Keltische mythologie

De Keltische mythologie is de mythologie van de prechristelijke Kelten, die grote delen van Europa (onder andere Gallië)
bewoonden. Omdat het gebaseerd is op mondelinge traditie, is er veel van verloren gegaan. Uit Groot-Brittannië, Ierland en
Schotland zijn wel geschreven bronnen bekend, omdat de verhalen door monniken werden opgetekend. Van de Gallische mythologie
is via Romeinse en Griekse bronnen een aantal zaken bekend. Er zijn meer dan 400 verschillende Keltische godinnen en goden
vernoemd. De meesten zijn plaatselijk, en werden enkel vereerd op de locatie waarmee ze verbonden waren. De Keltische religie is
soms ook op te vatten als een natuurgodsdienst. De mythologische verhalen zijn vaak verhalende verklaringen voor historische feiten
of rituelen.

In de Keltische mythologie komen wezens zoals de sídhe (feeën of elfen) en fabeldieren, en personen zoals heksen, druïden voor.
Kenmerkend is verder dat er in veel mythen geen consistentie eenheid van tijd heerst : personages kunnen makkelijk enkele dagen
van huis wegblijven, terwijl er in het echte leven jaren voorbij zijn gegaan.

Een groot deel van de Brits-Keltische mythologie is samengevat in het Mabinogion. Uit de Ierse mythologie is de Ulstercyclus het
bekendst.

De Ierse mythologie is een van de bekendste, omdat er aanzienlijke Oudierse en Middelierse bronnen overgeleverd zijn. De goden
van de Ierse Kelten werden de Tuatha Dé Danann genoemd: zij zouden de vroegere bewoners van Ierland zijn. Ze vochten met de
Fomóiri, die werden afgebeeld als reuzen die een hand, oog of voet misten. De Tuatha Dé Danann waren succesvol en versloegen de
Fomóiri. Later, toen de zonen van Míl (waarvan de Ieren af zouden stammen) naar Ierland kwamen
, werden zij de sídhe.

Inhoud
Keltische religie
Heiligdommen
Offeren
Keltische goden
Keltische verhalen en mythen
Kelten in moderne verhalen
Zie ook
Externe links

Keltische religie
Er zijn weinig geschriften van de Kelten zelf overgebleven, wel historische van Romeinen als Strabo waarin van buitenaf (en
waarschijnlijk niet geheel objectief) naar de Keltische religie wordt gekeken. De Kelten kenden een groot aantal goden en vele
plaatsen en clans in Gallië en op de Britse eilanden hadden hun eigen beschermgod. Daarboven waren er nog een beperkt aantal
godheden die wat meer algemeen leken voor te komen.

De Keltische religie was polytheïstisch, al was bijvoorbeeld in Ierland de oppergod of algod Dagda bekend, die op de harp speelde.
Verder werden de goden soms vereerd als triades en later afgebeeld met drie gezichten. Volgens sommigen zou het concept van de
Heilige Drievuldigheidin het christendom later zijn ingevoerd onder deze Keltische invloed.
Strabo meldt dat het een ingewikkelde godsdienst was, die de Kelten eropna
hielden. Zij geloofden in een instant hiernamaals. Wie stierf werd onmiddellijk
herboren, los van goede of kwade daden. Er was slechts een vage
scheidingslijn tussen deze wereld en die aan de andere zijde van dit leven.
Deze lijn loste op bepaalde plaatsen en tijden zelfs helemaal op en dan liepen
doden, goden, geesten en mensen er even allemaal door elkaar. Zo moest men
op Samhain opletten om niet door geesten te worden meegenomen. Een
uitgeholde biet met een kaarsvlammetje erin kon ze wel afschrikken en men
kon zich ook als een dode of geest vermommen om ze te misleiden. (Het
huidige Halloween lijkt hier nog enigszins op)

Heiligdommen
De cultusplaatsen van de Kelten werden nemetons genoemd. Bergen, open water, vooral bronnen (latere nymphaeums), en ook open
plaatsen in het bos en bepaalde bomen, hadden een heilige status. De cultus van heilige bronnen (zoals in Bath, waar later een
Romeinse tempel bij werd gebouwd), ging al terug tot de bronstijd en werd evenzeer door de Germanen voortgezet. Wel zou hier en
daar een soort houten tempel zijn gebouwd, die dan met schedels van overwonnenen werden behangen. Het tempeltje van Barger-
Oosterveld zou aan die vorm beantwoorden. Stenen tempelgebouwen dateren van later en zijn vaak door de Oude Romeinen
gebouwd, zoals de tempels voorSequana aan de bronnen van deSeine.

De eik is de belangrijkste boom bij de Kelten en ook aan de maretak werden magische krachten toegedicht. Vooral magische
vruchtbaarheidsrituelen werden door de maretak versterkt. Volgens Plinius de Oudere sneed een in wit geklede druïde in de
midwinterceremonie met een gouden sikkel de maretak uit de heilige eik. De afgesneden plant mocht de grond niet raken en werd in
witte doeken opgevangen. Daarna slachtte de druïde de offerdieren en dompelde de maretak in water dat dan als bescherming tegen
ziekten en onheil werd gebruikt. De offergaven waren bestemd voor de geesten van de vruchtbaarh
eid.

Offeren
Zoals in meerdere polytheïstische godsdiensten, werden er offers aan de goden gebracht. Dit om de goden gunstig te stemmen. Hoe
belangrijker de reden was om te offeren, hoe kostbaarder het offer moest zijn. Dit kon gaan van (onbruikbaar gemaakte) wapens tot
dieren en zelfs mensen.

Keltische goden
Hoewel de Kelten in verschillende culturele groepen kunnen worden ingedeeld, zijn er een aantal pan-Keltische goden.

Zie Categorie:Keltische god

Zie ook de sjabloon hieronder

Keltische verhalen en mythen

Vanaf de vijfde eeuw gingen monniken een deel van hun Keltische erfgoed optekenen. Aan die poging tot conserveren danken we
vandaag onze kennis omtrent de Keltische mythologie. Enkel in Wales was voorheen een klein deel van de verhalen opgetekend,
maar daarbuiten voor zover we weten niets. De Kelten stonden wantrouwig tegenover het opschrijven en verkozen het gesproken
woord en een goed getraind geheugen. De dichter (filidh) genoot dan ook altijd een bijzondere waardering. Deze dichters bleven nog
lang de sagen reciteren nadat Ierland gekerstend was.

Het bekendste voorbeeld van Keltische mythologie is misschien wel het Matière de Bretagne, het verhaal van koning Arthur, hoewel
de figuur van koning Arthur zoals hij nu bekend is, vooral gebaseerd is op de versies van Geoffrey van Monmouth en Chrétien de
Troyes, maar zij baseren zich opKeltische mythologie.[1]
Verder zijn vooral de Mabinogion, Taliesin, Aneirin, de Finn cyclus en de Ulstercyclus bekend.

Kelten in moderne verhalen

Evangeline Walton schreef een serie boeken naar aanleiding van het omvangrijke Mabinogion, waaronder "De kinderen van Llyr",
waarin de tragische lotgevallen van deze "laatsten der oude stammen", Pwyll, Manawyddan, Pryderi, Bran en hun zuster Branwen
worden verteld.

Ook zijn de verhalen van Asterix en Obelix erg bekend, geschreven door René Goscinny en geïllustreerd door Albert Uderzo. Er
werden in totaal 30 albums gemaakt, waarvan de laatste vier door Uderzo werden gemaakt vanwege de dood van Goscinny
.

In het boek de Nevelen van Avalon van Marion Zimmer Bradley worden de verhalen rond koning Arthur herverteld vanuit het
gezichtspunt van de vrouwelijke personages, tegen de achter
grond van een heidens en een opkomend christelijk geloof.

Zie ook
Lijst van personen in de Keltische mythologie
Ierse mythologie
Baskische mythologie

Externe links
Keltische religie, symboliek en mythologie
kopie van Histoportal Atlas van de Mythologie
(en) Sacred texts Keltische verhalen en mythologische teksten.
(en) CyberSamurai Encyclopedia of Celtic Mythology
(en) Patricia Monaghan, Encyclopedia of Celtic Mythology and Folklore, Facts on File: Nework
Y 2004

Referentie
1. (fr)Philippe W alter, Chrétien de T royes, Paris, Presses universitaires de France, coll. « Que sais-je ? »,
1997 (ISBN 978-2130483885 )

Godheden en mythische figuren of wezens in de Keltische mythologie

Abnoba · Ancamna · Andarta · Andraste · Anu · Artio · Arduinna · Arvernorix · Aufaniae · Ategnissa · Aveta · Badb ·
Banba · Belenos · Belisama · Bormo · Branwen · Breg · Bres · Breogán · Brigantia · Bussurigios · Cailleach · Camulos ·
Caturix · Cernunnos · Cicollos · Cissonius · Cú Chulainn · Dagda · Danu · Domnu · Epona · Ériu · Esus · Fand · Fódla ·
Gontia · Grannus · Gwendolyn · Herecura · Icovellauna · Intarabis · Inciona · Iouga · Lí Ban · Litavis · Llŷr · Loucetius ·
Lugh · Lugos · Luxovius · Macha · Marrigu · Matres · Mogons · Mogontia · Morrigan · Nemain · Nemetona · Ogma ·
Ogmios · Poeninus · Ritona · Rhenus · Rosmerta · Seela · Sequana · Sídhe · Suleviae · Taranis · Toutiorix · Teutanus ·
Teutates · Tuatha Dé Danann · Vassocaletis · Vellaunus · Vosegus · Xulsigiae

Mythologie
Europa: Baltische · Baskische · Bretonse · Christelijke · Etruskische · Finse · Friese · Germaanse ·
Griekse / A-Z · Keltische · Iers-Keltische · Lage Landen · Letse · Litouwse · Minoïsche ·
Noordse / A-Z · Nederlandse · Samische · Thracische · Russische · Romeinse / A-Z ·
Slavische · Welshe mythologie
Midden-Oosten: Abrahamitische (waaronder joodse, christelijke en islamitische) · Anatolische (waaronder
Frygische, Hattische, Hettitische en Hurritische) · Ammonitische · Arabische (zie ook
Abrahamitische) · Kanaänitische (waaronder Fenicische, zie ook Abrahamitische) ·
Mesopotamische (waaronder Sumerische, Akkadische, Babylonische, Assyrische en
Elamitische) · Perzische
Azië: Chinese · Hindoeïstische/Indiase · Indonesische · Japanse · Khmer · Koreaanse ·
 Tibetaanse
Afrika: Afrikaanse · Amazighische · Egyptische / A-Z · West-Afrikaanse
Amerika: Azteekse · Cherokee · Hopi · Inca · Inuit · Irokese · Maya · Purépecha · Zapoteekse
Oceanië: Aboriginal · Maori · Melanesische · Micronesische · Polynesische
Indo-Europees: Dyeus · Perkwunos

Zie de categorie Celtic mythology van Wikimedia Commons voor mediabestanden over
dit onderwerp.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Keltische_mythologie&oldid=52329721

"

Deze pagina is voor het laatst bewerkt op 23 sep 2018 om 13:07.

De tekst is beschikbaar onder de licentieCreative Commons Naamsvermelding/Gelijk delen, er kunnen aanvullende

voorwaarden van toepassing zijn. Zie degebruiksvoorwaarden voor meer informatie.
Wikipedia® is een geregistreerd handelsmerk van deWikimedia Foundation, Inc., een organisatie zonder winstoogmerk.