ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΑΠΟ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑ

ΕΜΠ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΙΔΙΚΩΝ ΚΑΙ

ΠΡΟΕΝΤΕΤΑΜΕΝΩΝ ΦΟΡΕΩΝ

ΤΟΜΟΣ 2Α
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΙΔΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΕΝΤΕΤΑΜΕΝΩΝ ΦΟΡΕΩΝ

1η έκδοση: Απρίλιος 2004

2η έκδοση: Σεπτέμβριος 2008 (Αναθεωρημένη)
3η έδοση: Σεπτέμβριος 2009 (Τροποποιημένη)

Οι τόμοι είναι:

- ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΟ ΧΩΡΟ ΤΩΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΩΝ, ΕΡΕΥΝΩΝ ΚΑΙ ΣΠΟΥΔΩΝ

Εγκώμιο Απλής Λογικής

- ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΦΟΡΕΩΝ ΑΠΟ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑ – ΑΣΤΟΧΙΕΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

Σύντομη Παρουσίαση

- ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΥΠΟΒΑΘΡΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥΦΟΡΕΩΝ ΑΠΟ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑ

ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΦΟΡΕΙΣ

- ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΙΔΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΕΝΤΕΤΑΜΕΝΩΝ ΦΟΡΕΩΝ

- ΑΝΤΙΣΕΙΣΜΙΚΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ
Ειδικές Διατάξεις Οπλισμού και Τεχνικές Επισκευής

Σύνταξη, Κειμενογράφιση, Σχεδίαση και Μορφοποίηση: Α. Μπάκα

Εκτύπωση: ΕΜΠ
Τεχνική Επιμέλεια: Ν. Γκάνης, Ν. Δημάκης, Γ. Καραγκιοζόπουλος,
Μ. Σακελλάρης, Α. Χρυσανθόπουλος
 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Ο τόμος αυτός, όπως και οι άλλοι τόμοι, είναι αποτέλεσμα μιας σειράς
συνεχώς αναβαθμιζόμενων σημειώσεων για την επιβοήθηση των φοιτητών
στις απαιτήσεις των εκάστοτε διδασκόντων των μαθημάτων με αντικείμενο
το σκυρόδεμα οι οποίες τα τελευταία έξι χρόνια αναπροσαρμόζονται για να
συμβαδίσουν με τη διδασκαλία των μαθημάτων αυτών από τον συντάκτη
του βοηθήματος.
Δεν έχει βασιστεί σε άλλα βιβλία, ελληνικά ή ξένα, ή οποιεσδήποτε άλλες
πηγές, καθώς ο στόχος του δεν είναι η παρουσίαση πληροφοριών,
πινάκων, νομογραφημάτων, ή άλλων τεχνικών στοιχείων τα οποία
καλύπτονται από την υπάρχουσα βιβλιογραφία και τα οποία με τη
σύγχρονη ευρεία χρήση των υπολογιστών δεν είναι πλέον αναγκαία.
 ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΧΡΗΣΙΜΟΤΗΤΑ
ΤΟΥ ΒΟΗΘΗΜΑΤΟΣ
Όπως και στους άλλους τόμους καταβλήθηκε προσπάθεια η παρουσίαση των θεμάτων
να είναι αιτιολογική και συνεκτική και, γιαυτό, απλή και σύντομη στοχεύοντας να
παρουσιάσει τους «ελλείποντες κρίκους» οι οποίοι δυσχεραίνουν την κατανόηση των
ακαδημαίκών εγχειριδίων και κανονισμών και να δώσει τη δυνατότητα για ουσιαστική και
όχι επιφανειακή, μέσω πινάκων και νομογραφημάτων και κανονιστικών διατάξεων,
γνώση του αντικειμένου.
Διαρθρώνεται σε δύο μέρη με τα παρακάτω θέματα:

Ι: Σχεδιασμός Ειδικών Φορέων

Η μεθοδολογία σχεδιασμού των φορέων από οπλισμένο σκυρόδεμα στον πρώτο τόμο
του βοηθήματος βασίστηκε σε κάποιες παραδοχές και απλοποιήσεις.
Οι παραδοχές και οι απλοποιήσεις αυτές έχουν μια περιοχή ισχύος.
Στον τόμο αυτό αντιμετωπίζονται τα θέματα του σχεδιασμού των φορέων πέραν από
την περιοχή αυτή ισχύος. Αποτελείται από έξι Ενότητες:
Α. Επισκόπιση - Σύντομη Παρουσίαση
Β. Πλαισιακοί και Πτυχωτοί Φορείς- Κόμβοι
Γ. Φορείς με Μικρό Λόγο Διάτμησης (Κοντοί πρόβολοι - Υψίκορμοι Φορείς, Κοντά
Υποστυλώματα και χαμηλά Τοιχώματα)
Δ. Ε, Ζ . Διάτρηση, Λυγισμός, Πλάκες με Νευρώσεις
Παράρτημα: Ανακεφαλαίωση Σχεδιασμού Συνήθων φορέων
Αγκυρώσεις και Λεπτομέρειες Όπλισης

ΙΙ: Σχεδιασμός Προεντεταμένων Φορέων

Οι προεντεταμένοι φορείς αντιμετωπίζονται ως:
 Ιδιαίτεροι φορείς με ιδιαίτερο σχεδιασμό σ΄αντιστοιχία με την αντιμετώπιση των
ακαδημαίκών εγχειριδίων και
 Υποπερίπτωση των συνήθων οπλισμένων φορέων σ΄αντιστοιχία με την
αντιμετώπιση των σύγχρονων κανονισμών.
Αποτελείται από τέσσερις Ενότητες:
Α. Αρχή και Τεχνική της Προέντασης- Οι Αυξημένες Δυνατότητες και
τα Μειονεκτήματα
Β. Συμπεριφορά Προεντεταμένων Φορέων-Διαφοροποιήσεις από τους Συνήθεις
Φορείς: ΟΙ Ιδιαιτερότητες του Εφελκυόμενου Οπλισμού σε Θλιβόμενη περιοχή.
Γ. Αρχές Σχεδιασμού και Διαφοροποιήσεις από τους Συνήθεις Φορείς
Δ. Διαδοχικά Βήματα Σχεδιασμού

Σεπτέμβριος 2008
 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

ΜΕΡΟΣ Ι: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΙΔΙΚΩΝ ΦΟΡΕΩΝ

ΕΠΙΣΚΟΠΙΣΗ ΠΡΩΤΟΥ ΜΕΡΟΥΣ 1

Α. ΠΛΑΙΣΙΑΚΟΙ - ΠΤΥΧΩΤΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΚΑΙ ΚΟΜΒΟΙ
1. Περιγραφή - Περιοχή Εφαρμογής 6
2. Διαφοροποιήσεις από τους Ευθύγραμμους Φορείς 8
3. Προδιαστασιολόγηση και Στατική επίλυση 9
4. Η Ιδιαίτερη Σημασία των <κόμβων και οι Αυξημένες Απαιτήσεις 11
5. Αρχές Σχεδιασμού των Κόμβων 13
6. Τύποι Κόμβων 16
7. Σχεδιασμός Γωνιακών Κόμβων 17
8. Σχεδιασμός Κόμβων Τ και + 20
9. Λεπτομέρειες Όπλισης 22
10. Εναλλακτική Λύση για την Όπλιση των Κόμβων 26

Β. ΦΟΡΕΙΣ ΜΕ ΜΙΚΡΟ ΛΟΓΟ ΔΙΑΤΜΗΣΗΣ

ΚΟΝΤΟΙ ΠΡΟΒΟΛΟΙ-ΥΨΙΚΟΡΜΑ- ΚΟΝΤΑ ΥΠΟΣΤΥΛΩΜΑΤΑ
1. Η Κατηγοριοποίηση των Φορέων στους Κανονισμούς 30
2. Η Φαινομενικότητα της Κατηγοριοποίησης 31
3. Ο Λόγος Διάτμησης ως Καθοριστικό Μέγεθος της Συμπεριφοράς 32
4. Διαφοροποιήσεις στη Συμπεριφορά με βάση τις Αρχές της Μηχανικής 33
5. Διαφοροποίηση στη Συμπεριφορά με Βάση τις Διαφορές στο Προσομοίωμα 35
6. Εντοπισμός Προσομοιώματος με Βάση τη Σχεδίαση της Θλιπτικής Τροχιάς 38
7. Διαφοροποιήσεις στην Διάταξη και Διαμόρφωση του Οπλισμού 39
8. Σχεδιασμός Φορέων 42
9. Ανακεφαλαίωση του Σχεδιασμού Αμφιέρειστων και Συνεχών Φορέων 49
10. Ανακεφαλαίωση του Σχεδιασμού Κοντών Προβόλων 50
11. Διαφοροποιήσις στον Τύπο Αστοχίας 51
12. Διαφοροποιήσις για Φορείς με Λόγο Διάτμησης 2 52
13. Διαφοροποιήσεις στο Σχεδιασμό Φορέων με Σημείο Καμπής-
Κοντά Υποστύλωματα, Δοκοί Σύζευξης 54

Γ. ΔΙΑΤΡΗΣΗ
1. Η Έννοια της Διάτρησης 57
2. Ο Μηχανισμός της Διάτρησης 60
3. Σχεδιασμός σε Διάτρηση 63

Δ. ΛΥΓΙΣΜΟΣ
1. Η Έννοια «Λυγισμός» στους Φορείς από Ο.Σ. 68
2. Πρόσθετα Μεγέθη που Υπεισέρχονται στον Έλεγχο σε Λυγισμό 70
3. Πότε Απαιτείται έλεγχος σε Λυγισμό 74
4. Αναλυτική Διαδικασία Ελέγχου 75
5. Απλοποιημένη Μέθοδος Ελέγχου 78
6. Αριθμητική Εφαρμογή Ελέγχου 80
 E. ΔΟΚΙΔΩΤΕΣ ΠΛΑΚΕΣ
1. Περιγραφή, περιοχή Εφαρμογής, Διαμόρφωση Πλακών 83
2. Προδιαστασιολόγηση και Σχεδιασμός 86
3. Αριθμητική Εφαρμογή 87

ΜΕΡΟΣ ΙΙ: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΕΝΤΕΤΑΜΕΝΩΝ ΦΟΡΕΩΝ

ΕΠΙΣΚΟΠΙΣΗ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΜΕΡΟΥΣ 89

Α. ΑΡΧΗ ΚΑΙ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΡΟΕΝΤΕΤΑΜΕΝΩΝ ΦΟΡΕΩΝ
1. Οι περιορισμοί των Συνήθων Φορέων από Ο.Σ 99
2. Η Λύση του Προεντεταμένου Σκυροδέματος- Οι τρεις Οπτικές 100
3. Η Τεχνική της Προέντασης 103
4. Τύποι Προέντασης και Τεχνολογική Σύγκριση 105
5. Μειονεκτήματα Προεντεταμένων Φορέων 110
6. Υπομνήσεις από την Μηχανική 113

Β. ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΠΡΟΕΝΤΕΤΑΜΕΝΩΝ ΦΟΡΕΩΝ

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ Ο.Σ.
1. Η Ενότητα της Συμπεριφοράς Οπλισμένων και Προεντεταμένων Φορέων
Οι δύο Ισοδύναμες θεωρήσεις 114
2. Συμπεριφορά Φορέων με την Αύξηση του Φορτίου 117
3. Διαφοροποιήσεις στην Δύναμη του Οπλισμού – Η Έννοια των Απωλειών και Μειώσεων 120

Γ. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ
1. Οι Αυξημένες Απαιτήσεις Ακρίβειας - Τα δύο Στάδια Σχεδιασμού 123
2. Σχεδιασμός σε κατάσταση Λειτουργίας και Έλεγχος σε Κατάσταση Αστοχίας 125
3. Οι Δύο Μέθοδοι Σχεδιασμού 126
4. Διαδοχικά Βήματα Σχεδιασμού 127

Δ. ΔΙΑΔΟΧΙΚΑ ΒΗΜΑΤΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

1. Επιλογή Διατομής Φορέα 128
2. Επιλογή Χάραξης 130
3. Τιμές Δράσεων από τα Φορτία της Κατασκευής και την Προένταση 132
4. Επιλογή Χρόνου Προέντασης 136
5. Σχεδιασμός για Ορθή Ένταση σε Κατάσταση Λειτουργίας 137
6. Η Αλληλοεξάρτηση Μεγεθών και Διατομών 142
7. Σχεδιασμός για Λοξή Ένταση σε Κατάσταση Λειτουργίας 143
8. Έλεγχος Ορθών Τάσεων σε Κατάσταση Αστοχίας 147
9. Οι Πολυπλοκότητες των Κανονισμών - Οι διαφορετικές Οπτικές
που Εκλαμβάνονται ως Διαφορετικά Αντικείμενα 151
10. Έλεγχος Τέμνουσας σε Κατάσταση Αστοχίας 153
11. Οι Πολυπλοκότητες και οι Λανθασμένες Ερμηνείες Πειραμάτων 157
12. Σήμανση, Χαρακτηριστικά και Διαστασιολόγηση Τενόντων- Υπολογισμός Μειώσεων 158
13. Διάταξη τενόντων και Πλακών Αγκύρωσης 165
14. Οριστική Μελέτη 167
15 Σχεδιασμός Περιοχών Αγκύρωσης 169
16. Κατασκευαστικά Σχέδια 173
17. Οπλισμός Ρηγμάτωσης 174
18. Τα Πλεονεκτήματα των Υπερστατικών φορέων και τα Μειονεκτήματα της Προέντασής τους
19. Μεθοδολογία Επίλυσης προβλημάτων Σχεδιασμού 175
20. Αριθμητικές Εφαρμογές
1: Σχεδιασμός σε Κατάσταση Λειτουργίας 177
2: Διαστασιολόγηση Προεντεταμένης Δοκού 180
3: Έλεγχος Ορθών Τάσεων σε Κατάσταση Αστοχίας 182
4 και 5: Έλεγχος Λοξού Εφελκυσμού – Έλεγχος Τέμνουσας 184
6 και 7: Υπολογισμός Μειώσεων και Απωλειών Προέντασης 188
7. Συνθετική Εφαρμογή 192
 ΕΠΙΣΚΟΠΙΣΗ ΠΡΩΤΟΥ ΜΕΡΟΥΣ
Η μεθοδολογία σχεδιασμού των συνήθων γραμμικών φορέων που αναπτύχθηκε στον πρώτο τόμο
στηρίζεται σε κάποιες βασικές παραδοχές και απλοποιήσεις.
Οι παραδοχές και οι απλοποιήσεις αυτές έχουν μια περιοχή ισχύος.
Στον τόμο αυτό αντιμετωπίζονται τα ίδια θέματα σχεδιασμού πέραν από την περιοχή αυτή ισχύος.

 Οι διαμήκεις οπλισμοί διατάσσονται στα

1. Παραδοχές και Απλοποιήσεις
Στους Συνήθεις Γραμμικούς Φορείς
Ο σχεδιασμός του Φ.Ο. των κτισμάτων στη-
ρίχθηκε στις παρακάτω παραδοχές και απλο-
ποιήσεις.
Α. Ο Φέροντας οργανισμός αποτελείται
Από διακριτά επί μέρους μέλη, τους
επί μερους φορείς.
 Η διάκριση των φορέων γίνεται με βάση την
αλλαγή της διεύθυνσης και των διαστάσεων
του φέροντα οργανισμού και οι επί μέρους
φορείς προκύπτουν ευθύγραμμοι.
 Τα οριζόντια μέλη σχεδιάζονται ως
συνεχείς δοκοί (ή πλάκες) και τα
κατακόρυφα ως αμφίπακτοι στύλοι.
 Τα οριζόντια μέλη σε μια στάθμη του Φ.Ο
σχεδιάζονται μόνον για τα φορτία της
στάθμης αυτής.
 Δεν απαιτείται ιδιαίτερος σχεδιασμός των
θέσεων συνάντησης οριζόντιων και
κατακόρυφων μελών.
Β. Κρίσιμα μεγέθη για την ασφάλεια
του Φέροντα Οργανισμού είναι οι αντοχές
των φορέων του.
Γ. Ο υπολογισμός της καμπτικής αντοχής
Βασίζεται στην επιπεδότητα των
διατομών,
δηλ. ότι το διάγραμμα των ορθών
παραμορφώσεων καθ΄ύψος του φορέα είναι
γραμμικό.
 Η θέση του φορτίου, επάνω, κάτω ή
ενδιάμεσα του φορέα δεν μεταβάλλει το
σχεδιασμό του.
πέλματα των φορέων.
Δ. Τα στατικά μεγέθη, οι δράσεις, των
φορέων υπολογίζονται στον
απαραμόρφωτο φορέα.
Ε. Οι στηρίξεις των φορέων εκτείνονται
σ΄ όλο το μήκος τους.
Z. Oι πλάκες είναι ολόσωμες και για το
σχεδιασμό τους αρκεί ο σχεδιασμός
διαδοκίδας πλάτους 1 m κατά το άνοιγμά
τους.
2. Διαφοροποιήσεις στους Ειδικούς
Φορείς
Στον τόμο αυτό εντοπίζεται η περιοχή ισχύος
των παραπάνω παραδοχών και οι διαφορο-
ποιήσεις του σχεδιασμού στην περιοχή που δεν
ισχύουν οι παραδοχές αυτές.
Προκύπτουν τα παρακάτω επιμέρους αντικεί-
μενα που αποτελούν την περιεχόμενο του
τόμου αυτού.
Α. Πλαισιακοί Φορείς
Ο φέροντας οργανισμός (Φ.Ο) ενός κτίσματος
είναι ένα χωρικό πλαίσιο.
Η μεταβίβαση της επιπόνησης από μέλος σε
μέλος του Φ.Ο γίνεται μέσω των μετακινήσεων,
στροφών και μετατοπίσεων, στις θέσεις
συνάντησης των επί μέρους μελών του φέροντα
οργανισμού, στους κόμβους του.
Στην περίπτωση κατακόρυφων φορτίων η
μετάθεση των κόμβων είναι, όπως φαίνεται στο
σχήμα, αμελητέα. Η μεταφορά των φορτίων
από μέλος σε μέλος επιτελείται, κυρίως
μέσω στροφών στις θέσεις των κόμβων.
Κατ΄ αυτόν τον τρόπο, τα μέλη του Φ.Ο. επι-
πονούνται:
 άμεσα από τα φορτία που ασκούνται
σ΄αυτά και
 έμμεσα από τις στροφές στη θέση των
κόμβων που προκαλούνται από τη δράση
φορτίων σε γειτονικά μέλη.
Q2
A Β
Β μεγάλο, και, γι΄αυτό, και οι γωνίες απόκλισής του
Q1
Q1
Διακρίνονται οι παρακάτω περιπτώσεις:
Περίπτωση Α: Σχεδιασμός Μελών ως
Γραμμικών
 Το άνοιγμα l του οριζόντιου μέλους ΑΒ
στο σχήμα είναι σχετικά μικρό και η ροπή
αδρανείας του J σχετικά μεγάλη
Στην περίπτωση αυτή το βέλος του φορέα θα
είναι μικρό και, γι΄αυτό, και οι γωνίες απόκλισής
του στις στηρίξεις του θα είναι μικρές.
 Το μήκος l του κατακόρυφου μέλους είναι
σχετικά μεγάλο και η ροπή αδρανείας του J
σχετικά μικρή
Στην περίπτωση αυτή το κατακόρυφο μέλος
μπορεί εύκολα να στρέφεται, άρα η αντίστασή
του στην επιβαλλόμενη στροφή από το οριζόντιο
μέλος θα είναι μικρή και, γι αυτό:
 Η ένταση των κατακόρυφων μελών λόγω
των στροφών των οριζόντιων μελών είναι
αμελητέα και τα οριζόντια μέλη μπορούν να
σχεδιάζονται ανεξάρτητα από τα
κατακόρυφα μέλη ως συνεχείς φορείς.
 Η ένταση που μεταβιβάζεται μέσω των
υποστυλωμάτων στα οριζόντια μέλη σε άλλη
στάθμη του Φ.Ο είναι αμελητέα και τα
οριζόντια μέλη σε μια στάθμη του φέροντα
οργανισμού μπορούν να σχεδιάζονται
μόνον για τα φορτία της στάθμης αυτής.
Περίπτωση Β: Σχεδιασμός Μελών ως
Πλαισίων
 Το άνοιγμα l του οριζόντιου μέλους ΑΒ
στο σχήμα είναι μεγάλο και η ροπή
αδρανείας του J σχετικά μικρή,
Στην περίπτωση αυτή το βέλος του θα είναι
στις στηρίξεις του θα είναι μεγάλες.
 Το μήκος l του κατακόρυφου μέλους είναι
σχετικά μικρό και η ροπή αδρανείας του J
σχετικά μεγάλη
Στην περίπτωση αυτή το κατακόρυφο μέλος
μπορεί δύσκολα να στρέφεται, άρα η αντίστασή
του στην επιβαλλόμενη στροφή από το οριζόντιο
μέλος θα είναι μεγάλη και γι αυτό:
 Η ένταση των κατακόρυφων μελών λόγω
των στροφών των οριζόντιων μελών είναι
σημαντική, τα οριζόντια και τα κατακόρυφα
μέλη πρέπει να σχεδιάζονται ως ενιαίοι
φορείς, ΠΛΑΙΣΙΑ.
Η Απαίτηση για Σχεδιασμό των Κόμβων
Τα σημεία συνάντησης οριζόντιων και
κατακόρυφων μελών, οι κόμβοι, αποτελούν
στους φορείς αυτούς την πιο κρίσιμη περιοχή
σχεδιασμού γιατί:
 εντείνονται με τη συνισταμένη των εντάσεων
των οριζόντιων και των κατακόρυφων μελών,
 ενδεχόμενη αστοχίας τους σηματοδοτεί
αστοχία και των μελών που συντρέχουν
σ΄αυτούς
 η αποκατάστασή τους είναι ιδιαίτερα
δυσχερής ως εκ της θέσεώς τους.
Υπενθύμιση:
Για να ενταθεί ένα σώμα πρέπει η μετακίνηση
(μετατόπιση είτε στροφή) στην οποία υπόκειται να
παρεμποδίζεται.
Η έντασή του είναι τόσο πιο μεγάλη όσο πιο μεγάλη
είναι η αντίστασή του στην μετακίνηση αυτή.
Β. Kοντοί Πρόβολοι και Υψίκορμοι Δοκοί
Όπως φαίνεται στο σχήμα, η εγκάρσια διατομή
ενός φορέα υπό καμπτοδιατμητική επιπόνηση
υφίσταται λόγω της τέμνουσας εγκάρσια μετα-
τόπιση και λόγω της ροπής στροφή κατά μήκος
του κεντροβαρικού άξονά του.
 Λόγω της συνύπαρξης των δυο αυτών
μετακινήσεων η εγκάρσια διατομή κατά την
επιπόνιση του φορέα θα είναι στρεβλωμένη
και το διάγραμμα παραμορφώσεων
καμπυλωμένο, όπως στο σχήμα και όχι
γραμμικό.
Στις συνήθεις δοκούς και στύλους το μήκος τους
είναι σημαντικά μεγαλύτερο από τις διαστάσεις
της διατομής τους, (γραμμικοί φορείς) και η
δρώσα τέμνουσα είναι σχετικά μικρή.
Γι΄αυτό, αμελείται η βύθιση της διατομής που
οφείλεται στην τέμνουσα. Η διατομή θεωρείται
ότι μόνο στρέφεται και, άρα, παραμένει επίπεδη.
Σε φορείς, όμως, με μικρό άνοιγμα (σε σχέση με
το ύψος τους), σε υψίκορμους φορείς, η
τέμνουσα είναι μεγάλη.
Η βύθιση της διατομής λόγω της τέμνουσας δεν
μπορεί να παραλειφθεί και το διάγραμμα των
παραμορφώσεων είναι, όπως φαίνεται στο
σχήμα καμπύλο.
v M
[ε]
Λόγω της μεταβολής αυτής του διαγράμματος
παραμορφώσεων και τάσεων προκύπτουν ση-
μαντικές αλλαγές στο σχεδιασμό των φορέων
αυτών, όπως:
 Ο σχεδιασμός διαφοροποιείται ανάλογα
με τη θέση του φορτίου,
 οι οπλισμοί δεν τίθενται κατ΄ανάγκη στα
πέλματα του φορέα.
 η έντασή τους είναι περίπου σταθερή
σ΄όλο το άνοιγμα του φορέα και άρα
έχουν αυξημένες απαιτήσεις αγκύρωσής
τους, κλ.π.
Δ. Λυγηροί Φορείς
Οι δράσεις σε συνήθεις φορείς στους οποίους
συνυπάρχει καμπτική ροπή και αξονική, όπως
στα υποστυλώματα, υπολογίζονται θεωρώντας
τον φορέα απαραμόρφωτο.
Κατά την επιβολή, όμως, των φορτίων ο φορέας
παραμορφώνεται και το κέντρο βάρους της
διατομής του φορέα στο οποίο ασκείται το
αξονικό φορτίο είναι μετατοπισμένο, λόγω του
βέλους του φορέα, όπως φαίνεται στο σχήμα.
Λόγω της μετατόπισης αυτής ο φορέας στην
κρίσιμη διατομή του επιπονείται και με πρόσθετη
καμπτική ροπή ίση με το γινόμενο της αξονικής
επί την μετατόπιση του φορτίου.
Στα συνήθη υποστυλώματα το βέλος δ είναι
μικρό και η πρόσθετη ροπή ΔΜ = Ν.δ δεν λαμ-
βάνεται υπόψη κατά το σχεδιασμό τους.
δ Ρ ΝΑ = Ρ
ΜΑ = Ρ.δ
δ
ο
Α Διατομή στη θέση Α
Μετατόπιση του φορτίου Ρ στη διατομή
της βάσης του υποστυλώματος κατά δ
Στην περίπτωση, όμως, λυγηρών φορέων, η
πρόσθετη ροπή ΔΜ είναι σημαντική και πρέπει
να ληφθεί υπόψη, δηλαδή η στατική επίλυση
πρέπει να γίνει για τον παραμορφωμένο φορέα
(στατική 2ης τάξεως).
 Ο ακριβέστερος αυτός υπολογισμός των
δράσεων λυγηρών φορέων στην περίπτωση
συνύπαρξης αξονικού φορτίου είναι γνωστός
με τον όρο «λυγισμός».
Ε. Φορείς υπό Διάτρηση με συνδετήρες στην περιοχή της κωνοειδούς
Όταν η στήριξη ή το φορτίο ενός φορέα δεν ρωγμής.
εκτείνεται σ΄όλο το πλάτος του, η λοξή
διατμητική ρωγμή προς τη μία διεύθυνση
συναντάται με τη λοξή διατμητική ρωγμή προς
την κάθετη διεύθυνση.
Κατ΄αυτόν τον τρόπο, στη θέση της στήριξης ή
του φορτίου υπάρχει ο κίνδυνος να αποκοπεί
κώνος σκυ-ροδέματος, όπως φαίνεται στο σχή-
μα.
Για την αποφυγή της αστοχίας αυτής απαιτείται
είτε μεγάλο πάχος του φορέα, είτε τοπική όπλιση
 Ενότητα A
ΠΛΑΙΣΙΑΚΟΙ-ΠΤΥΧΩΤΟΙ ΦΟΡΕΙΣ ΚΑΙ ΚΟΜΒΟΙ

1. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ - ΠΕΡΙΟΧΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ

1.1 Διάκριση Πλαισιακών και Σε συνήθη κτιριακά έργα πλαίσια συνιστούν τα
Πτυχωτών Φορέων- Ονοματολογία οριζόντια και κατακόρυφα μέλη του φέροντα
οργανισμού όταν πρέπει να σχεδιαστούν ως
Πλαισιακοί είναι τεθλασμένοι γραμμικοί φορείς, ενιαίος φορέας.
όπως φαίνεται στο Σχ. 1(α), και πτυχωτοί φορείς
είναι τεθλασμένοι επιφανειακοί φορείς, όπως
φαίνεται στο Σχ. 1(β).

Σχ. 2 Φορέας με μικρή απόκλιση

από την ευθυγραμμία
(α)
Τα οριζόντια μέλη δηλώνονται ως τα ζυγώματα
του πλαισίου και τα κατακόρυφα ως οι στύλοι
του πλαισίου.
Τα σημεία συνάντησης των μελών του πλαισίου
δηλώνονται ως κόμβοι.

1.2 Πότε Απαιτείται Ενιαίος Σχεδιασμός

Οριζόντιων και Κατακόρυφων Μελών
(β)
ως Πλαισίων
Σχ. 1 Φορείς (α) πλαισιακοί και (β) πτυχωτοί
Τα κατακόρυφα μέλη επιπονούνται:
Όταν η γωνία απόκλισης από την ευθυγραμμία  Άμεσα από τα φορτία πουν δρουν σ΄αυτά
είναι μικρή, π.χ. μικρότερη από 10 ο, μπορούν να και
αντιμετωπιστούν ως γραμμικοί φορείς, οπως
 Έμμεσα από τις μετατοπίσεις και στροφές
φαίνεται στο Σχ. 2, καθώς, όπως σχολιάζεται
που ασκούνται στα άκρα τους από τα φορτία
στο κεφ. 3, οι διαφοροποιήσεις από τους γραμ-
στα οριζόντια μέλη, όπως φαίνεται στο Σχ.
μικούς φορείς είναι μικρές.
3.
Τυπική περίπτωση πτυχωτών φορέων με μικρή
φ
απόκλιση από την ευθυγραμμία είναι οι συνήθεις
σκάλες. φ
Τυπική περίπτωση πλαισιακών φορέων με μικρή
απόκλιση από την ευθυγραμμία είναι φορείς, οι
οποίοι, όπως φαίνεται στο Σχ. 2, αποκλίνουν
από την ευθυγραμμία λόγω μεταβολής της Σχ. 3 Στροφή στα άκρα του κατακόρυφου μέλους
διατομής τους στα διάφορα τμήματά τους. λόγω της φόρτισης του οριζόντιου
Όταν η έμμεση επιπόνηση είναι μικρή μπορούν
τα οριζόντια και τα κατακόρυφα μέλη του Φ.Ο να
σχεδιάζονται ανεξάρτητα, όπως φαίνεται στο
Σχ. 4.
Σχ. 4 Ανεξάρτητος σχεδιασμός οριζόντιων
και κατακόρυφων μελών του Φ.Ο.
Όταν η έμμεση επιπόνηση είναι σημαντική δεν
είναι δυνατός ο ανεξάρτητος σχεδιασμός οριζόν-
τιων και κατακόρυφων μελών. Πρέπει να σχε-
διαστούν ως ενιαίος φορέας, πλαίσιο.
Η έμμεση επιπόνηση ενός μέλους είναι τόσο πιο
σημαντική όσο:
 πιο μεγάλες είναι οι επιβαλλόμενες
μετατοπίσεις και στροφές στα άκρα του
 πιο μεγάλη είναι η αντίσταση του στις
μετατοπίσεις και στροφές αυτές
Μεγάλες είναι οι μετατοπίσεις στα κατακόρυφα
μέλη στην περίπτωση οριζόντιων φορτίων,
όπως στην περίπτωση σεισμού ή ανέμου, όπως
φαίνεται στο Σχ. 5.
Σχ. 5 Παραμόρφωση Φ.Ο για
οριζόντια φορτία
Στην περίπτωση των κατακόρυφων φορτίων οι
μετατοπίσεις είναι, εν γένει, όπως φαίνεται στο
Σχ. 6, αμελητέες.
Οι στροφές είναι μεγάλες όταν το βέλος τους
είναι μεγάλο. Το βέλος τους είναι μεγάλο όταν:
 Το άνοιγμα l του οριζόντιου μέλους είναι
μεγάλο και
η ροπή αδρανείας του J σχετικά μικρή
Q2
Γ Δ Q1
A Β
Σχ. 6 Παραμόρφωση Φ.Ο. για
κατακόρυφα φορτία
Η αντίσταση των κατακόρυφων μελών στις
επιβαλλόμενες στροφές είναι μεγάλη, όταν
μπορούν δύσκολα να στρέφονται. Δύσκολα
μπορούν να στρέφονται όταν:
 Το μήκος l του κατακόρυφου μέλους είναι
σχετικά μικρό και
 η ροπή αδρανείας του J σχετικά μεγάλη
 2. ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΥΘΥΓΡΑΜΜΟΥΣ ΦΟΡΕΙΣ
2.1 Η Ανάπτυξη Φυσικών Στηρίξεων
στις Θέσεις Απόκλισης
Το πλαίσιο στο σχήμα 7(α) μπορεί να ειδωθεί ως
το αποτέλεσμα προοδευτικής απόκλισης από
την ευθυγραμμία ενός ευθύγραμμου φορέα,
όπως φαίνεται στο σχήμα 7(β).
(α)
(β)
Σχ. 7 Πορεία από τον (α) ευθύγραμμο στον
πλαισιακό και (β) από τον πλαισιακό
στον συνεχή
Όταν υπό τη δράση του φορτίου ο φορέας τείνει
να ευθυγραμμιστεί, όπως φαίνεται στο Σχ. 7(α)
στις θέσεις της απόκλισης από την ευθυγραμμία,
στους κόμβους, παρεμποδίζεται η βύθιση, το
βέλος του φορέα. Οι θέσεις αυτές λειτουργούν
ως στηρίξεις για το φορέα και αναπτύσσεται
κατάσταση συνεχούς υπερστατικού φορέα,
όπως φαίνεται στο Σχ. 7(β).
Η κατάσταση αυτή δεν αναπτύσσεται όταν υπό
τη δράση του φορτίου ο φορέας τείνει να
διπλώσει, όπως φαίνεται στο Σχ. 8.
Σχ. 8 Θέση απόκλισης από την ευθυγραμμία
που δεν λειτουργεί ως στήριξη
Στο Σχ. 9 φαίνεται κεκλιμένος φορέας στον
οποίο συναντώνται και οι δύο παραπάνω
λειτουργίες της θέσης απόκλισης από την
ευθυγραμμία.
2.2 Η Ανάπτυξη Αρνητικών Ροπών
και Αξονικής Δύναμης στο Ζύγωμα
Στις θέσεις απόκλισης από την ευθυγραμμία,
λόγω του ρόλου τους ως στηρίξεων, ανα-
πτύσσεται αρνητική ροπή.
Σχ. 9 Φορέας με διαφορετικές λειτουργίες του
σημείου καμπής
Κατ΄αυτόν τον τρόπο, όπως φαίνεται στο Σχ. 10:
 Η θετική ροπή στο ζύγωμα προκύπτει
μικρότερη απ΄αυτήν αντίστοιχου
αμφιέρειστου φορέα.
Υπό τη δράση του φορτίου του ο τεθλασμένος
φορέας τείνει να εκταθεί (ευθυγραμμιστεί), όπως
φαίνεται στο 7, ή να συσταλεί (διπλώσει), όπως
φαίνεται στο Σχ. 8. Αν στις ακραίες στηρίξεις του
φορέα παρεμποδίζεται αυτή η μετακίνησή του:
 Αναπτύσσεται αξονική δύναμη, θλιπτική
(όταν παρεμποδίζεται η έκτασή του) ή
εφελκυστική (όταν παρεμποδίζεται η
συστολή του).
2.3 Η Απαίτηση Μικρότερου Ύψους
στο Ζύγωμα
Το ύψος του ζυγώματος προκύπτει μικρότερο
απ΄αυτό αντίστοιχου αμφιέρειστου φορέα, λόγω:
 της μείωσης της δρώσας ροπής στο ζύγωμα
 της αύξησης της καμπτικής αντοχής του
ζυγώματος στην περίπτωση ανάπτυξης
θλιπτικής αξονικής (βλ. κεφ.3).
 3. ΠΡΟΔΙΑΣΤΑΣΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΑΤΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗ
3.1 Προδιαστασιολόγηση Ζυγώματος
Πλάτος: Επιλέγεται μεγαλύτερο από 0,25 m
(που είναι το σύνηθες πλάτος για δοκούς),
λόγω του αναμενόμενου μεγαλύτερου αριθμού
ράβδων (λόγω της μεγαλύτερης ροπής).
Για μικρά σχετικά ανοίγματα επιλέγεται πλάτος
ίσο με 0,30 m ή 0,40 m.
Υψος:
Ακολουθούνται τα παρακάτω βήματα:
1. Αμελείται η (συνήθως) ευνοϊκή δράση της
αναπτυσσόμενης αξονικής και το ζύγωμα
επιλύεται ως αμφίπακτος φορέας
2. Υπολογίζεται το d από την ανίσωση
ασφαλείας
 Vsd < VRd2
ώστε να μην αστοχήσει ο λοξός θλιπτήρας.
3. Eκτιμάται μια λογική τιμή του Αs1, π.χ
Αs1= 10Φ16 = 10.2,0.10-4 = 20.10-4 m2 και
υπολογίζεται το απαιτούμενο d από τη
σχέση:
 Μsd = As.fsd.0,9d
4. Κρατείται η μεγαλύτερη τιμή του d.
Σημείωση:
Επειδή θα υπάρχει σημαντικός θλιβόμενος
οπλισμός, όπως και σ΄ ολα τα δοκάρια, δεν έχει
νόημα να προκύψει το d θέτοντας μsd=μlim
(ώστε να μην προκύψει θλιβόμενος οπλισμός.
Για λόγους πλαστιμότητας θα απαιτηθεί να
είναι: εs1> εΥ.
3.2 Προδιαστασιολόγηση Στύλου
Πλάτος: Συνήθως κρατείται το ίδιο με το
πλάτος του ζυγώματος.
Υψος:
Ακολουθούνται τα παρακάτω βήματα:
1. Για λόγους πλαστιμότητας (απαιτείται για
τον αντισεισμικό σχεδιασμό) τα
υποστυλώματα διαστασιολογούνται ώστε
για συνδυασμό αξονικής δύναμης Νsd και
ροπής Μsd να ισχύει εs1> εy (όσο
2. μεγαλύτερο είναι το εs1 τόσο μεγαλύτερη
είναι η παραμορφωσιμότητα του στοιχείου).
Για να εξασφαλιστεί αυτό οι διαστάσεις τους
επιλέγονται ώστε να ισχύει :
 Νsd ≤ 0,35 NRdu= 0,40. bh. 0,85.fcd
(Το 0,85 είναι μειωτικός συντελεστής της
συμβατικής αντοχής γιατί η ταχύτητα επιβολής
των φορτίων στην κατασκευή είναι πολύ πιο
αργή απ΄αυτήν κατά τη συμβατική διαδικασία
προσδιορισμού της συμβατικής αντοχής fcd).
Το 0,40 είναι καλή προσέγγιση για ποιότητα
χάλυβα S500. Για χάλυβα S400 τίθεται 0,35.
Άρα, το εμβαδόν του υποστυλώματος b.h
προκύπτει από τη σχέση:
b.h ≥ Nsd /(0.40. 0,85fcd) ≥ 0,30.0,30 m (1)
ΑΙΤΙΟΛΟΓΗΣΗ ΣΧΕΣΗΣ (1)
Για συνδυασμό αξονικής και ροπής η
καμπτική αντοχή ενός στοιχείου με δεδομένη
διατομή και οπλισμό δεν είναι μία συγκεκριμένη
τιμή, όπως στην περίπτωση της καθαρής
κάμψης (ίση με MRdu=As1.fsd.0,9d), αλλά συν-
άρτηση της Νsd.
Τη γραφική παράσταση αυτής της συνάρτησης
αποτελεί το διάγραμμα αλληλεπίδρασης που
έχει τη μορφή στο Σχ. 10.
Ν
ΝRdu
0,4ΝRdu Β
Α M
Σχ. 10 Διάγραμμα αλληλεπίδρασης Μ και Ν
 Το σημείο Α αντιστοιχεί στην καμπτική
ικανότητα της διατομής του φορέα όταν
επιπονείται σε καθαρή κάμψη,
 Το σημείο Β αντιστοιχεί στη μέγιστη
καμπτική ικανότητα της διατομής, η οποία
όπως φαίνεται στο διάγραμμα προκύπτει
όταν συνυπάρχει και αξονική (θλιπτική)
δύναμη.
 Η τιμή της αξονικής για την οποία προκύπτει
αυτή η μέγιστη ικανότητα για συνήθεις
ποιότητες υλικών και συμμετρικό οπλισμό
είναι της τάξεως του 35% της μέγιστης
αξονικής ικανότητας της διατομής. Για την
τιμή αυτή, για ποιότητα χάλυβα S500 είναι
εs1 = εy.
 Για μεγαλύτερες τιμές της
-αξονικής, αυξάνει η Fcd, άρα
αυξάνει το x και, γι΄αυτό,
μειώνεται η εs1 πέραν από
την εy και για αρκετά μεγάλες
τιμές της Νsd γίνεται θλιπτική.
3. Επιλέγεται τιμή ώστε ο λόγος των ροπών
αδρανείας ζυγώματος και στύλου να είναι
τέτοιος ώστε να είναι αρκετά μεγάλη η
αρνητική ροπή στο ζύγωμα και να μειωθεί η
θετική ροπή στο άνοιγμα και να επιτρέψει
μικρό ύψος.
4. Κρατείται η μεγαλύτερη τιμή από τα
παραπάνω.
Γι αυτό, ο υπολογισμός απαιτεί περισσότερα
από ένα στάδια:
1. Προεκλογή διαστάσεων και ποσότητας
οπλισμού.
2. Υπολογισμό δυσκαμψιών για την παραπάνω
διαστασιολόγηση και όπλιση.
3. Στατική επίλυση και υπολογισμό των
στατικών μεγεθών.
4. Σχεδιασμό με βάση τα στατικά μεγέθη και
εύερεση απαιτούμενων διαστάσεων και
οπλισμού.
5. Σύγκριση διαστάσεων και οπλισμού με αυτά
στο βήμα 1.
Αν υπαρχει σημαντική απόκλιση, επανάληψη
των σταδίων 2 έως 4 με τις νέες δυσκαμψίες
κ.ο.κ

2.3 Στατική Επίλυση

Κάθε μέλος του πλαισίου επιπονείται, εν γένει,
με ροπή Μ, αξονική Ν και τέμνουσα V.
Ο υπολογισμός της τιμής τους γίνεται σε τρία
βήματα:
 Υπολογίζονται οι ροπές στα άκρα κάθε
μέλους.
 Από τις εξισώσεις ισορροπίας σε κάθε
μέλος προκύπτουν οι τέμνουσες στα άκρα
του.
 Με γνωστές τις ροπές και τις τέμνουσες
προκύπτουν από την ισορροπία στους
κόμβους, όπως φαίνεται στο Σχ. 11, οι
αξονικές δυνάμεις σε κάθε μέλος.
Για τον υπολογισμό των ροπών στα άκρα κάθε Σχ. 11 Ισορροπία στους κόμβους πλαισίου
μέλους (βήμα 1) απαιτούνται οι δυσκαμψίες των
μελών του πλαισίου.
Οι δυσκαμψίες είναι συνάρτηση των διαστά-
σεων της διατομής και της ποσότητας του
οπλισμού οι οποίες είναι συνάρτηση των τιμών
των ροπών.
 5. H ΙΔΙΑΙΤΕΡΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΤΩΝ ΚΟΜΒΩΝ ΚΑΙ
ΟΙ ΑΥΞΗΜΕΝΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΤΟΥΣ
Η Ιδιαίτερη Σημασία των Κόμβων
Ο ορθός σχεδιασμός των κόμβων είναι
ιδιαίτερα κρίσιμος για τους παρακάτω λόγους:
 Αστοχία των κόμβων συνεπάγεται αστοχία
και των γραμμικών μελών που συντρέχουν
σ΄αυτόν.
 Λόγω της περιορισμένης έκτασής τους και
της θέσης τους σε περίπτωση αστοχίας
τους η αποκατάστασή τους είναι δυσχερής
και επισφαλής.
 Οι κόμβοι είναι οι περιοχές αγκύρωσης των
διαμήκων ράβδων των γραμμικών μελών
και ενδεχόμενη ρηγμάτωσή τους εξασθενεί
τη συνάφεια σκυροδέματος και οπλισμού με
συνέπεια οι ράβδοι του οπλισμού να μην
μπορούν ν΄αναπτύξουν τη μέγιστη δυνατή
τάση τους και, ως εκ τούτου, τα γραμμικά
μέλη να μην μπορούν ν΄αναπτύξουν την
πλήρη φέρουσα ικανότητά τους για την
οποία έχουν σχεδιαστεί.
 Εκτεταμένη ρηγμάτωση των κόμβων μειώνει
τη δυσκαμψία τους και αυξάνει τις
αποκλίσεις των κατακόρυφων στοιχείων
επαυξάνοντας τα φαινόμενα 2ης τάξεως και
τον κίνδυνο αστοχίας λόγω λυγισμού τους.
4.2 Η Αυξημένη Επιπόνηση
των Κόμβων
Η επιπόνηση στην περιοχή των κόμβων είναι
ιδιαίτερα δυσμενής για τους παρακάτω λόγους:
 Οι κόμβοι έντείνονται με τη συνισταμένη
ένταση των γραμμικών μελών που
συντρέχουν σ΄αυτούς, όπως φαίνεται στο
Σχ. 1.
Σχ. 12 Αυξημένη επιπόνηση κόμβου με τη
συνισταμένη ένταση των μελών του
 Η επιπόνησή τους είναι κατά τη διεύθυνση
της διαγωνίου τους και, γιαυτό, απαιτείται
ιδιαίτερη προσοχή στο πάχος της
επικάλυψης του οπλισμού στην εισέχουσα
γωνία, όπως φαίνεται στο Σχ. 2(α).
(α) (β)
Σχ.13 (α) Κίνδυνος αποκόλλησης της
επικάλυψης στις εισέχουσες γωνίες,
(β) τοπική επιπόνηση του
σκυροδέματος
 Λόγω της αναγκαστικής απόκλισης από την
ευθυγραμμία των διαμήκων οπλισμών, το
σκυρόδεμα επιπονείται τοπικά με δυνάμεις
άντυγας, όπως φαίνεται στο Σχ.13(β) και
απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή στις
λεπτομέρειες όπλισης (ακτίνες
καμπύλωσης).
4.3 Οι Αυξημένες Κατασκευαστικές
Δυσχέρειες
Λόγω της αυξημένης επιπόνησής τους και της
περιορισμένης έκτασής τους, η ποσότητα του
οπλισμού που προκύπτει από το σχεδιασμό
τους είναι ιδιαίτερα μεγάλη.
Η διάταξη όλων των ράβδων του οπλισμού, η
ορθή αγκύρωσή τους και εν συνεχεία η ορθή
σκυροδέτηση των κόμβων είναι ένα από τα
μεγαλύτερα κατάσκευαστικά προβλήματα το
οποίο μέχρι σήμερα δεν έχει αντιμετωπιστεί
ικανοποιητικά.
4.4 Εναλλακτικές Μέθοδοι
Για την αντιμετώπιση των κατασκευαστικών
προβλημάτων στην περιοχή των κόμβων έχουν
προταθεί λύσεις, όπως η τοπική χρήση του
(ιδιαίτερα δαπανηρού) ινωπλισμένου σκυ-
ροδέματος ή χρήση του (υπό ανάπτυξη) αυτο-
συμπυκνούμενου σκυροδέματος), οι οποίες, Στα πλαίσια διπλωματικών εργασιών του ερ-
όμως, δεν έχουν υιοθετηθεί στην πράξη. γαστηρίου σκυροδέματος του ΕΜΠ, έχει
εντοπιστεί η λύση μιας άλλης διάταξης του
Στην πράξη συνήθης πρακτική είναι να μην
οπλισμού η οποία σχολιάζεται στο κεφ. 7.
τοποθετείται όλος ο οπλισμός που προκύπτει
από το σχεδιασμό τους με συνέπεια μειωμένη
αντοχή τους.
 5. AΡΧΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΤΩΝ ΚΟΜΒΩΝ

5.1 Κριτήριο Σχεδιασμού: τικών τάσεων στοv κόμβο.

Να μην Αστοχήσει ο Κόμβος
Επειδή οι κόμβοι είναι οι περιοχές αγκύρωσης
των διαμήκων ράβδων των γραμμικών μελών
και, όπως σχολιάστηκε στο κεφ. 4.1, ενδε-
χόμενη αστοχία τους έχει εκτεταμένες συνέπει-
ες και η επισκευή τους είναι ιδιαίτερα δυσχερής
και επισφαλής, η διαστασιολόγηση και η όπλι-
σή τους βασίζεται στον περιορισμό της ρηγ-
μάτωσής τους ώστε να αποφευχθεί η αστοχία
τους.
Γιαυτό, μολονότι σχεδιάζονται για τα φορτία
αστοχίας το φυσικό προσομοίωμά τους δεν
είναι αυτό της αστοχίας τους, όπως στην
περίπτωση των γραμμικών μελών.
Σε οριζόντια τομή στο μέσον του κόμβου, όπως
φαίνεται στο Σχ. 14, οι διατμητικές τάσεις τ
αντιστοιχούν σε δρώσα τέμνουσα Τd ίση με τη
συνισταμένη των οριζόντιων δυνάμεων στο
τμήμα το υπερκείμενο της τομής.
Για τον κόμβο στο Σχ. 14 είναι:
Τd = (Fcd + Fsd) - Vsdc =>
Τd = fsd(Αs1l+ As1r)/z - Vsdc (1) ή
l r c
Τd = (Μsd + Msd )/z -Vsd (1α)
H τιμή της διατμητικής δύναμης Τd διαφέρει
ανάλογα με τον τύπο του κόμβου, όπως
σχολιάζεται στο κεφ. 6.

5.2 Εντατική Κατάσταση στον Κόμβο

Η εντατική κατάσταση του κόμβου αντιστοιχεί σ΄ Vsd c
C
αυτήν δίσκου, καθώς οι δυνάμεις που
μεταφέρονται μέσω αυτού είναι κατά το μέσο
Fcd Fsd
επίπεδό του.
Ο κόμβος λειτουργεί ως μέσον μεταφοράς στο
υποκείμενο υποστύλωμα των εντατικών μεγε- Vsd α Τd α V sd
θών του υπερκείμενου υποστυλώματος και των
δοκών που συντρέχουν σ΄αυτόν.
Οι μεταφερόμενες δυνάμεις συνίστανται στο
ζεύγος Fs και Fc της καμπτικής ροπής, στην
αξονική Ν και την τέμνουσα V.
hc
Στη γενική περίπτωση ενδιάμεσου κόμβου πο-
λύστυλου και πολυώροφου πλαισίου τα μεγέθη
επιπόνησης φαίνονται στο Σχ. 1. Σχ. 14 Ανάπτυξη διατμητικών τάσεων
σε ενδιάμεσο κόμβο
5.1.1 Ένταση λόγω της Αξονικής Δύναμης
Η αξονική των δοκών μεταφέρεται με ανάπτυξη Θεωρώντας παραβολική μεταβολή της διατμη-
ορθής τάσης σx ομοιόμορφα κατανεμημένης τικής τάσης στη διατομή α-α στο Σχ. 14
καθύψος του κόμβου. διαστάσεων bc.hc (c: column στύλος) η μέγιστη
Η αξονική του υπερκείμενου υποστυλώματος διατμητική τάση τ που αναπτύσσεται δίνεται
μεταφέρεται μέσω ορθών τάσεων σy ομοιό- από τη σχέση (2):
μορφα κατανεμημένων στο πλάτος του κόμ- 2/3 τ = Τd/( bc.hc) => τ = 3Τd/(2 bc.hc) (2)
βου.
5.1.3 Συνισταμένη Ένταση
5.1.2 Ένταση λόγω Ροπής και Τέμνουσας
Όπως προέκυψε παραπάνω η συνολική ένταση
H μεταφορά της καμπτικής ροπής και της του κόμβου αντιστοιχεί στις τάσεις τ, σh σv.
τέμνουσας γίνεται μέσω ανάπτυξης διατμη-
Από τη σύνθεση των τάσεων αυτών προκύπτει,
όπως φαίνεται στο Σχ. 15, μια λοξή εφελκυστική
τάση σΙ και μια λοξή θλιπτική τάση σΙΙ.
Η τιμή τους προκύπτει από τις παρακάτω
σχέσεις:
_____________
 σΙ= (σx+ σY)/2 - (σx+ σY)2/4 2 + τ2 (3)
_____________
σΙΙ = (σx+ σY)/2 + (σx+ σY)2/4 2 + τ2 (4)
5.1.4 Εξάρτηση της Έντασης του Κόμβου
από τη Διαστασιολόγηση των
Γραμμικών Μελών
Όπως προκύπτει από τη σχέση (1) η τιμή των
διατμητικών τάσεων και, άρα, και των λοξών
τάσεων εξαρτάται από τη διαστασιολόγηση των
γραμμικών μελών.
Είναι διαφορετική για υπερωπλισμένες διατο-
μές στις οποίες η ροπή αναλαμβάνεται με πολύ
οπλισμό Αs1 και μικρό μοχλοβραχίονα z και
διαφορετική για υποωπλισμένες διατομές στις
οποίες η ροπή αναλαμβάνεται με λίγο οπλισμό
Αs1 και μεγάλο z.
Ns
Fc
Fs
Ns
σΙ σΙΙ
σ τ
Σχ. 15 Λοξές εφελκυστικές τάσεις σΙ
και θλιπτικές σΙΙ στον κόμβο
5.3 Το Αναπόφευκτο της Ρηγμάτωσης
του Κόμβου
Για να παρεμποδιστεί η ρηγμάτωση οι λοξές
τάσεις σΙΙ και σΙ πρέπει να είναι μικρότερες από
τις αντίστοιχες επιτρεπόμενες τάσεις.
σΙ < επ σΙ = (2/3)fct (5)
σΙΙ < επ σΙΙ = 0,5 fcκ (6)
Η εφελκυστική και θλιπτική αντοχή του
σκυροδέματος τίθενται μειωμένες λόγω της
ετερόσημης διαξονικής έντασης του κόμβου.
Αντικαθιστώντας στη σχέση (5) τις τιμές των
τάσεων συναρτήσει των μεγεθών στις σχέσεις
(1), λόγω της μικρής τιμής της εφελκυστικής
αντοχής fct του σκυροδέματος, προκύπτει,
όπως σχολιάζεται στο κεφ. 6, ότι για τους
περισσότερους τύπους κόμβων δεν είναι
δυνατή για τις συνήθεις διαστασιολογήσεις των
γραμμικών μελών να ισχύει η ανισότητα (5) και,
άρα, δεν είναι δυνατή η αποφυγή της
ρηγμάτωσης του κόμβου.
5.4 Διαστασιολόγηση του Κόμβου
Οι διαστάσεις του κόμβου επιλέγονται ώστε να
ισχύει η ανισότητα (6) και να μην υπερβληθεί η
λοξή θλιπτική τάση, καθώς υπέρβασή της
σηματοδοτεί και την αστοχία του κόμβου, όπως
σχολιάζεται παρακάτω.
5.4 Ρηγμάτωση και Όπλιση
των Κόμβων
Με την αύξηση της επιπόνησης, όταν η
αναπτυσσόμενη κύρια λοξή τάση σΙ υπερβεί την
εφελκυστική αντοχή του σκυροδέματος
εμφανίζεται λοξή ρωγμή, όπως φαίνεται στο Σχ.
16(α).
Η ρωγμή εμφανίζεται κάθετα στη διεύθυνση της
εφελκυστικής τάσης σΙ και, όπως σχολιάστηκε
παραπάνω, είναι αναπόφευκτη για τα φορτία
αστοχίας των γραμμικών μελών.
Για την ανάληψη των λοξών τάσεων σΙ, και την
παρεμπόδιση του ανεξέλεγκτου ανοίγματος των
λοξών ρωγμών μετά την υπέρβαση της
εφελκυστικής αντοχής του σκυροδέματος δια-
τάσσεται λοξός οπλισμός κατά τη διεύθυνση
των λοξών τάσεων σΙ, όπως φαίνεται στο Σχ,
17(β), ή κλωβός οριζόντιων και κατακόρυφων
συνδετήρων, όπως φαίνεται στο Σχ. 17(α) ώστε
να καλύπτεται και η περίπτωση αντιστροφής
της έντασης και της ρηγμάτωσης λόγω
εναλλασσόμενης σεισμικής επιπόνησης.
5.3 Φυσικό Προσομοίωμα Κόμβου
Όπως σχολιάστηκε παραπάνω, στην περιοχή
του κόμβου αναπτύσσονται, εν γένει, λοξές
εφελκυστικές και θλιπτικές τάσεις.
Η εντατική του κατάσταση αντιστοιχεί σ΄αυτήν
ενός λοξού ελκυστήρα και ενός λοξού θλιπτήρα,
όπως φαίνεται στο Σχ. 18.

(α) (β)
Σχ. 16 Ρωγμές από υπέρβαση τάσεων
(α) υπέρβαση της σΙ και
(β) υπέρβαση της σΙΙ

Ο κλωβός των συνδετήρων προκύπτει με

πύκνωση των συνδετήρων των υποστυλω-
μάτων και δοκών που συντρέχουν στον κόμβο.

Σχ. 18 Φυσικό προσομοίωμα κόμβου

πριν τη ρηγμάτωσή του: Ανάπτυξη
λοξού θλιπτήρα και λοξού
ελκυστήρα σκυροδέματος

Στην περίπτωση γωνιακών κόμβων, εμφα-

(α) (β) νίζεται, όπως σχολιάζεται στο κεφ. 6.2, μόνον
ένας λοξός θλιπτήρας ή ένας λοξός ελκυ-
στήρας, ανάλογα με τη φορά των καμπτικών
Σχ. 17 Όπλιση κόμβου ροπών στα άκρα τους.
(α) Κλωβός συνδετήρων
(β) Λοξός οπλισμός

Στο Σχ. 16(β) φαίνεται η ρηγμάτωση του

κόμβου σε περίπτωση υπέρβασης της λοξής
θλιπτικής τάσης σΙΙ.
Η ρηγμάτωση εμφανίζεται κατά τη διέθυνση της
θλιπτικής τάσης σΙΙ και, άρα, στην ίδια θέση με
τις προηγούμενη. Διακρίνεται απ΄ αυτήν ως
προς τη μορφολογία της. Είναι υπό τη μορφή Σχ. 19 Φυσικό προσομοίωμα κόμβου
σύνθλιψης του σκυροδέματος και όχι με τη μετά τη ρηγμάτωσή του
μορφή καλά οριοθετημένης μεμονωμένης
ρωγμής, όπως η προηγούμενη.
Η εμφάνισή της σηματοδοτεί και την τελική Μετά την αστοχία του λοξού ελκυστήρα του
αστοχία του κόμβου. Γιαυτό, όπως σχολιά- σκυροδέματος, λόγω υπέρβασης της εφελκυ-
στικής αντοχής του, το φυσικό προσομοίωμα
στηκε στο κεφ. 5.4, το πάχος του κόμβου
πρέπει να είναι επαρκές ώστε να αποφευχθεί η του φορέα αντιστοιχεί σ΄αυτό ενός λοξού
θλιπτήρα και διαμήκων και εγκάρσιων
αστοχία αυτή.
ελκυστήρων στις θέσεις των οριζόντιων και
εγκάρσιων συνδετήρων, όπως φαίνεται στο Σχ.
19.
 6. ΤΥΠΟΙ ΚΟΜΒΩΝ

Εξετάζονται οι παρακάτω τύποι κόμβων: Κόμβοι με αρνητική ροπή είναι ο κόμβος

Α. Γωνιακοί Κόμβοι Γ
Διακρίνονται:
 Κόμβοι με αρνητική ροπή (η ροπή τείνει να
κλείσει το κόμβο), και
 Κόμβοι με θετική ροπή (η ροπή τείνει να
ανοίξει το κόμβο).
Κόμβοι με θετική ροπή είναι ο κόμβος Α
μονώροφου πλαισίου με κατακόρυφη
φόρτιση ή σεισμική φόρτιση, όπως φαίνεται
στο Σχ. 20(α), ο κόμβος Γ σκάλας, όπως
φαίνεται στο Σχ. 20(β), οι κόμβοι τοιχω-
μάτων δεξαμενής όταν επιπονούνται με το
περιεχόμενο υγρό, όπως φαίνεται στην
οριζόντια και κατακόρυφη τομή στο Σχ.
20(γ), κ.λ.π.
Α Β Δ ροφων και πολύστυλων πλαισίων.
Γ  Κόμβοι με αρνητική ροπή στα ζυγώματα
(α) (β)
α α β β
πλαισίου Β, όπως φαίνεται στο Σχ. 20(α), ο
κόμβος Δ σκάλας, όπως φαίνεται στο Σχ.
20(β), οι κόμβοι τοιχωμάτων δεξαμενής για την
ώθηση των γαιών, όπως φαίνεται στο Σχ.
20(δ), κ.λ.π
Β. Κόμβοι Τ
Διακρίνονται:
 Ακραίοι κόμβοι πολυώροφων πλαισίων,
όπως ο κόμβος Α στο Σχ. 21 και
 Ενδιάμεσοι κόμβοι μονώροφων πλαισίων,
όπως ο κόμβος Β στο Σχ. 21(β).
Γ. Μεσαίοι Κόμβοι +
Αντιστοιχούν στους μεσαίους κόμβους πολυώ-
Διακρίνονται:
(περίπτωση κατακόρυφης φόρτισης), όπως
ο κόμβος Γ στο Σχ. 21 και
 Κόμβοι με αρνητική και θετική ροπή στα
ζυγώματα (περίπτωση σεισμικής φόρτισης),
όπως ο κόμβος Δ στο Σχ. 21.
Β

Α Δ Γ

Σχ. 21 Κόμβοι Τ και +

α-α (γ) β-β (δ)

Σχ. 20 Γωνιακοί κόμβοι

 7. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΓΩΝΙΑΚΩΝ ΚΟΜΒΩΝ

7.1 Τύπος Επιπόνησης Κόμβου

Όπως φαίνεται στο Σχ. 22, στον κόμβο από τις σχέσεις (4) προκύπτει:
αναπτύσσεται λοξός ελκυστήρας στην περί- 3/2. Αs1.fsd /(bd) < 2/3.fct (5)
πτωση θετικών ροπών και λοξός θλιπτήρας
στην περίπτωση αρνητικών ροπών. 3/2.Msd/(b.0,9 d2) <2/3. (5β)
Για ίδιο ύψος ζυγώματος και στύλου η δύναμη
των ράβδων αυτών είναι ίση με:
FD = √2.Fcd = √2.Fsd1= √2Αs1.fsd (1) Τd Τd
(για μηδενική αξονική είναι Fcd= Fsd1).

√2.Fsd1 √2.Fsd1 Fsd1 Fsd1

Σχ. 23 Τέμνουσα στον κόμβο

Fsd1 (α) Fsd1 (β) Για συνήθεις τιμές της ροπής Msd ή του δια-
μήκους οπλισμού Αs1 από τις σχέσεις (5)
προκύπτουν υπερβολικά μεγάλες διαστάσεις
Σχ. 22 Συνισταμένη ένταση στον κόμβο για τον κόμβο.
Γιαυτό, όπως σχολιάστηκε στο κεφ. 5.3, η
ρηγμάτωση του κόμβου είναι αναπόφευκτη
7.2 Κόμβοι με Θετική Ροπή και ο λοξός εφελκυσμός του κόμβου πρέπει να
 Ρηγμάτωση αναληφθεί από οπλισμό.

Όπως φαίνεται στο Σχ. 23, η δρώσα τέμνουσα

Τd στον κόμβο είναι ίση με την εφελκυστική
δύναμη Fsd1.
max Τd = Fcd = Fsd1 = Αs1.fsd ή (2)
max Τd = Msd/z = Msd/0,9d (2α)
Θεωρώντας αμελητέα την αξονική του
ζυγώματος είναι: max σΙ = max τ. (α) (β)

Για να μην ρηγματωθεί ο κόμβος πρέπει να

ισχύει:
max σΙ = max τ < επ σΙ = (2/3)fct (3)
Θεωρώντας παραβολική κατανομή των δια-
τμητικών τάσεων τ μέσα στον κόμβο θα είναι:
max τ = 3/2 τm = 3/2. Αs1.fsd /(bd) ή (4)
max τ = 3/2 τm = 3/2. Τd/(bd) =3/2.Msd/(b.0,9 d2)
(4α)
Αντικαθιστώντας στην (3) την τιμή της max τ
Σχ. 24 Ρηγμάτωση κόμβου (α) λόγω λοξού
εφελκυσμού, (β) συνολική
ρηγμάτωση
Στο Σχ. 24 φαίνεται η εικόνα ρηγμάτωσης στον
κόμβο, στο Σχ. 24(α) λόγω της λοξής εφελ-
κυστικής τάσης σΙ και στο Σχ. 24(β) λόγω των
εφελκυστικών ορθών τάσεων στην εισέχουσα
γωνία, όπως φαίνεται στο Σχ. 25.

Fsd1√2/2
Fsd1
(α) (β)
Σχ.25 Ανάπτυξη εφελκυστικών τάσεων στην
εισέχουσα γωνία από την κάθετη στη
διαγώνιο του κόμβου συνιστώσα της Fs1.
 Όπλιση
Πρέπει να διαταχθεί λοξός οπλισμός με
εμβαδόν ίσο με √2Αs1 για να αναλάβει τη λοξή
εφελκυστική δύναμη √2 Fsd1, όπως φαίνεται στο
Σχ. 22.
Ο οπλισμός αυτός μπορεί να είναι είτε λοξοί
συνδετήρες, όπως φαίνεται στο Σχ. 26(α), είτε
να προκύψει με συνέχιση και πύκνωση των
συνδετήρων των γραμμικών μελών.
Η ανάληψη των εφελκυστικών τάσεων στην
εισέχουσα γωνία του κόμβου μπορεί να
θεωρηθεί ότι γίνεται (έμμεσα) από τις διαμήκεις
ράβδους των γραμμικών μελών.
Στην περίπτωση, όμως, κόμβων με μεγάλη
γωνία απαιτείται διάταξη πρόσθετου κάθετου
οπλισμού ίσου με Αs1√2/2, όπως φαίνεται στο
Σχ. 26(β), γιατί, όπως φαίνεται στο Σχ. 25(β),
οι εφελκυστικές τάσεις είναι μεγαλύτερες.
Σχ. 26 Όπλιση κόμβων
 Διάταξη και Αγκύρωση των Διαμήκων
Ράβδων
 Βασική Αρχή
Επειδή, εν γένει, απαιτούνται μεγαλύτερα μήκη
αγκύρωσης από τα διαθέσιμα ευθύγραμ-μα
μήκη, οι ράβδοι πρέπει να κάμπτονται, όπως
φαίνεται στο σχήμα.
Οι ράβδοι τείνουν να ευθυ-
γραμμιστούν όταν εφελκύ-
ονται ή να διπλώσουν όταν
θλίβονται και, γιαυτό, στη
θέση της απόκλισής τους
από την ευθυγραμμία αναπτύσσονται δυνά-μεις
άντυγας, όπως φαίνεται στο σχήμα, οι οποίες
επιπονούν το σκυρόδεμα στη θέση αυτή.
Η κάμψη των ράβδων θα πρέπει να γίνεται με
τρόπο ώστε οι δυνάμεις άντυγας να μην είναι
επιβαρυντικές για τη ρηγμάτωση του κόμβου
(να μην τείνουν να αυξήσουν το άνοιγμα των
ρωγμών).
 Αγκύρωση Εφελκυόμενου Οπλισμού
Οι εφελκυόμενες διαμήκεις ράβδοι των ευθύ-
γραμμων μελών πρέπει να διατάσσονται και να
αγκυρώνονται όπως φαίνεται στο Σχ. 27(α) ή
(β).
Αρμός δια οπής
(α) (β)
(γ) (δ)
Σχ. 27 Αγκύρωση διαμήκων ράβδων
(α) και (β) ορθή
(γ) και (δ) λανθασμένη
Διάταξη των ράβδων όπως φαίνεται στο Σχ.
27(γ) οδηγεί σε εκτίναξη της επικάλυψης στην
εισέχουσα γωνία.
Διάταξη όπως στο Σχ. 27(δ) είναι δυσμενής
καθώς οι δυνάμεις άντυγας στο σημείο κάμψης
των ράβδων τείνουν να διευρύνουν τη λοξή
ρηγμάτωση του κόμβου.
Η διάταξη στο Σχ. 27(β) είναι αποδεκτή καθώς  Όπλιση
αναπτύσσονται, όπως φαίνεται στο σχήμα, και
Καθώς δεν αναπτύσσεται λοξός εφελκυσμός
δυνάμεις άντυγας που κλείνουν τη λοξή ρωγμή.
δεν απαιτείται ιδιαίτερος οπλισμός κόμβου.
Η διάταξη αυτή είναι προτιμότερη όταν προ-
Αρκεί η συνέχιση και μέσα στον κόμβο των
βλέπεται αρμός διακοπής της σκυροδέτησης
συνδετήρων των υποστυλωμάτων ή και των
στο υποστύλωμα (ο οποίος πρέπει να είναι
δοκών αν δεν εμποδίζεται η σκυροδέτηση.
κάτω από την κρίσιμη διατομή, όπως
φαίνεται στο σχήμα).  Διάταξη και Αγκύρωση των Διαμήκων
Ράβδων
 Αγκύρωση Θλιβόμενου Οπλισμού
Η διάταξη των εφελκυόμενων διαμήκων ράβ-
Ο θλιβόμενος οπλισμός δατάσ- δων μπορεί να γίνει όπως φαίνεται στο Σχ.
σεται, όπως φαίνεται στο σχή- 27(α), αλλά, όπως φαίνεται στο σχήμα, οι
μα. δυνάμεις άντυγας στη θέση καμπύλωσης των
Για να αποφευχθεί η εκτίναξης ράβδων επιβαρύνουν το λοξό θλιπτήρα που
της επικάλυψης στην εξωτερική γωνία η ακτίνα αναπτύσσεται και πρέπει να κρατηθούν μικρές.
καμπυλότητας της ράβδου πρέπει να είναι όσο Γιαυτό, η ακτίνα καμπύλωσης των ράβδων
γίνεται μεγαλύτερη. πρέπει να είναι όσο γίνεται μεγαλύτερη.
Η διάταξη των θλιβόμενων ράβδων μπορεί να
γίνει, όπως φαίνεται στο Σχ. 27(β). Και στις
7.3 Κόμβοι με Αρνητική Ροπή ράβδους αυτές η ακτίνα καμπύλωσης των
 Διαστασιολόγηση ράβδων πρέπει να είναι όσο γίνεται μεγαλύ-
τερη για να αποφευχθεί η εκτίναξη της
Στον κόμβο αναπτύσσεται, όπως φαίνεται στο επικάλυψης.
Σχ. 22(β) λοξός θλιπτήρας. Για να μην
αστοχήσει πρέπει να ισχύει η σχέση (6).
max σΙΙ = max τ < επ σΙΙ = νfcd (6)
Αντικαθιστώντας στην (6) την τιμή της max τ
από τις σχέσεις (4) προκύπτει:
3/2. Αs1.fsd /(bd) < 0,6 fcd (7) ή
3/2.Msd/(b.0,9 d2) < 0,6 fcd (7β) (α) (β)
Από τις σχέσεις (7) προκύπτουν οι απαι-
τούμενες ελάχιστες διαστάσεις του κόμβου.
Από τη σχέση (7) προκύπτει ότι:
 Το απαιτούμενο πλάτος του κόμβου
είναι τόσο πιο μικρό όσο πιο
υποωπλισμένα είναι τα ευθύγραμμα (γ)
μέλη (δηλ. η ροπή να αναλaμβάνεται με
μεγάλο d και μικρό Αs1).
Σχ. 28 Όπλιση κόμβου με αρνητικές ροπές
 8. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΚΟΜΒΩΝ Τ ΚΑΙ +
8.1 Σχεδιασμός Kόμβων Τ
Οι κόμβοι του τύπου αυτού, ιδιαίτερα αυτοί με
την οριζόντια διάταξη, όπως στο Σχ. 29(β),
είναι οι περισσότερο επιπονούμενοι (τόσο ως
προς τις διατμητικές τάσεις στον κόμβο, όσο και
ως προς τις τάσεις συνάφειας κατά μήκος των
διαμήκων ράβδων) και χρήζουν ιδιαίτερης προ-
σοχής.
(α) (β)
Σχ. 29 (α) Φυσικό προσομοίωμα κόμβου
(β) Αγκύρωση διαμήκων ράβδων
Όπως φαίνεται στο Σχ. 29 και 30, στους κόμβους
αυτούς αναπτύσσεται λοξός ελκυ-στήρας και
λοξός θλιπτήρας ταυτόχρονα.
Γιαυτό, για τη διαστασιολόγησή τους και την
όπλισή τους ισχύουν αυτά που αναφέρθηκαν και
για τους δύο προηγούμενους τύπους γωνιακών
κόμβων: με λοξό ελκυστήρα (περί-πτωση
θετικών ροπών) και λοξό θλιπτήρα (περίπτωση
αρνητικών ροπών).
Όπως, όμως, εντοπίζεται παρακάτω, η τέμ-
νουσα στον κόμβο έχει διπλάσια τιμή απ΄αυτήν
στους γωνιακούς κόμβους και, γιαυτό, απαι-
τούνται περισσότερος οπλισμός και μεγαλύτερο
πλάτος κόμβου.
Υπό σεισμική επιπόνηση μεγάλου μεγέθους
ενδέχεται οι ρωγμές στα ζυγώματα να παρα-
μείνουν ανοιχτές και μετά την αντιστροφή της
επιπόνησης με συνέπεια να μηδενιστεί η θλιπτική
δύναμη Fcd του σκυροδέματος.
Στην περίπτωση αυτή η θλιπτική δύναμη
αναλαμβάνεται όλη από το θλιβόμενο οπλισμό ο
οποίος, γιαυτό, εντείνεται όσο και ο εφελκυό-
μενος.
Aπό την ισορροπία του γραμμοσκιασμένου τμή-
ματος του κόμβου στο Σχ. 30 προκύπτει ότι οι
διατμητικές τάσεις στον κόμβο έχουν δι-πλάσια
τιμή απ΄αυτές στον γωνιακό κόμβο.
Η αγκύρωση των διαμήκων ράβδων είναι προ-
τιμότερο να γίνεται εξωτερικά του κόμβου, γιατί
όπως φαίνεται στο Σχ. 28(β), οι δυνάμεις άντυ-
γας στη θέση κάμψης των ράβδων είναι επιβα-
ρυντικές για το λοξό θλιπτήρα.
Fsd2= Fsd1 Fsd1
Td
Fsd1
Td = Fsd1 + Fsd2= 2 Fsd1
Σχ. 30 Διατμητική δύναμη στον κόμβο
Επιπλέον, για κόμβους με οριζόντια διάταξη,
όπως στο Σχ. 31, κατά μήκος των άνω ορι-
ζόντιων διαμήκων ράβδων αναπτύσσονται,
όπως φαίνεται στο Σχ. 31(α), ιδιαίτερα μεγά-λες
τάσεις συνάφειας.
Όπως φαίνεται στο σχήμα, η απαιτούμενη
δύναμη συνάφειας για την ισορροπία της άνω
διαμήκους ράβδου είναι ίση με:
T b = Fsd1 + Fsd2= 2 Fsd1
Το απαιτούμενο μήκος αγκύρωσης των ράβδων
αυτών είναι ίσο με 2lb (διπλάσιο του βασικού
μήκους αγκύρωσης). Για παράδειγμα για ράβ-
δους Φ16 είναι 2(Φ/4).(fs/fb) της τάξεως του
1,5 m.
Επειδή το διαθέσιμο μήκος είναι το ύψος της
διατομής του στύλου υπολείπεται κατά πολύ από
το απαιτούμενο, οι τάσεις συνάφειας αναμένονται
να υπερβούν κατά πολύ την αντοχή συνάφειας.
Γιαυτό, για να αποφευχθεί σημαντική ολίσθηση
των διαμήκων ράβδων στους κόμβους αυτούς
πρέπει:
 Να χρησιμοποιούνται διαμήκεις ράβδοι
μικρής διαμέτρου, ώστε να μικρύνουν οι
τάσεις συνάφειας.
 Να συνεχίζονται και να πυκνώνονται μέσα
στον κόμβο οι συνδετήρες των δοκών
ώστε να αυξήσουν τη συνάφεια των
οριζόντιων ράβδων.
 Η αγκύρωση των κατακόρυφων ράβδων
να μεταφέρεται έξω από τον κόμβο, όπως
φαίνεται στο Σχ. 30(β), ώστε οι
αναπτυσσόμενες δυνάμεις άντυγας στα
σημεία κάμψης των ράβδων να μην
επιβαρύνουν τον κόμβο. Το σαμαράκι που
διαμορφώνεται καλύπτεται από την
επικάλυψη των πλακών.
Αν η διαμόρφωση αυτή δεν είναι εφικτή
μπορεί να αγκυρωθούν
οι ράβδοι εξωτερικά
(όπως στην περίπτωση
των προεντεταμένων
ράβδων), συγκολλού-
μενες σε χαλύβδινο
έλασμα εξωτερικά του
ζυγώματος, όπως
φαίνεται στο σχήμα.
Στους κόμβους με κατακόρυφη διάταξη, όπως
στο Σχ. 29(α), το πρόβλημα των τάσεων συνά-
φειας κατά μήκος των διαμήκων ράβδων του
υποστυλώματος είναι λιγότερο έντονο, καθώς,
λόγω της θλιπτικής αξονικής, δεν παρα-μένει
ανοιχτή ρωγμή σ΄όλο το ύψος της διατομής του
υποστυλώματος και ο θλιβόμενος οπλισμός εν-
τείνεται λιγότερο, επειδή δεν μηδενίζεται η θλιπτι-
κή δύναμη του σκυρο-δέματος.
8.2 Σχεδιασμός Κόμβων +
Ισχύουν τα ίδια με τους παραπάνω κόμβους.
Όπως φαίνεται στο Σχ. 32, εντείνονται λιγότερο
διατμητικά από τους προηγούμενους.
Επίσης, η θλιπτική αξονική του υπερκείμενου
υποστυλώματος καλυτερεύει τις συνθήκες συν-
άφειας των διαμήκων ράβδων.
Τd = (Fcd + Fsd1) - Vsdc = 2 Fsd1 - Vsdc
Vsd c
C
Fcd Fsd
Vsd α α V sd
Τd

Tb = 2 Fsd1
Fsd1 Fsd2 = Fsd1
Α Β

A B
Σχ. 32 Δυνάμεις Συνάφειας διαμήκων ράβδων

lδιαθ
(α) (β)

Σχ. 31 (α) Αυξημένες τάσεις συνάφειας στον

οριζόντιο διαμήκη οπλισμό
(β) Εξωτερική αγκύρωση των ράβδων
 9. ΛΕΠΤΟΜΕΡΕΙΕΣ ΟΠΛΙΣΗΣ
1.1 Απόσταση μεταξύ Διαμήκων
Ράβδων Για την διευκόλυνση της σκυροδέτησης στην
περιοχή των κόμβων βλ. Κεφ.
1.1.1 Για Εξασφάλιση της Συνάφειας 10:«Εναλλακτική Όπλιση Κόμβων».
Πρέπει να εξασφαλιστεί ότι οι ράβδοι θα
καλύπτονται σ΄όλη την περίμετρό τους με Tb = 2 Fsd1
σκυρόδεμα ώστε να μπορέσουν να ενεργο-
ποιηθούν( ενταθούν) πλήρως. Fsd1 Fsd2 = Fsd1
Α Β
Η δύναμη που αναπτύσσει μια ράβδος σε μια
θέση της είναι η συνισταμένη των τάσεων
συνάφειας από το άκρον της μέχρι τη θέση
αυτή.
Στα συνήθη σκυροδέματα ο μέγιστος κόκκος
του αδρανούς είναι 3 cm. Για να μπορέσει να
διέλθει ανάμεσα από τις ράβδους πρέπει η Σχ. 2 Μεγάλη δύναμη συνάφειας σε κόμβο Τ
ελάχιστη απόστασή τους να είναι 3 cm.
Διάταξη ανά ομάδες των ράβδων επιτρέπεται
στους προεντεταμένους φορείς γιατί σ΄
αυτούς οι ράβδοι (τένοντες) εντείνονται άμεσα
μέσω γρύλλων και όχι έμμεσα μέσω τάσεων
συνά-φειας όπως στο οπλισμένο σκυρόδεμα.

1.1.2 Για Παρεμπόδιση Ρηγμάτωσης

(α) (β) λόγω των Ακτινικών Δυνάμεων
Σχ. 1 Λανθασμένη διάταξη διαμήκων των Νευροχαλύβων
ράβδων Η ανάπτυξη τάσης στις ράβδους του οπλισμού
είναι αποτέλεσμα παρεμποδιζόμενης παραμόρ-
φωσης. Εν προκειμένω, η παραμόρφωση είναι
Είναι λανθασμένη η διάταξη των ράβδων με τη μορφή ολίσθησης του χάλυβα.
κολλημένων ανά δύο, όπως στο Σχ. 1(α),
καθώς μειώνεται η επιφάνεια επαφής των Α α Β
ράβδων με το σκυρόδεμα και, γιαυτό, RV R
μειώνεται η μέγιστη δύναμη που μπορούν να
αναπτύξουν οι ράβδοι. Α Β Fs V

Αυτή η διάταξη υιοθετείται συνήθως στον άνω

εφελκυόμενο οπλισμό στις περιοχές των α α-α
στηρίξεων των δοκών, όπως φαίνεται στο Σχ.
1(β), για να διευκολύνει τη σκυροδέτηση στην (α) (β)
περιοχή αυτή. Σχ. 3 Δυνάμεις από (α) το σκυρόδεμα
Είναι ιδιαίτερα δυσμενής στην περιοχή στη ράβδο και (β) τη ράβδο στο
κόμβων μορφής Τ, γιατί, όπως φαίνεται στο σκυρόδεμα
Σχ. 2 και σχολιάζεται στο κεφ. 8, στους
κόμβους αυτούς οι άνω διαμήκεις ράβδοι
βρίσκονται σε ιδιαί-τερα δυσμενείς συνθήκες
από πλευράς συνά-φειας στην περίπτωση Με την υιοθέτηση των νευρώσεων προστέθηκε
σεισμικής επιπόνησης. ένας πρόσθετος μηχανισμός αντίστασης στην
ολίσθηση των ράβδων, αυτός της αντίστασης
του εγκλωβιζόμενου σκυροδέματος ανάμεσα
στις νευρώσεις των ράβδων, όπως φαίνεται
στο Σχ. 3(α).
Το σκυρόδεμα που εγκλωβίζεται ανάμεσα στις
νευρώσεις της ράβδου ασκεί στις κεκλιμένες
πλευρές των νευρώσεων μια λοξή δύναμη R, η
οποία αντιστέκεται στην ολίσθηση και προστί-
θεται στους μηχανισμούς της συνάφειας.
Η κάθετη στον άξονα της ράβδου συνιστώσα
Rv της δύναμης αυτής δηλώνεται ως ακτινική
δύναμη συνάφειας.
Η ράβδος αντιδρά στη δύναμη αυτή με μια ίση
και αντίθετη δύναμη V που δρα στο
σκυρόδεμα σε κυκλική επιφάνεια με διάμετρο
τη διάμετρο της ράβδου, όπως φαίνεται στο Σχ.
3(β).
Για την εξισορρόπιση των ακτινικών δυνάμεων
αναπτύσσονται, όπως φαίνεται στο Σχ. 4(α),
εφελκυστικές τάσεις στο γειτονικό σκυρόδεμα.
Αν η επικάλυψη του οπλισμού ή οι αποστάσεις
των ράβδων είναι μικρές και οι αναπτυσσόμε-
νες τάσεις υπερβούν την εφελκυστική αντοχή
του σκυροδέματος, θα ανοίξει οριζόντια ρωγμή
παράλληλη με τον οπλισμό, όπως φαίνεται στο
Σχ. 4(β):
 ανάμεσα σε διαδοχικές ραβδους, αν η
απόσταση τους είναι μικρή
 στην πλευρική επικάλυψη αν ειναι μικρή η
επικάλυψη πλευρικά
 στην κάτω επικάλυψη αν είναι μικρή η κάτω
επικάλυψη με κίνδυνο εκτίναξης της
επικάλυψης (όταν η διάμετρος της ράβδου
είναι μεγάλη)
Όσο μεγαλύτερη είναι η διάμετρος της ράβδου
τόσο μεγαλύτερη είναι η ασκούμενη συνι-
στάμενη ακτινική δύναμη και, γιαυτό, τόσο
μεγαλύτερες είναι οι εφελκυστικές τάσεις στο
σκυρόδεμα με συνέπεια μεγαλύτερο κίνδυνο
για ρηγμάτωση.
Γιαυτό:
 οσο μεγαλύτερη είναι η διάμετρος των
ράβδων τόσο μεγαλύτερη πρέπει να είναι
η μεταξύ τους απόσταση (και η
επικάλυψή τους).
1 1
1 1
1-1
ρωγμή
ρωγμή
Σχ. 4 (α) Ανάπυξη εφελκυστικών τάσεων
στο σκυρόδεμα ανάμεσα στις ράβδους
(β) Ρηγμάτωση λόγω υπέρβασης της
εφελκυστικής αντοχής
Οι παραπάνω οριζόντιες ρωγμές σχηματίζονται
στις περιοχές των καμπτικών και διατμητικών
ρωγμών όπου ειναι μεγαλύτερες οι τάσεις
συνάφειας και μειώνουν την ικανότητα για
ανάληψη περαιτέρω φορτίου. Με μικρή αύξηση
του φορτίου οι ρωγμές επιμηκύνονται και
εκτείνονται σ΄όλο το μηκος του φορεα με
αποτέλεσμα οκληρωτική καταστροφή της συνά-
φειας. Ο οπλισμος ολισθαίνει, η επικάλυψη
εκτινάσσεται και ο φορέας θραύεται ακαριαία.
Στο παραπάνω συμπέρασμα μπορεί να οδη-
γηθεί κανείς αντιλαμβανόμενος τις ράβδους ως
βίδες. Όσο μεγαλύτερη είναι η διάμετρός τους
τόσο πιο μεγάλη κρατείται η μεταξύ τους
απόσταση.
Όπως φαίνεται στο Σχ. 3 και 4, η ένταση λόγω
των ακτινικών δυνάμεων των ράβδων με
νευρώσεις είναι αυτή της πίεσης υγρού.
1.1.3 Για Παρεμπόδιση Ρηγμάτωσης
λόγω των Δυνάμεων Άντυγας στις
Θέσεις Καμπύλωσης των Ράβδων
Στις θέσεις καμπύλωσής τους οι ράβδοι
τείνοντας να ευθυγραμμιστούν ασκούν στο
σκυρόδεμα μια δύναμη R, όπως φαίνεται στο
1.2 Ακτίνα Καμπύλωσης Ράβδων
Σχ. 5(α). Ίση και αντίθετη δύναμη V ασκείται
από το σκυρόδεμα στις ράβδους στη θέση 1.2.1 Για να μην Αστοχήσουν οι Ράβδοι
αυτή. Καμπτικά
Για την εξισορρόπιση των δυνάμεων αυτών Όπως φαίνεται στο Σχ. 7, οι τάσεις v λόγω της
αναπτύσσονται, όπως φαίνεται στο Σχ. 5(β), δύναμης V επιπονούν τη ράβδο καμπτικά και
εφελκυστικές τάσεις στο γειτονικό σκυρόδεμα. δεν πρέπει να προκαλέσουν καμπτική αστοχία
Αν η επικάλυψη του οπλισμού ή οι αποστάσεις της ράβδου. Γιαυτό:
των ράβδων είναι μικρές και οι  Η ακτίνα καμπύλωσης της ράβδου δεν
αναπτυσσόμενες τάσεις υπερβούν την πρέπει να είναι μικρή.
εφελκυστική αντοχή, το σκυρόδεμα θα
Όπως φαίνεται στο σχήμα, η δύναμη V
ρηγματωθεί στην περιοχή αυτή.
κατανέμεται σε μήκος ίσο με D/4. Όσο
μικρότερο είναι το D τόσο μεγαλύτερες είναι οι
τάσεις v.
σt
R V
σt ρωγμή
R V D/2
V σt
v Fs
D D Fs

V=√2.Fs V
(α) (β)
Σχ. 5 Ανάπτυξη δυνάμεων (α) R από το Fs
σκυρόδεμα στις ράβδους,
(β)V από τις ράβδους στο σκυρόδεμα
Σχ. 7 Εξάρτηση των τάσεων άντυγας από
την
Οι αποστάσεις των ράβδων και η επικάλυψή ακτίνα καμπύλωσης της ράβδου
τους πρέπει να είναι τόσο πιο μεγάλες, όσο πιο
μεγάλες είναι οι δυνάμεις V.
Οι παραμορφώσεις ε1 και ε2 της εγκάρσιας
Οι δυνάμεις V είναι, όπως φαίνεται στο Σχ. 6, διατομής της ράβδου λόγω της κάμψης της
τόσο πιο μεγάλες όσο πιο μεγάλη είναι η είναι, όπως φαίνεται στο Σχ. 8, ανάλογες της
δύναμη Fs και, άρα, η διάμετρος Φ των ακτίνας καμπύλωσης D/2.
ράβδων.
Είναι:
dφ =dxl/R = dx.ε2/(Φ/2) =dx.ε1/(Φ/2)
= (ε1 +ε2)dx/Φ
Fs
D D Fs => ε = 2Φ/R < max ε (1)
Η μέγιστη τιμή της παραμόρφωσης ε του
V Fs χάλυβα είναι της τάξεως του 100%ο έως
V
150%ο. Από τη σχέση (1) προκύπτει:
V = √2.Fs
2Φ/R < 125%o => R > 16Φ =>
Σχ. 6 Τιμή της δύναμης V και ακτίνα D/2 –Φ/2 > 16Φ => D > 8Φ
καμπύλωσης D/2
 ε2.dx 1.2.2 Για να μην Εκτιναχθεί η Επικάλυψη
Από την ισορροπία των δυνάμεων που δρουν
Φ Φ dx R
στη ράβδο στη θέση της καμπύλωσής της
ε1.dx κατά τη μια διεύθυνσή της προκύπτει, όπως
φαίνε-ται στο Σχ. 7.
dx
Fs = v.Φ.D/2 =>
Σχ. 8 Συσχέτιση ακτίνας καμπύλωσης D/2
με τις καμπτικές παραμορφώσεις v = Fs/(Φ.D/2) = π.(Φ2/4)fsd /(Φ.D/2) =>
της ράβδου v = π.Φ D/fsd < max v = 0,7fcd =>
Άρα D > π.Φ fsd/(0,7fcd ) (3)
 Η διάμετρος του τυμπάνου καμπύλωσης Για S500 και C20 προκύπτει: D > 12Φ
των ράβδων πρέπει να είναι περίπου
Άρα, στις περιπτώσεις που υπάρχει κίνδυνος
8πλάσια της διαμέτρου Φ της ράβδου.
εκτίναξης της επικάλυψης:
 Η διάμετρος του τυμπάνου καμπύλωσης
των ράβδων πρέπει να είναι περίπου
12πλάσια της διαμέτρου Φ της ράβδου.
 10. ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΛΥΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΟΠΛΙΣΗ ΤΩΝ ΚΟΜΒΩΝ
Στο κεφάλαιο αυτό παρουσιάζεται εναλλακτική
λύση για την όπλιση των κόμβων η οποία αίρει
τα κατασκευαστικά προβλήματα που αναφέρ-
θηκαν στο κεφ. 9.1και επιπλέον, αυξάνει την
ανθεκτικότητα των κατασκευών από σκυρό-
δεμα η οποία αποτελεί το σημαντικότερο
πρόβλημα των κατασκευών από σκυρόδεμα
σήμερα.
Η όπλιση αυτή προέκυψε στα πλαίσια διπλω-
ματικών εργασιών στο εργαστήριο σκυροδέ-
ματος του ΕΜΠ και η πειραματική τεκμηρίωσή
της δίνεται στο Παράρτημα.
10.1 Περιγραφή της Λύσης
Αντί της συμβατικής τοποθέτησης του διαμή-
κους οπλισμού στα πέλματα των δομικών
στοιχείων από σκυρόδεμα, υιοθετείται, όπως
φαίνεται στο Σχ. 1, η εξής διάταξη του οπλι-
σμού:
β οπλισμού γίνεται υπό γωνία 90ο. Το σημαντικό
β α α β-β
α-α
Σχ. 1 Εναλλακτική όπλιση
1. Ο διαμήκης και εγκάρσιος οπλισμός των
υποστυλωμάτων διατάσσεται διάσπαρτος
σ΄όλη την έκταση της διατομής τους με
αποτέλεσμα ένα ομοιομορφισμένο υλικό
από σκυρόδεμα και χάλυβα, εν είδει ενός
χαλυβοσκυροδέματος.
2. Ο διαμήκης οπλισμός των δοκών
διατάσσεται καθ΄ ύψος τους και όχι στα
πέλματά τους (κατά πλάτος).
3. Η όπλιση των κόμβων διαμορφώνεται από:
 τις διαμήκεις ράβδους των δοκών,
 τις διαμήκεις ράβδους των
υποστυλωμάτων
 τους συνδετήρες των υποστυλωμάτων.
Ο κλωβός του οπλισμού των υποστυλωμάτων
συντίθεται από περισσότερους, επί μέρους,
κλωβούς διαφορετικού μεγέθους οι οποίοι
τοποθετούνται ο ένας μέσα στον άλλο υπό
μορφή ρώσικης κούκλας, όπως φαίνεται στο
Σχ. 1.
Ο διαμήκης οπλισμός ισοκατανέμεται στην
περίμετρο των επί μέρους κλωβών.
 Το εμβαδόν του συνολικού διαμήκους και
εγκάρσιου οπλισμού παραμένει το ίδιο μ΄
αυτό αντίστοιχων στοιχείων με συμβατική
όπλιση και μπορεί να προκύπτει από τις
ίδιες υπολογιστικές σχέσεις.
Για τη διευκόλυνση της συναρμολόγησης του
οπλισμού, καθώς και της διάστρωσης και της
συμπύκνωσης του σκυροδέματος η αγκύρωση
των συνδετήρων των εσωτερικών κλωβών του
στρώμα σκυροδέματος εκατέρωθεν των συνδε-
τήρων αυτών εμποδίζει το άνοιγμά τους και
επιτρέπει την απλοποίηση αυτή.
10.2 Πλεονεκτήματα της Λύσης
Η εναλλακτική όπλιση που περιγράφηκε πα-
ραπάνω εμφανίζει τα παρακάτω πλεονεκτή-
ματα συγκρινόμενη με τη συμβατική όπλιση:
 Κατασκευαστική ευχέρεια, τυποποίηση
και εκβιομηχάνιση του συνόλου του
οπλισμού των υποστυλωμάτων
Ελλείψει πυκνού άνω διαμήκους οπλισμού και
κατακόρυφων συνδετήρων στην περιοχή του
κόμβου, αίρονται οι κατασκευαστικές δυσχέ-
ρειες κατά τη διάστρωση και συμπύκνωση του
σκυροδέματος στην περιοχή αυτή.
Ως εκ του τρόπου διαμόρφωσής του, είναι
δυνατή η τυποποίηση και εκβιομηχάνιση ολό-
κληρου του σκελετού των οπλισμών των υπο-
στυλωμάτων και όχι μόνον του κλωβού των
συνδετήρων που ισχύει σήμερα.
Ο οπλισμός μπορεί να προκύπτει με συν-
δυασμό επί μέρους συμβατικών κλωβών οπλι-
σμού τυποποιημένων διαστάσεων και τυπο-
ποιημένου συνολικού διαμήκους και εγκάρ-σιου
οπλισμού.
Μια τέτοια βιομηχανική διαμόρφωση ολόκλη-
ρου του κλωβού του οπλισμού των υποστυ-
λωμάτων, εκτός από τα προφανή πλεονεκτή-
ματα για την οικονομία της κατασκευής, εξα-
σφαλίζει τα στοιχεία από τοπικές αστοχίες
οφειλόμενες σε κακοτεχνίες κατά τη συνα-
ρμολόγηση του οπλισμού επί τόπου του έργου.
 Καλύτερη συνάφεια και αγκύρωση των
ράβδων
Η συνάφεια, το κατ΄ εξοχήν αποφασιστικό
μέγεθος για την ασφάλεια των στοιχείων από
οπλισμένο σκυρόδεμα βελτιώνεται σημαντικά
με την λύση αυτή. Λόγω του μεγαλύτερου
αριθμού των ράβδων που επιτρέπει η λύση
αυτή, οι διάμετροι τόσο του διαμήκους όσο και
του εγκάρσιου οπλισμού προκύπτουν ση-
μαντικά μικρότερες απ΄ αυτές των αντίστοιχων
στοιχείων με συμβατική όπλιση και είναι δυ-
νατή η τήρηση των μικρών διαμέτρων για το
διαμήκη οπλισμό που απαιτείται στον αντισει-
σμικό σχεδιασμό.
Fc Fs
B c
[ε] A Αs/2
Σχ. 2 Εσωτερικές δυνάμεις
εκατέρωθεν του κόμβου
Επί πλέον, στις ενδιάμεσες διαμήκεις ράβ-
δους δεν αναπτύσσονται καθόλου τάσεις
συνάφειας, αφού, όπως φαίνεται στο Σχ. 2, η
ένταση στις ράβδους αυτές παραμένει στα-
θερά εφελκυστική.
 Μεγαλύτερη πυρασφάλεια και διάρκεια των
κατασκευών και μεγαλύτερη ασφάλεια και
επισκευασιμότητα των υποστυλωμάτων
Είναι προφανής η αυξημένη πυρασφάλεια και,
εν γένει, ανθεκτικότητα των στοιχείων από
χαλυβοσκυρόδεμα, καθώς το μεγαλύτερο πο-
σοστό του διαμήκους και εγκάρσιου οπλισμού
τους είναι προστατευμένο από περιβαλλον-
τικές προσβολές, λόγω του μεγαλύτερου πά-
χους της επικάλυψής τους.
10.3 Η Λογική της Λύσης
 Η ίδια καμπτική αντοχή στοιχείων
από με τη συμβατική και την
εναλλακτική όπλιση
Η διάταξη των διαμήκων ράβδων καθ΄ύψος
των φορέων ή διάσπαρτη σε όλη τη διατομή
τους έρχεται σ΄αντίθεση με τη συμβατική
απαίτηση για διάταξη του καμπτόμενου οπλι-
σμού στα πέλματα των στοιχείων.
Η απαίτηση αυτή αποτελεί τον ακρογωνιαίο
λίθο του καμπτικού σχεδιασμού των δομικών
στοιχείων, όπως αυτός αναγράφεται στα
κλασσικά εγχειρίδια οπλισμένου σκυροδέμα-
τος και προδιαγράφεται στους σύγχρονους
κανονισμούς.
Σύμφωνα με την κλασσική αυτή αντίληψη, η
φέρουσα ικανότητα των στοιχείων με την
εναλλακτική διάταξη του διαμήκους οπλισμού
αναμένεται να είναι σημαντικά μειωμένη, λόγω
του μειωμένου μοχλοβραχίονα των εσωτερι-
κών δυνάμεων.
Προσεκτικότερη, όμως, εξέταση αποκαλύπτει
ότι η φέρουσα ικανότητα των στοιχείων αυ-τών
δεν υστερεί αυτής αντίστοιχων στοιχείων με
συμβατική όπλιση.
εc
Fs2
Αs/2 x Fc
z1
εs1 Fs1
(α)
εc
Fs2
Fc F
z2
Fs1
εs1
(β)
ΜRdu(α) = As/2.fsd.z1
ΜRdu(β) = 3As/4.fsd.z2
Σχ. 3 Εσωτερικές δυνάμεις σε κατάσταση
αστοχίας για (α) συμβατική όπλιση
και (β) εναλλακτική όπλιση
Στο Σχ. 3 δίνονται τα διαγράμματα παραμορ-
φώσεων και εσωτερικών δυνάμεων καθ΄ ύψος
της διατομής στην κατάσταση αστοχίας (α) για
στοιχεία με τον διαμήκη οπλισμό στα πέλματά
τους και (β) για στοιχεία με μέρος του
διαμήκους οπλισμού ενδιάμεσα του ύψους
τους.
Όπως προκύπτει από τα παραπάνω διαγράμ-
ματα, επειδή το βάθος x της θλιβόμενης ζώνης
είναι μικρό στην περίπτωση στοιχείων με
συμμετρικό οπλισμό, οι ενδιάμεσες ράβδοι
εφελκύονται το ίδιο με τις ακραίες ράβδους στα
πέλματα των στοιχείων και, γι αυτό, η συμβολή
τους στην καμπτική αντοχή δεν είναι αμελητέα.
Η συμβολή των ενδιάμεσων ράβδων στην
αύξηση της (συνισταμένης) εφελκυστικής δύ-
ναμης Fs1 στοιχείου με καθ΄ ύψος διάταξη του
διαμήκους οπλισμού εξισορροπεί, όπως φαί-
νεται στο Σχ. 3, τον μειωμένο μοχλοβραχίονα z
των εσωτερικών δυνάμεων με αποτέλεσμα η
αναλαμβανόμενη ροπή να είναι ίδια μ΄ αυτήν
αντίστοιχου στοιχείου με τον δια-μήκη οπλισμό
στα πέλματα του στοιχείου.
Η γενικευμένη πεποίθηση του τεχνικού κό-
σμου για υποχρεωτική διάταξη του καμπτ-κού
οπλισμού στα πέλματα των στοιχείων φαίνεται
να πηγάζει από την παραδοχή ότι ο
ουδέτερος άξονας των καμπτόμενων φορέων
είναι στην περιοχή του μέσου της διατομής
και, γι΄ αυτό, οι ενδιάμεσες ράβδοι είναι ανε-
νεργές.
Η παραδοχή αυτή φαίνεται να έχει την προέ-
λευσή της σε περιόδους κατά τις οποίες:
 Ο σχεδιασμός των στοιχείων γινόταν σε
κατάσταση λειτουργικότητας (με τη
μέθοδο των επιτρεπομένων τάσεων) και,
γι΄ αυτό, λόγω της μικρής τιμής της ροπής
σχεδιασμού (που ήταν η ροπή των
φορτίων λειτουργίας και όχι η ροπή
αστοχίας), το βάθος της θλιβόμενης
ζώνης προέκυπτε σημαντικό.
 Ο θλιβόμενος οπλισμός των στοιχείων
περιοριζόταν σ΄ αυτόν της
συναρμολόγησης των συνδετήρων
(οπλισμός montage), και το πλάτος των
δομικών στοιχείων ήταν σχετικά μικρό.
Στο σύγχρονο σχεδιασμό των κατασκευών ο
θλιβόμενος οπλισμός και το πλάτος των
στοιχείων έχουν σημαντικά αυξηθεί για λόγους
πλαστιμότητας και, γι΄ αυτό, το βάθος της
θλιβόμενης ζώνης έχει μειωθεί περαιτέρω.
Για παράδειγμα, σ’ ένα στοιχείο με διατομή
300Χ300 mm και συμμετρικό οπλισμό 4Φ14,
ποιότητας S500 το βάθος της θλιβόμενης
ζώνης για το φορτίο αστοχίας προκύπτει ίσο
με 3,5 cm.
 Πλεονεκτήματα στην Διατμητική
Συμπεριφορά
Οι διαμήκεις ράβδοι ενδιάμεσα του ύψους των
στοιχείων δρουν για τη διατμητική ρηγμάτωση
με τον ίδιο τρόπο που δρούν οι ακραίες
διαμήκεις ράβδοι για την καμπτική ρηγμάτωση.
Με την εμφάνιση της πρώτης τριχοειδούς
(λοξής) διατμητικής ρωγμής ενδιάμεσα του
ύψους των στοιχείων ενεργοποιούνται οι εν-
διάμεσες διαμήκεις ράβδοι παρεμποδίζοντας
την ανεξέλεκτη διεύρυνση και επέκταση της
ρωγμής αυτής, επιτρέποντας έτσι την εμφά-
νιση κι άλλων διατμητικών ρωγμών.
Με τον τρόπο αυτό:
 Αυξάνει η διατμητική αντοχή των
στοιχείων, καθώς ενεργοποιούνται
περισσότεροι συνδετήρες.
 Η διατμητική αστοχία αποκτά πλάστιμο
χαρακτήρα.
(α)
(β)
Σχ. 4 Διατμητική ρηγμάτωση στοιχείων με
διαμήκεις ράβδους (α) στα πέλματα
και (β) καθ΄ύψος των στοιχείων
Σ΄αντίθεση με τους συνδετήρες, η διατμητική
απόδοση των οποίων εξαρτάται σημαντικά από
τη σχετική θέση τους ως προς τη μη επα-
κριβώς καθορισμένη θέση της διατμητικής
ρωγμής, η διατμητική απόδοση των ενδιάμεσων

ράβδων είναι ανεξάρτητη από τη θέση εμφά-
νισης της διατμητικής ρωγμής, καθώς οι δια-
μήκεις ράβδοι εκτείνονται σ΄ όλο το μήκος των
στοιχείων.
 Λόγω της συνύπαρξης των ορθών
Επιπρόσθετα:
 Λόγω των μεγαλύτερων τιμών των
εσωτερικών δυνάμεων, το βάθος της
θλιβόμενης ζώνης προκύπτει μεγαλύτερο
και, γι αυτό, είναι μεγαλύτερη η διατμητική
συμβολή του σκυροδέματος της θλιβόμενης
ζώνης.
 Λόγω του μεγαλύτερου βάθους της
θλιβόμενης ζώνης αποφεύγεται ή
καθυστερείται η αστοχία συνάφειας κατά
μήκος του θλιβόμενου οπλισμού η οποία
χαρακτηρίζει τη διατμητική συμπεριφορά
των συνήθων στοιχείων, καθώς οι θλιπτικές
τάσεις της θλιβόμενης ζώνης κλείνουν τη
διατμητική ρωγμή.
εφελκυστικών τάσεων των ενδιάμεσων
(καθ΄ύψος) ράβδων, η κλίση της κύριας
εφελκυστικής τάσης στην περιοχή του
μέσου του ύψους του στοιχείου διατηρείται
σταθερή, όπως φαίνεται στο σχήμα, με
αποτέλεσμα να καθυστερείται η
οριζοντίωσή της που παρατηρείται στα
συνήθη στοιχεία λόγω απώλειας συνάφειας
των ακραίων διαμήκων ράβδων και να
ενεργοποιούνται περισσότεροι συνδετήρες
για την ανάληψη της δρώσας τέμνουσας.
 Ενότητα B

ΦΟΡΕΙΣ ΜΕ ΜΙΚΡΟ ΛΟΓΟ ΔΙΑΤΜΗΣΗΣ

ΚΟΝΤΟΙ ΠΡΟΒΟΛΟΙ, ΥΨΙΚΟΡΜΑ, ΚΟΝΤΑ ΥΠΟΣΤΥΛΩΜΑΤΑ

1. Η ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ
ΦΟΡΕΩΝ ΣΤΟΥΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥΣ

Στους κανονισμούς και τα κλασσικά εγχειρίδια

σκυροδέματος αναφέρονται ως ιδιαίτερες
κατηγορίες φορέων με ειδικές απαιτήσεις σχε-
διασμού οι παρακάτω:
 Κοντοί Πρόβολοι: Πρόβολοι δοκοί με λόγο
ανοίγματος προς ύψος μικρότερο του 1,
l/h ≤ 1, όπως φαίνεται στο Σχ. 1(α).
Συναντώνται στην προκατασκευή για τη
στήριξη των οριζόντιων στα κατακόρυφα (α) (β)
προκατασκευασμένα στοιχεία σε Σχ. 2 (α) Δοκός σύζευξης τοιχωμάτων
βιομηχανικές κατασκευές για τη στήριξη (β) δύσκαμπτο πέδιλο
γερανογεφυρών, κ.α.
 Υψίκορμοι Φορείς: Αμφιέρειστες ή συν-
 Κοντά Υποστυλώματα:Υποστυλώματα υπό
εχείς δοκοί με λόγο ανοίγματος προς
σεισμική επιπόνηση για τα οποία ο λόγος
στατικό ύψος μικρότερο του 2, l/h ≤ 2 για
καμπτικής ροπής προς την τέμνουσα ανηγμένος
συγκεντρωμένα φορτία ή μικρότερο του 4
ως προς το ύψος της διατομής του
για κατανεμημένα φορτία (βλ. κεφ. 8.1).
υποστυλώματος είναι μικρότερος του 2.5,
Συναντώνται ως κεφαλόδεσμοι πασσάλων, Msd/(Vsd.h) ≤ 2.5, όπως φαίνεται στο Σχ. 3. (Πριν
δοκοί-παρειές υπερυψωμένων δεξαμενών ή ένα χρόνο η απαίτηση ήταν Μsd/(Vsd .h) ≤ 1.5).
αποθηκών, όπως υδατόπυργοι, σιλό, κ.α.

Vsd
Μsd

(α) (β) (γ)

Σχ. 1 (α) Κοντός πρόβολος,
(β) και (γ) υψίκορμοι δοκοί
 Δοκοί Σύζευξης Τοιχωμάτων: Αμφίπακτες
δοκοί με λόγο ανοίγματος προς στατικό
ύψος μικρότερο του 2, l/h ≤ 2, όπως
φαίνεται στο Σχ. 2(α).
 Δύσκαμπτα Πέδιλα: Συνήθη πέδιλα με
σχετικά μεγάλο ύψος σε σχέση με τις
διαστάσεις έδρασής τους, όπως φαίνεται
στο Σχ. 2(β).
Σχ. 3 (Φύσει) κοντό υποστύλωμα
Στα παλιότερα κτίρια συμπεριφορά κοντού
υποστυλώματος προκύπτει σε υποστυλώματα
στα οποία δεσμεύεται η εγκάρσια μετακίνησή
τους σε μέρος του ύψους τους, όπως φαίνεται
στο Σχ. 4.
Συνήθη περίπτωση αποτελούν τα υποστυ-
λώματα ημιυπόγειων χώρων στα οποία λόγω
των φεγγιτών η τοιχοποια εκτείνεται σε μέρος
μόνον του μήκους του υποστυλώματος.

 Χαμηλά Τοιχώματα: τοιχώματα μικρού Τα υποστυλώματα αυτά δηλώνονται ως θέσει

μήκους υπό σεισμική επιπόνηση. κοντά υποστυλώματα.
 νιση φύσει κοντών υποστυλωμάτων λόγω:
 της μείωσης του ελεύθερου ύψους των
ορόφων και άρα της μείωσης του ανοίγματος
των υποστυλωμάτων και
 των μεγαλύτερων διαστάσεων των
Σχ. 4 Θέσει κοντό υποστύλωμα υποστυλωμάτων οφειλόμενων στις
αυστηρότερες απαιτήσεις πλαστιμότητας των
Στα σύγχρονα πολυώροφα κτίρια (με περισ- σύγχρονων αντισεισμικών κανονισμών.
σότερους από τρεις ορόφους) είναι συχνή η εμφά-

2. Η ΦΑΙΝΟΜΕΝΙΚΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΟΠΟΙΗΣΗΣ

Η ΠΟΛΛΑΠΛΟΤΗΤΑ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΤΗΤΑ
Η κατηγοροποίηση των φορέων στους
Όλοι οι φορείς στο κεφ. 1 μπορούν να
κανονισμούς με βάση το στατικό σύστημα
αναχθούν ο ένας στον άλλο εναλλάσσοντας
και τη διεύθυνση του φορέα είναι
τον ρόλο φορτίων και στηρίξεων των
φαινομενική, εκλαμβάνοντας τις πολλές
φορέων και στρέφοντάς τους κατά 90ο ή
μορφές ενός θέμα-τος ως διαφορετικά
180ο
θέματα.
Όλοι οι φορείς που σχολιάζονται στο κεφ. 1
έχουν, όπως αποδεικνύεται στο κεφ. 3, ένα
κοινό χαρακτηριστικό:
 Επιπονούνται με πολύ μεγαλύτερη
τέμνουσα από ό,τι οι αντίστοιχοι
γραμμικοί φορείς με ίδια καμπτική
επιπόνηση.

Σχ. 1 Αναγωγή αμφιέρειστης σε πρόβολο

Μs
Όπως φαίνεται στα σχήματα 1,2 και 3, ο αμ-
φιέρειστος φορέας ανάγεται, σε δύο ανά-
ποδους πρόβολους φορείς, το πέδιλο σε έναν
αμφίπλευρο πρόβολο, το αμφίπακτο υποστύ-
λωμα σε δύο πρόβολους φορείς εξαιρουμένης
της περιοχής του σημείου καμπής στην περι- Σχ. 3 Ισοδυναμία αμφίπακτου φορέα
οχή του μέσου η οποία, όπως σχολιάζεται (υποστυλώματος)
παρακάτω,δεν είναι κρίσιμη για την συμπε-
ριφορά των υποστυλωμάτων. Εκτός από το μήκος τους έχουν μεγάλο και το
ύψος τους και δεν υπακούουν στη συμ-
περιφορά των γραμμικών φορέων. Αντιστοι-
χούν σε συμπεριφορά δίσκων

πλάκα

Σχ. 2 Αναγωγή πέδιλου σε αμφίπλευρο Δίσκος πλάκα

πρόβολο
 3. Ο ΛΟΓΟΣ ΔΙΑΤΜΗΣΗΣ ΩΣ ΚΑΘΟΡΙΣΤΙΚΟ
ΜΕΓΕΘΟΣ ΤΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ
3.1 Η Μεγαλύτερη Τέμνουσα των
Φορέων με Μικρό Άνοιγμα
Οι δύο φορείς Α και Α΄ στο Σχ. 1 έχουν ίδιες
διαστάσεις διατομής και ίδιο οπλισμό και, γι΄
αυτό, ίδια καμπτική αντοχή ΜRu και, άρα,
μπορούν να αντέξουν την ίδια μέγιστη επι-
πόνηση Μs.
Για τη μέγιστη αυτή επιπόνηση Μs η μέγιστη
τέμνουσα Vs που θα αναπτυχθεί είναι:
ΜΑ = ΜΑ΄ => Ρ.α = Ρ΄.α΄ =>
Ρ΄= Ρ. α/α΄ => VA΄ = VA. α/α΄ =>
VA΄>>VA
Ρ διατμητικών τάσεων τ.
α  Ο λόγος διάτμησης μπορεί να ειδωθεί ως
Ρ΄
α΄
Α Α΄
Σχ. 1 Μεγαλύτερη τέμνουσα φορέων με
μικρότερο άνοιγμα
Προκύπτει ότι:
 ο λόγος διάτμησης αποτελεί καθοριστικό
 Ο φορέας με το μικρό άνοιγμα για ίδια
καμπτική επιπόνηση με τον φορέα με το
μεγάλο άνοιγμα επιπονείται με πολύ
μεγαλύτερη τέμνουσα, τόσο μεγαλύτερη
όσο είναι ο λόγος του ανοίγματος των δύο
φορέων.
3.2 Ενοποίηση Φορέων με βάση το
Λόγο Διάτμησης
Το πόσο διαφέρει η τέμνουσα φορέων μείδια
ροπή αλλά διαφορετικά ανοίγματα το εκφράζει
ο λόγος της καμπτικής ροπής προς την
τέμνουσα. Μsd/ Vsd.
O λόγος αυτός ανηγμένος ως προς το στατικό
ύψος d των φορέων δηλώνεται ως λόγος
διάτμησης και συνήθως συμβολίζεται ως αs
 Λόγος Διάτμησης: αs= Μsd /(Vsd.d) (1)
Θέτοντας στην (1) Μsd= Ρ.α και Vsd = Ρ προ-
κύπτει ότι ο λόγος διάτμησης μπορεί να
εκφραστεί και ως ο λόγος της απόστασης α
του φορτίου από τη στήριξη του φορέα ως
προς το στατικό ύψος d του φορέα.
 Λόγος Διάτμησης: αs= α/d (1α)
Από τη σχέση (1) προκύπτει ότι η τέμνουσα με
την οποία επιπονείται ένας φορέας είναι
αντίστροφα ανάλογη του λόγου διάτμη-σης
 Vsd = Μsd /(αs. d) (2)
3.3 Ο Λόγος Διάτμησης ως
Καθοριστικό Μέγεθος της
Συμπεριφοράς των Φορέων
Η καμπτική ροπή είναι συνάρτηση των ανα-
πτυσσόμενων ορθών τάσεων σ και η τέμ-
νουσα συνάρτηση των αναπτυσσόμενων
Γι αυτό:
ο λόγος της ορθής τάσης σ προς τη
διατμητική τάση τ.
Όπως σχολιάστηκε στην ενότητα Ι του 1ου το-
μου η μορφή της καμπτοδιατμητικής ρηγ-
μάτωσης των φορέων συσχετίζεται άμεσα με το
λόγο των δύο τάσεων σ και τ.
Γι αυτό:
μέγεθος για τη συμπεριφορά των φορέων
και, γι΄αυτό, και για τη ρηγμάτωση, την
όπλιση και το σχεδιασμό τους.΄
3.3 Ο Λόγος Διάτμησης ως Μέγεθος
Διάκρισης των Φορέων
Όλοι οι φορείς στο κεφ. 1 χαρακτηρίζονται από
ίδιο λόγο διάτμησης.
Γι΄ αυτό, επιδεικνύουν την ίδια συμπεριφορά
μεταξύ τους.
Επειδή ο λόγος διάτμησης των φορέων αυτών
είναι μικρός, η συμπεριφορά τους είναι δια-
φορετική απ΄αυτήν των γραμμικών φορέων
που εξετάστηκαν στον πρώτο τόμο.
Υιοθετώντας το μέγεθος του λόγου διάτμη-σης
οι φορείς ενοποιούνται διακρίνοντας τρεις
κατηγορίες φορέων:
 Φορείς με μικρό λόγο: αs ≤ 1,5
 Φορείς με μεγάλο λόγο: αs ≥ 2,5
 Φορείς με ενδιάμεσο λόγο αs = 2
 4. ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΜΕ ΜΙΚΡΟ ΛΟΓΟ ΔΙΑΤΜΗΣΗΣ
ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΗΣ
4.1 Δεν Ισχύει η Παραδοχή της
Επιπεδότητας των Διατομών
Όπως φαίνεται στο Σχ. 1, η εγκάρσια διατομή
του φορέα υπό καμπτοδιατμητική επιπόνηση
λόγω της τέμνουσας υφίσταται εγκάρσια μετα-
τόπιση και λόγω της ροπής στροφή κατά μήκος
του κεντροβαρικού άξονα του φορέα.
Συνθέτοντας τις δύο αυτές μετακινήσεις η
εγκάρσια διατομή κατά την επιπόνιση του
φορέα θα είναι στεβλωμένη.
V
(α)
M μη της επιπόνησης εξαρτάται μόνον από τη
(β)
Σχ. 1 Παραμόρφωση διατομής φορέα λόγω
(α) τέμνουσας, (β) καμπτικής ροπής
Στους γραμμικούς φορείς, δηλαδή στους
φορείς με μεγάλο λόγο διάτμησης η τέμ-
νουσα είναι, όπως εντοπίστηκε στο κεφ. 3,
μικρή σε σχέση με την καμπτική ροπή και,
γι΄αυτό, η εγκάρσια μετατόπιση λόγω τέμνου-
σας θεωρείται αμελητέα. Θεωρείται ότι η εγκάρ-
σια διατομή κατά την επιπόνηση στρέφεται
μόνον.
Γι΄αυτό, το διάγραμμα των παραμορφώ-
σεων καθ΄ύψος της διατομής είναι, όπως
φαίνεται στο Σχ. 2(α), γραμμικό.
+ +
- -
(α) (β)
Σχ. 2 Διάγραμμα ορθών τάσεων για φορέα
(α) γραμμικό (β) με μικρό λόγο
διάτμησης
Στους φορείς με μικρό λόγο διάτμησης,
επειδή η τέμνουσα σε σχέση με τη ροπή είναι
μεγάλη, δεν μπορεί να αμεληθεί το βέλος λόγω
της τέμνουσας, η εγκάρσια διατομή κατά την
επιπόνηση καμπυλώνεται και το διάγραμ-
μα παραμορφώσεων δεν είναι, όπως φαίνεται
στο Σχ. 2(β), γραμμικό.
Οι τάσεις στην εφελκυόμενη περιοχή δεν
έχουν τριγωνική κατανομή, αλλά παραμέ-νουν
περίπου σταθερές για σημαντικό μέρος της
εφελκυόμενης ζώνης
4.2 Ο Μοχλοβραχίονας z των Εσωτε-
ρικών Δυνάμεων Εξαρτάται από
το Λόγο Διάτμησης
Στους γραμμικούς φορείς ο μοχλοβραχίονας
των εσωτερικών δυνάμεων για δεδομένη στάθ-
διαστασιολόγησή τους.
Στους φορείς με μικρό λόγο διάτμησης, λόγω
της καμπύλωσης του διαγράμματος των παρα-
μορφώσεων και άρα και των τάσεων, ο μοχ-
λοβραχίονας z των εσωτερικών δυνάμεων
προκύπτει μικρότερος απ΄αυτόν των γραμμι-
κών φορέων.
Επειδή το διάγραμμα ορθών τάσεων καμπυ-
λώνεται ανάλογα με την τιμή της τέμνουσας και
η τιμή της τέμνουσας εξαρτάται από το λόγο
διάτμησης, ο μοχλοβραχίονας z εξαρτάται από
την τιμή του λόγου διάτμησης.
4.3 Η Ένταση είναι Σταθερή σ΄Όλο το
Άνοιγμα των Φορέων
Στους γραμμικούς φορείς (με σταθερή δια-
τομή σ΄όλο το μήκος τους) οι ορθές τάσεις σX
κατά μήκος τους είναι, όπως φαίνεται στο Σχ.
3(α), ανάλογες της τιμής της ροπής.
Στους φορείς με μικρό λόγο διάτμησης οι
ορθές τάσεις σX κατά μήκος τους παραμέ-
νουν, όπως φαίνεται στο Σχ. 3(β), σταθερές.
Στους φορείς αυτούς οι τάσεις σX διαμορ-
φώνονται τόσο από την καμπτική ροπή όσο και
από την τέμνουσα. Στις διατομές που στη
διαμόρφωση της τιμής σX είναι μικρή η συμ-
βολή της ροπής είναι μεγάλη η συμβολή της
τέμνουσας και αντίστροφα.

σ
Σχ. 3 Ορθές τάσεις σ κατά μήκος φορέα
(α) γραμμικού (β) με μικρό λόγο
διάτμησης
4.4 Μειώνονται οι Λοξές Εφελκυστικές
Τάσεις και Αυξάνονται οι Λοξές
Θλιπτικές Τάσεις
Όπως φαίνεται στο Σχ. 1, από τη σύνθεση των
ορθών τάσεων σX και των διατμητικών τ
προκύπτουν μία λοξή εφελκυστική τάση σΙ και
μία λοξή θλιπτική τάση σΙΙ.
σΙ σ ΙΙ
σ τ
Σχ. 4 Λοξές εφελκυστικές τάσεις σΙ
και θλιπτικές σΙΙ
Η τιμή τους προκύπτει από τις παρακάτω
σχέσεις:
_____________
 σΙ= (σx+ σY)/2 + (σx+ σY)2/4 2 + τ2 (1)
_____________
 σΙΙ= (σx+ σY)/2 - (σx+ σY)2/4 2 + τ2 (2)
Η τάση σY είναι η κάθετη στον κ.β. άξονα
συνιστώσα της θλιπτικής τάσης σ η οποία στην
περιοχή κοντά στις στηρίξεις και στις θέσεις
εφαρμογής συγκεντρωμένων φορτίων είναι,
όπως φαίνεται στο Σχ. 5, κεκλιμένη.
σY
Σχ. 5 Ανάπτυξη τάσεων σY
Η τιμή της σY βαίνει μειούμενη με την
απόσταση από τη στήριξη του φορέα και
μηδενίζεται σε απόσταση ίση περίπου με το
ύψος του φορέα. Γι αυτό, στους φορείς με
μικρό λόγο διάτμησης οι τάσεις αυτές
εκτείνονται σ΄όλο το άνοιγμά τους, και όχι
μόνον τοπικά κοντά στις στηρίξεις, όπως στους
γραμμικούς φορείς.
Από τις σχέσεις (1) και (2) προκύπτει ότι:
 Η αύξηση της διατμητικής τάσης τ και της
ορθής τάσης σY μειώνει την λοξή
εφελκυστική τάση σΙ και αυξάνει τη λοξή
θλιπτική τάση σΙΙ.
Οι φορείς με μικρό λόγο διάτμησης
συγκρινόμενοι με αντίστοιχους γραμμικούς
φορείς με ίδια καμπτική ροπή και, γι΄αυτό, με
ίδια σx αναπτύσσουν:
 Μεγαλύτερη διατμητική τάση τ αφού
επιπονούνται με μεγαλύτερη τέμνουσα.
 Μεγαλύτερη τάση σY λόγω της μεγαλύ-
τερης τιμής της δύναμης της αντίδρασης
στη στήριξη η οποία τις προκαλεί.
Από τα παραπάνω συμπεραίνεται ότι οι φορείς
με μικρό λόγο διάτμησης συγκρινόμενοι με
αντίστοιχους γραμμικούς φορείς αναπτύσσουν:
 Μικρότερες λοξές εφελκυστικές τάσεις
και μεγαλύτερες λοξές θλιπτικές τάσεις
 5. ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ
ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ ΜΕ ΜΙΚΡΟ ΛΟΓΟ ΔΙΑΤΜΗΣΗΣ
ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΙΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΣΤΟ ΦΥΣΙΚΟ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΜΑ
 Δικτυώματος (Μoersch) όταν το
5.1 Η Έννοια του Φυσικού προσομοίωμα στο μεγαλύτερο μήκος του
Προσομοιώματος φορέα αποτελεί σύνθεση περισσότερων
Κατά την επιβολή του φορτίου ο φορέας αν- θλιπτήρων και ελκυστήρων.
τιδρά παλλόμενος, συστελλόμενος και δια- Αντιστοιχεί σε φορείς με μεγάλο λόγο
στελλόμενος. Οι θέσεις της συστολής αποτε- διάτμησης (μεγαλύτερο του 3, γραμμικούς
λούν τις θέσεις ανάπτυξης θλιπτήρων και οι φορείς), όπως φαίνεται στο Σχ. 1(β) και το
θέσεις της διαστολής αποτελούν τις θέσεις Σχ. 3.
ανάπτυξης ελκυστήρων.
 Σύνθεση Θλιπτήρα-Ελκυστήρα και Δι-
Ο φορέας μπορεί να ειδωθεί ως σύνθεση κτυώματος όταν καθένα απ΄αυτά τα
θλιπτήρων και ελκυστήρων η οποία αποτελεί το προσομοιώματα αντιστοιχεί σε σημαντικό
φυσικό προσομοίωμα του φορέα. μέρος του μήκους του φορέα.
Μ΄αυτόν τον τρόπο η επίλυση και διαστα-
σιολόγηση του φορέα ανάγεται στην επίλυση Αντιστοιχεί σε φορείς με ενδιάμεσο λόγο
και διαστασιολόγησή του φυσικού του προσο- διάτμησης (περίπου 2).
μοιώματος.

5.2 Οι Τρεις Τύποι Προσομοιώματος-

Φορείς με Μικρή Επιπόνηση
Όπως σχολιάζεται στο κεφ. 5.3 και έχει
αναλυθεί στην ενότητα Ε, ανάλογα με το λόγο Σχ.2 Φυσικό προσομοίωμα φορέα με λόγο
διάτμησης των φορέων διακρίνονται οι παρα- διάτμησης 1 για φορτίο άνω και κάτω
κάτω τύποι προσομοιωμάτων που φαίνονται
στο Σχ. 1.

Ελκυ/ρας
ελκυστήρας
P h
Θλιπτήρας (α)
θλιπτήρας

(γ) (α) (β)

Σχ.1 Φυσικά προσομοιώματα για λόγο

Διάτμησης 4, 1 και 2

 Θλιπτήρα-Ελκυστήρα όταν αναπτύσσεται

(β)
μόνον ένας (λοξός) θλιπτήρας και ένας
(διαμήκης) ελκυστήρας.
Αντιστοιχεί σε φορείς με μικρό λόγο Σχ.3 Φυσικό προσομοίωμα αμφιέρειστου
διάτμησης (περίπου 1), όπως φαίνεται στο φορέα με λόγο διάτμησης 1 και 3
Σχ. 1(α) για πρόβολο φορέα και στο Σχ. 2
για αμφιέρειστο.

Συνύπαρξη Θλιπτήρα-Ελκυστήρα και Δικτυ-
ώματος παρατηρείται, επίσης, και στις περι-
πτώσεις γραμμικών φορέων με συγκεντρω-
μένο φορτίο κοντά στη στήριξη, όπως φαίνε-
ται στο Σχ. 4.
Σχ.4 Φυσικό προσομοίωμα γραμμικού
φορέα με συγκεντρωμένο φορτίο
κοντά στη στήριξη
5.3 Η Φυσική Έννοια Θλιπτήρων
και Ελκυστήρων
Οι επί μέρους ράβδοι του φυσικού προσο-
μοιώματος μπορούν να ειδωθούν:
Οι Λοξοί Θλιπτήρες ως οι θέσεις ροής της
διατάραξης του φορτίου (των κύριων θλιπτι-
κών τάσεων) προς τις στηρίξεις, γι΄αυτό και
έχουν πάντα κατεύθυνση προς τις πλησι-
έστερες στηρίξεις με κλίση περίπου 45ο
Οι Λοξοί και Εγκάρσιοι Ελκυστήρες ως οι
θέσεις ανάρτησης της ροής της διατάραξης του
φορτίου (των λοξών θλιπτικών τάσεων) προς
τις στηρίξεις στις παρακάτω περιπτώσειςις:
 το φορτίο είναι κάτω (π.χ. περίπτωση
αντεστραμμένης δοκού) είτε γιατί
 το ύψος του φορέα είναι
ανεπαρκές για ροή κατ΄
ευθείαν στη στήριξη
(περίπτωση φορέα με μεγάλο
λόγο διάτμησης) οπότε η ροή
επαναφέρεται στο άνω πέλμα
για να κατευθυνθεί ξανά στη στήριξη (φορείς
με περισσότερους λοξούς θλιπτήρες).
Οι Διαμήκεις Ελκυστήρες και Θλιπτήρες ως
οι θέσεις επαναφοράς στην φυσική της κα-
τακόρυφη διεύθυνση της ροής του φορτίου στις
θέσεις των λοξών ράβδων. (Για μεγαλύτερη
ανάλυση βλ. ενότητα Ε στον 1Γ τόμο).
5.3 Τύποι Προσομοιωμάτων
Οπλισμένων Φορέων με Σημαντική
Επιπόνηση
Οι ελκυστήρες από σκυρόδεμα έχουν μικρή
αντοχή (είναι μικρή η εφελκυστική αντοχή του
σκυροδέματος) και, γι΄αυτό, ενισχύονται ενσω-
ματώνοντας στις θέσεις των ελκυστήρων
του δικτυώματος ράβδους από χάλυβα οι
οποίες διαθέτουν υψηλή εφελκυστική αντοχή.
Ελκυ/ρας
P h Θλιπτήρας
(γ) (α) (β)
Σχ.5 Προοσομοιώματα οπλισμένων
φορέων
Για την ενίσχυση των λοξών ελκυστήρων οι
ράβδοι του οπλισμού δεν διατάσσονται κατά
την διεύθυνσή τους, αλλά εγκάρσια και
αποτελούν τους συνδετήρες.
Για μικρή στάθμη του φορτίου (μικρότερη κι΄
απ΄ αυτή του ιδίου βάρους του φορέα)
εξαντλούν την ικανότητά τους οι λοξοί ελκυ-
στήρες του σκυροδέματος, εμφανίζονται
ρωγμές, όπως σχολιάζεται στο κεφ. 32, και
δεν υπάρχουν πια στο φυσικό προσο-
μοίωμα των φορέων. Γι΄ αυτό, το φυσικό
προσομοίωμα του οπλισμένου φορέα, από μια
στάθμη επιπόνησης και πάνω αποτελείται
μόνον από διαμήκεις και εγκάρσιες ράβδους,
όπως φαίνεται στο Σχ. 5.
5.4 Διαφοροποιήσεις για Φορείς
με Μικρό Λόγο Διάτμσης
Λόγω των διαφορών στα φυσικά προσο-
μοιώματα φορέων με μικρό λόγο διάτμησης και
γραμμικών φορέων (και λαμβάνοντας υπόψη
και τα συμπεράσματα στο κεφ. 4) προκύπτουν
4) Δεν αναπτύσσεται διαμήκης θλιπτήρας,
οι παρακάτω διαφορές στη συμπεριφορά
όπως στους γραμμικούς φορείς (όταν το
φορέων με μικρό λόγο διάτμησης σε σύγκριση
φορτίο ασκείται επάνω στο φορέα).
με τους γραμμικούς φορείς (φορείς με μεγάλο
λόγο διάτμησης): 5) Ο λοξός θλιπτήρας εντείνεται
περισσότερο από ό,τι στους γραμμικούς
1) Η ένταση του φορέα διαφοροποιείται
φορείς επειδή η τέμνουσα Vs είναι
ανάλογα με τη θέση του φορτίου: άνω,
μεγαλύτερη (είναι αντίστροφα ανάλογη του
κάτω ή έμμεσα (εφαρμογή φορτίου στο
λόγου διάτμησης).
μέσον του ύψους τους).
6) Δεν αναπτύσσεται λοξός ελκυστήρας,
2) Η ένταση του διαμήκους ελκυστήρα είναι
όπως προκύπτει από τη μικρή τιμή των
σταθερή σ΄ όλο το μήκος του φορέα και
λοξών εφελκυστικών τάσεων και την
όχι μειούμενη κατά μήκος (μηδενιζόμενη
απουσία λοξού ελκυστήρα στο φυσικό
στο ελεύθερο άκρο), όπως στους
προσομοίωμα.
γραμμικούς φορείς.
3) Ο διαμήκης ελκυστήρας εκτείνεται σε
σημαντικό μέρος καθ΄ύψος του φορέα.
 6. ΕΝΤΟΠΙΣΜΟΣ ΦΥΣΙΚΟΥ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΜΑΤΟΣ
ΜΕ ΒΑΣΗ ΤΗ ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΣ ΘΛΙΠΤΙΚΗΣ ΤΡΟΧΙΑΣ
6.1 Μεθοδολογία
Ο εντοπισμός του ισοδύναμου δικτυώματος
βασίζεται στη χάραξη της κύριας θλιπτικής
τροχιάς του φορτίου προς τις στηρίξεις του
φορέα. Στις θέσεις που η τροχιά αυτή απο-
κλίνει από την ευθυγραμμία για την ισορροπία
του φορέα στις θέσεις αυτές αναπτύσσονται
κάθετες στην τροχιά αυτή εφελκυστικές ή
θλιπτικές τάσεις, όπως φαίνεται στο Σχ. 1.
Κύρια θλιπτική τροχιά
Σχ. 1. Εγκάρσιες εφελκυστικές
τάσεις λόγω καμπύλωσης της
κύριας θλιπτικής τροχιάς
Θέτοντας στις θέσεις των θλιπτικών τροχιών
θλιπτήρες και στις θέσεις των εφελκυστικών
τάσεων ελκυστήρες προκύπτει το προσομοί-
ωμα του φορέα.
6.2 Χάραξη της Κύριας Θλιπτικής
Τροχιάς
Η χάραξη της κύριας θλιπτικής τροχιάς στη-
ρίζεται σε πειραματικά αποτελέσματα ή σε
αξιοποίηση αρχών της αντοχής των υλικών
(π.χ η εφαπτόμενη της τροχιάς στην εκκίνηση
της είναι κάθετη στην επιφάνεια του φορέα) και
παρατηρήσεις της γεωμετρίας του φορέα.
Αυξανόμενου του λόγου διάτμησης η τροχιά
αποκλίνει βαθμιαία από την κατακόρυφο και
στην περίπτωση των γραμμικών φορέων ορι-
ζοντιώνεται.
6.3 Εντοπισμός Θλιπτήρων και
Ελκυστήρων
Ο λοξός θλιπτήρας διατάσσεται κατά μήκος της
κύριας θλιπτικής τροχιάς.
Λόγω της καμπύλωσης της θλιπτικής τροχιάς
αναπτύσσονται εγκάρσιες τάσεις, θλιπτικές ή
εφελκυστικές ανάλογα με τη φορά της καμπύ-
λωσής της,, τόσο πιο μεγάλες όσο πιο μεγάλη
είναι η καμπύλωση της τροχιάς.
Εξετάζοντας, όπως φαίνεται στο Σχ. 1, την
ισορροπία στοιχειωδών τμημάτων του φορέα,
κάθετα στη θλιπτική τροχιά εντοπίζονται οι
Θέσεις των εγκάρσιων εφελκυστικών τάσεων.
 7. ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΚΑΙ ΔΙΑΤΑΞΗ ΤΟΥ
ΟΠΛΙΣΜΟΥ ΦΟΡΕΩΝ ΜΕ ΜΙΚΡΟ ΛΟΓΟ ΔΙΑΤΜΗΣΗΣ

7.1 Συνοπτική Παρουσίαση Λόγω των διαφοροποιήσεων αυτών της

Διαφορών στο Σχεδιασμό
Στο κεφ. 5 εντοπίστηκαν οι διαφορές στη
συμπεριφορά φορέων με μικρό και μεγάλο
λόγο διάτμησης οι οποίες συνοψίζονται στον
πίνακα 1.
συμπεριφοράς των φορέων με μικρό λόγο
διάτμησης προκύπτουν σημαντικές διαφορές στο
σχεδιασμό τους οι οποίες συνοψίζονται στον
πίνακα 2 σ΄αντιστοιχία με τις διαφορές στον
πίνακα 1 και σχολιάζονται παρακάτω.

ΠΙΝΑΚΑΣ 1: Διαφορές στη Συμπεριφορά

ΦΟΡΕΙΣ ΜΕ ΦΟΡΕΙΣ ΜΕ ΜΕΓΑΛΟ ΛΟΓΟ
Χαρακτ/κά
ΜΙΚΡΟ ΛΟΓΟ ΔΙΑΤΜΗΣΗΣ
ΔΙΑΤΜΗΣΗΣ
Σταθερή ένταση Μεταβλητή ένταση
Μεγαλύτερο Μικρό πάχος
1. ΔΙΑΜΉΚΗΣ
πάχος
ΕΛΚΥΣΤΗΡΑΣ
Όχι πάντα στα Στα πέλματα του φορέα
πέλματα
2. ΔΙΑΜΗΚΗΣ Άτονη Περιοχή Υπάρχει
ΘΛΙΠΤΗΡΑΣ
3. ΛΟΞΟΣ Αμελητέος Υπάρχει
ΕΛΚΥΣΤΗΡΑΣ VRd3 ≈0 VRd3 ≠0
4. ΛΟΞΟΣ Μεγαλύτερη Μικρότερη ένταση
ΘΛΙΠΤΗΡΑΣ ένταση VRd2

7.2 Διαμόρφωση και Διάταξη

Διαμήκους Οπλισμού
7.2.1 Μορφή και Αγκύρωση (α))

Επειδή η ένταση του διαμήκους ελκυστήρα (β) (γ)

είναι σταθερή σ΄ όλο το μήκος του φορέα, ο
ανάπτυγμα
ολισμός διαμορφώνεται υπό τη μορφή:
 αναβολέων, όπως φαίνεται στο Σχ.1, και
όχι ευθύγραμμος όπως στους γραμμικούς Σχ.1 Διάταξη αναβολέων στην κάτοψη
φορείς, καθώς η τάση των ράβδων του φορέα με πλάτος (α) μικρό
οπλισμού στα άκρα του φορέα είναι ίδια (β) μεγάλο και (γ) ενδιάμεσο
μ΄αυτή στη διατομή της πάκτωσης (όλες οι
διατομές του φορέα είναι κρίσιμες).
 Ράβδων με οριζόντια κυκλικά άγκιστρα
αγκύρωσης, όπως φαίνεται στο Σχ.2, για
Για να εξασφαλιστεί η ορθή συμπύκνωση του
φορείς με σχετικά μεγάλο άνοιγμα, όπως
σκυροδέματος η διάταξη των αναβολέων είναι
στην περίπτωση αμφιέρειστων φορέων
τέτοια ώστε να εξασφαλίζεται ένα ή δύο διάκενα
για τους οποίους το μήκος των ράβδων
για τον δονητή.
στο εμπόριο (συνήθως 12 m) δεν επαρκεί
για διαμόρφωση αναβολέα.
Το μήκος αγκύρωσης των ράβδων μειώνεται
κατά 20% λόγω της ευνοϊκής δράσης της
θλιπτικής αντίδρασης της στήριξης.
Λόγω της ειδικής διαμόρφωσης του οπλισμού
δεν αρκεί η απλή αναγραφή του οπλισμού στον
ξυλότυπο, ή μόνο σε τομή.
Απαιτείται υποχρεωτικά η παρουσίαση του
οπλισμού σε κατά μήκος και εγκάρσιες δια-
τομές, και σε κάτοψη καθώς και τα ανα-
πτύγματα του οπλιαμού. Ανάπτυγμα ράβδου

Σχ. 2 Αγκύρωση ράβδων για μεγάλα

ανοίγματα

ΠΙΝΑΚΑΣ 2: Διαφορές στο Σχεδιασμό

ΦΟΡΕΙΣ ΜΕ ΜΙΚΡΟ ΦΟΡΕΙΣ ΜΕ
Μεγέθη
ΛΟΓΟ ΔΙΑΤΜΗΣΗΣ ΜΕΓΑΛΟ ΛΟΓΟ
ΔΙΑΤΜΗΣΗΣ
1.ΕΦΕΛΚΥΟΜΕΝΟΣ
ΟΠΛΙΣΜΟΣ As1
 Μορφή Αναβολείς Ευθύγραμμος
 Τιμή z z< 0.9d αs ; z≈ 0.9d
≥2 1
 Στρώσεις
 Θέση ενδιάμεσα για αs<1 πέλμα του
φορέα
2. ΘΛΙΒOΜΕΝΟΣ Άτονη Περιοχή Υπάρχει
ΟΠΛΙΣΜΟΣ As2
3 ΣΥΝΔΕΤΗΡΕΣ AsW
 Aνάληψη Όχι Ναι
εφελκυσμών
 Για λυγισμό Όχι Ναι
θλιβόμενου
 Ενίσχυση Ναι Ναι
Αγκύρωσης
 Περίσφιγξη Όχι Ναι
 Για Πλέγμα Ναι Όχι
4. ΔΙΑΣΤΑΣΕΙΣ b > 25 cm b =25 cm
ΔΙΑΤΟΜΗΣ
 7.2.2 Διάταξη Οπλισμού - Στρώσεις
Για την καλύτερη ανάληψη των εφελκυστικών
τάσεων ο οπλισμός διατάσσεται σε περισ-
σότερες από μία στρώσεις.
Ανάλογα με το λόγο διάτμησης δίνονται στους
κανονισμούς το ύψος c (μετρούμενο από το
εφελκυόμενο πέλμα και για τον οπλισμό στις
στηρίξεις) κατανομής κατανομής του διαμήκους
οπλισμού.
Για απόσταση διαδοχικών στρώσεων ίση με 10
έως 15 cm ώστε να μην παρεμποδίζεται η
διάστρωση και συμπύκνωση του σκυροδέ-
ματος, ο αριθμός των στρώσεων προκύπτει
διαιρώντας το ύψος c κατανομής του οπλι-
σμού δια του 0,10 m ή 0,15 m (απόσταση από
στρώση σε στρώση).
Για σχετικά μικρά πλάτη διατάσσεται ένας
αναβολέας ανά στρώση. Σχ. 3 Θέση διαμήκους οπλισμού σε
ενδιάμεση στήριξη
7.2.3 Διάταξη Οπλισμού σε Φορείς
με Λόγο Διάτμησης <0,5 7.3 Διαμόρφωση και Διάταξη
Στους φορείς αυτούς η θέση του διαμήκους Δευτερεύοντα Οπλισμού
ελκυστήρα δεν είναι στα πέλματα του φορέα,
Επειδή δεν αναπτύσσεται λοξός ελκυστήρας
αλλά, όπως σχολιάζεται στο κεφ. 8.8, ενδι-
δεν απαιτούνται συνδετήρες για την ανάληψη
άμεσα του ύψους του φορέα.
των λοξών εφελκυσμών. Επειδή δεν διατάσ-
Γι΄αυτό, ο διαμήκης οπλισμός διατάσσεται σεται θλιβόμενος οπλισμός δεν απαιτούνται
ενδιάμεσα του ύψους. συνδετήρες για την μείωση του μήκους λυ-
γισμού των θλιβόμενων ράβδων και παρε-
7.2.4 Διάταξη Οπλισμού σε Ενδιάμεσες
μπόδιση του λυγισμού του.
Στηρίξεις
Επειδή οι φορείς αυτοί είναι επιφανειακοί,
Στις ενδιάμεσες στηρίξεις των φορέων ο
απαιτείται επιφανειακός οπλισμός για να
διαμήκης οπλισμός δεν διατάσσεται στα άνω
αναλάβει παρασιτικές τάσεις από παρεμπο-
πέλματα των φορέων, όπως ισχύει για τους
διζόμενες συστολοδιαστολές του φορέα οφει-
γραμμικούς φορείς.
λόμενες σε θερμοκρασιακές μεταβολές κ.α.
Όπως φαίνεται στο Σχ. 3, στις θέσεις των Ο οπλισμός αυτός:
ενδιάμεσων στηρίξεων η μορφή του φυσικού
 στους προβόλους διαμορφώνεται με τη
προσομοιώματος του φορέα αντιστοιχεί σε
μορφή οριζόντιων και κατακόρυφων
αμφίπλευρο πρόβολο φορέα με λόγο διά-
ανοικτών συνδετήρων οι οποίοι
τμησης μικρότερο του 0,5 και, όπως σχο-
υπολογίζονται ως ποσοστό του κύριου
λιάστηκε παραπάνω, στους φορείς αυτούς η
οπλισμού, όπως φαίνεται στο Σχ.4(α)
θέση του διαμήκους ελκυστήρα είναι ενδιάμεσα
του ύψους τους.  στις άλλες δοκούς τίθεται πλέγμα στις
κατακόρυφες παρειές τους.
Σύμφωνα με τον κανονισμό, για να
εξασφαλιστεί η καλή αγκύρωση ο οπλισμός
στις στηρίξεις (με μορφή αναβολέων) εκτείνεται
εκατέρωθεν της στήριξης στη μία στρώση σ΄
όλο το μήκος των ανοιγμάτων και στην
επόμενη σε μήκος ίσο με 0,4 του μήκους κάθε
ανοίγματος, όπως φαίνεται στο Σχ. 3.
(α) (β)
Σχ. 4 Δευτερεύων οπλισμός
 8. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΦΟΡΕΩΝ ΜΕ ΜΙΚΡΟ ΛΟΓΟ ΔΙΑΤΜΗΣΗΣ
8.1 Ορολογία-Συμβολισμοί
Γενικές Αρχές
8.1.1 Ορολογία
Διευκρινίζονται οι παρακάτω όροι οι οποίοι θα
θα αναφερθούν στα επόμενα κεφάλαια.
 Άμεση Στήριξη:
Είναι η στήριξη δοκού που στηρίζεται
κατ΄ευθείαν σε κατακόρυφο στοιχείο.
 Έμμεση Στήριξη, Έμμεσο φορτίο:
Έμμεση είναι η στήριξη
δοκού Δ2 σε μια άλλη Δ2
δοκό Δ1 η οποία στηρί-
ζεται άμεσα σε κατακό- Δ1 έμμεσο
ρυφο στοιχείο, όπως
φορτίο
φαίνεται στο σχήμα.
Η Δ1 δηλώνεται και ως κύρια δοκός και η Δ2
ως δευτερεύουσα δοκός ή διαδοκίδα.
Το φορτίο που μεταβιβάζει η Δ2 στην κύρια
δοκό Δ1 είναι έμμεσο φορτίο για την Δ1, δηλ.
είναι φορτίο το οποίο μεταφέρεται έμμεσα στο
κατακόρυφο στοιχείο μέσω της Δ1.
8.1.2 Συμβολισμοί
Σε αντιστοιχία με τα δόκιμα σύμβολα των
γραμμικών φορέων υιοθετούνται οι εξής
συμβολισμοί:
F: οι εσωτερικές δυνάμεις που αναπτύσσονται
στις θέσεις των ελκυστήρων και των θλιπτήρων
των φυσικών προσομοιωμάτων.
 Fs Οριζόντιος Ελκυστήρας
 Fc Οριζόντιος Θλιπτήρας
 Ft Λοξός Ελκυστήρας
(tension:εφελκυσμός)
 FD Λοξός Θλιπτήρας
8.1.3 Γενικές Αρχές Σχεδιασμού
Στην ανάλυση του σχεδιασμού φορέων για
διάφορους λόγους διάτμησης ακολουθείται η
ίδια μεθοδολογία με τους γραμμικούς φορείς:
Με κατάλληλες τομές του φυσικού προσο-
μοιώματος, έχοντας ως άγνωστο τον μοχλο-
βραχίονα z των εσωτερικών δυνάμεων εντο-
πίζονται τα εσωτερικά μεγέθη MRd, VRd, NRd και
ελέγχεται η ανίσωση ασφαλείας:
Msd ≡ MRd ≤ MRdu (1) Vsd ≡ VRd ≤ VRdu (2)
Στο κεφ. 10 συνοψίζεται η μεθοδολογία που
ακολουθείται στις φοιτητικές ασκήσεις ως εξής:
 Θεωρείται γνωστό το z ίσο με 0,85d
 Eπιλύεται το ισοδύναμο δικτύωμα.
Για την επίλυση ακολουθείται η εξής διαδικασία:
 Από την ισορροπία των
ροπών ως προς το B
σημείο συνάντησης A
της λοξής ράβδου και z
της στήριξης του φορέα
προκύπτει η τιμή της
A
οριζόντιας ράβδου
(θλιπτήρα ή ελκυστήρα).
 Από το δυναμοτρίγωνο των δυνάμεων στον
κόμβο B που δρα το εξωτερικό φορτίο
προκύπτει η τιμή της λοξής ράβδου
(θλιπτήρα ή ελκυστήρα).
 Υπολογίζονται οι δυνάμεις αστοχίας των
ράβδων Fu.
 Ελέγχεται αν ισχύει: F ≤ Fu.
8.1.4 Αναγωγή Φορέων σε Προβόλους
με Συγκεντρωμένο Φορτίο
Όπως φαίνεται στο Σχ. 1:
 πρόβολος με συγκεντρωμένο φορτίο και
λόγο διάτμησης αs= Μsd /(Vsd.d)=1
ισοδυναμεί με τους παρακάτω φορείς
με ίδια διατομή μ΄αυτόν:
 ανάποδη αμφιέρειστη δοκό με
συγκεντρωμένο φορτίο διπλάσιου
ανοίγματος, δηλ. με λόγο: l/d=2
 πρόβολο με κατανεμημένο φορτίο και
διπλάσιο άνοιγμα, δηλ. με λόγο: l/d=2
 με ανάποδη αμφιέρειστη δοκό με
κατανεμημένο φορτίο τετραπλάσιου
ανοίγματος δηλ. με λόγο: l/d=4
Όλοι οι παραπάνω φορείς αντιστοιχούν σε
λόγο διάτμησης 1.
Πίνακας1:
α l l 10 συνοψίζονται οι σχέσεις σχεδιασμού για
αs α/d l/d l/d
2 2 4 8
1 1 2 4
0,75 0,75 1,5 3
0,5 0,5 1 2
0,25 0,25 0,5 1
Ομοίως:
 αμφιέρειστη δοκός με συγκεντρωμένο
φορτίο και λόγο: l/d=1 ή αμφιέρειστη δοκός
με κατανεμημένο φορτίο και λόγο: l/d=2
αντιστοιχεί σε λόγο διάτμησης 1, κ.ο.κ.
Ο σχεδιασμός θα επικεντρωθεί σε
πρόβολο με συγκεντρωμένο φορτίο και ο
σχεδιασμός των αμφιέρειστων ή συνεχών
υψίκορων δοκών θα γίνεται με αναγωγή
στον ισοδύναμο πρόβολο με βάση τον
πίνακα 1.
q q
l l/2
l=4,0m l=2,0 m α=1,0m
Σχ. 1 Ισοδυναμία αμφιέρειστης με
κατανεμημένο φορτίο και προβόλου
με συγκεντρωμένο φορτίο
Για παράδειγμα:
Αμφιέρειστη δοκός με άνοιγμα l=4,0 m, ύψος
h=2,0 m και κατανεμημένο φορτίο q θα αναχθεί
σε πρόβολο με ίδιο ύψος h=2,0 m,
συγκεντρωμένο φορτιο Ρ = q.l/2, και απόσταση
συγκεντρωμένου φορτίου α=l/4=1,0 m, όπως
φαίνεται στο Σχ. 1.
Παρακάτω ο σχεδιασμός βασίζεται σε πρόβο-
λους υψίκορμους φορείς (κοντούς προβό-
λους).
Στο κεφ. 9 ανακεφαλαιώνονται κατασκευα-
στικές ιδιαιτερότητες αμφιέρειστων και συνεχών
υψίκορμων δοκών και συνοψίζονται τα δια-
δοχικά βήματα σχεδιασμού τους και στο κεφ.
κοντούς προβόλους.
8.2 Σχεδιασμός Φορέα με αs =1
8.2.1 Διαστασιολόγηση, πλάτος b
Το ύψος h των υψίκορμων φορέων προκύπτει
συνήθως από λειτουργικούς λόγους.
α Ρd FD Ρd
Α Fsd Β Fsd
d θ FD z=0,85d
Γ Γ
(α) (β)
Σχ. 2 Εσωτερικές δυνάμεις φορέα για
λόγο διάτμησης αs =1
Όπως φαίνεται στο Σχ. 2(α), οι εσωτερικές
ql/2 δυνάμεις που προκύπτουν δίνουν εσωτερική
τέμνουσα VRd2:
VRd2= FDsinθ
l/4 Από την ισοδυναμία δυνάμεων κατά y (βλ. και
Σχ. 2γ) προκύπτει:
 Vsd = Pd ≤ VRd2 = FDsinθ (1)
H VRd2 σε κατάσταση αστοχίας για:
 κλίση θ=45ο (sinθ=√2/2)
 πάχος λοξού θλιπτήρα ίσο με (√2/2)z (ίδιο
μ΄αυτό των γραμμικών φορέων),
 μειωμένη θλιπτική αντοχή σε νfcd =0,7fcd
προκύπτει ίδια μ΄αυτήν των γραμμικών φορέων
ίση με:
VRd2 = νfcd.b.(√2/2)z.√2/2= 0,5bz.νfcd (2)
Για πάχος λοξού θλιπτήρα ίσο με 0,22d
(παραδοχή κανονισμών) και κλίση θ=45ο
προκύπτει αρκετά μικρότερη:
VRd2 = 0,7fcd.b.0,22d.sinθ =0,15bdfcdsinθ (2α)
Για sinθ= 0,7 είναι: VRd2 = 0,1bdfcd
Οπότε από τη σχέση (1) προκύπτει:
Vsd = Pd ≤ VRd2 =0,1bdfcd (3)
Από τη σχέση (3) προκύπτει ή ελέγχεται, όπως
και στους γραμμικούς φορείς, η τιμή του
πλάτους b.
Επειδή η Vsd είναι μεγαλύτερη και η VRd2 μικρό-
τερη από τα αντίστοιχα μεγέθη ισοδύναμου
γραμμικού φορέα (με ίδιο d και As) προκύπτει
ότι:
 Το απαιτούμενο πλάτος προκύπτει
σημαντικά μεγαλύτερο απ΄αυτό
αντίστοιχου γραμμικού φορέα (με ίδιο d
και As)
Στην κάτω εξωτερική περιοχή πρόβολου φορέα
δεν αναπτύσσεται, όπως φαίνεται στο Σχ. 2(α)
ένταση. Είναι άτονη περιοχή και, γι΄αυτό,
μπορεί και να αφαιρεθεί, όπως φαίνεται στο
Σχ. 2(β)
8.2.2 Εναλλακτικός Έλεγχος του
Πλάτους b σε Αμφιέρειστους
και Συνεχείς Φορείς
Με τον παραπάνω έλεγχο της ανίσωσης
ασφαλείας: Vsd ≤ VRd2 ελέγχεται η κάθετη
συνιστώσα του φορτίου που δηλώνεται ως
δρώσα τέμνουσα Vsd κατά πόσον είναι
μικρότερη από την μέγιστη τιμή της κάθετης
συνιστώσας της δύναμης του αναπτυσσόμενου
λοξού θλιπτήρα που δηλώνεται ως διατμητική
αντοχή VRd2.
Αν οι δυνάμεις αυτές διαιρεθούν με το εμβαδόν
στο οποίο δρουν προκύπτουν οι ορθές τάσεις
που δρούν στην επιφάνεια στήριξης και στη
ράβδο του λοξού θλιπτήρα.
Το εμβαδόν αυτό:
 για το φορτίο Vsd είναι η επιφάνεια
στήριξης b.l1, όπου l1 είναι το μήκος της
στήριξης (βλ. Σχ. 2γ)
 για τη δύναμη VRd2 είναι η οριζόντια
προβολή της εγκάρσιας διατομής του
θλιπτήρα η οποία μπορεί να θεωρηθεί ότι
ταυτίζεται με την επιφάνεια b.l1.
Διαιρώντας τις δυνάμεις με τα εμβαδά των
επιφανειών που δρουν προκύπτουν οι
αντίστοιχες τάσεις και η σχέση Vsd ≤ VRd2
παίρνει τη μορφή:
 σcd = (Vsdl+ Vsdr)/(b.l1)≤ fcd
όπου Vsdl+ Vsdr είναι η αντίδραση στις στηρίξεις
και l1 το μήκος του στοιχείου στήριξης.
b
VRd2 Fd
l1 l1
Vsd Vsdl Vsdr
Σχ. 2(γ) Κάθετες δυνάμεις και
διαστάσεις επιφανειών που δρουν
8.2.3 Υπολογισμός Διαμήκους Οπλισμού
Από την ισοδυναμία εξωτερικών και εσωτε-
ρικών ροπών ως προς το σημείο Γ στο Σχ. 2(α)
προκύπτει:
Pd.α = Fsd z => Fsd = Ρd.α/z = Μsd/z (4)
όπου z είναι ο μοχλοβραχίονας των εσω-
τερικών δυνάμεων στη στήριξη.
Θέτοντας z = 0.85.d (λίγο μικρότερη από ό,τι
στους γραμμικούς φορείς λόγω των δύο στρώ-
σεων του οπλισμού) ο διαμήκης οπλισμός
προκύπτει, όπως και για τους γραμμμικούς
φορείς, από τη σχέση (5):
 Fsd =As.fsd = Μsd/(0,85d) (5)
Η ίδια σχέση προκύπτει και από την ισορροπία
των δυνάμεων στον κόμβο Β που φαίνεται στο
Σχ. 2(α).
8.2.4 Eφαρμογή για Δύσκαμπτο Πέδιλο
Όπως φαίνεται στο Σχ. 3, το πέδιλο ισοδυναμεί
με έναν αμφίπλευρο κοντό πρόβολο.
8.3 Διαστασιολόγηση-Υπολογισμός
για Φορέα με 0,5<αs ≤1
8.3.1 Φυσικό Προσομοίωμα
Στους φορείς αυτούς, όπως φαίνεται στο
Σχ. 4(α), μεγαλώνει η γωνία θ του λοξού θλι-
πτήρα και, όπως προκύπτει από την ισορροπία 8.3.3 Έλεγχος Πλάτους b
στον κόμβο Β, μειώνεται η τιμή του ελκυστήρα Από την ισοδυναμία των δυνάμεων κατά y
και αυξάνει η τιμή του θλιπτήρα. Γι΄αυτό, προκύπτει η σχέση (3):
μειώνεται ο απαιτούμενος οπλισμός αλλά
 Vsd=Pd ≤VRd2= FD.sinθ=0,15bdfcdsinθ (8)
αυξάνει το απαιτούμενο b.
(για πάχος λοξού θλιπτήρα ίσο με 0,22d,
bx βλ. κεφ. 8.2.1)
Ρd Ρd/2 (lx-b x)/4
Η τιμή της γωνίας θ υπολογίζεται από τη σχέση
tanθ = α/z.
Το z υπολογίζεται από τη σχέση: z=d-x/2 .
Aν δεν ισχύει η σχέση (8) αυξάνεται το πλάτος.
ly
lx
8.4 Διαστασιολόγηση-Υπολογισμός
Φορέων με Οριζόντιο και
Σχ. 3 Ισοδυναμία πεδίλου και Κατακόρυφο Φορτίο
κοντού προβόλου Αν εκτός από το κατακόρυφο φορτίο Ρd
συνυπάρχει, όπως φαίνεται στο Σχ. 4(β), και
8.3.2 Εύρεση Οπλισμού οριζόντιο φορτίο Ηd, τότε στις σχέσεις (6) και
(7) προστίθεται και η συμβολή της δύναμης Hd
Από την ισορροπία σε κατάσταση αστοχίας
Μsd=Pd.α+Hd.(h1+d-x/2)=Fsd z=Fsd(d-x/2) (6*)
των εξωτερικών και εσωτερικών ροπών ως
προς το σημείο Γ προκύπτει η σχέση (6) και Fcd - Fsd =b.x.0,85fcd - As.fsd = Hd (7*)
από την ισοδυναμία των δυνάμεων κατά x
Ακολουθείται η ίδια διαδικασία με αυτήν στο
προκύπτει η σχέση (7).
κεφ. 8.3.2 και 8.3.3. Από τη σχέση (8) με την
 Μsd = Pd.α = Fsd z = As.fsd (d-x/2) (6) τιμή του x που προέκυψε από τις σχέσεις (6*)
και (7*) προκύπτει ή ελέγχεται το πλάτος b.
 Fcd =b.x.0,85fcd= Fsd = As.fsd (7)
Aπό τις σχέσεις (6) και (7) προκύπτουν οι τιμές Προφανώς η περίπτωση αυτή είναι πιο
του x και Αs. δυσμενής ως προς τον απαιτούμενο οπλισμό,
αφού, όπως προκύπτει από τη σχέση (6*)
Αντικαθίσταται στην (7) η τιμή του x από την
αυξάνεται το x και άρα μειώνεται το z ενώ
(6). Από την εξίσωση 2ου βαθμού ως προς x
αυξάνεται η εξωτερική ροπή.
που προκύπτει κρατείται η λογική τιμή. Αντικα-
θιστώντας την τιμή του x στην (6) προκύπτει η
8.5 Διαστασιολόγηση-Υπολογισμός
τιμή του Αs.
για Φορείς με αs < 0,5
Φορέας με τόσο μικρό λόγο διάτμησης
α Ρd a Ρd προκύπτει για παράδειγμα όταν πέδιλο με
Hd
A B h1 A B B μικρό αξονικό φορτίο και, άρα μικρές
θ διαστάσεις έδρασης, θεμελιώνεται στην ίδια
d z FD Ρd z στάθμη με μεγαλύτερο πέδιλο, όπως φαίνεται
Fsd στο Σχ. 5.
x ΓΓ Γ
Fcd Fcd
(α) (β)

Σχ. 4 Εσωτερικές δυνάμεις φορέα

(α)με 0,5<αs ≤1 και
(β) και με οριζόντια δύναμη Ηd
Σχ. 5 Περίπτωση φορέα με πολύ μικρό
λόγο διάτμησης
8.5.1 Φυσικό Προσομοίωμα
Στο Σχ. 6 φαίνονται δύο αποδεκτά φυσικά
προσομοιώματα για την περίπτωση των
φορέων αυτών.
 Προσομοίωμα Άνω Άτονης Περιοχής
Υπάρχει περιοχή του φορέα στην οποία, όπως
φαίνεται στο Σχ. 6, η θλιπτική τροχιά παραμένει
κατακόρυφη, καθώς, λόγω του μεγάλου ύψους
η ροή του φορτίου ακολουθεί τη φυσική
κατακόρυφη τροχιά που θα ακολουθούσε αν η
στήριξή του ήταν κάτω απ΄αυτό.
Αποκλίνει απ΄αυτήν έγκαιρα σε απόσταση από
το κάτω πέλμα του ίση περίπου το διπλάσιο
της απόστασης α του φορτίου ώστε να
μπορέσει κατευθυνθεί στη στήριξη με ικανή
γωνία..
Ο φορέας συνίσταται, όπως φαίνεται στο Σχ.
6(α), από μια άτονη (καμπτοδιατμητικά)
περιοχή κάτω από το φορτίο και μια κάτω
εντεινόμενη περιοχή της οποίας το φυσικό
προσομοίωμα είναι αυτό των φορέων στο
κεφ. 8.3.
α 8.6 Φορείς με Αναρτημένο Φορτίο
2α
(α) (β) (γ)
Σχ 6 Φυσικά προσομοιώματα φορέων
με πολύ μικρό λόγο διάτμησης
 Προσομοίωμα Σύνθετου Δικτυώματος
Αντί του απλού προσομοιώματος θλιπτήρα-
εκλυστήρα υιοθετείται πιο σύνθετο δικτύωμα με
περισσότερους θλιπτήρες και ελκυστήρες,
όπως αυτό στο Σχ. 6(β).
8.5.1 Διαστασιολόγηση και Όπλιση
Με βάση το προσομοίωμα στο Σχ. 6(α) η
διαστασιολόγηση και η όπλιση προκύπτει από
τις σχέσεις στο κεφ. 8.3 στις οποίες τίθεται
d=2α (και όχι d= h-0,05).
Με βάση αυτό το προσομοίωμα ο οπλισμός
διατάσσεται σε απόσταση 2α από την κάτω
πλευρά του φορέα.
Με βάση το προσομοίωμα στο Σχ. 6(β) ανα-
πτύσσεται διαμήκης ελκυστήρας και στην
επάνω περιοχή. Γι αυτό, προστίθεται και ίδιος
οπλισμός και επάνω, όπως φαίνεται στο
Σχ. 6(γ).
Επιπρόσθετα, ο δευτερεύων οπλισμός υπό την
μορφή οριζόντιων και κατακόρυφων συνδε-
τήρων πρέπει να είναι ενισχυμένος (ίσος με
Αs/2).
O οριζόντιος οπλισμός πρέπει να είναι πολύ
καλά αγκυρωμένος στο στοιχείο πάκτωσης,
γιατί οι φορείς αυτοί, (ιδιαίτερα σε περίπτωση
εναλλαγής της τέμνουσας σε περίπτωση σει-
σμού) λόγω:
 της μεγάλης τιμής της τέμνουσας
 της μικρής απόστασης από τη στήριξη
υπόκεινται σε κίνδυνο διατμητικής ολίσθησης
καθ ύψος της επιφάνειας στήριξης (ψαλι-
δισμό).
Στο Σχ. 7 φαίνεται το φυσικό προσομοίωμα
φορέα με αναρτημένο φορτίο στο κάτω
μέρος του φορέα.
Από την ισορροπία σε κατάσταση αστοχίας
των εξωτερικών και εσωτερικών ροπών ως
προς το σημείο A προκύπτει η σχέση (8) και
από την ισοδυναμία των δυνάμεων κατά x
προκύπτει η σχέση (7).
 Μsd = Pd.α = Fcd z = Fcd (d-x/2) (8)
 Fcd=Ftdcosθ=As.fsd cosθ (9)
Είναι tanθ = z/a = (d-x/2)/α.
Aπό το δυναμοτρίγωνο των δυνάμεων στο Γ
προκύπτει: Fτd2+Fcd2= Pd =>
Ftd=  Pd2+[P.α/(d-x/2)]2 =>
 As= (Pd/fsd).  1+[α/(d-x/2)]2 (10)
Αντικαθιστώντας στη σχέση (9) το cosθ
συναρτήσει του x, από τις σχέσεις (8), (9) και
(10) προκύπτουν οι τιμές για x, As και Fcd.
H τιμή του b ελέγχεται από τη σχέση (11) :
 Fcd=0,85fcd.b.x (11)
Aν το πλάτος είναι μικρότερο από την τιμή
b = Fcd/0,85fcd.x πρέπει να αυξηθεί.

Α
Ανάπτυγα
z Pd Ftd

θ Ftd Fcd Σχ. 8 Όπλιση για κατανεμημένο φορτίο

Β Γ φορτίο κάτω
x Fcd Pd
Ανάπτυγμα
οπλισμού

Σχ. 7 Φυσικό προσομοίωμα φορέα

με μικρό λόγο διάτμησης
και φορτίο κάτω

Aπλοποίηση:
Για φορέα με λόγο διάτμησης περίπου 1 μπορεί Σχ. 9 Ισοδυναμία κάτω φόρτισης
να τεθεί z=0,85d. Από τη σχέση (8) προκύπτει:
 Fcd = Pd.α/(0,85d) (12) Αν ρd είναι το αναρτώμενο φορτίο για 1m
μήκους του φορέα, από την ισοδυναμία των
Aπό το δυναμοτρίγωνο των δυνάμεων στο Γ δυνάμεων κατά y προκύπτει:
προκύπτει: Fτd2+Fcd2= Pd =>
Fsd = ρd και Αsd= Fsd/fsd
Ftd=  Pd2+[P.α/(0,85d)]2 => όπου Fsd και Αs είναι η δύναμη και το εμβαδόν
του οπλισμού για 1m μήκους του φορέα.
 As= (Pd/fsd).  1+[α/(0,85d)]2 (11) Για μεγαλύτερη ασφάλεια η αντοχή fsd των
αναρτήρων λαμβάνεται μειωμένη (περίπου ίση
 Εναλλακτική Όπλιση για Κατανεμημένο με 350ΜPa.
φορτίο
8.7 Φορείς με Έμμεσο Φορτίο
Στην περίπτωση που το φορτίο κάτω είναι
κατανεμημένο, συχνή περίπτωση στην περί- Στο Σχ. 10(β) φαίνεται το φυσικό προσο-
πτωση αμφιέρειστων και συνεχών φορέων μοίωμα φορέα με έμμεσo φορτίο.
(π.χ. το φορτίο δαπέδου υπερυψωμένης δεξα-
μενής ή σιλό, βλ. άσκηση), αντί λοξών ράβδων,
όπως στο Σχ. 7, διατάσσεται, συνήθως, διαμή-
κης οπλισμός και κατακόρυφοι αναρτήρες οι
οποίοι εκτείνονται σε όλο το ενεργό ύψος του
φορέα, όπως φαίνεται στο Σχ. 8. Α Β
Για τον υπολογισμό των οπλισμών αυτών ο
(α) (β)
φορέας θεωρείται ότι επιπονείται με ένα φορτίο (β)
άνω και εφελκύεται καθ΄ύψος με ένα ισόποσο
φορτίο, όπως φαίνεται στο Σχ. 9.
Σχ. 10 (α) Έμμεση φόρτιση (β) φυσικό
προσομοίωμα φορέα με
έμμεση φόρτιση
Έμμεσο δηλώνεται το φορτίο ενός φορέα,
όταν δρα στο μέσον του ύψους του (κέντρο
βάρους του), για παράδειγμα το φορτίο
κάθετου φορέα (διαδοκίδας) στηριζόμενου
σ΄αυτόν, όπως φαίνεται στο Σχ. 10(α).
Έμμεσο είναι, επίσης το ίδιο βάρος του
φορέα.

Από τη μελέτη των τροχιών των τάσεων

στην περίπτωση αυτή προκύπτει ότι το
φυσικό προσομοίωμα και η τιμή των
δυνάμεων των ράβδων του είναι, όπως
φαίνεται στο Σχ. 11, ίδια μ΄αυτά που θα
προέκυπτε αν ολόκληρο το φορτίο ήταν
αναρτημένο κάτω και το μισό δρούσε επάνω
στο φορέα.
Ρ φορτία επάνω στο φορέα αναπτύσσεται,
Ρ
Ρ/2
Σχ. 11 Ισοδυναμία φυσικών
προσομοιωμάτων
Γι, αυτό, ο σχεδιασμός του φορέα ανάγεται
στο σχεδιασμό φορέων που σχολιάζεται στα
κεφ. 8.3 και 8.6.
Στο Σχ. 12 φαίνεται η όπλιση για έμμεση
φόρτιση προβόλου και στο Σχ. 13 η
αντίστοιχη όπλιση για αμφιέρειστη και
συνεχή δοκό. Αντίστοιχη λοξή όπλιση
διατάσσεται και στη φορτίζουσα δοκό στη
θέση της έμμεσης στήριξης.
Σχ. 13 Όπλιση για έμμεση φόρτιση
Αμφιέρειστης δοκού
8.8 Πρόσθετος Οπλισμός σε
Αμφιέρειστους και Συνεχείς Φορείς
λόγω Συγκεντρωμένου Φορτίου
Στην περίπτωση αμφιέρειστων και συνεχών
δοκών στις οποίες δρούν συγκεντρωμένα
όπως φαίνεται στο Σχ. 14, εντατική
κατάσταση πεδίλου στην περιοχή κάτω από
το συγκεν-τρωμένο φορτίο μέχρις ότου το
φορτίο γίνει κατανεμημένο.
Ο απαιτούμενος οπλισμός είναι αυτός φορέα
με φορτίο Pd/2 :
As = Pd/2.α/(0,85d.fsd)= Pd/2.(l-a)/4 /(0,85d.fsd)
 As = Pd/[8.(l-a).0,85d.fsd]
Παρόμοιος οπλισμός διατάσσεται, όπως
φαί-νεται στο Σχ. 15, με τη μορφή αναβολέα,
ή ως πλέγμα και στις θέσεις τωνς στηρίξεων,
αφού και εκεί υπάρχει το συγκεντρωμένο
φορτίο των αντιδράσεων.
Pd/2 a
(l-a)/2 α=(l-a)/4

Pd/2 α

l
Σχ. 12 Όπλιση για έμμεση φόρτιση
προβόλου
Σχ. 14 Ανάπτυξη τοπικού πεδίλου κάτω
από συγκεντρωμένο φορτίο
 9. ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ
ΑΜΦΙΕΡΕΙΣΤΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΩΝ ΦΟΡΕΩΝ
ΜΕ ΜΙΚΡΟ ΛΟΓΟ ΔΙΑΤΜΗΣΗΣ (ΥΨΙΚΟΡΜΩΝ)
Από τον επιμέρους σχολιασμό του
σχεδιασμού στο προηγούμενο κεφάλαιο
προέκυψε ότι:
 Ο υπολογισμός του κύριου οπλισμού για
φορτίο επάνω στο φορέα προκύπτει από
σχέση της μορφής:
As = Msd/z,
με το z να έχει τιμές μικρότερες απ΄αυτές
των γραμμικών φορέων εξαρτώμενες από το
λόγο διάτμησης που σχετίζεται με το λόγο
l/h, βλ. κεφ.8.2.
 Φόρτιση στο κάτω πέλμα του φορέα ή
έμμεσα ανάγεται σε φόρτιση στο επάνω
μέρος και ανάρτησή του από κάτω ή από τη
μέση μέχρι επάνω.
Η τελική όπλιση είναι άθροισμα των
οπλισμών που προκύπτουν από τις δύο
αυτές επί μέρους φορτίσεις, βλ. κεφ. 8.5
 Ο έλεγχος του πλάτους b του φορέα που
προκύπτει από τον έλεγχο του
αναπτυσσόμενου λοξού θλιπτήρα μέσω της
ανίσωσης:
Vsd ≤ VRd2
μπορεί να πάρει τη μορφή:
σcd ≤ fcd
όπου σcd είναι οι θλιπτικές τάσεις στην
οριζόντια προβολή του λοξού θλιπτήρα που
θεωρείται ότι είναι ίδια με την επιφάνεια
στήριξης, βλ. κεφ. 8.2.
 Λόγω της μεγάλης τιμής του φορτίου και
των αντιδράσεων πρέπει να προστίθεται
στην περιοχή του φορτίου και των
αντιδράσεων πρόσθετος οπλισμός, βλ. κεφ.
 Λόγω της μεγάλης έκτασης των φορέων
αυτών, το επιφανειακό πλέγμα που
απαιτείται διαμορφώνεται με τη διάταξη
δομικού πλέγματος και όχι με
δευτερεύοντες οριζόντιους και
κατακόρυφους αναβολείς όπως στους
προβόλους, βλ. κεφ. 8.8
Με βάση τα παραπάνω προκύπτουν τα
παρακάτω βήματα για το σχεδιασμό των
φορέων αυτών:
 Στατική επίλυση του φορέα ως γραμμικού
με όλα τα φορτία άνω
 Έλεγχος του πλάτους b του φορέα από τη
σχέση:
σcd = (Vsdl+ Vsdr)/(b.l1)≤ fcd
όπου Vsdl+ Vsdr είναι η αντίδραση στις
στηρίξεις και l1 το μήκος του στοιχείου
στήριξης.
 Εύρεση κύριων διαμήκων από τη σχέση:
As = M/(z.fsd)
Η τιμή του z προκύπτει από πίνακα στους
κανονισμούς συναρτήσει του λόγου h/l για
το άνοιγμα και διαφορετική για τη στήριξη:
Για παράδειγμα, για το άνοιγμα είναι:
1 < l/h < 2 => z = 0,15h(3+l/h)
l/h < 1 => z = 0,6l
 Ο οπλισμός που προέκυψε κατανέμεται σε
ύψος c μετρούμενο από την ακραία
εφελκυόμενη ίνα 1 του φορέα:
Για παράδειγμα, για το άνοιγμα είναι:
l/h=2 => c=0,15.h ή 0,20,l
 Στον παραπάνω οπλισμό προστίθενται οι
παρακάτω οπλισμοί:
1. Λόγω συγκεντρωμένου φορτίου άνω
2. Λογω φορτίου κάτω
3. Κατασκευαστικό πλέγμα
 Λόγω των ειδικών λεπτομερειών της
όπλισης των φορέων αυτών, δεν αρκεί η
απλή αναγραφή του οπλισμού τους στον
ξυλότυπο.
Απαιτείται υποχρεωτικά η παρουσίαση του
οπλισμού σε κατά μήκος και εγκάρσιες
διατομές, αλλά και σε κάτοψη για να φανεί η
διαμόρφωση του οπλισμού ως αναβολέα.
Απαιτούνται επίσης και τα αναπτύγματα του
οπλιαμού.
 10. ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΥΨΙΚΟΡΜΩΝ ΠΡΟΒΟΛΩΝ
Α. ΦΥΣΙΚΑ ΠΡΟΣΟΜΟΙΩΜΑΤΑ
ΦΟΡΤΙΟ ΑΝΩ ΦΟΡΤΙΟ ΑΝΩ ΦΟΡΤΙΟ ΚΑΤΩ
ΚΑΙ ΟΡΙΖΟΝΤΙΟ

α Ρd α Ρd Ηd
h1 Α
θ θ Pd Ftd
d z FD FD Ρd d z FD FD Ρd z Ft
θ Fcd
Α Fsd Α Fsd Fcd B
Pd
α

Β. ΕΥΡΕΣΗ ΚΥΡΙΟΥ ΟΠΛΙΣΜΟΥ (Eλκυστήρες Fsd και Ftd)

Παραδοχή: z=0,85d

Ροπές ως προς Α Ροπές ως προς Α Ροπές ως προς Α

Pd.α = Fsd 0,85d => Pd.α+Hd.(h1+0,85d)=Fsd 0,85d Fcd = Pd.α/(0,85d)

Fsd = Ρd.α/(0,85d) Fsd=Ρd.α/(0,85d)+ Hd.(h1+0,85d) Από δυναμοτρίγωνο

0,85d Ftd2+Fcd2= Pd2 =>

Ftd=  Pd2+[Pd.α/(0,85d)]2
As= Fsd /fsd As= Fsd /fsd As= Fsd /(0,80fsd)

Γ. ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΛΑΤΟΥΣ (Θλιπτήρες FDd και Fcd)

Παραδοχή: πάχος* θλιπτήρων 0,22d
Αντοχή Θλιπτήρων: Fcdu= 0,85fcd.b.0,22dfcd
FDdu = 0,7fcdb.0,22d

Από δυναμοτρίγωνο Από δυναμοτρίγωνο Ροπές ως προς Α

Fsd2+FD2= Pd2 => Fcd=  (Pd2+Fsd)2 Fcd = Pd.α/(0,85d

FD=  Pd2+[Pd.α/(0,85d)]2

FD< FDdu FD < FDdu Fcd < Fcdu

Pd /2
ΣΥΜΒΟΛΙΣΜΟΙ
EMMΕΣΟ ΦΟΡΤΙΟ
= + Fs Οριζόντιος Ελκυστήρας
Pd Ft Λοξός Ελκυστήρας
Fc Οριζόντιος Θλιπτήρας
Pd FD Λοξός Θλιπτήρας
* Πιο λογικό θα ήταν 0,22.α για το λοξό θλιπτήρα
 Με βάση το φυσικό προσομοίωμα των
φορέων αναμένονται οι παρακάτω τύποι
αστοχίας.
 Καμπτική αστοχία, όπως φαίνεται στο Σχ.
1(α) σε φορείς με επάρκεια πλάτους
ώστε να μην αστοχήσει ο λοξός θλιπτήρας.
Επειδή η ένταση του διαμήκους ελκυστήρα
είναι σταθερή σ΄όλο το μήκος του φορέα, οι
καμπτικές ρωγμές μπορεί να εκτείνονται
σ΄όλο το μήκος του.
Η τελική αστοχία, όμως, αναμένεται ψαθυρή,
καθώς ελλείψει διαμήκους θλιπτή-ρα στο
φυσικό προσομοίωμα των στοιχείων η
καμπτική ρωγμή θα επεκταθεί σε όλο το
ύψος τους και δεν θα επιτρέψει πλήρη
ανάπτυξη άλλων καμπτικών ρωγμών.
 Αστοχία του λοξού θλιπτήρα, όπως
φαίνεται στο Σχ.1(β), σε φορείς με
ανεπαρκές πλάτος.
Η αστοχία αυτή είναι πιο πιθανή, ιδιαίτερα,
όταν ασκείται ταυτόχρονα και σημαντικό
αξονικό θλιπτικό φορτίο, αφού το αξονικό
φορτίο αυξάνει την επιπόνηση του λοξού
θλιπτήρα.
(α) (β)
Σχ. 1 Τύποι αστοχίας
Και ο τύπος αυτός αστοχίας είναι ψα-
θυρός.
 Στη βιβλιογραφία ως πιθανός τύπος
αστοχίας των κοντών προβόλων θεωρείται
μόνον ο τύπος αστοχίας του λοξού θλιπτήρα,
καθώς τα περισσότερα πειραματικά στοι-
χεία στα αποτελέσματα της δοκιμασίας
των οποίων έχουν βασιστεί τα συμπερα-
σματά τους έχουν ανεπαρκές πλάτος
χωρίς να εντοπίζεται η επιρροή του στον
τύπο αστοχίας.
 Είναι χαρακτηριστικό ότι στις κατασκευ-ές
ο τύπος αυτός λοξής αστοχίας συναν-
τάται σε επιμήκη (κοντά) υποστυλώματα
και όχι σε τετραγωγικά.
Στη βιβλιογραφία παραβλέποντας τη σημα-
σία του πλάτους των στοιχείων στον τύπο
αστοχίας τους διατυπώνονται συμπεράσματα
ότι π.χ. στοιχεία με μεγαλύτερο ποσοστό
διαμήκους οπλισμού επιδεικνύουν ψαθυρό-
τερη συμπεριφορά, ανάγοντας έτσι το
ποσοστό του διαμήκους οπλισμού καθοριστι-
κό για τον τύπο αστοχίας των στοιχείων.
Η ψαθυρότερη, όμως, συμπεριφορά των
στοιχείων αυτών οφείλεται στο ό,τι τα
πειραματικά αυτά στοιχεία έχουν ανεπαρκές
το πλάτος και, γι αυτό, χαρακτηρίζονται από
την ψαθυρή αστοχία του λοξού θλιπτήρα.
Μεγαλύτερο ποσοστό διαμήκους οπλισμού
συνεπάγεται μεγαλύτερη φέρουσα ικανότητα
και, γι΄αυτό, μεγαλύτερη δρώσα τέμνουσα.
Ενδεχομένως, αν τα πειραματικά στοιχεία
με τον περισσότερο διαμήκη οπλισμό είχαν
διαστασιολογηθεί ορθά εφαρμόζοντας την
ανίσωση ασφαλείας Vsd < VRd2 δεν θα
εμφανιζόταν ο ψαθυρός αυτός τύπος αστο-
χίας.
 12. ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΦΟΡΕΙΣ
ΜΕ ΛΟΓΟ ΔΙΑΤΜΗΣΗΣ αs=2
Διαφοροποιήσεις στη Συμπεριφορά
Στο Σχ. 1 φαίνεται το φυσικό προσομοίωμα
φορέα με λόγο διάτμησης 2 και αντίστοιχου
φορέα με λόγο διάτμησης 4 (γραμμικού).
Παρατηρούνται οι παρακάτω διαφοροποιήσεις:
1 περιοχή του μέσου του διατμητικού μήκους
(α)
V 1-1 1 κους και κατά μήκος του θλιβόμενου οπλι-
(β)
Σχ. 1 Φυσικό προσομοίωμα φορέα με λόγο
διάτμησης (α) 2 και (β) 4
12.1.1 Έντονη Μεταβολή της Έντασης
του Ελκυστήρα στην Περιοχή του
Μέσου
Η ένταση του διαμήκους ελκυστήρα δεν είναι
σταθερή κατά μήκος του φορέα, όπως στους
φορείς με λόγο διάτμησης 1.
Όπως προκύπτει από την τομή 1-1 στο ακραίο
φάτνωμα των δικτυωμάτων στο Σχ. 1(α), η
δύναμη του διαμήκους ελκυστήρα Fs στο
ακραίο φάτνωμα (ίση με την οριζόντια συν-
ιστώσα του λοξού θλιπτήρα) προκύπτει ίση με
την τέμνουσα Vs (για γωνία του λοξού θλ-πτήρα
45ο).
Στο επόμενο φάτνωμα προστίθεται η οριζόντια
συνιστώσα του επόμενου λοξού θλιπτήρα και η
δύναμη του διαμήκους ελκυστήρα διπλα-
σιάζεται, στο μεθεπόμενο φάτνωμα τριπλασιά-
ζεται κ.ο.κ. Η διαφορά της δύναμης Fs σε
διαδοχικά φατνώματα είναι ίση με την τέμνουσα
του φορέα.
Λόγω της μεγάλης τιμής της τέμνουσας στο
φορέα με λόγο 2 (σε σχέση με τους γραμ-
μικούς φορείς):
 Η μεταβολή της δύναμης των διαμήκων
ελκυστήρων εκατέρωθεν του ενδιάμεσου
κόμβου του δικτυώματος είναι σημαντική.
12.1.2 Μεγάλες Τάσεις Συνάφειας
στην Περιοχή του Μέσου
Λόγω της παραπάνω απότομης σημαντικής
μεταβολής της δύναμης του διαμήκους ελκυ-
στήρα:
 Αναπτύσσονται σημαντικές τάσεις συνάφειας
κατά μήκος των εφελκυόμενων ράβδων στην
του φορέα.
Αυξημένες τάσεις συνάφειας αναπτύσσονται
στην περιοχή του μέσου του διατμητικού μή-
σμού, καθώς στην περιοχή αυτή παρατηρείται
έντονη μεταβολή στο διαμήκη θλιπτήρα
(αναπτύσσεται στο μισό μόνον του μήκους του
φορέα με σταθερή ένταση στο μήκος αυτό).
12.1.3 Μειωμένες Λοξές Εφελκυστικές
Τάσεις και μόνον κοντά στη Θέση
της Μέγιστης Ροπής
Ο λοξός εφελκυσμός περιορίζεται στο ήμισυ
του φορέα κοντά στην κρίσιμη διατομή του σε
κάμψη.
Στο τμήμα αυτό, λόγω της μικρής κλίσης του
διαμήκους θλιπτήρα, η ένταση του λοξού
θλιπτήρα όσο και η ένταση του λοξού
ελκυστήρα είναι, όπως φαίνεται από την
ισορροπία του κόμβου Γ στο Σχ. 1, κατά τι
μικρότερη απ΄ αυτήν που υπολογίζεται με βάση
τους τύπους των γραμμικών φορέων.
12.1.4 Μειωμένη Καμπτική Αντοχή
Λόγω της κλίσης του διαμήκους θλιπτήρα, η
καμπτική αντοχή του φορέα προκύπτει μι-
κρότερη απ΄αυτήν των γραμμικών φορέων.
Ο βαθμός μείωσης της καμπτικής αντοχής
είναι μεγαλύτερος για μεγαλύτερο ποσο-
στό διαμήκους οπλισμού, καθώς όσο μεγα-
λύτερο είναι το ποσοστό αυτό τόσο μεγα-
λύτερη είναι η φέρουσα ικανότητα του φορέα
και άρα τόσο μεγαλύτερη είναι η δρώσα
τέμνουσα και, γι΄ αυτό, μεγαλύτερη η κλίση του
διαμήκους θλιπτήρα και μικρότερος ο μοχλο-
βραχίονας των εσωτερικών δυνάμεων.
12.1.5 Αυξημένη Διατμητική Αντοχή
Η διατμητική αντοχή του φορέα είναι μεγα-
λύτερη απ΄αυτήν αντίστοιχου γραμμικού φο-
ρέα, γιατί:
 Η θέση στην οποία αναπτύσσεται ο λοξός
ελκυστήρας βρίσκεται κοντά στη θέση
εφαρμογής του φορτίου και οι τάσεις σy
δρουν ευνοϊκά κλίνοντας τη λοξή ρωγμή.
 Ο διαμήκης θλιπτήρας λόγω της κλίσης του
στην περιοχή της λοξής ρωγμής διακόπτει
την πορεία της λοξής ρωγμής πριν Εικόνα αστοχίας διατμητικά άοπλης δοκού
συναντήσει τον θλιβόμενο οπλισμό και με λόγο διάτμησης 2 (από Διπλωματική στο
οριζοντιούμενη οδηγήσει σε πρόωρη ΕΜΠ)
απώλεια της συνάφεις
 Λόγω της κλίσης του διαμήκους θλιπτήρα, ο
λοξός θλιπτήρας έχει μικρότερη τιμή και, γι  Καμπτοδιατμητική ρηγμάτωση και αστοχία
αυτό, είναι μικρότερη η δυσμενής συνέπεια συνάφειας στην περιοχή του μέσου των
της ετερόσημης διαξονικής επιπόνησης στοιχείων ακολουθούμενη από λυγισμό των
στην περιοχή της λοξής ρωγμής. θλιβόμενων ράβδων του οπλισμού και
ολίσθηση των διαμήκων ράβδων για φορείς
με σχετικά μεγάλες διαμέτρους του
12.2 Διαφοροποιήσεις στον Τύπο διαμήκους οπλισμού και όχι πυκνή διάταξη
Αστοχίας του εγκάρσιου οπλισμού στην περιοχή του
Για φορείς με επαρκές πλάτος ώστε να μέσου.
αποφευχθεί η ψαθυρή αστοχία του λοξού Η διατμητική ρωγμή εμφανίζεται, όπως
θλιπτήρα παρατηρούνται οι παρακάτω δύο φαίνεται στην εικόνα, κοντά στη θέση του
τύποι αστοχίας: φορτίου, καθώς εκεί αναπτύσσεται λοξός
 Καμπτικός πλάστιμος τύπος αστοχίας για
ελκυστήρας.
φορείς με μικρές διαμέτρους του διαμήκους
οπλισμού και πυκνή διάταξη εγκάρσιου
οπλισμού στην περιοχή του μέσου τους
ώστε να αποφευχθεί η αστοχία συνάφειας
που σχολιάστηκε στο κεφ. 12.1.2.
Οι καμπτικές ρωγμές ξεκινούν από την
περιοχή του μέσου του διατμητικού μη-κους
και όχι από τη θέση με τη μεγαλύτερη Μs
γιατί εκεί είναι πιο κρίσιμη η διατομή.
 13. ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ
ΦΟΡΕΩΝ ΜΕ ΣΗΜΕΙΟ ΚΑΜΠΗΣ
(ΥΠΟΣΤΥΛΩΜΑΤΑ, ΔΟΚΟΙ ΣΥΖΕΥΞΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΕΙΣ ΦΟΡΕΙΣ)

13.1 Διαφοροποιήσεις στο Φυσικό περίπτωση που συνυπάρχει αξονική επιπό-

Προσομοίωμα νηση στο φορέα (όπως στα μέλη πλαισίων,
αμφίπακτα υποστυλώματα κ.λ.π).
Ένας υπερστατικός, ή ένας μονοπροέχων ή
αμφιπροέχων φορέας, μπορεί να ειδωθεί, Με την απλή λογική προκύπτει ότι στο τμήμα
του φορέα που υπόκειται στα άκρα του, όπως
όπως φαίνεται στο Σχ. 1 και 2, ως σύνθεση:
φαίνεται στο Σχ. 2(α-β), σε δύο αντίθετες
 αμφιέρειστων φορέων στις θέσεις των καμπτικές ροπές αναπτύσσεται ενας διαγώ-
θετικών ροπών εκτεινόμενων στο τμήμα νιος ελκυστήρας και ένας διαγώνιος θλι-
μεταξύ δυο διαδοχικών μηδενισμών της πτήρας, όπως φαίνεται στο Σχ. 3.
ροπής
 πρόβολων φορέων εκατέρωθεν των
στηρίξεων εκτεινόμενων από τη στήριξη α
μέχρι το σημείο καμπής,
 της περιοχής του σημείου καμπής
(α) α
Γι΄ αυτό, και το φυσικό προσομοίωμα των
φορέων αυτών είναι σύνθεση των φυσι-
κών προσομοιωμάτων των τριών αυτών
τμημάτων.

(β)

[Μ]

(γ)
Μs

Ν α

Σχ.1 Ισοδυναμία αμφίπακτου φορέα
(υποστυλώματος)
Για την περιοχή του σημείου καμπής στα
περισσότερα εγχειρίδια προστίθεται απλά
ένας εγκάρσιος ελκυστήρας, όπως φαίνεται
στο Σχ. 2.
Όπως φαίνεται, όμως, στο Σχ. 2(α), κάνοντας
τομή στη θέση του ελκυστήρα αυτού δεν
ικανοποιείται, όπως φαίνεται στο Σχ. 2(δ), η
ισορροπία των δύο τμημάτων του φορέα σε
(δ)
Σχ. 2 Μονοπροέχουσα δοκός (α) φυσικό
προσομοίωμα, (β) διάγραμμα
ροπών,
(γ) επιμέρους φορείς, (δ) δυνάμεις
στο αριστερό τμήμα της τομής α-α
Η προσομοίωση αυτή ικανοποιεί την ισορ-
ροπία του φορέα στην περιοχή αυτή και στην
περίπτωση συνύπαρξης αξονικής δύναμης.
 Η ανάπτυξη των δύο αυτών πρόσθετων
δισδιαγώνιων ράβδων στην περιοχή του
σημείου καμπής διαφοροποιεί το
σχεδιασμό στην περιοχή αυτή, όπως
σχολιάζεται παρακάτω, ως προς το
μέγεθος των τάσεων συνάφειας
πουαναπτύσσονται στην περιοχή του
σημείου καμπής κατά μήκος του
διαμήκους οπλισμού.
 Η παρουσία των δισδιαγώνιων ράβδων δεν
επιβαρύνει τον φορέα διατμητικά.
α
(α) α ράβδων προκύπτει:
Ν fy = 500 ΜPa και fb= 2 ΜPa προκύπτει ότι η
(δ)
Σχ. 3 Ορθότερο προσομοίωμα για τη
δοκό στο Σχ. 2 με δισδιαγώνιες
ράβδους στην περιοχή του
σημείου καμπής
Στην περιοχή του σημείου καμπής η
τέμνουσα αναλαμβάνεται, όπως φαίνεται στο
Σχ. 3(δ), από το διαγώνιο ελκυστήρα και το
διαγώνιο θλιπτήρα.
Γι, αυτό, δεν απαιτείται περισσότερος δια-
τμητικός οπλισμός, ούτε ενίσχυση με δισδια-
γώνιο οπλισμό (όπως επειγόντως απαιτούσε
η ομάδα κανονισμών) καθώς, όπως φαίνεται
στο Σχ. 3(δ), η τέμνουσα η αναλαμβανόμενη
από το λοξό ελκυστήρα είναι μικρότερη
απ΄αυτήν που αναλαμβάνουν οι κατακόρυφοι
ελκυστή-ρες.
13. 2 Διαφοροποιήσεις στο Σχεδιασμό
Υποστυλωμάτων με Λόγο
Διάτμησης 2 και 1
Στο Σχ. 4(α) φαίνεται το προσομοίωμα
υποστυλώματος με λόγο διάτμησης 2.
Από την ισορροπία μιας διαμήκους ράβδου
του υποστυλώματος στο τμήμα ΑΒ ανάμεσα
στους δύο κόμβους του ισοδύναμου
δικτυώματος εκατέρωθεν του σημείου καμπής
μήκους (ίσου με το διπλάσιο του
μοχλοβραχίονα z των εσωτε-ρικών δυνάμεων,
περίπου ίσου με 1.6 d) απαιτείται, όπως
φαίνεται στο Σχ. 4(β), η ανάπτυξη δύναμης
συνάφειας Τb ίσης με το άθροισμα της
θλιπτικής δύναμης Fs2 που ασκείται στο ένα
άκρο και της εφελκυστικής δύναμης Fs1 που
ασκείται στο άλλο άκρο της ράβδου.
Τb = Fs2+ Fs1 = 2. Αs. fy =>
2. Αs. fy = 2.π.Φ2/4. fy = πΦ.1.6d. fb (1)
Από τη σχέση (1) η διάμετρος των διαμήκων
 Φ = 1.6d.2.fb/fy (α)
Για d=0.25 cm (υποστυλώματα 30X30 cm),
διάμετρος του διαμήκους οπλισμού πρέπει να
είναι 5 mm.
Για διάμετρο ράβδων 14 mm η απαιτούμενη
τιμή για το d προκύπτει 90 cm.
Α Β
(α)
Α Β
Fsd2 Fsd1
(β)
Σχ. 4 Προσομοίωμα κοντού υποστυλώματος
με λόγο διάτμησης 2
Aπό τα παραπάνω προκύπτει ότι:
 Στα υποστυλώματα με λόγο διάτμησης
της τάξεως του 2 είναι σχεδόν
αναπόφευκτη η αστοχία συνάφειας των
ράβδων στην πε-ριοχή του σημείου
καμπής.

Σχ. 5 Προσομοίωμα υποστυλώματος
με λόγο διάτμησης 4
Το φαινόμενο αυτό εξασθενεί σε υποστυλώ-
ματα με μεγαλύτερο λόγο διάτμησης καθώς
τόσο η θλιπτική δύναμη στο άκρο του ενός
προβόλου που αποτελεί το μισό του φορέα,
όσο και η εφελκυστική δύναμη στο άκρο του
άλλου προβόλου-μισού είναι, όπως φαίνεται
στο Σχ. 5 μειωμένη.
Σχ. 6 Προσομοίωμα υποστυλώματος
με λόγο διάτμησης 1
Όπως φαίνεται από το προσομοίωμα δεν
παρατηρείται η δυσμενής εντατική κατάσταση
των διαμήκων ράβδων που παρατηρείται στα
υποστυλώματα με λόγο διάτμησης 2.
Η αστοχία λόγω συνάφειας του οπλισμού
αναφέρεται ως ο κύριος τύπος αστοχίας των
υποστυλωμάτων με λόγο 2 τόσο σε αρκετές
δημοσιοποιημένες εργασίες, όσο και στον
κανονισμό (χωρίς να αιτιολογείται).
Η ίδια απαίτηση για αυξημένη συνάφεια ισχύει
και σε συνεχείς φορείς στους οποίους στην
περιοχή των σημείων καμπής διαμορφώνεται
πρόβολος με λόγο διάτμησης της τάξεως του
2.
 Γι’ αυτό, στην περιοχή του σημείου καμπής
φορέων με λόγο διάτμησης 2 και για μήκος
ίσο με το διπλάσιο του ύψους του φορέα
είναι επιβεβλημένη η πυκνή διάταξη
εγκάρσιων συνδετήρων για την αύξηση
της αντοχής συνάφειας.
Στον κανονισμό για την περιοχή του σημείου
καμπής δεν υπάρχει σχετική διάταξη ούτε για
τις δοκούς, ούτε για τα υποστυλώματα.
13. 3 Διαφοροποιήσεις στον Τύπο
Αστοχίας
13.3.1 Φορείς με Λόγο Διάτμησης 1
Στους φορείς αυτούς εκτός από τους τύπους
αστοχίας των αντίστοιχων φορέων χωρίς
σημείο καμπής που σχολιάζονται στο κεφ. 11,
θα έπρεπε να προστεθεί και η αστοχία του
διαγώνιου θλιπτήρα και ελκυστήρα.
Αλλά, καθώς ο διαγώνιος ελκυστήρας, όπως
εντοπίστηκε στο κεφ. 13.2, έχει μικρή ένταση
δεν είναι πιθανή η αστοχία του για υποστυ-
λώματα με συνήθη εγκάρσιο οπλισμό.
Ομοίως, λόγω συνύπαρξης διαγώνιου και
λοξού θλιπτήρα στους ακραίους κόμβους του
φορέα, η έντασή τους, όπως εντοπίστηκε, είναι
σημαντικά μικρότερο ποσοστό της δρώ-σας
τέμνουσας απ΄ό,τι στους συνήθεις φορείς.
Σε περίπτωση αστοχίας των λοξών
θλιπτήρων, λόγω ανεπαρκούς πλάτους των
φορέων, θα ακολουθήσει ταυτόχρονη αστοχία
και του διαγώνιου θλιπτήρα (καθώς τώρα
καλείται ο διαγώνιος θλιπτήρας να αναλάβει
μόνος του τη δρώσα τέμνουσα) και ο τύπος
αστοχίας του φορέα θα είναι όπως στο Σχ. 2.
Σχ. 2 Εικόνα αστοχίας
10.3.2 Φορείς με Λόγο Διάτμησης 2
Εκτός από τους παραπάνω τύπους αστοχίας
αναμένεται για συνήθεις μεγάλες διαμέτρους
του διαμήκους οπλισμού πιο έντονη η αστοχία
συνάφειας κατά μήκος των ράβδων αυτών, για
τους λόγους που εντοπίστηκαν στο κεφ. 13.2.

ΔΙΑΤΡΗΣΗ
1. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΗΣΗΣ
1.1 Η Διάτρηση ως Μηχανισμός
Αστοχίας
Ως διάτρηση δηλώνεται μηχανισμός αστοχίας
ενός επιφανειακού φορέα, πλάκας ή πεδίλου,
υπό μορφήν αποκόλλησης κωνικού τμήματός
του στις θέσεις σημειακών στηρίξεων ή ση-
μειακών φορτίων, όπως φαίνεται στο Σχ. 1.
(α)
(β)
(γ)
Σχ. 1 Αποκόλληση κωνικού τμήματος της
πλάκας (α) άνοψη, (β) τομή και
(γ) κάτοψη πλάκας
Ως σημειακές στηρίξεις δηλώνονται οι
στηρίξεις ενός φορέα που εκτείνονται σε μικρό
μόνον μέρος του μήκους του, σε αντίθεση με τις
συνήθεις γραμμικές στηρίξεις που εκτείνονται
σ΄όλο το μήκος του φορέα.
Γραμμικές στηρίξεις για τις πλάκες είναι δοκοί ή
τοιχώματα, ενώ σημειακές είναι υποστυλώματα
τα οποία έρχονται σε άμεση επαφή με την
πλάκα χωρίς την παρεμβολή δοκών.
Ενότητα Γ
Σημειακά φορτία αποτελούν τα φορτία δομικών
στοιχείων, ή μηχανήματων τα οποία εδράζονται
σε μικρό τμήμα της επιφάνειας της πλάκας.
1.2 Περιπτώσεις Εφαρμογής:
Μυκητοειδείς Πλάκες, Πέδιλα,
Πλάκες με Φυτευτά Υποστυλώματα
 Μυκητοειδείς Πλάκες
Οι πλάκες με άμεση στήριξη σε υποστυλώματα
δηλώνονται ως μυκητοειδείς.
Υιοθετούνται για λόγους αισθητικούς ή λειτουρ-
γικούς όταν απαιτείται διαμόρφωση ενιαίων χώ-
ρων χωρίς διαχωριστικούς τοίχους ή πετάσματα,
όπως στις περιπτώσεις εκθεσιακών ή βιομη-
χανικών χώρων.
Οι μυκητοειδείς πλάκες μειονεκτούν ως προς την
εντατική συμπεριφορά τους σε σχέση με τις
συνήθεις πλάκες (με στηρίξεις σε δοκούς) τόσο
για τα κατακόρυφα φορτία όσο και στην περί-
πτωση σεισμικής επιπόνησης.
Για τα κατακόρυφα φορτία υπόκεινται στον
κίνδυνο διάτρησης και επακόλουθης αλυσιδω-
τής κατάρρευσης της κατασκευής. Αν αστοχήσει
σε διάτρηση στη θέση ενός υποστυλώματος θα
επιφορτιστεί η περιοχή στο γειτονικό υποστύ-
λωμα και θα αστοχήσει κι αυτή, κ.ο.κ.
Σχ. 2 Μυκητοειδής πλάκα
Για τα σεισμικά φορτία ελλείψει των δοκών οι
θέσεις δημιουργίας πλαστικών αρθρώσεων είναι
στα υποστυλώματα με συνέπεια μείωση της
πλαστιμότητας της κατασκευής και μεγαλύτερο
κίνδυνο δημιουργίας μηχανισμού και κατάρ-
ρευσής της.
Γιαυτό:
 Η λύση των μυκητοειδών πλακών πρέπει
να αποφεύγεται σε σεισμογενείς
περιοχές.
 Πέδιλα
Όπως φαίνεται στο Σχ. 3, το πέδιλο ισοδυναμεί
με πρόβολη μυκητοειδή πλάκα με φορτίο την
τάση του εδάφους.
Γιαυτό, υπόκεινται κι αυτά στον κίνδυνο διά-
τρησης.
Σε σύγκριση με τις μυκηροειδείς πλάκες ο
κίνδυνος αυτός είναι μικρότερος στα πέδιλα,
ιδιαίτερα τα δύσκαμπτα, λόγω:
.
Σχ. 3 Το πέδιλο ως πρόβολη
μυκητοειδής πλάκα
 του μεγάλου ύψους τους (πάχους της
πλάκας τους),
 της ευνοϊκής επίδρασης της μεγάλης τιμής
του φορτίου της πλάκας τους (της τάσης
εδάφους) που δρα στην επιφάνεια του
κώνου διάτρησης.
Όπως φαίνεται στο Σχ. 4(α), το φορτίο αυτό
αντιτίθεται στην αποκόλληση του κώνου από
την πλάκα.
 Πλάκες με Φυτευτά Υποστυλώματα
Όταν σε κάποια στάθμη της κατασκευής, συνή-
θως στο ισόγειο, τα ενδιάμεσα υποστυλώματα
παρεμποδίζουν τη λειτουργία της, όπως στις
περιπτώσεις κινηματοθεάτρων, εκθεσιακών χώ-
ρων, κ.λ.π, τα υποστυλώματα αντί να συνεχί-
σουν στην στάθμη αυτή και να στηριχθούν στο
έδαφος, όπως στο Σχ. 4(α), διακόπτονται και
στηρίζονται (φυτεύονται) σε δοκό ή πλάκα της
οροφής της στάθμης αυτής, όπως φαίνεται στο
Σχ. 4(β).
ευνοϊκό φορτίο
(α)
(β)
Σχ. 4 Διάτρηση λόγω
(α) σημειακής στήριξης
και (β) σημειακού φορτίου
Όπως στην περίπτωση των σημειακών στηρί-
ξεων και στην περίπτωση αυτή, η πλάκα, λόγω
του σημαντικού φορτίου της στη θέση των φυ-
τευτών υποστυλωμάτων υπόκειται στον κίνδυνο
διάτρησής της.
Σε σύγκριση με τις μυκηροειδείς πλάκες και
ιδιαίτερα τα πέδιλα στην περίπτωση αυτή δεν
υπάρχει, όπως φαίνεται στο Σχ. 4(β), η ευνοϊκή
επίδραση του φορτίου της πλάκας που δρα στην
επιφάνεια του κώνου διάτρησης.
Η λύση των φυτευτών υποστυλωμάτων είναι
ιδιαίτερα μειονεκτική και για τα σεισμικά φορτία,
καθώς είναι προφανές ότι θα ενταθούν πολύ, όχι
μόνον πλευρικά αλλά και πάνω-κάτω (από την
κατακόρυφη συνιστώσα του σεισμού).
Γιαυτό:
 Η λύση των φυτευτών υποστυλωμάτων
πρέπει να αποφεύγεται σε σεισμογενείς
περιοχές.
 Πλάκες με Γραμμικές Στηρίξεις ή
Γραμμικά Φορτία που δεν εκτείνονται
σ΄όλο το άνοιγμα τους
(α)
Φαινόμενο μερικής διάτρησης παρατηρείται,
1-1
επίσης, και στα άκρα γραμμικών στηρίξεων που
δεν εκτείνονται σ΄όλο το άνοιγμα της πλάκας,
1 1
όπως στα άκρα του τοιχώματος στο Σχ. 5.
Στα άκρα θα συναντηθούν οι διατμητικές ρωγμές
από τις δύο διευθύνσεις. Όπως φαίνεται στο (β)
Σχ. 5(δ) κατά μήκος της μεγάλης πλευράς της
στήριξης δεν συντρέχουν συνθήκες διάτρησης.
κατοψη
(γ)

κάτοψη

(δ)

Σχ. 5 Διάτρηση πλάκας στα άκρα τοιχώματος

 2. Ο ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΤΡΗΣΗΣ
Στο Σχ. 6(α) και (β) φαίνεται πρόβολη πλάκα με
γραμμική και σημειακή στήριξη αντίστοιχα.
 στην περίπτωση της σημειακής στήριξης,
λόγω της 10πλάσιας περίπου τιμής της
τέμνουσας της πλάκας στη στήριξη αναμένεται
διατμητική αστοχία της πλάκας με τη μορφή
λοξής ρηγμάτωσης.

2.2 Η Ανάπτυξη Τέμνουσας προς Δύο

Διευθύνσεις
b Y lY b b Y Y lY
Ενώ στην περίπτωση της γραμμικής στήριξης η
διεύθυνση κατά την οποία το φορτίο της πλάκας
κατευθύνεται στη στήριξη, δηλαδή η διεύθυνση
που δρά η τέμνουσα, είναι μόνον κατά τη μία
διεύθυνση, κατά x, στην περίπτωση της σημει-
ακής φόρτισης το φορτίο της πλάκας κατευ-
lx (α) lx (β)
θύνεται στη στήριξη, όπως φαίνεται στο Σχ. 6(β),
και κατά τις δύο διευθύνσεις.
Σχ. 6 Eπιφάνεια φόρτισης σε μήκος bY της
στήριξης πλάκας σε (α) δοκό και
2.3 Διάτρηση: Διατμητική Αστοχία
(β) υποστύλωμα Πλάκας (σε Δύο Διευθύνσεις)
Επειδή η τέμνουσα δρα και προς τις δύο
διευθύνσεις της σημειακής στήριξης η διατμη-
Παρακάτω εντοπίζονται διαφοροποιήσεις στην τική ρηγμάτωση εκτείνεται και στις δύο παρειές
επιπόνηση των δύο πλακών. της στήριξης, όπως φαίνεται στο Σχ. 1, με συνέ-
πεια κίνδυνο αποκόλλησης κωνικού τμήματος
2.1 Η Σημαντικά Μεγαλύτερη Τέμνουσα της πλάκας. διάτρησή της.
της Πλάκας Για να αποφευχθεί η αστοχία αυτή η πλάκα
πρέπει να οπλιστεί διατμητικά ή και να μεγα-
Εξετάζοντας μήκος στήριξης ίσο με την διά-
λώσει τοπικά το πάχος της στη θέση της στήρι-
σταση bΥ του υποστυλώματος, το φορτίο ρd της
ξης ώστε να αυξηθεί η διατμητική αντοχή της.
πλάκας που θα κατευθυνθεί σ΄αυτό, το οποίο
αποτελεί τη δρώσα τέμνουσα Vs, είναι, όπως Στις συνήθεις πλάκες παραλείπεται ο σχεδια-
φαίνεται στο Σχ. 6: σμός σε τέμνουσα γιατί:
 Γραμμική Στήριξη: Vs = ρd.lx.bx (1)  η δρώσα τέμνουσα είναι μικρή, λόγω της
μικρής τιμής του φορτίου των πλακών.
 Σημειακή Στήριξη: Vs΄= ρd. lx. (b x + lY)/2 (2)
 η διατμητική αντοχή των πλακών είναι
Όπως προκύπτει από τις σχέσεις (1) και (2), η σχετικά μεγάλη λόγω του μεγάλου πλάτους
δρώσα τέμνουσα Vs΄ είναι σημαντικά μεγαλύ- της διατομής τους.
τερη στη δεύτερη περίπτωση.
Στην περίπτωση, όμως, πλακών με σημειακή
Θέτοντας συνήθεις τιμές: στήριξη, και η δρώσα τέμνουσα είναι, όπως
bx= 0.30 m και lY = 5,0 m, εντοπίστηκε στο 2.1, μεγάλη και το πλάτος της
κρίσιμης διατομής στη στήριξη (όπου είναι
από τις σχέσεις (1) και (2) προκύπτει:
μεγάλη η τέμνουσα) δεν είναι μεγάλο.
Vs΄/ Vs = (bx + lY)/(2bx) = (0,30+5,0)/(.0,30) = 9
Μεγάλη είναι, επίσης, η τέμνουσα της πλάκας
Άρα: και στις θέσεις σημειακών φορτίων.
2.4 Τύπος Ρηγμάτωσης και Αστοχίας
Στο Σχ. 7(α) φαίνεται το φυσικό προσομοίωμα
της διατμητικά άοπλης πλάκας. Εξετάζεται η
περίπτωση διατμητικής αστοχίας της πλάκας.
Με την υπέρβαση της εφελκυστικής αντοχής του
σκυροδέματος εμφανίζεται λοξή ρηγμάτωση
κάθετη στον ελκυστήρα και, άρα παράλληλη με
το λοξό θλιπτήρα, όπως φαίνεται στο Σχ. 7(β).
Αν ο διατμητικός οπλισμός της πλάκας είναι
ανεπαρκής, η λοξή ρηγμάτωση θα εξελιχθεί,
όπως φαίνεται στο Σχ. 7(γ), σε αστοχία της
συνάφειας του διαμήκους οπλισμού και στην
άνοψη της πλάκας θα εμφανιστούν ρωγμές
παράλληλες με τις ράβδους του οπλισμού.
(α)
1-1
1
1 1
(β)
(γ)
Σχ. 7 (α) Φυσικό προσομοίωμα (β) εικόνα
ρηγμάτωσης λόγω ανεπάρκειας
διατμητικού οπλισμού (γ) εικόνα
ρηγμάτωσης λόγω ανεπάρκειας
πάχους της πλάκας
Αν ο διατμητικός οπλισμός είναι επαρκής και
παρεμποδιστεί η ανεξέλεγκτη εξέλιξη της ρωγ-
μής αυτής, η πλάκα συνεχίζει να αναλαμβάνει
φορτίο έως ότου υπερβληθεί η θλιπτική αντοχή
του σκυροδέματος και αστοχήσει ο λοξός
θλιπτήρας.
Η αστοχία του θα εμφανιστεί με τη μορφή σύν-
θλιψης του σκυροδέματος κατά την διεύθυνσή
του, όπως φαίνεται στο Σχ. 7(γ).
Για να αποφευχθούν οι παραπάνω ψαθυροί
τύποι αστοχίας πρέπει η πλάκα να σχεδιαστεί
ώστε να στοχήσει καμπτικά και όχι διατμητικά,
να μην διατρηθεί.
Συνήθως πριν την εμφάνιση του κώνου απο-
κόλλησης προηγείται καμπτική ρηγμάτωση της
πλάκας με ιδιαίτερη πύκνωση των ρωγμών στις
γωνίες του υποστυλώματος, όπως στο Σχ. 8.
Η πλάκα επιπονείται περισσότερο στην περιοχή
των γωνιών γιατί, όπως σχολιάζεται στο κεφ.
3.1 και φαίνεται στο Σχ. 11, στις θέσεις αυτές
υπάρχει συγκέντρωση των εφελκυστικών τάσε-
ων.
Σχ. 8 Καμπτική ρηγμάτωση πλάκας
στη θέση του υποστυλώματος
 Συνθήκες Διάτρησης σε Πλάκες με
Γραμμικές Στηρίξεις που δεν εκτείνονται
σ΄όλο το άνοιγμα τους 1-1 (α)
Φαινόμενο μερικής διάτρησης παρατηρείται,
επίσης, και στα άκρα γραμμικών στηρίξεων που
1 1
δεν εκτείνονται σ΄όλο το άνοιγμα της πλάκας,
όπως στα άκρα του τοιχώματος στο Σχ. 9.
Στα άκρα θα συναντηθούν οι διατμητικές ρωγμές
από τις δύο διευθύνσεις.
Όπως φαίνεται στο Σχ. 9(δ) κατά μήκος της
μεγάλης πλευράς της στήριξης δεν συντρέχουν
συνθήκες διάτρησης.

Σχ. 9 Διάτρηση πλάκας στα άκρα

τοιχώματος
 3. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΕΝΑΝΤΙ ΔΙΑΤΡΗΣΗΣ
3.1 Βασικές Αρχές Σχεδιασμού
Η πλάκα στην περιοχή της σημειακής στήριξης VRd1 η αντοχή του διατμητικά άοπλου φορέα
μπορεί να ειδωθεί, όπως φαίνεται στο Σχ. 10, VRd2 η αντοχή που αντιστοιχεί σε αστοχία του
ως η σύνθεση δύο (αμφίπλευρων) πρόβολων λοξού θλιπτήρα
δοκών μεταβλητού πλάτους. VRd3 η αντοχή που αντιστοιχεί σε αστοχία του
εγκάρσιου ελκυστήρα

Γι αυτό, η ανίσωση ασφαλείας αναλύεται στις

παρακάτω τρεις ανισώσεις ασφαλείας:
lY
1. Για έλεγχο του πάχους της πλάκας
(επάρκεια της διατομής του λοξού
θλιπτήρα)
lX lX Vsd = VRd ;< VRd2 (1)
Αν δεν ισχύει η ανίσωση απαιτείται αύξηση
του πάχους της πλάκας στην περιοχή των
lY υποστυλωμάτων στήριξης, όπως φαίνεται
στο Σχ. 12.

Σχ. 10 Η πλάκα ως σύνθεση δύο δοκών

μεταβλητού πλάτους
Κατά μήκος τομή δοκού Α και Β

Όπως σχολιάστηκε στο κεφ. 2, η διάτρηση της τροχιές διαμήκων εφελκυστικών

πλάκας μπορεί να ειδωθεί ως η διατμητική τάσεων
αστοχία των δύο αυτών δοκών.
Γιαυτό, ο σχεδιασμός σε διάτρηση της πλάκας ΆΝΟΨΗ ΔΟΚΟΥ Α
είναι ο σχεδιασμός σε διάτμηση των δύο αυτών
δοκών. τροχιές διαμήκων εφελκυστικών
τάσεων
Οι δοκοί αυτές σε σχέση με τις συνήθεις
δοκούς με σταθερό πλάτος εμφανίζουν
αυξημένη επ-πόνηση στην περιοχή των ΆΝΟΨΗ ΔΟΚΟΥ Β (α)
γωνιών του υποστυ-λώματος στήριξης λόγω
της συγκέντρωσης των διαμήκων εφελκυστικών
τάσεων, όπως φαίνεται στο Σχ. 11.
Λόγω της οριζόντιας απόκλισής τους από την
ευθυγραμμία αναπτύσσονται εγκάρσιες εφελ-
κυστικές τάσεις. Η πρόσθετη αυτή επιπόνηση
είναι δύσκολο να ληφθεί υπόψη υπολογιστικά εγκάρσιες εφελκυστικές τάσεις
και καλύπτεται από κανονιστικές διατάξεις.
Ο σχεδιασμός σε διάτμηση βασίζεται στην
επίλυση της ανίσωσης ασφαλείας: Σχ.11 (α) Τροχιές διαμήκων εφελκυστικών
τάσεων στην άνοψη πρόβολης δοκού
Vsd = VRd < VRdu
Α με μεταβλητό πλάτος και δοκού Β
Στην περίπτωση της διατμητικής επιπόνησης με σταθερό πλάτος
διακρίνονται τρία μεγέθη αστοχίας ή αντοχές (β) εγκάρσιες εφελκυστικές τάσεις
VRdu:

Σχ. 12 Τοπική αύξηση του πάχους
της πλάκας
2. Για έλεγχο κατά πόσον απαιτείται
διατμητικός οπλισμός
Vsd = VRd ;< VRd1 (2)
Αν δεν ισχύει η ανίσωση, υπολογίζεται
διατμητικός οπλισμός από την παρακάτω
ανίσωση (3)
3. Για υπολογισμό του απαιτούμενου
διατμητικού οπλισμού
Vsd = VRd < VRd3 (3)
3.2 Υπολογισμός των Διατμητικών
Αντοχών
Οι τρεις παραπάνω διατμητικές αντοχές της
πλάκας είναι οι διατμητικές αντοχές της
υπολογιστικής διατομής της πλάκας, δηλ.
ορθο-γωνικής διατομής πλάτους 1m και ύψους
ίσου με το πάχος της πλάκας.
Είναι:
VRd1 = τRd. k. (1,2 +40 ρl ) .bw. d
όπου:
k= 1,6-d [m]] < 1,0 ρl =√ ρX. ρY
(ρX.=AsX./(b.d) , bw=1m , d = 0,5(dX+ dY)
Η τιμή της τRd δίνεται από τον παρακάτω πίνα-
κα:
fck 12 16 20 25 MPa
τRd 0,18 0,22 0,26 0,30 MΡa
Η VRd2 είναι η κατακόρυφη συνιστώσα της
δύναμης του λοξού θλιπτήρα και εξαρτάται από
την κλίση του θ.
Εμπειρικά τίθεται: VRd2 =1,6 VRd1
Η VRd3 είναι άθροισμα της τέμνουσας Vwd που
αναλαμβάνουν τα κατακόρυφα σκέλη των
συνδετήρων και της τέμνουσας Vcd του
διατμητικά άοπλου σκυροδέματος η οποία είναι
ένα ποσοστό της VRd1.
VRd3 = 0,75 VRd1 + Vwd (γ)
H Vwd είναι η συνισταμένη της δύναμης Αswfwd
των σκελών του ενός συνδετήρα επί τον αριθμό
ν των συνδετήρων που «ράβουν» τη ρωγμή.
Αν s είναι η απόσταση των συνδετήρων, είναι
ν= α/s s
όπου: 1m
α είναι, όπως φαίνεται
στο σχήμα, η οριζόντια α
προβολή της ρωγμής.
VRd3 = 0,75 VRd1 + Αsw΄ fwd.α/s (γ΄)
Τιμή της Δρώσας Τέμνουσας
Οι τρεις ανισώσεις ασφαλείας επιλύονται για
την τιμή της δρώσας τέμνουσας Vsd στη θέση
αστοχίας, τις λεγόμενες κρίσιμες διατομές.
Για τις συνήθεις δοκούς διακρίνονται δύο κρίσι-
μες διατομές:
 Για τον έλεγχο της VRd2 στην παρειά της
στήριξης
 Για τον έλεγχο της VRd3 σ΄απόσταση d από
την παρειά της στήριξης.
Οι διατομές αυτές έχουν οριστεί με βάση το
φυσικό προσομοίωμα αμφιέρειστων δοκών,
στο οποίο ο πρώτος λοξός ελκυστήρας και,
άρα, η λοξή ρωγμή, αναπτύσσεται, όπως
φαίνεται στο Σχ. 13(α), σ΄απόσταση d από την
παρειά της στήριξης.
(α)
Όπως, όμως. φαίνεται στο Σχ.13(β) στην
περίπτωση πρόβολων φορέων ο πλησιέστερος
στη στήριξη λοξός ελκυστήρας είναι στην
παρει-ά της στήριξης, εκεί θα εμφανιστεί η
διατμητική ρωγμή.
(α)
(β)
(β)
Σχ.13 Φυσικό προσομοίωμα δοκού
Γιαυτό, η δρώσα τέμνουσα Vsd της πλάκας
υπο-λογίζεται στην παρειά της στήριξης και για
τον έλεγχο του λοξού θλιπτήρα και για τον
έλεγχο του εγκάρσιου ελκυστήρα.
 Περίπτωση Σημειακής Στήριξης
Επειδή, όπως φαίνεται στο Σχ. 14(α), το φορτίο
που δρά στη βάση του κώνου αποκόλλησης
αντιστέκεται στην αποκόλλησή του στην περί-
πτωση σημειακής στήριξης το φορτίο αυτό
αφαιρείται από την τιμή της τέμνουσας.
ευνοϊκό φορτίο 1,35G+1,5Q
Άνοψη Άνοψη
lY
Ε τρος.
lY
E lX
Vsd = ρd..lX. lY - ρd.E
1,35G+1,5Q
[Vsd]
(α) (β)
Σχ. 14 Τιμή δρώσας τέμνουσας για
διάτρηση
Αν ρd είναι το κατανεμημένο φορτίο της πλάκας
στο Σχ. 14(α), η δρώσα τέμνουσα Vsd, ίση με τη
συνισταμένη του φορτίου στην γραμμοσκια-
σμένη επιφάνεια, είναι:
Vsd = ρd..lX. lY - ρd.E (1)
όπου:
Ε: το εμβαδόν της βάσης του κώνου
αποκόλλησης,
Η περίμετρος της επιφάνειας αυτής δηλώνεται
ως η κρίσιμη περίμετρος και οριοθετείται στο
κεφ. 3.4.
 Περίπτωση Σημειακού Φορτίου
Στην περίπτωση σημειακού φορτίου η τιμή της
δρώσας τέμνουσας είναι, όπως φαίνεται στο
Σχ. 14(β), το συγκεντρωμένο φορτίο συν την
τέμνουσα λόγω του κατανεμημένου φορτίου
της πλάκας στη θέση του.
Για σημειακό φορτίο στο μέσον του ανοίγ-ματος
αμφιέρειστης πλάκας είναι:
Vsd = 1,35G + 1,50Q (2)
Αναγωγή της Δρώσας Τέμνουσας
ανά Μέτρο- Κρίσιμη Περίμετρος
Επειδή οι διατμητικές αντοχές υπολογίζονται
για την υπολογιστική διατομή της πλάκας, δηλ.
για διατομή πλάτους 1m, για να μπορεί να συγ-
κριθεί η δρώσα τέμνουσα μ΄αυτές πρέπει ν΄
αναχθεί σε 1 m ανοίγματος της πλάκας.
 Περίπτωση Σημειακής Στήριξης
Όπως εντοπίστηκε παραπάνω, η τέμνουσα
σχεδιασμού είναι η τέμνουσα στην περίμετρο
της βάσης του κώνου αποκόλλησης. Η περί-
μετρος αυτή δηλώνεται ως η κρίσιμη περίμε-
Η τέμνουσα vsd ανά μέτρο της κρίσιμης περιμέ-
τρου είναι:
vsd = Vsd /u (3)
 Οριοθέτηση της Κρίσιμης Περιμέτρου–
Τιμή του u
Η απόσταση της κρίσιμης περιμέτρου από τις
παρειές της στήριξης εξαρτάται από την κλίση
των λοξών θλιπτήρων που σχηματίζονται στη
θέση αυτή, αφού η λοξή ρηγμάτωση είναι,
όπως σχολιάστηκε στο κεφ. 2, κατά τη
διεύθυνση των λοξών θλιπτήρων.
Η κλίση των θλιπτήρων είναι η κλίση της λοξής
θλιπτικής τάσης σΙΙ, η οποία είναι αντίστροφα
ανάλογη του λόγου της διατμητικής τάσης τ
προς την ορθή τάση σ.,δηλ. του λόγου διάτμη-
σης Μ/(V.d). Κυμαίνεται από 30ο έως 45ο.
Όσο μεγαλύτερο είναι το στατικό ύψος d της
πλάκας τόσο μικρότερος είναι o λόγος διάτμη-
σης και τόσο μεγαλύτερη η γωνία του λοξού
θλιπτήρα.
Γιαυτό, η τιμή της γωνίας θ της λοξής ρηγ-
μάτωσης, η απόσταση α της κρίσιμης περι-
μέτρου από την παρειά της στήριξης και η
κρίσι-μη περίμετρος u λαμβάνεται, όπως
φαίνεται στο Σχ. 15 :
 Σε πλάκες με συνήθη πάχη:
θ = 30ο α = 1,5 d, u=2bχ+2 bΥ + 3πd*
 Στα πέδιλα, λόγω του μικρού λόγου
διάτμησης :
θ = 45ο α = d , u= 2bχ+2 bΥ + 2πd
1,5d bY
bX κρίσιμη
περίμετρος
d Σχ. 16.
1,5d 1,5d
d κρίσιμη
επιφάνεια
Σχ. 15 Κρίσιμη θέση για τον έλεγχο σε
διάτρηση
 Περίπτωση Σημειακού Φορτίου
Στην περίπτωση αυτή, όπως εντοπίστηκε στο
κεφ. 3.3, η τέμνουσα σχεδιασμού είναι η
______________________________
* To 3πd στη σχέση της κρίσιμης περιμέτρου
είναι η περίμετρος κύκλου με ακτίνα 1,5d.
Στην περιοχή των γωνιών της στήριξης η
προσαρμογή της κρίσιμης περιμέτρου γίνεται
με τετρατημόριο κύκλου με κέντρο τη γωνία και
ακτίνα 1,5d . Είναι η συντομότερη
προσαρμογή.
τέμνουσα στη θέση της επιφάνειας φόρτισης
και η τέμνουσα πρέπει να αναχθεί ανά μέτρο
της περιμέτρου της φορτιζόμενης επιφάνειας.
vsd = Vsd /(2bχ+2 bΥ)
Στους κανονισμούς, αντί της περιμέτρου της
φορτιζόμενης επιφάνειας λαμβάνεται υπό-
ψη και στην περίπτωση αυτή η κρίσιμη
περίμετρος.
Όπλιση
Από την ανίσωση ασφαλείας Vsd ≤ VΡδ3 αντι-
καθιστώντας την τιμή της VΡδ3 από τη σχέση
(γ΄) στο κεφ. 3.2 προκύπτει:
Asw΄ = (vsd – 0,75VRd1).s / (α.fswd ) (δ)
όπου:
Asw΄: το εμβαδόν των σκελών των συνδετήρων
σε 1 m της κρίσιμης περιμέτρου.*
s: η απόσταση των συνδετήρων κάθετα
στην κρίσιμη περίμετρο, όπως φαίνεται στο
Για να «ράβεται» η λοξή ρωγμή σε δύο
τουλάχιστον θέσεις επιλέγεται s < 0,5d
(στα πέδιλα s < 0,3d)..
vsd = Vsd /u
VRd1 από τη σχέση (α) στο κεφ. 3.2
α: η οριζόντια προβολή της λοξής ρωγμής.
Όπως σχολιάστηκε στο κεφ. 3, είναι:
 Για συνήθεις πλάκες : α = 1,5d
 Για πέδιλα : α=d
Το συνολικό εμβαδόν Asw των σκελών συνδε-
τήρα που πρέπει να διαταχθούν συνολικά σε
κάθε σειρά (κάθετη στην κρίσιμη περίμετρο)
είναι:
Asw = Asw΄.u = (vsd – 0,75VRd1).s.u /(α.fswd ) (ε)
Για πλάκες με συνήθη πάχη, αντικαθιστώντας
α=1,5d προκύπτει η σχέση:
Asw = (vsd – 0,75VRd1).s.u /(1,5d.fswd ) (στ)
_____________________
* Ορθότερον είναι στο μέσον της απόστασης
της κρίσιμης περιμέτρου από τις παρειές της
στήριξης (εκεί δρα η συνισταμένη δύναμη των
σκελών των συνδετήρων που είναι η τέμνουσα
Vwd).
Επιλέγοντας τη διάμετρο των συνδετήρων, π.χ.
8 mm, και διαιρώντας την τιμή του Asw που
προκύπτει από τη σχέση (ε) με το εμβαδόν του
ενός σκέλους (π.χ. 0,5.10-4 m2 για Φ8) προ- s α
κύπτει ο αριθμός η των σκελών των συνδε-
τήρων που πρέπει να τοποθετηθούν κατά μή-
κος της κρίσιμης περιμέτρου.
Διαιρώντας την κρίσιμη περίμετρο u με τον
αριθμό των κατακορύφων σκελών η προκύπτει
η μεταξύ τους απόσταση.
Αν διαταχθούν δίτμητοι συνδετήρες, ο αριθμός
τους είναι η/2. Στις εσωτερικές σειρές ο αριθμός
των συνδετήρων, όπως φαίνεται στο Σχ. 16(α)
είναι μικρότερος. (α)

Για ενίσχυση της συνάφειας του διαμήκους

οπλισμού προστίθεται μια σειρά συνδετήρων
και έξω από την κρίσιμη περίμετρο, όπως
φαίνεται στο Σχ. 16(β).
(β)

Σχ. 16 Διάταξη συνδετήρων σε τομή

και κάτοψη στην περιοχή της
σημειακής στήριξης
 Ενότητα Δ

ΛΥΓΙΣΜΟΣ

1. Η ΕΝΝΟΙΑ «ΛΥΓΙΣΜΟΣ» ΣΤΙΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΕΣ ΑΠΟ Ο.Σ

Στη μηχανική με τον όρο «Λυγισμός» νοείται αστοχία λόγω απώλειας της
ευστάθειας ενός φορέα που υπόκειται μόνον σε αυστηρά κεντρικό αξονικό
φορτίο. Στις κατασκευές από οπλισμένο σκυρόδεμα δεν έχει νόημα ο
όρος αυτός, καθώς δεν υπάρχουν φορείς με καθαρά κεντρικό αξονικό φορτίο
μόνον.Λόγω αθέλητων εκκεντροτήτων το αξονικό φορτίο είναι πάντα έκκεντρο
και, γι΄αυτό, η αξονική συνυπάρχει πάντα με καμπτική ροπή, δηλ. οι φορείς
υπόκεινται σε καμπτοθλιπτική επιπόνηση.

Oι Δύο Σιωπηλές Παραδοχές του Στους κανονισμούς η τιμή της αθέλητης εκκεν-
Σχεδιασμού σε Καμπτοθλιπτική τρότητας για φορείς κτιρίων δίνεται από την
Επιπόνηση σχέση:
eα = lo/400 (παλιότερα eα = lo/400 >0.02m)
Σ΄ έναν φορέα καμπτική δράση προκύπτει:
(α) από τη δράση φορτίου κάθετου στον κεν-
τροβαρικό άξονά του (ροπή Msdo ) και
(β) από έκκεντρο αξονικό φορτίο (ροπή Νsd.e ).
Είναι: lo είναι το κρίσιμο (ή ενεργό ή μήκος
λυγισμού) του φορέα (βλ. κεφ.2).
Msd = Msdo + Νsd.e (1)
Η πρόσθετη εκκεντρότητα e2 λόγω του καμ-
όπου e είναι η εκκεντρότητα του αξονικού
πτικού βέλους του φορέα είναι συνάρτηση των
φορτίου
παραμορφώσεων καθύψος της διατομής (βλ.
1.1.1 Η Επιρροή των Βελών του Φορέα Κεφ. 2)
Στην κρίσιμη διατομή του φορέα, όπως η
διατομή α-α του φορέα στο Σχ. 1, η
εκκεντρότητα e (eccentricity) του αξονικού e1 Nsd e2 e1
N
φορτίου Νsd είναι το άθροισμα δύο εκκεν-
τροτήτων της αρχικής eο και της πρόσθετης
εκκεντρότητας e2 :
e = eο + e2 (2)
Η αρχική εκκεντρότητα eο συνίσταται: α α

 στην αθέλητη εκκεντρότητα eα λόγω

αθέλητης απόκλισης του φορτίου από το Μ1 = Nsd. e1 e = e1 + e2
κ.β. της διατομής (π.χ. το κ.β. ορθογωνικής
διατομής, λόγω της ανομοιομορφίας του Μ2 = Nsd. e2 Nsd
σκυροδέματος και της μη συμμετρικής διάταξης Μsd = M1+ M2
του οπλισμού, δεν είναι επακριβώς στο μέσον
του ύψους) και
Σχ. 1 Καμπτική ροπή Μ1 πρώτης τάξεως
 σε ενδεχόμενη ηθελημένη έκκεντρη διάταξη και καμπτική ροπή Μ2 δεύτερης
του υπερκείμενου κατακόρυφου φορέα. τάξεως
1.1.2 Η Επιρροή του Ερπυσμού του
Σκυροδέματος στην Μακροχρόνια
τιμή των Βελών του Φορέα
Η εκκεντρότητα e2 αυξάνει με το χρόνο γιατί
αυξάνει με το χρόνο το βέλος του φορέα λόγω
του ερπυσμού του σκυροδέματος.
Το σκυρόδεμα με το χρόνο συστέλλεται.
Η συστολή αυτή δηλώνεται ως συστολή
ξηράνσεως (shrinkage), όταν ο φορέας είναι
αφόρτιστος και ως ερπυσμός* (creep) όταν ο
φορέας βρίσκεται υπό μακροχρόνια θλιπτική
τάση.
H παραμόρφωση εcs λόγω συστολής ξηράν-
σεως είναι ίδια σ΄ όλο το φορέα και, γι΄αυτό.
μπορεί να θεωρηθεί ότι δεν μεταβάλλει το
βέλος του φορέα..
Η παραμόρφωση εcc λόγω του ερπυσμού του
σκυροδέματος είναι τόσο πιο μεγάλη όσο πιο
μεγάλη είναι η σταθερή θλιπτική τάση σc που
ασκείται και τόσο πιο μικρή όσο πιο μεγάλη
είναι η αντίσταση του σκυροδέματος στην
παραμόρφωσή του, δηλ. όσο πιο μεγάλο είναι
το μέτρο ελαστικότητας του σκυροδέματος Εc.
Άρα η εcc είναι ανάλογη του μεγέθους της
βραχυχρόνιας παραμόρφωσης εc του σκυρο-
δέματος .
εcc = φ. εc= φ. σc/Εc (3)
όπου:
φ είναι ο συντελεστής ερπυσμού
Η εcc, λόγω της συνυπάρχουσας καμπτικής
επιπόνησης, δεν είναι, όπως φαίνεται στο
Σχ. 2, σταθερή καθ΄ύψος του φορέα και,
γι΄αυτό, αυξάνει το μακροχρόνιο βέλος του
φορέα, αφού αυξάνει τις ακραίες παρα-
μορφώσεις (βλ. Κεφ. 2).
εc εcc
Msd
Nsd
(α) (β)
Σχ. 2 Διαγραμμα παραμορφώσεων
(α) βραχυχρόνιων
(β) μακροχρόνιων
Το μακροχρόνιο βέλος μπορεί να προκύψει
προσεγγιστικά πολλασιάζοντας το βραχυ-
χρόνιο e2 με έναν συντελεστή Κφ (βλ. Κεφ. 5).
1.1.3 Η Ακριβής Τιμή της Δρώσας
Καμπτικής Ροπής
Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, ο φορέας
οφείλει να σχεδιαστεί με τη συνολική καμπτική
ροπή που είναι:
Msd = Msdo + Νsd.(eο + e2) = Msdo + Νsd.eο + Νsd.e2
ή Msd = M1 + M2 (4)
όπου: M1 = Msdo + Νsd.eο (α)
είναι η ροπή η υπολογιζόμενη στον απαρα-
μόρφωτο φορέα η οποία δηλώνεται ως η ροπή
πρώτης τάξεως,
και M2 = Νsd.e2 (β)
είναι η πρόσθετη ροπή λόγω του βέλους του
φορέα (βραχυχρόνιου και μακροχρόνιου) η
οποία δηλώνεται ως η ροπή δεύτερης τά-
ξεως.
Η σχέση (α) σ΄αντιστοιχία με τη σχέση (β)
μπορεί να διατυπωθεί:
M1 = Νsd.(Msdo /Νsd +.eο) = Νsd.e1 (α΄)
Όπου:
e1 = Msdo /Νsd +.eο είναι η εκκεντρότητα πρώτης
τάξεως της αξονικής.
1.2 Η Έννοια του Λυγισμού στους
Φορείς από Ο.Σ.
Ανάλογα με την ακρίβεια που υιοθετείται στον
υπολογισμό της δρώσας καμπτικής ροπής
διακρίνονται δύο περιπτώσεις:
 Περίπτωση Απλής Καμπτοθλιπτικής
Επιπόνησης
Έίναι η περίπτωση κατά την οποία ως δρώσα
καμπτική ροπή του φορέα λαμβάνεται μόνον η
M1 πρώτης τάξεως. Η πρόσθετη ροπή M2
δεύτερης τάξεως αμελείται.
Στην περίπτωση αυτή, τα μεγέθη των δράσεων
είναι ανεξάρτητα από τα εσωτερικά μεγέθη.
 Περίπτωση Λυγισμού
Έίναι η περίπτωση κατά την οποία στην
δρώσα καμπτική ροπή του φορέα
συνυπολογίζεται η πρόσθετη ροπή M2
δεύτερης τάξεως.
Στην περίπτωση αυτή, τα μεγέθη των δράσεων
δεν είναι ανεξάρτητα από τα εσωτερικά μεγέθη,
αφού εξαρτώνται από τα βέλη και, άρα τις
παραμορφώσεις του φορέα.
 2. ΠΡΟΣΘΕΤΑ ΜΕΓΕΘΗ ΠΟΥ ΥΠΕΙΣΕΡΧΟΝΤΑΙ
ΣΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟ ΣΕ ΛΥΓΙΣΜΟ

2.1 Μεγέθη για τον Υπολογισμό 2.3 Καμπυλότητα 1/r

της Απόκλισης του Φορέα e2
Η απόκλιση (βέλος) e2 ενός φορέα εξαρτάται,
όπως φαίνεται στο Σχ. 1, από:
1. το ενεργό ή κρίσιμο μήκος lo μεταξύ δύο
διαδοχικών σημείων μηδενικής καμπτικής
ροπής,
2. την ακτίνα καμπυλότητας r της γραμμής
κάμψεως του φορέα, ή το αντίστροφό της
1/r που δηλώνεται ως η καμπυλότητα του
φορέα. (Αν θεωρηθεί η γραμμή κάμψεως
τόξο κύκλου, r είναι η ακτίνα του κύκλου).
r dφ 1/r = dφ/dx
lo
e2
dφ γραμμή κάμψεως
2.3.1 Συσχέτιση με τις Ακραίες
Παραμορφώσεις του Φορέα.
Στο Σχ. 3(α) φαίνεται στοιχειώδες τμήμα του
φορέα μήκους dl στην κρίσιμη περιοχή του, στο
Σχ. 3(β) η νέα του θέση κατά την επιπόνησή
του. Όπως φαίνεται στο μεγενθυμένο Σχ. 3(γ),
το τμήμα dl έχει συσταλεί κατά Δdl1 στην ίνα 2,
έχοντας υποστεί μια θλιπτική παραμόρφωση
εc = Δdl1/dl και έχει εκταθεί στην ίνα 1 κατά Δdl2
έχοντας υποστεί μια εφελκυστική παραμόρ-
φωση εc = Δdl2/dl.
Από τα όμοια τρίγωνα στο Σχ. 3(γ) προκύπτει η
σχέση:
dφ = dl/r = εc.dl/x = εs.dl/(d-x) = (εc+εs)/d
Άρα είναι:
 1/r = (εc+εs)/d (1)

Σχ.1 Μεγέθη που καθορίζουν το βέλος e2

2.2 Κρίσιμο Μήκος lo

Για μεμονωμένους φορείς ανοίγματος l με dl (α) (β)
σταθερή διατομή το μήκος lo προκύπτεi, όπως Ο
φαίνεται στο Σχ. 2: dφ dφ = dl/r
εc.dl r εc/x=dl.εs/(h-x) =>

x dφ=dl.(εc+εs)/(x+d-x) =>
dφ d
1/r = (εc+ε s)/d (1)

lo=l lo=2l lo=0,7l lo=0,5l εs.dl dl (γ)

Σχ. 2 Μήκη λυγισμού ανάλογα με Σχ. 3 Συσχέτιση καμπυλότητας 1/r και

το στατικό σύστημα του φορέα
Για τους στύλους πλαισίων το lo υπολογίζεται με
τη βοήθεια νομογραφημάτων που παρατίθενται
στους κανονισμούς.
παραμορφώσεων εc και εs
Όπως προκύπτει από τη σχέση (1) η
καμπυλότητα 1/r είναι ανάλογη του αθροίσματος
των ακραίων παραμορφώσεων και αντίστροφα
ανάλογη του στατικού ύψους του φορέα.
2.3.2 Μεταβολή με την Αύξηση της Ροπής
Διάγραμμα Μ-1/r Ροπών-Καμπυλο-
τήτων
Οι ακραίες παραμορφώσεις του φορέα είναι
αποτέλεσμα της δράσης της ροπής Μ.
2.3.3 Διαδικασία για τη Σύνταξη
του Διαγράμματος Μ-1/r
Παρακάτω δίνεται η διαδικασία για τον υπο-
λογισμό της τιμής της ροπής Μ και της
καμπυλότητας 1/r στα διακριτά αυτά σημεία:

 Σημείο ΜΙ- 1/r Έναρξης Ρηγμάτωσης

Μ Μ Θεωρώντας μηδενική την εφελκυστική αντοχή

Κ
fct, τη στιγμή πριν τη ρηγμάτωση η ακραία τάση
σ1 και, άρα, και η ακραία παραμόρφωση ε1 της
διατομής θα είναι μηδενικές, οπότε το διά-
1/r 1/r γραμμα παραμορφώσεων και τάσεων καθ΄
(α) (β) ύψος της διατομής είναι, όπως φαίνεται στο
Σχ. 6, τριγωνικό.
Σχ. 4 Διάγραμμα Μ-1/r για διατομή:
(α) υπεροπλισμένη εc σcd
(β) υποοπλισμένη d2 Fsd2
εs2 h/3
h Nsd Fcd NRd
Με την αύξηση της ροπής οι ακραίες Msd MRd
παραμορφώσεις στην κρίσιμη διατομή
αυξάνονται και, γι΄αυτό, αυξάνεται και η [ε] [σ] [F]
καμπυλότητα της διατομής αυτής, όπως
φαίνεται στο διάγραμμα Μ-1/r στο Σχ. 4.
Σχ. 6 Διαγράμματα παραμορφώσεων,
H μορφή του διαγράμματος είναι, εν γένει, τάσεων και εσωτερικών δυνάμεων
καμπύλη. τη στιγμή της ρηγμάτωσης
Για υπολογιστικούς λόγους τυποποιείται σε ένα
τριγραμμικό διάγραμμα που φαίνεται στο Σχ. 5
με σημεία καμπής: Θεωρώντας μηδενική την εs1, λόγω του μικρού
μεγέθους της, από τη διατύπωση της ισο-
Σημείο Ι: έναρξη ρηγμάτωσης της διατομής δυναμίας των αξονικών και των ροπών καθώς
Σημείο y: διαρροή εφελκυόμενου χάλυβα και της επιπεδότητας των διατομών προκύ-
Σημείο u: (υπολογιστική) αστοχία διατομής πτουν οι παρακάτω σχέσεις:
To διάγραμμα ισχύει για δεδομένη διατομή και εs2/εc = (h-d2)/h (1)
αξονική.
Νsd=ΝRd=Fcd+Fsd2=½.b.h.σcd+As2. σsd =>
Νsd=½. b. h.Ec.εc/1,5 + As2.Es.εs2/1,15 =>
M
εc = (1,5Νsd- As2.Es.εs2/1,15 )/(0,5.b.h.Ec ) (2)
Mu Y U  ΜΙ=MRd=Fcd.(h/2- h/3)+As2.Es.εs2(h/2-d2) (α)
Μy
MI Ι  1/r = (εc +0)/h (β)

1/r  Σημείο Μy -1/r Διαρροή Εφελκυόμενου

Οπλισμού
Σχ. 5 Τυποποιημένο διάγραμμα Μ-1/r Τίθεται εs1=εyd=fYd/Εs και αναζητείται η αντί-
στοιχη εc η οποία ικανοποιεί την ισοδυναμία των
αξονικών.
Γνωρίζοντας τις ακραίες παραμορφώσεις εc και
εs1 προκύπτει η τιμή του x από τη σχέση (1)
επιπεδότητας των διατομών:
x = d. εc /(εc+εsy)
εc
Msd x z2
zc
Nsd z1
εs1= εy
Σχ. 7 Διαγράμματα παραμορφώσεων,
τάσεων και εσωτερικών δυνάμεων
για εs1= εy
Aπό τη σχέση (α*) προκύπτει η τιμή της Μy
MΥ= Fcd.zc+Fsd2.z2 -Fsd1.z1
Η τιμή της (1/r)y προκύπτει από τη σχέση:
 (1/r)y= (εc+εsy)/d
 Σημείο Μu -1/r Αστοχία διατομής
Τίθεται εc = 3,5%ο, και αναζητείται η αντίστοιχη
εs1 η οποία ικανοποιεί την ισοδυναμία των
αξονικών. Ακολουθείται η ίδια διαδικασία με το
παραπάνω σημείο.
Όπως φαίνεται στο Σχ. 4 και 5, το διάγραμμα
Μ-1/r οριζοντιώνεται μετά τη ροπή διαρροής.
Οι παραμορφώσεις χάλυβα και σκυροδέματος
αυξάνονται και αυξάνεται η καμπυλότητα, αλλά
η αύξηση της ροπής είναι πολύ μικρή, καθώς
μετά την διαρροή του χάλυβα η τάση του,
συνεπώς, και η δύναμή του δεν αυξάνει.
Η μικρή αύξηση της ροπής οφείλεται στη μικρή
αύξηση του zc, επειδή μειώνεται το x (λόγω της
αύξησης της εs1).
2.3.4 Η Επιρροή της Νsd στη Μορφή του
Διαγράμματος
(1) Όπως φαίνεται στο Σχ. 8, η αύξηση της Νsd
μεταβάλλει το διάγραμμα Μ-1/r, ιδιαίτερα ως
προς το σημείο U αστοχίας.
Fsd2
M
Fcd Ν sd΄ U΄
Mu Y U
Μy Νsd Νsd΄> Νsd
Fsd1 MI Ι
1/r
Σχ. 8 Η επιρροή της Νsd στη μορφή
του διαγράμματος Μ- 1/r
 Σημείο Μu -1/r Αστοχία διατομής
Με την αύξηση της Νsd (μέχρι την τιμή Νbal =
( α*) 0,40 NRdu) αυξάνεται, όπως προκύπτει από το
διάγραμμα αλληλεπίδρασης ροπής και αξονικής
(βλ. Κεφ. 3, Σχ. 1) η καμπτική αντοχή ΜRdu, ενώ
(β*) μειώνεται η παραμόρφωση εs1 κατά την αστοχία
και, άρα, μειώνεται η καμπυλότητα (1/r)u
αστοχίας.
 Σημείο Μy -1/r Διαρροή Εφελκυόμενου
Οπλισμού
Aπό τη σχέση ισοδυναμίας των αξονικών:
Νsd = Νsd= Ν Rd = Fcd +Fsd2- Fsd1
προκύπτει ότι αυξανόμενης της Νsd μειώνεται η
δύναμη Fcd (αφού η Fsd1 παραμένει σταθερή)
και, άρα, μειώνεται η παραμόρφωση εc και,
γι΄αυτό, μειώνεται η καμπυλότητα (1/r)Υ
διαρροής.
Η ροπή διαρροής MΥ δεν θα εμφανίσει
σημαντική διαφορά, καθώς τη μείωσή της λόγω
της μείωσης της Fcd αντισταθμίζει η αύξησή της
λόγω της αύξησης της απόστασης zc (βλ. Σχ. 7),
αφού θα μειωθεί το x λόγω της μείωσης της
παραμόρφωσης εc.

 Σημείο ΜΙ- 1/r Έναρξης Ρηγμάτωσης
Όπως προκύπτει από τις σχέσεις (α) και (β)
στο κεφ.2.3.3 με την αύξηση της Νsd αυξάνει
τόσο η καμπυλότητα όσο και η ροπή
ρηγμάτωσης.
Για αμφιαρθρωτό φορέα ανοίγματος lo επιπονούμενο με
θλιπτικό φορτίο Nsd με εκκεντρότητα e1 το διάγραμμα των
ροπών Μ 1 είναι ορθογωνικό και η εξίσωση της γραμμής
κάμψεως είναι, όπως φαίνεται στο Σχ. 9(α) παραβολή 2 ου
βαθμού. Λόγω του πρόσθετου παραβολικού διαγράμματος
ου
ροπών Μ2 η γραμμή κάμψεως είναι παραβολή 4 βαθμού
κ.ο.κ.
N

2.4 Συσχέτιση της Απόκλισης e2 e2

με τo Κρίσιμο Μήκος lo
και την Καμπυλότητα 1/r N [M1] [y1] [M 21] [y2] [M22] [y3]

Όπως φαίνεται στο Σχ. 1 και 3, η καμπυλότητα y1= e 21.4x/lo.(1-x/lo) παραβολή 2 ου βαθμού
1/r είναι ίση με την κλίση dφ/dx της γραμμής 2 2 1
=> d y/dx =1/r = e2 .8/ lo
1

κάμψεως η οποία είναι η πρώτη παράγωγος 2 2 3 3 4 4 ου

y = e 2 .16/5.(x/lo-2x /lo +x /lo ) παραβολή 4 βαθμού
d2y/dx2 της εξίσωσης της γραμμής κάμψεως. 2 2 2 2 2 2
=> d y/dx =1/r = 192/5.e2 .1/ lo.(- x/lo+x /lo k.o.k
Αποδεικνύεται ότι για οποιαδήποτε μορφή της
Για x= lo/2 => 1/r = e22.9,6/lo => e 22 = 1/r. lo/9.6
γραμμής κάμψεως ενός φορέα η πρώτη
παράγωγος της εξίσωσής της και. άρα, η
καμπυλότητα 1/r στην κρίσιμη διατομή του Για ημιτονοειδή γραμμή κάμψεως είναι:.
φορέα δίνεται από την παρακάτω σχέση
 1/r = e2.10/lo2 (1) lo y = e2. sin (πx/lo)
 => e2 = (lo2 /10). 1/r (2) e2 X 1/r = dφ/dx = dy2/dx2 =>
dφ
Ο αριθμητικός συντελεστής 10 στις παραπάνω
σχέσεις εμφανίζει ανάλογα με τη μορφή της y γραμμή κάμψεως 1/r = e2.(π/lo)2.sin (πx/lo)
γραμμής κάμψης μικρή απόκλιση από την τιμή για x = lo/2 => 1/r = e2. (π/lo)2.1 =>
10, η οποία, όπως αποδεικνύεται στην υποση- 2 2
e2 = (lo /π ).1/r =>
μείωση*, είναι αμελητέα. 2
 e2 = 1/r.lo /9,8
 3. ΠΟΤΕ ΑΠΑΙΤΕΙΤΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Ή ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΕ ΛΥΓΙΣΜΟ
3.1 Κριτήρια για να Μπορεί να Αμεληθεί
η Ροπή Δεύτερης Τάξεως Μ2
Η ροπή δεύτερης τάξεως Μ2 μπορεί να αμεληθεί
όταν δεν αποτελεί σημαντικό ποσοστό της
αρχικής ροπής Μ1.
Η Μ2 αποτελεί σημαντικό ποσοστό της Μ1,
όταν η Μ1 είναι μικρή και η Μ2 είναι μεγάλη.
Η Μ1 είναι μικρή όταν είναι μικρή η αρχική
εκκεντρότητα e1 = Msdo /Ν sd
Η Μ2 είναι μεγάλη, όταν είναι μεγάλο το βέλος
e2 είτε είναι μεγάλη η αξονική Nsd
Το βέλος e2 είναι μεγάλο όταν είναι μεγάλη η
λυγηροτητα λ του φορέα
Είναι: λ = lo / i i = Jc/Ac (1)
όπου:
lo: το κρίσιμο μήκος (ή ενεργό μήκος ή μήκος
λυγισμού) του φορέα που είναι το μήκος που
σχετίζεται με τη γραμμή κάμψεως (η
απόσταση μεταξύ δύο διαδοχικών
μηδενισμών της ροπής), και
i: η ακτίνα αδρανείας της διατομής του φορέα
Για ορθογωνικές διατομές είναι: I = h 12
Συμπερασματικά:
Έλεγχος ή σχεδιασμός σε λυγισμό δεν
απαιτείται όταν:
 Είναι μικρή η λυγηρότητα του φορέα
 Είναι μικρή η αξονική δύναμη
 Είναι μεγάλη η αρχική εκκεντρότητα
3.2 Κριτήρια για να Μπορεί να Αμεληθεί
η Επιρροή του Ερπυσμού
Προφανώς, η επιρροή του ερπυσμού μπορεί να
αμεληθεί όταν η αύξηση του βέλους e2 λόγω
των ερπυστικών παραμοφώσεων είναι μικρό
ποσοστό της αρχικής εκκεντρότητας e1.
Το ποσοστό αύξησης είναι μικρό όταν το βέλος
e2 είναι μικρό και η ερπυστική αύξησή του μικρή.
3.3 Κριτήρια Παλαιού Κανονισμού
(για Παλιές Μελέτες)
 Μέγιστη επιτρεπόμενη λυγηρότητα:
λmax = 120 (παλιότερα ίσχυε: λmax = 200)
Όταν είναι λ>λmax πρέπει να μεγαλώσει η διατο-
μή του φορέα για να μικρύνει η λυγηρότητα.
 Έλεγχος σε λυγισμό απαιτείται όταν ισχύει
μία από τις παρακάτω σχέσεις:
vsd = Nsd / (Ac.fcd) < 0.3, λvsd > 20
e1 < 5.εsy.lo/h
όπου:
εsy = fyd/E s
lo: ενεργό μήκος
h : η διάσταση της διατομής προς τη
διεύθυνση σχεδιασμού σε λυγισμό
λ = lo/i η λυγηρότητα του φορέα
3.4 Κριτήρια Ευρωκώδικα 2 για
Απαλλαγή από Έλεγχο σε Λυγισμό
Σύμφωνα με τον Ευρωκώδικα 2 δεν απαιτείται
σχεδιασμός σε λυγισμό όταν η ροπή δεύτερης
τάξεως Μ2 είναι μικρότερη από το 10% της Μ1.
Απλοποιημένο κριτήριο για μεμονωμένους
φορείς είναι η λυγηρότητα να είναι μικρότερη
από μια οριακή τιμή λ lim:
λ < λ lim,
Η οριακή λυγηρότητα προκύπτει από τη σχέση:
λ lim = 20 Α.Β.C/√η
όπου μπορεί απλοποιητικά να τεθεί:
Α = 0,7 , Β = 1,1 C = 0,7 η = Νsd/(Ac.fcd)
3.5 Κριτήρια Ευρωκώδικα 2 για
Αμέληση της Επιρροής του
Ερπυσμού
Σύμφωνα με τον Ευρωκώδικα 2 μπορεί να
αμεληθεί η επιρροή του ερπυσμού όταν ισχύουν
οι παρακάτω σχέσεις:
φ(∞, to) ≤ 2 λ ≤ 75 e1 ≥ h
 4. ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ Ή ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΕ ΛΥΓΙΣΜΟ
4.1 Διαφοροποιήσεις στην Ανίσωση
Ασφαλείας
4.1.1 Ισοδυναμία Δράσεων- Αντιδράσεων
αντί της Ανίσωσης Ασφαλείας
H ανίσωση ασφαλείας των φορέων στην
επίλυση της οποίας βασίζεται ο σχεδιασμός
τους είναι:
 Msd ≡ MRd ≤ MRdu (1) για Νsd= ΝRd
H δρώσα ροπή Μsd η οποία είναι ίση με την
αναπτυσσόμενη εσωτερική ροπή ΜRd πρέπειι
να είναι ίση ή μικρότερη από την ροπή αστοχίας
MRdu η οποία προσδιορίζεται για τιμή της
εσωτερικής αξονικής ΝRd ίση με την δρώσα
αξονική Νsd.
Η σχέση (1) μπορεί να πάρει τις παρακάτω δύο
μορφές (Ι) ή (ΙΙ):
 Msd ≤ MRdu (Ι) Msd ≡ MRd (ΙΙ)
 Καμπτοθλιπτική Επιπόνηση
Συνήθως ο σχεδιασμός των φορέων για
καμπτοθλιπτική (ή άλλη) επιπόνηση βασίζεται
στη μορφή (Ι):
Η δρώσα ροπή Msd πρέπει να είναι μικρότερη ή
ίση από την καμπτική αντοχή MRdu.
 Λυγισμός
Στην περίπτωση του λυγισμού για λόγους που
θα φανούν παρακάτω στο κεφ. 4.1.4 υιοθετείται
η μορφή (ΙΙ):
 Ελέγχεται κατά πόσον υπάρχει τιμή της
εσωτερικής ροπής MRd που να ισούται με
την τιμή της δρώσας ροπής Msd.
4.1.2 Αναλυτική Έκφραση Ισοδυναμίας
Αξονικών και Ροπών
Στο Σχ. 1 δίνονται τα διαγράμματα παραμορ-
φώσεων και εσωτερικών δυνάμεων καθ΄ύψος
εγκάρσιας διατομής του φορέα.
Οι σχέσεις ισοδυναμίας αξονικών και ροπών για
την περίπτωση της απλής καμπτοθλιπτικής επι-
πόνησης και για την περίπτωση του λυγισμού
είναι:
 Απλή Καπτοθλιπτική Επιπόνηση
Nsd = NRd = Fcd + Fsd2 - Fsd1 (α)
Msd1= MRd = Fcd.zc + Fsd2.z2 - Fsd1.z1 (β)
 Λυγισμός
Nsd = NRd = Fcd + Fsd2 - Fsd1 (α*)
Msd1+Νsd.e2 = MRd = Fcd.zc+Fsd2.z2 - Fsd1.z1 (β*)
Fsd2
Msd x z2
zc Fcd
Nsd z1
εs1 Fsd1
Σχ. 1 Διαγράμματα παραμορφώσεων
και εσωτερικών δυνάμεων για
κάμψη και αξονική
Οι σχέσεις (α) και (β) είναι συναρτήσεις των
παραμορφώσεων, καθώς τόσον οι δυνάμεις F
όσον και οι αποστάσεις z είναι συναρτήσεις των
εc, εs και του x [x = d.εc/(εs+εc)].
Θέτοντας στη σχέση (β*)
e2 = lo2 /10. 1/r = (lo2 /10).(ε c+εs1)/d (γ)
και οι σχέσεις (α*) και (β*) προκύπτουν, επίσης,
συναρτήσεις των εc και εs.
4.1.3 Γραφικός Έλεγχος Iσοδυναμίας
Εξωτερικών και Εσωτερικών Ροπών
Επειδή η σχέση (β*) προκύπτει μεγάλου
βαθμού ως προς την εc, η επίλυση της ανίσω-
σης ασφαλείας γίνεται, συνήθως, γραφικά ή με
τη βοήθεια πινάκων.
Κανονικά θα έπρεπε να γίνει σε κοινό σύστημα
αξόνων η γραφική παράσταση της MRd και της
 Msd1+Νsd.e2 συναρτήσει των παραμορφώσεων Στο Σχ. 2(β) ο φορέας δεν είναι ασφαλής,
εc και εs1. Αν τα δύο διαγράμματα ετέμνοντο, η συνεχίζει καμπτόμενος μέχρι θραύσεως. Δεν
σχέση (β*) θα συναλήθευε για τις τιμές των εc υπάρχει καμία θέση του φορέα, κανένα βέλος
και εs1 του σημείου τομής. e2. ή καμπυλότητα 1/r, για την οποία η
αναπτυσσόμενη MRd να ισούται με την
Επειδή, όμως, τα μεγέθη είναι τρία Μ, εc και εs1
επιβαλλόμενη Msd.
το σύστημα αναφοράς θα έπρεπε να είναι
τριαξονικό. Για να αναχθεί το διάγραμμα σε δύο Tα αντίστοιχα διαγράμματα για την καμπτοθλι-
άξονες χρησιμοποιείται ένας μετασχηματιστής. πτική επιπόνηση δίνονται στο Σχ. 3.
Οι δύο παραμορφώσεις εc και εs1 εκφράζονται
σ΄ ένα συνδυαστικό μέγεθος των δύο παρα-
μορφώσεων. Ως τέτοιο μέγεθος επιλέγεται: M M Msd
MRd M1 Μsd MRd
 το βέλος e2 του φορέα, ή Y ΜRd U YΜRd U
 η καμπυλότητα 1/r M1 Msd
καθώς και στις δύο περιπτώσεις το ένα
διάγραμμα, αυτό των εξωτερικών ροπών, είναι e2 * e2 e2
ευθεία γραμμή, αφού, όπως φαίνεται από τη (α) (β)
σχέση (δ), η Msd είναι γραμμική συνάρτηση τόσο
του e2, όσο και του 1/r.
 Msd = Msd1 +Νsd.e2= Msd1 +Νsd.(lo2 /10).1/r (δ) Σχ 3 Γραφική λύση για καμπτοθλιπτική
επιπόνηση
Στο Σχ. 2(α) δίνεται η γραφική παράσταση της (α) φορέας ασφαλής
ανίσωσης ασφαλείας φορέα που είναι ασφαλής (β) φορέας όχι ασφαλής
και στο Σχ. 2(β) φορέα που δεν είναι ασφαλής.

4.1.4 Η Ροπή Διαρροής (αντί της Ροπής

M M Αστοχία) Οριακό Κρίσιμο μέγεθος
MRd ΜsdMsd MRd
Όπως προκύπτει από τα Σχ. 2 και 3:
Y ΜRd U Y
ΜRd U
M1 Msd M1  Στην καμποθλιπτική επιπόνηση ο έλεγχος
I I ισοδυναμίας των ροπών ανάγεται στην
ανίσωση ασφαλείας:
e2 * e2 e2
 Msd1 ≤ MU (α)
(α) (β)
 Στο λυγισμό ο έλεγχος ισοδυναμίας των
ροπών ανάγεται στην ανίσωση ασφαλείας:
Σχ 2. Γραφική λύση για λυγισμό
 Msd1 + Νsd.e2 ≤ MΥ (β)
(α) φορέας ασφαλής
(β) φορέα όχι ασφαλής Δηλ. η μέγιστη τιμή της δρώσας ροπής στην
περίπτωση του λυγισμού δεν είναι η ροπή
αστοχίας MU αλλά η ροπή διαρροής MY.
Στο Σχ. 2(α), αμέσως μετά την επιβολή της
επιπόνησης Μsd ο φορέας αντιδρά καμπτόμενος
με αυξανόμενο βέλος e2 μέχρι κάποιας τιμής e2* 4.2 Διαδοχικά Βήματα Γραφικής
και σταματά. Λύσης
Η τιμή e2* αντιστοιχεί σε παραμόρφωση του Ακολουθούνται τα παρακάτω βήματα:
φορέα που προκαλεί ΜRd ίση με Msd.
4.2.1 Συντάσσεται το Διάγραμμα [ΜRd- e2]
Συντάσσεται πρώτα το διάγραμμα [ΜRd- 1/r]
σύμφωνα με το κεφ. 2.3.3 και μετά μετατρέπεται
σε διάγραμμα [ΜRd- e2] πολλαπλασιάζοντας τις
τιμές (1/r)I, (1/r)Υ και (1/r)U επί το συντελεστή
lo2 /10 (βλ. κεφ. 2.4) για να προκύψουν οι τιμές
eI, eΥ και eU.
Y U Y U
I I
4.2.3 Eλέγχεται αν τέμνονται τα
Δύο Διάγραμμα
Τα δύο διαγράμματα συντάσσονται στο ίδιο
σύστημα αξόνων και κατά πόσον τέμνονται
ελέγχεται οπτικά. Τα δύο διαγράμματα στο Σχ. 6
αντιστοιχούν σε δύο φορείς με ίδια ροπή
Μ1 αλλά διαφορετική Nsd και, γι΄αυτό, και
διαφορετική αρχική εκκεντρότητα e1.
Ασφαλής είναι ο φορέας με τα διαγράμματα στο
Σχ. 6(α) με τη μικρότερη Nsd.
Μ
ΜΥ ΜRd

(1/r)I (1/r)I (1/r) I eI eΥ e U.

Μsd max Μ2
Μ1 max Μ1
Νs
Σχ. 4 Μετατροπή διαγράμματος [ΜRd - 1/r] Ο e2* e2
σε διάγραμμα [ΜRd - e2] e1 = M1/Νsd (α)
4.2.1 Συντάσσεται το Διάγραμμα [Μsd- e2] Μ
Το διάγραμμα Msd=Msd1+Nsd.e2 είναι ευθεία ΜΥ ΜRd
γραμμή με τα παρακάτω χαρακτηριστικά:
Μsd
Μ Μ1
Μsd
Ο e2
Μ1 Nsd (β)
Σχ. 6 Γραφικός έλεγχος ισοδυναμίας ροπών
φορέα (α) ασφαλή (β) μη ασφαλή
Ο e2
e1 = Msd/Νsd
4.2.4 Γραφική Διερεύνηση της Λύσης

Σχ. 5 Διάγραμμα [Μsd- e2]
 κλίση με τον αξονα των αποκλίσεων e2
ίση με την Nsd.
 τέμνει τον άξονα των Μ σε στάθμη
ίση με Msd1
 τέμνει τον άξονα των e2 σε απόσταση
από την αρχή των αξόνων ίση με την
εκκεντρότητα e1 = Msd/Νsd
Στο Σχ. 7(α) φαίνεται η μέγιστη αρχική
εκκεντρότητα και στο Σχ. 7(β) η μέγιστη αξονική
που πρέπει να έχει ο φορέας με το διάγραμμα
στο Σχ. 5(β) για να είναι ασφαλής.
4.2.5 Πινακοποίηση της Λύσης
Όπως προκύπτει από το διάγραμμα στο Σχ.
6(α) είναι:
max Μ1 + max Μ2 = ΜΥ , Μ1 = Νsd.e1 =>
. max (Νsd.e1 ) = ΜΥ – max M2 (1)
 Μ
ΜΥ ΜRd
Η σχέση (1) αποτελεί τη βάση της
Μsd
πινακοποίησης του ελέγχου σε λυγισμό.
Μ1
Nsd
Μ Ο e2
ΜΥ ΜRd e1 = M1/Νsd
(β)
Μsd
Σχ. 7 Γραφικός προσδιορισμός max e1
Μ1 και max Nsd του φορέα στο Σχ. 6(β)
Ο e2 για να είναι ασφαλής
e1 = M1/Νsd
(α)

5. ΑΠΛΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΣΕ ΛΥΓΙΣΜΟ

Ισχύει για Φορείς με Σταθερή Συμμετρική Διατομή

5.1 Αμελώντας την Επιρροή του

Ερπυσμού
Ακολουθούνται τα παρακάτω βήματα:
1. Υπολογίζεται η Καμπυλότητα 1/r στην
κρίσιμη διατομή του φορέα βάσει της
απλοποιημένης εμπειρικής σχέσης (1) που
δίνεται στον Ευρωκώδικα 2:
1/r = K1.εyd/(o,45d) (1)
To εyd/(o,45d) αντιστοιχεί στην 1/r όταν η
παραμόρφωση του εφελκυόμενου χάλυβα
έχει φθάσει την παραμόρφωση διαροής εyd
(εyd = f yd /Es). Προκύπτει θέτοντας εs = εyd και
εc = εyd στη σχέση 1/r = (εc+εs)/d
Επειδή, εν γένει, είναι εs ≠ εyd τίθεται ο
διορθωτικός συντελεστής Κ1.
Τιμή του Διορθωτικού Συντελεστή Κ1
Aπό το διάγραμμα αλληλεπίδρασης,
προκύπτει ότι η παραμόρφωση του
εφελκυόμενου χάλυβα φθάνει την
παραμόρφωση διαροής εyd όταν η αξονική
δύναμη είναι ίση περίπου με την τιμή Νbal
(σημείο Β στο Σχ. 1) και προσεγγιστικά
ισχύει:
Νbal = 0,4NRdu (για S500) ή
Νbal = 0,35NRdu (για S400)
όπου NRdu = 0,85 fcd. Ac + fyd. (As1 + As2)
Επειδή η Νsd είναι, εν γένει, διαφορετική από
την Νbal η παραμόρφωση εs1 θα είναι
διαφορετική από την εyd.
Προσεγγιστικά:
 αν Ν sd < Ν bal είναι εs1 < εYd
Τίθεται εs1 = εYd οπότε Κ1=1 (είναι
δυσμενέστερο, αφού δίνει μεγαλύτερη
1/r)
 αν Ν sd > Ν bal είναι εs1 > εYd
Η παραμόρφωση εs1 μπορεί να
θεωρηθεί ίση με K1. εyd, όπου ο
συντελεστής Κ1 δίνεται από τη σχέση:
Κ1 = (ΝRdu - Νsd)/ (ΝRdu – Νbal) ≤ 1
2. Υπολογίζεται η Απόκλιση e2 από τη
5.2 Λαμβάνοντας Υπόψη την Επιρροή
σχέση:
του Ερπυσμού
e2 = (lo2 /10).1/r
H επιρροή του ερπυσμού λανβάνεται υπόψη
πολλαπλασιάζοντας την απόκλιση e2 με τον
αυξητικό συντελεστή Κφ που δίνεται από τη
Ν σχέση:
ΝRdu Κφ = 1 + β.φef
όπου :
φef = φ. Μg/ Μsd1,
0,4ΝRdu Β
Μg: η ροπή των μόνιμων και των
Α M μακροχρόνια δρώντων κινητών
φ: ο συντελεστής ερπυσμού
(προκύπτει από πίνακες ή
Σχ. 10 Διάγραμμα αλληλεπίδρασης Μ και Ν νομογραφήματα)
β = 0,35 + fck/200 –λ/150
Σχ. 1 Διάγραμμα αλληλεπίδρασης
λ: η λυγηρότητα
3. Υπολογίζεται η δρώσα ροπή Μsd από τη
σχέση:
Μsd = Μsd1 + Nsd.e2
4. Επιλύεται ή ελέγχεται η Ανίσωση
Ασφαλείας
Μsd ≤ ΜRY , ΜRY: η ροπή διαρροής
(βλ. κεφ.2)
 6. AΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ- ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΕ ΛΥΓΙΣΜΟ

Έλεγχος σε λυγισμό γραφικά με βάση τις καμπυλότητες υποστυλώματος με γεωμετρικά και τεχνολογικά
στοιχεία που δίνονται στο Σχ. 1

Η Nsd Η eα Nsd Υλικά;

2Φ20 C30/35, S500.

Φορτία:
l=3,0 m N g = 200 kN
h=0,30 m Nq = 120 kN
H g = 6,6 kN
Hq = 16,6 κΝ
b = 0,30 m

d 1 = d 2 = 5 cm
Σχ. 1 Γεωμετρικά και τεχνολογικά στοιχεία υποστυλώματος

1. Κρίσιμος Συνδυασμός Φορτίων

Είναι ο συνδυασμός για τον οποίο η πρόσθετη ροπή ΔM= Ν.e 2 είναι μεγαλύτερο ποσοστό της αρχικής ροπής
Μ=Η.l, άρα ο συνδυασμός που δίνει τη μεγαλύτερη N sd και τη μικρότερη Μsd .
Άρα ο έλεγχος θα γίνει με:

Nsd = 1,35.200+1,5.120 = 450 kN και Msd= H gd.l = 1,35.6,6 .3,0 + 450.eα = 15,0 . 3,0 + 450.eα
Η αθέλητη εκκεντρότητα είναι: eα= max {0,02, 3,0/(100.√3,0) } =0,02 m
ης
Η ροπή 1 τάξεως στην κρίσιμη διατομή (στη βάση του υποστυλώματος) είναι:
Μ1 = 15,0 . 3,0 + 450.0,02= 45,0 + 9,0 = 54,0 kNm
2. Σύνταξη Διαγράμματος [ ΜR-1/r]

 Σημείο ΜΙ - 1/r Έναρξης Ρηγμάτωσης (Μπορεί και να παραλειφθεί)

εc σcd
d2 Fsd2 εs2/εc = (h-d2)/h =(0,3-0,05)/0,3=0,8 (1)
εs2 h/3
h Nsd Fcd NRd Αs1= As2 = 2.3,1.10-4= 6,3. 10-4 m-2
Msd MRd

[ε] [σ] [F] σs σc

Es =2.106 kN/m2 Ec =20.103 (C30)
Σχ. 2 Διαγράμματα παραμορφώσεων,
τάσεων και εσωτερικών δυνάμεων εs εc
τη στιγμή της ρηγμάτωσης
Iσοδυναμία Αξονικών
Νsd=ΝRd=Fcd+Fsd2=½.b.h.σcd+As2. σsd = > Νsd=½. b. h.Ec.εc/1,5 + As2.Es.εs2/1,15 =>
εc = (1,5Νsd- As2.Es.εs2/1,15 )/(0,5.b.h.Ec ) = (1,5x450 - 6,3.10-4x 2.106/1,15)(0,5x0,3x0,3x20.103)=>
εc =0,5 %o
Iσοδυναμία Ροπών
ΜΙ=MRd=Fcd.(h/2- h/3)+As2.Es.εs2(h/2-d2) = (½. b. h.Ec.εc/1,5 ) .(h/2- h/3) )+As2.Es.εs2(h/2-d2)=>
 ΜΙ = 26 kNm, (1/r)Ι = (εc +0)/h = 0,5.10-3/0,3 =1,8.10-3

 Σημείο Μy -1/r Διαρροή Εφελκυόμενου Οπλισμού

εs1=εyd=f Yd/Εs = (500/1,15)/(2.106) = 2,1.10-3,

εc Fsd2 ε s2/εc = (x-d2)/x

Msd x z2
zc Fcd
Nsd z1
=
εs1= εy Fsd1 x = d. εc /(εc+εsy)

Σχ. 7 Διαγράμματα παραμορφώσεων,

τάσεων και εσωτερικών δυνάμεων
για εs1= εy

Έστω εc =2,0%ο => x = 0,25x 2,0 /(2,0 +2,1) =0,14 m εs2 =2,0x(0,14-0,05)/0,14 =1,5 %o < εyd
3
Fcd= a.bd.0,85fcd = 0,66x0,3x0,14x0,85x30.10 /1,15 = 450 kN
Fsd1= As1.fsd = 6,3.10-4x500/1,15=220 kN
Fsd2= As2.Es.εs2/1,15 = (6,3.10-4x2.106x1,5.10-3)/1,5=190 kN
Έλεγχος Ισοδυναμίας Αξονικών:
Fcd+ Fsd2- Fsd1 =480+190 -220 =450 = Νsd
 MΥ= Fcd.zc+Fsd2.z2 -Fsd1.z1= 480x(0,15-0,38x0,14)+190(0,15-0,05)+220(0,15-0,05) = 94 kNm
Η τιμή της (1/r)y προκύπτει από τη σχέση:
 (1/r)y= (εc+εsy)/d =(0,74+2,0)/0,25 =1,4.10-3 (β*)

 Σημείο Μu -1/r Αστοχία διατομής (Θα μπορούσε να παραλειφθεί)

εc = 3,5%ο, και αναζητείται η αντίστοιχη εs1 η οποία ικανοποιεί την ισοδυναμία των αξονικών.
Ακολουθείται η ίδια διαδικασία με το παραπάνω σημείο. Προκύπτει:
 Μu = 99,0 kNm (1/r)u = 31.10-3

Mε βάση τα παραπάνω σημεία σχεδιάζεται το διάγραμμα [ΜR -1/r]

 M M
MRd
Mu Y U 94 Y U
Μy 76 Msd
MI Ι 54 I

1/r 14.10-3 1/r

-3
14.10

2. Σύνταξη Διαγράμματος [ Μs-e2]

Msd = M1 + M2 = 54,0 + Nsd .e 2 Aντικαθιστώντας e2 = (lo2 /10). 1/r = 6,02/10 .1/r προκύπτει:

Msd = 54,0 + 450. 6,02/10 .1/r= 54+1620. 1/r => ευθεία γραμμή που τέμνει τον άξονα των Msd

Για 1/r= 0 => Msd = Μ1 =54 kNm

Για 1/r= (1/r)y =14.10-3 => Msd = M1+M2 =54+1620x14.10-3 = 54+22 = 76 kNm < My = 94 kNm => Φορέας
ασφαλής
Για το φορέα προκύπτει επίσης:
max Μ1 = My-M2 = 94-22 =72 kNm max Μ2 = My-M1=94-54 =40 kNm
max lo <= max M2 =1620. (1/r)y

ΔΟΚΙΔΩΤΕΣ ΠΛΑΚΕΣ
1. ΔΙΑΜΟΡΦΩΣΗ ΔΟΚΙΔΩΤΩΝ ΠΛΑΚΩΝ
1.1 Περιγραφή Δοκιδωτών Πλακών
Δοκιδωτές πλάκες, γνωστές και ως πλάκες με
νευρώσεις, (σε αντιδιαστολή με τις συνήθεις
πλάκες οι οποίες δηλώνονται ως ολόσωμες ή
συμπαγείς) είναι οι πλάκες οι οποίες διαμορ-
φώνονται όπως φαίνεται στο Σχ. 1 για λόγους
που επεξηγούνται στο κεφ. 1.3.
Πλεονεκτούν σε σύγκριση με τις ολόσωμες ως
προς το σημαντικά μειωμένο ίδιο βάρος τους
(βλ. Κεφ. 1.3).
1 2
3 3
4 4
1 2 1-1 2-2
3-3
4-4
Σχ. 1 Κάτοψη και τομές δοκιδωτής πλάκας
1.2 Περιοχή Εφαρμογής
Οι δοκιδωτές πλάκες εφαρμόζονται όταν:
 το απαιτούμενο πάχος h των πλακών
προκύπτει μεγάλο, είτε για λόγους
λειτουργικότητας είτε για λόγους
αντοχής.
Για λόγους λειτουργικότητας, μεγάλο προκύπτει
το πάχος όταν:
 είναι μεγάλο το άνοιγμά τους.
Παράδειγμα: Για άνοιγμα αμφιέρειστης πλάκας
l = 8,5 m το απαιτούμενο πάχος για περιορισμό
των βελών σε κατάσταση λειτουργίας
Ενότητα E
προκύπτει:
d ≥ lo/30 = 8,5/30 = 0,28 m => h = 0,30 m
Το ίδιο βάρος της πλάκας προκύπτει
gk = 25.0,7 = 7,5 kN/m2 και είναι αντιοικονομική
η ανάληψη των ωφέλιμων φορτίων qk (της
τάξεως του 2,0 kN/ m2, για κατοικία) τα οποία
θα αποτελούν πολύ μικρό ποσοστό του
συνολικού φορτίου.
Για λόγους αντοχής το απαιτούμενο πάχος
προκύπτει μεγάλο όταν είναι μεγάλη η ροπή
σχεδιασμού Μsd.
Η Μsd είναι μεγάλη όταν:
 είτε το άνοιγμα των πλακών είναι
μεγάλο,
 είτε τα φορτία των πλακών είναι μεγάλα
Η τάξη μεγέθους του φορτίου σχεδιασμού ρd
για τις συνήθεις ολόσωμες πλάκες είναι:
ρd = 1,35 (gk +gk΄)+1,5qk = 1,35(25.020+1,0) +
1,50.(2,0÷5,0) = 10÷18 kN/m2.
H αντίστοιχη τάξη μεγέθους της ροπής σχε-
διασμού Μsd είναι:
Μsd = ρd.l2/8=(10÷18).(4÷6)2/8 =25÷70 kNm.
 Tα Μειονεκτήματα της Εναλλακτικής Λύσης
της Υπερόπλισης των Πλακών
Για μείωση του πάχους τους οι πλάκες θα
μπορούσαν να σχεδιαστούν υπεροπλισμένες.
Αυξάνοντας τη δύναμη Fs1 του εφελκυόμενου
χάλυβα θα μπορούσε να κρατηθεί μικρός ο
μοχλοβραχίονας z, (αφού η καμπτική αντοχή
τους είναι MRdu= Fs1. z) και να κρατηθεί μικρό το
πάχος τους h.
Επειδή οι πλάκες έχουν μεγάλο πλάτος δεν θα
προέκυπτε ιδιαίτερα ψαθυρή συμπεριφορά (την
οποία εμφανίζουν, εν γένει, δοκοί και υπο-
στυλώματα αν υπεροπλιστούν).
Η λύση αυτή, όμως, μολονότι θα ικανοποιούσε
τις απαιτήσεις σε κατάσταση αστοχίας δεν θα
ανταποκρινόταν στις απαιτήσεις σε κατάσταση
λειτουργικότητας για μικρό βέλος, καθώς αυτό
θα είναι μεγάλο, λόγω της μεγάλης δρώσας
ροπής, ενώ η δυσκαμψία τους (ανάλογη του h3)
θα ήταν μικρή.
1.3 Διαφοροποιήσεις Δοκιδωτών
και Ολόσωμων Πλακών
 Αφαίρεση του Σκυροδέματος της
Εφελκυόμενης Ζώνης
Στο Σχ. 2 φαίνεται η κάτοψη λωρίδας αμφι-
έρειστης πλάκας, π.χ. πλάτους 1 m, η εγκάρσια
διατομή της και το διάγραμμα παραμορ-
φώσεων καθ΄ ύψος της (α) για ολόσωμη
διαμόρφωση της πλάκας και (β) για δοκιδωτή
διαμόρφωση.
ΚΑΤΟΨΗ 1 ΤΟΜΗ 1-1
Δοκός πλάκα bw
1 x (α)
νεύρωση
bw
hf
1 h (β)
Σχ. 2 Κάτοψη και εγκάρσια διατομή
λωρίδας πλάκας (α) ολόσωμης
και (β) δοκιδωτής
Στην δοκιδωτή πλάκα κρατείται το πάχος της
ίσο, περίπου, με το πάχος της θλιβόμενης
ζώνης της αντίστοιχης ολόσωμης, της τάξεως
των 7 έως 10 cm, και αφαιρείται το σκυ-
ρόδεμα κάτω από τον ουδέτερο άξονα, το
οποίο δεν εντείνεται (δεν συμβάλλει στην
ανάπτυξη της καμπτικής ικανότητας της
πλάκας).
Κατ΄ αυτόν τον τρόπο μειώνεται σημαντικά το
ίδιο βάρος της πλάκας.
 Συγκέντρωση του Οπλισμού κατά Θέσεις-
Διαμόρφωση Νευρώσεων
Ο εφελκυόμενος οπλισμός, αντί να είναι
μικρής διαμέτρου και να ισομοιράζεται σ΄ όλο
το πλάτος της, όπως φαίνεται στο Σχ. 3(α),
είναι μεγαλύτερης διαμέτρου ώστε να προκύ-
πτουν λιγότερες ράβδοι οι οποίες συγκεν-
τρώνονται κατά θέσεις στις οποίες κρατείται
όλο το πάχος της πλάκας, όπως φαίνεται στο
Σχ. 3(β), ώστε να μην μειωθεί ο μοχλο-
βραχίονας των εσωτερικών δυνάμεων z. Κατ’
αυτόν τον τρόπο, σχηματίζονται δοκίδες ή
νευρώσεις κατά τη διεύθυνση του ανοίγ-
ματος της πλάκας οι οποίες, επιπρόσθετα,
αυξάνουν τη δυσκαμψία της πλάκας.
1
2 2
1 1-1
2-2 1 (α)
2 2
3 3
1 1-1
3-3
2-2 (β)
Σχ. 3 Κάτοψη και τομές κατά μήκος και
κατά πλάτος πλάκας (α) ολόσωμης
και β) δοκιδωτής (χωρίς την εξασφάλιση
της διατμητικής αντοχής της)
 Εξασφάλιση Διατμητικής Αντοχής της
Πλάκας- Συμπαγείς Ζώνες κοντά στις
Στηρίξεις
Οι συνήθεις πλάκες δεν έχουν πρόβλημα
διατμητικής αντοχής, καθώς η μεν δρώσα
τέμνουσα Vsd είναι μικρή (γιατί λόγω του μικρού z
είναι μικρή η ροπή Msd και, άρα, και το φορτίο που
μπορούν να αναλάβουν), η δε διατμητική αντοχή
τους είναι μεγάλη, λόγω του μεγάλου πλάτους
τους bw.
Στις δοκιδωτές, όμως, λόγω της δραστικής
μείωσης του πλάτους τους bw, όπως φαίνεται
στο Σχ. 3(β), μειώνεται η διατμητική αντοχή
τους.
Γι΄αυτό στις θέσεις κοντά στις στηρίξεις στις
οποίες είναι μεγάλη η δρώσα τέμνουσα Vsd,
δεν αφαιρείται το σκυρόδεμα, η πλάκα
παραμένει, όπως φαίνεται στο Σχ. 4, συμ-
παγής.
έκταση της αρνητικής ροπής, (περίπου 0,20l
εκατέρωθεν της στήριξης), καθώς στο κάτω
μέρος της πλάκας είναι η θλιβόμενη ζώνη και
δεν μπορεί να αφαιρεθεί.
l1/5 l2/5

3 3 3

3 3
x

3-3 l1 l2
l

Σχ. 4 Διαμόρφωση συμπαγών ζωνών

κοντά στις στηρίξεις της πλάκας
Σχ. 6 Διαμόρφωση συνεχών
To εύρος x της συμπαγούς ζώνης είναι δοκιδωτών πλακών
περίπου χ=l/10 (l το άνοιγμα της πλάκας) και
προκύπτει από το σχεδιασμό (βλ. Κεφ.1.5) .  Διαμόρφωση Τετραέρειστων
Δοκιδωτών Πλακών
 Εξασφάλιση Δυσκαμψίας και Συνεργασίας -
Συμπαγείς Ζώνες στο Άνοιγμα Στις τετραέρειστες πλάκες διαμορφώνονται
νευρώσεις και προς τις δύο κατευθύνσεις,
Στην περίπτωση διαμόρφωσης διαδοκίδων- όπως φαίνεται στο Σχ. 7.
νευρώσεων προς τη μία μόνο διεύθυνση (σε
διέρειστες πλάκες) για ένίσχυση της 1
δυσκαμψίας της πλάκας και εξασφάλιση της
μονολιθικότητάς της συμπαγής ζώνη εκτός από
τις στηρίξεις διαμορφώνεται και στο άνοιγμα,
όπως φαίνεται στο Σχ. 5.
3 3

3 3
1 1-1

3-3

3-3

Σχ. 5 Διαμόρφωση συμπαγούς ζώνης στο Σχ. 7 Τετραέρειστη δοκιδωτή πλάκα

άνοιγμα της πλάκας

 Ιδιαιτερότητες για Συνεχείς Πλάκες

Οι νευρώσεις διαμορφώνονται με τις ίδιες
Στην περίπτωση πλακών με ενδιάμεση στήριξη διαστάσεις και αποστάσεις και προς τις δύο
είναι προφανές ότι η πλάκα θα διαμορφωθεί, διευθύνσεις.
όπως φαίνεται στο Σχ. 6, συμπαγής σ΄ όλη την
 2. ΠΡΟΔΙΑΣΤΑΣΙΟΛΟΓΗΣΗ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ
ΔΟΚΙΔΩΤΩΝ ΠΛΑΚΩΝ

2.1 Προδιαστασιολόγηση  Στατικά Συστήματα

 Το ύψος h των διαδοκίδων (νευρώσεων) Το στατικό σύστημα μιας διέρειστης δοκιδωτής
επιλέγεται περίπου ίδιο μ΄ αυτό που θα πλάκας αποτελείται, όπως φαίνεται στο Σχ. 8,
προέκυπτε αν σχεδιαζόταν η πλάκα από:
ολόσωμη, της τάξεως των 30 cm. 1
 Το πάχος hf της άνω συμπαγούς ζώνης
επιλέγεται περίπου ίδιο με το βάθος της
θλιβόμενης ζώνης x της αντίστοιχης
ολόσωμης πλάκας, της τάξεως του 0,07
έως 0,10 cm (x=0,25d περίπου).
 Το πλάτος των διαδοκίδων bw a

επιλέγεται τόσο ώστε να μπορούν να

τοποθετηθούν τουλάχιστον δύο ράβδοι
οπλισμού, της τάξεως των 10 cm.
 Η απόσταση a μεταξύ διαδοχικών
διαδοκίδων
δεν πρέπει να είναι πολύ μεγάλη για να μην
μειωθεί πολύ η δυσκαμψία της πλάκας αλλά
και για να επαρκεί το πάχος των 7 έως 10
cm του ολόσωμου τμήματος της πλάκας.
 Το εύρος των συμπαγών ζωνών στις
στηρίξεις
επιλέγεται ίσο με το 1/10 του ανοίγματος
της πλάκας.
 Το εύρος των συμπαγών ζωνών στο
άνοιγμα
επιλέγεται ίδιο με το πλάτος των
διαδοκίδων(καθώς τίθεται ο ίδιος οπλισμός
μ΄αυτές).
 Ο αριθμός των συμπαγών ζωνών
είναι μία στο μέσον του ανοίγματος. Αν το
άνοιγμα της πλάκας είναι ιδιαίτερα μεγάλο,
π.χ. μεγαλύτερο από 8,0 m, διαμορφώνονται
δύο συμπαγείς ζώνες στα τρίτα του
ανοίγματος.
2.2 Σχεδιασμός Δοκιδωτών Πλακών
Για το σχεδιασμό αμελούνται οι συμπαγείς
ζώνες στο άνοιγμα και τις στηρίξεις και
επιλύεται ο ξυλότυπος που φαίνεται στο Σχ. 8.
1 1-1
l α b=a+ bw
h
α bw
α-α
Σχ. 8 Στατικά συστήματα για το σχεδιασμό
 Την πλάκα της συμπαγούς άνω ζώνης
Στηρίζεται στις διαδοκίδες και το στατικό της
σύστημα είναι συνεχής φορέας (άπειρων)
ίσων ανοιγμάτων.
Το φορτίο της είναι το φορτίο της πλάκας.
Το πάχος της είναι ίσο με το πάχος hf της
συμπαγούς άνω ζώνης της πλάκας και το
άνοιγμά της ίσο με την απόσταση a των
διαδοχικών διαδοκίδων (νευρώσεων).
 Τις διαδοκίδες
Στηρίζονται στις δοκούς και το στατικό τους
σύστημα είναι αυτό της αντίστοιχης
ολόσωμης πλάκας.
Το φορτίο τους είναι το φορτίο της πλάκας
από μέσον σε μέσον του φατνώματος.
Τό ύψος τους είναι το πάχος h της πλάκας,
το πλάτος του κορμού τους είναι bw.
Στο άνοιγμα λειτουργούν ως λεπτόκορμοι
πλακοδοκοί.

 Σχεδιασμός σε Κάμψη
Πλάκες:
Ο οπλισμός προκύπτει πολύ μικρός και
συνήθως τίθεται δομικό πλέγμα.
Διαδοκίδες (νευρώσεις):
Ο οπλισμός προκύπτει από τη σχέση των
λεπτόκορμων δοκών: As= Msd/[(d-hf/2).fsd].
Διατάσσονται τουλάχιστον δύο ράβδοι.
Επειδή η διάμετρος του οπλισμού προκύ-
πτει μεγαλύτερη από 8 mm απαιτείται
προσοχή στην ορθή αγκύρωσή τους (βλ.
οδηγίες θέματος 2)
 Σχεδιασμός σε Διάτμηση
Έλεγχος Επάρκειας Εύρους x Συμπαγούς
Ζώνης στις Στηρίξεις
Υπολογίζεται η διατμητική αντοχή VRd2. και
από την ανίσωση ασφαλείας:
Vsd ≤ VRd2 => max Vsd = VRd2
προκύπτει η μέγιστη τιμή max Vsd της
δρώσας τέμνουσας που μπορεί να φέρει η
διαδοκίδα με πάχος κορμού bw.
 Αν είναι
Vsdπ < max Vsd = VRd2 = 0,5.ν.fcd.bw.0,9d
όπου:
Vsdπ είναι η τέμνουσα στην παρειά της στήριξης
που προκύπτει από τη στατική επίλυση
της διαδοκίδας,
τότε το πλάτος bw του κορμού της
διαδοκίδας είναι επαρκές.
 Αν είναι:
Vsdπ > max Vsd = VRd2 = 0,5.ν.fcd.bw.0,9d (1)
τότε το πλάτος bw του κορμού της
διαδοκίδας δεν είναι επαρκές στην περιοχή
της στήριξης.
Επαρκεί μόνον για τις θέσεις για τις οποίες
ισχύει η ανίσωση ασφαλείας.
Η απόσταση x μετρούμενη από την παρειά
της στήριξης μετά την οποία επαρκεί το bw
προκύπτει από την παρακάτω σχέση:
Vsd΄= Vsdπ- ρd.x < VRd2 = 0,5.ν.fcd.bw.0,9d (2)
όπου:
Vsd΄: είναι η τέμνουσα σε απόσταση x από
την παρειά της στήριξης
Η συμπαγής ζώνη εκτείνεται στο τμήμα της
νεύρωσης μεταξύ της διατομής αυτής και
της στήριξής της (στις κανονικές δοκούς).
Διατμητικός Οπλισμός
Ακολουθείται η διαδικασία των δοκών:
Ελέγχεται σ΄απόσταση d από την παρειά
της δοκού κατά πόσον ισχύει:
η Vsd< VRd3. Αν δεν ισχύει η ανίσωση
υπολογίζεται διατμητικός οπλισμός με τη
μορφή (συνήθως για ευκολία) ανοικτών
συνδετήρων.
 Σχεδιασμός Ενδιάμεσων
Συμπαγών Ζωνών
Συνήθως δεν γίνεται ιδιαίτερος σχεδιασμός.
Κρατείται η διαστασιολόγηση και η όπλιση των
διαδοκίδων.

2.3 ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ

Ζητείται να υπολογιστεί η δοκιδωτή πλάκα στο σχήμα και να συγκριθεί το φορτίο της μ’ αυτό
αντίστοιχης ολόσωμης πλάκας. Υλικά; C20/25, S500. Φορτία: qk = 2 kN/m2, gεπ =0

0,70

8,5 m
ΔΟΚΙΔΩΤΗ ΟΛΟΣΩΜΗ
1. Εκτίμηση Συνολικού Πάχους Πλάκας =Ύψος Διαδοκίδων
d ≥ lo/30 = 8,5/30 = 0,28 m => h = 0,30 m

2. Προδιαστασιολόγηση
Πάχος hf πλακών μεταξύ των διαδοκίδων: Περίπου όσο η θλιβόμενη ζώνη που είναι περίπου ίση
με το ¼ του d => hf = 0,25.0,28 = 0,07 m.
Πλάτος διαδοκίδων: Λόγω του μεγάλου ανοίγματος εκτιμούνται 3 ράβδοι στις διαδοκίδες, όπότε
b=0,15 m για να τις χωρέσει (b> 3.0,14 +2.3,0 +2.1,5 = 14,0).
Απόσταση μεταξύ διαδοκίδων: 0,70 m

1,5 3,0 3,0 1,5

3.Υπολογισμός Πλακών
gιβ = 25.0,07 =1,75 kN/m2, max ρd = 1,35.1,75 +1,5.2,0 = 5,4 kN/m2, min ρd= gιβ = 1,75 kN/m2
max Msd =[0,042.1,75 +0,089.(5,4-1,75) =0,22 kNm/m πολύ μικρό
min Msd =- [0,083.1,75 +0,114.(5,4-1,75)] = «
Αs =
min Αs = 0,001.Ac = 0,001.100.7=0,7 cm2/m =>πλέγμα T92 (Φ4,2/150)=> As=5,2 cm2/m

4.Υπολογισμός Διαδοκίδων
0,85 Από πλάκα: ρ = 5,4.0,85 = 4,6 kN/m
0,07 gκρέμαση 25.0,07.0,23 = 1,2 «
0,23 ρd = 5,8 “

Υπολογισμός σε Κάμψη
Msd= 5,8.8,52/8 = 52,4 kNm. d = 0,30-0,02 = 0,28 m b/bw = 0,85/0,15 >5 =>
As= Msd/[(d-hf/2).fsd]= 52,4/[(0,28-0,04). 435000] = 5,0 cm => 2Φ14+1Φ16 (5,0 cm2)
2

Υπολογισμός σε Διάτμηση
VRd2 =0,5.n.fcd.bw.0,9d = 0,5.0,6.(20000/1,5).0,15.0,9.0,28 = 151 kN > Vsd= 0,5.5,8.8,5 =24,7 kN
=> επαρκές το εύρος της συμπαγούς ζώνης
VRd1= τRd.k (1,2+40 ρl)d.bw= 0,26.1000.1,3(1,2+40.0,012).0,28.0,15 = 24 kN (ρl= 5,0/(15.28)
=0,012<0,02)
Vwd= Vsd- VRd1 =24,7 -24 = 0,7 => ελάχιστοι συνδετήρες Φ8/14 (2 συνδετήρες να τέμνουν τη
ρωγμή)
 ΕΠΙΣΚΟΠΙΣΗ ΔΕΥΤΕΡΟΥ ΜΕΡΟΥΣ

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΕΝΤΕΤΑΜΕΝΩΝ ΦΟΡΕΩΝ

Στην ενότητα αυτή επιχειρείται να ειδωθούν οι προεντεταμένοι φορείς ως υπο-
περίπτωση των οπλισμένων φορέων. Μολονότι στους σύγχρονους κανονισμούς έχει
υιοθετηθεί αυτή η οπτική, στα κλασικά συγγράμματα η συμπεριφορά και ο σχεδιασμός
των προεντεταμένων φορέων αντιμετωπίζεται εξ΄ αρχής ως άλλη τεχνολογία.

1 Η Προένταση ως Μέσον  Με τη λύση της προέντασης γίνεται εφικτή η

Αύξησης των Εσωτερικών λύση της αύξησης των εσωτερικών
Δυνάμεων του Φορέα δυνάμεων.
Για φορείς με μεγάλο άνοιγμα l το μέγεθος της Επιτυγχάνεται με τις παρακάτω αλλαγές:
δρώσας καμπτικής αντοχής (ανάλογης του l2)
1. Αυξάνεται η διάμετρος και η αντοχή των
είναι ιδιαίτερα μεγάλο και απαιτείται σχε-
ράβδων του χάλυβα.
διασμός τους για μεγάλη καμπτική αντοχή.
2. Οι ράβδοι αγκυρώνονται εξωτερικά με
Στους φορείς από οπλισμένο σκυρόδεμα η
παρεμβολή χαλύβδινης πλάκας στα άκρα
καμπτική αντοχή MRdu αναλαμβάνεται από
του φορέα, όπως στο Σχ. 1.
ζεύγος εσωτερικών δυνάμεων και προκύπτει
από την παρακάτω σχέση:
MRdu = Fsd. z = As.fsd.z  As.fsd.0,9.d (1)

Για την αύξηση της καμπτικής αντοχής ενός

φορέα υπάρχουν τρεις δυνατότητες:
 Να αυξηθεί το ύψος του φορέα ώστε να
αυξηθεί ο μοχλοβραχίονας z των
εσωτερικών δυνάμεων.
 Να αυξηθεί ο εφελκυόμενος οπλισμός ώστε
να αυξηθούν οι εσωτερικές δυνάμεις.
 Να αυξηθεί ο μοχλοβραχίονας z και οι
εσωτερικές δυνάμεις.
Η πρώτη λύση της αύξησης του ύψους των
φορέων δεν είναι εφικτή για φορείς με ση-
μαντικά μεγάλο άνοιγμα.
Παράδειγμα:
Η δρώσα ροπή για φορέα με 5πλάσιο άνοιγμα
από το σύνηθες, π.χ. για φορέα με άνοιγμα 25
m, είναι 52 =25 φορές μεγαλύτερη (η δρώσα
ροπή είναι ανάλογη του l2) και για να 25πλα-
σιαστεί η καμπτική αντοχή του απαιτείται, όπως
προκύπτει από τη σχέση (1) 25πλασιασμός του
ύψους του.
Ομοίως και η δεύτερη λύση δεν μπορεί να
επεκταθεί σε φορείς με άνοιγμα πέραν από
ορισμένο όριο. Ο εφελκυόμενος οπλισμός δεν
επιτρέπεται να αυξηθεί πέραν από μια μέγιστη
τιμή.
πλάκα αγκύρωσης
Σχ. 1 Εξωτερική αγκύρωση
ράβδων-τενόντων
3. Οι ράβδοι προεντείνονται (εντείνονται πριν
την δράση των φορτίων της κατάσκευής) στο
65% περίπου της αντοχής τους.
Έτσι η παραμόρφωση των ράβδων είναι
διττή: η προπαραμόρφωση και η
παραμόρφωση λόγω της ρηγμάτωσης
του φορέα από τη δράση των φορτίων.
4. Αυξάνεται η αντοχή του σκυροδέματος.
Με τις παραπάνω αλλαγές αντιμετωπίζονται τα
προβλήματα της δεύτερης λύσης ως εξής:
 Με την εξωτερική αγκύρωση των ράβδων
αντιμετωπίζεται το απαγορευτικά μεγάλο
μήκος αγκύρωσης των ράβδων που
προκύπτει λόγω της μεγάλης διαμέτρου και
αντοχής των ράβδων (lb= Φ/4. fsd/fbd).
Λόγω της μεγάλης δύναμης του εφελκυόμενου
χάλυβα το πάχος x της θλιβόμενης ζώνης θα
προέκυπτε ιδιαίτερα μεγάλο (x=As.σs /0,68.b.fcd)
και κατά συνέπεια η παραμόρφωση των ράβ-
δων εs θα ήταν ιδιαίτερα μικρή (η εs είναι
αντίστροφα ανάλογη του x) και δεν θα αξιο-
ποιείτο η υψηλή αντοχή των ράβδων.
Η αδυναμία αυτή αίρεται:
1. με την αύξηση της θλιπτικής αντοχής του
σκυροδέματος (μειώνεται το x),
2. με την προσθήκη στην παραμόρφωση ε
που προκύπτει λόγω της ρηγμάτωσης του
φορέα (από τη δράση των φορτίων) της
προπαραμόρφωσης εPο.
Με τον τρόπο αυτό αυξάνεται η συνολική πα-
ραμόρφωση και, γι αυτό, και η συνολική τάση
και δύναμη των ράβδων.
2 . Διαφοροποιήσεις στον
Υπολογισμό της Καμπτικής
Αντοχής
Ο υπολογισμός της καμπτικής αντοχής διαφο-
ροποιείται, μόνον, ως προς τον υπολογισμό
της τάσης του τένοντα κατά την αστοχία, ως
εξής:
1. Διαφοροποιήσεις στον Υπολογισμό της
Τάσεως σpd
1. Το διάγραμμα [σs-εs] των ράβδων στους
φορείς από οπλισμένο σκυρόδεμα είναι δι-
γραμμικό (προσεγγιστικά).
Γι΄αυτό, η τάση τους θεωρείται σταθερή ίση
με τη τη μέγιστη τιμή της fsd για
παραμόρφωση των ράβδων μεγαλύτερη
από την παραμόρφωση διαρροής τους.
σs σΡ
εY εs εΡ
(α) (β)
Σχ. 2 Διάγραμμα σ-ε ράβδων φορέων από
(α) οπλισμένο και (β) προεντεταμένο
σκυρ/μα
Το διάγραμμα [σρ-ερ] των ράβδων στους
προεντεταμένους φορείς είναι, λόγω της
υψηλής ποιότητας των χαλύβων
προέντασης, καμπύλο.
Η τάση των ράβδων προκύπτει διαφορετική
για διαφορετική παραμόρφωσή τους.
Η τάση των ράβδων στους οπλισμένους
φορείς προκύπτει για την παραμόρφωση
του φορέα στη στάθμη των ράβδων την
οφειλόμενη στα φορτία αστοχίας.
 Η τάση των ράβδων στους
προεντεταμένους φορείς προκύπτει για τη
συνολική παραμόρφωση των τενόντων
η οποία είναι το άθροισμα της
παραμόρφωσης ε του φορέα στη στάθμη
των τενόντων την οφειλόμενη στα φορτία
αστοχίας και της προπαραμόρφωσής τους
ερο. Είναι:
εp = εpo +ε (α)
2. Διαδικασία Υπολογισμού της Ροπής
Αστοχίας
Ακολουθείται ακριβώς η ίδια διαδικασία μ΄
αυτήν στην περίπτωση των φορέων από
οπλισμένο σκυρόδεμα με:
 μόνη διαφοροποίηση τον υπολογισμό
της τάσης των ράβδων-τενόντων.
Από την ισοδυναμία εσωτερικών και εξω-
τερικών αξονικών προκύπτει η σχέση (1):
Nsd=0 = Nrd = Fcd – Fpd (1)
=> 0.8x.b.0.85fcd = Ap. σpd (1a)
=> x = 0.8.b.0.85fcd /( Ap. σpd ) (1β)
Από την παραδοχή περί επιπεδότητας της
διατομής κατά την αστοχία προκύπτει η
σχέση (3):
x = εc/(εc + ε) = 3.5 / (3.5+ε) (3)
Με βάση τις σχέσεις (1β) και (3) η ροπή α-
στοχίας προκύπτει ως συνάρτηση της
τάσεως σpd από τη σχέση (2):
Mrdu=Fpd . z = Ap. σpd.(d - 0.4 x) (2)

Όπως και στην περίπτωση των φορέων από
οπλισμένο σκυρόδεμα, εντοπίζεται με δοκιμές η
παραμόρφωση ε του φορέα στη στάθμη των
τενόντων ως εξής:
1η δοκιμή:
εc=3,5%o και ε= 0%o. => x1= 0,25d,
ερ = ερο + ε =…..
Από το διάγραμμα [σp-εp] υπολογίζεται η σρ και
αντικαθίσταται στη σχέση (1) της ισοδυναμίας
των αξονικών.
Από τη σχέση αυτή προκύπτει η τιμή του x.
Αν δεν είναι πολύ διαφορετική από την τιμή x1,
αντικαθίσταται στη σχέση (2) και προκύ-πτει η
τιμή της MRdu.
Aν η τιμή του x είναι διαφορετική από την x1
τότε γίνεται δεύτερη δοκιμή με διαφορετικό ε
και επαναλαμβάνεται η διαδικασία έως ότου
υπάρξει σύμπτωση των τιμών του x.
3. Τεχνική Επιβολής της Προέντασης
Η επιβολή της προπαραμόρφωσης επιτυγχά-
νεται με τάνυση (εφελκυσμό) των ράβδων στα
άκρα του φορέα μέσω γρύλων.
Οι ράβδοι τοποθετούνται στον ξυλότυπο πριν
τη σκυροδέτηση περιβαλλόμενες από σωλήνα
(από σχετικά εύκαμπτο υλικό) ώστε να παρε-
μποδιστεί η συνάφειά τους με το σκυρόδεμα.
Ονομάζονται τένοντες ή καλώδια.
Καταλήγουν σε χαλύβδινες πλάκες, τις πλά-
κες αγκύρωσης, τοποθετημένες στις ακραίες
διατομές του φορέα, όπως φαίνεται στο Σχ. 2.
Kρατούνται στη θέση τους μέσω ειδικών στη-
ριγμάτων τοποθετημένων ανά 1.0 m περίπου.
Ρ (α)
Ρ (β)
Σχ. 3 (α) θλιπτική Ρ στο σκυρόδεμα
και (β) εφελκυστική Ρ στο τένοντα
Η τάνυση των καλωδίων μέσω των γρύλων
γίνεται μετά την ανάπτυξη ικανής θλιπτικής
αντοχής του σκυροδέματος (συνήθως σε ένα
μήνα).
Οι γρύλοι εδράζονται στις χαλύβδινες πλάκες
στις οποίες ασκούν δύναμη ίση και αντίθετη με
τη δύναμη τάνυσης.
 Έτσι στις ακραίες διατομές του φορέα
ασκείται, όπως φαίνεται στο Σχ. 3, μια
εφελκυστική δύναμη FP στους τένοντες
και μια ίση και αντίθετη θλιπτική δύναμη P
στο σκυρόδεμα, η δύναμη προέντασης.
Μετά την τάνυση, το κενό μεταξύ χάλυβα και
σωλήνα γεμίζει με τσιμεντένεμα (μίγμα νερού,
τσιμέντου και διογκωτικού πρόσθετου διοχε-
τευόμενο υπό πίεση) ώστε να αποκατασταθεί η
συνάφεια τενόντων και σκυροδέματος.
4. Μέγεθος της Επιβαλλόμενης
Προέντασης
Δεδομένου ότι η διαδικασία επιβολής της προ-
παραμόρφωσης των ράβδων είναι ιδιαίτερα
απαιτητική και δαπανηρή, το μέγεθος της προ-
έντασης επιλέχθηκε αρχικά έτσι ώστε να προσ-
δώσει στον προεντεταμένο φορέα πρόσθετα
πλεονεκτήματα.
Ως τέτοια εκτιμήθηκε:
 Η απουσία ρωγμών όταν δρουν τα
φορτία λειτουργίας του φορέα (οριακή
κατάσταση λειτουργικότητας),
Δηλαδή απουσία εφελκυστικών
παραμορφώσεων και τάσεων καθ΄ ύψος της
διατομής του φορέα.
Με τον τρόπο αυτό προστατεύεται ο φορέας
από διάβρωση του χάλυβα και δεν εμφανίζει
μεγάλο βέλος.
Γι αυτό:
 Ο σχεδιασμός των προεντεταμένων
φορέων γίνεται σε κατάσταση λειτουργίας
και όχι σε κατάσταση αστοχίας, όπως ο
σχεδιασμός των οπλισμένων φορέων.
5. Τα Προβλήματα της Μεταφοράς
Τεχνολογίας- Οι Νέες Τάσεις
Η παραπάνω επιλογή για απουσία ρωγμών
μολονότι κατάλληλη για τη Γερμανία (χώρα
χωρίς ιδιαίτερη σεισμικότητα) στην οποία πρω-
τοεφαρμόστηκε η λύση του προεντεταμένου
σκυροδέματος μεταφέρθηκε και σε χώρες με
έντονη σεισμικότητα, όπως η Ελλάδα μολο-
νότι έρχεται σε αντίθεση με τις αντισεισμικές
απαιτήσεις για πλαστιμότητα των φορέων
(δηλ. μεγάλα βέλη και εκτεταμένη ρηγμάτωση
των φορέων για τα φορτία αστοχίας).
Σήμερα η λύση αυτή εγκαταλείπεται.
 Σε ερευνητικό στάδιο μελετάται η
αντικατάσταση της παραπάνω λύσης της
πλήρους προέντασης με τη λύση της
μερικής προέντασης, η οποία αποτελεί
συνδυασμό οπλισμένου και
προεντεταμένου σκυροδέματος.
Σύμφωνα με τη λύση αυτή η δύναμη προ-
έντασης επιλέγεται ώστε οι φορείς να ρηγ-
ματώνονται για τα φορτία λειτουργίας, αλλά το
άνοιγμα των ρωγμών να είναι μικρότερο απ΄
αυτό των φορέων από οπλισμένο σκυρόδεμα.
[σΝ] [σΡ] [σΝ + σΡ] (α)
[σΝ] [σΡ] [σΝ + σΡ] (β)
Σχ. 4 (α) Λύση πλήρους προέντασης
και (β) Λύση μερικής προέντασης
 Με τη λύση της μερικής προέντασης μέρος
μόνον των ράβδων του οπλισμού είναι
προεντεταμένες.
Η λύση αυτή αναμένεται να προσδώσει
στους φορείς τα πλεονεκτήματα των δύο
λύσεων (οπλισμένου και προεντεταμένου
σκυροδέματος) και να αναιρέσει τα
μειονεκτήματά τους.
6. Διαφοροποιήσεις Προεντεταμένων
και Οπλισμένων Φορέων
για τα Φορτία Λειτουργίας
Λόγω της προέντασης προκύπτουν οι παρακά-
τω διαφοροποιήσεις στη δύναμη των ράβδων:
6.1 Μεταβολή της Δύναμης των Ράβδων με
την Αύξηση των Φορτίων:
 Στους οπλισμένους φορείς η τάση και η
δύναμη των ράβδων του οπλισμού αυξάνει
με την αύξηση των φορτίων λειτουργίας (ως
αποτέλεσμα της αύξησης της ρηγμάτωσης
του φορέα).
 Στους προεντεταμένους φορείς η δύναμη
των ράβδων-τενόντων:
Από τη στιγμή της προέντασης και για όλο
το χρόνο που δεν υπερβαίνονται τα φορτία
λειτουργίας η παραμόρφωση και, γι αυτό,
και η δύναμη προέντασης Ρ παραμένει
σταθερή, αφού ο φορέας δεν
ρηγματώνεται.
6.2 Μεταβολή της Δύναμης των Ράβδων
κατά Μήκος του Φορέα
 Στους οπλισμένους φορείς (με
ευθύγραμμες διαμήκεις ράβδους) η δύναμη
Fs των ράβδων είναι (θεωρώντας το z
περίπου σταθερό κατά μήκος του φορέα)
ανάλογη της ροπής Ms (Fs = Ms/z).
[Fs] [FP]
(α) (β)
Σχ. 5 Διάγραμμα δύναμης ράβδων κατά
μήκος φορέα (α) οπλισμένου και
(β) προεντεταμένου
Κατά τη σκυροδέτηση το νωπό σκυρόδεμα
ασκεί πίεση στον εύκαμπτο σωλήνα που
περιβάλλει τις ράβδους και τον
παραμορφώνει με συνέπεια να έρχεται κατά
τόπους σ επαφή ό σωλήνας με τις ράβδους
και η τάνυση να μην είναι ανεμπόδιστη.
Σχ. 6 Εγκάρσιες δυνάμεις από το νωπό
σκυρόδεμα στον τένοντα και
δυνάμεις τριβής
 Η μεταβολή αυτή της δύναμης προέντασης
κατά μήκος του φορέα δηλώνεται με τον
όρο Μειώσεις.
 Για συνήθεις φορείς οι μειώσεις από τη
θέση της τάνυσης (άκρη του φορέα) μέχρι
την κρίσιμη διατομή (συνήθως στο μέσον
του φορέα) είναι της τάξεως του 5%.
6.3 Μεταβολή της Δύναμης των Ράβδων με
την Πάροδο του Χρόνου:
 Στους οπλισμένους φορείς η δύναμη των
ράβδων δεν μεταβάλλεται με την πάροδο
του χρόνου (αν δεν μεταβάλλονται τα
φορτία).
 Στους προεντεταμένους φορείς οι ράβδοι
χάνουν με την πάροδο του χρόνου μέρος
της δύναμής τους για τους παρακάτω
λόγους:
I. Επειδή η ένταση των ράβδων είναι συ-
νεχώς και σε όλο το μήκος του φορέα
σταθερή, χάνουν μέρος της ικανότητάς
τους, χαλαρώνουν.
Η χαλάρωση αυτή δεν συμβαίνει στις
ράβδους των οπλισμένων φορέων, γιατί
αυτές εντείνονται ιδιαίτερα μόνο στην
περιοχή της κρίσιμης διατομής και
μόνον όσο ασκείται το κινητό φορτίο
(π.χ. όσο διαρκεί η παρέλαση
προκειμένου για τις πλάκες
προβόλους).
II. Το σκυρόδεμα, όπως και όλα τα υλικά
που περιέχουν νερό, συστέλεται με το
χρόνο με αποτέλεσμα να ξελασκάρει η
αγκύρωση στην άκρη του φορέα και να
χάνεται η προένταση.
Η συστολή μπορεί απλοποιητικά να αποδοθεί
στην κίνηση του ελεύθερου νερού που παρα-
μένει μέσα στο σκυρόδεμα(1) προς το ξηρότερο
περιβάλλον.
 Η συστολή αυτή όταν το σκυρόδεμα είναι
αφόρτιστο αποδίδεται με τον όρο
συστολή ξηράνσεως, ενώ όταν είναι υπό
τη δράση θλιπτικής τάσης (πίεσης)
αποδίδεται με τον όρο ερπυσμός.
 Η μεταβολή της δύναμης προέντασης σε
μια διατομή του φορέα με την πάροδο του
 χρόνου που οφείλεται στους παραπάνω
λόγους δηλώνεται με τον όρο Απώλειες
προέντασης.
 Για καλοσχεδιασμένο σκυρόδεμα (με
αδρανή χωρίς παιπάλη κλπ.) είναι της
τάξεως του 15% (αν και έχουν υπάρξει
περιπτώσεις που οι απώλειες ανήλθαν στο
60%). Γι΄ αυτό:
 Διακρίνονται δύο τιμές της δύναμης
προέντασης: η Po και η Ρ∞=ω. Po
(Για απώλειες 15% είναι ω = 0,85, συνήθης
τιμή).
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι:
Στο προεντεταμένο σκυρόδεμα χρειάζεται
ιδιαίτερη προσοχή στην παραγωγή του
σκυροδέματος (πλύσιμο αδρανών, κ.λ.π).
7. Εύρεση της Δύναμης Ρ Προέντασης
Σχεδιασμός για τα Φορτία Λειτουργίας
7.1 Ανίσωση Ασφαλείας
Μέθοδος Επιτρεπομένων Τάσεων
Για το σχεδιασμό σε κατάσταση λειτουργίας
εφαρμόζεται η μέθοδος των επιτρεπομένων
τάσεων (και όχι της συνολικής αντοχής που
εφαρμόζεται για σχεδιασμό σε κατάσταση α-
στοχίας).
Σύμφωνα με τη μέθοδο αυτή η ανίσωση ασφα-
λείας παίρνει τη μορφή:
σc  επ σc για το σκυρόδεμα
σs  επ σs για το χάλυβα
σP  επ σP για τον προεντεταμένο χάλυβα
Σε κανένα σημείο του φορέα και σε καμία
χρονική στιγμή δεν επιτρέπεται οι τάσεις που
θα αναπτυχθούν να υπερβούν τις επιτρεπό-
μενες.
Οι αναπτυσσόμενες τάσεις διαφέρουν κατά
μήκος και καθ΄ ύψος του φορέα καθώς και μετο
χρόνο, ανάλογα με το αν ασκούνται όλα τα
φορτία (μόνιμα και όλα τα κινητά) ή όχι (μόνον
τα μόνιμα, ή μόνο τα μόνιμα και κά-ποια
κινητά).
Για να εντοπιστεί η μέγιστη τάση εντοπίζονται:
 οι κρίσιμες ίνες καθ ύψος της διατομής
 οι κρίσιμες διατομές κατά μήκος του
φορέα, και
 οι δυσμενείς συνδυασμοί των φορτίων
Επειδή στην κατάσταση λειτουργίας ο προεν-
τεταμένος φορέας είναι αρηγμάτωτος η εντα-
τική του κατάσταση υπόκειται στις αρχές των
ομογενών φορέων:
 Ο ουδέτερος άξονας για καμπτική
επιπόνηση συμπίπτει με τον
κεντροβαρικό(2).
 Οι ορθές τάσεις δίνονται συναρτήσει των
δράσεων Ν και Μ από τις παρακάτω
σχέσεις:
Τάσεις από αξονική N : σ = Ν/Αc
Τάσεις από ροπή Μ : σ = Μ.y /J
Ακραίες τάσεις από Μ :
σ1 = Μ.y1 /J = M / W 1 σ2 = Μ.y2/J = Μ / W 2
όπου: W 1 = J/ y1 W 2 = J/ y2
 Ως ινα 1 ορίζεται, όπως και στους φορείς από
οπλισμένο σκυρόδεμα), η ακραία ίνα της
διατομής του φορέα που εφελκύεται απο τη
μέγιστη ροπή Ms των φορτίων της κατασκευής.
7.2 Οι Δύο Αντιτιθέμενες Ροπές
Τα εντατκά μεγέθη στην κρίσιμη διατομή του
φορέα είναι, όπως φαίνεται στο Σχ. 7.
 Η ροπή Ms από τα φορτία της κατασκευής.
 H εφελκυστική δύναμη Ρ που ασκείται
στους τένοντες.
 H θλιπτική δύναμη Ρ που ασκείται στο φο-
ρέα του σκυροδέματος στη θέση των
τενόντων.
yP P Ms P Ms MP
Σχ. 7 Αξονική θλιπτική και δύο αντιτιθέ-
μενες ροπές η εντατική κατάσταση
στο φορέα του σκυροδέματος
______________
(2) Στον ρηγματωμένο οπλισμένο φορέα ο
ουδέτερος άξονας δεν συμπίπτει με τον
κεντροβαρικό. Λόγω της ρηγμάτωσης μετακινείται
προς το (θλιβόμενο) πέλμα 2.
Ανάγοντας τη θλιπτική δύναμη Ρ ως προς το
κέντρο βάρους της διατομής προκύπτει μια
αξονική δύναμη Ρ (ασκούμενη στο κ.β.) και μια
ροπή ΜΡ = Ρ.yP η οποία έχει φορά αντίθετη
από τη Μs και, γι αυτό, δηλώνεται ως αντι-
ροπή.
yP : η απόσταση της Ρ (στο κ.β. των
τενόντων) από το κ.β. της διατομής.
 Η συνολική ροπή που επιπονεί το φορέα
είναι η [Ms – MP].
Όσο μικρότερη είναι η αντιρροπή τόσο μεγαλύ-
τερη θα είναι η τελική ροπή και άρα τόσο
μεγαλύτερες οι αναπτυσσόμενες εφελκυστικές
τάσεις και τόσο μεγαλύτερη η απαιτούμενη
δύναμη Ρ για να τις αναιρέσει.
Γι αυτό:
 κεντρική προένταση, δηλ. προένταση με
τη συνισταμένη δύναμη στο κ.β. του φορέα
και άρα μηδενική αντιρροπή είναι
αντιοικονομική.
7.3 Μέγεθος της Αντιρροπής
Για λόγους οικονομίας, η τιμή της αντιρροπής
επιδιώκεται να είναι η μεγαλύτερη δυνατή ώ-
στε να μειώνεται η τελική ροπή και να απαι-
τείται μικρή τιμή της δύναμης Ρ.
Η τιμή αυτή αντιστοιχεί στη μέγιστη τιμή της
εκκεντρότητας yP της συνισταμένης δύναμης
των τενόντων.
Για μία στρώση τενόντων, επικάλυψη 5 cm,
διάμετρο τενόντων 6 cm και συνδετήρες Φ10
είναι, όπως φαίνεται στο σχήμα:
max yP = y1-(5+1+6/2) cm =>
max yP = y1 – 9 cm
Αν ίσχυε min Ms = maxMs (συμβαίνει μόνον σε
φορέα που έχει μόνο μόνιμα φορτία), θα
μπορούσε να επιλεγεί η εκκεντρότητα yP έτσι
ώστε MP = max Ms . Η τελική ροπή θα ήταν
μηδενική και ο φορέας θα είχε μηδενικό βέλος.
Επειδή στους συνήθεις φορείς (φορείς με
ομόσημα διαγράμματα ροπών από μόνιμα και
κινητά) η (απόλυτη) τιμή της max Ms είναι
μεγαλύτερη από αυτήν της min Ms, η τιμή της
MP οφείλει να είναι ενδιάμεση:
minMs < MΡ < maxMs
Δεν μπορεί να τεθεί MΡ= maxMs ώστε να προ-
κύπτει η ελάχιστη δυνατή τιμή της Ρ, γιατί όταν
θα δρά η minMs θα υπερτερεί σημαντικά η MΡ
και οι μεγάλες εφελκυστικές τάσεις που θα
προκύπτουν (στην ίνα 2) από τη μεγάλη τελική
ροπή MΡ - minMs δεν θα μπορούν να αναι-
ρεθούν από τη μικρή τιμή της Ρ.
Γι αυτό, σε φορείς με μεγάλη διαφορά τιμών με-
ταξύ της min Ms και της max Ms, δηλαδή σε φο-
ρείς με μεγάλο λόγο maxMs / minMs, η τιμή της
MΡ πρέπει να είναι αρκετά μικρότερη από την
maxMs και άρα:
 Σε φορείς με μεγάλο λόγο maxMs/minMs
δεν μπορεί να εξαντληθεί η max yP και η
λύση της προέντασης είναι
αντιοικονομική.
[Ms]
[MP]
[Ms – MP]
(α) (β)
Σχ. 8 Διαγράμματα συνολικών ροπών για
ΜΡ και Μs να έχουν (α) ίδια και
(β) διαφορετική μορφή
7.4 Κρίσιμες Διατομές
Αν η χάραξη των τενόντων ακολουθεί τη μορ-
φή του διαγράμματος ροπών Μs, την ίδια μορ-
φή θα έχει, όπως φαίνεται στο Σχ.8(α) και το
διάγραμμα των αντιρροπών Μp καθώς και το
διάγραμμα των συνολικών ροπών [Μs - Μp].
Η κρίσιμη διατομή θα συμπίπτει με τη θέση της
μέγιστης τιμής του διαγράμματος Μs (μεσον
ανοίγματος για μια αμφιέρειστη δοκό).
Αν, όμως, η χάραξη των τενόντων δεν ακο-
λουθεί τη μορφή του διαγραμματος των ροπών,
κρίσιμη διατομή δεν είναι, όπως φαίνεται στο
Σχ. 8(β), κατ΄ανάγκην αυτή με τη μεγαλύτερη
τιμή της Μs.
Στην περίπτωση αυτή, η ανίσωση ασφαλείας
εφαρμόζεται σε περισσότερες θέσεις (για
σημαντικούς φορείς, όπως στις γέφυρες, ανά
1 m κατά μήκος του φορέα).
7.5 Κρίσιμες Ίνες
Επειδή το διάγραμμα των ορθών τάσεων είναι ,
όπως φαίνεται στο Σχ. 9(α), γραμμικό καθ΄ ύ-
ψος της διατομής, η ανίσωση ασφαλείας εφαρ-
μόζεται μόνο για τις δύο ακραίες ίνες 1 και 2. Αν
η ανίσωση ασφαλείας ισχύει για τις τάσεις στις
ίνες αυτές, θα ισχύει και για τις μικρότερες τά-
σεις στις υπόλοιπες ίνες.
2
σc
1
εc [σc]
(α) (β)
Σχ. 9 Διάγραμμα σ-ε σκυροδέματος
Το διάγραμμα είναι γραμμικό, γιατί, όπως φαί-
νεται στο Σχ.7, οι αναπτυσσόμενες τάσεις,
περιορίζονται στη γραμμική περιοχή του δια-
γράμματος σ-ε του σκυροδέματος, καθώς ι-
σχύει: σc < επ σc = 0.5 fck.
7.6 Δυσμενείς Συνδυασμοί Φορτίων
Οι συνολικές δράσεις που ασκούνται στο φο-ρέα
του σκυροδέματος είναι:
 Οι δράσεις από τα φορτία χρήσης της
κατασκευής και
Προφανώς οι συνδυασμοί των δράσεων (ρο-
 Οι δράσεις από τις δυνάμεις-αντιδράσεις πών και τεμνουσών) για την δυσμενέστερη έν-
του φορέα του τένοντα. ταση του φορέα είναι:
Η τιμή των δράσεων αυτών δεν παραμένει  Ελάχιστη τιμή των δράσεων από την
σταθερή με το χρόνο. κατασκευή + Μέγιστη τιμή των δράσεων
Η τιμή τους κυμαίνεται μεταξύ μιας ελάχιστης από την προένταση.
και μιας μέγιστης τιμής.  Μεγιστη τιμή των δράσεων από την
κατασκευή + Ελάχιστη τιμή των
Μέγιστη και Ελάχιστη Ένταση από δράσεων από την προένταση.
Τα Φορτία της Κατασκευής Για την ορθή ένταση οι δυσμενέστεροι συν-
 Η μέγιστη ένταση αντιστοιχεί σε συνδυασμό δυασμοί είναι:
μόνιμων και κινητών φορτίων που δίνουν
 min [Ms, Ns] + [Pο ] (1)
την μέγιστη απόλυτη τιμή.
max [Ms, Ns + [Pοο] (2)
 Η ελάχιστη ένταση αντιστοιχεί σε
συνδυασμό μόνιμων και κινητών που δίνει
την ελάχιστη απόλυτη τιμή. 7.7 Γραφική και Αλγεβρική Διατύπωση της
Ανίσωσης Ασφαλείας
Στην περίπτωση που μόνιμα και κινητά δίνουν Εφαρμόζοντας την ανίσωση ασφαλείας στις
ομόσημα στατικά μεγέθη (συνήθης περίπτωση) : δύο ακραίες ίνες για κάθε δυσμενή συνδυασμό
η ελάχιστη ένταση αντιστοιχεί στα μόνιμα των δράσεων στην κρίσιμη διατομή προκύ-
φορτία (ίδιο βάρος ή και επικαλύψεις) που πτουν οι παρακάτω τέσσερις επί μέρους ανι-
δρουν κατά τη στιγμή της προεντασης, για σώσεις ασφαλείας, όπως προκύπτουν από την
t=0. γραφική παράσταση στο σχήμα.

Η μέγιστη ένταση αντιστοιχεί στα συνολικά
φορτία, μόνιμα και όλα τα κινητά.
Αν, όμως, μόνιμα και κινητά δίνουν ετερόσημα
στατικά μεγέθη, η μέγιστη ένταση ενδέχεται να
μην αντιστοιχεί στην συνύπαρξη όλων των
κινητών φορτίων.
Μέγιστη και Ελάχιστη Ένταση από
την Προένταση
Όπως φαίνεται στο Σχ. 10, το τελικό διάγραμμα
τάσεων εξαρτάται κατά πόσον η τελική ροπή
είναι θετική ή αρνητική.
 Για τον πρώτο συνδυασμό δράσεων,
υπερτερεί η αντιρροπή Μp = P.yp.
Η συνολική ροπή είναι αρνητική και ο
συνδυασμός της με την κεντρική θλιπτική Ρ
Iσοδυναμεί με μια έκκεντρη θλιπτική
δύναμη ίση με Ρ προς την πλευρά της ίνας
1 (την εφελκυόμενη από τη συνολική ροπή).

Όπως σχολιάστηκε στο κεφ. 6, η δύναμη
προέντασης Ρ μεταβάλλεται (σε κάθε διατομή)
με το χρόνο, από την τιμή Ρο στην τιμή Ρ.
 Δυσμενείς Συνδυασμοί για τις
Συνολικές Δράσεις
 Για τον δεύτερο συνδυασμό, υπερτερεί η
max Ms. Η συνολική ροπή είναι θετική και ο
συνδυασμός της με την Ρ ισοδυναμεί με μια
έκκεντρη θλιπτική δύναμη ίση με Ρ προς
την πλευρά της ίνας 2 (τη θλιβόμενη από τη
συνολική ροπή).

Οι τάσεις από τις δράσεις της κατασκευής και

την δράση της προέντασης είναι αντιτιθέμενες.
 <0
(α) Ms -P.yP< 0

>-επ σc

yP Νs Ms P Νs+P Ms P.yP >- επ σc

(β) Ms -P.yP>0
<0

Σχ. 9 Γραφική παράσταση ανίσωσης ασφαλείας για ορθή ένταση

σε κατάσταση λειτουργίας

σ1ο = - (Ν+Ρο) /Αc - (Ρo.yP - Μmin) /W1  - επ σc (1α)

σ2o = - (Ν+Po) /Αc + (Ρo.yP - Μmin) /W2  0 (2α)
σ1οo = - (Ν+ Ροo) /Αc + (Μmax - Ρoo.yP) /W1  0 (3α)
σ2oo = - (Ν + Poo) /Αc - (Μmax - Poo.yP) /W2  - επ σc (4α)

Μονάδες :
P [KN ] M [KNm] Ac [m2] W [m3] yp [m] σ [kN/m].
Στις παραπάνω σχέσεις:
 Ο άξονας y έχει αρχή στο κ.β και θετικές τιμές προς την ίνα 1.
 Η Ρ και η επ σ τίθενται με θετική τιμή.
 Η Ν τίθεται θετική όταν είναι θλιπτική.

Υπομνήσεις από τη Μηχανική

 Kαμπτική ροπή Μ και αξονική Ν ισοδυναμεί με έκκεντρη θλιπτική δύναμη ίση με Ν με
εκκεντρότητα e= M/N προς το πέλμα προς το οποίο δείχνει το βέλος της ροπής και
αντίστροφα:
 Έκκεντρη θλιπτική δύναμη Ν με εκκεντρότητα e ισοδυναμεί με αξονική ίση με Ν και
ροπή ίση με Μ= Ν.e.

N
N M e

 H τάση που προκύπτει από την εφαρμογή έκκεντρης θλιπτικής δύναμης είναι θλιπτική
την ακραία ίνα την πλησιέστερη προς το σημείο εφαρμογής της δύναμης.
 Ενότητα Β

ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΠΡΟΕΝΤΕΤΑΜΕΝΩΝ ΦΟΡΕΩΝ

ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΣΥΝΗΘΕΙΣ ΦΟΡΕΙΣ

1. Η ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ

ΟΠΛΙΣΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΠΡΟΕΝΤΕΤΑΜΕΝΩΝ ΦΟΡΕΩΝ
ΟΙ ΔΥΟ ΙΣΟΔΥΝΑΜΕΣ ΘΕΩΡΗΣΕΙΣ

1.1 Οι Δύο Θεωρήσεις των Φορέων μή αμφιέρειστου φορέα από προεντεταμένο

και οπλισμένο σκυρόδεμα, αντίστοιχα, με την
από Σκυρόδεμα
οπτική του ενιαίου φορέα.
Οι φορείς από σκυρόδεμα, οπλισμένοι ή προ-  Στην ακραία διατομή:
εντεταμένοι, είναι σύμμεικτοι φορείς αποτελού-
μενοι από σκυρόδεμα και χάλυβα.  Στον προεντεταμένο φορέα δρουν δύο
δυνάμεις Ρ, μια εφελκυστική στον τένοντα
Μπορούν να ειδωθούν ως:
και μια ίση θλιπτική στο σκυρόδεμα στη
 ΄Ένας ενιαίος φορέας, σκυρόδεμα και στάθμη του τένοντα, όπως σχολιάστηκε
χάλυβας μαζί, ή στο κεφ.Α2.
 Δύο ξεχωριστοί φορείς: το φορέα του  Στον οπλισμένο σκυρόδεμα δεν δρα
σκυροδέματος και το φορέα του χάλυβα κάποια δύναμη.
μέσα σ΄αυτόν.  Στην ενδιάμεση διατομή:
Για τους φορείς από οπλισμένο σκυρόδεμα
 Στον οπλισμένο φορέα λόγω της ροπής
έχει υιοθετηθεί η οπτική του ενιαίου φορέα.
Μs αναπτύσσεται ζεύγος εσωτερικών
Η δύναμη των ράβδων του οπλισμού δυνάμεων Fs και Fc σε απόσταση z
αποτελεί εσωτερική δύναμη, την Fs μεταξύ τους.
Για τους φορείς από προεντεταμένο  Στον προεντεταμένο φορέα δρουν οι
σκυρόδεμα στα κλασικά συγγράμματα και δυνάμεις Ρ στη στάθμη του τένοντα και η
τα ακαδημαίκά εγχειρίδια έχει υιοθετηθεί η ροπή Μs λόγω του φορτίου του.
οπτική των δύο ξεχωριστών φορέων:
1.2.2 Ομοιότητες Φορέων
Η δύναμη των ράβδων-τενόντων αποτελεί
εξωτερική δύναμη, την Ρ. H θλιπτική δύναμη Ρ μαζί με τη ροπή Μs ισο-
δυναμεί με μια έκκεντρη θλιπτική δύναμη ίση με
 Στους σύγχρονους κανονισμούς το την Ρ και σε απόσταση απ΄αυτήν z = Ms/Ρ
προεντεταμένο σκυρόδεμα υπόκειται στην (βλέπε κεφ. Α6). Στο φορέα αναπτύσσεται
ίδια θεώρηση με το οπλισμένο σκυρόδεμα. ζεύγος δυνάμεων FP= P και Fc= P. Άρα:
Στις διατάξεις των κανονισμών  Η ανάληψη του φορτίου στον προεντεταμένο
αντιμετωπίζεται ως ένας ειδικός φορέας, φορέα γίνεται με την ανάπτυξη ζεύγους
όπως αυτοί που εξετάστηκαν στο πρώτο δυνάμεων, όπως και στον οπλισμένο φορέα.
μέρος του βοηθήματος, προδιαγράφοντας
απλά διαφοροποιήσεις όπως και για αυτούς. Και στον οπλισμένο φορέα η ανάπυξη της
θλιπτικής δύναμης Fc μπορεί να ειδωθεί, όπως
1.2. Η Ενότητα της Συμπεριφοράς φαίνεται στο Σχ. 2, ως το αποτέλεσμα της
ροπής Μs και της θλιπτικής δύναμης που
Φορέων από Ο.Σ και Π.Σ
αναπτύσσεται στη στάθμη του οπλισμού ως
1.2.1 Εντατική Κατάσταση Προεντεταμένου αντίδραση της δύναμης Fs που εισάγεται στο
και Οπλισμένου Φορέα φορέα με την τάνυση λόγω της ρηγμάτωσης
του φορέα (αντί με εξωτερική τάνυση όπως
Στο Σχ. 1 και 2 φαίνεται η εντατική κατά- στον προεντεταμένο φορέα).
σταση στην ακραία και μια ενδιάμεση διατο-
1.2.3 Διαφορές Φορέων
Η τιμή του z στον οπλισμένο φορέα είναι
μεγάλη λόγω της μικρής τιμής της Fs και, άρα,
και της Fc (z = Ms/ Fc), η δύναμη Fc ασκείται
έξω από τον πυρήνα της διατομής και η
θλιβόμενη ζώνη περιορίζεται σε μέρος της
διατομής.
Η τιμή του z στον προεντεταμένο φορέα είναι
μικρή λόγω της μεγάλης τιμής της Ρ (z = Ms/Ρ ),
η δύναμη Fc= P ασκείται μέσα στον πυρήνα της
διατομής και η διατομή θλίβεται σ΄όλο το ύψος
της, σ΄αντίθεση με τον οπλισμένο φορέα.
Γιαυτό:
 Στον προεντεταμένο φορέα οι εφελκυόμενες
ράβδοι - τένοντες βρίσκονται σε θλιβόμενη
περιοχή για τα φορτία λειτουργίας.
Όπως σχολιάζεται στο κεφ. 1.3, η ιδιαιτε-
ρότητα αυτή δεν υπάρχει για μεγαλύτερα
φορτία.

0 1

Ρ Ρ

[Ms]
0 1
Ms Fc=P
z
P P FP= P
0 1

Σχ. 1.1 Εσωτερικές δυνάμεις σε προεντεταμένο φορέα

με την οπτική του ενιαίου φορέα

1 1

0 1
0 1 Fc
Ms z

P F Fs
0 1

Σχ. 1.2 Εσωτερικές δυνάμεις σε οπλισμένο (σιδηροπαγή) φορέα

με την οπτική του ενιαίου φορέα

Στο Σχ. 3 και 4 δίνονται οι εσωτερικές δυνάμεις
του φορέα στα προηγούμενα σχήματα με την
οπτική των δύο ξεχωριστών φορέων: του
φορέα του σκυροδέματος και του φορέα του
οπλισμού.
Στον φορέα του οπλισμού ασκείται μια εξω-
τερική εφελκυστική δύναμη, Ρ στον προεντε-
ταμένο, Fs στον οπλισμένο.
Στον φορέα του σκυροδέματος ασκείται στη
στάθμη των ράβδων μια θλιπτική εξωτερική
δύναμη ίση με τις προηγούμενες.
Στον φορέα από σκυρόδεμα με την οπτική αυτή
αναπτύσσεται εσωτερικά μία εσωτερική θλιτπι-
κή δύναμη Fc, καθώς η εξωτερική επιπόνηση,
ροπή Fc και θλιπτική δύναμη στη στάθμη των
οπλισμών, ισοδυναμεί (βλ. Κεφ. Α6) με μια
έκκεντρη δύναμη.

2 1

Ρ Ρ

0 1
Ms Fc=P
z
P P
0 1
Ρ Ρ

[Ρ]

Σχ. 1.3 Εσωτερικές δυνάμεις σε προεντεταμένο φορέα

με την οπτική των δύο ξεχωριστών φορέων

3 1

1 1
0 1 Fc
Ms z

F
0 1

F F

[F]

Σχ. 1.4 Εσωτερικές δυνάμεις σε οπλισμένο (σιδηροπαγή) φορέα

με την οπτική των δύο ξεχωριστών φορέων
 2. ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΟΥ ΦΟΡΤΙΟΥ

2.1 Συμπεριφορά Προεντεταμένου  της δύναμης προέντασης Ρ και της

Φορέα με την Αύξηση της
Επιπόνησης
Στο Σχ. 1 φαίνεται η προοδευτική μεταβολή με
την αύξηση της επιπόνησης Μs::
 της μορφής του διαγράμματος των τάσεων
σc του σκυροδέματος καθύψος της κρίσιμης
διατομής προεντεταμένου φορέα και
`
P, Fc FP σP
συνισταμένης θλιπτικής δύναμηs Fc1 του
σκυροδέματος για την οπτική:
 του απομονωμένου φορέα του
σκυροδέματος και
 του ενιαίου προεντεταμένου φορέα
(σκυρόδεμα και τένοντες μαζί).
Στο Σχ. 2 φαίνεται η μεταβολή των αντίστοι-
χων μεγεθών για φορέα από οπλισμένο σκυ-
ρόδεμα.

Α
Μs
Μs Μs

P P

Fc

Fc
(α)

Fc
Fc
FP FP (β)

Σχ. 2.1 Μεταβολή με την αύξηση της επιπόνησης της Ρ (ή FP) και της Fc για
την οπτική (α) του φορέα του σκυροδέματος και (β) του ενιαίου φορέα

Fc Fs σs

Μs

Fc Fc

Fs
Fs
Σχ. 2.2 Μεταβολή με την αύξηση της επιπόνησης της δύναμης Fs του οπλισμού
και της θλιπτικής δύναμης Fc του σκυροδέματος για φορέα από Ο.Σ.

Όπως φαίνεται στο Σχ. 1, διακρίνονται δύο
στάδια συμπεριφοράς:
 Στάδιο λειτουργίας
H ροπή Ms είναι μικρότερη από τη μέγιστη τιμή
της σε κατάσταση λειτουργίας. Με την αύξηση
της Ms:
αντοχή fct του σκυροδέματος, ο φορέας
ρηγματώνεται και ο τένοντας εφελκύεται κατά
το (ανηγμένο) άνοιγμα των ρωγμών με
αποτέλεσμα αύξηση της εφελκυστικής
παραμόρφωσής του και, γι αυτό, και της
τάσης του σΡ και της δύναμής του Ρ ή FP
(σημείο Α στο διάγραμμα Ρ - Μs).

I. Η συνισταμένη δύναμη Fc (Fc = Ρ) των II. Με περαιτέρω αύξηση της Μs αυξάνεται

θλιπτικών τάσεων του σκυροδέματος
απομακρύνεται συνεχώς από τη θέση του
τένοντα μετατοπιζόμενη προς την ίνα 2 του
φορέα.
II. Αυξάνεται συνεχώς η εκκεντρότητα της
δύναμης Μs/P, αφού η Μs αυξάνεται συνεχώς,
ενώ η δύναμη P (ή Fp) παραμένει (περίπου*)
σταθερή ίση με τη δύναμη τάνυσης των
τενόντων.
III. Λόγω της μετατόπισης της Fc, η τάση του
σκυροδέματος στην ίνα 2 αυξάνεται, ενώ
στην ίνα 1 μειώνεται.
 Στάδιο Ρηγμάτωσης:
H ροπή Ms είναι μεγαλύτερη από τη μέγιστη
τιμή της σε κατάσταση λειτουργίας.
I. Όταν η τιμή της Μs γίνεται μεγαλύτερη από τη
μέγιστη τιμή της max Ms για τα φορτία
λειτουργίας, εμφανίζονται εφελκυστικές τάσεις
στην περιοχή της ίνας 1 του φορέα.
Με μικρή αύξηση της Μs η εφελκυστική τάση
στην ίνα 1 υπερβαίνει την εφελκυστική
περαιτέρω το άνοιγμα των ρωγμών και,
γιαυτό, και η δύναμη Ρ ή FP και η Fc, η οποία
δεν μετατοπίζεται σημαντικά, καθώς η
εκκεντρότητά της Μs/P δεν μεταβάλλεται
σημαντικά, αφού αυξάνεται και η Μs και η Ρ.
Η αύξηση της Fc είναι αποτέλεσμα της
αύξησης της παραμόρφωσης εc και της τάσης
σc του σκυροδέματος στην περιοχή της ίνας 2.
2.2 Ομοιότητες και Διαφοροποιήσεις
Προεντεταμένου και Οπλισμένου
Φορέα στην Κατάσταση Λειτουργίας
Όπως εντοπίστηκε στο κεφ. 1, στον φορέα από
προεντεταμένο σκυρόδεμα, όπως και στον φο-
ρέα από οπλισμένο σκυρόδεμα, η ροπή Μs
αναλαμβάνεται από ζεύγος εσωτερικών δυ-
νάμεων Fc και Fp σ΄απόσταση z.
Διαφοροποίηση των δύο φορέων είναι, όπως
φαίνεται στο Σχ.1 και 2, ότι με την αύξηση της
επιπόνησης:

___________________________________________
* Η μικρή πτώση της δύναμης Ρ που φαίνεται στο διάγραμμα όταν ασκείται η min Ms
αντιστοιχεί στη μείωση της δύναμης τάνυσης των τενόντων, λόγω της θλιπτικής παρα-
μόρφωσης εcP του σκυροδέματος στη στάθμη του τένοντα. Θεωρώντας ότι έχουν γίνει οι
τσιμεντενέσεις και έχει αποκατασταθεί η συνάφεια τένοντα και σκυροδέματος, ο τένοντας
υφίσταται τη θλιπτική παραμόρφωση του γειτονικού σκυροδέματος και, γι΄αυτό, χάνει
μέρος της εφελκυστικής (προ)παραμόρφωσής του και κατά συνέπεια και μέρος της
εφελκυστικής δύναμής του P (ή FP). Δηλαδή, η παραμόρφωση του τένοντα σε μια διατομή σcp
όταν ασκείται η min Ms είναι εΡ = |εpo|-|εcp|, όπου εpo είναι η (εφελκυστική) προπαρα-
μόρφωσή του που επιβάλλεται μέσω της τάνυσης και εcp η θλιπτική παραμόρφωσή του
λόγω της θλιπτικής παραμόρφωσης του γειτονικού σκυροδέματος
Η μικρή αύξηση της δύναμης Ρ με την αύξηση της Ms μετά την τιμή min Ms (ελαφρά
κεκλιμένη γραμμή στο διάγραμμα στο Σχ. 1), οφείλεται στη μείωση, όπως φαίνεται στο
σχήμα, της τιμής της τάσης σcp και, άρα, και της παραμόρφωσης εcp του σκυροδέματος στη
στάθμη του τένοντα και, γι΄αυτό, και της θλιπτικής παραμόρφωσης του τένοντα. Όπως σcp
φαίνεται στο Σχ. 1, η τάση σcp βαίνει μειούμενη με την αύξηση της Ms. H αύξηση αυτή είναι
μικρή και δεν έχει ληφθεί υπόψη στη διατύπωση των ανισώσεων ασφαλείας,
 Στον προεντεταμένο φορέα η ανάληψη της
αυξανόμενης ροπής Μs γίνεται με
μετακίνηση της συνισταμένης θλιπτικής
δύναμης Fc προς την πλευρά της ίνας 2.
Η τιμή της Fc παραμένει σταθερή, ίση με
την τιμή της προέντασης.
 Στον οπλισμένο φορέα η ανάληψη της
αυξανόμενης Ms γίνεται πρωταρχικά με
αύξηση της τιμής των εσωτερικών
δυνάμεων Fc και Fs και δευτερευόντως με
μετατόπιση της Fc (με αύξηση του μοχλο-
βραχίονα z).
2.3 Η Όμοια Συμπεριφορά μετά την
Ρηγμάτωση και στην Κατάσταση
Αστοχίας
Όπως φαίνεται στο Σχ. 1, με την αύξηση της
ροπής πέραν της μέγιστης τιμής της για τα
φορτία λειτουργίας ο προεντεταμένος φορέας
αναλαμβάνει την αυξανόμενη ροπή, κυρίως, με
αύξηση των εσωτερικών δυνάμεων, όπως ακρι-
βώς και ο φορέας από οπλισμένο σκυρόδεμα.
Γι αυτό, για τον υπολογισμό της ροπής α-
στοχίας του ακολουθείται η ίδια διαδικασία μ΄
αυτήν του φορέα από οπλισμένο σκυρόδεμα.
 3. ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΣΤΗ ΔΥΝΑΜΗ ΤΩΝ ΡΑΒΔΩΝ
Λόγω της προέντασης προκύπτουν οι παρακά-
τω διαφοροποιήσεις στη δύναμη των ράβδων
του οπλισμού:
3.1 Μεταβολή της Δύναμης των
Ράβδων με την Επιπόνηση
Όπως σχολιάστηκε στο προηγούμενο κεφάλαιο:
 Στους οπλισμένους φορείς:
Η τάση και η δύναμη των ράβδων του οπλι-
σμού αυξάνει με την αύξηση των φορτίων
λειτουργίας (ως αποτέλεσμα της αύξησης της
ρηγμάτωσης του φορέα).
 Στους προεντεταμένους φορείς:
Η δύναμη Ρ των ράβδων-τενόντων από τη
στιγμή της προέντασης και για όλο το χρόνο
που δεν υπερβαίνονται τα φορτία λειτουργίας
παραμένει σταθερή, αφού ο φορέας δεν ρηγ-
ματώνεται.
3.2 Μεταβολή της Δύναμης κατά Μήκος
του Φορέα-Με ι ώ σε ι ς Προέντασης
 Στους οπλισμένους φορείς (με
ευθύγραμμες διαμήκεις ράβδους):
Η δύναμη Fs των ράβδων είναι (θεωρώντας το
z περίπου σταθερό κατά μήκος του φορέα)
ανάλογη της ροπής Ms (Fs = Ms/z).
[Fs] [FP]
(α) (β)
Σχ. 3.1 Διάγραμμα δύναμης ράβδων κατά
μήκος φορέα (α) οπλισμένου και
(β) προεντεταμένου
 Στους προεντεταμένους φορείς
Η δύναμη προέντασης μειώνεται κατά μήκος
του τένοντα, λόγω των τριβών που ανα-
πτύσσονται εξ αιτίας των μακροσκοπικών και
μικροσκοπικών αποκλίσεων από την ευθυ-
γραμμία.
Κατά τη σκυροδέτηση το νωπό σκυρόδεμα
ασκεί πίεση στον εύκαμπτο σωλήνα που περι-
βάλλει τις ράβδους και, όπως φαίνεται στο
Σχ.1, τον παραμορφώνει με συνέπεια να
έρχεται κατά τόπους σ΄επαφή ό σωλήνας με τις
ράβδους και η τάνυση να μην είναι ανεμπό-
διστη.
Στις θέσεις επαφής αναπτύσσονται, όπως
φαίνεται στο Σχ. 2, τριβές και η δύναμη του
τένοντα σε μια θέση του φορέα είναι η δύναμη
τάνυσης στη θέση της (ενεργού) αγκύρωσης
μείον το άθροισμα των τριβών στο τμήμα του
τένοντα από την αγκύρωση μέχρι τη θέση αυτή.
Σχ. 3.2 Εγκάρσιες δυνάμεις από το νωπό
σκυρόδεμα στον τένοντα και
δυνάμεις τριβής
Η μεταβολή αυτή της δύναμης προέντασης
κατά μήκος του φορέα δηλώνεται με τον όρο
Μειώσεις.
 Για συνήθεις φορείς οι μειώσεις από τη
θέση της τάνυσης (άκρη του φορέα) μέχρι
την κρίσιμη διατομή (συνήθως στο μέσον
του φορέα) είναι της τάξεως του 5%.
Οι μειώσεις είναι μεγαλύτερες αν ο τένοντας
αποκλίνει από την ευθυγραμμία.
Ο τένοντας λόγω της τάνυσής του τείνει να
ευθυγραμμιστεί και στις θέσεις απόκλισης από
την ευθυγραμμία ασκεί στο (σκληρυμένο)
σκυρόδεμα εγκάρσιες δυνάμεις, (αντιφορτία),
δυνάμεις V στο Σχ. 3.
P-ΔP
Τ RV
P
T
Σχ. 3.3 Δύναμη τριβής Τ σε θέση
σημείου καμπής του τένοντα

Ίσες και αντίθετες δυνάμεις R ασκεί το σκυ-
ρόδεμα στον τένοντα (δυνάμεις άντυγας). Λόγω
των δυνάμεων αυτών αναπτύσσονται δυνάμεις
τριβής Τ οι οποίες μειώνουν τοπικά τη δύναμη
των τενόντων.
Το μέγεθος των τριβών εξαρτάται από το
μέγεθος της ασκούμενης εγκάρσιας δύναμης
και τον συντελεστή τριβής μ χάλυβα και
σωλήνα.
Η τιμή του μ κυμαίνεται ανάλογα με το σύστημα
προέντασης. Είναι της τάξεως του 0.25.
3.3 Μεταβολή της Δύναμης με το
Χρόνο - Απώ λ ε ι ε ς Προέντασης
 Στους οπλισμένους φορείς:
Η δύναμη των ράβδων δεν μεταβάλλεται με την
πάροδο του χρόνου (αν δεν μεταβάλλονται τα
φορτία).
 Στους προεντεταμένους φορείς:
Οι ράβδοι χάνουν με την πάροδο του χρόνου
μέρος της δύναμής τους για τους παρακάτω
λόγους:
III. Επειδή η ένταση των ράβδων είναι συνεχώς
και σε όλο το μήκος του φορέα σταθερή,
χάνουν μέρος της ικανότητάς τους,
χαλαρώνουν.
Η χαλάρωση αυτή δεν συμβαίνει στις ράβδους
των οπλισμένων φορέων, γιατί αυτές εντείνον-
ται ιδιαίτερα μόνο στην περιοχή της κρίσιμης
διατομής και μόνον όσο ασκείται το κινητό
φορτίο (π.χ. όσο διαρκεί η παρέλαση προκει-
μένου για τις πλάκες προβόλους).
IV. Το σκυρόδεμα, όπως και όλα τα υλικά που
περιέχουν νερό, συστέλεται με το χρόνο με
αποτέλεσμα να «ξελασκάρει» η αγκύρωση
στην άκρη του φορέα και να χάνεται η
προένταση.
Η συστολή μπορεί απλοποιητικά να αποδοθεί
στην κίνηση του ελεύθερου νερού που παρα-
μένει μέσα στο σκυρόδεμα(1) προς το ξηρότερο
περιβάλλον.
 Η συστολή αυτή όταν το σκυρόδεμα είναι
αφόρτιστο αποδίδεται με τον όρο
συστολή ξηράνσεως, ενώ όταν είναι υπό
 τη δράση θλιπτικής τάσης (πίεσης)
αποδίδεται με τον όρο ερπυσμός.
 Η μεταβολή της δύναμης προέντασης σε
μια διατομή του φορέα με την πάροδο του
χρόνου που οφείλεται στους παραπάνω
λόγους δηλώνεται με τον όρο Απώλειες
προέντασης.
Γι΄ αυτό:
 Διακρίνονται δύο τιμές της δύναμης
προέντασης: η Po και η Ρ∞=ω. Po
(Για απώλειες 15% είναι ω = 0,85, συνήθης
τιμή).
Για καλοσχεδιασμένο σκυρόδεμα (με αδρανή
χωρίς παιπάλη κλπ.) είναι της τάξεως του 15%
(αν και έχουν υπάρξει περιπτώσεις που οι
απώλειες ανήλθαν στο 60%).
Από τα παραπάνω προκύπτει ότι:
Στο προεντεταμένο σκυρόδεμα
χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή στην
παραγωγή του σκυροδέματος (πλύσιμο
αδρανών, κ.λ.π).
Το μέγεθος της ανηγμένης συστολικής παρα-
μόρφωσης εcs του σκυροδέματος του φορέα λό-
γω της συστολής ξηράνσεως προκύπτει από
εμπειρικούς πίνακες ανάλογα με την τιμή των
παρακάτω μεγεθών που την επηρεάζουν:
 Την ξηρότητα του περιβάλλοντος (καθορίζει
τη διαφορά υγρασίας εσωτερικά και
εξωτερικά.)
 Την λεπτότητα του στοιχείου (καθορίζει την
επιφάνεια διαφυγής)
 Τη σύνθεση του σκυροδέματος.
Όσο περισσότερα λεπτόκοκκα συστατικά
(παιπάλη και τσιμέντο) έχει το σκυρόδεμα
τόσο περισσότερο το συγκρατούμενο νερό.
 Την ποσότητα και το είδος του πρόσθετου
που περιέχει το σκυρόδεμα.
 Σχεδόν όλα τα πρόσθετα του
σκυροδέματος (βλ. Ενότητα Β) αυξάνουν τις
μακροχρόνιες παραμορφώσεις.
Για συνήθη σκυροδέματα η τιμή της συστολής
ξηράνσεως είναι της τάξεως:
 εcs = 2 έως 6. 10 -4
Η ανηγμένη συστολική παραμόρφωση εcc (c:
creep), λόγω του ερπυσμού του σκυροδέματος
είναι, προφανώς, τόσο πιο μεγάλη όσο:
 πιο μεγάλη είναι η σταθερή θλιπτική τάση σc
που ασκείται,
 πιο μικρή είναι η αντίσταση του
σκυροδέματος στην παραμόρφωσή του,
δηλ. όσο πιο μικρό είναι το μέτρο
ελαστικότητας του σκυροδέματος Εc.
Γιαυτό, το μέγεθος της ερπυστικής παραμόρ-
φωσης είναι ανάλογο του μεγέθους της βραχυ-
χρόνιας παραμόρφωσης του σκυροδέματος:
εcc = φ. εc = φ.σc/Εc. (α)
όπου:
φ: ο ερπυστικός συντελεστής
Για συνήθη σκυροδέματα η τιμή του συντελεστή
είναι της τάξεως:
 φ = 2 έως 3
Η τιμή του εξαρτάται, εκτός από τους παράγον-
τες που αναφέρθηκαν για τη συστολή ξηράν-
σεως και από:
 Το μέγεθος της σταθερής (μακροχρόνιας)
θλιπτικής τάσης
 Την ηλικία του σκυροδέματος κατά την
επιβολή της σταθερής τάσης.
Όσο πιο μικρή η ηλικία του σκυροδέματος,
τοσο μικρότερο είναι το μέτρο ελαστικότητάς
του, δηλ. η αντίστασή του σε
παραμόρφωση.
 Σε καμπτόμενους φορείς η βραχυχρόνια
παραμόρφωση εc και, άρα [βλ. σχέση (α)]
η ερπυστική παραμόρφωση εcc
μεταβάλλεται κατά μήκος και καθύψος
τους, σε αντίθεση με τη συστολή
ξηράνσεως εcs η οποία είναι σταθερή σ
όλη την έκτασή τους.
 Ενότητα Γ

ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ
ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΠΡΟΕΝΤΕΤΑΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΟΠΛΙΣΜΕΝΩΝ ΦΟΡΕΩΝ

1. ΟΙ ΑΥΞΗΜΕΝΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ

ΤΑ ΔΥΟ ΣΤΑΔΙΑ ΤΟΥ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ

1.1 Τιμή Αναπτυσσόμενων Τάσεων
 Στους οπλισμένους φορείς:
Οι τάσεις του σκυροδέματος και του χάλυβα
μεγιστοποιούνται:
 όταν ασκούνται όλα τα προβλεπόμενα
φορτία τους, δηλαδή σπάνια ή και ποτέ και
Όπως φαίνεται στο Σχ. 1 και σχολιάστηκε στο
κεφ. Α4, οι τάσεις του σκυροδέματος μεγιστο-
ποιούνται:
 τη στιγμή της προέντασης, πριν καν
αναλάβουν τα κινητά φορτία τους
Γιαυτό:

 μόνον στις κρίσιμες διατομές των φορέων
Για παράδειγμα, προκειμένου για εξώστες κα-
τοικιών μεγιστοποίηση των τάσεων θα προκύ-
ψει μόνον σε περίπτωση παρέλασης (προβλε- 1.2 Η Μη Αναλογία Τάσεων και Δράσεων
πόμενο κινητό φορτίοι q = 5 kN/m2, δηλαδή έξι  Στους οπλισμένους φορείς:
άνθρωποι των 80 kg σε 1m2).
Γιαυτό:
 Ενδεχόμενη ανακρίβεια του σχεδιασμού δεν
θα έχει άμεσες συνέπειες για την ασφάλεια
των φορέων αυτών.
 Στους προεντεταμενους φορείς:
Η δύναμη και, άρα, και η τάση του τένοντα, ως
εκ του τρόπου εισαγωγής της μεγιστοποιείται:
 τη στιγμή της προέντασης, πριν καν
αναλάβουν τα κινητά φορτία τους
 και σε όλο το μήκος τους και τη διάρκεια
ζωής τους.
Το ίδιο ισχύει και για τις τάσεις του σκυροδέ-
ματος.
Ms
P [σc]
min Ms + P max Ms + P
Σχ. 1.1 Διαγράμματα τάσεων σκυροδέματος
καθ΄ύψος της διατομής του φορέα
 Ενδεχόμενη ανακρίβεια του σχεδιασμού θα
έχει άμεσες συνέπειες
Οι τάσεις του σκυροδέματος και του χάλυβα
είναι:
 ανάλογες της τιμής των δράσεων Νs, Μs και
Vs
 αντίστροφα ανάλογες των γεωμετρικών
διαστάσεων και του εμβαδού του οπλισμού
των φορέων
Γιαυτό:
 Προσεγγιστικός σχεδιασμός με μεγαλύτερες
τιμές δράσεων ή με μικρότερες τιμές των
γεωμετρικών διαστάσεων τους είναι υπέρ
της ασφαλείας.
 Στους προεντεταμενους φορείς:
Οι τάσεις που ασκούνται στο φορέα του
σκυροδέματος είναι ανάλογες των συνολικών
δράσεων που ασκούνται σ΄αυτόν.
Οι συνολικές δράσεις του φορέα είναι:
o Οι δράσεις Νs, Μs και Vs από τα φορτία της
κατασκευής και
o Οι δράσεις από τις δυνάμεις-αντιδράσεις
του φορέα του τένοντα στον φορέα του
σκυροδέματος: αξονική Ρ, αντιροπή ΜΡ και
αντιτέμνουσα VΡ (βλέπε κεφ. 3).
Επειδή οι δύο αυτές δράσεις δεν είναι ανάλογες
μεταξύ τους (οι πρώτες εξαρτώνται από τα
φορτία της κατασκευής, ενώ οι δεύτερες από τη
δύναμη προέντασης Ρ και τη χάραξη):
Οι τάσεις τους σκυροδέματος δεν είναι
ανάλογες της τιμής των δράσεων Νs, Μs και
Vs ούτε αντίστροφα ανάλογες των
γεωμετρικών διαστάσεων και του εμβαδού
του οπλισμού των φορέων
Γιαυτό:
 Προσεγγιστικός σχεδιασμός με μεγαλύτερες
τιμές δράσεων ή με μικρότερες τιμές των
γεωμετρικών διαστάσεων τους δεν είναι
υπέρ της ασφαλείας.
1.3 Ο Σημαντικός Ρόλος των Χρόνιων
Παραμορφώσεων του Σκυροδέματος
 Στους οπλισμένους φορείς:
Η συστολή ξηράνσεως και ο ερπυσμόςδεν
επηρεάζουν άμεσα την φέρουσα ικανότητά
τους. Επηρεάζουν τα βέλη και τη δευτερογενή
ρηγμάτωση του φορέα.
Γιαυτό:
 Κατά το σχεδιασμό τους μπορεί να
παραλείπεται η επιρροή των χρόνιων
παραμορφώσεων του σκυροδέματος.
(Λαμβάνεται υπόψη μόνον σε λυγηρούς
φορείς στους οποίους το βέλος επηρεάζει
άμεσα την φέρουσα ικανότητα).
 Στους προεντεταμενους φορείς:
Η συστολή ξηράνσεως και ο ερπυσμός επη-
ρεάζουν άμεσα την ασφάλειά τους καθορί-
ζοντας τις απώλειες της δύναμης προέντασης.
1.4 Η Ανάγκη για Προμελέτη και
Οριστική Μελέτη
Για τους παραπάνω λόγους ο σχεδιασμός των
προεντεταμένων φορέων γίνεται σε δύο στάδια:
 Στάδιο Προμελέτης
Επιλέγεται η γεωμετρική διατομή του φορέα
του σκυροδέματος, η μορφή της χάραξης των
τενόντων και υπολογίζεται η δύναμη και το
εμβαδόν των τενόντων.
 Οι τάσεις υπολογίζονται με βάση τα
γεωμετρικά στοιχεία της διατομής του
σκυροδέματος καθώς δεν είναι εκ των
προτέρων γνωστοί οι τένοντες.
 Οι απώλειες προέντασης λαμβάνονται
προσεγγιστικά, (εκτιμώντας μια τιμή του ω),
καθώς δεν είναι γνωστή η τάση του
σκυροδέματος στη στάθμη των τενόντων
που απαιτείται για τις απώλειες λόγω
ερπυσμού.
 Στάδιο Οριστικής Μελέτης
Με βάση την τιμή της δύναμης Ρ της προέν-
τασης που προκύπτει από την προμελέτη επι-
λέγονται οι τένοντες.
Επαναλαμβάνεται ο σχεδιασμός με τη μορφή
ελέγχου, λαμβάνοντας υπόψη:
 τα γεωμετρικά στοιχεία της ακριβούς
διατομής του σκυροδέματος (αφαιρώντας
τις περιοχές που καταλαμβάνουν οι
τένοντες) και
 την ακριβέστερη τιμή των απωλειών λόγω
ερπυσμού του σκυροδέματος με βάση την
τιμή της θλιπτικής τάσης που έχει προκύψει
από την προμελέτη.
 2. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΚΑΙ
ΕΛΕΓΧΟΣ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΣΤΟΧΙΑΣ
2.1 Η Ανίσωση Ασφαλείας ως Βάση του
Σχεδιασμού
Ο σχεδιασμός, όπως και στους οπλισμένους
φορείς, βασίζεται στην επίλυση της ανίσωσης
ασφαλείας πού δίνεται στη σχέση (1):
S = R  Rlim ή S  Rlim (1)
όπου:
S : δράση ή εξωτερικό μέγεθος
R: αντίδραση ή εσωτερικό μέγεθος
Rlim: οριακό μέγεθος, αντοχή ή
επιτρεπόμενη τιμή
Η σχέση (1) αποτελεί βασικό νόμο του πεδίου
των φυσικών σωμάτων εκφράζοντας τρεις βα-
σικές αρχές:
1. Σε κάθε δράση αναπτύσσεται μια
αντίδραση της ίδιας μορφής με τη δράση
και ίση μ΄ αυτήν.
2. Κάθε μέγεθος είναι πεπερασμένο χαρακτη-
ριζόμενο από μια οριακή τιμή
3. Για να είναι ασφαλής ο φορέας πρέπει η
ένταση που θα αναπτυχθεί που είναι ίση με
την δράση που θα ασκηθεί σε κάθε θέση
του φορέα και κάθε χρονική στιγμή να είναι
μικρότερη από την οριακή τιμή της.
Για να εξασφαλιστεί η παραπάνω απαίτηση σε
κάθε θέση και κάθε χρονική στιγμή αρκεί να
εφαρμοστεί η ανίσωση ασφαλείας για τις
δυσμενέστερες θέσεις, τις κρίσιμες διατομές,
τις δυσμενέστερες ίνες καθ ύψος των διατο-
μών αυτών και τις δυσμενέστερες χρονικές
στιγμές, τους δυσμενέστερους συνδυασμούς
δράσεων.
2.2. Οι Δύο Οριακές Καταστάσεις
Σχεδιασμού
Ο στόχος του σχεδιασμού, όπως και στους
οπλισμένους φορείς, είναι να εξασφαλισθεί ότι:
 ο φορέας θα αντέξει τα φορτία του με
επαρκή ασφάλεια και
 η απόκρισή του θα είναι τέτοια ώστε να μην
παρεμποδίζεται η λειτουργία της
κατασκευής.
Γι αυτό:
 Η ανίσωση ασφαλείας εφαρμόζεται για δύο
διαφορετικές καταστάσεις:
 την κατάσταση αστοχίας ( ή
ορθότερα:αποφυγής αστοχίας)
Οριακά μεγέθη είναι η καμπτική, διατμητική,
κ.λ.π αντοχή του φορέα.
 την κατάσταση λειτουργίας (ή
λειτουργικότητας σύμφωνα με τους
κανονισμούς.)
Οριακά μεγέθη είναι το επιτρεπόμενο βέλος
και το επιτρεπόμενο άνοιγμα των ρωγμών
του φορέα.
2.3. Διαφοροποίηση στις Οριακές
Καταστάσεις Σχεδιασμού
 Οι οπλισμένοι φορείς:
Σχεδιάζονται σε κατάσταση αστοχίας και
ελέγχονται σε κατάσταση λειτουργίας.
Για συνήθεις φορείς ο έλεγχος σε κατάσταση
λειτουργίας παραλείπεται.
Ο περιορισμός των βελών και του ανοίγματος
των ρωγμών εξασφαλίζεται μέσω κατασκευα-
στικών διατάξεων για τα πάχη των φορέων, και
τη διάμετρο και επικάλυψη του οπλισμού.
 Οι προεντεταμένοι φορείς:
Σχεδιάζονται σε κατάσταση λειτουργίας και
ελέγχονται σε κατάσταση αστοχίας.
Η διαφοροποίηση αυτή των προεντεταμένων
φορέων οφείλεται στο γεγονός ότι ο περιο-
ρισμός των ρωγμών είναι βασική απαίτησή
τους και όχι δευτερεύουσα, όπως στους οπλι-
σμένους φορείς (στους οποίους, άλλωστε, η
ρηγμάτωση δεν μπορεί να αποφευχθεί).
Αν κατά τον έλεγχο του προεντεταμένου φορέα σε
κατάσταση αστοχίας προκύψει πρόβλημα στην
ανίσωση ασφαλείας, δεν απαιτείται αλλαγή της
διαστασιολόγησης που έχει προκύψει από το
σχεδιασμό σε κατάσταση λειτουργίας. Προστίθεται
συνήθης (μη προεντεταμένος) χάλυβας ώστε να
αυξηθεί η ροπή αστοχίας του φορέα.
 3. ΟΙ ΔΥΟ ΜΕΘΟΔΟΙ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ:
ΤΩΝ ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΩΝ ΤΑΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΣΥΝΟΛΙΚΗΣ ΑΝΤΟΧΗΣ
3.1 Διαφορές των Δύο Μεθόδων
Σχεδιασμού
Η δατύπωση της ανίσωσης ασφαλείας στην
οποία βασίζεται ο σχεδιασμός των φορέων
διαφέρει ανάλογα με τη μέθοδο που θα
υιοθετηθεί:
Οι δύο μέθοδοι των επιτρεπομένων τάσεων και
της συνολικής αντοχής διαφέρουν ως προς:
 Το είδος της ασφάλειας που επιδιώκεται και
τα κριτήριά της.
 Την οπτική του φορέα στον οποίο
εφαρμόζεται.
 Το είδος των μεγεθών έντασης R που
υιοθετούνται.
 Τον προσδιορισμό της τιμής του οριακού
μεγέθους R.
3.2 Η Μέθοδος των Επιτρεπομένων
Τάσεων
Σύμφωνα με τη μέθοδο αυτή:
1. Ο φορέας θεωρείται ότι αποτελείται από
δύο διακριτά υλικά: το σκυρόδεμα και το
χάλυβα και η ανίσωση ασφαλείας
εφαρμόζεται ξεχωριστά για καθένα από
τους φορείς αυτούς.
2. Ως είδος ασφάλειας τίθεται η απαίτηση για
ασφαλή λειτουργία του φορέα. Οι δράσεις
υπολογίζονται για τα φορτία λειτουργίας.
Η κατάσταση του φορέα δηλώνεται ως
οριακή κατάσταση λειτουργικότητας
συμβολιζόμενη με την συντομογραφία
ΟΚΛ.
3. Κριτήριο για την παραπάνω εξασφάλιση
τίθεται ο περιορισμός της ρηγμάτωσης και
του βέλους του φορέα.
4. Για την τήρηση των περιορισμών αυτών
τίθενται περιορισμοί στο μέγεθος των
αναπτυσσόμενων τάσεων των δύο υλικών
του φορέα, σκυροδέματος και χάλυβα.
5. Ως οριακή τιμή των αναπτυσσόμενων
τάσεων τίθενται οι επιτρεπόμενες τάσεις.
Προκύπτουν από τις αντοχές των δύο
υλικών διαιρεμένες με συντελεστές
ασφαλείας. Οι συντελεστές ασφαλείας είναι
διαφορετικοί για κάθε υλικό.
Η ανίσωση ασφαλείας παίρνει την παρακάτω
μορφή:
 σc  επ σc για το σκυρόδεμα
 σs  επ σs για το συνήθη οπλισμό ή
 σΡ επ σΡ για τον τένοντα
3.3 Η Μέθοδος της Συνολικής Αντοχής
Σύμφωνα με τη μέθοδο αυτή:
1. O φορέας θεωρείται ενιαίος αποτελούμενος
από σκυρόδεμα και χάλυβα.
2. Ως είδος ασφάλειας τίθεται η απαίτηση για
μη κατάρρευση του φορέα. Γίνεται
αποδεκτή η εμφάνιση σημαντικής
ρηγμάτωσης και βέλους και ο φορέας
απαιτεί επισκευή για την επαναλειτουργία
του.
Οι δράσεις υπολογίζονται για τα φορτία
σχεδιασμού που προκύπτουν
πολλαπλασιάζοντας τα φορτία λειτουργίας
με αυξητικούς συντελεστές.
Η κατάσταση του φορέα δηλώνεται ως
Οριακή κατάσταση Αστοχίας (αστοχία της
λειτουργίας του) συμβολιζόμενη με την
συντομογραφία ΟΚΑ
3. Για την παραπάνω εξασφάλιση τίθενται
περιορισμοί στις παραμορφώσεις των
συστατικών υλικών του φορέα: εc και εs
4. Για την τήρηση των περιορισμών αυτών
τίθενται περιορισμοί στην τιμή των δράσεων
Μsd, Nsd ,Vsd και Τsd του φορέα.
5. Ως οριακά εσωτερικά μεγέθη τίθενται τα
στατικά μεγέθη αστοχίας, π.χ. η καμπτική
ροπή αστοχίας MRdu.
 4. ΔΙΑΔΟΧΙΚΑ ΒΗΜΑΤΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ
Όπως και στην περίπτωση των φορέων από
οπλισμένο σκυρόδεμα, πριν την εφαρμογή της
ανίσωσης ασφαλείας προεπιλέγεται η διατομή
και αποφασίζεται η μορφή και η θέση των
τενόντων (η μορφή και η θέση των ράβδων του
οπλισμού στην περίπτωση φορέων από
οπλισμένο σκυρόδεμα).
Για το σχεδιασμό των προεντεταμένων φο-
ρέων ακολουθούνται τα παρακάτω βήματα:
A. ΠΡΟΜΕΛΕΤΗ
1) Επιλογή της μορφής και των
διαστάσεων της διατομής του φορέα.
2) Στατική επίλυση του φορέα του με τα
ίδια βάρη και τα φορτία που
προκύπτουν από τη χρήση της
κατασκευής, τα οποία σύντομα θα
αναφέρονται ως φορτία κατασκευής.
3) Χάραξη των τενόντων.
4) Στατική επίλυση του φορέα του
σκυροδέματος με τις δυνάμεις που
ασκεί ο τένοντας στο φορέα του
σκυροδέματος
5) Επιλογή του χρόνου για την τάνυση των
τενόντων.
6) Εντοπισμός δυσμενέστερων
συνδυασμών δράσεων (στατικών
μεγεθών).
7) Εντοπισμός των κρίσιμων διατομών του
φορέα.
8) Εφαρμογή σε μια κρίσιμη διατομή της
ανίσωσης ασφαλείας στο φορέα του
σκυροδέματος για τις ορθές τάσεις
(λόγω Μ και Ν) σε κατάσταση
λειτουργίας.
Από την επίλυση της ανίσωσης
προκύπτει η τιμή της δύναμης
προέντασης στη διατομή αυτή.
Τίθενται τα χαρακτηριστικά της
γεωμετρικής διατομής και εκτιμάται μια
τιμή τουω=Ρο/Ρ (συνήθως ω= 0,85).
9) Επιλογή τενόντων και διάταξή τους στην
κρίσιμη διατομή και στις ακραίες
διατομές.
10) Εφαρμογή της ανίσωσης ασφαλείας για
τις λοξές τάσεις (λόγω Μ, Ν και V).
Από την εφαρμογή της ανίσωσης
ενδέχεται να προκύψει αλλαγή του
πλάτους του φορέα ή της χάραξης στις
ακραίες περιοχές του.
11) Εφαρμογή της ανίσωσης ασφαλείας για
τις ορθές τάσεις σε κατάσταση
αστοχίας.
Αν η ροπή για τα φορτία αστοχίας
υπερβαίνει την καμπτική αντοχή,
προστίθεται κοινός (μή προεντεταμένος)
οπλισμός για την αύξηση της ροπής
αστοχίας.
Β. ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ
1) Υπολογισμός μειώσεων της δύναμης
Ρ κατά μήκος του φορέα.
2) Υπολογισμός της επιτρεπόμενης τάσης
των τενόντων στην κρίσιμη διατομή,
στην διατομή τάνυσης και στις άλλες
κρίσιμεςδιατομές του φορέα.
3) Υπολογισμός της ακριβούς τιμής της
δύναμης Ρ στην στην κρίσιμη διατομή,
στην διατομή τάνυσης και στις άλλες
κρίσιμες διατομές του φορέα.
4) Υπολογισμός των ακριβών
γεωμετρικών στοιχείων των κρίσιμων
διατομών.
5) Υπολογισμός της ακριβούς τιμής των
απωλειών προέντασης στις κρίσιμες
διατομές. Ακριβής τιμή του ω.
6) Εφαρμογή της ανίσωσης ασφαλείας
στις κρίσιμες διατομές για τις ορθές
τάσεις σε κατάσταση λειτουργίας με:
 την ακριβή τιμή της Ρ,
 τα ακριβή γεωμετρικά στοιχεία και
 την ακριβή τιμή του ω= Ρο/Ρ
7) Σχεδιασμός περιοχών αγκύρωσης.
8) Σύνταξη κατασκευαστικών σχεδίων.
Στα επόμενα κεφάλαια αναλύονται τα παρα-
πάνω βήματα του σχεδιασμού.

ΔΙΑΔΟΧΙΚΑ ΒΗΜΑΤΑ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ
1. ΕΠΙΛΟΓΗ ΔΙΑΤΟΜΗΣ ΤΟΥ ΦΟΡΕΑ
Ενώ στους φορείς από οπλισμένο σκυρόδεμα
η μορφή της διατομής τους τηρείται συνήθως
ορθογωνική και το πλάτος τους τυποποιημένο
ίσο με 25 cm, η επιλογή της μορφής και των
διαστάσεων των προεντεταμένων δοκών είναι
πιο σύνθετη.
1.1 Μορφή Διατομής
Όπως σχολιάστηκε στο κεφ. Α4, για οικονο-
μικότερο σχεδιασμό των προεντεταμένων φο-
ρέων απαιτείται όσο γίνεται μεγαλύτερη εκ-
κεντρότητα yp των τενόντων ώστε να αυξηθεί η
αντιροπή και να μειωθεί η τελική δρώσα ροπή
του φορέα.
Για μεγαλύτερη τιμή της yp απαιτείται το κ.β. της
διατομής του φορέα να απέχει όσο γίνεται
περισσότερο από την (εφελκυόμενη από την
Μs) ίνα 1 του φορέα.
Γι΄ αυτό:
 προτιμούνται, διατομές διαπλατυσμένες στην
ίνα 2 (την θλιβόμενη από τα φορτία της
κατασκευής).
A B Γ Δ Ε
Β>Δ=Ε>Α>Γ Γ > Α >Β
Δ=Ε>Α
Σχ. 1.1 Ιεράρχιση διατομών για προεντε-
ταμένους φορείς
Αφ΄ετέρου, επειδή οι αναπτυσσόμενες τάσεις
είναι αντίστροφα ανάλογες των ροπών αντίστα-
Eνότητα Δ
σης W της διατομής του φορέα, προτιμούνται
της ορθογωνικής διατομές με διαπλατυσμένα
πέλματα.
Στο Σχ. 1 δίνονται διάφοροι τύποι διατομών και
η ιεράρχισή τους από πλευράς καταλληλότητας
για φορείς με (α) θετική ροπή, (β) αρνητική
ροπή και (γ) θετική και αρνητική ροπή.
Οι διατομές Δ και Ε (η Ε είναι ισοδύναμη με τη
Δ για ορθή και λοξή ένταση), μολονότι έχουν το
ίδιο yp με την ορθογωνική διατομή Α, υ-
περτερούν απ΄ αυτήν, γιατί έχουν μεγαλύτερες
ροπές αντιστάσεως W (μεγαλύτερη ροπή
αδρανείας) και επιτρέπουν μείωση των καμπτι-
κών τάσεων.
Για φορείς με μεγάλο λόγο Mmax/Mmin δεν
επιτρέπεται, όπως εντοπίστηκε στο κεφ. Α4.6,
να εξαντληθεί η μέγιστη τιμή της yp και, γιαυτό,
προτιμούνται συμμετρικές διατομές με διαπλα-
τυσμένα και τα δύο πέλματα.
Ανακεφαλαιωτικά:
 Για συνήθεις φορείς προτιμούνται διατομές
διαπλατυσμένες στην ίνα 2.
 Για φορείς με μεγάλο λόγο Mmax/Mmin προ-
τιμούνται διατομές διαπ λατυσμένες και στα
δύο πέλματα.
1.2 Διαστάσεις Διατομής
Για την επιλογή των διαστάσεων της διατομής
ακολουθούνται τα παρακάτω βήματα:
 Προεκτίμηση του Αριθμού τωνΤενόντων
Εκτιμάται η απαιτούμενη δύναμη Ρ προέντα-
σης θεωρώντας απλοποιητικά ορθογωνική την
διατομή του φορέα.
Από την ανίσωση ασφαλείας στην ίνα 1 όταν
δρα η max Μs προκύπτει η σχέση (1):
σ1 = + (Μmax - Ρ.yP) /W 1 - Ρ /Αc  0 (1)
Θέτοντας στη σχέση (1):
yp = h/2 και W 1/Ac = (bh2/6)/(bh) = h/6
προκύπτει η τιμή της δύναμης Ρ από την παρα-
κάτω σχέση:
 Την Διάταξη των Πλακών Αγκύρωσης στην
P = maxM /(0,7h) (2) Ακραία Διατομή
Με βάση την τιμή αυτή της Ρ εκτιμάται ο αριθ- Οι πλάκες αγκύρωσης, τετράγωνες (με διαστά-
μός η των τενόντων: η = Ρ / Ρτεν. σεις από 20Χ20 έως 30Χ30 cm), ή ορθογω-
Η δύναμη προέντασης Ρτεν του ενός τένοντα νικές (π.χ 17Χ20 cm), ανάλογα με το σύστημα
προέντασης, διατάσσονται ανά μία, δύο ή και
κυμαίνεται μεταξύ 200 και 1000 kN (ανάλογα με
το σύστημα προέντασης). τρεις πλάκες κατά πλάτος, ανάλογα με τον
αριθμό των τενόντων και το ύψος της διατομής,
 Προεκτίμηση του Πλάτους της Διατομής όπως φαίνεται στο Σχ. 3.
Το πλάτος επιλέγεται μεγαλύτερο απο 30 cm
με βάση: τα παρακάτω κριτήρια:
0 1
 Τον Αριθμό και την Διάταξη των Τενόντων
στην Κρίσιμη Διατομή
Οι τένοντες διατάσσονται, όπως φαίνεται στο
Σχ. 2, το πολύ σε δύο στρώσεις και σ΄ από- 0-0 0 1 1-1
σταση μεταξύ τους μεγαλύτερη ή ίση με την
3
διάμετρο του σωλήνα του τένοντα (περίπου 50
mm). 2
Όσο πιο μεγάλος είναι ο αριθμός των τενόντων 1 1
τόσο μεγαλύτερο είναι το απαιτούμενο πλάτος.
Για περιορισμό του πλάτους επιτρέπεται υπό 1 2 3
όρους και η καθ΄όμάδες διάταξη των τενόντων,
όπως φαίνεται στο Σχ. 2(β).
Σχ. 1.3 Διάταξη πλακών αγκύρωσης στην
ακραία διατομή

Για διάταξη ανά μία πλάκα κατά πλάτος, το

(α) απαιτούμενο πλάτος είναι περίπου 30-35 cm.
Για διάταξη σε περισσοτερες σειρές απαιτείται
μεγαλύτερο πλάτος.
 Π ροεκτίμηση τουΎψους της Διατομής
Το ύψος του φορέα επιλέγεται με βάση την
(β)
εμπειρία από προηγούμενες εφαρμογές, ανά-
λογα με το άνοιγμά του και το μέγεθος του
φορτίου του.
Σχ. 1.2 Διάταξη τενόντων στην κρίσιμη
Διατομή Για συνήθεις φορείς (ισοστατικές δοκούς)
μπορεί να υιοθετηθεί ο εμπειρικός τύπος:
h = 35V M , h σε mm, Μ σε kNm.
 2. ΧΑΡΑΞΗ ΤΩΝ ΤΕΝΟΝΤΩΝ
ΤΙΜΗ YP ΣΤΗΝ ΚΡΙΣΙΜΗ ΔΙΑΤΟΜΗ
Στο κεφάλαιο αυτό εξετάζεται η χάραξη της συνισταμένης δύναμης των τενόντων για
τον προσδιορισμό της τιμής της εκκεντρότητας yp που θα τεθεί στην ανίσωση
ασφαλείας.
Αναλυτική χάραξη κάθε τένοντα που απαιτείται για την κατασκευή του φορέα γίνεται
μετά την εύρεση της δύναμης Ρ και την οριστικοποίηση του αριθμού και του τύπου των
τςενόντων. Σχολιάζεται στο κεφ. 8.

ματος (με τη μεγαλύτερη τιμή).

2.1 Γενική Αρχή
Οι τένοντες τοποθετούνται, όπως και οι ράβδοι
οπλισμού στους φορείς από οπλισμένο σκυ-
ρόδεμα, προς την εφελκυόμενη (ή λιγότερο
θλιβόμενη) ίνα του φορέα, την ίνα 1.
Όπως σχολιάστηκε στο κεφ. Α4,η διαδρομή της
συνισταμένης δύναμης προέντασης κατά μήκος
του φορέα πρέπει να ακολουθεί, αν είναι
δυνατόν, τη μορφή του διαγράμματος ροπών
Ms .
Λύνοντας ως προς yp τις σχέσεις (1) και (2) της
ανίσωσης ασφαλείας που δίνονται παρακάτω
(βλ. Και κεφ. 5) προκύπτει η σχέση (3) και η
περιοχή μέσα στην οποία επιτρέπεται να κυ-
μαίνεται το yp είναι η διαγραμμισμένη στο
Σχ. 1.
[Μmin] +[ Po ] =>
σ2o = + (Ρo.yP - Μmin) /W 2 - Ρο /Αc  0 (1)
[Μmax] +[ Poo ] =>
σ1οo = + (Μmax - Ρoo.yP) /W 1 - Ροo /Αc  0 (2)
min Ms k1
k2
max Ms
Σχ. 2.1 Περιοχή διακύμανσης του yp
k1 + minMs/Po < yp < -k2 + maxMs/Poo (3)
όπου: k1 = W 2/Ac , k2 = W 1/Ac
Σε περίπτωση διαφορετικής μορφής του δια-
γράμματος ροπών των μόνιμων και του δια-
γράμματος ροπών των κινητών φορτίων ακο-
λουθείται η μορφή του υπερισχύοντος διαγράμ-
2.2 Διαδοχικά Βήματα
Για τη χάραξη της διαδρομής της συνισταμένης
δύναμης Ρ των τενόντων ακολουθούνται τα
παρακάτω βήματα:
 Εντοπίζεται η ίνα 1 του φορέα (εντοπίζεται
εύκολα θεωρώντας την παραμορφωμένη
μορφή του φορέα).
 Σχεδιάζεται η μορφή του διαγράμματος των
ροπών για κάθε τύπο φορτίων της
κατασκευής
 Σχεδιάζεται ο κεντροβαρικός άξονας.
 Σχεδιάζεται η χάραξη (δηλ. η διαδρομή της
συνισταμένης δύναμης των τενόντων) με
τρόπο ώστε η χάραξη και ο κεντροβαρικός
άξονας του φορέα να δίνουν προς την
πλευρά της ίνας 1 το σχήμα του
διαγράμματος των ροπών.
Στο Σχ. 2 δίνονται οι χαράξεις για διάφορους
τύπους επιπόνησης των φορέων.
Στην περίπτωση του φορέα Β υιοθετείται κεν-
τρική χάραξη γιατί, λόγω της εναλλαγής του
φορτίου (δύναμη σεισμού ή ανέμου), το διά-
γραμμα των ροπών εναλλάσσεται και θάπρεπε
να εναλλάσσεται και η θέση των τενόντων, αν
ακολουθείτο έκκεντρη χάραξη, όπως για τον
φορέα Α.
Για μεγαλύτερη απόδοση της προέντασης η
τιμή της εκκεντρότητας yp στην κρίσιμη διατομή
επιλέγεται η μεγιστη δυνατή. Θεωρώντας επι-
κάλυψη των τενόντων 5 cm η τιμή αυτή προκύ-
πτει ίση με:
 max yp = y1 - 0,08 [m] ,
για τένοντες σε μία στρώση και
 max yp = y1 - 0,13 [m] yP
για τένοντες σε δύο στρώσεις y1
Η μέγιστη αυτή τιμή δεν μπορεί να εξαντληθεί, 1. σε φορέα με έκκεντρη ευθύγραμμη χάραξη
όπως αναλύθηκε στο κεφ. Α4 στις παρακάτω και μεταβλητή τη ροπή Ms κατά μήκος του
περιπτώσεις: και
2. σε φορέα με μεγάλο λόγο ma xMs / min Ms
(φορέα με μεγάλο λόγο q / g).

Α Β

Σχ. 2.2 Διάφοροι τύποι χάραξης τενόντων

 3. ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΑ ΦΟΡΤΙΑ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ
ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΕΝΤΑΣΗ
Οι συνολικές δράσεις, αξονικές Ν, ροπές Μ και τέμνουσες V που ασκούνται στο
φορέα του σκυροδέματος είναι:
 Οι δράσεις από τα φορτία χρήσης της κατασκευής και
 Οι δράσεις από τις δυνάμεις-αντιδράσεις του φορέα του τένοντα.
Η τιμή των δράσεων αυτών δεν παραμένει σταθερή με το χρόνο.
Η τιμή τους κυμαίνεται μεταξύ μιας ελάχιστης και μιας μέγιστης τιμής.

3.1 Μέγιστη και Ελάχιστη Τιμή των νονται οι τένοντες και στις θέσεις τους ση-
Δράσεων Ms και Vs από τα Φορτία μειώνονται οι αντιδράσεις τους, ίσες και αντί-
tης Κατασκευής θετες από τις δυνάμεις που ασκούνται σ΄
Διακρίνονται οι παρακάτω περιπτώσεις: αυτούς.

 Μόνιμα και κινητά φορτία δίνουν ομόσημα
στατικά μεγέθη,
 Η ελάχιστη τιμή αντιστοιχεί στα μόνιμα
φορτία (ίδιο βάρος ή και επικαλύψεις)
που δρουν κατά τη στιγμή της
προεντασης, για t=0.
 Η μέγιστη τιμή αντιστοιχεί στα συνολικά
φορτία, μόνιμα και όλα τα κινητά.
 Μόνιμα και κινητά φορτία δίνουν ετερόσημα
στατικά μεγέθη.
Όπως φαίνεται στο Σχ. 1, ενδέχεται:
 Η ελάχιστη ένταση να αντιστοιχεί στη
συνύπαρξη μόνιμων φορτίων και
κάποιων από τα κινητά
 Η μέγιστη ένταση να μην αντιστοιχεί στη
συνύπαρξη όλων των κινητών φορτίων.
Q G
[ΜG] [MQ] maxM=MG minM=MG-MQ
Σχ. 3,1 Ελάχιστη και μέγιστη τιμή ροπών Ms
3.2 Εύρεση Δράσεων Mp και Vp λόγω
της Προέντασης
 Εντοπισμός των Δυνάμεων λόγω της
Προέντασης
Για να εντοπιστούν οι δυνάμεις που ασκούνται
στο φορέα λόγω της προέντασης απομακρύ-
 Ανάπτυξη Αντιφορτίων στις Θέσεις
Απόκλισης των Τενόντων από την
Ευθυγραμμία
Στην περίπτωση μη ευθύγραμμων τενόντων
εκτός από τις θλιπτικές δυνάμεις Ρ στις θέσεις
αγκύρωσης ασκούνται δυνάμεις και στις θέσεις
απόκλισης των τενόντων από την ευθυγραμμία,
όπως φαίνεται στο Σχ. 2. και 3. Οι τένοντες υπό
την δράση των εφελκυστικών δυνάμεων Ρ στα
άκρα τους τείνουν να ευθυγραμμιστούν. Στα
σημεία αλλαγής της κλίσης τους παρεμπο-
δίζεται η ευθυγράμμισή τους απο το σκλη-
ρυμένο σκυρόδεμα το οποίο ασκεί στους τένον-
τες δυνάμεις συγκεντρωμένες (απότομη αλλαγή
κλίσης - πολυγωνική χάραξη) ή κατανεμημένες
(ομαλή αλλαγή κλίσης - καμπύλη χάραξη), τις
δυνάμεις άντυγας R.
Στο σκυροδεμα ασκούνται ίσες και αντίθετες
δυναμεις, τα αντιφορτία V (δυνάμεις οι οποίες
αντισταθμίζουν μέρος του φορτίου του φορέα).
 Τιμή των Αντιφορτίων
 Τεθλασμένος Τένοντας
Στον φορέα σκυροδέματος στο σημείο Α καμ-
πής τεθλασμένου τένοντα ασκούνται, όπως
φαίνεται στο Σχ. 3(α), οι δυνάμεις Ρ και το
αντιφορτίο V.
Από το δυναμοτρίγωνο των δυνάμεων στο
σημείο Α που φαίνεται στο Σχ. 3(β) προκύπτει
η τιμή του αντιφορτίου V ίση με:
V = P.εφ2α = P.2yP/(l/2) =>
 V = 4P.yP/l (1)
Επειδή η γωνία α είναι πολύ μικρή για κατα-
σκευαστικούς φορείς ισχύει:
ημα = εφα = α (γωνία α σε ακτίνια).
  v = V/l = 8P.yP/l2 (1α)*
PY

α V
V V PX P  Τιμή Στατικών Μεγεθών (Δράσεων) λόγω
β της Προέντασης για Ισοστατικούς
Α Α Φορείς
P Από την ισορροπία ροπών και κατακόρυφων
V 2α δυνάμεων του φορέα στο Σχ. 2(α) προκύπτουν
P οι σχέσεις (2) και (3):
(α)
MP = PY.l/2 (2) και PY = V/2 (3)
P P v Από τις σχέσεις (1), (2) και (3) προκύπτει η
dα P σχέση (4) με βάση την οποία υπολογίζεται η
2yP αντιρροπή λόγω προέντασης.
2α dl
P MP = P. yP (4)
v (β) Όπως φαίνεται στο Σχ. 3, η αντιτέμνουσα (η
τέμνουσα η οφειλόμενη στην προένταση) και η
Σχ. 3.2 Δυνάμεις στο φορέα του σκυροδέματος
αξονική προκύπτουν από τις παρακάτω σχέ-
λόγω της προέντασης
σεις:
VP = PY = P.ημα (5)
 Παραβολικός Τένοντας
ΝP = PΧ = Ρ.συνα  Ρ (6)
To αντιφορτίο v κατά μήκος τμήματος dl είναι,
όπως φαίνεται στο Σχ. 2(β) : Επειδή η γωνία α είναι πολύ μικρή για κατα-
σκευαστικούς φορείς, στη σχέση (6) λαμβάνεται
v = P.dα
συνα =1.
όπου dα είναι η γωνία των εφαπτόμενων στα
Για παράδειγμα:
άκρα του τμήματος dl.
Για φορέα με yp= 0,5 m και l = 20 m προκύπτει:
H συνισταμένη V = v.l των αντιφορτίων θα
α = 0.5/10 = 0,05 => συνα = 1
είναι:
* Στις σχέσεις (1) και (1α) το yP
V = P.Σdα = P. 2α = P.2.[2yP/(l/2)] = 8P.yP/l
μετρείται όπως στο σχήμα.
όπου 2α η γωνία των εφαπτόμενων στα άκρα
της παραβολής. Άρα:

V V V v

[MP]

[VP]

[NP]

Φορέας Α Φορέας Β Φορέας Γ Φορέας Δ

Σχ. 3.3 Απομόνωση του φορέα του σκυροδέματος - Δυνάμεις και δράσεις
λόγω της προέντασης
Από τα παραπάνω συμπεραίνεται:
Για τους ισοστατικούς προεντεταμένους φορείς
ισχύουν τα παρακάτω:
 Οι δυνάμεις οι οφειλόμενες στην
προένταση δεν μεταβάλλουν τις
αντιδράσεις του φορέα (λόγω των φορτίων
του). Η προένταση προκαλεί αυτεντατική
κατάσταση. (οι δυνάμεις και οι αντιδράσεις
λόγω προέντασης είναι ίσες και αντίθετες).
Η εντατική κατάσταση σε μια θέση του
φορέα η οφειλόμενη στην προένταση
αντιστοιχεί σ΄αυτήν της δύναμης Ρ
εφαπτόμενης στη χάραξη στη θέση αυτή.
Η αντιροπή και η αντιτέμνουσα (ροπή και
τέμνουσα οφειλόμενη στην προένταση)
προκύπτουν από τις σχέσεις:
ΜP = P.yP VP = P.συνα
όπου:
α : η γωνία απόκλισης του τένοντα
από τον κ.β. άξονα του φορέα
 Διαφοροποιήσεις για Υπερστατικούς
Φορείς- Προβλήματα λόγω των
Αντιφορτίων
Τα παραπάνω δεν ισχύουν στην περίπτωση
υπερστατικών προεντεταμένων φορέων.
Τα στατικά μεγέθη λόγω της προέντασης
προκύπτουν επιλύοντας τον φορέα με τα αντι-
φορτία.
Λόγω των επιπλέον στηρίξεων των φορέων
αυτών η προένταση μεταβάλλει τις αντιδράσεις
του φορέα (βλ. Κεφ. 17) και η απόδοσή της
είναι μικρότερη απ΄αυτήν των ισοστατικών
φορέων.
Στην περιοχή των εσωτερικών στηρίξεων των
φορέων, λόγω των μεγάλων γωνιών απόκλισης
από τον κ.β. άξονα του φορέα, οι δυνάμεις
άντυγας που ασκούνται από το σκυρόδεμα
στον τένοντα (ίσες και αντίθετες των αντι-
φορτίων) είναι πολύ μεγάλες (καθώς η δύναμη
P είναι μεγάλη) και εμφανίζονται προβλήματα
ρηγμάτωσης του σκυροδέματος της επικάλυ-
ψης καθώς και στο σκυρόδεμα ανάμεσα σε
διαδοχικούς τένοντες (βλ. Μέρος Ι, κεφ. Α9).
Όπως σχολιάστηκε στο κεφ. Α5.4, η προέν-
ταση υπερστατικών φορέων εγκαταλείπεται.
 Μορφή Διαγραμμάτων Αντιροπών και
Αντιτεμνουσών
Για τη μορφή των διαγραμμάτων των αντι-
ροπών και αντιτεμνουσών ισχύουν, όπως φαί-
νεται στο Σχ. 3, τα παρακάτω:
 Η μορφή του διαγράμματος των αντιροπών
είναι αυτή της χάραξης των τενόντων με
άξονα αναφοράς τον κεντροβαρικό άξονα
του φορέα.
Το διάγραμμα των αντιτεμνουσών είναι

ορθογωνικό στα ευθύγραμμα τμήματα της
χάραξης και τριγωνικό στα καμπύλα
τμήματα με τιμή ίση V = Ρ.ημα.
3.3 Μέγιστη και Ελάχιστη Τιμή των
Δράσεων από την Προένταση
Όπως σχολιάστηκε στο κεφ. Β2, η δύναμη
προέντασης Ρ μεταβάλλεται με το χρόνο, από
την τιμή Ρο (τιμή τη στιγμή της τάνυσης) μέχρι
την τιμή Ρ (τιμή μειωμένη λόγω των απω-
λειών).
Γιαυτό, αντίστοιχη μεταβολή προκύπτει και για
τα στατικά μεγέθη (τις δράσεις) από προένταση
αφού είναι ανάλογα της δύναμης Ρ.
3.4 Δυσμενείς Συνδυασμοί για τις
Συνολικές Δράσεις
Οι τάσεις από τις δράσεις της κατασκευής και
τη δράση της προέντασης είναι αντιτιθέμενες.
Προφανώς οι συνδυασμοί των δράσεων (ρο-
πών και τεμνουσών) για τη δυσμενέστερη έν-
ταση του φορέα είναι:
 Ελάχιστη τιμή των δράσεων από την
κατασκευή + Μέγιστη τιμή των δράσεων
από την προένταση
 Μεγιστη τιμή των δράσεων από την
κατασκευή + Ελάχιστη τιμή των
δράσεων από την προένταση
Για την ορθή ένταση οι δυσμενέστεροι συνδυ-
ασμοί είναι:
min [Ms, Νs] και max [P, MΡ]
max[Ms, Νs] και min [P, MΡ] =>
min [Ms, Νs] και [Pο , MΡo ] (1)
max [Ms, Νs] και [P∞, MΡ∞] (2)
 => => - + =
maxMs P∞ Ms MP
P∞
[P∞ /A] [(Ms.- MP)/W 1]

+ =
minMs Pο Ms MP

Pο
[Pο/A] [(MP - Ms)/W 1]

Σχ. 3.4 Εντατική κατάσταση για δυσμενείς συνδυασμούς δράσεων

Όπως φαίνεται στο Σχ. 4:

3.5 Παραδείγματα Υπολογισμού
 για τον πρώτο συνδυασμό υπερισχύει η ΜΡ Αντιρροπών και Αντιτεμνουσών
και υπάρχει ο κίνδυνος να εφελκυστεί η ίνα σε Ισοστατικούς Φορείς
2 και να υπερθλιβεί η ίνα 1,
Δίνεται η μορφή του διαγράμματος των αντιρ-
 για τον δεύτερο συνδυασμό υπερισχύει η ροπών και των αντιτεμνουσών και υπολογί-
max Ms και υπάρχει ο κίνδυνος να εφελ- ζονται οι τιμές της αντιρροπής και της αντιτέμ-
κυστεί η ίνα 1 και να υπερθλιβεί η ίνα 2. νουσας στις διατομές 1-1. 2-2 και 3-3. του
Αντίστοιχα, για τη τέμνουσα δυσμενέστεροι φορέα στο Σχ. 5 με έξι τένοντες με δύναμη Ρ ο
συνδυασμοί είναι: καθένας.
min [Vs] και max [Vp] , max [Vs] και min [Vp]
1-1 ΜP = 2P(0,40+0,0-0,25)=......
1 2 3 VP = -2P(ημ α1+ημ α2+0)
2-2 ΜP = 4P.0,40+2Ρ.0,30, VP = 0
3-3 ΜP = 2Ρ(-y1+ y2+0,40)=..
VP = +2P(ημ α1+ημ α2+0)
1 2
0.25 α1
0,40 α2 0.40 0,30

1-1 1 2 3 2-2
4,0
10,0 10,0 ημ α1 = εφ α1 = (0,30+0,25)/10,0
ημ α2= εφ α2 =0,40/10,0

[ΜP]
Σχ. 3.5 Υπολογισμός
αντιρροπών και
[VP] αντιτεμνουσών
Στο Σχ. 6 δίνονται τα διαγράμματα αντιροπών και αντιτεμνουσών για φορέα με τα ίδια γεωμετρικά
στοιχεία και ίδιους τένοντες με το φορέα στο Σχ. 5, αλλά με παραβολική χάραξη των τενόντων.

1-1 ΜP = 2P(0,40+0,0-0,25)=......
1 2 3 VP = -2P(ημ α1+ημ α2+0)
2-2 ΜP = 4P.0,40+2Ρ.0,30, VP = 0
3-3 ΜP = 2Ρ(y1+ y2+0,40)=..
VP = + VP1-14,0/10 =
1 2
0.25 α1
0,40 α2 0.40 0,30

1-1 1 2 3 2-2
4,0
10,0 10,0 ημ α1 = εφ α1 2.(0,30+0,25)/10,0
ημ α2= εφ α2 =2.0,40/10,0

[ΜP]
VP1-1 Σχ. 3.6 Υπολογισμός
αντιρροπών και
αντιτεμνουσών
[VP]

4. ΕΠΙΛΟΓΗ ΧΡΟΝΟΥ ΤΑΝΥΣΗΣ ΤΩΝ ΤΕΝΟΝΤΩΝ

Συνήθως υπάρχουν δύο επιλογές για τη χρο-

νική στιγμή της τάνυσης των τενόντων.
 Πριν τις επικαλύψεις της κατασκευής
(μωσαϊκά, κ.λ.π).
 Μετά τις επικαλύψεις της κατασκευής.
Στην πρώτη περίπτωση απελευθερώνονται
σχετικά γρήγορα τα ικριώματα*, αλλά επειδή η
min Ms θα είναι μικρή, ενδέχεται (σε πε-
ρίπτωση μεγάλου λόγου q/g) να μην μπορεί να
εξαντληθεί η max yp και να απαιτηθεί μεγα-
λύτερη Ρ.

____________________
* Οι προεντεταμένοι φορείς πρέπει να υποστηρίζονται μέχρι τη στιγμή της τάνυσης, γιατί οι
τένοντες, ελλείψει συνάφειας με το σκυρόδεμα, δεν εντείνονται λόγω του ιδίου βάρους του
φορέα.
Ο φορέας είναι πρακτικά χωρίς οπλισμό και αν ξεκαλουπωθεί θα καταρρεύσει.
 5. ΑΝΙΣΩΣΕΙΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΓΙΑ ΟΡΘΗ ΕΝΤΑΣΗ
ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

5.1 Oι Τέσσερις Ανισώσεις για το  στους δύο αντί για έναν δυσμενή
συνδυασμό φορτίων, όπως σχολιάστηκε
Σκυρόδεμα και η Μία για τον Τένοντα
στο κεφ.3.
Σε κατάσταση λειτουργίας η ανίσωση ασφα-
λείας με τη μέθοδο των επιτρεπομένων τάσεων [max Ms + P∞]
εφαρμόζεται ξεχωριστά για το σκυρόδεμα και
τον χάλυβα.
Από την εφαρμογή της προκύπτουν οι παρα-
κάτω σχέσεις:
 στους οπλισμένους φορείς δύο ανισώσεις: [min Ms + Pο] [max Ms]
│σc│  │επ σc│ή* (α) (β)
σc  - επ σc για το σκυρόδεμα
σs  επ σs για τον χάλυβα Σχ. 5.1 Μορφή διαγράμματος τάσεων για
φορέα (α) προεντεταμένο και
 στους προεντεταμένους φορείς τέσσερις
(β) οπλισμένο
ανισώσεις για το σκυρόδεμα και μία για τον
τένοντα:
5.2 Κρίσιμες Διατομές
Για το σκυρόδεμα:
Αν η χάραξη των τενόντων ακολουθεί τη μορ-
σ1ο  - επ σc (1) φή του διαγράμματος ροπών Μs, την ίδια μορ-
σ2o  0 (ή fct)** (2) φή θα έχει, όπως φαίνεται στο Σχ. 2(α), και το
σ1οo  0 (3) διάγραμμα των αντιρροπών Μp καθώς και το
διάγραμμα των συνολικών ροπών [Μs-Μp].
σ2oo  - επ σc (4)
 Η κρίσιμη διατομή συμπίπτει με τη θέση της
Για τον τένοντα: μέγιστης τιμής του διαγράμματος Μs .
σΡ επ σΡ για τον τένοντα (5)
Αν η χάραξη δεν ακολουθεί τη μορφή του
Ο μεγαλύτερος αριθμός των ανισώσεων για το διαγράμματος των ροπών ενδέχεται, όπως
σκυρόδεμα οφείλεται στις διαφοροποιήσεις ως φαίνεται στο Σχ. 2(β), η κρίσιμη διατομή να μην
προς: συμπίπτει με τη θέση της μέγιστης τιμής του
 τη μορφή*** του διαγράμματος των τάσεων διαγράμματος Μs.
καθύψος της διατομής, όπως φαίνεται στο Σ΄ αυτή την περίπτωση:
Σχ. 1.
 Η ανίσωση ασφαλείας εφαρμόζεται σε
Για τους οπλισμένους φορείς αν η ανίσωση περισσότερες θέσεις (για σημαντικούς φορείς
ισχύει στην ακραία θλιβόμενη ίνα 2 θα ανά 1 m κατά μήκος του φορέα).
ισχύει για όλες τις ίνες της διατομής και

____________________________________
* Με αλγεβρικές τιμές αντιστρέφεται η ανισότητα γιατί τα μεγέθη είναι αρνητικά (θλιπτικές τάσεις).
** Στην περίπτωση περιωρισμένης και όχι πλήρους προέντασης
επιτρέπεται να εξαντληθεί η εφελκυστική αντοχή f ct του σκυροδέματος.
*** Το διάγραμμα είναι γραμμικό γιατί, όπως φαίνεται στο σχήμα, για σc
τάσεις μικρότερες από την επ σc το διάγραμμα [σc - εc ] του σκυρ/τος
είναι γραμμικό
επ σc
 5.4 Τιμή των Επιτρεπόμενων
Ορθών Τάσεων
 Για θλιπτικές τάσεις : επσc = fck / ν,
ν = συντελεστης ασφαλειας 2 ή 2,5
 Για εφελκυστικές τάσεις:
[Ms]
επ.σt = ο (πλήρης προεντασης),

[MP] σt = ftk (περιωρισμένη προένταση)

[Ms – MP] 5.5 Γραφική και Αλγεβρική Διατύπωση

της Ανίσωσης Ασφαλείας
Εφαρμόζοντας την ανίσωση ασφαλείας στις
(α) (β)
δύο ακραίες ίνες για κάθε δυσμενή συνδυασμό
των δράσεων στην κρίσιμη διατομή προκύ-
Σχ. 5.2 Διαγράμματα συνολικών ροπών πτουν οι παρακάτω τέσσερις επί μέρους ανι-
(α) η ΜΡ και Μs έχουν την ίδια μορφή, σώσεις ασφαλείας, όπως προκύπτουν από τη
(β) ΜΡ και Ms έχουν διαφορετική γραφική παράσταση στο Σχ. 3.
μορφή Όπως φαίνεται στο Σχ. 3:
 Για τον πρώτο συνδυασμό δράσεων,
5.3 Τιμή των Αναπτυσσόμενων υπερτερεί η αντιρροπή Μp = P.yp.
Ορθών Τάσεων Η συνολική ροπή είναι αρνητική και
ο συνδυασμός της με την κεντρική θλιπτική
Για ομογενείς (αρηγμάτωτους) φορείς, όπως Ρ ισοδυναμεί με μια έκκεντρη θλιπτική
είναι ο προεντεταμένος φορέας, οι ορθές τάσεις δύναμη ίση με Ρ προς την πλευρά της ίνας
συναρτήσει των δράσεων Ν και Μ προκύπτουν 1 (την εφελκυόμενη από τη ροπή Ms).
από τις παρακάτω σχέσεις:
 Για τον δεύτερο συνδυασμό, υπερτερεί η
Τάσεις από αξονική N : σ = Ν/Αc max Ms. Η συνολική ροπή είναι θετική και ο
Ακραίες τάσεις από Μ : συνδυασμός της με την Ρ ισοδυναμεί με μια
έκκεντρη θλιπτική δύναμη ίση με Ρ προς
σ1 = Μ.y1 /J = M/W 1 σ2 = Μ.y2/J = Μ/W 2 2 την πλευρά της ίνας 2 (τη θλιβόμενη από τη
όπου: y2 συνολική ροπή) (Βλ. Κεφ Α6).
W 1 = J / y1 W 2 = J / y2 Αν η αξονική Ν δεν είναι σταθερή και
y1
κυμαίνεται μεταξύ μιας min N και μιας max
1
N, η τιμή max N είναι δυσμενής για
υπέρβαση των θλιπτικών τάσεων και τίθεται
στις ανισώσεις για την σ1ο και την σ2οο.
Η τιμή min N είναι δυσμενής για την
_____________________ εμφάνιση εφελκυστικών τάσεων και τίθεται
*ίνα 1 η εφελκυόμενη από τα συνολικά φορτία της στις ανισώσεις για την σ2ο και σ1οο.
κατασκευής (ή η λιγότερο θλιβόμενη σε περίπτωση
συνύπαρξης και αξονικής). Αν η Ν είναι εφελκυστική ισχύουν τα αντί-
στροφα.
 Γραφική Παράσταση Ανισώσεων Ασφαλείας

<0
(α) Ms - P.yP< 0

>-επ σc

yP Νs Ms P Νs+P Ms P.yP >- επ σc

(β) Ms - P.yP>0
<0

Σχ. 5.3 Γραφική παράσταση ανίσωσης ασφαλείας για ορθή ένταση

σε κατάσταση λειτουργίας

Αλγεβρική Διατύπωση των Ανισοτήτων

σ1ο = - (Νg+q+Ρο) /Αc - (Ρo.yP - Μmin)/W1  - επ σc (1α)
σ2o = - (Νg+Po) /Αc + (Ρo.yP - Μmin)/W2  0 (2α)
σ1 = - (Νg+ Ρ) /Αc + (Μmax - Ρ.yP)/W1  0 (3α)
σ2 = - (Νg+q + P) /Αc - (Μmax - P.yP)/W2  - επ σc (4α)

Μονάδες : P [KN ] , M [KNm] , Ac [m2], W [m3], yp [m], σ [kN/m2].

Στις παραπάνω σχέσεις:
 Ο άξονας y έχει αρχή στο κ.β και θετικές τιμές προς την ίνα 1.
 Η Ρ και η επ σc τίθενται με θετική τιμή.
 Η Ν τίθεται θετική όταν είναι θλιπτική. Προφανώς, η μέγιστη τιμή της τίθεται στις σχέσεις
1(α) και (1(β) όταν είναι θλιπτική, στις σχέσεις (2α) και (3α) όταν είναι εφελκυστική.

Εναλλακτική Διατύπωση των Ανισοτήτων

Μετασχηματίζοντας τις ανισώσεις (2) και (3) προκύπτουν οι παρακάτω σχέσεις:
(2) => Μmin  Ρο (yP - W 2/Αc)
(3) => Μmax  Ρ οo (yP + W 1/Αc) =>
Μmin  Ρο (yP – k1) (α) Μmax  Ρ οo (yP + k2) (β)
όπου:
k1 και k2 : όρια του πυρήνα της διατομής (βλ. Κεφ. Α6).
 Παράδειγμα:
5.5 Γραφική Παράσταση της Συναλή-
θευσης των Τεσσάρων Ανισοτήτων - Για να μειωθεί η σ1 πρέπει να αυξηθεί το
W 1/Ac ή να αυξηθεί η yp.
Στο Σχ. 4 φαίνεται η γραφική παράσταση της
συναλήθευσης των τεσσάρων ανισώσεων - Για να μειωθεί η σ2o πρέπει να αυξηθεί το
ασφαλείας από την επίλυση των οποίων έχουν W 2/Ac ή να μειωθεί η yp.
προκύψει τα παρακάτω αποτελέσματα: Αν το διάστημα μη συναλήθευσης αυξάνεται με
σ1ο  P <1800 την αλλαγή π.χ με την αύξηση του ύψους της
διατομής του φορέα, στην επόμενη δοκιμή
σ2o  P <2000 μειώνεται το ύψος.
σ1  P >1700
σ2  P >1000 1400 1700 1800 2000
Ρ
1400 1700 1800 2000
Ρ

Σχ. 5.5 Παράδειγμα μη συναλήθευσης

των τεσσάρων ανισοτήτων

Συναλήθευση για 1700 < Ρ < 1800

5.7 Βελτιστοποίηση Λύσης
Σχ. 5.4 Γραφική παράσταση της συναλήθευ- Βέλτιστη απο πλευράς οικονομίας τενόντων θα
σης των τεσσάρων ανισοτήτων ήταν τέτοια διαστασιολόγηση και χάραξη που
θα εξαντλούνταν οι επιτρεπόμενες τασεις και
στις δυο ίνες της διατομής και για μέγιστη και
5.6 Περίπτωση Μη Συναλήθευσης για ελάχιστη τιμή των δράσεων.
των Ανισοτήτων- Απαιτούμενες
Τέτοια αναζήτηση καταλήγει συνήθως σε
Διορθώσεις στη Διαστασιολόγηση
εξεζητημένες διατομές με κατασκευαστικά και
και τη Χάραξη λειτουργικά προβλήματα.
Στο Σχ. 5 δίνεται παράδειγμα μη συναλήθευ- Για φορείς υποκείμενους σε μεγάλα κινητά
σης των τεσσάρων ανισοτήτων: φορτία με συχνές εναλλαγές μέγιστης και
σ1ο  P >1800 ελάχιστης έντασης (π.χ. γέφυρες) η παραπά-
νω εξάντληση των τάσεων ενδέχεται να είναι
σ2o  P <2000 δυσμενής λόγω της κόπωσης του φορέα, όπως
σ1  P >1700 εντοπίζεται στο κεφ. Α5.

σ2  P >1000
5.8 Συντόμευση Ανίσωσης
Στην περίπτωση αυτή αλλάζουν τα επί μέρους Ασφαλείας
στοιχεία της διατομής, ύψος, μορφή διατομής ή Ο αριθμός των ανισώσεων ασφαλείας μπορεί
και εκκεντρότητα yp των τενόντων (τίθεται να μειωθεί στις παρακάτω περιπτώσεις:
μικρότερη από τη μέγιστη) με προοδευτικές
δοκιμές μέχρι συναληθευσης των ανισοτήτων.

Αν στη διατομή για την οποία
διατυπώνονται οι τέσσερις ανισώσεις
ασφαλείας (κρίσιμη διατομή) το yP είναι
μέσα στον πυρήνα της διατομής, οι
τέσσερις ανισώσεις μειώνονται σε τρεις,
καθώς η ανίσωση (2) δεν έχει νόημα (δεν
προκύπτει εφελκυσμός στην ίνα 2 λόγω της
Μp).
 Αν η προένταση είναι κεντρική, η Μp είναι
μηδενική και οι ανισώσεις μειώνονται σε
δύο, τις (3) και (4), καθώς ο έλεγχος με την
maxMs υπερκαλύπτει και την περίπτωση
με την minMs.
Το πρόβλημα είναι αντίστοιχο μ΄αυτό των
υποστυλωμάτων από οπλισμένο σκυρόδε-
μα.
 Αν ο φορέας επιπονείται μόνον με αξονική
δύναμη Νs (ιδεατή περίπτωση για τα
υποστυλώματα) οπότε η προένταση είναι
κεντρική, οι ανισώσεις μειώνονται σε μία,
την (4):
-(P+N)/Ac  - επ σc (4)
 Η αξονική Ν μπορεί να ειδωθεί ως «φυσική»
προένταση του υποστυλώματος.
5.9 Περίπτωση Σταδιακής Προέντασης
Σε περίπτωση που τα μόνιμα φορτία του φορέα
υλοποιούνται προοδευτικά (περίπτωση πολυώ-
ροφων κτιρίων) για σύντομη αφαίρεση των ικρι-
ωμάτων γίνεται, συνήθως, σταδιακή επιβολή
της προέντασης (τανύοντας σε κάθε στάδιο
μέρος των τενόντων ή όλους τους τένοντες με
μέρος της τελικής τάσης τους) π.χ. :
1ο στάδιο: t=0
g φορέα + g δυο ορόφων + Ρο1
t=2 μήνες
g πέντε οροφων + Ρ1
2ο στάδιο: t=0
g πέντε ορόφων + Ρο2
t=5μήνες
g έξι ορόφων + gεπικ + Ρ2
Ρ1 < Ρ2 < Ρ
3ο στάδιο: t=0
g έξι ορόφων + gεπικ +Ρο
t=
g έξι ορόφων + gεπικ+q +Ρ
 6. Η ΑΛΛΗΛΟΕΞΑΡΤΗΣΗ ΚΑΙ Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΙΣΧΥΟΣ
ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΜΕΓΕΘΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΔΙΑΤΟΜΩΝ
6.1 Η Αλληλεξάρτηση των
Μεγεθών Σχεδιασμού
Από τη μορφή των ανισώσεων ασφαλείας στο
κεφ. 5.2, προκύπτει ότι:
 Όλα τα μεγέθη που υπεισέρχονται στο
σχεδιασμό του φορέα (γεωμετρικά και
τεχνολογικά χαρακτηριστικά του
σκυροδέματος, τιμή και θέση της δύναμης
προέντασης, τιμή της minMs και maxMs)
είναι έντονα αλληλοεξαρτώμενα.
Μεταβολή του ενός μεγέθους επιφέρει σημαν-
τική μεταβολή σ΄όλα τα υπόλοιπα.
Η παραγνώριση της αλληλοεξάρτησης
αυτής (η οποία αποτελεί νομοτέλεια του
πεδίου της ζωής μας) έχει σημαντικά
μεγαλύτερες συνέπειες στον προεντεταμένο
φορέα απ΄ό,τι στον οπλισμένο φορέα.
Για παράδειγμα:
 Στον οπλισμένο φορέα:
μεταβολή του πλάτους, ή της ποιότητας του
σκυροδέματος, ή της ποσότητας και της
ποιότητας του θλιβόμενου οπλισμού δεν
μεταβάλλει διακριτά την καμπτική φέρουσα
ικανότητα και μπορεί να παραβλέπεται.
 Στον προεντεταμένο φορέα:
οι προηγούμενες μεταβολές μπορεί να
αίρουν την ασφάλεια του φορέα, καθώς οι
τιμές όλων των μεγεθών προκύπτουν από
συναλήθευση και των τεσσάρων
ανισώσεων και η αποδεκτή περιοχή
διακύμανσής τους είναι μικρή.
Η επίλυση ως προς οποιοδήποτε μέγεθος
είναι της μορφής:
a < P < β, γ < yP < δ ,
κ < minMs < λ, μ < maxMs <ν,
ο < b <σ, φ < h < χ, κ.ο.κ.
Γι αυτό:
Δεν έχει θέση γενίκευση συμπερασμάτων.
6.2 Η Αλληλεξάρτηση των Κρίσιμων
Διατομών
 Στους οπλισμένους φορείς:
η δύναμη του οπλισμού μεταβάλλεται κατά
μήκος τους ανάλογα με την τιμή της
καμπτικής ροπής Μs (Fs= Μs/z = Μs/0,9d).
 Στους προεντεταμένους φορείς:
η δύναμη των τενόντων είναι (περίπου*)
σταθερή σ΄ όλο το μήκος τους (ως εκ του
τρόπου τάνυσής τους).
Λόγω της παραπάνω διαφοροποίησης, ο έλεγ-
χος των κρίσιμων διατομών των προεντετα-
μένων φορέων δεν είναι ανεξάρτητος, όπως
στην περίπτωση των οπλισμένων φορέων.
1 2 3
Σχ. 6.1 Φορέας με τρεις κρίσιμες διατομές
Αν εφαρμόζοντας την ανίσωση ασφαλείας σε
μια κρίσιμη διατομή, π.χ. στην διατομή 1 στο
Σχ.1, προκύψει η δύναμη προέντασης Ρ σ΄
αυτήν:
στην ανίσωση ασφαλείας στις άλλες
κρίσιμες διατομές, τις 2 και 3, ως άγνωστος
τίθεται η εκκεντρότητα yp των τενόντων.
Η δύναμη προέντασης είναι γνωστή (ίση
περίπου* μ΄ αυτήν της προηγούμενης
διατομής).
__________________
* Ακριβέστερα αυτή της προηγούμενης
διατομής μείον ή συν τις μειώσεις στο τμήμα
μεταξύ των δύο διατομών (βλ. Κεφ. 12:
Σχεδιασμός Τένοντα).
 7. ΑΝΙΣΩΣΗ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΦΟΡΕΑ ΣΚΥΡΟΔΕΜΑΤΟΣ ΓΙΑ
ΛΟΞΗ ΕΝΤΑΣΗ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ λΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

7.1 Λοξή Ενταση λόγω Συνύπαρξης

Ροπής, Αξονικής και Τέμνουσας
Λοξή ένταση αναπτύσσεται στις περιοχές του
φορέα στις οποίες εκτός απο ροπή και αξονική
συνυπάρχει και τέμνουσα.
 Λόγω ροπής Μ και αξονικής Ν [ σc ] [ τ] [σΙ]
αναπτύσσονται ορθές τάσεις σ (σε ορθή
γωνία ως προς την εγκάρσια διατομή).
 Λόγω τέμνουσας V αναπτύσσονται Σχ. 7.2 Μορφή διαγραμμάτων των τάσεων
διατμητικές τάσεις τ (στο επίπεδο της
εγκάρσιας διατομής).
7.3 Τιμή Αναπτυσσόμενων Tάσεων
Για ομογενείς (αρηγμάτωτους) φορείς οι τάσεις
δίνονται από τις παρακάτω σχέσεις:
Fc
 Από Ροπή και Αξονική:
Ν Ν τ
σc = -( Νs+Ρ) /Αc + (Μs- P. yp ) / W
V M V σ
 Από Τέμνουσα:
τ = ( Vs - Vp).S / (b.J )
Ft
όπου:
Vs: η τέμνουσα από τα φορτία της κατασκευής
Ο συνδυασμός των δύο παραπάνω τάσεων
δίνει λοξές τασεις (ως προς την εγκάρσια δια- Vp: η αντιτέμνουσα, τέμνουσα από τα φορτία
τομή), μια εφελκυστική, τη σΙ, και μια θλιπτι- της προέντασης (Βλ. κεφ. 3.2)
κή, τη σΙΙ, όπως φαίνεται στο Σχ. 1. S : η στατική ροπή
S = A.c c A τ
σΙ τ σΙΙ
J: η ροπή αδρανείας της διατομής
σ b: το πλάτος της διατομής στη στάθμη που
τ τ υπολογίζεται η τ
τ

Σχ. 7.1 Λοξές εφελκυστικές τάσεις σΙ

και θλιπτικές σΙΙ

7.2 Μορφή Aνίσωσης Ασφαλείας [τ] [τ] [τ] [τ]

Οι αναπτυσσόμενες λοξές τάσεις όταν δρουν τα

φορτία λειτουργίας πρέπει να ειναι μικρότερες Σχ. 7.3 Μορφή διαγραμμάτων των τάσεων τ
απο τις επιτρεπόμενες τάσεις.
Η ανίσωση ασφαλείας αναλύεται στις παρα-
κάτω δύο ανισώσεις:  Από Ροπή, Αξονική και Τέμνουσα:
 max σΙ < επ σct max σΙΙ < επ σcc σΙ = σc/2 + V σc 2 /4 + τ2 (1)
σΙΙ = σc /2 - V σc 2/4+ τ2 (2)
7.4 Τιμή Επιτρεπόμενων Tάσεων Στην περιοχή ΙΙ ασκείται λόγω της ροπής η
Ισχύουν οι παρακάτω τιμές για τις επιτρεπό- ορθή τάση σc και λόγω της τέμνουσας η
μενες τάσεις: διατμητική τάση τ. Οι κύριες τάσεις σΙ και σΙΙ
προκύπτουν από τις σχέσεις (1) και (2) και
επ σcc = fck /2 φαίνονται στο Σχ. 4.
επ σct = fctk όταν σΙΙ/fck < 0,25
επ σct = fctk/1,5* όταν σΙΙ/fctk > 0,25 Στην περιοχή Ι κοντά στη στήριξη εκτός από τις
τάσεις σc και τ ασκείται και η θλιπτική τάση σy
* Η συνύπαρξη της λόγω της κατακόρυφης συνιστώσας της αντί-
λοξής θλιπτικής δρασης. Οι κύριες τάσεις σΙ και σΙΙ προκύ-
τάσεως σΙΙ είναι, πτουν από τις σχέσεις (1) και (2) και φαίνονται
όπως φαίνεται στο στο Σχ. 4. (Σύμφωνα με την αρχή του Saint
διπλανό σχήμα, Venant η τάση σy μηδενίζεται στην περιοχή ΙΙ).
δυσμενής.
σΙ = (σc + σΥ) /2 + V (σc + σΥ) 2 /4 + τ2 (1α)
Για να είναι ασφαλής ο φορέας αρκεί να
εφαρμοστεί η ανίσωση ασφαλείας για τη με- σΙΙ = (σc + σΥ) /2 - V (σc + σΥ) 2 /4 + τ2 (2α)
γαλύτερη τιμή των λοξών τάσεων που ανα-
πτύσσονται κατά μήκος και καθ΄ ύψος του Επειδή η τιμή της σy είναι αρνητική, όπως
φορέα, στην κρίσιμη διατομή και την κρίσιμη προκύπτει από τις σχέσεις 1(α) και 2(α) και
ίνα της για τον δυσμενέστερο συνδυασμό φαίνεται στο Σχ.4, η λοξή εφελκυστική τάση σI
δράσεων. μειώνεται ενώ η λοξή θλιπτική τάση σIΙ
αυξάνεται.
7.5 Εντοπισμός Κρίσιμης Διατομής
Γιαυτό:
Στο Σχ. 4 φαίνεται η εντατική κατάσταση προ-
εντεταμένου φορέα στην περιοχή Ι κοντά στη  Η κρίσιμη διατομή για τον έλεγχο της σΙ
στήριξη και την περιοχή ΙΙ σε απόσταση d από είναι σ΄απόσταση d από την παρειά της
στήριξης
τη στήριξη. H χάραξη των τενόντων ακολουθεί
τη μορφή του διαγράμματος των ροπών Μs.  Η κρίσιμη διατομή για τον έλεγχο της σΙΙ
είναι στην παρειά της στήριξης
Στην περίπτωση φορέων στους οποίους η
χάραξη των τενόντων δεν ακολουθεί το
[Μs - ΜP] διάγραμμα των ροπών και η τιμή της
τελικής τέμνουσας (Vs-VP) δεν είναι σταθερή
ή δεν βαίνει μειούμενη από τις στηρίξεις
[Vs - VP] προς το μέσον της φορέα, ενδέχεται η
I II κρίσιμη διατομή να είναι στη θέση της
μέγιστης τιμής της τέμνουσας (θέση
Ι ΙΙ ΙΙΙ μέγιστης τ).

7.6 Εντοπισμός Δυσμενέστερου

Συνδυασμού Δράσεων
σy σII σI σII Επειδή οι τάσεις από τις δράσεις της κατα-
σI τ σκευής και την δράση της προέντασης είναι
αντιτιθέμενες, οι συνδυασμοί των δράσεων για
σc σc σc σc τη δυσμενέστερη ένταση του φορέα είναι, όπως
και στην περίπτωση της ορθής έντασης:
σI σII σI
 Ελάχιστη τιμή των δράσεων από την
σII σy κατασκευή + Μέγιστη τιμή των δράσεων
Περιοχή Ι Περιοχή ΙΙ από την προένταση
 Μεγιστη τιμή των δράσεων από την
κατασκευή + Ελάχιστη τιμή των
Σχ. 7.4 Εντατική κατάσταση κατά μήκος
δράσεων από την προένταση
του φορέα

Για την τέμνουσα δυσμενέστεροι συνδυασμοί
είναι:
min [Vs] + max [VP] => min [Vs] + [VPο] (3)
max[Vs] + min [VP] => max[Vs] + [VP ]
7.7 Εντοπισμός Κρίσιμης Στάθμης
καθύψος της Διατομής
Όπως φαίνεται στο Σχ. 2, το διάγραμμα των
λοξών τάσεων δεν είναι γραμμικό και δεν αρκεί
η εφαρμογή της ανίσωσης ασφαλείας μόνο στις
ακραίες ίνες, όπως στην περίπτωση των
ορθών τάσεων.
Αναζητείται η μέγιστη σι καθ΄ ύψος της δια-
τομής υπολογίζοντας τις τιμές της σε τρεις-
τέσσερις στάθμες καθύψος της διατομής, όπως
φαίνεται στο σχήμα.
. 0
1
2
3
4 [ σc ] [τ] [σΙ]
Η αναζήτηση διευκολύνεται με πινακοποίηση
Για κρίσιμη διατομή με σταθερό το διάγραμμα
των σc (όπως είναι η διατομή στην οποία το
κ.β. των τενόντων συμπίπτει με το κ.β της
διατομής, π.χ. η ακραία διατομή στον φορέα
που φαίνεται στο Σχ. 4) η κρίσιμη στάθμη είναι
αυτή με τη μέγιστη τιμή της τ.
Η στάθμη με τη μέγιστη τιμή της τ για συνήθεις
διατομές (ορθογωνικές ή μορφής ταυ) ειναι,
όπως φαίνεται στο Σχ.3, εύκολο να εντοπιστεί.
Όπως προκύπτει από τη σχέση (1):
 Η σΙ αυξάνεται όταν αυξάνεται η τ και
μειώνεται η σc (Η τιμή της σc είναι αρνητική).
Η (θλιπτική) σ c δρα ευνοϊκά κλείνοντας τις
ρωγμές.
7.8 Συντόμευση της Εφαρμογής της
Ανίσωσης Ασφαλείας
Από τη σχέση (1) προκύπτει ότι η σΙ ειναι
μικρότερη από την τ*.
______________
* Απόδειξη φοιτητή τελευταίου θρανίου: Είναι:
V α 2 + β2 < │α│+│β│ Για α<0 είναι │α│=-α
=> α + V α 2 + β2 < α – α + β = β (φ)
Θέτοντας στην (φ): α = σc/2 και β = τ => σΙ <τ
Γιαυτό, αν η μέγιστη τ σε μια διατομή είναι
μικρότερη από την επ σct, θα είναι μικρότερη
και η σΙ και δεν χρειάζεται να υπολογιστεί η τιμή
της.
σΙ < τ , τ < 2/3.fct => σΙ < επ σct
(4)
Η θέση της μέγιστης τ είναι, όπως φαίνεται στο
Σχ. 3, προφανής για συνήθεις διατομές (π.χ.
στη μέση για ορθογωνική διατομή).
7.8 Τροποποιήσεις αν δεν Ισχύει
η Ανίσωση Ασφαλείας
Αν οι λοξές τάσεις προκύψουν μεγαλύτερες
από τις επιτρεπόμενες, γίνονται οι παρακάτω
τροποποιήσεις:
Κατά μήκος τομή
Κάτοψη
Σχ. 7.5 Τροποποιήσεις, αν δεν ισχύει
η ανίσωση ασφαλείας
1) Μεταβάλλεται η χάραξη, όπως φαίνεται στο
Σχ. 5, ώστε να αυξηθεί η αντιτέμνουσα
(μεγαλύτερο yΡ στην ακραία διατομή αλλά
μέσα στον πυρήνα της διατομής).
2) Για σημαντική αύξηση της αντιτέμνουσας
μπορεί οι τένοντες να αγκυρωθούν
αναδυόμενοι στην ίνα 2 κοντά στη στήριξη.
Η λύση αυτή είναι κατασκευαστικά
δυσχερής και αποφεύγεται.
Συνήθως υιοθετείται στις θέσεις των
εσωτερικών στηρίξεων υπερστατικών
φορέων για να μειωθούν οι μειώσεις και οι
δυνάμεις άντυγας οι οποίες είναι, όπως
σχολιάστηκε στο κεφ. 3.2 και Α5.4,
προβληματικές.
3) Αυξάνεται το πλάτος της διατομής.
4) Το πλάτος της διατομής αυξάνεται μόνον
τοπικά στην περιοχή της μέγιστης V.
7.9 Σύγκριση Προεντεταμένων και Στο Σχ. 6 φαίνεται η εντατική κατάσταση στοι-
Οπλισμένων Φορέων για Λοξή χειώδους τμήματος φορέα από σιδηροπαγές
Ένταση σκυρόδεμα και φορέα από προεντεταμένο
σκυρόδεμα στην κρίσιμη διατομή και τη κρίσιμη
Ο σχεδιασμός σε λοξό εφελκυσμό είναι ευνοϊ- στάθμη για την τιμή της σΙ.
κότερος σε προεντεταμένο φορέα από. Ό,τι σε
ισοδύναμο (με ίδια διατομή και ίδια φορτία)
σιδηροπαγή φορέα για τους παρακάτω λόγους:
 Είναι Μικρότερη η Τιμή της σΙ ουδέτερος άξονας
Η τιμή της αναπτυσσόμενης λοξής εφελκυ- [σc] [σc]
στικής τάσης είναι μικρότερη απ΄αυτήν ισοδύ-
ναμου (με ίδιες διαστάσεις και φορτία) οπλι- σI τ σII σI σIΙ
σμένο φορεα γιατί: α σc α
Όπως προκύπτει από τη σχέση (1) στο κεφ.
7.3:
 η σΙ ειναι τόσο πιο μικρή όσο πιο μεγάλη
ειναι η σc (αφού η σc είναι αρνητική). (α) (β)
 Στους προεντεταμένους φορείς η σc είναι Σχ. 7.6 Εντατική κάτάσταση σε
μεγάλη λόγω της Ρ, ενώ (α) σιδηροπαγή φορέα στη στάθμη
του ουδέτερου άξονα και
 Στους οπλισμένους φορείς υπάρχει, όπως (β) προεντεταμένο φορέα
φαίνεται στο Σχ. 6(α), μια στάθμη, αυτή του
ουδέτερου άξονα, που η θλιπτική τάση σc Στο σιδηροπαγή φορέα η κρίσιμη στάθμη είναι,
είναι μηδενική. όπως σχολιάστηκε παραπάνω, η στάθμη του
Σ΄ αυτή τη στάθμη είναι μέγιστη η σΙ και, ουδέτερου άξονα και η εντατική κατάσταση είναι
όπως πρόκύπτει από τη σχέση (1) θέτοντας αυτή καθαρής διάτμησης. Η κλίση της σΙΙ και,
σc = 0, είναι ίση με την διατμητική τάση τ άρα και των λοξών ρωγμών, με τον κ.β. άξονα
ο
Γιαυτό: του φορέα είναι 45 .

Στους οπλισμένους φορείς ο αντίστοιχος Στον προεντεταμένο φορέα η εντατική κατάστα-

σχεδιασμός δηλώνεται ως σχεδιασμός σε ση είναι αυτή του σιδηροπαγούς φορέα συν την
ορθή τάση σc. Η τάση σΙΙ είναι η σύνθεση της
διάτμηση.
τάσης σΙΙ του σιδηροπαγούς και της τάσης σc
Άρα, για ίδια τέμνουσα και, γιαυτό, ίδια τ, και η κλίση της σΙΙ και, άρα και των λοξών
στους δύο φορείς η σΙ προκύπτει μικρότερη για ρωγμών, είναι μικρότερη απ΄αυτήν στο σιδηρο-
στον προεντεταμένο φορέα. παγή φορέα με αποτέλεσμα στον προεντε-
 Για ίδια φορτία κατασκευής η τέμνουσα στον ταμένο φορέα να ενεργοποιούνται, όπως φαίνε-
προεντεταμένο φορέα ειναι μικρότερη, λόγω ται στο Σχ. 7, περισσότεροι συνδετήρες.
της ευνοϊκής επίδρασης της αντιτέμνουσας
(βλ. Κεφ.3).
Οπλισμένος φορέας
Γι αυτό είναι μικρότερη η τ και κατά συνέπεια
και η σΙ.
 Είναι Μικρότερη η Κλίση των Λοξών
Ρωγμών και Μεγαλύτερη η
Ενεργοποίηση των Συνδετήρων
Προεντεταμένος
Οι ρωγμές λόγω υπέρβασης της εφελκυστικής
φορέας
τάσης σΙ ανοίγουν κάθετα στη διεύθυνση της σΙ,
παράλληλα με τη διεύθυνση της σΙΙ (είναι λοξές
με διεύθυνση προς τη στήριξη του φορέα). Σχ. 7.7 Λοξή ρωγμή σε φορέα:
(α) οπλισμένο και (β) προεντεταμένο
 8. ΕΛΕΓΧΟΣ ΟΡΘΩΝ ΤΑΣΕΩΝ
ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΣΤΟΧΙΑΣ
8.1 Η Όμοια Συμπεριφορά με τους
Οπλισμένους Φορείς σε
Κατάσταση ΑΣτοχίας
Όπως σχολιάστηκε στο κεφ. Β2, με την αύξηση
της ροπής πέραν της μέγιστης τιμής της για τα
φορτία λειτουργίας ο προεντεταμένος φορέας
αναλαμβάνει την αυξανόμενη ροπή, κυρίως, με
αύξηση των εσωτερικών δυνάμεων, όπως ακρι-
βώς και ο φορέας από οπλισμένο σκυρόδεμα.
Γι αυτό, για τον υπολογισμό της ροπής α-
στοχίας του ακολουθείται η ίδια διαδικασία μ΄
αυτήν του φορέα από οπλισμένο σκυρόδεμα.
8.2 Διατύπωση Ανίσωσης Ασφαλείας
Όπως και στους φορείς από οπλισμένο σκυ-
ρόδεμα, η ανίσωση ασφαλείας έχει τη μορφή
της σχέσης (1).
Msd = Mrd ≤ Mrdu
Η δρώσα ροπή Msd πρέπει να είναι μικρότερη
από την ροπή αστοχίας Mrdu ή ίση μ΄αυτήν.
Όπως και στους οπλισμένους φορείς, η δρώσα
ροπή υπολογίζεται πολλαπλασιάζοντας τα
φορτία με συντελεστές ασφαλείας και η
καμπτική αντοχή διαιρώντας τις αντοχές των
υλικών με συντελεστές ασφαλείας.
0,4x εc=3,5%ο
x x Fcd
z εντεταμένους φορείς, λόγω της υψηλής ποιότη-
FΡd
Δε
Σχ. 8.1 Παραμορφώσεις και εσωτερικές
δυνάμεις καμπτόμενου φορέα
Όπως και στους οπλισμένους φορείς, η καμ-
πτική αντοχή προκύπτει από τη σχέση (2).
 Mrdu = FΡd .z = ΑΡ.σρd .z
8.3 Διαφοροποιήσεις στον
Υπολογισμό της Καμπτικής
Αντοχής
Ο υπολογισμός της καμπτικής αντοχής διαφο-
ροποιείται, μόνον, ως προς τον υπολογισμό
της τάσης του οπλισμού σρ κατά την αστοχία,
ως εξής:
8.3.1 Διαφοροποιήσεις στον Υπολογισμό
της Τάσεως σpd
 Διαφοροποιήσεις λόγω Διαφορών στο
Διάγραμμα [σ-ε]
Το διάγραμμα [σs-εs] των ράβδων στους φορείς
από οπλισμένο σκυρόδεμα είναι διγραμμικό
(προσεγγιστικά).
Γι΄αυτό, η τάση τους θεωρείται σταθερή ίση με
τη μέγιστη τιμή της fsd για παραμόρφωση των
ράβδων μεγαλύτερη από την παραμόρφωση
διαρροής τους.
σΡ
fptk,
fp0,1k
(1) σs
f y = fs
ΕΡ
εY εs εΡ
(α) (β)
Σχ. 8.2 Διάγραμμα σ-ε ράβδων φορέων από
(α) οπλισμένο και (β) προεντεταμένο
σκυρ/μα
Το διάγραμμα [σρ-ερ] των ράβδων στους προ-
τας των χαλύβων προέντασης, είναι, όπως φαί-
νεται στο Σχ, 2, καμπύλο. Η τάση των ράβδων
προκύπτει διαφορετική για διαφορετική παρα-
μόρφωσή τους.
 Διαφοροποιήσεις στην Παραμόρφωση του
Οπλισμού
Η παραμόρφωση εs των ράβδων του οπλισμού
στους οπλισμένους φορείς προκύπτει από το
διάγραμμα παραμορφώσεων του φορέα στην
κρίσιμη διατομή του για τα φορτία αστοχίας.
(2)
 Η παραμόρφωση εp των τενόντων στους
προεντεταμένους φορείς είναι το άθροισμα
της:
 προπαραμόρφωσης ερο = Ρo /(Ap.Ep) του
τένοντα που επιβάλλεται κατά την τάνυσή
του και
 της πρόσθετης παραμόρφωσης Δεp η οποία
προκύπτει με την αύξηση της επιπόνησης
από την τιμή min Ms μέχρι την τιμή MRdu.
εp = εpo + Δεp
Τιμή Πρόσθετης Παραμόρφωσης Δεp
Tη στιγμή που προεντείνονται οι σ2ο
τένοντες το διάγραμμα τάσεων
του σκυροδέματος στην κρίσιμη σcp
διατομή έχει τη μορφή στο σχήμα.
Την ίδια μορφή έχει και το αντίστοιχο σ1ο
διάγραμμα [εc] (εc = σc /Εc).
Με την αύξηση του φορτίου από την τιμή
min Ms μέχρι την τιμή MRdu το διάγραμμα
παραμορφώσεων [εc] μεταβάλλεται όπως
φαίνεται στο Σχ. 3.
ε2ο 3,5%ο
- -> +
εcp Δε
ε1ο [εmin M] [εMRdu]
Σχ. 8.3 Διαγράμματα παραμορφώσεων
Η παραμόρφωση του τένοντα για κάθε τιμή
της ροπής είναι η τιμή του αντίστοιχου
διαγράμματος [εc] στη στάθμη των τενόντων
(θεωρείται ότι έχουν γίνει οι τσιμεντενέσεις
και έχει αποκατασταθεί πλήρης συνάφεια
σκυροδέματος και τένοντα).
Η παραμόρφωση Δεp που θα υποστεί ο
τένοντας μέχρι η ροπή να φθάσει την τιμή
MRdu είναι, όπως φαίνεται στο Σχ. 3, το
άθροισμα:
 της παραμόρφωσης του σκυροδέματος εcp
(εcp = σcp/Εc) στη στάθμη του τένοντα τη
στιγμή που δρά η min Ms.
 της παραμόρφωσης Δε του σκυροδέματος
στη στάθμη του τένοντα τη στιγμή της
αστοχίας.
Δεp =εcp+ Δε = σcp /Ec + Δε
Η συνολική παραμόρφωση του τένοντα εp
δίνεται, λοιπόν, από τη σχέση (2):
εp = εpo + εcp+ Δε =>
εp= Ρo / (Ap. Ep) + σcp /Ec + Δε
όπου: EΡ = 200.000 MPa
εpo: η προπαραμόρφωση κατά την
τάνυση του τένοντα ίση με
εpo = Ρo /(Αp.Εp)
εcp: η παραμόρφωση της
διατομής στη στάθμη εcp
του τένοντα για minMs
Δε: η παραμόρφωση της εc= 3,5%ο
διατομής στη στάθμη
του τένοντα τη στιγμή της
αστοχίας π.χ Δε=10%ο
σ2ο
σcρ: η τάση του σκυροδέματος
στη στάθμη του τένοντα
για minMs σcρ
Αρ: το εμβαδόν του τένοντα σ1ο
8.4 Διαδικασία Υπολογισμού
της Καμπτικής Αντοχής
8.4.1 Περίπτωση Καθαρής Κάμψης
Στο Σχ. 4 φαίνονται οι παραμορφώσεις, τάσεις
και εσωτερικές δυνάμεις καμπτόμενου φορέα σε
κατάσταση αστοχίας.
Η ροπή αστοχίας προκύπτει ως συνάρτηση της
τάσεως σpd από τη σχέση (2):
Mrdu= Fpd . z = Ap.σpd.(d - 0.4 x) (3)
H τιμή x πρέπει να ικανοποιεί τις σχέσεις (4) και
(5) ισοδυναμίας των αξονικών και επιπεδότητας
της διατομής, αντίστοιχα.
Nrd = Fcd – Fpd = Nsd= 0 =>
=> Fcd = 0.8x.b.0.85fcd = Ap.σpd = Fcd (4)
x = εc/(εc + Δε) = 3.5 / (3.5+Δε) (5)
0,4x εc=3,5%ο
x x Fcd
z d
FΡd
Δε
Σχ. 8.4 Παραμορφώσεις και εσωτερικές
δυνάμεις καμπτόμενου φορέα
(2)
Για τον εντοπισμό της τιμής του x και της σpd τενόντων στη θλιβόμενη ζώνη, όπως φαίνεται
ακολουθείται ακριβώς η ίδια διαδικασία μ΄ αυ- στο Σχ. 7.
τήν στην περίπτωση των φορέων από οπλι-
σμένο σκυρόδεμα ως εξής:
1) 1η δοκιμή: εc=3,5%o και Δε = 10%o. => 0 1 P2
(5) => x1= 0,25d,
2) εp = εpo + εcp+ Δε =..... 0-0 1-1 P1
3) Από το διάγραμμα [σp-εp] υπολογίζεται η σρd.
4) Αντικαθίστανται στη σχέση (4) οι τιμές x και
σρd και ελέγχεται η ισοδυναμία των Ρ Ρ
αξονικών.
5) Αν δεν ισχύει η σχέση (4), γίνεται δεύτερη (α)
δοκιμή: εc=3,5%o και Δε = π.χ. 12%o και d2 σcp2
επαναμβάνονται τα προηγούμενα βήματα σcp1
έως ότου βρεθεί τιμή της Δε που να d1
ικανοποιεί τη σέση (4). [σc] (β)

8.4.2 Περίπτωση Κάμψης και Αξονικής

Σχ. 8.6 Φορέας με κεντρική προένταση
Στην περίπτωση αυτή οι σχέσεις (3), (4) και (5) (α) κατά μήκος τομή, (β) τάσεις
υπολογισμού της Mrdu ως προς τον κ.β άξονα σκυροδέματος για min Ms
του φορέα είναι:

Mrdu= Fpd .( y1 - d1) + Fcd.( y2 - 0.4 x) (3α) 0,4x εc=3,5%ο FΡd΄

Nrd = Fcd– Fpd = Nsd => y2 x Fcd

0.8x.b.0.85fcd = Ap.σpd + Nsd (4α) h z d

y1 FΡd
x = εc/(εc + Δε) = 3.5 / (3.5+Δε) (5)
Δε d1

0,4x εc=3,5%ο Σχ. 8.7 Παραμορφώσεις και εσωτερικές

y2 x Fcd
h z
y1 FΡd
Δε d1
Σχ. 8.5 Παραμορφώσεις και εσωτερικές
δυνάμεις καμπτόμενου φορέα
H τιμή x και σpd υπολογίζονται με τη διαδικασία
που σχολιάστηκε στο κεφ. 8.4.2.
8.4.3 Περίπτωση Φορέων με Τένοντες
στην Θλιβόμενη Ζώνη
Η περίπτωση αυτή προκύπτει συνήθως στην
περίπτωση κεντρικής προέντασης, όπως
φαίνεται στο Σχ. 6.
Στην περίπτωση αυτή στις εσωτερικές δυνάμεις
προστίθεται και η εφελκυστική δύναμη Fpd΄ των
δυνάμεις καμπτόμενου φορέα με
τένοντες και στην θλιβόμενη ζώνη
d
Οι σχέσεις (3), (4) και (5) υπολογισμού της Mrdu
είναι:
Mrdu= Ap1.σpd1.(d - 0.4x) - Ap2 σpd2.(0.4x-d2) (3)
Nrd = Fcd – Fpd1 – Fpd2 = 0 (4)
x = εc/(εc + Δε) = 3.5 / (3.5+Δε) (5)
εc/εcp2 = 0,4x/ d2 => εcp2 = 3,5.d2/0,4x (6)
όπου:
Ap1: εμβαδόν τενόντων στην εφελκυόμενη ζώνη
Ap2: εμβαδόν τενόντων στην θλιβόμενη ζώνη
σpd1: τάση τενόντων στην εφελκυόμενη ζώνη
σpd2: τάση τενόντων στην θλιβόμενη ζώνη
εcp2: παραμόρφωση σκυρ/τος στη στάθμη των
τενόντων της θλιβόμενης ζώνης
Η παραμόρφωση των τενόντων στην εφελκυ-
όμενη και θλιβόμενη ζώνη για τον υπολογισμό
της τάσης σpd προκύπτει από τη σχέση (6) και
(7) [βλ. και Σχ. 6(β)]:
εp1 = Ρo1 /(Ap1.Ep) + σcp1/Ec+ Δε
εp2 = Ρo2 /(Ap2.Ep) + σcp2/Ec- εcp2
Για τον υπολογισμό της τιμής του x, Δε και εcp2
ακολουθείται η διαδικασία που σχολιάζεται στο
κεφ. 8.4.1.
8.4.4 Λαμβάνοντας υπόψιν και τον
Συνελκόμενο Οπλισμό
Όπως σχολιάζεται στο κεφ. 17, για τον έλεγχο
της ρηγμάτωσης των προεντεταμένων φορέων
διατάσσεται περιμετρικά της εφελκυόμενης ζώ-
νης τους συνήθης (συνελκόμενος) οπλισμός.
Συνήθης οπλισμός διατάσσεται, επίσης, και στο
θλιβόμενο πέλμα για λόγους πλαστιμότητας.
0,4x εc=3,5%ο
x x Fcd
di z
εsi FΡd
Δε
Σχ. 8.8 Παραμορφώσεις και εσωτερικές
δυνάμεις φορέα με τένοντες και
συνελκόμενο οπλισμό
Λαμβάνοντας υπόψιν τη συμβολή των εσω-
τερικών δυνάμεων των οπλισμών αυτών που
φαίνονται στο Σχ. 8, οι σχέσεις (3) και (4) είναι:
Mrdu= Ap.σpd.(d - 0.4x) +
(6)
+ΣAs1.σsd1.(di - 0.4x)
(7) + ΣAs2.σsd2.(0.4x - di) (3)
Fcd + ΣAs2.σsd2 - Fpd - ΣAs2.σsdFpd = Nsd= 0 (4)
x = εc/(εc + Δε) = 3.5 / (3.5+Δε) (5)
εc/εsi1 = 0,4x/(dι-x) => εsi1 = 3,5.(dι-x)/0,4x (6)
εc/εsi2 = 0,4x/(x-dι) => εsi2 = 3,5.(x- dι)/0,4x (7)
όπου:
εsi1: παραμόρφωση εφελκυόμενου οπλισμού
εsi2: παραμόρφωση θλιβόμενου οπλισμού
Για τον υπολογισμό της τιμής του x και Δε
ακολουθείται η διαδικασία που σχολιάζεται στο
κεφ. 8.4.1.
8.5 Ρυθμίσεις αν Δεν Ισχύει η Ανίσωση
Ασφαλείας
Αν η καμπτική αντοχή Mrdu προκύψει μικρότερη
από τη δρώσα ροπή Msd προστίθεται επι πλέον
συνελκόμενος οπλισμός για να αυξηθεί η Mrdu.
O πρόσθετος οπλισμός Αs διατασσόμενος σε
απόσταση d1 από το εφελκυόμενο πέλμα προ-
κύπτει (θεωρώντας ότι δεν μεταβάλλει αισθητά
το x) από τη σχέση (8):
ΔΜ = Αs.fsd.(h - d1-0,4x) = Msd - Mrdu (8)
 9. ΟΙ ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΤΗΤΕΣ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΩΝ
ΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΕΣ ΟΠΤΙΚΕΣ
ΠΟΥ ΕΚΛΑΜΒΑΝΟΝΤΑΙ ΩΣ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ
δύναμη προέντασης ως εσωτερική δύναμη (ως
9.1 Οι Δύο «Διαφορετικές» αντίδραση) και στο Σχ. 1(β) ως εξωτερική
Διατυπώσεις της Ανίσωσης δύναμη (ως δράση).
Ασφαλείας
Στην Ενότητα Β στο κεφ. 1 σχολιάστηκαν οι Δράσεις Αντιδράσεις
δύο διαφορετικές οπτικές του προεντεταμένου (εξωτερικά μεγέθη) (εσωτερικά μεγέθη)
φορέα ως:
Mg,q x 0,4x
 ενιαίου φορέα σκυροδέματος και τένοντα. Fcd
Με την οπτική αυτή η δύναμη προέντασης Z z
είναι εσωτερική δύναμη
Δε Fpd
 δύο ξεχωριστών φορέων: του φορέα του (α)
σκυροδέματος και του φορέα του τένοντα.
Με την οπτική αυτή η δύναμη προέντασης
είναι εξωτερική δύναμη, δράση. Mg,q x 0,4x
Fcd
Στα ακαδημαίκά εγχειρίδια και τους κανονι- z
σμούς οι δύο αυτές οπτικές του φορέα εκλαμ-
βάνονται ως διαφορετικές περιπτώσεις σχεδια- Fpd Δε
σμού και, γιαυτό, διακρίνονται οι δύο παρακά- (β)
τω διατυπώσεις της ανίσωσης ασφαλείας οι
οποίες θεωρούνται διαφορετικές:
Σx. 9.1 Δράσεις και αντιδράσεις για την
 Όταν είναι: εp < εp0,1 οπτική της προέντασης ως
Msd = 1,35 MG + 1,5 MQ +0,9 Mp  MRdu(g,q) (1) (α) εσωτερικό μέγεθος
και (β) εξωτερικό μέγεθος
 Όταν είναι: εp > εp0,1
Msd = 1,35 MG + 1,5 MQ  MRdu (g ,q, P) (2)  Οπτική Ενιαίου Φορέα - Η Προένταση
ως Εσωτερικό Μέγεθος
όπου:
Με την οπτική αυτή εξωτερικό μέγεθος είναι η
εp :είναι η συνολική παραμόρφωση ροπή Mg,q και εσωτερικές δυνάμεις η Fcd και Fpd.
του τένοντα
Από την ισοδυναμία των αξονικών προκύπτει η
εp0,1:είναι η παραμόρφωση διαρροής σχέση (1) και από την ανίσωση ασφαλείας η
(βλ. Κεφ. 12.2) σχέση (2).
Οι δύο διαφορετικές διατυπώσεις βασίζονται Νsd = 0 = Fcd -Fp/1,10 => Fcd = 0,9Fp (1)
στην αντίληψη ότι η δύναμη της προέντασης
είναι: 1,35 MG + 1,5 MQ  Fcd.z (2)

 Εξωτερικό μέγεθος όταν είναι εp < εp0,1  Οπτική Απομονωμένου Φορέα

(πολλαπλασιασμένη με συντελεστή
ασφαλειας 0,9 γιατί δρα ευμενώς).
 Εσωτερικό μέγεθος όταν είναι εp > εp0,1
(διαιρούμενη με συντελεστή ασφαλείας
1,10).
9.2 Οι Δύο «Διαφορετικές» Διατυπώσεις
Είναι Ίδιες
Στο Σχ. 1(α) φαίνονται τα εσωτερικά και εξω-
τερικά μεγέθη σε μια διατομή του φορέα με την
Σκυροδέματος- Η Προένταση ως Δράση
Με την οπτική αυτή εξωτερικό μέγεθος είναι η
ροπή Mg,q και η δύναμη Fpd..
Από την ισοδυναμία των αξονικών προκύπτει η
σχέση (1) και από την ανίσωση ασφαλείας η
σχέση (2).
Νsd = ΝΡd => 0,9 Fp = Fcd => Fcd = Fp/1,10 (1)
1,35 MG + 1,5 MQ  Fcd.z (2)
Οι ροπές τόσο των εσωτερικών όσο και των Γιαυτό η διαφοροποίηση της που σχολιάζεται
εξωτερικών μεγεθών λαμβάνονται ως προς τον στο κεφ. 9.1 δεν έχει νόημα.
τη στάθμη του τένοντα.
Από τη σύγκριση των σχέσεων (1) και (2) για
τις δύο οπτικές του φορέα δεν προκύπτει
καμμιά διαφοροποίηση (ως ώφειλε) στην
ανίσωση ασφαλείας.
 10. ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΕΜΝΟΥΣΑΣ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΣΤΟΧΙΑΣ
Όπως εντοπίστηκε στο κεφ. 7.9 σε κατάσταση αστοχίας ο προεντεταμένος
φορέας είναι ρηγματωμένος και η συμπεριφορά του είναι όμοια μ ΄αυτήν
σιδηροπαγούς φορέα.
Υιοθετείται η μέθοδος της συνολικής αντοχής και η ανίσωση ασφαλείας
εφαρμόζεται για τα σταικά μεγέθη, τις δράσεις M,N και V και όχι για τις τάσεις
σκυροδέματος και τένοντα σύμφωνα με τη μέθοδο των επιτρεπομένων τάσεων
όπως στην κατάσταση λειτουργικότητας.

10.1 Oι Τρεις Διατμητικές Αντοχές όπου:

Στις θέσεις των διατμητικών μηκών του φορέα,
δηλ. στις θέσεις ανάπτυξης τέμνουσας δύναμης
(θέσεις με μεταβλητή καμπτική ροπή), λόγω της
ύπαρξης λοξών ράβδων στο ισοδύναμο δι-
κτύωμα του φορέα, οι δυνατές τομές που
δίνουν δυνάμεις ράβδων με κάθετη συνιστώσα
είναι, όπως φαίνεται στο Σχ. 1, περισσότερες της
μίας.
Γι αυτό, διακρίνονται περισσότερες της μίας
εσωτερικές τέμνουσες και αντίστοιχες αντο-
χές.
VRdw : η τέμνουσα που αναλαμβάνουν οι συνδετήρες
Vcd : η τέμνουσα που αναλαμβάνουν οι επικουρικοί
μηχανισμοί
VRd1: η τέμνουσα που αναλαμβάνει ο διατμητικά
άοπλος φορέας
0,9d/s: ο αριθμός των συνδετήρων που τέμνει η τομή
s: η απόσταση των συνδετήρων
Asw: το εμβαδόν όλων των σκελών του συνδετήρα
fswd: η αντοχή του χάλυβα των συνδετήρων
k = 1,6-d [m]] < 1,0 ρl =As.b.d [%]
Για κατακόρυφα φορτία τίθεται: Vcd = VRd1

α β 10.2 Διαφοροποιήσεις στις Διατμητικές

α Αντοχές λόγω της Προέντασης
Fcd 10.2.1 Διαφοροποιήσεις στο Φυσικό
VRd2 Προσομοίωμα
z α
α β 0,9d (α) (β) Για φορέα με αξονική δύναμη στο ισοδύναμο
δικτύωμα του φορέα προκύπτουν οι παρακάτω
διαφοροποιήσεις:
Σχ. 10.1 (α) Ισοδύναμο δικτύωμα φορέα χωρίς
αξονική (β) Υπολογισμός VRd2 α β 0,9d

Για φορέα χωρίς αξονική δύναμη η κλίση των

λοξών ράβδων είναι 45ο και οι τιμές των τριων
εσωτερικών τεμνουσών δίνονται από τις παρα-
κάτω σχέσεις (βλ. Τόμο 1Γ, ενότητα Η, κεφ.12).
 VRd2 = 0,5.ν. 0,9d.bw.fcd (1)
όπου:
ν = 0,7 - fck/200 (MPa)
bw: το πλάτος του κορμού του φορέα
VRd3 = VRdw + Vcd
 VRd3 = (0.9d/s).Asw.fswd +α%. VRd1
 VRd1 = τRd. k. (1,2 +40 ρl ) .bw. d
0,9δ
α β > 0,9d
Σχ. 10.2 Ισοδύναμο δικτύωμα φορέα
με αξονική δύναμη και λοξό
διαμήκη οπλισμό
 Η κλίση των λοξών θλιπτήρων στο φυσικό
προσομοίωμα είναι, όπως σχολιάστηκε στο
κεφ. 7.9, μικρότερη από 45ο
(2)  Λόγω της μικρότερης κλίσης των θλιπτήρων,
η απόσταση των εγκάρσιων ελκυστήρων
(3) είναι, όπως φαίνεται στο Σχ. 2, μεγαλύτερη
από 0,9d (0,9d είναι η απόσταση διαμήκους
θλιπτήρα και ελκυστήρα)
 10.2.4 Διαφοροποιήσεις στην Τιμή της VRd1
 το πάχος τόσο του διαμήκους όσον και του
λοξού θλιπτήρα είναι μεγαλύτερο. Η τιμή της τέμνουσας VRd1 του διατμητικά άο-
(Από την ισοδυναμία των αξονικών προκύπτει πλου φορέα θεωρείται ότι είναι το άθροισμα των
Fcd = Nsd + Fsd2 - Fsd1 ) παρακατω επί μέρους κα-
 Προστίθενται και οι λοξοί ελκυστήρες των τακόρυφων δυνάμεων:
τ
τενόντων οι οποίοι στα διατμητικά μήκη λόγω I. Της συνιστάμενης των
της μείωσης των καμπτικών ροπών διατμητικών** τάσεων τ
αποκλίνουν από την ευθυγραμμία, όπως του σκυροδέματος στην
φαίνεται στο Σχ.2. θλιβόμενη ζώνη

10.2.2 Διαφοροποιήσεις στην Τιμή της VRd2 II. Της κατακόρυφης

Λόγω της μικρότερης κλίσης του λοξού θλιπτήρα
η VRd2 προκύπτει, όπως φαίνεται στο Σχ. 1(β),
μικρότερη.
Λόγω της αύξησης του πάχους του θλιπτήρα η
VRd2 προκύπτει μεγαλύτερη.
Λόγω των δύο αυτών αντιτιθέμενων επιρροών η
τιμή της προκύπτει από τη σχέση 1(α).
 VRd2,red = 1,67. VRd2 (1- σcd/fcd) < VRd2
(1 )
όπου:
σcd = ( Νsd + P∞)/ Ac η μέση θλιπτική τάση στον
κορμό του φορέα*.
Λόγω της μεγάλης διαμέτρου των προεντεταμέ-
νων ράβδων στη σχέση (1) για τον υπολογισμό
της VRd2 τίθεται :
 bw,n = bw- 0,5 ΣΦ,
Φ: η διάμετρος των τενόντων και συνελκόμενων
διαμήκων ράβδων
10.2.3 Διαφοροποιήσεις στην Τιμή της VRwd
Λόγω της μικρότερης κλίσης των διατμητικών
ρωγμών (παράλληλων με τον λοξό θλιπτήρα)
αυξάνεται η VRwd καθώς ο αριθμός των συν-
δετήρων που τέμνονται από τη ρωγμή είναι
μεγαλύτερος από 0.9d/s (βλ. Κεφ. 7.9).
Η αύξηση αυτή της VRwd αμελείται (είναι υπέρ της
ασφαλείας).
_______________
* Υπερ της ασφαλείας αμελείται η αύξηση της
δύναμης προέντασης λόγω της πρόσθετης παραμόρ-
φωσης του τένοντα στη θέση της διατμητικής ρωγμής
Προφανώς η μέση τάση στο
διάγραμμα λόγω Ρ και ΜΡ - _- +
είναι η τάση λόγω Ρ.
P∞/Ac
συνιστώσας της
κεκλιμένης δύναμης του
εφελκυόμενου καμπτικού
οπλισμού λόγω
καμπύλωσης του στη
θέση της ρωγμής (δράση
βλήτρου του οπλισμού)
III. Της κατακόρυφης
συνιστώσας των δυνάμεων
α
τριβής που αναπτύσσονται
στην διεπιφάνεια της
ρωγμής λόγω της εμπλοκής
των αδρανών που εξέχουν στις παρειές της
ρωγμής
Λόγω της αξονικής δύναμης το βάθος x του
διαμήκους θλιπτήρα μεγαλώνει (αφού μεγαλώνει
η Fcd). Γιαυτό, μεγαλώνει η συμβολή των
διατμητικών τάσεων στο τμήμα της διατομής
που δεν έχει ρηγματωθεί και η τιμή της VRd1
δίνεται από τη σχέση 3(α).
 VRd1 = [τRd.k.(1,2 +40 ρl) + 0,15σcd]bw,n.d (3α)
όπου:
σcd: η μέση θλιπτική τάση στην διατομή του
φορέα
________________
**Διατμητικές είναι οι τάσεις (τριβές) που αναπτύσ-
σονται σε θέσεις μεταβλητής ροπής για να εμποδί-
σουν να διαχωριστουν οι διατομές και οι στρώσεις του
φορέα η μία με την άλλη.
***Στον υπολογισμό του ποσοστού ρl του οπλισμού
με μηχανισμό βλήτρου δεν λαμβάνονται υπόψιν οι
κεκλιμένοι τένοντες καθώς λόγω της κλίσης τους αλλά
και της θέσης τους (ενδιάμεσα και όχι στο πέλμα της
καμπτοδιατμητικής ρωγμής) δεν συμβάλλουν στον
μηχανισμό βλήτρου).
10.2.5 Διαφοροποιήσεις στην Τιμή της VRd1 από την παρειά της στήριξης όπως και στους
που Παραβλέπονται σιδηροπαγείς φορείς.

 Διαφοροποίηση λόγω της Μεγαλύτερης 10.4 Διατύπωση Ανίσωσης Ασφαλείας

Αντοχής του Σκυροδέματος του
Προεντεταμένου Φορέα: Στο Σχ. 3 φαίνονται οι εξωτερικές και εσωτερικές
δυνάμεις στην τομή α-α κρίσμη για τον έλεγχο
 Ο μηχανισμός εμπλοκής των αδρανών δεν της Vrd2 και στην διατομή β-β του φυσικού
λειτουργεί στον προεντεταμένο φορέα. προσομοιώματος του προεντεταμένου φορέα,
Τα αδρανή δεν εξέχουν κατά την θραύση του κρίσιμη για τον έλεγχο της Vrd3.
σκυροδέματος για να εμπλακούν. Θραύονται κι
αυτά.
α β
Οπως σε μια αλυσσίδα σπάει ο ασθενή της
κρίκος, έτσι και στο σκυρόδεμα σπάει η ασθενής 0,9δ
του φάση, την οποία στα ελληνικά σκυροδέματα
(με ασβεστολιθικά αδρανή) σχετικά μεγάλης α β
αντοχής αποτελούν τα αδρανή.
Τα αδρανή παρέμεναν άθραυστα στα χαμηλής Vrd2
ποιότητας παλιά σκυροδέματα Β160 και Β225
(αντίστοιχα του C12 και C16 σήμερα) των Vrd3
παλιών κατασκευών με βάση τα οποία προέ- Vsd Vpd Vsd Vpd
κυψαν τα πειραματικά αποτελέσματα περί της
εμπλοκής των αδρανών. Tομή α-α Tομή β-β

 Διαφοροποίηση λόγω της Mεγαλύτερης

Διαμέτρου και Ποιότητας του Διαμήκους Σχ. 10.3 Δυνάμεις (με κατακόρυφη
Οπλισμού και της Εξωτερικής Αγκύρωσης συνιστώσα) στις κρίσιμες διατομές
του ελέγχου σε τέμνουσα

 Ο μηχανισμός βλήτρου του διαμήκους οπλι-
σμού δεν λειτουργεί στον προεντεταμένο
φορέα.
10.3 Κρίσιμες Διατομές Ελέγχου
 Ανίσωση Ασφαλείας για Έλεγχο Διατομής
Οι εσωτερικές τέμνουσες στην διατομή α-α είναι
η Vrd2 και η αντιτέμνουσα Vpd των λοξών τενόν-
των.

΄Οπως και στους σιδηροπαγείς φορείς οι Από τη διατύπωση της ανίσωσης ασφαλείας στη
κρίσιμες διατομές ελέγχου είναι: διατομή αυτή προκύπτει η σχέση (6) και (6α).

 Για τον έλεγχο της αντοχής Vrd2 του λοξού Vsd ≤ Vrd2 + Vpd = Vrd2 + Vp /1,1 (6) ή
θλιπτήρα στην παρειά της στήριξης  Vsd - 0,9 Vp ≤ Vrd2 (6α)
 Για τον έλεγχο της αντοχής Vrd3 σ΄απόσταση
d από την παρειά της στήριξης.  Ανίσωση Ασφαλείας για Υπολογισμό των
Συνδετήρων
Όπως φαίνεται στο ισοδύναμο δικτύωμα του
προεντεταμένου φορέα στο Σχ. 3, ο πρώτος Οι εσωτερικές τέμνουσες στην διατομή β-β είναι
εγκάρσιος ελκυστήρας του ισοδύναμου δικτυ- η Vrd3 και η αντιτέμνουσα Vpd των λοξών τενόν-
ώματος στη θέση του οποίου γίνεται ο των.
έλεγχος της Vrd3 είναι σ΄ απόσταση από την
Από τη διατύπωση της ανίσωσης ασφαλείας στη
παρειά της στήριξης μεγαλύτερη από d.
διατομή αυτή προκύπτει η σχέση (7) και (7α).
Υπέρ της ασφαλείας η ο έλεγχος γίνεται με
Vsd ≤ Vrd3 + Vpd = Vrd3 + Vp /1,1 (7) ή
την μεγαλύτερη τιμή της Vsd σ΄απόσταση d
 Vsd - 0,9 Vp ≤ Vrd3 (7α)

Όπως σχολιάζεται στο κεφ. 11, στην ίδια
διατύπωση των ανισώσεων ασφαλείας καταλή-
γουμε και με την οπτική της προέντασης ως
εξωτερικό μέγεθος, ως δράση (για τον απομο-
νωμένο φορέα του σκυροδέματος).
10.5 Δυσμενείς Συνδυασμοί Vsd και Vp
Επειδή οι δύο τέμνουσες Vsd και VΡd είναι αντιτι-
θέμενες οι δυσμενείς συνδυασμοί που πρέπει να
εξεταστούν είναι:
min Vsd και max VPd (1)
max Vsd και min VPd (2)
Για φορείς με ομόσημες τις τέμνουσες Vg και Vq
aπό τα μόνιμα και τα κινητά φορτία είναι:
min Vsd = 1,0 Vg
max Vsd = 1,35 Vg +1,5 Vq
Για φορείς με ορθή χάραξη των τενόντων για την
οποία η τέμνουσα από την προένταση είναι
αντιτέμνουσα (αντιτιθέμενη στην Vsd) είναι:
max VPd = 1,1 VP
min VPd = 0,9 VP
(1,1 και 0,9 είναι οι συντελεστές ασφαλείας για
δυσμενή και ευμενή επιρροή της προέντασης, αντί-
στοιχα).
Για τους παραπάνω συνήθεις φορείς οι δυσμε-
νείς συνδυασμοί για την τέμνουσα είναι:
1,0 Vg - 1,1 VP (1α)
1,35Vg +1,5Vq - 0,9 VP (2α)
Ο συνδυασμός g και P στη σχέση (1α) δεν έχει
νόημα γιατί για το συνδυασμό αυτό η διατομή δεν
είναι ρηγματωμένη (καλύπτεται από τον έλεγχο
λοξού εφελκυσμού σε κατάσταση λειτουργικό-
τητας).
Γιαυτό:
Για συνήθεις φορείς ο δυσμενής συνδυασμός
για τον έλεγχο της τέμνουσας σε κατάσταση
αστοχίας είναι:
V = 1,35 Vg +1,5 Vq - 0,9 VP (2α)
Η τιμή της αντιτέμνουσας VP προκύπτει, όπως
σχολιάστηκε στο κεφ. 3, από τη σχέση:
VP = Ρ. ημ.α
α: η γωνία κλίσης της Ρ ως προς τον κ,β. άξονα
Η τιμή της Ρ είναι αυτή που προκύπτει από τον
έλεγχο ορθών τάσεων σε κατάσταση αστοχίας
στην κρίσιμη διατομή για την τέμνουσα.
Σε διατομές με μικρή τιμή της καμπτικής ροπής
(κρίσιμες διατομές κοντά σε ακραίες στηρίξεις
του φορέα) η διατομή παραμένει αρηγμάτωτη και
τίθεται Ρ = Ρ∞..
Σε διατομές με σημαντική τιμή της καμπτικής
ροπής, όπως σε διατομές κοντά σε εσωτερικές
στηρίξεις, η δύναμη Ρ είναι, όπως σχολιάστηκε
στο κεφ. 8, μεγαλύτερη από την τιμή Ρ∞ γιατί ο
τένοντας υφίσταται πρόσθετη εφελκυστική παρα-
μόρφωση λόγω της ρηγμάτωσης του φορέα.
Υπέρ της ασφαλείας μπορεί να τεθεί και στις
διατομές αυτές Ρ = Ρ∞.
10.6 Διαφοροποιήσεις στην
Διαμόρφωση και την
Απόσταση των Συνδετήρων
Λόγω του μεγαλύτερου πλάτους των προεντε-
ταμένων φορέων, οι συνδετήρες είναι καλό να
διαμορφώνονται τετράτμητοι για καλύτερο έλεγ-
χο των διατμητικών ρωγμών.
Η μέγιστη απόσταση των συνδετήρων πρέπει να
είναι τέτοια ώστε η διατμητική ρωγμή να «ράβε-
ται» από τουλάχιστον τρεις συνδετήρες.
Λόγω του, εν γένει, μεγαλύτερου ύψους των
φορέων αυτών και της μικρότερης κλίσης της
διατμητικής ρωγμής η μέγιστη απόσταση των
συνδετήρων προκύπτει αρκετά μεγαλύτερη από
την μέγιστη απόσταση των 20 cm των σιδηρο-
παγών φορέων.
 11. ΟΙ ΠΟΛΥΠΛΟΚΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΛΑΝΘΑΣΜΕΝΕΣ ΕΡΜΗΝΕΙΕΣ
ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΩΣ ΣΥΝΕΠΕΙΑ ΣΥΓΧΙΣΗΣ
ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΙΣ ΔΥΟ ΟΠΤΙΚΕΣ ΤΩΝ ΦΟΡΕΩΝ
Στο κεφ. 9 εντοπίστηκε η ανεδαφικότητα των κανονιστικών διατάξεων στην
περίπτωση του ελέγχου των ορθών τάσεων σε κατάσταση αστοχίας οφειλόμενη
στην παρανόηση των δύο οπτικών των φορέων που σχολιάζεται στην ενότητα Β,
κεφ.1 ως δύο διαφορετικών εντατικών καταστάσεων με διαφορετική διατύπωση της
ανίσωσης ασφαλείας για καθεμία απ΄αυτές.
Στο κεφάλαιο αυτό εντοπίζεται παρόμοια παρανόηση και στον έλεγχο σε τέμνουσα.

11.1 Η Διατύπωση της Ανίσωσης (α) Vsd - 0,9 Vp ≤ Vrd3

Ασφαλείας σύμφωνα με τις
Κανονιστικές Διατάξεις (β) Vsd ≤ Vrd3 + Vp /1,1

Στις διατάξεις για τον έλεγχο σε τέμνουσα προ-

βλέπεται: Vpd ΔΡΑΣΕΙΣ ΑΝΤΙΔΡΑΣΕΙΣ
1) Απομειωμένη δρώσα τέμνουσα Vsd,red λόγω
της προέντασης στο πρώτο μέλος της
ανίσωσης ασφαλείας.
Vrd3
Vsd,red = Vsd - 0,9 Vp Vsd
2) Επαυξημένη εσωτερική τέμνουσα καθώς (α)
εκτός από τους συνδετήρες υπάρχει και ο
λοξός οπλισμός των κεκλιμένων τενόντων
Vrd3
που δίνουν κάθετη συνιστώσα Vp /1,1
Έτσι από τη διατύπωση της ανίσωσης ασφαλείας Vsd Vpd
θά προέκυπτε η σχέση (1).
(β)
Vsd,red = Vsd - 0,9 Vp ≤ Vrd3 + Vp /1,1 (1)
Σχ. 11.1 Δράσεις και αντιδράσεις φορέα
Κατόπιν, όμως, πειραματικών αποτελεσμάτων με την οπτική του (α) ενιαίου φορέα
και επειδή οι λοξοί τένοντες δεν είναι καλά (η προένταση ως εσωτερικό μέγεθος)
κατανεμημένοι και έχουν και μικρή κλίση συν- και (β) απομονωμένου φορέα σκυρ/τος
ιστάται να αμελείται ο όρος Vp/1,1 στο δεύτερο (η προένταση ως εξωτερικό μέγεθος)
μέλος της ανίσωσης ασφαλείας στη σχέση (1).
Παρατηρούμε ότι:
Από τα πειράματα προέκυψε ότι οι συνδετήρες
η διατύπωση της ανίσωσης στη σχέση (1)
επιβαρύνονταν στα δοκίμια που έίχαν κεκλιμέ-
των κανονισμών αντιστοιχεί στην παράλογη
νους τένοντες.
ταυτόχρονη θεώρηση της προέντασης και ως
Στο Σχ. 1 φαίνονται οι εξωτερικές και εσωτερικές εξωτερικό και ως εσωτερικό μέγεθος
δυνάμεις σε προεντεταμένο φορέα (α) με την
και μπορούμε να συμπεράνουμε ότι:
οπτική του ενιαίου φορέα (η προένταση ως
εσωτερικό μέγεθος, ως οπλισμός και (β) με την το πειραματικό εύρημα της επιβάρυνσης των
οπτική του απομονωμένου φορέα του σκυροπ- συνδετήρων που αναφέρθηκε παραπάνω
δέματος (με την προένταση ως δράση, εξωτερική είναι αποτέλεσμα λανθασμένης ερμηνείας
θλιπτική δύναμη) (βλ. Κεφ. Β1). των πειραματικών αποτελεσμάτων.
Διατυπώνοντας την ανίσωση ασφαλείας για την Από τη σχέση (1) προκύπτει:
οπτική (α) και (β) προκύπτουν οι ισοδύναμες (ως Vsd ≤ Vrd3 + 2.Vp /1,1, δηλαδή η συμβολή
ώφειλαν) σχέσεις (α) και (β). των λοξών τενόντων λαμβανόταν δυο φορές.
 2. ΣΗΜΑΝΣΗ, ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΚΑΙ
ΔΙΑΣΤΑΣΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΩΝ ΤΕΝΟΝΤΩΝ
ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΜΕΙΩΣΕΩΝ ΠΡΟΕΝΤΑΣΗΣ

12.1 Σήμανση και Τεχνικά μόρφωση αν αποφορτιστεί η ράβδος του χάλυβα

Χαρακτηριστικά Τενόντων είναι 0,1%.

Οι τένοντες συμβολίζονται με το σύμβολο , σΡ

f ptk,
π.χ. 5 L Μ2 σύστημα SML.
f p0,1k
Το 5 είναι ο αριθμός των τενόντων, το Μ2 είναι ο σs
τύπος του τένοντα και το SML είναι η επωνυμία f y = fs
του συστήματος προέντασης. ΕΡ
Η σήμανση Μ2 σύστημα SML παραπέμπει σε εY εs 0,1% εΡ
συγκεκριμένα τεχνικά χαρακτηριστικά, όπως:
(α) (β)
 διάμετρος σωλήνα,
 ποιότητα χάλυβα, Σχ. 12.1 Διάγραμμα σ-ε χάλυβα
 διαστάσεις πλακών αγκύρωσης, (α) κοινού και
 συντελεστής τριβής μ, κλπ. (β) προεντεταμένου
Η επιλογή του συστήματος προέντασης βασί-
ζεται στα παρακάτω κριτήρια: 12.3 Διαστασιολόγηση Τενόντων
 Διαθεσιμότητα και αξιοπιστία συστήματος και Από την απαίτηση για ασφάλεια του φορέα του
αντιπρόσωπου σκυροδέματος σε κατάσταση λειτουργίας προ-
 Επιθυμητά μεγέθη τενόντων (μικροί, μεγάλοι) έκυψαν τέσσερις επιμέρους ανισώσεις ασφα-
λείας που δίνονται στο κεφ. 5.
 Επιθυμητές διαστάσεις πλακών αγκύρωσης
Από την απαίτηση για ασφάλεια του φορέα των
 Τεχνικά χαρακτηριστικά (τιμές μ, β, τενόντων προστίθεται πέμπτη ανίσωση ασφα-
ολίσθησης, βλ. παρακάτω) λείας:
 Οικονομικά σp < επ σp (1)
Οι αναπτυσσόμενες τάσεις σp κατά μήκος του
12.2 Ταυτοποίηση του Χάλυβα τένοντα και για κάθε χρονική στιγμή οφείλουν να
Προέντασης είναι μικρότερες από την επ σp.
Ο χάλυβας προέντασης ταυτοποιείται όχι μόνον  Υπολογισμός σp
με την αντοχή του fptk αλλά και με το όριο διαρ-
ροής του fp0,1k . Ο τένοντας εντείνεται αξονικά με δύναμη Ρ και οι
αναπτυσσόμενες τάσεις θα είναι:
Η συνήθης κατηγορία είναι S1500/1700.
σp = Ρ/Αp
Το 1500 είναι το όριο διαρροής σε ΜPa και το
όπου:
1700 η αντοχή του επίσης σε ΜPa.
Ρ: η δύναμη προέντασης
Το όριο διαρροής των προεντεταμένων χα- Αp: Το εμβαδόν των τενόντων.
λύβων, όπως φαίνεται στο Σχ. 1, δεν είναι σαφές,
όπως στην περίπτωση των χαλύβων των  Τιμή της επ σp
φορέων από οπλισμένο σκυρόδεμα. Η επιτρεπόμενη τάση δεν είναι δεδομένη, ούτε
Έχει συμφωνηθεί να θεωρείται εκείνη η τιμή της σταθερή σ΄ όλες τις διατομές κατά μήκος του
τάσης σρ για την οποία η παραμένουσα παρα- τένοντα, όπως στην περίπτωση του σκυροδέμα-
τος και του χάλυβα των φορέων από οπλισμένο
σκυρόδεμα.
Πρέπει να υπολογιστεί η τιμή της επ σp στην
κρίσιμη διατομή στην οποία αντιστοιχεί η Ρ
που έχει προκύψει από τις τέσσερις
ανισώσεις ασφαλείας.
 Εμβαδόν Τενόντων
Το συνολικό εμβαδόν Ap των τενόντων
προκύπτει από τη σχέση (1):
Ap [mm2] = P [kN] /επ σp [MΡa] (1α)
όπου:
Ρ :η δύναμη στην κρίσιμη διατομή στην οποία
εφαρμόστηκαν οι τέσσερις ανισώσεις
σφαλείας για ορθή ένταση.
Ως τιμή της Ρ λαμβάνεται η μικρότερη τιμή του
διαστήματος των τιμών συναλήθευσης των
ανισοτήτων (βλ. κεφ. 5) συν ένα περιθώριο 5 έως
10% του διαστήματος συναλήθευσης (για
αντιμετώπιση μικρομεταβολών κατά την ορι-
στική μελέτη)
Παράδειγμα:
Αν έχει προκύψει: 2000 < Ρο < 2500
λαμβάνεται Ρ ο = 2100 kN.
επ σp: η επιτρεπόμενη τάση στην κρίσιμη
διατομή για την οποία προέκυψε η Ρ
 Αριθμός Τενόντων
Ο αριθμός των τενόντων προκύπτει διαιρών-τας
το συνολικό εμβαδόν Ap των τενόντων με το
εμβαδόν του ενός τένοντα που δίνεται από το
σύστημα προέντασης που επιλέγεται.
12.4 Υπολογισμός της Επιτρεπόμενης
Τάσης του Τένοντα
Για κάθε ποιότητα χάλυβα δίνονται δύο μέγι-
στες επιτρεπόμενες τάσεις:
 Μέγιστη επ σp στην Πλησιέστερη προς
την Ενεργό Αγκύρωση Κρισιμη Διατομή:
Η τάση του χαλυβα δεν πρέπει να υπερ-βαίνει
την παρακάτω τιμή:
 επ σp = min {0,65 f ptk, 0,75 fp0,1k } (α)
όπου:
f ptk : η εφελκυστική αντοχή
f p0.1k : το όριο διαρροής
Για παράδειγμα:
Για χάλυβα S1500/1700 είναι:
επ σp = min {0,65 Χ 1700, 0.75 Χ 1500 =>
επ σp = 1105 ΜΡa
 Μέγιστη επ σp στην Ακραία Διατομή της
Ενεργού Αγκύρωσης (Περιοχή Γρύλλου):
Η τάση του χάλυβα δεν πρέπει να υπερβαίνει την
παρακάτω τιμή:
 επ σp = min {0,70 f ptk , 0.80 f p0,1k} (β)
 Τιμή της επ σp στην Κρίσιμη Διατομή στην
οποία Υπολογίστηκε η Ρ
Όπως προκύπτει από τη σύγκριση των σχέσεων
(α) και (β):
 η επιτρεπόμενη τάση στη θέση της ενεργούς
αγκύρωσης ειναι περίπου 5% μεγαλύτερη
από την επιτρεπόμενη τάση στην κρίσιμη
διατομή.
Όπως σχολιάστηκε στο κεφ. Β3, η δύναμη
προέντασης, και άρα και η τάση του τένοντα,
μειώνεται κατά μήκος του τένοντα, λόγω των
τριβών που αναπτύσσονται εξ αιτίας των
μακροσκοπικών και μικροσκοπικών απο-κλίσεών
του από την ευθυγραμμία.
 Αν οι μειώσεις της τάσης απο τη θέση της
ενεργού αγκύρωσης (θέση γρύλλου) μέχρι
την κρίσιμη διατομή είναι μικρότερες απο 5%,
η επιτρεπόμενη τάση στην κρίσιμη διατομή
είναι η μέγιστη επιτρεπόμενη σ΄ αυτήν, δηλ,
για χάλυβα S1500/1700 είναι 1105 ΜPa.
 Αν οι παραπανω μειώσεις ειναι μεγαλύ-τερες
απο 5%, η επιτρεπόμενη τάση στην κρίσιμη
διατομή είναι η μέγιστη στην αγκύρωση μείον
τις μειώσεις (είναι μικρότερη από τη μέγιστη
τιμή της).
Το μέγεθος των μειώσεων υπολογίζεται παρα-
κάτω.
12.5 Υπολογισμός Μειώσεων ΔΡ
Η δύναμη προέντασης μειώνεται κατά μήκος του
τένοντα, λόγω των τριβών που αναπτύσ-
σονται εξ αιτίας των μακροσκοπικών και Αντικαθιστώντας στη σχέση (1) το V από τη
μικροσκοπικών αποκλίσεων από την ευθυ- σχέση (2) προκύπτει η σχέση (3) και απ΄ αυτήν η
γραμμία, όπως σχολιάστηκε στο κεφ. Β3). εκθετική σχέση (4).
Το μέγεθος των τριβών εξαρτάται από το dP/P = - μ.dα (3)
μέγεθος της ασκούμενης εγκάρσιας δύναμης και
Px = P1.e-μα (4)
από το συντελεστή τριβής μ χάλυβα και σωλήνα.
Όταν είναι γνωστή η δύναμη Ρ σε μια θέση 1 του
Η τιμή του μ κυμαίνεται ανάλογα με το σύστημα
φορέα από τη σχέση (4) υπολογίζεται η Ρ σε
προέντασης. Είναι της τάξεως του 0.25.
οποιαδήποτε άλλη θέση x του φορέα.
Στο Σχ. 2(α) έχει απομονωθεί ο φορέας του
Η εκθετική σχέση (4) όταν είναι μ.α <0.10
τένοντα και στο Σχ. 2(β) έχει απομονωθεί
ισοδυναμεί με τη γραμμική σχέση (5α) ή (5(β) για
στοιχειώδες τμήμα του τένοντα στη θέση από-
φωνία α σε ακτίνια ή μοίρες, αντίστοιχα.
κλισης από την ευθυγραμμία.
Px = P1. (1- μ.α) (5α)
Όπως εντοπίστηκε στο κεφ. 7.1, εκτός από τις
εφελκυστικές δυνάμεις Ρ στα άκρα του, στις Px = P1 .( 1- π.μ.α /180 ) (5β)
θέσεις απόκλισης από την ευθυγραμμία α- Στο Σχ. 3 έχει μεγεθυνθεί τμήμα του τένοντα στο
σκούνται από το σκυρόδεμα στον τένοντα οι ευθύγραμμο τμήμα του.
δυνάμεις άντυγας V.
Στις θέσεις αυτές ο χάλυβας έρχεται σ΄ επαφή με
το σωλήνα και αναπτύσσονται δυνάμεις τριβής οι
οποίες μειώνουν τη δύναμη προέν-τασης κατά
μήκος του φορέα.
Από την ισορροπία του στοιχειώδους τμήμα-τος
του τένοντα στο Σχ.1(β) προκύπτει η σχέ-ση (1).
P = (P+dP)+dT => dP = - dT , dT = μ.V => Σχ. 12.3 Μικροαποκλίσεις από την ευθυ-
γραμμία στα ευθύγραμμα μήκη
dP = - μ.V (1)
του τένοντα

P+ΔΡ V Ρ Επειδή ο σωλήνας που περιβάλλει τον τένοντα

είναι εύκαμπτος, παραμορφώνεται όγω της
dα πίεσης του νωπού σκυροδέματος κστά τη
σκυροδέτηση του φορέα.
Λόγω αυτών των μικροαποκλίσεων από την
(α) P+dP ευθυγραμμία, τριβές μεταξύ του χάλυβα προέν-
τασης και του σωλήνα ασκούνται και στα
V P
ευθύγραμμα τμήματα του τένοντα.
Ρ+dP V P
Γιαυτό, οι τελικές σχέσεις για τον υπολογισμό της
dα
δύναμης Px δίνονται από τις σχέσεις (6α) και
(β) dT
(6β), στις οποίες λαμβάνεται υπόψην η συνολική
γωνία α+β.x απόκλισης από την ευθυγραμμία σε
Σχ. 12.2 Δυνάμεις στον τένοντα τμήμα του τένοντα μήκους x.
 Ρx = P1 . [ 1- μ (α + β.x) ] (6α)
(γωνιες α και β σε ακτινια )
Από το δυναμοτρίγωνο των ασκούμενων δυ-
νάμεων προκύπτει η σχέση (2):  Px = P1 .[ 1 - π .μ (α + β.x) /180 ] (6β)
(γωνιες α και β σε μοιρες)
V = Ρ. dα (2)
όπου:
α: η μακροσκοπική γωνία απόκλισης από
την ευθυγραμμία και
β: η (μικροσκοπική) γωνία απόκλισης
σε 1m του τένοντα. Η τιμή της εξαρτάται από
το σύστημα προέντασης. Είναι της τάξεως
του 1/m ή 1..π /180 ακτίνια.
μ: ο συντελεστής τριβής. Η τιμή του εξαρτάται
από το σύστημα προέντασης.
Είναι της τάξεως του 0,25
Στις παραπάνω σχέσεις είναι:
Διατομ 1: η πλησιέστερη στην ενεργή
αγκύρωση του φορέα
Διατομή x: διατομή σε απόσταση x από την 1
Γωνία α : το άθροισμα όλων των γωνιών (με
απόλυτες τιμες, γιατί οι τριβές έχουν
πάντα την ίδια φορά, αντίθετη από
την τάνυση) απόκλισης από την
ευθύγραμμα στο τμήμα 1-x.
Εντοπισμός των γωνιών α
Για τον εντοπισμό των γωνιών α απόκλισης από
την ευθυγραμμία σε καμπύλα τμήματα της
χάραξης σχεδιάζονται οι εφαπτόμενες στη
γραμμή της χάραξης στα σημεία καμπής. Ειναι οι
γωνίες των διαδοχικών εφαπτόμενων.
Οι γωνίες α είναι οι γωνίες κατά τις οποίες πρέπει
να στραφεί το ένα τμήμα της χάραξης για να
αποτελέσει προέκταση του άλλου, όπως φαίνεται
στο Σχ. 4.
Σχ. 12.4 Παραδείγματα εντοπισμού γωνίας α
απόκλισης αππό την ευθυγραμμία
Οι σχέσεις (6) ισχύουν προφανώς και για τις
τάσεις σp = P / Ap.
Όταν η γωνία α είναι μεγαλύτερη από
περίπου 20ο .δεν ισχύουν οι παραπάνω
γραμμικές σχέσεις (6α) και (6β) αφού δεν
ισχύει η παραδοχή μα<0.10 (α σε ακτίνια) και
πρέπει να εφαρμοστούν οι εκθετικές σχέσεις
(7α) και (7β):
Px = P1.e-μ (α+βX) (7α)
-π.μ. (α+βx)/180
Px = P1.e (7β)
12.5 Διάγραμμα Μειώσεων - Εύρεση
Δύναμης Ρ σε Δεδομένη Διατομή
Σε περίπτωση φορέα με περισσότερες από μία
κρίσιμες διατομές η ανίσωση ασφαλείας (τέσ-
σερις ανισότητες) εφαρμόζεται στη μία απ΄ αυτές
και προκύπτει η δύναμη προέντασης στη διατομή
αυτή.
Η εφαρμογή της ανίσωσης ασφαλείας στην άλλη
κρίσιμη διατομή γίνεται είτε με άγνωστο το yp είτε,
αν η χάραξη είναι δεδομένη, με τη μορφή
ελέγχου (κατά πόσον οι αναπτυσ-σόμενες τάσεις
είναι μικρότερες από τις επι-τρεπόμενες).
Η δύναμη Ρ στη διατομή αυτή είναι γνωστή.
Η τιμή της προκύπτει από την τιμή στην προ-
ηγούμενη κρίσιμη διατομή μείον (ή σύν, αν η
δεύτερη διατομή είναι πλησιέστερα στην ενερ-γή
αγκύρωση από την προηγούμενη) τις μει-ώσεις
στο τμήμα του τένοντα ανάμεσα στις δύο
διατομές.
Η γραφική παράσταση της μεταβολής της δύ-
ναμης Ρ κατά μήκος του φορέα δηλώνεται ως το
Διάγραμμα Μειώσεων.
Από τη σχέση (6) προκύπτει:
ΔΡ = P1 – Px = μβx + μα (7)
Όπως προκύπτει από τη σχέση (7) το διά-
γραμμα μειώσεων έχει τα παρακάτω χαρα-
κτηριστικά:
 είναι γραμμικό (για φορείς με α<20ο), αφού η
σχέση (7) είναι πρώτου βαθμού ως προς το
μήκος x
 Η κλίση του είναι σταθερή στα γραμμικά
τμήματα του τένοντα (αφου το μ.β είναι
σταθερό για όλον τον τένοντα).
 Σχ. 12.5 Διαγράμματα μειώσεων
 Στα καμπύλα τμήματα η κλίση του είναι
μεγαλύτερη γιατί η γωνία α είναι συνάρτηση
του x (μεγαλώνει ο συντελεστής του χ)
 Στα σημεία καμπής της χάραξης (όταν η
γωνία των εφαπτόμενων είναι διάφορη του
μηδενός) το διάγραμμα παρουσιάζει
κατακόρυφη πτώση.
Αν η προένταση είναι αμφίπλευρη το διάγραμ-
μα μειώσεων προκύπτει φτειάχνοντας το διά-
γραμμα από κάθε αγκύρωση ως αν ήταν
μονόπλευρη προένταση, όπως φαίνεται στο Σχ.
5.
12.6 Εύρεση Δύναμης Τάνυσης των
Τενόντων
Η δύναμη τάνυσης στο άκρον του τένοντα στη
θέση της ενεργού αγκύρωσης είναι μεγα-λύτερη
από την Ρ στην κρίσιμη διατομή κατά τη μείωση
ΔΡ που υφίσταται η Ρ στο μήκος μεταξύ άκρου
αγκύρωσης και κρίσιμης δια-τομής.
 Ργρ = Ρκρ + ΔΡ
12.7 Εύρεση Μέγιστης Τάσης των
Τενόντων στις Διατομές του
Φορέα
Διαιρώντας τις τιμές της δύναμης προέντασης Ρ
κατά μήκος του φορέα με το εμβαδόν ΑΡ του
τένοντα προκύπτουν οι τιμές της τάσης του σΡ
(σΡ = Ρ/ΑΡ).
Σε περιπτώσεις ελέγχου ενός προεντεταμένου
φορέα απαιτείται η γνώση της μέγιστης τιμής της
τάσης σΡ των τενόντων στις κρίσιμες διατομές
του φορέα.
΄Όπως σχολιάστηκε παραπάνω, από το διά-
γραμμα μειώσεων προκύπτουν οι δυνάμεις και οι
τάσεις προέντασης σε κάθε διατομή του φορέα
ως ποσοστό της μεγαλύτερης τιμής τους στην
ενεργή αγκύρωση, όπως φαίνεται στο Σχ. 6.
σp
σpo 0,98 σpo
0,95 0,93 σpo
x
Σχ.12.6 Διάγραμμα μειώσεων των τάσεων
προέντασης (αμελώντας την
ολίσθηση στην αγκύρωση)
Αν η επιτρεπόμενη τάση του τένοντα ήταν μία,
ίδια για όλες τις διατομές του φορέα (όπως στην
περίπτωση του οπλισμού των φορέων από
σιδηροπαγές σκυρόδεμα) θα ετίθετο η μεγα-
λύτερη τάση στην ενεργό αγκύρωση ίση με την
επιτρεπόμενη και οι μέγιστες τάσεις στις
υπόλοιπες διατομές θα προέκυπταν ως ποσο-
στό της σύμφωνα με το διάγραμμα μειώσεων.
Επειδή, όμως, όπως σχολιάστηκε στο κεφ. 14:
 υπάρχουν δύο επιτρεπόμενες τάσεις η επ
σpo στη θέση της αγκύρωσης και η επ σp1
στην κρίσιμη διατομή 1 την πλησιέστερη στην
ενεργή αγκύρωση και
 οι δύο επιτρεπόμενες τάσεις διαφέρουν κατά
(περίπου) 5% ,
για τον προσδιορισμό της μέγιστης τάσης ακο-
λουθείται η παρακάτω διαδικασία:
1. Υπολογίζεται με βάση τη σχέση 5 στο κεφ.
10.5 η τάση σp1 στη διατομή 1 ως ποσοστό
της τάσης σpo στην ενεργή αγκύρωση.
2. Διακρίνονται δύο περιπτώσεις:
 Οι μειώσεις της τάσης στις δύο διατομές είναι
μεγαλύτερες του 5 %, π.χ. είναι:
σp1 = 0,93 σ p0.
Στην περίπτωση αυτή τίθεται:
σp0 = επ σ p0 (π.χ σ p0 =1190 για
S 1500/1700)
 Οι μειώσεις της τάσης στις δύο διατομές είναι
μικρότερες του 5%, π.χ. είναι:
σp1 = 0,97 σ p0.
ρωσης οφείλεται στην ολίσθηση του τένοντα κατά
τη διαδικασία της αγκύρωσής του.
Κατά την τάνυση του τένοντα στη θέση της
αγκύρωσης ασκείται μια εφελκυστική δύναμη Ρ
στον τένοντα και μια ίση θλιπτική δύναμη Ρ στο
φορέα του σκυροδέματος.
σp
σpo σ χo
΄
σpo
xο
Σχ.12.7 Ακριβές διάγραμμα μειώσεων
Ο τένοντας επιμηκύνεται κατά Δl ενώ ο φορέας
του σκυροδέματος συστέλλεται κατά Δl.
Κατά τη διαδικασία απομάκρυνσης του γρύλ-λου
και αγκύρωσης του τένοντα χάνεται, όπως φαί-
νεται στο Σχ. 8, μέρος της επιμήκυνσης του
τένοντα (και της συστολής του φορέα του σκυρο-
δέματος) και, γιαυτό, χάνεται μέρος της επιβαλ-
λόμενης παραμόρφωσης και, άρα και της επι-
βαλλόμενης τάσης (και δύναμης) του τένοντα.
σpο Δl
σpο

Στην περίπτωση αυτή τίθεται:

σp1 = επ σp1 (π.χ. σp1 = 1105 για x (α)
S 1500/1700) Δl-δ σ po Δl
΄
Υπολογίζεται η τιμή της μέγιστης σp0 , π.χ. σpo δ
΄
σp0 = σp1/0.97 =1105/0,97= 1140 ΜPa. σpo- σpo
3. Υπολογίζονται οι τάσεις προέντασης στις σpo σ χo (β)
υπόλοιπες διατομές ως ποσοστό της τιμής ΄
σpo δ
της σp0.
xο xο
12.8 Ακριβέστερος Υπολογισμός των σpo- σpo ΄

Μειώσεων στην Περιοχή της

Αγκύρωσης λόγω Ολίσθησης των (γ)
Τενόντων Σχ. 12.8 Εντατική κατάσταση τένοντα και
διάγραμμα μειώσεων
Στην περιοχή της αγκύρωσης το ακριβές (α) τη στιγμή της τάνυσης
διάγραμμα των μειώσεων φαίνεται στο Σχ. 7. (β) κατά την αγκύρωση
Η μείωση της τάσης στη θέση της ενεργού αγκύ- (γ) στο τμήμα xο
Αν σpo είναι η τάση του τένοντα στο ενεργό άκρον
του κατά την τάνυσή του και σpo΄ η τάση του μετά
την αγκύρωσή του, ο τένοντας μπορεί να
θεωρηθεί, όπως φαίνεται στο Σχ. 8(β) ότι
υφίσταται στο άκρον του θλιπτική τάση ίση με
σpo-σpo΄.
Ο τένοντας τείνει να επανέλθει στην κατάστασή
του πριν την τάνυσή του κινούμενος σε αντίθετη
διεύθυνση απ΄αυτήν κατά την τάνυση.
Γιαυτό:
 στην περιοχή κοντά στην αγκύρωση οι
δυνάμεις τριβής που θα αναπτυχθούν
αντιτιθέμενες στην κίνηση του τένοντα έχουν
φορά αντίθετη από αυτήν κατά την τάνυση.
Όπως φαίνεται στο Σχ. 8(β) η δύναμη του
τένοντα σε μια διατομή κοντά στην ενεργή
αγκύρωση σ΄απόσταση x απ΄αυτήν θα είναι:
 Ρx = P 0΄ + ΔΡ = P 0 [ 1+ μ (α + β.x) ] (8) ή
σx = σpo΄+ Δσ = σpo΄ [ 1+ μ (α + β.x) ] (8β)
(P 0 και σpo΄ η δύναμη και η τάση προέντασης
στην αγκύρωση, γωνίες α και β σε ακτίνια)
Όπως προκύπτει από τη σχέση (8) το διάγραμ-
μα της Ρ ή της σp στην περιοχή της αγκύρωσης
θα είναι γραμμικό (πρώτου βαθμού ως προς x)
και ανερχόμενο.
Σε πόσο μήκος xο θα αναπτυχθούν οι παρα-
πάνω δυνάμεις τριβής θα εξαρτηθεί από το
μέγεθος της ολίσθησης του τένοντα στην αγκύ-
ρωση.
Η ολίσθηση αυτή συμβολίζεται με δ και διαφέρει
ανάλογα με το σύστημα προέντασης. Είναι της
τάξεως των 2 έως 5 mm.
Όπως φαίνεται στο Σχ. 8(γ) το τμήμα του τένοντα
από την ενεργή αγκύρωση μέχρι απόσταση xο
απ΄αυτήν υπόκειται σε θλιπτική τάση με τρι-
γωνική κατανομή κατά μήκος του η οποία μπορεί
να ισοδυναμηθεί με σταθερή τάση ίση με
0,5(σpo- σpo΄).
Η μεταβολή του μήκους του δ και η ασκούμενη
τάση συνδέονται με τη σχέση (9):
δ = εp. xο = 0,5 (σpo- σpo΄). xο /Ερ (9)
Η τάση σpo΄ προκύπτει από τη σχέση (10):
σpo[1- μ (α + β.xο)] = σp xο = σpo΄[1+ μ (α + β.xο)]
=> σpο΄ = σpo [ 1- 2μ (α + β. xο) ] (10)
Θέτοντας αντί για τη συνολική (μακροσκοπική)
γωνία α απόκλισης από την ευθυγραμμία τη
γωνία α΄ απόκλισης ανά μέτρο μήκους η σχέση
(10) γράφεται:
σpo΄= σpο. (1 - 2kx.x0)
όπου:
kx = μ ( β + α /x1) (γωνίες σε ακτίνια): οι μειώσεις
ανά μέτρο μήκους
Αντικαθιστώντας στη σχέση (9) την τιμή της σpo΄
από τη σχέση (10) και λύνοντας ως προς xο
προκύπτει η σχέση (11):
x0 = Vδ /( kx.εp0) (11)
όπου: εpo = σpo/Ep
Αν στις σχέσεις (10) αντί για τον γραμμικό τύπο
των μειώσεων υιοθετηθεί ο εκθετικός τύπος
προκύπτει η σχέση (12):
x0 = 1/kx. ln ( 1 - Vkx .δ /εp0 ) (12)
 13. ΔΙΑΤΑΞΗ ΤΕΝΟΝΤΩΝ ΚΑΙ ΠΛΑΚΩΝ ΑΓΚΥΡΩΣΗΣ
13.1 Διάταξη Τενόντων στην
Κρίσιμη Διατομή
Οι τένοντες διατάσσονται, όπως φαίνεται στο
Σχ. 1, το πολύ σε δύο στρώσεις και σ΄ από-
σταση μεταξύ τους μεγαλύτερη ή ίση με την
διάμετρο του σωλήνα του τένοντα (περίπου 50
mm).
Για περιορισμό του πλάτους της διατομής
επιτρέπεται υπό όρους και η καθ΄ όμάδες
διάταξη των τενόντων, όπως φαίνεται στο Σχ.
1(β).
(α)
(β)
Σχ. 13.1 Διάταξη τενόντων στην κρίσιμη
διατομή
13.2 Διάταξη Πλακών Αγκύρωσης
Οι πλάκες αγκύρωσης, τετράγωνες (με διαστά-
σεις από 20Χ20 έως 30Χ30 cm), ή ορθογω-
νικές (π.χ 17Χ20 cm), ανάλογα με το σύστημα
προέντασης, διατάσσονται ανά μία, δύο ή και
τρεις πλάκες κατά πλάτος, ανάλογα με τον
αριθμό των τενόντων και το ύψος της διατομής,
όπως φαίνεται στο Σχ. 2.
Η διάταξη των πλακών πρέπει να εξασφαλίσει
ότι η συνιστάμενη των επί μέρους δυνάμεων
των τενόντων θα είναι στο κέντρο βάρους, ή
μέσα στον πυρήνα της ακραίας διατομής του
φορέα, ώστε να μην προκύψουν εφελκυστικές
τάσεις (για την περίπτωση που είναι Ms=ο στη
διατομή αυτή).
Για την οριστικοποίηση της διάταξης των
πλακών αγκύρωσης ακολουθούνται τα παρα-
κάτω βήματα:
 1η δοκιμή:
Οι πλάκες διατάσσονται μία ανά πλάτος,
συμμετρικά εκατέρωθεν του κ.β της διατομής,
όταν ο αριθμός των τενόντων είναι άρτιος
αριθμός (π.χ. 2 ή 4 ή 6, κλπ. τένοντες) ή με τη
μεσαία πλάκα στη θέση του κ.β. της διατομής,
αν ο αριθμός των πλακών είναι περιττός
αριθμός (π.χ. 3 ή 5 ή 7, κλπ. τένοντες).
Η απόσταση μεταξύ των πλακών μπορεί να
είναι 3 cm ή και μηδενική.
Αν με τη διάταξη αυτή δεν χωράνε όλες οι
πλάκες στη διατομή ακολουθεί δεύτερη δο-
κιμή:
0 1
0-0 0 1 1-1
3
2
1 1
1 2 3
Σχ. 11.2 Διάταξη πλακών αγκύρωσης στην
ακραία διατομή
 2η δοκιμή:
Οι πλάκες διατάσσονται μία ανά πλατος, αλλά
τοποθετώντας την πρώτη πλάκα σε απόσταση
3 cm από την ίνα 2.
Η διάταξη αυτή υιοθετείται αν χωράνε όλες οι
πλάκες στη διατομή και η συνισταμένη δύναμη
Ρ προκύπτει μέσα στον πυρήνα της διατομής.
Αλλοιώς ακολουθεί τρίτη δοκιμή:
 3η δοκιμή:
Οι πλάκες διατάσσονται δύο ανά πλάτος με
καθ΄ύψος διάταξη αυτήν της δοκιμής 1 ή της
δοκιμής 2.
Αν δεν είναι δυνατή ούτε αυτή η διάταξη, τότε
είτε γίνεται τοπική διαπλάτυνση του φορέα στην
ακραία περιοχή (π.χ. σε μήκος 1,5 m από την
αγκύρωση) ώστε να μπορέσουν να διαταχθούν
περισσότερες πλάκες ανά πλάτος, ή ο φορέας
επανασχεδιάζεται με άλλη διατομή.
Ο επανασχεδιασμός αυτός αποφεύγεται αν
κατά την προδιαστασιολόγηση του φορέα είχαν
ληφθεί υπόψη οι κατασκευαστικές αυτές
παράμετροι.
13.3 Αναλυτική Χάραξη των Τενόντων
Μετά τη διάταξη των τενότων και των πλακών
αγκύρωσης στην κρίσιμη και την ακραία δια-
τομή, αντίστοιχα, οι τένοντες αριθμούνται και
αντιστοιχούνται με τις πλάκες αγκύρωσης.
Δοκιμάζονται διάφορες αντιστοιχίσεις και ε-
λέγχεται η μη εμπλοκή των τενόντων σε
μηκοτομή και οριζοντιογραφία, βλ. κεφ. Ε5.
 14.
Στην οριστική μελέτη ελέγχεται ο φορέας στην
κρίσιμη διατομή (στην οποία εφαρμόστηκαν οι
τέσσερις ανισώσεις ασφαλείας) σε κατάσταση
λειτουργίας σε ορθή ένταση θέτοντας:
 Την ακριβή τιμή της δύναμης Ρ
 Ακριβέστερη τιμή για το ω, υπολογίζοντας
τις απώλειες προέντασης στην κρίσιμη
διατομή (Στην προμελέτη είχε εκτιμηθεί μια
τιμή, π.χ. 0,85)
 Ακριβέστερα γεωμετρικά στοιχεία της
διατομής.
Επίσης εφαρμόζονται οι τέσσερις ανισώσεις
ασφαλείας και στις υπόλοιπες κρίσιμες δια-
τομές, αν υπάρχουν, με άγνωστον το yΡ.
14.1 Ακριβής Τιμή της Δύναμης Ρ
στην Κρίσιμη Διατομή
Η δύναμη Ρ προκύπτει από τη σχέση:
Ρο = Αp.σp
όπου
Αp: το εμβαδόν των τενόντων που
επιλέχθηκαν με τη διαδικασία που
περιγράφηκε στο κεφ.11.
σp: η τάση του τένοντα στην κρίσιμη διατομή.
Ο υπολογισμός της τάσης σp σχολιάστηκε στο
κεφ. 10.4.
14.2 Ακριβής Τιμή του ω (Ρ = ω Ρο)
(Βλ. και Εν.Β. κεφ. 3.3 και Τόμο 1Γ, Εν. Δ1, κεφ. 2.8)
Είναι: ω = Ρ / Po = (Ρο – ΔΡ)/ Ρο
όπου:
ΔΡ: οι απώλειες στην κρίσιμη διατομή.
Οι Απώλειες προκύπτουν από τις παρακάτω
σχέσεις:
ΔΡ = Αp.Δσp
Δσp = Εp. Δεp = Εp (εcs + εcc) =>
Δσp = Εp .εcs + Εp .φ.εcp =>
Δσp = Εp εcs + Εp . φ. σcp/Εc
όπου:
σcp: η τάση του σκυροδέματος στη στάθμη του
τένοντα όταν δρουν τα μόνιμα φορτία (και
τα μακροχρόνια δρώντα κινητά) και η
Ρ ,(ορθότερα 0,5(Ρο+Ρ).
ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ
Οι τιμές εcs και φ προκύπτουν
από εμπειρικούς πίνακες με
βάση τις τιμές των πέντε σcp
μεγεθών επιρροής που
εντοπίστηκαν στο κεφ. Β3.3. σ1(g+P)
Συνήθως, ελλείψει πειραματικών στοιχείων,
 υιοθετούνται πίνακες που έχουν προκύψει
για σκυροδέματα με διαφορετική ποιοτική
(τύπος αδρανών, τσιμέντου και πρόσθετων)
και ποσοτική σύνθεση του σκυροδέματος
(αποτελέσματα από εργαστήρια σ΄ άλλη
χώρα) και
 ενδέχεται να εμφανιστεί σημαντική
απόκλιση μεταξύ της εκτιμώμενης τιμής
(π.χ. απώλειες 15%) και της πραγματικής
τιμής που θα υλοποιηθεί (π.χ. απώλειες
50% που εμφανίστηκαν στο παρελθόν σε
ελληνικό εργοτάξιο, λόγω της σημαντικής
ποσότητας παιπάλης των αδρανών, της
χρήσης πολλών πρόσθετων, κλπ).
 Για την αντιμετώπιση του ενδεχόμενου
αυτού, πολλές φορές καθυστερεί η εκτέλεση
των τσιμεντενέσεων για να μπορέσει να
γίνει επανατάνυση των τενόντων
(αυξάνοντας, όμως, με τον τρόπο αυτό τον
κίνδυνο διάβρωσης του χάλυβα).
Όπως φαίνεται στο Σχ.1, η ερπυστική παρα-
μόρφωση και, γιαυτό, και οι απώλειες είναι πιο
έντονες το πρώτο διάστημα. Σταθεροποιούνται
στα περίπου δύο χρόνια από την προένταση.
Η χρονική εξέλιξη επιταχύνεται όταν η σταθερή
τάση είναι μεγαλύτερη από 0,5 fck (περιοχή μη
γραμμικού ερπυσμού). Αυτός είναι ένας από
(α) τους λόγους που δεν επιτρέπονται στον προεν-
τεταμένο φορέα τάσεις σκυροδέματος μεγαλύ-
τερες από 0,5 fck.
(1) εcc σc1 σc1 > σc2> σc3
σc2
σc3
(2)
t
Σχ. 14.1 Επιρροή της στάθμης της σταθερής
14.3 Ακριβή Γεωμετρικά Στοιχεία Δεν προστίθεται η διατομή του τσιμεντενέμα-
της Διατομής τος λόγω των μικρορρηγματώσεων του.

Αντί των γεωμετρικών στοιχείων της διατομής Η επιφάνεια του χάλυβα τίθεται πολλαπλα-
του σκυροδέματος τίθενται: σιασμένη με το λόγο η των μέτρων ελαστικό-
τητάς για να μετατραπεί σε ισοδύναμη επιφά-
 Τα μεγέθη Acn , W 1n , W 2n , ypn της νεια σκυροδέματος από πλευράς ανάληψης
καθαρής διατομής στις ανισώσεις των σ1ο τάσεων. Για ίδια παραμόρφωση των δύο υλι-
και σ2ο. κών είναι:
Αντιστοιχούν στην εντεινόμενη διατομή πριν εc = εP => σc/Εc = σP/ΕP
την διενέργεια των τσιμεντενέσεων.
Η νέα μορφή των ανισώσεων είναι:
σ1ο = - Po/Acn + (Mg - Po .ypn ) / W 1n  - επ σc
σ2ο = - Po/Acn - (Mg - Po .ypn ) / W 2n  0
y1n => y1 -
 Τα μεγέθη Aci , W 1i , W 2i , ypi της ιδεατής d1
διατομής στις ανισώσεις των σ1οο και σ2οο. An = Ac + (n -1) As - Ao
Αντιστοιχούν στην εντεινόμενη διατομή μετά
την διενέργεια των τσιμεντενέσεων.
=> +
Για ακριβέστερη αντιστοιχία των γεωμετρικών y1i
στοιχείων, οι τάσεις στο πρώτο σκέλος των
ανισώσεων διατυπώνονται διακρίνοντας τάσεις Ai = An + n.Ap
πριν και μετά τις τσιμεντενέσεις :
σ1οo = - Poo/Acn + (Mg - Po .ypn) / W 1n +
Σχ. 14.2 Ακριβείς εντεινόμενες διατομές
ΔΡ/ Αi + (Mq + ΔΡ.ypi) / W 1i  0 και αντίστοιχα εμβαδά

Εύρεση κέντρου βάρους Καθαρής διατομής

σ2οo = - Poo/Acn - (Mg - Po .ypn) /W 2n +
Στατικές ροπές ως προς τον άξονα 1
ΔΡ/ Αi - ( Mq + ΔΡ.ypi) / W 2i  - επ σc
Ac.y1 - Ao.d1 = Acn.y1n
 Διατομή Πριν τις Τσιμεντενέσεις -
=> y1n =...... y2n = h - y1n
Καθαρή Διατομή An (netto)
Εύρεση ροπής αδρανείας
Η καθαρή διατομή είναι η γεωμετρική διατομή
του σκυροδέματος Ac, συν την ισοδύναμη (ως Jcn = Jc - Jo+Ac.(y1-y1n) - Ao.(y1n - d1) (Jo = 0)
προς τις παραμορφώσεις) διατομή του κατα- W 1n= Jcn/y1n και W 2n = Jcn/y2n
σκευαστικού οπλισμού Αs μείον τις οπές των
σωλήνων των τενόντων Ao. ypn = y1n - d1
An = Ac + (n-1) As - Ao , n = Es/Ec Εύρεση κέντρου βάρους Ιδεατής διατομής
Στατικες ροπες ως προς τον αξονα 1
 Διατομή Μετά τις Τσιμεντενέσεις – Αcn.y1n + Ep/Ec .Ap .d1 = Aci .y1i =>
Ιδεατή Διατομή Αi (ideal)
y1i =... y2i = y1i - h
Η ιδεατή διατομή είναι η καθαρή διατομή Αn συν
την ισοδύναμη διατομή των τενόντων Ap ypi = y1i - d1
Ai = An + n.Ap, n = Es/Ec Εύρεση ροπής αδρανείας
Στη διατομή προστίθεται η ισοδύναμαη επιφά- Jci = Jcn + Jp + Acn.(y1n - y1i ) + Ap.Ep/Ec.(y1i - di)
νεια του χάλυβα των τενόντων γιατί έχει απο- W 1i = Jci //y1i W 2i = Jci /y2i
κατασταθεί η συνάφεια (έχουν γίνει οι τσιμεν-
τενέσεις).
 15. ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΕΡΙΟΧΩΝ ΑΓΚΥΡΩΣΗΣ
15.1 H Eντατική Κατάσταση στην
Περιοχή της Αγκύρωσης -
Απαιτούμενοι Έλεγχοι και
Υπολογισμοί
Όπως φαίνεται στο Σχ. 1, η δύναμη προέντα-
σης Ρ ενός τένοντα στην ακραία διατομή ενός
φορέα κατανέμεται ομοιόμορφα στην επιφάνεια
Αn της πλάκας αγκύρωσης η οποία αποτελεί
μικρό μόνον μέρος της επιφάνειας Αc της δια-
τομής του φορέα.
Σύμφωνα με την αρχή του Saint Venant η
δύναμη Ρ κατανέμεται σ΄ όλη την διατομή του
φορέα μετά μια απόσταση ίση με το ύψος h του
φορέα. Στην ενδιάμεση περιοχή μεταξύ της
ακραίας διατομής και της διατομής σε απόστα-
ση h στην οποία η δύναμη Ρ κατανέμεται σε
συνεχώς αυξανόμενο μέρος της διατομής,
όπως φαίνεται στο Σχ. 1, αναπτύσσονται εγ-
κάρσιες τάσεις, εφελκυστικές και θλιπτικές,
όπως σχολιάζεται στο κεφ. 15.3
σcd
Απ h
Ρd
h
Σχ. 15.1 Βαθμιαία επέκταση των τάσεων σcd
σ΄ όλη την διατομή του φορέα
Γιαυτό, στην ακραία περιοχή του φορέα, περιο-
χή αγκύρωσης του τένοντα, απαιτείται:
1. Έλεγχος κατά πόσον το σκυρόδεμα μπορεί
να αντέξει την τοπική θλιπτική τάση που
ασκείται στη θέση της πλάκας αγκύρωσης.
Από τον έλεγχο αυτό προκύπτει το
απαιτούμενο εμβαδόν των πλακών
αγκύρωσης των τενόντων.
2. Υπολογισμός του εγκάρσιου οπλισμού που
απαιτείται για να αναλάβει τις
αναπτυσσόμενες εγκάρσιες εφελκυστικές
τάσεις στην περιοχή.
15.2 Έλεγχος Τοπικής Θλιπτικής
Τάσης - Υπολογισμός Εμβαδού
Πλακών Αγκύρωσης
Eξετάζεται κατά πόσον οι αναπτυσσόμενες
θλιπτικές τάσεις στην περιοχή της ακραίας
διατομής πίσω από την πλάκα αγκύρωσης είναι
μικρότερες από την θλιπτική αντοχή του
σκυροδέματος στη θέση αυτή ώστε να μην
προκύψει θλιπτική αστοχία.
Γιαυτό πρέπει:
σcd = Ρd /Απ  fccd* ή Ρd  Fcd = Απ .fccd* (1)
όπου:
Ρd =1,4 Ρο
 Τιμή της Θλιπτικής Αντοχής fcc*
Η θλιπτική αντοχή fcc* του σκυροδέματος στην
περιοχή της πλάκας αγκύρωσης είναι μεγαλύ-
τερη από την αντοχή fcc της μονοαξονικής επι-
πόνησης λόγω της τριαξονικότητας που ανα-
πτύσσεται στην περιοχή, όπως φαίνεται στο Σχ.
2(α).
σv
σv
hπ 2 2
σv σv
1 σt 1-1
(α) (β) σt
h hπ σ
σt
σt 2-2
σ
Σχ.15.2 Εντατική κατάσταση στο σκυρόδεμα
πίσω από την πλάκα αγκύρωσης
Το σκυρόδεμα πίσω από την πλάκα αγκύ-
ρωσης υποκείμενο σε θλίψη τείνει να διογκωθεί
πλευρικά. Λόγω του γειτονικού σκυροδέματος η
διόγκωση αυτή παρεμποδίζεται με συνέπεια
ανάπτυξη πλευρικών τάσεων σv από το θλιβό-
μενο στο γειτονικό σκυρόδεμα, όπως φαίνεται
στο Σχ. 2(β).
Ίσες και αντίθετες πλευρικές τάσεις ασκούνται,
όπως φαίνεται στο Σχ. 2(α) από το γειτονικό
σκυρόδεμα στο θλιβόμενο σκυρόδεμα, το οποί-
ο έτσι επιπονείται τριαξονικά.
Λόγω της τριαξονικότητας η θλιπτική αντοχή
αυξάνεται κατά το πενταπλάσιο περίπου της
πλευρικής τάσεως σv:
fcc* = fcc + 5 σv (2)
 Υπολογισμός της πλευρικής τάσης σv
Λόγω των πλευρικών τάσεων σv που ασκούν-
ται στο εσωτερικό του τμήματος του περιβάλ-
λοντος σκυροδέματος, αναπτύσσονται εφελκυ-
στικές τάσεις σt στα τοιχώματά του.
H εντατική κατάσταση του τμήματος αυτού
αντιστοιχεί σ΄ αυτήν αγωγού υποκείμενου
σε πίεση υγρού ίση με σv.
Από την ισορροπία των δυνάμεων στην τομή
2-2 στο Σχ.2 του τμήματος του περιβάλλοντος
σκυροδέματος προκύπτει η τιμή των τάσεων σt
συναρτήσει του πάχους (h - bΥ) του τοιχώμα-
τος:
σv. hπ = σt.(h - hπ) =>
Η μέγιστη τιμή των τάσεων σt ώστε να απο-
φευχθεί η ρηγμάτωση των τοιχωμάτων είναι η
εφελκυστική αντοχή fct του σκυροδέματος.
Αντικαθιστώντας την τιμή αυτή της σt στη
σχέση (3) προκύπτει η μέγιστη τιμή της πλευ-
ρικής τάσης σv ίση με:
σv = fct.(h - hπ)/ hπ = fct (h/ hπ -1) = fct (√A/Aπ-1)
Θέτοντας στη σχέση αυτή fct = fcc/12 προκύ-
πτει:
σv = 0,08fc (√A/Aπ-1)
Αντικαθιστώντας την τιμή αυτή της σv στη σχέ-
ση (2) προκύπτει: fcc* = fcc + 0,4 (√A/Aπ-1)
Aντικαθιστώντας την τιμή αυτή της θλιπτικής
αντοχής στη σχέση (1) προκύπτει προσεγγι-
στικά η σχέση (4) με βάση την οποία επιλέγεται
το εμβαδόν των πλακών αγκύρωσης των τε-
νόντων ώστε να μην προκύψει ρηγμάτωση
στην περίμετρό τους.
 Ρd  Fcd = fcd √A.Aπ
όπου:
Α: το εμβαδόν της μεγαλύτερης
δυνατής επιφάνειας της ακραίας
διατομής του φορέα που εχει το ίδιο
σχήμα και το ίδιο κέντρο βάρους με
την πλάκα αγκύρωσης, όπως
φαίνεται στο σχήμα.
 Η διάταξη σπειροειδούς οπλισμού γύρω από
τους τένοντες αυξάνει λόγω της περίσφιξης
που ασκεί την τριαξονικότητα και, γιαυτό, και
την θλιπτική αντοχή του σκυροδέματος και
επιτρέπει μικρότερο εμβαδόν πλακών
αγκύρωσης.
15.3 Υπολογισμός Εγκάρσιου
Οπλισμού στην περιοχή της
Αγκύρωσης
15.3.1 Περίπτωση Μεμονωμένης Κεντρικής
Αγκύρωσης
Όπως φαίνεται στο Σχ. 3, η εντατική κατάσταση
στην περιοχή της αγκύρωσης αντιστοιχεί σ΄
αυτήν δύσκαμπτου πεδίλου η οποία αντιστοιχεί
σ΄αυτήν αμφίπλευρου κοντού προβόλου προς
τις δύο διευθύνσεις του πεδίλου.
Γιαυτό, ο σχεδιασμός της περιοχής αυτής γίνε-
ται όπως ο σχεδιασμός των υψίκορμων φορέ-
ων που σχολιάστηκε στο πρώτο μέρος, Ενότη-
(3) τα Β, κεφ. 8.5.
Η τιμή της εφελκυστικής δύναμης Fsd προς τις
δύο διευθύνσεις προκύπτει από τις σχέσεις (5)
και (6)ι:
FsdΥ = Msd/z = Ρd/2.(h - hπ)/4 /(0,85 dΥ) (5)
FsdΥ = Msd/z = Ρd/2.(b - bπ)/4 /(0,85dX) (6)
Επειδή, όπως φαίνεται στο Σχ. 3, ο λόγος διά-
τμησης (απόσταση φορτίου/ύψος) των ισο-
δύναμων προβόλων είναι μικρότερος του 0,5,
το φυσικό προσομοίωμα είναι αυτό στο Σχ. 4
και, γιαυτό, στις σχέσεις (5) και (6) το dΥ και το
dΧ υπολογίζονται για ύψος hΥ και hΧ των προ-
βόλων ίσο με το διπλάσιο της απόστασης του
φορτίου:
hY = 2 (h – bπ)/4 = (h – hπ)/2 ≈ h/2
hX = 2(b – bπ)/4 = (b – bπ)/2 ≈ b/2
Ρd Ρd/2 (h- hπ)/4
d Ρd/2
h
(4) (h-hπ)/2
b
h Ρd/2 h
(b-bπ)/4 Ρd/2
Α οπλισμός
h
(b-bπ)/2
b
Σχ. 15.3 Ισοδυναμία άκρου προεντεταμένης
δοκού – δύσκαμπτου πεδίλου -
κοντών προβόλων προς τις
δύο διευθύνσεις

Θέτοντας στις σχέσεις (5) και (6):
dx = 0,9 hx = 0,9.h/2
dY = 0,9 hY = 0,9.b/2
προκύπτουν οι σχέσεις (7) και (8):
FsdY = Ρd(h - hπ)/8 /(0,85.0,9h/2)
FsdX = Ρd.(b - bπ)/8/(0,85.0,9b/2) =>
 FsdY = 0,3 Ρd (1 - hπ /h)
 FsdX = 0,3 Ρd (1 - bπ /b)
Όπως και στους κοντούς προβόλους, η εφελ-
κυστική δύναμη Fsd αναλαμβάνεται από οπλι-
σμό Αs = Fsd/fsd με τη μορφή κατακόρυφων
αναβολέων – συνδετήρων, σε δύο ή τρεις
στρώσεις, όπως φαίνεται στο Σχ. 4 για τον
κατακόρυφο οπλισμό ΑsY = FsdY/fsd..
 Επειδή το πλάτος b είναι σχετικά μεγάλο,
μεγαλύτερο από 0,30 m, είναι καλό ο
οπλισμός να διαμορφώνεται με τετράτμητους
συνδετήρες.
h
α P/2
P/2 h
Fsd
2α
~h/2
(α) (β)
~b/2 (δ)
θλιπτήρας
Σχ. 15.4 (α) Φυσικό προσομοίωμα για
πρόβολο με α/h<0,5
(β) προσομοίωμα για άκρο προεντ.
δοκού
(γ) όπλισμός ΑsY προεντ. δοκού
(δ) οπλισμός ΑsΧ προεντ. δοκού
(ε) τοπικοί συνδετήρες πίσω από
την πλάκα αγκύρωσης
 Eπειδή η ένταση των συνδετήρων είναι η ίδια
σ΄ όλο το μήκος τους (αφού η ένταση των
ελκυστήρων είναι ίδια σ΄όλο το μήκος των
υψίκορμων φορέων) οι συνδετήρες πρέπει
να διαθέτουν ισχυρή αγκύρωση όπως στην
περίπτωση της στρεπτικής επιπόνησης.
Υπερ της ασφαλείας ο οπλισμός αυτός μπορεί
να επεκτείνεται σ΄ όλο το μήκος h ανάπτυξης
της δύναμης Ρ (από συγκεντρωμένη σε κατανε-
(7) μημένη σ΄όλη την διατομή).
(8) Ομοίως, ο οριζόντιος οπλισμός ΑsX = FsdX/fsd
διαμορφώνεται με τη μορφή αναβολέων – ορι-
ζόντια πολύτμητων (καλά αγκυρωμένων) συν-
δετήρων, όπως φαίνεται στο Σχ. 4(δ).
 Επειδή το πέδιλο που διαμορφώνεται στην
περιοχή αγκύρωσης είναι ιδιαίτερα υψίκορμο
δεν υπάρχει κίνδυνος λοξής ρηγμάτωσης εν
είδει διάτρησης και δεν απαιτείται πρόσθετος
οπλισμός για το ενδεχόμενο αυτό.
Για να αποφευχθεί τοπική αστοχία γύρω από
την πλάκα αγκύρωσης λόγω των τάσεων σt
που σχολιάστηκαν στο κεφ. 15.2 διατάσσονται
πίσω από την πλάκα αγκύρωσης τοπικοί
συνδετήρες, όπως φαίνεται στο Σχ, 4(ε).
 Αιτιολόγηση Φυσικού Προσομοιώματος
Ο εντοπισμός του ισοδύναμου δικτυώματος
βασίζεται στη χάραξη της κύριας θλιπτικής
τροχιάς ροής του φορτίου προς τις στηρίξεις
b του φορέα.
~h/2
Όπως φαίνεται στο Σχ. 4(α), η θλιπτική τροχιά
(γ)
για κάποιο διάστημα παραμένει κατακόρυφη
καθώς, λόγω του μεγάλου ύψους, η ροή του
φορτίου ακολουθεί τη φυσική κατακόρυφη
h
τροχιά που θα ακολουθούσε αν η στήριξή του
ήταν κάτω απ΄αυτό.
(ε)
ελκυστήρας
Σχ. 15.5 Εγκάρσιες τάσεις τάσεις λόγω
καμπύλωσης της θλιπτικής τροχιάς
Αποκλίνει απ΄αυτήν έγκαιρα σε απόσταση από
το κάτω πέλμα του φορέα ίση περίπου με το
διπλάσιο της απόστασης α του φορτίου ώστε
να μπορέσει να κατευθυνθεί στη στήριξη με
ικανή γωνία, εμφανίζοντας έτσι ένα σημείο
καμπής. Πλησιάζοντας στη στήριξη εμφανίζει
δεύτερο σημείο καμπής ώστε να μπορέσει να
κατευθυνθεί κατακόρυφα στη στήριξη.
Στο πρώτο και το δεύτερο σημείο καμπής
αναπτύσσεται για την αποκατάσταση της ισορ-
ροπίας εγκάρσια εφελκυστική και εγκάρσια
θλιπτική δύναμη, αντίστοιχα, όπως φαίνεται στο
Σχ. 5.
Θέτοντας στις θέσεις των θλιπτικών τροχιών
θλιπτήρες και στις θέσεις των εφελκυστικών
τάσεων ελκυστήρες προκύπτει το προσομοί-
ωμα του φορέα.
15.3.2 Περίπτωση Πολλαπλών Αγκυρώσεων
Η εντατική κατάσταση στην περιοχή αγκύρω-
σης ισοδυναμεί με την εντατική κατάσταση
ισάριθμων με τις πλάκες αγκύρωσης τοπικών
πεδίλων με βάση:
 αν η κατανομή των τάσεων είναι
ομοιόμορφη (συμμετρική διάταξη πλακών),
ίση με h/ν, όπου ν ο αριθμός των πλακών
αγκύρωσης, όπως στο Σχ. 6(α).
 αν η κατανομή των τάσεων είναι
ανομοιόμορφη (ασύμμετρη διάταξη πλακών),
ίση με το μήκος εκείνο του h στο οποίο η
συνισταμένη των τάσεων είναι ίση με την
δύναμη Ρ της κάθε πλάκας, όπως φαίνεται
στο Σχ. 6(β).
h/2
h/2
(α) (β) A1 = A2
e1 2e1
e1 2e1
e2 e2
(γ) (δ) 2e2
Σχ. 15.6 Ισοδύναμα τοπικά πέδιλα
Αν στα επιμέρους πέδιλα που προκύπτουν οι
πλάκες αγκύρωσης δεν είναι κεντρικά διαταγ-
μένες όπως στο Σχ. 6(α), αλλά είναι έκκεντρες
ως προς το κ.β. της διατομής, όπως στο
Σχ. 6(γ) και 6(δ),τότε η εντατική κατάσταση
περιορίζεται σε μικρότερο πέδιλο με βάση:
 αν η πλάκα είναι πλησιέστερα προς το κ,β,
της διατομής,
ίση με το διπλάσιο της εκκεντρότητας e του
κέντρου βάρους της πλάκας από το κ.β. της
διατομής, όπως φαίνεται στο Σχ. 6(γ)
 αν η πλάκα είναι πλησιέστερα προς τα
πέλματα της διατομής,
ίση με το διπλάσιο της εκκεντρότητας e του
κέντρου βάρους της πλάκας από το πέλμα
της διατομής, όπως φαίνεται στο Σχ. 6(δ)
Στις περιπτώσεις αυτές εκτός από την εντατική
κατάσταση των τοπικών πεδίλων συνυπάρχει
και η παρακάτω εντατική κατάσταση:
 στην πρώτη περίπτωση η εντατική
κατάσταση κεντρικού πεδίλου με φορτίο τη
συνισταμένη δύναμη των πλακών
αγκύρωσης και βάση το h, όπως φαίνεται
στο Σχ. 7(α)
 στη δεύτερη περίπτωση η εντατική
κατάσταση υψίκορμης δοκού με φορτίο το
κατανεμημένο σε απόσταση h και στηρίξεις
στα κέντρα βάρους των πλακών, όπως
φαίνεται στο Σχ. 7(β).
A1
e 2e
A2
+
h (α)
2e1
e1
l +
e2
2e2
(β)
Σχ. 15.7 Εφελκυστικές δυνάμεις λόγω
λειτουργίας (α) πεδίλου με βάση h
(β) υψίκορμης δοκού με άνοιγμα l
 16. ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΤΙΚΑ ΣΧΕΔΙΑ
Τα σχέδια πρέπει να περιλαμβάνουν: 2. Τοποθετούνται οι τένοντες στην κρίσιμη
διατομή, όπως σχολιάζεται στο κεφ. Δ11.1
 Μηκοτομή και Οριζοντιογραφία
και αριθμούνται κατ αύξοντα αριθμό.
(σε κλίμακα 1:20)
3. Τοποθετούνται οι πλάκες αγκύρωσης στην
Συνοδεύονται με πίνακα συντεταγμένων των
ακραία διατομή, όπως σχολιάζεται στο
επί μέρους τενόντων, όπως φαίνεται στο Σχ. 1
κεφ. Δ11.2 (δεν αριθμούνται).
 Εγκάρσιες Χαρακτηριστικές Τομές
(σε κλίμακα 1:10) 4. Συμπληρώνεται η οριζοντιογραφία:
αριθμούνται οι τένοντες στην κρίσιμη
Γίνονται συνήθως στις κρίσιμες διατομές έλεγ- διατομή και αντιστοιχίζονται στην ακραία
χου και στις διατομές αγκυρώσεων. ώστε να μην εμπλέκονται.
 Λεπτομέρειες Όπλισης σε
Χαρακτηριστικές Θέσεις 5. Αριθμούνται οι τένοντες στην ακραία
εγκάρσια διατομή.
Δίνονται λεπτομέρειες του οπλισμού στην πε-
ριοχή της αγκύρωσης, σε θέσεις συγκεντρω- 6. Συμπληρώνεται η μηκοτομή.
μένων φορτίων κλπ. Παρακάτω δίνεται παράδειγμα για έξι τένοντες
ΔΙΑΔΟΧΙΚΑ ΒΗΜΑΤΑ ΣΧΕΔΙΑΣΗΣ
1. Σχεδιάζονται η μηκοτομή και η
οριζοντιογραφία της δοκού και εκατέρωθεν
οι εγκάρσιες διατομές.

6 5 5,6
2 4 2,4 5,6 6 5
1 3 1,3 1,2,3,4
α β 1 2 3 4
α-α β-β

y/ x 1 2 3 4 5
1,3 ....... ...... ...... .... ......

2,4 ....... ...... ...... .... ......

5,6 ....... ...... ...... .... ......

ΜΗΚΟΤΟΜΗ 1: 20

5 4 3
4,5 4 ,5
3,4,5 3
1,2,6 2
1,6
6 2 1

Z/x 1 2 3 4 5
1,3 ....... ...... ...... .... ......

2,4 ....... ...... ...... .... ......

5,6 ....... ...... ...... .... ......
ΟΡΙΖΟΝΤΙΟΓΡΑΦΙΑ 1;20
 17. ΟΠΛΙΣΜΟΣ ΡΗΓΜΑΤΩΣΗΣ
Επειδή οι διάμετροι και η επικάλυψη των όμενης ζώνης κοινός (μη προεντεταμένος)
ράβδων του οπλισμού των προεντεταμένων οπλισμός.
φορέων είναι μεγάλες, η ρηγμάτωσή τους είναι,
όπως φαίνεται στο Σχ. 1, προβληματική και για
να ελεχθεί διατάσσεται περιμετρικά της εφελκυ-

Τομή

Κάτοψη Σχ. 17.2 Τένοντες και οπλισμός ρηγμάτωσης

Στους κανονισμούς ο οπλισμός αυτός προδια-

Σχ. 17.1 Η επιρροή της επικάλυψης και γράφεται ως ποσοστό της διατομής τους.
της μικρής διαμέτρου του οπλισμού
στο άνοιγμα των ρωγμών
 18. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΕΠΙΛΥΣΗΣ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ
Διακρίνονται οι παρακάτω περιπτώσεις:

16.1 ΔΙΝΕΤΑΙ Η ΖΗΤΕΙΤΑΙ Η Ρ (Νοείται στην κρίσιμη διατομή)

 Ζητείται η Ρ ( Δίνεται το q )
Παραδοχή: yp = max yp = y1 - 0,07 m για μια στρώση τενόντων
y1 - 0,013 m για δύο στρώσεις τενόντων
Eπίλυση 4 ανισοτήτων : άγνωστος η Ρ
Στις τέσσερις ανισώσεις τίθεται το yp της συνισταμένης χάραξης.
 Ζητείται η Ρ και η χάραξη ( Δίνεται το q )
Επίλυση 4 ανισοτήτων με άγνωστους yp ,P
Η επίλυση μπορεί να γίνει με δοκιμές :
- πρώτη δοκιμή : yp = max yp
- Αν δεν συναληθεύουν οι ανισότητες γίνεται δεύτερη δοκιμή με μικρότερο yp
Η χάραξη και ο κεντροβαρικός άξονας δίνουν τη μορφή του (υπερισχύοντος ) διαγράμματος
ροπών προς την πλευρά της ίνας 1.

3..Ζητειται η Ρ , η Χάραξη και το max q

α) Επ’ιλυση 2 ανισοτήτων t=0 ως ισοτήτων με άγνωστους το Ρo και το yp ως εξης:
(Μέγιστο q προκύπτει όταν η σ10 =επ σc και σ20 = 0)
Οταν W 1=W 2 η επίλυση επιταχύνεται ως εξης:
σ1ο = -(Νg+Ρο) /Αc + ( Μmin - Ρo.yP ) /W 1 = - επ σc
σ2o = -(Νg+Po) /Αc - ( Μmin - Po.yP ) /W 1 = 0
σ1ο + σ20 = -2.(Νg+Ρο) /Αc = - απ σc => Po = ..........
σ1ο - σ20 = 2.(Μmin - Ρo.yP ) /W 1 = - επ σc yp = ....... ; < max yp
β) Αντικατάσταση της τιμής του Ρω και yp στις δυο ανισότητες t =  και επίλυση τους με άγνωστο
το Mmax = > q= ........

4.Ζητειται το max q ( Δίνεται η Ρ )

Επιλυση 2 ανισοτήτων t=0 με άγνωστο το yp
Αντικατασταση του yp στις ανισότητες t= και επιλυση τους με άγνωστο το Mmax = > q=…

5 Ζητειται η Ρ και το max q ( Δίνεται η χάραξη)

Επίλυση 2 ανισοτήτων t=0 με άγνωστο το Ρο
Αντικατάσταση της μεγαλύτερης τιμής του Ρο στις δύο ανισότητες t= oo και επίλυσή τους με
άγνωστο το Mmax = > q= ........
16.2 ΔΙΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΤΟ Ap
Η Ρ εκτός από τις τέσσερις ανισότητες πρέπει να συναληθεύει και την
Ρ < Αρ. επ σρ

16.3 ΔΙΝΕΤΑΙ Η Ρ
* στο γρύλλο ή σε άλλη διατομή εκτός από την κρισιμη

Μεταφέρεται η Ργρ στην κρίσιμη διατομή μέσω των μειώσεων

Ρ = Ργρ.[1-μ.π (α+β.x) /180]
α,β σε μοίρες , x σε m , P σε kN
Ακολουθείται η διαδικασία των προβλημάτων Ι -5.

16.4 ΖΗΤΕΙΤΑΙ Η Ρ ΣΤΟ γρύλο

* ή σε άλλη διατομή εκτός της κρίσιμης
Η Ρ που προκύπτει από τη διαδικασία των προβλημάτων στο Ι) (είναι η Ρ στην κρίσιμη διατομή
ελέγχου) . Μεταφέρεται στη διατομή του γρύλου:

Ργρ = Ρ / .[1-μ.π (α+β.x) /180]

α,β σε μοίρες ,x σε m P σε kNm

15.6 ΦΟΡΕΙΣ ΜΕ 2 ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΔΙΑΤΟΜΕΣ

1 2
Ζητείται η Ρ και η χάραξη

Επίλυση 4 ανισοτήτων στη διατομή 1 (με τη μεγαλυτερη Μmax )

παραδοχη yp1 = max yp , άγνωστος : Ρ1

Επίλυση 4 ανισοτήτων στη διατομή 2 :

Ρ2 = Ρ1 (Προμελέτη)
ή Ρ2 = Ρ1 [ 1-μ π (α+βx) / 180] (Οριστική μελέτη)
άγνωστος : yp2
 19. ΑΡΙΘΜΗΤΙΚΕΣ ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ

19.1 ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ

ΕΛΕΓΧΟΣ ΟΡΘΩΝ ΤΑΣΕΩΝ*

Παράδειγμα 1: Ζητείται η δύναμη προέντασης στο μέσον του ανοίγματος αμφιέρειστης δοκού με
τα στοιχεία που δίνονται στο σχήμα.

C 30
l = 15,0 m 1,0 S 1500 /1700
0,8
0,45 g΄ = 2 kNm
q = 15 kN/m

1. ΦΟΡΤΙΑ (χαρακτηριστικες τιμες )

g = γc. Ac = 25. (1,0 .4,0 + 0,6 . 0,4 ) = 15 kN/m
g ΄= 2«
q = 1,5 «

2. ΣΤΑΤΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗ ( Μ και Ν )

max Mg = 15 .152 / 8 = 422 kNm
max Mg΄ = 2 .152 / 8 = 56,3 kNm
max Mq = 15 .152 / 8 = 422 kNm

3. ΧΑΡΑΞΗ ΤΕΝΟΝΤΩΝ
2
ινα 1 η εφελκυόμενη ( ή λιγότερο
θλιβόμενη ) από τα
φορτία της κατασκευής
1

- Εντοπίζουμε την ίνα 1 και σχεδιάζουμε τον κεντροβαρικό άξονα

- Η χάραξη και ο κεντροβαρικός άξονας δίνουν τη μορφή του (υπερισχύοντος) διαγράμματος
ροπών προς την πλευρά της ίνας 1
Τιμή του yp στην κρίσιμη διατομή: η μέγιστη δυνατή (εκτός και ζητείται όποτε τίθεται ως άγνωστος)
Για μια στρώση τενόντων : max yp = y1 - 0,07 m*
Για δύο στρώσεις : max yp = y1 - 0,12 m
* Ισχύουν για επικάλυψη οπλισμου 3-4 cm.
_______________
* Ενδέχεται τα αριθμητικά αποτελέσματα να μην είναι ακριβή
4. ΚΡΙΣΙΜΗ ΔΙΑΤΟΜΗ ΕΛΕΓΧΟΥ .
Κρίσιμες διατομές ειναι οι διατομές με τα μέγιστα από τα διαγράμματα ροπών των φορτίων
κατασκευής (και τα μέγιστα του διαγράμματος των αντιρροπών, αν η χάραξη δεν ακολουθεί τη
μορφή του διαγράμματος ροπών).
Αν ο φορέας εχει μεταβλητή διατομή απαιτείται έλεγχος σε περισσότερες διατομές
Στο παράδειγμα κρίσιμη ειναι η μεσαία διατομη.

5. ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΔΙΑΤΟΜΗΣ

Εύρεση κέντρου βάρους - Υπολογισμός y1 : ΑΙ
Χωρισμός σε ισοδύναμα ορθογώνια : ΑΙ ,ΑΙΙ
Στατικές ροπές ως προς την ίνα 1: ΑΙΙ yII
Ac = ΑΙ +AIΙ AI. yΙ + AIΙ.yII = Ac. Y1 => y1 = (AI. yΙ + AIΙ .yII.)/ Ac yi
y2 = h - y1
Εύρεση ροπής αδρανείας J: J ως προς τον κ.β διατομής = άθροισμα J ως προς κ.β. ορθογωνίων
+άθροισμα εμβαδού ορθογωνίων Χ τετράγωνο απόστασης απο κ.β διατομής.
J1 = JI + JII + AI. (y1 - yI )2 + AI .(yII - y1 )2
Εύρεση ροπών αντιστάσεως W : W 1 = J / y1 W 2 = J / y2
Όρια πυρήνα διατομής : Κ1 = W2 /Ac
Ac = 1.0. 0,2 + 0,8 .0,4 = 0,64 m2
y1 = ( 1,0 .0,2 .0,9 + 0,4 .0,8 .0,4 ) / 0,64 = 0,65 m y2 = 1,0 -0,65 = 0,35 m
max yp = y1 - 0,07 = 0,543 m (για μια στρώση τένοντα)
J = (1,0 .0,23 /12 + 0,4. 0,83 /12 + ( 1,0. 0,2) . 0,152 + (0,4. 0,8) .0,352 = 0,5003 m4

W 1 = 0,5003/0,65 = 0,0817 m3 W 2 = 0,5003/0,35 = 0,1292 m3

ΚΙ = W 2/Ac = 0,1292 /0,64 yp = 0,64 > KI => Τένοντας εκτός πυρήνα

6. ANΙΣΩΣΕΙΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
6.1 κατάστρωση ανισώσεων ασφαλείας
σ1ο = - (Νg+Ρο) /Αc + ( Μmin - Ρo.yP ) /W 1  - επ σc (1)
σ2o = - (Νg+Po) /Αc - ( Μmin - Po.yP ) /W 2  0* (2)
σ1οo = -(Νg+ω Ρω) /Αc + ( Μmax - ω Ρo.yP ) /W 1  0 (3)
σ2oo = - (Νg + Nq*+ ω Po) /Αc -( Μmax - ω Po.yP ) /W 2  - επ σc (4)

 ΜονΆδες : P [KN ] M [KNm] Ac [m2] W [m3] yp [m] σ [kN/m]

 Η P και η επ σc τίθενται με θετική τιμή
 Η Ν τίθεται θετική όταν είναι αρνητική
 Ο άξονας y εχει αρχή στο κ.β και θετικές τιμές προς την ίνα 1.

* Αν η Νq ειναι εφελκυστικη τότε προστίθεται ( με αρνητική τιμη) στη σ1οο και όχι στη σ2οο
**Στην περιπτωση περιορισμένης προεντασης τίθεται αντί 0 η επ σt* (εφελκυστικη τάση)
6.2 Επιτρεπόμενες τασεις: επ σc = 0,5 fck ή 0,4 fck
επ σc = 0,5 .30 = 15 MΡa = 15 000 kN/m2

6.3 Τιμες minM ,max M

min M = Mg (προένταση πριν τις επικαλύψεις )
min M = Mg + Mg (προένταση μετά τις επικαλύψεις)

min M = Mg = 422 kNm ( προένταση πριν τις επικαλύψεις )

max M = Mg + Mg ΄+ Mq = 900 kNm

6.4 Τιμή ω
Παραδοχη ω= 0,85
(Εκτος αν έχουν υπολογιστεί οι απώλειες π.χ 18%, οποτε ω = 0,82 )

6.5 Αντικατάσταση τιμών στις τέσσερις ανισότητες

σ1ο = - Ρο / 0,64 + ( 422 - Ρo. 0,543 ) / 0,0817  - 15. 103 (1)
σ2o = - Ρο / 0,64 - ( 422 - Ρo. 0,543 ) / 0,1292  0 (2)
σ1οo = - Ροο / 0,64 + (900 - 0,85 Ρo. 0,543 ) / 0,0817  0 (3) .
σ2oo = - Ροο / 0,64 - (900 - 0,85 Ρo. 0,543 ) / 0,1292  - 15. 103 (4)

6.6 Επίλυση ανισοτήτων με άγνωστο το Ρο

(1) : => Ρ0  2176 kN
(2) : => Ρ0  642
(3) : => Ρ0  1580
(4) : => Ρ0  1026

5.8 Συναλήθευση ανισοτήτων 1026 < Ρο < 1580

642 1026 1580 2176

Ρ
 19.2 ΔΙΑΣΤΑΣΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΡΟΕΝΤΕΤΑΜΕΝΗΣ ΔΟΚΟΥ

Παράδειγμα 2: Ζητείται η Διαστασιολόγηση της δοκού με τα στοιχεία στο σχήμα

1,50
0,2 C 25
l = 20,0 m h S 1500 /1700

b
q = 12 kN/m
1. Eπιλογή Πλάτους
Πρώτη επιλογή: h= 0,90 m => g= 25. (1,50.0,20+0,30.0,70) = 13,5 kN/m
maxM = (13,5+12,0).202/8 = 1275 kNm
Πρoεκτίμηση Ρ: P = maxM/(0,7h) = 1820 kNm
Προεκτίμηση αριθμού τενόντων: 3
Διαστάσεις πλακών 23x23 cm, Διατάσσονται μία κατά πλάτος, όπως στο σχήμα. Άρα b=30 cm.

2. Eπιλογή Yψους
Στατικά μεγέθη συναρτήσει του ύψους:
Κρίσιμη διατομή στη μέση του ανοίγματος (παραβολική χάραξη τενόντων)
g = 25.[1,50.0,20 + 0,30.(h-0,20)]
min M = (g+ 12,0). 202/8

Γεωμετρικά στοιχεία συναρτήσει του h:

Ac = ΑΙ +AIΙ =1,50.0,20 +0,30.(h – 0,20)
y1 = (AI. yΙ + AIΙ .yII.)/ Ac y2 = h - y1 yP = y1 -0,08 m
2 2
J1 = JI + JII + AI. (y1 - yI ) + AI .(yII - y1 )

Ανισώσεις ασφαλείας συναρτήσει του h:

σ1ο = - (Νg+Ρο) /Αc + ( Μmin - Ρo.yP ) /W 1  - επ σc (1)
σ2o = - (Νg+Po) /Αc - ( Μmin - Po.yP ) /W 2  0* (2)
σ1οo = -(Νg+ω Ρω) /Αc + ( Μmax - ω Ρo.yP ) /W 1  0 (3)
σ2oo = - (Νg + Nq*+ ω Po) /Αc -( Μmax - ω Po.yP ) /W 2  - επ σc (4)
Τιμές μεγεθών για Διάφορες Τιμές του h

h 0,90 1,0 1,10 1,20

Ac 0,51 0,54 0,57 0,60
y1 P o 0,62 0,88 0,68 0,80
y2 0,28 0,32 0,36 0,40
yP 0,55 0,81 0,61 0,73
W1 0,056 0,069 0,084 0,100
W2 0,121 0.146 0,173 0,200
Po από την (1) 1832 1860 1901 1952
Po από την (2) 2077 2004 1943 1891
Po από την (3) 2220 2036 1890 1771
Po από την (4) 105 -656 -1325 -1928
Διάστημα συναλήθευσης 0 0 1890< Po Ρ<1901 1771< Po <1891
Επιλέγεται h=1,20 m
 19.3 ΕΛΕΓΧΟΣ ΟΡΘΩΝ ΤΑΣΕΩΝ
ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΣΤΟΧΙΑΣ

Παραδειγμα 3: Ζητείται ο έλεγχος των ορθών τάσεων σε κατάσταση αστοχίας στο μέσον του
ανοίγματος φορέα με τα παρακάτω στοιχεία.

Τάση προέντασης σP στο μέσον του ανοίγματος τη στιγμή της προέντασης: σP = 486 ΜΡa

Ap= 4778 mm2 C25 ( Ec = 31.000 MΡa) S1500/1700

Φορτία: NG =200 kN NQ =250 kN MG = 5000 kNm MQ = 6000 kNm

Τασεις από έλεγχο ορθών τάσεων σε

κατάσταση λειτουργίας
Ν Ν σ2∞= 0,90 kN/m2
3,0
1,35
0,15 σcP
0,30
σ1∞= 348 kN/m2

1. ΕΥΡΕΣΗ ΚΑΜΠΤΙΚΗΣ ΑΝΤΟΧΗΣ MRdu

 1η Δοκιμή: Δε = 10 %o

 Υπολογισμός Fcd

x = 2,85 .3,5 / (10+ 3,5 = 0,74 => Fcd = 0,68.0,30.0,74. 25. 103 /1,5 = 5935 kN

 Υπολογισμός Fpd

σcP = 0,90+ (348-0,90).2,85/3,0 = 335 ΜPa σcP

εp = 10 %o + 335 /31 000 + 486 / 200 000 = 10 + 2,54 = 12,5 %o

Από διάγραμμα σp - εp => σp = 1620 MΡa

Fpd = 4778 .10-6 . 1620 .103 /1,15 = 6730 kN

 Eλεγχος ισοδυναμίας αξονικών

Νsd = 1,35 .200 + 1,5 .250 = 645 kN

ΝRd = 5935 - 6730 = -795 => Δεν ισχύει δεν ισχυει η ισοδυναμια Νsd ≠ ΝRd

 2η Δoκιμή Δε = 7,7 %o

x = 0,9 m => Fcd = 7154 kN εp = 7,7 + 2,54 = 10,54 %o = > σp = 1560 Mpa => Fp = 6498 kN

ΝRd = 7154 -6400 = Νsd => Άρα ισχύει το Δε = 7,7 %ο

 Τιμή της MRdu

0,4x εc=3,5%ο
x x Fcd
z =d-0,4x
FΡd
0,15 Δε=7,7 %ο

MRdu = Fcd .( 3,0 /2 - 0,4x) + Fpd (3,0 /2 – 0,15) = 7154 . (1,50 -0,4. 0,89 ) +.6498 .1,35 = 16 861 kNm

 Ελεγχος Ανίσωσης Ασφαλείας

Μsd = 1,35 .5000 + 1,5 .6000 = 16 750 kNm < M Rdu = 16861 kNm => Φορέας ασφαλής
 19.4 ΕΛΕΓΧΟΣ ΛΟΞΟΥ ΕΦΕΛΚΥΣΜΟΥ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΟΤΗΤΑΣ
Παραδειγμα 4: Για τον μονοπροέχοντα φορέα με τα φορτία (στα συγκεντρωμένα μόνιμα
συμπεριλαμβάνεται και το ίδιο βάρος του φορέα) και τα γεωμετρικά και τεχνολογικά στοιχεία στο
σχήμα ζητούνται για την κατάσταση λειτουργικότητας:
α) Ο έλεγχος έναντι λοξού εφελκυσμού. Να αμεληθούν οι μεώσεις της προέντασης.
β) Ο έλεγχος της λοξής θλιπτικής τάσης στο ελεύθερον άκρον του φορέα τη στιγμή της
προέντασης

G1=100 kN G2 = 50 kN

q = 50 kN/m C30 => fct = 2,0 MPa

α2 α1 13 cm 0,90 P0 = 6.000 kN
α3 ω = 0,90
Α 10 cm B 0,50
20 m 8,0 m

α) ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΝΑΝΤΙ ΛΟΞΟΥ ΕΦΕΛΚΥΣΜΟΥ

1. ΣΤΑΤΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗ
1.1 Από τα φορτία της κατασκευής

70 580

30 50 420 400
Μόνιμα [V] Κινητά [V]

Από Μόνιμα: ΜΒ = 50.8 = 400 kΝm

VA = 100/2 - 400/20 = 30 kN VBαρ =100/2 +400/20 =70 kN , VBδεξ = 50 kN
Από Κινητά: ΜΒ = 50.8,02/2 = 1600 kNm
VA = 50.20/2 -1600/20 = 420 kN VBαρ = 50.20/2 +1600/20 = 580 kN VBδεξ = 50.8,0 = 400kN

1.2 Από την Προένταση – Αντιτέμνουσες (Αμελούνται οι μειώσεις της προέντασης)

 Στις ακραίες διατομές: Vp = P .ημα*. Στα ευθύγραμμα τμήματα της χάραξης το
διαγραμμα ειναι ορθογωνικό με τιμή:V = P. ημα*

εφ.α1 = (0,45 - 0,13)/8,0 = 0,04 => ημ α1 = 0,04 => Vp1= 0,04.6000 = 240kN
εφ.α2 = (0,9 - 0,13 - 0,10)/10,0 = 0,067 => ημ α2 = 0,06 => Vp2= 0,06.6000 = 360kN
εφ.α3 = (0,45 - 0,10)/10,0 = 0,035 => ημ α3 = 0,03 => Vp3= 0,03.6000 = 180kN
__________________________
*α : η γωνία κλίσης της χάραξης ως προς τον κ.β. άξονα του φορέα
 180 240 t = o ( για Ρο)

360

162 216 t = ∞ ( για Ρ∞)

324

2. ΚΡΙΣΙΜΗ ΔΙΑΤΟΜΗ ΕΛΕΓΧΟΥ - ΜΕΓΙΣΤΗ ΤΕΜΝΟΥΣΑ ΕΛΕΓΧΟΥ

Για t = o (min Ms, Pο) Για t = ∞ (max Ms, Ρ∞)
Διατομή Α +30 - 180 = -150 kN +30 + 420 -162 = 288
αρ
Διατομή Β -70 + 360 = +290 -70 - 580 + 324 = -326
δεξ
Διατομή Β +50 - 240 = -190 +50 + 400 – 216 = +234
Κρίσιμη διατομή η B max V = 326 kN

3. ΣΥΝΤΟΜΕΥΣΗ ΕΛΕΓΧΟΥ σΙ = σx / 2 + V (σx / 2) 2 + τ2

Αν σx = 0 ειναι σΙ = τ Επειδή σx < 0 είναι σΙ < τ
Αν τ < επ σΙ => σΙ < επ σΙ
α α
4. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ max τ max τ = max V.S/(b.J ) c
 Μορφή διαγράμματος τ - στάθμη της max τ 1 1 S = A.c
Από τη μορφή του διαγράμματος προκύπτει ότι η στάθμη της max τ είναι η α-α (στο μέσον)
 Υπολογισμός της τ στη στάθμη α-α
S :εμβαδον (αα11) . απόσταση κ.β. εμβαδού (αα11) από κ.β. διατομής
S = 0,50 .0,45 .0,45/2 = 0,055 m3 b = 0,5 m J = 0,5.0,93/12 = 0,032 m4
max τ = 326 .0,055 /(0,5.0,032) = 1050 kN/m2
5. ΕΠΙΤΡΕΠΟΜΕΝΗ σΙ
C30 => fct = 2,0 MPa = 2000 kN /m2 Δυσμενεστερη επ σΙ = fct = 2000 kN
6. ΕΛΕΓΧΟΣ m ax τ = 1050 < επ σΙ = 2000 => σΙ < επ σΙ => φορέας ασφαλής

β) ΕΛΕΓΧΟΣ ΛΟΞΗΣ ΘΛΙΠΤΙΚΗΣ ΤΑΣΗΣ σΙΙ = σc /2 - V σc 2/4+ τ2

1. Αναζήτηση κρίσιμης στάθμης για την σΙΙ

Διάγραμμα ορθών τάσεων σc ορθογωνικό. P P
Διάγραμμα τ παραβολικό. Vp1
Κρίσιμη στάθμη στο μέσον του ύψους.

σc = - Ρc/ Αc = - 6000/(0,5.0,9) = -13333 kN/m2 max τ = 240.0,055 /(0,5.0,032) = 773 kN/m2

σΙΙ = σc /2 - V σc 2/4+ τ2 = -13333/2 - V133332/4 + 7732 =
 19.5 ΕΛΕΓΧΟΣ TΕΜΝΟΥΣΑΣ ΣΕ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΣΤΟΧΙΑΣ - ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ
ΣΥΝΔΕΤΗΡΩΝ
Παραδειγμα 5: Ζητείται ο έλεγχος της διατομής σε κατάσταση αστοχίας και ο υπολογισμός των
συνδετήρων μονοπροέχοντα φορέα με φορτία και γεωμετρικά στοιχεία αυτά στο προηγούμενο
παράδειγμα 4. Yλικά: C30, S500. Τένοντες: 4 με διάμετρο Φ 30 mm . Ρ0 = 6000 kN , ω = 0,90
Από τον έλεγχο των ορθών τάσεων σε κατάσταση αστοχίας στη διατομή Β έχει προκύψει δύναμη
προέντασης Ρd = VPd = 7000 kN.

1. ΣΤΑΤΙΚΗ ΕΠΙΛΥΣΗ
1.1 Δυσμενής Συνδυασμός*: 1,35 VG +1,5 Vq - 0,9VP∞

1.2 Τέμνουσες από τα φορτία της κατασκευής (1,35.G, κινητά.1,50q)

1,35G1 1,35G2 1,50q

146 216 95 870

420 41 68 630 600

[0,9 VP∞] [1,35Vg] [1,5Vq]

1.2 Τέμνουσες από προένταση: (VPd = 0,9 VP∞.)

Διατομή Α: VPd = 0,9.162 = 146 kN
αρ
Διατομή Β : VPd = Ρd εφ.α1= 7000. 0,06 = 420 κΝ
Διατομή Βδεξ: VPd = 0,9.216 = 195 kN

1.3 Συνολικές Τέμνουσες: (1,35 VG +1,5 Vq - 0,9VP∞.)

Διατομή Α: V = +41 + 630 -146 = +525 kN
αρ
Διατομή Β V = -95 - 870 + 420 = -545 kΝ
δεξ
Διατομή Β : V = +68 + 600 – 195 = +473 kN

Κρίσιμη διατομή η Βαρ με max V = 545 kN (στη θεωρητική στήριξη)

max V στην παρειά της στήριξης: max V΄= 545 – q.bυποστ/2 = 545 – 50.0.60/2 = 530 kN
max V σε απόσταση d από την παρειά της στήριξης: (d = 0,90 - 0,13 = 0,77 m)
max V΄΄ = 545 – q.(bυποστ/2 +d) = 545 – 50.(0.60/2+0,77) = 491 kN

2. ΕΛΕΓΧΟΣ ΕΠΑΡΚΕΙΕΑΣ ΔΙΑΤΟΜΗΣ Πρέπει: max V΄ ≤ VRd2,red = 1,67. VRd2 (1- σcd/fcd) < VRd2
VRd2 = 0,5.ν. 0,9d.bwn.fcd = 0,5. 0,6. 0,9. 0,77. (0,50 – 0,5.4. 0,03). 30. 103/1,5 = 1746 kN
σcd = Ρ∞./Αc = ω. Ρ0/Αc = 0,90. 6000/(0,50.0,90) = 12.000 kN/m 2

VRd2,red = 1,67.1746.(1-12.000/20.000) = 1166 kN

max V΄= 530 < VRd2,red =1166 => η διατομή είναι επαρκής
____________________
* Βλέπε κεφ. 10.5
2. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΣΥΝΔΕΤΗΡΩΝ Πρέπει: max V΄΄ ≤ VRd3
VRd3 = (0.9d/s).Asw.fswd + Vcd
Vcd = VRd1 = [τRd. k. (1,2 +40 ρl)+ 0,15σcd] bw,n.d, k = 1,6 - d [m]] = 1,6 – 0,77 < 1,0 => k =1,0
ρl = As.b.d [%] = 0 (δεν υπάρχουν οριζόντιοι τένοντες)
3
Vcd = [2,5.10 .1,0 .1,2 + 0,15.12000].(0,50 - 0,5.4.0,03).0,77 = 1626 kN
Είναι max V΄΄ = 491 < Vcd = 1626 => ελάχιστοι συνδετήρες => τετράτμητοι Φ8/ (77/3) = Φ8/27
 19.5 ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΜΕΙΩΣΕΩΝ
και μεγιστων τασεων κατα μηκος του τενοντα

Να υπολογιστούν οι μειώσεις κατά μήκος του παρακάτω φορέα κατά τη στιγμή επιβολής της
προέντασης με τάση ίση με την επιτρεπόμενη

0,63

1,07

6,6 3,3

19,8

Δίνονται: S 1500/1770 μ = 0,25 , β = 0,5/m δ = 0,002 m

1. Αλληλοσυσχέτιση Τάσεων

1 .1 ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΩ ΤΡΙΒΩΝ

 Σχέσεις Υπολογισμού

σx = σo . [ 1- μ (α + β.x) ] (1) γωνίες α , β σε ακτίνια ή

σx = σo .[ 1 - π .μ (α + β.x) /180 ] (2) γωνίες α , β σε μοίρες

Οι τιμες μ και β δινονται από το συστημα προεντασης. Ειναι της ταξεως :

μ = 0,25 και β = 1/m = 1 . π /180 ακτινια

Διατομη o : η πλησιεστερη στο γρυλλο (ακραια διατομη φορεα)

Διατομη x : η πιο απομακυσμενη από το γρυλλο σε αποσταση x από την o

Γωνια α : το αθροισμα ολων των γωνιων (με απολυτες τιμες) αποκλισης από την ευθυγραμμια
στο τμημα ox

 Αν α > 20 τοτε:

σx = σο .e --[ 1 - π μ (α + β.l) / 180 ] (3) α, β σε μοιρες

l : το μήκος του τένοντα μεταξύ των διατομών o και x

Γεωμετρικά στοιχεία για παραβολή 2ου βαθμου:

α = 2.yp / (l/2) = 4. yp / l

 Υπολογισμός

Διατομή 1: x1 = 6,6 m εφ α = 2.yp /x = 2 . 1,07 /6,6 = 0,32 ακτινια => α = 18

σ1 = σpo .[ 1 - 0,25 .3,14. ( 18 + 0,5 .6,6 )/ 180 ] = 0,91 σ0

Διατομή 2 : x2 = 9,9 m α = 18 + 0 = 18

σ2 = σpo . [ 1 - 0,25 .3.14 .(18 + 0,5 .9,9 )/180 ] = 0,90.σ0
1.2 ΜΕΙΩΣΕΙΣ ΛΟΓΩ ΟΛΙΣΘΗΣΗΣ ΤΟΥ ΤΕΝΟΝΤΑ

 Σχέσεις Υπολογισμού
σp0
σpo΄= σpο. (1 -2kx x0) σp xο = σpo (1- kx x0) σp0΄
όπου: xo 1 x
kx = μ ( β + α /x1) (γωνίες σε ακτίνια)
xo : μήκος επιρροής της ολίσθησης

x0 = 1/kx. ln ( 1 - Vkx .δ /εp0 ) ή για x0 < x1

x0 = Vδ /( kx.εp0) για μα<0,10 (για α<20ο)
όπου:
kx = μ(β + α /x1) , εpo = σpo / Ep
α : η (συνολική) γωνία απόκλισης μέχρι τη διατομή 1

 Συμβολισμοί:
Διατομή x = 0 => τάση σp0 (πριν την ολίσθηση στην αγκύρωση )
τάση σp0΄ (μετά την ολίσθηση στην αγκύρωση)
Διατομή x = xo => τάση σxo

 Υπολογισμός

kx = 0,25 . 3,14 . ( 0,5 + 18 /6,6 ) /180 = 0,0014

max σpο = min { 0,70 fptk , 0.80 fp0,1k } = 1190 ΜPa εpo = 1190/200.000 = 6 %0
xo = 1 /0,0014 . ln ( 1 - V 0,0014 . 0,002 /6 ) = 5,0 m (ισχύει xo < x1 )
σxo = σpo (1- 0,014.5,0) = 0,93 σpo σpo΄ = σpo. (1- 2. 0,014.5,0) = 0,86 σpo

2. Τιμές Τάσεων

 Μέγιστες Επιτρεπόμενες Τάσεις κατά Μήκος του Φορέα

max σp1 = min { 0,65 fptk , 0,75fp0,1k } fptk : εφελκυστική αντοχή
fp0.1k :όριο διαρροής
max σpο = min { 0,70 fptk , 0.80 fp0,1k }

Διατομή 1 : η πλησιέστερη στο άκρον της ενεργού αγκύρωσης κρίσιμη διατομή

Διατομή ο : η ακραία διατομή της ενεργού αγκύρωσης
για χάλυβα S 1500/1700 είναι:
max σp1 = min { 0,65 . 1700 , 0.75 . 1500 } = 1105 ΜPa
max σpo = min { 0,70 . 1700 , 0,80 . 1500 } = 1190 ΜPa

 Μέγιστες Τάσεις σε Διάφορες Διατομές

Επειδή οι μειώσεις στην πρώτη κρίσιμη διατομή είναι μεγαλύτερες από 5% τίθεται:
σpo = επ σpο = 1190 ΜPa ,
Οι τάσεις στις υπόλοιπες διατομές προκύπτουν:
σp1 = 0,91 .σpο = 1092 Mpa
σp2 = 0,90 .σpο = 1080 Mpa
σpxo = 0,93 .σpο = 1116 Mpa
σpo ` = 0,86 .σpο = 1068 Mpa
 3.Διάγραμμα Τάσεων κατα Μήκος - ΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΜΕΙΩΣΕΩΝ

H μορφή του διαγράμματος είναι ευθύγραμμη ή τεθλασμένη (εξίσωση πρώτου βαθμού ως προς x)
με κλίση σταθερή σ όλα τα ευθύγραμμα τμ’ηματα.
Στα καμπύλα τμήματα η κλίση είναι μεγαλύτερη από τα ευθύγραμμα.
Στα σημεία καμπής της χάραξης το διάγραμμα παρουσιάζει κατακόρυφη πτώση.

σp
1200 1116
1068 1092 1080

5,06

19.7 ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΠΩΛΕΙΩΝ

Υπολογίζονται οι απώλειες (για t=∞) και ο συντελεστής ω σε διατομή προεντεταμένου φοορέα με
τα παρακάτω στοιχεία.
 20. ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΤΙΚΗ ΑΣΚΗΣΗ

Προκατασκευασμένος προεντεταμένος φορέας με 4 ευθύγραμμους τένοντες και τετράγωνη κοίλη

εγκάρσια διατομή αναρτάται οριζοντίως από τον διαμήκη κεντροβαρικό του άξονα από δύο σημεία
σ΄απόσταση 3,0 m από τα άκρα του, όπως φαίνεται στο Σχ. 1(α), και στη συνέχεια τοποθετείται
στην τελική του θέση, όπως φαίνεται στο Σχ. 1(β).

Υλικά: C30, S1500/1700, εcs = 0,4.10-3 φ = 2,0, ΕΡ = 200000 ΜPa Ec = 30000 MPa
Τένοντες: Ap = 200 mm2 Φ = 70 mm, μ = 0,25, β = 10 δ = 2 mm , προένταση αμφίπλευρη

0,25

0,15 0,15

3,0 12,0 3,0 (α) 0,70 0,25

0,15
q 0,15
(β) 0,15 0,15
3,0 12,0 3,0 Εγκάρσια διατομή α-α
q α
Ν α Ν (γ)

Ζητούνται:
1. Το διάγραμμα των μέγιστων τάσεων προέντασης κατά μήκος του φορέα.
2. Το διάγραμμα της δύναμης προέντασης κατά μήκος του φορέα.
3. Η επιμήκυνση Δl που πρέπει να εφαρμοστεί στο άκρον των τενόντων ώστε να αξιοποιηθεί
πλήρως ο χάλυβας προέντασης.
4. Οι απώλειες προέντασης λόγω συστολής ξηράνσεως κατά μήκος του φορέα.
5. Για τη φάση ανάρτησης: η μέγιστη και η ελάχιστη τιμή της θλιπτικής τάσεως που αναπτύσσεται
στο φορέα.
6. Μετά την τοποθέτηση του φορέα στην τελική του θέση:
(α) Η μέγιστη και η ελάχιστη τιμή του κινητού φορτίου q που μπορεί να φέρει ο φορέας στην
οριακή κατάσταση λειτουργικότητας για πλήρη προένταση. Να ληφθούν υπόψιν απώλειες
25%.
 (β) Οι απώλειες προέντασης λόγω συστολής ξηράνσεως και ερπυσμού στη μεσαία διατομή
του φορέα για το μέγιστο φορτίο q που προέκυψε στο (α).
(γ) Η μέγιστη αξονική δύναμη Ν που μπορεί να φέρει ο φορέας ταυτόχρονα με το μέγιστο
φορτίο q που προέκυψε στο (α).
(δ) H συνολική παραμόρφωση των τενόντων σε κατάσταση αστοχίας στη μεσαία διατομή
θεωρώντας ότι οι παραμορφώσεις αστοχίας είναι: εc= 3,5%ο και ΔεΡ = 15%ο.
(ε) Έλεγχος λοξής εφελκυστικής και λοξής θλιπτικής τάσης στην ακραία διατομή του φορέα.
(ζ) ‘Ελεγχος επάρκειας της διατομής του φορέα σε κατάσταση αστοχίας.
(η) Το εμβαδόν των πλακών αγκύρωσης
(θ) Ο οπλισμός στην περιοχή της αγκύρωσης

Εντοπισμός Στατικού Συστήματος

Α Β Γ
Α: Απομόνωση στρωτήρα από τα συρματόσχοινα
Β: Απομόνωση στρωτήρα από τον εαυτό του
Γ: Στατικό σύστημα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΑΝΑΣΚΟΠΙΣΗΣ
Θέμα Εξαμήνου για τους Γεωτεχνικούς, Συγκοινωνιολόγους και Υδραυλικούς το 2005

Στο σχήμα δίνεται η κατά μήκος και εγκάρσια
διατομή αμφιέρειστης προεντεταμένης δοκού
της οροφής του ισογείου διώροφου κτιρίου
εκθεσιακού χώρου υπό ανέγερση, όπως προέ-
κυψε από πρόγραμμα ηλεκτρονικού υπολο-
γιστή.
0 1
k1=Ac/W2=0.175m, k2=Ac/W1=0.115m
S1500/1700, 21Φ7,
Αp = 808 mm2, μ = 0.25, β = 0.5o /m,
δ = 0 mm, πλάκες: 230x230 mm
Ζητούνται:
Α. ΚΑΤΑ ΤΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ

1. ΄Ελεγχος ορθότητας της μελέτης του

φορέα.
0-0 0 1 1-1 Προτείνεται να ακολουθηθούν τα
παρακάτω βήματα:

C30, S500, Ι. ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΜΕΓΙΣΤΗΣ ΚΑΙ ΕΛΑΧΙΣΤΗΣ

Ac = 0.32 m , y1=0.475 m, y2 = 0.325 m, ΤΙΜΗΣ ΤΟΥ ΦΟΡΤΙΟΥ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ
1. Σχεδίαση διαγράμματος μεταβολής της
δύναμης προέντασης Ρο κατά μήκος του
φορέα. Εξετάζεται το ενδεχόμενο
μονόπλευρης και αμφίπλευρης
προέντασης
2. Yπολογισμός του ποσοστού μείωσης της
δύναμης Ρο από τη θέση της ενεργής
αγκύρωσης μέχρι τη μεσαία διατομή
3. Υπολογισμός της επιτρεπόμενης τάσης του
τένοντα στη μεσαία διατομή και στη θέση
της ενεργού αγκύρωσης.
4. Υπολογισμός της δύναμης Ρο στη μεσαία
και ακραία διατομή.
5. Ελεγχος ορθών τάσεων στην ακραία
διατομή.
6. Εκτίμηση της τιμής Ροο στη μεσαία
διατομή
7. Υπολογισμός της μέγιστης και ελάχιστης
τιμής της ροπής λειτουργίας που μπορεί
να αναλάβει ο φορέας στη μεσαία διατομή
8. Υπολογισμός της τάσης του σκυροδέματος
στη στάθμη του τένοντα για την ελάχιστη
τιμή της ροπής στη μεσαία διατομή.
Εκτίμηση (χρόνιων) απωλειών
προέντασης. Ελεγχος Ροο και ενδεχόμενα
επαναπροσδιορισμός της Μmax
II] ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΦΟΡΤΙΟΥ ΑΣΤΟΧΙΑΣ
1. Υπολογισμός της ΜRdu
2. Θέτοντας Μsd = ΜRdu και Μsd =qd.l2/8
προκύπτει το φορτίο αστοχίας qd.
ΙΙΙ. ΕΛΕΓΧΟΣ ΛΟΞΟΥ ΕΦΕΛΚΥΣΜΟΥ
a) Υπολογισμός της τιμής της τέμνουσας και
αντιτέμνουσας σε απόσταση d από τη θέση
της ενεργής αγκύρωσης για τη μέγιστη
τιμή του φορτίου λειτουργίας
b) Υπολογισμός της διατμητικής τάσης και
της λοξής εφελκυστικής τάσης στο μέσον
του ύψους της διατομής
c) Έλεγχος με τη δυσμενέστερη
επιτρεπόμενη τάση
2.Τροποποιήσεις στην διατομή είτε τη
χάραξη για τις παρακάτω περιπτώσεις
a) Το ελάχιστο φορτίο που θα εφαρμοστεί
στη δοκό είναι μικρότερο από την τιμή που
προέκυψε από τον έλεγχο
b) Το φορτίο αστοχίας του φορέα είναι
μεγαλύτερο από την τιμή που προέκυψε
από τον έλεγχο
c) Η λοξή εφελκυστική τάση προκύπτει
μεγαλύτερη από την αντίστοιχη
επιτρεπόμενη
3 Προδιαγραφή των μέτρων ασφαλείας
κατά την τάνυση των τενόντων
4 Προδιαγραφή της απαιτούμενης
στάθμης οργάνωσης του εργοταξίου
5 Επιλογή της χρονικής στιγμής
προέντασης (πριν ή μετά τις
επικαλύψεις)
6 Επιλογή της χρονικής στιγμής για τις
τσιμεντενέσεις
7 Καθορισμό απαιτήσεων για το
σκυρόδεμα πέραν της αντοχής
Β. ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ
Κατά τη φάση της κατασκευής της δοκού
έρχεστε αντιμέτωποι με τις παρακάτω απρό-
βλεπτες καταστάσεις:
1) Παρουσία λιπαντικού στην επιφάνεια του
σωλήνα των τενόντων και στην επιφάνεια
των ράβδων του οπλισμού της πλάκας
2) Παραλαβή άμμου με μεγάλο ποσοστό
παιπάλης
3) Παραλαβή τσιμέντου μειωμένης ποιότητας
με ενδεχόμενο μείωσης της αντοχής του
σκυροδέματος κατά 20-30%
4) Ανεπαρκή συμπύκνωση του σκυροδέματος
λόγω μειωμένης εργασιμότητάς του
5) Λόγω ανειλημμένων υποχρεώσεων του
συνεργείου τάνυσης, αίτημα για τάνυση
των τενόντων στις επτά αντί στις είκοσι
οκτώ ημέρες
Καλείστε να εντοπίσετε τις συνέπειες που θα
έχουν στη συμπεριφορά της προεντεταμένης
δοκού και της πλάκας (από οπλισμένο σκυρό-
δεμα) κάθε μίας από τις παραπάνω δυσχέρειες
αν δεν αντιμετωπιστούν και να υποδείξετε τον
τρόπο αντιμετώπισής τους.
Γ. ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΟΠΕΡΑΤΩΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ
Τρία χρόνια μετά την αποπεράτωση του έργου
και τη χρήση του ως εκθεσιακού χώρου
προστίθενται τρεις (προβλεπόμενοι) όροφοι
και ο εκθεσιακός χώρος μεταφέρεται στους
επάνω ορόφους.
Για το ισόγειο και τον πρώτο όροφο μελετάται
το ενδεχόμενο διαμόρφωσής τους σε κλειστό
παιδικό κολυμβητήριο το ισόγειο και χώρο
στάθμευσης οχημάτων ο πρώτος όροφος.
Για τη νέα χρήση του χώρου προβλέπεται
καθαίρεση των τοιχοποιίών, της επικάλυψης
των πλακών και της ψευδοροφής.
Καλείστε να εκτιμήσετε:
1. Ενδεχόμενες συνέπειες των
προβλεπόμενων επεμβάσεων στην ασφαλή
συμπεριφορά της προεντεταμένης δοκού.
2. Την καταλληλότητα της μελετούμενης
αλλαγής χρήσης του υπερκείμενου και
υποκείμενου της προεντεταμένης δοκού
χώρου,
3. Τα κριτήρια στα οποία πρέπει να υπακούει
μελλοντική αλλαγή της χρήσης του χώρου
ως προς τις παρακάτω παραμέτρους:
a) Το μέγεθος της διακύμανσης των
φορτίων λειτουργίας
b) Τη συχνότητα εφαρμογής του κινητού
φορτίου (εναλλαγής μέγιστου και
ελάχιστου φορτίου)
c) Τη γειτνίαση με χώρους με αυξημένη
πιθανότητα πυρκαιάς
d) Το βαθμό χημικής δραστικότητας του
περιβάλλοντος του χώρου
e) Τη δυνατότητα αυθαίρετων
επεμβάσεων ελλείψει τεχνικής
υπηρεσίας συντήρησης του χώρου
f) Τις συνέπειες ενδεχόμενης αστοχίας
Δ ΚΑΤΑ ΤΗ ΦΑΣΗ ΑΠΟΣΑΦΗΝΙΣΗΣ ΤΗΣ
ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑΣ ΤΟΥ ΠΡΟΕΝΤΕΤΑΜΕ-
ΝΟΥ ΦΟΡΕΑ ΓΙΑ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΜΕΛΛΟΝ-
ΤΙΚΩΝ ΒΕΛΤΙΩΜΕΝΩΝ ΛΥΣΕΩΝ
1. Για τον φορέα του σκυροδέματος της
δοκού (της προέντασης θεωρούμενης ως
εξωτερικό μέγεθος), τα διαγράμματα
παραμορφώσεων, ορθών τάσεων και
εσωτερικών δυνάμεων καθ΄ ύψος της
μεσαίας διατομής της δοκού για την
ελάχιστη και μέγιστη τιμή των φορτίων
λειτουργίας, για τα φορτία ρηγμάτωσης
και τα φορτία αστοχίας.
2. Τα παραπάνω διαγράμματα για τον ενιαίο
φορέα σκυροδέματος και τένοντα της
δοκού (της προέντασης θεωρούμενης ως
εσωτερικό μέγεθος).
3. Τα αντίστοιχα διαγράμματα για την
κρίσιμη διατομή δοκού από οπλισμένο
σκυρόδεμα.
4. Σύγκριση των σχέσεων ισοδυναμίας
εσωτερικών και εξωτερικών αξονικών
δυνάμεων και ροπών καθώς και της
ανίσωσης ασφαλείας για καθένα από τους
παραπάνω φορείς και τιμές των φορτίων
5. Τα διαγράμματα της τάσης και της
δύναμης προέντασης στη μεσαία διατομή
της δοκού με την αύξηση του φορτίου και
σύγκριση με τα αντίστοιχα διαγράμματα
της τάσης και της δύναμης του
εφελκυόμενου οπλισμού στην κρίσιμη
διατομή αντίστοιχου φορέα από οπλισμένο
σκυρόδεμα.
6. Με βάση τις παραπάνω συγκρίσεις,
εντοπισμό ομοιοτήτων και
διαφοροποιήσεων στο μέγεθος και το
μοχλοβραχίονα των εσωτερικών δυνάμεων
με την αύξηση της επιπόνησης μεταξύ του
προεντεταμένου και οπλισμένου φορέα.
7. Με βάση τα παραπάνω, ενοποίηση
προεντεταμένου και οπλισμένου
σκυροδέματος, θεωρώντας την προένταση
από την οπτική: (α) τεχνητής μείωσης της
επιπόνησης, (β) τεχνητής αύξησης των
εσωτερικών δυνάμεων και μεταβολής του
μοχλοβραχίονά τους,και (γ)τεχνητής
αύξησης της τιμής της ροπής ρηγμάτωσης
του φορέα.
8. Με βάση τη μορφή της ανίσωσης
ασφαλείας στην κατάσταση λειτουργίας,
ανάδειξη της ύπαρξης επάνω και κάτω
ορίου στις τιμές όλων των μεγεθών που
υπεισέρχονται στην ανίσωση ( P, yp,
Mmin, Max, h, W1, W2, Ac, ..) και
αναζήτηση αντίστοιχων ορίων και για την
 κατάσταση αστοχίας (τόσο στον αλληλοσχέτισης των μεγεθών και στον
προεντεταμένο, όσο και στον οπλισμένο οπλισμένο φορέα και εντοπισμό της
φορέα) και εντοπισμό της αδυναμίας σχετικότητας των συμπερασμάτων
γενικεύσεων.

9. Ανάδειξη της αλληλοσχέτισης των

παραπάνω μεγεθών στον προεντεταμένο
φορέα, αναζήτηση αντίστοιχης