‫ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ‬

‫ي ﭘﻴ ﺮ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻋﺪدي‬
‫ﺒ‬

‫ﻓﺼﻞ ‪4‬‬
‫اﻧﺘﮕﺮال ﮔﮔﻴﺮي‬
‫ﻣﺸﺘﻖ و ا ﮕ ال‬
‫ﺸ‬

‫ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي‬
‫ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي ﻋﺪدي‪:‬‬
‫ﺿﺮورت ﺸ‬
‫• در دﺳﺖ ﻧﺒﻮدن ﺗﺎﺑﻊ‬
‫• ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﺗﺎﺑﻊ‬

‫‪٢‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

 ‫ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي‬
(‫)ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ‬:‫اﺷﻜﺎل ﻣﺘﺪاول رواﺑﻂ ﻣﺸﺘﻖ ﻫﺎي ﻋﺪدي‬
1 1
f ( x + h ) = f ( x ) + hf ′ ( x ) + h 2 f ′′ ( x ) + h 3 f ′′′ ( x ) +"
2! 3!
f (x + h ) − f (x) 1 1
⇒ = f ′ ( x ) + hf ′′ ( x ) + h 2 f ′′′ ( x ) +"
h 2! 3!
1 2 1
f ( x − h ) = f ( x ) − hff ′ ( x ) + h f ′′ ( x ) − h 3 f ′′′ ( x ) +"
2! 3!
f (x) − f (x − h ) 1 1
⇒ = f ′ ( x ) − hf ′′ ( x ) + h 3 f ′′′ ( x ) −"
h 2! 3!
f (x + h ) − f (x − h ) 1
= f ′ ( x ) + h 2 f ′′′ ( x ) −"
2h 3!
٣ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي‬
:‫ ﭘﺲ و ﻣﺮﻛﺰي‬،‫ﺗﻘﺮﻳﺐ اﺧﺘﻼف ﭘﻴﺶ‬
Forward Difference Estimation:
f (x + h ) − f (x) E = O (h )
f ′( x ) ≈
h
Backward Difference Estimation:
f (x) − f (x − h ) E = O (h )
f ′( x ) ≈
h

Central Difference Estimation:

f ′( x ) ≈
f (x + h ) − f (x − h ) E = O (h2 )
h
۴ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬
 ‫ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي‬
(Noncentral difference ‫ )ﻣﺸﺘﻖ ﻧﺎ ﻫﻢ ﻣﺮﻛﺰ‬:‫ﻣﺜﺎل‬
:‫ ﻧﺸﺎن دﻫﻴﺪ‬x ‫ و‬x+
x+2
2h ، x+h ‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻌﺎرﻳﻒ ﺗﺎﺑﻊ در‬
4 f ( x + h ) − f ( x + 2h ) − 3 f ( x )
= f ′ ( x ) +O ( h 2 )
2h
f ( x + h ) = f ( x ) + hf ′ ( x ) + h2 ! f ′′ ( x ) + h3 ! f ′′′ ( x ) +
+"
2 3

4 f ( x + h ) = 4 f ( x ) + 4hf ′ ( x ) + 42h! f ′′ ( x ) + 43h! f ′′′ ( x ) +"

2 3

f ( x + 2h ) = f ( x ) + 2hf ′ ( x ) + 42h! f ′′ ( x ) + 83h! f ′′′ ( x ) +"

2 3

4 f ( x + h ) − f ( x + 2h ) = 3 f ( x ) + 2hf ′ ( x ) + 0 f ′′ ( x ) + −43h! f ′′′ ( x ) +"

3

4 f ( x + h ) − f ( x + 2h ) − 3 f ( x )
= f ′( x ) + −2 h 2
3! f ′′′ ( x ) + "
2h
۵ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي‬
‫ روش ﻛﺎﻫﺶ ﺧﻄﺎي ﮔﺮد ﻛﺮدن ﻳﺎ اﻓﺰاﻳﺶ دﻗﺖ ﺗﻘﺮﻳﺐ‬:‫ﺗﻘﺮﻳﺐ رﻳﭽﺎردﺳﻮن‬
Central difference Approximation: E = O (h2 )
:‫ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻳﻢ‬
1
φ ( h ) = [ f ( x + h ) − f ( x − h )]
2h
= f ′ ( x ) + a 2 h 2 + a 4 h 4 + a6 h 6 + "

f ( i+1) ( x ) ( i + 1) ! ‫ ﻓﻘﻂ ﺗﺎﺑﻌﻲ از‬ai ' s

φ ⎛⎜ ⎞⎟ = f ′ ( x ) + a2 h 2 + a4 h 4 + a6 h 6 + "
h 1 1 1
⎝2⎠ 4 16 64

۶ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

 ‫ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي‬
‫ﺗﻘﺮﻳﺐ )ﺑﺮون ﻳﺎﺑﻲ( رﻳﭽﺎردﺳﻮن‪:‬‬

‫)‪φ (h 2‬‬ ‫و‬ ‫ﺑﺎ ﺗﺮﻛﻴﺐ ) ‪φ ( h‬‬

‫" ‪φ ( h ) − 4φ ⎛⎜ ⎞⎟ = −3 f ′ ( x ) + a4 h 4 + a6 h 6 +‬‬
‫‪h‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬
‫⎠‪⎝2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪16‬‬
‫) ‪4φ ( h 2 ) − φ ( h‬‬
‫) ‪= f ′( x ) + O ( h 4‬‬
‫‪3‬‬
‫ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﻘﺮﻳﺐ ﺑﻬﺘﺮي ﻣﻨﺠﺮ ﻣﻲ ﺷﻮد‪ .‬اﻳﻦ روش ﺗﻘﺮﻳﺐ )ﻳﺎ ﺑﺮون ﻳﺎﺑﻲ( رﻳﭽﺎردﺳﻮن ﻧﺎﻣﻴﺪه ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫) ‪− f ( x + 2h ) + 8 f ( x + h ) − 8 f ( x − h ) + f ( x − 2 h‬‬
‫≈ ) ‪f ′( x‬‬
‫‪12h‬‬
‫) ‪E = h30 f (5) ( c‬‬
‫‪4‬‬

‫‪٧‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي‬
‫‪1‬‬ ‫ﺗﻤﺮﻳﻦ‪ -‬ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ‪:‬‬
‫]) ‪ψ ( h ) = [ f ( x + h ) − f ( x − h‬‬
‫‪2h‬‬

‫ﻧﺸﺎن دﻫﻴﺪ‪:‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪h‬‬ ‫‪h‬‬ ‫‪h‬‬
‫‪ψ ( h ) = f ′( x ) +‬‬ ‫"‪f ′′′ ( x ) + f ( 5) ( x ) + f ( 7 ) ( x ) +‬‬
‫‪+‬‬
‫!‪3‬‬ ‫!‪5‬‬ ‫!‪7‬‬

‫⎦⎤ ) ‪8 ⎡⎣ψ ( h ) −ψ ( h 2‬‬

‫‪2‬‬
‫) ‪= f ′′′ ( x ) + O ( h 2‬‬
‫‪h‬‬

‫‪٨‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

 ‫ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي‬
(.‫ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ روش ﻫﺎ )ﻧﺸﺎن دﻫﻴﺪ‬:‫ﻣﺜﺎل‬
f (θ ) = cos (θ ) , θ = 0.8, h = 0.01
Method Forward Bckward Central Richardson
Error -0.0048 0.0049 1.6667e-5 3.3332e-10
 
f (x + h ) − f (x)
f ′( x ) ≈ → −0.0048
h
f (x) − f (x − h )
f ′( x ) ≈ → 0.0049
h
f (x + h) − f (x − h )
f ′( x ) ≈ → 1.6667 E − 5
2h
− f ( x + 2 h ) + 8 f ( x + h ) − 8 f ( x − h ) + f ( x − 2h )
f ′( x ) ≈ → 3.3332 E − 10
٩
1 2 h ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي‬
:‫ﻣﺸﺘﻖ دوم‬

f ( x + h ) − f ( x − h ) = 2 f ( x ) + h 2 f ′′ ( x ) +"

f ( x + h ) − 2 f ( x ) + f ( x − h ) 1 2 ( 4)
f ′′ ( x ) = + h f (x)
h2 2

f (x + h ) − 2f (x) + f (x − h )
f ′′ ( x ) ≈
h2

١٠ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

 ‫ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي‬
‫™ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻏﻴﺮﻳﻜﻨﻮاﺧﺖ‬

‫ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﻛﺎرﺑﺮد ر‬
‫اي( رﺑﺮ‬
‫ﭼﻨﺪﺟﻤﻠﻪ ي‬
‫ﺗﻘﺮﻳﺐ ﭼ ﺟ‬
‫ﻣﺤﺪود )ﻳﻳﺎ ﺮﻳﺐ‬
‫و‬ ‫™ ﺮﻳﺐ‬
‫ﺗﻘﺮﻳﺐ اﺧﺘﻼﻓﺎت‬

‫ƒ آﻟﮕﻮرﻳﺘﻢ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪:‬‬
‫ƒ ﺑﺮﭘﺎﺋﻲ درون ﻳﺎب )‪ (interpolator‬ﻳﺎ ﻋﺒﻮر ﻣﻨﺤﻨﻲ )‪(Curve fitting‬‬
‫‪ o‬ﻣﻴﺎن ﻳﺎب اﺳﭙﻼﻳﻦ درﺟﻪ ‪3‬‬
‫‪ o‬ﻣﻴﺎن ﻳﺎب ﻻﮔﺮاﻧﮋ‬
‫ƒ ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي‬

‫‪١١‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي‬
‫) ‪( xk−1 , fk−1 ), ( xk , fk ), ( xk+1, fk+1‬‬ ‫• ﻣﺜﺎل ‪ :‬ﻣﻴﺎن ﻳﺎب ﻻﮔﺮاﻧﮋ‬

‫) ‪( x − xk )( x − xk+1‬‬
‫‪f ( x ) = fk−1‬‬
‫) ‪( xk−1 − xk )( xk−1 − xk+1‬‬
‫) ‪( x − xk−1 )( x − xk+1‬‬
‫‪+ fk‬‬
‫) ‪( xk − xk−1 )( xk − xk+1‬‬
‫) ‪( x − xk−1 )( x − xk‬‬
‫‪+ fk+1‬‬
‫) ‪( xk+1 − xk )( xk+1 − xk+1‬‬
‫‪xk+1 − xk = xk − xk−1 = h‬‬
‫) ‪( x − xk )( x − xk+1‬‬ ‫) ‪( x − xk−1 )( x − xk+1‬‬ ‫) ‪( x − xk−1 )( x − xk‬‬
‫‪f ( x ) = fk−1‬‬ ‫‪− fk‬‬ ‫‪+ fk+1‬‬
‫‪2h 2‬‬ ‫‪h2‬‬ ‫‪2h 2‬‬
‫‪١٢‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬
 ‫ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي‬
‫ ﭼﻨﺪﺟﻤﻠﻪ اي ﻻﮔﺮاﻧﮋ‬: ‫• ﻣﺜﺎل‬
( xk − xk+1 )
f ′ ( xk ) = fk−1
h2
22h
(x − x ) (x − x )
− fk k 2 k+1 − fk k 2 k−1
h h
( xk − xk−1 )
+ fk+1
2h 2

( −h ) ( −h ) (h) (h)
f ′ ( xk ) = fk−1 − fk − fk + fk+1
2h 2 h2 h2 2h 2
fk+1 − fk−1
f ′ ( xk ) =
2h
١٣ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي‬
.‫ ﮔﺮادﻳﺎن ﺗﺎﺑﻊ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‬:‫• دوﺑﻌﺪي‬

∂f f ( x + h,y ) − f ( x,y ) ∂f f ( x,y + h ) − f ( x,y )

≈ ≈
∂x h ∂y h

∂f f ( x,y ) − f ( x − h,y ) ∂f f ( x,y ) − f ( x,y − h )

≈ ≈
∂x h ∂y h

∂f f ( x + h,y ) − f ( x − h,y ) ∂f f ( x,y + h ) − f ( x,y − h )

≈ ≈
∂x 2h ∂y 2h

١۴ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

 ‫ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي‬
ƒ dy
y = diff(x,n)
ff( , ) Matlab ‫•دﺳﺘﻮر‬
ƒ dy(k) = x(k+1) – x(k)

h = 0
h =  0.01
01;;
t = (0
t = (0:h:1
:h:1) ;
a = sin(2
a = sin(2*pi*
*pi*1
1*t); 
*t); % 
% 11Hz sin, from 0 
Hz sin, from 0 to 
to 1 
1 sec.
sec.
da = (
= (2
2*pi*1
*pi*1)*
)*cos
cos((2*pi*
*pi*11*t);
df = diff(a,
= diff(a,11)/h;
subplot(211
subplot(211), plot(t,da,
), plot(t,da,’b’
’b’,t(
,t(2
2:end),df,
:end),df,’r’
’r’);
);
subplot(212
subplot(212), plot(t(
), plot(t(2
2:end),abs(da
:end),abs(da((2:end)
:end)‐‐df
df));
));
err = norm(df
err = norm(df‐‐da(2
da(2:end),2
:end),2)/norm(da(
)/norm(da(2
2:end),
:end),22); %
); %0.0314

١۵ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي‬
Differentials
10

-5 Exact
Numerical
-10
10
0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1

Error
0.2

0.15

0.1

0.05

0
0 01
0.1 02
0.2 03
0.3 04
0.4 0
0.5 06
0.6 0
0.7 08
0.8 09
0.9 1

١۶ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

 ‫ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي‬
(2 ‫ )ﻣﺸﺘﻖ ﻣﺮﺗﺒﻪ‬:Matlab ‫•دﺳﺘﻮر‬

h 0.01
h = 0
h =  01;;
t = (0
t = (0:h:1
:h:1) ;
a = sin(
a = sin(2
(2*pi*1
i (2*pi*
i*1*t); 
* i*1*t); % 
* ) % 1
% 1Hz sin, from 
Hz sin, from 0 
H i f 0 to 
0 to 1 
1 sec.
1 sec.
d2a = ‐
a = ‐((
((2
2*pi*1
*pi*1)^
)^22)*sin(
)*sin(2
2*pi*1
*pi*1*t);
d2f = diff(a,
f
f = diff(a,2
ff( 2)/(h*h);
)/(h*h)
subplot(211
subplot(211), plot(t,d
), plot(t,d2
2a,’b’
a,’b’,t(
,t(3
3:end),d2
:end),d2f,’r’
f,’r’);
);
subplot(212
subplot(212), plot(t(
), plot(t(3
3:end),abs(d2
:end),abs(d2a(3
a(3:end)‐
:end)‐d2f));
err = norm(d2
err = norm(d2f‐da(
da(3
3:end),
:end),2
2)/norm(d2
)/norm(d2a(3
a(3:end),
:end),2
2); 
); %
%0.0622

١٧ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي‬
2nd O
Order
de Differentials
e e as
40

20

-20 Exact
Numerical
-40
0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6 0.7 0.8 0.9 1

Error
3

0
0 01
0.1 02
0.2 03
0.3 04
0.4 05
0.5 06
0.6 07
0.7 08
0.8 09
0.9 1

١٨ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

 ‫ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي‬
(‫ )ﮔﺮادﻳﺎن‬:Matlab ‫•دﺳﺘﻮر‬
ƒ [fx, fy] = gradient(f, hx, hy)
ƒ [fx,
[ fy, fz]] = gradient(f,
( hx, hy, hz);
)

[x,y] = meshgrid(‐2:.2:2, ‐2:.2:2);
[x y] meshgrid( 2: 2:2 2: 2:2);
z = x .* exp(‐x.^2 ‐ y.^2);
[px,py] = gradient(z,.2,.2);
[px,py]  gradient(z,.2,.2);
contour(z) 
hold on
quiver(px , py) 
hold off

١٩ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي‬
40

35

30

25

20

15

10

5 10 15 20 25 30 35 40

٢٠ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

 ‫ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي‬
f ( xn+1 ) − f ( xn ) Matlab ‫™ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﻳﺴﻲ‬
f ′ ( xn ) ≈
h
1 2 3 4 ... N-2 N-1 N

df = [(x(2:end) x(1:end 1))/h; 0];

df = [(x(2:end)‐x(1:end‐1))/h; 0];

f ( xn ) − f ( xn−1 )
f ′ ( xn ) ≈
h
1 2 3 4 ... N-2 N-1 N

df = [0; (x(2:end) x(1:end 1))/h];

df = [0; (x(2:end)‐x(1:end‐1))/h];

٢١ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي‬
f ( xn+1 ) − f ( xn−1 ) Matlab ‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﻳﺴﻲ‬
f ′ ( xn ) ≈
2h
1 2 3 4 ... N-2 N-1 N

df = [0; (x(3:end) x(1:end 2))/(2*h); 0];

df = [0; (x(3:end)‐x(1:end‐2))/(2*h);

− f ( xn+2 ) + 8 f ( xn+1 ) − 8 f ( xn−1 ) + f ( xn−2 )

f ′( x ) ≈
12h
1 2 3 4 ... N-2 N-1 N

df = [0; 0; (‐x(5:end)+8*x(4:end‐1)‐8*x(2:end‐3)+x(1:end‐4))/(12*h);
df = [0; 0; (‐x(5:end)+8 x(4:end‐1)‐8 x(2:end‐3)+x(1:end‐4))/(12 h); 0; 0];

٢٢ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

 ‫ﻣﺸﺘﻖ ﮔﻴﺮي‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻧﻮﻳﺴﻲ ‪Matlab‬‬
‫‪ƒ Matlab Command: del2‬‬
‫ƒ ﻻﭘﻼﺳﻴﻦ دوﺑﻌﺪي‬
‫‪∂2 f ∂2 f‬‬
‫‪Δ f≈ 2+ 2‬‬
‫‪2‬‬

‫‪∂x ∂y‬‬

‫‪ƒ L = del2‬‬
‫‪del2(f, hx‬‬
‫‪hx,, hy‬‬
‫;)‪hy‬‬
‫;)‬
‫‪ƒ L = del2‬‬
‫‪del2(f, hx‬‬
‫‪hx,, hy‬‬
‫‪hy,, hz‬‬
‫))‪hz‬‬

‫‪٢٣‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫اﻧﺘﮕﺮاﻟﮕﻴﺮي‬
‫‹ ﻃﺮح ﻣﺴﺌﻠﻪ‪:‬‬
‫∞‬
‫‪f ( x ) = ∫ e − x dx = 1‬‬ ‫ﺗﺎﺑﻊ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ – ﺣﻞ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ‬ ‫ƒ‬
‫‪0‬‬

‫‪12‬‬
‫ﺗﺎﺑﻊ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ – ﺑﺪون ﺣﻞ‬ ‫ƒ‬
‫‪f ( x ) = ∫ e − x dx‬‬
‫‪2‬‬

‫‪1‬‬

‫‪(Discrete‬‬
‫‪Di‬‬ ‫‪t d‬‬ ‫ﮔﺴﺴﺘﻪ ) ‪t‬‬
‫‪data‬‬
‫)‪data‬‬ ‫داده ﮔ ﺘ‬
‫ا‬ ‫ƒ‬

‫‪٢۴‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

 ‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬
‫‪b‬‬
‫‹ ﺗﻘﺮﻳﺐ اﻧﺘﮕﺮال ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻋﺒﺎرت ﻣﺠﻤﻮع‪:‬‬
‫‪n‬‬
‫) ‪I = ∫ f ( x ) dx = ∑ Ai fi ( xi‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪i =1‬‬

‫‹ ﻧﻘﺎط ‪ xi‬و ﻣﻘﺎدﻳﺮ وزﻧﻲ ‪ Ai‬ﺑﻪ روش ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده ﺑﺴﺘﮕﻲ دارﻧﺪ‪.‬‬

‫‹ دﺳﺘﻪ ﺑﻨﺪي روﺷﻬﺎي اﻧﺘﮕﺮاﻟﮕﻴﺮي ﻋﺪدي‪:‬‬

‫ƒ ﻧﻴﻮﺗﻦ‪-‬ﻛﻮﺗﺰ )ﻓﻮاﺻﻞ ﻣﺴﺎوي(‬
‫‪ o‬روش ذوزﻧﻘﻪ اي‬
‫‪ o‬ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن‬
‫ƒ روش ﮔﻮس )ﻓﻮاﺻﻞ ﻧﺎﻣﺴﺎوي(‬
‫‪ o‬ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻣﻴﺎن ﻳﺎﺑﻲ ﻣﻮﺿﻌﻲ ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻘﺮﻳﺐ ﭼﻨﺪﺟﻤﻠﻪ اي‬

‫‪٢۵‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬

‫‹ ﻧﻴﻮﺗﻦ ‪ -‬ﻛﻮﺗﺰ‪:‬‬
‫‪b−a‬‬ ‫]‪ [a, b‬ﺑﻪ )‪ (n-1‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻣﺴﺎوي ‪.h‬‬
‫‹ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻓﺎﺻﻠﻪ ]‪b‬‬
‫=‪h‬‬
‫‪n −1‬‬
‫‹ ﺗﻘﺮﻳﺐ ﭼﻨﺪﺟﻤﻠﻪ اي درﺟﻪ )‪ (n-1‬ﻋﺒﻮري از ﻧﻘﺎط داده‪.‬‬
‫‪n‬‬
‫) ‪Pn−1 ( x ) = ∑ f ( xi ) A i ( x‬‬ ‫‹ ﭼﭼﻨﺪﺟﻤﻠﻪ اي ﻻﮔﺮاﻧﮋ‪:‬‬
‫‪i =1‬‬

‫‹ ﺗﻘﺮﻳﺐ اﻧﺘﮕﺮال ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﺗﻘﺮﻳﺐ ﭼﻨﺪﺟﻤﻠﻪ اي ﻻﮔﺮاﻧﮋ‪.‬‬

‫‪b‬‬
‫)‪f (x‬‬ ‫‪I = ∫ Pn−1 ( x ) dx‬‬
‫) ‪Pn ( x‬‬ ‫‪a‬‬
‫‪n‬‬ ‫‪n‬‬
‫) ‪= ∑ f ( xi ) ∫ A i ( x ) dx = ∑ Ai f ( xi‬‬
‫‪b‬‬

‫‪a‬‬
‫‪i =1‬‬ ‫‪i =1‬‬

‫‪x‬‬ ‫‪b‬‬
‫‪x1 x2 x3 x4‬‬ ‫‪xn−1 xn‬‬ ‫‪Ai = ∫ A i ( x ) dx‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪a‬‬
‫‪٢۶‬‬
‫‪b‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬
 ‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬
‫‹ روش ﻧﻴﻮﺗﻦ ‪ -‬ﻛﻮﺗﺰ‪:‬‬
‫‹ روش ﻫﺎي ﻣﺘﺪاول ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از روش ﻓﻮق‬
‫‹ ذوزﻧﻘﻪ )‪،(n = 2‬‬
‫‹ ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ‪،(n = 3) 1/3‬‬
‫‹ ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ‪،(n = 4) 3/8‬‬

‫‹ ﻧﻜﺘﻪ‪:‬‬
‫‹ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ روش ‪ :‬روش ذوزﻧﻘﻪ‬
‫‹ ﺑﺎ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﺑﺎ روش ﺑﺮون ﻳﺎﺑﻲ رﻳﭽﺎردﺳﻮن‪ ،‬روش ﻣﻔﻴﺪ اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬
‫راﻣﺒﺮگ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬

‫‪٢٧‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬

‫‹ روش ذوزﻧﻘﻪ )ﺑﺮاي دوﻧﻘﻄﻪ ‪:(n = 2‬‬
‫‪x − x2‬‬ ‫‪x−b‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪b‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪h‬‬
‫= ‪A1‬‬ ‫‪=−‬‬ ‫= ) ‪⇒ A1 = − ∫ ( x − b ) dx = ( b − a‬‬
‫‪2‬‬

‫‪x1 − x2‬‬ ‫‪h‬‬ ‫‪ha‬‬ ‫‪2h‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪x − x1 x − a‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪b‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪h‬‬
‫= ‪A2‬‬ ‫=‬ ‫= ) ‪⇒ A2 = ∫ ( x − a ) dx = ( b − a‬‬
‫‪2‬‬

‫‪x2 − x1‬‬ ‫‪h‬‬ ‫‪ha‬‬ ‫‪2h‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪h‬‬ ‫)‪f (x‬‬

‫=‪I‬‬ ‫]) ‪[ f ( a ) + f ( b‬‬ ‫‪E‬‬
‫‪2‬‬
‫‪b‬‬ ‫‪( b − a )3 ′′‬‬
‫∫=‪E‬‬ ‫‪f ( x ) dx − I = −‬‬ ‫)‪f (c‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪12‬‬
‫‪3‬‬
‫‪x‬‬
‫‪h‬‬ ‫‪x1‬‬ ‫‪x2‬‬
‫‪=−‬‬ ‫) ‪f ′′ ( c‬‬ ‫‪a‬‬ ‫‪b‬‬
‫‪12‬‬
‫‪٢٨‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬
 ‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬
‫‹ ذوزﻧﻘﻪ )ﺑﺮاي ‪ n‬ﻧﻘﻄﻪ(‪:‬‬
‫‪h‬‬
‫]) ‪Ii = [ f ( xi ) + f ( xi+1‬‬
‫‪2‬‬

‫‪b‬‬
‫‪I = ∫ f ( x ) dx‬‬
‫‪a‬‬
‫‪n −1‬‬ ‫‪n −1‬‬
‫⎡‪h‬‬ ‫⎤‬
‫⎥ ) ‪= ∑ Ii = ⎢ f ( x1 ) + 2∑ f ( xi ) + f ( xn‬‬
‫‪i =1‬‬ ‫⎣‪2‬‬ ‫‪i=2‬‬ ‫⎦‬

‫‪( b − a ) h 2 ′′‬‬
‫‪E=−‬‬ ‫‪f (ξ ) ,‬‬ ‫] ‪ξ ∈ [ a,b‬‬
‫‪12‬‬

‫‪٢٩‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬

‫‪09‬‬
‫‪0.9‬‬

‫‪0.8‬‬

‫‪0.7‬‬

‫‪0.6‬‬

‫‪0.5‬‬

‫‪0.4‬‬

‫‪0.3‬‬

‫‪0.2‬‬

‫‪0.1‬‬

‫‪0‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪10‬‬

‫‪٣٠‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

 ‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬
‫‹ ﺗﻘﺮﻳﺐ ﺧﻄﺎ در روش ذوزﻧﻘﻪ )ﺑﺮاي دوﻧﻘﻄﻪ ‪:(n = 2‬‬
‫‪1 xi+1‬‬
‫‪Ei = ∫ [ f ( x ) − pi (x)] dx = ∫ f ′′ (ξ i )(x − xi )(x − xi+1)dx‬‬
‫‪xi+1‬‬

‫‪xi‬‬ ‫‪2 ! xi‬‬

‫] ‪ξ i ∈ [ xi ,xi+1‬‬
‫ﺑﺎ اﺳﺘﻔﺎده از ﻗﻀﻴﻪ ﻣﻘﺪار ﻣﺘﻮﺳﻂ ﺑﺮاي اﻧﺘﮕﺮاﻟﻬﺎ‪:‬‬ ‫‹‬
‫‹‬ ‫‪Mean value theorem for integral‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫⎞ ‪⎛ h3‬‬ ‫‪h3‬‬
‫) ‪Ei = f ′′ (ξ i ) ∫ (x − xi )(x − xi+1)dx = f ′′ (ξ i ) ⎜ − ⎟ = − f ′′ (ξ i‬‬
‫‪xi+1‬‬

‫!‪2‬‬ ‫‪xi‬‬ ‫!‪2‬‬ ‫⎠‪⎝ 6‬‬ ‫‪12‬‬

‫ﺧﻄﺎي ﻛﻞ ﺑﺮاي ‪ n‬ﻧﻘﻄﻪ داده‪:‬‬ ‫‹‬

‫‪n −1‬‬
‫‪h 3 n−1‬‬ ‫(‬ ‫‪b − a ) h 2 ⎡ 1 n−1‬‬ ‫⎤‬ ‫(‬ ‫‪b − a )h2‬‬
‫‪E = ∑ Ei = − ∑ f ′′ (ξ i ) = −‬‬ ‫⎢‬ ‫∑‬ ‫‪f ′′ (ξ i ) ⎥ = −‬‬ ‫) ‪f ′′ (ξ‬‬
‫‪i =1‬‬ ‫‪12 i=1‬‬ ‫‪12‬‬ ‫‪⎣ n i=1‬‬ ‫⎦‬ ‫‪12‬‬
‫‪٣١‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬

‫‹ ﻣﺜﺎل )روش ذوزﻧﻘﻪ(‪ :‬ﻣﻄﻠﻮﺑﺴﺖ ﺗﻌﺪاد زﻳﺮﻓﺎﺻﻠﻪ ﻻزم ﺑﺮاي ﺗﻘﺮﻳﺐ اﻧﺘﮕﺮال‬
‫زﻳﺮ ﺑﺎ دﻗﺖ ‪. 1×10‐10‬‬
‫‪1 1‬‬
‫∫ = ‪ln 2 = I‬‬ ‫‪dx‬‬
‫‪01+ x‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬

‫= )‪f (x‬‬ ‫‪, f ′( x ) = −‬‬ ‫‪,‬‬ ‫‪f‬‬ ‫‪′′‬‬ ‫(‬ ‫‪x‬‬ ‫)‬ ‫=‬
‫‪1+ x‬‬ ‫‪(1 + x )2‬‬ ‫‪(1 + x )3‬‬
‫]‪f ′′ (ξ ) ≤ 2, ξ ∈ [ 0,1‬‬ ‫ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ و‪:‬‬
‫ﺗﺎﺑﻊ ﭘﻴﻮ‬
‫دوم ﺑﻊ‬
‫ﻣﺸﺘﻖ وم‬
‫ﻖ‬ ‫‹‬

‫‪( b − a ) h 2 ′′‬‬ ‫‪(1 − 0 ) ⎛ 1 − 0 ⎞2 ′′‬‬ ‫) ‪f ′′ (ξ‬‬

‫‪E=−‬‬ ‫‪f (ξ ) → −‬‬ ‫⎜‬ ‫‪⎟ f (ξ ) = −‬‬
‫‪12‬‬ ‫⎠ ‪12 ⎝ n‬‬ ‫‪12n‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪2‬‬
‫≥ ‪≤ 1×10−10 → n‬‬ ‫‪×106‬‬
‫‪12n‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪٣٢‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬
 ‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬
‫‹ راﻣﺒﺮگ‪:‬‬
‫‹ ﺗﺮﻛﻴﺐ روش ذوزﻧﻘﻪ ﺑﺎ ﺑﺮون ﻳﺎﺑﻲ رﻳﭽﺎردﺳﻮن‬
‫‹ ﻛﺎرﺑﺮد ﺑﺮاي ﻫﺮ دو ﻣﻮرد‬
‫‹ ﻛﺎﻫﺶ )ﻛﻨﺘﺮل( ﺧﻄﺎ‬
‫‹ ﺗﻘ‬
‫ﺗﻘﺮﻳﺐ اﻧﺘﮕ ال‬
‫اﻧﺘﮕﺮال‬

‫)‪f(h‬‬
‫)‪( ) = I(h‬‬
‫ﺑﺎ ﺗﻌﺮﻳﻒ‪( ) :‬‬ ‫‹‬
‫‪1‬‬
‫= ) ‪Error ( h R‬‬ ‫⎦⎤ ) ‪⎡⎣ I ( h R ) − I ( h‬‬
‫‪R −1‬‬
‫‪n‬‬

‫‪ :h‬زﻳﺮﻓﺎﺻﻠﻪ‪ :R ،‬ﻧﺴﺒﺖ ﻣﺘﻮاﻟﻲ زﻳﺮﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺎ‬ ‫‹‬

‫‪1‬‬
‫‪Extrapolated value = I ( h R ) +‬‬ ‫⎦⎤ ) ‪⎡ I ( h R ) − I ( h‬‬
‫⎣‪R n −1‬‬
‫‪٣٣‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬

‫‹ راﻣﺒﺮگ‪ :‬ﺑﺮاي )‪ (n = 2‬ﺑﺎ ﻓﺮض ﻧﺼﻒ ﻧﻤﻮدن زﻳﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﺎ‪:‬‬

‫‪R = h (h 2) = 2‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫= ) ‪Error ( h 2‬‬ ‫⎡‬ ‫‪I‬‬ ‫(‬ ‫‪h‬‬ ‫)‬ ‫‪−‬‬ ‫‪I‬‬ ‫(‬ ‫‪h‬‬ ‫)‬ ‫⎦⎤ ) ‪⎦ 3 ⎡⎣ I ( h 2 ) − I ( h‬‬
‫⎤‬ ‫=‬
‫⎣ ‪22 − 1‬‬
‫‪2‬‬

‫‪1‬‬
‫‪Extrapolated value = I ( h R ) +‬‬ ‫⎦⎤ ) ‪⎡⎣ I ( h R ) − I ( h‬‬
‫‪2 −1‬‬
‫‪2‬‬

‫‪٣۴‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

 ‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬
:(‫‹ راﻣﺒﺮگ )ﻣﺜﺎل‬
b =1.5
b−a
I= ∫ e − x dx ⇒ h = = 0.65
2

a =0.2
2

h
First Estimate : I ( h ) = [ f ( a ) + 2 f ( a + h ) + f ( b )] = 0.66211
2

0.65 h
Second Estimate : h = ⇒ I ( h ) = [ f ( a ) + 2 f ( a + h ) + 2 f ( a + 2h )
2 2
+ 2 f ( a + 3h ) + f ( b )] = 0.65948

1
Better Estimate : 0.65947 + ( 0.65947 − 0.66211) = 0.65859
4 −1
٣۵ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬

:(‫ ﻧﻘﻄﻪ‬3 ‫( )ﺑﺮاي‬1/3) ‫‹ ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن‬
( x0 ,x1 ,x2 )
x2 − x0
h=
n

⎡ ( x − x1 )( x − x2 )
x2 x2

∫x f ( x ) dx ≈ ∫x ⎢⎣ ( x0 − x1 )( x0 − x2 ) f0 +
0 0

( x − x0 ) ( x − x2 ) ( x − x0 ) ( x − x1 ) ⎤
f1 +
( x1 − x0 ) ( x1 − x2 ) ( x2 − x0 ) ( x2 − x1 ) 2 ⎦⎥
f dx

x2
h h 5 ( 4)
∫x f ( x ) dx ≈ ( f0 + 4 f1 + f2 ) E = − f (c)
0
3 90
٣۶ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬
 ‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬
‫ﻧﻘﻄﻪ‪ n ،‬زوج(‪:‬‬
‫‪ n+‬ﻧﻘﻄﻪ‬‫‹ ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن )‪) (1/3‬ﺑﺮاي ‪1‬‬
‫‪n+1‬‬
‫) ‪( x0 ,x1 ,",xn‬‬
‫‪xn − x0‬‬
‫=‪h‬‬
‫‪n‬‬
‫‪h‬‬ ‫‪h‬‬ ‫‪h‬‬
‫=‪I‬‬ ‫) ‪( f0 + 4 f1 + f2 ) + ( f2 + 4 f3 + f4 ) + " + ( fn−2 + 4 fn−1 + fn‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬

‫⎡‪h‬‬ ‫‪n −1‬‬ ‫‪n−2‬‬

‫⎤‬
‫⎥ ‪I = ⎢ f0 + fn + 4 ∑ fi + 2 ∑ fi‬‬
‫⎣‪3‬‬ ‫"‪i =1,3,‬‬ ‫⎦ "‪i = 2 ,4,‬‬

‫‪(b − a )h4‬‬
‫‪E=−‬‬ ‫) ‪f ( 4 ) (α‬‬
‫‪180‬‬
‫‪٣٧‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬

‫‹ ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن )‪) (3/8‬ﺑﺮاي ‪ 4‬ﻧﻘﻄﻪ(‪:‬‬
‫) ‪( x0 ,x1 ,x2 ,x3‬‬
‫‪3h‬‬
‫‪3h‬‬
‫=‪I‬‬ ‫) ‪( f0 + 3f1 + 3f2 + f3‬‬
‫‪8‬‬
‫)‪3h 5 ( 4‬‬
‫‪3h‬‬
‫≈‪E‬‬ ‫)‪f (c‬‬
‫‪80‬‬
‫‹ ﺗﻘﺮﻳﺐ ﻫﺎي ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ﺑﺮاي ‪ 5‬و ‪ 6‬ﻧﻘﻄﻪ‪:‬‬
‫‪4h‬‬ ‫)‪8 7 ( 6‬‬
‫=‪I‬‬ ‫) ‪( 7 f0 + 32 f1 + 12 f2 + 32 f3 + 7 f4‬‬ ‫‪E=−‬‬ ‫)‪h f (c‬‬
‫‪90‬‬ ‫‪945‬‬
‫‪5h‬‬ ‫)‪275 7 ( 6‬‬
‫=‪I‬‬ ‫‪(19 f0 + 75 f1 + 50 f2 + 50 f3 + 75 f4 + 19 f5 ) E = −‬‬ ‫)‪h f (c‬‬
‫‪288‬‬ ‫‪12096‬‬
‫‪٣٨‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬
 ‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬
‫‹ اﺳﭙﻼﻳﻦ ﻣﺮﺗﺒﻪ ‪:3‬‬
‫‪xi ≤ x ≤ xi+1‬‬

‫‪f ( x ) = ai ( x − xi ) + bi ( x − xi ) + ci ( x − xi ) + di‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪xn‬‬
‫‪h4 n‬‬ ‫‪h3 n‬‬ ‫‪h2 n‬‬ ‫‪n‬‬

‫∑ ‪∫x f ( x ) dx = 4‬‬
‫‪i =1‬‬
‫‪ai + ∑ bi + ∑ ci + h ∑ di‬‬
‫‪3 i=1‬‬ ‫‪2 i=1‬‬ ‫‪i =1‬‬
‫‪0‬‬

‫‪٣٩‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬

‫روش ﻫﺎي ﺑﻴﺎن ﺷﺪه ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي ﻓﻮاﺻﻞ ﻳﻜﺴﺎن ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬ ‫‹‬

‫ﻛﻪ ‪ n‬ﻧﻘﻄﻪ ﺑﻔﻮاﺻﻞ ﻳﻜﺴﺎن داده ﺷﺪه و ﺗﺎﺑﻊ اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي ﻣﻌﻠﻮم اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‹‬

‫راﺑﻄﻪ ﻣﻮرد اﺳﺘﻔﺎده‪:‬‬ ‫‹‬

‫‪b‬‬ ‫‪n‬‬

‫) ‪∫ f ( x ) dx = ∑ A f ( x‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪i =0‬‬
‫‪i‬‬ ‫‪i‬‬

‫‪ xi‬ﻫﺎ ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺗﺎﺑﻊ ‪ Ai ، f‬ﻫﺎ ﺿﺮاﺋﺐ وزﻧﻲ‪.‬‬ ‫‹‬

‫در ﺻﻮرت اﻣﻜﺎن اﻧﺘﺨﺎب ‪) xi‬ﻣﻮﻗﻌﻴﺖ ﻫﺎي ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ‪ ، (f‬اﻣﻜﺎن دﺳﺖ ﻳﺎﺑﻲ ﺑﻪ‬ ‫‹‬
‫دﻗﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺎ اﻧﺘﺨﺎب ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻣﻘﺎدﻳﺮ ‪xi‬ﻫﺎ وﺟﻮد دارد‪.‬‬

‫‪ n‬ﻣﻘﺪار ‪xi‬ﻫﺎ و ‪ n‬ﻣﻘﺪار ‪Ai‬ﻫﺎ اﻣﻜﺎن ﺗﻘﺮﻳﺐ ﭼﻨﺪﺟﻤﻠﻪ اي ﺑﺎ ﻣﺮﺗﺒﻪ ‪ 2n-1‬را‬ ‫‹‬
‫ﻓﺮاﻫﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ دﻗﺖ ﺑﺎﻻﺗﺮي ﺣﺎﺻﻞ ﻣﻲ ﺷﻮد‪.‬‬
‫روش ﮔﻮس ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎي روش ﻓﻮق ﺑﻨﺎ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‹‬
‫‪۴٠‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬
 ‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬
‫‹ ﮔﻮس )ﻧﻘﺎط ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻌﻠﻮم‬
‫ﻣﻌﻠﻮم‪ n + 1 ،‬ﻣﻘﺪار داده(‪:‬‬
‫‪{( xi , fi )}i=0‬‬
‫‪n‬‬

‫‪b‬‬ ‫‪n‬‬

‫‪∫ f ( x ) dx = ∑ A f ,‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪i =0‬‬
‫‪i i‬‬ ‫‪x0 ≤ a < b ≤ xn‬‬

‫‪ n + 1‬ﻣﺠﻬﻮل ‪ Ai‬ﺑﺎ ﺟﺎﻳﮕﺬاري ﭼﻨﺪﺟﻤﻠﻪ اي ‪ f‬از درﺟﻪ ﺻﻔﺮ ﺗﺎ ‪ n‬ﻗﺎﺑﻞ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ اﻧﺪ‪.‬‬ ‫‹‬

‫‪b‬‬ ‫‪n‬‬
‫⎫‬
‫‪f = 1 ⇒ ∫ f ( x ) dx = b − a = ∑ Ai‬‬ ‫⎪‬
‫‪a‬‬ ‫‪i =0‬‬
‫⎪‬
‫‪b‬‬
‫‪b −a‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪n‬‬ ‫⎪‬
‫= ‪f = x ⇒ ∫ f ( x ) dx‬‬ ‫‪= ∑ Ai xi‬‬ ‫⎪‬
‫‪⎬ ⇒ { Ai }i=0‬‬
‫‪n‬‬
‫‪a‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪i =0‬‬

‫‪#‬‬ ‫⎪‬
‫⎪‬
‫‪b‬‬ ‫‪n +1‬‬
‫‪b −a‬‬ ‫‪n +1‬‬ ‫‪n‬‬ ‫⎪‬
‫= ‪f = x n ⇒ ∫ f ( x ) dx‬‬ ‫⎪ ‪= ∑ Ai xin‬‬
‫‪a‬‬
‫‪n +1‬‬ ‫‪i =0‬‬ ‫⎭‬
‫‪۴١‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬

‫‹ ﮔﻮس )ﻣﺜﺎل(‪:‬‬
‫}) ‪{(1,0.3679 ),( 2, 0.0183),( 3,1.2341×10‬‬ ‫‪−4‬‬

‫‪2.3‬‬
‫=‪I‬‬ ‫∫‬ ‫‪e − x dx‬‬
‫‪2‬‬
‫‪a = 1.25‬‬ ‫‪b = 2.3‬‬
‫‪1.25‬‬

‫‪A0 + A1 + A2 = 1.05‬‬ ‫⎫‬ ‫‪⎧ A0 = 0.1930‬‬

‫⎪‬ ‫⎪‬
‫‪A0 + 2 A1 + 3 A2 = 1.8637 ⎬ ⇒ ⎨ A1 = 0.9002‬‬
‫⎭⎪ ‪A0 + 4 A1 + 9 A2 = 3.4046‬‬ ‫‪⎪ A = −0.0433‬‬
‫‪⎩ 2‬‬

‫‪I ≈ A0 f0 + A1 f1 + A2 f2 = 0.0875‬‬

‫‪۴٢‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

 ‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬
‫‹ ﮔﻮس )ﺗﻌﺪاد ﻧﻘﺎط ‪ ،2 :‬ﻧﻘﺎط ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم(‪:‬‬
‫‪+1‬‬

‫) ‪∫ f ( t ) dt = af ( t ) + bf ( t‬‬
‫‪−1‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬
‫‹ ﺗﻌﺪاد ﻣﺠﻬﻮﻻت ‪4 :‬‬

‫‪⎧a + b = 2‬‬ ‫™ اﺛﺒﺎت ﻛﻨﻴﺪ‪:‬‬

‫‪⎧f (t) = 1‬‬ ‫‪⎪at + bt = 0‬‬
‫‪⎪f (t) = t‬‬ ‫‪⎪ 1‬‬ ‫‪⎧a = b = 1‬‬
‫⎪‬
‫‪2‬‬
‫⎪‬ ‫‪⇒⎨ 2‬‬ ‫⎨⇒‬
‫⎨‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪⎪f (t) = t‬‬
‫‪2‬‬
‫‪at‬‬
‫‪⎪ 1‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪bt‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪2‬‬ ‫=‬ ‫⎩⎪‬ ‫‪t‬‬‫‪2‬‬ ‫=‬ ‫‪−‬‬ ‫‪t‬‬‫‪1‬‬ ‫=‬
‫‪⎪ f ( t ) = t3‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬
‫⎩‬ ‫‪⎪ 3‬‬
‫‪⎩at1 + bt2 = 0‬‬
‫‪3‬‬

‫‪+1‬‬
‫⎛‬ ‫⎞ ‪1‬‬ ‫⎞ ‪⎛ 1‬‬
‫‪∫ f ( t ) dt = f ⎝⎜ −‬‬
‫‪−1‬‬
‫⎟ ⎜‪⎟+ f‬‬
‫⎠‪3‬‬ ‫⎠‪⎝ 3‬‬

‫‪۴٣‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬

‫‹ ﮔﻮس )ﺣﺎﻟﺖ ﻋﻤﻮﻣﻲ ‪ 2‬ﻧﻘﻄﻪ ‪ -‬ﻧﻘﺎط ﺗﻘﺴﻴﻢ ﺑﻨﺪي ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم(‪:‬‬
‫‪b‬‬

‫‪∫ f ( x ) dx‬‬
‫‪a‬‬

‫) ‪(b − a )t + (b + a‬‬ ‫) ‪(b − a‬‬

‫=‪x‬‬ ‫= ‪⇒ dx‬‬ ‫‪dt‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪+1‬‬
‫‪b−a‬‬ ‫‪⎡ ( b − a ) t + ( b + a ) ⎤ dt‬‬
‫‪b‬‬

‫⎣⎢ ‪∫a f ( x ) ddx = 2 −∫1 f‬‬ ‫‪2‬‬ ‫⎦⎥‬

‫‪b‬‬
‫) ‪(b − a ) ⎧ ⎡ −(b − a‬‬ ‫⎤ ) ‪3 + (b + a‬‬ ‫) ‪⎡(b − a‬‬ ‫⎫ ⎤ ) ‪3 + (b + a‬‬
‫≈ ‪∫ f ( x ) dx‬‬
‫‪a‬‬
‫‪2‬‬
‫⎢ ‪⎨f‬‬
‫⎣ ⎩‬ ‫‪2‬‬ ‫⎥‬
‫⎦‬
‫‪+‬‬ ‫‪f‬‬ ‫⎢‬
‫⎣‬ ‫‪2‬‬ ‫⎬⎥‬
‫⎭⎦‬

‫‪۴۴‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

 ‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬
‫‪π 2‬‬
‫‹ ﮔﻮس )ﻣﺜﺎل(‪:‬‬
‫=‪I‬‬ ‫‪∫ sin ( x ) dx‬‬
‫‪0‬‬ ‫ﺣﻞ دﻗﻴﻖ‪I = 1 :‬‬ ‫‹‬

‫‪sin‬‬ ‫‪i (π 2 ) ⎛ π‬‬

‫‪i ( 0 ) + sin‬‬ ‫‪⎞ π‬‬ ‫‹ ذوزﻧﻘﻪ‪:‬‬
‫‪⎜ − 0 ⎟ = ≈ 0.785398‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪⎝2‬‬ ‫‪⎠ 4‬‬

‫{‬ ‫}‬
‫‹ ﮔﻮس‪:‬‬
‫‪π‬‬ ‫⎤‪π π‬‬ ‫⎤‪π π‬‬
‫⎡ ‪sin‬‬ ‫‪+ + sin ⎡ −‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪≈ 0.998473‬‬
‫‪4‬‬ ‫⎦⎥ ‪⎢⎣ 4 3 4‬‬ ‫⎦⎥ ‪⎢⎣ 4 3 4‬‬

‫‪۴۵‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬

‫‪b‬‬
‫ﻮم(‪:‬‬
‫ﻲ ‪ -‬ﻧﻘﺎط ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم‬
‫ﻮس )ﺣﺎﻟﺖ ﻛﻠﻲ‬
‫ﮔﻮس‬ ‫‹‬
‫‪I = ∫ f ( x ) dx ≅ A0 f0 + A1 f1 + " + An fn‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪2n+‬‬
‫‪n+2‬‬‫ﻣﺠﻬﻮﻻت ‪ xi :‬و ‪ ،Ai‬ﺗﻌﺪاد ﻣﺠﻬﻮﻻت‪2 :‬‬ ‫‹‬

‫‪2n+‬‬
‫‪n+1‬‬
‫ﭘﻴﺸﻨﻬﺎد ﮔﻮس‪ :‬اﺳﺘﻔﺎده از ﭼﻨﺪﺟﻤﻠﻪ اي از ﺗﻮان ﺻﻔﺮ ﺗﺎ ‪1‬‬ ‫‹‬

‫‪⎧ A0 + A1 + " + An = b − a‬‬

‫‪⎧f =1‬‬ ‫⎪‬
‫‪⎪f = x‬‬ ‫⎪‬ ‫) ‪A0 x0 + A1x1 + " + An xn = 1 2 ( b 2 − a 2‬‬
‫⎪‬
‫‪⎪⎪ #‬‬ ‫‪⎪ #‬‬
‫⎪‬
‫⎨‬ ‫⎨⇒‬
‫‪⎪f = x‬‬
‫‪n‬‬
‫⎪‬ ‫‪A‬‬‫‪0‬‬ ‫‪x‬‬‫‪0‬‬
‫‪n‬‬
‫‪+‬‬ ‫‪A‬‬‫‪1‬‬‫‪x‬‬‫‪1‬‬
‫‪n‬‬
‫‪+‬‬ ‫"‬ ‫‪+‬‬ ‫‪A‬‬‫‪n‬‬ ‫‪x‬‬‫‪n‬‬
‫‪n‬‬
‫=‬ ‫‪1‬‬ ‫(‬ ‫‪n‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪1‬‬‫)‬ ‫(‬ ‫‪b‬‬ ‫‪n +1‬‬
‫‪−‬‬ ‫‪a‬‬ ‫‪n +1‬‬
‫)‬
‫‪⎪ #‬‬ ‫‪⎪ #‬‬
‫⎪‬
‫‪⎪⎩ f = x‬‬
‫‪2 n +1‬‬ ‫⎪‬
‫) ‪⎪⎩ A0 x02 n+1 + A1x12 n+1 + " + An xn2 n+1 = 1 ( 2n + 2 ) ( b 2 n+2 − a 2 n+ 2‬‬
‫‪ 2n+2‬ﻣﺠﻬﻮل ←‪ ‬‬ ‫‹ روش ﺣﻞ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺑﺮاي ﺗﻌﻴﻴﻦ ‪n+2‬‬
‫‪۴۶‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬
 ‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬
‫ﮔﻮس )ﺣﺎﻟﺖ ﻛﻠﻲ ‪ -‬ﻧﻘﺎط ﻧﺎﻣﻌﻠﻮم(‪:‬‬ ‫‹‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ‪ :1‬ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺣﺪود اﻧﺘﮕﺮاﻟﮕﻴﺮي ﺑﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮ‬ ‫‹‬

‫‪+1‬‬
‫‪b‬‬
‫⎤ ) ‪(b − a ) ⎡(b − a )t + (b + a‬‬
‫‪I = ∫ f ( x ) dx ⇒ I = ∫ g ( t ) dt,‬‬ ‫= )‪g(t‬‬ ‫‪f‬‬ ‫⎣⎢‬ ‫⎦⎥‬
‫‪a‬‬ ‫‪−1‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ‪ :2‬ﭼﻨﺪ ﺟﻤﻠﻪ اي ﮔﻮس را در ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻳﻢ‪:‬‬ ‫‹‬

‫‪n‬‬
‫= ) ‪Pn ( t‬‬
‫‪d‬‬
‫(‬ ‫)‬
‫‪n‬‬
‫‪t‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪−‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪dt n‬‬
‫‪P0 ( t ) = 1, P1 ( t ) = 2t,‬‬ ‫" ‪P2 ( t ) = 4 ( 3t 2 − 1),‬‬

‫‪:[‐1, +1‬‬
‫ﭼﻨﺪ ﺟﻤﻠﻪ اي ﮔﻮس داراي ‪ n‬رﻳﺸﻪ در ﺑﺎزه ]‪, +1‬‬ ‫‹‬
‫‪P2 ( t ) = 4 ( 3t 2 − 1) → t = − 3 3, t = 3 3‬‬

‫‪P3 ( t ) = 24t ( 5t 2 − 3) → t = − 3 5,‬‬ ‫‪t = 0, t = 3 5‬‬

‫‪۴٧‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬

‫ﻛﻠﻲ‪(:‬‬ ‫ﺟﺎﻳﮕﺬاري ‪ f‬ﺑﺑﺎ ‪ g‬ر‬
‫در دﺳﺘﮕﺎه ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻲ‬ ‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ‪) :3‬ﺟ ﻳ ري‬
‫ﺮ‬ ‫‹‬
‫‪+1‬‬

‫) ‪∫ g ( t ) dt = A g ( t ) + A g ( t ) + " + A g ( t‬‬
‫‪−1‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪n‬‬ ‫‪n‬‬

‫‪⎧ A + A +" + A = 2‬‬

‫‪⎪ 0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪n‬‬
‫‪⎧g ( t ) = 1‬‬
‫⎪‬ ‫‪⎪ A0 t0 + A1t1 + " + An tn = 0‬‬
‫‪⎪g ( t ) = t‬‬ ‫⎪‬ ‫‪2‬‬
‫‪⎪g ( t ) = t 2‬‬ ‫= ‪⎪ A0 t02 + A1t12 + " + An tn2‬‬
‫⎪⎪‬ ‫⎪⎪‬ ‫‪3‬‬
‫‪⎨ #‬‬ ‫‪⇒⎨ #‬‬
‫‪⎪g t = t n‬‬
‫) ( ⎪‬ ‫⎪‬
‫)‪⎪ A0 t0n + A1t1n + " + An tnn = 1 − ( −1‬‬
‫‪n‬‬
‫‪⎪ #‬‬
‫⎪‬ ‫⎪‬ ‫‪n +1‬‬
‫‪⎩⎪g ( t ) = t‬‬
‫‪2 n +1‬‬
‫‪⎪ #‬‬
‫⎪‬
‫‪۴٨‬‬
‫‪⎪⎩ A0 t02 n+1 + A1t12 n+1 + " + An tn2 n+1 = 0‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬
 ‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬
‫ﮔﻮس )ﺣﺎﻟﺖ ﻛﻠﻲ(‪:‬‬ ‫‹‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ‪) :4‬ﺟﺎﻳﮕﺬاري ‪ ti‬ﻫﺎ در دﺳﺘﮕﺎه ﻣﻌﺎدﻟﻪ ﻛﻠﻲ(‬ ‫‹‬

‫‪ ti‬رﻳﺸﻪ ﻫﺎي ﭼﻨﺪﺟﻤﻠﻪ اي ﮔﻮس )‪ Pn(x‬ﻫﺴﺘﻨﺪ‪.‬‬ ‫‹‬

‫‪dn 2‬‬
‫)‪Pn ( t ) = n ( t − 1‬‬
‫‪n‬‬

‫‪dt‬‬
‫‪P2 ( t ) = 4 ( 3t 2 − 1) → t = − 3 3, t = 3 3‬‬

‫‪P3 ( t ) = 24t ( 5t 2 − 3) → t = − 3 5,‬‬ ‫‪t = 0, t = 3 5‬‬

‫‪ (n+‬ﻣﻌﺎدﻟﻪ اول‪ Ai ،‬را ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﺋﻴﻢ‪.‬‬

‫‪(n+1‬‬
‫ﺑﺎ ﺟﺎﻳﮕﺬاري ‪ ti‬در )‪1‬‬ ‫‹‬

‫‪۴٩‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬

‫‹ ﮔﻮس )ﻣﺜﺎل( ‪: n = 2‬‬
‫‪b‬‬ ‫‪+1‬‬
‫‪I = ∫ f ( x ) dx ⇒ I = ∫ g ( t ) dt‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪−1‬‬

‫‪⎧t = − 1‬‬
‫‪⎪0‬‬
‫⎨ ⇒ ‪P2 ( t ) = 4 ( 3t − 1) = 0‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪⎪t1 = 1‬‬
‫⎩‬ ‫‪3‬‬

‫‪A0 + A1 = 2‬‬ ‫⎫‬ ‫‪⎧ A0 = 1‬‬

‫⎬‬ ‫⎨⇒‬
‫⎭ ‪A0 t0 + A1t1 = 0‬‬ ‫‪⎩ A1 = 1‬‬

‫‪۵٠‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

 ‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬
‫‪1‬‬
‫‪dx‬‬
‫∫=‪I‬‬ ‫ﮔﻮس )ﻣﺜﺎل( ‪: n = 2‬‬ ‫‹‬
‫‪0‬‬
‫‪1 + x2‬‬
‫ﺣﻞ دﻗﻴﻖ‪:‬‬ ‫‹‬
‫‪π‬‬
‫= ‪(x) 0‬‬
‫‪−1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪I = tan‬‬
‫‪t‬‬ ‫‪≈ 0.7854‬‬
‫‪4‬‬
‫ذوزﻧﻘﻪ‪:‬‬ ‫‹‬
‫‪1‬‬
‫‪I = (1 + 0.5 ) ≈ 0.7500‬‬
‫‪2‬‬
‫ﮔﻮس‪:‬‬ ‫‹‬
‫⎤‪1 ⎧ ⎡ −1 3 + 1‬‬ ‫⎫ ⎤‪⎡1 3 + 1‬‬
‫‪1‬‬

‫⎭⎬ ⎦⎥ ‪∫0 f ( x ) ddx ≈ 2 ⎨⎩ f ⎢⎣ 2 ⎥⎦ + f ⎢⎣ 2‬‬

‫‪1−1 3‬‬ ‫‪1+1 3‬‬
‫‪= 0.211,‬‬ ‫‪= 0.789‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬
‫⎡‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫⎤‬
‫⎢ =‪I‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪= 0.7869‬‬
‫⎦⎥ ‪2 ⎣1 + ( 0.211)2 1 + ( 0.789 )2‬‬
‫‪۵١‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬

‫=‪:(n ‬‬
‫ﮔﻮس )ﻣﺜﺎل ‪n = 3 :‬‬ ‫‹‬

‫‪b‬‬
‫⎤ ) ‪(b − a ) 1 ⎡(b − a )t + (b + a‬‬ ‫‪1‬‬
‫= ‪I = ∫ f ( x ) dx‬‬ ‫⎢‪∫ f‬‬ ‫‪⎥ dt = ∫ g ( t ) dt‬‬
‫‪a‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪−1‬‬ ‫⎣‬ ‫‪2‬‬ ‫⎦‬ ‫‪−1‬‬

‫‪1‬‬
‫روش ﮔﻮس ﺑﺮاي ﺳﻪ ﻧﻘﻄﻪ‪:‬‬ ‫‹‬

‫) ‪∫ g ( t ) dt ≅ A g ( t ) + A g ( t ) + A g ( t‬‬
‫‪−1‬‬
‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬

‫⎧‬
‫‪⎧g ( t ) = 1‬‬ ‫‪⎪ A0 + A1 + A2 = 2‬‬
‫⎪‬ ‫⎪‬
‫‪⎨g ( t ) = t‬‬ ‫‪⇒ ⎨ A0 t0 + A1t1 + A2 t2 = 0‬‬
‫⎪‬ ‫⎪‬
‫‪⎩g ( t ) = t‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫= ‪⎪ A0 t02 + A1t12 + A2 t22‬‬
‫⎩‬ ‫‪3‬‬
‫‪۵٢‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬
 ‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬
‫‪:(n = ‬‬
‫ﮔﻮس )ﻣﺜﺎل ‪n = 3 :‬‬
‫‪n = 3‬‬ ‫‹‬

‫‪b‬‬
‫⎤ ) ‪(b − a ) 1 ⎡(b − a )t + (b + a‬‬ ‫‪1‬‬
‫= ‪I = ∫ f ( x ) dx‬‬ ‫⎢‪∫ f‬‬ ‫‪⎥ dt = ∫ g ( t ) dt‬‬
‫‪a‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪−1‬‬ ‫⎣‬ ‫‪2‬‬ ‫⎦‬ ‫‪−1‬‬

‫ﺑﺎ ﺟﺎﻳﮕﺬاري ﻣﻘﺎدﻳﺮ ‪ t1 ،t0‬و ‪:t2‬‬ ‫‹‬

‫‪P3 ( t ) = 24t ( 5t 2 − 3) → t = − 3 5,‬‬ ‫‪t = 0, t = 3 5‬‬

‫⎧‬ ‫‪⎧A = 5‬‬

‫‪⎪ A0 + A1 + A2 = 2‬‬ ‫‪⎪ 0 9‬‬
‫⎪‬ ‫⎪‬
‫‪−‬‬ ‫‪+‬‬ ‫=‬ ‫⎪‬ ‫‪5‬‬
‫‪⎨ 0‬‬ ‫‪A‬‬ ‫‪A‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫= ‪→ ⎨ A1‬‬
‫‪⎪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫⎪‬ ‫‪9‬‬
‫= ) ‪⎪ ( A0 + A2‬‬ ‫‪⎪A = 8‬‬
‫‪⎩5‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪⎪⎩ 2 9‬‬
‫‪۵٣‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬

‫=‪:(n ‬‬
‫ﮔﻮس )ﻣﺜﺎل ‪n = 3 :‬‬ ‫‹‬

‫‪b‬‬
‫⎤ ) ‪(b − a ) 1 ⎡(b − a )t + (b + a‬‬ ‫‪1‬‬
‫= ‪I = ∫ f ( x ) dx‬‬ ‫⎢‪∫ f‬‬ ‫‪⎥ dt = ∫ g ( t ) dt‬‬
‫‪a‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪−1‬‬ ‫⎣‬ ‫‪2‬‬ ‫⎦‬ ‫‪−1‬‬

‫راﺑﻄﻪ ‪ 3‬ﻧﻘﻄﻪ اي ﮔﻮس‪:‬‬ ‫‹‬

‫‪b‬‬
‫⎧ ) ‪(b − a‬‬ ‫‪⎛b+a‬‬ ‫⎞‪3b−a‬‬
‫≅ ‪I = ∫ f ( x ) dx‬‬ ‫⎜ ‪⎨5 f‬‬ ‫‪−‬‬
‫‪a‬‬
‫‪18‬‬ ‫‪⎩ ⎝ 2‬‬ ‫⎠⎟ ‪5 2‬‬
‫⎞‪b+a‬‬ ‫‪⎛b+a‬‬ ‫⎫⎞ ‪3 b − a‬‬
‫⎜⎛ ‪+8 f‬‬ ‫⎜ ‪⎟ + 5f‬‬ ‫‪+‬‬ ‫⎬‬
‫⎠ ‪⎝ 2‬‬ ‫‪⎝ 2‬‬ ‫⎭ ⎠⎟ ‪5 2‬‬

‫‪۵۴‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

 ‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬
‫‪1‬‬
‫‪:(n = ‬‬
‫ﻣﺜﺎل‪ :‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ روش ﮔﻮس )‪n = 3‬‬
‫‪n = 3‬‬ ‫‹‬
‫‪I = ∫ x sin ( x ) dx‬‬
‫‪0‬‬
‫از روش ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ )اﻧﺘﮕﺮاﻟﮕﻴﺮي(‪:‬‬ ‫‹‬
‫‪1‬‬
‫‪I = ∫ x sin ( x ) dx = [ −xcos(x) + sin(x)]0 ≅ 0.30117‬‬
‫‪1‬‬

‫‪0‬‬
‫از روش ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن‪:‬‬ ‫‹‬

‫‪1‬‬
‫‪I = ∫ x sin ( x ) dx ≅ ⎡ sin(1) + 4 ⎜⎛ ⎟⎞ sin ⎜⎛ ⎟⎞ + 0 sin(0)⎤ ≅ 0.30005‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪0‬‬
‫⎣⎢ ‪6‬‬ ‫⎠‪⎝2‬‬ ‫⎠‪⎝2‬‬ ‫⎦⎥‬

‫از روش ﮔﻮس‪:‬‬ ‫‹‬

‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫≅ ‪I = ∫ x sin ( x ) dx‬‬ ‫) ‪{5( 0.1127 ) sin ( 0.1127‬‬
‫‪0‬‬
‫‪18‬‬
‫‪+8 ( 0.5 ) sin ( 0.5 ) + 5 ( 0.8873) sin ( 0.8873)} ≅ 0.30117‬‬
‫‪۵۵‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬

‫‪:( h = xi+‬‬
‫‪i+1‬‬‫‪ [a,‬ﺑﻪ ‪ n‬زﻳﺮ ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪1 - xi‬‬ ‫روش ﮔﻮس )ﺗﻘﺴﻴﻢ ]‪b‬‬
‫]‪a b‬‬ ‫‹‬

‫⎞ ‪h ⎡ ⎛ 3 x1 − x0 x1 + x0‬‬ ‫⎤ ⎞ ‪⎛ 3 x1 − x0 x1 + x0‬‬
‫‪x1‬‬

‫∫‬
‫‪x0 =a‬‬
‫‪f‬‬ ‫(‬ ‫‪x‬‬ ‫)‬ ‫‪dx‬‬ ‫≈‬
‫‪2‬‬
‫‪f‬‬
‫⎝ ⎣‬
‫‪−‬‬
‫‪⎢ ⎜ 3‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪+‬‬
‫‪2‬‬ ‫⎟‬
‫⎠‬
‫‪+‬‬ ‫‪f‬‬ ‫‪⎜ 3‬‬
‫⎝‬ ‫‪2‬‬
‫‪+‬‬
‫⎦⎥ ⎠⎟ ‪2‬‬

‫⎛ ⎡‪h‬‬ ‫⎞ ‪3 x2 − x1 x2 + x1‬‬ ‫⎤ ⎞ ‪⎛ 3 x2 − x1 x2 + x1‬‬

‫‪x2‬‬

‫‪∫ f ( x ) dx‬‬
‫‪x1‬‬
‫‪d ≈ ⎢f ⎜ −‬‬
‫⎝ ⎣‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪+‬‬
‫⎠ ‪2‬‬ ‫⎟‬ ‫⎜‪+ f‬‬
‫⎝‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪+‬‬
‫⎦⎥ ⎠⎟ ‪2‬‬

‫‪#‬‬
‫‪xn =b‬‬
‫⎞ ‪h ⎡ ⎛ 3 xn − xn−1 xn + xn−1‬‬ ‫⎤ ⎞ ‪⎛ 3 xn − xn−1 xn + xn−1‬‬
‫‪∫x‬‬ ‫‪f‬‬ ‫(‬ ‫‪x‬‬ ‫)‬ ‫‪dx‬‬ ‫≈‬
‫‪2‬‬ ‫‪⎢ ⎜ 3‬‬
‫⎣‬
‫‪f‬‬
‫⎝‬
‫‪−‬‬
‫‪2‬‬
‫‪+‬‬
‫‪2‬‬ ‫⎟‬
‫⎠‬
‫‪+‬‬ ‫‪f‬‬ ‫‪⎜ 3‬‬
‫⎝‬ ‫‪2‬‬
‫‪+‬‬
‫‪2‬‬ ‫⎥⎟‬
‫⎦⎠‬
‫‪n −1‬‬

‫ﺗﻘﺴﻴﻤﺎت ﻣﺴﺎوي‪:‬‬ ‫‹‬

‫‪h = xn − xn−1 = xn−1 − xn−2 = " = x1 − x0‬‬

‫‪۵۶‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

 ‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬
‫‪:( h = xi+‬‬
‫‪i+1‬‬‫‪ [a,‬ﺑﻪ ‪ n‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪1 - xi‬‬ ‫ﻛﺎرﺑﺮد ﮔﻮس ‪ 2‬ﻧﻘﻄﻪ اي )در ﺗﻘﺴﻴﻢ ]‪b‬‬
‫]‪a b‬‬ ‫‹‬

‫‪b‬‬
‫‪h n‬‬
‫]) ‪I = ∫ f ( x ) dx ≈ ∑[ f ( Ci ) + f ( Di‬‬
‫‪a‬‬
‫‪2 i=1‬‬

‫‪xi + xi−1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪3‬‬

‫= ‪Ai‬‬ ‫‪, Ci = − h + Ai , Di = + h + Ai‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪6‬‬

‫ﻣﺜﺎل‪:‬‬ ‫‹‬
‫‪1‬‬
‫‪dx‬‬
‫‪h = 0.25,‬‬ ‫∫=‪I‬‬ ‫‪≈ 0.78540‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1 + x2‬‬

‫‪۵٧‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬

‫‪:( h = xi+‬‬
‫‪i+1‬‬‫‪ [a,‬ﺑﻪ ‪ n‬ﻓﺎﺻﻠﻪ ‪1 - xi‬‬ ‫ﻛﺎرﺑﺮد ﮔﻮس ‪ 3‬ﻧﻘﻄﻪ اي )در ﺗﻘﺴﻴﻢ ]‪b‬‬
‫]‪a b‬‬ ‫‹‬

‫‪b‬‬
‫‪h n‬‬
‫]) ‪I = ∫ f ( x ) dx ≈ ∑ [5 f ( Ci ) + 8 f ( Ai ) + 5 f ( Di‬‬
‫‪a‬‬
‫‪18 i=1‬‬

‫‪xi + xi−1‬‬ ‫‪3h‬‬ ‫‪3h‬‬

‫= ‪Ai‬‬ ‫‪, Ci = −‬‬ ‫‪+ Ai , Di = +‬‬ ‫‪+ Ai‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪52‬‬ ‫‪52‬‬

‫‹ ﺗﻤﺮﻳﻦ‪:‬‬
‫‪1‬‬
‫‪dx‬‬
‫‪h = 0.25,‬‬ ‫∫=‪I‬‬ ‫‪≈ 0.78540‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪+‬‬ ‫‪x‬‬ ‫‪2‬‬

‫‪۵٨‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

 ‫اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ‬
‫دوﮔﺎﻧﻪ‪:‬‬
‫ال ﮔﮔﻴﺮي ﮔﺎﻧ‬
‫اﻧﺘﮕﺮال‬
‫اﻧﺘﮕ‬ ‫‹‬
‫‪b d‬‬
‫‪⎧d‬‬ ‫‪b‬‬
‫⎫‬
‫∫∫‬
‫‪a c‬‬
‫‪f‬‬ ‫(‬ ‫‪x,y‬‬ ‫)‬ ‫‪dydx‬‬ ‫=‬ ‫∫‬ ‫⎨‬
‫‪a ⎩c‬‬
‫∫‬ ‫‪f‬‬ ‫(‬ ‫‪x,y‬‬ ‫)‬ ‫‪dy‬‬ ‫⎬‬
‫⎭‬
‫‪dx‬‬

‫‪d‬‬

‫‪c‬‬

‫‪a‬‬ ‫‪b‬‬

‫‪۵٩‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ‬

‫ذوزﻧﻘﻪ ااي‪:‬‬
‫ذ زﻧﻘ‬ ‫‹‬
‫‪b d‬‬
‫‪⎧d‬‬ ‫‪b‬‬
‫⎫‬
‫∫∫‬
‫‪a c‬‬
‫‪f‬‬ ‫(‬ ‫‪x,y‬‬ ‫)‬ ‫‪dydx‬‬ ‫=‬ ‫∫‬ ‫⎨‬
‫‪a ⎩c‬‬
‫∫‬ ‫‪f‬‬ ‫(‬ ‫‪x,y‬‬ ‫)‬ ‫‪dy‬‬ ‫‪⎬ dx‬‬
‫⎭‬

‫‪d−c‬‬
‫‪b‬‬
‫≈‬ ‫∫‬ ‫‪[ f ( x,d ) + f ( x,c )] dx‬‬
‫‪2 a‬‬
‫) ‪( b − a )( d − c‬‬
‫≈‬ ‫]) ‪[ f ( a,d ) + f ( b,d ) + f ( a,c ) + f ( b,c‬‬
‫‪4‬‬

‫‪۶٠‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

 ‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ‬
‫‪b d‬‬
‫‪⎧d‬‬ ‫‪b‬‬
‫⎫‬ ‫ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن‪:‬‬ ‫‹‬
‫∫∫‬
‫‪a c‬‬
‫‪f‬‬ ‫(‬ ‫‪x,y‬‬ ‫)‬ ‫‪dydx‬‬ ‫=‬ ‫∫‬ ‫∫⎨‬
‫‪a ⎩c‬‬
‫‪f‬‬ ‫(‬ ‫‪x,y‬‬ ‫)‬ ‫‪dy‬‬ ‫‪⎬ dx‬‬
‫⎭‬
‫⎡ ‪d−c‬‬ ‫‪⎛ x, d + c ⎞ + f ( x,c ) ⎤ dx‬‬
‫‪b‬‬

‫⎣⎢ ‪6 ∫a‬‬
‫≈‬ ‫‪f‬‬ ‫(‬ ‫‪x,d‬‬ ‫)‬ ‫‪+‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪f‬‬ ‫⎜‬ ‫⎟‬ ‫⎦⎥‬
‫⎝‬ ‫⎠ ‪2‬‬

‫⎡ ) ‪( b − a )( d − c‬‬ ‫⎞ ‪a+b‬‬
‫≈‬ ‫⎛⎜ ‪, ) + 4 f‬‬
‫‪f ( a,d‬‬ ‫‪, ⎟ + f ( b,d‬‬
‫‪,d‬‬ ‫‪, )+‬‬
‫‪36‬‬ ‫⎣⎢‬ ‫‪⎝ 2‬‬ ‫⎠‬
‫⎞‪d+ c‬‬ ‫‪⎛ a + b , d + c ⎞ + 4 f ⎛ b, d + c ⎞ +‬‬
‫‪4 f ⎛⎜ a,‬‬ ‫⎜ ‪⎟ + 16 f‬‬ ‫⎟‬ ‫⎜‬ ‫⎟‬
‫⎝‬ ‫⎠ ‪2‬‬ ‫‪⎝ 2‬‬ ‫⎠ ‪2‬‬ ‫⎝‬ ‫⎠ ‪2‬‬
‫⎞ ‪a+b‬‬
‫⎜⎛ ‪f ( a,c ) + 4 f‬‬ ‫⎤ ) ‪,c ⎟ + f ( b,c‬‬
‫‪⎝ 2‬‬ ‫⎠‬ ‫⎦⎥‬

‫‪۶١‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ‬

‫ﻣﺎﺗﺮﻳﺴﻲ(‪:‬‬
‫ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن ) ﻓﻓﺮم ﺎﺗ‬ ‫‹‬

‫‪d‬‬

‫⎤ ‪⎡1 4 1‬‬
‫⎢‪1‬‬
‫⎥ ‪4 16 4‬‬
‫⎢ ‪36‬‬ ‫⎥‬
‫⎦⎥ ‪⎢⎣ 1 4 1‬‬
‫‪c‬‬
‫‪a‬‬ ‫‪b‬‬

‫‪۶٢‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

 ‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ‬
‫ﮔﮔﻮس‪:‬‬ ‫‹‬
‫‪+1 +1 +1‬‬ ‫‪n‬‬ ‫‪n‬‬ ‫‪n‬‬

‫) ‪∫ ∫ ∫ f ( x,y, z ) dxdydz = ∑∑∑ a a a f ( x ,y , z‬‬

‫‪−1 −1 −1‬‬ ‫‪i=1 j=1 k=1‬‬
‫‪i‬‬ ‫‪j k‬‬ ‫‪i‬‬ ‫‪j‬‬ ‫‪k‬‬

‫‪ s( ‬ﺑﺮﻗﺮار اﺳﺖ‪.‬‬
‫≥‪( ‬‬‫راﺑﻄﻪ ﺑﺎﻻ ﺑﺮاي ﻛﻠﻴﻪ ﭼﻨﺪﺟﻤﻠﻪ اي ﻫﺎ ‪ xαyβzγ‬ﺑﺎ ﻣﺮﺗﺒﻪ ) ‪≥ α+β+γ‬‬ ‫‹‬

‫‪f ( x,y,z ) = xα y β zγ‬‬

‫‪+1 +1 +1‬‬
‫⎞ ‪⎛ +1 α ⎞⎛ +1 β ⎞⎛ +1 γ‬‬
‫⎟ ‪I = ∫ ∫ ∫ x y z dxdydz = ⎜ ∫ x dx ⎟⎜ ∫ y dy ⎟⎜ ∫ z dz‬‬
‫‪α‬‬ ‫‪β‬‬ ‫‪γ‬‬

‫‪−1 −1 −1‬‬ ‫‪⎝ −1‬‬ ‫‪⎠⎝ −1‬‬ ‫‪⎠⎝ −1‬‬ ‫⎠‬

‫‪⎛ n‬‬ ‫⎛⎞ ‪α‬‬ ‫⎛⎞ ‪β‬‬ ‫⎞ ‪γ‬‬

‫‪n‬‬ ‫‪n‬‬ ‫‪n n n‬‬
‫‪I = ⎜ ∑ ai xi ⎟ ⎜ ∑ a j y j ⎟ ⎜ ∑ ak zk ⎟ = ∑∑∑ aia j akxiα yjβ zkγ‬‬
‫‪⎝ i=1‬‬ ‫‪⎠ ⎝ j=1‬‬ ‫‪⎠ ⎝ k=1‬‬ ‫‪⎠ i=1 j=1 k=1‬‬
‫‪۶٣‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫روش ﻫﺎي اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ‬

‫ﻣﺜﺎل(‪:‬‬
‫ﮔﮔﻮس ) ﺜﺎل‬ ‫‹‬

‫‪+1 +1 +1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪I = ∫ ∫ ∫ ( u − 1)( v + 1) e x dxdudv‬‬
‫‪16 −1 −1 −1‬‬

‫دو ﻣﻘﺪار ﺑﺮاي ‪ u‬و ‪ v‬و ﺳﻪ ﻣﻘﺪار ﺑﺮاي ‪ x‬در ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬ ‫‹‬

‫‪1 2 2 3‬‬
‫‪I = ∑∑∑ ai a jbk ( ui − 1) ( vj + 1) e xk‬‬
‫‪16 i=1 j=1 k=1‬‬

‫‪a1 = a2 = 1,‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪8‬‬
‫= ‪b0 = b3 = , b1‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪۶۴‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬
 ‫اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي‬
b (‫ )روش ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن‬:Matlab ‫•دﺳﺘﻮر‬
∫ fdx
a

• I = quad(fun, a, b); function Chap4_01

• I = quad(@myfun,0,1) I = quad(@myfun,0,1);
d(@ f 0 1)
err = (pi – I)/pi; % err =
1.8e-8
1.8e 8
function y = myfun(x)
• I = quad(fun, a, b, tol); y = 4./(1
/( + x.^2);
);
• Tol = 1e-6 by default end
end

۶۵ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫اﻧﺘﮕﺮال ﮔﻴﺮي ﭼﻨﺪﮔﺎﻧﻪ‬

(‫ )روش ﺳﻴﻤﭙﺴﻮن‬:Matlab ‫•دﺳﺘﻮر‬
• I = quad(fun, xmin, xmax, ymin, ymax);
• I = quad(@myfun,
d(@ f -1,
1 +1,
+1 -2,
2 +2)

• I = quad(fun, xmin, xmax, ymin, ymax, zmin, zmax);

• I = quad(@myfun,
d(@ f -1,
1 +1,
+1 -2,
2 +2,
+2 -1,
1 +1)

۶۶ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬

‫‪۶٧‬‬ ‫داﻧﺸﮕﺎﻩ ﺁزاد اﺳﻼﻣﯽ واﺣﺪ ﮐﺮج‬