Liber Mesuesi Qytetaria 7 PDF

Sevi Agolli
Libër mësuesi
për tekstin shkollor
qytetari 7
Shtëpia botuese Albas

Botues:
Latif Ajrullai
Rita Petro
Redaktore përgjegjëse:
Sevi Lami
Arti grafik:
Ela Lumani
© Albas, 2016
ISBN 978-9928-02-784-9
Shtëpia botuese Albas

Në Tiranë: Rr. “Donika Kastrioti”, pallati 14, ap. 4D.
Tel: 00355 45800160; e-mail: info@albas.al
Në Tetovë: Rr. “Ilinden”, nr. 105
Tel: 00389 44 344 047; e-mail: albas_te@yahoo.com
Në Prishtinë: Rr. “Muharrem Fejza”, p.n.
Tel: 00377 45 999 770
e-mail: albas_pr@yahoo.com
Shtypur në shtypshkronjën: DEAPRINT

Libër mësuesi për tekstin “Qytetari 7”
PËRMBAJTJA
Tematika I
Ligji dhe rëndësia e tij 12
Vlerat në shoqëri 13
Rregullat dhe zakonet në shoqëri 15
Ndikimi i ligjeve në jetën vetjake dhe shoqërore 16
Përgatitja e ligjeve 18
Veprimtari praktike: Ndikimi i rregullave dhe i ligjeve te të drejtat dhe përgjegjësitë qytetare 19
Projekt: “Ligji për Mbrojtjen e të Drejtave të Fëmijëve”.
Testim: Vlerësim i njohurive
Tematika II
Kuptimi për të Drejtat dhe Liritë e Njeriut 20
Dokumentet ndërkombëtare dhe kombëtare për të drejtat dhe liritë e njeriut 22
Të drejtat e njeriut të parashikuara në kushtetutë dhe në legjislacionin shqiptar 23
Të drejtat individuale dhe shoqërore në një shtet demokratik 24
Veprimtari praktike: Të drejtat dhe liritë e pakicave në komunitetin ku jetoj
Projekt: Të drejtat e fëmijës në legjislacionin shqiptar, mbështetur në Konventën
e të Drejtave të Njeriut”
Tematika III
Përgjegjësitë vetjake 26
Përgjegjësitë qytetare dhe rëndësia e tyre 27
Veprimtari praktike. Përgjegjësitë e mia si qytetar i komunitetit tim 29
Tematika IV
Detyrat ndaj vetes 30
Detyrat morale ndaj tjetrit dhe shoqërisë 31
Testim: Vlerësim i njohurive 33
Tematika V
Qytetaria, pjesëmarrja qytetare dhe shoqëria civile 34
Format e pjesëmarrja qytetare dhe opinioni shoqëror 35
Parimet e qeverisjes demokratike në komunitetin dhe vendin tonë 37
Përgjegjësitë e qeverisë ndaj qytetarëve tonë 39
Veprimtari praktike: Ndikimi i veprimit qytetar në politikat publike dhe marrjen e vendimeve 40
Konflikti dhe format e zgjidhjes me mjete demokratike 41
Projekt: Një qytetar i përgjegjshëm dhe pjesëmarrës aktiv 43
3
Qëllimet e programit të lëndës “Qytetari 7”
Synon:
• Të përgatisë të rinjtë dhe të rriturit për pjesëmarrje aktive në shoqërinë demokratike, duke fuqizuar
kështu kulturën demokratike.
• Të aftësojë të rinjtë në luftën kundër ksenofobisë, dhunës, racizmit, nacionalizmit agresiv dhe
intolerancës.
• Të sigurojë dhe të forcojë kohezionin shoqëror, drejtësinë sociale dhe në të mirën e përgjithshme.
• Të fuqizojë shoqërinë civile përmes pajisjes së qytetarëve me njohuri dhe shprehi demokratike.
Mbështetur në këto qëllime të përgjithshme, programi i lëndës së qytetarisë synon:

Ø T’u japë nxënësve mundësinë për të zhvilluar njohuritë dhe aftësitë intelektuale, të domosdoshme
për të kuptuar, për të analizuar dhe për të ndikuar në politikat sociale dhe mënyrat e zbatimit të tyre.
Ø T’u japë nxënësve mundësinë për të zhvilluar aftësitë e pjesëmarrjes qytetare të nxënësve dhe
përfshirjen e tyre të vetëdijshme dhe të kualifikuar në zgjidhjen e problemeve të komunitetit.
Ø T’u japë nxënësve mundësinë të zhvillojnë përkushtimin qytetar në respektimin e vlerave dhe
parimeve demokratike të domosdoshme për bashkëjetesë në një shoqëri demokratike.
Lidhja e kompetencave të fushës /lëndës me kompetencat e tjera kyç

Ndërtimi dhe zbatimi i kompetencave kyç nga nxënësi gjatë procesit të mësimdhënies dhe nxënies,
kërkon që mësuesi të mbajë parasysh lidhjen me kompetencave e tjera kyç. Për të realizuar në praktikë
këtë lidhje, mësuesi/ja duhet të përzgjedhë situatat, veprimtaritë, metodat dhe mjetet e përshtatshme të
procesit të nxënit.
Kompetenca qytetare
Programi i qytetarisë, si pjesë e fushës “Shoqëria dhe mjedisi”, përmes kërkimit, krijon kushte në mënyrë
të veçantë për ndërtimin dhe demonstrimin nga nxënësi të kompetencës qytetare.
Kompetenca e komunikimit dhe të shprehurit

Programi i qytetarisë krijon mundësi për zhvillimin e shkathtësive komunikuese. Nxënësi përdor materiale
të printuara, vizuale dhe digjitale, për të eksploruar dukuritë, proceset shoqërore, politike, ekonomike,
kulturore etj., në kohë dhe në hapësirë. Ai mëson si të vlerësojë këto burime dhe kuptojë si gjuha mund
të përdoret për të zhvilluar më tej të nxënit. Përmes diskutimeve, lojës në role, debateve, prezantimeve
etj., nxënësi zhvillon shkathtësitë të të shprehurit; në mënyrë progresive ai zhvillon dhe përdor fjalorin e
përshtatshëm për të komunikuar idetë, informacionet etj. në mjedise dhe për audienca të ndryshme.
Kompetenca e të menduarit
Nxënësi zhvillon të menduarin kritik dhe krijues gjatë vlerësimit të të dhënave dhe përdorimit të tyre,
teston shpjegimet dhe peshon argumentet. Ai zhvillon shkathtësitë për marrjen e vendimeve dhe strategjitë
që e ndihmojnë të mendojë në mënyrë analitike dhe logjike. Programi mundëson që nxënësi të kuptojë
vlerën dhe procesin e drejtimit të pyetjeve, të jetë krijues dhe të zhvillojë imagjinatën në vëzhgimet që
bën në terren.
Kompetenca e të nxënit
Për të mbështetur edukimin për qytetari demokratike, nxënësi shfrytëzon informacionin nga burime
të ndryshme, gjykon vlefshmërinë dhe rëndësinë e tij. Në procesin e kërkimit, ai përdor teknologjinë e
informacionit dhe komunikimit për përgatitjen e prezantimeve të tij dhe komunikimin e gjetjeve. Nxënësi
4
mendon në mënyrë kritike kur shqyrton pasojat e veprimtarisë njerëzore në një mjedis të caktuar, kur vlerëson
zgjidhjet e problemeve globale, kur krijon dhe mbron qëndrimin e tij. Ndërgjegjësimi për dukuritë e ndryshme
shoqërore e ndihmon nxënësin të njohë kulturën e tij dhe kulturat e tjera. Nxënësi mëson të bashkëpunojë,
të përballet me detyra komplekse që kërkojnë bashkëpunim. Në procesin e realizimit të detyrave demonstron
respekt dhe mirëkuptim, pranon mendimet ndryshe. Përdor gjuhën e politikës, të ligjit, të moralit, të ekonomisë
për të komunikuar mendimet dhe idetë e tij dhe për të organizuar përgjigjet. Kompetenca për jetën, sipërmarrjen
dhe mjedisin. Nxënësit zgjidhin çështje të ndryshme që lidhen me mjedisin shoqëror, ekonomik, ligjor, kulturor
etj., me kompleksitetin e dukurive të tij, vlerëson rëndësinë dhe efektivitetin e zgjidhjeve të propozuara nga
njëri-tjetri. Ndërgjegjësimi për dukuritë e ndryshme e ndihmon nxënësin të njohë kulturën e tij dhe kulturat
e tjera. Nxënësi mëson të bashkëpunojë, ndërsa përballet me detyra komplekse që kërkojnë bashkëpunim.
Kompetenca personale
Programi i qytetarisë nxit të nxënit e bazuar në kërkim, duke zhvilluar aftësinë e nxënësve për të
menaxhuar veten. Nxënësi kupton rolin e tyre në procesin e të nxënit dhe në kryerjen e hetimeve, aftësohen
të jenë të pavarur në zbatimin e njohurive dhe shkathtësive dhe në marrjen e vendimeve. Përmes punës në
bashkëpunim në klasë dhe në terren, nxënësit zhvillojnë aftësitë ndërpersonale dhe mësojnë të vlerësojnë
perspektivat e ndryshme të anëtarëve të tjerë të grupit.
Kompetenca digjitale
Nxënësi zhvillon kompetencën digjitale përmes përdorimit të TIK-ut në mënyrë efektive dhe të
përshtatshme kur kërkon, krijon, përpunon, komunikon idetë dhe informacionin për dukuritë shoqërore,
politike, kulturore etj.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave kyç që realizohen nëpërmjet lëndës së Qytetarisë 7
Kompetenca e komunikimit dhe të shprehurit

(Nxënësi komunikon në mënyrë efektive)
• Shpreh mendimin e vet për një temë të caktuar me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të
komunikimit.
• Dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, duke bërë pyetje,
komente, sqarime dhe propozime.
• Shpjegon qartë dhe saktë, me gojë ose me shkrim, kuptimin e termave (fjalëve, koncepteve) të reja,
duke përdorur gjuhën dhe fjalorin e përshtatshëm.
• Veçon informacionin kryesor nga një libër, gazetë, revistë, internet, radio, TV etj., e komenton dhe e
shfrytëzon atë si referencë gjatë hartimit të një punimi ose detyrë me shkrim.
Kompetenca e të menduarit
(Nxënësi mendon në mënyrë kritike dhe krijuese)
• Parashtron argumente pro ose kundër për një temë/problem të caktuar gjatë një debati ose publikimi
në medie.
• Zgjidh një problem (shoqëror, shkencor...etj.) dhe arsyeton përzgjedhjen e procedurave përkatëse.
• Përzgjedh dhe demonstron strategji të ndryshme për zgjidhjen e një problemi (shkencor, shoqëror).
• Shpjegon mënyrën e zhvillimit të një procesi natyror ose shoqëror, duke e ilustruar atë me shembuj
konkretë.
• Krahason ngjashmëritë dhe dallimet e fazave më të rëndësishme nëpër të cilat është zhvilluar një
proces/dukuri shoqërore,
• Përdor krahasimin dhe kontrastin për të gjetur dallimet dhe ngjashmëritë kryesore midis dy e më shumë
dukurive natyrore dhe shoqërore.
5
Kompetenca e të nxënit
(Nxënësi mëson për të nxënë)
• Përzgjedh të dhëna nga burime të ndryshme (libra, revista, udhëzues, fjalorë, enciklopedi ose internet),
të cilat i shfrytëzon për realizimin e temës/detyrës së dhënë dhe i klasifikon ato burime sipas rëndësisë që
kanë për temën.
• Shfrytëzon të dhënat për të demonstruar të kuptuarit e koncepteve numerike, grafike, simboleve,
formulave në shkenca shoqërore, duke i sqaruar nëpërmjet formave të ndryshme të të shprehurit.
• Zbaton në mënyrë të pavarur udhëzimet e dhëna nga një burim (tekst shkollor, libër, internet, medie)
për të nxënë një temë, veprim, aktivitet ose detyrë që i kërkohet.
• Ndërlidh temën e re ose një çështje të dhënë me njohuritë dhe përvojat paraprake, duke i paraqitur në
forma të ndryshme të të shprehurit (kolona, tabela, grafike) sipas një radhitjeje logjike.
• Parashtron pyetje (pse, çfarë, si, kur?) dhe organizon mendimet e veta në formë të shkruar për temën/
problemin e dhënë dhe vlerëson përparimin e vet deri në zgjidhjen e duhur.
• Menaxhon emocionet, ndjenjat, kohën, shfrytëzimin e materialeve dhe mjeteve gjatë kryerjes së një
detyre/aktiviteti (në klasë/shkollë apo në terren).
Kompetenca për jetën, sipërmarrjen dhe mjedisin

(Nxënësi kontribuon në mënyrë produktive)
• Zhvillon një projekt individual ose në grup për kryerjen e një aktiviteti mjedisor apo shoqëror me rëndësi
për shkollën ose për komunitetin.
• Diskuton në grup për rëndësinë që ka mbrojtja e mjedisit, pasojat që sjell dëmtimi i tij për jetën e njeriut
dhe propozon masat që duhen ndërmarrë për shmangien e tyre.
• Bashkëvepron në mënyrë aktive me moshatarët dhe të tjerët (pavarësisht statusit të tyre social, etnik
etj.), për realizimin e një aktiviteti të përbashkët (projekti/aktiviteti në bazë klase/shkolle apo jashtë saj).
Kompetenca personale
(Nxënësi bën jetë të shëndetshme)
• Vlerëson shkaqet e një situate të mundshme konflikti midis moshatarëve ose anëtarëve të grupit dhe
propozon alternativa për parandalimin dhe zgjidhjen, duke ndarë përvojat dhe mendimet në grup.
Kompetenca qytetare
(Nxënësi përkushtohet ndaj të mirës së përbashkët)
• Tregon vetëbesim të lartë në marrjen e vendimeve për veprimet që ndërmerr pa dëmtuar interesat e të
tjerëve, të cilat kontribuojnë në rritjen e cilësisë së aktivitetit të grupit shoqëror/komunitetit.
• Merr pjesë në aktivitetet që promovojnë tolerancë dhe diversitet kulturor, etnik, fetar, gjinor etj., në
shkollë apo në komunitet, ku përfshihen moshatarë të të gjitha përkatësive të përmendura, që jetojnë në
bashkësinë e gjerë.
Kompetenca digjitale
(Nxënësi përdor teknologjinë për të nxitur inovacionin)
• Përdor mediet digjitale dhe mjediset informative për të komunikuar dhe bashkëpunuar, duke përfshirë
komunikimet në distancë për zhvillimin e njohurive.
• Analizon, vlerëson, menaxhon informacionin e marrë elektronikisht (p.sh., hedhin disa informacione të
marra nga interneti, duke i përmbledhur ato).
6
PLaNi VJetOr
qytetari 7
Gjithsej = 35 orë
Njohuri të reja = 26 orë
Veprimtari praktike dhe testime = 6 orë
Projekt = 3 orë
tematika Nr. i temat mësimore Shkathtësitë dhe proceset qëndrimet dhe vlerat
orëve
rregullat, ligjet 1. Ligji dhe rëndësia e tij • përshkruan përmbajtjen e koncepteve; ligje, • merr pjesë në mënyrë
dhe roli i tyre në 2. Vlerat në shoqëri rregulla dhe zakon; vullnetare në
shoqëri • bën dallimin ndërmjet ligjeve dhe normave veprimtaritë e klasës
3. Rregullat dhe zakonet
morale; dhe të komunitetit, në
(8 orë) në shoqëri
• analizon vlerat (morale, politike e shoqërore emër të së mirës së
4. Ndikimi i ligjit në jetën përbashkët;
etj.) që shërbejnë si burim për ligjet;
vetjake dhe shoqërore
• vëzhgon ndikimin e ligjeve dhe të rregullave • merr pjesë në
5. Përgatitja e ligjeve
në familje, shkollë dhe komunitet; diskutimin dhe
6. Veprimtari praktike: formulimin e rregullave
Ndikimi i rregullave dhe • shpjegon ndikimin e ligjit në jetën personale në shkollë, familje dhe
i ligjeve te të drejtat dhe dhe shoqërore;
• vlerëson rolin e gjykatave, të policisë dhe të komunitet;
përgjegjësitë qytetare
qytetarëve në zbatimin e ligjit; • diskuton për faktorët
7. Veprimtari praktike:
• analizon faktorët që çojnë në ndryshimin e që ndikojnë në
Roli i gjykatave, i
ligjit; zbatimin e ligjit dhe të
policisë dhe i qytetarëve
• përshkruan procedurat për përcaktimin e ligjit; rregullave
në zbatimin e ligjit
8. Projekt: Ligji për • përshkruan procedurat e hartimit dhe të
mbrojtjen e të Drejtave zbatimit të disa lloje ligjesh;
të Fëmijëve • tregon procedurat e hartimit të rregullores së
shkollës;
• vlerëson ndikimin e rregullave e ligjeve të
shkollës në ushtrimin e të drejtave dhe të
7
8
përgjegjësive të nxënësve;
9. Kuptimi për të drejtat • dallon dhe përshkruan përmbajtjen e të • merr pjesë në mënyrë
të drejtat e dhe liritë e individit drejtave të njeriut; vullnetare në
njeriut 10. Dokumentet kryesore • tregon nga burojnë të drejtat e njeriut; veprimtaritë e klasës dhe
(6 orë) ndërkombëtare dhe • liston dokumentet kryesore ndërkombëtare të komunitetit, në emër
kombëtare për të drejtat dhe kombëtare për të drejtat e njeriut, si: të të drejtave të njeriut;
dhe liritë e njeriut • Deklarata e përgjithshme e të drejtave të • vëzhgon zbatimin e të
11. Të drejtat e njeriut të njeriut; drejtave të fëmijës:
parashikuara në • Ligji kushtetues “Për të drejtat dhe liritë -grumbullon të dhëna
Kushtetutë dhe në themelore të njeriut”; nga shtypi, organizon
legjislacionin shqiptar • Konventa për të drejtat e fëmijës; diskutime, shkruan letra,

12. Të drejtat individuale • Konventa Evropiane për të Drejtat e Njeriut; përfshihet në veprimtari
dhe shoqërore në një shoqërore etj;
• shpjegon rëndësinë individuale dhe
shtet demokratik • mbikëqyr problemet e
shoqërore të të drejtave personale,
13. Veprimtari praktike: të drejtave të njeriut në
ekonomike dhe politike, si dhe lidhjen
Të drejtat dhe liritë e komunitetin, ku bën
ndërmjet tyre:dallon të drejtat e fëmijës në
pakicave në komunitetin pjesë (familje, shkollë,
legjislacion;
ku jetoj në komunitetin lokal etj
• dallon parimet themelore të Konventës për të
14. Projekt: drejtat e fëmijës; përshkruan të drejtat e
Të drejtat e fëmijës në pakicave etj.; analizon dhe vlerëson
legjislacionin shqiptar, problemin e të drejtave të njeriut në
mbështetur në komunitetin ku bëjnë pjesë (familje, shkollë,
Konventën e të Drejtave në komunitetin lokal etj).
të Njeriut
Përgjegjësitë 15. Përgjegjësitë vetjake • dallon përgjegjësinë personale nga ajo • vëzhgon në vazhdimësi
16. Përgjegjësitë qytetare shoqërore; dhe nxjerr në pah nga
(3 orë) dhe rëndësia e tyre • shpjegon se cilat janë përgjegjësitë qytetare; jeta e përditshme
17. Veprimtari praktike: • kategorizon përgjegjësitë e tyre personale dhe problemet që lidhen me
Përgjegjësitë e mia si shoqërore në komunitet; përgjegjësitë qytetare;
qytetar dhe anëtar i • analizon burimet e përgjegjësive; •zgjedh qëndrimin e tij
komunitetit tim • vlerëson rëndësinë individuale dhe shoqërore në lidhje me detyrat e tij
të plotësimit të përgjegjësive dhe analizon si qytetar në klasa e në
shkaqet dhe pasojat në rast mosplotësimi; komunitet.
• evidenton nga jeta e përditshme problemet që
lidhen me përgjegjësitë qytetare dhe zgjedh
qëndrimin e tij.
18. Detyrat ndaj vetes • përshkruan detyrat e qytetarëve; • mbikëqyr veprimtarinë
19. Detyrat ndaj tjetrit dhe • dallon ligjet dhe institucionet që garantojnë e përditshme në klasë,
Detyrat qytetare shoqërisë realizimin e detyrave qytetare; në komunitet dhe më
(3 orë) 20. Veprimtari praktike: • analizon dhe vlerëson raste nga jeta e gjerë, për të nxjerrë fakte
Ndërmarrja e veprimeve përditshme që lidhen me realizimin ose jo të që dëshmojnë për
konkrete për zbatimin e detyrave qytetare; (veprimtari) shkallën, në të cilën
detyrave qytetare. • evidenton, nga jeta e përditshme, problemet që nxënësit, mësuesit dhe
lidhen me përgjegjësitë qytetare dhe zgjedh qytetarët janë të prirë
qëndrimin e tij; dhe të gatshëm të
• vlerëson detyrat e tyre individuale dhe përmbushin detyrat e
shoqërore; tyre qytetare
• zbaton njohuritë, duke ndërmarrë veprime
konkrete (individuale ose në grup) për zbatimin
e detyrave qytetare.
21. Qytetaria, pjesëmarrja • përshkruan konceptin qytetari, pjesëmarrje • demonstron përkushtim
Pjesëmarrja qytetare dhe shoqëria qytetare dhe shoqëri civile; ndaj së mirës së përgjith-
qytetare civile • përshkruan dhe ilustron format e pjesëmarrjes shme;
22. Format e pjesëmarrjes qytetare; • mbikëqyr politikën e
(7 orë) qytetare dhe opinioni • identifikon veprimin e parimeve themelore të qeverisë së klasës, të
shoqëror qeverisjes demokratike në jetën e komunitetit në shkollës dhe vendit, për
23. Parimet e qeverisjes qytetin dhe vendin tonë; të identifikuar hapësirat e
demokratike në • analizon ndikimin e formave të ndryshme të pjesëmarrjes qytetare;
komunitetin dhe vendin opinionit shoqëror në veprimtarinë e qeverisë; • merr pjesë në
tonë • analizon përgjegjësitë e qeverisë ndaj diskutime publike në
24. Përgjegjësitë e qeverisë qytetarëve dhe anasjelltas; klasë, në shkollë ose në
ndaj qytetarëve • vlerëson mënyrat me anë të të cilave qytetarët komunitet.
25. Veprimtari praktike: mund të ndikojnë për ndryshime pozitive në
Ndikimi i veprimit qeverisje;
qytetar në formulimin e • shpjegon rolet e qytetarit në një shoqëri
politikave publike dhe demokratike;
9
10
marrjen e vendimeve; • demonstron aftësi komunikimi në grup, në
26. Konflikti dhe format e marrjen e vendimeve dhe zgjidhjen e konflikteve
zgjidhjes me mjete me mjete demokratike;
demokratike • shpjegon ndikimin e veprimit qytetar në
27. Projekt: Një qytetar i formulimin e politikave publike dhe marrjen e
përgjegjshëm dhe vendimeve;
pjesëmarrës aktiv
Prodhimi,
konsumi,
shpërndarja
8 orë
SHPËrNDarJa e PËrmBaJtJeS SË LËNDËS

tematika SHtatOr – DHJetOr (13 JaNar – marS (12 OrË) PriLL – qerSHOr (10 OrË)
OrË)
Rregullat, ligjet dhe roli i tyre në Përgjegjësitë (3 orë) Prodhimi, konsumi, shpërndarja
Pushteti, shoqëri (8 orë) (8 orë)
autoriteti,
qeverisja
1. Ligji dhe rëndësia e tij 1. Përgjegjësitë vetjake 1.
27 orë 2. Vlerat në shoqëri 2. Përgjegjësitë qytetare dhe rëndësia e tyre 2.
3. Rregullat dhe zakonet në 3. Veprimtari praktike: Përgjegjësitë e mia si 3.
shoqëri qytetar dhe anëtar i komunitetit tim
4. Ndikimi i ligjit në jetën vetjake Detyrat qytetare (3 orë) 4.
dhe shoqërore
5. Përgatitja e ligjeve 4. Detyrat ndaj vetes 5.
6. Veprimtari praktike: Ndikimi i 5. Detyrat ndaj tjetrit dhe shoqërisë 6.
rregullave dhe i ligjeve te të
Drejtat dhe përgjegjësitë
qytetare
6. Veprimtari praktike: Roli i Pjesëmarrja qytetare (7 orë) 7.
Prodhimi, gjykatave, i policisë dhe i
konsumi, qytetarëve në zbatimin e ligjit
shpërndarja 7. Projekt: ora i. Ligji për 6. Qytetaria, pjesëmarrja qytetare dhe 8.
8 orë mbrojtjen e të Drejtave të shoqëria civile
Fëmijëve
Të drejtat e njeriut (6 orë) 7. Format e pjesëmarrjes qytetare dhe 9. Projekt: ora iii. Një qytetar i
opinioni shoqëror përgjegjshëm dhe pjesëmarrës aktiv
8. Kuptimi për të drejtat dhe liritë 8. Parimet e qeverisjes demokratike në
e individit komunitetin dhe vendin tonë
9. Dokumentet kryesore 9. Përgjegjësitë e qeverisë ndaj qytetarëve 10. teSt 3
Gjithsej ndërkombëtare dhe kombëtare
(35 orë) për të drejtat dhe liritë e njeriut
10. Të Drejtat e njeriut të 10. Konflikti dhe format e zgjidhjes me mjete
parashikuara në Kushtetutë dhe demokratike
në legjislacionin shqiptar
11. Të drejtat individuale dhe 11. Projekt: ora ii. Të drejtat e fëmijës në
shoqërore në një shtet legjislacionin shqiptar, mbështetur në
demokratik Konventën e të Drejtave të Njeriut
12. Veprimtari praktike: Të 12. teSt 2
drejtat dhe liritë e pakicave në
komunitetin ku jetoj
13. teSt 1
11
TEMATIKA 1
PLANIFIKIMI I ORËS SË MËSIMIT
Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Tematika I Shkalla: 3 Klasa: VII
Tema mësimore1: Ligji dhe rëndësia e tij Situata e të nxënit: Rregullorja e
shkollës, e klasës.
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç:
Nxënësi/ja:
• diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar apo për
kuptimin e termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
• dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problem,
veprim, duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
• bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke
ndarë eksperiencat dhe respekton mendimet në grup.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës: Fjalët kyç:
Nxënësi/ja: Ligj, mbrojtje, zbatim, ndëshkim.
• diskuton mbi rëndësinë e dobinë e ligjit;
• ndërgjegjësohet mbi përdorimin e ligjit dhe të
rregullave;
• krahason traditat me zakonet, rregullat dhe ligjet;
• vlerëson rëndësinë e ligjeve në jetën ton;
• shpjegon vlerat dhe misionin që kanë ligjet;
• analizon karakteristikat e ligjit.
Burimet: teksti i nxënësit, materiale të ndryshme nga media, Lidhja me fushat e tjera ose me temat
interneti etj. ndërkulikulare: Shkencat shoqërore,
edukimi ligjor dhe qytetar, gjuha dhe
komunikimi.
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve
Organizimi i orës së mësimit: PNP: Bashkëbisedim - Shpjegim - Punë me tekstin (Punë e pavarur)
Hapi i parë: 10’ - Parashikimi: Bashkëbisedim

Mësuesi/ja e nisi orën mësimore me një pyetje që shtron për diskutim:
- Si e nisni ju një ditë tuajën?
Nxënësit tregojnë rreth veprimtarive që kryejnë çdo ditë në mëngjes. Ky bashkëbisedim shërben për futjen
në situatën problemore. Rregullat janë shumë të dobishme në jetën tonë të përditshme, Rregullat dhe ligjet
rregullojnë marrëdhëniet midis njerëzve.
Hapi i dytë: 25` - Ndërtimi i njohurive: Shpjegim

Mësuesi/ja shpjegon se:
● Qëllimi i një ligji është të rregullojë në mënyrë sa më të saktë dhe të kuptueshme problemin, rrethanën,
veprimtarinë që shqyrton, por dhe të respektojë vlerat, që çdo shoqëri ka vendosur në mënyrë demokratike.
● Ligjet janë rregulla të shoqërisë, të miratuara nga Parlamenti dhe që janë botuar në Fletoren Zyrtare.
● Rregullat e sjelljes dhe normat rregullojnë marrëdhëniet në një komunitet. Rregullat janë të shkruar dhe
të pashkruara.
Në këtë fazë të orës mësimore, mësuesi/ja punon me nxënësit për rregullat që duhet të zbatohen në klasë,
familje, grupin e sportit etj.).
● Zakonet janë rregulla që bazohen në traditën e popujve.
● Ligjet rregullojnë marrëdhëniet në shoqëri. Mungesa e ligjeve do të bënte që njerëzit të silleshin sipas
dëshirës së tyre, pa marrë parasysh nevojat e të tjerëve. Njohja dhe zbatimi i ligjeve i bën njerëzit më të
12
përgjegjshëm dhe më të kujdesshëm ndaj nevojave që kanë.

Ndaj njohja e ligjeve dhe zbatimi i tyre ka një rëndësi të madhe për shoqërinë.
Hapi i tretë: 10` - Përforcimi i njohurive: Punë me tekstin (Punë e pavarur).

Në këtë fazë të orës mësimore, mësuesi/ja kërkon nga nxënësit të bëjnë një përmbledhje për njohuritë që
morën mbi ligjin.
të zbatohet dhe të respektohet
KARAKTERISTIKAT E LIGJIT: të bëhet publik dhe të njihet gjerësisht
të jetë i thjeshtë dhe i kuptueshëm
të frymëzohet nga parimi i demokracisë
Punohet me veprimtaritë në tekst.
– Pyetje për vetëvlerësim.

– Plotësimi i tabelës.
Detyrë shtëpie: Veprimtaria në tekst.
Vlerësimi: Mësuesi/ja vlerëson nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet, detyrat e tyre gjatë orës së
mësimit duke i motivuar ato.

Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla: 3 Klasa:VII
Tematika I
Tema mësimore 2: Vlerat në shoqëri Situata e të nxënit: Koment (foto me
anëtarët e familjes, klasës)
Nxënësi/ja:
• diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar, apo për kuptimin
e termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
• dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problemi, veprim,
duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;

• tregon çfarë janë vlerat; vlerë, drejtësi, liri, barazi.
• vlerëson ndikimin e vlerave në jetën e përditshme;
• diskuton në grup për rëndësinë e vlerave;
• dallon mesazhin e situatës në faqen 9.
Burimet: teksti i nxënësit, fletë, lapustila, fisha individuale 1-2-3 etj. Lidhja me fushat e tjera ose me
temat ndërkulikulare:
Shkencat shoqërore, edukimi ligjor
dhe qytetar, gjuha dhe komunikimi.
13
Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:
Organizimi i orës së mësimit: PNP: Stuhi mendimesh - Shpjegim - Punë me tekstin.
Hapi i parë: 10’ Parashikimi: Brainstorming, Stuhi mendimesh

Në fillim kontrollohen detyrat e shtëpisë dhe motivohen nxënësit për përgjigjet e tyre.
Më pas punohet me materialin në libër faqe 8. Mësuesi/ja i shkruan mendimet e tyre në tabelë.
Vlerat
Hapi i dytë: 25` Ndërtimi i njohurive: (Kllaster) Shpjegim

• ● Vlerat krijohen mbi bazën e veprimeve njerëzore.
• ● Vlerat janë thesari më i rëndësishëm në jetën tonë.
sociale “e së drejtës” dhe “e së

morale: themelore; gabuarës” bashkëjetesa
Vlerat qytetare dhe harmonike
në shkollë, komunitet, ruajtja e
ekonomike: grumbullimi e mjedisit etj;
përdorimi i të mirave materiale; politike: marrëdhënia mes
qeverisjes dhe shoqërisë.
Ndahet klasa në grupe dhe specifikojnë vlerat në familje, shkollë, komunitet etj:
v Ndershmëria
v Respekti
v Përgjegjësia Efikasiteti
v Mirësjellja
v Marrja e përgjegjësive vetjake
v Toleranca
Përgjegjësitë
v Të jesh bashkëpunues Inteligjenca
v Të mbash premtimet
v Durimi Vlerat
v Vetëkontrolli tona
v Besnikëria
v Të jesh kurajoz etj.
Imagjinata Kreativiteti
Hapi i tretë: 10` Përforcimi i njohurive: Punë me tekstin -
Rrjeti i diskutimit
Në këtë fazë nxënësit punojnë me tekstin dhe mësuesi/ Risitë
ja ngre çështje dhe situata për diskutim. Nxënësit japin
mendimet e tyre pro dhe kundër, duke i argumentuar.
Punohet me aparatin pedagogjik: Pyetje për vetëvlerësim.
Veprimtari në klasë. Punohet me veprimtaritë në tekst dhe plotësohet tabela.
Detyrë shtëpie: Veprimtaria nr. 1, faqe 9.
Vlerësimi: Mësuesi/ja i vlerëson nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet, detyrat e tyre gjatë orës
së mësimit duke i motivuar ata.
14

Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla: 3 Klasa:VII
Tematika I
Tema mësimore 3: Rregullat dhe zakonet në shoqëri Situata e të nxënit: Një rregull në shkollë, në
familje, një zakon.
Nxënësi/ja:
• dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problemi,
veprimi, duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
ndarë përvojat dhe respekton mendimet në grup.
• shpjegon qartë dhe saktë se ç’janë zakonet, duke i rregull, zakon, shoqëri.
ilustruar me shembuj;
• përdor krahasimin për të gjetur dallimin midis
rregullave dhe zakoneve;
• përvetëson informacionin e marrë.
Burimet: teksti i nxënësit, interneti, botime të ndryshme, Lidhja me fushat e tjera ose me temat
rregullorja e shkollës, Kanuni. ndërkulikulare: Shkencat shoqërore, edukimi
ligjor dhe qytetar, gjuha dhe komunikimi.
Organizimi i orës së mësimit: PNP: Stuhi mendimesh - Shpjegim dhe Diagram Veni - Shkrim dhe Rrjeti i
diskutimit
Hapi i parë: 10’ Parashikimi: (Brainstorming) Stuhi mendimesh

Mësuesi/ja e nis orën e mësimit me një pyetje dhe sjelljen e shembujve nga jeta e përditshme.
- Çfarë kuptoni ju me rregulla?
- Çfarë janë zakonet?
- Sillni shembuj të rregullave dhe zakoneve nga jeta juaj e përditshme.
Nxënësit nuk duhet të paragjykohen për mendimet e tyre.
Vlerat Zakonet
Nxënësit mund të japin edhe shembuj të tillë zakonesh.
Rregull: Në familjen time e kemi si rregull që kompjuterin ta përdorim secili në orare të caktuara dhe të
mos pengojmë njëri-tjetrin.
Zakon: Kur fillon shkolla, gjyshja më spërkat nga pas me ujë, që të dal sa më mirë me mësime!
Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive 25`: Shpjegim - Diagrami i Venit

Mësuesi/ja shpjegon ndikimin e rregullave në jetën tonë dhe rolin e zakoneve. Edhe zakonet janë rregulla,
por që bazohen në traditë.
Në familje: të ndajmë rolet dhe detyrat me të tjerët.
Rregullat na ndihmojnë: Në punë: të caktojnë se kur do tà fillojnë punën punonjësit.
Në shkollë: të përcaktojnë marrëdhëniet mësues-nxënës.
Në veprimtari sportive: si duhen të sillen lojtarët, trajnerët, arbitrit etj.
15
Zakonet Ligji Rregullat
Rregullat më të rëndësishme të shkruara në dokumente të veçanta quhen ligje.

Evidentohen anët e përbashkëta dhe dallimet e ligjit, rregullave dhe zakoneve me diagram Veni.
Rregullat që bazohen te tradita quhen zakone.
Rregullat e shkruara dhe të pashkruara, quhen kanune. (një situatë në lidhje me gjakmarrjen)
Hapi i tretë: Përpunim 10`: Shkrim dhe Rrjeti i diskutimit

Veprimtari në klasë: Punohet me veprimtaritë në tekst, faqe 13. Punohet me situatat në tekst ose nga jeta
e tyre.
Mësuesi/ja ngre një pyetje për diskutim. Nxënësit japin mendimet e tyre pro dhe kundër, duke i
argumentuar.
- A janë gjithmonë të drejta rregullat dhe zakonet?
PO (Pse?) JO (Pse?)
Argumentimi
Veprimtari në klasë: Detyrë shtëpie: Veprimtaria në tekst.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet, detyrat, punimet e tyre gjatë orës

Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla 3 Klasa:VII
Tematika I
Tema mësimore 4: Ndikimi i ligjeve në jetën vetjake dhe Situata e të nxënit: Ndikimi i ligjit
shoqërore parauniversitar në shkollë.
Nxënësi/ja:
kuptimin e termave të rinj, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
• evidenton ndikimin e ligjit në jetën personale; ligj, zbatim, ndikim.
• veçon ndikimi i ligjit në jetën shoqërore;
• komenton një ligj (familje) se si ndihmon në
zgjidhjen e situatave problematike.
Burimet: teksti, ligji nr. 69 për sistemin parauniversitar, Lidhja me fushat e tjera ose me temat
DN, Kodi i Familjes, Kodi i Punës, internet, gazeta. ndërkulikulare: Shkencat shoqërore, edukimi
ligjor dhe qytetar, gjuha dhe komunikimi
16
Organizimi i orës së mësimit: PNP: Bashkëbisedim dhe Rrjeti i diskutimit - Shpjegim - Punë me tekstin
dhe Tabelë konceptesh
Bashkëbisedim, lexim i orientuar, punë me hartën, punë në grupe.
Hapi i parë: Parashikim 10’: Bashkëbisedim dhe Rrjeti i diskutimit

Mësuesi/ja e nis orën mësimore me disa çështje që shtron për diskutim.
- Përse duhen ligjet?
- Çfarë roli kanë ato në jetën tonë?
A mund të funksionojë një shtet,një shoqëri pa ligje?
PO (Pse?) JO (Pse?)
Argumentimi
Nxënësit sjellin raste nga përvoja vetjake.
Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive 25`: Shpjegim

Mësuesi/ja shpjegon për disa minuta thelbin e mësimit.
Ligji luan një rol shumë të rëndësishëm në jetën tonë të përditshme, sepse të gjitha marrëdhëniet tona në
fushën ekonomike, politike, kulturore, shoqërore rregullohen nga ligjet. Ligji dënon të gjitha veprimtaritë
që janë në kundërshtim me të. Por ai nuk ka synim të dënojë qytetarët. Synimi i ligjit është t’i mbrojë ata.
Qëndrimet tona ndaj ligjit mund të jenë:

v Pranuese ndaj ligjeve, si norma të caktuara nga shteti për t’u ndjekur dhe respektuar nga qytetarët.
v Shmangëse ndaj një norme të caktuar ose një tërësie normash, të cilat janë pranuar nga shoqëria
ku jetojmë.
Hapi i tretë: Përpunimi 10`: Punë me tekstin dhe Tabelë konceptesh

Veprimtari në klasë: Punohet me veprimtaritë në tekst, faqe 13.
Ndahet klasa në grupe me nga 4-6 nxënës dhe çdo grup veçon:
Ligjet që na shërbejnë Ligjet që na detyrojnë
Pyetje për vetëvlerësim: Respektojmë mendimin e shokëve dhe argumentojmë.

Diskutohen përgjigjet e nxënësve. Punohet me rubrikat e tekstit dhe plotësohen ato. Diskutohet për
përgjegjësitë dhe listohen disa duke plotësuar tabelën.
Detyrë shtëpie: Mësuesi/ja jep si detyrë shtëpie vazhdimin e ushtrimit 1 te rubrika: Veprimtari në klasë (faqe 13).
v Duhet të ketë një ligj...
17

Tematika I
Tema mësimore 5: Përgatitja e ligjeve Situata e të nxënit: Referendumi për
Kushtetutën. Kushtetuta garanton lirinë e çdo
personi. Parlamenti.
Nxënësi/ja:
• diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar, apo për
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Fjalët kyç:
• shpjegon qartë e saktë nevojën e krijimit të projektligj, votim, deputet, komision
ligjeve të reja; parlamentar, Fletorja Zyrtare.
• evidenton hapat që kalon procesi i përgatitjes së
një ligji;
• veçon dhe menaxhon informacionin në gazetë
për një ligj aktual.
Burimet: teksti i nxënësit, ligji nr. 69 për sistemin Lidhja me fushat e tjera ose me temat
parauniversitar, DN, Kodi i Familjes, Kodi i Punës, ndërkulikulare:
interneti. Shkencat shoqërore, edukimi ligjor dhe qytetar,
gjuha dhe komunikimi.
Ecuria e orës: PNP: Bashkëbisedim dhe Lexim i drejtuar - Harta e koncepteve - Kontrolli i njohurive
Hapi i parë: Parashikimi 10’: Bashkëbisedim dhe Lexim i orientuar

Mësuesi/ja e nis mësimin duke u drejtuar nxënësve disa pyetje për diskutim:
– Pse hartohen ligjet?
– Kush merret me hartimin e tyre? Po me miratimin?
Udhëzohen nxënësit/et të lexojë tekstin (lexim i drejtuar),duke mbajtur shënime. Mësuesi/ja u kërkon
nxënësve të parashikojnë për atë që do të lexojnë në nëntemën e parë “Si përgatiten ligjet”.
Mendimet e nxënësve shënohen në tabelën “INSERT”.
√ + – ?
Nxënësit e dinë Informacioni i ri Nxënësit e Informacioni
informacionin që po për nxënësit dinin ndryshe që nuk arrin ta kuptojë
lexojnë informacionin e ri
Hapi i dytë: Ndërtimi i kuptimit 25`: Harta e koncepteve

Mësuesi/ja shpjegon për disa minuta thelbin e mësimit duke ndërtuar në dërrasë të zezë një hartë
konceptesh.
Kushtetuta është ligji themelor i shtetit. Autoriteti i saj buron nga populli.
18
Ligjet
Propozuesit Miratimi
Ligjbërësit
Këshilli i Ministrave Grupet e punës Me 2/3 e votave Çdo deputet
Kuvendi diskuton për projektligjin e ri, i cili pasi merr miratimin e shumicës së deputetëve i kalon për
miratim presidentit. Pas miratimit nga presidenti, ligji hyn në fuqi 15 ditë pas publikimit në Fletoren zyrtare.
Hapi i tretë: Përpunimi 10` - Kontrolli i njohurive
Mësuesi/ja punon me rubrikat “Pyetje për vetëvlerësim” dhe “Veprimtari në klasë”. Ai/ajo i orienton
nxënësit të luajnë lojën me role, se çfarë hapash duhen ndjekur për miratimin e një ligji.
Loja me role faqe 15/1
Mësuesi/ja ndjek me vëmendje veprimtarinë: parashtrimin për diskutim të një ligji të ri, votimin e nxënësve-
deputetë, miratimin e ligjit nga nxënësi/ja-presidente etj. Nxënësit respektojmë mendimin e shokëve dhe
argumentojnë.
Detyrë shtëpie: Veprimtaria 1 në tekst.

Tematika I
Tema mësimore 6: Veprimtari praktike: Ndikimi i rregullave Situata e të nxënit: Veprimtari nga jeta e
dhe i ligjeve te të drejtat dhe përgjegjësitë qytetare përditshme
Nxënësi/ja:
ndarë përvojat e tij.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Rezultatet e të nxënit të kompetencave të
• përshkruan përmbajtjen e koncepteve; ligje fushës
rregulla dhe zakon; • merr pjesë në mënyrë vullnetare në
• bën dallimin ndërmjet ligjeve dhe normave morale; veprimtaritë e klasës dhe të komunitetit, në
• analizon vlerat (morale, politike e shoqërore etj.) emër të së mirës së përbashkët;
• merr pjesë në diskutimin dhe formulimin
që shërbejnë si burim për ligjet;
e rregullave në shkollë, familje e komunitet;
• vëzhgon ndikimin e ligjeve dhe të rregullave në
• diskuton për faktorët që ndikojnë në
familje, shkollë dhe komunitet; zbatimin e ligjit dhe të rregullave;
• vlerëson rolin e gjykatave, të policisë dhe të • vlerëson ndikimin e rregullave e
qytetarëve në zbatimin e ligjit; ligjeve të shkollës në ushtrimin e të drejtave
• analizon faktorët që çojnë në ndryshimin e ligjit. dhe të përgjegjësive të nxënësve;
• reflekton mbi ndikimin e ligjit në jetën
personale dhe shoqërore.
19
Burimet: teksti i nxënësit, interneti dhe burime të tjera Lidhja me fushat e tjera ose me temat
informacioni. ndërkulikulare:
Shkencat shoqërore dhe mjedisi, gjuha dhe
komunikimi.
1. Ndahet klasa në dy grupe. Njëri grup duhet të ketë më shumë nxënës, ndërsa tjetri të ketë më shumë
vajza ose djem.
2. Secilit prej grupeve iu jepet nga një tabak i madh kartoni dhe lapustila.
3. Mësuesi/ja jep komandën “Filloni”.
4. Nxënësit shfaqin konfuzion, pasi nuk e dinë se çfarë do të bëjnë mbi karton. Dikush nga nxënësit merr
lapustilën dhe fillon të punojë mbi karton, duke vizatuar diçka.
5. Pas një periudhe të shkurtër, mësuesi/ ja jep komandën “Ndaloni!” dhe kërkon që grupet të
shkëmbejnë tabakët e tyre.
6. Mësuesi/ja udhëzon grupet që të rifillojnë punën, duke vazhduar idenë e nisur nga grupi tjetër.
7. Pas një periudhe kohe, mësuesi/ja e ndalon përsëri lojën.
8. Ftohen grupet të vendosin në dërrasë të zezë dy tabakët e tyre të kartonit me vizatimet që kanë bërë.
9. Një përfaqësues grupi lexon se çfarë është shkruar aty.
Pas një periudhe reflektimi, mësuesi/ja fillon diskutimin me nxënësit:
– Si u ndiet kur juve nuk ju shpjegua se çfarë duhet të bëni me tabakët e kartonit?
– Si vendosët më pas se çfarë do të bënit? Kush e vendosi? A ishit të gjithë dakord?
– Po kur erdhi tabaku i grupit tjetër, si u ndiet? Me çfarë vështirësish u përballët?
– Si mund të ishte organizuar më mirë kjo lojë?
– Pas kësaj, si mendoni, sa të rëndësishme janë rregullat?
– Çfarë përcaktojnë ato?
– Si informohemi për rregullat e ligjet në shoqëri?
– Çfarë funksionesh kanë ato?
7. Projekt: “Ligji për Mbrojtjen e të Drejtave të Fëmijëve”.

Punohen sipas shembullit në tekst.
8. Testim: Kjo orë mësimore mund të bëhet një orë testimi (vlerësim i njohurive).

Tematika II
Tema mësimore1: Kuptimi për të Drejtat dhe Liritë e Njeriut Situata e të nxënit: E drejta themelore e
njeriut është e drejta për jetën, si e drejtë
natyrore kjo është e para.
Rezultatet e të nxënit sipas kompetencave kyç
Nxënësi/ja:
• shpreh mendimin e vet për të drejtat dhe liritë e njeriut; të drejta, liri, deklaratë.
• shpjegon qartë e saktë me gojë dhe me shkrim disa
nga të drejtat dhe liritë e njeriut;
• dallon mesazhin e pjesës te veprimtaria në faqen 21.
20
Burimet: teksti i nxënësit, Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkulikulare:

broshura të ndryshme për të drejtat Shkencat shoqërore, gjuha dhe komunikimi, art pamor.
themelore të njeriut, interneti.
Ecuria e orës: PNP: Stuhi mendimesh - Shpjegim dhe Tryeza rrethore - Punë me tekstin
Hapi i parë: Parashikimi 10’: Stuhi mendimesh

Në çdo klasë nxënësit kanë marrë njohuri për të drejtat e njeriut, të fëmijëve etj. Për këtë qëllim mësuesi/ja
nxit nxënësit të flasin se çfarë dinë për të drejtat e njeriut.
Të Drejta
Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive 25`: Shpjegim dhe Tryeza rrethore

Mësuesi/ja shpjegon për disa minuta thelbin e mësimit, me historikun e saj.
Të Drejtat e Njeriut janë të drejta që u takojnë të gjithë njerëzve pa dallim, thjesht dhe vetëm për shkak të të
qenit njeri. Quhen të drejta, sepse i përkasin çdo individi të gjallë, çdo qenieje njerëzore. Universalizimi i të
Drejtave të Njeriut nënkupton se të Drejtat e Njeriut iu takojnë të gjithë njerëzve dhe zbatohen kudo për të
gjithë njerëzit.
Punë me grupe. Tryeza rrethore Të drejtat

Ndahet klasa në dy grupe të mëdha: Liritë
Secili grup liston disa të drejta dhe liri të njeriut.

Diskutohen përgjigjet e nxënësve.
Liritë dhe të drejtat e njeriut janë të lidhura ngushtësisht me njëra-tjetrën. Respektimi i të drejtave të njeriut
dhe i dinjitetit njerëzor është themeli i lirisë, i drejtësisë dhe i paqes në botë. Pa të drejta njerëzore nuk ka
liri. Liria e individit nuk duhet të cenojë lirinë e tjetrit.
Hapi i tretë: Përforcimi i njohurive 10`: Punë me tekstin

Plotësohet tabela në rubrikën “Veprimtari”. Mësuesi/ja ndjek me vëmendje punën e nxënësve dhe i
udhëzon dhe ndihmon ata ku hasin vështirësi.
Detyrë shtëpie: Punë në grupe. Pasi mësuesi/ja ndan grupet e nxënësve, iu jep si detyrë shtëpie
veprimtarinë në tekst për krijimin e një reklame apo posteri për njërën nga të drejtat e njeriut. Detyra
mund të realizohet edhe në klasë nëse ka kohë.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet, detyrat, punimet e tyre gjatë
orës së mësimit duke i motivuar ata.
21

Tematika II
Tema mësimore 2: Dokumentet ndërkombëtare dhe Situata e të nxënit: Skema e OKB-së, “Save the
kombëtare për të drejtat dhe liritë e njeriut children”
Nxënësi/ja:
• shpjegon rëndësinë e dokumenteve dokument ndërkombëtar, dokument kombëtar,
ndërkombëtare për të drejtat dhe liritë e njeriut; konventë, garantoj.
• identifikon dokumentet kombëtare për të drejtat
dhe liritë e njeriut dhe menaxhon ato;
• veçon të drejtat që garantohen të drejtat në
Kushtetutë.
Burimet: teksti i nxënësit, broshura të ndryshme për Lidhja me fushat e tjera ose me temat
të drejtat themelore të njeriut, interneti, Konventa për ndërkulikulare:
të drejtat e fëmijës, Kushtetuta, Kodi i Punës, Kodi i Shkencat shoqërore, edukimi ligjor dhe qytetar,
Familjes. historia gjuha dhe komunikimi, art pamor.

Ecuria e orës: PNP: Mendo/ Puno në dyshe/Shkëmbe - Shpjegim dhe Lexim i orientuar - Rrjeti i diskutimit
Hapi i parë: Parashikimi: 10’: Mendo/ Puno në dyshe/Shkëmbe

Mësuesi/ja u drejton nxënësve pyetjen:
– Cilat janë disa nga dokumentet që ju njihni për të drejtat e njeriut?
Nxënësit mendohen për pak minuta, këmbejnë mendimet e tyre me shokun e bankës dhe më pas
përgjigjen. Mësuesi/ja i shënon në tabelë mendimet e tyre.
Të drejtat e njeriut janë?

1.
2.
3.
3.
Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive 25`: Shpjegim dhe Lexim i orientuar

Mësuesi/ja shpjegon për disa minuta thelbin e mësimit, me historiku e saj.
Historiku i krijimit Deklaratës së të Drejtave të Kushtetutës së Shqipërisë që u shpall më 28.11.1998.
Prezantoj: Mësuesi/ja paraqet broshurën e deklaratës së përgjithshme të të Drejtave të Njeriut,Kushtetutën,

Kodin e Punës, Kodi e Familjes, Deklaratën ose Konventën e të Drejtave të Fëmijëve, që nxënësit të njihen
nga afër me to. Deklarata përmban 30 nene.
Materiale për këtë temë ka plot, prandaj puna organizohet në grupe.
Për 15` minuta nxënësit lexojnë (lexim i orientuar) këto materiale dhe çdo grup (punë me grupe) evidenton
22
përmbledhjen e secilit dokument dhe më pas të përzgjedhin pikat e përbashkëta.

Hapi i tretë: Përforcimi i njohurive: 10`. Rrjeti i diskutimit
Mësuesi/ja shton një çështje për diskutim. Nxënësit japin mendimin e tyre pro dhe kundër çështjet duke e
argumentuar mendimin e tyre.
Diskutohen përgjigjet e nxënësve. Respektojmë mendimin e shokëve dhe argumentojmë.
Veprimtari në klasë: Punohet me veprimtaritë në tekst faqe 23.
Kërkohet nga nxënësit që për 5 minuta të punojnë me veprimtaritë në tekst dhe diskutojnë për to.
Detyrë shtëpie: Veprimtaria në tekst, punohet me nenin 18 të Kushtetutës.

Nxënësve u jepet detyrë të përgatisin secili nga një shirit me përmbajtjen e një të drejte.

Tematika II
Tema mësimore 3: Të drejtat e njeriut të parashikuara Situata e të nxënit: Qeveria e nxënësve
në kushtetutë dhe në legjislacionin shqiptar mbron të drejtat tuaja në shkollë. Neni 15 i
Kushtetutës.
Nxënësi/ja:
• evidenton të drejtat e njeriut të përcaktuara në Kushtetutë, ligje për të drejtat, Avokati i
Kushtetutë; Popullit.
• veçon të drejtat e njeriut në legjislacionin shqiptar;
• diskuton në grup për të drejtat dhe detyrat.
Burimet: teksti i nxënësit, broshura të ndryshme për Lidhja me fushat e tjera ose me temat
të Drejtat Themelore të Njeriut, internet, Konventa për ndërkulikulare:
të Drejtat e Fëmijës, Kushtetuta, Kodi i Punës, Kodi i Shkencat shoqërore, edukimi ligjor dhe qytetar,
Familjes. historia, gjuha dhe komunikimi, art pamor.
Ecuria e orës: PNP: Diskutim - Shpjegim dhe INSERT - Punë me tekstin
Hapi i parë: Parashikimi: 10’: Diskutim

Punohet me detyrat dhe diskutohet me nxënësit mbi përmbajtjen e shiritave që kanë përgatitur me nga
një të drejtë. Këtu vetë nxënësit do të rendisin të drejtat, liritë, detyrat.
E drejta ime për t’u arsimuar.
23
Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive: 25`: Shpjegim dhe INSERT

E drejta për jetën garantohet në Kushtetutë tonë. Duke pasur parasysh hartën e të pyeturit, shpjegoj
thelbin e mësimit, duke u ndalur posaçërisht në kuptimin e fjalëve kyç.
Kushtetuta është një grup ligjesh themelore, aty përcaktohen të drejtat, detyrat dhe përgjegjësitë e
qytetarëve. Ajo ka për qëllim të vendos të drejtat dhe liritë e shtetasve.
Kushtetuta përfshin disa ligje të përgjithshme e themelore të cilat zbërthehen në dokumente të tjera
ligjore: kodi penal, kodi civil, kodi i familjes, ligji për arsimin, ligji për zgjedhjet, ligji për taksat, për sigurimet
shoqërore, etj.
Institucioni i Avokatit të popullit ka për qëllim të nxisë për arritjen e standardeve më të larta në mbrojtje
dhe respektim të të drejtave të njeriut.
Pjesëmarrjen e qytetarëve Kujdesin shëndetësor

Kushtetuta
Lirinë ekonomike
garanton
Arsimin Barazinë
Hapi i tretë: Përforcimi i njohurive: 10`: Punë me tekstin (Punë e pavarur)

Jepet nga mësuesi/ja që të bëhet një detyrë, me temë: Parimet kryesore demokratike të nevojshme
për të jetuar në një ishull të sapozbuluar?
Detyrë shtëpie: Veprimtaria në tekst, ushtrimi 2.

Tematika II
Tema mësimore 4: Të drejtat individuale dhe shoqërore Situata e të nxënit: Familja, shtëpi e ëmbla
në një shtet demokratik shtëpi, përgjegjësia për mirërritjen e fëmijës.
Nxënësi/ja:
• diskuton në grup për rëndësinë e pjesëmarrjes në një demokraci, të drejta individuale, të drejta
shoqëri demokratike; shoqërore, të drejta ekonomike, të drejta
• përshkruan të drejtat vetjake të njeriut, ekonomike, politike.
politike dhe shoqërore;
• përvetëson informacionin e marrë;
• krahason të drejtat ekonomike, politike dhe shoqërore.
24
Burimet: teksti, broshura të ndryshme për të Drejtat Lidhja me fushat e tjera ose me temat
Themelore të Njeriut, interneti, Konventa për të Drejtat ndërkulikulare:
e Fëmijës, Kushtetuta, Kodi i Punës, Kodi i Familjes. Shkencat shoqërore, edukimi ligjor dhe qytetar
gjuha dhe komunikim, art pamor.
Ecuria e orës: PNP: Stuhi mendimi - Hartë mendimi - Punë me tekstin
Hapi i parë: Parashikimi: 10’: Stuhi mendimi

Punohet me detyrat dhe diskutohet me nxënësit, më pas mësuesi/ja drejton pyetjen:
- Çfarë janë të drejtat e njeriut?
- Listoni disa prej tyre.
Të drejta
Mësuesi/ja bën një përmbledhje të tyre dhe jep detyrë tì klasifikojnë ato.
Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive: 25`: Hartë mendimi

Klasa ndahet në grupe dhe nxënësit i lihet pak kohë sa të përcaktojnë të drejtat. Të drejtat ndahen në
këto kategori:
a. Liritë dhe të drejtat vetjake, të drejta të orientuare drejt një jetese në mjedis të pastër, të shëndetshëm,
të sigurt etj.
Liritë dhe të
drejtat vetjake
b. Liritë dhe të drejtat politike dhe qytetare, të drejta të orientuara drejt lirisë, ku përfshihet liria e
mendimit, e informacionit, e lëvizjes së lirë, për tù bashkuar me jetën politike etj.
Liritë dhe të drejtat

politike dhe qytetare
c. Liritë dhe të drejtat ekonomike, sociale dhe kulturore, të drejta të orientuara drejt sigurisë sociale
dhe zhvillimit ekonomik, ku përfshihet e drejta për strehim, ushqim, punësim, kujdes shëndetësor etj.
Liritë dhe të drejtat

ekonomike, sociale,
kulturore
Moszbatimi i përgjegjësitë kufizon të drejtat e njeriut.

a. Kur nuk paguan sigurimet, kur të mbushësh moshën për pension nuk ke të drejta ta marrësh.
b. Nuk mund të votosh pa mbushur moshën 18 vjeç.
c. Gjykata të dënon kur shkel ligjin.
Hapi i tretë: Përforcimi i njohurive: 10`: Punë me tekstin

Veprimtari në klasë. Punohet me veprimtaritë në tekst faqe 27. Punohet me plotësimin e tabelës.
Mësuesi/ja i ndjek dhe i mbikëqyr për ta plotësuar saktë atë dhe i ndihmon aty ku nxënësit hasin
vështirësi.
25
Diskutohen përgjigjet e nxënësve. Respektohet mendimi e nxënësve dhe argumentimet e tyre.
Detyrë shtëpie: Veprimtaria 3 në tekst, faqe 27.
së mësimit, vlerësim diagnostikues dhe të vazhdueshëm duke i motivuar ata.
5. Veprimtari praktike: Të drejtat dhe liritë e pakicave në komunitetin ku jetoj
6. Projekt: Të drejtat e fëmijës në legjislacionin shqiptar, mbështetur në Konventën e të Drejtave të Njeriut”

Tematika III
Tema mësimore 1: Përgjegjësitë vetjake Situata e të nxënit: Nxënësit vijnë në shkollë
për të mësuar, bëjnë detyrat me përgjegjësi,
shembull nga jeta e përditshme.
Nxënësi/ja:
• shpjegon qartë dhe saktë kuptimin e termave Përgjegjësi, përgjegjësi vetjake, pasoja.
përgjegjësi vetjake;
• vlerëson burimet e përgjegjësive duke ju referuar

shembujve nga jeta;
• analizon pasojat e mospërmbushjes së

përgjegjësive vetjake.
Burimet: teksti i nxënësit, broshura të ndryshme për të Lidhja me fushat e tjera ose me temat
drejtat themelore të njeriut, interneti, Konventa për të ndërkulikulare:
Drejtat e Fëmijës. Shkencat shoqërore, edukimi ligjor dhe qytetar,
gjuha dhe komunikimi.
Ecuria e orës: PNP: Stuhi mendimesh - Shpjegim dhe Tabela e koncepteve - Punë me tekstin
Hapi i parë: Parashikimi: 10’: Stuhi mendimesh

Mësuesi/ja e nis orën mësimore duke shtruar për diskutim një pyetje:
- Ç’është përgjegjësia?
- Ç’kuptoni ju me përgjegjësi?
Përgjegjësi
26
Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive: 25`: Shpjegim dhe Tabela e koncepteve

Mësuesi/ja për disa minuta thelbin e mësimit.
Vizaton në dërrasë të zezë tabelën e koncepteve, ku në njërën shtyllë shkruan të drejtat dhe në shtyllën
tjetër u kërkon nxënësve të evidentojnë përgjegjësitë që lidhen me to.
Të drejta Përgjegjësitë që lidhen me këto të drejta
E drejta për edukim dhe arsimim
E drejta për kujdes shëndetësor
E drejta për argëtim dhe çlodhje
Këtu mësuesi/ja thekson se përgjegjësitë realizohen me dëshirën dhe vullnetin e njerëzve dhe nuk janë
të detyrueshme me ligj.

Ndahet klasa në grupe pune dhe punohet me veprimtaritë në tekst, aparatin pedagogjik faqe e librit 31-32.
Pyetje për vetëvlerësim:. Punohet dhe plotësohen rubrikat e tekstit. Diskutohet për përgjegjësitë dhe
listohen disa duke plotësuar tabelën.
Detyrë shtëpie: Veprimtaria 3 në tekst faqe 32.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, evidentoj përgjigjet më të mira, argumentet,
detyrat, punimet e tyre dhe bëj vlerësime inkurajuese gjatë orës së mësimit duke i motivuar ata.

Tematika III
Tema mësimore 2: Përgjegjësitë qytetare dhe rëndësia Situata e të nxënit: Të kujdesemi për
e tyre moshatarët tanë dhe për njerëzit në nevojë.
Shembuj nga jeta e përditshme.
Nxënësi/ja:
Nxënësi/ja: përgjegjësi, përgjegjësi qytetare, qytetar aktiv.
• shpreh mendimin për përgjegjësitë si qytetar,
anëtar i shoqërisë;
• evidenton përgjegjësitë qytetare;
• Veçon disa nga qëllimet e qytetarisë aktive;
• sallon mesazhin e situatave në tekst.
27
drejtat themelore të njeriut dhe të fëmijëve, interneti. ndërkulikulare:
komunikimi.

Ecuria e orës: PNP: Marrëdhënie pyetje-përgjigje - Rrjeti i diskutimit dhe Shpjegim - Punë me tekstin
Hapi i parë: Parashikimi: 10’: Marrëdhënie pyetje-përgjigje

Duke pasur parasysh njohuritë që kanë për detyrat dhe përgjegjësitë, mësuesi/ja e drejton këtë fazë të
mësimit me metodën “Marrëdhënie pyetje-përgjigje”. Ai/ajo u drejton disa pyetje nxënësve, për të risjellë në
mendje njohuritë që ata kanë marrë në temat e mëparshme për detyrat dhe përgjegjësitë. Disa nga pyetjet
janë:
• Çfarë përgjegjësish ka një njeri?
• Cilën detyrë e keni kryer me përgjegjësi?
• Çfarë përfitimesh keni pasur?
• A keni sakrifikuar për realizimin e saj?
Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive: 25`: Rrjeti i diskutimit dhe Shpjegim

Të jesh qytetar do të thotë t’i përkasësh një komuniteti dhe të respektosh një sërë të drejtash dhe detyrimesh
në lidhje me institucionet e caktuara politike, të kesh të drejtat detyrat dhe përgjegjësitë e tua.
Mësuesi/ja ndërton në dërrasë të zezë një rrjet diskutimi, që e plotëson bashkë me nxënësit.
Të drejtat
Detyrat Përgjegjësitë qytetare
U kërkon nxënësve të hapin librin dhe të punojnë me situatat dhe diskutohen ato. Nxënësit paraqesin një
listë idesh dhe faktesh për rolin dhe angazhimin e qytetarëve në zgjidhjen e problemeve të komunitetit të
tyre. Mendimet e nxënësve shkruhen në tabelë.

Pyetje për vetëvlerësim: Punë me grupe,.
Mësuesi/ja u kërkon nxënësve që për 3 minuta të rendisin disa nga të drejtat dhe përgjegjësitë e qytetarëve.
Atëherë:
Grupi I: Evidentoni detyrat dhe përgjegjësitë në Familje.
Grupi 2: Evidentoni detyrat dhe përgjegjësitë në Komunitet.
Grupi 3: Evidentoni detyrat dhe përgjegjësitë në Shkollë.
Detyrë shtëpie: Veprimtaria 2 në tekst.
28

Tematika III
Tema mësimore 3: Veprimtari praktike. Përgjegjësitë Situata e të nxënit: Diskutim i situatave të dhëna
e mia si qytetar i komunitetit tim
Nxënësi/ja:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Rezultatet e të nxënit të kompetencave të

• dallon përgjegjësitë personale; fushës
• dallon përgjegjësitë shoqërore; • vëzhgon dhe nxjerr në pah nga jeta
• shpjegon se cilat janë përgjegjësitë qytetare; e përditshme problemet që lidhen me
• kategorizon përgjegjësitë e tyre personale dhe përgjegjësitë qytetare;
shoqërore në komunitet; • zgjedh qëndrimin e tij në lidhje me
• analizon burimet e përgjegjësive; detyrat e tij si qytetar në klasa e në
• vlerëson rëndësinë individuale dhe shoqërore komunitet;
të plotësimit të përgjegjësive dhe analizon • merr pjesë në diskutimin dhe formulimin
shkaqet dhe pasojat në rast mosplotësimi; e rregullave në shkollë, familje e
• evidenton nga jeta e përditshme problemet që komunitet;
lidhen me përgjegjësitë qytetare dhe zgjedh • diskuton për faktorët që ndikojnë në
qëndrimin e tij. zbatimin e ligjit dhe të rregullave.
Burimet: teksti i nxënësit, interneti dhe burime të tjera Lidhja me fushat e tjera ose me temat
informacioni. ndërkulikulare:
komunikimi.
Në këtë orë veprimtarie nxënësit nxiten të kuptojnë dhe diskutojnë mbi të drejtat dhe përgjegjësitë vetjake
e qytetare. Ata do të jenë të aftë të analizojnë situatat duke debatuar me argumente. Do të mësojnë
se përgjegjësia personale dhe ajo qytetare janë elemente të rëndësishme të qeverisjes demokratike të
klasës, komunitetit, qytetit dhe vendit. U jap disa situata, që nxënësit/et i diskutojnë mes tyre dhe japin
idetë se si mund të zgjidhen dhe se kush është përgjegjësi i problemeve të hasura.
Lexojnë me kujdes situatat e dhëna. Përpara se të shprehin mendimin e tyre, ata shkruajnë në fletore të
drejtat, detyrat, përgjegjësitë e të gjithë individëve, grupeve dhe institucioneve që përfshihen në rast. Më
pas diskutojnë në klasë duke respektuar rregullat e përcaktuara më lart.
Situatat për diskutim i referohen teksti faqe 36. Mësuesi/ja, por edhe nxënësit mund të sjellin edhe situata
të tjera për diskutim.
29
TEMATIKA 4

Tematika IV
Tema mësimore 1: Detyrat ndaj vetes Situata e të nxënit: Detyrat tona individuale,
në familje, shkollë e shoqëri.
Nxënësi/ja:
• dallon detyrat ndaj vetes, si: arsimimi, higjiena etj.; detyra, detyra vetjake.
• përshkruan detyrat e qytetarëve;
• analizon dhe vlerëson raste nga jeta e përditshme
që lidhen me realizimin ose jo të detyrave
qytetare;
• evidenton nga jeta e përditshme problemet që
lidhen me përgjegjësitë qytetare dhe zgjedh
qëndrimin e tij.
Burimet: teksti i nxënësit, broshura të ndryshme, Lidhja me fushat e tjera ose me temat
Konventa për të Drejtat e Fëmijëve, interneti. ndërkulikulare:
komunikimi.
Ecuria e orës: PNP: Stuhi mendimesh - Diagrami i Venit - Punë me tekstin
Hapi i parë: Parashikimi 10’:Stuhi mendimesh

Mësuesi/ja shkruan në tabelë termin “detyrë dhe u kërkon nxënësve të thonë se çfarë kuptjojnë me këtë
term. Mësuesi/ja shkruan në tabelë disa nga përgjigjet e tyre, të cilat ndihmojnë në marrjen e njohurive të
reja.
Detyra
Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive 25`: Diagrami i Venit

Në tematikën e kaluar nxënësit mësuan përgjegjësitë qytetare. Mësuesi/ja shpjegon për disa minuta
thelbin e mësimit. Më pas u kërkon nxënësve të plotësojnë diagramin e Venit që ai/ajo vetë ka ndërtuar
në dërrasën e zezë, ku shënon të përbashkëtat dhe dallimet mes tyre.
Përgjegjësi Të drejtat
Të përbashkëta
30
Zbatimi i detyrave vetjake duhet të jetë parimi themelor i jetës së çdo njeriu. Detyrat vetjake e ndihmojnë
vetë individin, por edhe të tjerët me të cilët bashkëvepron çdo ditë.
Në shtëpi: prindërit kërkojnë që ju të ndihmoni në shtëpi

duke rregulluar krevatin, duke sistemuar tavolinën tuaj të punës,
duke vendosur rrobat në vendin e duhur.
Detyra Në shkollë dhe klasë: të respektoni rregulloren e shkollës,

të mirëmbani mjetet e punës, të mbani pastër ambientin etj.
Në komunitet: të ruani mjedisin, të kontribuojmë

për ndriçimin etj.
Nxënësit punojnë me situatat në libër, nën drejtimin e mësuesit/es.

Plotësohet tabela e veprimtarisë 1.
Të drejtat e mia Përgjegjësitë e mia
Detyrë shtëpie: Veprimtaria praktike pika 2 në tekst.
Vlerësimi: Vlerësohen nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet, detyrat, punimet e tyre gjatë
orës së mësimit duke i motivuar ata.

Tematika IV
Tema mësimore 2: Detyrat morale ndaj tjetrit dhe Situata e të nxënit: Ndihmojmë me humanizëm
shoqërisë. dhe vullnetarizëm, shembuj nga jeta.
Nxënësi/ja:
31

• dallon detyrat morale ndaj tjetrit dhe shoqërisë, si: moral, qytetar aktiv, mbrojtje, të drejta.
besnikëria ndaj atdheut, respekti për të tjerët etj.;
• dallon detyrat ndaj shoqërisë: si: pjesëmarrja
në votime, respektimi i tjetrit, respektimi i ligjit,
pjesëmarrja në qeverisje, kritika ndaj njerëzve të
zgjedhur etj.;
• vlerëson detyrat e tyre individuale dhe shoqërore;
• zbaton njohuritë, duke ndërmarrë veprime konkrete.
drejtat themelore të njeriut, interneti. ndërkulikulare:
komunikimi.

Ecuria e orës: PNP: Tabela e koncepteve - Shpjegim dhe Harta e koncepteve - Punë me tekstin
Hapi i parë: Parashikimi 10’: Tabela e koncepteve

Pasi shkruan në tabelë temën e mësimit, mësuesi/ja u drejtohet nxënësve me tri pyetje dhe përgjigjet e
tyre i shkruan në tabelën që vizaton në dërrasë të zezë.
Ligjet janë... Vlerat janë... Rregullat janë...
Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive: 25`: Shpjegim dhe Harta e koncepteve

Mësuesi/ja shpjegon për disa minuta thelbin e mësimit.
Morali është tërësia e parimeve, e normave dhe e rregullave, që përcaktojnë sjelljen dhe veprimtarinë e
njerëzve në shoqëri. Sjelljet morale mësohen, trashëgohen, kopjohen, transmetohen.
Hapet libri në faqen 41-42-43. Nxënësit lexojnë mësimin, diskutojnë, ngrenë pyetje. Mësuesi/ja u kërkon
nxënësve të ndalen te detyrat duke interpretuar fotot.
Besnikëria ndaj Atdheut, popullit, figurave kombëtare,

veprave dhe monumenteve kulturore etj. Respektimi i
morale detyrave nga secili prej nesh kontribuon për zhvillimin e
shoqërisë njerëzore
DETYRAT
Të qenit qytetar aktiv në komunitet duke u përfshirë në
veprimtari vullnetare.
ndaj tjetrit dhe Të qenit i besueshëm. /Ndjekja e rregullave dhe ligjeve.
shoqërisë / Respektimi i të drejtave të tjetrit/ Respektoni pronën
e të tjerëve. / Ji një fqinj i mirë. / Mbrojtja e mjedisit etj.
Hapi i tretë: Përforcimi i njohurive 10`: Punë me tekstin
Veprimtari në klasë:
Punohet me veprimtaritë në tekst faqe 43.
Pyetje për vetëvlerësim:
Plotësohet tabela e veprimtarisë 1. Diskutohet rreth saj dhe mendimeve që japin nxënësit.
Detyrë shtëpie: Veprimtaria në shtëpi pika 2 në tekst.
32

Tematika IV
Tema mësimore 3: Veprimtari praktike. Ndërmarrja e Situata e të nxënit: Veprimtari nga jeta e
veprimtarive konkrete për zbatimin e detyrave qytetare. përditshme.
Nxënësi/ja:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës: Rezultatet e të nxënit të kompetencave të
• përshkruan detyrat e qytetarëve; fushës:
• dallon ligjet dhe institucionet që garantojnë • mbikëqyr veprimtarinë e përditshme në
realizimin e detyrave qytetare; klasë, në komunitet dhe më gjerë dhe
• analizon dhe vlerëson raste nga jeta e nxjerr fakte që dëshmojnë për shkallën,
përditshme që lidhen me realizimin ose jo të në të cilën nxënësit, mësuesit dhe
detyrave qytetare; qytetarët janë të prirë dhe të gatshëm
• evidenton nga jeta e përditshme problemet që të përmbushin detyrat e tyre qytetare;
lidhen me përgjegjësitë qytetare dhe zgjedh • zbaton njohuritë, duke ndërmarrë
qëndrimin e tij; veprime konkrete (individuale ose në
• vlerëson detyrat e tyre individuale dhe grup) për zbatimin e detyrave qytetare;
shoqërore. • përcjell mesazhi e tij nëpërmjet
veprimeve dhe qëndrimeve qytetare.
Burimet: Teksti, broshura të ndryshme për të Drejtat Lidhja me fushat e tjera ose me temat
Themelore të Njeriut internet. ndërkulikulare:
komunikimi.
Qëllimi i kësaj veprimtarie është të ndihmojë nxënësit të kuptojnë rëndësinë e detyrave qytetare dhe të
kryejnë veprimin e duhur në situata të ndryshme. Ndahet klasa në grupe dhe u jepet nga një situatë.
Lexojnë me kujdes secilën nga situatat në vijim. Duke u bazuar në modelin e fletës së punës, për secilin rast
ndërtojnë një tabelë për detyrat qytetare, vendimin tuaj për situatën, pasojat e mundshme për secilin vendim.
Më pas diskutojnë dhe analizojnë në klasë si kanë ndikuar parimet dhe detyrat morale në vendimet tuaja.
Situata 1 Situata 3
33
TEMATIKA 5
Tematika V
Tema mësimore 1: Qytetaria, pjesëmarrja qytetare dhe Situata e të nxënit: Vlerat qytetare të
shoqëria civile njerëzve.
Nxënësi/ja:
ndarë përvojat e tij dhe respekton mendimet në grup.
• përshkruan përmbajtjen e koncepteve: pjesëmarrja qytetari, pjesëmarrje qytetare, shoqëri civile
qytetare, qytetari, shoqëri civile;
• analizon ndikimin e shoqërisë civile në shoqëri dhe
politikat publike;
• shpjegon rolet e qytetarit në një shoqëri
demokratike;
• demonstron përkushtim ndaj së mirës së
përgjithshme.
Burimet: teksti i nxënësit, botime të ndryshme, për Lidhja me fushat e tjera ose me temat
edukimin ligjor dhe qytetar, internet. ndërkulikulare:
komunikimi.
Zhvillimi i orës mësimore: PNP: Lexim i orientuar dhe Stuhi mendimesh - Kllaster - Punë me tekstin
Hapi i parë: Parashikimi 10’: Lexim i orientuar

Mësuesi/ja e nis temën mësimore duke nxitur nxënësit të komentojnë një foto të tekstit:
Diskutimet e nxënësit janë nga më të ndryshme. Në këtë pikturë të piktorit italian për qytetin e Korçës,
shihet një grua që pastron rrugicën, një traditë kjo e qytetarëve të këtij qyteti.
Pas këtij diskutimi, mësuesi/ja shënon në tabelë termin

“Qytetar” dhe nxit nxënësit të thonë mendimet e tyre
rreth këtij termi.
Qytetar
Qytetar është një individ i vetëdijshëm për të drejtat

e detyrat që ka në një shoqëri e në një shtet dhe
që përshkohet nga ideja për të mirën dhe dobinë e
shoqërisë.
Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive 25`: Kllaster

“Korça”, pikturë e piktorit italian Etore Ponzi Mësuesi/ja shpjegon për disa minuta thelbin e mësimit.
34
Ndërton në dërrasë të zezë një skemë të Kllasterit dhe e plotëson bashkë me nxënësit.
të respektosh rregullat në shtëpi, shkollë, vende publike
të kujdesesh për mjedisin / të ndihmosh njerëzit në nevojë

Të jesh qytetar
do të thotë t’i përkasësh një komuniteti
të njohësh dhe respektosh të drejtat, detyrimet dhe

përgjegjësitë ndaj komunitetit dhe institucioneve të tij.
Çdo individ që merr pjesë

të ofrosh ndihmë dhe shërbime, (mësuesi vjel mendimet e nxënësve.)
së bashku me të tjerët në
të ngresh zërin, të mbështetësh një nismë në të mirë të komunitetit
një veprimtari të caktuar
të përfshihesh në organizata
quhet pjesëmarrës.
● Shoqëria civile janë grupime qytetarësh, individësh që janë aktiv në sferën publike dhe ushtrojnë
veprimtari në interes të popullit
politike
Qëllimet e shoqërisë sociale
civile: ekonomike
çdo qëllim tjetër të ligjshëm
Hapi i tretë: 10`Përforcimi i njohurive. Punë me tekstin

Pyetje për vetëvlerësim:
Shkrimi i lirë. Si mund të rritet pjesëmarrja jonë në shoqëri? Diskutoni rreth tij.
Respektojmë mendimin e shokëve dhe argumentojmë. Shembuj nga pjesëmarrje qytetare dhe shoqëria civile.

Tematika V
Tema mësimore 2: Format e pjesëmarrja qytetare dhe Situata e të nxënit: Dhënia e ndihmave të
opinioni shoqëror. njerëzve në nevojë.
Nxënësi/ja:
35

• evidenton format e pjesëmarrjes shoqërore; opinioni shoqëror, pjesëmarrje aktive,
• përshkruan dhe ilustron format e pjesëmarrjes pjesëmarrje pasive.
qytetare;
• merr pjesë në diskutime publike në klasë, në shkollë
ose në komunitet;
Burimet: teksti mësimor, botime të ndryshme, për Lidhja me fushat e tjera ose me temat
edukimin ligjor dhe qytetar, internet . ndërkulikulare:
komunikimi.
Ecuria e orës: PNP: Marrëdhënie pyetje-përgjigje - Kllaster - Rrjeti i diskutimit
Hapi i parë: Parashikimi 10’: Marrëdhënie pyetje-përgjigje

Punohet me detyrat dhe diskutohet me nxënësit. Pasi mësuesi/ja shkruan në tabelë temën e mësimit dhe
u drejtohet nxënësve për të marrë përgjigjet e tyre dhe i shkruan ato në tabelë.
– A jeni ju pjesëmarrës në ndonjë grup shoqëror?
– Si realizoni pjesëmarrjen qytetare?
Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive 25: Kllaster

Shpjegohet për disa minuta thelbi i mësimit. Mësuesi/ja ndërton në tabelë një skemë kllaster që e plotëson
me nxënësit.
përfshirja individuale
Pjesëmarrje qytetare: të marrësh pjesë në votime
të përfshihesh në proceset
për ndryshimin e politikave
me grupimin e individëve sipas interesave të caktuar.

Pjesëmarrja e qytetarëve

në vendimmarrje:
me pjesëmarrjen e çdo individi në procesin e votimit.
Opinioni është mendimi, idetë dhe besimi që krijohet për një problem, dukuri apo diçka tjetër nga
vlerësimi dhe qëndrimi ndaj vetes, të tjerëve apo edhe mjedisit ku jetojmë.

familja
Për formimin e opinionit
individual dhe publik shoqëria
ndikojnë disa faktorë:
media
Hapi i tretë: Përforcimi i njohurive 10`: Rrjeti i diskutimit

Diskutohet rreth veprimtarisë 1 dhe 2 në klasë. Te veprimtaria 2 nxënësit japin mendimin rreth pyetjes se:
A do ta pranonit ata të qëndronin në bankë me një nxënës me HIV/AIDS?
36
A do ta pranonit ata të qëndronin në bankë me një nxënës me HIV/AIDS?
Po (pse?) Jo (pse?)
Veprimtari në klasë: Nxënësit respektojmë mendimin e shokëve dhe argumentojmë. Shembuj nga
pjesëmarrje qytetare dhe shoqëria civile.


Tematika V
Tema mësimore 3: Parimet e qeverisjes demokratike në Situata e të nxënit: Situata e librit faqe 51
komunitetin dhe vendin tonë
Nxënësi/ja:
ndarë përvojat e dhe respekton mendimet në grup.
• përshkruan përmbajtjen e koncepteve, demokracia, demokraci, qeverisje, qeverisje demokratike,
qeverisje demokratike; opozitë.
• shpjegon të drejtat e shumicës në demokraci;
Burimet: teksti i nxënësit, botime të ndryshme, për Lidhja me fushat e tjera ose me temat
edukimin ligjor dhe qytetar, interneti. ndërkulikulare:
komunikimi.
Ecuria e orës: PNP: Stuhi mendimi - Kllaster /Tabela e koncepteve - Punë me tekstin
Hapi i parë: Parashikimi 10’: Stuhi mendimi

Punohet me detyrat dhe diskutohet me nxënësit. Pasi shkruan në tabelë temën e mësimit, mësuesi/ja u
drejtohet nxënësve merr përgjigjet e tyre dhe i shkruaj në tabelë.
Demokracia
37
Termi “Demokraci” sipas fjalorit

1. Regjim a sistem politik, ku pushteti ushtrohet nga populli drejtpërdrejt ose nëpërmjet organeve të zgjedhura, ku
shtetasit gëzojnë liri e të drejta të barabarta.
2. Mënyrë drejtimi a organizimi në jetën e një kolektivi, të një partie etj., që siguron pjesëmarrjen aktive dhe
ndikimin vendimtar të të gjithë anëtarëve në veprimtarinë shoqërore e në ecurinë e punëve; e drejta dhe mundësia që
u jepen anëtarëve të një kolektivi a tërë popullit për të thënë fjalën lirisht për të gjitha çështjet politike, shoqërore etj.
Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive 25`: Kllaster /Tabela e koncepteve

Shpjegohet për disa minuta thelbi i mësimit.
Demokracia është një sistem qeverisjeje që buron nga populli dhe duhet të funksionojë me popullin dhe
për popullin.
respektimin e të drejtave të njeriut
mbizotërimin e ligjit,
Një shtet demokratik ka në themel të tij: parimin e përfaqësimit,
ndarjen e pushteteve dhe pavarësinë e tyre
parimin e shumicës etj.
Barazia njerëzit duhet të

gëzojnë mundësi të barabarta.
Parimi i përfaqësimit. Populli Sundimi i shumicës dhe të drejtat

ushtron pushtetin nëpërmjet Parimet e qeverisjes: e pakicës. Demokracia është
përfaqësuesve. sundimi i shumicës së popullit.
Respektimi i të Respektimi i
drejtat e njeriut. opozitës
Hapi i tretë: Përforcimi i njohurive. Punë me tekstin

Punohet me veprimtaritë në tekst faqe 52
Plotësohet tabela e veprimtarisë 1 në klasë. Mësuesi/ja mbikëqyr punën e nxënësve.
Detyrë shtëpie: Veprimtaria në shtëpi në tekst.
38

Tematika V
Tema mësimore 4: Përgjegjësitë e qeverisë ndaj Situata e të nxënit: foto e librit faqe53,
qytetarëve tonë qeveria e nxënësve të shkollës.
Nxënësi/ja:
• diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar, apo për kuptimin
e termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
• dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problem, veprim,
duke bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
• evidenton përgjegjësitë e qeverisë; qeveri, përgjegjësi, përgjegjësitë e qeverisë.
• analizon përgjegjësitë e qeverisë ndaj qytetarëve
dhe anasjelltas;
Burimet: Teksti, botime të ndryshme, për edukimin ligjor Lidhja me fushat e tjera ose me temat
dhe qytetar, internet . ndërkulikulare:
komunikimi.
Ecuria e orës: PNP: Tabela e koncepteve - Lexim i orientuar (Di, Dua të di, Mësova) - Punë me tekstin
Hapi i parë: Parashikimi 10’: Tabela e koncepteve
Punohet me detyrat dhe diskutohet me nxënësit. Punohet me metodën tabela e koncepteve. Jepen termat
dhe lidhja që kanë ndërmjet tyre. Nxënësit/et shprehin nga një fjali për çdo term, por që të kenë lidhje midis tyre.
Populli Përfaqësues Qeveri
Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive 25`: Lexim i orientuar (Di, Dua të di, Mësoj)
Qeveria është organizmi që ushtron autoritetin e shtetit. Veprimtaria politike dhe administrative e qeverisë
sipas një drejtimi të caktuar quhet qeverisje.
Përgjegjësitë e qeverisë ndaj qytetarëve: Lexim i orientuar (Di, Dua të di, Mësova). Nxënësit duhet të
mbajnë shënime.
POLITIKE
Qëllimet e qeverisjes: EKONOMIKE
SHOQËRORE
MJEDISORE
Di Dua të di Mësova
39
Hapi i tretë: Përforcimi i njohurive. Punë me tekstin 10`:
Veprimtari në klasë: Plotësim tabele. Rrejti i diskutimit.

Respektojmë mendimin e shokëve dhe argumentojmë.
Detyrë shtëpie: Veprimtaria në shtëpi shkrimi i një eseje me temë. “Nëse unë do të isha kryetari/ja...”

Tematika V
Tema mësimore 5: Veprimtari praktike Ndikimi i veprimit Situata e të nxënit: Qeveria e nxënësve
qytetar në politikat publike dhe marrjen e vendimeve të shkollës, në marrjen e vendimeve
Nxënësi/ja:
ndarë përvojat e tij dhe respekton mendimet në grup.

• demonstron aftësi komunikimi në grup, në marrjen politika publike, vendim, veprim qytetar,
e vendimeve dhe zgjidhjen e konflikteve me mjete pjesëmarrje qytetare,
demokratike;
• shpjegon ndikimin e veprimit qytetar në formulimin e
politikave publike dhe marrjen e vendimeve;
• demonstron përkushtim ndaj së mirës së
përgjithshme;
• mbikëqyr politikën e qeverisë së klasës, të shkollës
dhe vendit, për të identifikuar hapësirat e pjesëmarrjes
qytetare;
• merr pjesë në diskutime publike në klasë, në shkollë
ose në komunitet;
• Zbaton njohuritë, duke ndërmarrë veprime konkrete.
Burimet: teksti i nxënësit, botime Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkulikulare:
të ndryshme, për edukimin ligjor Shkencat shoqërore dhe mjedisi, gjuha dhe komunikimi.
dhe qytetar, interneti.
40
Veprimtaria: Si të informojmë institucionet përkatëse për problemin tonë.

Kjo veprimtari ka si qëllim të mësojë nxënësit se çfarë është politika publike në komunitetin e tyre dhe si
mund
të përfshihen ata. Gjithashtu, synon t’i ndihmojë nxënësit të shprehin mendimin e tyre bazuar në fakte dhe
të kuptojnë dhe se cilit institucion apo nivel qeverisjeje duhet t’i drejtohen për këtë çështje.
Për këtë veprimtari duhet:
• pjesëmarrje aktive nga të gjithë nxënësit;
• klasa ndahet në tri grupe A,B,C;
• ndahet puna për secilin grup;
• secili grup të ketë një drejtues, i cili zgjidhet nga vetë nxënësit;
• grupi bie dakord për detyrat e secilit pjesëtar dhe kohën kur duhet bërë;
• gjatë diskutimeve, nxënësit duhet të mos ngrenë zërin, të dëgjojnë me vëmendje dhe të respektojnë
mendimin e tjetrit;
• të kërkojnë ndihmë nga burime të ndryshme, nëse është e nevojshme.
• si dhe në ç’mënyrë ndikon në jetën juaj (në shëndetin, sigurinë, edukimin etj.);
• sa fëmijë apo të rritur preken nga problemi;
• kush ka përgjegjësinë për ta zgjidhur problemin;
• pse dhe si ka lindur ky problem dhe pse nuk është zgjidhur;
• a janë marrë masa për ta zgjidhur? Nëse po çfarë, nëse jo përse?

Tematika V
Tema mësimore 5: Konflikti dhe format e zgjidhjes me mjete Situata e të nxënit: Situatë konflikti,
demokratike veprojmë me Kartën Peet MRD
Nxënësi/ja:
kuptimin e termave të reja, me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës: Fjalët kyç: konflikt, mosmarrëveshje,
• dallon faktin e lindjes një konflikti; zgjidhja e konfliktit.
• evidenton pasojat që kanë konfliktet;
• analizon mënyrat e zgjidhjes së një konflikti.
Burimet: Teksti, botime të ndryshme, për edukimin ligjor dhe Lidhja me fushat e tjera ose me temat
qytetar, internet. ndërkulikulare:
Shkencat shoqërore dhe mjedisi, gjuha
dhe komunikimi.
41
Ecuria e orës: PNP: Stuhi mendimi - Shpjegim - Punë me tekstin
Hapi i parë: Parashikimi 10’: Stuhi mendimi

Punohet me detyrat dhe diskutohet me nxënësit.
Jepen termi konflikt dhe nxiten nxënësi të thonë se çfarë kuptojnë me të. Nxënësit/et shprehin nga një
fjali për këtë term.
Konflikti
Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive 25: `Shpjegim dhe Kllaster

Konfliktet janë mosmarrëveshjet midis dy njerëzve ose dy palëve.
Konflikti është i pranishëm në jetën dhe në marrëdhëniet tona të përditshme me të tjerët, duke filluar nga
debatet mes shokëve, në familje e deri te luftërat midis shteteve.
Konfliktet ndodhin edhe kur nuk ka komunikim të hapur dhe të sinqertë.
1. mungesa e
tolerancës;
2. mungesa e 3. nevojat
nevojave bazë; psikologjike;
Burimet e
konfliktit
4. mungesa e 5. mungesa e
bashkëpunimit; besimit, komunikimi.
ndërmjetësimi
Rrugët e zgjidhjes së konflikteve: rruga gjyqësore
arbitrazhi
Hapi i tretë: Përforcimi i njohurive. Punë me tekstin

Nxënësit japin shembuj konfliktesh nga jeta e tyre dhe rrugët se si i kanë zgjidhur ato. Gjithashtu
shprehen se si janë ndier kur janë gjendur para një konflikti.
Detyrë shtëpie: Veprimtaria në shtëpi.
42

Tematika V
Tema mësimore 6: Projekt. Një qytetar i përgjegjshëm Situata e të nxënit: Mbrojtja e mjedisit, të
dhe pjesëmarrës aktiv shkollës, ose pastrim dhe rregullim i mjedisit
ku mësojmë.
Nxënësi/ja:
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës: Rezultatet e të nxënit të kompetencave të
• përshkruan dhe ilustron format e pjesëmarrjes fushës:
qytetare; • shpjegon ndikimin e veprimit qytetar
• identifikon veprimin e parimeve themelore të në formulimin e politikave publike dhe
qeverisjes demokratike në jetën e komunitetit në marrjen e vendimeve;
qytetin dhe vendin tonë; • demonstron aftësi komunikimi në grup,
• demonstron përkushtim ndaj së mirës së në marrjen e vendimeve dhe zgjidhjen
përgjithshme; e konflikteve me mjete demokratike;
• mbikëqyr politikën e qeverisë së klasës, të • merr pjesë në diskutime publike në
shkollës dhe vendit, për të identifikuar hapësirat e klasë, në shkollë ose në komunitet.
pjesëmarrjes qytetare.
Burimet: teksti i nxënësit, broshura të ndryshme, Lidhja me fushat e tjera ose me temat
interneti. ndërkulikulare:
komunikimi, art pamor.
Qëllimi i projektit është që të ndihmojë nxënësit të dallojnë qartë konceptet e përgjegjësisë dhe të
pjesëmarrjes qytetare, si dhe rëndësinë e tyre në një shoqëri demokratike. Nxënësit, përpara se të fillojnë
punën, duhet të rifreskojnë njohuritë që lidhen me çështjet që trajton projekti, si për shembull, temat mbi të
drejtat, përgjegjësitë, pjesëmarrjen qytetare dhe format e saj etj. Gjithashtu, nxënësit
mund të sigurojnë informacion edhe nga burime të tjera, si: interneti, organizata që punojnë për të drejtat,
të këshillohen me të rriturit në familje etj.
Nxënësit ndahen në tri grupe. Ata mendojnë për të drejtat, përgjegjësitë dhe pjesëmarrjen qytetare. Këto
të drejta, përgjegjësi dhe pjesëmarrja do të lidhen me familjen, shkollën dhe komunitetin ku ata jetojnë.
Në fillim grupi bie dakord se cilat janë ri të drejtat dhe më pas plotëson përgjegjësitë dhe pjesëmarrjen
qytetare, sipas fletës së punës. Pasi përfundojnë, secili grup prezanton projektin të shkruar qartë, në një
tabak të madh letre.
Grupi i parë do të punojë për të drejtat, përgjegjësitë dhe pjesëmarrjen
në familje: “Pjesëtar i përgjegjshëm dhe aktiv në familjen time”.
Grupi i dytë do të punojë për të drejtat, përgjegjësitë dhe
pjesëmarrjen në shkollë: “Nxënës i përgjegjshëm dhe
pjesëmarrës aktiv në shkollën time”.
Grupi i tretë do të punojë për të drejtat, përgjegjësitë dhe
pjesëmarrjen në komunitet: “Qytetar i përgjegjshëm dhe aktiv i
komunitetit tim”.
43
1
Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla 3 Klasa: VII

Tematika VI . Ekonomi për
sukses
Tema mësimore1: Të njohim veten Situata e të nxënit: Duke njohur interesat, aftësitë
dhe vlerat tuaja, ju do të kuptoni më mirë atë që
dëshironi të bëni në të ardhmen.
Në fund të orës mësimore nxënësi/ja:
- diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar, apo për kuptimin e
termave të rinj;
- dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problemi, veprimi, duke bërë
pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
- bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke ndarë përvojat
dhe respekton mendimet në grup.
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës Fjalë kyç:
Nxënësi/ja: vetënjohje,
 reflekton duke përdorur argumente për të njohur veten; interesa,
 parashtron argumente, me gojë ose me shkrim, për një aftësi,
temë të caktuar apo për kuptimin e termave të rinj; vlera.
 përcakton rrugët e mundshme të karrierës së tij/saj duke
pasur parasysh aftësitë, interesat dhe vlerat e veta.
Burimet mësimore: teksti i nxënësit, materiale të ndryshme Lidhja me fushat e tjera ose me temat
nga media dhe interneti. ndërkulikulare: shkencat shoqërore, gjuha dhe
komunikimi.
Zhvillimi i orës mësimore

HAPI I PARË: Parashikimi. Marrëdhënia pyetje-përgjigje
Mësuesi/ja e nis orën mësimore duke shtruar disa pyetje, që nxënësit të mund të flasin lirshëm. Hapet diskutimi në
klasë rreth pyetjeve që shtron mësuesi/ja.
- Tregoni diçka rreth vetes. Çfarë dini të bëni më mirë në jetë?
- Për çfarë jeni më tepër krenarë?
- Cilat janë tri cilësitë që ju përshkruajnë më mirë?
HAPI I DYTË: Ndërtimi i njohurive. Shpjegimi i koncepteve

Mësuesi/ja shkruan në dërrasë të zezë disa koncepte dhe kërkon nga nxënësit të japin shpjegimin e tyre. Pasi
dëgjon disa nga mendimet e nxënësve, hapet dhe fjalori i gjuhës shqipe për të lexuar kuptimin e këtyre koncepteve.
Vetënjohje - Ndërgjegjësimi dhe cilësitë e veçanta të një personi, duke përfshirë aftësitë, interesat dhe vlerat që
ai/ajo ka. VLERA
Interes - Veprimtaritë apo hobet e parapëlqyera të një personi. Prirje drejt dikujt a diçkaje që
na tërheq, na pëlqen.
Aftësi - Prirje dhe mjeshtëri që ka dikush për të kryer mirë e shpejt diçka në fushën ku punon a mëson; zotësi.
Vlerë - Besimet dhe idealet e një personi. E mira, dobia e rëndësia që ka diçka për shoqërinë, për njerëzit a për
kafshët.
Aftësi dhe interesa

Nxënësit do të përdorin vetënjohjen për të komunikuar një imazh pozitiv të tyrin nëpërmjet
një reklame, rrjeteve sociale apo edhe në ndonjë mënyrë tjetër ndaj të tjerëve. Vlerat e mia
(plotësohet trekëndëshi). janë:
2
HAPI I TRETË: Përforcimi i njohurive. Pyetje për vetëvlerësim

Veprimtari në klasë. Punohet me ushtrimet në tekst, faqe 63.
Detyrë shtëpie: Bëni një ese me temë: Të njohësh veten do të thotë...

VLERËSIMI: Vlerësohen nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet dhe detyrat gjatë orës së mësimit, duke i
motivuar ata.
Provojmë njohuritë tona 1.
Vendosni “Po” ose “Jo” për pohimet e mëposhtme.
1. I vlerësoj të tjerët. Më pëlqen të ndihmoj, të shërbej, të bind ose të

udhëheq njerëz. □ □
2. E vlerësoj krijimtarinë. Më pëlqen projektimi i rrjeteve, projektimi grafik, arti

ose muzika. □ □
3. Ndihem i suksesshëm kur punoj me të dhëna, programe dhe teknologji. □ □
4. E vlerësoj saktësinë. Jam krenar për punën që bëj duke regjistruar dhe
kontrolluar fakte dhe shifra. □ □
5. Më pëlqen të riparoj makineri të ndryshme dhe t’i vë në punë. □ □
6. Më pëlqen të menaxhoj një biznes. Dua të jem vetë drejtuesi i tij. □ □
7. Më pëlqen të punojë me kafshët dhe bimët. □ □
8. E vlerësoj “idenë e madhe”. Më pëlqen mprehtësia dhe të bëj zbulime të reja. □ □
9. Dua të marr një diplomë kolegji. E vlerësoj arsimimin. □ □
10. Dua të bëj karrierë në fushën e gatimit. □ □
11. Dua të bëj karrierë në fushën e marketingut ose komunikimit. I vlerësoj aftësitë verbale dhe të
shkruarin. □ □
- Mua më pëlqen
________________________________________________________________________
- Unë vlerësoj
____________________________________________________________________________
3

Fusha: Shoqëria dhe Lënda: Qytetari Shkalla 3 Klasa:VII
mjedisi Tematika VI. Ekonomi për
sukses
Tema mësimore 2: Bëhu i suksesshëm! Situata e të nxënit: Prindërit tuaj kanë arsim të lartë apo
profesional? Cili prej tyre është më i suksesshëm?
- diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar apo për kuptimin e termave
të rinj me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës: Fjalë kyç:
- identifikon lidhjet ndërmjet vendosjes së qëllimeve, të stimul monetar,
ardhurave personale, arsimimit dhe zgjidhjes së profesionit; motivim,
- zbaton njohuritë për vendimmarrjen për të zgjedhur arsimimin stimulim jomonetar,
dhe profesionin e tyre të ardhshëm. angazhim,
qëllim,
pasoja.
Burimet: teksti mësimor,të dhëna nga interneti. Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkulikulare:
Shkencat shoqërore, gjuha dhe komunikimi.
HAPI I PARË: Parashikimi. Diskutim

Kontrollohen detyrat e shtëpisë dhe motivohen nxënësit për përgjigjet e tyre. Diskutohet në klasë rreth përgjigjeve
të tyre.
HAPI I DYTË: Ndërtimi i njohurive. Rrjeti i diskutimit

Mësuesi/ja e fillon orën mësimore me situatën:
- Arsim profesional apo arsim i lartë? Pse?
- Nxiteni nga stimujt monetarë, paratë apo nga interesat, vlerat vetjake, traditat familjare?
Edukimi formal si strukturë hierarkike është një sistem edukimi kronologjik, që fillon nga klasa e
parë fillore e vazhdon deri në universitet.
Edukimi informal është procesi i të nxënit që vazhdon gjatë gjithë jetës.
* Rrugët e punësimit → Zgjedhja e profesionit → Kualifikimi → Edukimi në karrierë → Puna që dua.

* Kualifikimi u jep mundësi individëve të licencohen personalisht pas trajnimeve të ndryshme. Ai mund të bëhet
individual ose shoqëror, nga specialistët, të cilët e realizojnë nëpërmjet testeve të ndryshme, informimit etj.
* Vlerësim - përcaktojmë rëndësinë, dobinë ose vlerën shoqërore të dikujt a të diçkaje; e çmojmë.
Vetëvlerësimi bëhet nga individi dhe është pjesë e rëndësishme e menaxhimit të karrierës.
* Motivimi për kualifikim është shumë i rëndësishëm për individin, sepse e ndihmon atë drejtpërsëdrejti në gjetjen e
punës.
HAPI I TRETË: Përforcimi i njohurive. Pyetje për vetëvlerësim.

Arsyetoni dhe përgjigjuni
1. Cili do të ishte profesioni që do të kishit dashur të bëni në jetë?

2. A shtyheni ju drejt profesioneve që prindërit mendojnë që janë të përshtatshme për ju?
3. Cilat janë projeksionet për të ardhmen, çfarë aftësish doni të zhvilloni/fitoni?
4
* Veprimtari në klasë. Punohet me veprimtaritë në tekst.

Detyrë shtëpie: Fleta e punës “Provojmë njohuritë tona 2”.
VLERËSIMI: Vlerësohen nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet dhe detyrat e tyre gjatë orës së mësimit
duke i motivuar ata.
Provojmë njohuritë tona 2
HAPAT E QËLLIMIT TË KARRIERËS
Hapi 1: Përkufizoni qëllimin e karrierës suaj me një ose dy fjali. Çfarë dëshironi të përmbushni? Si doni
që të jetë jeta juaj? Çfarë qëllimesh sugjerojnë këto dëshira? Jini optimist dhe specifik.
Hapi 2: Shkruani gjithçka që doni ose keni nevojë të dini për qëllimin e karrierës suaj.
Hapi 3: Përcaktoni nëse ju duhet një diplomë ose një trajnim i veçantë.
Hapi 4: Pyesni veten: A jam i/e motivuar të arrij qëllimin e karrierës sime?
Hapi 5: Pyesni veten: A jam i/e përkushtuar të arrij qëllimin e karrierës sime?
SHEMBULL
GRAFIKU I PENGESA TË
AFTËSITË ARSIMIMI KARRIERA
QËLLIMIT TË MUNDIMSHME
KARRIERËS SIME
Qëllimi i karrierës Do të bëj detyra Do të hulumtoj Do të flas me një Do të më duhen para
sime sot është: shtesë në shkencë mbi temën. Do të biolog në karrierë. për kolegjin.
dhe matematikë hyj në internet Gjithashtu, do të
Përgjigje e dhe do të kontrolloj dhe do të kërkoj diskutoj për
mundshme: raportin për për kolegje me karriera shkencore
Biolog detar. ecurinë. programe me këshilltarin e
diplomimi për shkollës.
biologë detare.
A e dini se? A e dini se? A e dini se ?
A e dini se? Biologët detarë A e dini se? Biologët punojnë Ndihma për pagesën
Biologët detarë përqendrohen në Shumë 40 orë në javë në e shkollimit ofrohet
studiojnë biologjinë shkencëtarë laboratorë dhe në formën e bursave
organizmat e molekulare, biologë iu zyra. Pagesa akademike dhe
ujërave të kripura. studimi i proceseve nevojitet mesatare vjetore atletike, ndihmë
biokimike që doktoratura në ne 2010-ën ishte 5 financiare, programe
ndodhin brenda biologji ose në 742 900 lekë ose pune dhe studimi,
qelizave të gjalla. një nën degë të 2 761 lekë në orë. plane kursimi për
Biologët detarë saj për të bërë kolegjin dhe
ndonjëherë quhen një kërkim të huadhënie
oqeanografë. pavarur. shtetërore për
studim
5

Fusha: Shoqëria Lënda: Qytetari Shkalla 3 Klasa:VII
dhe mjedisi Tematika VI. Ekonomi për
sukses
Tema mësimore 3: Shpenzo me plan! Mendo Situata e të nxënit: Do të shkojmë për pushime, sa do
edhe për nesër! të kushtojë udhëtimi ynë?
- diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar apo për kuptimin e
termave të rinj me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
- dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problemi, veprimi, duke
bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
- bashkëvepron në mënyrë aktive, vlerëson dhe tregon vetëbesim në marrjen e vendimeve duke ndarë
përvojat dhe respekton mendimet në grup.
 tregon pse një buxhet i balancuar është i rëndësishëm shpenzime,
për të gjithë punonjësit; të ardhura,
 përkufizon termin “të ardhura” dhe bën dallimin ndërmjet të ardhura bruto,
“të ardhurave bruto” dhe “të ardhurave neto”; të ardhura neto,
 tregon një mënyrë për të balancuar buxhetin. kostoja oportune.
Burimet: teksti mësimor, interneti, botime të Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkulikulare
ndryshme biznesi etj. Shkencat shoqërore, gjuha dhe komunikimi
HAPI I PARË: Parashikimi. Diskutim

Kontrollohen detyrat e shtëpisë dhe motivohen nxënësit për përgjigjet e tyre. Diskutohet në klasë rreth
përgjigjeve të tyre.
HAPI I DYTË: Ndërtimi i njohurive. Rrjeti i diskutimit

Mësuesi/ja e fillon orën mësimore me situatat për diskutim:
1. Në qoftë se do të shkoni për pushime, cilin vend do të zgjidhni?
2. Sa mendoni se mund të kushtojë udhëtimi juaj?
3. Si do të paguani për udhëtimin tuaj të mrekullueshëm?
4. Cilat janë disa nga përvojat tuaja në menaxhimin e buxheteve?
Njerëzit punojnë dhe krijojnë të ardhura. Të ardhurat janë bruto, pra që nuk janë zbritur taksat dhe
neto, pjesa që janë hequr të gjitha taksat.
Buxheti është të ardhurat që ka një familjeje ose një individ, për të jetuar dhe përballuar jetesën në një kohë
të caktuar.
Qëllimi i menaxhimit të mirë të parave është që të buxhetohen paratë, kursimet, nevojat dhe dëshirat.
Buxhet i balancuar do të thotë më pak shpenzime nga sa fitojmë.
Kostoja oportune është alternativa tjetër më e mirë nga e cila heqim dorë kur bëjmë një zgjedhje.
HAPI I TRETË: Përforcimi i njohurive. Pyetje për vetëvlerësim.

Arsyetoni dhe përgjigjuni
Veprimtari në klasë. Punohet me veprimtaritë në tekst.
Detyrë shtëpie: Jepet ushtrimi 2, te rubrika “Të zhvillojmë shprehitë e qytetarisë”.

VLERËSIMI: Vlerësohen nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet, detyrat e tyre gjatë orës së mësimit
6

sukses
Tema mësimore 4: Blerësi kursimtar Situata e të nxënit: Një situatë blerjeje në qendër
tregtare ose në dyqan.
 identifikon dallimet mes kartave të debitit dhe kreditit; kredit,
 shpjegon përparësitë dhe mangësitë e të dy kartave; kartë krediti,
 tregon vetëbesim në marrjen e përgjegjësitë personale për kartë debiti,
vendimet financiare. interes,
çek.
Burimet: teksti mësimor, të dhëna nga interneti. Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkulikulare:
HAPI I PARË: Parashikimi. Bashkëbisedim

Kontrollohen detyrat e shtëpisë dhe motivohen nxënësit për përgjigjet e tyre.
Insert Fillon mësimi me situatën.
 Tregoni për një blerje në dyqan, në një qendër tregtare, blerje online, bileta avioni etj.
HAPI I DYTË. Ndërtimi i njohurive: Shpjegim

Në këtë fazë të orës mësimore shpjegohen termat, duke u konsultuar herë pas here edhe me fjalorin gjuhës shqipe.
 Krediti - aftësia e një konsumatori për të blerë mallra apo shërbime para se të paguajë për to, bazuar në një
marrëveshje për të paguar më vonë.
 Kartë krediti - një kartë që lejon përdoruesit për të bërë blerjet përmes një krediti personal të kufizuar, në pritje
që paratë do të paguhen në një datë të mëvonshme shpesh me interes.
 Kartë debiti - një kartë që paguan për blerje drejtpërdrejt nga një llogari rrjedhëse.
 Interes - një detyrim për një kredi, zakonisht i shprehur në përqindje.
 Çek - një formë pagese, me shuma të mëdha. Firmave ose e ndërmarrjeve të mëdha.
Kartë debiti Kartë krediti
HAPI I TRETË: Përforcimi i njohurive: Punë me tekstin (e pavarur).

* Pyetje për vetëvlerësim. (Arsyetoni dhe përgjigjuni)
* Veprimtari në klasë. Punohet me veprimtaritë në tekst, faqe 69.
Detyrë shtëpie: Jepet ushtrimi 2 dhe 3, te rubrika “Të zhvillojmë shprehitë e qytetarisë”, faqe 69.
VLERËSIMI: Vlerësohen nxënësit për aktivizimin, përgjigjet, argumentet, detyrat e tyre gjatë orës së mësimit duke i
motivuar ata.
7
 E vërtetë/E rreme
o Kredi është një shpikje e shekullit të 21-të.
E rreme - sepse babilonasit përdornin kredi disa mijëra vjet më parë, duke përdorur pllakat argjilore.
o Kartat e para të kreditit për dyqane të veçanta u shfaqën në Shtetet e Bashkuara në vitet 1920
dhe e para kartë universale krediti u përdor në vitin 1950. Në vitin 2011, borxhi mesatar i kartës
së kreditit për familje ishte 6911 dollarë.
E vërtetë. - Burimi: Byroja e Censusit të SHBA-së
o Me një kartë debiti, ju do të merrni një faturë për blerjet tuaja në fund të muajit.
E rreme.
o Ligji për Kartat e Kreditit i vitit 2009 kërkon nga nxënësit me moshë nën 21 vjeç të kenë një
bashkëfirmues nëse nuk kanë të ardhura të mjaftueshme për të marrë kartën e tyre.
E vërtetë
o Unë i pëlqej bankës, ndaj nuk mund të dënohem nëse nuk bëj një pagesë me kartë krediti.
E rreme - aplikohen gjobat për vonesat. Pagimi më vonë mund të shkaktojë një rritje në normën e
interesit tuaj dhe të dëmtojë shanset tuaja për të marrë kredi më vonë.
o Marrja e përgjegjësisë personale për mënyrën se si ta përdor kredinë time dhe kartën e debitit
është e rëndësishme për planin tim të përgjithshëm financiar.
E vërtetë

sukses
Tema mësimore 5: Rezultati i kreditit Situata e të nxënit: Marrja e parave hua (kredi) për të
bërë një blerje ose për aktivitet biznesi.
- diskuton, shpreh mendimin e vet dhe parashtron argumente për një temë të caktuar apo për kuptimin e
termave të rinj me gojë ose me shkrim, si dhe në forma të tjera të komunikimit;
- dëgjon me vëmendje prezantimin dhe komentet e bëra nga të tjerët rreth një teme, problemi, veprimi, duke
bërë pyetje, komente, sqarime dhe propozime;
 përshkruan pasojat e favorshme ose jo të favorshme të një kredi,
rezultati të lartë apo të ulët të kreditit personal; rezultati i kreditit.
 shpjegon veprimet që shkaktojnë rezultatet e ulëta apo të larta
të kreditit.
Burimet: teksti mësimor, interneti Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkulikulare:

8
HAPI I PARË: Parashikimi. Bashkëbisedim

Kontrollohen detyrat e shtëpisë dhe motivohen nxënësit për përgjigjet e tyre. Diskutohet në klasë rreth përgjigjeve
të tyre.
HAPI I DYTË: Ndërtimi i njohurive: Shpjegimi

Në këtë orë mësimore sugjerohet të ftohet një punonjës banke.
Mësimi fillon me situatën: nxënësit japin nga një shembull personal për kreditin.
o Është një matës për të matur mundësinë që një huamarrës ka për të paguar borxhin, kredinë e tij.
o Huadhënësit kërkojnë të dinë se sa i besueshëm mund të jeni ju si huamarrës i mundshëm.
o Rezultati i kreditit është një mënyrë për të parashikuar besueshmërinë tuaj.
o Një rezultat krediti është një përmbledhje e të dhënave të përdorura për të parashikuar mundësinë se një
konsumator do të shlyeje një borxh.
o Informacioni i mbledhur përfshin bilancin e llogarisë bankare, punësimin tuaj, historikun e vendbanimit, dhe
një raport nëse ju paguani faturat në kohë.

Punohet me veprimtaritë në tekst.
* Pyetje për vetëvlerësim. (Arsyetoni dhe përgjigjuni)
* Veprimtari në klasë. Punohet me veprimtaritë në tekst.
Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1 i rubrikës “Të zhvillojmë shprehitë e qytetarisë”, faqe 71.

sukses
Tema mësimore 6: Rreziqet e papritura dhe pakësimi Situata e të nxënit: Një ngjarje e papritur, sëmundje dhe
i pasojave të tyre shpenzime të mëdhatë papërballueshme
Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës: Fjalë kyç:
- eksploron pasojat dhe koston e rrezikut; rrezik,
- shpjegon se si sigurimi ofron një rrugë për të pakësuar siguracion,
rrezikun financiar; sigurimi,
- identifikon koston oportune të të pasurit sigurim; policë sigurimi.
- vlerëson se si përgjegjësia personale luan rol në pakësimin e
pasojave të pakëndshme të rreziqeve.
Burimet: teksti mësimor, të dhëna nga interneti, Lidhja me fushat e tjera ose me temat ndërkulikulare:
media etj. Shkencat shoqërore, gjuha dhe komunikimi.
9
HAPI I PARË: Parashikimi: Bashkëbisedim

Punohet me situatën në libër. Kontrollohen detyrat e shtëpisë dhe motivohen nxënësit për përgjigjet e tyre.
HAPI I DYTË: Ndërtimi i njohurive: Shpjegim

Ngjarjet e papritura mund të shkaktojnë pasoja të mëdha fizike dhe financiare tek individët dhe familjet.
- Rreziku (financiar) është ekzistenca e mundësisë së humbjes financiare ose e dëmit fizik.
- Siguracioni është një rrjetë sigurie për ngjarje që ju shpresoni të mos ndodhin kurrë.
Ai gjithashtu mund të jetë i nevojshëm për ato raste kur ne zgjedhim për të marrë pjesë
në veprimtari që mund të jenë me rrezik dhe më të rrezikshme se të tjerat.
- Sigurimi është kontrata që mbron një person nga humbja ose dëmtimi financiar.
- Kontrata (marrëveshja) me shkrim për sigurimin quhet policë sigurimi.
*Punohet me veprimtaritë në tekst. Pyetje për vetëvlerësim. (Arsyetoni dhe përgjigjuni)

*Veprimtari në klasë. Punohet me veprimtaritë në tekst.
Detyrë shtëpie: Ushtrimi 1 i rubrikës “Të zhvillojmë shprehitë e qytetarisë”, faqe 74.
Tema: REKLAMIMI I VLERAVE TË KRIJUARA
Projekt lëndor: Qytetari

Mësuesit përgjegjës:
10
Plan aktiviteti
KLASA: VII
TEMA: Reklamimi i vlerave të krijuara
Lënda: Qytetari
PËRFITUESIT: NXËNËSIT E KLASËS VII

KOHA E APLIKIMIT: Tremujori i tretë
Kohëzgjatja:
Kompetencat e të nxënit sipas fushës:
1. VLERËSON PASURITË DHE RESURSET E VENDBANIMIT.

2. EVIDENTON VLERAT HISTORIKE DHE SITET KRYESORE KULTURORE TË VENDBANIMIT,
NËPËRMJET REKLAMËS .
3. PARAQET BUKUR KËTO VLERA NË PANAIRIN E ORGANIZUAR NË SHKOLLË NË FORMËN E
SIPËRMARRJES .
4. NDËRGJEGJËSOHET PËR RUAJTJEN DHE MIRËMBAJTJEN E KËTYRE VLERAVE.
MJETET E PUNËS:
METODAT videoprojektor
PUNË NË GRUP
DISKUTIM I LIRË objekte të vjetra
VEPRIMTARI PRAKTIKE veshje popullore
PANAIR
VEPRIMTARI ARTISTIKE kartonë
aparate fotografike
kamera etj…
PJESËMARRËSIT
NXËNËS TË KLASËS VII, MËSUES, PRINDËR, PËRFAQËSUES TË DREJTORISË.
HAPI 1
Organizohet në palestrën e shkollës ekspozita me materialet e punimet e nxënësve.
Çdo klasë organizon stendat e veta, ku do të paraqiten:
Stenda 1- Objekte të vjetra, si p.sh., objekte të trashëguara nga paraardhësit, punime artizanale etj.
Stenda 2- Gatime tradicionale nga trevat përfaqësuese.
Stenda 3- Paraqitja e veshjeve popullore.
Stenda 4- Krijime të ndryshme riciklimi apo punime të tjera kreative.
HAPI 2
Fillon diskutimi i hapur me nxënësit
Nxënësit e secilës klasë paraqesin punët e tyre dhe i përshkruajnë ato. Diskutohet mbi vlerat e
trashëguara,por dhe të krijuara nga vetë nxënësit.
HAPI 3
Nxirren konkluzionet e projektit. Vlerësohet rëndësia e ruajtjes së vlerave historike dhe kulturore dhe
transmetimi i tyre brez pas brezi, aftësia për t’i reklamuar ato.
Klasa ndahet në grupe pune dhe përcaktohen detyrat për secilin grup:
Grupi i krijuesve ka për detyrë:

veshje popullore, gatime tradicionale, qëndisma apo krijime të tyre me format e riciklimit etj...
Grupi artistik:
Paraqiten valle të krahinës.
Grupi i reklamuesve:
11
Përgatisin fletëpalosje.
Pajisen me aparate fotografike për të memorizuar çdo element të veprimtarisë.
Reklamohen bukur materialet e marra në stendat përkatëse.
Në përfundim të kësaj ore:

 nxënësit vlerësojnë trashëgiminë kulturore të vendit tonë;
 krijohen kushtet që të realizohet një reklamim sa më i mirë i aktivitetit;
 sigurohet lajmërimi i të gjithë familjareve të nxënësve, mësuesve të shkollës, drejtorisë,
përfaqësuesve nga bordi i shkollës dhe komuniteti;
 mirëpriten nga pjesë marrësit dhe u shërbehen gatimet tradicionale edhe me formën e sipërmarrjes
për krijimet e tyre.
CIP Katalogimi në botim BK Tiranë
Agolli, Sevi
Qytetari 7 : libër mësuesi për tekstin shkollor /
Sevi Agolli ; red.Sevi Lami. –
Tiranë, etj. : Albas, 2016.
55 f. ; 20.5x27.5 cm.
ISBN 978-9928-02-784-9
1. Qytetaria 2.Edukimi
3. Tekste për mësuesit
4. Tekste për shkollat 9-vjeçare
37 .017.4 (072) (075.2)

Liber Mesuesi Qytetaria 7 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Liber Mesuesi Qytetaria 7 PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Liber Mesuesi Qytetaria 7 PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Sevi Agolli

Shtëpia botuese Albas

Shtëpia botuese Albas

Shtypur në shtypshkronjën: DEAPRINT

Qëllimet e programit të lëndës “Qytetari 7”

Mbështetur në këto qëllime të përgjithshme, programi i lëndës së qytetarisë synon:

Lidhja e kompetencave të fushës /lëndës me kompetencat e tjera kyç

Kompetenca e komunikimit dhe të shprehurit

Rezultatet e të nxënit të kompetencave kyç që realizohen nëpërmjet lëndës së Qytetarisë 7

Kompetenca e komunikimit dhe të shprehurit

Kompetenca për jetën, sipërmarrjen dhe mjedisin

legjislacionin shqiptar • Konventa për të drejtat e fëmijës; diskutime, shkruan letra,

SHPËrNDarJa e PËrmBaJtJeS SË LËNDËS

PLANIFIKIMI I ORËS SË MËSIMIT

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve

Hapi i parë: 10’ - Parashikimi: Bashkëbisedim

Hapi i dytë: 25` - Ndërtimi i njohurive: Shpjegim

përgjegjshëm dhe më të kujdesshëm ndaj nevojave që kanë.

Hapi i tretë: 10` - Përforcimi i njohurive: Punë me tekstin (Punë e pavarur).

– Pyetje për vetëvlerësim.

Detyrë shtëpie: Veprimtaria në tekst.

PLANIFIKIMI I ORËS SË MËSIMIT

Rezultatet e të nxënit të kompetencave të fushës: Fjalët kyç:

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:

Organizimi i orës së mësimit: PNP: Stuhi mendimesh - Shpjegim - Punë me tekstin.

Hapi i parë: 10’ Parashikimi: Brainstorming, Stuhi mendimesh

Hapi i dytë: 25` Ndërtimi i njohurive: (Kllaster) Shpjegim

sociale “e së drejtës” dhe “e së

Punohet me aparatin pedagogjik: Pyetje për vetëvlerësim.

Veprimtari në klasë. Punohet me veprimtaritë në tekst dhe plotësohet tabela.

Detyrë shtëpie: Veprimtaria nr. 1, faqe 9.

PLANIFIKIMI I ORËS SË MËSIMIT

Hapi i parë: 10’ Parashikimi: (Brainstorming) Stuhi mendimesh

Nxënësit nuk duhet të paragjykohen për mendimet e tyre.

Nxënësit mund të japin edhe shembuj të tillë zakonesh.

Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive 25`: Shpjegim - Diagrami i Venit

Zakonet Ligji Rregullat

Rregullat më të rëndësishme të shkruara në dokumente të veçanta quhen ligje.

Hapi i tretë: Përpunim 10`: Shkrim dhe Rrjeti i diskutimit

Veprimtari në klasë: Detyrë shtëpie: Veprimtaria në tekst.

PLANIFIKIMI I ORËS SË MËSIMIT

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:

Hapi i parë: Parashikim 10’: Bashkëbisedim dhe Rrjeti i diskutimit

A mund të funksionojë një shtet,një shoqëri pa ligje?

Nxënësit sjellin raste nga përvoja vetjake.

Hapi i dytë: Ndërtimi i njohurive 25`: Shpjegim

Qëndrimet tona ndaj ligjit mund të jenë:

Hapi i tretë: Përpunimi 10`: Punë me tekstin dhe Tabelë konceptesh

Ligjet që na shërbejnë Ligjet që na detyrojnë

Pyetje për vetëvlerësim: Respektojmë mendimin e shokëve dhe argumentojmë.

PLANIFIKIMI I ORËS SË MËSIMIT

Fusha: Shoqëria dhe mjedisi Lënda: Qytetari Shkalla 3 Klasa:VII

Metodologjia dhe veprimtaritë e nxënësve:

Hapi i parë: Parashikimi 10’: Bashkëbisedim dhe Lexim i orientuar

Mendimet e nxënësve shënohen në tabelën “INSERT”.

Hapi i dytë: Ndërtimi i kuptimit 25`: Harta e koncepteve

Këshilli i Ministrave Grupet e punës Me 2/3 e votave Çdo deputet

Detyrë shtëpie: Veprimtaria 1 në tekst.