194970 214380
नाफा नकमाउने सं थिाहरु 15753 20002 22987 27307 29161 35022 38552 40659 46536 50567

6
घरपररवारको वाथिषवक उपभोग 825204 978712 1089958 1249969 1403142 1588260 1757722 1969041 2081254 2260348
कुल पुज
ाँ ी तनमााण 313029 456489 519268 526889 632601 808758 831983 763416 1208672 1556430
कुल स्थिर पुज
ाँ ी तनमााण 211039 264888 292730 317185 382972 462013 595823 647294 840693 1025648
सरकारी 44278 53665 63806 71555 75386 94979 110254 160502 169543 233647
तनजी 166761 211223 228924 245629 307586 367034 485568 486792 671150 792001
थटकमा पररवािन* 101990 191602 226538 209704 249629 346744 236160 116123 367979 530783
वथिु ििा सेवाहरुको खुद तनयााि -219799 -319900 -328345 -359084 -453719 -574531 -635879 -671773 -892927 -1105088
आयाि 342536 434198 450059 512948 634899 800552 883444 885111 1133319 1369324
वथिु 279228 366693 388371 454653 547294 696373 761773 756488 977946 1190437
सेवा 63308 67506 61687 58295 87605 104179 121671 128623 155374 178887
तनयााि 122737 114298 121714 153863 181180 226022 247565 213338 240392 264235
वथिु 69907 63178 68702 81512 85990 100961 98276 74866 82127 92317
सेवा 52830 51121 53013 72352 95191 125061 149288 138472 158265 171918
स्रोि : केन्द्रीय ि्याङ्क षवभाग।

* लेखाको शेि (residual) को रुपमा प्रथिुि गररएको। यसमा statistical discrepancy /error समेि समावेश गररएको छ।

आतिाक विा २०७४/७५ को अनुमातनि।

 अनुसूची १.७ : कुल गार्हस्थ्य उत्पादन (व्यय विधि अनुसार)
अनुसूची १.७ : कुल गाहाथ्य उत्सपादन (व्यय षवतध अनुसार)
(आधार विा २०५७/५८ को स्थिर मूल्यमा)
(रू. दश लाखमा)

आतिाक बिा
खर्चको वर्गीकरण
2065/66 2066/67 2067/68 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75
उत्सपादकको मूल्यमा कुल गाहाथ्य उत्सपादन 590107 618529 639694 670279 697954 739754 764336 768835 829617 881798
कुल उपभोग 522910 552676 563138 652646 662894 694875 718331 713268 738407 763185
सरकारी उपभोग 57462 58220 65852 76343 71196 78283 84089 83737 92484 101188
सामुषहक उपभोग 37671 37843 43295 50891 47766 55074 63763 62061 75750 85140
व्यस्िगि उपभोग 19791 20377 22557 25452 23429 23209 20326 21676 16734 16048
तनजी उपभोग 455468 482984 485249 563275 579370 603014 620245 616422 631570 647431
खाद्य 271145 278893 275202 306399 315154 331517 340991 338888 347216 355749
गैर–खाद्य 129201 142196 143614 174713 179705 184571 189845 188675 193311 198062
सेवा 55122 61895 66433 82163 84511 86926 89409 88858 91042 93620

7
नाफा नकमाउने सं थिाहरु 9980 11473 12036 13027 12328 13578 13997 13110 14353 14567
घरपररवारको वाथिषवक उपभोग 485239 514833 519843 601755 615128 639801 654568 651207 662657 678045
कुल पुज
ाँ ी तनमााण 179205 240919 241554 189273 233723 287075 314080 347693 486443 582922
कुल स्थिर पुज
ाँ ी तनमााण 109459 127647 126723 119765 139425 155310 185706 162902 234961 271870
सरकारी 22152 24205 27622 27018 27445 31928 34801 38455 40036 46011
तनजी 87307 103442 99101 92746 111980 123382 150906 124448 194925 225859
*
थटकमा पररवािन 69746 113273 114831 69508 94298 131765 128373 184790 251482 311052
वथिु ििा सेवाहरुको खुद तनयााि -112007 -175067 -164998 -171639 -198663 -242196 -268075 -292125 -395232 -464309
आयाि 193175 247762 236156 244161 278673 337219 369549 379743 494854 568266
वथिु 157472 209242 203780 216413 240221 293336 318654 325788 434585 503839
सेवा 35703 38520 32377 27748 38452 43884 50896 53955 60270 64427
तनयााि 81168 72695 71158 72522 80010 95024 101474 87618 99622 103957
वथिु 46231 38489 38477 38083 38229 42344 39028 27983 29291 31195
सेवा 34937 34206 32682 34439 41782 52680 62446 59634 70331 72762
स्रोि : केन्द्रीय ि्याङ्क षवभाग।

* लेखाको शेि (residual) को रुपमा प्रथिुि गररएको। यसमा statistical discrepancy /error समेि समावेश गररएको छ।

आतिाक विा २०७४/७५ को अनुमातनि।

 अनुसूची १.८ : कुल राष्ट्रिय खर्च योग्य आम्दानी र बचत
अनुसूची १.८ : कुल राषिय खचा योगय आम्दानी र बचि
(प्रचतलि मूल्यमा)

(रू. दश लाखमा)

आतिाक बिा
षववरण
2065/66 2066/67 2067/68 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75
कुल गाहाथ्य उत्सपादन 988272 1192774 1366954 1527344 1695011 1964540 2130150 2253163 2642595 3007246
कामदारको िलब भत्ता 365839 428763 505940 644522 704060 800586 867724 917887 1050579 1141580
खुद कर (उत्सपादन र आयािमा ददइएको अनुदान
79456 110220 119145 140703 170900 207095 232507 261012 336463 411612
घटाएपतछ)
उत्सपादनमा लागने खुद कर 712 862 673 841 1110 1294 1447 1409 1453 5305
ियारी बथिुमा लागने खुद कर 78744 109358 118472 139862 169790 205802 231060 259603 335010 406307
कुल नाफा / तमस्िि आय 542977 653791 741869 742118 820051 956858 1029918 1074264 1255553 1454054
खुद साधन आय 11750 9117 7549 12291 13079 32752 34243 34004 30995 24184

8
कुल राषिय आय (GNI) 1000021 1201891 1374503 1539635 1708090 1997291 2164392 2287167 2673590 3031430
सामास्जक योगदान ििा अन्य चालु ट्रान्सफर 249487 282648 307859 422772 497701 631500 709957 778187 851801 845839
कुल राषिय खचा योगय आम्दानी (GNDI) 1249508 1484539 1682362 1962407 2205791 2628792 2874349 3065354 3525392 3877269
अस्न्िम उपभोग खचा 895042 1056185 1176030 1359539 1516129 1730312 1934046 2161519 2326851 2555904
कुल गाहाथ्य बचि 93230 136589 190924 167805 178882 234227 196103 91644 315745 451342
कुल राषिय बचि 354466 428354 506332 602868 689662 898479 940302 903835 1198541 1321364
कुल पुज
ाँ ी तनमााण (लगानी) 313029 456489 519268 526889 632601 808758 831983 763416 1208672 1556430
लगानीको स्रोिको अन्िर बचि (+) / घाटा (-) 41437 -28135 -12936 75979 57060 89722 108320 140419 -10131 -235066
स्रोि : केन्द्रीय ि्याङ्क षवभाग।

आतिाक विा २०७४/७५ को अनुमातनि।

 अनुसूची १.९: समष्टिगत आर्थिक परिसूचकहरु
अनुसूची १.९: समषष्टगि आतिाक पररसूचकहरु
आतिाक बिा
षववरण
2065/66 2066/67 2067/68 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75
प्रति व्यस्ि कुल गाहाथ्य उत्सपादन (रू.) 38172 45435 51594 56880 62283 71225 76201 79528 92031 103335
प्रति व्यस्ि कुल गाहाथ्य उत्सपादन वृषिदर (प्रचतलि मूल्यमा) 19.49 19.03 13.56 10.25 9.50 14.36 6.99 4.37 15.72 12.28
प्रति व्यस्ि कुल राषिय आय (रू.) 38626 45782 51879 57337 62764 72413 77426 80728 93110 104166
प्रति व्यस्ि कुल राषिय आय वृषिदर (प्रतिशिमा) 19.74 18.53 13.32 10.52 9.46 15.37 6.92 4.26 15.34 11.87
प्रति व्यस्ि कुल खचायोगय राषिय आय (रू.) 48262 56549 63499 73082 81051 95308 102823 108195 122775 133231
प्रति व्यस्ि कुल खचायोगय राषिय आय वृषिदर (प्रतिशिमा) 22.44 17.17 12.29 15.09 10.91 17.59 7.88 5.22 13.48 8.52
प्रति व्यस्ि कुल गाहाथ्य उत्सपादन (स्थिर मूल्यमा) 22793 23561 24144 24962 25646 26820 27342 27137 28892 30300
प्रति व्यस्ि कुल गाहाथ्य उत्सपादन वृषिदर (स्थिर मूल्यमा) 3.09 3.37 2.48 3.39 2.74 4.58 1.95 -0.75 6.47 4.87
प्रति व्यस्ि कुल राषिय आय (स्थिर मूल्यमा) 23301 24152 24664 25582 26397 27939 28422 28216 30120 31566
प्रति व्यस्ि कुल राषिय आय (स्थिर मूल्यमा) वृषिदर (प्रतिशिमा) 3.25 3.65 2.12 3.72 3.18 5.84 1.73 -0.73 6.75 4.80
प्रति व्यस्ि कुल खचायोगय राषिय आय (स्थिर मूल्यमा) 29114 29831 30188 32607 34088 36773 37745 37816 39716 40374
प्रति व्यस्ि कुल खचायोगय राषिय आय (स्थिर मूल्यमा)वृषिदर (प्रतिशिमा) 5.57 2.46 1.20 8.01 4.54 7.88 2.64 0.19 5.02 1.66

9
प्रति व्यस्ि आय (अमेररकी डलर)
प्रति व्यस्ि कुल गाहाथ्य उत्सपादन 497 610 714 702 708 725 766 748 866 1004
प्रति व्यस्ि कुल राषिय आय 502 614 718 708 714 737 778 759 877 1012
प्रति व्यस्ि कुल खचायोगय राषिय आय 628 759 879 902 921 970 1033 1017 1156 1294
कुल गाहाथ्य उत्सपादनको प्रतिशिमा
कुल उपभोग खचा 90.57 88.55 86.03 89.01 89.45 88.08 90.79 95.93 88.05 84.99
कुल गाहाथ्य वचि 9.43 11.45 13.97 10.99 10.55 11.92 9.21 4.07 11.95 15.01
कुल राषिय वचि 35.87 35.91 37.04 39.47 40.69 45.73 44.14 40.11 45.35 43.94
वथिु ििा सेवाको तनयााि 12.42 9.58 8.90 10.07 10.69 11.51 11.62 9.47 9.10 8.79
वथिु ििा सेवाको आयाि 34.66 36.40 32.92 33.58 37.46 40.75 41.47 39.28 42.89 45.53
कुल स्थिर पुज
ाँ ी तनमााण 21.35 22.21 21.41 20.77 22.59 23.52 27.97 28.73 31.81 34.11
िोि अन्िर (कुल राषिय बचि-कुल लगानी) 4.19 -2.36 -0.95 4.97 3.37 4.57 5.09 6.23 -0.38 -7.82
तबप्रेिण (प्रतिशिमा) 21.22 19.43 18.55 23.54 25.64 27.66 28.98 29.52 26.32 24.25
सटही दर ( अमेररकी डलर : नेपाली रूपैं यााँ) 76.88 74.54 72.27 81.02 87.96 98.21 99.49 106.35 106.21 102.96
जनसं ख्या (दश लाखमा) 25.89 26.25 26.49 26.85 27.21 27.58 27.95 28.33 28.71 29.10
 अनुसूची १.१० : कुल गार्हस्थ्य उत्पादन, कुल गार्हस्थ्य उत्पादन वृद्धिदर तथा मूल्य सूचकाङ्क
अनुसूची १.१० : कुल गाहाथ्य उत्सपादन, कुल गाहाथ्य उत्सपादन वृषिदर ििा मूल्य सूचकाङ्क (वृहि् औद्योतगक वगीकरण अनुसार)
(वृहत् औद्योगिक वर्गीकरण अनुसार)

आतिाक बिा
वगीकरण
2065/66 2066/67 2067/68 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75
आधारभूि मूल्यमा कुल गाहाथ्य उत्सपादन (प्रचतलि मूल्यमा) रू. दश लाखमा 909528 1083415 1248482 1387482 1525221 1758738 1899089 1993560 2307586 2600939
प्राितमक क्षेत्र 314637 401681 485105 514450 544084 605613 637776 668409 707671 767633
दििीय क्षेत्र 143816 163457 185889 207221 230353 260721 280320 283465 339784 385733
िृिीय क्षेत्र 480436 553433 619148 715803 805989 955838 1053610 1125779 1363575 1567356
आधारभूि मूल्यमा कुल गाहाथ्य उत्सपादन(स्थिरमूल्यमा) रू. दश लाखमा 542652 565759 587534 614637 637771 674227 694269 695688 747107 791144
प्राितमक क्षेत्र 203995 208102 217424 227500 230018 240681 243371 243824 256772 264279
दििीय क्षेत्र 85253 88710 92613 95342 97909 104681 106165 99294 111573 121357
िृिीय क्षेत्र 277130 293275 303319 318520 336763 357694 374257 383057 411590 438853
कुल गाहाथ्य उत्सपादनको बाषिाक वृषि दर (आधारभूि मूल्यमा) (प्रतिशिमा) 3.90 4.26 3.85 4.61 3.76 5.72 2.97 0.20 7.39 5.89
प्राितमक क्षेत्र 2.99 2.01 4.48 4.63 1.11 4.64 1.12 0.19 5.31 2.92
दििीय क्षेत्र -0.63 4.05 4.40 2.95 2.69 6.92 1.42 -6.47 12.37 8.77

10
िृिीय क्षेत्र 6.00 5.83 3.42 5.01 5.73 6.22 4.63 2.35 7.45 6.62
कुल गाहाथ्य उत्सपादनको इस्म्ललतसट मूल्य सूचकाङ्क 165.77 189.56 210.34 224.13 237.77 259.18 272.41 286.11 309.13 329.99
प्राितमक क्षेत्र 154.24 193.02 223.12 226.13 236.54 251.62 262.06 274.14 275.60 290.46
दििीय क्षेत्र 168.69 184.26 200.72 217.35 235.27 249.06 264.04 285.48 304.54 317.85
िृिीय क्षेत्र 173.36 188.71 204.12 224.73 239.33 267.22 281.52 293.89 331.29 357.15
कुल गाहाथ्य उत्सपादनको सं रचना (प्रतिशिमा)
प्राितमक क्षेत्र 33.51 35.91 37.60 35.79 34.43 33.24 32.35 32.17 29.35 28.21
दििीय क्षेत्र 15.32 14.61 14.41 14.42 14.58 14.31 14.22 13.64 14.09 14.18
िृिीय क्षेत्र 51.17 49.48 47.99 49.80 51.00 52.46 53.44 54.19 56.56 57.61
स्रोि : केन्द्रीय ि्याङ्क षवभाग।

आतिाक विा २०७४/७५ को अनुमातनि।

 अनुसूची १.११ : कुल गार्हस्थ्य उत्पादनको मूल्य सुचकाङ्क (इम्प्लिसिट्)
अनुसूची १.११ : कुल गाहाथ्य उत्सपादनको मूल्य सुचकाङ्क (इस्म्ललतसट्)
आतिाक बिा
औद्योतगक वगीकरण
2065/66 2066/67 2067/68 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75
कृषि ििा वन 154.08 193.63 224.01 226.51 236.38 251.00 261.51 273.83 274.70 289.52
मत्सथयपालन 127.10 127.58 138.78 153.92 171.15 212.56 213.83 227.30 235.03 237.54
खानी ििा उत्सखनन् 200.87 229.23 263.79 294.84 338.76 348.27 367.27 370.03 398.15 427.29
उद्योग 167.25 176.03 192.09 209.84 222.62 235.96 247.53 273.54 275.94 279.71

षवद्युि, गयााँस ििा पानी 114.74 117.36 117.97 119.25 139.53 140.42 143.83 149.49 179.34 179.35
तनमााण 191.01 218.15 240.69 264.84 287.22 303.91 325.70 345.49 381.19 406.34
िोक ििा खुद्रा व्यापार 176.11 214.08 235.01 250.95 271.42 289.16 301.03 311.60 313.93 320.70
होटल ििा रे ष्टुरााँ 153.97 179.84 205.55 230.05 257.53 284.96 316.16 358.52 384.53 408.68
यािायाि, सञ्चार ििा भण्डारण 179.54 174.37 184.05 196.84 210.32 221.19 220.54 219.36 219.08 252.83
षवत्तीय मध्यथििा 158.74 181.95 191.53 216.21 231.81 285.30 319.31 346.77 399.33 477.75
ररयल इष्टे ट, भाडा ििा व्यावसाषयक सेवाहरू 175.84 196.05 217.28 244.73 262.76 278.71 301.82 333.48 441.03 484.82

11
सावाजतनक प्रशासन र रक्षा 185.35 208.50 229.78 272.68 272.68 356.92 380.45 380.45 472.57 472.55
स्शक्षा 172.89 158.87 170.20 194.67 205.74 247.08 263.89 269.16 309.66 331.99
थवाथ्य र सामास्जक काया 167.79 179.25 189.61 213.02 222.81 264.76 282.36 279.94 326.31 332.75
अन्य सामुदाषयक, सामास्जक ििा व्यस्िगि सेवाहरू 166.12 180.37 190.85 211.99 211.65 256.04 267.73 283.03 343.66 350.66
समग्र मूल्य सूचकाङ्क 165.77 189.56 210.34 224.13 237.77 259.18 272.41 286.11 309.13 329.99
स्रोि : केन्द्रीय ि्याङ्क षवभाग।

आतिाक विा २०७४/७५ को अनुमातनि।

 अनुसूची १.12 : कुल गार्हस्थ्य उत्पादनको सं रचना (औद्योगिक वर्गीकरण अनुसार)
अनुसूची १.12 : कुल गाहाथ्य उत्सपादनको सं रचना (औद्योतगक वगीकरण अनुसार)
(प्रचतलि मूल्यमा)
(प्रतिशिमा)
आतिाक बिा
औद्योतगक वगीकरण
2065/66 2066/67 2067/68 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75
कृषि ििा वन 32.54 35.00 36.68 34.82 33.40 32.16 31.27 31.08 28.25 27.10
मत्सथयपालन 0.43 0.38 0.38 0.40 0.42 0.48 0.47 0.53 0.51 0.49
खानी ििा उत्सखनन् 0.54 0.53 0.54 0.57 0.61 0.60 0.60 0.56 0.59 0.62
उद्योग 6.97 6.34 6.24 6.34 6.35 6.20 6.03 5.82 5.55 5.39
षवद्युि, गयााँस ििा पानी 1.56 1.36 1.24 1.22 1.30 1.17 1.12 1.02 1.27 1.19
तनमााण 6.79 6.91 6.93 6.86 6.93 6.93 7.06 6.80 7.27 7.60
िोक ििा खुद्रा व्यापार 13.22 14.40 13.90 13.79 14.54 14.90 14.69 14.11 13.43 13.26
होटल ििा रे ष्टुरााँ 1.49 1.55 1.63 1.76 1.89 1.94 2.05 2.00 1.98 2.05
यािायाि, सं चार ििा भण्डारण 9.86 8.52 8.20 8.51 8.90 8.55 8.37 8.06 7.40 7.97

12
षवत्तीय मध्यथििा 4.16 4.12 3.88 4.07 3.93 4.36 4.64 5.19 5.61 6.33
ररयल इष्टे ट, भाडा ििा व्यावसाषयक सेवाहरू 8.69 8.38 8.23 8.57 8.81 8.40 8.47 9.21 11.09 11.37
सावाजतनक प्रशासन र रक्षा 1.98 1.94 1.92 2.13 2.04 2.43 2.61 2.54 2.96 2.88
स्शक्षा 6.67 5.49 5.25 5.69 5.79 6.33 6.56 6.82 7.20 7.17
थवाथ्य र सामास्जक काया 1.46 1.38 1.32 1.42 1.41 1.52 1.67 1.62 1.75 1.68
अन्य सामुदाषयक, सामास्जक ििा व्यस्िगि सेवाहरू 3.63 3.70 3.64 3.86 3.67 4.04 4.39 4.65 5.13 4.90
स्रोि : केन्द्रीय ि्याङ्क षवभाग।

आतिाक विा २०७४/७५ को अनुमातनि।

 अनुसूची 3.१ : सरकारी खर्च र साधनको स्रोत
अनुसर्ी 3.१ : सरकारी खर्च र साधनको स्रोत

(रु. करोडमा)

आप्तथक
च वर्च
िीर्चक
२०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ 2074/75*
राजस्व र अनुदान २८७७९.७ ३३३१७.२ ३९६३१.५ ४४८३३.१ ५१७७१.७ ६४४५३.० ४४९७०.०

राजस्व २४४३७.४ २९६०२.१ ३५६६२.१ ४०५८६.७ ४८१९६.२ ६०९१८.० ४३०५८.५

कर २११७२.३ २५९२१.५ ३१२४४.१ ३५५९५.६ ४२१०९.७ ५५३८६.६ ३८७४१.८

अन्य राजस्व (गैरकर राजस्व) ३२६५.१ ३६८०.६ ४४१८.० ४९९१.१ ६०८६.५ ५५३१.३ ४३१६.६

नगद मौज्दात र बेरुजु २६१.२ १९२.१ ५७३.४ ६०९.० ३२७.७ ३४१.८ ३८६.३

अनुदान ४०८१.० ३५२३.० ३३९६.० ३६३७.४ ३२४७.८ ३१९३.२ १५२५.२

वैदेशिक अनुदान प्राप्ति ४०८१.० ३५२३.० ३३९६.० ३६३७.४ ३२४७.८ ३१९३.२ १५२५.२

ूँ ीगत )
खर्च (र्ालु+पज २९४८५.१ ३०२०५.४ ३७०२२.६ ४२८२५.१ ४९४५४.९ ७२७३६.४ ४९७३५.५

र्ालु खर्च २४३४६.० २४७४५.५ ३०३५३.२ ३३९४०.८ ३७१२९.७ ५१८६१.६ ४०३११.६

पाररश्रप्तमक÷सुववधा ६५९६.६ ६६०४.६ ८४३५.७ ८८५४.३ ८९२६.८ ११८८३.५ ७५५६.९

मालसामान तथा सेवाको उपयोग २३७५.१ २३२८.५ २९९५.० ३१८२.४ ४४५८.५ ५७१३.३ ३५११.६

व्याज र सेवा खर्च १५१६.१ १३७३.७ १२०३.८ ९२६.३ ८६७.३ १००२.४ ८४४.८

सहायक (सब्सीडी) ४६४.० ४२२.७ ११४.६ १०१.९ ९४.२ १०५.६ ४७.८

अनुदान (ग्रान््स) १०३६८.० १०२४९.० १३४९४.१ १५७६९.१ १७०८४.८ २४३९९.९ २२९३९.७

सामाशजक सुरक्षा ३०१४.० ३७५४.४ ४०८०.२ ५०७५.८ ५६७४.७ ८७२८.२ ५३९०.९

अन्य खर्च १२.२ १२.६ २९.८ ३१.० २३.४ २८.६ २०.०

ूँ ीगत खर्च
पुज ५१३९.१ ५४५९.८ ६६६९.५ ८८८४.४ १२३२५.१ २०८७४.८ ९४२३.९

ूँ ीगत खर्च
पुज ५१३९.१ ५४५९.८ ६६६९.५ ८८८४.४ १२३२५.१ २०८७४.८ ९४२३.९

बजेट बर्त (-) न्यन (+) ७०५.४ -३१११.८ -२६०८.९ -२००८.० -२३१६.८ ८२८३.४ ४७६५.६

ववत्तीय व्यवस्था (खुद ) -३३७.२ २४८१.६ २३१४.१ २९५९.४ -३८७७.५ -३९४०.७ -१२००४.१

खुद ऋण लगानी ११८७.७ ११७९.७ १२९२.८ २६२५.७ १११२.३ २५९७.१ ८.९

आन्तररक ऋण लगानी १२०६.४ १२५५.२ १३४९.८ २८३३.९ २४८१.७ २८९१.१ २५१.१

आन्तररक ऋण लगानीको विताच (घटाउने) १८.७ ७५.५ ५७.० २०८.२ १३६९.४ २९४.० २४२.२

खुद िेयर लगानी १२०९.४ ८९०.२ ९४५.१ १०५१.० १२७०.१ १९७०.८ ५०९.१

आन्तररक िेयर लगानी १२०९.४ ५३५.७ ९४१.२ ८५२.४ ११९९.४ १६८७.५ ४९२.३

बैदेशिक िेयर लगानी ०.० ३५४.५ ३.९ १९८.६ ७०.७ २८३.३ १६.८

खुद बैदेशिक ऋण २४४.९ २२२.१ -४४०.८ -१२२३.६ -२५१५.९ -३५३०.९ -२०४४.६

ु ानी
बैदेशिक ऋणको साूँवा भक्त १३५३.२ १४१९.० १६७२.५ १७०२.८ १८६१.५ २२७०.३ ९०९.०

बैदेशिक ऋण प्राप्ति (घटाउने) ११०८.३ ११९६.९ २११३.२ २९२६.४ ४३७७.४ ५८०१.३ २९५३.७

खुद आन्तररक ऋण -२९७९.२ १८९.७ ५१७.० ५०६.२ -३७४४.० -४९७७.६ -१०४७७.४

आन्तररक ऋणको साूँवा भ ुक्तानी ६६२.७ २०९४.० २५१५.२ ४७४३.० ५०३३.५ ३८५६.१ १५०२.४

आन्तररक ऋण प्राप्ति (घटाउने) ३६४१.९ १९०४.३ १९९८.३ ४२३६.८ ८७७७.५ ८८३३.८ ११९७९.८

बर्त (­) न्यन (+) ३६८.२ ६३०.२ -२९४.८ ९५१.४ -६१९४.३ ४३४२.७ -७२३८.५

स्रोत : महालेखा प्तनयन्रक कायाचलय। *प्रथम आठ मवहनाको यथाथच।

नोटः– नेपाल सरकारले आप्तथक

च वर्च २०६८/६९ दे शख Government Financial Statistic (GFS) २००१ अनुसार आय तथा खर्चको लेखाङ्कन गरे कोले सो अगाप्तडको तथ्याङ्क िरक दे शखन सक्ने छ ।

13
 अनुसूची 3.२ : कर राजश्व
अनुसर्ी 3.२ : कर राजश्व
रु. करोडमा

आप्तथक
च वर्च प्रथम आठ मवहना
राजश्व शिर्चक
२०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७2/७3 २०७३/७४ २०७३/७४ २०७४/७५
१११०० आय, मुनािा तथा पूं जीगत लाभमा लाग्ने कर ५१३०.३० ६४१८.६७ ७५६१.३६ ८६१६.५६ ११४१३.८० १४४८४.६१ ७०६०.४८ ८२८२.१९
११११० एकलौटी िमच तथा व्यशक्तगत आयमा लाग्ने कर १२२९.२८ १५५४.१५ १९४३.४० २२५५.७८ २९९६.५० ३४८५.४५ २१३१.०२ २४३५.०२
१११२० प्तनकायको आयमा लाग्ने कर ३०४९.४४ ३७०६.७२ ४५४२.३० ५२०३.३७ ७०९६.९० ९२६४.८४ ३८०३.९९ ४०६१.९५
१११३० लगानीको आय तथा अन्य आयमा लाग्ने कर ८५१.५८ ११५७.८० १०७५.६६ ११५७.४१ १३२०.४० १७३४.३१ ११२५.४७ १७८५.२२
११२०० पाररश्रप्तमकमा आधाररत कर १५५.५० १८८.०६ २४४.९९ २९२.५८ ३२६.९८ ४१३.६९ २५४.१८ ३२२.६१
११२१० पाररश्रप्तमकमा आधाररत सामाशजक सुरक्षा कर १५५.५० १८८.०६ २४४.९९ २९२.५८ ३२६.९८ ४१३.६९ २५४.१८ ३२२.६१
११३०० सम्पशत्त कर ३५८.८४ ५३४.०२ ६६७.११ ९३९.९४ १३१४.९४ १८२९.४० ८२६.८८ ८४५.७८
११३१० अर्ल सम्पशत्तमा लाग्ने कर २.९४ ०.३७ २.८५ २.१९ ०.५१ १३.५९ १३.३१ ०.७१
११३४० ववत्तीय र पुज
ूँ ीगत कारोबारमा लाग्ने कर ३५५.९० ५३३.६४ ६६४.२६ ९३७.७५ १३१४.४३ १८१५.८१ ८१३.५७ ८४५.०७
११४०० वस्तु तथा सेवामा आधाररत कर ११०५६.१० १२९२७.०५ १५७७१.८४ १८००२.५२ २०५६६.८७ २७८५६.८९ १७७२४.६१ २१२२८.५४

14
११४१० मल्य अप्तभवृवि कर (म.अ.क.) ७०९३.०४ ८३४१.८४ १०११०.४६ ११२५२.१८ १२२४१.१९ १६१०६.८३ १००४४.७३ १२६१६.२३
११४२० अन्तः िुल्क ३००१.६१ ३६२३.४७ ४५४१.२६ ५३५३.८२ ६५७७.६४ ८४८०.५५ ५५११.६० ६१४१.६३
११४४० वविेर् सेवामा लाग्ने कर ४९.०२ ६५.५३ ८७.३५ १०३.१९ १२८.४१ १६१.२० १०३.७८ १२५.९५
११४५० पुवाचधार सेवाको उपयोग तथा सवारी साधनमा लाग्ने कर ९१२.४३ ८९६.२१ १०३२.७७ १२९३.३३ १६१९.६३ ३१०८.३२ २०६४.५० २३४४.७३
११५०० वैदेशिक व्यापारमा आधाररत कर ४३३९.०६ ५६९३.१८ ६७९८.०५ ७४८४.१३ ८२१५.९१ १०३०५.८८ ६७७९.५७ ७७३८.६५
११५१० आयातमा लाग्ने भूं सार महसुल ४०९०.५९ ५४३२.७९ ६४१२.५४ ७०५२.६७ ७७८२.२२ ९८४१.०३ ६४७३.२१ ७३९१.८८
११५२० ८६.१५ ४३.९१ १०६.६५ ३१.४६ ११.३७ १२.५१ ९.०३ ७.९७
११५६० वैदेशिक व्यापारमा आधाररत अन्य कर १६२.३२ २१६.४८ २७८.८६ ४००.०० ४२२.३२ ४५२.३३ २९७.३३ ३३८.७९
भूं सार महसुल ­प्तनयाचत

११६०० अन्य कर १३२.३८ १६०.५२ २००.७७ २५९.८४ २७१.१६ ४९६.१८ ३३०.२० ३२४.०७
११६१० व्यवसायले भ ुक्तानी गने ५२.६७ ६२.३४ ८७.२२ ११८.५० ११४.१५ १५९.८५ ११२.५६ १०१.९५
११६२० व्यवसाय बाहे क अन्यले भक्त
ु ानी गने ७९.७१ ९८.१८ ११३.५५ १४१.३४ १५७.०१ ३३६.३३ २१७.६४ २२२.१२
कुल जम्मा २११७२.१८ २५९२१.४९ ३१२४४.१३ ३५५९५.५७ ४२१०९.६६ ५५३८६.६५ ३२९७५.९२ ३८७४१.८४
स्रोत : महालेखा प्तनयन्रक कायाचलय।

नोटः– नेपाल सरकारले आप्तथक

च वर्च २०६८/६९ दे शख Government Financial Statistic (GFS) २००१ अनुसार आय तथा खर्चको लेखाङ्कन गरे कोले सो अगाप्तडको तथ्याङ्क िरक दे शखन सक्ने छ ।
 अनुसूचअनुी स3.३ : गैह्रकर राजस्व
र्ी 3.३ : गैह्रकर राजस्व

रु. करोडमा

आप्तथक
च वर्च प्रथम आठ मवहना
राजश्व शिर्चक
२०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७1/७2 2072/73 २०७3/७4 २०७३/७४ २०७४/७५
१४१०० सम्पशत्तबाट प्राि आय १७६५.२४ १७६०.८४ २०६७.५२ २२७०.८७ २६१५.८९ २७२०.३७ ८२७.९१ १८५९.६२
१४११० व्याज १७५.०२ ५२.७९ १६५.५५ १९३.०० ३११.०१ २२०.७८ ९३.७७ ३३.१४
१४१२० लाभाूंि ९४२.९७ १०८४.३७ १२९९.२१ १३७३.१७ १४९८.३१ १५१५.८८ १३.१९ ९७५.२३
१४१५० भाडा र रोयल्टी ६४७.२५ ६२३.६९ ६०२.७५ ७०४.७० ८०६.५७ ९८३.७१ ७२०.९५ ८५१.२५
१४२०० वस्तु तथा सेवा ववक्रीबाट प्राि रकम ६९१.३२ ११२४.७० ११६४.५३ १२२३.०६ १३८४.६८ १४६३.५४ ९६५.५६ ११८५.५६
१४२१० वस्तु तथा ववक्रीबाट प्राि रकम ४६०.४४ ५३७.४१ ६२९.७९ ७२९.५२ ८३८.६८ ८५७.२३ ५५६.४५ ५५७.३३
१४२२० प्रिासप्तनक सेवा िुल्क २३०.८८ ५८७.२९ ५३४.७५ ४९३.५४ ५४६.०० ६०६.३१ ४०९.११ ६२८.२३
१४३०० दण्ड जररवाना र जित ३१.५६ ३३.८२ ४५.२८ १२५.४३ ७८.८९ ७४.५७ ४२.६० ४६.३०
१४३१० दण्ड,जररवाना र जित ३१.५६ ३३.८२ ४५.२८ १२५.४३ ७८.८९ ७४.५७ ४२.६० ४६.३०

15
१४४०० अनुदान बाहे क स्वेशछछक हस्तान्तरण ०.०८ ०.५१ ०.२४ ०.५० ०.३० ०.०९ ०.०६ ०.०६
१४४१० अनुदान बाहेक स्वेशछछक हस्तान्तरण ०.०८ ०.५१ ०.२४ ०.५० ०.३० ०.०९ ०.०६ ०.०६
१४५०० ववववध राजस्व ७७६.९२ ७६०.७० ११४०.३९ १३७१.२१ २००६.७४ १२७२.७८ ५७९.०२ १२२५.०९
१४५१० ५४८.१९ ६७६.४२ १०५२.७९ १२४३.४८ १२१४.७७ ७४५.६३ ४६५.९९ ४७५.६२
१४५२० अन्य राजस्व २२८.०१ ८३.२३ ८७.०६ १२७.३३ ७९१.५६ ५२५.९९ ११२.९० ७४९.२७
प्रिासप्तनक िुल्क ­ भ्रमण तथा पयचटन

१४५३० पुज
ूँ ीगत राजस्व ०.७२ १.०९ ०.५४ ०.४० ०.४१ १.१६ ०.१३ ०.२०
कुल जम्मा ३२६५.१२ ३६८०.६२ ४४१७.९५ ४९९१.०७ ६०८६.५० ५५३१.३४ २४१५.१५ ४३१६.६३
स्रोत : महालेखा प्तनयन्रक कायाचलय।

नोटः– नेपाल सरकारले आप्तथक

च वर्च २०६८/६९ दे शख Government Financial Statistic (GFS) २००१ अनुसार आय तथा खर्चको लेखाङ्कन गरे कोले सो अगाप्तडको तथ्याङ्क िरक दे शखन सक्ने छ ।
 अनुसूची 3.४ : चालु खर्चको सेवा तथा कार्यगत विवरण
अनुसर्ी 3.४ : र्ालु खर्चको सेवा तथा कायचगत वववरण
रु. करोडमा

आप्तथक
च वर्च प्रथम आठ मवहना
वववरण
2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2073/74 2074/75

०१ सामान्य सावचजप्तनक सेवा 5455.04 6052.36 6268.55 9978.58 9416.16 13052.25 7569.08 20931.92
01.1 कायचकारी र ववधावयकाको प्तनकाय, ववशत्तय र वैदेशिक माप्तमला 2667.17 3745.88 3720.41 6118.28 5111.83 5097.43 3736.19 3331.58
01.2 बाह्रय आप्तथक
च सहायता 0.00 0.00 0.00 0.00 0.12 0.23 0.13 0.12
01.3 सामान्य सेवा 174.61 162.44 188.06 1219.58 1341.96 2394.32 1058.09 1159.72
01.4 सामान्य आधारभत सेवा 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.15 0.00 0.10

01.5 सामान्य अनुसन्धान तथा ववकास सेवा 0.00 0.00 1.86 1.26 1.01 0.38 0.12 0.22
01.6 सामान्य सेवा (अन्य वगीकृत नभएको) 37.16 38.42 39.62 373.45 518.54 1562.69 545.00 786.64
01.7 सावचजप्तनक ऋण कारोवार 1233.00 1073.35 867.27 622.90 536.22 676.02 389.83 652.12
01.8 ववप्तभन्न तहका सरकारहरु बीर् हुने सामान्य प्रकृप्ततको हस्तान्तरण 1343.10 1032.27 1451.33 1643.10 1906.48 3321.04 1839.72 15001.42

02 रक्षा 2077.98 1847.69 2577.82 2807.31 2916.45 3553.15 2233.99 2535.28

02.1 सै प्तनक सुरक्षा 2077.91 1846.72 2577.49 2806.89 2915.36 3552.14 2233.39 2534.69
02.2 नागररक सुरक्षा 0.00 0.00 0.00 0.00 1.04 0.74 0.46 0.55
च ृ त नभएको
02.5 रक्षा - अन्यर वप्तगक 0.07 0.96 0.33 0.43 0.06 0.27 0.14 0.05

03 सावचजप्तनक िाशन्त सुरक्षा 3607.53 3483.20 3985.41 3004.20 3033.24 5166.25 2336.16 3166.76
03.1 प्रहरी सेवा 2167.43 1969.95 3173.17 2221.87 2317.61 3534.29 1838.85 2619.87
03.2 अग्नी प्तनयन्रण सेवा 0.41 0.44 0.53 1.15 0.66 0.90 0.52 0.73
03.3 न्यायालय 174.93 180.72 266.24 316.86 329.67 428.65 222.49 248.08
03.4 कारागार 64.27 69.70 82.79 104.26 100.29 112.92 70.12 77.91
च ृ त नभएको
03.6 सावचजप्तनक िाशन्त सुरक्षा - अन्यर वप्तगक 1200.49 1262.39 462.69 360.07 285.01 1089.49 204.18 220.17

04 आप्तथक
च माप्तमला 3473.68 3596.49 5068.08 5260.59 6765.60 10229.65 5696.31 6896.68
04.1 सामान्य आप्तथक
च , व्यापाररक र श्रम 670.52 721.17 815.76 771.36 614.13 4481.94 2863.74 4098.32
04.2 कृवर्, वन , मत्सस्यपालन तथा शिकार 1604.51 1718.38 2549.91 2840.66 3013.89 3793.04 1950.52 1963.00
04.3 इन्धन तथा उजाच 171.75 175.12 335.27 411.64 418.50 430.11 214.13 137.63
04.4 खानी , उत्सपादन तथा प्तनमाचण 5.16 4.61 6.19 6.34 7.03 15.98 12.34 6.66
04.5 यातायात 623.63 580.05 810.74 579.81 615.83 764.17 290.27 357.89
04.6 सूं र्ार 267.16 241.95 314.76 344.34 340.89 391.00 228.11 233.70
04.7 अन्य उद्योगहरु 91.40 121.56 181.74 164.69 175.88 285.42 110.34 91.62
04.8 अनुसन्धान तथा ववकास - आप्तथक
च माप्तमला 37.63 32.08 50.57 137.19 1573.50 61.52 22.94 4.58
04.9 आप्तथक च ृ त नभएको
च मामीला - अन्यर वप्तगक 1.93 1.57 3.13 4.56 5.96 6.48 3.92 3.30

05 वातावरण सूं रक्षण 46.51 29.16 152.14 281.49 250.48 296.71 150.75 237.24
05.1 िोहोर मैला व्यवस्थापन 0.54 1.56 8.71 3.73 5.60 24.47 8.41 25.17
05.2 ढल व्यवस्थापन 0.32 0.33 1.85 5.23 10.09 1.53 0.84 1.07
05.4 जैववक ववववधता र भ-सूं रक्षण 0.02 0.61 2.63 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
05.5 अनुसन्धान तथा ववकास पयाचवरण सूं रक्षण 0.00 0.00 0.00 0.00 1.94 1.98 0.96 0.79
च ृ त नभएको
05.6 वातावरण सूं रक्षण - अन्यर वप्तगक 45.62 26.66 138.95 272.52 232.85 268.73 140.54 210.21

06 आवास तथा सामुदावयक सुववधा 323.41 230.65 604.64 238.94 312.47 494.99 216.90 443.56
06.1 आवास ववकास 24.54 16.29 110.68 98.52 125.60 200.65 73.86 329.41
06.2 सामुदावयक ववकास 6.21 9.60 0.00 25.22 67.95 152.58 62.93 26.64
06.3 खानेपानी 261.84 174.52 465.94 107.11 111.30 133.63 75.00 82.23
06.6 आवास तथा सामुदावयक सुववधा - अन्यर उल्लेख नभएको 30.82 30.24 28.02 8.09 7.62 8.13 5.11 5.29

07 स्वास्थ्य 1949.54 1891.83 2336.20 2618.84 3043.36 3931.24 1901.27 1476.94

07.1 और्धी उत्सपादन,उपकरण तथा औजार 49.92 59.16 47.80 15.79 13.07 21.54 10.23 9.31
07.2 ववहरूं ङ्ग सेवा 226.32 251.75 189.92 168.12 410.14 326.38 65.48 61.03
07.3 अस्पताल सेवा 636.88 624.35 859.47 1128.19 1160.61 1533.40 817.40 898.54
07.4 सावचजप्तनक स्वास्थ्य सेवा 875.22 778.21 1010.65 1077.31 1159.53 1536.91 823.46 295.24
07.5 अनुसन्धान सेवा 161.21 178.35 228.36 229.42 300.00 463.01 149.96 145.10
07.6 च ृ त नभएको
स्वास्थ्य - अन्यर वप्तगक 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 50.00 34.74 67.73

08 मनोरूं जन ,सूं स्कृप्तत तथा धमच 186.42 225.59 360.64 298.71 355.78 501.77 230.87 214.19
08.1 मनोरूं जनात्समक र खेलकुद सेवाहरु 81.85 65.52 118.25 142.60 186.17 215.83 111.20 100.50
08.2 साूंस्कृप्ततक सेवा 85.61 143.09 221.31 131.51 147.36 256.43 102.74 91.63
08.3 प्रसारण तथा प्रकािन सेवा 18.95 16.99 21.08 24.60 22.25 29.51 16.93 20.04
08.5 अनुसन्धान तथा ववकास ,सूं स्कृप्ततक र धाप्तमक
च 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 2.02

09 शिक्षा 6191.42 6229.07 7769.93 7974.48 9045.62 10835.29 6462.32 2490.15

09.1 पवच प्राथप्तमक र प्राथप्तमक शिक्षा 2085.57 2181.34 2540.06 2836.24 2845.62 4426.78 2992.34 8.76
09.2 माध्यप्तमक शिक्षा 1034.69 1081.73 1296.79 1424.91 1437.51 1158.80 781.87 0.00
च ृ त नहुने शिक्षा (अनौपर्ाररक शिक्षा)
09.5 तहमा वप्तगक 1973.36 1697.99 2168.91 2037.00 2745.76 2854.71 1352.00 955.54
09.6 शिक्षाको लाप्तग सहायक सेवाहरु 1087.89 1239.56 1676.13 1546.95 1830.40 2256.53 1308.79 1521.12
च ृ त नभएको
09.8 शिक्षा अन्यर वप्तगक 9.92 28.45 88.04 129.38 186.33 138.47 27.32 4.73

10 सामाशजक सुरक्षा 1034.47 1159.50 1229.77 1477.63 1990.54 3800.33 2544.13 1918.92
10.4 पररवार र शििु कल्याण 72.44 14.72 33.81 73.24 173.53 106.61 88.50 22.54
10.7 सामाशजक असमावेिी 861.62 1046.81 1063.46 1253.59 1642.07 3495.02 2349.34 1830.79
10.8 सामाशजक सुरक्षा - अनुसन्धान तथा ववकास 10.75 26.21 6.50 5.53 5.68 4.19 2.45 2.93
च ृ त नभएको
10.9 सामाशजक सुरक्षा - अन्यर वप्तगक 89.67 71.76 125.99 145.27 169.26 194.51 103.84 62.65
जम्मा 24346.00 24745.55 30353.17 33940.76 37129.71 51861.61 29341.78 40311.65
स्रोत : महालेखा प्तनयन्रक कायाचलय

नोटः– नेपाल सरकारले आप्तथक

च वर्च २०६८/६९ दे शख Government Financial Statistic (GFS) २००१ अनुसार आय तथा खर्चको लेखाङ्कन गरे कोले सो अगाप्तडको तथ्याङ्क िरक दे शखन सक्ने छ ।

16
 ँर्ी 3.५
अनुसूची 3.५ : अनुपुसज ीगत खर्चको सेवा तथा कार्यगत विवरण
ूँ ीगत खर्चको सेवा तथा कायचगत वववरण
: पुज
रु. करोडमा

आप्तथक
च वर्च प्रथम आठ मवहना
वववरण
2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2073/74 2074/75

01 सामान्य सावचजप्तनक सेवा 125.44 209.63 151.86 313.07 400.79 493.80 147.79 182.20
01.1 कायचकारी र ववधावयकाको प्तनकाय, ववशत्तय र वैदेशिक माप्तमला 84.40 169.32 117.56 140.20 222.64 212.88 83.98 94.57
01.2 बाह्रय आप्तथक
च सहायता 0.00 0.00 0.00 0.00 0.36 7.03 0.10 13.65
01.3 सामान्य सेवा 18.91 9.53 11.53 85.97 79.36 160.56 37.36 31.97
01.4 सामान्य आधारभत सेवा 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.13 0.00 0.95
01.5 सामान्य अनुसन्धान तथा ववकास सेवा 0.00 0.00 0.38 0.01 0.04 0.00 0.00 0.00
01.6 सामान्य सेवा (अन्य वगीकृत नभएको) 22.03 30.69 22.38 55.50 58.85 75.79 8.86 40.46
01.8 ववप्तभन्न तहका सरकारहरु बीर् हुने सामान्य प्रकृप्ततको हस्तान्तरण 0.10 0.09 0.01 31.39 39.55 37.41 17.49 0.61

02 रक्षा 187.77 242.23 526.36 453.38 418.49 758.40 109.56 590.38

02.1 सै प्तनक सुरक्षा 174.42 230.40 520.58 451.94 408.91 745.25 १०७.७५ 589.18
02.2 नागररक सुरक्षा 0.00 0.00 0.00 0.00 7.91 9.20 ०.०८ 0.81
च ृ त नभएको
02.5 रक्षा - अन्यर वप्तगक 13.35 11.84 5.79 1.44 1.67 3.95 १.७३ 0.40

03 सावचजप्तनक िाशन्त सुरक्षा 319.04 293.09 511.42 392.70 446.23 532.91 162.30 214.76
03.1 प्रहरी सेवा 139.15 119.60 226.08 143.85 137.64 182.65 ५८.३८ 95.32
03.2 अग्नी प्तनयन्रण सेवा 0.02 0.00 0.03 0.02 0.02 0.03 ०.०२ 0.04
03.3 न्यायालय 44.84 40.29 81.39 58.93 97.36 120.61 ३४.०५ 47.34
03.4 कारागार 12.12 8.91 11.86 13.44 11.50 18.48 ११.५३ 19.84
च ृ त नभएको
03.6 सावचजप्तनक िाशन्त सुरक्षा - अन्यर वप्तगक 122.90 124.29 192.05 176.45 199.72 211.13 ५८.३२ 52.23

04 आप्तथक
च माप्तमला 3387.92 3629.10 4343.92 5877.42 8643.27 14651.40 5187.53 6549.90
04.1 सामान्य आप्तथक
च , व्यापाररक र श्रम 30.67 25.62 43.50 187.61 480.10 1409.65 ४०१.२७ 878.69
04.2 कृवर्, वन , मत्सस्यपालन तथा शिकार 1056.22 1167.01 1446.37 1775.14 2531.25 3831.93 ११७३.२९ 1193.32
04.3 इन्धन तथा उजाच 18.23 22.44 64.86 81.55 58.43 605.99 ५५४.७१ 1020.66
04.4 खानी , उत्सपादन तथा प्तनमाचण 0.83 148.02 136.58 180.48 231.84 278.26 ११५.२२ 72.16
04.5 यातायात 2184.76 2179.49 2512.29 3524.85 4403.25 8247.17 २८५६.७० 3293.36
04.6 सूं र्ार 25.74 28.92 27.73 40.42 36.66 69.62 ८.२७ 13.82
04.7 अन्य उद्योगहरु 70.41 53.67 99.50 78.31 135.28 195.27 ७२.७६ 72.86
04.8 अनुसन्धान तथा ववकास - आप्तथक
च माप्तमला 0.03 3.64 11.80 8.51 765.78 11.19 ४.६५ 3.78
04.9 आप्तथक च ृ त नभएको
च मामीला - अन्यर वप्तगक 1.02 0.29 1.28 0.55 0.68 2.34 ०.६६ 1.26

05 वातावरण सूं रक्षण 45.21 32.94 48.08 160.48 178.84 282.54 68.74 240.41
05.1 िोहोर मैला व्यवस्थापन 5.54 3.43 8.94 7.42 12.37 26.92 6.27 2.15
05.2 ढल व्यवस्थापन 6.93 5.00 4.78 99.13 84.89 61.47 17.75 173.08
05.4 जैववक ववववधता र भ-सूं रक्षण 0.00 0.14 0.18 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
05.5 अनुसन्धान तथा ववकास पयाचवरण सूं रक्षण 0.00 0.00 0.00 0.00 0.66 0.48 0.32 0.19
च ृ त नभएको
05.6 वातावरण सूं रक्षण - अन्यर वप्तगक 32.74 24.38 34.18 53.93 80.93 193.67 44.40 64.99

06 आवास तथा सामुदावयक सुववधा 678.45 708.51 705.30 1292.49 1794.23 3346.04 887.12 1318.33
06.1 आवास ववकास 113.01 94.04 109.87 198.63 352.01 762.27 ११४.२८ 606.41
06.2 सामुदावयक ववकास 0.66 0.00 0.00 4.84 52.13 139.18 ३५.१६ 21.17
06.3 खानेपानी 290.10 362.46 528.19 1031.33 1295.71 2318.48 ६८०.४९ 650.39
06.6 आवास तथा सामुदावयक सुववधा - अन्यर उल्लेख नभएको 274.69 252.00 67.23 57.69 94.39 126.11 ५७.१९ 40.35

07 स्वास्थ्य 337.47 295.34 315.64 327.99 357.55 604.51 183.62 289.93

07.1 और्धी उत्सपादन,उपकरण तथा औजार 4.12 29.72 30.40 58.85 16.71 53.66 ३.५४ 18.38
07.2 ववहरूं ङ्ग सेवा 4.22 4.46 13.72 16.14 20.63 30.36 ३.४० 15.17
07.3 अस्पताल सेवा 25.04 30.81 39.78 37.94 31.48 36.97 ७.०४ 8.97
07.4 सावचजप्तनक स्वास्थ्य सेवा 294.09 224.83 204.51 203.67 273.34 464.16 १६६.८६ 244.03
07.5 अनुसन्धान सेवा 10.01 5.51 27.24 11.39 15.39 19.36 २.७८ 3.38

08 मनोरूं जन ,सूं स्कृप्तत तथा धमच 20.19 15.60 30.59 36.37 41.09 146.89 12.83 13.96
08.1 मनोरूं जनात्समक र खेलकुद सेवाहरु 4.99 0.08 0.25 1.18 1.04 80.49 २.११ 0.11
08.2 साूंस्कृप्ततक सेवा 12.24 10.55 17.86 25.64 34.49 53.55 ७.१० 13.50
08.3 प्रसारण तथा प्रकािन सेवा 2.96 4.97 12.48 9.55 5.57 12.85 ३.६२ 0.09
08.5 अनुसन्धान तथा ववकास ,सूं स्कृप्ततक र धाप्तमक
च 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.26

09 शिक्षा 13.88 13.91 12.64 9.60 23.33 23.72 5.33 12.42

09.1 पवच प्राथप्तमक र प्राथप्तमक शिक्षा 0.09 0.22 0.15 0.16 0.12 0.15 ०.०६ 0.05
च ृ त नहुने शिक्षा (अनौपर्ाररक शिक्षा)
09.5 तहमा वप्तगक 8.03 8.89 10.28 5.36 11.00 14.12 ३.४५ 8.24
09.6 शिक्षाको लाप्तग सहायक सेवाहरु 4.26 3.45 1.88 3.35 11.25 9.30 १.८१ 4.12
च ृ त नभएको
09.8 शिक्षा अन्यर वप्तगक 1.51 1.35 0.33 0.74 0.96 0.15 ०.०१ 0.01

10 सामाशजक सुरक्षा 23.69 19.50 23.65 20.84 21.32 34.61 17.72 11.57
10.4 पररवार र शििु कल्याण 0.00 0.00 2.56 1.81 0.23 0.20 ०.०९ 0.00
10.7 सामाशजक असमावेिी 0.00 0.00 1.14 6.53 3.17 3.64 ०.९३ 0.56
10.8 सामाशजक सुरक्षा - अनुसन्धान तथा ववकास 0.29 0.28 1.93 1.10 0.18 0.16 ०.०६ 0.04
च ृ त नभएको
10.9 सामाशजक सुरक्षा - अन्यर वप्तगक 23.40 19.22 18.02 11.40 17.74 30.60 १६.६४ 10.98

जम्मा 5139.07 5459.84 6669.47 8884.35 12325.14 20874.83 6782.54 9423.87

स्रोत : महालेखा प्तनयन्रक कायाचलय

नोटः– नेपाल सरकारले आप्तथक

च वर्च २०६८/६९ दे शख Government Financial Statistic (GFS) २००१ अनुसार आय तथा खर्चको लेखाङ्कन गरे कोले सो अगाप्तडको तथ्याङ्क िरक दे शखन सक्ने छ ।

17
 अनुसूची 3.6
अनुस:र्ी ऋणको
3.6 : ऋणको
साँवसाूँ
ा वभा ुक्तानी,
भक्त
ु ानी, सूंसं स्थानहरुमा
स्थानहरुमा ऋण
ऋण तथा िेयरतथा
लगानीशेयर लगानी
रु. करोडमा

आप्तथक
च वर्च प्रथम आठ मवहना
खर्च शिर्चक नूं. शिर्चक
2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2072/73 2073/74 2074/75

३११११ ७ सूं स्थानमा ऋण लगानी १२०६.३७ १२५५.२१ १३४९.७७२ २८३३.९० २४८१.६६ २८९१.०९ ७३०.७२ ६८९.४६ ३०९.७८

३१२११ ७ सूं स्थानमा सेयर लगानी १२०९.३८ ५३५.६५ ९४१.२२७ ८५२.४० ११९९.४० १६८७.४७ १८८.५९ ४२४.७१ ९८१.६१

३१२२१ ७ वैदेशिक िेयर लगानी ०.०० ३५४.५३ ३.८७४ १९८.६४ ७०.६८ २८३.३१ ०.०० ०.०० १६.८२

जम्मा २४१५.७५ २१४५.३९ २२९४.८७ ३८८४.९४ ३७५१.७४ ४८६१.८७ ९१९.३१ १११४.१७ १३०८.२२

३२१११ १० बैदेशिक ऋणको साूँवा भ ुक्तानी १३५३.२४ १४१९.०१ १६७२.४६ १७०२.७९ १८६१.४७ २२७०.३२ ९४७.७५ ९५३.४४ ९०९.०१

18
३२२११ १० आन्तररक ऋणको साूँवा भ ुक्तानी ६६२.६८ २०९४.०१ २५१५.२५ ४७४३.०० ५०३३.४९ ३८५६.१४ २२२६.६९ १७९७.४७ १५२५.००

जम्मा २०१५.९३ ३५१३.०२ ४१८७.७१ ६४४५.७९ ६८९४.९७ ६१२६.४६ ३१७४.४४ २७५०.९१ २४३४.०१
स्रोत : महालेखा प्तनयन्रक कायाचलय र नेपाल रा� बैंक।
 अनुसूची 3.7: स्वीकृत वैदेशिक सहायता रकम (स्रोत अनुसार)
अनुसर्ी 3.7: स्वीकृत वैदेशिक सहायता रकम (स्रोत अनुसार)
अनुसर्ी 3.7: स्वीकृत वैदेशिक सहायता रकम (स्रोत अनुसार)
रु. करोडमा
रु. करोडमा
आप्तथक
च वर्च प्रथम आठ मवहना
िीर्चक आप्तथक
च वर्च प्रथम आठ मवहना
२०६१/६२िीर्चक२०६२/६३ २०६३/६४ २०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७4/७5
२०६१/६२ २०६२/६३ २०६३/६४ २०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७4/७5
१. द्विपक्षीय २१२२.५४ १४७५.५५ १७७०.६१ १३१०.६४ २७१९.६५ ३६९०.०० ३१८२.०० ५२९१.३० ३८५१.९९ ५५२७.२० १७८३६.९० ९१०६.९० १४६१९.२४ ७२६०.२९ १०९३५.४५ ५३१३.५१
१. द्विपक्षीय २१२२.५४ १४७५.५५ १७७०.६१ १३१०.६४ २७१९.६५ ३६९०.०० ३१८२.०० ५२९१.३० ३८५१.९९ ५५२७.२० १७८३६.९० ९१०६.९० १४६१९.२४ ७२६०.२९ १०९३५.४५ ५३१३.५१
अनुदान २१२२.५४ १४७५.५५ १७७०.६१ ५६२.०९ २३६५.५० ३६९०.०० २४८२.०० ३१४६.०० २३३०.९९ ४८६८.५० ८०३४.०० ४६३१.२० ९४९०.५० ४९९०.५९ १४४४.९५ ५३१३.५१
अनुदान २१२२.५४ १४७५.५५ १७७०.६१ ५६२.०९ २३६५.५० ३६९०.०० २४८२.०० ३१४६.०० २३३०.९९ ४८६८.५० ८०३४.०० ४६३१.२० ९४९०.५० ४९९०.५९ १४४४.९५ ५३१३.५१
ऋण ०.०० ०.०० ०.०० ७४८.५५ ३५४.१५ ०.०० ७००.०० २१४५.३० १५२१.०० ६५८.७० ९८०२.९० ४४७५.७० ५१२८.७४ २२६९.७० ९४९०.५० ०.००
ऋण ०.०० ०.०० ०.०० ७४८.५५ ३५४.१५ ०.०० ७००.०० २१४५.३० १५२१.०० ६५८.७० ९८०२.९० ४४७५.७० ५१२८.७४ २२६९.७० ९४९०.५० ०.००
२. बहुपक्षीय १६९२.६९ ६१६.८७ १९३१.६८ ३६०७.९८ २०७७.८८ ५९७०.९० ७४२७.६७ ४५२६.५७ ७६६३.६९ ७८१७.२० ४७४५.०३ १०४५२.९७ १०४०५.२२ ८३५८.९७ १०२६८.९४ ९७७४.४६
२. बहुपक्षीय १६९२.६९ ६१६.८७ १९३१.६८ ३६०७.९८ २०७७.८८ ५९७०.९० ७४२७.६७ ४५२६.५७ ७६६३.६९ ७८१७.२० ४७४५.०३ १०४५२.९७ १०४०५.२२ ८३५८.९७ १०२६८.९४ ९७७४.४६
अनुदान ४१६.७३ ३५०.८८ १३१५.४१ ३५४४.३३ १९४४.०८ ३३३५.७८ ३९९१.३८ २६८७.६८ ३०५९.११ २४२३.३० ११२६.३१ ३२८९.१७ २७७.०८ ११९५.१७ ३११६.३० ९४१.००
अनुदान ४१६.७३ ३५०.८८ १३१५.४१ ३५४४.३३ १९४४.०८ ३३३५.७८ ३९९१.३८ २६८७.६८ ३०५९.११ २४२३.३० ११२६.३१ ३२८९.१७ २७७.०८ ११९५.१७ ३११६.३० ९४१.००
ऋण १२७५.९६ २६५.९९ ६१६.२७ ६३.६५ १३३.८० २६३५.१२ ३४३६.२९ १८३८.८९ ४६०४.५८ ५३९३.९० ३६१८.७२ ७१६३.८० १०१२८.१४ ७१६३.८० ७१५२.६४ ८८३३.४६
ऋण १२७५.९६ २६५.९९ ६१६.२७ ६३.६५ १३३.८० २६३५.१२ ३४३६.२९ १८३८.८९ ४६०४.५८ ५३९३.९० ३६१८.७२ ७१६३.८० १०१२८.१४ ७१६३.८० ७१५२.६४ ८८३३.४६
३. जम्मा ३८१५.२३ २०९२.४२ ३७०२.२९ ४९१८.६२ ४७९७.५२ ९६६०.९० १०६०९.६७ ९८१७.८७ ११५१५.६८ १३३४४.५० २२५८१.९३ १९५५९.८७ २५०२४.४६ १५६१९.२६ २१२०४.३९ १५०८७.९७
३. जम्मा ३८१५.२३ २०९२.४२ ३७०२.२९ ४९१८.६२ ४७९७.५२ ९६६०.९० १०६०९.६७ ९८१७.८७ ११५१५.६८ १३३४४.५० २२५८१.९३ १९५५९.८७ २५०२४.४६ १५६१९.२६ २१२०४.३९ १५०८७.९७
अनुदान २५३९.२७ १८२६.४३ ३०८६.०२ ४१०६.४२ ४३०९.५७ ७०२५.७८ ६४७३.३८ ५८३३.६८ ५३९०.१० ७२९१.८० ९१६०.३१ ७९२०.३७ ९७६७.५८ ६१८५.७६ ४५६१.२५ ६२५४.५१
अनुदान २५३९.२७ १८२६.४३ ३०८६.०२ ४१०६.४२ ४३०९.५७ ७०२५.७८ ६४७३.३८ ५८३३.६८ ५३९०.१० ७२९१.८० ९१६०.३१ ७९२०.३७ ९७६७.५८ ६१८५.७६ ४५६१.२५ ६२५४.५१
ऋण १२७५.९६ २६५.९९ ६१६.२७ ८१२.२० ४८७.९५ २६३५.१२ ४१३६.२९ ३९८४.१९ ६१२५.५८ ७९५०.५० १३४२१.६२ ११६३९.५० १५२५६.८८ ९४३३.५० १६६४३.१४ ८८३३.४६
ऋण १२७५.९६ २६५.९९ ६१६.२७ ८१२.२० ४८७.९५ २६३५.१२ ४१३६.२९ ३९८४.१९ ६१२५.५८ ७९५०.५० १३४२१.६२ ११६३९.५० १५२५६.८८ ९४३३.५० १६६४३.१४ ८८३३.४६
स्रोत : अथच मन्रालय ।
स्रोत : अथच मन्रालय ।

अनुसर्ी 3.8 : वैदेशिक सहायता उपयोग (स्रोत अनुसार)

3.8 सहायता उपयोग सार)

19
अनुसूची 3.8
अनुस:र्ी वै : वैक
देशि देशिकसहायता उपयोग
(स्रोत अनु(स्रोत अनुसार) रु. करोडमा
रु. करोडमा
आप्तथक
च वर्च
प्तस .नूं . िीर्चक आप्तथक
च वर्च
प्तस .नूं२०६३/६४
. िीर्चक २०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०७1/७२ २०७२/७३ २०६९/७०
2073/74 २०७०/७१
207४/7५*
२०६३/६४ २०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७1/७२ २०७२/७३ 2073/74 207४/7५*
१ द्विपक्षीय १६४०.६४ १०२०.७७ ९३३.३१ २२९०.१५ २५८५.०४ २२७७.०२ १८३७.६६ २३२४.५३ २१९५.३२ २०९०.४६ १६५६.०० १७७६.२४
१ द्विपक्षीय १६४०.६४ १०२०.७७ ९३३.३१ २२९०.१५ २५८५.०४ २२७७.०२ १८३७.६६ २३२४.५३ २१९५.३२ २०९०.४६ १६५६.०० १७७६.२४
अनुदान ७४०.१८ ९५७.५६ ८७२.०२ १८३५.०९ २१७३.८० 2024.08 1678.35 2071.83 1852.55 1770.32 1046.12 1191.76
अनुदान ७४०.१८ ९५७.५६ ८७२.०२ १८३५.०९ २१७३.८० 2024.08 1678.35 2071.83 1852.55 1770.32 1046.12 1191.76
ऋण ९००.४६ ६३.२१ ६१.२९ ४५५.०६ ४११.२४ 252.94 159.31 252.69 342.77 320.14 609.88 584.48
ऋण ९००.४६ ६३.२१ ६१.२९ ४५५.०६ ४११.२४ 252.94 159.31 252.69 342.77 320.14 609.88 584.48
२ बहुपक्षीय ९४४.७९ १९०९.२९ २७०१.८६ २६८६.७९ ३२१४.७३ १९८०.५७ २११८.९६ ३०७९.७४ ३३९०.०८ ४५४४.२८ ७४४८.५५ ३४५४.५१
२ बहुपक्षीय ९४४.७९ १९०९.२९ २७०१.८६ २६८६.७९ ३२१४.७३ १९८०.५७ २११८.९६ ३०७९.७४ ३३९०.०८ ४५४४.२८ ७४४८.५५ ३४५४.५१
अनुदान ८३९.९० १०७४.५१ १७६६.२६ २०१९.५१ २४१८.४१ 1197.70 1179.46 1603.91 1341.56 1541.59 2156.21 677.53
अनुदान ८३९.९० १०७४.५१ १७६६.२६ २०१९.५१ २४१८.४१ 1197.70 1179.46 1603.91 1341.56 1541.59 2156.21 677.53
ऋण १०४.८९ ८३४.७८ ९३५.६० ६६७.२८ ७९६.३२ 782.87 939.49 1475.83 2048.52 3002.69 5292.34 2776.98
ऋण १०४.८९ ८३४.७८ ९३५.६० ६६७.२८ ७९६.३२ 782.87 939.49 1475.83 2048.52 3002.69 5292.34 2776.98
३ अन्य - - - - - 931.75 763.31 616.19 804.76 642.49 879.59 269.60
३ अन्य - - - - - 931.75 763.31 616.19 804.76 642.49 879.59 269.60
अनुदान - - - - - 859.25 665.17 544.84 634.46 642.49 879.59 122.01
अनुदान - - - - - 859.25 665.17 544.84 634.46 642.49 879.59 122.01
ऋण - - - - - 72.50 98.14 71.36 170.29 0.00 0.00 147.60
ऋण - - - - - 72.50 98.14 71.36 170.29 0.00 0.00 147.60
जम्मा २५८५.४३ २९३०.०६ ३६३५.१७ ४९७६.९४ ५७९९.७७ ५१८९.३४ ४७१९.९२ ६०२०.४६ ६३९०.१६ ७२७७.२३ ९९८४.१५ ५५००.३५
जम्मा २५८५.४३ २९३०.०६ ३६३५.१७ ४९७६.९४ ५७९९.७७ ५१८९.३४ ४७१९.९२ ६०२०.४६ ६३९०.१६ ७२७७.२३ ९९८४.१५ ५५००.३५
अनुदान १५८०.०८ २०३२.०७ २६३८.२८ ३८५४.६० ४५९२.२१ ४०८१.०३ ३५२२.९८ ४२२०.५८ ३८२८.५८ ३९५४.४० ४०८१.९३ १९९१.३०
अनुदान १५८०.०८ २०३२.०७ २६३८.२८ ३८५४.६० ४५९२.२१ ४०८१.०३ ३५२२.९८ ४२२०.५८ ३८२८.५८ ३९५४.४० ४०८१.९३ १९९१.३०
ऋण १००५.३५ ८९७.९९ ९९६.८९ ११२२.३४ १२०७.५६ ११०८.३१ ११९६.९४ १७९९.८८ २५६१.५८ ३३२२.८३ ५९०२.२२ ३५०९.०५
ऋण १००५.३५ ८९७.९९ ९९६.८९ ११२२.३४ १२०७.५६ ११०८.३१ ११९६.९४ १७९९.८८ २५६१.५८ ३३२२.८३ ५९०२.२२ ३५०९.०५
*प्रथम आठ मवहनाको
*प्रथम आठ मवहनाको
अनुसूची 3.9 : वैदेशिक अनुदानको सेवा तथा कार्यगत उपयोग विवरण (रू. करोडमा)
अनुसर्ी 3.9 : वैदेशिक अनुदानको सेवा तथा कायचगत उपयोग वववरण (रू. करोडमा )
आप्तथक
च वर्च प्रथम आठ मवहना
िीर्चक
२०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ 2071/72 2072/73 २०७३/७४ 2072/73 २०७३/७४ २०७४/७५
01 सामान्य सावचजप्तनक सेवा 589.45 300.94 360.37 397.67 318.20 363.71 135.55 153.25 88.38
01.1 कायचकारी र ववधावयकाको प्तनकाय, ववशत्तय र वैदेशिक माप्तमला 380.28 279.12 304.07 235.19 257.10 273.20 114.58 126.69 74.45
01.2 बाह्रय आप्तथक
च सहायता 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
01.3 सामान्य सेवा 14.17 21.75 18.67 51.37 60.63 90.25 19.17 26.56 13.94
01.8 ववप्तभन्न तहका सरकारहरु बीर् हुने सामान्य प्रकृप्ततको हस्तान्तरण 195.00 0.07 37.63 111.12 0.46 0.26 1.80 0.00 0.00

02 रक्षा 0.00 0.00 19.22 17.46 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
02.2 नागररक सुरक्षा 0.00 0.00 19.22 17.46 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

03 सावचजप्तनक िाशन्त सुरक्षा 260.99 230.25 209.82 130.29 28.90 27.24 0.78 7.63 6.67
03.1 प्रहरी सेवा 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
03.3 न्यायालय 3.05 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
च ृ त नभएको
03.6 सावचजप्तनक िाशन्त सुरक्षा - अन्यर वप्तगक 257.95 230.25 209.82 130.29 28.90 27.24 0.78 7.63 6.67

04 आप्तथक
च माप्तमला 1140.11 1073.16 1542.04 1670.20 1522.74 2128.70 380.47 1174.68 1593.04
04.1 सामान्य आप्तथक
च , व्यापाररक र श्रम 270.11 254.46 183.12 376.48 344.53 755.36 158.47 802.73 1298.35
04.2 कृवर्, वन , मत्सस्यपालन तथा शिकार 248.29 270.56 481.81 447.78 528.39 525.36 157.50 198.89 182.37
04.3 इन्धन तथा उजाच 180.20 215.79 312.49 294.49 168.80 206.82 3.58 14.92 16.60
04.4 खानी , उत्सपादन तथा प्तनमाचण 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
04.5 यातायात 441.51 329.19 553.03 519.22 447.43 583.85 59.33 152.77 91.77
04.6 सूं र्ार 0.00 0.00 0.79 9.34 2.07 0.58 1.10 0.58 0.00
04.7 अन्य उद्योगहरु 0.00 0.00 0.00 14.46 0.00 44.69 0.00 0.00 0.00
04.8 अनुसन्धान तथा ववकास - आप्तथक
च माप्तमला 0.00 3.17 10.81 8.42 31.52 12.03 0.50 4.80 3.94

05 वातावरण सूं रक्षण 4.05 1.83 46.62 94.74 179.51 127.74 50.08 42.99 58.02
05.1 िोहोर मैला व्यवस्थापन 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 13.91 0.00 5.31 23.04
05.2 ढल व्यवस्थापन 0.00 0.00 0.98 4.25 38.57 0.00 4.03 0.00 0.00
05.4 जैववक ववववधता र भ-सूं रक्षण 0.02 0.75 2.81 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
च ृ त नभएको
05.6 वातावरण सूं रक्षण - अन्यर वप्तगक 4.03 1.09 42.83 90.49 140.94 113.83 46.04 37.67 34.98

06 आवास तथा सामुदावयक सुववधा 291.27 205.11 218.01 152.34 157.24 242.63 17.62 62.16 57.37
06.1 आवास ववकास 10.48 8.89 16.16 17.69 10.87 15.06 8.15 6.78 4.97
06.2 सामुदावयक ववकास 0.00 0.00 0.00 19.70 54.92 114.22 0.18 34.38 8.65
06.3 खानेपानी 102.40 61.99 138.48 110.00 86.89 113.35 9.29 21.00 43.75
06.6 आवास तथा सामुदावयक सुववधा - अन्यर उल्लेख नभएको 178.40 134.23 63.37 4.95 4.56 0.00 0.00 0.00 0.00

07 स्वास्थ्य 570.03 568.28 503.72 403.74 494.79 745.57 17.16 151.62 76.77
07.1 और्धी उत्सपादन,उपकरण तथा औजार 45.12 25.90 56.09 32.58 2.80 18.02 0.00 2.79 17.41
07.2 ववहरूं ङ्ग सेवा 155.48 148.01 108.15 92.20 320.73 221.33 1.95 9.20 15.96
07.3 अस्पताल सेवा 36.14 52.05 25.27 22.54 17.93 39.86 0.61 2.74 2.64
07.4 सावचजप्तनक स्वास्थ्य सेवा 301.60 325.02 290.14 229.59 146.46 451.55 13.22 134.13 38.56
07.5 अनुसन्धान सेवा 31.68 17.29 24.07 26.83 6.86 14.81 1.38 2.76 2.22

08 मनोरूं जन ,सूं स्कृप्तत तथा धमच 1.24 4.45 12.37 11.48 5.32 6.82 4.69 2.29 0.02
08.1 मनोरूं जनात्समक र खेलकुद सेवाहरु 0.25 0.02 0.46 0.53 0.36 0.34 0.00 0.29 0.02
08.3 प्रसारण तथा प्रकािन सेवा 0.99 4.43 11.91 10.95 4.96 6.48 4.69 2.00 0.00

09 शिक्षा 1223.60 1137.28 1285.43 890.26 1149.79 394.91 525.92 127.61 104.95
09.1 पवच प्राथप्तमक र प्राथप्तमक शिक्षा 4.65 33.56 18.41 26.46 27.74 37.62 2.60 2.41 2.40
च ृ त नहुने शिक्षा (अनौपर्ाररक शिक्षा)
09.5 तहमा वप्तगक 1119.45 947.83 973.53 835.39 1088.40 348.37 518.40 124.24 101.90
09.6 शिक्षाको लाप्तग सहायक सेवाहरु 88.28 126.23 210.91 12.41 25.17 1.73 4.39 0.00 0.00
च ृ त नभएको
09.8 शिक्षा अन्यर वप्तगक 11.22 29.65 82.58 16.00 8.47 7.20 0.53 0.96 0.65

10 सामाशजक सुरक्षा 0.28 1.69 22.98 60.40 97.91 44.60 25.12 54.26 6.07
10.4 पररवार र शििु कल्याण 0.00 0.05 15.55 45.59 71.45 5.42 14.37 35.05 0.00
10.7 सामाशजक असमावेिी 0.00 0.43 1.35 2.32 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
च ृ त नभएको
10.9 सामाशजक सुरक्षा - अन्यर वप्तगक 0.28 1.20 6.08 12.49 26.47 39.18 10.75 19.21 6.07

जम्मा 4081.03 3522.98 4220.58 3828.58 3954.40 4081.93 1157.38 1776.49 1991.30
स्रोत : महालेखा प्तनयन्रक कायाचलय
नोटः– नेपाल सरकारले आप्तथक
च वर्च २०६८/६९ दे शख Government Financial Statistic (GFS) २००१ अनुसार आय तथा खर्चको लेखाङ्कन गरे कोले सो अगाप्तडको तथ्याङ्क िरक दे शखन सक्ने छ ।

20
 अनुसूची 3.१0 : वैदेशिक ऋणको उपयोग विवरण (रू. करोडमा)
अनुसर्ी 3.१0 : वैदेशिक ऋणको उपयोग वववरण (रू. करोडमा)

आप्तथक
च वर्च प्रथम आठ मवहना
िीर्चक
२०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५

01 सामान्य सावचजप्तनक सेवा 93.36 3.62 5.69 23.42 126.69 8.27 41.47 2.63 8.44
01.1 कायचकारी र ववधावयकाको प्तनकाय, ववशत्तय र वैदेशिक माप्तमला 89.82 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
01.2 बाह्रय आप्तथक
च सहायता 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 5.18 0.00 0.00 7.97
01.3 सामान्य सेवा 3.54 2.42 5.69 5.58 21.48 3.08 8.79 2.63 0.47
च ृ त नभएको 0.00 1.19 0.00 17.84 5.86 0.00 5.86 0.00 0.00
01.8 ववप्तभन्न तहका सरकारहरु बीर् हुने सामान्य प्रकृप्ततको हस्तान्तरण 0.00 0.00 0.00 0.00 99.35 0.00 26.82 0.00 0.00
01.6 सामान्य सेवा ­ अन्य वप्तगक

02 रक्षा 0.00 0.00 113.21 37.41 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
02.2 नागररक सुरक्षा 0.00 0.00 113.21 37.41 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

04 आप्तथक
च माप्तमला 766.48 893.10 1266.08 1505.29 1761.04 3850.43 365.37 1786.67 2495.40
04.1 सामान्य आप्तथक
च , व्यापाररक र श्रम 50.59 145.84 211.12 122.86 136.84 1535.97 71.06 1002.04 1730.59
04.2 कृवर्, वन , मत्सस्यपालन तथा शिकार 106.26 76.64 175.32 199.63 288.77 437.47 90.31 188.66 238.41
04.3 इन्धन तथा उजाच 501.04 423.19 376.90 792.98 479.86 652.40 23.03 30.57 31.75
04.4 खानी , उत्सपादन तथा प्तनमाचण 0.00 53.31 40.34 67.65 73.56 129.18 16.71 40.92 23.99
04.5 यातायात 108.60 185.62 446.31 233.51 587.06 1038.33 148.82 514.38 458.70
04.7 अन्य उद्योगहरु 0.00 0.00 0.00 55.66 0.00 45.39 0.00 0.00 0.00
04.8 अनुसन्धान तथा ववकास - आप्तथक
च माप्तमला 0.00 0.00 0.00 0.00 180.55 1.69 1.03 0.11 1.95
04.9 आप्तथक
च मामीला - अन्यर वप्तगक
च ृ त नभएको 0.00 8.50 16.08 33.00 14.41 10.00 14.41 10.00 10.00

05 वातावरण सूं रक्षण 26.95 88.07 72.57 405.14 735.60 211.97 364.76 87.79 145.05

21
05.1 िोहोर मैला व्यवस्थापन 12.00 79.47 0.00 155.42 475.12 0.00 314.26 0.00 0.00
05.2 ढल व्यवस्थापन 0.00 0.00 0.00 45.52 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
05.5 अनुसन्धान तथा ववकास पयाचवरण सूं रक्षण 0.00 0.00 10.00 59.85 175.00 0.00 0.00 0.00 0.00
05.6 वातावरण सूं रक्षण - अन्यर वप्तगक
च ृ त नभएको 14.95 8.60 62.57 144.35 85.48 211.97 50.51 87.79 145.05

06 आवास तथा सामुदावयक सुववधा 80.61 108.19 238.48 302.11 445.85 1271.25 81.66 279.27 575.53
06.1 आवास ववकास 0.00 0.00 0.33 46.65 90.97 349.79 57.62 50.33 399.60
06.3 खानेपानी 45.40 90.00 238.15 255.46 354.88 921.46 24.04 228.94 175.92
06.6 आवास तथा सामुदावयक सुववधा - अन्यर उल्लेख नभएको 35.20 18.19 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

07 स्वास्थ्य 72.50 98.14 71.36 170.29 0.00 0.00 0.00 0.00 147.52
07.1 और्धी उत्सपादन,उपकरण तथा औजार 3.80 42.56 12.39 29.73 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
07.2 ववहरूं ङ्ग सेवा 41.17 42.29 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
07.3 अस्पताल सेवा 14.69 0.02 9.17 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
07.4 सावचजप्तनक स्वास्थ्य सेवा 12.85 13.28 49.80 140.56 0.00 0.00 0.00 0.00 147.52

09 शिक्षा 56.18 0.00 29.74 113.58 178.27 492.59 49.39 144.65 137.12
09.5 तहमा वप्तगक
च ृ त नहुने शिक्षा (अनौपर्ाररक शिक्षा) 56.18 0.00 24.29 0.00 0.00 361.79 0.00 118.69 134.00
09.6 शिक्षाको लाप्तग सहायक सेवाहरु 0.00 0.00 0.02 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00
09.8 शिक्षा अन्यर वप्तगक
च ृ त नभएको 0.00 0.00 5.43 113.58 178.27 130.80 49.39 25.95 3.12

10 सामाशजक सुरक्षा 12.22 5.82 2.76 4.33 75.38 67.71 10.68 33.16 0.00
10.4 पररवार र शििु कल्याण 0.00 0.01 2.76 4.33 75.38 67.71 10.68 33.16 0.00
10.9 सामाशजक सुरक्षा - अन्यर वप्तगक
च ृ त नभएको 12.22 5.81 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

जम्मा 1108.31 1196.94 1799.88 2561.58 3322.83 5902.22 913.33 2334.17 3509.05
स्रोतः– महालेखा प्तनयन्रक कायाचलय ।

नोटः– नेपाल सरकारले आप्तथक

च वर्च २०६८÷६९ दे शख Government Financial Statistic (GFS) २००१ अनुसार आय तथा खर्चको लेखाङ्कन गरे कोले सो अगाप्तडको तथ्याङ्क िरक दे शखन सक्ने छ ।
 अनुसूची 3.१1 : खुद वैदेशिक ऋण
अनुसर्ी 3.१1 : खुद वैदेशिक ऋण

रु. करोडमा
आप्तथक
च वर्च प्रथम आठ मवहना
प्तस .नूं . िीर्चक
२०६३/६४ २०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ 2069/70 2070/71 2071/72 207२/7३ 2073/74 2072/073 2073/74 207४/7५

१ अशघल्लो वर्चसम्मको बाूँकी २३३९६.८६ २१६६२.८९ २४९९६.५४ २७७०४.०४ २५६२४.३३ २५९५५.१८ ३०९२८.७१ ३३३४४.१५ ३४६८१.९१ ३४३२७.५७ ३८७९५.७१ ३४३२६.१८ ३८८७६.०३ 41317.3104

२ ववप्तनमय दरको िरकले घट/बढ भएको ०.०० ३२६३.२० २९४३.११ (१७३०.८१ ६७.७४ ४७५६.६९ २१७६.५० ८९६.९८ -१५७७.९७ १९५२.२१ -१००९.३३ २१०४.२३ १३९१.०१ 2100.82

३ यो वर्च प्राि भएको ११८५.६८ ८५७.३९ ७७६.४२ ७२५.४० १३८४.९२ १५७०.०८ १६५७.९५ २११३.२४ २९२६.४२ ४३७७.४ ५८०१.२५ २४४८.४५ २५९७.०७ 2953.6563

४ यो वर्च साूँवा प्ततरे को ७५३.८८ ७८६.९४ १०१२.०३ १०७४.३० १२२१.८१ १३५३.२४ १४१९.०१ १६७२.४६ १७०२.७९ १८६१.४७ २२७०.३२ ९४७.७५ ९५४.३२ 909.02

५ यो वर्च व्याज प्ततरे को २०५.५७ २१४.५३ २३७.३७ २४५.८१ २३२.१९ २८३.०८ ३००.३२ ३३६.५२ ३०३.६१ ३३१.०९ ३२६.३५ १७१.९४ १९०.५६ 192.67

६ खद प्ततनच बाूँकी ऋण २१६६२.८९ २४९९६.५४ २७७०४.०४ २५६२४.२३ २५९५५.१८ ३०९२८.७१ ३३३४४.१५ ३४६८१.९१ ३४३२७.५७ ३८७९५.७१ ४१३१७.३१ ३७९३१.११ ३९१२८.०३ 45462.7667

अप्रत्सयक्ष

१ अशघल्लो वर्चसम्मको बाूँकी ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ० ० ० ०.०० ०.०० ०.००

22
२ यो वर्च प्राि भएको ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ० ० ० ०.०० ०.०० ०.००

३ यो वर्च साूँवा प्ततरे को ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ० ० ० ०.०० ०.०० ०.००

४ यो वर्च व्याज प्ततरे को ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ० ० ० ०.०० ०.०० ०.००

५ खद प्ततनच बाूँकी ऋण ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ० ० ० ०.०० ०.०० ०.००

जम्मा बैदेशिक ऋण

१ अशघल्लो वर्चसम्मको बाूँकी २१२३१.०९ २१६६२.८९ २४९९६.५४ २७७०४.०४ २५६२४.३३ २५९५५.१८ ३०९२८.७१ ३३३४४.१५ ३४६८१.९१ ३४३२६.१८ ३८८७६.२८ ३४३२६.१८ ३८८७६.०३ 41397.88

२ ववप्तनमय दरको िरकले घट/बढ भएको ३२६३.२० २९४३.११ -१७३०.८१ ६७.७४ ४७५६.६९ २१७६.५० ८९६.९८ -१५७७.९७ १९५२.२१ -१००९.३३ २१०४.२३ १३९१.०१ 2100.82

३ यो वर्च प्राि भएको ११८५.६८ ८५७.३९ ७७६.४२ ७२५.४० १३८४.९२ १५७०.०८ १६५७.९५ २११३.२४ २९२६.४२ ४३७७.४ ५८०१.२५ २४४८.४५ २५९७.०७ 2953.6563

४ यो वर्च साूँवा प्ततरे को ७५३.८८ ७८६.९४ १०१२.०३ १०७४.३० ११२१.८१ १३५३.२४ १४१९.०१ १६७२.४६ १७०४.१८ १७७९.५१ २२७०.३२ ९४७.७५ ९५४.३२ 909.02

५ यो वर्च व्याज प्ततरे को २०५.५७ २१४.५३ २३७.३७ २४५.८१ २३२.१९ २८३.०८ ३००.३२ ३३६.५२ ३०३.६१ ३३१.०९ ३२६.३५ १७१.९४ १९०.५६ 192.67

खुद प्ततनच बाूँकी ऋण २१६६२.८९ २४९९६.५४ २७७०४.०४ २५६२४.३३ २५९५५.१८ ३०९२८.७१ ३३३४४.१५ ३४६८१.९१ ३४३२६.१८ ३८८७६.०३ ४१३९७.८८ ३७९३१.११ ३९१२८.०३ 45462.7667
स्रोत : महालेखा प्तनयन्रक कायाचलय ।

वटप्पणी : ववदे िी ववप्तनमय दरको िरकले गदाच प्रत्सयेक आप्तथक

च वर्चको प्ततनच बाूँकी ऋण रकममा िरक पनच सक्दछ ।
 अनुअनु
सूचसीर्ी3.१2
3.१2 : : खु आन्तररक ऋण
खुदद आन्तरिक ष्कािन (रू.
ऋण प्तननिष्काशन (रू.करोडमा)
करोडमा)
वववरण २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५*
कुल प्तनष्कासन १९०४.३ १९९८.३ ४२४२.३ ८७७७.५ ८८३३.८ ११९७९.८
ट्रेजरी ववल १९००.० १०००.० १०००.० २०५०.० ३३००.० ४७५२.१
ववकास ऋणपर ०.० ९००.० ३०००.० ६२००.० ५५००.० ७२००.०
राव�य बर्तपर ०.० ९०.७ ०.० ०.० ०.० ०.०
नागररक वर्तपर ०.० ०.० २३३.९ ५००.० २८.६ २३.९
वैदेशिक रोजगार वर्तपर ४.३ ७.६ ८.४ २७.५ ५.२ ३.७
कुल भक्त
ु ानी २११६.१ २५१६.७ ४७४५.५ ५०४०.२ ३८७८.५ 1525#
ट्रेजरी ववल १४१५.६ १०००.० २६६१.० २४२९.९ ३८६५.० १५२५.०
ववकास ऋणपर ५९०.९ १३५०.० २००४.१ १०१७.० ०.० ०.०
राव�य बर्तपर ०.० ०.० ०.० १५६८.० ०.० ०.०

23
नागररक वर्तपर ९३.९ १६६.७ ८०.० २५.० १२.७ ०.०
वैदेशिक रोजगार वर्तपर ०.० ०.० ०.४ ०.३ ०.९ ०.०
वविेर् ऋणपर १५.८ ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०
खुद प्तनष्कािन -२११.९ -५१८.४ -५०३.२ ३७३७.२ ४९५५.३ १०४५४.८
ट्रेजरी ववल ४८४.४ ०.० -१६६१.० -३७९.९ -५६५.० ३२२७.१
ववकास ऋणपर -५९०.९ -४५०.० ९९५.९ ५१८३.० ५५००.० ७२००.०
राव�य बर्तपर ०.० ९०.७ ०.० -१५६८.० ०.० ०.०
नागररक वर्तपर -९३.९ -१६६.७ १५३.९ ४७५.० १५.९ २३.९
वैदेशिक रोजगार वर्तपर ४.३ ७.६ ८.० २७.१ ४.३ ३.७
वविेर् ऋणपर -१५.८ ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०
स्रोत: नेपाल रा� बैंक। *प्रथम आठ मवहनाको।

# नेपाल रा� बैंकको तथ्याूंक प्रयोग गररएकोले म.ले.प्तन.का. को तथ्याूंकसूँग िरक पनच सक्नेछ।
 अनुसूची ३.१3 : सरकारी ऋणपत्रहरू र ट्रे जरी बिलहरूको स्वामित्वको विवरण
अनुसर्ी ३.१3 : सरकारी ऋणपरहरू र ट्रेजरी प्तबलहरूको स्वाप्तमत्सवको वववरण
रु. करोडमा
आप्तथक
च वर्च प्रथम आठ मवहना
वववरण
२०६३/६४ २०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ 2073/74 २०७3/७4 2074/75

१. ट्रेजरी ववल

क. नेपाल रा� बैंक १३७६.८८ १७५७.९० २२५४.८६ ३०४७.७४ २८१७.८९ २५०७.२९ १२९६.८९ २२०४.८९ १७९६.८९ १६०९.९९ ३०४५.७४ २८८७.२४ ५१६५.७४

ख. वाशणज्य बैंकहरु ५८६१.१५ ६४९६.६३ ६१०५.४८ ६८१०.९५ ८६४६.११ १०२०४.९२ १२१४९.१४ ११३३६.०३ १००७२.९२ ९७८९.९५ ७९५३.८७ ७३५०.३१ ९०४६.८२

ग. अन्य २०६.५० २४८.७७ २९१.१७ ३४५.६८ ५७०.०७ ४५०.२० २००.७८ १०५.८९ ११६. २०५.९७ ४१.३१ ६३.३८ ५५.५

जम्मा ७४४४.५३ ८५०३.३० ८६५१.५१ १०२०४.३७ १२०३४.०७ १३१६२.४१ १३६४६.८१ १३६४६.८१ ११९८५.८१ ११६०५.९१ ११०४०.९२ १०३००.९३ १४२६८.०६

२. ववकास ऋणपर

क. नेपाल रा� बैंक १५१.८६ २९.६५ ३०.२३ ३०.९१ ३४.८२ ३८.२० ३१.९२ ० ० ० ८९४.२० ८९४.२० ४५२८.७०

ख. वाशणज्य बैंकहरु ६२८.०३ ७०१.६७ १०७३.६७ १४७२.८७ १९३२.२२ २६७८.०६ २५७३.८७ २३००.६८ ३५६३.३९ ७९०६.३५ १२३५२.३० ७७०२.०० १५७७१.०५

ग. ववत्तीय सूं स्थाहरु ४६३.६५ ६६०.८१ ७८४.२४ ८९८.२९ १२२७.९७ १६०२.१५ १३३६.२६ ६७७.२९ ७१०.६७ १४६०.८५ १६१९.२१ १४६९.५० १७६६.६६

घ. कमचर्ारी सूं र्य कोर् ४०५.६४ ४९६.५४ ६३६.५२ ६५३.९१ ६५३.९१ ७८१.९८ ६६६.९८ ७१९.०९ ८३६.८६ १३९०.००३ १३९०.०० १३९०.०० १४४३.९४

ङ. सरकारी व्यावसावयक सूं स्थानहरु १.२५ ९.१० ०.०० १८८.३३ १८८.३३ २४०.३८ २३९.१३ ७६१.२८ ५३४.१७ ०. ०.००

र्. प्तनजी क्षेरका ब्यावसावयक सूं स्थाहरू ३४.२५ २१८.९८ ०.०० ५२.६८ २६२.१६ २६२.१६ १८५.७५ १५७.९१ ५०.७१ ९९.७२ ९९.७२ ९९.७२ ५०.७

छ. प्तनजी क्षेर ५९.४५ १०.७५ ५६.८६ ०.०० ९.६६ ९.६६ १.४७ ०.३१ ०.३१ ०.३ ०.३ ०.३० ०.३

ज. सेवामुलक सूं स्थाहरू १७३.५९ ४६.०५ ३६६.३३ २५४.९६ ४२.८८ १३९.३६ १२५.७२ ९४.५३ १०.८९ ३२.७८ ३४.२८ ३४.२८ २८.६५

जम्मा १९१७.७२ २१७३.५५ २९४७.८५ ३५५१.९५ ४३५१.९५ ५७५१.९५ ५१६१.०९ ४७११.०९ 5707.00 10890.00 १६३९०.०१ ११५९०.०० २३५९०.००

३. राव�य बर्तपर

क. नेपाल रा� बैंक २७.९५ ४४.७२ ७.६९ ०.०० ०.७६ १.५० १.७४ १.८७ २.१४ ०.१३ १८.२४ ९.०२ २१.९३

ख. वाशणज्य बैंकहरु ० ० ० ० ० ० ० ० ० ० ० ०

ग. ववत्तीय सूं स्थाहरु ० ० ० ० ० ० ० ० ० ० ० ०

घ. राव�य वीमा सूं स्थान ० ० ० ० ० ० ० ० ० ० ० ०

ङ. कमचर्ारी सूं र्य कोर् ० ० ० ० ० ० ० ० ० ० ० ०

र्. सरकारी व्यावसावयक सूं स्थानहरु ० ० ० ० ० ० ० ० ० ० ० ०

छ. प्तनजी क्षेरका व्यावसावयक सूं स्थाहरू ० ० ० ० ० ० ० ० ० ० ० ०

ज. सेवामुलक सूं स्थाहरु ० ० ० ० १००२.०६ १४७१.६३ १४७१.६३ १४९१.६३ १४९१.६३ २०. ०. ०.१५ ०.

झ. प्तनजी क्षेर १२३.७४ ६६.९८ १४.०० ०.०० ६५.१८ ९४.८८ ९४.६४ १६५.१६ १६४.८९ ७०.५२ ७२.४१ ८१.४८ ६८.७२

जम्मा १५१.६९ १११.६९ २१.६९ ०.०० १०६८.०० १५६८.०१ १५६८.०० १६५८.६५ १६५८.६५ ९०.६५ ९०.६५ ९०.६५ ९०.६५

४. नागररक बर्त पर

क. नेपाल रा� बैक (दोस्रो बजार) ६.२७ ५६.२७ ११५.५१ २६३.५० ३१३.५५ २७५.३३ २४१.१२ १२६.५४ ५०.७६ ३०.७६ २२७.४७ ११७.६३ २४८.८८

ख. प्तनजी क्षेर १३२.८३ २४५.१६ ३२७.८५ २४८.७९ १४९.३६ १३६.९७ ७७.२६ २५.१४ २५४.८६ ७४९.८६ ५६९.०५ ६८३.४३ ५७१.५७

ग. वैदेशिक रोजगार ऋणपर ०.०० ०.०० ०.०० ०.४० ०.७४ १.६० ५.८९ १३.५३ २१.५ ४८.६२ ५२.९७ ५२.८५ ५६.६८

जम्मा १३९.१० ३०१.४४ ४४३.३६ ५१२.६९ ४६३.६५ ४१३.९० ३२४.२७ १६५.२ ३२७.१२ ८२९.२३ ८४९.४९ ८५३.९१ ८७७.१३

५. वविेर् ऋणपर

क. २५ वर्े वविेर् ऋणपर (ने.रा.बैंक) ० ० ० ० ० ० ० ० ० ० ० ० ०

ख. आई एम.एि. प्रप्तमसरी नोट (ने.रा.वैंक)

४४७.२२ ४८०.०४ ४८०.०४ ५२०.०० ४८७.११ ४८७.११ १३३४.५५ ४८७.११ ४८७.११ ४८७.११ ४८७.११ ४८७.११ ४८७.११

ग. अन्य ऋणपर *
२७७.३५ ३३.९४ २२.९६ १६.९७ १५.८० १५.७६ ० ० ० ० ० ० ०

१. नेपाल रा� बैंक ० ० ० ० ० ० ० ० ० ० ० ० ०

२. वाशणज्य बैंकहरु ९४.४६ १५.७६ १५.७६ १५.७६ १५.७६ १५.७६ ० ० ० ० ० ० ०

३. कमचर्ारी सूं र्य कोर् १४७.३५ ० ० ० ० ० ० ० ० ० ० ० ०

४. ब्यशक्त ३५.५४ १८.१८ ७.२० १.२१ ०.०४ ० ० ० ० ० ० ० ०

जम्मा ७२४.५७ ५१३.९८ ५०३.०० ५३६.९७ ५०२.९१ ५०२.८७ १३३४.५५ ४८७.११ ४८७.११ ४८७.११ ४८७.११ ४८७.११ ४८७.११

छ. कल ट्रेजरी ववल तथा ऋणपरहरू

नेपाल रा� बैंक २०१०.१८ २३६८.५८ २८८८.३३ ३८६२.१५ ३६५४.१३ ३३०९.४३ २९०६.२२ २८२०.४ २३३६.९ २१२७.९९ ४६७२.७६ ४३९५.२ १०४५२.३६

वाशणज्य बैंकहरू ६५८३.६४ ७२१४.०६ ७१९४.९१ ८२९९.५८ १०५९४.०९ १२८९८.७४ १४७२३.०२ १३६३६.७ १३६३६.३१ १७६९६.३ २०३०६.१७ १५०५२.३१ २४८१७.८७

अन्य १७८३.७९ २०२१.३२ २४८४.१७ २६४४.२५ ४१७२.३६ ५१९०.९७ ४४०५.४८ ४२११.७५ ४१९२.४८ ४०७८.६१ ३८७९.२५ ३८७४.९४ ४०४२.७२

जम्मा (IMF प्रप्तमसरी नोट बाहेक ) ९९३०.३९ १११२३.९२ १२०८७.३७ १४२८५.९८ १७९३३.४७ २०९१२.०३ २०७००.१७ २०१८१.७५ १९६७८.५८ २३४१५.७९ २८३७१.०७ २२८३५.४९ ३८८२५.८४

कुल जम्मा १०३७७.६१ ११६०३.९६ १२५६७.४१ १४८०५.९८ १८४२०.५८ २१३९९.१४ २२०३४.७२ २०६६८.८६ २०१६५.६८ २३९०२.९ २८८५८.१८ २३३२२.६ ३९३१२.९५

स्रोत : नेपाल रा� बैंक।

* प्तस.वव.पास, २० बर्े वविेर् ऋणपर र वन क्षप्ततपुप्ततच वविेर् ऋणपर समावेि छ।

24
 अनुसूची ४.१ राष्ट्रिय उपभोक्ता मूल्य सूचकाङ्क
अनुसूची ४.१ रार्�य उपभोक्ता मूल्य सूचकाङ्क
(आधार वषि २०७१ /७२ = १००)

आर्थिक वषि
मर्िना
2065/66 2066/67 2067/68 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75*

साउन 59.2 65.2 71.4 76.8 85.9 92.7 99.6 106.5 115.7 118.3

भदौ 60.1 65.6 71.3 77.3 86.0 92.8 99.9 107.1 115.5 119.4

असोज 60.4 65.7 71.4 77.8 85.9 93.2 100.2 108.4 115.7 119.2

कार्तिक 60.1 65.6 71.1 77.1 85.2 93.7 100.4 110.9 116.1 120.6

25
मंसीर 58.7 64.8 70.9 76.3 84.2 92.8 99.4 110.9 115.1 119.9

पुस 58.2 64.4 71.7 76.5 84.1 92.2 98.6 110.5 113.9 118.5

माघ 58.9 65.3 71.9 77.0 84.8 92.2 98.7 109.8 113.4 119.0

फागुन 59.3 65.2 72.1 77.1 85.0 92.6 99.0 109.2 112.4 119.1

चैत 59.7 65.5 72.4 77.9 85.2 93.3 99.7 109.4 113.5 -

वैशाख 61.2 66.7 72.9 79.3 86.2 94.6 101.3 111.5 115.2 -

जेठ 61.5 66.6 72.3 79.5 86.1 94.2 101.2 112.4 115.6 -

असार 61.3 66.8 73.2 81.6 87.9 95.0 102.2 112.9 115.9 -

वार्षिक 59.9 65.6 71.9 77.8 85.5 93.3 100.0 109.9 114.8 119.3

वार्षिक वृर्िदर (प्रर्तशत) 12.6 9.6 9.6 8.3 9.9 9.1 7.2 9.9 4.5 4.0

स्रोत : नेपाल रा� बैंक।

* अपररष्कृत।
 अनुसूची ४.२ : वार्षिक बिन्दुगत उपभोक्ता मुद्रास्फीतिदर
अनुसूची ४.२ : वार्षिक र्बन्दुगत उपभोक्ता मुद्रास्फीर्तदर
मर्िना २०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५

साउन 5.6 11.9 10.1 9.5 7.7 11.9 7.9 7.5 6.9 8.6 2.3

भदौ 6.1 12.5 9.2 8.6 8.5 11.2 8.0 7.6 7.2 7.9 3.4

असोज 5.4 13.3 8.6 8.9 8.9 10.5 8.4 7.5 8.2 6.7 3.1

कार्तिक 5.3 13.7 9.1 8.4 8.5 10.5 10.0 7.2 10.4 4.8 3.9

मंसीर 4.6 13.4 10.3 9.6 7.5 10.4 10.3 7.0 11.6 3.8 4.2

पुस 4.8 13.8 10.7 11.3 6.8 9.8 9.7 6.8 12.1 3.2 4.0

माघ 5.2 13.2 11.0 10.2 7.0 10.1 8.8 7.0 11.3 3.3 5.0

फागुन 6.0 12.8 10.0 10.7 7.0 10.2 8.9 7.0 10.2 2.9 6.0

26
चैत 8.0 11.6 9.8 10.6 7.5 9.5 9.4 6.9 9.7 3.8 -

वैशाख 8.3 12.4 8.9 9.5 8.7 8.7 9.7 7.1 10.0 3.4 -

जेठ 10.1 12.0 8.2 8.8 9.9 8.2 9.5 7.4 11.1 2.8 -

असार 10.6 11.1 9.0 9.6 11.5 7.8 8.1 7.6 10.4 2.7 -

औसत 6.7 12.6 9.6 9.6 8.3 9.9 9.1 7.2 9.9 4.5 4.0

स्रोत : नेपाल रा� बैंक।

 समू
अनुसूची ४.३ : अनु
सूचह
ी गत
४.३ :उपभोग्य वस्तुहरुको
समूिगत उपभोग्य वस्तुिरुको राष्ट
रार्�य उपभोक्ता
्रियउपभोक्ता मूल्य सूमू ल्य सू
चकाङ्क, वार्षि (औसत) वार्षिक (औसत)
चककाङ्क,
(आधार वषि २०७१/७२ = १००)
प्रथम आठ मर्िनाको औषत
उपभोग्य वस्तुिरु भार प्रर्तशत 2065/66 2066/67 2067/68 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74
2073/74 2074/75 प्रर्तशत पररवतिन

कुल सूचकाङ्क 100 59.9 65.6 71.9 77.8 85.5 93.3 100.0 109.9 114.8 112.4 119.1 6.0

खाद्य तथा पेय पदाथि 43.91 52.4 60.4 69.3 74.6 81.7 91.2 100.0 110.9 113.0 108.2 114.2 5.6

अन्न तथा अन्नबाट बनेका पररकार 11.33 59.3 65.3 74.4 74.6 81.4 90.4 100.0 109.2 111.1 110.1 113.5 3.1

दाल 1.84 61.9 78.0 72.1 72.1 81.1 85.0 100.0 132.7 125.4 117.6 91.1 -22.5

तरकारी 5.52 36.6 44.1 59.6 74.0 78.3 94.3 100.0 110.3 107.5 82.2 105.6 28.4

मासु तथा माछा 6.75 49.1 59.4 64.6 69.4 79.4 93.9 100.0 109.8 112.4 112.2 117.7 4.9

दुग्ध पदाथि तथा अन्डा 5.24 52.3 58.5 67.0 76.2 82.7 88.6 100.0 110.0 114.0 114.1 123.1 7.9

घ्यू तथा तेल 2.95 77.6 74.0 75.9 86.9 98.8 99.7 100.0 119.5 112.3 111.5 114.5 2.6

फलफूल 2.08 43.3 52.1 62.3 72.8 77.4 87.9 100.0 106.5 110.6 102.8 108.5 5.6

चचनी तथा र्मठाई 1.74 48.2 70.0 83.7 91.4 103.9 100.0 100.0 107.3 123.2 123.7 120.7 -2.4

मसला 1.21 55.4 70.6 86.9 79.0 83.0 90.9 100.0 113.5 119.9 117.9 113.5 -3.7

27
िल्का पेय पदाथि 1.24 61.9 73.5 81.1 84.7 94.1 96.4 100.0 104.7 108.5 108.2 111.5 3.0

मददरा 0.68 52.9 59.3 63.1 66.0 71.3 83.3 100.0 112.9 126.1 126.9 136.8 7.8

सुर्तिजन्य पदाथि 0.41 41.6 46.8 53.1 58.9 67.0 79.6 100.0 107.6 111.6 112.9 119.2 5.6

रे �ुरा तथा िोटल 2.92 46.9 56.4 65.2 72.9 81.6 90.2 100.0 109.3 117.1 116.5 123.1 5.7

गैर खाद्य बस्तु तथा सेवा 56.09 67.2 70.4 74.3 80.9 89.1 95.1 100.0 109.2 116.3 115.8 123.1 6.3

लत्ता कपडा तथा जुत्ता 7.19 52.2 56.1 63.6 73.0 81.9 91.0 100.0 114.2 124.7 124.4 133.2 7.0

घरायसी सामान तथा सेवा 20.3 72.0 74.3 79.8 84.7 93.7 98.5 100.0 112.7 122.0 121.8 131.9 8.3

फर्निचर तथा घरायसी उपकरण 4.3 58.7 62.4 65.9 74.7 84.7 92.4 100.0 106.3 112.9 112.5 117.8 4.7

स्वास््य 3.47 73.5 76.0 79.1 82.7 88.3 94.8 100.0 102.6 105.3 104.8 107.7 2.8

यातायात 5.34 69.7 66.4 73.1 84.5 93.7 98.7 100.0 102.0 100.9 101.0 102.9 1.9

सं चार 2.82 123.6 123.6 110.5 101.5 99.4 99.9 100.0 105.1 104.9 105.7 105.8 0.1

मनोरं जन तथा सं स्कृर्त 2.46 72.2 77.5 75.7 81.5 88.3 94.1 100.0 104.3 107.5 106.6 112.0 5.1

चशक्षा 7.41 60.9 67.8 71.5 78.5 88.0 94.7 100.0 110.1 120.9 118.9 129.9 9.3

अन्य वस्तु तथा सेवािरु 2.81 62.7 67.4 71.4 78.4 86.3 92.6 100.0 104.5 113.8 113.4 118.6 4.5

स्रोत : नेपाल रा� बैंक।

* अपररष्कृत।
 अनुसूची ४.४ : वार्षिक बिन्दुगत राष्ट्रिय उपभोक्ता मुद्रास्फीतिदर
अनुसूची ४.४ : वार्षिक र्बन्दुगत रार्�य उपभोक्ता मुद्रास्फीर्तदर
(प्रर्तशत पररवतिन)

आर्थिक वषि / फागुन महिना

उपभोग्य वस्तुिरू भार प्रर्तशत
२०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५

कुल (क+ख) 100 6.1 12.8 9.9 10.7 7.0 10.2 8.9 7.0 10.2 2.9 6.0

क. खाद्य तथा पेय पदाथि 43.91 8.5 18.1 14.8 17.3 4.2 11.3 10.8 9.5 10.3 -0.4 5.6

अन्न तथा अन्नबाट बनेका पररकार 11.33 15.3 13.1 12.1 13.4 -2.4 12.9 11.7 7.8 9.2 -0.1 3.1
दाल 1.84 12.8 24.2 30.0 -8.1 -1.8 12.6 6.8 16.7 31.6 -11.2 -22.5

तरकारी 5.52 0.2 21.1 2.3 73.1 5.1 9.4 13.9 4.8 6.8 -8.3 28.4

मासु तथा माछा 6.75 5.5 24.9 24.5 7.7 5.8 17.1 13.5 9.9 6.5 0.0 4.9

दुग्ध पदाथि तथा अण्डा 5.24 7.8 16.5 13.4 10.5 17.4 7.3 6.7 16.8 11.9 3.9 7.9

घ्यू तथा तेल 2.95 27.5 6.4 -3.1 3.1 13.3 13.9 0.3 -0.4 18.8 -5.8 2.6

फलफूल 2.08 -4.7 19.7 21.3 33.4 9.8 5.2 14.1 10.4 9.2 0.9 5.6

चचनी तथा र्मठाई 1.74 -8.3 53.3 60.7 7.0 5.9 12.0 -3.5 -0.1 6.7 15.2 -2.4

28
मसला 1.21 -0.4 11.0 34.0 22.1 -12.1 5.5 10.5 12.0 16.6 2.4 -3.7

िल्का पेय पदाथि 1.24 4.5 21.9 15.3 8.9 6.0 12.0 2.4 4.2 4.7 3.1 3.1

मददरा 0.68 2.1 13.0 12.4 2.1 9.2 4.4 22.5 21.1 14.5 10.7 7.8

सुर्तिजन्य पदाथि 0.41 10.0 17.5 11.4 17.1 9.0 11.4 25.3 26.6 7.9 4.6 5.6

रे �ुरााँ तथा िोटल 2.92 7.6 24.5 20.7 15.5 11.4 12.2 9.5 11.3 9.9 5.1 5.7

ख. गैर खाद्य वस्तु तथा सेवा 56.09 3.9 8.3 5.9 5.3 9.4 9.3 7.1 4.9 10.2 5.6 6.3

लत्ता कपडा तथा जुत्ता 7.19 3.3 8.8 6.8 13.7 15.2 11.5 12.2 10.0 15.3 7.4 7.1

घरायसी सामान तथा सेवा 20.3 4.8 6.8 6.7 6.4 6.3 9.7 5.1 0.9 13.1 7.7 8.3

फर्निचर तथा घरायसी उपकरण 4.3 5.2 14.0 5.3 7.3 13.4 12.7 9.4 8.9 6.8 4.7 4.7

स्वास््य 3.47 7.2 4.4 2.4 2.9 6.4 6.5 9.1 4.3 2.5 2.2 2.8

यातायात 5.34 1.1 13.9 -0.7 11.3 17.0 8.4 4.9 0.5 3.4 -1.3 1.9

सं चार 2.82 0.0 0.1 0.0 -10.4 -8.2 -2.1 0.1 0.3 5.7 0.0 0.1

मनोरञ्जन तथा सं स्कृर्त 2.46 5.2 6.6 6.8 -2.0 8.8 6.2 7.5 6.2 4.8 1.7 5.1

चशक्षा 7.41 4.9 8.2 11.8 4.7 8.9 12.5 7.8 5.5 12.4 8.9 9.3

अन्य वस्तु तथा सेवािरू 2.81 1.0 12.5 8.4 5.4 9.9 10.8 6.5 8.3 8.1 5.7 4.6

स्रोत : नेपाल रा� बैंक।

 अनुसूची ४.५ अनु ूची ४.५
: ससमू हगत: समू िगत उपभोग्य
उपभोग्य वस्तुहरुको रार्�य
वस्तुिरुको राष्ट ्रियउपभोक्ता
उपभोक्ता सूच
मूल्य मू लकाङ्क
्य सू(प्रथम
चकाङ्कआठ(प्रथम
मर्िना) आठ महिना)
(आधार वषि 2071 /72 = 100)

भार २०७1/७2 २०७2/७3 २०७2/७3 २०७3/७4 २०७3/७4 २०७4/७5* प्रर्तशत पररवतिन**

उपभोग्य वस्तुिरु
प्रर्तशत असार फागुन असार फागुन असार फागुन* २०७3/७4 २०७4/७5*

कुल सूचकाङ्क 100 102.2 109.2 112.9 112.4 115.9 119.1 2.7 6.0

खाद्य तथा पेय पदाथि 43.91 103.5 108.5 114.0 108.2 113.0 114.2 -0.9 5.6

अन्न तथा अन्नबाट बनेका पररकार 11.33 102.65 110.2 111.3 110.1 111.8 113.5 0.4 3.1

दाल 1.84 112.4 132.5 137.7 117.6 108.6 91.1 -21.2 -22.5

तरकारी 5.52 101.7 89.7 117.9 82.2 101.8 105.6 -13.7 28.4

मासु तथा माछा 6.75 105.2 112.2 112.4 112.2 115.8 117.7 3.0 4.9

दुग्ध पदाथि तथा अन्डा 5.24 105.7 109.8 112.2 114.1 115.5 123.1 3.0 7.9

घ्यू तथा ते ल 2.95 101.0 118.4 113.1 111.5 113.4 114.5 0.3 2.6

फलफूल 2.08 108.7 101.9 112.5 102.8 116.4 108.5 3.4 5.6

चचनी तथा र्मठाई 1.74 98.9 107.4 115.8 123.7 125.0 120.7 7.9 -2.4

मसला 1.21 102.4 115.2 118.5 117.9 116.9 113.5 -1.4 -3.7

िल्का पेय पदाथि 1.24 100.5 105.0 106.5 108.2 110.2 111.5 3.5 3.0

29
मददरा 0.68 100.2 114.6 116.0 126.9 128.6 136.8 10.8 7.8

सुर्तिजन्य पदाथि 0.41 100.3 108.0 108.5 112.9 112.3 119.2 3.5 5.6

रे �ुरा तथा िोटल 2.92 101.6 110.8 113.5 116.5 119.5 123.1 5.3 5.7

गैर खाद्य बस्तु तथा सेवा 56.09 101.2 109.7 112.0 115.8 118.3 123.1 5.6 6.3

लत्ता कपडा तथा जुत्ता 7.19 100.9 115.9 118.0 124.4 127.2 133.2 7.7 7.0

घरायसी सामान तथा सेवा 20.3 100.4 113.1 116.8 121.8 124.9 131.9 6.9 8.3

फर्निचर तथा घरायसी उपकरण 4.3 100.8 107.5 109.0 112.5 114.7 117.8 5.2 4.7

स्वास््य 3.47 100.3 102.5 105.1 104.8 105.6 107.7 0.5 2.8

यातायात 5.34 97.3 102.3 100.2 101.0 101.3 102.9 1.1 1.9

सं चार 2.82 100.4 105.6 105.6 105.7 104.4 105.8 -1.1 0.1

मनोरं जन तथा सं स्कृर्त 2.46 100.2 104.8 106.0 106.6 110.0 112.0 3.8 5.1

चशक्षा 7.41 109.1 109.2 112.7 118.9 124.6 129.9 10.6 9.3

अन्य वस्तु तथा सेवािरु 2.81 99.5 107.4 110.4 113.4 113.5 118.6 2.8 4.5

स्रोत : नेपाल रा� बैंक।

* अपररष्कृत।

** फागुन–फागुनको र्वन्दुगत पररवतिन।

 अनुसूची ४.६ :अनुससमू ४.६
ू ची ह समूिगत उपभोग्य
गत: उपभोग्य वस्तुहरुको
वस्तुिरुकोउपभोक्ता
उपभोक्ता मूल्मू
यलसू
्यचकाङ्क
सूच(काठमाडौं), प्रथम आठ मर्िना
काङ्क (काठमाडौं), प्रथम आठ महिना
(आधार वषि 2071 /72 = 100)

२०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ 2072/73 2073/74 2074/75* प्रर्तशत पररवतिन**
उपभोग्य वस्तुिरु
फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन* 2073/74 2074/75*

कुल सूचकाङ्क 63.8 72.6 76.7 85.0 92.4 98.9 111.5 113.5 118.7 1.8 ४.५

खाद्य तथा पेय पदाथि 56.4 68.3 70.6 79.3 88.9 98.0 112.1 111.0 117.5 -1.0 ५.९

अन्न तथा अन्नबाट बनेका पररकार 63.5 72.3 72.0 81.6 92.1 100.9 111.2 111.3 114.3 0.0 २.७

दाल 86.0 72.5 73.1 81.2 87.6 100.7 137.4 118.5 86.8 -13.8 -२६.७

तरकारी 28.7 58.5 58.2 65.2 76.2 84.7 99.8 89.8 116.4 -10.1 २९.७

मासु तथा माछा 64.7 69.0 72.3 83.9 97.4 104.5 115.0 114.2 124.2 -0.7 ८.७

दुग्ध पदाथि तथा अन्डा 58.7 63.2 74.7 79.6 83.8 97.9 109.2 114.7 124.9 5.0 ८.९

घ्यू तथा तेल 74.7 80.0 89.4 101.0 99.6 99.1 130.0 111.8 114.3 -14.0 २.३

फलफूल 44.4 56.4 60.8 64.3 80.9 90.3 118.2 117.2 119.2 -0.9 १.७

चचनी तथा र्मठाई 52.7 86.3 89.6 100.0 98.6 100.9 110.1 125.0 123.2 13.5 -१.४

मसला 64.6 85.7 71.6 80.4 87.3 97.7 114.8 125.3 117.6 9.1 -६.२

30
िल्का पेय पदाथि 83.9 78.4 82.6 95.2 96.8 100.4 104.3 105.6 107.0 1.2 १.४

मददरा 68.9 62.3 68.5 74.7 82.1 100.1 111.5 119.7 125.0 7.4 ४.४

सुर्तिजन्य पदाथि 50.8 54.2 56.9 68.0 87.0 100.0 107.4 117.8 123.8 9.7 ५.०

रे �ुरा तथा िोटल 57.8 66.8 73.3 80.8 88.8 100.2 113.8 117.6 123.3 3.3 ४.९

गैर खाद्य बस्तु तथा सेवा 71.5 77.0 83.0 90.7 95.6 99.5 111.0 115.2 119.4 3.8 ३.७

लत्ता कपडा तथा जुत्ता 59.1 66.8 74.7 84.2 92.8 100.4 113.1 120.1 122.3 6.2 १.८

घरायसी सामान तथा सेवा 72.2 77.8 80.1 91.6 96.5 100.1 117.0 122.7 127.6 4.8 ४.०

फर्निचर तथा घरायसी उपकरण 61.1 68.8 75.8 87.1 93.2 100.3 107.0 112.4 114.9 5.1 २.२

स्वास््य 68.3 76.3 80.3 84.9 94.6 99.8 103.9 103.2 103.7 -0.7 ०.५

यातायात 87.0 85.9 98.9 107.6 102.4 98.8 100.6 101.4 102.8 0.8 १.४

सं चार 119.5 107.5 100.2 99.2 98.7 100.0 103.6 103.5 103.1 0.0 -०.४

मनोरं जन तथा सं स्कृर्त 64.5 74.5 83.7 88.1 95.7 100.1 104.8 107.6 110.0 2.7 २.३

चशक्षा 71.6 78.2 83.4 86.9 92.7 96.7 109.4 112.6 123.4 2.9 ९.६

अन्य वस्तु तथा सेवािरु 68.4 73.1 80.3 90.5 93.1 99.3 106.0 112.4 115.4 6.0 २.६

स्रोत : नेपाल रा� बैंक।

* अपररष्कृत। ** फागुन - फागुनको र्वन्दुगत पररवतिन।

 समू
अनुसूची ४.७ : अनु हगत उपभोग्य वस्तुहरुको उपभोक्ता मूल्य सूचकाङ्क (तराई), प्रथम आठ महिना
सूची ४.७ : समूिगत उपभोग्य वस्तुिरुको उपभोक्ता मूल्य सूचकाङ्क (तराई), प्रथम आठ मर्िना
(आधार वषि 2071/72 = 100)

२०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७2/७3 २०७3/७4 २०७4/७5* प्रर्तशत पररवतिन **
उपभोग्य वस्तुिरु
फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन* २०७3/७4 २०७4/७5*

कुल सूचकाङ्क 66.5 71.7 76.7 84.5 92.6 99.0 107.5 110.5 117.4 2.8 6.3

खाद्य तथा पेय पदाथि 61.3 69.6 72.3 80.3 89.2 98.1 106.3 105.8 111.5 -0.5 5.4

अन्न तथा अन्नबाट बनेका पररकार 68.7 77.2 73.6 83.4 94.4 101.0 110.9 109.9 112.8 -0.9 2.6

दाल 76.5 72.8 69.8 79.8 85.8 101.0 131.2 114.7 89.7 -12.6 -21.8

तरकारी 41.2 60.9 65.5 69.8 78.8 82.0 80.4 76.3 97.0 -5.1 27.1

मासु तथा माछा 63.2 67.6 71.1 85.1 95.2 106.1 110.9 111.0 116.0 0.1 4.6

दुग्ध पदाथि तथा अन्डा 55.2 59.4 70.2 75.3 81.1 98.4 110.9 114.0 122.9 2.8 7.8

घ्यू तथा तेल 75.9 76.1 87.7 100.0 101.1 99.9 119.4 111.2 114.9 -6.8 3.3

फलफूल 47.7 67.8 74.7 78.9 86.4 94.2 95.9 98.6 102.2 2.8 3.7

चचनी तथा र्मठाई 98.2 85.8 92.1 103.8 99.6 100.4 106.3 122.2 119.0 15.0 -2.6

मसला 74.3 87.3 77.9 79.3 90.0 99.3 112.5 111.6 106.5 -0.8 -4.6

िल्का पेय पदाथि 66.1 79.2 83.3 92.6 94.1 100.4 106.0 109.4 115.6 3.2 5.7

31
मददरा 53.9 56.8 60.8 62.2 84.6 100.0 113.3 124.7 136.6 10.0 9.5

सुर्तिजन्य पदाथि 42.0 53.7 59.4 64.4 76.1 100.0 109.8 113.6 118.8 3.4 4.6

रे �ुरा तथा िोटल 55.6 65.2 71.2 79.3 89.1 101.3 106.9 111.5 118.3 4.3 6.2

गैर खाद्य बस्तु तथा सेवा 70.6 73.2 80.2 87.9 95.1 99.6 108.4 114.3 122.3 5.4 7.0

लत्ता कपडा तथा जुत्ता 55.6 62.7 71.5 79.5 90.8 100.5 115.1 123.5 134.7 7.3 9.1

घरायसी सामान तथा सेवा 80.4 84.6 92.0 99.1 102.8 99.9 110.6 119.6 130.7 8.1 9.3

फर्निचर तथा घरायसी उपकरण 61.2 66.7 76.1 85.7 92.3 100.6 106.5 110.8 116.3 4.1 4.9

स्वास््य 79.3 80.5 83.7 90.0 97.3 100.1 101.5 104.3 107.5 2.7 3.1

यातायात 57.2 67.7 79.5 86.0 96.2 98.8 102.2 99.8 102.0 -2.3 2.1

सं चार 122.3 107.9 102.1 99.8 100.2 99.9 106.4 106.2 106.6 -0.2 0.4

मनोरं जन तथा सं स्कृर्त 85.1 72.9 79.0 85.6 93.5 100.0 103.8 104.9 111.1 1.1 5.9

चशक्षा 65.1 66.2 71.4 83.6 92.1 97.3 109.3 118.3 130.9 8.3 10.6

अन्य वस्तु तथा सेवािरु 67.3 70.9 77.8 85.9 90.5 99.3 106.1 112.6 117.8 6.1 4.7

स्रोत : नेपाल रा� बैंक।

* अपररष्कृत।

** फागुन - फागुनको र्वन्दुगत पररवतिन।

 अनुसूची ४.८ : समूहगत उपभोग्य वस्तुहरुको उपभोक्ता मूल्य सूचकाङ्क (पहाड), प्रथम आठ महिना
अनुसूची ४.८ : समूिगत उपभोग्य वस्तुिरुको उपभोक्ता मूल्य सूचकाङ्क (पिाड), प्रथम आठ मर्िना
(आधार वषि 2071/72 = 100)

२०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७2/७3 २०७3/७4 २०७4/७5* प्रर्तशत पररवतिन **
उपभोग्य वस्तुिरु
फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन फागुन* फागुन* २०७3/७4 २०७4/७5*

कुल सूचकाङ्क 64.7 72.2 78.3 85.9 92.7 99.3 109.6 116.1 122.7 5.9 5.6

खाद्य तथा पेय पदाथि 60.8 72.4 76.6 84.7 91.9 98.9 108.9 111.1 115.3 2.0 3.8

अन्न तथा अन्नबाट बनेका पररकार 69.2 79.1 78.3 87.5 94.3 100.7 108.5 109.8 113.3 1.2 3.2

दाल 76.6 73.9 73.1 81.8 85.3 100.0 130.5 123.3 96.0 -5.5 -22.1

तरकारी 34.9 64.2 69.6 77.4 86.7 85.8 98.2 91.9 112.1 -6.4 22.0

मासु तथा माछा 62.1 68.5 74.0 84.6 95.6 105.5 111.9 112.8 114.8 0.8 1.8

दुग्ध पदाथि तथा अन्डा 56.3 67.0 77.3 83.5 89.3 97.9 109.4 113.9 122.7 4.1 7.7

घ्यू तथा तेल 73.6 76.2 85.2 97.7 98.9 99.7 109.9 111.5 113.5 1.4 1.9

फलफूल 53.3 67.7 75.8 78.8 85.3 94.9 97.2 100.2 109.5 3.0 9.3

चचनी तथा र्मठाई 104.8 94.2 99.8 111.1 105.5 100.9 106.3 126.0 120.7 18.6 -4.2

मसला 71.4 84.2 76.6 79.6 85.9 98.7 119.4 125.6 121.0 5.2 -3.7

32
िल्का पेय पदाथि 71.7 80.0 86.7 95.0 99.1 100.1 104.4 109.1 110.9 4.5 1.6

मददरा 53.1 59.5 66.7 68.4 80.2 100.2 116.9 133.3 142.8 14.0 7.1

सुर्तिजन्य पदाथि 41.4 46.8 52.1 55.7 75.0 100.3 106.2 107.3 114.3 1.1 6.5

रे �ुरा तथा िोटल 59.3 67.1 78.8 91.6 95.4 101.0 113.4 127.8 131.2 12.7 2.6

गैर खाद्य बस्तु तथा सेवा 68.4 72.0 80.1 87.1 93.6 99.6 110.3 120.8 129.5 9.5 7.2

लत्ता कपडा तथा जुत्ता 52.1 60.4 73.5 81.4 90.7 100.7 119.9 131.0 140.4 9.2 7.2

घरायसी सामान तथा सेवा 73.6 78.5 83.5 89.9 96.1 99.7 111.2 126.7 142.3 13.9 12.4

फर्निचर तथा घरायसी उपकरण 62.5 61.9 71.9 79.4 91.5 101.0 110.1 117.0 123.2 6.3 5.2

स्वास््य 78.3 74.7 83.6 88.4 95.5 100.3 103.3 108.6 113.3 5.2 4.3

यातायात 61.7 71.6 85.0 92.0 97.4 99.3 104.8 103.8 105.3 -0.9 1.4

सं चार 130.4 119.3 102.5 99.5 99.9 99.7 106.2 106.8 106.5 0.6 -0.3

मनोरं जन तथा सं स्कृर्त 82.1 82.5 87.2 90.6 93.7 100.3 107.1 109.4 115.5 2.2 5.5

चशक्षा 63.3 66.1 74.9 86.7 91.3 97.3 108.7 130.3 138.4 19.8 6.2

अन्य वस्तु तथा सेवािरु 65.2 67.5 74.6 81.4 92.1 99.5 111.4 117.1 123.4 5.1 5.4

स्रोत : नेपाल रा� बैंक।

* अपररष्कृत।

** फागुन-फागुनको र्वन्दुगत पररवतिन।

 अनुसूची ४.९ : समूहगत उपभोग्य वस्तुहरुको उपभोक्ता मूल्य सूचकाङ्क (हिमाल),
प्रथम आठ महिना
अनुसूची ४.९ : समूिगत उपभोग्य वस्तुिरुको उपभोक्ता मूल्य सूचकाङ्क (र्िमाल), प्रथम आठ मर्िना

(आधार वषि 2071/72 = 100)

२०७१/७२ २०७2/७3 २०७3/७4 २०७4/७5* प्रर्तशत पररवतिन**
उपभोग्य वस्तुिरु
फागुन फागुन फागुन* फागुन* २०७3/७4 २०७4/७5*

कुल सूचकाङ्क 100.0 108.5 112.5 119.2 ३.७ ६.०

खाद्य तथा पेय पदाथि 100.1 107.6 110.0 115.9 २.२ ५.४

अन्न तथा अन्नबाट बनेका पररकार 101.0 108.9 108.1 119.1 -०.७ १०.२

दाल 100.0 130.5 122.2 104.4 -६.४ -१४.५

तरकारी 97.5 92.7 89.4 103.7 -३.६ १६.०

मासु तथा माछा 101.4 109.3 110.7 113.2 १.४ २.२

दुग्ध पदाथि तथा अन्डा 99.3 101.8 110.2 111.0 ८.२ ०.८

घ्यू तथा ते ल 99.8 111.2 118.4 117.2 ६.५ -१.०

फलफूल 96.8 98.8 95.3 108.4 -३.५ १३.७

चचनी तथा र्मठाई 99.7 108.0 124.7 122.1 १५.४ -२.१

मसला 100.0 121.7 135.9 128.7 ११.६ -५.३

िल्का पेय पदाथि 100.0 103.5 109.1 115.6 ५.४ ६.०

मददरा 100.0 128.4 148.9 169.9 १५.९ १४.१

सुर्तिजन्य पदाथि 100.0 107.2 119.4 134.5 ११.४ १२.७

रे �ुरा तथा िोटल 100.5 109.5 115.0 119.9 ५.० ४.३

गैर खाद्य बस्तु तथा सेवा 100.0 109.8 116.3 124.3 ५.९ ६.९

लत्ता कपडा तथा जुत्ता 100.3 117.6 128.3 149.0 ९.० १६.२

घरायसी सामान तथा सेवा 100.3 113.5 120.2 123.5 ५.९ २.८

फर्निचर तथा घरायसी उपकरण 100.6 106.3 119.1 132.5 १२.१ ११.३

स्वास््य 100.0 99.6 103.0 105.8 ३.४ २.८

यातायात 99.4 95.2 93.2 91.1 -२.१ -२.२

सं चार 100.0 108.2 105.2 114.6 -२.८ ९.०

मनोरं जन तथा सं स्कृर्त 99.9 102.1 110.6 125.1 ८.२ १३.२

चशक्षा 98.0 106.4 115.3 120.2 ८.३ ४.३

अन्य वस्तु तथा सेवािरु 98.8 106.5 110.3 120.9 ३.६ ९.६

स्रोत : नेपाल रा� बैंक। * अपररष्कृत। ** फागुन-फागुनको र्वन्दुगत पररवतिन।

33
 अनुसूची ४.१० : राष्ट्रिय थोक मूल्य सूचकाङ्क (वार्षिक)
अनुसूची ४.१० : रार्�य थोक मूल्य सूचकाङ्क (वार्षिक )
(आधार वषि २०५६/५७ = १००)

मर्िना २०५९/६० २०६०/६१ २०६१/६२ २०६२/६३ २०६३/६४ २०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७2/73 २०७3/७4 २०७4/७5*

साउन 110.9 114.4 122.1 133.5 142.4 160.0 177.9 201.4 218.4 230.7 257.9 273.2 293.5 309.2 327.6 331.6

भदौ 112.4 116.0 123.1 134.8 147.1 163.5 180.3 203.0 219.6 235.2 259.1 278.8 299.2 314.5 331.0 336.0

असोज 112.5 116.4 123.4 135.0 149.0 164.3 179.6 ४.१०

अनुसूची206.1 रार्�य थोक
: 222.5 236.0 चकाङ्क (वार्षि
मूल्य सू260.1 क)
279.7 299.8 317.6 333.5 338.8

कार्तिक 112.6 117.2 122.6 136.4 150.5 161.3 176.1 208.7 (आधार वषि २०५६/५७
224.1 235.3= १००)
258.5 281.8 300.8 322.1 335.3 338.0

मं सीर 107.5
मर्िना 113.9 119.0
२०५९/६० 134.3
२०६०/६१ 146.3
२०६१/६२ 155.2
२०६२/६३ 170.9
२०६३/६४ 203.2
२०६४/६५ 226.0
२०६५/६६ 235.7
२०६६/६७ 255.2
२०६७/६८ 278.8
२०६८/६९ 297.2
२०६९/७० २०७०/७१
320.7 २०७१/७२
329.4 २०७2/73
335.2 २०७3/७4 २०७4/
पुस 104.6
साउन 112.0 119.7
110.9 129.5
114.4 143.0
122.1 150.8
133.5 172.9
142.4 200.6
160.0 226.4
177.9 233.7
201.4 255.0
218.4 277.7
230.7 292.8
257.9 315.2
273.2 320.8
293.5 327.1
309.2 327.6 331.
माघ 107.3
भदौ 112.9 121.0
112.4 128.9
116.0 145.1
123.1 151.3
134.8 174.0
147.1 198.7
163.5 222.2
180.3 232.6
203.0 254.6
219.6 275.1
235.2 290.2
259.1 310.2
278.8 315.4
299.2 322.2
314.5 331.0 336.
फागुन 109.6
असोज 113.5 123.2
112.5 130.8
116.4 146.7
123.4 156.4
135.0 175.6
149.0 197.0
164.3 221.4
179.6 235.4
206.1 256.6
222.5 277.9
236.0 293.1
260.1 309.1
279.7 312.4
299.8 319.4
317.6 333.5 338.
चै त 111.3
कार्ति
क 114.2 123.7
112.6 133.1
117.2 143.2
122.6 156.6
136.4 178.1
150.5 197.6
161.3 220.3
176.1 234.8
208.7 254.5
224.1 277.4
235.3 292.0
258.5 308.2
281.8 312.0
300.8 322.1- 335.3 338.
वैशाख मं स112.3
ीर 114.3 125.2
107.5 136.9
113.9 145.4
119.0 160.1
134.3 184.9
146.3 200.4
155.2 221.9
170.9 239.7
203.2 259.2
226.0 282.8
235.7 297.1
255.2 314.4
278.8 319.0
297.2 320.7- 329.4 335.
जेठ पुस111.2 116.2 126.5
104.6 138.2
112.0 146.0
119.7 164.9
129.5 193.0
143.0 205.2
150.8 223.4
172.9 244.0
200.6 260.4
226.4 284.2
233.7 299.5
255.0 318.8
277.7 321.2
292.8 315.2- 320.8 327.
असार 112.7
माघ 118.1 129.9
107.3 139.9
112.9 151.8
121.0 171.8
128.9 198.0
145.1 211.8
151.3 227.2
174.0 251.0
198.7 267.9
222.2 288.9
232.6 304.4
254.6 323.1
275.1 326.1
290.2 310.2- 315.4 322.

34
वार्षिक 110.4
फागु
न 114.9 123.3
109.6 134.3
113.5 146.4
123.2 159.7
130.8 180.1
146.7 202.8
156.4 222.8
175.6 237.0
197.0 258.3
221.4 279.7
235.4 296.6
256.6 315.3
277.9 323.6
293.1 331.0
309.1 312.4 319.
वार्षिक वृर्िदर (प्रर्तशत) चै त 3.8 4.0 7.3
111.3 8.9
114.2 9.0
123.7 9.1
133.1 12.8
143.2 12.6
156.6 9.9
178.1 6.4
197.6 9.0
220.3 8.3
234.8 6.1
254.5 6.3
277.4 2.7
292.0 1.7
308.2 312.0 -
स्रोत : नेपाल रा� बैंक। वैशाख 112.3 114.3 125.2 136.9 145.4 160.1 184.9 200.4 221.9 239.7 259.2 282.8 297.1 314.4 319.0 -
* अपररष्कृत। जेठ 111.2 116.2 126.5 138.2 146.0 164.9 193.0 205.2 223.4 244.0 260.4 284.2 299.5 318.8 321.2 -

असार 112.7
अनु 118.1
सूची ४.११ 129.9
: रार्�य थोक मुद्र139.9
ाचस्फर्तदर 151.8 171.8
(वार्षिक र्बन्दु
गत) 198.0 211.8 227.2 251.0 267.9 288.9 304.4 323.1 326.1 -

वार्षिक 110.4 114.9 123.3 134.3 146.4 159.7 180.1 202.8 222.8 237.0 258.3 279.7 296.6 315.3 323.6 331.
आर्थिक वषि / फागुन मर्िना
समुि भार प्रर्तशत
वार्षिक वृर्िदर (प्रर्तशत) 3.8 4.0 7.3 8.9 9.0 9.1 12.8 12.6 9.9 6.4 9.0 8.3 6.1 6.3 2.7 1.7
२०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७3/७4 २०७4/७५
स्रोत : नेपाल रा� बैंक। अनुसूची ४.११ : मुद्रास्फितिदर (वार्षिक बिन्दुगत)
कुल १००.० ६.६ १२.३ १२.२ १२.४
राष्ट्रि६.३य थोक
९.० ८.३ ५.५ ५.५ १.० २.३
* अपररष्कृत।
कृर्ष सम्वन्धी वस्तु ४९.६ ४.९ १५.३ १९.२ १५.४ १.७ १२.३ ११.३ ८.४ ९.१ -०.२ ०.४

स्वदे शमा उत्पाददत अनुसूची ४.११ : रार्�य थोक मुद्राचस्फर्तदर (वार्षिक र्बन्दुगत)
२०.४ ९.० ८.८ १२.१ ८.२ ९.५ ३.५ ६.७ ६.० ६.३ ४.२ ५.५
औधोर्गक वस्तु आर्थिक वषि / फागुन मर्िना
समुि भार प्रर्तशत
आयार्तत वस्तु ३०.० ७.८ १०.० २०६४/६५
१.२ २०६५/६६
९.७ २०६६/६७
१३.० २०६७/६८
६.६ २०६८/६९
३.७ २०६९/७० -०.८ २०७०/७१ -२.८ २०७१/७२
१.८ २०७२/७३
४.३ २०७3/७4 २०७4/७५
स्रोत : नेपाल रा� बैंक। कुल १००.० ६.६ १२.३ १२.२ १२.४ ६.३ ९.० ८.३ ५.५ ५.५ १.० २.३

कृर्ष सम्वन्धी वस्तु ४९.६ ४.९ १५.३ १९.२ १५.४ १.७ १२.३ ११.३ ८.४ ९.१ -०.२ ०.४

स्वदे शमा उत्पाददत

२०.४ ९.० ८.८ १२.१ ८.२ ९.५ ३.५ ६.७ ६.० ६.३ ४.२ ५.५
औधोर्गक वस्तु
आयार्तत वस्तु ३०.० ७.८ १०.० १.२ ९.७ १३.० ६.६ ३.७ -०.८ -२.८ १.८ ४.३

स्रोत : नेपाल रा� बैंक।

 अनुसूची ४.१२ : राष्ट्रिय थोक मूल्य सूचकाङ्क (प्रथम आठ महिना)
अनुसूची ४.१२ : रार्�य थोक मूल्य सूचकाङ्क (प्रथम आठ मर्िना)
(आधार वषि २०५६/५७ = १००)

२०७१/७२ २०७2/७3 २०७2/७3 २०७3/७4 २०७3/७4 २०७4/७5 प्रर्तशत पररवतिन **

समूि / उपसमूि भार प्रर्तशत
असार फागुन असार फागुन असार फागुन २०७3/७4 २०७4/७5

कूल सूचकाङ्क 100 304.4 309.1 323.1 312.4 326.1 319.4 0.9 2.3
कृर्ष सम्बन्धी वस्तुिरु 49.59 354.5 362.9 389.1 362.1 391.1 363.3 0.5 0.3
खाद्यान्न वस्तुिरु 16.59 274.9 277.0 273.2 282.3 292.0 283.3 6.9 0.4
नगदे वाली 6.09 349.7 390.0 470.6 340.1 422.6 351.2 -10.2 3.2
दलिन 3.77 418.3 487.4 498.1 492.7 494.6 366.0 -0.7 -25.7
फलफूल तथा तरकारी 11.18 366.3 321.2 387.3 296.8 358.7 342.8 -7.4 15.5
मसलािरु 1.95 330.1 387.4 386.8 429.2 447.0 382.9 15.6 -10.8
पशुजन्य उत्पादन 10.02 456.8 483.3 492.7 518.2 522.6 521.3 6.1 0.6
स्वदे शमा उत्पाददत औद्योर्गक वस्तुिरु 20.37 256.2 269.9 272.4 281.2 283.6 296.8 4.1 5.5
खाद्यजन्य वस्तुिरु 6.12 235.9 241.8 247.6 256.2 256.5 263.0 3.6 2.7

35
पेय तथा सुतीजन्य वस्तुिरु 5.69 291.9 316.0 325.7 334.9 339.0 361.2 4.1 7.9
र्नमािण सामग्री 4.5 293.3 299.9 288.2 295.9 301.1 334.6 4.5 13.1
अन्य 4.07 195.6 214.6 217.7 227.0 227.2 215.4 4.3 -5.1
आयार्तत वस्तुिरु 30.03 254.4 247.1 248.7 251.4 247.5 262.3 -0.5 4.4
पेट्रोर्लयम वस्तुिरु तथा कोईला 5.4 492.9 429.1 425.7 424.2 405.8 450.6 -4.7 6.2
रासायर्नक मल तथा रासायर्नक वस्तुिरु 2.46 250.9 252.8 250.9 251.2 240.2 242.1 -4.3 -3.6
यातायातका साधन तथा मेचशनरी वस्तुिरु 6.97 190.1 202.9 212.2 229.7 230.2 242.3 8.5 5.5
इलेचरट्रक तथा इलेरट्रोर्नक वस्तुिरु 1.87 124.9 124.9 126.2 125.3 125.3 127.9 -0.7 2.1
औषर्ध 2.73 154.0 155.5 152.1 140.6 141.0 162.7 -7.3 15.7
कपडाजन्य वस्तुिरु 3.1 191.8 196.8 196.4 193.0 193.4 193.0 -1.5 0.0
अन्य वस्तुिरु 7.45 238.2 239.7 241.6 243.2 243.7 250.5 0.9 3.0
स्रोत : नेपाल रा� बैंक।
* अपररष्कृत।

** फागुन–फागुनको र्बन्दुगत पररवतिन।

 अनुसूची ४.१३ : राष्ट्रिय थोक मूल्य सूचकाङ्क (वस्तु अनुसार)

अनुसूची ४.१३ : रार्�य थोक मूल्य सूचकाङ्क (वस्तु अनुसार)

(आधार वषि २०५६/५७ = १००)

प्रर्तशत पररवतिन
समूि / उपसमूि भार प्रर्तशत 2065/66 2066/67 2067/68 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74
2072/73 2073/74

कूल सूचकाङ्क 100 180.1 202.8 222.8 237.0 258.3 279.7 296.6 315.3 323.6 6.3 2.7

कृर्ष सम्बन्धी वस्तुिरु 49.59 181.3 222.6 246.7 252.8 279.6 311.1 338.7 374.2 386.1 10.5 3.2

खाद्यान्न वस्तुिरु 16.59 161.5 189.2 214.0 203.7 222.7 244.5 266.9 273.1 281.1 2.3 2.9

नगदे वाली 6.09 199.7 275.4 245.4 279.7 351.3 353.4 393.0 411.1 423.3 4.6 3.0

दलिन 3.77 226.6 278.6 275.6 266.1 299.7 291.6 343.4 477.7 501.6 39.1 5.0

फलफूल तथा तरकारी 11.18 166.7 182.4 225.4 251.3 253.3 285.7 321.8 376.6 362.5 17.0 (3.7)

मसलािरु 1.95 143.9 197.9 273.4 229.7 237.1 307.5 307.2 375.4 419.7 22.2 11.8

पशुजन्य उत्पादन 10.02 209.6 274.5 309.3 318.7 360.3 432.1 447.5 477.4 513.7 6.7 7.6

स्वदे शमा उत्पाददत औद्योर्गक वस्तुिरु 20.37 164.9 179.0 195.2 213.9 224.9 238.4 251.7 267.5 280.3 6.2 4.8

खाद्यजन्य वस्तुिरु 6.12 153.8 173.0 183.0 202.7 219.8 230.5 235.5 243.3 255.8 3.3 5.1

पेय तथा सुतीजन्य वस्तुिरु 5.69 160.0 181.5 207.4 231.4 238.4 258.9 284.3 312.6 335.0 9.9 7.2

36
र्नमािण सामग्री 4.5 217.9 226.6 238.3 250.9 261.7 276.3 288.6 296.2 292.9 2.6 (1.1)

अन्य 4.07 129.9 131.8 148.8 165.3 173.1 179.6 189.8 208.9 226.6 10.1 8.5
आयार्तत वस्तुिरु 30.03 188.4 186.2 202.1 226.6 245.6 255.9 257.7 250.3 249.9 (2.9) (0.2)
पेट्रोर्लयम वस्तुिरु तथा कोईला 5.4 330.0 314.2 364.0 441.2 523.6 557.9 522.3 448.3 418.6 (14.2) (6.6)
रासायर्नक मल तथा रासायर्नक वस्तुिरु 2.46 209.9 189.1 198.3 206.7 223.0 232.4 246.5 251.7 249.0 2.1 (1.1)
यातायातका साधन तथा मेचशनरी वस्तुिरु 6.97 165.4 163.0 172.4 185.9 188.4 188.2 190.8 202.4 225.2 6.1 11.2
इलेचरट्रक तथा इलेरट्रोर्नक वस्तुिरु 1.87 100.1 97.0 99.9 111.2 110.8 120.3 124.3 125.1 126.6 0.6 1.2
औषर्ध 2.73 123.0 132.2 134.4 138.1 146.1 144.0 154.1 154.1 140.7 (0.1) (8.7)
कपडाजन्य वस्तुिरु 3.1 125.0 128.9 135.7 167.3 171.3 176.5 187.4 194.3 195.9 3.7 0.8
अन्य वस्तुिरु 7.45 173.0 180.1 192.0 202.1 206.4 216.5 233.0 241.0 244.4 3.5 1.4
स्रोत : नेपाल रा� बैंक।
 अनुसूची ४.१४ : राष्ट्रिय तलब तथा ज्यालादर सूचकाङ्क
अनुसूची ४.१४ : रार्�य तलब तथा ज्यालादर सूचकाङ्क
(आधार वषि २०६१/६२ = १००)

मर्िना २०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७1/७2 २०72/७3 २०73/७4 २०74/७5*

साउन 122.8 132.8 162.3 185.4 241.9 276.1 301.0 340.2 361.5 415.1 438.4

भदौ 123.3 134.6 162.6 187.9 245.3 278.4 311.2 340.4 362.7 417.5 438.4

असोज 123.5 134.7 164.5 190.2 247.0 279.0 311.2 340.4 368.4 421.4 441.1

कार्तिक 123.5 135.8 165.9 190.6 247.0 280.5 311.2 340.4 368.5 421.4 447.2

मंसीर 123.3 141.3 165.9 190.6 249.7 280.5 314.1 346.6 369.0 421.4 447.2

पुस 124.8 144.0 169.5 190.6 251.7 282.2 329.6 353.0 369.5 421.6 447.3

माघ 124.7 145.3 169.5 197.5 256.9 282.2 330.4 353.0 369.5 421.8 449.5

फागुन 125.1 149.2 169.6 202.0 257.7 282.4 330.4 353.0 369.7 421.8 454.9

37
चै त 125.4 150.8 171.7 214.3 259.9 283.7 330.4 354.0 372.8 427.6 -

वैशाख 125.5 152.0 171.7 214.3 262.8 286.1 330.4 354.4 373.7 429.5 -

जेठ 127.6 155.0 175.7 216.6 262.8 286.8 330.4 355.3 373.7 429.7 -

असार 132.6 157.0 181.9 216.6 270.4 292.5 330.8 356.9 378.8 429.7 -

वार्षिक 125.2 144.4 169.2 199.7 254.4 282.5 321.8 349.0 369.8 423.2 445.5
वार्षिक वृर्िदर (प्रर्तशत) 9.7 15.3 17.2 18.0 27.4 11.0 13.9 8.5 6.0 14.4 5.3
स्रोत : नेपाल रा� बैंक।
* अपररष्कृत।
 अनुसूची ४.१५ : राष्ट्रिय तलब तथा ज्यालादर सूचकाङ्क (वार्षिक औसत)
अनुसूची ४.१५ : रार्�य तलब तथा ज्यालादर सूचकाङ्क (वार्षिक औसत)
(आधार वषि २०६१/६२ = १००)

प्रर्तशत पररवतिन
र्स.नं. समूि / उपसमूि भार प्रर्तशत 2065/66 2066/67 2067/68 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74
2072/73 2073/74
कूल सूचकाङ्क 100.0 144.4 169.2 199.7 254.4 282.5 321.8 349.0 369.8 423.2 6.0 14.4

1 तलब सूचकाङ्क 27.0 130.6 157.0 157.0 187.3 204.9 256.3 278.6 284.4 336.4 2.1 18.3

1.1 र्नजामती सेवा 2.8 161.2 199.3 199.3 236.5 236.5 309.6 340.7 340.7 423.2 0.0 24.2

1.2 साविजर्नक सं स्थानिरु 1.1 138.4 164.1 164.1 208.6 210.0 263.4 287.3 290.1 350.6 1.0 20.8

1.3 बैंक तथा र्वत्तीय सं स्थािरु 0.6 186.0 204.1 204.1 290.6 290.6 417.6 446.2 457.7 494.9 2.6 8.1

1.4 सै र्नक तथा प्रिरी सेवा 4.0 146.9 180.2 180.2 227.9 227.9 304.9 332.4 332.4 410.8 0.0 23.6

1.5 चशक्षा 10.6 134.5 174.5 174.5 207.8 207.8 268.1 295.8 300.2 362.4 1.5 20.7

1.6 र्नजी सं गठनिरु*** 7.9 101.2 102.5 102.5 111.3 171.2 184.4 193.3 206.0 219.7 6.6 6.7

2 ज्यालादर सूचकाङ्क 73.0 149.4 173.8 215.5 279.2 311.2 345.9 374.9 401.3 455.3 7.0 13.4

2.1 कृर्ष मजदू र 39.5 155.9 187.3 247.8 320.0 360.6 392.4 422.7 457.5 517.3 8.3 13.1

पुरुष 20.5 155.6 190.3 251.8 322.4 354.4 377.8 416.1 451.0 498.0 8.4 10.4

38
मर्िला 19.0 156.3 184.0 243.4 317.4 367.2 408.1 429.8 464.6 538.2 8.1 15.8

2.2 औद्योर्गक मजदूर 25.3 142.8 158.3 173.3 225.0 248.2 293.1 317.4 329.0 374.6 3.6 13.9

उच्च दक्ष 6.3 131.4 144.8 169.5 214.0 233.8 272.6 300.4 319.8 356.9 6.5 11.6

दक्ष 6.3 140.1 155.1 168.6 220.4 242.2 290.0 314.3 326.9 370.1 4.0 13.2

अधिदक्ष 6.3 145.6 161.5 169.5 221.8 246.9 290.1 315.8 323.3 363.8 2.4 12.5

अदक्ष 6.3 154.3 171.7 185.6 243.7 269.8 319.7 339.3 345.8 407.6 1.9 17.9

2.3 र्नमािण मजदूर 8.3 138.6 156.6 189.9 250.3 268.1 285.9 322.9 354.1 405.7 9.7 14.6

डकमी 2.8 134.4 151.3 179.2 235.3 248.8 264.1 300.9 329.6 379.2 9.5 15.0

दक्ष 1.4 132.2 149.9 177.0 226.1 240.5 255.7 291.1 318.4 368.9 9.4 15.8

अदक्ष 1.4 136.6 152.8 181.3 244.5 257.1 272.6 310.8 340.9 389.4 9.7 14.2

र्सकमी 2.8 130.1 144.6 169.8 227.5 243.5 252.6 284.3 316.8 371.9 11.4 17.4

दक्ष 1.4 126.7 141.4 167.0 217.7 234.9 244.2 276.7 310.9 359.4 12.4 15.6

अदक्ष 1.4 133.4 147.7 172.7 237.2 252.2 261.0 291.9 322.8 384.4 10.6 19.1

ज्यामी 2.8 151.3 173.8 220.6 288.1 311.8 340.7 383.3 415.7 466.0 8.5 12.1

पुरुष 1.4 149.8 171.6 221.7 292.2 315.2 345.6 392.5 422.0 457.1 7.5 8.3

मर्िला 1.4 152.9 176.1 219.5 283.9 308.4 335.8 374.1 409.5 474.9 9.5 16.0

स्रोत : नेपाल रा� बैंक।

*** आ.व. २०६९/७० दे चखको र्नजी सं गठनिरुको त्याङ्क अध्याबर्धक गररएको ।

 अनुसूची ४.१६ : राष्ट्रिय तलब तथा ज्यालादर सूचकांकको वार्षिक बिन्दुगत परिवर्तन
अनुसूची ४.१६ : रार्�य तलब तथा ज्यालादर सूचकांकको वार्षिक र्बन्दुगत पररवतिन
(प्रर्तशत पररवतिन)
आर्थिक वषि / फागुन मर्िना
उपभोग्य वस्तुिरू भार प्रर्तशत
२०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७3/७४ २०७4/७५

कुल सूचकाङ्क १००.० १९.३ १३.७ १९.१ २७.६ ९.६ १७.० ६.८ ४.७ १४.१ ७.८
१. तलव सूचकाङ्क २७.० १६.८ १३.८ ०.० १९.३ ९.४ २६.२ ७.८ २.० १८.५ ९.४
१.१ र्नजामती सेवा २.८ २८.१ १४.६ ०.० १८.७ ०.० ३१.३ ९.७ ०.० २४.२ ०.०

१.२ साविजर्नक सं स्थानिरू १.१ २१.९ ११.१ ०.० २८.० ०.० २७.६ ७.५ ०.७ २१.७ ०.०

१.३ बैंक तथा र्वत्तीय सं स्थािरू ०.६ १८.२ १.३ ०.० ४२.४ ०.० ४७.७ ४.३ २.३ १२.९ १.३

१.४ सेना तथा प्रिरीबल ४.० ३०.९ १३.० ०.० २६.५ ०.० ३४.५ ८.५ ०.० २३.६ ०.०

१.५ चशक्षा १०.६ १६.१ २२.४ ०.० १९.१ ०.० ३०.५ ९.१ १.५ २०.७ ५.८

१.६ र्नजी प्रर्तष्टानिरू *** ७.९ २.७ ०.० ०.० ८.६ ५३.८ ८.४ ४.१ ६.६ ६.७ ३६.३
२. ज्यालादर सूचकाङ्क ७३.० २०.१ १३.६ २५.५ २९.८ ९.६ १४.८ ६.६ ५.५ १३.० ७.४

39
२.१ कृर्ष मजदू र ३९.५ २६.९ १७.० ३४.६ २७.१ १२.५ ११.१ ७.९ ५.६ १३.५ ७.७
२.२ औधोर्गक मजदू र २५.२ १०.६ ८.८ १०.४ ३४.३ ४.७ २४.८ २.७ ३.६ ११.६ ६.६

२.३ र्नमािण मजदू र ८.३ १८.१ १०.६ २०.४ ३४.१ ६.३ १०.० १०.४ १०.२ १३.० ८.१
स्रोत : नेपाल रा� बैंक।

*** आर्थिक वषि २०६९/७० दे चख केिी र्नजी सं गठनिरूको त्याङ्क अद्यावर्धक गररएको।
 अनुसूची ४.१७ : राष्ट्रिय तलब तथा ज्यालादर सूचकाङ्क (प्रथम आठ महिना)
अनुसूची ४.१७ : रार्�य तलब तथा ज्यालादर सूचकाङ्क (प्रथम आठ मर्िना)
(आधार वषि २०६१/६२ = १००)

२०६६/६७ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६८/६९ २०६९/७० २०६९/७० २०७०/७१ 2070/71 2071/72 2071/72 2072/73 2072/73 2073/74* 2073/74 2074/75* **
प्रर्तशत पररवतिन
र्स.नं. समूि / उपसमूि भार प्रर्तशत
फागुन असार फागुन असार फागुन असार फागुन असार फागुन असार फागुन असार फागुन असार फागुन असार फागुन* 2073/74 2074/75*

कूल सूचकाङ्क 100.0 169.6 181.9 202.0 216.6 257.7 270.4 282.4 292.5 330.4 330.8 353.0 356.9 369.7 378.8 421.8 429.7 454.9 13.4 7.8

1 तलब सूचकाङ्क 27.0 157.0 157.0 157.0 157.0 187.3 187.3 204.9 204.9 258.6 258.7 278.7 278.7 284.4 284.4 336.9 336.9 368.6 18.5 9.4

1.1 र्नजामती सेवा 2.8 199.3 199.3 199.3 199.3 236.5 236.5 236.5 236.5 310.6 310.6 340.7 340.7 340.7 340.7 423.2 423.2 423.2 24.2 0.0

1.2 साविजर्नक सं स्थानिरु 1.1 164.1 164.1 164.1 164.1 210.0 210.0 210.0 210.0 268.0 268.9 288.1 288.1 290.1 290.1 353.1 353.1 353.1 21.7 0.0

1.3 बैंक तथा र्वत्तीय सं स्थािरु 0.6 204.1 204.1 204.1 204.1 290.6 290.6 290.6 290.6 429.1 429.1 447.5 447.5 457.7 457.7 516.6 516.6 523.2 12.9 1.3

1.4 सै र्नक तथा प्रिरी सेवा 4.0 180.2 180.2 180.2 180.2 227.9 227.9 227.9 227.9 306.5 306.5 332.4 332.4 332.4 332.4 410.8 410.8 410.8 23.6 0.0

1.5 चशक्षा 10.6 174.5 174.5 174.5 174.5 207.8 207.8 207.8 207.8 271.2 271.2 295.8 295.8 300.2 300.2 362.4 362.4 383.4 20.7 5.8

1.6 र्नजी सं गठनिरु*** 7.9 102.5 102.5 102.5 102.5 111.3 111.3 171.2 171.2 185.6 185.6 193.3 193.3 206.0 206.0 219.7 219.7 299.4 6.7 36.3

2 ज्यालादर सूचकाङ्क 73.0 174.2 191.0 218.6 238.6 283.7 301.1 311.0 324.8 356.9 357.4 380.4 385.8 401.2 413.6 453.2 464.0 486.7 12.2 7.4

2.1 कृर्ष मजदू र 39.5 187.2 215.0 251.9 279.8 320.1 345.4 360.2 380.5 400.1 400.1 431.8 441.0 456.1 473.6 517.9 522.1 557.6 10.2 7.7

पुरुष 20.5 189.1 216.7 258.8 280.5 321.0 344.8 353.6 366.7 384.4 384.4 430.5 439.1 449.4 463.7 497.0 501.1 533.3 8.1 7.3

मर्िला 19.0 185.1 213.1 244.4 279.0 319.2 346.2 367.2 395.3 417.0 417.0 433.3 443.1 463.4 484.2 540.6 544.7 583.8 12.5 8.0

2.2 औद्योर्गक मजदू र 25.3 159.9 160.6 176.5 182.4 237.1 243.1 248.3 255.1 309.8 309.8 318.2 318.2 329.6 334.1 367.8 390.4 392.1 16.9 6.6

40
उच्च दक्ष 6.3 147.2 146.1 174.3 179.5 222.4 229.8 233.3 241.3 289.0 289.0 301.9 302.1 321.7 325.5 357.1 358.0 360.3 10.0 0.9

दक्ष 6.3 157.4 158.0 171.4 178.3 232.6 237.2 241.5 251.8 306.8 306.8 314.5 314.5 326.9 332.7 370.0 371.9 373.1 11.8 0.8

अधिदक्ष 6.3 162.8 163.5 171.5 176.9 236.7 242.3 247.7 249.3 307.0 307.0 315.9 315.9 322.1 327.8 364.3 365.5 366.9 11.5 0.7

अदक्ष 6.3 172.2 174.7 188.9 194.9 256.6 263.1 270.7 278.1 336.2 336.2 340.4 340.5 347.5 350.4 379.7 466.1 467.8 33.0 23.2

2.3 र्नमािण मजदू र 8.3 156.1 169.7 187.9 213.7 251.9 266.8 267.8 271.9 294.5 299.3 325.0 329.0 358.1 369.7 404.8 411.6 437.4 11.3 8.1

डकमी 2.8 151.4 162.4 177.8 201.8 238.2 245.5 248.4 250.3 272.7 278.4 302.8 305.4 333.5 345.3 377.8 382.4 407.4 10.7 7.8

दक्ष 1.4 149.5 161.6 176.0 197.3 227.6 235.5 239.7 243.4 263.1 267.5 293.7 295.2 320.1 339.7 368.3 370.5 392.9 9.1 6.7

अदक्ष 1.4 153.4 163.1 179.5 206.3 248.7 255.4 257.1 257.1 282.3 289.4 311.9 315.6 346.9 351.0 387.2 394.2 421.9 12.3 9.0

र्सकमी 2.8 144.3 153.9 170.3 189.9 229.5 245.5 243.6 244.3 257.1 262.0 285.9 288.5 319.1 336.2 372.0 374.3 395.2 11.3 6.2

दक्ष 1.4 141.8 152.0 168.5 185.7 218.4 236.2 235.1 236.4 247.8 253.3 279.1 280.3 313.8 330.3 358.8 361.0 379.0 9.3 5.6

अदक्ष 1.4 146.9 155.8 172.1 194.2 240.7 254.9 252.2 252.2 266.3 270.7 292.6 296.7 324.4 342.2 385.3 387.6 411.3 13.3 6.7

ज्यामी 2.8 172.5 192.8 215.7 249.3 288.0 309.2 311.3 321.0 353.4 357.4 386.0 392.8 421.4 427.4 464.5 478.0 509.5 11.8 9.7

पुरुष 1.4 170.3 189.3 217.6 251.6 293.0 312.7 314.5 325.9 357.2 359.9 396.4 402.8 428.1 428.1 455.1 465.4 494.3 8.7 8.6

मर्िला 1.4 174.7 196.3 213.8 247.0 283.0 305.7 308.1 316.2 349.7 355.0 375.8 382.9 414.8 426.6 473.9 490.5 524.7 15.0 10.7

स्रोत : नेपाल रा� बैंक।

* अपररष्कृत।

** फागुन–फागुनको र्वन्दुगत पररवतिन।

*** आ.व. २०६९/७० दे चखको र्नजी सं गठनिरुको त्याङ्क अध्याबर्धक गररएको ।

 अनुसअनु
ूचसी ूच५.१
ी ५.१ :: मौद्रमौद्रिक
िक सवेक्षणसर्वे क्षण

(रु. करोडमा)

असार मसान्त प्रिम आठ मविना

क्र.सं . िीर्ाक
२०६७ २०६८ २०६९ २०७० २०७१ २०७२ २०७३ २०७४ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५*

१ खुद बैदेशिक सम्पशि २१६५२.५ २२१२६.६ ३८३७७.२ ४६८२३.८ ५९९२२.० ७४७२८.७ ९५५९८.१ १०१४६३.५ ९३०७९.४ ९९७४०.० १००३१०.१

२ खुद आन्तररक सम्पशि ६०४४६.२ ७०००५.५ ७४६५३.० ८४७१३.८ ९६६७४.७ ११३०५१.४ १२८८५९.८ १५७७०६.७ ११६२३९.३ १४७७७०.६ १८२३९७.८

३ कुल आन्तररक कर्ाा ७९६५९.८ ९१०२२.५ ९९४६९.१ ११६५८६.६ १३१४३०.५ १५२७३४.६ १८०५७३.६ २१७७७९.२ १६१२०६.२ १९९९७४.७ २४३१५६.४

४ कुल आन्तररक कर्ाा ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०

५ सरकारलाई गएको खुद कर्ाा १३६५२.३ १६३४३.९ १६२८८.२ १६७७८.८ १४१९८.९ १२७२१.१ ८७७५.९ १४९४८.९ ५०२७.० ३४६.४ ८५४७.४

(क) सरकारमाथिको दावी १३६५२.३ १६३४३.९ १६५२५.५ १६७९७.३ १६५४९.० १६१०२.५ २०२७७.८ २५५७६.१ १४६३५.८ १९९१७.६ ३५९४९.९

(ख) सरकारी बचत ०.० ०.० २३७.३ १८.५ २३५०.१ ३३८१.३ ११५०१.८ १०६२७.२ ९६०८.८ १९५७१.२ २७४०२.५

६ सरकारी सं स्िानलाई गएको कर्ाा ८४७.३ ८६०.३ ११३७.५ १२७०.६ ११९०.५ १३३६.१ ११६४.१ १३५१.२ १२९५.७ १२७१.१ १४४९.८

41
(क) वविीय २५९.७ २२२.६ १२७.६ १३१.७ १४८.८ ३२६.१ ३४१.४ ४२८.६ ३४१.४ ४४३.९ ३८३.३

(ख) गैर–वविीय ५८७.६ ६३७.६ १००९.९ ११३८.९ १०४१.७ १०१०.१ ८२२.७ ९२२.६ ९५४.३ ८२७.२ १०६६.५

७ गैर–सरकारी थबिीय सं स्िालाई गएको कर्ाा १३०५.२ १०८६.० १०६०.८ १२३४.५ ९५८.६ १२८२.८ १४०२.९ १७६३.१ १५८६.६ १७३०.४ २३३६.८

८ थनर्ी क्षेत्रलाई गएको कर्ाा ६३८५५.० ७२७३२.२ ८०९८२.६ ९७३०२.६ ११५०८२.५ १३७३९४.५ १६९२३०.६ १९९७१६.० १५३२९६.९ १९६६२६.८ २३०८२२.४

९ खुद अमौद्रिक दावयत्व १९२१३.६ २१०१७.० २४८१६.१ ३१८७२.८ ३४७५५.८ ३९६८३.१ ५१७१३.८ ६००७२.५ ४४९६७.० ५२२०४.२ ६०७५८.६

१० ववस्तृत मुिा प्रदाय, एम२ (११+१२) ८२०९८.७ ९२१३२.० ११३०३०.२ १३१५३७.६ १५६५९६.७ १८७७८०.१ २२४४५७.९ २५९१७०.२ २०९३१८.७ २४७५१०.६ २८२७०७.९

११ मुिा प्रदाय, एम१ २१२०९.७ २२२३५.१ २६३७०.६ ३०१५९.० ३५४८३.० ४२४७४.५ ५०३२८.७ ५६९४०.२ ५०९८९.२ ५३१७९.० ६०५६६.७

(क) मुिा १३९२८.१ १४१९३.१ १७०४९.२ १९५८७.४ २२७५३.७ २७००८.० ३२७४८.३ ३६१७४.६ ३११६२.१ ३६१८५.९ ४०३८७.३

(ख) चल्ती थनक्षेप ७२८१.६ ८०४२.० ९३२१.४ १०५७१.६ १२७२९.३ १५४६६.४ १७५८०.४ २०७६५.६ १९८२७.१ १६९९३.१ २०१७९.४

१२ मुद्दती, बचत र कल थनक्षेप ६०८८९.० ६९८९६.९ ८६६५९.७ १०१३७८.६ १२१११३.७ १४५३०५.७ १७४१२९.१ २०२२३०.० १५८३२९.५ १९४३३१.६ २२२१४१.२

स्रोत : नेपाल रा� बैंक।

* अपररष्कृत।
 ५.२
अनुसूची अनु
सूची :५.२
मुद्: रामुिप्रदायमा
ा प्रदायमा प्रभाव
प्रभावपानेपार्ने कारकहरू
कारकिरू
(वावर्ाक पररवतान, रकममा) (रु. करोडमा)
प्रिम आठ मविना
क्र.सं . िीर्ाक २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४
२०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५*
१ खुद बैदेशिक सम्पशि @ १३१६२.७ ६८९४.० १२७१२.७ १४५०३.६ १८८९१.२ ८२१०.६ १५८१८.३ ५००२.१ -२४७३.०
२ खुद आन्तररक सम्पशि @ ७७३५.६ ११६१३.४ १२३४६.४ १६६७९.८ १७७८६.५ २६५०१.७ ५७२०.२ १८०५०.६ २६०१०.७
३ कुल आन्तररक कर्ाा ८४४६.७ १७११७.५ १४८४३.९ २१३०४.१ २७८३९.० ३७२०५.६ ८४७१.७ १९४०१.१ २५३७७.२
कुल आन्तररक कर्ाा ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०
४ सरकारलाई गएको खुद कर्ाा -५५.७ ४९०.६ -२५७९.९ -१४७७.८ -३९४५.२ ६१७३.० -७६९४.२ -८४२९.५ -६४०१.५
क. सरकारमाथिको दावी १८१.५ २७१.८ -२४८.२ -४४६.६ ४१७५.३ ५२९८.३ -१४६६.७ -३६०.२ १०३७३.८
ख. सरकारी बचत २३७.३ -२१८.८ २३३१.६ १०३१.२ ८१२०.५ -८७४.६ ६२२७.५ ८०६९.४ १६७७५.३
५ सं स्िानतर्ा गएको कर्ाा २७७.३ १३३.१ -८०.२ १४५.६ -१७२.० १८७.१ -४०.४ १०७.० ९८.६
(क) वविीय -९५.० ४.१ १७.० १७७.३ १५.४ ८७.२ १५.३ १०२.४ -४५.३
(ख) गैर–वविीय ३७२.३ १२९.० -९७.२ -३१.७ -१८७.४ ९९.९ -५५.७ ४.५ १४३.९

42
६ गैर सरकारी थबिीय सं स्िालाई गएको कर्ाा -२५.२ १७३.७ -२७६.० ३२४.२ १२०.१ ३६०.२ ३०३.८ ३२७.४ ५७३.८
७ थनर्ी क्षेत्रलाई गएको कर्ाा ८२५०.३ १६३२०.० १७७७९.९ २२३१२.० ३१८३६.१ ३०४८५.४ १५९०२.४ २७३९६.२ ३११०६.४
थनर्ी क्षेत्रलाई गएको कर्ाा ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०
८ खुद अमौद्रिक दावयत्व @ ७११.१ ५५०४.० २४९७.५ ४६२४.२ १००५२.५ १०७०३.९ २७५१.५ १३५०.५ -६३३.५
खुद अमौद्रिक दावयत्व ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०
९ मुिा प्रदाय, एम २ (१०+११) २०८९८.२ १८५०७.४ २५०५९.१ ३११८३.४ ३६६७७.७ ३४७१२.३ २१५३८.५ २३०५२.७ २३५३७.७
१० मुिा प्रदाय, एम १ (क+ख) ४१३५.४ ३७८८.४ ५३२४.० ६९९१.५ ७८५४.३ ६६११.५ ८५१४.८ २८५०.३ ३६२६.५
(क) मुिा २८५६.० २५३८.३ ३१६६.३ ४२५४.३ ५७४०.२ ३४२६.३ ४१५४.१ ३४३७.७ ४२१२.७
(ख) चल्ती थनक्षेप १२७९.४ १२५०.२ २१५७.७ २७३७.२ २११४.० ३१८५.२ ४३६०.७ -५८७.४ -५८६.२
११ मुद्दती, बचत र कल थनक्षेप १६७६२.८ १४७१८.९ १९७३५.१ २४१९२.० २८८२३.५ २८१००.८ १३०२३.८ २०२०२.४ १९९११.३
१२ ववदे िी ववथनमय नार्ा (+) नोक्सान (–) ३०८८.० १५५२.६ ३८५.५ ३०३.२ १९७८.१ -२३४५.२ २५३२.४ -८६०.१ १३१९.६
स्रोत : नेपाल रा� बैंक।

* अपररष्कृत।

@ ववथनमय नार्ा/नोक्सान समायोर्न गररएको।

 अनुसूची ५.३ : मुद्रा प्रदायमा प्रभाव पार्ने कारकहरू
अनुसूची ५.३ : मुिा प्रदायमा प्रभाव पाने कारकिरू
(वावर्ाक पररवतान प्रथतितमा)

प्रिम आठ मविना
क्र.सं . िीर्ाक २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४
२०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५*
१ खुद बैदेशिक सम्पशि @ १८.० २७.२ २४.२ २५.३ ८.६ २१.२ ५.२ -२.४

२ खुद आन्तररक सम्पशि @ १५.६ १४.६ १७.३ १५.७ २०.६ ५.१ १४.० १६.५

३ कुल आन्तररक कर्ाा १७.२ १२.७ १६.२ १८.२ २०.६ ५.५ १०.७ ११.७

४ कुल आन्तररक कर्ाा ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०

सरकारलाई गएको खुद कर्ाा ३.० -१५.४ -१०.४ -३१.० ७०.३ -६०.५ -९६.१ -४२.८

५ क. सरकारमाथिको दावी १.६ -१.५ -२.७ २५.९ २६.१ -९.१ -१.८ ४०.६

ख. सरकारी बचत -९२.२ १२६३६.५ ४३.९ २४०.२ -७.६ १८४.२ ७०.२ १५७.९

सं स्िानततर्ा गएको कर्ाा ११.७ -६.३ १२.२ -१२.९ १६.१ -३.० ९.२ ७.३

६ (क) वविीय ३.२ १२.९ ११९.२ ४.७ २५.५ ४.७ ३०.० -१०.६

43
(ख) गैर–वविीय १२.८ -८.५ -३.० -१८.६ १२.१ -५.५ ०.६ १५.६

७ गैर सरकारी थबिीय सं स्िालाई गएको कर्ाा १६.४ -२२.४ ३३.८ ९.४ २५.७ २३.७ २३.३ ३२.५

थनर्ी क्षेत्रलाई गएको कर्ाा २०.२ १८.३ १९.४ २३.२ १८.० ११.६ १६.२ १५.६
८
थनर्ी क्षेत्रलाई गएको कर्ाा ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०

खुद अमौद्रिक दावयत्व @ २२.२ ७.८ १३.३ २५.३ २०.७ ६.९ २.६ -१.१
९
खुद अमौद्रिक दावयत्व ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०

१० मुिा प्रदाय, एम २ (१०+११) १६.४ १९.१ १९.९ १९.५ १५.५ ११.५ १०.३ ९.१

मुिा प्रदाय, एम १ (क+ख) १४.४ १७.७ १९.७ १८.५ १३.१ २०.० ५.७ ६.४

११ (क) मुिा १४.९ १६.२ १८.७ २१.३ १०.५ १५.४ १०.५ ११.६

(ख) चल्ती थनक्षेप १३.४ २०.४ २१.५ १३.७ १८.१ २८.२ -३.३ -२.८

१२ मुद्दती, बचत र कल थनक्षेप १७.० २०.० ४३.८ १९.८ १६.१ ९.० ११.६ ९.८
स्रोत : नेपाल रा� बैंक।

* अपररष्कृत।

@ ववथनमय नार्ा/नोक्सान समायोर्न गररएको।

 अनुसअनु
ूचीस५.४
ूची ५.४: :खु
खुललाा बर्ार
बजारकारोबार शस्िथत
कारोबार स्थिति
अनुसूची ५.४ : खुला बर्ार कारोबार शस्िथत
(रु. करोडमा)
(रु. करोडमा)
प्रिम आठ मविना
वववरण २०७१/७२ २०७२/७३ प्रिम आठ मविना
२०७२/७३
वववरण २०७१/७२ २०७२/७३ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५
२०७३/७४ २०७४/७५
तरलता प्रिोचन 47680.0 54255.0 12445.0 10110.0 13025.0
तरलता प्रिोचन 47680.0 54255.0 12445.0 10110.0 13025.0
थबक्री बोलकबोल 600.0 910.0 0.0 0.0 0.0
क
थबक्री बोलकबोल 600.0 910.0 0.0 0.0 0.0
क ररभसा ररपो बोलकबोल 31580.0 23595.0 6425.0 6425.0 8475.0
ररभसा ररपो बोलकबोल 31580.0 23595.0 6425.0 6425.0 8475.0
थनक्षेप बोलकबोल 15500.0 29750.0 6020.0 3685.0 4550.0
थनक्षेप बोलकबोल 15500.0 29750.0 6020.0 3685.0 4550.0
तरलता प्रवाि 0.0 0.0 6099.8 6099.8 9724.5
तरलता प्रवाि 0.0 0.0 6099.8 6099.8 9724.5
ख खररद बोलकबोल 0.0 0.0 2778.8 2778.8 3709.5
ख खररद बोलकबोल 0.0 0.0 2778.8 2778.8 3709.5
ररपो बोलकबोल 0.0 0.0 3321.0 3321.0 6015.0
ररपो बोलकबोल 0.0 0.0 3321.0 3321.0 6015.0
ग खुद तरलता प्रिोचन(क-ख) 47680.0 54255.0 6345.2 4010.2 3300.5
ग खुद तरलता प्रिोचन(क-ख) 47680.0 54255.0 6345.2 4010.2 3300.5
स्रोतः नेपाल रा� बैंक।
स्रोतः नेपाल रा� बैंक।

44
अनुस अनुसूची ५.५ रचना: ब्यार्दर सं रचना (प्रथतित)
(प्रतिशत)
अनु
ूचसी ूच५.५
ी ५.५: : ब्याजदर
ब्यार्दर संसंरचना (प्रथतित)
२०७४ 2074
भाररत औसत ब्यार्दर २०७३ असार २०७३ असोर् 2073 पुस 2073 चै त २०७४
२०७४ असार 20742074 पुस
भाररत औसत ब्यार्दर २०७३ असार २०७३ असोर् 2073 पुस 2073 चैत २०७४ असार 2074 पुसअसोर् चैत**
असोर् चैत**
९१ द्रदने ट्रेर्री ववल ०.१ २.१ १.७ ०.९ ०.७ १.२ ५.८ ४.
९१ द्रदने ट्रेर्री ववल ०.१ २.१ १.७ ०.९ ०.७ १.२ ५.८ ४.९८
अन्तर–बैंक दर
अन्तर–बैंक दर
वाशणज्य बैंक ०.७ ३.३ २.७ ०.८ ०.६ १.१ ४.४ ४
वाशणज्य बैंक ०.७ ३.३ २.७ ०.८ ०.६ १.१ ४.४ ४.१
अन्य वविीय सं स्िा ३.३ ४.१ ५.५ ७.३ ४.५ - ५.१ ५
अन्य वविीय सं स्िा ३.३ ४.१ ५.५ ७.३ ४.५ - ५.१ ५.७
थनक्षेप ३.३ ३.३ ४. ५.१ ६.२ ६.२ ६.२ ६
थनक्षेप ३.३ ३.३ ४. ५.१ ६.२ ६.२ ६.२ ६.५
कर्ाा ८.९ ८.६ ९.३ १०.८ ११.३ ११.१ ११.८ १
कर्ाा ८.९ ८.६ ९.३ १०.८ ११.३ ११.१ ११.८ १२.
आधार ब्यार्दर ६.५ ६.४ ७.१ ८.६ ९.९ १०.१ ९.९ १०
आधार ब्यार्दर ६.५ ६.४ ७.१ ८.६ ९.९ १०.१ ९.९ १०.४
स्रोतः नेपाल रा� बैंक।
स्रोतः नेपाल रा� बैंक।
** थनक्षेप, कर्ाा र आधार ब्यार्दरको तथ्याङ्क २०७४ र्ागुनको रिेको।
** थनक्षेप, कर्ाा र आधार ब्यार्दरको तथ्याङ्क २०७४ र्ागुनको रिे को।
 अनुसूची ५.६ : निक्षेप परिचालन तथा कर्जा प्रवाह (रु. करोडमा)
अनुसूची ५.६ : थनक्षेप पररचालन तिा कर्ाा प्रवाि (रु. करोडमा)
२०७३ असार २०७३ र्ागुन २०७४ असार २०७४ र्ागुन आठ मविनामा प्रथतित पररवतान
िीर्ाक
मसान्त मसान्त मसान्त मसान्त* २०७३/७४ २०७४/७५

थनक्षेप पररचालन
वाशणज्य बैंक १७५३४३ १९३२५१ २०८०३९ २२२००३ १०.२ ६.७
ववकास बैंक २६८९० २६८६१ २२१०३ २५६२१ -०.१ १५.९
ववि कम्पनी ६३०३ ५६७७ ५१७७ ५५६३ -९.९ ७.५

45
बैंक तिा वविीय सं स्िा + २०१६८२ २२००६५ २२९९८१ २४८७१४ ९.१ ८.१

कर्ाा प्रबाि (थनर्ी क्षेत्रमा)

वाशणज्य बैंक १३६७२८ १६०८३४ १७०८९९ १९४६०७ १७.६ १३.९
ववकास बैंक २३२७० २४७७८ २००७४ २४३३३. ६.५ २१.२
ववि कम्पनी ५६९० ५४९२ ४९२९ ५२६६. -३.५ ६.८
बैंक तिा वविीय सं स्िा+ १६५६८८ १९११०४ १९५९०१ २२४२०५ १५.३ १४.५
स्रोतः नेपाल रा� बैंक।

* अपररष्कृत।

+ बैक तिा वविीय सं स्िािरू बीच एक आपसको थनक्षेप समायोर्न गररएको ।

 अनुसूची ५.७: क्षेत्रगत आधारमा कर्जा प्रवाहको अवस्था (रु. करोडमा)
अनुसूची ५.७: क्षेत्रगत आधारमा कर्ाा प्रवािको अवस्िा (रु. करोडमा)
2074 (असार-र्ागुन ) कुल कर्ाामा अंि
क्षेत्र 2073 असार 2074 असार 2074 र्ागुन
(प्रथतित पररवतान ) (२०७४ र्ागुन )
कृवर् 7879.1 9004.1 12832.7 42.5 5.7

खानी 340.4 389.4 473.6 21.6 0.2

उत्पादन 29611.1 32980 36012.7 9.2 15.9

थनमााण 18287.2 21218.6 23628.4 11.4 10.4

धातु उत्पादन, मेशिनरी र ववद्युतीय उपकरण 1947.3 2502.7 2911.1 16.3 1.3

2994.2 3369.2 3664.5 8.8 1.6

46
यातायातका समान उत्पादन र वर्विङ

यातायत, सञ्चार र सावार्थनक सेवा 8396.7 10510 11970.5 13.9 5.3

िोक तिा खुिा व्यापार 37435 43469.8 49610 14.1 21.9

वविीय, वीमा र स्िीर सम्पथि 13505.6 16539.3 18436.9 11.5 8.2

सेवा उद्योग 12657.5 15612.2 17797.4 14 7.9

उपभोग्य ऋण 6518.7 8533.9 8306.9 -2.7 3.7

स्िानीय सरकार 165.5 158.4 156.7 -1.1 0.1

अन्य 28446.9 34334.8 40333.5 17.5 17.8

स्रोतः नेपाल रा� बैंक।

 अनुअनु
सूचसी ूच५.८
ी ५.८: : बैंक
बैंकतथा
तिावित्तीय
वविीय संसंसस््थाहरूको
िािरूको सं ख््या
संख या
वविीय सं स्िा २०६९ २०७० २०७१ २०७२ २०७३ २०७४ २०७४*

वाशणज्य बैंक ३२ ३१ ३० ३० २८ २८ २८

ववकास बैंक ८८ ८६ ८४ ७६ ६७ ४० ३६

ववि कम्पनी ७० ५९ ५३ ४८ ४२ २८ २५

लघु ववि कारोबार गने सं स्िा २४ ३१ ३३ ३८ ४२ ५३ ६४

नेपाल रा� बैंकबाि इर्ार्तप्राि सिकारी सं स्िा (सीथमत

१६ १६ १५ १५ १५ १४ १४
बैंवकङ्ग कारोबार गने)

47
नेपाल रा� बैंकबाि इर्ार्त प्राि गैर सरकारी सं स्िा (लघु
३६ ३१ २९ २७ २५ २५ २४
ववि कारोबार गने)

बीमा कम्पनी २५ २५ २५ २६ २६ २८ ३९

कमाचारी सञ्चय कोर् १ १ १ १ १ १ १

नागररक लगानी कोर् १ १ १ १ १ १ १

िुलाक बचत बैंक १ १ १ १ १ १ १

िुलाक बचत बैंकका कायाालयिरू ११७ ११७ ११७ ६८ ६८ ६८ ६८

स्रोतः नेपाल रा� बैंक।

*चै त मसान्त।
 अनुसूची ५.९ : वित्तीय पह
ँ च
ु का केही परिसूचक
अनुसूची ५.९ : वविीय पि
ँ च
ु का केिी पररसूचक
वविीय पँिच
ु का सूचक २०७१ असार २०७२ असार २०७३ असार २०७४ असार २०७४ र्ागुन
बैंक तिा वविीय सं स्िाको िाखा सं ख्या
वाशणज्य बैंक १५४७ १६७२ १८६९ २२७४ २५५३

ववकास बैंक ८१८ ८०८ ८५२ ७६९ ८८२

ववि कम्पनी २३९ २४२ १७५ १३० १८३

प्रथत बैंक िाखा र्नसं ख्या ७६६६ ७२०६ ६५६२ ५६१० ४९७५

थनक्षेप खाताको सं ख्या १३१२९५७४ १४९३४६१८ १६८३६०१७ १९६७७००५ २१४९८९०३

ऋण खाताको सं ख्या ९४०००५ १०३३३८३ १०९६५७० १२१६०९१ १२६९२२०

िाखारवित बैंवकङ्ग केन्ि ५०४ ५०४ ८१२ १००८ १२७३

मोबाइल बैंवकङ्ग सेवा प्रयोगकताा ७६८४२४ १०६८३०३ १७५४५६६ २६६९७३२ ३५३०२२७

48
इन्िरनेि बैंवकङ्ग सेवा प्रयोगकताा ३२८४३४ ४१५४६२ ५१५४६५ ७८३७५१ ८४२४३१

एविमको सं ख्या १६५२ १७२१ १९०८ २०८१ २६३८

डे थबिकाडाको सं ख्या ३९८८७७९ ४५३१७८७ ४५१२९७९ ४९८०९५८ ५७६९१२८

क्रेथडि काडाको सं ख्या ५७८९८ ४३८९५ ५२०१४ ६८९६६ ९४७१६

प्रथत १00,000 वयस्क र्नसं ख्यामा थनक्षेप खाता सं ख्या ७३५५३ ८२५१० ९१७४७ १०५७९० ११५५८५

प्रथत १00,000 वयस्क र्नसं ख्यामा एविम सं ख्या ९ १० १० ११ १४

प्रथत १00,000 वयस्क र्नसं ख्यामा िाखा सं ख्या १५ १५ १६ १७ १९

प्रथत १00,000 वयस्क र्नसं ख्यामा डेथबि काडा सं ख्या २२३४६ २५०३७ २४५९३ २६७७९ ३१०१७

प्रथत १00,000 वयस्क र्नसं ख्यामा क्रेथडि काडा सं ख्या ३२४ २४३ २८३ ३७१ ५०९

स्रोत : नेपाल रा� बैंक।

*र्नसं ख्याको तथ्याङ्क केन्िीय तथ्याङ्क ववभागको र्नसं ख्या प्रक्षेपण (मध्यमस्तर) बाि लथगएको।
 अनुसूची ५.१०अनुस:ूचीबैं५.१०
क तथा: बैंक तिा
वित्तीय
वविीय सं
सं स्सिािरूको
्थाहरूको स्रोत र उपयोग
साधनकोसाधनको स्रोत र उपयोग
(रु. करोडमा)

असार मसान्त प्रिम आठ मविना

क्र.सं . िीर्ाक
२०६९ २०७० २०७१ २०७२ २०७३ २०७४ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५*
१ कुल थनक्षेप १०११८२.२९ ११८८०९.०२ १४०६७६.९५ १६८८८२.९९ २०१६८१.६२ २२९९८०.७६ १८३०६२.४३ २२००६५.१९ २४८७१४.३३

२ चल्ती ९४९०.०३ ११३६९.३० १२९६८.९२ १५९२९.०० १८३४६.०३ १९९०४.७२ १६५७६.५८ १६७०४.५७ २०९२४.९१

३ बचत ३९७१६.८६ ४६९४८.५२ ५८९७०.५९ ७१२४७.१२ ८७३६७.९६ ८१४१५.३० ८०८०९.७३ ८२१२४.१६ ९०८८२.०९

४ मुद्दती ३६८२२.३५ ४२०९९.४६ ४५२९४.१९ ५०९२०.११ ६१५८६.१४ ९९३४२.५८ ५२१०९.८२ ८३८५५.१२ १०९५४८.९३

५ कल १४४७२.९९ १७४७६.०६ २२३३८.१४ २९५७१.७४ ३२७८७.८१ २७२३४.२० ३२०६१.७९ ३५५८७.३८ २५१६९.०९

६ माशर्ान ६८०.०७ ९१५.६९ ११०५.११ १२१५.०२ १५९३.६८ २०८३.९६ १५०४.५१ १७९३.९७ २१८९.३१

७ नेपाल रा� बैंकबाि सापिी ४७.३३ २७५.७६ १९३.३० ३२६.१५ ६७१.०२ ६९३.७३ २३६.७५ ९६८.७५ १९०३.९६

८ अन्य वैदेशिक दावयत्व २५०.७९ २९५.४३ ०.४१ ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.०० ०.००

९ खुद अन्य साधनिरू १५४०३.८९ १८४५६.८४ १९१४५.३१ २०३९१.६५ २३५९८.०७ ३५४६७.७४ १६८५८.४५ ३३३३५.५० ४४६९०.४४

१० कुल साधनको स्रोत = उपयोग ११६८८४.३ १३७८३७.० १६००१६.० १८९६००.८ २२५९५०.७ २६६१४२.२ २००१५७.६ २५४३६९.४ २९५३०८.७

११ नगद मैज्दात र बैंक बैंलेन्स २०११८.९ २३०५१.६ २८६८२.६ ३५३३७.३ ३५६७४.८ ४२०४३.१ ३११६५.० ३९०८४.५ ३५३८०.२

49
१२ नगद मौज्दात ३०७२.३ ३४८७.२ ४११३.० ४७२९.२ ५५९०.१ ६३०८.२ ४८७५.५ ५२२५.० ६११४.३

१३ रा� बैंकमा रिे को मौज्दात ११००२.४ ११७७३.० १५६२१.४ १९२२३.९ १५४००.६ २११५९.३ १३२०३.२ १८४०५.२ १७७०४.०

१४ ववदे िी मुिा मौज्दात ६८.८ ८५.२ ७८.९ १३३.७ १००.० १०९.३ १२६.८ १६१.५ ३३०.८

१५ ववदे िमा रिे को मौज्दात ५९७५.४ ७७०६.२ ८८६९.४ ११२५०.५ १४५८४.० १४४६६.३ १२९५९.५ १५२९२.७ ११२३१.२

१६ कर्ाा तिा सापिी ९६७६५.४ ११४७८५.४ १३१३३३.३ १५४२६३.५ १९०२७५.९ २२४०९९.१ १६८९९२.७ २१५२८५.० २५९९२८.५

१७ सरकारमाथिको दावी १३७०३.२ १५२२५.६ १४२१५.८ १४२४९.८ १८६३६.९ २१३८९.५ १३००२.३ १६००९.४ २५९८३.६

१८ सरकारी सं स्िानिरुमाथिको दावी ११२३.३ १२४४.२ ११३८.३ १०९२.३ ९२०.३ १००४.९ १०५१.९ ९२४.७ ११६८.७

वविीय ११६.२ १०८.४ ९९.७ ८५.३ १००.७ ८५.४ १००.६ १००.६ १०५.३

गैर-वविीय १००७.१ ११३५.८ १०३८.६ १००७.० ८१९.६ ९१९.५ ९५१.२ ८२४.१ १०६३.४

१९ गैर सरकारी वविीय सं स्िानिरुमाथिको दावी १०५९.२ १२३२.९ ९५७.० १२८१.२ १४०१.३ १७६१.५ १५८५.० १७२८.८ २३३५.२

२० थनर्ी क्षेत्रमाथिको दावी ८०५३०.८ ९६८४३.९ ११४६६९.९ १३६९२४.९ १६८७८५.६ १९९३०२.३ १५२८३९.३ १९६१८८.० २३०४३०.३

२१ ववदे िी ववल खररद ३४९.० २३८.८ ३५२.४ ७१५.३ ५३१.८ ६४१.० ५१४.२ ४३४.१ १०.६

२२ कर्ाा तिा सापिी/थनक्षेप अनुपात (%)# ८२.१ ८३.८ ८३.३ ८२.९ ८५.१ ८८.१ ८५.२ ९०.६ ९४.१
स्रोत : नेपाल रा� बैंक।

* अपररकृष्त

# सरकारमाथि दावी समावेि नभएको।

 अनुसूची ५.११ वाणिज्य
अनुसूची :५.११ : वाशणज्यबैंबैंक हरूको
किरूको साधनको
साधनको स्रोत र उपयोग
स्रोत र उपयोग

(रु. करोडमा)

असार मसान्त प्रिम आठ मविना

क्र.सं . िीर्ाक
२०६९ २०७० २०७१ २०७२ २०७३ २०७४ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५*
१ कुल थनक्षेप ८६१६९.० १०१५५७.८ ११९६४७.९ १४५२७४.९ १७५३४३.१ २०८०३८.६ १५७०३२.३ १९३२५१.१ २२२००३.१

२ चल्ती ९११३.५ १०७३१.० १२२५४.५ १५०४४.३ १७५०८.७ १९१७०.२ १५५५१.० १५८९९.८ २०२७३.७

३ बचत ३०४७१.२ ३५८८०.५ ४५०७६.९ ५५९३५.१ ६९८६९.१ ७०३०२.८ ६४१०२.६ ६७९००.० ७८१२४.७

४ मुद्दती २९७६२.६ ३४५६४.२ ३६५५५.० ४१७३५.५ ५२३२३.१ ८७९८२.२ ४२५११.४ ७१८८८.४ ९५४५८.०

५ कल १६१६३.७ १९४९३.३ २४६८८.४ ३१३७९.९ ३४०७०.८ २८५२२.९ ३३३८५.० ३५७९५.९ २५९८८.८

६ माशर्ान ६५८.० ८८८.८ १०७३.१ ११८०.१ १५७१.४ २०६०.५ १४८२.३ १७६७.१ २१५७.८

७ नेपाल रा� बैंकवाि सापिी ४७.३ २१८.८ १९३.३ ३२६.२ ६५१.६ ६२४.४ २३३.० ८७४.८ १८०२.७

८ अन्य बैदेशिक दावयत्व २१७.६ २९५.४ ०.४ ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०

९ खुद अन्य साधनिरु १०९५९.१ १३२१०.६ १३५५३.५ १३८८५.६ १६३२५.३ २७८९५.२ १०२०३.१ २५२७४.४ ३६६८४.६

१० कुल साधनको श्रोत = उपयोग ९७३९३.० ११५२८२.६ १३३३९५.१ १५९४८६.६ १९२३२०.० २३६५५८.२ १६७४६८.४ २१९४००.३ २६०४९०.४

50
११ नगद मौज्दात र बैंक बैलेन्स १८६१८.३ २१४७२.३ २६७०२.५ ३२७८५.९ ३२८२७.३ ३९५४५.९ २८३४८.५ ३६५४३.५ ३२९६३.३

१२ नगद मौज्दात २५७६.२ २९२९.३ ३३९४.२ ३९३८.३ ४७०६.१ ५५४७.२ ४०५८.१ ४४०४.५ ५२९७.१

१३ रा� बैंकमा रिे को मौज्दात १००१३.८ १०७३५.६ १४३४८.१ १७४९४.० १३४७१.६ १९४४२.६ ११२३७.० १६७०८.५ १६१२७.८

१४ थबदे िी मुिा मौज्दात ६२.९ ८०.१ ७०.० १२५.२ ९२.८ ९९.७ ११८.१ १४९.० ३१०.६

१५ थबदे िमा रिे को मौज्दात ५९६५.४ ७७२७.४ ८८९०.१ ११२२८.४ १४५५६.८ १४४५६.५ १२९३५.३ १५२८१.५ ११२२७.७

१६ कर्ाा तिा सापिी ७८७७४.८ ९३८१०.३ १०६६९२.६ १२६७००.७ १५९४९२.७ १९७०१२.२ १३९११९.९ १८२८५६.७ २२७५२७.१

१७ सरकारमाथि दाबी १२८९८.७ १४७२३.० १३६३६.७ १३६३६.३ १७६९६.३ २०३०६.२ १२२८१.२ १५०५२.३ २४८१७.९

१८ सरकारी सं स्िानिरुमाथि दाबी १०९२.५ १२१५.८ ११०४.४ १०६२.७ ८८८.२ ९७२.८ १०१०.९ ८८२.७ ११३२.४

१९ गैर सरकारी थबिीय सं स्िा िरुमाथिको दाबी १०९८.४ १०००.४ ९१४.० ११०४.८ १४३०.५ १५८४.८ १४६७.८ १६४१.४ १८९१.६

२० थनर्ी क्षेत्रमाथि दाबी ६३३३६.१ ७६६३२.७ ९०६८५.२ ११०१८१.५ १३८९४५.९ १७३५०७.५ १२३८४५.८ १६४८४६.२ १९९६७४.६

थनर्ी क्षेत्रमाथि दाबी ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०

२१ थबदे िी थबल खरीद ३४९.० २३८.४ ३५२.४ ७१५.३ ५३१.८ ६४१.० ५१४.२ ४३४.१ १०.६

२२ कर्ाा तिा सापिी / थनक्षेप अनुपात (%) ७६.४ ७७.९ ७७.८ ७७.८ ८०.९ ८४.९ ८०.८ ८६.८ ९१.३

स्रोत : नेपाल रा� बैंक।

* अपररकृष्त।
 अनुसूची ५.१2 : वाणिज्य बैंकहरूबाट असुल हुन बाँकी कर्जाको क्षेत्रगत विवरण
अनुसूची ५.१2 : वाशणज्य बैंकिरूबाि असुल िुन बाँकी कर्ााको क्षेत्रगत वववरण
(रु. करोडमा)
प्रिम आठ मविना
क्षेत्र २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४
२०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५*
कृवर् २३४०.७ ३१५३.१ ४०२७.० ५०७०.६ ६११२.५ ७५३५.० ५४४०.० ६८१४.६ ११०१७.९
खानी २३५.९ ३४८.७ ३२५.५ ३०६.४ २९७.१ ३४६.८ ३०६.२ २९१.४ ४१२.४
उत्पादन क्षेत्र १४३९७.२ १७६६६.२ २०७४२.८ २३९७२.३ २७८३०.४ ३१५९४.२ २६२५७.४ ३१३९७.६ ३४३६९.०
थनमााण ६१३१.२ ७१७१.३ ८८७४.१ ११५१७.६ १४२३०.३ १७८७७.७ १२३५२.१ १७३३७.५ १९७३५.८
धातु उत्पादन, मेथसनरी र ववद्युतीय उपकरण तिा र्डान ८४०.२ १००४.४ १०९२.९ १२४०.२ १६३२.८ २२६३.३ १४५३.६ २०२२.१ २६०५.०
यातायात, उपकरण उत्पादन तिा र्डान १२७८.४ १२६६.६ १५४८.९ १४३७.७ २१५२.० २४२०.६ १७१६.७ २५०४.३ २६७८.३
सं चार र सावार्थनक सेवा २५१७.५ ३०१५.२ ३१४१.१ ४१२८.९ ६३८२.८ ८७६१.० ५३७४.७ ७८६४.६ ९८७२.५
िोक ववक्रेता र खुिा ववक्रेता १२९२४.९ १६१५८.८ २०५४१.५ २५६२५.३ ३३०८८.७ ३९७९४.५ २८६९६.२ ३८०६२.७ ४५१०४.९

51
ववि, वीमा र शस्िर सम्पशि ६२१८.५ ६६०८.० ७२८१.४ ८९२२.० ११४५१.८ १४८५८.९ १०१४५.९ १३५३८.८ १६२१४.१
सेवा उद्योग ४५८१.१ ५६८५.५ ६८६३.० ८८४३.८ १०३९५.४ १३७१७.८ ९४७८.४ १२१८६.६ १५४८४.५
उपभोग्य कर्ाा २७०४.७ ३३४८.४ ३९३६.६ ४३०३.६ ५०३२.४ ७००२.२ ४५८०.५ ६०३८.५ ६६८४.९
स्िानीय सरकार १२७.२ ११७.६ १०९.६ १६२.२ १५७.६ १५०.७ १५३.६ १४८.२ १५०.८
अन्य ७९५६.३ १०१६५.२ ११६१६.५ १४७८३.७ २०४८६.४ २७२६७.१ १६७६३.३ २५००६.२ ३२०७९.६
र्म्मा ६२२५३.७ ७५७०९.१ ९०१००.९ ११०३१४.३ १३९२५०.३ १७३५८९.९ १२२७१८.७ १६३२१३.० १९६४०९.६
स्रोत : नेपाल रा� बैंक।

* अपररकृष्त।
 अनुसूची ५.१३ : विकास बैंक ("ख" वर्गका वित्तीय सं स्था) हरूको साधनको स्रोत र उपयोगको विवरण
अनुसूची ५.१३ : ववकास बैंक (“ख” वगाका वविीय सं स्िा) िरूको साधनको स्रोत र उपयोगको वववरण

(रु. करोडमा)

असार मसान्त प्रिम आठ मविना

क्र.सं . िीर्ाक
२०६९ २०७० २०७१ २०७२ २०७३ २०७४ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५*

१ कुल थनक्षेप १२२१२.८ १५५२२.५ २००३२.९ २३०७२.५ २६८८९.५ २२१०२.८ २४२४६.५ २६८६०.६ २५६२१.३

२ चल्ती ३२५.१ ३०८.४ ४२२.८ ५५३.९ ७२३.८ ५५८.८ ७५५.८ ५९०.५ ५४७.४

३ बचत ६०७६.७ ८२९४.६ १०८३५.७ १२०६४.१ १४३४१.९ ९२७८.८ १२९५०.१ ११८६६.२ १०८६२.४

४ मुद्दती ३७१७.८ ४५०२.८ ५५३९.५ ६२२१.३ ६८२२.२ ८८६७.३ ६४०९.० ९४७५.४ १११०५.२

५ कल २०७५.३ २३९१.४ ३२०४.० ४१९९.७ ४९८०.७ ३३७५.७ ४११०.९ ४९०२.९ ३०७८.८

६ माशर्ान १७.८ २५.३ ३०.७ ३३.५ २०.८ २२.१ २०.७ २५.६ २७.५

७ ने.रा.बैंकबाि सापिी ०.० ५७.० ०.० ०.० ०.५ १८.१ ०.० ८९.५ ८३.०

८ अन्य वैदेशिक दावयत्व ३३.२ ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०

९ खुद अन्य साधनिरू ३००८.६ ३१९२.९ ३७६५.२ ४१५५.० ४७७२.३ ४९६७.० ४२०५.९ ५६५३.३ ५९२९.१

१० कुल साधनको स्रोत = उपयोग १५२५४.६ १८७७२.४ २३७९८.१ २७२२७.५ ३१६६२.३ २७०८७.९ २८४५२.४ ३२६०३.४ ३१६३३.४

११ नगद मैज्दात र बैंक बैंलेन्स ९८५.० ११८३.० १४६४.२ १८६८.३ २१९२.३ १९०७.८ २०३९.३ २०८२.९ १९४६.३

52
१२ नगद मौज्दात ३६०.८ ४७८.७ ६१२.६ ६८९.४ ७८२.० ६५१.९ ७०५.९ ७२६.० ७०३.६

१३ रा� बैंकमा रिेको मौज्दात ५९९.१ ६७७.३ ८२२.१ ११४८.४ १३७३.९ १२३६.५ १२८८.१ १३३२.४ १२१९.१

१४ ववदे िी मुिा मौज्दात ३.७ ५.१ ८.८ ८.४ ७.२ ९.६ ८.७ १२.५ २०.१

१५ ववदे िमा रिे को मौज्दात २१.४ २१.९ २०.६ २२.१ २९.३ ९.८ ३६.६ १२.० ३.४

१६ कर्ाा तिा सापिी १४२६९.६ १७५८९.४ २२३३४.० २५३५९.२ २९४७०.० २५१८०.१ २६४१३.१ ३०५२०.५ २९६८७.१

१७ सरकारमाथिको दावी ४५०.७ २९१.० २७४.४ ३०८.८ ५५६.१ ६८१.५ ३४८.५ ५६८.१ ७९७.४

१८ सरकारी सं स्िानिरुमाथिको दावी २८.२ २४.२ २७.४ १९.६ १८.८ १७.० २०.० २३.२ १३.८

वविीय ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०

गैर-वविीय २८.२ २४.२ २७.४ १९.६ १८.८ १७.० २०.० २३.२ १३.८

१९ गैर सरकारी वविीय सं स्िानिरुमाथिको दावी ३४५७.६ ४११६.१ ५०५१.५ ५४०४.२ ५४१६.७ ४२००.० ४९१४.० ४७३३.५ ४०९८.०

२० थनर्ी क्षेत्रमाथिको दावी १०३३३.१ १३१५७.६ १६९८०.७ १९६२६.६ २३४७८.३ २०२८१.६ २११३०.६ २५१९५.७ २४७७७.९

२१ ववदे िी ववल खररद ०.० ०.५ ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०

२२ कर्ाा तिा सापिी/थनक्षेप अनुपात (%)# ११३.२ १११.४ ११०.१ १०८.६ १०७.५ ११०.८ १०७.५ १११.५ ११२.८

स्रोत : नेपाल रा� बैंक।

* अपररकृष्त।

# सरकारमाथि दावी समावेि नभएको।

 अनुसूची ५.१४ : वित्तअनुसकम्पनी
ूची ५.१४ : ("ग" (“ग” वगाक
ववि कम्पनीवर्गका वित्तीय स्िा)
ा वविीय संसं को वविीय
स्था) को साधन तिा उपयोगको
वित्तीय साधनवववरण
तथा उपयोगको विवरण
(रु. करोडमा)

असार मसान्त प्रिम आठ मविना

क्र.सं . िीर्ाक
२०६९ २०७० २०७१ २०७२ २०७३ २०७४ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५*

१ कुल थनक्षेप ७५३९.८९ ६८१६.५१ ७२०८.०८ ७१६३.६२ ६३०२.७९ ५१७६.८० ७७८४.६३ ५६७६.६८ ५५६२.६५

२ चल्ती ४४८.५ ५४१.० ५८२.५ ५४२.६ ४५४.२ ४३७.२ ५२६.० ५१९.८ ३४७.६

३ बचत ३४१५.९ २८९३.० ३११८.५ ३३७५.५ ३२०४.७ १८४४.५ ३८९८.२ २३७१.९ १८९५.५

४ मुद्दती ३६०६.६ ३२८९.६ ३३९५.३ ३१५५.० २४९८.६ २५१९.८ ३२५१.८ २६१२.२ ३०१४.८

५ कल ६४.६ ९१.३ ११०.६ ८९.१ १४३.८ ३७४.० १०७.१ १७१.४ ३००.९

६ माशर्ान ४.३ १.५ १.२ १.४ १.५ १.३ १.५ १.४ ४.०

७ ने.रा.बैंकबाि सापिी ०.० ०.० ०.० ०.० १८.९ ५१.२ ३.८ ४.४ १८.३

८ अन्य वैदेशिक दावयत्व ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०

९ खुद अन्य साधनिरू २४९१.५ २५९१.८ २६८८.६ २८९१.० ३१६६.३ २६६९.५ ३२९४.१ २९८७.८ २७२७.८

१० कुल साधनको स्रोत = उपयोग १००३१.४ ९४०८.३ ९८९६.६ १००५४.६ ९४८८.० ७८९७.५ ११०८२.५ ८६६८.९ ८३०८.७

११ नगद मैज्दात र बैंक बैंलेन्स ५२८.८ ४५७.४ ५५७.४ ६८३.१ ६५७.२ ५८९.४ ७९०.० ४५८.७ ४७०.६

53
१२ नगद मौज्दात १३५.२ ९७.३ १०६.२ १०१.४ १०२.१ १०९.१ १११.५ ९४.५ ११३.६

१३ रा� बैंकमा रिे को मौज्दात ३८९.५ ३६०.१ ४५१.१ ५८१.६ ५५५.१ ४८०.२ ६७८.१ ३६४.२ ३५७.०

१४ ववदे िी मुिा मौज्दात २.२ ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०

१५ ववदे िमा रिे को मौज्दात १.८ ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.४ ०.० ०.०

१६ कर्ाा तिा सापिी ९५०२.६ ८९५०.९ ९३३९.३ ९३७१.६ ८८३०.५ ७३०८.१ १०२९२.६ ८२१०.२ ७८३८.०

१७ सरकारमाथिको दावी ३५३.७ २११.६ ३०४.६ ३०४.७ ३८४.५ ४०१.८ ३७२.६ ३८९.० ३६८.३

१८ सरकारी सं स्िानिरुमाथिको दावी २.६ ४.२ ६.५ ९.९ १३.२ १५.० २०.९ १८.८ २२.५

वविीय ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०

गैर-वविीय २.६ ४.२ ६.५ ९.९ १३.२ १५.० २०.९ १८.८ २२.५

१९ गैर सरकारी वविीय सं स्िानिरुमाथिको दावी २२८४.७ १६८१.५ २०२४.१ १९४०.१ २०७१.५ १३७८.१ २०३६.१ १६५६.३ १४६९.३

२० थनर्ी क्षेत्रमाथिको दावी ६८६१.६ ७०५३.५ ७००४.० ७११६.८ ६३६१.४ ५५१३.२ ७८६२.९ ६१४६.१ ५९७७.९

२१ ववदे िी ववल खररद ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०

२२ कर्ाा तिा सापिी/थनक्षेप अनुपात (%)# १२१.३ १२८.२ १२५.३ १२६.६ १३४.० १३३.४ १२७.४ १३७.८ १३४.३

स्रोत : नेपाल रा� बैंक।

* अपररकृष्त।

# सरकारमाथि दावी समावेि नभएको।

 अनुसूची ५.१५ : लघु वित्त विकास बैंकहरु (ग्रामीण विकास बैंक समेत) को साधनको स्रोत र उपयोग
अनुसूची ५.१५ : लघु ववि ववकास बैंकिरु (ग्रामीण ववकास बैंक समेत) को साधनको स्रोत र उपयोग
(रु. करोडमा)
असार मसान्त पुस मसान्त
वववरण
२०६९ २०७० २०७१ २०७२ २०७३ २०७४ २०७३ २०७४*
दावयत्व

पूर्
ँ ी कोर् २८१.१ ३८०.१ ५८१.० ६२०.४ ८६७.४ १२७६.४ ११४३.४ १६०६.२
थनक्षेप ५१२.८ ७२२.५ ११२०.० १६०५.८ २४०९.५ ३४४०.१ २८०४.७ ४०९७.४
ऋण / सापिी १६५७.५ २०२१.४ २८५८.१ ३८४९.७ ५२४३.१ ६६९५.३ ५९००.९ ७५६३.१
अन्य दावयत्व ४७२.४ ३६६.१ ३८५.४ ५२६.८ ७२०.० १०१७.२ ८६७.२ ११७०.७
नार्ा नोक्सान विसाव ५७.८ ८४.९ ११४.० २६०.४ ३३०.६ ३७१.९ २०८.१ १७८.१

54
सम्पशि = दावयत्व २९८१.५ ३५७५.१ ५०५८.५ ६८६३.१ ९५७०.७ १२८००.९ १०९२४.३ १४६१५.४
सम्पशि

तरल सम्पशि ५६४.९ ६३३.० ९७९.४ ६८२.५ ११०७.३ १२७४.१ ११८१.० १४५३.२
लगानी २१९.१ ३०८.० ४७.० २४७.८ २८४.४ २७५.३ २२०.३ ३७१.५
कर्ाा तिा सापिी १७७०.० २३३९.२ ३६४२.६ ५५३२.७ ७७२३.३ १०६५१.५ ९०१६.९ १२१७२.२
अन्य सम्पशि ४१५.९ २८१.७ ३७४.९ ३९५.४ ४५४.६ ५९३.० ५०४.५ ६१३.४
नार्ा नोक्सान विसाव ११.८ १३.२ १४.५ ४.६ १.१ ७.० १.६ ५.१
स्रोतः नेपाल रा� बैंक।

* अपररष्कृत।
 अनुसूची ५.१६ : नेपाल राष्ट्र बैंकबाट स्वीकृति प्राप्त वित्तीय सहकारी सं स्थाहरुको साधनको स्रोत र उपयोग
अनुसूची ५.१६ : नेपाल रा� बैंकबाि स्वीकृथत प्राि वविीय सिकारी सं स्िािरुको साधनको स्रोत र उपयोग
(रु. करोडमा)
असार मसान्त पुस मसान्त
वववरण
२०७० २०७१ २०७२ २०७३ २०७४ २०७३ २०७४*

दावयत्व
पूर्
ँ ी कोर् ११७.७ १३९.६ १६६.० २७६.१ २८६.२ २१६.३ ३१४.१
थनक्षेप ११४०.३ १५८७.३ १८५९.६ २५४१.७ २५३९.९ २४६२.१ २६९९.१
ऋण / सापिी ९३.८ १३५.६ १४५.२ १५९.६ २०२.२ २२३.८ १६४.५
अन्य दावयत्व १४५.८ २३२.० २३४.० २०९.२ १७६.६ ३२२.७ २५१.४
नार्ा नोक्सान विसाव ४४.० २७.३ ४९.७ ४८.६ ७७.० ५५.८ ५३.५
सम्पशि = दावयत्व १५४१.६ २१२१.८ २४५४.४ ३२३५.१ ३२८१.८ ३२८०.७ ३४८२.७

55
सम्पशि
तरल सम्पशि ३७४.३ ६५८.७ ६४९.९ ८०४.३ ६८५.९ ४८९.८ ५८३.१
लगानी ११४.७ १२५.९ २१८.२ २३५.८ २८२.९ २०३.८ ३१५.३
कर्ाा तिा सापिी ९४५.८ ११८२.४ १४३४.४ २०१८.४ २१३६.५ २३८१.५ २३४९.४
अन्य सम्पशि १०६.७ १५४.८ १५१.९ १७६.५ १७६.५ २०५.७ २३४.९
स्रोतः नेपाल रा� बैंक।

* अपररष्कृत।
 अनुसूची ५.१७ : लघुवित्त वित्तीय सं स्थाको साधनको स्रोत तथा उपयोगको विवरण (रु. करोडमा)
अनुसूची ५.१७ : लघुववि वविीय सं स्िाको साधनको स्रोत तिा उपयोगको वववरण (रु. करोडमा)

प्रथतित पररवतान
वववरण २०७3 असार 2073 पुस २०७4 असार 2074 पुस*
२०७३ २०७4*
पूर्
ँ ी कोर् ८६७.४ ११४३.४ १२७६.४ १६०६.२ ३१.८ २५.८

थनक्षेप २४०९.५ २८०४.७ ३४४०.१ ४०९७.४ १६.४ १९.१

साधन सापिी ५२४३.१ ५९०१. ६६९५.३ ७५६३.१ १२.५ १३

अन्य ७२०. ८६७.२ १०१७.२ ११७०.७ २०.४ १५.१

नार्ा नोक्सान विसाब ३३०.६ २०८.१ ३७१.९ १७८.१ -३७.१ -५२.१

साधन / उपयोग ९५७०.७ १०९२४.३ १२८००.९ १४६१५.४ १४.१ १४.२

56
तरल कोर् ११०७.३ ११८१. १२७४.१ १४५३.२ ६.७ १४.१

२८४.४ २२०.३ २७५.३ ३७१.५ -२२.५ ३४.९

लगानी
उपयोग कर्ाा तिा सापिी ७७२३.३ ९०१६.९ १०६५१.५ १२१७२.२ १६.७ १४.३

अन्य ४५४.६ ५०४.५ ५९३. ६१३.४ ११. ३.४

नार्ा नोक्सान विसाब १.१ १.६ ७. ५.१ ४८.६ -२६.९

स्रोतः नेपाल रा� बैंक।

* अपररष्कृत।
 अनुसूची ५.१८ : ग्रामीण स्वावलम्बन कोषको अवस्था (रु. करोडमा)
अनुसूची ५.१८ : ग्रामीण स्वावलम्बन कोर्को अवस्िा (रु. करोडमा)

क्र.स वववरण २०७२ असार 2073 असार 207४ असार 2074 चै त

१ कर्ाा ववतरण भएको शर्ल्ला सं ख्या ६८ 70 70 70

२ कर्ाा ववतररत सं स्िा सं ख्या १,०२४ 1104 ११६५ ११७०
३ लाभाशन्वत पररवार सं ख्या ४९२४५ 55304 ५८८३० ६०३५९
४ ववतररत कर्ाा रकम (रु. करोडमा) १७०.१ 200.1 २२९.८ २३८.१
५ असुल भएको रकम (रु. करोडमा) ११६.५ 144.4 १६९.६ १८६.१
६ लगानीमा रविरिेको रकम (रु. करोडमा) ५३.६ 55.6 ६०.२ ५१.३
७ भाखा नाघेको कर्ाा (असुल िुनपु ने रकमको प्रथतित) ५.३८ ४.६६ ४.५ ४.१३
८ कर्ाा असुली (प्रथतित) ९४.६ 95.3 ९५.५ ९५.९
स्रोतः नेपाल रा� बैंक।

* गैर सरकारी सं स्िा मार्ात गएको समेत र्ोथडएको।

57
अनु
अनु
सस ूचूच
ी ी५.१९
५.१९: : सहकारी
सिकारीसं ससं्थाको आधारभू
स्िाकोआधारभू शस्िथत
ततस्थिति
(रकम रु. करोडमा)

आथिाक वर्ा सं स्िा सं ख्या सदस्य सं ख्या िेयर पुर्

ँ ी बचत पररचालन ऋण लगानी प्रत्यक्ष रोर्गारी सं ख्या

२०६९/७० २७९१४ ४१०४०२५ २८८२.३ १४७०७.० १३७०८.५ ५२०००

२०७०/७१ ३११७७ ४५५५२८६ ६११८.६ १७२५२.९ १५४६३.२ ५४०००

२०७१/७२ ३२६६३ ५१००३७० ६३०६.० २०२४२.१ १८८०७.८ ५७८५४

२०७२/७३ ३३५९९ ६०३०८५७ ७१३५.८ २९५७२.८ २८९८२.५ ५६४७५

२०७३/७४ ३४५१२ ६३०५५८१ ७३१७.९ ३०२१६.५ २७३७१.० ६०५१७

२०७४/७५* ३४५१२ ६४५१३३३ ७६०९.५ ३११२२.९ २७६४४.७ ६११२२

स्रोतः सिकारी ववभाग।

*चालु आथिाक वर्ा २०७४/७५ को र्ागुन मसान्तसम्म।

 अनुसूची ५.२० : प्राथमिक बजार
अनुसूची ५.२० : प्रािथमक बर्ार
(रु.करोडमा)
आथिाक वर्ा प्रिम आठ मविना
वववरण
२०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ 2073/74 २०७२/७३ २०७३/७४ 2074/75
१ पूर्
ँ ी पररचालन ७०७.७७ २९५.०१ ११८५.०५ ८२६.६८ १४४३.५२ १८९९.८५ ५९३९.०० १२४७.१६ 3466.52 ३२८५.४८
क) साधारण सेयर १७२.८४ १२९.८५ ३११.१७ १५७.३५ ६९७.७३ ८५९.४२ ९५०.०० ८११.४५ 880.47 ५५२.७४
ख) िकप्रद सेयर ५०४.९३ ४५.१६ ३९३.८८ ४२४.३३ २३०.७९ ९४०.४३ ४५६४.०० ३३५.७१ 2301.05 १९५२.७४
ग) अग्राथधकार सेयर — — — — - - - - - -
घ) थडवेञ्चर ३०.०० १२०.०० ३५५.०० १४५.०० २९०.०० - - - - ३००.००
ङ) नागररक एकांक योर्ना ३१.५४ ३२.७० – — - - - - -
च) म्यूच्युअल र्ण्ड – — १२५.०० १००.०० २२५.०० १००.०० ४२५.०० १००.०० 285 ४८०.००
२ पूर्
ँ ी पररचालनकताा सं गद्रठत सं स्िािरुको सं ख्या 47 25 36 45 48 52 101 30 55 52
स्रोतः नेपाल थधतोपत्र बोडा, नेपाल स्िक एक्सचेञ्ज थल. तिा केन्िीय तथ्यांक ववभाग ।

* आधार वर्ा २०५०, ववन्दु १००

58
अनुसूची ५.२१ : दोस्रो बजार
अनुसूची ५.२१ : दोस्रो बर्ार
(रु.करोडमा)
आथिाक वर्ा प्रिम आठ मविना
वववरण
२०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ 2073/74 २०७१/७२ २०७२/७३ 2074/75
थधतोपत्र कारोवार रकम ११८५.११ ६६६.५३ १०२७.२८ २२०४.८८ ७७२९.८५ 6533.15 16395.77 20478.81 ७०११.९० 13234.03 8582.02
कारोवार भएको थधतोपत्रको सं ख्या (िर्ारमा) २६२३१.३५ २६२४०.३९ ४१८७८.९० ८१५७१.७० २१४१४३.५६ 159717.47 302021 392598.2 १३७३३६.५४ 257329.1 200862.83
कारोवार सं ख्या २१३७३३ ३०२३६४ २९३४८९ २९२३६६ ५६६३८९ 477278 836902 1355585 ४२९१८०.०० 801095 857870
बर्ार पुर्
ँ ीकरण ३७६८७.१३ ३२३४८.४३ ३६८२६.२१ ५१४४९.२१ १०५७१६.०० 98940.39 189013 185682.94 १४२०९१.१४ 153692.81 150557.6
बर्ार पुर्
ँ ीकरणमा कारोवारको प्रथतित ३.१४ २.०६ २.७९ १.५९ ७.३१ 6.6 8.7 11.0 7.4 12.9 8.6
कुल गािास्थ्य उत्पादनमा बर्ार पुर्
ँ ीकरणको प्रथतित ३२.१५ १९.४८ २३.४१ ३०.२४ ४०.०० 46.5 84.1 71.4 63.2 59.1 57.9
सूचीकृत थधतोपत्रको च ुक्ता मूल्य ७९३५.६ १००२३.८ ११०६१.० १२६४८.९ १४७५४.० २१०५८.९ २०४०२.० २८९५९.० २५५४३.७ २५१५८.९ ३३६८५.३
सूचीकृत सं गद्रठत सं स्िािरुको सं ख्या १७६ २०९ २१६ २३० २३३ २३२ २२९ २०८ २३० 212 194
१९८ २२२ २३० २३० २६९ २७१ २७४ २७० २५५ 244 244
नेप्से पररसूचक (ववन्दुमा)* ४७७.७ ३६२.९ ३८९.७ ५१८.३ १०३६.१ ९६१.२ १७१८.२ १५८२.७ १३१८.९ १३५५.२ १२८६.०
थधतोपत्र कारोवारको प्रकार (Script Traded)

स्रोतः नेपाल थधतोपत्र बोडा, नेपाल स्िक एक्सचेञ्ज थल. तिा केन्िीय तथ्यांक ववभाग।

* आधार वर्ा २०५०, ववन्दु १०० ** अनुमाथनत

।
 अनुसूची ६.१ : बैदेशिक व्यापारको स्थिति
अिुसूची ६.१ : बैदेघशक व्र्ापारको घथथनत
(रु. करोडमा)

प्रथम आठ महहिा
हववरण २०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ 2072/73 2073/74
२०७3/७4 २०७4/75*
निर्ाात एफ.ओ.बी. ५९२६.७ ६७६९.८ ६०८२.४ ६४३३.९ ७४२६.१ ७६९१.७ ९१९९.१ ८५३१.९ ७०११.७ ७३०४.९ ४८२१.८ ५३४२.३
भारत ३८५५.६ ४१००.६ ३९९९.४ ४३३६.० ४९६१.६ ५१००.० ५९६१.४ ५५८६.५ ३९४९.४ ४१४४.९ २७८०.४ ३०५३.६
चीि - - - - - २०८.६ २८४.१ २२३.० १६८.२ १७०.१ ११५.१ १८६.५
अन्र् मुलक
ु हरु २०७१.१ २६६९.२ २०८३.० २०९७.९ २४६४.५ २३८३.२ २९५३.७ २७२२.५ २८९४.२ २९८९.८ १९२६.३ २१०२.२
आर्ात सी.आइ.एफ. २२१९३.८ २८४४७.० ३७४३३.५ ३९६१७.६ ४६१६६.८ ५५६७४.० ७१४३६.६ ७७४६८.४ ७७३५९.९ ९९०११.३ ६२८५६.१ ७६७३५.८
भारत १४२३७.७ १६२४३.८ २१७११.४ २६१९२.६ २९९३९.० ३६७०३.१ ४७७९४.७ ४९१६५.६ ४७७२१.३ ६३३६७.० ४१०६०.५ ५०२२३.१
चीि - - - - - ६२४५.१ ७३३१.९ १००१६.६ ११५६९.४ १२७२४.५ ८२५८.१ १००८९.७
अन्र् मुलक
ु हरु ७९५६.१ १२२०३.२ १५७२२.१ १३४२५.० १६२२७.८ १२७२५.८ १६३१०.० १८२८६.२ १८०६९.२ २२९१९.९ १३५३७.४ १६४२३.०
व्र्ापार सन्तुलि -१६२६७.१ -२१६७७.२ -३१३५१.१ -३३१८३.७ -३८७४०.७ -४७९८२.३ -६२२३७.५ -६८९३६.५ -७०३४८.२ -९१७०६.४ -५८०३४.३ -७१३९३.५

59
भारत -१०३८२.१ -१२१४३.२ -१७७१२.१ -२१८५६.५ -२४९७७.३ -३१६०३.१ -४१८३३.३ -४३५७९.१ -४३७७१.९ -५९२२२.० -३८२८०.१ -४७१६९.५
चीि - - - - - -६०३६.६ -७०४७.८ -९७९३.७ -११४०१.३ -१२५५४.४ -८१४३.१ -९९०३.२
अन्र् मुलक
ु हरु -५८८५.० -९५३४.० -१३६३९.१ -११३२७.२ -१३७६३.३ -१०३४२.६ -१३३५६.३ -१५५६३.७ -१५१७५.० -१९९३०.० -११६११.२ -१४३२०.८
कुल व्र्ापार २८१२०.४ ३५२१६.७ ४३५१५.९ ४६०५१.४ ५३५९२.९ ६३३६५.८ ८०६३५.७ ८६०००.३ ८४३७१.६ १०६३१६.२ ६७६७७.८ ८२०७८.१
भारत १८०९३.२ २०३४४.४ २५७१०.८ ३०५२८.६ ३४९००.६ ४१८०३.१ ५३७५६.१ ५४७५२.१ ५१६७०.६ ६७५११.९ ४३८४०.९ ५३२७६.७
चीि - - - - - ६४५३.७ ७६१५.९ १०२३९.६ ११७३७.६ १२८९४.७ ८३७३.२ १०२७६.२
अन्र् मुलक
ु हरु १००२७.२ १४८७२.४ १७८०५.१ १५५२२.८ १८६९२.३ १५१०८.९ १९२६३.७ २१००८.७ २०९६३.४ २५९०९.७ १५४६३.७ १८५२५.२
कुल व्र्ापारमा अंश (प्रनतशत) १००.० १००.० १००.० १००.० १००.० १००.० १००.० १००.० १००.० १००.० १००.० १००.०
भारत ६४.३ ५७.८ ५९.१ ६६.३ ६५.१ ६६.० ६६.७ ६३.७ ६१.२ ६३.५ ६४.८ ६४.९
चीि - - - - - १०.२ ९.४ ११.९ १३.९ १२.१ १२.४ १२.५
अन्र् मुलक
ु हरु ३५.७ ४२.२ ४०.९ ३३.७ ३४.९ २३.८ २३.९ २४.४ २४.८ २४.४ २२.८ २२.६

स्रोतः िेपाल रा� बैंक। * अपररष्कृत।

आनथाक वर्ा २०६९/७० भन्दा अघिको चीिको तथ्र्ाङ अन्र् मुलक

ु मा समावेश भएको ।
 अिुसूच
अनुसूची ६.२ : ी ६.२
वस्तुगत व्र्ापार (एस.आइ.टी.सी.
: वथतुगतव्यापार समूह)
(एस.आइ.टी.सी. समूह)
(रु. करोडमा)

प्रथम आठ महहिा
एस.आइ.टी.सी. समूह २०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ 2072/73 2073/74
२०७3/७4 २०७4/75*
निर्ाात ५९२६.७ ६७६९.८ ६०८२.४ ६४३३.९ ७४२६.१ ७६९१.७ ९१९९.१ ८५३१.९ ७०११.७ ७३०४.९ ४८२१.८ ५३४२.३
खाद्य वथतु तथा जीवजन्तु १३१६.५ १९१४.५ १३१५.५ १४५३.२ १५९३.० १८०८.९ २१६६.७ २०२०.९ १६४२.१ १८३०.६ १२०८.२ १४०५.७
सुनता तथा पेर् पदाथा २.४ ३५.४ १.८ ०.२ १०.२ २१.४ १९९.१ २३४.७ ४७.८ २५.० १७.० १५.७
अप्रशोनित पदाथा र अखाद्य वथतुहरु १३५.१ १९७.३ २४७.० १९२.३ २५८.७ ३२७.९ ४९९.२ ३२७.४ २२१.८ २९९.३ १७७.१ १९३.९
खनिज इन्िि र घचल्लो पदाथाहरु ०.० ४.२ ०.० ०.० ०.० ०.८ ०.६ ०.० ०.१ ०.० ०.० ०.८
जीवजन्तु तथा विथपनतको तेल तथा बोसो २०६.२ ३६.३ २६.७ ४०.९ ३३.२ १५.६ २४.३ ११.१ १०.७ १५.९ १५.३ ६.५
रसार्ि तथा और्नि २८२.४ ३०८.७ १६७.७ २६८.० २७३.७ ३८५.२ ४६९.१ ४८७.३ ४६१.८ ४४२.१ २८७.० ३२३.४
वनगाकृत तर्ारी वथतुहरु २९६४.३ २८२४.२ ३३३९.५ ३३४९.७ ३९००.९ ३९८५.८ ४३७७.३ ४१०७.८ ३२६६.६ ३४४५.३ २२६९.९ २४०९.६
र्ातार्ात तथा र्ाघन्िक उपकरण ९१.३ ६२.५ ७२.५ ३८.० २७.८ ५१.९ ६८.१ ३८.६ ४०.० २०.५ १३.९ ८५.२
हवहवि तर्ारी वथतुहरु ९२८.२ १३८६.० ९११.७ १०९१.१ १३२८.४ १०९३.८ १३९४.३ १३०४.१ १३२०.५ १२२६.१ ८३३.३ ९०१.५

60
वगीकृत िभएका वथतुहरु ०.३ ०.६ ०.० ०.६ ०.३ ०.३ ०.४ ०.० ०.३ ०.० ०.० ०.०
आर्ात २२१९३.८ २८४४७.० ३७४३३.५ ३९६१७.६ ४६१६६.८ ५५६७४.० ७१४३६.६ ७७४६८.४ ७७३५९.९ ९९०११.३ ६२८५६.१ ७६७३५.८
खाद्य वथतु तथा जीवजन्तु १५८३.८ २०४७.१ २३७६.६ २९२६.३ ४०७८.३ ६१११.९ ८९६५.४ ९९६२.० १०९७५.६ १३०६२.३ ८६९८.० ९७०५.४
सुनता तथा पेर् पदाथा १२३.८ १४१.३ २८५.५ २१६.७ ३०८.२ ४४४.९ ४८३.० ५०४.१ ६४१.३ ८०१.१ ४४९.६ ४७२.१
अप्रशोनित पदाथा र अखाद्य वथतुहरु ८३६.५ १२५४.३ १९८८.९ १९४८.० १७७७.३ २१३६.५ ३१८१.० ३२३३.२ ३३३९.२ ३६६५.५ २२५६.५ २५४०.४
खनिज इन्िि र घचल्लो पदाथाहरु ४३९६.९ ४५२९.४ ५६७८.१ ८१२३.५ १०२७७.१ ११९४७.१ १४७८२.७ १२६९५.१ ८४०८.८ १४१३७.९ ८४८२.४ ११६२७.५
जीवजन्तु तथा विथपनतको तेल तथा बोसो ९३९.९ ९००.४ ९३२.१ १४७३.४ १७९१.८ १७५५.२ २२३३.७ २२५०.४ २११५.३ ३०१५.६ १७४७.५ १९१७.९
रसार्ि तथा और्नि २६८६.३ ३१५८.० ३९६७.० ४५२७.२ ४९०१.७ ६४२४.३ ८४१८.१ ९१५५.५ १०३९६.२ १०२८५.७ ६२९७.३ ७९८८.१
वनगाकृत तर्ारी वथतुहरु ५७४४.८ ७६०७.० ११६१३.० ९१३३.८ ११४७८.२ १०९५६.६ १४००३.८ १७५७६.२ १६३१३.२ २१०८९.९ १३३०१.७ १६८३८.९
र्ातार्ात तथा र्ाघन्िक उपकरण ४८००.६ ६८०१.० ८४५१.७ ८५३३.२ ८२४१.४ १००२०.३ १२४९०.१ १७२३७.८ १८९७६.४ २४७००.७ १६५०७.९ १९७११.५
हवहवि तर्ारी वथतुहरु १०७२.६ १९९७.७ २१३६.७ २७२३.५ ३२९७.२ ३२६५.९ ४३९९.४ ४२१५.१ ४५८६.४ ५५०९.६ ३४८७.९ ३८९८.२
वगीकृत िभएका वथतुहरु ८.४ १०.८ ४.१ १२.० १५.५ २६११.४ २४७९.४ ६३९.० १६०७.४ २७४३.२ १६२७.२ २०३५.८
स्रोतः िेपाल रा� बैंक। * अपररष्कृत।
 ी ६.३ : भारत निर्ाात भएका केही प्रमुख वथतुहरु
अनुसूची ६.३ अिु: सूचभारत निर्यात भएका केही प्रमुख वस्तुहरु (रु. करोडमा)

प्रथम आठ महहिा
क्र.स. हववरण २०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ 2072/73 2073/74
२०७3/७4 २०७4/75*
१ चामल ०.० ०.० ०.२ ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०
२ मकै ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०
३ तोरी र सथर्ूूँ ३.५ ७.७ १.१ २.६ ०.६ ०.३ १.८ ४.७ ६.४ २.८ २.८ २.२
४ जडीबुटी १४.९ २०.७ २३.९ १७.२ ९.० ३१.३ २४.५ ५०.० ३७.३ ६०.४ ३५.० ४८.३
५ घ्र्ू १०.२ १०.७ १२.७ ३२.२ ३७.१ १३.६ १५.६ १५.५ १३.८ १४.५ ९.५ ९.७
६ सुठो ५.४ ६.८ ९.१ ०.३ २.० १.२ 0.0. ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०
७ दाल ३१.५ ३८.२ २.८ ०.९ २०.३ ०.१ ०.४ १२.७ २७.९ ०.० ०.० ०.०
८ जीहवत जिावर ५.२ २.४ ३.७ ६.६ २४.९ ४१.० २३.४ २०.५ १०.५ १२.७ ८.२ ६.८
९ मैदा ०.४ ८.२ ४.१ १.० ०.० ०.० -१.० ०.० ०.० १.० ०.० ०.०
१० अदुवा ५४.३ ३३.५ ३५.४ ३०.२ ३६.७ १३१.२ ४६.९ ४६.१ ५२.२ २३.२ १५.५ ४१.९
११ पीिा ४०.५ ५३.३ ४९.८ ५१.० ६४.३ ६३.८ ७०.६ ६१.३ १००.१ १४६.० ८८.४ ९४.५
१२ खर्र ५४.४ १२१.७ १६८.२ १११.४ १००.३ ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०
१३ चामलको ढु टोको ते ल १९.७ १४.३ ११.२ ७.७ १९.१ १३.४ १९.५ ७.३ ६.३ २.४ २.४ १.२
१४ कच्चा जुट ३.१ १४.६ ६.५ ०.० ०.० ४.४ ४.४ ०.२ १.३ ४.० ४.० ०.०
१५ जुट कहटङ्ग १.१ ५.७ ६२.१ ०.० ०.० ०.० -१.० ०.० ०.० १.० ०.० ०.०
१६ जुटका सामाि २५८.३ १२८.३ २८९.७ ३९९.८ ४०६.५ ४१०.८ ४३०.२ ४२७.३ ४२४.६ ४४६.१ २८२.० ३१४.९
१७ क. चट्टी ५२.९ २०.७ ३६.४ ८९.४ १०९.५ ०.० ०.६ १.१ ८.६ १३.८ ६.९ १४.८
१८ ख. बोरा १२२.० ४५.९ २०१.७ १८६.६ २१०.२ ३६७.३ ३५७.९ ३७४.७ ३७८.७ ३६१.३ २३२.० २९९.७
१९ ग. डोरी ८३.४ ६१.७ ५१.६ १२३.८ ८६.८ ४३.५ ७१.८ ५१.६ ३७.३ ७०.९ ४३.२ ०.४

61
२० अलैँ ची १०३.५ १२१.६ १३१.६ १९१.५ ३२७.६ ३८५.० ४२६.७ ३८४.० ४६३.३ ३९०.६ २६१.६ ३५९.५
२१ चाउचाउ ५३.३ ८०.३ ५७.६ ५१.८ ४५.८ ३५.७ ५२.२ ६२.१ ४५.६ ६५.६ ४२.९ ३०.४
२२ गाइवथतुको दािा १७.७ ३५.१ १४.४ ६.४ ८.३ २.७ २६.७ ६१.७ ३८.३ ५५.५ ४०.५ ३०.८
२३ टु थपेष्ट ४७.६ ८१.३ ६७.३ ९७.३ १०९.९ ९३.६ ११३.३ ९८.५ १०१.३ ६४.९ ३६.१ ४९.४
२४ पोनलष्टर िागो २६१.८ २५०.० ३३९.८ २६४.१ ३६५.७ ४७४.२ ५१५.३ ५०१.८ ३२५.३ २८१.७ १७७.१ २०४.७
२५ च्र्विप्राश र हाजमोला १३.२ १६.३ १३.९ ५७.६ ८४.८ ६७.१ ८९.५ ९०.७ ७३.१ ६८.१ ४४.२ ६२.४
२६ साबुि ४२.४ ५९.१ ४०.४ ३७.२ २४.४ ६.२ २.६ २.२ १.१ ०.२ ०.१ ०.०
२७ बिथपनत घ्र्ू २१३.२ ०.९ ०.५ १.९ ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०
२८ पघममिा ४.४ ६.६ ६.१ ४.७ ४.२ ५.५ ६.८ ५.० ७.२ ७.२ ६.२ ४.९
२९ िागो ४१३.५ २५२.५ २७७.२ ३३५.१ २६२.८ १०.५ १८.० १८.० ५.० ३.४ ०.४ ४३.०
३० कपर वार्र, रड ६१.७ ५७.२ ६४.४ ३०.३ १२१.३ ११८.४ १४२.७ १२६.१ ८९.२ ७९.४ ५४.८ ६१.६
३१ एम.एस. पाइप ९८.० ५७.१ ६९.५ ९४.३ ७९.८ ०.० २१.३ १७.४ ५.२ ४.७ ३.९ ०.८
३२ प्लाहष्टकका सामाि ३०.३ ५१.३ १८.२ ६१.० ७२.१ ९८.६ ३५.८ ३४.४ २१.२ १७.० १३.१ २.०
३३ ककाटपाता ४४१.७ २८२.२ १७९.५ ३८९.५ ३३४.३ ४९४.८ ६१७.७ ४३८.८ १९३.६ २०३.० १७५.१ १८६.३
३४ जी.आई. पाइप २४.३ १०९.८ ५६.८ ८०.७ १५९.३ ३५६.३ ३०३.१ २९९.४ ९३.९ १०२.६ ७४.६ १८.१
३५ कपडा २११.५ ३१९.४ ३३६.२ ३७३.४ ५१३.० ५६१.८ ५७७.९ ५१२.९ ३४३.९ ३२४.१ २१४.५ २१३.१
३६ जुस १८३.६ १९५.२ १७५.० २३६.३ ३०२.७ ३८०.२ ४४३.२ ४७७.३ ३२४.८ ५०५.८ ३३८.९ २८५.८
३७ रसार्ि २७.६ २९.० १५.२ १४.८ ०.९ ०.० ०.० १.७ ०.७ १.० ०.८ ०.५
क. जम्मा २७५१.४ २४७१.० २५४३.७ २९८८.६ ३५३७.७ ३८०१.६ ४०२८.२ ३७७७.४ २८१२.८ २८८८.७ १९३२.६ २०७२.६
38 ख. अन्र् ११०४.१ १६२९.६ १४५५.७ १३४७.५ १४२४.० १२९८.४ १९३३.२ १८०९.० ११३६.६ १२५६.२ ८४७.९ ९८१.१
जम्मा (क + ख) ३८५५.६ ४१००.६ ३९९९.४ ४३३६.० ४९६१.६ ५१००.० ५९६१.४ ५५८६.५ ३९४९.४ ४१४४.९ २७८०.४ ३०५३.६
स्रोतः िेपाल रा� बैंक।
* अपररष्कृत।
 अनुअिु
सूचसीूची६.४ चीितफा निर्ाा
६.४ :: चीनतर्फ त गररएका
निर्यात गरिएका हरु
वथतुवस्तुहरु
(रु. करोडमा)

आनथाक वर्ा प्रथम आठ महहिा

क्र.सं . हववरण
२०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ 2072/73 2073/74 ऽ२०७3/७4 २०७4/७5*

1 अगरबत्ती 3.10 4.34 1.40 0.56 0.95 0.78 0.80

2 एलमुनिर्म, तामा र व्रासका भााँडाकुडा 12.83 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

3 हथतकलाका सामाि (िातु तथा काठ) 13.11 26.09 20.20 42.93 37.30 26.28 19.56

4 जडीवुटी 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

5 मानिसको कपाल 0.06 1.08 1.72 1.33 0.00 0.00 0.00

6 वाद्यवािि, पाटास 0.04 0.00 0.01 0.00 0.00 0.00 0.00

7 िेपाली कागत तथा कागजका उत्पादि 0.01 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

8 चाउचाउ 5.54 4.91 4.73 1.29 2.77 1.17 3.26

9 अन्र् हथतकलाका सामािहरु 2.68 2.01 5.74 5.20 8.56 3.60 7.72

62
10 पघममिा 2.98 3.98 2.81 5.03 2.55 2.17 6.29

11 तर्ारी पोशाक 8.88 2.81 4.39 1.70 5.87 3.83 6.13

12 तर्ारी छालाका सामािहर 0.08 0.21 0.04 0.02 0.00 0.09 0.01

13 रुद्राक्ष 0.96 0.00 1.01 0.00 0.00 0.00 0.00

14 चााँदीका सामाि तथा गरगहिाहरु 0.07 0.71 0.43 0.05 0.32 0.21 0.12

15 प्रशोनित छाला 40.75 24.79 30.69 17.14 13.82 12.24 8.66

16 घचर्ा 0.51 0.83 1.34 1.19 0.87 0.56 2.31

17 तरकारी 0.17 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

18 गहुाँको हपठो 10.74 11.01 2.23 0.57 0.60 0.50 1.99

19 ऊिी गलैचा 8.52 11.97 14.93 23.21 21.90 13.93 16.84

अन्र् 97.53 189.32 131.31 67.89 74.53 49.71 112.83

कुल जम्मा 208.58 284.07 222.99 168.15 170.16 115.08 186.49

स्रोतः िेपाल रा� बैंक। * अपररष्कृत।

 अनुसूची ६.५ : अन्य मुलक
ु तर्फ निर्यात भएका केही प्रमुख वस्तुहरु
अिुसूची ६.५ : अन्र् मुलक
ु तफा निर्ाात भएका केही प्रमुख वथतुहरु
(रु. करोडमा)

प्रथम आठ महहिा
हववरण २०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७०# २०७०/७१ २०७१/७२ 2072/73 2073/74
२०७3/७4 २०७4/75*
१ दाल १४५.८ ६२४.७ ३९५.२ ३३५.८ २४९.७ २६७.१ २०४.४ ११३.२ ८८.३ ९७.० ५६.४ ६३.०
२ अलैं ची ६.५ ६.४ ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०
३ जडीबुटी ९.८ ४१.२ २३.९ १२.६ १९.८ ०.९ १९.७ ६.१ २२.० १४.८ ९.९ १५.२
४ खर्र ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०
५ ऊिीका कपडा ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.० ०.०
िेपाली कागज र कागजबाट
६ ३४.७ ३६.१ ५५.३ ३९.९ ५८.७ २४.३ २८.९ २१.८ ३२.४ ३८.० २३.५ १९.८
बिेका सामाि
७ छाला २४.९ ३०.५ ३०.७ ४३.४ ७२.४ ४९.१ ७५.२ ६४.७ ४२.४ ३८.३ २३.२ ३१.८
८ ऊिी कापेट ५०४.८ ५७३.६ ४०७.९ ४८६.० ६९३.८ ५९८.८ ७२८.० ६७६.० ७८४.८ ७१५.६ ४७८.७ ४२९.६
९ तर्ारी पोशाक ४७५.६ ४९०.५ ३८९.१ ३०६.३ ४००.६ ३०७.८ ४२२.३ ३९६.० ४४८.२ ४००.६ २५४.९ २८३.४
१० हथतकलाका सामाि १९.४ १०७.८ १०८.३ ४५.८ ५१.० ८.१ ११.० ८.५ ९.८ १५.३ ९.८ ४.७

63
११ गरगहिा २६.९ २६.२ १२.७ ९.१ ११.० ७.५ २७.० १०.३ २१.५ २५.४ १७.५ २०.८
१२ पघममिा ६४.३ १५२.७ १२६.८ २२७.३ ३२३.० १६२.५ २७२.४ २११.८ २६३.६ २३५.४ १६५.० १४२.७
जम्मा १३१२.८ २०८९.७ १५४९.८ १५०६.१ १८८०.० १४२६.२ १७८९.० १५०८.१ १७१२.९ १५८०.४ १०३८.९ १०११.०
अन्र् ७५८.३ ५७९.५ ५३३.२ ५९१.७ ५८४.५ ९५७.० ११६४.७ १२१४.३ ११८१.३ १४०९.४ ८८७.३ १०९१.२
कुल जम्मा २०७१.१ २६६९.२ २०८३.० २०९७.८ २४६४.५ २३८३.२ २९५३.७ २७२२.५ २८९४.२ २९८९.८ १९२६.३ २१०२.२
स्रोतः िेपाल रा� बैंक। * अपररष्कृत। # २०६९/७० दे घख चीितफाको निर्ाात समावेश िभएको।
 अिुसूच
अनुसूची ६.६ : ी भारतबाट आर्ात भएका
६.६ : भारतबाटआयात भएकाकेही प्रमु हरु ख वस्तुहरु
कखे हीवथतुप्रमु
(रु. करोडमा)

प्रथम आठ महहिा
क्र.स हववरण २०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ 2072/73 2073/74
२०७3/७4 २०७4/75*
१ इलेक्ट्रीकल सामाि ३५८.७ ३९४.३ ६०९.० ७२२.४ ७०१.० ६५७.४ ७६६.६ १०७२.० १२२१.४ १३८६.६ ८६९.५ ९४९.०
२ िागो ३०५.६ २५९.७ ३०२.३ २८५.५ ४१३.३ ३८८.८ ९५९.४ ७२१.१ ६६५.५ ६४१.८ ३९३.८ ६१८.७
३ सुती ७३.२ १०६.२ १८१.७ १८४.७ १९१.७ २०६.८ २१३.४ २०३.८ २७६.६ २८०.५ १७९.६ १५७.०
४ र्ातार्ातका सामाि ११८७.५ १६१५.९ २३७७.७ २०६८.१ १७०५.१ २६२९.८ ३२९८.३ ४४१२.६ ६२९४.० ७७८४.४ ५५७२.२ ७१५५.२
५ और्नि ५४३.४ ६५५.८ ७९६.३ ९८०.८ १०३८.३ १३३३.७ १५२९.६ १७८४.७ १९१६.४ २१४८.४ १४१२.७ १५६५.१
६ रसार्निक मल ३१.६ १३.० २९५.१ ३०७.३ ४५०.७ ८४८.६ ८०३.५ ५९५.५ १५९.९ १०८.३ १८.७ १३६.६
७ कपडा (सुती तथा अन्र्) १६६.४ २४६.२ २४४.१ १९६.६ २४१.१ २९०.० ३८१.० ३८१.७ ४१६.७ ४२०.४ २८२.१ २८८.९
८ तरकारी १४५.७ १२९.१ २०७.९ २०९.७ २५९.० ४५४.९ ६९६.९ ७९८.९ ७७२.६ १०६४.५ ७८८.८ ७६९.३
९ नसमेन्ट २३३.७ ४२२.७ ४४१.५ ४३७.३ ३३०.० ९४२.५ ९७१.८ १०१२.६ ११६८.९ २४०३.३ ११६१.६ १७०४.६
१० कागज ७२.९ ११३.९ १३९.० २०७.४ २२७.८ ३६७.८ ४८१.८ ५१४.० ५५४.२ ५८७.७ ३७२.५ ४०५.६

64
११ हनलाक्ट्स र दुग्ि पदाथा ४४.५ ८६.० ७०.९ ९९.९ ९७.९ ३६०.० ४८३.३ ४६६.० ४६८.६ ५९०.४ ३७१.८ ४५८.८
१२ रसार्निक पदाथा २७२.० २७८.५ ३१३.३ ३१२.४ ४०७.३ २५५.९ ३०२.३ ३०९.५ ३३३.९ ३९४.३ २३५.४ ३६४.४
१३ कृहर्र्न्ि तथा पाटास् १४८.४ २४९.१ ३३७.३ ३१६.२ ४१४.६ ७३८.० ८५८.३ ९४०.७ ९४९.४ १५२०.२ ११०९.२ २९४.४
१४ एम.एस. वार्र रड २५९.५ ३७०.१ ६१०.८ ५००.४ ६७६.१ ४०९.० ६४८.० ५३९.२ ७८८.९ ९२५.९ ६४१.९ ८६१.९
१५ एम.एस. हवलेट ८१४.५ ७१०.७ १३७२.१ १८३३.७ १९४३.७ २२३०.४ २४६७.५ २६३३.६ २२६५.७ ४६५०.९ ३१३८.४ ३४२५.३
१६ थटील पाता ०.० १.६ ०.० ०.० ०.० २.० ४.५ ५.३ ३१.७ २४.७ २०.१ ५५.५
१७ एल्मुनिर्म इिगोट ६५.५ ६५.४ १०८.७ ११८.२ १२९.० १६१.६ १९६.० ३१९.८ ३१७.४ ३६६.६ २१२.४ ३०२.१
१८ हट रोल घशट (क्ट्वाईलमा) ३५७.६ २८५.२ ४११.१ ५४५.९ ५५४.३ ५६८.९ ११६८.२ १३२५.९ १३४२.१ १६१९.१ ९६२.६ १२८०.७
१९ कोल्ड रोल घशट (क्ट्वाईलमा) ४००.६ ६०७.३ ६८०.३ ८२३.६ ७५०.८ २६९.२ ६५२.५ ७१५.३ ६९६.५ ५०२.८ ३१४.१ ५९९.२
२० अन्र् मेघशिरी तथा पाटास् ४६८.२ ७२९.७ ८४१.७ ९७९.३ ८३४.२ १२०१.४ १५९६.७ १८८९.३ १९३२.३ २६५२.७ १६५७.३ २४४७.१
२१ पेरोनलर्म पदाथा ४०८१.६ ४१४०.७ ५१६१.० ७५०८.१ ९२२५.६ १०७१३.९ १३१७३.६ ११००५.८ ६५६०.८ ११८९२.० ७२३९.२ ९९३९.१
२२ अन्र् ४२०६.५ ४७६२.८ ६२०९.९ ७५५५.१ ९३४७.८ ११६७२.७ १६१४१.५ १७५१८.५ १८५८७.९ २१४०१.४ १४१०६.५ १६४४४.५
जम्मा १४२३७.७ १६२४३.८ २१७११.४ २६१९२.५ २९९३९.० ३६७०३.१ ४७७९४.७ ४९१६५.६ ४७७२१.३ ६३३६७.० ४१०६०.५ ५०२२३.१
स्रोतः िेपाल रा� बैंक। * अपररष्कृत
 अनुसूची ६.७
अिुसूच:ी ६.७ : चीिबाट आर्ात
चीनबाट आयात वथतुहरु
गररएकागरिएका वस्तुहरु
(रु. करोडमा)

आनथाक वर्ा
क्र.सं . हववरण प्रथम आठ महहिा
२०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ 2072/73 2073/74 ऽ२०७3/७4 २०७4/७5*
1 आलमुनिर्म थक्राफ, फ्लेक, फोइल, वासा र रड 78.2 107.6 143.8 170.5 145.1 92.8 111.2
2 रासार्निक पदाथा 94.6 100.8 118.7 136.7 119.1 68.7 106.4

3 रासार्निक मल 234.6 470.0 762.0 1612.0 874.6 511.4 540.8

4 हवद्युत्तीर् उपकरण 544.4 654.8 909.1 896.1 893.0 645.0 673.9
5 मेनडकलका सामाि तथा पाटापज
ु ाा 57.6 79.5 159.8 128.2 102.8 61.2 109.8
6 और्नि 46.7 41.1 47.6 56.2 56.7 32.8 48.9
7 िातु तथा काठका सामाि 51.3 65.1 70.4 83.5 126.0 81.2 80.9
8 अहफसका सामाि तथा थटे सिरी 56.7 64.4 75.1 64.8 86.8 54.6 55.3
9 अन्र् मेघशिरी तथा पार्टसा 470.6 504.0 832.3 791.8 1047.6 641.3 1344.5
10 पाइप तथा पाइप हफहटं ग 268.9 15.4 49.3 27.0 66.6 44.9 54.4
11 प्लाईउड तथा पाहटाकल वोडा 20.3 24.9 35.5 29.6 38.1 25.1 26.1
12 प्लाहष्टकका भााँडाकाँ ु डा 1.8 13.5 5.0 0.0 0.0 0.0 1.2
13 कच्चा रे सम 42.1 148.6 153.8 133.8 75.5 41.6 105.7

65
14 कच्चा ऊि 44.0 54.4 51.8 75.1 72.0 47.0 19.8
15 तर्ारी पोशाक 478.1 608.8 408.0 561.8 556.0 343.7 416.0
16 चाउचाउका लानग पाउडर 3.3 5.8 5.1 4.9 7.1 4.0 4.0
17 जुत्ता तथा चप्पल 194.2 222.0 168.6 240.9 217.6 146.3 154.3
18 थमार्रटा काडा 17.1 24.5 22.5 20.2 14.8 8.7 26.6
19 सोलार प्र्ािेल 32.4 82.6 70.9 82.0 83.2 77.4 30.5
20 घथटल रड तथा नसट 3.6 3.5 54.8 17.3 63.3 58.3 67.5
21 थटोरे ज व्र्ारी 52.8 56.6 104.7 45.9 83.8 54.4 48.1
22 दुरसञ्चारका उपकरण 1189.6 1120.5 1539.7 1799.0 2423.1 1602.3 1835.4
23 पोनलष्टर िागो 10.2 28.3 34.9 31.4 33.2 22.3 23.5
24 खेलौिा 36.6 43.8 51.1 61.7 73.5 52.3 52.9
25 र्ातार्ातका सािि तथा पाटपुजाा 79.6 119.4 132.2 158.3 278.7 180.3 204.3
26 टार्र, ट्युव तथा फ्लेप 29.3 16.7 19.8 13.6 15.9 9.7 12.2

27 नभडीर्ो टे नलनभजि तथा पाटास 254.4 327.0 444.1 368.5 714.7 394.8 594.4
ख० अन्र् 1852.2 1933.5 3546.0 3958.7 4455.8 2956.0 3341.2
कुल जम्मा 6245.1 7331.9 10016.6 11569.4 12724.5 8258.1 10089.7
स्रोतः िेपाल रा� बैंक।
* अपररष्कृत।
 अनुसूची ६.८ : अन्य मुलक
ु बाट आयात भएका केही प्रमुख वस्तुहरु
अिुसूची ६.८ : अन्र् मुलक
ु बाट आर्ात भएका केही प्रमुख वथतुहरु
(रु. करोडमा)

प्रथम आठ महहिा
क्र.सं . हववरण २०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७०# २०७०/७१ २०७१/७२ 2072/73 2073/74
2073/74 2074/75
१ सुि ३७५.१ १६५७.५ ४१६३.६ ११३५.८ २५७७.० २६११.४ २४७९.४ ६३९.० १६०७.४ २७४३.२ १६२७.२ २०३५.८

२ चांदी ४४.७ ११७.५ ३२५.१ ३७२.६ ४३७.१ ८७८.३ १२७१.१ २४६९.९ ७२४.३ ९८७.३ ६११.३ ९४३.५

३ पेरोनलर्म पदाथा ५२.३ ९५.६ १६९.४ १६६.० १८०.५ २२५.३ १८२.८ २०३.५ ३११.६ २४९.४ १७३.४ १२०.९
४ अन्र् मेघशिरी तथा पाटास् ३९०.२ ५९७.२ ७६५.६ ६४०.९ ७१९.८ ३७१.९ ५७३.० ५९५.६ ६६७.० ६४७.४ ४०४.६ ७२८.१
५ इलेक्ट्रीकल समाि ३९४.५ ८२४.२ ६८३.८ ६५०.६ ७३१.२ १२४.७ १५५.६ १९१.३ १७७.१ १६६.३ ९५.९ १३६.२
६ िागो १३९.६ २१७.३ २७३.५ १९४.३ १८५.५ १४९.५ २६०.९ २६४.१ २९४.१ २१४.६ ११३.२ १८६.७
७ कच्चा ऊि १३९.५ ३५.६ ८७.३ ९१.३ ६५.७ ६१.० १००.४ ९४.१ ९०.९ ८३.३ ५४.८ ४४.५
८ र्ातार्ातका सामाि ४३९.२ ५५०.२ ४२३.६ ४२१.५ २८५.९ २८६.९ ४९६.७ ४७७.२ ५८७.७ ७६१.८ ५२९.७ ६२०.६
९ और्नि १२६.३ ३११.७ ३३५.८ २१३.५ १९७.६ २१८.५ २८१.२ ५३१.३ ९०३.० ३४०.७ १७६.५ ३७४.७
१० रासार्निक मल २.० ८.० ७०.४ २३६.८ २२९.१ २४९.३ १३८.३ ९५.७ १६८.७ ३३०.० १९४.१ ३५०.७
११ कागज १०४.० १०२.० १४२.७ १७८.९ १७५.८ १३३.८ १७२.६ १८७.७ १८५.५ २७३.० १७२.८ १८१.९
१२ कम्प्र्ूटर पाटास् २२७.० ३७७.० ५३४.१ ६१७.८ ६१५.० १२९.१ १३४.४ १३६.० १३४.६ २५३.६ १२६.४ ११७.०

66
१३ हवाईजहाजका पाटास् १०५.० २०२.० २२१.८ २४७.२ १४०.६ २०६.३ २१७.९ १६९८.४ ७६७.९ १७२७.७ ९१७.९ ६५०.५
१४ दुरसं चारका सामाि ४९७.९ ४०६.४ ८५२.२ ९४९.३ ८४५.९ २५०.० ३३८.४ ३८५.६ ५४८.८ ६९०.२ ४०२.५ ४३५.८
१५ कपडा (सुती तथा अन्र्) १९६.७ २९२.७ १९१.१ २६०.९ १२७.५ ६३.८ ९०.२ ८६.९ ७१.० ७०.८ ४०.१ ४६.९
१६ पोनलनथि ग्रान्र्ुअल्स् ३७१.९ ३६१.७ ५७८.८ ४७०.१ ५७८.७ ४५०.२ ७७९.१ ६५८.० ९१२.२ ८९०.५ ५२९.७ ९१३.७
१७ कच्चा पाम ते ल ५७४.७ २९४.९ २०२.६ ६०९.७ ४२१.१ ३३९.१ ४१३.४ ५१०.४ ३११.९ ५७७.३ २८१.७ २९६.७
१८ कच्चा भटमासको ते ल १६०.० ३६५.९ ४३३.८ ६५०.८ ९९६.२ १०६२.८ १४७७.८ १२८४.४ १२७२.० १३५२.९ ८२९.७ १०३१.१
१९ तामाको तार तथा थक्रर्ााँप्स १९४.१ १८१.४ १७७.६ १३१.३ १८७.५ ११६.८ २९९.३ २५३.१ १७१.८ १७५.६ १०५.७ १३९.९
२० कच्चा रे शम ०.६ ४.१ ३.२ ०.० ०.० १.२ ०.७ १.७ ०.२ ०.० ०.० ०.१
२१ अन्र् ३४२१.१ ५२००.४ ५०८६.३ ५१८५.८ ६५३०.१ ४७९६.० ६४४६.८ ७५२२.१ ८१६१.६ १०३८४.१ ६१५०.३ ७०६७.७
जम्मा ७९५६.१ १२२०३.२ १५७२२.१ १३४२५.० १६२२७.८ १२७२५.८ १६३१०.० १८२८६.२ १८०६९.२ २२९१९.९ १३५३७.४ १६४२३.०
स्रोतः िेपाल रा� बैंक।

* अपररष्कृत। # २०६९/७० दे घख चीिबाट भएको आर्ात समावेश िभएको।

 अनुसूची ६.९ : परिवर्त्य विदे शी विनिमयको आय व्यय
अिुसूची ६.९ : पररवत्र्ा हवदे शी हवनिमर्को आर् व्र्र्
(रु. करोडमा)

प्रथम आठ महहिा
हववरण २०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४
२०७३/७४ २०७४/७५*
आर् २३६९२.७ ३२४३९.२ ३४६३७.१ ३८०३०.१ ५३६९१.० ६२९६५.६ ७७०७५.१ ८७२१२.४ ९२६८६.४ ९३४९०.९ ६०६२७.१ ६६२९७.४
१. सेवा १६६७९.३ २३४४५.५ २४८८०.१ २५५९४.३ ३६८४२.२ ४३२७२.१ ५४३२३.५ ६२५८९.८ ६४४१६.० ६६५४५.७ ४४१७९.९ ४५८२३.४
(क) रे नमटान्स १३९४२.२ १९४२१.६ २१३९९.९ २२५९०.९ ३३३३६.७ ३९४३४.९ ४९०३०.३ ५४००५.३ ५९४५८.८ ६०२४९.७ ४०२९३.४ ४०५८३.२
(ख) पर्ाटकको खचा २०३४.० ३४५९.० २९३८.६ २५४०.९ ३१८०.१ ३४२०.५ ४६११.५ ७७२९.९ ४१११.५ ५१९७.७ ३१६८.२ ४१९६.०
(ग) बैदेघशक लगािीमा ब्र्ाज ७०३.२ ५६४.९ ५४१.६ ४६२.५ ३२५.४ ४१६.७ ६८१.८ ८५४.६ ८४५.६ १०९८.२ ७१८.४ १०४४.१
२. वथतुहरुको निर्ाात २८६६.३ ४०४९.७ ४४३९.६ ३९८५.३ ५२९८.३ ६४३२.५ ७४८२.२ ७३५४.५ ५७६८.४ ६१२०.६ ३९५४.९ ४४३२.१

३. कुटिैनतक निर्ोग १०७२.६ १३१८.८ ५३९.१ ५४८.१ ९३६.९ १८३९.० २६३४.८ ३२४८.१ ३९९७.८ २६७२.८ १६६२.५ ११५५.७

४. बैदेघशक सहार्ता २३६४.२ २८१९.८ ३२९८.४ २९६६.५ ४१००.७ ३५६६.७ ४०५३.३ २४८५.४ ७०८३.९ ५५४२.२ ३१४३.८ ४७३३.२

67
५. हवहवि ७१०.२ ८०५.४ १४७९.९ ४९३५.९ ६५१२.८ ७८५५.३ ८५८१.३ ११५३४.५ ११४२०.२ १२६०९.६ ७६८६.१ १०१५३.०
व्र्र् २३३४०.३ २८६३०.५ ३५१४२.० १७४९१.७ १९३९९.४ २४१९६.७ २९५९५.४ ३१५४१.६ ३७५६५.२ ४४०७०.६ २८४०१.८ ३७४३७.७
१. सेवा २५२८.७ ३२३६.८ ४०९९.२ ३७९३.२ ३२६५.७ ४५२६.२ ५९५१.२ ६७५०.८ ८०४९.६ १०७३७.९ ७१७३.० ९०९७.८
(क) सााँवा ब्र्ाज भक्त
ु ािी ९११.७ ११२४.९ १२०९.८ १५४७.२ १६३१.७ १९३६.९ २०६८.९ २१२३.३ २३८३.१ ३३८४.७ २४९२.१ ३८७९.२
(ख) अन्र् १६१७.० २१११.९ २८८९.४ २२४६.० १६३४.० २५८९.३ ३८८२.३ ४६२७.५ ५६६६.५ ७३५३.२ ४६८०.९ ५२१८.५
२. वथतुहरुको आर्ात ९३७२.७ १३२९३.१ १४१२५.९ १३२७५.० १५६७५.० १९०३१.२ २२७२४.५ २४०६०.२ २८४२४.५ ३२४९४.७ २०७१४.९ २७७४०.४
३. कुटिैनतक निर्ोग ६०.१ ९६.५ १८३.४ १६८.८ १६५.० ८५.४ १५८.९ १८८.८ २११.० ११२.८ ५२.९ १९३.७
४. हवहवि ११३७८.७ १२००४.१ १६७३३.६ २५४.६ २९३.७ ५५३.९ ७६०.८ ५४१.८ ८८०.१ ७२५.२ ४६१.० ४०५.८
बचत वा िाटा (–) ३५२.४ ३८०८.७ -५०४.९ २०५३८.४ ३४२९१.६ ३८७६८.९ ४७४७९.७ ५५६७०.८ ५५१२१.२ ४९४२०.३ ३२२२५.३ २८८५९.७
स्रोतः िेपाल रा� बैंक।

* अपररष्कृत।
 अनुसूचीअिु६.१० : बैंकहरुसँग रहे को कुल वैदेशिक सम्पत्ति
सूची ६.१० : बैंकहरुसाँग रहे को कुल वैदघशक सम्पघत्त े

(रु. करोडमा)

िेपाल रा� बैंक वाघणज्र् बैंक

हवदे शी हवदे शी कूल जम्मा

वर्ा जम्मा आई.एम.एफ. थपेशल अपररवत्र्ा अपररवत्र्ा
सुि हवनिमर् पररवत्र्ा मुद्रा हवनिमर् पररवत्र्ा मुद्रा (१+८)
(२+३+४+५) गोल्ड रन्चे ड्रइङ्ग राइर्टस मुद्रा मुद्रा
(६+७) (६+७)

१ २ ३ ४ ५ ६ ७ ८ ९ १० ११
२०६४ असार १३०२१.४ ०.० ०.० ५८.८ १२९६२.६ १२३७५.५ ५८७.१ ३५५०.० ३१६८.१ ३८१.९ १६५७१.४

२०६५ असार १७०३१.४ ०.० ०.० ६३.१ १६९६८.४ १४२८४.९ २६८३.५ ४२९४.० ३८८२.७ ४११.३ २१३२५.४

२०६६ असार २२४७४.६ ०.० ०.० ५५.५ २२४१९.० २०१७५.६ २२४३.४ ६२३४.५ ५८७५.० ३५९.५ २८७०९.१

२०६७ असार २११६८.७ ०.० ०.० ६३१.५ २०५३७.१ १६५९९.३ ३९३७.९ ६३५३.६ ५८२२.२ ५३१.४ २७५२२.२

68
२०६८ असार २१९८२.६ ०.० ०.० ६७३.१ २१३०९.५ १६५२५.८ ४७८३.८ ५९०५.८ ५५५०.३ ३५५.५ २७८८८.४

२०६९ असार ३९२०४.५ ९१५.२ ०.० ७३६.८ ३७५५२.५ २८५६८.२ ८९८४.३ ६३९३.२ ५७१४.४ ६७८.८ ४५५९७.७

२०७० असार ४७३७९.१ १४२०.२ ०.० ६५९.५ ४५२९९.५ ३३९९४.० ११३०५.४ ८०३०.३ ७४०८.० ६२२.३ ५५४०९.४

२०७१ असार ५९३७५.३ १५८८.३ ०.० ५४६.९ ५७२४०.१ ४२६१३.३ १४६२६.८ ९३००.६ ८७३७.२ ५६३.४ ६८६७५.९

२०७२ असार ७२६६८.४ १९५२.७ ०.० ४०९.६ ७०३०६.१ ५१७४५.७ १८५६०.४ १२०९९.५ ११४८४.३ ६१५.२ ८४७६७.९

२०७३ असार ९१७६३.१ २८२०.६ २३८.४ ३.० ८८७०१.१ ६७२४५.८ २१४५५.३ १५२१५.९ १४३९६.४ ८१९.४ १०६९७९.०

२०७४ असार ९५५६५.८ २५९२.९ २२९.१ १७.१ ९२७२६.६ ६८३८७.० २४३३९.६ १५२१६.६ १४४४१.८ ७७४.८ ११०७८२.४

२०७४ फागुि* ९६४७६.२ २८२४.५ २४१.४ ६०.७ ९३३४९.६ ६८४१५.६ २४९३४.० ११५७२.५ १०५८०.९ ९९१.७ १०८०४८.७
स्रोतः िेपाल रा� बैंक।

* अपररष्कृत।
 अनुसूची ६.११ शोधनान्तर स्थिति
अिुसूची ६.११ शोििान्तर घथथनत

?= s/f]8df
प्रथम आठ महहिा
हववरण 2064/65 2065/66 2066/67 2067/68 2068/69 2069/70 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74
2073/74 2074/75*

(क) चालू खाता 2367.96 4143.73 -2813.52 -1293.64 7597.92 5706.07 8972.15 10831.98 14041.85 -1013.06 -630.69 -15395.94

निर्ाात, एफ.ओ.बी. 6197.11 6990.68 6317.75 6870.15 8151.18 8598.98 10096.06 9827.63 7486.61 8212.75 5416.64 6088.70

तेल 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

अन्र् 6197.11 6990.68 6317.75 6870.15 8151.18 8598.98 10096.06 9827.63 7486.61 8212.75 5416.64 6088.70

आर्ात, एफ.ओ.बी. -21796.28 -27922.78 -36669.25 -38837.14 -45465.31 -54729.43 -69637.33 -76177.30 -75648.79 -97794.58 -62035.17 -75514.37

तेल -4081.57 -4135.67 -5160.72 -7507.62 -9225.56 -10713.89 -13297.64 -11204.46 -6872.44 -12141.38 -7412.57 -10060.03

अन्र् -17714.71 -23787.11 -31508.53 -31329.52 -36239.75 -44015.54 -56339.69 -64972.84 -68776.35 -85653.20 -54622.60 -65454.34

व्र्ापार सन्तुलि -15599.17 -20932.10 -30351.50 -31966.99 -37314.13 -46130.45 -59541.27 -66349.67 -68162.18 -89581.83 -56618.54 -69425.66

खुद सेवा आर् -1109.20 -1047.80 -1638.53 -867.46 1405.70 758.58 2088.22 2761.75 984.92 289.13 372.90 -230.83

सेवा आर् 4223.61 5283.01 5112.05 5301.25 7235.15 9519.08 12506.12 14928.84 13847.24 15826.49 10145.72 11020.95

र्ािा 1865.31 2795.98 2813.86 2461.07 3070.38 3421.06 4637.49 5342.86 4176.53 5852.69 3619.88 4346.47

अन्र्ि िपरे को सरकारी आर् 1330.18 1273.44 663.56 553.46 1007.14 1838.97 2435.28 3248.11 3833.08 2553.36 1598.60 1155.74

अन्र् 1028.12 1213.59 1634.63 2286.72 3157.63 4259.05 5433.35 6337.87 5837.63 7420.43 4927.24 5518.74

ु ािी
सेवा भक्त -5332.81 -6330.81 -6750.58 -6168.71 -5829.45 -8760.50 -10417.90 -12167.09 -12862.32 -15537.36 -9772.83 -11251.79

र्ातार्ात -2267.59 -2211.62 -2296.46 -1860.47 -2229.23 -3327.67 -3982.20 -4399.63 -4403.03 -4688.49 -2867.83 -4044.47

भ्रमण -2086.20 -3139.63 -3228.82 -2764.29 -2576.97 -3961.19 -4217.56 -5319.02 -5641.84 -7992.69 -5064.02 -5082.70

अन्र् -979.02 -979.56 -1037.85 -1428.49 -866.61 -1353.85 -2055.57 -2250.96 -2607.42 -2722.98 -1788.05 -1930.89

व्र्ापार तथा सेवा क्षेिको सन्तुलि -16708.37 -21979.90 -31990.03 -32834.45 -35908.43 -45371.87 -57453.05 -63587.92 -67177.26 -89292.69 -56245.64 -69656.49

खुद आर् 794.68 1174.95 911.74 754.94 1229.14 1307.88 3275.17 3424.25 3400.43 3099.51 1342.86 341.44

आर् प्राप्ती 1344.77 1650.66 1491.79 1750.40 2252.13 2332.01 3953.98 4283.15 4308.53 5195.88 3194.50 4231.30

ु ािी
आर् भक्त -550.09 -475.71 -580.05 -995.46 -1022.99 -1024.13 -678.81 -858.90 -908.09 -2096.38 -1851.64 -3889.86

व्र्ापार, सेवा तथा आर् सन्तुलि -15913.69 -20804.95 -31078.29 -32079.51 -34679.29 -44063.99 -54177.88 -60163.67 -63776.83 -86193.19 -54902.78 -69315.05

खुद रान्सफर 18281.65 24948.68 28264.77 30785.87 42277.21 49770.06 63150.03 70995.65 77818.68 85180.13 54272.09 53919.12

रान्सफर आर् 18546.29 25746.13 28777.06 31115.67 42780.57 50506.82 63485.48 71252.22 78198.96 85570.88 54476.16 54307.47

अिुदाि 2099.32 2679.62 2667.36 2578.00 3622.71 3418.05 4851.98 5285.54 7041.16 11466.39 6147.08 3869.86

निजी क्षेिको हवप्रेर्ण 14268.27 20969.85 23172.53 25355.16 35955.44 43458.17 54329.41 61727.88 66506.43 69545.24 44999.16 47185.54

पेन्सि 1878.99 1775.54 2585.07 2899.34 2834.36 3532.67 4137.31 4238.80 4651.36 4559.26 3329.92 3252.07

अन्र् 299.71 321.12 352.10 283.17 368.06 97.93 166.78 0.00 0.00 0.00 0.00 0.00

ु ािी
रान्सफर भक्त -264.64 -797.45 -512.29 -329.80 -503.36 -736.76 -335.45 -256.57 -380.28 -390.76 -204.07 -388.35

ाँ ी खाता (पूज
(ख) पूज ाँ ी रान्सफर ) 791.25 623.10 1257.83 1590.61 1824.17 1034.83 1706.35 1481.14 1698.73 1336.27 1002.66 1194.32

जम्मा (क + ख) 3159.2 4766.8 -1555.7 297.0 9422.1 6740.9 10678.5 12313.1 15740.6 323.2 372.0 -14201.6

(ग) हवत्तीर् खाता (समूह ङ बाहेक ) 1103.3 2120.2 784.7 321.3 2891.3 1249.6 1114.8 1802.4 2963.8 2664.0 1574.6 1859.3

प्रत्र्क्ष वैदेघशक लगािी आप्रवाह 29.4 182.9 285.2 643.7 919.5 908.2 319.5 438.3 592.1 1350.4 835.4 1424.4

पोटाफोनलर्ो लगािी 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0 0.0

अन्र् लगािी सम्पघत्त -1139.6 -1767.5 -1825.4 -2576.2 -1572.0 -2284.6 -2133.2 -3458.5 -3093.6 -4869.1 -2153.5 -2947.2

व्र्ापाररक साख 85.3 -302.4 -100.9 -613.3 -513.7 -514.7 -162.0 -223.4 -33.9 -900.5 -82.1 -42.6

अन्र् -1224.9 -1465.1 -1724.5 -1962.9 -1058.2 -1769.9 -1971.2 -3235.0 -3059.7 -3968.5 -2071.3 -2904.6

अन्र् लगािी दाहर्त्व 2213.5 3704.8 2324.9 2253.8 3543.7 2626.1 2928.5 4822.6 5465.4 6182.6 2892.6 3382.1

व्र्ापाररक साख 1248.4 1955.5 2196.9 1829.3 2644.2 1443.5 2368.6 2291.2 1639.7 2438.1 1213.8 2505.2

ऋण 339.2 -289.9 -393.4 261.2 103.7 -128.2 419.2 1216.0 2734.2 5610.9 2400.8 2371.4

सरकार 345.6 -283.2 -390.2 263.2 104.8 -121.9 440.8 1222.3 2597.9 4478.7 1857.3 2109.5

ऋण प्राप्ती 1132.6 728.8 684.2 1384.9 1344.5 1370.1 2113.2 2926.4 4377.4 6260.2 2812.1 3143.5

ु ािी
सााँवा भक्त -787.0 -1012.0 -1074.3 -1121.8 -1239.8 -1492.0 -1672.5 -1704.2 -1779.5 -1781.5 -954.8 -1034.0

अन्र् क्षेि -6.4 -6.7 -3.2 -2.0 -1.1 -6.3 -21.5 -6.2 136.3 1132.2 543.5 261.9

करे न्सी तथा नडपोघजट 626.0 2039.2 -103.1 123.2 844.6 1430.1 273.3 1431.9 1498.2 -1881.2 -719.6 -1535.1

रा� बैंक -0.6 -0.3 4.5 -0.8 3.7 -1.2 -3.7 -2.0 -0.6 23.2 2.1 -21.7

वाघणज्र् बैंक 626.5 2039.5 -107.6 124.0 840.9 1431.3 277.0 1433.9 1498.8 -1904.4 -721.7 -1513.4

अन्र् दाहर्त्व 0.0 0.0 624.4 40.1 -48.8 -119.3 -132.7 -116.6 -406.8 14.8 -2.4 40.6

जम्मा (क+ख+ग) 4262.5 6887.0 -771.0 618.2 12313.4 7990.5 11793.3 14115.5 18704.4 2987.2 1946.5 -12342.3

ाँ ी तथा भ ुलच ुक
(ि) हवहवि पुज -669.0 -372.0 335.3 -86.1 1693.9 333.5 1192.8 1820.0 1685.0 3342.2 2336.0 8334.3

जम्मा (क+ख+ग+ि) 3593.4 6515.0 -435.7 532.1 14007.3 8324.1 12986.1 15935.5 20389.5 6329.4 4282.5 -4008.1

(ङ) ररजभा तथा सम्बघन्ित घशर्ाक -3593.4 -6515.0 435.7 -532.1 -14007.3 -8324.1 -12986.1 -15935.5 -20389.5 -6329.4 -4282.5 4008.1

ररजभा सम्पघत्त -3700.2 -6507.0 105.8 -491.9 -13958.8 -8204.9 -12853.6 -15819.2 -20389.5 -6159.2 -4186.7 4064.3

िेपाल रा� बैंक -2963.7 -4575.1 439.8 -943.8 -13478.7 -6576.3 -11599.2 -13035.3 -17288.7 -6187.9 -3534.4 408.1

वाघणज्र् बैंक -736.5 -1931.8 -334.0 452.0 -480.1 -1628.6 -1254.4 -2783.9 -3100.8 28.7 -652.3 3656.2

आई.एम.एफ. कजाा उपर्ोग 106.8 -8.1 329.9 -40.3 -48.5 -119.2 -132.4 -116.3 0.0 -170.2 -95.8 -56.2

खुद वैदेघशक सम्पघत्तमा पररवताि -2967.5 -4475.8 332.6 -409.0 -13162.7 -6894.0 -12712.7 -14503.6 -18891.2 -8210.6 -5002.1 2473.0
स्रोतः िेपाल रा� बैंक।

िोट: (-) शोििान्तरले बचत बुझाउाँ दछ ।

* अपररष्कृत।

69
 अनुसूची ७.१ : सामुदायिक सं स्थाहरु मार्फ त परिचालित रकम

अनुसूची ७.१ : सामुदावर्क सं स्थाहरु माफयत पररचाललत रकम

अनुदान खचय रकम (रु. हजारमा)
श्रोत बर्गीकरण
क्र.सं . आलथयक बषय साना पूिायधार विकास भूकम्प सम्बन्धी
आर्आजयन कार्यक्रम निीनतम कार्यक्रम ट्रष्ट फण्ड नेपाल सरकार
कार्यक्रम कार्यक्रम जम्मा विश्व बैंक अनुदान आईफाड
अनुदान अनुदान
1 २०६२/६३ १५५०८३ ९०७३० १३८०७० - ३८३८८३ ३१७५९७ - - ६६२८६

2 २०६३/६४ ४०४३३२ ७६४४४ ४९९११३ - ९७९८८९ ९७९८८९ - - -

3 २०६४/६५ १२७४५७२ २३०६५२ ४६४५१ - १५५१६७५ १५५१६७५ - - -

4 २०६५/६६ ९७१४५८ २६१७९८ २७६४० - १२६०८९६ १२६०५२० - - ३७६

5 २०६६/६७ १३८८२८९ ४२६५६१ ३५७४९ - १८५०५९९ १८५०५९९ - - -

70
6 २०६७/६८ १५२६८९८ ४७०९१० ११४०१ - २००९२०९ १७२०१२९ - - २८९०८०

7 २०६८/६९ १४४५४६१ ९१४४८५ २४१३२ - २३८४०७८ १६६१८६९ ६८५६४२ - ३६५६६

8 २०६९/७० १०४४४१४ ५९१०३० ३१६३० - १६६७०७४ १४५७०१३ १७५१२८ - ३४९३४

9 २०७०/७१ ८९७०२१ ७४२१५५ ३२८८२ - १६७२०५८ १६०३५७९ २३३०० - ४५१८०

10 २०७१/७२ ८६१७७० ४९०५४५ २००४८ - १३७२३६३ १३२०९७७ - - ५१३८५

11 2072/73 9865754 4346748 217238 - १४४२९७४० 13852412 - 577328

12 2073/74 1095945 388930 - 361184 १८४६०५९ 1707229 45494 93336 -

13 2074/75* 152865 67050 - 60560 २८०४७५ 194214 27679 58582 -

स्रोतः र्गररबी लनबारण कोष।

* प्रथम आठ मवहनाको।
 अनुसूची ७.२ : श्रम स्वीकृति लिई वैदेशिक रोजगारीमा गएका कामदारहरुको विवरण
अनुसूची ७.२ : श्रम स्िीकृलत ललई िैदेक्षिक रोजर्गारीमा र्गएका कामदारहरुको वििरण

आ.ि. २०६३/६४ दे खी २०७2/७3 सम्म आ.ि. २०७3/७4 को आ.ि. २०७3/७4 सम्मको

लस.न. दे ि
पुरुष मवहला जम्मा पुरुष मवहला जम्मा पुरुष मवहला जम्मा
१ कतार 962338 9337 971675 118814 2503 121317 1081152 11840 1092992
२ मलेलसर्ा 1089231 24845 1114076 93344 2034 95378 1182575 26879 1209454
३ साउदी अरि 761408 4631 766039 72784 1168 73952 834192 5799 839991
४ र्ू.ए.ई 415829 38411 454240 50444 7545 57989 466273 45956 512229
५ कुिेत 72276 38783 111059 12316 835 13151 84592 39618 124210
६ बहरार्न 39667 3452 43119 3642 274 3916 43309 3726 47035
७ ओमन 24510 4529 29039 2548 525 3073 27058 5054 32112

71
८ दक्षिणकोररर्ा 33072 1790 34862 89 1 90 33161 1791 34952
९ लेिनान 1159 11436 12595 45 101 146 1204 11537 12741
१० इजरार्ल 2219 4290 6509 56 76 132 2275 4366 6641
११ अफर्गालनस्तान 9172 42 9214 1364 4 1368 10536 46 10582
१२ जापान 14609 793 15402 2155 83 2238 16764 876 17640
१३ अन्र् 39378 12774 52152 5703 5040 10743 45081 17814 62895
जम्मा 3464868 155113 3619981 363304 20189 383493 3828172 175302 4003474
श्रोत: श्रम, रोजर्गार तथा सामाक्षजक सुरिा मन्रालर् र िैदेक्षिक रोजर्गार लबभार्ग।
 अनुसूची ७.३ : युवा स्वरोजगार कोषबाट भएको लगानी र असूली विवरण
अनुसूची ७.३ : र्ुिा स्िरोजर्गार कोषबाट भएको लर्गानी र असूली वििरण
रु. हजारमा
लर्गानी रकम
सहकारी
स्िरोजर्गार (लाभाक्षन्ित) जम्मा स्िरोजर्गार सहकारी सं घ/सं स्था बैंक/लबत्तीर् सं स्था कूल लर्गानी रकम जम्मा असूली लर्गानीमा रहेको
आलथयक बषय सं स्थाहरुको
जनसं ख्र्ा (जना) सं ख्र्ा (जना) माफयत लर्गानी रु. माफयत लर्गानी रु. रु. रकम रु. रकम रु.
सं ख्र्ा (िटा)

2070/71 सम्म 25206 1929790 1299050 3228840 778836 2450004

2071/72 2896 28102 99 214245 1350 215595 724665 1940934
2072/73 2597 30699 181 364715 1350 366065 814367 1492632
2073/74 7595 38294 447 1091815 1800 1093615 430821 2155426

72
2074/75* 6516 44810 296 902380 0 902380 275065 2782741
२०७४/७५ को फार्गुन मसान्तसम्म जम्मा 44810 1023 4502945 1303550 5806495 3023754 2782741
स्रोतः र्ुिा तथा साना व्र्िसार्ी स्िरोजर्गार कोष।

* प्रथम आठ मवहनाको।
 सूची ८.१
अनुसूची अनु
८.१ : प्रमु
: प्रमु खि खाद्यान्न लगाएको
िाद्यान्न बालीबाली क्षेत्रफल, उत्पादन
लगाएको र उत्पादकत्व
क्षेत्रफल, उत्पादन र उत्पादकत्व
क्षेत्रफलः हजार हे क्टरमा

उत्पादनः हजार मे.टनमा

उत्पादकत्वः मे. टन प्रति हे क्टरमा

आतथिक विि
िाद्यान्न बालीहरु
२०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७3/७४ 2074/75**
क्षेत्रफल १५४९.० १५५६.० १४८१.० १४९६.० १५३१.० १४२०.० १४८७.० १४२५.३ १३६२.९ १५५२.५ १४६९.५
धान उत्पादन ४२९९.० ४५२४.० ४०२४.० ४४६०.० ५०७२.० ४५०४.० ५०४७.० ४७८८.६ ४२९९.१ ५२३०.३ ५१५१.९
उत्पादकत्व २.८ २.९ २.७ ३.० ३.३ ३.२ ३.४ ३.४ ३.२ ३.४ ३.५
क्षेत्रफल ८७०.० ८७५.० ८७६.० ९०६.० ८७१.० ८४९.० ९२८.८ ८८२.४ ८९१.६ ८९७.८ ९५४.२
मकै उत्पादन १८७९.० १९३१.० १८५५.० २०६७.० २१७९.० १९९९.० २२८३.० २१४५.३ २२३१.५ २३२०.० २५५५.८
उत्पादकत्व २.२ २.२ २.१ २.३ २.५ २.४ २.५ २.४ २.५ २.६ २.७
क्षेत्रफल ७०६.० ६९५.० ७३१.० ७६७.० ७६५.० ७५९.० ७५४.० ७६२.४ ७४५.८ ७५०.० ७०६.८
गहुुं उत्पादन १५७२.० १३४४.० १५५६.० १७४६.० १८४६.० १८८२.० १८८३.० १९७५.६ १७३६.८ १८४१.० १९४९.०
उत्पादकत्व २.२ १.९ २.१ २.८ २.४ २.५ २.५ २.६ २.३ २.५ २.८

73
क्षेत्रफल २६.० २६.० २७.० २८.० २७.३ २९.० २८.० २८.१ २८.४ २६.९ २४.६
जौ उत्पादन २८.० २३.० २८.० ३०.० ३५.० ३७.० ३५.० ३७.४ ३२.८ ३२.१ २७.२
उत्पादकत्व १.१ ०.९ १.० १.१ १.३ १.३ १.२ १.३ १.२ १.२ १.१
क्षेत्रफल २६५.० २६६.० २६८.० २७०.० २७८.० २७४.० २७१.० २६८.१ २६६.८ २६३.१ २६३.५
कोदो उत्पादन २९१.० २९३.० २९९.० ३०३.० ३१५.० ३०५.० ३०४.० ३०८.५ ३०२.४ ३०६.२ ३१४.०
उत्पादकत्व १.१ १.१ १.१ १.१ १.१ १.१ १.१ १.२ १.१ १.२ १.२
क्षेत्रफल - - - १०.३ १०.३ १०.७ १०.५ १०.८ १०.८ १०.९ १०.३
फापर* उत्पादन - - - ८.८ १०.० १०.१ १०.३ १०.९ ११.६ १२.० ११.५
उत्पादकत्व - - - ०.९ १.० ०.९ १.० १.० १.१ १.१ १.१
जभमा क्षेत्रफल ३४१६.० ३४१८.० ३३८३.० ३४७७.३ ३४८२.६ ३३४१.७ ३४७९.२ ३३७७.० ३३०६.३ ३५०१.२ ३४२९.०
जभमा उत्पादन ८०६९.० ८११५.० ७७६२.० ८६१४.८ ९४५७.० ८७३७.१ ९५६२.३ ९२६६.२ ८६१४.३ ९७४१.७ १०००९.४

स्रोिः कृषि, भूतम व्यवस्था िथा सहकारी मन्त्त्रालय।

* फापर वाली २०६७/६८ दे खि मात्र समावेश भएको।

** प्रारखभभक अनुमान।
 अनुसूची ८.२ : प्रमुख नगदे बाली लगाएको क्षेत्रफल, उत्पादन र उत्पादकत्व
अनुसूची ८.२ : प्रमुि नगदे बाली लगाएको क्षेत्रफल, उत्पादन र उत्पादकत्व
क्षेत्रफलः हजार हेक्टरमा
उत्पादनः हजार मे.टनमा
उत्पादकत्वः मे. टन प्रति हे क्टरमा

आतथिक विि
नगदे बाली
२०६३/६४ २०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७2/७३ २०७3/७4 २०७4/७5*
क्षेत्रफल 64.0 63.0 58.0 58.0 63.0 64.0 64.0 65.0 66.6 67.4 68.4 78.6
उिु उत्पादन 2600.0 2485.0 2354.0 2495.0 2718.0 2869.0 2930.0 3020.0 3063.0 2988.4 3157.0 3558.2
उत्पादकत्व 40.6 39.5 40.5 43.0 43.1 14.3 45.4 46.5 46.0 44.4 46.2 45.3
क्षेत्रफल 184.0 180.0 181.0 199.0 214.0 218.0 215.0 216.4 233.1 234.1 234.6 224.6
िे लहन उत्पादन 136.0 134.0 135.0 155.0 176.0 181.0 179.0 184.0 209.6 211.1 211.7 245.9
उत्पादकत्व 0.7 0.7 0.8 0.8 0.8 0.8 0.8 0.9 0.9 0.9 0.9 1.1
क्षेत्रफल 154.0 157.0 182.0 185.0 183.0 187.0 188.0 205.7 197.0 190.9 202.3 195.3
आलु उत्पादन 1943.0 2055.0 2424.0 2518.0 2508.0 2682.0 2753.0 2817.5 2586.3 2551.7 2755.9 308.8

74
उत्पादकत्व 12.7 13.1 13.3 13.6 13.7 14.3 14.6 13.7 13.1 13.4 13.6 15.8
क्षेत्रफल 11.7 11.6 11.4 10.5 10.6 10.5 11.3 11.4 11.4 8.0 7.5 7.6
जुट उत्पादन 16.8 17.0 15.7 13.0 14.4 14.4 15.5 15.8 16.5 11.6 9.7 11.2
उत्पादकत्व 1.4 1.5 1.4 1.2 1.4 1.4 1.4 1.4 1.5 1.5 1.3 1.5
क्षेत्रफल - - - - - - - - - 225.0 232.0 245.0
मह उत्पादन - - - - - - - - - 3.0 3.5 4.1
उत्पादकत्व - - - - - - - - - 0.0 0.0 0.0
जभमा क्षेत्रफल 413.7 411.6 432.4 452.5 470.6 479.5 478.3 498.5 508.1 725.4 744.8 751.1
जभमा उत्पादन 4695.8 4691.0 4928.7 5181.0 5416.4 5746.4 5877.5 6037.3 5875.4 5765.9 6137.8 4128.1
स्रोिः कृषि, भूतम व्यवस्था िथा सहकारी मन्त्त्रालय।

* मह वाली २०७२/७३ दे खि मात्र समावेश भएको।

* प्रारखभभक अनुमान।
 अनुसूची ८.३ : अन्य बाली उत्पादन स्थिति
अनुसूची ८.३ : अन्त्य बाली उत्पादन खस्थति
(हजार मे.टनमा)

आतथिक विि

अन्त्य बालीहरु २०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७अनु२०६७/६८

सूची ८.३ :२०६८/६९ उत्पादन खस्थति
अन्त्य बाली २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७3/७4 २०७4/७5*

दलहन २६९.८ २५५.४ २६२.४ ३१८.४ ३२७.२ ३५६.७ २८१.८ ३५३.९ .टनमा)
३५१.९ (हजार मे३५३.१ ३६८.७
फलफूल ६३०.६ ६८६.२ ७०७.० ८३१.६ ८८५.५ १०८६.९
आतथिक विि ९६५.० ९९२.० ९९२.६ १०२५.३ १०१०.२
िरकारी २०६४/६५
२५३८.९ २०६५/६६
२७५४.४ २०६६/६७
३००४.० २०६७/६८
३२०३.० २०६८/६९
३४००.९ २०६९/७०
३४०९.७ २०७०/७१ ३५८०.१
३४७२.१ २०७१/७२ ३८१९.८
२०७२/७३ २०७3/७4 ४०९९.४
४१६३.६ २०७4/७5*
अन्त्य बालीहरु
स्रोिः कृषि, भूतम व्यवस्था िथा सहकारी मन्त्त्रालय।
दलहन २६९.८ २५५.४ २६२.४ ३१८.४ ३२७.२ ३५६.७ २८१.८ ३५३.९ ३५१.९ ३५३.१ ३६८.७
* प्रारखभभक अनुमान।
फलफूल ६३०.६ ६८६.२ ७०७.० ८३१.६ ८८५.५ १०८६.९ ९६५.० ९९२.० ९९२.६ १०२५.३ १०१०.२
िरकारी २५३८.९ २७५४.४ ३००४.० अनुस३२०३.० ३४००.९
ूची ८.४ : पशु ३४०९.७
जन्त्य उत्पादन खस्थति ३४७२.१ ३५८०.१ ३८१९.८ ४१६३.६ ४०९९.४
स्रोिः कृषि, भूतम व्यवस्था िथा सहकारी मन्त्त्रालय।
(हजार मे.टनमा)
* प्रारखभभक अनुमान।
आतथिक विि

75
षववरण ८.४
अनुसूची अनु : पशुजन्य उत्पादन स्थिति *
२०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ सूची ८.४ : पशुजन्त्य उत्पादन खस्थति
२०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७3/७4 २०७4/७5

मासु २३३.९ २४१.७ २४९.० २७७.६ २८८.५ २९५.५ २९८.२ ३००.९ ३१७.९ (हजार मे२३२.५
.टनमा) ३३९.८
दूध र दुग्ध पदाथि १३८८.७ १४४५.४ १४९६.० १५५६.५ १६२२.८ १६८१.१
आतथिक विि १७००.० १७२४.८ १८५३.९ १९११.२ १९५०.६
षववरण *
फुल (गोटा दश लािमा) ६३१.३ ६२९.९ ६४३.२ ७०४.१ ७८७.० ८३८.९ ८७२.९ ८९९.५ १२०८०.७ १३८२.९
१३५२.३ २०७4/७5
२०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७3/७4
माछा ४८.८ ४८.२ ४९.७ ५२.१ ५४.४ ५४.० ६५.८ ६९.४ ५१.३ ५४.४ ७७.०
मासु २३३.९ २४१.७ २४९.० २७७.६ २८८.५ २९५.५ २९८.२ ३००.९ ३१७.९ २३२.५ ३३९.८
स्रोिः कृषि, भूतम व्यवस्था िथा सहकारी मन्त्त्रालय।
दूध र दुग्ध पदाथि १३८८.७ १४४५.४ १४९६.० १५५६.५ १६२२.८ १६८१.१ १७००.० १७२४.८ १८५३.९ १९११.२ १९५०.६
* प्रारखभभक अनुमान।
फुल (गोटा दश लािमा) ६३१.३ ६२९.९ ६४३.२ ७०४.१ ७८७.० ८३८.९ ८७२.९ ८९९.५ १२०८०.७ १३५२.३ १३८२.९
माछा ४८.८ ४८.२ ४९.७ ५२.१ ५४.४ ५४.० ६५.८ ६९.४ ५१.३ ५४.४ ७७.०
स्रोिः कृषि, भूतम व्यवस्था िथा सहकारी मन्त्त्रालय।

* प्रारखभभक अनुमान।
 अनुसूची ८.५
अनुसूच
अनु स रासायतनक
: ीूच८.५ : रासायतनक
ी ८.५ मलको तबक्री
मलकोषविरण
: रासायनिक तबक्री
मलको षविरण
बिक्री वितरण
(मेषिक टनमा)
(मेषिक टनमा)

आतथिक वििआतथिक विि

षववरण षववरण
२०६८/६९
२०६८/६९
२०६९/७०
२०६९/७०
२०७०/७१
२०७०/७१
२०७१/७२
२०७१/७२
२०७२/७३
२०७२/७३
२०७३/७४
२०७३/७४
२०७4/७5*
२०७4/७5*

रासायतनक रासायतनक
मल मल

क. युररया क.
(मेषिक
युररयाटन)
(मेषिक टन) ९९१९६.०९९१९६.० १०८५५३.०
१०८५५३.० १४५६३२.०
१४५६३२.० १९०१६३.०
१९०१६३.० १६४८०३.८
१६४८०३.८ २०५२८१.२
२०५२८१.२ १३९१४३.५
१३९१४३.५

ि. ति.ए.पी.
ि.(मेति.ए.पी.
षिक टन) (मेषिक टन) ४३७२४.०४३७२४.०
६५७२२.०६५७२२.०
८२५२०.०८२५२०.० १०१७९७.०
१०१७९७.० ८७५३२.३८७५३२.३ १११७०८.४
१११७०८.४ ५९५२६.६५९५२६.६

ग. पोटास ग.
(मेषिक (मेषिक टन)
पोटासटन) २७३३.० २७३३.०
२६८८.० २६८८.०
५०४६.० ५०४६.०
६७१७.० ६७१७.०
६५७७.९ ६५७७.९
७९८७.८ ७९८७.८
५१५६.३ ५१५६.३

जभमा जभमा १४५६५३.०

१४५६५३.०
१७६९६३.०
१७६९६३.०
२३३१९८.०
२३३१९८.०
२९८६७७.०
२९८६७७.०
२५८९१३.९
२५८९१३.९
३२४९७७.४
३२४९७७.४
२०३८२६.४
२०३८२६.४

स्रोिः कृषि, भूस्रोिः

तम व्यवस्था
कृषि, भूिथा
तम व्यवस्था
सहकारी िथा
मन्त्त्रालय।
सहकारी मन्त्त्रालय।

76
* प्रथम आठ *मषहनाको
प्रथम आठ
अनुम
मषहनाको
ातनि। अनुमातनि।

अनु
अनुस ी ८.६
ूचसी ूच८.६ थप
अनुस:ूच: ीथप च
८.६तसुंसिं
:च ाई
थप
ाईतबस्िारचाई तबस्िार
तसुंबिस्तार
(हे क्टरमा) (हे क्टरमा)

२०७4/७5 २०७4/७5
को को
तसुं खचिको प्रकार
तसुं खचिको प्रकार २०६७/६८ २०६७/६८
२०६८/६९ २०६८/६९
२०६९/७० २०६९/७०
२०७०/७१ २०७०/७१
२०७१/७२ २०७१/७२
२०७२/७३ २०७२/७३
२०७3/७4 २०७3/७4
फागुन मसान्त्िसभम
फागुन मसान्त्िसभम

कुलतसखिि क्षेक
त्रु लतसखिि
षवस्िार क्षेत्र षवस्िार २६९१९ २६९१९३२५६५ ३२५६५१९५६१ १९५६११९३१० १९३१०१८०८३ १८०८३२४२९१ २४२९१41180 41180 36220 36220

१)सिह तसिँचाइ
१)सिह तसिँचाइ ६०९९ ६०९९ ९३९५ ९३९५ २०१६ २०१६ ३५१४ ३५१४ १५८६ १५८६ ५८०० ५८०० 4475 4475 10656 10656

२)भूतमगि तसिँ२)भू
चाइ तमगि तसिँचाइ २०१२० २०१२०२२५६० २२५६०१७१८० १७१८०१५१३५ १५१३५१५९३९ १५९३९१७४६३ १७४६३35272 35272 24864 24864

३)नयािँ प्रषवधीमा
३)नयािँ
आधाररि
प्रषवधीमा
तसिँचआधाररि
ाइ तसिँचाइ ६०० ६०० ६१० ६१० ३६५ ३६५ ६६१ ६६१ ५५८ ५५८ १०२८ १०२८ 1433 1433 700 700

स्रोिः तसुं चाई स्रोिः

वाषििकतसुं
ी पुचखाई
स्िका
वाषिि२०७२
की पुखस्िका
िथा २०७२
तसुं चाई षवभाग।
िथा तसुं चाई षवभाग।

* प्रथम आठ *मषहनाको
प्रथम आठ
अनुम
मषहनाको
ातनि। अनुमातनि।
 अनुसूची ८.७ : दलहन बालीको उत्पादन षववरण
अनुसूची ८.७ : दलहन बालीको उत्पादन विवरण

आतथिक विि
बालीको नाम
२०७२/७३ २०७३/७४ २०७४/७५

मसुरो 204600.0 227500.0 1.1 204650.0 228068.0 1.1 197750.0 248409.0 1.3
0.1 0.0 -0.1 0.0 0.3 0.2 -3.4 8.9 13.2

चना 9350.0 9500.0 1.0 9400.0 9560.0 1.0 8933.0 9111.7 1.0
0.1 0.9 0.2 0.5 0.6 0.1 -4.9 -4.7 0.0

अरहर 16800.0 16490.0 0.9 16830.0 16700.0 0.9 15101.0 1552.4 1.0
-0.5 0.1 0.7 0.2 1.3 1.1 -10.3 -8.7 2.0

मास 23150.0 19450.0 0.8 23200.0 19500.0 0.8 21196.0 18016.2 0.9
0.0 0.1 0.0 0.2 0.3 0.0 -8.7 -7.6 1.2

77
भटमास 23600.0 28350.0 1.2 23625.0 28420.0 1.2 22602.0 28252.7 1.3
0.1 0.1 0.1 0.1 0.3 0.1 -4.3 -0.6 4.2

ग्रास पी 11500.0 14250.0 1.2 11520.0 14500.0 1.2 13021.0 16537.0 1.3
0.8 0.7 0.0 0.2 1.7 1.6 13.0 14.0 0.8

हसि ग्राम 5700.0 5780.0 1.0 5723.0 5800.0 1.0 5575.0 5686.7 1.0
-8.6 1.8 9.5 0.4 0.3 -0.1 -2.6 -1.9 0.9

अन्त्य 30500.0 30575.0 1.0 30525.0 30600.1 1.0 27203.0 27475.5 1.0
0.2 -7.7 -7.9 0.1 0.1 0.0 10.9 -10.2 1.0

दलहन बाली जभमा 325200.0 351895.0 1.1 325473.0 353148.1 1.1 311382.0 368741.0 1.2
-0.1 -0.6 -0.5 0.1 0.4 0.3 -4.3 4.4 8.6
स्रोिः कृषि, भूतम व्यवस्था िथा सहकारी मन्त्त्रालय।

पुनश्च: प्रत्येक बालीको िथ्याङ्क भन्त्दा िल्ला लाइनमा अखिल्लो आतथिक वििको िुलनामा भएको वृषिदरलाई प्रतिशिमा जनाउिँ छ।
 अनु
अनुससूच औद्योगिक बालीको उत्पादन विवरण
ूचीी ८.८ : औद्योतगक षववरण
क्षेत्रफलः हे क्टरमा

उत्पादनः मे.टनमा

उत्पादकत्वः मे. टन प्रति हे क्टरमा

आतथिक विि
बालीको
2072/73 2073/74 2074/75
नाम/बृषि दर
क्षेत्रफल उत्पादन उत्पादत्व क्षेत्रफल उत्पादन उत्पादकत्व क्षेत्रफल उत्पादन उत्पादत्व

६७३७२.० २९८८४१८.० ४४.४ ६८४०२.० ३१५७४०१.० ४६.२ ७८६०९.३ ३५५८१८२.१ ४५.३

उिु
१.२ -२.४ -३.६ १.५ ५.७ ४.१ १४.९ १२.७ -१.९

८०१७.० ११६३३.० १.५ ७५००.० ९७३५.० १.३ ७६०७.० १११५९.० १.५

78
जुट
-२९.७ -२९.६ ०.१ -६.५ -१६.३ -१०.६ १.० १५.० १३.०

२०१६५.० २३१८७.० १.२ २१२६७.० २४७०२.० १.२ २८५२३.० २४६५३.० ०.९

खचया
४.२ ३.१ -१.१ ५.५ ६.५ १.० ३४.० -०.२ -२५.०

२०३१.० ४६४.० ०.२ ३०००.० ५७९.० ०.२ २६९९.० ४७५.० ०.२

कफी
-१४.७ ०.० १७.२ ४७.७ २४.८ -१५.५ -१०.० -१८.० ०.०

९९३४.० ४८५४३.० ४.९ १०९२७.० ५४३६८.० ४.९ १६२१०.० ७७०००.० ४.८

माछा
७.९ १७.० ८.४ १०.० १२.० १.८ ४८.३ ४१.६ -२.०

१२५.० १२९.० १.० १४२.५ १२६.९ ०.९ १२०.० १२५.० १.०

कपास
-२१.१ -२३.२ ६.० १.५ -१.७ -१३.९ १५.८ -१.५ १६.९

स्रोि: कृषि, भूतम व्यवस्था िथा सहकारी मन्त्त्रालय।

पुनश्च: प्रत्येक बालीको िथ्याङ्क भन्त्दा िल्ला लाइनमा अखिल्लो आतथिक वििको िुलनामा भएको वृषिदरलाई प्रतिशिमा जनाउिँ छ।
 अनुसूची ८.९ : विवरण
मसला बालीको उत्पादन षववरण
क्षेत्रफलः हे क्टरमा

उत्पादनः मे.टनमा

उत्पादकत्वः मे. टन प्रति हेक्टरमा

आतथिक विि

बालीको नाम / बृषि 2072/73 २०७३/७४ 207४/7५

दर क्षेत्रफल उत्पादन उत्पादत्व क्षेत्रफल उत्पादन उत्पादकत्व क्षेत्रफल उत्पादन उत्पादत्व

अलैची 15700.0 12120.0 0.8 16642.0 12847.0 0.8 18000.0 6500.0 0.4

20.7 57.4 46.3 5.7 5.7 0.0 8.2 -49.4 -50.0

79
अदूवा 23855.0 263140.0 11.0 24300.0 289952.0 11.9 23000.0 284000.0 12.4

0.1 7.8 7.7 1.8 9.3 7.6 -5.4 -2.1 4.2

लसुन 7205.0 45390.0 6.3 7320.0 47203.0 6.5 8500.0 59500.0 7.0

1.2 1.5 0.3 1.6 3.8 2.3 16.1 26.1 1.6

बेसार 7915.0 72425.0 9.2 7990.0 73307.0 9.2 7300.0 71500.0 9.8

0.5 0.9 0.4 0.9 1.2 0.3 -8.6 -2.5 6.6

िुसािनी 7700.0 42350.0 5.5 7750.0 42625.0 5.5 10500.0 52500.0 5.0

0.3 5.1 4.9 0.7 0.7 0.0 35.5 23.2 -9.1

मसलाबाली जभमा 62375.0 435425.0 6.9 64002.0 465934.0 7.1 67300.0 474000.0 7.0

5.5 7.1 - -85.3 7.0 4.3 5.2 1.7 -1.4

स्रोि: कृषि, भूतम व्यवस्था िथा सहकारी मन्त्त्रालय।

पुनश्च: प्रत्येक बालीको िथ्याङ्क भन्त्दा िल्ला लाइनमा अखिल्लो आतथिक वििको िुलनामा भएको वृषिदरलाई प्रतिशिमा जनाउिँ छ।
 अनुसूची ८.१० : पशुपन्छीको सं ख्या
अनुसूची ८.१० : पशुपन्त्छीको सुं ख्या

पशुपुंक्षीको षकतसम / आतथिक विि आतथिक बिि प्रथम ८ मषहना

बृषि दर २०७१/७२ २०७२/७३ २०७3/७4 २०७3/७4 २०७4/७5
७२४१४१६ ७३०२८०८ 7347487 ७२४१९०६ 7377605
गाई/गोरु
-०.०३ 0.9 0.8 0.8 0.4
५१६७७३३ ५१६८८०९ 5177998 ५१६८०४७ 5184166
भैं सी/रािँगो
-०.२ 0.02 0.2 0.02 0.1
७८९३७० ८००६५८ 801975 ७८९३६३ 802859
भेिा/भेिी
-०.०२ 1.4 1.6 1.4 0.1
१०२५२२३६ १०९८६११४ 11165099 १०२५६६९४ 11286973
बाख्रा/बोका/िसी
0.7 7.2 8.1 7.1 1.1
११९८००१ १२९१३०८ 1328036 १२०९४४६ 1353344
सुुं गरु /बङ्गुर
0.7 7.8 8.9 6.8 1.9
४८४२९०१६ ६८६३०६३८ 70007151 ५२२०३०९६ 70947912
कुिुरा
0.7 41.7 25.4 31.5 1.3
३९०२८१ ३९२२५५ 394775 ३९०२९४ 396474
हािँस
0.02 0.5 1.1 0.5 0.4
१०२५९४१ १०२६१३५ 1029529 १०२५९५३ 1031811
दुधालु गाई
0.1 0.02 0.3 0.02 0.2
१३४९१२४ १३५५३८४ 1509511.7 १३४३८१९ 1624520
दुधालु भैं सी
26.1 0.5 10.9 0.9 7.6
८४१२७२८ १२३५३५१५ 12388889 ८४१३२४० 12412657
फुल ददने कुिुरा
0.8 46.8 32.1 46.8 0.2
१७९४८० १८०९२७ 183940 १८०५९९ 185992
फुल ददने हािँस
0.02 0.8 1.8 0.2 1.1
७०९६६ ६८८३१ 69346 ७१६९० 71690
याक/नाक/चौंरी
0.5 -3.0 -3.4 -4.0 0.05
२५८७१ ३२२१३ 34487 २६१३० 34487
िरायो
1.7 24.5 24.2 23.3 0.8
५२६५५ ५५८०८ 68711 ५२७९६ 68711
िोिा /िच्चि /गधा
0.2 6 23.2 5.7 6.8
स्रोि: कृषि, भूतम व्यवस्था िथा सहकारी मन्त्त्रालय।

पुनश्च: पशुपन्त्छीको िथ्याङ्क भन्त्दा िल्लो लाइनमा अखिल्लो आतथिक वििको िुलनामा भएको वृषिदरलाई प्रतिशिमा जनाउिँ छ।

80
 ससूचूची ी ८.११:
अनु
अनु ८.११ : पशुपशु
पंक्षी
पुंक्षजन्य
ीजन्त्य उत्पादनको स्थिति
उत्पादनको खस्थति

उत्पादन षकतसम / आतथिक विि आतथिक बिि प्रथम ८ मषहना

बृषि दर
२०७१/७२ २०७२/७३ २०७3/७4 २०७३/७४ २०७4/७5

दू ध उत्पादन (मेषिक 1724823.0 1853885.0 1911239.0 1815548.0 1950602.0

टन) 1.5 7.5 3.7 2.1 2.1

557669.0 639590.0 665285.0 591686.0 680156.0

(गाई)
4.8 14.7 3.3 8.1 2.2

1167154.0 1214295.0 1249954.0 1167153.0 1270446.0

(भैं सी)
-0.1 4.0 2.9 4.0 1.9

िुद मासु उत्पादन 300901.0 317854.0 332544.0 309943.0 339803.0

(मेषिक टन)
0.9 5.6 3.3 2.6 2.2

174012.0 179110.0 180080.0 104099.0 183579.0

रािँगो
0.1 2.9 2.9 72.0 1.9

2658.0 2785.0 2714.0 2659.0 2734.0

भेिा
0.1 4.8 1.1 4.7 0.7

60906.0 63807.0 67706.0 63646.0 69174.0

िसी बोका
3.1 4.8 3.2 0.3 2.2

20135.0 21094.0 24535.0 21161.0 25252.0

सुुंगर बुङ्गुर
4.5 4.8 4.4 -0.3 2.9

45458.0 50815.0 57268.0 48230.0 28820.0

कुिुरा
5.4 11.8 4.0 5.4 2.7

232.0 243.0 241.0 237.0 244.0

हािँस
2.2 4.7 3.4 2.5 1.2

899501.0 1208072.0 1352296.0 948431.0 1382936.0

फुल गोटा (हजारमा)
3.1 34.3 3.4 27.4 2.3

885947.0 1194166.0 1338312.0 934676.0 1368899.0

कुिुरा
3.1 34.8 3.4 27.8 2.3

13554.0 13906.0 13984.0 13757.0 14037.0

हािँस
1.1 2.6 0.6 1.1 0.4

586729.0 588348.0 594312.0 585614.0 598348.0

ऊन (के. जी.)
0.0 0.3 1.0 0.5 0.7

स्रोिः कृषि, भूतम व्यवस्था िथा सहकारी मन्त्त्रालय।

पुनश्च :पशुपन्त्छीको िथ्याङ्क भन्त्दा िल्लो लाइनमा अखिल्लो आतथिक वििको िुलनामा भएको वृषिदरलाई प्रतिशिमा जनाउिँ छ।

81
 अनुसूची ८.१२ : कृषि उत्पादनसं ग सम्बन्धित साधनहरुको आपूर्ति स्थिति
अनुसूची ८.१२ : कृषि उत्पादनसुं ग सभबखन्त्धि साधनहरुको आपूतिि खस्थति
क बिि
अनुसूची ८.१२
षववरण : खस्थति
कृषि उत्पादनसुं ग सभबखन्त्धि साधनहरुको आपूतििआतथि
२०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७३/७४* २०७४/७५*
आतथिक बिि
षववरणरासायतनक मल मे. टन १७६९६३ २३२१८८ २९८६७७ 258913.9 324977.4 187131.54 203826.4
२०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७३/७४* २०७४/७५*
उन्नि वीउ षवजन मे. टन ३६६९ ७२९० ९१५१ 12480 8785.34 5031 2856.4
रासायतनक मल मे. टन १७६९६३ २३२१८८ २९८६७७ 258913.9 324977.4 187131.54 203826.4
तसुं चाइ थप हेक्टर 19561 १९३१० १८०८३ २४२९१ ४११८० ९७७५ ३६२२०
उन्नि वीउ षवजन मे. टन ३६६९ ७२९० ९१५१ 12480 8785.34 5031 2856.4
मत्स्य भ ुरा/वीज हजारमा 121987 148501 191345 212355 244897 - 118816
तसुं चाइ थप हेक्टर 19561 १९३१० १८०८३ २४२९१ ४११८० ९७७५ ३६२२०
कृषि कजाि बाखणज्य बैँ कहरुको रु करोिमा ३१५३ ५०९१ ६५१६ ७८७९ 8545 9004 12832
मत्स्य भ ुरा/वीज हजारमा 121987 148501 191345 212355 244897 - 118816
स्रोि : कृषि, भूतम व्यवस्था िथा सहकारी मन्त्त्रालय, ऊजाि, जलस्रोि िथा तसुं चाईं मन्त्त्रालय, नेपाल रा� बैंक।
कृषि कजाि बाखणज्य बैँकहरुको रु करोिमा ३१५३ ५०९१ ६५१६ ७८७९ 8545 9004 12832
* गि आतथिक विि २०७३/७४ र चालु आतथिक विि २०७४/७५ को ८ मषहनाको प्रगति।
स्रोि : कृषि, भूतम व्यवस्था िथा सहकारी मन्त्त्रालय, ऊजाि, जलस्रोि िथा तसुं चाईं मन्त्त्रालय, नेपाल रा� बैंक।

* गि आतथिक विि २०७३/७४ र चालु आतथिक विि २०७४/७५ को ८ मषहनाको प्रगति।

82
अनुसूची ८.१३ : प्राकृतिक प्रकोपबाट प्रभाषवि बालीहरुको क्षेत्रफल (हेक्टर)
प्राकृतिक प्रकोपबाट
अनुसूच प्रभाषवि
ी ८.१३
बाली (बाढी, : प्राकृतिक प्रकोपबाट प्रभावित बालीहरुको क्षेत्रफल (हे क्टर)
ू
अनुसची ८.१३ २०६५ : ृ
प्राकतिक२०६६
प्रकोपबाट २०६७ २०६८
प्रभाषवि बालीहरुको २०६९
क्षेत्रफल (हेक्टर) २०७० २०७१ 2072 2073 २०७
पषहरो, िुवान, कटान)
प्राकृतिक प्रकोपबाट प्रभाषवि बाली (बाढी,
धान २०६५ २०६६ 30873.0 २०६७ 92000.0 २०६८ 567.0
२०६९ 859.0
२०७०110450.0२०७१ 13500.0 2072 23900.0
2073 55000.0
२०७४ 55713.0 1262
पषहरो, िुवान, कटान)
मकै 549.0 1700.0 563.0 656.0 21801.0 95.0 1900.0 5500.0 12877.0 25
धान 30873.0 92000.0 567.0 859.0 110450.0 13500.0 23900.0 55000.0 55713.0 126282.0
कोदो िरकारी फलफुल माछा पोिरी आदी 3.2 0.0 13.0 2.0 3691.0 5.0 11.0 20.0 58568.0 158
मकै 549.0 1700.0 563.0 656.0 21801.0 95.0 1900.0 5500.0 12877.0 2567.0
जभमा 31425.2 93700.0 1143.0 1517.0 135942.0 13600.0 25811.0 60520.0 127158.0 1447
कोदो िरकारी फलफुल माछा पोिरी आदी 3.2 0.0 13.0 2.0 3691.0 5.0 11.0 20.0 58568.0 15875.0
स्रोि : कृषि, भूतम व्यवस्था िथा सहकारी मन्त्त्रालय ।
जभमा 31425.2 93700.0 1143.0 1517.0 135942.0 13600.0 25811.0 60520.0 127158.0 144724.0

स्रोि : कृषि, भूतम व्यवस्था िथा सहकारी मन्त्त्रालय ।

 ८.१४
अनुसूची अनु : बैंक तथा वित्तीय सं स्थाहरूले प्रवाह गरे को कृषि कर्जाको स्थिति
सूची ८.१४ : बैंक िथा षवत्तीय सुं स्थाहरूले प्रवाह गरे को कृषि कजािको खस्थति
(रू. दश लािमा)

आतथिक विि प्रथम आठ मषहनामा भएको पररवििन

कजािको षकतसम
२०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७३/७४ (रकम) 207४/७५ (रकम)

िेिीपािी सभबन्त्धी सेवा ६६८६.९ ७९९८.३ 10347=9 ११४४३.९ 11613=3 १४३०८.

खचया ३२०७.९ ३४७९.९ 3421=8 २९५९.२ 2824=8 ३००१.७
पशुपालन र पशुपालनसभबन्त्धी सेवा १५४४२.२ २०७३०.१ 28761=7 ३२३२४.९ 32102=6 ४२६३०.१
वन, माछापालन िथा वधशाला ५७९१.३ १७६९.३ 2010=1 १८२७. 1370=2 १९३१.३
अन्त्य कृषि िथा कृषिजन्त्य सेवा १९७८१.७ ३११८२.२ 34249=9 ४१४८६.२ 37542=1 ६६४५६.२
जभमा ५०९०९.८ ६५१५९.८ 78791=5 ९००४१.२ 85453=1 १२८३२७.३
स्रोिः नेपाल रा� बैंक।

83
अनुसूची ८.१५
अनुसूची : ८.१५
साना : किसान विकास
साना षकसान षवकासबैं क
बैंक लिमिटे
तलतमटे िड सदस्य
कोकोसदस्य िथा तथा
ऋण लगानी लगानी
ऋण खस्थति स्थिति
आतथिक विि प्रथम आठ मषहनाको प्रगति
षववरण
२०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७३/७४ २०७४/०७५
समेषटएको खजल्ला सुं ख्या ४३ ५४ ५५ ५७ ६५ ६७ ६६ ६८

आवि सहकारी सुं स्था सुं ख्या २९१ ३९१ ४२८ ५१० ६०२ ६५५ ६३६ ६६३

साना षकसान समुह सुं ख्या ३१९६८ ४०९९१ ४५७३८ ६०३३४ ७७३७८ ८६७३१ ८१३३० ८९०१८

साना षकसान सदस्य पररवार सुं ख्या २२८४१७ ३२३३८४ ३७६९५७ ४६०५९० ५४१६५२ ६४९७१९ ५९९७६५ ६५६५०५

कुल स्थानीय पुज

िँ ी रु. -लािमा_ ४१०३३ ६५२७३ ९१२०८ १३२४६६ १६२९५७ २२९४२७ २००३०८ २५६११६

स्वीकृि ऋण रु=-लािमा_ २७५५० ३४३३२ ५१३५५ ७४८३४ १०५५९२ १३१९९० ८२१६२ १०२७०२

ऋण लगानी रु=-लािमा_ २६७३८ ३३०९१ ५१३५५ ७४८३४ ९७९७९ ११९७५० ७६१२५ ९४९७१

ऋण असुली रु=-लािमा_ १८७५१ २३५२६ ३४०१९ ४७५२९ ६८६०५ ९०१२६९ ५४५३० ७४३८१

लगानीमा रहेको ऋण रु=-लािमा_ २६७६२ ३६३२७ ५३६६२ ८०९६७ ११०३४१ १३९९४९ १३१९३१ १६०५३९

स्रोि: साना षकसान षवकास बैंक।

 अनुसू ूची ९.१ : घरे िु ु तथा साना उद्योग दताम वववरि
अनु
सची ९.१ : घरे ल तथा साना उद्योग दर्ता विवरण

घरे ि ु तथा साना उद्योग वगीकरि

लस.नं. आलथमक वर्म जम्र्ा
प्राईभेट फर्म साझेदारी फर्म प्रा.लि.

१ 2059/60 सम्म 141088 9037 7330 157455

२ 2060/61 5985 548 600 7133

३ 2061/62 6972 499 559 8030

४ 2062/63 5864 372 1994 8230

५ 2063/64 7587 386 738 8711

६ 2064/65 7993 533 856 9382

७ 2065/66 16238 541 943 17722

८ 2066/67 11250 654 1116 13020

९ 2067/68 12359 1145 1154 14658

१० 2068/69 15831 952 1225 18008

११ 2069/70 17126 1078 1179 19383

१२ 2070/71 19226 1432 1496 22154

१३ 2071/72 23577 1530 1163 26270

१४ 2072/73 21802 1296 1219 24317

१५ 2073/74 28814 1307 1918 32039

१६ 2074/75 प्रथम आठ महिना 16094 979 1489 18562

कुल जम्मा 357806 22289 24979 405074

स्रोत: उद्योग, वाणिज्य तथा आपूलतम र्न्त्रािय।

84
 अनुसूची 9.2: औद्योगिक क्षेत्रको विस्तृत विवरण
अनुसूची 9.2 : औद्योलगक क्षेरको ववस्तृत वववरि

गजेन्त्रनारायि
औद्योलगक क्षेर बािाजु पाटन हे टौँडा धरान नेपािगञ्ज पोखरा बुटवि भक्तपुर ववरे न्त्रनगर
लसिँह

स्थापना वर्म (सन्) १९६० १९६३ १९६३ १९७३ १९७३ १९७४ १९७६ १९७९ १९८१ १९८६ जम्र्ा

सं यक्त
ु राज्य सं यक्त
ु राज्य
सहयोग भारत भारत भारत नेपाि नेपाि जर्मनी नेदरल्याण्ड भारत
अर्ेररका अर्ेररका

क्षेरफि (रोपनी) 670.0 293.0 3119.0 202.0 233.0 501.0 434.0 71.0 90.0 294.0 5907.0

सरकारी क्षेरको िागानी (रु. करोडर्ा) 11.7 4.8 8.5 2.1 2.5 3.8 3.1 2.7 1.4 4.0 44.6

लनजी क्षेरको िागानी (रु. करोडर्ा) 500.0 200.0 591.0 30.0 112.0 246.0 270.0 60.0 5.0 12.8 2026.8

85
उद्योग सं ख्या 141.0 118.0 120.0 32.0 33.0 80.0 67.0 37.0 28.0 11.0 667.0

सञ्चालित उद्योग सं ख्या 125.0 113.0 87.0 29.0 28.0 69.0 64.0 36.0 23.0 1.0 575.0

लनर्ामिको क्रर्र्ा रहेका उद्योग 11.0 3.0 26.0 0.0 2.0 5.0 0.0 0.0 4.0 4.0 55.0

बन्त्द उद्योग 5.0 2.0 7.0 3.0 3.0 6.0 3.0 1.0 1.0 6.0 37.0

भाडार्ा ददई हाि सञ्चािनर्ा रहे का - - 6.0 - - - - - - - 6.0

अन्त्य 12.0 3.0 10.0 1.0 3.0 10.0 3.0 3.0 2.0 1.0 48.0

रोजगारी (सं ख्यार्ा) 4100.0 2000.0 4000.0 900.0 994.0 2298.0 1617.0 800.0 300.0 28.0 17037.0

ववद्युत उपयोग (KVA) 10500.0 3600.0 10000.0 1000.0 1500.0 3500.0 4000.0 900.0 300.0 500.0 35800.0

सडक वक. लर्. 5.2 3.5 19.0 2.3 2.3 2.6 2.2 0.7 1.0 २ 38.8

स्रोतः औद्योलगक क्षेर व्यवस्थापन लिलर्टे ड।

 अनु
अनु
ससूचूचीी ९.3:
९.3 : पर्यटक
पयमटकआगमन
आगर्न रर बसाई
बसाई अबलध
अबधि

हवाई र्ागमवाट स्थिर्ागमबाट पयमटकको प्रलत पयमटकको सरदर पयमटक सं ख्याको वावर्मक
लस.नं. वर्म पयमटक सं ख्या
पयमटकको आगर्न आगर्न (सं ख्यार्ा) बसाइ अवलध (ददनर्ा) बृविदर (प्रलतशतर्ा)

१ २०६० पौर् ३३८१३२ २७५४२८ ६२७०४ 9.6 22.7

२ २०६१ पौर् ३८५२९७ २९७३३५ ८७९६२ 13.5 13.9
३ २०६२ पौर् ३७५३९८ २७७३४६ ९८०५२ 9.1 -2.6
४ २०६३ पौर् ३८३९२६ २८३८१९ १००१०७ 10.2 2.3
५ २०६४ पौर् ५२६७०५ ३६०७१३ १६५९९२ 12.0 37.2

86
६ २०६५ पौर् ५००२७७ ३७४६६१ १२५६१६ 11.8 -5.0
७ २०६६ पौर् ५०९७५२ ३७९६२२ १३०१३० 11.6 1.9
८ २०६७ पौर् ६०२८६७ ४४८८०० १५६०६७ 12.7 18.2
९ २०६८ पौर् ७३६२१५ ५४५२२१ १९०९९४ 13.1 22.1
१० २०६९ पौर् ८०३०९२ ५९८२५८ २०४८३४ 12.9 9.1
११ २०७० पौर् ७९७६१६ ५९४८४८ २०२७६८ 12.5 -0.7
१२ २०७१ पौर् ७९०११८ ५८५९८१ २०४१३७ 12.4 -0.9
१३ २०७२ पौर् ५३८९७० ४०७४१२ १३१५५८ 12.8 -32.0
१४ २०७३ पौर् ७५३००२ ५७२५६३ १८०४३९ 13.4 40.0
१५ २०७४ पौर् ९४०२१८ ७६०५७७ १७९६४१ 12.6 25.0
स्रोत: सं स्कृलत, पयमटन तथा नागररक उड्डयन र्न्त्रािय

नोटः स्थिर्ागमबाट आएका भारतीय पयमटकहरुको आगर्न सं ख्या यसर्ा सर्ावेश छै न ।

 अनुसूचअनु
ी स9.४ : प्रमु
ूची 9.४ : प्रर्ु
खख मुर्ुल
िकुक
ु गत पर्यटक
गत पयम आगमन
टक आगर्न सं ख्या सं ख्या

ु
र्ुिक २०६४ पौर् २०६५ पौर् २०६६ पौर् २०६७ पौर् २०६८ पौर् २०६९ पौर् २०७० पौर् २०७१ पौर् २०७२ पौर् २०७३पौर् 2074 पौर्

अ�ेलिया १२३६९ १३८४६ १५४६१ १६२४३ १९९४९ २२०३० २०२४६९ २४५१६ १८६१९ २५५०७ 33,371

बंगिादे श २२४१०. २१८५१. १४८३१ २३४४० 29,060

क्यानाडा ७३९९ ८१३२ ८९६५ ९३२२ १०७०५ १३५०७ १२१३२ ११६१० ८३९८ १२४९१ 15,105

चीन २८६१८ ३५१६६ ३२२७२ ४६३६० ६१९१७ ७१८६१ ११३१७३ १२३८०५ ६६९८४ १०४००५ 104,664

फ्रान्त्स २०२५० २२४०२ २२१५४ २४५५० २६१३१ २८८०५ २१८४२ २४०९७ १६४०५ २०८६३ 26,140

जर्मन २१३२३ १८५५२ १९२४६ २२५८३ २६८६६ ३०४०९ २२२६३ १८०२८ १२७२८ २३८१२ 29,918

भारत ९६०१० ९११७७ ९३८८४ १२०८९८ १४७०३७ १६५८१५ १८०९७४ १३५३४३ ७५१२४ ११८२४९ 160832

इटािी ११२४३ ७९१४ ७९८२ १०२२६ १२२५७ १४६१४ ९९७४ १०३४७ ५६०९ ९९११ 11,840

87
जापान २७०५८ २३३८३ २२४४५ २३३३२ २५८५६ २८६४२ २६६९४ २५८२९ १७६१६ २२९७९ 27,326

द कोररया १९७१४. २३२०५. १८११२ २५१७१ 34,301

म्यानर्ार २५७६९ 30,852

नेदरल्याड १०५८९ १०९०० १११४७ १३४७१ १६३४३ १५४४५ १०५१६ १२३२० ७५१५ ११४५३ 13,393

स्पेन १५६७२ १३८५१ १३००६ १३७१२ १५५९३ १४५४९ १०४१२ १३११० ६७१४ १२२५५ 15,953

थाईल्याड २६७२२ 39,154

श्रीिं का ४९९४७ ३७८१७ ३६३६२ ४५५३१ ५९७८५ ६९४७६ ३२७३६ ३७५४६ ४४३६७ ५७५२१ 45,361

अर्ेररका २९७८३ ३००७६ ३२०४३ ३६४२५ ४१९७१ ४८९८५ ४७३५५ ४९८३० ४२६८७ ५३६४५ 79,146

बेिायत ३२३६७ ३३६५८ ३५३८२ ३५०९१ ३६९८१ ४१२९४ ३५६६८ ३६७५९ २९७३० ४६२९५ 51,058

बािँकी अन्त्य दे श १६४०७७ १५३४०३ १५९६०७ १८५१२३ २३४८२४ २३७६६० २९२८४ २२१९२२ १५३५३१ १३२९१४ 192774

जम्र्ा ५२६७०५ ५००२७७ ५०९९५६ ६०२८६७ ७३६२१५ ८०३०९२ ७९७६१६ ७९०११८ ५३८९७० ७५३००२ 940248
स्रोतः सं स्कृलत, पयमटन तथा नागररक उड्डयन र्न्त्रािय।
 अनुसूची ९.5 : पयमटन क्षेरबाट आणजमत ववदे शी र्ुरा
अनुसूची ९.5: पर्यटन क्षेत्रबाट आर्जित विदे शी मुद्रा

कुि वस्तु लनयामतबाट प्राप्त कुि वस्तु लनयामत एवं

पयमटन क्षेरबाट आजमन भएको आणजमत कुि ववदे शी कुि गाहमस्थ उत्पादनको
लस.नं. आलथमक वर्म ववदे शी र्ुराको अनुपातर्ा सेवाबाट प्राप्त ववदे शी र्ुराको
ववदे शी र्ुरा (रू. करोडर्ा) र्ुराको अनुपातर्ा प्रलतशत* अनुपातर्ा प्रलतशत
प्रलतशत अनुपातर्ा प्रलतशत

१ 2064/65 1865.3 30.1 17.9 6.2 2.3

२ 2065/66 2796.0 40.0 22.8 7.0 2.8

३ 2066/67 2813.9 44.5 24.6 6.7 2.4

४ 2067/68 2461.1 35.8 20.2 5.5 1.8

88
५ 2068/69 3070.4 37.7 20.0 5.1 2.0

६ 2069/70 3421.1 39.8 18.9 4.8 2.0

७ 2070/71 4637.5 45.9 20.5 5.2 2.4

८ 2071/72 5342.9 54.4 21.6 5.3 2.5

९ 2072/73 4176.5 55.8 19.6 4.0 1.9

१० 2073/74 5852.7 71.3 24.3 5.1 2.3

११ 2074/75** 4346.5 71.4 25.4 5.7 -

स्रोत : नेपाि रा� बैक।

*चािु खाता अन्त्तगमतका प्रालप्तहरूको जोड ।

** प्रथर् आठ र्वहनाको ।
 अनुसूची ९.6 : होटि र होटि शैय्या सं ख्या
अनुसूची ९.6: होटल र होटल शैय्या सं ख्या

तारे स्तरका तारे बाहे कका जम्र्ा

लस.नं. वर्म
होटि शैय्या सं ख्या होटि शैय्या सं ख्या होटि शैय्या सं ख्या
१ २०६१ पुस ११० १०७१५ ८८६ २८३९२ ९९६ ३९१०७
२ २०६२ पुस ११० १०७१५ ८९६ २८६६९ १००६ ३९३८४
३ २०६३ पुस १०५ ९७६३ ५०२ १४४९७ ६०७ २४२६०
४ २०६४ पुस १०५ ९७६३ ५१२ १४८९७ ६१७ २४६६०
५ २०६५ पुस ९६ ९३२० ५७३ १६७४३ ६६९ २६०६३

89
६ २०६६ पुस ९७ ९३६९ ६४७ १९१२४ ७४४ २८४९३
७ २०६७ पुस १०३ ९१२५ ६८६ २०२१७ ७८९ २९३४२
८ २०६८ पुस १०६ ९३२३ ७२१ २१४५७ ८२७ ३०७८०
९ २०६९ पुस १०७ ९३७१ ७४६ २२२८६ ८५३ ३१६५७
१० २०७० पुस ११७ ९५०६ ९०९ २५०१७ १०२६ ३४५२३
११ २०७१ पुस ११८ ९५५४ ९५७ २६६२५ १०७५ ३६१७९
१२ २०७२ पुस ११६ ९७१० ९६० २७२४० १०७३ ३६९५०
१२ २०७३ पुस १२० १००७७ ९४२ २८१७१ १०६२ ३८२४८
१४ २०७४ पुस १२५ १०६९७ ९७७ २९१३६ ११०२ ३९८३३
स्रोत: पयमटन ववभाग।
 अनु
अनु
सूचसीूच९.7
ी ९.7: : पर्वतारोहण
पवमतारोहिदल ख्या
दिर रसं खसं्या

सरकारिाई प्राप्त रोयल्टी रकर्

वर्म पवमतारोही दि सं ख्या पवमतारोहीको सं ख्या सार्वयक रोजगारी
रु. करोडर्ा
२००९ २३६ १५१९ २५९८ 28.4
२०१० २६९ १९४२ २२०२ 21.7
२०११ २५९ १९५१ २६१६ 23.3
२०१२ ३०० २५६६ १९३८ 34.5

90
२०१३ २९६ २२६६ २८७४ 34.1
२०१४ ३२० २५०० २४५० 39.0
२०१५ ३८० ४००३ १६२१ 33.7
२०१६ २७८ १९८१ ९८२ 25.6
२०१७ २९१ २२७७ १६७२ 41.6
स्रोत: पयमटन ववभाग।

नोट: नेपाि पवमतारोहि सं घबाट अनुर्लत लिई पवमतारोहि गने पवमतारोहीको सं ख्या र रोयल्टी रकर् यसर्ा सर्ावेश गररएको छै न ।
 अनुसूची १०.1 : उर्जा खपतको
अनुसूची १०.1 विवरण
: उजाथ खपतको षववरण (ToE: Tones
(ToE: Tones of Oil
of Oil Equivalent मा) Equivalent मा)

आलर्थक विथ

स्रोत २०६१/६२ २०६२/६३ २०६३/६४ २०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० 2070/71 2071/72 2072/73 2073/74 2074/75*

(000 toe) (000 toe) (000 toe) (000 toe) (000 toe) (000 toe) (000 toe) (000 toe) (000 toe) (000 toe) (000 toe) (000 toe) (000 toe) (000 toe)
परम्परागत ७५५६ ७६९८ ७८५४ ८०१५ ८१८५ ८३४२ ८५०० ७०३२ ८०१७ 8983 9104 ९२२७ 9319.45 6212.97

दाउरा ६७३२ ६८६२ ६९९९ ७१४९ ७३०१ ७४६७ ७६०६ ६२७४ ७१५३ 8154 8264 ८३७६ 8459.4 5639.6

कृषि
३२७ ३२९ ३३७ ३३७ ३४४ ३२४ ३३१ ३१० ३५३ 403 408 ४१४
418.09 278.73
अवशेि
गुइँठा ४९७ ५०७ ५१८ ५२९ ५४० ५५१ ५६३ ४४८ ५११ 426 432 ४३८ 441.96 294.64

व्यापाररक १०१४ १०९३ १०३१ १०३८ ११३९ १४६४ १५८० १६७९ १८५४ 1958.96 २३३१.४४ २२४८.२ 3252.59 2513.11

कोइला १५२ २४३ १४४ १९३ १८२ २८६ २९३ ३४८ ४१५ 320 465 ५३६.२५ 663.97 465.58

91
पेट्रोललय
७०५ ६८६ ७०९ ६५५ ७७५ ९६५ १०५८ १०८३ ११८२ 1264 1469.16 १२७५.३९
2088 1686.82
म पदार्थ
षवद्युत १५७ १६४ १७८ १९० १८२ २१३ २२९ २४८ २५७ 374.96 397.28 ४३६.५६ 500.62 360.71

नवीकरणीय ४६ ५३ ५९ ५९ ६४ ७० ७५ १०९ १६६ 291 २९२.१२ २९२.४९ 294 293.29

कुल जम्मा ८६१६ ८८४४ ८९४४ ९११२ ९३८८ ९८७६ १०१५५ ८८२० १००३७ 11232.96 ११७२७.५६ ११७६७.६९ 12866.04 9019.36

स्रोत: उजाथ मन्त्रालय।

* प्रर्म आठ मषहनाको।
द्रष्टव्यः
१. ऊजाथ खपतको स्थर्लतलाई कोइला शस्िको सट्टामा तेल शस्ि बराबरको इकाईमा प्रथतुत गररएको छ । यसो गदाथ १ टन ते ल शस्ि बराबर १.४५४२८८ टन कोइला शस्ि मालनएको छ ।
2. ऊजाथ तथ्याङ्क अद्यावलिक गने क्रममा षवलिन्न अध्ययनहरुले दे खाए अनुसार नयाँ अनुमानहरु समावेश गरी ऊजाथ तथ्याङ्क तयार गररने िएकोले पुरानो तथ्याङ्कसं ग केही फरक पनथ सक्छ ।
 अनु
अनुसूच ूची १०.२
ी स१०.२ : विद्यु उत्पादन तर्ा
: षवद्युतत उत्पादन तथाखपतको
खपतको
स्थर्लतस्थिति
(दश लाख षकलो वाट घण्टामा)

उत्पादन तर्ा आदान प्रदान सम्झौता

उत्पादन र उच्चतम िार
खपत गाहथथर् औद्योलगक व्यापाररक लनयाथत अन्त्य जम्मा षवद्युत ह्रास अन्त्तगथत
आयात (मे.वा.)
आलर्थक विथ आयात लनयाथत

२०६०/६१ ६७६.४० ६८९.८० १०८.१० १४१.२० १९६.७० १८१२.२० ५६९.३० २३८१.५० ५१५.२० १८५.६० १४१.२०

२०६१/६२ ७५८.२० ७६४.०० १०९.३० ११०.७० २२२.२० १९६४.४० ६७८.४० २६४२.८० ५५७.५० २४१.४० ११०.७०

२०६२/६३ ८०५.७० ७८५.६० १२०.३० ९६.६० २२४.४० २०३२.६० ७४८.३० २७८०.९० ६०३.२८ २६६.२२ ९६.६०

२०६३/६४ ८९३.३० ८४९.१० १४१.७० ७६.९० २९२.१० २२५३.१० ७९८.७० ३०५१.८० ६४८.४० ३२८.८० ७६.९०

२०६४/६५ ९३१.३५ ९०१.०९ १५४.४० ६०.३८ २६३.४० २३१०.६२ ८७५.६३ ३१८५.९५ ७२१.७३ ४२५.२२ ६०.१०

२०६५/६६ ९०८.६७ ८४५.६८ १४६.२९ ४६.३८ २५७.५७ २२०४.५९ ९२६.२० ३१३०.७९ ८१२.५० ३५६.४६ ४६.३८

92
२०६६/६७ ११०९.२९ १००८.३७ १९३.१२ ७४.४८ २९२.५७ २६७७.८३ १०११.४४ ३६८९.२७ ८८५.२८ ६१२.५८ ७४.४८

२०६७/६८ ११४३.१८ १०१२.८७ २०४.९२ ३१.१० २९४.९२ २६८६.९९ १०७१.३८ ३७५८.३७ ९४६.१० ६९४.०५ ३१.११

२०६८/६९ १३११.०७ ११९२.०६ २२७.०६ ५०.०० ३८४.५० ३१६४.६९ ९५३.७१ ४११९.०३ ९४७.०० ८००.०० ५०.००

२०६९/७० १३९७.४६ ११४१.०७ २३७.९१ ०.०० ३७९.५६ ३१५६.०० ७५६.०० ४२२०.१९ १०९४.६२ ७९०.१४ ०.००

२०७०/७१ १५२६.८४ १२४६.७० २८५.१६ ०.०० ३८५.५६ ३४४४.२६ ८५३.८३ ४६८१.१० १२००.९८ १०७०.४६ ०.००

२०७१/७२ १६८८.५० १३६२.६१ ३०२.५७ ३.१७ ४१५.७८ ३७७२.६२ ११९४.०४ ४९६६.६७ १२९१.८ १३६७.६६ ३.१७

2072/73 १७९२.९५ १२०५.६९ २८६.४८ ३.१५ ४३०.७ ३७१८.९७ १३५८.२१ ५०७७.१८ १३८५.० १७८२.८६ ३.१५

207३/7४ २१५०.२१ १७३५.०५ ३५२.३७ २.६९ ५३६.१८ ४७७६.५ ९६६.५ ५७४३.०६ १४४४.१ २१७५.०४ २.६९

2074/75* १३९७.६४ ११२७.८३ २२९.०४ १.७५ ३४८.५ ३१०४.७ ५११.३ ३६१६. १२१२.४७ १४१३.७७ १.७५

स्रोतः नेपाल षवद्युत प्रालिकरण।

* फागुन मसान्त्तसम्मको अनुमालनत।

 सूची १०.३
अनुसूचअनु
ी १०.३ : ऊर्जा
: ऊजाथखपतको स्थर्लत (ToE:
खपतको स्थिति (ToE:Tones of oil
Tones ofEquivalent मा)
oil Equivalent मा)
आलर्थक विथ प्रर्म आठ मषहना

स्रोत २०७१/७२ २०७२/७३ २०७3/७४ २०७३/७४ २०७४/७५

अंश प्रलतशत अं श प्रलतशत अं श प्रलतशत अं श प्रलतशत अं श प्रलतशत
(०००' ToE) (०००' ToE) (०००' ToE) (०००'ToE) (०००'ToE)

परम्परागत 9104.0 77.6 9227.0 78.4 9319.5 72.4 6152.0 74.5 6213.0 68.9

दाउरा 8264.0 70.5 8376.0 71.2 8459.4 65.8 5584.0 67.6 5639.6 62.5

कृषि अवशेि 408.0 3.5 414.0 3.5 418.1 3.2 276.0 3.3 278.7 3.1

गुइँठा 432.0 3.7 438.0 3.7 442.0 3.4 292.0 3.5 294.6 3.3

व्यापाररक 2334.4 20.0 2248.2 19.1 3252.6 25.3 1812.0 22.0 2513.1 27.9

कोइला 465.0 4.0 536.3 4.6 664.0 5.2 332.1 4.0 465.6 5.2

पेट्रोललयम पदार्थ 1469.2 12.5 1275.4 10.8 2088.0 16.2 1139.0 13.8 1686.8 18.7

षवद्युत 397.3 3.4 436.6 3.7 500.6 3.9 340.9 4.1 360.7 4.0

नवीकरणीय 292.1 2.5 292.5 2.5 294.0 2.3 293.1 3.5 293.3 3.2

कुल जम्मा 11727.6 100.0 11767.7 100.0 12866.0 100.0 8257.1 100.0 9019.4 100.0

93
स्रोत: उजाथ, जलस्रोत तर्ा लसँचाई मन्त्रालय।

अनुसअनु
ूची स१०.४ : विद्यु
ूची १०.४ तत माग,
: षवद्यु माग, खपत, उत्पादन
खपत,उत्पादन भौतिक
िौलतक
एवं एवं सं रचना
सं रचना
आलर्थक विथ प्रर्म आठ मषहना
षववरण
२०६९/७० २०७०/७१ २०७1/७2 २०७2/७३ २०७3/७4 २०७3/७4 २०७4/७5

उत्पादन (मे.वा.) ७४६.० ७४६.० ८२९.२ ८५५.९ ९७२.५ ९६१.२ १०४४.६

प्रसारण लाइन (षकलोलमटर) १९८७.४ १९८७.४ २८४८.९ ३००६.० ३४८३.० ३२०४.० ३४९६.०

ग्राहक सं ख्या २५९९१५२.० २७१३८०४.० २८७२०१५.० २९६९५७६.० ३२५७८१२.० ३१२१९०२.० ३५९२१८७.०

षवतरण लाइन (षकलोलमटर) ११४१६०.४ ११६०६६.६ १२३८२७.८ १२४११५.० १२४९७६.० १२४९७६.० १३४८५१.०

उपलब्ि उजाथ (लग.वा.आ.) ४२६०.५ ३०९२.५ ४९६६.७ ५०७७.२ ६२५७.७ ३९६४.२ ४५०८.९

उच्चतम माग (मे.वा.) १०९४.० १२०१.० १२९१.१ १३८५.० १४४४.१ १४४४.१ १५०८.२

माग, आपूलतथ Gap (मे.वा.) ३४८.० ४५५.० ५८५.० ५५०.० ४८५.० ४८२.९ ४६३.६

िारतबाट आयात (लगगा वाट घण्टा) ७९०.१ १३१८.८ १३६९.९ १७८२.९ २१७९.० ११७१.४ १८३४.०
स्रोत: उजाथ, जलस्रोत तर्ा लसँचाई मन्त्रालय।
 अनुसूची 10.५ : वैकल्पिक ऊर्जा प्रयोगको स्थिति
अनुसूची 10.५ : वैकस्पपक ऊजाथ प्रयोगको स्थर्लत
आलर्थक विथ प्रर्म आठ मषहना
मुख्य मुख्य कायथक्रमहरु
२०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१÷७२ २०७२÷७३ २०७३÷७४ २०७३÷७४ २०७४÷७५

लघु तर्ा साना जलषवद्युत आयोजनावाट

795 1193 1695 2453 3258 3366 3288 3346 1910 1245 957 939.5
षवद्युत उत्पादन (षक.वा.)
सौयथ घरे ल ु षवद्युत प्रणाली जडान (सं ख्या) 34755 60502 36135 57059 35627 96495 87038 103161 56770 16084 9291 16572

सौयथ पम्प जडान (सं ख्या) 379 596 338 272 202 140 202 30 11 5 14

वायोग्यास जडान (सं ख्या) 14884 19479 19511 17907 18979 17635 31512 30078 16706 20536 15707 8346

सुिाररएको पानी घट्ट जडान (सं ख्या) 1346 1168 986 353 971 1256 341 641 673 160 91 203

सुिाररएको च ुलो जडान (सं ख्या) 39602 53595 87154 84168 118461 120364 140662 310281 51211 60555 34767 10018

स्रोत: वैकस्पपक ऊजाथ प्रवर्द्थन केन्त्द्र ।

94
 अनुसअिु
ूचीसूच११.१ : सवारी साधनहरूको सं ख्या
ी ११.१ : सवारी साधििरूको सं ख्या

आमथाक वर्ा
पकमसम २०४६/४७ दे खि २०७3/७4 िालसम्मको जम्मा
२०७१/७२ २०७२/७३ २०७3/७4 2०७4/७5*
२०70/७1 सम्म सम्म
बस 32914 3737 4353 5342 46346 2152 48498

मममिबस/मममिट्रक 14719 2270 4625 2008 23622 1250 24872

क्रेि/डोजर/एस्काभेटर/ट्रक 52981 4236 8328 12712 78257 5453 83710

कार/जीप/भ्याि 150107 13560 28361 21292 213320 14345 227665

पपकअप 23839 6057 5060 10675 45631 5459 51090

माइक्रो बस 2814 932 1137 841 5724 933 6657

95
टे म्पो 7527 1541 2613 17782 29463 10112 39575

मोटरसाईकल 1371206 196383 267439 354071 2189099 216858 2405957

टे क्टर/पावर पटलर 93171 10524 9786 17085 130566 6290 136856

ई-ररक्सा - - 11894 2247 14141 5926 20067

अन्य 6543 343 169 204 7259 191 7450

जम्मा 1755821 239583 343765 444259 2783428 268969 3052397

आ.ब. सम्मको जम्मा 1755821 1995404 2339169 2783428 2783428 3052397 3052397
स्रोत : भौमतक पुवााधार तथा यातायात मन्रालय।

*आ.व. २०७4/७5 प्रथम ८ मपििाको।

 सूच
अनुअिु ी ११.२ : दुरसञ्चार सेवाको अवस्था
सूची ११.२ : दुरसञ्चार सेवाको अवस्था

सेवाको पकमसम 2०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ 2073/074 2074/075*

कुल टे मलफोि सं ख्या २,४५,५६,५७२ २,८१,०५,९७१ 3,14,61,३78 3,58,78,843 3,81,60,142

टे मलफोि घित्व ९२.७ १०६.१ ११८.८ १३५.४ 130.3.*

पपएसपटएि ८,२९,४१३ ८,४५,०२८ ८,52,069 6,84,848 ८,६०,६७३

मोबाइल २,२०,५२,६०२ २,६४,२०,६४५ २,97,62,1५५ 3,41,72,058 3,72,97,727

मलममटे ड मोपवमलपट १६,७२,८१५ ८,३८,५५६ 8,45,412 8,47,316 ०

खजएमपपमसएस १,७४२ १,७४२ १,७४२ 1,742 1,742

८७,८२,९३६ १,१५,६९,२९४ १,३७,८४,६१८ १,61,86,759 1,33,78,001

96
ब्रोडब्याण्ड ग्रािक
ब्रोडब्याण्ड घित्व ३३.१५ ४३.६७ 52.03 61.09 45.67

एमडएसएल इन्टिेट १,२८,३०७ १,३४,७२९ 1,77,972 1,81,582 9,68,621

खजपपआरएस ८३,४१,१७६ १,१०,८८,२७५ 1,32,27,781 1,55,39,952 ०

CDMA 1X, EVDO १,९३,३१७ १,९८,५५६ १,९९,720 1,99,776 199776
WiMAX ९,२९९ १३,३०६ 16,392 16,722 84458
DialUp(PSTN+ ISDN) ० १०,२९४ 8,125 152 ०
Wireless Modem Optical Fibre Ethernet ० ५२,१३२ 47,942 54,882 2,42,648
Cable Modem ० ७१,९८९ 1,06,673 1,93,680 16,35,039
VSAT Based Internet ० १३ १३ 13 ०
स्रोतः सञ्चार तथा सूचिा प्रपवमध मन्रालय, िेपाल दू रसञ्चार प्रामधकरण। * प्रथम आठ मपििासम्मको।
 अनुसूची १२.१ : प्रारम्भिक बाल शिक्षाको स्थिति
अनुसूची १२.१ : प्रारन्म्भक बाल न्िक्षाको न्स्थलत

थप भएका बालयिकास जम्मा बालयिकास लाभान्वित बालबाललका प्रारन्म्भक बालयिकासको प्रारन्म्भक बालन्िक्षाको अनुभि सयहत कक्षा १ मा नयााँ
आलथिक िर्ि
केवर (सं ख्या) केवर (सं ख्या) (सं ख्या) कुल भनािदर भनाि हुन आएका यिद्याथीहरूको प्रलतित

०६६/६७ २००० २६७७२ ९४७२७८ ६६.०२ ४९.९

०६७/६८ २००० २८७७५ १०१८५४३ ७०. ५२.१
०६८/६९ ५०० २९२७३ १०५६४३० ७२.९ ५४.३
०६९/७० २६२ २९५३५ १०५३०५४ ७३.७ ५५.६
०७०/७१ ५०० ३००३५ १०४७१२३ ७६.७ ५६.९

97
०७१/७२ ५०० ३०४४८ १०१४३३९ ७७.७ ५९.६
०७२/७३ - ३०४४८ ९७७३६५ ८१. ६२.४
०७३/७४ - ३०४४८ ९७३,४१३ ८२.९ ६४.७
०७4/७५ - 36568* ९५७,०८७ ८४.१ ६६.३

स्रोत: न्िक्षा यिभाग।

* सामुदाययक ३० हजार ४ सय 48 र सं स्थागत ६ हजार १ सय २० गरी जम्मा ३६ हजार ५ सय ६८

 अनुसूची १२.२ : विद्यालयका छात्रछात्राहरुलाई उपलब्ध छात्रवृत्ति सम्बन्धी विवरण २०७३/०७४
अनुसूची १२.२ : यिद्यालयका छात्रछात्राहरुलाई उपलब्ध छात्रिृन्त्त सम्बवधी यििरर् २०७३/०७४
लस नं यियाकलाप एकाई लागत एकाई िजेट रु हजारमा कैयियत
1 छात्रा छात्रबृत्ती कक्षा १-८ कर्ािली प्याकेज समेत (गैर आिलसय) 1965804 0.4 820284

2 दललत छात्रबृत्ती कक्षा १-८ (गैर आिलसय) 1076821 0.4 430728

3 दललत छात्रिृन्त्त (कक्षा ९-१०) गैर अिासीय 105278 0.5 52639

4 अलत यिपन्न िगिबाट कक्षा ८ बाट उन्त्तर्ि भएर कक्षा ९ मा भनाि हुन नसकेर यिद्यालय छोड्ने अबस्था 40 1,901 80,600

भएका बालबाललकाहरुलाइ नमुना यिद्यालय (Model School) मा अध्ययनका लालग आिालसय छात्रबृन्त्त

5 अपांग छात्रिृन्त्त (कक्षा ९-१०) आिालसय 40 956 36,287

6 अपांग छात्रिृन्त्त (कक्षा ९-१०) गैर आिासीय 5 6,120 28,090

7 आधारभूत तहमा अध्ययनरत अपाङ्ग यिद्याथीका लालग छात्रिृन्त्त कक्षा १-८ (आिासीय) 40 6,029 239,436

8 आधारभूत तहमा अध्ययनरत अपाङ्ग यिद्याथीका लालग छात्रिृन्त्त कक्षा १-८ (गैर आिलसय) 4 31,247 118,406

आधारभूत तहमा अध्ययनरत लन्क्षत समुह -२२ जनजालत तथा लसमावतकृत समूह, मुक्त कमैया, िादी, 0.5 128,826 110,575
9 स्थानीय
हललया, चरुिाका सवतलत समेत)का यिद्याथीका लालग छात्रिृन्त्त

98
तहमा
एस एल सी मा समािेि भएका दललत छात्र छात्राहरुका लालग लिजकोर्ि तथा छोटो अबलधको लसप यिकास 4 2,050 8,200
10 हस्तावतरर्
ताललमका लालग प्रोत्साहन स्िरुप पट्के छात्रबृन्त्त
11 द्ववद्व यपलित छात्रिृन्त्त गैर अिासीय 13 5,894 77,185

12 माध्यलमक न्िक्षा छात्रिृन्त्त (कक्षा ९-१०) गैर आिासीय 1.7 89,511 152,607

मुक्त कम्लहरी,यहमाली छात्रािास,यििर छात्रािास,नमूना यिद्यालय,यहमाली आिालसय,अलत लसमावतकृत 40 2,104 91,360

13
समुदायकf लालग सञ्चाललत आिालसय बालबाललकाहरुलाइ आिालसय छात्रबृन्त्त
14 मुक्त कम्लहरीका लालग छात्रिृन्त्त 4 3,226 14,297

15 सयहदका छोराछारीहरुका लालग छात्रिृन्त्त 15 471 29,088

16 यहमाली आिालसय यिद्यालय छात्रािासका यिद्याथीका लालग छात्रिृन्त्त 40 20 800

17 यहमाली न्जल्लाहरूमा सञ्चाललत सामुदाययक यिद्यालयहरूमा छात्रािास सञ्चालन व्यिस्थापन अनुदान 150 15 2,250

18 यहमाली न्जल्लाहरूमा सञ्चाललत सामुदाययक यिद्यालयहरूमा छात्रािास सुयिधा यिस्तार 42 300 12,600
जम्मा 278671 2305432
स्रोत: न्िक्षा यिभाग ।
 अनुसूची १२.3: प्राविधिक तथा व्यवसायिक तालिम कार्यक्रमहरु
अनुसूची १२.3: प्रायिलधक तथा व्यिसाययक ताललम कायििमहरु
आलथिक िर्ि

ि. सं . कायििम सूचक इकाई

२०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७४ २०७4/७5*

1 लनयलमत अध्ययन
क आङंलगकतिि
भनाि जना १०८४ ११५० ९५९ १२७३ 1156
प्रायिलधक एस.एल.सी.
उत्पादन जना ९०७ ३७२ २५३ 336
भनाि जना १२७५ १५४९ १२०२ 1784 2372
लिप्लोमा प्रमार्पत्र तह
उत्पादन जना ६८५ ५०५ ३१० 461 516
७३ िटा सामुदाययक यिद्यालयमा प्रायिलधक न्िक्षा टे नस तिि यिलभन्न भनाि जना २४२१ ३०६७ ३३३४ 2928 5020
कायििममा उत्पादन जना १६०३ १६०३ १७४२ 1700

ख सामुदाययक यिद्यालय तिि

कक्षा ९ र १० मा प्रायिलद्यक न्िक्षा थालनी एस.एल.सी िटा ७३ ७३ ७३ 76 76
ग लनजी क्षेत्रतिि
भनाि जना १२८८० १३२५८ १५१६७ 18500 19038
प्रायिलधक एस.एल.सी. तह
उत्पादन जना ४५१४ ७१४३ ७१४३ 8712
भनाि जना ११२४० १२२११ १४४३२ 14733 17275
लिप्लोमा र प्रमार्पत्र तह
उत्पादन जना ७७७२ ५४४७ ६९१३ 7057 10723
2 प्रायिलधक न्िक्षालय ÷पोललटे न्ननक यिस्तार

क आयङ्गकतिि न्िक्षालय यिस्तार िटा १३ १६ 25 18

ख लनजी क्षेत्रतिि
१) स्थायी सम्बवधन प्रायिलधक एस.एल.सी. / लिप्लोमा प्रमार्पत्र तहको न्िक्षालय यिस्तार िटा - - - 62 33
२) छोटो अिलधको सम्बवधन र स्िीकृलत ददने सीपयिकास गने िटा ४४ ११८ - 96 110
3 व्यािसाययक ताललम सञ्चालन

क छोटो अिलधको ताललम ददई सीप परीक्षर् गने सीपयिकास गने जना ३१०० ३०६० १०० 1200 3000

ख जीिन लनिािहको लालग ब्यािसाययक ताललम सीपयिकास गने व्यन्क्त हप्ता ३२७७ - - -

४ लन्क्षत िगि र समूहका लालग छात्रिृन्त्त

क प्रायिलधक एस.एल.सी. तह सामान्जक सुरक्षा जना १५० १२५ १२५ 125 125

ख लिप्लोमा/प्रमार्पत्र तह सामान्जक सुरक्षा जना २२५ २२५ २२५ 225 225

5 सीमावतीकृत िगिलाई प्रायिलधक न्िक्षा लनिुल्क प्रदान

क प्रायिलधक एस.एल.सी. तह 1310

ख लिप्लोमा/प्रमार्पत्र तह (यििेर् छात्रिृलत) 2004

6 आलथिक , सामान्जक , भौगोललक रुपमा पछािी परे का नागररकहरुको प्रायिलधक तथा ब्यािसाययक न्िक्षा एंि तालीममा छात्रिृन्त्त यिस्तार

हललया, कमैया, चेपाङ्ग मुसलमान दललत तथा लोपोवमुख जनजातीका

क 800 800
छात्रछात्रालाई प्रायिलधक लिप्लोमा तहमा अध्ययन गनि छात्रिृन्त्त

महाभ ुकम्पमा ज्यान गुमाएका, अिक्त घाइते, घरको पूर् ि क्षलत भई क िगिको

ख पररचय पत्र प्राप्त गरे का एकाघर परीिारका सदस्यका पररिारका 500 500
छात्रछात्राहरुलाई प्रायिलधक लिप्लोमा तहमा अध्ययन गनि छात्रिृन्त्त

7 सामुदाययक सेिा

क मानि स्िास््य सेिा सेिा जना १४३२५ १४३२५ - -

ख पिु स्िास््य सेिा सेिा िटा ११५०० ११५०० - -

ग कृर्कलाई प्रायिलधक सेिा र सल्लाह सेिा जना ४५५० ४५५० - -

घ स्िास््य न्ियिर घुम्तीसेिा िटा ९ ८ - -

8 सीप परीक्षर् एिं प्रमार्ीकरर् प्रमार्ीकरर् जना ५५४९१ ५९९९६ १३९४० 9556 16257

9 प्रायिलधक प्रन्िक्षकहरुलाई ताललम जना ३३८२ ३२९६ ८८३ 1334 77

यिपन्न मुसलिान एिं दललत छात्रछात्रा लाई लिप्लोमा तहमा

10 जना 400 400
अध्यनका लागी छात्रिृन्त्त

स्रोत: प्रयिलधक न्िक्षा तथा व्यिसाययक ताललम पररर्द। *प्रथम आठ मयहनाको ।

99
 अनुसूची १२. 4 : माध्यमिक शिक्षा परीक्षा-SEE (साविकको एस.एल.सी. परीक्षा)
नियमित परीक्षामा सम्मिलित र उत्तीर्ण विद्यार्थीहरुको विवरण
अनुसूची १२. 4 : माध्यलमक न्िक्षा परीक्षा-SEE (सायिकको एस.एल.सी. परीक्षा) लनयलमत

परीक्षामा सन्म्मललत र उत्तीर्ि यिद्याथीहरुको यििरर्

िर्ि सन्म्मललत सं ख्या उत्तीर्ि सं ख्या उत्तीर्ि प्रलतित
२०६० १७५४१८ ८१००८ ४६.१८
२०६१ २१६३०३ ८३७४७ ३८.७२
२०६२ २२५०३१ १०४६५३ ४६.५१
२०६३ २७४२१० १६०८०२ ५८.६४
२०६४ ३०७०७८ १९५६८९ ६३.७३
२०६५ ३४२६३२ २३४६०२ ६८.४७

100
२०६६ ३८५१४६ २४७६८९ ६४.३१
२०६७ ३९७७५९ २२०७६६ ५५.५०
२०६८ ४१९१२१ १९९७१४ ४७.६५
२०६९ ४०३९३६ १६७९३५ ४१.५७
२०७० ३९४९३३ १७३४३६ ४३.९२
२०७१ ४०५३३८ १९२२६७ ४७.४३
2072* ४३७३२६ ४३३५९१ -
2073* ४४५५६४ ४४२९६७ -
स्रोत: न्िक्षा, यिज्ञान तथा प्रयिलध मवत्रालय ।

*िैन्क्षक सत्र २०७२ दे न्ख अक्षारांकन पद्धलतको िुरुिात भएको ।

 अनु
अनु
ससूचूच
ी ी१२.५
१२.५ : : कक्षा
कक्षा ११
११ रर १२
१२ मा
मा वार्षि
िायर्िक
क परीक्षामा
परीक्षामा सन्म्मललत
सम्मिलित रर उत्तीर्ि
उत्तीर्णयिद्याथीको सख्या
विद्यार्थीकोसख्या

कक्षा ११ कक्षा १२

िर्ि सन्म्मललत उत्तीर्ि सन्म्मललत उत्तीर्ि

छात्र छात्रा जम्मा छात्र छात्रा जम्मा छात्र छात्रा जम्मा छात्र छात्रा जम्मा

५७२४० ४४७९३ १०२०३३ ४७८०३ ३९४०५ ८७२०८

२०६६ १३२१५८ १२२६१३ २५४७७१ ९४८१२ ९२००५ १८६८१७
43.30% 36.50% 40.00% 50.40% 42.80% 47.70%

६५५९५ ५१४३३ ११७०२८ ५५०५८ ४५७८८ १००८४६

२०६७ १५५९८९ १४२०६२ २९८०५१ ११७०९३ ११२६५२ २२९७१५
42.10% 36.20% 39.30% 47.00% 40.60% 44.00%

६४९०८ ५१५०८ ११५९२२ ६७००५ ५८५१८ १२५५२३

२०६८ १६१९८४ १४१८७० ३०३८५४ १३५०८७ १२८८९२ २६३९७९
40.00% 36.30% 38.20% 49.60% 45.40% 48.00%

६२१६३ ५१७९० ११३९५३ ६०३५८ ५०६०८ ११०९६६

२०६९ १५१२३३ १३४०४४ २८५२७७ १३५६६४ १२६११२ २६१७७६

101
41.10% 38.60% 40.00% 44.50% 40.10% 42.40%

५८५९६ ४६७८७ १०५३८३ ५९३११ ४९९७१ १११३५४

२०७० १३९८८५ १२४८६६ २६४७५१ १२८२८८ ११८७९६ २५१४१५
41.89% 37.47% 39.80% 46.23% 42.06% 44.29%

५८३१५ ४८२०२ १०६५१७ ५२९५१ ४७६७९ १००६३०

२०७१ १२१०३५ १०४३३८ २२५३७३ ११६५८१ १११६४३ २२८२२४
48.18% 46.20% 47.26% 45.42% 42.71% 44.09%

८२८४२ ८९९४५ १६३८४७ ८२८१३ ६१९७९ १३९५६२

२०७२ १८५६४४ १८७८४६ ३७३४९० २२३५०३ १६०१८५ ३८३६८८
44.62% 47.88% 43.87% 37.05% 38.69% 36.37%

७११५६ ६४९३७ १३६०९३ ५९०५६ ५५१०९ ११४१६५

२०७३ १३८४३० १२७९१४ २६६३४४ ११०५७८ १०६००० २१६१९८
51.40% 50.80% 51.10% 53.41% 51.99% 52.81%

६२१६९ ५५१५८ ११७३२७

२०७४ १६३९६६ १८३७८२ ३४७७४८ ग्रेिमा रान्खएको १२०५०० ११७०८१ २३७५८१
51.59% 47.11% 49.38%
स्रोतः रायिय परीक्षा बोिि। कोष्ठलभत्रको अंकले उतीर्ि प्रलतितलाई जनाएको।
 अनुसूची १२. ६: प्राथमिक, निम्न माध्यमिक र माध्यमिक विद्यालय तथा विद्यार्थीहरुको सं ख्या
अनुसूची १२. ६: प्राथलमक, लनम्न माध्यलमक र माध्यलमक यिद्यालय तथा यिद्याथीहरुको सं ख्या
यिद्याथी सं ख्या हजारमा

आधारभूत तह (१-५) आधारभूत तह (६-८) माध्यलमक (९-१०) माध्यलमक (11-१२)

िैन्क्षक सत्र
यिद्यालय यिद्याथी यिद्यालय यिद्याथी यिद्यालय यिद्याथी यिद्यालय यिद्याथी *

२०६० २७२६८ ४०२५ ८२४९ १२१० ४७४१ ५११

२०६१ २४७४६ ४०३० ७४३६ १४४५ ४५४७ ५८८

२०६२ २७५२५ ४५०२ ८४७१ १३७५ ५०३९ ५८७

२०६३ २७९०१ ४५१५ ८८८० १३०१ ५३२९ ६७९

२०६४ २९२२० ४४१९ ९७३९ १४४४ ५८९४ ६७१

२०६५ ३०९२४ ४७८२ १०६३६ १४६७ ६५१६ ७१५

102
२०६६ ३१६५५ ४९०१ ११३४१ १६०४ ६९२८ ७९०

२०६७ ३२६८४ ४९५२ ११९३९ १७०० ७५५९ ८१२

२०६८ ३३८८१ ४७८३ १३७९१ १८१३ ८२३३ ८४९ ३३८३ ५६८

२०६९ ३४२९८ ४५७७ १४४४७ १८२३ ८४१६ ८७८ ३५९६ ५४७

२०७० ३४७४३ ४४०२ १४८६७ १८२८ ८७२६ ८९७ ३५९६ ५१६

२०७१ ३४३३५ ४३३५ १४९५२ १८३५ ८८२५ ९०१ ३६५९ ४५४

२०७२ ३४३६२ ४२६५ १५०९१ १८६३ ८९६८ ९३९ ३६६९ ७५७

२०७३ ३४७३६ ४१३५ १५१७० १८५९ ९०८४ ९५९ ३७६१ ४८३

२०७४ ३५२११ ३९७० १५६३२ १८६७ ९१७१ ९७१ ३७८१ ५८४

स्रोत: न्िक्षा,यिज्ञान तथा प्रयिलध मवत्रालय। *माध्यलमक (११-12) को यिद्याथी सं ख्या परीक्षामा सन्म्मललत सं ख्या मात्र हो ।
अनुसूची १२.७: विभिन्न तह र विषयमा अध्ययनार्थ मनोनयन भएका विद्यार्थीको सं ख्या
अनुसूची १२.७: यिलभन्न तह र यिर्यमा अध्ययनाथि मनोनयन भएका यिद्याथीको सं ख्या

आलथिक िर्ि
यिर्य
२०७०/७१ २०७१/७२ 2072/73 2073/74 2074/75* दे ि

एमयियिएस २०६ २२५ १९६ २०३ १६९ नेपाल

यिलिएस ३६ ५४ ४३ ४३ ५० नेपाल

यिएएमएस ८ ८ - ८ - नेपाल
यिएन १९ १२ १८ २१ १५ नेपाल
यियपएच ४ ४ ८ ९ १५ नेपाल
िी िमाि २० १९ ११ १६ १९ नेपाल

यिएस्सी िरे स्री ५ ५ ५ ५ ५ नेपाल

यिएस्सी नलसिङ्ग २२ २४ २१ २१ ३४ नेपाल

यिएमआइटी - - २ ३ ० नेपाल

यिएमएलटी - - ६ ५ १० नेपाल

एमएससी िरे स्री - - २ - - नेपाल

एमयियिएस ११ १५ १० १९ - यिदे ि

यिलिएस - १ - 1 - यिदे ि

लबिामि - - ४ २ - यिदे ि

यपन्ज मेलिलसन - - - - - यिदे ि

लब.एस्सी
१ - - ८ १ यिदे ि
इवजीलनयररङ
यपएचिी - - - ४ ० यिदे ि

लब.िमाि १ - 4 2 - यिदे ि

लि. िामेसी - - - 8 3 यिदे ि

स्रोत: न्िक्षा, यिज्ञान तथा प्रयिलध मवत्रालय। *प्रथम आठ मयहनाको।

103
 अनुसूचअनु
ी स१२.८ : विभिन्न
ूची १२.८ : यिलभन्नविश्वविद्यालय
यिश्वयिद्यालय अन्तर्गतका क्याम्पसहरू
अवतगितका नयाम्पसहरू तथातथा विद्यार्थी
यिद्याथी सं ख्या सं ख्या
यिद्याथी सड्ख्या
नयाम्पसहरु
यिश्वयिद्यालय आलथिक िर्ि २०७२/७3 आलथिक िर्ि २०७3/७4
आयङ्गक सं म्बवधन प्राप्त आयङ्गक सम्बवधन प्राप्त जम्मा आयङ्गक सम्बवधन प्राप्त जम्मा
लत्रभि
ु न यिश्वयिद्यालय ६० १०८५ १४२२९३ २१७९६१ ३६०२५४ १३८५२१ २२८९०६ ३६७४२७
काठमािौ यिश्वयिद्यालय ६ १५ ६७६५ ९८७९ १६६४४ ७०९५ ९९७२ १७०६७
पूिािञ्चल यिश्वयिद्यालय ५ १२६ ४०६ ७४४९ २४५११ १२५० २६०२१ २७२७१
नेपाल सं स्कृत यिश्वयिद्यालय १४ ११ २१७५ १०२० २९४५ ३१६३ ५६८ ३७३१
पोखरा यिश्वयिद्यालय ५ ५८ १८८१ २४१५३ २६०३४ १९८१ २४७३६ २६७१७
लुन्म्बनी बौद्ध यिश्वयिद्यालय १ ५ ७७ ११९ १९६ १९५ ३३३ ५२८
कृयर् तथा िन यिज्ञान
१ - ३१६६ - ३१६६ २०५६ - २०५६

104
यिश्वयिद्यालय
सुदरु पन्िमाञ्चल यिश्वयिद्यालय १ - २६४२ - २६४२ ३९९१ - ३९९१
मध्य पन्िमाञ्चल यिश्वयिद्यालय १ - २९५८ - २९५८ २८२९ 46 २८७५
खुला यिश्वयिद्यालय - - - - - - - -
राजयर्ि जनक यिश्वयिद्यालय - - - - - - - -
यिपी कोइराला स्िास््य यिज्ञान
१ - ९५० - ९५० ३३१ - ३३१
प्रलतष्ठान
कर्ािली स्िास््य यिज्ञान प्रलतष्ठान १ – १७० - १७० २२० - २२०
न्चन्त्कसा यिज्ञान रायिय प्रलतष्ठान १ - ५७६ - ५७६ ४१० - ४१०
पाटन स्िास््य यिज्ञान प्रलतष्ठान १ - 415 - ४१५ 468 - ४६८
जम्मा ४४१४६१ ४५३०९२
स्रोत: न्िक्षा, यिज्ञान तथा प्रयिलध मवत्रालय।, लत्रभ ुिन यिश्वयिद्यालय, महेवर सं स्कृत यिश्वयिद्यालय, काठमािौं यिश्वयिद्यालय, पूिािञ्चल यिश्वयिद्यालय, पोखरा यिश्वयिद्यालय र यिश्वयिद्यालय अनुदान आयोग ।
 अनुसूची १२.९: आलथिक िर्ि २०७२/७३ मा यिश्वयिद्यालयका लबलभन्न तहमा अध्ययनरत यिद्याथी सं ख्या र उत्पादन यििरर्
अनुसूची १२.९: आर्थिक वर्ष २०७२/७३ मा विश्वविद्यालयका बिभिन्न तहमा अध्ययनरत विद्यार्थी सं ख्या र उत्पादन विवरण
सं ख्यामा

तह यििरर् लत्रभि
ु न काठमािौं पूिािञ्चल पोखरा लुन्म्बनी बौद्ध मध्य पन्िमाञ्चल नेपाल सं स्कृत कुल
भनाि ६०२ १२० ० ० ० ० १०६३ १७८५
प्रमार्पत्र
उत्पादन २८३ ४० ० ० ० ० ३०८ ६३१

भनाि ३०७५६४ १४६९९ २४७७९ २४०१४ ११४ २१०० १२१३ ३७४४८३

स्नातक
उत्पादन ४९२५२ २१५७ ३७४४ ४१६२ ० १७६ ३०६ ५९७९७
भनाि ५३९८९ १४६५ २४९२ २६०८ ३५४ ७७५ २८० ६१९६३
स्नातकोत्तर
उत्पादन १८६१३ ४०६ ७९१ ७४३ ० २१२ ० २०७६५
भनाि ० १२१ ० १५ १६ ० ० १५२
यपन्जिी
उत्पादन ० ४९ ० ३० ० ० ० ७९
भनाि ४०३ ५४३ ० ६६ ० ० ० १०१२
एम.यिल.
उत्पादन २५९ ४१ ० २६ ० ० ० ३२६
भनाि १८४२ ११९ ० १४ ४४ ० १२२ २१४१
यप.एच.िी.
उत्पादन १६८ ९ ० ० ६ ० २३ २०६
भनाि ३०२७ ० ० ० ० ० १०५३ ४०८०

105
अवय
उत्पादन ० ० ० ० ० २८१ २८१
भनाि ३६७४२७ १७०६७ २७२७१ २६७१७ ५२८ २८७५ ३७३१ ४४५६१६
कुल
उत्पादन ६८५७५ २७०२ ४५३५ ४९६१ ६ ३८८ ९१८ ८२०८५

कृयर्ि तथा िन यिश्वयिद्यालय(अध्ययनरत) २०५६

सुदरु पन्िमाञ्चल यिश्वयिद्यालय(अध्ययनरत) ३९९१

खुला यिश्वयिद्यालय ०

राजयर्ि जनक यिश्वयिद्यालय ०

िी.पी. कोइराला स्िास््य यिज्ञान प्रलतष्ठान (अध्ययनरत) ३३१

कर्ािली स्िास््य यिज्ञान प्रलतष्ठान २२०

न्चयकत्सा यिज्ञान रायिय प्रलतष्ठान(अध्ययनरत) ४१०

पाटन स्िास््य यिज्ञान प्रलतष्ठान(अध्ययनरत) ४६८

जम्मा अध्ययनरत ४५३०९२

स्रोत: न्िक्षा, यिज्ञान तथा प्रयिलध मवत्रालय।, लत्रभ ुिन यिश्वयिद्यालय, महेवर सं स्कृत यिश्वयिद्यालय, काठमािौं यिश्वयिद्यालय, पूिािञ्चल यिश्वयिद्यालय, पोखरा यिश्वयिद्यालय र यिश्वयिद्यालय अनुदान

आयोग ।
 अनुसूची १२.१० : उच्च शिक्षामा अध्ययन गर्ने विद्यार्थी सं ख्या
अनुसूची १२.१० : उच्च न्िक्षामा अध्ययन गने यिद्याथी सं ख्या
आलथिक िर्ि
अध्ययन सं स्थान /सं काय
२०६३/६४ २०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७3/७४
ु न यिश्वयिद्यालय
क. लत्रभि

१ इन्वजररयररङ्ग ५०९८ ५०१७ ५५१३ ५३६८ ५५८० ५७५२ १३२०७ १२३५३ ३३३८ 13322 13206

२ कृयर् र पिु यिज्ञान ६७६ ८१७ ८६० ११८१ १२०१ १०९२ १४५३ १४७२ २२१२ 1496 1824

३ न्चयकत्सा िा� १७१९ १८८८ १९५५ १९४५ १९९३ २१३६ ७१२८ ५४२१ १२९१ 7616 9402

४ िन यिज्ञान ८८९ ४८२ ४८४ ५२० ४९० ६३६ ७२४ ६६६ १०६० 927 900

५ यिज्ञान तथा प्रयिलध १४१२० १५२२९ १७०६६ १५०१६ ११०१६ १२८५१ २१७७७ १६२५१ १६३१५ २५९७० 22093

प्रायिलधकको जम्मा २२५०२ २३४३३ २५८७८ २४०३० २०२८० २२४६७ ४४२८९ ३६१६३ २४२१६ 49331 47425

६ कानून सं काय १०५२ १६०९ २३४७ २५८३ २१३४ ३३९१ ५५१५ २२३५ ६४०६ 2960 12216

७ व्यिस्थापन सं काय ३३३११ ४४८५४ ३९१९४ ४५९४१ २७६८६ ३२२०० १९८०८८ १३०८४३ १३०१६१ 134053 166113

८ न्िक्षा िा� सं काय २४१६५ ४२२०४ ४३५०८ ५४८२८ ३०१५१ ४९०५६ २४७३१६ १७००९७ ९०१३० 127182 68895

९ मानयिकी र सामान्जक िा� सं काय ४९६३२ ५९५२१ ६०६६७ ५९४९८ ३६०२९ ३६७८५ १०९२२९ ६६००३ ४८०७७ 46728 72778

साधारर्को जम्मा १०८१६० १४८१८८ १४५७१६ १६२८५० ९६००० १२१४३२ ५६०१४८ ३६९१७८ २७४७७४ 310923 320002

आंलगक तििको जम्मा - - - - - २२९९४७ २७३३४९ १४११८१ १०४१८८ १४२२९३ 138521

कुल जम्मा १३०६६२ १७१६२१ १७१५९४ १८६८८० ११६२८० ३७३८४६ ६०४४३७ ४०५३४१ २९८९९० ३६०२५४ ३६७४२७

ख. नेपाल सं स्कृत यिश्व यिद्यालय ३७७४ ३३३९ ५४४६ ५४३६ - ३७७२ ४०३९ ३८६२ ३४१२ 2945 3731

ग. काठमािौं यिश्वयिद्यालय

१ स्कूल अि साइवस ६१२ ६७६ ६९७ ६६३ - ८२९ ९६५ १०६० ११९४ 1219 1250

२ स्कूल अि इन्िलनयररङ ५३३ ५६९ ६३२ ८८४ - १०५८ ११४० ११८२ १२०८ 1327 1284

३ स्कूल अि मेनेज्मेण्ट ११२७ १३०५ १३५५ १२८७ - १७६० १८२५ १९६५ २१३६ 2204 2266

४ स्कूल अि एजुकेिन ३५१ ३८७ ३८१ ३३६ - ४८८ ५५६ ६८६ ७६७ 882 953

५ स्कूल अि आटिस् ६६५ ७२५ ७२८ ६८७ - ९१३ ९६९ १०९१ ११६८ 1258 1408

६ स्कूल अि मेलिकल साइवस ३८१९ ४४६० ४९४४ ४५२२ - ६२६२ ७८८२ ८७२५ ९३३६ 9675 9784

७ कानुन ४३ 79 122

जम्मा ७१०७ ८१२२ ८७३७ ८३७९ ११२०० ११३१० १३३३७ १४७०९ १५८५२ १६६४४ 17067

घ. पूिािञ्चल यिश्वयिद्यालय

१ मानयिकी १३१९ १२२८ ७१९ ७२८ ७२८ ७५१ ७४६ ६६३ ५९१ 503 571

२ व्यिस्थापन ३६८४ ४०२६ ४०७८ ६५७९ ६५७९ ७९४७ ८४१३ ८४४७ ७९९६ 8077 8712

३ न्िक्षािा� २२९३ ३०१३ ३४६९ ५९५५ ५९५५ ६९६७ ५७८६ ४६९२ ३५४६ 2960 2769

४ यिज्ञान तथा प्रयिलध ३९५८ ४५७५ ४६४६ ५७५९ ५७५९ ६०५४ ६२०० १७०५ १३६२ 6033 1345

५ कानून ३९९ ३७७ ३४३ ६९२ ६९२ ८२२ ७९९ ७८६ ८१० 925 1032

६ कृयर् - - - - - - - ४२१ ७५५ 1105

७ इन्वजलनयररङ्ग - - - - - - - ३९६४ ३८७६ 4390

८ मेलिकल (नलसिङ्ग, यि.यप.एच.) ११५८ १६५९ २२८६ ९९७८ ९९७८ ४४२६ ३७७६ ३७६३ ४६०३ 6013 7347

जम्मा १२८११ १४८७८ १५५४१ २९६९१ २९६९१ २६९६७ २५७२० २४४४१ २३५३९ २४५११ 27271

ङ. पोखरा यिश्वयिद्यालय

१ यिज्ञान तथा प्रयिलध (इन्वजलनयररङ्ग) २३५३ १७२७ ३४१६ ५०२७ ६३५६ ७३५५ ९९५८ ९९५८ १०१५५ 8686 8618

२ व्यिस्थापन २६९० ३७२२ ४१२७ ८०३० १००९७ १२६७४ १५०४३ १५०४८ १५०३७ 15106 15636

३ स्िास््य यिज्ञान - - - - - - - - - 1970 2162

४ मानयिकी र सामान्जक िा� १०० १२० ९५ ११७४ २१३ २०० २८१ २८४ ३३९ 272 301

जम्मा ५१४३ ५५६९ ७६३८ १३१७१ १६६६६ २०२२९ २५२८२ २५२९० २५५३१ २६०३४ 26717

च. लुन्म्बलन बौद्ध यिश्वयिद्यालय - - - - १७ १७ ११६ २५६ २१५ 196 528

छ. िी.पी.स्िास््य यिज्ञान प्रलतष्ठान - - - - ११९२ ११५५ ११५५ १४३५ ३५१ 950 331

ज. न्चयकत्सा यिज्ञान रायिय प्रलतष्ठान (िीर अस्पताल ) - - - - २०३ २०३ २९८ ४६५ ५४६ 576 410

झ. पाटन स्िास््य यिज्ञान प्रलतष्ठान - - - - ६० ६५ ६० २४१ २९५ 415 468

ञ. कर्ािली स्िास््य यिज्ञान प्रलतष्ठान 170 220

ट. मध्यपन्िमाञ्चल यिश्वयिद्यालय

1 मानयिकी र सामान्जक िा� - - - - - - 913 699

2 व्यिस्थापन - - - - - - 993 886

3 यिज्ञान तथा प्रयिलध - - - - - - २४७२ १९४४ २५२२ 255 311

4 इन्वजलनयररङ्ग - - - - - - 296 478

5 न्िक्षािा� - - - - - - 501 501

जम्मा २४७२ १९४४ २५२२ 2958 2875

ठ. कृयर् तथा िन यिश्वयिद्यालय - - - - - - १८० ४४६ १५६५ 3166 2056

ि. सुदरु पन्िमाञ्चल यिश्वयिद्यालय - - - - - - ९५१ २४६१ १८२९ 2642 3991
ढ. खुला यिश्वयिद्यालय - - - - - - - - - - -
र्. राजयर्ि जनक यिश्वयिद्यालय - - - - - - - - - - -
कुल जम्मा (क+ख+ग+घ+ङ+च+छ+ज+झ+ञ+ट+ठ+ि+ढ+र्) १५९४९७ २०३५२९ २०८९५६ २४३५५७ १७९२८४ ४३७५६४ ६७८०४७ ४८०८९१ ३७४६४७ ४४१४६१ 453092

स्रोत: ु न यिश्वयिद्यालय, महेवर सं स्कृत यिश्वयिद्यालय, काठमािौं यिश्वयिद्यालय, पूिािञ्चल यिश्वयिद्यालय, पोखरा यिश्वयिद्यालय र यिश्वयिद्यालय अनुदान आयोग ।
न्िक्षा, यिज्ञान तथा प्रयिलध मवत्रालय।, लत्रभि

106
 अनुसूची १२.११ : त्रिभुवन विश्वविद्यालयको विद्यार्थी उत्पादन विवरण
अनुसूची १२.११ : लत्रभ ुिन यिश्वयिद्यालयको यिद्याथी उत्पादन यििरर्
आलथिक िर्ि
अध्ययन अनुसवधान –अविेर्र् कायििम सूचक
२०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७3/७४
१. इन्वजलनयररं ग अध्ययन सं स्थान
(क) प्रमार् पत्र २६३८ ३८५० ४६३ ६२४ ५५४ ६५० - - -
(ख) स्नातक ५२०८ ८८३२ १०५३ १०२२ १०८९ १६५५ १९२४ 2036 2177
(ग) स्नातकोत्तर १७९ ३५७ ११९ १३० ११३ १८१ १६० 172 215
(घ) यपएच.िी. - - - - - ४ ४ - 1
जम्मा ८०२५ १३०३९ १६३५ १७७६ १७५६ २४९० २०८८ 2208 2393
२. कृयर् र पिु यिज्ञान अध्ययन सं स्थान
(क) प्रमार् पत्र - - - - - - - - -
(ख) स्नातक १२४ १२५ १२८ १७२ २९२ १४४ १८३ 226 364
(ग) स्नातकोत्तर ५७ ७१ ८१ ८१ ९७ ११६ ८१ 26 62
(घ) यपएच.िी. - - - २ २ ३ ५ 6 5
जम्मा १८१ १९६ २०९ २५५ ३९१ २६३ २६९ 258 431
३. न्चयकत्सा िा� अध्ययन सं स्थान
(क) लनम्न स्तर - ४१ - - - - - - -
(ख) प्रमार् पत्र २८९ ५९८ ३०३ ३०३ २६३ २८९ २८६ - 283
(ग) स्नातक १८२ १७५ ४८१ ४०० ९२० ८९० ८४६ 1174 885
(घ) स्नातकोत्तर १०९ १७० १६४ १२८ १५३ १८८ 270 1057
(ङ) एम.यिल ० १ १ - - ३ 3 40
(च) यप एच िी - - - - - - - - 5
जम्मा ५८० ९८५ ९१६ ८६७ १३११ १३३२ १३२३ 1447 2270
ताललका १२.११ : िन यिज्ञान अध्ययन सं स्थान
(क) प्रमार् पत्र ७४ ८२ ७९ ८७ - ५१ - - -
(ख) स्नातक ५९ ८२ ८५ ५६ ९६ ८४ १२२ 217 204
(ग) स्नातकोत्तर १२ २२ २४ २९ २६ ४१ १० - 34
(घ) यपएच.िी. - - - २ २ - १ - 2
जम्मा १४५ १८६ १८८ १७४ १२४ १७६ १३३ 217 240
५. यिज्ञान तथा प्रयिलध अध्ययन सं स्थान
(क) प्रमार् पत्र १७५९ १९७१ १६७४ १७८१ ९२९ - - - -
(ख) स्नातक १३०५ १९७१ २३३७ २५३२ २९४७ २४२९ ३८६९ 2534 3052
(ग) स्नातकोत्तर ३७७ ५७५ ६९२ ७६४ ९९३ ११८३ १२०६ 1343 1278
(घ) एम. यिल. - - - - - - - - 16
(घ) यप.एच.िी. ६ ७ १० ४ - ३ ११ 18 8
जम्मा ३४४७ ४५२४ ४७१३ ५०८१ ४८६९ ३६१५ ५०८६ 3895 4354
६. कानून सं काय
(क) प्रमार् पत्र ० २५ २९ - - - - - -
(ख) स्नातक ३२९ २५५ २१५ २२३ ४७७ ४४५ ५२३ 797 1051
(ग) स्नातकोत्तर ४१ ३२ ३० २३ ४७ ३५ ४६ 47 54
(घ) यपएच.िी. २ १ १ - - ३ १ 3 3
जम्मा ३७२ ३१३ २४६ २४६ ५२४ ४८३ ५७० ८४७ ११०८
७. व्यिस्थापन सं काय
(क) प्रमार् पत्र ३४१५ ३७३९ १७०३ १३८६ १५०४ - - - -
(ख) स्नातक ६१८७ ९३२६ ८६५२ १४२७६ १४९७६ ११५७६ १३३६९ 23620 14843
(ग) स्नातकोत्तर १११० २३६० २६७६ १२८८ ४००४ २८७५ २६०१ 3603 3216
(घ) एम.यिल २१ ३० २३ १६ २८ ५२ १० 46 66
(ङ) यपएच.िी. ४ ७ ६ ४ ७ ५ ५ 7 28
जम्मा १०७३७ १५४६२ १३०६० १६९७० २०५१९ १४५०८ १५९८५ २७२७६ १८१५३
८. न्िक्षा िा� सं काय
(क) प्रमार् पत्र ३१५५ ३२४९ २८५९ ३७९३ २७९८ - - - -
(ख) स्नातक ५४५५ १२१९३ १३०८९ २२४२७ २१०७३ १६७०८ २०९४१ 24750 19401
(ग) स्नातकोत्तर ४२२ ११५१ १४७७ १९३१ ५२७२ ३५२९ ३६९९ 6644 6937
(घ) एम.यिल ७ ९ ९ ११ १२ २४ ९ 10 48
(ङ) यपएच.िी. ४ २ ३ ४ २ २ ६ 5 4
जम्मा ९०४३ १६६०४ १७४३७ २८१६६ २९१५७ २०२६३ २४६५५ ३१४०९ २६३९०
९. मानयिकी र सामाज िा� सं काय
(क) अवय १९२१ ६५३ - - - ३२ - - -
(ख) प्रमार् पत्र ५९१९ ६२३९ ४६५४ ५६९७ ४६५४ - - - -
(ग) स्नातक ५८९१ ७१६० ६५१५ ९६०५ ८४९१ ६५४७ ७५५८ 10089 7275
(घ) स्नातकोत्तर १९०९ ३६२० ३२८३ २३६१ ६४७१ ४३३७ ४१६२ 5636 5760
(घ) एम.यिल. ० १० - - - ९१ ६४ 103 89
(ङ) यपएच.िी. ३७ ३२ ४० ३२ - ४५ ४३ 43 112
१०. अवय २४६ - -
जम्मा १५६७७ १७७१४ १४४९२ १७६९५ १९६१६ ११०५२ १२०७३ १५८७१ १३२३६
कूल जम्मा उत्पादन ४८२०७ ६९०२३ ५२८९६ ७१२३० ७८२६७ ५४१८२ ६२४२८ ८३४२८ ६८५७५
स्रोत: न्िक्षा , यिज्ञान तथा प्रयिलध मवत्रालय, लत्रभ ुिन यिश्वयिद्यालय ।

107
 ी १२.१२
अनुसूचअनु
सूची १२.१२: :प्रमु
प्रमुख
ख स्िास््य
स्वास्थ्यसूचसू र उपलब्धि
कचरकउपलन्ब्ध
उपलव्धी
सहश्राव्दी यिकास सूचकांक इकाइ
१९९१ १९९६ २००१ २००६ २००९ २०११ २०१५ २०१६ २०१७
मातृ मृत्यु दर जना ५३९ ५३९ ४१५ २८१ २२९ २५० १९० १९० २३९
कूल प्रजनन् दर प्रलत मयहला जना ४.६० ४.१० ३.१० २.९० ३.०० २.३० २.३० २.१०
पररिार लनयोजन साधन प्रयोग दर (Modern
 ५.३

प्रलतित २४ २६ ३५ ४४ ४५ ४८ ४७ ५२ ५५
methods)
पांच िर्ि मुलनको बाल मृत्यु दर प्रलत हजार जना १५८ ११८.३ ९१ ६१ ५० ५५ ३८ ३९ ३०
१ बर्ि मुलनका बालबाललकालाई दादुरा
प्रलतित ४२ - ७१ ८५ ८६ - ८८ ८८ ८८
यिरुद्ध ददईएको खोपको अनुपात
न्ििु मृत्यु दर प्रलत हजार जना १०६ ७८.५ ६४ ४८ ४१ ४४ ३३ ३२ २६

108
निजात न्ििु मृत्यु दर प्रलत हजार जना - ४९.९ ४३ ३३ २० ३० २३ २१ १७
नयााँ एच.आइ.भी. सं िमर्का सं ख्या जना - - - - - - १४८३ १३३१ ९४१

प्रलतित - - - - - - ३० ३५ ५३
पाएको
गभििती मयहलाहरू मध्ये PMTCT सेिा

नयााँ टी.बी. पत्ता लागेको प्रलतित - ४८ ७० ६५ ७१ ७५ ८२ ८२ ८२

नयााँ टी.बी. पत्ता लागेका यिरामी मध्ये
प्रलतित - ७९ ८९ ८९ ८८ ८९ ९० ९० ९०
उपचार भएको
िायर्िक औलो रोग पत्ता लागेको जम्मा जना
- - - - - - १३८० १२६० ११३४
सं ख्या
दक्ष प्रसुलतकतािको सहयोगमा सुत्करी भएका प्रलतित ७ - ११ १९ - ३६ ५५ ५८ ७२
स्रोत: स्िास््य तथा जनसं ख्या मवत्रालय/ NDHS Survey ।
 अनुसूची १२.१३ : प्रजनन् स्वास्थ्यको विवरण
अनुसूची १२.१३ : प्रजनन् स्िास््यको यििरर्
सूचक एकाइ २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ २०७३/७4 २०७४/७५*

पररिार लनयोजनको नया प्रयोगकताि (अस्थाई साधन) जना ६२३६७६ ६६८७७७ ६९६५३५ 772879 431016

पररिार लनयोजनको नया प्रयोगकताि (स्थाई बवध्याकरर्) जना ३७१०७ ३०७२८ २८३८१ ३०२३३ 19412

पररिार लनयोजनकको लगातार प्रयोगकताि जना २५१४०४४ २५२७३८० २६४०७८१ 2707553 532212

दुगम
ि क्षेत्रबाट जयटलतायुक्त प्रसूलत सेिाका लालग प्रेर्र् गररएको जना १९४ ५७ ८ 16 9

चौथो पटक गभििती जांच गरे का गभििती मयहला जना ३८८२३९ ३१८९३० ३२७८१८ 339147 157113

गभििती उत्प्रेरर्ा रकम प्राप्त गने मयहलाको सं ख्या NA १७५७३२ १६१४९५ 123031 99491

आमा सुरक्षा कयििमबाट लनःिुल्क प्रसूलत सेिा प्रदान जना ३१८२०८ ३०९२२० ३६८२३० 368104 167931

सुत्केरी सेिा प्रदान जना ३८७३९२ ४१६८४२ ३४७४४८ 301685 194519

109
चौलबसै घण्टा अत्यािस्यक प्रसूलत सेिा प्रदान गररएका न्जल्लाहरू* जना ५६ ६२ ६९ 73 73

पाठे घर खस्ने रोगको स्िीलनंग तथा ररं ग पेसरी लगाउने र अप्रेसन गनुप
ि नेको लगत तयार गने जना ९५० ९०० १४८३९ 14600 9734

पाठे घर खस्ने रोग को उपचार तथा अपरे सन जना ४४४५ १००३ १६८१ 2056 1371
स्रोत: स्िास््य तथा जनसं ख्या मवत्रालय।
* प्रथम आठ मयहनाको।
अनुसूची १२.१४ : २०७४ पौष सम्ममा नेपाल मेडिकल एशोशियसनमा दर्ता भएका
अनुसूची १२.१४ : २०७४ पौर् सम्ममा नेपाल मेलिकल एिोन्ियसनमा दताि भएका यििेर्ज्ञ
विशेषज्ञ चिकित्सकहरुको
न्चयकत्सकहरुको यििरर् विवरण
लस. नं. यिधा पुरुर् मयहला जम्मा
1 Anaesthesiology 290 99 389
2 Anatomy 26 10 36
3 Bio Chemistry 19 19 38
4 Cardic Surgery 3 0 3
5 Cardiology 107 7 114
6 Clinical Pathology 95 114 209
7 Community Medicine and Public Health 83 17 100
8 Conservative Dentistry & endodontics 10 18 28
9 Ctvs 6 1 7
10 Dermatology & Venerology 108 83 191
11 E.N.T. 133 52 185
12 Emergency Medicine 4 0 4
13 Endocrinology 13 4 17
14 Forensic Medicine 25 8 33
15 Gastroenterology 33 3 36
16 General Practice 241 57 298
17 Geriatric Medicine 1 0 1
18 Hepatobilary Surgery 2 2
19 Hepatology 2 0 2
20 Internal Medicine 575 141 716
21 M.D.S. 144 87 231
22 M.S. (General Surgery) 528 28 556
23 Microbiology 22 26 48
24 Nephrology 17 5 22
25 Neurology 23 3 26
26 Neurosurgery 31 0 31
27 Nuclear Medicine 9 1 10
28 Obst & Gyne 190 432 622
29 Ophthalmology 146 145 291
30 Oral & Maxillofacial Surgery 33 11 44
31 Oral Pathology 2 0 2
32 Oral Science 1 1 2
33 Orthodontics 34 32 66
34 Orthopaedic 470 5 475
35 Pediatrics 367 137 504
36 Pediatrics Surgery 10 2 12
37 Pedodontics 2 8 10
38 Periodontics 7 11 18
39 Pharmacology 41 15 56
40 Physiology 32 21 53
41 Plastic Surgery 4 0 4
42 Prosthondtics 27 18 45
43 Psychiatry 109 38 147
44 Radiotherapy 9 8 17
45 Radiology & Imaging 278 74 352
46 Rheumatology 1 1 2
47 Surgical Oncology 20 0 20
48 T.B. & Respiratory 21 5 26
49 Transfusion Medicine & Tissuetypping 1 0 1
50 Urology 34 1 35
जम्मा 4389 1748 6137

स्रोतः स्िास््य तथा जनसं ख्या मवत्रालय, नेपाल मेलिकल एिोन्ियसन।

110
 अनुसूची १२.१५ : खानेपानी सेवाको विस्तार
अनुसूची १२.१५ : खानेपानी सेिाको यिस्तार

आलथिक िर्ि
यििरर्
इकाई २०६४/६५ २०६५/६६ २०६६/६७ २०६७/६८ २०६८/६९ २०६९/७० २०७०/७१ २०७१/७२ २०७२/७३ 2073/74 207४/7५*

क) खानेपानी तथा ढल लनकास यिभागबाट थप गररएको

ग्रामीर् क्षेत्र

क) नयााँ आयोजनाबाट थप लाभान्वित

हजारमा २२४ २६५ ३१५ १६२ ३३५ २६८ ३०८ 350 403 २२० १२०
जनसं ख्या

ख) सुधार लबस्तारबाट थप लाभान्वित हजारमा

६७ ८२ ५४ अप्राप्त ४२ ७३ 70 42 42 ३५० अप्राप्त
जनसं ख्या

हजार ललटर
ग) कुल उपलब्ध पानी १९५४५ १५६१५ १६६०५ ७२९० २००५० १५३४५ १७०१० १७६४०.० १८१३५.० २२५००.० ५४००.०

111
प्रलतददन

सहरी क्षेत्र

क) लाभान्वित जनसं ख्या हजारमा २६० १९१ १६ अप्राप्त ८३ - ११.५ १९६.० १०९.० १५४ १०८

हजार ललटर
ख) उपलब्ध पानी २८६०० २११२० १०४० अप्राप्त १६००० - १०३५.० १७६४०.० १०९००.० १५४००.० १०८००.०
प्रलतददन

ख) नेपाल खानेपानी सं स्थान प्रिायहत खानेपानी सेिा

दिलाख
क) उपलब्ध पानी ७.५ २ ४ ९ १६ ७ १५ 3.00 3.01 3.00 2.00
ललटर प्रलतददन

ख) लाभान्वित जनसं ख्या हजारमा ११० १४ २८ ५६ ८३ ३५ ८० 28 40 ४० २५

स्रोतः खानेपानी मवत्रालय, खानेपानी तथा ढल लनकास यिभाग र नेपाल खानेपानी सं स्थान ।

*प्रथम आठ मयहनाको
 अनुसूची १३ : जिल्लागत रूपमा
अनुिूची १३ : जिल्लाित रूपमानिजी आवास
सनिी आिाि अनुदान
अनुदान कितरणको अिस्थावितरणको अवस्था

ते स्रो ककस्ता
िम्मा अनुदान िम्झौता दोस्रो ककस्ता दोस्रो ककस्ताको लासि दोस्रो ककस्ता प्राप्त ते स्रो ककस्ता ते स्रो ककस्ताको लासि सनमााण िम्पन्न
प्रथम ककस्ता सनमााण काया शुरु प्राप्त िने
सि.नं. जिल्ला लाभग्राही िम्पन्न भएका भक्त
ु ानीको लासि प्रमाजणकरण भएका िने लाभग्राहीको भक्त
ु ानीको लासि प्रमाजणकरण भएका भएका घर
कितरण भएका घर िं ख्या लाभग्राहीको
िं ख्या लाभग्राही िं ख्या सनिेदन ददनेको िं ख्या लाभग्राहीको िं ख्या िं ख्या सनिेदन ददनेको िं ख्या लाभग्राहीको िं ख्या िं ख्या
िं ख्या

१ िोरखा 61316 57482 57482 47359 36423 36187 31976 11739 11380 7329 10288
२ धाददङ्ग 73340 68956 68839 32997 33843 31574 18263 9694 7472 4412 18940
३ नुिाकोट 69289 65941 65941 47105 41461 38003 36541 5926 4535 4094 6079
४ रिुिा 11633 10891 10519 7340 6251 5916 5919 2629 2433 2409 3254
५ सिन्धुपाल्चोक 83663 78600 78635 57033 51066 51009 49277 6253 6164 6254 11063
६ काभ्रेपलाञ्चोक 72420 66741 66741 25309 23486 23492 19763 7516 6798 4899 7276
७ काठमाडौ 45800 39083 38435 8956 6882 4405 4346 3250 2201 2106 3713
८ लसलतपुर 27714 23285 22357 4872 4633 4350 3541 2070 1786 1202 1478
९ भक्तपुर 27644 23125 23118 7032 3392 2556 2308 2589 1751 1383 2307
१० मकिानपुर 31817 24210 22961 9969 9495 9486 6782 2704 2704 1808 3255
११ दोलखा 62833 60062 56518 36526 32300 31785 32634 12155 11978 12885 18107
१२ रामेछाप 45040 43196 43131 27174 25578 24940 24814 5737 5536 4610 8150
१३ सिन्धुली 34988 33098 33091 14917 13878 13476 12080 2545 2429 3074 3220
१४ ओखलढु ङ्गा 20165 19970 19098 16050 15873 15604 10794 5696 5641 3530 5290

112
१४ जिल्ला िम्मा 667662 614640 606866 342639 304561 292783 259038 80503 72808 59995 102420
१५ िं खि
ु ािभा 1953 1609 1244 - - - - - - - -
१६ भोिपुर 5749 4604 4308 - - - - - - - -
१७ धनकुटा 2796 2405 2405 - - - - - - - -
१८ खोटाङ 8443 8151 8151 - - - - - - - -
१९ िोलुखम्ु बु 11979 10385 10113 - - - - - - - -
२० जचतिन 7335 5323 5323 - 502 165 27 9 -
२१ निलपरािी 872 837 837 - 29 - 5 3 - 4 -
२२ तनहुुँ 13821 10145 9595 - - - - - - - -
२३ लम्िुङ 13959 13139 12910 - 706 592 234 - - - -
२४ कास्की 6026 4393 4393 - - - - -
२५ पिात 5269 4138 4070 - 5 4
२६ िाग्लुङ 2375 1794 1705 - - - - - - - -
२७ म्याग्दी 868 645 645 - - - - - - - -
२८ स्याङ्िा 8766 7700 6923 - - - - - - - -
२९ पाल्पा 4652 4000 3822 - - - - - - - -
३० िुल्मी 4144 2877 2068 - - - - - - - -
३१ अघााखाुँची 1036 850 591 - - - - - - - -

१७ जिल्ला िम्मा 100043 82995 79103 0 1237 757 244 30 9 8 0

कुल िम्मा 767705 697635 685969 342639 305798 293540 259282 80533 72817 60003 102420

स्रोत : राकिय पुनसनामााण प्रासधकरण

 अनुसूची १४.१ : श्रेणीगत
अनुिूिी १४.१ र रतहगत
: श्रे णीगत रुपमासनजामती
तहगत रुपमा निजामती कर्मचारीको
िमथिारीिो िं ख्या सं ख्या

सि.नं. श्रे णी/तह पुरूष महहला जम्मा पुरूष % महहला% जम्मा%

१ श्रे णी ५३२९७ ८२७९ ६१५७६ ८६.५५ १३.४५ ७०.१७
राजपत्ांहित १३७९९ १७३९ १५५३८ ८८.८१ ११.१९ १७.७१
हिशिष्टश्रे णी ६२ २ ६४ ९६.८८ ३.१३ ०.०७
रा॰प॰प्रथमश्रे णी ५७२ ३८ ६१० ९३.७७ ६.२३ ०.७
राजपत्ांहित

रा॰प॰हितीय श्रे णी ३३९३ २३२ ३६२५ ९३.६ ६.४ ४.१३

रा॰प॰तृतीयश्रे णी ९७७१ १४६७ ११२३८ ८६.९५ १३.०५ १२.८१
हिशिष्टश्रे णी (मुख्य िशिि) १ ० १ १०० ० ०
राजपत् अनंहित २४३४९ ५१९९ २९५४८ ८२.४ १७.६ ३३.६७
रा॰प॰अनं॰प्रथमश्रे णी १४९५० २६७५ १७६२५ ८४.८२ १५.१८ २०.०८
रा॰प॰अनं॰हितीय श्रे णी ८६४४ २४५३ ११०९७ ७७.८९ २२.११ १२.६५
राजपत् अनंहित

रा॰प॰अनं॰तृतीय श्रे णी ६०७ ६६ ६७३ ९०.१९ ९.८१ ०.७७

रा॰प॰अनं॰ितुथश्र
थ े णी ११७ ४ १२१ ९६.६९ ३.३१ ०.१४
रा॰प॰अनं॰पााँिौ श्रे णी ३१ १ ३२ ९६.८८ ३.१३ ०.०४
श्रे णी हिहहन १५१४९ १३४१ १६४९० ९१.८७ ८.१३ १८.७९
२ तह १४११९ १२०५५ २६१७४ ५३.९४ ४६.०६ २९.८३
स्िास्थिेिा तर्थ १३८०० १२०४४ २५८४४ ५३.४ ४६.६ २९.४५
असििृतबाह्रौं १ ० १ १०० ० ०
असििृतएघारौं ९८ २३ १२१ ८०.९९ १९.०१ ०.१४
असििृत दिौं १४९ ४५ १९४ ७६.८ २३.२ ०.२२
असििृत निौं १९७ ४० २३७ ८३.१२ १६.८८ ०.२७
असििृत आठौं ५७८ १८८ ७६६ ७५.४६ २४.५४ ०.८७
असििृतिातौं ६२५ २०४ ८२९ ७५.३९ २४.६१ ०.९४
तह असििृतछै टौं ४१३५ १५६७ ५७०२ ७२.५२ २७.४८ ६.५
बररस्ठपािौं ८२ १३३ २१५ ३८.१४ ६१.८६ ०.२५
िहायि पािौं ४२३२ ३५०२ ७७३४ ५४.७२ ४५.२८ ८.८१
िहायिपहहलो ० ० ० ० ० ०
िहायिदोस्रो २ ३१ ३३ ६.०६ ९३.९४ ०.०४
िहायिते स्रो २२३ ७०३ ९२६ २४.०८ ७५.९२ १.०६
िहायि िौथो ३४७८ ५६०८ ९०८६ ३८.२८ ६१.७२ १०.३५
न्याय ३१९ ११ ३३० ९६.६७ ३.३३ ०.३८
प्रिानन्यायािीि, ििोच्ि अदालत ० ० ० ० ० ०
न्यायािीि, ििोच्ि अदालत ५ १ ६ ८३.३३ १६.६७ ०.०१
अस्थायी न्यायािीि, ििोच्ि अदालत ० ० ० ० ० ०
मुख्य न्यायािीि, पुनरािेदन अदालत ० ० ० ० ० ०
न्यायािीि, पुनरािेदन अदालत ४७ ३ ५० ९४ ६ ०.०६
न्याय
असतररक्त न्यायािीि, पुनरािेदन अदालत ३ ० ३ १०० ० ०
शजल्ला न्यायािीि २१६ २ २१८ ९९.०८ .९२ ०.२५
असतररक्त शजल्ला न्यायािीि ३ ० ३ १०० ० ०
न्यायािीि उच्ि अदालत ४५ ५ ५० ९० १० ०.०६
मुख्य न्यायािीि, उच्ि अदालत ० ० ० ० ० ०
िुलिं ख्या ६७४१९ २०३३४ ८७७५३ ७६.८३ २३.१७ १००
स्रोतःसनजामती हिताबखाना।

२०७४/७५ िो प्रथम आठ महहनािम्मिो।

113
 अनुसूची १४.२
अनुिूिी १४.२ पीडितलाई
: द्वन्द्व: द्वन्द्व पीसडतलाईराहत आर्थि
राहत रर आसथथ
िक सहायता
िहायता वितरणको
हितरणिो अिस्था अवस्था
रु. हजारमा
िुरुदे शख 2074 र्ागुन मिान्त िम्म राहत प्राप्त

qm=;+= åGåkLl8t / /fxtsf] k|sf/ s'n ;+Vof गने व्यशक्तिो सनिािा रिम s}lkmot
;+Vof /sd
! मृति व्यशक्तिा हिदारलाई रु.१ लाखिा दरले 18076 14418 1441800 Psk6s
@ ििथिािारण मृतििा एिल महहलालाई राहत (रु. २५ हजारिो दरले ) 9000 4649 116225 Psk6s
# बेपता व्यशक्तिा हिदारलाई रु.१ लाखिा दरले 1730 1530 153000 Psk6s
$ हिस्थाहपत भएिालाई आसथथि िहायता 82661 79571 1681669 Psk6s
% व्यशक्तगत िम्पसत क्षसतिो आसथथि िहायता 17484 9294 341956.6 Psk6s
^ द्वन्द्विो क्रममा अपांग भएिा घाइते हरुलाई प्रसतितिो आिारमा आसथथि िहायता 8191 8191 482404 Psk6s
& अपहरणमा परे िा व्यशक्तलाई आसथथि िहायता (रु.पच्िीि हजारिा दरले ) 5659 5659 141475 Psk6s
* ऐसतहासिि जनआन्दोलनिा िहहद पररिारलाई मासिि सनिाथह भत्ता 26 26 19997.4 lgoldt
( ऐसतहासिि जनआन्दोलनिा घाइतेलाई मासिि जीिन सनिाथह िृशत्त 30 30 20451.4 lgoldt
!) ऐसतहासिि जनआन्दोलनिा घाइतेिा िन्तसतलाई छात्िृशत्त 42 38 5323 lgoldt
!! ऐसतहासिि जनआन्दोलनिा घाइतेलाई राहत 3984 3216 40647 Psk6s

114
५१% दे शख मासथिा अङ्गभङ्ग अपाङ्गहरुलाई जीिन सनिाथह भत्ता (प्रथम ५५२ र हिशिष्ट १८४
!@ 744 744 397250 lgoldt
र थप ६४ िमेत)
द्वन्द्विो क्रममा आमाबाबु गुमाएिा (टु हरु ा) बालबासलिालाई आसथथि िहायता÷पुनःस्थापन
!# 758 758 201130
िायथक्रम (िाहषथि ६०,०००।– िा दरले )
हिस्तृत िाशन्त िम्झौता पश्चातिा िि� घटनामा मृत्यु भएिा व्यशक्तिा हिदारलाई आसथथि
!$ 110 59 8850
िहायता (रु. डेढ लाखिा दरले )

!% हििेष राहत
मृति तथा िेपत्तािा हिदारलाई थप आसथथि िहायता रु. ५ लाख थप (EPSP
s 18076 16338 5251717 Psk6s
पररयोजनािमेत गरी)

v िेपत्ता पाररएिा व्ययशक्तिा पत्नीलाई थप आसथथि िहायता (रु. २५ हजारिा दरले ) 1000 653 16325 Psk6s
रु. ५ लाख प्राप्त मृत तथा िेपत्तािा हिदारलाई रु. १० लाख पु-याउने गरी थप आसथथि
u 18276 16338 7013985 Psk6s
िहायता

3 राहिय मानिअसििार आयोगिो सिर्ाररि बमोशजमिो 105 14815

hDdf 17349020.4
स्रोत: राहत तथा पुन:स्थापन इिाइथ।
115
116
 नेपाल सरकार

अथि मन्रालय
र्सं हदरबार, काठमाडौँ
फोन नं. ०१-४२११३२६, फ्याक्स: ०१-४२११३२५
Email: epad@mof.gov.np
Website: www.mof.gov.np