Giải bài toán thống kê bằng phương pháp bình phương cực tiểu

N x1 x2 x3 x4 y(1) y(2) y(3) y(4) y(5) y(6)

1 1.8 12 6.1 2.8 4.1 4.8 4.8 4.4 4.4 4.5
2 1.6 11 6.8 2.6 5 4.8 4.9 4.7 5.1 4.9
3 1.5 11 6.1 1.8 5.2 5.3 5 4.9 5.1 5.1
4 1.5 11 6.2 2.5 4.9 4.7 5.1 5 4.9 4.8
5 1.8 10 6.7 2.8 4.6 5 4.9 4.7 4.8 4.8
6 1.5 10 6 2.6 4.2 4.6 4.4 4.3 4.5 4.4
7 1.7 8.3 9 -2.3 4.8 4.6 4.8 5 4.7 4.9
8 2 9 8.7 -0.6 4.4 4.2 4.5 4.6 4.3 4.4
9 2 8.6 6.9 -1.5 4.2 4.1 4.3 4.1 4 3.9

1 1.8 12 6.1 2.8 4.5

1 1.6 11 6.8 2.6 4.9
1 1.5 11 6.1 1.8 5.1
1 1.5 11 6.2 2.5 4.9
X= 1 1.8 10 6.7 2.8 , Y= 4.8
1 1.5 10 6 2.6 4.4
1 1.7 8.3 9 -2.3 4.8
1 2 9 8.7 -0.6 4.4
1 2 8.6 6.9 -1.5 4.1

1 1 1 1 1 1 1 1 1
1.8 1.6 1.5 1.5 1.8 1.5 1.7 2 2 XT là ma trận
chuyển vị của
XT= 12 11 11 11 10 10 8.3 9 8.6 ma trận
TLenh:
6.1 6.8 6.1 6.2 6.7 6 9 8.7 6.9 TRANSPOSE
2.8 2.6 1.8 2.5 2.8 2.6 -2.3 -0.6 -1.5

41.9
71.34 Phép nhân 2
ma trận
XTY= 424.6 Lệnh MMULT
290.59
51.82

9 15.4 90.9 62.5 10.7

15.4 26.68 154.51 107.87 16.48
XT*X= 90.9 154.51 930.85 622.64 126.11
62.5 107.87 622.64 444.29 59.33
10.7 16.48 126.11 59.33 46.59

C-1 là ma trận nghịch

65.81196 -7.35176 -3.62636 -2.44676 0.417592 đảo của ma trận C
-7.35176 4.42551 0.051693 -0.1331 0.152589 Lenh: MINVERSE

C-1 = (XT*X)-1= -3.62636 0.051693 0.32945 0.055658 -0.14808

-2.44676 -0.1331 0.055658 0.288637 0.090792
0.417592 0.152589 -0.14808 0.090792 0.156782

3.929064

1/9
 -1.14373
B=C X Y=
-1 T
0.127893
0.197565
0.01669

2/9
Vậy phương trình hồi quy có dạng
y^ = 3.929064 -1.14373 x1+ 0.127893 x2+ 0.197565 x3+ 0.01669 x4

* Kiểm định Dx= s2

Trong bảng2 2.3 đã có y--i, bây giờ tính các si2 với n= 6
si = 1/(𝑛−1)
∑_(𝑡=1)^𝑛▒(�𝑖𝑡−�−𝑖)^2
, i=[1,N] N= 9
Ta có bảng sau
Tính *s12 i= 1 t= 1to6
yit y11 y12 y13 y14 y15 y16 y- 1 y- i
Giá trị 4.1 4.8 4.8 4.4 4.4 4.5 4.5

(y11-y-1)2 (y12-y-1)2 (y13-y-1)2 (y14-y-1)2 (y15-y-1)2 (y16-y-1)2 Total

0.16 0.09 0.09 0.01 0.01 0 0.36

Vậy s12 = 0.072

Tính *s22 i= 2 t= 1to6

yit y21 y22 y23 y24 y25 y26 y- 2 y- i
Giá trị 5 4.8 4.9 4.7 5.1 4.9 4.9

(y21-y-2)2 (y22-y-2)2 (y23-y-2)2 (y24-y-2)2 (y25-y-2)2 (y26-y-2)2 Total

0.01 0.01 0 0.04 0.04 0 0.1

Vậy s22 = 0.02

Tính *s32 i= 3 t= 1to6

yit y31 y32 y33 y34 y35 y36 y- 3 y- i
Giá trị 5.2 5.3 5 4.9 5.1 5.1 5.1

(y31-y-3)2 (y32-y-3)2 (y33-y-3)2 (y34-y-3)2 (y35-y-3)2 (y36-y-3)2 Total

0.01 0.04 0.01 0.04 0 0 0.1

Vậy s32 = 0.02

Tính *s42 i= 4 t= 1to6

yit y41 y42 y43 y44 y45 y46 y- 4 y- i
Giá trị 4.9 4.7 5.1 5 4.9 4.8 4.9

(y41-y-4)2 (y42-y-4)2 (y43-y-4)2 (y44-y-4)2 (y45-y-4)2 (y46-y-4)2 Total

0 0.04 0.04 0.01 0 0.01 0.1

Vậy s42 = 0.02

3/9
Tính *s52 i= 5 t= 1to6
yit y51 y52 y53 y54 y55 y56 y- 5 y- i
Giá trị 4.6 5 4.9 4.7 4.8 4.8 4.8

(y51-y-5)2 (y52-y-5)2 (y52-y-5)2 (y52-y-5)2 (y52-y-5)2 (y52-y-5)2 Total

0.04 0.04 0.01 0.01 0 0 0.1

Vậy s52 = 0.02

Tính *s62 i= 6 t= 1to6

yit y61 y62 y63 y64 y65 y66 y- 5 y- i
Giá trị 4.2 4.6 4.4 4.3 4.5 4.4 4.4

(y61-y-6)2 (y62-y-6)2 (y63-y-6)2 (y64-y-6)2 (y65-y-6)2 (y66-y-6)2 Total

0.04 0.04 0 0.01 0.01 0 0.1

Vậy s62 = 0.02

Tính *s72 i= 7 t= 1to6

yit y71 y72 y73 y74 y75 y76 y- 7 y- i
Giá trị 4.8 4.6 4.8 5 4.7 4.9 4.8

(y71-y-7)2 (y72-y-7)2 (y73-y-7)2 (y74-y-7)2 (y75-y-7)2 (y76-y-7)2 Total

0 0.04 0 0.04 0.01 0.01 0.1

Vậy s72 = 0.02

Tính *s82 i= 8 t= 1to6

yit y81 y82 y83 y84 y85 y86 y- 8 y- i
Giá trị 4.4 4.2 4.5 4.6 4.3 4.4 4.4

(y81-y-8)2 (y82-y-8)2 (y83-y-8)2 (y84-y-8)2 (y85-y-8)2 (y86-y-8)2 Total

7.89E-31 0.04 0.01 0.04 0.01 0 0.1

Vậy s82 = 0.02

Tính *s92 i= 9 t= 1to6

yit y91 y92 y93 y94 y95 y96 y- 9 y- i
4�  =� ���
2
Giá trị 4.2 4.1 4.3 4.1 3.9/ 4.1
(∑24_( �=1)^�▒�2�)
(y91-y-9)2 (y92-y-9)2 (y93-y-9)2 (y94-y-9)2 (y95-y=-9)2 (y96-y-9)2 Total
0.01 0 0.04 0 0.01 0.04 0.1

Vậy s92 = 0.02

�  <�_∝

4/9
 KL s12 = 0.072 ==> s2max= 0.072
s =
2
2
0.02
s32 = 0.02 ==> 0.310345
1/𝑁
s =
2
0.02
4 ∑_(𝑖=1)^
s52 = 0.02 Chọn 𝑁▒
mức 〖�
ý nghĩa a= 0.05
𝑖〗 ^2
s =
6
2
0.02 = tử m1=n-1=
Bậc của 5
s72 = 0.02 Bậc của mẫu m2=N= 9
s =
8
2
0.02 Tra bảng Cochran được Ga= 0.3286
s92 = 0.02 ==> H0 phù hợp

* Kiểm định sự phù hợp của y^

Dùng phương sai tái sinh để ước lượng s2

s2ts= 0.025778

Kiểm định qj=q?

s2bj=s2ts{c-1}jj; tbj=bj/sbj

s2b0= 1.696486 b0= 3.929064 ==> tb0= 3.016573

s = 0.11408
2
b1
b1= -1.14373 ==> tb1= -3.38625
Chua
s2b2= 0.008492 hieu tinh b2= 0.127893 ==> tb2= 1.387805
the nao
s2b3= 0.00744 b3= 0.197565 ==> tb3= 2.290402
s2b4= 0.004042 b4= 0.01669 ==> tb4= 0.262532
Tra bảng student, chọn mức ý nghĩa a= 0.05 , bậc N-(k-1)= 9-5= 4
==> ta= 2.13
Nhận thấy |tb2|, |tb4|<ta --> b2=b4 = 0
Như vậy phải tính toán lại các hệ số trong mô hình 2.18 (vì đã loại bỏ x2, x4 do b2=b4=0)

Vậy phương trình hồi quy có dạng

y^ = 3.929064 -1.14373 x1+ 0.197565 x3+

5/9
 y
4.5
4.9
5.1
4.9
4.8
4.4
4.8
4.4
4.1

XT là ma trận
chuyển vị của
ma trận
TLenh:
TRANSPOSE

Phép nhân 2
ma trận
Lệnh MMULT

C-1 là ma trận nghịch

đảo của ma trận C
enh: MINVERSE

6/9
(2.18)

7/9
1. Tính tổng ma trận, hiệu ma trận và tích ma trận:

Để tính tổng (hiệu, tích) cho ma trận (VD là 2), bạn cần thực hiện các bước sau:
- Bước 1: Nhập số liệu từng ma trận (ma trận A và B)
- Bước 2: Chọn các khối ô chứa kết quả (bôi đen). Sau đó di chuyển con trỏ đến ô bên trái khối ô.
- Bước 3: Nhập công thức tính, cụ thể như sau
+ Tính tổng: =VùngmatrậnA+VùngmatrậnB
+ Tính hiệu: =VùngmatrậnA-VùngmatrậnB
+ Tính tích: =MMULT(VùngmatrậnA,VùngmatrậnB)
- Bước 4: Nhấn phím Ctrl+Shift+Enter, các phép tính sẽ được thực hiện.

2. Nghịch đảo ma trận:

Để nghịch đảo ma trận, bạn cần thực hiện các bước sau:
- Bước 1: Nhập số liệu cho ma trận trận cần nghịch đảo.
- Bước 2: Chọn các khối ô chứa kết quả (bôi đen). Sau đó di chuyển con trỏ đến ô bên trái khối ô.
- Bước 3: Nhập công thức nghịch đảo ma trận
=MINVERSE(VùngmatrậnA)
- Bước 4: Nhấn phím Ctrl+Shift+Enter, các phép tính sẽ được thực hiện.
bên trái khối ô.

bên trái khối ô.