Professional Documents
Culture Documents
ابوحنیفه رح
ابوحنیفه رح
www.bidary.com
ػقيذٓي اٍبً
اث٘حْيفٔ
سحَٔ هللا
www.Bidary.com
ثيذاسي اسالٍي
1
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
ٍقذٍٔ ٍؤىف
ٵزبثي ٵڄ پيِ هڇ كاهيل فالٕڄي ٥ٲيلڃي اٽبٻ اثڈؽڂيٮڄ
رحمة للاه كهثبهڃي رڈؽيلٕ ،ٮبد فلاڇځل ،ايپبٿ ڇ ٕؾبثڄ ڇ ځيي
ٽڈ٤ٙگيوي ايْبٿ كه ثواثو ٽزٶٺپبٿ اٍذ.
كه ا يڀ فال ٕڄ؛ ٽڈ ٤ٙگيوي ا ٽبٻ كه هاث ٞڄ ثب ٥ٺټ ٵالٻ،
ث يبٿ ٽي ّڈك ،كه اكا ٽڄ ٽيفڈاځ يل ٵڄ ا ٽبٻ اى ّوٳ ڇ آٿ چڄ
ٽڂغو ثلاٿ ٽيّڈك ،ځچي ٵوكڃ ڇ اى آٿ ثو ؽنه كاّزڄ اٍذ .ڇ
ثب ثوفي اى اّٶبٷ ّوٵي ٵڄ ثڈٱڈ ٣پيڈٍزڄ ڇ اٽبٻ ڇ پيوڇاٿ
هاٍزيڂِ اى آٿڅب ځچي ٵوكڃاځل ،آّڂب ٽيّڈيټ.
ٍجحث اٗه:
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ دسثبسٓي ج٘حيذ
اٗه :ػقيذٓي اٗ دس ج٘حيذ «هللا»
اى ځٖڈ ٕي ٵڄ كه ٱوآٿ ڇ ٍڂذ كه ثبهڃي رڈؽ يل آ ٽلڃ،
٭چپيلڃ ٽيّڈك ٵڄ رڈؽيل ثو ٍڄ ٱَټ اٍذ:
.1رڈؽيل كه هثڈثيذ :ا٥زٲبك كاّزڀ ڇ ا٥زوا ٫ځپڈكٿ ثڄ
ثو ڇ رٖو ٫ٵڂڂلڃ ايڂٶڄ فلاڇځل ٽز٦بٷ رڂچب فبٹٰ ،ٽلّ
كه ځ٢بٻ څَزي اٍذ.
.2رڈؽ يل كه اٹڈڅ يذ :ا٥ز ٲبك كا ّزڀ ثڄ ايڂ ٶڄ «هللا»
رڂ چب ما ري ا ٍذ ٵڄ ٍياڇاه ٥جبكد ا ٍذ ڇ څ پڄي
ٽ٦جڈكڅبي كيگو ثبٝٺڂل .ڇ ٽقٖڈٓ ٵوكٿ اځڈا٥ ٣جبكاد
رل كه رب فلاڇځر
رلٿ ثر
رويٴ ځگوكاځير رل ڇ ّر
رواي فلاڇځرثر
٥جبكد.
.3رڈؽيل كه اٍپبء ڇ ٕٮبد :ځبٽگناهي ڇ رڈٕي ٬فلاڇځل
ثب ځبٽ چبي ځي ٶڈ ڇ ٕٮبري ٵڄ كه ٵ زبة ڇ ٍڂذ ثواي
فلاڇ ځل ٽز ٦بٷ آ ٽلڃ ا ٍذ ،ثب ا٥ز ٲبك ثڄ ايڂ ٶڄ ا يڀ
ځبٽ چب ڇ ٕٮبد ثو ر پبٽي ٽ ٮبڅيټ ٵ پبٷ ٵڄ ّبي َزڄي
ٽ ٲبٻ فلاڇ ځل ا ٍذ كال ٹذ كاه ځل ڇ ؽٲي ٲذ ٽ ٮبڅيټ آٿ څب
ها ثب رٲَيپبد ٽنٵڈه صبثذ ثلاځيټ.
ا ٽبٻ اثڈؽڂي ٮڄ ٽي٭وٽب يل« :فلاڇ ځل ٽز ٦بٷ ثڄ ٕٮبد
ٽقٺڈٱبد رڈٕي ٬ځپيّڈك».
2
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
ڇ ٽي٭وٽب يل « :ثواي ٵ َي ّبي َزڄ ځي َذ ،چ ييي اى عب ځت
فڈك كه ٽڈهك «هللا» ثگڈ يل ،ثٺ ٶڄ ثب يل اڇ ها ثڄ آٿ چڄ فڈكُ
ڇ ٕ ٬ٵوكڃ ،ڇ ٕ ٬ځ پبييټ» .ڇ كه عبيي كي گو ٽي٭وٽب يل« :هللا»
اى ثبال ٕلا ىكڃ ٽيّڈك ځڄ اى پبييڀ ڇٕٮذ پبييڂي كه رڈٕي٬
هثڈثيذ ڇ اٹڈڅيذ عبيگبڅي ځلاهك» . ...ڇ كيگو ٍقڂبځي ٵڄ
كه ايڀثبهڃ اى اٽبٻ ځٲٸ ّلڃ اٍذ.
ايڀ څب هكي َذ ثو ٵ َبځي ٵڄ ر ٖڈه ٵوكڃا ځل ،رٲ َيټ ث ڂلي
ٽنٵڈه ها اثڀ ريپيڄ اى فڈكُ ٍبفزڄ اٍذ.
ّٻ :رڈ ٍٸ ّو٥يڄ عبيي ڇ ثب ٝٸ كاځ َزڀ رڈ ٍٸ ٍبفزگي ڇ كڇ
ً ٽ َئٺڄي رڈ ٍٸ ،ٽ َئٺڄاي ث َيبه ٽ چټ ڇ اى ځب عبيي :ٱ٦ ٞب
ٽَبئٺي ا ٍذ ،ٵڄ ثل٥ذ گناهي ڇ افزال ِ٫كه آٿ ،ٽيبٿ عبڅالٿ ڇ
څڈاپوٍزبٿ ثَيبه ٕڈهد گو٭زڄ اٍذ.
رڈٍٸ ثڄ كالٹذ ځٖڈٓ ٱوآٿ ڇ ٍڂذ كڇ ځڈ ٣اٍذ:
.2رڈٍٸ ثل٥ي ڇ ځبعبيي .1رڈٍٸ عبيي
رڈٍٸ عبيي ثو ٍڄ ځڈ ٣اٍذ:
اٹ -٬رڈٍٸ ثڄ اٍپبء ڇ ٕٮبد فلاڇځل ٽز٦بٷ.
فلاڇ ځل ٽز ٦بٷ ٽي٭وٽب يل ٗ« :هلل اال سَبء اىح سْي فبدػ٘ٓ
ثٖااب»(:فلاڇځررل اٍررپچبي ځيٶررڈيي كاهك ،اڇ ها ثررب آٿڅررب
ثقڈاځيل».
ة -رڈ ٍٸ ثڄ ا ٥پبٷ ځي ٶڈ؛ چڂبځ ٶڄ كه اؽبك يش ڇ كا ٍزبٿ ٍڄ
ځٮوي ٵڄ كه ٩به ٽؾجڈً ّلڃ ثڈكځل ،آٽلڃ اٍذ.
ط -رڈٍٸ ثڄ ك٥بي ٭وك ٕبٹؼ ىځلڃ ،ثلٹيٸ ٥پٸ آځبځي ٵڄ ثڄ
فلٽذ پيبٽجو ٽيآٽلځل ڇ اى ايْبٿ كهفڈاٍذ ك٥ب ٽيٵوكځل.
ثغي ايڀ ٍڄ ځڈ ،٣رپبٻ اځڈا ٣كيگو رڈٍٸ ثل٥ي ڇ
ځبعبييځل.
اٽبٻ اثڈؽڂيٮڄ رحمة للاهللاكه ثربة رڈٍرٸ ثرڄ ّرلد اؽزيربٛ
ٽي ٵوك؛ رب عبيي ٵڄ رڈ ٍٸ ثب اٹ ٮب ٟكڇ پچ ٺڈيي ها ٵڄ
اؽزپبٷ ٕؾيؼ ڇ اّزجبڃ كه آځچب ڇعڈك كاّذ ،ٽٶوڇڃ ٽيكاځَذ
ڇ اى ثڄ ٵبه ثوكٿ چڂيڀ اٹٮب١ي ځچري ٽيٵروك ،اٽربٻ رحمة للاهللاللا
ٽي٭وٽب يل« :ٽ ٶوڇڃ ٽيكاځټ ٵڄ ٭وكي كه ك ٥بيِ ثگڈ يل؛ اى
٥يد ٥و ّذ ،يب ثڄؽٰ رڈ ٽي فڈاڅټ ٵڄ ثڄ رٶ يڄگبڅچبي
ٽقٺڈٱبرذ »..،ڇ كيگو ٍقڂبٿ ځٲٸ ّلڃ اى اڇ ٵڄ كه اكا ٽڄي
ثؾش مٵو فڈاڅيټ ځپڈك.
ثب ا يڀ ؽبٷ ٽيثيڂيټ ث َيبهي اى ٽڂز َجبٿ ثڄ ٽنڅت
ؽڂ ٮي ،اى ٥ٲ يلڃي ا ٽبٻ اثڈؽڂي ٮڄ ٽڂ ؾوّ ٫لڃ ڇ ثڄ رڈ ٍٸ
ځبعبيي ڇ فڈك ٍبفزڄ هڇي آڇهكڃاځل ڇ څو ٵ َي آٿ څب ها اى
ايڀ ٥پٸ ځبهڇا ٽڂ ٤ڇ ثب آٿڅب ٽقبٹٮذ ٵڂل ،ٽزچټ ،ثڄ كڇٍذ
3
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
ځلاّزڀ اڇٹيبء ڇ اځجيبء ٽيّڈك.
ج٘سو ثٔ ّبٍٖبي خذاّٗذ ٍحؼبه
-1اٽبٻ اثڈؽڂيٮڄ كه ٽڈهك رڈٍٸ ّو٥يِ عبيي ڇ ځچي اى رڈٍٸ
ثل٥يِ ځب عبيي ،ٽي٭وٽب يل « :ثواي ٵ َي ّبي َزڄ ځي َذ ٵڄ
فلاڇ ځل ها ،عي ثب ك ٥بيي ٵڄ اڇ ا عبىڃ ڇ ثلاٿ ك ٍزڈه
كاكڃ اٍذ ،ثقڈاځل ڇ فلاڇځل كه آيڄي ك٥بيي ىيو ٵڄ رڈٍٸ
ٽْوڇ ٣ها ثيبٿ ٽيٵڂل ،ٽي٭وٽبيل ٗ« :هلل االسَبء ٗ اىحسْي
فبدػ٘ٓ ث ٖب ٗ رسٗا ا ىزيِ يي حذُٗ في أ سَبئٔ» ( :ثواي
فلا ځبٽ چبيي ځي ٶڈ ا ٍذ ،پٌ اڇ ها ثب آٿ ځبٽ چب ثقڈاځيل
ڇ ٵ َبځي ٵڄ كه ځبٽ چبي اڇ ٵ غوڇي ٽيٵڂ ڂل ها ه څب ٍبىيل،
ثيڇكي ٵيٮو آځچڄ ٽيٵوكځل ها فڈاڅڂل كيل)« .ا٥وا»181/٫
ج٘سو ثب ميَبت ّب جبيض ٗ ثذػي
-2ا ٽبٻ اثڈؽڂي ٮڄ ٽيگڈ يل« :ٽ ٶوڇڃ ا ٍذ كه ك ٥ب ث گڈييټ:
فلاڇځلا! اى ثؾٰ ٭الٿ ٵٌ ،يب ثؾٰ پيبٽجواٿ ڇ هٍڈالځذ ڇ
يب ث ؾٰ ث يذ اٹ ؾواٻ ڇ ٽ ْ٦و اٹ ؾواٻ ،ٽي فڈاڅټ ٽ ْٶٺټ ها
1
ؽٸ ٵڂي ڇيب»...
-3ا ٽبٻ اثڈؽڂيٮڄ ٽيگڈ يل :ثواي ٵ َي ّبيَزڄ ځيَذ فلاڇځل
ها ث غي ثب فڈك اڇ(ا ٍپچبٕ ،ٮبد ڇ څ پبٿ هڇ ّي ٵڄ ٽ ْوڇ٣
رڈ
رل اى رررڄ ثگڈيررذ ٵرروڇڃ اٍر
رل ڇ ٽٶر
رواه كاكڃ) ثقڈاځر ٱر
2
ٽيفڈاڅټ ثڄ رٶيڄگبڅچبي ٥يدِ ٥وّذ يب ثؾٰ ٽقٺڈٱبرذ»...
ٍ -4ڈٻ:كيلگبڃ اٽبٻ اثڈؽڂيٮڄ كه اصجبد ٕٮبد فلاڇځل ٽز٦بٷ
ڇ هك عچپيڄ.
-5اٽبٻ اثڈ ؽڂيٮڄ ٽيگڈيل :فلاڇځل ثب ٕٮبد ٽقٺڈٱبد رڈٕي٬
ځپي ّڈك ڇ ٚ٩ت ڇ هٙبي اڇ ثلڇٿ ٵيٮيذ كڇ ٕٮذ اى ٕٮبد اڇ
ر٦بٹي ثْپبه ٽيهڇك ،ايڀ ٥ٲيلڃي اڅٸ ٍڂذ 1ڇ عپب٥ذ اٍذ.
1ر ه .ٳ .ثڄ ّوػ اٹ٦ٲيلح اٹٞؾبڇي 234/ڇ ارؾب ٫اٹَبكح 285/2ڇ ّوػ اٹٮٲڄ االٵجو198./
2ر اٽبٻ اثڈؽڂيٮڄ ڇ اٽربٻ ٽؾپرل ٽ٦زٲلځرل :ٽٶروڇڃ اٍرذ اځَربٿ كه ك٥ربيِ ثگڈيرل:
پوڇهك گبها اى رڈ ثڄ رٶ يڄ گبڃ ٥يد ٥و ّذ ٽي فڈاڅټ »...چوا ٵڄ ځ ٖي ثو عڈاى چ ڂيڀ
ك ٥بيي ڇ عڈك ځلاهك ،ا ٽب ا ٽبٻ اثڈيڈ ٍ ٬ثلٹيٸ ؽليضي ٵڄ كه آٿ پ يبٽجو كه ك ٥بيِ
ٽي٭وٽب يل :پوڇهك گبها ،اى رڈ ثڄ رٶ يڄ گبڃ ٥يد ٥و ّذ ڇ ٽڂز چبي هؽپ زذ ٽي فڈاڅټ»...
عبيي كاځ َزڄ .ا يڀ ؽليش ها ثيچ ٲي كه ٵ زبة ا ٹل٥ڈاد اٹٶج يوح هڇا يذ ٵوكڃ ا ٍذ.
اٹجڂبيخ 382/9ڇ ځٖت اٹوايخ 272/4؛ كه ايڀ ؽليش ٍڄ ايواك ڇعڈك كاهك :اٹ-٬كاڇك ثڀ
اثڈ ٥بٕټ اى اثڀ ٽَ٦ڈك ؽليش ځْڂيلڃ اٍذ.
ة-ػجذاىَيل ثِ جشيج ٍذىس اسث ٗسٗايبت سا ثٔ ط٘ست ٍشسو ّقو ٍيمْذ.
د٥-پوثڀ څبهڇٿ ٽزچټ ثڄ كهڇ٩گڈيي اٍذ.
1ر اٽبٻ اثڈؽڂيٮڄ كه ٽزڀ إٞالػ اڅٸٍڂذ ها ثٶبه ثوكڃ ،ايڀ كٹيٺي اٍذ ٵڄ ايڀ إٞالػ
كه ٖ٥و پيْڂيبٿ ّڂبفزڄ ّلڃ ڇ ٽ٦وڇ ٫ثڈكڃ اٍذ ،چڈٿ اٽبٻ كه ٍبٷ 88/ڃ .ٽزڈٹرل ڇ كه
ٍبٷ 158/ڃ .ڇ٭بد ٵوكڃ اٍذ ڇ ثيْزو ٭وٱڄڅبي گپواڃ كه اڇافو كڇهاٿ ٕؾبثڄ ١چڈه ٵوكڃ
ڇ كه كڇهاٿ ربث٦يڀ ڇ ٍٺ ٬پٌ اى آځبٿ ا٭يايِ يب٭زڄاځل ڇ اى څپبٿ ىٽبٿ ٙوڇهد ايغبة
4
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
ڇ فلاڇځل ٚ٩ت ٽيٵڂل ڇ هاٙي ٽيّڈك ڇ عبيي ځيَذ ٵڄ ثگڈييټ
ٚ٩ت ڇ هٙبي فلاڇځل پبكاُ اڇٍذ .ڇ ٽَٺپبٿ ثبيل فلاڇځل ها
څپبٿ گڈځڄ ٵڄ اڇ فڈك ڇٕي ٬ٵوكڃ رڈٕي ٬ٵڂل.
ڇ ٽي گڈيل :فلاڇځل ٽز٦بٷ ثي ځيبى اٍذ ،ځياكڃ ڇ ىاكڃ ځْلڃ
ڇ ٵَي څپزبي اڇ ځيَذ ،ىځلڃ ،رڈاځبّ ،ڂڈا ،ثيڂب ،آگبڃ ڇ
٥بٹټ اٍذ .كٍذ فلاڇځل ثبالي كٍزچبي ٽقٺڈٱبد اٍذ ڇ كٍذ ڇ
چ چوڃي فلاڇ ځل ٽز ٦بٷ څپبځ ڂل ك ٍذ ڇ (ڇ عڄ)چچوڃي ٽقٺڈ ٱبد
ځيَذ.
-6اٽبٻ ٽي ٭وٽبيل :فلڇځل ٽز٦بٷ چڂبځٶڄ فڈكُ ٭وٽڈكڃ كٍرذ،
ٕڈهد ڇ ځ ٮٌ كاهك ڇ ر پبٻ آځ چڄ كه ٱوآٿ ،اى ك ٍذٕ ،ڈهد ڇ
ځ ٮٌ آ ٽلڃ ثلڇٿ ر ٦ييڀ ٵيٮ يذٕ ،ٮبد فلاڇ ځل ا ٍذ ڇ عبيي
ځي َذ ٵڄ ث گڈييټ ٽڂ ٢ڈه اى ك ٍذ فلاڇ ځل ٱلهد ڇ يب ځ ٦پذ
اڇ ٍذ؛ ى يوا ٽڈ عت ر ٞ٦يٸ ّلٿ ٕٮذ ٽي ّڈك ڇ ا يڀ ٥ٲ يلڃي
2
ٱلهيچب ڇ ٽ٦زيٹيچب اٍذ.
-6ٽي٭وٽبيل ثواي ٵَي ّبيَزڄ ځيَذ كه ٽڈهك ماد فلاڇځرل
ا ١چبه ځ ٢و ٵ ڂل ،ثٺ ٶڄ الىٻ ا ٍذ فلاڇ ځل ها ثڄ آځ چڄ فڈك
رڈٕي ٬ٵوكڃ ،رڈٕي ٬ٵڂيټ ڇ ځجبيل كه ثبهڃي فلاڇځل ٽز٦بٷ
ٵڄ پوڇهك گبه عچبځ يبٿ ا ٍذ ثب هأي ڇ ځ ٢و ّق ٖي چ ييي
1
ثگڈييټ.
-7ڇٱزي اى اٽبٻ كهثبهڃي ځيڇٷ فلاڇځل ٍإاٷ ّرل ،٭وٽرڈك:
2
ثلڇٿ ٵيٮيذ ٭وڇك ٽيآيل.
-8اٽبٻ اثڈؽڂيٮڄ ٽيگڈيل :فلاڇځل ٽز٦بٷ اى ثبال ٕرلا ىكڃ
ٽي ّڈك ،ځڄ اى پبييڀ چوا ٵڄ پبييڀ كه ٕٮبد هثڈث يذ ڇ
3
اٹڈڅيذ عبيگبڅي ځلاهك.
ٽيٵوك ٵڄ پيوڇاٿ ٍڂذ پيبٽجو اى څڈاپوٍزبٿ علا ڇ ٽْقٔ ّڈځل ڇ گٮزڂي اٍذ ٵڄ :إٞالػ
اڅٸ ٍڂذ ثب اڅٸؽليشٝ ،بئٮڄي ٽڂٖڈهڃ ڇ ٭وٱڄي ځبعيڄ ثو يٴ گوڇڃ ي٦ڂي :اڅٸ ٍڂذ اٝالٯ
ٽي ّڈك ڇ ايڂچب ځبٽچبيي ثواي گوڇڅي اٍذ ٵڄ اى پيبٽجو ڇ إؾبثِ پيوڇي ٽيٵڂڂل ڇ ثو
٥ٲيلڃي آځبٿ اٍزڈاهځل.
2ر ه .ٳ .ثڄ اٹٮٲڄ االٵجو 382/ڇ ٽ٦زيٹڄ ٭وٱڄايَذ ٵڄ كه اڇافو كڇهاٿ ثڂي اٽيڄ ثڈعڈك
آٽل ،ٽڈٌٍ ايڀ ٭وٱڄ ڇإٸ ثڀ ٞ٥بء اٍذ ،پيوڇاٿ ايڀ ٭وٱڄ ها كه ٭بهٍي « ٥لٹي ٽنڅت»
ځيي ٽيگٮزڂل ايڂچب ثواي اصجبد ٥ٲبيل ڇ ا٭ٶبه فڈك ٱڈا٥ل ٭ٺَٮي ها ثٶبه ٽيثوكځل ڇ
ثڄ ٽجبؽش ٥ٲٺي ڇ ٽڂٞٲي ٽزڈٍٸ ٽيّلځل ،ثڄ څپيڀ كٹيٸ ثْلد ٽڈهك ځٲل ا٩ٺت ٭وٯ اٍالٽي
ثڈيژڃ ٽ ؾلصيڀ ڇ ا ّب٥وڃ ڇا ٱّ ٤لځل ڇ ا يڀ ٭و ٱڄ آ يبد ٱوآٿ ها ٝجٰ ٱڈا ٥ل ٵال ٽي
ربڇيٺچبي ٥ٲٺي ٽيٵڂل؛ ڇ ثڄ ٥ٲيلڃي آځچب ٥ٲٸ ثو ځٲٸ(ٱوآٿ ڇ ٍڂذ) ٽٲلٻ اٍذ«.ٽزوعټ»
– 1ه.ٳ ّوػ اٹ٦ٲيلڃ اٹٞؾبڇي ( ،)427/2ثڄ رؾٲيٰ كٵزڈه روٵي ڇ عالء اٹ٦يڀ 368/
– 2ه.ٳ ٥ٲيلڃ اٹَٺ ٬إؾبة اٹؾليشٝ 42/ج ٤كاهاٹَٺٮيڄ ڇ االٍپبء ڇ اٹٖٮبد ثيچٲي456/
ڇ ٵڈصوي ثو ايڀ ٍٶڈٿ ٵوكڃ اٍذ ڇ ّوػ ٥ٲيلڃ اٹٞؾبڇيڄ 245/ثب رقويظ آٹجبځي ڇ ّروػ
اٹٮٲڄ االٵجو ٽال ٥ٺي ٱبهي68./
– 3اٹٮٲڄ االٍج51/ٜ
5
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
-9ڇ ٽيگڈيل :فلاڇځل ٚ٩ت ٽيٵڂل هاٙي ٽيّڈك ،گٮزڄ ځْرڈك،
4
ٚ٩ت اڇ ر٦بٹي ٥ناة ڇ هٙبي اڇ پبكاُ اڇٍذ.
ِ ٽقٺڈٱبرِ ّرجبڅذ -11ڇ ٽيگڈيل :فلاڇځل ٽز٦بٷ ثب څيچ چيي
ځلاهك ڇ څيچ يٴ اى ٽقٺڈ ٱبدّ ،جيڄ فلاڇ ځل ځي َذ .څ پڈاهڃ
5
ثب اٍټڅب ڇ ٕٮبرِ ثڈكڃ ڇ فڈاڅل ثڈك.
-11ڇ ٽيگڈيلٕ :ٮبد فلاڇځل ،ٽقبٹٕ ٬رٮبد ٽقٺڈٱربد اٍرذ،
ٽيكاځل ځڄ څپبځڂل كاځَزڀ ٽب ،ٱلهد كاهك ځڄ څپبځڂل ٱلهد
ٽب ،ٽيثي ڂل ځڄ څپبځ ڂل ك يلٿ ٽب ،ٽي ّڂڈك ځڄ ٽبځ ڂل ّڂيلٿ
6
ٽب ،ڇ ٍقڀ ٽيگڈيل ځڄ څپچڈٿ ٍقڀ گٮزڀ ٽب.
-12ڇ ٽيگڈيل :فلاڇځل ثب ٕٮبدِ ٽقٺڈٱبد رڈٕي ٬ځپيّڈك.
-13ڇ ٽيگڈيل :څو ٵٌ فلاڇځرل ها ثرب ٽٮچرڈٽي اى ٽٮربڅيټ
ث ْوي رڈ ٕي ٬ٵ ڂل ،ثي ٲيڀ ٵب٭و ّلڃ ا ٍذ .ڇ اى ا ٽبٻ ځ ٦يټ
ثڀ ؽپبك هؽپڄ هللا هڇايذ اٍذ ٵڄ ٭وٽڈك:څو ٵٌ فلاڇځل ها ثڄ
ٽقٺڈٱبد رْجيڄ ٵڂل ،ثيٲيڀ ٵڄ ٵب٭و ّلڃ ڇ څو ٵٌ ٕٮزي اى
ٕٮبري ها ٵڄ فلاڇ ځل ،فڈكُ ها ثب آځ چب رڈ ٕي ٬ٵوكڃ ،ځ ٮي
ٵڂل ثلڇٿ ّٴ ٵب٭و ّلڃ اٍذ »...گٮزڂي اٍذ ٵڄ ٥ٲيلڃي څپڄي
ٍٺٕ ٬بٹؼ ٕؾبثڄ ،ربث٦يڀ ڇ رج ٤ربث٦يڀ -څپيڀ اٍذ.
-14ڇ ٽي ٭وٽبيلٕ :ٮبد فلاڇځل ماري ڇ ٭٦ٺي اٍذٕ ،ٮبد ماري
ٽبځڂل :ؽيبد ،ٱلهدّ ،ڂڈايي ،ثيڂبيي ،اهاكڃ ڇ »...ڇ ٕٮبد
٭ ٦ٺي ٽبځ ڂل :آ٭و يلٿ ،هڇىي كاكٿ ،ثڈ عڈك آڇهكٿ ،ا ثلا ٣ڇ
ٍبفزڀ ڇ »...ڇ فلاڇ ځل ٽز ٦بٷ څ پڈاهڃ ثب ٕٮبرِ ثڈكڃ ڇ
1
فڈاڅل ثڈك.
رڈٙيؼ ٕ :ٮبد ماري ڇ ٭٦ٺي ٵڄ اٽبٻ مٵو ٵوكڃ ٭ٲ ٜر٦لاكي
اى ٕٮبد فلاڇ ځل ا ٍذ ڇ ثب يل كاځ َذ ٵڄ څ پڄي ٕٮبد فلاڇ ځل
ايڂ چب ځي َذ ڇ ٽڂ ٢ڈه ا ٽبٻ ځ يي ا يڀ ځي َذ ٵڄ څ پڄي ٕٮبد
فلاڇځل څپيڀڅبٍذ.
-15ڇ ٽي گڈيل :څپڈاهڃ فلاڇځل ٽز٦بٷ ٭ب٥ٸ ا٭٦ربٹِ ثرڈكڃ ڇ
٭ ٦ٸ اى ٕٮبد اى ٹي 2اڇ ر ٦بٹي ا ٍذ ڇ فلاڇ ځل ٽز ٦بٷ ٭ب ٥ٸ
ا ٍذ ڇ ٭ ٦ٸ كه اىٷ ٕٮذ اڇ ر ٦بٹي ثڈكڃ ڇ ٽٮ ٦ڈٷ ،ٽق ٺڈٯ
فلاڇځل اٍذ.
-3اٹٮٲڄ االثَ 46/ٜڇ اثڀ ريپيڄ ايڀ عپالد ها كه ٽغپرڈ ٣اٹٮزربڇي 48/5ڇ اثرڀ ٱريټ كه
اعزپب ٣عيڈُ االٍالٽيڄ 139/ڇ مڅجي كه اٹ٦ٺڈ 182-181/ڇ اثڀ ٱلاٽڄ كه اٹ٦ٺڈ 116/ڇ اثرڀ
اثي اٹ٦ي كه ّوػ اٹٞؾبڇيڄ 381/اى ٱڈٷ اٽبٻ اثڈؽڂيٮڄ ځٲٸ ٵوكڃاځل .اى ٥جربهد ٭رڈٯ
اٍزڂجب ٛٽيّڈك ٵڄ ثڄ ا٥زٲبك اٽبٻ اثڈ ؽڂيٮڄ څو ٵٌ ٽ٦زٲل ثڄ ٕٮذ ثبال(٥ٺڈ) ثڈكٿ ثب
ر پبٻ ا ځڈا ٣ا ٥ټ اى ثبال ثڈكٿ ماد ڇ ٽ ٲبٻ ڇ ٱ چو اٹ چي ،ثواي فلاڇ ځل ځجب ّل ،ٵب٭و
اٍذ .ثب رڈعڄ ثڄ كيلگبڃ ايڀ اٽبٻ ثيهگڈاه ڇ كيگو ائپڄ ڇ ٍٺٕ ٬بٹؼ ،ڇ٦ٙيذ ا٥زٲبكي
ٵ َبځي ٵڄ ٽ٦زٲل ځل فلاڇ ځل كه څو عب څَذ ڇ ٥ٲ يلڃ كاه ځل فلاڇ ځل كه څيچ عچ زي ځي َذ،
ځڄ كافٸ ٥بٹټ ڇ ځڄ فبهط اى آٿ ڇ ...ڇ اٽضبٷ ايڀ ثبڇهڅبي ثبٝٸ ها كاهځل ،چيَذ؟؟؟
-4االٍپبء ڇ اٹٖٮبد429/
-1اٹٮٲڄ االثَ56/ٜ
– 2االٍپبء ڇ اٹٖٮبد 178/2
– 3اٹٮٲڄ االٵجو382/
– 4اٹٮٲڄ االٵجو 381/
7
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
-23ڇ ٽيگڈيل :ٽڈٍي ٍقڀ فلاڇځل ها ّڂيلڃ اٍرذ ،څپربځٞڈه
ٵڄ فلاڇځل ٽي٭وٽبيل ٗ« :ميٌ هللا ٍ٘سي جنييَب»( :فلاڇځل ثب
6
ٽڈٍي ٍقڀ گٮذ ٍقڀ گٮزڂي)
-24ڇ ٽي گڈيل :ٱوآٿ ٵالٻ هللا اٍذ ٵڄ كه ٽٖؾٮچب ځڈّرزڄ ڇ كه
ٱٺج چب ؽ ٮ ٠ڇ ثب ىثبځ چب فڈا ځلڃ ڇ ثو پ يبٽجو ځبىٷ ّلڃ
7
اٍذ.
8
-25ڇ ٽيگڈيل :ٱوآٿ ٽقٺڈٯ ځيَذ.
فالٕڄ ثؾش
-1اٽبٻ اثڈؽڂيٮڄ رڈٍٸ ثب ٵٺپبد ڇ اٹٮب١ي ها ٵڄ كه ٱوآٿ
ڇ ٍڂذ ٕؾيؼ ځيبٽلڃ ،ٽٶوڇڃ ٽيكاځل.
-2اٽبٻ اثڈؽڂيٮڄ رپربٽي اٍرټڅب ڇ ٕرٮبد ځيٶرڈيي ها ٵرڄ
فلاڇځل ثواي فڈكُ صبثذ كاځَزڄ ،ثگڈځڄاي ٵڄ ّبيَزڄي ٽٲبٻ
اڇ ر ٦بٹي ا ٍذ ،صب ثذ ٽيكا ځل ڇ څپچ ڂيڀ ٽ٦ز ٲل ا ٍذ ٵڄ
فلاڇ ځل اى ٽ ْبثچذ ثڄ ٽقٺڈ ٱبد ڇ ٽ ْبثچذ ٽقٺڈ ٱبد ثب اڇ،
پبٳ ڇ ٽڂيڃ اٍذ.
ّڈ (ثربال ثرڈكٿ) -3اٽبٻ اثڈؽڂيٮڄ ٽ٦زٲل اٍذ ،څوٵٌ ٕٮذ ٥ٺ
فلاڇځل ها اځٶبه ٵڂل ،ٵب٭و اٍذ.
-4اٽبٻ اثڈؽڂيٮڄ ٽ٦زٲل اٍذ ،ٱوآٿ ٵالٻ فلا اٍذ ڇ ٽقٺرڈٯ
ځيَذ.
-6اٱ َبٻ ٍڄگبځڄ رڈؽ يل ٵڄ ٥جبهر ڂل اى :رڈؽ يل هثڈث يذ،
رڈؽ يل اٹڈڅ يذ ڇ رڈؽ يل ا ٍپبء ڇ ٕٮبد ،كه ٍقڂبٿ ڇ ٵالٻ
اٽبٻ اثڈؽڂيٮڄ ڇاهك ّلڃ اٍذ.
رجٖوڃ:
ثواكه ٽ َٺپبٿ! اى ٍقڂبٿ ا ٽبٻ ثڈ ٙڈػ ٭چپ يلڃ ٽي ّڈك ٵڄ
څ پڄي ٕٮبد فلڇ ځل ها ثلڇٿ ر ْجيڄ ڇ رپض يٸ صب ثذ ٽيكا ځل ڇ
فلاڇځل ها ثلڇٿ رٞ٦يٸ(ځٮي) ٕٮبد ٽڂيڃ كاځَزڄ ڇ ٕٮذ ٥ٺڈ
ها ثواي فلاڇځل صبثذ ٽيكاځل ڇ ثو ايڀ ثبڇه اٍذ ٵڄ ٱوآٿ
٥و ثي ،ٵالٻ ؽٲي ٲي فلاڇ ځل ا ٍذ ڇ ٍيلځب ٽڈ ٍي ٥ٺيڄاٹ َالٻ
ً ٍقڀ فلاڇ ځل ها ّڂيلڃ ڇ فلاڇ ځل ثلڇٿ ٵيٮ يذ ثڄ ؽٲيٲ زب
آ ٍپبٿ كځ يب ٭وڇك ٽيآ يل ڇ ڇ عڄ(چچوڃ) ڇ يل(ك ٍذ) اى ٕٮبد
5
اٹٮٲڄ االٵجو381 / –
6
اٹڂَبء164/ –
7
اٹٮٲ ٤االٵجو382/ –
8
اٹٮٲڄ االٵجو381/ –
8
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
فلاڇځل ٽز٦بٷ اٍذ ڇ رأڇيٸ څيچ يٴ اى ٕٮبد فلاڇځل ،عبيي
ځيَذ.
كه ځزي غڄ :ځجب يل ٵ َي ثگڈ يل ،ٽڂ ٢ڈه اى ك ٍذ فلاڇ ځل ٱلهد
اڇ ڇ ٽڂ٢ڈه اى ٚ٩ت اڇ ٥ناة ڇ ٽڂ٢ڈه اى هٙبي اٹچي پبكاُ
اڇٍذ؛ ىيوا ايڀ گڈځڄ ربڇيٸ ٕٮبد ٽڈعت رٞ٦يٸ ٕٮبد ٽي ّڈك
ٵڄ ٥ٲيلڃي عچپيڄ اٍذ.
ثب ڇ عڈك ا يڀ ٍقڂبٿ ڇا ٙؼ ڇ هڇ ّڀ ا ٽبٻ اثڈؽڂي ٮڄ عبي ث َي
ر ٦غت ا ٍذ ٵڄ ٽبرو يليچب ٥ٲ يلڃي ا يڀ ا ٽبٻ ثيه گڈاه روٳ
ٽيٵڂ ڂل ڇ څپ گبٻ ثب عچپي چب ،ٽڂ ٶو ثبال ثڈكٿ هللا ّلڃ ڇ ثڄ
فٺٰ ٱوآٿ ڇ ؽبكس ثڈكٿ ٵالٻ اىٹي ٱبئٺڂل ڇ ثَيبهي اى ٕٮبد
فلاي ٽز٦بٷ ها ځٮي ڇ اٹٮبٕ ٟٮبد ها رؾوي ٬ٽيٵڂڂل؟!
ٽج ؾش كڇٻ٥ :ٲيلڃي ا ٽبٻ اثڈؽڂي ٮڄ كه اصجبد رٲليو اٹچي ڇ
كهعبد آٿ.
ځ ٖڈٓ ٱوآٿ ڇ ٍڂذ كال ٹذ ثوايڀ كاهك ٵڄ اي پبٿ ثڄ ر ٲليو
كاهاي چچبه كهعڄ اٍذ ڇ ايپبٿ ثڄ آٿ ٵبٽٸ ځپي ّڈك ،ٽگو ثب
پنيوُ څو چچبه كهعڄ ٵڄ ٥جبهرڂل اى:
-1ايپبٿ ثڄ ٥ٺټ پيْي گيوځلڃي اٹچي -2 .ايپبٿ ثرڄ ايڂٶرڄ
آٿ چڄ ثڈ عڈك ٽيآ يل ،ځڈ ّزڄ ّلڃ ا ٍذ .ڇ ا يڀ ځڈ ّزڄڅب اى
اىٷ پيِ اى فٺ ٲذ آ ٍپبځچب ڇ ى ٽيڀ ،كه « ٹڈػ ٽؾ ٮڈ »ٟثڈكڃ
ربٻ
رواي رپرري ،ثرروي اٹچررڄ اهاكڃي ٭واگيرربٿ ثررذ-3 .ايپر اٍر
ٽقٺڈٱبد ڇ ا٭٦بٷ ثڂلگبٿ ڇ ٩يوڃ...
-4ايپبٿ ثڄ ايڀ ٵڄ رپبٻ آٿ چڄ ڇعرڈك كاهك ،فرلا آ٭ويرلڃ
اٍذ.
ا ٽبٻ اثڈؽڂي ٮڄ ٍقڂبځي كاهك ٵڄ ثڄ څو يٴ اى ا يڀ كه عبد
اّبهڃ ٵوكڃ اٍذ.
-1ٽوكي پيِ اٽبٻ اثڈؽڂيٮڄ آٽرل ڇ كهثربهڃي رٲرليو ثؾرش
ٽي ٵوك ،ا ٽبٻ ثڄ اڇ گ ٮذ :ٽ گو ځپيكا ځي ٵ َي ٵڄ كه ٽڈهك
ر ٲليو اځلي ْڄ ڇ ٵبڇُ ٽيٵ ڂل ،څپبځ ڂل ٵ َي ا ٍذ ٵڄ ثڄ
فڈه ّيل ٽيځ گوك ،څو چڄ ثي ْزو ځ گبڃ ٽيٵ ڂل ،ثو ؽ يورِ
1
ا٭يڇكڃ ٽيّڈك.
ا ٽبٻ ثب ا يڀ ٍقڀ ٽيفڈا ٍذ اڇ ها اى ٭وڇ ه ٭زڀ كه ٽ َبئٸ
٩يجي ڇ رالُ ڇ عَزغڈ كه ايڀ ىٽيڂڄ ثو ؽنه كاهك ڇ څل ٫اى
ايڀ ٍقڀ اصجبد كهعبد رٲليو ،مٵو ّلڃ ځيَذ.
-2اٹٮٲڄ االٵجو383.-382/
-3اٹٮٲڄ االٵجو
َٕ- 4بُ
-5اى٘طئ ٍغ ششحٖب11/
-6اٹٮٲڄ االٵجو382/
-1اٹٮٲڄ االٵجو382/
-1اٹٮٲڄ االٵجو384/
-3اٹڈٕيڄ ٽّ ٤وؽچب41/
-4اٹٮٲڄ االٵجو383/
18
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
گوك يلڃ ا ٍذ .ڇ ر پبٻ گڂب څبٿ ثقڈا ٍذ ،آ گبڅي ڇ ٱ ٚب ڇ ٱله
5
اٹچي اٍذ؛ ځڄ ثب ٽؾجذ ،هٙبيذ ڇ كٍزڈه اڇ.
-12فلاڇځل ٽز٦بٷ ثڂلگبٿ ها ٽجوا ڇ پبٳ اى ٵٮرو ڇ ايپربٿ
آ٭ويلڃٍ ، 6پٌ آځبٿ ها ٽقبٝت ٱواه كاكڃ ڇ اٽو ڇ ځچي ٵوكڃ
اٍذ .كه ځزيغڄ څو ٵٌ ٵب٭و ّلڃ ثب افزيبه ڇ ٥پٸ فڈكُ ؽٰ
ها اځ ٶبه ځ پڈكڃ ڇ فلاڇ ځل څټ اڇ ها فڈاه ڇ مٹ يٸ ٵوكڃ ڇ
ٵب ٭و ّلڃ ا ٍذ ڇ څو ٵٌ اي پبٿ آڇهكڃ ثب ٥پٸ ،ا ٱواه ڇ
7
رٖليٰ فڈكُ ڇ رڈ٭يٰ ڇ يبهي فلاڇځل ثڈكڃ اٍذ.
-13فلاڇځل ځَٸ آكٻ ها اى پْزِ ثٖڈهد مهڃ فبهط ٍبفذ ڇ ثڄ
آ ځبٿ ٥ٲٸ كاكڃ ڇ اى آځ چب فڈا ٍزڄ ٵڄ اي پبٿ ثيبڇه ځل ڇ
آ ځبٿ ها اى ٵ ٮو ڇهى يلٿ ثبى كا ّزڄ ڇ آځ چب ثڄ هثڈث يذ
فلاڇ ځل ا ٥زوا ٫ٵوك ځل ڇ څ پيڀ ايپبځ ْبٿ ثڈك ،ث ڂبثو ا يڀ
آځچب ثو څپيڀ ٭ٞود ٽزڈٹل ٽي ّڈځل ڇ څو ٵٌ ٵڄ ٵٮو ڇهىيل،
ٵٮو اڇ ث٦ل اى ايڀ ٽوؽٺڄ ثڈكڃ ٵڄ ٭ٞورِ ها ر٪ييو كاكڃ ڇ
ٽجلٷ ٍبفزڄ اٍذ ڇ ٵَي څټ ٵڄ ايپبٿ آڇهكڃ ڇ رٖليٰ ځپڈكڃ
ثلڇٿ روك يل ثو ٭ ٞود اٹ چي فڈيِ صب ثذ ڇ ا ٍزڈاه ٽب ځلڃ
1
اٍذ.
-14فلاڇځل څپڄ چيي ها ٽٲله ٵوكڃ ڇ ځَجذ ثڄ ڇعڈك څپڄ چيي
ؽٶټ ٵوكڃ اٍذ ڇ كه كځيب ڇ آفود څيچ چيي ثلڇٿ فڈاٍذ ،ٱٚب
ڇ ٱله اٹ چي ٕڈهد ځپيگ يوك ڇ څ پڄ چ يي ها فلاڇ ځل كه ٹڈػ
2
ٽؾٮڈ ٟصجذ ٵوكڃ اٍذ.
-15فلاڇځل ٵَي ها ثو ٵٮو يب ايپبٿ ٽغجڈه ځپيٵڂرل ،ٹريٶڀ
څ پڄ ها آىاك آ٭و يلڃ ڇ اي پبٿ ڇ ٵ ٮو ٥پٸ ث ڂلگبٿ ڇ ثڄ
افز يبه فڈك ّبٿ ا ٍذ .ڇ فلاڇ ځل اى ٵب٭و كه ؽبٷ ٵ ٮو آ گبڃ
اٍذ ،اگو پٌ اى آٿ ايپبٿ ثيبڇهك ثلڇٿ ايڀ ٵڄ ٥پٺِ ر٪ييو
3
ٵڂل؛ اڇ ها ٽإٽڀ ٽيكاځل ڇ كڇٍزِ ٽيكاهك.
ٍجحث سً٘:
ػقيذٓي اٍبً اث٘حْيفٔ دسثبسٓي ايَبُ
ٱوآٿ ڇ ٍڂذ ثو ا يڀ كال ٹذ كاهك ٵڄ ٵڄ اي پبٿ« :ر ٖليٰ ثڄ
ٱ ٺت ا ٱواه ثڄ ى ثبٿ ڇ ٥پٸ ثڄ اٚ ٥بء ڇ ا ځلاٻ ا ٍذ؛ ٵټ ڇ
-5اٹٮٲڄ االٵجو383-382/
-6كهٍذ ايڀ اٍذ ٵڄ فلاڇځل ثڂلگبٿ ها ثو ٭ٞود اٍالٻ آ٭ويلڃ ،ايڀ ؽٲيٲذ كه گٮزبه
ث٦لي اٽبٻ رٖويؼ ّلڃ.
-7اٹٮٲڄ االٵجو383-382/
-1اٹٮٲڄ االٵجو382/
-2اٹٮٲڄ االٵجو382/
-3څپبٿ384/
11
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
ىيبك ٽي ّڈك» .ايڀ ر٦ويٮي اى ايپبٿ اٍذ ٵڄ عپچڈه ٍٺ ٬ثڄ
آٿ ٽ٦زٲل ثڈكڃاځل .4اٽب اٽبٻ اثڈؽڂيٮڄ كه ايڀ ٽَئٺڄ ثرب
كي گو ثيه گبٿ ٍٺ ٬ا فزال ٫كاهك ڇ اى ا ٽبٻ ٍقڂبځي ځ ٲٸ ّلڃ
ٵڄ ثب ر٦وي ٬٭ڈٯ ٽزٮبڇد اٍذ.
اى عپٺڄ -1 :اٽبٻ اثڈؽڂيٮڄ ٽيگڈيل :ايپبٿ اٱواه ڇ رٖليٰ
5
اٍذ».
-2ڇ ٽيگڈيل :ايپبٿ اٱواه ثيثبٿ ڇ رٖليٰ ثرڄ ٱٺرت اٍرذ ڇ
اٱواه ثڄ رڂچبيي ايپبٿ ٽؾَرڈة ځپيّرڈك 6.ايرڀ ر٦وير ٬ها
7
ٝؾبڇي اى اٽبٻ اثڈؽڂيٮڄ ڇ يبهاځِ ځٲٸ ٵوكڃ اٍذ.
3
-3اٽبٻ ٽيگڈيل :ايپبٿ ٵټ ڇ ىيبك ځپيّڈك.
ايڀ ٵڄ اٽبٻ ٽيگڈيل :ايپبٿ رٖليٰ ثڄ ٱٺت ڇ اٱواه ثيثبٿ
اٍذ ،ىيبك ڇ ٵټ ځپيّڈك .ڇ ٥پٸ اى ؽٲيٲذ ايپبٿ فبهط اٍذ؛
ثب ٥ٲيلڃي كيگو ثيهگبٿ ڇ پيْڈايبٿ ٍٺ ٬اٽذ اٍالٽي ٽبځڂل:
ا ٽبٻ ٽب ٹٴّ ،ب٭٦ي ،اؽ پل ،ا ٍؾبٯ ،ث قبهي ڇ ٵ َبٿ كي گو
ٽقبٹ ٬اٍذ ،كه ؽٲيٲذ ؽٰ ثب ايڀ ثيهگبٿ اٍذ.
ثب ايڀ ٵڄ ځ٢ويڄي اٽبٻ كهٍذ ځيَذ ،ثبى څټ ٽأعڈه اٍذ ڇ
اثڀ ٥جلاٹجو ڇ اثي اٹ٦ي ؽڂٮي ٽٞبٹجي مٵو ٵوكڃاځل ٵڄ ثو
هعڈ ٣اٽبٻ اى ايڀ ځ٢ويڄ كالٹذ كاهك« 4.ڇهللا ا٥ٺټ»
«فالٕڄ»
-1اٽبٻ اثڈؽڂيٮڄ ثو ايڀ ثبڇه اٍذ ٵڄ ايپبٿ رڂچب اٱرواه
ڇ رٖليٰ اٍذ ڇ ٵټ ڇ ىيبك ځپيّڈك.
-2عپچڈه ٍٺ ٬كه ايڀ ٽَرئٺڄ ثرب اٽربٻ اثڈؽڂيٮرڄ افرزال٫
كاهځل.
«ٍجحث چٖبسً»
-4گٮزڂي اٍذ ٵڄ ٹٮ ٠عپچڈه ٍٺ ٬ثڄ ١بڅو ثڄ ٽ٦ڂبي اٵضويذ ٱويت ثڄ ارٮبٯ اٍرذ اٽرب
كه اٍزٮبكڃ اى ايڀ ٹٮ ٠كه ايڀ عب ،عبي رأٽٸ اٍذ چوا ٵڄ كه ر٦وي ٬ايپبٿ آٿ ٝڈه ٵڄ
كه ٽزڀ مٵو ّلڃ اعپب ٣اٍذ .ڇ اٽبٻ ّب٭٦ي ٽيگڈيل :ثڄ اعپبٕ ٣ؾبثڄ ،ربث٦يڀ ڇ ٵَبځي
ٵڄ ث ٦ل اى آ ځبٿ آٽلڃا ځل .اي پبٿ :ځيذ(ا٥ز ٲبك كه ٱ ٺت) ،ٱڈٷ(اٱواه ثي ثبٿ) ڇ ٥پٸ
ا ٍذ .ڇ څيچ يٴ اى ا يڀ ٍڄ رب ٵب ٽٸ ځپي ّڈك ٽ گو ثب كڇ ربي كي گو».الٹ ٶبئي كه اٹ َڂڄ
هڇايذ ٵوكڃ اٍذ .ه.ٳ .ثرڄ اٹپ٦زٲرل اٹٖرؾيؼ -اٹڈاعرت ٥ٺري ٵرٸ ٽَرٺټ ا٥زٲربكڃ57/
٥جلاٹَالٻ ثو عٌ ٥جلاٹٶويټ .ڇ ثرواي اٝرال ٣ثيْرزو ثرڄ اهثبځرڄ 314/1رربٹي ٬اٽربٻ
اثڈ ٥جلهللا ٥ج يلهللا ثڀ ٽؾ پل ثڀ ث ٞخ ٥ٶ جوي ؽڂج ٺي ،ثب رؾٲ يٰ اؽ پل ٭و يل ٽي يلي ه عڈ٣
ّڈك«.ٽزوعټ»
-5اٹٮٲڄ االٵجو384/
-6ٵزبة اٹڈٕيڄ ٽّ ٤وؽچب2/
ّ-7وػ اٹ٦ٲيلح اٹٞؾبڇيخ368/
-3اٹڈٕيڄ ٽّ ٤وؽچب3/
-4ه.ٳ .ثڄ اٹزپچيل اثڀ ٥جلاٹجو 247/9ڇ ّوػ اٹ٦ٲيلح اٹٞؾبڇيڄ395/
12
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
«ػقيذٓي اٍبً اث٘حْيفٔ دسثبسٓي طحبثٔ»
اى آځ غبيي ٵڄ ثل٥ز گناهاٿ ڇ څڈاپو ٍزبٿ څ پڄ ،يب ثو في اى
يبهاٿ پيبٽجو ها ٽڈهك ٦ٝڀ ڇ ايواك ٱواه ٽيكڅڂل٥ ،ٺپبء ڇ
كاځ ْپڂلاٿ ٽَٺپبٿ الىٻ كاځَزڂل ٵڄ كهثبهڃي يبهاٿ پ يبٽجو
ٽ ٞبٹجي ها ث يبٿ ٵڂ ڂل؛ ا ٽبٻ اثڈؽڂي ٮڄ څټ ٵڄ اى ثيه گبٿ
٥ٺټ ڇ كاځِ اٍذ ،كه ايڀ هاثٞڄ ا١چبه ځ٢و ٵوكڃ ٵڄ ثڄ ّوػ
ىيو اٍذ:
5
-1اى څيچ يٴ اى يبهاٿ پيبٽجو عي ثڄ ځيٶي يبك ځپيٵڂيټ.
-2ځَجذ ثڄ څيچ يٴ اى إؾبة پيبٽجو ا١چبه رڂٮو ڇ ثيياهي
ځ پيٵڂيټ ڇ ايڀگڈ ځڄ ځي َزيټ ٵڄ ثب ي ٶي كڇ ٍزي ڇ ثب كي گوي
6
كّپڂي ٵڂيټ.
-3يٴ ٹؾ٢ڄ څپواڅي يٶي اى إؾبة ثب پيبٽجو ،ثچزو اى ٥پٸ
1
ِو څو يٴ اى ٽب ر څو چڂل ٝڈالځي ثبّلر اٍذ. ُپ
رپبٻ ٥
-4ٽب ٽ٦زٲليټ ٵڄ ا٭ٚٸرويڀ ٭وك ايڀ اٽذ پرٌ اى پيربٽجو،
اثڈثٶو ٕليٰ اٍذ٥ ،پرو٥ ،ضپربٿ ڇ ٥ٺري روٙڈاٿ هللا ٥ٺريچټ
2
اعپ٦يڀر ثڄ روريت كه ٽوارت ث٦لي ٱواه كاهځل.
-5ا٭ٚٸرويڀ ٽوكٻ پٌ اى هٍڈٷ هللا ،اثڈثٶو٥ ،پو٥ ،ضپربٿ
ڇ ٥ٺي څَزڂل ڇ ځَجذ ثڄ رپبٻ إؾبة پيبٽجو چييي عي فيرو
3
ځپيگڈييټ.
«چٶيلڃي ثؾش»
-1اٽبٻ اثڈؽڂيٮڄ ٽ٦زٲل ثڄ ڇعڈة ،كڇٍذ كاّزڀ رپبٻ إؾبة
پيبٽجو اٍذ.
-2اٽبٻ ،فٺٮبي هاّليڀ ها اى كيگو إؾبة پيبٽجو ثوررو ڇ
ا٭ ٚٺيذ ڇ ثوروي ْبٿ ها ځ َجذ ثڄ ي ٶليگو ثو ؽ َت رور يت
فال٭زْبٿ ٽيكاځل.
-3اٽبٻ ٽ٦زٲل اٍذ اى إؾبة پيبٽجو ځجبيل عي ثڄ فيو يبك
ٵ ڂيټ ڇ ڇا عت ا ٍذ اى ٦ٝڂڄ ىكٿ ڇ ا يواك گو٭زڀ ځ َجذ ثڄ
يبهاٿ پيبٽجو فڈككاهي ځپبئيټ.
5
اٹٮٲڄ االٵجو ٕٮؾڄ384 –
6
اٹٮٲڄ االٍجٕ ٜٮؾڄ48 –
1
ٽڂبٱت اثڈؽڂيٮڄ ځڈّزڄ ٽٶي76/ –
2
اٹڈٕيڄ ثب ّوػ 14/ –
3
اٹڂڈه االٽؼ (ٯ -19ة) –
13
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
«ٍجحث پْجٌ»
1
«ّٖي اٍبً اص ٕ٘اپشسحي ٗ خظٍ٘ث ٗ ثذػحگزاسي دس ديِ»
اٽبٻ اثڈؽڂيٮڄ اى څټځْيڂي اڅٸ ٵالٻ 2ڇ څڈاپوٍزبٿ ڇ ّڂيلٿ
ٍقڂبځ ْبٿ ٽپبځ ٦ذ ځ پڈكڃ ڇ اى ٭واگ يوي ٥ٺټ ٵالٻ ثلٹيٸ
ٙوهڅبيي ٵڄ كاهك ،ځ چي ٵوكڃ ا ٍذ .ڇ كه ٽنٽذ ا څٸ ٵالٻ ڇ
ٝو٭لاهاٿ آٿ ٽپبځ٦زچبي ىيبكي اى اٽبٻ ځٲٸ ّلڃ ،كه ايڂغب
ٍقڂبٿ اٽبٻ ها ٽيآڇهيټ رب فڈاځڂلگبٿ ثب كيلگبڃ اٽبٻ كه
ايڀ ثبهڃ آّڂب ّڈځل:
-1څڈاپوٍزبٿ كه ثٖوڃ ثَيبهځل ،ثيَذ ٍبٷ ڇ اځلي ثب آځچب
ځَْذ ڇ ثوفڈاٍذ ٵوكٻ ،ثَي اڇٱبد يٴ ٍبٷ پيبپي ،ثيِ ڇ ٵټ
ثب آځ چب ثڈكٻ؛ كه آٿ ڇ ٱذ گ پبٿ ٽي ٵوكٻ ،ٵڄ ٥ٺټ ٵالٻ اى
ٽچپزويڀ ٥ٺڈٻ اٍذ.
-2كه ٥ٺټ ٵالٻ رب عبيي ٽٞبٹ٦ڄ ٵوكٻ ڇ ثڄ كهعرڄاي هٍريلٻ
ٵڄ ٽوا كه ا يڀ ٥ٺټ ثب اځگ ْزبٿ ك ٍذ ثڄ ي ٶليگو ځ ْبٿ
ٽي كاك ځل ڇ ٽڀ ځيك يٴ ؽٺ ٲڄ كهً ؽ پبك ثڀ ا ثي ٍٺيپبٿ
ٽي ځْ َزټ .رب ايڂ ٶڄ ى ځي پيِ ٽڀ آ ٽل ڇ پو ٍيل :ٽوكي ىٿ
ٵڂ ييي كاهك ڇ ٽيفڈا څل اڇ ها ثڄ ّيڈڃي ٍڂذ ٝالٯ ك څل ،اڇ
ها چ ڂل ٝالٯ ك څل؟ ځلاځ َزټ چڄ ث گڈيټ ،گ ٮزټ ثوڇ اى ؽ پبك
ٍإاٷ ٵڀ ڇ ثيب ثڄ ٽڀ ثگڈ؛ اى ؽپبك ٍإاٷ ٵوك ڇ پبٍـ كاك:
اڇ ها څڂگبٽي ٵڄ اى ؽي٘ پبٳ ّلڃ ثبّل ڇ كه آٿ څڂگبٻ ثب
اڇ څپج َزو ځ ْلڃ ثب ّل ،يٴ ٝالٯ ثل څل ڇ ٍپٌ ث گناهك رب كڇ
ؽي٘ ث گنهك ،ڇٱ زي آٿ ىٿ َ ٩ٸ ٵوك ،اىكڇاط ثوايِ عبيي
ٽيثبّل.
ىٿ ثوگ ْذ ڇ پب ٍـ ها ثڄ ٽڀ گ ٮذ :ثب فڈكٻ گ ٮزټ :ثڄ ٥ٺټ
ٵالٻ ځيبى ځلاهٻ ڇ ٵٮْچبيټ ها پڈّيلٻ ڇ ثڄ ٽغٺٌ كهً ؽپبك
3
ه٭زټ.
-3فلاڇځل ٥پو ثڀ ٥جيل ها ٹ٦ڂذ ٵڂل ٵڄ هاڃ ٥ٺرټ ٵرالٻ ها
4
ثواي ٽوكٻ رٵڄ ٍڈكي ثڄ ؽبٹْبٿ ځلاهكر ثبى ٵوكڃ اٍذ.
-1څڈاپوٍزبٿ ثڄ ٵَبځي گٮزڄ ٽيّڈك ٵڄ اى څڈاڅبي ځٮَبځي فڈكّبٿ پيوڇي ٽيٵڂڂل ڇ اى
عپٺڄ گوڇڅچبي گپواڃ كه ايڀ فٖڈٓ ٵَبځي څَزڂل ٵڄ كه ٽڈٙڈٕ ٣ٮبد څلاڇځل ڇ رٲليو ڇ
ايپبٿ ڇ ٩يوڃ ٽڂؾوّ ٫لڃاځل ڇ ثل٥ذ گناهي ي٦ڂي ځڈآڇهي كه ٽَبئٸ كيڂي ها ٵڄ فلاڇځل
ثڄ آٿ اعبىڃ ځلاكڃ ڇ ٽْوڇ ٣ځگوكاځيلڃ اٍذ ڇ يب ثو اٍبً إٸ ّو٥ي ځجبّل.
-2اڅٸ ٵالٻ گوڇڅي اى ٽَٺپيڀ ثڈكځل ٵڄ كه اڇافو ٱوٿ اڇٷ څغوي ١چرڈه ٵوكځرل ڇ ثرواي
اصجبد ٥ٲبيل فڈيِ كه ٽَبئٺي اى ٱجيٸ رڈؽيل ،رغَيټ ،عجو ڇ افزيبه ،ايپبٿ ڇ ٵٮو اى
كاليٸ ڇ ثواڅيڀ ٥ٲٺي اٍزٮبكڃ ٽيٵوكځل ٵڄ ٽ٦پڈالً ثب ثؾضچب ڇ ٽڂبٱْبد ٭وڇاٿ ثي پبيبٿ
ڇ ٽڂؾو٭ي څپواڃ ثڈك« .ٽزوعټ»
– 3ربهيـ ث٪لاك ()333/13
14
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
ٽوكي پو ٍيل :كه ثبهڃي آځ چڄ ٽوكٻ كه ٽجب ؽش ٵال ٽي ا ٥واٗ ڇ
اع َبٻ اى فڈك ٍبفزڄاځل ،چڄ ٽي گڈيي؟ ا ٽبٻ گ ٮذ :ايڀ څب
گٮزبه څبي ٭ٺ َٮي ا ٍذ .ثورڈ ٍذ ٵڄ اى اؽبك يش ڇ ّيڈڃي ٍٺ٬
پ يوڇي ڇ اى څو ځڈ پ يلايي (كه ك يڀ) ٵڄ ثل٥ذ ا ٍذ ،كڇهي
1
ٵڂي.
-4ؽپبك ٭وىځل اٽبٻ اثڈؽڂيٮڄ ٽيگڈيل :هڇىي پلهٻ ځيك ٽرڀ
آٽل ،كه ؽبٹي ٵڄ گوڇڅي اى ٝو٭لاهاٿ ٥ٺټ ٵالٻ ثب ٽڀ ثڈكځل
ڇ كه ٽڈهك ٽ َبئٸ ٵال ٽي ث ؾش ٽي ٵوكيټ؛ ٍو ڇ ٕلاي ٽب ثٺ ڂل
ّلڃ ثڈك ،څ پيڀ ٵڄ ٕلاي پبي پلهٻ ها كه ٽ ڂيٷ ّڂيلٻ،
ثيوڇٿ ّلٻ ،ثڄ ٽڀ گٮذ :ؽپبك چڄ ٵَبځي ځيك رڈ څَزڂل؟
گٮزټ :٭الځي ،٭الځي ڇ ٭الځي ،ٵَبځي ها ٵڄ ځيك ٽڀ ثڈكځل ها
ځبٻ ثوكٻ .پو ٍيل :كه چڄ ٽڈ ٙڈ٥ي ث ؾش ٽيٵڂ يل؟ گ ٮزټ :كه
٭الٿ ڇ ٭الٿ ٽڈ ٙڈ٣؛ ثڄ ٽڀ گ ٮذ :اي ؽ پبك! ٥ٺټ ٵالٻ ها ه څب
ٵڀ؛ ؽ پبك گڈ يل :ث يبك ځلاهٻ ٵڄ پلهٻ ا فزال ٛ٭ ٶوي كا ّزڄ
ثب ّل؛ هڇىي ثڄ چ ييي ك ٍزڈه ك څل ڇ هڇى كي گو اى آٿ ٽ ڂ٤
ٵڂل.
گٮزټ :پله :ٽگو فڈك ّپب ثڄ ٽڀ كٍزڈه ځلاكي٥ ،ٺټ ٵالٻ ها
ّ ب اٽوڇى رڈ ها اى آٿ ٽڂ٤ ٭وا گيوٻ .گٮذ :آهي ٭وىځلٻ ،اٽ
ٽيٵڂټ؛ پوٍيلٻ :چوا؟
گ ٮذ :٭وى ځلٻ ايڂ چبيي ٵڄ افزال٭بر ْبٿ ها كه ٽ َبئٸ ٥ٺټ
ٵالٻ ٽْبڅلڃ ٽيٵڂي ،ٱجالً يٴ ځ٢ويڄ كه كيڀ كاّزڂل رب ايڂٶڄ
ّيٞبٿ ثب ڇٍڈٍڄ كه ٽيبځْبٿ كّپڂي ڇ افزال ٫اځلافذ ٹنا ثب
1
يٶليگو ٽقبٹّ ٬لځل.
-5اٽبٻ اثڈؽڂيٮڄ ثڄ اثڈيڈٍ ٬ٽي٭وٽبيل :څوگري ثرب ٥پرڈٻ
ٽوكٻ كه ٽ َبئٸ ا ٕڈٷ ك يڀ ،اى ٥ٺټ ٵالٻ ث ؾش ځ ٶڀ ،چوا ٵڄ
آ ځبٿ ٽوك ٽي څ َزڂل ٵڄ اى رڈ رٲٺ يل ٽيٵڂ ڂل ڇ كه ځزي غڄ
2
ٍوگوٻ چڂيڀ ٽَبئٺي ٽيّڈځل.
ايڂ چب ثق ْي اى ٍقڂبٿ ڇ ٥ٲ يلڃي ا ٽبٻ اثڈؽڂي ٮڄ كه ثبهڃي
ا ٕڈٷ ك يڀ ڇ ٽڈ ٤ٙگيوي اڇ كه ثوا ثو ٥ٺټ ٵالٻ ڇ ٽزٶٺ پبٿ
اٍذ.
«چٶيلڃ ثؾش»
– 4مٻ اٹٶالٻ څوڇي 31-28/ايڀ ٵڄ اٽبٻ اثڈؽڂيٮڄ هؽپڄهللا ٥پوثڀ ٥جيل ها ٹ٦ڂذ ٽيٵڂل ثو
فٞوځبٳ ثڈكٿ ثل٥زي كالٹذ كاهك ٵڄ كهڇاىڃي آٿ ها ثبى ٵوكڃ اٍذ ،چڈٿ كه ٩يو ايڀ
ٕڈهد ٹ٦ڂذ ٵوكٿ ٽَٺپبځي ٽ٦يڀ عبيي ځيَذ.
-1مٻ اٹٶالٻ څوڇي-194/ة.
– 1ٽڂبٱت اثڈؽڂيٮڄ ځڈّزڄ ٽٶي 183-184/
– 2ٽڂبٱت اثڈؽڂيٮڄ ،ٽٶي 373/
15
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
-1اٽبٻ اثڈؽڂيٮڄ اى ٭واگيروي ٥ٺرټ ٵرالٻ ڇ عرلٷ ڇ عرو ڇ
ثؾضچب كه إڈٷ كيڀ ٽپبځ٦ذ ٽيٵوك.
-2اى آځغبييٶڄ ٝو٭لاهاٿ ٥ٺټ ٵرالٻ كهڇاىڃڅربي ّرواهد ها
ثبى ٵوكڃ ڇ ٽڂ ؾوّ ٫لځل ،ا ٽبٻ ثب آځ چب ثڄ ّلد ٽٲبث ٺڄ
ٽيٵوك ڇ ثڄ څپيڀ ٍجت ٥پوڇ ثڀ ٥جيل ها ٹ٦ڂذ ٵوك.
ٍجحث ششٌ
ٍَبّؼث اٍبً اث٘حْيفٔ اص ششك ٗ اسجبثي مٔ ٍْجش ثٔ ششك
ٍيش٘د.
ا ٍالٻ ثو ؽپب يذ اى رڈؽ يل فبٹٔ ثواي فلاڇ ځل ڇ ث َزڀ
هڇى ځڄ څبي ّوٳ ثڄ اڇ ر ٦بٹي ڇ ځبثڈكي آٿ ث َيبه ربٵ يل
ٵوكڃ اٍذ.
ثلڇٿ ّٴ ٩ٺڈ ڇ ى يبك هڇي كه ؽٰ ٕبٹؾبٿ ڇ ځي ٶڈ ٵبهاٿ،
اڇ ٹيڀ ڇ ٱليپيزويڀ ٍجت ڇ ٥ٺذ ّوٳ ثڈكڃ ا ٍذ ڇ ّوٳ كه
ٽ يبٿ ٱڈٻ ځڈػ اى هاڃ ٩ٺڈ ڇ ى يبكڃ هڇي كه ؽٰ ځي ٶبٿ ڇ
ٕبٹؾبٿ آ٩بى ّل؛ ايڀ ؽٲيٲذ اى اثڀ ٥جبً ڇ ٵَبٿ كيگو ثب
هڇا يبد ٕؾيؼ صب ثذ ا ٍذ .ٹنا كه ا ٍالٻ ثو ث َزڀ ا يڀ
كهڇاىڃ څب ربٵيل ٭وڇاٿ ّلڃ اٍذ ڇ ٥ٺپبي اڅٸ ٍڂذ كه اځٶبه
٩ٺڈ ڇ ى يبكڃ هڇي كه ؽٰ ٽوك گبٿ ڇ ؽپب يذ اى رڈؽ يل ث ْلد
ٍقذگيو ڇ ؽَبً ثڈكڃاځل .ڇ ا ٽبٻ اثڈؽڂي ٮڄ اى ٥ٺ پبيي اٍذ
ٵڄ كه ايڀ فٖڈٓ ٍقزگيو ثڈكڃاځل ،كه ايڀ ثؾش ثب ٽٞبٹ٦ڄي
ٍقڂبٿ اڇ ڇ پ يوڇاځِ ثڄ ڇاٱ ٦يذ ثي ْزو پي فڈاڅيټ ثوك.
«اځْبء هللا»
16
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
-1ٽَٺټ ڇ كيگو ٽؾلصيڀ اى عبثو هڇايذ ٵوكڃاځل ٵڄ« :پيبٽجو اى گچ ٵبهي(ثڄ ٵبه ثوكٿ
گچ)ٱ جڈه ڇ ځ ْزڀ ڇ ٍبفزڀ ث ڂب ڇ ٍبفزپبٿ ثو آځ چب ځ چي ٵوكڃ ا ٍذ» .ثواي آ ّڂبيي ثب
ٽڈا ٤ٙا ٽبٻ اثڈؽڂي ٮڄ ڇ ث َيبهي اى پ يوڇاٿ اي ْبٿ كه ا يڀ ثبهڃ ثڄ ٵزبث چبي ى يو
رزؼرڄ ،281/٭ر
ربء ،256/2اٹپزبځر رڂبئ ،328/1٤رؾٮر
رخ اٹٮٲچر رلائ ٤اٹٖر رڈك-1:اٹجر
رڄ ّرٽواع٦ر
اٹپٺچټ ،122-121/2ٽ٦به ٫اٹَڂڀ ،387-385/3ؽبّيخ اٹٞؾٞبڇيڄ ثو ٽواٱي اٹٮالػ ،335/ؽبّيڄ
هك اٹپؾزبه اثڀ ٥بثليڀ ،237/2اٹٮزبڇي اٹچڂليڄ ،194/1اٹجؾوائرٰ ،194/2اٹپجَرڈ،62/2ٛ
ؽبّيڄ اٹپواٱي اٹٮالػ ،485/ڇاالثلا 197/٣ڇ ىيبهح اٹٲجڈه29./
ٍ -2بفزڀ ثڂبء هڇي ٱجوڅب ثلٹيٸ ؽليضي ٵڄ ٽَٺټ ڇ كيگو ٽؾلصيڀ اى ٥ٺي هڇايذ اٍذ ٵڄ
پيبٽجو اڇ ها ٭وٍزبك ٵڄ څيچ ٱجو ٍبفزڄ ّلڃاي ها ځگناهك ٽگو ايڀ ٵڄ ثب ىٽيڀ يٶَبٿ
ٵڂل .ثواي آگبڅي ثيْزواى ٽڈ ٤ٙگيوي پيْڈايبٿ ؽڂٮي كه ايڀ ثبهڃ ثڄ ٵزبثچبي ىيو
هعڈّ ٣ڈك :رجييڀ اٹؾٲبئٰ ىيٺ٦ي ،264/1٭زؼ اٹپٺچټ ،586/2هڇػ اٹپ٦بځي 237/15ڇ ٭زؼ
اٹٲليو .141/2
-3اثڈكاڇك ،روٽني ڇ ...اى عبثو هڇايذ ٵوكڃاځل ٵڄ پيربٽجو اى ثٶربه ثروكٿ گرچ كه
ٱجو څب ڇ ځڈ ّزڀ ثو آٿ ځ چي ٵوكڃ ا ٍذ .ثواي آ گبڅي ثي ْزو اى ٥ٲ يلڃي ا ٽبٻ ڇ پ يوڇاځِ
كه ايڀ ثبهڃ ثڄ اٹجلئ ٤اٹٖڂبئ ،328/1٤رؾٮخ اٹٮٲچبء ،256/2رجيڀ اٹؾٲبئٰ ،264/1ؽبّيخ
ٽواٱي اٹٮالػ ڇ ٽواٱي اٹٮالػ 485/ڇ االثلا 167/٣هعڈّ ٣ڈك.
-4كٹيٸ ٥لٻ عڈاى ايڀ ٽَئٺڄ ايڀ اٍذ ٵڄ پيبٽجو ٽي٭وٽبيل« :فلاڇځل يچڈك ڇ ځٖبها ها
ٹ ٦ڂذ ٵ ڂل ٵڄ ٱ جڈه پيبٽجواځ ْبٿ ها ٽَغل( ٍغلگبڃ ڇ ٽ ؾٸ ځ پبى فڈا ځلٿ) ٱواه كاك ځل»
(ٽز ٮٰ ٥ٺ يڄ) ڇ ٽي٭وٽب يل« :آ گبڃ ثب ّيل ،آ ځبځي ٵڄ پيِ اى ّپب ثڈك ځل ،ٱجو څبي
پيبٽجواځْبٿ ها ٽَغل ٱواه ٽيكاكځل ،ٹنا ّپب ها اى ايڀ ٵبه ځچي ٽيٵڂټ» .ايڀ ؽليش
ها ٽ َٺټ ڇ كي گو ٽ ؾلصيڀ هڇا يذ ٵوكڃا ځل .ثواي آ گبڅي اى ٽڈ ٤ٙگيوي اؽ ڂب ٫ٽي رڈاٿ ثڄ
رٶبح ،22/2اٹٶڈاٵر
رت روػ اٹپْر ربځي ،237/15اٹپوٱر
ربح ّر ربئٰ ،264/1هڇػ اٹپ٦رريڀ اٹؾٲررجير
اٹلهاهي ،317-316/1ىيبهح اٹٲجڈه ربٹي ٬ثو٥ڈي 29/ڇ اٹپغبٹٌ االهث٦ڄ.13/
-5هٍڈٷ هللا ٽي٭وٽبيل:ٹ٦ڀ هللا ىڇاهاد اٹٲجڈه ڇ اٹپزقرنيڀ ٥ٺيچرب اٹپَربعل ڇ اٹَروط»:
(فلاڇ ځل ى ځبځي ها ٵڄ ثڄ ى يبهد ٱجو څب ٽيهڇ ځل ڇ ٵ َبځي ها ٵڄ ٱجو څب ها ٽ َغل ٱواه
ٽيكڅڂل ڇ ثو آځچب چوا ٧هڇّڀ ٽيٵڂڂل؛ ٹ٦ڂذ ٵڂل) .ايڀ ؽليش ها اؽپل ،روٽني ڇ كيگو
ٽؾلصيڀ هڇايذ ٵوكڃاځل .ثواي آّڂبيي ثيْزو اى ٽڈ٤ٙگيوي اؽڂب ٫ثڄ ٵزبثچبي ىيو هعڈ٣
ٵڂيل :اٹٶڈٵت اٹلهاهي ،317/1ڇاهثلا ،189/٣ىيبهح اٹٲجڈه 29/ڇ اٹپغبٹٌ االهث٦خ13./
-6اثڈكاڇك ثٖڈهد ٽو٭ڈ ٣اى پيبٽجو هڇايرذ ٽيٵڂرل ٵرڄ ٭وٽرڈك« :فبځرڄڅبيزبٿ ها ثرب
ځقڈاځلٿ ځپبى ڇ ٱوآٿ ثڄ ٱجوٍزبٿ رجليٸ ځٶڂيل ڇ ٱجو ٽوا ٽؾٸ اعزپب ٣ڇ ٥جبكد ٱواه
ځلڅيل ڇ ثڄ ٽڀ كهڇك ثٮو ٍزيل ٵڄ څو عب ثبّيل كهڇك ّپب ثڄ ٽڀ ٽيهٍل» .ثواي آگبڅي
اى ٽڈ ٤ٙاؽڂب ٫ثڄ اهثلا 185/٣هعڈّ ٣ڈك
17
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
ٍٮو ثَزڀ 1ڇ ثٖڈهد فبٓ ڇ ثڄ ځيذ ٵَت صڈاة ثڄ ىيبهد ٱجڈه
ه٭زڀ ڇ ...ځچي ٵوكڃ اٍذ.
چٶيلڃي ثؾش
رڈٓروڇاځِ كه فٖر رڄ ڇ پير
ربٻ اثڈؽڂيٮرربكي اى اٽررقڂبٿ ىير
ٍر
ٽپبځ ٦ذ اى ر پبٻ آځ چڄ ٽڂ غو ثڄ ّوٳ ڇ ثيهگلا ّذ ٱجو څب ڇ
ا ٽڈاد ٩ٺڈ ڇ ى يبكڃ هڇي كه آځ چب ٽي ّڈك ځ ٲٸ ّلڃ ا ٍذ ٵڄ
ٽيرڈاٿ كه ٵزبثچبي اؽڂب ٫ٽٞبٹ٦ڄ ځپڈك.
ثقررِ كڇٻ :ځپڈځررڄڅبيي اى ّرروٵي ٵررڄ اٽرربٻ اثڈؽڂيٮررڄ ڇ
پيوڇاځِ ځَجذ ثڄ آٿ څْلاه كاكڃاځل.
اى ٽ َبئٺي ٵڄ ث َي اڇ ٱبد ٽڈ عت ر ٦غت ڇ ّگٮزي ٽي ّڈك ا يڀ
ا ٍذ ٵڄ ڇٱ زي ٽي گڈييټ ٥وث چب ٽ ْوٳ رڈؽ يل هثڈث يذ ها ٱ جڈٷ
كا ّزڂل ڇ ّوٵ ْبٿ كه اٹڈڅ يذ ڇ ٥جبكد ٩يو فلا ثڈكڃ ا ٍذ،
ربكدرو هللا ها ٥جر
رل ڇ ٩يررذ ثڈكځر
رل اٹڈڅيررو رڈؽير
ري :ٽڂٶر
ي٦ڂر
ٽيٵوك ځل؛ ٥لڃاي ثب ا ١چبه ر ٦غت ا يڀ ڇاٱ ٦يذ ها اځ ٶبه
ٽيٵڂڂل.
ڇ ثبى اى ٽ َبئٸ كي گوي ٵڄ ّگٮذ اځگيي رو اى ا يڀ ا ٍذ،
ڇ عڈك ث َيبهي اى ٽ ٢بڅو ّوٳ كه هثڈث يذ كه ٽ يبٿ ٽ َٺپبځبٿ
ا ٍذ .ا ٽب ّگٮزي ڇ ر ٦غت فڈاځ ڂلڃ ث ٦ل اى م ٵو رٮ ٖٺي ڇ
رڈٙيؼ ثوفي اى ٽ٢بڅو ّوٵي ،ثو ٝو ٫فڈاڅل ّل.
ٽؾپل ٥الءاٹليڀ ؽٖٶٮي 2كه فٖڈٓ ٵَي ثرواي ٩يرو فرلا ځرنه
ٽيٵڂل،ٽيگڈيل :ثبيل كاځَذ آځچڄ ثيْزو ٥ڈاٻاٹڂبً كه ٽڈهك
ٽوكگبٿ اځغبٻ ٽيكڅڂل ڇ پڈٹچبيْبٿ ها ٕو ٫ځنه هڇّڀ ٵوكٿ
ّپ ٤ڇ ...كه ٵ ڂبه ٱ جو ڇ ٙويؼ ڇ گڂ جل اڇٹ يبء ڇ ثيه گبٿ
ٽي ٵڂڂل رب ٵَت صڈاة ځپڈكڃ ڇ ثڄ فلا ځيكيٴ ّڈځل ثڄ اعپب٣
ثبٝٸ ڇ ؽواٻ اٍذ 1 .ڇ اثڀ ٥بثليڀ ّبهػ ايڀ ٽزڀ ٽيگڈيل:
ا يڀ ٵڄ ٽيگڈي ڂل :ثڄ ر ٲوة ڇ ځيكي ٶي ثڄ آ ځبٿ ڇ گو٭زڀ
پبكاُ ٭الٿ ٱله ٩ناّ ،پ ٤ڇ هڇ٩ڀ ىيزڈٿ ځنه ٭الٿ پيو ڇ...
-1اٽبٻ اؽپل اى اثڈٍ٦يل هڇايذ ٽيٵڂل ٵڄ پيبٽو ٭وٽڈك«:ثواي ٵَي ّبيَزڄ ځيَذ ٵڄ ثڄ
ٱٖل ه٭زڀ ثڄ ٽَغلي ڇ فڈاځلٿ ځپبى كه آٿ ،ثبه ٍٮو ثجڂلك ،ثڄ اٍزضڂبي ٽَغل اٹؾواٻ،
ٽَغل ٽڀ(ٽَغل اٹڂجي كه ٽليڂڄ) ڇ ٽَغل االٱٖي» .ثواي آگبڅي اى ٽڈ ٤ٙاؽڂب ٫كه ٽڈهك
ځچي اى ٍٮو ٵوكٿ ثٲٖل صڈاة ثغي اى ٍڄ ٽڈهك ٽنٵڈه ثڄ ؽغخ هللا اٹجبٹ٪ڄ.193-192/1
-2ٽؾپلثڀ ٥ٺي ثڀ ٽؾپل ؽٖٶٮي ٽ٦وڇ ٫ثڄ ٥الء اٹليڀ ؽٖٶٮي ،ٽٮزي اؽڂب ٫كه كٽْٰ
ثڈكڃاٍذ ،ٵڄ «كهاٹپقزبه ّوػ رڂڈيو االثٖبه» ڇ «ا٭بٙخ االځڈاه ّوػ إڈٷ اٹپڂبه» اى
ربٹيٮبد اڇٍذ ،ڇي كه ٍبٷ 1888/ڃ .ڇ٭بد ځپڈكڃ اٍذ .ثڄ فالٕخ االصو 65-63/4ڇاال٥الٻ294/6
هعڈّ ٣ڈك.
-1اٹله اٹپقزبه.439/2
-2هڇػ اٹپ٦بځي .212-213/17
18
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
ٽيٵڂټ ڇ ٽيگڈي ڂل :اي ٭الٿ پ يو ڇ !...اي آ ٱبي ٽڀ! ا گو
گپ ْلڃ اٻ ها ثڄ ٽڀ ثوگوكا ځي يب ثي پبهٻ ها ّٮب ك څي يب
ځ يبىٻ ها ثو آڇهكڃ ٵ ڂي؛ ا يڀ ٱله ڇ آٿ ٱله پڈٷٝ ،الء،
ځ ٲوڃ ڇ ڇ ڇ ...ځنه رڈ ٽيٵڂټ ا يڀ ا ٥پبٷ ثڄ كالي ٺي ثب ٝٸ ڇ
ؽواٻ اٍذ .اىعپٺڄ:
ا يڀ ٭وك ثواي ٽق ٺڈٯ ځنه ٵوكڃ ڇ چ ڂيڀ ځنهي عبيي ځي َذ؛
ى يوا ځنه ٥جبكد ا ٍذ ڇ ٥جبكدِ ٽق ٺڈٯ عبيي ځي َذ .ڇكي گو
ايڂ ٶڄ آٿ چڄ ځنه ٵوكڃ ثواي ٽوكڃ ثڈكڃ ڇ ٽوكڃ ٱلهد ڇ
افزيبهي اى فڈك ځلاهك.
آٹڈ ٍي كه رڈ ٕي ٬ا ٍز٪بصڄ ٵڂ ڂلگبٿ اى ٩يو هللا ڇ ڇاث َزگي
ّليلّبٿ ثڄ ٽوكگبٿ ٵڄ اځڈا٥ ٣جبكرچبيي ٽبځڂل :ځنه ،ك٥ب
ڇ ...ها ثواي ٩يو فلا اځغبٻ ٽيكڅڂل ،كه رٮَيو آيڄي« :إُ
ً( :»...آ ځبځي ٵڄ ا ىزيِ جذػُ٘ ٍِ دُٗ هللا ىِ يخي ق٘ا رثب ثب
٩يو اى هللا ها ٽيفڈاځ ڂل(ڇ ٕلا ٽيىځ ڂل ،آٿ ا ّيبء ڇ ا ٭واك)
څوگي ځپيرڈاځڂل ٽگَي ثيب٭ويڂڂل«.)...ؽظ»73/
ٽيگڈ يل :ا يڀ آ يڄ اّبهڃاي َذ ثڄ ٽنٽذ ڇ ځ ٶڈڅِ ٩ٺڈ
ربٻربٿ كه څڂگر رڄ اى آځررلا ٵرربء فر
رذ اڇٹير رلگبٿ كه ٽؾجرٵڂڂر
گو٭زبهي يبهي ٽيفڈاڅ ڂل ڇ اى فلاڇځل ٩ب٭ٺڂل ڇ ثواي آځچب
ځنهڅب ٽيٵڂ ڂل!! ڇ ٥بٱالځ ْبٿ ٽيگڈي ڂل :ايڂ چب ڇا ٍٞڄڅبيي
ثيڀ ٽب ڇ فلاڇځل څَزڂل ڇ ٽب ثواي فلا ځنه ٽيٵڂيټ ڇ صڈاة
آٿ ها ثڄ ڇ ٹي ٽيثق ْيټ!! هڇ ّڀ ا ٍذ ٵڄ آ ځبٿ كه ك٥ب څب ڇ
فڈاٍزڄڅبي ْبٿ ،كه عپ ٺڄي اڇٷ ٵڄ ٽيگڈي ڂلّ :جيڄرويڀ ٽوكٻ
ثڄ ثذ پوٍزبځي څَزڂل ٵڄ ٽيگٮزڂلٍ«:بّؼجذٌٕ اال ىيقشثّ٘ب
اىي هللا صىفاي( :»...آځربٿ ها ٽ٦جرڈكاٿ ٩-يرو اىفرلا -ها
٥جبكد ځ پيٵڂيټ ٽ گو ثواي ايڂ ٶڄ ٽب ها ثڄ فلا ځيك يٴ
ٵڂڂل)«.ىٽو»3/
ڇ كه ٍقڀ كڇٻ ّبٿ اگو كهفڈاٍذ ّٮبي ثيپبهاٿ ڇ پيلا ٵوكٿ
2
گپْلڃ گبٿ ڇ يب اٽضبٷ ايڂچب ها ځٶڂڂل ،ايواكي ځيَذ.
ٽؾپل ثڀ يؾيي ثڀ ٽؾپل ٵبځلڅٺڈي ؽڂٮي 3ٽيگڈيل :ٱجوڅب ها
رڄ
رجيڄ ثر رلٹيٸ رْررواه كاكٿ ثررلٿ) ٱر
ربى فڈاځر ٽَر غل(ٽؾٸ ځپر
يچڈك يبٿ ٵڄ ٱجو څبي پ يبٽجواٿ ڇ ثيهگبٿ ّبٿ هاٽ َغل ٱواه
ٽي كاكځل ڇ ثلٹيٸ ثيهگلاّذ اٽڈاد ڇ ّجبڅذ ثڄ ثذ پوٍزبٿ،
عبيي ځيَذ ڇ هڇّڀ ٵوكٿ چوا ٧هڇي ٱجوڅب اٍوا ٫كه ٽبٷ اٍذ
-3ايْبٿ ٽؾپل ثڀ اٍپب٥يٸ ٵبځلڅٺڈي ؽڂٮيّ ،قٖيزي اكيت٥ ،بٹټ ،٭بٙٸ ڇ كاهاي ٽٺٶڄي
٥ٺپي اٍزڈاه ثڈكڃ اٍذ ڇ ٵزبة اٹٶڈاٵت اٹلهاهي اى رأٹيٮبد اڇٍذ؛ كه ٍبٷ 1334ڇ٭بد
ٵوكڃ اٍذ .ثڄ ٽٲلٽڄي ٽٖڂ ٬ثڀ اثي ّيجڄ 27/1ڇ اٹ٦ڂبٱيل اٹ٪بٹيڄ 47/هعڈّ ٣ڈك.
19
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
ڇ اى آٿ ځچرري ّررلڃ؛ ڇ فلاڇځررل ٽز٦رربٷ ٽي٭وٽبيررل« :إُ
اىَ ج زسيِ مبّ٘ا إ خ٘اُ اى شيبطيِ ٗ مبُ اى شيطبُ ىش ثٔ
ً ا ٍوا ٫ٵڂ ڂلگبٿ ثواكهاٿ ّيبٝيڀاځل ،ڇ م ف٘سا»( :ٱ٦ ٞب
ّيٞبٿ ځب٭وٽبٿ پوڇهكگبهُ اٍذ)« .االٍواء.»27/
كه هڇ ّڀ ٵوكٿ چواّ ٧جيڄ يچڈكيبځ ڂل چڈٿ آځ چب ثو ٱ جڈه
ثيهگبځْبٿ چوا ٧هڇّڀ ٽيٵوكځل ڇ ٍوگوٻ ّلٿ ثڄ ر٢٦يټ ٱجڈه
3
اى اٽڈه ثيچڈكڃ اٍذ.
آٹڈ ٍي ؽڂ ٮي ٽيگڈ يل :ٵ َبځي ها ك يلٻ ٵڄ كه ثٺ ڂل ٵوكٿ ڇ
ٍبفزڀ ٱ جڈه ٕبٹؾبٿ ثب ٍڂگ ڇ آ عو ڇ ...ڇ آڇ يياٿ ٵوكٿ
چوا ٧ثو آځ چب ڇ ځ پبى فڈا ځلٿ ثڄ ٝو ٫ٱ جڈه ،ٹ پٌ ٵوكٿ ڇ
ثڈ ٍڄ ىكٿ ٱجو څب ڇ ع پّ ٤لٿ كه ٵ ڂبه ٱ جڈه ڇ كه اڇ ٱبري
ٽق ٖڈٓ ها څپبځ ڂل :عبڅالٿ ٽ جبػ ٽيكاځ ڂل .ثلڇٿ ّٴ څ پڄي
ا ٥پبٷ ٽنٵڈه ك ّپڂي ثب فلا ڇ ه ٍڈٷ ڇ پل يل آڇهكٿ ك يڀ
عل يلي ا ٍذ ٵڄ فلاڇ ځل ثلاٿ ا عبىڃ ځلاكڃ ،ڇ ثواي ّڂبفذ
گپواڅي ايڀ ا٭واك څپيڀ ثٌ ٵڄ إؾبة هٍڈٷ هللا چگڈځرڄ ٱجرو
پيبٽجو ها ٵڄ ا٭ٚٺزويڀ ٱجوڅبٍذ؛ ىيبهد ٽيٵوكځل.
ٹنا څو ٵٌ كځجبٷ ؽٲيٲذ اٍذ ٽيرڈاځل ،هڇُ ڇ ٥پٸ ٕؾبثڄ ها
كه ځؾڈڃي ىيبهد ٕؾيؼ اٹگڈ ٱواه كڅل.
ّبڃ ڇٹي هللا كڅٺڈي ٽيگڈيل:
ا گو ٽيفڈاڅ يل اى ٕؾذ آٿ چڄ كه ٽڈهك ٥ٲب يل ٽ ْوٵبٿ ڇ
ا٥پبٹ ْبٿ گٮ زڄ ّلڃ آ گبڃ ّڈيل .ثڄ فوا ٭ڄ پو ٍزبٿ ا يڀ
ىٽب ځڄ ،ثڈيژڃ پبهٍبيبٿ( ٕڈ٭يبٿ) ڇ ٵ َبځي ٵڄ كه گڈ ّڄ ڇ
ٵ ڂبه «داس اال سالً» ٍبٵڂڂل ،ثڂگو يل .ڇ ٥ٲيلڃي ْبٿ ها كه
ثبهڃ ي ڇٹي ڇ اڇٹيبء ها ٽڈهك ثوهٍي ٱواه كڅيل ،ثب ايڀ ٵڄ
آځچب ڇاليذ اڇٹيبء پيْيڀ ها ٱجڈٷ كاهځل ،ٽ٦زٲلځل ٵڄ ڇعڈك
اڇٹيبء كه ايڀ ىٽبځڄ اى ٽؾبالد اٍذ ڇ څپڈاهڃ ثڄ آٍزبځڄڅب
ڇ ٱجڈه ٽي هڇځل ڇ اځڈاّ ٣وٵچب ،ثل٥زچب ڇ فوا٭بد ها اځغبٻ
ٽيكڅ ڂل ڇ رؾو ي ٬ك يڀ ڇ ّجبڅذ ثڄ ٵ ٮبه كه آځ چب چ ڂبٿ كه
ٽيبځ ْبٿ هڇاط كاهك ٵڄ ر پبٻ ٱ ٺت ڇ كٹ ْبٿ ها ٭وا گو٭ زڄ
ا ٍذ؛ رب عبيي ٵڄ ٥پٸ ّبٿ ث ٞڈه ٵب ٽٸ ٽ ٖلاٯ ؽليش پ يبٽجو
اٍذ ٵڄ ٽي٭وٽبيل« :ىححجؼِ سِْ ٍِ مبُ قجينٌ( :»...ٱ٦ٞب
ً
اى هاڃ هڇُ ٽٺزچبي پيْيڀ پيوڇي فڈاڅيرل ځپرڈك .)ڇ ايرڀ
ث ال يي اى ثالڅب ٍذ ځڄ آىٽبي ْي اى آىٽبي ْبد اٹ چي ٵڄ گوڇ څي
اى ٽ َٺپبځبٿ ٵڄ ٭ ٲ ٜځبٽ ْبٿ ٽ َٺپبٿ ا ٍذ؛ ثلاٿ ٽ جزالء
ّلڃاځل .فلاڇځل ٽب ها اى ايڀ ا٥پبٷ ڇ ٥ٲبيل ځغبد كاهك.
-3اٹٶڈاٵت اٹلهاهي.317-316/1
28
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
فال ٕڄ ٽ ٞٺت ايڂ ٶڄ :هؽ پذ فلاي ٽز ٦بٷ اٱز ٚب ٵوك ٵڄ ٍوكاه
پيبٽجواٿ ٽؾپل ثڀ ٥جلهللا ها كه عييوڃ اٹ٦وة ٽج٦ڈس ٵڂرل ڇ
ثڄ اڇ كٍزڈه كڅل ٵڄ كيڀ ؽڂي ٬ها اٍزڈاه ڇ پبثوعب ٵڂل ڇ
ثڄ ّيڈڃ ي ٱوآځي ثب آځبٿ ٽغبكٹڄ ڇ ثؾش ٵڂل ،رب ثب اٍزلالٷ
ثڄ ٽَٺپبد ثڄ عبي ٽبځلڃكيڀ اثواڅيپي ثب آځبٿ ثؾش ڇ آځبٿ
1
ها ثب كٹيٸ ٽ٪ٺڈة ڇ ڇاكاه ثڄ پنيوُ ځپبيل.
ڇ كه «اٹجلڇه اٹجبى٩ڄ» ٽيگڈيل :هاٍذ گٮذ هٍڈٷ هللا آځغب ٵڄ
ً ث شيش ٗ راس ػب
ً ٽيگڈ يل« :ىح حجؼِ سِْ ٍِ مبُ قجينٌ شجشا
ثزساع ححي ى٘ دخي٘ا حجش ضت اججؼحٌَٕ٘ قبى٘ا يب سس٘ه هللا:
2
اىيٖ٘د ٗ اىْظبسي؟ قبه فَِ».
ً اى هاڃ ڇ هڇُ ٽٺز چبي پي ْيڀربٿ ڇ عت ثڄ ڇ عت ڇ مها٣ ٱ٦ ٞب
ثڄ مها ٣پ يوڇي فڈاڅ يل ځ پڈك ،رب عبيي ٵڄ ا گو ثڄ ٍڈهاؿ
ٍڈ ٍپبهي ثوڇ ځل اى آ ځبٿ پ يوڇي ٽيٵڂ يل :اي ه ٍڈٷ فلا آ يب
ٽڂ٢ڈه ّپب يچڈك ڇ ځٖبهي اٍذ؟
٭وٽڈك :پٌ ٵيَذ؟!
ٽ گو ځڄ ا يڀ ا ٍذ ٵڄ ٽ ْوٵبٿ ٽ ٶڄ ٽ ٦زو ٫ثڈك ځل ٵڄ ٍٺ َٺڄي
ايڀ څَزي ثڄ فلاڇځل ٽز٦بٷ ٽڂزچي ٽي ّڈك .ڇ فلاڇځل ٽز٦بٷ
كه ٽڈهك آځچب ٽي٭وٽبيل ٗ« :ىئِ سأىحٌٖ ٍِ خيق اىسَ٘ات ٗ
االسع ىيق٘ىِ هللا»( :اگو اى آځبٿ ٽْروٵبٿٍ -رڈاٷ ٵڂري ٵرڄ
ً فڈاڅڂل گٮذ هللا).آٍپبځچب ڇ ىٽيڀ ها چڄ ٵَي آ٭ويلڃ ،ٱ٦ٞب
ا ٽب ايڀ ا٥زٲبك آځبٿ ها اى ّوٳ ثڄ فلا ثبى ځلاّذ.
چڄ ث َب ٵڄ اف جبه ڇ هڇا يبد څ پڈاهڃ كه گڈُ اځ َبٿ ا يڀ
څ ْلاه ها ىٽي ٽڄ ٽيٵ ڂل ٵڄ ځيكيٶي چبي ٱيب ٽذ ٥ٺټ اى ٽ يبٿ
ثوكاّزڄ ٽي ّڈك ،رب عبيي ٵڄ كڇ ځٮو ثب څټ كه ٽڈهك «ايبك
ّسحؼيِ» عو ڇ ثؾش ٽيٵڂڂل يٶي ٽيگڈيل« :ايبك سحيِ»( :٭ٲٜ
ّٖذ )...ڇ كيگوي ٽيگڈيل« :ايبك سجؼيِ»( :٭ٲ ٜڅٮزبك.)...
ڇ آٿ كڇ ا يڀ ٽ َئٺڄ ها ثواي كاڇهي ثڄ ځيك كا ځبرو اى
فڈكّبٿ ٽيثوځل ،اڇ ٽيگڈيل« :ايبك جسؼيِ»( :٭ٲ ٜځڈك فلا)
ڇ ثڄ ما ري ٵڄ عبځټ كه ك ٍذ اڇ ٍذ ٍڈگڂل ٵڄ ٽبځ ڂل ا يڀ كه
آ يبد كي گو ځ يي ار ٮبٯ فڈا څل ا٭ زبك ڇ كه آٿ ى ٽبٿ څ پڄ
ٽ جزالء ثڄ ّوٳ ٽي ّڈځل .فلاڇ ځل ٽز ٦بٷ ٽي٭وٽب يلٍ ٗ« :ب
-1آځبٿ اى ايڀ عچذ ٵڄ فلاڇځل ها فبٹٰ ،ٽبٹٴ ڇ هاىٯ ٽيكاځڂل؛ ايپبٿ كاهځل .ڇٹي
چڈٿ ثزچب ها ٥جبكد ٽيٵڂڂل ڇ ٕٮبد فبٓ فلاڇځل ها ثواي اځجيب ،ڇ اڇٹيب ٱبئٺڂل ڇ
ٽياه ثٚ٦ي اى آځچب ها څپبځڂل ٵ٦جڄ ٝڈا ٫ٽيٵڂڂل ڇ آځچب ها ثٮويبك ٽيفڈاځڂل ڇ كاى
آځچب كهفڈاٍذ ٵپٴ ٽيځپبيڂل ڇ… ٽْوٵڂل.
-2روٽني ٵزبة رٮَيو ٱوآٿ ثبة ڇ ٽڀ ٍڈهح اٹزڈثڄ 3895/ُ 218/5ڇ اثڀ عويو ٝجروي114/18
ڇ ثيچٲي كه اٹَڂڀ 18116رو ٽني گڈيل :ايڀ ؽليش ٩ويت اٍذ.
22
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
ّلڃ ا ٍذ ،ف پو ځي َذ ڇ آٿ ها ؽالٷ ٽيكاځ ڂل .ه ٍڈٷ فلا كه
ٽڈهكّبٿ ٭وٽڈكڃ اٍذ :ٵَبځي څَزڂل ٵڄ ٽيگڈيڂل ،څوگبڃ ٽوك
ثب ٵڂيي ٭وىځلُ څپجَزو ّڈك ،ثوايِ عبيي ڇ ؽالٷ اٍذ.
چ ڂيڀ ا ٭واكي ځگڈځ َبه ڇ ثلثقذ ّلڃ ڇ ٭و يت هؤيب څب ڇ
آهىڇڅبيْبٿ ها فڈهكڃا ځل ،ثيڇكي فڈاڅ ڂل كاځَذ ٵڄ كه ٩گڈي
ثل ٝيڂذ ٵيَذ؟ آيب ځپيثيڂيل ٵَبځي ها ٵڄ ثڄ ځ٢ويبد فڈيِ
٩وڃ ّلڃ ڇ كه كٷ فڈيِ آځچڄ ها ٵڄ ؽالٷ ٍبفزڄاځل ثڄ ٥ڂڈاٿ
ؽالٷ پنيو٭زڄا ځل رب عبيي ٵڄ ځيك يٴ ا ٍذ ٵڄ كه ٕله ٵ َبځي
ٵڄ آيبد اٹچي ها ثوايْبٿ رالڇد ٽيٵڂڂل ،ٱواه گيوځل .آيب
ځپيثيڂيل آٿ څڂگبٻ ٵڄ كيگواٿ ثڄ آٿڅب ٽيگڈيڂل :ٽب ها اى
ث ڂل ٍقڂبٿ ٽوكٻ ه څب ٍبىيل ،چڄ ٍقڂبٿ ثو في كه ٍذ ڇ ثو في
ځبكهٍذ اٍذ ڇ ثو ّپبٍذ ٵڄ اى ٱوآٿ ڇ پيبٽجو پيوڇي ٵڂيل،
كه پبٍـ ٽيگڈيڂل« :اّب ٗجذّب آثبءّب ػيي أٍ ٗ اّب ػيي
اثبسٌٕ ٍقحذُٗ»( : .1ٽب پلهاٿٽبٿ ها ثو كيڂري يرب٭زيټ ڇ
ثڄ آځبٿ اٱزلا ٽيٵڂيټ).
آ ځبٿ كه ا يڀ ثبڇه ّبٿ ا ّزجبڃ ٵوكڃا ځل ،ڇ ٽپ ٶڀ ا ٍذ كه
ٕڈهد رڈا ځبيي ،كا ٥يبٿ ثڄ ٱوآٿ ڇ ٍڂذ ها ثٶ ْڂل ،ثب يل
كاځَذ ٵڄ ايڀڅب ٽْوٵبٿ ؽٲيٲياځل.
ڇ څڂ گبٽي ٵڄ ّڂيليټ كه ا٭ َبځڄڅب آ ٽلڃ ،ٽوكي ٽڈ ٕڈ ٫ثڄ
ثيهگڈاهي ڇ ٭ٚيٺذ؛ گٮزڄاٍذ :اگو كه هڇى ٱيبٽذ فلاڇځل ثو
ً) اڇ هاّٶٺي ٩يو اى ٭الٿ ّٶٸ ١بڅو ّڈك ٵڄ ٽڀ(ؽٲيٲ زب
ځليلڃاٻ ، 1ٽزغٺي ّڈك ،اى ايڂٶڄ ٽٲبٻ فلاڇځل ٽز٦بٷ ها اى
ٽٲبٻ ٭الٿ ّقٔ پبييڀ آڇهكڃ ثڈك ،اى ّلد فْټ ٽڈي ثو ثلځټ
ها ٍذ ّل ٵڄ ا گو ا يڀ هڇا يذ كه ٍذ ثب ّل ،څيچ ٥نهي كه
2
پيْگبڃ فلاڇځل ٽز٦بٷ ځلاهك.
ّبڃ اٍپب٥يٸ كڅٺڈي كه ٵزبة «رٲڈيذ االيپبٿ» ٵڄ اثڈاٹؾَڀ
ځلڇي آٿ ها ثڄ ٥و ثي روع پڄ ٵوكڃ ڇ «ه ٍبٹڄ اٹزڈؽ يل»
ځبٽيلڃ ،رؾذ ٥ڂڈاٿ« :اڅپيذ ڇ ثيهگي ٭زڂڄي ّوٳ ڇ ثي فجوي
ٽوكٻ»
ٽي گڈيل:ثب يل كاځ َذ ٵڄ كه ا يڀ ىٽب ځڄ ّوٳ كه ٽ يبٿ ٽوكٻ
ث َيبه ا ٍذ ڇ رڈؽ يل ؽٲي ٲي ڇ فبٹٔ ٩و يت ّلڃ ا ٍذ ،ڇ ٹي
ثيْزو ٽوكٻ ٽ٦ڂبي ّوٳ ها ځپيكاځڂل ڇ اك٥بي ايپبٿ كاهځل
كه ؽبٹي ٵڄ كه ّوٳ ٩ڈ ٝڄڇه ڇ ثڄ آٿ آٹڈكڃا ځل؛ ث ڂبثوايڀ
– 1ىفو23/٫
- 1ي٦ڂي :آٿ ٭وكي ٵڄ كيلڃ ،فلا ځجڈكڃ ثٺٶڄ ٵَي ٩يرو اى فرلا ها كيرلڃ اٍرذ .ڇ كه
ڇاٱ ٤اك٥ب كاهك ٵڄ فلا ها كيلڃ اٍذ.
- 2اٹجلڇه اٹجبى٩ڄ178-167/
23
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
پيِ اى څو چيي ايڀ ٽَئٺڄ ٽچټ اٍذ ٵڄ ٽوكٻ ٽ٦ڂبي رڈؽيل ڇ
ّوٳ ها ثٮچپڂل ڇ ؽٶټ آٿ ها كه ٱوآٿ ڇ ؽليش ثْڂبٍڂل.
ٍظبٕش ششك ٗ ط٘سجٖبي گّ٘بگُ٘ آُ:
ي ٶي اى ٽ َبئٺي ٵڄ ا ٽوڇىڃ ث َيبه ثڄ چ ْټ ٽي فڈهك ا يڀ ا ٍذ
ٵڄ ث َيبهي اى ٽوكٻ كه گو٭زبهي چب ڇ ٽ ْٶالد اى ثيه گبٿ،
پيبٽجواٿ ،أئپڄّ ،3چلاء ،ٽالئٶڄ ڇ عڀڅرب ٵپرٴ ٽيگيوځرل ڇ
آځ چب ها ثب ځبٽچبي ْبٿ ٕلا ٽيىځ ڂل ڇ اى آځ چب ثو آڇهكڃ
ّلٿ ؽبعبد ڇ آهىڇڅبي فڈيِ ها ٽيٝٺجڂل.
اثڈاٹؾَڀ ځلڇي ٽزوعټ ٥وثي ٵزبة ٽيگڈيل :ڇ ثوايْبٿ ځنهڅب
ڇ ٱوثبځي چب پي ْٶِ ٽيٵڂ ڂل رب ؽبعز چب ڇ ځيبىڅبي ْبٿ ثو
آڇهكڃ ّڈك ڇ ثقبٝو ك٭ ٤ثال ،٭وىځلاځْبٿ ها ثڄ آځچب ٽڂَڈة
ٽي ٵڂ ڂل ڇ ث َي اڇ ٱبد ثڄ څ پيڀ څل ٫ثٚ ٦ي اى آځ چب ها
٥جلاٹڂجي ڇ ...ځبٻ ٽيځچڂل ڇ ثٚ٦ي كي گو ځبٽچبيي څپبځ ڂل:
٥ٺي ثقِ ،ؽَيڀ ثقِ ،پيو ثقِ ،ٽلاه 2ثقِ ڇ ٍباله 3ثقِ ڇ...
ثواي ٭وىځلاځْبٿ اځزقبة ٽيٵڂڂل.
ّٶي ځيَذ ٵڄ ٽؾجذ ڇ اؽزواٻ اځجيبء ڇ اڇٹيبء ڇ ثيهگلاّذ
آځ چب ا يواكي ځلاهك ڇ ٹي څو گبڃ آځ چب ها ثب فلاڇ ځل ثوا ثو
ثلاځيټ ڇ ثو ايڀ ثبّيټ ٵڄ آځچب ثب فلاڇځل كه يٴ ٽٲبٽڂل،
ثلڇٿ ّٴ ٽور ٶت ّوٳ ّلڃايټ ڇ ٽب چ ڂيڀ ا٥ز ٲبكي ځلاهيټ
ثٺ ٶڄ ثو ٥ٶٌ ٽ٦ز ٲليټ آځ چب ٽقٺڈ ٱبد ڇ ث ڂلگبٿ فلاي ڂل .ڇ
څو گي ځپي پنيويټ ٵڄ ثڄ ٍجت آځ چڄ فلاڇ ځل ثڄ آځ چب ثڄ ٝڈه
-3ٽڂ٢ڈه اى أئپڄ ،أئپڄي اڅٸثيذ اٍذ ٵڄ هڇا٭٘ كه ؽّٰبٿ ٩ٺڈ ڇ ىيبكڃ هڇي ٽيٵڂڂرل ڇ
آځچب ها ثؾلي ثيهگ ڇ ٽٲلً ٽيكاځڂل ٵڄ رٖڈه ٽيٵڂڂل آځچب ٽٖ٦ڈٻ ڇ اى ٩يت آگبڅڂل ڇ
٥ٲيلڃ ّبٿ كه ثبهڃي اٽب ٽذ ثگڈځڄاي َذ ٵڄ ٽ ٲبٻ اٽب ٽذ ڇ ځ جڈد ها ٽ ْزوٳ ڇ ؽ زي كه
ث َيبهي اى فٖڈ ٕيبد آٿ ها هٱ يت ځ جڈد ٽيكاځ ڂل ڇ اڅٸ ٍڂذ څ ڂل ٵڄ ثل ٍزڈه ؽبٵ پبٿ ڇ
اٽيواٿ ثب ّي٦يبٿ ىځلگي ٽيٵڂڂل ،ثڄ ٥ٺذ ثي فجوي اى اٍالٻ كه ثَيبهي اى ٽَبئٸ رؾذ
ربصيو ٥ٲبيلّبٿ ٱواه گو٭زڄاځل.
-1اث٘ اىحسِ ّذٗي دس ٍا٘سد اٗ ٍيگ٘ياذ :ڇي ّريـ ثريهگ ثرلي ٤اٹرليڀ ٽرلاه ؽٺجري
ٽٶڂ پڈهي ،ي ٶي اى ٽْبيـ ٽ ْچڈه كه څ ڂل ا ٍذ ٵڄ ٥پوي ٝڈالځي ٵوكڃ ا ٍذ ،ڇ ٽوكٻ ثڄ اڇ
ارٮبٱبد ٥غيت ڇ ٩ويجي ځَجذ ٽيكڅڂل ٵڄ ٥ٲٸ آځچب ها ځپي پنيوك؛ ٥بٽڄي ٽوكٻ څڂل يٶي
اى ٽبڅ چبي ٍبٷ ها ثڄ اڇ ځ َجذ ٽيكڅ ڂل ڇ ځبٽِ كه ٙوة اٹپضٺ چبي ها يظ كه ٽ يبٿ ٽوكٻ
ڇاهك ّلڃ ڇ ثڂيبٿ گناه ٭وٱڄي ٕڈ٭يڄي ٽلاهيڄ اٍذ ٵڄ كه ايڀ اڇافو ثَيبه ٽڂؾوّ ٫لڃ
ڇثَيبهي اى فوا٭بد ڇ هيبٙزچب ثڄ ايڀ ٭وٱڄ هاڃيب٭زڄ اٍذ ڇ كه ٍبٷ 844/ڇ٭بد ٵروكڃ
اٍذ.
ٍ-3يل ٍباله ٽَ٦ڈكي ٩بىي اى ٽْبيـ ٽْچڈه څڂل اٍذ ٵڄ كه ٽڈهكُ ا٭َربځڄڅبي ٭واڇاځري
ثب٭زڄاځل ڇ اثڀ ثٞڈٝڄ كه ٍٮوځبٽڄي فڈك ٽيگڈيل :اٝال٥بد ٥ٺپي ڇ ربهيقي ٵب٭ي اى اڇ
كه كٍذ ځيَذ ،ٽيگڈيڂل :ثيْزو آٿ ٍو ىٽيڀ ها ٭زؼ ٵوكڃ اٍذ ڇ چييڅبي ّگٮذ اځگيي ڇ
عڂگچبي ٽْچڈهي ثڄ اڇ ځَجذ ٽيكڅڂل ڇ كه ٍبٷ 588/ڇ٭ربد ٵوكڃاٍرذ ٱجرو اڇ ىيبهرگربڃ
ثَيبهي اى ٵَبځي اٍذ ٵڄ ٽ٦زٲلځل ٽغوك ٽوكڃ ثڄ څپيڀ كٹيٸ څو ٍبٹڄ ثوايِ عْڀ ٥وڇٍي
ثوگياه ٽيٵڂڂل ڇ كفزواځْبٿ ها ثڄ اىكڇاط اڇ كه ٽيآڇهځل ڇ ثوايِ ځنهڅب ڇ ثو ٱجوُ
پوچټ ځٖت ٽيٵڂڂل!!! اثڈاٹؾَڀ ځلڇي
24
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
فبٓ ٞ ٥ب ٵوكڃ ،كه ٥بٹټ كاهاي ٱلهد ڇ ر ٖو ٫څ َزڂل .چڈٿ
ؽٲي ٲذ ا يڀ ا ٍذ ٵڄ آځ چب ثلڇٿ امٿ ڇ ه ٙبي فلاڇ ځل اى څيچ
چيي ثوفڈهكاه ځيَزڂل؛ اٽب ٵَبځي ٵڄ اى آځچب ٵپٴ ٽيگيوځل
ڇ كه ٽ ْٶالد آځ چب ها ثٮو يبك ٽيفڈاځ ڂل ڇ اك ٥ب ٽيٵڂ ڂل ٵڄ
فلا ها ٕلا ٽيىځ ڂل ڇ اى فلاڇ ځل ٵ پٴ ٽيگيو ځل ڇ ٽيگڈي ڂل
ا يڀ ثلاٿ كٹ يٸ ا ٍذ ٵڄ آځ چب كه ځيك فلاڇ ځل ٽ ٲبٻ ڇ
ٽورجڄاي كاهځل ٵڄ كيگواٿ اى آٿ ثي ثچوڃاځل ،ڇ ؽٲيٲذ ايڀ
اٍذ ٵڄ آځچب كه ٥بٹټ اى ٱلهري ثوفڈهكاه ځيَزڂل ڇ ايڀ ٵڄ
ٝو٭لاهاٿ ّبٿ٥ ،ٲ يلڃ كاه ځل آځ چب ٽيرڈاځ ڂل څو ٵبهي ٵڄ
ثقڈاڅ ڂل ثٶڂ ڂل ڇ ؽٶپ ْبٿ كه ٽ يبٿ ف ٺٰ فلا عبهي ا ٍذ ڇ
ٽي رڈاځڂل اؽٶبٻ ها ثبٝٸ ڇ يب رأييل ٵڂڂل؛ ٥ٲيلڃي ثبٝٺي
اٍذ .ڇ ٽويلاځْبٿ ا٥زٲبك كاهځل آځچب ڇاٍٞڄڅبيْبٿ كه ځيك
فلا ٍذ ڇ څو ٵٌ اى آځ چب ثچوٽ ڂل گوكك ڇ كه ځيك آځ چب
ٽورجڄاي ٵَت ٵڂل ،كه ڇاٱ ٤كه ځيك فلا ٵَت ٵوكڃ اٍذ ڇ ثو
ايڀ ثبڇهځل ٵڄ څوچڄ ٽ٦و٭زْبٿ ځَجذ ثڄ آځچب ثيْزو ّڈك ثڄ
څپبٿ اځلاىڃ ٽ٦و٭زِ ځَجذ ثڄ فلا ا٭يايِ ٽييبثل.
ڇ كي گو ثبڇه څب ڇ رأڇيالد ثبٝٺي ٵڄ فلاڇ ځل څيچ كٹي ٺي كه
ٽڈهك آځچب ځبىٷ ځٶوكڃ اٍذ .ڇ هاى ايڀ اځؾوا ٫كه ايڀ اٍذ
ٵڄ ٽوكٻ ٱوآٿ ڇ ٍڂذ پ يبٽجو ها ه څب ٵوك ځل ڇ ثڄ ٥ٲٺ چبي
ٱبٕو ّبٿ ا عبىڃ كاك ځل كه ٽ َبئٺي ٵڄ ٽ غبٹي ثواي ْبٿ ځي َذ
كفب ٹذ ٵڂ ڂل ڇ ثڄ ا٭ َبځڄڅب ڇ هڇا يبري ٵڄ ٍڂل ڇ ٽزڀ
ٽ٦ز جوي ځلاه ځل ،چ ڂگ ىځ ڂل ڇ هاڃ ڇ ه ٍټ فوا ٭ي ڇ ٥بكاد
عبڅٺي ها ؽ غذ ٱواه كاك ځل .ا گو آځ چب ثڄ ٱوآٿ ا٥ز پبك ڇ
ً ؽٲي ٲذ ثواي ْبٿ هڇ ّڀ ٽي ّل ڇ ٽزڈ عڄ ٥پٸ ٽيٵوك ځل ٱ٦ ٞب
ٽي ّلځل ٵڄ ٍقڂبٿ ڇ ثبڇهڅبي ْبٿ چ ييي عي څ پبٿ ربڇيالد ڇ
كاليٺي اٍذ ٵڄ ٵٮبه كه ٖ٥و پيبٽجو ثڄ آٿ ٽزڈٍٸ ٽي ّلځل ڇ
اٍزلالٹچب څپبٿ اٍزلالٹچبٍذ اٽب فلاڇځل ٽز٦بٷ آٿ ربڇيالد ڇ
ا ٍزلالٹچب ها اى آځ چب ځ پنيو٭ذ ،ثٺ ٶڄ كه ٍڈهڃي يڈځٌ آځچب
أ
اِ دُٗ هللا ٍااذُٗ ٍا
رل ٗ« :يؼجاروكڃ ڇ ٽي٭وٽبيررنيت ٵرها رٶر
او
اذ هللا قا
افبءّب ػْااؤالء شا
اُ٘ ٕا
اْفؼٌٖ ٗ يق٘ىا
اشٌٕ ٗ اليا اليضا
أجْج ئُ٘ هللا ث َب اليؼ يٌ في اى سَ٘ات ٗ ال في االسع سجحبّٔ ٗ
ج ؼبىي ػ َب ي ششمُ٘»( :ڇ ٩يو اى هللا آٿ چڄ ها ٵڄ ثڄ آځ چب
ٙوه ځپيهٍبځل٥ ،جبكد ٽيٵڂڂل ڇ ٽيگڈيڂل :ايڂچب ڇاٍٞڄڅب ڇ
ٽيبځغي چبي ٽب كه ځيك فلاي ڂل ،ث گڈ آ يب ثڄ فلا اى چ ييي
ف جو ٽي كڅ يل ٵڄ اى ڇ عڈك آٿ كه آ ٍپبځچب ڇ ى ٽيڀ ثي ف جو
اٍذ ،اڇ پبٳ اٍذ ڇ اى آٿ چڄ ّويٴ اڇ ٽيگوكاځ يل ،ثورو ڇ
ثٺڂلٽورجڄرو اٍذ)«.يڈځٌ»18/
اى ايڀ آيڄ ثڈٙڈػ ٽي٭چپيټ ٵڄ كه آٍپبځچب ىٽيڀ ٵَي ځيَذ
25
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
ٵڄ ثواي اؽلي ّٮب٥ذ ٵڂل ڇ ّٮب٥زِ ثواي ٵَي ٍڈكٽڂل ا٭زل
ڇ ّٮب٥ذ پ يبٽجواٿ څټ ثڄ ا عبىڃي پوڇهك گبه ا ٍذ .فلڇ ځل
ٽز ٦بٷ ٽي٭وٽب يل ٗ« :ال ي شفؼُ٘ اال ى َِ اسج ضي ٗ ٌٕ ٍِ
رب
رو ثررل ٽگر
رٮب٥ذ ځپيٵڂڂرري ّررواي ٵَر
افقُ٘»( :ثرايحٔ ٍشا خشا
هٙرربيذ(پوڇهكگبه) ڇ آځرربٿ اى ررروً ڇ ثرريټ پوڇهكگرربه كه
څواٍڂل)« .اځجيبء»28/
ؽٲيٲذ ايڀ اٍذ ٵڄ ٽب څو چڄ آځچب ها ثٮويبك ثقڈاځيټ ڇ يب
اى آځ چب ٵ پٴ ثگ يويټ ڇ ٭و يبك ه ٍي ٵ ڂيټ كه رؾ ٲٰ ا ٽوي ڇ
هڇي كاكٿ ڇاٱ ٦ڄيي څيچ ربصيوي ځلاه ځل؛ ٽ گو آځ چڄ فلا
ثقڈاڅل.
1
– ٽويټ93.-95/
27
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
ر ثڄ ٵڄ كه آٍپبٿڅب ڇ ىٽيڀاځل ،عي ثڄ ثڂلگي ڇ فٚڈ٣
پيْگبڃ هللا ر هؽپبٿ ځپيآيڂل .ثڄ هاٍزي ر فلاڇځل ر څپڄي
آځ چب ها ؽ َبة ٵوكڃ ڇ ثو ّپوكڃ ا ٍذ ،ڇ څو يٴ اى آ ځبٿ
رڂچب كه ځيك اڇ ؽبٙو فڈاڅڂل ّل).
ث ڂبثوايڀ هڇ ّڀ ّل ٵڄ رڂ چب ٽز ٖو ٫ڇ ٕبؽت افز يبه فلا ٍذ،
فلاڇ ځل ٵ َي كي گو ها ٽب ٹٴ ڇ ٽز ٖو ٫ځگوكاځ يلڃ ڇ ثڄ ٵ َي
چ ڂيڀ رڈاځي ځلاكڃ ا ٍذ ڇ څو ٵٌ ثڄ رڂ چبيي ثڄ ؽ ٚڈه
پوڇهكگبه ّبٿ ؽبٙو ٽي ّڈك ڇ ٵ َي ځپيرڈا ځل ع ٺڈي اؽٚبه ّبٿ
ها ثگيوك ڇ يب ٽبځ ٤ؽٚڈه كيگوي ّڈك ،ڇ آيبد ثَيبهي ايڀ
ؽٲيٲذ ها رأييل ٽيٵڂل.
څو ٵٌ كڇ يب ٍڄ آيڄ اى آيبري ٵڄ مٵو ٵوكيټ ڇ كيگو آيبري
ها ٵڄ ٽ غبٷ مٵو ّبٿ ځي َذ ٽڈهك رأ ٽٸ ڇ اځلي ْڄ ٱواه ك څل،
٭وٯ رڈؽيل ڇ ّوٳ ها ثقڈثي ٽيّڂبٍل ڇ ؽٲيٲذ ايڀ كڇ ثوايِ
هڇّڀ ٽيّڈك.
كه ا يڀ عب ّبي َزڄ ا ٍذ ،ا ٥پبٷ ڇ ه٭ زبهي ها ٵڄ فلاڇ ځل
ٽق ٖڈٓ ماد ثٺ ڂل ٽور جڄاُ ٱواه كاكڃ ڇ ا عبىڃ ځلاكڃ ٵ َي
كي گو اى آٿ څب ث چوڃاي كا ّزڄ ثب ّل ،م ٵو ٵ ڂيټ ،ا يڀ ا ٥پبٷ
ثَيبه ىيبكځل ،ڇ اى آځغبيي ٵڄ مٵو څپڄي آځچب ىيبكاٍذ ڇ
ٽڈعت ٝڈالځي ّلٿ ثؾش ٽيّڈك .ځبگييو ثڄ مٵو ثٚ٦ي اى آځچب
ث َڂلڃ ٽيٵڂيټ .ڇ ٭ ٲ ٜآٿ ك ٍزڄ اى ا يڀ ا ٥پبٷ ها م ٵو
ٽيٵڂيټ ٵڄ فڈاځ ڂلڃي ثب څڈُ ثزڈا ځل كي گو ا ٥پبٷ اى ا يڀ
ځڈ ٣ها ثڄ آٿ ٱ يبً ٵ ڂل ڇ ؽٰ ها اى ثب ٝٸ ڇ څلايذ ها اى
گپواڅي ثبى ّڂبٍل.
– 1اثڈاٹؾَڀ ځلڇي ٽزوعټ ثڄ ٥وثي ٽيگڈيل :ٽبځڂل ايڂٶڄ ثوكگبٿ كه ٽغٺٌ پبكّبڅبٿ
كه ٵْڈهڅبي ٥غپي (٩يو ٥وة) ٽيايَزڂل.
ٽإ ٹ ٬ٽيگڈيل :اى څپيڀ ٱجيٸ اٍذ ٵڄ ثَيبهي اى ٱجو پوٍزبٿ ځبكاٿ ها ٽْبڅلڃ ٽيٵڂيټ
ٵڄ كه ٽَغل اٹڂجي كٍذ هاٍذ ها هڇي كٍذ چ ٽيگناهځل ڇ ثب ځچبيذ فْڈ ٣ڇ ٭وڇرڂي هڇ
ثڄ ٱجو پيبٽجو ٽيايَزڂل ڇ فْڈْ٥بٿ كه چڂيڀ ؽبٹزي ثيْزو اى فْڈْ٥بٿ كه ځپبى ثواي
فلاڇځل اٍذ.
38
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
آٿ ها كه ٽيبٿ ٽوكٻ رٲَيټ ٵڂل ڇ ثواي ٵَبځي ٵڄ ثڄ آځغب
ځيبٽلڃ ا ځل څټ ث جوك ڇ څڂ گبٻ فوڇط اى آٿ ثڄ پ ْذ ثو گوكك
ثگڈ ځڄ اي ٵڄ پ ْذ آٿ ثڄ ٝو ٫فب ځڄ ٱواه ځگ يوك ڇ چ ڂبٿ ثب
ځچبيذ اؽزواٻ ڇ اكة ه٭زبه ٵڂل ٵڄ ّٶبهُ ها ځٶْل ،كهفزبٿ
ڇ گيب څبٿ آٿ ها اى ثيڀ ځ جوك ،ڇ كه ٽ ؾلڇكڃي آٿ ا عبىڃ
ځل څل ؽيڈا ځبد ثچو ځل! ر پبٻ ايڂ چب ا ٥پبٹي څ َزڂل ٵڄ
پوڇهكگبه عچبځيبٿ آځچب ها ٽقزٔ فڈك كاځَزڄ ڇ ثڄ ثڂلگبځِ
آ ٽڈىُ كاكڃ ٵڄ ايڂ چب ها ٭ ٲ ٜثواي اڇ اځ غبٻ كڅ ڂل .ڇ څو
ر يب ر ّيـ ٝويٲڄاُ ٵٌ چڂيڀ ا٥پبٹي ها ثواي ٽوّل
پ يبٽجوي ،ع ڂي يب ٱ جوي چڄ ؽٲي ٲي ڇ عڄ ع ٦ٺي ڇ يب ثذ ڇ
ٽغَپڄ اي ڇ يب ٽؾٸ ٥جبكري ٵڄ يٶي اى ځيٶبٿ كه آٿ ٥جبكد ڇ
مٵو ٵوكڃ ڇ هيبٙذ ٽيٵْيلڃ ،ڇ فبځڄ ڇ يب ځْبځڄاي اى آصبه
ثغبي ٽبځلڃي يٶي اى ٕبٹؾبٿ ٵڄ ثڄ آٿ رجوٳ ٽيعڈيڂل ڇ يب
٥الٽ زي ثب ّل ٵڄ ثب آٿ ّڂبفزڄ ٽي ّڈك ،اځ غبٻ ك څل ّوٳ
ڇهىيلڃ ڇ ځيي اگو ثڄ ربثڈري ٍغلڃ ڇ هٵڈ ٣ٵڂل ڇ ثڂبٻ يٶي
اى ځيٶبٿ هڇىڃ ثگيوك .2ڇ ثب رڈا ٤ٙڇ ٭وڇرڂري كه ٽٲربثٺِ
كٍذ ثَزڄ ثبيَزل ،يب ؽيڈاځي ثواي آٿ ٱوثبځي ځپبيل ڇ ثڄ
ٱ ٖل ي ٶي اى ىيبهرگبڅ چب ڇ ٽٲجو څب ا ٍجبة ٍٮو ثج ڂلك ڇ
ايڂٶڄ ثڄ څل ٫ثيهگلاّذ ڇ ٥جبكد كه آٿ چوا ٧هڇّڀ ٵڂل ڇ
آٿ ها څپبځ ڂل ٵ ٦جڄ ثب پبه چڄاي ٽق ٖڈٓ ثپڈ ّبځل ڇ يب ثو
ٙويؼ آٿ پبه چڄاي ث گناهك ڇ پوچټ ڇ چڈثي ث ڂبٻ اڇ ثٺ ڂل
ٵڂل ڇ چڈٿ ثقڈاڅل اى آٿ عب ثو گوكك هڇ ثڄ ٱجو ڇ ثڄ پْذ
ثو گوكك ڇ يب څپبځ ڂل فلٽزٶبهاٿ ٵڄ ثب ثبكثيٿ اى چ چوڃي
ٍوڇهاځْبٿ ٽگٌ ها كڇه ٽيٵڂڂل ،ٽگَچب ها اى ٱجوُ كڇه ٵڂل
ڇ ثوايِ فيپڄ ثوپب ځپبيل .يب هڇ ثڄ آٍزبځڄاُ ثب ٭وڇرڂي
ك ٍذ ث َزڄ ثبي َزل ،ڇ ثواي ٙويؼ آٿ ځگچجبځ چب ڇ فل ٽڄ
ا ٍزقلاٻ ٵ ڂل ڇ ثب كهف زبٿ ڇ گيب څبٿ ا ٝوا٭ِ ٽ ٲلً ٽبثب ځڄ
َڂْلٿ ڇ ثي اؽزوا ٽي ځ َجذ ثڄ آځ چب ثو ثو فڈهك ٵ ڂل ڇ ثب ٵ
فڈهك ځٶ ڂل ،ثلڇٿ روك يل ٽور ٶت ّوٳ ّلڃ ا ٍذ ،٭و ٱي ځلاهك
ٵڄ ٽ٦زٲل ثبّل ايڂچب ّبيَزڄي ثيهگلاّذ ڇ ر٢٦يټ څَزڂل ڇ
ا٥ز ٲبك كا ّزڄ ثب ّل ٵڄ فلاڇ ځل اى ر٢ ٦يټ ايڂ چب ف ْڂڈك
– 2اثڈٹؾَڀ ځلڇي ٽزوعټ ٵزبة ثڄ ٥وثي ٽيځڈيَل :چڂبٿ ثڄ ځ٢و ٽيهٍل ٵڄ ثرل٥ذ هڇىڃي
ثڂبٻ ځيٶبٿ كه ٖ٥و ٵچڀ كه څڂل ثڈعڈك آٽلڃ ڇ ثَي اڇٱبد ثڂبٻ ّقٖيزچبي فيبٹي هڇىڃ
ٽيگو٭زڂل ٵڄ إالً ڇعڈك فبهعي ځلاّزڂل ڇ ايڀ هڇىڃ كه ځيذ ڇ ا٭ٞبه اؽٶبٻ ٽقٖڈٓ كاهك
ڇ كه هڇى څبي ٽ ؾلڇكي اځ غبٻ ٽي ّڈك ڇ ثب ا يڀ هڇىڃ اى ا ٭واكي ٵڄ ثڂبٽ ْبٿ هڇىڃ
ٽيگيو ځل .كهفڈا ٍذ ٵ پٴ ڇ ثوآڇهكڃ ځ پڈكٿ ځيبىڅبي ْبٿ ها ٽيٵڂ ڂلّ .يـ اؽ پل ثڀ
٥جلاالؽل ٍوڅڂلي (ٻٝ )1834.ي ځبٽرڄاي ثرڄ يٶري اى فبځپچربيي ٵرڄ اى ايْربٿ پيروڇي
ٽي ٵوكڃ ،ا يڀ ځڈ ٣هڇىڃ ها رٲ جيؼ ٵوكڃ ڇ آٿ ها ششك دس ػ جبدت ثح سبة آٗسدٓ ا سث.
(ځبٽڄي ّپبهڃي )41/3
31
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
ٽيّڈك ڇ ثڄ ثوٵذ ايڀ ٥پٸ ٽْٶالرْبٿ ها ثو ٝو ٫ٽيٵڂل .ايڀ
ځڈّ ٣وٳ ها ششك دس ػجبدت ٍيّبٍْذ.
-1كه ايڀ عب ٽڈٹ ٬ځبٽچبي څڂلي ٵڄ ثب رڈؽيل ٽڂٞجٰ ڇ ثو گو٭زڄ اى ٥ٲيلڃي ٕؾيؼ اٍذ،
مٵو ٵوكڃ؛ ٽبځڂل :فلاثقِ(څجخ هللا) هللا كيب(ٞ٥يخ هللا) ڇ اثڈاٹؾَڀ ځلڇي گڈيل :آځچب ها ثڄ
٥وثي روعپڄ ٵوكٻ رب ٭چټ آځچب ثواي ٥وثچب آٍبځزو ثبّل.
32
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
ثوايْبٿ ځنه ٵڂل ڇ يب كه څڂگبٻ ثيپبهي ڇ رت آځچب ها ثب
ځبٽچبي ّبٿ ٕلا ىځل ڇ يب ٵبهڅبيْبٿ ها ثڂبٻ آٿ ّوڇ ٣ٵڂل
ڇ څوگبڃ ٭وىځلي ثڄ اڇ ٞ٥بء ّل ثواي آځبٿ ځنهڅب ٵڂل ڇ يب
٭وى ځلاځِ ها ثڄ ځبٽ چبيي چڈٿ؛ ٥جلاٹڂجي ،ا ٽبٻ ث قِ،
پ يوثقِ ځبٽ گناهي ٵ ڂل ڇ ٱ َپزي اى ٍجييغبد ڇ ٽيڈڃ څبيِ ها
ثڄ آځ چب افز ٖبٓ ك څل ڇ اى ٽؾ ٖڈالري ٵڄ اى ى ٽيڀ ثل ٍذ
ٽيآيل ،ثواي كٍزيبثي ثڄ ا٩واٗ فڈيِ ثڄ آځچب پيِٵِ ٵڂل.
ڇ يب اى ا ٽڈاٷ ڇ ؽيڈا ځبرِ ثڄ ٩يو فلا افز ٖبٓ ك څل ڇ آٿ
ها ٽ ٲلً ثلا ځل ،ڇ ع چذ اؽ زواٻ ڇ ثيهگلا ّذ آٿ ها ځي ځل ڇ
اى څيچ ٥ٺ ٬ڇ ٵبڃ ٽ ڂ ٤ځٶ ڂل ڇ ثڄ ه ٍڈٻ ٱليپي ڇ ٥و٭ چبي
ها يظ كه فڈهكٿ ،ځڈ ّيلٿ ڇ پڈ ّيلٿ رپ َٴ عڈ يل ڇ ثڄ آٿ
څپبځڂل اؽٶبٻ ّو٥ي پبيجڂل ثبّل.
ڇ ٩لا ڇ ٹجب ٍي ها ثواي ك ٍزڄاي اى ٽوكٻ ؽواٻ ٵ ڂل ڇ
ك ٍزڄاي اى ٽوكٻ؛ څپبځ ڂل ٽوكاٿ ڇ ى ځبٿ ها اى آٿ ثبى
كاهك؛ ٽضالً ثگڈ يل ٽوكاٿ ځجب يل ثڄ ٭الٿ ٩نا ځيك يٴ ّڈځل؛
٭الٿ ٩نا ها ځجب يل كف زواٿ يب ى ځبځي ٵڄ ّڈڅو كڇٻ گو٭ز ڂل
ثقڈهځل ڇ ٵَبځي ٵڄ اى ٱٺيبٿ اٍزٮبكڃ ٽيٵڂڂل اى ٩نايي ها
ٵڄ ثڂبٻ ّيـ ٥جلاٹؾٰ 1آٽبكڃ ٽيّڈك ،ځجبيل ثقڈهځل .ڇ فيو
-1اثڈ اٹؾَڀ ځلڇي ٽيگڈيلّ :يـ(ّبڃ) ٥جلاٹؾٰ ٽ٦وڇ ٫ثڄ ٽؾلس كڅٺڈي يٶري اى ٽْربيـ
ثيهگ ڇ ٽو ّلي اى ٽو ّلڅبي ٝوي ٲڄ چ ْزيڄ كه څ ڂل ا ٍذ ،ٵڄ كه«هكڇ ٹي» اى رڈا ث ٤ٹٶ ڂڈ
ٽزڈ ٹل ڇ ثيهگ ّلڃ ا ٍذ ڇ كه رڈؽ يل ،ر٢ ٦يټ ّوي٦ذ ،ٽؾب٭ ٢ذ ثو ٭وائٍ٘ ،ڂزچب ڇ ك ٥ڈد
ٽوكٻ ثڄ ٍڈي هللا ٽٲبٻ ثٺڂلي كاّزڄ ڇ كه ٍڂخ 836/ڃ .ڇ٭بد ٵوكڃ اٍذ .ځرلڇي ٽيځڈيَرل:
٩بٹيبٿ ڇ عبڅالٿ ٩نايي ثب آكاة ڇ هٍڈٻ فبٕي ٵڄ ثْلد ثو آٿ پبيجڂلځل څو ٍبٹڄ ثڂبٻ
ّيـ ٥جلاٹؾٰ كه ٍذ ٽيٵڂ ڂل .ا يڀ ځ ٢و اثڈاٹؾ َڀ ځلڇي كه ثبهڃي ٥جلاٹؾٰ ٽ ؾلس كڅ ٺڈي
ثڈك .ا ٽب ٽإٹ ٥(٬جلاٹوؽپڀ ف پيٌ) كه ر ٦ٺيٲِ ثو ا يڀ ؽو٭ چبي ځلڇي ٽيځڈي َلٝ :وي ٲڄي
چْزي ٽڂزَت ثڄ فڈاعڄ ٽ٦ريڀ اٹرليڀ ؽَرڀ ثرڀ ؽَرڀ ٍرڂغيي چْرزي ٻ227/ڃ .اٍرذ .ثرڄ
ىځلگيڂب ٽڄي ڇي كه ځي څخ اٹ قڈاٝو ٽواع ٦ڄ ّڈك .گٮز ڂي ا ٍذ ٵڄ ٽ ؾڈه ڇ ٽلاه ا يڀ ٭و ٱڄ
ٕڈ٭يڄ ثو مٵو عچوي ،ٽورج ٜكاځَزڀ ٱٺت ثڄ ّيـ ڇ ٽوّل ،هڇىڃي څپيْگي ڇ پي كه پري –
الىٻ ثڄ مٵو اٍذ ٵڄ هٍڈٷهللا اى هڇىڃي پي كه پي ځچي ٵوكڃ اٍذ -ڇ ٥جبكد رپبٻ ّرجچب ڇ
ٵټ ٍقڀ گٮزڀ ،ٵټ ٩نا فڈهكٿ ڇ كيگو ثل٥زچبٍذ ڇ ٵبځڈٿ پيوڇاٿ ايڀ ٭وٱڄ كه څڂل اٍذ
ڇ ّبفڄڅبي ىيبكي كاهك .ثڄ اٹضٲب٭خ االٍالٽيخ. 181-188-188/
ٽڈٹ ٬گڈيل :ايڀ ٭وٱڄ يٶي اى ٭وٱڄڅبي اٹؾبكي ٱجوپوٍذ ،ثذ پوٍذ ڇ ٽڂؾو ٫اٍذ ڇ ٱجو
چ ْزي ها ٵڄ كه ّچو اعپ يو څ ڂل ا ٍذ ٽبځ ڂل ث زي پو ٍزِ ٽيٵڂ ڂل ڇ هڇي ٱ جوُ ٍبفزپبٿ
ثيهگي ٍبفزڄاځل.
ځلڇي كه ثبهڃي ٥جلاٹؾٰ كڅ ٺڈي ٽيگڈ يل« :ٽ ٲبٻ ثٺ ڂلي كه رڈؽ يل كاهك!» ٽڈ ٹ ٬ٽيگڈ يل
ڇٱ زي ٥جلاٹؾٰ كڅ ٺڈي ي ٶي اى پي ْڈايبٿ ٕڈ٭يڄ ا ٍذ چگڈ ځڄ ٽپ ٶڀ ا ٍذ ٽ ٲبٻ ثٺ ڂلي كه
رڈؽ يل كا ّزڄ ثب ّل؟! ؽٲي ٲذ ا يڀ ا ٍذ ٵڄ ڇي اى ر پبٻ ٽقٺڈ ٱبد فلاڇ ځل اى رڈؽ يل
پ يبٽجواٿ ڇ ه ٍڈالٿ ثي ْزو ٭ب ٕٺڄ كا ّزڄ ا ٍذ ڇ اى څ پڄ ځ َجذ ثڄ رڈؽ يل عب څٸرو ا ٍذ،
آهي! رڈؽيل اڇ رڈؽيل ٕڈ٭يبځڄي اٹؾبكي ٩بٹيبٿ اٍذ.
ٽڈ ٹ ٬ٽيگڈ يل :اى ځلڇي كه ر ٦غجټ ٵڄ چ ٞڈه كه ٽڈهك رڈؽ يل ٵ زبة ٽيځڈي َل ڇ ا يڀ گڈ ځڄ
ا٭واك ٽڂؾوٕ ٫ڈ٭ي ٱجو پوٍذ ها ٽلػ ٽيٵڂل؟؟؟؟
سخِ ٍحشجٌ دس ايِ ٍ٘سد :ؽٲيٲذ ايڀ اٍذ ٵڄ ٽڈٹ ٬اى إٸ ٥ٲبيل ٥جل اٹؾٰ كڅٺڈي ثي
ف جو ثڈكڃ ا ٍذ ثڄ څ پيڀ ٥ٺذ كه ا يڀ عب ثو في اى ٥ٲب يل كڅ ٺڈي ها كه ٽڈهك ٱجوپو ٍزي
ځٲٸ ٽيٵڂيټ رب ؽٲيٲذ شبٓ ػجذاىحق دٕي٘ي ٗ ّذٗي ثواي څپگبٿ څو چڄ ثيْزو هڇّڀ ّڈك
33
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
ڇ ّو ،ٽْٲذ ڇ آٍبيْي ٵڄ ثڄ اڇ ٽيوٍل ثڄ اڇٹيبء ڇ ٽْبيـ
ځ َجذ ك څل ڇ ثگڈي ڂل :٭ال ځي ها ٹ ٦ڂذ ٭الٿ پ يو يب ا ٽبٽياكڃ
. ..گو٭زڄ اٍذ ،ثڄ څپيڀ عچذ كيڈاځڄ ،ٽٞوڇك يب ٭ٲيو ّلڃ
اٍذ.
ڇ يب ٭الٿ ٵٌ اى ثوٵذ ٭الٿ پيو ثڄ ځ٦پذ ڇ آٍبيِ هٍيل ،يب
ثقذ اڇ ها يبهي ٵوكڃ ،فڈ ّجقزي ثڄ اڇ هڇي آڇهكڃ ڇ يب ثو
اصو ٭الٿ ٍزبهڃ ٽوكٻ كچبه گوٍڂگي ّلځل ڇ يب ٭الځي فڈكُ ها
ثلٹيٸ ايڂٶڄ كه ٭الٿ هڇى ڇ ٭الٿ ٍب٥ذ اځغبٻ كاك ،ٽڈ٭ٰ ّل
ڇ ٵبهُ ها ثڄ پبيبٿ ځوٍبځل.
ڇ يب ثگڈ يل :ا گو فلا ڇ ه ٍڈٷ اڇ ثقڈا څل يب ثگڈ يل ا گو
ٽوّل ڇ پيو ٽڀ ثقڈاڅل ٭الٿ ٵبه فڈاڅل ّل ،ڇ اٍپچب ڇ ٕٮبد
ٽق ٖڈٓ فلاڇ ځل ها ثڄ ٵ َي ٵڄ ثيهگِ ٽيكا ځل ځ َجذ ك څل،
ٕٮبري ٽبځ ڂل ٢٥پذ ،ٵجو يبيي ،ثيځ يبىي اى ٽقٺڈ ٱبد ٱلهد
اي ْبٿ كه ٵ زبثي ٵڄ ث ڂبٻ «رٶپ يٸ االي پبٿ» ا ٍذ ڇ ثي ثبٿ ٭به ٍي ځڈ ّزڄ ،ر ؾذ ٥ڂڈاٿ
اسحَذاد اص إو قج٘س ٽيځڈيَل:
كه اٍز٦بځذ ڇ اٍزپلاك اى ٱجڈه ٭ٲچبء ها ٍقڀ اٍذ ايْبٿ گڈيڂل :ىيبهد ٱجڈه كه ٩يو
اځجيبء٥ٺيچټ اٹَالٻ اى ثواي ٥جود ڇ ا٥زجبه ڇ رنٵو ٽڈد ثڈك يب اى ثواي ايٖبٷ ځٮ ٤ڇ
اٍز٪ٮبه ثواي ٽڈري ثبّل چڂبځچڄ ٭٦ٸ كه ىيبهد ثٲي ٤ثٖؾذ هٍيلڃ اٍذ ڇ ٽْبيـ ٕڈ٭يڄ
ٱلً هللا ا ٍواه څټ گڈي ڂل ٵڄ كه ر ٖو ٫ثٚ ٦ي اڇٹ يب كه ٥بٹټ ثوىؿ كا ئټ ڇ ثبٱي ا ٍذ ڇ
رڈٍٸ ثڄ اهڇاػ ٽٲلٍڄ ايْبٿ صبثذ ڇ ٽڈصو-
ا ٽبٻ ٽؾ پل ٩يا ٹي ٽيگڈ يل :څو ٵڄ كه ؽ يبد ڇي ثڈي رڈ ٍٸ ڇ ر جوٳ عڈي ڂل ث ٦ل اى ٽڈرِ
ځ يي رڈاٿ ع َذ ڇ ا يڀ ٍقڀ ٽڈا ٭ٰ كٹ يٸ ا ٍذ چڄ ث ٲبي هڇػ ث ٦ل اى ٽڈد ثلالٹذ
اؽبكيش(ٵلاٻ اؽبكيش؟؟!) ڇ اعپب٥ ٣ٺپب(ّبيل ٽڂ٢ڈه ٕڈ٭يبٿ ثبّل) صبثذ اٍذ ڇ ٽزٖو٫
كه ؽ يبد ڇ ث ٦ل اى ٽ پبد هڇػ ا ٍذ ځڄ ثلٿ ڇ ٽ ٖو ٫ؽٲي ٲي ؽٰ ر ٦بٹي ا ٍذ ڇ ڇال يذ ٥جبهد
اى ٭ڂب ٭ي هللا ڇ ثٲبء ثنڇٍذ ڇ ايڀ ځَجذ ث٦ل اى ٽڈد ارټ ڇ اٵپٸ اٍذ.
ځيك اه ثبة ٵ ْ ٬ڇ رؾٲ يٰ ٽٲبث ٺڄ هڇػ ىا ئو ثبهڇاػ ٽيڇه ٽڈ عت اځ ٦ٶبً ا ّ٦ڄ ٹپ ٦بد
ا ځڈاه ڇ ا ٍواه ّڈك كه ه ځگ كه يٴ ٽٲبث ٺڄ ٽوأد ث پوأد ڇ اڇٹ يب ها ا ثلاٿ ٽٶز َجڄ
ٽضبٹ يڄ ځ يي ثڈك ٵڄ ثلاٿ ١چڈه ځپبي ڂل ڇ ا ٽلاك ڇ اه ّبك ٝبٹ جبٿ ٵڂ ڂل ڇ ٽڂ ٶواٿ ها
كٹيٸ ځيَذ؟؟؟!
ي ٶي اى ٽ ْبيـ گٮ زڄ ا ٍذ ٵڄ چ چبه ٵٌ اى اڇٹ يب ها ك يلٻ(٥غيت ا ٍذ ايڂ چب كه ٱ جو څټ
ث ڂلگبٿ فلا ها ٽيثيڂ ڂل؟!) ٵڄ كه ٱ جو فڈك ر ٖو ٫ٽيٵڂ ڂل ٽ ضٸ ر ٖو ٫اي ْبٿ كه ؽب ٹذ
ؽ يبد يب ثي ْزو ،اى آٿ عپ ٺڄ ّيـ ٽ ٦وڇ ٫ٵو في ڇ ّيـ ٥جلاٹٲبكه عيال ځي ڇ كڇ رڀ كي گو
ها اى اڇٹيب ّپوك… هعڈّ ٣ڈك ثڄ رٶپيٸ االيپبٿ 124-123/چبپ اٹروؽيټ اٵيرلٽي ٵواچري
پبٵَزبٿ.
ً عپالد ڇ ٵٺپبري اٍذ ٵڄ ّقٔ ّبڃ ٥جلاٹؾٰ كڅٺڈي ځڈّزڄ اٍذ .آهي! ٭وكي ٽزڀ ٭ڈٯ كٱيٲب
ٵڄ كاهاي چڂيڀ ٥ٲبيلي اٍذ اى ځ٢و اثڈاٹؾَڀ ځلڇي ٽٲبٻ ثٺڂلي كه رڈؽيل كاهك؟؟؟؟ ثڄ
څ پيڀ ٽڂب ٍجذ ّبي َزڄ ا ٍذ فڈاځ ڂلگبٿ ڇ ؽٰ عڈ يبٿ ها ثواي ّڂبفذ څو چڄ ثي ْزو
اثڈاٹؾَڀ ٥ٺي اٹؾَڀ اٹڂلڇي ٵڄ رڈاځَزڄ ثب ىيوگي ؽٲيٲذ ٥ٲبيل ڇ ا٭ٶبهُ ها ٵڄ څپبٿ
ر ٖڈ ٫ڇ اځ ؾوا ٫ا ٍذ اى ٥پڈٻ عڈا ځبٿ ڇ ؽوٵز چبي ا ٍالٽي پڈ ّيلڃ ځ گلاهك ،ثڄ رؾٲ يٰ كه
ٽڈهك ا يڀ ٭وك ر ْڈيٲي ٵوكڃ ثب ّيټ .ث ڂبثوايڀ فڈاځ ڂلگبٿ ٵڄ ٥ٺي ه ٩ټ ا يڀ ثبى څټ
ٽؾٲٲبٿ ڇ ٥ٺپبي هثبځي ٵڄ څټ اڅٸ رؾٲيٰاځل ڇ څټ كه گٮزڀ ؽٰ اى ٵَي ثبٵي ځلاهځل ثي
ٵبه ځڂ ْزڂل ،ثٺ ٶڄ آ ٱبي ځلڇي ها اى ال ثالي ٵزبث چبيي ٵڄ ثڄ ى ثبٿ ٥و ثي ځڈ ّزڄ ڇ يب
روعپڄ ٵوكڃاځلّ ،ڂبفزڄ ثڄ ځٲل ٵْيلڃاځل يٶي اى ايڀ ٵزبثچبيي ٵڄ ځٲلي ثو ا٭ٶبه ڇ
٥ٲبيل ځلڇي ځڈّزڄ ّلڃ ،ٵزبثي اٍذ ٵڄ اٍزبك ٕالػ اٹليڀ ٽٲجڈٷ اؽپل ځڈّزڄ اٍذ ڇ ايڀ
ٵ زبة «اال سحبر اث٘اىح سِ اى ْذٗي اى٘ جٔ اال خش ٍِ محبثب جٔ» ځبٻ كاهك ڇ ثڈ ٍيٺڄي ځ ْو
٩واً ٵڈيذ چبپ ّلڃ اٍذ.
34
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
ٽ ٞٺٰ ٍقبڇري ٵڄ پبيبٿ پنيو ځي َذ ،ٱ چو ،ع جوڇد ،ٽ ٦جڈك،
ثيځ يبىرويڀ ،ثيځيبى څب ،ٽ ٦جڈك ٽ ٦جڈكاٿ ،ٽب ٹٴ اٹپ ٺٴ ڇ
ٕبؽت عچبٿ ،پبكّبڃ پبكّبڅبٿ ڇ يب ثڄ پيبٽجو٥ ،ٺي يب يٶي
اى ٭وىځلاٿ ٥ٺي (ائپڄي 12گبځرڄ) يرب ّريـ ڇ ٱجروُ ٱَرټ
ث قڈهك ،اى ر پبٻ ٽڈاهك ٽنٵڈه ّوٳ ٽؾ ٲٰ ٽي ّڈك ڇ ّوٳ كه
٥جبكد ځبٻ كاهك.
ّوٳ كه ٥جبكد ي ٦ڂي :ر٢ ٦يټ ڇ ثيهگلا ّذ ٩يوهللا ڇ اځ غبٻ
ا٥پبٹي ٵڄ ٽ٦پڈالً عچذ ر٢٦يټ اځغبٻ ٽيگيوك ڇ عي ثواي فلا
ّبيَزڄ ځجبّل.
اځڈا ٣چچبهگبځڄ ّوٳ ٵڄ مٵو ٵوكيټ ،ثڄ ٕواؽذ كه ٱوآٿ ڇ
اؽبكيش مٵو ّلڃ اٍذ.
ايڂ چب ځپڈ ځڄڅبيي اى ا ځڈاّ ٣وٵچبيي ا ٍذ ٵڄ ٥ٺ پبي ؽڂ ٮي
ثواي رڈ ٙيؼ ڇ ٽ٦و ٭ي ّوٵي ٵڄ كه ٽ يبٿ ا ٽذ ثڈ ٱڈ ٣پيڈ ٍزڄ
م ٵو ٵوكڃا ځل ڇ ثوڇ ّڂي ٍقڀ آ ځبځي ها ٵڄ ٽيگڈي ڂل اٽ ٶبٿ
ڇٱڈ ٣ڇ ١چڈه ّوٳ اٵجو كه اٽذ ٽؾپل ٩يو ٽپٶڀ اٍذ ،ثبٝٸ ڇ
ثيا ٍبً ٽي ٍبىك ڇ ثواي څو ٥ب ٱٸ ڇ فوكٽ ڂل هڇ ّڀ ا ٍذ ٵڄ
ا ّٶبٷ ٽز ڂڈ ٣ڇ ٽز ٦لك ّوٳ اٵ جو كه ا ٽذ ٽؾ پل ڇا ٱّ ٤لڃ ڇ
فڈاڅل ّل ڇ ثواي اصجبد ايڀ ٽل٥ب څپيڀ كٹيٸ ثٌ ٵڄ پيبٽجو
ٽي٭وٽبيررل« :ال جقااً٘ اىساابػٔ ححااي جيحااق قجبئااو اٍحااي
ثبىَششميِ ٗ ححي جؼجذ قجبئو ٍِ اٍحي اٗثبُ»1
ٗ في سٗا ية« :ح حي يؼ جذ ف ئبت ٍِ اٍ حي االٗ ثبُ» (:ٱيب ٽذ
ثو پب ځپي ّڈك رب ايڂ ٶڄ ٱ جبيٺي اى ا ٽذ ٽڀ ثڄ ٽ ْوٵيڀ
ثپيڈځلځل ڇ ځيي ٱجبيٺي اى اٽذ ٽڀ ثزبٿ ها ثپوٍزڂل).
ڇ كه هڇايزي كيگو آٽلڃ (:رب گوڇڅچبيي اى اٽذ ٽڀ ثزبٿ ها
ثپوٍزڂل).
خالطٔ:
-1ٽ٢بڅو ڇ اّٶبٷ ّوٳ اٵجو كه هثڈثيذ ٽبځڂل ّرويٴ ٱرواه
كاكٿ ثب «هللا» كه ر ٖو ٫رلثيو ٭واگ يو ڇ ّوٳ كه اٹڈڅ يذ
ٽبځ ڂ ل :اځ غبٻ ٥جبكر چب ثواي ٩يو فلا ثق ٖڈٓ كه آځ چڄ ٵڄ
– 1اثڈكاڇڇك ٵزبة اٹٮزڀ ڇ كالئٺچب ؽليش 4252/إٸ ايرڀ ؽرليش كه ٽَرٺټ اٍرذ 2215/2ڇ
آٹجبځي كه رقليو اٹَبعل 128/ٽيگڈيل :ايڀ ؽليش ثب ّو ٛٽَٺټ ٕؾيؼ اٍذ.
35
ػقيذٓ اٍبً اث٘حْيفٔ
www.bidary.com
ٽو ثڈ ٛثڄ اڇٹ يبء ڇ ٕبٹؾبٿ ڇ ...ٽي ّڈك .څپچ ڂبٿ كه ا ٽذ
ڇعڈك كاهك.
٥ -2ٺپبي اؽڂب ٫اى څيچ ٵڈّرِ كه ٽٲبثٺرڄ ٵروكٿ ڇ څْرلاه
كاكٿ ثررڄ ايررڀ ٕررڈهرچب كهيرر ٨ځٶوكڃاځررل ڇ ثَرريبهي اى
گٮزڄڅبيْبٿ كه څپيڀ ثؾش مٵو ّل.
ڇاٹَالٻ ٥ٺي ٽڀ ارج ٤اٹچلي
پبيبٿ روعپڄ پبييي 1383 /
36