Professional Documents
Culture Documents
ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΙ ΜΕΛΕΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΟΥ
ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΙ ΜΕΛΕΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΗΛΕΚΤΡΟΜΑΓΝΗΤΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΤΟΥ
Πέρα και δίπλα από αυτούς τους επώνυμους, υπήρξαν όμως και πολλές χιλιάδες ερευνητές και
τεχνικοί, οι οποίοι έχουν βάλει επίσης ένα πετραδάκι στο οικοδόμημα της επιστήμης. Τα ονόματά τους
δεν έχουν γίνει ευρέως γνωστά, άλλοτε επειδή επισκιάστηκαν από την προσωπικότητα και τη φήμη
του προϊσταμένου τους κι άλλοτε επειδή η συμβολή της εργασίας τους ήταν σημαντική μεν, αλλά
επικουρική στο πλαίσιο κάποιας γενικότερης έρευνας ή μελέτης. Η ανάγνωση των βιογραφικών που
ακολουθούν, πρέπει να γίνει λοιπόν με τη σκέψη ότι κάθε ανακάλυψη και εφεύρεση, όσο
πρωτοποριακή κι αν είναι, στηρίζεται σε πολύχρονες και πολυπρόσωπες προεργασίες ή γενικότερα,
στηρίζεται στις γνώσεις όλων των προηγούμενων γενεών της ανθρωπότητας. Ταυτόχρονα δε, κάθε
ανακάλυψη και εφεύρεση, αποτελεί σταθερό υπόβαθρο για τους ερευνητές όλων των επερχόμενων
γενεών. Αυτό δεν μειώνει καθόλου το θεμελιώδη ρόλο που έπαιξαν στην εποχή τους για την πρόοδο
της επιστήμης (και της κοινωνίας γενικότερα) τα κορυφαία πνεύματα, όπως ο Newton, ο Ampere, ο
Maxwell, η Curie, ο Planck, ο Einstein, ο Heisenberg κ.ά., υπογραμμίζει όμως τη διαχρονικότητα
και την παγκοσμιότητα της επιστημονικής αλλά και της γενικότερης προόδου.
Θα ήταν σίγουρα παράλειψη να μην αναφέρουμε επίσης ότι, όλοι σχεδόν οι μεγάλοι ερευνητές και
εφευρέτες, υπήρξαν ταυτόχρονα (περισσότερο ή λιγότερο καλοί) δάσκαλοι. Για το λόγο αυτό πρέπει,
διαβάζοντας τα βιογραφικά που ακολουθούν, να έχουμε στη σκέψη μας και όλο εκείνο το πλήθος των
δασκάλων, οι οποίοι, μέσα στην ανωνυμία τους, φρόντισαν και φροντίζουν να διαδοθούν οι
επιστημονικές γνώσεις για να γίνουν κτήμα του τεράστιου σε παγκόσμια κλίμακα αριθμού μαθητών
που αποτέλεσαν και θα αποτελούν τους μετέπειτα ερευνητές, μελετητές, τεχνικούς εφαρμογής κ.ά.
Ανάμεσα σ' αυτούς τους μαθητές βρίσκονται σίγουρα και τα κορυφαία πνεύματα του μέλλοντος.
Δρ. Στ. Γ.
Φραγκόπουλ
ος,
καθηγητής
[Ηλεκτροτεχνία Ι][Ηλεκτροτεχνία ΙΙ][Εργαστήριο Πολυμέσων]
Μήνυμα
Μήνυμα
Πρέπει να σημειωθεί εδώ ότι την εποχή εκείνη δεν είχαν ακόμα αναπτυχθεί οι
μαθηματικοί συμβολισμοί (διανυσματική ανάλυση κτλ.), γι' αυτό οι εξισώσεις
Maxwell δεν είχαν την απλή μορφή που γνωρίζουμε σήμερα. Οι φυσικοί νόμοι
δίνονταν με τις συνιστώσες των διανυσμάτων, πράγμα που μόνο εξειδικευμένοι και
έμπειροι μαθηματικοί ήταν σε θέση να διαβάσουν και να κατανοήσουν. Ένας εξ
αυτών, ο Boltzmann, λέγεται ότι αναφώνησε, όταν μελέτησε τις πολυπλοκότατες
μαθηματικές παραστάσεις στο βιβλίο του Maxwell: "Αυτές τις εξισώσεις μόνο ένας
θεός μπορεί να τις έγραψε". Αλλά και γενικότερα, η αναγνώριση του Maxwell ως
θεμελιωτή της θεωρίας του ηλεκτρομαγνητισμού ήταν καθολική. Σε δημοσίευση της
εποχής αναφέρεται, ότι "το έργο του Maxwell προβλέπει τις αρχές για όλα τα
ηλεκτρομαγνητικά μηχανήματα" ! Φυσικά, έκτοτε έχουν γίνει σημαντικές βελτιώσεις
στις αντιλήψεις εκείνης της εποχής για τον ηλεκτρομαγνητισμό Π.χ., την εποχή
εκείνη υπήρχε η αντίληψη για την ύπαρξη ενός αιθέρα, ο οποίος ήταν ο φορέας των
ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων, τώρα δεν υποστηρίζονται πια τέτοιες απόψεις. Σε
ανάλογο βαθμό σημαντικές με την ηλεκτρομαγνητική θεωρία είναι οι εργασίες του
Maxwell για την κινητική θεωρία των αερίων, τη γενική Στατιστική κτλ. Αλλά και
καθαρά μαθηματικές εργασίες έχει δημοσιεύσει ο Maxwell, όπως για τη θεωρία
κινήσεως της σβούρας, την επιφάνεια κυκλιδών κ.ά. Πέθανε σε ηλικία 48 ετών στο
Καίμπριτζ, όπου δίδασκε ως καθηγητής.
Heinrich Rudolf HERTZ (1857-1894): Γεννήθηκε στο Αμβούργο. Πρώτα
σπούδασε μηχανικός στο Μόναχο, αργότερα ασχολήθηκε με τη Φυσική. Έγινε
βοηθός πανεπιστημίου (Assistent) δίπλα στον Helmholtz, ο οποίος και υπέδειξε στον
Hertz να ασχοληθεί με την ηλεκτρομαγνητική θεωρία του Maxwell. Το αρχικό
πρόβλημα προς διευκρίνιση ήταν, αν "η ηλεκτρική δύναμη οδεύει με απεριόριστη
ταχύτητα", όπως υπεστήριζε ο Weber και παλαιότερα ο Faraday ή συμπεριφερόταν
"ως κύμα", όπως έλεγε ο Maxwell. Αποτέλεσμα αυτής της έρευνας ήταν να
επιβεβαιωθεί πειραματικά η ηλεκτρομαγνητική θεωρία και η ύπαρξη
ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων. Για την ολοκλήρωση των ερευνών του παρήγαγε ο
Hertz με τα πρωτόγονα μέσα της εποχής ηλεκτρομαγνητικά κύματα με συχνότητες
μέχρι 1 GHz! Οι σχετικές δημοσιεύσεις έγιναν το 1888. Στο πλαίσιο των ίδιων
ερευνών διαπιστώθηκε ότι τα ηλεκτρομαγνητικά κύματα ανακλώνται σε μεταλλικές
επιφάνειες, αλλά "διαπερνούν ξύλινες πόρτες", όπως γράφτηκε τότε εντυπωσιακά στις
εφημερίδες. Πολλά από τα ερευνητικά θέματα των πρωτοπόρων αποτελούν βέβαια
για τις αρχές του εικοστού πρώτου αιώνα γραφικότητες, πρέπει όμως να σκεφτούμε
ότι θεμέλιο των δορυφορικών επικοινωνιών, της κινητής τηλεφωνίας, των δικτύων
Η.Υ., της μαγνητικής εγγραφής/αναγνώσεως με ακτίνες Laser και ό,τι άλλο σχετικό
προκύψει μελλοντικά, είναι οι εργασίες ιδιοφυών ανθρώπων του 19ου αιώνα. Ο Hertz
είχε εντυπωσιακή ικανότητα να συνδυάζει τη θεωρία με το πείραμα. Δημοσίευσε δε
σημαντικές εργασίες για πολλά θέματα Ηλεκτρομαγνητισμού, καθώς επίσης για
θέματα Θερμότητας και Μηχανικής. Δίδαξε για μικρό χρονικό διάστημα στο Κίελο
και μετά έγινε καθηγητής στην Καρλσρούη. To 1889 έγινε καθηγητής στη Βόννη,
όπου και δημοσίευσε το βιβλίο "Αρχές Μηχανικής". Πέθανε την πρωτοχρονιά του
1894 σε ηλικία μόλις 37 ετών!
Georg Simon OHM (1789-1854): Δάσκαλος της Φυσικής, από το 1849 καθηγητής
στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου. Δημοσίευσε το 1825 εργασία με τίτλο
"Προδημοσίευση του νόμου, σύμφωνα με τον οποίο άγουν τα μέταλλα τον ηλεκτρισμό
επαφής". Το 1826 έδωσε την τελική μορφή στον ομώνυμο νόμο.
Nicola TESLA (1856-1943): Συνεργάτης του Th. Edison. Εφεύρε την αρχή του
περιστρεφόμενου μαγνητικού πεδίου, με το οποίο έγινε δυνατή η λειτουργία των
πολυφασικών ηλεκτρικών μηχανών. Κατασκεύασε μετασχηματιστή για τη
δημιουργία υψίσυχνων εναλλασσόμενων ρευμάτων μεγάλης ισχύος κ.ά.