PREZENTOVANJE GEOGRAFSKIH

SADRŽAJA
GEOGRAFSKA KARTA U NASTAVI GEOGRAFIJE
- Nezamenljivo nastavno sredstvo u geografiji!

-Služi za detaljno proučavanje zemljine površine u celini ili njenih

pojedinih delova
- Upotreba u nastavnom, vannastavnom i domaćem radu učenika, i u
svakodnevnom životu čoveka
- Stalno prisutno sredstvo od početka do kraja časa
GEOGRAFSKA KARTA U NASTAVI GEOGRAFIJE
- Učenicima služi kao izvor pri sticanju znanja i kao sredstvo za konkretizaciju i
formiranje geografskih pojmova

- Na kom nivou obrazovanja karta počinje da se

koristi?
- Učenici moraju biti obučeni za čitanje karte

Čitanje karte - osnovni element

geografske pismenosti i opšte kulture

• Topografsko snalaženje (određivanje strane sveta i svake stojne tačke)

• Opisno čitanje (učenici ono što je na karti predstavljeno uočavaju, shvataju, i
izražavaju)
• Logičko čitanje (najviši stepen rada sa kartom; učenici pronalaze uzročne
veze među geografskim predmetima i pojavama, i na osnovu toga sami izvode
zaključke)
GEOGRAFSKA KARTA U NASTAVI GEOGRAFIJE
Karte prema teritorijalnom principu:

1. Karte Sveta
2. Karte kopnenih površina
3. Karte vodenih površina
GEOGRAFSKA KARTA U NASTAVI GEOGRAFIJE

Karte prema sadržaju:

1. Opšte geografske karte
2. Tematske karte
po tematici sadržaja
po karakteru sadržaja
- Fizičko-geografske
- Analitičke - Socio-geografske
- Sintetičke - Tehničke
- Kompleksne
GEOGRAFSKA KARTA U NASTAVI GEOGRAFIJE
Karte prema razmeru:
1. Karte krupnog razmera ili topografske
karte
2. Karte srednjeg razmera ili pregledne
topografske karte
3. Karte sitnog razmera ili pregledne karte

Karte prema nameni:

1. Školske karte
2. Informativne
3. Vojne (topografske, hidrološke,
specijalne)
GEOGRAFSKA KARTA U NASTAVI GEOGRAFIJE
Karte prema intenzitetu reprodukcije:
- EKSPONIRANA SADRŽINA - prvi, najlakši stepen interpretacije karte
- IMANENTNA SADRŽINA - složenija, jer čini unutrašnje svojstvo
eksponirane sadržine
 TEHNIKA RADA SA KARTOM

• Nastavnik stoji po strani od karte da ne bi pokrio kartu i okrenuo

leđa učenicima
• Lice okrenuti prozoru da se ne bi bacila senka na kartu
• Pokazivanje se vrši isključivo pokazivačem
• Nikad ne pokazivati ispisana imena, već kartografski znak
• U slučaju države ili predela prvo se prikaže centralni deo teritorije, a
zatim idući po granicama obuhvatamo celu teritoriju
• Ako govorimo o putevima - kreće se u potrebnom pravcu ili rekama -
od izvora ka ušću
• Sve pravce na karti određujemo prema stranama sveta
TEKST U NASTAVI GEOGRAFIJE
-Tekst-metoda - čitanje odgovarajućih tekstova
- Časovi utvrđivanja, proširivanja, produbljivanja i sistematizovanja
ranije stečenog znanja
- Za sticanje novih znanja
- Značajna primena kod grupnog oblika rada

Tekstovi namenski napisani za nastavu

Tekstovi koji nisu napisani za tu namenu
TEKST U NASTAVI GEOGRAFIJE
- Tekstovi u geografskim čitankama;
- Putopisi;
- Tekstovi o naučnim dostignućima;
- O naučnim stavovima;
- O istraživačkim rezultatima....

Tekst mora biti primeren uzrastu učenika i mora

odgovarati nameni!
RAD SA TEKSTOM

Uspešno čitanje:
preliminarni pregled teksta
čitanje teksta u celini
analiza najvažnijih delova teksta
izdvajanje nepoznatih reči i izraza
beleženje najvažnijih delova teksta
saopštavanje naučenog

Čitanje mora biti izražajno, sa pravilnom dikcijom i

nešto sporije od normalnog tempa govora
SLIKA U NASTAVI GEOGRAFIJE
- Velika mogućnost korišćenja slike
- Nastavnik može dočarati razne geografske predele i sredine
SVAKA SLIKA MORA DA BUDE VERNA!
Mora da sadrži bitne elemente oblasti, geografskog
objekta ili pojave.

- Izbegavati idealizovane slike krajeva

- Glavna tačka - geografski objekat, pojava ili proces

SLIKA U NASTAVI GEOGRAFIJE
U pogledu načina prikazivanja slike se dele na:
• velike ili slike za frontalno posmatranje i
• male ili slike koje se koriste u grupnom ili individualnom radu.

Slika mora biti korišćena u odgovarajućem momentu i

mora biti predstavljena učenicima na pravilan način!

Upotreba slike
omogućava detaljne i pravilne predstave geografskih predmeta i pojmova
doprinosi mnogo lakše sticanje geografskih pojmova
razvija geografski način mišljenja
CIFARSKI MATERIJAL U NASTAVI GEOGRAFIJE
Primena brojčanih podataka u geografiji je
neophodna!

- Pojedinačni brojčani podaci i statističke tabele

- Konkretizacija podataka - upoređivanje sa poznatim dimenzijama,
količinama ili prevođenje na vreme
- Tabele:
obradne (sa sirovim, neobrađenim podacima)
analitičke (sa obrađenim podacima)
- Zaokruživanje brojčanih podataka na cele brojeve
- Fizička i društvena geografija
GRAFIČKO PREDOČAVANJE U NASTAVI GEOGRAFIJE

Delatnost nastavnika kojom on oblike usmenog

izlaganja ilustruje grafičkim prilozima

- Grafičke metode:
Indirektne
grafički prilozi koji se koriste, donose se na nastavu gotovi, a u toku
izlaganja se pokazuju, posmatraju, analiziraju i obrađuju
Direktne
svi grafički prilozi se u toku nastavnog časa izvode u razredu pred
učenicima i sa njima zajedno
Složena (kombinovana) metoda
osnovni deo crteža ili grafikona se izradi pre časa, a deo se ucrtava na
samom času
PREZENTOVANJE GEOGRAFSKIH
SADRŽAJA