1 ΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΑΙ ΟΙ ΦΘΟΓΓΟΙ

Το ισπανικό αλφάβητο αποτελείται από 27 γράμματα.

‘Άκουσε πώς προφέρονται τα γράμματα του ισπανικού αλφάβητου.

1

A B C D E F G H I
a be ce de e efe ge hache i

J K L M N Ñ O P Q
jota ka ele eme ene eñe o pe cu

R S T U V W X Y Z
uve i
erre ese te u uve doble equis griega zeta

Τα γράμματα είναι θηλυκού γένους: la a, la b, la c κ.τ.λ.

Γενικά, σε κάθε γράμμα αντιστοιχεί ένας φθόγγος και σε κάθε φθόγγο ένα γράμμα.
Ειδικότερα, λαμβάνονται υπόψη οι ακόλουθοι κανόνες προφοράς:

Σύμβολα του
Πιθανοί συνδυασμοί Διεθνούς
Αντιστοιχία στα ελληνικά
γραμμάτων Φωνητικού
Αλφαβήτου
c + a/o/u ‘Όταν το c ακολουθείται από τα φωνήεντα a, o, u
casa; corazón; cuchillo; προφέρεται κ.
cuaderno; escuela
q + ue/ui Το γράμμα q ακολουθείται πάντα από το συνδυασμό
queso; quimera; poquito; των φωνηέντων ue και ui. Στην περίπτωση αυτή το u
Iraq; Qatar είναι άφωνο:
-que = κε
[K]
-qui = κι
Το q μπορεί να εμφανιστεί ως αυτόνομο γράμμα στη
μεταγραφή αραβικών ονομάτων.
k + a/e/i/o/u Οι λέξεις που γράφονται με k προέρχονται από
kiosco; kimono; kriptón; άλλες γλώσσες. Σε κάποιες λέξεις το k μπορεί να
kilo αντικατασταθεί από το c ή qu:
π.χ. quiosco, quimono, criptón
c + e/i ‘Όταν το c ακολουθείται από τα φωνήεντα e και i
Cecilia; ciruela; ciencia; προφέρεται θ ή σ.*
cenicero
z + a/e/i/o/u Το z προφέρεται πάντα θ ή σ. (ανάλογα με την περιοχή).* [θ]
Zaragoza; zapatos; zorro; ή
zumo; zeta; zinc; nazi [s]

*Βλέπε σημείωση στο τέλος του κεφαλαίου για το φαινόμενο του σεσέο και θεθέο.

ı6ı

GR_02. FICHAS 1 a 6.indd 6 06/09/11 10:19


g + a/o/u
gato; goma; gusano;
abogado; agonía; tango
angustia
g + ua/uo
guante; guapo; antiguo
g + ue/ui
guitarra; guerra;
guisantes
g + üe/üi
vergüenza; cigüeña;
lingüística; pingüino
g + e/i
gente; general; gitano
j + a/e/i/o/u
jarra; pijama; jefe;
garaje; jirafa; José; juego
ch
chaleco; Chema; chico;
chocolate; churros
h Το h δεν προφέρεται ποτέ.
almohada; cacahuetes;
hotel; hola; hombre
ll
paella; calle; pollo
ñ Το ñ προφέρεται νι.
piña; niño
r [ɾ]
amor; dolor; caro
carro; rosa; Rodrigo;
Israel; sonrisa;
alrededor
s Το s προφέρεται σ.
sal; casa; cosa;
sombrero
b/v
bueno; vaso; vino;
sombra; libertad;
abeja; agresivo
x Το x προφέρεται ξ όταν βρίσκεται ανάμεσα σε δύο φωνήεντα. ‘Όταν
examen; éxito;
xilófono
GR_02. FICHAS 1 a 6.indd 7
1
Το g όταν ακολουθείται από τα φωνήεντα a, o, u προσεγγίζει την

προφορά του ελληνικού γκ στις εξής περιπτώσεις:
Τα γράμματα και οι φθόγγοι
—όταν βρίσκεται σε αρχική θέση
—έπειτα από παύση
—έπειτα από n
Στις άλλες περιπτώσεις, δηλαδή έπειτα από φωνήεν ή από μη ένρινο
σύμφωνο, προσεγγίζει την προφορά του ελληνικού γ.
Το g όταν ακολουθείται από ua και uo προφέρεται περίπου όπως το
 [g]
ελληνικό γ. ή
[γ]
Το g όταν ακολουθείται από ue και ui προσεγγίζει την προφορά του γκ
ή γ ανάλογα με το γλωσσικό περιβάλλον, όπως είδαμε παραπάνω. Σ’
αυτή την περίπτωση το u είναι άφωνο.
Στην παραπάνω ακολουθία γραμμάτων, όταν το ü έχει διαλυτικά, τα

δύο φωνήεντα προφέρονται χωριστά.
Το g όταν ακολουθείται από τα φωνήεντα e και i προσεγγίζει την

προφορά του ελληνικούι χ.
[X]
Το j προφέρεται πάντα χ.

To ch προφέρεται τσ.
[t∫]

[---]
Το ll προφέρεται γι. Σε κάποιες περιοχές της Ισπανίας και της
 [λ]
ισπανόφωνης Λατινικής Αμερικής προφέρεται ως λι. ή
[]
[]
Το r προφέρεται ρ.
Προφέρεται σαν ισχυρό ρ στις εξής περιπτώσεις:
—όταν είναι διπλό (rr) [r]
—όταν βρίσκεται στην αρχή της λέξης ή μετά τα σύμφωνα l, n και s.

[s]
Τόσο το b όπως και το v προσεγγίζουν την προφορά του μπ στις εξής

περιπτώσεις:
—όταν βρίσκονται σε αρχική θέση [b]
—έπειτα από παύση ή
—έπειτα από n και m [β]
Στις άλλες περιπτώσεις, δηλαδή έπειτα από φωνήεν ή από μη ένρινο
σύμφωνο, προσεγγίζουν το ελληνικό β.

βρίσκεται στην αρχή της λέξης προφέρεται σ. [k]+[s]
ı7ı
06/09/11 10:19
 y [i]
Το y προφέρεται ι στο τέλος της λέξης και όταν χρησιμοποιείται ως

rey; ley; y; ή
rayo; yo; payaso; yoyo συνδετικός σύνδεσμος (και). Στις άλλες περιπτώσεις προφέρεται γι.
[]
d Το d προσεγγίζει την προφορά του ελληνικού ντ στις εξής περιπτώσεις:

condición; aldea; dedo; —όταν βρίσκεται σε αρχική θέση
diente; ayuda —έπειτα από παύση [d]
—έπειτα από n ή
—έπειτα από l [δ]
Στις άλλες περιπτώσεις, δηλαδή έπειτα από φωνήεν ή από μη ένρινο
σύμφωνο, προσεγγίζει το ελληνικό δ.

«Σεσέο» και «Θεθέο»

Στην ισπανική γλώσσα η προφορά των c και z

διαφοροποιείται ανάλογα με τη γεωγραφική
περιοχή:
α) προφέρονται σ στην ισπανόφωνη Αμερική, στη
Νότια Ισπανία και στα Κανάρια Νησιά («σεσέο») Στα ισπανικά μόνο τέσσερα
σύμφωνα μπορούν να είναι διπλά:
β) προφέρονται θ σε όλες τις άλλες περιοχές της c, r, l, n. Για να τα θυμάσαι, μπορείς
Ισπανίας («θεθέο») να απομνημονεύσεις αυτή τη
φράση:
Το διπλό cc προφέρεται [k] + [θ] ή [k] + [s]
lección. – Un carro por la calle era la in-
troducción de una innovación.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. Συμπλήρωσε τo αλφάβητο με τα γράμματα που λείπουν.
A B C D E G I L M N O

P R T W X Z
.

2. Γράψε πώς προφέρονται τα γράμματα που ακολουθούν.

be
π.χ. B ................
a. F.................... c. H.................. e. Ñ.................. g. V................... i. Y...................
b. G.................. d. J.................... f. Q.................. h. X................... j. Z...................

3. Γράψε το γράμμα που αντιστοιχεί στην προφορά.

F
π.χ. efe ................
a. ele................ c. pe................. e. ka................. g. erre.............. i. de................. k. uve....................
b. eme............. d. ce.................. f. ese............... h. ene............... j. be................. l. uve doble........
ı8ı

GR_02. FICHAS 1 a 6.indd 8 06/09/11 10:19

 1
4. 2 Άκουσε και συμπλήρωσε τις παρακάτω λέξεις.

Τα γράμματα και οι φθόγγοι

a. ..................ro c. ................. ral e. ...................lo g. ..................so i. ................gar
b. .................. fe d. ...............ven f. ................. da h. ................. ne j. .................. ta

5. 3 Άκουσε και γράψε τις λέξεις.

a. .......................... c. .......................... e. .......................... g. .......................... i. ..........................

b. .......................... d. .......................... f. .......................... h. .......................... j. ..........................

6. 4 Άκουσε και γράψε τις λέξεις.

a. .......................... e. .......................... i.......................... ll. ......................... o. ..........................

b. .......................... f. .......................... j.......................... m. ......................... p. ..........................
c. .......................... g. .......................... k.......................... n. ......................... q. ..........................
d. .......................... h. .......................... l.......................... ñ. ......................... r. ..........................

7. Βρες τις λέξεις στις οποίες αντιστοιχούν τα σχέδια.

A P I G S Ñ B U G O M U Z
S O I W N F R L E C H K Q
J X H M D V O P O E H P J
Y U L M C Ñ S B G L Q G A
K N J C A S A V C A C Y P
H F A R L D E A B H I D O
Z K Q G E F U T O C F Ñ Z
J I R A F A Ñ J P R T C R
Y U T T B D L T I C M I I
K U Y O Y O F Q Ñ S Z U X
P Ñ Y R M X S V A S O J A
E N Z W U E D G V H X M O
B P I S C I N A A L W K C

ı9ı

GR_02. FICHAS 1 a 6.indd 9 06/09/11 10:19

 2 Ο ΤΟΝΙΣΜΟΣ

Συλλαβισμός των λέξεων

• Στα ισπανικά δεν παίρνουν όλες οι λέξεις τονικό σημάδι (tilde).
• Ο σωστός χωρισμός των λέξεων σε συλλαβές μας βοηθάει να εφαρμόσουμε τους κανόνες τονισμού.
• Τα δίψηφα ch, ll, rr δεν χωρίζονται ποτέ: ca-lle, co-che, pe-rro.
• Το s που βρίσκεται πριν από σύμφωνο συλλαβίζεται με το φωνήεν που προηγείται: as-cen-sor, es-pal-da.
• Οι παρακάτω συνδυασμοί συμφώνων χωρίζονται πάντα:

ct ac-ti-vo mn gim-na-sio tm at-mós-fe-ra zc tra-duz-co

gn sig-ni-fi-ca-do nm in-ma-du-ro zg juz-gar pt cap-tar

Κανόνες τονισμού
‘Όλες οι λέξεις έχουν μία τονισμένη συλλαβή, την οποία προφέρουμε πιο έντονα συγκριτικά με τις άλλες:
– pa-pel, si-lla, li-bro, se-ñor, or-de-na-dor.

‘Έτσι, οι λέξεις διακρίνονται σε:

• οξύτονες (agudas): όταν τονίζονται στη λήγουσα: te-ne-dor, te-le-vi-sor, si-llón.
• παροξύτονες (llanas): όταν τονίζονται στην παραλήγουσα: za-pa-to, va-so, li-bre-ta.
• προπαροξύτονες (esdrújulas): όταν τονίζονται στην προπαραλήγουσα: mé-di-co, mú-si-ca, pá-ja-ro.
• -προ-παροξύτονες (sobreesdrújulas): όταν τονίζονται στην τέταρτη από το τέλος συλλαβή: prés-ta-
me-lo, dí-ga-me-lo, en-tre-gán-do-te-la. Πρόκειται για τις περιπτώσεις εκείνες όπου συναντάμε το
συνδυασμό ενός ρηματικού τύπου και μιας ή περισσότερων άτονων αντωνυμιών.
Σε ορισμένες περιπτώσεις η λέξη παίρνει τονικό σημάδι (tilde) στην τονισμένη συλλαβή. Το τονικό
σημάδι στα ισπανικά είναι σαν την ελληνική οξεία (‘) και ακολουθεί τους παρακάτω κανόνες:

Τονικό σημάδι Παραδείγματα

Οι οξύτονες λέξεις που τελειώνουν σε:
n, s, ή φωνήεν / / ’ – ca-jón, fran-cés, pa-pá, e-di-ción, jar-dín
Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις οι οξύτονες λέξεις δεν – co-rre-gir, re-loj, pa-red, doc-tor, ca-fe-tal
παίρνουν τονικό σημάδι.
Οι παροξύτονες λέξεις που τελειώνουν σε:
σύμφωνο ≠ n ή s / ’ / – fá-cil, ca-rác-ter, tó-rax, cés-ped, ál-bum
Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις οι παροξύτονες λέξεις – la-pi-ce-ro, plu-ma, es-tu-che, ven-ta-na
δεν παίρνουν τονικό σημάδι.
Οι προπαροξύτονες λέξεις καθώς και οι λέξεις που
τονίζονται στην τέταρτη από το τέλος συλλαβή – mé-di-co, mú-si-ca, te-lé-fo-no, A-mé-ri-ca,
παίρνουν πάντα τονικό σημάδι. ’ / / – có-me-te-lo, dí-ga-nos-lo, trá-e-me-lo
’ / / /
ı 10 ı

GR_02. FICHAS 1 a 6.indd 10 06/09/11 10:20

 2

Εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων (βλέπε παρακάτω το Διακριτικό τονικό σημάδι), οι

Ο τονισμός
μονοσύλλαβες λέξεις δεν παίρνουν ποτέ τονικό σημάδι fe, da, mar, sol.

Τονισμός των διφθόγγων και τριφθόγγων. Το φαινόμενο της χασμωδίας

Για τον τονισμό των διφθόγγων και των τριφθόγγων είναι σημαντικό να γίνει διάκριση ανάμεσα σε:
Ανοικτά φωνήεντα: a e o Κλειστά φωνήεντα: i u
Δύο φωνήεντα στη σειρά συγχωνεύονται σε δίφθογγο ή δημιουργούν το φαινόμενο της χασμωδίας.

Η ακολουθία δύο φωνηέντων που προφέρονται μαζί σε μία συλλαβή ονομάζεται δίφθογγος.
‘Έχουμε δίφθογγο, όταν στην τονισμένη συλλαβή ο τόνος μπαίνει στο ανοικτό φωνήεν (a, e, o) ή στο
δεύτερο από τα δύο κλειστά φωνήεντα (i, u). Ο τονισμός των λέξεων ακολουθεί τους γενικούς κανόνες.

ΑΝΟΙΚΤΟ ΚΛΕΙΣΤΟ – bon-sái (οξύτονη),

+ – ha-bláis (οξύτονη)
á/é/ó με τονικό σημάδι i/u

ΚΛΕΙΣΤΟ ΑΝΟΙΚΤΟ – re-cién (οξύτονη),

+ – hués-ped (παροξύτονη)
i/u á/é/ó με τονικό σημάδι

ΚΛΕΙΣΤΟ ΚΛΕΙΣΤΟ – cons-truí (οξύτονη),

+ – cuí-da-te (προπαροξύτονη)
i/u í/ú με τονικό σημάδι

Η ακολουθία δύο φωνηέντων που ανήκουν σε διαφορετικές συλλαβές δημιουργεί το φαινόμενο της
χασμωδίας.
‘Έχουμε χασμωδία όταν ο τόνος πέφτει στο κλειστό φωνήεν. Σ’ αυτή την περίπτωση βάζουμε πάντα
τονικό σημάδι.

ΑΝΟΙΚΤΟ ΚΛΕΙΣΤΟ
+ – ba-úl, o-ír
a/e/o í/ú με τονικό σημάδι

ΚΛΕΙΣΤΟ ΑΝΟΙΚΤΟ
+ – dí-a, mí-o, ac-tú-a
í/ú με τονικό σημάδι a/e/o

Η ακολουθία δύο ανοικτών φωνηέντων δεν αποτελεί ποτέ δίφθογγο. Τα δύο φωνήεντα ανήκουν σε
δυο διαφορετικές συλλαβές και ο τονισμός τους ακολουθεί τους γενικούς κανόνες:
ΑΝΟΙΚΤΟ + ΑΝΟΙΚΤΟ
lí-ne-a (προπαροξύτονη), hé-ro-e (προπαροξύτονη), á-re-a (προπαροξύτονη), bo-a-to (παροξύτονη),
–
al-mo-ha-da (παροξύτονη).

‘Όταν έχουμε τρίφθογγο, δηλαδή ακολουθία τριών φωνηέντων που προφέρονται στην ίδια συλλαβή,
ο τόνος μπαίνει πάντα στο ανοικτό φωνήεν: es-tu-diáis, lim-piéis, cam-biáis.
ı 11 ı

GR_02. FICHAS 1 a 6.indd 11 06/09/11 10:20

 Το διακριτικό τονικό σημάδι
Το διακριτικό τονικό σημάδι μας επιτρέπει να διαφοροποιήσουμε δύο λέξεις που είναι φωνητικά
όμοιες, αλλά έχουν διαφορετική σημασία.
Διαφοροποιούνται με διακριτικό τονικό σημάδι οι παρακάτω μονοσύλλαβες λέξεις:
Χωρίς τονικό σημάδι Με τονικό σημάδι
el οριστικό άρθρο αρσενικού γένους él προσωπική αντωνυμία
– El libro de español. – Marta y él son amigos.
tu κτητικό επίθετο tú προσωπική αντωνυμία
– Déjame tu abrigo. – ¿Tú no vienes?
mi κτητικό επίθετο mí προσωπική αντωνυμία
– Mi hermano es muy alto. – ¡Esto es para mí!
te προσωπική αντωνυμία té ουσιαστικό (τσάι, το ρόφημα ή το φυτό)
– ¿Cómo te llamas? – ¿Quieres un poco de té?
mas εναντιωματικός σύνδεσμος más ποσοτικό επίρρημα
– Quiso hablar con él, mas fue imposible. – Dame algo más para beber.
si υποθετικός σύνδεσμος sí καταφατικό μόριο
– Si vienes, llámame. – Sí, claro que te llamo.
dé - α’ και γ’ πρόσωπο ενικού υποτακτικής ενεστώτα και
de πρόθεση -β’ πρόσωπο ενικού (τύπος ευγενείας: usted) προστακτικής
– Trabajo de 8 a 5. του ρήματος dar
– Dé sus documentos en la otra ventanilla.

se προσωπική αντωνυμία sé α’ πρόσωπο ενικού οριστικής ενεστώτα του ρήματος saber
– Se fue muy pronto. – No sé la respuesta.

aun εναντιωματικός σύνδεσμος (αν και) aún επίρρημα (ακόμη)

–A un enfermo, se fue a trabajar. – Aún me queda mucho por estudiar.

Τα διακριτικό τονικό σημάδι διαφοροποιεί και άλλες λέξεις, εκτός από τις μονοσύλλαβες. ‘Όμως,
στην περίπτωση αυτή ο κανόνας δεν είναι υποχρεωτικός και χρησιμοποιείται μόνο σε περίπτωση
που μπορεί να υπάρξει σύγχυση.
Χωρίς τονικό σημάδι Με τονικό σημάδι
solo μόνος, χωρίς συντροφιά: sólo μόνο, μονάχα (επίρρημα): solamente, única-
– Prefiero estudiar solo. mente: Sólo quiero un café, gracias.
este, ese, aquel δεικτικά επίθετα éste, ése, aquél δεικτικές αντωνυμίες
– Esta novela es muy interesante pero ésa/esa es bastante aburrida.

Βλέπε Δεικτικά επίθετα και δεικτικές αντωνυμίες, κεφάλαιο 9

Adonde, como, cual, cuan, cuando, cuanto, donde, que, por que, para que και quien/quienes
παίρνουν τονικό σημάδι, όταν βρίσκονται σε ερωτηματικές και επιφωνηματικές προτάσεις:
– ¿Cómo estás? (ευθεία ερωτηματική πρόταση)
– Me preguntó cómo estaba mi hijo. (πλάγια ερωτηματική πρόταση)
– Lo haré como tú dices. (καταφατική πρόταση)
– ¡Cómo llueve! (επιφωνηματική πρόταση)

Βλέπε Ερωτηματικές αντωνυμίες και ερωτηματικά επιρρήματα και Επιφωνηματικές προτάσεις, κεφάλαια 19 και 20
ı 12 ı

GR_02. FICHAS 1 a 6.indd 12 06/09/11 10:20

 2
GR
ES

Ο τονισμός
Στα ελληνικά παίρνουν τόνο τα ερωτηματικά πού και πώς όταν εισάγουν ευθείες ή πλάγιες ερωτηματικές
προτάσεις.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. Χώρισε σε συλλαβές τις παρακάτω λέξεις.
a. combinar:...........................
b. preferible:...........................
c. ascensión:...........................
d. construir:.............................
e. interpretar:.........................
f. final:......................................
g. procedente:.......................
h. signo:...................................
i. expresar:.............................
j. excluso:...............................
k. significa:............................
l. conozco:............................
ll. insertar:.............................
m. espalda:.............................
n. esperar:.............................

2. 5 Άκουσε και σημείωσε την τονισμένη συλλαβή σ’ αυτές τις λέξεις.

a. último e. presentar i. plantear ll. antes

b. punto f. segunda j. enseñar m. lugar
c. autobús g. pasillo k. piscina n. señal
d. bolígrafo h. primeros l. meta ñ. cristal

3. Ταξινόμησε τις παρακάτω λέξεις σύμφωνα με την τονισμένη συλλαβή.

a. último d. bolígrafo g. pasillo j. enseñar ll. antes
b. punto e. presentar h. primeros k. piscina m. lugar
c. autobús f. segunda i. plantear l. meta n. díganselo

agudas llanas esdrújulas sobreesdrújulas

4. 6Άκουσε και υπογράμμισε την τονισμένη συλλαβή στις παρακάτω λέξεις. Στη συνέχεια,
όπου χρειάζεται, βάλε τονικό σημάδι.
a. celula e. padres i. mama ll. facil
b. mañana f. lagrima j. capaz m. filologo
c. anillo g. estepa k. inutil n. helicoptero
d. balon h. joven l. util ñ. comilona
ı 13 ı

GR_02. FICHAS 1 a 6.indd 13 06/09/11 10:20

 5. 7 Άκουσε και υπογράμμισε την τονισμένη συλλαβή στις παρακάτω λέξεις. Στη συνέχεια,

όπου χρειάζεται, βάλε τονικό σημάδι.

a. rapido e. cometa i. consome ll. ejemplo

b. grafico f. tonico j. indigena m. diptongo
c. edema g. ademas k. intensidad n. consonante
d. dentro h. preceder l. estomago ñ. mirando

6. 8 Άκουσε και σημείωσε τις λέξεις που περιέχουν τουλάχιστον μία δίφθογγο.

a. baúl SÍ NO
e. heroína SÍ NO
i. poseer SÍ NO
ll. chiíta SÍ NO

b. cuento SÍ NO
f. oiga SÍ NO
j. coartada SÍ NO
m. reír SÍ NO

c. teatro SÍ NO
g. arbóreo SÍ NO
k. miel SÍ NO
n. insinúo SÍ NO

d. dúo SÍ NO
h. aéreo SÍ NO
l. cuota SÍ NO
ñ. salía SÍ NO

7. 9 Άκουσε και σημείωσε τις λέξεις που περιέχουν τουλάχιστον μία δίφθογγο.

a. ataúd SÍ NO
e. adecuar SÍ NO
i. púa SÍ NO
ll. viene SÍ NO

b. murciélago SÍ NO
f. aldea SÍ NO
j. bacalao SÍ NO
m. acreedor SÍ NO

c. león SÍ NO
g. cuáquero SÍ NO
k. caen SÍ NO
n. adiós SÍ NO

d. náutico SÍ NO
h. aúllan SÍ NO
l. cambié SÍ NO
ñ. mío SÍ NO

8. Αναζήτησε στο κρυπτόλεξο τις λέξεις που περιέχουν δίφθογγο.

B U R S I Ñ O I G E L O C
S O R W A N I U R C O K Q camisa abuelo espejo
J X E M D V O A C E I T E ciruela perro huevo
O U I C I R U E L A G U O
cangrejo ruina famoso
N N N I A S A V N A C Y L
A A A U L D E I B H O D E lluvia ciudad colegio
I U Q D E F U T O C Ñ O U diptongo loco reina
D F R A F A O I V O N C B náufrago deuda mediano
E R T D B V L T I C M I A
vaquero caballo bueno
M A Y O E O F B U E N O X
P G Y U M X L L U V I A A novio aceite ordenador
E O H W Ñ E D G V H X M O
B P I S C D E U D A W K C

ı 14 ı

GR_02. FICHAS 1 a 6.indd 14 06/09/11 10:20

 2
9. 10 Άκουσε και υπογράμμισε την τονισμένη συλλαβή στις παρακάτω λέξεις. Στη συνέχεια,

Ο τονισμός
όπου χρειάζεται, βάλε τονικό σημάδι.

a. pais e. meollo i. Caucaso ll. heroe

b. caimos f. zoologo j. Cain m. sonrie
c. igual g. hielo k. viento n. hueco
d. baul h. ciento l. lio ñ. acentuo

10. 11 Άκουσε και υπογράμμισε την τονισμένη συλλαβή στις παρακάτω λέξεις. Στη συνέχεια,

όπου χρειάζεται, βάλε τονικό σημάδι.

a. medicina e. perdon i. zapatilla ll. facil

b. pantalon f. raya j. peinado m. telefono
c. inventor g. dificil k. negro n. pared
d. curioso h. abrigo l. televisor ñ. capataz

11. 12 Άκουσε και υπογράμμισε την τονισμένη συλλαβή στις παρακάτω λέξεις. Στη συνέχεια,

όπου χρειάζεται, βάλε τονικό σημάδι.

a. cabeza e. fui i. corazon ll. pie

b. barato f. huida j. libreria m. gran
c. bien g. buen k. huelga n. huerto
d. cielo h. huevo l. mal ñ. modico

12. Βάλε τoνικό σημάδι, όπου χρειάζεται, στις λέξεις των παρακάτω προτάσεων.
a. No se como se llama.
b. Tienes que traer tu libro y aquel cuaderno que compraste.
c. No te olvides de mi.
d. Te voy a contar un secreto importante.
e. Este es el ultimo, no tengo mas.
f. Dime si puedes contarmelo ahora.
g. No se cuanto tiempo lleva esperandote ahi, el solo.
h. Aun en tiempos de crisis es capaz de ganar dinero.
i. Este es el cuaderno de Luis.
j. Dile que te de una oportunidad.

ı 15 ı

GR_02. FICHAS 1 a 6.indd 15 06/09/11 10:20

 3 TΟ ΘΗΛΥΚO TΩΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ

Στα ισπανικά τα ουσιαστικά είναι είτε αρσενικού, είτε θηλυκού γένους (δεν υπάρχουν ουσιαστικά
ουδέτερου γένους). Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε το γένος των ουσιαστικών γιατί, εκτός των άλλων,
όλες οι λέξεις που συνοδεύουν το ουσιαστικό (άρθρα, επίθετα, κτητικά, κ.ά.) συμφωνούν με αυτό ως
προς το γένος.
Αρσενικού γένους είναι τα περισσότερα ουσιαστικά που:
• λήγουν σε –o: el libro, el dedo, el dinero, el vaso, el bolígrafo κ.τ.λ.
• λήγουν σε –aje: el paisaje, el coraje, el masaje, el garaje, el potaje, el peaje κ.τ.λ.
• λήγουν σε –an: el plan, el pan κ.τ.λ.
• λήγουν σε –or: el pintor, el amor, el dolor, el error, el señor, el televisor, el ordenador κ.τ.λ.
Εξαιρέσεις: la flor, la labor κ.τ.λ.
• τα ονόματα ποταμών, λιμνών, θαλασσών και ωκεανών: el Tajo, el Mediterráneo, el Sena, el Titicaca
κ.τ.λ.

Είναι αρσενικά, παρόλο που λήγουν σε –a (βλέπε παρακάτω):

• τα ουσιαστικά που λήγουν σε –ma: el tema, el problema, el clima, el esquema, el progra-
ma, el sistema, el idioma, el poema κ.τ.λ.
• τα ουσιαστικά που δηλώνουν χρώμα: el malva, el rosa, el lila, el violeta κ.τ.λ.
• άλλα ουσιαστικά, όπως: el mapa, el día, el planeta, el sofá, el cura, el pirata κ.τ.λ.

Θηλυκού γένους είναι τα περισσότερα ουσιαστικά που:

• λήγουν σε –a: la mesa, la casa, la caja, la crema, la niña, la chaqueta, la sopa κ.τ.λ.
• λήγουν σε –dad, –tad, –ción, –sión: la edad, la bondad, la ciudad, la verdad, la amistad, la canción,
la redacción, la traducción, la televisión, la decisión, la expresión κ.τ.λ.
• λήγουν σε –umbre, –eza, –nza, –cia, –ncia: la pesadumbre, la incertidumbre, la pobreza, la espe-
ranza, la avaricia, la abundancia, la ganancia κ.τ.λ.

Είναι θηλυκά, παρόλο που λήγουν σε –o:

• τα ουσιαστικά που αναφέρονται σε πρόσωπα θηλυκού γένους: la modelo, la soprano κ.τ.λ.
• ορισμένα ουσιαστικά, όπως: la foto(grafía), la moto(cicleta), la mano κ.τ.λ.

Σχηματισμός του θηλυκού γένους των ουσιαστικών

Το θηλυκό γένος των ουσιαστικών σχηματίζεται με δύο τρόπους ανάλογα με την κατάληξη του
αρσενικού:
Αντικαθιστώντας το τελικό φωνήεν Ουσιαστικά αρσενικού γένους που – el gato la gata
με την κατάληξη -a λήγουν σε –o, –e: – el jefe la jefa
Ουσιαστικά αρσενικού γένους που
Προσθέτοντας την κατάληξη -a – el señor la señora
λήγουν σε σύμφωνο:

ı 16 ı

GR_02. FICHAS 1 a 6.indd 16 06/09/11 10:20

 3
Πολλά ουσιαστικά θηλυκού γένους σχηματίζονται από τα αντίστοιχα αρσενικού γένους ουσιαστικά με
τις καταλήξεις –esa, –iz, –ina. Ορισμένες φορές παρατηρούνται και ορθογραφικές αλλαγές στο θέμα

Το θηλυκό των ουσιαστικών

των ουσιαστικών:
– el conde la condesa – el rey la reina – el príncipe la princesa
– el duque la duquesa – el actor la actriz – el héroe la heroína

Κάποια ουσιαστικά που αναφέρονται σε ονόματα ζώων διαχωρίζονται ως προς το γένος τους χάρη στην
προσθήκη των επιθέτων macho (για το αρσενικό) και hembra (για το θηλυκό).
– el ratón macho el ratón hembra – la jirafa macho la jirafa hembra

Ορισμένα ουσιαστικά έχουν διαφορετικό τύπο στο αρσενικό και στο θηλυκό γένος.
Αρσενικό Θηλυκό Αρσενικό Θηλυκό
el padre la madre el marido la mujer

el yerno la nuera el padrino la madrina

el hombre la mujer el caballo la yegua

el macho la hembra el toro la vaca

Κάποια ουσιαστικά απαντoύν τόσο στο αρσενικό όσο και στο θηλυκό γένος, με διαφορετική, όμως,
σημασία. Τα πιο συνηθισμένα είναι τα ακόλουθα:

el cólera η χολέρα la cólera η οργή

el cura ο παπάς la cura η θεραπεία
el cometa ο κομήτης la cometa ο χαρταετός
el orden η τάξη la orden η διαταγή
el capital το κεφάλαιο la capital η πρωτεύουσα
el coma το κώμα la coma το κόμμα

• Σε ορισμένες περιπτώσεις η διαφοροποίηση στο γένος παρατηρείται σε ζεύγη λέξεων με σημασιολογική
συγγένεια:

el trompeta ο τρομπετίστας la trompeta η τρομπέτα

el batería ο ντράμερ la batería τα ντραμς
el policía ο αστυνομικός la policía η αστυνομία
ο ξεναγός, ο
el guía la guía ο οδηγός (βιβλίο)
οδηγός (πρόσωπο)

Ορισμένα ουσιαστικά απαντούν και στα δύο γένη χωρίς να αλλάζει η σημασία τους:
– el arte (η τέχνη) las artes (οι τέχνες) – el calor la calor (η ζέστη)

ı 17 ı

GR_02. FICHAS 1 a 6.indd 17 06/09/11 10:20

 Παραμένουν αμετάβλητα στο αρσενικό και θηλυκό γένος:
– el/la presidente, el/la médico, el/la abogado, el/la juez κ.τ.λ.

Συνηθίζεται, ωστόσο, να χρησιμοποιούνται και τα αντίστοιχα ουσιαστικά

στο θηλυκό:
– el presidente/la presidenta
– el médico/la médica
– el juez/la jueza
– el abogado/la abogada

• πολλά ουσιαστικά αρσενικού γένους που λήγουν σε –a, –ante και –ista:
– el/la poeta, el/la estudiante, el/la comunista, el/la ciclista, el/la novelista, el/la deportista κ.τ.λ.

• άλλα ουσιαστικά, όπως: el/la testigo, el/la culpable, el/la joven κ.τ.λ.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. Σημείωσε αν τα παρακάτω ουσιαστικά είναι αρσενικού (Α) ή θηλυκού (Θ) γένους.
a. persona d. mundo g. red j. jubilación
b. tiempo e. foto h. estabilidad k. mapa

c. largometraje f. intercambio i. país l. director

2. Ταξινόμησε τα παρακάτω ουσιαστικά σύμφωνα με το γένος τους.

a. coraje g. carpeta αρσενικά θηλυκά
b. error h. folio
c. clima i. tema
d. dolor j. lápiz
e. amor k. planeta
f. Atlántico l. crema

3. Συμπλήρωσε τον πίνακα με το αντίστοιχο ουσιαστικό, αρσενικού ή θηλυκού γένους.

αρσενικά θηλυκά αρσενικά θηλυκά
a. alumno e. campesino
b. doctora f. profesor
c. bailarina g. directora
d. hermano h. panadera

ı 18 ı

GR_02. FICHAS 1 a 6.indd 18 06/09/11 10:20

 3
4. Αντιστοίχισε τις λέξεις με τις εικόνες και στη συνέχεια μετάφρασέ τις στα ελληνικά.

Το θηλυκό των ουσιαστικών

1 2 3
a. una guía:..................................

b. un cura:....................................

c. una trompeta:.........................

d. un guía:.................................... 4 5 6

e. una cura:..................................

f. una cometa:............................

g. un trompeta:...........................
7 8

h. un cometa:..............................

5. Γράψε το θηλυκό γένος των παρακάτω ουσιαστικών.

a. caballo:.................................... e. macho:.................................... i. héroe:......................................
b. hombre:.................................. f. padrino:.................................. j. duque:.....................................
c. marido:.................................... g. príncipe:.................................. k. rey:............................................

d. yerno:...................................... h. actor:........................................ l. padre:......................................

6. Συμπλήρωσε τις προτάσεις με το κατάλληλο ουσιαστικό αρσενικού ή θηλυκού γένους.

a. Esa pareja tiene dos hijos: un niño y una .
b. Mi y mi abuela son muy ancianos.
c. Esos dos son marido y : están casados.
d. Tenemos un profesor para inglés y una para español.
e. En mi clase hay un chico turco y una alemana.
f. Mi de piso es muy simpático y mi compañera también.
g. Tengo un amigo en Madrid y una en Barcelona.
h. Antes teníamos un jefe muy comprensivo y ahora tenemos una muy competente.
i. Necesitamos un y una madrina para el bautizo.
j. Hay dos personas en la calle: un hombre y una .

ı 19 ı

GR_02. FICHAS 1 a 6.indd 19 06/09/11 10:20

 4 ΤO ΘΗΛΥΚO ΤΩΝ ΕΠΙΘΕΤΩΝ

‘Όταν το αρσενικό λήγει σε –o: – bueno buena

Αντικατάσταση του – malo mala
τελικού φωνήεντος
με την κατάληξη -a ‘Όταν το αρσενικό λήγει σε –ote ή – grandote grandota
–ete: – regordete regordeta

‘Όταν το αρσενικό λήγει σε –án, –ín, – holgazán holgazana

–ón, –or: – parlanchín parlanchina
– dormilón dormilona
Προσθήκη της – seductor seductora
κατάληξης -a
‘Όταν τα επίθετα που δηλώνουν – portugués portuguesa
εθνικότητα ή προέλευση λήγουν σε – inglés inglesa
σύμφωνο: – español española

– grande – diferente
Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις τα – fácil – amable
Χωρίς
επίθετα στο θηλυκό γένος – fuerte – gris
μεταβολή παραμένουν αμετάβλητα: – sociable – optimista
– progresista – verde

Τα επίθετα mayor, menor, mejor, peor, superior και inferior παραμένουν αμετάβλητα και στα δύο
γένη:
– Mi hermana mayor. – Es el mejor regalo. – Vamos a la planta superior.
– Mi hermano mayor. – Es la mejor solución. – Estamos en el piso superior.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. 13 Άκουσε την αρχή των προτάσεων και βρες τη συνέχειά τους.
a. ...son muy graciosos. d. ...es feo y caro.
b. ...tendremos los oficiales. e. ...grandes y muy luminosas.
c. ...bastante encantadora. f. ...muy rápidos y modernos.

ı 20 ı

GR_02. FICHAS 1 a 6.indd 20 06/09/11 10:20

 4
2. Συμπλήρωσε τον πίνακα.

Τo θηλυκ;o των επιθέτων

αρσενικά θηλυκά αρσενικά θηλυκά
a. seductor e. hispano
b. interesante f. egoísta
c. inglesa g. alemana

d. frecuente h. fuerte

3. Συμπλήρωσε τις παρακάτω φράσεις με τη λέξη που ταιριάζει, καθώς και με το κατάλληλο άρθρο.
Στη συνέχεια γράψε, επιλέγοντάς το από τον πίνακα, το επίθετο που δηλώνει την προέλευσή τους.
Προσοχή στο γένος και τον αριθμό.

español suizo cubano japonés chino americano

La
π.χ. ................ italiana
pizza es .............................

a. es . d. es .

b. es . e. son .

c. es . f. es .

4. Συμπλήρωσε τις παρακάτω προτάσεις χρησιμοποιώντας τις λέξεις από τον πίνακα.

inferior menor mal(o) mejor mayor primer(o) gran

a. Marta es muy sociable pero su hermana es bastante antipática.

b. Fue una desilusión saber que no iba a venir.
c. Estas telas son de calidad y por eso cuestan menos.
d. Lo de esta ciudad es su clima. ¡Es ideal todo el año!
e. Tengo un recuerdo de esos últimos días de verano. ¡Fue horrible!
f. Dicen que el amor nunca se olvida.
g. Tengo 36 años y mi hermano tiene 30.

ı 21 ı

GR_02. FICHAS 1 a 6.indd 21 06/09/11 10:20

 Ο ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΤΩΝ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΩΝ
5 ΚΑΙ ΤΩΝ ΕΠΙΘΕΤΩΝ

Ο πληθυντικός των ουσιαστικων

Ουσιαστικά που λήγουν σε:

Προσθήκη φωνήεν που δεν τονίζεται – la caja las cajas – la tribu las tribus
του τελικού τονισμένο -á, -é, -ó – la mamá las mamás – el dominó los dominós
-s – el papá los papás – el bebé los bebés
σύμφωνο (πλην του –s) – el tren los trenes – el árbol los árboles
Προσθήκη –z (με ορθογραφική αλλαγή): – el pez los peces – el lápiz los lápices
της –z c + es
κατάληξης μονοσύλλαβα ή οξύτονα ουσιαστικά – el mes los meses – el interés los intereses
-es που λήγουν σε –s και –x – el fax los faxes – el autobús los autobuses
– la tos las toses – el compás los compases
Σε όλες τις άλλες περιπτώσεις τα
Χωρίς ουσιαστικά και τα επίθετα που
μεταβολή λήγουν σε -s και -x παραμένουν – la crisis las crisis – el tórax los tórax
αμετάβλητα στον πληθυντικό αριθμό.

Τα ουσιαστικά που προέρχονται από άλλες γλώσσες και λήγουν σε –y, στον πληθυντικό
μετατρέπουν το y σε i: el dandy los dandis; el jersey los jerséis.
‘Όλα τα άλλα ουσιαστικά που λήγουν σε –y σχηματίζουν τον πληθυντικό με την προσθήκη της
κατάληξης –es: la ley las leyes.
Τα ουσιαστικά που λήγουν σε τονισμένο -í και -ú μπορούν να σχηματίσουν τον πληθυντικό
προσθέτοντας είτε -es είτε -s: bisturí bisturíes ή bisturís; bambú bambús ή bambúes;
iglú iglús ή iglúes.
Ωστόσο, κάποια από αυτά μπορούν να σχηματίσουν τον πληθυντικό μόνο με την προσθήκη
της κατάληξης -s, ιδίως αν πρόκειται για λέξεις που προέρχονται από άλλες γλώσσες:
champú champús; esquí esquís.

Κάποια ουσιαστικά απαντούν μόνο στον πληθυντικό αριθμό: las gafas, las tijeras, los calzoncillos.

Κάποια ουσιαστικά στον πληθυντικό αριθμό υφίστανται αλλαγή στον τονισμό: el régimen los regímenes;
el carácter los caracteres; el joven los jóvenes.

Ο πληθυντικός των επιθέτων

Επίθετα που λήγουν σε:
Προσθήκη του τελικού -s φωνήεν που δεν τονίζεται – rojo rojos – grande grandes
τονισμένο φωνήεν – baladí baladíes
Προσθήκη της σύμφωνο – azul azules
κατάληξης -es –z (με ορθογραφική αλλαγή): z c + es – capaz capaces

ı 22 ı

GR_02. FICHAS 1 a 6.indd 22 06/09/11 10:20

 5

Τα επίθετα που δηλώνουν Για τα επίθετα που λήγουν σε τονισμένο -í και -ú είναι

Ο πληθυντικός των ουσιαστικών και των επιθέτων

χρώμα όταν προσδιορίζονται αποδεκτοί και οι τύποι σε -es, οι οποίοι προτιμούνται
από άλλο επίθετο, παραμένουν
αμετάβλητα: όταν πρόκειται για επίθετα που δηλώνουν καταγωγή:
– Ojos azul oscuro.
carmesí carmesís ή carmesíes; marroquí marroquíes
– Botellas verde claro. ή marroquís; hindú hindúes ή hindús.

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ
1. 14 Άκουσε και γράψε τον πληθυντικό των παρακάτω ουσιαστικών.

a. ...................... c. ...................... e. ...................... g. ...................... i. ...................... k. ......................

b. ...................... d. ...................... f. ...................... h. ...................... j. ...................... l. ......................

2. Βάλε στον πληθυντικό αριθμό τα ουσιαστικά.

a. tribu:........................................ c. menú:..................................... e. sofá:.........................................
b. jabalí:....................................... d. bikini:...................................... f. jersey:.....................................

3. Βάλε στον ενικό αριθμό τα ουσιαστικά.

a. espráis:................................... c. faxes:....................................... e. intereses:................................
b. lápices:.................................... d. toses:....................................... f. crisis:.......................................

4. Βάλε στον πληθυντικό αριθμό τα επίθετα.

a. difícil:....................................... c. alegre:..................................... e. pobre:.....................................
b. blanco:.................................... d. incapaz:.................................. f. azul:.........................................

5. Πρόσεξε την εικόνα και διόρθωσε τις προτάσεις.

En el salón:
a. Hay dos niños pequeños jugando en el suelo.
............................................................................................
b. Hay dos relojes antiguos de pared.
............................................................................................
c. Hay varios sofás muy cómodos.
............................................................................................
d. Hay una chica joven hablando.
............................................................................................
e. Hay un balcón muy luminoso.
............................................................................................
ı 23 ı

GR_02. FICHAS 1 a 6.indd 23 06/09/11 10:20

 6 Η ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΠΙΘΕΤΟΥ

Συνήθως το επίθετο ακολουθεί το ουσιαστικό και προσδιορίζει μια μόνιμη ιδιότητά του που το
διαφοροποιεί από τα άλλα ουσιαστικά:
– Un pintor español. – Nos dieron una cena abundante.
– Tenéis una casa acogedora. – Me gustaría descansar en un lugar bonito.
Ορισμένες φορές το επίθετο μπορεί να προηγηθεί του ουσιαστικού. Στην περίπτωση αυτή
χρησιμοποιείται για να δώσει έμφαση σε μια ιδιότητα που δε θεωρείται αναπόσπαστο μέρος του
ουσιαστικού, δηλαδή προσθέτει ένα χαρακτηριστικό που έχει υποκειμενική διάσταση, γι’αυτό και
χρησιμοποιείται ιδιαίτερα στη λογοτεχνία:
– Una extraña sensación.

GR
ES
Σε αντίθεση με τα ισπανικά, στα
ελληνικά το επίθετο συνήθως
προηγείται του ουσιαστικού:
– Un tema interesante.
‘Ένα ενδιαφέρον θέμα.
Τα επίθετα που δηλώνουν χρονική ακολουθία: prime-
ro, siguiente, próximo, futuro, nuevo, antiguo, último,
κ.λ.π., συνήθως προηγούνται του ουσιαστικού:
– Este es mi último día de trabajo.
– Lo hablaremos en el próximo encuentro.
– Es el primer argumento que tocamos.

Τα επίθετα bueno, malo, primero και tercero χάνουν το -o της


κατάληξής τους μπροστά από ουσιαστικό αρσενικού γένους
ενικού αριθμού:
– Un momento malo./Un mal momento.
– Un trabajo bueno./Un buen trabajo.
– El primer piso.
– El tercer piso.
Tenéis una casa acogedora.
Το επίθετο grande χάνει την τελική συλλαβή -de, όταν βρεθεί

μπροστά από ουσιαστικό, αρσενικού ή θηλυκού γένους, ενικού
αριθμού: tercer
piso
– Un regalo grande./Un gran regalo.
– Una escuela grande./Una gran escuela. primer
piso
Ορισμένα επίθετα μπορούν να εμφανιστούν τόσο πριν όσο και

μετά το ουσιαστικό. Στην περίπτωση αυτή, τα επίθετα αυτά
αλλάζουν σημασία ανάλογα με τη θέση τους:
– Es un hombre pobre. (φτωχός κυριολεκτική σημασία).
– Es un pobre hombre. (καημένος μεταφορική σημασία)
– Es una mujer grande. (ψηλή κυριολεκτική σημασία)
– Es una gran mujer. (σπουδαία μεταφορική σημασία)
– Un amigo viejo. (γέρος κυριολεκτική σημασία)
– Un viejo amigo. (παλιός μεταφορική σημασία)
Es un regalo Es un gran
ı 24 ı grande. regalo.

GR_02. FICHAS 1 a 6.indd 24 06/09/11 10:20

 6

ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

Η θεση του επιθέτου

1. Διάβασε τις παρακάτω προτάσεις και σημείωσε αν το επίθετο χρησιμοποιείται για να
διαφοροποιήσει το ουσιαστικό από άλλα (Α) ή για να δώσει έμφαση σε μια ιδιότητα του
ουσιαστικού (Β).
a. Me gustaría vivir en una pequeña ciudad cerca del mar. A B
b. Ha sido siempre un gran amigo en quien confiar. A B
c. Fue un viaje muy largo. A B
d. Dimos un pequeño paseo por el centro. A B
e. Ha sido un día agotador. A B

f. Tuvimos una experiencia horrible con el restaurante. A B

2. Συμπλήρωσε το κείμενο γράφοντας τις σωστές καταλήξεις.

de la costa son (b) grand y (c) solead . Dan a una calle

Las (a) cas
(d) anch y (e) ruidos en la que se pueden encontrar desde turistas
(f) despistad y (g) cansad hasta hombres y mujeres de negocios
en importantes (i) conversacion (j) telefónic . El barrio que está
(h) ocupad
, (l) amen y la gente
cerca de la costa es un barrio pluricultural, (k) divertid
, (m) amabl , (n) abiert con los
que vive allí son personas (ll) sociabl
(ñ) visitant y (o) dispuest a ayudar a los (p) turist . Los (q) restaurant
de la zona son muy (r) elegant pero (s) car , aunque se puede encon-
trar algunos más (t) tradicional y (u) barat . En todos ellos se puede degustar la
(v) ric y (w) variad gastronomía del lugar.

3. Παρατήρησε τις εικόνες και διάλεξε το σωστό.

1 3

a. Es un gran chico. a. ¡Pobre mujer!

b. Es un chico grande. b. ¡Es una mujer pobre!

2 4

a. Es un gran chico. a. ¡Pobre mujer!

b. Es un chico grande. b. ¡Es una mujer pobre!

ı 25 ı

GR_02. FICHAS 1 a 6.indd 25 06/09/11 10:20