‫كشور عربستان سعودى‬

‫وزارت آموزش عاىل‬

‫دانشگاه اسالمى مدينو منوره‬
‫خبش ترمجو‬

‫أصول سو گانو‬
‫توحيد‬

‫األصول الثالثة باللغة الفارسية‬

‫‪1‬‬
‫بسم اهلل الرمحن الرحيم‬
‫خدايت رحمت كناد‪:‬‬
‫بدان كو آموخنت چهار چيز بر ما واجب است‪:‬‬
‫اول‪ :‬عل ممم ك ممو عش ممارت از ممناخت خداون ممد و ممناخت پي ممامبش ‪-‬ص مملعاهلل علي ممو وآل ممو و س مملم ‪-‬و‬
‫ناخت دين اسالم با داليل است‪.‬‬
‫دوم‪ :‬بو آن عمل كردن‪.‬‬
‫سوم‪ :‬بو سوى آن دعوت دنودن‪.‬‬
‫چهارم ‪ :‬صب در برابر مشكالتى كو در اين راه پيش خواىد آمد‪.‬‬
‫دليل آنچو گفتيم اين فرموده خداوند متعال است كو ‪( :‬بسم اهلل الرمحن المرحيم‪ ٚ :‬اٌعصس إْ‬
‫اإلٔعاْ ٌف‪ ٟ‬خعرس إ اٌرر‪ ٓ٠‬نِٕر‪ٛ‬ا ‪ ٚ‬وٍّر‪ٛ‬ا اٌصراٌسات ‪ ٚ‬ج‪ٛ‬اصر‪ٛ‬ا اراٌسك ‪ ٚ‬ج‪ٛ‬اصر‪ٛ‬ا‬
‫ااٌصر س) "سمموگند بممو روزگممار كممو بيگمممان انسممان در زيانكمارى اسممت مگممر كسمما كممو ارممان آورده‬
‫انممد وكارىمماى ايسممتو كممرده انممد و ذنممديگر را بممو حممش س م ارش كممرده انممد و ذنممديگر رابممو ممكيشا ى‬
‫س ارش كرده اند"‬

‫‪2‬‬
‫ام ممام ممافعى رمح م اهلل علي ممو م ممى فرماي ممد‪ :‬اگ ممر خداون ممد ج ممز اي ممن س مموره ى مميچ برى ممان ديگ ممرى ب ممر‬
‫سللوقاتش فروددنى آورد ذنني سوره براى آنان كاىف بود‪.‬‬
‫امممام خبممارى رمحم اهلل عليممو در صممىيف خبممارى مممى فرمايممد‪ " :‬بممال ‪ :‬العلممم قشممل ال ممول و العمممل "‬
‫ايممن بممال در بمماره آممموخنت علممم قشممل از گ ممنت و عمممل كممردن اسممت زي مرا خداونممد متعممال مممى فرمايممد‪(:‬‬
‫فاوٍُ أٔرٗ إٌرٗ إ و ‪ ٚ‬اظرحلفسٌرٔ ه) " پم بمدان كمو جمز خمدا ىميچ معشمودبرح ى نيسمت و‬
‫ب مراى گناىانممت بلممب م ممرت كممن" مممى بينمميم كممو قشممل از گ ممنت و عمممل كممردن بممو ف مرا گ مرفنت علممم امممر‬
‫فرموده است ‪.‬‬
‫بدان كو آمموخنت مسما ل سمو گانمو ذيمل بمر ىمر زن و ممرد مسملمان‬ ‫پس خدايت رحمت كناد‬
‫واجب است ‪:‬‬
‫مسألو اول ‪ :‬اينكمو خداونمد مما را آفريمده وپمرورش داده و روزى داده امما بيهموده نگذا متو اسمت‬
‫بلكو بمراى ىمدايت مما پيمامبى فرسمتاده اسمت كمو ىمر كم از او پمووى كنمد داخمل ‪،‬شمت و ىمر كم‬
‫نافرممما اش را كنممد وارد دوزخ خواىممد ممد‪ .‬لممذا خداونممد متعممال مممى فرمايممد‪( 0 :‬إٔررا أزظررٍٕا إٌرر‪١‬ىُ‬
‫زظ‪ ٛ‬شا٘دا وٍ‪١‬ىُ وّا أزظٍٕا إٌ‪ ٝ‬فسو‪ ْٛ‬زظر‪ ٛ‬فعصر‪ ٝ‬فسور‪ ْٛ‬اٌسظر‪ٛ‬ي ف خرٔرٗ‬
‫‪3‬‬
‫أخررررا ‪ٚ‬اررر‪() ١‬اٌّصِرررً ‪")5151‬ممما ب مو سمموى مما پيممامبى فرسممتاده ار كممو بممر مما گ مواه اسممت‬
‫ذنچنانكو بو سوى فرعون ىم پيامبى فرستادر اما فرعون ازآن پيمامب نافرمما كمرد لمذا او را بمو گمو‬
‫ودارى سخت فروگرفتيم"‪.‬‬
‫مس أأألو دوم‪:‬اينك ممو خداون ممد ىرگ ممز راخن ممى خنواى ممد ب ممود ك ممو بن ممده اى ى مميچ اح ممدى را ب مما او در‬
‫عشادتش ريك گرداند نو فر تو م رل و نو پيامب مرسلى را لذا ممى فرمايمد‪ ٚ(:‬أْ اٌّعراخد‬
‫فر جرردو‪ٛ‬ا ِررد و أزرردا) اجلممن‪ "89/‬واينكممو ذنممو مسم دىا خمماص خداونممد اسممت پم باخداونممد‬
‫ىيچ احدى را ( بو عنوان پرستش ) سلوان"‪.‬‬
‫مسألو سوم‪ :‬اينكو كسى كو خدا را بو يگانگى بشناسد واز پيامبش اباعت كند ىرگز براى او‬
‫جمما ز نيسممت كممو بمما كسمما كممو بمما كسمما كممو بمما خممدا و رس مولش د م معكننممد رابدممو دوس م برقراركنممد‬
‫ح اگر نزديكتين خويشاوندانش با ند ‪.‬‬
‫لذا خداوندمتعال مى فرمايد‪ (:‬جدرد ل‪ِٛ‬را ‪٠‬نِٕر‪ ْٛ‬ارا ‪ ٚ‬اٌ‪١‬ر‪ َٛ‬ا‪٢‬خرس ‪٠‬ر‪ٛ‬ا ‪ِ ْٚ‬رٓ‬
‫زا و ‪ ٚ‬زظ‪ ٌٛ ٚ ٌٗٛ‬وأ‪ٛ‬ا ناراهُ٘ أ‪ ٚ‬إخر‪ٛ‬أ‪ ُٙ‬أ‪ ٚ‬ورر‪١‬سج‪ ُٙ‬أ‪ٌٚ‬كره وحرق فر‪ ٟ‬لٍر‪ٛ‬ا‪ُٙ‬‬
‫اإل‪ّ٠‬اْ ‪ ٚ‬أ‪٠‬دُ٘ اس‪ٚ‬ذ ِٕٗ ‪٠ٚ ،‬دخٍ‪ ُٙ‬خٕات جدس‪ ِٓ ٞ‬جسح‪ٙ‬ا األٔ‪ٙ‬راز خاٌرد‪ ٓ٠‬ف‪ٙ١‬را ‪،‬‬

‫‪4‬‬
 ‫زضرر‪ ٟ‬و و رٕ‪ ٚ ُٙ‬زضرر‪ٛ‬ا وٕررٗ ‪ ،‬أ‪ٌٚ‬كرره زررصن و أ إْ زررصن و ٘ررُ اٌّفٍسرر‪)ْٛ‬‬
‫(اجملادل ‪.)22/‬‬
‫" قممومى را كممو بممو خداونممد و روز بازپسممني ارممان دا ممتو با ممند نيابعكممو بمما كسمما كممو بمما خداونممد و‬
‫پيامباو سلال ت مى ورزند دوس كنند و لو آنكو پدرانشان يا فرزندانشان يما برادرانشمان يما خاندانشمان‬
‫با ند اينانند كو –خداونمد‪ -‬در دذلايشمان –ن مش‪ -‬ارمان نگا متو اسمت و بمو فيامى از جانمب خمويش‬
‫استوار ان دا تو است و ‪ -‬ايشانرا‪ -‬بو بوستاهناىي در آرود كو جويشاران از فرودست آهنا جارى است‬
‫جاودانممو در آننممد ى ممم خداونممد از آن ممان خشممنود وى ممم آنممان از او خش ممنودند اينممان لش ممكرخدايند‬
‫بدانيدكو لشكرخدا ذنانانند رستگاران"‪.‬‬
‫خدايت بو طاعتش راه بنمايد!بدان كو دين حنيف ابراىيمى اين است كو خدا رابو يگانگى و بما‬
‫اخالص و يكرنگى بپرس اين اسمت آن ىمدىف كمو خداونمد ذنمو ممردم را بمراى آ مش آن آفريمده وبمدان اممر‬
‫فرموده است چنانكو مى فرمايد‪ِٚ (:‬ا خٍمث اٌدٓ ‪ ٚ‬اإلٔط إ ٌ‪١‬ع رد‪ " )ْٚ‬جمن و انم را جمز‬
‫الذاريات ‪.67/‬‬ ‫براى آنكو مرا بپرستند نيافريده ام"‬

‫‪5‬‬
‫مع "يعشدون "در آيمو "يوحمدون" اسمت يعم ممرا بمو يكتماىي بپرسمتند بمزرگتين و مهممتين چيمزى‬
‫كو خداوند بدان امرفرموده توحيد است و توحيد يع خدا را بو يكتاىي پرستيدن و بزرگتين چيمزى كمو‬
‫از آن باز دا تو رك است و رك يع ك يا ﭺيز ديگرى را با او بمو عنموان ﭗرسمتش خوانمدن لمذا‬
‫خداوند متعال مى فرمايد‪ ٚ (:‬او د‪ٚ‬ا و ‪ ٚ‬جرسو‪ٛ‬ا اٗ ش‪١‬كا) "و خدا را بپرستيد و چيزى را با او‬
‫ريك نكنيد" النساء ‪.67/‬‬
‫اگر از تو پرسيده ود‪ :‬اصول سو گانو اى كو ناخت آن بر ىر انسا واجب است چيست؟‬
‫بگو ‪ -8:‬ناخت پروردگار ‪ -2‬ناخت اسالم كو دين پسنديده پروردگار اسمت و‪ -6‬مناخت‬
‫پيامبش حارت زلمد صلعاهلل عليو وآلو وسلم ‪.‬‬
‫اصل اول‪:‬‬
‫اگر از تو پرسيده ود كو پروردگارت كيست؟ بگمو پروردگمارم ذاتمى اسمت كمو بما نعمتهماى فمراوانش‬
‫ممرا و سمماير جهانيممان را آفريممده و پممرورش داده اسممت او يگانممو معشممود مممن اسممت كممو جممز او ىمميچ معشممودى‬
‫ن ممدارم ل ممذا خداون ممد متع ممال م ممى فرماي ممد ‪ ( :‬اٌسّرررد زن اٌعررراٌّ‪ " )ٓ١‬ىرگون ممو ثن مماء وستايش ممى وي مژه‬

‫‪6‬‬
‫پروردگار عادليان است"جز خمود پروردگمار ىمر صمنف ديگمرى در ايمن جهمان بمراى خمودش عمادلى اسمت كمو‬
‫من نيز جزوى از يك عامل ىستم‪.‬‬
‫اگر از تو پرسيده ود ‪ :‬پروردگارت را چگونو ناخ ؟ بگو‪ :‬با آيمات و سللوقماتش از مجلمو ممى‬
‫توان بو ب و روز و خور يد و مهتال بو عنوان دنونو اى از آيات و بو آمساهنا و زمينهاى ى تگانو و‬
‫آنچو در آهنا و در بني آهناست بو عنوان دنونو اى از سللوقات خداى بزرگ ا اره كرد لذا خداوند متعال‬
‫مممى فرمايمد (‪ِ ٚ‬ررٓ ن‪٠‬اجررٗ اٌٍ‪١‬ررً ‪ ٚ‬إٌ‪ٙ‬رراز ‪ ٚ‬اٌرررّط ‪ ٚ‬اٌمّررس جعرردد‪ٚ‬ا ٌٍرررّط ‪ٌٍ ٚ‬مّررس ‪ٚ‬‬
‫اظدد‪ٚ‬ا اٌر‪ ٜ‬خٍم‪ ٓٙ‬إْ وٕرحُ إ‪٠‬راٖ جع رد‪ )ْٚ‬فصملت ‪"68/‬و از نشمانو ىماى قمدرت او مب و‬
‫روز و خور مميد و ممماه اسممت خور مميد و ممماه را سم ده نكنيمد بلكممو خداونممد را كممو آهنمما را آفريممده اسممت‬
‫س ده كنيد"‪.‬‬
‫و نيز مى فرمايمد( إْ زاىُ و اٌر‪ ٜ‬خٍك اٌعّا‪ٚ‬ات ‪ ٚ‬ا زض ف‪ ٟ‬ظحة أ‪٠‬اَ ثُ اظح‪ٜٛ‬‬
‫وٍ‪ ٝ‬اٌعسغ ‪٠‬لر‪ ٝ‬اٌٍ‪ ً١‬إٌ‪ٙ‬از ‪٠‬طٍ ٗ زث‪١‬ثا ‪ٚ‬اٌرّط ‪ ٚ‬اٌمّس ‪ ٚ‬إٌد‪ِ َٛ‬عخسات ا ِسٖ‪،‬‬
‫أ ٌ رٗ اٌخٍررك ‪ ٚ‬األِررس ج ررازن و زن اٌعرراٌّ‪ )ٓ١‬االعمرا‪ " .65/ /‬ذنانمما پروردگممار مما خداونممد‬
‫اسممت كممو آمساهنمما و زمممني را در ممش روز آفريممد سمپ برعممرش – چنانكممو خممود مممى دانممد‪ -‬قمرار گرفممت‬

‫‪7‬‬
 ‫ممب را بممو روز – و روز را بممو ممب‪ -‬مممى پو مماند و خور مميد و ممماه و سممتارگان را – آفريممد‪ -‬كممو رام‬
‫ده فرمان اويند بدانيد كو خلش و امر صرفا از آن اوست با بركت اسمت خمداىي كمو پروردگمار جهانيمان‬
‫است" ‪.‬‬
‫پروردگمار ذنمان معشمود برحمش جهممان اسمت لمذا خداونمد مممى فرمايمد‪٠ ( :‬را أ‪ٙ٠‬را إٌراض او ررد‪ٚ‬ا زاىررُ‬
‫اٌر‪ ٞ‬خٍمىُ ‪ ٚ‬اٌر‪ ِٓ ٓ٠‬ل ٍىُ ٌعٍىُ جحم‪ ، ْٛ‬اٌر‪ ٞ‬خعً ٌىرُ األزض فساشرا ‪ٚ‬اٌعرّاه إراه ‪ٚ‬‬
‫أصي ِٓ اٌعّاه ِاه ف خسج اٗ ِٓ اٌثّسات زشلا ٌىُ ف جدعٍ‪ٛ‬ا أٔدا ا ‪ ٚ‬أٔرحُ جعٍّر‪)ْٛ‬‬
‫الش رة ‪.22-28 /‬‬
‫" اى مردم پروردگار تان را كو ا و پشينيانتان را آفريده است بپرستيد تا ﭗرىيزگار ويد آنكو‬
‫زمني را – ذنچون‪ -‬زير انداز وآمسان را ‪ -‬ذنچون‪ -‬سر پناه ا كرد و از آمسان آىب فرو فرستاد آنگاه‬
‫بدان‪ -‬انواع‪ -‬ميوه ىا براى روزى ا بر آورد پ آگاىانو براى او ذنتا نياوريد"‪.‬‬
‫ابن كثو رمح اهلل عليو مى فرمايد‪" :‬خالش و آفريدگارذنو اين سللوقات يگانو ذاتى است كو ايستو و‬
‫مستىش پرستش است"‪.‬‬

‫‪8‬‬
 ‫انواع عشادهتاىي كو خداوند دستور اجنام آنرا صادر فرموده از قشيل اسالم و اران و احسان‬
‫خو‪ /‬و رجاء دعاء و توكل وق وحذر‪,‬خشوع و خشيت انابت و استعانت استعاذت و‬
‫است اثت ذبف و نذر و ديگر عشاديهاىي كو خداوند بو آن امر فرموده ذنو ويژهء پروردگار يكتا است‪.‬‬
‫لذا خداوند متعمال ممى فرمايمد‪ٚ(:‬أْ اٌّعراخد فر جردو‪ٛ‬ا ِرد و أزردا) اجلمن‪" 89/‬‬
‫واينكو ذنو مس دىا خاص خداوند است پ با خداوند ىيچ ك را بو عنوان پرستش سلوان"‬
‫پم كسممى كممو ايممن عشادهتمما يمما جز ممى از آنمرا بمراى مممو خممدا اجنممام دىممد مشممرك وكممافر اسممت لممذا‬
‫خداوند متعال مع رمايد‪٠ ِٓ ٚ (:‬دع ِد و إٌ‪ٙ‬ا نخس اس٘اْ ٌٗ اٗ فمّٔا زعااٗ وٕد زاٗ‬
‫إٔررٗ ‪٠‬فٍررر اٌىررافس‪ )ْٚ‬مؤمنممون‪ ".888/‬و ىممر كم بما خداونممد خممداىي ديگمر بپرسممتد كممو در ايممن‬
‫كار ح ندارد جز اين نيست كو حسابش با پروردگارش است آرى كافران رستگار دنمى موند"‬
‫ودر حديث آمده است ( اٌدواه ِخ اٌع ا ة) " دعاء م ز عشادت است" لمذا خداونمد متعمال ممى‬
‫فرمايد‪ٚ ( :‬لاي زاىُ ا و‪ ٟٔٛ‬اظحدق ٌىُ ‪ ،‬إْ اٌر‪٠ ٓ٠‬عحى س‪ ْٚ‬وٓ و ا ج‪ ٟ‬ظ‪١‬دخٍ‪ْٛ‬‬
‫خ‪ ُٕٙ‬اخس‪ )ٓ٠‬مافر ‪ " 70/‬و پروردگارتان گويد مرا بو دعا خوانيد تا برايتمان اجابمت كمنم بيگممان‬
‫كسا كو از عشادت من استكشار مى ورزند بو زودى با خوارى وارد دوزخ خواىند د"‪.‬‬
‫‪9‬‬
‫دليل خوف اين ار اد اذلى است ( ف جخاف‪ ٚ ُ٘ٛ‬خاف‪ ٟٔٛ‬إْ وٕحُ ِنِٕ‪ )ٓ١‬آل عمران‪" ".886 /‬پ ازآنان‬
‫نتسيد و از من بتسيد اگر مؤمن ىستيد"‪.‬‬
‫دليأأل اميأأد ايممن ار مماد بممارى اسممت ( فّررٓ ورراْ ‪٠‬سخرر‪ٌ ٛ‬مرراه زاررٗ فٍ‪١‬عّررً وّ ر صرراٌسا ‪ٚ‬‬
‫‪٠‬رررسن اع ررا ة زاررٗ أزردا) الكهممف ‪ ".880 /‬حممال ىممر آنكم كممو اميممد بممو ل مماى پروردگممارش بسممتو‬
‫است بايد كار نيكو پيشو كند ودر پرستش پروردگارش كسى را ريك نيارود" ‪.‬‬
‫دليل توكل ايمن فرمموده باريتعماىل اسمت ( ‪ٚ‬وٍر‪ ٝ‬و فح‪ٛ‬وٍر‪ٛ‬ا إْ وٕرحُ ِرنِٕ‪ )ٓ١‬ما مدة‪" 26/‬‬
‫وبرخدا توكل كنيد اگر ممؤمن ىسمتيد"(‪ِٚ‬رٓ ‪٠‬ح‪ٛ‬ورً وٍر‪ ٝ‬و ف‪ٙ‬ر‪ ٛ‬زعر ٗ) الدمالق ‪ ".6/‬پم ىمرك‬
‫برخدا توكل كند ذنو وى را كاىف است "‪.‬‬
‫دليل شوق و حذر و خشوع‪ ,‬اين ار اد بارى اسمت ( إٔ‪ ُٙ‬ورأ‪ٛ‬ا ‪٠‬عرازو‪ ْٛ‬فر‪ ٟ‬اٌخ‪١‬رسات‬
‫‪٠ ٚ‬رردو‪ٕٔٛ‬ا زا ررا ‪ ٚ‬ز٘ ررا ‪ ٚ‬وررأ‪ٛ‬ا ٌٕررا خاشررع‪ )ٓ١‬انشيمماء ‪ ":0/‬زيمرا آهنمما در كارىمماى خممو تع يممل‬
‫ميكردند و در حال بيم و اميد مارا معخوانند و ذنيشو بو درگاه ماخاخنع و خا ع بودند"‪.‬‬
‫دليأأل خشأأيت ايممن فرممموده بار اسممت ( ف ر جخررر‪ٚ ُ٘ٛ‬اخررر‪)ٝٔٛ‬ب ممرة‪ ".860 /‬پ م از آنممان‬
‫متسيد وازمن بتسيد"‪.‬‬
‫‪10‬‬
‫و دليل انابت اين ار اد اذلى است ( وأٔ‪ ١‬ر‪ٛ‬ا إٌر‪ ٝ‬زاىرُ ‪ ٚ‬أظرٍّ‪ٛ‬ا ٌرٗ) الزممر‪ " 65/‬بمو سموى‬
‫پروردگار تان باز آييد و در برابر او تسليم ويد"‪.‬‬
‫در حممديث آمممده اسممت ( ‪ٚ‬اذا اظررحعٕث فاظررحعٓ اررا ) " وىرگمماه يمماري خواسم از خممدا يممارى‬
‫جبوى"‬
‫دليل استعاذت اين ار اد بارى است ( لً أو‪ٛ‬ذ اسن إٌاض ٍِه إٌاض)سوره النماس‪ ".‬بگمو‬
‫بو پروردگارمردم پناه مى برم فرمانرواى مردم"‪.‬‬
‫دليأأل اسأأت ا و ايممن فرمموده خداونممدى اسممت( إذ جعررحل‪١‬ث‪ ْٛ‬زاىررُ فاظررحدان ٌىررُ) االن ممال‪.:/‬‬
‫"ىنگامى را بو ياد آوريد كو بو پروردگار تان است اثو وزارى مى كرديد و او دعاى ا را اجابت كرد"‪.‬‬
‫دليأل ذبأ ايممن ار مماد خداونمدى اسممت ( لررً إْ صر ج‪ٔ ٚ ٟ‬عررى‪ِ ٚ ٟ‬س‪١‬ررا‪ِّ ٚ ٞ‬رراج‪ٟ‬‬
‫زن اٌعاٌّ‪ ٓ١‬شس‪٠‬ه ٌٗ ‪ ٚ‬ارٌه أِست ‪ ٚ‬أٔا أ‪ٚ‬ي اٌّعرٍّ‪ )ٓ١‬االنعمام ‪ " .872 /‬بگمو دنماز و‬
‫نيايش من و زندگا ومرگ من براى خدا است كو پروردگار جهانيان است‪".‬‬
‫در حممديث آمممده اسممت ( لعممن اهلل مممن ذبممف ل ممو اهلل ) " خداونممد لعنممت كنممد كسممى را كممو ب مراى‬
‫موخدا ذبف كند‪".‬‬
‫‪11‬‬
‫دليأأل نأأذر ايممن فرممموده خداونممد متعممال اسممت ( ‪ٛ٠‬فررر‪ ْٛ‬اإٌررررز ‪٠ٚ‬خررراف‪ِٛ٠ ْٛ‬اوررراْ شرررسٖ‬
‫ِعحط‪١‬سا) سورهء دىر‪ ( " 8/‬آن بندگان نيكو) بو نذر و عهد خود وفا معكنند و از قهر خدا در روزى‬
‫كو ر سختيش ذنو اىل زلشر را فرا گود معتسند"‪.‬‬

‫اصل دوم ‪:‬‬

‫ناخت دين اسالم با داليل‪:‬‬
‫و از‬ ‫دين اسالم يع تسليم دن براى خدا كمو او را بمو يكتماىي بپرسم و از اواممرش پمووى كم‬
‫رك بيزارى جويي ‪ .‬و آن سو درجو دارد‪:‬‬
‫اسالم و جنات اران و احسان كو ىر درجو اى از خودش اركا دارد ‪.‬‬
‫درجه اول‪ :‬اسالم است كو ﭗنج ركن دارد‪:‬‬

‫‪12‬‬
‫‪ -8‬گواىى دادن بو اينكو جمز خمداى يگانمو ىميچ معشمود برح مى نيسمت و اينكمو زلممد‪ -‬صملى‬
‫اهلل عليممو وآلممو وسمملم ‪-‬رسممول خممدا اسممت‪ -2 .‬برپادا ممنت دنمماز‪-6 .‬دادن زكممات‪ -5 .‬و روزه ممماه مشممارك‬
‫رماان ‪ -6 .‬وحج بيت اهلل احلرام‪.‬‬
‫إٌرٗ إ ٘ر‪ ٚ ٛ‬اٌّ وىرة ‪ٚ‬‬ ‫دليل ركأ اول ايمن فرمموده خدونمد متعمال اسمت ( شر‪ٙ‬د و أٔرٗ‬
‫أ‪ٌٚ‬رر‪ٛ‬ا اٌعٍررُ لاوّررا ااٌمعررإ إٌررٗ إ ٘رر‪ ٛ‬اٌعص‪٠‬ررص اٌسىرر‪ )ُ١‬آل عم مران ‪ " .89/‬خداونممد كممو در‬
‫دادگرى استوار است و فر تگان و عادلمان –راسمتني‪-‬گمواىى ممى دىنمد كمو معشمود برح مى جمز او نيسمت ‪.‬‬
‫آرى جممز او كممو پووزمنممد فرزانممو اسممت معشممود بممر ح مى نيسممت‪ ".‬كلمممو ( إٌررٗ) ذنممو آنچممو را كممو جممز خممدا‬
‫پرستيده معشود ن ى مى كند و ( إ و ) ىرگونو عشادتى را صرفا براى خداى يكتا و ال مريك ثابمت ممى‬
‫كند‪ .‬خداىي كو در پرستش او ىيچ ريكى نيست‪ ,‬كما اينكو در ملك او ىيچ ريك و ذنتماىي نيسمت ‪,‬‬
‫آنچو اين مدلب را واخنف و آ كار بيان معكند اين فرموده خداونمد متعمال اسمت ( ‪ ٚ‬إذ لراي إارسا٘‪ُ١‬‬
‫ألا‪ ٚ ٗ١‬ل‪ ِٗٛ‬إٕٔ‪ ٟ‬اساه ِّا جع د‪ ْٚ‬إ اٌر‪ ٞ‬فطسٔ‪ ٟ‬فمٔٗ ظ‪ٙ١‬د‪ٚ ٓ٠‬خعٍ‪ٙ‬ا وٍّة اال‪١‬رة فر‪ٟ‬‬
‫وم ٗ ٌعٍ‪٠ ُٙ‬سخع‪ )ْٛ‬زخر‪ " .28-27//‬اى رسول ما بو ياد آور وق را كو ابراىيم بمو پمدر خمود و‬
‫قومش گ ت اى بت پرستان من از معشودان ا سخت بيزارم جز آن خداىي را كو ممرا آفريمده و الشتمو ممرا‬

‫‪13‬‬
‫ىدايت خواىد كرد دنعپرستم واين خدا پرسم (و توحيمد) را در ذنمو ذريمت او تما قياممت كلممو بماقى گردانيمد‬
‫تاذنو فرزندانش ( بو خداى يكتا) رجوع كنند"‪.‬‬
‫وذنچنني اين ار اد خداونمد بمزرگ ( لً ‪٠‬اأً٘ اٌىحان جعاٌ‪ٛ‬ا إٌ‪ ٝ‬وٍّة ظ‪ٛ‬اه ا‪ٕٕ١‬را ‪ ٚ‬ا‪١‬رٕىُ‬
‫أْ ٔع د إ و ‪ٔ ٚ‬رسن اٗ ش‪١‬كا ‪٠ ٚ‬حخر اعضٕا اعضرا أزااارا ِرٓ ‪ ْٚ‬و فرمْ ج‪ٌٛ‬ر‪ٛ‬ا‬
‫فم‪ٌٛٛ‬ا اشر‪ٙ‬د‪ٚ‬ا ا ٔرا ِعرٍّ‪ )ْٛ‬آل عممران ‪ " .75‬بگمو اى اىمل كتمال بياييمد تما برسمر سمخ كمو بمني‬
‫ماو ا يكسان است بايستيم كو جز خداوند را نپرستيم و براى او ىيچگونو مريكى نيماورر و ىميچ كسمى‬
‫از ممما ديگممرى را جب ماى خداونممد بممو خممداىي ب مرنگود‪ ,‬واگممر رويگممردان ممدند بگوييممد مماىد با مميد كممو ممما‬
‫فرمانبدارر"‪.‬‬
‫ودلي أأل گأ أواىد دادن اينح أأو م م أأد ‪-‬ص مملعاهلل علي ممو وآل ممو وس مملم‪ -‬رس ممول خ ممدا اس ممت اي ممن ار مماد‬
‫خداونممدى اسممت‪ٌ ( :‬مررد خرراهوُ زظرر‪ٛ‬ي ِررٓ أٔفعررىُ وص‪٠‬ررص وٍ‪١‬ررٗ ِرراوٕحُ زررس‪ ٠‬وٍرر‪١‬ىُ‬
‫اراٌّنِٕ‪ ٓ١‬ز‪ٚ‬ف ززر‪ )ُ١‬توبمو‪" .829 /‬بمو راسم كمو پيمامبى از ميمان خمود تمان بمو سموى ما آممده‬
‫اسممت كممو ىممر رجنمى كممو مما معبيممد بمراى او گمران مممى آيممد سممخت ىواخمواه اسممت و بممو مؤمنممان رؤو‪ /‬و‬
‫مهربان است"‪.‬‬

‫‪14‬‬
‫معناى گواىى دادن بو اينكمو زلممد رسمول خداسمت ايمن اسمت كمو در ىمر آنچمو مما را اممر فرمموده از‬
‫ايشان اباعت كنيم و بو ىر آنچو خبداده ي ني و باور دا تو با ميم‪ ,‬و از ىمر آنچمو ممارا بماز دا متو بماز‬
‫ايستيم‪ ,‬و اينكو پرستش خدا جز بو رو ى كو ايشان بيان فرموده اند اجنام نگود‪.‬‬
‫ودليأأل نمأأاز و زكأأات و تفسأأيو درسأأت توحيأأد در ايممن آيممو كررممو متشلممور اسممت( ‪ِٚ‬ررا أِررس‪ٚ‬ا إ‬
‫ٌ‪١‬ع د‪ٚ‬ا و ِخٍص‪ ٌٗ ٓ١‬اٌد‪ ٓ٠‬زٕفاه ‪٠ ٚ‬م‪ّٛ١‬ا اٌص ة ‪٠ ٚ‬نج‪ٛ‬ا اٌصواة ‪ ٚ‬ذٌره ‪٠‬رٓ اٌم‪ّ١‬رة )‬
‫بينم ‪ " .6 /‬جمز ايممن فرممان نيافتممو بودنمد كممو خداونمد را بپرسمتند و پاكدينانممو ديمن خممود را بمراى او خممال‬
‫دارند و دناز را برپادارند وزكات را بپردازند و اين دين استوار است"‪.‬‬
‫دليل روزه اين آيو كررمو اسمت ( ‪٠‬اأ‪ٙ٠‬را اٌرر‪ ٓ٠‬إِٔر‪ٛ‬ا وحرق وٍر‪١‬ىُ اٌصر‪١‬اَ وّرا وحرق وٍر‪ٝ‬‬
‫اٌر‪ ِٓ ٓ٠‬ل ٍىُ ٌعٍىُ جحم‪) ْٛ‬ب ره‪ " .896 /‬اى مؤمنان! بر ا روزه فمرض گرديمده ذنچنانكمو بركسما‬
‫كو پيش از ا بودند فرض ده بود‪ ,‬تا كو ت وا پيشو كنيد"‪.‬‬
‫وٍ‪ ٝ‬إٌراض زرح اٌ ‪١‬رث ِرٓ اظرحطاع إٌ‪١‬رٗ ظر ‪١‬‬ ‫ودليل حج اين ار اد اذلى اسمت ( ‪ٚ‬‬
‫‪ ِٓٚ‬وفس فمْ و إ‪ ٟ‬وٓ اٌعاٌّ‪ ) ٓ١‬آل عمران‪ " .:8 /‬وخداى را برمردم حج خانو كعشمو فمرض‬

‫‪15‬‬
‫است الشتو بر ىركسعكو تواناىي رسيدن بو آجنا را دا تو با د و ىرك كو ك ر( و انكار) ورزد( بداند كو )‬
‫خداوند از جهانيان ىب نياز است‪.‬‬

‫درجه دوم‪:‬‬
‫ار ممان اس ممت ك ممو ى ت مماد وچن ممد مماخو دارد ك ممو بلن ممد ت مرين آن گ ممنت الإل أأو إال اهلل و پ ممايني تم مرين آن‬
‫دوركردن اسشال اذيت از راه است و حياء اخو اى از اران است‪.‬‬
‫اركأأان آن شأأش تأأا اسأأت ‪ :‬اينكممو بممو خممدا و فر ممتگان و كتا‪،‬مما و پيممامبان اذلممى و ذنچنممني بممو روز‬
‫قيامت وت دير اعم از خول وبد آن اران دا تو با ى‪.‬‬
‫دليل اركان ششگانو مذكور اين ار اد خداوندى است ( ٌ‪١‬ط اٌ رس أْ ج‪ٌٛ‬ر‪ٛ‬ا ‪ٚ‬خر‪٘ٛ‬ىُ ل رً‬
‫اٌّرسق ‪ٚ‬اٌّلسن‪ٌٚ ,‬ىٓ اٌ س ِٓ نِٓ اا ‪ٚ‬اٌ‪ َٛ١‬ا‪٢‬خس ‪ ٚ‬اٌّ وىة ‪ ٚ‬اٌىحران ‪ ٚ‬إٌ ‪١‬ر‪)ٓ١‬‬
‫ب ممره ‪ " .888/‬نيكممى آن نيسممت كممو رويتممان را بمو سمموى مشممرق و م ممرل آوريممد بلكممو نيكممى آن اسممت كممو‬
‫بنده بو خداوند و روز بازپسني و فر تگان وكتب آمسا و پي مبان اران دا تو با د"‪.‬‬

‫‪16‬‬
‫ودليل تقديو اين ار ادخداوندى است ( إٔا وً شر‪ٟ‬ه خٍمٕاامردز) قممر‪ ".5:/‬مما ىمرﭺيمزى را‬
‫بو اندازه آفريدر"‪.‬‬
‫درجو سوم ‪:‬‬
‫احسأان اسمت كمو ف مي يممك ركمن اسمت ‪ ,‬و آن اينكمو خمدا را بممورى بپرسم كمو گويما او را معشيم ‪,‬‬
‫چممون اگممر تممو او را دنعشيم ي ينماً او تمرا معشينممد‪ ,‬بممدليل ايممن فرممموده خداونممد كممو ( إْ و ِررد اٌررر‪ ٓ٠‬اجمرر‪ٛ‬ا‬
‫‪ٚ‬اٌر‪ِ ُ٘ ٓ٠‬سعٕ‪ )ْٛ‬حنل ‪ " .829/‬بو درستيكو خداوند با ﭗرىيزگاران ونيكو كاران است"‪.‬‬
‫وايممن ار مماد اذلممى ( ‪ٚ‬ج‪ٛ‬وررً وٍرر‪ ٝ‬اٌعص‪٠‬ررص اٌررسز‪ ُ١‬اٌررر‪٠ ٞ‬ررسان زرر‪ ٓ١‬جمرر‪ٚ َٛ‬جمٍ رره فرر‪ٟ‬‬
‫اٌعاخد‪ ٓ٠‬إٔٗ ٘‪ ٛ‬اٌعّ‪١‬د اٌعٍ‪ ) ُ١‬عراء ‪ " .289/‬وبر(خداوند) پووزمند مهربان توكل كمن ذنمان كمو‬
‫تممورا بممو ىنگممامى كممو( بمراى عشممادت ) برمعخيممزى معشينممد و نيممز آولممت را در(دنمماز از حممال بممو حالممت ديگممر)‬
‫ميان دناز گذاران‪ ,‬چراكو او نواى دانا اسمت"‪ .‬و ذنچنمني ايمن فرمموده خداونمد بمزرگ ( ‪ِٚ‬را جىر‪ ْٛ‬فر‪ٟ‬‬
‫ش ْ ‪ِ ٚ‬اجحٍ‪ ِٓ ِٕٗٛ‬لسنْ ‪ ٚ‬جعٍّ‪ ِٓ ْٛ‬وًّ إ وٕا وٍ‪١‬ىُ ش‪ ٛٙ‬ا إذ جف‪١‬ض‪ ْٛ‬ف‪١‬رٗ )‬
‫يون ‪ " .78/‬اى رسول ما ( بدان كو تمو) در ىميچ حمال نشا مى و ىميچ آيمو اى از قمرآن تمالوت نكم و‬
‫بو ىيچ عملى تو و امتت وارد نشويد مگر آنكو ماذنان حلظو ارا مشاىده معكنيم"‪.‬‬

‫‪17‬‬
‫ودليل از سنت حديث مشهور جبيل است كو ازعمر بن اخلدال رخنعاهلل عنو ن ل مده كمو فرمودنمد‪( :‬‬
‫بينما نحن جموس عند النبي صمىاهلل عميه و سمم إذ طمع عمينا رج ٌل بياض الثياب شديد‬
‫جمووس إل و النبووي صوومىاهلل‬
‫س وواد الشوولر ا ُيوورع عميووه رثوور السووير و ايلر ووه منووا رحوود‬
‫عميه وسمم أسند ركبتيه إل ركبتيه ووضع كييه عم خذيه وقوال‪ :‬يوا محمود رخبرنوي‬
‫عن اإلسالم قال‪ :‬رن تشهد رن اإله إا اهلل و رن محمداً رسول اهلل و تقيم الصالة و‬
‫تؤتي الزكاة و تصوم رمضان و تحو البيوت إن اسوتطلت إليوه سوبيالً قوال ‪ :‬صودقت‬
‫لجبنا له يسأله و يصدقه قال‪ :‬رخبرني عن اإليمان قال ‪ :‬رن تؤمن باهلل و مالئكته و‬
‫كتبه و رسمه و اليوم اآلخور و بالقودر خيور و شور قوال ‪ :‬رخبرنوي عون اإلحسوان قوال‪:‬‬
‫وونن لووم تكوون ت و ار ننووه ي وراا قووال‪ :‬رخبرن وي عوون السوواعا قووال‪:‬‬ ‫رن تلبوود اهلل كأنووا ت و ار‬
‫امموا رهبتهوا‬
‫مالمسؤول عنها بأعمم من السائل قال‪ :‬رخبرني عن رماراتها قال‪ :‬رن تمود ة‬
‫اء يتطاولون وي البنيوان قوال‪ :‬مضو مبثنوا مميواً‬‫ورن ترع الحياة اللراة اللالا ِرعاء ال ّش ِ‬
‫ة‬

‫‪18‬‬
‫قووال‪ :‬يووا عموور رتوودرون موون السووائل و قمنووا ‪ :‬اهلل و رسوووله رعمووم قووال‪ :‬وذا جبريوول رتوواكم‬
‫ُيلممكم رمر دينكم"‪ " .‬در حاىل كو مما خمدمت پيمامب‪ -‬صملعاهلل عليمو وآلمو وسملم – نشمتو بمودر ناگهمان‬
‫مردى برما ظاىر د كو لشاسمهايش بمو مدت سم يد و موىمايش مديداً سمياه بمود‪ ,‬ىميچ نشمانو اى از آثمار‬
‫س م ر ب مراو ديممده دنعشممد ونممو ىممم كسممى از ممما او را معشممناخت جلممو پيممامب‪ -‬ص أاهللاهلل سمملم عايأأو وآلأأو‪-‬‬
‫ذنچنانكممو پيممامب نشسممتو بودنممد دو زانممو نشسممت و زانوىممايش را بممو زانوىمماى پيامبصمملعاهلل عليممو وآلممو وسمملم‬
‫چسپاند ودستهايش را بر راهنايش گذا ت و گ ت‪ :‬اى زلمد از اسالم مرا خبده فرمودند‪ :‬اينكمو گمواىى‬
‫دىمى كممو ىمميچ معشممود بممر ح مى جممز خممداى يگانممو وجممود نمدارد و اينكممو زلمممد فرسممتاده خداسممت‪ ,‬و دنمماز را‬
‫برپممادارى و زكممات بپممردازى وممماه رماممان را روزه بگمموى و اگممر توانمماىي دا م حممج خانممو خممدا ك م گ ممت‪:‬‬
‫تع ب كردر كو چگونو ىم از ايشان معپرسد وىم تصديش معكند‪ ,‬گ ت ‪:‬از ارمان ممرا خمب‬ ‫راست گ‬
‫ده؟ فرمودند‪ :‬اينكو بو خدا وفر تگان و كتا‪،‬ا و رسوالنش و بو روز قياممت و بمو ت مديرأعم از خمو و مر‬
‫آن اران و باور دا تو با ى‪ ,‬گ ت‪ :‬از احسان مرا خبده فرمودند‪ :‬اينكو خدا را بورى بپرس كو گويا او‬
‫را معشي چون اگر تو او را دنعشي او قدعا ترا معشيند گ ت ‪ :‬از قيامت مرا خب ده فرمودند‪ :‬در اين بماره‬

‫‪19‬‬
‫س مؤال ممونده از س مؤال كننممده بيشممت دنعدانممد گ ممت ‪:‬از نشممانيهاى آن م مرا خممبده ‪ ,‬فرمودنممد‪ :‬اينكممو كنيممز‬
‫اربممال خممودش را بزايد واينكممو بشي م چوپانممان تنگدسممت بمما پمماى خلممت و عريممان در سمماختماهنا بريكممديگر‬
‫فخر معورزند راوى معگويد‪ :‬آنگاه راىش را كشيد و رفت‪ ,‬ما اندكى درنگ كردر آنگاه حارت فرمودند‪:‬‬
‫اى عمممر آيمما معدانيممد سمؤال كننممده كممى بممود؟ گ تمميم خممدا و رسمولش داناترنممد‪ ,‬فرمودنممد‪ :‬ايممن جبيممل بممود كممو‬
‫آمد تا امر دينتان را بو ا بياموزاند"‪.‬‬
‫اصل سوم‪ :‬ناخت پيامبتان حارت زلمد‪ -‬صلعاهلل عليو وآلو سلم ‪ -‬است‪.‬‬
‫ايشان زلمد بن عشداهلل بمن عشمدادلدلب بمن ىا مم ىسمتند كمو ىا مم از قمريش و قريشمى ىما عمرل و‬
‫از نسل حارت امساعيل فرزند حارت ابراىيم خليمل – عليمو و علمى نشينما أفامل الصمالة و أس التسمليم –‬
‫ىسممتند ايشممان صممت و سممو سممال عمممر كردنممد كممو چهممل سممال آن پمميش از بعثممت و بيسممت وسممو سممال‬
‫ديگرزندگعشعثت بود ايشان پيامب و رسول بودند بما "إقأوأ "نشموت و بما" مأد و" رسمالت بمو ايشمان ابمال‬
‫د كو در آن زمان در مكو تشريف دا تند خداونمد ايشمان را فرسمتاد تاكمو ممردم را از مرك بماز دا متو و‬
‫بو سوى توحيد و يكتا پرس خبواند بدليل ايمن ار ماد خداوند كمو ( ‪٠‬اأ‪ٙ٠‬ااٌّردثس لرُ ف ٔررز ‪ ٚ‬زاره‬
‫فى س ‪ ٚ‬ث‪١‬ااه فط‪ٙ‬س ‪ ٚ‬اٌسخص فا٘دس ‪ ٚ‬جّٕٓ جعرحىثس ‪ٌ ٚ‬ساره فاصر س ) اول سموره ممدثر‪" .‬‬
‫‪20‬‬
‫اى مرد جامو برخود پچيده ! برخيز و ىشدار ده و پروردگارت را تكشو گوى و دامنت را پاكيزه بدار و از‬
‫آاليش – رك ‪ -‬بپرىيزو خبششى مكن كو پاداش بزرگت خبواىى و در راه پروردگارت كيشاىي كن"‪.‬‬
‫معنمماى " قممم فينممذر" يع م از ممرك بتسممان و بممو سمموى توحيممد فراخ موان و " ربممك فكممب" يع م‬
‫باتوحيد ويكتا پرس او را تعظيم كن و بزرگ بدار" و " ثيابك فدهر" يعم اعممال خمويش را از مرك پماك‬
‫گردان" " والرجز فاى ر"رجز يع بتها وترك بتها يع بيزارى از بتها وبت پرستان ده سال متام بو ذنني‬
‫منوال مردم را بسوى توحيد معخواندند پ از ده سال ايشان بو معراج يع آمسان فراخوانده دند و دنماز‬
‫ىاى پنج گانو فرض گرديد سو سال در مكو دناز خواندند و سپ ميمور گرديدند كمو بمو مدينمو ى مرت‬
‫كنند ى رت از سرزمني رك بو سرزمني اسالم منت ل مدن اسمت ىجأوت بأواي امأت أوت اسأت كمو‬
‫از سرزمني رك بو سرزمني اسالم كوچ كنند و اين فرياو تا قيامت ادامو دارد‬
‫بو دليل اين فرموده خداونمد‪ ( :‬إْ اٌر‪ ٓ٠‬ج‪ٛ‬فاُ٘ اٌّ وىة ظراٌّ‪ ٟ‬أٔفعر‪ ُٙ‬لراٌ‪ٛ‬ا فر‪ ُ١‬وٕرحُ‬
‫لاٌ‪ٛ‬ا وٕا ِعحضعف‪ ٓ١‬ف‪ ٟ‬األزض لاٌ‪ٛ‬ا أٌرُ جىرٓ أزض و ‪ٚ‬اظرعة فح‪ٙ‬راخس‪ٚ‬ا ف‪ٙ١‬را ف ‪ٌٚ‬كره‬
‫ِ ‪ٚ‬اُ٘ خ‪ ٚ ُٕٙ‬ظاهت ِص‪١‬سا إ اٌّعحضعف‪ِ ٓ١‬رٓ اٌسخراي ‪ ٚ‬إٌعراه ‪ٚ‬اٌ‪ٌٛ‬رداْ اٌرر‪ٓ٠‬‬
‫‪٠‬عحط‪١‬ع‪ ْٛ‬ز‪ٍ١‬ة ‪ٙ٠ ٚ‬حد‪ ْٚ‬ظ ‪ ١‬ف ‪ٌٚ‬كه وع‪ ٝ‬أْ ‪٠‬عف‪ ٛ‬وٕ‪ ٚ ُٙ‬وراْ و وفر‪ٛ‬ا افر‪ٛ‬زا )‬

‫‪21‬‬
‫نسمماء ‪ " .:9-:8 /‬كسمما كممو فر ممتگان جانشممان را معگونممد در حاليكممو آنممان برخودس متم روا دا ممتو‬
‫اند بممو ايشممان گوينممد در چممو حممال بوديممد؟ گوينممد ممما در سممرزمني خممود مستاممعف بممودر گوينممد آيمما سممرزمني‬
‫خداونمد فمراخ نشمود كمو بتوانيمد در آن _ بمو ىرك ما كمو خواىيمد_ ى مرت كنيمد؟ سمرا و سمراجنام اينمان جهمنم‬
‫است و بد سراجنامعاست مگر مردان و زنان و كودكمان مستامع عكو دنعتواننمد چماره اى بينديشمند و راه بمو‬
‫جاىي دنعبند‪ ,‬اينان را با د كو خداوند بشخشايد و خداوند خبشاينده آمرزگار است"‪.‬‬
‫وبأأو دليأأل ايممن ار مماد خداونممدى‪٠ (:‬او ررا ‪ ٞ‬اٌررر‪ ٓ٠‬نِٕرر‪ٛ‬ا إْ أزضرر‪ٚ ٟ‬اظررعة فم‪٠‬ررا‪ ٞ‬فاو ررد‪)ْٚ‬‬
‫عنكشمموت‪ " .76/‬اى بنممدگان مممن كممو ارممان آورده ايممد! بدانيممد كممو زمممني مممن گسممتده اسممت پ م ف ممي م مرا‬
‫بپرستيد"‪.‬‬
‫امام ب وي رمح اهلل عليو مع رمايد‪ ":‬سشب نزول اين آيو مسلمانا ىستند كو در مكو بودند وىنموز‬
‫ى رت نكرده بودند خداوند آنانرا اىل اران خدال فرمود"‪.‬‬
‫و دليل بوىجوت از سنت نبوى اين فرموده پيامباكرم‪ -‬صلعاهلل‬

‫‪22‬‬
 ‫ال تنقط ع الت‬ ‫عليمو وآلممو سمملم ‪-‬اسممت كممو ( ال تنقط ع الهج ح ىت ق تنقط ع الت‬
‫ىتق تطلع الشمس من مغ ها) " ى مرت قدمع دنعشمود تازمانيكمو توبمو قدمع مود وتوبمو قدمع دنعشمود‬
‫تااينكو خور يد از م رل بلوع كند"‪.‬‬
‫ىنگامى كو پيامب ‪ -‬صلى اهلل عليو و آلو وسلم ‪-‬در مدينو مست ر گرديدند بو ب يوء احكام اسمالم‬
‫نيز ميموريت يافتند مثل زكات و روزه و حج و اذان و جهاد و اممر بمو معمرو‪ /‬و هنمى از منكمر و احكمام‬
‫ديگممر ده سممال در ايممن راسممتا جان شمما كردنممد تمما اينكممو وفممات دنودنممد ‪-‬صمملوات اهلل و سممالمو عليممو‪ -‬اممما‬
‫دين ايشان قا م و دا م خواىد بمود خالصمو اش ايمن اسمت كمو ىميچ خموى نشموده مگمر اينكمو اممت را بمدان‬
‫راىنماىي فرموده و ىيچ ّرى نشوده مگر اينكو امت را از آن برحذر دا تو است بزرگتين خموى كمو ممردم‬
‫را ب ممدان راىنم مماىي فرم مموده اول توحي ممد اس ممت وبع ممد ى ممر آنچ ممو ك ممو خداون ممد آن را دوس ممت دارد و معپس ممندد‪,‬‬
‫وبممدترين ممرى كممو امممت را از آن برحممذر دا ممتو اول ممرك اسممت وبعممد ىرآنچممو كممو خداونممد آن مرا ناپسممند‬
‫معدارد خداونممد ايشممان را بممو سمموى ذنممو انسمماهنا و جنممات فرسممتاده و اباعممت ايشممان را بممر ذنگممان فممرض‬
‫گردانيده است‬

‫‪23‬‬
‫دلأياش ايمن ار ماد خداونمدى اسمت ( لرً ‪٠‬اأ‪ٙ٠‬را إٌراض إٔر‪ ٟ‬زظر‪ٛ‬ي و إٌر‪١‬ىُ خّ‪١‬عرا)اعمرا‬
‫‪ "./ 868//‬بگممو اى مممردم بدرسممتيكو مممن فرسممتاده خممدا ب مو سمموى ذنممو مما ىسممتم"‪ .‬و خداونممد ديممن‬
‫رابوسيلو ايشان تكميل فرموده چنانكمو مع رمايمد‪ ( :‬اٌ‪ َٛ١‬أوٍّث ٌىُ ‪ٕ٠‬ىُ ‪ ٚ‬أجّّث وٍ‪١‬ىُ ٔعّحر‪ٟ‬‬
‫‪ ٚ‬زض‪١‬ث ٌىُ اإلظ َ ‪ٕ٠‬ا) ما ده ‪ " .6 /‬امروز دين ارا برايتمان بمو كممال رسماندم و نعممتم را بر ما‬
‫متام كردم و دين اسالم را براى ا پسنديدم"‪.‬‬
‫دليأأل و أأات ح أوتش ايممن ار مماد خداونممد اسممت ( إٔرره ِ‪١‬ررث ‪ ٚ‬إٔ‪ٙ‬ررُ ِ‪١‬حرر‪ ْٛ‬ثررُ إٔىررُ ‪٠‬رر‪َٛ‬‬
‫اٌم‪١‬اِة وٕد زاىُ جخحصّ‪ )ْٛ‬زمر‪– " .60 /‬اى رسول عزيزما‪ -‬خ تو و ذنو خلش الشتو بو مرگ‬
‫از دنيا خواىيد رفت آنگاه روز قيامت ذنو در پيشگاه عدل پروردگار خويش داد خواىى معكنند"‪.‬‬
‫(معاد‪):‬بدور قدع انساهنا پ از مردن برانگيختو خواىند د‬
‫بو دليأل اينحأو خداونمد متعمال مع رمايمد‪ِٕٙ ( :‬را خٍمٕراوُ ‪ ٚ‬ف‪ٙ١‬را ٔع‪١‬ردوُ ‪ِٕٙ ٚ‬را ٔخرسخىُ‬
‫جررازة أخررس‪ )ٜ‬بممو‪ " .66 /‬از آن ( خمماك) ممارا آفريممده ار و بممو آن بازتممان معگممردانيم و بممارديگر از آن‬
‫بوونتمان معممميورر"‪ .‬و نيممز مع رمايممد‪ٚ ( :‬و أٔ ررحىُ ِررٓ األزض ٔ اجررا ثررُ ‪٠‬ع‪١‬رردوُ ف‪ٙ١‬ررا ‪ٔ ٚ‬خررسخىُ‬
‫مما را ب ممو آن‬ ‫إخساخررررا ) س مموره ن مموح‪ " .89-88‬وخداون ممد ممارا مانن ممد گي مماىى از زم ممني رويان ممد سم مپ‬
‫‪24‬‬
‫بازمعگرداند"‪ .‬و آنگاه پ از برانگيختو دن و مدابش آنچو عمل كرده اند پاداش داده خواىند د لذا‬
‫خداونمد متعممال مع رمايممد‪ِ ٚ( :‬رراف‪ ٟ‬اٌعررّا‪ٚ‬ات ‪ِٚ‬ررا فرر‪ ٟ‬األزض ٌ‪١‬دررص‪ ٞ‬اٌررر‪ ٓ٠‬أظرراف‪ٚ‬ا اّررا‬
‫وٍّرر‪ٛ‬ا ‪٠ ٚ‬دررص‪ ٞ‬اٌررر‪ ٓ٠‬أزعررٕ‪ٛ‬ا ااٌسعررٕ‪ ) ٝ‬جنممم‪ " .68 /‬و آنچممو در آمساهنمما و زمممني اسممت از آن‬
‫خداونمد اسممت‪ ,‬تاسمراجنام بممدكرداران را بروفمش كمماروكردار ممان جمزا دىممد و نيكمو كمماران را بممو پمماداش نيكممو (‬
‫كسى كو منكر برانگيختو دن بعد از مرگ با د كمافر‬ ‫‪،‬شت) جزا دىد"‪.‬‬
‫است‬
‫بو دليل اينحو خداوند متعال مع رمايد‪ ( :‬شوُ اٌر‪ ٓ٠‬وفس‪ٚ‬ا أْ ٌٓ ‪ ٠‬عث‪ٛ‬ا لرً اٍر‪ ٚ ٝ‬زار‪ٟ‬‬
‫ٌح عررثٓ ثررُ ٌحٕ ررنْ اّررا وٍّررحُ ‪ ٚ‬ذٌرره وٍرر‪ ٝ‬و ‪٠‬عرر‪١‬س)ت ممابن‪ " .8 /‬كممافران پندا ممتو انممد كممو ىرگممز‬
‫برانگيختممو دنعشمموند‪ ,‬بگممو آرى سمموگند بممو پروردگممارم كممو برانگيختممو خواىيممد ممد سمپ از ( ح ي ممت) آنچممو‬
‫كرده ايد آگاىتان كنند و اين برخداوند آسان است‪.".‬‬
‫خداوندمتعال ذنو پيامبان را مشعوث فرموده است تا آنكو مژده دىنده وبيم دىنده با ند بأو دليأل‬
‫اينحو مع رمايمد‪ ( :‬زظر ِ ررس‪ِٕ ٚ ٓ٠‬ررز‪ٌ ٓ٠‬رك ‪٠‬ىر‪ٌٍٕ ْٛ‬راض وٍر‪ ٝ‬و زدرة اعرد اٌسظرً)‬

‫‪25‬‬
‫نسمماء‪".875/‬پيممامبا –فرسممتادر‪ -‬كممو ممژده دىنممده وبمميم دىنممده انممد تاآنكممو ب مراى مممردم –پ م از آمممدن‬
‫پيامب‪ -‬ىيچ عذرو ‪،‬انو اى دناند"‪.‬‬
‫اولأأي پيأأامبو حاممرت نمموح و آخ مرين آنممان حاممرت زلمممد ‪-‬صمملعاهلل عليممو وآلممو وسمملم ‪-‬اسممت كممو‬
‫ايشان خاس پيامبان ىستند‪.‬‬
‫دليل اينحو حامرت نموح عليمو السمالم اولمني پيامباسمت ايمن ار ماد خداونمدى اسمت ( إٔاأ‪ٚ‬ز‪ٕ١‬را‬
‫إٌ‪١‬ه وّا أ‪ٚ‬ز‪ٕ١‬ا إٌ‪ٛٔ ٝ‬ذ ‪ ٚ‬إٌ ‪ ِٓ ٓ١١‬اعدٖ) نسماء‪ " .876 /‬مما بمو تمو وحمى فرسمتادر ذنچنانكمو‬
‫بو نوح و پيامبان بعد از او وحى فرستادر"‪.‬‬
‫از نمموح عليممو الس ممالم تمما زلمممد ‪-‬ص مملعاهلل عليممو وآلممو وس مملم‪ -‬ىممر پيامب كممو بس مموى ىممر قمموم و أم م‬
‫فرستاده ده آنان را بو پرستش خداى يكتا فراخوانده وازپرستش باموت باز دا تو است‬
‫بو دليل اينكو خداوند مع رمايد‪ٌ ٚ ( :‬مد اعثٕاف‪ ٟ‬وً أِة زظ‪ ٛ‬أْ او د‪ٚ‬ا و ‪ ٚ‬اخحٕ ‪ٛ‬ا‬
‫اٌطاا‪ٛ‬ت) حنل‪ " .67 /‬وبو راس كو در ميان ىر امت پيامبى بمرانگيختيم ( تابگوينمد) كمو خداونمد را‬
‫بپرستيد و از باموت پرىيز كنيد"‪ .‬خداونمد برذنمو بنمدگان ارمان بمو خمدا وك ربمو بماموت را واجمب گردانيمده‬
‫است‬
‫‪26‬‬
‫ابن قيم ‪-‬رمح اهلل عليمو‪ -‬مع رمايمد‪ ( :‬معم الدماموت مازماوز بمو العشمد حم ّده ممن معشمود او متشموع او‬
‫مداع) " معناى باموت اين است كو بنده در پرستش معشود يااتشاع متشوع يا اباعت مداعى از حمد رلماز‬
‫بگذرد"‪.‬‬
‫باموهتا زيادند كو در رأس ذنو پنج تا قرار دارد ‪ -8‬ابلي ملعمون ‪ -2‬كسمى كمو پرسمتيده مود واو‬
‫از اين عمل راخنى با د ‪ -6‬كسى كو مردم را بو پرستش خودش ترميب كند ‪ -5‬كسى كو دانسنت جز ى‬
‫از علمم ميمب را ممدعى با مد ‪ -6 .‬و كسمى كمو خمال‪ /‬حكمم خداونمد حكمم كنمد ( حكمم بمو مومما انمزل‬
‫اهلل ) لممذا خداونممد متعممال مع رمايممد‪ ( :‬اوررساٖ فرر‪ ٟ‬اٌررد‪ ٓ٠‬لررد ج رر‪ ٓ١‬اٌسشررد ِررٓ اٌلرر‪ ٟ‬فّررٓ ‪٠‬ىفررس‬
‫ااٌطاا‪ٛ‬ت ‪٠ ٚ‬رنِٓ ارا فمرد اظحّعره اراٌعس‪ٚ‬ة اٌر‪ٛ‬ثم‪ ٝ‬أفصراَ ٌ‪ٙ‬را ‪ ٚ‬و ظرّ‪١‬د وٍر‪)ُ١‬‬
‫ب ره‪ " .267 /‬دركار دين اكراه روا نيست چرا كو راه از بواىو بو رو آ كار ده است پ ىر ك‬
‫كممو بممو بمماموت ك ممر ورزد و بممو خداونممد ارممان آورد بممو راسم كممو بممو دسممتاويز اسممتوارى دسممت زده اسممت كممو‬
‫گسس ندارد و خداوند نواى داناست"‪.‬‬

‫‪27‬‬
‫و معنمماى الإلأأو إال اهلل ذنممني اسممت در حممديث اسممت كممو ( زأض األِررس اإلظ ر َ ‪ ٚ‬وّرر‪ٖ ٛ‬‬
‫اٌص ة ‪ ٚ‬ذز‪ٚ‬ة ظٕاِٗ اٌد‪ٙ‬ا ف‪ ٟ‬ظ ‪ ً١‬و )‪ " .‬در رأس ذنو امور اسالم قمرار دارد سمتون آن دنماز‬
‫و قلو افتخارات آن جهاد يف سشيل اهلل است"‪.‬‬
‫واهلل أعلم‪.‬‬

‫‪28‬‬